a-5-1-3 merki na trgovska politika koi se primenuvaat vo ...oldweb.customs.gov.mk/en/uploads/merki...

1

A-5-1-3

Merki na trgovska politika koi se primenuvaat vo

vnatre{nosta pri izvozot na stokite

Formi na izvoz i uvoz - op{to Tutun Opojni drogi i psihotropni supstancii Otrovi Prekursori @ivotna sredina Vooruùvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko

i sportsko oru`je i nivnamunicija, hemisko oru`je) Opasni materii Stoki i tehnologii so dvojna namena Intelektualna sopstvenost Zlato i blagorodni metali Kulturno bogatstvo

Formi na izvoz i uvoz - op{to Stoki {to se izvezuvaat vrz osnova na dozvola soglasno: - za{tita na zdravjeto i ìvotot na lu|eto; - za{tita na ìvotna sredina i prostorno planirawe; - stoki za ~ii izvoz e potrebna dozvola od Narodna banka na RM; - izvoz na istriski i umetni~ki dela; - izvoz na odredeni blagorodni metali, banknoti i drugo; - sredstva za vooruùvawe i voena oprema; Nadle`nost: Ministerstvo za ekonomija

Ministerstvo za vnatre{ni raboti i Ministerstvo za odbrana (za vooruùvawe i voena oprema)

Uprava za za{tita na kulturno nasledstvo(za istoriski i umetni~ki dela)

Dokumenti: Dozvola za izvoz (Odobrenie) koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004) Odluka za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz (Sl.

ves. na RM br. /2005 )

2

o poop{irno vidi vo A-5-12

Tutun Nadle`nost: Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo Zabrana na izvoz na nefermetiran tutun, nemanipuliran i ne spakuvan vo tinga bali Regulativa: - Zakon za tutun (Sl. vesnik na SRM br.69/2004) o poop{irno vidi vo A-5-20

Opojni drogi i psihotropni supstancii Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo-Biro za lekovi Dokumenti: Odobrenie za izvoz koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni

supstancii 1971, Zakon za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Sl. list na SFRJ 13/91)


Prekursori Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo-Biro za lekovi Dokumenti :Odobrenie za izvoz koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za prekurzori ( Sl. vesnik na RM 37/2004)

Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni supstancii 1971,


Otrovi Nadle`nost : Ministerstvo za zdravstvo-Biro za lekovi Dokumenti: Odobrenie za izvoz koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa:Konvencija protiv ilegalna trgovija so narkoti~ni drogi i

psohotropni supstancii 1988, Zakon za promet na otrovi (Sl.list na SFRJ br. 13/91); Spisok na otrovi koi moè da se stavat vo promet (Sl.list na SFRJ br. 58/82, 7/84, 9/86, 18/87, 33/88).


@ivotna sredina: proizvodi so koi se zagrozuva ìvotnata sredina i prirodata: - otpadni, opasni, {tetni i radioaktivni materii; - supstanci koi za o{tetuvaat i osiroma{uvaat ozonskata obvivka - za{titeni divi ìvotni i rastenija;

Nadle`nost : Direkcija za radijaciona sigurnost;

3

Ministerstvo za zdravstvo -RZZZ (izvori na jonizira~ko zra~ewe); Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe (za opasen otpad, supstancii {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka, zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi);

Dokumenti: Odobrenie za izvoz koe go izdavaat nadle`nite organi Dozvola za izvoz spored CITES konvenzija za me|unaodna trgovija

so zagrozeni vidovi na rastenija i ìvotni izdadena od nadleèn organ

Regulativa: Zakon za za{tita na ìvotnata sredina i prirodata (Sl. vesnik na RM br. 51/00-pre~isten tekst, 96/00, 45/02, 13/03-pre~isten tekst),

Zakon za za{tita na prirodata (Sl. Vesnik na RM br. 67/2004) Zakon za ìvotna sredina(Sl. vesnik na RM br. 53/2005) Zakon za za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna sigurnost

(Sl. vesnik na RM br. 48/02), Zakon za otpadot (Sl. vesnik na RM br. 37/98), Zakon za upravuvawe so otpadot (Sl. vesnik na RM br. 68/2004)

Bazelska Konvencija za kontrola na prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i negovo skladirawe (Sl. Vesnik na RM br. 49/97)

Montrealski protokol za supstanciite {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka,

Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi (Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES)

Konvencijata za za{tita na diviot svet i prirodnite ìveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na RM br. 49/97)


Vooruùvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je) opasni materii i stoki so dvojna namena Nadle`nost : Ministerstvo za vnatre{ni raboti i Ministerstvo za odbrana; Dokumenti: Dozvola za izvoz koja ja izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za oru`je( Sl. vesnik br. 7/2005) ; Zakon za proizvodstvo i

promet na vooruùvawe i voena oprema (Sl. vesnik na RM br. 54/02); Zakon za prometot na eksplozivnite materii (Sl. list na SFRJ br. 30/85, 6/89, 53/91 Sl. vesnik na RM br. 12/93 ); Konvencija za zabrana na hemisko oru`je (Sl.vesnik na RM br.23/97)


Opasni materii Nadle`nost : Ministertvo za transport i vrski Ministerstvo za vnatre{ni raboti,

Dokumenti: Odobrenie/ dozvola za transport, uvoz ili izvoz Regulativa: -Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90) o poop{irno vidi vo A-5-10

4

Stoki i tehnologii so dvojna namena Nadle`nost : Ministertvo za ekonomija

Dokumenti: Dozvola za izvoz Regulativa: Zakon za kontrola na izvoz na stoki so dvojna namena( Sl.vesnik

na RM br. 82/2005) Odluka za lista na tehnologii i stoki so dvojna namena (Sl.

vesnik na RM br. 120/2005) poop{irno vidi vo A-5-21

Intelektualna sopstvenost- Industriska sopstvenost, avtorski prava i srodni prava

Nadle`nost : Ministerstvo za ekonomija -Dr`aven zavod za industriska sopstvenost Ministerstvo za kultura

Dokumenti: Barawe od nositelot na pravoto za za{tita na intelektualnata sopstvenot

Re{enie za priznavawe na prava pri uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi

Regulativa:-Zakon za carinski merki za za{tita na prava od intelktualna sopstvenost (Sl. vesnik na RM br. 38/2005)

-Pravilnik za sproveduvawe na zakonot za carinski merki (Sl. vesnik na RM br. 58/2005) -Zakon za industriska sopstvenost (Sl. vesnik na RM br. 47/02,

9/2004) -Zakon za avtorsko pravo i srodnite prava (Sl. vesnik na RM br.

47/96, 3/98, 98/2002) o poop{irno vidi vo A-5-17

Zlato i blagorodni metali Nadle`nost : Ministerstvo za ekonomija Dokument : Dozvola za izvoz koja izdavaat nadle`nite organi Regulativa : Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004)

Zakon za kontrola na skapoceni metali (Sl. Vesnik na RM br. 23/95) Odluka za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz (Sl.

ves. na RM br. 91/2004)


Kulturno bogatstvo - Delovi od umetni~ki ili istoriski spomenici i arheolo{ki nao|ali{ta; stari vredni predmeti (postari od 100 god.); kovani pari; dobra od umetni~ki interes (platna, sliki, originalni vajarski dela, umetni~ki zbirki); etnolo{ki materijal; retki rakopisi; Nadle`nost : Ministerstvo za kultura - Uprava za za{tita na kulturno

nasledstvo Dokumenti: Odobrenie za izvoz koe go izdavaat nadle`nite organi

5

Regulativa:Zakon za za{tita na spomenicite na kulturata (Sl. vesnik na RM br.20/2004); - -Konvencija za merkite za zabrana i spre~uvawe na nedozvolen uvoz, izvoz i prenos na sopstv. na kulturni dobra - 1970; -Konvencija za za{ita na svetskoto kulturno i prirodno nasledstvo - 1972

Odluka za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz (Sl. ves. na RM br. 58/2004)

o poop{irno vidi vo A-5- 19

6

Formi na uvoz i izvoz A-5-12 Со Одлуката за распоредување на формите на увоз и извоз која ја носи Владата на Република Македонија, предвидени се slednite formi при увоз на одредени видови на стоки i toa: -sloboden izvoz-LB -izvoz vrz osnova na dozvola, odobrenie odnosno soglasnost od nadle`na institucija -D

D1 - Minистерsтво za zdravство / Minистертво за zemjоделство, шумарство и водостопанство, vklu~uvajki go Prilог 2-Список на opojni drogi i Prilog 7-Spisok na otrovi

D4 - Ministertvo za `ivotna sredina,vklu~uvajki gi Prilozite: Prilog 3-Spisok na supstanci koi ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka; Prilog 4- Spisok na zagrozeni vidovi na `ivotni; Prilog 5- Spisok na zagrozeni vidovi na rastenija i Prilog 6-Spisok na zagrozeni vidovi na gabi

D6 -Narodna Banka D7 - Ministertvo za vnatre{ni/ Ministertvo za odbrana D8 - Ministertvo za ekonomija D9 - Ministertvo za kultura

7

Tutun A-5-21

Spored Zakonot za tutun zabranet e izvoz na nefermentiran i nemanipuliran tutun vo industriski klasi i spakuvan vo tonga bali.

Tonga bala za razlika od proizvoditelskata e pogolema, so dimenzii koi se razlikuvaat vo zavisnost od tipot na tutunot. Taka na primer dimenziite na tipot "Jaka "se: 65 X 30 X 50, a kaj tip "Prilep" se 60 X 25 X 50 i dr . Prose£nata teìna kaj tipot "Jaka "se dviì od 25 do 26 kgr, a kaj tip "Prilep" od 22,5 do 25 kgr. Osnovna karakteristika na Tonga balite e : strogo odredeleni dimenzii, a pri presek nema nikakvi kalapi, pastali ili naredeni lisja, kako {to gi ima vo proizvoditelskata bala. Tie se unificirani, dosta zbieni, £esto pati pred ekspedicija i presovani , a lisnata masa e izedna£ena vo site bali. Sekoga{ se spakuvani vo ednakva ambalaà, a pri izvozot se obmotani so juteno platno, koe e so{ieno za sargijata taka {to ne se gledaat listovite od tutunot. Na doma{en pazar ili za izvoz sekoga{ se ozna£eni - odbeleèni so inicijali koi ja odreduvaat klasata, tipot, potekloto, £esto pati prodava£ot, i ozna£eni se inicijalite na kupuva£ot.

8

Opojni drogi i psihotropni supstanci

A-5-5

Praven osnov Prometot so drogi i psihotropni supstanci e regiliran soglano zakonot za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Slu`ben vesnik naSFRJ 12/91), kako i soglasno Zakonot za lekovi, pomo{ni sredstva i medicinski pomagala (Sl. vesnik na Republika Makedonija broj 21/1998).

A-5-5-1 Poim

Pod opojnite drogi i psihotropni supstanci se supstanci, prirodni ili ve{ta~ki, soli i preparati izraboteni vrz osnova na ovie supstanci, so ~ija upotreba moè da se sozdadat sostojbi na zavisnost, {to moè da predizvikata o{tetuvawe na na zdravstvenata sostojba ili na drug na~in moè da go zagrozi ~ove~kiot integritet. Pod promet na opojni drogi i psihotropni supstanci se podrazbira uvoz, izvoz, tranzit i skladirawe.

A-5-5-2 Proizvodstvo i promet na opojni drogi i psihotropni supstanci moè da vr{i isklu~ivo samo za medicinski, vetrinarni, labaratoriski, nau~ni i nastavni celi samo vrz osnaova na dozvola /odobrenie od Ministertvo za zdravstvo. Spisokot na opojni drogite i psihotropnite supstanci e daden vo prilog 2 od Prira~nikot za carinewe. Opojnirte drogi i psihotropni supstanci se vklu~eni vo listite na Konvencijata za opojni drogi od 1961 godina i na Konvencijata za psihotropni supstanci od 1971 godina.

9

Prekurzori A-5-6

Upatstvo za primena za Zakonot za prekurzori

A-5-6-1 Zakonot za prekurzori (Slu`ben vesnik na RM br. 37/2004) go regulira sistemot na kontrolata i sledeweto na proizvodstvoto i prometot so prekurzorite, so cel da se spre~i zloupotreba na prekurzorite za nelegalno proizvodstvo na opojni drogi i psihotropni supstanci, kako i zaradi za{tita na ìvotot i zdravjeto na lu|eto i za{tita na ìvotnata sredina od {tetnoto vlijanie na prekurzorite.

• "Prekurzor" soglasno Zakonot e klasificirani supstanci i smesi koi gi sodràt ovie supstanci, kako i proizvodite od prirodno poteklo, od koi lesno se ekstarhiraat (izvlekuvaat) prekurzorite, vo koi ne spa|aat lekovite, farmacevtskite preparati ili drugi preparati {to sodràt prekurzori.

• Prekurzorite se rasporedeni vo tri kategorii spored prilogot daden kon ova upatstvo.

Del od prekurzorite vo vtorata i tretata kategorija se rasporedeni vo grupata na otrovi, {to zna~i deka za niv }e se primenuvaat i odredbite od Zakonot za promet na otrovi.

• Pekurzori moè da se uvezuvaat (fizi~ko da se vnesuvaat vo zemjata), izvezuvaat (fizi~ko da se iznesuvaat od zemjata) i tranzitiraat ( da se transportiraat me|u drugi zemji preku teritorija na Republika Makedonija, bez bilo kakov pretovar) samo vrz osnova na dozvola izdadena od Ministerstvoto za zdravstvo.

Dozvolata za uvoz, izvoz ili tranzit se dostavuva do nadle`niot carinski organ pri podnesuvawe na soodvetnata carinska deklaracija ( ECD za uvoz, izvoz ili tranzit ili TIR Karnet). Vo carinskata deklaracija se naveduva zabele{ka deka kon nea e priloèna dozvola za prekurzori.

A-5-6-1 za izvozno carinewe

Postapkata za izvozno carinewe na prekurzori treba da se izvr{i samo dokolku za istata pokraj voobi~aebnite dokumenti za izvoz se priloì i dozvola za izvoz izdadena od Ministrestvoto za zdravstvo, koja na originalot se zaveruva ( brojot na izvoznata carinska deklaracija, datum i pe~at). Fotokopija od dozvolata se zadrùva vo delot od deklaracijata

10

koj ostanuva vo carinskata ispostava, a originalnata dozvola se pra}a so delot od izvoznata/tranzitnata carinska deklaracija koja ja prati stokata do izleznata grani~na carinska ispostava. Soglasno ~lenot 7 od zakonot za prekurzori ne smee da se dozvoli nitu privremeno ~uvawe i nitu skladirawe na istite vo carinski sklad od bilo koj tip i treba vedna{ da se zapo~ne postapka za uvozno carinewe.

A-5-6-2 Kazneni odredbi

Vnesuvawe, uvozot, izvozot i tranzitot na prekurzori bez dozvola od Ministerstvo za zdravsto e zabraneto.

A-5-6-3 Preodni odredbi

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi, do denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon, prodolùvaat da vr{at promet so prekurzori navedeni vo ~len 3 od Zakonot za prekurzori (dadeni vo prilog na ova upatstvo) do usoglasuvaweto na nivnata rabota so odredbite od ovoj Zakon i propisite doneseni vrz osnova na nego.

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni da ja usoglasat svojata rabota vo rok od {est meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon.

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni da podnesat barawe za izdavawe na odobrenie za vr{ewe na promet so prekurzori vo rok od {est meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon.

Ovoj upatstvo se primenuva od 22.06.2004 godina koga i Zakonot za prekurzori vleze vo sila.

Prilog

Prekurzorite, soglasno so ratifikuvanite me|unarodni dogovori i me|unarodnite normativi i standardi, se rasporeduvaat vo tri kategorii :

1) vo prvata katagorija spa|aat supstanciite : -1- Fenil-2- Propanon ( Phenyl-2-Propanon) koj moè da bide ozna~en i kako

Fenilaceton( Phenylacetone) ; - N-acetilantranilna kiselina( N-acetylanthranilic acid) koja moè da bide

ozna~ena i kako 2-Acetamidobenzoeva kiselina ( 2-Acetamidobenzoic acid) ;

- Isosafrol ( cis i trans) ( Isosafrol ( cis+trans) ; -3,4- Metilendioksifenil propanon (3,4- Methylenedioxyphenyl-propane-2-on)

koj moè da bide ozna~en i kako 1-(1,3-Benzodioksol-5-il) propan-2 on (1-(1,3-Benzodioxol-5-yl) propan-2-one) ;

11

- Piperonal ( Piperonal) ; - Safrol ( Safrol) ; - Efedrin ( Ephedrine) ; - Pseudoefedrin ( Pseudoephedrine) ; - Norefedrin( Norephedrine) ; - Ergometrin ( Ergometrine) ; - Ergotamin ( Ergotamine) ; - Lizerginska kiselina ( Lysergic acid) i - solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga postoeweto na tie soli e mo`no ;

2) vo vtorata kategorija spa|aat supstanciite : - Anhidrid na ocetna kiselina ( Acetit anhydride) ; - Fenilocetna kiselina ( Phenylacetic acid) ; - Antranilna kiselina ( Anthranilic acid) ; - Kalium permanganat ( Pottasium permanganate) - Piperedin ( Piperidine) i - Solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga postoeweto na

tie soli e mo`no i

3) vo treta kategorija spa|aat supstanciite : - Hlorovodorodna kiselina ( Hydrochloric acid) koja moè da bide

ozna~ena i kako Vodoroden hlorid ( Hydgogen chloride) ; - Sulfurna kiselina ( Sulphuric acid) ; - Toluen ( Toluene) ; - Etil eter ( Ethyl ether) koj moè da bide ozna~en i kako i kako Dietil

eter ( Diethyl ether) ; - Aceton ( Acetone) i - Metil etil keton ( Methylethylketone) ( MEK) koj moè da bide ozna~en

i kako Butanon ( Butanone)

Prekurzorite od ovoj prilog od to~ka 2) alinei 1, 2 i 4 i od to~ka 3) alinei 1, 2, 3, 4 i 5 se rasporedeni i vo grupa na otrovi soglasno so propisite za otrovi. Spisokot na prekurzori e daden vo Prilog 2 od Prira~nikot za tarifa za ~ii promet e potrebna dozvola od Ministerstvo za zdravstvo

12

Otrovi A-5-7

A-5-7 Izvoz na otrovi Pravna osnova So Zakonot za promet na otrovi ("Slu`ben list na SFRJ" br. 13/1991

god) i so Zakonot za prevoz na opasni materii ("Slu`ben list na SFRJ" br. 27/1990 god.) e reguliran uvozot, izvozot, prevozot i tranzitot na otrovite.

