.A deflo E lohim P rotecior TuorumPie cum disserta

Vera (unt cspA ajjscrU)#

DEMODIs sUBsI-

sTENDI.jd-JUCs

Indultu & suffragio Ampliss: Fac.Pkil.In Academia Jkoensi,

sub PR.E s1D10,Admodum Reverendi (A AmsUjsmi Viri

ac Domini >

D N- M- sIM O N Is.-”? ss«JsO/Mes. & Log. Pros. Ordm. Regii, ut &

Pastoris Pijckiensiurn longe meri-tissimi,

Publice sxammandr.esANDREAs E. PEURONIUs,

Tawast.In Acroar. Max. ad diem Nov.

M. DC. XCW.Impr. apud Jo. Wallium*

ReMrendijsim in CHRIsTO Patri jlac Domino,

DnTETRO^TOs* s. Theolog. Dogtori ExcellentissimOj,inclytae DuBcesios Wiburgensis Epi-scopo Eminentissirr.o, ConsistoriiqveEcclesiastici Praesidi Celeberrimo, aciGymnasii ibidem Regii scholarumqve;in Dicta Dioecesi Ephoro Amplissi t\o ,

Gravissimo: Patrono, Meccenari ac Pro-motori (uo Maximo, DevotaTimo

animi obseqvio aetatem suspi*ciendo, colendo,

VITAM! ANNOs!

ignapetit calamus,magnum wh[can-dere culmen,

Viscre dum captat chartula parvadomum,

Herois tanti, quem multis sama beavitLaudibus,& merito Pindus ad alta tulit,

£)ycsaturant latices puris desontibus hausti,scriptura cs re sidentpecore mella /aera'.

Magna pet/t csimus,wagntmssindere e ulmeVandcre cumcaptas ima Thalia sores,

.sosva clauduntradios, Vultus cum conditur ille,Jjyem Deu s&virtus, hocce locare loco,

‘Vertice, cjvo sontesClarii,qVo dupHce palma,' sumniatenent Muse: Vernat Apollo redux!In qVcm tot Charites jant conduxere corollas,

Ordine gratantes, iotqVe suere chori.Fa/cessoubmi sit ducens per prata choreas ,

Tota cohors sertis Thespiadum ro eis.Chartula qvid vilis ta ntu Vis/candere culmen?

Cum st Vena ieius, dispar (s hicce color.Vade tamen moneo', scd tempora coshoda qvare.

Libera cum curis corda Patremur habet.Es leVis lexcusa: dura dic forte gementPm,

Cultam pro merito, non potutsse dare.Non sers ampullas, net sesqVipedatia Verba,

Tantum sers animi pignora certa pii.si datur hoc Vitio , tant.u qVod Cs appetis adesi

Dicas, qVi mi/it, sjc colit basoe domos.Diceris cultus humilis sio tessoera prima,

st fortuna savet, commodiora dabo}Interea mentis [upplesoi Vota sidelis ,

st Meem iti arata Venire qveas.Reverendissimas V: Dignitatis

Dtvotifflmtu cultorAndr: Peur.

VIROAdmodum Reverendo (s Amplisimo

Dn. m. petro garstenio,Dioeces; Wiib. Archi -Praeposito meritissimo,Templi ChathedralisibidemPastori vigiiantiisi-mo: Consistoriiqve seniori, nec aoa in Re-gio Gyrnnasio ss. Theolog. Lectori Prima-

rio, Gravistimo: Prornocori ac Mecoena»ti subaaiflo oblervantiae cultu

perpetim devenerando.Pher, Reverendo ac PraCUrisimo

Dn, m. magno laghh,ss. Theolog. Lectori dignissimo, Consisto-niqve Ecclesiastici AdselTori gravissimo,Mccoenati ac Evergetae humili mente ju-

proseqvendo.°

p/ur. Reverendo ac RrachnissimoDn.M.GUsTAVO JOH.

Contractus Holloknhs Praeporto Accura-

tilsimo > ut & dicti* Ecclesise, cura annexisqvatvor,Pastori meruidisno, Promotori ac

Benefactori suo lingulari, omni derniis-officii zelo obnixe suspiciendo.

PariterViri < C sar isimi* ac solertisimk

Dn, Dn. Mag; Regii Gymnasii Wib. LECTO-RIBUs singulis perspicacilsimis, CONsIsTO-RIANUs ibidem honorar i (simis; promoton-

bus ac Fautoribus, qvovis pietatis ardoreindesesse venerandis, honorandis,

Ut lineolas hasce, sub Titulis (s Nomini-lus rCeslris, Viri Admodum (spluri-mum Reserendi ac Clari(simi , luci com-

mitterem, exegit k me, debita Vcslri ob •

servantia: Cui enim debui((em has, nisiiis

, a cjhibus Jpes mea dependet s Habeoitaqve submisse in Votis, leVidtnse Irae ob-seqVii (s pia venerationis rsKp.(piot, vul-tu sereno, ss animo benigno accipiatis, nedestituar, qva /ubleVari disupio , saven-tia Vestrs leniori aura. Ego DEUMT: 0: M; precibus Veneror calidis, & qVopar estammiZelo,Velit Ves omnesPatroms acPromotores meos exoptatissmos sua cumu-lare clementia, idqve in longum, ut sinisausta ac felicia apud, vos omnia■ sic Vo-Vet VoVebitqvs

Admodum &PLReverendorumut &

Clarisl: Veffrj Nominum

Objervantiss: cliensA. Peuronius.

Viro JuveniOptimis Artibus dedittjsimo ,

Ptrexmii)

Dn. an D RH.t PEU R.0N IO,Honcstilssmorum Parentum siliohaud dege-

neri,Fautari,Com militi & Amico e*

grcgie dilecto:ANPREAs PEURONIUs,

per Anagr.Para. Nisu. Deo. In* Pus»

Capisii qvoniam /ludiis impendere tempusGnaviter, ut multa sedulitatis homo,

Ergo Para Nisu, nomen memorabile, terris'cjvod tibi sit multis , dexteritate data,

ijse Deo gratus potes aeceptutqve peritisJ

Rerum, si tibi su casia Minerva domi.Hn/ postqvam Musis servisit, Laurea serta

expellant temet, digna brabea satis.Aut pupulesa viris, urbs, ts domibus decorata

te excipiet ,ps/Ru solum.

