แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากด ของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

ปรญญานพนธ ของ

เฉลมเกยรต เฟองแกว

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการกฬา นนทนาการและการทองเทยว

พฤษภาคม 2556

แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากด ของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

ปรญญานพนธ ของ

เฉลมเกยรต เฟองแกว

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการกฬา นนทนาการและการทองเทยว

พฤษภาคม 2556 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากด ของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

บทคดยอ ของ

เฉลมเกยรต เฟองแกว

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการกฬา นนทนาการและการทองเทยว

พฤษภาคม 2556

เฉลมเกยรต เฟองแกว. (2556). แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของ การใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง. ปรญญานพนธ ปร.ด. (การกฬา นนทนาการ และการทองเทยว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: ผชวยศาสตราจารย ดร.มยร ศภวบลย, รองศาสตราจารย ดร.สวมล ตงสจจะพจน. การศกษาครงน มจดมงหมายเพอศกษาตวแปรทสงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และพฒนาแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง กลมตวอยางเปนนกทองเทยวชาวไทยจานวน 690 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามประกอบดวย ขอมลทวไป ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว และปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยทมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .961 ในการวเคราะหขอมลใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) และการวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) ดวยโปรแกรมลสเรล (LISREL) ผลการวจยสรปได ดงน 1. คาความสมพนธของตวแปรมคาระหวาง .075 ถง .636 ตวแปรทมความสมพนธมากทสด คอ ปจจยประสบการณการทองเทยวกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 2. แบบจาลองการวดตวแปรปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว ปจจยความสะดวกและความปลอดภย และขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ และการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดมคานาหนกองคประกอบอยระหวาง .38 – .73 3. แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตทปรบแกมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

(2 = 3.10, df=1 (p= .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = .98, AGFI = .97, PNFI = .100) โดยตวแปรรายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยวและปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยสามารถรวมกนทานายขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดรอยละ 47

A CASUAL RELATIONSHIP MODEL OF FACTORS AFFECTING CONSTRAINTS TO LEISURE TRAVEL DURING LONG HOLIDAYS

AN ABSTRACT BY

CHALERMKIART FEONGKEAW

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Doctor of Philosophy Degree in Sport, Leisure and Tourism

at Srinakharinwirot University May 2013

Chalermkiart Feongkeaw. (2013). A Causal Relationship Model of Factors Affecting Constraints to Leisure Travel During Long Holidays. Dissertation, Ph.D. (Sport, Leisure and Tourism). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Asst. Prof. Dr. Mayuree Suphawibul, Assoc. Prof. Dr.Suvimol Tangsujjapoj. The purposes of this study were to study variables influenced constraints to leisure travel and develop causal relationship model of factors affecting constraints to leisure travel during long holidays. The sample consisted of 690 Thai tourists. The research instrument was a questionnaire comprising general personnel data, constraints to leisure travel, marketing factor, travel experience factor as well as comfort and safety factor with the reliabilities of .961. The data were analyzed by using Confirmatory Factor Analysis (CFA) and Path Analysis with the use of LISREL program. The results of research were as follows: 1. The correlation coefficients of factors were between of .075-.636. Travel experience factor and constraints to leisure travel were most related. 2. Measurement models of constraints to leisure travel, marketing factor, travel experience factor as well as comfort and safety factor were fitted with the empirical data. And the confirmatory factor analysis of the items gained the weight of standard components ranging from .38 to .73.

3. The Causal Relationship Model was fitted with the empirical data. (2 = 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = .98, AGFI = .97, PNFI = .100). Income per month, marketing factor, travel experience factor as well as comfort and safety factor could predict constraints to leisure travel at 47 percents.

ปรญญานพนธ เรอง

แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอ ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

ของ เฉลมเกยรต เฟองแกว

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการกฬา นนทนาการและการทองเทยว

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ..…..……………..…………………………. คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล) วนท …….. เดอน ………… พ.ศ. 25.....

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา........................................................ ประธาน ....................................................... ประธาน (ผชวยศาสตราจารย ดร.มยร ศภวบลย) (อาจารย ดร.อษากร พนธวานช) ........................................................ กรรมการ ...................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สวมล ตงสจจะพจน) (ผชวยศาสตราจารย ดร.มยร ศภวบลย) ........................................................ กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สวมล ตงสจจะพจน)

........................................................ กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สรชย จวเจรญสกล)

ประกาศคณปการ

ความสาเรจทกครงของผวจยมแรงบนดาลใจจาก "พอกบแม" เสมอ ขอกราบขอบพระคณ ทานทงสองสาหรบทกอยางทใหลกเสมอมา โดยเฉพาะแมนอกจากเปนครในวชาชพแลว ยงเปนครคนแรกทสอนหนงสอใหลกคนนอานออกเขยนไดดวย กราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร. มยร ศภวบลย และ รองศาสตราจารย ดร. สวมล ตงสจจะพจน สาหรบองคความรการใชเวลาวาง นนทนาการ และการทองเทยวตลอดจนเปนทปรกษาทไมเคยปฏเสธศษยคนนแมสกครงเดยว ไมวาจกเปนเรองใด ๆProf. Dr. Susan Hudson สาหรบความร ความปรารถนาด และความเมตตาทงในและนอกชนเรยน ผชวยศาสตราจารย ดร.ทรงพล ตอน สาหรบความรในชนเรยนและขอคดเหนอนเปนประโยชนครงทสอบโครงรางวจย อาจารย ดร.อษากร พนธวานช สาหรบความรและขอแนะนาทเปนประโยชนตองานวจย ตงแตครงสอบหวขอ จนวนาทน รองศาสตราจารย ดร.สรชย จวเจรญสกล สาหรบขอคดเหน และแนวทางทเปนคณแกผวจย รองศาสตราจารย ดร.มธรส จงชยกจ อาจารยทปรกษาวทยานพนธของศษยครงปรญญาโท และเอกใบแรกทมหาวทยาลย เกษตรศาสตร สาหรบการวางรากฐานทแขงแกรงและเปนตนแบบทด จงทาใหวนนของศษยไมยากจนเกนไปรองศาสตราจารย ดร. สปราณว ขวญบญจนทร คณบดคณะพลศกษา มศว คณาจารยและสถาบนการศกษาทไดประสทธประสาทวชาความร โรงเรยนโยธนบรณะ มหาวทยาลยธรรมศาสตร Université de Franche-Comté มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช มหาวทยาลยรามคาแหง และมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ขอบพระคณ นางสาวรชน (พหน) เฟองแกว พสาวคนเดยวทไมเคยทงนองชายคนน นางสทวา อรณสทธ อาคนเลกทเปนทงเพอน พ และอาทรก และเอนดหลานคนนมาจนทกวนน อาจารย เกศรา กลอมเทศ อาทดแลเรองเรยนของหลานสมยมธยมศกษา พล.อ.อ. พศษฐ มทองคา นาทเปนกาลงใจสาคญในการทางาน ขอขอบคณและขอบใจ เบรด กบ รก นองชายและนองสาวทอยเปนเพอนพอกบแมตอนทพมภารกจตองทา เชสเตอร หลานคนเดยวของลงททาใหป กบยามอะไรทาสนกๆ เสมอ ขอขอบใจ เพอนรวมรนสาขาวชาฯปรญญาเอกรน 1 มศว ทกคนโดยเฉพาะ อาจารยโอม ทเปนธระใหเสมอในหลายๆ เรอง มตรทเมอใดขอความชวยเหลอกไดทกครง ดร.แมน ดร.แม ดร.วฒน ดร.แอร ดร.ปอ ดร.กลวย อาจารยหน อาจารยงวง อาจารยแจส อาจารยอา อาจารยมน อาจารยเกง หญง ปาลม กฟ ลกศษยอยางกอลฟ ยย นว โดด สม เม ดว ฤทธ และผทรงคณวฒ ผ เชยวชาญ ตลอดจนผตอบแบบสอบถามทกทานทไดกรณาสละเวลาบางสวนใหกบงานวจยชนน

ทายสดนขอแสดงความกตญญกตเวทแดคณยาอาภา เฟองแกว สาหรบทนทรพย ตนทนทางสงคมและทางจตใจทใหไวกบ "เฟองแกว" ทกคน หลานคนนตระหนกและสานกเสมอ ประโยชนทพงเกดจากปรญญานพนธเลมนขอใหเปนบญกบบพการทง 6 ทาน ครบาอาจารยและกลยาณมตรของผวจย เฉลมเกยรต เฟองแกว

สารบญ บทท หนา

1 บทนา …………………………………………………………………………………. 1 ภมหลง ............................................................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย ................................................................................ 3 คาถามของการวจย ........................................................................................... 3 ความสาคญของการวจย ................................................................................... 4 ขอบเขตการวจย ............................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ ....................................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย .................................................................................... 6 สมมตฐานในการวจย ........................................................................................ 7

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ........................................................................ 8 แนวคดและทฤษฎการใชเวลาวาง ...................................................................... 8 แนวคดการใชเวลาวาง………………………………………………………….. 9 ทฤษฎการใชเวลาวาง ………………………………………………………... 13 แนวคดเกยวกบการทองเทยว ............................................................................. 17 ความสาคญของการทองเทยว …………………………………………………. 17 คณลกษณะเฉพาะของการบรการทองเทยว …………………………………… 18 องคประกอบของการทองเทยว ………………………………………………… 20 รปแบบการทองเทยวตามวตถประสงคของการเดนทาง ……………………….. 22 ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ……………………. 27 ปจจยททาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเดนทางทองเทยว …………... 27 ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ……….. 29 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว …………………………………….. 33 การวคราะหเสนทาง .......................................................................................... 38 แบบจาลองเชงสาเหต ………………………………………………………….. 40 สมประสทธเสนทาง .................................................................................... 42 การแยกสวนความสมพนธ ……………………………………………………... 42

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2 (ตอ) งานวจยทเกยวของ ........................................................................................... 44 งานวจยในประเทศ …………………………………………………………….. 44 งานวจยตางประเทศ …………………………………………………………… 48

3 วธการดาเนนการวจย ....................................................................................... 51 ขนตอนดาเนนการวจย ...................................................................................... 51 ประชากรทใชในการศกษา ................................................................................. 51 กลมตวอยางทใชในการศกษา ............................................................................ 52 การสมตวอยาง ................................................................................................. 52 เครองมอทใชในการวจย .................................................................................... 54 การสรางและหาคณภาพเครองมอ ..................................................................... 56 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................... 57 การวเคราะหขอมลและสถตทใช …………………………………………………… 57

4 ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................... 62 สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ………………………………… 62 ตอนท 1 การวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง ..................................... 63 ตอนท 2 การวเคราะหสถตพนฐานของตวแปร ..................................................... 67 ตอนท 3 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรททาการศกษา

ในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใช เวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ……………………………..

69 ตอนท 4 การวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน ……………………………………….. 76

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ................................................................... 82 ความมงหมายของการวจย …………………………………………………………. 82 สมมตฐานในการศกษาคนควา ……………………………………………………. 82

สารบญ (ตอ) บทท หนา 5 (ตอ) วธดาเนนการวจย …………………………………………………………………… 83 สรปผลการวเคราะหขอมล ................................................................................. 84 อภปรายผล ...................................................................................................... 87 ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... 89 บรรณานกรม .................................................................................................................. 90 ภาคผนวก ....................................................................................................................... 97 ภาคผนวก ก ............................................................................................................. 98 ภาคผนวก ข .............................................................................................................. 101 ภาคผนวก ค ............................................................................................................. 108 ภาคผนวก ง .............................................................................................................. 117 ประวตยอผวจย ............................................................................................................... 201

บญชตาราง ตาราง หนา 1 สรปเกณฑทใชในการตรวจสอบความกลมกลน ………………………………………… 61 2 จานวนและรอยละของนกทองเทยวชาวไทยทเปนกลมตวอยาง ………………………... 64 3 ผลการตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) ของตวแปรททาการศกษา ในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต โดยการศกษาคาเฉลย (M) คาสวนเบยงเบน มาตรฐาน (SD) คารอยละของสมประสทธการกระจาย (%CV) คาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) และคา p-value ของความเบ และความโดงในกลมรวม (n = 690) ……………………………………………………………………………..

67 4 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรทใชในการศกษาในแบบจาลองความสมพนธ เชงสาเหต ……………………………………………………………………………..

69

5 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจย การตลาดททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต …………………….

72

6 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจย ประสบการณ การทองเทยวททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต …

73

7 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยดาน ความสะดวกและความปลอดภย …………………………………………………….

74

8 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรขอจากดของ การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว …………………………………………………….

75

9 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม อทธพลรวมของ แบบจาลองตามสมมตฐาน …………………………………………………………..

77

10 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม อทธพลรวมของ แบบจาลองปรบแก (Adjust Model) …………………………………………………

80

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดในการใชเวลาวาง ในชวงวนหยดตอเนอง ………………………………………………………………

7

2 องคประกอบของอตสาหกรรมการทองเทยว …………………………………………... 21 3 Simple model of preference, constraint, and participation ……………………… 34 4 Preference, constraint, and participation/nonparticipation ……………………… 35 5 แบบจาลองเชงสาเหตแบบ Recursive Model ………………………………………… 40 6 แบบจาลองเชงสาเหตแบบ Non-Recursive Model …………………………………... 41 7 แบบจาลองเชงสาเหตรปแบบตางๆ ……………………………………………………. 42 8 ขนตอนการดาเนนการวจย …………………………………………………………….. 51 9 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามสมมตฐาน …………………………………… 78 10 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตทปรบแก …………………………………………. 81

บทท 1 บทนา

ภมหลง ในสภาพแวดลอมของสงคมสมยใหมทเปนสงคมอตสาหกรรมบนฐานเทคโนโลยสารสารสนเทศ คนในสงคมตองอยในสภาวะการแขงขน เรงรบ ทาใหเกดความเครยดไดงาย เพราะทกคนตองทางานเพอสนองความตองการทางดานความมนคงสาหรบตนเองและครอบครว บางสภาวะจงตองการคลายความเครยดดวยการหลกหนจากสภาพแวดลอมหรอความจาเจชวระยะเวลาหนงทนททมเวลาวาง การใชเวลาวาง เพอทากจกรรมตางๆ ของแตละบคคลยอมขนอยกบความปรารถนา ความพอใจของแตละคน ซงมสาเหตหรอปจจยทแตกตางกนไป แตทายสดแลวกเพอตอบสนองความสขความพงพอใจใหกบตนเองเปนสาคญ การใชเวลาวางประเภทหนงทไดรบความนยม คอ การทองเทยว การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว (Leisure travel) เกดจากความตองการ แรงขบ และแรงจงใจของตวมนษยเอง เปนทเขาใจโดยสามญทศนวา การทองเทยวยอมนามาซงความเพลดเพลน ความพงพอใจ ความสขอยางนอยกในระดบหนงของปจเจกบคคลและยงเปนการหลกหนความจาเจ ความทกขได ทงนสอดคลองกบแนวคดของลทธสขนยม (Hedonism) ทไดเสนอแนวคดเรองแรงผลกดนพฤตกรรม อนไดแก ความตองการทจะเลยงความทกขและตองการมความสขของมนษย (ถวล ธาราโภชน. 2526.; Shivers. 1981) การใชเวลาวางเพอการเดนทางทองเทยวหาความสาราญใจ ความเพลดเพลนและความสขในชวงพกผอนจงเปนพฤตกรรมทเกดขนภายใตเงอนไขทางจตวทยาและสงคมเปนหลก (Plog. 2004) กลาวคอ นกทองเทยวแตละคนเลอกพกผอนไปกบการทองเทยว ยอมขนอยกบความตองการ แรงจงใจ ทศนคตตอการใชเวลาวางเพอการทองเทยว ตลอดจนบรบททางสงคมรวมทงแรงกระตนจากภายนอกไมวาจกเปนคนรอบขางหรอแรงเสรมจากการตลาด

การทองเทยวมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชเวลาวางอยางแยกออกจากกนไมได เพราะการทองเทยวตองมองคประกอบหลายอยางทมเวลาวางเปนบรบททสาคญ อนนาไปสพฤตกรรมการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ถงแมวาผ เดนทางทองเทยวมแรงจงใจอยางแรงกลา มทศนคตตอการทองเทยวอยางไรกตาม แตถาปราศจากเวลาวางทเพยงพอ การเดนทางทองเทยวนน อนเปนตองเลอนหรอยกเลกไป ในการใชเวลาวางศกษา (Leisure studies) ซงมขอบเขตของการศกษาในเชงสหวทยาการ ไดมการนาเรองพฤตกรรมการใชเวลาวางมาศกษาโดยใชฐานคดทางจตวทยาและสงคมวทยาเปนหลก มนษยตงแตสมยอดตตองทางาน เมอมเวลาวางและตองการทองเทยวกมกระบวนการและแรงจงใจทตางกน ยงในปจจบน เวลาวางดเหมอนมมากขน ตามนยของวถชวตการอยในสงคม ดงท กอดบ (Godbey. 2006: 182) ไดกลาววา “เวลาวางมมากขนในสงคมของหลายประเทศและการเพมขน มคานยความสมพนธทางบวก

2

กบมวลรวมของรายไดดวย” นนแสดงใหเหนวา เวลาวางมอทธพลและใหมลคาทางจตใจ ทางสงคมและทางเศรษฐกจแกคนในสงคมตลอดชวงชวต การทนกทองเทยวคนหนงมการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวจดเปนพฤตกรรมการใชเวลาวางเพอทากจกรรมใดๆ อนใหเกดความเพลดเพลน สนกสนาน พบสงแปลกใหม อาจไดรบความร และตองมการเคลอนยายจากทหนง (Home base) ไปยงอกทหนง (Tourist destinations) อยางไรกตาม พฤตกรรมดงกลาวกยอมเกยวของกบกระบวนการตดสนใจทมปจจยตางๆ เขามาเกยวของโดยเฉพาะปจจยทางจตวทยาสงคม ซงเปนองคประกอบทางดานบคคลและสงคมเปนสวนใหญและมอทธพลตอการตดสนใจเดนทางในแตละครงเพราะในทสดนกทองเทยวตองเปนผตดสนใจทมาจากความเชอ ความคด คานยม แรงบนดาลใจ และสาคญทสด คอ แรงจงใจซงสอดคลองกบงานวจยของ ไล (Li. 2000) ททาการศกษาเรอง A Phenomenological Study of Tourists’ Travel Experiences ผลการวจยพบวา แรงจงใจแหงการเดนทางทองเทยวเปนปจจยหลกสาคญในการสรางประสบการณการเดนทางของนกทองเทยว นอกจากน งานวจยของ ฮลแลบ (Hallab. 1999) ททาการศกษาเรอง An Exploratory Study of the Relationship between Healthy-Living and Travel Behavior ผลการวจยกพบวา แรงจงใจเปนตวแปรทใชทาความเขาใจและทานายพฤตกรรมการเดนทางและการเลอกแหลงทองเทยวของนกทองเทยว ทงนกลาวไดวาแรงจงใจในการทองเทยวมสวนสาคญตออปสงคการทองเทยว (Tourism demand) ซงเกดขนจากองคประกอบหลายอยาง ดงท ฉลองศร พมลสมพงศ (2542. 39) กลาวไววา “การเดนทางทองเทยวอาจไมไดเกดขนเพราะแรงจงใจอยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยว แตอาจเกดจากแรงจงใจหลายอยางผสมผสานกนไป” อาจกลาวไดวาแรงจงใจทงภายในและภายนอกททาใหการเดนทางทองเทยวเกดขนไมไดมาจากแรงจงใจเดยวเสมอไป นนยอมแสดงใหเหนวามลเหตจงใจหรอปจจยทสงผลใหคนเดนทางทองเทยวมลกษณะเปนพหปจจย นกวชาการ นกจตวทยา นกสงคมวทยา และนกการตลาดการทองเทยวใหความสนใจในอธบายปรากฏการณการเดนทางของนกเดนทางทองเทยวซงกคอ พฤตกรรมการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวโดยศกษาเปนสองแนวทางสาคญ ดงท เดวดสน (Davidson. 1994) และ โฮเวลล (Howell. 1993) รวมทง วเวอร และ ลอรตน (Weaver; & Lawton. 2010) ไดแบงไวเปน การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว (Leisure travel or tourism) และการเดนทางทองเทยวเชงธรกจ (Business travel) ซงการทองเทยวแบบหลงนมปจจยสาคญคอ การประกอบธรกจทเกยวเนองกบทองเทยว และเดนทางในฐานะพนกงานหรอเจาหนาทองคกร แตการทองเทยวแบบแรก นอกจากตองมเวลาวางเพยงพอแลว ยงตองมปจจยสวนบคคล สงคมและเศรษฐกจเขามาเกยวของ (Plog. 2004) และบางครงแมปจจยดงกลาวพรอม แตอาจมอปสรรคหรอขอจากด (Constraints to leisure) บางอยางทาใหความตงใจการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวตองยกเลกไป (Jackson. 2005) อยางเชน การมบตรเกดขนในครอบครว การพบคชวตคนใหม

3

รายไดลดลงหรอเพมขน ปญหาสขภาพ เกดการเปลยนแปลงความคาดหวงหรอประสบการณการทองเทยว เปนตน ซง ชศกด วทยาภค (2554: 13) ไดกลาวไวเกยวกบการศกษาวจยเกยวกบอปสงคของพฤตกรรมการบรโภคทางการทองเทยวอาจพจารณาศกษาทงปจจยและขอจากด ดงทเขาใหทรรศนะในเรองนวา “ทาไมผคนถงตองเดนทางไปทองเทยว รวมถงการวเคราะหอปสรรค หรอขอจากดของความตองการในการทองเทยว” โดยสงทขดขวางความตองการการเดนทางทองเทยวน เพจ (Page. 2009) เรยกวา อปสงคทถกยบยง (Suppressed demand) การถกยบยงเกดขนตามปจจยและเหตไดทงจากอปสงคและอปทานทางการทองเทยว สาหรบการใชเวลาวางเพอการเดนทางทองเทยวของคนไทยทงการเดนทางทองเทยวภายในประเทศ และตางประเทศจากองคการการทองเทยวโลก ตงแต พ.ศ. 2551 ถง 2554 คนไทยตดอนดบ 1 ใน 20 (องคการการทองเทยวโลก. 2554) ของโลกมาตลอด ประกอบกบเปนเพราะความเปนพหสงคมและมวฒนธรรมทหลากหลายทาใหวถชวตของคนในสงคมไทยมวนหยดตอเนองในหลายคราว เชน วนหยดปใหมไทย วนหยดปใหมสากล เปนตน กอปรทรฐบาลไดทดแทนวนหยดนกขตฤกษทตรงกบวนหยดสดสปดาหใหตอเนองดวย จงทาใหการใชเวลาวางมมากขนอนเออใหทากจกรรมยามวางทเหมาะสมกบเวลานนกคอ การเดนทางทองเทยว ซงกขนอยกบปจจยหลายประการในการตดสนใจไปทใดทหนงในแตละครง องคประกอบสวนบคคลเชงเศรษฐสงคม เวลาทใชไปกบการทองเทยว ประสบการณการทองเทยว ความสะดวกสบาย ความปลอดภย ตลอดจนปจจยภายนอกหรอปจจยดด อยางการนาเสนอขายทางการตลาด ตางกมอทธพลตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวดวยกนทงสน (ปราโมทย รอดจารส. 2553., สวรณสญ โสภณศร. 2554., Plog. 2004) อยางไรกตามในโลกของความเปนจรงแมจกดเหมอนวาเปนองคประกอบหรอปจจยธรรมดาแตตวแปรเหลานตางกมอทธพลตอกนเองไมมากกนอยตอการใชเวลาวางผนวกกบอาจมขอจากดทเปนอปสรรคทาใหการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวตองยกเลกไป ดงนนการทาความเขาใจผลทางตรงและทางออมของตวแปรแตละตวทสงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวจกชวยใหการวางแผนและพฒนามประสทธภาพและยงยนอนเปนประโยชนกบผ ทเกยวของทงภาครฐ ภาคเอกชนและภาคธรกจในการจดโปรแกรมในชวงวนหยดตอเนองในรอบปปฏทนทเกดขนบอยตามเทศกาลทงแบบสากลและแบบของประเทศไทย เพอเดนทางทองเทยวรวมทงในการทากจกรรมอนๆ ดวย ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาตวแปรทสงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง 2. เพอพฒนาแบบจาลองของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรทสงผลผลตอขอจากดของ การใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

4

คาถามของการวจย 1. ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองมตวใดทสงผลทางตรง สงผลทางออม และตวแปรใดสงผลทงทางตรงและทางออม 2. แบบจาลองของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรทสงผลผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองมลกษณะอยางไร ความสาคญของการวจย ไดขอมลสาหรบผ ทเกยวของกบการยกระดบคณภาพชวต และการสงเสรมการใชเวลาวางประเภทกจกรรมนนทนาการและทองเทยว ทงในองคกรภาครฐและเอกชนเพอใชในการวางแผนใน การพฒนาและสงเสรมตลอดจนการประกอบธรกรรมเชงพาณชย จากปจจยทมผลตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ทงตวทสงผลทางตรงและสงผลทางออม เพราะการศกษาและทาความเขาใจแบบจาลอง ของความสมพนธเชงสาเหตของปจจยเหลานชวยใหเหนความสมพนธระหวางปจจยตางๆ อนจกชวยลดหรอขจดขอจากด (Constraints negotiation) ได ขอบเขตการวจย ขอบเขตดานพนท พนทในการวจยครงน คอ เขตกรงเทพมหานคร ขอบเขตดานเนอหา/ประเดนทศกษา มงศกษาลกษณะของปจจยทมผลตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองและศกษาอทธพลของแตละปจจยทสงผลทางตรง และผลทางออมตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง และศกษาขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ขอบเขตดานระยะเวลา ในการวจยครงน ตงแตจดเตรยมแบบสอบถามจนถงเกบรวบรวมขอมลตงแตเดอนตลาคม พ.ศ. 2555 ถง กมภาพนธ พ.ศ. 2556 ขอบเขตกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในและหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครงเคยวางแผนวา จกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน

5

นยามศพทเฉพาะ 1. นกทองเทยว หมายถง บคคลสญชาตไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในและหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครงเคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน 2. ปจจยทมผล หมายถง องคประกอบหรอตวแปรทมอทธพลตอตวนกทองเทยวในการใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทงทางตรงหรอทางออม หรอทงทางตรงและทางออม 3. ปจจยการตลาด หมายถง องคประกอบหรอตวแปรทเกดจากการดาเนนการทางการตลาดโดยทองคประกอบมอทธพลตอตวนกทองเทยวในการใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก ราคาทวร สถานทพกแรม โปรแกรมการทองเทยว รายการทองเทยว สอ ขอมลจากสอ จานวนผ รวมเดนทาง ภาพลกษณบรษทนาเทยว ระยะเวลาการใหจอง ราคาในชวงฤดทองเทยว ผใหบรการ และชอเสยงของพาหนะทบรษทนาเทยวเสนอ 4. ปจจยประสบการณการทองเทยว หมายถง องคประกอบหรอตวแปรทเกดจากการไดเคยทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยทองคประกอบมอทธพลตอตวนกทองเทยวในการใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก ประเภทของสถานททองเทยว บคคลทรวมเดนทาง กจกรรมทองเทยว ระยะเวลาทใชในรายการทองเทยว ปฏสมพนธกบบคลากรทองเทยว จานวนของนกทองเทยว ความเปนกนเองของคนทองถน สภาพอากาศในแหลงทองเทยว การรบรขอมลจากบคคลอนและสอ การคมนาคมและความแตกตางดานสงคมวฒนธรรมในแหลงทองเทยว 5. ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย หมายถง องคประกอบหรอตวแปรทเกดจากความตระหนกถงความสะดวก ความสบาย และความปลอดภยระหวางการทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองโดยทองคประกอบมอทธพลตอตวนกทองเทยวในการใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก ภาพรวมของความสะดวกความปลอดภย เสนทางในการเดนทาง การรกษาความปลอดภย ความสะดวกเรองมออาหาร ความปลอดภยของกจกรรม ความนาไววางใจของผใหบรการ การโจรกรรม โรคระบาด อาชญากรรม ภยพบต การรกษาพยาบาล และภาพลกษณของเจาหนาททเกยวของ 6. ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว หมายถง ผลรวมของอปสรรคทขดขวางการเดนทางไปยงสถานททองเทยวของนกทองเทยวทงๆ ทมเวลาวางจรงในชวงวนหยดตอเนอง ทงยงมความตงใจ โดยระยะทางในการเดนทางมไดเปนสาเหต โดยผลรวมประกอบไปดวยคณคาของเวลาวาง การสอสาร ความคมคาของเงน การออม ประสบการณการใชเวลาวางทองเทยว สขภาพ ความคมคาของเวลา สงอานวยความสะดวก ผ รวมเดนทาง และเหตการณไมคาดคด

6

7. การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว หมายถง เวลาและวนวางจากการทางานหรอศกษาเลาเรยนทนกทองเทยวมความตงใจเดนทางไปยงสถานททองเทยวตาง ๆ โดยการใชเวลาวางนนตองอสระจรง (True leisure) มใชการใชเวลาวางเชงบงคบ (Enforced leisure) 8. ชวงวนหยดตอเนอง หมายถง วนหยดทกาหนดตามประกาศทางราชการโดยมวนหยดมากกวาสามวนขนไป ซงอาจผนวกรวมเขากบวนหยดสดสปดาหตามปกตดวยหรอวนหยดทนกทองเทยวกาหนดเองอยางเชนการลาพกผอน 9. ขอจากดเชงโครงสราง หมายถง การกอรางความชอบของตนเกยวกบการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวพรอมทงไดตดสนใจวาเลอกไปยงแหลงทองเทยวใด แตถกยกเลกในภายหลง 10. ประสบการณการทองเทยว หมายถง การรบรเรองราว ความทรงจา ความรสกทไดผานกระบวนการจากการกระทา การพบเหนหรอการไดรบขอมลเกยวกบการทองเทยว รวมทง ทศนคตตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวไปยงแหลงทองเทยว 11. แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต หมายถง ภาพโครงสรางทปรากฏความสมพนธทมเสนทางแสดงความสมพนธเชงสาเหตทกเสนทางจากตวแปรพยากรณไปยงตวแปรเกณฑ กรอบแนวคดในการวจย จากแนวคดและทฤษฎตางๆ ตลอดจนงานวจยทเกยวของทผวจยไดศกษาคนควา สามารถสรปเปนเหตผลเบองตนของสมมตฐานการวจยไดวา สถานภาพทางครอบครว (Lee; & Bhargava. 2003., Hong, Kim; & Lee. 1999) รายไดทไดรบตอเดอน (Gershuny, 2000) ระยะเวลาทกาหนดในการพกผอน (Papatheodorou. 2001.; McIntosh; & Ritchie. 2006) ประสบการณการทองเทยวทผานมา (Ryan. 2002) และการนาเสนอในเชงการตลาดของบรษทนาเทยว (Middleton; et al. 2010) สงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว นอกจากนยงมปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยทนกทองเทยวมกนกถงตอจากองคประกอบสวนเศรษฐสงคม การนาเสนอขายของบรษทนาเทยวและจากประสบการณของตนเอง (Middleton; & Clarke. 2001; ศรญยา วรากลวทย. 2551) โดยขอจากดแบงไดเปนขอจากดดานการใหคณคาของเวลาวาง การสอสาร ความคมคาของเงน การออม ประสบการณการใชเวลาวางทองเทยว สขภาพ ความคมคาของเวลา สงอานวยความสะดวก ผ รวม เดนทาง และเหตการณไมคาดคด (Kleiber; et al. 2011; citing Crawford; & Godbey. 1987) (Edginton; et al. 2004)

7

สมมตฐานในการวจย 1. สถานภาพทางครอบครว มอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทาง และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 2. รายไดเฉลยตอเดอนมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 3. ระยะเวลาในการพกผอนมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 4. ปจจยการตลาดมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางและมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 5. ปจจยประสบการณการทองเทยวมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทาง และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 6. ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามภาวะสนนษฐาน

ภาพประกอบ 1 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดในการใชเวลาวาง ในชวงวนหยดตอเนอง

สถานภาพทางครอบครว

รายไดเฉลยตอเดอน

ระยะเวลาในการพกผอน

ปจจยการตลาด

ปจจยประสบการณ การทองเทยว

ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและไดนาเสนอตามหวขอตอไปน 1. แนวคดและทฤษฎการใชเวลาวาง 2. แนวคดเกยวกบการทองเทยว 3. ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 4. ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 5. การวเคราะหเสนทาง 6. งานวจยทเกยวของ แนวคดและทฤษฎการใชเวลาวาง การใชเวลาวาง (Leisure) มความสาคญมาตงแตยคอารยธรรมกรกและโรมน เดมทเวลาวางถกสงวนไวกบชนชนสง เนองจากกลมชนเหลานเปนกลมในชนชนปกครองเมอมเวลาวางจงสามารถเลอก ใชเวลาทากจกรรมใดๆ เพอสนองความตองการ ความพงพอใจใหแกตนเอง ตางจากชนชนใตการปกครองทไมอาจใชเวลาวางในการเลอกทากจกรรมไดตามใจชอบ ดวยเหตนชนชนปกครอง จงเปนผสรรสรางอารยธรรมเรอยมา เมอเวลาผานไปแนวคดเกยวกบการใชเวลาวางกเปลยนรปแบบ (Transform) ทมไดจากดอยเพยงเฉพาะชนชนหรอคนกลมใดกลมหนง และกลบกลายเปนสงสงคมตอสงคม ดงท โรเบรตส (Roberts. 2006: 9) กลาวไววา "การใชเวลาวางสามารถนามาซงความเตมเตม สขภาวะ สขภาพแกบคคลในสงคมทงยงสามารถสงเสรมความไววางใจ ความรวมมอและความผกผนใหเกดขนในสงคม" อยางไรกตามการใชเวลาวางตองอาศยกจกรรม ซงเปรยบเสมอนเครองมอนาไปสสมฤทธผลแหงการใชเวลาวาง กจกรรมยามวางซงมมตของเวลา ความเปนอสระ ความสมครใจ ความพอใจเปนองคประกอบสาคญ (Nash. 1960; Human, Kinetics. 2006; สวมล. 2553) ทงน กจกรรมทกลาวมามกปรากฏภายใตกจกรรมของนนทนาการ ซงมรปแบบมากมายแตกจกรรมเดนทางทองเทยวดจกไดรบความนยมมากทสดและแทบทกประเทศดวย แนวคดและมตแหงเวลากบนนทนาการเกดจากการมององคประกอบของกจกรรมทกระทาตามเวลาแหงการเกด กจกรรมยามวางเปนชวงเวลา กจกรรมในเวลาวางทเปนหวงเวลาแหงความอสระ เวลาทไดทาตามความปรารถนา แททจรงแลวไดเกดขนมาพรอมกบมนษยและพฒนาจนเปนกจกรรมทสาคญและมคณคาตอบคคลทสามารถนากจกรรมนนทนาการไปใชอยางถกตองเกดคณคา เกดประโยชนโดยตรงกบผประกอบหรอผ เขารวมกจกรรม นนทนาการจงมความเกยวของกบการใชเวลาวาง เพราะเปนกจกรรม

9

ทการเขารวมมไดเกดจากการบงคบ กจกรรมททาเกดจากความสมครใจ กระทาแลวเกดความเพลดเพลน กจกรรมเปนทยอมรบของสงคม และเปนกจกรรมทมจดมงหมายในการเขารวมทงยงเกดขนในยามวางของตน แนวคดการใชเวลาวาง เมอกลาวถงการใชเวลาวาง หรอ Leisure ในภาษาองกฤษ มกมคนเขาใจวาเปนเรองของเวลาทเหลอจากการประกอบกจวตรประจาวนไมวาททางานหรอทบาน ซงความเขาใจนอาจแสดงใหเหนถงมมมองในเชงปรมาณ แททจรงแลวยงเปนเรองทอยบนมมมองเชงคณภาพดวย มนกวชาการทางดานการใชเวลาวางศกษา (Leisure studies) ไดใหทศนะเกยวกบแนวคดการใชเวลาวางไวพอสงเขป ดงน บามแมล และ บามแมล (Bammel; & Bammel. 1996: 198-200) ไดเสนอแนวคดทสาคญพนฐานในการใชศกษาการใชเวลาวางบนฐานคดศกษาอยางวทยาศาสตรไว 3 แนวคด สรปไดดงน 1. การใชเวลาวางเปนเวลาทเหลอ (Leisure is as residual) กลาวคอ เวลาทเหลอจากการทาสงทจาเปนสาหรบการดารงชพ ซงนกวเคราะหเรองปรมาณการใชเวลาใหความสาคญกบแนวคดน เพราะไดเหนถงประโยชนของเวลาในเชงปรมาณ โดยการคานวณเปนนาททใชไปได แนวคดนไดแสดงใหเหนถงการใชเวลาวางเปนการนาเวลาทเหลอมาใชและสรปวาการใชเวลาวางมนยเกอบเปนคาเดยวกบ เวลาวาง (Free time) นนทนาการ (Recreation) หรอ การเลน (Play) การใชเวลาวางไดกลายเปนชดของกจกรรมทมาเตมเตมเวลาทวาง ในมมมองของนกเศรษฐศาสตรไดกลาวถง ความนยมการใชเวลาวางวาเปนเสมอนการเดนทางทองเทยว เปนเครองมอ และเปนจานวนนบไดเมอเขารวมทสามารถบอกไดวาผ เขารวมเปนอยางไรในขณะทใชเวลาวาง คานยามทวาการใชเวลาวางเปนเวลาทไมไดมใครบงคบใหวางดจกเปนทเขาใจทวไปและไดรบรเชนนอยางกวางขวาง การใชเวลาวางไดรบการพจารณาจากการทวางจากภารกจทตองทา กลมคนวยเกษยณไดรบกลาวขานวา เปนหมบานแหงชนการใชเวลาวาง เพราะคนทเกษยณจากโลกของการทางานและพนธกจใดๆ ทตองกระทายอมสามารถอทศตนทงหมดใหกบการใชเวลาทงหมด กลมคนทไดนยามการใชเวลาวางเปนเวลาทเหลอไดอนมานวาการใชเวลาวางประกอบไปดวยกจกรรมทสงเกตเหนได รวมทงเวลาทพกผอนหรอแมแตเวลาทใชผอนคลาย 2. การใชเวลาวางเปนสภาวะการทเปน (Leisure is a state of being) กลาวคอ องคาพยพ ทศนคตและพยาธทางจตทจกทาอะไรไมตองขนอยกบหวงเวลา และถาจกมบางกเปนเรองเกยวกบสถานทและกจกรรม แนวคดนไดพฒนาขนครงแรกโดย อรสโตเตล และกมผ เหนดวยตอมา อรสโตเตลกลาววา ดนตรและความคดเปนลกษณาการหนงของการใชเวลาวาง เพราะเขาพจารณาแลววาลกษณาการน เปนการใชสวนทดทสดของสมองมนษย เขาและผคนทเหนดวยกบแนวคดนเชอวา การคด ความซาบซงและการจดงานเฉลมฉลองคอ การแสดงออกถงการใชเวลาวางทดทสด อยางทเขายกตวอยางเรองดนตร อรสโตเตลรวมไปถงการประพนธโคลงเนอรอง การรองเพลงและการเตนราตามเพลง รวมทงการเลนเครองดนตร

10

ดวย ซงมนกประพนธสมยใหมได รวมถงกจกรรมรองเพลงทางศาสนาทเปนการวางลกษณาการเชนน ผนวกเขากบแนวคดของ อรสโตเตล การใชเวลาวางเปนสาระทเกดขนขางใน ภายในตวบคคลทสามารถแสดงออกมาใหเหนไดหลายรปแบบ นยามแหงการใชเวลาวางของบคคลหนงอาจไมใชของอกบคคลหนง ทงนขนอยกบทศนคตของแตละคน งานบานจานวนมากเปนตวอยางในเรองความสาคญของทศนคต คนบางคนอาจรสกสนกกบการลางรถ แตทวาอกคนหนงอาจรสกวาเปนงานประจาทตองทา ตามแนวคดน คนแรกสภาวะจตบอกวา เปนการใชเวลาวาง สวนคนทสองถอเปนงานตองทา การพจารณาวาการใชเวลาวางเปนสภาวะการทเปนหรอทศนคตกลายเปนเรองเขาใจไดงายขน บคคลทใชเวลาวางในการเขารวมกจกรรมทางศลปวฒนธรรม ยอมมแนวโนมวามองการใชเวลาวางเปนสงทนาภมใจ และคนทมจตสภาพดกมองการใชเวลาวางเปนโอกาสทหลดออกมาจากความยงยากเพอมเวลามาเตมเตมจตใจ ยงมบางคนใชเวลาวางเพอการสนทรยะ บางคนใชในเชงอาสาดวยการชวยเหลอผ อนในองคกรอยางกาชาด กจกรรมน เปนการใชเวลาวางไดดวยเหตแหงทศนคตตอจตอาสาทนาไปสกจกรรม แมวาจกมการกลาวกนวาไมมทฤษฎการใชเวลาวางมแตทฤษฎพฤตกรรมมนษย ทวากมนกวชาการหลายคนไดพยายามชใหเหนถงความสมพนธระหวางการใชเวลาวางกบสวนประกอบของพฤตกรรมมนษย โดยการกลาวถงการใชเวลาวางเปนเปาหมายของชวตมนษย หรอไมกเปนการทดแทนความอยากลาบากของการดารงชวต หรอไมกวาประสบการณการใชเวลาวางเปนจดเปลยนทนาไปสการสถาปนาความเปนชมชน สงเหลานนาจกเปนเครองชวยในการอรรถาธบายในเชงทฤษฎไดวาเมอมนษยใชเวลาวางมอะไรอบตขนบาง 3. การใชเวลาวางกคอการใชเวลาวาง (Leisure is as leisure does) โดยความหมายเชงหนาทนนน การใชเวลาวางคอ สงทสรรคสรางบคลกภาพและทาใหมนษยเปนเขาเปนเธออยางทแสดงออกใหเหน ในคากลาวนไมมมาตราวดหรอคาอธบายอะไรทจกบอกวาเปนการใชเวลาวางหรอไมใชการใชเวลาวาง ดวยบคลกภาพของมนษยถกกอรางขนจากสวนทตองทา ตองปฏบต และสวนทแสดงออกตอบโตอยางฉบพลนและอยางสบายๆ คนทางานในขณะทปฏบตหนาทอยสามารถบอกบคลกภาพรวมของตนไดดกบตอนใชเวลาวาง กลาวคอ ความพยายามทจกนยามคาวา การใชเวลาวางมนกไมใชเรองงาย เมอหลยส อารมสตรอง ถกถามใหบอกคานยามของดนตรแจส เขาตอบวา ไมสามารถนยามได แตถาเขาฟงกบอกไดวา เปนคนตรแจสหรอไม กคงเปนการยากทกาหนดแนวคดเฉพาะของการใชเวลาวาง แตจากเวลาทงหมดขอใหรวาเวลานกาลงใชเวลาวางและเวลานนเปนการทางาน จากแนวคดของ บามแมล และ บามแมล ไดแสดงใหเหนวา ความหลากหลายของแนวคดการใชเวลาวางขนอยกบแตละบคคล หรออาจรวมไปถงสงคมทใหความสาคญ ซงอาจเปนสวนหนงของชวตและมนยตอการดารงชวต หรออาจเปนเพยงแคเสยวเวลาอสระทวางเวนจากการทางานกได กระนนแนวคดเหลาน มบางประเดนทไปสอดคลองกบของ รสเซล (Russell. 2005: 31 – 34) ทกลาวถงแนวคดการใชเวลาวางไว 3 แนวเชนกน สรปได ดงน

11

1. การใชเวลาวางในฐานะเปนเวลาวาง (Leisure as free time) กลาวคอ การใชเวลาวางคอใชเวลาทมหลงจากปฏบตพนธกรณตาง ๆและการใชเวลาวางกเพอสนองความพงพอใจแกตนเอง สาหรบบคคลสวนใหญทใชพจารณาแลววา การใชเวลาวางในฐานะเปนเวลาวาง มกมมมมองลกษณะนภายใตการพนจถงเวลาทเหลอ (Residual time) ภายหลงจากงาน จากการเรยนและจากการทากจสวนตวตางๆ แนวคดนเหมาะกบการใชคาวา Discretionary time ทสดซงอธบายไดเปน Time that is free of obligation นนคอ เปนเวลาทอสระปราศจากพนธกรณหรอผกมดใหกระทา การใหแนวคดในลกษณะน มนยวาการใชเวลาวางสามารถวดเปนปรมาณไดและนนกแสดงใหเหนวาการใชเวลาวางเปนสงทนบเปนจานวนได บอยครงคนเราใจจดจออยทสดสปดาหหรอวนหยดเพราะจกไดมการใชเวลาวางมากขน การนยามการใชเวลาวางในฐานะเปนเวลาวางบนฐานคดของมาตรวดเชงปรมาณนนาไปสการคนควาวจยเชงเปรยบเทยบ อยางเวลาทใช การใชงบประมาณเกยวกบการใชเวลาวางทนาไปศกษาในวฒนธรรม และกลมชนทแตกตางกน ยกตวอยางการเปรยบเทยบรายจายตลอดปไปในการพกผอนตามกฎหมายของแตละประเทศ อยางคนเนเธอรแลนด ม 9 สปดาห คนสวเดนม 5 สปดาห คนไอแลนดม 3 สปดาห สวนคนแคนนาดา และสหรฐอเมรกาม 1 หรอ 2 สปดาห กระนน ในทวปอเมรกาเหนอวยรนมเวลาวางมากกวาผใหญ วยกลางคน ชายโสดมเวลาวางมากกวาชายทแตงงาน และมารดาทไมมสามและเลยงบตรเองตามลาพง มเวลาวางนอยทสด จกสงเกตไดวาสภาพการณทแตกตางกทาใหการใชเวลาวางมปรมาณตางกน และนนคอปญหาหนงในการนยามคาวา การใชเวลาวาง คนเรามพนธกรณหรอกจตองปฏบตตางกน ดงนนถาตองการใหไดมาเพอเวลาวางกตองจดการกบขอจากดตางๆ อยางเชน มารดาทไมมสามและเลยงบตรเองตามลาพงยอมมกจตองปฏบตมากกวาชายโสด นนหมายความวา มารดาเหลานนเปนกลมคนทมสภาวะหรอสทธในการใชเวลาวางนอยสดในสงคม แลวการใหนยามเวลาวางบนแนวคดการใชเวลาวางกยอมขนอยกบการรบรของแตละบคคล อยางบางคนถาพจารณาวาเวลาวางเปนสงสาคญกมแนวโนมทใชเวลาวางอยางชาญฉลาดดวยการเตมเตมประสบการณซงเปนอรรถประโยชนทางสงคมและเปนสวนบคคล ในทางตรงกนขาม ถาเวลาวางถกมองวาเปนเพยงหวงเวลาวางเปลา (Empty space) กจกถกเพกเฉยกลายเปนอะไรในเชงนเสธแลวการใชเวลาวางกกลายเปนเพยงสงทพงประสงคในสงคม 2. การใชเวลาวางในฐานะกจกรรมนนทนาการ (Leisure as recreational activity) นยามทสองนใชการปฏบตหรอกจกรรมเปนฐานคด นยามเกดจากการระบเฉพาะลงไปวาคนเราใชเวลาอยางไรถาไมไดทางานอย ในนยนจงนยามการใชเวลาวางดวยรปแบบของกจกรรมนนทนาการ ตามการสามะโนประชากรของประเทศสหรฐอเมรกาเกยวกบกจกรรมนนทนาการททา (ตอบไดมากกวาหนงกจกรรม) รอยละ 76 เขาโปรแกรมออกกาลงกาย รอยละ 57 ไปสวนสนก รอยละ 45 เลนกฬา รอยละ 43 ทางานการกศลและรอยละ 40 เลนคอมพวเตอร แมวาการนยามการใชเวลาวางเปนการไมปฏบตภารกจการงาน แตไมไดหมายความวา เปนกจกรรมทไมมวตถประสงค อยางดมาเซอดเยไดเคยกลาวไวกจกรรมของการใช

12

เวลาวางยอมนาไปสการผอนคลายพกผอน ความสาราญใจ ความกระปกระเปา และชวยประเทองความคดสรางสรรคแหงจตวญญาณ ดงนนตามลาดบผลตางๆ น การใชเวลาวางตอบสนองไดเปนจรงเพยงใด มนกวชาการบางคนกชประเดนทโตแยงแนวคดทสองน โดยตงประเดนวาถาการใชเวลาวางเปนการผอนคลายพกผอน คนเราสามารถนอนหลบตลอดเชาวนเสารกได แขงไตรกฬา อบขนมเคก เดนดรานคาในหางสรรพสนคา เลนเกมสโสลแตรในคอมพวเตอรหรอแมแตการขดรองนา กจกรรมเหลานเปนรปแบบของกจกรรมนนทนาการหรอเปลา นอกจากนนกวชาการยงกลาวถงงปญหาอกอยางในการนยามการใชเวลาวางในฐานะกจกรรม โดยตงคาถามวาการใชเวลาไปกบการเลนเทนนสวนเสารในสวนสาธารณะกบการตองเลนในชนเรยนพลศกษา หรอแมแตเมอตองลางภาชนะในยามวาง การใหนยามเวลาทวางของการใชเวลาวางในฐานะเปนกจกรรมนนทนาการจงควรเปนจานวนนบไดและเปรยบเทยบไดในกลมตนและวฒนธรรมทหลากหลาย อยางเชน ในประเทศสหรฐอเมรกามเพยงรอยละ 35 ของผหญงทเลนกฬาเมอเปรยบเทยบกบผชายทมถงรอยละ 56 และในขณะทคนในชวงวย 18 ถง 24 ป ใชเวลาไปกบงานอดเรกกบคอมพวเตอร มเพยงรอยละ 7 สาหรบคนอาย 75 ปขนไป 3. การใชเวลาวางในฐานะสภาวะแหงจตใจ (Leisure as a state of mind) การนยามสองแบบขางตนชวยใหเขาใจแนวคดของการใชเวลาวางเชงวตถวสย กลาวคอ เราสามารถสงเกต นบและเปรยบเทยบการนาเวลาวางไปใชโดยพจารณาจากเวลากบกจกรรม แตมอะไรทมากกวานน สาหรบนยแฝงสาหรบการใชเวลาวางในยคปจจบน การนยามการใชเวลาวางในฐานะสภาวะแหงจตใจหรอทศนคตพเศษซงอาจดคอนขางอตวสย แตกใชเปนการอธบายความเขาใจความหมายของการใชเวลาวางได นยามแนวคดทสามนใชยนยนไดวา แททจรงแลวเวลากบกจกรรมไมสมพนธกนและยงเปนนยทแตละคนจกใหเทานน กลาวคอ การใชเวลาวางนยามภายใตเงอนไขแหงจต และนนคอ ความหมายทตดตวมากบมนษยในฐานะปรชญาแหงการดารงชวต ทวาเกอบจกเปนการพรรณนาอยางกว การใชเวลาวางกเปนเรองทตองพจารณาไตรตรองทมอะไรมากกวาการมชวตอย การใชเวลาวางเกยวของกบความสามารถในการจดการและความสามารถในการขามออกจากโลกของการทางาน เพอชใหเหนแนวคดนมทมนกวจยไดศกษาสภาวะแหงจตใจของนกไตเขาในชวงเวลาทสน ๆ แตไตเขาครงทตองออกแรงหรอใชกาลงอยางมาก โดยรวมแลวนกไตเขาบรรยายความรสกวาในขณะทไตเขาพวกเขารสกเกดความพงใจสงสด ซงคงไมใชเรองนาแปลกใจวาพวกเขารสกเชนนน ทวาความรสกพงใจพอใจเหลานไดเกดขนแยกออกจากกจกรรมและบรบท ความรสกพงพอใจทเกดขนในตน ภาพเชงบวกและความสขแตกตางกนเลกนอยโดยขนอยกบลกษรณะของบรบท ระดบของการใชความพยายาม (ลงเขาและหรอขนเขา) หรออาจขนอยกบการไปถงจดหมายปลายทางทตงใจไว ความรสกเหลานจงเปนทศนคตหรอสภาวะแหงจตใจมากกวา แมนยามนบอกเปนนยๆ ไดวาเงอนไขแหงจตของการใชเวลาวาง คอ เรองของความรสกดแตไมใชแคนน จากคานยามของการเปนสภาวะแหงจตใจเปนเรองของวถชวต มนษยคนหนงยอมมโอกาสหาความหมายใหกบชวตตนเองได การใชเวลาวาง เปน

13

การแสดงถงความเปนตนเองและเปนการเหนคณคาแหงตน อยางไรกตาม ซซาเนก (Zuzanek. 2006) ไดสรปแนวคดของการใชเวลาวางไวอยางนาสนใจกลาวโดยรวมไดวา การใชเวลาวางนนมากกวาเรองของเวลาแนนอน และการทจกบรรยายใหไดความทสด กคอ การใชเวลาวางอยคาบเกยวระหวางกจกรรม เวลาและประสบการณ การใชเวลายอมเกยวของกบเวลาในแงของเวลาเปนตวกาหนดวถการดาเนนชวตอนไดแกเวลาทางาน เวลาพกระหวางวน เวลาสาหรบทากจสวนตว เวลาสาหรบความสนกสนาน เวลาพกผอนสดสปดาห เวลาพกผอนตอเนอง เวลานอน ทงยงเกยวของกบกจปฏบตทใหประสบการณ ความรสกแตกตางกนไป ในชวงเวลาตางๆทกลาวมา มบางขณะเปนเวลาวางทสามารถนาไปทากจกรรมเพอความเพลดเพลน เพอความบนเทงใจดงทอยภายใตนยามของการใชเวลาวาง การใชเวลาวางไมใชเรองไกลตวจากชวตผคน โดยเฉพาะคนในประเทศแถบอเมรกาเหนอและยโรปทไดใหความสาคญกบการใชเวลาวางอยางเกดคณคา กลาวคอ การใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอคณภาพชวต ตอสงคม ทงนการใชเวลาวางในชวงวนหยดตอเนอง (Long holidays) การลาพกรอนหรอการพกผอน (Vacation) กจกรรมสวนใหญทคนนยมทากคอ การเดนทางทองเทยวพกผอน อยางท ไบเดอรแมน และคนอนๆ (Biederman; et al. 2008) เรยกลกษณาการอยางนวา Leisure travel ซงแตกตางจากการทองเทยวเชงธรกจ (Business travel) ทเปนทรจกกนดในธรกจไมซ ในงานวจยนศกษาเพยง Leisure travel เทานน ทฤษฎการใชเวลาวาง จากการทมการรบรโดยทวไปวา ทฤษฎเปนกรอบแนวคดทใชในการศกษาในศาสตร หรอเรองใดเรองหนงและยงเปนฐานในการพฒนาองคความรของศาสตรอกดวย การใชเวลาวางกเชนกน มทฤษฎการใชเวลาวางเชนกน ดงน 1. ทฤษฎทใหความสาคญกบจดมงหมายกจกรรมทงมวลของมนษย (Leisure as the goal of all human activity) ทฤษฎนมตนกาเนดมาจาก อรสโตเตล (Aristotle) ซงกลาววาทกๆ สงบนโลกน ในชวตของมนษยมความเกยวของกนหมด การใชเวลาวาง คอ เปาประสงคของพฤตกรรมของมนษยไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออม 2. ทฤษฎทใหความสาคญกบการผอนคลาย การบนเทงใจ และการพฒนาตนเอง (Leisure as relaxation, entertainment and self-development) ของดมาสซดเย (Dumazedier) ซงสาระวาการใชเวลาวางกเพอการผอนคลายความเครยด เพอความรนเรงบนเทงใจและยงเปนการพฒนาตนเองดวย 3. ทฤษฎความคนเคย (The familiarity theory) เปนทฤษฎทอธบายวาการทคนเขารวมกจกรรมการใชเวลาวางไมเหมอนกน เกดจากความคนเคยหรอความเคยชนจากงานประจาททาหรอสงแวดลอมทอยรอบตวของแตละคน เชน คนททางานในทอกทกกมกจะเลอกกจกรรมของการใชเวลาวางทตนเตน ผจญภย เปนตน

14

4. ทฤษฎชมชนบคคล (Personal community theory) เปนทฤษฎทอธบายถงพฤตกรรมการใชเวลาวางทมแนวโนมการเขารวมสงจะไดรบอทธพลมาจากกลมเพอน สงคมในวยเดยวกน ฐานะเหมอนกน ทางานทเดยวกน สภาพแวดลอมเดยวกนหรอเพอนบานกน (Bammel; & Bammel. 1996) 5. ทฤษฎการชดเชย (Compensation theory) กลาวถง การใชเวลาทมรปแบบทตรงกนขามกบงานททา อยางทไวเลนสก (Russell. 2005: 81; อางองจาก Wilensky. 1960) อธบายไววา คนคนหนงททางานชนชนแรงงาน เปนงานจาเจ ใชทกษะนอย และอยกบเครองจกร คนคนนนกจะแสวงหากจกรรมเวลาวางในสงทแตกตางไปจากงานททา ซงตามทไวเลนสก กลาวไวนน อาจยกตวอยางใหเหนไดชดเจนขนถามคนคนหนงประกอบอาชพอยในเมองหลวงขนาดใหญ ทางานในสานกงานทมผคนมากมาย พลกพลานตลอดเวลา เมอคนคนนมเวลาวาง (Leisure time) เขากอาจจะไปทใดทหนงทเงยบสงบหรอประกอบกจกรรมนนทนาการทไมมผคนพลกพลาน 6. ทฤษฎการทดแทน (Spillover theory) กลาวถง การใชเวลาวางทมรปแบบไมแตกตางหรอเหมอนกนกบงานททา ซงเคราส (Kraus. 2001: 37) ไดอธบายไววา ทฤษฎนเปนการบงบอกวาการใชเวลาวางกลายเปนสงทตอเนองจากการทางาน ซงสงน เปนสงทตรงกนขามกบทฤษฎการชดเฉย คนคนหนงอาจจะสนกกบงานมาก ทงนอาจเปนเพราะงานนนมพนฐานทตรงใจคนทาหรอไมกอาจจะเปนเพราะงานมเรองทใหคดสรางสรรค เปนความพงพอใจเชงสงคมทไดคดไดทา ดวยเหตนเมอใชเวลาวางกจะสนกสนานตอจากงาน… เหนไดวาทงสองทฤษฎหลงมเรองของสงคมวทยาในแงของสงคมอาชพ เขามาเกยวของ นอกจากนยงมเรองของจตวทยาในแงของสภาวะทางอารมณ ความเครยดจากการทางาน ซงความเครยดน เหนไดชดและมอยใน Compensation theory อยางชดเจนในแงของการงานทใหความเบอหนาย และเครงเครยดมากๆ ทฤษฎทงสองสะทอนชวตจรงของมนษยทมความหลากหลายทางดานพนฐานความเปนอย การไดรบการศกษา การเลยงด รายได คานยม เจตคตฯ ยกตวอยางคนบางกลมทมตวแปรตนหลายอยางคลายคลงกน อาจจะเงนเดอนเทากน งานประเภทเดยวกน สถานการณงานเทาเทยมกน เพศเดยวกน และกไมสนกกบงานเหมอนกน แตคนหนงอาจใชเวลาวางไปเทยวตางจงหวด อยรมชายหาดทสวยงาม ทองฟาครามแดดออนๆ กลบอกคนหนงอาจใชเวลากบการอานทบานอานหนงสอนยายเศราๆ การเลอกกจกรรมในยามวางหรอการใชเวลาวางของแตละคนแมถาเพยงจะอธบายในทฤษฎเดยวกคงไมครอบคลมพฤตกรรมทตองการอธบาย หรอวเคราะหตอไปได ดงนนทฤษฎการชดเฉย (Compensation theory) และทฤษฎการทดแทน (Spillover theory) จงเปนทฤษฎแฝดทชวยใหผศกษาเรองการใชเวลาวาง รสกวาพฤตกรรมการใชเวลาวาง และพฤตกรรมนนทนาการมไดมงมองมตใดมตหนงของมนษยเพยงดานเดยว คอ มองทงสงคมและจตใจดวย ดงทไดกลาววา สองทฤษฎนไดอธบายอยบนพนฐานทแฝงไปดวยสงคมจตวทยาทมองไหเหนถงชวตของมนษยโดยทวไปๆ ทอยกบงาน เพราะในความเปนจรงททกคนตองยอมรบ

15

โดยเฉพาะคนในชนชนกลางถงลาง ซงมอยมากในประชากรโลกทงหมด คอ คนอยไดดวยงาน (Job or work) แมวาเดกซงหนาทของเขาจะมเรองการเรยนเปนสวนใหญ แตกอธบายไดดวยทฤษฎการเลน (Theory of play) หรอในความเปนจรงเดกมกจะใชเวลาวางไปในรปแบบตามทฤษฎการทดแทนมากกวา นนคอ การเรยนซงเปรยบเสมอนการงานซงสรางความเหนดเหนอย หลงเลกเรยนเดกมกจะใชเวลาวางสนกสนานกบกจกรรมอนแทน ทฤษฎการชดเชย และทฤษฎการทดแทนตางกใชความสมพนธกบงาน (Relationship to work) เปนแกนกลางในการอธบายพฤตกรรมการใชเวลาวาง ดงท เคราส (Kruas. 2001) ไดกลาวอยางสรปไวจากการทผคนแมวา การใชเวลาวางจะเปนเรองทไมใชเกดขนระหวางงาน (Not exist during work) แตกระนนกมความเกยวของกบงานซงกสอดคลองกบแนวคดของ เอดจงตนและคนอนๆ (Edginton; et al. 1995) ทไดทบทวนงานเขยนมาแลวยนยนวาทงทองทฤษฎเกยวของกบการงานททา นอกจากนยงม ปารเกอร (Robert. 2011; citing Parker) ทยนยนการมองแบบองครวมวาธรรมชาตของงานกบการใชเวลาวางนนเปนสงทเกยวของกน นอกจากน เคลล (Kelly. 1996) ยงไดใหทรรศนะเกยวกบทฤษฎการใชเวลาวางไววา ทฤษฎเปนตวอธบายใหเหนทศทางทตางมมมอง ทาใหเขาใจและใชอธบายการใชเวลาวางได แตไมมทฤษฎใดเพยงทฤษฎเดยวทสมบรณเพราะการใชเวลาวางเปนเรองทเกยวกบ ประสบการณ การตดสนใจ พฒนาการ อตลกษณ ปฏสมพนธ สถาบน การเมอง และมวลมนษย ซงสรปแตละทฤษฎของเคลลได ดงน 1. ทฤษฎทมองวา การใชเวลาวางเปนประสบการณทเกดขนจากการรบรฉบพลน (Leisure as immediate experience) ประสบการณ คอ การดารงอยของการรแหงตน มนษยเรามกมปฏกรยากบสงทอยรอบตวทมทงทางใจ ทางกาย และตอบสนองเปนอารมณความรสก โดยสงเหลานเปนการตอบสนองกบกจกรรมททาอยางฉบพลน ดงนนนยในระดบพนฐานของการตความการทากจกรรมการใชเวลาวางคอ ประสบการณตรงจรง (Real lived experience) 2. ทฤษฎทมองวาการใชเวลาวางเปนปฏกรยาแหงการดารงอยของมนษย (Leisure as existential action) การโตตอบกบสงรอบตวแลวกลายเปนประสบการณอยางขอหนงกเปนการมองแบบหนง อกมมมองหนงการใชเวลาวางเปนปฏกรยาทมความหมาย กลาวคอ มนมากกวาเพยงการรบร มนเกยวของกบการกระทา เปนการตอบสนองมากกวาเปนการกระตน มความอสระในการเลอกใชมากกวาการตองกระทาและยงเกยวของกบการตดสนใจ ทงยงเปนสวนหนงของชวตประจาวนของมนษย การตดสนใจในกเพอนาไปสการกระทาทเกดเปนปฏกรยา ทาใหการใชเวลาเปนการลงมอทาทเกดประสบการณ หรอไดประสบการณในชวตของมนษย 3. ทฤษฎแหงการพฒนา (Development theory) การใชเวลาวางเปนปฏกรยาอยางขอสองกมไดหมายความวาเกดจากการตดสนใจไปสการกระทาอยางเรงดวน ทงผลทเกดกบตนเองและ

16

ความสมพนธรอบตวกใชเวลาซงสงผลตอมาใหมนษยเราเปนอกอยางทเคยปนในอดต นนคอ มนษยเราอาจมการพฒนาไดจากปฏกรยาทตดสนใจทาในเวลาวาง ดงนนการปฏบตหรอทากจกรรมกทาใหมนษยไดเกดการเรยนรการพฒนาและการมตวตน 4. ทฤษฎแหงอตลกษณ (Identity theory) การพฒนาความเปนตนเกดจากการดาเนนชวตทเปนขนตอนของอตลกษณเชงสงคมทสงสมมา อตลกษณเปนสงทบงบอกความเปนเราของมนษย การทากจกรรมตางๆ เปนการเรยนรและเปนการพฒนาไปดวย การเปนเราและการเปนเรา เราเปนใครในสายตาของคนอน โดยเฉพาะในสงคมวนขางหนา ความเปนปจเจกบคคลของเราทปรากฎออกมาในสงคมสรางไดทงจากชวงใชเวลาวางและตอนอยกบครอบครว ทโรงเรยน ททางาน การวพากษดวยทฤษฎนใชอตตากบสงคมเปนเครองมอในการสรางอตลกษณ 5. ทฤษฎปฎสมพนธ (Interaction theory) การสรางอตลกษณของมนษยในขอสพฒนามาจากตวเรามปฏสมพนธกบสงคม ปฏสมพนธจงเปนปฏกรยาของหวงเวลาใดหรอเหตการณใดอนหนงในชวตมนษย การใชเวลาวางเปนทงเหตการณและกระบวนการ ซงอาจมการเรมตนและการสนสดในแตละครง ปฏสมพนธทางสงคมในสวนของการใชเวลาวางของมนษย ทาใหสงคมมโครงสราง มขอบเขตความเปนสงคมทผสมผสานออกมาใหเหนอยางเปดเผยและมกฏเกณฑ ทงยงเกดขนไดทกทและทกเวลา 6. ทฤษฎเชงสถาบน (Institutional theory) การใชเวลาวางอยางขอหาทวา เปนเรองเกยวของกบสงคม และสงคมกเปนสวนหนงของวฒนธรรมมนษยทไดจากการเรยนรจากคนรอบตว ซงเกดจากการมปฏสมพนธและการสอสารกน ดวยการใชเวลาวางเปนเรองเกยวของกบสงคม และสงคมกเปนสถาบนหนงในระบบสงคมใหญ การใชเวลาวางจงไมสามารถแยกออกจากชวตมนษยเราได นอกจากน การใชเวลาวางดวยการทากจกรรมหลายๆ อยางมนษยกไดใชทรพยากรของสถาบนในสงคมดวย 7. ทฤษฎโตแยง (Conflict theory) ทฤษฎเชงสถาบนอยางขอหกเกดจากฐานคดของการมองสงคมวาเปนรปแบบของการบรณาการสวนตางๆ ในสงคมและขบเคลอนไดจรง แตทฤษฎโตแยงน เกดจากฐานคดของการมองสงคมวา เปนรปแบบของผลประโยชนซงแนวคดหลกๆ เปนทฤษฎเชงการเมองทวาดวยความขดแยง การควบคมและอานาจ ในสงคมทแตกตางกนออกไปโดยเฉพาะระบบสงคมนยมการใชเวลาวางเปนเพยงของชนชนปกครอง การใชเวลาวางของชนชนใตปกครองกลายเปนเรองของรางวลทรฐจดหาใหเมอทางานไดตามเปาหมายหรอไมกตองจายเงน เพอซอความเพลดเพลน (Purchase of pleasure) แทน 8. ทฤษฎมนษยนยม (Humanist theory) การใชเวลาวางเปนสวนหนงของความเปนมนษย ไมใชเปนเวลาทเหลอใชหรอเปนรางวลจากการทาบางสงบางอยางมาอยางทกลาวในขอเจด มนษยตองมอสระในการเลอกทจะเปนและเปนจากบรบทและการเลอกทาของตนเอง มนษยสามารถสรางสรรคสงใหมๆ ใหกบตนเองและสงคมได

17

การศกษาทฤษฎการใชเวลาวางนบวา มความสาคญตอการสรางความเขาใจปรากฏการณ การใชเวลาวางของมวลมนษยจากการศกษาทฤษฎทงหมดทกลาวมา สามารถสะทอนมตของการใชเวลาวางวามความหลากหลายไมวาเปนเรองทมาจากความอสระเปนพนฐานหรอกลาวไดวาเกดจากความสมครใจ มเปาหมาย ไดความพอใจจากการทากจกรรมทเลอก ทงยงใหผลลพธตางๆ คอ ประสบการณทมคาแกการดาเนนชวตแมบางครงตองซอหา ไดพฒนาอตลกษณและความสมพนธรอบตว สงเสรมสงคมใหแขงแรงอนจกธารงความเปนมวลมนษยชาตตอไป แนวคดเกยวกบการทองเทยว การทองเทยวเปนกจกรรมอยางหนงของมนษย ซงกระทาเพอผอนคลายความตงเครยดจากกจการงานประจา โดยปกต การทองเทยว หมายถง การเดนทางของคนจากทแหงหนงไปยงอกแหงหนง เปนการชวคราว โดยมวตถประสงค เพอการพกผอน หรอหาความร ซงครอบคลมถงการเดนทางเพอธรกจซงเปนการเดนทางทผ เดนทางยงมไดตงหลกแหลงถาวร และมไดประกอบอาชพหรอหารายไดจากสถานทไปเยอนนนๆ โดยการทองเทยวยงเปนผลรวมของประสบการณพเศษกบสมพนธภาพซงเกดจากการเดนทางและการพกแรมตางถนเปนการชวคราว องคการสหประชาชาต (World Tourism Organization หรอ WTO) ในคราวประชมวาดวยการเดนทางและทองเทยว ณ กรงโรม เมอป พ.ศ. 2506 ไดใหนยามของการทองเทยวไววา หมายถง กจกรรมทมเงอนไขทเกยวของอย 3 ประการ คอ 1. เปนการเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว 2. เปนการเดนทางดวยความสมครใจ 3. เปนการเดนทางดวยวตถประสงคใดๆ กตาม ทมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายได

ความหมายดงกลาวไดกาหนดขนในป ค.ศ. 1963 ในการประชมวาดวยการเดนทาง และการทองเทยว เพอใหประเทศสมาชกไดนาไปพจารณาเปนแนวทางปฏบตใหเกดความเขาใจรวมกน และมมาตรฐานเดยวกนเพอนาไปใชรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวกบการทองเทยว ซงสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนในการบรหารและจดการอตสาหกรรมการทองเทยวใหมประสทธภาพ ความสาคญของการทองเทยว การทองเทยวมความสาคญอยางยงตอระบบเศรษฐกจของโลก มสวนสาคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ อตสาหกรรมทองเทยวกลายเปนสนคาหลกในหลายประเทศ เปนแหลงรายไดเงนตราตางประเทศทสาคญ สงเสรมการพฒนาทองถนและสรางงานสรางอาชพใหประชาชนจานวนมาก หลายประเทศถอเปนนโยบายใหการสงเสรมอยางจรงจง (ปรชา แดงโรจน. 2544: 30 – 31) ความสาคญในภาพรวมของอตสาหกรรมทองเทยวแบงไดเปน 3 ดาน ดงน

18

1. ดานพฒนา เมอเกดการเดนทางทองเทยวเขาไปถงแหลงทองเทยวในชนบท การพฒนาความเจรญกไปถงภมภาคนนๆ อาทเชน ระบบสาธารณปโภค การคมนาคม โรงแรม ภตตาคาร รานคา และสงอานวยความสะดวกตางๆ 2. ดานเศรษฐกจ 1) การทองเทยวกอใหเกดรายไดเปนเงนตราตางประเทศ เขาประเทศเปนจานวนมาก 2) รายไดจากการทองเทยวจะมผลทบทวคณ ในการสรางรายไดหมนเวยนในระบบเศรษฐกจเพมขน ซงจะทาใหผลผลตสวนรวมของประเทศมคาทวกวาสองเทาตว 3) การทองเทยวชวยกระตนใหเกดการผลตเปนวงจรหมนเวยนภายในประเทศ และมการกระจายรายไดไปสภมภาค ทาใหเกดการสรางงานสรางอาชพของประชาชน ทงทางตรงและทางออม เปนการลดการวางงานลง ประชากรมรายไดเพมขน ซงมผลใหรฐบาลไดรบรายไดในรปแบบภาษอากรประเภทตางๆ 3. ดานสงคม 1) การทองเทยวมสวนในการสงเสรมความสมพนธของมนษยชาต เปนการแลกเปลยนวฒนธรรม สรางความเปนมตรไมตรและความเขาใจอนดระหวางเจาของบานและผมาเยอน 2) การทองเทยวมบทบาทในการพฒนา สรางสรรคความเจรญทางสงคมใหเกดแกทองถน ทาใหประชาชนมรายไดจากการมงานทา ทาใหอยดกนดมความสขโดยทวกน 3) การทองเทยวกอใหเกดการอนรกษฟนฟมรดกทางวฒนธรรมและสงแวดลอม กอใหเกดความภาคภมใจ ความสานกและตระหนกในคณคาของศลปวฒนธรรม ตลอดจนการรกษาเอกลกษณของชาต 4) การทองเทยวชวยขจดปญหาความแตกตางระหวางเมองกบชนบท ชวยบรรเทาการอพยพแรงงานจากชนบทสเมอง นอกจากนการทองเทยวยงเปนประโยชนในการเผยแพรประชาสมพนธชอเสยงของประเทศชาตใหเปนทรจกในสงคมโลก อนจะเปนผลดตอการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองในเวทระหวางประเทศในยคโลกาภวฒนเปนอยางด ดงนนประเทศตางๆ ทวโลกจงใชอตสาหกรรมทองเทยวเปนเครองมอชวยพฒนาบานเมองกนอยางกวางขวาง คณลกษณะเฉพาะของการบรการทองเทยว การทองเทยวเปนปรากฏการณ ซงเปนผลจากการใชเวลาในการเดนทางจากทหนงไปยงทหนงโดยคณลกษณะเฉพาะของการบรการทองเทยวในฐานะผมอบและผ เลอกใชบรการผ ทเกยวของ ควรเขาใจวาคณลกษณะจะไมเหมอนกบการขายสนคาโดยทวไป การทองเทยวมลกษณะเฉพาะทสามารถแบงไดดงตอไปน (Middleton; et al. 2010; Kotler; et al. 2006) 1. เปนนามธรรม การทองเทยวเปนบรการชนดหนงซงเปนสงทไมมตวตน ไมสามารถสมผสหรอจบตองได ผใชบรการทองเทยวไดรบบรการในรปของผลทจะไดรบภายหลงจากทไดใชบรการนนแลวเทานน ตวอยางเชน นกทองเทยวจายเงนซอบรการทองเทยว และไดเดนทางไปยงสถานททองเทยวตางๆ ทไดกาหนดไว ผลทไดรบภายหลงจากการทองเทยวก คอ ความร ความรสกและประสบการณใน

19

การทองเทยว ซงเปนลกษณะของนามธรรมผดกบการซอสนคาทจบตองได เพราะเมอผซอจายเงนซอสนคาแลวกไดรบสนคาเปนกรรมสทธ 2. มอตลกษณ แหลงทองเทยวมเอกลกษณพเศษเปนของตนเองทแตกตางกนออกไป ทงดานสงดงดดในการทองเทยวทเปนธรรมชาตและสงดงดดในการทองเทยวทมนษยสรางขน บางครงอาจมการสรางลกษณะของการทองเทยวบางประการทเปนการเลยนแบบกน จงจาเปนทผขายบรการตองใชกลยทธทแสดงใหเหนความแตกตางวางานบรการ หรอแหลงทองเทยวมคณลกษณะเดนหรอมเอกลกษณเฉพาะของตนเองอยางไรททาใหนกทองเทยวเหนคณคาและสนใจมาใชบรการมากขน 3. การผลตและการบรโภคเกดขนในเวลาและสถานทเดยวกน การทองเทยวมการผลตและการบรโภคเกดขนในเวลาเดยวกน ตวอยางเชน การเดนทางทองเทยวทเกดขน นกทองเทยวไดรบบรการในเวลาและสถานทไดถกกาหนดไวแลว กลาวคอ ในขณะทมการทองเทยวนกทองเทยวไดรบความเพลดเพลนอยนน บรษทนาเทยวกกาลงใหบรการไปดวย ดงนนการผลตและการบรโภคจงเกดขนในเวลาและสถานทเดยวกนเปนสวนใหญ 4. การบรการไมสามารถแยกจากกนได การซอบรการทองเทยว ไมสามารถแยกออกจากการบรการตลอดระยะเวลาการทองเทยวไดโดยเฉพาะในแหลงทองเทยว ดงนนการบรการจงเกดขนตลอดเวลาตงแตการซอรายการนาเทยว บรษทนาเทยวตองใหบรการ ตงแตการออกเดนทางจากจดเรมตนจนกระทงการเดนทางทองเทยวสนสดลงนนคอ การเดนทางกลบถงบานหรอจดเรมตนของนกทองเทยวจงจกเรยกวากระบวนการขายบรการทองเทยวเสรจสนสมบรณ 5. การบรการมลกษณะสญเปลาหรอสญเสยไดงาย การบรการทองเทยว ไมสามารถเกบเอาไวไดเหมอนกบสนคาจบตองไดทว ๆไป เหมอนกบสนคาทผลตออกมาแลว ถายงไมไดขายหรอขายไมไดกสามารถเกบรกษาไวได แตในธรกจการบรการและการทองเทยว ถาผซอไมมาใชบรการในเวลาและสถานททกาหนดไวบรการนนกสญไป เชนกนถาไมมผมาซอบรการ การใหบรการกไมสามารถเกดขน อยางเชน ถาบรษทนาเทยวไมสามารถหาลกคามาไดตามจานวนจดคมทนกเทากบเสยโอกาสในการทารายไดและกาไรโดยจานวนทขาดไปไมครบนนไมสามารถเกบรกษาซงเทากบสญไปนนเอง 6. การรบบรการนนทนาการทองเทยวบางรปแบบเปนฤดกาล การบรการทองเทยวเปนบรการทมลกษณะการซอขายเปนชวงๆ จงอาจกลาวไดวาการทองเทยวขนอยกบเวลา ฤดกาล สภาพภมอากาศ เปนตน เชน ในฤดรอนโรงแรมตามสถานทตากอากาศชายทะเลหองพกมกเตม แตในหนาฝนหองพกตามโรงแรมเหลานอาจมหองวางมาก หรอแหลงทองเทยวทมอตลกษณในเรองงานเทศกาลสาคญมกมนกทองเทยวเดนทางมาจานวนมากในชวงเวลางาน แตพอไมใชชวงงานเทศกาลนกทองเทยวกมจานวนลดลง

20

องคประกอบของการทองเทยว อตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมทเกยวของกบการผสมผสานสนคาและบรการหลายอยาง โดยผลตภณฑของอตสาหกรรมทองเทยวสวนใหญอยในลกษณะทเปนการบรการทจบตองไมได แตสามารถใหคณคาทางจตใจกบนกทองเทยวได อตสาหกรรมทองเทยวจงมองคประกอบของสนคาและบรการมากมาย ซงองคประกอบของอตสาหกรรมทองเทยวตามคาจากดคาของการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) หมายถง ธรกจและการบรการสงอานวยความสะดวกทกประเภททเกยวของกบนกทองเทยวม 4 องคประกอบทสาคญ ดงน (ฉลองศร พมลสมพงศ. 2544; ศรญยา วรากลวทย. 2551; และ บญเลศ จตตงวฒนา. 2548) (ดภาพประกอบ 2) 1. ทรพยากรทองเทยว มทงประเภททเปนทรพยากรทางธรรมชาต ประวตศาสตร และศลปวฒนธรรม ทรพยากรการทองเทยวจดเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงในระบบการทองเทยว ความแตกตางและความหลากหลายทรพยากรการทองเทยวมอทธพลตอการตดสนใจในการเดนทางทองเทยว อยางไรกตาม ทรพยากรการทองเทยวสามารถกอใหเกดผลกระทบทางบวกและทางลบตอทองถนทนกทองเทยวเดนทางไปเทยวไดเชนกน 2. การตลาดทองเทยว การตลาดเปนเครองมอสาคญทผประกอบธรกจการทองเทยวใชในการจดการอปทานและกจกรรมการทองเทยวใหตรงกบอปสงคของนกทองเทยว การดาเนนกจกรรมทาง การตลาดทรวมไปถงการพยากรณทางการตลาดทาใหทราบความตองการ แนวโนมพฤตกรรมของนกทองเทยว แนวโนมดานเศรษฐกจและสงคมของนกทองเทยว สภาพการณทเกยวของกบทรพยากรหรอแหลงทองเทยว การตลาดยงชวยทาใหเขาใจวงจรชวตของทรพยากรการทองเทยวดวย ความหลากหลายและความสมบรณของขอมลของแหลงทองเทยวทจาเปนตองนามาศกษาเพอกาหนดแผนการตลาดอนจกสรางความพงพอใจใหแกนกทองเทยวทกอเกดรายไดใหแกผประกอบธรกจการทองเทยวเอง การตลาดมสวนสาคญมากในการกระตนและสรางแรงจงใจใหคนปรารถนาเดนทางทองเทยว 3. นกทองเทยว เปนองคประกอบของอตสาหกรรมการทองเทยวในเชงอปสงค ถาไมมนกทองเทยวอตสาหกรรมทองเทยวกปราศจากผซอ เนองจากอตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมบรการทตอบสนองความตองการของนกทองเทยวใหไดรบความสะดวกสบายและความพงพอใจ ถาไมมนกทองเทยวมาเทยวในแหลงทองเทยว กไมมผมาใชบรการทางการทองเทยวจากผประกอบธรกจทองเทยว ถาหากประเทศใดหรอพนทใดทมนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวมาก กเกดกจกรรม และบรการการทองเทยวตางๆ ในการตอบสนองความตองการของนกทองเทยวมากตามไปดวยนกทองเทยวสามารถ แบงไดดงน

3.1 นกทองเทยวนานาชาต (Inbound tourist) เปนนกทองเทยวทเดนทางไปพานกอยในประเทศอนทไมใชทอยของตนเองโดยมระยะเวลาไมนอยกวาหนงคนแตไมเกนหนงป โดยมวตถประสงค

21

ทมไมเพอการหารายได และบคคลทเดนทางในลกษณะดงกลาวแตพานกในสถานทนน นอยกวาหนงคน เรยกวานกทศนาจร (International excursionist) 3.2 นกทองเทยวภายในประเทศ (Domestic tourists) หมายถง นกทองเทยวทมถนทอยในประเทศหนงและเปนคนสญชาตนนหรอไมกตามไดมการเดนทางทองเทยวในประเทศแตเปนทอนทไมใชทอยอาศยของเขาในระยะเวลาไมนอยกวา 24 ชวโมง หรอหนงคน โดยมวตถประสงคทมไมเพอการหารายไดจากสถานทไปเทยว 3.3 นกทศนาจร (Excursionists) หมายถง ผ ทเดนทางไปอยในสถานทอนมใชทพานก ถาวรของตน เปนการเดนทางไปอยชวคราวในระยะเวลาสนๆ ไมถง 24 ชวโมง (ไมไดคางคน) และเดนทางไปโดยสมครใจดวยวตถประสงคทมใชการไปประกอบอาชพหรอหารายได 4. ธรกจทองเทยว หรอกลาวรวมถงธรกจในแหลงทองเทยวประกอบไปดวยธรกจหลายประเภทอนเกยวของกบการผลตสนคาและบรการซงมธรกจหลก ไดแก ธรกจนาเทยวอนเปนธรกจทเกยวของกบการจดการเสนทางการเดนทางทองเทยว และการเตรยมสงอานวยความสะดวกโดยตรงใหแกนกทองเทยว นอกจากน ยงมธรกจทพกแรมซงเปนธรกจทจาเปนตอการพกผอนหลงจากเดนทางของนกทองเทยว ธรกจ อาหารและเครองดมทตองมไวบรการ เพราะเปนหนงในปจจยสของการดารงอยของนกทองเทยว ซงเปนมนษย ธรกจการขนสง การเดนทางออกจากทพกอาศยเพอไปยงแหลงทองเทยวตองอาศยพาหนะ ธรกจการขนสง จงเปนธรกจทเชอมตอระหวางทพกอาศยของนกทองเทยวกบแหลงทองเทยว และธรกจจาหนายสนคาทระลก นกทองเทยวมกซอสนคาตางถนกลบไปเปนของทระลกใหตนเอง หรอบางวฒนธรรมกนาไปฝากญาตหรอคนรจก ธรกจนยงชวยสรางรายไดใหกบชมชนในแหลงทองเทยวไดอกดวย

ภาพประกอบ 2 องคประกอบของอตสาหกรรมการทองเทยว ทมา: บญเลศ จตตงวฒนา. (2548). อตสาหกรรมการทองเทยว. หนา 40.

ทรพยากรทองเทยว Tourism Resources

นกทองเทยว Tourist

การตลาดทองเทยว Tourism Marketing

ธรกจทองเทยว Tourism Business

22

รปแบบการทองเทยวตามวตถประสงคของการเดนทาง รปแบบการทองเทยวทจดแบงตามวตถประสงคของการเดนทาง เปนการจดแบงอกรปแบบหนงทพจารณาจากจดประสงคในการเดนทางของนกทองเทยว โดยสามารถแบงออกเปน 3 รปแบบใหญ คอ การทองเทยวเพอความเพลดเพลนและการพกผอน การทองเทยวเพอวตถประสงคทางธรกจ และการทองเทยวเพอความสนใจพเศษ (สวฒน จธากรณ; และ จรญญา เจรญสขใส. 2545) 1. การทองเทยวเพอความเพลดเพลนและการพกผอน เปนการทองเทยว เพอตอบสนองความตองการทจะหลกหนสภาพชวตประจาวนทจาเจ หรอตองการเปลยนสภาพแวดลอมเดม เพอใหรางกายและจตใจไดรบการพกผอน เชน หลกหนอากาศหนาวในประเทศของตน ความอยากร อยากเหนในสงทแปลกใหมไปจากเดม หรอบางครงตองการเพยงแคเปลยนบรรยากาศ หรอเพอชมทวทศนทสวยงามแตกตาง การทองเทยวในลกษณะนเปนจดประสงคพนฐานหลกของนกทองเทยวสวนใหญทวโลก ทงนวตถประสงคในการเดนทางของนกทองเทยว เพอความเพลดเพลนและการพกผอนจะแตกตางกนในรายละเอยด และเปนตวระบกจกรรมและแหลงทองเทยวทนกทองเทยวตองการ 2. การทองเทยวเพอวตถประสงคทางธรกจ ในประเทศทพฒนาแลวสวนใหญโดยเฉพาะในสหรฐอเมรกา แคนาดา และสหราชอาณาจกร ประชากรมกจะเดนทางเพอธรกจเปนวตถประสงคหลก จงเปรยบเสมอนวาธรกจกบการเดนทางตองอยคกนเสมอ แมวาการเดนทางเกยวของกบธรกจทมวตถประสงคเกยวของกบการทางาน แตกจดเปนการทองเทยวอกรปแบบหนง เนองจากการเดนทางในลกษณะนจะสรางรายไดใหกบจดหมายปลายทางทนกธรกจไปเยอน และนกธรกจนนกไมไดมวตถประสงคทจะไปอย ณ สถานทนน เพอทจะทางาน หารายไดอยางเดยว หากตองบรโภคสนคาและบรการตางๆ ซงหมายถงการเขาพกในโรงแรม การใชบรการหองประชม ซอของฝากของทระลกตางๆการเดนทางทองเทยว เพอจดประสงคทางธรกจ แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 2.1 การเดนทางทองเทยวเพอธรกจโดยทวไป (Regular business travel) หมายถง การเดนทางไปตดตอประสานงาน หรอเซนสญญาเกยวกบธรกจ โดยอาจมระยะเวลาในการหยดพกผอน 2 – 3 วน แทรกอยในการเดนทางนน เชน นกธรกจชาวองกฤษเดนทางมาเซนสญญาหนสวนโรงแรมในประเทศไทย หรอตวแทนขายประกนเดนทางไปเยยมลกคา 2.2 การทองเทยวเพอการประชมนานาชาต การทองเทยวเพอเปนรางวลและการทองเทยวเพอจดนทรรศการนานาชาต (Meeting, Incentive, Conference/Convention/Congress and Exhibition : MICE) การทองเทยวในรปแบบนกาลงไดรบความสนใจ ทงจากภาครฐและเอกชนทวโลก โดยมการสงเสรมใหเกดการพฒนาการทองเทยวในรปแบบนอยางจรงจง เนองจากเหนความสาคญ ถงภาพลกษณดานการทองเทยวทงในระยะสนและระยะยาว กลาวคอ ผ ทเดนทางมาในลกษณะดงกลาวมกเปนนกทองเทยวทมศกยภาพสง และมความสามารถในการใชจายมากกวานกทองเทยวทวไป นอกจากน

23

แมวาผ ทมาเขารวมกจกรรมดงกลาวจะมวตถประสงคหลกในการเดนทางทเกยวของในเชงธรกจ แตหากคนหลมนมความประทบใจและมประสบการณทดตอพนททไดไปเยอนเปนครงแรก กอาจเดนทางกลบไปยงพนทนนอกครงในรปแบบการทองเทยวเพอการหยดพกผอนในรปแบบอนๆ อกทงกลมคนเหลาน เปนคนทมการศกษาระดบสงและมผ นาดานความคด หากเลอกทจะมาแหลงทองเทยวใด กยอมจะสรางภาพลกษณทดใหแกแหลงทองเทยวนน สงสาคญทนกธรกจแตละกลมตองการเหมอนกนคอ ความสะดวกรวดเรวในการเดนทางเนองจากบางครงอาจมเวลาจากดในการตดตอธรกจ และอาจตองเดนทางหลายแหงในคราวเดยวกน รวมถงความตองการสงอานวยความสะดวกในการตดตอธรกจ เชน ในโรงแรมมกจะมหองตดตอธรกจ (Business center) ซงมบรการตดตอสอสารทสาคญ ไมวาจะเปนโทรสาร โทรศพท ไปรษณยอเลกทรอนกส เครองถายเอกสาร หรอแมกระทง ผชวยสวนตว ไวรองรบกลมลกคาดงกลาว กลมนกธรกจเหลานเปนลกคาทเปนทตองการของผประกอบการธรกจ เนองจากเปนกลมทมการศกษาสง จงจดเปนกลมนกทองเทยวคณภาพทสาคญคอ มรายไดระดบสง และพรอมทจะจายเงนจานวนมากเพอสงอานวยความสะดวกทกอยาง เพอใหธรกจทตดตอสาเรจ 3. การทองเทยวเพอความสนใจพเศษ (Special interest tourism) เปนรปแบบของการทองเทยวทเกดจากการทนกทองเทยวบางกลมรสกวา การเดนทางเพยงเพอไปชมบานเมองหรอชมธรรมชาตเปนรปแบบทไมสามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวซบซอนขนไดอกตอไป ทงนจากการสารวจพบวา กจกรรมการทองเทยวในตะวนตกมความหลากหลายมากมายไปกวาชมบานเมองหรอการชมธรรมชาต เชน กจกรรมดานโบราณคด การเลนบอลลน การทองอวกาศ การดานา เปนตน ความตองการในการทองเทยวทหลากหลายและซบซอนขน เปนเหตผลหนงทาใหเกดการทองเทยวเพอความสนใจพเศษขน ความตองการในการเดนทางทองเทยวทหลากหลายและซบซอนขน เกดจากการเปลยนแปลงสาคญๆ ดงตอไปน 3.1 การเปลยนแปลงทางทางโครงสรางประชากรและภมหลงของนกทองเทยว ดงจะเหนไดวาในประเทศตะวนตกใหเกดนกทองเทยวกลมใหมๆ ขนมากมาย อาท นกทองเทยวสงอาย นกทองเทยวกลมคนโสด เปนตน 3.2 การเปลยนแปลงคานยมของประชากรโลก อนเปนผลจากการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม กลาวคอ โลกในปจจบนไดเรมกาวเขาสโลกแหงสงคมสารสนเทศ (Information society) หรอสงคมในคลนลกทสาม (The Third Wave) มากขน ซงสงผลใหประชาชนในแตละสงคมมลกษณะความแตกตางในการบรโภคสงทแตกตางกนไปตามความชอบของแตละคน การเปลยนแปลงความตองการของนกทองเทยวดงกลาว ทาใหประเทศทเปนจดหมายปลายทางของการทองเทยวพยายามอยางเตมท ในการเขาถงตลาดการทองเทยวโลก เพอใหสามารถดงดดนกทองเทยวได ทามกลางการแขงขนอยางหนวงหนก ผประกอบการทองเทยวทวโลกจงไดพฒนาสนคา

24

การทองเทยวของตนใหมเอกลกษณทแตกตางจากสนคาการทองเทยวในประเทศอน ซงมาสการผลตสนคาในรปแบบ “สนคาทาพเศษ” (Order made) ทนกทองเทยวหรอกจกรรมทองเทยวสอดคลองกบความตองการและความสนใจของแตละคน รปแบบของการทองเทยวเพอความสนใจพเศษ ในปจจบนการจดการทองเทยวเพอความสนใจพเศษ มรปแบบทแตกตางกนมากมาย แตไดรบการศกษาอยางเปนกจลกษณะนน มอยอยางนอย 6 รปแบบใหญดวยกน โดยแตละรปแบบตอบสนองตอความสนใจพเศษของนกทองเทยวทแตกตางกน คอ 1. การทองเทยวเชงนเวศ ในปจจบนคอคาวา การทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism) ไดกลายเปนคาทใชในวงการการทองเทยวอยางกวางขวางและหลากหลาย โดยการทองเทยวเชงนเวศ มความแตกตางกนในรายละเอยดทแบงไดเปนการทองเทยวเชงนเวศอยางแทรง (Hard – core nature tourism) การทองเทยวเพอไปชมธรรมชาตดวยความตองการเขาใจถงระบบนเวศ (Dedicated nature tourism) การทองเทยวเพอไปชนชมธรรมชาต (Mainstream nature tourism) และการทองเทยวทใชธรรมชาตแบบผวเผน (Casual nature tourism) ประเทศไทยในระยะแรกไดมการใชคาทกลาวถงการทองเทยวในรปแบบน แตกตางกนออกไป ไมวาจะเปนการทองเทยวเชงอนรกษ การทองเทยวเพอสเขยว การทองเทยวเพอธรรมชาต การทองเทยวเชงชวภาพ ในทสดการทองเทยวแหงประเทศไทย ไดประชมหนวยงานทเกยวของ และบญญต ศพทคาวา “การทองเทยวเชงนเวศ” ขน โดยพยายามใหครอบคลมลกษณะกจกรรมและความหมายของคาตางๆ ทเกยวของใหมากทสด ดงมคานยามตอไปน การทองเทยวเชงนเวศ คอ การทองเทยวอยางมการรบผดชอบในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน และแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของผ ทเกยวของ ภายใตการจดการดานสงแวดลอม และการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตสานกตอการรกษา ระบบนเวศอยางยงยน กระแสความตนตวตอการทองเทยวเชงนเวศไดแพรหลายไปยงประเทศกาลงพฒนาทอาศยการทองเทยวเปนเครองมอ ในการพฒนาประเทศ ดวยความเชอวา หากดาเนนการทองเทยวเชงนเวศใหเหมาะสม กจะสามารถอนรกษธรรมชาตได พรอม ๆกบการพฒนาเศรษฐกจ และสามารถสรางงานใหคนในทองถน จากนยามของการทองเทยวเชงนเวศทเนนความยงยนของธรรมชาต และการมสวนรวมของถนขางตน ปจจบนจงไดเกดกระแสของการทองเทยวเชงเกษตร (Agritourism) ซงเปนแนวความคดหนงภายใตการทองเทยวเชงนเวศขน 2. การทองเทยวเชงสขภาพและกฬา โดยทวไปแลวการทองเทยวเชงสขภาพและกฬา เปนการทองเทยวทมจดหมายเพอบาบดโรค บารงรกษากายหรอสขภาพจต (Health tourism) ซงรวมถงการออกกาลงกายหรอการเลนกฬา เพอสขภาพนอกเหนอจากความเพลดเพลนใจดวย (Sport tourism) นอกจากนยงรวมหมายถงการทองเทยวเชงผจญภย (Adventure tourism) ซงเปนหนงในกจกรรมยอย

25

ของการเลนกฬา ดงนนการทองเทยวเชงสขภาพและกฬาจงเกยวของกบกจกรรม 3 รปแบบใหญ ซงมความเกยวของกน คอ 2.1 การทองเทยวเชงสขภาพ (Health tourism) เปนการทองเทยวควบคไปกบการดแลสขภาพของนกทองเทยว โดยสามารถแบบตามลกษณะสขภาพของนกทองเทยวออกเปน 3 ระดบ คอ 2.1.1 การทองเทยวเพอรกษาโรคของนกทองเทยว การทองเทยว ในลกษณะนกาลงไดรบความนยมเปนอยางสงในประเทศไทย เนองจากคารกษาพยาบาลภายในประเทศไทยทถกกวาตางประเทศและประเทศไทยมแพทยทเชยวชาญและฝมอ 2.1.2 การทองเทยวเพอฟนฟสขภาพของนกทองเทยว หรอการอยในระยะพกฟนโดยนกทองเทยวตองการอากาศทบรสทธ อยในสงแวดลอมทสดใส อาหารเพอสขภาพ และการออกกาลงกายอยางเบาๆ เพอฟนฟสขภาพ สถานบรการในลกษณะน เชน ชวาศรม สถานพกตากอากาศชายทะเล เปนตน 2.1.3 การทองเทยวเพอรกษาสขภาพนกทองเทยวทดอยแลวใหดยงขน การทองเทยวในลกษณะนกาลงไดรบความนยมเปนอยางสงทวโลก เนองจากนกทองเทยวสวนใหญเรมใหความสาคญกบการรกษาสขภาพของตวเองภายใตสภาวะแวดลอมทยาแยในปจจบน โดยการหนมาออกกาลงกายทถกวธ การนงสมาธ การฝกโยคะ ไทเกก การพกผอนในทอากาศบรสทธใกลชดธรรมชาตมากขน การอาบนาแร การนวดแผนโบราณ การรบประทานสมนไพร และการรบประทานอาหารเพอสขภาพ ซงประเทศไทยมสถานใหบรการและสนคาทเปนทรจกไปทวโลก เชน การนวดแผนโบราณทวดโพธ สถานบรการสขภาพชวาศรม การนงสมาธทสวนโมกขลาราม เปนตน 2.2 การทองเทยวเชงกฬา (Sport tourism) สามารถแบงรปแบบออกเปน 2 ลกษณะตามวตถประสงคในการเลนกฬา คอ 2.2.1 การเลนกฬาเพอสขภาพ คอ นกทองเทยวทไปทองเทยว พรอมกบ วตถประสงคทจะไปออกกาลงกายดวยการเลนกฬา เชน เลนกอลฟ ดานา พายเรอ 2.2.2 การเลนกฬาเพอการแขงขน คอ นกกฬาไปแขงขนกฬาระหวางจงหวดหรอระหวางประเทศ หรอระดบโลก โดยถงแมจะมวตถประสงคหลกเพอการแขงขน แตนกทองเทยวกจะไดรบสขภาพทแขงแรงในทางออม และยงไดทองเทยวซงสงผลทาใหสขภาพจตดดวย 2.3 การทองเทยวเชงผจญภย (Adventure tourism) เปนอกรปแบบยอยอกอยางหนงของการทองเทยวเชงกฬา แตนอกจากจะเนนผลตอสขภาพกายแลว ยงมงเนนไปทความตนเตนขณะทากจกรรมนนๆ เชน การปนเขา ไตหนาผา การลองแกง เปนตน

26

4. การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม เปนรปแบบการทองเทยวเพอความสนใจพเศษทเตบโตอยางรวดเรว และมบทบาทในอตสาหกรรมการทองเทยวโดยรวมคอนขางมาก เนองจากนกทองเทยวมกสนใจและตองการเขาใจวฒนธรรมของประเทศอนทแตกตางไปจากตน โดยผานการชมหรอสมผสศลปะ วฒนธรรมแขนงตางๆ ซงหมายรวมถง ศลปะทกแขนงทงสถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม หตถกรรม นาฏศลป ดรยางคศลป ตลอกจนมรดกทางประวตศาสตร ซงหมายถง โบราณสถาน และโบราณวตถ ซงความสนใจตอสงเลานเปนพนฐานความสนใจดงเดมของนกทองเทยวอยแลว การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม มความคลายคลงกบการทองเทยวเพอสมผสชาตพนธและวฒนธรรมพนถน ซงเปนรปแบบของการทองเทยวเพอความสนใจพเศษอรปแบบหนงทจะไดกลาวถงตอไป อยางไรกดการทองเทยว ทงสองรปแบบนมขอแตกตางกนตรงทการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมใหความสาคญตอการสมผสวฒนธรรม ซงมสภาพเปนวตถหรอการแสดง ในขณะทการทองเทยวเพอสมผสชาตพนธและวฒนธรรมพนถน ใหความสมคญกบการสมผสวฒนธรรมโดยผานวถชวตมนษยซงเปนผสรางวฒนธรรม 5. การทองเทยวเพอสมผสชาตพนธและวฒนธรรมพนถน (Ethnic tourism) เปนรปแบบหนงของการทองเทยว เพอความสนใจพเศษ ความสนใจเบองตนททาใหนกทองเทยวเขารวมการเดนทางดงกลาวน คอ การใฝหาโอกาสทจะไดสมผสกบกลมคนทมชาตพนธ และภมหลงทางวฒนธรรมทแตกตางไปจากตวของนกทองเทยวโดยตรง ดวยความคดทวาถงแมพพธภณฑและงานทางศลปวฒนธรรม อาจจะสามารถสะทอนชวตความเปนอยของคนตางชาตพนธนนไดในระดบหนงกตาม การสมผสสงเหลานยอมไมอาจเทยบไดกบการสมผสโดยตรงกบคนตางชาตพนธนน จากการไดใชชวตรวมกน หรอพบปะพดคยกนในระยะเวลาหนงได 6. การทองเทยวเพอการศกษา (Education tourism) หมายถง การเดนทางทมการเรยนรเกดขน ซงมความหมายเฉพาะเจาะจงวาเปนการเรยนร โดยมการจดการ (Organized learning) เชน มการวางแผนลวงหนา มขนตอนทชดเจน มครผสอนทชานาญ และมวธการฝกหดตามแบบแผน เปนตน นอกจากน การเรยนรมกไดจากประสบการณจรงไมใชการเรยนรจากตารา การทองเทยวในรปแบบน มกประกอบไปดวยขนตอนตางๆ ทคลอบคลมถงการวางแผนการเดนทาง การวางแผนการศกษาในรปแบบของหลกสตร การเรยนรในสถานททองเทยวและการประเมนผล ลกษณะดงกลาวทาใหการทองเทยวเพอการศกษา มลกษณะเฉพาะแตกตางจากการทองเทยวเพอความสนใจพเศษอนๆ ซงมลกษณะของการไดเรยนรจากกจกรรมการทองเทยวเชนเดยวกน ลกษณะแตกตางอกอยางหนงกคอ การทองเทยวเพอการศกษาตองมการเรยนรทเปนกจลกษณะจากครผสอน โดยสวนใหญครผสอนในการทองเทยวเพอการศกษาน มกเปนครหรออาจารยอยแลว เชน อาจารยมหาวทยาลย อาจารยสอนภาษา หรอสอนศลปหตถกรรม เปนตน ซงครผสอนจะทาหนาทแตกตางจากมคคเทศก และมการแบงหนาทกนอยางชดเจน กลาวคอ มคคเทศก

27

จะทาหนาทในการนาทาง คมกนอนตราย ใหความบนเทง และจดการกจกรรมของนกทองเทยว สวนคร ผสอนจะทาหนาทเปน พเลยงหรอทปรกษาของนกทองเทยว จากการทบทวนแนวคดเกยวกบการทองเทยวกลาวไดวา การทองเทยวมคณลกษณะเฉพาะทเรยกวา บรการทองเทยว รวมทงเปนกจกรรมหนงทไดรบความนยมโดยมจดมงหมายหลกเพอการพกผอน ผอนคลาย ใหความสาราญใจ ผคนสามารถเลอกรปแบบการทองเทยวไดตามความตองการ ความเหมาะสมและตามวตถประสงคของการเดนทางทองเทยว นอกจากนการทองเทยวยงมความสาคญตอระบบสงคมและเศรษฐกจในหลายประเทศดวยการสรางมลคาทางสงคมและมลคาทางเศรษฐกจไดอยางมหาศาล ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว การศกษาถงปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวาง เดนทางทองเทยวแททจรงแลว กคอการศกษาปจจยทสงผลตอการตดสนใจการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวนนเอง เพยงแตปจจยบางประการสงผลและเกดเปนขอจากดในการเดนทางทองเทยว ดงท นรนดร ทพไทย (2545) ไดกลาวถงปจจย และขอจากดวา นกทองเทยวมกระบวนการตดสนใจในการเดนทางทองเทยวทเกยวของกบปจจยตางๆ แตหลงจากนน เขาจะประเมนคณคาของแตละทางเลอกทเปนปจจยเหลานนใหเหมาะกบขอจากดของตน โดยมเกณฑการประเมนจากคณลกษณะ หรอมตทใชพจารณาทางเลอกแตละทางเพอเปรยบเทยบขอดขอเสย โดยนกทองเทยวอาจเลอนการเดนทางหรอระงบการเดนทาง ถาพบสาเหตหรอสถานการณตางๆ ทสงผลตอการตดสนใจเดนทางทองเทยวในทสด ปจจยททาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเดนทางทองเทยว ในสวนของแนวคดและทฤษฎเกยวกบเวลาวางจกมองกจกรรมในแงมมทแตกตางกน จากการศกษาธรรมชาตของกจกรรมและผลทางสงคม พบวา อารมณ ความมสตและความสนกสนานเปนการตอบสนองภายนอกทเกดจากแรงจงใจในการกระทากจกรรรมยามวาง ซงมความสาคญตอพฤตกรรมทแสดงออกในการทางานดวย การทาใหรายไดเพมมากขนทวาเมอถงเวลาในการใชเวลาวางเพอการพกผอนทองเทยว กจกไดมทงเวลาวางและเงนกบปจจยประกอบอนๆ ททาใหการทองเทยวเกดขนได ทงนรปแบบและพฤตกรรมการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวเปลยนไป เกดจากปจจยหลกๆ ดงน (รง กาญจนวโรจน. 2545; บญเลศ จตตงวฒนา. 2548; และ วลยพร รวตระกลไพบลย. 2551; & Page. 2009) 1. ปจจยทางประชากรศาสตร (Demographic factor) ชวงอาย อตราการเจรญเตบโตของประชากรในโลก มการเปลยนแปลงตลอดเวลาซงสงผลตอพฤตกรรมความเปนอยของนกทองเทยวทเดนทางมาจากกลมประเทศทมประชากรมาก การแสดงออกของนกทองเทยวโดยมากแลวมกแตกตางจากนกทองเทยวทเดนทางมาจากประเทศทมประชากรนอย เชน นกทองเทยวจากประเทศเกาหล ซงมประชากรเกอบหาสบลานคน และสวนใหญเปนผ ทมพนฐานทางเศรษฐกจทดเพยงพอในการเดนทางทองเทยวตางประเทศได

28

การแสดงออกทางพฤตกรรมตางๆ ยอมแตกตางหรอตรงกนขามกบนกทองเทยวจากประเทศบรไน ดารสซาลาม ซงมประชากรเพยงไมกแสนคน 2. ปจจยทางเทคโนโลย (Technology factor) เปนปจจยทเกยวของกบการผลตสนคาหรอผลตภณฑทางการทองเทยว รวมถงการใหการบรการดานความสะดวกสบายตอนกทองเทยวดวย เชนการพฒนาเทคโนโลยระบบการจองอตโนมต ไดแก ระบบการซอ การจองและการสารองทนงการโดยสารเครองบน การออกบตรโดยสารของสายการบนตาง ๆ ดวยการใชระบบคอมพวเตอรทเรยกวา CRS (Computer Reservation System) และระบบการจดจาหนายทวโลกทเรยกวา GDS (Global Distribution System) ททาใหเกดความสะดวกสบาย และรวดเรวซงนกทองเทยวยอมมความมนใจและแสดงถงความมนคงของสายการบนในฐานะผใหบรการดวย 3. ปจจยทางการเมอง (Political factor) ความผนผวนทางการเมองมมากขนเทาใด ยอมมผลตอการทองเทยวมากตามดวย ปจจยนมผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวเสมอโดยเฉพาะตอนกทองเทยว ดวยเหตทนกทองเทยวโดยมากเดนทางทองเทยวดวยเหตผลสาคญ คอ การพกผอนหยอนใจและความเพลดเพลนใจ ดงนน นกทองเทยวยอมไมเดนทางไปในแหลงทองเทยวทเกดปญหาทางการเมอง เพราะอาจสงผลรายตอตวนกทองเทยวได อยางเชน ในประเทศอสราเอลทมสถานททองเทยวทสวยงามมากมาย แตกเกดปญหาทางดานการเมองอยตลอดเวลา ทาใหไมเกดความสะดวกสบายและความปลอดภยในการเดนทางไปทองเทยวหรอไปแสวงบญ ดวยเหตผลทวานกทองเทยวไมทราบวาจะเกดปญหาขนเมอใด ทงยงมเหตการณกอวนาศกรรมของชาวปาเลสไตสตลอดเวลา ทาใหปรมาณนกทองเทยวทเดนทางเขาไปในอสราเอลมจานวนนอยหรอแทบไมมเลย 4. ปจจยทางเศรษฐกจ (Economic factor) เศรษฐกจนบเปนปจจยสาคญทกอใหเกดการเดนทางทองเทยวและยงสามารถบอกพฤตกรรมของนกทองเทยวแตละชาตไดดวย นกทองเทยวกลมทเดนทางมาจากประเทศทมพนฐานทางเศรษฐกจทด อยางเชน นกทองเทยวชาวญป นกมกถกจดอยในอนดบแรกๆ ทเปนทตองการของเกอบทกประเทศ เพราะการแสดงออกดานพฤตกรรมการใชจายมกใชไปในทกดาน ตงแต ดานพาหนะ ดานทพก ดานอาหาร ดานกจกรรมนนทนาการและการทองเทยว ดานการซอของทระลกโดยมกเลอกใชบรการอยในโรงแรมหรอแหลงทองเทยวระดบสง เปนตน ตรงกนขามหากนกทองเทยวทเดนทางมาจากกลมประเทศทพนฐานทางเศรษฐกจทไมคอยด การแสดงออกของนกทองเทยว ยอมถกจากดศกยภาพในการเดนทางทองเทยวแตละครงกจะใชจายในระดบกลางถงนอย 5. ปจจยดานสงคมและวฒนธรรม (Socio-cultural factor) พฤตกรรมนกทองเทยวแตกตางกนเกดจากกระบวนการสงคมประกตในบรบททตางกน ดวยเหตนปจจยดานน จงสงผลตอการกระทา และการแสดงออกทางพฤตกรรมของนกทองเทยวใหไดเหนในหลายรปแบบของพฤตกรรม เพราะนกทองเทยวถกปจจยทางดานสงคมและวฒนธรรมของตนหลอหลอมมาตลอด และไดถายทอดออกมาเปนทศนคต

29

ของกลมชนชาตเหลานน ทศนคตและวฒนธรรมของประเทศใด ทองถนใดจงเปนตวกาหนดรสนยม และคานยมในการเดนทาง การซอสนคาและบรการ รวมไปถงการเดนทางทองเทยวของคนกลมชนชาตนนๆ ดวย ซงมผลตอการปรบปรงผลตภณฑบรการทองเทยววาอยในระดบใดและรปแบบใด ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจตอการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว เมอคนเรามเวลาวางและไดตดสนใจเดนทางทองเทยวไปแลว กระบวนการการตดสนใจ มกเรมจากการรบรถงความตองการเดนทางทองเทยว การคนหาขอมลของแหลงทองเทยว การเลอกหรอประเมนแหลงทองเทยวกอนการตดสนใจ กระบวนการเหลานเกดขนไดอาจเกดจากปจจยทแตกตางกนไป บางคนมความตองการทองเทยวจากตนเองทปรารถนาหลกหนความจาเจ บางคนมเวลาวางแลวมกลมอางองหรอความสวยงามของแหลงทองเทยวมากระตนความตองการ ในกรณแรกเปนแรงจงใจจดเปนปจจยภายใน สวนกรณหลงเปนแรงกระตนจากคนอนหรอแหลงทองเทยวจดเปนสงเราภายนอก นกการตลาดแบงปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมของผบรโภคออกเปนสองประเภท ซงทางการตลาดทองเทยวกไดนามาใชในการศกษาพฤตกรรมนกทองเทยวซงสรปไดดงน (ฉลองศร พมลสมพงศ. 2544; วลยพร รวตระกลไพบลย. 2551; และ Swarbrooke; & Horner. 1999) 1. ปจจยภายในทมอทธพลตอการตดสนใจทองเทยว 1.1 การรบร (Perception) กระบวนการการรบรและความเขาใจของนกทองเทยวสามารถเกดจากปจจยภายใน ไดแก ความเชอ ประสบการณ อารมณ ฯลฯ และปจจยภายนอก ไดแก สงกระตนทมากระทบประสาทสมผสทง 5 คอ การไดกลน การไดยน การไดเหน การไดรสก และการไดรสชาต การโฆษณาในธรกจทองเทยว จงตองพยายามสรางใหเกดความรบรทางดานอารมณ และความนาเชอถอ เชน ภาพการโฆษณาความสะดวกสบายในการนงเครองบนชนหนง กระบวนการรบร ประกอบดวยขนตอน ดงน 1.1.1 การเปดรบขอมลทไดเลอกสรร ในแตละวนนกทองเทยวเปดรบขอมล จากการโฆษณาเขามาสตนเอง ไมวาเปนโฆษณาจากสอสงพมพ สอวทย สอโทรทศน หรออนๆ แตมโฆษณาใดบางทนกทองเทยวเปดรบขอมลอยางเลอกสรร 1.1.2 การตงใจรบขอมลทไดเลอกสรร หมายถง นกทองเทยวตงใจรบสงกระตนอยางหนงเมอเลอกสรรการเปดรบขอมลและใหความสนใจมาแลว 1.1.3 ความเขาใจในขอมลทไดเลอกสรร คอ ความเขาใจ และตความหมายของขอมลทไดรบมาใหตรงกบความหมายของขอมลนน 1.1.4 การเกบรกษาขอมลทไดเลอกสรรทาใหเกดความทรงจาขอมลเกยวกบผลตภณฑนนๆ ซงนาไปสการกระตนใหเกดความตองการและการตดสนใจซอในโอกาสตอไป 1.2 แรงจงใจ (Motivation) แรงจงใจเกดขนไดกตอเมอบคคลมความประสงคตอการตอบสนองความตองการทองเทยวของตนเอง เมอบคคลเกดความตองการทองเทยว และมสงกระตนใหเกดการรบร

30

วายงขาดบางสงบางอยางอย ความเขมขนของความตองการกจะยงเพมขน บคคลกเกดความเครยดในการพยายามตอบสนองความตองการของตนเอง เพอทใหไดอยในสภาวะทสมดล แรงจงใจจะเขามามบทบาททสาคญในการลดความเครยด หรอความไมสมดลโดยการผลกดนใหเกดพฤตกรรมทมการตอบสนองความตองการของบคคล ความพยายามเขาใจความสมพนธระหวางแรงจงใจ สงกระตน และการตอบสนองความตองการทองเทยวจงเปนเรองสาคญสาหรบนกการตลาดทองเทยว เพราะสามารถใชวางแผนกจกรรมทางการตลาดใหแกนกทองเทยว โดยตองรบรไดวานกทองเทยวยงมความตองการในเรองอะไร รจกกระตนความตองการของนกทองเทยวใหมความเขมขนมากขน จนนาไปสการแสวงหาการบรการทองเทยว เพอการตอบสนองความตองการไดในทสด แรงจงใจสามารแบงได 2 ประเภท ดงน 1.2.1 แรงจงใจทางอารมณ เปนแรงจงใจ ซงเกดขนจากความตองการทนกทองเทยวมงใหเกดความพงพอใจทางความรสกเปนทตง แรงจงใจทางอารมณน สามารถเกดไดจากสงตางๆ เชน ความรสกจากประสาทการรบร การรกษาสถานภาพทางสงคม การสรางความภาคภมใจใหตนเอง การเขาสงคม การเลยนแบบบคคลทมชอเสยง การตองการความแตกตาง ความอยากรอยากเหน เปนตน 1.2.2 แรงจงใจเชงเหตผลปนแรงจงใจซงเกดจากการพจารณาไตรตรองอยางรอบครอบและสมเหตสมผล แรงจงใจเชงเหตผลนสามารถเกดไดจากประเดนตาง ๆ เชน ราคา คณภาพ ความประหยด ความสวยงามของแหลงทองเทยว ความนาเชอถอของตวแทนจาหนาย ความคมคา ความสะดวก และความปลอดภยของการเดนทาง เปนตน 1.3 ทศนคต (Attitude) เปนตวกาหนดพฤตกรรมของนกทองเทยว เพราะพฤตกรรมนกทองเทยว มความสมพนธกบทศนคตโดยเฉพาะกบแหลงทองเทยว กลาวคอ ความโนมเอยงทเกดจากการเรยนรในการตอบสนองตอสงกระตนไปในทศทางทสมาเสมอหรอความรสกนกคดของนกทองเทยวมตอสงหนงสงใด ทศนคตจงเปนสงทสาคญและมอทธพลอยางยงตอการรบรและพฤตกรรมของนกทองเทยว โดยพยายามกลนกรองสงทตนเองคดวาด สวยงาม ใหความสข ความพงพอใจ มความสะดวก มความปลอดภย นกทองเทยวใชทศนคตทมตอคณลกษณะตางๆ ของแหลงทองเทยวเพอประเมนและใชตดสนใจเลอกแหลงทองเทยวทคดวา เหมาะสมกบบรบทอนใหมากทสด ตวแบบทศนคตแบงไดเปน 3 องคประกอบ ดงน 1.3.1 องคประกอบดานการรบรหรอความเชอ ความรและการรบรในสงหนงสงใดซงนกทองเทยวไดรบจากการผสมผสานระหวางประสบการณตรงกบความเขาใจหรอการรบรในสงนนรวมกบขอมลขาวสารทไดจากแหลงอน 1.3.2 องคประกอบดานความรสกหรออารมณ ความรสกหรออารมณของนกทองเทยวทมตอสงใดสงหนง เชน แหลงทองเทยว สายการบน โรงแรมทพก เปนตน 1.3.3 องคประกอบดานพฤตกรรม ความเปนไปไดหรอความโนมเอยงของนกทองเทยวทแสดงพฤตกรรมเฉพาะตามทตนรบรมา เชน การรบรวาแหลงทองเทยวสวนใหญในจงหวดพระนครศรอยธยา

31

เปนแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร ถานกทองเทยวคนนนตองการเยยมชมหรอเดนทางทองเทยวประเภทประวตศาสตรกมแนวโนมวาเขาจะไปจงหวดพระนครศรอยธยา เปนตน 1.4 บคลกภาพ (Personality) เปนคณลกษณะทางจตวทยาภายในตวนกทองเทยวเปนตวกาหนดและสะทอนใหเหนวาตวเขาสนองตอบตอสงแวดลอมรอบตวเขาอยางไร นกทองเทยวมบคลกภาพแตกตางกนตามเชอชาต ศาสนา วฒนธรรมและสงคม ดงนน การเรยนรและเขาใจบคลกภาพของนกทองเทยว หมายถง ความเขาใจพฤตกรรมของนกทองเทยวดวย โดยเฉพาะพฤตกรรมการเดนทางและการรบบรการจากการทองเทยว เชน นกทองเทยวชาวอเมรกนชอบความสะดวกสบาย ทนสมยและถกตองรอบคอบ นกทองเทยวชาวญป นรกความสะอาด ความเปนระเบยบ ความปลอดภย มวนยในการทองเทยว เปนตน

บคลกภาพของนกทองเทยวอาจแบงไดเปน 4 ประเภท ดงน 1.4.1 บคลกภาพแบบนกบกเบก ลกษณะเปนตวของตวเอง มความยดหยน ชอบคนหาสงแปลกใหม มจดมงหมายของการเดนทางหลากหลาย มความมงมน และชอบความเปนพเศษเฉพาะตว 1.4.2 บคลกภาพแบบนกผจญภย ลกษณะเรยบงายตามธรรมชาต มความอดทน ชอบเสยงภย ชอบความแปลกใหม ใหความสาคญกบแหลงทองเทยวใหมๆ 1.4.3 บคลกภาพแบบผตาม ลกษณะระมดระวง พถพถนรอบคอบ มการเตรยมเพอการเดนทางอยางด 1.4.4 บคลกภาพแบบองกลม ลกษณะชอบทากจกรรมเปนกลมรวมกบผ อน ชอบอยรวมกลม ชอบมเพอนรวมทาง เนนความเปนปกแผนของกลมใหความสาคญกบการหาความสขจากแหลงทองเทยวทไปถง 1.5 การเรยนร (Learning) การเปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดจากความเขาใจอนเปนผลจากประสบการณทผานมาของนกทองเทยว การเรยนรของนกทองเทยวทเกดขนเมอไดรบสงกระตน (Stimulus) ผานเขามาในความรสกนกคดและเกดการตอบสนอง (Response) ตามทฤษฎสงกระตนตอบสนอง (Stimulus- response theory) กลยทธการโฆษณาซาแลวซาอกจงไดนามาใชในการสงเสรมการตลาดทองเทยวไปยงนกทองเทยวกลมเปาหมาย 2. ปจจยภายนอกทมอทธพลตอการตดสนใจทองเทยว 2.1 ครอบครว (Family) สมาชกในครอบครวมความสาคญตอการเดนทางทองเทยว โดย เฉพาะการทองเทยวแบบครอบครวหรอเครอญาต เพราะครอบครวเปนกลมในสงคมทนกทองเทยว มกเลอก ใชเดนทางดวยเมอมเวลาวาง บทบาทตางกนของสาม ภรรยา หรอลกในครอบครวตางกมอทธพลตอพฤตกรรมการทองเทยวกบครอบครว ซงนาไปพจาณารวมกบองคประกอบอนกอนตดสนใจทองเทยว 2.2 กลมอางอง (Reference group) เปนกลมทเปนกรอบอางองหรอเปนแนวทาง ใหแกนกทองเทยวในการตดสนใจเดนทางทองเทยว ซงกลมนไดสะทอนแนวคดทวาบคคลอนนอกจากครอบครว

32

แลว ยงมกลมนทมอทธพลตอความเชอ ทศนคตและพฤตกรรมของนกทองเทยว กลมอางองทเกยวของไดแก เพอน เพอนรวมงาน บคคลทนบถอหรอเชอถอ เปนตน 2.3 ชนทางสงคม (Social classes) การแบงกลมภายในสงคมทมคานยม ความสนใจ และพฤตกรรมคลายกนทาใหนกการตลาดการทองเทยวสามารถวางแผนการตลาดไดอยางมประสทธภาพมากขน ตวบงชความเปนชนชนของนกทองเทยว ไดแก อาชพ ระดบการศกษา รายได และมลคาทอยอาศย 2.4 วฒนธรรม (Culture) ผลรวมของความเชอ คณคา และขนบธรรมเนยมทเกดจาก การเรยนร ซงมสวนทาหนาทในการกาหนดพฤตกรรมการทองเทยว วฒนธรรมยงกาหนดความเปนเอกลกษณของกลมคนและสงคมดวย เพราะวฒนธรรมเปนตวหลอหลอมลกษณะนสยและความคดของคน ทงยงมการพฒนาเปลยนแปลงจากแบบแผนเกาไปสแบบแผนใหมอยเสมอ เชน วฒนธรรมในการดารงชวต วฒนธรรมการหยดพกผอน เปนตน

จากการทบทวนปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวพบวามหลายปจจยทสงผลตอการตดสนใจเดนทางทองเทยว อยางเชน ทศนคตอนเปนปจจยภายในทการกอตวเกดจากผลรวมขององคประกอบตางๆ ไมวาจะเปนการรบร วฒนธรรม โดยเฉพาะการเรยนร ซงทศนคตตอแหลงทองเทยวทกอตวขน เกดจากการเรยนรทกลายมาเปนประสบการณททาใหนกทองเทยวมทศนคตทางบวกหรอลบตอแหลงทองเทยวไดอนสงผลใหไปหรอไมไปทองเทยวได หรอแมแตเรองความตองการ (Need) กยงเกดจากภาวะของตนเองกไดหรอเกดจากมสงเราภายนอกอยางการตลาด ทาใหเกดความตองการทองเทยว ทงยงมเรองของความสะดวกและความปลอดภยเขามาเกยวของ สงทกลาวมาน แสดงใหเหนถงอทธพลของปจจยบางประการทสงผลตอปจจยบางตวททาใหเกดกระบวนการตดสนใจทองเทยว เมอมเวลาวางตดตอกน รวมทงกลายเปนปจจยทมผลตอการไมเดนทางทองเทยวดวยถาปจจยนนไมเปนไปตามความตองการและหรอนกทองเทยวไมสามารถกระทากจกรรมทตองการได อยางไรกตาม นกการตลาดการทองเทยวไดเสนอแนวคดเรองปจจยทจงใจใหนกทองเทยวเดนทางซงเปนเรองทเกยวของกบปจจยภายในและภายนอกเชนกน ปจจยดงกลาวม 2 ประเภท ดงน (Crompton. 1979; วลยพร รวตระกลไพบลย. 2551.และ ปราโมทย รอดจารส. 2553) 1. ปจจยผลก (Push factor) หมายถง ปจจยทจงใจใหนกทองเทยวเดนทางไปแหลงทองเทยว ปจจยเหลานเปนแรงผลกดนทเกดจากภายในตวบคคลเปนความตองการทเกดขนจรง อยางเชนตองการพกผอน ตองการพบเหนสงใหมๆ ซงอาจไดการกระตนจากภายนอกจากบคคลรอบขางหรอจากการโฆษณาประชาสมพนธอนเปนปจจยดง ประสบการณการทองเทยว อาจตงเปนคาถามจากแนวคดของปจจยนสาหรบนกการตลาดไดวา “ทาไมคนจงเดนทางทองเทยว”

33

2. ปจจยดง (Pull factor) หมายถง ปจจยภายนอกทมสวนกระตนใหนกทองเทยวเดนทางไปยงแหลงทองเทยวซงประกอบไปดวยภาพลกษณ ความสวยงาม ความแปลกใหมของแหลงทองเทยว ความหลากหลายของกจกรรม ความปลอดภย ความสะดวกสบาย ระยะทาง การเดนทาง รวมถงสนนราคาทเหมาะสมกบความคมคาจาย อาจตงเปนคาถามจากแนวคดของปจจยนสาหรบนกการตลาดไดวา “ทาไมคนจงเดนทางหรอเลอกไปยงแหลงทองเทยวนน” อาจกลาวโดยสรปไดวา ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว หรอกลาวอกนยหนง ปจจยทใชตดสนใจเดนทางทองเทยวแตไดพบวาสงผลเปนขอจากดของการเดนทางทองเทยว แมวาอยภายใตเงอนไขของนยามของการทองเทยวทวา ตองเดนทางออกจากทพกอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว เปนการเดนทางดวยความสมครใจ เปนการเดนทางดวยวตถประสงคใดๆ กตาม ทมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายได รวมทงพานกหรอพกแรมไมนอยกวา 1 คน (ออกจากทพกอาศยมากกวา 24 ชวโมง) ซงทาใหเกยวของกบเวลาทวาง (Free time) ทมมากพอถงไปทองเทยวพกแรมได ทงนการนาเวลาวางไปใชกคอ Leisure และการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวกคอ Leisure tourism หรอ Leisure travel นนเอง กระนนการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในบรบทน มปจจยภายใน ปจจยภายนอก หรอปจจยผลกปจจยดงมาเกยวของกอนออกเดนทาง ซงปจจยบางตวอาจสงอทธพลตอปจจยอกหลายตว โดยเฉพาะสถานภาพทางครอบครว (Lee; & Bhargava. 2003; Hong, Kim; & Lee. 1999) รายไดทไดรบตอเดอน (Gershuny. 2000) ระยะเวลาทกาหนดในการพกผอน (Papatheodorou. 2001; McIntosh; & Ritchie. 2006) ประสบการณการทองเทยวทผานมา (Ryan. 2002) และการนาเสนอในเชงการตลาดของบรษทนาเทยว (Middleton; et al. 2010) สงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว นอกจากน ยงมปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยทนกทองเทยวมกนกถงตอจากองคประกอบสวนเศรษฐสงคม การนาเสนอขายของบรษทนาเทยวและจากประสบการณของตนเอง (Middleton; & Clarke. 2001 และ ศรญยา วรากลวทย. 2551) การศกษาอทธพลของปจจยเหลานในลกษณะทเปนพหปจจยจกชวยใหนกการตลาดทองเทยว นนทนากรตลอดจนนกจดการการใชเวลาวางสามารถกาหนดนโยบายและแผนการใชเวลาวางเพอการนนทนาการและการทองเทยวไดดยงขน ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ในประเทศทพฒนาแลวมกมวนหยดยาวตอเนองตดกน เพราะคนสวนใหญเหนคณคาของเวลาทนามาใชพฒนาคณภาพชวตเพอความสขสมบรณ (Wellness) แตอยางไรกตามการทากจกรรมยามวางบางประเภทอยางเชนการเดนทางทองเทยวกมขอจากดดานเวลาและสถานททเดนทางไปทผคนจานวนมาก ซงสงผลใหการใชเวลาวาง จาเปนตองมการวางแผนการเดนทางเพอการสารองทพก การจองทโดยสาร การเลอกเสนทางทองเทยว และถามองในอกดานหนงความจากดของการนาเวลาวางไปใชกอาจมขนได

34

ซง แจคสน (Jackson. 2005) เรยกวา Constraints ในขณะท เอดจงตน และคนอนๆ (Edginton; et al. 2004) เรยกวา Barriers ทวาแจคสนกกลาวถงคาวา Barriers เชนกน แตเขาเหนวาคาวา Constraints ครอบคลมการอธบายถงพฤตกรรมการใชเวลาวางทพบขอจากด (Constrained leisure behavior) ไดดกวา มนกวชาการทางดานการทองเทยวและการใชเวลาวางไดกลาวถงสงกปของขอจากดไว ดงน แจคสน (Jackson. 2005) ไดใหทรรศนะเกยวกบการศกษาวจยเรองของขอจากดการใชเวลาวางไววาเพอคนหาปจจยทรบรโดยปจจเจกบคคลทไปสกดขดขวางสงทชอบทา สงททาแลวสนกสนานเพลดเพลนในชวงเวลาวางโดยเขาไดสรางโมเดลไว 2 แบบ คอ 1. โมเดลอยางงายดานความชอบ ขอจากดและการเขารวม หรอ Simple model of preference, constraint, and participation (ดภาพประกอบ 3) จากโมเดลแจคสนกลาววาคนคนหนงไดเลอกความชอบ รความตองการ หรอความปรารถนาของตนเองในการทากจกรรมในเวลาวางของตนเองแลว แตการทาใหความตงใจเปนจรงไดถกขอจากดบางอยางทาใหการทาหรอเขารวมกจกรรมไมสามารถเกดขนไดจรง

ภาพประกอบ 3 Simple model of preference, constraint, and participation ทมา: Jackson. (2005). Constraints to Leisure. p. 4. 2. โมเดลดานความชอบ ขอจากดและการเขารวมหรอไมเขารวม หรอ Preference, constraint, and participation/nonparticipation (ดภาพประกอบ 4) จากโมเดลแจคสนกลาววาเปนโมเดลทซบซอนขน กลาวคอ การทาหรอเขารวมกจกรรมของคนคนหนงสามารถเกดขนไดจรงจากการไมมขอจากด (Absence of constraints) แตถามขอจากดเกดขนการทาหรอเขารวมกจกรรมของคนคนหนงกไมสามารถเกดขนได ซงในประเดนหลงนแจคสนตงขอสงเกตวาถามาศกษาตวขอจากดมากกวาทมงศกษาเพยงผ เขารวมการใช

Preference

Participation

Constraint

35

เวลาวางกจกทาใหการใชเวลาวางเกดขนหรอกลาวไดวา ถาขจดตวขอจากดไดกทาใหความชอบไมมขอขดขวางการใชเวลาวางกจกบรรลผล

ภาพประกอบ 4 Preference, constraint, and participation/nonparticipation ทมา: Jackson. (2005). Constraints to Leisure. p. 4. เอดจงตนและคนอนๆ (Edginton; et al. 2004) กลาวโดยสรปไววา แมวาคนคนหนงเขาใจแกนแทของการใชเวลาวางเปนอยางด และรวาจกตองจดการกบการใชเวลาวางอยางไรใหเกดประสทธผลสงสด แตทวามขอจากดบางอยางมาขดขวางการเขารวมการใชเวลาวาง ขอจากดเหลานน ไดแก 1. ขอจากดทางทศนคต (Attitudinal barriers) เปนขอจากดทเกดจากความคดเกยวกบปจจยจรงหรอคดไปเอง โดยปจจยนนขดขวางยบยงการใชเวลาวาง 2. ขอจากดทางการสอสาร (Communicative barriers) เปนขอจากดทเกดขนไดทงระดบบคคลและองคกร ในดานบคคลอาจไมมมความสามารถทรบและสงสาระทตองการเขารวมโปรแกรมการใชเวลาวางได ในดานองคกรอาจเกยวกบสมรรถนะในการเตรยมขอมล ทชดเจน ถกตอง มประโยชนตอโปรแกรมการใชเวลาวางทเสนอใหแกผ เขารวม 3. ขอจากดทางการบรโภค (Consumptive barriers) เปนขอจากดทเกดขนจากความเปนปจเจกบคคลทมแนวโนมซอประสบการณดวยความคดตามสมยนยม (Vogue) มากกวาสงทใชทนามาเตมเตมและมความหมายตอชวตจรงๆ ขอจากดนทาใหคนคดวาอาจทาใหไมคมคากบเวลาและคาใชจายทจกไดจากประสบการณการใชเวลาวาง

Preference

Constraint encountered

No constraint encountered

Participation

Non -Participation

36

4. ขอจากดทางเศรษฐกจ (Economic barriers) เปนขอจากดทเกดขนจากการไมมเงนสวนเหลอทพอนามาใชพฒนาคณภาพของการใชเวลาวางในชวตใหเกดคณคาได โดยเฉพาะในสงคมทพฒนาระบบการบรการการใชเวลาวางเปนเชงพาณชย (Commercial leisure service system) ผนวกกบไปลดการเขาถงการบรการใหแกชมชนในเชงสวสดการใหนอยลง สถานะทบงบอกความเปนเศรษฐกจกเปนตวอปสรรคเอง เพราะทาใหคนนาการบรการไปผกกบคณคา คณภาพและราคาทตองจาย 5. ขอจากดดานประสบการณ (Experiential barriers) เปนขอจากดทเกดขนจากการไมมประสบการณกบหรอการรบรกจกรรมของการใชเวลาวางนนมากอน คนเรามกจกรวมกจกรรมทตนคนเคยมากกวากจกรรมทไมคนเคย คนเราจกหลกเลยงสงทตนไมเคยรจก ขอจากดนเปนตวขดขวางสาคญในการพฒนาการใชเวลาวาง 6. ขอจากดดานสขภาพ (Health barriers) เปนขอจากดทเกดขนจากการบาดเจบ อบตเหตและความเจบปวยของคนซงมผลตอวถชวต วฒนธรรมขณะนเนนเรองสขภาวะทางกายและทางใจ (Physical and mental well-being) ผคนไดรบการสงเสรมใหมสขภาพทแขงแรงและความสขสมบรณทางสงคมและอารมณ (Social/emotional wellness) เพอความผาสกของชวต ถาเปนเชนนขอจากดดานสขภาพกเปนอปสรรคในการเขารวมวฒนธรรมความสขสมบรณทงหมด 7. ขอจากดดานการตระหนกรคณคาของการใชเวลาวาง (Leisure awareness barriers) เปนขอจากดอยางมากอนหนง คนไมรถงคณคาของประสบการณการใชเวลาวาง มงแตการทางาน ยงไปกวานน บางคนยงขาดความรเรองทกษะและทรพยากรของการใชเวลาวางทจาเปนตอการเขารวมบรการ และโปรแกรมทมความหมาย 8. ขอจากดดานทรพยากรเชงกายภาพ (Physical resource barriers) เปนขอจากดทเกดจากการขาดสงอานวยความสะดวกและเกดจากมผ เขาใชบรการมากเกนไปสงเหลานเปนอปสรรคตอการพฒนาวถชวตของการใชเวลาวางของคนเราดวย เรองนถอเปนปญหาใหญกบระบบอทยานแหงชาตเพราะอทยานกาลงถกรกแบบทาลาย มนคงเปนการยากทจกมการเกดความผกพนเชงจตวญญาณกบธรรมชาตทามกลางพนทจากดกบกจกรรมของคนหาสบคนทตองการทาสงเดยวกนในเวลาเดยวกน สงอานวยความสะดวกในเมองหลายแหงกแยลงตามเงนทนหรอไมกตงอยหางไกลเขาถงยาก 9. ขอจากดดานสงคมวฒนธรรม (Social cultural barriers) เปนขอจากดทเกดจากแนวคดในยคปจจบนทเปนพหสงคมทมความหลากหลายทางดานเชอชาต ชาตพนธ ชนชนสงคม เศรษฐกจ การเมองและวฒนธรรม แนวคดน ทาใหเกดความคดทางการนาเสนอบรการ และโปรแกรมการทองเทยว อยางเทาเทยมกน การละเลยเรองนกอาจเปนอปสรรคของการพฒนาการใชเวลาวางในชวตของคนเราได 10. ขอจากดดานเวลา (Temporal barriers) เปนขอจากดทเกดจากการไมมเวลาพอทงมตของ ปรมาณ (จานวนวน) และมตเชงคณภาพ (ความคมคาทตองใชเวลาใหคม) ในการใชทากจกรรมยามวาง

37

ตามทสนใจ ชารพล (Sharpley. 2006) ไดกลาวถง อปสรรคทเปนอทธพลภายนอกทขดขวางการเดนทางของนกทองเทยวในระบบการทองเทยววาอาจเกดมาจากนโยบายของรฐบาล ความไมมนคงทางการเมอง ความสนคลอนทางเศรษฐกจ ความขดแยงในสงคม อาชญากรรม ความกลวโรคภยและภยะรรมชาต นกวชาการชาวไทยอยาง ปราโมทย รอดจารส (2553) ไดกลาวถง สาเหตททาใหคนไมอยากเดนทางทองเทยวไว ดงน 1. เสยดายเงน เนองจากการเดนทางทองเทยวจาเปนตองใชจายเงนเปนจานวนมาก ทาใหบางคนมความรสกเสยดายเงน คนทมสภาพเศรษฐกจไมด อาจเหนวา ควรเกบเงนไวใชประโยชนอยางอนทจาเปนมากกวาการทองเทยว 2. ไมมเวลา บางคนไมมเวลาทจะไปเทยว เพราะมธรกจหรอหนาทการงานตองรบผดชอบรดตวไมสามารถทงงานไปทองเทยวได 3. ความรบผดชอบ ครอบครวทมบตรเลกไมสะดวกทจะนาบตรไปทองเทยวดวย หรอมญาตชรา มคนปวยไมสามารถชวยเหลอตวเองตองมคนดแล บางคนมสตวเลยงทตองใหอาหารประจา มตนไมทตองดแลเปนพเศษ เปนตน ความรบผดชอบมากจนเปนสาเหตไมสามารถเดนทางทองเทยวได 4. ขอจากดทางรางกาย บางคนมรางกายพการหรอมรางกายผดปกต สขภาพไมแขงแรง มอายมาก จนเปนสาเหตทาใหเกดอปสรรคในการเดนทางทองเทยว 5. ไมสนใจทจะทองเทยว บางคนไมสนใจจะเดนทางทองเทยว เพราะมทศนคตไมดตอการทองเทยว เชน ไมเหนประโยชน ไมเหนความสนกสนาน ความเพลดเพลนหรอความรทไดรบจากการทองเทยว เปนตน 6. กลวไมปลอดภย ความกลวทเกดขนจากการเดนทางทองเทยวนน มอยหลายประการ ตวอยางเชน กลวอบตเหต กลวขนเครองบน กลวถกปลนจ หรอถกชงทรพย เปนตน จากขอจากดทกลาวมาขางตนมขอจากดบางอยางทเกดขนจากตวผ เขารวมเองเปนหลก และบางอยางเกดจากภายนอก ซงในประเดนเหลานไดสอดคลองกบแนวคดของ คลอวฟอรดและกอดบ (Kleiber; et al. 2011; citing Crawford; & Godbey. 1987) ทวาขอจากดของการใชเวลาวางแบงออกเปน 3 ประเภทไดดงน 1. ขอจากดภายในตวบคคล (Intrapersonal constraints) คอ คณสมบตสวนบคคลทมผลตอการกอรางความชอบของตนเกยวกบการใชเวลาวาง อาท ความสามารถในการทากจกรรม เปนตน 2. ขอจากดระหวางบคคล (Interpersonal constraints) คอ ปจจยดานสงคมทมผลตอการกอรางความชอบของตนเกยวกบการใชเวลาวาง อาท เพอนสนททชอบกจกรรมอนไมเหมอนตนเอง เปนตน

38

3. ขอจากดเชงโครงสราง (Structural constraints) คอ การกอรางความชอบของตนเกยวกบการใชเวลาวางแลว พรอมทงไดตดสนใจวาเลอกทากจกรรมใด แตถกยกเลกในภายหลง โดยมเรองเวลาและเงนเปนขอจากดหลก ประเภทของขอจากดของ คลอวฟอรด และ กอดบ แสดงใหเหนถงอปสรรคทเกดขนตามสาเหตของปจจยภายในและภายนอกของผ ตองการใชเวลาวางอยางแทจรงทปรากฏในขอจากดแรกและทสอง นอกจากนเขาทงสองยงไดเสนอประเภททสาม ซงในเหตการณจรงมกเกดขนบอยครงสาหรบผ ทตดสนใจใชเวลาวางเดนทางทองเทยวแลว แตพอใกลวนเดนทางกมเหตตองยกเลก เพราะมขอจากด บางอยางเกดขนหรอไดตระหนกรในภายหลง ในงานวจยนใชแนวทางของขอจากดเชงโครงสราง (Structural constraints) เปนฐานคดในการวจย โดยขอจากดอาจสรปไดวาเปนขอจากดดานการใหคณคาของเวลาวาง การสอสาร ความคมคาของเงน การออม ประสบการณการใชเวลาวางทองเทยว สขภาพ ความคมคาของเวลา สงอานวยความสะดวก ผ รวมเดนทาง และเหตการณไมคาดคด การวเคราะหเสนทาง (Path analysis) การศกษาวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรตางๆ นน กเพอตองการคนหาสาเหตของสภาพการณททาใหเกดผลหรอมอทธพลสงถงเหตการณใด ๆ มอยหลายเหตการณทตองการการอธบายอทธพลของตวแปรทมการจดกระทาโดยเฉพาะการศกษาวจยเชงทดลองไดกาหนดแผนแบบการทดลองเพอตรวจสอบดวาตวแปรมอทธพลสงถงตวแปรตามจรงๆ การศกษาคนหาตวแปรทแทจรงกคอ การอธบายถงความสมพนธเชงสาเหตไดอยางถกตองซงจกเปนประโยชนตอการพฒนาชวตความเปนอยของมนษยและสงคมประเทศชาต ตลอดจนตอยอดองคความรดวย เทคนคการวจยทจะนามาศกษาความสมพนธของตวแปรในเชงเหตและผลนนสามารถดาเนนการได 2 แนวทางคอ การวจยเชงทดลองและการวจยทไมใชการทดลอง การศกษาความสมพนธเชงสาเหตและผลดานการทดลองเปนวธทมประสทธภาพ เนองจากเปนการศกษาทไดผลทชดเจน มการควบคมความแปรปรวนและความคาดเคลอนของตวแปรไดอยางมระบบ แตมขอจากดในการทจะจดกระทาหรอควบคมตวแปรทเกยวของใหครอบคลมตวแปรทงหมดได จงตองอาศยการวจยทไมใชการทดลอง โดยการรวบรวมสารสนเทศเชงปรมาณและสารสนเทศเชงคณภาพ เพอใหไดขอมลทสมบรณเพยงพอทจะนามาศกษาความสมพนธในเชงเหตและผล (สาราญ มแจง. 2544: 63) ในทางปฏบตลกษณะธรรมชาตของการศกษามความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรมากมาย การแยกเอาตวแปร 2 – 3 ตว มาศกษาโดยการวจยเชงทดลองซงมการควบคมอทธพลจากตวแปรอนๆ ไมสจะตรงกบสภาพเปนจรง ปจจบนน จงมวทยาการวจยดานการวเคราะหขอมลเชงปรมาณทไดรบการพฒนาใหสามารถวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรไดและสามารถศกษาตวแปรหลายตวไดพรอม ๆ กน

39

รวมทงสามารถทดสอบสมมตฐานวจยพรอมกนเปนการทดสอบภาพรวม (Overall test) ทงหมดได วธ การวเคราะหขอมลน คอ การวเคราะหดวยลสเรล (LISREL) มาจากศพทภาษาองกฤษวา Linear Structural Relationship มความหมายเปน 3 นย คอ ภาษาลสเรลและโมเดลลสเรลและ โปรแกรมลสเรล โมเดลลสเรลเปนโมเดลทสรางขนจากบรณาการของโมเดลการวเคราะหองคประกอบกบโมเดลการวเคราะหอทธพลจงสามารถวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตไดทงแบบมตวแปรแฝงและไมมตวแปรแฝง (Latent variables) และสามารถวเคราะหแยกขนาดอทธพลเปนอทธพลทางออม อทธพลทางตรง รวมทงสามารถวเคราะหตรวจสอบความกลมกลนสอดคลองระหวางโมเดลทสรางขนตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษได เรยกวา การทดสอบความกลมกลน (Goodness of fit test) (นงลกษณ วรชชย; และ สมหวง พธยานวฒน. 2543: 49 – 50) จกเหนไดวา โมเดลความสมพนธเชงสาเหตเปนการออกแบบการวเคราะหขอมล เพอตอบคาถามวา โมเดลเชงสาเหตทมตวแปรหลายตว ทงทางออมและทางตรง ซงไดออกแบบไวตามทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลทรวบรวมมาหรอไม ซงแสดงใหเหนเปนความสมพนธโครงสรางเชงเสน ความสมพนธโครงสรางเชงเสน คอ โมเดลหรอแบบจาลองทนกวจยสรางขนตามทฤษฎแทนปรากฏการณทเกดขนจรงตามธรรมชาต เพอความเหมาะสมในการศกษาวจย เพราะการศกษาปรากฏการณธรรมชาตไมอาจทาไดโดยสะดวก เพราะมลกษณะทซบซอน และโครงสรางความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆหลากหลาย วธการสรางโมเดลการวจยเปนการประยกตทฤษฎเขากบสภาพการณทเปนจรงในธรรมชาตตามระเบยบวธนรนยใหไดเปนโมเดลทเปนสมมตฐานการวจย จากนนนกวจย จงนาโมเดลการวจยไปตรวจสอบโดยใชระเบบยวธอปนยวา โมเดลการวจยมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษมากนอยเพยงใด ควรจะตองมการปรบปรงพฒนาโมเดลอยางไรใหโมเดลมความสอดคลองกบสภาพปรากฎการณจรง อน จะนาไปสการพฒนาทฤษฎและสรางองคความรใหมตอไป ซงตามหลกการวจยจะตองตรวจสอบโมเดลการวจยแยกออกเปน 2 ตอน ตอนแรกเปนการตรวจสอบความสอดคลองระหวางโมเดลการวจยกบปรากฎการณหรอสภาพทเปนจรง (Model-reality consistency) สวนตอนทสองเปนการตรวจสอบความสอดคลองระหวางโมเดลเชง ประจกษ (Model-data consistency) (นงลกษณ วรชชย. 2537) แบบจาลอง (Path diagram or theoretical path model) เปนสงทมประโยชนตอการแสดงความสมพนธเชงสาเหตและผลระหวางตวแปร นกวจยทจะใชเทคนค Path analysis ตองเรมตนจากการสรางแบบจาลองตามทฤษฎแนวคดหรอผลการวจยตางๆ ซงมเหตผลนาเชอถอวาตวแปรอสระนนๆ เปนสาเหตตอตวแปรตามนนคอ นกวจยจะตองถายโยงกรอบความคดทางทฤษฎออกมาเปนกรอบแนวคดในระดบปฏบตการใหเหนวา มตวแปรใดบางทอยในความสนใจ และมความสมพนธเชงสาเหตและผลระหวงตวแปรเปนอยางไร แบบจาลองนจะตองมการจดลาดบเวลาและความสาคญของตวแปรแลว ประมวลออกมาเปนแบบจาลองหรอรปแบบทเชอมโยงความสมพนธของตวแปรทงหมดเขาดวยกน (จนตนา ธนวบลยชย. 2537: 4 – 5)

40

แบบจาลองเชงสาเหต การใชการวเคราะหเสนทาง (Path analysis) นน สงแรกทผวจยตองทาคอ เขยนภาพแสดงสาเหตระหวางกลมของตวแปร เรยกวา “แบบจาลองหรอโมเดลเชงสาเหต” (Causal model) แบบจาลองเชงสาเหตประกอบดวยตวแปร 2 ประเภท คอ 1. ตวแปรภายนอก (Exogenous variables) คอ ตวแปรทคาความแปรปรวนทงหมด ถกกาหนดโดยตวแปรสาเหตทอยภายนอกแบบจาลองทกาหนด ซงผวจยจะไมอธบายความแปรปรวนของตวแปรภายนอกหรอไมอธบายความสมพนธของตวแปรภายนอกกบตวแปรภายนอกอน ๆ(ฉตรศร ปยะพมลสทธ. 2546; อางองจาก Wright. 1934)

ภาพประกอบ 5 แบบจาลองเชงสาเหตแบบ Recursive Model ทมา: ฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2546). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของเชาวอารมณสาหรบ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. หนา 33. จากภาพประกอบ 5 ตวแปรท 1 และตวแปรท 2 เปนตวแปรภายนอก r12 แสดงวา ตวแปรภายนอกทง 2 ตวมความสมพนธกน โดยไมทราบวา ตวแปรใดเปนสาเหตตวแปรใดเปนผล แสดงโดยเสนโคง 2 ทาง ซงตวแปรทง 2 จะไมนามาวเคราะหในระบบ 2. ตวแปรภายใน (Endogenous variables) คอ ตวแปรทคาความแปรปรวนถกอธบายไดดวยตวแปรภายนอกหรอตวแปรภายในทเกดขนกอนตวแปรนนๆ จากภาพประกอบ 5 ตวแปรภายในไดแก ตวแปร 3 และตวแปร 4

41

ตวแปร 3 อธบายไดดวยตวแปรภายนอก คอ ตวแปร 1 และตวแปร 2 ตวแปร 4 อธบายไดดวยตวแปรภายนอก คอ ตวแปร 1 ตวแปร 2 (โดยตรงและโดยผานตวแปร 3) และอธบายไดดวยตวแปรภายในคอตวแปร 3 ซงตวแปร 4 นมชอเรยกเฉพาะวา “ตวแปรตามทายสด” (Ultimate dependent variables) แบบจาลองในภาพประกอบ 5 น เปนแบบ Recursive Model คอ แบบจาลองทแสดงสาเหตของตวแปรตางๆ ทสงผลไปในทศทางเดยวไมมผลยอนกลบ(ฉตรศร ปยะพมลสทธ. 2546; อางองจาก Wright. 1934) เขยนเปนสมการโครงสรางรปเชงเสนไดดงน X3 = P31X1 + P32X2 + P3aRa X4 = P41X1 + P42X2 + P43R3 + P4bRb

ภาพประกอบ 6 แบบจาลองเชงสาเหตแบบ Non-Recursive Model ทมา: ฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2546). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของเชาวอารมณสาหรบ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. หนา 34. แบบจาลองในภาพประกอบ 6 น เปนแบบ Non-Recursive Model คอ แบบจาลองทแสดงสาเหตของตวแปรตางๆ ทสงผลซงกนและกน เขยนเปนสมการโครงสรางรปเชงเสนได ดงน X3 = P31X1 + P32X2 + P34 X4 + P3aRa X4 = P41X1 + P42X2 + P43 X3 + P4bRb

42

สมประสทธเสนทาง สมประสทธเสนทางบงชถงอทธพลทางตรงของตวแปรทเปนสาเหตททาใหอกตวแปรหนงเปลยนแปลงไป สญลกษณของสมประสทธเสนทางคอ p กบอก 2 ตวหอย ตวหอยแรกบอกถงอทธพล (ตวแปรตาม) อกตวแปรหนงบอกสาเหต (ตวแปรอสระ) ดงนน p32 ในภาพประกอบ 6 บงชถงอทธพลของตวแปร 2 มผลตอตวแปร 3 การแยกสวนความสมพนธ แบบจาลองเชงสาเหตสามารถทจะแบงสวนความสมพนธระหวางตวแปรภายนอกกบตวแปรภายในหรอระหวางตวแปรในดวยกนกได

ภาพประกอบ 7 แบบจาลองเชงสาเหตรปแบบตางๆ

ทมา: ฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2546). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของเชาวอารมณสาหรบ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. หนา 35. จากภาพประกอบ 7 (a) ตวแปร 1, 2 เปนตวแปรภายนอก ตวแปร 3 เปนตวแปรภายในความสมพนธระหวางตวแปรภายนอก (r12) นน ไมสามารถจะแยกสวนได เนองจากคาความแปรปรวนทงหมดของตวแปรภายนอกถกกาหนดโดยตวแปร สาเหตทอยภายนอกรปแบบทกาหนด สาหรบความสมพนธระหวางตวแปร 1 กบ 3 (r13) นน สามารถแยกออกไดเปน 2 สวน คอ 1. ผลทางตรง (DE) จากตวแปร 1 กบตวแปร 3 แสดงดวยสมประสทธเสนทางจากตวแปร 1 ไปตวแปร 3 (p31)

43

2. สวนของ r13 อนเกดจากความสมพนธของ 1 กบ 2 ซงแสดงโดย r13 p32 หรออาจกลาวไดวา สวนของ r13 อนเกดจากความสมพนธแบบไมมทศทางของตวแปรสาเหต (Due to correlated causes) เทากบ r13 - p31 (เพราะวา r13 = p31 + r12p32) สวน r13 อนเกดจากความสมพนธแบบไมมทศทางถอวาเปนสวนทยงไมไดวเคราะห (Unanalyzed) นนคอ ยงไมมวธการทจะแปลความหมายในเชงสาเหตและผลขององคประกอบของความสมพนธในสวนนได ในการแยกสวนความสมพนธของ r23 กทานองเดยวกนกบ r13 นนคอ p32 แสดงถงอทธพลทางตรงของตวแปร 2 กบตวแปร 3 และ r12p32 = r23 – p32 คอ สวนทยงไมไดวเคราะห จากภาพประกอบ 7 (b) ตวแปร 1 เปนตวแปรภายนอก ตวแปร 2, 3 เปนตวแปรภายในแยกความสมพนธไดเปน 2 สวน คอ 1. สวนทเปนผลทางตรง (DE) จากตวแปร 1 กบ 3 2. สวนทเปนผลทางออม (IE) ของตวแปร 1 สงผลตอตวแปร 3 โดยผาน 2 ถานา DE + IE เรยกวา Total Effect หรอ Effect Coefficient (EC) สงเกตสวนทเปน r23 คอ ผลทางตรงของตวแปร 2 กบ 3 ซงกคอ p23 แตความสมพนธทมอยระหวางตวแปร 2 และ 3 เปนเพยงความสมพนธหลอก (Spurious correlation) เนองจากตวแปรทงสองนน มตวแปร 1 เปนสาเหตรวมกน (Common cause) พจารณาจาก p32p21 หรอ r23 – p32 จากภาพประกอบ 7 (c) เปนแบบจาลองทเกดจากสาเหตทเปนอสระตอกน ความสมพนธระหวางสาเหตไมมและผลเปนผลทางตรง (DE) เพยงอยางดยว r13 เปนผลทางตรงของตวแปร 1 ตอตวแปร 3 = p31 r23 เปนผลทางตรงของตวแปร 2 ตอตวแปร 3 = p32

โดยสรปสมประสทธสหสมพนธแบงออกเปนสวนตางๆ ดงน 1. ผลทางตรง (Direct Effect - DE) 2. ผลทางออม (Indirect Effect - IE) 3. ผลทไมนามาวเคราะห (Unanalyzed - U) ซงเกดจากสาเหตทตวแปรภายนอกมความสมพนธ 4. ผลทเปนความสมพนธหลอก (Spurious - S) ซงเกดจากการมสาเหตทรวมกน ถา DE + IE กคอ Total Effect หรอ Effect Coefficient (EC)

44

งานวจยทเกยวของ จากการศกษาเอกสาร แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทกลาวมาทงหมดขางตน ผวจยไดศกษางานวจยทเกยวของทงในและตางประเทศ ซงมดงตอไปน งานวจยในประเทศ อนญญา ชล (2545) ศกษาเรอง การใชเวลาวางของวยรนกบการสรางตวตน มวตถประสงคการวจยเพอศกษาลกษณะการใชเวลาวาง และการสรางตนของวยรนในเขตเมองเชยงใหม โดยกาหนดพนทศกษาเปนโรงเรยนระดบมธยมศกษาของรฐบาลทตงอยในเขตเมองเชยงใหม ในการศกษาไดใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลโดยการสงเกตและสมภาษณวยรน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 10 ราย ขอมลทไดตรวจสอบความสมบรณและแยกแยะเปนหมวดหม วเคราะหและนาเสนอรายงานการวจย ผลการวจยพบวา วยรนมเวลาวางทงทบานและทโรงเรยน เวลาวางทโรงเรยนแบงเปนชวงเชา กลางวน เยน วยรนชายมกจะใชเวลาวางเลนฟตบอล บาสเกตบอล เลนกตาร นงคย อานหนงสอการตนและใชสงเสพตด สวนวยรนหญงจะนงคย อานหนงสอการตน เลนบาสเกตบอล บางครงเลนการพนนและมการทะเลาะววาทบาง เวลาวางทบานหลงเลกเรยนจนถงยสบนาฬกา วยรนชายมกจะรวมกลมทากจกรรมนอกบาน เชน เลนกฬา เลนสนกเกอร เทยวศนยการคา เปนตน วยรนหญงจะเทยวศนยการคาเปนบางครง หลงจากยสบนาฬกาเปนตนไป วยรนหญงและวยรนชายทอยภายในบานมกจะเลนกตาร ฟงเพลง ดโทรทศน วาดรป เลนคอมพวเตอรและวยรนชายบางสวนทากจกรรมนอกบาน คอ ไปเทยวผบ รานสรา รานสนกเกอร เปนตน และวนเสาร-อาทตยทงวยรนชายหญงใชเวลาวางเทยวศนยการคา แหลงทองเทยว ตลาด และงานทชมชนจดขน วยรนสรางตวตนจากการใชเวลาวาง โดยการรวมกลมกบเพอน มการแลกเปลยนคานยมเพอสรางลกษณะเฉพาะกลมขนมา และบางครงกเปนการยดแบบอยางจากบคคลทประสบความสาเรจ กระทาตามคานยมของกลมและไดรบเอาคณคาบางอยาง มาจากครอบครวญาตพนองหรอบคคลทมชอเสยงอนๆ ทวยรนชนชอบหรอไมกทาตามความตองการและความชอบของตวเอง คณต เขยววชย (2546) ศกษาเรอง การศกษาปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมตอการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในภมภาคตะวนตกของไทย มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมผลตอพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในภมภาคตะวนตกของไทย 2) ศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมผลตอพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในภมภาคตะวนตกของไทย และ 3) ศกษาความสนใจ ความตองการ ตลอดจนอปสรรค ปญหาในการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในภมภาคตะวนตกของไทย โดยศกษากบกลมตวอยางทเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนในเขตเทศบาลเมองและเทศบาลนครของจงหวดตางๆ ในเขตภมภาคตะวนตกของประเทศไทยจานวน 8 จงหวด ใชวธการสม

45

ตวอยางแบบบงเอญ จานวนทงสน 1,757 คน เครองมอทใชในการเกบขอมล คอ แบบสอบถาม ผลการวจยพบวา 1) ความสนใจ ความตองการดานกจกรรมนนทนาการนนพบวา กจกรรมเพอการพกผอนหยอนใจสวนมากชอบดทว และฟงเพลงทบาน กจกรรมมหรสพไทยทชอบ คอ การละเลน ละครและโขน กจกรรมการออกกาลงกายชอบการวงเหยาะ ๆรองลงมา คอ ขจกรยานและเลนกฬา จดมงหมายของการออกกาลงกายเพอใหมสขภาพดและผอนคลายความเครยด การเรยนรวธการเลนกฬาจะเรยนจากครทโรงเรยนและกลมเพอน สถานททเลนกฬาจะชอบเลนบรเวณบานและสนามกฬาโรงเรยนใกลบาน 2) ปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมผลตอการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในเขตภมภาคตะวนตก พบวาปจจยทมผลตอการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนมาก ไดแก เพศ อาย รายได และเวลาทใชในการเดนทางไปทางาน 3) ปญหาและอปสรรคในการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชนของประชากรในเขตภมภาคตะวนตก ไดแก การไมมเวลามารวมกจกรรรม ไมมเงนเสยคาบรการ การเดนทางไมสะดวก การบรการของแหลงนนทนาการไมด และขาดผ นาในการทากจกรรมนนทนาการ 4) การวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมผลตอการเขารวมกจกรรมนนทนาการชมชน พบวา รายได และระยะเวลาในการเดนทางไปทางานเปนสาเหตโดตรงตอปญหาการเขารวมกจกรรม อายเปนสาเหตทางตรงและทางออม ศาสนา เพศ อาชพและระดบการศกษาเปนสาเหตโดยทางออม ณชาธร ศรวรรณ (2547) ศกษาเรอง การศกษาพฤตกรรม และสาเหตจงใจทกอใหเกดความตองการทองเทยวในประเทศของคนไทย มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาพฤตกรรมการทองเทยวในประเทศของคนไทย 2) ศกษาถงเหตจงใจททาใหเกดความตองการการทองเทยว โดยศกษาเฉพาะประชากรในวยทางาน อาศยอยในเขตกรงเทพมหานครและเปนผ ทเคยทองเทยวในประเทศ ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญมอายในชวง 31 – 40 ป รองลงมาเปนอายชวง 41 – 50 ป มสถานภาพสมรส มระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร มอาชพพนกงานบรษท มระดบรายไดมากกวา 10,000 บาท มากทสด กลมตวอยางสวนใหญชอบเดนทางทองเทยวกบครอบครว/พนองมากทสด รองลงมาคอ เดนทางทองเทยวกบเพอน มการเดนทางโดยสารรถยนตสวนตวมากทสด กจกรรมระหวางการทองเทยวทชอบทามากทสด คอ ชมธรรมชาต ถายรป สวนการซอสนคาเปนกจกรรมททานอยทสด ชวงวนทชอบทองเทยวคอ วนเสาร-อาทตย โดยมคาใชจายทใชในการทองเทยวตอครงเกน 3,000 บาท สวนสาเหตจงใจททาใหเกดความตองการทองเทยวคอ การพกผอนคลายเครยดเปนสาเหตจงใจทสาคญทสด สวนสาเหตจงใจทมความสาคญนอยทสดของเพศชาย คอ การซอสนคา สาหรบเพศหญง คอ การรวมสนกใรวานเทศกาลตางๆ ขจมาศ จงพวฒน (2550) ศกษาเรอง อปสงคเวลาวาง เพอการพกผอนของแรงงาน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาและเปรยบเทยบการใชเวลาวางเพอการพกผอนของแรงงาน 2) ศกษาปจจยทเปนตวกาหนดการใชเวลาวางเพอการพกผอน และ 3) ศกษาความยดหยนของเวลาวางเพอการพกผอนของแรงงาน ประชากรทเปนตวแทนในการศกษาการใชเวลาวางของแรงงาน คอ จานวนผ มงานทามอาย

46

ตงแต 15 ปขนไป จากขอมลการสารวจภาวะการทางานของประชากร และโครงการสารวจการใชเวลาของประชากรไตรมาสท 3 ป 2547 ของสานกงานสถตแหงชาตจานวน 34,667 คน ผลการวจยพบวา เพศหญงใชเวลาวางในการอานหนงสอและการเรยนรมากกวาเพศชาย แตใชเวลาในการเลนกฬาดนตรและการนอนนอยกวาเพศชาย แรงงานทมอายหรอการศกษาเพมขน ใชเวลาวางเพอการอานหนงสอและการนอนเพมขน ผประกอบอาชพนอกภาคการเกษตร ใชเวลาเพอการอานหนงสอและการเรยนร การดโทรทศน วซดและอนเตอรเนตมากกวาผประกอบอาชพในภาคเกษตร ในขณะทการใชเวลาเลนกฬา ดนตรและการนอนนอยกวาในภาคเกษตร คนทหยารางใชเวลาเพอการอานหนงสอและเรยนรโดยเฉลยมากกวาคนโสดและสมรส ขณะทคนโสดใชเวลาในการเลนกฬาและการนอนมากกวาคนทสมรสแลวและคนทหยาราง ในดานรายได พบวา แรงงานทมรายไดระหวาง 4,001 – 6,500 บาท/เดอน และรายไดสงกวา 6,501 บาทตอเดอนใชเวลาโดยเฉลย เพอการอานหนงสอและเรยนรลการนอนเทากน แรงงานทมรายไดตากวา 4,000 บาทตอเดอนใชเวลาโดยเฉลยเพอการเลนกฬาและดนตรมากกวากลมรายไดอน ๆ ปจจยทมผลตออปสงคเวลาวางเพอการพกผอน ไดแก เพศ อาย การศกษา สถานภาพสมรส รายได เวลาทางานบาน เวลาทางานในตลาด โดยปจจยทมผลตออปสงคเวลาวางเพอการพกผอนในเชงบวก ไดแก เพศชายหรอเพศหญง อาย การศกษาในระดบสง ผ ทสมรสแลวหรอหยารางมนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 ในขณะทปจจยทมผลตออปสงคเวลาวางเพอการพกผอนในเชงลบม 3 ปจจย ไดแก รายได เวลาทางานบาน เวลาทางานในตลาดมนย สาคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 ขณะทอาชพไมมผลตออปสงคเวลาวางเพอการพกผอน เมอพจารณาคาความยดหยนอปสงคเวลาวางเพอการพกผอนตอรายได เวลาในการทางานบานและเวลาทางานในตลาด พบวา คาความยดหยนมคาสมบรณมากกวา 1 ซงหมายความวารายไดจากการทางานมผลตอความตองการเวลาวางมากทสด รองลงมาคอ เวลาทางานบานและเวลาทางานในตลาด บรพฒน อศวาณชย (2550) ศกษาเรอง การเขารวมการใชเวลาวางและความพงพอใจในการใชเวลาวางของประชาชนในเขตบางกะปทมตอการใหบรการทางนนทนาการของกรงเทพมหานคร มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาการเขารวมการใชเวลาวางของประชาชนในเขตบางกะปในการให บรการนนทนาการของกรงเทพมหานคร 2) ศกษาความพงพอใจการใชเวลาวางของประชาชนในเขตบางกะปตอการใหการบรการทางนนทนาการของกรงเทพมหานคร และ 3) ศกษาความสมพนธระหวางอาย เพศ ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพสมรสกบความพงพอใจในการใชเวลาวางของประชาชนในเขตบางกะปตอการใหบรการทางนนทนาการของกรงเทพมหานคร กลมตวอยางเปนประชาชนในเขตบางกะป จานวน 394 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา รปแบบของกจกรรมทประชาชนชอบเขารวมมากทสด ไดแก ชมพพธภณฑรอยละ 84.52 สถานททประชาชนสวนใหญชอบไปใชบรการมากทสด คอ สวนรถไฟ รอยละ 22.59 ประชาชนชอบเขารวมกจกรรมกบเพอนมากทสด รอยละ 81.22 เวลาทชอบ

47

ประกอบกจกรรมนนทนาการในเวลาวางมากทสด คอ ชวงเยนของวนสดสปดาห (วนเสาร-อาทตย) รอยละ 60.41 สวนอสรรคทมกขดขวางเขารวมกจกรรมการใชเวลาวางมากทสด คอ การเดนทาง รอยละ 53.55 และประชาชนมระดบความพงพอใจในการใหบรการนนทนาการของกรงเทพมหานครมากทสด คอ ดานสงแวดลอมโดยมระดบคาเฉลย 3.11 ความสมพนธระหวางรายไดเฉลยตอเดอนกบความพงพอใจตอการใหบรการนนทนาการของกรงเทพมหานคร มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตท .01 สวนเพศ อาย การศกษาสงสด สถานภาพการสมรส และอาชพไมมผลตอความพงพอใจตอการใหบรการนนทนาการของกรงเทพมหานคร วฒนา นาคาง (2552) ศกษาเรอง การศกษาการใชเวลาวางของชายและหญง มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาขอมลทวไปเกยวกบการศกษาการใชเวลาของชายและหญง 2) ใหทราบถงความแตกตางของเวลาวางของชายและหญง โดยมกลมประชากรตวอยาง 400 คน ทเปนพนกงานในสถานประกอบการภาคเอกชน การศกษาใชการสารวจและเกบขอมลดวยแบบสอบถาม ผลการ วจยพบวา เพศชายไมใชเวลาวางเพอทางานพเศษนอยกวาเพศหญงแตใชเวลาวางเพอทางานพเศษมากกวาและอยในชวงอายระหวาง 26 – 30 ป มากทสดของกลมทใชเวลาวางเพอทางานพเศษและพบวาเพศชายอยในสถานภาพสมรสมากทสดทใชเวลาวางเพอทางานพเศษจานวน 43 คน และอยในระดบการศกษาขนปรญญาตรเปนสวนใหญ โดยมจานวนถง 55 คน และอยในระดบการปฏบตการมากทสดถง 60 คน และมรายไดเฉลยตอเดอนอยท 15,001 – 20,000 บาทตอเดอน และเพศชายใชเวลาวางเพอทางานพเศษเปนลกษณะงานคอ การทางานลวงเวลามากทสดโดยไดรายไดพเศษจากการทางานท 3,670 บาท และใชจานวนชวโมงเฉลยในการทางานพเศษตอวนถง 3 ชวโมง 50 นาท ซงอาจกลาวไดวาเพศชายทสมรสแลวตองมภาระเลยงดคนในครอบครวจงตองการเวลาวางหลงเลกงานและกอนเขานอนเปนเวลาทหาการทางานพเศษเพอเพมรายไดเขาครอบครวมากขน และการใชชวโมงแค 3 ชวโมง 50 นาทตอวน เพอใหไดมาซงรายไดเพมเตมกจะมประโยชนตอการดารงชวตของเพศชายไดเชนกน สวนเพศหญงไมใชเวลาวาง เพอทางานพเศษมากกวาเพศชาย และใชเวลาวางเพอทางานนอยกวาเพศชายและอยในชวงอายระหวาง 31 – 35 ป ของกลมทใชเวลาวาง เพอทางานพเศษและพบวาอยในสภาพโสดมจานวนถง 40 คน และอยในระดบการศกษาขนปรญญาตรถง 42 คน ระดบอาชพเปนระดบปฏบตการเปนสวนมากถง 45 คน และมรายไดเฉลยตอเดอนท 10,001 – 15,000 บาทตอเดอน ซงพบวา เพศหญงใชเวลาวางเพอทางานพเศษเปนการทางานลวงเวลามากทสดโดยไดรายไดพเศษจากการทางานท 2,527.45 บาท และใชจานวนชวโมงในการทางานพเศษตอวนถง 4 ชวโมง 5 นาท ซงอาจกลาวไดวา เพศหญงทอยในวยทางาน และมสถานภาพโสดยงไมมภาระผกพนหรอมความรบผดชอบในครอบครวมากนกจงใชเวลาวางเพอทางานพเศษนอยกวาเพศชายและตองใชจานวนชวโมงการทางาน พเศษมากกวาเพศชายเชนกน เพอใหไดมาซงรายไดเพมเตม

48

งานวจยตางประเทศ โอ เนล (O’Neill. 1983) ศกษาเรองขอจากดทรบรตอการรวมกจกรรมเชงกายภาพของวยผใหญตอนปลาย มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาขอจากดทรบรตอการรวมกจกรรมเชงกายภาพของวยผใหญตอนปลาย 2) คนหาประเภทของขอจากด และ 3) ศกษาความ สมพนธระหวางขอจากดกบปจจยทางเศรษฐสงคมกบระดบของการเขารวมกจกรรม เครองมอทใช เปนแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา ขอจากดทรบรไดอนสงผลตอการรวมกจกรรมเชงกายภาพมถง 17 ตว และพบวา จานวนหรอความมากของขอจากดอยางมนยสาคญทางสถตตอกบ อาย และพยาธทางรางกาย นอกจากนยงพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตระหวางประเภทของขอจากดทง 4 ไดแก ขอจากดเชงจตวทยา ขอจากดเชงการบรหารจดการ ขอจากดทางกายภาพและขอจากดทางดานความรความเขาใจ ฮลแลบ (Hallab. 1999) ศกษาเรองการศกษาความสมพนธระหวางการดารงชวต อยางมสขภาวะดกบพฤตกรรมเดนทางทองเทยว มวตถประสงคการวจยเพอ 1) พฒนาตวทศนตของการดารงชวตอยางมสขภาวะด 2) คนหาความสมพนธระหวางตวทศนคตและพฤตกรรมการดารงชวตอยางมสขภาวะดกบตวแปรพฤตกรรมเดนทางทองเทยวทเลอก ผลการวจยพบวา มความสมพนธระหวางวถชวตแบบทดารงชวตอยางมสขภาวะดกบพฤตกรรมการเดนทางทองเทยวของแตละปจจเจกบคคล ผลของปฏสมพนธระหวางการดารงชวตอยางมสขภาวะดกบพฤตกรรมเดนทางทองเทยว แสดงใหเหนวานสยและกจวตรททาอย เปนประจาอาจเกยวของกบสงทไดรบและความคาดหวงทงดานคณคาจากประสบการณการทองเทยวทผานมาและจากการไปยงแหลงทองเทยวมา ถานาขอคนพบนไปศกษารวมกบขอมลทางประชากรศาสตรกอาจทาใหเกดความเขาใจพฤตกรรมของการเดนทางไปยงแหลงทองเทยว ไล (Li. 2000) ศกษาเรองการศกษาเชงปรากฏกาณวทยาดานประสบการณการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยว มวตถประสงคการวจยเพอศกษาสภาวะการณทนาไปสความรสกตอแหลงทองเทยวผานประสบการณทางการทองเทยว ผลการวจยพบวา คณลกษณะบางประการทนอกเหนอจากความตองการเดนทางพกผอนทองเทยว ดงเชน แรงจงใจในการเรยนร แรงจงใจในการศกษาวฒนธรรมตางถน และความตระหนกรในเรองนเวศวทยา สงเหลานเปนสงเสรมใหนกทองเทยวไดชนชอบวฒนธรรมวถชวตของคนในสงคมตลอดจนสงแวดลอมอนนาไปสการทองเทยวอยางยงยน จอหน (John. 2007) ศกษาเรอง ผลกระทบของ ”การกลายเปนผหญงชอบกจกรรมนอกสถานท” ตอประสทธภาพแหงตน ขอจากดและการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานท มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาผลกระทบของการกลายเปนผหญงชอบกจกรรมนอกสถานทในการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานทชวงวนหยดสดสปดาห 2) ศกษาการสงผลและความสมพนธระหวางประสทธภาพแหงตน ขอจากดการใชเวลาวางรวมทงการสงผลและความสมพนธมอทธพลตอกจกรรมนนทนาการนอกสถานท การศกษาใชการสารวจและเกบขอมลดวยแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา ประสทธภาพแหงตนมความสมพนธ

49

อยางมนยสาคญทางสถตกบขอจากดการใชเวลาวาง (ประสทธภาพแหงตนสงสมพนธกบการมขอจากดการใชเวลาวางนอย) ขอจากดการใชเวลาวางมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานท (ขอจากดการใชเวลาวางนอยลงสมพนธกบระดบทมากขนของการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานท) และประสทธภาพแหงตนมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานท (ประสทธภาพแหงตนสงสมพนธกบระดบทมากขนของการเขารวมกจกรรมนนทนาการนอกสถานท) โรบนสน (Robinson. 2003) ศกษาเรอง ความอสระทรบรและความพงพอใจตอการใชเวลาวางของมารดาทมบตรอยในวยกอนเขาโรงเรยน มวตถประสงคการวจยเพอศกษาระดบความอสระทรบรตอการใชเวลาวางและความพงพอใจตอการใชเวลาวาง โดยอยบนฐานคดทวาความอสระทรบรไดเปนตวกาหนดการใชเวลาวางอยางอสระและความพงพอใจตอการใชเวลาวางเปนตวกาหนดความสนกสนานทไดจากการใชเวลาวาง กลมตวอยางเปนกลมมารดาสองกลมทเขารวม Mothers of Preschoolers Program (MOPS) กบกลมตวอยางเปนกลมมารดาสองกลมทมาใชสงอานวยความสะดวกของทองถนทรฐจดไวบรการสาหรบมารดาทมบตรอยในวยกอนเขาโรงเรยน เครองมอทใชในการวจยคอแบบวดความอสระทรบรกบโมเดลวดความพงพอใจการใชเวลาวาง ผลการวจยพบวา มความสมพนธเชงบวกระหวางระดบการเขารวม Mothers of Preschoolers Program (MOPS) และคาของแบบวดความอสระทรบร นอกจากนยงพบความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตระหวางคะแนนจากโมเดลวดความพงพอใจการใชเวลาวางกบสภาพการทางานของมารดากลมตางๆ จน (Jun. 2003) ศกษาเรองขอจากดทมตอการเขาชมพพธภณฑ/กาเลอรศลปะมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาปจจยทสงผลตอขอจากดตอการเขาชมพพธภณฑ/กาเลอรศลปะของผ เขารวม 2) ศกษาความตางระหวางพฤตกรรมการใชเวลาวางในมตของการเขาชมกบการหยดเขาชม 3) ศกษาบทบาทของประสบการณการเขาชมทผานมา ความสนใจเขาชมในอนาคต เพศ และวงจรชวตตอการรบรขอจากดในกจกรรมทางดานศลปะ และ 4) ศกษาผลความเทยงของตวชวดทบงบอกตวแปรประสบการณการเขาชมทผานมา ความสนใจเขาชมในอนาคต เพศ และวงจรชวต ผลการวจยพบวา เวลา คาใชจาย การเขาถง และ สงทเอออานวยตอการเขาชมตาง ๆตางกเปนขอจากดตอการเขารวมกจกรรมทางศลปะผานทางบทบาทของประสบการณการเขาชมทผานมา สนใจเขาชมในอนาคต เพศ และวงจรชวต อยางไรกตามตวแปรและความเขมขนของขอจากดแตกตางกนขนอยกบประเภทของขอจากดในการใชเวลาวาง นอกจากนนประเภทของขอจากดในการใชเวลาวางทแตกตางกนกขนอยกบประสบการณการเขาชมทผานมา ความสนใจ เขาชมในอนาคต เพศ และวงจรชวต ดมาน (Duman. 2002) ศกษาเรองแบบจาลองการรบรคณคาของผลตภณฑทองเทยวพกผอนชวงเวลาวาง มวตถประสงคการวจยเพอพฒนาและทดสอบแบบจาลองการรบรคณคาของผลตภณฑ

50

ทองเทยวพกผอนชวงเวลาวาง โดยการศกษาตวแปรตางๆ ไดแก ปจจยดานราคา คณคาทไดรบระหวางการทองเทยว ความพงพอใจโดยรวม การรบรคณภาพการบรการโดยรวม ความแปลกใหมความอสระในการทองเทยว และความสขนยมทไดรบ ผลการวจยพบวา แบบจาลองเปนไปตามภาวะสนนษฐานของสมมตฐาน กลาวคอ ความพงพอใจโดยรวมเกยวของกบปจจยตางๆ และเปนคณคาทรบรได ในผลการวจยยงแสดงใหเหนวาความสขนยมทไดรบเปนปจจยสาคญทมสวนในการทานายพฤตกรรมนกทองเทยว นอกจากน แบบจาลองยงสนบสนนแนวคดทวาปจจยดานราคา คณคาทไดรบระหวางการทองเทยว ความพงพอใจโดยรวม และการรบรคณภาพ การบรการโดยรวมตางกมนยสาคญเหมอนงานวจยททบทวนวรรณกรรมในเอกสารทเกยวของ แตทแตกตางออกไปแลวในการวจยครงนคอ การคนพบวา ปจจยดานราคามนยสาคญทางสถตกบความพงพอใจโดยรวมและการรบรคณภาพการบรการโดยรวม จากการศกษาคนควางานวจยทเกยวของ พบวาพฤตกรรมการใชเวลาวางทมคณคายอมสงผลตอคณภาพชวตซงคนเราสามารถใชเวลาวางไดหลายรปแบบและสรางประสบการณใหมๆ ใหชวตได โดยผานกจกรรมนนทนาการและการทองเทยวอนสงผลตอสขภาวะของแตละคนดวย อยางไรกตามแมมปจจยหรอตวแปรทเออตอการทากจกรรมในยามวางอยางเชนการเดนทางทองเทยว แตทวาบางครงมปจจยทสงผลใหเกดขอจากดในการทากจกรรมนน โดยอปสรรคหรอขอจากดเกดขนไดทงจากตวบคคลเอง และองคประกอบภายนอก ดงนนการศกษาความสมพนธของปจจยตางๆ ทสงผลตอขอจากดการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวไปพรอมกนจกชวยใหเขาใจปรากฏการณทสอดคลองกบสถานการณจรงไดชดเจนยงขน

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ความมงหมายของการวจยครงนเพอศกษาตวแปรและพฒนาแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยมรายละเอยดของวธดาเนนการวจย ดงน ขนตอนดาเนนการวจย

ศกษาสภาพปญหาทเกยวของเพอกาหนดเปนปญหาวจย

ศกษาแนวคด หลกการ ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

กาหนดตวแปรและทศทางการสงอทธพลระหวางตวแปร

สรางแบบจาลองเพอเปนกรอบแนวคด และสมมตฐานในการวจย

สรางเครองมอ วเคราะหและตรวจสอบคณภาพเครองมอ

นาเครองมอไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง

วเคราะหขอมลดวยโปรแกรม LISREL (CFA และPath Analysis)

สรปผลการวจย

ภาพประกอบ 9 ขนตอนการดาเนนการวจย ประชากรทใชในการศกษา ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในและหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลง

52

อยางนอยหนงครงเคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน ทงนไดใชขอมลนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางทองเทยวของกรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา จานวน 17 ลานคนตอป กลมตวอยางทใชในการศกษา กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไป ทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในและหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครง เคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน จากการคานวณตามตารางของยามเน (สวมล ตรกานนท. 2551) ไดจานวน 400 คน แตเนองจากวาการวเคราะหเชงปรมาณขนสงดวยโปรแกรมลสเรล ตองใชกลมตวอยางขนาดใหญพอสมควร นกสถตสวนใหญเหนวา กลมตวอยางทใชควรมขนาดทมากพอเพอทาใหผลการวเคราะหขอมลทไดมความมนใจในการทดสอบ ดงนนการกาหนดขนาดของกลมตวอยางใหมขนาดมากพอจงทาใหการประมาณคาพารามเตอรของประชากรมความคงเสนคงวา แมวาการแจกแจงของตวแปรจะไมเปนโคงปกตหลายตวแปรกตาม (Multivariate normal distribution) (Bollen. 1989) ดวยเหตผลทกลาวมา ผวจยใชขอคาถามของตวแปรสงเกต ซงมจานวน 46 ขอ เปนฐานในการกาหนดจานวนกลมตวอยางโดย 1 ขอคาถามตอ 15 ตวอยาง (Pett; Lackey; & Sullivan. 2003) จงไดจานวนทงสน 690 คน การเลอกกลมตวอยางผวจยใชวธสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling) การสมตวอยาง การสมตวอยางแบบหลายขนตอน ขนตอนท 1 กาหนดกรอบในการสมตวอยาง กรงเทพมหานครไดแบงเขตการปกครอง ออกเปนทงสน 50 เขต ตามสานกผงเมองกรงเทพมหานคร เพอใหไดกลมตวอยางตามทกาหนดไวจงใชการแบงเขตการปกครองตามจานวนดงกลาวในการกาหนดกรอบในการสมตวอยาง ขนตอนท 2 สมตวอยางแบบเจาะจง ผวจยทาการสมตวอยางแบบเจาะจง โดยเลอกเขตทดนประเภทพาณชยกรรม ทดนประเภทสถาบนราชการ การสาธารณปโภคและสาธารณปการ และทดนประเภททอยอาศย เนองจากเปนบรเวณทมผคนหนาแนน บรเวณดงกลาวเปนบรเวณทคนทางานและหรอมรายไดแลว ซงมกลมเปาหมาย

53

ในการวจย โดยตามสานกผงเมองกรงเทพมหานครม 21 เขต ทเปนทดนตามประเภททกลาวมา มผคนหนาแนนมาก ดงน 1. เขตจตจกร 2. เขตหลกส 3. เขตพญาไท 4. เขตบางซอ 5. เขตดนแดง 6. เขตสมพนธวงศ 7. เขตดสต 8. เขตบางพลด 9. เขตราชเทว 10. เขตบางกอกนอย 11. เขตปอมปราบศตรพาย 12. เขตยานนาวา 13. เขตบางรก 14. เขตปทมวน 15. เขตบางคอแหลม 16. เขตสาธร 17. เขตวฒนา 18. เขตคลองเตย 19. เขตคลองสาน 20. เขตบางกอกใหญ 21. เขตธนบร ขนตอนท 3 สมตวอยางแบบงาย ผวจยจะใชการสมตวอยางแบบงายโดยการเขยนชอเขตทง 21 เขตลงในกระดาษ 21 ใบแลวจงนามาจบสลากเลอกมาจานวน 1 ใน 3 ของจานวนสลากทงหมด ทงนเพอใหไดจานวนทเพยงพอตอการเปนตวแทนของเขตทดนประเภทพาณชยกรรม ทดนประเภทสถาบนราชการ การสาธารณปโภคและสาธารณปการ และทดนประเภททอยอาศย โดยเขตทจบสลากไดทง 7 เขต มดงตอไปน 1. เขตจตจกร 2. เขตดนแดง 3. เขตราชเทว 4. เขตบางรก 5. เขตปทมวน 6. เขตสาธร 7. เขตธนบร

ขนตอนท 4 สมตวอยางแบบบงเอญ ผวจยทาการเกบขอมลจากแหลงทมกลมตวอยางหนาแนน เชน สถานทราชการ อาคารสานกงาน ศนยการคา ใน 7 เขต ทสมไดขางตน โดยเขตท 1 – 4 เกบเขตละ 99 คน และเขตท 5 – 7 เกบเขตละ 98 คน กลมตวอยาง จงไดครบตามจานวน ซงในการคดกรองกลมตวอยางใหมลกษณะตรงตามทตองการ คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครงเคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน ผวจยไดออกแบบคาถามคดกรอง (Recruit question) ไวในสวนทหนงของแบบสอบถาม เพอใชในการคดกรองผตอบแบบสอบถามใหมคณสมบต

54

ตรงตามกลมตวอยางทกาหนดไว คาถาม คอ ผตอบแบบสอบถามเคยใชบรการทองเทยวทงในหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยวและตอมามอยางนอยอกหนงครงวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน ซงกลมตวอยางทนามาใชเพอประมวลผลการวจยครงนตองเปนผตอบแบบสอบถามในสวนนวา ใชจงถอวา เปนกลมตวอยางของการวจยครงน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน แบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง: กรณาเขยนเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความลงในชองวางตามความเปนจรง ลกษณะแบบสอบถาม เชน เพศ สถานภาพทางครอบครว อาย เปนตน ตวอยาง 1. เพศ ชาย หญง 2. สถานภาพทางครอบครว โสด สมรส 3. อาย 21 – 30 ป 31 – 40 ป 41 – 50 ป 51 – 60 ป มากกวา 60 ป ตอนท 2 ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง คาชแจง: กรณาทาเครองหมาย ลงในชองระดบของปจจยตามความเปนจรง รปแบบของแบบสอบถาม เปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด วธการใหคะแนน ผ ทตอบมากทสดได 5 คะแนน มากได 4 คะแนน ปานกลางได 3 คะแนน นอยได 2 คะแนน และนอยทสดได 1 คะแนน ตวอยาง

55

ปจจยการตลาด (จากจานวนทงหมด 12 ขอ)

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. ราคาโปรแกรมทวรทตงไวเปนปจจยหนงททานใชตดสนใจเดนทางทองเทยวยามวาง

4. รายการการทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

8. ภาพลกษณของบรษทนาเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

ปจจยประสบการณการทองเทยว (จากจานวนทงหมด 12 ขอ)

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. การเคยไปเทยวในแหลงทองเทยวแลวหรอททมลกษณะคลายกนเปนปจจยในการพจารณาการเดนทางไปอกของทาน

6. ความหนาแนนของจานวนนกทองเทยวในชวงฤดกาลทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

10. ขอมลกอนการเดนทางจากสอทไมใชบคคลมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย (จากจานวนทงหมด 12 ขอ)

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. ความสะดวกสบายตลอดการเดนทางทองเทยวเปนปจจยในการพจารณาการเดนทางไปอกของทาน

3. การรกษาความปลอดภยของสถานทพก/โรงแรมมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

5. ความปลอดภยของการทากจกรรรมในรายการทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

56

ตอนท 3 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว คาชแจง กรณาทาเครองหมาย ลงในชองระดบของขอจากดตามความเปนจรง รปแบบของแบบสอบถาม เปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด วธการใหคะแนน ผ ทตอบมากทสดได 5 คะแนน มากได 4 คะแนน ปานกลางได 3 คะแนน นอยได 2 คะแนน และนอยทสดได 1 คะแนน ตวอยาง ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว (จากจานวนทงหมด 10 ขอ)

ระดบของขอจากด 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 6. สขภาพกบการพกผอนทองเทยวในบางครงเปนขอจากดในการเดนทาง

9. ผ รวมเดนทางไปกบทานเกดการเปลยนใจไมไปพกผอนทองเทยวซงทาใหกลายเปนขอจากดของทาน

10. เหตการณหรอสถานการณทไมไดคาดคดมากอนเปนขอจากดในการเดนทางทองเทยวของทาน

การสรางและหาคณภาพเครองมอ ในการวจยครงนผวจยไดกาหนดวธการสรางและตรวจสอบเพอหาคณภาพของเครองมอ ดงน 1. ศกษาคนควาเอกสาร บทความ ตาราและงานวจยทเกยวของกบหวขอเรองวจยและครอบคลมความมงหมายของการวจย 2. นานยามศพทเฉพาะของตวแปรทใชในการวจย มากาหนดกรอบสรางเปนเครองมอตามความมงหมายของการวจย และใหสอดคลองกบแบบจาลอง ตามภาวะสนนษฐาน โดยเปนรปแบบขอคาถามจากนนทาการสรางเครองมอตามรปแบบทกาหนด ซงไดเปนแบบสอบถามฉบบรางเพอใชในการวจย 3. เสนอเครองมอฉบบรางทใชในการวจยตอคณะกรรมการทปรกษาปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความถกตองตามนยามปฏบตการ 4. ปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของคณะกรรมการทปรกษาปรญญานพนธ 5. นาเครองมอทผานการปรบปรงแกไข แลวไปทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) โดยผ เชยวชาญจานวน 5 คน

57

6. นาขอมลทไดจากผ เชยวชาญมาหาคาความสอดคลอง (IOC) โดยคดเลอกขอคาถามทมคาดชนความสอดคลองมากกวาหรอเทากบ .50 ไว (สวมล ตรกานนท. 2551) โดยทกรายขอมคาอยระหวาง .06 ถง 1 ไดคาเฉลยของคาดชนความสอดคลองทงฉบบเทากบ .891 จงถอวา เครองมอผานเกณฑ 7. นาเครองมอทผานการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try out) กบนกทองเทยวชาวไทยทมคณสมบตเหมอนประชากรทใชในการศกษา จานวน 30 คน และทาการวเคราะหขอคาถามรายขอ (Item analysis) เพอหาคาอานาจจาแนกโดยการหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน ระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบสอบถาม (Item-total correlation) และไดคดเลอกขอคาถามทมคาสมประสทธสหสมพนธกบคะแนนรวมเปนบวกและมคาตงแต .20 ขนไป (สวมล ตรกานนท. 2551) โดยทกรายขอมคาอยระหวาง .25 ถง .91 จงถอวาเครองมอผานเกณฑคาอานาจจาแนก 8. นาเครองมอมาหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบวดดวยวธการหาคาความสอดคลองภายในดวยการวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟา ( Coefficient) ของครอนบาค ซงคาสมประสทธแอลฟาทดควรมคาตงแต .700 ขนไป (สวมล ตรกานนท. 2551) ผลคาแตละรายดานคอ ปจจยการตลาด ไดคาเทากบ .902 ปจจยประสบการณการทองเทยว ไดคาเทากบ .867 ปจจยดานความสะดวก และความปลอดภย ไดคาเทากบ .838 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ไดคาเทากบ .907 และ คาสมประสทธแอลฟาทงฉบบเทากบ .961 จงถอวาเครองมอผานเกณฑคาความเชอมน การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามระหวางเดอน มกราคม ถงกมภาพนธ พ.ศ. 2556 หลงจากเสรจสนการเกบรวบรวมขอมล ไดตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของแบบสอบถามกอนนาไปวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลและสถตทใช 1. ใชโปรแกรมสาเรจรปสาหรบการวจยทางสงคมศาสตรในการวเคราะหคาสถต ไดแก การวเคราะหคณภาพเครองมอ การวเคราะหขอมลเบองตนของกลมตวอยางและตวแปรทใชในการศกษา ไดแก คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร โดยวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product-moment correlation coefficient) เพอใชเปนขอมลพนฐานการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเพอการทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

58

2. การตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของขอคาถามทใชในมาตรวดตวแปรทเปนตวแปรแบบตอเนองดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยทดสอบวา แตละขอคาถามของแตละมาตรวดตวแปร มความสมพนธกนเพยงพอทจะทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis : CFA) ดวยสถตทดสอบ KMO โดยคา Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy (MSA) อยระหวาง 0 ถง 1 และ Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต (p – value < .05) จากนนจงวเคราะหคานาหนกองคประกอบของขอคาถาม (Factor Loading) ของมาตรวดตวแปร โดย คม และ มลเลอร (Kim; & Mueller. 1985) ไดเสนอวา ควรใชตวแปรเฉพาะทมคานาหนกองคประกอบตงแต .30 ขนไป นอกจากน เดยแมนโทเปาโลส และ ซกเกาว (Diamantopoulos; & Siguaw. 2000) ยงเสนอวาตวแปรทใช ควรมนยสาคญทางสถต (t-value > 1.96) 3. การวเคราะหตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวาง เพอการทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองกบขอมลเชงประจกษ และการคานวณขนาดอทธพลทางตรงและทางออมของปจจยใชโปรแกรมลสเรล โดยผวจยดาเนนการตามขนตอน ดงน (Hair; et al. 2010; สวมล ตรกานนท. 2553; สภมาส องศโชต; สมถวล วจตรวรรณา; และ รชนกล ภญโญภานวฒน. 2552) 3.1 การกาหนดขอมลจาเพาะของแบบจาลอง (Specification of the model) ผวจยสนใจศกษาวา ตวแปรสาเหตตวใดบางทสงผลโดยตรงและโดยออมตอขอจากดของการใชเวลาวางเพอการทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยผวจยไดใชรปแบบการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธโครงสรางเชง โดยมขอตกลงเบองตนของแบบจาลองวา ความสมพนธตองเปนความสมพนธทางเดยว (Recursive) ระหวางตวแปรภายนอก (Exogenous variable) และตวแปรภายใน (Endogenous variable) 3.2 การระบความเปนไปไดคาเดยวของแบบจาลอง (Identification of the model) ผวจยใชการพจารณาลกษณะเฉพาะของแบบจาลองดวยคา df นนคอ คา df ตองมากกวา 0 จงจะแสดงวาจานวนทรคามากกวาจานวนทไมรคา 3.3 ตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลอง (Goodness of fit measures) เพอศกษาภาพรวมของแบบจาลองวา กลมกลนกบขอมลเชงประจกษเพยงใด ผวจยใชคาสถตในการตรวจสอบแบบจาลอง ซงในแบบจาลองสมการโครงสราง มดชนวดความกลมกลนอย 3 ชด 3.3.1 ชดดชนวดความกลมกลนเชงสมบรณ (Absolute fit indices) ประกอบดวย คาไค-สแควร (Chi-Square Statistics : 2 ) คามาตรฐานรากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอน (Standardized Root Mean Square Residual : SRMR) และคารากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอน

59

กาลงสองของการประมาณคา (Root Mean Square Residual errer of approximation : RMSEA) และคาดชนวดระดบความกลมกลนของแบบจาลอง (Goodness of Fit Index : GFI) ซงในแตละคามรายละเอยดดงน 3.3.1.1 คาไค-สแควร (Chi-Square Statistics : 2 ) เปนดชนทใชแพรหลายในการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลองกบขอมลเชงประจกษโดยภาพรวมถาคาไค-สแควร มนยสาคญแสดงวา แบบจาลองกบขอมลเชงประจกษไมสอดคลองกลมกลนกน คาไค-สแควรทแสดงความกลมกลนอยระหวางมากกวา .05 นอยกวาหรอเทากบ 1.00 สวนคาทยอมรบไดคออยระหวางมากกวา .01 นอยกวาหรอเทากบ .05 นอกจากนนคาไค-สแควร ยงขนกบขนาดของกลมตวอยาง กลมตวอยางยงใหญ คาไค-สแควร จะยงสงมากจนอาจทาใหสรปผลไดไมถกตอง ดงนนจงแกไขโดยการพจารณาคา df/2 ซงเปนดชนความสอดคลองในชด Parsimony fit Indices 3.3.1.2 คามาตรฐานรากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอน (Standardized Root Mean Square Residual : SRMR) เปนดชนวดความคลาดเคลอนเฉลยของขอมลจากกลมตวอยาง ซงถาคา SRMR เกน l4.0l แสดงวา แบบจาลองไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยคา SRMR ควรมคานอยกวา .05 จงจะสรปไดวา แบบจาลอง มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ 3.3.1.3 คารากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอนกาลงสองของการประมาณคา (Root Mean Square Residual error of approximation : RMSEA) เปนการวดความแตกตางตอหนวยขององศาความเปนอสระ (Discrepancy per degrees of freedom) โดย บราวน และ คเดค เสนอใหอานคา RMSEA ท .05 แสดงวา มความกลมกลนมาก ถาคาทสงขนถง .08 แสดงวา เกดความคลาดเคลอนขนในการประมาณคาประชากร สวนเดยแมนโทเปาโลส และ ซกเกาว เสนอวาคา RMSEA ทดมาก ควรมคานอยกวา .05 คาระหวาง .05 -.08 หมายถง แบบจาลองคอนขางกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอยอมรบได และคาระหวาง .08 -.10 หมายถง แบบจาลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษเลกนอย สวนคาทมากกวา .10 แสดงวา แบบจาลองยงไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ 3.3.1.4 ดชนวดระดบความกลมกลนของแบบจาลอง (Goodness of Fit Index : GFI) เปนการวดปรมาณความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมทอธบายไดดวยแบบจาลองทงนโดยทวไปคา GFI มคาระหวาง 0 ถง 1 คา GFI ตงแต .90 แสดงวา แบบจาลองมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษแบบยอมรบได แตจะใหมความเชอมนในความกลมกลนทดควรใชท .95 ถง 1 3.3.2 ชด Incremental fit indices ประกอบดวย คา NFI (Normal Fit Index) คา CFI (Comparative Fit Index) และคา TLI หรอ คา NNFI (Tucker Lewis Index or Non Normed Fit Index) ซงในแตละคามรายละเอยด ดงน

60

3.3.2.1 คา NFI (Normal Fit Index) เปนดชนทพฒนาขนโดย เบนทเลอร และโบเนท ซงคา NFI มคาระหวาง 0 ถง 1 ทงนคา NFI มคาเขาใกล 1 จะบอกถงความกลมกลนของขอมลกบแบบจาลองมากขนเทานน และถามคาเทากบ 1 แสดงวา แบบจาลองมความกลมกลนโดยสมบรณ 3.3.2.2 คา CFI (Comparative Fit Index) เปนดชนทปรบปรงมาจาก NFI ของเบนทเลอร และ โบเนท โดยคา CFI มคาอยระหวาง 0 ถง 1 ความซบซอนของแบบจาลองไมมผลตอดชนน เมอดชนนมคาตงแต .90 ขนไป แสดงใหเหนถงความกลมกลนของแบบจาลองและถาดชนนมคาตากวา .90 แสดงวาแบบจาลองไมมความกลมกลน 3.3.2.3 คา TLI หรอ คา NNFI (Tucker Lewis Index or Non Normed Fit Index) เปนดชนของทคเคอร เลวส โบเนท และ เบนทเลอร ดชนตวนสรางขน เพอลดปญหาเกยวกบคาเฉลยของการแจกแจงกลมตวอยาง (Sampling Distribution) คา NNFI จะมคาระหวาง 0 ถง 1 แบบจาลองจะมความสอดคลองดทสดเมอ NNFI มคาเทากบ 1 3.3.3 ชด Parsimony fit indices ประกอบดวย คาความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted Goodness of Fit Index : AGFI) คา PNFI (Parsimony Nor med Fit Index) และคา df/2 3.3.3.1 คาความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted Goodness of Fit Index : AGFI) เปนคาทคานวณจากคา GFI แตจะพจารณาถงจานวนตวแปรทวดได และขนาดของกลมตวอยาง ทงน คา AGFI มคาอยระหวาง 0 ถง 1 และถาคา AGFI มคาตงแต .90 ขนไป แสดงวา แบบจาลองมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ 3.3.3.2 คา PNFI (Parsimony Normed Fit Index) เปนคาทแสดงถงปรมาณความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมทอธบายไดดวยแบบจาลองทปรบแกดวยความซบซอนของแบบจาลอง ซงคา PNFI ควรมคาระหวาง 0 ถง 1 โดยคาทแสดงความกลมกลนทดคอคาทเปน 1 3.3.3.3 การพจารณาคา df/2 สาหรบคาทแสดงความกลมกลน ควรมคานอยกวาหรอเทากบ 2.00 และคาทมคามากกวา 2 แตนอยกวา 3.00 ถอเปนคาทยอมรบได ดงนนผวจยจงใชเกณฑในการตรวจสอบความกลมกลนระหวางแบบจาลองทผวจยพฒนาขน กบขอมลเชงประจกษ สรปไดตามตาราง 1

61

ตาราง 1 สรปเกณฑทใชในการตรวจสอบความกลมกลน

ดชนความกลมกลน คาทแสดงความกลมกลน คาทยอมรบไดวา มความกลมกลน

1. Absolute fit indices

2 00.105. p 05.01. p SRMR 05.0 SRMR 05.0 SRMR RMSEA 05.0 RMSEA 08.05. SRMR GFI 00.195. GFI 95.90. GFI 2. Incremental fit indices NFI 00.195. NFI 95.90. NFI CFI 00.197. CFI 97.95. CFI TLI (NNFI) 00.197. NFI 97.95. NNFI 3. Parsimony fit indices AGFI 00.190. AGFI 90.85. AGFI PNFI มคาตงแต 0 - 1 -

df/2 2/0 2 df 3/2 2 df

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง มความมงหมายของการวจย เพอศกษาปจจยและพฒนาแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง ตอนท 2 การวเคราะหสถตพนฐานของตวแปร ตอนท 3 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรททาการศกษาในแบบ จาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ตอนท 4 การวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน ดงน 4.1 ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองตามสมมตฐาน 4.2 ผลการวเคราะหแบบจาลองความความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทปรบแก สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลในการวจยครงน ผวจยไดกาหนดสญลกษณและอกษรยอสาคญทใชในการแปลผล ดงน n แทน จานวนคนในกลม M แทน คาเฉลย SD แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน %CV แทน คาสมประสทธการกระจาย Min แทน คาตาสด Max แทน คาสงสด Sk แทน คาความเบ (Skewness) Ku แทน คาความโดง (Kurtosis) SE แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน

63

TE แทน อทธพลรวม IE แทน อทธพลทางออม DE แทน อทธพลทางตรง

2 แทน คาสถตไค-สแควร p แทน คาความนาจะเปนทางสถต df แทน องศาอสระ GFI แทน ดชนวดความกลมกลน AGFI แทน ดชนวดความกลมกลนปรบแกแลว RMSEA แทน ดชนความกลมกลนในการประมาณคาพารามเตอร SRMR แทน ดชนรากมาตรฐานคาเฉลยกาลงสองของสวนทเหลอ CN แทน ดชนความพอเพยงของกลมตวอยาง CFI แทน ดชนวดระดบความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ

NFI แทน ดชนวดระดบความกลมกลนเชงสมพทธแบบ Normed Fit TLI แทน ดชนวดระดบความกลมกลนเชงสมพทธแบบ Non-Normed Fit PNFI แทน ดชนวดระดบความกลมกลนเชงสมพทธ ** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 * แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 status แทน สถานภาพทางครอบครว Income แทน รายไดเฉลยตอเดอน time แทน ระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยว market แทน ปจจยการตลาด exper แทน ปจจยประสบการณการทองเทยว safety แทน ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย onway แทน ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ตอนท 1 การวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไป จานวน 690 คน ทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยว ทงในและหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครงเคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบ

64

บรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน

ตาราง 2 จานวนและรอยละของนกทองเทยวชาวไทยทเปนกลมตวอยาง

ขอมล จานวน (คน) รอยละ

เพศ ชาย 285 41.30 หญง 405 58.70

รวม 690 100.00

สถานภาพทางครอบครว โสด 492 71.30 สมรส 198 28.70

รวม 690 100.00

อาย 21 – 30 ป 384 55.70 31 – 40 ป 213 30.90 41 – 50 ป 61 8.80 51 – 60 ป 30 4.30 มากกวา 60 ป 2 .30

รวม 690 100.00

65

ตาราง 2 (ตอ)

ขอมล จานวน (คน) รอยละ

ระดบการศกษา ตากวาระดบปรญญาตร 32 4.60 ปรญญาตรหรอเทยบเทา 539 78.10 สงกวาปรญญาตร 119 17.20

รวม 690 100.00

อาชพ นสต/นกศกษา 57 8.30 ขาราชการ 79 11.40 พนกงานรฐวสาหกจ 95 13.80 พนกงานบรษทเอกชน 358 51.90 ธรกจ/ประกอบอาชพสวนตว 52 7.50 พอบาน/แมบาน 14 2.00 อาชพอนๆ 35 5.10

รวม 690 100.00

รายไดเฉลยตอเดอน ตากวา 10,000 บาท 55 8.00 10,000 – 15,000 บาท 167 24.20 15,001 – 20,000 บาท 197 28.60 20,001 – 25,000 บาท 122 17.70 มากกวา 25,000 บาท 149 21.60

รวม 690 100.00

66

ตาราง 2 (ตอ)

ขอมล จานวน (คน) รอยละ

ระยะเวลาในการพกผอน 3 – 4 น 514 74.50 5 – 6 วน 119 17.20 มากกวา 6 วน 57 8.30

รวม 690 100.00

จากตาราง 2 พบวา นกทองเทยวชาวไทยสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยมจานวน 405 คน คดเปนรอยละ 58.70 สวนเพศชาย มจานวน 285 คน คดเปนรอยละ 41.30 สถานภาพทางครอบครวของนกทองเทยวชาวไทย สวนใหญเปนโสดมากกวาสมรส โดยมจานวน 492 คน คดเปนรอยละ 71.30 สวนสมรสแลวมจานวน 198 คน คดเปนรอยละ 28.70 อายของนกทองเทยวชาวไทยสวนใหญอยในชวงอาย 21 ถง 30 ป มจานวน 384 คน คดเปนรอยละ 55.70 สวนชวงอาย 31 ถง 40 ป มจานวน 213 คน คดเปนรอยละ 30.90 ชวงอาย 41 ถง 50 ป มจานวน 61 คน คดเปนรอยละ 8.80 ชวงอาย 51 ถง 60 ป มจานวน 30 คน คดเปนรอยละ 4.30 และอายมากกวา 60 ปมเพยงจานวน 2 คน คดเปนรอยละ .30 ระดบการศกษาของนกทองเทยวชาวไทยสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาตรมจานวน 539 คน คดเปนรอยละ 78.10 สวนระดบสงกวาปรญญาตรมจานวน 119 คน คดเปนรอยละ 17.20 และระดบตากวาปรญญาตรมเพยงจานวน 32 คน คดเปนรอยละ 4.60 อาชพของนกทองเทยวชาวไทยสวนใหญประกอบอาชพดวยการทางานกบบรษทเอกชน มจานวน 358 คน คดเปนรอยละ 51.90 สวนทางานเปนพนกงานรฐวสาหกจ มจานวน 95 คน คดเปน รอยละ 13.80 เปนขาราชการ มจานวน 79 คน คดเปนรอยละ 11.40 เปนนสต นกศกษา มจานวน 57 คน คดเปนรอยละ 8.30 ประกอบอาชพสวนตว จานวน 52 คน คดเปนรอยละ 7.50 ประกอบอาชพอนๆ มจานวน 35 คน คดเปนรอยละ 5.10และเปนพอบานหรอแมบาน มจานวน 14 คน คดเปนรอยละ 2.00 รายไดเฉลยตอเดอนของนกทองเทยวชาวไทยสวนใหญมรายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท จานวน 197 คน คดเปนรอยละ 28.60 สวนรายไดระหวาง 10,001 ถง 15,000 บาท มจานวน 167 คน คดเปนรอยละ 24.20 รายไดมากกวา 20,000 บาทขนไป มจานวน 149 คน คดเปนรอยละ 21.60 รายได

67

ระหวาง 20,001 – 25,000 บาท มจานวน 122 คน คดเปนรอยละ 17.70 และรายไดตากวา 10,000 บาท มจานวน 55 คน คดเปนรอยละ 8.00 สาหรบระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยวของนกทองเทยวชาวไทยสวนใหญอยชวงระหวาง 3 ถง 4 วน จานวน 514 คน คดเปนรอยละ 74.50 สวนชวงระหวาง 5 ถง 6 วน จานวน 119 คน คดเปนรอยละ 17.20 และ 6 วนขนไป จานวน 57 คน คดเปนรอยละ 8.30 ตอนท 2 การวเคราะหสถตพนฐานของตวแปร การศกษาคาสถตพนฐานของตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ผวจยไดทาการศกษาโดยการคานวณคาเฉลย (M) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คารอยละของสมประสทธการกระจาย

(%CV) คาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) คาสถตทดสอบไค-สแควร (2) และคา p-value ของสถต

ทดสอบไค-สแควร (2) โดยผวจยไดแปลงคาตวแปรใหกลายเปนคาคะแนนแบบปกต (Normal Score) แลวทดสอบวาตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองโครงสรางความสมพนธมการแจกแจงเปนแบบโคงปกตหรอไม โดยพจารณาจากผลการทดสอบนยสาคญทางสถตของทงคาความเบและความโดง ถาไมมนยสาคญทางสถตแสดงวาตวแปรมการแจกแจงเปนโคงปกต ซงผลการวเคราะหแสดงในตาราง 2 และการคานวณคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทใชในการศกษา แสดงในตาราง 3

ตาราง 3 ผลการตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) ของตวแปรททาการศกษาในแบบ จาลองความสมพนธเชงสาเหต โดยการศกษาคาเฉลย (M) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) คารอยละ ของสมประสทธการกระจาย (%CV) คาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) และคา p-value ของความเบ และความโดงในกลมรวม (n = 690)

ตวแปร M SD %CV Sk Ku Skewness & Kurtosis

p - value

สถานภาพทางครอบครว 1.28 0.45 35.16 8.75 -16.25 .000 รายไดเฉลยตอเดอน 3.20 1.24 38.75 -1.35 -6.75 .000 ระยะเวลาในการพกผอน 1.33 0.62 46.62 11.56 1.69 .000 ปจจยการตลาด 3.74 0.47 12.57 -.07 -0.20 .976 ปจจยประสบการณการทองเทยว 3.72 0.52 13.98 -.03 -0.04 .999 ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย 4.07 0.55 13.51 -.22 -0.49 .861 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 3.81 0.57 14.96 -.17 -0.36 .922

68

ตาราง 3 เมอทาการตรวจสอบการแจกแจงของตวแปร ซงผวจยไดแปลงคาตวแปรใหกลายเปนคาคะแนนแบบปกต (Normal Score) แลวจงนาไปทดสอบวาตวแปรเหลานน มการแจกแจงเปนโคงปกตหรอไม โดยการศกษาจากคาเฉลย (M) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) คารอยละของสมประสทธการกระจาย (%CV) คาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) และพจารณาจากผลการทดสอบนยสาคญทางสถตของ ทงคาความเบและความโดง ถาไมมนยสาคญทางสถตแสดงวาตวแปรมการแจกแจงเปนโคงปกต ผลการทดสอบปรากฏวา ตวแปรททาการศกษาสวนใหญมไมมนยสาคญทางสถต (p – value ของ Skewness; & Kurtosis > .05) ซงแสดงวา ตวแปรททาการศกษาสวนใหญมการแจกแจงเปนโคงปกต แตอยางไรกตามพบวา มตวแปรบางตว ไดแก สถานภาพทางครอบครว รายไดเฉลยตอเดอน และระยะเวลาในการพกผอนมนยสาคญทางสถต (p – value ของ Skewness & Kurtosis > .05) ซงแสดงวามการแจกแจงไมเปนโคงปกต ทงนอาจเปนเพราะวาตวแปรดงกลาวมระดบการวดเปนแบบนามบญญต (Nominal Scale) ผลการวเคราะหขอมลดงกลาว แสดงใหเหนวา ขอมลทนามาทาการศกษาในครงนสวนใหญเปนไปตามขอตกลงเบองตนของการแจกแจงแบบโคงปกต มเพยง 3 ตวแปรสงเกตทไมเปนไปตามขอตกลงเบองตนดงกลาว หลงจากทไดดาเนนการตรวจสอบการแจกแจงเปนโคงปกตของตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตแลว ผวจยจงไดทาการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรททาการศกษาดวย โดยใชการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสองตว (Bivariate Relationship) ดวยการคานวณคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) ผลการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรทศกษาแสดงในตาราง 4

69

ตาราง 4 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรทใชในการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต

ตวแปรสงเกต 1 2 3 4 5 6

1. สถานภาพทางครอบครว 1 2. รายไดเฉลยตอเดอน .233** 1 3. ระยะเวลาในการพกผอน .139** .230** 1 4. ปจจยการตลาด .068 .029 .052 1 5. ปจจยประสบการณการทองเทยว .054 .075* -.002 .613** 1 6. ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย .044 .141** .027 .488** .489** 1 7. ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว .093* .113** .055 .583** .636** .504**

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 4 ผลการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรทศกษา พบวา คาความสมพนธมคาระหวาง .075 ถง .636 โดยทตวแปรทมความสมพนธมากทสด ไดแก ปจจยประสบการณการทองเทยวกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว (r. = .636, p < .01) รองลงมาคอ ปจจยการตลาดกบประสบการณการทองเทยว (r. = .613, p < .01) และปจจยการตลาดกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว (r. = .583, p < .01) เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรไคลน (Kline. 2005: 56) ซงกลาววา ถาตวแปรมความสมพนธกนสงกวา .85 จะเกดปญหาภาวะรวมเสนตรง (Multicollinearity) ดงนนตวแปรทใชในการศกษานมคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรไมเกน .85 จงกลาวไดวา ตวแปรทศกษาไมมปญหาภาวะรวมเสนตรงเชงพห ตอนท 3 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ผวจยไดทาการตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของขอคาถามทใชในมาตรวดตวแปรทเปนตวแปรแบบตอเนอง ไดแก ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยการตลาด จานวน 12 ขอ ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณการทองเทยว จานวน 12 ขอ ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย จานวน 12 ขอ และขอคาถามในมาตรวดตวแปรขอจากดของการใชเวลาวางเดนทาง

70

ทองเทยว จานวน 10 ขอ ดวยเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis : CFA) ดวยโปรแกรม LISREL ทงนผวจยไดดาเนนการตรวจสอบคาอานาจจาแนกรายขอ (Discriminate Power) ของแตละมาตรวดตวแปรดวยเทคนค Corrected Total-Item Correlation โดยคดเลอกขอคาถามทมคาอานาจจาแนกรายขอนอยกวา .20 (r < .20) ออกไป ผลการตรวจสอบเบองตน พบวา ขอคาถามในแตละมาตรวดตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต มคาอานาจจาแนกผานเกณฑตามทกาหนดไว ยกเวนขอคาถามท 1 ในมาตรวดตวแปรปจจยการตลาดทมคาอานาจจาแนกรายขอเทากบ .169 และนอกจากน ยงไดทาการตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกตของขอคาถามในแตละมาตรวดตวแปร โดยไดแปลงคาใหเปนคาคะแนนแบบปกต (Normal Score) แลวนาไปทดสอบทดสอบนยสาคญทางสถตของทงคาความเบและความโดง ถาไมมนยสาคญทางสถตแสดงวา ขอคาถามมการแจกแจงเปนโคงปกต (p – value ของ Skewness; & Kurtosis > .05) ผลการทดสอบปรากฏวา ขอคาถามในแตละมาตรวดตวแปรททาการศกษา สวนใหญมนยสาคญทางสถต หรอมการแจกแจงไมเปนโคงปกต สาหรบขอคาถามทมการแจกแจงเปนโคงปกต (p – value ของ Skewness; & Kurtosis > .05) ไดแก ขอคาถามท 2,5,6,7,9,11 ของมาตรวดตวแปรปจจยการตลาด ขอคาถามท 1,5,7,10,11 ของมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณการทองเทยว ขอคาถามท 2 ของมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย และขอคาถามท 2,4 ของมาตรวดตวแปรขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง จากนนผวจยไดดาเนนการตรวจสอบความสมพนธระหวางขอคาถามแตละขอในแตละมาตรวดตวแปรดวยการคานวณคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) และทดสอบวา แตละขอคาถามของแตละมาตรวดตวแปรมความสมพนธกนเพยงพอทจะทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis : CFA) ดวยสถตทดสอบ KMO โดยคา Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy (MSA) อยระหวาง 0 ถง 1 และ

Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต (p – value < .05) ผลการวเคราะหพบวา 1. ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยการตลาด จานวน 11 ขอ มคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนอยระหวาง .090 – .476 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คาสถตทดสอบ KMO เทากบ .844 และคาสถตทดสอบ และ Bartlett's Test of Sphericity มคาเทากบ 1559.90 มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สถตดงกลาวแสดงใหเหนถงความเหมาะสมและความสมพนธของขอคาถามทสามารถใชในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรดงกลาวทระดบดมาก เพราะ คา KMO มคาสงและคาสถต Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต 2. ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณการทองเทยว จานวน 12 ขอ มคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนอยระหวาง .109 – .579 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คาสถตทดสอบ

71

KMO เทากบ .865 และคาสถตทดสอบ และ Bartlett's Test of Sphericity มคาเทากบ 2217.24 มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สถตดงกลาวแสดงใหเหนถงความเหมาะสมและความสมพนธของขอคาถามทสามารถใชในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรดงกลาวทระดบดมาก เพราะ คา KMO มคาสงและคาสถต Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต 3. ขอคาถามในมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย จานวน 12 ขอ มคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนอยระหวาง .203 – .746 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คาสถตทดสอบ KMO เทากบ .911 และคาสถตทดสอบ และ Bartlett's Test of Sphericity มคาเทากบ 3909.63 มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สถตดงกลาวแสดงใหเหนถงความเหมาะสมและความสมพนธของขอคาถามทสามารถใชในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรดงกลาวทระดบดมาก เพราะคา KMO มคาสงและคาสถต Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต 4. ขอคาถามในมาตรวดตวแปรขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว จานวน 10 ขอ มคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนอยระหวาง .237 – .523 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คาสถตทดสอบ KMO เทากบ .886 และคาสถตทดสอบ และ Bartlett's Test of Sphericity มคาเทากบ 2091.40 มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สถตดงกลาวแสดงใหเหนถงความเหมาะสมและความสมพนธของขอคาถามทสามารถใชในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรดงกลาวทระดบดมาก เพราะ คา KMO มคาสงและคาสถต Bartlett's Test of Sphericity มนยสาคญทางสถต เมอไดทาการตรวจสอบขอตกลงเบองตนดงกลาวของการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามแตละขอกบมาตรวดตวแปรททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต ผวจยจงวเคราะหคานาหนกองคประกอบของขอคาถาม (Factor Loading) ของมาตรวดตวแปร โดย คม และ มลเลอร (Kim; & Mueller. 1985) ไดเสนอวา ควรใชตวแปรเฉพาะทมคานาหนกองคประกอบตงแต 0.30 ขนไป นอกจากน เดยแมนโทเปาโลส และ ซกเกาว (Diamantopoulos; & Siguaw. 2000) ยงเสนอวาตวแปรทใชควรมนยสาคญทางสถต (t-value > 1.96) ผลการวเคราะหขอมล มดงน

72

ตาราง 5 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยการตลาดททา การศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต

มาตรวดตวแปรปจจยการตลาด นาหนกองคประกอบ (Factor Loading) t-value S.E. R2

ขอคาถามท 2 .44 10.28 .81 .19 ขอคาถามท 3 .41 9.49 .84 .16 ขอคาถามท 4 .48 11.44 .77 .23 ขอคาถามท 5 .47 11.23 .77 .23 ขอคาถามท 6 .57 13.88 .68 .32 ขอคาถามท 7 .53 12.59 .72 .28 ขอคาถามท 8 .49 11.84 .76 .24 ขอคาถามท 9 .54 13.10 .71 .29 ขอคาถามท 10 .50 12.01 .75 .25 ขอคาถามท 11 .59 14.56 .65 .35 ขอคาถามท 12 .42 9.63 .83 .17

2 = 88.03, df=37 (p= .00), SRMR = .038, RMSEA = .045, GFI = .98, NFI = .97, CFI = .98, TLI = .97,

AGFI = .96, PNFI = .65, 2 / df = 2.37

จากตาราง 5 พบวา แบบจาลองการวดปจจยการตลาด มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 88.03, df = 37 (p = .00), SRMR = .038, RMSEA = .045, GFI = .98,

NFI = .97, CFI = .98, TLI = .97, AGFI = .96, PNFI = .65, 2 / df = 2.37 ขอคาถามท 2 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .41 – 59 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมน โดยพจารณาจากคา R2 มคาอยระหวาง .16 – .35 เมอพจารณาเกณฑแบบจาลองการวดพบวาอยในคาทแสดงความสอดคลองและคาทยอมรบไดวามความสอดคลอง ดงนน มาตรวดตวแปรปจจยการตลาด จงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตได

73

ตาราง 6 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจย ประสบการณ การทองเทยวททาการศกษาในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต มาตรวดตวแปรปจจยประสบการณ

การทองเทยว นาหนกองคประกอบ (Factor Loading)

t-value S.E. R2

ขอคาถามท 1 .38 9.17 .86 .14 ขอคาถามท 2 .53 13.45 .72 .28 ขอคาถามท 3 .47 11.78 .78 .22 ขอคาถามท 4 .49 12.52 .76 .24 ขอคาถามท 5 .56 14.70 .68 .32 ขอคาถามท 6 .48 13.03 .77 .23 ขอคาถามท 7 .69 18.63 .53 .47 ขอคาถามท 8 .58 14.83 .67 .33 ขอคาถามท 9 .55 13.63 .70 .30 ขอคาถามท 10 .56 14.33 .69 .31 ขอคาถามท 11 .53 13.26 .72 .28 ขอคาถามท 12 .53 13.32 .72 .28

2 = 87.76, df = 42 (p= .00005), SRMR = .033, RMSEA = .040, GFI = .98, NFI = .98, CFI = .99,

TLI = .98, AGFI = .96, PNFI = .62, 2 / df = 2.08

จากตาราง 6 พบวา แบบจาลองการวดปจจยประสบการณการทองเทยว มความกลมกลนกบ

ขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 87.76, df = 42 (p = .00005), SRMR = .033,

RMSEA = .040, GFI = .98, NFI = .98, CFI = .99, TLI = .98, AGFI = .96, PNFI = .62, 2 / df = 2.08 ขอคาถามท 1 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .38 – .69 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมนโดยพจารณาจากคา R2 มคาอยระหวาง .14 – .47 เมอพจารณาเกณฑแบบจาลองการวดพบวาอยในคาทแสดงความสอดคลองและคา ทยอมรบไดวา มความสอดคลอง ดงนนมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณการทองเทยวจงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตได

74

ตาราง 7 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวก และความปลอดภย

มาตรวดตวแปรปจจยดาน ความสะดวกและความปลอดภย

นาหนกองคประกอบ (Factor Loading)

t-value S.E. R2

ขอคาถามท 1 .61 15.54 .63 .37 ขอคาถามท 2 .54 13.89 .71 .29 ขอคาถามท 3 .73 20.44 .46 .54 ขอคาถามท 4 .58 15.00 .67 .33 ขอคาถามท 5 .62 16.57 .61 .39 ขอคาถามท 6 .63 16.58 .60 .40 ขอคาถามท 7 .68 18.35 .54 .46 ขอคาถามท 8 .56 14.57 .68 .32 ขอคาถามท 9 .63 16.66 .61 .39 ขอคาถามท 10 .62 16.40 .61 .39 ขอคาถามท 11 .64 17.07 .59 .41 ขอคาถามท 12 .57 14.92 .67 .33

2 = 92.77, df=37 (p= .00005), SRMR = .035, RMSEA = .047, GFI = .98, NFI = .99,

CFI = .99, TLI = .99, AGFI = .95, PNFI = .55, 2 / df = 2.50

จากตาราง 7 พบวา แบบจาลองการวดปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยมความกลมกลน

กบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 92.77, df = 37 (p = .00005), SRMR = .035,

RMSEA = .047, GFI = .98, NFI = .99, CFI = .99, TLI = .99, AGFI = .95, PNFI = .55, 2 / df = 2.50 ขอคาถามท 1 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .54 – 73 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมนโดยพจารณาจากคา R2 มคาอยระหวาง .29 – .54 เมอพจารณาเกณฑแบบจาลองการวดพบวา อยในคาทแสดงความสอดคลองและคาทยอมรบไดวา มความสอดคลอง ดงนนมาตรวดตวแปรปจจย ดานความสะดวกและความปลอดภย จงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตได

75

ตาราง 8 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรขอจากดของการใชเวลาวาง เดนทางทองเทยว

มาตรวดตวแปรขอจากด การใชเวาวางเดนทางทองเทยว

นาหนกองคประกอบ (Factor Loading)

t-value S.E. R2

ขอคาถามท 1 .50 15.54 .75 .25 ขอคาถามท 2 .62 13.89 .61 .39 ขอคาถามท 3 .53 20.44 .72 .28 ขอคาถามท 4 .48 15.00 .77 .23 ขอคาถามท 5 .67 16.57 .55 .45 ขอคาถามท 6 .69 16.58 .53 .47 ขอคาถามท 7 .72 18.35 .49 .51 ขอคาถามท 8 .70 14.57 .51 .49 ขอคาถามท 9 .53 16.66 .72 .28 ขอคาถามท 10 .54 16.40 .71 .29

2 = 92.77, df = 37 (p = .00005), SRMR = .035, RMSEA = .047, GFI = .98, NFI = .99, CFI = .99,

TLI = .99, AGFI = .95, PNFI = .55, 2 / df = 2.50

จากตาราง 8 พบวา แบบจาลองการวดขอจากดการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวมความกลมกลน

กบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 64.36, df = 31 (p = .00040), SRMR = .027,

RMSEA = .040, GFI = .98, NFI = .99, CFI = .99, TLI = .99, AGFI = .97, PNFI = .68, 2 / df = 2.07 ขอคาถามท 1 – 10 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .48 – 72 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมนโดยพจารณาจากคา R2 มคาอยระหวาง .23 – .51 เมอพจารณาเกณฑแบบจาลองการวดพบวาอยในคาทแสดงความสอดคลองและคา ทยอมรบไดวามความสอดคลอง ดงนนมาตรวดตวแปรขอจากดการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวจงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตได

76

ตอนท 4 การวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลครงน ผวจยแบงการนาเสนอออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 4.1 ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามสมมตฐานการวจย(Hypothesis Model) และสวนท 4.2 ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตทปรบแก (Adjust Model) 4.1 ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองตามสมมตฐาน ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) เปนการตรวจสอบวาแบบจาลองทไดพฒนาขนมาจากรากฐานทางทฤษฏ มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอไม ทงน หากพบวา แบบจาลองดงกลาวยงไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ หรอยงมความไมสมเหตสมผล มเสนทางความสมพนธทไมมนยสาคญทางสถตในแบบจาลอง ผวจยกจะตองดาเนนการปรบแกแบบจาลองใหมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ หรอมความสมเหตสมผลมากขน โดยพจารณาจากการรายงานคาดชนการปรบแก (Modification Index) และคานงถงความเหมาะสมและความเปนไปไดในเชงแนวคดและทฤษฏ ตลอดจนผลงานวจยทเกยวของและความเปนไปไดในการอภปรายผลการวจยจากการปรบแกแบบจาลองดวย ผลการวเคราะหมรายละเอยดดงน ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลองตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษ พบวา

คาดชนวดความสอดคลองกลม Absolute fit indices พบวา คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ .47, df = 1 (p = .49207), SRMR = .0041, RMSEA = .00, GFI = .1 ดชนวดความสอดคลองกลม Incremental fit indices พบวา NFI = 1.00, CFI = 1.00 และ TLI = 1.00 และดชนวดความสอดคลองกลม Parsimony fit indices พบวา AGFI = .99, PNFI = .048 เมอพจารณาถงคาดชนวดความกลมกลนเหลานกบเกณฑทบงบอกวา แบบจาลอง มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ พบวา แบบจาลองตามสมมตฐาน มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด แตกพบวา แบบจาลองตามสมมตฐานดงกลาว ยงไมมความสมเหตสมผล เนองจากในแบบจาลองดงกลาวมเสนทางทไมมนยสาคญทางสถต (P >.05) ซงผวจยจะตองดาเนนการปรบแกแบบจาลอง (Adjust Model) ตอไป แตอยางไรกตาม ผวจยไดรายงานผลการวเคราะหขอมลของแบบจาลองตามสมมตฐาน ตามตาราง 9 และภาพประกอบ 8

77

ตาราง 9 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม อทธพลรวมของแบบจาลอง ตามสมมตฐาน

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

R2

ความสมพนธ สถานภาพ รายได ระยะเวลา การตลาด

ประสบการณ การทองเทยว

ความสะดวกและความปลอดภย

DE -.03 .12* .29* .29* IE

ความสะดวกและความปลอดภย .30

TE -.03 .12* .29* .29* - DE .04 .03 .03 .26* .38* .19* IE -.01 .02* .06* .06* -

ขอจากดของ การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

.50 TE .03 .06* .03 .31* .44* .19*

2 = .47, df=1 (p= .49207), SRMR = .0041, RMSEA = .00, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = 1.00, AGFI = .99, PNFI = .048

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 9 พบวา แบบจาลองตามสมมตฐานมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด โดย

พจารณาจากคาสถตทดสอบ ไดแก 2 = .47, df = 1 (p = .49207), SRMR = .0041, RMSEA = .00, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = 1.00, AGFI = .99, PNFI = .048 เมอพจารณาเสนทางความสมพนธในแบบจาลองความสมพนธ พบวา (ดภาพประกอบ 8) 1. ตวแปรทสงผลทางตรงตอขอจากดดานความสะดวกและความปลอดภย ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .12, .29 และ .29 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. ตวแปรทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .26, .38 และ .19 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. ตวแปรทสงผลทางออมตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว โดยสงผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .02, .06 และ .06 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

78

เสนทางความสมพนธทไมมนยสาคญทางสถต

4. ตวแปรสถานภาพทางครอบครว รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด และปจจยประสบการณการทองเทยวสามารถรวมกนทานายปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ไดรอยละ 30 5. ตวแปรสถานภาพทางครอบครว รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยว ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว และปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย สามารถรวมกนทานายขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดรอยละ 50

แตอยางไรกตามแบบจาลองความสมพนธ ตามสมมตฐานดงกลาว ถงแมวา จะมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบดกตาม แตกยงพบวา ตวแปร สถานภาพทางครอบครว และระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยว ไมไดมความสมพนธกบตวแปรอนๆ ในแบบจาลองเลย ซงสงผลใหผวจยตองดาเนนการปรบแกแบบจาลองตอไป

2 = .47, df = 1 (p = .49207), SRMR = .0041, RMSEA = .00, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = 1.00, AGFI = .99, PNFI = .048

ภาพประกอบ 9 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามสมมตฐาน

หมายเหต * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

.19*

.38*

.26*

.03

.04

.03

.29*

.29*

.12*

-.03

สถานภาพทางครอบครว

รายไดเฉลยตอเดอน

ระยะเวลาในการพกผอน

ปจจยการตลาด

ปจจยประสบการณ การทองเทยว

ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

R2 = .30

R2 = .50

79

4.2 ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทปรบแก (Adjust Model) ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามสมมตฐานถงแมวามความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด แตเมอพจารณาถงเสนทางความสมพนธในแบบจาลองตามสมมตฐานแลวกพบวา มอย 2 ตวแปร ไดแก สถานภาพทางครอบครว และระยะเวลาในการพกผอนทไมไดมความเกยวของกบตวแปรอน ๆในแบบจาลองเลย สงผลใหผวจยไดดาเนนการปรบแกแบบจาลองตามสมมตฐานโดยดาเนนการดงน 1. ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของสถานภาพทางครอบครว ทสงทางตรงตอปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยออก 2. ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของสถานภาพทางครอบครว ทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองออก 3. ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของรายไดเฉลยตอเดอน ทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองออก 4. ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยวทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองออก ผลการปรบแกพบวา แบบจาลองความสมพนธปรบแกกยงคงมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด เชนเดยวกบแบบจาลองสมมตฐาน โดยพบวา คาดชนวดความสอดคลองกลม

Absolute fit indices พบวา คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = .1 ดชนวดความสอดคลองกลม Incremental fit indices พบวา NFI = 1.00, CFI = 1.00 และ TLI = .98 และดชนวดความสอดคลองกลม Parsimony fit Indices พบวา AGFI = .97, PNFI = .100 ผวจยไดรายงานผลการวเคราะหขอมลของแบบจาลองปรบแก (Adjust Model) ตามตาราง 10 และภาพประกอบ 9

80

ตาราง 10 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม อทธพลรวมของแบบจาลอง ปรบแก (Adjust Model)

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

R2

ความสมพนธ รายได การตลาด ประสบการณ การทองเทยว

ความสะดวก และความปลอดภย

DE .12* .29* .29* IE

สะดวกและ ความปลอดภย .30

TE .12* .29* .29* DE .26* .38* .20* IE .02* .06* .06*

ขอจากดของ การใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

.47 TE .02* .31* .44* .20*

2 = 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = .98, AGFI = .97, PNFI = .100

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 10 พบวา แบบจาลองตามสมมตฐาน มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด

โดยพจารณาจากคาสถตทดสอบ ไดแก 2 = 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = .98, AGFI = .97, PNFI = .100 เมอพจารณาเสนทางความสมพนธในแบบจาลองความสมพนธพบวา (ดภาพประกอบ 9) 1. ตวแปรทสงผลทางตรงตอขอจากดดานความสะดวกและความปลอดภย ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .12, .29 และ .29 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. ตวแปรทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .26, .38 และ .20 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. ตวแปรทสงผลทางออมตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว โดยสงผานปจจย

81

ดานความสะดวกและความปลอดภย มคาสมประสทธอทธพลเทากบ .02, .06 และ .06 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 4. ตวแปรรายไดเฉลยตอเดอนปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยวสามารถรวมกนทานายปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ไดรอยละ 30 5. ตวแปรรายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว และปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยสามารถรวมกนทานายขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดรอยละ 47

จากการปรบแกจงไดแบบจาลองตามภาพประกอบ 9 ดงน

2 = 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = 1.00, NFI = 1.00, CFI = 1.00, TLI = .98, AGFI = .97, PNFI = .100

ภาพประกอบ 10 แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตทปรบแก

หมายเหต * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

.20*

.38*

.26*

.29*

.29*

.12* รายไดเฉลยตอเดอน

ปจจยการตลาด

ปจจยประสบการณ การทองเทยว

ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

R2 = .30

R2 = .47

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย การวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง มความมงหมายของการวจย ดงน 1. เพอศกษาตวแปรทสงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

2. เพอพฒนาแบบจาลองของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรทสงผลผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง สมมตฐานในการศกษาคนควา การวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวาง เดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง มสมมตฐานในการศกษาคนควา ดงน 1. สถานภาพทางครอบครวมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 2. รายไดเฉลยตอเดอนมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 3. ระยะเวลาในการพกผอนมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 4. ปจจยการตลาดมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางและมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 5. ปจจยประสบการณการทองเทยวมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 6. ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

83

วธดาเนนการวจย การวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง มวธดาเนนการวจยพอสงเขป ดงน ประชากรทใชในการศกษา ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยใชบรการทองเทยวทงในหรอตางประเทศกบบรษทนาเทยว ภายหลงอยางนอยหนงครงเคยวางแผนวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวกบบรษทนาเทยวในชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน แตแลวยกเลกการเดนทางครงนน กลมตวอยางทใชในการศกษา กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยอาย 21 ปบรบรณขนไปทางานและหรออาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เคยเปนผตดสนใจเดนทางทองเทยวในประเทศและมอยางนอยหนงครง เคยไตรตรองวาจกใชเวลาวางไปกบการเดนทางทองเทยวในประเทศชวงวนหยดตอเนอง เชน ชวงปใหมสากล ชวงเทศกาลสงกรานต เปนตน เปนการเลอกกลมตวอยางดวยวธสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling) รวมกลมตวอยางไดทงสน 690 คน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามจานวน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนขอคาถามทเกยวกบปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ซงแบงเปน ปจจยการตลาด จานวน 12 ขอ ปจจยประสบการณการทองเทยว จานวน 12 ขอ และปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย จานวน 12 ขอ ตอนท 3 เปนขอคาถามทเกยวกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว จานวน 10 ขอ การวเคราะหขอมลและสถตทใช การวเคราะหหาคณภาพเครองมอ ในการวจยครงน ผวจยไดตรวจสอบเพอหาคณภาพของเครองมอ ดงน 1. เสนอเครองมอฉบบรางทใชในการวจยตอคณะกรรมการทปรกษาปรญญานพนธเพอตรวจสอบความถกตองตามนยามปฏบตการ 2. นาเครองมอทผานการปรบปรงแกไขแลวไปทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) กบผ เชยวชาญจานวน 5 คน เพอหาคาความสอดคลอง (IOC) โดยคดเลอกขอคาถามทมคาดชนความสอดคลองมากกวาหรอเทากบ 0.5 ไว ไดคาดชนความสอดคลองทงฉบบเทากบ 0.891 3. นาเครองมอทผานการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองและทาการวเคราะหขอคาถามรายขอ (Item analysis) เพอหาคาอานาจจาแนกโดยการหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนระหวาง

84

คะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบสอบถาม (Item-total correlation) โดยทกรายขอมคาอยระหวาง .20 – .91 4. นาเครองมอมาหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบวดดวยวธการหาคาความสอดคลองภายในดวยการวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟา ( Coefficient) ของครอนบาค ผลคาแตละรายดาน คอ ปจจยการตลาด ไดคาเทากบ .902 ปจจยประสบการณการทองเทยว ไดคาเทากบ .867 ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ไดคาเทากบ .838 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ไดคาเทากบ .907 และคาสมประสทธแอลฟาทงฉบบเทากบ .961 การวเคราะหทดสอบสมมตฐาน ในการวจยครงนผวจยไดวเคราะหทดสอบสมมตฐาน ดงน 1. คานวณหาคาความถและรอยละของตวแปรจดกลม 2. คานวณหาคาคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละของสมประสทธ การกระจาย คาความเบ คาความโดง และคา p-value ของความเบและความโดงของตวแปรในกลมทศกษา 3. วเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรททาการศกษาดวย การคานวณคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน 4. วเคราะหความตรงเชงโครงสรางของขอคาถามทใชในมาตรวดตวแปรทเปนตวแปรแบบตอเนองดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ดวยสถตทดสอบ KMO และ Bartlett's Test of Sphericity แลวจงทาการวเคราะหคานาหนกองคประกอบของขอคาถาม 5. วเคราะหความสอดคลองแบบจาลอง ดวยชดดชนวดความสอดคลองเชงสมบรณ (Absolute fit indices) ชดดชนวดความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Incremental fit indices) และชดดชนวดความสอดคลองเชงประหยด (Parsimony fit indices) สรปผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองไดผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน 1. การวเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง นกทองเทยวชาวไทยเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย สถานภาพทางครอบครวเปนโสดมากกวาสมรส โดยมระดบมากทสดในขอมลดานอน อนประกอบไปดวย อายอยในชวงอาย 21 ถง 30 ป จบการศกษาระดบปรญญาตร ประกอบอาชพดวยการทางานกบบรษทเอกชน มรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001 ถง 20,000 บาท และใชระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยวอยในชวงระหวาง 3 – 4 วน

85

2. การวเคราะหสถตพนฐานของตวแปร ผลการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรทศกษา พบวา ตวแปรทมความสมพนธมากทสด ไดแก ปจจยประสบการณการทองเทยวกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว รองลงมา คอ ปจจยการตลาดกบประสบการณการทองเทยว และปจจยการตลาดกบขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 3. ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของมาตรวดตวแปรททาการศกษา การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยการตลาดม

ความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 88.03, df = 37 (p = .00), SRMR = .038, RMSEA = .045, GFI = .98, NFI = .97, CFI = .98, TLI = .97, AGFI = .96, PNFI = .65,

2 / df = 2.37 ขอคาถามท 2 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .41 – 59 และทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 ซงเปนไปตามเกณฑทแสดงความสอดคลอง จงใชวเคราะห ในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณ

การทองเทยวมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 87.76, df = 42 (p= .00005), SRMR = .033, RMSEA = .040, GFI = .98, NFI = .98, CFI = .99, TLI = .98, AGFI = .96,

PNFI = .62, 2 / df = 2.08 ขอคาถามท 1 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .38 – .69 และทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 ซงเปนไปตามเกณฑทแสดงความสอดคลอง จงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวก

และความปลอดภยมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 92.77, df = 37 (p = .00005), SRMR = .035, RMSEA = .047, GFI = .98, NFI = .99, CFI = .99, TLI = .99,

AGFI = .95, PNFI = .55, 2 / df = 2.50 ขอคาถามท 1 – 12 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .54 – 73 และทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมนโดยพจารณาจากคา R2 มคาอยระหวาง .29 – .54 ซงเปนไปตามเกณฑทแสดงความสอดคลอง จงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของขอคาถามกบมาตรวดตวแปรปจขอจากดการใชเวลาวาง

เดนทางทองเทยวมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากสถตทดสอบคอ 2 = 64.36, df = 31 (p = .00040), SRMR = .027, RMSEA = .040, GFI = .98, NFI = .99, CFI = .99, TLI = .99,

AGFI = .97, PNFI = .68, 2 / df = 2.07 ขอคาถามท 1 – 10 มคานาหนกองคประกอบมาตรฐานอยระหวาง .48 – 72 และทกขอคาถาม มคา t-value มากกวา 1.96 คาความเชอมนโดยพจารณาจากคา R2

86

มคาอยระหวาง .23 – .51 ซงเปนไปตามเกณฑทแสดงความสอดคลองจงใชวเคราะหในแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหต 4. การวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน ผลการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ตามสมมตฐานดวยการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลองตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษไดคาดชนวดความกลมกลนกลม Absolute fit indices

ทคาไค-สแควร (2) เทากบ .47, df = 1 (p = .49207), SRMR = .0041, RMSEA = .00, GFI = .1 คาดชนวดความกลมกลนกลม Incremental fit indices คา NFI = 1.00, CFI = 1.00 และ TLI = 1.00 และดชนวดความกลมกลนกลม Parsimony fit indices คา AGFI = .99, PNFI = .048 ซงคาทไดถอวา มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษอยในระดบด แตกพบวาแบบจาลองตามสมมตฐานดงกลาวยงไมมความสมเหตสมผล เนองจากในแบบจาลองดงกลาวมเสนทางทไมมนยสาคญทางสถต (P >.05) จงไดดาเนนการปรบแกแบบจาลอง (Adjust Model) ดวยการตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของสถานภาพทางครอบครวทสงทางตรงตอขอจากดดานความสะดวกและความปลอดภย ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของสถานภาพทางครอบครวทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ใน ชวงวนหยดตอเนองออก ตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของรายไดเฉลยตอเดอนทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง และตดเสนทางความสมพนธของอทธพลของระยะเวลาในการพกผอน สาหรบการทองเทยวทสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจาลองปรบแกกบขอมลเชงประจกษกยงคงมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด เชนเดยวกบแบบจาลองสมมตฐาน

โดยไดคาดชนวดความกลมกลนกลม Absolute fit indices ทคาไค-สแควร (2) เทากบ 3.10, df = 1 (p = .07839), SRMR = .0012, RMSEA = .055, GFI = .1 คาดชนวดความกลมกลนกลม Incremental fit indices คา NFI = 1.00, CFI = 1.00 และ TLI = .98 และดชนวดความกลมกลนกลม Parsimony Fit Indices คา AGFI = .97, PNFI = .100 ดงนน จงไดอทธพลระหวางตวแปร ดงน 4.1 รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยวสงผลทางตรงตอปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย 4.2 ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยสงผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง 4.3 รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยวสงผลทางออมตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยสงผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

87

จากแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทไดพฒนาขนตวแปรรายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด และปจจยประสบการณการทองเทยว สามารถรวมกนทานายปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ไดรอยละ 30 ตวแปรรายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยว และปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย สามารถรวมกนทานายขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง ไดรอยละ 47

อภปรายผล จากการสรปผลการวจยแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองอภปรายผลการวจยไดดงน

1. รายไดเฉลยตอเดอนมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ซงรายไดมความสาคญตอการดารงชพของบคคลหรอนกทองเทยวทงเปนคาใชจายเพอปจจยพนฐานและปจจยอนดวย อยางเชน การเดนทางทองเทยวกเปนคาใชจายอยางหนง รายไดเปนปจจยภายนอกอนดบแรกทสงผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว กลาวคอแมทวา นกทองเทยวมเวลาวางและตองการเดนทางทองเทยว แตรายไดซงตองเกบเปนเงนออมไมเพยงพอกบรปแบบการทองเทยวทตนเองตองการกทาใหการเดนทางทองเทยวไมสามารถเกดขนได ดงท ศภลกษณ อครางกร (2547) ไดกลาวถงรายไดวา เปนปจจยสาคญ เรมตงแตเปนตวกาหนดวาการทองเทยวจะเปนจรงหรอไม จนกระทงถงเปนปจจยในการกาหนดรปแบบการทองเทยว อยางไรกตามถงแมวา รายไดทมเหลอออมกอาจไมใชเปนเหตผลเดยวททาใหคนเดนทางทองเทยวในชวงทมเวลาวางมาก ๆยงมองคประกอบอน โดยเฉพาะความสะดวกสบาย ความปลอดภยในการเดนทาง และนกทองเทยวทมรายไดสงมกพจารณาและเลอกการเดนทางทมความสะดวกและความปลอดภยสงเชนกน (Middleton; & Clarke. 2001; Ritchie. 2009) โดยเหนไดวา รายไดเพยงอยางเดยว จงอาจไมมผลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว 2. ปจจยการตลาดมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว การทาการตลาดและสวนประสมการตลาดถอเปนองคประกอบสาคญทนกการตลาดนามาใชบรหารจดการเพอตอบสนองความตองการผบรโภคหรอนกทองเทยว ดงนนถาการจดการการตลาด และการนาเสนอผลตภณฑไมมประสทธภาพพอกอาจสงผลตอการตดสนใจเดนทางไปยงแหลงทองเทยวของนกทองเทยวไดซงสอดคลองกบแนวคดของอมและครอมตน (Um; & Crompton. 2000) ทวา ขอจากดหลายอยางเกดขนจากองคประกอบนอกจากตวนกทองเทยวเองแลวยงเกดไดจากการนาเสนอภาพลกษณ

88

ของแหลงทองเทยว ชองทางการนาเสนอการขายอกดวย นอกจากน เพจ (Page. 2009) ยงไดกลาวถงความสะดวกและความปลอดภยทเกยวของกบการตลาด โดยเฉพาะในสวนของอปสงคของนกทองเทยวทวาการทาการตลาดอาจเปนขอจากดได ถาการนาเสนอผลตภณฑการทองเทยวทมอปสรรคดานความสะดวกและความปลอดภยหลายอยางกมผลตอการตดสนใจซอบรการทองเทยว 3. ปจจยประสบการณการทองเทยวมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว ประสบการณการใชเวลาวางประกอบกจกรรมใดๆ ยอมสงผลตอการเขารวมครงตอไป (Kleiber; Walker; & Mannell. 2011) การทนกทองเทยวไดมประสบการณมากอนยอมมผลตอความคาดหวงและความพงพอใจของการทองเทยวครงตอไป ซงรวมไปถงประสบการณตรงททองเทยวเองตลอดจนขอมลจากสอและคนรอบขาง (Bowen; & Clarke. 2009) สาหรบความสะดวกและความปลอดภยทนาเสนอในรายการทองเทยวถานกทองเทยวประทบใจกอาจกลบมาใชบรการกบบรษทนาเทยวอก ใน ทางตรงกนขามถานกทองเทยวมประสบการณทไมดกสามารถสงผลตอการทองเทยวครงตอไป ซงทาใหกลายเปนขอจากดในการเดนทางได (Hanefors; & Mossberg. 2000) 4. ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภยมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว สงอานวยความสะดวกและความปลอดภยมความสาคญตอการเลอกใชบรการการทองเทยว ถานกทองเทยวคาดวาการทองเทยวมความสะดวกสบายไมเพยงพอกบเงนทจายใปและไมมความมนใจตลอดระยะเวลาการเดนทาง นกทองเทยวกจะไมเดนทางหรอยกเลกการเดนทาง ซงกลายเปนขอจากดของการใชเวลาวางทองเทยว (ปราโมชน รอดจารส. 2553; และ ศรญยา วรากลวทย. 2551) 5. สวนสถานภาพทางครอบครวทไมมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว และไมมอทธพลทางออมผานปจจยดานความสะดวกสบายและความปลอดภยไปยงขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวนน รวมทงระยะเวลาในการพกผอนทไมมอทธพลทางตรงตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวจากแบบจาลองตามสมมตฐานทพบวาแบบจาลองมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด แตตวแปร สถานภาพทางครอบครว และระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยวไมไดมความสมพนธกบตวแปรอนๆ ในแบบจาลองเลย นนอาจเปนไปไดวาในแบบจาลองซงเปนภาวะสนนษฐาน ผนวกกบบรบทในงานวจยเปนของสงคมไทยทการเดนทางทองเทยวมกเดนทางไดทงกบครอบครวและเพอนได และระยะเวลากไมใชอปสรรคใหญของการเดนทางในชวงวนหยดตอเนองสาหรบคนไทยเสมอไป อาจกลาวไดวา เมอพจารณาจากปจจยอนรวมดวย ทงจากแบบจาลองปรบแกดวยสถานภาพทางครอบครว และระยะเวลาในแบบจาลองทพฒนาขน ไมมอทธพลมากพอตอขอจากดการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองตอนกทองเทยวชาวไทย

89

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการศกษาไปใช จากการศกษาครงนพบวา ตวแปรทมผลตอขอจากดในการวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง คอ รายไดเฉลยตอเดอน ปจจยการตลาด ปจจยประสบการณการทองเทยวสงผลทางออมตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง โดยสงผานปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย ดงนน ผ ทเกยวของกบการใชเวลาวางรวมทงนกการตลาดนนทนาการทองเทยวสามารถนาปจจยเหลาน ไปพฒนา ปรบปรง ใหสงผลตอขอจากดใหนอยลง ซงการตระหนกถงปจจยในฐานคดเชงพหปจจยจดวาเปนการแกปญหาในสภาพการณทเปนจรงเพราะในชวตจรงของคนในสงคม ผลของการกระทา การไมกระทาบางอยาง เกดจากปจจยบางประการมากกวาหนงตวกได โดยปจจยเหตตวหนงอาจสงผลกบอกปจจยเหตอกตวหนงกอนแลว จงสงผลตอพฤตกรรมหรอการกระทาหรอการตดสนใจของคน อยางไรกตามควรพจารณาในประเดนจรยธรรมดวยโดยเฉพาะภาคธรกจ กลาวคอ ไมควรมงหวงกาไรจนนาเสนอขอมลในการทาตลาดและทผานตวแปรปจจยอนดวยการบดเบอนจากความจรง หรอบรการใหกบนกทองเทยวไมได ทงนแบบจาลองทพฒนาขนมงหวงใหเกดการพฒนาโปรแกรมการใชเวลาวางผานกจกรรมการทองเทยว การปรบใชจงตองคานงถงประเดนและบรบทเหลานดวย 2. ขอเสนอในการวจยครงตอไป ผลการศกษาแบบพหปจจยดวยการทดสอบอทธพลพรอมกนครงเดยวทกตวแปรในแบบจาลองครงน พบวาตวแปรบางตวมอทธพลมากและบางตวไมมอทธพล ทวาการศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแสดงใหเหนวาปจจยทไมมอทธพลในแบบจาลองมความสมพนธหรอมภาวะขนอยกบตวแปรทศกษาโดยเฉพาะกบตวแปรระดบกลม อาจดวยเพราะขอจากดของสถตจงควรศกษาในเชงผสานวธดวยการทาวจยแบบปรากฏการณวทยา เพอตรวจสอบสภาวะการณทเปนสาเหตของขอจากดการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวแลวนาขอมลมาประกอบกบการศกษากบแบบจาลอง โดยตองเกบขอมลเพอศกษาในชวงเวลาเดยวกนกจกทาใหการอธบายปรากฎการณกบพฤตกรรมการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวมความสมบรณยงขน อยางไรกตามกควรมการขยายกลมการศกษาไปยงกลมประชากรอนนอกเหนอจากกลมคนในเมองหลวงและเมองใหญ

บรรณานกรม

91

บรรณานกรม ขจมาศ จงพวฒน. (2550). อปสงคเวลาวางเพอการพกผอนของแรงงาน. วทยานพธ ศ.ม. (เศรษฐศาสตร การพฒนามนษย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. คณต เขยววชย. (2546). การศกษาปจจยคดสรรทางสงคมเศรษฐกจทมตอการเขารวมกจกรรมนนทนาการ ชมชนของประชากรในภมภาคตะวนตกของไทย. กรงเทพฯ: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยศลปากร. จนตนา ธนวบลยชย. (2537). การวเคราะหขอมลดวยเทคนค Path Analysis. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. ฉลองศร พมลสมพงศ. (2542). การวางแผนและพฒนาการตลาดการทองเทยว. กรงเทพฯ: สานกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2546). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของเชาวอารมณสาหรบนกเรยน ชน มธยมศกษาปท 1. วทยานพธ กศ.ด. (การทดสอบและวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชศกด วทยาภค. (2554). การทองเทยวกบการพฒนา: พนจหลวงพระบางผานการทองเทยวเชงวฒนธรรม. เชยงใหม: วนดาการพมพ. ณชาธร ศรวรรณ. (2547). การศกษาพฤตกรรมและเหตจงใจในการทองเทยวในประเทศของคนไทย. วทยานพธ บธ.ม. (บรหารธรกจ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย. ถายเอกสาร. ถวล ธาราโภชน. (2526). จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ: โอ เอส พรนตง เฮาสว. นคม จารมณ. (2536). การทองเทยวและการจดการอตสาหกรรมทองเทยว. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. นรนดร ทพไชย. (2545). พฤตกรรมนกทองเทยว. ใน กลยทธการตลาดในอตสาหกรรมทองเทยว หนวยท 1- 8. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นงลกษณ วรชชย. (2537). ความสมพนธโครงสรางเชงเสน (LISREL) สถตวเคราะหสาหรบการวจย ทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นงลกษณ วรชชย; และ สมหวง พธยานวฒน. (2543, พฤษภาคม – สงหาคม). ธรรมชาตของศาสตร การศกษาและวธวทยาการวจยการศกษา. วารสารวธวทยาการวจย. 13(2). บรพฒน อศวาณชย. (2550). การเขารวมการใชเวลาวางและความพงพอใจในการใชเวลาวางของ ประชาชนในเขตบางกะปทมตอการใหบรการทางนนทนาการของกรงเทพมหานคร. วทยานพธ วท.ม. (นนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

92

บญเลศ จตตงวฒนา. (2548). อตสาหกรรมการทองเทยว. กรงเทพฯ: เพรส แอนด ดไซน ปราโมชน รอดจารส. (2553). พฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง. ปรชา แดงโรจน. (2544). อตสาหกรรมทองเทยวสศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ไฟว แอนด โฟรพรนตง. รง กาญจนวโรจน. (2545). แนวโนมทางการตลาดในอตสาหกรรมทองเทยว. ใน กลยทธการตลาดใน อตสาหกรรมทองเทยว หนวยท 9 – 15. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วลยพร รวตระกลไพบลย. (2551). พฤตกรรมนกทองเทยว. ปทมธาน: สานกพมพมหาวทยาลยกรงเทพ. วฒนา นาคาง. (2552). การศกษาการใชเวลาวางของชายและหญง. สารนพนธ. ศ.ม. (เศรษฐศาสตร การพฒนามนษย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรญยา วรากลวทย. (2551). ปฐมนเทศอตสาหกรรมการทองเทยว. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: เฟองฟา พรนตง. ศภลกษณ อครางกร. (2547). พฤตกรรมนกทองเทยว. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา. สาราญ มแจง. (2544). สถตขนสงสาหรบการวจย. กรงเทพฯ: นชนแอดเวอรไทซงกรฟ. สภมาศ องศโชต; สมถวล วจตรวรรณา; และ รชนกล ภญโญภานวฒน. (2552). สถตวเคราะหสาหรบ การวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เจรญดมนคงการพมพ. สวฒน จธากรณ; และ จรญญา เจรญสขใส. (2545). แนวคดเกยวกบการทองเทยว. ใน ความรเบองตน เกยวกบอตสาหกรรมทองเทยว หนวยท 1 – 7. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สวมล ตงสจจพจน. (2553). นนทนาการและการใชเวลาวาง. กรงเทพฯ: เอดสนเพรสโพรดกส. สวมล ตรกานนท. (2551). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร: แนวทางสการปฏบต. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬางกรณมหาวทยาลย. ----------- . (2553). การวเคราะหตวแปรพหในงานวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬางกรณมหาวทยาลย. สวรณสญ โสภณศร. (2554). การวเคราะหพฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพฯ: ทควพ. องคการการทองเทยวโลก. (2554). สบคนไดจาก http://www.mkt.unwto.org/en/content/tourism-highlights/ อนญญา ชล. (2545). การใชเวลาวางของวยรนกบการสรางตวตน. วทยานพนธ ศษ.ม. (การศกษา นอกระบบ). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร. Bammel, G.; & Bammel, L. L. B. (1996). Leisure and Human Behavior. 3rd ed. Dubuque: Brown and Benchmark. Biederman, P.S.; et al. (2008). Travel and Tourism : An Industry Primer. New Jersey: Pearson Prentice Hall.

93

Bollen, K. A. (1989). Structural Equations with Latent Variables. Canada: John Wiley & Sons. Bowen, D.; & Clarke, J. (2009). Contemporary Tourist Behavior. Cambridge: CABI. Crompton, J.L. (1979). Motivations for Pleasure Vacation. Annals of Tourism

Research, 28, 98-104. Davidson, R. (1994). Business Travel. Singapore: Longman Singapore. Diamantopoulos, A.; & Siguaw, J.A. (2000). Introducing LISREL: A Guide for the Uninitiated. London: SAGE. Duman, T. (2002). A Model of Perceived Value for Leisure Travel Products. Doctoral Dissertation, USA: The Pennsylvania State University. Photocopied. Edginton, C.R.; et al. (1995). Leisure and Life Satisfaction. Dubuque: Brown & Benchmark. ----------- . (2004). Leisure Programming : A Service-Centered and Benefits Approach. 4thed. Dubuque: WCS McGraw-Hill. Gee, C.Y.; Makens, J.C.; & Choy, D.J. (1989). The Travel Industry. New York: Van Nostrand Reinhold. Gershuny, Jonathan. (2000). International Comparison of Time Budget Surveys : Methods and Opportunities, in Foundation’s Publication Office, European Foundation for the improvement of Living and Working Conditions. Changing Times : Work and Leisure in Postindustrial Society. Dublin: Ireland. Godbey, G. (2006). Leisure and Leisure Services in the 21st Century. Pennsylvania: Venture. Goeldner, C.R.; & Ritchie, J.R. B. (2006). Tourism : Principles, Practices, Philosophies. 10th ed. New Jersey: John Wiley & Sons. Hair, Jr.; et al. (2010). Multivariate Data Analysis. 7th ed. New Jersey: Pearson Education. Hallab, Z. A. A. (1999). An Exploratory Study of the Relationship between Healthy-Living and Travel Behavior. Doctoral Dissertation, USA: Virginia Polytechnic Institute and State University. Photocopied. Hanefors, M.; & Mossberg, L.L. (2000). Package Tourism and Customer Loyalties' in Pizam, A. and Mansfeld, Y. (Editors). Consumer Behavior in Travel and Tourism. New York: The Haworth Press. Hong, G.S.; Kim, S.Y.; & Lee, J. (1999). Travel Expenditure Patterns of Elderly Household in the US. Tourism Recreation Research. 24(1): 43 – 52.

94

Howell, W. David. (1993). Passport : An Introduction to the Travel and Tourism Industry. 2nd ed. Ohio: South-Western. Human, Kinetics (editor). (2006). Introduction to Recreation and Leisure. Champaign: Human Kinetics. Iso-Ahola, S. (1980). The Social Psychology of Leisure and Recreation. Iowa: Wm. C. Brown. Jackson, E.L. (2005). Impact of Life Transitions on Leisure and Constraints to Leisure. in

Jackson, E.L. (Editor). Constraints to Leisure. Pennsylvania: Venture Publishing. Jenkins, J.M.; & Pigram, J.J. (2003). Encyclopedia of Leisure and Outdoor Recreation. New York: Routledge. John, J. J. (2007). Impact of Becoming An Outdoors-Woman on Self-Efficacy, Constraints and Participation in Outdoor Recreation. Master Thesis, USA: Ohio University. Photocopied. Jun, J. (2003). Perceived Constraints to Art Museums/ Galleries Participation. Master Thesis, USA: Texas A&M University. Photocopied. Kelly, J. R. (1996). Leisure. 3rd ed. Boston: Allyn and Bacon. Kelly, J. R.; & Freysinger, V. J. (2000). 21st Century Leisure. Boston: A Pearson Education. Kim, J.; & Mueller, C.W. (1985). Factor Analysis : Statistical Methods and Practical Issues. Beverly Hills: SAGE. Kleiber, D.A.; Walker, G.J.; & Mannell, R.C. (2011). A Social Psychology of Leisure. 2nd ed. PA: Venture. Klein, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: John Wiley & Sons. Kotler, P,; Bowen, J.T.; & Makens, J.C. (2006). Marketing for Hospitality and Tourism. 4th ed. New Jersey: Pearson Prentice Hall. Kraus, R. (2001). Recreation and Leisure in Modern Society. Boston: Johns and Bartlett. Lee, Yoon G.; & Bhargava, Vibha. (2003). Time Allocation Patterns among Married Individuals : Housework, Market Work, and Leisure. Utha State University. Papers of the Western Family Economics Association. Photocopied. Li, Y. (2000). A Phenomenological Study of Tourists’ Travel Experiences. Doctoral Dissertation, Canada: The University of Western Ontario. Photocopied.

95

McIntosh, R.W.; & Goeldner, C.R. (2006). Tourism: Principles, Practices, Philosophies. 10th ed. New York: John Wiley & Sons. Middleton, V. T. C.; & Clarke, J. (2001). Marketing in Travel and Tourism. 3rd ed.

Oxford: Butterworth Heinemann. Middleton, V.T.C.; Fyall, A.; & Morgan, M. (2010). Marketing in Travel and Tourism. 4h ed. Slovenia: Butterworth-Heinemann. Nash, Jay B. (1960). Philosophy of Recreation and Leisure. Iowa: WM. C. Brown. O’Neill, K. (1983). Perceived Barriers to Physical Activity by Older Adults. Master Thesis, Canada: McGill University. Photocopied. Page, S. J. (2009). Tourism Management : Managing for Change. 3rd ed. Slovenia: ELSEVIER. Papatheodorou, A. (2001). Why People Travel to Different Places. Annals of Tourism Research. 28(1): 164 – 179. Pett, M.A.; Lackey, N.R.; & Sullivan, J.J. (2003). Making Sense of Factors Analysis. CA: SAGE. Plog, C.S. (2004). Leisure Travel : A Marketing Handbook. New Jersey: Pearson Prentice Hall. Ritchie, B. W. (2009). Crisis and Disaster Management for Tourism. New York: Channel View. Roberts, K. (2006). Leisure in Contemporary Society. 2nd ed. Oxfordshire: CABI. ----------- . (2011). Retrieved from http://arago.cprost.sfu.ca/csr/archives/Roberts.Ch3.pdf. Robinson, J.A. (2003). Perceived Freedom and Leisure Satisfaction of Mother with Preschool- Aged Children. Master Thesis, USA: Ohio University. Photocopied. Russell, R. V. (2005). Pastimes : The Context of Contemporary Leisure. 3rd ed. Dubuque: Brown & Benchmark. Ryan, C. (2002). The Tourist Experience. 2nd ed. New York: Continuum. Sharpley, R. (2006). Travel and Tourism. London: SAGE. Shivers, J. S. (1981). Leisure and Recreation Concepts : A Critical Analysis. Boston: Allyn & Bacon. Swarbrooke, J.; & Horner, S. (1999). Consumer Behavior in Tourism. Oxford: Butterworth Heinemann. Um, S.; & Crompton, J.L. (2000). The Role of Image and Perceived Constraints at Different Stages in the Tourist’s Destination' in Pizam, A. and Mansfeld, Y. (Editors), Consumer Behavior in Travel and Tourism. New York: The Haworth Press. Weaver, D.; & Lawton, L. (2010). Tourism Management. 4th ed. Milton Qld: John Wiley & Sons.

96

Zuzanek, J. (2006). Leisure and Time', in C. Rojek, M. Susan & A.J. Veal. (Editors). A Handbook of Leisure Studies. Wiltshire: Palgrave Macmillan.

ภาคผนวก

98

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ

99

รายนามผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ ผชวยศาสตราจารย นชนารถ รตนสวงศชย รองหวหนาภาควชาศลปาชพ อาจารยประจา สาขาวชาการทองเทยว คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร M.Sc. in Tourism Planning and Development University of Surrey, UK. อาจารย ดร.นลนารา วงษเกด อาจารยประจา สาขาวชาการทองเทยว คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรามคาแหง Ph.D. in Hospitality Administration Texas Tech University, USA. อาจารย ดร.สดสนต สทธพศาล ผ อานวยการหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการทองเทยวแบบบรณาการ คณะการจดการการทองเทยว สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร Ph.D. in Architectural Heritage Management and Tourism, (International Program), Silapakorn University.

100

อาจารย ดร.จระวฒน อนวชชานนท อาจารยประจา สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมบรการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต Ph.D. in Marketing, (International Program), Thammasat University. อาจารยศลมภา เทยนทอง นกวชาการอสระ M.Sc. in Events Management , Leeds Metropolitan University, UK. M.Sc. in Marketing , Leeds Metropolitan University, UK.

101

ภาคผนวก ข คาดชนความสอดคลองและคาความเชอมน

102

ตาราง 11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของปจจยการตลาด

ขอ IOC ผลการคดเลอก

1. 0.6 คดเลอกไว 2. 1 คดเลอกไว 3. 1 คดเลอกไว 4. 0.8 คดเลอกไว 5. 1 คดเลอกไว 6. 0.8 คดเลอกไว 7. 0.8 คดเลอกไว 8. 0.8 คดเลอกไว 9. 1 คดเลอกไว

10. 1 คดเลอกไว 11. 0.6 คดเลอกไว 12. 1 คดเลอกไว

103

ตาราง 12 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของปจจยประสบการณการทองเทยว

ขอ IOC ผลการคดเลอก

1. 0.8 คดเลอกไว 2. 1 คดเลอกไว 3. 0.8 คดเลอกไว 4. 1 คดเลอกไว 5. 0.8 คดเลอกไว 6. 1 คดเลอกไว 7. 1 คดเลอกไว 8. 0.6 คดเลอกไว 9. 1 คดเลอกไว

10. 1 คดเลอกไว 11. 0.6 คดเลอกไว 12. 0.8 คดเลอกไว

104

ตาราง 13 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของปจจยความสะดวกและความปลอดภย

ขอ IOC ผลการคดเลอก

1. 1 คดเลอกไว 2. 0.6 คดเลอกไว 3. 1 คดเลอกไว 4. 0.6 คดเลอกไว 5. 1 คดเลอกไว 6. 1 คดเลอกไว 7. 0.8 คดเลอกไว 8. 0.8 คดเลอกไว 9. 0.8 คดเลอกไว 10. 1 คดเลอกไว 11. 1 คดเลอกไว 12. 0.8 คดเลอกไว

105

ตาราง 14 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

ขอ IOC ผลการคดเลอก

1. 0.8 คดเลอกไว 2. 1 คดเลอกไว 3. 1 คดเลอกไว 4. 1 คดเลอกไว 5. 1 คดเลอกไว 6. 1 คดเลอกไว 7. 1 คดเลอกไว 8. 1 คดเลอกไว 9. 1 คดเลอกไว 10. 1 คดเลอกไว

106

ตาราง 15 คาอานาจจาแนกและคาความเชอมนของตวแปรสงเกตไดของแบบสอบถาม

ตวแปรสงเกตได ตวแปรสงเกตได

ขอคาถาม คาอานาจจาแนก คาความเชอมน ( )

1. .568 2. .413 3. .702 4. .507 5. .651 6. .691 7. .449 8. .525 9. .454

10. .490 11. .454

ปจจยการตลาด

12. .402

.902

1. .595 2. .520 3. .520 4. .639 5. .556 6. .520 7. .449 8. .639 9. .253

10. .319 11. .413

ปจจยประสบการณการทองเทยว

12. .610

.867

107

ตาราง 15 (ตอ)

ตวแปรสงเกตได ตวแปรสงเกตได

ขอคาถาม คาอานาจจาแนก คาความเชอมน ( )

1. .319 2. .365 3. .365 4. .610 5. .691 6. .698 7. .547 8. .643 9. .583 10. .556 11. .583

ปจจยความสะดวกและความปลอดภย

12. .583

.838

1. .691 2. .480 3. .525 4. .490 5. .556 6. .525 7. .413 8. .530 9. .547

ขอจากดของ การใชเวลาวาง เดนทางทองเทยว

10. .507

.907

ความเชอมนทงฉบบ .961

108

ภาคผนวก ค เครองมอการวจย

109

ใบยนยอมตอบแบบสอบถามงานวจยเรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอ

ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

วนท ........ เดอน ………………………………………………... พ.ศ. ………………. กอนทจะลงนามในใบยนยอมใหการทาวจยน ขาพเจาไดรบการอธบายจากผวจยถงวตถประสงคของการวจยและวธการวจยและมความเขาใจดแลว ผวจยรบรองวาจะตอบคาถามตางๆ ทขาพเจาสงสยดวยความเตมใจไมปดบงซอนเรนจนขาพเจาพอใจ ขาพเจาตอบแบบสอบถามโดยสมครใจแตขาพเจามสทธทจะเลกตอบแบบสอบถามเมอใดกไดและการเลกตอบแบบสอบถามไมมผลใดๆ ตอขาพเจาทงสน ผวจยรบรองวาจะเกบขอมลขาพเจาเปนความลบจะเปดเผยไดเฉพาะสรปผลการวจยโดยไมมการกลาวอางถงชอและนามสกลของขาพเจารวมถงสทธสวนบคคลใดๆ ของขาพเจานอกเหนอจากขอมลทไดตอบแบบสอบถามทไดนาใชไปวเคราะหขอมลและสรปผลการวจยเทานน ขาพเจาไดอานความขางตนแลวและมความเขาใจดทกประการและไดลงนามในใบยนยอมน ดวยความสมครใจ ลงนาม .................................................................

(.............................................................................) ผยนยอม

ลงนาม ................................................................. (.............................................................................) พยาน

ลงนาม .................................................................

(.............................................................................) ผวจย

110

□ □ □ แบบสอบถาม

เรอง แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอขอจากด ของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการกฬา นนทนาการ และการทองเทยว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผจดทาขอความรวมมอมายงทาน ไดกรณาตอบแบบสอบถามตามความจรง ซงขอมลนเกบเปนความลบ และใชเพยงเพอการศกษาวจยเทานน และขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามดวยด มา ณ โอกาสน ทานเคยใชบรการเดนทางทองเทยวทงในและ/หรอตางประเทศกบบรษททวรมาแลว และเมอมวนหยดตอเนองจากการพกรอน (vacation) หรอจากวนหยดทางราชการ ทานไดวางแผนทองเทยวในประเทศและ/หรอตาง ประเทศกบบรษททวร (บรษททเคยใชบรการหรอบรษทใหม) แตทายสดกตดสนใจยกเลกการเดนทางทองเทยวนน O ใช /เคย (ดาเนนการกรอกแบบสอบถามตอ) O ไมใช/ไมเคย (ไมตองกรอกแบบสอบถามตอ)

*โปรดทาเครองหมาย ทตรงกบขอมล (สวนท 1) และความคดเหนของทาน (สวนท 2 และ 3)*

สวนท 1 ขอมลทวไป 1. เพศ ชาย หญง 2. สถานภาพทางครอบครว โสด สมรส 3. อาย 21 – 30 ป 31 – 40 ป 41 – 50 ป 51 – 60 ป มากกวา 60 ป

111

4. ระดบการศกษา ตากวาระดบปรญญาตร ปรญญาตรหรอเทยบเทา สงกวาปรญญาตร 5. อาชพ นสต/นกศกษา ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานบรษทเอกชน ประกอบอาชพสวนตว พอบาน/แมบาน อาชพอน (โปรดระบ) ……………………… 6. รายไดเฉลยตอเดอน ตากวา 10,000 บาท 10,000 – 15,000 บาท 15,001 – 20,000 บาท 20,001 – 25,000 บาท มากกวา 25,000 บาท 7. ระยะเวลาในการพกผอนสาหรบการทองเทยว 3 – 4 วน 5 – 6 วน มากกวา 6 วน

112

สวนท 2 ปจจยทมผลตอขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

ปจจยการตลาด

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. ราคาโปรแกรมทวรทตงไวเปนปจจยหนงททานใชตดสนใจเดนทางทองเทยวยามวาง

2. ชอเสยงของทพกแรมทนาเสนอในโปรแกรมทวรทานใชพจารณาในการเดนทางทองเทยว

3. โปรแกรมการทองเทยวเมอเปรยบกบความคมคากบราคาทวรแลวเปนเรองททานคานงถงเชนกน

4. รายการการทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

5. สอทใชนาเสนอโปรแกรมการทองเทยวเปนปจจยหนงททานใชตดสนใจเดนทางทองเทยว

6. ภาษาและขอมลทใชนาเสนอในสอมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

7. จานวนคนทเดนทางรวมในคณะทวรทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

8. ภาพลกษณของบรษทนาเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

9. ระยะเวลาทกาหนดในการตดสนใจเพอจองโปรแกรมทวรทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

10. การเพมราคาในชวงฤดกาลทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

11. พนกงานหรอผแทนนาเทยวในกรณทมการตดตอสอสารมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

12. ชอเสยงของยานพาหนะทใชโดยสารเดนทางทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

113

ปจจยประสบการณการทองเทยว

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. การเคยไปเทยวในแหลงทองเทยวแลวหรอททมลกษณะคลายกนเปนปจจยในการพจารณาการเดนทางไปอกของทาน

2. คนทรวมเดนทางไปทองเทยวกบทานมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

3. กจกรรมในรายการทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

4. ระยะเวลาการพกผอนกบรายการนาเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

5. บคลากรใหบรการของบรษทนาเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

6. ความหนาแนนของจานวนนกทองเทยวในชวงฤดกาลทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

7. การตอนรบของชมชนหรอเจาของพนทในแหลงทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

8. สภาพอากาศของแหลงทองเทยวเปนเรองททานคานงถงเชนกน

9. การไดรบขอมลจากบคคลทเคยไปแหลงทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

10. ขอมลกอนการเดนทางจากสอทไมใชบคคลมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

11.ยานพาหนะทใชไปยงแหลงทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

12. ความแตกตางทางดานสงคมวฒนธรรมทตางจากทานมสวนในการตดสนใจเดนทางทองเทยวของทาน

114

ปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

1. ความสะดวกสบายตลอดการเดนทางทองเทยวเปนปจจยในการพจารณาการเดนทางไปอกของทาน

2. เสนทางทใชในการเดนทางจากสถานทพก/โรงแรมไปยงแหลงทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

3. การรกษาความปลอดภยของสถานทพก/โรงแรมมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

4. ความสะดวกในเรองการรบประทานอาหารแตละมอทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

5. ความปลอดภยของการทากจกรรรมในรายการทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

6. บคลกและทาทางของผใหบรการไมวาเปนพนกงานโรงแรม พนกงานขบรถ มคคเทศก ผ รวมเดนทางมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

7. การโจรกรรมและการลกทรพยในระหวางการพกผอนทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

8. โรคระบาดในระหวางการพกผอนทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

9. ขาวอาชญากรรมในแหลงทองเทยวมสวนททาใหทานตดสนใจในการเดนทางทองเทยว

10. ภยพบตทเคยเกดขนในแหลงทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

11. ความพรอมดานการรกษาพยาบาลสาหรบกรณฉกเฉนในระหวางการเดนทางทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

12. ภาพลกษณของเจาหนาทภาครฐทเกยวของกบความสะดวกและความปลอดภยในแหลงทองเทยวทานใชพจารณาในการตดสนใจเดนทางทองเทยว

115

สวนท 3 ขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนอง

ระดบของปจจย 5 4 3 2 1 ขอความ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. เวลาวางตอเนองในวนหยดเปนเรองปกตธรรมดาสาหรบทานซงอาจกลายเปนขอจากดเพราะทานมอะไรตองทามากกวาการพกผอนทองเทยว

2. การสอความหมายของโปรแกรมทวรเปนขอพจารณาทาใหทานตดสนใจไมเดนทางทองเทยว

3. ความไมคมคาของเงนทจายไปกบการเดนทางไปเทยวเมอทานพจารณาแลวทาใหทานตดสนใจไมพกผอนทองเทยว

4. การออมเงนในสวนทคดวาจกใชในการพกผอนทองเทยวไมเพยงพอกบสนนราคา

5. ประสบการณการใชเวลาวางเพอการเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดตอเนองทาใหทานตดสนใจไมเดนทางทองเทยว

6. สขภาพกบการพกผอนทองเทยวในบางครงเปนขอจากดในการเดนทาง

7. การเดนทางไปพกผอนทองเทยวเมอทานพจารณาแลวไมคมคากบเวลา

8. สงอานวยความสะดวกตางๆ ทนาเสนอตลอดโปรแกรมทวรเปนขอจากดสาหรบการเดนทางของทาน

9. ผ รวมเดนทางไปกบทานเกดการเปลยนใจไมไปพกผอนทองเทยวซงทาใหกลายเปนขอจากดของทาน

10. เหตการณหรอสถานการณทไมไดคาดคดมากอนเปนขอจากดในการเดนทางทองเทยวของทาน

116

ขอเสนอแนะอนๆ.................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

117

ภาคผนวก ง ผลการใชโปรแกรมลสเรล (LISREL)

118

คาสงทใชวเคราะหองคประกอบมาตรวดตวแปรปจจยการตลาด

DATE: 14/02/2013

TIME: 0:46

L I S R E L 8.72 BY

Karl G. J”reskog & Dag S”rbom This program is published exclusively by

Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

119

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor_market.SPJ: factor market Observed Variables mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor.cov' Sample Size = 690 Latent Variables market Relationships mark_2 = market mark_3 = market mark_4 = market mark_5 = market mark_6 = market mark_7 = market mark_8 = market mark_9 = market mark_10 = market mark_11 = market mark_12 = market Path Diagram LISREL OUTPUT: ME=ML MI SC EF Set Error Covariance of mark_3 amd mark_4 free Set Error Covariance of mark_5 and mark_6 free Set Error Covariance of mark_8 and mark_12 free Set Error Covariance of mark_11 and mark_12 free Set Error Covariance of mark_9 and mark_10 free Set Error Covariance of mark_2 and mark_3 free Set Error Covariance of mark_2 and mark_4 free End of Problem

120

factor market

Covariance Matrix mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 0.67 mark_3 0.21 0.61 mark_4 0.22 0.30 0.63 mark_5 0.18 0.20 0.21 0.65 mark_6 0.18 0.18 0.22 0.31 0.66 mark_7 0.16 0.14 0.19 0.17 0.22 0.88 mark_8 0.12 0.14 0.17 0.14 0.16 0.18 mark_9 0.18 0.13 0.12 0.15 0.17 0.23 mark_10 0.13 0.12 0.13 0.12 0.19 0.21 mark_11 0.18 0.11 0.17 0.18 0.25 0.28 mark_12 0.06 0.07 0.11 0.14 0.15 0.19

Covariance Matrix mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 0.71 mark_9 0.20 0.60 mark_10 0.16 0.24 0.63 mark_11 0.25 0.20 0.24 0.79 mark_12 0.29 0.20 0.18 0.33 0.76

121

factor market Parameter Specifications

LAMBDA-X market -------- mark_2 1 mark_3 2 mark_4 3 mark_5 4 mark_6 5 mark_7 6 mark_8 7 mark_9 8 mark_10 9 mark_11 10 mark_12 11

THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 12 mark_3 13 14 mark_4 15 16 17 mark_5 0 0 0 18 mark_6 0 0 0 19 20 mark_7 0 0 0 0 0 21 mark_8 0 0 0 0 0 0 mark_9 0 0 0 0 0 0 mark_10 0 0 0 0 0 0 mark_11 0 0 0 0 0 0 mark_12 0 0 0 0 0 0

122

THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 22 mark_9 0 23 mark_10 0 24 25 mark_11 0 0 0 26 mark_12 27 0 0 28 29

factor market Number of Iterations = 9 LISREL Estimates (Maximum Likelihood)

LAMBDA-X market -------- mark_2 0.36 (0.03) 10.28 mark_3 0.32 (0.03) 9.49 mark_4 0.38 (0.03) 11.44 mark_5 0.38 (0.03) 11.23 mark_6 0.46 (0.03) 13.88

123

LAMBDA-X market -------- mark_7 0.50 (0.04) 12.95 mark_8 0.41 (0.03) 11.84 mark_9 0.42 (0.03) 13.10 mark_10 0.40 (0.03) 12.01 mark_11 0.52 (0.04) 14.56 mark_12 0.36 (0.04) 9.63

124

PHI market -------- 1.00

THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 0.55 (0.03) 16.96 mark_3 0.10 0.51 (0.02) (0.03 4.43 17.21 mark_4 0.09 0.18 0.49 (0.02) (0.02) (0.03) 3.82 7.94 16.58 mark_5 - - - - - - 0.50 (0.03) 16.55 mark_6 - - - - - - 0.13 0.45 (0.02) (0.03) 5.76 15.46 mark_7 - - - - - - - - - - 0.63 (0.04) 16.13 mark_8 - - - - - - - - - - - - mark_9 - - - - - - - - - - - - mark_10 - - - - - - - - - - - - mark_11 - - - - - - - - - - - - mark_12 - - - - - - - - - - - -

125

THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 0.54 (0.03) 16.58 mark_9 - - 0.42 (0.03) 15.74 mark_10 - - 0.07 0.47 (0.02) (0.03) 3.29 16.20 mark_11 - - - - - - 0.51 (0.03) 15.23 mark_12 0.13 - - - - 0.13 0.63 (0.02) (0.03) (0.04) 5.52 5.27 17.08 Squared Multiple Correlations for X - Variables

mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.19 0.16 0.23 0.23 0.32 0.28 Squared Multiple Correlations for X - Variables

THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- 0.24 0.29 0.25 0.35 0.17

126

Goodness of Fit Statistics Degrees of Freedom = 37

Minimum Fit Function Chi-Square = 90.72 (P = 0.00) Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 88.03 (P = 0.00)

Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 51.03 90 Percent Confidence Interval for NCP = (27.37 ; 82.40)

Minimum Fit Function Value = 0.13

Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.074 90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.040 ; 0.12)

Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.045 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.033 ; 0.057)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.75

Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.21 90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.18 ; 0.26)

ECVI for Saturated Model = 0.19 ECVI for Independence Model = 4.28

Chi-Square for Independence Model with 55 Degrees of Freedom = 2924.74

Independence AIC = 2946.74 Model AIC = 146.03

Saturated AIC = 132.00 Independence CAIC = 3007.65

Model CAIC = 306.60 Saturated CAIC = 497.42

Normed Fit Index (NFI) = 0.97

Non-Normed Fit Index (NNFI) = 0.97 Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.65

Comparative Fit Index (CFI) = 0.98 Incremental Fit Index (IFI) = 0.98

Relative Fit Index (RFI) = 0.95 Critical N (CN) = 455.88

Root Mean Square Residual (RMR) = 0.026

127

Standardized RMR = 0.038 Goodness of Fit Index (GFI) = 0.98

Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.96 Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.55

factor market Modification Indices and Expected Change No Non-Zero Modification Indices for LAMBDA-X No Non-Zero Modification Indices for PHI

Modification Indices for THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 - - mark_3 - - - - mark_4 - - - - - - mark_5 1.94 6.24 2.65 - - mark_6 0.03 0.34 1.84 - - - - mark_7 0.84 0.33 0.10 1.53 0.01 - - mark_8 0.61 0.69 0.98 0.80 2.01 1.48 mark_9 5.54 0.05 6.76 0.17 2.80 1.76 mark_10 0.61 0.11 0.87 4.48 0.70 0.18 mark_11 0.81 6.18 0.11 2.20 0.97 0.75 mark_12 7.19 1.13 0.16 0.48 0.54 0.19

Modification Indices for THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 - - mark_9 1.54 - - mark_10 0.57 - - - - mark_11 3.94 4.31 2.44 - - mark_12 - - 5.02 0.95 - - - -

128

Expected Change for THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 - - mark_3 - - - - mark_4 - - - - - - mark_5 0.03 0.04 0.03 - - mark_6 0.00 0.01 0.02 - - - - mark_7 -0.02 -0.01 0.01 -0.03 0.00 - - mark_8 -0.02 0.02 0.02 -0.02 -0.03 -0.03 mark_9 0.05 0.00 -0.05 0.01 -0.03 0.03 mark_10 -0.02 0.01 -0.02 -0.04 0.02 0.01 mark_11 0.02 -0.05 -0.01 -0.03 0.02 0.02 mark_12 -0.06 -0.02 -0.01 0.01 -0.01 0.01

Expected Change for THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 - - mark_9 0.02 - - mark_10 -0.02 - - - - mark_11 0.05 -0.04 0.03 - - mark_12 - - 0.04 0.02 - - - -

129

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- -------- mark_2 - - mark_3 - - - - mark_4 - - - - - - mark_5 0.04 0.07 0.05 - - mark_6 0.00 0.02 0.04 - - - - mark_7 -0.03 -0.02 0.01 -0.04 0.00 - - mark_8 -0.02 0.02 0.03 -0.03 -0.04 -0.04 mark_9 0.07 0.01 -0.07 0.01 -0.05 0.04 mark_10 -0.02 0.01 -0.03 -0.06 0.02 0.01 mark_11 0.03 -0.07 -0.01 -0.04 0.03 0.03 mark_12 -0.08 -0.03 -0.01 0.02 -0.02 0.01

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 - - mark_9 0.04 - - mark_10 -0.02 - - - - mark_11 0.06 -0.06 0.05 - - mark_12 - - 0.07 0.03 - - - -

Maximum Modification Index is 7.19 for Element (11, 1) of THETA-DELTA factor market Standardized Solution

130

LAMBDA-X market -------- mark_2 0.36 mark_3 0.32 mark_4 0.38 mark_5 0.38 mark_6 0.46 mark_7 0.50 mark_8 0.41 mark_9 0.42 mark_10 0.40 mark_11 0.52 mark_12 0.36

PHI market -------- 1.00 factor market

Completely Standardized Solution LAMBDA-X

market -------- mark_2 0.44 mark_3 0.41 mark_4 0.48 mark_5 0.47 mark_6 0.57 mark_7 0.53 mark_8 0.49 mark_9 0.54 mark_10 0.50 mark_11 0.59 mark_12 0.42

131

PHI

market 1.00 -------- THETA-DELTA mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 -------- -------- -------- -------- -------- --------

mark_2 0.81 mark_3 0.16 0.84 mark_4 0.13 0.29 0.77 mark_5 - - - - - - 0.77 mark_6 - - - - - - 0.20 0.68 mark_7 -- - - - - - - - - 0.72 mark_8 - - - - - - - - - - - - mark_9 - - - - - - - - - - - - mark_10 - - - - - - - - - - - - mark_11 - - - - - - - - - - - - mark_12 - - - - - - - - - - - -

THETA-DELTA mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 -------- -------- -------- -------- -------- mark_8 0.76 mark_9 - - 0.71 mark_10 - - 0.11 0.75 mark_11 - - - - - - 0.65 mark_12 0.18 - - - - 0.17 0.83 Time used: 0.031 Seconds

132

คาสงทใชวเคราะหองคประกอบมาตรวดตวแปรปจจยประสบการณการทองเทยว

DATE: 14/02/2013

TIME: 0:52 L I S R E L 8.72

BY Karl G. J”reskog & Dag S”rbom

This program is published exclusively by Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

133

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor_exper.SPJ: factor market Observed Variables mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor.cov' Sample Size = 690 Latent Variables exper Relationships exper_1 = exper exper_2 = exper exper_3 = exper exper_4 = exper exper_5 = exper exper_6 = exper exper_7 = exper exper_8 = exper exper_9 = exper exper_10 = exper exper_11 = exper exper_12 = exper Path Diagram Set Error Covariance of exper_9 and exper_10 free Set Error Covariance of exper_3 and exper_4 free Set Error Covariance of exper_3 and exper_2 free Set Error Covariance of exper_1 and exper_2 free Set Error Covariance of exper_6 and exper_12 free Set Error Covariance of exper_3 and exper_1 free Set Error Covariance of exper_7 and exper_9 free Set Error Covariance of exper_11 and exper_12 free Set Error Covariance of exper_10 and exper_11 free

134

Set Error Covariance of exper_9 and exper_11 free Set Error Covariance of exper_2 and exper_8 free Set Error Covariance of exper_1 and exper_8 free LISREL OUTPUT: ME=ML MI SC EF End of Problem factor market

Covariance Matrix exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 0.70 exper_2 0.33 0.96 exper_3 0.26 0.42 0.85 exper_4 0.17 0.26 0.37 0.71 exper_5 0.19 0.29 0.30 0.27 0.79 exper_6 0.07 0.18 0.15 0.15 0.18 0.73 exper_7 0.20 0.33 0.22 0.22 0.33 0.27 exper_8 0.08 0.17 0.20 0.17 0.19 0.25 exper_9 0.12 0.21 0.20 0.19 0.19 0.21 exper_10 0.13 0.21 0.18 0.20 0.20 0.16 exper_11 0.10 0.20 0.17 0.18 0.19 0.19 exper_12 0.20 0.29 0.26 0.20 0.29 0.06

Covariance Matrix exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 0.84 exper_8 0.34 0.76 exper_9 0.21 0.26 0.69 exper_10 0.26 0.23 0.37 0.59 exper_11 0.24 0.23 0.28 0.27 0.61 exper_12 0.36 0.24 0.25 0.26 0.34 1.09

135

factor market Parameter Specifications

LAMBDA-X exper exper_1 -------- --------

exper_1 1 exper_2 2 exper_3 3 exper_4 4 exper_5 5 exper_6 6 exper_7 7 exper_8 8 exper_9 9 exper_10 10 exper_11 11 exper_12 12

THETA-DELTA exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 13 exper_2 14 15 exper_3 16 17 18 exper_4 0 0 19 20 exper_5 0 0 0 0 21 exper_6 0 0 0 0 0 22 exper_7 0 0 0 0 0 exper_8 24 25 0 0 0 0 exper_9 0 0 0 0 0 0 exper_10 0 0 0 0 0 0 exper_11 0 0 0 0 0 0 exper_12 0 0 0 0 0 34

136

THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 23 exper_8 0 26 exper_9 27 0 28 exper_10 0 0 29 30 exper_11 0 0 31 32 33 exper_12 0 0 0 0 35 36

factor market Number of Iterations = 11 LISREL Estimates (Maximum Likelihood)

LAMBDA-X exper --------

exper_1 0.32 (0.03) 9.17 exper_2 0.52 (0.04) 13.45 exper_3 0.43 (0.04) 11.78 exper_4 0.41 (0.03) 12.52 exper_5 0.50 (0.03) 14.70 exper_6 0.41 (0.03) 12.03

137

LAMBDA-X exper --------

exper_7 0.63 (0.03) 18.63 exper_8 0.50 (0.03) 14.83 exper_9 0.45 (0.03) 13.63 exper_10 0.43 (0.03) 14.33 exper_11 0.41 (0.03) 13.26 exper_12 0.55 (0.04) 13.32

138

PHI exper -------- 1.00

THETA-DELTA exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 0.60 (0.03) 17.69 exper_2 0.16 0.69 (0.03) (0.04) 5.92 16.61 exper_3 0.11 0.17 0.65 (0.02) (0.03) (0.04) 4.50 6.25 17.48 exper_4 - - - - 0.18 0.53 (0.02) (0.03) 7.38 17.27 exper_5 - - - - - - - - 0.54 (0.03) 16.66 exper_6 - - - - - - - - - - 0.56 (0.03) 17.20 exper_7 - - - - - - - - - - - - exper_8 -0.07 -0.09 - - - - - - - - (0.02) (0.02) -3.29 -3.78 exper_9 - - - - - - - - - - - - exper_10 - - - - - - - - - - - - exper_11 - - - - - - - - - - - - exper_12 - - - - - - - - - - -0.17 (0.03) -6.21

139

THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 0.44 (0.03) 14.61 exper_8 - - 0.51 - - - - - - - - (0.03) 16.27 exper_9 -0.07 - - 0.48 - - - - - - (0.02) (0.03) -3.64 16.14 exper_10 - - - - 0.17 0.41 (0.02) (0.02) 8.14 16.56 exper_11 - - - - 0.09 0.09 0.44 (0.02) (0.02) (0.03) 4.72 5.20 16.73 exper_12 - - - - - - - - 0.11 0.79 (0.02) (0.05) 4.74 16.80 Squared Multiple Correlations for X - Variables exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.14 0.28 0.22 0.24 0.32 0.23 Squared Multiple Correlations for X - Variables exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.47 0.33 0.30 0.31 0.28 0.28

140

Goodness of Fit Statistics Degrees of Freedom = 42

Minimum Fit Function Chi-Square = 85.19 (P = 0.00) Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 87.76 (P = 0.00)

Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 45.76 90 Percent Confidence Interval for NCP = (22.67 ; 76.60)

Minimum Fit Function Value = 0.12

Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.066 90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.033 ; 0.11)

Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.040 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.028 ; 0.051)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.92

Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.23 90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.20 ; 0.28)

ECVI for Saturated Model = 0.23 ECVI for Independence Model = 6.29

Chi-Square for Independence Model with 66 Degrees of Freedom = 4308.06

Independence AIC = 4332.06 Model AIC = 159.76

Saturated AIC = 156.00 Independence CAIC = 4398.50

Model CAIC = 359.08 Saturated CAIC = 587.86

Normed Fit Index (NFI) = 0.98 Non-Normed Fit Index (NNFI) = 0.98

Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.62 Comparative Fit Index (CFI) = 0.99

Incremental Fit Index (IFI) = 0.99 Relative Fit Index (RFI) = 0.97

Critical N (CN) = 536.49

141

Root Mean Square Residual (RMR) = 0.025 Standardized RMR = 0.033

Goodness of Fit Index (GFI) = 0.98 Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.96

Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.53 factor market Modification Indices and Expected Change No Non-Zero Modification Indices for LAMBDA-X No Non-Zero Modification Indices for PHI Modification Indices for THETA-DELTA

exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 - - exper_2 - - - - exper_3 - - - - - - exper_4 2.05 2.63 - - - - exper_5 0.58 0.01 6.30 7.05 - - exper_6 5.41 0.61 0.00 1.45 1.36 - - exper_7 0.19 0.56 5.22 3.87 0.49 2.01 exper_8 - - - - 0.10 1.63 10.47 1.76 exper_9 0.23 1.07 0.72 1.61 2.15 2.75 exper_10 0.37 0.00 0.46 2.76 0.00 2.12 exper_11 1.29 0.01 0.25 1.05 0.67 1.96 exper_12 0.17 0.61 1.16 3.46 0.17 - -

142

Modification Indices for THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 - - exper_8 3.79 exper_9 - - 3.24 - - exper_10 0.68 0.03 - - - - exper_11 1.17 1.62 - - - - - - exper_12 1.34 3.49 0.00 1.15 - - - -

Expected Change for THETA-DELTA exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 - - exper_2 - - - - exper_3 - - - - - - exper_4 0.03 0.04 - - - - exper_5 0.02 0.00 0.06 0.06 - - exper_6 -0.05 -0.02 0.00 -0.03 -0.03 - - exper_7 0.01 0.02 -0.05 -0.04 0.02 0.03 exper_8 - - - - -0.01 -0.03 -0.08 0.03 exper_9 -0.01 -0.02 0.02 -0.02 -0.03 0.03 exper_10 0.01 0.00 -0.01 0.03 0.00 -0.03 exper_11 -0.02 0.00 -0.01 0.02 -0.02 0.03 exper_12 0.01 -0.02 0.03 -0.05 0.01 - -

143

Expected Change for

THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 - - exper_8 0.05 - - exper_9 - - 0.04 - - exper_10 -0.02 0.00 - - - - exper_11 -0.02 0.02 - - - - - - exper_12 0.03 -0.05 0.00 0.02 - - - - Completely Standardized Expected Change for

THETA-DELTA exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 - - exper_2 - - - - exper_3 - - - - - - exper_4 0.05 0.05 - - - - exper_5 0.02 0.00 0.07 0.08 - - exper_6 -0.07 -0.02 0.00 -0.04 -0.04 - - exper_7 0.01 0.02 -0.06 -0.05 0.02 0.04 exper_8 - - - - -0.01 -0.04 -0.10 0.04 exper_9 -0.01 -0.03 0.02 -0.03 -0.04 0.05 exper_10 0.02 0.00 -0.02 0.04 0.00 -0.04 exper_11 -0.03 0.00 -0.01 0.03 -0.02 0.04 exper_12 0.01 -0.02 0.03 -0.05 0.01 - -

144

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 - - exper_8 0.06 - - exper_9 - - 0.05 - - exper_10 -0.02 0.00 - - - - exper_11 -0.03 0.04 - - - - - - exper_12 0.03 -0.06 0.00 0.03 - - - - Maximum Modification Index is 10.47 for Element ( 8, 5) of THETA-DELTA factor market Standardized Solution

LAMBDA-X exper --------

exper_1 0.32 exper_2 0.52 exper_3 0.43 exper_4 0.41 exper_5 0.50 exper_6 0.41 exper_7 0.63 exper_8 0.50 exper_9 0.45 exper_10 0.43 exper_11 0.41 exper_12 0.55

145

PHI exper -------- 1.00 factor market Completely Standardized Solution

LAMBDA-X exper --------

exper_1 0.38 exper_2 0.53 exper_3 0.47 exper_4 0.49 exper_5 0.56 exper_6 0.48 exper_7 0.69 exper_8 0.58 exper_9 0.55 exper_10 0.56 exper_11 0.53 exper_12 0.53

146

PHI exper -------- 1.00

THETA-DELTA exper_1 exper_2 exper_13 exper_4 exper_5 exper_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_1 0.86 exper_2 0.20 0.72 exper_3 0.14 0.19 0.78 exper_4 - - - - 0.23 0.76 exper_5 - - - - - - - - 0.68 exper_6 - - - - - - - - - - 0.77 exper_7 - - - - - - - - - - - - exper_8 -0.10 -0.11 - - - - - - - - exper_9 - - - - - - - - - - - - exper_10 - - - - - - - - - - - - exper_11 - - - - - - - - - - - - exper_12 - - - - - - - - - - -0.19

THETA-DELTA exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- exper_7 0.53 exper_8 - - 0.67 - - 0.70 exper_9 -0.09 exper_10 - - - - 0.27 0.69 exper_11 - - - - 0.15 0.16 0.72 exper_12 - - - - - - - - 0.14 0.72 Time used: 0.047 Seconds

147

คาสงทใชวเคราะหองคประกอบมาตรวดตวแปรปจจยดานความสะดวกและความปลอดภย

DATE: 14/02/2013

TIME: 0:55 L I S R E L 8.72

BY Karl G. J”reskog & Dag S”rbom

This program is published exclusively by

Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

148

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor_safe.SPJ: factor safe Observed Variables mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor.cov' Sample Size = 690 Latent Variables safe Relationships safe_1 = safe safe_2 = safe safe_3 = safe safe_4 = safe safe_5 = safe safe_6 = safe safe_7 = safe safe_8 = safe safe_9 = safe safe_10 = safe safe_11 = safe safe_12 = safe Path Diagram LISREL OUTPUT: ME=ML MI SC EF Set Error Covariance of safe_8 and safe_9 free Set Error Covariance of safe_10 and safe_9 free Set Error Covariance of safe_8 and safe_10 free Set Error Covariance of safe_1 and safe_3 free Set Error Covariance of safe_8 and safe_7 free Set Error Covariance of safe_7 and safe_9 free Set Error Covariance of safe_7 and safe_10 free

149

Set Error Covariance of safe_11 and safe_12 free Set Error Covariance of safe_1 and safe_2 free Set Error Covariance of safe_6 and safe_12 free Set Error Covariance of safe_5 and safe_6 free Set Error Covariance of safe_2 and safe_4 free Set Error Covariance of safe_10 and safe_11 free Set Error Covariance of safe_10 and safe_12 free Set Error Covariance of safe_4 and safe_6 free Set Error Covariance of safe_1 and safe_5 free Set Error Covariance of safe_7 and safe_11 free End of Problem factor safe Covariance Matrix safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 0.58 safe_2 0.29 0.63 safe_3 0.33 0.26 0.57 safe_4 0.24 0.27 0.28 0.65 safe_5 0.26 0.23 0.25 0.24 0.59 safe_6 0.22 0.25 0.28 0.29 0.31 0.65 safe_7 0.25 0.19 0.31 0.22 0.25 0.28 safe_8 0.22 0.13 0.29 0.17 0.22 0.22 safe_9 0.23 0.16 0.31 0.20 0.25 0.25 safe_10 0.27 0.20 0.30 0.23 0.27 0.26 safe_11 0.23 0.20 0.27 0.22 0.27 0.26 safe_12 0.22 0.23 0.25 0.24 0.23 0.34

150

Covariance Matrix

THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 0.66 safe_8 0.44 0.71 safe_9 0.45 0.52 0.71 safe_10 0.44 0.46 0.55 0.79 safe_11 0.35 0.31 0.32 0.39 0.67 safe_12 0.31 0.28 0.30 0.36 0.40 0.77 factor safe Parameter Specifications LAMBDA-X

safe --------

safe_1 1 safe_2 2 safe_3 3 safe_4 4 safe_5 5 safe_6 6 safe_7 7 safe_8 8 safe_9 9 safe_10 10 safe_11 11 safe_12 12

151

THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 13 safe_2 14 15 safe_3 16 0 17 safe_4 0 18 0 19 safe_5 20 0 0 0 21 safe_6 0 0 0 22 23 24 safe_7 0 0 0 0 0 0 safe_8 0 0 0 0 0 0 safe_9 0 0 0 0 0 0 safe_10 0 0 0 0 0 0 safe_11 0 0 0 0 0 0 safe_12 0 0 0 0 0 38

THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 25 safe_8 26 27 safe_9 28 29 30 safe_10 31 32 33 34 safe_11 35 0 0 36 37 safe_12 0 0 0 39 40 41 factor safe Number of Iterations = 9 LISREL Estimates (Maximum Likelihood)

152

LAMBDA-X safe --------

safe_1 0.46 (0.03) 15.54 safe_2 0.43 (0.03) 13.89 safe_3 0.56 (0.03) 20.44 safe_4 0.46 (0.03) 15.00 safe_5 0.48 (0.03) 16.57 safe_6 0.51 (0.03) 16.58 safe_7 0.55 (0.03) 18.35 safe_8 0.48 (0.03) 14.57 safe_9 0.53 (0.03) 16.66 safe_10 0.55 (0.03) 16.40

153

LAMBDA-X safe --------

safe_11 0.52 (0.03) 17.07 safe_12 0.51 (0.03) 14.92 PHI safe -------- 1.00

THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 0.37 (0.02) 15.75 safe_2 0.08 0.45 (0.02) (0.03) 5.00 16.91 safe_3 0.07 - - 0.27 (0.02) (0.02) 4.72 13.93 safe_4 - - 0.06 - - 0.43 (0.02) (0.03) 3.33 16.48 safe_5 0.04 - - - - - - 0.36 (0.01) (0.02) 2.74 15.95 safe_6 - - - - - - 0.05 0.07 0.39 (0.02) (0.02) (0.02) 2.75 4.12 15.76

154

THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 - - - - - - - - - - - - safe_8 - - - - - - - - - - - - safe_9 - - - - - - - - - - - - safe_10 - - - - - - - - - - - - safe_11 - - - - - - - - - - - - safe_12 - - - - - - - - - - 0.09 (0.02) 4.89

THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 0.35 (0.02) 15.02 safe_8 0.18 0.49 (0.02) (0.03) 8.72 16.55 safe_9 0.15 0.27 0.43 (0.02) (0.02) (0.03) 7.89 11.49 15.85 safe_10 0.13 0.19 0.24 0.48 (0.02) (0.02) (0.02) (0.03) 6.42 8.35 10.80 16.09 safe_11 0.03 - - - - 0.07 0.40 (0.01) (0.02) (0.03) 2.43 4.60 15.73 safe_12 - - - - - - 0.06 0.13 0.52 (0.02) (0.02) (0.03) 3.83 6.56 16.60

155

Squared Multiple Correlations for X - Variables

safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.37 0.29 0.54 0.33 0.39 0.40 Squared Multiple Correlations for X - Variables

Squared Multiple Correlations for X - Variables safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.46 0.32 0.39 0.39 0.41 0.33

Goodness of Fit Statistics

Degrees of Freedom = 37

Minimum Fit Function Chi-Square = 95.32 (P = 0.00) Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 92.77 (P = 0.00)

Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 55.77 90 Percent Confidence Interval for NCP = (31.18 ; 88.04)

Minimum Fit Function Value = 0.14

Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.081 90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.045 ; 0.13)

Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.047 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.035 ; 0.059)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.65

Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.25 90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.22 ; 0.30)

ECVI for Saturated Model = 0.23 ECVI for Independence Model = 12.53

156

Chi-Square for Independence Model with 66 Degrees of Freedom = 8607.05 Independence AIC = 8631.05 Model AIC = 174.77 Saturated AIC = 156.00 Independence CAIC = 8697.49 Model CAIC = 401.77 Saturated CAIC = 587.86

Normed Fit Index (NFI) = 0.99

Non-Normed Fit Index (NNFI) = 0.99 Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.55

Comparative Fit Index (CFI) = 0.99 Incremental Fit Index (IFI) = 0.99

Relative Fit Index (RFI) = 0.98

Critical N (CN) = 433.91

Root Mean Square Residual (RMR) = 0.023 Standardized RMR = 0.035

Goodness of Fit Index (GFI) = 0.98 Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.95 Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.46

factor safe Modification Indices and Expected Change No Non-Zero Modification Indices for LAMBDA-X No Non-Zero Modification Indices for PHI Modification Indices for THETA-DELTA

157

THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 - - safe_2 - - - - safe_3 - - 3.06 - - safe_4 3.39 - - 1.35 - - safe_5 - - 2.42 2.85 1.07 - - safe_6 1.98 3.77 0.76 - - - - - - safe_7 0.00 0.52 0.04 0.52 1.29 0.65 safe_8 0.78 3.75 1.14 1.17 0.29 1.49 safe_9 4.25 1.41 2.75 1.01 0.15 0.04 safe_10 3.82 0.07 4.21 0.19 0.50 0.71 safe_11 0.53 1.93 1.86 2.39 3.03 0.03 safe_12 0.00 0.49 2.81 0.46 2.75 - - Modification Indices for THETA-DELTA

THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 - - safe_8 - - - - safe_9 - - - - - - safe_10 - - - - - - - - safe_11 - - 2.93 1.64 - - - - safe_12 2.04 0.21 0.03 - - - - - -

158

Expected Change for THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 - - safe_2 - - - - safe_3 - - 0.03 safe_4 0.03 - - 0.02 - - safe_5 - - 0.03 -0.03 0.02 safe_6 -0.02 0.03 0.01 - - - - - - safe_7 0.00 -0.01 0.00 -0.01 -0.01 0.01 safe_8 0.01 -0.03 0.01 -0.02 -0.01 -0.02 safe_9 -0.02 -0.01 0.02 -0.01 0.00 0.00 safe_10 0.02 0.00 -0.03 0.01 0.01 -0.01 safe_11 -0.01 -0.02 -0.02 -0.02 0.03 0.00 safe_12 0.00 0.01 -0.03 0.01 -0.03 - -

Expected Change for THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 - - safe_8 - - - - safe_9 - - - - - - safe_10 - - - - - - - - safe_11 - - 0.02 0.02 - - - - safe_12 0.02 0.01 0.00 - - - - - -

159

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 - - safe_2 - - - - safe_3 - - 0.05 - - safe_4 0.05 - - 0.03 - - safe_5 - - 0.04 -0.04 0.03 - - safe_6 -0.03 0.05 0.02 - - - - - - safe_7 0.00 -0.02 0.00 -0.02 -0.02 0.02 safe_8 0.02 -0.04 0.02 -0.02 -0.01 -0.02 safe_9 -0.03 -0.02 0.03 -0.02 0.01 0.00 safe_10 0.04 0.01 -0.04 0.01 0.01 -0.02 safe_11 -0.02 -0.03 -0.03 -0.04 0.04 0.00 safe_12 0.00 0.02 -0.04 0.02 -0.04 - - Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 - - safe_8 - - - - safe_9 - - - - - - safe_10 - - - - - - - - safe_11 - - 0.03 0.02 - - - - safe_12 0.03 0.01 0.00 - - - - - -

160

Maximum Modification Index is 4.25 for Element ( 9, 1) of THETA-DELTA factor safe Standardized Solution LAMBDA-X safe -------- safe_1 0.46 safe_2 0.43 safe_3 0.56 safe_4 0.46 safe_5 0.48 safe_6 0.51 safe_7 0.55 safe_8 0.48 safe_9 0.53 safe_10 0.55 safe_11 0.52 safe_12 0.51 PHI safe -------- 1.00 factor safe Completely Standardized Solution

161

LAMBDA-X safe -------- safe_1 0.61 safe_2 0.54 safe_3 0.73 safe_4 0.58 safe_5 0.62 safe_6 0.63 safe_7 0.68 safe_8 0.56 safe_9 0.63 safe_10 0.62 safe_11 0.64 safe_12 0.57 PHI safe -------- 1.00

THETA-DELTA safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_1 0.63 safe_2 0.14 0.71 safe_3 0.12 - - 0.46 safe_4 - - 0.09 - - 0.67 safe_5 0.07 - - - - - - 0.61 safe_6 - - - - - - 0.07 0.11 0.60 safe_7 - - - - - - - - - - - - safe_8 - - - - - - - - - - - - safe_9 - - - - - - - - - - - - safe_10 - - - - - - - - - - - - safe_11 - - - - - - - - - - - - safe_12 - - - - - - - - - - 0.12

162

HETA-DELTA safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 -------- -------- -------- -------- -------- -------- safe_7 0.54 safe_8 0.26 0.68 safe_9 0.23 0.38 0.61 safe_10 0.18 0.25 0.33 0.61 safe_11 0.05 - - - - 0.10 0.59 safe_12 - - - - - - 0.08 0.18 0.67 Time used: 0.031 Seconds

163

คาสงทใชวเคราะหองคประกอบมาตรวดตวแปรขอจากดของการใชเวลาวางเดนทางทองเทยว

DATE: 14/02/2013

TIME: 0:58 L I S R E L 8.72

BY Karl G. J”reskog & Dag S”rbom

This program is published exclusively by Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

164

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor_onway.SPJ: factor safe Observed Variables mark_2 mark_3 mark_4 mark_5 mark_6 mark_7 mark_8 mark_9 mark_10 mark_11 mark_12 exper_1 exper_2 exper_3 exper_4 exper_5 exper_6 exper_7 exper_8 exper_9 exper_10 exper_11 exper_12 safe_1 safe_2 safe_3 safe_4 safe_5 safe_6 safe_7 safe_8 safe_9 safe_10 safe_11 safe_12 onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\factor\factor.cov' Sample Size = 690 Latent Variables onway Relationships onway_1 = onway onway_2 = onway onway_3 = onway onway_4 = onway onway_5 = onway onway_6 = onway onway_7 = onway onway_8 = onway onway_9 = onway onway_10 = onway Path Diagram LISREL OUTPUT: ME=ML MI SC EF Set Error Covariance of onway_9 and onway_10 free Set Error Covariance of onway_1 and onway_2 free Set Error Covariance of onway_6 and onway_2 free Set Error Covariance of onway_3 and onway_4 free End of Problem

165

factor safe

Covariance Matrix onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 0.82 onway_2 0.35 0.60 onway_3 0.22 0.25 0.68 onway_4 0.23 0.19 0.29 0.67 onway_5 0.31 0.32 0.26 0.26 0.86 onway_6 0.28 0.21 0.27 0.23 0.37 0.79 onway_7 0.31 0.30 0.32 0.31 0.44 0.46 onway_8 0.24 0.30 0.25 0.20 0.38 0.36 onway_9 0.23 0.23 0.20 0.17 0.28 0.24 onway_10 0.22 0.22 0.17 0.18 0.27 0.31

Covariance Matrix onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 0.97 onway_8 0.43 0.74 onway_9 0.32 0.34 0.78 onway_10 0.32 0.32 0.38 0.77

166

factor safe Parameter Specifications

LAMBDA-X onway_1 safety onway_2 onway onway_3 onway_4 onway_5 safety onway_6 onway onway_7 onway_8 onway_9 safety onway_10 onway

THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 11 onway_2 12 13 onway_3 0 0 14 onway_4 0 0 15 16 onway_5 0 0 0 0 17 onway_6 0 18 0 0 0 19 onway_7 0 0 0 0 0 0 onway_8 0 0 0 0 0 0 onway_9 0 0 0 0 0 0 onway_10 0 0 0 0 0 0

167

THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 20 onway_8 0 21 onway_9 0 0 22 onway_10 0 0 23 24 factor safe Number of Iterations = 8 LISREL Estimates (Maximum Likelihood)

LAMBDA-X onway -------- onway_1 0.46 (0.04) 13.06 onway_2 0.48 (0.03) 16.52 onway_3 0.44 (0.03) 14.02 onway_4 0.39 (0.03) 12.44 onway_5 0.62 (0.03) 18.66 onway_6 0.61 (0.03) 19.07

168

LAMBDA-X onway -------- onway_7 0.70 (0.03) 20.38 onway_8 0.60 (0.03) 19.73 onway_9 0.47 (0.03) 13.82 onway_10 0.47 (0.03) 14.09 PHI onway -------- 1.00

THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 -------- -------- -------- -------- onway_1 0.61 (0.04) 17.35 onway_2 0.13 0.37 (0.02) (0.02) 6.03 16.02 onway_3 - - - - 0.49 (0.03) 17.30 onway_4 - - - - 0.11 0.52 (0.02) (0.03) 5.38 17.59

169

THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_5 - - - - - - - - 0.47 (0.03) 16.00 onway_6 - - -0.08 - - - - - - 0.41 (0.02) (0.03) -4.95 15.33 onway_7 - - - - - - - - - - - - onway_8 - - - - - - - - - - - - onway_9 - - - - - - - - - - - - onway_10 - - - - - - - - - - - -

THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 0.47 (0.03) 15.22 onway_8 - - 0.38 (0.02) 15.54 onway_9 - - - - 0.57 (0.03) 17.33 onway_10 - - - - 0.16 0.55 (0.02) (0.03) 6.81 17.27

170

Squared Multiple Correlations for X - Variables onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- 0.25 0.39 0.28 0.23 0.45 0.47

Squared Multiple Correlations for X - Variables onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- 0.51 0.49 0.28 0.29

Goodness of Fit Statistics

Degrees of Freedom = 31 Minimum Fit Function Chi-Square = 64.90 (P = 0.00034)

Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 64.36 (P = 0.00040) Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 33.36

90 Percent Confidence Interval for NCP = (14.14 ; 60.33)

Minimum Fit Function Value = 0.094 Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.048

90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.021 ; 0.088) Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.040 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.026 ; 0.053)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.89

Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.16 90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.14 ; 0.20)

ECVI for Saturated Model = 0.16 ECVI for Independence Model = 6.35

Chi-Square for Independence Model with 45 Degrees of Freedom = 4356.67 Independence AIC = 4376.67

Model AIC = 112.36 Saturated AIC = 110.00

Independence CAIC = 4432.04 Model CAIC = 245.24

171

Saturated CAIC = 414.52

Normed Fit Index (NFI) = 0.99 Non-Normed Fit Index (NNFI) = 0.99

Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.68 Comparative Fit Index (CFI) = 0.99

Incremental Fit Index (IFI) = 0.99 Relative Fit Index (RFI) = 0.98

Critical N (CN) = 555.13

Root Mean Square Residual (RMR) = 0.020

Standardized RMR = 0.027 Goodness of Fit Index (GFI) = 0.98

Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.97 Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.55

factor safe Modification Indices and Expected Change No Non-Zero Modification Indices for LAMBDA-X No Non-Zero Modification Indices for PHI Modification Indices for THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 - - onway_2 - - - - onway_3 0.14 7.48 - - onway_4 5.20 1.41 - - - - onway_5 1.19 0.64 1.28 1.27 - - onway_6 0.00 - - 0.74 0.80 0.31 - - onway_7 0.05 7.54 0.02 3.17 0.03 2.89 onway_8 6.06 1.22 0.55 5.51 0.00 0.42 onway_9 0.49 0.34 0.06 0.15 0.01 10.19 onway_10 0.00 0.03 4.14 0.01 1.42 5.33

172

Modification Indices for THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 - - onway_8 0.04 - - onway_9 0.00 10.90 - - onway_10 0.73 1.15 - - - -

Expected Change for THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 - - onway_2 - - - - onway_3 -0.01 0.05 - - onway_4 0.05 -0.02 - - - - onway_5 0.02 0.01 -0.02 0.02 - - onway_6 0.00 - - 0.02 -0.02 -0.01 - - onway_7 0.00 -0.05 0.00 0.04 0.00 0.04 onway_8 -0.05 0.02 -0.01 -0.04 0.00 -0.01 onway_9 0.01 -0.01 0.00 -0.01 0.00 -0.06 onway_10 0.00 0.00 -0.04 0.00 -0.02 0.05

Expected Change for THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 - - onway_8 0.00 - - onway_9 0.00 0.06 - - onway_10 -0.02 0.02 - - - -

173

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 - - onway_2 - - - - onway_3 -0.01 0.07 - - onway_4 0.06 -0.03 - - - - onway_5 0.03 0.02 -0.03 0.03 - - onway_6 0.00 - - 0.02 -0.02 -0.01 - - onway_7 -0.01 -0.07 0.00 0.05 0.00 0.04 onway_8 -0.06 0.03 -0.02 -0.06 0.00 -0.02 onway_9 0.02 -0.01 0.01 -0.01 0.00 -0.08 onway_10 0.00 0.00 -0.05 0.00 -0.03 0.06

Completely Standardized Expected Change for THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 - - onway_8 0.00 - - onway_9 0.00 0.08 - - onway_10 -0.02 0.03 - - - - Maximum Modification Index is 10.90 for Element ( 9, 8) of THETA-DELTA factor safe Standardized Solution

174

LAMBDA-X onway -------- onway_1 0.46 onway_2 0.48 onway_3 0.44 onway_4 0.39 onway_5 0.62 onway_6 0.61 onway_7 0.70 onway_8 0.60 onway_9 0.47 onway_10 0.47 PHI onway -------- 1.00 factor safe Completely Standardized Solution

LAMBDA-X onway -------- onway_1 0.50 onway_2 0.62 onway_3 0.53 onway_4 0.48 onway_5 0.67 onway_6 0.69 onway_7 0.72 onway_8 0.70 onway_9 0.53 onway_10 0.54

175

PHI onway -------- 1.00

THETA-DELTA onway_1 onway_2 onway_3 onway_4 onway_5 onway_6 -------- -------- -------- -------- -------- -------- onway_1 0.75 onway_2 0.18 0.61 onway_3 - - - - 0.72 onway_4 - - - - 0.17 0.77 onway_5 - - - - - - - - 0.55 onway_6 - - -0.12 - - - - - - 0.53 onway_7 - - - - - - - - - - - - onway_8 - - - - - - - - - - - - onway_9 - - - - - - - - - - - - onway_10 - - - - - - - - - - - -

THETA-DELTA onway_7 onway_8 onway_9 onway_10 -------- -------- -------- -------- onway_7 0.49 onway_8 - - 0.51 onway_9 - - - - 0.72 onway_10 - - - - 0.21 0.71 Time used: 0.031 Seconds

176

คาสงทใชในการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตตามสมมตฐานการวจย

DATE: 14/02/2013

TIME: 1:00 L I S R E L 8.72

BY Karl G. J”reskog & Dag S”rbom

This program is published exclusively by

Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\path_hypo.SPJ:

177

path model Observed Variables status Income time market exper safety onway Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\runmodel.cov' Sample Size = 690 Relationships onway = status onway = Income onway = time onway = market onway = exper onway = safety safety = status safety = Income safety = market safety = exper Path Diagram LISREL OUTPUT: ME=ML MI SC EF End of Problem path model

178

Covariance Matrix safety onway status Income time market

-------- -------- -------- -------- -------- -------- safety 0.31 onway 0.16 0.33 status 0.01 0.02 0.20 Income 0.10 0.08 0.13 1.56 time 0.02 0.02 0.04 0.17 0.39 market 0.13 0.16 0.01 0.02 0.01 0.23 exper 0.14 0.19 0.01 0.05 0.00 0.16 Covariance Matrix exper -------- exper 0.28 path model Parameter Specifications BETA

safety onway -------- -------- safety 0 0 onway 1 0 GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety 2 3 0 4 5 onway 6 7 8 8 10

179

PHI status Income time market exper

-------- -------- -------- -------- -------- status 11 Income 12 13 time 14 15 16 market 17 18 19 20 exper 21 22 23 24 25 PSI

safety onway -------- -------- 26 27 path model Number of Iterations = 0 LISREL Estimates (Maximum Likelihood) BETA

safety onway -------- -------- safety - - - - onway 0.20 - - (0.03) 5.92 GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.05 - - 0.34 0.31 (0.04) (0.01) (0.05) (0.04) -0.83 3.69 7.16 7.13 onway 0.05 0.02 0.02 0.31 0.42 (0.04) (0.01) (0.03) (0.04) (0.04) 1.28 1.20 0.93 7.07 10.57

180

Covariance Matrix of Y and X

safety onway status Income time market -------- -------- -------- -------- -------- -------- safety 0.31 onway 0.16 0.33 status 0.01 0.02 0.20 Income 0.10 0.08 0.13 1.56 time 0.01 0.02 0.04 0.17 0.39 market 0.13 0.16 0.01 0.02 0.01 0.23 exper 0.14 0.19 0.01 0.05 0.00 0.16 Covariance Matrix of Y and X exper -------- Exper 0.28 PHI

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- status 0.20 (0.01) 18.49 Income 0.13 1.56 (0.02) (0.08) 5.86 18.49 time 0.04 0.17 0.39 (0.01) (0.03) (0.02) 3.47 5.54 18.49 market 0.01 0.02 0.01 0.23 (0.01) (0.02) (0.01) (0.01) 1.77 0.90 1.27 18.49 exper 0.01 0.05 0.00 0.16 0.28 (0.01) (0.03) (0.01) (0.01) (0.02) 1.48 1.93 0.24 13.92 18.49

181

PSI Note: This matrix is diagonal.

safety onway -------- -------- 0.22 0.16 (0.01) (0.01) 18.49 18.49 Squared Multiple Correlations for Structural Equations

safety onway -------- -------- 0.30 0.50 Squared Multiple Correlations for Reduced Form

safety onway -------- -------- 0.30 0.48 Reduced Form

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.05 - - 0.34 0.31 (0.04) (0.01) (0.05) (0.04) -0.83 3.69 7.16 7.13 onway 0.04 0.03 0.02 0.37 0.48 (0.04) (0.01) (0.03) (0.04) (0.04) 1.07 1.98 0.93 8.73 12.25

182

Goodness of Fit Statistics Degrees of Freedom = 1

Minimum Fit Function Chi-Square = 0.47 (P = 0.49) Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 0.47 (P = 0.49)

Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 0.0 90 Percent Confidence Interval for NCP = (0.0 ; 5.38)

Minimum Fit Function Value = 0.00069

Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.0 90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.0 ; 0.0079)

Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.0 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.0 ; 0.089)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.76

Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.080 90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.080 ; 0.088)

ECVI for Saturated Model = 0.082 ECVI for Independence Model = 2.10

Chi-Square for Independence Model with 21 Degrees of Freedom = 1424.52

Independence AIC = 1438.52 Model AIC = 54.47

Saturated AIC = 56.00 Independence CAIC = 1477.27

Model CAIC = 203.96 Saturated CAIC = 211.03

Normed Fit Index (NFI) = 1.00

Non-Normed Fit Index (NNFI) = 1.01 Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.048

Comparative Fit Index (CFI) = 1.00 Incremental Fit Index (IFI) = 1.00

Relative Fit Index (RFI) = 0.99 Critical N (CN) = 9683.26

183

Root Mean Square Residual (RMR) = 0.0014

Standardized RMR = 0.0041 Goodness of Fit Index (GFI) = 1.00

Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.99 Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.036

path model Modification Indices and Expected Change Modification Indices for BETA

safety onway -------- -------- safety - - 0.47 onway - - - - Expected Change for BETA

safety onway -------- -------- safety - - 0.84 onway - - - - Standardized Expected Change for BETA

safety onway -------- -------- safety - - 2.64 onway - - - - Modification Indices for GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety - - - - 0.47 - - - - onway - - - - - - - - - -

184

Expected Change for GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety - - - - 0.02 - - - - onway - - - - - - - - - - Standardized Expected Change for GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety - - - - 0.02 - - - - onway - - - - - - - - - - No Non-Zero Modification Indices for PHI No Non-Zero Modification Indices for PSI Modification Indices for THETA-DELTA-EPS

safety onway -------- -------- status 0.47 - - Income 0.47 - - time 0.47 - - market 0.47 - - exper 0.47 - - Expected Change for THETA-DELTA-EPS

safety onway -------- -------- status -0.06 - - Income -0.07 - - time 0.01 - - market -0.08 - - exper 0.11 - -

185

Maximum Modification Index is 0.47 for Element ( 5, 5) of THETA-DELTA path model Standardized Solution BETA

safety onway -------- -------- safety - - 2.64 onway 0.19 - - GAMMA

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.12 - - 0.29 0.29 onway 0.04 0.03 0.03 0.26 0.38 Correlation Matrix of Y and X

safety onway status Income time market -------- -------- -------- -------- -------- -------- safety 1.00 onway 0.51 1.00 status 0.04 0.09 1.00 Income 0.15 0.11 0.23 1.00 time 0.04 0.06 0.13 0.22 1.00 market 0.48 0.59 0.07 0.03 0.05 1.00 exper 0.49 0.64 0.06 0.07 0.01 0.63

186

Correlation Matrix of Y and X exper -------- exper 1.00 PSI Note: This matrix is diagonal.

safety onway -------- -------- 0.70 0.50 Regression Matrix Y on X (Standardized)

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.12 - - 0.29 0.29 onway 0.03 0.06 0.03 0.31 0.44 path model Total and Indirect Effects Total Effects of X on Y

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.05 - - 0.34 0.31 (0.04) (0.01) (0.05) (0.04) -0.83 3.69 7.16 7.13 onway 0.04 0.03 0.02 0.37 0.48 (0.04) (0.01) (0.03) (0.04) (0.04) 1.07 1.98 0.93 8.73 12.25

187

Indirect Effects of X on Y

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety - - - - - - - - - - onway -0.01 0.01 - - 0.07 0.06 (0.01) (0.00) (0.01) (0.01) -0.83 3.13 4.56 4.55 Total Effects of Y on Y

safety onway -------- -------- safety - - - - onway 0.20 - - (0.03) 5.92 Largest Eigen value of B*B' (Stability Index) is 0.039 path model Standardized Total and Indirect Effects Standardized Total Effects of X on Y

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety -0.03 0.12 - - 0.29 0.29 onway 0.03 0.06 0.03 0.31 0.44 Standardized Indirect Effects of X on Y

status Income time market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety - - - - - - - - - - onway -0.01 0.02 - - 0.06 0.06

188

Standardized Total Effects of Y on Y safety onway

-------- -------- safety - - - - onway 0.19 - - Time used: 0.031 Seconds

189

คาสงทใชในการวเคราะหแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตปรบแก

DATE: 14/02/2013 TIME: 1:03

L I S R E L 8.72

BY Karl G. J”reskog & Dag S”rbom

This program is published exclusively by

Scientific Software International, Inc. 7383 N. Lincoln Avenue, Suite 100

Lincolnwood, IL 60712, U.S.A. Phone: (800)247-6113, (847)675-0720, Fax: (847)675-2140

Copyright by Scientific Software International, Inc., 1981-2005 Use of this program is subject to the terms specified in the

Universal Copyright Convention. Website: www.ssicentral.com

190

The following lines were read from file C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\path_modi_1.SPJ: path model Observed Variables status Income time market exper safety onway Covariance Matrix from file 'C:\Documents and Settings\user\Desktop\path_dr_kai\runmodel.cov' Sample Size = 690 Relationships onway = safety safety = Income market exper onway = market exper Path Diagram LISREL OUTPUT: ME=ML MI EF SC End of Problem path model Covariance Matrix

safety onway Income market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety 0.31 onway 0.16 0.33 Income 0.10 0.08 1.56 market 0.13 0.16 0.02 0.23 exper 0.14 0.19 0.05 0.16 0.28

191

path model Parameter Specifications BETA

safety onway -------- --------

safety 0 0 onway 1 0

GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety 2 3 4 onway 0 5 6

PHI

Income market exper -------- -------- --------

Income 7 market 8 9 exper 10 11 12

PSI

safety onway -------- -------- 13 14

192

path model Number of Iterations = 6 LISREL Estimates (Maximum Likelihood) BETA

safety onway -------- --------

safety - - - - onway 0.20 - -

(0.03) 6.18

GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.05 0.34 0.31 (0.01) (0.05) (0.04) 3.60 7.14 7.14 onway - - 0.31 0.42 (0.04) (0.04)

7.11 10.57 Covariance Matrix of Y and X

safety onway Income market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety 0.31 onway 0.16 0.33 Income 0.10 0.08 1.56 market 0.13 0.16 0.02 0.23 exper 0.14 0.19 0.05 0.16 0.28

193

PHI Income market exper -------- -------- --------

Income 1.56 (0.08) 18.52

market 0.02 0.23 (0.02) (0.01) 0.91 18.52

exper 0.05 0.16 0.28 (0.03) (0.01) (0.01) 1.93 13.94 18.52

PSI Note: This matrix is diagonal.

safety onway -------- -------- 0.22 0.17 (0.01) (0.01) 18.52 18.52

Squared Multiple Correlations for Structural Equations

safety onway -------- -------- 0.30 0.50

Squared Multiple Correlations for Reduced Form

safety onway -------- -------- 0.30 0.47

194

Reduced Form

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.05 0.34 0.31 (0.01) (0.05) (0.04) 3.60 7.14 7.14

onway 0.01 0.38 0.48 (0.00) (0.04) (0.04) 3.11 8.79 12.31

Goodness of Fit Statistics Degrees of Freedom = 1

Minimum Fit Function Chi-Square = 3.10 (P = 0.078) Normal Theory Weighted Least Squares Chi-Square = 3.10 (P = 0.078)

Estimated Non-centrality Parameter (NCP) = 2.10 90 Percent Confidence Interval for NCP = (0.0 ; 11.59)

Minimum Fit Function Value = 0.0045 Population Discrepancy Function Value (F0) = 0.0031 90 Percent Confidence Interval for F0 = (0.0 ; 0.017)

Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) = 0.055 90 Percent Confidence Interval for RMSEA = (0.0 ; 0.13)

P-Value for Test of Close Fit (RMSEA < 0.05) = 0.33 Expected Cross-Validation Index (ECVI) = 0.045

90 Percent Confidence Interval for ECVI = (0.042 ; 0.059) ECVI for Saturated Model = 0.044

ECVI for Independence Model = 1.94 Chi-Square for Independence Model with 10 Degrees of Freedom = 1323.85

Independence AIC = 1333.85 Model AIC = 31.10

Saturated AIC = 30.00 Independence CAIC = 1361.54

Model CAIC = 108.61 Saturated CAIC = 113.05

195

Normed Fit Index (NFI) = 1.00 Non-Normed Fit Index (NNFI) = 0.98

Parsimony Normed Fit Index (PNFI) = 0.100 Comparative Fit Index (CFI) = 1.00

Incremental Fit Index (IFI) = 1.00 Relative Fit Index (RFI) = 0.98

Critical N (CN) = 1473.32 Root Mean Square Residual (RMR) = 0.0087

Standardized RMR = 0.012 Goodness of Fit Index (GFI) = 1.00

Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) = 0.97 Parsimony Goodness of Fit Index (PGFI) = 0.067

path model Modification Indices and Expected Change Modification Indices for BETA

safety onway -------- --------

safety - - 3.08 onway - - - - Expected Change for BETA

safety onway -------- --------

safety - - -0.57 onway - - - - Standardized Expected Change for BETA

safety onway -------- --------

safety - - -1.77 onway - - - -

196

Modification Indices for GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety - - - - - - onway 3.08 - - - - Expected Change for GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety - - - - - - onway 0.02 - - - - Standardized Expected Change for GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety - - - - - - onway 0.05 - - - - No Non-Zero Modification Indices for PHI Modification Indices for PSI

safety onway -------- --------

safety - - - - onway 3.08 - -

197

Expected Change for PSI

safety onway -------- --------

safety - - - - onway -0.09 - - Standardized Expected Change for PSI

safety onway -------- --------

safety - - - - onway -0.29 - - Modification Indices for THETA-EPS

safety onway -------- --------

safety 3.08 - - onway 3.08 - - Expected Change for THETA-EPS

safety onway -------- --------

safety 0.46 - - onway -0.09 - - Modification Indices for THETA-DELTA-EPS

safety onway -------- --------

Income 3.08 3.08 market 3.08 3.08 exper 3.08 3.08

198

Expected Change for THETA-DELTA-EPS

safety onway -------- --------

Income -0.17 0.03 market 0.45 0.19 exper 0.20 -0.38 Maximum Modification Index is 3.08 for Element ( 3, 2) of THETA-DELTA path model Standardized Solution BETA

safety onway -------- --------

safety - - - - onway 0.20 - - GAMMA

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.12 0.29 0.29 onway - - 0.26 0.38 Correlation Matrix of Y and X

safety onway Income market exper -------- -------- -------- -------- -------- safety 1.00 onway 0.51 1.00 Income 0.15 0.07 1.00 market 0.48 0.59 0.03 1.00 exper 0.49 0.64 0.07 0.63 1.00

199

PSI Note: This matrix is diagonal.

safety onway -------- -------- 0.70 0.50

Regression Matrix Y on X (Standardized)

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.12 0.29 0.29 onway 0.02 0.31 0.44 path model Total and Indirect Effects Total Effects of X on Y

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.05 0.34 0.31 (0.01) (0.05) (0.04) 3.60 7.14 7.14 onway 0.01 0.38 0.48

(0.00) (0.04) (0.04) 3.11 8.79 12.31

Indirect Effects of X on Y

Income market exper -------- -------- --------

safety - - - - - - onway 0.01 0.07 0.06

(0.00) (0.01) (0.01) 3.11 4.67 4.67

200

Total Effects of Y on Y

safety onway -------- --------

safety - - - - onway 0.20 - -

(0.03) 6.18

Largest Eigenvalue of B*B' (Stability Index) is 0.041 path model Standardized Total and Indirect Effects Standardized Total Effects of X on Y

Income market exper -------- -------- --------

safety 0.12 0.29 0.29 onway 0.02 0.31 0.44 Standardized Indirect Effects of X on Y

Income market exper -------- -------- --------

safety - - - - - - onway 0.02 0.06 0.06 Standardized Total Effects of Y on Y

safety onway -------- --------

safety - - - - onway 0.20 - -

Time used: 0.016 Seconds

ประวตยอผวจย

202

ประวตยอผวจย

ชอ สกล นายเฉลมเกยรต เฟองแกว วน เดอน ปเกด 27 กนยายน 2512 สถานทเกด กรงเทพมหานคร สถานททางาน สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมบรการและการทองเทยว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษมบณฑต ตาแหนงงานหนาทการงานปจจบน ผ อานวยการหลกสตรฯ/อาจารย ประวตการศกษา พ.ศ. 2529 มธยมศกษาตอนปลาย จาก โรงเรยนโยธนบรณะ พ.ศ. 2532 ปรญญาตร DEF (2ème degré) จาก Université de Franche-Comté, FRANCE พ.ศ. 2533 ศศ.บ. สาขาวชาภาษาฝรงเศส คณะศลปศาสตร จาก มหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2542 คศ.บ. สาขาวชาการโรงแรมและภตตาคาร แขนงวชามนษยนเวศศาสตร จาก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2544 ศศ.บ. สาขาวชาสอสารมวลชน คณะมนษยศาสตร จาก มหาวทยาลยรามคาแหง พ.ศ. 2554 ร.บ. สาขาวชาบรหารรฐกจ คณะรฐศาสตร จาก มหาวทยาลยรามคาแหง พ.ศ. 2538 ศศ.ม. สาขาวชาศกษาศาสตร-การสอน (ภาษาฝรงเศส) จาก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2550 นศ.ม. สาขาวชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร จาก จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2549 ศษ.ด. สาขาวชาหลกสตรและการสอน จาก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2556 ปร.ด. สาขาวชาการกฬา นนทนาการและการทองเทยว จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