Pod otrovi se podrazbiraat supstanciite od prirodno ili sinteti~ko poteklo i preparatite proizvedeni od tie supstancii koi, vneseni vo organizmot ili vo dopir so organizmot moàt da gi zagrozat ìvotot ili zdravjeto na lu|eto ili {tetno da deluvaat vrz ìvotnata sredina (^len 2 od "Zakonot za prometot na otrovi" Sl.list na SFRJ br. 13/91).

A-5-7-1-4 IZVOZ NA OTROVI

Ako so "Zakonot za prometot na otrovi" poinaku ne e opredeleno, se zabranuva prometot (uvoz,izvoz, proda`ba i sekoj drug na~in na pu{tawe na otrovite vo promet) na slednite otrovi:

- aldrin,

- dieldrin,

- heksahlorobenzen,

-heksahlorocikloheksan(tehni~ki); sotrgovsko ime LINDAN.

Zabranata vaì za site izomeri osven gama izomerot.

- heptahlor,

- hlordan,

- hlordimeform,

- leptofos,

- natrium fluoracetat,

- oloven arsenat i preparati proizvedeni od tie materii.

-benzen i preparati vo koi sodrìnata na benzen iznesuva pove}e od 1% zafatnina

13

Za izvoz na tranzit preku teritorijata na RM i izvoz preku dr`avnata granica e potrebno odobrenie {to go izdava Ministerstvoto za zdravstvo, vo soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti. (^len 51v od Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).

Vo prilog 7 od Prira~nikot za carinewe daden e spisok na otrovi koi mo`at da se stavat vo promet so odobrenie od Ministerstvoto za zdravstvo.

14

@ivotna sredina A-5-8

A-5-8-1 - @ivotna sredina op{to Zakonot za ìvotna sredina koj e objaven vo ″ Slu`ben vesnik na R.M. broj

53 od 2005 godina″, gi regulira pravata i obvrskite na pravnite i fizi~kite lica, kako i nadle`nite organi vo pogled na za{tita i unapreduvawe na ìvotnata sredina. Zaradi za{tita i unapreduvawe na ìvotnata sredina pokraj primenata na ovoj op{t zakon, }e se primenuvaat i odredbite od pove}e pooddelni zakononi za odredeni oblasti (zakon za vodi; zakon za vozduh; zakon za otpad; biolo{lka raznovidnost i prirodno bogatstvo, za{tita na ozonskata obvivka i joniziera~ko i nejonizira~ko zra~ewe i dr).

So zakonot za ìvotna sredina se predviduva zabrana/ograni~uvawe na promet na oddelni proizvodi dokolku so niv se zagrozuva ìvotnata sredina i prirodata ili zdravjeto na lu|eto. Istite moè da se vnesuvaat isku~ivo do dozvola od Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe

Zabrana na izvoz na:

Otpadni, opasni, {tetni i radioakivni i otpadni materii Za{titeni divi ìvotni i rastenija Supstanci koi ja o{tetuvaat ili osiroma{uvaat ozonskata

obvivka

Spored Zakonot za otpad postoi zabrana za /uvoz, vlez vo zemjata na opasen otpad i izvoz od zemjata

Isklu~eni od zabrana moàt da bidat otpadi koi moè bezbedno da se recikliraat ili reupotrebat ako za istite Ministertvoto za ìvotna sredina izdade dozvola /soglasnost za vnesuvawe /uvoz /izvoz Za navedenite stoki moè da se dozvoli izvoz ako za istite e priloèna dozvola od Ministertvoto za ìvotna sredina. Vo Prira~nikot za carinewe stokite koi se predmet na izvoz, koi se

ozna~eni so D4 kako i stokite navedeni vo Prilozite : Prilog 3-Spisok na supstanci koi ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka; Prilog 4- Spisok na zagrozeni vidovi na ìvotni; Prilog 5- Spisok na zagrozeni vidovi na rastenija i Prilog 6-Spisok na zagrozeni vidovi na gabi e potrebno pri postapkata na izvozno carinewe da se priloì dozvola za izvoz od Ministertvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe.

15

A-5-8-2 Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi (Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES) Konvencijata za za{tita na diviot svet i prirodnite ìveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na RM br. 49/97)

A-5-8-2-1 Nadleèn organ Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe kako nadleèn organ za implementacija na Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi rastenija i ìvotni CITES, koja Republika Makedonija ja ima ratifikuvano vo dekemvri 1999 godina, so dopis broj 07-8779/ od 09.09.2004 ja izvesti Carinskata Uprava na RM poso~uvajki ja slednata procedura vo odnos na distribucijata na CITES dozvolata /sertifikatot. Vidovite na zagrozeni rastenija i divi ìvotni se dadeni vo spisokot broj 4 i 5 kako sostaven del na Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz, koi se nao|aat vo prira~nikot za carinewe. Soglasno konvencijata za Me|unarodna trgovija ( uvozot, izvozot i tranzit) na zagrozeni rastitelni i zagrozeni divi ìvotinski vidovi, nivni delovi i derivati, CITES dozvolata/sertifikataot ja izdava Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe na propi{an obrazec vo 5 ( pet) primeroci i toa eden original i 4 kopii. Na sekoj primerok vo gorniot desen gol e naveden brojot na primerokot: - originalot patuva so pratkata -kopija broj 1 ostanuva vo Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe, Slu`ba za ìvotna sredina ( odnosno organot koj ja izdava istata) -kopija broj 2 ostanuva za aplikantot/baratelot na CITES dozvolata/sertifikatot -kopija broj 3 ostanuva kaj Carinskiot organ (Carinskata ispostava koj vr{i zaverka na dozvolata/ sertifikataot ) -kopija broj 4 ostanuva kaj Veterinarniot organ

A-5-8-2-2 Obrazecot na CITES dozvolata / sertifikatot e unificiran i ispe~aten na angliski i makedonski jazik. Na prednata strana se navedeni rubrikite: broj na sertifikat, za koja postapka se odnesuva (uvoz, izvoz ili tranzit), rok na va`nost ( za izvoz i tranzit rokot na va`nost na dozvolata e {est meseci, a za uvoz e edna godina od datumot na izdavawe), uvoznik, izvoznik, vid na stoka, cel na prometot, koli~ina, zemja na poteklo, izdava~ na dozvolata, potvrda od nadleèn organ za izvoz, uvoz ili reeksport (Carinska ispostava).

16

Na pozadinata na dozvolata e ispe~atena instrukcija i pojasnuvawe za rubrikite na obrazecot. Carinska ispostava ja kontrolira pratkata pri uvoz, izvoz ili tranzit i ja zaveruva CITES dozvolata/sertifikatot na originalniot primerok i kopiite broj 2, 3 i 4. Dokolku podatocite od dokumentacijata (fakturata, dozvolata) se usoglaseni so fakti~kata sostojba carinskiot slu`benik ja zaveruva dozvolata vo rubrika broj 14 (koli~ina, Carinska ispostava, datum, potpis, broj na carinski dokument i slu`ben pe~at). Zaverenata kopija broj 3 od dozvolata se zadrùva kaj Carinskiot organ (Carinska ispostava koja izvr{ila zaverka na dozvolata/ sertifikataot) i ja odloùva vo carinskata deklaracija. Zaverenite primeroci od dozvolata (originalot, kopijata broj 2 i 4) se vra}aat na liceto koe ja prati pratkata (baratelot na dozvolata /aplikantot ). Ova lice ima obvrska originalnata zaverena dozvola da ja vrati na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe-Slu`bata za ìvotna sredina ( odnosno organot koj ja izdal). Vo prilog Vi dostavuvame primerok na CITES dozvola/ sertifikat

17

Original

CONVENTION ON INTERNATIONAL TRADE IN ENDANGERED SPECIES OF

WILD FAUNA AND FLORA

PERMIT/CERTIFICATE No.

EXPORT / IZVOZ

RE-EXPORT / RE-IZVOZ

IMPORT / UVOZ

OTHER: / DRUGO:

2. Valid until Vaì do

3. Importer (name and address) / Uvoznik (ime i adresa)

3a. Country of import / Zemja na uvoz

4. Exporter/Re-exporter (name, address and country) / Izvoznik/re-izvoznik (ime, adresa i zemja)

Signature of the applicant / Potpis na podnositelot

6. Name, address, national seal/stamp and country of Management Authority / Ime, adresa, pe~at i zemja na nadle`niot organ 5. Special conditions / Posebni uslovi

For live animals, this permit or certificate is only valid if the transport conditions conform to the Guidelines for Transport of Live Animals or, in the case of air transport, to the IATA Live Animals Regulations / Za ìvi ìvotni, ovaa dozvola e vaè~ka dokolku uslovite na transportot soodvedstvuvaat so upatstvata za transport na ìvi ìvotni, ili vo slu~aj na vozdu{en transport, so IATA pravilata za ìvi ìvotni

5a. Purpose of the transaction (see reverse) / Cel na transakcijata (vidi pozadi)

5b. Security stamp No / Bezbednosna markica br.

Republic of Macedonia

Ministry of Environment and Physical Planning

Drezdenska 52, 1000 Skopjetel. ++389 02 3066-930 fax: ++389 02 3066-931 e-mail: [email protected]

7./8. SCIENTIFIC NAME (genus and species) AND COMMON NAME OF ANIMAL OR PLANT / NAU^NO IME (GEN I VID) I ZAEDNI^KO IME NA @IVOTNOTO ILI RASTENIETO

9. Description of specimens, including identifying marks or numbers (age/sex if live) / Opis na primeroci, vklu~uvaj}i identifikacioni oznaki i broevi (vozrast/pol ako se ìvi)

10. Appendix No. and source (see reverse) / Dodatok broj i izvor (vidi pozadi)

11. Quantity (including unit) / Koli~ina (vklu~uvajki odel)

11a. Total exported/ Quota / Vkupno izvezen Kvota

7./8.

9. 10. 11. 11a.

A 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *

Permit No. / Dozvola broj

Date / Data 12a. Country of last re-export / Zemja na posleden re-izvoz

Certificate No. / Sertifikat broj

Date / Data 12b. No. of the operation ** or date of acquisition *** / Broj na operacija ** ili datum na nabavka ***

7./8. 9. 10. 11. 11a.

B 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *





7./8. 9. 10. 11. 11a.

C 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *





7./8. 9. 10. 11. 11a.

D 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *





* Country in which the specimens were taken from the wild, bred in captivity or artificially propagated (only in case of re-export) / Zemja od koja primerocite se zemeni od divinata, odgleduvanikafezi ili ve{ta~ki razmnoèni (samo vo slu~aj na re-izvoz) ** Only for specimens of Appendix-I species bred in captivity or artificially propagated for commercial purposes / Samo za primerocite od Dodatok-I vidovi koi se odgleduvani vo kafezi ili ve{ta~ki razmnoùvani za komercijalni celi *** For pre-Convention specimens / Za pre-Konvenciski primeroci

13. THIS PERMIT / CERTIFICATE IS ISSUED BY: / OVAA DOZVOLA / SERTIFIKAT E IZDADENA OD:

Place / Mesto Date / Data Security stamp, signature and official seal / Bezbednosna markica, potpis i slu`ben pe~

14. EXPORT ENDORSEMENT: / POTVRDA NA IZVOZOT

15. Bill of lading/Air Way-bill Number: / Smetka na prizemjuvawe/Broj na avionska smetka

18

Block/Grupa Quantity/Koli~ina

A

B

C

D

Port of Export Pristani{te na izvoz

Date / Data Signature / Potpis Official stamp and title / Slu`ben pe~at

19

INSTRUKCII I POJASNUVAWA (odgovaraat na brojot vo formularot)

1. Obeleèto go kvadrat~eto koe odgovara na vidot na izdadeniot dokument (dozvola za izvoz, sertifikat za re-izvoz, dozvola za uvoz ili drugo. Ako e obeleàno kvadrat~eto "drugo", mora da se navede vidot na dokumentot. Originalniot broj e edinstven broj opredelen za sekoj dokument od nadle`nite dràvni organi.

2. Za dozvoli za izvoz i sertifikati za reizvoz, datumot na istekuvaweto na dokumentot ne moè da bide pove}e od {est meseci posle datumot na izdavawe (edna godina za dozvoli za uvoz).

3. Popolnete go imeto i adresata na uvoznikot. 3a. Imeto na zemjata treba da bide celosno

napi{ano.

4. Popolnete go imeto i adresata na izvoznikot /reizvoznikot. Imeto na zemjata mora da bide navedeno. Vo slu~aj na otsustvo na potpis na aplikantot, dozvolata ili sertifikatot se nevaè~ki.

5. Specijalnite uslovi moè da se odnesuvaat na nacionalnata legislativa ili za specijalnite uslovi za isporakata od strana na nadle`niot organ {to go izdava dokumentot. Ovaa to~ka moè da se upotrebi i za obrazloùvawe za ispu{taweto na odredena informacija.

5a. Treba da se koristat slednite {ifri: T za komercijalni celi, Z za zoolo{ki gradini, G za botani~ki gradini, Q za cirkusi i patuva~ki izlo`bi, S za nau~ni celi, H za love~ki trofei, P za li~ni celi, M za biomedicinsko istraùvawe, E za edukacija, N za introdukcija ili reintrodukcija vo divata priroda i B za odgleduvawe vo kafezi ili ve{ta~ko razmnoùvawe.

5b. Navedete go brojot (vklu~uvaj}i go ISO kodot na zemjata) na sigurnosniot ìg staven vo to~ka 13.

6. Imeto, adresata i zemjata na nadle`niot dràven organ {to go izdava dokumentot treba da bidat otpe~ateni na formularot.

7-8. Navedete go nau~noto ime (rod ili vid, dokolku e potrebno i podvidovi) na ìvotnoto ili rastenieto, pod koe e vneseno vo dodatocite na Konvencijata ili referentnata lista, odobrena od Konferencijata na Stranite i op{toto ime na ìvotnoto ili rastenieto pod koe {to e poznato vo zemjata {to ja izdava dozvolata.

9. Opi{ete gi {to e mo`no poprecizno, primerocite koi se predvideni za trgovija

A Rastenijata koi ve{ta~ki se razmnoùvani vo soglasnost so (Rezolucijata 11.11 na Konferencijata, stav a) kako i nivni delovi i derivati izvezeni spored odredbite od ~len VII, stav 5 od Konvencijata (primeroci od vidovi koi se vklu~eni vo Dodatokot I i koi bile ve{ta~ki razmnoèni za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatok II i III).

C @ivotnite odgleduvani vo kafezi vo soglasnost so (Rezolucijata 10.16 na Konferencijata, revidirana), kako i nivni delovi i derivati, izvezeni spored odredbite na ~len VII, stav 5 od Konvencijata (primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot I koi se odgledani vo kafezi za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot II i III. F @ivotni rodeni vo kafez (F1 ili izrodenite generacii) koi ne se opfateni so definicijata "odgledani vo kafezi" vo (Rezolucijata 10.16 na Konferencijata, revidirana), kako i nivni delovi i derivati. U Nepoznat izvor (mora da bide obrazloèno) I Konfiskuvani ili odzemeni primeroci.

11. Navedete go vkupniot broj na vidovi ili, ako toa ne e mo`no, koli~inata i vnesete ja upotrebnata edinica merka ( na primer teìna vo kilogrami). Ne koristete op{ti termini takvi kako "eden paket" ili "edna kutija". 11a. Navedete go vkupniot broj na vidovi izvezeni vo tekovnata kalendarska godina (vklu~uvaj}i gi onie {to se opfateni so odnosnata dozvola) i kvotata na tekovnata godina za odnosnite vidovi (na primer 500/1000). Ova treba da se napravi za nacionalnite kvoti kako i za onie odredeni od Konferencijata na Stranite. 12. Zemjata na poteklo e zemja vo koja vidovite se zemeni od divata priroda, odgledani vo kafezi ili ve{ta~ki razmnoèni. Navedete go brojot na dozvolata za izvoz na zemjata i datata na izdavawe. Ako celata informacijata ili del od nea e nepoznata ova treba da se obrazloì vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz.