£x animo, certe, mihi gaudeo, grator tsaasts/tosi* ttbi graudes\ Vivt valeqve bene\

L. M.qvc, utut properiter,adgratulabar

sTMON*»Lt, & Log, Prosi Ord.

Pastor Piicketisis*.

LECTURIs sALUTEM/ FELICIA!imaes qvidem, Lector Candi",de, qvotcjvot se, ut par;sis devovere, in eodem currunt(sudiorum stadio; dies sudant

per longas, noctes ddlingvunt vigiliis,& multas devorant laborum moiestias:omnes enim, serio qvidem animi zelo,Nectareas ambimus eiuditionis delicias,sedqvodornhes atqve magnis hic non per-gant pastibus,ejvod omnes,iDuvaro,aqve be,-nigno lydete non attingant Doctrina; ver-ticem; caulae sunt, non aliqvot, sed mul-to plurimae, sic enim summus ille re-rum Atsciter mortalium vices temperavit,& in certas ovali digellit C(aslcs;ut, e>tiamsi su* qvemqve maneant qvtmia; ;

aliis tamen mitior, fflis iniqvior adsul-get fortuna: hinc nec eatdem sunt, qvasmiscemus, voces qveritantiure. Paucisuur,non tamen nulli, qyos fortuna benignerelpicindixisTero; qvibus adeo ienis eiusspiravit Zephyrus, ut viridi eos frondescmper vernare dicas, & sata iniisse ces,-csmen, ut suos cumularem Alumnos tatfelicitatum commodis; cum cx nuta , qva-ti de catena pendeant omnia, & cunctav,otis velisicentur, sed contra; qvoc hi*simi simuli, qvi spem inflant, avoc his

'

siiss-

siisTVsgant«r bona, patrocinantur siudii»,& intencionesanirni, albis qvasi subvehuntqvadrigisi cot remorse sunt aliis, tot obi»Ces, tot retinacula, ne tollant adi alhacaput, ne erigant se es ignorantiae sen*tina; cum omni externa opeadeo ut cx transverso sata conlpirasse e-sistirnes, ad sufflaminanda vota qvorun-dam. Unde, neecslqvod mireris, Cor»date Lector, si fortunatis illis, vel in pri-mo jam Adolescentiae flore omnes Mu-saeum chori obvii videantur, & certa-

rim sautrices exporrigant manus 1, multoenim minori temporis jactura, illi rerumperplexitates ductari poliunt, & pene-rrare ad eruditionis culmen. sed alio,Jonge alio astimandi lunc modo eorumqvslescunqve conatus vel progrclsus, qriperarduas, per asperas, & angustas se-mitas, tot Tentibus, soc vepribus impedi-tas, per ignem ovali serrumqve prore-pere potius, qvatn progredi annittuntur.Hinc vere Poeta. [btu cbstatHaud facile emergunt, qvorum virtuti-sles angusiu domi,sed ego me inter secretos hic contineorcum autumem eos haec optime serre, qviabseondere polTunt, & sub tranqvillo scocculunt siientii: livero, qvod sas esi, di-

serem, cert£ poslerioribus his annume»randus essera, qvippe, qvem sors seqvior& lugubris fortuna es ephebis iam adi-ma depre/Tit commata: unde emergendipotestas, visulla erat in conspectu; curntot suerint noveres, qvot vita; dies; tatobstacula,qvot in studioru circo bona? inte-tiones. ItaCordateLector, sc exhisce auspi-cari mihi visum suit,ut siderem gradum ru-utn, & retinerem te paulisper tue in fron»tispicio, qvo habeas me excusatiorern,qvodhoc, opusculum tars pauperis Caro pe-rne , typis vulgare sustineam, Praeter-qvam qvodordiri volui, unde & vita: te-

lam sim orlus; & sio ubi alii sibi spartamgratulantur, & locum habent Panegy-rici; ego mihi locum seci qverdae. sicenitn & Martis satellites sua canunt tti-siia, jactant di/crimina, ostentant cicatri-ces, qvas novis Ispe rupcte vulneribus.sic Nautas sua recensfre solent incommo-da, scii: qvas formidant syrtes, qvos im-petuosos vortices, qvot scopulos, qvot Cha-rybdes, qvot aropullantes testus, 5c ruinamminitantes ventoru motus.sed necAgrico-lis sute desunt qvenmonise,horum enim coi-Joqventium voces sspias audivimus, di-cente», qvos sudavere sub divo dies, qvi-bus exponi soleant tempellatutn injuriisi

«5dm terram arant, dum occant, dum pa-stinant, nes non conserunt, & qvodukustang't, omnia haec faciunt in spem dubia:&: incense mellis. Ab his omnibus, qvotparasangis disserant noslr* vices, ipse di-cas ’ arbitrio hoc tuo submitto benigneJsldex. Ego enim, sl seci qvod volui,raiPpara tantum aperui, cjvi & ttistcs 3cjucundos reprselentabit studiorum coi ires,

ied qv d ett,ut sopitos etiam rtsncetn dolo-res’ eonciudsm cum Coriphteo Poetarum

Horario •• sperat insejhi, metuit jucundi*4Iterant fortem, bene praeparatumPelius. triformes hyemes reducit

juptter : idemsummovet, non si male nunc (s olvnsic erit, qvoniam Cithara tutentem

sujcitat Majam, neqve semper arcum| tendit Apollo.spero itaqve sortis consortibus, hancevaiiscunqve (it, placere opellam: delicatisvero, vei altae Minervae, vel ceeci PlutiFili’?, qvod arrideat, vix a me potuit pro-sicisci. Cum st Minabundus pnecepsqvebaes egerim maxime; Cadant igitur iismajores altis de montibus umbra.Nam, ut cum clarisl". sperl.dicam: ineo*detnPrato,& bos herbam,& canis leporem,Cicossia lacertam, & virgo florem reperit.

