หน่วยที่ 7 - pattayatech · 6....

1

หนวยท 7 งานบดกรออน

1

แผนการสอน/การเรยนรภาคทฤษฎ หนวยท 7

ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาหท 15-16

ชอหนวย งานบดกรออน คาบรวม 4

ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4

หวขอเรอง 1. งานบดกรออน 2. โลหะประสาน 3. น าประสาน 4. ความรอนทใชในการบดกร 5. ขนตอนการบดกรออน

สาระส าคญ การบดกรออน ทใชในการประสานงานผลตภณฑทประกอบหลายชนทตองการความมนคงรวมไป

ถงโลหะทใชน ามาประสาน น ายาประสานและความรอนทใชในการบดกร การปฏบตตามขนตอน ดงนนผปฏบตงานควรมการศกษากอนเพอความเขาใจในการปฏบตงาน

สมรรถนะอาชพประจ าหนวย (สงทตองการใหเกดการประยกตใชความร ทกษะ คณธรรม เขาดวยกน) 1. อธบายหลกการงานบดกรออนไดอยางถกตองและไดประสทธภาพของทกขนตอนการปฏบตงาน

จดประสงคการสอน/การเรยนร จดประสงคทวไป / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

(ดานความร) 1. เพอใหมความรความเขาใจในหลกการบดกรออน (ดานทกษะ) 2. เพอใหมทกษะในการปฏบตงานบดกรออน (ดานคณธรรม จรยธรรม) 3. เพอใหมเจตคตทดตอการปฏบตงานบดกรออนดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D

2





จดประสงคเชงพฤตกรรม / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง (ดานความร)

1. อธบายลกษณะงานบดกรออนไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 2. จ าแนกประเภทของการบดกรออนไดอยางถกตอง 3. เลอกใชโลหะประสานทเหมาะสมกบไดอยางถกตอง 4. เลอกใชน ายาประสานไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงออนไดอยางถกตอง (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D การบรณาการกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และคณลกษณะ 3D

• หลกความพอประมาณ 1. ก าหนดวธและขนตอนการปฏบตงานบดกรออนและเชอบดกรไดอยางถกตอง 2. ก าหนดเครองมอและอปกรณทใชในการปฏบตงานบดกรออนใหเหมาะสมกบลกษณะงาน

• หลกความมเหตผล 1. ใชวธการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรถกตองเหมาะสมกบลกษณะงาน 2. มหลกการเลอกเทคนคการปฏบตงานบดกรออนเหมาะสมกบลกษณะงาน 3. สามารถเลอกใชวธการปฏบตงานบดกรออนถกตองตามล าดบขนตอนการปฏบตงาน 4. กลาแสดงความคดอยางมเหตผลในการตอบค าถาม

• หลกความมภมคมกน 1. มทกษะในการปฏบตงานบดกรออนตรงตามต าแหนงทาเชอมอยางถกตองและมประสทธภาพ 2. ไดรบความรทถกตองในการเลอกเทคนคการบดกรออน

3. สามารถน าไปใชในการปฏบตงานบดกรออนในการประกอบอาชพ

4. มความรอบคอบในการเลอกใชเทคนคการปฏบตงานบดกรออนในการน าไปใชงานเชอมตาง ๆไดเปนอยางด 5. แกปญหาเฉพาะหนาไดดวยตนเอง





การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตางๆใหอยในระดบพอเพยงหรอตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ดงน

• เงอนไขความร 1. มความรความเขาใจในการปฏบตงานบดกรออนและเชอบดกรดวยความรอบครอบและปลอดภย

(ความสนใจใฝร ความรอบร รอบคอบ ระมดระวง) 2. มความร ความเขาใจในหลกการปฏบตงานบดกรออน 3. เลอกใชวธการปฏบตงานบดกรออนดวยความละเอยดรอบคอบและปลอดภย

• เงอนไขคณธรรม 1. ใชวธปฏบตงานบดกรออนทถกตองและปลอดภยเหมาะสมกบงาน 2. เลอกใชชนดของอปกรณปฏบตงานบดกรออนดวยความปลอดภยงายตอการปฏบตงานอยางคมคา ประหยดเวลา (ความประหยด) 3. ใชหลกความปลอดภยตรงตามมาตรฐานสากล (ความซอสตย สจรต)




เนอหาเนอหาสาระการสอน/การเรยนร

• ดานความร / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

1. งานบดกรออน (Soft Soldering) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1) 1.1. การบดกรออน เปนการตอโลหะแผนสองชนหรอมากกวาใหตดกนโดยโลหะอนอกชนดหนง ซงน ามาใชประโยชนในการเชอมตอกนนน เราเรยกวา ตวประสาน หรอโลหะประสาน (Solder) งานบดกรออนทดนน ผปฏบตงานตองทราบสงตาง ๆ เหลาน คอ 1. ชนดของวสดชนงาน ซงจะน ามาสการเลอกใชโลหะประสาน 2. ชนดของโลหะประสาน และฟลกซทใช 3. ความรและอปกรณเกยวกบงานบดกรออน 4. การท าความสะอาดชนงาน 5. การจบยดขณะท าการบดกร