12a. Zemjata na posledeniot reizvoz e zemjata od koja vidovite bile reizvezeni, pred da vlezat vo zemjata vo koja se izdava aktuelniot dokument. Vnesete go brojot na sertifikatot za reizvoz na zemjata na posledniot reizvoz i datata na negovoto izdavawe. Ako celata informacijata ili del od nea e nepoznat toa treba da se obrazloì vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz za primeroci koi prethodno bile reizvezeni.

13. Popolnuva slu`beno lice {to ja izdava

20

(ìvi ìvotni, koì, par~iwa meso, pari~nici, obuvki i itn.). Ako vidot e ozna~en (oznaki, znaci za identifikacija, prsteni i itn) bez ogled dali toa se bara so Rezolucija na Konferencijata na Stranite (vidovi koi poteknuvaat od farmi, vidovi koi podleàt na kvoti odobreni od Konferencijata na Stranite, vidovi od Dodatokot I za vidovi {to se odgleduvaat vo kafezi za komercijalni celi i itn.), navedete go brojot i tipot na znakot. Ako e mo`no treba da se navede polot i vozrasta na ìvite ìvotni.

10. Vnesete go brojot na Dodatokot od Konvencijata (I, II i III) vo koj e vklu~en vidot. Koristete gi slednite kodovi za ozna~uvawe na izvorot:

W Primeroci zemeni od divata priroda

R Primeroci koi poteknuvaat od odgleduvawe na farma

D @ivotni od Dodatok I odgleduvani vo kafezi za komercijalni celi i rastenija od Dodatokot I ve[ta~ki razmnoùvani za komercijalni celi, kako i nivni delovi i derivati, izvezeni spored odredbite od ~len VII, stav 4 od Konvencijata.

dozvolata. Imeto na slu`benoto lice i negovata funkcija mora da se napi{at celosno. Vo ovaa to~ka treba da se stavi sugurnosniot ìg i treba da se legalizira preku pe~at i potpis na slu`benoto lice {to ja izdava dozvolata. Pe~atot, potpisot i brojot na sigurnosniot ìg mora da bidat ~itlivi.

14. Popolnuva slu`beno lice koe vr{i inspekcija na pratkata vo vremeto na uvoz, izvoz ili reizvoz. Vnesete gi koli~inite na vidovite koi se stvarno uvezeni, izvezeni ili reizvezeni. Precrtajte gi neupotrebenite blokovi.

15. Vnesete go brojot na tovarniot list ili avionskiot tovaren list dokolku metodot na transport bara koristewe na takov dokument.

21

Dokumentot mora da bide napi{an na eden od rabotnite jazici na Konvencijata (Angliski, Francuski i [panski) ili morvklu~i celosen prevod na eden od ovie tri jazici. Izvezenite i reizvezenite primeroci ne treba da stojat na ist dokument, osako ne e jasno navedeno koi primeroci se izvezuvaat, a koi se reizvezuvaat.

PO UPOTREBA OVOJ DOKUMENT MORA DA SE VRATI KAJ NADLE@NIOT ORGAN NA ZEMJATA UVOZNI^KA

22

A-5-8-3 NADOMESTOCI KOI SE NAPLA]AT PRI IZVOZ Praven osnov Soglasno ~lenot 179 stav 3 i 6 od Zakonot za ìvotna sredina (″Slu`ben

vesnik na Republika Makedonija" broj 53 od 2005 godina), propi{an e nadomestok koj se pla}a pri izvozot za opredeleni proizvodi. Pla}aweto na nadomestokot pri izvozot, za opredeleni vidovi na proizvodi, zapo~na se primenuva od 01.09.2005 godina.

A-5-8-3-1 Vidovi na stoki za koi }e se naplatuvaat nadomestoci pri izvoz :

Tarifnite oznaki za koi se napla}a nadomestok (priloèna dozvola od Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe) i iznosot na nadomestokot e daden vo tabelata koja sledi:

Tar. oznaka Nadomestok den/kg

0307 60 00 01 1,00

0307 60 00 02 1,00

0307 60 00 03 1,00

0307 60 00 04 1,00

0307 60 00 05 1,00

0307 91 00 01 1,00

0604 10 90 01 1,00

0709 59 90 01 1,00 0709 59 90 02 1,00 0709 59 90 03 1,00 0709 59 90 04 1,00 0709 59 90 05 1,00 0709 59 90 06 1,00 0709 59 90 07 1,00 0709 59 90 08 1,00 0709 59 90 09 1,00 0709 59 90 10 1,00 0709 59 90 11 1,00 0709 59 90 12 1,00 0709 59 90 13 1,00 0709 59 90 14 1,00 0709 59 90 15 1,00 0709 59 90 16 1,00 0709 59 90 17 1,00 0709 59 90 18 1,00 0709 59 90 19 1,00 0709 59 90 20 1,00 0709 59 90 21 1,00 0709 59 90 22 1,00 0709 59 90 23 1,00 0709 59 90 24 1,00 0709 59 90 25 1,00 0709 59 90 26 1,00 0709 59 90 27 1,00 0709 59 90 28 1,00

0709 59 90 29 1,00 0709 59 90 30 1,00 0709 59 90 31 1,00 0709 59 90 32 1,00 0709 59 90 33 1,00 0709 59 90 34 1,00 0709 59 90 35 1,00 0709 59 90 36 1,00 0709 59 90 37 1,00 0709 59 90 38 1,00 0709 59 90 39 1,00 0709 59 90 40 1,00 0709 59 90 41 1,00

1211 90 97 05 3,00

1211 90 97 06 0,80

1211 90 97 19 0,80

1211 90 97 21 1,30

23

Naplatata na nadomestokot se vr{i na neto teìnata koja mora da bide identi~na so deklariranata koli~ina vo edinica merka (rubrika 38=rubrika 41 na ECD).

A-5-8-3-2Obvrznici za pla}awe na nadomestocite pri izvoz Kako obvrznici za pla}awe na nadomestoci pri izvoz se izvoznicite (pravni ili fizi~ki lica) na navedenite stoki. Nadomestokot go naplatuva carinskiot organ pri naplata na drugite izvozni dava~ki, a se uplatuva na soodvetnata uplatna smetka vo ramkite na trezorskata smetka.

A-5-8-3-3 Na~in na popolnuvawe na rubrikite vo ECD za izvoz Koga se presmetuva i napla}a ovoj nadomestok, vo prvata kolona na rubrikata 47 na ECD (edinstven carinski dokument) treba da se zapi{e {ifrata "F30". Nadomestokot prestavuva del od vkupniot zbir na carinskiot dolg iskaàn vo ECD i se napla}a na ista smetka zaedno so drugite dava~ki koi se napla}aat pri carineweto. Oddelenieto za naplata, Buxet garancii i analiza pri Centralnata uprava, sobranite sredstva na ime na nadomestok gi uplatuva na soodvetna uplatna smetka vo ramkite na trezorskata smetka. Pri izvozno carinewe nadomestokot se pla}a za proizvodi koi se deklarirana za kone~en izvoz so {ifra za vid na postapka (rubrika 37 na ECD) "10" , za koi pri izvoznoto carinewe e priloèna dozvola za izvoz od Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Koga za navedenite stoki za izvoz e predvidena dozvola za izvoz od Ministertvo za ìvotna srdeina vo rubrika 44 od ECD se vpi{uva {ifra R 42 ( Izvoz vrz osnova na dozvola za izvoz od Ministerstvo za ìvotna sredina) broj na dozvola / godina na izdavawe. Se zadolùvaat site [efovi na Carinskite ispostavi da gi informiraat site carinskite slu`benici. So ova upatsvo se stava von sila Nasokata br. 07-8646/1 od 31.08.2005 godina.

24

Vooruùvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)

A-5-9 A-5-9-1 - Vooruùvawe(voena oprema, stopanski eksploziv,

love~ko oru`je i nivna municija) Praven osnov Spored Zakonot za vooruùvawe i voena oprema kako i Zakonot za

oru`je prometet so oru`je i voena oprema ( vnesuvawe, uvoz, izvoz i transit ) se vr{i so Dozvola od Ministertvoto za odbrana/Ministertvoto za vnatre{ni raboti.

Praven subjekt za da moè da vr{i promet i proizvodstvo na oru`je,

voena oprema i mora predhodno da dobie soglasnost od Ministerstvo za ekonomija vrz osnova na preghodno dobivawe na mislewe od Ministertvo za odbrana i Ministerstvo za vnatre{ni raboti.

A-5-9-1 Carinskata postapka, carinskiot nadzor na vooruùvawe i voena oprema koja se uvezuva ili izvezuva se vr{i kaj proizvoditelot, uvoznikot ili kaj Ministertvoto za vnatre{ni rabiti, odnosno Ministertvoto za odbrana. Carinskiot nadzor se vr{i vo prisustvo na predstavnik od Ministertvoto za vnatr{ni raboti ili Ministertvoto za odbrana.

Fizi~ko lice moè da iznese /izveze oru`je za svoi potrebi dokolku ima dozvola za izvoz/iznesuvawe Ministertvo za vnatre{ni raboti

Д7 - Дозвола za izvoz од Министерство за одбрана za тешко и лесно ору`је и воена опрема за свои потреби D7 -Дозвола за izvoz од Министерсtво за внатрешни работи воору`ување и експлозивни матрии за комерцијална намена

A-5-9-2 Hemisko oru`je Vo Republika Makedonija zabraneto e proizvodstvo i promet na site

sredstva na vooruùvawe i voena oprema ~ija upotrena e zabraneta spored me”unarodni konvencii. Republika Makedonja ja ima ratifikuvano Konvencijata za zabrana na proizvopdstvo, skladirawe i promet na hemisko oru`je.

25

Opasni materii

A-5-10

Informacija za postapuvawe so opasni materii

A-5-10-1 OP[TO

Soglasno odredbite od Zakonot za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90) i Evropskata spogodba za me|unaroden prevoz na opasni materii vo patniot soobra}aj (ADR) od 1957 godina, a so ogled deka carinskite rabotnici vo delokrugot na svoeto rabotewe sekojdnevno doa|aat vo kontakt so opasni materii, a imaj}i gi vo predvid fizi~ko-hemiskite osobini na opasnite materii {to se prevezuvaat, a se so cel izbegnvuawe na mo`nosta od eksplozija, poàr, isturawe na opasni materii ili druga havarija za da ne dojde do zagrozuvawe na ìvotot i zdravjeto na lu|eto, ìvotnata sredina, materijalnite blaga i bezbednosta na soobra}ajot, Carinskata uprava gi dava slednite napatstvija:

Pretprijatijata i drugite pravni lica i poedinci koi prevezuvaat ili predavaat na prevoz opasni materii i vr{at dejstvija vo vrska so toj prevoz, kako i poedinci koi vo tekot na prevozot neposredno rakuvaat ili na drug na~in doa|aat vo dopir so opasni materii, se dol`ni da prevzemaat preventivni i za{titni merki so koi se obezbeduva za{tita na ìvotot i zdravjeto na lu|eto, na ìvotnata sredina ili materijalnite dobra odnosno bezbednost na soobra}ajot. Pri vnesuvawe na opasni materii istite mora da bidat proprateni so dokument za prevozot na istite koj go izdava Ministertvo za transport i vrski, vo sorabotka so Ministertvo za vnatre{ni raboti (soglasno ADR konvencijata). Osven toa za odredeni vidovi na opasni materii: potrebnni se odobrenija od nadle`ni organi (na primer za eksplozivi odobrenie od Ministertvo za vnatre{ni raboti; za otrovi -Odobrenie od Ministrstvo za zdravstvo; za radioaktivni materii -Odobrenie od Direkcija za radiaciona sigurnost i tn). Pri prevozot na opasni materii voziloto odnosno tovarot, ili negovata ambalaà treba da se ozna~eni so soodvetni me|unarodni oznaki za opasnost.

A-5-10-2 VIDOVI OPASNI MATERII Opasnite materii se delat na slednite klasi:

Klasa 1a - Eksplozivni materii;

Klasa 1b - Predmeti polneti so eksplozivni materii; Klasa 1v - Sredstva za palewe, ognometni predmeti i drugi predmeti; Klasa 2 -Zbieni gasovi, gasovi pretvoreni vo te~nost i gasovi

rastvoreni pod pristisok; Klasa 3 - Zapalni te~nosti; Klasa 4.1- Zapalni cvrsti materii; Klasa 4.2- Materii skloni kon samopalewe; Klasa4.3- Materii {to vo dopir so vodata razvivaat zapalni gasovi;

26

Klasa 5.1- Oksidira~ki materii; Klasa 5.2- Organski peroksidi; Klasa 6.1- Otrovi; Klasa 6.2- Gadni i zarazni materii; Klasa 7 - Radioaktivni materii; Klasa 8 - Korozivni (nagrizuva~ki) materii; Klasa 9 - Drugi opasni materii (azbest, suv mraz, magnetni mate-rijali

i sl.).

A-5-10-3 OZNAKI NA OPASNI MATERII Vo prilog na dopisot Vi dostavuvame OZNAKI ZA PREVOZ NA OPASNI MATERII, koi naj~esto se sre}avaat vo carinskata postapka

27

Налепници за опасност и Кемлерови таблички кои се употребуваат во превози согласно АДР Спогодбата

Класа 1 - Експлозивни материи: Во зависност од подгрупата, се поставува една од следните налепници:

Класа 2 - Гасови: Ако гасовите се и запалливи, се поставува црвената налепница, со бројот 2 во долната половина. Ако гасовите

се отровни, се поставува белата налепница со бројот 2 во долната половина

Класа 3 - Запалливи течности (линиите може да бидат црни или бели):

28

Класа 4 - Други запалливи материи:

Класа 4.1- Запалливи тврди материи Класа 4.2 - Самозапалливи материи

Класа 4.3 - Материи опасни во контакт со влага

(линиите може да бидат црни или бели)

Класа 5 - Оксиданти и органски пероксиди:

Класа 5.1 - Оксиданти Класа 5.2 - Органски пероксиди

29

Класа 6 Отровни и заразни материи

Класа 6.1 Отровни материи Класа 6.2 - Заразни материи

Класа 7 - Радиоактивни материи Може да се стави една од следните налепници, во зависност од транспортниот индекс (I, II или III)

Класа 8 - Корозивни материи Класа 9 - Други опасни материи

30

Kемлерови таблички:

Моторното возило, приколката, полуприколката или друго возило со кое се превезуваат опасни материи мора да биде означено со таблички со правоаголна форма со големина од 400 х 300 mm, со портокалова боја, со црн раб со максимална широчина од 15 mm. Портокалова табличка може да биде празна, или да биде оформена, што значи на неа да се впишани и одредени броеви, кои се одделени меѓу себе со хоризонтална црта. Во тој случај во горната половина на табличката се впишува бројната ознака на опасноста, а во долната половина - бројната ознака на опасната материја (со 4 цифри). Вака пополнетите таблички за опасност се наречени "Кемлерови таблички": Ознака на опасноста ( Кемлеров број) ОН број на материјата (секоја опасна материја има единствен ОН број). Бројната ознака на опасноста (горниот број) се состои од цифри (две или три цифри), односно од буква и цифри. Првата цифра ја означува главната опасност, и тоа по следната класификација: 2 Гас 3 Запалливи течни материи 4 Запалливи цврсти материи 5 Оксидирачки материи или органски пероксиди 6 Токсични (отровни) материи 7 Радиоактивни материи 8 Корозивни (нагризувачки) материи Втората и третата цифра ја означуваат дополнителната опасност или интензитетот на реакција според следната класификација: 0 Без значење 1 Опасност од експлозија 2 Ослободување на гасови поради притисок или хемиски реакции 3 Запалливи течности (пареа) или гасови 5 Оксидирачко дејство 6 Отровност (токсичност) 8 Корозивност 9 Опасност од спонтана бурна реакција при разложување или полимеризација Кога видот на опасноста може да се означи само со една цифра, зад неа следи цифрата 0 (на пример: 20 - инертен гас, 30 - запаллива течност). Доколку видот на опасноста е означен со две исти цифри, значи дека главната опасност е многу изразена: (33 означува лесно запаллива течност; 66 означува многу отровна материја; 88 означува многу корозивна материја). Буквата “X” пред бројната ознака означува дека опасната материја не смее да дојде во допир со вода, ниту во случај на пожар или незгоди на возилото или товарот. Некои од идентификационите броеви на опасност (шифрата на основната опасност), го имаат следното значење: 22 Оладен втечнет гас 33 Лесно запалливи течности (температура на палење под 21оС) Х423 Запаллива тврда материја која реагира опасно со вода ослободувајќи запалливи гасови 558 Многу оксидирачка материја која е и корозивна 638 Отровна материја, запаллива (точка на палење помеѓу 23ОС и 61ОС), корозивна 76 Радиоактивна материја, отровна 842 Корозивна тврда материја која реагира со вода ослободувајќи запалливи гасови ОН бројот на материјата (четирицифрениот број во долната половина) го означува бројот за идентификација на опасната материја кој е единствен за секоја позната опасна материја.

31

A-5-10-4 POSTAPUVAWE SO OPASNI MATERII Postapvuawe na terminalite na vnatre{ni i grani~ni

Carinski ispostavi: [efovite vo vnate{nite i grani~nite Carinski ispostavi kade ima carinski terminali, treba da gi izvestat odgovornite lica za stopanisuvawe so carinskite terminali, tamu kade {to postojat realni uslovi za toa da se prevzemat aktivnosti vo nasoka: 1.Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da bidat parkirani na posebno za toa odredeno (obeleàno) mesto; 2. Vo neposredna blizina na odredenoto mesto kade se parkiraat prevoznite sredstva {to prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da ima zadolìtelno soodvetna spored pozitivnite zakonski propisi HTZ oprema. 3. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da bidat izdvoeni na soodvetno bezbedno rastojanie od drugite prevozni sredstva {to prevezuvat druga stoka.

