กรมป่าไม้forestinfo.forest.go.th/pfd/download/dl113.pdfกรมป าไม...

กรมปาไม

รายงานสรปผลโครงการฝกอบรม

หลกสตร การจดการไมขนาดเลก

วนท 16-17 มนาคม 2560

ณ หองประชม 1 ชน 2 อาคารเทยมคมกฤส กรมปาไม

สวนปลกปาภาคเอกชน

ส านกสงเสรมการปลกปา

กรมปาไม

ค าน า

กรมปาไมไดสงเสรมใหประชาชนปลกไมเศรษฐกจในทดนของตนเอง เพอเปนแหลงไม

ใชสอยและเปนวตถดบในอตสาหกรรมไมภายในประเทศ ลดการน าเขาไม พรอมท าการสงเสรมอาชพ

ดานปาไมใหสามารถยดถอเปนอาชพหลกในอนาคต และสนบสนนใหผท าสวนปารายยอยรวมกลมโดย

จดตงเปนเครอขายและสหกรณสวนปาภาคเอกชน เพอใหเกดความเขมแขงสามารถแกไขปญหา และ

อปสรรคดานการบรหารจดการสวนปา ตลอดจนเพมขดความสามารถในการผลต การใชประโยชนจาก

ไมทปลก รวมถงดานการตลาด ซงการสรางเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา เปนแนวทางหนงท

มความส าคญทจะท าใหเกดการมสวนรวมและสรางกระบวนการเรยนรรวมกน ท าใหเกดการพฒนากลม

หรอองคกรได จนสามารถพงพาตนเองและเกดความยงยน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

ดงน น .เพ อ เปนการ เสรมสร างความเขมแข งแก เครอข าย เกษตรกรอาชพ

ปลกสวนปาใหมศกยภาพในการบรหารจดการ มความร ความเขาใจเกยวกบการจดการสวนปา

ตามหลกวชาการ และสามารถน าไมจากการปลกสวนปา โดยเฉพาะไมขนาดเลกทเกดจากการตดขยาย

ระยะ ซงสวนใหญยงไมมการพฒนาเพอน าไปใชประโยชนมากนก เนองจากมขนาดเลกเกนไปจงไมเปน

ทตองการของตลาด สามารถน ามาพฒนาเพอเพมมลคาผลตภณฑไม และสรางรายไดเสรมใหแก

เกษตรกรผปลกสวนปา กรมปาไมจงไดจดใหมการฝกอบรมโครงการฝกอบรม หลกสตร การจดการไม

ขนาดเลก ระหวางวนท 16-17 มนาคม 2560 ณ หองประชม 1 อาคารเทยมคมกฤส กรมปาไม

สวนปลกปาภาคเอกชน ส านกสงเสรมการปลกปา ซงเปนผรบผดชอบในการจดอบรม

ดงกลาว ไดจดท ารายงานสรปผลโครงการฝกอบรม หลกสตร การจดการไมขนาดเลก เพอเปนขอมล

ใหกบผทเขารบการอบรม ผทเกยวของ ตลอดจนผทสนใจทกทาน ไดน าไปใชประโยชนในดานการ

สงเสรมและพฒนาการใชประโยชนไมขนาดเลกตอไป


ส านกสงเสรมการปลกปา กรมปาไม

มถนายน 2560

สารบญ

หนา

บทท 1 โครงการฝกอบรมหลกสตร การจดการไมขนาดเลก 1 ก าหนดการฝกอบรม 3

บทท 2 สรปเนอหาการบรรยาย 2.1 การบรรยายพเศษ เรอง การสงเสรมปลกไมเศรษฐกจในพนทเอกชน

โดย นายเสร รตนเยนใจ ผอ านวยการสวนปลกปาภาคเอกชน 4

2.2 การบรรยาย เรอง การสงเสรมและพฒนาการใชประโยชนไมขนาดเลก

โดย นายสชาต นมพลา 6

2.3 การบรรยาย เรอง ระเบยบทเกยวของกบอตสาหกรรมไม

โดย นายมนตร นชอนงค และนายรฤทธ แทนปาน 13

2.4 การบรรยาย เรอง การออกแบบผลตภณฑจากไมขนาดเลก

โดย ผศ. การ คนธโชต 15

2.5 การบรรยายสาธต เรอง การใชเครองมองานไมและการท าผลตภณฑจากไม

โดย นายทนกร พรยโยธา 24

บทท 3 สรปแบบประเมนผลการจดฝกอบรม 26 ภาพประกอบการฝกอบรม หลกสตร สรางเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา 30

ภาคผนวก 36

ฝายสงเสรมการปลกปาภาคเอกชน สวนปลกปาภาคเอกชน ส านกสงเสรมการปลกปา 1

บทท 1

โครงการฝกอบรม

หลกสตร การจดการไมขนาดเลก

1. หลกการและเหตผล

กรมปาไมไดสงเสรมใหประชาชนปลกไมเศรษฐกจในทดนของตนเอง เพอเปนแหลงไม

ใชสอยและเปนวตถดบในอตสาหกรรมไมภายในประเทศ ลดการน าเขาไม พรอมท าการสงเสรมอาชพ

ดานปาไมใหสามารถยดถอเปนอาชพหลกในอนาคต และสนบสนนใหผท าสวนปารายยอยรวมกลมโดย

จดตงเปนเครอขายและสหกรณสวนปาภาคเอกชน เพอใหเกดความเขมแขงสามารถแกไขปญหา และ

อปสรรคดานการบรหารจดการสวนปา ตลอดจนเพมขดความสามารถในการผลต การใชประโยชนจาก

ไมทปลก รวมถงดานการตลาด ซงการสรางเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา เปนแนวทางหนงท

มความส าคญทจะท าใหเกดการมสวนรวมและสรางกระบวนการเรยนรรวมกน ท าใหเกดการพฒนากลม

หรอองคกรได จนสามารถพงพาตนเองและเกดความยงยน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