งานบดกรออน โดยทวไปจะใชดบแผนโลหะบาง (Sheet Metal work) ไมนยมใชกบแผนโลหะหนา (Plate) เพราะจ าท าใหรอยบดกรนนมความแขงแรงไมเพยงพอตอการน าไปใชงาน งานบดกรออน จงเหมาะส าหรบ 1. งานซงไมตองการความแขงแรงมากนก เชน เครองประดบ งานเกยวกบอเลกทรอนกส ฯลฯ 2. งานซงไมตองการใหเหนเนอโลหะทเปนสวนเกนในรอยตอ เนองจากงานบดกรออนนนโลหะประสานจะซมแลนเขาไปในรอยตอ ท าใหไมเหนเปนกอนโลหะดงเชนการเชอม 3. ชนงานทน ามาบดกร ไมเกดการบดตวอนเนองมาจากความรอน เนองจากใชความรอนนอย (ไมเกน 450 องศาเซลเซยส) 4. ชนงานทน ามาบดกร ไมเกดผลขางเคยง เนองมาจากการกระท าดวยความรอนหรอเกดการเปลยนแปลงทางโครงสรางภายใน เนองจากชนงานไมเกดการหลอมละลายตวเอง 5. สามารถกระท าไดอยางรวดเรว เสยคาใชจายนอย

• ดานทกษะ / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

2. โลหะประสาน (Solder) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2) 2.1 โลหะประสาน (Solder) ท าหนาทเปนตวเกาะยดใหโลหะทงสองชนตดกน โดยทวไปจะผสมดวยโลหะ 2 ชนด ดงแสดงในตารางท 7-1




ตารางท 7-1 แสดงชนดของโลหะประสานทเหมาะสมกบชนดของโลหะงาน

ชนดของโลหะประสาน ชนดของโลหะชนงานทถกบดกร

ดบก-ตะกว (Tin-Lead) ทองแดงและทองแดงผสม เหลกเหนยว และแผนเหลกเคลอบสงกะส

ดบก-แอนตโมน (Tin-Antimony) ทองแดงและทองแดงผสม เหลกเหนยว แคดเมยม-เงน (Cadmium-Silver) แผนทองแดงตองการความแขงแรงสง

และทองแดงผสม เหลกเหนยวและเหลกไรสนม แคดเมยม-สงกะส (Cadmium-Zinc) อะลมเนยมและอะลมเนยมผสม

งานบดกรออนทนยมใชในงานโลหะแผนซงสวนมากแลวชนงานจะเปนแผนเหลกอาบสงกะส จงใชโลหะประสานชนดดบก-ตะกว ซงมราคาถก โลหะทงสองชนดน หลงจากน ามาผสมกนแลวกลบมจดหลอมละลายทต ากวาเดม ขณะทอยในสภาพบรสทธ โดยทจดหลอมละลายจะเปลยนแปลงไปตามอตราสวนผสม ดงแสดงในตารางท 7-2

ตารางท 7-2 แสดงอณหภม ณ จดหลอมละลายของโลหะผสมระหวางดบกกบตะกว

ดบก (%) ตะกว (%) จดหลอมละลาย

50 60

61.9

50 40

38.1

ประมาณ 212 ๐C (415 ๐F) ประมาณ 187 ๐C (370 ๐F) ประมาณ 170 ๐C (365 ๐F)

จากตารางจะเหนวา ถาน าดบก จ านวน 61.9 สวน โดยน าหนกและตะกว 38.1 สวยโดยน าหนกมาผสมกนแลว โลหะผสมทไดจะมจดหลอมละลายต ามากทสด ในขณะทดบกบรสทธ มจดหลอมละลายทอณหภม 232 ๐C (450 ๐F) และตะกวบรสทธมจดหลอมละลายทอณหภม 326 ๐C (620 ๐F) สวนผสมของดบกกบตะกวทนยมน าไปใชเปนโลหะประสานในการบดกรมากกคอ 40/60, 50/50 และ 60/40 (จากสวนผสมทใหมา ตวเลขชดแรกหมายถงอตราสวนผสมของดบก ตวเลขชดหลงหมายถง อตราสวนผสมของตะกวเปรยบเทยบโดยน าหนก) ดงแสดงในรปท 7.1




จากกราฟในรปท 7.1 จะเหนวาจดหลอมละลายต าสดของโลหะประสานชนดดบก-ตะกว จะอยทสวนผสมของดบก 61.9% และตะกว 38.1% ณ อณหภม 362 ๐F (168 ๐C) โดยทไมมภาวะพลาสตก (แปงเปยก) ในอตาสาหกรรมทวไป นยมใชอตราสวนผสมดบก 60% กบตะกว 40% เนองจากมอณหภมต าและมภาวะพลาสตกเพยงเลกนอยเทานน เพยงพอตอการซมแลน และแขงตวไดรวดเรว

• ดานทกษะ / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

3. น าประสาน (Flux) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3) เพอใหตะกวฉาบยดตดแนนกบชนงาน จ าเปนตองใชน ายาประสาน ชวยในการประสาน ซงน าประสานทด ควรมคณสมบตดงน 1. ชวยปองกนไมใหตะกวเกดการรวมตวกบออกซเจนในอากาศ ในขณะทท าการบดกร 2. ชวยท าความสะอาด ขจดไขมน และออกไซดทผวหนาโลหะ 3. ชวยพาใหตะกวแลนประสานเขาไปภายในรอยตอไดด 4. ชวยใหตะกวบดกรมอตราการหดตวต า เมอเยนตวลง น าประสานมทงชนดกดกรอนและไมกดกรอน มความเหมาะสมกบโลหะแตกตางกนดงน

รปท 7.1 แสดงอตราสวนผสมของดบกกบตะกวซงมจดหลอมละลายทเปลยนแปลงไปตามสวนผสม




ตารางท 7-3 แสดงการเลอกใชน าประสานกบชนดของโลหะ

น าประสาน (Flux) โลหะงาน (Metalwork) ยางสน (Rosin) แผนดบก (Tin Plate)

กรดไฮโดรคลอรก (Hydrochloric Acid) หรอกรดเกลอ (Muriatic Acid)

แผนเหลกเคลอบสงกะส (Galvanizing)

กรดสงกะสคลอไรด (Zinc Chloride Acid) แผนเหลก (Plate) ยางสน (Rosin) เปนน าประสานทไมท าใหชนงานเกดการผกรอน นยมน าไปใชรวมกบตะกวชนดลวด เพอใชบดกรอปกรณดานอเลกทรอนกส เชน วทย โทรทศน โทรทพท และคอมพวเตอร เปนตน โดยการใสยางสนไวภายในลวด ท าใหไมตองท าความสะอาดรอยบดกรในภายหลง ส าหรบการบดกรโลหะแผน ยางสนเหมาะส าหรบใชท าความสะอาดแผนดบก หรอโลหะเคลอบผว เชน โลหะเคลอบผวดวยทองแดง เปนตน กรดไฮโดรคลอรก (Hydrochloric Acid) หรอกรดเกลอ (Muriatic Acid) มลกษณะสเหลอง เปนน าประสานทท าใหเกดการกดกรอน จงไมนยมน าไปใชบดกรในงานเกยวกบงานดานอเลกทรอนกส เนองจากทกครงทมการบดกร จ าเปนตองท าความสะอาดดวยการลางดวยน า จงเปนน าประสานทเหมาะส าหรบบดกรแผนเหลกเคลอบสงกะส

กรดสงกะสคลอไรด (Zinc Chloride Acid) เปนน าประสานทมการกดกรอนเปนตวปองกนไมใหเกดการรวมตวกบออกซเจนในอากาศ (Oxidation) ในขณะท าการบดกร ซงสามารถเตรยมไดโดยการเตมสงกะส หรอแผนเหลกเคลอบสงกะส ลงไปในกรดเกลอ กรดจะกดและละลายสงกะส จนมอาการเดอด ท าใหกาซไฮโดรเจนระเหยออกมา กรดทเหลอจะเปนกรดสงกะสคลอไรด เหมาะส าหรบใชบดกรแผนเหลก เกลอแอมโมเนย (Solf Ammonia) มการท าเปนกอน และเปนผง นอกจากใชเปนตวประสาน (Flux) ไดดแลว ยงใชท าความสะอาดหวแรงไดด โดยการละลายเกลอแอมโมเนยกบน า




ไมควนจมหวแรงทรอนลงไปในน าประสาน แตใหจมลงไปท าความสะอาดในกรดเกลอแอมโมเนยผสมน า ซงแยกอยคนละขวด เพราะหวแรงทองแดงทรอน จะท าใหน า ประสานสกปรก ดงแสดงในรปท 7.2

รปท 7.2 แสดงการท าความสะอาดหวแรงดวยเหลอแอมโมเนย

ความรอนทใชในการาบดกร ความรอนทใชในการบดกร มการใหความรอนแกชนงาน 2 วธ คอ 1. การใหความรอนโดยตรง หมายถง การน าแหลงก าเนดความรอนมาใชในการบดกรโดยตรง หรอหวแรงทเกดความรอนในตวเอง เชน หวแรงไฟฟา หวแรงกาซ หวแรงน ามน และความรอนของเปลวไฟทออกมาจากทอรช (Torch) หวแรงชนดนจะใหความรอนในการบดกรดวยอณหภมทสม าเสมอ ดงแสดงในรปท 7.3




รปท 7.3 แสดงทอรช และหวแรงไฟฟาซงใหความรอนโดยตรง

2. การใหความรอนทางออม เปนการมใหความรอนจากแหลงก าเนดความรอน ไปยงชนงานโดยสงผานทางวสดตวน าความรอนทด หรอการบดกรโดยหวแรงทไมเกดความรอนตวเอง เปนหวแรงแบบธรรมดาทมใชกนมาตงแตโบราณ การบดกรโดยการสงผานความรอนน ตองกระท าอยางรวดเรว เพราะความรอนจะลดลงเรอย ๆ ความรอนจะถกเกบอยทหวแรงทองแดง ซงหวแรงทองแดงจะเกบอยในชวงระยะเวลาหนงเทานน ดงนน ขนาดความโตของหวแรงจงขนอยกบระยะเวลาทจ าเปนตองใชในการบดกร และขนาดของต าแหนงทจะบดกร หวแรงชนดนมทงหวแรงเหลก (Soldering Iron) และหวแรงทองแดง (Soldering copper) และออกแบบตามลกษณะการใชงาน 2 ลกษณะ ดงน

1) ลกษณะดามคอน คอ ดามจะท ามมฉากกบหวแรงใชส าหรบบดกรงานในแนวตรง บดกรกนกระปองภายนอก และงานทว ๆ ไป ดงแสดงในรปท 7.4 2) ลกษณะดามตรง คอ ดามและหวจะอยในแนวเดยวกน ซงมทงแบบปลายแหลม (Pointed Copper) ซงใชส าหรบบดกรเปนจดหรอส าหรบบดกรเนอทเลก ๆ และแบบปลายแบน (Flat Copper) เหมาะ ส าหรบกนกระปองภายใน (Bottom Copper) และบดกรแนวตรงพนทราบทว ๆ ไป ดงแสดงในรปท 7.5




รปท 7.4 แสดงลกษณะของหวแรงดามคอน

รปท 7.5 แสดงลกษณะของหวแรงดามตรงชนดปลายแหลม (Pointed Copper) และชนดปลายแบน (Flat Copper) หวทองแดง (Copper) ทหนก 0.23 kg (0.5 lb)เปนหวแรงทเหมาะส าหรบงานเบา สวนหวแรงทองแดงทหนก 1.80 kg (4 lbs) ถง 2.26 kg (5 lbs) สามารถใชกบงานหนกไดด หวแรงทองแดงและหวแรงเหลกทไมสามารถก าเนดความรอนตวเอง ตองใชแหลงก าเนดความรอนจากทอน เชน เตาเผา (Melting Furnace) และเตาแกส (Gasoline blowtorch) ดงแสดงในรปท 7.6

รปท 7.6 แสดงลกษณะของเตาเผาหวแรงแบบตาง ๆ




การตะไบหวแรง และท าความสะอาดหวแรง(จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4) หวแรงบดกรเมอใชไปไดในระยะเวลาหนง จะเกดการกดกรอนและช ารด หวแรงททเกนไปหรอมรปรางไมเหมาะสม จะท าใหแนวบดกรมขนาดใหญ และรอยบดกรสกปรก ดงนน ตองหมนดแลท าความสะอาดและตกแตงใหหวแรงอยในสภาพทสมบรณ โดยใชอปกรณท าความสะอาด ดงแสดงในรปท 7.7

รปท 7.7 แสดงลกษณะของเครองมอท าความสะอาดและใชแตงหวแรง

วธการแตงหวแรงดวยตะไบ

1. จบหวแรงดวยปากกา ใชตะไบขนาด 12 นว แตงหวแรงจนกระทงรอยกดกรอนหายไปและผวดานขางของทองแดงเรยบเกลยงมมมเทากนทงสองดาน ดงแสดงในรปท 7.8

รปท 7.8 แสดงการแตงหวแรงดวยตะไบ




2. หวแรงออกจากปากกา จบดามหวแรงดวยมอซาย ใชตะไบลบคมทง 4 ดาน ดงแสดงใน

รปท 7.9

รปท 7.9 แสดงการลบคมหวแรงบดกรดวยตะไบ

การฉาบหวแรงดวยตะกว หลงจากตกแตงหวแรงดวยตะไบ น าไปเผาใหรอนในเตา จนกระทงมความรอนเพยงพอทจะหลอมละลายตะกวบดกรได จากนนจงน าไปท าความสะอาดดวยการถลงบนแทงแอมโมเนย ขณะท าการถบนแทงแอมโมเนยนน ใหใชหวแรงละลายตะกวบดกรลงไปบนแทงแอมโมเนยนนเลกนอย จากนนจงเอยงหวแรงไปมา เพอใหตะกวฉาบตดบรเวณผวของหวแรงทง 4 ดาน ดงแสดงใน

รปท 7.10

รปท 7.10 แสดงการฉาบหวแรงดวยตะกวบดกรบนแทงแอมโมเนย




เมอเสรจขนตอนนแลว กเปนอนวา หวแรงบดกร พรอมทจะน าไปใชในการบดกรได ซงในการบดกรไมควรใหรอนแดงจด เพราะจะท าใหตะกวทฉาบไวไหม และเกดออกไซดทหวทองแดงจนกระทางหลดหายไป จ าเปนตองฉาบตะกวใหมอก

ชองวางระหวางรอยตอทเหมาะสม

ชองวางระหวางรอยตอ มผลตอความแขงแรงของรอยบดกร ถาชนงานแนบสนทมากเกนไป ท าใหโลหะบดกรเกาะผวโลหะไดนอย แตถาชองวางระหวางชนงานมากเกนไป จะท าใหความแขงแรงลดลง ชองวางระหวางรอยตอทเหมาะสม จะอยระหวาง 0.06-0.8 มม. ดงแสดงในรปท 7.11

(ก) ชองวางระหวางชนงานกวางมากเกนไป ไมเกดแรงดงดดโลหะบดกรไมซมลกเขาไปภายใน

(ข) ชองวางระหวางชนงานเหมาะสม เกดแรงดงดด โลหะบดกรเขาไปตามทศทางของแรงดงดด

(ค) โลหะบดกรถกดดซมเขาไปภายใน ท าใหแนบบดกรแขงแรง รปท 7.11 แสดงการเวนชองวางระหวางรอยตอซงมผลตอการซมแลนของโลหะบดกร

การอนชนงาน (Preheating) กอนท าการบดกร ควรจะตองอนชนงานเสยกอน เพอใหชนงานมความพรอมทจะถกบดกร และเพอชวยลดการสญเสยความรอน อนเนองมาจากชนงานดงความรอนไป ขณะท าการบดกรจรง ดงแสดงในรปท 7.12




รปท 7.12 แสดงการอนชนงานกอนท าการบดกร

การน าตะกวเขามาบดกร สามารถกระท าได 2 วธ คอ 1. การน าไปดวยหวแรงบดกร การน าตะกวบดกรไปดวยวธน สามารถตะกวไปไดปรมาณนอย เหมาะส าหรบโลหะแผนบาง 2. การใชหวแรงบดกรละลายตะกวบดกรบนรอยตอ ซงท าใหมการเตมตะกวบดกรอยางตอเนอง เหมาะส าหรบโลหะแผนหนาซงตองการปรมาณตะกวบดกรจ านวนมาก ดงแสดงในรปท 7.13

รปท 7.13 แสดงการเตมตะกวบดกรในการบดกรโลหะแผนหนา

4. ขนตอนการบดกรออน (Step of Soft Soldering) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5) 1. เลอกตะกวบดกรใหเหมาะสมกบชนดของชนงาน

2. ท าความสะอาดชนงาน เชน สนม สงสกปรก และคราบไขมนตาง ๆ ใหหมดสน

3. เลอกปฏบตการบนโตะงานทไมเปนตวน าความรอน

4. ทาน าประสานลงบนรอยตอของชนงานดวยแปรงหรอผาทมการดดซบน าประสานไดด ดงแสดงในรปท 7.1




รปท 7.14 แสดงการทาน าประสานลงบนรอยตอดวยแปรง

5. เผาหวแรงบดกรใหมอณหภมทเหมาะสม มความรอนเพยงพอทจะละลายตะกวบดกรได ไมควรปลอยใหหวแรงรอนมากเกนไป (Over Heat) เพราะจะท าใหตะกวบดกรทฉาบอยบรเวณผวของหวแรงทองแดงถกท าลายไป เมอเกดเหตการณเชนน ตองน าหวแรงไปท าการฉาบตะกวใหมอกครงหนง 6. น าหวแรงทเผาได ไปแตะตะกวบดกร ตะกวจะละลายและตดหวแรงขนมา ดงแสดงในรป 7.15

รปท 7.15 แสดงการใชหวแรงเขาแตะตะกวบนแทงแอมโมเนย




7. ท าการแตมตะกวบนตะเขบของงานเสยกอน เพอใหตะเขบถกยด (Tack) ไวกอนทจะท าการบดกรแนวยาว ดงแสดงในรปท 7.16

รปท 7.16 แสดงการบดกรยดตะเขบชนงานกอนทจะท าการบดกรแนวยาว

8. เรมตนบดกรทขอบดานหนงของตะเขบกอนทจะลากหวแรงไปตามแนวตะเขบอยางชา ๆ ควร หยดในระยะเรมตนชวขณะหนง เพอเปนการอนชนงาน และชวยใหตะกวซมแลนเขาไปภายในตะเขบ จากนนจงลากหวแรงในลกษณะเดม เคลอนไปตามแนวบดกรอยางชา ๆ ไมควรยกหวแรงขนจากแนวบดกรถาไมจ าเปน นอกจากแนวบดกรทยาวมากตะกวทตดหวแรงมาอาจไมเพยงพอ จ าเปนตองยกหวแรงออกจากแนวบดกร เพอไปแตะตะกวมาบดกรตอ ดงแสดงในรปท 7.17

รปท 7.17 แสดงการบดกรตะเขบในแนวราบ

9. หลงจากท าการบดกรเสรจแลวควรท าความสะอาดชนงานบดกรดวยน า เนองจากน าประสาน โดยเฉาะกรดไฮโดรคลอรกและสงกะสคลอไรด ซงมสภาพเปนกรดท าใหเกดภาวะการกดกรอน

(ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D

ใบรายละเอยดการสอน

วชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน รหสวชา 2103 – 1005 หนวยท 6 ชอหนวย งานบดกรแขง ผสอน นายมนญ วนทะไชย ============================================================================================

1. จดประสงคเชงพฤตกรรม (นกศกษาสามารถ....) (ดานความร)

1. อธบายลกษณะงานบดกรออนไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 2. จ าแนกประเภทของการบดกรออนไดอยางถกตอง 3. เลอกใชโลหะประสานทเหมาะสมกบไดอยางถกตอง 4. เลอกใชน ายาประสานไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงออนไดอยางถกตอง (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D 2. การน าเขาสบทเรยน (อปกรณชวยสอน) - สอ powerpoint , เครองฉายโปรเจทเตอร , หนงสอเรยน วชางานเชอมและโลหะแผนเบองตน 3. ปฏบตการ

เวลา - นาท 10 40 10 150 20 10 หมายเหต จดประสงค

ขนน าเขาสบทเรยน ขนบอกกลาว บรรยาย

ถาม-ตอบ ศกษาดวยตนเอง สรป

ขนบรรยาย แบบสาธต แบบฝกหด

ขนส าเรจ ระดบกจกรรมของนกเรยนนกศกษา

สง ปานกลาง ต า

อปกรณชวยสอน

เครองฉายโปรเจทเตอร ใบความร ใบบอกกลาว ใบงาน ใบทดสอบ ต ารา ของจรง,ตวอยาง อปกรณการทดลอง เครองมอเครองจกร วสดฝก

ใบกจกรรมการเรยนการสอน

วชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน รหสวชา 2103 –1005 หนวยท 7 ชอหนวย งานบดกรออน ระดบ ปวช

ล าดบขนการสอน การเรยนการสอน รายการสอ, อปกรณ

,เครองมอ 1. ขนสนใจ

ปญหา (Motivation)