'bristt veni, propera, nojlris his annuets attsis,

Flamine,qVo recreer,Chriae benigne Venii‘Iu mihi sax,mihipax, mtht lex, mthiRex,

mihi Judex,Iu mihi lux5 mihi dux, tu mihi Vera

salus.Jn is sucereso, Vir(sio, seneso qvtesco.

Vana igitur linqVo, te retinere Volo.MEMBRUM PRIMUM,

QV.EDAM CON-TINENs.

§■ i.obrie au-

Ipscio, Lex jam dudumobtinuit, ibis non frucslratula encosniis, «jua ,

Riunia diiTerrantium obi*turi, tcopuiu tibi primo proponunt, qvoope!!a omnis normabitur. Et ut ille cer-tum conceptum reprsesentabit menti, nehuc & iiiuc, ia veritatis investigationedistrahatur ; ita pagm dubauqve non ad*mittendus esl, qvin prius liberetur ab iis,«jva: tenebras obsuadere videntur. sicsagetig hac in fronts inscriptionem ge*

2stant, ad cujas,velat objecti sui normam,hic etiam, tjvaliscuntjuc, dtscurlus insti»ruendus est ,

eidem ut sit homegenesu.Atqye cam materia, qvae inpraslentiarutridissertationi {iibsternitur,est ae medis su6-s.slendt , qvi adeo indudusit ipsam sub-slantium singularem, cujus {latus sunt in1'ubsistendout extra illam ahslratti &

serrnaltter spectati, propriam & distin«ctara in se non habeant cssentiam , undeconsectarium eil : quod ilia sublati , & hincctjsuriv ibunt pelTum. Proinde, qv6 vi-am pandamus, ad reseranda intimiora eo-rum, cx ratione instituti, sub incu-dem disqvisitionis erunt revocanda, ju-vabit in atitecessum ve! indigitasic tantum,substantiatn illam, qva talem, qvam mo-di hi respiciunt materiahtir.

§. H.

Istra nostraro , itaqvs, hic non erit pro-vinciam, sukstwsta tlla univtrsalis, quae

Logicis audit suh slantia setanda-, qvippcqv» extra mentem & operationem intel-lecta* non esilKt in rerum natura, sor.tnahter sili. & talis ; diciturqvealias umversath a®u, abstmtia & sosl

3multe i eam ad eam reqviratur mu!-tipheuM , mentalis vero unitas. sedsubsiantiasolum singularU, cui gratius illi;,seu disiinlli suhsisiendt modi conveniunt.Et hac conlider»tur heic loci, rsan modi-ficate seu concreti, ut infra sed puri &

ahsolute, qvaltntu subsiar.tia singularisest, in se lJsu a natura spectata, absiraRaicerto modosubsisiendi-,ku prout definitur?sUBsTANTIA UNITATE NUMERICA

DETERMINATA.5. HI.dis©, non passive, ut si"

& per conseqvens, eompo-sitiOHem aliqvam subinserat: sed ratiocestarus,prout universaliMetaphjsieoaAvtt*sa fronte contradistsngvhurKicabitU est x arx ad ejsentialiterinseriora, in praedicatione qvidditativa.Unitas qvoqve hie intelligenda: nonexercite, Arithmetica, cjvantitaiiva ■, sedsignate, Transcendentalis & MetaphysicaxPraTcindit enim a finito & infinito, ut inhoc& illo pofflt verificari. Hic notamusetiam qvod substantia, in data definitio*ac, bene se habeat ut conceptus conve-

4nientia: non vero,, ut genus, sictile © U°vice loqvendo. .ubstanua enim singo»Taris, qva talis/, non admittit notionemipeciei. 2. Adhuc indisserens e£l ad Ensfinitum se infinitum, i substantia ut

s,c 6 preast sumpta, in substantia si*gu~Uri non multiplicatur nenu

sed verificatur tantum. 4, non habet, necapta nata css, ut habeat aliam speciem,qv® a substantia singulari essentialiter ,

& ut opposita, disserar. Nam qvicqviddt, eo ipso dum ett, singulare est. Hincergo constctanurn; qvod 5. r.ec per disse-rentiam specificam ita poslxt contrahi, «t

natura genens rtqvirin§, IV,

H Istic, rudi et st penicillo, cum in si»qern praemissis, ut esFet planius, qvid

modi subsIstendi, seu raise formalis sub-si slenti* {lri£il dictat, ipsi substantiae sin-gulari, vhjtUtve ta!i,/uperinducat & ad-dat. Posiulat jsm lex propositi, ut con-

vertamus nos ad accurandum suicepri la-boris pensum; ubi insiroul opera dandaut sit in propatulo, qvid commercii modihi habeant cum substar.tia, qvam sub cer-

(0 Astu, seu modificant

5« rupiciuni. sit ita jam hic in Fronti-ne*0 promittimus, nos «sidens non ve-lificaturos eorum nutui, vel votis, ovibusforte arrisisset magis, si hic actum suilTetde modis tantum, vel psenius in aRu si-gnate, seu prtcisi respectu suse naturse :

verum sub i Ueformali genium iustrareeorum, non esl: tam ex instituto, qvamUt simul considerentur, prout sunt & re-periuntur in a&u exercito, & ancrae unacum re substrata , cjvanj ad statas cerrosrestringunt, cum alias extra substanciam.tiec existant.membrum secundum*

KjModorum oro,/iul*cyiav (ssta&Aeyiar proponens.

§. Ly‘ 9'p U! hic «paetum sleri potffl ra-

tioneni habemus cum cvcsiulKoyiotottim sictiAcytac. circa tri#m considerationem venire aslelent.