ดงนน ส านกสงเสรมการปลกปา โดยสวนปลกปาภาคเอกชน จงไดจดใหมการฝกอบรม

หลกสตร การจดการไมขนาดเลก เพอเปนการเสรมสรางความเขมแขงแกเครอขายเกษตรกรอาชพ

ปลกสวนปาใหมศกยภาพในการบรหารจดการ มความร ความเขาใจเกยวกบการจดการสวนปา

ตามหลกวชาการ และสามารถน าไมจากการปลกสวนปา โดยเฉพาะไมขนาดเลกทเกดจากการตดขยาย

ระยะ ซงสวนใหญยงไมมการพฒนาเพอน าไปใชประโยชนมากนก เนองจากมขนาดเลกเกนไปจงไมเปน

ทตองการของตลาด สามารถน ามาพฒนาเพอเพมมลคาผลตภณฑไม และสรางรายไดเสรมใหแก

เกษตรกรผปลกสวนปา

2. วตถประสงคของโครงการ

2.1 เพอสงเสรมและพฒนาการใชประโยชนไมขนาดเลก และไมทเหลอจากการแปรรป

ผลตภณฑไม

2.2 เพอเสรมสรางความร ความเขาใจเกยวกบเทคนคและวธการน าไมมาใชประโยชน

ตลอดจนขนตอนการปฏบตงานตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของ

3. คณสมบตผเขารบการฝกอบรม

3.1 เจาหนาททปฏบตงานดานการสงเสรมการปลกปา จากส านกจดการทรพยากร

ปาไมทองท

3.2 สมาชกเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา

4. จ านวนผเขารบการฝกอบรม

จ านวน 46 คน


5. ระยะเวลาในการฝกอบรม

จ านวน 2 วน ระหวางวนท 16-17 มนาคม พ.ศ. 2560

6. สถานทด าเนนการฝกอบรม

หองประชม 1 ชน 2 อาคารเทยมคมกฤส กรมปาไม

7. วธการฝกอบรม




7.4 การบรรยายและสาธต เรอง การใชเครองมองานไม และการท าผลตภณฑจาก

ไมขนาดเลก และฝกปฏบต

8. วทยากรในฝกการอบรม

8.1 เจาหนาทของกรมปาไม

8.2 ผประกอบการธรกจไม

8.3 ผทรงคณวฒจากภาครฐและภาคเอกชน

9. ผรบผดชอบโครงการ

สวนปลกปาภาคเอกชน ส านกสงเสรมการปลกปา กรมปาไม

10. ผลทคาดวาจะไดรบ

10.1 ผเขารบการฝกอบรมไดรบความรในการใชประโยชนไมขนาดเลกและไมทเหลอ

จากการแปรรปผลตภณฑไม ตลอดจนขนตอนการปฏบตงานตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของ 10.2 ผเขารบการฝกอบรม สามารถน าความรทไดรบไปถายทอดและสนบสนน

การด าเนนงานแกสมาชกเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา ใหสามารถสรางเปนอาชพเสรมได


ก าหนดการฝกอบรม หลกสตร การจดการไมขนาดเลก


ระหวางวนท 16-17 ธนวาคม 2560

วนท เวลา กจกรรม วทยากร

16 มนาคม 2560 12.30-13.30 น. ลงทะเบยน เจาหนาทกรมปาไม

13.30-14.00 น. พธเปดการฝกอบรม อธบดกรมปาไม

14.00-14.30 น. บรรยายพเศษ เรอง การสงเสรมปลกไมเศรษฐกจ

ในพนทเอกชน

นายเสร รตนเยนใจ

ผอ านวยการ


14.30-16.30 น. การสงเสรมและพฒนาการใชประโยชน

ไมขนาดเลก

นายสชาต นมพลา

17 มนาคม 2560

09.00-10.30 น. ระเบยบทเกยวของกบอตสาหกรรมไม นายมนตร นชอนงค

และนายรฤทธ แทนปาน

10.30-12.00 น. การออกแบบผลตภณฑจากไมขนาดเลก ผศ.การ คนธโชต

12.00-13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน

13.00-16.00 น. การบรรยายและสาธต เรองการใชเครองมองาน

ไมและการท าผลตภณฑจากไมขนาดเลก พรอม

ฝกปฏบต

นายทนกร พรยโยธา

16.00-16.30 น. พธปดการอบรม

หมายเหต 1. พกรบประทานอาหารวางและเครองดม ภาคเชาเวลา 10.30-10.45 น. และภาคบายเวลา 14.30-14.45 น.

2. ก าหนดการขางตนอาจเปลยนแปลงไดตามความจ าเปนและเหมาะสม

3. การแตงกายชดสภาพ


บทท 2

สรปเนอหาการบรรยาย

1. หวขอการบรรยาย

1.1 การบรรยายพเศษ เรอง การสงเสรมปลกไมเศรษฐกจในพนทเอกชน



1.3 การบรรยาย เรอง การออกแบบผลตภณฑจากไมขนาดเ ลก

1.4 การบรรยาย เรอง การใชเครองมองานไมและการท าผลตภณฑจากไมขนาดเลก

2. สรปเนอหาการบรรยาย

2.1 การบรรยายพเศษ เรอง การสงเสรมปลกไมเศรษฐกจในพนทเอกชน

โดยนายเสร รตนเยนใจ ผอ านวยการสวนปลกปาภาคเอกชน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ยทธศาสตรการ

จดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน โดยตองเพมความอดมสมบรณของ ฐาน