A-5-10-5 BEZBEDNOST NA CARINSKI RABOTNICI

1. Carinskite rabotnici koi doa|aat vo kontakt so stoka t.e. opasni materii vo tekot na svoeto rabotewe, da vnimavaat kako na svojata li~na bezbednost taka i na bezbednosta na drugite neposredno vklu~eni lica; 2. Carinskite rabotnici vo odredeni slu~ai koga doa|aat vo kontakt so stoka t.e. opasni materii mo`d da pobaraat soglasno CZ i pomo{ od strana na ve{to lice.

A-5-10-6 Izvestuvawe za opremata koja e potrebna za voza~ot i voziloto pri doma{ni i me|unarodni prevozi na opasni materii

Vrz osnvoa na Zakonot za prevoz na opasni materii (Slu`ben vesnik na SFRJ br. 45/90 i Slu`ben vesnik na RM br. 12/93), Evropskata spogodba na me|unaroden paten prevoz na opasni stoki (ADR) i dopisot broj 09-032 od 25.05.2005 godina dobien od Stopanskata interesna zaednica za paten transport A.M.E.R.I.T ,,Makedonija soobra}aj,, - Skopje, Carinskata uprava Ve izvestuva deka pri doma{ni i me|unarodni prevozi na opasni materii oprema koja e potrebna za voza~ot i voziloto e sledna:

A-5-10-6-1 Oprema za voziloto:

najmalku eden klan za podmetnuvawe pod trkalata (klocna); dva triagolnika; dve trepka~ki lampi so crvena ili portokalova boja, so

napojuvawe nezavisno od napojuvaweto na voziloto; eden protivpoàren aparat so dva kilogrami suv prav; po eden protivpoàren aparat so {est kilogrami suv prav za

sekoja vozna edinica od kombinacijata na vozila;

32

Oprema za sobirawe na iste~enite materii. Obi~no vo ovaa oprema spa|aat vre}i pesok ili strugotini, aluminiumska lopata, aluminiumska ili plasti~na kanta i metla.

A-5-10-6-2 Oprema za voza~ot:

plasti~en {lem za industriska upotreba; gumeni rakavici; plasti~ni o~ila so strani~na za{tita; gumeni ~izmi ili ~evli so ~eli~en vrv; signalen elek so fluoroscentni lenti; plasti~ni ili aluminiumski bateriski lampi.

Ako se prevezuvaat korozivni materii vo opremata treba da ima i {i{e so te~nost za plaknewe na o~ite. Ako se prevezuvaat otrovni materii opremata treba da ima i za{titna maska so soodveten filter.

33

Stoki i tehnologii so dvojna upotreba

A-5-21 U P A T S T V O za primena na Zakonot za kontrola na

izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba

A-5-21-1 Zakonski osnov i zna~ewe

Zakonot za kontrola na izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba e objaven vo Slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 82/2005 godina, istiot }e zapo~ne so primena od 01.02.2006 godina, do koga izvoznicite se dol`ni da gi usoglasat svoite obvrski so odredbite od ovoj zakon. Pravilnikot za formata i sodrìnata na obrazecot Dozvola za izvoz na stoki i tehnologii so dvojna namena, kako i obrazecot na baraweto za izdavawe na dozvola za izvoz se objaveni vo Slu`ben vesnik na RM br. 108/2005 godina, odlukata za utvrduvawe na Listata na stoki i tehnologii so dvojna namena e objavena vo Slu`ben vesnik na RM br. 120/2005. Listata na dràvi, organizacii, entiteti ili poedici vo odnos na koi ima organi~uvawa vo izvozot na stoki i tehnologii so dvojna upotreba }e se nao|a vo Ministerstvoto za ekonomija. So primenata na ovoj zakon odnosno, so kontrolata na izvozot na stoki i tehnologii so dvojna namena, Republika Makedonija aktivno pridonesuva kon me|unarodnata bezbednost i mirot voop{o, ispolnuvawe na me|unarodnite obvrski, kako i za{tita na bezbednosta, ekonomskite interesi i nadvore{no politi~kite interesi na Republika Makedonija.

A-5-21-2 Poim "Stoki i tehnologii so dvojna upotreba" se stoki, tehnologii, softverii nivni delovi, koi moàt da se upotrebuvaat vo civilni, odnosno komercijalna celi, me|utoa istite moè da se upotrebat i vo voeni celi, odnosno za teroristi~ki ili drugi formi na povreda na mirot i bezbednosta od me|unaroden aspekt. Ovie stoki vo celina ili nejzini delovi se ili moè da se namenat za razvoj, proizvodstvo, upravuvawe, rakuvawe, odrùvawe, uskladi{tuvawe, otkrivawe, prepoznavawe ili {irewe na hemisko, biolo{ko ili nuklearno oru`je ili za razvoj, proizvodstvo, odrùvawe i skladirawe na raketi sposobni za prenos na takvo oru`je. "Lista na stoki i tehnologii so dvojna namena" predstavuva spisokot na stoki i tehnologii so dvojna namena, vo koja se navedeni stokitei tehnologiite so soodvetni tehni~ki karakteristiki i istata e klasificirana vo deset kategorii (od 0 do 9) vo soglasnost so Soglasno regulativata br.1504/2004 na EU "izvoznik" e pravno ili fizi~ko lice koe e registrirano za vr{ewe na izvoz so sedi{te na teritorijata na Republika Makedonija i koe ima sopstvenost ili pravo na raspolagawe so stokite i tehnologiite so dvojna upotreba "izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba" e izvoz, povtoren izvoz, kako i privremen izvoz za izloùvawe na sami, izlo`bi, demonstracii i sl. na stoki i tehnologii so dvojna upotreba

34

"sertifikat za kraen korisnik" dokument vo forma na izjava, izdaden ili zaveren od nadleèn organ na zemjata, vo koja }e se izvezuva predmetnata stoka, so koj se potvrduva za kakvi celi istata }e se upotrebuva. Ovoj dokument me|unarodno ne e unificiran, taka {to formata i sodrìnata moè da bide razli~na. Me|utoa Sertifikatot za kraen korisnik i sluì na nadle`nata institucia koja ja izdava Dozvolata za izvoz, kako i na nadle`nite carinski organi za kontrola, deka predmetnata stoka koja se izvezuva nema da se upotrebi za celi protiv me|unarodnata bezbednost. Pri uvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba vo Republika Makedonija, koi se nao|aat na Listata na stoki so dvojna namena Ministerstvoto za ekonomija e nadleèn organ za izdavawe na ovoj Sertifikat za kraen korisnik.

A-5-21-3 Vidovi na stoki i tehnologii so dvojna namena koi podleàt na kontrola Soglasno Zakonot, Vladata na Republika Makedonija, na predlog na Komisijata gi nosi slednite listi: Lista na i stoki i tehnologii so dvojna namena

( Slu`ben vesnik na RM br. 120 /2005) Lista na dr`vi, zdruènija i entiteti za koi postoi

zabrana za izvoz i povtoren izvoz (ovaa lista }e bide objavena vo Ministerstvoto za ekonomija) Lista na zemji za koi ne e potreben Sertifikat za kraen

korisnik

A-5-21-4 Nadleèn organ za izdavawe na dozvola za izvoz, povtoren izvoz i privremen izvoz Spored Zakonot za kontrola na izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba, site stoki koi se sodràni vo Listata na stoki i tehnologii za dvojna upotreba, koga istite se izvezuvaat, povtorno izvezuvaat ili privremeno izvezuvaat (za saemi, demonstracii, ispituvawe) podleàt na kontrola od Carinskiot organ (vo izvoznite carinski ispostavi). Pri izvozot na ovie stoki pokraj voobi~enata dokumentacija ( ECD za izvoz, faktura, CMR i sl) potrebna e Dovola za izvoz, povtoren izvoz ili dozvola za privremen izvoz. (Prilog 1 ). Dozvolata ja izdava Ministerstvoto za ekonomija, po dobivawe na mislewe od nadle`nite ministerstva, kako i vrz osnova na Sertifikat za kraen korisnik od zemjata uvoznik. Ministerstvoto za ekonomija e nadleèn organ da vr{i klasifikacija na stokata spored Listata za stoki i tehnologii za dvojna upotreba, kako i da dava pismeno mislewe na izvoznikot dokolku za odredena stoka ne e potrebna dozvola za izvoz.

Dozvolata za izvoz, povtoren izvoz i privremen izvoz se izdava najmnogu za period od edna godina od denot na izdavaweto na istata. Ministerstvoto za ekonomija moè, po isklu~ok, vo zavisnost od vidot na stokata i tehnologijata so dvojna upotreba, vidot i dolgoro~nosta na izvoznite dejnosti, na izvoznikot da mu izdade edna dozvola za izvoz za ist vid na stoka i tehnologija so dvojna upotreba za edna ili pove}e dràvi.

Izvoznikot ne smee da ja prenese dozvolata za izvoz na drug izvoznik. Dozvolata za izvoz se izdava vo ~etiri primeroci, i toa: dva se dostavuvaat do baratelot, od koi eden primerok baratelot go dostavuva

35

do carinskiot organ pri postapkata na izvoz, a eden zadrùva za sebe, eden primerok se dostavuva do Carinskata uprava na Republika Makedonija i eden primerok se ~uva vo arhivata na Ministerstvoto. Do vospostavuvawe na elektronski sistem na sledewe na izdadenite dozvoli od strana na Ministerstvoto za ekonomija, a so cel sproveduvawe na efikasna kontrola i izbegnuvawe na mo`nosta od zloupotreba na istite Ve informirame deka primerokot od izdadena dozvola za izvoz koj }e bide dostaven vo Carinskata Uprava- Sektor za carinski sistem, po faks }e bide ispraten do Koordinatorot na nivo na Carinarnica i do Sektorot za kontrola i istragi. Sertifikatot za kraen korisnik izvoznikot go dostavuva do Ministertvoto za ekonomija, na osnova koe Ministerstvoto izdava dozvola za izvoz, koe vo original }e go ~uva vo svojata evidencija. Foto kopija od Sertifikatot za kraen korisnik se dostavuva do Carinskata Uprava-Sektor za carinski sistem, koj po Faks }e bide dostaven do Sektorot za kontrola i istragi. Za site odbieni dozvoli Ministertvoto za ekonomija pismeno }e ja izvestuva Carinskata Uprava, koi }e bidat prosledeni do Sektorot za kontrola i istragi. 1.Vo isklu~itelni situacii dozvola za izvoz e potrebna i vo slu~aite koga stokite i tehnologiite ne se opfateni so Listata od ovoj zakon, dokolku izvoznikot e izvesten od strana na Ministerstvoto za ekonomija, Ministerstvoto za odbrana, Ministerstvototo za vnatre{ni raboti, Ministerstvoto za nadvore{ni raboti, Carinskata Uprava na Republika Makedonija ili drug nadleèn organ, deka taa stoka ili tehnologija vo celina ili nejzini delovi se ili moè da se namenat za razvoj, proizvodstvo, upravuvawe, rakuvawe, odrùvawe, uskladi{tuvawe, otkrivawe, prepoznavawe ili {irewe na hemisko, biolo{ko ili nuklearno oru`je ili za razvoj, proizvodstvo, odrùvawe i skladirawe na raketi sposobni za prenos na takvo oru`je. 2.Dozvola za izvoz e potrebna i vo slu~aite koga stokite i tehnologiite ne se opfateni so Listata na ovoj zakon, dokolku izvozot se vr{i vo zemja kupuva~ ili zemjata so krajna destinacija kon koja Sovetot za bezbednost na OON so obvrzuva~ka rezolucija ima vovedeno embargo za izvoz na oru`je ili so odluka na OBSE ili so embargo za izvoz na oru`je na EU kon koe Republika Makedonija se ima pridruèno. 3. Dozvola za izvoz se izdava i za izvoz na stoki so dvojna upotreba {to ne se opfateni so Listata na ovoj zakon, ako izvoznikot e informiran od strana na gorenavedeniot organ deka stokite se ili moàt da bidat nameneti vo celost ili delumno, za upotreba kako delovi ili komponenti od voeni stoki. Za primena na gorenavedenite tri stava Carinskata Uprava dopolnitelno }e gi informira carinskite ispostavi, preku koordinatorite na nivo na Carinarnica. Izvoznikot na kogo mu e poznato, ili ima osnova da se somneva deka stokata ili tehnologijata so dvojna upotreba }e bide upotrebena za celi protiv mirot i me|unarodbnata bezbednost , a taa stoka ili tehnologija ne e na Listata na ovoj zakon, e dolèn za toa da go izvesti Ministerstvoto za ekonomija ili Komisisijata. Komisijata, vo rok koj ne moè da bide podolg od 30 dena od denot na priemot na izvestuvaweto, odlu~uva dali za taa stoka ili tehnologija e potrebna dozvola za izvoz. Za svojata odluka Komisijata vedna{ gi izvestuva izvoznikot i Ministerstvoto za ekonomija. So ovaa obvrska izvoznikot

36

e dolèn da go informira Ministertvoto za ekonomija za site informacii so koi raspolaga vo odnos na planiraniot izvoz, kako stokata koj }e bide predmet na izvoz , taka i za stranskiot partner so koj ja dogovara izvoznata zdelka, so cel aktivno da pridonese za me|unarodnata bezbednost.

A-5-21-5 Postapuvawe na carinskiot organ 5.1. Prepoznavawe na stoki i tehnologii so dvojna upotreba Zaradi poefikasno sproveduvawe na ovoj zakonot, vo prira~nikot za carinewe (vo kolonata T-I) ozna~eni se stokite i tehnologiite za dvojna upotreba za koi bi moèlo da bide potrebna Dozvola za izvoz (spored klasifikacija od Listata) Osven toa vo sorabotka so Sektorot za AOP za stokite (koi bi moèle da bidat so dvojna namena) rasporedeni po tarifni oznaki vo korelacija so klasificirani stoki spored Listata so dvojna namena, a so cel da se uo~i potrebata od eventualna Dozvola za izvoz, istite pri prijavuvaweto vo ASIKUDA }e se pojavuva elektronski zapis "vidi Lista na stoki so dvojna upotreba". Me|utoa ovie alatki se smo pomo{ na carinskite slu`benici za polesno prebaruvawe po Listata. Tehni~kite karakteristiki navedeni vo listata se osnoven preduslov za da se utvrdi dali za konkretnata stoka e potrebna Dozvola za izvoz ili ne. Koga vo ASIKUDA }e se pojavi elektronski zapis "vidi Lista na stoki so dvojna upotreba" Ve informirame deka carinskiot slubenik koj raboti na izvozniot terminal treba redosledno da postapi na sledniot na~in: 1. Vo princip kontrolata na vakov vid na stoka treba da mu bide dodelena na carinski slu`benik koj ima posoodvetni tehni~ki poznavawa za vakov vid stoka 2. Da se proveri vo Prira~nikot za carinewe dali e pravilno utvrden tarifniot broj, kako i da se utvri dali za tarifnata oznaka e predviden soodveten korelacionen broj od Listata na stoki za dvojna upotreba 3. Vnimatelno da se pro~itaat tehni~kite karakteristiki spored kategorizacijata vo Listata na stoki i tehnologii so dvojna namena. Dokolku tehni~kite karakteristiki navedeni vo Listata odgovaraat na vidot na stokata {to se izvezuva, za istata e potrebna Dozvola za izvoz od Ministertvo za ekonomija. 4. Pri eventualni nejasnotii da se konsultira Koordinatorot za izvoz na stoki i tehnologii za dvojna namena na nivo na Carinarnica. 5. Dokolku e potrebno da se pobaraat od izvoznikot dopolnitelni dokumenti vo koi se navedeni tehni~kite karakteristiki i podatoci za stokata, kako i da se izvr{i pregled na stokata 6. Na nivo na Carinarnica, na predlog na Upravnicite formirana e tro~lena Komisija vo sostav Predsedatel na komisija - Koordinator i dva ~lena koi se nadle`ni za komisiski pregled i utvrduvawe na tehni~kite karakteristiki na stokite na stokata, soglasno listata, kako i pismeno konstatirawe so zapisnik 7. Dokolku e potrebno da se konsultira Carinskata Uprava (Sektor za carinski sistem i Sektor za kontrola i isteragi). 8. Za spornite slu~ai nadleèn organ koj odlu~uva dali za predmetnata stoka e potrebna dozvola za izvoz e Ministerstvo za ekonomija, koj isto

37

taka e nadleèn organ za izdadavawe na mislewe dokolku za predmetnata stoka ne e potrebna dozvola za izvoz

Vo sorabotka so Sektorot za AOP, a zaradi elektronska obrabotka na deklaracijata, koga }e se zavr{i gorenavedenata proceduri za da deklaracijata ponatamu bide elektronaski obrabotena potrebno e vo ~etvrtata podrubrika od rubrika 33 da se napi{e "2222" za da moè da se registrira predmetnata deklaracijata.