L BrvsitKoyin; tcta , vocem Modum,primitivum agnoseimus grammaticum,eu iprum thema slmplex, ut vix sit cuidesient natales,

6

§. u.

sbd priusqvam hinc qvoqvoversum di

vers*mu»> prstibanda hstc sunt, ne di

Iqn», contendere videamur caprina ; ve

II dsiowsiU: ita tZv ™%*xscMyotaiVuv ett utacaputur, (a.) Philologuspro rano»*'. siu P roUC «ensaram , «ve

formam innuit: ita Plautus: modus omni-

bus in rebus est optimum habitu. A.ias

qvoq-, mofloqvendi obtinuit: habere mo«

dum.sacere modum&c, Nb.nunqvam et-

jam pro mlantitate : ut,si major est modus,

hem pro sine & eventu: ut, impotv.tqvemodum sapiens m rebus agendis, (si)

Philtsophue: (i) Pro rdpectu ncrmnaU 8c

*aiiivLo (e) Pro esrto rei stat* & conditt*ene. (i) Pro determinatiori essindi ratione.

(■4,) Pro modo assiciendi Ins. (s) serisenalitate. (6) Pro modo subjtstendi, ceusaic loci accipimus.

HI. svumsiMZ sic voces aeqvipollenteasunt: modi subsi/lendi. Gradussulsistentte.statua substanti*. statua sub/lanttales.T«<n< Astu suhssiendi. nem

subli/hntia seu cum ds 1UJ‘

sistentia ultimat» «st sermo.

7lippientium premam»»; qvs qvi»dem pedes promoventi sed qvo? ipsi qvoqveignorant. Probanda igitur est hic loti,txijsentu modi subsistendi. Nam lis illaagitata diu, inter emunctionis judicii vi«ros, de qvsstiOnc: an sit, & qvics re» sit,utra earum sit praemittenda? jam qvlescit*sc perorata est a Fhdosophorum perspica*cissimis; ha scilicet st consuse, qratstio*qvid sit: praemittatur rectius; disiinRivero qvaestso, an sit ? Qyod intersererc suitvolupe, ne in leges methodi impingere vi-deamur enormiter.

§. III-

VEsum eo breviores hic ducendae sisntlinea, qvo cst in consouo magis, im<r

recehtioresomr.es, qvi dudum hoc extra

dubitationis aleam postere, modos subst-slendi, omnino dari» Et, si notitia ho-rum iw sbqvantutn, ut colligere est exschcibl.Mst: lib. 2. cap. %. art. s. punct. s«a conspectu pnseorum suit rcmisss, & ante

'secula se occuluerit, non sic«cus ac lateat kintiil» sub cinere sopit»,causa forte suit, qvia tum nondum con-sigit mundo tantus ille cocli savor, ut po-

8tisermt subjicere homines oculishmsKtt 8c naturarum in co considerareunionem ; unde sortassis posterioris aviPhilosbphi sagaciores, arisatn accepere, ri-mandi, num mysterium illud repugneraatursE', vel, an contradictionem involvasDuas Pcrsortas, ultimsta subsisteniia ia seterrhinatas, una perlOna subsilterciila fieri possc vix insidebit rationi. Inve-nere itaqv$i humanam naturam servato-

iis Ghristi, non suissc petsonam, sed as-iumptam esse irt vm&tnv rs Ksyz. Et itadeprehenditur, substantiam destitui posscsubststentii ultimato, naturae sus debita»sic sgnis in serro ignito, serri snppositoiubiistit. sic sal in mista aqva; auram inpoculo aurato; non sua, sed aliena sub-listeutia lubsistunt. Exempla haec eo colli-snaht, ut exisltntiam insitorum substantiasjn eant probatumi.De cetero r«s tum erit clara.

5. IV*

Ut asseramus snbji-citur insuper hoc ratiocinium;

fflvod Jensue probant, ratio & experientiaeonslrmat, saniorum addito /ustragiv, Idsit sto sinsit i» dubium revocari mn potesl\

9,At diri /utjlslenai modos, probant stnsus\

ratio 'Jexperientia eonfirmant &(. £; Maj-or, prscterqvam qvod clara cii. stabilitucinde: qvia duo sunt: uc taceam relisoslensus; Mymuxa&i : yt[iu & Auditat :

qvorum ille ratione ititent tonis & appre-hensionis, probat verissima & stmpltcittr ;

hic vero ratione communicationi* & jccua*dum quid, facit ad probat, membr. alterCanon Gnoflolcgorum ; Duo sunt cogni-tionis Ocelli, n#s Koy@*. Mmorex exemplis patet. 1 msuper cs us qv* se-rvuntur dilpalelcct.

§. v.nCuccedit jam /to&soyut, seu desi-

''"'nitio modi liibsistendi, prout sumitur*bstractivc& formaliter. Haec qvidem per.sincta in xranscendentalibus dari non potestipartim qvia indisserenter st habent ad Ensdependens & independens, & proinde in-tra carceres Praedicamentorum includinon polTuns, ut notionem admittant Ge-neri» vel speciei. Partim vero qvia necclTentiatn <n se habent propriam, qvalisicuaqve igitur delectio /it hec;

10MGdussubsifrendicss subssantissingularis, m certo slatu subsi-stentia, creatam subssantianijextra essentialiter & paronymi*ce r efficiens, sc ab ea separa-bilis reaiitcr. ,• • '«u

§ iv.

In evolutionem dara; definitionis inqvi-iste hic ioci. non est snimusjnisi tjvod

indigitamus tantum : (i) Thtxtra edentia*Itter, hic ioci accipi generaliter 6 late,prout opponitur Td tssentialtter eonjh-tutive r ahas enim modi dici postiat ei-sentiaies lubssantiat a pofieriori. ( i) Idsetror.ymice, opponitur Td synenymice, &

hoc simul importat, qvod modi nen poi-jsini in ab/Ira sio, sed in cenaeto praedica-ri de substantia. 0) Ad disserentiam mo-dorum realem, rotandum est; realiterdisserre, diti dupliciter: (a) siriUe, & itadiisincttonem insert rei a re; dicitur aliasseparatio mutua, item posisiva. (/?) Ana-louhi, prout iepatatio intercedere pottsl, 'inter rem &c modum eius iepa-abiletnjsiiqvc cum interitu alterius. Dicitur a<

|dks,»o» mutua, vel pripaitipa, qvalis hicintenditur. !n Ente vero Infinito, mo»di hi, nec ullo modo disserunt, nec mo-dificant extra essentialiter; nam qvicqvidin DEO «act, est ipse DEUs.