ทรพยากรธรรมชาตและการเพมพนทปาไมใหไดรอยละ 40 ของเนอทประเทศ ในสวนของกรมปาไม

ซงเปนหนวยงานหลกในการรบผดชอบปาเศรษฐกจรอยละ 15 หรอประมาณ 48 ลานไร จ าเปนตอง

ใหความส าคญและผลกดนการเพมพนทปาเศรษฐกจอกประมาณ 26 ลานไร นโยบาย “พลกพนผนปา

สการพฒนาทยงยน” ของรฐบาลปจจบน ก าหนดมาตรการการเพมพนทปา/พนทสเขยว และแนวทาง

การปฏบตโดยตองพฒนาอตสาหกรรมไมจากปาปลก สงเสรมการปลกไมมคาในทดนกรรมสทธและ

สามารถตดขายได รวมถงสงเสรมการปลกตนไมในพนทหนวยงานราชการและทสาธารณประโยชน

ทงน กรมปาไมด าเนนการสงเสรมใหสอดคลองกบความตองการใชไมภายในประเทศ ประมาณ 47.40

ลานตนตอป เพอรองรบอตสาหกรรมทใชไม เปนวตถดบ คดเปนพนทไมนอยกวา 20 ลานไรตอป

การเพมพนทปาไมของประเทศ ในทดนของรฐมขอจ ากดจากปญหาราษฎรบกรกและอยอาศย

ในเขตปาเกอบทงสน ซงรฐบาลใหความส าคญและด าเนนการแกไขอยางเรงดวน ดงนนเปาหมายการ

ผลกดนการเพมพนทปาเศรษฐกจพนทนอกเขตปาเปนทดนเอกชนทมเอกสารสทธ กรมปาไมก าหนด

ยทธศาสตรการเพมพนทปาเศรษฐกจ 20 ป (พ.ศ.2560-2579) สงเสรมธรกจปาไม และปา

เศรษฐกจจาก การปลกปา และสงเสรมชมชนในเมอง ชมชนชนบท เปนพนทสเขยว ก าหนดเปาหมาย

ใหมพนทสเขยวและปาเศรษฐกจนอกเขตพนทปาไม 8.68 ลานไร โดยมกลยทธ ดงน


1. สงเสรมและสนบสนนการปลกปาเศรษฐกจ

แนวทางการด าเนนงาน

1.1 ส ารวจและจดท าฐานขอมลการปลกปาเศรษฐกจ

1.2 สรางแรงจงใจใหประชาชนปลกปาเศรษฐกจในทดนของตนเอง ดานการบรหาร

จดการสวนปา ระเบยบกฎหมาย มาตรการลดหยอนภาษ แหลงรบซอไม การน านวตกรรมระบบ

ออนไลนใชในการด าเนนการขนตอนตางๆ ตาม พ.ร.บ.สวนปา

1.3 การจดหาและสนบสนนแหลงเงนทนในการปลกปาทงระยะสนและระยะยาว

เชน เงนสนบสนน พนธบตรปาไม

1.4 สนบสนนกลาไมคณภาพสอดคลองกบความตองการของตลาด

1.5 การสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมทใชไมเปนวตถดบทงในประเทศ

และสงออก

1.6 การถายทอดองคความรทางวชาการแกผปลกสวนปา

2. สงเสรมและสนบสนนการรวมกลมและสรางเครอขายผปลกปา

แนวทางการด าเนนงาน

2.1 สนบสนนใหเกดการรวมกลมและสรางความเขมแขงเครอขายผปลกปา

2.2 ส ารวจและจดท าฐานขอมลเครอขายผปลกปา

2.3 เชอมโยงเครอขายผปลกปาและแหลงรบซอไมเพอประโยชนดานการบรหาร

จดการสวนปา การสงเสรมการลงทน ดานการตลาด

3. พฒนาระบบการรบรองปาไม (Forest Certification) ทไดมาตรฐาน เพอประโยชน

ดานการสงออก

กจกรรม/โครงการสงเสรมปลกไมเศรษฐกจของกรมปาไมตามแผนงบประมาณประจ าปงบประมาณ

พ.ศ. 2560

แผนงานพนฐาน ดานการจดการน าและสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรสงแวดลอมอยางยงยน

กจกรรมหลก สงเสรมการปลกไมเศรษฐกจและเพมพนทสเขยว

1. โครงการสงเสรมการปลกตนไมเพอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

2. กจกรรมสงเสรมและพฒนาการปลกไมเศรษฐกจ

3. กจกรรมเสรมสรางความเขมแขงของเครอขายเกษตรกรอาชพปลกสวนปา

แผนงานยทธศาสตร อนรกษ ฟนฟ และปองกนทรพยากรธรรมชาต

กจกรรมหลก ฟนฟและดแลรกษาทรพยากรธรรมชาต

1. โครงการสงเสรมการปลกตนไม เพอเพมพนทปาเศรษฐกจ


2. โครงการสงเสรมการปลกตนไมเพอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ระยะท 2