5.2.Postapuvawe koga e priloèna Dozvola za izvoz

a)Dokumentarna kontrola i pregled na stokata Ako kon izvoznata deklaracija e priloèna Dozvola za izvoz po izvr{enata kontrola od strana na carinskiot organ, dokolku podatocite navedeni vo priloènite dokumenti: Dozvola za izvoz, fakturata, CMR i dr. vo potpolnost se identi~ni vo odnos na vidot na stokata, tarifniot broj, klasifikacijata spored listata, izvoznikot, zemja na ispraka, prima~ i sl. vo toj slu~aj carinskiot slu`benik go odobruva izvozot, odnosno ja prifa}a izvoznata deklaracija i na originalot od Dozvola go vpi{uva brojot na ECD za izvoz, datum i carinskata ispostava kade e izvr{en izvozot. Dokumentite se zadrùvaat vo izvoznata deklaracija. Ako dozvolata ne se iscrpuva celosno so eden izvoz toga{ na priloèniot formular od dozvolata se otpi{uva koli~inata i vrednosta {to se carini, so podatok za carinska ispostava, broj na ECD za izvoz, datum i potpis i pe~at. Kopija se zadrùva vo deklaracijata, a otpi{an i zaveren original od dozvolata se vra}a na strankata. Dokolku stokata ja prati uredna dozvola vo toj slu~aj se vr{i voobi~aen pregled na stokata vo odnos na koli~ina, vid, vrednost, tarifna oznaka i tn. Zaradi pobrzo i efikasno zavr{uvawe na postapkata, a osobeno vo slu~aite koga stokata bi bila spakuvana vo pove}e koleti ( na primer sandaci, kutii i dr) po priemot na deklaracijata pred da bide spakuvana i natovarena stokata treba da mu se stavi na uvid na carinskiot organ vo prostoriite na izvoznikot (a ne na carinskiot terminal, kako {to e voobi~aeno) vrz osnova na predhodno odobreno barawe od strana na [efot na Carinskata ispostava. Do vospostavuvawe na elektronski sistem na sledewe na izdadenite dozvoli od Ministertvoto za ekonomija, a so cel sproveduvawe na efikasna kontrola i izbegnuvawe na mo`nosta od zloupotreba na istite Ve informirame deka primerokot od izdadena dozvola za izvoz koj }e bide dostaven vo Carinskata Uprava-Sektor za carinski sistem, po faks }e bide ispraten do Koordinatorot na nivo na Carinarnica i do Sektorot za kontrola i istargi. Sertifikatot za kraen korisnik izvoznikot go dostavuva do Ministertvoto za ekonomija, na osnova koe Ministerstvoto izdava dozvola za izvoz, koe vo original }e go ~uva vo svojata evidencija. Foto kopija od Sertifikatot za kraen korisnik se dostavuva do Carinskata Uprava-Sektor za carinski sistem, koj po Faks }e bide dostaven do Sektorot za kontrola i istragi. Carinskiot slu`benik vo carinskata ispostava koj }e ja obrabotuva izvoznata deklaracija dokolku se posomneva vo podatocite na Dozvolata za izvoz moè da se konsultira so Koordinatorot na nivo na carinarnicata i so Sektorot za kontrola i istragi.

38

Carinskiot organ ne treba da dozvoli izvoz na stoki i tehnologii so dvojna namena dokolku za istite vo postapkata za izvoz ili povtoren izvoz ne e priloèna Dozvola za izvoz.

A-5-21-6 Na~in na popolnuvawe na rubrikite vo ECD za uvoz

Koga za navedenite stoki i tehnologii za izvoz i povtoren izvoz e predvidena dozvola za izvoz od Ministertvo za ekonomija zadolìtelno vo rubrika 44 od ECD se vpi{uva {ifra R 86 (Dozvola za izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba od Ministerstvo ekonomija) broj na dozvola / godina na izdavawe.

A-5-21-7 Postapuvawe vo slu~aj na somnevawe koga postoi dozvola za izvoz Vo slu~aite koga Carinskiot organ ili drugi nadle`ni organi imaat opravdano somnenie deka pri izdavaweto na dozvolata za izvoz ne se zemeni vo predvid relevantni informacii, odnosno dokolku podatocite vo dokumentite ne se to~ni, ili okolnostite materijalno se izmenile po izdavaweto na dozvolata za izvoz, Carinskata ispostava privremeno }e go suspendira (stopira) izvozot, vrz osnova na predhodno dobieno izvestuvawe od Ministerstvoto za ekonomija. Za stopiraniot izvoz Carinskata ispostava vedna{ pismeno }e go izvesti izvoznikot i Ministerstvoto za ekonomija preku Carinskata Uprava. Vo slu~aite koga Carinskiot organ ( vrz osnova na carinsko razuznavawe) ima opravdano somnenie deka podatocite od Dozvolata i Sertifikatot za kraen korisnik ne se to~ni, privremeno }e go suspendira izvozot i za toa vedna{ }e go izvesti izvoznikot i Ministerstvoto za ekonomija, preku Carinskata Uprava. I vo dvata slu~ai carinskiot slu`benik predhodno }e se konsultira so koordinatorot na carinarnicata i so Sektorot za kontrola i istragi. Izvoznikot e dolèn vo rok od deset dena od priemot na izvestuvaweto deka nastanale okolnostite razli~ni od onie koga bila izdadena dozvolata, da dostavi do Ministerstvoto za ekonomija dopolnitelni dokazi, so koi raspolaga, so koi }e ja potvrdi to~nosta na podatocite navedeni vo Sertifikatot za kraen korisnik. Ministerstvoto vo rok od 30 dena od priemot na dokazite donesuva kone~no re{enie, spored koe Carinskiot organ }e postapi, a stokata za celo vreme se nao|a pod carinski nadzor.

A-5-21-8 Kazneni odredbi Spored ~lenot 22 od Zakonot za kontrola na izvoz na stoki i tehnologii so dvojna namena predvideni se kazneni odredbi -prekr{oci so pari~ni kazni; izrekuvawe na merka na bezbednost odzemawe na predmeti-stoki; kako i izrekuvawe na merka na bezbednost zabrana za vr{ewe na dejnost za : - izvoznikot kako pravno lice i odgovornoto lice na pravnoto lice - izvoznik -fizi~ko lice dokolku vr{i izvoz na stoki i tehnologi so dvojna namena bez

dozvola dokolku ja prenese dozvolataza izvoz na drugo lice

39

ne ja ~uva dokumentacijata za izvoz najmalku pet godini od zavr{uvaweto na kalendarskata godina na izvoz Ova Upatstvo }e zapo~ne so primena 01.02.2006 godina, Izvoznicite imaat obvrska vo rok od eden mesec po objavuvawe na podzakonskite akti da se prilagodat kon obvrskite od ovoj zakon.

40

Intelektualna sopstvenost (Industriska sopstvenost, avtorski prava i srodni prava) A-5-17

Upatstvo za primena na Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost

Pravna osnova Zakonot za primena na carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost, koj e objaven vo ″ Slu`ben vesnik na R.M. broj 38 od 2005 godina″, }e zapo~ne so primena po donesuvawe na Pravilnikot za sproveduvawe na carinski merki, objaven vo ″ Slu`ben vesnik na R.M. broj 58 od 2005 godina″. Na~inot na regulirawe na za{tita na pravata od industriska sopstvenost i avtorskite prava se propi{ani so: Zakonot za industriska sopstvenost ″Slu`ben vesnik na R.M. broj 47/2002, 42/2003, 09/2004 i 40/2004 godina i Zakonot za avtorski i drugi srodni prava Slu`ben vesnik na R.M. broj 47/1996, 03/1998 , 98/2002 i 04/2005 godina.

Carinskite merki za za{tita na pravata od intelektualana sopsvenost pretstavuvaat edna od netarifnite (nefiskalnite) merki koi se primenuvaat pri sproveduvawe na redovnite carinski postapki, soglasnost Zakonot za Carinska uprava i Carinskiot zakon. Carinskite merki se primenuvaat samo za stoka koja e stavena vo nekoja carinska postapka. Za stoka koja e pu{tena vo sloboden promet na doma{en pazar nadle`ni se drugi organi, kako: Dràvniot pazaren inspektorat, MVR, Ministerstvoto za kultura i drugi.

A-5-17-1 Poimi Pravata od intelektualna sopstvenost moàt da bidat: prava od

industriska sopstvenost i avtorski i drugi srodni prava. Prava od industriska sopstvenost se prava od intelektualni

tvorbi i ekonomski vrski od oblasta na industrijata i trgovijata, vklu~itelno i zemjodelstvoto. Tie se:

• trgovska marka

• patent

• industriski dizajn,

• oznaka za poteklo

• geografska oznaka Trgovska marka pretstavuva znak koj moè grafi~ki da se

prikaè i so koj se razlikuva stokata na eden u~esnik vo prometot od stokata na drug u~esnik vo prometot. Trgovskata marka moè da se pojavi vo oblik na: zborovi, broevi, bukvi, sliki, crteì, kombinacii na boi, trodimenzionalni formi, vklu~itelno i formi na stoki ili nivnoto pakuvawe kako i kombinacija na napred site navedeni znaci.

Patentot pretstavuva pronajdok vo site oblasti na tehnikata i tehnologijata, koj e nov, sodrì invetiven pridones i koj moè da se primenuva vo industrijata.

41

Dizajnot pretstavuva nova forma na telo, slika, crte`, kontura, kombinacija na boi, tekstura ili nivna kombinacija, {to moè da se prenese na odreden industriski ili zanaet~iski proizvod ili negov del.

Oznaka za poteklo e geografski naziv na zemja, region ili mestoto so koj se ozna~uva proizvodot , koj poteknuva od toa podra~je i ~ij kvalitet i posebni svojstva se usloveni od geografskata sredina i uslovite na toa podra~je ili region.

Geografska oznaka e geografski naziv na zemjata, regionot ili mestoto so koj se ozna~uva proizvodot ~ii kvalitet, ugled i drugi karakteristiki moàt da se prepi{at na geografskoto poteklo.

Avtorski i drugi srodni prava opfa}aat prava steknati so sozdavawe na avtorskite dela (knièvni, muzi~ki, dramski, kinematografski, fotografski, likovni, kompjuterski, audiovizuelni i dr.) koi pretstavuvaat kreativna rabota, koja se odnesuva na sodrìnata. Drugi srodni prava se prava na izveduva~i, artisti, umetnici, producenti i drugi srodni prava. Avtorot na deloto e nositel na avtorskoto pravo so samoto negovo sozdavawe.

A-5-17-2 Prevzemawe na dejstvija od strana na carinskite organi Carinskiot organ }e prevzeme soodvetni dejstvija soglasno

Zakonot koga postojat opravdani pri~ini za somnevawe deka so carinskata stoka se povreduva pravo od intelektualnata sopstvenost vo slednite slu~ai koga:

• takvata stoka e deklarirana za pu{tawe vo sloboden promet, izvoz i povtoren izvoz vo soglasnost so carinskite propisi

• takvata stoka e otkriena pri kontrola na stokata koja se vnesuva vo ili iznesuva od carinskoto podra~je na R.M , koja e stavena vo postapka na trnzit, carinsko skladirawe, uvoz za oblagoroduvawe, prerabotka pod carinska kontrola ili privremen uvoz ili koja e stavena vo slobodna zona ili sloboden sklad vo soglasnost so carinskite propisi

Ovoj Zakon ne se primenuva vo slednite slu~ai, za:

• Stoka za{titena so trgovska marka, patent, industriski dizajn, oznaka za poteklo ili geografska oznaka, stoka za{titena so avtorsko pravo, koja e izrabotena so soglasnost na nositelot na pravoto, a koja bez negova soglasnost se nao|a vo edna od gore navedenite carinski postapki. (na primer: vo slu~aj na paralelen uvoz, koga se uvezuva stoka koja ne e falsifikat, a za istata kako uvoznik se javuva pravno lice koe {to ne e ovlasten distributer, ili uvozot na ovlastenite zastapnici i distributeri koi uvezuvaat stoka koja ne e falsifikuvana. Ovie i drugi primeri ne se opfateni so ovoj zakon)

• Stoka od to~ka 1 koja e izrabotena pod uslovi sprotivni na dogovorenite so nositelot na pravoto

• Stoka koja e del od li~niot baga` na eden patnik, predmeti od nekomercijalna priroda so mala vrednost koi pokraj predmetite od li~niot baga` gi vnesuva patnik od stranstvo i predmeti od nekomercijalna priroda so mala vrednost koi povremeno se primaat od stranstvo, koi se osloboduvaat od pla}awe na uvozni dava~ki

42

soglasno carinskite propisi, koga ne postojat opravdani pri~ini za somnevawe deka takvata stoka e del od komercijalen promet.

A-5-17-3 Stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost

Falsifikuvana stoka e

• stoka, vklu~uvaj}i go i pakuvaweto, na koja bez soglasnost od nositelot na pravoto stoi trgovska marka identi~na so vaè~kata trgovska marka registrirana za ist vid na stoka koja e vo va`nost, ili koja ne moè da se razlikuva vo su{tinskite obele`ja od takvata trgovska marka i so toa gi povreduva pravata na nositelot na trgovskata marka soglasno Zakonot,

• sekoj znak od koj se sostoi trgovskata marka, vklu~uvaj}i i logo, zborovi, bukvi, brojki, sliki, crteì, kombinacii na boi, trodimenzionalni formi; formi na stokata ili nejzinoto pakuvawe; kombinacii na napred navedenite znaci; nalepnica, bro{ura, upatstvo za upotreba ili garanten dokument koi nosat takov znak, duri i da se nao|a oddelen od stokata, pod istite uslovi kako vo predhodnata alinea

• pakuvawe na koe stoi trgovska marka na falsifikuvana stoka, duri i da se nao|a oddeleno od stokata, pod istite uslovi kako vo predhodnata alinea

Piratska stoka koja e napravena, ili koja sodrì primeroci napraveni, bez soglasnost na nositelot na avtorsko pravo ili srodno pravo, ako so nejzina izrabotka se povreduva avtorsko pravo ili srodno pravo soglasno Zakonot. Kako piratska stoka naj~est slu~j se piratski CD-a, DVD i drugo. Stoka so koja se povreduva pravoto na patent, industriski dizajn, oznaka na poteklo ili geografska oznaka soglasno Zakonot Stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost e i sekoj kalap ili matrica posebno dizajnirani ili prilagodeni za izrabotka na takov vid na stoka, dokolku so upotrebata na takvite kalapi ili matrici se povreduvaat pravata na nositelot vo Republika Makedonija, sredstva, proizvodi, komponenti ili delovi za izbegnuvawe ili izigruvawe na za{tita (smart karti~ki, dekoderi, kompjuterski programi, sistemi za premetnuvawe ili drug vid na promena i sli~no) ili na kontrola na kopirawe.

A-5-17-4 Nositel na pravo od intelektualna sopstvenost Kako nositel na pravoto na intelektualna sopstvenost soglasno Zakonot moè da bide: • sekoe doma{no i stransko, pravno i fizi~ko lice koe soglasno zakon, e nositel na pravoto od patent, industriski dizajn, trgovska marka, oznaka na poteklo, geografska oznaka, avtorsko pravo ili srodno pravo ili

• sekoe drugo doma{no i stransko, pravno i fizi~ko lice koe ima pravo da koristi nekoe od pravata od intelektualna sopstvenost od to~ka 1) od ovoj stav ili

43

• zastapnik na nositelot na pravoto ili na liceto koe ima pravo da koristi nekoe od pravata od intelektualna sopstvenost.

Poimot pravno lice vklu~uva i zdruènija ~ija edinstvena i glavna cel e kolektivno ostvaruvawe na avtorski ili srodni prava; formi na zdruènija i komori koi imaat podneseno prijava za za{tita na geograf ski naziv, odnosno prijava za priznavawe na pravoto na koristewe na za{titen geografski naziv so za{titena oznaka na poteklo na proizvodot ili za{titena geografska oznaka.

A-5-17-5 Dejstvuvawe na carinskiot organ

• Vrz osnova na podneseno barawe za prevzemawe na carinski dejstvija

• Po slu`bena dol`nost

A-5-17-5-1 Dejstvuvawe na carinskiot organ po podnesuvawe na barawe za prevzemawe na merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost

A-5-17-5-1-2 Podnesuvawe na barawe za prevzemawe na dejstvija

Nositelot na pravoto, soglasno to~kata 5 od ova Upatstvo, moè vo pismena firma da podnese barawe za za{tita na intelektualnite prava do Centralnata uprava na Carinskata uprava-Sektor za carinsko pravni raboti. Baraweto se podnesuva na propi{an obrazec (Prilog br.1) i istoto treba da gi sodrì site podatoci koi se potrebni za lesno prepoznavawe na predmetnata stoka od strana na carinskite organi i toa:

1. podatoci za podnositelot na baraweto

2. detalen tehni~ki opis na stokata so soodvetni prilozi

3. dokaz za statusot na podnositelot na baraweto. Kako dokaz deka podnositelot na baraweto e nositel na pravoto se smeta:

-izvod od registarot na nositelite na prava za trgovski marki/patent/industriski dizajn/oznaka za poteklo/geografska oznaka, koj se vodi vo Dràvniot zavod za industriska sopstvenost

- izvod od registarot na zastapnici koj se vodi vo Dràvniot zavod za industriska sopstvenost

- izvod od registarot na korisnici na pravata, koj {to se vodi vo Dràvniot zavod za industriska sopstvenost ili kopija od drug dokument so koj {to se steknuva pravoto na koristewe ( dogovor za licenca i drugo)

- dokaz za avtorstvo ili status na nositelot na pravoto pri avtorski i srodni prava

Podnositelot na baraweto zadolìtelno dostavuva izjava, koja {to e notarski zaverena i vo koja se obvrzuva deka }e ja nadoknadi mo`nata {teta koja bi moèla da nastane za sopstvenikot ili prima~ot na stokata poradi prevzemawe na carinskite merki, a za koi podocna }e se pokaè deka bile neopravdani. So izjavata podnositelot isto taka se soglasuva deka }e gi podnese i site tro{oci za ~uvawe i manipulacija, vklu~uvaj }i gi i tro{ocite za ni{tewe na stokata pod carinski nadzor (Prilog br. 2).