MEMBRUM TERTIUM.CModorum dndjlones qvasi, seu di\>essio*

gradus reprajentans.§. I.

Er siqvidem, modi hi, qvorum hacte-nus, definitionem, ut & definitum

leviter attigimus, pertinent, non ad ra-tionem formalem substantiac lingularis #

sed ad slatum eius, & prout subsistic, velcomplete per sc, vei in etl>o, vel cum alio.Quapropter, ut gradus hi seu (satus, eosesicius dignoseantur;considerandads sub-slantia singularis, non pure, ut supraMembr.* i- par: i. sed modificati , seuqvatenus substantia spectatur ratione suislatus seu taedi sub si slendi ; & ita est ttr

sUBsIsTENDO Vel tNCOMEi-EXA Vel COM-PLEXA.

J. ».

Incompieta duplici ratione dicitur; v-it. Quod ex sJ3 (st natura, /ad commae

nicubdi* esl tori alicui, siot ejsevtiaii, si.pe integmlt. sic anima rationalis in-completa esl, etiam m slatu separationis,qvir» naturaliter ordinata esl, ad insor-mandum corpus Hominis; Inae & pro-penflonem retinet ad idem, cum eo re»duniri destderans. sub hoc slatu partesqvoqve integrales incompletae dicuntur t

ut manus, pes, hypochondrium, eapuc&c. sed nota; parte» hx tum esTent: tumintegr: incompleta sunt («) in ejsendo\prout natura sua in se non habent eslen-tiam completam & perfectam. Persectamdico qvoad slatum scilicet & Cythnusseu respeclive ad totum; nam absolutt lo-qvendo, esficacia esl perfecta, qvod ensesl,&abesse dicitur, qvod recedit a non

tsse ut D- Cal- part. g. tract.pr, c i. mr. i.(Q) in subsi/lendt-. qvia ulci-mata non subsistunt subsislentia; seu, qvianatura sua, 3c qva tales, non sunt in-communicabiles, ut persici postint aliunde.

J. II s.II. Aliunde ts ab extnnseco-. cum sub-

slantia propria deflttuitur Jubsislentii, &

unitur alteri , cuiut lubsisttntia suhslsttt.it bae non natura /«a, sed respesustatui

incompleta cst. Dicitur alias uvTtugtsevvel mm&xjiiv. sic humans natura salvat:Christi, iu sublidendo dicitur incompleta;non ob desectum suae naturae, qv» certe

in edendo, & qvoad dsentialia omnia,completa est i sed qvod alsumpca & ele-vata in vwosxaiy r2 Xoyss noa potest nilipersicientis t5 Koyv ultimato sublidendiactu se exserere; nam alias qvod ultima-to terminatum est modo sublidendi per-secto; modus sile, de formali, importatincommunicabilitatem, adeo at a subii»slente alio terminari non polsit; proututrumqve jam terminatum cst. Necestutoitaqve erit, ut terminorum alter vel sit,vel naturam induat incompleti, intimaut uniantur unione. Et hinc hypodasissilii DEi, ab Kternitate jam edpersona o-w/5*/®-> CUI11 non sit hty(sy>

amphus: sed P\oy@*Vid: Ca!; p; specte, y, ;. sed obierv:Composuio hic inteliigenda, non rationepartium, sed potius ratione numeri, sicucomne illud in qvo duo conveniunt, po»test dici compositura, Et sic dicitur per-iona QiavssUTrx composta, in qvantum

unum duobus sublidit» EstqVe ita pera»ralogiam, i natura totius, hoc esplican»jJutit. sub hoc (ubsirtem)i modo, etiaraignis subsisterc dicitur supposito serri i-gnitij sal aqvssi sals*i item aurum po-culi exaurati. Tria citca hunc modumtecjvlruntursseO ut destituatur (ilia vide-licet qvae incompleta dicitur ) subliden-tia libi per naturam debita. (/s) ut slte-rius gaudeat subsistencia, (y) ut intimaUniantur unione, Unde apparet subsisten-tiam non esse de formali substantiac; pot-cst enim ejus natura ede perfecta & com-pleta edendi ratione, etiatnsi alio sobsillajsupposito ultimate.

§. IV.

ComplesA vero tn suhsijlendo est subjlan*tu singularis <jv* subsistu asiu ulti-

tn&to natura sebt dehito, Dicitur aliasilvs-vnd&z&v & er.

Hujus ratio formalis reqvirit(i) ut sit&tn essundo. & tn JubCt(lenrio<, Unde resul-tat incommu-nicabilitastjv® excludit uiteri-orem terminatione,ita ut aliunde terminarinon posiit ad coplememst sus tubsistentis,qva jam, termina» est, Nec repugnap,

15ieri ipsam eommunieart natur*, eamcjveposTe persicere: modo ipsa ab alia tmnpersiciatur; Item alteri suppvsito; dum ha«bitum induit incompleti, (e )ut habeatultimatum ilium subsistetidi modum, expropria natura sc non aliunde resultan-tcm. Unde & modus hic perfecti sit mutdicitur: & hoc modo subsistunt supposi»

tum & Persona.5. V.

suppositum scPERsosanon disiingvun*cur asubsiantia irt subsistendo con,picta

ut species a genere, sed ut synonymaGrarnmatica. Iliud totam,ejus exhau-rit latitudinem, Hne vero restringictir adsabjiantiam intelligentem. hinc nec aliterinter se disserunt ( cum utriusqve mioformalis sit ultimaca subii slentia ) ettamsidisserant ratione materialis, Qv.t igiturdicturi sumus obiter deformahtaie Jup•

positt, eadem etiam dc ratione Personae*rant intelligenda.

5, V!.