3. โครงการสงเสรมการปลกไมเศรษฐกจในพนทปลกไมยางพาราและพนทเกษตรกรรม


โดยนายสชาต นมพลา

การแปรรปไม เปนขนตอนแรกของการใชประโยชนไมจากสวนปา เมอแปรรปเปนแผนไมแลว

สามารถน ามาใชในลกษณะตางๆ เชน การกอสรางทวไป การท าเครองเรอน เครองใช ฯลฯ ไมทอนเพอ

แปรรปขนาดไมตองโตพอสมควรเพอจะไดเนอไมในสวนแกนมากกวาสวนของกระพ ควรมขนาดเสน

ผานศนยกลาง 8 นวขนไป มล าตนตรง เปลากลม ไมคดงอ

ปจจยทมผลตออตราการแปรรปไม

1. ความโต, ความยาว, ความเรยว และลกษณะคณภาพไม

2. คลองเลอย เลอยสายพานใหผลผลตไมแปรรปมากกวาเลอยวงเดอนประมาณ 5-7 %

3. การเลอยเผอขนาด เผอการคลาดเคลอนจากการเลอย การหดตวของไม และเผอ

ส าหรบการไส ปรบแตง

4. การเปดปกครงแรก

5. การดแลบ ารงรกษาเครองเลอยและอปกรณ ความพรอมของเครองเลอยและอปกรณ

ลกษณะและคณสมบตของไมขนาดเลก

- สวนของกระพ มากกวาสวนแกน

- มตาคอนขางมาก

รปแบบการแปรรปไม (Sawing patterns) แบงออกเปน 4 รปแบบ คอ

1. เลอยดะ (Through and Through) เปนวธการเลอยขนานไปตามแนวแกนหรอขนาน

กบเสยนไม

2. การเลอยแบบเปดปก 2 ขาง (Cant Sawing) เหมาะใชเลอยกบไมขนาดเลก

3. เลอยตามรศม (Quarter Sawing) เปนการเลอยตามแนวรศมของทอนไม

4. เลอยแบบพลก (Plain sawing or Round and Round) เปนการเลอยแบบคดคณภาพ

โดยการพลกหมนรอบเพอหลกเลยงต าหนของไม เชน ตาไม รอยผ


ลกษณะของไมทไดจากการเลอย

เลอยดะ เลอยตามรศม เลอยแบบพลก

วธการผงไม

1. การผงดวยกระแสอากาศ

2. การผงดวยกระแสลมจากเครองเปาอากาศ

3. การผงดวยแสงแดด

4. การใชเตาอบ

ประโยชนของการผงหรออบไม

1. ไมอยตว/น าหนกเบา

2. มความแขงเพมขน

3. ลดการท าลายของแมลง เหดรา

4. ทาส/ตกแตงชกเงาดขน

ปจจยทท าใหไมแหง

1. อณหภม

2. ความชนสมพทธอากาศ

3. การหมนเวยนกระแสอากาศ/ลม


ทกษะงานไม

1. การวดและการก าหนดเสน

การขดเสนดวยฉาก การใชเชอกชบผงส การใชขอขด

2. การจบยดชนงาน

2.1 ขอตอตรง

ขอตอบากปากกบ ขอตอตรงแบบเขาเดอย ขอตอปากกบสลบ

2.2 การเขาชนอยางงาย

พกไมสามเหลยม พกไมสเหลยม


พกไมอดกาวยดดานนอก เซาะบาใสเหลกยดมม

เหลกฉากยดมมดานใน แผนไมอดตดเปนสามเหลยม

ตอกตะปเฉยง ท ารองสอดลนไม

ใชสลกเดอย


2.3 การเขาปากบงใบ

บงใบหวไมชนเดยว บงใบหวไมสองชน

แบบเซาะรองและบงใบ

2.4 การเขาเดอยเซาะรอง

เซาะรองใสลกฟก เซาะรองบางสวน

เซาะรองผานตลอด เขาเดอยรางลนและเซาะรอง


2.5 การเขาเดอยปากชน

2.6 การเขาสลกเดอยกลม


3. การเพลาะไม การเพลาะไมทนยมม 5 แบบ

1. แบบชนธรรมดา 2. แบบสลกเดอย

3. แบบบงใบ 4. แบบรองรางลน

5. แบบใชลนไมอด

การใชประโยชนจากไมขนาดเลก

1. ท าเครองเรอนและผลตภณฑใชสอยภายในครวเรอน

2. ท ากรอบวงกบ บานประต หนาตาง

3. ไมประสาน เชน ไมปารเก โมเสค ไมพนลนรองรอบตว

4. ใชเพอการกลงและการแกะสลก

5. ใชท าเครองดนตร เชน ขลย กลอง กตาร ระนาด ซอ ฯลฯ

6. สรางอาชพเสรมและเพมรายได



โดยนายมนตร นชอนงค และนายรฤทธ แทนปาน

การใชประโยชนไม แบงออกเปน 2 ประเภท

1. เพอผลตไมแปรรป

- ท าการแปรรปไมชวคราว

- โรงงานแปรรปไมโดยใชแรงคน (โรงเลอยมอ)

- โรงคาไมแปรรป

- โรงงานไส-ซอยไมแปรรป

2. เพอท าผลตภณฑ

- โรงงานแปรรปไมโดยใชแรงคนเพอประดษฐกรรม

- โรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกรเพอประดษฐกรรม

กจการอตสาหกรรมไมทตองขออนญาตตามพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

มบทบญญตไวในมาตรา 48 และมาตรา 53 ตร ดงน

มาตรา ๔๘ ภายในเขตควบคมการแปรรปไม หามมใหผใด


- แปรรปไม

- ตงโรงงานแปรรปไม

- ตงโรงคาไมแปรรป

- มไมสก ไมยาง ไมชงชน ไมเกดแดง ไมอเมง ไมพะยงแกลบ ไมกระพ ไมแดงจน ไมขะ

ยง ไมชก ไมกระซก ไมกระซบ ไมพะยง ไมหมากพลตกแตน ไมกระพเขาควาย ไมเกดด า ไมอเฒา และ

ไมเกดเขาควาย แปรรป ไมวาจ านวนเทาใดไวในครอบครอง หรอมไมแปรรปชนดอนเปนจ านวนเกน

๐.๒๐ ลกบาศกเมตร ไวในครอบครอง เวนแตไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และตองปฏบตตาม

ขอก าหนดในกฎกระทรวงและในการอนญาต

มาตรา ๕๓ ตร ภายในเขตควบคม หามมใหผใด

- คา หรอมไวในครอบครองเพอการคาซงสงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใดบรรดา ท

ท าดวยไมหวงหามทมชนดไมขนาดหรอปรมาณเกนกวาทรฐมนตรก าหนดตามมาตรา ๕๓ ทว เวนแตจะ

ไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท

การท าการแปรรปไม ม 2 ประเภท

1. แปรรปไมชวคราวเพอการคาโดยใชเครองจกร

2. แปรรปไมชวคราวมใชเพอการคาโดยใชเครองจกร

โรงงานแปรรปไม ม 6 ประเภท

(1) โรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกร (โรงเลอยจกร)

(2) โรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกรลกษณะอตสาหกรรมตอเนอง

(3) โรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกร เพอแปรรปไมยางพารา หรอไมทปลกขน 13

ชนด ตามมตคณะรฐมนตร 25 มกราคม 2531

(4) โรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกรเพอประดษฐกรรม

(5) โรงงานแปรรปไมโดยใชแรงคน (โรงเลอยมอ)