44

Nositelot na pravoto treba isto taka da gi dostavi site drugi podatoci koi gi ima vo vrska so: 1) carinskata vrednost vo Republika Makedonija na originalnata stoka; 2) lokacijata na stokata ili nejzinoto odredi{te; 3) karakteristiki koi ja odlikuvaat pratkata; 4) o~ekuvan datum na pristignuvawe ili poa|awe na stokata; 5) podatoci za koristenite transportni sredstva; 6) podatoci za uvoznikot, izvoznikot ili liceto koe ja poseduva stokata; 7) zemjata ili zemjite na proizvodstvo i koristenite ruti na prenesuvawe; 8) tehni~kite razliki, dokolku se poznati, pome|u originalnata stoka i stokata za koja postoi somnevawe deka e stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost. 9) tarifna oznaka na originalnata stoka

Pokraj navedenite podatoci vo baraweto, carinskiot organ moè da pobara i dopolnitelni podatoci karakteristi~ni za vidot na predmetnoto pravo na intelektualna sopstvenost.

Vrz osnova na podnesenoto barawe Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno go izvestuva podnositelot na baraweto za prifa}awe ili otfrlawe na istoto vo rok od 30 dena, od denot na priem na baraweto. Vo odlukata za prifa}awe na baraweto se opredeluva rokot za prevzemawe na dejstvija, koj ne moè da bide podolg od 1 godina. Carinskiot organ za obrabotka na barawet

o naplatuva nadomestok, koj go propi{uva Ministerot za finansii, vo visisna od 5.000,00 denari. Ovoj iznos, podnositelot na baraweto, e dolèn da go uplati na navedenata ìro smetka, na obrazecot PP 50, daden vo (prilog broj 3). Za prodolùvawe na rokot na primena na carinskite merki za za{tita na pravata od intelektulna sopstvenost, podnositelot na baraweto moè da go prodolì ovoj rok, dokolku podnese barawe za prodolùvawe i gi podmiri dolgovite koi eventualno bi moèle da nastanat. Tro{ocite za prodolùvawe na rokot za narednata godina iznesuvaat 2.000,00 denari, soglasno Pravilnikot za sproveduvawe na Zakonot na carinski merki.

Odlukata za prifa}awe na baraweto ili odlukata za prodolùvawe na rokot, Sektorot za carinsko pravni raboti vedna{ ja ispra}a do nadle`nata Carinarnica (do odgovorniot Koordinator) i }e go izvesti Sektorot za kontrola i istragi ( prilog 4). Site Carinarnici povremeno }e dobivaat pregledi na prifateni barawa za prevzemawe na dejstvija po nositeli na prava, vid na stoka i broj na odobrenie so rok na va`nost.

Dokolku baraweto ne gi sodrì zadolìtelnite podatoci ili ako istite ne se celosni, Sektorot za carinsko pravni raboti so zaklu~ok go otfrla baraweto za prevzemawe na dejstvija so soodvetno obrazloènie. Protiv zaklu~okot moè da se podnese àlba vo rok od 8 dena od priemot na istiot do Ministerot za finansii.

A-5-17-5-1-2 Prevzemawe na dejstvija od strana na carinski organ

Koga carinskata ispostava pri sproveduvawe na merkite na carinski nadzor ili kontrola na stokata odnosno pri sproveduvaweto na carinskite postapki, ja identifikuva stokata navedena vo izvestuvaweto na Sektorot za carinsko pravni raboti, deka se raboti za

45

stoka za koja postoi opravdano somenie za povreduvawe na pravo na intelektualna sopstvenost, go odloùva pu{taweto na stokata ili ja zadrùva pod carinski nadzor. Za svoite dejstvija, carinskata ispostava po konsultacija so Koordinatorot od nadle`nata carinarnica vedna{ pismeno po faks go izvestuva Sektorot (prilog br. 5) pri {to so izvestuvaweto mu dostavuva foto kopii od ECD, faktura ili drug dokument (slika, prospekt i dr). Carinskata ispostava voedno pismeno go izvestuva i deklarantot ili liceto koe ja poseduva stokata ( prilog br. 6). Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno go izvestuva nositelot na pravoto i Sektorot za kontrola i istragi. Na barawe na nositelot na pravoto, carinskiot organ moè da odobri pregled na stokata i zemawe na mostri isklu~ivo za analiza i za vodewe na ponatamo{na postapka, vo soglasnost so vaè~kite propisi. Zemaweto na mostra se vr{i po nalog na Sektorot za carinsko pravni raboti. Eden primerok od zemenata mostra vrz osnova na zapisnik za zemena mostra se dostavuva do Centralnata Uprava na Carinskata Uprava-Sektor za carinsko pravni raboti, a eden primerok mu se dava na baratelot.

A-5-17-5-1-3 Poednostavena postapka -uni{tuvawe na stokata

Koga carinskata ispostava zadràla stoka ili odloìla pu{tawe na istata za koja postojat opravdani pri~ini za somevawe deka e stoka so koja se povreduva pravoto od intelektualna sopstvenost, za istata moè da sprovede poednostavena postapka so uni{tuvawe na stokata, po dobivawe na izvestuvawe za uni{tuvawe na stokata od strana na Sektorot za carinsko pravni raboti, vrz osnova na koe nadle`nata Carinaranica }e donese Re{enie za uni{tuvawe na predmetnata stoka, soglasno ~lenot 11 od Zakonot za carinski merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost ( Prilog 7). Uni{tuvaweto na stokata pod carinski nadzor moè da se izvr{i bez da se utvrdi dali nekoe pravo od intelektualna sopstvenost bilo povredeno, ako nositelot na pravoto pismeno go izvesti Sektorot za carinsko pravni raboti vo rok od 10 rabotni dena ili 3 rabotni dena za lesno rasipliva stoka, od priemot na izvestuvaweto za zadrùvawe na stokata i pri toa i dostavi pismena soglasnost za otstapuvawe za uni{tuvawe na stokata od deklarantot, liceto koe ja poseduva stokata ili sopstvenikot na stokata ( Prilog 8.) Uni{tuvaweto na stokata se vr{i na tro{ok i na odgovornost na nositelot na pravoto vo soglasnost so carinskite propisi za uni{tuvawe na stokata pod carinski nadzor. Carinskata ispostava koja }e izvr{i uni{tewe na stokata e dol`na da sostavi zapisnik i da zeme mostra koja ja ~uva vo soglasnost so carinskite propisi i istata }e se koristi kako dokaz. Vo slu~aite koga ne e dostavena pismena soglasnost za otstapuvawe na stokata za uni{tuvawe vo propi{aniot rok, Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno }e ja izvesti carinskata ispostava za pu{tawe na stokata vo odobrenata carinska postapka, dokolku se zavr{eni site carinski formalnosti i dokolku toa ne e vo sprotivnost so propisite za zabrani i ograni~uvawa.

A-5-17-5-1-4 Zadrùvawe na stokata do dobivawe na odluka od nadleèn

sud

Po privremenoto zadrùvawe na stokata, nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto e dolèn vo rok od 10 rabotni

46

dena ili 3 rabotni dena za lesno rasipliva stoka, da i dostavi dokaz (tu`ba) od nadleèn sud, deka e zapo~nata postapka za utvrduvawe na povreda na pravo od intelektualna sopstvenost na Centralnata Uprava na Carinskata Uprava- Sektor za carinsko pravni raboti.

Po dobivaweto na soodvetniot dokaz Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno ja izvestuva carinskata ispostava za odloùvawe na pu{tawe na stokata se dodeka nadle`niot sudski organ ne se proiznese za stokata. Rokot od 10 rabotni dena za podnesuvawe na dokaz moè vo opredeleni slu~ai da se prodolì za u{te 10 rabotni dena, me|utoa za lesno rasipliva stoka prodolùvawe na rokot ne e e dozvoleno.

A-5-17-5-2 Dejtvuvawe na carinskiot organ po slu`bena dol`nost

Koga carinskata ispostava pri sproveduvawe na merki na carinski nadzor ili kontrola na stokata odnosno pri sproveduvawe na carinskata postapka, a pred podnesuvawe na bilo kakvo barawe na nositelot na pravoto ili negoviot zastapnik, utvrdi deka postojat opravdani pri~ini za somnevawe deka so premetnata stoka se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost ispostava, carinskata ispostava po konsultacija so Koordinatorot od nadle`nata carinarnica, go odloùva pu{taweto na stokata ili istata ja zadrùva. Za svoite dejstvija, carinskata ispostava vedna{ pismeno po faks go izvestuva Sektorot za carinsko pravni raboti (prilog br. 5) i pritoa so izvestuvaweto mu dostavuva foto kopija od ECD i faktura ili drug dokument (slika, prospekt i sl).Sektorot za carinsko pravni raboti }e go izvesti Sektorot za kontrola i istragi. Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno go izvestuva nositelot na pravoto deka dokolku toj vo rok od 3 rabotni dena ne podnese barawe za prevzemawe na dejstva, soglasno ~lenot 6 od istoimeniot zakon, }e se odobri pu{tawe na stokata ili nejzinoto zadrùvawe prestanuva, pod uslov da se zavr{eni site carinski formalnosti i dokolku toa ne e vo sprotivnost so propisite za zabrani i ograni~uvawa.

Dokolku vo rok od 3 rabotni dena, nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto podnese barawe za prevzemawe na dejstvija do Sektorot za carinsko pravni raboti so stokata se postapuva kako {to e navedeno vo delot I. Dejstvuvawe na carinskiot organ po podnesuvawe na barawe za prevzemawe na merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost.

A-5-17-6 Postapuvawe so stoka za koja e utvrdeno deka povreduva pravo od intelektualna sopstvenost

Za stoka za koja po sprovedenata postapka od strana na nadle`niot sud e utvrdeno deka povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, istata ne smee da se:

• vnese vo carinsko podra~je na Republika Makedonija

• pu{ti vo sloboden promet

• iznese od carinskoto podra~je na Republika Makedonija

• izveze

• povtorno izveze

47

• stavi vo odloùva~ka postapka ili

• vnese vo slobodna zona ili sloboden sklad

A-5-17-7 Odgovornost na carinskiot organ Prifa}aweto na baraweto ne mu dava pravo na nadomest na {teta na

nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto, koga carinskiot organ ne otkril stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, bila pu{tena ili ne bila zadràna.

Sproveduvaweto na nadle`nostite i prevzemenite dejstvija od strana na carinskiot organ, ne predizvikuvaat negova odgovornost za nadomest na {teta predizvikana na licata vklu~eni vo predmetnata postapka.

A-5-17-8 Odgovornost na podnositelot na baraweto za prevzemawe na dejstva

Nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto se dol`ni da ja izvestat Centralnata Uprava na Carinskata Uprava za prestanok na nivnoto pravo na intelektualna sopstvenost.

Tie se dol`ni da sorabotuvaat so Centralnata Uprava na Carinskata Uprava vo delot na obezbeduvawe na site relevantni podatoci vo vrska so stokata so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, da obezbedat tehni~ka i administrativna pomo{ za sproveduvawe na carinskite merki.

A-5-17-9 Kazneni odredbi So ovoj zakon predvideni se kazneni odredbi - prekr{oci so pari~na

kazna za:

• pravnoto lice i odgovornoto lice vo pravnoto lice

• fizi~koto lice ako: - vedna{ ne ja izvesti Carinskata Uprava za prestanok na negovoto

pravo - dobienite podatoci od carinskiot organ gi upotrebi nadvor od

postapkata i celite za utvrduvawe na povreda na pravoto od industriska sopstvenost

- vnese, pu{ti vo sloboden promet, iznese, izveze, povtorno izveze, stavi vo odloùva~ka postapka ili vnese vo slobodna zona ili sloboden sklad stoka za koja vo predhodno zavr{enata postapka e utvredeno deka go povreduva pravoto od intelektualna sopstvenot

Prilozi: 7

48

PRILOG BR.1

BARAWE ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA

1. Den na priem na baraweto za prevzemawe na dejstvija od strana na Centralnata uprava na Carinskata uprava

den/mesec/godina / /

____________________________________

3.Podatoci za baratelot

( t.e nositelot na pravoto soglasno ~len 3 to~ka 3 od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost)

PRAVA OD INTELEKTUALNA

SOPSTVENOST

BARAWE

ZA PREZEMAWE NA DEJSTVIJA OD

STRANA NA CARINSKITE ORGANI

soglasno so ~len 6 stav 1 od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od

intelektualna sopstvenost Naziv / Ime:

Funkcija:

Adresa:

Mesto:

Po{tenski fah:

Zemja:

Dano~en br./ Mati~en br. :

Tel.:

Mobilen telefonski br.:

Faks:

e-po{ta (adresa):

Internet adresa:

2. Ime i adresa na nadle`niot organ

kaj koj e podneseno baraweto

CENTRALNA UPRAVA NA CARINSKA

UPRAVA

ul. Lazar Li~enoski br.13

SKOPJE

4. Status na baratelot ( soglasno ~len 3 to~ka (3) od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost) (1):

Nositel na pravo (*) Zastapnik na nositelot na pravoto(*)

Ovlasten korisnik na pravoto (*) Zastapnik na ovlasteniot korisnik(*)

5. Vidot na pravo na koe se odnesuva baraweto(1):

Trgovska marka Pravo na dizajn

49

Avtorsko pravo ili srodno pravo Patent

Dopolnitelen sertifikat za za{tita Za{titena oznaka na poteklo

Za{titena geografska oznaka

Geografski oznaki na alkoholni pijaloci

6. Ime i adresa na liceto za kontakt

(administrativni raboti)

7. Ime i adresa na liceto za kontakt

(tehni~ki raboti)

Telefon:

Mobilen telefon:

Faks:

e-po{ta (adresa):

Internet adresa:

Telefon:

Mobilen telefon:

Faks:

e-po{ta (adresa):

Internet adresa:

8. Priloùvam su{tinski tehni~ki podatoci za originalnata stoka:

Broj na priloèni dokumenti (2) Broj na priloèni fotografii (2)

9. Priloùvam specifi~ni informacii za vidot ili {emata na izmamata:

Broj na priloèni dokumenti (2) Broj na priloèni fotografii(2)

10. Priloùvam dokument(i) kako dokaz

deka baratelot e nositel na pravoto za

predmetnata stoka soglasno ~len 3 to~ka

3 od Zakonot za carinski merki za

za{tita na prava od intelektualna

sopstvenost

Broj na priloèni dokumenti (2)

11. Ja priloùvam izjavata za

prevzemawe odgovornost soglasno ~len 7

od Zakonot za carinski merki za

za{tita na prava od intelektualna

sopstvenost so koja se obvrzuvam deka

prezemam odgovornost vo situaciite

izloèni vo toj ~len (*):

Priloèna izjava za prevzemawe

odgovornost

12. Sekoja druga informacija koja ja poseduva nositelot na pravoto, na primer:

Zemja ili zemji na proizvodstvo Br.na priloèni dokumenti (2)

Lokacija na stokata ili nejzino odredi{te Br.na priloèni dokumenti (2)

50

O~ekuvan datum na pristignuvawe ili poa|awe Br.na priloèni dokumenti (2)

Podatoci za koristenite transportni sredstva Br.na priloèni dokumenti (2)

Podatoci za uvoznikot,izvoznikot ili liceto Br.na priloèni dokumenti (2)

Karakteristiki koi ja odlikuvaat pratkata Br.na priloèni dokumenti (2)

Tarifna oznaka na orginalnata stoka Br.na priloèni dokumenti (2)

Tehni~ki razliki pome|u originalnata

i somnitelnata stoka: Br.na priloèni dokumenti (2)

Drugi korisni informacii Br.na priloèni dokumenti (2)

13. Den na podnesuvawe na baraweto:

Den na negovo izgotvuvawe Mesto: Potpis i pe~at na baratelot(**)

Den/mesec/godina:

(*) Vidi Rubrika 10 (**) Dokolku baratelot e zastapnik na nositelot na pravoto, toj mora da obezbedi dokaz deka e ovlasten za zastapuvawe na nositelot na pravoto. (1) Ozna~i ja/gi soodvetnata rubrika/rubriki. (2) Vnesi go soodvetniot broj, dokolku nema prilozi, vnesi "0".

14. POPOLNUVA CARINSKOT ORGAN

Baraweto e odobreno Registarski br.:

Datum: den/mesec/godina: Potpis i pe~at

Mesto:

Baraweto vaì do:

Sekoe barawe za prodolùvawe na rokot za va`nost treba da se isprati do

nadle`niot organ od Rubrika 2, najmalku 30 rabotni dena pred istekot na va`nosta

na baraweto.

Baraweto e otfrleno

Priloèni se: zaklu~ok za otfrlawe so soodvetno obrazloènie i informacii za

postapkata za podnesuvawe na àlba.

Den: den/mesec/godina: Potpis i pe~at

Mesto:

51

PRILOG 2

I Z J A V A

ZA PREZEMAWE ODGOVORNOST

Jas, dolupotpi{aniot ___________________________________________________

so MB____________________, l.k. broj _______________, izdadena od

____________________, kako odgovorno lice na pravnoto lice nositel na pravo

soglasno ~len 3 to~ka (3) od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od

intelektualna sopstvenost (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija broj 38/2005)

(vo ponatamo{niot tekst Zakonot) potvrdeno so prilo`enite dokumenti, prezemam

obvrska vo soglasnost so ~len 7 od Zakonot da prezemam odgovornost kon licata

zasegnati soglasno ~len 1 stav (1) od Zakonot, vo slu~aj na prekinuvawe na postapka,

poradi dejstvie ili neispolnuvawe od moja strana ili vo slu~aj dopolnitelno da se

utvrdi deka zasegnatata stoka ne povreduva pravo od intelektualna sopstvenost.

So ova prezemam obvrska za pla}awe na site tro{oci nastanati soglasno ~len 10 i

~len 11 od Zakonot, za ~uvawe na stokata pod carinska nadzor, vklu~uvaj}i gi

tro{ocite nastanati so uni{tuvawe na stokata koja povreduva pravo od

intelektualna sopstvenost.

So ova prezemam obvrska da ja izvestam Centralnata uprava na Carinskata uprava za

sekoja promena ili gubewe na moite prava od intelektualna sopstvenost. Istotaka

potvrduvam deka sum zapoznaen so odredbite od ~len 12 od Zakonot povrzani so

upotrebata na dobienite podatoci od strana na Centralnata uprava na Carinskata

uprava.

Izgotveno vo______________

Datum : __________________

52

Prilog 4

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИ МИНИСТЕРСТВО ЗА ФИНАНСИИ

CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

ЦЕНТ РАЛНА УПРАВА Лазар Личеноски 13, 1000 Скопје тел. 02/3116 188, факс 02/3237 832 [email protected] Број: 07- __________________

Датум: __________________ DO

Carinarnica_________________

PREDMET: Izvestuvawe

Nositelot na pravoto/zastapnik/korisnik na pravoto od intelektualna sopstvenost na den______________ podnese barawe br. ___________________za prevzemawe na dejstvija za za{tita na pravo od intelektualna sopstvenost do Centralnata Uprava na Carinskata Uprava na Republika Makedonija. Baraweto za prevzemawe na dejstvija se odnesuva za slednoto pravo: trgovska marka ________________________________________________ patent ______________________________________________________ dizajn ______________________________________________________ oznaka za poteklo ______________________________________________ geografska oznaka _____________________________________________ avtorsko pravo ili srodno pravo________________________________ Centralnata Uprva na Carinska Uprava po razgleduvawe na predmetnoto barawe go prifati i istoto go registrira so broj ____________________________,koe e so va`nost do ________________________.

Predmetnoto barawe se odnesuva za za{tita na slednata stoka:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

53

Prilog br. 5 Van~o Lazarovdreev

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МИНИСТЕРСТВО ЗА ФИНАНСИИ


CARINARNICA ___________________ C.I. ___________________________

Број: ________________

Датум: __________________ Do

Centralna Uprava na Carinska Uprava

I Z V E S T U V A W E

Dejstvuvawe na carinskiot organ vrz osnova na podneseno barawe za prevzemawe na dejtva, odluka br. _________________________

Dejstvuvawe na carinskiot organ po slu`bena dol`nost

ECD br._______________ i faktura br. _________________________, vid na stoka__________________, marka ________________________, so tarifna oznaka _____________________, prijavena za _________________ na uvoznikot _____________________________deklarant_______________________________,

predmetnata stoka e smestena vo carinski maracin/skladi{te______________________

Poradi osnovano somnenie deka so predmetnata stoka se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost istata privremeno se zadr`uva.

Poradi toa {to utvrdivme deka predmetnata stoka gi ima slednite karakteristiki:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________Pri~ini poradi koi se somnevame deka istata e:

falsifikuvana stoka

piratska stoka

drug vid na stoka

se:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Prilog: foto kopija od ECD, faktura,(drugo: slika, prospekt, crtre`.....)

Datum : Potpis/ pe~at/ faksimil

54

Prilog br. 6

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МИНИСТЕРСТВО ЗА ФИНАНСИИ


CARINARNICA_____________________ CI___________________________________ Broj__________________________________ Datum:________________________________

DO ______________________ ______________________ Soglasno ~len 10 stav 2 od Carinskiot zakon i ~len 10 stav 2 od Zakonot za carinski merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost, donesuva I Z V E S T U V A W E Na den ___________________ vo CI________________ uvoznikot_______________________ preku {pedicijata _______________________ so ECD____________________ ja prijavil za carinewe slednava stoka:________________________________________________________ vo koli~ina od ____________________________. Poradi osnovano somnenie deka predmetnata stoka e stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, carinskiot organ go odlaga nejzinoto pu{tawe i istata ja zadrùva pod carinski nadzor vo carinskoto skladi{te/magacin _______________________. So predmetnata stoka moè da se postapi na dva na~ini: - da se sprovede poednostavena postapka, za koja Vie i nositelot na pravoto }e se soglasite deka stokata koja e predmet na postapka e stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost i pismeno go izvestite carinskiot organ deka istata ja otstapuvate za uni{tuvawe. Vo ovoj slu~aj carinskiot organ moè da ja uni{ti stokata pod carinski nadzor, bez da se utvrdi dali so stokata bilo povredeno nekoe pravo od intelektualna sopstvenost, soglasnost ~len 11 od Zakonot za carinski merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost. - dokolku nositelot na pravoto ja izvesti Centralnata Uprava na Carinskata Uprava deka e zapo~nata postapka za utvrduvawe dali e povredeno pravoto od intelektualna sopstvenost so podnesuvawe soodveten dokaz od nadleèn sud, carinskiot organ ja zadrùva predmetnata stoka se dodeka sudot ne se proiznese za stokata, soglasno ~len 14 od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost. Dokolku ne se postapi na nitu eden od navedenite na~ini, carinskiot organ }e ja pu{ti stokata vo odobrenata carinska postapka, dokolku se zavr{eni site carinski formalnosti i dokolku toa ne e sprotivno so propisite na zabrani i ograni~uvawa.

[ e f ____________________

55

Prilog br. 7 РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МИНИСТЕРСТВО ЗА ФИНАНСИИ CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

C A R I N A R N I C A _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Лазар Личеноски 13, 1000 Ск тел. 02/3116 188, fакс 02/3237 832 [email protected] Број: 07- __________________

Датум: __________________

Carinarnicata _____________________ re{avaj }i po baraweto na nositelot na pravoto _______________________________ od ______________ so sedi{te na ul:_________________________________ za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost, nadle`na vrz osnova na ~len 10 stav 2 od Carinskiot zakon i ~len 11 od Zakonot za carinskite merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost, donesuva

R E [ E N I E

SE UNI[TUVA stokata prijavena so ECD_________ od _________ na CI ___________ i toa: koli~ina________________, so tarifna oznaka_______________, a vo vrednost od ____________ . @albata ne go odloùva izvr{uvaweto na ova re{enie.

O b r a z l o ` e n i e Nositelot na pravoto/korisnikot ili zastapnikot_______________________, podnese pismeno izvestuvawe br.__________od ___________do Centralnata Uprava na Carinskata Uprava -Sektor za carinsko pravni raboti, vo koe e priloèna pismena soglasnost od deklarantot, liceto koe ja poseduva stokata ili sopstvenikot na stokata, notarski zaverena, za otstapuvawe za uni{tuvawe na stokata. Vrz osnova na podnesenoto pismeno izvestuvawe i pismenata soglasnost, a soglasno ~len 11 stav od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost, carinskiot organ }e sprovede poednostavena postapka, so koja }e se uni{ti stokata pod carinski nadzor, bez da se utvrdi dali nekoe pravo od intelektualna sopstvenost e povredeno. Uni{tuvaweto }e go izvr{i carinskiot organ________________________ i za istoto }e bide so~inet zapisnik. Uni{tuvaweto se vr{i na tro{ok i na odgovornost na nositelot na pravoto, vo soglasnost so carinskite propisi za uni{tuvawe na stoka pod carinski nadzor i pri toa e prosledeno so zemawe na mostri koi carinskiot organ_____________________________ }e gi ~uva vo soglasnost so carinskite propisi i koi moàt da se kristat kako dokazi. Carinskiot organ ne odgovara za {tetite koi moàt da proizlezat od uni{tuvaweto na stokata vo soglasnost so ~len 11 stav 2 od Zakonot za carinski merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost. UPATSTVO ZA PRAVNO SREDSTVO: Protiv ova re{enie moè da se podnese àlba do Ministerot za finansii vo rok od 8 dena od denot na dostavuvawe na re{enieto. @albata se podnesuva preku ovaa Carinarnica, i istata treba da bide taksirana so 250,00 denari administrativna taksa od Tar.br.2 od TAT. Taksa od Tar.br.1 i 72/4 od TAT vo iznos od 250,00 denari e naplatena. Upravnik ____________________

56

UPATSTVO ZA POPOLNUVAWE NA BARAWETO ZA PREVZEMAWE NA

DEJSTVIJA

Rubrika 3: Se popolnuva Naziv / Ime, adresa i svojstvo vo koe se javuva baratelot. Soglasno ~len 3 to~ka 3 od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna sopstvenost, baratelot moè da e i samiot nositel na pravoto, lice koe ima pravo da koristi pravo od intelektualna sopstvenost ili nazna~en zastapnik.

Rubrika 4: Se ozna~uva soodvetnoto pole vo odnos na statusot na baratelot.

Rubrika 5: Se ozna~uva soodvetnoto pole vo odnos na vidot na pravoto za koe se odnesuva baraweto za prevzemawe na dejstvie.

Rubrika 6 i 7: Vo rubrikata 6 se zapi{uvaat podatoci za liceto za kontakt na baratelot koe gi izvr{uva administrativnite raboti. Rubrikata 7 e za podatoci za liceto koe bi bilo odgovorno za kontaktirawe so carinskite organi za razgleduvawe na tehni~kite podatoci za zadrànata stoka.

Rubrika 8, 9 i 12: Rubrikata 8 se upotrebuva za precizni i prakti~ni informacii koi }e im ovozmoàt na carinskite organi brzo i korektno da ja identifikuvaat avtenti~nata stoka. Rubrikata 9 se upotrebuva za bilo koja informacija koja imatelot na pravoto ja ima, a se odnesuva za vidot ili na~inot na vr{ewe na izmamata (fotografii, dokumenti i t.n.). Informacijata treba da e {to e mo`no podetalna za da moàt carinskite organi da gi identifikuvaat somnitelnite pratki na ednostaven na~in i efikasno so koristewe na analizata na rizik. Rubrikata 12 se upotrebuva za razli~ni vidovi na informacii koi na carinskiot organ }e mu ovozmoàt da gi podobri razuznava~kite informacii za proizvodite i na~inite na vr{ewe na izmamata. Moè da se obezbedat i dopolnitelni korisni podatoci kako {to se: vrednosta pred oddano~uvawe na legalnata stoka, lokacijata na stokata ili nivnata planirana destinacija, podatoci koi ja identifikuvaat pratkata ili paketite, planiraniot den na pristignuvawe ili zaminuvawe na stokata, koristenoto transportno sredstvo, identitetot na uvoznikot, izvoznikot ili liceto koe ja poseduva stokata i sli~no.

Rubrika 11: Se upotrebuva od liceto koe ja popolnuva rubrikata br. 3 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija koe gi obezbeduva i dokumentite predvideni vo rubrika 11 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija.

Rubrika 13: So potpi{uvawe na ovaa rubrika, nositelot na pravoto potvrduva deka gi prifa}a uslovite na Zakonot i svoite obvrski.

57

ZABELE[KI ZA POPOLNUVAWE NA BARAWETO ZA PREVZEMAWE NA

DEJSTVIJA

1. ZADOL@ITELNI INFORMACII ZA PRAVATA I MO@NOSTA NA

DEJSTVUVAWE

• Koga nositelot na pravoto li~no go podnesuva baraweto:

- za pravo koe e registrirano pravo ili za koe e podneseno barawe,

zadolìtelno e podnesuvawe na dokaz za registacija kaj nadleèn organ ili dokaz

deka baraweto e podneseno,

- za avtorsko pravo, srodno pravo ili pravo na industriski dizajn koe ne e

registrirano ili za koe ne e podneseno barawe, zadolìtelno e podnesuvawe dokaz

za avtorstvo ili za status na baratelot kako prvobiten nositel.

• Koga baraweto go podnesuva drugo doma{no i stransko, pravno i fizi~ko

lice koe ima pravo da koristi nekoe od pravata od ~len 3 to~ka 3 podto~ka 2

od Zakonot, kako dopolnenie na dokazot od prethodnata to~kata a),

zadolìtelno e podnesuvawe na dokument so koj liceto steknuva pravo na

koristewe na predmetnoto pravo.

• Koga zastapnik na nositelot na pravoto ili zastapnik na drugo doma{no i

stransko, pravno i fizi~ko lice ima pravo da koristi nekoe od pravata od

~len 3 to~ka 3 podto~ka 2 od Zakonot, kako dopolnenie na dokazot koj se bara

pod prethodnite to~kite a) i b) zadolìtelno se podnesuva i dokument so koj

mu se odobruva da deluva kako zastapnik.

Liceto, doma{no i stransko, pravno i fizi~ko, koe ja popolnuva rubrikata br. 3 od

Baraweto za prevzemawe na dejstvija, mora, vo site slu~ai, da bide toa koe }e gi

obezbedi dokumentite predvideni vo rubrika 11 od Baraweto za prevzemawe na

dejstvija.

• Rubrikata 5 gi sodrì site geografski oznaki. Za{titen geografski naziv so za{titena oznaka na poteklo na proizvodot ili za{titena geografska oznaka se oficijalnite oznaki soglasno propisite. Individualni proizvoditeli kako i grupa na proizvoditeli moàt da podnesat barawe.

• Koga se podnesuva barawe, za za{titen geografski naziv so za{titena oznaka

na poteklo na proizvodot ili za{titena geografska oznaka potrebno e

dostavuvawe na registracija i specifikacii.

2. SODR@INA NA BARAWETO ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA

Barawe za prevzemawe na dejstvija moè da se koristi od strana na nositelot na

pravoto, kako preventivna merka, koga toj ima pri~ina da veruva deka negovoto

58

pravo ili prava od intelektualna sopstvenost se povredeni ili ima pri~ini za

somnevawe deka }e bidat povredeni. Baraweto mora da gi sodrì site podatoci

potrebni za stokata da moè da bide vedna{ prepoznatliva za carinskite organi, a

osobeno:

• precizen i detalen tehni~ki opis na stokata,

• sekoja specifi~na informacija koja ja poseduva nositelot na pravoto za

vidot ili na~inot na vr{ewe na izmamata,

• imeto i adresata na liceto za kontakt opredeleno od strana na

nositelot na pravoto,

• dejstvoto koe baratelot treba da go prezeme soglasno ~len 7 od Zakonot

i dokaz deka baratelot e nositel na pravoto za predmetnata stoka.

Nositelite na pravoto zadolìtelno mora da go vratat dokazot za priem na

izvestuvaweto koe im e upateno od strana na carinskata slu`ba, soglasno ~lenovite

5 (postapuvawe po slu`bena dol`nost, ex-officio) i 10 od Zakonot. Toa mora da se

napravi vedna{ po priemot na ova izvestuvawe. Rokovite (tri do 10 rabotni dena)

po~nuvaat od momentot na priem na izvestuvaweto. Zadolìtelno e nositelot na

pravoto, vedna{ otkako }e bide izvesten od carinskiot organ, bez odlagawe da go

potvrdi priemot na izvestuvaweto.

Soglasno ~len 3 to~ka 4 od Zakonot, "raboten den" e raboten den na

Centralnata uprava na Carinskata uprava. Pri presmetuvaweto na rabotnite

denovi soglasno ~lenovite 5 i 13 od Zakonot, mora da se zeme predvid faktot deka

denot na priemot na izvestuvaweto ne se zasmetuva vo vo propi{anite rokovi.

Rokovite koi se zemaat predvid vo smisla na Zakonot po~nuvaat da se presmetuvaat

od denot po priemot na izvestuvaweto.

3. PODNESUVAWE NA BARAWE ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA

Nositelot na pravoto mora da go podnese baraweto za prevzemawe na dejstvija kaj

Centralnata uprava na Carinskata uprava od rubrika 2 od obrazecot. Po priem na

baraweto, Centralnata uprava na Carinskata uprava go obrabotuva i go izvestuva

baratelot vo pismena forma za svojata odluka vo rok od 30 rabotni dena. Dokolku

organot go odbie baraweto so obrazloèna odluka, baratelot ima pravo na àlba.

Rokot vo koj carinskite organi prezemaat akcija e edna godina, so prodolùvawe od

po edna godina.

59

4. OBJASNUVAWE NA GLAVNITE RUBRIKI KOI GI POPOLNUVA

BARATELOT

Rubrika 3: Naziv / Ime, adresa i svojstvo vo koe se javuva baratelot. Soglasno ~len

3 to~ka 3, baratelot moè da e i samiot nositel na pravoto, lice koe ima pravo da

koristi pravo od intelektualna sopstvenost ili nazna~en zastapnik.

Rubrika 4: Status na baratelot. Ozna~i ja soodvetnata rubrika.

Rubrika 5: Vidot na pravoto za koe se odnesuva baraweto za prevzemawe na dejstvie.

Rubrika 6 i 7: Vo rubrikata 6 se zapi{uvaat podatoci za liceto za kontakt na

baratelot koe gi izvr{uva administrativnite raboti. Rubrikata 7 e za podatoci za

liceto koe bi bilo odgovorno za kontaktirawe so carinskite organi za

razgleduvawe na tehni~kite podatoci za zadrànata stoka. Liceto mora da e lesno i

brzo dostapno.

Rubrika 8, 9 i 12: Rubrikata 8 e za precizni i prakti~ni informacii koi }e im

ovozmoàt na carinskite organi brzo da ja identifikuvaat avtenti~nata stoka

korektno i za bilo koja informacija koja imatelot na pravoto ja ima, a se odnesuva

za vidot ili na~inot na vr{ewe na izmamata (fotografii, dokumenti i t.n.).

Informacijata treba da e {to e mo`no podetalna za da moàt carinskite organi

da gi identifikuvaat somnitelnite pratki na ednostaven na~in i efikasno so

koristewe na analizata na rizik.

Vo ovie rubriki treba da se zapi{uvaat razli~ni vidovi na informacii koi na

carinskiot organ }e mu ovozmoàt da gi podobri razuznava~kite informacii za

proizvodite i na~init na vr{ewe na izmamata. Moè da se obezbedat i

dopolnitelni korisni podatoci kako {to se: vrednosta pred oddano~uvawe na

legalnata stoka, lokacijata na stokata ili nivnata planirana destinacija,

podatoci koi ja identifikuvaat pratkata ili paketite, planiraniot den na

pristignuvawe ili zaminuvawe na stokata, koristenoto transportno sredstvo,

identitetot na uvoznikot, izvoznikot ili liceto koe ja poseduva stokata.

Rubrika 11: Liceto, doma{no i stransko, pravno i fizi~ko, koe ja popolnuva

rubrikata br. 3 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija, mora, vo site slu~ai, da

bide toa koe }e gi obezbedi dokumentite predvideni vo rubrika 11 od Baraweto za

prevzemawe na dejstvija.

Rubrika 13: So potpi{uvawe na ovaa rubrika, nositelot na pravoto potvrduva deka

gi prifa}a uslovite na Zakonot i svoite obvrski.

61

Zlato i blagorodni metali A-5-18

A-5-18-1 Vnesuvawe i iznesuvawe na monetarno zlato i prigodni kovani pari

Monetarno zlato ( e zlato {to e predmet na monetarni rezervi na zemjata, koe ne moè da bide predmet na kupoproda`ba i istoto moè da bide vo razli~ni formi kako na primer: zlatni {ipki, polugi ili granuli) vo Republika Makedonija moè da vnese i iznese samo Narodna Banka na Republika Makedonija, vrz osnova na POTVRDA izdadena od ovlastenao lice na Narodna banka na Republika Makedonija.

Prigodni kovani pari izdadeni vo R.Makedonija rezidenti i nerezidenti moàt da gi vnesuaat vo R.Makedonija bez ograni~uvawe, me|utoa istite SE DOL@NI da gi prijavat na nadle`niot carinski organ.

Prigodni kovani pari se izrabotuvaat za odredeni jubilei i istite se iskovani od razli~ni materijali kako: zlato, srebro, posebni leguri za kovani pari vo optek ili numizmatika. Zlatnite kovani prigodni moneti se izgotvuvaat vrz osnova na Odluka na Vlada na RM. Prigodnite kovani moneti gi izdava Narodna banka na R.M. i istite moèda se gi prodavaat na kolekcioneri vo zemjata ili stranstvo ili na delovnite banki za ponatamo{na proda`ba. Iznesuvaweto na prigodni kovani pari od zemjata moè da se vr{i samo so smetka na ovlasten prodava~ za nivno kupuvawe vo R. Makedonija - Narodna Banka ili delovni banki vo zemjata, odnosno vrz osnova na izdadena potvrda od carinski organ, dokolku istite bile predhodno vneseni vo zemjata i prijaveni pri nivnoto vnesuvawe vo zemjata.

Site postari numizmati~ki primeroci na stari kovani moneti moè da se iznesat od zemjata samo vrz osnova na odobrenie izdadeno od Ministerstvoto za kultura vo sorabotka so muzeite na R.Makedonija.

A-5-18-2 Pri uvoz na zlato, srebro, platina ili drugi blagorodni metali, vo neobrabotena sostojba(poluproizvodi, neobraboteno ili vo prav) so isklu~kok na monetarno, potrebna soglasnost/ dozvola od Ministertvo za ekonomija.

_____________________________________________________________

62

Kulturno nasledstvo A-5-19

Praven osnov Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo, objaven e vo " Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 20/2004 godina, koj zapo~na so primena od 01.01.2005 godina. Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo gi opredeluva vidovite, kategoriite i identifikacija na kulturnoto nasledstvo, reìmot na za{tita, pravata i obvrskite na pravnite i fizi~ki lica, nadle`nostite i nadzorot za primena na ovoj zakon.

A-5-19-1 Poim Pod kulturno nasledstvo se smetaat materijalnite i nematerijalnite

dobra koi imaat kulturno, umetni~ko, arheolo{ko, etnolo{ko i drugo istorisko zna~ewe, koi zaradi nivnata za{tita i koristewe se nao|aat pod praven reìm.

A-5-19-2 Podelba na kulturnoto nasledstvo

Kulturnoto nasledstvo se deli na: nedvi`no, dvi`no i duhovno.

Od carinski aspekt posebno vnimanie treba da se obrne na DVI@NOTO KULTURNO NASLEDSTVO. Vo kategorija na dvi`no kulturno nasledstvo spa|aat: -arheolo{ki predmeti (iskopani od zemja ili izvadeni od voda koi poteknuvaat od opredelen period); -etnolo{ki predmeti (predmeti koi svedo~at za na~inot na ìveewe, tradicijata, obi~aite i sl.); -istoriski predmeti (koi poteknuvaat od opredeleni istoriski nastani ili gi koristele istoriski li~nosti, kako i stari moneti -pari); -umetni~ki predmeti (sliki, crteì, skulpturi, bakrorezi, gravuri i drugi umetni~ki kompozicii); -tehni~ki predmeti (ma{ini, alati, instrumenti, oprema i sl. koi poteknuvaat od odredena etapa na tehni~ki progres); -arhivska gra|a ; -bibliote~ni dobra (stari rakopisi nastanati do krajot na XIX vek, stari i retki knigi i drugi publikacii ); -kinote~ni dobra (snimeni konematografski dela, filmovi-crtani, dokumentarni, nau~no-popularni i dr.) i -fonote~ni dobra (snimeni zvuci odnosno originalni muzi~ki i drug vid na zvu~ni zapisi). Dvi`noto kulturno nasledstvo spored stepenot na negovata za{tita moè da bide: - neza{titeno kulturno nasledstvo - za{titeno kulturno nasledstvo, odnosno kulturno nasledstvo pod reìm na zabrana.

A-5-19-3 Nadleèn organ za za{tita

Nadleèn organ za za{tita na kulturnoto nasledstvo e Ministerstvoto za kultura-Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo, koja pri izvoz ili privremeno iznesuvawe na ovoj vid stoki, gi izdava slednite dokumenti :

63

I. za neza{titeni dobra: -Uverenie za izvoz na neza{titeni dobra (Prilog br. 1); -Uverenieza privremeno iznesuvawe na neza{titeni dobra (Prilog br. 2) . II. za za{titeni dobra: -Odobrenie za izvoz na za{titeni dobra ((Prilog br. 3); -Odobrenie za privremeno iznesuvawe na za{titeni dobra (Prilog br. 4) -Re{enie za zabrana za izvoz na za{titeno kulturno dobro Sostaven del na ovie dokumenti }e bide ZADOL@ITELNA ZAVERENA FOTO DOKUMENTACIJA izdadena od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo. Gorenavedenite dokumenti se izdavaat vo ~etiri primeroci: 2 primeroka se dostavuvaat za strankata (edniot primerok e namenet za strankata, drugiot koj e posebno ozna~en za carinskiot organ), a drugite 2 primeroka se nameneti za Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo. Nadleèn organ za za{tita na arhivskata gra|a e Dràvniot arhiv na Republika Makedonija.

A-5-19-4- Isklu~oci za koi ne vaàt odredbite od Zakonot za za{tita na kulturno nasledstvo

Posebna kategorija na stoki koi nemaat karakter na antikvitet, odnosno kulturno nasledstvo predstavuvaat suvenirite. Za ovoj vid na stoki izvozot ili iznesuvaweto e slobodno, odnosno ne podleàt pod reìm na izdavawe na Uverenija za izvoz ili iznesuvawe.

Izvozot ili iznesuvaweto na reprodukcii - kopii na muzejski eksponati (antikviteti i drugi muzejski predmeti), e sloboden odnosno ne e pod reìm na izdavawe na Uverenija za izvoz ili iznesuvawe. Izvozot odnosno oznesuvaweto na vakvi predmeti e mo`no so soodveten serifikat ( prilog br. 5) so koj se potvrduva kopijata, potekloto na originalniot predmet i institucijata koija {to go izdala (muzeite ili drugite institucii, koi imaat pravo da gi proizveduvaat). Identifikacijata na predmetite {to predstavuvaat razli~ni suveniri ili reprodukcii treba da se bazira na vidlivi fizi~ki svojstva koi ovie novosozdadeni predmeti gi razlikuvaat od antikviteti i originalni umetni~ki predmeti

A-5-19-5 Kontakt so Upravata za za{tita na kulturno nasledstvo

***Zaradi efikasna kontrola, a voedno i nepre~en i brz protok na stoki i partnici na grani~nite carinski ispostavi, dogovorena e stru~na pomo{ i konsultacija so kontakt lica od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo . Vo slu~aj koga carinskiot slu`benik nemoè da utvrdi dali se raboti za suvenir, reprodukcija ili originalno umetni~ko delo, zaradi dopolnitelni konsultacii so stru~ni lica od Upravata za za{tita na kulturno nasletstvo, vo bilo koj period od rabotnoto vreme moè telefonski da se obrati preku DOC slu`bata na Carinskata Uprava, koja }e bide zadolèna da stapi vo kontatkt so zadolènite lica od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

64

A-5-19-6 Postapka na izvoz ili privremeno iznesuvawe na dvi`no

kulturno nasledstvo

Dvi`no kulturno nasledstvo moè privremeno da se iznese zaradi izlagawe, konzervacija i drugi celi, od strana na pravno ili fizi~ko lice vrz osnova na Uverenie /Odobrenie za privremeno iznesuvawe, pri {to po opredelen vremenski rok istoto treba da se vrati vo zemjata.

A-5-19-6 a) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra vo

postapka na patni~ki promet

Patnikot (fizi~koto lice) moè da vr{i izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturno dobro vrz osnova na soodvetno Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, so prilog na zaverena foto dokumentacija na kulturnoto dobro, so usmena deklaracija na izleznata grani~na carinska ispostava ili so ATA karnet. Patnikot na carinskiot slu`benik na izleznata carinska ispostava treba da mu gi stavi na uvid dvata primeroka od soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka. Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadolìtelno go stava datumot na izlez, potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na ispostavata. Zavereniot primerok na soodvetnoto Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, zaedno so prilogot na zaverena foto dokumentacija, nameneto za strankata se vra}a na patnikot. Koga patnikot (fizi~koto lice) }e se vrati vo zemjata ovoj zaveren dokument }e predstavuva dokaz deka predmetnata stoka bila privremeno iznesena, odnosno istiot }e sluì kako potvrda za istovetnost (identi~nost) na stokata, soglasno }e Upatstvoto br. 02-266/1 od 24.01.2001 godina. Carinskiot slu`benik go zadrùva primerokot namenet za carinskiot organ i go odloùva redosledno vo poseben registar {to se vodi vo ispostavata.

A-5-19-6 b) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra vo postapka na stokovo carinewe Pravnite ili fizi~ki lica moàt da vr{at izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra vrz osnova na soodvetno Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremen izvoz so prilog na zaverena foto dokumentacija na dvi`noto dobro, so ECD za izvoz / ECD za privremen izvoz spored postapkata za izvozno carinewe vo vnatre{na carinska ispostava ili so ATA karnet na grani~na carinska ispostava. Pravnite ili fizi~ki lica na carinskiot slu`benik vo izvoznata carinska ispostava ili na grani~nata carinska ispostava ( ako se koristi ATA karnet) treba da mu gi stavi na uvid dvata primeroka od soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka. Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadolìtelno go stava brojot i datumot na izvoznata deklaracija ili ATA karnetot, potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na ispostavata. Zavereniot primerok na soodvetnoto Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, zaedno so prilogot na zaverena foto dokumentacija, se vra}a na strankata. Primerokot namenet za carinskiot organ se zadrùva vo ECD-to za izvoz ili privremen izvoz vo carinskata ispostava za izvoz ili na grani~nata carinska ispostava (ako se koristi ATA karnet) .

65

Carinskite slu`benici treba da obrnat pogolemo vnimanie pri kontrolata vo slu~aite na izvoz ili iznesuvawe na za{titenite kulturni dobra koi mo`at da se izvezuvaat ili privremeno da se iznesuvaat vrz osnova na Odobrenie za izvoz so ili Odobrenie za privremeno iznesuvawe so prilog na zaverena foto dokumentacija izdadeni od Upravata za za{tita na kuturnoto nasledstvo na Republika Makedonija. Podatocite za vidot na stokata, koli~inata i identitetot na liceto koi gi izvezuva ili privremeno iznesuva, navedeni vo Odobrenieto za izvoz ili iznesuvawe na kulturnite dobra i prilogot na zaverenata foto dokumentacija na istoto, treba da soodvetstvuva so stokata koja se stava na uvid pred carinskiot organ za izvoz ili privremeno iznesuvawe.

66

Prilog br. 1

Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto .

Prilog br. 2

UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 171 od Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 i 7 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo (“Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe br.__________ od _____________ na ________________, adresa:_____________________________, a po prethodno mislewe od ______________________________, izdava

U V E R E N I E

za iznesuvawe vo stranstvo neza{titeni dobra

Se potvrduva deka umetni~kite dela od _________________________________ ne se zapi{ani vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`at da se iznesat vo stranstvo bez ograni~uvawe po osnov na za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Ova uverenie se izdava vrz osnova na Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo {to go vodi Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Sostaven del na Uverenieto e foto dokumentacijata za umetni~kite dela {to se iznesuvaat vo stranstvo.

Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena na baraweto od strankata.

Vo prilog na Uverenieto se dostavuva spisok na umetni~kite dela. DIREKTOR, Jovan Ristov

VD/SK

67

Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br.hhhhh hhhhh..2005 god

UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 171 od Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe od _____________________ br. ______ od ________ godina so adresa: ___________________, i po prethodno pribaveno Mislewe br. ________ od _________ godina od _______________________________________, izdava

U V E R E N I E

za izvoz na neza{titeni dobra

Se potvrduva deka umetni~koto delo od ____________________: - - - , {to }e go iznesuva liceto ____________________vo_____________________, ne e

zapi{ano vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`e da se izveze bez ograni~uvawe po osnova na za{tita na kulturnoto nasledstvo. Deloto e sopstvenost na _________________________________.Ova uverenie se izdava vrz osnova na Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo {to go vodi Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Sostaven del na Uverenieto e fotodokumentacijata za umetni~koto delo {to se izvezuva.

Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena na Baraweto od strankata.

DIREKTOR, Jovan Ristov

VD/BJ

68

Prilog br. 3 Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br. hhhhhhh hhhhhhhhhh god. Skopje UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 97 stav 1 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM br. 20/04), po barawe od ____________________________________________ br._______ od _______ godina, za izvoz na za{titeni dobra, i prethodno pribaveno mislewe od ________________ br.________ od _______ godina, izdava

O B R A Z L O @ E N I E

_______________________________________________ podnese barawe za izvoz na za{titeni dobra vo ________________________________________ br. _______ od _______ godina. Vo baraweto navede deka izvozot se pravi zaradi _____________________________________________________________, a deka }e go realizira__________________________. Kon baraweto, strankata dostavi ______________________________________________________________ _____________________________________________________________________. Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, postapuvaj}i kako nadleèn prvostepen organ oceni deka za{titenite dobra {to se predmet na izvoz ne se pod reìm na op{ta zabrana za izvoz vo smisla na ~len 52 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo i deka moè da bidat izvezeni soglasno ~len 97 stav 2 to~ka 1 i 2 i stav 3 to~ka 2 od istiot zakon. Poradi navedenoto e odlu~eno kako vo dispozitivot. Soglasno so ~len 18 to~ka 30 od Zakonot za administrativni taksi ("Slu`ben vesnik na RM" br.17/93, 20/96, 7/98, 13/01 i 24/03) ne se pla}a administrativna taksa za ova odobrenie. Upatstvo za pravno sredstvo: Protiv ova odobrenie moè da se izjavi àlba do Ministerstvoto za kultura, vo rok od 15 dena od priemot na odobrenieto preku Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo. DIREKTOR, Jovan Ristov

a-5-1-3 merki na trgovska politika koi se primenuvaat vo ...oldweb.customs.gov.mk/en/uploads/merki...

Documents