D? forma! itate suppositi & Persert»-' invaria, variosabiisle consiat sententiatu

divortia ;ut vide re ell ex scheibl; l.b; 2.

c. 2„ Art. 5. Alii enim (« ) existimant

16naturam substantias sc suppositum, di*stingvi tantum nominaliter & soU vtce.Aliis placet qvod suppositum addat natu-

rae(/3 ) negAiionem, Aliis qvod (y)/«-gularitiitem & accidentia tndivtdualta :

in ovorum casira & Thomas abiit. Pluri-mis, cjvod (3 ) existentiam. & qvibusdamdeniqve qvod (t ) suppositum addat na-turae Entitattm realtter sb ea tUjhnliam.Et ctiamsi consiet |am inter Philosophosnostrates, formale suppositi consistere inindependenti & incommunicabili ejus sob- ;sistentia, qvs alias suppoficalitas dici con-svevit, ut ulteriori non egeat qva persida*tur; jc definitur Ii scharssio: modus sub«

stsltndipersebit[simus, tndependens (3 ul-timato completus, Hoc tamen diXissenonsufficit iis, qviadversam sovent opinionem;;qvippe qvi non patiuntur sibi persvsderi,.sed damnant ut absurdam hoc; Personamabstraste (3 formalitlr dici modumEntis,& non iplum Ens. Imo Crellius, testeCaiovio; adeo circa haec Cimmeriis invol-vitur umbris, ut existimet hac ratione ne-gari Personas ss.Trinitatisesle Entia. so-ciniani etiam, item Arriani & Photini-ani, neicio qvid non hinc inserre durum

17dirumve annituntur, smalciusnovum hocmonstruni appellat, censens, multa qvae,sides probabit, hac ratione infringi. Qv ap-

propier, distitistimai hae ut concilientursententia;,& uostrae eo luculentius dispale-scat veritas, consulrum ducimus, hic prs-primis recurrendum esso in examen ea-rum opinionum, qvs paulo superius sue-re recenutae, sc tum, u£ speramiis, in a-prico erit sententiam nostracium a veri-tate meruiiTe laurum, Via enim negatio-nis stepe adducimur in rei notitiam; utNoologi.

§. vn.silos qvod concernit, qvi distinctionem* (altem nominalem, inter substantiaittpraecise talem, & suppohtum intercedereautumant; ab illis qvterirnus saltem: andisserar ignis communis ab illo qviest inserro ignito? qvid qvasso respondebunt,r.isi hoci qvod ille materialirer eiusdemsit natura ac htc‘, in eo vero disserant,qvod tlle per se, htc autem in aIio sob-sisiat; habemus ergo intentum*, nec enimaliud hic intendimus, qvam ut inqvira-mus, qvid illud sic in qvo hi, & reli-

taita disserant, 6c id ipsum, modum

18lubRstetldi dicimus. Patet ergbssubWaotUam & subsistentiam non esleIn syrtonyrhis enim , terminorutn alternihil importare debet, qvod non includa-tur etiam in altero. Illos autem qvod atti«net, opaxformalem rationem shppositi lolamnegattonem importare existitiiabt, intesqvos & sectus est: nonqvidera imus insi-cias,formale suppositi inserre etiam negatl-onertis iciiicct qvod ab alio (ubhsttnte nonpofrit persici & compleri in ulterioremnatura sua slatum; sed bae tantum expo-sitio csl, seu explanatio actu* illius postti-Ws qui sic per negationem cb desectumvocabulorum, genium moai silius expri-mentium, ducitur in apricum ■, Pnsi ivetamen csl negatio talis intelligenda, cum

slatum ac modum dicae maximi posti-vum & perfectum, Qyando itaqve modusjjle posuivus termino qvoqve poiitivo de-clarari potest; hicipsl omnino praeripietp3 i m rn o1

$. VIII-

sed longius & veritatis certtro deflectuntilli, qvi suppositaliistern in existentia

ponunt. Haec enim synonymum eslevim edentia i & si vei addit «spectum

19emersissc & causii, actu ut sit positive; hictamen respectus etiam eo reclinat, ut nonnisi actualem innuat essentiam, totaqvcdesinat in ea indigitanda, adeo mnecon-ceptibiht atem qvidem addat aliam i Un*de conscqventer indisserens esl, ad omnia& (insula, qvs Ens in generahstimo &

pracijioo conceptu includit. Unde, nonmodo in supposito qvovis, verum etiamin natura, entitattve, objestive & funda-mentaliter accepta, pottst verificare- imode accidentibus & qvicqvid dissert a nonEnte, Concludo igitur, existentiam e6minus esse deformali suppositi, qvo ma-gis cum materiali ejusdem identificatur(j conspirat. Et ita freqvens illa opinioabit in auras.

§. IX.

Nec non a verodiscedunt illi, qvi Thomsaddunt calculum, formalem supposi*

ti rationem constituenci in singularitate;qvae substantiae tam completae, qvam in*completae communis est; nec suppositumita a substantia dissert; nisl respectu roa-terialilis tantum, a natura eius nniver-121 i non potentia tali , concreto Physico &

in multit, qvippe, qvacoincidit certo oitx

20do cum nostro singulari; sed umutnsaliactu, Metaphysiai, & posl multae de qvolupra. Arguit qvoqve singularitas, nontam suhsislendi qvam etsendi rationem. Ac-ethetitia mdividuaha , nec poliunt venirehic in considerationem; cum lubsistendiratio iis maxime sit inimica, removeat*qve longistimc. Prceterqvatn, qvod sup*posirumest transcendentale, & prxscindies creato & increato; accidentia vero in-tra cancellos praidicamentorum continen*tur. Qvo accedit qvod perfectius sit sub*sidere qvam ineste ut accidens. Ea enimnon (ubsistcre dicimus, qvte ita insunt.Accidens qvoqve raro vel nonqvam a-deo perfectum est, qvin ulterius possitpersici.

s. X,

sed &ii dantur, qvi subsistentiam En*citatem peculiarem superaddere sensent

substantisc. Verum contrariam ita pro*batur; si formalitas illa est res additarei, erit vel substantia vel accidens: led!non est accidens ut patuit lupra: Ergosubstantiassii ita; vel ad essentiam reserenda,vel non: si pi ius; ubicunqve dsentia est,etiam illud additum erit; nam qva: essen*

21tistia suat, sine ii« essentia ne concipi qvi-dem potcst ; ergo non ad essentiam.sed ita qvodvis lappositum erit Ens p«accidens. sed dicas: inclaere sibi ha-bitum incompleti in unione: Resp. soqvitur tamen, qvod luppositalitas distin*ctam in sis habeat essentiam 3 adeoqveextra substatniam etiam reperiri possi?,!.qvod qvam saisum sit, nemo nisi Iuleus& qvi sungum pro cerebro gestat, nonvidet.