2. ขนศกษา

ขอมล (Information)

3. ขนพยายาม

(Application) 4. ขนส าเรจผล

(Progress)

1. ท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอวดความรพนฐาน 2. แจงจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 7 งานบดกรออน และ การใหความรวมมอของนกศกษาในการท ากจกรรม 3. ครเลาถงการปฏบตงานบดกรออน ในลกษณะงานตางๆ 4. ครถามนกเรยนถงงานบดกรออน ทนกเรยนเหนในงานตางๆ

5. ผเรยนมการตอบค าถามการอสระ(Democracy ดานประชาธปไตย:3D) 6. ใหผเรยนศกษาคนควาเนอหาในหนวยการเรยนท 7 งานบดกรออน

7. ครผสอนอธบายเนอหาในหนวยท 7 ตามจดประสงคการการเรยนรเชงพฤตกรรม 8. ผเรยนฟงครค าบรรยายตามเนอหาในสไลดสอการเรยน 9. ผเรยนคดตามและท าความเขาใจในเนอหางานบดกรออน 10. ครอธบายหลกการและเทคนคการบดกรออน 11. ผเรยนมการถาม -ตอบภายในกลมอยางอสระ 12. ครผสอนอธบายเนอหาเพมเตมในหนวยท 7 งานบดกรออน 13. ผเรยนแสดงความคดเหนมการตอบค าถามการอสระ 14. ครสรปจากทนกศกษาน าเสนอขอมลพรอมทงอธบายเพมเตม และสรปเนอหาตามจดประสงคเชงพฤตกรรม ตามหวขอสาระส าคญพรอมทงปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสอและเอกสารประกอบการเรยนอยางสม าเสมอ และฝกการคดวเคราะหสงเสรมใหใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D 15. ใหแตละคนท าแบบทดสอบหลงเรยน 16. ตรวจแบบทดสอบ

- เครองฉายโปรเจทเตอร - หนงสอเรยนวชา งานงานเชอมและโลหะแผนเบองตน - .ใบงาน - ใบทดสอบ

12





การบรณาการกบคณลกษณะ 3 D แกผเรยน

ดานประชาธปไตย (Democracy) 1. การท างานรวมกนโดยแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน 2. การใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยน 3. การยกมอในการถาม-ตอบค าถาม

ดานคณธรรมจรยธรรมและความเปนไทย (Decency) 1. มความตรงตอเวลาในการเรยน (ความรบผดชอบ) 2. มหลกการและเทคนคการงานบดกรออนอยางถกตองระเอยดรอบคอบ และประหยดเวลาในการใชงาน(ความประหยด) 3. มความเพยรพยายามใฝเรยนรในการเรยน (ความ ขยน ความอดทน) 4. ใหความรวมมอและความสามคคกบการท ากจกรรมของสวนรวม

ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด(Drug - Free) ปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยางสม าเสมอ และฝกการคดวเคราะหสงเสรมใหใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D





งานทมอบหมายหรอกจกรรมการวดผลและประเมนผล

กอนเรยน

1. จดเตรยมเอกสารประกอบการเรยน สอการเรยนการสอนตามทอาจารยผสอนและบทเรยนก าหนด 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเรองความรพนฐานงานบดกรออนแลวเปลยนกนตรวจค าตอบ 3. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 7

ขณะเรยน 2. จากการจดบนทกการบรรยายและตามสอการเรยนการสอน 3. จากการถาม – ตอบค าถาม 4. รวมกนสรปเนอหา งานบดกรออน 5. การท าใบงาน

หลงเรยน

1. ท าแบบทดสอบหลงเรยน 2. ท าแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ความส าเรจของผเรยน

1. ใบงานทไดรบมอบหมายของนกเรยน

13





สอการเรยนการสอน/การเรยนร สอสงพมพ 1. หนงสอเรยนวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน (ใชประกอบการเรยนการสอนจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-5) 2. แบบทดสอบกอนเรยน ใชประกอบการสอนขนเตรยม ขอ 1 3. แบบทดสอบหลงเรยน ใชประกอบการสอนขนส าเรจ ขอ 4 4. แบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 4 5. แบบเฉลยทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน และแบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบในขนเตรยมและขนสรป 6. แบบประเมนผลงานตามใบงาน ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 2 7. แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 2 สอโสตทศน (ถาม)

-- สอของจรง _

14





แหลงการเรยนร ในสถานศกษา

1. หองสมด ตกวทยบรการ ในหนงสอวชางานเชอมและโลหะแผนเบองตน, , งานโลหะแผนพนฐาน เปนตน

2. หองปฏบตการคอมพวเตอร ศกษาหาขอมลทาง Internet นอกสถานศกษา

1. การฝกปฏบตงานเชอมในสถานประกอบการอตสาหกรรม ในพนท

2. กรมพฒนาฝมอแรงงาน

การบรณาการ/ความสมพนธกบวชาอน

1. บรณาการกบวชางานเชอมโลหะ1 และงานเชอมโลหะ 2 2. บรณาการกบวชางานโลหะแผนพนฐาน 3. บรณาการกบวชางานประกอบชนสวนอตสาหกรรม 4. บรณาการกบวชาวถธรรมวถไทย ดานการพด การอาน การเขยน และการฝกปฏบตตน

ทางสงคมดานการเตรยมความพรอม ความรบผดชอบ และความสนใจใฝร

15





การประเมนผลการเรยนร หลกการประเมนผลการเรยนร

กอนเรยน. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน ขณะเรยน

1. แบบประเมนการท างานเปนกลม 2. สงเกตการท างานกลมในการท างาน

หลงเรยน

1. ตรวจแบบทดสอบหลงเรยน 2. ตรวจแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ผลส าเรจของผเรยน -

16





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร (จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 - 5) การวดและประเมนผล 1. การวดผล วดผลโดยวธการดงน

1.1 แบบฝกหดปรนย 1 ตอน ตอนละ 5 คะแนน รวม 5 คะแนน 1.2 การท าใบงาเปนกลม 5 คะแนน (การเตรยมตว 2 คะแนน,รปแบบการน าเสนอ 3 คะแนน) 1.3 แบบวดบรณาการคณธรรม จรยธรรม รอยขด( / ) ละ 1 คะแนนสะสมปลายภาค 30 คะแนน

2. การประเมนผล การประเมนโดยถอเกณฑ เกณฑ ( คะแนนเตม 20 คะแนน) คะแนนระหวาง 0 -7 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (1) คะแนนระหวาง 8 – 10 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (2) คะแนนระหวาง 11 – 15 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (3) คะแนนระหวาง 16 – 20 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (4) เกณฑการแบงกลมจากการทดสอบกอนเรยน ( คะแนนเตม 10 คะแนน) คะแนนระหวาง 0 -2 คะแนน จดเปนกลมออน คะแนนระหวาง 3 – 4 คะแนน จดเปนกลมปานกลาง คะแนนระหวาง 5 – 10 คะแนน จดเปนกลมเกง

17





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 อธบายลกษณะงานบดกรออนไดอยางถกตอง

1. วธการประเมน : ทดสอบ

2. เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : อธบายกรรมวธการบดกรได 3 คะแนน

4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 2 จ าแนกประเภทของการบดกรออนไดอยางถกตอง


2.เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : จ าแนกประเภทของการบดกรได 3 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 3 เลอกใชโลหะประสานทเหมาะสมกบไดอยางถกตอง


2. เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : เลอกใชเครองมอและฟลกซถกตองเหมาะสมกบลกษณะงานได 3 คะแนน

3 คะแนน


18





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 4 เลอกใชน ายาประสานไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงออนไดอยางถกตอง


2. เครองมอ : แบบฝกหด อตนยตอนท 3 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : ปฏบตงานบดกรออนได 3 คะแนน 3 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D

1. แบบวดบรณาการคณธรรม จรยธรรมหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D รอยขด ( / ) ละ 1 คะแนนสะสมปลายภาค 30 คะแนน

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 7



ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปนใหถกตองและสมบรณทสด 1. จงบอกคณสมบตของการบดกร ? 2. จงบอกเครองมอและอปกรณในการบดกร ? 3. การปฏบตงานบดกรมขนตอนปฏบตอยางไรบาง ?

แบบฝกหด หนวยท 7



ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสด

1. โลหะบดกร (Solder) ในการบดกรแผนเหลกอาบสงกะส ควรใชโลหะผสมชนดใด

ก. ดบก-แอนตโมน ข. แคดเมยม-เงน

ค. ดบก-ตะกว ง. แคดเมยม-สงกะส

2. โลหะบดกร (Solder) ส าหรบบดกรแผนอะลมเนยม และอะลมเนยมผสม ควรใชโลหะผสมชนดใด

ก. ดบก-แอนตโมน ข. แคดเมยม-เงน

ค. ดบก-ตะกว ง. แคดเมยม-สงกะส

3. โลหะบดกร (Solder) ทมสวนผสมระหวางดบกกบตะกว ซงมอณหภมต าสด และไมมภาวะพลาสตก จะม

สวนผสมของโลหะทงสองอยางละกเปอรเซนต ก. ดบก 50%- ตะกว 50% ข. ดบก 60% - ตะกว 40% ค. ดบก 30% - ตะกว 38.1% ง. ดบก 65% - ตะกว 35% 4. สวนผสมของดบกกบตะกวทมภาวะพลาสตกยาวทสด หรอสวนตางระหวางอณหภมหลอมเหลวกบ อณหภมของแขงมากทสด คอสวนผสมเทาใด ก. ดบก 15% - ตะกว 85% ข. ดบก 19.5% - ตะกว 80.5% ค. ดบก 30% - ตะกว 70% ง. ดบก 25% - ตะกว 75% 5. โลหะบดกร (Solder) ทมสวนผสมระหวางดบกบตะกวเทาใดทมราคาแพงทสด

ก. ดบก 70% - ตะกว 30% ข. ดบก 60% - ตะกว 40% ค. ดบก 50% - ตะกว 50% ง. ดบก 40% - ตะกว 60% 6. ตะกวบดกรทมสวนผสม 40/60 หมายถง ก. ตะกว 40% - ดบก 60% ข. ดบก 40% - ตะกว 60% ค. โลหะบดกรทมดบก 40 ใน 60 สวน ง. โลหะบดกรทมตะกว 40 ใน 60 สวน 7. คณสมบตทมของโลหะบดกรระหวางดบก – แอนตโมน คอขอใด ก. มความเคนแรงดงสง ข. ใชในการบดกรภาชนะใสอาหารไดด

ค. ใชบดกรเหลกกลาละมนไดด ง. ถกทกขอ

20


ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาห15-16


ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 8. ฟลกซเปนตวชวยในการประสานโลหะบดกรกบชนงาน มหนาทอยางไร ก. ปองกนและขจดออกไซดบนผวชนงานจากการบดกร ข. เปนของเหลวทไหลซมไดด

ค. ชวยใหเกดปฏกรยาการดงดดโลหะบดกรเขาไปภายในชองวางระหวางชนงาน

ง. ถกทกขอ 9. ฟลกซทนยมใชกนมากในการบดกรแผนเหลกอาบสงกะส คอฟลกซชนดใด

ก. กรดซลฟรก ข. กรดไฮโดรคลอรก

ค. กรดไนตรก ง. กรดมด

10. ในการบดกรออนในงานโลหะแผน นยมใชฟลกซในสภาวะใด

ก. ฟลกซเหลว ข. ฟลกซผง ค. ฟลกซกอน ง. ฟลกซในแกนลวด 11. หลงจากเผาหวแรงจนกระทงรอนดแลว กอนทจะแตะตะกวบดกร ควรท าความสะอาดหวแรงเสยกอน

โดยการจมหวแรงลงในอะไร ก. กรดเหลอ (ไฮโดรคลอรก) ข. เกลอแอมโมเนยผสมน า ค. ยางสนผสมน า ง. ถกทกขอ 12. เราสามารถเตรยมสงกะสคลอไรดไดอยางไร ก. น าเศษสงกะสใสลงในกรดเกลอ ข. น าเศษสงกะสใสลงในเกลอแอมโมเนย ค. น าเศษสงกะสใสลงในกรดซลฟรก ง. น าเศษสงกะสใสลงในกรดไนตรก

13. หวแรงชนดใดทไมเกดความรอนดวยตวเอง ก. หวแรงไฟฟาชนดดามปน

ข. หวแรงเบนซน

ค. หวแรงแกสโพรเพน ง. หวแรงทองแดง

20


ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาห15-16


ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 14. หวแรงชนดมแหลงก าเนนความรอนดวยตนเอง ดกวาหวแรงทองแดงอยางไร

ก. สามารถเลอกขนาดไดหลายขนาด ข. สามารถเลอกวธการใหความรอนไดหลายแบบ

ค. ใหความรอนทสม าเสมอในขณะบดกร ง. ใหความรอนทเรวกวาหวแรงทองแดง 15. ทกครงทมการตะไบแตงหวแรงกอนน ามาบดกร ตองผานขนตอนใดกอน

ก. ลางน าดวยผงซกฟอก ข. ท าความสะอาดหวแรงดวยเกลอแอมโมเนย ค. ตองฉาบหวแรงดวยตะกวบดกร ง. ขดดวยแปรงลวด

16. ชนงานทงสองชนไมควรแนบสนทมากเกนไป ควรเวนใหมชองวางประมาณเทาใด เพอใหเกดปฏกรยา การดงดดโลหะบดกรใหแทรกซมไดด

ก. 0.01-0.05 มม. ข. 0.06-0.6 มม. ค. 0.6-1 มม. ง. 1.0-1.6 มม. 17. ในการบดกรควรมทศทางการเคลอนหวแรงในทศทางใด

ก. ดนหวแรงออกจากตว ข. ดงหวแรงเขาหาตว ค. ดนหวแรงออกดานขาง ง. ดงหวแรงออกทางดานขาง 18. ในการเรมตนบดกร ขณะทวางหวแรงลงบนรอยตอครงแรก ควรหยดหวแรงไวชวขณะหนงกอนทจะ

เคลอนหวแรงชา ๆ ไปตามแนวตะเขบ เพออะไร ก. เพออนชนงานใหรอน ข. เพอใหตะกวซมแลนไดด

ค. เพอใหน ากรดททาเดอด ง. ถกทกขอ 19. ฟลกซทมสภาพเปนกรด เมอบดกรเสรจแลว ควรท าอยางไร ก. ลางน าใหสะอาด ข. ปลอยทงไวใหแหง ค. ใชผาเชดใหสะอาด ง. ถกทงขอ ก. และ ค. 20. บางครงบดกรแลวไมอาจท าความสะอาดได ดงนน ควรใชฟลกซทไมมสภาพเปนกรด เชน ก. สงกะสคลอไรด ข. กรดไฮโดรคลอรก

ค. กรดเกลอ ง. ยางสน

20

เฉลยแบบฝกหด หนวยท 7



ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 เฉลยแบบฝกหด 1. ค 11. ข 2. ง 12. ก 3. ค 13. ง 4. ค 14. ค 5. ข 15. ค 6. ข 16. ข 7. ค 17. ข 8. ง 18. ก 9. ข 19. ก 10. ก 20. ง

20

บนทกหลงการสอน หนวยท 7


ชอหนวย งานบดกรออน คาบรวม

ชอเรอง. งานบดกรออน จ านวนคาบ 4 1. ผลการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ปญหาทพบ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. การแกไขปญหา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. เรองทน าไปสการวจยในชนเรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………….. …………………................. ............................................. ( นายมนญ วนทะไชย ) ( ) ( ) ผสอน หวหนาแผนกวชาโลหะการ รองผอ านวยการฝายวชาการ

หน่วยที่ 7 - pattayatech · 6....

Documents