(6) โรงงานแปรรปไมโดยใชแรงคนเพอประดษฐกรรม

นโยบายกรมปาไม เรอง การควบคมการแปรรปไมตามพระราชบญญตปาไม พทธศกราช

2484

- การอนญาตตงโรงงานแปรรปไมโดยใชแรงคน (โรงเลอยมอ) ใหอนญาตไดเฉพาะ

โรงงานทใชไมจากสวนปา หรอไมทปลกขนทกชนดเปนวตถดบ

- อนญาตใหตงโรงงานไดเฉพาะโรงงานทมวตถประสงคในการด าเนนงาน ดงน โรงงาน

ท าผลตภณฑทใชไมจากสวนปา หรอไมทปลกขนทกชนด เปนวตถดบ


- ไมอนญาตใหตงโรงงานแปรรปไมเพอประดษฐกรรม ท าวงกบ ประต หนาตาง ไมคว

ไมบว ไมประดบผนง เพมขนในทองทภาคเหนอ ตงแตจงหวดนครสวรรคขนไป ยกเวนผปลกสวนปาท

ไดรบการขนทะเบยนตามพระราชบญญตสวนปา พ.ศ. 2535 หรอผปลกสรางสวนปาทไดรบการ

รบรองจากทางราชการ หรอผปลกสรางสวนปาทไดรบการตรวจสอบรบรองจากกรมปาไม โดยใหใช

วตถดบจากไมทปลกขนเอง และสหกรณผปลกสวนปาทไดรบการจดตงตามนโยบายของกรมปาไม หรอ

ไดรบการจดตงจากสวนราชการอน โดยใหใชวตถดบทสมาชกสหกรณปลกขนเอง


โดย ผศ.การ คนธโชต

ลกษณะไมขนาดเลก

ไมขนาดเลกในประเทศไทยก าหนดทเสนผาศนยกลาง 4-10 นว หรอ 10-25 ซม. ใน

ทนเปนไมขนาดเลกทมาจากสวนปา ขนาดไมทเหมาะสมควรมเสนผาศนยกลางไมต ากวา 8 นว และ

ควรเลอยเปนขนาดสน ความยาวประมาณ 1.50-2.00 ม. (ไมทอนขนาดเลกขนาดเสนผาศนยกลาง

6-9 นว เลอยเปนไมแปรรปแลวไดผลผลต 25-35 % โดยรวมไมทโคงงอและแตกราวดวย เมอ

น าไปใชงานคงเหลอประมาณ 20-25 %)

ลกษณะการใชงานเหมาะส าหรบผลตภณฑทใชไมชนเลก ซงหากตองการไมทมขนาด

ใหญและหนากวางขนใหตอความยาวหรออดประสานทางความหนาและความกวางเขาดวยกน อยางไร

กตามการแปรรปไมขนาดเลกเสนผาศนยกลาง 5-7 นว นนสามารถท าได แตผลผลตไมแปรรปจะนอย

สญเสยไมในลกษณะปกไมและเศษไมมาก ไมแปรรปทไดจะมกระพ ตดไส และจ านวนตาไมมาก

ประโยชนใชสอยและความสวยงาม

สงทตองค านงถงในการออกแบบและพฒนาผลตภณฑงานไม

- วสดไม

- กรรมวธและกระบวนการผลต

- การออกแบบและพฒนาผลตภณฑงานไม

- การตลาด


การออกแบบและผลตผลตภณฑไมประสาน (Design of Glued Laminated Wood)

การประยกตใชเศษไมส าหรบผลตผลตภณฑงานไมนน งานบางอยางตองการใชไม

ทมขนาดความหนา ความกวาง และความยาวมากกวาไมปกตทวไป จงจ าเปนตองมการออกแบบ ไม

ประสานเปนการเตรยมวสดไมเบองตนใหมขนาดความหนา ความกวาง และความยาวเพมขนตามความ

ตองการ เพอเตรยมความพรอมของวสดกอนการแปรรปหรอขนรปเปนชนสวนผลตภณฑส าเรจรปใน

ขนตอนตอไป ขอดของไมประสานสามารถคดเลอกเพอหลกเลยงต าหนของไมทน ามาตอกนได สามารถ

ใชไมตางชนดไดท าใหเกดสสนความสวยงามของแผนไมประสานได หากท าสโชวลายไม จะเหนรอยตอ

ของชนไม สมบตของไมประสานจะดหรอไมขนกบชนดของไม ชนดของกาวทใช ชนดของน ายาอดรกษา

เนอไม การอบผงไมและปรมาณความชน กรรมวธการผลต ชนดของขอตอชน เปนตน

ไมประสาน

ไมประสาน (glued laminated wood) หมายถง ไมแผนหรอไมทอนทผลตขนมาใหมโดย

การน าเอาไมแปรรปหรอเศษไมขนาดเลกมาเรยงตอประกอบใหขนานกนตามแนวเสยนของกนและกน

โดยยดประสานตดกนดวยกาวใหมขนาดความยาว ความหนา ความกวางเพมขนเปนแผนไมเพยงแผน

เดยวหรอเปนไมทอนตามขนาดทตองการกอนน าไปใชงาน ไมประสานทไดนเปนการเตรยมวสดไม

ส าหรบน าไปผลตขนรปเปนผลตภณฑตางๆ ในขนตอนตอไป

ไมประสานแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ ไมประสานเพองานโครงสราง

(structural glued laminated timber, GLULAM) และไมประสานเพองานทวไป (non-loadbearing glued

laminated timber)

การประสานไมในทนกลาวเฉพาะไมประสานเพองานทวไป และใชกาวสงเคราะหชนด

เทอรโมพลาสตก (Thermoplastic Adhesives) ซงเปนกาวทสามารถแขงตวในอณหภมหองซงเหมาะสม

กบการท างานไมทวไป ไมยงยาก ใชเครองมออปกรณนอยชน แตตองเสยเวลาในการรอใหกาวแขงตว

อาจนานถง 24 ชวโมงหรอนอยกวานนขนอยกบชนดของกาวทใช เชน กาวลาเทกซ กาวผง กาวยเรย

ฟอรมาลดไฮด เปนตน อยางไรกตามการเลอกใชกาวตองพจารณาถงตนทนในการผลต ความแขงแรง

ความปลอดภย ไมมพษและเปนมตรตอสงแวดลอมประกอบดวย


การประสานไมแบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ

1. การประสานไมเพอใหไดไมทมความยาวเพมขนตามตองการ โดยการทากาวบนผว

ปลายงานไมกบผวปลายงานไม (End to end) แลวน าไมททากาวดานปลายงานไมมาตอชนอดตดกน

โดยใชอปกรณชวยจบยดและรอใหกาวแขงตวกอนถอดอปกรณในการจบยดออก

2. การประสานไมเพอใหไดไมทมความกวางเพมขนตามความตองการ โดยการทากาว

บนผวขอบงานไมกบผวขอบงานไม (Edge to edge) แลวน าไมดานขอบงานไมททากาวมาประกบอด

ตดกน โดยใชอปกรณชวยจบยดและรอใหกาวแขงตวกอนถอดอปกรณในการจบยดออก

3. การประสานไมเพอใหไดไมทมความหนาเพมขนตามความตองการ โดยการทากาว

บนผวหนางานไมกบผวหนางานไม (Face to face) แลวน าไมดานผวหนาททากาวมาประกบอดตดกน

โดยใชอปกรณชวยยดและรอใหกาวแขงตวกอนถอดอปกรณในการจบยดออก

ตวอยางการออกแบบรถบรรทกไมของเลนเดก


การออกแบบและผลตผลตภณฑไมแขวนเสออเนกประสงค (Wooden Hanger)

การออกแบบและผลตผลตภณฑทเกบอปกรณของใชบนโตะท างาน (Desk Accessories)

การออกแบบและผลตผลตภณฑกรอบรปและกรอบภาพไม

(Photo Frame and Picture Planning Project)

การออกแบบและผลตผลตภณฑตะกราไมอเนกประสงค (Wooden Basket)


การออกแบบและผลตผลตภณฑถาดไม (Wooden Tray)

การออกแบบและผลตผลตภณฑเขยงไม (Wooden Chopping Board)

การออกแบบและผลตผลตภณฑนาฬกาไม (Wooden Clocks)

การออกแบบและผลตผลตภณฑถงขยะไม (Bin Box)


การออกแบบและผลตผลตภณฑกลองไมใสผาซกรด (Wooden Laundry Box)

การออกแบบและผลตผลตภณฑกลองไมใชเปนทนง (Wooden Box Seat)

การออกแบบและผลตผลตภณฑโตะเขยนหนงสอเดกเลกแบบตงพน (Desk a Small Child)

การออกแบบและผลตผลตภณฑโตะกลมไมเอนกประสงคแบบถอดประกอบ

(Wooden Roundtable Knock Down)


การออกแบบและผลตผลตภณฑโตะรบประทานอาหารแบบถอดประกอบ

(Knock Down Dining Table)

การออกแบบและผลตผลตภณฑโตะขนโตกแบบพบขา (Folding Leg Table)

การท างานไมพนฐาน (Basic Woodworking)

ตวอยาง การใชเครองมอและวสดอปกรณ

ท าเครองหมายกะขดกอนทน าไมไปตด

ใหไดขนาดตามทตองการ

ตวอยาง การใชเครองมอและวสดอปกรณ

ในการจบยดประกอบชนงาน


ตวอยาง การเลอยตดไมเพอใหไดขนาด

ตามทตองการ

ตวอยาง แสดงการเลอยตดขนรปในรปแบบตาง ๆ

ตวอยาง แสดงการขดตกแตงผวชนงาน

ตวอยาง แสดงการขนรปชนงานใหไดรปรางและ

ขนาดตามทตองการ


ตวอยาง แสดงการขนรปชนงานใหไดรปราง

และขนาดตามทตองการ

ตวอยาง แสดงการเคลอบสแบบโชวลายไม

กบการเคลอบสทบ

ไมทมจ านวนจ ากดควรทใชอยางประหยดและใชใหเปนประโยชนคมคามากทสด

- ไมจากสวนปาปลกทปลกขนมาเพอทดแทนความตองการใชไม ไดแก ไมยคาลปตส

ไมสกแคระแกรน เปนตน

- เศษไมจากการตดสางตนไม เศษไมจากการโคนลมในแปลง เศษไมจากการแปรรป

จากไมซงเปนไมทอนไมแผน เศษเหลอจากไมทอนไมแผนในกระบวนการผลตผลตภณฑงานไมใน

รปแบบตางๆ กน รวมทงเศษไมทเกดจากการใชสอยเพอการคาและเศษไมจากอาคารทอยอาศย

- DIY การประยกตใชเศษวสดน ามาท าเปนผลตภณฑงานไมและวสดทดแทนไมใน

รปแบบตางๆ ไมวาเศษไมธรรมชาตทผานการใชงานมาแลว

Wood waste หมายถง

- เศษไมจากการตดสางตนไม

- เศษของไมจากการโคนลมในแปลง ตอไม กง กาน ใบ

- เศษไมจากการแปรรปจากไมซงเปนไมทอนไมแผนในรปของปกไม หวไมปลายไม

- แผนไม ทอนไมทไมไดขนาดหรอมต าหน

- เศษเหลอจากไมทอน ไมแผนในกระบวนการผลตผลตภณฑงานไมในรปแบบตาง ๆ กน

- รวมทงเศษไมทผานการใชสอยมากอน เชน ลงไมบรรจสนคา พาเลทไมทรองรบสนคา

สามารถน าไปใชประโยชนในการผลตผลตภณฑในรปแบบตางๆ กนไดขนอยกบความเหมาะสมชนดของ

ไม ขนาด ลกษณะรปรางของไม กรรมวธ ขนตอน เทคนค เทคโนโลยและปรมาณของเศษไม เปนตน

ปจจยหลกในการออกแบบงานไม


1. รปรางของผลตภณฑรวมถงสงประดบตกแตงและวสดอปกรณทใช

2. วสดทใชรวมถงวธการผลต

3. งานถกตองเหมาะสมรวมถงการใชสและผวหนาของชนงาน

4. การสรางหรอผลตทดและมเทคนคทดมคณภาพ

5. กระบวนการทตองการท าใหเปนรปรางและกรรมวธการผลต

2.5 การบรรยายและสาธต เรอง การใชเครองมองานไมและการท าผลตภณฑจากไม

ขนาดเลก

โดยนายทนกร พรยโยธา

นายทนกร พรยโยธา พรอมดวยเจาหนาทศนยสงเสรมพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการ

ใชประโยชนไมขนาดเลกและของปา จงหวดราชบร น ารถปฏบตการเคลอนท (รถโมบาย) มาสาธตและฝก

ปฏบต เรอง "การใชเครองมองานไมและการท าผลตภณฑจากไมขนาดเลก" ใหแกผเขารบการฝกอบรม

แนะน าการใชเครองมอ อปกรณงานไม


สาธตการท าเกาอพบ

โมเดลเกาอพบ


บทท 3

สรปแบบประเมนผลการจดฝกอบรม

สวนท ๑ ขอมลผเขารบการอบรม

1. เพศผเขารวมการอบรม เพศหญง รอยละ 30 เพศชาย รอยละ 70

2. อาชพของผเขารวมการอบรม

เจาหนาทสงเสรมการปลกปา รอยละ 55

เกษตรกรผปลกสวนปา รอยละ 35

ผประกอบการเกยวกบสวนปา รอยละ 5

นสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร รอยละ 5

สวนท 2 ระดบความพงพอใจตอวทยากรและการบรรยาย

นายสชาต นมพลา การบรรยาย เรอง การสงเสรมและพฒนาการใชประโยชนไมขนาดเลก

1. ความคดเหนเกยวกบความรของวทยากรในหวขอบรรยาย พบวารอยละ 40.91

อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 24.44 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 12.27 อยในระดบพอใจ

2. ความคดเหนเกยวกบความชดเจนในการถายทอดและเขาใจงาย พบวารอยละ

27.27 อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 29.33 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 27.27 อยใน

ระดบพอใจ

3. ความคดเหนเกยวกบความชดเจนในการตอบค าถาม พบวารอยละ 22.73 อยใน

ระดบพอใจมากทสด รอยละ 44.00 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 15.91 อยในระดบพอใจ

4. ความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมทางดานบคลกภาพของวทยากร พบวา รอยละ

36.36 อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ.22.00 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 27.27 อยใน


นายมนตร นชอนงค และนายรฤทธ แทนปาน การบรรยาย เรอง ระเบยบทเกยวของกบ

อตสาหกรรมไม


เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 24.44 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 12.27 อยใน



27.27 เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 29.33 เหนวาอยในระดบพอใจมาก และรอยละ

27.27 เหนวาอยในระดบพอใจ


3. ความคดเหนเกยวกบความชดเจนในการตอบค าถาม พบวารอยละ 22.73 เหนวา

อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 44.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก และรอยละ 15.91 เหนวาอย

ในระดบพอใจ


36.36 เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ.22.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก และรอยละ

27.27 เหนวาอยในระดบพอใจ

ผศ.การ คนธโชต การบรรยาย เรอง การออกแบบผลตภณฑจากไมขนาดเลก


และเหนวาอยในระดบพอใจมากทสด และรอยละ 4.89 เหนวาอยในระดบพอใจมาก


63.64 และเหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 12.57 เหนวาอยในระดบพอใจมาก

3 ความคดเหนเกยวกบความชดเจนในการตอบค าถาม พบวารอยละ 52.38เหนวา

อยในระดบพอใจมากทสด และรอยละ 19.09 เหนวาอยในระดบพอใจมาก


68.18 และเหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ.10.27

นายทนกร พรยโยธา การบรรยาย เรอง การบรรยาย เรอง การใชเครองมองานไมและ

การท าผลตภณฑจากไมขนาดเลก


เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 16.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก และรอยละ 6.25 เหน

วาอยในระดบพอใจ


33.33 เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด และรอยละ 36.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก

3. ความคดเหนเกยวกบความชดเจนในการตอบค าถาม พบวารอยละ 22.22เหนวา

อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 49.50 เหนวาอยในระดบพอใจมาก และรอยละ 6.06 เหนวาอย

ในระดบพอใจ


33.33 เหนวาอยในระดบพอใจมากทสด และรอยละ.36.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก


สวนท 3 ความรของผเขารบการอบรม

1. กอนการอบรม ผเขารบการอบรม รอยละ 13.64 มความรในระดบมากทสด รอยละ 51.33

มความรในระดบมากและรอยละ 13.64 มความรในระดบปานกลาง

2..หลงการอบรมผเขารบการอบรม รอยละ 40.91 มความร เพมขนในระดบมากทสด

รอยละ 22.00 มความรเพมขนในระดบมากและรอยละ 13.64 มความรเพมขนในระดบปานกลาง

3..ความคดเหนเกยวกบความรจากการอบรมสามารถน าไปปรบใชปฏบตในการท างาน พบวา

รอยละ 45.45 อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 19.80 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 10.10

อยในระดบพอใจ

สวนท 4 ระดบความพงพอใจตอเนอหา

1. ความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของเนอหาของการ อบรม พบวารอยละ 42.86 อยใน

ระดบพอใจมากทสด รอยละ 18.67 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 21.43 อยในระดบพอใจ

2. ความคดเหนเกยวกบความครบถวนของหลกสตร พบวารอยละ 28.57 อยในระดบพอใจมาก

ทสด รอยละ 35.00 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 14.29 อยในระดบพอใจ

3. ความคดเหนเกยวกบการจดล าดบเนอหา ความตอเนองของเนอหาวชา พบวารอยละ 19.05

อยในระดบพอใจมากทสด รอยละ 57.75 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 10.39 อยในระดบ

พอใจ

4. ความคดเหน เกยวกบรปแบบการอบรม พบวารอยละ 35.00 อยในระดบพอใจมากทสด รอย

ละ 28.57 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 10.50 อยในระดบพอใจ และผเขารวมการฝกอบรมได

แสดงความคดเหนเพมเตมวาควรเพมเวลาในการฝกปฏบต

5. ความคดเหนเกยวกบระยะเวลาการอบรม พบวารอยละ 30.00 เหนวาอยในระดบพอใจมาก

ทสด รอยละ 30.00 อยในระดบพอใจมากและรอยละ 16.67 อยในระดบพอใจ และผเขารวมการ

ฝกอบรมไดแสดงความคดเหนเพมเตมวาควรจดฝกอบรมจ านวน 3 วน

๖. ความคดเหนเกยวกบเอกสารประกอบการอบรม พบวารอยละ 28.57 อยในระดบพอใจมาก

ทสด รอยละ 21.00 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 38.10 อยในระดบพอใจ

๗. ความคดเหนเกยวกบความพงพอใจตอการอบรมโดยภาพรวม พบวารอยละ 33.33 อยใน

ระดบพอใจมากทสด รอยละ 30.00 อยในระดบพอใจมาก และรอยละ 13.33 อยในระดบพอใจ


สวนท 5 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม

- กรมปาไมควรจดอบรมหลกสตรทเกยวของกบการใชประโยชนไมขนาดเลกอยางตอเนองและ

ควรก าหนดใหมการฝกปฏบตอยางเพอทผอบรมสามารถน าไปปฏบตได

- ระยะเวลาทจดอบรมนอยเกนไป ควรเพมจ านวนวนอบรมใหมากขน

- ควรประสานหนวยงานทเกยวของเพอด าเนนการสงเสรมเรองการตลาดไมใหกบเกษตรกร

และผประกอบการ


ภาพประกอบการฝกอบรม หลกสตร การจดการไมขนาดเลก



การลงทะเบยนเขารวมฝกอบรม

นายชลธศ สรสวด อธบดกรมปาไม

ประธานในพธเปดการฝกอบรม


นายเสร รตนเยนใจ ผอ านวยการสวนปลกปาภาคเอกชน

บรรยายพเศษ เรอง การสงเสรมปลกไมเศรษฐกจในพนทเอกชน


บรรยาย เรอง การสงเสรมและพฒนาการใชประโยชนไมขนาดเลก


นายมนตร นชอนงค และนายรฤทธ แทนปาน

บรรยาย เรอง ระเบยบทเกยวของกบอตสาหกรรมไม

ผศ.การ คนธโชต

บรรยาย เรอง การออกแบบผลตภณฑจากไมขนาดเลก



บรรยายและสาธต เรอง การใชเครองมองานไม

และการท าผลตภณฑจากไมขนาดเลก

เกาอตวอยาง ผลดภณฑไมขนาดเลก


นายเสร รตนเยนใจ

ประธานในพธปดการฝกอบรม

ผเขารวมการอบรมรวมกนถายภาพเปนทระลก


ภาพประกอบการฝกอบรม


ภาคผนวก


แบบประเมนความพงพอใจ

โครงการฝกอบรม หลกสตร การจดการไมขนาดเลก


หองประชม 1 ชน 2 อาคารเทยมคมกฤส กรมปาไม

ค าชแจง : โปรดเขยนเครองหมาย / ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความคดเหนของทาน

สวนท 1 : ขอมลผเขารบการอบรม

1 : เพศ : 1) หญง 2) ชาย

2 : งานของทานในปจจบน

1)เจาหนาทสงเสรม 2)เกษตรกรปลกสวนปา 3)ผประกอบการเกยวกบสวนปา

สวนท 2 : ระดบความพงพอใจตอวทยากรและการบรรยาย

(5 = พอใจมากทสด 4 = พอใจมาก 3 = พอใจ 2 = ไมพอใจ 1 = ไมพอใจมาก )

วทยากรและการบรรยาย

วทยากร 1 :



นายรฤทธ แทนปาน

5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

1. ความรของวทยากรในหวขอบรรยาย

2. ความชดเจนในการถายทอด

3. ความชดเจนในการตอบค าถาม

4. ความเหมาะสมทางดานบคคลกภาพของวทยากร

วทยากรและการบรรยาย


ผศ.การ คนธโชต



5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

1. ความรของวทยากรในหวขอบรรยาย

2. ความชดเจนในการถายทอด

3. ความชดเจนในการตอบค าถาม

4. ความเหมาะสมทางดานบคคลกภาพของวทยากร


สวนท 3 : ความรของผเขารบการอบรม


รายการ 5 4 3 2 1

1. กอนการอบรม ทานมความรในเรองน

2. หลงการอบรม ทานไดรบความรในเรองน

3. ความรจากการอบรมสามารถน าไปปฏบตในการท างาน

สวนท 4 : ระดบความพงพอใจตอเนอหา


เนอหา / รปแบบ 5 4 3 2 1 ความคดเหน

1. ความเหมาะสมของเนอหาของการอบรม

2. ความครบถวนของหลกสตร

3. การจดล าดบเนอหาความตอเนองของเนอหาวชา

4. รปแบบการอบรม ควรปรบปรง

...........................................

5. ระยะเวลาการอบรม ควรจดจ านวน...............วน

6. เอกสารประกอบการอบรม

๗. ความพงพอใจตอการอบรม โดยภาพรวม

สวนท 5 : ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม

ขอขอบคณในความรวมมอการกรอกแบบประเมนผล

กรมป่าไม้forestinfo.forest.go.th/pfd/download/dl113.pdfกรมป าไม...

Documents