§, XI,

Hisce ita remotis , ncqvaqvam tamennegandum erit, esse aliqvid rei, qvd

luppositum ab ipla dissert essentia, qvodvel inde patet, qvod diximus superius; hu«manam Christi naturam in essendo essecompletam, in sobsistendo vero, perse,noaitem, cum A non personam sed na-turam assumseru: qvaritur ergo jam qviddesit humanitati Christi , qvo minus sitpersona, & qvid praeter nataram leu essen-tiam ad rationem luppositi reqviratur? Hierespondemus, esse modum qvo substantiasingularis, completa, restsista & dstevmi*mta est sd seu subsistcmiamineommunicabiicca; & ita supositum dici-

22mus, eum sub 'certo etv%m$ct4Tpifrusubsistit.

5. XII,

Es dictis modo claret infirmi!, modumhunc (et) rtaliter diserre in creatu-

ris ab ipsa narura; nam qvae separari pos-sunt disserunt realiter, (/3 ) Denominarisubstantiam 'aragovv/aus i cum cxrraessen-tialirer & a posteriori eam respkiat. Hincrectius dico: essentia est lubsistens; qvamedentia est subsistentia, seu qvod idem j

modus subsisten-du Ratio haec est; qviamodus cum accedit ad naturam, instarsarmet accident habet, & denominatvtyi&tsxuot, cujus ipse in statu est forma-litas; essentiac vero, qva talis, non evaditformalicas. In supposito itaqve (ut di«ictum ) modtu qvi denominat, vicem susti-»et forma, per qvam suppositum est, id

est formaliter: essentia vero hic mu-nere materia sungitur, qvam modus illainformat, determinat & modificat,

§. XIII.Liqvidum etiam allqvatenus, ut spera*

mus,ex his, qvid dicendum sit de Per»sona, qva suppositum, ut supra innueba»ja«s,a4naturamintelligentem restringitur.

23§ed priusqvarti hinc longius progsedimur»notamus in antecessum : Modum de qvoin praesentiarum est sermo; aliter sc habe-re in Eme finito, & longe aliter in EnteInfinito. In Deo enim nost estnisi Deus»nec qvicqvam dissert vel distingvitur, nilicum obviat relatio. Et sit hoc, pactio)»qvia omnis proprietas transiit in perse-ctam identitatem edenti»: partim verojqvia essentia divina est ex se in ultima a-ctualitate. Hinc tamen non seqvitur»subsistendi modos in essentia divina nondari seu polle verificare luat enim, sitrpli-CilTimae essentia divinae tres realiter a stinvicem distmcta: personae.

s- Xiv.tTis ita praelibatis, definimus Personstn;A "*non in respectu ad substantiam tan-

tum: illa enim loco materiae est ,& qvasipars altera essentialis, qvae ut seqvror, Isp/tjsve habebit; nec exacte, ratione forma:tantum, cujus vices jam stiuinet Modus,cstqve per analogiam altera pars rtspesl$p£essentialis totiue compositi; vel Ut hic,per»sanse. Ergo tontrttivk definienda ira;

Versona esl subjiatuia singuhrts, comple-ti-, tntdUgtns, ultimate [ubjtsitm. seu

24ut solct brevius: Prrsona est supposituminteiligeas; sed nota: suppoiitum hic eon-eretipH a nobis imelligitut, seu, proutdescripta est subst: in subsistendo comple-ta vid. sup. paragr. 4

s XV.

Vaenum enim vero, qvemadmodum sor-ma, ceu pars nobilior, in compositis,

ob officium ejus qvadruples (a,) conjiitu-tivum, (|3) disii.nlUvtem ( / ) operattvam,(3) denominatsvtem, eatisa formalU di-citur, per qvam res ess, id qvod est; itapar est ratio in hoc compoliro, (liceat iatnita loqvi (persona scilicet, in qva subsistendimodus (e ad instar forms habet,qvi restrin-git materiam illam communem,& consti'tosi in respecitpo bae tjse , qvod dicaturpersona- Hinc & bene (in oppoGcionepraecipue seu distinctione a -

nitur absirasttvl &forma liter ita: Personaest substantia individua completa , intel»aequalis,subsisendi modus\ seu qvodidetnisubsistentia dvjvz-ap & incommuni-cabilis. Et Gc patet, Personam conGde-tari bisariam; s, toncretivi, materialiter’kaobjetiive ; ita substantia est intelligenssubststeas. 1.forma’it er (s abjfraRe; ita rao-dtsscst sub&stendi- i,XVI

25Er propius «t dispellarjtur errorum,

circa hanc doctrinam, nimbi ac turbines,veritasqve eo plenioribus restdgaet nvis *

apponitur Qyaestioi

/n multiplicatis Fersor/tsy aeces-jarto multiplicanda stnt cjjai*tia ? Neg.

§. u

CaUte hic agendum erit, ne ratio hu«nana caecutiens in spiritualibus, im»

pingat in Mysteriom sanctissimac Trinita*tis in DEO, quod non naturae, sed revela»tioais lumine pater, per spiritus sancti il-luminationem, U; igitur pede inoffensohic progrediamur, in memoriam revo-canda iunt pneprimis dicta superius pa-ragr. tj. Alia enim ratio est personae increaturi*.. & longe alia :n DEO. Qvoadformalem rationem concernunt qvidempersona Finita st Infinita i sed isa tamen,ut finitae, per analogiam tantum attribu-tionis, modiu i!!e contingat ; multo enimemsnentiori modo Persous dicitur de natu-ra infinita. Qyoad materiale aotemj qvisuesciat infinitam intercedere diliantiam?

26Hinc lutet plura, siocqvoqve propullulatconsectarium: qvod, etiatnsiperibns 1 ran-scendentalis definitio,in Divinis qvctj, de»beat verificare modus tamen attributionis,in illis longe excellit, unde & subsistendiratio alia ect cenknda; adeo ut sere nullaintercedat proportio. sed hanc eminen-tiam qvod non asleqvitnur msi vix expar-te tan um; inde tamen peculiare nomen,qvod Deo conveniat, sumere non postu-mus; led retinemus hoc in desecta voca-bulorum res divinas exactius exprimen-tium; ut censct magnum illud eruditior-bis lumen Caiovms,

t. Dicimus erg6 qvod datur in Deouna numero sublsantia lingularis, pluri-bus personis realiter communis, cum o-mnes tres 1'ersona sine unus essentia Deus,qvale sinale de&deratur in stuitis.

5. Proposita supra qv.iiHo nihil a-liud sini vuit, qvam qvod denionstreenatura non esse impolsibile, multiplicariperbonas, eo ipso non multiplicata esFen-t;as Ctiamsi hoc itnpolllbile st natur*’ scuut darius-, rationi non repugnare, unam

numeroedenti a m pluribus sublidere sub»-siendi modis: cum hic non appareat, qvid

27contradictionem involvat: dummodo ra-

tio formalis person*> vel in humanis, ubiimperfectiora omnia, rite a natura clnha-gvatur.

§ 4. Persona enim ( ut dictura Ik»pius ) sumpta forma luter., est mactus subsi-slendi, dc « (ev/uhJiVentia silaulnmata, qva esTenna in slatu dcterrniia.1,-tur & relfringitor: unde non repugnat u<nara numero essentiam a pluribus deter-minari . posFe modis: ita us iiib hocscillo TsottM sub siitat. Unitas e-mra & pluralitas ita non dicitur, ad idem»secundum idem, st eodem respcctu.

§ s. sed reciprocant controversiae ser-ram adversautium turba ctrcs mysteriums.s. Trinitatiit inserendo; Qved unumnumero est, id eodem relpectu & modoplura sirauleslenon pstcst, sine nota con-tradictionis; Essentia Divina est una nu-mero; Ergo eadem eodem re spectu &£.

Hmc per conlcqvens siec una numero cl-sentia tribus simul subsistat personi*.Major; prob' Qyia unum multis contra-distingvitur, & ideo unum dicitur ,qvodplara non sit eodem respecto.'apparet er-go ,c©mrad ; ctio.

28Mmor luce sua rsdiat, firmoqve statraliE. r)ec conclusio neganda, nec qvod inicohseqventer concluditur.

§' m 6. His & similibus qvis ignoratHostes Christiante religionis, sidem noCram Catholicam conari impetere. Eetsi nihii intersit, an poilic, vel non poliiratio huraana bae sophismata explanareoccurrimus tamen in tjvantom poOurnuseum in sinem, ut ratio persoas elucescsr

§ 7. In syllogismo ailato divina na,

tura accipitur essentialiter, absolute &

simplicites, pro ipsa subsiantia divina; Unde & concedimus! ita spectatam, non tssetrinam e(Tendam, sed semper esse unameandemove. sed hinc non leqvirur illa-tio; Potesi enim una numero essentiain tribus simui subsistere personis, sineeontralict onis nota. Ratio est, qvia Per-sona sarmaHter & abfraRt, non diciee sentiam pratise, Ut su & smplker: ledav%7mp£iaVy seu ultimatam suhssirn•

Jtam. simili res sieret illttstrior; seci dariin rerum natura vix poteB: scheibl, Met,3ib. 2, c. z.art. 4. p. z, sophisticationihu-jusmodi, rale reponit sbphisma; Jjse8i0\enti* esl Ens, ergo tret ajseUunti snta\

29sunt q. sntia. Qyod non valet; affectio-nes enim Entis, omnes materialiternum sune Ens, formuhter vero disserunt;sed neqve hoc ultra rationem pratdicatia*nis erit hic applicandum.

§. 8- Hic igitur jam necesium habe-mus sateri, qvcd tnaxtma eorum qyre sci®mus, sint minima eorum qva? reseimus.si ita? qvid est, qvod mqvirac ratio iaadyta eorum profunda, qvo Deusabsson-dita e(Te voluir, & qvo mirari, non rimaridebet finitus intellectus. Unde st dici*mus; mseire velle qvu Magisler optimusdocere non voluit, eruditu est injectia..Consitemur itaqve adversariis, sidem no-siram Catholicam dc s.s Trinitate, essovttTj vsr vtts'j Xopvv v7npTracruv xa]asy\sar.Huic radibtduees trinis, Triadi,(imulum:

sit laus,cs setnper Gloria sutima DEO,

C e/iuli scrtu? apis syhsper florida tempe,U Jncidit m flores Virides (3 meile resertos:Mox libare cupit, nec definit ante bihissc,Ov.im s.ierit repleta satis sle cellula slabit,Eji labor hic simi’,s' vesei mtUtgine qui Vult,Palladis, atque arces Vigdt lusrare Camcsna,

Parnaffl vades perquirat £T ardua Pindi,Culmina, floriseri, jslrnul inclyta prata Heli-

conis.InVemetqVe rusam, qvarn nunc epo duo su°

phiaNessare sicujus inflas: suerint madefacta.Redduntur celeres: ceu testis sympatriota es

Jam mihi, Rite colende diu multumqVe ad-amande.

Nunc VoVeo, Velit Ipsl tuis benedicere coeptisAltitonans Dominus, resldens in Vertice cedi.

Hasc pauca adjecitMICHAEC ETHELENIUs

saupast: