เค้าโครงปริญญานิพนธ์ - srinakharinwirot...

ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวด ชายแดนภาคใต สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ปรญญานพนธ ของ

ถาวร เสงเอยด

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

พฤษภาคม 2550


ปรญญานพนธ ของ



พฤษภาคม 2550 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


บทคดยอ ของ



พฤษภาคม 2550

ถาวร เสงเอยด. (2550). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวด ชายแดนภาคใต สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: ศาสตราจารย ดร. เสรมศกด วศาลาภรณ ราชบณฑต, ผชวย ศาสตราจารย ดร. ไพโรจน กลนกหลาบ, อาจารย ดร. ราชนย บญธมา.

การวจยน มวตถประสงคเพอศกษาระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต เพอวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต และศกษาความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต และเพอสรางโมเดลเชงสาเหตของตวแปรระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอผบรหารโรงเรยน จานวน 36 คน ครประจาชนประถมศกษาปท 6 จานวน 45 คน และนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 1,163 คน รวมกลมตวอยางทงหมด 1,244 คน ซงไดมาจากการสมแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการเกบขอมลเปนแบบสอบถามจานวน 3 ฉบบ ประกอบดวย 1) แบบสอบถามสาหรบนกเรยน 2) แบบสอบถามสาหรบคร และ 3) แบบสอบถามสาหรบผบรหารโรงเรยน

สถตทใชในการวจยน ไดแก คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows (Version 11.1) การวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยน และการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหต โดยใชโปรแกรมลสเรล 8.72 (LISREL 8.72)

ผลการวจยสรปไดดงน

1. ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต อยในระดบ ปานกลาง

2. ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา นาหนกองคประกอบของคณลกษณะทง 8 ดานของประสทธผลของโรงเรยนมคาเปนบวก และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยตวแปรทบงชประสทธผลของโรงเรยนใหความสาคญกบแรงจงใจตอสงทเรยน เปนลาดบแรก รองลงมาคอ ความคดทมตอวชาการ ความสนใจในชนเรยน ความสมพนธกบคร เจตคตตอการบาน การบรณาการทางสงคมในหองเรยน ความสนใจในสงทเรยน และความเปนอยทดในโรงเรยน ตามลาดบ มคานาหนกตงแต 0.66-0.90

3. ผลการวเคราะหความสมพนธของปจจยเชงสาเหต ระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต สรปไดดงน

3.1 ปจจยระดบนกเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต พบวาตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก โดยเรยงลาดบคาอทธพลจากมากไปหานอย คอ การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความตงใจในการเรยนตอชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนของรฐบาล จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ความถในการทาละหมาดของนกเรยน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน ระดบการศกษาของผปกครอง และรายไดของผปกครองตามลาดบ สวนตวแปรทมอทธพลทางออมเชงลบคอ จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน และจานวนพนองในครอบครว ตามลาดบ

3.2 ปจจยระดบหองเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต พบวา ตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอ ความตงใจทจะยายททางานของคร ตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก โดยมคาอทธพลเรยงตามลาดบจากมากไปนอยตามลาดบ คอ จานวนครทนบถอศาสนาพทธ และจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

3.3 ปจจยระดบโรงเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต พบวาตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอ พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และการบรหารหลกสตรของโรงเรยน ตามลาดบ ตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงลบ คอ ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน สวนตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก ไดแก ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร บรรยากาศของโรงเรยน จานวนครในโรงเรยน และจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม สวนตวแปรทสงอทธพลทางออมเชงลบ คอ จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ

4. โมเดลความสมพนธเชงสาเหตทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตทพฒนาขน ทง 3 ระดบ คอโมเดลความสมพนธเชงสาเหตในระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยน มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

FACTORS AFFECTING ELEMENTARY SCHOOL EFFECTIVENESS IN THE SOUTHERN BORDER PROVINCES,

OFFICE OF COMMISSION FOR BASIC EDUCATION

AN ABSTRACT BY

THAWORN SENG EAED

Presented in partial fulfillment of the requirements for the Doctor of Education Degree in Educational Administration

at Srinakharinwirot University May 2007

Thaworn Seng Eaed. (2007). Factors Affecting Elementary School Effectiveness in the Southern Border Provinces, Office of Commission for Basic Education. Dissertation, Ed.D. (Educational Administration). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Prof. Dr. Sermsak Wisalaporn, Asst. Prof. Dr. Phairojana Khinkularb, Dr. Rachan Boonthima.

The purposes of this research were to investigate levels of the elementary school effectiveness in the Southern border provinces, to analyze factor loadings of school effectiveness, to study causal relationship of factors in student level, classroom level and school level influencing the school effectiveness, and to develop three causal relationship models of factors: student level, classroom level, and school level affecting elementary school effectiveness in the Southern border provinces.

The samples consisted of 36 school principals, 45 homeroom teachers in Prathom Suksa six, and 1,163 students in Prathom Suksa six, a total of 1,244 samples. A multi-stage sampling procedure was used to generate the samples. Three different questionnaires were utilized to gather data from three different samples. Descriptive statistics included mean, standard deviation, and Pearson correlation coefficients using SPSS for Windows (Version 11.1). The factor loadings of the school effectiveness and the causal relationship models were analyzed using LISREL 8.72.

The findings were as follows 1. The elementary school effectiveness of the elementary schools in the Southern

border provinces was at the moderate level. 2. The analyses of the factor loadings of the school effectiveness revealed the

significant factor loadings of the eight factors were positive at .01 level of significance, in descending order being: students’ motivation towards learning tasks, academic self-concept, attentiveness in class, relationships with teachers, attitude to homework, social integration in class, interest in learning tasks, and well-being at school respectively, ranging from 0.66 to 0.90.

3. The analyses of the causal relationship of the factors in student level, classroom level and school level revealed as follow.

3.1 The factors in the student level affecting elementary school effectiveness included the variable of students’ learning behaviors which had direct positive effect; those having indirect positive effect, in descending order being: parents’ attentions of student learning, students’ intention to continue studies in Mathayom Suksa one in public schools,

number of students studying the Islamic religion, frequency of the Islamic prayers, number of students speaking local Southern Thai dialect at home, parents’ education, and parents’ income; and those having indirect negative effect, in descending order being: number of students speaking Yawee language at home, and number of siblings in the family.

3.2 The factors in the classroom level affecting elementary school effectiveness included the variable of teachers’ intention to move from current working places, which had direct positive effect; and those having indirect positive effect, in descending order being: number of Buddhist teachers, and number of Islamic teachers.

3.3 The factors in the school level affecting elementary school effectiveness included the variables of participative management behaviors, and school curriculum management which had direct positive effect; school and community relationships had direct negative effect; those having indirect positive effect, in descending order being: school principals’ instructional leadership, school climate, number of teachers in school, and number of Islamic students; number of Buddhist students had indirect negative effect.

4. The causal relationship models affecting elementary school effectiveness in the Southern border provinces at all 3 levels were fitted with the empirical data.

ปรญญานพนธ เรอง


ของ ถาวร เสงเอยด

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

.................................................................... คณบดบณฑตวทยาลย (ผชวยศาสตราจารย ดร.เพญสร จระเดชากล) วนท เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2550

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา .........................................................ประธาน ...........................................................ประธาน (ศาสตราจารย ดร.เสรมศกด วศาลาภรณ) (รองศาสตราจารย ดร. กลา ทองขาว) .......................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน กลนกหลาบ) (ศาสตราจารย ดร.เสรมศกด วศาลาภรณ)

.......................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ (อาจารย ดร. ราชนย บญธมา) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน กลนกหลาบ)

..........................................................กรรมการ

(อาจารย ดร. ราชนย บญธมา)

...........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. วระ สภากจ)

ประกาศคณปการ

ผลสาเรจแหงการศกษาเลาเรยนในครงน ขาพเจาสานกในพระมหากรณาธคณของพระบาท สมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช มหาราช และ สมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ทครงหนง ของการศกษาระดบปรญญาตร ขาพเจาไดรบทนการศกษาชอทน “นวฤกษ ในพระบรมราชปถมภ” ผลแหงทนการศกษาครงนน เปนแรงบนดาลใจใหขาพเจาทมเทความพยายามเพอศกษาใหถงปรญญา ระดบสงสด และตงปณธานวาจะตงใจอทศตนเพอนาความรทไดรบมาพฒนาประเทศตามแตโอกาสจะเอออานวย ขาพเจารสกเปนหนบญคณของผนแผนดนไทย ททาใหขาพเจาเตบโตจากโรงเรยนศกษา สงเคราะหพทลง และไดรบการศกษาจนจบชนประถมศกษาปท 6 และไดรบความเมตตาจากคณแมเลก คณพอฟน เพชรรกษ ทไดอบรมเลยงดและสงใหเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตน ขอบคณญาต พนองทมสวนผลกดนใหขาพเจาไดเรยนตอจนจบชนสงสดตามทคาดหวงไว ขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร. เสรมศกด วศาลาภรณ (ราชบณฑต) ผเปนคร และ เปนแบบอยางทดของขาพเจา เปนครทเมตตาตอศษยอยางสมาเสมอ สอนขาพเจาทงศาสตรและศลป ของการบรหาร และการวจย อกทงคณธรรม และจรยธรรมของนกวจย และกรณารบเปนประธานควบคมปรญญานพนธ ทาใหขาพเจาไดรบความร และประสบการณทดยง ขาพเจารสกซาบซงในความเมตตา

ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร. ไพโรจน กลนกหลาบ ททานเปนแบบอยางของครทด ทมความเมตตาตอขาพเจาตงแตวนแรกทเรยนจนถงวนน ขอขอบพระคณ ดร. ราชนย บญธมา ทให ความรในเชงสถต ใหกาลงใจ และใหคาแนะนาทดมาโดยตลอด และขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. กลา ทองขาว และผชวยศาสตราจารย ดร. วระ สภากจ ผทรงคณวฒทอนเคราะหเปนกรรมการ สอบปรญญานพนธ ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.สรชย มชาญ ผชวยศาสตราจารย เรอโท ดร.ไพบลย ออนมง ดร.มารศร สธานธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศนา แสวงศกด ดร.กมลวรรณ ชยวานชศร ผชวยศาสตราจารย ดร.โสภณ พวงสวรรณ ดร.ชยฤทธ ศลาเดช ดร.มณฑาทพย ไชยศกด และ อ. เสนห โอษฐกรรม ททานอนเคราะหเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ขอขอบพระคณ คณะผบรหารเขตพนทการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทชวยประสานใน การเกบรวบรวมขอมล เพอนปรญญาเอก รน 7 โดยเฉพาะอยางยง ดร. ปรยานช สถาวรมณ ทให ความอนเคราะหในทก ๆ อยาง และขอขอบคณ อาจารย ดร. นคม นาคอาย ทชวยเหลอในการ วเคราะหขอมลทางสถต และขอขอบคณเพอน ๆ พ ๆ และผมพระคณทานอนๆ ทมไดเอยนามทม สวนชวยเหลอและเปนกาลงใจให จนงานวทยานพนธนสาเรจลลวงดวยด ผลแหงความสาเรจของวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขออทศใหแก คณยายเกต และคณตาแดง แกวขาว ผทเปรยบเสมอนแมและพอของขาพเจา ซงทานไมไดมโอกาสชนชมในความสาเรจของขาพเจา


สารบญ

บทท หนา 1 บทนา................................................................................................................. 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา............................................................ 1 คาถามการวจย................................................................................................ 8 วตถประสงคของการวจย.................................................................................. 8 สมมตฐานของการวจย..................................................................................... 8 ความสาคญของการวจย................................................................................... 9 ขอบเขตของการวจย........................................................................................ 9 ขอจากดของการวจย………………………………………………………………. 10 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................... 10 นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………………….. 19

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................................ 25 ตอนท 1. สภาพและปญหาในการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาใน

จงหวดชายแดนภาคใต……………………………………………………….

26 ตอนท 2. สภาพทวไปและปญหาทสมพนธกบการจดการศกษาในจงหวด

ชายแดนภาคใต........................................................................................

45 ตอนท 3. ประสทธผลของโรงเรยน................................................................... 56 ตอนท 4. ปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต…. 93 4.1 ปจจยระดบนกเรยน............................................................................. 96 4.2 ปจจยระดบหองเรยน........................................................................... 119 4.3 ปจจยระดบโรงเรยน............................................................................. 145

3 วธการดาเนนการวจย......................................................................................... 167 ประชากรและกลมตวอยาง............................................................................. 167 ตวแปรทใชในการวจย................................................................................... 170 เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล................................................................. 171 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ..................................................................... 184 การรวบรวมขอมล......................................................................................... 185 การวเคราะหขอมล........................................................................................ 186

4 ผลการวเคราะหขอมล......................................................................................... 187 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล.............................................................. 187 ผลการวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน

ภาคใต....................................................................................................

189

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 4(ตอ) ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน

จงหวดชายแดนภาคใต............................................................................

192 โมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบตาง ๆ ทมอทธตอประสทธผล

ของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต.................................

197 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบนกเรยน........... 197 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบหองเรยน......... 208 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบโรงเรยน........... 217

5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ....................................................................... 228 สรปผลการวจย............................................................................................. 231 อภปรายผล................................................................................................... 232 ขอเสนอแนะ.................................................................................................. 251

บรรณานกรม....................................................................................................................... 256 ภาคผนวก........................................................................................................................... 303 ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอ....................................... 304 ภาคผนวก ข รายชอโรงเรยน จานวนหองเรยน และจานวนนกเรยนทเปน ตวอยางในการวจย..................................................................................................

306

ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตนระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน............................................................................

309

ภาคผนวก ง คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของเครองมอ.................................... 317 ประวตยอผวจย………………………………………………………………………………….... 320

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 คะแนนเฉลยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2540......................... 35 2 คะแนนเฉลยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2544......................... 37 3 จานวนนกเรยนนอกระบบโรงเรยนหลกสตรสายสามญและหลกสตรเบดเสรจ

พนฐานจาแนกตามจงหวด..............................................................................

38 4 จานวนประชากรโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จาแนกตามเขตพนท การศกษา…………………………………….…………………………………….

168 5 จานวนโรงเรยน ผบรหาร ครผสอน และจานวนนกเรยนทเปนประชากร และกลม

ตวอยาง........................................................................................................

169 6 คาการกระจายของตวแปรทใชในการวเคราะหขอมลการวจย.................................. 190 7 คาสถตเกยวกบระดบประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต................. 191 8 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ปจจยเชงสาเหตระดบนกเรยน จากการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยน.....................................................................

193 9 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ปจจยเชงสาเหตระดบหองเรยนจากการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยน.....................................................................

194 10 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวมจาก

การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน...............................................................

196 11 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปร

ระดบนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต ทไดกอนการปรบโมเดล........................................................


ระดบนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย.......................................

201 13 คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรเชงสาเหตระดบ

นกเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ทไดรบจากการปรบโมเดลครงสดทาย................................................

202 14 คาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของ

ตวแปรทเกยวของกบนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน ประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต..........................................................

205

บญชตาราง (ตอ) ตาราง หนา

15 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปร ระดบหองเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงแรก............................................


ระดบหองเรยน ทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย.......................................

213 17 คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรเชงสาเหตระดบ

หองเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ทไดรบจากการปรบโมเดลครงสดทาย................................................


ตวแปรระดบหองเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต..................................................................................


ระดบโรงเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล..............................................................


ระดบโรงเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย.......................................

222 21 คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรเชงสาเหต ระดบ

โรงเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ทไดรบจากการปรบโมเดลครงสดทาย................................................


ตวแปรระดบโรงเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต..................................................................................

225

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย.......................................................................................... 17 2 แสดงองคการในฐานะทเปนระบบเปด………………………………………………….. 63 3 แสดงโมเดลของระบบการจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษา สงกด สปช………... 67 4 แสดงลกษณะของประสทธผลทมลกษณะลดหลนกน………………………………….. 70 5 แสดงโมเดลการวดประสทธผลโรงเรยนของ ยไลน และคนอน ๆ ……………………. 77 6 นาหนกของตวแปรตามจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของ

ตวแปรประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ระดบนกเรยน......................................................................................

192 7 นาหนกของตวแปรตามจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของ

ตวแปรประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ระดบหองเรยน.....................................................................................

193 8 นาหนกของตวแปรตามจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของ

ตวแปรประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ในภาพรวม..........................................................................................

195 9 โมเดลตามสมมตฐานแสดงความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบ

นกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต...............................................................................................

197 10 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบนกเรยนทสงผล

ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล..........................................................................................

198 11 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบนกเรยนทสงผล

ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย...................................................................


หองเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต...............................................................................................

209 13 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบหองเรยนท

สงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต กอนการปรบโมเดล..............................................................................

210

บญชภาพประกอบ (ตอ) ภาพประกอบ หนา

14 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบหองเรยนท สงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย.....................................................


โรงเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต.............................................................................................

218 16 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบโรงเรยนทสงผล

ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล.......................................................................................

219 17 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบโรงเรยนทสงผล

ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย.................................................................

221

บทท1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การศกษาเปนสงสาคญอยางยงตอการพฒนาประเทศใหเจรญมนคงดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช มหาราช เกยวกบความสาคญของการศกษา ตอนหนงความวา (วชย วงษใหญ. 2542: ปกใน)

“การพฒนาบานเมองใหเจรญยงขนไปนน ยอมตองพฒนาบคคลกอน เพราะถา

บคคลอนเปนองคประกอบของสวนรวมไมไดรบการพฒนาแลว สวนรวมจะเจรญมนคงไดยาก การทบคคลจะพฒนาไดกดวยปจจยประการเดยว คอ “การศกษา” การศกษานนแบง เปนสองสวนคอ การศกษาดานวชาการสวนหนง กบการอบรมบมนสยใหเปนผมจตใจใฝด ใฝเจรญมปกตละอายชวกลวบาปสวนหนง การพฒนาบคคลจะตองพฒนาใหครบถวนทงสองสวน เพอใหบคคลไดมความรไวใชประกอบการ และมความดไวเกอหนน การประพฤตปฏบตทกอยางใหเปนไปในทางทถกทควร และอานวยประโยชนทพงประสงค”

ดวยเหตนการจดการศกษาจงถกกาหนดใหเปนนโยบายทสาคญของรฐบาลเกอบทก

ยคสมย ในปจจบนกเชนกน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 กาหนดไวในมาตรา 81 วา “รฐตองจดการศกษาอบรม และสนบสนนเอกชน จดการศกษาอบรมใหเกดความร คคณธรรม จดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต ปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม...” (สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. 2542: 32) การจดการศกษา จงนบไดวาเปนนโยบายและยทธศาสตรของทกประเทศในโลก เพราะวาการศกษามหนาทหลกอยหลายประการ ประการแรกคอการศกษามหนาทสรางคน หมายความตงแตการสรางพลเมอง การสรางนกวชาชพ การสรางแรงงาน นกวชาการ ฯลฯ ประการทสอง การศกษาเปนตวสาคญทสดในการสรางความแขงแกรงทางสงคมและเปนปจจยททาใหสงคมเสอมหรอเปนปจจยททาใหเกดวกฤตสงคม และประการทสาม การศกษาเปนเสาหลกในการพฒนาเศรษฐกจตงแตระดบครอบครว ชมชนและประเทศชาต (เกษม วฒนชย. 2545: 1-2)

แตในสภาพปจจบนการจดการศกษาของไทยยงไมคอยมคณภาพ ดงจะเหนไดจากการทผลผลตทางการศกษา คอ ผเรยนยงมคณลกษณะตาง ๆ ทไมเปนไปตามเปาหมาย โดยเฉพาะการทจะพฒนาคนใหมปญญา คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน หรออาจกลาวไดวาการศกษาไมสามารถสนองตอบตอวถชวตของประชาชน จงทาใหการแกปญหาตาง ๆ ของรฐบาลเปนไปไดยากเชนปญหาความยากจน ปญหายาเสพตด เปนตน ดงนน จงจาเปนทรฐจะตองใหความสาคญ และมง

2

พฒนาคณภาพการศกษา โดยจะตองมการกาหนดเปาหมาย กรอบการดาเนนงานและยทธศาสตร ในการดาเนนงานทเหมาะสม (ดษฎ โยเหลา; ประสทธ สาระสนต; และ ยทธนา ไชยจกล. 2543: 47-48)

การศกษาระดบประถมศกษาเปนการศกษาทจดขนเพอมวลชน โดยรฐไดจดบรการเปนแบบการใหเปลา เพอทจะพฒนาประชากรสวนใหญของประเทศทอยในวยเรยน ใหไดรบการศกษา (สวทย บญชวย. 2534: 76) โรงเรยนประถมศกษาจงเปนหนวยงานการศกษาทมความสาคญอยางยง เพราะเปนองคกรทชวยวางรากฐาน ในการพฒนาความร ความคด ความสามารถ รวมทงพฤตกรรม เจตคต คานยม และคณธรรมของเยาวชนไปทกชวงอายตอเนองตลอดชวต (ดษฏ โยเหลา; ประสทธ สาระสนต; และ ยทธนา ไชยจกล. 2543: 49) ดงนน จงกลาวไดวาการประถม ศกษาเปนการศกษาขนพนฐาน ทจาเปนสาหรบการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ กลาวคอเปนเสมอนเครองมอของรฐบาลทใชในการพฒนากาลงคนของประเทศถาหากรฐตองการพลเมองทมคณสมบตเชนใดกสามารถกาหนดคณลกษณะนนๆ เอาไวในหลกสตรการศกษา เพอใหไดคนทมคณสมบตตามทตองการ ความมงหวงดงกลาวของรฐจะประสบความสาเรจหรอไมนน ขนอยกบการบรหารจดการของโรงเรยนเปนสาคญ (ประมข ตนจารญ. 2534: บทคดยอ)

อยางไรกตาม การจดการศกษาของประเทศไทย กมการเปลยนแปลงอยางมาก ภายหลงจากทมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงเปนกฎหมายการศกษาฉบบแรกทถอเปนแผนแมบทของการจดการศกษา โดยมการกาหนดใหมการบรหารจดการการศกษาทเนนความเปนเอกภาพเชงนโยบาย และมงเนนการกระจายอานาจและการมสวนรวมของประชาชน เพอใหเกดคณภาพเปนสาคญ การจดการศกษาแบงออกเปนเพยงสองระดบคอการศกษาระดบขนพนฐาน และการศกษาระดบอดมศกษา สวนการบรหารกไดลดสายการบงคบบญชาลงเนนการกระจายอานาจไปสโรงเรยนและเขตพนทการศกษา และใหมการบรหารแบบองคคณะบคคลในทกระดบ อกทงยงกาหนดใหมระบบรบรองมาตรฐานและการประกนคณภาพการ ศกษา มการเปลยนแปลงรปแบบการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ และมการกาหนดใหการศกษาภาคบงคบเพมขนจากหกปเปนเกาป พรอมกนนนกมการประกาศใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 (กรมวชาการ. 2544) และยงมการออกกฎหมายใหโรงเรยนมสภาพเปนนตบคคล เพอใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลอกดวย (รง แกวแดง. 2546) ดวยเหตนการศกษาระดบประถมศกษาจงปรบเปลยนไปเปนสวนหนงของการศกษาขนพนฐานซงประกอบ ดวยการจดการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาเปนหลก (ศกดชย นรญทว; และคนอน ๆ. 2545: 94)

จากรายงานผลการประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตในปการศกษา 2541 และปการศกษา 2545 ทปรากฏวา ผลการประเมนคณภาพของนกเรยน โดยภาพรวมยงอยในระดบตา คอ ตากวารอยละ 50 และไมมรายวชาใดเลยทมผลการประเมนสงกวารอยละ 60 แสดงใหเหนชดเจนถงประสทธผลของการจดการศกษาของเดกไทย ทจะตองไดรบการพฒนา โดยเรงดวน (กระทรวงศกษาธการ.

3

2546: ออนไลน) สอดคลองกบขอสรปของสานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546: บทสรปสาหรบผบรหาร, 28) ทพบวาคณภาพการศกษาทวดจากผลสมฤทธทางวชาการของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ของประเทศไทยในภาพรวม รายวชาพนฐานไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาไทย และภาษาองกฤษ ซงพบวาผลสมฤทธยงตากวาเกณฑทตงไว มเพยงวชาสงคมศกษาเทานนทผานเกณฑ โดยสามารถสรปวาปจจยทสงผลตอการดาเนนการปฏรปการศกษาใหมคณภาพประกอบดวย คร สอการเรยนการสอน การประกนคณภาพการศกษา และการบรหารและการจดการศกษา ในสวนของประสทธภาพและประสทธผลของการจดการศกษา ทเปนสงสะทอนใหเหนถงคณภาพของการบรหารจดการ ยงมบางสวนทยงไมเกดประสทธภาพเตมท เหนไดจากโอกาสการไดรบการศกษาขนพนฐานของเดกทยงไมครบ 100 เปอรเซนต ยงมการออกกลางคน และการจดสรรงบประมาณยงมปญหา สาหรบประสทธผลการจดการศกษาทเนนถง ผสาเรจการ ศกษาทจะสามารถสนองตอบตอความตองการของการพฒนาประเทศ กยงไมสามารถดาเนนการไดตามเปาหมาย

สาหรบในจงหวดชายแดนภาคใต อนประกอบดวยจงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และอาเภอจะนะ เทพา สะเดา นาทว และอาเภอสะบายอยของจงหวดสงขลา กเชนกน การจดการศกษาระดบประถมศกษา มปญหาหลายประการ ทงในดานการบรหารระดบเขตพนทการศกษา ระดบโรงเรยน ครผสอน และคณลกษณะสวนตวของนกเรยนเอง โดยมขอทนาสงเกตวา แมวาสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต จะมความสามารถในการใหการสนบสนนแกสานกงานการประถมศกษาจงหวดในจงหวดชายแดนภาคใตมากเพยงใดกตาม หากการจดการยงขาดประสทธภาพในการบรหารจดการ การพฒนายอมไมบรรลผลสาเรจได ดงจะเหนไดจากผล การประเมนคณภาพนกเรยนประถมศกษาในชวงระยะเวลา 20 ปทผานมาเมอทาการศกษาเปรยบ เทยบผลการจดการศกษาของโรงเรยนในระดบประถมศกษาปท 6 พบวา ไดคะแนนเฉลยรอยละตากวาคะแนนเฉลยรอยละของระดบประเทศทกกลมประสบการณ ทกปการศกษา และรอยละของนกเรยนทมผลการเรยนทนาพอใจกเปนไปในทานองเดยวกน คอนอยกวาคาเฉลยระดบประเทศทกป ปญหาคณภาพของนกเรยนดงกลาวอาจเกดจากปจจยของสงคมหลายประการแตปจจยทสาคญ คอ การบรหารจดการของผบรหารโรงเรยน (สมพงษ หนเนอ. 2536: 8) สอดคลองกบผลการประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยนในเขตการศกษา 2 ทปรากฏวาประสทธผลของการจดการศกษาของเขตการศกษา 2 ซงครอบคลมพนทจงหวดชายแดนภาคใตทกจงหวด ยกเวนจงหวดสงขลา มผลการดาเนนงานการศกษาอยในระดบทตากวารอยละ 50 เปนสวนใหญ (กรมวชาการ. 2547)

ดวยเหตทจงหวดชายแดนภาคใตเปนพนททมสภาพสงคมวฒนธรรมแตกตางไปจาก ภมภาคอนของประเทศ อกทงยงเปนพนททมความเกยวของกบความมนคงของชาต และอยหางไกลจากเมองหลวงอนเปนศนยกลางอานาจของรฐ จงเปนการยากทจะทาใหประชาชนเขาใจนโยบายของรฐบาล โดยมการตดตอสอสารกบทางราชการไดอยางเขาใจและถกตอง รวมทงการทประชาชนมความร และมการประกอบอาชพ ทจะทาใหมคณภาพชวตทดนน มจานวนนอย การศกษาจงนบวามบทบาททสาคญยง ทจะชวยพฒนาพนทดงกลาวน ใหมความเจรญกาวหนา และแกปญหาตาง ๆ

4

(ทศนย พรหมไพจตร. 2541: 101) โดยเฉพาะอยางยงพนทจงหวดชายแดนภาคใตนน เปนพนททมลกษณะพเศษ กลาวคอประชาชนสวนใหญ (Majority) เปนชาวไทยทนบถอศาสนาอสลาม หรอทเรยกกนวา “ชาวไทยมสลม” โดยชาวไทยมสลมบรเวณนมลกษณะพเศษทเปนเอกลกษณเฉพาะตน ทงทางดานขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และภาษา ทงนเปนผลสบเนองมาจาก การทประชาชนยดถอปฏบตตามหลกศาสนาอสลามทปฏบตสบตอกนมา สงเหลานสะทอนใหเหนถงทศนคตและคานยมทมอยเฉพาะกลม (อภนตร อารกล. 2533: 53) ดวยเหตนเอง ทาใหพนทบรเวณนมสภาพปญหาแตกตางไปจากทอนดวย ซงสามารถสรปสภาพปญหาของจงหวดชายแดนภาคใตได 4 ประการ คอ 1) ปญหาทางดานสงคมจตวทยา คอปญหาตาง ๆ ทเกดขน ซงมไดเกดจากความแตกตางในเรองศาสนา ภาษา วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ทมลกษณะพเศษจากพนทอนๆ แตเกดจากความไมเขาใจและความหวาดระแวงตอกนของทกฝาย ทาใหกลมบคคลทไมหวงด แสวงหาประโยชนและสรางความแตกแยกขนในสงคม 2) ปญหาความไมสงบ ปญหาผกอการรายคอมมวนสต และโจรคอมมวนสตมลายไดยตบทบาทลงแลว แตยงมปญหาโจรอาชญากรรมธรรมดา และขบวนการโจรกอการราย (ขจก.) ซงมผลตอความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนโดยทวไป 3) ปญหาดานเศรษฐกจ จงหวดชายแดนภาคใตเปนพนททมศกยภาพในการพฒนาเศรษฐกจคอนขางสงแตการพฒนาเปนไปอยางเชองชาเนองจากสาเหตความไมสงบในพนท ทาใหทงภาครฐและเอกชนเกดความลงเลในการตดสนใจลงทนในพนท 4) ปญหาการขาดเอกภาพในการดาเนนการ ปญหาจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะซบซอน และเกยว พนเปนลกโซ ดงนนการแกไขปญหา จงจาเปนตองใหทกฝายมองสถานการณใหตรงกนมเอกภาพทางความคด และรวมมอปฏบตตามนโยบายใหเกดประสทธภาพ พรอมทงประสานใหมความสอดคลองไปในแนวทางทมงไปสการแกปญหาทถาวร (ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. 2537)

จากสภาพปญหาดงกลาว ทาใหการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตมความเกยว ของสมพนธกบปญหาอน ๆ ในพนท โดยสภาพปญหาการจดการศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตสามารถสรปได 6 ประการคอ 1) การศกษาภาคบงคบยงไมทวถงและอตราการตกซาชนสง 2) อตราการเรยนตอของนกเรยนทจบชนประถมศกษาและมธยมศกษาโดยเฉพาะในชนบท ยงมไมมากนกแมวาทผานมามแนวโนมจะสงขนกตาม 3) ประชาชนชาวไทยมสลมสวนใหญนยมสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม (ปอเนาะ) และไมนยมใชภาษาไทยในชวต ประจาวน 4) ประชาชนสวนใหญคนเคยแตการประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยเฉพาะสวนยางพารา ไมมความรและทกษะในการประกอบอาชพรอง และอาชพเสรมอยางอน การจดฝกอาชพมปญหาเรองความรพนฐานและ การสอดวยภาษาไทย 5) การบรการทางการศกษาภาครฐ ยงขาดนโยบายจงใจใหชาวไทยมสลมเรยนวชาสามญเพมเตมจากวชาศาสนา เชนไมมระเบยบใหเงนอดหนนโรงเรยนเอกชนทสอนวชาสามญควบคกบวชาศาสนา 6) ขาดสวสดการและขวญกาลงใจ สาหรบขาราชการครในสถานศกษาชนบทหางไกล ทาใหคณภาพการศกษาในชนบทตากวาในเมอง (สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2540)

5

นอกจากน ยงมปญหาอน ๆ อกไดแก ปญหาเดกและเยาวชนในจงหวดชายแดนภาคใตทยงมขดจากดในการใชภาษาไทย ปญหาทประชาชนสวนใหญมการศกษาตา และไมรหนงสอ กลาวคอ รอยละ 60 จบการศกษาเพยงระดบประถมศกษา และมสดสวนรอยละ 12 ทยงไมไดรบการศกษา ประกอบกบ การจดบรการดานการศกษาของรฐยงไมเพยงพอและทวถง โดยเฉพาะในเขตชนบท ปญหาทผทจบการศกษาในแตละระดบยงไมสามารถนาความรดานวชาชพไปประกอบวชาชพได และปญหาของเยาวชนในพนทบางสวน ทยงอยในสภาพดอยการศกษา วางงาน และตดยาเสพตด นอกจากนปญหาสาคญอกประการหนงในจงหวดชายแดนภาคใตคอมปญหาการเมอง ปญหาการกอการราย ความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ความไมเขาใจกนของประชาชนกบขาราชการในพนท ทาใหมการยยง สงเสรมใหมการตอตานนโยบายของรฐบาลในรปแบบตาง ๆ เชนการกอการราย การตอสเพอการแบงแยกดนแดน โดยใชเงอนไขของความแตกตางในดานประวตศาสตร ศาสนา ภาษา และวถชวตความเปนอยของประชาชนในพนท ทาใหมผลกระทบตอนโยบายการจดการศกษาและสงผลตอประสทธผลการจดการศกษาโดยตรง (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2540: 5-7)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวาปญหาการจดการศกษาในโรงเรยนระดบประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทสาคญ ไดแก ปญหาของหลกสตร แบบเรยน และสอการสอนทไมสอดคลองกบวถชวตของนกเรยนไทยมสลม เนอหาบางอยางทเปนหลกสตรของกรมวชาการมสาระขดกบหลกศาสนาอสลาม ขนบธรรมเนยมประเพณของชมชนสวนปญหาของนกเรยน พบวานกเรยนจบออกมาแลวนนประสทธภาพ และคณภาพไมดพอ สอบเขาเรยนตอไมได นกเรยนไทยมสลมไมสามารถปฏบตตามกฎระเบยบของกระทรวงศกษาธการ เชน การแตงกายดวยชดลกเสอเนตรนาร ระเบยบวาดวยการกยมเงนเรยนทจะตองเสยดอกเบย ปญหานกเรยนขาดทกษะภาษาไทย เพราะนกเรยนไมนยมใชภาษาไทยแตจะใชภาษามลายทองถน หรอภาษายาว เพราะเปนภาษาทนกเรยนใชในการสอสารทบาน ปญหาทผปกครองและนกเรยนนยมไปเรยนโรงเรยนปอเนาะ แทนทจะสงไปเรยนโรงเรยนประถมศกษา ทาใหนกเรยนมาเรยนดวยความรสกถกบงคบ เปนตน ในสวนของครและผบรหาร พบวา เกดจากปญหาทครสวนใหญไมใชครในทองถน ทาใหมปญหาดานการใชภาษาเพอการสอสารและการเรยนรประเพณและวฒนธรรม ปญหาคณภาพชวตการทางาน อนไดแกความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ครตกเปนเปาหมายของการกอการรายอยเสมอ ๆ ปญหาทตามมาคอครขอยายออกจากพนททาใหขาดแคลนครตามมา (ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. 2543? : 10 - 15 ; สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 19)

นอกจากนยงมงานวจยทสะทอนถงปญหาการจดการศกษาประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต เชน ผลการวจยทศกษา พบวา จานวนนกเรยนทไดรบ และทไมไดรบการศกษาของสงคมไทยพทธกบมสลม มความแตกตางกนอยางชดเจน โดยผทไมไดรบการศกษาในสงคมไทยมสลมมถง รอยละ 54.92 ในขณะทสงคมไทยพทธมผทไมไดรบการศกษารอยละ 15.12 เทานนและพบวาผทไมไดรบการศกษาสวนใหญจะเปนเพศชายทเปนผนาครอบครว (รชน

6

กลยาณคณาวฒ. 2535: บทคดยอ) และยงมผลการศกษาทพบวาสมรรถภาพในการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตในอยในระดบปานกลางในทกดาน (เพญพร เหมบปผกะ. 2533: บทคดยอ) ขณะท จรญ พรหมสข (2538: บทคดยอ) วจยพบวา ประสทธภาพในการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต เขตการศกษา 2 อยในระดบด แตเมอพจารณารายดานพบวา ดานวชาการอยในระดบปานกลาง และพบปญหาการขาดแคลนบคลากร และมงานวจยทศกษาเกยวกบปญหาการสอน และความตองการการนเทศของครผสอน กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดนราธวาส โดยพบวา ครผสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวตมปญหาทกดาน อยในระดบปานกลาง (กลยา สนทรการวโรจน. 2528: บทคดยอ) สอดคลองกบผลการวจยทศกษา ความตองการและปญหาในการพฒนาสมรรถภาพดานการสอน ของสงกดสานกงานการประถม ศกษาจงหวดใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจย พบวา ครผสอนและผบรหารมความตองการพฒนาสมรรถภาพดานการสอน อยในระดบมากในทกดาน ทงครผสอนและผบรหารมปญหาในการพฒนาสมรรถภาพทางดานการสอนอยในระดบปานกลาง (อรทพย อารยะทรงศกด. 2537: บทคดยอ) สวนสทธศกด เจะสาร (2536: บทคดยอ) ศกษาพบวาประสทธภาพการสอนของครอสลามศกษาระดบประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทมทงระดบปานกลางและระดบดในบางดาน นอกจากน ยงศกษาพบความไมสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตกบพฤตกรรมทางวฒนธรรมของนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม เชน การเขยนคาขนตนจดหมายทใชคาวา “กราบเทา...” การเขยนและการกลาวคาอวยพรในโอกาสตาง ๆ ทขอพรจากสงศกดสทธ การฝกใหนกเรยนทาความเคารพพอแม ญาตผใหญโดยการไหว การเรยนการสอนโดยใชภาษาไทยกลาง การสอความหมายของครและนกเรยน และการสอนหลกศาสนาเปนตน (พศาล ไชยราบ. 2535)

จากผลการวจยทาใหเหนอยางชดเจนวาการจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตเปนประเดนทมปญหาเกยวกบประสทธผลของโรงเรยน ซงนาจะมหลายปจจยทเขามามอทธพล ซงจากการศกษาพบวามงานวจยจานวนมากทพบวามปจจยตาง ๆ ทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนโดยทว ๆ ไป เชนผลการวจยทพบวาปจจยดานโรงเรยน ดานชวสงคมของผบรหาร ดานพฤตกรรมการบรหาร ดานคร และปจจยดานนกเรยนมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน (Steers. 1977: 8) และตอมามการสงเคราะหงานวจยเกยวกบปจจยทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน โดยไดขอสรปวา ปจจยดานการบรหารงาน ปจจยดานสภาพแวดลอม ปจจยดานคร ปจจยดานผบรหาร และปจจยดานนกเรยนมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน (Reid; et al. 1988: 24–29) ซงสอดคลองกบผลการศกษาทพบวา ปจจยทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน คอ คณลกษณะและพฤตกรรมของคร คณลกษณะและพฤตกรรมของผบรหาร และบรรยากาศในโรงเรยน (Mann. 1989: 77) สาหรบในประเทศไทยพบวามผลการวจยในทานองเดยวกน กลาวคองานวจยทพบวาปจจยดานโรงเรยน ดานชวสงคมของผบรหาร ดานพฤตกรรมการบรหาร ดานคร ดานนกเรยน และปจจยดานชมชน มความสมพนธ

7

กบประสทธผลของโรงเรยนเชนกน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2533: 13) ; (กมลวรรณ ชยวานชศร. 2536: 335) ; (บญเรอง ศรเหรญ. 2542: บทคดยอ)

อยางไรกตามผวจยพบวาในประเดนของปจจยทมอทธพลตอการจดการศกษาระดบประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ยงมการศกษาในเรองดงกลาวคอนขางนอย มเพยงเรองเดยวคอ การศกษาเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม โดย ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา (2541 : 132) จงนาจะตองมการวจยในทานองนเพมขนโดยเฉพาะอยางยง ทเกยวกบการจดการศกษาในระดบประถมศกษาของรฐกบาลทกระจายอยทวไปถงในระดบรากหญา ประกอบกบในปจจบน มเหตความไมสงบทเกดขนในจงหวดชายแดนภาคใตทกาลงมความรนแรงอยางมากและเกดขนอยางตอเนองโดยเรมตงแตตนป พ.ศ. 2547 จนถงปจจบน โดยมการวเคราะหวา นาจะมสาเหตหลกมาจากความตองการแบงแยกดนแดน โดยใชเงอนไขของศาสนา และสภาพปญหาในพนท มาเปนเงอนไขสาคญในการกอการราย โดยเหตการณรนแรงดงกลาวกอใหเกดผลกระทบทางดานสงคมอยางมากมาย เชน การลกลอบทาราย ฆาประชาชนเปนรายวน การฆาขาราชการ พอคา พระภกษ คร ผนาทองถน สงเหลานกอใหเกดผลกระทบโดยตรงตอ การจดการศกษาของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต เชนการทโรงเรยนประถมศกษาตองหยดสอน เมอมเหตการณลอบทารายหรอฆาครและบคลากรทางการศกษา หรอหลาย ๆ ครงทโรงเรยนถก ผกอความไมสงบเผาจนไดรบความเสยหายจนทาใหเกดผลกระทบตอการบรหารและนาจะกระทบตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตดวย

เนองจากสภาพธรรมชาตของโครงสรางระบบบรหารราชการของการศกษาไทยทมลกษณะเปนสายบงคบบญชาทลดหลนกนหลายระดบโดยแตละระดบจะมปฏสมพนธทมอทธพลตอกนอยางหลกเลยงไมได เชนนโยบายของโรงเรยน จะมผลกระทบตอพฤตกรรมและสภาพการสอนของคร ในขณะเดยวกนพฤตกรรมการสอนของคร กจะมผลกระทบตอการเรยนการสอนของนกเรยนดวย ดงนนผวจยจงนาสภาพธรรมชาตของโครงสรางการศกษาดงกลาว มาเปนสวนหนงของการ ออกแบบการวจยในครงนดวย เพอใหการวจยนมขอมลครบถวนในทกระดบ การวจยนจงแบงการ ศกษาขอมลออกเปน 3 ระดบ คอระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน

จากขอมลสภาพปญหาการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยและ สภาพของโครงสรางทางการศกษาดงกลาวขางตน ทาใหผวจยตระหนกและเหนความสาคญของการจดการศกษาในพนทดงกลาว โดยสนใจศกษาเกยวกบปจจยตางๆทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยมงศกษาวาโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใตมประสทธผลอยในระดบใด มปจจยใดบางในระดบนกเรยน ในระดบหองเรยน และในระดบโรงเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต และโมเดลของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะอยางไร อนจะเปนประโยชนทงในดานทฤษฎและเปนประโยชนตอการวางแผนของรฐบาลและหนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษา ผบรหารโรงเรยน และหนวยงานพฒนาสงคมทจะสามารถนาขอมลทไดเหลานมาส

8

การบรณาการในการแกปญหา เพอการพฒนาพนทนไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบสภาพและวถชวตของประชาชน อนจะนาไปสความเจรญรงเรอง และความมนคงของประเทศในภาพรวมตอไป

คาถามการวจย

การวจยครงนมงศกษาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยมคาถามการวจยดงน

1. ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต อยในระดบใด 2. นาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนใหความสาคญกบองคประกอบ

ใดบางอยางไร 3. มปจจยใดบางในระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอ

ประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต 4. โมเดลความสมพนธเชงสาเหต ของปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะอยางไร มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอไม

วตถประสงคของการวจย

การวจยนมวตถประสงคดงน 1. เพอศกษาระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต 2. เพอวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด

ชายแดนภาคใต 3. เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยในระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และ

ระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต 4. เพอสรางโมเดลความสมพนธเชงสาเหต ของปจจยในระดบนกเรยน ระดบหองเรยน

และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

สมมตฐานของการวจย

การวจยน ผวจยกาหนดสมมตฐานไวดงน 1. ปจจยเชงสาเหตระดบนกเรยน มอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวด

ชายแดนภาคใต

9

2. ปจจยเชงสาเหตระดบหองเรยน มอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

3. ปจจยเชงสาเหตระดบโรงเรยน มอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

4. โมเดลความสมพนธเชงสาเหต ระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสรางขนมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

ความสาคญของการวจย

การวจยนจะไดขอสรปและผลการวจยทมประโยชนตอการบรหารการศกษาดงตอไปน

1. ผลการวจยจะชวยใหทราบถงระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา เพอใหผทเกยวของกบการจดการศกษาทงระดบชาต ระดบสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ระดบเขตพนทการศกษา และระดบโรงเรยน สามารถนาขอมลสารสนเทศทไดจากการวจย มาใชเพอเปนประโยชนในการการวางแผนการศกษา และการปรบปรงพฒนาการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตตอไป

2. ผลการวจย ทาใหทราบถงตวแปรเชงสาเหตตาง ๆ คอตวแปรระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาอนจะนาไปสการหาแนวทางเพอพฒนาปจจยในระดบตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงปจจยทเกยวกบการบรหารงานของผบรหาร การจดการเรยนการสอนของคร และการเรยนรของนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตซงเปนทองทพเศษของประเทศไทย

3. ผลการวจยนจะเปนองคความรทสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนตอไปในอนาคต

ขอบเขตของการวจย

การวจยน มขอบเขตของการศกษาดงน 1. ขอบเขตของเนอหา เปนการศกษาระดบประสทธผลของโรงเรยน และศกษาปจจยทม

อทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ซงศกษาตวแปร 3 ระดบ คอปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน โดยผวจยออกแบบการวจยนเปนแบบการศกษาโมเดลความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship Model) โดยใชโมเดลลสเรล(LISREL Model)

2. เปนการวเคราะหนาหนกองคประกอบทบงชความสาคญของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

10

3. การศกษานเกบขอมลจากนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 ครผสอนประจาชนประถมศกษาปท 6 และผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในปการศกษา 2548

ขอจากดของการวจย 1. การศกษานมงศกษาเฉพาะประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดน

ภาคใตเทานน แมวาปจจบนจะมการปฏรปการศกษา โดยมการรวมการศกษาระดบประถมศกษากบมธยมศกษาเขามาอยในกรมเดยวกน คอสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) แตยงเปนการเรมตนของการบรหารงานทอยในรปของสานกงานเขตพนทการศกษา การบรหารงานบางประการยงมการแยกกนปฏบตตามระบบการสงกดกรมเดมเชนการยาย การโอน และการแตงตงผบรหารโรงเรยนเปนตน ทาใหเอกลกษณของการทางานในโรงเรยนทงสองระดบมความแตกตางกน ผวจยจงเลอกศกษาเพยงระดบประถมศกษาเทานน

2. การวเคราะหขอมลระดบหองเรยน และระดบโรงเรยนของการวจยน มจานวนกลมตวอยางในการวจยคอนขางนอย เนองจากในการวางแผนการวจยในชวงแรก ไดออกแบบการวเคราะหขอมลโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบ แตเมอมการเกบขอมลจรงพบวาขอมลมขอจากดของการวเคราะหโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบ เพราะจานวนหองเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 6 มจานวนนอย (สวนใหญมหองเดยว) จงทาใหขอมลในระดบหองเรยน มความแปรปรวนตา ซงไมเปนไปตามขอตกลงเบองตนของการวเคราะหโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบ ผวจยจงปรบวธการวเคราะหขอมลมาเปนการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship Model) โดยใชโมเดลลสเรล (LISREL Model) ของปจจยในแตละระดบแทน จงทาใหผลการวเคราะหขาดความเชอมโยงในระหวางระดบของตวแปร

กรอบแนวคดในการวจย การศกษาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยอาศย

แนวคดตาง ๆ ดงน 1. การศกษาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ซงเปนตวแปรตามของการวจยน

ศกษาตามแนวคดของ แวนแดม และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002) ซงสอดคลองกบแนวคดของเอดมอน (Edmon. 1992) ; แนวคดของ ดทไวเลอร (Sergiovanni. 1991: 88 ; citing Duttweiler’s. 1990) และแนวคดของ ลเนนเบรก และออนสไตน (Lunenberg; & Ornstein. 2004) โดยศกษาเฉพาะตวแปรผลผลตของโรงเรยนทไมใชวชาการ (Non-academic Output) แมวาจะมแนวคดการประเมนประสทธผลของโรงเรยนหลาย ๆ แนวดวยกน แตผวจยเหนวาแนวคดน เปนแนวคดในการประเมนประสทธผลของโรงเรยน ทมความครอบคลมคณสมบตของนกเรยน และเนน

11

การใหความสาคญกบตวผเรยนเปนหลก ซงเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไข เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทกาหนดไวในมาตรา 22 ซงประกอบดวยดานตาง ๆ ดงน

1.1 ความสนใจในสงทเรยน 1.2 ความสมพนธกบคร 1.3 ความเปนอยทดในโรงเรยน 1.4 ความสนใจในชนเรยน 1.5 แรงจงใจตอสงทเรยน 1.6 เจตคตตอการบาน 1.7 ความคดทมตอวชาการ 1.8 การบรณาการทางสงคมในหองเรยน

2. ตวแปรปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา อนเปน ตวแปรตนของการวจยน มรายละเอยดคอ

2.1 ปจจยระดบนกเรยน แบงออกเปน ปจจยนาเขา และปจจยกระบวนการ ดงน ปจจยนาเขา ไดแก 2.1.1 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 2.1.2 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

ตวแปรทงสองตวน ศกษาตามแนวคดของสาอาง หรญบรณะ; สไร พงษทองเจรญ; และประพาศน พฤทธประภา (2527?) ทกลาววาสงคมทมภาษาและวฒนธรรมตางกนยอมประสบปญหาการสอสารและการศกษาอยเสมอ เชน ในจงหวดชายแดนภาคใตประชาชนนยมพดภาษายาว ทาใหการใชภาษาของนกเรยนมปญหา และมผลตอผลสมฤทธทางการเรยน นอกจากนผลการวจยของจรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และ วมล แซอง (2534) ทพบทานองเดยวกนวา การใชภาษาของนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตมปญหา และเปนอปสรรคตอการเรยนการสอน เพราะนกเรยนสวนใหญไมคอยเขาใจในการใชภาษาไทยและเปนอปสรรคตอการเรยนในทกรายวชา และผลการวจยของสชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545) ทสนบสนนวาปจจยการใชภาษาถนในการเรยนการสอน การใชภาษาถนในชมชนเปนปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของนกศกษา

2.1.3 ระดบการศกษาของผปกครอง

ตวแปรนศกษาตามผลการวจยของคดนางค มณศร; และ สมหวง พธยานวฒน (2541: 51) ทศกษาพบวาปณธานทางการศกษาของเดกไดรบอทธพลจากระดบการศกษาของพอ ความคาด หวงของพอแม สาหรบ ญาณ ยมมงคล (2536: บทคดยอ) ; ชยยทธ ทองทพย (2537: บทคดยอ) ; อบลวรรณ บวออน (2537: บทคดยอ) ; ซอรบอน (Sorbon. 1981) และ ลคส และคน

12

อน ๆ (Lucus; et al. 1990) ศกษาพบคลายคลงกนวาระดบการศกษาของผปกครองมความสมพนธกบผลสมฤทธของนกเรยน

2.1.4 รายไดของผปกครอง ตวแปรนศกษาตามผลการวจยของจมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) และ

สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 66) ทวจยพบวาฐานะทางเศรษฐกจของผปกครองมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2.1.5 จานวนพนองในครอบครว ตวแปรนศกษาตามผลการวจยของภญโญ ตนพทยคปต (2524?) ทพบวา

ประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตทนบถอศาสนาอสลามมความเชอในเรองการทาหมน และการคมกาเนดวาเปนสงตองหามตามศาสนา หากใครทาจะถอวาเปนบาป ทาใหสมาชกในครอบครวมขนาดใหญ ประกอบกบหลกศาสนาทอนญาตใหผชายสามารถมภรรยาไดมากกวาหนงคนแตตองสามารถใหการอปการะเลยงดไดอยางเสมอภาคกน กยงทาใหครอบครวมขนาดใหญขน นอกจากนงานวจยของ อรพนท ชชม (2522) กศกษาพบเชนกนวาขนาดของครอบครว มอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2.1.6 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 2.1.7 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา

อสลาม ตวแปรทงสองตวนศกษาตามผลการวจยของสรตน ไชยชมภ (2535 : บทคดยอ) ท

พบวา ผลการเรยน จานวนพนอง อทธพลของกลมญาตหรอผใกลชด สงผลตอความตงใจในการเรยนตอระดบมธยม ศกษาของนกเรยน และผลการศกษาของทศนย พรหมไพจตร (2541) ทพบวาปจจยดานเศรษฐกจ (ผปกครองประกอบอาชพกรรมกรเปนผปฏบตงานในกระบวนการผลต และการมปรมาณผลผลตตา) เยาวชนมเจตคตตอการเรยน (การคลอยตามกลมเพอน) มความสมพนธ และมอทธพลตอความตงใจในการเรยนตอชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา ในสจงหวดชายแดนภาคใต

2.1.8 การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ตวแปรน ผวจยศกษาตามผลการวจยของนกวชาการหลายทาน ไดแก ศกดคเรศ

ประกอบผล (2539) ; องอาจ นยพฒน (2544) ; คดนางค มณศร; และ สมหวง พธยานวฒน (2541) ทศกษาพบอยางชดเจนวาการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนของนกเรยนมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2.1.9 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ตวแปรนศกษาตามผลการวจยของ โนร ใจใส และคนอน ๆ (2531) และผลการวจย

ของมหาวทยาลยสงขลานครนทร (2534?) ทศกษาพบวานกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตมปญหาในการเรยนเพราะผปกครองนยมสงลกไปเรยนตามปอเนาะ มสยด หรอบานของโตะคร เพอเรยน

13

พเศษเกยวกบศาสนา แตไมใหความสนใจในการเรยนทางสามญมากนก ทาใหมผลกระทบตอคณภาพการศกษาของโรงเรยน

2.1.10 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน ตวแปรนศกษาตามแนวคดและผลการวจยของนกวชาการหลาย ๆ ทานไดแก

ภญโญ ตนพทยคปต (2524?); ดวงเดอน พนธมนาวน และคนอน ๆ (2533); รชน กลยาณคณาวฒ (2535?) และ ผลการศกษาของ คอลด บสะมญ (2538) ทสวนใหญศกษาพบวาการนบถอศาสนาและการประกอบพธทางศาสนาของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต มอทธพลตอการปกครองและการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยางมาก ทเดนชด คอผลการศกษาของ ดรณ บญภบาล (2530: 104) ทพบวาชาวไทยมสลมมความเครงครดในหลกการปฏบตของศาสนาโดยเฉพาะในขอทวาจะตองถอศลอดปละ 30 วน และมากกวา 30 วนนน ไดมผปฏบตถงรอยละ 87.3 การบาเพญนมสการวนละ 5 ครง และมากกวา 5 ครง ถงรอยละ 84.7 เปนตน

ปจจยกระบวนการ ไดแก 2.1.11 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ตวแปรนผวจยศกษาตามผลการวจยของ นาร อาแว (2545: บทคดยอ) และ

พมพอร สดเอยม (2547: บทคดยอ) ทพบสอดคลองกนวาพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของผบรหารหนวยงานการศกษา

2.2 ปจจยระดบหองเรยน แบงออกเปนปจจยนาเขา และปจจยกระบวนการ ดงน ปจจยนาเขา ไดแก

2.2.1 การนบถอศาสนาของพทธของคร 2.2.2 การนบถอศาสนาของอสลามของคร ตวแปรนศกษาตามผลการศกษาของ สรพงษ ปนาทกล (2527?: บทคดยอ) ;

ชยาภรณ ศรสาคร (2534: 21) ; ยดฟอง อนทโกษ (2537: บทคดยอ) และนมต ยศกจ (2541 : บทคดยอ) ทศกษาพบสอดคลองกนวาขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใต สวนใหญมไดนบถอศาสนา และพดภาษาเดยวกบประชาชนในทองถน ทาใหขาดความผกพนในวฒนธรรมของทองถน ขาดความรความเขาใจในวถชวตความเปนอยของประชาชน กอใหเกดทศนะทไมถกตองแกชาวไทยมสลมทาใหเกดความไมยตธรรมในดานการปกครอง และปญหาการจดการศกษาขน

2.2.3 บรรยากาศในชนเรยน ตวแปรนผวจยศกษาตามแนวคดของอาภา บญชวย (2537 : 145) ทกลาววาเมอ

นกเรยนอยในโรงเรยน นกเรยนจะอยในหองเรยนมากกวาอยนอกหองเรยนดงนนการจดบรรยากาศในชนเรยนทเอออานวย จะทาใหนกเรยนไดรบประสบการณในทางบวก สาหรบสรางค โควตระกล (2544: 421-423) กลาววานกเรยน และครมหนาทในการสรางบรรยากาศในชนเรยนรวมกนเพอใหเออตอการเรยนการสอน ประกอบกบผลการวจยของทศพล สงขทดน (2533: บทคดยอ) ; ปราณ

14

จานงเจรญ (2533: บทคดยอ) และ ศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) ทพบวาบรรยากาศในชนเรยนมความสมพนธในทางบวกกบความพงพอใจและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2.2.4 จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต ตวแปรนศกษาตามแนวคดของ ชรฟดดน หะย (2541) ; สมบรณ นยชวย (2541)

และ วชเทพ ฦาชาฤทธ (2545: 17) ทศกษาพบในทานองเดยวกนวาในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญขาราชการครไมใชคนในทองถนทาใหไมเขาใจวถชวต ประเพณวฒนธรรมทาใหสถานศกษาของรฐไมไดรบความนยมเทาทควร ประกอบกบการทครผสอนรสกถงความไมปลอดภยในชวต และทรพยสน จงทาใหมการยายออกบอย จงมผลตอประสทธผลการจดการศกษา

2.2.5 คณภาพชวตการทางานของคร ตวแปรนอาศยแนวคดของวอลตน (Walton. 1973 : 11) ทกลาววาคณภาพชวตการ

ทางานเปนเรองของสภาพแวดลอมและสงคมทสงผลใหการทางานประสบความสาเรจตามเปาหมาย ผลทเกดขนสามารถสนองตอบตอความตองการ และความพงพอใจของสมาชกททางานโดยมองคประ กอบ 8 ประการ ไดแก การไดรบคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม สภาพการทางานทปลอด ภยในชวตและทรพยสน ความกาวหนาและความมนคงในชวตการทางาน การพฒนาศกยภาพของสมาชก การบรณาการทางสงคม การมธรรมนญขององคการ ความมชวตทสมบรณ และความเกยวของสมพนธกนในสงคม

2.2.6 ความตงใจทจะยายททางานของคร ตวแปรนศกษาตามผลการวจยของ อารมณ จนดาพนธ (2536) ทพบวาปจจยท

สามารถพยากรณความตงใจทจะเปลยนงานของขาราชการครสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนคอ ทศนคตตอระบบราชการ อาย ความมอสระในการทางาน ระดบการศกษา ภาระตามบทบาท และเพอนรวมงาน

ปจจยกระบวนการ ไดแก 2.2.7 พฤตกรรมการสอนของคร ตวแปรนศกษาตามแนวคดของนาร อาแว (2545 : บทคดยอ) ทศกษาพบวา

พฤตกรรมการสอนของครมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชา คณะพยาบาล มหาวทยาลยเอกชน

2.2.8 คณภาพการสอนของคร ตวแปรนศกษาตามแนวคดของแคโรล (Carroll. 1963) และบลม (Bloom. 1976) ท

กลาวสอดคลองกนวาคณภาพการสอนของคร เปนหวใจสาคญทสงผลตอผลการเรยนรของนกเรยน ประกอบกบแนวคดของ สรางค โควตระกล (2544: 13) ทกลาววาการทครสอนอยางมคณภาพคอ การทครสามารถทาใหนกเรยนเกดการเรยนรตามความถนด และ ความสามารถของนกเรยนทกคน อกทงผลการวจยของนกวชาการหลายๆ ทาน ทศกษา พบวา คณภาพการเรยนการสอน มอทธพล

15

ตอผลสมฤทธทางการเรยนทงทางตรงและทางออมไดแก บญชม ศรสะอาด (2524: บทคดยอ) ; แวน มเตอร และ แอซเซอร (ชดชนก เชงเชาว, อาภา บญชวย และทว ทองคา. 2541 ; อางองจาก Van Meter; & Asher. 1973) ; ซอลตก (Soltic. 1984: 4048 – A)

2.3 ปจจยระดบโรงเรยน แบงออกเปนปจจยนาเขา และปจจยกระบวนการดงน ปจจยนาเขา ไดแก 2.3.1 จานวนครในโรงเรยน ตวแปรน ศกษาตามผลงานวจยของสานกงานการประถมศกษาจงหวด ในเขต

การศกษา 6 (2529 : บทคดยอ) ทพบวาการทมครไมครบชน เปนสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ประกอบกบผลการวจยของ เยาวลกษณ แสงสรอย (2542 : บทคดยอ) ทพบวาอตราสวนครตอนกเรยนเปนตวแปรทมอทธพลตอประสทธภาพการบรหารงานวชาการของโรงเรยน

2.3.2 จานวนนกเรยนไทยทนบถอศาสนาพทธ 2.3.3 จานวนนกเรยนไทยทนบถอศาสนาอสลาม ตวแปรนศกษาตามขอมลทพบวา ประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญนบ

ถอศาสนาอสลาม และถอเปนชนกลมใหญของพนท แตเปนชนกลมนอยของประเทศไทย ทาใหเกดปญหาในการจดการบรหารในทกระบบ รวมทงการบรหารจดการการศกษา (ปยนาถ บนนาค. 2534)

2.3.4 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร ตวแปรนผวจยอาศยแนวคดของทรสต (จนทราน สงวนนาม. 2545 ; อางองจาก

Trusty. 1986) ทกลาววาผบรหารจะตองเปนผนาทางวชาการ และจากผลการวจยของนกวชาการหลายทานทพบวาประสทธผลของโรงเรยนมความสมพนธกบภาวะผนาทางวชาการ เชนจนทราน สงวนนาม (2533) ; กมลวรรณ ชยวานชศร (2536) และผลการวจยของบญชา แสนทว (2539)

2.3.5 บรรยากาศของโรงเรยน ตวแปรนศกษาตามแนวคดทนกวจย และนกปฏรปการศกษา ใหความคดเหนสอด

คลองกนวา บรรยากาศของโรงเรยน กอใหเกดความแตกตางในสภาพแวดลอมของการเรยนรของโรงเรยน และผลสมฤทธของนกเรยน (Sweetland; & Hoy. 2000 : 704 ; citing Bossert. 1988 ; Brookover; et al. 1978 ; Hoy; Sabo; & Barnes. 1998 ; Purkey; & Smith. 1983 ; Stedman. 1987) และผลการศกษาของแมคเคนซ (Mckenzie. 2000: Online) และ บญชา แสนทว (2539: 195) ไดศกษาความสมพนธระหวางบรรยากาศของโรงเรยนกบความสาเรจของโรงเรยน ผลการศกษาพบวา บรรยากาศของโรงเรยนมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และเปนตวแปรทชวยใหโรงเรยนมสภาพแวดลอมทด

16

ปจจยกระบวนการ ไดแก 2.3.6 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ตวแปรนอาศยแนวคดของ อทย บญประเสรฐ และคนอน ๆ (กมภณฑ จนโท.

2536: 12 ; อางองจาก อทย บญประเสรฐ; และคนอน ๆ. 2525: 151) ทกลาววาความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนคอการให การสนบสนนซงกนและกน การใชทรพยากรรวมกน ความรวมมอรวมใจกนในกจกรรมของชมชน กบโรงเรยน และจากผลการวจยทพบวา ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน เปนปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนไดแก วาด หนมา (2540: บทคดยอ) และงานวจยของ ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา (2541)

2.3.7 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม ตวแปรนผวจยอาศยแนวคดพนฐานของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธ

ศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทกาหนดใหมการบรหารประเทศและการศกษาแบบมสวนรวม ประกอบกบแนวคดของโคเฮน และอบฮอฟพ (Cohen; & Uphoff. 1980 : 213 - 218) ทแบงการบรหารแบบมสวนรวมเปน 4 ประการคอ การมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตการ การมสวนรวมในการรบผลประโยชน และการมสวนรวมในการประเมน

2.3.8 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน ตวแปแรนผวจยศกษาตามผลการวจยของ ชดชนก เชงเชาว; และคนอน ๆ (2533) และผลการศกษาของพศาล ไชยราบ (2535) ทสารวจปญหาการเรยนการสอนภาษาไทยของโรง เรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ทพบวา บทเรยน เนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนไมสอดคลองกบวฒนธรรม ประเพณ หรอความเชอของทองถน

จากแนวคด และผลการวจยในตวแปรระดบตาง ๆ ทงตวแปรตนและตวแปรตาม ประกอบกบแนวคดเกยวกบธรรมชาตและโครงสรางของระบบการศกษา สามารถเขยนเปนโมเดลความ สมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship Model) เปนกรอบแนวคดในการวจย ดงภาพประกอบ 1

17

ตวแปรนาเขา ตวแปรผลผลตตวแปรกระบวนการ

ปจจยระดบโรงเรยน

ปจจยระดบหองเรยน

S-SOUTH

S-YAWEE

S-PARED

S-INCOM

S-NUMBSS-LAMAD

S-ISSTUD

S-PARCAR

S-ATTENP

S-ATTENG

S-BELEAN S- EFFECTL1

C- EFFECTL2

C-BHUDA

C-ISALAM C-CLACLI

C-HOMETE C-MOVEAT

C-BETECH

C-QWLIFE

C-QUTECH

SH-EFFECTL3

SH-SCHREL

SH-TEANUM

SH-ISLANU

SH-ACADLE

SH-BHUNU

SH-CURRAD

SH-PARADMSH-SCHCLI

ปจจยระดบนกเรยน

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

สญลกษณทใชในโมเดลน ตวแปรตนระดบนกเรยน

1. S-YAWEE แทน จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 2. S-SOUTH แทน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน 3. S-PARED แทน ระดบการศกษาของผปกครอง

18

4. S-INCOM แทน รายไดของผปกครอง 5. S-NUMBS แทน จานวนพนองในครอบครว 6. S-ATTENG แทน ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 7. S-ATTENP แทน ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม 8. S-PARCAR แทน การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 9. S-LAMAD แทน ความถในการทาละหมาดของนกเรยน 10. S-ISSTUD แทน จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 11. S-BELEAN แทน พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

ตวแปรตนระดบหองเรยน

1. C-BHUDA แทน จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 2. C-ISALAM แทน จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม 3. C-CLACLI แทน บรรยากาศในชนเรยน 4. C-HOMETE แทน จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต 5. C-QWLIFE แทน คณภาพชวตการทางานของคร

6. C-MOVEAT แทน ความตงใจทจะยายททางานของคร

7. C-BETECH แทน พฤตกรรมการสอนของคร 8. C-QUTECH แทน คณภาพการสอนของคร

ตวแปรตนระดบโรงเรยน

1. SH-ISLANU แทน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 2. SH-BHUNU แทน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 3. SH-TEANUM แทน จานวนครในโรงเรยน 4. SH-ACADLE แทน ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 5. SH-SCHCLI แทน บรรยากาศของโรงเรยน 6. SH-SCHREL แทน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 7. SH-PARADM แทน พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 8. SH-CURRAD แทน การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

ตวแปรตาม

S-EFFECTL1 แทน ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน C-EFFECTL2 แทน ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน SH-EFFECTL3 แทน ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม

19

นยามศพทเฉพาะ 1. โรงเรยนประถมศกษา หมายถง สถานศกษาในสงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานทมการเรยนการสอนในระดบชวงชนท 2 ในการวจยนศกษาเฉพาะนกเรยนทกาลงเรยนอยในระดบชนประถมศกษาปท 6 ซงเปนชนสงสดของชวงชนท 2

2. จงหวดชายแดนภาคใต หมายถง จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และ สงขลา (เฉพาะอาเภอเทพา จะนะ นาทว สะเดา และสะบายอย)

3. ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน หมายถง ผลจากการทนกเรยนใน โรงเรยน ไดรบการปฏบต การดแลเอาใจใสจากผบรหารและคร และกอใหเกดพฤตกรรม การแสดงออก ทแสดงถงความสาเรจของการจดการเรยนร ประกอบดวย ความสนใจในสงทเรยน ไดแก พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความสนใจในเนอหาวชา การเหนความสาคญความจาเปน และประโยชนของการเรยนการสอนในโรงเรยนในภาพรวมทกรายวชา แรงจงใจตอสงทเรยน ไดแก แรงผลกดนภายในทเกดขนในจตใจของนกเรยนในการทจะบรรลผลสาเรจในการเรยน หรอกจกรรมในโรงเรยน เชน ความรสกทจะทางานใหดกวาเดมอยเสมอ ความกลาหาญในการทาสงทดกวาใหสาเรจ การทมเทความสามารถในการเรยนอยางเตมท เจตคตตอการบาน ไดแก พฤตกรรมของนกเรยนทเอาใจใส และการใหความสาคญตอการบานทครมอบหมายให 4. ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน หมายถง ผลจากการทครกบ นกเรยน เกดปฏสมพนธรวมกนในหองเรยนทชวยสงเสรมใหเกดการเรยนร ประกอบดวยความสมพนธกบคร ไดแก สมพนธภาพทดทเกดขนระหวางครกบนกเรยน ทนกเรยนสามารถรบร เมอไดรบการปฏบตจากคร เชน ความรสกวาครใจด ครเขาใจความรสกของนกเรยน การใหความชวยเหลอของครเมอนกเรยนมปญหา ความสนใจในชนเรยน ไดแก พฤตกรรมทนกเรยนมความสนใจใฝรตอบทเรยนทครผสอนไดทาการสอน เชน การแสดงถงการมสวนรวมในบทเรยน การตงใจฟงการอธบายของคร ความจรงจงตอการสอนของคร การรบผดชอบงานทครมอบหมาย

5. ประสทธผลของโรงเรยน หมายถง ผลจากการทผบรหารและครในโรงเรยนประถมศกษาททางานรวมกนจนสาเรจ โดยผานกระบวนการการบรหารงานของผบรหาร และ การดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนของคร การสรางความรวมมอของผปกครองและชมชนในอนทจะกอใหเกดผลกบนกเรยนรายบคคล และภาพรวมของโรงเรยนในลกษณะทเปนผลผลตวชาการและผลผลตทไมใชวชาการ ในการวจยนศกษาเฉพาะผลผลตทไมใชวชาการ ซงประกอบดวยดานตาง ๆ ดงน

5.1 ความสนใจในสงทเรยน คอ พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความสนใจ ในเนอหาวชา การเหนความสาคญ ความจาเปน และประโยชนของการเรยนการสอนในโรงเรยน ในภาพรวมทกรายวชา

20

5.2 ความสมพนธกบคร คอ สมพนธภาพทดทเกดขนระหวางครกบนกเรยน ทนกเรยนสามารถรบร เมอไดรบการปฏบตจากคร ไดแก ความรสกวาครใจด ครเขาใจความรสกของนกเรยน การใหความชวยเหลอของครเมอนกเรยนมปญหา

5.3 ความเปนอยทดในโรงเรยน คอ ความรสกของนกเรยนทมตอชวตความเปนอยในโรงเรยน ไดแกความรสกภาคภมใจทมตอโรงเรยน ความรสกถงความรมรนนาอยภายในโรงเรยน

5.4 ความสนใจในชนเรยน คอ พฤตกรรมทนกเรยนมความสนใจใฝรตอบทเรยนทครผสอนไดทาการสอน ไดแก การแสดงถงการมสวนรวมในบทเรยน การตงใจฟงการอธบายของคร ความจรงจงตอการสอนของคร การรบผดชอบงานทครมอบหมาย

5.5 แรงจงใจตอสงทเรยน คอ แรงผลกดนภายในทเกดขนในจตใจของนกเรยนในการทจะบรรลผลสาเรจในการเรยน หรอกจกรรมในโรงเรยน ไดแก ความรสกทจะทางานใหดกวาเดมอยเสมอ ความกลาหาญในการทาสงทดกวาใหสาเรจ การทมเทความสามารถในการเรยนอยางเตมท

5.6 เจตคตตอการบาน คอ พฤตกรรมของนกเรยนทเอาใจใส และการใหความสาคญตอการบานทครมอบหมายให

5.7 ความคดทมตอวชาการ คอ เจตคต หรอการเหนคณคา หรอความคดเหนโดยรวมของนกเรยนทมตอดานวชาการ ทตนไดรบการถายทอดจากครในโรงเรยนวา ตนมความสามารถในการเขาใจเนอหาทเรยนผานมาแลว มความมนใจในผลการสอบของตน ความมนใจในสามารถทางวชาการของตน ความสามารถในการอธบายเนอหาวชาการทเรยนมาแลวใหผอนฟงได

5.8 การบรณาการทางสงคมในหองเรยน คอ ความรสกเกยวกบสมพนธภาพระหวางตนเองกบเพอนของนกเรยนทตองอยรวมสงคมกบผอนทงในหองเรยน และเมออยทบาน ไดแก การเขากบเพอนไดด การรวมกจกรรมกบเพอน ความรสกทดตอเพอน 6. ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา หมายถง ตวแปรตนระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทผวจยพจารณาโดยอยบนพนฐานของแนวคดทฤษฎ และผลการวจยของนกวชาการตาง ๆ วาเปนตวแปรทมความสมพนธเชงสาเหตในการกอใหเกดความผนแปรในตวแปรตาม คอ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ซงแบงไดดงน

6.1 ปจจยระดบนกเรยน หมายถง ปจจยทมความเกยวพนกบความเปนอยของนกเรยนทงทเปนคณลกษณะสวนตวของนกเรยน และสภาพแวดลอมทบานและทโรงเรยนของนกเรยน ซงเปนตวแปรทผวจยตงสมมตฐานวาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ตวแปรทเกยวของกบนกเรยนประกอบดวย

6.1.1 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน หมายถง จานวนนกเรยนทมการใชภาษายาวเปนภาษาพดหลก ในการสอสารกบผปกครอง และคนอน ๆ เมอนกเรยนอยทบาน

21

6.1.2 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน หมายถง จานวนนก เรยนทมการใชภาษาไทยถนใตเปนภาษาพดหลก ในการสอสารกบผปกครอง และคนอน ๆ เมอนกเรยนอยทบาน

6.1.3 ระดบการศกษาของผปกครอง หมายถง วฒการศกษาระดบสงทสดทบดา หรอมารดาของนกเรยนไดรบ หากนกเรยนไมไดอยกบบดาหรอ มารดากใหหมายถงผทนกเรยนอาศยอยดวยในขณะทเรยนหนงสอ

6.1.4 รายไดของผปกครอง หมายถง รายไดทคดเปนจานวนเงนเฉลยตอเดอนรวมกนของผปกครองนกเรยน

6.1.5 จานวนพนองในครอบครว หมายถง จานวนพ หรอ นอง ทรวมบดา มารดา หรอรวมเฉพาะบดา หรอมารดาของนกเรยนรวมกน รวมทงตวนกเรยนดวย

6.1.6 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล หมายถง จานวนนกเรยนทมความตงใจ หรอความปรารถนาของนกเรยนในการศกษาตอระดบชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนของรฐบาลประเภทตาง ๆ เมอนกเรยนจบการศกษาระดบประถมศกษา

6.1.7 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม หมายถง จานวนนกเรยนทมความตงใจ หรอความปรารถนาของนกเรยนในการศกษาตอระดบชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนเอกชานสอนศาสนาอสลามประเภทตาง ๆ เมอนกเรยนจบการศกษาระดบประถมศกษา

6.1.8 การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน หมายถง การทผปกครองปฏบตตอนกเรยนในลกษณะของการสงเสรม การกระตน การใหกาลงใจ ตอการเรยนและการมอบหมายงานทนกเรยนไดรบมาจากโรงเรยน

6.1.9 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม หมายถง การทนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทกาลงเรยนอยในโรงเรยนตามปกต แตจะไปเรยนดานศาสนาเพมเตม จากสถานทเรยนศาสนาไดแก มสยด ปอเนาะ บานของคร หรอทอน ๆ โดยอาจเรยนในตอนเชากอนมาโรงเรยน ไปเรยนตอนหลงเลกเรยน หรอไปเรยนในวนเสารอาทตย

6.1.10 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน หมายถง จานวนครงในการทาละหมาดของนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามโดยเฉลย ในรอบ 1 วน

6.1.11 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน หมายถง การกระทาหรอการปฏบตทมตอการเรยนทงในและนอกหองเรยน ทแสดงใหเหนถงความกระตอรอรน ความสนใจ ความตงใจ การวางแผนการเรยน และวธเรยน

6.2 ปจจยระดบหองเรยน หมายถง ตวแปรทเปนคณลกษณะ หรอสภาพทมความเกยวพนกบสภาพการสอนของคร หรอเกยวของกบวถชวตของคร อนมผลตอการเรยนการสอนในโรงเรยน ซงเปนตวแปรตนทคาดวาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ตวแปรระดบหองเรยนประกอบดวย

22

6.2.1 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ หมายถง จานวนครทมความศรทธาในศาสนาพทธ ยดหลกธรรมของพทธศาสนาประจาใจ ปฏบตตนตามพธกรรม และธรรมเนยมของศาสนาพทธและยอมรบวาตนคอพทธศาสนกชน

6.2.2 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม หมายถง จานวนครทมความศรทธาในศาสนาอสลาม ปฏบตตนตามวถและดาเนนตนตามพธกรรม และธรรมเนยม ขอบงคบของศาสนาอสลามและยอมรบวาตนคออสลามกชน

6.2.3 บรรยากาศในชนเรยน หมายถง สภาพหรอลกษณะทางกายภาพและ เจตคตของการมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบสงแวดลอม และบคคลในชนเรยน ความสมพนธทเกดในระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน ไดแก การสรางความสมพนธระหวางครกบนกเรยน และความสมพนธระหวางนกเรยนกบเพอน

6.2.4 จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต หมายถง จานวนครทมสถานทอนเปนจงหวดบานเกดของตน ทอยในจงหวดชายแดนภาคใต ไดแกจงหวด ปตตาน ยะลา นราธวาส และสงขลา (เฉพาะในอาเภอ สะเดา เทพา นาทว สะบายอย และจะนะ)

6.2.5 คณภาพชวตการทางานของคร หมายถง สภาพแวดลอมในการทางาน อนเกดจากการบรหารจดการของโรงเรยนอนเกดจากนโยบายของรฐบาลและ นโยบายของโรงเรยน ทจะกอใหเกดความพงพอใจหรอไมพงพอใจของครและสงผลตอสภาพความเปนอยของครโรงเรยนและชวตสวนตวในดานตาง ๆ ประกอบดวย

6.2.5.1 การไดรบคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม หมายถง การทครไดรบคาตอบแทนจากการทางาน ทมความเปนธรรม สมเหตสมผล และมความพยงพอใน การดารงชวต

6.2.4.2 สภาพการทางานทปลอดภยในชวตและทรพยสน หมายถง การทครอยในสภาพแวดลอมทมความมนคงปลอดภยในชวต รางกาย และการไดรบความคมครองในทรพยสน

6.2.5.3 ความกาวหนาและมความมนคงในหนาทการงาน หมายถง การทผบรหารมการสงเสรมใหสมาชกมความกาวหนาและรสกถงความมนคงในงาน

6.2.5.4 การพฒนาศกยภาพของสมาชก หมายถง การทผบรหารใหโอกาสสมาชกไดรบการพฒนาในทกษะความสามารถเพมตามทสนใจ และการใหไดใชความสามารถในการทางานอยางเตมท

6.2.5.5 การบรณาการทางสงคม หมายถง การทครในททางานรสกวาตนมคณคา ไดรบการยอมรบ และความรวมมอในการทางานกบกลมหรอเพอรวมงาน มความรสกวาตนเปนสวนหนงของกลม ไมมการแบงชนวรรณะและการรสกในทางทาลายซงกนและกน

6.2.5.6 การมธรรมนญขององคการ หมายถง การทครในโรงเรยนตางรบทราบสทธและเสรภาพของตนและไดรบความคมครองจากกฎระเบยบโดยเสมอภาคกน มการเคารพในสทธเสรภาพ รวมทงการมมาตรฐานในการทางานทมความยตธรรมโปรงใส

23

6.2.5.7 ความมชวตทสมบรณ หมายถง ความสมดลของการใชชวตประจาวนของครทมการจดสรรแบงเวลาในการประกอบอาชพ การเดนทาง การใชเวลาวาง และการใหเวลาแกครอบครว

6.2.5.8 ความเกยวของสมพนธกนในสงคม หมายถง การทกจกรรมของครในโรงเรยนมความเกยวของสมพนธกบบคคลหรอหนวยงานอน ซงเปนสงททาใหเกดคณคาขนในชวต ไดแก การทหนวยงานของตนมความรบผดชอบตอสงคมในดานการผลต การรกษาสงแวดลอม

6.2.6 ความตงใจทจะยายททางานของคร หมายถง เจตนาทครตองการยายททางานไปอยโรงเรยนอน อาเภออน หรอจงหวดอน

6.2.7 พฤตกรรมการสอนของคร หมายถง การกระทาทแสดงออกถงการจดการเรยนการสอนททาใหนกเรยนเกดการเรยนร และเปลยนแปลงพฤตกรรม ตามวตถประสงคทกาหนด ซงครอบคลมถงการเตรยมการสอน การใชสอการสอน และการประเมนผลการเรยนร

6.2.8 คณภาพการสอนของคร หมายถง ความสามารถในการสอนของครทจะสามารถทาใหนกเรยนบรรลผลตามจดมงหมายของหลกสตร โดยพจารณาจากการจดการเรยน การสอนทมประสทธภาพ ไดแก ความสามารถในการเสนอบทเรยน การชวยใหผเรยนเกดความเขาใจ การใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนอยางเหมาะสม ใหสงเสรมแรงทสอดคลองกบผเรยน การคนขอมลยอนกลบและการแกไขขอบกพรอง ใหการคนควาเพมเตมจากในชนเรยน

6.3 ปจจยระดบโรงเรยน หมายถง ตวแปรทมคณลกษณะหรอสภาพแวดลอม ทมความเกยวพนกบการบรหารงานของผบรหารโรงเรยน ซงเปนตวแปรตนทคาดวาจะมอทธพลตอตวแปรประสทธผลของโรงเรยนอนเปนตวแปรตาม โดยมตวแปรยอย ๆ ดงน

6.3.1 จานวนครในโรงเรยน หมายถง จานวนครทเปนขาราชการประจา รวมทงครอตราจางททาหนาทสอนในโรงเรยนประถมศกษาจงหวดชายแดนภาคใต ในปการศกษา 2548

6.3.2 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ หมายถง จานวนนกเรยนในโรงเรยนทยดถอศาสนาพทธเปนศาสนาประจาใจ

6.3.3 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม หมายถง จานวนนกเรยนในโรงเรยนทยดถอศาสนาอสลามเปนศาสนาประจาใจ

6.3.4 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร หมายถง การทผบรหารโรงเรยนมพฤตกรรมเปนแกนนาในเชงวชาการ ในการประยกตใชนาความร แนวคด วธการ ตลอดจนเทคโนโลย ๆ ทมประสทธภาพ มาใชในการบรหารจดการ ใหเกดประโยชนกบคณะครและนกเรยน เชน การนาผลการวจยมาพฒนาการเรยนการสอน การสงเสรมกจกรรมทางวชาการ

6.3.5 บรรยากาศของโรงเรยน หมายถง คณลกษณะเฉพาะทเกดขนภายในโรงเรยน อนเปนผลทเกดจากการปฏสมพนธระหวางบคลากรในโรงเรยนทงทเปนความสมพนธสวนบคคล และกลม ซงมผลทาใหโรงเรยนแหงหนงแตกตางไปจากโรงเรยนอกอน ๆ

24

6.3.6 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน หมายถง กระบวนการทผบรหารโรงเรยนไดมการปฏสมพนธรวมกบชมชน ในรปแบบของการใหความชวยเหลอ การสนบสนน สงเสรม และการบรการ การใชทรพยากรรวมกน ตลอดจนการรวมในงานหรอกจกรรมทเกยวของกบประเพณวฒนธรรม และวถชวตของชมชน

6.3.7 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม หมายถง พฤตกรรม การบรหารทผบรหารโรงเรยนเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวมในการบรหารโรงเรยน 4 ประการคอการมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตการ การมสวนรวมในการรบผลประโยชน และการมสวนรวมในการประเมน

6.3.8 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน หมายถง ความสามารถ และการจดการของผบรหารโรงเรยน ในการจดทาหลกสตรสถานศกษาทสนองตอบตอความตองการ และสภาพปญหาของชมชน ตงแตการเตรยมการวางแผน การจดทาหลกสตร รวมทงจดการใหครนาหลกสตรไปใชในการจดการเรยนการสอนในโรงเรยน และการประเมนผลหลกสตร

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของผวจยไดศกษาคนควาหวขอตาง ๆ ตามลาดบดงน

ตอนท 1 สภาพและปญหาในการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต 1.1 การจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต 1.2 ระบบการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต 1.3 ประสทธผลของการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต 1.4 สภาพปญหาในการจดการศกษาของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ตอนท 2 สภาพทวไป และปญหาทสมพนธกบการจดการศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต 2.1 สภาพภมศาสตรของจงหวดชายแดนภาคใต 2.2 ประวตศาสตรและความเปนมาของจงหวดชายแดนภาคใต 2.3 สภาพเศรษฐกจของจงหวดชายแดนภาคใต 2.4 ศาสนา และภาษา 2.5 ปญหาทสมพนธกบการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ตอนท 3 ประสทธผลของโรงเรยน 3.1 ความหมายของประสทธผลของโรงเรยน 3.2 ความเปนมาของการศกษาประสทธผลของโรงเรยน 3.3 การวเคราะหประสทธผลของโรงเรยน 3.4 การประเมนประสทธผลของโรงเรยน 3.5 ปญหาทเกดขนในการวจยประสทธผลของโรงเรยน 3.6 งานวจยทเกยวกบประสทธผลของโรงเรยน ตอนท 4 ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ในจงหวดชายแดนภาคใต 4.1 ปจจยระดบนกเรยน 4.2 ปจจยระดบหองเรยน 4.3 ปจจยระดบโรงเรยน

26

ตอนท 1 สภาพและปญหาในการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจยนาเสนอใหเหนสภาพและปญหาตลอดจนประสทธผลของการจดการศกษา

ของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตในประเดนตาง ๆ ดงตอไปน

1.1 การจดการศกษาของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

เนองจากโครงสรางทางสงคมของจงหวดชายแดนภาคใต ทแตกตางไปจากภาคอน ๆ นนคอประชาชนสวนใหญกวา 80 % นบถอศาสนาอสลาม พวกเขาไมชอบใชภาษาไทย แตมกจะใชภาษามาเลยในชวตประจาวน คนสวนหนงพดภาษาไทยไมไดเลย มแตมสลมในจงหวดสตล และสงขลาเทานนทพดภาษาไทยไดอยางคลองแคลว ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมของผคนในจงหวดชายแดนภาคใตกแตกตางไปจากภาคอน ๆ เชนกน (อมรอน มะลลม. 2538: 33 ; อางองจาก สนอง จนทรนนธร. 2525: 67) ดวยเหตผลทมสภาพโครงสรางทางสงคมทเปนชมชนมสลมเปนสวนใหญ การจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต จงมความผกพนกบการศกษาทางศาสนามาตงแตเดมและมเคยเสอมคลาย

ศาสนาอสลาม กบการศกษา เปนสงทมความจาเปนสาหรบมสลมทกคนเนองจาก มการบญญตไวในหลกคาสอนของศาสนา ดงท จรญ มะลลม, กตมา อมรทต และพรพมล ตรโชต (2539 : 95) กลาวถงการศกษาและศาสนาอสลามวา ศาสนาอสลามสงเสรม และเนนในเรองหนาท สบทอดศาสนาไวเปนพเศษ ตามหลกการของอสลามถอวาเปนหนาทของมสลมทกคนทจะตองศกษาหาความรในสงทตนไมร และเผยแพรคาสอนหรอความรนนไปสผอนดวย ดงททานศาสดา มฮมหมด กลาววา “การศกษาหาความรเปนหนาท ทจาเปนสาหรบมสลมทกคน” ดงนนการศกษา ของมสลม จงมอยตลอดชวงอายของการมชวตอย ถอวาเปนหนาทโดยตรงของผมความรในทางศาสนา เชน โตะคร (คอครผสอนในปอเนาะ) และอมาม (คอผนาทางละหมาดในมสยด) ทจะตองใหการศกษาแกผอน นอกจากนอสลามยงไดกาหนดหนาททจะตองปฏบตของบดามารดาทมตอบตรในการใหการศกษาอบรม โดยเฉพาะอยางยงการศกษาทางศาสนา จะเหนวาศาสนาอสลามมอทธพลตอการจดการศกษาของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตเปนอยางมาก

การจดการศกษาประถมศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต อนประกอบดวย 4 จงหวด คอ ปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และอก 5 อาเภอในจงหวดสงขลา ไดแก อาเภอนาทว เทพา จะนะ สะบายอย และสะเดา (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545 : 3) หลงจากมการปฏรปการศกษา โดยมจดการศกษาตามแนวทางการกระจายอานาจทกาหนดไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 มาตรา 81ทกาหนดใหมกฎหมาย เกยวกบการศกษาแหงชาต และในมาตรา 43 ทกาหนดใหบคคลมสทธเทาเทยมกนการรบการศกษา

27

ขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจายและตอมากมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ซงมผลทาใหการบรหารจดการศกษาเปลยนแปลงไปอยางมากไมวาในดานรปแบบการจดการศกษา โครงสรางการบรหาร กระบวนการเรยนการสอน การประกนคณภาพการศกษาสง ตางๆ เหลานมผลกระทบตอการจดการศกษาในทกพนทของประเทศไทย สาหรบในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏวามการยบสานกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เขตการศกษา 2 เปลยน ไปเปนสานกตรวจราชการเขตการศกษาท 7 ครอบคลมจงหวดตาง ๆ ในภาคใตตอนลางทงหมดไดแก พทลง ตรง สงขลา ปตตาน ยะลา นราธวาส และสตล สวนในจงหวดชายแดนภาคใตแตละจงหวดกจะมการแบงเขตพนทการศกษา รายละเอยดคอ (สานกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เขตการศกษา 2. 2546: 17)

จงหวดปตตาน แบงเปน 2 เขตพนทการศกษา คอตงอยทอาเภอเมองปตตาน สาหรบเขตการพนทการศกษา 1 และเขตพนทการศกษา 2 อยในอาเภอเมองเชนเดยวกน

จงหวดยะลา แบงเปน 2 เขตพนทการศกษา คอตงอยทอาเภอเมองยะลา สาหรบเขตการพนทการศกษา 1และอาเภอบนนงสตา เปนเขตพนทการศกษา 2

จงหวดนราธวาส แบงเปน 2 เขตพนทการศกษา คอตงอยทอาเภอเมองนราธวาส สาหรบเขตการพนทการศกษา 1และอาเภอสไหงโกลก เปนเขตพนทการศกษา 2

จงหวดสตล มเพยงเขตพนทการศกษาเพยงเขตเดยว ตงอยทอาเภอเมองสตล สวนจงหวดสงขลา พนทในจงหวดชายแดนภาคใต อยในเขตพนทการศกษา 3

ประกอบดวยอาเภอ จะนะ เทพา นาทว สะเดา และสบายอย อยางไรกตาม แมวาการจดการเรยนการสอน ทมระบบและการศกษาภาคบงคบของ

รฐบาลไดกระจายอยางทวถงแลวกตาม แตการเรยนการสอนในลกษณะของปอเนาะยงคงไดรบความนยมอยตลอดมา เพยงแตรปแบบอาจจะเปลยนแปลงไปบาง ทเปนเชนนเพราะอทธพลของศาสนา และความเปนเอกลกษณของชาวมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต ทยงคงเหนยวแนนและมนคงตลอดไป สงนยอมสงผลตอคณภาพการเรยนการสอนในระดบประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ดงท จรญ มะลลม; กตมา อมรทต; และ พรพมล ตรโชต (2539: 95) อธบายวาการเรยนศาสนาเปนสงสาคญอยางยงยวดตอชาวไทยมสลม หลกการอสลามตองการใหมสลมทกคนรหลกการเบองตนหรอทมาของศาสนาเปนอยางนอย (ฟรภอยน) ฉะนนในขณะทเดกๆ ชาวมสลมตองเรยนตามหลกสตรภาคบงคบถงชนประถมศกษาปท 4 แลวกยงตองเรยนศาสนา และการอานพระมหาคมภรอลกระอานควบคไปดวย โดยเรยนตามบานซงผปกครองจดหาครมาสอน หรอไปเรยนในโรงเรยนตามมสยดตางๆ ในภาคพเศษของโรงเรยนธรรมดาเมอเรยนจบการศกษาภาคบงคบแลว พอแมผปกครองมกสงบตรหลานไปเขาเรยนตอในโรงเรยนสอนศาสนา (ปอเนาะ) โดยเฉพาะในจงหวดชายแดนภาคใต สวนเดกมสลมจากจงหวดอน ๆ กมาเรยนเหมอนกน โดยพกอยในจงหวดทโรงเรยนปอเนาะตงอย แตพอแมของเดกมสลมในทอนๆ กยงสงบตรหลานไปตามโรงเรยนชนสงขนไป คอ ชนประถมปทหาขนไป ซงเปดสอนวชาทางศาสนาดวย

28

หรอมฉะนนกสงไปโรงเรยนเอกชน หรอโรงเรยนรฐบาลธรรมดาเลยกได โดยไมมการเรยนศาสนา ผทสนใจใหบตรหลานไดเรยนรศาสนา กใหบตรหลานไดเรยนศาสนาในโรงเรยนทตงขนตามมสยดเปนเวลาพเศษ เชน ตอนเยนหรอวนเสาร – อาทตย สวนผทนยมทางโลกอยางเดยวกมไดสงบตรหลานเรยนทางศาสนาแตประการใด นบเปนการสญเสยในดานความร ความคดอาน ความสานกของความเปนมสลมไปเปนอยางมาก

1.2 ระบบการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

สาหรบระบบการจดการศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตทงทเปนการศกษาในระบบและการศกษาตลอดชวตแบงไดดงน (พสทธ บญเจรญ. 2541ก)

1. การศกษาระดบกอนประถมศกษา อายประมาณ 3-6 ป แบงออกไดดงน 1.1 การศกษาสามญกอนระดบประถมศกษา เปนเหมอนกบการจด

การศกษาในภมภาคอนๆ ทวประเทศ กลาวคอสอนโดยโรงเรยนอนบาล ในโรงเรยนของรฐและเอกชน ในการควบคมของสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) เปนสวนใหญและ การสอนเดกเลกโดยองคการบรหารสวนทองถน และโดยวด

1.2 การศกษาทางศาสนาอสลาม เรยกวา ”เราเฎาะฮ”(Raudhah) เปนศนยอบรมเดกกอนเกณฑประจามสยด หมายถง สถานทจดตงขนในบรเวณมสยด หรอทดนของมสยด เพอใหการศกษาอบรมปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและเตรยมความพรอมแกเดกกอนวยเรยนมลกษณะการสอน 2 แบบคอ

1.2.1 จดสอนโดยเอกชน เปนการศกษาตลอดชวต โดยไมขนตรงตอมสยดใด ๆ บางแหงมรถมารบ-สง โดยผปกครองจายคารถ คาอาหารกลางวน และคาธรรมเนยม อน ๆ รวมทงคาเลาเรยน

1.2.2 จดสอนโดยมสยด ตามระเบยบของกรมการศาสนา กระทรวง ศกษาธการ พ.ศ. 2538 วาดวยศนยอบรมเดกกอนเกณฑประจามสยด ซงไดรบเงนอดหนนเปนคาตอบแทนครพเลยง ตามระเบยบของทางการ หลกสตรเรยกวา แนวการจดประสบการณทกรม การศาสนากาหนดเปนแนวทาง หลกสตรเหมอนกบโรงเรยนอนบาลทว ๆ ไปแตไดสอดแทรกเรองเกยวกบศาสนาอสลามเบองตนเขามาดวย ครผสอนเรยกวา “เจะม” หรอครพเลยง แบบเรยนจะเปนภาษามลาย และภาษารม (Rumanize Language) มลกษณะของการใชอกษรภาษาองกฤษมาผสมตามคา และเสยงพดของชาวมลาย ภาษาทใชจะเปนภาษามลายทองถน (ภาษาพด) และภาษามลายกลาง (ภาษาเขยน) สาหรบเราเฎาะฮ ทจดสอนโดยมสยดจะเปนไปตามระเบยบของกรมการศาสนา วาดวยศนยอบรมเดกกอนเกณฑประจามสยด พ.ศ. 2538 ศนยดงกลาวนจะตองใช แนวการจดประสบการณทกรมการศาสนากาหนดไวเปนแนวทางและถอปฏบตตามระเบยบนน ๆ (สานก

29

พฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2. 2546 ; ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใตและสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2543?: 79)

1.3 การศกษาทางศาสนาพทธ จดสอนโดยวด และศนยเดกเลกของกรม พฒนาชมชน เปนการจดเพอเตรยมความพรอมของนกเรยนกอนวยเรยน โดยนกเรยนเปนคนไทยนบถอศาสนาพทธ แตมจานวนนอย มกไมคอยมปญหาจงไมคอยมการกลาวถง

2. การศกษาระดบประถมศกษา แบงเปน 2 แบบคอ 2.1 การศกษาสามญระดบประถมศกษา จดตงแตชนประถมศกษาปท 1-6

ผเรยนเปนผทจบการศกษาระดบกอนประถมศกษาอายประมาณ 7-12 ป จดโดยรฐบาล ซงสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.) และจดโดยเอกชนในการควบคมของสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) เปนสวนใหญ การจดการศกษาระดบนจะมหลก สตรแกนกลาง เชนเดยวกบการจดการศกษาในภมภาคอนทวประเทศ แตจะมหลกสตรพเศษเรยกวาหลกสตรอสลามศกษาสาหรบนกเรยนประถมศกษา เรมมมาตงแตป 2518 และปรบปรง มาเรอย ๆ จนถงปจจบน โดยในระยะแรกมเนอหา 5 รายวชา จดการสอนสปดาหละ 2 ชวโมง ตอหองเรยน โดยใหสอดแทรกในการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 กลมสรางเสรมประสบการณชวต และกลมสรางเสรมลกษณะนสย ตอมาป พ.ศ. 2533 กระทรวง ศกษาธการไดมการปรบปรงหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 เปนหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง 2533) และตอมาป พ.ศ. 2537 ไดมการปรบปรงหลกสตรอกครงหนง เปนหลกสตรอสลามศกษา (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2537) ซงปรากฏในหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง 2533) ตามคาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก. 1172/2538 ลงวนท 18 ธนวาคม 2538 ซงมโครงสรางเนอหา 8 รายวชา มเวลาในการจดการเรยนการสอนสปดาหละ 2 ชวโมงตอหองเรยนดงเดม (กรมวชาการ. 2538?: 3-11 ; สานกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา. 2544: 4-6)

2.2 การศกษาทางศาสนา เรยกวา “ตาดกา” (TADIKA) เปนคายอทมาจากภาษามลาย (พสทธ บญเจรญ. 2541ก : 17) คอ

TA ยอมาจากคาวา TAMAN (อานวา ตามน) แปลวา สถานทอบรมหรอสวน หรอสถานท

DI ยอมาจากคาวา DIDIKAN (อานวา ด ดกน) แปลวาการฝกอบรม KA ยอมาจากคาวา KANAK KANAK (อานวา กานก กานก) แปลวา

เดก ๆ ตาดกา มลกษณะเปนการศกษาตลอดชวตอกรปแบบหนง สวนใหญเปดสอน เฉพาะวนเสาร -อาทตย แตบางแหงเปดสอนตอนเชาเวลาประมาณ 07.00-08.00 น. และมบางททเปดสอนหลงเลก เรยนของนกเรยนในระบบโดยเปดประมาณ 16.00-17.00 น. ในวนจนทรถงศกร

เดกทมอายประมาณ 7-11 ป ซงกาลงอยในวยการศกษาภาคบงคบ กจะมาเรยนการจด การเรยนการสอนจะจดในมสยด มการจดชนเรยน เปน A B C D E F หรอ 1 2 3 4 5 หรอ 6 ตาม

30

แตมสยดจะกาหนดเองโดยไมมหลกสตรทแนนอน การเรยนการสอนขนอยกบครเปนสาคญครจะมชอเรยกเชนเดยวกนกบระดบกอนประถมศกษา คอเจะม ซงจะเปนผจดการเรยน และหาแบบเรยนมาสอนตามแตความสามารถของคร สวนใหญจะเปนแบบเรยนของตางประเทศ เชนแบบเรยนของประเทศมาเลเชย ลเบย อยปต อนโดนเชย และอรก เปนตน สวนทเปนของประเทศไทยกพอจะมอยบาง เนอหาจะเหมอน ๆ กบวชาศาสนาในระดบมธยมศกษาตอนตน หรอการเรยนในปอเนาะ จะซามากบางนอยบางขนอยกบตาดกาหรอปอเนาะแตละท และนกเรยนทนกจะเขาเรยนปอเนาะตอไปเปนสวนใหญ เมอเรยนจบแลวผเรยนจะมความรเทยบเทากบระดบ “อบตดาอยะฮ”

3. การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน จดการเรยนการสอนเปน 2 แบบ คอ 3.1 การศกษาสามญ คอ การศกษาทจดโดยกรมสามญศกษา และ สปช.

เปนสวนใหญ โดยมหลกสตร มธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) แบงเปน 3 ป คอ มธยมศกษาปท 1-3 โดยมการบรณาการหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) และฉบบปรบปรง 2537 โดยจะเปนรายวชาเลอกในกลมสงคมศกษา

3.2 การศกษาศาสนา แบงออกไดดงน (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2536? : 77)

3.2.1 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ตามมาตรา 15(1) หมายถง โรงเรยนทสอนศาสนาควบคกบวชาสามญ เปนโรงเรยนทสอนในระบบโรงเรยน ใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) และฉบบปรบปรง 2537 (โรงเรยนปอเนาะทจดทะเบยนแลว) ใชหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน พ.ศ. 2535 สาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ของกระทรวงศกษาธการ ไดรบการสนบสนนงบ ประมาณจากรฐบาล

3.2.1.1 หลกสตรกตาบ หรอหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) ใชเวลาเรยน 4 ป เมอจบหลกสตร จะไดรบประกาศนยบตรอสลามศกษาตอนตนของกระทรวงศกษาธการ

3.2.1.2 หลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวชชเตาะห) ใชเวลาเรยน 3 ป เมอจบหลกสตรจะไดรบประกาศนยบตรอสลามศกษาตอนกลาง ของกระทรวงศกษาธการ

3.2.1.3 หลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะฮ) ใชเวลาเรยน 3 ป เมอจบหลกสตรจะไดรบประกาศนยบตรอสลามศกษาตอนปลายของกระทรวงศกษาธการ ระบบการจดการศกษาอสลามศกษามความซาซอนกนในเนอหาบางสวน

3.2.2 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามตามมาตรา 15 (2) (โรงเรยนปอเนาะทจดทะเบยนแลว) หมายถงโรงเรยนทสอนศาสนาอสลามเพยงอยางเดยวกบหลก สตรทสอนศาสนาควบคกบวชาสามญ ซงใชหลกสตรของกรมการศกษานอกโรงเรยน (มธยมศกษา

31

ตอนตน 2530) และหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) และฉบบปรบปรง 2537

4. การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย แบงออกไดดงน 4.1 การศกษาสามญ คอการศกษาทจดโดยกรมสามญศกษา (เดม)

เปนสวนใหญ โดยมหลกสตร มธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 แบงเปน 3 ป คอ ม.4-6 โดยมการบรณาการหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 (ฉบบปรบปรง 2533) และฉบบปรบปรง 2537 โดยจะเปนรายวชาเลอกในกลมสงคมศกษา (กรมวชาการ. 2538?)

4.2 การศกษาศาสนา อยภายใตการควบคมกากบโดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน แบงออกไดดงน

4.2.1 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามตามมาตรา 15 (1) (โรงเรยนปอเนาะทจดทะเบยนแลว) คอโรงเรยนทสอนศาสนาควบคกบการเรยนการสอนวชาชพ ไดรบการสนบสนนงบประมาณจากรฐบาล ใชหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย พ.ศ. 2535 สาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามของกระทรวงศกษาธการ

4.2.2 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามตามมาตรา 15 (2) (โรงเรยนปอเนาะทจดทะเบยนแลว) คอ โรงเรยนทสอนศาสนาอสลามเพยงอยางเดยว ใชหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายพ.ศ.2535สาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามของกระทรวงศกษาธการ

5. การศกษาในรปแบบปอเนาะ การศกษาตลอดชวตของชาวไทยมสลม มมานานมากแลวอาจจะกลาวไดวา

เกดขนมา พรอม ๆ กบชวตของชาวไทยมสลม นนคอการศกษาทบคคลไดรบจากการถายทอดวฒนธรรมของศาสนาอสลามโดยผานพธกรรมตาง ๆ และการสอนโดยพอแม และผนาทางศาสนา สงเหลานนบเปนสวนหนงของวถชวตชาวไทยมสลมแถบน จนไมไดเกดความรสกวาเปนการรบการศกษา พธกรรมทเหนไดชดเดกแรกเกดจะมพธการใหโตะคร หรอผนาทางศาสนาเปนผกลาวคาเกยวกบศาสนาเมอเดกลมตา และรองออกมา ตอมาเมอเดกโตขนการศกษาตลอดชวตของเดกกจะถกยดโยงอยกบศาสนา ทมคาสอนใหบคคลไดเรยนรตลอดชวต ดงวจนะของศาสดาศาสนาอสลามทวา “...การศกษาหาความรเปนสงทกาหนดสาหรบมสลมทกคน...” , “...จงศกษาหาความรตงแตอยในเปล จนถงหลมฝงศพ...” (พสทธ บญเจรญ. 2541ข: 66) สาหรบสถานททเปนแหลงในการเรยนรของชาวไทยมสลมนนกคอโรงเรยนปอเนาะ (โรงเรยนทยงไมไดจดทะเบยนกบทางราชการ) ซงโรงเรยนเหลานมมานานแลว แตตอมาทางราชการกเขามาจดระบบระเบยบโดยการใหจดทะเบยนเปลยนชอเปนโรงเรยนราษฎร ตามระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการปรบปรงสงเสรมปอเนาะ ในปพ.ศ. 2514 และพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พทธศกราช 2479 มาตรา 20 (3) และเปลยนเปนโรงเรยนเอกชน พทธศกราช 2525 (พสทธ บญเจรญ. 2541ค: 74) ดเหมอนวา

32

ปอเนาะนนหมดไปแลว แททจรงแลวยงมโรงเรยนทยงไมยอมจดทะเบยนกบรฐไมวาดวยเหตผลทมหลกเกณฑมากมายหรอเหตผลซอนเรนอน จงยงคงมปอเนาะหลงเหลออยจนถงปจจบนน และ มความพยายามของรฐบาลในสมยนเชนกนทพยายามจดระเบยบโรงเรยนปอเนาะใหมาจดทะเบยนเปนสถาบนปอเนาะหลงจากเกดเหตการณรนแรงขนในวนท 28 เมษายน 2547 การศกษาในระบบปอเนาะ จงเปนสงทจาเปนอยางยงทจะตองทาความเขาใจ เพราะการจดการศกษาของปอเนาะมผลโดยตรงตอคณภาพของการจดการศกษาระดบประถมศกษามาโดยตลอด

จากหลกฐานทางประวตศาสตรปรากฏวาปอเนาะกาเนดขนเปนครงแรกทจงหวดปตตานตงแต ป พ.ศ. 2442 (ขจดภย บรษพฒน. 2519: 182) เปนสถานศกษาทเกาแกและมชอเสยงทสดของเอเชยตะวนออกเฉยงใต จนไดชอวาเปนอแหงอารยธรรมอสลาม การจดการศกษาในลกษณะปอเนาะนไดดาเนนสบตอมาจากอดตจนถงปจจบน เรมดาเนนการมาตงแตป พ.ศ. 2442 กอนการเปลยนแปลง พ.ศ.2475 และพบวามปอเนาะอยในเขตน 5 แหง ในป 2475 และเพมจานวนขนเรอย ๆ บางครงอาจมการเปลยนแปลงในรายละเอยดของเนอหาหลกสตร และวธการไปบาง แตกมไดแตกตางจากเดมไปมากนก กลาวคอยงคงรกษาระบบการศกษาไวเชนเดม (อรรณพ เนยมคง. 2538)

สาหรบ ขจดภย บรษพฒน (2519: 186) อธบายเกยวกบปอเนาะวา “ปอเนาะ” มาจากคาวา ปอนดอก (Pondok) ซงเพยนจากคาภาษาอาหรบวา ฟนดก ซงแปลวาทพกโรงแรม หรอกระทอม) โดยความหมายทางการศกษา หมายถง สถานทอบรมสงสอนศาสนาของชาวไทยมสลม เพอใหมความรในทางศาสนา สามารถปฏบตกจการศาสนาได รจกบาเพญกจวตรประจาวนตลอด จนไดรเรองความสมพนธในครอบครวและหลกการอนๆ ของอสลาม ลกษณะของโรงเรยนปอเนาะในจงหวดภาคใตนน เปนกระทอมใตถนสง ปลกเรยงรายกนเปนแถวเพอเปนทพกอาศยของนกเรยน มอาคารสถานทสอนเรยกวา บาลาเซาะห หรอบาไล ซงนยมสรางตดกบอาคารทพกของผสอนเพอความสะดวก บางแหงกสรางเปนอาคารเอกเทศ สวนผสอนเรยกวาโตะคร ปอเนาะใดมกระทอมของผเรยนมากแสดงวาปอเนาะนนมชอเสยงมนกเรยนมากเพราะโตะครผสอนมความรความสามารถมาก จงไดรบความศรทธาจากประชาชนมากสาหรบผทมความสนใจและศรทธาจากผสอนจากทองถนอน กมกจะไปปลกกระทอม หรอปอเนาะอยรอบๆ บาน โตะคร โดยไมตองเสยคาเชา สถานทตงปอเนาะสวนใหญมกอยในถนชนบทนอกเมองโดยจะปลกสรางบนทดนของโตะครเองหรอในทดนทประชาชนบรจาคใหเปนการกศล โดยไมตองเสยคาเชาท สวนอาหารกจดหามาจากบานเปนครงคราวหรอซอหาจากละแวกใกลเคยง หากผเรยนคนใดไมมอาหารหรอสงจาเปนแกการครองชพอนๆ มาไวใชสอยในระหวางเรยนกจะไปรบจางทางานในชมชนแหงนน เชน รบจางเกยวขาว กรดยาง เพอแลกเปลยน คาแรงกบอาหารหรอสงจาเปนทตนตองการ การจดตงปอเนาะในทหางไกลความเจรญนน เปนการเปดโอกาสใหแกผทอยในชนบทซงขาดโอกาสในการศกษา จดไดวาเปนการใหบรการทางวชาการโดยไมคดมลคาใด ๆ เปนการสอนแบบใหเปลา เพราะการใหความรทางศาสนานน อสลามถอวาเปนการใหทานเพอผลในการเผยแพรศาสนา และอบรม ขนบธรรมเนยนประเพณอนเปนแบบอยางของมสลมใหแกเยาวชน ดงไดกลาวมาแลว (พสทธ บญเจรญ.

33

2541ข: 66) สาหรบผสอน หรอโตะครนนไมไดรบคาตอบแทนเปนเงนเดอน แตจะประกอบอาชพอนไปดวย เชน ทาไร ทานา ทาสวน รายไดอกสวนหนงของโตะครไดมาจากทานซะกาต (Zakat) ซงมสลมทกคนทอยในเกณฑกาหนดจะตองบรจาคทกป ตามหลกการทกาหนดไวของอสลาม โตะครเปนผมสทธไดรบบรจาคทานชนดนในฐานะทเปนผเสยสละในหนทางของพระผเปนเจา เปน ผบาเพญประโยชนเพอสงคม วธการดาเนนชวตและความสมพนธระหวางโตะครกบนกเรยนในปอเนาะนนเปรยบเสมอนพอกบลก ชวยเหลอและรวมสขรวมทกขกน มไดแสวงหาผลประโยชนระหวางกน นกเรยนสวนใหญเปนผพนเกณฑบงคบตามพระราชบญญตประถมศกษา จบการศกษาศาสนามาจากตาดกา มทงเพศหญงและชายไมจากดอาย สวนใหญมอายในระหวาง 15-25 ป มทงทเปนโสด และมครอบครวแลว การทผปกครองนยมสงบตรหลานเขาเรยนในปอเนาะนนสบเนอง มาจากเหตผลทางศาสนาเปนสาคญ โดยทในคมภรอลกระอานมบทบญญตเปนเชงบงคบใหผทนบถอศาสนาอสลามตองเอาใจใสใหลกหลานไดศกษาเลาเรยนหลกศาสนาอสลาม เพอจะไดเปนมสลมทด และปฏบตกจทางศาสนาไดถกตอง (ขจดภย บรษพฒน. 2519: 186)

ปจจบนรฐบาลไดปรบเปลยนปอเนาะ โดยเปลยนเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเพอใหการสงเสรมอดหนนการเงน และบคลากรชวยสอน อปกรณการเรยน และวทยาการตาง ๆ โดยนาเอาวชาสามญ และวชาพนฐานอาชพเขามาสอนควบคกบวชาศาสนา แตการปรบเปลยนดงกลาวกหาไดเปนความรสกทดตอรฐบาลไม กลบกลายเปนการทาลายระบบการศกษาตลอดชวตของเขาดงจะเหนไดจากการทปอเนาะหลายแหง ไมยอมจดทะเบยนเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนามาจนถงทกวนน สภาพปอเนาะเหลานนจงไมไดรบการเหลยวแล เอาใจใสจากทางการ จงทากนไปตามมตามเกด จนในป พ.ศ. 2547 ภายหลงจากเกดเหตการณรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต ปอเนาะไดกลายเปนทเพงเลง ของทางราชการวาจะเปนทสอน และฝกเยาวชนใหกอการรายทาลายความมนคงของประเทศอกครงหนง รฐบาลจงมแนวคดในการใหปอเนาะจดทะเบยนอกครงหนงโดยมการออกระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยสถาบนการศกษาปอเนาะขนมาโดยตรง และใหปอเนาะทกแหงจดทะเบยน (ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยสถาบนปอเนาะ พ.ศ. 2547. 2547 : ออนไลน) เพอหวงวาจะสามารถพฒนาปอเนาะใหมคณภาพทางศาสนา และการสงเสรมการพฒนาวชาชพ

1.3 ประสทธผลของการจดการศกษาระดบประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทนาเสนอนจะเปนผลมาจากการวด และประเมนโดยหนวยงานราชการทรบผดชอบในการจดการศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใต โดยผลการประเมนจะมภาพรวมในระดบอน ๆ เพอใหเหนภาพของความสาเรจและสภาพปญหาอยดวย ผลการประเมนไดแก

34

1. ผลการประเมนประสทธผลในปการศกษา 2540 ผลการประเมนทไดจากแผนเรงรดพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตของ กระทรวง

ศกษาธการ ประจาปงบประมาณ 2542-2545 จากการศกษาสภาพการจดการศกษาในเขตการศกษา 2 ซงรบผดชอบการจดการศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใต ยกเวน 5 อาเภอในจงหวดสงขลา ทอยในความรบผดชอบของเขตการศกษา 3 มผลการดาเนนงาน ดงน (กระทรวงศกษาธการ. 2544?: 6-8)

1.1 ดานปรมาณ 1.1.1 ระดบกอนประถมศกษา ในปการศกษา 2540 สามารถจดการศกษา

ใหแกเดกกลมอาย 3-5 ป ไดจานวน 88,636 คน คดเปนรอยละ 78.1 ของจานวนประชากรกลมอายทมอยทงสน 113,568 คน ทงนยงไมไดนบรวมเดกกอนเกณฑในวดและมสยด และศนยเดกเลกของกรมพฒนาชมชน

1.1.2 ระดบประถมศกษา ในปการศกษา 2540 สามารถจดการศกษาใหแกเดกกลมอาย 6-11 ป ไดจานวน 252,056 คน คดเปนรอยละ 111.4 ของจานวนประชากรกลมอายทมอยทงสน 226,223 คน ซงเปนจานวนทสงเกนกวาประชากรกลมอายดงกลาว อาจเปนเพราะมนกเรยนนอกกลมอาย 6-11 ป และมเดกซาชนรวมอยดวย

1.1.3 ระดบมธยมศกษา ในปการศกษา 2540 สามารถจดการศกษาใหแกเดกกลมอาย12-14 ป ไดจานวน 83,036 คน คดเปนรอยละ 76.9 ของจานวนประชากรกลมอายทมอยทงสน 108,007 คน สาหรบมธยมศกษาตอนปลายทงสายสามญและสายอาชพ สามารถจดการ ศกษาใหแกเดกกลมอาย 15-17 ป ไดจานวน 49,693 คน คดเปนรอยละ 48.2 ของประชากรกลมอายทมอยทงสน 103,116 คน

1.2 ดานคณภาพ ผลการประเมนเนนท 1.2.1 อตราการเรยนตอและอตราการคงอยของนกเรยน โดยพบวาในชวง

ระยะเวลาประมาณ 10 ปทผานมา อตราการเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนตนของนกเรยน เพมขนเรอย ๆ ดงจะเหนไดจากนกเรยนทเขามาเรยน ประถมศกษาปท 1 ในป พ.ศ. 2529 และ 2531 ซงเลอนชนสงขนเรอย ๆ ในป พ.ศ. 2534 และ 2536 มนกเรยนทจบชน ประถมศกษาปท 6 และเขาเรยนตอ มธยมศกษาปท1 ในป พ.ศ. 2535 และ 2537 สงขนถงรอยละ 64.4 และ 85.2 ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบกบอตราการเรยนตอของภาพรวมทงประเทศในเขตการศกษา 2 มอตราเรยนตอสงกวา ในขณะทภาพรวมทงประเทศในปเดยวกน นกเรยน ประถมศกษาปท 6 และเขาเรยนตอ มธยมศกษาปท 1 มเพยงรอยละ 61.6 และ 76.1 ตามลาดบ

แตเปนทนาสงเกตเรองอตราการคงอยของเดกทเขาเรยนในระบบกลาวคอ นกเรยนท เขาเรยน ประถมศกษาปท 1 ในป พ.ศ. 2529 ,2531 และ 2533 เมอนกเรยนเรยนไปถงชนประถมศกษาปท 6 ,มธยมศกษาปท 1 และ มธยมศกษาปท 3 มเหลออยในชนเพยงเฉลยประมาณรอยละ 65.9 ในขณะทภาพรวมทงประเทศมอตราคงอยเฉลยรอยละ 82.6 เมอเขาเรยนมธยมศกษาม

35

เหลออยในชนเพยงเฉลยประมาณรอยละ 87.0 และ 86.6 ตามลาดบ ในขณะทภาพรวมทงประเทศมอตราคงอยเฉลยรอยละ 93.4 และ 83.2 ตามลาดบ และเมอพจารณาตลอด 12 ปเดกดงกลาวมการเรยนตอไปถงชนมธยมศกษาปท 6 มเพยงรอยละ 28.2 ในขณะทภาพรวมทงประเทศมอตราการคงอยโดยประมาณรอยละ 33.3

1.2.2 ผลสมฤทธทางการเรยน มรายละเอยดคอ 1.2.2.1 ระดบประถมศกษาการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในเขตการศกษา 2 ประจาปการศกษา 2540 ของกรมวชาการ พบวาคะแนนเฉลยในทกดาน และทกวชาตากวาคะแนนเฉลยในระดบชาต รายวชาททาไดไมถง รอยละ 50 คอวชาคณตศาสตร และขอเขยนภาษาไทย

1.2.2.2 ระดบมธยมศกษา ในปการศกษา 2540 นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 และมธยมศกษาปท 6 จากกลมตวอยางนกเรยนในทกสงกดของเขตการศกษา 2 มผล สมฤทธทางการเรยนใน 2 ดาน คอ ดานความร ความคด พบวารายวชาทคะแนนเฉลยไมถงรอยละ 50 ไดแก รายวชาคณตศาสตร การงานพนฐานอาชพ ภาษาองกฤษ วทยาศาสตร และการคดแกไขปญหา เรยงตามลาดบ และดานความรสก ซงเปนเรองทเกยวกบคณธรรมและคานยม พบวา คะแนนเฉลยของกลมตวอยางทงชนมธยมศกษาปท 3 และ มธยมศกษาปท 6 ทาไดคะแนนคอนขางสง การประเมนประสทธผลในปการศกษา 2540 ปรากฏผลดงตาราง 1

ตาราง 1 คะแนนเฉลยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2540 (กลมตวอยาง 10 % ของนกเรยนทงหมด)

ความร-ความคด ความ รสก

ขอเขยน

จงหวด/วชา

ภาษา ไทย

ภาษา องกฤษ

คณต ศาสตร

วทยา ศาสตร

การงานพนฐานอาชพ

สงคมศกษา

พลา นามย

คดแก /ปญหา

คณธรรม และ คานยม


ความ สามารถทวไป

คะแนนเตม 40 30 40 40 20 40 40 40 160 60 80 ยะลา 19.8 15.5 12.1 17.7 9.2 18.4 18.8 18.4 112.5 21.9 35.3

นราธวาส 20.8 17.8 13.7 19.6 9.5 19.8 20.7 19.6 108.9 25.8 43.6 ปตตาน 22.5 18.2 14.2 21.3 10.4 20.5 22.0 19.6 114.3 21.4 37.6 สตล 24.0 18.2 14.8 22.1 11.2 22.3 23.0 21.3 117.2 27.1 54.6 เขต

การศกษา2

21.7

17.5

13.7

20.2

10.0

20.2

21.2

19.7

112.9

24.0

42.4

ทงประเทศ 24.7 19.2 15.8 22.5 11.5 22.5 22.7 21.7 116.6 27.4 45.1

ทมา : กระทรวงศกษาธการ. (2544?). แผนเรงรดพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตของกระทรวงศกษาธการ ประจาปงบประมาณ 2542-2544. หนา 12.

36

2. ผลการประเมนประสทธผลในปการศกษา 2544 จากขอมลของกรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย แบบรายงานการศกษา

สวนภมภาคภาคสถต (รศภ.) ปการศกษา 2544 กระทรวงศกษาธการ และสถตขอมลศนยอบรม เดกกอนเกณฑ ประจาปการศกษา 2544 กรมการศาสนา ไดเสนอสภาพการจดการศกษาในปการศกษา 2544 ดงตอไปน (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 11-12)

1. การจดการศกษาในระบบโรงเรยน 1.1 ดานปรมาณ

1.1.1 ระดบปฐมวย สามารถจดเตรยมความพรอมกอนเขาเรยน ในระดบประถมศกษาทจดใหกบเดกกลมอาย 3-5 ป ไดจานวน 107,286 คน คดเปนรอยละ 86.85 ของจานวนประชากรในกลมอายทมอย 123,526 คน (เฉพาะ 4 จงหวดไมรวมสงขลา) ในรปแบบการ ศกษาในโรงเรยน การพฒนาศนยเดกกอนเกณฑในมสยด/วด และศนยพฒนาเดกของกรมพฒนาชมชน

1.1.2 ระดบประถมศกษา สามารถจดการศกษาใหกบเดกประถมศกษากลมอาย 6-11 ป ไดจานวน 261,129 คน คดเปนรอยละ 107.08 ของจานวนประชากรในกลมอายทมอย 242,159 คน ซงจานวนนกเรยนทมรอยละเกนกวาประชากรอาจเปนเพราะมนกเรยนนอกกลมอาย 6-11 ป และนกเรยนทไมมสญชาตปะปนอย

1.1.3 ระดบมธยมศกษา สามารถจดการศกษาใหกบเดกมธยมศกษาตอนตนกลมอาย12-14 ป ไดจานวน 29,122 คน คดเปนรอยละ 78.3 ของจานวนประชากรในกลมอายทมอย 117,633 คนสวนระดบมธยมศกษาตอนปลาย สามารถจดการศกษาใหกบเดกมธยม ศกษากลมอาย15-17 ป ไดจานวน 55,875 คน คดเปนรอยละ 49.26 ของจานวนประชากร ในกลมอายทมอย 113,420 คน จาแนกเปนสายสามญจานวน 44,749 คน คดเปนรอยละ 39.5 และสายอาชพ จานวน 11,126 คน คดเปนรอยละ 9.8 และพบวาในระดบทสงขนอตราสวนการเรยนจะลดนอยลง โดยเฉพาะในจงหวดนราธวาส และจงหวดสตลลดลงมากทสด

1.2 ดานคณภาพ 1.2.1 อตราการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษา

ตอนปลาย ของเขตการศกษา 2 ในปการศกษา 2542- 2544 เมอเปรยบเทยบกบอตราการเรยนตอของนกเรยนในเขตการศกษาในภาคใต (เขตการศกษา 2,3,4) และระดบประเทศปรากฏวาไมมความแตกตางกนมากนก และในระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญ จะสงกวาทงในระดบภาคใตและระดบประเทศ แตจะมอตราตากวามากในสายอาชพ

1.2.2 อตราการคงอยของนกเรยนทเรยน ปรากฏวาอตราการคงอยของนกเรยนในระดบประถมรอยละ 71.25 แตในระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลายจะมรอยละ 86.76 และ 86.79 ซงสงกวาในระดบประถมศกษาคอนขางมาก

37

1.2.3 ผลสมฤทธทางการเรยน กรมวชาการไดประเมนคณภาพการศกษา โดยศกษาจากผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2541 โดยประเมน 2 ดาน คอ

1.2.3.1 ดานความความคด หมายถง ความสามารถของนกเรยนทเกดจากกระบวนการจดการศกษาของโรงเรยนในรายวชาตาง ๆ เชน ภาษาไทย ภาษาองกฤษ สงคมศกษาและคณตศาสตร ฯลฯ

1.2.3.2 ดานคณลกษณะทวไป หมายถง ความรสกชนชม และความมงมนของนกเรยนทจะปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม เชน ความมนาใจ เสยสละ ใฝร เปนตน

จากผลการประเมนสรปไดวาคะแนนเฉลยของนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ในทกวชาตากวาคะแนนเฉลยระดบชาต โดยรายวชาทไดคะแนนตาสด 3 รายวชา คอ การจดการ การเขยนภาษาองกฤษ และคณตศาสตร และพบวาจงหวดนราธวาสมผลสมฤทธทางการเรยนตาทสดในเกอบทกรายวชา ยกเวนวชาการเขยนภาษาองกฤษ จะสงสดในเขตการศกษา 2 และเมอพจารณาเปนราย วชาทสาคญ 3 วชาคอคณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษาไทย จงหวดนราธวาส จะไดคะแนนเมอเทยบเปนรอยละ เพยง 36, 38 และ 45 ของคะแนนเตมตามลาดบเทานน สาหรบจงหวดสตลจะมผลสมฤทธทางการเรยนคอนขางดกวาในจงหวดอน ๆ ปรากฏผลดงตาราง 2

ตาราง 2 คะแนนเฉลยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2544 ของกรมวชาการ

ความร-ความคด

จงหวด/วชา


ภาษา องกฤษ

สงคมศกษา

คณต

1

วทยา ศาสตร

การงาน พนฐาน อาชพ

สขภาพ อนามย

การเขยนภาษา ไทย

การเขยนภาษา องกฤษ

คณต

2

การ จด การ

คณ ลกษณะ ทวไป

คะแนนเตม 40 40 40 40 50 40 40 20 20 40 30 180 ยะลา 19.4 21.6 18.3 15.0 21.3 18.8 18.9 9.9 7.2 18.2 9.3 130.9

นราธวาส 18.6 20.1 17.6 15.4 19.2 17.9 17.8 8.8 8.4 13.9 11.9 132.4 ปตตาน 21.6 22.9 20.2 18.1 22.9 20.3 20.4 12.4 8.3 19.6 10.6 136.5 สตล 24.4 21.9 19.8 18.3 24.7 20.4 20.2 14.4 7.4 20.6 10.5 138.5 เขต

การศกษา2

20.7

21.6

18.9

16.7

21.7

19.2

19.2

10.9

8.1

17.2

11.0

134.5

ทงประเทศ 23.1 22.5 20.3 18.6 24.4 21.2 21.7 12.2 8.9 19.6 13.2 137.1

ทมา : สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. (2545). แผนปฏบตการจงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2546-2549) ของกระทรวงศกษาธการ. หนา 13

2. การศกษานอกระบบโรงเรยน 2.1 ประเภทสายสามญและเบดเสรจพนฐาน ในสวนนกระทรวงศกษาธการโดย

กรมการศกษานอกโรงเรยน ไดจดการศกษานอกระบบโรงเรยน หลกสตรสายสามญระดบ

38

ประถมศกษาถงชนมธยมศกษาตอนปลายของปงบประมาณ 2544 ในเขตการศกษา 2 จานวน 53,814 คน และหลกสตรเบดเสรจพนฐานจานวน 5,011 คน ซงจาแนกเปนรายจงหวด ปรากฏผล ดงตาราง 3

ตาราง 3 จานวนนกเรยนนอกระบบโรงเรยนหลกสตรสายสามญและหลกสตรเบดเสรจ พนฐานจาแนกตามจงหวด

สายสามญ หลกสตร/จงหวด

ประถม ศกษา

มธยมศกษา ตอนตน

มธยมศกษาตอนปลาย

เบดเสรจพนฐาน

ยะลา 3,494 6,256 3,696 1,719 ปตตาน 3,236 9,019 4,234 1,389 นราธวาส 3,436 10,101 4,575 1,903 สตล 322 3,244 2,174 -

เขตการศกษา 2 10,515 28,620 14,679 5,011

ทมา : สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. (2545). แผนปฏบตการจงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2546-2549) ของกระทรวงศกษาธการ. หนา 17.

เมอพจารณาจานวนนกเรยนทเรยนหลกสตรการศกษานอกโรงเรยนของ 4 จงหวดใน เขตการศกษา 2 พบวาในระดบประถมศกษา จงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาสมจานวนใกลเคยงกน ระดบมธยมศกษาตอนตนกบตอนปลาย จงหวดปตตานกบนราธวาสมจานวนใกลเคยงกน สวนในจงหวดสตลมนกเรยนเรยนนอยทสดในทกระดบ

2.2 ประเภทสอนศาสนา ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต มโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลามอยเปนจานวนมากโรงเรยนเหลานมงเนนการจดการเรยนการสอน ทางดานศาสนาอสลาม โดยเปดเปนหลกสตรศาสนาอสลามตามทกระทรวงศกษาธการกาหนดใน 3 ระดบ คอหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) ตอนกลาง (มตตาวชซวยะฮ) และตอนปลาย (ซานาวยะฮ) ในเขตการศกษา 2 ปการศกษา 2543 มโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจานวน 339 โรง นกเรยน 102,755 คน แบงการจดการเรยนการสอนเปน 2 ลกษณะ คอ โรงเรยนทเปดสอนวชาศาสนาควบควชาสามญศกษา และโรงเรยนทเปดสอนวชาอสลามศกษาเพยงอยางเดยว นอกจากนน กระทรวงศกษาธการยงสนบสนนงบประมาณใหมสยดในการจดตาดกาดวย สาหรบศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยในเขตการศกษา 2 มจานวนคอนขางนอย เพราะประชาชนทนบถอศาสนาพทธมจานวนนอย ซงรายละเอยดทงหมดมดงน

39

2.1.1 โรงเรยนทเปดสอนวชาศาสนาควบคกบวชาสามญศกษา โดยหลกสตรสามญศกษาจะเปดสอนในระดบมธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย มทงสนจานวน 132 โรง นกเรยน 79,721 คน ในจานวนนจะเปนโรงเรยนเอกชนทจดการศกษาในระบบโรงเรยนประเภทสามญศกษา (มาตรา 15 (1) ) ตามพระราชบญญตโรงเรยนเอกชน พ.ศ. 2525 จานวน 19 โรง นกเรยน 74,742 คน และโรงเรยนเอกชนนอกระบบ (มาตรา 15 (2) ) จานวน 41 โรง นกเรยน 4,979 คน ทงน สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนไดใหการอดหนนโรงเรยนทจดตงโดยบคคล และใหการอดหนนในอตรารอยละ 20 หรอ 40 ของคาใชจายรายหวภาครฐ สาหรบโรงเรยนทจดตงโดยบคคล และใหการอดหนนในอตรารอยละ 60 หรอ 100 ของคาใชจายรายหวภาครฐสาหรบ โรงเรยนทจดตงโดยมสยดหรอมลนธ สาหรบโรงเรยนตามมาตรา 15 (2) จานวน 41 โรง จะไดรบการอดหนนในอตราคนละประมาณ 900 บาท/ป

2.2.2 โรงเรยนทเปดสอนวชาศาสนาอสลามเพยงอยางเดยว จานวน 207 โรง มนกเรยน 23,304 คน ซงโรงเรยนลกษณะนจะไมไดรบเงนอดหนนใด ๆ

2.2.3 กระทรวงศกษาธการไดใหการอดหนนมสยดทจดตาดกา ในการจดการ ศกษาอบรมเกยวกบสาสนาอสลาม โดยสนบสนนงบประมาณใหกบมสยด ในปงบประมาณ 2544 , 2545

2.2.4 ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย เนองจากประชาชนในเขตการ ศกษา 2 ทนบถอศาสนาพทธ มอยจานวนนอย เมอเปรยบเทยบกบประชากรทงหมด ดงนนในเขตการศกษาน สาหรบปงบประมาณ 2544 จงมศนยพระพทธศาสนาวนอาทตยจานวนเพยง 8 ศนย และจานวนนกเรยนเพยง 3,487 คนเทานน โดยจงหวดทมนกเรยนมากทสดคอ จงหวดสตล

2.2.5 ประเภทการฝกอบรมอาชพ ในปงบประมาณ 2544 กระทรวงศกษาธการไดจดฝกอบรมวชาชพระยะสน ตามความตองการของทองถนในเขตการศกษา 2 จานวน 31,536 คน ซงทาการอบรมใหความรโดยกรมการศกษานอกโรงเรยนจานวน 27,343 คน และกรมอาชวศกษา จานวน 4,193 คน

1.4 สภาพปญหาในการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน

ภาคใต จากรายงานการพจารณาของคณะกรรมาธการวสามญการศกษาของวฒสภาไดนา

เสนอสภาพปญหาและการแกปญหาการจดการศกษา 5 จงหวดชายแดนภาคใต คอ ปตตาน ยะลา นราธวาส สงขลา และสตล ดงตอไปน (ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. 2543?: 10 - 15)

1. สภาพปญหา 1.1 หลกสตรแบบเรยนและสอไมสอดคลองกบวถชวตของนกเรยนมสลม

เนองจากการจดทาหลกสตรเปนหนาทของกรมวชาการโดยเฉพาะอยางยงหลกสตรทเปนวชาแกน

40

หรอวชาบงคบ กรมวชาการจะเปนผกาหนดหลกสตร ยกเวนวชาทเลอกเปนวชาชพมอบอานาจใหทองถนดาเนนการ แตตองไดรบความเหนชอบจากกระทรวงศกษาธการ และหลกสตรแบบเรยนท กรมวชาการจดทาขนนน ใชสาหรบโรงเรยนทวประเทศ เนอหาสาระบางอยางขดกบศาสนาอสลามหรอไมสอดคลองกบวถชวตและธรรมเนยมประเพณของชมชนทมประชากรมสลมถงรอยละ 82 ซงมหลกปฏบตตามศาสนบญญตของมสลมเปนแนวทางดาเนนชวต ซงสงผลตอคานยมในการศกษาตอในระดบทสงกวาการศกษาภาคบงคบ สาหรบการดาเนนการของครผสอน มเพยงแตการปรบปรงกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะกบสภาพพนทเทานน สาหรบการจดการเรยนการสอนวชาสามญ และวชาชพในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามนน พบวา มความยงยากในการเรยนการ สอนในระดบปานกลาง ผปกครองไมคอยใหความสาคญ สวนนกเรยนใหความสาคญกบวชาสามญสงกวาวชาชพ เนองจากเขาตองการเรยนตอในระดบทสงขนกวาในปจจบน (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2540?: 3)

1.2 ครสวนใหญไมใชคนในทองถน การทกระทรวงศกษาธการบรรจคร ทมาจากทองถนอนๆ เขาสอนในโรงเรยนของรฐ ครเหลานนสวนใหญขาดความร ความเขาใจในเรองขนบธรรมเนยมประเพณ ศาสนา ภาษา และวฒนธรรม ของคนในทองถนจนบางครงกอใหเกดปญหาระหวางครกบนกเรยน หรอชมชนในทองถน

1.3 นกเรยนมสลมไมสามารถปฏบตตามกฎระเบยบของกระทรวงศกษาธการ การออกกฎระเบยบของกระทรวงศกษาธการจะครอบคลมใหนกเรยนไดปฏบตเหมอนกนทวประเทศ กฎ ระเบยบบางอยางขดกบหลกศาสนาอสลาม นกเรยนมสลมไมสามารถปฏบตตามได เชนระเบยบการแตงกายลกเสอ เนตรนาร และระเบยบวาดวยการกยมเงนเรยนทจะตองเสยดอกเบย เปนตน

1.4 ครสอนวชาศาสนาอสลามและครสงกด สปช. ขาดขวญ และกาลงใจ ครทสอนวชาศาสนาอสลามในโรงเรยนของรฐ ไมไดรบการบรรจเปนขาราชการ เปนแตเพยงลกจางชวคราว ทาหนาทวทยากรสอนวชาศาสนาอสลาม ทาใหขาดความมนคง ความกาวหนาในอาชพ ขาดขวญ และกาลงใจในการทางาน สงผลกระทบตอคณภาพการศกษาของนกเรยนโดยตรงขาราชการครในกระทรวงศกษาธการขาดขวญและกาลงใจ ทงสวสดการทพกอาศยและเบยเสยงภยและเบยกนดาร พรอมทงการพจารณาใหไดรบเหรยญชายแดน/เหรยญพทกษเสรชน และการพจารณาความด ความชอบ กรณพเศษ จาก ศอ.บต ขาราชการสงกดกระทรวงศกษาธการมโอกาสนอยกวา (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2540?: 5)

1.5 โรงเรยนเอกชนทเปดสอนเฉพาะวชาศาสนาอสลามไมมคณภาพ โรงเรยนเอกชนทเปดสอนเฉพาะวชาศาสนาอสลามอยางเดยว ยงไมไดรบการอดหนนงบประมาณจากกระทรวงศกษาธการแตประการใด บางแหงมสภาพไมเหมาะสมจะเปนโรงเรยน สภาพชารดทรดโทรมมาก ครไดรบคาตอบแทนตา และครมคณวฒสามญศกษาตา ไมมความร ความเขาใจ เทคนคการสอนสมยใหม ขาดความรทางจตวทยาการศกษา และการประเมนผล นกเรยนสวนใหญ มฐานะยากจน ทาใหมผลตอคณภาพของนกเรยน (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และ

41

วฒนธรรม. 2545: 20) ซงตางจากโรงเรยนในศาสนาอนทไดรบการอดหนนจากงบประมาณจากกรมการศาสนาทกป

1.6 ปญหาการเทยบโอนหลกสตรระหวางหลกสตรสายสามญและหลกสตรอสลามศกษา เนองจากหลกสตรทงสองยงไมมการเทยบโอนระหวางกน ทาใหเกดปญหาแกผเรยนอยางมาก เพราะผเรยนหลกสตรในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ไมสามารถเทยบโอนเขาสระดบชนของหลกสตรสามญได (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 2) นอกจากน หลกสตรชน ซานารวยะห กไมไดรบการรบรองในการเทยบโอนเมอมความตองการไปเรยนตางประเทศ นกเรยนทเรยนจบหลกสตรชน “ซานารวยะห” เมอไปศกษาตอตางประเทศจะประสบปญหาอยางมาก ไมสามารถจะเขาเรยนไดเลย เพราะกระทรวงศกษาธการยงไมใหการรบรองหลกสตรน เมอนกเรยนไปศกษาตอตางประเทศจะตองมการทกทวง ทวงถามและโตตอบกนทาใหเสยเวลาของนกเรยน

1.7 ดานงบประมาณ รฐบาลยงไมใหการสนบสนนดานการเงนอยางเพยงพอ โดยรฐบาลยงคงจดสรรงบประมาณระบบเดยวกบภมภาคอน ๆ ทาใหไมมงบประมาณเพยงพอตอการแกปญหา เชนในกรณปญหาในโรงเรยนบานกาตอง อาเภอยะหา จงหวดยะลา เปนกรณศกษาทนาสนใจ เนองจากในปจจบนน ผบรหาร ครและชมชนบานกาตอง จะตองชวยกนออกเงนจางครสอนวชาศาสนาอสลามเอง จานวน 9 คน ตงแตปการศกษา 2536 เพราะสานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต ไมอนญาตใหเปดสอนหลกสตรอสลามศกษาทง ๆ ทในโรงเรยนแหงน มนกเรยนมสลมเกอบ 100 % จงไมใหงบประมาณจางครสอนวชาศาสนาอสลาม แตไมแนวาทางโรงเรยนบานกาตอง จะจางครสอนวชาศาสนาอสลามไดอกนานเทาใด ซงจะกอใหเกดปญหาอน ๆ ตามมาอก

1.8 ปญหาทกษะภาษาไทย นกเรยนมสลมนยมใชภาษามลายทองถน เพราะเปนภาษาทใชพดกนในครอบครว นกเรยนขาดความสนใจในการเรยนวชาภาษาไทย เดกจะพดภาษา ไทยเฉพาะในหองเรยน เมอจาเปนเทานน เมอกลบไปบานจะพดภาษาถน และผปกครองกพดภาษาถน จงทาใหเปนปญหาในการสอนของครเพราะนกเรยนไมขาใจภาษาไทย ไมมทกษะในการฟง พด อาน เขยน และการเขยนคณภาพทางการศกษา หรอผลสมฤทธทางการเรยนของเดกกลมนจงตากวาเดกกลมอน ๆ สงผลตอการสอบเขาเรยนตอในระดบสง นกเรยนสวนใหญ สอบเขาเรยนตอหรอสอบแขงขนไมได ดงนน ขอจากดของทกษะการใชภาษาไทยของนกเรยนจงเปนปจจยสาคญอยางหนงตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสามญทกรายวชา โดยเฉพาะดานคณตศาสตรและการคงอยของการอานออกเขยนได (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 20)

1.9 ความไมปลอดภยของคร ในปจจบนนครเปนบคคลในเปาหมายของผกอการ รายอกกลมหนง เพราะการกระทากบครนน จะมผลในแงจตวทยาไดดกวาการกระทากบประชาชนจงไดรบอนตรายอยเสมอ ทงครของโรงเรยนรฐบาล และครโรงเรยนเอกชน

42

1.10 ความเอาใจใสทางการบรหารไมแตกตางจากพนทอน ๆ แมวากระทรวง ศกษาธการทราบดอยแลววา พนทในจงหวดชายแดนภาคใตมความแตกตางพเศษจากพนทอน ๆ แตกระทรวงศกษาธการ กไมไดมรปแบบการบรหารการศกษาในทองถนนใหมความแตกตางจากพนทอน ๆ จงทาใหเกดปญหาตาง ๆ มาจนกระทงปจจบน

1.11 ปญหาการขาดแคลนคร เนองจากขาราชการครสวนใหญ ไมใชคนในทองถนในอตราคอนขางสง จงมการยายออกนอกพนทจานวนมาก เชนในกรณของจงหวดนราธวาสมขาราชการครขอยายออกประมาณกวารอยคน แตมขาราชการครขอยายเขามาเพยง 9 คนทงนอาจมปญหาอน ๆ ประกอบดวย เชน ความไมคนเคยกบเอกลกษณเฉาพะของพนท วฒนธรรม ประเพณ ภาษาของทองถน หรอปญหาอนเกดจากความรนแรง ความไมสงบเรยบรอยในพนท สาเหตดงกลาว ทาใหการดาเนนงานการจดการศกษาไมประสบผลสาเรจเทาทควร และสงผลกระทบตอการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของพนทโดยรวมดวย (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 20)

1.12 ปญหาอตราการเรยนตออยในระดบตา อตราการเรยนตอของนกเรยนคอนขางตามาก คอ การเตรยมความพรอมของเดกปฐมวยม 69 % ระดบประถมศกษา 107.8 % ระดบมธยมศกษาตอนตน 78% ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 39.5% และระดบอาชวะศกษา 9.8% จะเหนวาอตราการเรยนตอของนกเรยนคอนขางตา โดยเฉพาะระดบมธยมศกษา และอาชวศกษา (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: ภาคผนวก 2)

1.13 ผปกครอง ไมนยมสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยน ผปกครองในจงหวดชาย แดนภาคใตทนบถอศาสนาอสลามมกจะไมนยมสงลกหลานไปโรงเรยนเพราะชอบใหเรยนศาสนามากกวา เพราะมองไมเหนความจาเปนทจะตองรภาษาไทย นอกจากนยงเกรงไปวาหากเรยนรภาษาไทยแลว จะทาใหเดกขาดความยดมนในภาษา และวฒนธรรมเดมของตน บางคนยงเขาใจเลยเถดไปในทานองทวา ภาษาทถกตองของผนบถอศาสนาอสลาม กคอภาษามลายเทานน ดงนนจงใหเดกเขาเรยนปอเนาะ ซงเดกไดเรยนศาสนา และสงคมใหการยอมรบ และยกยองผสาเรจการศกษาศาสนามากกวา (ขจดภย บรษพฒน. 2519: 185)

1.14 ปญหาเดกขาดเรยน ปรากฏวา นกเรยนในโรงเรยน จะขาดเรยนประมาณ 20-30 % เพราะผปกครองยากจน ตองอพยพจากถนทอยไปประกอบอาชพชวคราวในตางถนอย เสมอ (ขจดภย บรษพฒน. 2519: 185)

1.15 ปญหาการแตงงานเรว การทประเพณของทองถนสนบสนนใหเดกแตงงานเรวเกนไป จนแทบจะกลาวไดวาผหญงในชนบทไมมโอกาสไดเปนนางสาว จากสภาพของเดกหญงกเปนนางเลย และมการแตงงานในขณะทเรยนหนงสอยงไมจบชนประถมศกษาปท 5 กมไมนอยจงมผลกระทบตอการเรยนของนกเรยน

1.16 ความยากจน ประชาชนในพนทนมรายไดเฉลย 47,955 บาท/คน/ป ซงตากวารายไดเฉลยตอหวทวประเทศ (74,675 บาท/คน/ป) และรายไดเฉลยตอหวของภาคใต (51,284 บาท/

43

คน/ป) โดยเฉพาะในจงหวดนราธวาสมรายไดเฉลยตาทสด คอ 29,000 บาท/คน/ป และหากในกลมคนในภาคเกษตรกรรม มรายไดเฉลยเพยง 19,000 บาท/คน/ป ฐานะทางเศรษฐกจประกอบกบ การยงชพโดยเกษตรกรรมและการประมง อาจเปนขอจากดตอการเขารบการศกษาของเดก และเยาวชน เพราะจากขอมลดงกลาวขางตน พบวาจงหวดนราธวาสมเดกในวยเรยน เปรยบเทยบกบประชากรวยเรยนของจงหวด มจานวนตาทสดเมอเปรยบเทยบกบ 4 จงหวดในชายแดนภาคใต (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545: 20)

1.17 ปญหาขาดการเตรยมความพรอมของเดกกอนวยเรยน จากขอมลพบวานกเรยนในระดบปฐมวย ไดรบการเตรยมความพรอมกอนเขาเรยนระดบประถมศกษา ยงมอยคอนขางตา โดยเฉพาะในจงหวดนราธวาสมเพยงรอยละ 8 ของประชากร 3 ป ทไดรบการเตรยมความพรอมในโรงเรยนระดบชนอนบาล 1 สาเหตนเปนอปสรรคตอการพฒนาการอยางรอบดาน ทเดกควรไดรบตามควรแกวย (สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. 2545 : 20)

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต (2540) ไดสรปสภาพปญหาการจดการศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ไว 6 ประการ คอ

1. การศกษาภาคบงคบไมทวถงและอตราการตกซาชนสง โอกาสเขาเรยนของเดกแตละชวงนอย หากไมนบรวมจงหวดสงขลา ซงถอวาเปนพนททมโอกาสมากกวา 4 จงหวดทเหลอ พบวาเดกอาย 4 – 18 ป มโอกาสเรยนหนงสอเพยงรอยละ 49.4 อตราการตกซาชนของนกเรยนชนประถมศกษารอยละ 8.2 โดยเฉพาะชนประถมศกษาปท 1 ตกซาชนถงรอยละ 15.9

2. อตราการเรยนตอของนกเรยนทจบชนประถมศกษา และชนมธยมศกษา โดยเฉพาะ ในชนบทยงมไมมากนก แมวาทผานมาแนวโนมจะสงขนกตาม จากการสารวจครงลาสด พบวา ประชากรอาย 6 ปขนไป ยงมผทอาน และเขยนไมไดทกภาษา และมผทอานและเขยนภาษาไทยไมไดอกดวย

3. ประชาชนชาวไทยมสลมสวนใหญ นยมสงบตรหลานเขาเรยนโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม (ปอเนาะ) และไมนยมใชภาษาไทยในชวตประจาวน และในจานวนนสดสวนของเพศหญงมากกวาเพศชาย ปจจบนมแนวโนมดขน แตอตราการเปลยนแปลงในชนบทยงตา

4. ประชาชนสวนใหญคนเคยแตการประกอบอาชพเกษตร โดยเฉพาะสวนยาง แตไมมความรและทกษะในการประกอบอาชพรอง และอาชพเสรมอยางอน การจดฝกอาชพมปญหาเรองความรพนฐานและการสอดวยภาษาไทย

5. การบรการทางการศกษาภาครฐ ยงขาดนโยบายจงใจใหชาวไทยมสลม เรยนวชาสามญเพมเตมจากวชาศาสนา เชน ไมมระเบยบใหเงนอดหนนโรงเรยนเอกชนทสอนวชาสามญ ควบคกบวชาศาสนา

6. ขาดสวสดการ และขวญสาหรบขาราชการครในสถานศกษาชนบทหางไกล ทาให คณภาพการศกษาในชนบท ตากวาในเมอง

44

จากการทชาวไทยมสลมนบถอศาสนาอสลาม และมการปฏบตศาสนกจอยางเครงครด จงถอวาการเรยนรทางศาสนามความจาเปนตอการดารงชวต ของชาวไทยมสลม ทาใหชาวไทยมสลมนยมสงบตรหลานไปศกษาหาความรทางศาสนาจากผมความรศาสนาทตาง ๆ ปญหาจงเกดขนอยเสมอกบการจดการศกษากลาวคอ (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 20 – 21)

1. มการดาเนนการสอนโดยไมไดรบอนญาตจดตงเปนโรงเรยนใหถกตองตามกฎหมาย 2. หลกสตรและการจดการเรยนการสอนไมไดมาตรฐานขนอยกบความพอใจของผสอน

(ซงไมไดรบอนญาตการเปนครจากทางการ) ทาใหเปนปญหาตอความมนคงแหงชาต 3. การสอนใชภาษามลาย ใชอกษรรม และยาว ไมไดใชภาษาไทยรวมทงไมไดมงปลกฝง

จตสานกของความเปนคนไทย และการเทดทนสถาบนหลก 4. เดกบางคนจะเรยนทงวชาสามญในโรงเรยนและเรยนวชาศาสนาไปพรอมกนทาให

การเรยนวชาสามญไมมคณภาพ ไรโอกาสในการศกษาตอในชนสงขน สาหรบ ลขต ธรเวคน (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 7 ; อางองจาก ลขต ธรเวคน. 2521)

ศกษาวจยเรองชนกลมนอยในประเทศไทย สรปถงปญหาของจงหวดชายแดนภาคใตวา มความแตกตางไปจากจงหวดอน ๆ ดงน

1. ปญหาทางเศรษฐกจ ไดแกปญหาเรองอาชพ การหาอาชพใหม และการสงเสรมอาชพใหถกตองตามหลกวชาและสงแวดลอม

2. ปญหาดานสงคม ไดแกปญหาเรองศาสนา ภาษา ขนบธรรมเนยมประเพณ และการศกษา

3. ปญหาดานการเมอง ไดแก ปญหาเรองเจาผครองนครเกา ๆ และพระยาเมองทสญเสยอานาจไป ปญหาเรองการแทรกซมบอนทาลายคอมมวนตส ปญหาเรองความสมพนธระหวางประเทศ ปญหาเรองความไมเขาใจในความเปนพลเมองไทยของชาวไทยมสลม

4. ปญหาความสมพนธระหวางขาราชการกบประชาชน นอกจากน สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 (2537)

ไดสรปสภาพปญหาทคาดวาจะเกดขนในการจดการศกษา ในอนาคตไว 10 ประการ คอ 1. ดานงบประมาณ รฐไมสามารถจดสรรงบประมาณใหจงหวดดาเนนงานตามแผนและ

โครงการในการจดการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมไดอยางเพยงพอ 2. บคลากรทางการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมมไมเพยงพอ อกทงขาดพนฐานความร

ความเขาใจ และพฤตกรรมการสอนไมสอดคลอง กบแนวทางของหลกสตร และสภาพความเปลยนแปลงของสงคมในอนาคต รวมทงถกภาคเอกชนดงตวออกไปจากระบบราชการทาให ราชการขาดบคลากรทมคณภาพ

3. ขาดความเปนเอกภาพในการดาเนนการจดการศกษา หนวยงานตาง ๆ ทจดการศกษามแนวโนมเปนเอกเทศมากยงขนยากตอการประสานงานเพอการพฒนาใหเปนไปในทศทางเดยวกน

4. ดานคณภาพของนกเรยน นกศกษาทจบการศกษาในระดบตางๆ มคณภาพคอนขางตา เนองจากการขาดแคลน เครองมอ วสด อปกรณททนสมย ซงใชเปนสอในการจดการเรยน

45

การสอนใหสอดคลองกบเทคโนโลยททนสมย และขาดแคลนบคลากรทมความร ความสามารถ ดานวชาเฉพาะตางๆ เชน คอมพวเตอร วทยาศาสตร เทคโนโลย

5. ในอนาคตคาดวาขอมล ขาวสาร ตลอดจนเทคโนโลยตาง ๆ จะมบทบาทตอ การจดการศกษามากขน ทาใหใหสถานศกษาตาง ๆ ไมสามารถปรบตวใหทนตามการเปลยนแปลงทเกดขน

6. ปญหาดานการขาดแคลนแรงงานระดบชางฝมอเนองจากปจจบนแรงงานสวนใหญ จบการศกษาในระดบตาและเปนแรงงานไรฝมอ จงไมสามารถสนองตอบตอความตองการของทองถนในการขยายโรงงานอตสาหกรรมตางๆ ตามนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ

7. ขาดการประสานงานระหวางการจดการศกษาในระบบโรงเรยนกบนอกระบบโรงเรยนในดานสถานทและบคลากร

8. ดานศาสนา ประชาชนทนบถอศาสนาเดยวกนจะมความเชอและศรทธาในศาสนาแตกแยกเปนลทธหรอนกายยอยมากขน อาจเกดความขดแยงกนในดานความคด และเกดความสบสนในการปฏบตของหนวยงาน คนในสงคมขาดการยดมนในหลกธรรมคาสอนของศาสนา ทตนนบถอ ขาดความร ความเขาใจในหลกธรรมทางศาสนา เสอมคลายความศรทธาในบคลากรในทางศาสนา

9. ดานวฒนธรรม เนองจากวฒนธรรมจากตางชาตจะมแนวโนมหลงไหลเขามามากขน จงเปนปญหาดานการยอมรบวฒนธรรมจากตางชาต ประชาชนหนมานยมวฒนธรรมของตะวนตกมากขน และปญหาเยาวชน ประชาชน ไมตระหนกถงคณคาของโบราณสถาน โบราณวตถ ตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณทองถนตางๆ

10. ประชาชนเขารบบรการการศกษานอกระบบโรงเรยนคอนขางนอย เนองจากไมมนใจในคณภาพทางการศกษาทงสายสามญ และวชาชพ ซงมความหลากหลายบางหลกสตรซาซอน ขาดความเชอมโยงตอกน จากทกลาวมาขางตนจะเหนวาในจงหวดชายแดนภาคใตมสภาพและปญหาทแตกตางจากภมภาคอน ๆ โดยเฉพาะอยางยงปญหาเกยวกบโอกาสและการเขาถงการศกษา อนเปนผลพวง มาจากภาษาและวฒนธรรม คานยม และประเพณทสงผลใหประชาชนในภมภาคนไดรบการศกษาในระดบตา อนจะสงผลตอการเกดปญหาในระดบตอ ๆ ไป ปญหาเกยวกบการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตจงควรไดรบการพจารณาอยางเรงดวน

ตอนท 2 สภาพทวไป และปญหาทสมพนธกบการจดการศกษาในจงหวดชายแดน

ภาคใต

การศกษาสภาพทวไป อนไดแกสภาพภมศาสตร ประวตศาสตร และความเปนมาในอดตเพอใหเขาใจพลงอานาจของประวตศาสตรอยางเพยงพอ นบวาเปนสงจาเปนอยางยงทจะชวยให

46

เขาใจถงสภาพปญหาในปจจบนไดดยงขน ทงนเพราะ แตละสงคม แตละชมชนตางกมความทรงจาในอดตของตน อนจะนาไปสความสานกและความภาคภมใจรวมกน ดงนนไมวาสงคมใดกยอมมความรสกผกพนความเปนมาในอดตของคนทงสน (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 9) สอดคลองกบ ศรสมภพ จตรภรมยศร; และ คนอน ๆ (2543: 49) ทกลาวในทานองเดยวกนวาประชาชนชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต มความสานกตอประวตศาสตรของตนเองคอนขางสง โดยเฉพาะอยางยงประวตศาสตร ทเกยวกบ “อารยธรรมปตตาน” สถานทโบราณสถาน และตวบคคลในประวตศาสตรของปตตานยงคงอยในความทรงจาในความสานกของประชาชน และมอทธพลอยางยงตอความรสกนกคด และความเชอในชวตประจาวนของประชาชนในทองถน ลกษณะพเศษทวานกลาวรวมไปถงเรองของเชอชาต ศาสนา ภาษา และวฒนธรรม ซงเปนปจจยสาคญในการกาหนดพนฐานทางสงคมและภาวะทางจตวทยาทแตกตางออกไปจากพนทอน ๆ รวมทงยงเปนปจจยทกอใหเกดปญหาความไมเขาใจ ความหวาดระแวง ความรสกตออานาจรฐในทางลบทสะสมมานาน

ดงนนการทจะเขาใจในปญหาและสภาพตาง ๆ อนจะนาไปสการวางนโยบายเพอให การบรหารการศกษามประสทธผลมากทสดนนจงจาเปนอยางยงทผทมหนาททเกยวของกบการจดการศกษาจะตองรและเขาใจถงสงทเปนคณลกษณะทซอนเรน และฝงลกอยในความรสก ความเชอและคานยมของบคคลในชมชน และเปนสงทมอทธพลตอวถชวตของเขาตลอดมา สงนน คอประวตศาสตรและความเปนมาทบคคลในสงคมรบรและยดถอ เพราะจะทาใหเกดความเขาใจ ในเหตผลทถกตอง โดยปราศจากอคต มฉะนนแลวอาจจะมการหลงผด เกดความไมเขาใจกนระหวางชาวไทยพทธและไทยมสลม (อทย หรญโต. 2521: 33) ดงท ปยนาถ บนนาค (2534: 31) สรปวา นกวชาการทงไทยพทธ มสลมตางมความเหนพองกนวา พลงอานาจแหงประวตศาสตร เปนปจจยสาคญยงประการหนงของการกอตวของปญหาการปกครองของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต โดยทการลกขนมาตอตานรฐบาลไมถอวาเปนเรองผดปกตเพราะเปนไปเพอรกษาความเปนอสระและเอกลกษณทางประวตศาสตร ศาสนา วฒนธรรม ตลอดจนชาตพนธของชาวไทยมสลม เพราะฉะนนการศกษาประวตศาสตรและความเปนมาของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต จงมความจาเปนอยางมากเพราะอาจจะชวยตอบคาถามของการวจย และจะนาไปสการวางกศโลบายของการบรหารจดการศกษาตอไป ผวจยจงนาเสนอเพอเปนขอมลประกอบการวจยครงนใหทราบโดยสงเขป

2.1 สภาพภมศาสตรของจงหวดชายแดนภาคใต

ภาคใตตงอยในบรเวณทเปนคาบสมทร ซงเปนสวนหนงของคาบสมทรมลายคาบ

สมทรนตงตนจากบรเวณคอคอดกระ ประมาณละตจดท 10 องศาเหนอ และยนยาวลงไปทางใตจนถงประเทศสหพนธรฐมาเลเซย (เตมดวง เศวตจนดา. 2534: 1) จงหวดชายแดนภาคใตนน เปนเมองชายแดนอนสงางาม แหลงรวมคณคาทางประวตศาสตร โดยเฉพาะทางดานประเพณ และ

47

วฒนธรรมเฉพาะถนทยาวนาน เชอมแผนดนดวยธรรมชาตอนโดดเดนของพนนาสองทะเลอาวไทยและอนดามนทามกลางความหลากหลายทางวฒนธรรม (บญญต จนทนเสนะ. 2544) ทกจงหวดมพรม แดนตดตอกบประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ยกเวนจงหวดปตตาน โดยมเทอกเขาสนกาลาคร หรอเทอกเขานาคางเปนเสนกนพรมแดนกบประเทศสหพนธรฐมาเลเซย สภาพภมศาสตร ของ ดนแดนจงหวดชายแดนภาคใต พนทสวนใหญเปนปาดงดบหนาแนน และมเทอกเขาสลบ ซบซอน (สนทด ณ นคร. 2540: 1-2 ; อาทร คระวรรณ. 2541?: 43) ดานใตจรดรฐเคดาห และรฐกลนตน ของประเทศสหพนธรฐมาเลเซยตลอดแนวทาง ดานตะวนออก กบตะวนตกจรดอาวไทยและทะเล อนดามน สวนดานเหนอ จรดกบจงหวดตรง พทลง และนครศรธรรมราช อยในบรเวณทเรยกวา แหลมมลาย ลกษณะของพนทสวนกลางเปนสนเขาหลายลกททอดเปนแนวยาวสลบซบซอนจากเหนอจรดใต และขยายกวางมปาหนาแนน สาหรบในบรเวณชายแดนไทย – มาเลเซย เปนทราบรมชายฝงในขณะทบรเวณชายฝง ประชาชนประกอบอาชพทาการประมง และทานา บรเวณตอนกลางซงเปนปาเขาประชาชนนยมทาสวนยางพารา สวนผลไม และอาชพอน ๆ โดยทว ๆ ไปบรเวณพนทถกลอมรอบสองดานดวยทะเล บรเวณนมฝนตกชกตลอดชวงระยะเวลานานถง 6 เดอน ในรอบป (จกรกฤษณ นรนตผดงการ; ทว สวนมาล; และ ปรญญา อดมทรพย. 2530: 20)

การทจงหวดชายแดนภาคใต มลกษณะเปนคาบสมทร และมพรมแดนตดตอกบประเทศมาเลเซยทาใหการตดตอสอสารกน ระหวางประชาชนทงสองประเทศมความใกลชดสนทสนมตอกน มการไปมาหาส ตดตอคาขายตอกนแมวาจะมสภาพของแมนา เทอกภเขา และปาดงดบขวางกน คอแมนาสไหงโกลก แมนาปตตาน และเทอกเขาสนกาลาคร ซงการทประชาชน ทงสองประเทศมการตดตอกนนน มผลตอวถชวต และความเปนอยของประชนชนจงหวดชายแดนภาคใต ไมวาจะเปนเรองของเศรษฐกจ การศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ดงท อมรอน มะลลม (2538: 83-85) กลาววา การทประชาชนทงสองประเทศตางนบถอศาสนาอสลาม มขนบธรรมเนยมประเพณเดยวกน เนองจากศาสนาเดยวกน ทาใหประชาชนในชายแดนภาคใตมความคลายคลงกบชาวมาเลเซยมากกวาไทย ทงทอยในอาณาจกรไทย รวมทงการใชภาษามลายในการสอสารในชวต ประจาวนชาวไทยบรเวณน จงมความรสกเปนชาวมลายมาเลเซยมากกวาการเปนคนไทย เพราะนอกจากศาสนาจะแตกตางกนกบคนไทยสวนใหญ แลวยงอยหางไกลจากศนยกลางอานาจทเปนศนยกลางการปกครองประเทศ

2.2 ประวตศาสตรและความเปนมาของจงหวดชายแดนภาคใต

จงหวดชายแดนภาคใตอนไดแก จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และสงขลา

(เฉพาะอาเภอเทพา จะนะ นาทว สะเดา และสะบายอย) เปนพนททมลกษณะของปญหาพเศษกวาพนทอน ๆ ของประเทศ ทงในเชงภมศาสตร ประวตศาสตร ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม และภาษาพด (ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. 2543?: คานา) ประชาชนสวนใหญ

48

(Majority) ในพนท เปนชาวไทยทนบถอศาสนาอสลาม หรอทเรยกกนวา “ชาวไทยมสลม” โดย ชาวไทยมสลมบรเวณน มลกษณะพเศษทเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงนเปนผลสบเนองมาจากการยดถอปฏบตตามหลกศาสนาอสลามทปฏบตสบตอกนมา มความเครงครดในศาสนามากกวาชาวมสลมในภาคอนๆ ซงสงเหลานสะทอนใหเหนถงทศนคต และคานยมทมอยเฉพาะกลม (อภนตร อารกล. 2533: 53)

เสาวนย จตตหมวด (2531: 283-288) กลาววานกวชาการหลาย ๆ คน มความเหนวาชาวไทยมสลมในภาคใตมลกษณะพเศษแตกตางจากเขตอน ๆ ดงน

1. ดานเชอชาต เผาพนธ และภาษา มสลมภาคใต จะมวฒนธรรมเดยวกนโดย ทวไปจะมเชอสายมลาย พดภาษาปกษใต และภาษายาว (เปนภาษาถนของชาวมลายตอนใตของประเทศไทย) ตางกบมสลมภาคอน ๆ ทมวฒนธรรมมาจากหลายกลมชาตพนธ มวฒนธรรมตางกนในเรองตาง ๆ เชน ภาษา อาหารการกน อาชพ ฯลฯ (อมรอน มะลลม. 2538: 33)

2. ดานความสานกในกลมรกดนแดนถนกาเนด มสลมภาคใตเปนกลมชนทครอบครองพนทมาตงแตอดตดวยความเปนเอกราช แมวาจะตองเสยเอกราชไปโดยผนวกเขากบอาณาจกรไทย ทมกจะเนนนโยบายความเปนไทย ความเปนพทธ นโยบายทรฐแสดงออกมกขดกบหลกศาสนา สวนมสลมภาคอนๆ มกจะมความรสกเปนคนไทยโดยสมบรณ เพยงแตนบถอศาสนาแตกตางกนเทานน

3. ดานการตงถนฐาน มสลมภาคใตมกจะอยรวมกนเปนกลมเดยวบรเวณเดยวกน ตางกบมสลมภาคอน ๆ ทมโอกาสใกลชดกบเพอนตางศาสนามากกวา อทย หรญโต (2521: 46) อธบายวาชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต มความภาคภมใจในความยงใหญของปตตานเดม และถอวาเปนศนยกลางความเจรญทางศาสนาอสลามในประเทศไทย เขามความเชอวาตวเองเปนมสลมขนานแท และเปนแบบฉบบ สวนในจงหวดอน ๆ ทไกลอออกไปถกมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตมองไปในทานองมสลมภธร มสลมในจงหวดชายแดนภาคใตไมเคยยอมรบความรทางศาสนาของมสลมภาคอนวาเปนความรทถกตอง เทยงตรงตามหลกศาสนาอยางแทจรง บางกรณกลบมองวาเปนมสลมไมแท หรอมสลมสมยใหม ทงนเพราะมสลมภาคอนมการปรบปรงพฒนาความคดและ การปฏบตทแตกตางไปจากมสลมในภาคใต เชน การแตงกาย ความเครงครดในการปฏบตกจ ทางศาสนา

4. ดานการดาเนนชวต มสลมภาคใตไดดาเนนชวตแบบเครงครดมากกวามสลมภาคอน ๆ เพราะเปนคนกลมใหญของพนท และรฐบาลยงอนญาตใหใชกฎหมายอสลามในการ พพากษาคดความสาหรบชาวมสลมภาคใต

5. ชาวไทยมสลมเปนชนกลมใหญในพนท แตเปนชนกลมนอยของประเทศ 6. ดานการศกษา ชาวมสลมภาคใตเนนการศกษาทางศาสนามากกวาทางสามญ

(หลกสตรทรฐบาลกาหนด) จะเหนวามปอเนาะ (โรงเรยนสอนศาสนาอสลาม) จานวนมากสวน มสลมภาคอน ๆ มโอกาสศกษาทางสายสามญมากกวาโรงเรยนสอนศาสนาและความใกลชดกบการศกษาตามทรฐบาลจดใหมากกวาทาใหโอกาสรบราชการมมากกวามสลมในภาคใต

49

จงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทย มประวตศาสตรอนยาวนานของความเปนอสระและไมเปนสวนหนงของอานาจใดอานาจหนง ซงเกดขนและเขามามบทบาทในบรเวณตอนลางของแหลมมลาย (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 37) หากจะถอเอากรงสโขทย (ราว พ.ศ. 1800) เปนทเรมตนประวตศาสตรชาตไทย กถอไดวาศาสนาอสลามไดเขามาในประเทศไทยกอนหนาน คอกอนทคนไทย (คนไต) จะเคลอนทมาจากยนาน ดงท ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช ไดกลาววา สาหรบศาสนาอสลาม หรอคนทนบถอศาสนาอสลาม นาจะมอยในดนแดนทเรยกวาประเทศไทยนนบแตเรมประวตศาสตรของชาตไทย เพราะวาศาสนาอสลามไดเผยแพรเขามาถงอนโดนเชย และในแหลมมลายกอนทคนอกเผาหนงจะเคลอนตวมาจากยนานใต อนเปนการยนยนวาชาวมสลมไดเขามาอยกอนแลวในดนแดนนชาวมสลมจงมไดเปนผเขามาอาศยแผนดนไทยตามทคนจานวนไมนอยเขาใจเชนนน (จรญ มะลลม; กตมา อมรทต; และพรพมล ตรโชต. 2539: 13) โดยเฉพาะอยางยงปตตานในอดตมฐานะเปนอาณาจกร หรอรฐอสระ รฐหนงในแหลมมลายทมกษตรยปกครองนาน 2 ราชวงศ รวมระยะเวลากวา 200 ป (วนย ครวรรณพฒน. 2523: 33–37) อาณาจกรนเคยเปนอาณาจกรของมสลมมากอน โดยมชอในทางประวตศาสตรเรยกวา “ปตตาน ดารสลาม” แปลวา “ปตตานดนแดนแหงสนตภาพ” หรออกนยหนง “ปตตานเปนดนแดนมสลม” (พรยศ ราฮมมลา. 2541: 7) เคยเปนแหลงวชาการศาสนาอสลามทโดงดง และเปนศนยกลางอารยธรรมอสลามในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 2540: 5 ) ปตตานเปนศนยกลางของวฒนธรรม และอานาจการเมองของชาวมาเลยในภมภาคนนกประวตศาสตรบางทานยงเสนอแนะวาทจรงแลว ปตตาน คอจดแรกทอสลามเขามาเผยแพรในแถบภมภาคน ไมใชเมอง มะละกา (Malacca) เหมอนทเคยเขาใจกนมากอน (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 38 ; อางองจาก Mill. 1992: 49) ตอมาอาณาจกรปตตาน ไดประสบกบความยงยากทางการเมอง มการแยงชงอานาจระหวางขาราชการผใหญหลายฝาย และในทสด ปตตานกคอย ๆ ตกอยภายใตอานาจของราชอาณาจกรไทยอยางแทจรง โดยมสภาพเชนเดยวกบประเทศราชอน ๆ ทระสาระสายตลอดมาคอ เมอไทยเสอมอานาจลง หรอผลดแผนดนกจะมการตงตวเปนอสระ งดสงเครองราชบรรณาการ แตถาไทยเขมแขงกจะออนขอโดยการสงเครองราชบรรณาการมาถวาย (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 10)

รองรอยของความเปนตวของตวเองกหมดไป เมอหวเมองของตาง ๆ ของดนแดนภาคใตกลบกลายเปน “จงหวด” อยภายใตการปกครองของรฐบาลกลาง แตอยางไรกตามในความรสกของ ชาวไทยมสลมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และตะวนออกกลาง ยงคงมความเหนพองตองกนวาปตตาน หรอ 3 จงหวดชายแดนภาคใต (ปตตาน ยะลา และนราธวาส) ยงคงเปนสวนหนงของโลกมสลม (Muslim world) เพราะวาชอเสยงของปตตาน ขจรขจายไปทวโลก โดยเฉพาะในโลกมสลมจะรจกปตตานเปนอยางด (พรยศ ราฮมมลา. 2541: 7) นอกจากนยงเกดมการเปรยบเทยบกนขนระหวางชวตทางสงคม เศรษฐกจและการเมองภายใตอธปไตยของสองประเทศ และเปนแรงกระตนใหมความพยายามแยกตวออกไปรวมกบรฐมาเลเซยมาโดยตลอด (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 39)

50

จงหวดชายแดนภาคใตอนไดแก จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และสงขลา รวม 5 จงหวด ทกจงหวดมอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย ยกเวนจงหวดปตตาน ในดนแดนแถบนเดมถกเรยกชอวา “4 จงหวดชายแดนภาคใต” ปยนาถ บนนาค (2534: 119-120,170) อธบายวา จอมพลสฤษด ธนรชต ไดเสนอตอทประชมคณะรฐมนตรใหเปลยนการเรยกชอ สจงหวดชายแดนภาคใตใหม ดวยเหตผลวา สจงหวดชายแดนภาคใต เปนคาเรยกทกระทบกระทบกระเทอนตอจตใจของประชาชน จงใหเรยกเสยใหมวา “จงหวดชายแดนภาคใต” ตงแตวนท 2 เมษายน 2526 และตอมามการรวมเอา 5 อาเภอในจงหวดสงขลาไดแก อาเภอจะนะ เทพา สะเดา นาทว และสะบายอย เมอประมาณป 2539 (จกรกฤษณ นรนตผดงการ; ทว สวนมาล; และ ปรญญา อดมทรพย. 2530 : 20) จงหวดชายแดนภาคใตเปนอนภมภาคทมศกยภาพในการพฒนาสง แตดวยขอจากดในการประสานการพฒนาระหวางดานทรพยากรธรรมชาต เศรษฐกจ สงคม และการเมองทผานมาเปนผลใหโอกาสในการพฒนาในอดตถงปจจบน กาวไมทนภมภาคอนในพนทใกลเคยงกน และมแนวโนมจะเปนพนททยากจนทสดของประเทศในอนาคต ถาหากไมไดรบการพฒนาอยางจรงจงและเหมาะสม ในขณะเดยวกน อนภมภาคน จาเปนตองมความสมพนธกบประเทศเพอนบานทมศกยภาพในการพฒนาสงกวาชายแดนดานอนๆ ของประเทศ ความสมพนธดงกลาวเปนทงการแขงขนและความรวมมอ หากไมมการพฒนาทเปนระบบ และเหมาะสมแลว ชองวางของการพฒนาททงหางกนในระดบจงหวดอนภมภาค และระดบประเทศเพอนบานอยางหลกเลยงไมได (กรมการปกครอง. 2546?: 43-44)

การทจงหวดชายแดนภาคใตมความสมพนธอยางใกลชดกบประเทศมาเลเซย และมจารต ขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรม ทางศาสนา ภาษา การแตงกายคลายคลงกบประเทศมาเลเซย จนบางครงทาใหชาวไทยมสลมเขาใจวา ตนเองเปนพวกเดยวกบชาวมาเลเซย เพราะสภาพตาง ๆ ของเขาแตกตางจากชาวเมองหลวงอยางมาก ประกอบกบพนทกหางไกลออกมาจากเมองหลวง ดงนนชาวไทยมสลมแถบน จงมการรบเอาวฒนธรรมจากเพอนบานมาปฏบตสบตอกน แตกไมไดเหมอนกนทงหมด (อทย หรญโต. 2521: 41-42)

อยางไรกตามแมวาระยะเวลาทางประวตศาสตรจะลวงเลยมานานมากแลวกตามแตจะเหนวาความยดมนผกพนของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ยงคงตดยดและจดจาอยางฝงใจถงประวตศาสตร และความเปนมาของตนอยอยางไมเสอมคลาย ดงจะเหนไดจากการทมเหตการณรนแรงเกดขนเปนประจา โดยยกเอาเงอนไขของประวตศาสตร และความเปนมา ประกอบกบเชอชาตและศาสนามาเปนขออาง ในการตอสกบทางการ เพอทจะแบงแยกดนแดนเพอปกครองตนเอง โดยตองการทจะจดตงสาธารณรฐปตตาน ใหมความยงใหญเกรยงไกรเหมอนในอดต เมอใดทอานาจรฐออนแอ หรอนโยบายแหงรฐมชองวาง กมกจะมการปลกปน ยยงใหเกดขบวนการเรยกรองตอสเพอการปกครองตนเองอยเสมอ อนทจรงแลวอดมการณของการแบงแยกดนแดนไดลมสลายไปนานแลว เนองจากรฐบาลทกยคทกสมย ตางกใหสทธเสรภาพในการนบถอศาสนา และปฏบตตอคนไทยทกคนโดยเทาเทยมกนตามกฎหมาย ไมวาจะเปนคนไทยเชอชาตใด ศาสนาใด โดยเฉพาะอยางยง เปนทยอมรบกนโดยทวไปวาประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต เปนคนไทยและมสทธ เสรภาพ

51

เชนคนไทยทกภมภาคและผนดนนกเปนของคนไทยในจงหวดชายแดนภาคใตมาตงแตบรรพบรษ คนไทยในจงหวดชายแดนภาคใตมใช “แขก” หรอ “เทศ” ทเขามาอาศยอยในเมองไทย ดงท อทย หรญโต (2521: 4-5) เสนอวา รฐบาลไดใหความอปถมภคาจนศาสนาอสลามเทาเทยมกบศาสนาอน มไดมการกดกนหรอปฏบตการใดทเปนการขดขวางความศรทธาของมสลมทมตอศาสนาอสลามอยางใดเลย

2.3 สภาพเศรษฐกจของจงหวดชายแดนภาคใต

ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตเกอบ รอยละ 90 มอาชพเพาะปลก และ การประมง โดยมการทาสวนยางเปนหลก รองลงมาไดแก การทานา และทาสวนผลไม (ปยนาถ บนนาค. 2534 : 55) การประกอบอาชพการเกษตร และการประมงดงกลาวนน ขนอยกบสภาพภมอากาศเปนอยางมาก เนองดวยจงหวดชายแดนภาคใตมฝนตกเกอบตลอดป ฐานะความเปนอยขนอยกบราคายางพาราเปนสาคญ ซงราคากไมมความแนนอน และยงสบสนกบปญหาหลายอยาง เชนโจรปดสวนยางพารา การเรยกคาคมครอง สวนการทานากไมเพยงพอจงตองซอขาวจากตาง จงหวด แมวารฐบาลจะพยายามสงเสรมใหทานาปละสองครง ใหปลกกาแฟ ขาวโพดและทาสวนครว แตกไมคอยไดผล เพราะราษฎรเคยชนกบสงทเคยปฏบตมา และมปญหาเรองการขนสง อกทงราคาในตลาดทไมแนนอน (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 17)

การทชาวไทยมสลมสวนใหญ มทดนถอครองเปนแปลงเลกแปลงนอย ทาใหมความ แตกตางระหวางชาวไทยพทธกบมสลม ในการถอครองทดน โดยชาวไทยมสลมถอครองทดนแปลงเลก ๆ เทานน ทาใหชาวไทยมสลมมรายไดพอใชไปวน ๆ หนงเทานน จงขาดการออมทรพยในเชงเศรษฐกจ และการลงทนเมอเทยบกบคนไทยพทธทอยในหมบานเดยวกน ฐานะของคนไทยมสลมจะยากจนกวา ซงจะสงผลตอดานอน ๆ ดวย (อาร เพชรผด; และคนอน ๆ. 2520: 94)

ผะอบ นะมาตร (2521: 81) อธบายวา ปญหาเศรษฐกจทเกดขนกบชาวไทยมสลมนน ทาใหเกดความบบคนในการหาเลยงชพทจะใหพอกน ทาใหเกดภาพลบของชาวไทยมสลมทไดรบการปฏบตจากขาราชการดจตนเปนพลเมองชนสอง สงเหลานจะคอยๆ สะสมทละนอย เพราะเขารสกได เมอเทยบกบภาคอน ๆ ของประเทศไทยจงเปนเรองทชวยไมได ทพวกเขาจะคดเปรยบ เทยบความแตกตางน กบชาวมาเลเซยทอยใกลเคยง ซงไดรบสวสดการตาง ๆ จากรฐบาลมากกวา สภาพดงกลาวนยงมตอเนองมาถงปจจบน อยางไรกตามในทศนะของขาราชการระดบสงยงมองวา สภาพของจงหวดชายแดนภาคใต ยงมความอดมสมบรณอยมากเพยงแตขาดผนาทขยนรจกใชประโยชนของทดนทากน (ปยนาถ บนนาค. 2534: 58)

สรปวาสภาพเศรษฐกจในสจงหวดภาคใตขนอยกบเกษตรกรรมเปนหลก โดยเฉพาะการทาสวนยาง รายไดสวนใหญจงไมแนนอน ขนลงตามราคายางพารา ซงกประประสบกบปญหาหลายอยาง เชน มโจรปดสวนยางเรยกคาคมครอง และสภาพทเกดความแตกตางระหวางชาวไทย

52

พทธกบชาวไทยมสลมในภมภาคนจงกอใหเกดความนอยเนอตาใจ มความรสกวาเปนพลเมองชนสอง และมกจะถกยแหย ใหเกดความตองการแบงแยกดนแดนอยเสมอ เพราะเงอนไขของประวต ศาสตรและการปฏบตของรฐบาลทไมคอยชวยเหลอพฒนาเมอเทยบกบประเทศเพอนบานทาใหสภาพปญหาทางเศรษฐกจของจงหวดชายแดนภาคใตกอใหเกดปญหาอน ๆ ตามมาดวย

2.4 ศาสนาและภาษา

ประพนธ เรองณรงค (2527? : 1) กลาววา ศาสนาอสลามเ ปนสงทเปนสจธรรม หรอธรรมนญแหงชวต อนประกอบดวยหลก 3 ประการคอ ศาสนาอสลามเปนศาสนา (อด-ดน) ศาสนาอสลามเปนการปกครอง (อด-เดาละฮ) และศาสนาอสลามเปนวฒนธรรม (อส-สะกอฟะฮ) ศาสนาอสลามถอวาเปนสวนทมความใกลชด และเปนสงกากบวถชวต และความรสกนกคด อนจะมผลตอการยอมรบการปฏบตหรอไมยอมรบตอการปฏบตใด ๆ ของชาวไทยมสลมอนเปนชนกลมใหญทมอทธพลตอความเจรญหรอความตกตาในทก ๆ ดานโดยเฉพาะอยางยงดานการจดการศกษาอนเปนกญแจสาคญทสดของการพฒนาในจงหวดชายแดนภาคใต ของอนภมภาคน ดงคากลาวของอรรณพ เนยมคง (2538: 9) และประพาศน พฤทธประภา (2528: 33) ทกลาวสอดคลองกนวาการถายทอดและการอบรมสงสอนขนบธรรมเนยม ประเพณวฒนธรรมในจงหวดชายแดนภาคใตของไทยอยบนพนฐานปรชญา และหลกธรรมของศาสนาอสลาม ตลอดจนการปฏบตในพธตางๆอสลามไมเปนเพยงแตเปนความเชอทางศาสนาเทานน แตยงเปนกฎหมาย หรอหลกบญญตดานการครองเรอน การศกษา ปรชญาตาง ๆ อกดวย อารง สทธาศาสน (2520) กลาวในทานองเดยวกนวาขนบ ธรรมเนยมประเพณของชาวไทยมสลม มความสมพนธใกลชดกบศาสนาอสลามมากแทบจะกลาวไดวาการดาเนนชวตประจาวน จะอยในขอบขายของขนบธรรมเนยมประเพณอนเนองมาจากศาสนาอสลามแทบทงสน หรออาจกลาววาศาสนา และวฒนธรรม นนมความผกพนกนจนแยกกนไมออก ชาวไทยมสลมมความสานกในทางวฒนธรรมสง จงยากตอการจะผสมผสานกลมกลนกบกลมชนทนบถอศาสนา และวฒนธรรมทแตกตางจากตน เพราะฉะนนจงไมยากทจะเขาใจวาทาไมชาวไทยมสลมจงหวงแหนวฒนธรรมของตนเปนพเศษ และไมยอมเปลยนแปลงแกไขแมวากาลเวลาจะไดเปลยนไป ประการทหนงคอวฒนธรรมและแนวการดารงชวตจะตองเปนไปตามแมบททางศาสนา และประการทสองศาสนานนมใชมาจากมนษยเปนผคดสรางขน ฉะนนผใดพยายามทจะเปลยน แปลง หรอบดเบอนเนอหา หรอความหมายของศาสนาถอวามความผด (ตามนยแหงศาสนา) อยางมหนต เมอเปนเชนนชมชนมสลมจงเปนชมชนทรวมตวแนนหนามนคงและสามารถเหนเดนชดยากทจะกลมกลนกบวฒนธรรมอน ๆ ได

สนทด ณ นคร (2540: 1) ใหความเหนวา จงหวดชายแดนภาคใตเปนพนท ทมลกษณะเฉพาะและพเศษกวาพนทอน ๆ บรเวณนเปนสวนหนงของภมภาคในภาคใตของไทยเปนท ทควรไดรบความสนใจเปนพเศษ จากเอกสารของศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต

53

(2543?: คานา) ; และมหาวทยาลยสงขลานครนทร (ม.ป.ป. : 17) เสนอไวในทานองเดยวกนวาเปนพนททมประชาชนสวนใหญ (Majority) เปนชาวไทยทนบถอศาสนาอสลาม หรอทเรยกกนวา “ชาวไทยมสลม” โดยชาวไทยมสลมบรเวณนมลกษณะพเศษ ทเปนเอกลกษณเฉพาะทงทางดานขนบ ธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และภาษา ทงนเปนผลสบเนองมาจากการยดถอปฏบตตามหลกศาสนาอสลามทปฏบตสบตอกนมา ทาใหมวถชวตทดารงอยแตกตางไปจากประชาชนในภมภาค อน ๆ ของประเทศ จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และ วมล แซอง (2534: 66) ; สทธศกด เจะสาร (2536: 1) และ วชเทพ ฦาชาฤทธ (2545: 17) ตางเหนพองกนวาทเปนเชนนน เพราะวามประชากรนบถอศาสนาอสลามถงประมาณรอยละ 80-82 ของประชากรในทองถนทงหมด นอกนนจะนบถอศาสนาพทธ และอาจมศาสนาอนอกเพยงเลกนอย ความเปนอยของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ซงมชาวไทยมสลมเปนสวนใหญ มความเปนอยอยางเรยบงาย มความสนต โดยยดหลกการของศาสนาอสลามเปนแนวปฏบตในการดารงชวตประจาวน (Way of Life) ทคอน ขางเครงครด ซงสงเหลานสะทอนใหเหนถงทศนคต และคานยมทมอยเฉพาะกลม (พสทธ บญเจรญ. 2541ก: 66 ; การศกษาของชาวไทยมสลม... 2543: 27) ซงมผลตอแนวคด ดานการศกษา การประกอบอาชพ และความเปนอยทเปนเอกลกษณของพนทน ประกอบกบการทจงหวดชายแดนภาคใต มอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย ประชาชนทงสองประเทศไปมาหาสกนโดยสะดวก และตางกนบถอศาสนาอสลามดวยกน ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต จงมภาษาและวฒนธรรมหลายอยางคลายกบชาวมสลมในตอนเหนอของมาเลเซย การทเปนเชนนทาใหทศนคตหรอความรสกของชาวไทยมสลมคดวาตนเองไมใชคนไทย เพราะพดภาษาไทยไมได ความรสกเชนนอนตรายมาก เพราะจะนาไปสปญหาทางการเมองการปกครอง ซงอาจกอใหเกดความรนแรงตาง ๆ ถงขนแตกแยกได (ประพาศน พฤทธประภา. 2528: 28 ; ขนบธรรมเนยมบางประการของชาว... 2533: 47) สอดคลองกบเอกสารของมหาวทยาลยสงขลานครนทร (2529: 17) ; กมภณฑ จนโท (2536: 54 ) ; และวชเทพ ฦาชาฤทธ (2545: 17) ทใหความเหนตรงกนวาประชากรสวนใหญนยมใชภาษามลายทองถน (ภาษายาว) ซงคนไทยทนบถอศาสนาพทธสวนใหญ ไมเขาใจ ฟงไมรเรอง เพอการสอสารในชวตประจาวน การพดและการใชภาษาไทยในชวตประจาวนยงมนอยชาวไทยมสลมบางคนพดภาษาไทยไมได และฟงไมรเรองโดยเฉพาะในพนทชนบทหางไกลการดาเนนชวตประจาวนของประชาชนเกอบจะไมตองพด และใชภาษาไทยเสยดวยซา ดงนนผทพดภาษาไทยไมได จงไมกระตอรอรนทจะศกษาหาความร เพอทจะหดพดและใชภาษาไทยใหได สาหรบผทพดภาษาไทยไดบางแลวนน เมอโอกาสและความจาเปนในการพด และการใชภาษาไทยมนอยในทสดกจะเกดการลมภาษาไทยประกอบกบเขตดนแดนตดตอกบประเทศมาเลเซยการไปมาหาสกนระหวาง ชายแดน ทาใหภาษาของประเทศเพอนบานเขามามอทธพลสงตอประชาชนแถบชายแดนดงกลาว ในเรองน ประพาศน พฤทธประภา (2528: 28) อธบายวาภาษาเปนสงทสาคญทสดอยางหนงในการแสดงออกถงความเปนชาต และความเปนอนหนงอนเดยวกนเปนมรดกของชาต ภาษาจงเปนเครอง มอในการสบทอดวฒนธรรม ผทมภาษาและวฒนธรรมเดยวกนยอมอยดวยกนดวยความรความเขาใจ และเหนใจกนมากกวาคนตางชาตตางภาษา การศกษาจงเปนปจจยสาคญยงในการทจะ

54

พฒนาประเทศชาต การใหการศกษาทกระดบตองอาศยภาษาเปนสอ ความสาเรจ หรอความลมเหลวในการศกษา จงขนอยกบภาษาทใชในการสอสารดวย จงจาเปนทสถานศกษาของรฐตองหนมาใหความสาคญกบการเรยนรภาษาไทย ควบคกบการเรยนรภาษาของประเทศเพอนบาน เชนภาษามลาย ภาษาจน หรอภาษาอาหรบ เปนตน ศาสนาอสลามเปนศาสนาแหงการปฏบต มบทกาหนดความเชอ และกากบวถชวตของคนไดทกแงทกมม ซงมสลมทกคนจะตองเรยนร และปฏบตตามศาสนบญญตโดยเครงครดจนกวาชวตจะหาไม สรปแลวแทบจะเรยกไดวา ไมมพฤตกรรมใด หรอแนวคดใดของมนษย ทจะหลกพนจากขอบขายของศาสนาอสลาม (อมรอน มะลลม. 2538: 24 ; สวทย บญชวย. 2534: 77)

นอกจากนชาวไทยในจงหวดชายแดนภาคใต จะมลกษณะพเศษ คอมคนไทยนบถอศาสนาอสลามมากกวาศาสนาอน คอมความเชอมน และการปฏบตตามบทบญญตของศาสนา ทาใหวถชวต และความรสกนกคดของคนทนแตกตางจากผคนทนบถอศาสนาพทธอยางมองเหนไดชดเจน หรอแมแตคนทนบถอศาสนาอสลามดวยกนเองกยงมความแตกตางระหวางคนไทยในจงหวดชายแดนภาคใต กบชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดอน ๆ ของประเทศ (อทย หรญโต. 2521: คานา)

2.5 ปญหาทสมพนธกบการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ปญหาในจงหวดชายแดนภาคใต เปนเรองละเอยดออนและลกซง การจะเขาใจปญหาอยางถองแทนนจะตองมองปจจยตาง ๆ เกยวเนองสมพนธกนทก ๆ ดาน จากการวเคราะหปญหาของศนยประสานงานปกครองจงหวดชายแดนภาคใต พบวาสามารถวเคราะหได 3 ดานคอ (กรมการปกครอง. 2546?: 5-7)

1. ปญหาระดบผวหนาของสงคมทปรากฏเหน เชน ความยากจน ปญหา ยาเสพตด การกอเหตราย อาชญากรรมตาง ๆ ปญหาการศกษา เจาหนาทของรฐบางคนปฏบตไมเปนธรรม

2. ปญหาระดบโครงสรางสงคม เปนระดบลกลงไประดบผวหนาของสงคม จงหวดชายแดนภาคใต มความแตกตางทางโครงสรางทางวฒนธรรม ในการบรหารประเทศโครงสรางมลกษณะรวมศนยกลาง ระเบยบกฎหมายไมสามารถยดหยน ทาใหไมสอดคลองกบวถชวตวฒนธรรมของประชาชน ฯลฯ

3. ปญหาระดบวฒนธรรมเปนการมองทลงลกไป อกชนหนง ในความหมายวฒนธรรมทกวางมากกวา เชน การแตงกาย การพด การใชภาษา แตรวมทงหมด ของการดาเนนวถชวตทผานการหลอหลอมทางสงคม ซงมอทธพลตอความเชอ และทมาจากประสบการณการเรยนการสอน เจาหนาทรฐทสงไปทางาน กอาจมการรบรและมทศนคต มความเขาใจหรอมประสบการณ ทอาจเขาใจพนองมสลมในทางใดทางหนง ทงหมดนเปนปญหาในสวนทลกลงไปทสงคมทเปนอย

55

ปญหาทง 3 ระดบ มสะสมมานานจนกลาววา เปนปญหาทางประวตศาสตรและความเปนมาทางสงคม การเมอง การปกครองทตอเนองเกดเปนชองวางทลกอยในสงคม จากอดต และอาจหลงเหลออยในปจจบน คอ ทศนคต หรอโลกทศนของเจาหนาทบานเมอง และของประชาชนทมตอกนและกน ในอดตอาจมชองวางทมผลพวงของสภาพสงคมทเปนมาและไดเกดความเขาใจไมถกตอง จงไมสามารถจะสอความเขาใจและการแกไขดวยวธธรรมดา บางกรณหรอบางคนทตองเผชญกบประสบการณจนมทศนคตทไมดมาก ๆ ความรสกฝงลกและยงมไดจางหาย และอาจยงตกคางอย เพยงแตสถานการณไดเปลยนไป และทกฝายทงรฐและประชาชนไดมสวนทางานแก ปญหา รวมทงพยายามปรบตวในทางทดขนแตลกลงไป ทศนะลก ๆ เชนนยงเปนเรองทตองใชเวลาอกระยะ (กรมการปกครอง. 2546?: 5-7)

ปญหาหลก ๆ ทพบในจงหวดชายแดนภาคใตตงแตอดตจนถงปจจบน ลขต ธรเวคน (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 7 ; อางองจาก ลขต ธรเวคน. 2521) และ จากเอกสารของสานกนโยบาย และ แผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (2540?: 4-10) ไดสรปสภาพปญหาของจงหวดชายแดนภาคใตไว 4 ประการ คอ

1. ปญหาทางดานสงคมจตวทยา ปญหาตาง ๆ ทเกดขน มไดเกดจากความ แตกตางในเรองศาสนา ภาษา วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ซงมลกษณะพเศษเปนเอกลกษณแตกตางจากพนทอนๆ แตเกดจากความไมเขาใจ และความหวาดระแวงตอกนของทกฝาย ทาใหกลมบคคลทไมหวงด แสวงหาประโยชนสรางความแตกตางในสงคม โคเฮน (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 38 ; อางองจาก Cohen. 1976) อธบายวาศาสนาอสลาม คอตวแปรหรอตวกาหนดทสาคญทสดททาใหชาวไทยมสลมในภมภาคแถบนมองตนเองวา “แปลกแยก” (Alienate) ออกมาจากประชากรสวนใหญ อสลามกลายเปนสงทนกมานษยวทยาเรยกวา ”หลกการแหงการแสดงตน” (Articulating Principle) ซงสรางความเปนเอกภาพความเปนอนหนงอนเดยวกนในหมประชากร ทนบถอศาสนาเดยวกน แปลกแยกออกมาจากประชากรทยอมรบนบถออกศาสนาหนง ในขณะทภมภาคอน ๆ ของประเทศไทยไดยอมรบกระบวนการของการรวมตว (Integration) เขากบประชากรสวนใหญของไทยไดไมมปญหามากนกตางกบภาคใต ท “การรวมตว” ยงเปนไปอยางไมสมบรณ (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 38)

ความแตกตางในเรองเชอชาตศาสนา วฒนธรรม และภาษาถกเนนเพอใหประชาชน ทนบถอศาสนาเดยวกนรวมตวกน และสรางความสามคคใหมมากขน ทาใหเกดความรสกแปลก แยกระหวางชาวไทยมสลมกลมนอย กบชาวไทยพทธกลมใหญทงประเทศ นอกจากนยงมเหต การณทนโยบายของรฐบาล ไดสรางความแตกแยกมากยงขนอยางเหนไดชดคอในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม อดมการณเรอง “รฐนยม” กไดถกกาหนดขนเพอสรางความเปนปกแผนขนในประเทศชาต และไดมการกาหนด “กฎวฒนธรรม” ขนเพอเสรมสรางคณลกษณะแหงชาตไทยใหชดเจนขน ชาวไทยมสลมกถกกาหนดใหยอมรบกฎระเบยบใหมอนนนดวย มผลทาใหเกดความรนแรง ความขดแยงเรมแผกระจายในทกจงหวดทางชายแดนภาคใต โดยเฉพาะอยางยงสาหรบชาวมสลมเชอสายมาเลย แลววฒนธรรม ประเพณ ศาสนา และขนบธรรมเนยมนนไมสามารถจะ

56

แบงแยกออกจากกนได การเรยกรองใหปฏบตตามกฎระเบยบ เชน การสวมใสเสอผาแบบตะวนตก การสวมหมวกปก การหยดกนหมาก การใชชอนสอมรบประทานอาหารเหลาน ตางกเปนการ กาวกายเขาไปในเรองของสงคม ศาสนา และวฒนธรรมทพวกเขามความหวงแหนภาคภมใจ (สรนทร พศสวรรณ. 2543: 40)

2. ปญหาความไมสงบ การเมอง ความมนคง ปญหาผกอการรายคอมมวนสต และโจรคอมมวนสต มลายไดยตบทบาทลงแลว แตยงมปญหาโจรอาชญากรรมธรรมดา และขบวนการโจรกอการราย (ขจก.) มผลตอความปลอดภยในชวต และทรพยสนของประชาชนโดย ทวไป สาหรบจกรกฤษณ นรนตผดงการ; ทว สวนมาล; และ ปรญญา อดมทรพย (2530: 2) กลาวแยง และอธบายวาจงหวดชายแดนภาคใต นนตงอยในตอนใตสดของประเทศไทยซงสภาความมนคงแหงชาต ถอวาเปนพนททสมควรจะไดรบการพจารณาแกไข และกาหนดนโยบายของรฐทเหมาะสมรวมกน กอนทสภาความมนคงแหงชาตจะเขามาเกยวของเมอประมาณ พ.ศ. 2519 นน บรเวณดงกลาวมเหตการณไมสงบคกคามอานาจอธปไตยของรฐ ทาทายประสทธภาพของระบบ การปกครองและการบรหารเปนอปสรรคตอการบรหารและการพฒนา และรบกวนเปนอนตรายตอการอยอาศย และการประกอบสมมาอาชพของพลเมอง สอดคลองกบ สงคราม ชนภบาล (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 1 ; อางองจาก สงคราม ชนภบาล. 2532) ทกลาววาสภาพปญหาจงหวดชายแดนภาคใตเปนปญหาทเกดมานาน มความสลบซบซอนละเอยดออน และมประเดนปลกยอยมากมาย ทงนอาจเนองมาจากจงหวดชายแดนภาคใต เปนภมภาคทมลกษณะพเศษแตกตางไปจากภมภาคอน กลาวคอ ในขณะทการกอการรายทวประเทศมอยอยางกวางขวาง จงหวดชายแดนภาคใตดเหมอนจะเปนพนททมระดบความรนแรงสงกวาภมภาคอน และเมอภมภาคอนเรมสงบ และเรมพฒนาไปสความเจรญ สถานการณในจงหวดชายแดนภาคใตกลบดารงอยของสภาพความรนแรง และความขดแยงภายในสงคมตลอดเวลา

ตอนท 3 ประสทธผลของโรงเรยน

ประสทธผลของโรงเรยน เปนสงทบงชถงความสาเรจของโรงเรยน ซงนบวาเปนเรองทนกวชาการดานการบรหารการศกษา และบคคลทวไปใหความสนใจอยางแพรหลายมากทสดประการหนง ผวจยจงไดนาเสนอองคความรทเกยวกบประสทธผลโรงเรยนดงตอไปน

3.1 ความหมายของประสทธผล

นกวชาการในแตละสาขาไดใหนยามของประสทธผล (Effectiveness) ไวตาง ๆ กน ขนอยกบวาใครเปนคนใหความหมาย มมมองของนกวชาการแตละสาขาจงแตกตางกนออกไปแตสวนใหญแลวจะมองประสทธผลไปในแนวทางทกอใหเกดความสาเรจของงานเปนสาคญความหมายของประสทธผลทนาสนใจมดงตอไปน

57

ภรณ (กรตบตร) มหานนท (2529 : 2) กลาววานกวชาการในสาขาตาง ๆ มมมมองทแตกตางกน โดยในมมมองของนกเศรษฐศาสตร มองวาประสทธผลองคการ (Organization Effectiveness) เปนเรองของผลกาไรหรอผลประโยชนจากการลงทน (Return of Investment) นก วทยาศาสตรมองประสทธผลในรปของ ผลผลตใหม ๆ ซงอยในรปของประสทธภาพ หรอปรมาณผลผลตทเปนสนคาและบรการ และนกสงคมสงเคราะหใหความหมายของประสทธผลวา หมายถง คณภาพชวตการทางาน ซงจะเหนวา สวนใหญเปนการเนนการบรรลเปาหมายขององคการ

สาหรบ สเตยรส (Steers . 1977: 55) ; กฤษฎ อทยรตน (2544: 39) ; สภาพร พศาลบตร (2544: 203) ใหความเหนสอดคลองกนวา ประสทธผลขององคการ คอ การทกลมสามารถทางานทไดรบมอบหมายใหบรรลวตถประสงคได ซงเปนผลตผลของกลม

ขณะท เซอรจโอวานน (Sergiovanni. 1991: 76) อธบายถงประสทธผลโรงเรยนวา มความหมาย 2 ประการ คอ ความหมายแบบทวไป หมายถง ความสามารถในการผลตทจะทาใหเกด ผลตามทปรารถนา ความหมายอกประการคอความหมายเชงเทคนค หมายถง วฏจกรของการบรหารการศกษา โดยประสทธผลจะนามาซงความหมายเฉพาะหรอพเศษ ในสวนนจะเนนไปทความมสมฤทธผลทดในทกษะพนฐานของนกเรยนทสามารถวดไดจากผลสมฤทธทางการเรยน สอดคลองกบ วอลซ (Walsh. 1999: 235) กลาววาโรงเรยนทมประสทธผลเปนทตองการ หมายถง การทโรงเรยนมระบบทเอาใจใสตอความออนแอทงหลาย ทปรากฏออกมาโดยพจารณาจากผลการเรยนร ผลการเรยนการสอน การบรหารจดการ และการจดการของโรงเรยน สวนเปรมสรย เชอมทอง (2536: 9) ไดกลาวถงประสทธผลของโรงเรยนวา คอ ความสาเรจของโรงเรยนทสามารถ ทาหนาทใหบรรลตามเปาหมายทวางไว ทงนเกดจากประสทธผลของผบรหารโรงเรยนทสามารถทใช ความร ความสามารถ และประสบการณในการบรหารงาน เพอโนมนาวใหผใตบงคบบญชาปฏบตงานใหเกดผลตามเปาหมายทวางไว และกมลวรรณ ชยวานชศร (2536: 32–33) ไดสนบสนนแนวคดและความหมายของประสทธผลวา ประสทธผลของโรงเรยนไมนาจะหมายถงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหรอความพงพอในในการทางานเพยงอยางเดยว แตประสทธผลของโรงเรยน คอ ความสามารถของโรงเรยนในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง และสามารถพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก ตลอดจนความสามารถใน การปรบโรงเรยนใหเขากบสงแวดลอมทงภายในและภายนอก รวมทงสามารถแกปญหาภายในโรงเรยนได ซงทาใหเกดความพงพอใจในการทางาน โดยถอวาเปนการมองประสทธผลของทงระบบ สาหรบ บญเรอง ศรเหรญ (2542: 27) สรปวา ประสทธผลของโรงเรยน หมายถง ผลทเกดจากการกาหนดนโยบายและแนวปฏบตของโรงเรยนททาใหนกเรยนเกดการเปลยนแปลงในดานพทธศกษา จรยะศกษา และการปฏบต สงผลใหนกเรยนเกดการพฒนาทงทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา และลกษณะนสย มทกษะ มบคลกภาพและมเจตคตทเหมาะสมกบการดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและองอาจ นยพฒน (2544: 6) ไดนยามไวคลายกนวา หมายถง ผลอนเกดจากการกาหนดนโยบายและการดาเนนการตาง ๆ ของโรงเรยนทมความสมพนธหรอมอทธพลตอการเปลยนแปลง

58

ทางบวกหรอเพมพนขนในผลการเรยนรทงทางวชาการและผลทไมใชวชาการของนกเรยนคนหนง ๆ ทศกษาอยโรงเรยนใด ๆ

นอกจากนเมอกลาวถง ”ประสทธผล” (Effectiveness) แลวมกจะมการกลาวถง คาวา ”ประสทธภาพ” (Efficiency) ควบคกนไปดวยเสมอ ดงนนเพอความเขาใจมากยงขนจงไดมผ เปรยบเทยบใหเหนความสมพนธของทงสองคาน โดย สถาพร ปนเจรญ (2545: 57-58) กลาววา ในความเปนจรงแลววา “ประสทธภาพ” และ “ประสทธผล” สองคานมความแตกตางกนทงในแงความหมาย และในแงของการนาไปใช ในขณะเดยวกนกอาจไมแตกตางกนมากนกหากมองในเชงการบรหารองคการใหประสบผลสาเรจ ทงสองคาตางกมงไปสความสาเรจทงทเปนตวเงนและไมใชตวเงน เปนการสรางความอยรอดใหกบองคการ ดงนนแมสองคานจะแตกตางกน แตกจาเปนจะตองอยควบคกน เพอใหเกดการบรรลจดมงหมายขององคการเปนสาคญ คาวาประสทธภาพมงเนนชวดผลตอบแทนทเปนตวเงนโดยตรงเทานน แตงานบางอยางไมสามารถวดประสทธภาพไดโดยตรงสวนประสทธผล หมายถงการกระทาใด ๆ ทไดบรรลจดมงหมายตามทกาหนดไว ซงจดมงหมายดงกลาวมอยมากมายเชน การมมประสทธภาพ การมกาไร การทพนกงานทางานตรงเวลา ฯลฯ ดงนนจะเหนไดวาประสทธภาพเปนสวนหนงของประสทธผล สเตยรส (Steers. 1977: 55) ใหความเหนสอดคลองกนวา แมประสทธผลกบประสทธภาพจะมความสมพนธกนอยางมากแตประสทธภาพเปนเพยงสวนประกอบทจาเปนของประสทธผลเทานน ยงมใชเปนสวนประกอบทเพยงพอสาหรบความมประสทธผล เพราะยงคงมตวแปรอน ๆ ทมความสาคญ เชนทรพยากรทมความจาเปนตองใชเปนตน ในเรองน รง แกวแดง; และ ชยณรงค สวรรณสาร (2536 : 169)ไดเปรยบเทยบใหเหนอยางชดเจนวาประสทธผลหมายถงผลสาเรจ หรอผลทเกดขนของงานสวนประสทธภาพหมายถงความสามารถททางานใหเกดความสาเรจ การทจะกลาววาองคการมประสทธผลโดยคานงถงแตผลสาเรจทเกดขนของงานเพยงอยางเดยวยอมไมถกตอง จะตองพจารณาลกลงไปอกวาผลสาเรจของงานนนสนอง ตอบหรอบรรลวตถประสงคขององคการหรอไม เพราะบางครงพบวาองคการประสบความสาเรจหรอมผลงานชดเจน แตปรากฏวาผลสาเรจนนมการใชทรพยากรทงในดานเงนลงทน ระยะเวลา และบคลากร มากเกนความจาเปน ดงนนการวเคราะหประสทธผลองคการจงจาเปนจะตองพจารณาประสทธภาพควบคกนไป

จากทกลาวมานผวจยมความคดวา ประสทธผล คอ การบรรลเปาหมายของงานทตงไวอยางมประสทธภาพ กลาวคอ สามารถบรรลเปาหมายตามเกณฑทกาหนด และมการใชทรพยากรอยางคมคา สวนประสทธผลของโรงเรยน คอ การโรงเรยนสามารถบรหารจดการสถานศกษาใหบรรลเปาหมายของโรงเรยนอยางมประสทธภาพ โดยสงสาคญทสดคอการเนนทตวนกเรยน ทนกเรยนจะตองมผลสมฤทธทางการเรยนของทเปนไปตามทตองการ และสงทเกดควบคกนไปคอการบรรลจดหมายอนของโรงเรยนดวยเชน การทนกเรยนมความเปนอยทดในโรงเรยน นกเรยนเกดเจตคตทดตอโรงเรยน ผปกครองเชอมนในคณภาพของโรงเรยน ตลอดจนครมความรกความสามคค และ มความพงพอใจในงาน

59

3.2 ความเปนมาของการศกษาประสทธผลของโรงเรยน

โรงเรยนเปนองคการหนงในระบบสงคม การศกษาประสทธผลในระยะแรกจะพดถงประสทธผลองคการในระบบธรกจกอน แลวตอมาจงมการประยกตเขามาศกษาประสทธผลในโรงเรยน การศกษาประสทธผลของโรงเรยนนนเพงไดรบความสนใจอยางจรงจง และมการศกษา วจยกนอยางกวางขวางเมอประมาณ 30 ปทผานมา โดยเรมทประเทศสหรฐอเมรกาแลวมการแพรขยายแนวคดนออกไปอยางกวางขวาง เชน ในสหราชอาณาจกรเนเธอรแลนด ออสเตรเลย และประเทศอน ๆ รวมทงประเทศไทย กลาวไดวา การศกษาวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนนนไดรบการสนใจจากประเทศตาง ๆ อยางมากในปจจบน

ในอดตนนนนความคดรวบยอดเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนมกจะถกมองวา การบรหารโรงเรยนไมไดกอใหเกดความงอกเงยขนแกนกเรยน (School make no difference) ทาใหผปกครองไมมความหวงอะไรตอโรงเรยน โรงเรยนจงถกละเลยและไมไดรบการพฒนาในทสด สาเหตทสาคญยงคอรายงานของ บลม ทตพมพในป 1964 ชอ Benjamin Bloom’s Stability and Change in Human Characteristics และงานวจยของโคลแมน ทมชอวา James Coleman’s Equality of Educational Opportunity (Coleman. 1966; citing Teddlie; & Reynolds. 2000: 3) ซง เซอรจโอวานน (Sergiovanni. 1991: 75) อธบายวา งานวจยของโคลแมน เสนอวา ความไม เทาเทยมกนในสงคม ความยากจน และการทโรงเรยนมการแบงแยกระดบกน เปนกญแจสาคญ ขององคประกอบทจะตดสนถงผลการเรยนของนกเรยน ททาใหมความแตกตางกน ซงสงเหลาน สวนใหญเปนปจจยทางสงคม และเหนวาเชอชาต หรอศาสนา ซงเปนสงทเปนปจจยสงแวดลอมจากทางบานของนกเรยน ไดแก ระดบชนทางสงคม รายไดของผปกครอง การมหนงสอจานวนมาก ความตองการประสบความสาเรจ และองคประกอบอน ๆ ทเกยวกบสภาพความเปนอยทางบานมความสาคญตอผลการเรยน (Student-learning Outcomes) มากกวาการจดการเรยนการสอนในโรงเรยน เมอเปรยบเทยบกบการจดการตาง ๆ ในการอานวยการของโรงเรยน (School Facilities) เงนเดอนของคร หรอหลกสตรการเรยนการสอน ทโรงเรยนจดให ซงสอดคลองกบการศกษาแบบคลาสสกท บลม (Sergiovanni. 1991: 75 ; citing Bloom.1976) ทเสนอวาในการพฒนาการศกษาททาใหการเรยนรของนกเรยนไดผลนน สงทเปนแรงผลกดนมาจากพนฐานภายนอกระบบโรงเรยนมาก กวา ปจจยทมาจากโรงเรยน นกการบรหารการศกษา และครมากมายตางกเชอ ในรายงานดงกลาวทเผยแพรออกไปอยางกวางขวาง ทาใหเขาเหลานนเชอวาโรงเรยน ไมมความสาคญ และยอมรบวาปจจยทางบานหรอความสามารถพนฐานทางการเรยนเดม เปนสงสาคญอยางมาก ททาใหเกดความแตกตางในผลสมฤทธของนกเรยนแตละคน มากกวาการทโรงเรยนกระทาการ จนครและผบรหารบางคนถงกบโทษวาการทนกเรยนมผลสมฤทธตานน เกดจากสภาพทบานของนกเรยนนนเอง จงทาใหการพฒนาโรงเรยน และการใหความสาคญกบประสทธผลของโรงเรยนลดลงอยางมากในชวงเวลาดงกลาว

60

ตอมาเมอสงคมเขาสยคของการแขงขนเพอความอยรอด มมมองเกยวกบโรงเรยน กเปลยนไป ไดมการศกษาทขยายกวางออกไป ในลกษณะของความเปนสากลของโรงเรยน ทตองแขงขนกนตลอดเวลา ซงผบรหารและคร ตลอดจนชมชนจะตองมการพฒนาโรงเรยนทสามารถกอใหเกดการพฒนาขนกบนกเรยนในทกดาน เปนลกษณะการเพมมลคา (Add Value) และภารกจของนโยบายการจดการศกษาจะตองเปนไปแบบทวไปในระบบเปด โดยจะตองบรหารโรงเรยนใหมประสทธผลเปนสาคญ (Teddlie; & Reynolds. 2000: 3) ตงแตนนมา ปรากฏวามงานวจยทแสดงใหเหนอยางปราศจากขอสงสยวานกเรยนทมฐานะยากจนกมผลสมฤทธสงขนได ซงสงเหลานเปนผลมาจากการบรหารจดการโดยโรงเรยน

โดยในป ค.ศ. 1980 ภาพของโรงเรยนกไดแปรเปลยนไป ความสมพนธระหวาง การบรหารงานโรงเรยนกบคณภาพการเรยนรของนกเรยนไดเกดขน ความเชอทวาโรงเรยนทาใหเกดผลของความแตกตางในตวนกเรยนกลบมาไดรบการยอมรบอกครงหนง โดยมการยอมรบวาโรงเรยนทมคณภาพเปนตวนามาซงคณภาพการเรยนรของนกเรยน และสงทสาคญของคณภาพโรงเรยน คอภาวะผนาของผบรหารโรงเรยน ซงเปนสงทสงผลโดยตรงตอคณภาพโรงเรยน โดยผบรหารจะเปนผใหการสนบสนนคร และคณะทางานตาง ๆ ใหทางานอยางเตมท และเกดผลดตอโรงเรยน ในประเดนนไดมงานวจยเกยวกบประสทธผลและความสาเรจของโรงเรยนเปนสงยนยนและสนบสนนความคดนจานวนเปนรอยชนงาน ตวอยางเชนงานวจยของ อสตน และคนอน ๆ (Sergiovanni. 1991: 76 ; citing Austin; et al. 1978) ททาการทดลองเปรยบเทยบระหวางโรงเรยนทมผลสมฤทธสงจานวน 18 โรง กบโรงเรยนทมผลสมฤทธตาจานวน 12 โรง ทเลอกมาจากโรงเรยนในรฐเมรแลนด พบวามความแตกตางระหวางโรงเรยนทมผลสมฤทธสงและตากวา เกดจากผลการบรหารโรงเรยนของผบรหารโรงเรยน กลาวคอในโรงเรยนทมผลสมฤทธสงผบรหารมภาวะผนาสง สามารถสรางการมสวนรวมกบครโดยตรง และมความถของการเอาใจใสในงานวชาการสง มความคาดหวงกบผลสาเรจของโรงเรยนสง และเนนการบรหารงานทมงสเปาหมายของโรงเรยนมากกวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธตาอยางชดเจน สงนเปนสงททาใหเกดความกระจางใน ความเชอดงกลาว อกทงงานวจยชนอน ๆ กปรากฏในทานองนดวย ผเชยวชาญทางการบรหารการศกษา เหนพองกนวา ภาวะผนาของผบรหารเปนสงสาคญอยางมากในการทจะทาใหคณะคร มความเปนผนาทางวชาการ นกเรยน และบรบทของโรงเรยนปฏบตหนาทของตนรวมกนเพอความสาเรจของโรงเรยนผบรหารจงเปนผนาของผนา (Principal is the leader of leaders)

งานวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนมการศกษาถงคณลกษณะของโรงเรยนท มประสทธผล โดยการวดทผลผลตของนกเรยน (Student Outcomes) จากผลคะแนนสอบของนกเรยน เชน งานวจยทเซอรจโอวานน (Sergiovanni. 1991: 78) รวบรวมไวไดแก งานวจยของ เอดมอน (Edmon. 1979) ; บรคโอเวอร และคนอนๆ (Brookover; et al. 1978) งานวจยเหลานศกษาจากนกเรยนทอยในโรงเรยนประถมศกษาในเขตเมองและโรงเรยนทอยในเขตทนกเรยนยากจน และทมชนเผาตาง ๆ ทงในโรงเรยนทมประสทธผลและไมมประสทธผล นบวามความ

61

หลากหลาย การตดสนวาโรงเรยนใดมประสทธผลหรอไมนน ใชผลจากศกยภาพของนกเรยน (Pupil performance) ทมาจากคะแนนสอบมาตรฐานในทกษะการอาน และคณตศาสตร

ประเดนของประสทธผล และคณภาพขององคการนน เปนความคดหลกของการ ศกษาองคการตามทฤษฎของระบบเปดในชวง 2 ทศวรรษทผานมา ในปจจบนประสทธผลของ องคการกลายมาเปนสงทสาคญของการศกษาทฤษฎองคการ นกวชาการเชน คาเมรอนและเวทเทน (Hoy; & Miskel. 2001. 287-288 ; citing Carmeron; & Whetten. 1996) ไดเขยนไวในรายงานทสรปไดวาระบบการศกษาเปลยนจากประสทธผลไปสคณภาพ (Effectiveness to Quality) กลาวคอ ถาหากรวาสงใดเปนสงททาใหองคการไปสประสทธผลแลวกจะเปนแนวทางตอไปสการมคณภาพของโรงเรยนในทสด ในสวนของประสทธผลโรงเรยนนนจะเนนไปทผลสมฤทธทางการเรยนและ การบรหาร โดยไมจาเปนตองวดผลผลตระยะยาว (Outcomes) และการประเมนเกยวกบความพอใจในการปฏบตงาน สวนของคณภาพจะเนนเกยวกบมาตรฐานทกาหนดเปนเกณฑ เปนสาคญ ดงนนกลาวไดวา ประสทธผลและคณภาพนนไมเหมอนกน (Not Synonyms) แตทงสองสวน จะเปนทางทจะอธบายเกยวกบ ผลปฏบตงานขององคการ (Organizational Performance) ; (Hoy; & Miskel. 2001: 288-289)

3.3 การวเคราะหประสทธผลของโรงเรยน

การบรหารโรงเรยนใหมประสทธผลนน จาเปนตองอาศยปจจยการบรหารหลก ๆ ไดแก คน (Man) เงน (Money) วสดสงของ (Materials) และการจดการ (Management) หรอทนยมเรยกกนวา 4 M’s นอกจากนน เฮอรเซย, แบลนชารด และจอหนสน (รจร ภสาระ; และ จนทราน สงวนนาม. 2545 : 7 - 8 ; อางองจาก Hersey, Blachard; & Johnson.1982) ยงไดเพมการจงใจ (Motivation) เปนปจจยท 5 อกดวย และแมวาจะมปจจยดงกลาวแลวการบรหารโรงเรยนยงตองคานงถงสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกทมสวนสาคญในการบรหาร ไดแก สภาพทางภมศาสตร ประชากร ทรพยากร ลกษณะนสยและความสามารถของคน ความเชอและศรทธา ขนบ ธรรมเนยมประเพณ ตลอดจนคานยมและอดมการณของสงคม การทผบรหารจะบรหารโรงเรยนใหมประสทธผลไดนนจาเปนอยางยงทจะตองมการวเคราะหองคประกอบตาง ๆ เหลานใหถองแทเสยกอน การวเคราะหประสทธผลและประสทธภาพองคการ เปนเรองทสาคญ และเปนสงจาเปน อยางยงสาหรบการปรบปรงและพฒนาประสทธภาพขององคการ ทงนเพราะองคการจะคงอยหรอลมสลาย ขนอยกบผลสาเรจตามเปาหมายขององคการ และความสามารถในการดาเนนงาน ตลอดจนความพงพอใจของผปฏบตงาน เพอใหการวเคราะหประสทธผล และประสทธภาพองคการเปนไปอยางมประสทธภาพ มความเปนเหตเปนผล และนาเชอถอ ผบรหารองคการอาจจะเลอกแนวทางใดแนวทางหนงในการวเคราะหประสทธผลขององคการ ซงมแนวทางในการประเมน 2 แนวคดดงน (รง แกวแดง; และ ชยณรงค สวรรณสาร. 2536: 169-181)

62

1. การวเคราะหประสทธผลองคการตามแนวกลไกการควบคมและการจดตงองคการการจดตงองคการยอมมวตถประสงคและความตองการในการจดตงอยางชดเจน ไมวาจะเปนองคการของรฐหรอเอกชน หรอองคการเพอการกศล ทงนยอมตงอยบนฐานของกลไกเดยวกน โดยมลกษณะของกลไกดงน

1.1 มวตถประสงคในการจดตง 1.2 มการกาหนดแผนงานและภาระงาน 1.3 มการกาหนดทรพยากรการบรหาร 1.4 มอานาจหนาทตามโครงสรางองคการ 1.5 มการดาเนนงาน 1.6 มการประเมนผลการดาเนนงานจากโครงการและกจกรรมตาง ๆ

ในการประเมนประสทธผลขององคการนน จะเปนการประเมนภาพรวมขององคการ สวนการประเมนผลการดาเนนงานจากโครงการและกจกรรมตามขอ 1.6 นนเปนเพยงสวนสนบสนนปลกยอยของผลทคาดหวงใหเกดขององคการเทานนเชนความคาดหวงของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ทมวตถประสงคเพอดแลการจดการศกษาระดบประถมศกษาโดยมง หวงในการพฒนาคณภาพชวตของเดกไทยใหดขน ดงนนการประเมนประสทธผลของ สพฐ. ตองดทผลสาเรจคอ นกเรยนเรยนจบหลกสตรแลวมคณภาพชวตอยในสงคมไดอยางเหมาะสมมากนอยเพยงไร สาหรบการวเคราะหประสทธผลขององคการทางการศกษา จะไมสามารถวเคราะหไดอยางชดเจนเหมอนในองคการของเอกชน เชนองคการทางการเงน องคการทางอตสาหกรรม เพราะวาหากองคการเหลานไมมประสทธผลองคการกอยไมได ตองขาดทน ลมเลกกจการไป ตรงกนขามกบองคการของรฐ เชน โรงเรยนประถมศกษารฐเปนผดาเนนการในเรองการลงทน การบรการผลตอบ แทนกลบคนจงไมมความชดเจนเชนในองคการเอกชน วธการวเคราะหองคการตามแนวคดการใชกลไกควบคม มวธการคอใหพจารณาวาองคประกอบทเปนการประเมนผลของงาน คอ ความสาเรจของงานเปรยบเทยบกบวตถประสงคของงานวางานทไดรบสอดคลองกบวตถประสงคขององคการหรอไม เพยงไร องคประกอบทรพยากร เปรยบเทยบกบภาระงานวาใชทรพยากรคมคากบงานทไดรบจากภารงานดงกลาวหรอไม

2. การวเคราะหประสทธผลองคการตามแนวคดเชงระบบ (Systems Approach) การวเคราะหประสทธผลองคการแนวนอาศย ทฤษฎระบบ (Systems Theory) ทฤษฎทอธบายวาแตละสงทอยในจกรวาล ไมวาสงเลกหรอสงใหญเพยงใดลวนเปนหนงหนวยระบบ มคณสมบต ความเปนระบบ คอ เปนหนวยทางาน มผลผลต มกระบวนการ มสงปอน มขอบเขต เปนสวนยอยของอภระบบ ประกอบดวยอนระบบ ผลผลตรวมของหนวยระบบเกดจากการทางานประสานกนของ อนระบบ และแตละสงมความเปนหนวยระบบตามมตตาง ๆ กนในเวลาเดยวกน (เฉลยว บรภกด. 2544?: 135) สวน จนทราน สงวนนาม (2545: 83) อธบายวา ทฤษฎระบบเปนทฤษฎทมการ ศกษาขอบเขตครอบคลมพฤตกรรมทกสวนขององคการ ทาใหสามารถอธบายพฤตกรรมองคการไดทกระดบ ทงระดบบคคล ระดบกลม และระดบองคการ

63

การศกษาเปนระบบการทางานระบบหนงเชนเดยวกบระบบการทางานอนๆ กลาวคอม สงปอน มกระบวนการ และมผลผลต ไมวาจะมองในระดบโรงเรยน หรอระดบกระทรวง การทมองวาการศกษาเปนระบบการทางาน ทาใหผทเกยวของสามารถเพมผลผลต ลดความสนเปลองและความ สญเปลานนคอเปนการเพมประสทธผลและประสทธภาพนนเอง (ประเสรฐ บณฑศกด. 2541: 149-155)

สาหรบแนวคดทเปนจดเรมตนในการทาความเขาใจเกยวกบการศกษาประสทธผลของโรงเรยนนน สามารถทาไดโดยการวเคราะหประสทธผลเชงระบบ ซงเปนไปตามธรรมชาตของโรงเรยน และองคการโดยทว ๆ ไป ในประเดนมมมองขององคการในฐานะทเปนระบบเปด เดนสน (Denison. 1990: 5) ; ฮอย และมสเกล (Hoy; & Miskel. 2005: 18-19) ไดอธบายเรองนไวคลายคลงกนอยางนาสนใจ โดยสรปไดวามมมองของ องคการในฐานะทเปนระบบเปด เปนการมองทปฏกรยาระหวางสงแวดลอมภายนอกทมผลตอพฤตกรรมองคการ โดยไมเชอวาองคการจะแยกอยอยางโดดเดยวโดยปราศจากการรบอทธพลใด ๆ จากภายนอกได อทธพลทมากระทบตอโรงเรยน ในฐานะทเปนระบบเปด ไดแก การแขงขน แยงชงทรพยากร และแรงกดดนจากนโยบายและการเมอง รปแบบองคการในระบบเปดนนไมเพยงแตไดรบอทธพลจากสงแวดลอมเหลานนแตยงขนอยกบสงเหลานนอยางแนบแนน องคการนนรบเอาสงปอนจากสงแวดลอมแลวแปรเปลยนสงเหลานนออกมาเปนผลผลต ดงภาพประกอบ 2

p

ผลผลต - ผลตผล -การ บรการ

สงแวดลอม

ขอมลยอนกลบ

กระบวนการเปลยนแปลง

ปจจยนาเขา -คน -วสด -เงน

ภาพประกอบ 2 แสดงองคการในฐานะทเปนระบบเปด

ทมา : Hoy, Wayne K.; & Miskel, Cecil G. (2005). Educational Administration : Theory , Research , and Practice. 7 th ed. p. 18.

64

จากภาพประกอบอธบายไดวา ระบบของโรงเรยนนนม 3 สวนใหญ ๆ คอ ปจจยปอนเขา (Input) กระบวนการ (Process / Transformation Process) และผลผลต (Outputs) โดยในแตละสวนยงมองคประกอบยอย ๆ อนอก และจะเหนไดวา แตละสวนจะมปฏกรยายอนกลบ โดยเฉพาะ อยางยงจากสวนของผลผลต (Outputs) ไปยงกระบวนการ ตวอยางขององคการในระบบเปด คอ โรงเรยนทเปนระบบหนงของสงคม ซงรบทรพยากร เชน แรงงาน นกเรยน เงน จากสงแวดลอม และวตถตาง ๆ เขามาสกระบวนการจดการศกษาซงเปนกระบวนการเปลยนแปลงใหบคคลมความ สามารถอานออกเขยนได ทาใหนกเรยนไดรบการศกษาในระดบตาง ๆ ซงกถอวาเปนผลผลตทมาจากระบบนนเอง (เฉลยว บรภกด. 2538 : 235-236)

การมองโรงเรยนในฐานะระบบเปดนนมนกการศกษา ไดแก สกอต (Scott. 1992, 1998) และพอนเดอร (Pounder. 1999 : 389) ไดเสนอแนวคดสอดคลองกนวา ระบบสงคมเปนระบบเปด องคการทางการทกองคการเปนระบบสงคม แตทก ๆ หนวยระบบสงคมไมจาเปนตองเปนองคการทเปนทางการ โรงเรยนกเชนเดยวกนจะไดรบผลกระทบจากคานยมของสงคม นโยบายการเมองและประวตศาสตรของทองถน คนในสงคมจะปฏบตตนอยภายใตบทบาทและสถานภาพของตน ระบบสงคมนนแตละสวนมปฏกรยาตอกนและกนทงหมด ระบบสงคมเนนเปาหมายเปนสาคญซงในระบบจะมเปาหมายหลาย ๆ เปาหมาย ในโรงเรยนทมระบบการเรยนและระบบควบคมมเปาหมายมากมายเชนกน แตเปาหมายทเปนหลกรวม คอ การทระบบโรงเรยนสามารถเตรยมนกเรยนเพอเปนผใหญทดของสงคม ระบบสงคมเปนระบบทมโครงสราง แตละหนวยของระบบตองปฏบตงานทแตกตางกนออกไปตามหนาทเฉพาะเฉพาะทาง (Specialization) และการมลาดบขนตอนทลดหลน (Hierarchy) ระบบสงคมมแบบแผน มกฎหมายและระเบยบปฏบตมระบบแทรกแซงหรอบทลงโทษและใหรางวล องคการทางการทกองคการเปนระบบสงคม แตทก ๆ หนวยระบบสงคม ไมจาเปน ตองเปนองคการทเปนทางการ

จนทราน สงวนนาม (2545 : 84-86) วเคราะหองคประกอบเชงระบบของโรงเรยนประถม ศกษาในประเทศไทยไววามองคประกอบดงน

1. องคประกอบปจจยนาเขาหรอสงปอน ประกอบดวยนกเรยน บคลากร อาคารสถานท หลกสตร วสดอปกรณ กฎระเบยบ เงน ชมชน และสงอน ๆ ทเกยวของกบการดาเนนงานใหเกด ผลสาเรจ

2. องคประกอบกระบวนการ ประกอบดวยลกษณะงานทปฏบต ไดแก การวางนโยบาย การบรหาร การเรยนการสอน กจกรรมพเศษ การวดผล การคนควาวจย และการสนบสนน ฯลฯ

3. องคประกอบผลงานหรอผลผลต ในระบบราชการเรามกเรยกวา ผลงาน ขณะทวงการธรกจจะเรยกวา ผลผลต อยางไรกตามทงสองคากมความหมายเหมอนกน แตใชตามสภาพลกษณะขององคการทแตกตางกน โดยปกตผลงานในระบบราชการจะม 2 ประเภทคอผลงานดานการบรการ และดานผลผลตทสามารถนบได หรออาจแบงผลตเปน ผลทรฐตองการ ผลทประชาชนตองการและผลทระบบตองการ ผลผลตของระบบงานการศกษาจะดหรอไมขนอยกบกระบวนการ และสงปอนเปนสาคญ ดงนนผทเกยวของกบการศกษาไมวาในฐานะใด แมแตตวนกเรยนเองควรปฏบตเนองาน

65

โดยคานงหนาทของตน เพอชวยกนสรางผลผลตทางการศกษาทด ทเปนประโยชนตอตนเองและประเทศชาต

อยางไรกตามในฐานะทระบบโรงเรยนประถมศกษาเปนระบบยอยของระบบอน ๆ ในสงคม ยอมตองไดรบผลกระทบจากระบบอน ๆ จงกลายเปนแรงกดดน ทสาคญม 2 ประการคอ

1. แรงกดดนจากสภาพแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม การเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจ สงคมมผลตอการจดการศกษาของโรงเรยนดงจะเหนไดจากการทประชาชนในสงคมม มมมองทางเศรษฐกจวาการศกษาในปจจบนคอการลงทน การศกษาในปจจบนจะตองแขงขนกบประเทศอน ๆ มผลทาใหมการเรยกรองในการปฏรป ทตองจดใหนกเรยนมคณภาพ สามารถแขงขนกบประเทศอนๆไดและประชาชนเขามามสวนรวมและตรวจสอบในผลของการจดการศกษา

2.แรงกดดนทางการเมอง สงนเปนองคประกอบทสาคญในปจจบน เพราะวาเมอมมมองการบรหารจดการของประเทศเปลยนแปลงไป การบรหารการศกษากเปลยนแปลงตาม ดงจะเหนไดจากการปฏรปการศกษา ซงเปลยนไปตามการปฏรปทางการเมองการปกครอง มการกระจายอานาจการศกษา ไปสสถานศกษา องคประกอบดานน จะมผลตอการจดการศกษาของโรงเรยนประถม ศกษาทงในระดบหนวยงานบงคบบญชาและทโรงเรยนเปนอยางมาก เชนในดานนโยบาย การทมเทงบประมาณ การใหเงนเดอน สวสดการ และความกาวหนา สวนในระดบโรงเรยนการเมองในระดบทองถนกมสวนโดยตรงตอการดาเนนงานของโรงเรยน เชน การใหการสนบสนนขององคการบรหารสวนตาบล การใหความรวมมอของผนาทองถนทงกานน และผใหญบาน

นกวชาการบางทานไดกลาวถง ประสทธผลและคณภาพขององคการ วาเปนความคดหลกของการศกษาองคการตามทฤษฎของระบบเปด ในชวง 2 ทศวรรษทผานมา โดยเฉพาะอยางยง ชวงศตวรรษท 20 ประสทธผลขององคการกลายมาเปนสงทมความโดดเดนในการศกษาทฤษฎองคการ ดงจะเหนไดจากคาเมรอน และเวทเทน (Hoy; & Miskel. 2001: 287-288 ; citing Carmeron; & Whetten. 1996) ไดเขยนไวในรายงานชนหนง โดยสรปวาประสทธผล เปนรากเหงาสาคญของการนาพาโรงเรยนไปสคณภาพ แมวาประสทธผลและประสทธภาพไมใชเรองเดยวกนแต ทงสองตางมงเนนและอธบายผลการปฏบตงานของโรงเรยนไดอยางด และเสนอวาระบบสงคมแบบ เปดเปนกรอบในการศกษาประสทธผลและประสทธภาพขององคการทสาคญ

การมองโรงเรยนในฐานะระบบเปด ในระบบสงคมนน ฮอย และมสเกล (Hoy; & Miskel. 2005: 22-23) ใหแนวคดดงน

1. ระบบสงคมเปนระบบเปด โรงเรยนไดรบผลกระทบจาก คานยมของสงคม และทรพยากรในชมชน การเมอง และประวตศาสตรของชมชน

2. ประชาชนอยในระบบสงคม คนในสงคมจะปฏบตตนอยภายใต ความตองการพนฐานของตนแตอยภายใตบทบาท และสถานภาพของตน

3. ระบบสงคมนน แตละสวนมปฏกรยาตอกนและกนทงหมด ทงคณลกษณะ และกจกรรม เมอสวนใดสวนหนงไดรบผลกระทบสวนอน ๆ กจะไดรบดวย เชน เมอผปกครองมความตองการ

66

ใหเปดวชาเรยนตามความประสงคของตนเพมขน ผบรหารกจะไดรบผลโดยตรง แตในขณะเดยว กนครผสอนและนกเรยนกจะไดรบผลกระทบนน ๆ ดวย

4. ระบบสงคมนน เนนเปาหมายเปนสาคญ ซงในระบบจะมเปาหมายหลาย ๆ เปาหมาย ในโรงเรยนทมระบบการเรยนและระบบควบคมมเปาหมายมากมาย เชนกน แตเปาหมายทเปนหลกรวมคอ การทระบบโรงเรยนสามารถเตรยมนกเรยนเพอเปนผใหญทดของสงคม

5. ระบบสงคมเปนระบบทมโครงสรางแตละหนวยของระบบตองปฏบตงานทแตกตางกนออกไปตามหนาทเฉพาะและการจดสรรทรพยากร ระบบโรงเรยน เปนระบบราชการมการแบงงานกนทา (Division of Labor) เชน ครคณตศาสตร ครวทยาศาสตร เนนความชานาญเฉพาะทาง (Specialization) เชน ครผสอน นกแนะแนวใหคาปรกษา นกบรหาร และการมลาดบขนตอน (Hierarchy) เชน ศกษานเทศก ครใหญ ผชวยครใหญ และครผสอน

6. ระบบสงคมมแบบแผน มกฎหมายและระเบยบปฏบตการทเปนทางการและมแบบแผนพฤตกรรมทสงคมรวมกนวางไว โดยคาดหวงวาทกคนในสงคมจะรและรวมกนปฏบตตามสงนน ๆ

7. ระบบสงคมมระบบแทรกแซงหรอบทลงโทษและใหรางวล กลาวคอถาหากผใดปฏบตผดไปจากแบบแผนจะถกลงโทษโดยสงคม หากปฏบตถกตองกจะไดรบรางวลทงท โดยกลไกของทางการเชน การไลออก การรอลงอาญา การใหสนสดการทางาน การใหพนวาระ และการเลอนตาแหนง และการแทรกแซงทไมเปนทางการเชน การพดจาถากถาง การควาบาตรและการเยยหยน

8.ระบบสงคมมระบบการเมองระบบความสมพนธของอานาจทผลกดนสความสมพนธ ของบคคลในสงคม

9. ระบบสงคมจะมลกษณะวฒนธรรมทเปนเฉพาะของตนกลาว คอ เปนระบบทมการรวมกนของคานยมทเปนเอกลกษณรวม (Shared Value)

10. ระบบสงคมเปนระบบทมความสมพนธและมความคดรวบยอด กลาวคอระบบสงคม จะมการสรางระบบทว ๆ ไป ทสามารถมองแบบประยกตใชไดในหนวยสงคมอน ๆ ไมวาจะเปน หนวยใหญหรอหนวยเลก เชนระบบหองเรยน เราสามารถเทยบเคยงไดกบระบบสงคม ถาดเพยงวตถประสงคเพยงอยางเดยว ในขณะทพจารณาโรงเรยนหรอขอบเขตการศกษาวาเปนระบบสงคมระบบหนงแตมวตถประสงคทแตกตางกนออกไป

11. ทกองคการทเปนทางการอยในระบบสงคม แตระบบสงคมทกระบบไมจาเปนตองเปนองคการทเปนทางการ

รง แกวแดง; และ ชยณรงค สวรรณสาร (2536: 180) เสนอโมเดลของระบบการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.)ไว สอด คลองกบการมองโรงเรยนในระบบเปด ดงภาพประกอบ 3

67

ภาพประกอบ 3 แสดงโมเดลของระบบการจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษาสงกด สปช.

ทมา : รง แกวแดง; และชยณรงค สวรรณสาร. (2536). แนวคดเกยวกบประสทธผล และ ประสทธภาพขององคการ ใน เอกสารประมวลสาระชดวชาทฤษฎ และแนวปฏบตในการ บรหารการศกษา หนวยท 9-12. หนา 180

จากภาพประกอบ โมเดลของระบบการจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษาสงกด สปช.

จะมการนาเอาปจจยทงหมดทเรยกอกอยางวาทรพยากร เขาสกระบวนการ 3 กระบวนการ กระบวน การแรกคอกระบวนการบรหาร ไดแก การวางแผน การจดองคการ และการประสานงาน ฯลฯ โดยมวตถประสงคในการใหบรการการศกษาอยางทวถงและมคณภาพ เปนไปตามเจตนารมณของหลก สตร และนโยบายของรฐบาล กระบวนการทสองคอ กระบวนการนเทศ ไดแกการกากบตดตาม ให

ปจจยการผลต กระบวนการ ผลงาน

ผบรหาร คร นกการ อาคารเรยน โตะเกาอ อปกรณ เครองเขยนแบบเรยน สนามเดกเลน หลกสตร คมอคร

กระบวนการบรหาร กระบวนการนเทศ กระบวนการเรยนการสอน

สาเรจชนประถมศกษา ปท 6 คณภาพการศกษา อานออก เขยนได แกปญหาได

-คร -งบประมาณ

ขอจากด

ระบบการเขา คานยมของผปกครอง เศรษฐกจ

68

คาปรกษาแนะนา ในเรองการเรยนการสอน จดเนนคอโรงเรยนและหองเรยนเพราะเปนจดทเกดของกจกรรมการเรยนการสอน กระบวนการทสาม คอ กระบวนการเรยนการสอน ซงเปนหวใจของการกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร ไดแกการเตรยมการเรยนการสอน การจดลาดบขนตอนการเสนอความร กจกรรมทจะดาเนนการแกนกเรยนรวมกบคร ตลอดจนการตรวจสอบผลการเรยนร เมอผานกระบวนการทงสามแลวกจะเกดผลผลตหรอผลงาน คอนกเรยนจบชนประถม ศกษาปท 6 มคณภาพ สามารถอานออกเขยนได แกปญหาเปนเปนตน โดยมอตราการซาชนและการออกกลางคนในอตราทนอย นอกจากนนกจะมการรบผลจากระบบภายนอกคอ สงคม เชนคานยมของผปกครอง สภาพแวดลอม และเศรษฐกจ เชนโรงเรยนทอยในเขตกนดาร ผปกครองยากจน การเรยนของนกเรยนกยอมไดรบผลกระทบ

3.4 การประเมนประสทธผลของโรงเรยน

การประเมนประสทธผลขององคการ เปนเรองทสาคญและจาเปนอยางยงตอความอยรอดขององคการ การประเมนประสทธผลองคการเปนแนวคดขององคการธรกจ ทตองการตอบตวเองวาอะไรคอความสาเรจ (Successful) เชนในกรณของบรษทเจอเนอรอลมอเตอร (GM) สหรฐ อเมรกาทตองการบอกวาบรษทซาตอนร ทเปนบรษทในเครอทตนตงขนมากวา 12 ป ตองการตอบวาบรษทประสบความสาเรจในการผลตและขายรถยนตขนาดเลกหรอไม แตปรากฏวาไมมใครตอบได บางคนตอบวาม บางคนตอบวาไมม หรอบางคนตอบวาไมแนใจ แสดงใหเหนวา การจะบอกวาองคการใด ๆ มประสทธผลเปนเรองยากขนอยกบวาแตละคนจะใหนยามคาวาความสาเรจไวอยางไร เพราะบรษทมผลการขายเรมตนทด แตตอมาลดลง รถทผลตออกมามคณภาพ ไดรบความเชอมนและความพงพอใจจากลกคา แตในสวนของผลผลต การลงทน และผลกาไร ยงไมเปนทนาพอใจเมอเทยบกบบรษทอนเชน ฮอนดา โตโยตา บรษทตองสญเสยเงนประมาณหนงลานดอลลาร ในการดาเนนงาน สดทายบรษทเจอเนอรอลมอเตอรตองยกเลกบรษทซาตอนรทเปนบรษทลกขาย ในป 1993 เหตดงกลาวทาใหเหนปญหาใหญของการนยามคาวา ประสทธผลองคการวาคออะไรกนแน อะไรคอสงทบงบอกวาองคการบรรลเปาหมาย ตอมาจงมการสรางเกณฑขนมาเพอประเมนประสทธผลองคการจนเปนทนยมอยางมาก โดยเปนการประเมนประสทธผลองคการทครอบคลมเกณฑตาง ๆ ตามประเภทของผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) ซงมเกณฑดงตอไปน (Robbins. 1997: 46-49) 1) การวดผลทางการเงน 2) ผลผลต 3) ความเจรญเตบโตขององคการ 4) ความพงพอใจของลกคา 5) คณภาพของสนคา 6) ความยดหยน 7) ความกาวหนา และความพงพอใจของพนกงาน 8) การใหการยอมรบของสงคม

บอสเสรท (Bossert. 1988) กลาววาการประเมนประสทธผลขององคการนน เราอาจกาหนดตวชวดตวใดกไดขนอยกบการกาหนดคณลกษณะขององคการนน ๆ ในขณะท จนทราน สงวนนาม (2545: 112-114) ชชดลงไปวา เกณฑทใชประเมนเพอตดสนความมประสทธผลของ

69

องคการมหลายรปแบบทงเกณฑเดยวและเกณฑรวม เกณฑเดยว (Single Criterion) เกณฑเหลานมกไดรบการยอมรบจากบคคลโดยทว ๆ ไปเกณฑเหลานไดแก การมผลกาไรสง ความพงพอใจ ผล การปฏบตงานในภาพรวม ผลผลตขององคการ การลาออก ฯลฯสวนเกณฑรวม (Multiple Criterion) การทใชหลายเกณฑเพราะองคการตาง ๆ มกจะมการกาหนดเปาหมายไวหลายประการ ดงนนเกณฑ ในการประเมนประสทธผลขององคการจงตองมหลายประการ จงมกจะมการใชเกณฑเดยวหลายๆ เกณฑรวมกนเพอใหสอดคลองกบเปาหมายขององคการ เชน เกณฑทรวมเอาความพงพอใจ การมผลกาไรสง รวมทงความเจรญเตบโตขององคการรวมกน สอดคลองกบ ภรณ (กรตบตร) มหานนท (2529: 185-187) ทเสนอแนวทางประเมนประสทธผลองคการ 3 แนวทางดวยกน คอ 1) การประเมนประสทธผลในแงของเปาหมาย เปนการพจารณาวาองคการนนม ประสทธผลหรอไม ขนอยกบผลการดาเนนงานวาบรรลเปาหมายขององคการหรอไม โดยใชเปาหมายขององคการเปนเกณฑ 2) การประเมนประสทธผลในแงของระบบ – ทรพยากร เปนการประเมนประสทธผลขององคการโดยอาศยแนวคดวาองคการเปนระบบเปดซงมความสมพนธกบสภาพแวดลอมในการแลกเปลยน และแขงขนกนจงประเมนโดยพจารณาความสามารถขององค การในการแสวงหาผลประโยชนจากสภาพแวดลอม เพอใหไดมาซงทรพยากรทตองการ 3) การประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ เปนการวดประสทธผลองคการโดยใชเกณฑหลายอยาง เพอพจารณาผลสาเรจขององคการ ซงผใหแนวคดในการประเมนประสทธผลโดยวธน ไดแก มาโฮน และเวทสเซล (Steers. 1977: 44 ; citing Mahoney; & Weitzel. 1969) ทใหทศนะวา เกณฑประสทธผลขององคการธรกจและหนวยงานวจยพฒนา ไดแก ความสามารถในการผลต การสนบสนนการใช การวางแผน ความเชอถอไดและความคดรเรม สวนเกณฑประสทธผลของหนวยงานวจยและพฒนา ควรใชความนาเชอถอได ความรวมมอและการพฒนา กบสน และคนอน ๆ (Gibson; et al. 1991: 28) ไดเสนอเกยวกบการประเมนประสทธผลองคการวาจะตองพจารณาในสวนของประสทธผลของบคคล ประสทธผลของกลม และประสทธผลขององคการในลกษณะทลดหลนกนไป ดงภาพประกอบ 4

70

ภาพประกอบ 4 แสดงลกษณะของประสทธผลทมลกษณะลดหลนกน

ทมา : Gibson, James L. ; et al. (1991) Organization. p. 28

ในขณะท พารสน (Hoy; & Ferguson. 1985 : 121-122 ; citing Parson. 1960 ) ไดเสนอ แนวคดในการวเคราะหระบบสงคมทตองมการตอสเพอการอยรอด โดยกลาววาจะตองมการ ทาหนาท 4 ประการ ไดแก การปรบตวเขากบสภาพแวดลอม (Adaptation) การบรรลเปาหมาย (Goal Attainment) การบรณาการ (Integration) และการคงไวซงระบบคานยม (Latency) ตอมา ฮอย และมสเกล (Uline; et al. 1998: 465 ; citing Hoy; & Miskel. 1982,1991,1996) ไดปรบมาใชเปนแนวคดในการประเมนประสทธผลองคการโดยมองในมมของระบบสงคม และไดเสนอวาเกณฑในการประเมนประสทธผลของโรงเรยนม 4 มตคอ การปรบตวขององคการ (Organizational Adaptation) ผลผลตขององคการ (Organizational Productivity) ความกลมเกลยวในองคการ(Organizational Cohesiveness) ความรสกผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) (Uline; et al. 1998: 465 ; citing Hoy; & Miskel. 1982)

ไลทฟต (Lightfoot. 1986: 12) ; ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา (2541: 133) กลาวสอดคลองกนวา ผลสมฤทธของนกเรยน ทเปนทกษะพนฐานเปนเกณฑในการ ประเมนประสทธผลของโรงเรยนทปราศจากขอสงสย และมการนามาใชอยางมากทสด ในการตดสน

ประสทธผลองคการ

ประสทธผลกลม

ประสทธผลบคคล

สงทประเมน ความสามารถ

ทกษะ ความร ทศนคต แรงจงใจ

ความเครยด

สงทประเมน ความสามคคใน

กลม ภาวะผนา โครงสราง สถานภาพ บทบาท

สงทประเมน สภาพแวดลอม เทคโนโลย

กลยทธทเลอกใช โครงสราง กระบวนการ วฒนธรรม

71

ความมประสทธผลของโรงเรยน เหตผลประการหนงคอมนงาย และสะดวกในการใหนยาม และการวดประสทธผลโรงเรยนจากผลสมฤทธ และคะแนนจากการสอบ เปนคณลกษณะของประสทธผลโรงเรยนโดยไมมการวพากษใด ๆ โรวาน, ดวเยอร และบอสเสรท (Sergiovanni. 1991 : 78 ; citing Rowan, Dwyer; & Bossert. 1982) กลาววา การนยามเพอประเมนประสทธผลเชนนเปนการนยามความหมายอยางแคบ ๆ และถอวาเปนการประเมนโดยใชเกณฑประเมนเพยงเกณฑเดยว (Uni-dimensional Criterion) เปนการประเมนแบบดงเดม

นกวชาการการวดและการประเมน นกสงคมวทยาองคการ ทมความเชยวชาญในการประเมนประสทธผลองคการ ตางกชวาการประเมนประสทธผล ควรจะใชหลายเกณฑ ในการประเมนประสทธผลของโรงเรยนกเชนเดยวกน การประเมนประสทธผลของโรงเรยน ควรใชเกณฑแบบพห (Multidimensional Criterions) ทงนเพราะการประเมนโดยใชเกณฑเดยว เชนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ไมสามารถชชดไดวาเปนประสทธผลของโรงเรยนทงหมด (Hoy; & Miskel. 2005: 289-292 ; ธงชย สนตวงษ. 2541: 31) การใชเครองมอวดประสทธผลโดยใชเกณฑแบบพห เปนการสรางแบบจาลองทางการวจย ทมการตงสมมตฐาน และนาไปทดสอบหาความสมพนธระหวางตวแปรหลกทอาจมผลตอความสาเรจ ผลจากการวจยจะมความนาเชอถอได มากกวาเครองมอวดประสทธผลเชงเดยว ซงเปนการยากทจะยอมรบวาตวแปรเกณฑเดยวจะครอบคลมเพยงพอตอการวดประสทธผลขององคการ สเตยรส อธบายวา ทงนเพราะองคการโดยทวไปมกมเปาหมายและวตถประสงคมากกวาหนงประการ (Steers. 1977: 54) และในประเดนประสทธผลนนผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) มความคาดหวงทแตกตางกนออกไป ทาใหการตดสนวาองคการใดมประสทธผล จงมความแตกตางกนออกไป จงจาเปนตองมการวดประสทธผลองคการในรปแบบของเกณฑแบบพห เพอสนองตอบตอความตองการของผมสวนไดสวนเสยนนเอง (Robbins. 1997: 45-46)

นกวจยบางสวนไดขยายนยามของประสทธผลของโรงเรยนเพมเตมจากการศกษาเพยงเกณฑเดยว เชน ครเมอรส (Creemers. 1993) เสนอวา ประสทธผลของโรงเรยนสามารถวดไดจากทกษะพนฐานทวไปทมอยในหลกสตร ทกษะระดบสง ทกษะทางสงคม เจตคต หรอเปาหมายทาง การศกษาดานอน ๆ สวน ลปซเทซ (Sergiovanni. 1991: 79 ; citing Lipsitez. 1984) ไดใชเกณฑทวไป 6 ประการในการบงบอกถงความสาเรจของโรงเรยนมธยมศกษา ไดแก 1) การทโรงเรยนมระบบระเบยบในการจดสภาพแวดลอมในโรงเรยน ในขณะทนกเรยนมผลสมฤทธทถงเกณฑทพอใจหรอสงกวา 2) โรงเรยนมความรบผดชอบตอการพฒนานกเรยนใหมระดบของทกษะพนฐาน และวตถประสงคทางปญญา 3) ครและนกเรยนรวมกนดาเนนการเพอใหมความสามารถในการเรยนรทสง 4) โรงเรยนยอมรบในบทบาทของชมชนและความคาดหวงของชมชน 5) โรงเรยนมความสขในการเปนตวแทนชนเลศของชมชน 6) โรงเรยนปฏบตหนาทไดด ในการตอบสนองตอความแตกตางดานเชอชาต เชนการทคนตางเชอชาตอยรวมกน การนานกเรยนไปสงยงแหลงการเรยนร และการแกปญหาอน ๆ สาหรบ นงลกษณ วรชชย (2538) เสนอวาการวดผลผลตทางการศกษานนควรวดทงผลผลตทเปนวชาการ และผลผลตทไมใชวชาการดวย

72

ฮอย และมสเกล (Hoy; & Miskel. 2005: 275) กลาววาในโลกยคโลกาภวตน การจะบอกวาโรงเรยนมประสทธผลหรอไมนน มหลกวาประสทธผลไมใชของสงเดยวแตประสทธผลจะประกอบ ดวย ระบบเปด ทมปจจยนาเขา (มนษย และทรพยากร) กระบวนการเปลยนสภาพ (กระบวนการเปลยนแปลงภายในและโครงสรางองคการ) และผลผลต (สมฤทธผลของผลผลต)

มอท (Hoy; & Miskel. 2001: 305-307 ; citing Mott. 1972) เสนอองคประกอบในการประเมนประสทธผลของโรงเรยน 4 ประการคอความสามารถในการทาใหนกเรยนมผลสมฤทธสงขน การพฒนาใหนกเรยนมเจตคตทางบวก การปรบเปลยนโรงเรยนใหเขากบสภาพแวดลอม และความสามารถในการแกปญหาภายในโรงเรยน

เอดมอน (Hoy; & Miskel. 2005 : 281; citing Edmons 1979) เสนอวาการประเมนประสทธผลของโรงเรยนควรจะประเมนจาก

1. ความเปนผนาของผบรหาร 2. การใหความสาคญกบทกษะพนฐาน 3. ความคาดหวงใหนกเรยนมผลสมฤทธสง 4. บรรยากาศทปลอดภย อบอน 5. การตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสมาเสมอ 6. สภาพแวดลอมทเปนระเบยบเรยบรอย ฮอย และมสเกล (Hoy; & Miskel. 2005: 281) ไดศกษางานวจยประสทธผลของโรงเรยน

หลายชน และไดนาเสนอองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนของนกวจยทนาสนใจและมความเหลอมกนขององคประกอบจากแนวคดของนกวจยประสทธผลสองทานดงน (Hoy; & Miskel. 2005: 281; citing Purkey & Smith. 1983 ; Scheerens & Bosker. 1997)

องคประกอบของประสทธผลของโรงเรยน องคประกอบประสทธผลของ สมธและเพอรก องคประกอบประสทธผลของ ชเรนสและโบสเกอร 1. ภาวะผนาทางวชาการ 1. ภาวะผนาทางวชาการ 2. การวางแผนและการกาหนดเปาหมายในหลกสตร 2. คณภาพของหลกสตร 3. เปาหมายโรงเรยนมความชดเจน 3. การเนนทผลสมฤทธ 4. การใชเวลาในการดาเนนภารกจของโรงเรยน 4. เวลาทใชในการเรยนร 5. ผลสาเรจทางวชาการ 5. ผลยอนกลบและการเสรมแรง 6. บรรยากาศทเรยบรอย 6. บรรยากาศชนเรยน 7. การคานงถงชมชน 7. การมสวนรวมของผ ปกครอง 8. การใหผปกครองมสวนรวม 8. การเรยนรแบบอสระ 9. การบรหารจดการโรงเรยน 9. การวดศกยภาพบคคล 10. การพฒนาคร 10. ความเหนพองกนและความสามคคในหมคณะ 11. การมนคงในงาน 11. โครงสรางงานทชดเจน 12. การรวมกนวางแผนในหมคณะ 12. การปรบเปลยนโครงสรางงานทเหมาะสม 13. การไดรบการสนบสนนจากหนวยอน

73

กลแฮม (Gillham. 2000) เสนอเกณฑการวดประสทธของโรงเรยนดงน 1. มพนธกจชดเจน 2. สภาพแวดลอมทปลอดภยและเปนระเบยบเรยบรอย 3. บรรยากาศทมการคาดหวงสงในความสาเรจ 4. โอกาสและเวลาในการเรยนร 5. ความเปนผนาทางวชาการ 6. การสงเสรมความสมพนธระหวางบานกบโรงเรยน ออนสไตน (Lunenberg & Ornstein. 2004: 411-412; citing Orstein. 2003:474)

สรปวาเกณฑตดสนความมประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาม 12 ประการคอ 1. ผลคะแนนจากผลสอบอางองปกต 2. คะแนนจาการเทยบกบเกณฑอางอง 3. คะแนนจากแบบทดสอบทครสรางขนเชนการเขยน หรอการวดอยางอนทไมไดกาหนด

ในวตถประสงค 4. คะแนนจากผลผลตคอความคดรวบยอดของนกเรยน 5. ความเหนของครและผบรหารเกยวกบการบรรลเปาหมายของนกเรยน 6. ความคดของผปกครองและชมชน 7. การมสวนรวมของนกเรยนในกจกรรมเสรมหลกสตร 8. รางวลทนกเรยนไดรบ 9. อตราการมาเรยน 10. จานวนวสด สอ ทนกเรยนยมจากหองสมด 11. คณภาพความสามารถในโปรแกรมอน ๆ เชน งานศลปะ การดนตร และการแสดง 12. การใหการสนบสนนของชมชนตอโรงเรยน สาหรบ ดาพท (Daft. 1986) ; กบสน และคนอนๆ (Gibson; et al. 1991: 29-33)

อธบายตรงกนถงโมเดลของประสทธผลทจะยนยนวาโรงเรยนนน ๆ มประสทธผลหรอไมนนม 3 โมเดลสาคญ คอ

1. โมเดลวตถประสงค (Goal Model of Organization Effectiveness) ขององคการทมประสทธผล แบงวตถประสงคเปน 2 อยาง คอ 1) วตถประสงคทเปนทางการ (Official Goals) 2) วตถประสงคทเปนเชงปฏบตการ (Operative Goals)

2. โมเดลระบบทรพยากร (System-Resource Model of Organization Effectiveness) คอ การมประสทธผลขององคการอยทความสามารถ ทจะเปรยบเทยบความสามารถในการตอรองเพอใหไดมาซงทรพยากรทขาดแคลน หรอทมคามากกวา โมเดลทอาศยทฤษฎระบบ เปนการอธบายพฤตกรรมบคคลในองคการทไดรบผลกระทบจากปจจยภายใน และภายนอกองคการ พจารณาในสวนของพฤตกรรมการทางานบคคลและกลมภายในองคการนน เปนกระบวนการ

74

เปลยนแปลง การทางานขององคการไปสผลผลต สวนภายนอกองคการกไดรบการกดดนในเรองการแขงขนกนใหไดมาซงทรพยากรทจาเปน

3. โมเดลผสมผสานระหวางเปาหมายและระบบทรพยากร (An Integrated Goal and System-Resource Model of Organization Effectiveness) เปนการมองตอจากเกณฑหลกโดย การมององคกรในระบบเปด มคณลกษณะทสาคญ 3 ประการคอ 1) มตเวลา 2) มตองคประกอบพห เปนการคานงถงผมสวนไดเสย (Stakeholders) 3) มตเกณฑทหลากหลาย โดยยดหลกการ คอไมมเกณฑใดดทสด จงตองวดในลกษณะของวธการเชงระบบ โมเดลทเกดจากการบรณาการในทกโมเดล และทกมต สามารถนาไปใชในการศกษาประสทธผลและคณภาพของโรงเรยนได โดยจะตองมการปรบ และประยกตใชตามความเหมาะสมตอไป โดยมสงชวดคอ 1) ปจจยนาเขาไดแก ทรพยากร และเงน สงอานวยความสะดวก ความพรอมของนกเรยน ความสามารถของคร เทคโนโลย การสนบสนนจากผปกครอง การเมอง และระบบการรบรองมาตรฐานการศกษา 2) กระบวนการ ไดแก ความสมาเสมอ และวสยทศน บรรยากาศของสขภาพ ระดบแรงจงใจ บรรยากาศในโรงเรยนและหองเรยน คณภาพของหลกสตร คณภาพการสอน เวลาทใชเรยน และคณภาพของผนา และ 3) ผลลพธ ไดแกผลสมฤทธ การเรยนรของนกเรยน อตราการขาดงานของคร อตราการออกกลางคน และคณภาพการปฏบตงาน (Hoy; & Miskel. 2001: 289–300)

อยางไรกตามการศกษาประสทธผลของโรงเรยน เปนเพยงหวขอหนง ของการวจยทาง การศกษาในดานการศกษาประสทธผลขององคการ มการพฒนารปแบบการวจยอยตลอดเวลา โครงสรางขององคกรโดยเฉพาะอยางยงองคกรทางการศกษาทมตวแปรเกยวของมากมาย ฉะนน ตวแปรทนกวจยนามาศกษา ควรเปนตวแปรทครอบคลมทงระบบการศกษา ทมปจจยนาเขา กระบวนการ และผลลพธทงในระดบโรงเรยน ระดบหองเรยน ตวแปรแตละระดบทนามาศกษาตองมความสมพนธและอยรวมกนในองคการ (Scheerens; & Creemers. 1988: 702 ; citing Fraser; et al. 1987 ; Walberg. 1976)

จากผลงานของ ดทไวเลอร ททบทวนวรรณกรรม โดยการสงเคราะหจากผลการศกษาของ เพอรก และสมธ ; โรคช และเบเกอร ; สเตดแมน ; เวสน และคนอน ๆ ; วมเพลเบอรก และ สมธ ; เทดไลน และสตรงฟลด ; ดทไวเลอร (Sergiovanni. 1991: 88 ; citing Duttweiler’s. 1990; Purkey; & Smith. 1982 ; Rouche; & Baker. 1986 ; Stedman. 1987 ; Wayson; et al. 1988 ; Wimpellberg, Teddlie; & Stringfied. 1989 ; Duttweiler’s. 1988) แสดงใหเหนวาหากจะนยามองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนใหมทไดจากผลการศกษาในระยะแรก ประสทธผลของโรงเรยนควรมคณลกษณะทประกอบดวยองคประกอบตางๆ ตอไปนคอ 1) เนนทนกเรยนเปนสาคญ 2) มการนาเสนอหลกสตรสาหรบคนทมปญหาทางการเรยน 3) จดการเรยนการสอนทสงเสรมผลการเรยนรของนกเรยน 4) มการสรางบรรยากาศทเปนไปในทางบวก 5) สงเสรมปฏสมพนธ ทางวชาการ 6) มการสงเสรมการพฒนาทมงาน 7) มการฝกการเปนผนารวมกน 8) สงเสรมการแกปญหาอยางสรางสรรค 9) การมสวนรวมของผปกครองและชมชน

75

เวบสเตอร และโอลซน (Webster; & Olson. 1984) กลาววาการพจารณาถงประสทธผลของโรงเรยนนน มหลายปจจยทจะตองมการพจารณา แมวาโดยทว ๆ ไปมกจะนกถงผลสมฤทธของนกเรยน เอดมอน (Edmonds. 1992) ไดกลาวถงการตรวจสอบประสทธผลของโรงเรยน โดยการพจารณาจาก การมผนาทเขมแขง ความเปนระเบยบเรยบรอย บรรยากาศทมความเอออาทรตอกน การตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสมาเสมอ และการมงไปทการสอนทกษะทสาคญใหกบนกเรยน สอดคลองกบ ลเนนเบรก และออนสไตน (Lunenburg; & Ornstein. 2004: 410) ไดเสนอวาการจะพจารณาวาโรงเรยนทมประสทธผลหรอไมนน เกณฑทใชเปนหลกของการวดประสทธผลของโรงเรยน คอ ผลสมฤทธของนกเรยน โดยมตวชวดโดยทวๆ ไปคอ 1) การเปรยบ เทยบระหวางผลสมฤทธทคาดหวงกบผลสมฤทธทเปนอยของนกเรยน 2) วเคราะหผลสมฤทธของนกเรยนดวยเกรดวาเพมขนหรอไม 3) เปรยบเทยบผลสมฤทธของคะแนนระหวางโรงเรยนประเภทเดยวกน เมอผปกครองมรายไดและชนชนทางสงคมไมแตกตางกน 4) เปรยบเทยบกลมของนกเรยนโดยจาแนกตาม เพศ และชนชนทางสงคม 5) วเคราะหเกยวกบเกรดทมอตราเฟอสง ความโดงเบของระดบผลสมฤทธ นอกจากนยงสามารถใชเกณฑตอไปนวดประสทธผลของโรงเรยนไดอกดวยคอ (Lunenburg; & Ornstein. 2004: 409 - 410)

1. ความปลอดภยและความเปนระเบยบเรยบรอยของสงแวดลอมในโรงเรยน 2. การเขาใจในภารกจของโรงเรยน คอการทคณะครทงหมดในโรงเรยน มความรสก

ผกพนและรถงวตถประสงคขององคการ การจดลาดบงาน กระบวนการวดและประเมน และ มความรบผดชอบรวมกน

3. การมภาวะผนาทางวชาการ คอการทครใหญเปนคนทเขาใจในงานวชาการและมคณ ลกษณะทจะประยกตงานไปสประสทธผล

4. บรรยากาศทมความคาดหวงสง คอการทบคคลในคณะมความสามารถทจะนานกเรยนไปสการเรยนเพอรอบรในทกษะตาง ๆ ทจาเปน

5. การใหเวลามาก ๆ ในการปฏบตภารกจของโรงเรยน คอการมเวลาทจะใหกบนกเรยนในการวางแผนการจดกจกรรม และฝกทกษะตาง ๆ

6. ความถในการตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน คอการใชเวลาในการปรบปรงผลสมฤทธนกเรยนเปนรายบคคล และมโปรแกรมเพอการชวยเหลอ แนะนานกเรยนเปนรายบคคล

7. การมความสมพนธระหวางบานกบโรงเรยนในเชงบวก คอการทมการสงเสรมใหผปกครองสนบสนนในภารกจ และกจกรรมของโรงเรยนเปนสาคญ ซงจะชวยใหผลสมฤทธนกเรยน ดขน

สาหรบ วอลซ (Walsh. 1999: 235) วเคราะหวาโรงเรยนมเปาหมายสงสดคอการบรหาร งานรวมกบคณะคร และนกเรยนใหโรงเรยนมประสทธผล โดยนกเรยนในโรงเรยนทกคนมการเรยนรอยางเตมท องคประกอบทสงเสรมใหเกดความมประสทธผลของโรงเรยนมดงน

1. การเขาถงความสาเรจทแทจรง 2. การเขาถงปจจยทมผลตอความสาเรจ

76

3. การรบรถงบรบททอยรอบโรงเรยน 4. การรถงจดแขง จดออนของทมงาน 5. การรถงระดบและความสามารถของนกเรยน 6. มระบบบรหารขอมลทมประสทธผล 7. การรถงลาดบของงานและการสงเสรมการเรยนรของนกเรยน 8. การมวสยทศนและรวาเปาหมายของโรงเรยนอยทไหน จากการศกษาของนกวชาการประสทธผลของโรงเรยนคอ เทดไลน; เรยโนลด; และ

คนอน ๆ ; ครเมอรส , และ ฮล และโรว , (Van Damme; et al. 2002: 396-397 ; citing Teddlie. 1994, Reynolds; et al. 1994 , Creemers. 1994, Hill; & Rowe. 1996) ไดขอเสนอวาการวจยประสทธผลโรงเรยนจะตองมองทหนาท (Function) ของโรงเรยนใหกวางขนโดยในระยะแรกมการ ศกษาเฉพาะระดบโรงเรยน แตตอมาพบวาจาเปนตองศกษากระบวนการในหองเรยนดวยเพราะแทจรงแลว กระบวนการในหองเรยนมความสาคญกวาระดบโรงเรยน

สาหรบ ยไลน และคนอนๆ (Uline; et al. 1998: 470-471) ไดพยายามสรางโมเดลของการวดประสทธผลของโรงเรยนจากงานวจยตาง ๆ เชน งานวจยของ กดแมน และเพนนง (Goodman; & Pennings. 1977) ; ฮอย และมสเกล (Hoy; & Miskel. 2005) และมอรแกน (Morgan. 1997) ซงเปนโมเดลทสามารถวดประสทธผลไดอยางเปนปรนย โดยแบงประสทธผลของโรงเรยนออกเปนดานตาง ๆ ดงน (Sweetland; & Hoy. 2000 : 711) 1) ดานการเรยนการสอน (Instrumental) คอ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน (Student Achievement) 2) ผลผลตทแสดงออกถงความรสก (Expressive Outcomes) คอ บรรยากาศของโรงเรยน (School Climate) และ ความไววางใจกน (Trust) ดงภาพประกอบ 5

77

การอาน การเขยน คณตศาสตร

ประสทธผลโดยภาพรวม

กจกรรมทเปนเครองมอ

กจกรรมทแสดงออก

ครมความศรทธาในผรวมงาน

ครมความศรทธาในผบรหาร

สขภาพโรงเรยน

ภาพประกอบ 5 แสดงโมเดลการวดประสทธผลของโรงเรยนของ ยไลน และคนอน ๆ (Uline;

et al. 1998 : 469) ทมา : Uline; et al. (1998). School Effectiveness : The Underlying Dimentions. p. 469

78

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2530 : 32-35) ไดแบงผลสมฤทธทางการเรยน ทถอวาเปนผลผลตทางการศกษาออกเปน 2 ดานคอ ผลสมฤทธทางการเรยนดานวชาการ และผลสมฤทธทางการเรยนทไมใชดานวชาการ ซงสอดคลองกบ นงลกษณ วรชชย (2538) ทกลาววาการวจยทางการศกษาทมขอมลลดหลน โดยทวไปเปนการศกษาคณภาพการศกษา โดยกาหนด ใหตวแปรตามในการวจย คอผลผลตทางการศกษา (Educational Outcomes) ซงไดแกผลสมฤทธทางวชาการ (Academic Achievement) และผลผลตทไมใชวชาการ(Non Academic Achievement) โดยตวแปรตนทใชในการวจยไดแก ภมหลงทางเศรษฐกจ การเลยงด คณภาพของคร วธการเรยน เปนตน

นอกจากนแนวคดของ แวน แดม และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002 : 384) ท นาสนใจอยางยง โดยเสนอวาควรมการประเมนประสทธผลโรงเรยนสองสวน ดงนคอ

1. ผลผลตทเปนวชาการ (Academic Output) ของโรงเรยน โดยวดจากคะแนนวชาคณตศาสตรและวชาภาษาไทย อนเปนวชาทเปนเครองมอแหงการเรยนร และเปนวชาทเปนทกษะพนฐานของนกเรยน โดยวดจากเกรดในวชาดงกลาวของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6(ชวงชนท 2) ดงท ครเมอรส และเรยโนลด (Creemers; & Reynolds. 1996: 262-263) ใหเหตผลวาวชาคณต ศาสตร และภาษาไทยเปนวชาทครอบคลมทกษะพนฐานความรของบคคล ไดแก การอานออก เขยนได และคดเปน

2. ผลผลตทไมใชวชาการ (Non-Academic Output) อาศยแนวคดของแวน แดม; และ คนอนๆ (Van Damme; et al. 2002: 396-397) ทไดทาการศกษาวจยประสทธผลของโรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐานทประเทศเบลเยยม เปนการศกษาแบบพหระดบ ทศกษาแบบระยะยาวถง 10 ป ใชเครองมอวดประสทธผลทพฒนาโดย แวน แลนเดกแฮม; และคนอนๆ (Van Damme ; et al. 2002: 396-397 ; citing Van Landegham; et al. 2002) ซง แวน แลนเดกแฮม ไดพฒนาเครองมอชอ The Loso Well-Being Questionnaireทปรบปรงมาจากสมท และโวสท (Van Damme; et al. 2002: 396-397 ; citing Smiths; & Vorst. 1980) ; แจนเซน (Van Damme; et al. 2002: 396-397 ; citing Janssen. 1982) และสโตล (Van Damme; et al. 2002: 396-397; citing Stoel’s. 1980) ชอ “Academic self-concept” ซงมการตรวจสอบคณภาพเครองมอไวนาเชอถอ โดยขอคาถามมทงเชงบวก และเชงลบ มทงหมด 8 ดาน ดงน

1. ความสนใจในสงทเรยน 2. ความสมพนธกบคร 3. ความเปนอยทดในโรงเรยน 4. ความสนใจในชนเรยน 5. แรงจงใจตอสงทเรยน 6. เจตคตตอการบาน 7. ความคดทมตอวชาการ 8. การบรณาการทางสงคมในหองเรยน

79

โดยตวแปรในแตละดานสามารถอธบายไดดงน 1. ความสนใจสงทเรยน คอ พฤตกรรมของนกเรยนทเกยวกบความสนใจในเนอหาวชา

การเหนความสาคญ ความจาเปน และประโยชนของการเรยนการสอนในโรงเรยนในภาพรวม ทกรายวชา

2. ความสมพนธกบคร คอ สมพนธภาพทดทเกดขนระหวางครกบนกเรยน ทนกเรยนสามารถรบร เมอไดรบการปฏบตจากคร เชน ความรสกวาครใจด ครเขาใจความรสกของนกเรยน การใหความชวยเหลอของครเมอนกเรยนมปญหา เปนตน

3. ความเปนอยทดในโรงเรยน คอ ความรสกของนกเรยนทมตอชวตความเปนอยในโรงเรยน เชน ความรสกภาคภมใจทมตอโรงเรยน ความรสกถงความรมรนนาอยภายในโรงเรยน

4. ความสนใจในชนเรยน คอ คอพฤตกรรมทนกเรยนมความสนใจใฝรตอบทเรยนทครสอน เชน การแสดงถงการมสวนรวมในบทเรยน การตงใจฟงการอธบายของคร ความจรงจงตอ การสอนของคร การรบผดชอบงานทครมอบหมาย

5. แรงจงใจตอสงทเรยน คอ แรงผลกดนภายในทเกดขนในจตใจของนกเรยนในการทจะบรรลผลสาเรจในการเรยน หรอกจกรรมในโรงเรยน เชน ความรสกจะทางานใหดกวาเดมอยเสมอ ความกลาหาญในการทาสงทดกวาใหสาเรจ การทมเทความสามารถในการเรยนอยางเตมท เปนตน

6. เจตคตตอการบาน คอ พฤตกรรมของนกเรยนทมตอการเอาใจใส และการใหความสาคญตอการบานทครมอบหมายให

7. ความคดทมตอวชาการ คอ ความร ความสามารถของนกเรยนทมในเนอหาวชาตางๆ ทไดรบการถายทอดจากครในโรงเรยนทนกเรยนสามารถประเมนตนเองได เชน ความสามารถในการเขาใจเนอหาทเรยนผานมาแลว ความมนใจในผลการสอบของตน ความสามารถในการเรยนรของตน ความสามารถในการอธบายเนอหาทเรยนใหผอนฟง เปนตน

8. การบรณาการทางสงคมในหองเรยน คอ ความรสกเกยวกบสมพนธภาพระหวางตนเองกบเพอนของนกเรยนทตองอยรวมสงคมกบผอนทงในหองเรยนและเมออยบาน เชน การเขากบเพอนไดด การรวมกจกรรมกบเพอน ความรสกทดตอเพอน เปนตน

สาหรบในการวจยนผวจยวดประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต โดยวดเฉพาะผลผลตทไมใชวชาการเทานน เนองจากมขอจากดในการวเคราะหขอมล กลาวคออาจมปญหาเกยวกบการนาผลผลตทเปนวชาการมารวมกบผลผลตทไมใชวชาการ เพราะผลทออกมานนอาจจะสอความหมายไดไมชดเจน และการใชประสทธผลของโรงเรยนทเปนผลผลตทไมใชวชาการนนสอดรบกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทมงเนนไปทตวผเรยนเปนสาคญ

3.5 ปญหาทเกดขนในการวจยเพอศกษาประสทธผลของโรงเรยน

แมวาการศกษาประสทธผลของโรงเรยนจะมการศกษากนอยางจรงจง และ เปนประเดนทสนใจของทกประเทศทวโลกมานานนบ 30 ป แตอยางไรกตามยงมประเดนทม

80

การวพากษวจารณ ถงการศกษาวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนทกวางขวาง ถาหากผวจย ไมศกษาถงประเดนปญหา และหาทางแกไขลวงหนาแลว อาจนาไปสความไมนาเชอถอของผลการ วจยหรอการไมยอมรบในผลของการวจยได ดงนนผวจยจงนาเสนอประเดนปญหาตาง ๆ ทสรปจากแนวคดของนกวชาการดานประสทธผลของโรงเรยนไดแก Brustien (1980) ; Raudenbush; & Bryk (1986) ; Goldstien (1986) ; Kanjanawasee (1989) ; นงลกษณ วรชชย (2535,2538) และสาเรง บญเรองรตน (2542) เปนตน โดยสรปไดดงน

1. การขาดความแนชดของเกณฑสาหรบวดประสทธผลของโรงเรยน ในอดต การวดประสทธผลของโรงเรยนมการวดเฉพาะผลจากการทดสอบคะแนนเปนสาคญ อาจเปนคะแนนสอบมาตรฐาน คะแนนเฉลยของผลสมฤทธ คะแนนทดสอบผลระดบชาต หรอการวดเฉพาะรายวชาหลกบางรายวชาเชนรายวชาคณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษาองกฤษ เปนตน ในระยะตอการการวดประสทธผลโรงเรยนมการวดโดยมการใชเกณฑเพมมากขน เพราะมความเชอวาการจะบอกวาโรง เรยนใดมประสทธผลทดกวาอกโรงเรยนหนงถาใชเกณฑคะแนนทดสอบเพยงอยางเดยวกจะไมเพยงพอ การวดทเพมขนนเปนผลจาการแสดงออกจากความรสกของผมสวนเกยวของทงในและนอกโรงเรยนเชนความรสกพงพอใจของคณะคร เจตคตของนกเรยนตอโรงเรยน บรรยากาศภายในโรงเรยน การแกปญหาภายในโรงเรยน และความรสกพงพอใจของผปกครอง เปนตน ซง บญเรอง ศรเหรญ (2542: 17) ; องอาจ นยพฒน (2544: 2) เรยกวาเปนการวดผลการเรยนรทางดานทไมใชวชาการ (Non Academic Learning Outcomes) ดงนนในปจจบนจงมการวดประสทธผลของโรงเรยนทมเกณฑในการวดทสมบรณ และนาเชอถอมากยงขน แตกไมมใครสามารถบอกไดวาเกณฑของใครดทสด ขนอยกบวตถประสงค และความรอบคอบของผทตองการวดเปนสาคญ

2. โมเดลการวดประสทธผลของโรงเรยนทไมสอดคลองกบสภาพจรง สาเหตนมผล สบเนองมาจากการใชเกณฑในการวดประสทธผลของโรงเรยน กลาวคอ ในการวดระยะแรกจะม การวดคะแนนของนกเรยนเปนสาคญซงโมเดลในการวดกจะเปนลกษณะของโมเดลแบบปจจยนาเขา-ปจจยผลผลต (Input-Output Model) โมเดลการวดแบบนจะเนนเฉพาะปจจยนาเขา ไดแก คณลกษณะของโรงเรยน คณลกษณะของคร คณลกษณะของนกเรยน คณลกษณะของผบรหาร เชน หนงสอเรยน สอการเรยนการสอน ความรพนฐานของนกเรยน คณวฒของคร ประสบการณ การบรหาร ฯลฯ โดยใหสงเหลานเปนเสมอนวตถดบทนาเขาเครองจกรในโรงงาน และกจะมการวดผลผลตทเกดขนซงสงนนกคอผลคะแนนสอบของนกเรยนนนเอง ตอมาโมเดลนกถกวพากษวจารณอยางมากในเรองของความคลาดเคลอนของการวด เชน ในงานวจยของโคลแมน และนกวจยในยคแรก ๆ ททาใหเกดความเขาใจทคลาดเคลอน จงทาใหมการพฒนาโมเดลอน ๆ เพมขน ซงเปนโมเดลทศกษาระบบทรพยากร และการศกษา ทมองความสมพนธขององคการทเปรยบเสมอนกบสงมชวตและการมององคการในระบบเปด (Open System) หรอ อาจกลาวไดวามการมงเนนทกระบวนการภายใน (Process) อนประกอบดวยกจกรรมในหองเรยน และกจกรรมการบรหารของโรงเรยน และมความสนใจตอสภาพแวดลอมภายนอก (Environment) อนไดแกสภาพสงคม ชมชน และองคการทรายรอบโรงเรยนดวย

81

สภาพความเปนจรงขององคการทางการศกษา สบเนองจากขอผดพลาดในการมององคการในลกษณะของโรงงานทมปจจยนาเขาและผลผลต ทาใหการวดและการวเคราะหขอมลตง อยบนพนฐานของการวดในระนาบเดยว (Single-level Data) ทง ๆ ทในความเปนจรงแลวโครงสรางการบรหารของโรงเรยน และสภาพการจดการเรยนการสอนหาไดเปนเชนนนไม การจดองคการของโรงเรยนมลกษณะเปนชนของสายบงคบบญชา การดาเนนงานของผบรหารยอมกระทบตอการสอนของครและการสอนของครกจะกระทบมายงนกเรยนในหองเรยนอกทอดหนงลดหลนกนลงมา (Hierarchical) หากผวจยไมไดศกษาธรรมชาตของขอมลทางการศกษาทเปนจรงแลว การศกษาประสทธผลของโรงเรยนยอมเกดขอผดพลาดและนาไปสการออกแบบการวจย (Research Design) ทผดพลาดเกบขอมลทไมครบถวน และนาไปสการออกแบบการวดและวเคราะหขอมลทผดพลาดตอไปตามลาดบ อนจะทาใหมผลตอการยอมรบผลการวจยในทสด

3. ความคลาดเคลอนจากสถตทใชในการวจย ในการวจยยคแรก ๆ จะมการใชการศกษาเชงปรมาณในการวเคราะหประสทธผลของโรงเรยน โดยใชการวเคราะหสมการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) ในการประมาณคาพารามเตอร ซงมงสนใจวาขอมลทางการศกษาเหลานอยรวมกนในระนาบเดยวกน (Single-level Data) ผลจากการวเคราะหจงมปญหาการลาเอยงอนเกดจากการรวมกนของขอมล (Aggregation Bias) การคลาดเคลอนดงกลาว ตอมาไดรบการแกไขโดยมการพฒนาการวเคราะหขอมลทมลกษณะเปนระนาบหลายระนาบทลดหลนกน (Hierarchical) โดยการวเคราะหขอมลทมหลายระดบทเรยกวา การวเคราะหพหระดบ (Multi-level Analysis โดยใชโปรแกรมทเรยกวา Hierarchical Linear Model หรอ HLM ซงการวเคราะหแบบนจะม การแบงขอมลออกเปนระดบตาง ๆ ตามสภาพทเปนจรงของขอมล ซงผลการวเคราะหจะใหความแมนยาในการประมาณคาพารามเตอรทเปนทยอมรบของนกวจยในปจจบนมากทสดในกรณทขอมลมลกษณะธรรมชาตทเปนระดบตาง ๆ กน ในการวจยนมขอจากดของการออกแบบการวเคราะหขอมล กลาวคอในการวางแผนการวจยในชวงแรกผวจยไดออกแบบการวเคราะหขอมลโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบแตเนองจากการเกบขอมลจากโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทเกบจากนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวามความแปรปรวนในขอมลระดบหองเรยนนอย จงไมสามารถจะใชการวเคราะหขอมลโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบได

3.6 งานวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยน

ไฉน กรองเหน (2527 : บทคดยอ) ศกษาทศนคตตอดนตรไทยของนสตนกศกษาไทยมสลมในสถาบนการผลตครจงหวดชายแดนภาคใต ความเหนหรอความเชอทางศาสนาอสลามเกยว กบดนตรนนพบวาไทยมสลมเหนวาไมควรเขารวมในพธไหวครดนตรไทย ไมควรจดแสดงดนตรในงานพธเขาสนตและงานฮารยอเพอเกบเงนสรางมสยด สเหราหรอไปประกอบพธฮจย ไมควรบรรเลง

82

เพลงมหาฤกษไปพรอม ๆ กบการกลาวพรของผนาทางศาสนาอสลาม และไมควรลลาศ ราวง หรอประกอบอาชพรองเพลง นอกจากนนยงพบวาการยนตรงขณะมการบรรเลงเพลงชาต เพลงสรรเสรญพระบารม เพลงมหาฤกษ และเพลงมหาชย ไมผดตอบทบญญตของศาสนา สาหรบเพลงอลนาซค ควรแตงเปนภาษาไทยทมเนอหาเกยวกบความรกชาตศาสนา ปราศจากเรองเกยวกบการเสยดสและความรก ในดานการสอนดนตรไทยนสตนกศกษาไทยมสลมมความเชอวาเปนหนาทของครทนบถอศาสนาใดๆ กได และทสาคญยงคอ นสตนกศกษาไทยมสลมมความเชอวาการนาเครองดนตรเขาเปนอปกรณการสอนวชาดนตรขบรองในโรงเรยนราษฎร สอนศาสนาอสลามเปนสงทกระทาไดและควรกระทา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2527 ก : 69) ศกษาพบวา คณภาพการ ศกษาโดยวดคะแนนรวมวชาเลขคณตและภาษาไทยเปนเกณฑคะแนนของอาเภอทมความหนาแนนนอย จะมคะแนนตากวาอาเภอทมความหนาแนนมากกวา และเมอพจารณาองคประกอบทมอทธพลตอคณภาพทางการศกษาทสาคญไดแก วฒคร รอยละของอาคารเรยนทตองปรบปรงมาก อปกรณการเรยนการสอนและสาธารณปโภคในโรงเรยน ซงในการศกษา พบวา อาเภอทมความหนาแนนมาก มกจะไดเปรยบอาเภอทมความหนาแนนนอยกวา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2527 ข: 13) ศกษาพบวา ปจจยทสงผลตอกระบวนการบรหาร ซงประกอบดวยตวแปรขององคประกอบตาง ๆ ไดแก ภมหลงของผบรหาร สภาพทวไปของโรงเรยนและชมชน และสภาพการปฏบตงานและปจจยทสงผลตอกระบวนการเรยน การสอน ซงประกอบดวยองคประกอบดานภมหลงของคร ดานการปฏบตงานเกยวกบการเรยนการสอน และดานพฤตกรรมทวไป โดยปจจยทงสองประการน จะมผลกระทบตอคณภาพผลผลตของโรงเรยน

เสรญ พศาลวชรนทร (2531: บทคดยอ) ศกษาเรองการเปรยบเทยบความพรอมทางการเรยนภาษาไทยของนกเรยนชนเดกเลกตามคณลกษณะของครผสอนในจงหวดชายแดนภาคใต ผล การวจยปรากฏวา นกเรยนชนเดกเลกทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากครผสอนทมเพศ วฒ และภาษาทใชพดในชวตประจาวน มความพรอมทางการเรยนภาษาไทยไมแตกตางกน นกเรยนชนเดกเลกทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากชนเรยนทมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 19 รองลงมา และ 1 : 20-30 คน จะมความพรอมทางการเรยนแตกตางกบนกเรยนทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากชนเรยนทมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 31 คนขนไป และนกเรยนชนเดกเลกในจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส สงขลาและสตล มความพรอมทางการเรยนภาษาไทยแตกตางกน โดยทนกเรยนชนเดกเลกในจงหวดสตล มความพรอมทางการเรยนภาษาไทยสงทสด รองลงมาไดแกนกเรยนชนเดกเลกในจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส และสงขลา ตามลาดบ

เอกชย กาญจนา (2531: บทคดยอ) ศกษาปจจยภายในโรงเรยนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาในจงหวดบรรมย ผลการวจยพบวา

83

1. ดานการบรหาร ผบรหารโรงเรยน มพฤตกรรมการบรหารในระดบมาก มลกษณะ ทเออตอการบรหารในระดบด และบทบาทดานความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน มบทบาทในการปฏบตในระดบมาก

2. ดานการเรยนการสอน ครผสอนมคณลกษณะทเออตอการเรยนการสอนในระดบด และมทกษะปฏบตในขณะประกอบการเรยนการสอนในระดบมาก (คณภาพการสอน)

3. ดานการบรการนกเรยน การจดกจกรรมนกเรยน และดานอาคารสถานท โรงเรยน สามารถจดอยในระดบด

4. ปจจยภายในโรงเรยนไดแก พฤตกรรมการบรหาร คณลกษณะของผบรหาร ความเปนผนาทางวชาการ คณลกษณะของคร ทกษะของคร การใหบรการนกเรยน การจดกจกรรมนกเรยนและอาคารสถานท มความสมพนธนอยมากกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเวนแตการใหบรการนกเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยทมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต

5. การใหบรการนกเรยนกบคณลกษณะของผบรหาร ทานายผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยไดรอยละ 17

จมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยทสงผลตอผลสมฤทธผลของโรงเรยนเอกชน โดยมงเปรยบเทยบปจจยทสงผลตอผลสมฤทธของการศกษาเอกชนระหวางโรงเรยนทมสมฤทธผลสงกบโรงเรยนทมสมฤทธผลตา โดยประยกตใชเทคนคการวจยแบบ EDFR (Ethnographic Delphi Future Research) ผลการวจยพบวา โรงเรยนทงสองแหงมความแตก ตางกนอยางชดเจนในเรองของความพรอมของอาคารสถานท วสดอปกรณการเรยนการสอน โดยเฉพาะอยางยงระบบการบรหารโรงเรยนทมสมฤทธผลสงจะมการบรหารทเปนระบบ มการสอสารทเปนลายลกษณอกษร มการตดตามและตรวจสอบผลและตรวจสอบคาสง มการตรวจบนทกการสอนและมการตดตามผลการเรยนการสอนอยางสมาเสมอ มแผนการปฏบตงานเปนปฏทนและมการประชมครอยางตอเนอง ในดานทเกยวกบตวคร พบวา ครในโรงเรยนสมฤทธผลสง สวนใหญมวฒการศกษาระดบปรญญาตรไดสอนตรงตามสาขาทเรยนมา ไดเงนเดอนตรงตามวฒ และโรงเรยนมโอกาสคดเลอกครตามทตองการ ในขณะทครในโรงเรยนสมฤทธผลตาสวนใหญมวฒตากวาปรญญาตรดานนกเรยน และผปกครองพบวา นกเรยนในโรงเรยนทมสมฤทธผลสงมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจด ผปกครองคาดหวงทจะใหนกเรยนเรยนตอในระดบสงขนในขณะ ทนกเรยนในโรงเรยนทมสมฤทธผลสมฤทธผลตามาจากครอบครวทมฐานะยากจน ทมบานอยใกลโรงเรยนและเขาโรงเรยนรฐบาลไมได มความมงหวงเพยงเรยนใหจบมธยมศกษาชนปท 3 แลวออกไปทางานในโรงงานละแวกนน

นอกจากนผลการวจยพบวา การบรหารและบคลากรเปนปจจยหลกทมผลตอสมฤทธผลของการศกษาเอกชนโดยทวๆไปในขณะทความมชอเสยงของโรงเรยนและคณภาพดานวชาการเปนปจจยทสงผลตอการเลอกโรงเรยนเอกชน สวนปจจยทคาดวาจะสงผลตอสมฤทธผลของการศกษาเอกชนในอนาคต ไดแก เรองการบรหาร และการพฒนาสถานศกษาเอกชนในทก ๆ ดาน

84

ปราณ จานงเจรญ (2533: บทคดยอ) วจยการเปรยบเทยบผลการวเคราะหตวแปรทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ในเขตการศกษา 11 ทไดจากการวเคราะหถดถอยพหคณและการวเคราะหพหระดบ ผลการศกษาพบวา

1. เมอวเคราะหขอมลโดยใชวธการวเคราะหถดถอดพหคณ ปรากฏวา ระดบผลสมฤทธทางการเรยน ตวแปรภมหลงนกเรยนเกยวกบอายของนกเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนเดมและความคาดหวงในการศกษาตอ ตวแปรดานการเรยนการสอนเกยวกบปรมาณการใหการ บานและบรรยากาศในชนเรยน และตวแปรดานการบรหารโรงเรยนเกยวกบระดบการศกษาของผบรหารโรงเรยน ประสบการณในการรบราชการของผบรหารโรงเรยน ประสบการณในการเปนผบรหารโรงเรยน ความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนและขนาดของโรงเรยนมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2. เมอวเคราะหขอมลโดยใชวธการวเคราะหพหระดบแบบ 2 ระดบ ปรากฏวาจาก การวเคราะหขอมลระดบนกเรยน พบวา ตวแปรภมหลงนกเรยนเกยวกบอายของนกเรยนผลสมฤทธทางการเรยนเดมและความคาดหวงในการศกษาตอทมตอผลสมฤทธทางการเรยนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการวเคราะหขอมลระดบโรงเรยน พบวา อายของครมผลทางบวกตอ Slope ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนเดมกบผลสมฤทธทางการเรยนและประสบการณในการสอนของครมผลทางลบตอ Slope ความสมพนธระหวางความคาดหวงในการศกษาตอกบผล สมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3. การวเคราะหถดถอดพหคณ ใชสมการเพยง 1 สมการ ทาการวเคราะหขอมลระดบนกเรยน สวนการวเคราะหพหระดบใชสมการวเคราะห 2 ระดบไดแก สมการในระดบนกเรยน 1 สมการ และสมการในระดบโรงเรยน 4 สมการและยงทาใหทราบถงปฏสมพนธระหวางตวแปรตาง ระดบซงไมพบในการวเคราะหถดถอดพหคณไดแกอายของครมผลทางบวกตอ Slope ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนเดมกบผลสมฤทธทางการเรยน และประสบการณในการสอนของครมผลทางลบตอ Slope ความสมพนธระหวางความคาดหวงในการศกษาตอกบผลสมฤทธทางการเรยน

เพญพร เหมบปผกะ (2533: บทคดยอ) ศกษาสมรรถภาพในการบรหารโรงเรยนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาตามทศนะของผบรหารโรงเรยนและลกอาจารย ในจงหวดนราธวาส 6 ดาน คอ ดานวชาการ กจการนกเรยน บคลากร ธรการและการเงน อาคารสถานทและความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ผลการวจยพบวา ระดบสมรรถภาพในการบรหารโรงเรยนของผบรหาร ทง 6 ดานอยในระดบสง 2 ดาน คอ ธรการและการเงน และงานอาคารสถานทตามลาดบ สวนงานอน ๆ อยในระดบปานกลาง คร-อาจารยและผบรหารมความเหนไมตรงกน โดยผบรหารเหนวาผบรหารมสมรรถภาพในการบรหารงานโรงเรยนอยในระดบสงทกดานแตคร – อาจารยมองวาอยในระดบปานกลางทกดาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2533 ก: 1-2) ไดสรปวาการพฒนาคณภาพการประถมศกษามปญหาสาคญทจะตองแกไขดงน

85

1. ดานการเรยนการสอน ผลสมฤทธทางการเรยนในกลมประสบการณตาง ๆ ยงไมอยในเกณฑทนาพอใจ ผลคะแนนเฉลยตากวารอยละ 50 ทงนสาเหตเกดจากความร ความเขาใจและพฤตกรรมในการสอนและดานการสอบของคร ดานความพรอมของหนงสอเรยน อปกรณการเรยนการสอน

2. ระบบการบรหารการศกษามปญหาหลายประการเชน การมโรงเรยนขนาดเลกจานวนมากและการจดกระจายอยในทองถนตางเปนผลใหการตรวจและการนเทศโรงเรยนดาเนนการไม ทวถง การกระจายอตรากาลงครในทองทยงไมสมดล กลาวคอ โรงเรยนบางแหงมครไมเพยงพอ ในขณะทบางแหงมครเกนทาใหเกดภาวการณลงทนสงในโรงเรยนทมครเกน นอกจากนการพฒนาบคลากรดานการฝกอบรมยงขาดประสทธภาพ

3. ดานความจากดของงบประมาณ เพอการศกษาการวางแผนและการจดสรรงบประมาณยงไมสามารถดาเนนการไดสอดคลองกบความเปนจรง

4. ความเสมอภาคของคณภาพทางการศกษา กลาวคอ มความแตกตางดานคณภาพการ ศกษาระหวางภาคภมศาสตร ซงพบวา นกเรยนในกรงเทพฯ มผลการเรยนสงสดทงรายวชาและคะแนนรวม รองลงไดแกนกเรยนภาคกลาง ภาคใต สวนนกเรยนภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยง เหนอ จดอยในเกณฑเฉลยตากวาคาเฉลยของประเทศ นอกจากนยงพบความแตกตางระหวางโรงเรยนในเมองและชนบท โดยโรงเรยนในเมองมผลการเรยนเฉลยสงกวาโรงเรยนอน ๆ และยงพบความแตกตางดานคณภาพโรงเรยนทตางสงกดกนดวย ปญหาความไมเสมอภาคดานคณภาพทางการศกษามกจะมความสมพนธ กบประสทธภาพของระบบการบรหาร และการจดการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2533 ก: 2)

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต(2533 ข: 13) ศกษาพบวา องคประกอบทสงผลตอคณภาพของโรงเรยนประถมศกษาคอ คณลกษณะของคร ประกอบดวยภมหลง การจด การเรยนการสอนของคร และพฤตกรรมทวไปของคร รวมทงปจจยดานผบรหาร สภาพการปฏบตงานของโรงเรยนตลอดจนสภาพทวไปของโรงเรยนและชมชน

อาคม ใจแกว (2542: บทคดยอ) ศกษาเรองการนานโยบายไปปฏบตในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ศกษาปจจยทสงผลกระทบตอความสาเรจ โดยศกษาจากตวแบบการนานโยบายไปปฏบตสองตวแบบ ทงทเปนเยาวชนไทยมสลมและขาราชการทรบผดชอบในโครงการสงเสรมการศกษาสายสามญ และโครงการสงเสรมการเรยนการสอนอสลาม ศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตสามจงหวดคอ ปตตาน ยะลา และสงขลา ผลการวจยพบวา

ตวแบบท 1 พบวาปจจยดานชมชนและปจจยดานประชาชนมความสมพนธกบความ สาเรจของการนานโยบายไปปฏบตเชงทศนคต ในขณะทปจจยดานประชาชน มความสมพนธกบความสาเรจของนโยบายทเปนผลการเรยนภาษาไทยและปจจยดานชมชนมความสมพนธกบผลการเรยนอสลามศกษา

86

ตวแบบท 2 พบวา ปจจยดานขาราชการและปจจยดานงบประมาณมความสมพนธทาง ตรงกบความสาเรจของการนานโยบายไปปฏบตเชงทศนคต

ผลการวจยในการทดสอบเชงคณภาพภายใตการสงเกต สมภาษณจากบคคลทเกยวของ ณ จดทตงโครงการปรากฏวาทกปจจยมผลกระทบตอความสาเรจของโครงการ การนานโยบายไปปฏบตในทกมตตวแปรตามโดยเฉพาะอยางยงปจจยดานลกษณะชมชนทมความยดมนในวฒนธรรม ปจจยดานนโยบาย และปจจยดานขาราชการจะมความสาคญมากทสดตามลาดบ

สรปไดวา การนานโยบายไปปฏบตในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เพอใหบรรลความ สาเรจไดนนจะตองใหความสาคญตอปจจย 3 ประการตอไปนคอ ปจจยดานชมชนทเนนความยดมนในวฒนธรรม ปจจยดานนโยบายและปจจยดานขาราชการระดบลาง โดยเฉพาะอยางยงขาราชการระดบลางนนเปนผเชอมโยงนโยบายระดบนามธรรมลงสผลการปฏบตระดบพนททเปนรปธรรม หากขาราชการขาดความตงใจจรง ไมมความสามารถดานวชาชพ หรอไมอาจปรบตวใหเหมาะสมกบสภาพพนทแลวถงแมนโยบายจะมความชดเจน สอดคลองกบสภาพปญหา และวฒนธรรมของพนทเพยงใด กอาจจะทาใหนโยบายลมเหลวไดในทสด

รชน กลยาณคณาวฒ (2535: บทคดยอ) ทาการวจย พบวาจานวนของผไดรบการศกษาและไมไดรบการศกษาในสงคมไทยพทธและสงคมไทยมสลม มความแตกตางกนอยางชดเจนดงนคอ ผไมไดรบการศกษาในสงคมไทยมสลม มถงรอยละ 54.92 ในขณะทผไมไดรบการศกษาในสงคมไทยพทธมเพยงรอยละ15.12 และเพอพฒนาทางดานความเทาเทยมกนในการศกษา โดยพฒนาจากขอมลและหาคาแหงความสมพนธของขอมลพบวา เพศหญงในสงคมมสลมจะเปนกลมทไมไดรบการศกษาเปนสวนใหญถง รอยละ 73.98 ในขณะทเพศหญงในสงคมไทยพทธมเพยงรอยละ 34.71 จงนาจะพจารณาเฉพาะจานวนของผทไมไดรบการศกษา มความแตกตางกนมากทง ๆ ทอยในพนทเดยวกน และเมอพจารณาใหลกลงไปแลวจะยงนาวตกเพมขน เนองจากตวอยางทเลอกมากขน อยในฐานะผนาของครอบครวซงจะสามารถเปนผชนาในดานการดาเนนชวต แนวโนมทางการศกษาของคนรนใหมในสงคมจะสงขนจากเดม ทงนไดพจารณาเปรยบเทยบการศกษาของกลมผมอายนอย และกลมนมอายมากแลวจะพบวา กลมผมอายนอยจะมระดบการศกษาเฉลยสงกวากลมทมอายสง และเมอสอบถามถงความคาดหวงทางการศกษาของบตรชาย อยางนอยทสดเพอเลยงชพได ในสงคมพทธตองการใหไดรบการศกษาถงขนมธยมศกษาถงอดมศกษา ถงรอยละ 94.05 สวนในสงคมมสลมมรอยละ 62.83 และในทกกลมอายของตวอยางตองการใหบตรของตนไดรบการศกษาสงขนกวาทตนเองไดรบ แตขอทนาสงเกตซงไดรบจากการตอบแบบสอบถามซงจด แยกใหเหนชดเจนถงการใหความสมพนธของเพศกบการศกษา ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไววา คานยมในสงคมไทยยงคงใหความสาคญกบการศกษาของบตรชายมากกวาบตรหญง ซงความคดนจะยงคงทาใหสถานภาพของสตรในสงคมไทยตากวาบรษอยตอไป ซงนาจะมการปรบคานยมนตอไป

87

สงทนาจะพจารณาขอสดทายคอ แนวคดในเรองการไมเหนความสาคญของการศกษา ซงไมนาจะมอยอกตอไปในสงคมปจจบน ซงยงคงมอยบางในพนทตวอยาง เนองจากมคาตอบวาไมตองการใหบตรไดรบการศกษา รอยละ 0.56 ในสงคมไทยพทธ และรอยละ 1.41 ในสงคม ไทยมสลม

ขอเสนอแนะบางประการทไดจากการวจย คอ ควรปรบหลกสตรการศกษาในบรเวณจงหวดชายแดนภาคใต เพอใหคนในสงคมไทยมสลม สามารถเขาสระบบการศกษาสวนกลางได และเปลยนคานยมทางการศกษาใหมความเสมอภาค โดยไมใชแนวความคดในเรองเพศ มาเปนเครองสกดกนโอกาสทางการศกษา

ณรงคกร ชานาญเวช (2536: บทคดยอ) ศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนประถมศกษา ในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน เขตการศกษา 2 ผลการ วจย พบวาความพรอมของปจจยเบองตนในการจดการเรยนการสอนมความพรอมอยในระดบนอย ความสอดคลองระหวางแผนการจดการเรยนการสอนกบหลกสตรมความสอดคลองอยในระดบปานกลาง สภาพและปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง

จรญ พรหมสข (2538: บทคดยอ) ศกษาประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานเขตการศกษา 2 ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา มประสทธภาพในการปฏบตงานโดยสวนรวมอยในระดบด เมอพจารณารายดาน พบวา ดานวชาการมประสทธภาพอยในระดบปานกลาง ปญหาทสาคญคอ การขาดแคลนอาคารเรยน และบคลากรทมความรความสามารถเฉพาะดาน

จไรรตน สดรง (2538: บทคดยอ) ศกษาพบวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลการดาเนน งานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญในกรงเทพมหานคร ไดแก 4 องคประกอบคอ องค ประกอบดานสภาพทวไปของโรงเรยน องคประกอบดานผบรหาร องคประกอบดานคร และองค ประกอบดานผปกครอง

ศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) วจยเรองการศกษาสภาพแวดลอมทางการ เรยนในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ในเขตภาคกลาง ตามการรบรของครระหวางโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง กบโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตาผลการวจยพบวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง มสภาพแวดลอมทางการเรยนอยในระดบดกวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตา อยางมนยสาคญทางสถต เมอพจารณาเปนรายดานพบวาสภาพแวดลอมทางการเรยนทดกวา ดานผเรยนไดแก บคลกภาพของผเรยน พฤตกรรมการเรยน ความเอาใจใสของบดา - มารดา และฐานะทางครอบครว สาหรบดานครผสอน ไดแก พฤตกรรมการสอน การสรางบรรยากาศใน ชนเรยน สวนดานทรพยากรสนบสนนการเรยนรนนดกวาเกอบทกดาน ยกเวนสภาพอาคารสถานท ผลจากการสมภาษณและสงเกต มขอเสนอแนะเกยวกบการจดสภาพแวดลอม ทางการเรยนดานทรพยากรสนบสนนการเรยนรดงน ดานสอการสอน ควรมศนยสอโรงเรยนควรมบรรยากาศทด สะอาดและเปนระเบยบเรยบรอย

88

พชรา ทศนวจตรวงศ (2540: บทคดยอ) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร โดยการวเคราะหถดถอยพหคณ ผลการวจยพบวา ความถนดทางการเรยนดานภาษา (X1) ตวเลข (X2) ความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร (X5) การรบรตนเองดานความสามารถในการเรยนคณตศาสตร (X6) แรงจงใจใฝสมฤทธในการเรยนคณตศาสตร (X7) และความวตกกงวลในการเรยนวชาคณตศาสตร (X8) มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนวชา คณตศาสตร ( y) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.001 สวนความถนดทางการเรยน ดานเหตผล (X3) และ มตสมพนธ (X4) มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร (y) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 นอกจากนยงพบวา ตวพยากรณทดในการพยากรณผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร (y) ไดแก ความถนดทางการเรยนดานภาษา (X1) ตวเลข (X2) ความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร (X5) การรบรตนเองดานความสามารถในการเรยน คณตศาสตร (X6) แรงจงใจใฝสมฤทธในการเรยนคณตศาสตร (X7) โดยทตวพยากรณ ทงหาน สามารถพยากรณ ผลสมฤทธทางการเรยนวชา คณตศาสตรไดรอยละ 46.53

วาด หนมา (2540 : บทคดยอ) ศกษาเรอง การศกษาปจจยและกระบวนการทชมชน มสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา : ศกษาเปรยบ เทยบเฉพาะกรณโรงเรยนดเดนรางวลพระราชทานในจงหวดชยนาทและอทยธาน โดยการ ศกษาปจจยและกระบวนการทชมชนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา โดยใชวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เปนการศกษาเฉพาะกรณในหลายพนท (Multisite Case Studies) โดยศกษาโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชยนาท และอทยธาน โรงเรยนขนาดกลาง และโรงเรยนขนาดเลกอยางละ 1 โรง โดยผวจยไปฝงตวอย 4 – 5 เดอน เพอเกบรวบรวมขอมล และอาศยทฤษฎระบบ (System Theory) เปนแนวคดในการวเคราะหตวแปร

ผลการวจยพบวา 1) ปจจยททาใหชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา พบวาทง 2 กรณ มชมชนแวดลอมโรงเรยนเปนชมชนดงเดมทง 2 แหง และสวนใหญมรายไดนอย แตชมชนกยงแบงเวลาเขามามสวนรวมใน การพฒนาโรงเรยนเพอใหนกเรยนไดรบการดแลทด มคณสมบตทพงประสงคตามจดมงหมายของหลกสตร มผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบด และสงกวาระดบทนาพอใจ ของสานกงานการประถมศกษาจงหวด ปจจยทสาคญทสด คอคณสมบตของผบรหารโรงเรยนทตองมเวลาสมพนธและเอออาทรตอชมชน ความตงใจจรงในการพฒนาโรงเรยนและความซอสตยทชมชนไดเหนจงทาใหชมชนเขามามสวนรวม และนอกจากนยงมภาวะผนาดานมนษยสมพนธ การพด เสยสละ การเปนผมศลธรรมอนด และมความสามารถเอาชนะจตใจของชมชนและครได 2) กระบวนการทชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษานนผบรหารและครตองแสดงความตงใจในการพฒนาโรงเรยน และนกเรยนใหชมชนไดเหน โดยผบรหารและครตองเขาทาประโยชนแกชมชน คอ เยยมเยยนชมชน เยยมนกเรยนทมปญหาเจบปวย และตองชวยงานบญตาง ๆ และกจกรรมของชมชน ตลอดจนประสานงานใหหนวยงานอน ๆ มาทาประโยชนแกชมชนดวย แลวดงชมชนใหเขาสโรงเรยน

89

โดยโรงเรยนตองสรางศนยรวมใจของชมชนขนในโรงเรยน และสรางกจกรรมทชมชนสามารถเขามามสวนรวมกบทางโรงเรยนไดสนบสนนใหชมชนรวมกจกรรมของโรงเรยน อาท การตรวจตราความประพฤตและสนใจตอการเรยนของนกเรยน และมการนาศรทธาทางศาสนามาชกจงใหมการบรจาคเงน สงของและแรงงานในการพฒนาโรงเรยนและการพฒนานนจะยงยนจะเกดขน เมอปฏบตเปนระยะเวลานานจนทาใหชมชนรสกวา โรงเรยนและครเปนสมบตของเขา เขามสวนรวมคดวาง แผนดาเนนการรบผดชอบ ประเมนผล และรบผลประโยชน ทงนการเงนตองโปรงใส ตรวจสอบได และมการประชาสมพนธใหชมชนทราบอยเสมอ

วณา สมสด (2540: 66) ไดศกษาองคประกอบทมอทธพลตอสมฤทธผลทางการเรยนของนกศกษาในระดบปรญญาตร คณะเกษตรศาสตรบางพระ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล โดยการวเคราะหถดถอยพหคณ ดวยวธสเตปไวส ผลการวจยพบวา ตวพยากรณทดในการพยากรณสมฤทธผลทางการเรยนมเพยงตวเดยว คอ วธเรยน

ชดชนก เชงเชาว, อาภา บญชวย และทว ทองคา (2541: 150) ศกษาและวเคราะหโครงสรางขององคประกอบตาง ๆ ทสงผลกระทบตอประสทธผลโรงเรยน โดยวธสรางแบบจาลองโครงสรางเชงความแปรปรวนรวม พบวา มคณลกษณะ 3 ดานทสงผลกระทบตอประสทธผลโรง เรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก องคประกอบดานบรหารโรงเรยน การจดการเรยนการสอนของคร และคณลกษณะของนกเรยน สาหรบดชนบงชองคประกอบดานการบรหารโรงเรยนคอ การบรหารงานทวไป และการบรหารความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ดชนชวดคณลกษณะการจดการเรยนการสอนของคร คอความร ความสามารถในการสอนของคร คณลกษณะสวนตวของคร และความสมพนธระหวางครกบนกเรยน สาหรบดชนบงชคณลกษณะของนกเรยน คออาชพของผปกครอง และอตราการขาดเรยนของนกเรยน สาหรบประสทธผลของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ซงวดโดยการใชผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนในวชาภาษาองกฤษ และคณตศาสตร และพบวาผลการเรยนอยในระดบคอนขางตา

ทศนย พรหมไพจตร (2541: 100) ศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอการเรยนตอในระดบ ชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนประถมศกษาขยายโอกาสของเยาวชนไทยมสลมใน 4 จงหวดชายแดนภาคใต ศกษาโดยวธการสมภาษณทมแบบสมภาษณ 2 ชด สมภาษณครผสอนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาและสามารถพดภาษามลายทองถนได ผลการวจยพบวาปจจยดานประชากร (เพศชาย และอายนอย) ปจจยดานเศรษฐกจ (ผปกครองประกอบอาชพกรรมกร เปนผปฏบตงานในกระบวนการผลต และการมปรมาณผลผลตตา) ปจจยดานจตวทยา (เยาวชนมเจตคตตอการเรยนการคลอยตามกลมเพอน) ปจจยดานสงแวดลอม (ความไมสะดวกในการเดนทางจากบานมาโรงเรยน) มความสมพนธ และมอทธพลตอการเรยนตอ ในระดบมธยมศกษาตอนตน โรง เรยนขยายโอกาสทางการศกษาของเยาวชนไทยมสลมในสจงหวดชายแดนภาคใตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนพบวาปจจยดานสงคมเปนปจจยเดยวทไมมความสมพนธกบการเรยนตอ

ประเสรฐ บณฑศกด (2541: บทคดยอ) ศกษาเรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอประสทธผลองคการของหนวยศกษานเทศก ผลวจยพบวา ประสทธผลองคการของหนวยศกษา

90

นเทศก อยในระดบคอนขางมาก ปจจยทมตออทธพลทงทางตรงและทางออมตอประสทธผลองคการม 4 ตวแปร คอ ประสทธภาพการตดตอสอสาร โครงสรางองคการ สภาพการใชเทคโนโลยในองคการและการบรหารงานบคคลและเมอแยกเปนรายไดพบวา คณลกษณะของบคคลในองคการ ซงประกอบดวยคณลกษณะของศกษานเทศกดานความร ความสามารถ ประสบการณดานการฝกอบรม การวจย การผลตสอและดานเทคโนโลยมอทธพลโดยตรงตอประสทธผลองคการ สวนคณลกษณะผนาดานสรรถภาพภาพทางกายและบคลกภาพ ความร และวสยทศนดานการบรหารการศกษา ทกษะการบรหารและคณธรรม มอทธพลทางออมตอประสทธผลองคการ วฒนธรรมองคการมอทธพลโดยตรงตอประสทธผลองคการ

สมบรณ นยชวย (2541: บทคดยอ) ศกษาการปฏบตงานของครอตราจาง สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยพบวา ระดบ การปฏบตงานของครอตราจาง ในทศนะของผบรหาร และครวชาการของโรงเรยนโดยภาพรวม และรายดานอยในระดบมาก โดยทดานกจกรรมนกเรยนมคาเฉลยสงสด สวนดานความสมพนธชมชนมคาเฉลยตาสด

บญลอ จนทศร (2542: บทคดยอ) ศกษาความสมพนธระหวางการบรหารงานโดยยดวตถประสงคของผบรหารกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษา 12 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของโรงเรยนประถม ศกษาอยในระดบมาก และพบวาพฤตกรรมการบรหารงานโดยยดวตถประสงคมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา อยางมนยสาคญทางสถต

สภาภรณ เกชรารตน (2543: บทคดยอ)ศกษาปจจยทมผลตอประสทธผลในการบรหาร งานของโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษาจงหวดอบลราชธาน ผลการวจยพบวาประสทธ ผลในการบรหารงานของโรงเรยนอยในระดบปานกลาง โดยพบวาดานทมคาเฉลยมากทสดคอ คณะครในโรงเรยน มความสามารถในการปฏบตงาน ดานการเรยนการสอน รองลงมาคอคณะครในโรงเรยนมความสามารถในการปฏบตงานในงานรบผดชอบดานอน ๆ ทนอกเหนอจากงานสอน และนอยทสดคอนกเรยนในโรงเรยนสวนใหญมผลสมฤทธทางการเรยนสง ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลในการบรหารงานของโรงเรยน ไดแก เพศ อาย จานวนคร ภาวะผนาของผบรหารโรง เรยน พฤตกรรมผนาวชาการ พฤตกรรมการแกปญหาความขดแยง พฤตกรรม การบรหารและการเปลยนแปลง ความพงพอใจในการไดรบการสนบสนน และปจจยทไมมความสมพนธกบประสทธผลในการบรหารงานของโรงเรยน ไดแก ระดบการศกษา ประสบการณ ในการทางาน การไดรบการอบรม ขนาดของโรงเรยนและระดบชนทเปดสอน

ชดชนก เชงเชาว, ณรณ ศรวหะ และวรฬห แสงงาม (2544: 127) ศกษาเรองปจจยทสงผลตอการประกนคณภาพเพอรบรองมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนเอกชนประเภทสามญศกษา ในจงหวดปตตาน ซงศกษาปจจยดานนาเขา ปจจยดานกระบวนการ และปจจยดานผลผลต โดยใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ แบบการพรรณนาเพออธบาย ใชวธการเกบขอมล 4 วธ คอ การสมภาษณแบบเจาะลก การสนทนากลม การสงเกตแบบมสวนรวม และการศกษาเอกสาร

91

ผลการวจยพบวา ปจจยทสงผลตอการประกนคณภาพเพอรบรองมาตรฐานการศกษามากทสด ไดแก ปจจยดานกระบวนการ ซงประกอบดวยปจจยเกยวกบการจดการเรยนการสอน ปจจยเกยวกบการบรหารจดการ และปจจยเกยวกบกระบวนการประกนคณภาพเพอรบรองมาตรฐานการศกษา รองลงมาไดแก ปจจยดานการนาเขา ซงประกอบดวย ปจจยเกยวกบผบรหารโรงเรยน ปจจยเกยวกบบคลากรของโรงเรยน ปจจยเกยวกบนกเรยน และปจจยเกยวกบสออปกรณการเรยน สวนปจจยทสงผลนอยทสดคอปจจยดานการผลต ซงประกอบดวย ปจจยเกยวกบหลกฐานการปฏบตการหรอรองรอยการทางาน และปจจยเกยวกบผลการปฏบตงานทเปนผลมาจากการยอมรบนบถอระหวางผรวมงานดวยกนตามลาดบ

นาวาลย ปานากาเซง (2544: บทคดยอ) ศกษาคณภาพของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามเกณฑคณภาพของสานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน โดยศกษาคณภาพการศกษาภายในโรงเรยน 7 ปจจย คอ ปรชญาและเปาหมายของโรงเรยน หลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน บคลากร ทรพยากรเพอการเรยนการสอน การจดการบรหาร กจการนกเรยน และสมฤทธผลของนกเรยน ผลการวจยพบวา

1. คณภาพการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม มาตรา 15 (1) และมาตรา 15(2) สวนใหญอยในระดบทควรปรบปรงโดยเรงดวนถงพอใชทกปจจยคณภาพ

2. คณภาพการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม มาตรา 15 (1) ทไดรบเงนอดหนนในอตรารอยละ 100 สวนใหญอยในระดบพอใชถงดมาก สวนคณภาพการศกษาของโรง เรยนทไดรบเงนอดหนนในอตรารอยละ 60 และรอยละ 40 สวนใหญอยในระดบทควรปรบปรงโดยเรงดวนถงพอใช

3. คณภาพการศกษาของโรงเรยนมาตรา 15 (2) ทตงอยในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาสสวนใหญ อยในระดบทควรปรบปรงโดยเรงดวนถงพอใชในทกปจจยคณภาพ องอาจ นยพฒน (2544: บทคดยอ) ศกษาประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร โดยการวเคราะหพหระดบ 2 ระดบ กาหนดใหคะแนนผลการเรยนรทางดานวชาการในวชาภาษาไทย คณตศาสตร และสรางเสรมประสบการณชวต และผลดานทไมใชวชาการ ไดแก เจตคตตอโรงเรยนและการเรยน เปนตววดประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยพบวารปแบบภายในโรงเรยน (Within – School Models) ผลการเรยนอยในรปของ GPA และความเอาใจใสตอการศกษาของผปกครองของนกเรยนมอทธพลอยางสาคญตอการเพมขนของผลการเรยนรทงสองดาน และทงสองระดบชน (ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยน) ตวแปรเพศ และเศรษฐานะของผปกครองนกเรยนมอทธพลตอการเปลยนแปลงทางบวก หรอการเพมพนขนในคะแนนผลการเรยนของนกเรยนเพยงบางดานและบางระดบชน

ในรปแบบระหวางโรงเรยน (Between–School Models) พบวา ภาวะผนาทางวชาการ การมสวนรวมของผปกครองในการเรยนรของบตรหลาน และบรรยากาศภายในโรงเรยน ชนเรยน เศรษฐานะและปกตวสยการมาเรยนโดยเฉลยของนกเรยนแตละโรงเรยน มอทธพลตอการเปลยน แปลงคะแนนเฉลยผลการเรยนรทง 2 ระดบชน

92

ดวงสมร กลนเจรญ (2545: 50) ศกษาปจจยทสงผลตอประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา ทกเขตการศกษาและกรงเทพมหานคร ประสทธผลแบงออกเปน 4 ดานคอ การปรบตว (Adaptation) การบรรลเปาหมาย (Goal Achievement)การบรณาการ (Integration) และการดารงคานยมขององคกร (Latency) โดยการวเคราะหถดถอยพหคณ ผลการวจยพบวา โรงเรยนเอกชนอาชวศกษามประสทธผลการจดการศกษาอยในระดบสง ตวแปรบรรยากาศโรงเรยนในปจจยดานโรงเรยน ตวแปรความคดสรางสรรค และตวแปรการบรหารในปจจยดานผบรหาร ตวแปรความพงพอใจในการทางานของครในปจจยดานคร มความสมพนธกบประสทธผลการจดการ ศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา และตวแปรทสามารถพยากรณประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา คอ พฤตกรรมการบรหารและความคดสรางสรรค โดยทานายประสทธผลของโรงเรยนได 62 เปอรเซนต

เยาวเรศ จนทะแสน (2545 : บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยบางประการทสมพนธกบผล การเรยนของนสตระดบปรญญาตรชนปท 4 มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผลการวจยพบวา แรงจงใจใฝสมฤทธ (X9) แบบการเรยนแบบอสระ (X1) แบบการเรยนแบบมสวนรวม (X5) แบบการเรยนแบบรวมมอ (X3) แบบการเรยนแบบพงพา (X4) แบบการเรยนแบบแขงขน (X6) อตมโนทศนดานวชาการ (X10) เจตคตตอผสอน (X8) เจตคตตอการเรยน (X7) บรรยากาศในชนเรยน (X12) และความคาดหวงของบดามารดาตอการเรยน (X13) มความสมพนธทางบวกกบผลการเรยน สวนแบบการเรยนแบบหลกเลยง (X2) มความสมพนธทางลบกบผล การเรยน โดยตวแปรทเปนตวพยากรณมคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R) เทากบ .603 มอานาจในการพยากรณผลการเรยนไดรอยละ 36.40

สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545: 93 - 94) ศกษาเรองปจจยทสงผลตอคณภาพของนกศกษาพยาบาลในวทยาลยพยาบาล สงกดสถาบนพระบรมราชนก กระทรวงสาธารณสข ผลการวจยพบวา ปจจยทสงผลตอคณภาพนกศกษาม 9 ดาน 22 ตวแปร ไดแก

1. ดานนกศกษา คอคะแนนเฉลยระดบมธยมศกษาตอนปลาย ความพอใจทจะเรยนกอนเขาเรยน การไดรบการสนบสนนจากผปกครอง

2. ดานอาจารย คอ ความรดานการพยาบาลของอาจารย ความชานาญในการปฏบตการพยาบาลของอาจารย ความสามารถดานการสอนของอาจารย

3. ดานทรพยากรสนบสนน คอ ความพรอมของหองปฏบตการ

สรป จากทกลาวมาอาจสรปไดวาประสทธผลขององคการเปนสงท หนวยงาน องคการ หรอ

บคคล มความตองการทจะบรรลถงอยางมประสทธภาพ แตการจะบรรลถงนน จะตองพจารณาเปาหมายทตงไววาคออะไร มากนอยแคไหน เกณฑอะไรทใชวด วดโดยใคร เพราะฉะนนการทจะบอกวาบรรลประสทธผลหรอยงกยอมขนอยกบมมมองของผประเมนแตละคน แตละองคการ ดงนนจงมนกวชาการหลาย ๆ คน พยายามทจะหาเกณฑมาวดความมประสทธผลขององคการ แตกไม

93

สามารถบอกไดวาของใครดกวากน แตเกณฑเหลานนควรจะขนอยกบ การสรางกฎ กตกา หรอเกณฑทบคคลในองคการเหนพองตองกนหรอเปนเกณฑทหนวยงานมอานาจระดบบนเปนผกาหนด และสงสาคญคอการวดโดยเกณฑเหลานน ตองสอดคลองกบทฤษฎทเหมาะสมในทนคอการมองโรงเรยนในทฤษฎระบบเปดนนเอง สาหรบประสทธผลของโรงเรยนมกจะวดทผลสมฤทธทางการเรยนเปนสาคญ ซงในความเปนจรงควรจะมการวดองคประกอบอน ๆ ดวย เชนทศนคตของนกเรยนทมตอโรงเรยน คณภาพชวตการทางานของคร ความพงพอใจของนกเรยน ความเปนอยทดขน สงหนงทเปนขอจากดของการประเมนประสทธผลของโรงเรยน คอการทไมสามารถวดประสทธภาพของโรงเรยนไดโดยตรง พรอม ๆ กบการวดประสทธผลโรงเรยน เพราะโรงเรยนไมไดเปนหนวยงานททาหนาทลงทนในทรพยากรทางการศกษาไมวาจะเปนเงนทน อาคารสถานท หรอการจดจางครมาทาการสอน การทจะวดประสทธภาพของโรงเรยนประถมศกษาจงมการวดโดยหนวยงานในระดบนโยบาย สาหรบการวจยนผวจยวดประสทธผลของโรงเรยน ซงเปนผลผลตทไมใชวชาการ (Non-Academic Output) ตามแนวคดของแวน แดม; และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002: 396-397)

ตอนท 4 ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน

ปจจยทเกยวของกบประสทธผลของโรงเรยน มผศกษาวจยไวมากมาย เชน แมนน และลอรเรนซ (Mann. 1989: 77 ; citing Mann; & Lawrence. 1983) ไดศกษาและพบวา ปจจยทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนไดแก คณลกษณะและพฤตกรรมของคร คณลกษณะและพฤตกรรมของผบรหาร บรรยากาศในโรงเรยน ในขณะท เรดและคนอน ๆ (Reid; et al. 1988 : 24–29) ไดสงเคราะหงานวจยทศกษาเกยวกบปจจยทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน พบวามหลายประการ เชน ปจจยดานการบรหารงาน ปจจยดานสภาพแวดลอม ปจจยดานคร ปจจยดานผบรหาร ปจจยดานโรงเรยน และจากการศกษาของ สเตยรส (Steers. 1977 : 8) ; ประเสรฐ บณฑศกด (2541: บทคดยอ) พบวาปจจยทสมพนธกบประสทธผลองคการไดแก ปจจยดานลกษณะขององคการ ปจจยดานสภาพแวดลอม ปจจยดานบคคล และปจจยดานนโยบายบรหารและการปฏบต ขณะท สตอกดลล กลาววาปจจยทมอทธพลตอประสทธผลขององคการมากทสดอยางหนงคอ ผนาเพราะผนาเปนบคคลทผกพนกลมเขาดวยกนและกระตนใหผรวมงานแสดงความสามารถสงสดเพอสรางผลงาน (Stogdill. 1974 : 13) สาหรบ กมลวรรณ ชยวานชศร (2536 : 335) ; ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา (2541 : 132) วจยพบวาปจจยดานโรงเรยน ดานชวสงคมของผบรหาร ดานพฤตกรรมการบรหาร ดานคร และปจจยดานนกเรยน มความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนเอกชนโดยปจจยดานนกเรยนสงผลตอประสทธผลโรงเรยนมากทสด สอดคลองกบทสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2533ข : 13) ทศกษาพบวา องคประกอบทสงผลตอคณภาพของโรงเรยนประถมศกษาคอ คณลกษณะของคร

94

ประกอบดวยภมหลง การจดการเรยนการสอนของคร และพฤตกรรมทวไปของคร รวมทงปจจยดานผบรหาร สภาพการปฏบตงานของโรงเรยนตลอดจนสภาพทวไปของโรงเรยนและชมชน สาหรบ วสทธ ราตร (2532: บทคดยอ) ศกษาพบวาปจจยทนอกเหนอจากผบรหารโรงเรยน ทมความ สมพนธ กบความสาเรจของโรงเรยน คอ บคลากรในโรงเรยน ผนาชมชน เปนตวแปรทเกยวของกบความสาเรจของโรงเรยน ทศนย พรหมไพจตร (2541: 100) พบวา ปจจยทมอทธพลตอการเรยนตอในชนมธยมศกษาของเยาวชนไทยมสลมคอปจจยดานประชากร (เพศชาย และอายนอย) ปจจยดานเศรษฐกจ (ผปกครองประกอบอาชพกรรมกร เปนผปฏบตงานในกระบวนการผลต และการมปรมาณผลผลตตา) ปจจยดานจตวทยา (เยาวชนมเจตคตตอการเรยน และการคลอยตามกลมเพอน) ปจจยดานสงแวดลอม (ความไมสะดวกในการเดนทางจากบานมาโรงเรยน) ประเดนนจนทราน สงวนนาม (2545: 121) สรปวาปจจยททาใหโรงเรยนมประสทธผลมดงน 1) ภาวะผนา และแบบผนาของผบรหาร 2) การกาหนดเปาหมายหรอวตถประสงคทชดเจนของโรงเรยน 3) การเปนผนาทางวชาการ 4) บรรยากาศของสถานศกษา 5) ทกษะดานมนษยสมพนธ 6) การใชอานาจหนาทและการตดสนใจ 7) ความสามารถในการแกปญหาและการพฒนางาน 8)ความสมพนธระหวางผบรหารกบผรวมงาน 9) ความพงพอใจในการทางาน 10) ความสามารถในการยดหยนตอสถานการณเฉพาะหนา 11) ประสบการณทางการบรหาร 12) ความสมพนธระหวางบานกบโรงเรยน ปจจยเหลานมไดจดลาดบความสาคญจาเปนมากนอยกวากน แตในระบบการบรหารการศกษาไทย รวมทงผลการวจยในประเทศสนบสนนแนวคดทวา การเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนเปนปจจยสาคญอนดบแรกทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน สาหรบคลอสไมเออร (เพราพรรณ เปลยนภ. 2542: 177-178 ; อางองจาก Klausmeier.) ไดเนนวาความสาเรจตามเปาหมายในการเรยนของผเรยนขนอยกบปจจย 7 ประการคอ

1. ลกษณะของผเรยน ไดแก การมวฒภาวะ และมความสามารถทางสมองทเหมาะสม มวฒภาวะทางกาย มทศนคตทดตอการเรยน สขภาพกายและจตด

2. ลกษณะของผสอน ไดแก มสตปญญาและความรด จตใจด มทศนคตทดตองาน มอายทเหมาะสม ไดสอนตามความถนดของตน

3. ความสมพนธระหวางผเรยนและผสอน ตองมการปฏสมพนธทด ใชวธการสอนทสอด คลองกบผเรยน

4. เนอหาวชาทสอน มการจดลาดบขนตอน มความหมายตอผเรยน สามารถนาไปใชประโยชนได มวชาใหเลอกหลากหลาย

5. ลกษณะทางกายภาพของสงอานวยความสะดวก ไดแกอาคาร สถานท วสดอปกรณ สอการเรยนการสอน มครบถวนและทนสมย

6. ลกษณะของกลมเพอน มจานวนไมมากจนเกนไป มทศนคตไปทางเดยวกนมความสามคค และมผนากลมทด

7. อทธพลอน ๆ ทงในและนอกหองเรยน (ภายในโรงเรยนไดแกหลกสตร หองสมด หนวยสนบสนนการเรยนการสอน ภายนอกหองเรยนไดแก ครอบครว สอมวลชน สงคม เปนตน)

95

วราภรณ วหคโต (2536: บทคดยอ) ศกษาการวเคราะหซาตวแปรพหระดบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย การเปรยบเทยบระหวางเทคนค โอแอลเอส เซพเพอรเรท อเควชน กบ เทคนค เอช แอล เอม ผลการศกษาพบวาตวแปรทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายคอตวแปรระดบนกเรยน และตวแปรระดบหองเรยนไดแก เชาวนปญญาของนกเรยน เจตคตตอ การเรยนคณตศาสตร แรงจงใจใฝสมฤทธ และรายไดของผปกครอง ประสบการณในการสอน การเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน ขนาดของโรงเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2536?: 9) สรปวาสาเหตทการสอนวชาภาษาไทยในโรงเรยนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตยงไมสมฤทธผลตามนโยบายเนองมาจาก 1) คณภาพการสอนของคร คอครสอนวชาสามญ สวนใหญมคณวฒตา ครสอนศาสนา มคณวฒสามญศกษาตา และไมมวฒคร ทงยงไมสามารถใชภาษาไทยไดด ตลอดจนยงไมไดนานวตกรรมทางการศกษามาเปนสอในการเรยนการสอน 2) ปจจยสงเสรมการเรยนการสอน โรงเรยนสวนใหญไมมหองสมดทไดมาตรฐาน นอกนนยงปรากฏวาแบบเรยน หนงสออานประกอบ เอกสารคนควาและอางองและวสดอปกรณตางๆ ยงไมเพยงพอหรอแทบจะไมมเลย 3) ปจจยแวดลอมอน ๆ คอสภาพสงคม ประเพณ วฒนธรรมของทองถน ตลอดจนคานยมของชาวไทยมสลมจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางจากสงคมสวนใหญของประเทศ

นคม นาคอาย (2539) ไดศกษาเรองการพฒนาเทคนควธวเคราะหเชงสาเหตแบบ พหระดบ : การประยกตใชโปรแกรม เอช แอล เอม พบวาตวแปรระดบนกเรยน และตวแปรระดบหองเรยนมผลตอคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยน ตวแปรเหลานน ไดแก รายไดของผปกครอง เชาวนปญญา เจตคตตอวชาคณตศาสตร แรงจงใจใฝสมฤทธ ขนาดของโรงเรยน ความเปนผนาของผบรหาร และคณภาพการสอนของคร

บญเรอง ศรเหรญ (2542 : บทคดยอ) ศกษาประสทธผลโรงเรยนมธยมศกษาดวยโมเดลลดหลนเชงเสน พบวาองคประกอบทางการศกษาทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณต ศาสตร และวทยาศาสตร ประกอบดวย ระดบนกเรยนไดแก เพศ ลกษณะครอบครวของนกเรยน บรรยากาศและสภาพแวดลอมในบานของนกเรยน ความรเดมของนกเรยน ระดบหองเรยนไดแก ขนาดของหองเรยน คณวฒของคร ความสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน และประสบการณในการสอนของคร และ ระดบโรงเรยน ไดแก ขนาดของโรงเรยน การใชเทคโนโลยทางการศกษา และประสทธภาพการจดการเรยนการสอน คาใชจายทางการศกษา และคณภาพของการใชหลกสตร

ราชนย บญธมา (2542 ก: บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยทเออตอผลสาเรจของการนาหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง 2533) ไปปฏบต : กรณศกษาโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดเชยงราย โดยการวเคราะหพหระดบ 3 ระดบคอ ระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน โดยการวเคราะหเชงสาเหตแบบพหระดบ (Multilevel Causal Analysis) พบวาปจจยทง 3 ระดบมอทธพลตอผลสาเรจของการนาหลกสตร ไปปฏบต

96

นาร อาแว (2545: บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชาคณะพยาบาลศาสตร พบวา ปจจยระดบนกศกษา ปจจยระดบอาจารย และปจจยระดบหวหนาภาควชามอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน

จากขอมลขางตนจะเหนวา ประสทธผลโรงเรยน เปนความสามารถของโรงเรยนในการบรรลในสงทไดตงเปาหมายไว โดยมเกณฑการวดการบรรลหรอไมบรรลประสทธผล การทจะบรรลประสทธผลหรอไมนนขนอยกบปจจยหลาย ๆ ประการ ตามลกษณะโครงสรางขององคการทมลกษณะเกยวพนกนและมระดบการลดหลนกนในระดบตางๆ ทงปจจยระดบนกเรยน หองเรยนและโรงเรยน ดงนนการศกษาปจจยทมอทธพลตอประสทธผลโรงเรยน จงตองศกษาตวแปรตาง ๆ ทอยในแตละระดบซงมความเกยวของสมพนธกนดวย ตลอดจนตองคานงถงสภาพแวดลอมภายนอกเปนสงทเขามาเกยวของภายใตสภาวการณ และยงขนอยกบชวงเวลา เพราะองคกรหนง ๆ เมอเวลาเปลยนไปเกณฑในการวดประสทธผลกอาจเปลยนไป ปจจยทเขามาเกยวของกอาจเปลยนแปลงไป ฉะนนการจะประเมนประสทธผลของหนวยงานใด ๆ กจะตองคานงถงบรบทในขณะนนดวยจงจะทาใหเกดความเขาใจองคการนนอยางถองแท

การศกษาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนอนภมภาคทประชาชนในทองถนเปนชนสวนนอยทมความแตกตางไปจากภมภาคอน ๆ ในหลาย ๆ ดานไมวาจะเปนประวตศาสตร ศาสนา ภาษา วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ คานยม ความเชอ และทศนคต โดยสงเหลานเปนสงทหลอหลอมวถชวต ความเปนอย และพฤตกรรม ของประชาชนในทกเรอง โดยสงเหลานมผลกระทบตอการศกษา อนจะทาใหประสทธผลของการจดการศกษาของทองถนนมความแตกตางไปจากภมภาคอน ๆ ดงนนการจะศกษาวาปจจยใดบางทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนจงจาเปนตองคานงถงสงตางๆ เหลานควบคไปดวย ผวจยจงไดศกษาปจจย ตาง ๆ ทนาจะสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาดงรายละเอยดตอไปน

1. ปจจยระดบนกเรยน

มตวแปรปจจยระดบนกเรยนทผวจยคาดวาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตดงน

1.1 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 1.2 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน 1.3 ระดบการศกษาของผปกครอง 1.4 รายไดของผปกครอง 1.5 จานวนพนองในครอบครว 1.6 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 1.7 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

97

1.8 การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 1.9 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 1.10 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน 1.11 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

รายละเอยดของตวแปรปจจยระดบนกเรยน ในการวจยนมดงน

1.1 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 1.2 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

ผวจยนาเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเรองการใชภาษาของนกเรยนเมออยทบาน ทงภาษายาวและภาษาไทยถนใตดงน

ภาษามคาจากดความทกวางมาก กลาวคอ 1) ภาษาเปนเครองมอในการสอความหมาย เพอแสดงถงความคดและการกระทาของมนษย 2) ภาษาเปนระบบอนประกอบดวยกฎเกณฑซงรวบรวมอยในสมอง และนามาใชเพอสรางประโยคเปนจานวนนบไมถวน 3) ภาษาเปนพฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร 4) ภาษาเปนผลผลตของวฒนธรรมซงยดถอกฎหมายและหลก เกณฑในการดาเนนชวตอนสะทอนใหเหนแนวคดของมนษย 5) ภาษาประกอบดวยระบบเสยงซงเกดขนจากการบญญตทอานวยใหทก ๆ คนทอยในวฒนธรรมนน ๆ หรอบคคลอนทไดเรยนรระบบของวฒนธรรมนน นามาใชในการสอความหมายถงกน (Communication) หรอตอบโตกน (Interact) (สไร พงษทองเจรญ. 2520: 3)

สงคมทมภาษาและวฒนธรรมตางกนยอมประสบปญหาดานการสอสารและการศกษาอยเสมอ (สาอาง หรญบรณะ; สไร พงษทองเจรญ; และ ประพาศน พฤทธประภา. 2527?: 1) ในจงหวดชายแดนภาคใตมประชากรเชอสายมลายประมาณ 2.5 % ชาวไทยเชอสายมลายเหลานไมนยมพดภาษาไทยหรอพดภาษาไทยไมไดเลย เพราะสวนมากใชภาษามลายในชวตประจาวน นอกจากนจงหวดชายแดนภาคใตยงมภาษาไทยทองถนเปนเอกลกษณทชาวไทยภาคใตภมใจ ไมกระดากอายทจะพดภาษาของตวเองเหมอนชาวไทยภาคอน ๆ ภาษาทใชพดกนอยางแพรหลายมอย 4 ภาษา คอ 1) ภาษาถนใต เปนภาษาในตระกลไท ใชพดกนอยทวไปทงภาค 2) ภาษาโมเกน (ชาวเล) ใชกนทางตะวนตกของภาคใต 3) ภาษาปตตาน-มาเลย (ภาษามลาย, ภาษายาว) มผใชพดกนในจงหวดสตล ปตตาน ยะลา และนราธวาส 4) ภาษาซาไก มผพดอยประปรายในจงหวดตอนใตของภาค (สาอาง หรญบรณะ; สไร พงษทองเจรญ; และ ประพาศน พฤทธประภา. 2527?: 6)

การศกษาทกรปแบบ ตองอาศยภาษาเปนสอ ความสาเรจหรอความลมเหลวในการศกษามสวนเกยวของกบภาษาทใชในการสอสารไมมากกนอยในสงคมหรอชมชนทพดหลายภาษาหรอภาษาทองถนแตกตางไปจากภาษามาตรฐานนน เมอเดกเรมเขาโรงเรยน สวนใหญจะยงพดภาษามาตรฐานไมไดปญหาในการศกษากเกดขนในสถานการณเชนนถาครผสอนสามารถพดภาษาทองถนไดกอาจแกปญหาดวยวธการใชภาษาถนชวยเปนสอในการสอนไดบาง เมอเดกไมเขาใจ

98

ความหมาย แตการทครไมสามารถพดภาษาของทองถนไดกคงจะแกปญหาไดยาก นกวางแผนทางภาษาเสนอแนะวาในระยะแรกควรมการอนโลมใหใชภาษาไทยทองถนหรอภาษาของชนกลมนอยไดบาง แตกมผไมเหนดวยเพราะเกรงวาจะกระทบกระเทอนตอเอกภาพและความมนคงของชาต ซงขดกบหลกการทเรยกวา “พหนยมดานภาษาและวฒนธรรม” (Linguistic and Cultural Pluralism) ตามทฤษฎโปะแตก (Hot ‘N’ Sour-Variety-Soup theory) ซงเปนหลกแหงการผสมผสานทรกษาเอกลกษณของสวนประกอบตาง ๆ ไดอยางครบถวนเสมอนหนง โปะแตก ซงมกง หอย ปลา ขา ตะใคร ใบมะกรด พรกขหน ฯลฯ ลวนยงคงรปเดมของมนอยแมวาจะกลายเปนอาหารไทยอนโอชะชนดหนงแลวกตาม (สาอาง หรญบรณะ, สไร พงษทองเจรญ และประพาศน พฤทธประภา. 2527?: 4) ภาษาทใชพดในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญใชภาษามาลายทองถน โดยปรากฏวาชายไทยมสลมพดภาษามาลาย ทองถนในชวตประจาวนประมาณรอยละ 70-80 (นนทวรรณ ภสวาง. 2521 : 55) ภาษามาลายเปนแขนงหนงของภาษามาลาโยโปลนเซยน ซงภาษามาลาโยโปลนเซยนนรวมอยในกลมภาษาออสโตรเอเซยตค ซงมภาษาตาง ๆ เชน ภาษามนดา (อนเดย) ภาษาเขมร ภาษาเซมง ภาษามาลายเปนภาษาคาโดดเชนเดยวกบภาษาไทย ภายหลงไดรบอทธพลจากภาษาสนสกฤต และภาษาอาหรบเขามาปะปนเปนสวนใหญ ปจจบนภาษามาลายไดถกแบงออกเปน ภาษามาลายทองถนหลายสวนดงทใชพดกนในจงหวดชายแดนภาคใต เรยกวา ภาษามาลายทองถนปตตาน ซงเปนภาษาเดยวกบภาษามาลายทพดกนในรฐ กลนตน (วนย ครวรรณพฒน. 2523: 74 ; อางองจาก Fraser; & Winstedt. 1967: 16 - 17) คนไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตมปญหาคลายคลงกน คอ สวนใหญพดภาษาไทยไมได หรอพดไดแตไมนยมพด (มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 2534? : 1) สาหรบกรรมาธการการศกษาสภาผแทนราษฎร (2546 : ออนไลน ) สรปวาการศกษาของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตอยในระดบขนตา สวน มากจะอทศเวลาใหกบการศกษาศาสนา โดยใชภาษามาลายเปนสาคญ เมอตองการตดตอกบทางราชการจงตองจดใหมลามแปล

นอกจากน ปญหาทางภาษายงเปนผลใหเกดปญหาความมนคงระดบชาตดวย ดงท เจะฮเซน เจะอบง (2534?: 17) กลาววาปจจบนภาษาไดมบทบาทในสงคมมาก ภาษามไดมบทบาทเฉพาะเปนเพยงสอทจะสรางความเขาใจซงกนและกนเทานน แตยงเปนรากฐานทสาคญในการพฒนาทก ๆ ดาน เปนรากฐานทสาคญของวทยาการทกสาขา การทาใหประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตสามารถฟงและพดภาษาไทยไดเปนเรองสาคญ เพราะนอกจากภาษาจะเปนสอสรางสายสมพนธ สรางความเขาใจอนดตอกนระหวางพนองประชาชนดวยกน และทางราชการแลว ยงเปนเงอนไขสาคญประการหนงในการทจะเสรมสรางความเปนเอกภาพของชาต ซงจะมผลตอความมนคงของชาตในสวนรวมดวย ดงนนการทชาวไทยมสลมชายแดนภาคใตมภาษาพดทแตกตางไปจากประชาชนสวนใหญของประเทศ ทาใหเกดความสาคญผดวาตนเองมใชคนไทยยงภาษามาลายทองถนทใชพดกนในบรเวณนไมมคาแปลความหมายเฉพาะของคา “สญชาต” แตใชคาวา “บอซอ” ซงแปลไดทง “สญชาต” และ “ภาษา” ดงนนเมอตนพดภาษามาลาย จงใชคาวา

99

“บอซอมาลาย” จงแปลไดโดยปรยายวา “สญชาตมาลาย” ดงนนจงทาใหมสลมเหนวาบตรหลานของตนตองเรยนภาษามาลาย และภาษาอาหรบ ดวยเหตนทาใหผนาศาสนาและการเมองบางกลมถอโอกาสในเรองภาษาเปนขออางทาการปลกปนใหมสลมเกลยดชงภาษาไทย โดยกลาวหาวาเปนภาษาของชาวพทธ มสลมตองพดภาษามาลายเทานน (ประกจ ประจนปจจนก. 2526: 36) นอกจากน เจะฮเซน เจะอบง (2534?: 17) อธบายวา ในพนทชนบทหางไกล การดาเนนชวตประจาวนของพนองชาวไทยมสลมเกอบจะไมตองพดและใชภาษาไทยเสยดวยซา ทาใหผทพดภาษาไทยไมไดมากอน จงไมกระตอรอรนทจะศกษาหาความรเพอทจะหดพดและใชภาษาไทยใหได สาหรบผทพดภาษาไทยไดบางแลว เมอโอกาสและความจาเปนในการพดและใชภาษาไทยนอย ในทสดกลมภาษาไทย

จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และ วมล แซอง (2534: 65) กลาววา ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญจะใชภาษามลายทองถนในชวตประจาวน ทาใหนกเรยนมปญหาดานการศกษาวชาสามญซงใชภาษาไทยเปนสาคญ และสงผลตอการศกษาในระดบสง เนองจากนกเรยนกลมนใชทงภาษามลายและภาษาไทย ในขณะทไปเรยนกบกลมทใชภาษาไทยเปนภาษาทหนง ยอมตองมปญหาในดานความเขาใจภาษามากกวา เพราะจะตองรบรถงสองภาษาในเวลาเดยวกน ทาใหเกดความสบสนในดานการคดและการสอสาร ซงเปนอปสรรคของการศกษา โดยผลการวจยพบวานกเรยนไทยมสลมอานหนงสอภาษาไทยนอกเวลาเรยนนอย โดย อานหนงสอประเภทหนงสอพมพมากทสด รองลงมาไดแกอานแบบเรยน นทาน การตน เรองสน ภาพยนตรดารา หนงสออน ๆ และอานนยายนอยทสด และพบวา นกเรยนมปญหาดานการอาน ทกขอเรยงลาดบ คอ ปญหาดานการแปลสานวนเปรยบเทยบมากทสด รองลงไปไดแก การคาดคะเนเหตการณ หรอขยายความ การจบจดมงหมายของผเขยนหรอตวละคร ฯลฯ และพบวานกเรยนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานในระดบตา นอกจากนยงปรากฏวานกเรยนทใชภาษาพดทบานตางกนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานแตกตางกน โดยกลมทพดภาษาไทยกลาง และภาษาไทยถนใตไดคะแนนเฉลยสงทสด ในขณะทกลมทพดภาษามลาย และภาษาไทยถนใตไดคะแนนเฉลยตาทสด (จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และ วมล แซอง. 2534: 68) สอดคลองกบผลการศกษาของ ศกษานเทศกเขตการศกษา 2 (2533: 6) ทพบวาสภาพ แวดลอม และวฒนธรรมทแปลกแยก อาจเปนปจจยสาคญทาใหเดกแถบนเรยนออน โดยเฉพาะภาษาไทย คณตศาสตร เพราะวาทเดกจะเขาใจสงทครพดตองใชเวลาในการตความเปนภาษาทเขาใชในชวตประจาวนกอน ทาใหเดกเสยเปรยบเดกนกเรยนทว ๆ ไปในวยเดยวกน ขณะท นมต ยศกจ (2541: บทคดยอ) ศกษาพบวาครทสามารถใชภาษามลายทองถนตางกนมขวญแตกตางกน โดยครทสามารถใชภาษามลายทองถนในการสอสารได มขวญสงกวาครทไมสามารถใชภาษามลายทองถนในการสอสาร แตผลการวจยของ เสรญ พศาลวชรนทร (2531: บทคดยอ) ศกษาพบวาครใชภาษาในชวตประจาวนแตกตางกน มความสามารถในการเตรยมความพรอมทางการใชภาษาไทยใหแกนกเรยน ไมแตกตางกน

100

การใชภาษาไทยของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตจงเปนการใชภาษาทสอง การเรยนภาษาอนเปนภาษาทสองอาจเปนเหตใหเกดปญหาการพดไมชดได เพราะผทใชภาษา ทหนงเปนภาษาแมอยแลวนน เมอไปพดภาษาอนเปนภาษาทสอง มกจะออกเสยงเพยนไปจากเสยงมาตรฐานในภาษาซงเรยนเปนภาษาทสอง กลาวคอมสาเนยงของภาษาแมตดอยในการพด เชน คนไทยพดภาษาองกฤษ คนจนพดภาษาไทย และชาวเขาพดภาษาไทย เปนตน นอกจากนปจจยททาใหเกดการเรยนรภาษาไดดหรอไมนนขนอยกบอายของผเรยน การเลยนเสยงจะเปนไปไดงาย ถามความสอดคลองกบภาษาเดมของผเรยน มวฒนธรรมของเจาของภาษาแทรกอยมากนอยเพยงไร โรงเรยนไดใหความสาคญกบความแตกตางทางภาษามากนอยเพยงใด ชมชนนน ๆ พดภาษาอะไร ตวครผสอน มอทธพลอยางมากคอในเรองความร ความเชยวชาญ ความกระตอรอรนในการสอน สงเหลานลวนสงผลตอการเรยนรภาษาของนกเรยน (ประสงค รายณสข และคนอน ๆ. 2523: 30-31 ; อางองจาก Chriest. 1964: 19-23) การใชภาษาของนกเรยน เปนสงทพอแม ผปกครองนกเรยนและสงคมไดรวมกนขดเกลาและถายทอดมาใหนกเรยนทงโดยทางตรงและทางออมสงนเรยกวาภาษาทหนงหรอภาษาแม แตเมอนกเรยนเขามาอยในโรงเรยนนกเรยนจะตองใชภาษาของทางราชการ ในทนคอภาษาไทยซงถอเปนภาษาทสองของนกเรยน การทนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตซงมมลายเปนภาษาทหนงเปนสวนใหญยอมสงผลตอการเรยนรในโรงเรยนกลาวคอนกเรยนจะเสยเปรยบนกเรยนทผปกครองใชภาษาไทย หรอภาษาไทยใต เพราะภาษาไทยใตมลกษณะทคลายคลงกบภาษาไทยเปนสวนใหญ จากการศกษาพบวาในจงหวดชายแดนภาคใต ไมไดมการแกปญหาในเรองภาษาของนกเรยนอยางจรงจง จะมบางกเปนเพยงโครงการททาชวครงชวคราว โดยมหาวทยาลย หรอ ศอ.บต. หรอกระทรวงศกษาธการแตยงขาดความเอาจรงเอาจง ทง ๆ ทภาษาเปนเครองมอทสาคญทสดในการเรยนรของผเรยน การทนกเรยนไมรภาษาทใชใน การเรยนจะสงผลกระทบตอผลการเรยนโดยตรง และสงผลกระทบตอทศนคตตอการเรยนของนกเรยนดวย และมผลตอวถชวตและความเปนอยของนกเรยนในการเปนพลเมองของประเทศ ดงพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช (สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. 2536?: 8) ในคราวทเสดจเยยมพสกนกร ณ ครสมมนาคาร ภาคการศกษา 2 จงหวดยะลา เมอวนท 23 มนาคม 2532 ทรงมพระราชดารสวา “...การศกษาทนสาคญมาก ใหพยายามจดใหด ใหพลเมองสามารถพดภาษาไทยได แมจะพดไดไมมากนกเพยงแตพอรเรองกน กยงด เพราะเทาทผานมาคราวน มผไมรภาษาไทยตองใชลามแปล ควรพดกนใหเขาใจกนไดเพอสะดวกในการตดตอซงกนและกน...”

นอกจากนยงมเอกสาร และผลการวจยทกลาวถงเกยวกบภาษาและเจตคตตอการใชภาษาไทยในจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก สาอาง หรญบรณะ, สไร พงษทองเจรญ และประพาศน พฤทธประภา (2527?: 1) อธบายวาจากการศกษาของภาควชาภาษาศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เกยวกบปญหาภาษาของเดกนกเรยนในชมชนแออดคลองเตย กรงเทพฯ ภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอปรากฏวา ภาษาไทยทองถนของนกเรยนเปนอปสรรคตอการเรยนการสอนและความเขาใจศพท สานวน วล ประโยคและคา ตลอดจนการอานและ

101

การตความ ประชาชนสวนใหญในจงหวดภาคใตใชภาษาไทยทองถนและหรอภาษามลายในชวต ประจาวนทาใหเดกนกเรยนไมสามารถใชภาษาไทยมาตรฐานไดดเทาทควร และมผลสมฤทธทางการเรยนอยในเกณฑตากวาคาเฉลยของประเทศ

ปญหาทางภาษาพดไมวาจะเปนเดกไทยหรอเดกชาวเขาสมควรอยางยงทจะไดรบการ เอาใจใสแกไขเปนพเศษเพราะภาษาเปนวฒนธรรมของชาตเปนเครองมอทสาคญทผกพนคนในชาตใหเกดความรสกเปนพวกเดยวกนอนจะสงผลกระทบถงความมนคงของชาต (ประสงค รายณสข. 2532: 32) ภาษาคอเอกลกษณของมนษยและเปนสงสาคญทสดทแสดงออกถงความเปนอนหนง อนเดยวกน เพราะภาษาเปนเครองมอในการถายทอดวฒนธรรม ผทมภาษาและวฒนธรรมเดยวกนยอมอยรวมกนอยางเขาใจและเหนใจมากกวาคนตางชาตตางภาษา (ประพาศน พฤทธประภา. 2527?: 29) สอดคลองกบท ขจดภย บรษพฒน (2519: 167) อธบายวา โดยทวไปแลว การใชภาษาเดยวกนเปนปจจยสาคญของการรวมตวกนของพลเมองในชาต เพราะภาษาชวยเผยแพรความคดเหน ความรสก ความเขาใจกน และสงเสรมขนบธรรมเนยมประเพณของชาต เมอเปนเชนนการทชาวไทยมสลมทใชภาษามลายในชวตประจาวน และบางคนทไมสามารถพดภาษาไทยได จงเปนอปสรรคทสาคญยงตอการรวมกบสงคมไทย ประกอบกบมการกลาวอางวาภาษาไทยเปนภาษาของชาวพทธ มสลมทดตองพดภาษามลายเทานน จงยงทาใหโอกาสทชาวไทยมสลมจะหนมาใชภาษาไทยกยงนอยลงไปอก ตราบใดทชาวไทยมสลมยงมองไมเหนความสาคญและประโยชนและความจาเปนของภาษาไทยแลว เขายงคงใชภาษามลาย และการผสมกลมกลนกนของชาวไทยมสลมกบชาวไทยพทธ กคงจะเปนไปไมไดในระยะเวลาอนใกล ศรสมภพ จตรภรมยศร และคนอนๆ (2543: 48) ใหความเหนสอดคลองวา ภาษาอาจจะไมใชเครองบงชอตลกษณรวมทางวฒนธรรมไดทงหมด แตเรากคงไมปฏเสธวาภาษาเปนปจจยสาคญในการกาหนดความรสกนกคด ทศนคต แบบแผนวถชวต ความเชอและจารตประเพณของคนในแตละทองถนใหหลอมรวมเขาดวยกน จนกลายเปนวฒนธรรมเฉพาะ และในทางกลบกนเรากอาจใชภาษาเปนเกณฑจาแนกวฒนธรรม ทางการเมองในเรองความเปนกลมสงคมเดยวกนใหแตกตางกนไดอกดวย

ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญจะใชภาษาทองถนเปนภาษามาเลย ซงไดรบการถายทอดมาจากบรรพบรษและจากการตดตอสมพนธกบมสลมชาวมาเลเซยซงเปนดนแดนทใกลชดกน ชาวไทยมสลมพดภาษาไทยไดกวารอยละ 50 และใชภาษาไทย และภาษามาเลยในชวตประจาวน สวนในจงหวดสตลนน ชาวไทยมสลมพดภาษาไทยมากกวาภาษามาเลยสาเหตสาคญประการหนงทชาวไทยมสลมสวนใหญสามารถพดภาษามาเลยไดมากเพราะมความจาเปนจะตองเรยนรพระคมภรอลกระอานซงเปนภาษายาว เพอใชในการประกอบศาสนกจประจาวน สวนตาราเรยนทวไปทใชในการสอนวชาการศาสนานนมทงภาษาอาหรบ และยาว (ภาษามาเลยทใชเปนภาษาเขยนในตารา) (ขนบธรรมเนยมบางประการของชาวไทยมสลมฯ. 2533: 47) สาหรบ รง แกวแดง (2511: 58) กลาวถงเรองนวาภาษามลายอาจจะถอเปนภาษาตางประเทศ สาหรบชาวไทยโดยทวไป แตสาหรบชาวไทยมสลมนนภาษามลายเปนภาษาทหนง คอ ใชภาษามลาย เปนภาษาประจาวน ยกเวนชาวไทยมสลมในจงหวดสตลเทานนทใชภาษาไทยเปนภาษาประจาวน

102

สวนชาวไทยมสลมในจงหวดนราธวาส ปตตาน และยะลา ไมนยมการใชภาษาไทยในการตดตอซงกนและกน มาโนชญ บญญานวตร (2527: 15-16) กลาววาปญหาดงกลาวเปนปญหาพนฐานของจงหวดชายแดนภาคใต คอ การทคนสวนใหญพดภาษาไทยไมได เพราะการทคนสวนใหญพดภาษาไทยไมไดมผลทาใหเกดปญหาอน ๆ ตามมา เชน ปญหาการศกษา ปญหาเศรษฐกจ ปญหาการเมอง ปญหาสงคมและการปกครอง ซงทาใหสถานของจงหวดชายแดนภาคใตตกอยในสภาวะทลาบาก ประชาชนมฐานะยากจน ขาราชการตดตอกบประชาชนดวยความยากลาบากเกดชองวางระหวางขาราชการกบประชาชน มการแบงพวกเปนไทยพทธ ไทยมสลม จงทาให ขาดความเปนเอกภาพในชาต การพดภาษาไทยไมไดใหหลงเชอไปในทางทเปนภยตอชาตบานเมองไดโดยงาย โดยเฉพาะการศกษาเมอคนสวนใหญพดภาษาไทยไมได จะมปญหาตามมามากมาย ไดแก

1. อตราการตกซาชนสงทงนเพราะฟงครไมรเรอง อานหนงสอไมแตก รฐตองเพม ชนเรยนพเศษขนทาใหสนเปลองงบประมาณโดยใชเหต กลาวคอตองเพมชนเดกเลกเขาไปอก หนงป กอนเขาเรยนชนประถมศกษาปท 1

2. ตองเพมการเรยนของผใหญใหมากกวาปกต เชน ป พ.ศ. 2520 ศอ.บต. รวมมอกบเขตการศกษา 2 จดอบรมกานนผใหญบานทยงพดภาษาไทยไมได เขยนไทยไมไดหลายรน

3. เดกทจบออกมาแลว ประสทธภาพและคณภาพไมดพอ เมอจะสอบเขาเรยนตอกสนกเรยนทวไปไมได ทาใหอตราการเรยนตกตามาก ผทจะจบออกมารบราชการจงมนอย รฐบาลตองใหสทธพเศษแกเดกเหลานเพอแกปญหา แตกมปญหาอนตามมา กลาวคอทาใหชาวไทยพทธมองเหนวารฐบาลเอาใจชาวมสลมมากเกนไป จนละเลยชาวพทธ

4. เนองจากมสลมมโอกาสเรยนตอนอย ผทเปนครสวนใหญจงเปนชาวไทยพทธทมาจากทองถนอน เชน พทลง นครศรธรรมราช ตรงและสงขลาเปนตน ครเหลานไมคอยเขาใจวฒนธรรมประเพณทองถนและพดภาษามลายไมได จงไมกลาเขาไปอยในหมบาน ตองเชาบานอยในตวเมองทาใหความหางเหนกบประชาชน ขาดความสนทสนม พอมปญหาเกยวกบเดกกแกไขดวย ความยากลาบาก

โมฮมหมด อบดลกาเดร (2523: 206) อธบายถงทศนคตของนกเรยนและผปกครองทมตอการใชภาษาในการเรยนการสอนในจงหวดชายแดนภาคใตวา โรงเรยนไมใชสถาบนททาลายภาษาถนของนกเรยน แตควรเปนสถาบนสงเสรมใหเขาไดเรยนรภาษาทสอง ทจะใหประโยชนแกชวตของเขา เราควรจะแกปญหานดวยลกษณะคนใจกวาง และพยายามสนองตอบความตองการของชนกลมนอยเทาทพงจะทาได เดกไทยมสลมทพดภาษาไทยไมได เมอเขาเรยนใหม ๆ นอกจากไมสามารถเรยนอานเขยนไดเทากบเดก ๆ ทพดภาษาไทยอยแลว ยงไมสามารถเขาใจครทพดภาษาไทยวาจะใหเขาทาอะไร เขามาอยในโรงเรยนมาอยในสงแวดลอมใหม บางคนไมรจกคร เขาฟงครไมรเรอง บอกครไมเปน เหงา ขยาด และขลาดกลว ทางเดยวเทานนทเขาคดไดและนาจะคดคอเมอไหรจะถงเวลากลบบานและพรงนไมอยากมาอกแลว เดกทอดทนอาจจะอยตอไป จนพออานหนงสอไดกจะอานในเรองวฒนธรรมทแตกตางกบครอบครวของเขา กบสงแวดลอมของเขา รปพระ รปวด และตวละครทไมเหมอนกบเดก ๆ ใกลบานเขา นอกจากเดกตองอดทนตอความรสก

103

ตาง ๆ แลวรวมทงรสกยากตอการออกเสยงภาษาไทยซงแตกตางไปจากภาษาทหนงของเขา ผปกครอง กตองอดทนตอความรสกทวา ลกเขาของถกยดเยยดวฒนธรรมทางศาสนาอนอกดวย วชเทพ ฦาชาฤทธ (2545: 17) สนบสนนวาขอจากดในการใชภาษาไทยของเดก และเยาวชนมสลมเปนอปสรรคตอผลสมฤทธทางการเรยนในเกอบทกวชา โดยเฉพาะทางดานคณตศาสตรและการคงอยของการอานออกเขยนได ในทานองเดยวกน จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และวมล แซอง (2534: 65) กลาววา ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญ จะใชภาษามลายทองถนในชวตประจาวน ทาใหนกเรยนมปญหาดานการศกษาวชาสามญซงใชภาษาไทยเปนสาคญ และสงผลตอการศกษาในระดบสง เนองจากนกเรยนกลมนใชทงภาษามลายและภาษาไทย ในขณะทไปเรยนกบกลมทใชภาษาไทยเปนภาษาท 1 ยอมตองมปญหาในดานความเขาใจภาษามากกวา เพราะจะตองรบรถงสองภาษาในเวลาเดยวกน ทาใหเกดความสบสน ในดานการคดและการสอสาร ซงเปนอปสรรคของการศกษา

จากสภาพทวไปของจงหวดชายแดนภาคใตปญหาสวนใหญเนองมาจากมความแตกตางของภาษาและวฒนธรรมไปจากชาวไทยสวนใหญ การแกปญหาเรองอน ๆ จะทาไดยากถาหากวาปญหาเรองการสอความหมายหรอการใชภาษายงมไดแก (สวทย บญชวย. 2534: 78) ดงท อารเฟน อบดลกาเดร (2538: 19) กลาววาการสงเสรมการเรยนรหนงสอไทยแกชาวไทยมสลมหรอ การทจะสอนใหเขารหนงสอคอ ฟง พด อาน และเขยนได มไดเปนสงทยากเกนความสามารถแตการทจะโนมนาวเชญชวนใหมาเขาเรยนเปนสงทคอนขางยากกวา และแมวาสามารถดาเนนการใหเขาเขามาเรยนแลวกตามปรากฏวาประมาณครงหนงของผเรยนไดออกกลางคนไปหรอหยดเรยนเสยกอนทจะจบหลกสตร

อยางไรกตามหลงจากทความเจรญกาวหนาของบานเมองไดนากจกรรมและอาชพใหมๆ ทนาสนใจเพมขนมาเรอย ๆ การทจะเขารวมกจกรรมดงกลาวไดหรอการทจะไดรบประโยชนจากการบรการและการประกอบอาชพกด การสงคมและการใชเวลาวางกด จาเปนจะตองใชภาษาไทย ในการสอความหมาย ความจาเปนดงกลาวจงกอใหเกดความสนใจในหมคนไทยมสลมในการทจะตองเรยนรภาษาไทยเพอปรบปรงตนเองใหเขากบสภาพแวดลอมของบานเมองมากขน (จกรกฤษณ นรนตผดงการ; ทว สวนมาล; และปรญญา อดมทรพย. 2530: 41) แตการศกษา มความเกยวของกบภาษาและวฒนธรรมโดยตรง การวางแผนและนโยบายภาษาเพอการจดการ ศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตควรเนนความสาคญทงของภาษาทองถน และภาษาไทยกลาง การจดการศกษาควรเปนแบบทเรยกวา “ทวภาษนยมตามแผน” (Planned Bilingualism) โดยการใชภาษาทองถนควบคกบภาษาประจาชาตในระดบตน ๆ ของการเรยน (ประพาศน พฤทธประภา. 2528: 32-33)

งานวจยทเกยวกบภาษาไดแก งานวจยของไฉน กรองเหน (2527: บทคดยอ) ทศกษาเรองทศนคตตอดนตรไทยของนสตนกศกษาไทยมสลมในสถาบนผลตครจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยพบวา นสตนกศกษาไทยมสลมทพดภาษาไทยเพยงอยางเดยวมทศนคตตอดนตรไทยดกวานสตนกศกษาไทยมสลมทพดสองภาษา ผลการศกษาของคอลด บสะมญ (2538: บทคดยอ)

104

ทศกษาพบวา จตลกษณะของนกเรยน 4 ดาน ไดแก เจตคตตอการสงเสรมการใชภาษาไทย แรงจงใจใฝสมฤทธ ลกษณะการมงอนาคต และการสนบสนนทางสงคม ไมมปฏสมพนธรวมกบความเปนอสลามกชนในการยอมรบนโยบายทางการศกษาดานการสงเสรมการใชภาษาไทย และการสนบสนนทางสงคม และพบวาตวทานายการยอมรบนโยบายทางการศกษาดานการสงเสรม การใชภาษาไทยทสาคญทสด คอ การสนบสนนทางสงคม รองลงมาเปนเจตคตตอการสงเสรม การใชภาษาไทย และแรงจงใจใฝสมฤทธ ตามลาดบ สอดคลองกบผลการคนพบของสานกงาน การประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 64) ทพบวาสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยดานตวนกเรยนคอความพอใจในการเรยนภาษาไทย ในทานองเดยวกน พชรา ทศนวจตรวงศ (2540: บทคดยอ) ; ดวงเดอน คนทพรม (2543 บทคดยอ) ; มญชมนส วรรณมหนทร (2544: บทคดยอ) มความสอดคลองกนวาตวแปรทมอทธพลหรอสงผลในรปแบบ ทเปนสาเหตทงโดยตรงและโดยออมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย คอความถนดทางภาษาและเจตคตตอวชาภาษาไทย สวนสชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545: 94) ศกษาพบวาปจจยดานภาษาถน คอการใชภาษาถนในการเรยนการสอน การใชภาษาถนในชมชนเปนปจจยทสงผลตอคณภาพของนกศกษา

จากการสารวจสภาพการทางสงคม การเมอง เศรษฐกจ ในจงหวดชายแดนภาคใตของศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) พบวาการสรางความนยมในการใชภาษาไทยสาหรบกลมเยาวชนยงไมเกดสมฤทธผลอาจเนองมาจาก (ชดชนก เชงเชาว; สเทพ สนตวรานนท; และ ควน ขาวหน. 2533)

1. ครสอนสามญมคณวฒตา และสอนวชาทไมตรงกบวฒ ทาใหไมสามารถนานวตกรรมทางการศกษามาเปนสอในการเรยน

2. โรงเรยนสวนมากไมมหองสมดทไดมาตรฐาน หนงสอแบบเรยน หนงสออานประกอบเอกสารการคนควาและอางอง ตลอดจนวสดอปกรณสาหรบการเรยนการสอน มไมเพยงพอหรอ แทบไมมเลย

3. ปจจยแวดลอมอน ๆ ไดแก สภาพทางสงคม ประเพณวฒนธรรมทองถน ตลอดจนคานยมของชาวไทยมสลมจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางจากสงคมสวนใหญของประเทศ จรรตน สาครนทร, นฟารด ระเดนอาหมด และวมล แซอง (2534: 68) วจยพบวา นกเรยนไทยมสลมอานหนงสอภาษาไทยนอกเวลาเรยนนอย โดยอานหนงสอประเภทหนงสอพมพมากทสด รองลงมาไดแกอานแบบเรยน นทาน การตน เรองสน ภาพยนตรดารา หนงสออนๆ และ อานนยายนอยทสด และพบวา นกเรยนมปญหาดานการอานทกขอเรยงลาดบคอ ปญหาดานการแปลสานวนเปรยบเทยบมากทสด รองลงไปไดแก การคาดคะเนเหตการณหรอขยายความ การจบจดมงหมายของผเขยนหรอตวละคร ฯลฯ และพบวานกเรยนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานในระดบตา นอกจากนยงปรากฏวานกเรยนทใชภาษาพดทบานตางกนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานแตกตางกน โดยกลมทพดภาษาไทยกลาง และภาษาไทยใต ไดคะแนนเฉลยสงทสด ในขณะทกลมทพดภาษามลาย และภาษาไทยใตไดคะแนนเฉลยตาทสด แตผลการวจยของ สยงค สพโชค

105

(2529 : บทคดยอ) ทศกษาผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตรการฝกหดคร ของนกศกษาทพดสองภาษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยสรปวา ในระดบปรญญาตรทกหลกสตร นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกนทงสามกลม คอ กลมทพดสองภาษา กลมทพดภาษาเดยวในสามจงหวดชายแดนภาคใต และกลมทพดภาษาเดยวนอกสามจงหวดชายแดนภาคใต ความสมพนธของลาดบทจากการทดสอบตามวธของสเปยรแมน ทงสามกลมพบวา ผพดสองภาษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต และผพดภาษาเดยวในสามจงหวดชายแดนภาคใต มลาดบทสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 สาหรบ อนนต ทพยรตน และคนอนๆ (2533 : 80) ไดประเมนผลการปฏบตตามนโยบายเกยวกบการเรยนร และใชภาษาไทยในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตมเจตคตทดตอการใชภาษาไทย โดยผใหญมเจตคตสงกวาวยรน และผสาเรจการศกษาชนประถมศกษาปท 3 – 4 มเจตคตทสงกวาผไมไดเรยน และผนาทองถนสงกวาเยาวชน

จากเหตผล ความสาคญและความจาเปนทจงหวดชายแดนภาคใตจะตองมความเกยวของกบการใชภาษายาว หรอภาษาไทยถนใต อาจทาใหการจดการเรยนการสอนและ การบรหารจดการโรงเรยนในเขตพนทน แตกตางไปจากนกเรยนสวนใหญของประเทศ ดงนนการใชภาษาของนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต นาจะเปนปจจยทสาคญประการหนงในระดบนกเรยนทสามารถอธบายความแปรปรวนของประสทธผลของโรงเรยนได จงกาหนดใหเปนตวแปรในครงน

1.3 ระดบการศกษาของผปกครอง ระดบการศกษาของผปกครอง เปนสวนหนงของสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม

ของครอบครว ซงมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน จากการศกษาเอกสารและงานวจยพบวาม ผศกษาเกยวกบตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครว หรอ เศรษฐานะ (Sociological Economic) โดยพบวามตวบงชทแตกตางกนไดแก เอมอร จงศรพรปกรณ (2542 : 64) ทศกษากบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร พบวามตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครวคอ อาชพ การเปนเจาของทรพย การมรายได ระดบการศกษา อานาจ และสภาพแวดลอมของครอบครว สวน ชดชนก เชงเชาว ; อาภา บญชวย ; และทว ทองคา (2541 : บทคดยอ) พบวาคณลกษณะสวนตวของนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน ไดแก ตวแปรทบงชสภาพทางเศรษฐกจและสงคม (Social – economic Status) ของนกเรยนซงวดไดจากอาชพของบดา และการสนบสนนของครอบครวซงวดไดจากอตราการขาดเรยนของนกเรยน ไรทและบน (วณา สมสด. 2540 : 68 ; อางองจาก Wright; & Been. 1974 : 277-284) ศกษาอทธพลของสถานะทางเศรษฐกจและสงคมในการอานวยผลการเรยนในวทยาลย ตวแปรทศกษาไดแก เพศ รายไดของครอบครว อาชพของบดา และการศกษาของมารดา สรปไดวานสตทมสถานะทางเศรษฐกจและสงคมสงจะสามารถประสบผลสาเรจในการเรยนในวทยาลยไดดกวานสตทมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมตากวา

106

ในขณะท ผกาทพย กระหมอมทอง (2522: บทคดยอ) ; เพญศร อรณรงเรอง (2522 : บทคดยอ) ; ชอทพย ราศเกรยงไกร (2523: บทคดยอ) และ สมพศ เจยมศกดศร (2529 : บทคดยอ) ศกษาไดผลสอดคลองกนวาตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครว ไดแก การศกษา อาชพ และรายไดของผปกครอง

สาหรบผทศกษาแยกเฉพาะระดบการศกษาของบดามารดานน ไดแกคดนางค มณศร และสมหวง พธยานวฒน (2541: 51) ศกษาพบวาปณธานทางการศกษาของลกไดรบอทธพลจากระดบการศกษาของพอ ความคาดหวงของพอแม และรายไดของพอแมมผลทางตรงและผลทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก ธรพงษ แกนอนทร (2532: บทคดยอ) ; ชยยทธ ทองทพย (2537 : บทคดยอ) ; อบลวรรณ บวออน (2537 : บทคดยอ) ; ซอรบอน (Sorbon. 1981) และ ลคสและคนอน ๆ (Lucus ; et al. 1990) พบวาระดบการศกษาของผปกครองมความสมพนธ กบผลสมฤทธของนกเรยน ญาณ ยมมงคล (2536: บทคดยอ) วจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในจงหวดชายแดนภาคใตทมบดามารดามการศกษาระดบประถมศกษาระดมธยมศกษา และระดบอดมศกษามลกษณะเปนผนาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

1.4 รายไดของผปกครอง

รายไดของผปกครอง นนกเปนสวนหนงของสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของผปกครองนกเรยน ดงไดกลาวมาแลวในขอ 1.2 ดงจะเหนจากมงานวจยหลายชนทแสดงใหเหนวาสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครวของผปกครอง มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน เชน วอทธงตน และแกรนท (Worthington; & Grant. 1971) ทพบวาผปกครองทมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมระดบสงและระดบปานกลางมการสงเสรมการเรยนของเดกมากกวาผปกครองทมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมตากวา สอดคลองกบอรพนท ชชม (2522: บทคดยอ) วจยพบวา สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และผลการศกษาของจมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) พบวานกเรยนโรงเรยนเอกชนทมสมฤทธผลสงมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจด ผปกครองม ความคาดหวงทจะใหนกเรยนเรยนตอในระดบทสงขน ในขณะทโรงเรยนทมสมฤทธผลตามาจากครอบครวทมฐานะยากจน ทมบานอยใกลโรงเรยน และเขาโรงเรยนรฐบาลไมได นอกจากนงานวจยของไพฑรย เวทการ (2532: บทคดยอ) ; สพตรา วจตรโสภา (2532: บทคดยอ) ; จราพร ขนนะ. (2540: บทคดยอ) ; มณฑารตน ชพนจ (2540: บทคดยอ) ; อล –ชาราน (Al – Sharani. 1989 : Abstracts) กพบในทานองเดยวกนวา สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครวเปนตวแปรสาคญอยางยงในการทานายผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โดยนกเรยนทมาจากครอบครวทมสถานภาพการทางเศรษฐกจและสงคมทแตกตางกนมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน (อจฉรา ธรรมมาภรณ และ ปราณ ทองคา. 2543 ; อางองจาก Borich. 1988 ; Macionis. 1991) สวน องอาจ นยพฒน (2544: 103) ศกษาพบวาระดบฐานะทางเศรษฐกจของผปกครองมอทธพลตอ

107

ผลการเรยนรของนกเรยนสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมครอบครวเปนองคประกอบทสงผลตอการเรยนรของนกเรยนทบานและโรงเรยน เปนตวพยากรณคะแนนและความสามารถทางสตปญญาและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนได (Eggen; & Kauchak. 1994 : 161 ; citing Ballatine. 1989 ; Macionis. 1991) ธรยทธ รชชะ (2545: 104) ศกษาพบวา ปจจยเชงสาเหตทมอทธพล ตอผลสมฤทธทางการเรยน คอ ปจจยสงแวดลอมทางบาน ไดแก ฐานะทางดานเศรษฐกจของผปกครอง การสนบสนนของผปกครอง และอาชพของผปกครอง อยางไรกตามผลการวจยของ สายฝน สคนธพนธ (2535: บทคดยอ) พบวาสถานภาพของเศรษฐกจของนกเรยนในโรงเรยนไมมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถต กบสมฤทธผลของโรงเรยน และคอลด บสะมญ (2538 : บทคดยอ) ศกษาพบวา ลกษณะทางชวสงคมและภมหลงไดแก เพศ ระดบการศกษาของบดามารดา อาชพของบดาและอาชพของมารดา ไมมผลตอการยอมรบนโยบายทางการศกษา ดานการสงเสรมการใชภาษาไทยของนกเรยนไทยมสลมในจงหวดสงขลา

สาหรบสภาพรายไดของผปกครองนกเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตนน สวทย คณกตต (2546 : ออนไลน) ในขณะทเปนรฐมนตรวาการกระทรงศกษาธการไดกลาวในทประชมระดมความคดเหนเกยวกบยทธศาสตรการพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตวาจงหวดชายแดนภาคใตเปนพนททมความอดมสมบรณ มแหลงทรพยากรจานวนมาก แตประชากรสวนใหญกลบประสบปญหาความยากจน มรายไดเฉลยตอหวตา และยงมปญหาความไมสงบเรยบรอย รวมถงกลไกของรฐบาลทมผลกระทบตอการศกษา โดยเฉพาะคณภาพการศกษา ทงนจากการประเมนของกรมวชาการพบวาเดกระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนปลายในจงหวดชายแดนภาคใต มผลสมฤทธทางการเรยนตากวามาตรฐานของประเทศ

จงหวดชายแดนภาคใตเปนพนททมศกยภาพในการพฒนาเศรษฐกจคอนขางสง แตจากการดาเนนการพฒนาทผานมา ไมไดสงผลใหภาคเศรษฐกจของจงหวดแถบนเตบโตเทาทควร การดาเนนการอยางจากดอยบนพนฐานการผลตสาขาเดม การพฒนาเปนไปอยางเชองชา ซง หลายฝายอางเหตผลทสาคญ คอ ความไมสงบทมอยในพนท และทาเลทตงทอยหางไกลจากศนยกลางอานาจทางการเมองและเศรษฐกจ ทาใหเกดความลงเลของทกฝายทงภาครฐและเอกชนในการลงทน การพฒนาทลาชาดงกลาวทาใหสงผลกระทบโดยตรงตอการทไมสามารถรองรบ การเจรญเตบโตทางสงคมและประชากรแรงงานในพนทและไดสงผลกระทบทางออมกบปญหาอน ๆ ตามมาเปนลกโซ เชน อาชญากรรม ยาเสพตด ปญหาความไมเขาใจ ไมพอใจของประชนชนตออานาจรฐทเหนวารฐไมจรงใจตอการแกปญหาปากทองของประชาชน (สนทด ณ นคร. 2540 : 31)

ผลการวจยทคนพบเกยวกบเรองน เชน ผลการวจยของ คดนางค มณศร และสมหวง พธยานวฒน (2541: 51) ศกษาพบวา รายไดของพอแมมผลทางตรง และผลทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก สอดคลองกบ จมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) ทศกษาวจยพบวาโรงเรยนเอกชนทมสมฤทธผลสงมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจด ผปกครองคาดหวงทจะใหนกเรยน เรยนตอในระดบสงขน ในขณะทโรงเรยนทมสมฤทธผลตามาจากครอบครวทมฐานะยากจน ทมบานอยใกลโรงเรยนและเขาโรงเรยนรฐบาลไมได มความมงหมายเพยงเรยนใหจบมธยมศกษา

108

ปท 3 แลวออกไปทางานในโรงงาน สอดคลองกบผลการคนพบของสานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 66) ทศกษาพบวาสาเหตประการหนงทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยของนกเรยนคอการทผปกครองมฐานะไมด ผปกครองสวนใหญขาดแคลนทนทรพย ตองตอสกบปญหาปากทองเปนสาคญโอกาสทจะสนบสนนใหนกเรยนจบการศกษาระดบประถมศกษาแลวไดรบการศกษาตอจงมนอย สวนอารเฟน อบดลกาเดร (2538: 19) พบวาผท เขาเรยนในโครงการสงเสรมการเรยนรหนงสอไทยสาหรบชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญเปนผทมรายไดตา และคอนไปทางตามาก เปนการยนยนถงความสมพนธของการรหนงสอกบรายไดของบคคลหรอประชาชาตเพราะการมความร หมายถงการมโอกาสทดกวาในการประกอบอาชพ หรอการดารงชวต นอกจากนยงพบวาผเรยนทเคยเรยนแลวแตไมจบชนประถมศกษาปท 4 ฉะนนการจดการเรยนการสอนจงเปนโอกาสทางการศกษาทสาคญแกเขา

ในขณะท นคม นาคอาย (2539) ไดศกษาเรองการพฒนาเทคนควธวเคราะห เชงสาเหตแบบพหระดบ : การประยกตใชโปรแกรม เอช แอล เอม พบวาตวแปรระดบนกเรยน และตวแปรระดบหองเรยนมผลตอคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยน ตวแปรทสาคญตวหนง ไดแกรายไดของผปกครอง สอดคลองกบผลการวจยของศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) ทพบวาในโรงเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงมฐานะทางครอบครวทดกวานกเรยนในโรงเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตา คลายคลงกบ ทศนย พรหมไพจตร (2541 : 109) ศกษาพบวาปรมาณของผลผลตของผปกครองมความสมพนธไปในทางลบกบการเรยนตอ สามารถอธบายไดวาเยาวชนทผปกครองมปรมาณผลผลตทคดออกมาเปนตวเงนตา มแนวโนมจะเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตน

สาหรบทศนย พรหมไพจตร (2541: 100) ศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอการเรยนตอในระดบชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนประถมศกษาขยายโอกาสของเยาวชนไทยมสลมใน 4 จงหวดชายแดนภาคใต โดยผลการวจยพบวาปจจยดานประชากร (เพศชาย และอายนอย) ปจจยดานเศรษฐกจ (ผปกครองประกอบอาชพกรรมกร เปนผปฏบตงานในกระบวนการผลต และการมปรมาณผลผลตตา) มความสมพนธและมอทธพลตอการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาของเยาวชนไทยมสลมในสจงหวดชายแดนภาคใตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

นอกจากน ซอรบอรม (Sorborm. 1981) ; มอทเลย (ธรยทธ รชชะ. 2545 : 92 ; อางองจาก Motley. 1970) ศกษาพบวาอาชพบดา รายไดของครอบครวสงผลตอการเรยนเชนเดยว กบ ญาณ ยมมงคล (2536: บทคดยอ) ศกษาพบวานกเรยนมธยมศกษาตอนปลายสงกดกรมสามญศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตทมฐานะทางเศรษฐกจของบดามารดาสง ปานกลางและตามลกษณะการเปนผนาไมแตกตางกน

109

1.5 จานวนพนองในครอบครว ในจงหวดชายแดนภาคใต มคานยม ทอาศยหลกการทางศาสนา ประการหนงท

แตกตางไปจากภมภาคอน ๆ คอความเชอในเรองของการทาหมน และการคมกาเนด ทมความเชอวาหามทาหมนและคมกาเนด หากใครทาถอวาเปนบาป (ภญโญ ตนพทยคปต. 2524?) ทาใหสมาชกในครอบครวของมสลมเปนครอบครวใหญ ประกอบกบการทผชายสามารถมภรรยาไดมากกวาหนงคน ยงทาใหครอบครวมขนาดใหญมากขน ผวจยจงเชอวาสงนนาจะเปนปจจยประการหนงทสงผลตอการจดการศกษา และสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ดงผลการวจยของอรพนท ชชม (2522: บทคดยอ) และบญเรอง ศรเหรญ (2542 : บทคดยอ) ทยนยนวาขนาดของครอบครว สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครว และความเอาใจใสของพอแมมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก

จากขอมลขางตนนาจะคาดเดาไดวา จานวนพนองในครอบครวของนกเรยนจะเปนตวแปรทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยน ดงนน ผวจยคดว าจานวนพนองในครอบครวของนกเรยน นาจะสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตดวย

1.6 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 1.7 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนสอนศาสนาอสลาม

ผวจยนาเสนอขอมลเกยวกบตวแปรความตงใจในการเรยนตอชน ม. 1 ของนกเรยน ทงความตงใจในการเรยนตอในโรงเรยนของรฐบาลและโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ดงน

ความตงใจกระทาพฤตกรรมของมนษย ขนอยกบองคประกอบสองอยาง คอ เจตคต และปทสถานทางจตวสย (สรตน ไชยชมภ. 2535: 23) ผวจยจงนาเสนอองคประกอบทงสองประการดงน เจตคต (Attitude) เปนศพททางเทคนคทางจตวทยาสงคมคาหนงทนกจตวทยาสงคมมความเหนพองกนวาหมายถง ความรสก ความเชอ และแนวโนมพฤตกรรมของบคคลทมตอบคคล หรอสงของ หรอความคดใดกตามในลกษณะของการประเมนคา ออกมาในรปของการชอบ ไมชอบ รก เกลยด กลว ด เลว ฯลฯ โดยทความรสก ความเชอ และแนวโนมพฤตกรรมนตองคงอยนานพอควร (สทธโชค วรานสนตกล. 2546 : 121; อางองจาก Oskamp. 1977 ; Petty; & Cacioppo. 1981; Eagly; & Chaiken. 1993 ; Petty; & Wegener. 1998) ; สรางค โควตระกล (2544 : 366-367) กลาววาเจตคต เปนอชาฌย (Disposition) หรอแนวโนมทมอทธพลตอพฤตกรรมสนองตอบตอสงแวดลอมหรอสงเรา ซงอาจจะเปนไดทงคน วตถสงของ หรอความคด (Ideas) เจตคตอาจจะเปนทางบวกหรอทางลบ ถาบคคลมเจตคตบวกตอสงใด กจะมพฤตกรรมทจะเผชญกบสงนน ถาหากเปนลบกจะหลกเลยง เจตคตเปนสงทเรยนรและเปนการแสดงออกของคานยมและความเชอของบคคล

110

องคประกอบของทศนคต (Attitudinal Component) รอบบน (Robbins. 1993) ; เพราพรรณ เปลยนภ (2542: 99-101) ; สทธโชค

วรานสนตกล (2546: 121) ; นพมาศ ธรเวคน (2542: 90) ; สรางค โควตระกล (2544: 367) เสนอวาทศนคตมองคประกอบดงน

1. องคประกอบทางการร (Cognitive Component) ทศนคตในรปนเกดจากการรบรคอ การเรยนหรอรบทราบจากจากประสาทสมผส ห และตามสวนชวยสรางทศนคตมากทสด โดยการไดเหนไดยน ไดอาน รบรเรองราวตางๆ อาจจะโดยเจตนาหรอไมกได

2. องคประกอบทางดานความรสก (Affective Component หรอ Feeling Component) ความรสกหรออารมณเปนองคประกอบทสาคญทสดของทศนคตเพราะความรสกหรออารมณทเกดขนตอสงใดสงหนงนนหมายถงความรสกชอบ ไมชอบ พอใจ ไมพอใจ ในสงนน โดยทวไปการมความรจะนาไปสการมความรสกตอสงทมความรนน เชน เมอมความรวาสงนนมโทษกจะเกดความรสกทไมดตอสงนน

3. องคประกอบทางดานพรอมกระทา (Action Tendency Component หรอ Behavioral Component) คอความพรอมทางพฤตกรรมหรอความพรอมทจะกระทาตอสงใดสงหนงตอสงทมทศนคตนน

เพราพรรณ เปลยนภ (2542: 110-111) ; สทธโชค วรานสนตกล (2546: 122) ไดกลาวถงอทธพลของทศนคตตอการศกษาวาทศนคตมผลตอการเรยนรคอปกตคนเราจะไมตอบสนองตอสงเราโดยทนท ถาสงนนขดแยงกบทศนคตเดม แตถาตรงกบทศนคตเดมจะทาใหบคคลนนสามารถรบร และจดจาสงนนอยางรวดเรวในการเรยนการสอน ถาหากนกเรยนมทศนคตทดตอวชาเรยน ตอครจะทาใหการเรยนรเกดไดเรวและงายแกการปกครอง แตหากผเรยนมทศนคตไมดตอวชาทเรยน หรอไมชอบคร กจะทาใหนกเรยนไมสนใจการเรยน เบอการเรยน ทศนคตจงมอทธพลตอการเรยนมากเพราะทศนคตเปนเครองกาหนดพฤตกรรมของบคคล ดงนนสงทจะชวยสรางทศนคตของนกเรยนมดงน

1. บาน พฤตกรรมการอบรมสงสอนของผปกครอง ญาตพนอง ครอบครวมอทธพลตอการถายทอดทศนคตของนกเรยนในวยเยาว

2. โรงเรยน ผสอน กลมเพอน มบทบาทสาคญมากในการสรางทศนคตในวยเรยน 3. ชมชน สถานการณของชมชนเปนแบบอยางทผเรยนจะไดรบการถายทอด

ทศนคต 4. สอมวลชน มอทธพลในการสรางทศนคตทสาคญ จงควรจะใหขอคด ความรท

ทรงคณคาและถกตองแกเยาวชนในสงคม สรางค โควตระกล (2544: 367) กลาววา เจตคตมลกษณะดงน 1) เจตคตเปนสงท

เรยนรได 2) เจตคตเปนแรงจงใจทจะทาใหบคคลกลาเผชญกบสงเราหรอหลกเลยง จงมทงบวกและลบ เชนถามเจตคตทดตอวชาคณตศาสตร นกเรยนจะชอบเรยนคณตศาสตร และเมอเรยนตอกจะเลอกเรยนแขนงวทยาศาสตร เปนตน 3) เจตคตเปลยนแปลงไดงาย การเปลยนแปลงเจตคตอาจ

111

เปลยนแปลงจากบวกเปนลบ หรอจากลบเปนบวก หรออาจจะเปลยนแปลงความเขมขน (Intensity) หรอความมากนอย เจตคตบางอยางอาจจะหยดเลกไปได 4) เจตคตเปลยนแปรไปตามชมชนหรอสงคมทบคคลนนเปนสมาชก เนองจากชมชนหรอสงคมหนง ๆ อาจจะมคานยมทเปนอดมการณพเศษเฉพาะ ดงนนคานยมเหลานจะมอทธพลตอทศนคตของบคคลทเปนสมาชก ในกรณทตองการจะเปลยนเจตคตจะตองเปลยนคานยม

ทศนย พรหมไพจตร (2541: 109) ศกษาพบวาเจตคตตอการเรยนมความสมพนธกบการเรยนตอของเยาวชนไทยมสลม ผลการวจยของ วด (ราชนย บญธมา. 2542ก: 24 ; อางองจากWood. 1993: 274 ) ; ไครสเตด (Kirestead. 1994: 732); ราชนย บญธมา (2542ก: 350) ; คารเพนเตอรและ ฟลชแมน (ทศนย พรหมไพจตร. 2541 : 109; อางองจาก Carpenter and Fleishman. 1987: 79 – 105) ; เยาวเรศ จนทะแสน (2545: บทคดยอ) ; บลม (Bloom. 1976) ; ลสกา (ทศนย พรหมไพจตร. 2541: 109 ; อางองจาก Liska. 1984: 61–74) พบวา เจตคตตอการเรยนของนกเรยนสงผลทางตรงตอผลสมฤทธทางการเรยน สอดคลองกบ ผลการวจยของนาร อาแว (2545: บทคดยอ) ศกษาพบวาปจจยระดบนกศกษา คอ เจตคตตอการเรยนพยาบาลและพฤตกรรมการเรยน มอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการ ของหวหนาภาควชาคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สาหรบ นยม สารรตน (2524) ศกษาพบวานกเรยนทมคะแนนภาษาองกฤษสง จะมคะแนนเจตคตและแรงจงใจสงดวย ในทางตรงกนขาม นกเรยนทมคะแนนภาษาองกฤษตากจะมคะแนนเจตคตและแรงจงใจตาดวย สอดคลองกบ สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545: 93) ศกษาพบวา ปจจยดานความพอใจทจะเรยนกอนเขาเรยน สงผลตอคณภาพนกศกษา อจฉรา วงศวฒนามงคล (2535: บทคดยอ) ศกษาพบวา ขาราชการทมาศกษาตอในระดบบณฑตมเจตคต ทดตอการศกษาตอมากกวาผทไมไดศกษาตอ คลายคลงกบ เปรมสรย เชอมทอง (2536: 370) ทศกษาพบวา ทศนคตตองานสามารถทานายประสทธผลของโรงเรยน และการไดรบรางวลพระราชทานของโรงเรยนได คณตา นจจรลกล; และคนอนๆ (2536: บทคดยอ) ศกษาพบวา ศกษาธการจงหวด ศกษาธการอาเภอ ครผสอนภาษาไทย ครสอนวชาสามญอน ๆ และผบรหารวชาการในโรงเรยนมเจตคตทดตอการใชสอการสอนประเภทบทเรยนสาเรจรป และสอประกอบของโครงการสงเสรมการเรยนการสอนวชาภาษาไทยแกนกเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม จงหวดชายแดนภาคใต แตครสอนภาษาไทยทไดรบการอบรมการใชสอการสอนมเจตคตทดสงกวาครสอนภาษาไทยทไมเคยเขารบการอบรม

ปทสถานทางจตวสย หมายถง การทบคคลรบรวาบคคลทอยใกลชดเกยวของมความสาคญตอเขาเหนวาเขาควรกระทาพฤตกรรมหรอไม และเขาจะคลอยตามความคดเหนของบคคลทใกลชดเกยวของหรอไมหากบคคลรบรวาผทเขาใหความสาคญคดวาควรกระทามากเทาใด กจะมแรงจงใจในการทจะกระทามากขนเทานน แตถาหากวาบคคลรบรวาผทเขาใหความสาคญคดวาเขาไมควรแสดงการกระทา เขากจะไมมแรงจงใจทจะกระทาพฤตกรรมนน ๆ (สรตน ไชยชมภ. 2535: 25 อางองจาก Ajzen & Fishbein. 1980: 73-76) องคประกอบของการรบรปทสถานทางจต

112

วสย ม 2 ประการคอ การรบรปทสถานทางจตวสยโดยตรง กลาวคอเปนความเชอของเขาทมตอความคดเหนของบคคลสวนมากทมความสาคญตอเขา คดวาเขาควรกระทาหรอไมกระทาพฤตกรรมนน บคคลมกจะกระทา เมอเขาเหนวา บคคลอนทมความสาคญกบเขาคดวาเขาควรจะกระทา และอกประการคอการรบรปทสถานทางจตวสย คอ ความเชอของกลมบคคลทใกลชดเกยวของตอการกระทาของเขา ซงไดมาจากความคาดหวงของบคคลตาง ๆ ทแวดลอมตวเขา ซงเขาจะพจารณาวาบคคลเหลานนคดวาเขาควรกระทาหรอไมกระทาพฤตกรรมนน และเขาจะใชขอมลนในการตดสนใจซงเปนลกษณะแรงจงใจทจะกระทาตามบคคลใกลชดเกยวของทเขาใหความสาคญ

นอกจากนยงมผลการวจยทเกยวของกบแรงจงใจในการเรยนตอไดแก ผลการวจยของ สรตน ไชยชมภ (2535 : บทคดยอ) ทศกษาเรองปจจยทสมพนธกบความตงใจในการเรยนตอระดบมธยมศกษาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในเขตโครงการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก ผลการวจยพบวา ปจจยเกยวกบตวผปกครองนกเรยนอน ไดแก รายไดของผปกครอง ระดบการศกษาของบดามารดาหรอผปกครอง ความคาดหวงในการประกอบอาชพของบตรหลาน ความตงใจในการสงบตรหลานในการเรยนตอ มความสมพนธและสงผลตอความตงใจ ในการเรยนตอระดบมธยมศกษาของนกเรยนโดยตวแปรทสามารถพยากรณทดทสด คอ ความตงใจในการสงบตรหลานในการเรยนตอ รายไดของครอบครว และความคาดหวงในการประกอบอาชพของบตรหลาน สวนตวแปรทเกยวกบนกเรยน ไดแก ผลการเรยน จานวนพนอง อทธพลของกลมญาตหรอผใกลชด ทศนคตตอการเรยน ปทสถานทางจตวสย และการรบรสภาพแวดลอม มความ สมพนธและสงผลตอความตงใจในการเรยนตอของนกเรยน

สาหรบผลการวจยของปรดา บณยพทธ (2541: บทคดยอ) และ มณรตน โฉมปราชญ (2542 : บทคดยอ) ศกษาเรองแรงจงใจในการเขาเรยนตอในหลกสตรการศกษานอกโรงเรยนสาย สามญ วธเรยนทางไกลระดบมธยมศกษาตอนตน ของนกเรยนทจบการศกษาภาคบงคบในจงหวดนนทบร ผลการวจยพบตรงกนวาผเรยนทมเพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา รายได และอาชพมระดบแรงจงใจในการเรยนไมแตกตางกน

1.8 การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ครอบครวนกเรยนจะทาหนาทสงคมประกต (Socialization) ในขนปฐมภม กลาวคอ

เปนหนวยททาหนาทอบรมนกเรยนไดใกลชดทสด (นพมาศ ธรเวคน. 2542: 11) ทางดานธวชชย พนประเสรฐ (2545: 21) กลาววามปจจยตาง ๆ ทผลกดนใหเยาวชนเขาสปญหาตาง ๆ แตเปนทยอมรบแลววา ครอบครวเปนปจจยสาคญทสดในการผลกดนเยาวชนใหเขาสวงวนแหงปญหาหรอจะเหนยวรงเยาวชนใหหางไกลปญหาในขณะเดยวกน โวเฟล และอาลเลอร (ทศนย พรหมไพจตร. 2541 : 104 ; อางองจาก Woefel; & Haller. 1971) ไดศกษาในเรองบคคลสาคญ (Significant Others) โดยอธบายวา อทธพลของบคคลทสาคญแบงเปน 2 ลกษณะคอลกษณะแรกเปนมาตรฐานในการเปรยบเทยบ (Model) เชน เดกจะใชกลมเพอนเปนมาตรฐานในการเปรยบเทยบกบ

113

พฤตกรรมของตน เดกจะมพฤตกรรมสอดคลองกบกลมเพอน ลกษณะทสอง เปนผมอทธพลทาง ความคด ความเชอ (Definer) เชน บดามารดาจะถายทอดความคด ความเชอตาง ๆ เขาสเดก โดยเดกจะรบเอาความคดความเชอเหลานมาและมแนวโนมจะแสดงพฤตกรรมตามความเชอนเมอเปรยบเทยบกบแนวความคดกลมอางอง สอดคลองกบงานวจยของ รชน กลยาณคณาวฒ (2535? : บทคดยอ) ทศกษาพบวาผทไมไดรบการศกษาชาวไทยมสลมทมมากถงรอยละ 54.92 โดยผทไมไดรบการศกษาเหลานเปนผทอยในฐานะผนาครอบครว ซงจะสามารถเปนผชนาในดานการดาเนนชวตและมอทธพลตอการศกษาของคนรนใหมในสงคม และยงพบวายงมแนวคดเกยวกบการไมเหนความสาคญของการศกษาทยงปรากฏอยในพนทจงหวดชายแดนภาคใตกลาวคอมผตอบวาไมตอง การใหบตรไดรบการศกษารอยละ .56 ในสงคมพทธ และรอยละ 1.41 ในสงคมไทยมสลม

ประเสรฐ เตชะนาราเกยรต (2532: 75) ; อบลวรรณ บวออน (2537: 115) ; แวน มเตอร และแอซเซอร (ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และทว ทองคา. 2541; อางองจาก Van Meter; & Asher. 1973) ; สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545: 93) นกวชาการเหลานศกษาพบวาองคประกอบทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน คอ การสงเสรมการเรยนรของผปกครองและความสมพนธภายในครอบครว บรรยากาศและสภาพแวดลอมในบานของนกเรยน และมงานวจยจานวนหนงทแสดงใหเหนวาตวแปรเชน ความเชอของพอแม ความคาดหวงและพฤตกรรมของพอแมมความสมพนธกบผลการเรยนของลก ไดแก เยาวเรศ จนทะแสน (2545: บทคดยอ) ; (คดนางค มณศร; และ สมหวง พธยานวฒน. 2541: 53 ; อางองจาก Grolinck; & Ryan. 1989 ; Grolinck, Ryan; & Deci. 1991 ; Parsons, Adler; & Kaczala. 1982 ; Sigel. 1982)

นอกจากนผลการวจยของ ศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) ชชดลงไปวา โรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงจะมการเอาใจใสของบดา-มารดาทดกวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตา สอดคลองกบผลการศกษาขององอาจ นยพฒน (2544: 95) ศกษาพบวาการมสวนรวมของผปกครองในการเรยนรของนกเรยนมอานาจในการอธบายความหมายความแปรปรวนไดสงและมนยสาคญ สาหรบ คดนางค มณศร และสมหวง พธยานวฒน (2541: 51) ศกษาการวเคราะหเสนทางพบวา การผลกดนของพอแม การชวยเหลอและการกากบ/จดตารางเวลา มความสมพนธทางลบกบผลสมฤทธทางการเรยนของลก ในขณะทการสนบสนนทางจตใจจากพอแม และการกระตนทางปญญา มความสมพนธทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก และพบวาปณธานทางการศกษาของลกไดรบอทธพลจากระดบการศกษาของพอและความคาดหวงของพอแม

จากผลการวจยทปรากฏชดเจนวา การทผปกครองเอาใจใสตอการเรยนของนกเรยนจะทาใหนกเรยนมผลการเรยนทสงขน ผวจยจงไดกาหนดใหตวแปรน เปนตวแปรหนงทใชอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

114

1.9 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม โนร ใจใส และคนอน ๆ (2531: บทคดยอ) ; มหาวทยาลยสงขลานครนทร (2534? :

1) กลาววาจงหวดชายแดนภาคใต ประชาชนสวนใหญ เปนชาวไทยนบถอศาสนาอสลามซงมความเชอ และเครงครดในคาสอนของศาสนามาก และยงนยมพดภาษามลายทองถนในชวต ประจาวน ไมนยมสงลกเขาโรงเรยนแตนยมสงไปโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม โดยใหเรยนทโรงเรยนปอเนาะ ทงนเพราะปอเนาะทาใหเดกไดรหลกการทางศาสนา ซงเปนกฎขอบงคบของมสลม ทกคนทจะตองเรยนรศาสนา เวนแตผมฐานะดจะสงเสรมใหบตรหลานเรยนวชาสามญพรอมกบวชาศาสนา แตถามฐานะดจะสงไปเรยนตางประเทศ ในดานศาสนาทงมาเลเซยและประเทศตะวนออกกลาง การทชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามไมนยมพดภาษาไทยในชวตประจาวน เปนสาเหตสงผลใหเยาวชนไทยมพนฐานการศกษาดานวชาสามญออนมาก ความแตกตางและขอจากดทางดานการศกษาดงกลาวนเปนเหตใหชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต มความรความเขาใจ และมความรสกตลอดจนมการปฏบตทสนองตอบตอนโยบายของรฐบาลหรอเจาหนาทของรฐแตกตางไปจากชาวไทยมสลมในภาคอนๆ ของประเทศ

สาหรบรชน กลยาณคณาวฒ (2535?: บทคดยอ) ไดศกษาเรองแนวโนมทางการ ศกษา : เปรยบเทยบสงคมไทยพทธและไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต ทพบวาประชากรสวนใหญในจงหวดชายแดนภาคใตนบถอศาสนาอสลามมคานยมทแตกตางไปจากชาวไทยพทธ เชน สตรในสงคมมสลมจะไดรบการศกษาตา การนยมศกษาภาษายาวในโรงเรยนปอเนาะมากกวาโรงเรยนสามญทวไปและพบขอสรปวาคานยมในสงคมไทยยงคงใหความสาคญกบการศกษาของบตรชายมากกวาบตรหญง และปรากฏวา ผทอยในฐานะผนาครอบครวในสงคมไทยพทธกบสงคม ไทยมสลม มการศกษาทแตกตางกนอยางชดเจน โดยผทไมไดรบการศกษาในสงคมไทยมสลมมถงรอยละ 54.92 ในขณะทสงคมไทยพทธมเพยงรอยละ 15.12 และเมอพจารณาในดานความเทาเทยมกนพบวาเพศหญงในสงคมมสลมจะเปนกลมทไมไดรบการศกษาถงรอยละ 73.98 ในขณะทสงคม ไทยพทธมรอยละ 34.71 สาหรบความคาดหวงทางการศกษาของบตรชายอยางนอยทสด เพอใหเลยงชพไดสาหรบสงคมมสลม สวนสงคมพทธตองการใหไดรบการศกษาถงขนมธยมศกษาถงอดมศกษา

จากทกลาวมาจะเหนวาการเรยนศาสนาของนกเรยนไทยมสลมเปนสงทเขารสกวามความจาเปนทจะตองเรยน ดงนนจงจะเหนวานกเรยนไทยมสลม จะไดรบการสงเสรมจากผปกครองใหไปเรยนศาสนากบครสอนศาสนาตามโรงเรยนปอเนาะหรอตามมสยด หรอบานของครสอนศาสนา ซงเปนไปตามคานยมของพอแมหรอผปกครอง และความตองการของนกเรยนเอง ผลการเรยนจงยงคงมปญหามากดงผลการศกษาของ วรช บญสมบต และคนอน ๆ ทไดทาการประเมนโครงการวชาการสญจร ซงจดสอนเสรมวชาสามญหลกทสาคญเพอยกระดบ และพฒนาคณภาพมาตรฐานทางวชาการใหกบนกเรยน มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม พบวานกเรยนมพนฐานออนเกอบทกวชา โดยเฉพาะวชาคณตศาสตร นกเรยนตองเรยนหนกตลอดสปดาห ไมม

115

วนหยดทาใหเครยด และสงผลใหตงใจและสนใจเรยนนอย มาเรยนสาย ขาดเรยนบอย ไมมความพรอมเทาทควร นกเรยนเหนวาโครงการนมประโยชน และควรจดใหมตลอดทงปและในชวงปดภาคเรยนดวย (โนร ใจใส และคนอน ๆ. 2531: 16 ; อางองจาก วรช บญสมบต และคนอน ๆ. 2530 : บทคดยอ) สวนนกเรยนไทยพทธจะนยมเรยนกวดวชามากกวา รฐบาลจงใชความพยายามทจะสรางแรงจงใจใหนกเรยนไทยมสลมไดมโอกาสเรยนมากยงขนดงท โนร ใจใส และคนอน ๆ (2531: บทคดยอ) กลาววาในป 2514 กระทรวงมหาดไทย ไดจดทาโครงการคดเลอกโดยการสอบสมภาษณเยาวชนไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต เขาศกษาตอในสถาบน การศกษาตาง ๆ รวมทงระดบมหาวทยาลย โดยทาตอเนองในชวงป 2514-2521 ปรากฏวานก ศกษา ตามโครงการมผลสมฤทธทางการเรยนตาและประสบผลสาเรจนอย สวนป 2525 กองทพภาคท 4 ไดรเรมโครงการแกปญหาตามนโยบายความมนคงของชาตในจงหวดชายแดนภาคใตโดยการขยายการสงเสรมการศกษาทวไปแกเยาวชนไทยทนบถอศาสนาอสลามเพมจากของกระทรวง มหาดไทยโดยเปนโครงการเรงดวนตามแผนปฏบตงานคอระหวางป 2526-2530 และ มอบใหศนย ศอ.บต. เปนผประสานงานรวมกบสถาบนการศกษารวม 20 สถาบนและมการขยายโครงการตอจนถงป 2536 และจากการศกษานกศกษา ในโครงการสงเสรมการศกษาทวไปแกนกศกษาชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดภาคใต ป 2526-2529 พบวา นกศกษาทเรยนในมหาวทยาลย สงขลานครนทรสวนใหญมปญหาเกยวกบการเรยนเกอบทกคณะวชา โดยเฉพาะสาขาวชาวทยา ศาสตรมปญหาการเรยนคอนขางมากสวนปญหาอน ๆ ไดแก ปญหาการปรบตว ปญหาดานการเงน ปญหาความตงใจเรยน

ผวจยจงคาดคดวาจานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสาลามนาจะมสงผลตอความมประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต จงไดกาหนดตวแปรนเปนตวแปรหนงในการวจย

1.10 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน

การศกษากบศาสนาและภาษาเปนสงทกอเกดขนมาพรอม ๆ กน และควรจะม การสงเสรมโดยอยบนพนฐานของความเขาใจ (สรนทร พศสวรรณ. 2543 , 2545) ในสวนของศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตนนประชาชนในแถบนนมความเครงครดอยางมากดงท ฟราเซอร (สภางค จนทวานช. 2529: 55 ; อางองจาก Fraser. 2508) กลาววา แมสภาพเศรษฐกจของชาวบานจะตกตาลงสกเพยงใดกตาม แตระบบคานยมทางศาสนาของคนเหลานกมไดเปลยนแปลงไป แตเปนทนาสงเกตวาโดยสวนมากความเชอและคานยมทางศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตมกจะออกมาในรปของการทศาสนาเปนอปสรรคขดขวางตอการพฒนา เชนพทยา สายห (สภางค จนทวานช. 2529: 55 ; อางองจาก พทยา สายห. 2508) กลาววาศาสนาและความเชอของชาวไทยมสลมมอทธพลตอการปฏบตงานของเจาหนาทรฐเปนอนมาก สอดคลองกบสานกประสานงานมวลชน (2542: 34) ทกลาววาจงหวดชายแดนภาคใต ประชาชนสวนใหญนบถอ

116

ศาสนาอสลาม มขนบธรรมเนยม ประเพณ ภาษา วฒนธรรมแตกตางไปจากภาคอนๆ ความแตกตางทสาคญประการหนง คอ ความแตกตางทางดานภาษา ซงนบเปนอปสรรคทสาคญในการ พฒนาดานตางๆ ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง มใหเจรญกาวหนาไปเทาทควร แมวาทรพยากรตางๆ ในภมภาคแหงนนจะมความอดมสมบรณไมนอยไปกวาภมภาคอนๆ ของประเทศ ดงปรากฏในผลการวจยของ ชดชนก เชงเชาว และคนอน ๆ (2533) ทไดสารวจปญหาการเรยนการสอนภาษาไทยในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตทพบวาบทเรยน เนอหา และกจกรรมการเรยนการสอนไมสอดคลองกบวฒนธรรม ประเพณหรอความเชอของทองถน สอดคลองกบงานวจยของ พศาล ไชยราบ (2535) ทศกษาพบวามระดบความไมสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนประถมศกษา กบพฤตกรรมทางวฒนธรรมของนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต กจกรรมทมความไมสอดคลองไดแก การฝกใหนกเรยนทาความเคารพพอแม ญาตผใหญโดยการไหว การราในทาราทมลกษณะการไหว การประดษฐสงของทใชในพธกรรมของวฒนธรรมอน การจดพธไหวครโดยใหนกเรยนใชดอกไม ธปเทยนประกอบพธ การใหนกเรยนทาพธถวายบงคมในโอกาสตาง ๆ การอานหนงสอทมการกลาวถงการปฏบตของศาสนาอน การจดนทรรศการ หรอภาพในหนงสอทเกยวกบความเขาใจวา ปชนยวตถ หมายถงวตถอนควรเคารพ การใหนกเรยนฝกปฏบตการปนรปคน การฝกนงสมาธ ตามแบบวฒนธรรมอน และการสอนหลกศาสนาอน (พศาล ไชยราบ. 2535) สาหรบผลการวจยของ ภญโญ ตนพทยคปต (2524?: 134) ทศกษาความเชอในศาสนาอสลามของชาวไทยมสลมใน 4 จงหวดชายแดนภาคใต พบวาชาวไทยมสลมมความเชอวาศาสนาทกศาสนามกาเนดมาจากผสรางพระเจาคนเดยวกนคอองคอลเลาะห ดวยเหตนทกศาสนาจงเปนพนองกน หากเปรยบเทยบกบตนไม ศาสนาอสลามคอ ลาตน ศาสนาอนคอใบและผลนนเองในสวนของศาสนาอสลามพระอลลาะห ไดประทานคมภรมาให คอ อลกรอาน ซงเปนอมตะไมมการดดแปลงแกไข นอกจากนองคอลเลาะหยงไดกาหนด ความด ความชว ความรวย ความจน โชคด โชคราย ของมนษยไวลวงหนา มสลมจงตองสวดมนต การสวดมนตเปนสงสาคญในทางศาสนา ผละเลยการสวดมนตเปนผไมเชอถอ และศรทธาตอพระเจาจงไดชอวาเปนผทาลายศาสนา มสลมจะตองกลาวคาปฏญาณตอพระเจาเพราะการกระทาเชนนนชวยเตอนใหทาความด และมสลมตอง ไมกราบไหวบชาพระศาสดาเพราะศาสดาเปนมนษย ดงนนชาวไทยมสลมมความรสกนกคดวานโยบายดานการปกครอง และดานการศกษาของรฐในจงหวด ชายแดนภาคใต เปนการเขาครอบงาทางวฒนธรรมจากภายนอก วฒนธรรมของรฐทมอดมการณพทธนยม มความแตกตางกบอดมการณอสลามโดยสนเชง จงเปนหนาทของชาวไทยมสลมทกคนจกตองแสวงหาหนทางใหม เพอการดารงของความเปนเอกลกษณของตนเอง ตรงกนขามกบผลการวจยของ นฐพงศ เทพจาร (2534: บทคดยอ) ทศกษา ความยดมนผกพนในศาสนาอสลามของคนไทยมสลมชนบทจงหวดชายแดนภาคใตทมระดบความยดมนผกพนในศาสนาอสลามระดบตาและระดบสง พบวา มผลตอพฤตกรรมทางดานสงคมแตกตางกนในเรอง การรวมกจกรรมกบทางราชการ การตรงตอเวลา การแตงงงานเมออายยงนอย การใชเวลาวาง ความแตกตางกนทางดานเศรษฐกจในเรอง รายได การเสยงโชค และมผลตอพฤตกรรมทางดานคณภาพ

117

ชวตในเรอง การศกษาทางศาสนาอสลาม และสาธารณสขมลฐานเกยวกบการมสวมใช และการรกษาพยาบาล อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และพบวา ความยดมนผกพนในศาสนาไมเปนอปสรรคตอการพฒนาแตกลบมผลสงเสรมการพฒนาทงสน หรอผลการวจยทยงหาขอสรปในการปฏบตไมไดดงเชนผลงานวจยของ สเทพ สนตวรานนท และคนอน ๆ (2541?: 340) ทาการวจย เรอง ความคดเหนของประชาชนและขาราชการทมขอปฏบต ทสอดคลอง กบหลกศาสนาอสลาม ตามคาวนจฉยของจฬาราชมนตร ผลการวจยสรปวา โดยภาพรวมประชาชน และขาราชการไทยมสลมเหนดวยกบขอปฏบตทสอดคลองกบหลกศาสนาอสลาม ทงนเพราะมสลม ยดถอในหลกคาสอนของศาสนาอสลามและ ใชเปนแนวทางในการดาเนนชวต ดงนนขอปฏบตใด ๆ ทสอดคลองกบหลกศาสนาอสลามมสลมยอมเหนดวยและปฏบตตามดวยด สวนประชาชนและขาราชการไทยพทธยงไมแนใจวา จะเหนดวยหรอไมเหนดวยกบขอปฏบตทสอดคลองกบหลกศาสนาอสลาม อาจเปนเพราะวาประชาชน และขาราชการไทยพทธ ไมทราบแนวปฏบตตามหลกศาสนาอสลาม สวนทขาราชการไทย และขาราชการมสลมเหนตรงกนคอการนาดอกไมมาไหวครเพอแสดงความกตญรคณของนกศกษาไทยมสลม และนกเรยนนกศกษาชาวไทยมสลมสามารถกลาวคาสวสด และยกมอไหวครชาวไทยพทธได

จากงานวจยทปรากฏน จะทาใหสรปไดวา สงใดทเปนนโยบายหรอกฎระเบยบขอ บงคบทตองการใหบคคลอนทาตามสงนนจะตองไมขดแยงกบความเชอของบคคลเพราะหากมความขดแยงขนมาโอกาสทจะมการตอตาน หรอการวางเฉยไมปฏบตการกจะเกดขนไดงายในการปฏบตทางศาสนากเชนกน บคลคลจะกระทาหรอไมนน จะอยทวาเขาเชอหรอไม หรอมอะไรจงใจใหมระยะเวลายาวนานนนจะเปนไปตามสงทบคคลนนเชอถอหากไมแลวกจะเปนการปฏบตทฝนความ รสกและจะเกดการตอตานในรปแบบตาง ๆ ทงทางตรงและทางออม ดงผลการวจยของ ดรณ บญภบาล (2530: บทคดยอ) ทศกษาพบวาศาสนา ขนบธรรมเนยมประเพณ มความสมพนธในทางบวกกบการปฏบตตนตามระบอบการปกครอง ผลการวจยของ ดรณ บญภบาล (2530: 104) ยงพบอกวาชาวไทยมสลมมความเครงครดในหลกการปฏบตของศาสนาโดยเฉพาะในขอทวาจะตองถอศลอดปละ 30 วน และมากกวา 30 วนนนไดมผปฏบตถงรอยละ 87.3 การบาเพญนมสการวนละ 5 ครง และมากกวา 5 ครงถงรอยละ 84.7 บรจาคทานใหแกคน 2-3 กลม และมากกวา 3 กลมขนไปคดเปนรอยละ 72.3 ฟงการสอนศาสนาเดอนละ 4 ครงและมากกวา 4 ครง รอยละ 69.5 และมความคดเหนวาการเดนทางไปทาพธฮจยทประเทศซาอดอาระเบยนนมความจาเปนมากและจาเปนมากทสด รอยละ 84.4

นกเรยนโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต นนเปนนกเรยนท มความแตกตางกนในการนบถอศาสนา กลาวคอมนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามเปนสวนใหญ สวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธมเพยงสวนนอย สวนศาสนาและลทธอน ๆ มจานวนเพยงนอยนดหรอแทบจะไมมเลย ดงท อมรอน มะลลม (2538: 114) กลาววาในจงหวดชายแดนภาคใตนน โรงเรยนประถมศกษาจะมนกเรยนสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม สวนนกเรยนสวนนอยนบถอศาสนาพทธ บางโรงเรยนมนกเรยนนบถอศาสนาอสลามถง 100 % ดงนนระบบความเชอ และ

118

คานยมของนกเรยนไทยพทธกบไทยมสลมนนยอมมความแตกตางกนและทนาสนใจอยางมากคอความเชอ และคานยมทางศาสนาจะมอทธพลอยางมาก ตอวถชวตของบคคลในชมชน ซงนบรวมทงการศกษาดวย และจะพบวารฐบาลทกยคทกสมยมกจะใชการจดการศกษาเปนเครองมอในการเสรมสรางบรณาการทางการเมอง และการผสมผสานทางวฒนธรรมในดนแดนสวนน

1.11 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน เปนปจจยทสาคญประการหนงทสงผลตอ การประสบผลสาเรจหรอไมประสบผลสาเรจในการเรยนรของผเรยน โดยทลกษณะการสรางนสยในการเรยนของนกเรยนหรอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนจะเปนปจจยทสาคญประการหนงทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน (ราชนย บญธมา. 2542ก: 50 ; นาร อาแว. 2545: 39-40)

สวฒน ววฒนานนท (2548 : 53) ใหความหมายของพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนวา หมายถง ความสนใจใฝรและการเอาใจใสตอบทเรยน เชอฟงคร อาจารย รวมมอในการจดกจ กรรมการเรยนการสอน แสดงออกใหเหนถงความกระตอรอรน ความสนใจ ความตงใจ และสามารถรจกวางแผนการเรยนตลอดจนวธเรยนในขณะเรยน

ทสซง (ราชนย บญธมา. 2542ก: 50 ; อางองจาก Tussing. 1949) ไดกลาววาพฤตกรรมการเรยนเปนแบบแผนพฤตกรรมทไดจากการเรยนร และเปนสงทสามารถปรบปรงแกไขใหดขนได ดวยการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทเกยวของกบการเรยนนนใหดขน จากแนวคดดงกลาวแสดงใหเหนวาแบบแผนพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาสามารถพฒนาไดดวยการปรบ เปลยนสภาพแวดลอมการเรยนการสอนใหดขน

งานวจยเกยวกบพฤตกรรมการเรยนไดแก ทศนย ศรวฒน (2532: บทคดยอ) ไดทาการศกษาเกยวกบ แบบการเรยนของ

นกศกษา คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง เพอศกษาและเปรยบเทยบทศนะของนกศกษา คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง ทมตอแบบการเรยน กลมตวอยางเปนนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 1 – 4 จานวน 382 คน พบวา นกศกษา คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง ชอบการเรยนแบบมสวนรวมและแบบรวมมอมาก สวนแบบการเรยนแบบอสระแบบ หลกเลยง แบบพงพา และแบบแขงขน นกศกษาชอบในระดบปานกลางตามลาดบ นกศกษาชนปท 1 – 4 ชอบการเรยนแบบแขงขนแตกตางกนนกศกษาทมาเรยนเปนประจาชอบการเรยนแบบหลก เลยงแตกตางจากนกศกษาทมาเรยนเปนบางครง และนกศกษาทไมเคยมาเรยน สวนแบบการเรยนอน ๆ พบวา ไมมความแตกตางกน นกศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนสงกบนกศกษาทมผล สมฤทธทางการเรยนตา ชอบแบบการเรยนแตละแบบ ไมแตกตางกน

ธนพร ศรพงษ (2537: บทคดยอ) ไดทาการศกษาและเปรยบเทยบแบบการเรยนของนกศกษาพยาบาล สถาบนอดมศกษาเอกชน ตามตวแปรชนป และผลสมฤทธทางการเรยนกลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลศาสตร สถาบนอดมศกษาเอกชน 7 แหง จานวน 429 คน ผล

119

การศกษาพบวา นกศกษาพยาบาล สถาบนอดมศกษาเอกชน แบบมการเรยนแบบรวมมอและ แบบมสวนรวมในระดบสง สวนการเรยนแบบพงพา แบบอสระ และแบบแขงขนอยในระดบ ปานกลาง และแบบหลกเลยงอยในระดบตา และนกศกษาพยาบาล สถาบนอดมศกษาเอกชน ชนปท 4 ทมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน มแบบการเรยนแตละแบบไมแตกตางกน

นอกจากนเฟลดแลนด (นาร อาแว. 2545: 41-42 ; อางองจาก Fladeland. 1995) ไดทาการศกษาเกยวกบความสมพนธของบคลกภาพ และแบบการเรยนของนกศกษากบความ สาเรจในการเรยนพยาบาล กลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลชนปท 1 และชนปท 4 จานวน 140 คน ผลการวจย พบวา บคลกภาพ และแบบการเรยนของนกศกษาพยาบาลมความสมพนธทางบวก กบความสาเรจในการเรยนพยาบาล และบคลกภาพ และแบบการเรยนของนกศกษาพยาบาลสามารถทานายความสาเรจในการเรยนพยาบาลไดอยางมนยสาคญ

บญเรอน หมนทรพย (2538: 106) ศกษา พบวาพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน มความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน สอดคลองกบสมจตร อดม (2547: 215) ทศกษาปจจยทสงผลตอความสาเรจในการบรหารโรงเรยนประถมศกษาของเอกชนในภาคใต โดยพบวาพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน มความสมพนธกบ ผลสมฤทธทางการเรยน นอกจากนยงสอด คลองกบผลการวจยของกรมสามญศกษา (2544: บทคดยอ) ทศกษาพบวาพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนมความสมพนธกบผลการจดการศกษาโดยตรงในดานคณภาพ

นาร อาแว (2545: บทคดยอ) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชา คณะพยาบาลสาสตร มหาวทยาลยเอกชน ผลการวจยพบวาพฤตกรรมการเรยนของนกศกษามอทธพลตอ ประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากขอมลดงกลาวขางตน ผวจยคาดวาพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนเปนปจจยสาคญประการหนงทนาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

2. ปจจยระดบหองเรยน

ตวแปรในระดบหองเรยนเปนตวแปรทวดจากสภาพแวดลอมทางกายภาพและปฏสมพนธในหองเรยน เปนตวแปรทเกยวของกบการจดการเรยนการสอน ทงทเปนสภาพ คณลกษณะ และพฤตกรรมของครและนกเรยน ในการวจยนไดแก

2.1 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 2.2 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

2.3 บรรยากาศในชนเรยน 2.4 จานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใต

120

2.5 คณภาพชวตการทางานของคร 2.6 ความตงใจทจะยายททางานของคร 2.7 พฤตกรรมการสอนของคร 2.8 คณภาพการสอนของคร

ตวแปรปจจยระดบหองเรยนทคาดวาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตมรายละเอยดดงน

2.1 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 2.2 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม ผวจยนาเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวงของกบการนบถอศาสนาของคร ทงทนบ

ถอศาสนาพทธ และศาสนาอสลามดงรายละเอยดตอไปน การนบถอศาสนา เปนเสรภาพอนชอบธรรมตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

ไทยพทธศกราช 2540 มาตรา 38 ทวา บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในการนบถอศาสนา นกายตางๆ ของศาสนา หรอลทธนยมในทางศาสนา และยอมมเสรภาพในการปฏบตตามศาสนบญญตหรอปฏบตพธกรรมตามความเชอของตน เมอไมเปนปฏปกษตอหนาทของพลเมอง และไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน (สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. 2542: 16) โดยทวไปแลวการทนกเรยนจะนบถอศาสนาใดกมกจะขนอยกบผปกครอง เปนสาคญ เพราะผปกครองจะปลกฝงความเชอคานยมทางศาสนาใหกบนกเรยนตงแตกอนนกเรยนมาเขาอยในโรงเรยน

ศาสนา หมายถง คาสงสอน ซงเปนความเชอทแนนแฟน และเปนแบบแผนใหม ซงแตละศาสนา อาจจะมคาสอนเหมอนกนหรอคลายคลงกนหรอแตกตางกน ทงในดานรปลกษณะ (form) และหนาททางสงคม (function) (สพตรา สภาพ. 2539 : 79-81) สวน นพมาศ ธรเวคน (2542 : 39) และดรณ บญภบาล (2530: 13) ใหความเหนวา ศาสนาคอสงทจรรโลงชวต และ ชบเลยงจตใจมนษย เพอใหกระบวนการปรบตวและการดารงอยมความยากลาบากนอยลง หรอนอยทสด องค ประกอบของศาสนาไดแก มผประกาศศาสนา มคาสอนในศาสนา มผสบทอดศาสนามศาสนสถาน มสญลกษณหรอเครองหมาย และเปนเรองทเชอถอได ทกศาสนาไมจาเปนตองมองคประกอบเหลานครบทกประการ ทสาคญคอจะตองมคนนบถอเปนสวนสาคญทสด

สาเหตททาใหมศาสนา สพตรา สภาพ (2539: 81-82) กลาววามสาเหตดงตอไปน 1. เพอปกปองคมครองและเพมพน เชนเชอวาศาสนาจะคมครองภยพบตตาง ๆ 2. เปนพนฐานของกฎศลธรรมของสงคม คอศาสนาจะเปนพนฐานและกอใหเกดขอบงคบ

ทนอกเหนอไปจากกฎหมายของสงคม เปนสงทบงบอกคณคาทางจรยธรรม พธการของศาสนาจะกอใหเกดความสาคญหรอคณคาของสงคม

121

3. เปนพนฐานทสาคญของอานาจรฐในระบอบการปกครองทไมมการแยกระหวางอาณา จกรและศาสนจกร โดยยอมใหศาสนาเปนใหญนน กจกรรมทางการเมองหรอการใชอานาจรฐขนอยกบประมขของศาสนาเปนสาคญ

4. สถาบนทางศาสนาเปนแหลงกอใหเกดการสมาคมและนนทนาการในหมประชาชน เชนการจดกจกรรมงานบญ ทาใหคนไดมกจกรรมททารวมกน

5. สถาบนศาสนากอใหเกดพฤตกรรมทเปนคณประโยชนในมวลมนษย เชนความเออเฟอ เผอแผ ความเมตากรณา

6. สถาบนศาสนาทาหนาทเปนกลไกในการควบคมพฤตกรรมของคนในสงคม ประชาชนทเกยวของกบโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตนจะประกอบ

ไปดวยคนทนบถอศาสนาอสลามถงประมาณรอยละ 80 ซงถอวาเปนชนสวนใหญของภมภาคน ทเหลอจะเปนผนบถอศาสนาพทธประมาณรอยละ 18 และศาสนา รวมทงลทธอน ๆ อกเพยงเลก นอยเทานน ดวยเหตทจงหวดชายแดนภาคใตมผนบถอศาสนาอสลามอนเปนประชาชนสวนใหญ และหลกคาสอนของศาสนาอสลาม เปรยบเสมอนคมภรชวตของชาวไทยมสลม หลกการของศาสนาจะกาหนดวถปฏบตใหกบผทนบถอศาสนาอสลามในทกกาวยาง ตงแตเกดจนตายไมเวนแมแตเรอง เลก ๆ นอย ๆ ในเรองการศกษากเชนกน ดงทกรมวชาการ (2538?: 3) และ วนย ครวรรณพฒน (2523: 76) อธบายสอดคลองกนวาความเชอในศาสนาอสลามเปนเครองกาหนดวถชวต มลกษณะไมออนตว และมความเขมงวดเชงกฎหมายทมสลมทกคนตองปฏบต อาจกลาวไดวาศาสนาอสลามไดกาหนดแนวทางปฏบตใหกบมสลมตงแตเกดจนตาย ในการศกษากเชนกนการศกษาเกยวกบศาสนาอสลามเปนหนาทของมสลมทกคนเรมตงแตในเปลจนถงหลมฝงศพ แตทมปญหานนอาจจะเปนเรองของการนานโยบายไปปฏบต และการออกนโยบายของรฐบาลบางยคบางสมยทไมไดตรวจ สอบใหถวนถจงทาใหเกดความเขาใจผดพลาดเกดขน และเปนชองทางใหผไมหวงดมการยแหย ใหเกดความแตกแยกและเปนประเดนใหญขนมา สงหนงทนโยบายของรฐเขาไปกาวกายการจดการ ศกษาทหนวยงานทางศาสนาจดขน และเกดความไมเขากนและกนของภาครฐและประชาชน ทเหนไดชดคอกรณของโรงเรยนปอเนาะทรฐบาลพยายามเขาไปจดการทงในรปของการใหความชวยเหลอและสงเสรม แตดวยความไมเขาใจถงหลกศาสนาและขนบธรรมเนยมของชาวไทยมสลมจงทาใหการใหความชวยเหลอกลายเปนการทาลาย กลาวคอชาวไทยมสลมมองวาการทรฐเขาไปแทรกแซงการจดการศกษาเพอใหเกดความเปนเอกภาพของชาตนนเปนการยดเยยดทางวฒนธรรมและทาลายศาสนาอสลามอนเปนทหวงแหนและเปนวถชวตของเขา

ผลงานวจยทเกยวกบการนบถอศาสนา มผเสนองานวจยเกยวกบการนบถอศาสนาไวมากมายไดแก ชรฟดดน หะย (2541:

บทคดยอ) ศกษาพบวา อาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนทมการนบถอศาสนาแตกตางกน มขวญในการปฏบตงานไมแตกตางกน โนร ใจใส และคนอน ๆ (2531: บทคดยอ,1-2) สรปวาในป 2514

122

กระทรวงมหาดไทย ไดจดทาโครงการคดเลอกโดยการสอบสมภาษณเยาวชนไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตเขาศกษาตอในสถาบนการศกษาตาง ๆ รวมทงระดบมหาวทยาลยโดยทาตอเนองในชวงป 2514–2521 ปรากฏวานกศกษาตามโครงการทมผลสมฤทธทางการเรยนตาและประสบผลสาเรจนอย ในป 2525 กองทพภาคท 4 ไดรเรมโครงการแกปญหาตามนโยบายความมนคงของชาตในจงหวดชายแดนภาคใตโดยการขยายการสงเสรมการศกษาทวไปแกเยาวชนไทยทนบถอศาสนาอสลามเพมจากของกระทรวงมหาดไทยโดยเปนโครงการเรงดวนตามแผนปฏบตงานคอระหวางป 2526 - 2530 และมอบใหศนย ศอ.บต. เปนผประสานงานรวมกบสถาบนการศกษารวม 20 สถาบน และมการขยายโครงการตอจนถงป 2536 และจากการศกษานกศกษาในโครง การสงเสรมการศกษาทวไปแกนกศกษาชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดภาคใต ป 2526 - 2529 พบวา นกศกษาทเรยนในมหาวทยาลยสงขลานครนทรสวนใหญ มปญหาเกยวกบการเรยนเกอบทกคณะวชา โดยเฉพาะสาขาวชาวทยาศาสตรมปญหาการเรยนคอนขางมาก สวนปญหา อน ๆ ไดแก ปญหาการปรบตว ปญหาดานการเงน ปญหาความตงใจเรยน ผลการวจยของวรช บญสมบต และคนอน ๆ (โนร ใจใส และคนอน ๆ. 2531: 16 ; อางองจาก วรช บญสมบต และคนอน ๆ. 2530: บทคดยอ) ไดทาการประเมนโครงการวชาการสญจร ซงจดสอนเสรมวชาสามญหลกทสาคญเพอยกระดบและพฒนาคณภาพมาตรฐานทางวชาการใหกบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม พบวานกเรยนมพนฐานออนเกอบทกวชา โดยเฉพาะวชาคณตศาสตร นกเรยนตองเรยนหนกตลอดสปดาห ไมมวนหยดทาใหเครยดและสงผลใหตงใจและสนใจเรยนนอย มาเรยนสาย ขาดเรยนบอย ไมมความพรอมเทาทควร นกเรยนเหนวาโครงการมประโยชน ควรจดใหมการวดตลอดทงปและในชวงปดภาคเรยนดวย (โนร ใจใส; และคนอน ๆ. 2531: 16)

สรพงษ โสธนะเสถยร (2531: 168) ศกษาเรองคณลกษณะทางสงคมของชาวไทยมสลม และการสนองตอบตอรฐบาล สรปไดวารากฐานปญหาทสาคญของชมชนมสลมภาคใต คอความ หวาดหวนของชาวไทย ในชายแดนภาคใต ในการสญเสยความบรสทธของศาสนา อนเนองมาจากปจจยแวดลอมทสงผลกระทบตอชมชนมสลม ไมวาในดานเศรษฐกจสงคม การเมอง นโยบาย การศกษา การพฒนา และการศาสนา เปนตน ความหวาดหวนดงกลาวยอมสงผลใหชาวมสลมเกดกระบวนการในการปกปองตนเอง (Defensive Mechanism) เพอพทกษความบรสทธของศาสนาทตนเชอ ชมชนมสลมในชายแดนภาคใตเปนชมชนมสลมกลมใหญและนบวาเปนชมชนสวนนอย ทมอทธพลมากทสดแหงหนงตอการตดสนใจในการดาเนนนโยบาย ใด ๆ ของรฐบาลบอยครงทการตดสนใจของรฐบาลตอชนสวนนอยมสลมกอใหเกดปญหาทตามมา

123

สานกประสานงานมวลชน (2542: 34) จงหวดชายแดนภาคใตในอดตทผานมามกมปญหาความไมสงบเรยบรอย การกอการราย ฯลฯ ปรากฏเปนขาวอยเนองๆ เหตสาคญประการหนงคอ ความไมเขาใจกนทเกดจากความแตกตางดานภาษา วฒนธรรมประเพณ ความเชอ รฐบาล และหนวยงานทเกยวของไดเขามาคลคลายแกไขปญหาในชวงเวลาทผานมา จนเกดความสงบเรยบรอย และความเขาใจอนดจนแทบจะนกไมถงภาพความขดแยงเชนในอดตทเดยว

พรยศ ราฮมมลา (2545: ออนไลน) กลาววา สงทชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาค ใตมความภมใจ 3 ประการดวยกนคอ

1) ความภมใจในประวตศาสตรรฐปตตานอนยาวนาน 2) ความภมใจในฐานะศนยกลางทมความเจรญรงเรองมากแหงหนงในภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 17 3) ความเปนศนยกลางการศกษาอสลามแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตใน

ศตวรรษท 19 ความภมใจในสามประการนยงตรงอยในความรสกของชาวไทยมสลมตราบถงทกวนน ฉะนนเมอรฐจะกาหนดนโยบายเกยวกบจงหวดชายแดนภาคใต รฐจะตองเขาใจประวตศาสตร ภม หลงของบรเวณนอยางชดเจน มฉะนน นโยบายทกาหนดอาจผดพลาดซาแลวซาอก ดงเชนทผานมา ไดแก นโยบายรฐนยม (Thai Nationalism) นโยบายผสมกลมกลน (Assimilation) และนโยบายเลอกปฏบต (Discrimination)

นอกจากนยงมงานวจยทศกษาเกยวกบความเปนพทธศาสนกชนของไทยคองานวจยของสนทร โคมนและสนท สมครการ (2522) ทไดสารวจทศนคตและความเชอทางพทธศาสนาซงพบวา ผมระดบการศกษาตามความเชอทางศาสนามากกวาผทมระดบการศกษาสง ผทมอาชพชาวไรชาวนา คาขายเลก ๆ นอย ๆ มความเชอทางศาสนามากกวาผทมอาชพอน ๆ โดยเฉพาะอาชพธรกจการคา และขาราชการ ผหญงมความเชอทางศาสนาดานตาง ๆ ไมแตกตางกนจากผชาย สาหรบเพญแข ประจนปจจนก และออมเดอน สดมณ (2529) ศกษาเรองการยดหลกทางพทธศาสนาในการดาเนนชวตของชาวชนบทในจงหวดระยอง ผลการวจยพบวาเดกและวยรนมความเชอตามหลกศาสนามาก แตผใหญตอนตนมความเชอนอยลง สวนผใหญตอนกลางกลบมความเชอเพมขน ในขณะท วนชย มกลาง (ฉกาจ ชวยโต; และดวงเดอน พนธมนาวน. 2533 ; อางองจาก วนชย มกลาง 2530 : บทคดยอ) ศกษาพบวาเจตคตตอพทธศาสนาของนกศกษามความสมพนธกบการปฏบตทางศาสนา และพบวาในกลมนสตชายมคามากกวาในกลมนสตหญง และยงพบอกวานสตทไดรบการถายทอดทางศาสนาจากบดามารดาสง มเจตคตทดตอพทธศาสนามากกวานสต ทไดรบการถายทอดทางศาสนาตา ผลการวจยของฉกาจ ชวยโต; และ ดวงเดอน พนธมนาวน (2533) ทศกษาลกษณะทางจตสงคมทเกยวของกบการบวชในพทธศาสนาของชายไทยในภาคใตพบวาพระสงฆ สามเณร และฆราวาสทรสกวาครอบครวใหความรกความอบอนมาก เปนผทม ความเชอ และคานยมเชงพทธ มเหตผลเชงจรยธรรมในการบวช มความตงใจในการปฏบตกจของสงฆมากกวากลมทรสกวาครอบครวใหความรก ความอบอนนอย และพบวาการมบดาเปนแบบอยางชวยในการทานายจตลกษณะเชงพทธดานความเชอ คานยมไดรอยละ 18.41

124

จากขอมลทเปนขอคนพบทนาเสนอมาน ทาใหคาดเดาวาการนบถอศาสนาของครทงการนบถอศาสนาพทธและศาสนาอสลาม จะเปนตวแปรทสามารถอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตได

2.3 บรรยากาศในชนเรยน หองเรยนเปนสถานททมการจดกจกรรม เปนหนวยทกอใหเกดการปฏสมพนธ

ระหวางนกเรยนกบคร ซงเกดจากการจดกระบวนการเรยนการสอน การอบรมบมนสย ดงนนคณสมบตตาง ๆ ของนกเรยนทงผลสมฤทธทเปนผลผลตทางวชาการ และไมใชผลผลตทเปนวชาการจะมขนกบนกเรยนมากทสด ดงนนจงเปนสถานททมความสาคญอยางยงของโรงเรยน

ผวจยจงคาดคดวา ตวแปรดงกลาวน นาจะมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ประถมศกษาเปนอยางยง ผวจยจงไดนามาเปนตวอธบายความแปรปรวนของประสทธผลของโรงเรยน โดยมความสาคญ และงานวจยทเกยวของดงน

2.3.1 การจดบรรยากาศชนเรยน ในการบรหารโรงเรยนใหมประสทธผลนน อาภา บญชวย (2537: 145) กลาววา

หองเรยนเปนสถานทสาคญทนกเรยนไดเรยนร โดยนกเรยนอยในหองเรยนมากกวาอยนอกหอง เรยน ดงนน หองเรยนควรมบรรยากาศทเอออานวยตอการทนกเรยนจะไดรบประสบการณในทางบวกเพอพฒนาตนเองมทศนะอนกวางตอสงคมทเดกมปฏสมพนธดวย การจดบรรยากาศในหองเรยนมสงทควรคานงดงน

1. ตวคร 2. กระบวนการจดการเรยนการสอน 3. ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน 4. ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน 5. การจดหองเรยน

หลกการจดบรรยากาศในชนเรยนทดนน สรางค โควตระกล (2544: 421-423) นาเสนอไวดงน

1. ทงคร และนกเรยนจะตกลงกนตงแตแรกวา ตองการบรรยากาศของหองเรยนชนดใด ครและนกเรยนตองเขาใจวาหองเรยนทมบรรยากาศทเออตอการเรยนการสอนคอหองเรยนทมบรรยากาศอบอนราบรน ทกคนมความจรงใจตอกนและกน ตางคนตางชวยเหลอซงกนและกน มการเคารพกฎเกณฑและระเบยบของหองเรยน ครมความเปนกลยาณมตรของนกเรยนและเปนนกมนษยนยม

2. ครและนกเรยนจะตองพยายามทจะปรบปรงทกษะทางดานมนษยสมพนธ ครจะตองแสดงตนเปนตวแบบโดยเปนผทมวฒภาวะ และมมนษยสมพนธอนดคอมคณสมบตตอไปน

2.1 ไวตอความรสกของผอนและเปนผทเขาใจในความรสกของผอน

125

2.2 มความซอสตยสจรต 2.3 มมาตรฐานทางจรยธรรมและคานยมของตนเอง 2.4 เปนผมความเมตตา มขนต และมความเออเฟอเผอแผ 2.5 เปนผมองโลกในแงด 2.6 เปนผทยอมรบผอนโดยถอวาคนเราแตละคนเปนปจเจกบคคคล 2.7 มอตมโนทศนในทางบวก 2.8 เปดโอกาสใหผอนแสดงความคดเหน ความรสก และทกษะ

2.9 ยอมรบความคดเหนของผอน ยกยองใหเกยรต 2.10 มความจรงใจและสามารถควบคมสตของตนเองได

3. นกเรยนและครมหนาท ทจะสรางบรรยากาศของหองเรยน เพอเออตอการเรยนการสอนและเสรมสรางบคลกภาพของนกเรยน หนาทของครคอครจะตองทาตนใหนกเรยนรก และเชอถอ คดวาครเปนทพงได ไมแสดงความรกทเลอมลาใหเหน ควรมความยตธรรม มองโลกในแงด ครตองเปนกลยาณมตร อกประการคอครควรพยายามใหแรงเสรมทางบวกหรอรางวลเชนการชมเชยนกเรยนทแสดงพฤตกรรมทเสรมสรางบรรยากาศของหองเรยนเพอเออตอการเรยนร นกเรยนผนนกจะไดทาตวเปนแบบอยาง สวนหนาทของนกเรยนคอ นกเรยนตองทราบวาตนมหนาททจะชวยสรางบรรยากาศของหองเรยนเพอเออตอการเรยน โดยเปนผทตงใจเรยน พรอมทจะรวมมอในกจกรรมตาง ๆ ของชนเรยน อกประการหนงคอจะตองเปนผมความรบผดชอบ เชอถอได มนาใจตอผอน

2.3.2 ผลการวจยเกยวกบบรรยากาศในชนเรยน การวจยของนกจตวทยาการศกษาทออกมาคลายกนเกยวกบบรรยากาศของ

หองเรยนทเออตอการเรยนการสอน โดยครมความสาคญมากตอการจดบรรยากาศการเรยนรของนกเรยนในหองเรยน ดงนนครควรมลกษณะทมการจดการบรรยากาศหองเรยนดงน (สรางค โควตระกล. 2544: 431 ; อางองจาก Kounin. 1970 ; Good; & Brophy. 1978 ,1980 ; Emmer & Everson. 1981; Everson; & Emmer. 1982)

1. ครจะตองเปนผททราบความเคลอนไหวของหองเรยนอยตลอดเวลา ทราบวานกเรยนแตละคนมสภาพอยางไร มปฏสมพนธกนอยางไร เมอมเหตทจะกอกวนความสงบของหองเรยนครควรจะตดไฟเสยแตตนลม เรยกคณสมบตนวา ”With-it-Ness” หรอมความรสกไวตอบรรยากาศ ในหองเรยน

2. ครเปนผดแลชนเรยนไดอยางทวถง 3. ครเปนผทสามารถรกษาระดบความสนใจ และความใสใจตอบทเรยนทครกาลงสอน

(Smoothness) สามารถเปลยนกจกรรมทครสอนโดยไมรบกวนหรอทาลายความสนใจของนกเรยน 4. ครสามารถเปลยนแปลงเทคนคของการสอนใหเหมาะสมกบความตองการของนกเรยน

และวชาทเรยน

126

5. ครควรหลกเลยงการพดจาซาซาก หยมหยมเกยวกบการสงงานหรอกจกรรมทไมจาเปนสาหรบนกเรยน

6. ครจะตองระวงไมทาโทษหรอคาดโทษกบนกเรยนคนใดคนหนงโดยไมมเหตผลอนควรแลวมผลกระทบตอนกเรยนทงชน พฤตกรรมการคาดโทษแบบนเรยกวา “Ripple Effect”

นอกจากน ผลการวจยของ แอนเดอรสน และคนอน ๆ (ราชนย บญธมา. 2542ก: 23 ; อางองจาก Anderson; et al. 1989 : 23,289-302) ; ประดษฐ ศรรชตพงษ (2531: บทคดยอ) และทศพล สงขทดน (2533: บทคดยอ) ศกษาไดผลทสอดคลองกนวาบรรยากาศในการเรยน มความสมพนธในทางบวกกบความพงพอใจและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ผลการศกษาของสานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 58) ทาการวจยและพบวาในดานผบรหารโรงเรยนนน การจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนใหเหมาะสมตอการเรยนการสอนเชน การจดหองสมด เปนสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยมากทสด การจดสภาพแวดลอม ของหองเรยน และโรงเรยนนนจะเปนเชนไร ขนอยกบการบรหารจดการของโรงเรยนนนๆ ทจะทาใหครประจาชนหรอครผสอนกลมสาระตาง ๆ ทจะไดจดและตกแตงหองเรยนใหเออตอการเรยนของนกเรยนและการสอนของคร นกเรยนกจะสามารถศกษาคนควาความรเพมเตมจากชวโมงเรยนปกตหรอคนควาหาความรเพมเตมจากมมหนงสอในชนเรยน หองสมด ปายนเทศ ปายชอคาขวญตาง ๆ ซงรายงานวจยของหนวยศกษานเทศก สานกงานการประถมศกษาจงหวดประจวบครขนธ (2527: บทคดยอ) ศกษาและพบวาสาเหตของการตกซาชนมากทสดไดแก สภาพแวดลอมหองเรยนทไมเออตอการเรยนการสอน และยงเปนการขาดสงจงใจใหนกเรยนมาเรยนอกดวย สาหรบ ประโยชน คปตกาญจนากล (2532: 131) พบวา บรรยากาศในชนเรยนเปนตวแปรหนงทมอทธพลทางตรงตอประสทธภาพการสอนของคร และผลการเรยนรของนกเรยน สอดคลองกบองอาจ นยพฒน (2544: 95) พบวาบรรยากาศในชนเรยนสามารถอธบายความแปรปรวนในผลสมฤทธของนกเรยนไดอยางมนยสาคญ และทนาสนใจอยางมากคอ ศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) ทศกษาพบวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงจะมบรรยากาศในชนเรยน ทดกวาโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตา ขณะท คณตา นจจรลกล และคนอนๆ (2536: บทคดยอ) ศกษาพบวา การทนกเรยนทราบจดประสงคในการเรยนแตละคาบไดรวมทากจกรรม กลาซกถาม และแสดงความคดเหนทาใหบรรยากาศ การเรยนการสอนวชาภาษาไทยในหองเรยนสนกสนาน สาหรบ กอบกล รงสยะโรจน (2526 : บทคดยอ) ศกษาพบวา สงแวดลอมทางบานและโรงเรยนมความสมพนธทางบวกกบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยน ไดแก การสงเสรมการเรยนภาษาองกฤษในครอบครว ความคดเหนเกยวกบการเรยนวชาน และการจดใหมกจกรรมเสรมหลกสตร สวนทมความสมพนธทางลบไดแก สภาพหองเรยนในชวโมงเรยน นอกจากน เอกชย กาญจนา (2531: บทคดยอ) ศกษาพบวาปจจยทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนอยางมนยสาคญทางสถตคอการใหการบรการแกนกเรยน

จากเอกสารและงานวจยทนาเสนอมา พอจะสรปไดวา บรรยากาศในชนเรยนเปนองค ประกอบในหองเรยนทสงผลตอผลสมฤทธของนกเรยน เพราะเปนสงทนกเรยนไดสมผสอย

127

ตลอดเวลาเมออยในโรงเรยน และทสาคญคร ผสอนในโรงเรยนสามารถจดบรรยากาศในชนเรยนไดดวยตนเอง ผวจยจงใชเปนตวแปรอธบายความแปรปรวนของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

2.4 จานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใต การทขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญมไดนบถอศาสนาและพดภาษา

เดยวกบประชาชนในทองถน ทาใหขาดความรสกผกพนในวฒนธรรมทองถน ขาดความร ความ เขาใจในวถชวตความเปนอยของประชาชน กอใหเกดทศนะทไมถกตองแกชาวไทยมสลมทาใหเกดความไมยตธรรมในดานการปกครอง (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 21) อตราการยายออกของครในพนทจงหวดชายแดนภาคใตมคอนขางสงมาก เนองจากครในโรงเรยนของรฐเปนครทบรรจจากการสอบคดเลอก ซงสวนมากมาจากทองถนอน ทาใหขาดความร ความเขาใจ ในความเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงขนบธรรมเนยมประเพณ ศาสนา ภาษา และวฒนธรรมของคนในทองถนทาใหการดาเนนงานของสถานศกษาในสงกดของรฐไมไดรบความนยมจากทองถนชมชนเทาทควร ประกอบกบความรสกไมปลอดภยในชวตและทรพยสนของขาราชการครทไมใชบคคลในพนท จงเปนสาเหตหนงททาใหครมการยายออกบอย การเปลยนแปลงครผสอนบอย สงผลกระทบตอคณภาพการจดการศกษาโดยออม (วชเทพ ฦาชาฤทธ. 2545: 17) สาหรบ มาโนชญ บญญานวตร (2527: บทคดยอ) กลาวถงสาเหตของปญหาภมลาเนาของครวา เมอนกเรยนระดบประถมศกษาทเรยนจนสาเรจการศกษามจานวนนอย โอกาสจะเรยนตอกนอย จงมผลใหจานวนขาราชการท เปนมสลมพลอยมนอยไปดวย ทาใหขาราชการสวนมาก เปนคนมาจากทองถนอน เชนขาราชการทมาจากจงหวดนครศรธรรมราช พทลง และตรง เปนตน อยางไรกตามแนวคดเหลานยงขดแยงกบผลการ วจยของ ชรฟดดน หะย (2541 : บทคดยอ) ทศกษาพบวา ครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนทอาศยอยในภมลาเนาแตกตางกน มขวญในการปฏบตงานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบสมบรณ นยชวย (2541: บทคดยอ) ทศกษาพบในทานองเดยวกนวา ครอตราจาง สงกดสานกงานคณะกรรม การการประถมศกษาแหงชาต ทมภมลาเนาตางกน มความสามารถปฏบตงานราชการ ไมแตกตางกนทงโดยภาพรวมและรายดาน

สาหรบจกรพนธ วงษบรณษวาทย ทาการสารวจความคดเหนของขาราชการทปฏบตงานในเขตจงหวดชายแดนภาคใตเกยวกบปญหาและอปสรรคของการปฏบตงานจานวน 237 คน พบวาภาษา ศาสนาขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและทศนคตของประชาชน ปญหาอนเกดจากประชาชนโดยเฉพาะผนาทองถนและผนาทางศาสนา การปฏบตตวของขาราชการและปญหาจากขบวนการโจรกอการรายกลมตาง ๆ เปนปจจยทสาคญทสงผลตอการปฏบตงานของขาราชการ (เปลอง บวศร. 2535: 31 ; อางองจาก จกรพนธ วงษบรณษวาทย. ม.ป.ป.: 19 – 21)

จากขอมล และผลการวจยเกยวกบภมลาเนาของคร ผวจยคาดวาขาราชการครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต จะสามารถเรยนรวฒนธรรม ประเพณ และภาษา และนาจะสง

128

อทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต จงไดนามาเปนตวแปรหนงในวจยน 2.5 คณภาพชวตการทางานของคร

คณภาพชวตการทางานของครเปนสงทบงบอกถงสภาพชวตความเปนอย ในการ ประกอบอาชพคร ซงเปนสงทจะชวยทาใหครสามารถทาหนาทไดอยางเตมความสามารถหรอ ไมเตมความสามารถ กลาวคอถาหากคณภาพชวตในการทางานของครอยในระดบดกจะทาใหครมกาลงใจในการทาหนาทครไดอยางดดวย

2.5.1 ความหมาย และความสาคญ คณภาพชวตการทางาน เปนเรองของสภาพแวดลอม และสงคมทสงผลใหการ

ทางานประสบความสาเรจตามเปาหมาย ผลทเกดขนสามารถสนองตอบความตองการและ ความพงพอใจของสมาชกในททางาน (Walton. 1973: 11) สวน ฮอดเกทท ใหความหมายวา คณภาพชวตการทางาน หมายถง การตอบสนองความตองการพนฐานของสมาชก ทาใหเกดสภาพแวดลอมในการทด ความเครยดทเกดจากการทางานลดลง สมาชกในองคการเกดความพงพอใจในงาน และชวตสวนตว ฮอดเกทท ไดกลาวถง เรองคณภาพชวตการทางานกบประสทธผลวา คณภาพชวตการทางาน คอการออกแบบทจะชวยปรบปรงใหสมาชกในองคการทางานอยางมความสขและมประสทธ ผล โดยคานงถงผลกระทบของพนกงานและความสาเรจขององคการและกอใหเกดความพงพอใจของสมาชกในองคการทงในการแกปญหาและการตดสนใจ (พรรษสร อาสาเสนย. 2546: 11 ; อางองจาก Hodgetts. 1993)

ในการวจยน คณภาพชวตการทางานของคร หมายถง สภาพแวดลอมในการทางานอน เกดจากการบรหารจดการของโรงเรยนอนเกดจากนโยบายของรฐบาลและ นโยบายของโรงเรยนทจะกอใหเกดความพงพอใจของครและสงผลตอสภาพความเปนอยของครโรงเรยนและชวตสวนตวในดานตาง ๆ

2.5.2 องคประกอบและเกณฑวดคณภาพชวตการทางาน วอลตน (Walton. 1973: 11) กลาวถงองคประกอบของคณภาพชวตการทางานวา

ประกอบดวยคณสมบต 8 ประการคอ 1. การไดรบคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม (Adequate and Fair

Compensation) คอการไดรบคาตอบแทนจากการทางาน จะตองมความเปนธรรม สมเหตสมผล และมความพยงพอในการดารงชวตประจาวน

2. สภาพการทางานทปลอดภยในชวตและทรพยสน (Safe and Healthy Working Condition) คอผปฏบตงานจะตองอยในสภาพแวดลอมทมความมนคงปลอดภยในชวต รางกาย และการไดรบความคมครองในทรพยสน

129

3. ความกาวหนาและมความมนคงในหนาทการงาน (Growth and Security) คอการทผบรหารมการสงเสรมใหสมาชกมความกาวหนาและรสกถงความมนคงในงาน

4. การพฒนาศกยภาพของสมาชก (Development of Human Capacities) คอการทผบรหารใหโอกาสสมาชกไดรบการพฒนาในทกษะความสามารถเพมตามทสนใจ และการใหไดใชความสามารถในการทางานอยางเตมท

5. การบรณาการทางสงคม (Social Integration) คอการทสมาชกในททางานรสกวาตนมคณคา ไดรบการยอมรบ และความรวมมอในการทางานกบกลมหรอเพอรวมงานมความรสกวาตนเปนสวนหนงของกลม ไมมการแบงชนวรรณะและการรสกในทางทาลายซงกน และกน

6. การมธรรมนญขององคการ (Constitutionalism) คอ การทสมาชกในองคการตางรบทราบสทธและเสรภาพของตนและไดรบความคมครองจากกฎระเบยบโดยเสมอภาคกน ม การเคารพในสทธเสรภาพ รวมทงการมมาตรฐานในการทางานทมความยตธรรมโปรงใส สงเหลานอาจเรยกวาเปนวฒนธรรมขององคการ

7. ความมชวตทสมบรณ (The Total Life Space) คอ ความสมดลของการชชวตประจาวนของบคคลนนทมการจดสรรแบงเวลาในการประกอบอาชพ การเดนทางการใชเวลาวาง และการใหเวลาแกครอบครว

8. ความเกยวของสมพนธกนในสงคม (Social Relevance) คอการทกจกรรมของบคคลในองคการมความเกยวของสมพนธกบบคคลหรอหนวยงานอน ซงเปนสงททาใหเกดคณคาขนในชวต เชนการทหนวยงานของตนมความรบผดชอบตอสงคม ในดานการผลต การรกษาสงแวดลอม ฯลฯ

บญแสง ชระภากร (2533: 7-12) เสนอแนวคดเกยวกบเกณฑในการชวดความมคณภาพชวตในการทางานไวดงน

1. คาตอบแทนทเหมาะสมและเพยงพอ 2. ผลประโยชนเกอกล 3. สภาพแวดลอมทปลอดภยและถกสขลกษณะ 4. ความมนคงในการทางาน 5. เสรภาพในการรวมเจรจาตอรอง 6. พฒนาการและการเจรญเตบโต 7. การบรณาการทางสงคม 8. การมสวนรวมในองคการ 9. ความมประชาธปไตยในการทางาน 10. เวลาวางของชวต

130

2.5.3 คณภาพชวตของครในจงหวดชายแดนภาคใต สาหรบในจงหวดชายแดนภาคใต ความรสกไมปลอดภยในชวต และทรพยสน

ของขาราชการคร ทไมใชบคคลในพนท เปนสาเหตสาคญททาใหครมความตองการยายออกบอย การทมการเปลยนแปลงครผสอนบอย มผลกระทบตอคณภาพการจดการศกษาโดยทางออม (วชเทพ ฦาชาฤทธ. 2545: 17) ปญหาสาคญประการหนงคอ ในจงหวดชายแดนภาคใต คนมพนฐานทแตกตางกน อนเกดจากความแตกตางกนในศาสนา ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และภาษาของชาวไทยมสลม ซงเปนชนสวนใหญของพนท (หรอชนสวนนอยของประเทศ) มาเปนเครองมอแบงแยกเพอนาไปสการแบงแยกดนแดน รวมทงการประพฤตปฏบต ของเจาหนาทบาน เมองทขาดความละเอยดออน และแสวงหาประโยชนสวนตน กอใหเกดความรสกไมเขาใจกนและกน และกลายเปนความหวาดระแวงตอกนในทสด (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 1)

จากสภาพความแตกตางทางดานศาสนา ภาษา ขนบประเพณและวถชวตความเปนอยของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ทาใหมขบวนการโจรกอการรายใชเปนเงอนไขใหเกด ความแตกแยก กรรโชกทรพย การกอการรายในลกษณะการลอบทารายเจาหนาท การจบตวขาราชการครเพอเปนตวประกน หรอเรยกคาไถ การเผาสถานศกษา หรอสถานราชการอน ๆ (กมภณฑ จนโท. 2536: 54 – 55) นอกจากนยงมขบวนการกอการรายหลาย ๆ กลมคอพรรค คอมมวนตสแหงประเทศไทย (พทค.) ขบวนการโจรกอการราย (ขจก.) และโจรจนคอมมวนตส (จคม.) และยงพบปญหาการแทรกแซงจากภายนอก โดยเฉพาะจากประเทศมสลมทมความรนแรง จงทาใหเกดปญหาทหลากหลายและซบซอน ทาใหเกดความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน กลมขบวนการกอการรายตาง ๆ ไดใชวธปฏบตการกอการราย และโฆษณาชวนเชอใหชาวไทยมสลม ในจงหวดชายแดนภาคใต และตางประเทศวา รฐบาลไทยกดขขมเหงคนไทยมสลม และมการตดตอ ขอความชวยเหลอจากกลมประเทศมสลมในในดานการเงน อกทงความพยายามสรางความแตกแยกระหวางคนไทยทนบถอศาสนาพทธกบคนไทยทนบถอศาสนาอสลามในพนท มการใชความพยายามใชอทธพลบงคบคนไทยทนบถอศาสนาพทธในพนทออกนอกพนท มการหาเงนทนในการตอสดวยการเรยกคาคมครองจากรานคา ประชาชน สวนยางพารา โรงงานอตสาหกรรม ขบงคบมใหคนไทยมสลมสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยน มการเผาโรงเรยน จบครเรยกคาไถ สรางความหวาดกลวใหกบประชาชนทไมรวมมอ ดวยการลอบทารายหรอสงหาร (สนทด ณ นคร. 2540: 2 ; อางองจากกองอานวยการรกษาความสงบในจงหวดชายแดนภาคใต. 2525: 9) ในสวนของประธานคณะ กรรมาธการศกษาสภาผแทนราษฎร นายวจตร ศรสอาน อธบายวาไดพบสงทกระทบตอขวญและกาลงใจ และความตองการยายของคร โดยพบวาสาเหตถงความไมปลอดภยในพนทและเรองทเกดขนนนมผลตอความรสก ไมวาจะเปนการลอบฆาคร เผาโรงเรยนหรอการลอบวางระเบดจากเหตการณทเกดขนทาใหครมความวตกกงวล (กรรมาธการการศกษาสภาผแทนราษฎร 2546 : ออนไลน )

131

ดวยเหตทสภาพสงคม ประวตศาสตร และขนบธรรมเนยมประเพณ และมกจะมเหตกอการรายอยเสมอ ๆ ประกอบกบการทครสวนใหญไมใชคนในพนทอาจทาใหคณภาพชวตการทางานของครผสอนทพนทน แตกตางไปจากทอน ๆ หรอแมแตคนในพนทนเองกตามยอมไดรบผลจากสภาพดงกลาว ผวจยจงไดกาหนดใหคณภาพชวตการทางานของครเปนตวแปรหนงทจะสะทอนไปยงประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

2.5.4 ผลการวจยทเกยวของกบคณภาพชวตการทางานของคร ผลการวจยทเกยวของกบคณภาพชวตการทางานของครไดแก งานวจยทเกยว

กบความปลอดภยในชวตและทรพยสนทศกษาโดย จกรพนธ วงษบรณษวาทย (เปลอง บวศร. 2535: 31 ; อางองจาก จกรพนธ วงษบรณษวาทย. ม.ป.ป.: 19-21) ททาการสารวจความคดเหนของขาราชการทปฏบตงานในเขตจงหวดชายแดนภาคใต เกยวกบปญหาและอปสรรคของการ ปฏบตงานจานวน 237 คน พบวาปญหาจากขบวนการโจรกอการรายกลมตาง ๆ เปนปจจยทสาคญทสงผลตอการปฏบตงานของขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใต

สวน จรรจา สวรรณทต (เปลอง บวศร. 2535; อางองจาก จรรจา สวรรณทต. 2527 : 33 – 34) ศกษาสขภาพจตของครถนกนดารทวประเทศ 250 คนพบวาครถนกนดารขาดแรงจงใจ ไมพอใจในสภาพของตนเอง ขาดความอบอน และความปลอดภยจากสงแวดลอม ทาใหสขภาพจตของครในทองถนกนดารมความตงเครยดทางอารมณ และจตใจสงกวาปกต ขณะทเปลอง บวศร (2535 : บทคดยอ) ศกษาเกยวกบสขภาพจตของครโดยพบวาครทนบถอศาสนาพทธ มสขภาพจตดกวาครทนบถออสลาม โดยคะแนนสขภาพจตกบคะแนนการรบรบรรยากาศทองถนของครในจงหวดชายแดนภาคใตมความสมพนธทางบวกตอกน สอดคลองกบงานวจยของ ศภลกษณ เกอวรกลชย (เปลอง บวศร. 2535 ; อางองจาก ศภลกษณ เกอวรกลชย 2525 : 36) ไดศกษาสขภาพจตของครในเขตแทรกซมของผกอการรายในจงหวดภาคใต 295 คน พบวา เมอใชแบบวดสขภาพจต (SCL – 90) ครในเขตแทรกซมผกอการรายมปญหาสขภาพจตมากกวาครนอกเขต แทรกซม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนจมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) ศกษาพบวาครในโรงเรยนทมสมฤทธผลสง สวนใหญมวฒทางการศกษาระดบปรญญาตร ไดสอนตรงตามสาขาทเรยนมา ไดเงนเดอนตรงตามวฒและโรงเรยนมโอกาสคดเลอกครตามทตองการ ซงตรงกนขามกบโรงเรยนทมสมฤทธผลตา ในสวนทเกยวกบงานททานน สายฝน สคนธพนธ (2535 : บทคดยอ) ศกษาพบวาความรสกพงพอใจในงานของครเปนตวอธบายสมฤทธผลของโรงเรยนไดรอยละ 6 ซงสอดคลองกบ ดวงสมร กลนเจรญ (2545: 50) ทศกษาพบวาตวแปร ความพงพอใจในการทางานของครเปนปจจยดานคร ทมความสมพนธกบประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา ขณะทจรวฒน แดงแกว (2538: บทคดยอ) ศกษาพบวาโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามมปญหาในเรองบคลากรซงเปนครจางสอนสวนหนงและเปนครจากสานกงานคณะ กรรมการการศกษาเอกชนอกสวนหนง ทาใหขาดแรงจงใจในการสอนเพราะไดรบเงนเดอนหรอสวสดการทไมเทาเทยมกน สอดคลองกบไพศาล คณะทอง (2539: บทคดยอ) ทศกษาความพง

132

พอใจในการปฏบตงานของขาราชการพลเรอนสามญ สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวด 5 จงหวดชายแดนภาคใต ผลการศกษาพบวา ความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการพลเรอนสามญ โดยภาพรวมและรายได อยในระดบปานกลาง

เปนทนาสงเกตวา ผลการวจยของ สจจา ศรเจรญ (2527: บทคดยอ) ทศกษาเรองขวญของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต ใน 6 ดาน คอ ดานความรบผดชอบในการปฏบตงานในโรงเรยน ดานความมนคงตอการปฏบตงานในโรงเรยน ดานความสาเรจของงาน และดานความสมพนธทงในและนอกโรงเรยน ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนมขวญอยในระดบสง แตผลการวจยของ ชรฟดดน หะย (2541: บทคดยอ) ทศกษาเรองการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบตวแปรทมผลตอขวญในการปฏบตงานของครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนทปฏบตงานใน 4 จงหวดชายแดนภาคใตระหวางกลมทมภมหลงตางกน โดยศกษาใน 7 ดาน คอ ดานลกษณะ และสภาพการปฏบตงาน ดานคาจางเงนเดอนและผล ประโยชนเกอกล ดานความสมพนธกบชมชน และเพอนรวมงาน ดานการบงคบบญชาของผบรหารในหนวยงาน ดานความมนคงปลอดภยในการทางาน ดานการไดรบการยอมรบนบถอ และดานสถานภาพทางสงคม ผลการวจยพบวา ครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนใน 4 จงหวดชาย แดนภาคใต มขวญในการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง และศกษาพบวาครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต มความคดเหนเกยวกบตวแปรในการปฏบตงานทงหมด 7 ดาน พบวา มผลตอขวญในการปฏบตงานในระดบปานกลาง โดยมตวแปรดานสถานภาพทางสงคมมคาเฉลยสงสดและดานเงนเดอนและผลประโยชนเกอกลมคาเฉลยตาทสด สาหรบสมเกยรต บญรอด (2531: บทคดยอ) ศกษาพบวา ปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนสงอทธพลตอกนและกนเปนชวงๆ กอใหเกดอทธพลทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน อทธพลทมคาสงสด คออทธพลทสงผานจากคณลกษณะพนฐานของผบรหารโรงเรยน ขวญและกาลงใจของคร และคณ ภาพการสอนของครและยงพบวาความสามารถในการบรหารของผบรหารโรงเรยนมอทธพลทางตรงคอนขางนอยตอขวญและกาลงใจของครสวนปจจยดานคณลกษณะพนฐานของผบรหารโรงเรยนมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอขวญและกาลงใจของคร แตวามอทธพลทางออมคอนขางนอย สอดคลองกบผลการศกษาของจนทราน สงวนนาม (2535: บทคดยอ) ทศกษาพบวา โรงเรยนทประสบความสาเรจ กบโรงเรยนทไมประสบความสาเรจครมความพงพอใจในงานไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ซงแยงกบผลการวจยของนกวจยหลาย ๆ ทานทกลาวมา

นอกจากนมงานวจยทเกยวของกบคณภาพชวตการทางานของครอก ไดแกสรนทร พศสวรรณ; และ ชยวฒน สถาอานนท. (2527) ทาวจยเรองเงอนไขทางการเมองทนาไปสการละเมดสทธมนษยชนในจงหวดชายแดนภาคใต โดยสรปวา ความขดแยงในพนทชายแดนภาคใตมรากเงาลกซงมากเกยวของกบลทธความเชอ และรปแบบของความสมพนธระหวางรฐกบฝายศาสนาซงมความแตกตางกนระหวางสงคมพทธ กบสงคมมสลม ความขดแยงขนพนฐานนนาไปสการไมยอมรบในอานาจ สถานภาพและสทธเสรภาพของกน และกนระหวางขาราชการ และชาวไทยพทธสวนนอย กบชาวมสลมพนเมองสวนใหญ รปแบบของความขดแยงทเกดขนบอยทสดของการละเมด

133

สทธมนษยชน คอความไมเปนธรรมอนเกดจากการปฏบตของเจาหนาทรฐหรอความไมเทาเทยมกนภายใตกฎหมายของรฐนนเอง นอกจากน นโยบายการผสมผสานชาวมาเลยมสลมของรฐบาลไทยสามารถนาไปสการละเมดสทธมนษยชน ซงเปนเหตใหเกดความขดแยงขน

จตพงศ แกวใส (2540) ศกษาเรองแนวโนมการบรหารงานบคคลของโรงเรยนประถม ศกษาใน 5 จงหวดภาคใตในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2540-2549) ผลการวจยพบวา

1) การสรรหาขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดภาคใตในทศวรรษหนาการสรรหาตองมความยตธรรม เปนธรรม และเทาเทยมกน ซงสวนกลางตองกระจายอานาจ การสรรหาครในทองถนดาเนนการเอง โดยสรรหาจากบคคลทมความร ความเขาใจในดานสภาพ สงคมของ 5 จงหวดชายแดนภาคใต

2) การพฒนาขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต ใน ทศวรรษหนานน ครตองเพมทกษะการใชเทคโนโลยใหม ๆ และเพมพนความรโดยการเขารบ การฝกอบรมเชงปฏบต และทกษะในการถายทอดความรดวยวธการใหม ๆ รวมทงตองมความ สามารถในการใชภาษาไทยไดด โดยเฉพาะการพด และการเขยน สวนผบงคบบญชาตองเปนแบบอยางทดแกคร เพอสรางศรทธา และทศนคตทดตอวชาชพคร

3) การธารงรกษาขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตในทศวรรษหนานน ครควรไดรบคาตอบแทนและไดรบเงนคาลวงเวลาในการปฏบตงานสวนบรรยากาศในโรงเรยนและสวสดการคร ผบรหารตองออกเยยมบารงขวญคร จดสวสดการใหครมทอยอาศย มการประกนชวต การกเงนดอกเบยตา มเบยเลยง เบยกนดาร และใหอายราชการทวคณ และเหรยญราชการชายแดนในพนททรกนดาร และเสยงภย รวมทงจดจางลกจางชวคราว หรอวาจางบรษทเอกชนในการดแลความปลอดภยในโรงเรยน ตลอดจนจดตงหนวยบรการประชาชนเพอ ทาหนาทปฏบตการทางจตวทยา

4) การประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตทศวรรษหนา เปนการประเมนพฤตกรรมการทางานของคร เพอพฒนาปรบปรงระบบงาน และเปลยนแปลงพฤตกรรมการทางานของคร และในการประเมนผลใหมหนวยงานกลางสรางเกณฑมาตรฐาน รวมทงคมอการประเมน และแบบประเมนทมมาตรฐาน

5) ดานการพนจากงานของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตในทศวรรษหนา เนนการกระจายอานาจ การยายและการโอนมายงจงหวด โดยผานความ เหนชอบขององคคณะบคคล ซงตองเปนไปตามกฎระเบยบ และมความเปนธรรมปราศจากการใชเงน สวนการเกษยณอายมการเชดชเกยรตครทเกษยณอายทกคนโดยไมตองรองขอ

6) รปแบบของการบรหารงานบคคลของโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2540-2549) การสรรหาขาราชการคร สวนกลางมบทบาท และหนาทในการกาหนดนโยบาย งบประมาณ และกระจายอานาจใหแกจงหวด จดตงองคกรพเศษดานการสรรหาคร โดยเนนใหโรงเรยน และกรรมการโรงเรยนไดมสวนรวมในการสรรหาคร การพฒนาขาราชการคร ใหสานกงานการประถมศกษาจงหวด (สปจ.) และคณะอนกรรมการ

134

ขาราชการครสามญประจาจงหวด ให สปจ. และ อ.ก.ค.จงหวด ประสานงานกบศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ในการใหสวสดการผลประโยชนเกอกล ความปลอดภย และการพจารณาความดความชอบเลอนขนเงนเดอน 2 ขน สาย ศอ.บต. แกขาราชการครในพนท การประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการคร ในระดบจงหวดจดตงสภาคณะกรรมการไตรภาคทประกอบดวยฝายขาราชการครโดยตาแหนง ฝายผทรงคณวฒ และฝายผแทนครทมาจากการเลอก ตง เพอทาหนาทประเมนผลการปฏบตงานของคร สวนในระดบโรงเรยนจดตงสภาคณะกรรมการไตรภาคทประกอบดวยฝายบรหาร ฝายวชาการ และฝายกรรมการโรงเรยน เพอทาหนาทประเมน ผลการปฏบตงานของครจากโรงเรยนไปยงจงหวด และการพนจากงานของขาราชการครในระดบโรงเรยน ใหจดตงสภาคณะกรรมการไตรภาคมบคคล 3 ฝายคอ ฝายบรหาร ฝายวชาการ และฝายกรรมการโรงเรยน

ศศธร สวรรณมณ (2545: บทคดยอ) ศกษาปจจยทสงผลตอความทอแทในการ ปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดปตตานผลการวจยพบวา

1. ระดบความทอแทในการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดปตตาน ในเรองความออนลาทางอารมณ ความดอยสมพนธภาพตอบคคล อยในระดบตา สวนระดบความทอแทในการปฏบตงาน ในเรองความไมสมหวงในผลสาเรจของตน อยในระดบ ปานกลาง

2. ปจจยดานครอบครว ปจจยดานการจงใจในการทางาน ปจจยดานการคาจนใน การทางาน ปจจยดานความผกพนตอองคการ มความสมพนธทางลบกบความออนลาทางอารมณ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนปจจยดานการรบรบทบาทมความสมพนธในการทางานปจจยดานการคาจนในการทางาน ปจจยดานความผกตอองคการ มความสมพนธทางลบกบความดอยสมพนธภาพตอบคคล อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ปจจยดานครอบครว ปจจยดานการจงใจในการทางาน ปจจยดานการคาจนในการทางาน ปจจยดานความผกพนตอองคการ มความสมพนธทางลบกบความไมสมหวงในผลสาเรจของตนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. ปจจยดานการรบรบทบาท ปจจยดานการจงใจในการทางาน สามารถพยากรณ ความทอแทในการปฏบตงาน ในเรองความออนลาทางอารมณ ไดรอยละ 19.8

4. ปจจยดานการรบรบทบาท ปจจยดานการจงใจในการทางาน สามารถพยากรณ ความทอแทในการปฏบตงาน ในเรองความดอยสมพนธภาพตอบคคล ไดรอยละ 10.2 ดวยสมการพยากรณ

5. ปจจยดานการรบรบทบาท ปจจยดานการจงใจในการทางาน ปจจยดานความผกพนตอองคการ สามารถพยากรณความทอแทในการปฏบตงาน ในเรองความไมสมหวงในผลสาเรจ ของตน ไดรอยละ 23.0

135

2.6 ความตงใจทจะยายททางานของคร อารมณ จนดาพนธ (2536: 16) กลาวถงความสมพนธระหวางการปฏบตงานกบ การ

เปลยนงานวา มความสนใจเพมขนเกยวกบผลของการเปลยนงานหรอหลงจากทไดเปลยนงานไปแลววาจะเปนอยางไร เพราะขอบเขตของการศกษาเรองนในอดตมกมผสรปวาการเปลยนงาน เปนผลทางลบตอองคการ เพราะทาใหสญเสยบคลากร แตในปจจบนมผสงสยในขอสรปดงกลาว โดยกลาววาการเปลยนงานนนมผลทงทางบวกและทางลบ (อารมณ จนดาพนธ. 2536: 16 ;อางองจาก Boudreau; & Berger. 1985: 581-621 ; Hollenbeck; & Williams. 1986: 606-611)

อยางไรกตาม นกทฤษฎไดอธบายวา ถาหากพนกงานไดรบคาตอบแทนทยตธรรมจากการปฏบตงานทดทาใหเกดความพงพอใจแลว ความตงใจทจะเปลยนงานนาจะตาหรอไมอยาก จะเปลยนงานเลย ผทมผลการปฏบตงานทดมกจะคาดหวงวาจะไดรบคาตอบแทนสงตามไปดวย แตถาหากรางวลทไดรบไมเปนธรรมตามทคาดหวงไวการเปลยนงานกมกจะมแนวโนมสงขน และผทมผลการปฏบตงานทไมด กจะเปนการทาลายความพงพอใจในงานและจะเปลยนงานดวยเชนเดยวกน จงสรปไดวา ผลทเกดขนหลงจากคนเปลยนงานไปแลวคอ การสญเสยผปฏบตงานทด และจะตองมการหาคนใหมมาแทน (อารมณ จนดาพนธ. 2536: 15-16)

สาหรบในจงหวดชายแดนภาคใต ดงไดกลาวมาแลววา เหตทครผสอนในจงหวดชาย แดนภาคใต สวนใหญมภมลาเนาอยในจงหวดอน จงนาจะเปนสาเหตทาใหครอยากจะยายกลบภม ลาเนาของตนเนองจากมปญหาในการปรบตวใหเขากบสภาพวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณบางประการ เพราะพนทนเปนพนททมประชาชนสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม ทาใหวถปฏบตในชวตประจาวนแตกตางจากประชาชนทเปนคนไทยนบถอศาสนาพทธ จงอาจทาใหเกดความไมเขาใจตอกนไดบาง จนบางครงอาจนาไปสความแตกแยกได

แตในสภาพปจจบนสถานการณในจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะอยางยงในจงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส ทกาลงเกดเหตการณความไมสงบจากการกอการรายทตองการแบงแยกดนแดนทาใหขาราชการคร และประชาชนสวนใหญ ไดรบความเดอดรอนอยางมาก กลาว คอมการลอบทารายการฆาทงประชาชนผบรสทธ และขาราชการของรฐทนบวนเพมจานวนมากขน โดยเหตการณดงกลาวไดเกดเปนการฆารายวน ทาใหประชาชนและขาราชการทตองการความปลอดภยในชวตและทรพยสนตองอพยพหนออกไปอยกบญาตพนองหรอคนทรจก เปนจานวนมาก ครกเชนกนมผขอยายออกไปจากพนทจานวนมาก

ผวจยคดวาเหตการณดงกลาวนจะยงทาใหขาราชการครทยงปฏบตการสอนอยในพนทดงกลาวกตองการจะยายททางานดวยเชนกน แตทยงไมสามารถยายไปไดอาจจะมเหตบางประการเชนครอบครว หรอระบบการบรหารจดการ โดยทการตองการจะยายททางานของครนาจะทาใหครไมมสมาธในการปฏบตการสอนเทาทควร

นอกจากนมผลการวจยทระบอยางชดเจนในสหรฐอเมรกาวา ความพอใจในงานกบการเปลยนงานมความสมพนธทางลบตอกน นนคอถาหากมความพงพอใจมากกจะมการเปลยนงาน

136

นอยลง สหสมพนธของความพอใจในงานกบการเปลยนงานอยระหวาง -.13 ถง -.42 (Scott , Mitchell; & Birnbaum. 1981 : 87)

ดวยเหตนความตงใจจะยายททางานของครกยอมจะมผลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยจงกาหนดใหเปนตวแปรสาคญประการหนง

2.7 พฤตกรรมการสอนของคร

นาร อาแว (2545: 42-43) กลาววา พฤตกรรมการสอนเปนปจจยสาคญประการหนงทกอใหเกดคณภาพการจดการเรยนการสอน ดงนนพฤตกรรมการสอนของครจงมอทธพลตอผล การเรยนรของนกการศกษาทอาจสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน กลาวคอ ถาการสอนมคณภาพดแลว ผลสมฤทธของนกเรยนทงในดานความรความเขาใจ ความคด คณธรรมและจรยธรรม ตลอด จนเจตคตตาง ๆ ทมตอวชาเรยนนาจะสงตามไปดวย (สาเรง บญเรองรตน, 2539 : 35)

มผเสนอเกยวกบพฤตกรรมการสอนของครไวมากมายเชน เบคเมน (Beckman. 1994: abstract) ไดศกษาลกษณะการจดการเรยนการสอนทม

ประสทธผลพบวาควรม 5 ลกษณะ ไดแก 1) มการวางแผนทด 2) มการจดการทด 3) สามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม 4) มความคดรเรมสรางสรรค 5) มนวตกรรมทางการเรยนการสอน นอกจากน อารเทอร (Arthur. 1995: abstract) กไดทาการศกษารปแบบการเรยนการสอนและผลสมฤทธทางการเรยน ผลการวจยพบวา รปแบบการเรยนการสอนมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยางมนยสาคญทางสถต

สาเรง บญเรองรตน (2539: 25) ไดศกษาวจยเกยวกบการสอนของครและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนพบวา กจกรรมการสอนของคร 4 ประการ ทแสดงความสมพนธในทาง บวกกบผลสมฤทธทางการเรยน คอ การวางแผนการสอนของคร การตรวจการบานของคร การใหนกเรยนทางานดวยตนเอง และเวลาทใหนกเรยนทาการบาน

จากการศกษางานวจยของโครงการวจยสารสนเทศ เพอการตดตาม และการพฒนาคณภาพโรงเรยนประถมศกษา ไดระบปจจยดานการเรยนการสอนทสงผลตอการเพมผลสมฤทธทางการเรยน และความรสกของนกเรยนเกยวกบคณภาพการสอนของคร ดงน ครทมประสทธภาพในการสอนจะสามารถดงนกเรยนใหเขาไปมสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอน กระตนใหแสดง ความคดเหน กลาถามเมอไมเขาใจ ครทมประสทธภาพจะสามารถใชสอการสอนอยางคลองแคลวแทนการอธบาย และการเขยนกระดานดาและยงคอยตดตามผลการเรยนอยางสมาเสมอ และเมอมความจาเปนครจะจดการสอนซอมเสรมใหกบนกเรยน ผลการวจยพบวา คณลกษณะ ดานพฤตกรรมของครทสมพนธกบประสทธภาพการสอน ไดแก ความรความเขาใจในหลกสตร การอทศเวลาของคร ในการแกปญหาดานการเรยนการสอน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2539 : 76)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวกบพฤตกรรมการสอนของคร ทาใหสรป ไดวา พฤตกรรมการสอนของครเปนปจจยหนงทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน กลาวคอ

137

ถาครมพฤตกรรมการสอนเหมาะสมแลว จะกอใหเกดคณภาพการสอนและมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2.8 คณภาพการสอนของคร คณภาพการสอนของครเปนสงทมความสาคญอยางยงตอประสทธผลของโรงเรยน

ดงท สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2539: คานา) สรปวา ครเปนบคคลทมความ สาคญอยางยงตอการจดการศกษาใหมคณภาพตามนโยบายและเปาหมาย ในการพฒนาประเทศ การทเดกจะเจรญเตบโตขนเปนพลเมองทมประสทธภาพ และมความรความสามารถมากนอยเพยงใดนน ยอมมครเปนสวนประกอบทสาคญ เพราะครนนเปนผมบทบาททงในดานการสอนและอานวยความสะดวกใหเกดการเรยนร รวมทงการใหการอบรมเพอนาไปสการเปนพลเมองทด

2.8.1 ความหมายของคณภาพการสอน สรางค โควตระกล (2544: 13) สรปวา การทครสามารถสอนอยางมคณภาพ

หมายถงการสอนของครทสามารถใหนกเรยนเกดการเรยนรตามความถนด และความสามารถของทกคน สวน สายชนม สจจานตย ( 2538: 5) กลาววา คณภาพการสอนหมายถง การสอนทดมประสทธภาพ สามารถทาใหบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคการสอนทตงไว ฉะนนคณภาพการ เรยนการสอนนา จะหมายถงความสามารถของครผสอนในการทจะทาใหนกเรยนบรรลผลไดตามหลกสตรอยางมคณภาพ

2.8.2 ความสาคญของคณภาพการสอน แมวาในปจจบนจะมการกลาวถงนกเรยนเปนสาคญหรอการเรยนรดวยตนเองแต

ในกระบวนการเรยนการสอนครผสอนยงมความสาคญอยเชนเดม จนกลาวไดวา มนกเรยนกตองมคร (ศกดชย นรญทว และคนอน ๆ : 58) การเรยนการสอนทมประสทธภาพ คอการทครผสอนสามารถทาใหผเรยนมพฤตกรรมตามจดมงหมายทกาหนดไวได การทครจะสามารถดาเนนการสอนไดดนนครจะตองมความรในเรองทฤษฎการเรยนร กระบวนการเรยนร โมเดลการเรยนรของผเรยน ขอมลเหลานจะเปนประโยชนตอการวางแผนการสอนของคร และจะเปนแนวทางพฒนาผเรยนไปส เปาหมายทวางไว (เพราพรรณ เปลยนภ. 2542: 155)

คณภาพการสอนเปนการสอนทประกอบดวยองคประกอบทสาคญทอานวยใหคณภาพของการจดการเรยนการสอนมประสทธภาพสง ดงนน คณภาพของการสอนจงมอทธพลตอผลการเรยนของผเรยน ในรปแบบทฤษฎการเรยนรในโรงเรยนของบลม (Bloom. 1976 ) และรปแบบของแคโรล (Carroll. 1963 ) ทกลาววาคณภาพของการสอนเปนหวใจสาคญทสงผลตอ การเรยนรของนกเรยน สอดคลองกบคลอสไมเออร (เพราพรรณ เปลยนภ. 2542: 177-178 ; อางองจาก Klausmeier.) ไดเนนวาความสาเรจตามเปาหมายในการเรยนของผเรยนขนอยกบ ลกษณะของผสอน ไดแก การมสตปญญาและความรด จตใจด มทศนคตทดตองาน มอายทเหมาะสม ไดสอนตามความถนดของตน อทธพลอน ๆ ทงในและนอกหองเรยน (ภายในโรงเรยน

138

ไดแกหลกสตร หองสมด หนวยสนบสนนการเรยนการสอน ภายนอกหองเรยนไดแก ครอบครว สอมวลชน สงคม เปนตน) นอกจากน จตตมา จนทเวช (2542: 12,16,18) กลาววา ประสทธภาพของคร เปนสงทสาคญ สาหรบการพฒนาการเรยนการสอนใหเกดการเรยนทสมบรณแบบและ กลาววาองคประกอบทเกยวของกบประสทธภาพการสอนในระดบอดมศกษา ไดแก บคลกภาพ ของอาจารย วธการสอน ทศนคตของอาจารยตอนสตและวชาทสอนความสมพนธระหวางอาจารยกบนสต รวมถงการวดและการประเมนผล สวนองคประกอบทกอใหเกดประสทธภาพการสอน ในระดบมธยมไดแก บคลกภาพของครผสอน การมความสามารถทางวชาการ ทศนคตของครตอนกเรยนและวชาทสอน ความสมพนธระหวางครกบนกเรยน วธการสอนรวมทงการวดและประเมน ผล

2.8.3 ลกษณะการสอนทมคณภาพ สรางค โควตระกล ไดรวบรวมงานวจยของ ไรอน; เอมเมอร, อเวอรตน และ

แอนเดอรสน ; กด และโกรว ; เฮาสเนอร และกรฟฟ (สรางค โควตระกล.2544 : 14-15 ; อางถงใน Ryans. 1964 ; Emmer, Everton; & Anderson. 1980 ; Good; & Grows. 1979 ; Housner; & Griffy. 1983) ซงเปนงานวจยเกยวกบคณลกษณะสาคญของครทด และมประสทธภาพวามลกษณะดงน

1. ตองเปนนกมนษยนยม (Humanist) คอเปนผยอมรบนกเรยนอยางจรงใจใหความอบอน ความเขาใจนกเรยน มความยตธรรม และมคณลกษณะของครตามทศนะของจตวทยามนษยนยม และเปนกลยาณมตรของนกเรยน

2. เปนผทมความร และมความเขาใจเกยวกบจตวทยาการเรยนการสอน คอ ครตองเขาใจธรรมชาตของกระบวนการเรยนรและสามารถจะใหวธสอนไดอยางเหมาะสม และจงใจใหนกเรยนอยากเรยนร

3. เปนผทรจกนกเรยน ครไมใชเพยงแตสอนเทานนแตเปนผทมอทธพลตอพฒนาการทางบคลกภาพของนกเรยนดวย ดงนนครจะตองมความรเกยวกบจตวทยาพฒนาการ

4. เปนผทมคณวฒทางวชาการ โดยเฉพาะในวชาตาง ๆ ทตนจะตองสอน 5. เปนผนาทดและเปนผฟงทด สามารถจะชวยเหลอนกเรยนใหมความเขาใจ

ซงกนและกน ในกรณทมความขดแยงกนทงใน และนอกหองเรยน 6. มทกษะในการจดหองเรยนใหเออตอการเรยนร 7.เปนผทนยมในวธการทางวทยาศาสตรและเขาใจกฎแหงพฤตกรรมและเปน

นกวทยาศาสตรพฤตกรรม 8. จะตองมทกษะของชวต (Life Skills) คอเปนผสามารถสอสารกบผอนไดด

มมนษยสมพนธ สามารถแกปญหาและตดสนใจไดด มสขภาพกายและจตทด

สายชนม สจจานตย (2538: 10-12) กลาวสรปคณสมบตทจะทาใหการสอนมประสทธภาพ และประสทธภาพของการสอนควร ประกอบดงน

139

1. บคลกลกษณะของอาจารย

2. ความรความสามารถของผสอน

3. ความสมพนธของอาจารยกบนกศกษา

4. ทศนคตของอาจารยตอนกศกษาและวชาทสอน

5. การวดและประเมนผลการเรยน 6. การใชวสดอปกรณการสอน

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2540: 14-17) ไดนาหลกการสอนทมคณภาพของ สมเดจพระสมมาสมพทธเจา มาอธบายใหเขาใจงายขนวามลกษณะดงน

1. มความร เขาใจเนอหา และขอบเขตของกฎเกณฑ และหลกการตาง ๆ ทเกยวของและทจะนามาใชในการสอนอยางชดเจน

2. มความรความเขาใจในกระบวนพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยเปนอยางด 3. รวธการและกลวธปฏบตตาง ๆ ทจะนาไปสเปาหมายทตองการ 4. มความรในวชาสรระวทยา และจตวทยา ความรในทางวทยาศาสตร เพอใหรจก

สภาวะของสงทงหลายและทศนคตทถกตองตอสงเหลานนอนจะเปนเครองเพมพนประสทธภาพ ในการสอนใหไดผลดยงขน

5. รความแตกตางระหวางบคคลในดานความโนมเอยง แนวความสนใจ และ ความถนดโดยธรรมชาต

6. รความแตกตางระหวางบคคลในดานระดบสตปญญา ความสามารถ พฒนา การดานตางๆ และความพรอมทจะเรยนร

7. รปจจยตาง ๆ ทเปนอปสรรคถวง หรอสงเสรมเพมพนผลสาเรจของการเรยนรและการฝกอบรมในระดบตาง ๆ กบรจกใชเทคนคตาง ๆ เขาแกไขหรอสงเสรม นาการเรยนร และ การฝกอบรมใหดาเนนการกาวหนาไปดวยด

8. รประวตพนเพเดม และประสบการณในอดตของผเรยน 9. พจารณาสงเกตดผเรยนในขณะทเขามบทบาทอยในชวตจรงภายในกลมชน หรอ

สงคม สามารถรเทาทน และเขาใจพฤตกรรมตาง ๆ ทเขาแสดงออกในขณะนน ๆ วาเปนผมปญหาหรอไม อยางไร มองเหนสาเหตแหงปญหานน และพรอมทจะเขาชวยเหลอแกไขไดทนท

10. รชดเขาใจแจมแจง และแนใจวาผลสมฤทธทเปนจดหมายนนคออะไร เปนอยางไร และตนเองสามารถกระทาผลสมฤทธนนใหเกดขนไดจรงดวย

140

2.8.4 งานวจยเกยวกบการสอนทมคณภาพ การสอนทมคณภาพนน มงานวจยทศกษาเกยวกบ คณภาพการสอน เชน

บญเรอง ศรเหรญ (2542) พบวา เวลาในการเรยนและคณภาพของการสอนมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนมากทสดซงสอดคลองกบผลการวจยของบญชม ศรสะอาด (2524: บทคดยอ) และงานวจยของ พทแมน (ราชนย บญธมา. 2542ก: 23 ; อางองจาก Pittman. 1993: 4270-A ) ; นกล ภประเสรฐ (2534: 87) ; สมจต สวรรณบศย (2534: 120) ศกษาพบสอดคลองกนวาคณภาพการเรยนการสอนของคร มอทธพลทงทางตรงและทางออมตอผลสมฤทธของนกเรยน และคณภาพของนกเรยนประถมศกษาในโรงเรยนประถมศกษา แตขดแยงกบผลการวจยของ เอกชย กาญจนา (2531: บทคดยอ) ศกษาพบวา คณลกษณะและทกษะของครมความสมพนธนอยมาก กบผลสมฤทธทางการเรยน แตการใหบรการกบนกเรยนมความสมพนธกบผลสมฤทธการเรยนวชาภาษาไทย อยางมนยสาคญทางสถต ขณะท ศกดไทย สรกจบวร (2536: 8) ศกษาพบวาพฤตกรรมการสอนของอาจารยและกจกรรมสงเสรมวชาการสงผลกระทบตอคณภาพของนกศกษาในสถาบนราชภฎทง 36 แหงทวประเทศ สวนสชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545: 93) พบวาปจจยทสงผลตอคณภาพของนกศกษาประการหนงคอความสามารถดานการสอนของอาจารยทพบวาคณภาพการสอนมอทธพลตอความสนใจและผลสมฤทธทางการเรยนทงทางตรง และทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน สาหรบ สนนทา ประไพตระกล (2535: 125) ไดทาการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรคดสรรกบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร ของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงคเพอ วเคราะหความสมพนธ เชงสาเหตของตวแปรในองคประกอบดานนกเรยน สภาพแวดลอมทางโรงเรยนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร ผลการวเคราะหพบวา ตวแปรคณภาพการสอนของครเปนตวแปร ทมอทธพลเชงสาเหตทงทางตรงและทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร นอกจากนอารเฟน อบดลกาเดร (2538: 19) พบวางานวจยเรองการศกษาปจจยทสงผลตอการเขารวม และ คงอยในโครงการสงเสรมการเรยนรหนงสอไทยสาหรบชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต พบ วาปจจยทสงผลใหผเรยนเรยนจบหลกสตรนนมปจจยทสาคญคอความเปนกนเองของครความชวย เหลอในการเรยนจากครผสอน และการจดกจกรรมการเรยนการสอนทนาสนใจ ซงจากผลการวจย แสดงใหเหนถงความสาคญของครและการดาเนนการ ทสนองความตองการของผเรยนวามบทบาทตอการคงอยของผเรยนเปนอยางยงและยงพบวาผทออกกลางคนมความรสกวาการจดการเรยนการสอนยงไมสนองความตองการของตน ยงไมมคณคาทจะเหนยวรงใหตนอยในระบบไดตลอดเวลาและการอานวยความสะดวกตาง ๆ กยงไมสอดคลองกบสภาพของตนมากนก และผลการวจยของ อารน สะอด; และคนอน ๆ (2540: 18) ททาการวจยเรองปญหาการเรยนการสอนภาษาองกฤษระดบมธยม ศกษาตอนปลายของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตยะลา ปตตาน และนราธวาส ผลการวจยพบวา การเรยนการสอนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ยงขาดประสทธภาพทงนมสาเหตมาจากครผสอน วธการสอน ผเรยน แบบเรยน อปกรณการสอนและการนาไปประยกตใช

141

นอกหองเรยน แตสาเหตสาคญ คอ การดอยคณภาพของครผสอนและ วธการสอน สอดคลองกบ ชดชนก เชงเชาว ; สเทพ สนตวรานนท ; และควน ขาวหน (2533) ทพบวาครสอนสามญมคณวฒตา และสอนวชาทไมตรงกบวฒ ทาใหไมสามารถนานวตกรรมทางการศกษามาเปนสอในการเรยน อารน สะอด และคนอน ๆ (2540: 18) อธบายวาครสวนใหญนยมวธสอนแบบสอสารทเนนกจกรรม แตกลบเปนวธสอนททาใหครประสบปญหามากทสด ปญหาดงกลาว คอ ตองใชเวลาเตรยมการสอนมาก ครขาดความรความเขาใจในเนอหาและวธสอนขาดความรและประสบการณในการเลอกกจ กรรมใหเหมาะสม ไมสามารถสอนไดครอบคลมเนอหาและทนตามกาหนดเวลา ไมสามารถสนอง ตอบความตองการของนกเรยน ขาดอปกรณ สอการสอนและการมเวลาไมเพยงพอทจะใชหนงสอเสรมบทเรยน นอกจากนจมพล พลภทรชวน (2532 : บทคดยอ) พบวาโรงเรยนทมสมฤทธผลสงและตามความแตกตางกนอยางเหนไดชดในเรองของการตรวจบนทกการสอน และมการตดตามผลการเรยนการสอนอยางสมาเสมอ และยงเนนวาการบรหารและบคลากรเปนปจจยหลกทมผลตอสมฤทธผลของการศกษาเอกชนโดยทว ๆ ไปและคณภาพดานวชาการเปนปจจยทสงผลตอการเลอกเขาศกษาในโรงเรยนเอกชน ในเรองน บลม (Bloom. 1976: 118,128 ) ไดศกษาความสมพนธขององคประกอบของคณภาพการสอน ไดแก การชแนะ การเสรมแรง และการมสวนรวมกบผลการเรยนรของผเรยน ผลการศกษา พบวา คณภาพการสอนดานการชแนะ การเสรมแรงและการมสวนรวมมความสมพนธกบผลการเรยนร เมอสนสดการเรยนของผเรยน เทากบ .38, .28 และ .26 ตามลาดบ นอกจากนคณภาพการสอนดงกลาวมความสมพนธกบผลการเรยนรทเพมขนของผเรยนเทากบ .53 ,.24 และ .28 ตามลาดบ

สาหรบ วนดา กตตโชควฒนา (2537: บทคดยอ) ไดศกษาวจยเกยวกบระดบความตองการในการพฒนาตนเอง ทางดานวชาการของครในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส พบวาระดบความตองการในการพฒนาตนเองของครอาจารยในโรงเรยนประถมศกษาทงโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ขณะท คณตา นจจรลกล; และคนอน ๆ (2536: บทคดยอ) ไดศกษาพบวาครผสอนภาษาไทยของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปในทางทดขน มการใชเทคนคการสอนแบบใหมมการทาบนทกเตรยมการสอน มการใชสอประกอบ มการนาผลการสอนมาใชในการปรบ ปรงการเรยนการสอน แตความสามารถในการปรบปรงสอการสอนและแนะนาการใชสอการสอนแกเพอนครภายในโรงเรยนอยในระดบปานกลาง สอดคลองกบ สทธศกด เจะสาร (2536 : บทคดยอ) ศกษาพบวจยเรองประสทธภาพการสอนของครอสลามศกษาระดบประถมศกษาจงหวดชายแดนภาคใต โดยศกษาในดาน 6 ดาน คอ ดานลกษณะความเปนคร ดานเทคนคการสอน ดานความ สมพนธระหวางครกบนกเรยนและชมชน ดานการใชอปกรณการสอน ดานการวดและประเมนผลและดานผลการสอน ผลการวจยพบวาระดบประสทธภาพการสอนของครอสลามศกษาระดบประถมศกษาดานลกษณะความเปนครอยในระดบด ดานเทคนคการสอนอยในระดบปานกลาง ดานความสมพนธระหวางครกบนกเรยนอยในระดบด ดานการใชอปกรณการสอนอยในระดบปานกลาง ดานการวดและการประเมนผลอยในระดบปานกลาง และดานผลการสอนอยในระดบด

142

นอกจากนยงมงานวจยเกยวกบคณภาพการสอนอกมากมาย ไดแกอทมพร ทองอไทย ศกษางานวจยทเกยวกบการประเมนประสทธผลการสอนของอาจารยระดบอดมศกษาทงในและนอกประเทศ โดยประยกตวธวเคราะหเมตตา พบวา องคประกอบทเกยวของกบการประเมนประสทธผลของการสอนม 6 ตว คอ ลกษณะอาจารย วธการสอนสมพนธภาพระหวางอาจารยกบศษยอปกรณการเรยนการสอนรวมทงหองปฏบตการ และการใชเครองมอตาง ๆ ในการวดผล และทศนคตของอาจารยกอนการสอน และตอนสต (สายชนม สจจานตย. 2538: 16 ; อางองจาก อทมพร ทองอไทย. 2523 : บทคดยอ)

กลยา สนทรการวโรจน (2538: บทคดยอ) วจยเรองปญหาการสอนและความตองการการนเทศของครผสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนประถม ศกษาในจงหวดนราธวาส ผลการวจยพบวา ครผสอนกลมเสรางเสรมประสบการณชวตมปญหาทง 5 ดานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาถงสาเหตปญหาดาน การเตรยมการสอน ดานกจกรรมการเรยนการสอน และดานการการวดและประเมนผลจานวนสงสดมสาเหตจากครผสอนขาดทกษะการปฏบต สวนดานเนอหาวชาจานวนสงสดมสาเหตจากขาดแหลงคนควาเพมเตมและดานสอการเรยนการสอนจานวนสงสดมสาเหตจากขาดแคลนวสดและอปกรณในเรองความตองการนเทศการสอนพบวารปแบบการนเทศทตองการคอประชม อบรม หรอประชมเชงปฏบตการ ในดานการเตรยมการสอน ดานเนอหาวชา ดานกจกรรมการเรยนการสอน และดานการวดและประเมนผล สาหรบดานสอการเรยนการสอนครผสอนตองการเยยมชมโรงเรยนทมผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนดเดน

สมเกยรต บญรอด (2531: บทคดยอ) ศกษาอทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนปลาย กรมสามญศกษา โดยการวเคราะหความสมพนธพหคณและการวเคราะหเสนทาง พบวา ปจจยดานคณภาพการสอนของครมอทธพลทางตรงตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงกวาปจจยอน ๆ โดยปจจยคด สรรทางการบรหารโรงเรยนทสงอทธพลตอกนและกนเปนชวงๆกอใหเกดอทธพล ทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน อทธพลทมคาสงสดคอ อทธพลทสงผานจากคณลกษณะพนฐานของผบรหารโรงเรยน ขวญและกาลงใจของคร และคณภาพการสอนของคร ปจจยดานขวญและกาลงใจของคร มอทธพลตอคณภาพการสอนของครสงทสด ปจจยดานความสามารถในการบรหารงานของผบรหารโรงเรยน มอทธพลคอนขางนอยตอขวญและกาลงใจของคร และสง อทธพลทางตรงและทางออมตอคณภาพการสอนของคร ปจจยดานคณลกษณะพนฐานของผบรหารโรงเรยนมอทธพลทางตรงและทางออมตอขวญและกาลงใจคร และพบวามอทธพลทางตรง และทางออมตอคณภาพการสอนของคร

นกล ภประเสรฐ (2534: 87) ทาการศกษาตวแปรทสมพนธกบประสทธภาพการสอนของครในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตการศกษา 7 และพบวาปจจยทสงผลตอคณภาพการเรยนการสอน ไดแก การทครไดสอนตรงตามสาขาวชาเอกทไดเรยนมา มการกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมในเนอหาวชาทสอนอยางชดเจน เปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถามและแสดงความคดเหนไดอยาง

143

เสร มความยตธรรมในการวดและประเมนผล เคารพในสทธหนาทของผอน มความรสกทดตอนกเรยนตงแตแรกสอน ตลอดจนความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน

ณรงคกร ชานาญเวช (2536: บทคดยอ) ทาวจยเรองสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนประถมศกษาในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานเขตการศกษา 2 ผลการวจยพบวา ความพรอมของปจจยเบองตนในการจดการเรยนการสอนมความพรอมอยในระดบนอยความสอดคลองระหวางแผนการจดการเรยนการสอนกบหลกสตรมความสอดคลองกนอยในระดบปานกลาง และปญหาการจดการเรยนการสอนมปญหาอยในระดบปานกลาง เชนเดยวกน

สายฝน สคนธพนธ (2535: บทคดยอ) พบวามความสมพนธทางบวกระหวาง การบรการนกเรยนตามการประเมนของคร การประเมนและความคาดหวงของครในปจจบนตอนกเรยนในโรงเรยนการประเมนและความคาดหวงของครในปจจบนตออนาคตของนกเรยนในโรงเรยน การรบรของครเกยวกบพอแมในการสงเสรมผลกดนใหนกเรยนมสมฤทธผลทางการเรยน การสงเสรมผลกดนของครตอนกเรยนในลกษณะปจเจกบคคล และความรสกพงพอใจในงานของครกบตวแปรตาม คอสมฤทธผลของโรงเรยน ในระดบทมนยสาคญทางสถต

นมล ชยฤกษ (2537: บทคดยอ) ศกษา เรองความตองการเสรมสมรรถภาพของครผ สอนงานเลอกกลมการงาน และพนฐานอาชพในโรงเรยนประถมศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ครผสอนมความตองการเสรมสมรรถภาพดานความร และทกษะตามเนอหาแขนงงานชางอยในระดบมาก สวนดานอนๆ อยในระดบปานกลาง และมความตองการเกยวกบวธการจดเสรมสมรรถภาพทางดานความรในหลกสตร ดานความรในวธสอน และความรในทกษะตามเนอหา ดวยการอบรมเชงปฏบตการ และการไปศกษาดงานนอกสถานทอยในระดบมาก

สพน บญชวงศ (2536: บทคดยอ) ศกษาความคดเหนของผบรหารโรงเรยนในเขตดสต เกยวกบประสทธภาพของผสอนทสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรจากวทยาลยครสวนดสตโดย ศกษาคณภาพการสอนในดานบคลกภาพทวไป ความรความสามารถในการปฏบตงานและความรความสามารถพเศษ ผลการวจยสรปไดดงน ดานบคลกภาพทวไป สวนมากมบคลกภาพด การ แตงกายดเหมาะสมกบกาลเทศะ สะอาดเรยบรอย รางกายแขงแรง และมความคลองแคลววองไว ราเรงแจมใส ควบคมอารมณไดด มความซอสตย สจรต และมวนยในตนเอง ดานความสามารถในการปฏบตหนาท มการใหความรวมมอตอกจกรรมของโรงเรยนเปนอยางด สามารถทางานรวมกบผอน ตงใจสอนและพยายามปรบปรงการสอนใหดขน

คณตา นจจรลกล และคนอนๆ (2536: บทคดยอ) ศกษาเรองการตดตามผลการเรยนการสอนวชาภาษาไทยชนมธยมศกษาปท 3 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดชายแดนภาคใต ปการศกษา 2536 พบวา ในดานพฤตกรรมการสอนครภาษาไทยมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปในทางทดขน มเทคนคการสอนแบบใหม มการทาบนทกเตรยมการสอน มการใชสอประกอบ มการนาผลการสอนมาใชในการปรบปรงการสอน แตความสามารถในการปรบปรงสอการสอน และแนะนาการใชสอการสอนแกเพอนครอยในระดบปานกลาง

144

อรทพย อารยะทรงศกด (2537: บทคดยอ) ทาวจยเรองความตองการและปญหาในการพฒนาสมรรถภาพดานการสอนของคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดใน 3 จงหวดชาย แดนภาคใต ผลการวจยพบวา ครผสอน และผบรหาร มความตองการพฒนาสมรรถภาพ ดานการสอนอยในระดบมากในทกดาน ครผสอนและผบรหาร มปญหาในการพฒนาสมรรถภาพทางดานการสอนอยในระดบปานกลาง

จไรรตน สดรง (2538: บทคดยอ) ศกษาพบวาปจจยทสงผลตอภาระงานการเรยนการสอน ประกอบดวยองคประกอบดานภมหลงของคร ดานการปฏบตงานเกยวกบการเรยนการสอน และดานพฤตกรรมทวไป และปจจยดงกลาวนกระทบตอคณภาพผลผลตของโรงเรยน

ทนงศกด วนชย และมยร โอวาท (2538: บทคดยอ) ศกษาประสทธภาพการสอนภาคปฏบตวชาชพสายวชาเกษตรศาสตร ของอาจารยคณะเกษตรศาสตรบางพระ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ผลการวจยพบวาอาจารยคณะเกษตรศาสตรบางพระ มประสทธภาพ การสอนภาคปฏบตวชาชพสายวชาเกษตรศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง

สายชนม สจจานตย ( 2538: บทคดยอ) ศกษาประสทธภาพการสอนของอาจารยตามทศนะของนกศกษามหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2538 ผลการวจยพบวาอาจารยสาขาศลปะมประสทธภาพการสอนอยในเกณฑปานกลาง สวนอาจารยสาขามนษยศาสตร และสงคมศาสตร และอาจารยสาขาวทยาศาสตรมประสทธภาพการสอนอยในเกณฑด

ดสต ณ สวรรณ (2539: บทคดยอ)ศกษาปญหาการใชหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) ของโรงเรยนรวมพฒนาการใชหลกสตรในเขตการศกษา 2 และ 3 ผลการวจยพบวา ปญหาในการใชหลกสตรของผบรหารและครอยในระดบปานกลาง โดยดานบคลากรมคาเฉลยสงสด ปญหาดานการวดและประเมนผลมคาเฉลยตาสดปญหาในการนาหลกสตร ไปใช พบวาจานวนคร สอการเรยนการสอน วสดอปกรณไมเพยงพอ ครไมเปลยนแปลงพฤตกรรมการสอน ขาดความรในการสรางเครองมอวดผลและประเมนผล และขาดการนเทศและตดตามอยางตอเนอง

มนญ พชสะกะ (2539: บทคดยอ) วจยเรองสมรรถภาพดานการสอนของครทมผลตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนสงกดสานกงานประถมศกษาจงหวดยะลา โดยการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอนเพอหาความสมพนธ และการพยากรณผลการวจยพบวา สมรรถภาพดานการสอนของครโดยภาพรวมอยในระดบด ทกษะกระบวนการทางวทยา ศาสตรของนกเรยนโดยภาพรวม อยในระดบผานเกณฑขนตา ทกษะขนพนฐานอยในระดบผานเกณฑขนตา และทกษะขนผสมอยในระดบตากวาเกณฑขนตา สมรรถภาพดานการสอนของครกบทกษะกระบวน การทางวทยาศาสตรของนกเรยนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และพบวาสมรรถภาพดานการสอนของครสามารถรวมกนพยากรณทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน โดยมตวพยากรณ ไดแก ทกษะการเขาสบทเรยน (X1) ทกษะการจดกจกรรมการเรยนการสอน (X2) ทกษะการใชคาถาม (X3) ทกษะการเสรมแรง (X4) ทกษะการสรป (X5) และทกษะการประเมนผล (X6) มประสทธภาพการพยากรณรอยละ 25.8

145

สามารถ ศรจนทรงาม (2541: บทคดยอ) ศกษาเรองปญหาการสอนพลศกษาในระดบประถมศกษาในโรงเรยนเทศบาล เขตการศกษา 2 พบวา มปญหาการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง โดยมขอเสนอในการแกไขเพอปรบปรงปญหา ไดแก การปรบปรงหลกสตรใหเขากบทองถน การใหครทจบพลศกษาโดยตรงสอนพลศกษา ใหหนวยงานทเกยวของสนบสนนอปกรณการศกษาใหกบโรงเรยน และผบรหารใหความสาคญกบการเรยนพลศกษาเทากบวชาอน ๆ

วชต สรตนเรองชย (254 : บทคดยอ) ศกษาเรองความคดเหนของนสตทมตอประสทธ ภาพการสอนของอาจารยคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ผลการวจยพบวา นสตมความคดเหนวาอาจารยคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา มประสทธภาพการสอนอยในระดบมากในทก ๆ ดาน ไดแก การเตรยมการสอน การใชสอการสอน การดาเนนการสอน การวดและประเมนผล และผลสมฤทธในการสอน

อจฉรา ธรรมาภรณ; และปราณ ทองคา (2543: 66) วจยเรองการพฒนาชดกจกรรมการแกปญหาในวชาวทยาศาสตรเพอสงเสรมความคดวจารณญาณของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนสามจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยพบวา นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนทไดรบวธการสอนโดยใชชดกจกรรมแกปญหา มความคดวจารณญาณหลงการทดลองสงกวากอนการ ทดลองอยางมนยสาคญทระดบ .01 ทงโรงเรยนในเขตเมองและเขตชนบท

วนชย ประไพเมอง (2545: บทคดยอ) ทาวจยเรองเจตคตทมตอการจดกจกรรมการ เรยนร โดยเนนผเรยนเปนสาคญของครผสอนวชาพลศกษาในโรงเรยนมธยมศกษาใน 3 จงหวดภาคใต ผลการวจยพบวา ระดบเจตคตทมตอการจดกจกรรมการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญของครผสอนวชาพลศกษา โดยรวมอยในระดบด

จากขอมลทเปนแนวคดและผลการวจย ทาใหทราบวา คณภาพการเรยนการสอน ม ความสาคญตอผลสมฤทธของนกเรยน และจากผลการวจยสวนใหญทพบวามปญหาเกยวกบคณ ภาพการเรยนการสอนอยคอนขางมาก ผวจยจงตองการทราบตอไปวาคณภาพการสอนของครในจงหวดชายแดนภาคใตจะมอทธพลตอประสทธผลโรงเรยนในเขตนหรอไม จงกาหนดใหเปน ตวแปรหนงของการวจยน

3. ปจจยระดบโรงเรยน

มตวแปรปจจยระดบโรงเรยน ทผวจยคาดวาจะเปนตวทมอทธพลตอประสทธผลของ

โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ดงตอไปน 3.1 จานวนครในโรงเรยน 3.2 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 3.3 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 3.4 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

146

3.5 บรรยากาศของโรงเรยน 3.6 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 3.7 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 3.8 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

ผวจยไดศกษาคนควารายละเอยดเกยวกบตวแปรตางๆ ทเกยวของกบโรงเรยนดงน

3.1 จานวนครในโรงเรยน จานวนครในโรงเรยนเปนสงหนงทใชในการบงบอกถง ความเหมาะสมของการ

บรหารจดการของโรงเรยน โดยในปจจบนยงไมมเกณฑใดทเปนขอยตวาอตราสวนครตอนกเรยนโดยเฉลยเทาไรทเหมาะสมทสด แตอตราสวนครตอนกเรยนยอมมผลกระทบตอการบรหารจดการของโรงเรยนแตละโรง เพราะโรงเรยนใดทครขาดแคลน ยอมทาใหเกดความยากลาบากในการบรหารจดการมากกวาโรงเรยนทมครไมขาดแคลน

3.1.1 สภาพจานวนครในโรงเรยน วทยากร เชยงกล (2543: 24-28) กลาววามการถกเถยงกนวาครประถม

ศกษาทวประเทศขาดแคลนจรงหรอไม เชน สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.) ไดโตแยงขอมลของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตวาหากแยกตาแหนงผบรหาร และผชวยผบรหาร และครทตองทาหนาทธรการประมาณ 40,000 คน ออกจากจานวนครทงหมดทสงกด สปช. 3.6 แสนคนจะมครเกนเพยง 2,000 ตาแหนง และถาคดวา สปช. ตองรบผดชอบการจดการศกษามธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา จะตองเพมครใหมากขนแทนทจะลดครลง การทธนาคารพฒนาแหงเอเชย (ADB) ตงเงอนไขใหไทยตองลดอตราสวนครตอนกเรยนระดบประถมศกษาลงจาก 1 : 18 เปน 1 : 25 นนไมมเหตผลทางวชาการรองรบวาจะทาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพเพมขนอยางไร ตรงกนขามถาจะกลายเปนการลดประสทธภาพลง

จากสถตขององคการศกษาแหงสหประชาชาต ในป พ.ศ. 2538 ประเทศพฒนาอตสาหกรรมมอตราสวนครตอนกเรยนสง เชนสหรฐอเมรกา มอตราสวนครตอนกเรยนในระดบประถมศกษาเพยง 1 : 16 คน ประเทศในยโรปมอตราสวนครตอนกเรยนในระดบประถมศกษาเพยง 1 : 12 คน ประเทศในเอเชยทพฒนาแลว ออสเตรเลย และนวซแลนด มอตราสวนครตอนกเรยนในระดบประถมศกษา 1 : 18 คน ขณะทประเทศดอยพฒนาในเอเชยมอตราสวนครตอนกเรยนในระดบประถมศกษา 1 : 24 คน สาหรบประเทศไทยมอตราสวนครตอนกเรยนทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา 1 : 20 คน (วทยากร เชยงกล. 2543: 25-26 ; อางองจาก UNESCO. World Education Report. 1998)

ตอมาสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.) สารวจพบวา ในปการ ศกษา 2544 มครขาดแคลนใน 68 จงหวด รวม 37,592 คน สาขาทขาดแคลน อยางมากคอ

147

คณตศาสตร วทยาศาสตร คอมพวเตอร และภาษาองกฤษ สาเหตนาจะมาจากการเรงขยายโอกาสทางการศกษาเพอตอบสนองนโยบายของรฐบาลอยางรวดเรว ขาดการสนบสนนใหเดกทเรยนเกงเขาเรยนคร รวมทงรฐบาลมนโยบายการจากดอตรากาลงคนซงนอกจากจะไมไดอตราใหมแลว อตราครเกษยณอายปละประมาณ 3-4 พนคนยงถกยบเกอบทงหมด และทสาคญ คอโครงการเปลยนเสนทางชวตเกษยณกอนกาหนด ของสานกงานขาราชการพลเรอนมครในสงกดกระทรวง ศกษาธการ เขารวมใน 3 รน รวม 22,711 คน และยงมโครงการตอ ๆ ไปอกการแกปญหาโดยการเกลยครและบรรจใหมทาไดไมถงรอยละ 10 การแกปญหาเชงคณภาพกทาไมไดเพราะคนทเขามาใหมยงไมมประสบการณในการสอน (ศกดชย นรญทว; และคนอน ๆ 2545 : 59-61)

การพจารณาอตราสวนครตอนกเรยนจาเปนอยางยงทจะตองพจารณาจากสภาพทเปนจรงของแตละโรงเรยนดวย เพราะในขณะทอตราสวนครตอนกเรยนของไทยเทากบ 1: 18 ในชนประถมศกษา แตโรงเรยนประถมศกษาบางแหง เชน ทแมฮองสอนมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 15.9 กรงเทพมหานคร มอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 34.9 สวนทจงหวดยะลามอตราสวน ครตอนกเรยนเทากบ 1 : 24.6 และนราธวาสเทากบ 1 : 51.6 (วทยากร เชยงกล. 2543; อางองจาก Office of the Nation Education, Education in Thailand. 1998: 120-121) สอดคลองกบทวชเทพ ฦาชาฤทธ (2545 : 17) กลาววาในจงหวดชายแดนภาคใต มปญหาขาดแคลนกาลงคนทมคณภาพทสอดคลองกบสภาพการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ทงในเชงปรมาณและคณภาพ

3.1.2 งานวจยทเกยวกบจานวนครในโรงเรยน งานวจยทศกษาเกยวกบจานวนครในโรงเรยนไดแก เสรญ พศาลวชรนทร

(2531: บทคดยอ) ศกษาพบวา นกเรยนชนเดกเลกทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากชนเรยนทมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 19 คนลงมา และ 1 : 20 - 30 คนลงมา จะมความพรอมทางการเรยนแตกตางกบนกเรยนทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากชนเรยนทมอตรา สวนครตอนกเรยน 1 : 31 คนขนไป เยาวลกษณ แสงสรอย (2542: บทคดยอ) ศกษาพบวาอตรา สวนครตอนกเรยนเปนตวแปรระดบโรงเรยนทมอทธพลอยางมนยสาคญทางสถตตอประสทธภาพการปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 56) ศกษาความคดเหนของครเกยวกบสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยในเขตการศกษา 6 พบวา การทมครไมครบชนเปนสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยมากทสด ซงโรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตยงมอตราเฉลยครตอนกเรยนแตกตางกนมากในแตละจงหวดหรอแมแตในแตละอาเภอกแตกตางกน เชน ผลการวจยของ ประดษฐ ระสตานนท (2528: บทคดยอ) ทศกษากระบวนการบรหารงานครใหญ โรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส พบวาอตรากาลงครในโรงเรยนมจานวนจากด ไมสามารถจดใหปฏบตงานตามความสามารถและความถนดของแตละคนได แตละคนรบผดชอบหลายหนาทโรงเรยนไดรบครมาไมคอยตรงกบความ สามารถเปนปญหาสาคญประการหนงในการบรหารงานของครใหญโรงเรยนประถมศกษา และ ดสต

148

ณ สวรรณ (2539: บทคดยอ) ศกษาพบวาปญหาประการหนงของการใชหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) ของโรงเรยนรวมพฒนาการใชหลกสตรในเขตการ ศกษา 2 และ 3 คอการขาดแคลนครผสอน สอดคลองกบผลการวจยของจรญ พรหมสข (2538: บทคดยอ) ทวจยพบวาประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา เขตการศกษา 2 มปญหาสาคญประการหนงคอการขาดแคลนบคลากรทมความรความสามารถเฉพาะดาน

อยางไรกตามสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2527 ข: 69) พบวาองค ประกอบทมอทธพลตอคณภาพทางการศกษาในหลายกลมอาเภอของภาคตาง ๆ มากทสดคอ อปกรณการเรยนการสอน รองลงมาเปนสาธารณปโภคในโรงเรยน อตราสวนครตอหองเรยน อตราการมาเรยน ขนาดของโรงเรยน และอตราสวนนกเรยนตอคร ตามลาดบ ซงความสมพนธสวนใหญเปนความสมพนธทางบวก ยกเวนอตราสวนนกเรยนตอครซงเปนความสมพนธในทางลบ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2533 ก: 1 - 2) เสนอวาการพฒนาคณภาพการประถม ศกษามปญหาสาคญทจะตองแกไขประการหนงคอระบบการบรหารการศกษา การมโรงเรยนขนาดเลกจานวนมากและการจดกระจายอยในทองถนตางเปนผลใหการตรวจและการนเทศโรงเรยนดาเนนการไมทวถง การกระจายอตรากาลงครในทองทยงไมสมดล กลาวคอ โรงเรยน บางแหงมครไมเพยงพอ ในขณะทบางแหงมครเกนทาใหเกดภาวการณลงทนสงในโรงเรยนทม ครเกน นอกจากนการพฒนาบคลากรดานการฝกอบรมยงขาดประสทธภาพ

จานวนครในโรงเรยนนาจะเปนปจจยหนงของตวแปรระดบโรงเรยน ทผวจยจะนามาใชเปนตวอธบายความแปรปรวนในตวแปรประสทธผลของโรงเรยน เพราะวาในปจจบนจงหวดชาย แดนภาคใตเปนพนททพบวามความขาดแคลนครผสอนคอนขางมาก เพราะมการขอยายออกของครจานวนมากเนองจากเกดเหตการณความไมสงบขนในจงหวดชายแดนภาคใต จงนาสนใจวาตวแปรนจะเปนตวแปรทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาหรอไมอยางไร

3.2 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 3.3 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม

เนองจากจงหวดชายแดนภาคใต มประชาชนนบถอศาสนาทแตกตางกนอยางชดเจนระหวางการนบถอศาสนาพทธกบการนบถอศาสนาอสลาม โดยสวนใหญประชาชนนบถอศาสนาอสลาม ดงนนในโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตกเชนกน จะมนกเรยนทมความแตกตางกนในการนบถอศาสนา กลาวคอมนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามเปนสวนใหญ สวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธมเพยงสวนนอย สวนศาสนาและลทธอน ๆ มจานวนเพยงนอยนด หรอแทบจะไมมเลย ดงท อมรอน มะลลม (2538: 114) กลาววาในจงหวดชายแดนภาคใตนน โรงเรยนประถมศกษาจะมนกเรยนสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม สวนนกเรยนสวนนอยนบถอศาสนาพทธ บางโรงเรยนมนกเรยนนบถอศาสนาอสลามถง 100 % ดงนนระบบความเชอและคานยมของ

149

นกเรยนไทยพทธกบไทยมสลมนนยอมมความแตกตางกน และทนาสนใจอยางมากคอความเชอและคานยมทางศาสนา จะมอทธพลอยางมากตอวถชวตของบคคลในชมชนซงนบรวมทงการศกษาดวยและจะพบวารฐบาลทกยคทกสมยมกจะใชการจดการศกษาเปนเครองมอในการเสรมสรางบรณาการทางการเมองและการผสมผสานทางวฒนธรรมในดนแดนสวนน

ดวยเหตนจงทาใหผวจยสนใจวาการทสภาพของนกเรยนในโรงเรยนจงหวดชายแดนภาคใตทมจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ และจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามแตกตางกน โดยทบางสวนมนกเรยนไทยมสลมเกอบทงหมด ขณะทบางโรงเรยน มจานวนนกเรยนไทยพทธตอนกเรยนไทยมสลมเกอบครงตอครง จงนาสนใจวาสงเหลาน จะสงผลกระทบตอการจดการบรหารการศกษาของผบรหารโรงเรยน และมผลตอการจดกจกรรมการสอนของคร และนาจะมผลตอความ สมพนธระหวางนกเรยนตางศาสนาตอกนอกดวย ผวจยจงกาหนดใหเปนตวแปรทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

3.4 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร ผนา คอ ผทจะนาพาองคการไปสความสาเรจ หรอลมเหลวกไดในโรงเรยน

ประถมศกษากเชนเดยวกน โรงเรยนจะประสบผลสาเรจในการบรหารจดการไดอยางมประสทธผลหรอไมนน ภาวะผนาทางวชาการนบวาเปนตวแปรทไดรบความสนใจอยางยง

3.4.1 ความหมายและความสาคญของภาวะผนาทางวชาการ เสรมศกด วศาลาภรณ (2536: 10) กลาววาภาวะผนา (Leadership) เปน

การใชอทธพลของบคคลหรอตาแหนงใหผอนยนยอมปฏบตตามเพอทจะนาไปสการบรรลเปาหมายของกลมตามทกาหนดไว หรออาจสรปไดวาภาวะผนาคอรปแบบของอทธพลระหวางบคคล (Interpersonal influence) โดยอธบายวา การเปนผนานนเกดจากความสมพนธของอานาจ 3 ประการ คอ พลงอานาจ อทธพล และอานาจหนาท การเปนผนานนจะเกดขนตอเมอสมาชกยอมรบในอานาจ(เสรมศกด วศาลาภรณ. 2527: 17) สาหรบนพมาศ ธรเวคน (2542: 100) กลาววา ภาวะผนาคอภาวะทผนาสามารถทาใหเกดการบรรลเปาหมายของสงทหมายเอาไว สวนความหมายของภาวะผนาทางวชาการนน เดวส และโธมส (บญเรอง ศรเหรญ. 2542: 58 ; อางองจาก David; & Thomas. 1989) สรปวา คอผนาทเนนกจกรรมการเรยนการสอน และการปฏบตงานในหองเรยนของคร ซงลเนนเบรก และ ออนสไตน (Lunenberg; & Ornstein. 1996: 323) กลาววาการเปลยนแปลงโครง สรางองคการ ทผบรหารสรางใหเกดภาวะผนาทเนนการเรยนและการสอน เปนการเปลยนแปลงทผบรหารไมตองสนเปลองคาใชจายแตอยางใด ฮล (บญเรอง ศรเหรญ. 2542 : อางองจาก Hill.1996 -A) กลาววา ความสาคญของความเปนผนาทางวชาการกบกระบวนการเรยนการสอนมความสาคญยงเพราะวาความเปนผนาของผบรหารโรงเรยน มผลตอการเปลยนแปลงในผลการเรยนรของนกเรยน ทาใหความเปนผนาทางวชาการเปนลกษณะหนงทการวจยเกยวกบประสทธผลของการศกษาจะตองคานงถงเสมอ โดยเฉพาะในการวจยเชงปรมาณทตองการศกษา

150

คณลกษณะของโรงเรยนททาใหเกดการเปลยนแปลงของนกเรยน สอดคลองกบ ดวงสมร กลนเจรญ (2545: 54) ทกลาวถงความสาคญของภาวะผนาทางวชาการวามความสาคญเพราะผบรหาร ทมความสามารถในการนาความร ทกษะและเทคนควธการตาง ๆ มาใชในการจดการศกษา ยอมกอใหเกดประสทธผลแกนกเรยนและโรงเรยน

ดงนนผวจยจงสรปวา ภาวะผนาทางวชาการ หมายถง ความสามารถของผบรหารโรงเรยนในการนาความร แนวคด วธการ ตลอดจนเทคโนโลย ๆ ทมประสทธภาพ มาใชในการบรหารจดการ ใหเกดประโยชนกบคณะครและนกเรยน เชน การนาผลการวจยมาพฒนาการเรยนการสอน การสงเสรมกจกรรมทางวชาการ ฯลฯ

เนองจากโรงเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน ผบรหารโรงเรยนจงจาเปนตองเปนผนาทางวชาการ ไมวาจะเปนการบรหารจดการหลกสตร โปรแกรมการเรยนการสอนการรวมกบสมาคมวชาชพ ความรอบรทนตอเหตการณทเปลยนแปลงไป และการมวสยทศนทางการ ศกษา (รจร ภสาระ และจนทราน สงวนนาม. 2545: 30) สอดคลองกบแนวคดทวาผบรหารโรงเรยนไดชอวาเปนผนาทางวชาการ เปนผรบผดชอบในกจการตาง ๆ ของโรงเรยน เพอใหบรรลเปาหมายทวางไว คอ เปลยนแปลงหรอพฒนาพฤตกรรมของเดกใหมประสทธภาพตามทสงคมตองการ (สวทย บญชวย. 2534: 76-77,82) การทผลสมฤทธทางการเรยนในโรงเรยนใดตาอาจจะมาจากตวแปรหลาย ๆ ประการแตตวแปรทสาคญทสดคอตวของผบรหารโรงเรยน ซงเปนผควบคม และรบผดชอบกจการทงปวงภายในโรงเรยน นกวชาการการบรหารการศกษาสวนใหญยอมรบวางานวชาการในโรงเรยนเปนงานหลกและเปนหวใจสาคญ ซงวดไดจากผลสมฤทธทางการเรยนนนเอง

ลไวน และออนสไตน, ออนสไตน , วนเตอร และ สวนย (Lunenberg; & Ornstein. 1996 : 322-323 ; citing Levine; & Ornstein. 1989 : 81 - 94 ; Ornstein. 1990 : 28 - 30 ; Winter; & Sweeney. 1994 : 65 - 69) กลาวถงคณลกษณะของผบรหารโรงเรยนทมประสทธผล ซงมาจากผลการวจยมากมาย ตงแต ค.ศ. 1980 - 1990 ทอธบายตรงกนวาผบรหารทมภาวะผนาทางวชาการทเขมแขงจะพยายามดาเนนการตอไปน

1. การสรางความคาดหวงใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง แมวาโรงเรยนนนจะอยในถนทนกเรยนมสถานะทางเศรษฐกจและสงคมตา

2. มการออกแบบหลกสตรทด 3. มการออกแบบโปรแกรมการเรยนการสอนทด 4. มการนยามเปาหมาย วตถประสงค และมาตรฐานทตองการอยางชดเจน 5. ใหเวลากบการเรยนรของนกเรยนสงสด 6. เนนเรองการอานกบทกษะทางคณตศาสตร 7. มโปรแกรมการพฒนาทมงานทด 8. เนนการจดระเบยบทงในหองเรยนและโรงเรยน เพอใหเออตอการเรยนการสอน 9. มวธการตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน

151

10. มการสงเสรมและใหรางวลแกครและนกเรยน 11. เนนการมสวนรวมของครและผปกครองนกเรยน 12. สรางบรรยากาศของโรงเรยนใหเปนไปในทางบวก ทรสต นกวชาการแหงภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเทนเนสซ สหรฐ

อเมรกา ไดกลาวถงหนาทของผบรหารโรงเรยนในฐานะผนาทางวชาการไว 17 ประการคอ (รจร ภสาระ; และ จนทราน สงวนนาม. 2545 : 30-32 ; อางองจาก Trusty. 1986)

1. การสงเสรมใหครไดพฒนาเปาหมายและวตถประสงคทางวชาการของสถานศกษา 2. สงเสรมใหครไดนาเอาเปาหมายและวตถประสงคของโรงเรยนไปปฏบต 3. สรางความเชอมนวากจกรรมของโรงเรยนและของหองเรยนสอดคลองกบวตถประสงค

ของโรงเรยน 4. สรางความเชอมนวาโครงการทางวชาการของโรงเรยนเปนผลมาจากการวจยและ

การปฏบตทางการศกษา 5. มการวางแผนรวมกนกบคณะครเกยวกบโครงการตาง ๆ ทางวชาการเพอใหบรรล

ความตองการของนกเรยน 6. สงเสรมใหครนาโครงการทางวชาการไปปฏบต 7. ปฏบตงานรวมกบคณะครในการประเมนผลโครงการทางวชาการของโรงเรยน 8. ตดตอสอสารกบคณะครและนกเรยนดวยความคาดหวงทสงในดานมาตรฐานวชาการ 9. ใหการสนบสนนในการจดกจกรรมทางสงคมของนกเรยน 10. ใหการสนบสนนในการจดกจกรรมเพอเสรมสรางเชาวนปญญาของนกเรยน 11. มการจดสรรเวลาเพองานวชาการรวมกบคณะครไวอยางชดเจน 12. ใหความรวมมอกบนกเรยนในการกาหนดระเบยบเพอแกปญหาดานวนยของนกเรยน 13. รวมมอกบนกเรยนใหมการนาระเบยบกฎเกณฑทสรางขนมาแกไขปญหาวนย

นกเรยน 14. รวมมอกบคณะครใหมการนาระเบยบกฎเกณฑทสรางขนมาแกไขปญหานกเรยน 15. มการปฐมนเทศคณะครเกยวกบโครงการของโรงเรยน 16. มการประเมนผลการปฏบตงานของคณะครอยางยตธรรม 17. การชวยเหลอครในการพฒนาระบบงาน เพอใหมความกาวหนาทางวชาชพ

3.4.2 งานวจยทเกยวกบภาวะผนาทางวชาการ ลเนนเบรก และ ออนสไตน (Lunenberg; & Ornstein. 2004: 318) ทาการศกษา

โรงเรยนประถมศกษาทประสบความสาเรจจานวน 149 โรง ในรฐแมสซาชเซท โดยคดเลอกจากโรงเรยนทมผบรหารทมภาวะผนาทเขมแขง และเปนโรงเรยนทมผลสมฤทธสง โดยพบวา 75 เปอรเซนตของผบรหารอธบายวาตนเองเปนผทมภาวะผนาทางวชาการสงกลาวคอเปนผทม

152

พฤตกรรมการอทศเวลาเพอพฒนาทรพยากรใหเออตอการบรหารจดการหลกสตรของโรงเรยน และมการปรบปรงการเรยนการสอนอยอยางสมาเสมอ สอดคลองกบผลการวจยของ หยาง (พมพอร สดเอยม. 2547: 130 ; อางองจาก Yang. 1997) ทศกษาพฤตกรรมผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในไตหวน สาธารณรฐประชาชนจน พบวาครรบรวาผบรหารมพฤตกรรมผนาทางวชาการอยในระดบสง ในดานการสงเสรมอบรมคร การสงเสรมการพฒนาวชาชพ และ การใหเวลากบงานทางวชาการ ปญหาทางพฤตกรรมผนาทางวชาการของผบรหารคอ ไมมเวลา ขาดความรทางวชาการ ขาดคณะทางานทางวชาการ งบประมาณมไมเพยงพอ และการประเมนครใหญยงไมสมบรณ

นอกจากน โบเทลโล ไดศกษาบทบาทของผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในโครงการพฒนา พบวาลกษณะของผนาทางวชาการทประสบผลสาเรจมดงน (พมพอร สดเอยม. 2547: 131 ; อางองจาก Botallo. 1997)

1. มความสามารถในการคดวเคราะห การปรบปรงโรงเรยนไดอยางเฉยบคม และ ใชวธการบรหารแบบมสวนรวม

2. พฒนาความเปนมออาชพดานวชาการอยางตอเนอง 3. ครรบรการเปนผมความรและความสามารถของผบรหาร 4. สงเสรมการปรบปรงการเรยนการสอน 5. มความภาคภมใจในตนเองสง สาหรบประเทศไทย จนทราน สงวนนาม (2533: บทคดยอ) ศกษาคณลกษณะบาง

ประการของผบรหาร บรรยากาศของโรงเรยน และความพงพอใจในงานทสมพนธกบความสาเรจของโรงเรยนประถมศกษาโดยศกษาจากโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.) ซงแบงเปน 2 กลม คอ กลมแรกเปนกลมของโรงเรยนทไดรบการประเมนและคดเลอกวาเปนโรงเรยนดเดน ซงถอวาเปนโรงเรยนทประสบความสาเรจ สวนกลมทสองเปนโรงเรยนทวไปทไมเคยไดรบการประเมนและไมเคยไดรบการคดเลอกวาเปนโรงเรยนดเดน กลมนถอวาเปนโรงเรยนทยงไมประสบผลสาเรจ ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนของทงสองกลมมพฤตกรรมการเปนผนาทางวชาการแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยผบรหารโรงเรยนทประสบความสาเรจมพฤตกรรมเปนผนาทางวชาการมากกวาผบรหารโรงเรยนทไมประสบความ สาเรจ และยงพบอกวาการเปนผนาทางวชาการสามารถทานายความสาเรจของโรงเรยนได นอก จากน จนทราน สงวนนาม (2545: 121) กลาวอกวาในระบบการบรหารการศกษาไทย รวมทงผลการวจยในประเทศสนบสนนแนวคดทวา การเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน เปนปจจยสาคญอนดบแรก ทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน

สาหรบ บญชา แสนทว (2539: 183) ศกษารปแบบเชงเหตผลของตวแปรทสงผลตอประสทธภาพของครผสอนในการจดประสบการณใหแกเดกระดบกอนประถมศกษา พบวา ความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนสงผลทางตรงและทางออมตอประสทธภาพของ

153

ครผสอนในการจดประสบการณใหแกผเรยน คลายคลงกบผลการวจยของ กมลวรรณ ชยวานชศร (2536: 288) ทพบวาพฤตกรรมผนาทางวชาการเปนตวแปรทมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน และสามารถใชพยากรณประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวมไดคอนขางสง โดยตวพยากรณประสทธผลโรงเรยนเอกชนทดทสดคอ พฤตกรรมผนาทางวชาการ และยงพบวาพฤตกรรมผนาทางวชาการ เปนตวพยากรณทดทสดในโรงเรยนเอกชนทอยในภาคเหนอ และ ยงเปนตวทานายทดตอประสทธผลของโรงเรยนทมขนาดเลก สอดคลองกบผลการศกษาของ ตอพงษ สาราญคง (2531: บทคดยอ) ; ธงชย จกกามาตร (2531: บทคดยอ) ; วรศกด ทองเจม (2531: บทคดยอ) ; ปราณ จานงเจรญ (2533: บทคดยอ) และองอาจ นยพฒน (2544 : 95) ศกษาพบในประเดนนสอดคลองกนวาภาวะผนาทางวชาการ มอานาจในการอธบายความแปร ปรวนในผลการเรยนรของนกเรยน ขณะท ชดชนก เชงเชาว , อาภา บญชวย และทว ทองคา (2541: 151) ศกษาพบวาการบรหารโรงเรยน และการจดการเรยนการสอนของครมความสมพนธกน โดยทการบรหารโรงเรยนและการจดการเรยนการสอนของครสงผลโดยออม (Indirect Effect) ตอประสทธผลของโรงเรยน และสอดคลองกบสภาภรณ เกชรารตน (2543 :บทคดยอ) ทศกษาพบวาพฤตกรรมผนาทางวชาการ เปนปจจยทมผลตอประสทธผลของการบรหารโรงเรยนมธยมศกษา นอกจากนยงมงานวจยทกลาวถงการปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนเชน งานวจยของ อนทรา หรญสาย (2534: บทคดยอ) ทศกษาพบวาผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในเขตการศกษา 2 ใชเวลาในการปฏบตงานเรยงตามลาดบจากมากทสดลงไปหานอยทสดดงน คอ การบรหารงานทวไป งานความสมพนธโรงเรยนกบชมชน งานวชาการ งานธรการ งานปกครองนกเรยน และงานบรการ ซงสอดคลองกบ สวทย บญชวย (2534: 81) ศกษาพบวา ผบรหารโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต มการบรหารงานวชาการอยในระดบปานกลางเปนสวนใหญ และอยในระดบดเปนสวนนอย ขณะทสมศกด ดานเดชา (2544: บทคดยอ) ศกษาพบวาผบรหารโรงเรยนประถมศกษาจงหวดยะลา มประสทธภาพการบรหารงานวชาการอยในระดบปานกลาง และจรญ พรหมสข (2538: บทคดยอ) วจยพบวาผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานมความสามารถในการบรหารงานทง 6 ดานของโรงเรยนไดแกงานวชาการ การบรหาร งานการเงนและธรการ การบรหารงานกจการนกเรยน การบรหารงานบคลากร การบรหาร งานอาคารสถานท และการบรหารความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ทกงานอยในระดบด ยกเวนงานวชาการอยในระดบปานกลาง นอกจากน วรวรรธน เทพรกษ (2534: บทคดยอ) วจยเรองการปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส พบวา การปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนโดยสวนรวมอยในระดบปานกลาง เรยงตามลาดบการปฏบตงานแตละดานมาจากมากไปหานอยไดดงนคอ งานดานการเรยนการสอน งานวดผลและประเมนผล งานดานวางแผนและกาหนดวธดาเนนงาน งานดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช งานหองสมด งานสงเสรมการสอน งานนเทศการศกษา งานวสดประกอบหลกสตรและสอการเรยนการสอน และงานประชมอบรมทางวชาการตามลาดบ ผลการวจยของ เพญพร เหมะบปผกะ (2533: บทคดยอ) ศกษาพบวาผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดนราธวาส ม

154

สมรรถภาพในการบรหารโรงเรยนดานธรการและการเงน และดานอาคารสถานทมากกวางานวชาการ ซงเปนหวใจของการบรหารโรงเรยน โดยทผบรหารใหทศนะวาผบรหารควรใหความสาคญ และใชเวลาในการบรหารงานวชาการมากกวางานดานอน สวน จมพล พลภทรชวน (2532: บทคดยอ) ศกษาเกยวกบภาวะผนาของผบรหาร โดยพบวามความแตกตางระหวางโรงเรยนเอกชนทมผลสมฤทธสงกบโรงเรยนเอกชนทมผลสมฤทธตา โดยพบวาโรงเรยนทมสมฤทธผลสงจะมความแตกตางกนอยางชดเจนกบโรงเรยนทมสมฤทธผลตา ในเรองของการบรหารงานทเปนระบบ มการสอสารทเปนลายลกษณอกษร มการตดตามผลและตรวจสอบคาสง มการตรวจบนทกการสอน และมการตดตามผลการเรยนการสอนอยางสมาเสมอ มแผนปฏบตงานเปนปฏทน และมการประชมครอยางตอเนอง

นอกจากนแลว เยาวลกษณ แสงสรอย (2542: บทคดยอ) ศกษาปจจยทสงผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยใชการวเคราะหดวยโมเดล เชงเสนตรงระดบลดหลน โดยศกษาตวแปร 2 ระดบ คอ ตวแปรระดบโรงเรยนและตวแปร ระดบชมชน ผลการวจยสรปไดดงน

1. ตวแปรระดบโรงเรยนทมอทธพลทางบวกอยางมนยสาคญทางสถต ตอประสทธภาพ การปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยน ไดแก ความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน และจานวนครงทรบการอบรมงานวชาการในชวง 3 ปของผบรหารโรงเรยนตวแปรระดบโรงเรยน ทมอทธพลทางลบอยางมนยสาคญทางสถตตอประสทธภาพการปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยน ไดแก อตราสวนครตอนกเรยนและระยะทางระหวางโรงเรยนกบอาเภอ

2. ตวแปรระดบชมชนทมอทธพลทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตตอประสทธภาพ การปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยน ไดแก คาเฉลยของจานวนเงนทไดรบบรจาคจากบคคล หรอหนวยงาน หรอองคกรในชมชน คาเฉลยของปรมาณความรวมมอของผบรหารภายในกลม ของโรงเรยนและสดสวนของผบรหารโรงเรยนทพกอาศยอยในชมชน

อยางไรกตามมผลการวจยทพบวาภาวะผนาทางวชาการมความสมพนธในระดบนอยกบผลสมฤทธของนกเรยนคอผลการวจยของเอกชย กาญจนา (2531: บทคดยอ) ศกษาปจจยภายในโรงเรยนทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาในจงหวดบรรมย พบวาการ ประเมนปจจยภายในโรงเรยนดานการบรหารของผบรหารโรงเรยนมพฤตกรรมการบรหารในระดบมากมคณลกษณะทเออตอการบรหารในระดบดและบทบาทความเปนผนาทางวชาการ ของผบรหารโรงเรยนไดปฏบตอยในระดบมาก แตพบวาความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนมความสมพนธนอยมากกบผลสมฤทธทางการเรยน

จากทกลาวมาจะเหนวาถาหากผบรหารใหความสาคญกบงานวชาการ และพฒนาพฤตกรรมภาวะผนาทางวชาการ จะมผลตอความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยน โดยเฉพาะ อยางยงในสวนของผลสมฤทธของนกเรยน ซงผวจยคาดวาในประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตกนาจะสามารถอธบายไดดวยตวแปรดงกลาว

155

3.5 บรรยากาศของโรงเรยน นกวจยและนกปฏรปการศกษาใหความคดเหนสอดคลองกนวาบรรยากาศของ

โรงเรยนกอใหเกดความแตกตาง ในสภาพแวดลอมของการเรยนรของโรงเรยน และผลสมฤทธของนกเรยน (Sweetland; & Hoy. 2000 : 704 ; Citing Bossert. 1988 ; Brookover; et al. 1978 ; Hoy & Sabo. 1998 ; Purkey & Smith. 1983 ; Stedman. 1987)

3.5.1 ความหมาย และความสาคญ บรรยากาศเปนแนวคดทวไปทเปนพนฐานในการบงบอกคณภาพชวตของ

องคการ (Sweetland & Hoy. 2000 : 705) อยางไรกตามนกการศกษาใหนยามเกยวกบบรรยากาศองคการไวอยางหลากหลายแตทสอดคลองกนเกยวกบธรรมชาตและความหมายของบรรยากาศองคการคอ บรรยากาศเปนคณลกษณะภาพรวมขององคการ เปนสงทเปนพนฐานของความรสกทรบรไดของสมาชกในองคการ เปนสงทเกดจากพฤตกรรมทมความสาคญสาหรบสมาชก และบรรยากาศองคการมอทธพลตอพฤตกรรมและเจตคตของสมาชกในองคการ (Poole. 1985 : 79-108)

สาหรบ ธวช กรดมณ (2542 : 74) กลาววา แนวทางทจะดาเนนการใหโรงเรยนประสบความสาเรจเกดประสทธผลตามเปาหมายทกาหนดไวไดนน แนวทางหนงทสาคญคอการทาใหโรงเรยนมสขภาพทสมบรณ เกดบรรยากาศทดทเออตอการทางาน การดาเนนงานสอดคลองและครอบคลมภารกจหลกทง 3 ระดบของโรงเรยน คอในระดบสถาบน ระดบการจดการ และระดบเทคนค โดยในระดบสถาบนประกอบดวย มตดานการกาหนดเปาหมาย มตดานบรณภาพของสถาบน ระดบการจดการประกอบดวย มตดานการตดตอสอสาร มตดานภาวะผนาฉนทเพอนรวมงาน และมตดานการสนบสนนทรพยากร และในระดบเทคนคประกอบดวย มตดานการมงเนนวชาการ มตดานขวญในการปฏบตงาน และมตดานการใชนวตกรรมทางการศกษา ถาสามารถดาเนนงานทง 3 ระดบสอดสมพนธกนมความสมบรณในทกมตแลว โรงเรยนจะมบรรยากาศทเออตอการทางานทสด

ในการวจยนบรรยากาศองคการ หมายถง คณลกษณะทเปนภาพรวมขององคการ เปนสงทเปนพนฐานของความรสกทรบรไดของสมาชกในองคการ เปนผลอนเกดขนของการ ปฏสมพนธ ระหวางสมาชกในโรงเรยนไดแก ผบรหาร คร และนกเรยนดวยกนเอง และกบสภาพ แวดลอมทงทเปนทางวชาการและกายภาพ ตลอดจนสภาพการบรหารจดการในโรงเรยน ไดแกการจดบรเวณโรงเรยน การจดบรรยากาศการเรยนการสอน การจดบรการตาง ๆ ของโรงเรยน การสงเสรมสนบสนนทางวชาการ ตลอดจนมการแลกเปลยนทศนคต คานยม ความเชอทบคคลม ตอกน

บรรยากาศองคการเปนคณลกษณะของปจจยภายในองคการทเปนสงบงบอกทเปนเอกลกษณและมอทธพลตอพฤตกรรมของสมาชก ยงกวานนบรรยากาศของโรงเรยน เปนสงทเกดขนเปนระยะยาวนานทผานมาจากประสบการณทสมาชกมปฏสมพนธตอกน สงนเปนสงทสมาชกในองคการรบรและมผลตอพฤตกรรมของสมาชก

156

3.5.2 งานวจยเกยวกบบรรยากาศของโรงเรยน ดวงสมร กลนเจรญ (2545 : บทคดยอ) ศกษาพบวาบรรยากาศในโรงเรยนเปน

ปจจยดานโรงเรยนมความสมพนธกบประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา สาหรบ องอาจ นยพฒน (2544 : บทคดยอ) พบวาบรรยากาศในโรงเรยนมอทธพลตอความแปร ปรวนในผลการเรยนรของนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร สอดคลองกบ ศกดคเรศ ประกอบผล (2539 : บทคดยอ) ; และจนทราน สงวนนาม (2533 : บทคดยอ) อธบายวา ผลการวจยพบวา บรรยากาศของโรงเรยนทประสบความสาเรจมบรรยากาศดกวาโรงเรยนทยงไมประสบความสาเรจ บรรยากาศของโรงเรยนทงสองกลมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต บรรยากาศของโรงเรยนยงสามารถบรรยากาศของโรงเรยนทานายความสาเรจของโรงเรยนได สวนธวช กรดมณ (2542 : บทคดยอ) ศกษาวจยเรองมตสขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา สขภาพองคการของโรงเรยนเมอจาแนกตามขนาดปรากฏวา โรงเรยนประถม ศกษาขนาดเลกและขนาดใหญมสขภาพองคการสมบรณปานกลาง ในขณะทโรงเรยนประถมศกษาขนาดกลางมสขภาพองคการทคอนขางสมบรณ เมอพจารณาประสทธผลโรงเรยนพบวาอยในระดบปานกลาง และพบวามตสขภาพองคการสงผลตอประสทธผลโรงเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวทแลนด และ ฮอย สรปวานกวจยและนกปฏรปการศกษา ใหความคดเหนสอดคลองกนวาบรรยากาศของโรงเรยนกอใหเกดความแตกตางในสภาพแวดลอมของการเรยนรของโรงเรยน และผลสมฤทธของนกเรยน (Sweetland & Hoy. 2000 : 704 ; citing Bossert. 1988 ; Brookover; et al. 1978 ; Hoy; Sabo; & Barnes. 1998 ; Purkey & Smith. 1983 ; Stedman. 1987) ผวจยจงใชตวแปรดงกลาวเปนปจจยในการอธบายประสทธผลของโรงเรยน

3.6 ความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน เปนสงหลอหลอมใหโรงเรยนกบระบบสงคม

มปฏสมพนธตอกน โดยเมอพจารณา ระบบสงคมแบบระบบเปด จะพบวาโรงเรยนเปนระบบหนงของระบบสงคม ดงนน ผลการดาเนนงานของผบรหารโรงเรยน และครในโรงเรยนยอมมผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอชมชนทรายรอบโรงเรยน อยางหลกเลยงไมได การศกษาประสทธผลของโรงเรยนจงจาเปนตองพจารณาในสวนนดวย

3.6.1 ความหมายและความสาคญ

อทย บญประเสรฐ (2526) ใหความหมายของความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชนวา หมายถง การใหการสนบสนนซงกนและกน การใชแหลงทรพยากรชมชนไมวาจะเปนเรองเงน สงของ วสดอปกรณ ความรวมมอหรอกจกรรมของชมชน ตลอดจนการใชทรพยากรเหลานเปนประโยชนรวมกน กมภณฑ จนโท (2536: 12)ใหความหมายคลายคลงกนวา ความสมพนธ

157

ระหวางโรงเรยนกบชมชน หมายถง การดาเนนการใหมกจกรรมและการปฏบตทสงเสรมความเขาใจอนดของชมชนตอโรงเรยน ดวยวธการสนบสนนซงกนและกน ระหวางโรงเรยนกบชมชน โดยกระบวนการสอสารสองทาง กตมา ปรดดลก (2532: 237) กลาวไวเชนกนวาการบรหารความ สมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน หมายถงกจกรรมทผบรหารโรงเรยนจดขนทงในและนอกโรงเรยน เพอใหบคคลในโรงเรยนและชมชนรายรอบโรงเรยนไดรบรดวยกน เพอกอใหเกดความรวมมอรวมใจตอกน ชวยเหลอกนและกน

ในการวจยครงนความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน หมายถง การทโรงเรยนโดยผบรหาร คร และนกเรยนไดมการปฏสมพนธรวมกบชมชนในรปแบบของการใหความชวยเหลอ การสนบสนน สงเสรม และการบรหาร การใชทรพยากรรวมกบชมชนตลอดจนการรวมในงานหรอกจกรรมทเกยวของกบประเพณวฒนธรรม และวถชวตของชมชน

ชมชนและสงคมจะมการตดตามการดาเนนงานของโรงเรยนซงมผบรหารโรงเรยน เปนผรบผดชอบ ดงนนผบรหารโรงเรยนจงควรเปนผทมบทบาทสาคญคนหนงในโรงเรยนและในชมชนทจะทาใหการเรยนการสอนของโรงเรยนมประสทธภาพ (สวทย บญชวย. 2534: 77)

3.6.2 สภาพของความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนในจงหวดชายแดนภาคใต

ในจงหวดชายแดนภาคใต แมวาจะมการพฒนาขาราชการ ไมวาจะเปนการใหการศกษา ดงาน และการฝกอบรม เพอใหมความรและความสามารถในการปฏบตงานใหเขากบประชาชนได แตอยางไรกตามการบรหารงานของขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใตกไมสามารถเขากบประชาชนได โดยเฉพาะความรวมมอจากประชาชนแทบจะไมไดรบความรวมมอเลย (ชยาภรณ ศรสาคร. 2534: 2) สอดคลองกบเอกสารของมหาวทยาลยสงขลานครนทร (2534?: 2) ทเสนอวา เจาหนาทของรฐหรอขาราชการนนถอเปนจกรกลทสาคญในการบรหารราชการแผนดน ทจะผลกดนใหนโยบาย แผนงาน และโครงการของรฐบาลใหบรรลวตถประสงค แมวาในทางปฏบตรฐบาลจะไดปรบปรงแกไขระบบและระเบยบบรหารอยตลอดเวลา และมการปรบปรงพฒนาฝกอบรมขาราชการเพอใหมความรความสามารถในการปฏบตงานใหสามารถเขากบประชาชนได แตอยางไรกตามปญหาระหวางขาราชการกบประชาชนยงคงมอย โดยประชาชนรสกวาไมอาจพงพาอาศยขาราชการไดขาราชการไมทางานเพอประชาชน ประชาชนไมเขาใจระบบระเบยบและแนวทางปฏบตของทางราชการ หรอขาราชการไมใหความเปนธรรมและใชอานาจเกนสมควรเปนทเดอดรอนแกประชาชน ปญหาดานการพด จารตประเพณ และกลมบคคลทมลกษณะแตกตางจากประชาชนสวนใหญ

3.6.3 งานวจยเกยวกบความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน งานวจยทเกยวของกบความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชน ไดแก งานวจย

ของสานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 65) ทศกษา พบวาการทชมชนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนของโรงเรยน เปนสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยน

158

ของนกเรยนมากทสดในดานชมชน สอดคลองกบงานวจยของ สมมารถ จยทอง (2526: 108) ทพบวาผบรหารโรงเรยนมความสมพนธกบชมชนมากทสดเมอเทยบกบงานอน ๆ ซงจะเปนผลด ตอการทผบรหารจะไดชแจงกจกรรมตาง ๆ ทโรงเรยนดาเนนการอยและจะไดแสวงหาความรวมมอจากผปกครอง

นอกจากนยงมงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางโรงเรยน และชมชนอกมากมายเชน

ประดษฐ ระสตานนท (2528) ศกษากระบวนการบรหารของครใหญ โรงเรยนประถม ศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส พบวา ปญหาสาคญอยางหนงของ การบรหารงานคอ การทชมชนไมคอยใหความสาคญแกการศกษา และไมคอยรวมมอในการจดการศกษาเทาทควร

กมภณฑ จนโท (2536: บทคดยอ) ศกษาเรองการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในพนทเกยวกบเขตการศกษา 2 ผลการวจยสรปไดดงตอไปน

1. ผบรหารโรงเรยนประถมศกษามระดบการปฏบตงาน ปญหา และวธการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนอยในระดบปานกลาง

2. ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดทโรงเรยนตงอย ระยะเวลาในการปฏบตงานในโรงเรยนปจจบน ระยะทางจากทพกถงโรงเรยนประเภทบานพก ศาสนา ความสามารถในการพดภาษามลายทองถน ภมลาเนาตางกน มระดบการปฏบตงาน ปญหาและวธการปฏบตงาน ดาน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนไมแตกตางกน ทงภาพรวมและรายดาน สาหรบปญหาและขอเสนอแนะในการแกปญหาการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในพนทเสยงภยเขตการศกษา 2 สวนใหญเปนปญหาดานการสอภาษา การขาดแคลนงบประมาณการไมมเวลาเพยงพอในการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนและไดเสนอแนวทางการแกไขปญหาคอใหทาความเขาใจกบชมชนโดยการเขา รวมกจกรรมชมชนใหมากขน จดงบประมาณเพมเตม และจดหาเวลาใหเพยงพอในการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน เปนตน

ประยทธ โขขด (2537: บทคดยอ) วจยพบวา 1. ประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในโครงการการศกษาเพอพฒนาหมบานในเขตชนบทปงบประมาณ 2526-2536 อยในระดบปานกลาง ปจจยทสมพนธกบประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในโครงการการศกษาเพอพฒนาหมบาน ในเขตชนบทอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 คอ ประสบการณการทางานและจานวนครในโรงเรยน สวนปจจยทไมมความสมพนธกบประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ไดแก อาย รายได การเขารบการฝกอบรม เจตคตทมตอโครงการ ความรในโครงการ และงบประมาณสนบสนน ตวพยากรณทดในการพยากรณประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยน

159

ประถมศกษาในโครงการการศกษาเพอพฒนาหมบานในเขตชนบท ไดแก ประสบการณ การทางานและจานวนครในโรงเรยน

ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และทว ทองคา (2540: 150) ศกษาพบวาองค ประกอบดานการบรหารโรงเรยน คอการบรหารงานทวไปและการบรหารความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนเปนองคประกอบทสงผลตอประสทธผลโรงเรยน

บเบาะ หะยสาเมาะ (2540: บทคดยอ) ศกษาเรองการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของผบรหารโรงเรยนในโรงเรยนทถกลอบวางเพลง จงหวดปตตาน ผลการวจยพบวา การปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง สภาพปญหาการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนในดานความ สมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของโรงเรยนประถมศกษาทถกลอบวางเพลงป พ.ศ. 2536 ในจงหวดปตตาน ตามทศนะของครอาจารยไมสอดคลองกบทศนะของคณะกรรมการศกษาโรงเรยนในงานการใหบรการแกชมชน ไดแก สภาพแวดลอมของโรงเรยนไมนาอยจงทาใหชมชนไมอยากเขามารบบรการและในงานการรวมกจกรรมของชมชนไดแก การวางตวของผบรหารโรงเรยนทาใหชมชนหมดศรทธา คณะกรรมการศกษาโรงเรยนใหความสาคญของสภาพปญหาสงทสด สวนครอาจารยไดใหความสาคญของสภาพปญหาตาทสด สวนงานอนมความเหนสอดคลองกน ไดแก การปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนยงไดรบความรวมมอจากผปกครองนกเรยน หรอกรรมการศกษาโรงเรยนนอยมาก โรงเรยนไมมแผนงานหรอโครงการในการบรการแกชมชน ผบรหารโรงเรยนไมอทศเวลาในการรวมกจกรรมของชมชน บคคลในชมชนสวนใหญยากจน เยาวชนบางสวนตดยาเสพตด ทาใหชมชนมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยนนอย ประกอบกบผบรหาร ไมเหนความสาคญของชมชนและหนวยงานอน

สาหรบ วาด หนมา (2540: บทคดยอ) ศกษาวจยเชงคณภาพเรอง การศกษาปจจยและกระบวนการทชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการ ศกษา : ศกษาเปรยบเทยบเฉพาะกรณโรงเรยนดเดนรางวลพระราชทานในจงหวดชยนาท และอทยธาน โดยการศกษาปจจยและกระบวนการ ทอยรอบชมชนของโรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา โดยใชวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เปนการศกษาเฉพาะกรณในหลายพนท (Multisite Case Studies) โดยศกษาโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชยนาทและอทยธาน โรงเรยนขนาดกลางและโรงเรยนขนาดเลกอยางละ 1 โรง โดยผวจยไปฝงตวอย 4 – 5 เดอน เพอเกบรวบรวมขอมล และอาศยทฤษฎระบบ (System Theory) เปนแนวคด ในการวเคราะหตวแปร ผลการวจยพบวา ปจจยททาใหชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา พบวาทง 2 กรณ มชมชนแวดลอมโรงเรยน เปนชมชนดงเดมทง 2 แหง และสวนใหญมรายไดนอย แตชมชนกยงแบงเวลาเขามามสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนเพอใหนกเรยนไดรบการดแลทด มคณสมบตทพงประสงคตามจดมง หมายของหลกสตร มผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบดและสงกวาระดบทนาพอใจของสานกงาน การประถมศกษาจงหวด ปจจยทสาคญทสด คอคณสมบตของผบรหารโรงเรยนทตองมเวลาใน การ

160

สรางความสมพนธและเอออาทรตอชมชน ความตงใจจรงในการพฒนาโรงเรยน และความซอสตยทชมชนไดเหนจงทาใหชมชนเขามามสวนรวม และนอกจากนยงมภาวะผนาดาน มนษยสมพนธ การพด เสยสละ การเปนผมศลธรรมอนดและมความสามารถเอาชนะจตใจของชมชนและครได กระบวน การทชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนประถมศกษานน ผบรหารและครตองแสดงความตงใจในการพฒนาโรงเรยนและนกเรยนใหชมชนไดเหน โดยผบรหารและครตองเขาทาประโยชนแกชมชน คอ การเยยมเยยนชมชน เยยมนกเรยนทมปญหาเจบปวย และตองชวยงานบญตาง ๆ และ กจกรรมของชมชน ตลอดจนประสานงานใหหนวยงานอน ๆ มาทาประโยชนแกชมชนดวยแลวดงชมชนใหเขาสโรงเรยน โดยโรงเรยนตองสรางศนยรวมใจของชมชนขนในโรงเรยนและสรางกจกรรมทชมชนสามารถเขามามสวนรวมกบทางโรงเรยนไดสนบสนนใหชมชนรวมกจกรรมของโรงเรยน อาท การตรวจตราความประพฤต และสนใจตอการเรยนของนกเรยน และมการนาศรทธาทางศาสนามาชกจงใหมการบรจาคเงน สงของ และแรงงานในการพฒนาโรงเรยนแลละการพฒนานนจะยงยนจะเกดขนเมอปฏบตเปนระยะเวลานานจนทาใหชมชนรสกวา โรงเรยนและครเปนสมบตของเขา เขามสวนรวมคด วางแผนดาเนนการรบผดชอบ ประเมนผล และรบผลประโยชน ทงนการเงนตองโปรงใส ตรวจสอบได และมการประชาสมพนธใหชมชนทราบอยเสมอ

จากขอมลขางตนพอจะสรปไดวาความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนเปนตวแปรทนา จะมผลตอประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยางมาก เพราะถาหากโรงเรยนสรางความสมพนธทดกบชมชน จะทาใหชมชนเหนคณคาและอยากเขามารวมมอกบโรงเรยน ประกอบกบจงหวดในแถบนมกจะมปญหาความขดแยงระหวางบคคลในชมชนอยเสมอมา จงนาสนใจวาความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนในพนทนมสภาพอยางไรและสามารถอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนไดหรอไม อยางไร

3.7 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม การบรหารแบบมสวนรวม เปนแนวการบรหารแนวใหมทถกกาหนดไวเปนแนวแหง

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทกาหนดใหมการบรหารประเทศ และการบรหารการศกษาแบบมสวนรวม

3.7.1 ความหมายพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม

การมสวนรวม หมายถง การเกยวของทางดานจตใจและอารมณ (Mental and Emotional Involvement) ของบคคลหนงในสถานการณกลม (Group Situation) ซงผลของการเกยว ของดงกลาวเปนเหตเราใจใหกระทาการใหบรรลจดมงหมายของกลมนนกบทงทาใหเกดความรสกรวมรบผดชอบกบกลมดวย (สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. 2547: 364) สาหรบสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2546 : 23) ไดเสนอในเอกสารเกยวกบการบรหารจดการทดวา

161

การมสวนรวมของประชาชน หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนไดรบรขอมลเกยวกบภารกจ หรอโครงการทสวนราชการจะดาเนนการ ซงมผลกระทบตอชวตความเปนอยโดยปกตของประชาชนในชมชนนน การทาความเขาใจ หารปรกษาหารอรวมกนระหวางภาครฐและภาคประชาชน โดยใหประชาชนไดแสดงความคดเหน และรฐตองรบฟงและแกไขปญหาของประชาชน จนประชาชนเกดความพอใจ และมสวนรวมในการผลกดนภารกจใหสาเรจ

สาหรบการบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) หมายถง กระบวนการของการใหผอยใตบงคบบญชามสวนเกยวของในกระบวนการตดสนใจ เนนการมสวนเกยวของอยางแขงขนของบคคล ใชความคดสรางสรรค และความเชยวชาญในการแกปญหาการบรหารทสาคญ อยบนพนฐานของแนวความคดการแบงอานาจหนาทการบรหารของผบรหารใหกบผอยใตบงคบบญชา (สมยศ นาวการ. 2545: 1)

3.7.2 ประเภทของการบรหารแบบมสวนรวม ประเภทของการมสวนรวมนน โคเฮน และอบฮอฟพ ไดแบงการมสวนรวมดงน

(Cohen; & Uphoff. 1980 : 213 - 218 ; ชชาต พวงสมจตร. 2540: 2540 : 17 ; อางองจาก Shadid; et al. 1982 : 356)

1. การมสวนรวมในการตดสนใจ คอ ในกระบวนการบรหารนน การตดสนใจนนเปนประการทสาคญทสดในการบรหารแบบมสวนรวม เพราะเปนการกาหนดความตองการและ การจดลาดบความสาคญ ตอจากนนจงจะมการเลอกนโยบาย ซงแบงเปนการตดสนใจในชวงเรมตน การตดสนใจในชวงการดาเนนการวางแผน และการตดสนใจในชวงการปฏบตตามแผน

2. การมสวนรวมในการดาเนนการ ประกอบดวยการสนบสนนทรพยากร การ บรหารงาน การประสานความรวมมอ

3. การมสวนรวมในการรบผลประโยชน ในสวนนมสวนสาคญ 2 สวนคอผล ประโยชนในเชงปรมาณ และผลประโยชนในเชงคณภาพ และยงตองพจารณาถงการกระจายผล ประโยชนภายในกลมดวย และรวมรบผลทงทเปนเชงบวกและเชงลบดวยซงอาจจะเปนทงคณและโทษของผทเขามสวนรวมดวย

4. การมสวนรวมในการประเมน มสงสาคญทตองพจารณาคอ ความเหนด ความชอบ และความคาดหวง ซงจะมสวนสาคญในการแปรเปลยนพฤตกรรมของบคคลในองคการได

3.7.3 ประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (2547: 366-377) เสนอประโยชนของ

การบรหารแบบมสวนรวมไวดงน 1. กอใหเกดการยอมรบการเปลยนแปลงมากยงขน เพราะบคคลจะมสวนรวมใน

การเปลยนแปลงเขาจงยอมรบในการเปลยนแปลงนนมากขน 2. ความสมพนธระหวางผบงคบบญชา จะมแนวโนมในทางทด

162

3. ความผกพนของสมาชกในองคการ 4. ความไววางใจของฝายบรหารมมากขน 5. สามารถบรหารผใตบงคบบญชาไดงายขน 6. การตดสนทางการบรหารมคณภาพดขน ทงนเพราะการตดสนทางการบรหาร

มาจากการทหลายฝายรวมกนตดสนใจ 7. การตดตอสอสารจากเบองบนสเบองลางดขน ชวยใหองคการสามารถไดรบ

สงยอนกลบจากสมาชก 8. การสรางทมงานทมประสทธภาพ ชวยใหการทางานกนเปนทม และสามารถ

แกปญหาทยากและซบซอนไดโดยงาย โดยสรป การบรหารแบบมสวนรวม คอ พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม ผวจยอาศย

แนวแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทกาหนดใหมการบรหารประเทศและการบรหารการศกษาแบบมสวนรวม ประกอบกบแนวคดของโคเฮน และอบฮอฟพ (Cohen; & Uphoff. 1980: 213 - 218) ทแบงการบรหารแบบมสวนรวมเปน 4 ประการคอ การมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตการ การมสวนรวมในการรบผลประโยชน และการมสวนรวม ในการประเมน โดยเนนการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ทงในและนอกโรงเรยน เชนคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน คร และบคลากรทกฝายของโรงเรยน

3.8 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน สบเนองจากมการเปลยนแปลงเกยวกบการจดระบบการศกษาของไทย อนเนอง

มาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 ทกาหนดไวในมาตรา 27 วรรค 2 ใหโรงเรยนสามารถจดทาสาระหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบสภาพ และปญหาของชมชน และสงคม ภมปญญาทองถนได (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545?: 16) ดงนนในสภาพของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตอนมเอกลกษณพเศษของพนทโรงเรยนจงตองมการสรางหลกสตรสถานศกษาใหเหมาะสมกบสภาพและวถชวต ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม ศาสนาและความเชอของชมชนอยางหลกเลยงไมได

จากการศกษาพบวามปญหาเกยวกบบรรยากาศการเรยนการสอนในสถานศกษาของรฐ รวมทงหลกสตรทใชอยไมสอดคลองกบวถชวตของชมชน ซงประชากรสวนใหญเปนมสลมถงรอยละ 82 มวถชวตและขนบธรรมเนยม ประเพณปฏบตทสอดคลองกบแนวทางปฏบตตามศาสนบญญตของมสลม (วชเทพ ฦาชาฤทธ. 2545: 17) อบรอฮม อาแด กลาววาปจจบนพฤตกรรมของนกเรยน ในจงหวดชายแดนภาคใตไมคอยเหมาะสม เชนมการรวมกลมกนชายหญงเชาบานอยรวมกนโดยไมไดแตงงานและมการเทยวเตรตอนกลางคน ซงเปนเพราะมการเรยนการสอนอสลามศกษานอยเกนไป อกทงยงขาดแคลนครตาฎกา ซงเปนครสอนศาสนาอสลามอกดวย จงอยากให

163

เพมชวโมงการสอนอสลามศกษาใหมากขนเพอชวยกนกลอมเกลาจตใจของเยาวชนใหอยในกรอบ ทเหมาะสมกระทรวงศกษาธการเปดเวทระดมความคดแกไขปญหาการศกษาในภาคใต (กระทรวงศกษาธการ. 2546: ออนไลน) จากผลการวจยของ ดรณ บญภบาล (2530: 104) ทาใหเหนวาวถชวตของชาวไทยมสลมแตกตางจากชาวไทยพทธ โดยชาวไทยมสลมมความเครงครดในหลกการปฏบตของศาสนา โดยเฉพาะในขอทวาจะตองถอศลอดปละ 30 วน และมากกวา 30 วนนนไดมผปฏบตถงรอยละ 87.3 การบาเพญนมสการวนละ 5 ครง และมากกวา 5 ครงถงรอยละ 84.7 บรจาคทานใหแกคน 2-3 กลม และมากกวา 3 กลมขนไปคดเปนรอยละ 72.3 ฟงการสอนศาสนาเดอนละ 4 ครงและมากกวา 4 ครง รอยละ 69.5 และมความคดเหนวาการเดนทางไปทาพธฮจยทประเทศซาอดอาระเบยนนมความจาเปนมากและจาเปนมากทสดรอยละ 84.4

ขณะทบญเรอง ศรเหรญ (2542:บทคดยอ) ศกษาพบวาคณภาพของการใชหลกสตร ของโรงเรยนมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา สาหรบรชน กลยาณคณาวฒ (2535: บทคดยอ) วจยพบวา คานยมในสงคมไทยยงคงใหความสาคญกบการ ศกษาของบตรชายมากกวาบตรหญง ซงความคดนจะยงคงทาใหสถานภาพของสตร ในสงคมไทยตากวาบรษอยตอไป ซงนาจะมการปรบคานยมนตอไป สงทนาจะพจารณาอกประการคอ แนวคดในเรองการไมเหนความสาคญของการศกษา ซงไมนาจะมอยอกตอไปในสงคมปจจบน ซงยงคงมอยบางในพนทตวอยาง เนองจากมคาตอบวาไมตองการใหบตรไดรบการศกษารอยละ .56 ในสงคมไทยพทธ และรอยละ 1.41 ในสงคมไทยมสลม ขอเสนอแนะบางประการทไดจากการวจยคอ ควรปรบหลกสตรการศกษาในบรเวณจงหวดชายแดนภาคใต เพอใหคนในสงคมไทยมสลม สามารถเขาสระบบการศกษาสวนกลางได และเปลยนคานยมทางการศกษาใหมความเสมอภาค โดยไมใชแนวความคดในเรองเพศ มาเปนเครองสกดกนโอกาสทางการศกษา

สงทตองพจารณาประการหนงของหลกสตรคอสภาพทางวฒนธรรมของทองถนทนาสนใจคอแนวคดของโมฮมหมด อบดลกาเดร (2523: 206) อธบายถงทศนคตของนกเรยนและผปกครองทมตอการใชภาษาในการเรยนการสอนในจงหวดชายแดนภาคใตวา โรงเรยนไมใชสถาบนททาลายภาษาถนของนกเรยนแตควรเปนสถาบนสงเสรมใหเขาไดเรยนรภาษาทสอง ทจะใหประโยชนแกชวตของเขา เราควรจะแกปญหานดวยลกษณะคนใจกวาง และพยายามสนองตอบความตองการของชนกลมนอยเทาทพงจะทาได เดกไทยมสลมทพดภาษาไทยไมไดเมอเขาเรยนใหม ๆ นอกจากไมสามารถเรยนอานเขยนไดเทากบเดก ๆ ทพดภาษาไทยอยแลว ยงไมสามารถเขาใจครทพดภาษาไทยวาจะใหเขาทาอะไร เขามาอยในโรงเรยนมาอยในสงแวดลอมใหม บางคน ไมรจกคร เขาฟงครไมรเรอง บอกครไมเปน เหงา ขยาด และขลาดกลว ทางเดยวเทานนทเขาคดไดและนาจะคด คอเมอไหรจะถงเวลากลบบาน และพรงนไมอยากมาอกแลว เดกทอดทนอาจจะอยตอไป จนพออานหนงสอไดกจะอานในเรองวฒนธรรมทแตกตางกบครอบครวของเขากบสงแวดลอมของเขา เชนรปพระรปวด และตวละครทไมเหมอนกบเดก ๆ ใกลบานเขา นอกจากเดกตองอดทนตอความรสก

164

ตาง ๆ แลวรวมทงรสกยากตอการออกเสยงภาษาไทยซงแตกตางไปจากภาษาทหนงของเขา ผปกครองกตองอดทนตอความรสกทวาลกเขาของถกยดเยยดวฒนธรรมทางศาสนาอนอกดวย

นอกจากนไฉน กรองเหน (2527: บทคดยอ) ศกษาทศนคตตอดนตรไทยของนสตนกศกษาไทยมสลมในสถาบนการผลตครจงหวดชายแดนภาคใต ความเหนหรอความเชอทางศาสนาอสลามเกยวกบดนตร ผลการวจยนนาจะมผลตอการจดทาหลกสตรของโรงเรยน เชนขอคนพบทวาพบวาไทยมสลมเหนวาไมควรเขารวมในพธไหวครดนตรไทย ไมควรจดแสดงดนตร ในงานพธเขาสนตและงานฮารยอเพอเกบเงนสรางมสยด สเหราหรอไปประกอบพธฮจย ไมควรบรรเลงเพลงมหาฤกษไปพรอมๆ กบการกลาวพรของผนาทางศาสนาอสลาม และไมควรลลาศ ราวงหรอประกอบอาชพรองเพลง นอกจากนนยงพบวาการยนตรงขณะมการบรรเลงเพลงชาต เพลงสรรเสรญพระบารม เพลงมหาฤกษ และเพลงมหาชย ไมผดตอบทบญญตของศาสนา สาหรบเพลง อลนาซค ควรแตงเปนภาษาไทยทมเนอหาเกยวกบความรกชาต ศาสนา ปราศจากเรองเกยวกบการเสยดส และความรก ในดานการสอนดนตรไทยนสตนกศกษาไทยมสลมมความเชอวาการนาเครองดนตรเขาเปนอปกรณการสอนวชาดนตรขบรองในโรงเรยนราษฏร สอนศาสนาอสลามเปนสงทกระทาได และควรกระทา

ในประเดนดงกลาวนสามารถ ศรจนทรงาม (2541: บทคดยอ) ไดศกษาเรองปญหา การสอนพลศกษาในระดบประถมศกษาในโรงเรยนเทศบาล เขตการศกษา 2 พบวา มปญหา การเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง โดยมขอเสนอการแกไขปรบปรงปญหา ไดแก การปรบปรงหลกสตรใหเขากบทองถน การใหครทจบพลศกษาโดยตรงสอนพลศกษา ใหหนวยงานทเกยวของสนบสนนอปกรณการศกษาใหกบโรงเรยน นกเรยน และผบรหารใหความสาคญกบการเรยน พลศกษาเทากบวชาอน ๆ สอดคลองกบ ณรงคกร ชานาญเวช (2536: บทคดยอ) ทาวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนประถมศกษาในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานเขตการศกษา 2 ผลการวจยพบวา ความพรอมของปจจยเบองตนใน การจดการเรยนการสอนมความพรอมอยในระดบนอยความสอดคลองระหวางแผนการจดการเรยนการสอนกบหลกสตรมความสอดคลองกบอยในระดบปานกลาง และปญหาการจดการเรยนการสอนมปญหาอยในระดบปานกลางเชนเดยวกน ผลการศกษานคลายคลงกบผลการวจยของ ชดชนก เชงเชาว และคนอน ๆ (2533) ทไดสารวจปญหาการเรยนการสอนภาษาไทยในโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตทพบวาบทเรยน เนอหา และกจกรรมการเรยนการสอนไมสอดคลองกบวฒนธรรม ประเพณหรอความเชอของทองถน สอดคลองกบงานวจยของ พศาล ไชยราบ ทศกษาพบวามระดบความไมสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนประถมศกษากบพฤตกรรมทางวฒนธรรมของนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต กจกรรมทมความไมสอดคลองในระดบสงไดแก การเขยนจดหมายทใชคาขนตน คาวา กราบเทา... การฝกกลาวหรอเขยนคาอวยพรในโอกาสตาง ๆ ทขอพรจากสงศกดสทธทงหลาย การฝกใหนกเรยนทาความเคารพพอแม ญาตผใหญโดยการไหว กจกรรมเขาจงหวะทมการจบคเตนรานกเรยนชายกบนกเรยนหญง การราในทาราทมลกษณะการไหว การประดษฐสงของทใชใน

165

พธกรรมของวฒนธรรมอน การจดพธไหวครโดยใหนกเรยนใชดอกไม ธปเทยนประกอบพธ การใหนกเรยนทาพธถวายบงคมในโอกาสตาง ๆ การใหนกเรยนรวมกจกรรมวนลอยกระทง และการกาหนดใหนกเรยนหญงทเปนนกกฬานงกางเกงขาสน กจกรรมการเรยนการสอนทมความไมสอด คลองระดบปานกลางไดแก การอานหนงสอทมการกลาวถงการปฏบตของศาสนาอน การจดนทรรศการ หรอภาพในหนงสอทเกยวกบการสอใหเกดความเขาใจวา ปชนยวตถ หมายถงวตถอนควรเคารพ การใหนกเรยนฝกปฏบตการปนรปคน การฝกนงสมาธตามแบบวฒนธรรมอน การทาแกรนดฮาวลของ ลกเสอสารองทมการกลาววา “อาเคลาขาจะทาดทสด” และกจกรรมรอบกองไฟของลกเสอทมการใชกองไฟอยตรงกลาง กจกรรมการเรยนการสอนทมความสอดคลองอยในระดบตา ไดแก การเรยนการสอนทกาหนดใหใชภาษาไทยเพยงอยางเดยว โดยไมมการใชภาษาถนเสรมเพอการสอความหมายของทงครและนกเรยน การสอนหลกศาสนาอน (พศาล ไชยราบ. 2535) ขณะท กลยา สนทรการวโรจน (2538: บทคดยอ) ทาวจยเรองปญหาการสอนและความตองการการนเทศของครผสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวต ผลการวจยพบวาครผสอนกลมเสรางเสรมประสบ การณชวตมปญหาทง 5 ดานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาถงสาเหตปญหาดานการเตรยม การสอน ดานกจกรรมการเรยนการสอน และดานการการวดและประเมนผลจานวนสงสดมสาเหตจากครผสอนขาดทกษะ การปฏบต สวนดานเนอหาวชาจานวนสงสดมสาเหตจากขาดแหลงคน ควาเพมเตมและดานสอ การเรยนการสอนจานวนสงสดมสาเหตจากขาดแคลนวสดและอปกรณในเรองความตองการนเทศการสอนพบวารปแบบการนเทศทตองการคอประชม อบรม หรอประชมเชงปฏบตการ ในดานการเตรยมการสอน ดานเนอหาวชาดานกจกรรมการเรยนการสอน และดานการวดและประเมนผล สาหรบดานสอการเรยนการสอน ครผสอนตองการเยยมชมโรงเรยนทมผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนดเดน

จากขอมลและผลการวจยจะเหนวาการบรหารหลกสตรของโรงเรยนนาจะเปนตวแปรทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา โดยเฉพาะอยางยงในจงหวดชายแดนภาคใต อนเปนพนททจาเปนจะตองมการพฒนาหลกสตรของสถานศกษาใหสอดคลองกบปญหา และสภาพของทองถนอยางมาก ผวจยจงกาหนดใหเปนตวแปรหนงทนาจะสามารถอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนในการวจยนประการหนง

สรป การศกษาประสทธผลของโรงเรยนอนถอวาเปนองคกรหนงของระบบสงคม ยงเปน

ประเดนทมการเสนอใหมการวจยคนควากนอยางกวางขวาง เพยงแตพฒนาการของการวจยเกยว กบประสทธผลขององคการไดเปลยนมมมองและรปแบบไป จากเดมทมการศกษาเพยงระนาบเดยวทกอใหเกดการสรปทผดพลาดไปจากธรรมชาตทเปนจรงของขอมล เปลยนไปเปนการศกษา วจยในลกษณะทครอบคลมและเปนไปตามธรรมชาตของขอมลทเกดจากโครงสรางการบรหารการศกษา การมสายบงคบบญชาและสภาพทเปนจรงทหนวยงานทางการศกษา มการจดโครงสรางองคการใน

166

ลกษณะของหนวยงานทมการลดหลนกนจากระดบบนลงลาง เชน การบรหาร งานของผบรหารจะมผลกระทบตอการสอนของคร และการสอนของครกจะมผลตอการเรยนรและสมฤทธผลของนกเรยน ดงนนการใชวธการศกษาประสทธผลของโรงเรยน แบบพหระดบจะสามารถทาใหขอคนพบสามารถอธบายปรากฏการณของโรงเรยนไดตรงตามความเปนจรงมากทสด รปแบบการ ศกษาดงกลาว นกวจยทางสงคมศาสตร ยคใหมนยมศกษาประสทธผลของโรงเรยนและองคการอน ๆ เรยกวา การวเคราะหพหระดบ (Multilevel Analysis) นอกจากนยงมชอเรยกอยางอนอกเชน การวเคราะหโมเดลเชงเสนแบบพหระดบ (Multilevel Linear Model Analysis) การวเคราะหโมเดลลดหลนเชงเสน (Hierarchical Linear Models Analysis) เปนตน

ในการวจยนผวจยไดแบงตวแปรตนออกเปน 3 ระดบคอ ตวแปรตนระดบนกเรยน ตวแปรระดบหองเรยน และตวแปรระดบโรงเรยน ซงเปนไปตามสภาพธรรมชาตของโครงสรางการศกษาไทย แตการออกแบบการวเคราะหขอมลมขอจากดโดยเฉพาะธรรมชาตของจานวนหองเรยนในโรงเรยนประถมศกษา จะมจานวนหองเรยนนอย (สวนใหญมเพยงหองเดยว) ทาใหความแปรปรวนในระดบหองเรยนจงเกดขนนอย จงเปนขอจากดของการวเคราะหขอมลแบบพหระดบ ผวจยจงออกแบบการวเคราะหขอมลเปนแบบการวเคราะหโมเดลเชงสาเหต (Causal Model) แบบสามระดบแทน สวนตวแปรตามผวจยวดจากประสทธผลของโรงเรยน โดยวดจากผลผลตทไมใชวชาการ (Non-Academic Output) อาศยแนวคดของแวน แดม และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002 : 396-397) โดยเปนแบบวดทมชอวา “The Loso Well-Being” เปนการวดความเปนอยทดในโรงเรยนของนกเรยน ซงเปนการเนนไปทนกเรยนในฐานะผทมสวนไดสวนเสยทสาคญทสด

บทท 3 วธการดาเนนการวจย

การวจยนมงศกษาวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยใน

ระดบใด มตวแปรใดบางในปจจยระดบนกเรยน ปจจยระดบหองเรยน และปจจยระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน นาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนใหความสาคญกบองคประกอบใดบาง มากนอยอยางไร และตองการศกษาวาโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยแตละระดบทมตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใต มลกษณะเปนเชนไร โมเดลตามสมมตฐานมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอไม เพอนาผลทไดไปใชประกอบการวางแผนพฒนาการศกษาตอไป

การวจยนเปนการวจยเชงอธบาย (Explanatory Research) โดยมงพฒนาและทดสอบโมเดลตามโมเดลตามสมมตฐาน(โมเดลตามทฤษฎ) และโมเดลทไดจากขอมลเชงประจกษ ภายหลงจากการเกบขอมล การออกแบบการวเคราะหขอมลใชโมเดลลสเรลในการวเคราะห(LISREL Model) มลกษณะการวเคราะหเปนความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship Model) โดยมรายละเอยดดงตอไปน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ในการวจยครงน ประชากรไดแก โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ในปการศกษา 2548 ซงกระจายอยตามสานกงานเขตพนทการศกษาตาง ๆ รวมทงสน 8 เขตพนทการศกษา จานวน 1,234 โรง ปรากฏผลดงตาราง 4

168

ตาราง 4 จานวนประชากรโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สงกดสานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจาแนกตามเขตพนทการศกษา

เขตพนทการศกษา จานวนโรงเรยน (โรง)

ปตตาน เขต 1 151 ปตตาน เขต 2 171 ยะลา เขต 1 112 ยะลา เขต 2 101 นราธวาส เขต 1 190 นราธวาส เขต 2 152 สตล 163 สงขลา เขต 3 194

รวม 1,234

กลมตวอยาง

กลมตวอยางในการวจยครงน ไดแก โรงเรยนจานวน 41 โรงเรยน กลมตวอยางประกอบ ดวย นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 1,470 คน ครประจาชนประถมศกษาปท 6 จานวน 53 คน และผบรหารโรงเรยน จานวน 41 คน ของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ปการศกษา 2548 จานวน 41 โรง รวมจานวนกลมตวอยางทงสน 1,564 คน โดยดาเนนการดงน

1. วธการเลอกกลมตวอยาง ผวจยเลอกกลมตวอยางในการวจยนโดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi-stage

Random Sampling) มขนตอนในการเลอกกลมตวอยางดงน 1.1. สมตวอยางเขตพนทการศกษาทง 8 เขต ดวยวธการสมอยางงาย (Simple

Random Sampling) มารอยละ 50 ไดเขตพนทการศกษามา 4 เขตพนทการศกษา ไดแก ปตตานเขต 2 นราธวาสเขต1 สตล และสงขลาเขต 3 ซงมโรงเรยนจานวน 699 โรง

1.2. ใชโรงเรยนเปนหนวยในการวเคราะห (Unit of Analysis) สมตวอยางดวยวธการสมอยางมระบบ (Systematic Random Sampling) เนองจากประชากรในการวจยนมการเรยงอยางเปนระบบตามบญชรายชอโรงเรยนทไดจากฐานขอมลในอนเตอรเนต เวบไซตของสานกงานคณะ กรรมการการศกษาขนพนฐาน ( www.doc.obec.go.th ) โดยกาหนดขนาดกลมตวอยางไวรอยละ 5 ของจานวนโรงเรยนทงหมด จาก 699 โรง ไดกลมตวอยางเปนโรงเรยนจานวน 35 โรง

http://www.doc.obec.go.th/

169

จากนนจงกาหนดชวงในการสมชวงละ 20 โรง (เทยบสดสวนจากจานวนโรงเรยนทงหมดกบจานวนโรงเรยนทสมเปนกลมตวอยาง) และเพอใหผลการวเคราะหขอมลมความนาเชอถอมากขน ผวจยจงกาหนดใหมการเกบขอมลเพมขนจากเดมอกรอยละ 1 (จานวน 6 โรง) โดยสมเพมอยางเปนระบบเชนเดยวกน รวมโรงเรยนทเปนกลมตวอยางทงสนจานวน 41 โรง (รายละเอยด ดงภาคผนวก ข)

1.3. เกบขอมลครผสอน นกเรยนและผบรหารโรงเรยน จากโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง โดยเกบจากครประจาชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนทสมไดทกหอง จานวน 41 โรง มหองเรยนจานวน 53 หอง รวมจานวนครผสอนทงสน 53 คน และเกบขอมลจากหองเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในหองเดยวกบครผสอน ไดกลมตวอยางนกเรยนจานวน 1,470 คน สวนผบรหารโรงเรยนเกบจากผอานวยการสถานศกษา หรอผทไดรบมอบหมายใหรกษาราชการแทนจานวนโรงเรยนละ 1 คน ตามรายชอโรงเรยนทสมไดเชนกน จานวนกลมตวอยางทใชในการวจย จาแนกตามเขตพนทการศกษา ปรากฏผลดงตาราง 5

ตาราง 5 จานวนโรงเรยน ผบรหาร ครผสอน และจานวนนกเรยนทเปนประชากร และกลมตวอยาง

เขตพนทการศกษา ประชากร (โรงเรยน)

สมตวอยาง 6 % (โรงเรยน)

จานวนตวอยาง (ผบรหาร)(โรงเรยน)

จานวนตวอยาง (ครผสอน)(หองเรยน)

จานวนตวอยาง (นกเรยน)

ปตตาน เขต 2 151 10 9 12 320 นราธวาส เขต 1 190 11 11 15 458 สตล 164 9 10 13 374 สงขลา เขต 3 194 11 11 13 318

รวม 699 41 41 53 1,470 รวมกลมตวอยางทงสน 1,564 คน

จากการเกบขอมลในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมลตงแต

วนท 28 พฤศจกายน 2548 - 1 กมภาพนธ 2549 จนไดขอมลกลบมาหมดทกเขตพนทการศกษา ปรากฏไดขอมล จานวนกลมตวอยางทเกบคนมาไดรวมทงสน 1,244 คน คดเปนรอยละ 79.54 ไดแก

1. โรงเรยน จานวน 36 โรง (ผบรหาร จานวน 36 คน) 2. หองเรยน จานวน 45 หอง (ครผสอน จานวน 45 คน) 3. นกเรยน จานวน 1,163 คน

(รายละเอยดชอโรงเรยน จานวนหองเรยน และจานวนนกเรยนรายโรงเรยน ดงภาคผนวก ข)

170

ตวแปรทใชในการวจย

ตวแปรทใชในการวจยน มดงตอไปน 1. ตวแปรตน คอตวแปรทเปนปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ประถม

ศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต แบงออกเปน 3 ระดบ คอ 1.1 ปจจยระดบนกเรยน ประกอบดวย

1.1.1 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 1.1.2 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

1.1.3 ระดบการศกษาของผปกครอง 1.1.4 รายไดของผปกครอง 1.1.5 จานวนพนองในครอบครว

1.1.6 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 1.1.7 ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

1.1.8 การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 1.1.9 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 1.1.10 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน 1.1.11 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

1.2 ปจจยระดบหองเรยน ประกอบดวย 1.2.1 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 1.2.2 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม 1.2.3 บรรยากาศในชนเรยน 1.2.4 จานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใต 1.2.5 คณภาพชวตการทางานของคร 1.2.6 ความตงใจทจะยายททางานของคร 1.2.7 พฤตกรรมการสอนของคร 1.2.8 คณภาพการสอนของคร

1.3 ปจจยระดบโรงเรยน ประกอบดวย 1.3.1 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 1.3.2 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 1.3.3 จานวนครในโรงเรยน 1.3.4 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

171

1.3.5 บรรยากาศของโรงเรยน 1.3.6 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 1.3.7 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 1.3.8 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

2. ตวแปรตาม คอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต แบงออกเปน 8 ดาน คอ ความสนใจสงทเรยน ความสมพนธกบคร ความเปนอยทดในโรงเรยน ความสนใจในชนเรยน แรงจงใจตอสงทเรยน เจตคตตอการบาน ความคดทมตอวชาการ และการบรณาการทางสงคมในหองเรยน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลการวจย

เครองมอทผวจยใชเกบรวบรวมขอมลแบงออกเปน 3 ชด ดงน 1. ชดสาหรบนกเรยน ประกอบดวยแบบสอบถามดงน

1.1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลของนกเรยน 1.2 แบบสอบถามเกยวกบการเอาใจใสของผปกครอง 1.3 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน 1.4 แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศในชนเรยน 1.5 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการสอนของคร 1.6 แบบสอบถามเกยวกบคณภาพการสอนของคร 1.7 แบบสอบถามประสทธผลของโรงเรยน

2. ชดสาหรบครผสอน ประกอบดวย 2.1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลของคร 2.2 แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศในชนเรยน 2.3 แบบสอบถามเกยวกบคณภาพชวตการทางานของคร 2.4 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการสอนของคร 2.5 แบบสอบถามเกยวกบคณภาพการสอนของคร 2.6 แบบสอบถามเกยวกบภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 2.7 แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศของโรงเรยน 2.8 แบบสอบถามเกยวกบความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 2.9 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมของผบรหาร 2.10 แบบสอบถามเกยวกบการบรหารหลกสตรของโรงเรยน

3. ชดสาหรบผบรหาร ประกอบดวยแบบสอบถามดงน 3.1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลของโรงเรยน

172

3.2 แบบสอบถามเกยวกบภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 3.3 แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศของโรงเรยน 3.4 แบบสอบถามเกยวกบการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 3.5 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมของผบรหาร 3.6 แบบสอบถามเกยวกบการบรหารหลกสตรของโรงเรยน

แบบสอบถามสาหรบนกเรยน คร และผบรหารโรงเรยนในการวจยน มรายละเอยดดงน ชดท 1 แบบสอบถามสาหรบนกเรยน เปนแบบสอบถามทวดตวแปรตน และตวแปร

ตาม แบงออกเปนตอนได 7 ตอน คอ ตอนท 1. แบบสอบถามเกยวกบขอมลของนกเรยน ไดแก การใชภาษาเมออยทบาน

ระดบการศกษาของผปกครอง รายไดของผปกครอง จานวนพนอง ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ของนกเรยน จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม และความถในการทาละหมาดของนกเรยน มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List) และแบบเขยนตอบจานวน 7 ขอ

ตอนท 2. แบบสอบถามเกยวกบการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน เปนแบบสอบถามทผวจยนามาจาก มญชมนส วรรณมหนทร (2544 : 55-56) โดยมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 4 ระดบ โดยวดระดบการแสดงพฤตกรรมของผปกครองนกเรยนเกยวกบการเอาใจใสในการเรยนของนกเรยน ตงแตมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 7 ขอโดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .78

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาผปกครองของนกเรยนมพฤตกรรมตามขอ

นน ๆ ในระดบใด แลวกาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด ระดบการปฏบตของผปกครอง

ขอ

ขอความ

มากทสด 4

มาก 3

นอย 2

นอยทสด 1

0 เวลาทนกเรยนไปขอคาปรกษา ผปกครองจะใหคาปรกษากบนกเรยนอยางด

/

00 ผปกครองชวยสอนหรอใหคาแนะนาเวลาทนกเรยนทาการบาน

/

การใหคะแนนมเกณฑดงน 4 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมากทสด 3 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมาก 2 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอย

173

1 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอยทสด การแปลความหมายมเกณฑดงน 3.26 – 4.00 หมายถง การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนอยในระดบมากทสด 2.51 – 3.25 หมายถง การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนอยในระดบมาก 1.76 – 2.50 หมายถง การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนอยในระดบนอย 1.00 – 1.75 หมายถง การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนอยในระดบนอยทสด ตอนท 3. แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ผวจยปรบปรง

จากแบบสอบถามของนาร อาแว (2545) และพมพอร สดเอยม (2547) มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ โดยวดระดบการแสดงพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ตงแตมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 6 ขอโดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .79

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวา นกเรยนมพฤตกรรมตามขอนน ๆ ในระดบ

ใด แลวกาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบการปฏบตของนกเรยน ขอ

ขอความ

มากทสด

5

มาก 4

ปานกลาง

3

นอย 2

นอยทสด

1 0 วางแผนการเรยนกอนเรยนทกครง / 00 ตงใจเรยนแมไมชอบบางวชา /

การใหคะแนนมเกณฑดงน 5 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมาก 3 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอยทสด การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง มพฤตกรรมการเรยนเหมาะสมมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มพฤตกรรมการเรยนเหมาะสมมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มพฤตกรรมการเรยนเหมาะสมปานกลาง

174

1.50 – 2.49 หมายถง มพฤตกรรมการเรยนเหมาะสมนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มพฤตกรรมการเรยนเหมาะสมนอยทสด ตอนท 4. แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศในชนเรยน เปนแบบสอบถามทผวจย

ปรบปรงมาจากแบบวดบรรยากาศในชนเรยนของ เดอรอค (DeRoche. 1981) แนวคดของมรส (Moors. 1978) และทไดศกษาจากแบบสอบถามของนนทนา จนทรฝน (2545) และ พไลวรรณ แตงขาว (2545) โดยมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 4 ระดบ โดยวดระดบความเหนของนกเรยน และครผสอนทมตอ การจดบรรยากาศการเรยนการสอน ตงแตเหนดวยระดบมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 9 ขอโดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .75

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาทานเหนดวยในระดบใด แลวกาเครองหมาย /

ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบความเหนดวย

ขอ

ขอความ

มากทสด

4

มาก 3

นอย 2

นอยทสด

1 0 ขณะทครสอน นกเรยนเรยนรอยางมความสข / 00 บรรยากาศในหองเรยนมความสนกสนาน / 000 หองเรยนมการจดของเปนระบบระเบยบ /

การใหคะแนนมเกณฑดงน 4 หมายถง มระดบความคดเหนดวยอยในระดบมากทสด 3 หมายถง มระดบความคดเหนดวยอยในระดบมาก 2 หมายถง มระดบความคดเหนดวยอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบความคดเหนดวยอยในระดบนอยทสด การแปลความหมายมเกณฑดงน 3.26 – 4.00 หมายถง มบรรยากาศในชนเรยนอยในระดบดทสด 2.51 – 3.25 หมายถง มบรรยากาศในชนเรยนอยในระดบด 1.76 – 2.50 หมายถง มบรรยากาศในชนเรยนอยในระดบไมด 1.00 – 1.75 หมายถง มบรรยากาศในชนเรยนอยในระดบไมดทสด ตอนท 5. แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการสอนของคร เปนแบบสอบถามทผวจย

ปรงจากนาร อาแว (2545) และพมพอร สดเอยม (2547) โดยมลกษณะเปนแบบมาตราสวน

175

ประมาณคา (Rating Scale) ม 4 ระดบ โดยวดระดบการแสดงพฤตกรรมการสอนของครผสอน ตงแตมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 9 ขอโดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .76

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาครผสอนมพฤตกรรมตามขอนน ๆ ในระดบใด

แลวกาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบการปฏบต มากทสด

มาก นอย นอยทสด

ขอ

ขอความ 4 3 2 1 0 มการชแจงแนวการสอนใหนกเรยนทราบอยาง

ชดเจน /

00 อธบายเนอชดเจนเขาใจงาย /

การใหคะแนนมเกณฑดงน การใหคะแนนมเกณฑดงน 4 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมากทสด 3 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมาก 2 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอยทสด การแปลความหมายมเกณฑดงน 3.26 – 4.00 หมายถง มพฤตกรรมการสอนอยในระดบดมาก 2.51 – 3.25 หมายถง มพฤตกรรมการสอนอยในระดบด 1.76 – 2.50 หมายถง มพฤตกรรมการสอนอยในระดบตา 1.00 – 1.75 หมายถง มพฤตกรรมการสอนอยในระดบตามาก ตอนท 6. แบบสอบถามเกยวกบคณภาพการสอนของคร เปนแบบสอบถามทผวจย

ปรบปรงมาจากสรวฒ ณ ระนอง (2546 : 55-56) โดยมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ โดยวดระดบการแสดงพฤตกรรมการสอนของครผสอน ตงแตมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 9 ขอ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .81

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาครผสอนมพฤตกรรมตามขอนน ๆ ในระดบใด

แลวกาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด

176

ระดบการปฏบตของคร ขอ

ขอความ

มากทสด

5

มาก 4


3

นอย 2

นอยทสด

1 0 กอนเรมสอนบทเรยนใดครจะบอกนกเรยนให

ทราบถงจดประสงคในการสอนของการเรยนบทเรยนนน

/

00 ในการจดกจกรรมในหองเรยนแตละครงครใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมนน

/

การใหคะแนนมเกณฑดงน 5 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบมาก 3 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบการปฏบตอยในระดบนอยทสด การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง มคณภาพการสอนอยในระดบดมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มคณภาพการสอนอยในระดบด 2.50 – 3.49 หมายถง มคณภาพการสอนอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มคณภาพการสอนอยในระดบตา 1.00 – 1.49 หมายถง มคณภาพการสอนอยในระดบตาทสด ตอนท 7. แบบสอบถามประสทธผลของโรงเรยน ซงผวจยใชผลผลตทไมใชวชาการ

โดยใชแบบสอบถามตามแนวการวจยของแวน แดม; และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002 : 396-397) ทไดทาการศกษาวจยประสทธผลของโรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐานทประเทศเบลเยยม เปนการศกษาแบบพหระดบ เครองมอวดประสทธผลนพฒนาโดย แวน แลนเดกแฮม และคนอนๆ (Van Damme; et al. 2002 : 396-397 ; citing Van Landegham; et al. 2002) ซงแวน แลนเดกแฮมไดพฒนาเครองมอชอ The Loso Well-Being Questionnaire ทปรบปรงมาจาก สมท และโวสท แจนสเซน และ สโตล (Van Damme; et al. 2002 : 396-397 : citing Smiths; & Vorst. 1980 ; Janssen. 1982 ; Stoel’s. 1980) ชอ “Academic Self-concept” มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ โดยมคาความเชอมนอยในเกณฑด ทงใน

177

ภาพรวม และรายดานทกดาน อกทงมขอคาถามทงเชงบวก และเชงลบ มทงหมด 8 ดาน ในการวจยนมคาความเชอมนดงน

1. ความสนใจในสงทเรยน จานวน 8 ขอ คาความเชอมน .77 2. ความสมพนธกบคร จานวน 10 ขอ คาความเชอมน .81 3. ความเปนอยทดในโรงเรยน จานวน 4 ขอคาความเชอมน .75 4. ความสนใจในชนเรยน จานวน 9 ขอคาความเชอมน .83 5. แรงจงใจตอสงทเรยน จานวน 4 ขอคาความเชอมน .62 6. เจตคตตอการบาน จานวน 5 ขอคาความเชอมน .78 7. ความคดทมตอวชาการ จานวน 9 ขอคาความเชอมน .90 8. การบรณาการทางสงคมในหองเรยน จานวน 10 ขอคาความเชอมน .87

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความแตละขอวา เหนดวยในระดบใด แลวกา

เครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบความเหนดวย

ขอ

ขอความ

มากทสด

5

มาก 4


3

นอย 2

นอยทสด

1 0 ขาพเจารสกมความสขกบการเรยนทกวชา / 00 สาหรบขาพเจาแลวหลายๆ อยางทตองเรยน

เปนสงทไมมประโยชน (-) /

000 ขาพเจาพบวาเนอหาวชาตาง ๆ ทเรยนนาสนใจ /

การใหคะแนนมเกณฑดงน ขอทเปนขอความทางบวก ขอทเปนขอความทางลบ

ระดบมากทสด ให 5 คะแนน ระดบมาก ให 4 คะแนน ระดบปานกลางให 3 คะแนน ระดบนอย ให 2 คะแนน ระดบนอยทสด ให 1 คะแนน

ระดบมากทสด ให 1 คะแนน ระดบมาก ให 2 คะแนน ระดบปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบนอย ให 4 คะแนน ระดบนอยทสด ให 5 คะแนน

การแปลความหมายมเกณฑดงน

178

4.50 – 5.00 หมายถง ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบนอย 1.00 – 1.49 หมายถง ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบนอยทสด ชดท 2 แบบสอบถาม สาหรบครผสอน เปนแบบสอบถามทวดตวแปรตนแบงออกเปน

ตอนได 9 ตอน คอ ตอนท 1. แบบสอบถามเกยวกบขอมลของคร มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ

(Check List) และแบบเขยนตอบ โดยถามเกยวกบ การนบถอศาสนาของคร ภมลาเนาของคร เขตพนทการศกษาทปฏบตงาน จานวนปทปฏบตงาน และความตงใจทจะยายททางานของคร มจานวน 5 ขอ

ตอนท 2. แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศในชนเรยน ใชแบบสอบถามเชนเดยว กบของนกเรยน

ตอนท 3. แบบสอบถามเกยวกบคณภาพชวตการทางานของคร ผวจยพฒนาจากแบบสอบถามของสมหวง พธยานวฒน (2540) โดยมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ โดยวดระดบความรสกพงพอใจของครผสอน ตงแตมากทสดจนถงนอยทสด จานวน 17 ขอ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .85

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาทานมความรสกพงพอใจในระดบใด แลวกา


ระดบความรสกพงพอใจ

ขอ

ขอความ

มากทสด

5

มาก 4


3

นอย 2

นอยทสด

1 0 เงนเดอนทไดรบ / 00 ความรสกปลอดภยในชวตและทรพยสน / 000 สภาพงานในโรงเรยนทกาลงปฏบต /

การใหคะแนนมเกณฑดงน ระดบมากทสด ให 5 คะแนน ระดบมาก ให 4 คะแนน ระดบปานกลาง ให 3 คะแนน

179

ระดบนอย ให 2 คะแนน ระดบนอยทสด ให 1 คะแนน การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง มคณภาพชวตการทางานในระดบดทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มคณภาพชวตการทางานในระดบด 2.50 – 3.49 หมายถง มคณภาพชวตการทางานในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มคณภาพชวตการทางานในระดบไมด 1.00 – 1.49 หมายถง มคณภาพชวตการทางานในระดบไมดทสด

ตอนท 4. แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการสอนของคร ใชแบบสอบถามเชนเดยว กบของนกเรยน

ตอนท 5. แบบสอบถามเกยวกบคณภาพการสอนของคร ใชแบบสอบถามเชนเดยว กบของนกเรยน

ตอนท 6. แบบสอบถามเกยวกบภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร ผวจยปรบปรงจากงานวจยของพมพอร สดเอยม ทพฒนาจากแบบวดภาวะผนาทางวชาการของ ฮอลลงเจอร และเฮก (พมพอร สดเอยม. 2547: 175-176 ; อางองจาก Hallinger; & Heck. 1996) เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ทม 4 ชวงคะแนน โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .95

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาผบรหารมการปฏบตอยระดบใด แลวกา


ระดบการปฏบต

ขอ

ขอความ

เปนประจา

4

บอย ครง 3

นานๆครง 2

ไมเคย 1

0 ใหเวลากบงานวชาการอยางมาก / 00 กระตนใหอาจารยตระหนกในการเรยนรของ

นกเรยน /

000 สงเสรมใหครผสอนเขารวมประชมสมมนาทางวชาการ

/

การใหคะแนนมเกณฑดงน เปนประจา ให 4 คะแนน บอยครง ให 3 คะแนน

180

นาน ๆ ครง ให 2 คะแนน ไมเคย ให 1 คะแนน

181

การแปลความหมายมเกณฑดงน 3.26 – 4.00 หมายถง มภาวะผนาทางวชาการอยในระดบสงทสด 2.51 – 3.25 หมายถง มภาวะผนาทางวชาการอยในระดบสง 1.76 – 2.50 หมายถง มภาวะผนาทางวชาการอยในระดบตา 1.00 – 1.75 หมายถง มภาวะผนาทางวชาการอยในระดบตาทสด ตอนท 7. แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศของโรงเรยน ผวจยปรบปรงจากงานวจย

ของราชนย บญธมา (2541ก: 166) ทพฒนาจากแบบวดบรรยากาศของกลม (Group Atmosphere Scale) ของฟดเลอร (ราชนย บญธมา, 2541ก: 166; อางองจาก Fieldler. 1967) มจานวน 6 ขอ ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตรจาแนกความหมาย (Semantic Differential Scale) แบงออกเปน 7 ระดบ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .93

ตวอยางแบบสอบถาม

(0) ไมมความเปนมตร

มความเปนมตร 1 2 3 4 5 6 7

(00) ไมมความอบอน

มความอบอน 1 2 3 4 5 6 7 เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถาม เกณฑในการใหคะแนนแบบสอบถามมดงน ไมดทสด เทากบ 1 คะแนน ไมด เทากบ 2 คะแนน คอนขางไมด เทากบ 3 คะแนน ปานกลาง เทากบ 4 คะแนน คอนขางด เทากบ 5 คะแนน ด เทากบ 6 คะแนน ดทสด เทากบ 7 คะแนน การแปลความหมายของคะแนน แปลคาคะแนนเฉลยของแบบสอบถามดงน 1.00 – 1.49 หมายถง ไมดทสด 1.50 – 2.49 หมายถง ไมด 2.50 – 3.49 หมายถง คอนขางไมด 3.50 – 4.49 หมายถง ปานกลาง 4.50 – 5.49 หมายถง คอนขางด 5.50 – 6.49 หมายถง ด 6.50 – 7.00 หมายถง ดทสด

182

ตอนท 8. แบบสอบถามเกยวกบความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ผวจยปรบปรงจากเครองมอในงานวจยของ กมภณฑ จนโท (2536) และ ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และทว ทองคา (2541) เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ทม 5 ชวงคะแนน จานวน 11 ขอ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .95

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวามการปฏบตอยระดบใด แลวกาเครองหมาย /


ระดบการปฏบต

ขอ

ขอความ

เปนประจา

5

บอย ครง 4

บางครง 3

นานๆครง 2

ไมเคย 1

0 เปดโอกาสใหชมชนใชอาคารสถานท วสดอปกรณของโรงเรยน

/

00 เขารวมกจกรรมของชมชน / 000 ไปเยยมเยยนบานของนกเรยน /

การใหคะแนนมเกณฑดงน เปนประจา ให 5 คะแนน บอยครง ให 4 คะแนน บางครง ให 3 คะแนน นาน ๆ ครง ให 2 คะแนน ไมเคย ให 1 คะแนน การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง มความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนนอยทสด

ตอนท 9. แบบสอบถามเกยวกบการการบรหารแบบมสวนรวม ผวจยพฒนาโดยอาศยแนวคดของโคเฮน และ อบฮอฟพ (Cohen; & Uphoff. 1980) โดยประกอบดวยดานตาง ๆ 4 ดานคอ ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตการ การมสวนรวมใน

183

การรบผลประโยชน และการมสวนรวมในการประเมน เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ทม 5 ชวงคะแนน มจานวนทงหมด 17 ขอ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .95

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาผบรหารมการปฏบตอยในระดบใด แลวกา


ระดบการปฏบต มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ขอ

ขอความ 5 4 3 2 1 0 ผบรหารเปดโอกาสใหครมสวนรวมใน

การวางแผน /

00 ผบรหารมการประชมเพอระดมความคดเหนจากชมชน

/

การใหคะแนนมเกณฑดงน ระดบมากทสด ให 5 คะแนน ระดบมาก ให 4 คะแนน ระดบปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบนอย ให 2 คะแนน ระดบนอยทสด ให 1 คะแนน การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง มการบรหารแบบมสวนรวมอยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการบรหารแบบมสวนรวมอยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการบรหารแบบมสวนรวมอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการบรหารแบบมสวนรวมอยในระดบนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มการบรหารแบบมสวนรวมอยในระดบนอยทสด ตอนท 10. แบบสอบถามเกยวกบการบรหารหลกสตรของโรงเรยน ผวจยปรบปรง

จากเครองมอในงานวจยของ บญเรอง ศรเหรญ (2542) เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ทม 5 ชวงคะแนน มจานวนทงหมด ประมาณ 12 ขอ โดยแบบสอบถามชดนมคาความเชอมน .94

184

ตวอยางแบบสอบถาม คาชแจง โปรดพจารณาขอความแตละขอวาทานเหนดวยในระดบใด แลวกาเครองหมาย /


ระดบความเหนดวย มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ขอ

ขอความ 5 4 3 2 1 0 หลกสตรสถานศกษาควรผมสวนเกยวของทก

ฝายรวมมอ /

00 การจดทาหลกสตรสถานศกษาตองใหสอดคลองกบสภาพวถชวตของชมชน

/

000 ใหนกเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนการสอน /

การใหคะแนนมเกณฑดงน ระดบมากทสด ให 5 คะแนน ระดบมาก ให 4 คะแนน ระดบปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบนอย ให 2 คะแนน ระดบนอยทสด ให 1 คะแนน การแปลความหมายมเกณฑดงน 4.50 – 5.00 หมายถง การบรหารหลกสตรมความเหมาะสมมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง การบรหารหลกสตรมความเหมาะสมมาก 2.50 – 3.49 หมายถง การบรหารหลกสตรมความเหมาะสมปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง การบรหารหลกสตรมความเหมาะสมนอย 1.00 – 1.49 หมายถง การบรหารหลกสตรมความเหมาะสมนอยทสด ชดท 3 แบบสอบถามผบรหารโรงเรยน เปนแบบสอบถามทวดตวแปรตน แบงออกเปน

ตอนได 5 ตอน คอ ตอนท 1. แบบสอบถามเกยวกบขอมลของโรงเรยน เปนแบบสารวจรายการ (Check

List) และแบบเขยนตอบเกยวกบขอมลของโรงเรยน ไดแก จานวนครในโรงเรยน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ และศาสนาอสลาม และประสบการณของผบรหาร จานวน 3 ขอ

185

ตอนท 2. แบบสอบถามเกยวกบภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร ใชแบบสอบ ถาม ฉบบเดยวกบของครผสอน

ตอนท 3. แบบสอบถามเกยวกบบรรยากาศของโรงเรยน ใชแบบสอบถามฉบบเดยวกบของครผสอน

ตอนท 4. แบบสอบถามเกยวกบความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ใชแบบ สอบถามฉบบเดยวกบของครผสอน

ตอนท 5. แบบสอบถามเกยวกบการบรหารแบบมสวนรวม ใชแบบสอบถามฉบบเดยวกบของครผสอน

ตอนท 6. แบบสอบถามเกยวกบการบรหารหลกสตรของโรงเรยน ใชแบบสอบถามฉบบเดยวกบของครผสอน การตรวจสอบคณภาพเครองมอทเปนแบบสอบถาม

แบบสอบถามทผวจยพฒนาขน ไดมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอดงตอไปน 1. ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) การหาความเทยงตรงของ

คณภาพเครองมอ ผวจยไดนาแบบประเมนแบบสอบถามทใชในการวจยและบทท 1 ใหผเชยวชาญและผทรง คณวฒจานวน 9 ทาน(ภาคผนวก ก) ประกอบดวยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดานการบรหารการศกษา การวจย และการวดและประเมนผล ทาการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอโดยใหผเชยวชาญ พจารณาวาขอคาถามมความสอดคลองกบนยามของตวแปรทวดหรอไม เครองมอครอบคลมหรอไมอยางไร โดยอาศยความเหนพองกน (Consensus) ของผเชยวชาญ ในการวจยน ผวจยไดเดนทางไปพบเพอปรกษากบผเชยวชาญเปนรายบคคล แลวจงนาความเหนจากผเชยวชาญมาสรป และคดเลอกขอทผเชยวชาญสวนใหญเหนวามความเหมาะสม สวนขอทไมเหมาะสม ผวจยไดปรบแกตามขอเสนอแนะทผเชยวชาญเสนอ จากนนจงปรกษากบอาจารยทปรกษาเพอปรบปรงใหเหมาะสมอกครงหนงกอนนาไปทดลองใช

2. คาอานาจจาแนก (Discrimination Power) ผวจยหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอของเครองมอทกฉบบทมลกษณะเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา ภายหลงจากการทดลองใชและการหาคาความเชอมนแลว วเคราะหโดยหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson‘s Product Moment Correlation Coefficient) ระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item – total Correlation) โดยคาทถอวาใชได คอคาทสมประสทธสหสมพนธมากกวา .20 (รายละเอยดดงภาคผนวก ง)

3. คาความเชอมน (Reliability) เพอใหงานวจยนาเชอถอผวจย นาแบบสอบถามทกฉบบไปทดลองใช (Try out) กบกลมประชากรทไมใชกลมตวอยางในการวจยน โดยทดลองใชกบทกกลมคอนกเรยน ครผสอน และผบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษายะลาเขต 2 จานวนกลมละ

186

40 คน โดยคานวณคาสมประสทธอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach. 1990 : 202-204) และเมอเกบขอมลจรงผวจยนาแบบสอบถามทงหมดคอ ขอมลจากนกเรยนจานวน 1,163 คน ครผสอน จานวน 45 คน และผบรหารโรงเรยน จานวน 36 คนมาวเคราะหหาคาความเชอมนซาอกครงหนง ผลปรากฏวาคาความเชอมนทไดทงสองครงมความใกลเคยงกน (รายละเอยดดงภาคผนวก ง) แสดงวาแบบสอบถามมความนาเชอถอไดในการเกบรวบรวมขอมลในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในจงหวดชายแดนภาคใต

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการดงน 1. ทาหนงสอราชการจากบณฑตวทยาลยเพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมลไปยง

สานกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทง 4 เขตคอสานกงานเขตพนทการศกษาปตตาน เขต 1 สานกงานเขตพนทการศกษาสงขลาเขต 3 สานกงานเขตพนทการศกษานราธวาสเขต 1 และสานกงานเขตพนทศกษาสตล จานวนโรงเรยนทงสน 41 โรง

2. ผวจยไดประสานผานทางโทรศพท เพอขอความอนเคราะหจากผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาทกเขต เพอขอใหชวยกาชบผบรหารและครผสอน ในการตอบแบบสอบถามกลบคนมา โดยขอความอนเคราะหผอานวยการเขตพนทการศกษา หรอ รองผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาเปนผแจกแบบสอบถามและรวบรวมสงคนมายงผวจย โดยแจกและเกบคนในวนทมการประชมประจาเดอนของสานกงานเขตพนทการศกษา โดยขอใหชแจงความเปนมาของการวจยและขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม เพราะผวจยตระหนกดวาในสถานการณทเกดความไมสงบขนมาจะทาใหโอกาสของการไดแบบสอบถามกลบคนมานาจะนอยกวาในสถานการณปกต

3. นาแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม ไดแบบสอบถามทสมบรณ แบงเปนแบบสอบถามจากนกเรยนจานวน 1,470 ไดรบคนมา 1,163 ชด คดเปนรอยละ 79.12 แบบสอบถามจากครผสอน จานวน 53 ชด ไดรบคนมา 45 ชด คดเปน รอยละ 84.90 และแบบสอบถามจากผบรหารโรงเรยน จานวน 41 ชด ไดรบคนมา 36 ชด คดเปนรอยละ 87.80 รวม รวมแบบสอบถามทงหมดทสงไปเกบขอมลจานวน 1,564 ชด ไดรบคนมาจานวน 1,244 ชด คดเปนรอยละ 79.54

187

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยครงน มลาดบขนตอนดงนดาเนนการดงน 1. การวเคราะหขอมลพนฐานของแบบสอบถาม โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows

Version 11.0 และโปรแกรม PRELIS 2.72 (สวนหนงของโปรแกรม LISREL Version 8.72 ) เพอการคานวณคาสถตพนฐาน เชน จานวน รอยละ การกระจาย ความโดง ความเบ

2. การวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนซงเปนตวแปรตามของการวจยตามวตถ ประสงคขอท 1 (สาหรบผลการวเคราะหตวแปรตนรายละเอยด ดงภาคผนวก ค) โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows Version 11.0 เพอหาคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ทงภาพรวมและรายดาน

3. การวเคราะหหาคานาหนกองคประกอบของตวแปรประสทธผลของโรงเรยน โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ตามวตถประสงคขอท 2 โดยใชโปรแกรม LISREL Version 8.72 4. การวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship Model) ของตวแปรปจจยระดบนกเรยน ตวแปรปจจยระดบครผสอน และตวแปรปจจยระดบโรงเรยน ทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตตามวตถประสงคขอท 3 และ 4 โดยใชโปรแกรม LISREL Version 8.72 ผลการวเคราะหจะแสดงถงตวแปรตนทมอทธพลตอตวแปรตามอยางมนยสาคญทางสถต สวนตวแปรตนใดทไมมนยสาคญทางสถตจะถกตดออกไป จากนนจงทาการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานกบโมเดลทไดจากขอมลเชงประจกษ หากโมเดลทงสองไมกลมกลนกนจะตองปรบโมเดลดวยการปรบเมตรกในโมเดล ซงเปนการตดเสนทางอทธพลทไมมนยสาคญทางสถตออกทละเสน โดยเรมจากเสนทางทมนยสาคญทางสถตคาตาทสดออกกอนแลวตรวจสอบคาสถตทได จากนนจงพจารณาตดเสนทางอทธพลอน ๆ ออกทละเสนตามลาดบของความไมมนยสาคญ และเพมเสนทางทผลการวเคราะหจากโปรแกรมไดเสนอใหเพมเสนทางนน ๆ โดยยดเกณฑการตดคาสมประสทธเสนทางทมคานอยกวา 0.08 ออก (ประชย เปยมสมบรณ และสมชาต สวางเนตร. 2535 : 54)

สาหรบเกณฑทใชในการพจารณาถงความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานกบขอมลเชง

ประจกษ คอ χ2 มคาตาท df > 0 , P > .05 , GFI เขาใกล 1.00 ,AGFI เขาใกล 1.00, RMR เขาใกล 0.00 (นงลกษณ วรชชย. 2542 : 53 – 57)

คาอทธพลของตวแปรตนตอตวแปรตามในการวจยน จะเปนไปในรปของคะแนนมาตรฐานทแปลความหมายวา เมอตวแปรตนเปลยนแปลงไปหนงหนวยคะแนนมาตรฐาน (Z-score) จะมผลตอตวแปรตาม เทากบคา p ทปรากฏ ตวอยาง เชน คาอทธพลของจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน มอทธพลตอความตงใจเรยนตอในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามของนกเรยน p เทากบ .50 หมายความวา การทจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบานเพมขน 1 คะแนนมาตรฐานทาใหความตงใจเรยนตอในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามของนกเรยน เพมขน .50 คะแนนมาตรฐาน

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ในบทน ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลภายหลงจากการเกบรวบรวมขอมลจากนกเรยน

ครผสอน และผบรหารในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในจงหวดชายแดนภาคใต โดยแบงการนาเสนอเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 2 ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 3 โมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจยกาหนดใหสญลกษณตาง ๆ ทใชในการวเคราะหขอมลแทนความหมายในการวจยนดงน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล การวจยครงน ผวจยใชสญลกษณและอกษรยอในการวเคราะหขอมลเพอใหเกดความเขาใจ

ทตรงกนดงน

n แทน จานวนตวอยาง % แทน รอยละ

X แทน คาเฉลย S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน P แทน คาระดบความนาจะเปน (Probability) หรอระดบนยสาคญทางสถต p แทน คาอทธพลของตวแปรตนทสงผลตอตวแปรตามในรปแบบคะแนนมาตรฐาน df แทน คาระดบชนความเปนอสระ

χ2 แทน คาสถตไค-สแควร (Chi-square) ทใชในการทดสอบสมมตฐานความกลมกลน

GFI แทน คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index) AGFI แทน คาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (Adjusted Goodness of Fit Index) RMR แทน คาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษ (Standardized Root Mean

Square Residual)

188

ตวแปรตนระดบนกเรยน

1. S-YAWEE แทน จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 2. S-SOUTH แทน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน 3. S-PARED แทน ระดบการศกษาของผปกครอง 4. S-INCOM แทน รายไดของผปกครอง 5. S-NUMBS แทน จานวนพนองในครอบครว 6. S-ATTENG แทน ความตงในใจการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 7. S-ATTENP แทน ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา 8. S-PARCAR แทน การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 9. S-LAMAD แทน ความถในการทาละหมาดของนกเรยน 10. S-ISSTUD แทน จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 11. S-BELEAN แทน พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

ตวแปรตนระดบหองเรยน

1. C-BHUDA แทน จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 2. C-ISALAM แทน จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม 3. C-CLACLI แทน บรรยากาศในชนเรยน 4. C-HOMETE แทน จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต 5. C-QWLIFE แทน คณภาพชวตการทางานของคร

6. C-MOVEAT แทน ความตงใจทจะยายททางานของคร

7. C-BETECH แทน พฤตกรรมการสอนของคร 8. C-QUTECH แทน คณภาพการสอนของคร

189

ตวแปรตนระดบโรงเรยน

ตวแปรตาม

ผลการวเคราะหขอมล

ตอนท 1 ผลการวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

1.1 ผลการวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต

1.1.1 การตรวจสอบคาการกระจายของขอมล กอนการวเคราะหความสมพนธเชง สาเหต ปรากฏผลดงตาราง 6

1. SH-ISLANU แทน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 2. SH-BHUNU แทน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 3. SH-TEANUM แทน จานวนครในโรงเรยน 4. SH-ACADLE แทน ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 5. SH-SCHCLI แทน บรรยากาศของโรงเรยน 6. SH-SCHREL แทน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 7. SH-PARADM แทน พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 8. SH-CURRAD แทน การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

S-EFFECTL1 แทน ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน C-EFFECTL2 แทน ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน SH-EFFECTL3 แทน ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม

190

ตาราง 6 คาการกระจายของตวแปรทใชในการวเคราะหขอมลในการวจย

ตวแปร ความเบ (Skewness) ความโดง (Kurtosis) ระดบนกเรยน (n=1,163) ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน 0.11 0.65 จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน -0.77 -1.40 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน 0.86 -1.25 ระดบการศกษาของผปกครอง 0.21 0.34 รายไดของผปกครอง 5.01 37.08 จานวนพนองในครอบครว 1.06 1.58 ความตงในใจการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของ รฐบาล

0.61 -1.62

ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยน เอกชนสอนศาสนา

-0.46 -1.78

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน -0.32 -0.24 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน -0.28 -1.37 จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม -1.00 -0.98 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน -0.27 -0.06 ระดบหองเรยน (n=45) ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน 0.17 -0.761 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ -0.52 -1.81 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม 0.52 -1.81 บรรยากาศในชนเรยน 0.69 1.54 จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต -2.56 4.76 คณภาพชวตการทางานของคร -0.90 1.79 ความตงใจทจะยายททางานของคร 2.55 6.38 พฤตกรรมการสอนของคร 0.29 -0.97 คณภาพการสอนของคร 0.20 0.47 ระดบโรงเรยน (n=36) ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม 0.25 0.03 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 0.74 -0.68

191

(ตาราง 6 ตอ)

ตวแปร ความเบ (Skewness) ความโดง (Kurtosis) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 2.24 4.24 จานวนครในโรงเรยน 0.03 0.50 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร -0.15 -0.43 บรรยากาศของโรงเรยน -0.41 -0.87 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 0.00 -0.33 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 0.11 0.19 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน 0.44 -0.47

จากตาราง 6 แสดงวา คาการกระจายของขอมลของตวแปรตาง ๆ ในการวจยนมการกระจาย

ทมแนวโนมการกระจายแบบโคงปกต (Normal Distribution) คาความเบทแสดงถงคาการกระจายแบบโคงปกต คอคาทเขาใกล 0 สวนคาความโดงทแสดงถงคาการกระจายแบบโคงปกต คอคาทไมเกน – 3 ถง +3

1.1.1 การวเคราะหระดบประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏผลดงตาราง 7

ตาราง 7 คาสถตเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาจงหวดชายแดนภาคใต

ตวแปร

n

X

S

ระดบ

ความสนใจในสงทเรยน 1,163 3.79 .58 มาก ความสมพนธกบคร 3.40 .54 ปานกลาง ความเปนอยทดในโรงเรยน 3.55 .67 มาก ความสนใจในชนเรยน 3.19 .59 ปานกลาง แรงจงใจตอสงทเรยน 3.57 .57 มาก เจตคตตอการบาน 3.32 .60 ปานกลาง ความคดทมตอวชาการ 3.45 .52 ปานกลาง การบรณาการทางสงคมในหองเรยน 3.42 .57 ปานกลาง ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม 3.45 .41 ปานกลาง

192

จากตาราง 7 แสดงวาประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม ซงไดจากองคประกอบทเปนผล รวมจากตวแปรระดบนกเรยนและระดบหองเรยนครผสอนรวมกนและองคประกอบดานในอน ๆ รวมกน พบวาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานพบวาสวนใหญอยในระดบปานกลาง ยกเวนดานความสนใจในสงทเรยน ความเปนอยทดในโรงเรยน และแรงจงใจตอสงทเรยน อยในระดบมาก

สรปไดวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยในระดบ ปานกลาง

ตอนท 2 ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจยแยกวเคราะหนาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด

ชายแดนภาคใตออกเปน 3 ระดบ คอ 2.1 ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด

ชายแดนภาคใต ในระดบนกเรยน เนองจากตวแปรตามในการวเคราะหครงนเปนประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน

จงหวดชายแดนภาคใต ซงมลกษณะเปนตวแปรเชงประกอบ กลาวคอตวแปรนวดจากตวแปรเชงเดยวจานวน 3 ตวแปร ผวจยทาการวเคราะหนาหนกความสาคญของตวแปรตามในการวจยน ผลการวเคราะหปรากฏผลดงภาพประกอบ 6 และนาเสนอผลคาสถตดงตาราง 8

ภาพประกอบ 6 นาหนกของตวแปรตามจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ของตวแปร

ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบนกเรยน

ประสทธผลของโรงเรยน

ในระดบนกเรยน

ความสนใจในสงทเรยน

แรงจงใจตอสงทเรยน

เจตคตตอการบาน

0.63

0.73

0.70

193

ตาราง 8 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ประสทธผลของโรงเรยนในระดบนกเรยน จากการ วเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ตวแปรบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบนกเรยน

นาหนกองคประกอบ (b)

(n = 1,163)

R2

ลาดบ

ความสนใจในสงทเรยน แรงจงใจตอสงทเรยน เจตคตตอการบาน

0.63** 0.73** 0.70**

0.40 0.53 0.48

3 1 2

** P < .01 , χ2 = 0.00 (P = 1.00, df = 0), GFI = 1.00 ,AGFI = 1.00, RMR = 0.00 R2 หมายถง ความผนแปรรวมระหวางองคประกอบและตวแปร

จากตาราง 8 แสดงวา นาหนกองคประกอบของตวแปร 3 ตวแปรทบงชประสทธผลของ

โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบนกเรยน มคาเปนบวกและมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา โดยประสทธผลของโรงเรยนในระดบนกเรยน ใหความสาคญกบแรงจงใจตอสงทเรยน (b= 0.73) เปนลาดบแรก รองลงมาคอ เจตคตตอการบาน (b = 0.70) และความสนใจในสงทเรยน (b= 0.63) เปนลาดบสดทาย ทงนประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ใน ระดบนกเรยน มความผนแปรรวมกบตวแปรขางตนรอยละ 53, 48 และรอยละ 40 ตามลาดบ

2.2 การวเคราะหนาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด

ชายแดนภาคใต ในระดบหองเรยนผลการวเคราะหปรากฏผลดงภาพประกอบ 7 และนาเสนอผลคาสถต ดงตาราง 9

ภาพประกอบ 7 นาหนกของตวแปรตาม จากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ของตวแปร

ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบหองเรยน


ในระดบหองเรยน

ความสมพนธกบคร

ความสนใจในชนเรยน

0.38

1.00

194

ตาราง 9 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ประสทธผลของโรงเรยนในระดบหองเรยนจากการ วเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ตวแปรบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบหองเรยน


(n = 1,163)

R2

ลาดบ

ความสมพนธกบคร ความสนใจในชนเรยน

0.38** 1.00**

0.14 1.00

2 1

** P < .01 , χ2= 0.00 (P = 1.00, df = 0), GFI = 1.00 ,AGFI = 1.00, RMR = 0.00 R2 หมายถง ความผนแปรรวมระหวางองคประกอบและตวแปร

จากตาราง 9 แสดงวา นาหนกองคประกอบของตวแปร 2 ตวแปรทบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบหองเรยน มคาเปนบวกและมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา โดยประสทธผลของโรงเรยนในระดบหองเรยน ใหความสาคญกบความสนใจใน ชนเรยน (b= 1.00) และความสมพนธกบคร (b= 0.38) ตามลาดบ ทงนประสทธผลของโรงเรยนประถม ศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในระดบหองเรยน มความผนแปรรวมกบตวแปรขางตนรอยละ 100 และรอยละ 14 ตามลาดบ

2.3 ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาใน จงหวดชายแดนภาคใต ในภาพรวม ผลการวเคราะหปรากฏดงภาพประกอบ 8 และนาเสนอผลคาสถตดงตาราง 10

195

ภาพประกอบ 8 นาหนกของตวแปรตามจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของตวแปร ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในภาพรวม


ความสนใจในสงทเรยน

ความสมพนธกบคร

ความเปนอยทดในโรงเรยน

0.66

0.85

0.64

การบรณาการทางสงคมในหองเรยน

ความคดทมตอวชาการ

ความสนใจในชนเรยน

แรงจงใจตอสงทเรยน

เจตคตตอการบาน

0.85

0.85

0.90

0.87 0.85

196

ตาราง 10 ผลการวเคราะหนาหนกของตวแปรตาม ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม จากการ วเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ตวแปรบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ในภาพรวม


(n = 1,163)

R2

ลาดบ

ความสนใจในสงทเรยน ความสมพนธกบคร ความเปนอยทดในโรงเรยน

0.66** 0.85** 0.64**

0.44 0.73 0.41

6 3 7

ความสนใจในชนเรยน แรงจงใจตอสงทเรยน

0.85** 0.90**

0.73 0.81

3 1

เจตคตตอการบาน 0.85** 0.72 4 ความคดทมตอวชาการ 0.87** 0.76 2 การบรณาการทางสงคมในหองเรยน 0.85** 0.71 5

** P < .01 , χ2 = 4.23 (P = 0.98, df = 12), GFI = 1.00 ,AGFI = 1.00, RMR = 0.00 R2 หมายถง ความผนแปรรวมระหวางองคประกอบและตวแปร

จากตาราง 10 แสดงวา นาหนกองคประกอบของตวแปร 8 ตวแปรทบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต มคาเปนบวกและมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา โดยประสทธผลของโรงเรยน ใหความสาคญกบแรงจงใจตอสงทเรยน (b= 0.90) เปนลาดบแรก รองลงมาคอ ความคดทมตอวชาการ (b = 0.87), ความสนใจในชนเรยน (b= 0.85) และความสมพนธกบคร (b= 0.85) (R2 มคามคาเทากน) , เจตคตตอการบาน (b= 0.85) การบรณาการทางสงคมในหองเรยน (b= 0.85) (R2 มคาตากวาจงถกจดใหเปนลาดบทหา) ,ความสนใจในสงทเรยน (b=0.66) และความเปนอยทดในโรงเรยน (b=0.64) เปนลาดบสดทาย ทงนประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต มความผนแปรรวมกบตวแปรขางตนรอยละ 81, 76, 73, 73 ,72 ,71 ,44 และรอยละ 41 ตามลาดบ

197

ตอนท 3 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรกลมตาง ๆ ทม อทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

3.1 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

จดมงหมายของการวเคราะห คอ การหาคาอทธพลเชงสาเหต (Path coefficient)

ของตวแปรระดบนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยมตวแปรตนระดบนกเรยนดงนคอ จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน ระดบการศกษาของผปกครอง จานวนพนองในครอบครว ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ความถในการทาละหมาดของนกเรยน และพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน และมตวแปรตาม คอประสทธผลของโรงเรยนในระดบนกเรยน คอ ความสนใจในสงทเรยน แรงจงใจในการเรยน และเจตคตตอการบาน โดยมโมเดลตามสมมตฐานของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปร ดงภาพประกอบ 9

S-SOUTH

S-YAWEE

S-PARED

S-INCOM

S-NUMBS

S-LAMAD

S-ISSTUD

S-PARCAR

S-ATTENP

S-ATTENG

S-BELEAN S-EFFECTL1

ภาพประกอบ 9 โมเดลตามสมมตฐานแสดงความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบนกเรยน ทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

198

จากโมเดลสมมตฐาน ผวจยดาเนนการวเคราะหความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษในระดบนกเรยน ทไดจากการเกบขอมลจากกลมตวอยางซงเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในจงหวดชายแดนภาคใต เฉพาะทสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ จานวน 1,163 คน โดยกระจายอยตามหองเรยนตาง ๆ จานวน 45 หองเรยน การวเคราะหครงแรก ไดผลการวเคราะหตามภาพประกอบ 10

S-SOUTH

S-YAWEE

S-PARED

S-INCOM

S-NUMBS

S-LAMAD

S-ISSTUD

S-PARCAR

S-ATTENP

S-ATTENG

S-BELEAN S-EFFECTL10.48

0.61

0.02

0.02

-0.06

-0.05

-0.13

0.10

0.10

0.58

0.00

0.00

0.11-0.050.04

0.17

-0.23

0.23

0.27

-0.21

0.12

0.03-0.01

ภาพประกอบ 10 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบนกเรยนทม ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล

199

จากภาพประกอบ 10 ผวจยไดตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรตน และตวแปรตามดวยคาดชนแสดงความกลมกลนของขอมลเชงประจกษกบโมเดลตามสมมตฐานผลการวเคราะหปรากฏดงตาราง 11 ตาราง 11 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบ นกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตทไดกอน การปรบโมเดล

ชนดของสถต คาสถต คาไค-สแควร (Chi-square) ท df=40 3360.55 ระดบความนาจะเปน (Probability Level) 0.00 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index) 0.67 คาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแก (Adjusted Goodness of Fit Index) 0.37 คาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษ (Standardized Root Mean Square Residual)

0.24

จากตาราง 11 แสดงวาคาไค-สแควร (3360.55) มคาสงมาก คาระดบความนาจะเปนบงชวาคาไค-สแควรมนยสาคญทางสถต (P=0.00) แสดงวาโมเดลตามสมมตฐานยงไมสอดคลองกบขอมล เชงประจกษ เพราะโมเดลตามสมมตฐานทมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จะตองมคาไค-สแควรตา ยงเขาใกลศนยมาก แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษมาก (นงลกษณ วรชชย. 2542 : 53) สาหรบคาดชนวดระดบความกลมกลนมคา 0.67 และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคา 0.37 อยในเกณฑไมดเชนกน เกณฑทกาหนดคอคาดชนวดระดบความกลมกลน และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกตองมคาเขาใกล 1.00 จงจะถอวาโมเดลมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ (นงลกษณ วรชชย. 2542 : 54) สาหรบคาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษเทากบ 0.24 ซงเปนเกณฑทพอใชได เพราะเกณฑคาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษทดควรเขาใกล 0.00 ฉะนน เมอพจารณาทงหมดแลวจะเหนวาคาสถตสวนใหญยงไมอยในเกณฑทกาหนด ซงแสดงวาโมเดลตามสมมตฐานดงภาพประกอบ 8 นยงไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

จากผลการวเคราะหคาดชนบงชตาง ๆ ดงกลาวผวจยจงตองปรบโมเดลดวยการปรบเมตรกในโมเดล ซงเปนการตดเสนทางอทธพลทไมมนยสาคญทางสถตออกทละเสน โดยเรมจากเสนทางทมนยสาคญทางสถตคาตาทสดออกกอนแลวตรวจสอบคาสถตทได จากนนจงพจารณาตดเสนทางอทธพลอน ๆ ออกทละเสนตามลาดบของความไมมนยสาคญและเพมเสนทางทผลการวเคราะหจากโปรแกรม

200

ไดเสนอใหเพมเสนทางนน ๆ โดยยดเกณฑการตดคาสมประสทธเสนทางทมคานอยกวา 0.08 ออก (ประชย เปยมสมบรณ และสมชาต สวางเนตร. 2535 : 54) เมอผวจยดาเนนการปรบจนไดโมเดลความสมพนธเชงสาเหตทมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษมากทสดดงภาพประกอบ 11

S-SOUTH

S-YAWEE

S-PARED

S-INCOM

S-NUMBS

S-LAMAD

S-ISSTUD

S-PARCAR

S-ATTENP

S-ATTENG

S-BELEAN S-EFFECTL10.65

1.10

0.13

-0.22

0.22

0.08

0.58

0.14

0.27

-0.43

0.37

0.45

-0.38

-1.11

-0.17

0.14

ภาพประกอบ 11 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรปจจยระดบนกเรยนทมตอ ประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดล ครงสดทาย

จากผลการวเคราะหขอมลซงปรากฏดงภาพประกอบ 11 ผวจยจงตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลจากคาสถตตาง ๆ เพอดวาเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม ปรากฏดงตาราง 12

201

ตาราง 12 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบ นกเรยนทมตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย


0.01

จากตาราง 12 แสดงวาคาไค-สแควรมคาตา(34.13) คาระดบความนาจะเปนบงชวา

คาไค-สแควรไมมนยสาคญทางสถต (P=0.28) ซงแสดงวาโมเดลมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ สาหรบคาดชนวดระดบความกลมกลนและคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคาเทากบ 1.00 และ 0.99 ตามลาดบ ซงเปนคาทเทากบ 1 และเขาใกล 1 ถอวาอยในเกณฑทด สวนคาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษมคาเทากบ 0.01 ซงเขาใกลเกณฑทกาหนดคอ เขาใกล 0.00 จะเหนวาคาดชนเปนไปตามเกณฑของทกเกณฑทกาหนดไว แสดงวาโมเดลครงสดทายทไดจะมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

จากการปรบโมเดลครงสดทาย คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรปจจยเชงสาเหตระดบนกเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 13

202

ตาราง 13 คาสหสมพนธหพคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรเชงสาเหตระดบ นกเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทไดจาก การปรบโมเดลครงสดทาย

ตวแปรตาม ตวแปรอสระ R2 p ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน 0.31 0.65 พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ความตงใจเรยนตอชน ม.1ในโรงเรยนของรฐบาล

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความถในการทาละหมาดของนกเรยน

0.50 0.27 0.58 0.13

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความตงใจเรยนตอชน ม.1ในโรงเรยนของรฐบาล ระดบการศกษาของผปกครองนกเรยน รายไดของผปกครองนกเรยน

0.04 0.14 0.14 0.08

ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล

จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

0.04 -0.38 0.45

จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน

รายไดของผปกครองนกเรยน จานวนพนองในครอบครว

0.07 -0.17 0.22

ความตงใจเรยนตอชน ม. 1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา

จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

0.36 0.37 -0.43

การไปเรยนศาสนาอสลามของนกเรยน ความตงใจเรยนตอชน ม.1ในโรงเรยนของรฐบาล 0.82 -1.11 ความถในการทาละหมาดของนกเรยน จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 0.67 1.10 จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน

จานวนพนองในครอบครว 0.05 -0.22

R2 หมายถง คาสหสมพนธหพคณยกกาลงสอง จากตาราง 13 แสดงวา ประสทธผลของโรงเรยนในระดบนกเรยน ไดรบอทธพลทางตรง

เชงบวกเพยงตวเดยวจากพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน หมายความวา นกเรยนทมพฤตกรรมการเรยนทดยอมสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนสงขน ในทางตรงขามถานกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทไมดจะสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนตาลง โดยตวแปรพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนสามารถอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนไดประมาณรอยละ 31.00

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนมากทสด รองลงมาคอความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล และความถในการ

203

ทาละหมาดของนกเรยน หมายความวา นกเรยนทไดรบการเอาใจใสจากผปกครองตอการเรยนทดจะทาใหมพฤตกรรมการเรยนทด นกเรยนทตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลจะมพฤตกรรมการเรยนทด และนกเรยนทมความถในการทาละหมาดมาก จะสงผลใหมพฤตกรรมการเรยนทดดวยตวแปรทง 3 ตวน สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนในตวแปรพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนประมาณรอยละ 50

การเอาใจใสของผปกครองของนกเรยนตอการเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลและระดบการศกษาของผปกครองนกเรยนในปรมาณเทากนและยงไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากรายไดของผปกครองของนกเรยนในลาดบตอมาเชนกน ซงหมายความวาการทนกเรยนมความตงใจเรยนในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลสงและการทผปกครองนกเรยนมระดบการศกษาทสงจะสงผลใหการเอาใจใสของผปกครองของนกเรยนตอการเรยนสงขนดวย เชนเดยวกน ผปกครองทมรายไดสงจะสงผลใหผปกครองมการเอาใจใสนกเรยนสงขนดวยเชนกน โดยตวแปรทง 3 ตวนสามารถอธบายความแปรปรวนตอการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนประมาณรอยละ 4

ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลของนกเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากจานวนนกเรยนใชภาษายาวเมออยทบาน หมายความวา การทนกเรยนใชภาษายาวเมออยทบานมาก จะสงผลใหความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลลดลง สาหรบการใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอการตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลของนกเรยน ซงหมายความวาการทนกเรยนใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานมากขนเทาใด จะสงผลใหความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลสงมากยงขน ตวแปรทง 2 ตวน รวมกนอธบายความแปรปรวนตอความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลของนกเรยนไดประมาณรอยละ 4.00

จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบานไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากรายไดของผปกครองนกเรยน หมายความวา การทผปกครองทมรายไดสงจะมผลทาใหการใชภาษายาวเมออยทบานของนกเรยนลดนอยลง สวนจานวนพนองในครอบครวจะสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอการใชภาษายาวเมออยทบานของนกเรยน หมายความวา ครอบครวของนกเรยนทมจานวนพนองจานวนมากจะมการใชภาษายาวเมออยทบานของนกเรยนมากตามไปดวย โดยตวแปรทงสองนจะรวมกนอธบายความแปรปรวนในการใชภาษายาวเมออยทบานของนกเรยนไดประมาณรอยละ 7.00

ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามของนกเรยน ไดรบอทธพลทางตรงเชงลบ จากจานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน หมายความวา การทนกเรยนใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานมากขนเทาใด กมผลทาใหความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามลดลง ในขณะเดยวกนการใชภาษายาวเมออยทบานของนกเรยนสงผลทางตรงเชง

204

บวกตอความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม กลาวคอนกเรยนทใชภาษา ยาวเมออยทบานจะมความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนศาสนาอสลามสงขน โดยตวแปรทงสองตวรวมกนอธบายความแปรปรวนในความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามประมาณรอยละ 36

จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลามไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากความตงใจเรยนตอ ชนม.1 ในโรงเรยนรฐบาล หมายความวา ยงนกเรยนทมความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลมากขนเทาไรจะทาใหนกเรยนมตองการไปเรยนศาสนาอสลามลดลง โดยตวแปรนอธบายความแปรปรวนในการไปเรยนศาสนาอสลามของนกเรยนไดประมาณรอยละ 82

ความถในการทาละหมาดของนกเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม นนหมายความวา การทนกเรยนไปเรยนศาสนาอสลามเพมขน มผลทาใหนกเรยนมความถในการทาละหมาดเพมสงขน โดยตวแปรนอธบายความแปรปรวนในตวแปรการทาละหมาดของนกเรยนไดประมาณรอยละ 67

จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน ไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากจานวนพนองในครอบครว นนหมายความวา ครอบครวนกเรยนทมพนองจานวนมากจะนยมใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานลดลง โดยตวแปรนอธบายความแปรปรวนของจานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานไดประมาณรอยละ 5

เมอพจารณาคาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบนกเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 14

ตาราง 14 คาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบนกเรยนทสงผลตอ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

ความสมพนธเชงสาเหต

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

ความตงใจในการเรยนตอชนม.1 ในโรงเรยนรฐบาล

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน

จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม

ความถในการทาละหมาด ของนกเรยน

ตวแปรตน ตวแปรตาม

DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE 1.ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน

0.65 - 0.65 - 0.13 0.13 - 0.37 0.37 - 0.09 0.09 - 0.08 0.08

2.พฤต ก ร รมกา ร เ ร ยนขอ งนกเรยน

- - - 0.27 -0.07 0.20 0.58 - 0.58 - 0.14 0.14 0.13 - 0.13

3.การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน

- - - 0.14 - 0.14 - - - - - - - - -

4.จานวนนกเรยนท ไปเ รยนศาสนาอสลาม

- - - -1.11 - -1.11 - - - - - - - - -

5.ความถในการทาละหมาดของนกเรยน

- - - - -1.22 -1.22 - - - 1.10 - 1.10 - - -

205

188

ตาราง 14 (ตอ)


จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน

จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยบาน

ระดบการศกษาของผปกครอง

รายไดของผปกครอง

จานวนพนองในครอบครว

ตวแปรตน ตวแปรตาม DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE 1.ประสทธผลของโรงเรยนในกลมนกเรยน

- -0.05 -0.05 - 0.06 0.06 - 0.05 0.05 - 0.04 0.04 - -0.02 -0.02

2.พฤต ก ร ร มก า ร เ ร ย น ข อ งนกเรยน

- -0.07 -0.07 - 0.09 0.09 - 0.08 0.08 - 0.06 0.06 - -0.04 -0.04

3.ความตงใจในการเรยนตอ ม.1 โรงเรยนของรฐบาล

-0.38 - -0.38 0.45 - 0.45 - - - - 0.06 0.06 - -0.18 -0.18

4.ความตงใจการเรยนตอ ม.1 โรงเรยนศาสนา

0.37 - 0.37 -0.43 - -0.43 - - - - -0.06 -0.06 - 0.18 0.18

5.การเอาใจใสของผปกครอง - -0.05 -0.05 - 0.06 0.06 0.14 - 0.14 0.08 0.01 0.09 - -0.03 -0.03 6.การไปเรยนศาสนา - 0.42 0.42 - -0.50 -0.50 - - - - -0.07 -0.07 - 0. 20 0.20 7.การทาละหมาด - 0.46 0.46 - -0.55 -0.55 - - - - -0.08 -0.08 - 0.22 0.22 8.การใชภาษายาวเมออยทบาน - - - - - - - - - -0.17 -0.17 0.22 - 0.22 9.การใชภาษาไทยถนใตเมออยบาน

- - - - - - - - - - - - -0.22 - -0.22

206

207

จากตาราง 14 แสดงวา ประสทธผลของโรงเรยนในระดบนกเรยน ไดรบอทธพลทางตรงเชง บวกจากตวแปรเพยงตวเดยว คอ พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน (p=0.65) แตไดรบอทธพลทางออมจากตวแปรตอไปน คอ ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=0.13) การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน (p=0.37) จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม (p=0.09) ความถในการทาละหมาดของนกเรยน (p=0.08) จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=-0.05) จานวนนกเรยนทใชภาษา ไทยถนใตเมออยทบาน (p=0.06) ระดบการศกษาของผปกครอง (p=0.05) รายไดของผปกครอง (p=0.04) และจานวนพนองในครอบครว (p=-0.02)

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=0.27) การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน (p=0.58) ความถในการทาละหมาดของนกเรยน (p=0.13) สวนอทธพลทางออมไดรบจากความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=-0.07) จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม (p=0.14) จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=-0.07) จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=0.09) ระดบการศกษาของผปกครอง (p=0.08) รายไดของผปกครอง (p=0.06) และจานวนพนองในครอบครว (p=-0.04)

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=0.14) ระดบการศกษาของผปกครอง (p=0.14) และรายไดของผปกครอง (p=0.08) สวนอทธพลทางออม ไดรบจากจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=-0.05) จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=0.06) รายไดของผปกครอง (p=0.01) และจานวนพนองในครอบครว (p=-0.03)

จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลามไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากความตงใจเรยนตอ ชนม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=-1.11) เพยงตวเดยว สวนอทธพลทางออมไดรบจากจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=0.42) จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=-0.05) รายไดของผปกครอง (p=-0.07) และจานวนพนองในครอบครว (p=0.20)

ความถในการทาละหมาดของนกเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม (p=1.10) สวนอทธพลทางออมไดรบจากความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล (p=-1.22) จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=0.46) จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=-0.55) รายไดของผปกครอง (p=-0.08) และจานวนพนองในครอบครว (p=0.22)

ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล ไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=0.45) และไดรบอทธพลทางตรงเชงลบ จากจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=-0.38) สวนอทธพลทางออมไดรบจากรายไดของผปกครอง (p=0.06) และจานวนพนองในครอบครว (p=-0.18)

208

ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ไดรบอทธพลทางตรง เชงบวกจากจานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน (p=0.37) และไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากจานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน (p=-0.43) สวนอทธพลทางออมไดรบจากรายไดของผปกครอง (p=0.06) และจานวนพนองในครอบครว (p=0.18)

จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบานไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนพนองในครอบครว (p=0.22) และไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากรายไดของผปกครอง (p=-0.17) สวนอทธพลทางออมไมไดรบจากตวแปรใด ๆ เลย

จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบานไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากจานวนพนองในครอบครว (p=-0.22) เพยงตวแปรเดยวและไมมอทธพลทางออมจากตวแปรใด ๆ

3.2 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยระดบหองเรยนท

สงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

จดมงหมายของการวเคราะห คอ เพอหาคาอทธพลเชงสาเหตของตวแปรระดบหองเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยมตวแปรตนในระดบหองเรยน ดงนคอ จานวนครทนบถอศาสนาพทธ และจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม บรรยากาศในชนเรยน จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต คณภาพชวตในการทางานของคร ความตงใจทจะยายททางานของคร พฤตกรรมการสอนของคร และคณภาพการสอนของคร และมตวแปรตามคอประสทธผลของโรงเรยนในระดบหองเรยนคอ ความสมพนธกบคร และความสนใจในชนเรยน มโมเดลตามสมมตฐานของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรตาง ๆ ดงภาพประกอบ 12

209

C-EFFECTL2

C-BHUDA

C-ISALAMC-CLACLI

C-HOMETE C-MOVEAT

C-BETECH

C-QWLIFE

C-QUTECH

ภาพประกอบ 12 โมเดลตามสมมตฐานแสดงความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบหองเรยน ทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

จากโมเดลตามสมมตฐาน ผวจยดาเนนการวเคราะหความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานกบ ขอมลเชงประจกษ กอนการปรบโมเดล ปรากฏผลดงภาพประกอบ 13

210

C-EFFECTL2

C-BHUDA

C-ISALAM C-CLACLI

C-HOMETE C-MOVEAT

C-BETECH

C-QWLIFE

C-QUTECH

3.07

-0.07

0.18

-0.170.02

0.000.34

0.09

0.10

0.23

3.23

-0.05

1.41

1.53

ภาพประกอบ 13 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบหองเรยนทมตอ ประสทธผลโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล

จากผลการวเคราะหขอมลซงปรากฏภาพประกอบ 13 ผวจยจงตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลจากคาสถตตาง ๆ เพอดวาเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม ปรากฏดงตาราง 15

211

ตาราง 15 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบหองเรยนทม ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงแรก


0.88

จากตาราง 15 แสดงวา คาไค-สแควร (11.72) มคาตา คาระดบความนาจะเปนบงชวา

คาไค-สแควร ไมมนยสาคญทางสถต (P=0.95) แสดงวา โมเดลมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ คาดชนวดระดบความกลมกลนและคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคาเทากบ 0.94 และ 0.88 ตามลาดบ คาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษมคาเทากบ 0.88 ซงจากคาดงกลาวอธบายไดวา โมเดลดงกลาวกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ อยางไรกตามผวจยไดใชเกณฑในการตดคาเสนทางทมคานอยกวา 0.08 ออก (ประชย เปยมสมบรณและสมชาต สวางเนตร. 2535 : 54) แลวตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลใหมจนไดโมเดลสดทายทกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ปรากฏผลดงภาพประกอบ 14

212

C-EFFECTL2

C-BHUDA

C-ISALAM C-CLACLI

C-HOMETE C-MOVEAT

C-BETECH

C-QWLIFE

C-QUTECH

3.03

0.38

0.34

0.14

0.28

3.18

-0.20

1.35

1.46

ภาพประกอบ 14 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบหองเรยนทมตอ ประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจากการปรบโมเดลครงสดทาย

จากผลการปรบโมเดลทปรากฏดงภาพประกอบ 14 ผวจยไดตรวจสอบเกณฑความกลมกลน

ของโมเดลจากคาสถตตาง ๆ เพอดวาเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม ผลการตรวจสอบปรากฏ ดงตาราง 16

213

ตาราง 16 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบ หองเรยนทมตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทไดจากการ ปรบโมเดลครงสดทาย


0.06

จากตาราง 16 แสดงวาคาไค-สแควรมคาตา (7.56) คาระดบความนาจะเปนบงชวาคา

ไค-สแควรไมมนยสาคญทางสถต (P=1.00) ซงแสดงวารปแบบมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ สาหรบคาดชนวดระดบความกลมกลนและคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคาเทากบ 0.96 และ 0.94 ตามลาดบ ซงอยในเกณฑเพราะเปนคาทเขาใกล 1 สวนคาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษมคาเทากบ 0.06 ซงเปนคาทอยในเกณฑเพราะเปนคาทเขาใกล 0.00 จงสรปไดวาโมเดลครงสดทายทปรบแลวมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

ผลจากการปรบโมเดลในระดบหองเรยนครงสดทายมคาสหสมพนธหพคณยกกาลงสอง และคาอทธพลของตวแปรปจจยเชงสาเหตระดบหองเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 17

214

ตาราง 17 คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและคาอทธพลของตวแปรปจจยเชงสาเหตระดบ หองเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทไดจาก การปรบโมเดลครงสดทาย

ตวแปรตาม ตวแปรตน R2 p ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน ความตงใจทจะยายททางานของคร 0.02 0.14 ความตงใจทจะยายททางานของคร จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 0.01 1.35

1.46 คณภาพชวตการทางานของคร จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

จานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต

0.10 0.28 -0.20

พฤตกรรมการสอนของคร จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 0.14 0.38 บรรยากาศในชนเรยน จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 0.02 3.18

3.03 คณภาพการสอนของคร พฤตกรรมการสอนของคร 0.11 0.34

R2 หมายถง คาสหสมพนธหพคณยกกาลงสอง

จากตาราง 17 แสดงวา ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากความตงใจทจะยายททางานของครเพยงตวแปรเดยว ซงหมายความวา การทครมความตงใจทจะยายททางานมากขน จะทาใหประสทธผลของโรงเรยนเพมสงขน โดยตวแปรนสามารถอธบายความแปรปรวนประสทธผลของโรงเรยนไดประมาณรอยละ 2

ความตงใจทจะยายททางานของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนครทนบถอศาสนาพทธมากทสด รองลงมาคอจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม ซงหมายความวา ครนบถอศาสนาพทธและครทนบถอศาสนาอสลามมความตงใจจะยายททางานสง โดยครทนบถอศาสนาพทธมความตงใจทจะยายททางานมากกวาครทนบถอศาสนาอสลาม โดยตวแปรทงสองรวมกนอธบายความแปรปรวนในความตงใจทจะยายททางานของครไดประมาณรอยละ 1

คณภาพชวตการทางานของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม หมายความวา เมอมครทนบถอศาสนาอสลามมากขนจะทาใหครมคณภาพชวตการทางานทด ขน นอกจากนคณภาพชวตการทางานของครไดรบอทธพลทางตรงเชงลบจากครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใต ซงหมายความวา การมครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใตมากขนทา

215

ใหคณภาพชวตการทางานลดลง โดยตวแปรทงสองตวนรวมกนอธบายความแปรปรวนในคณภาพชวตการทางานของครประมาณรอยละ 10

พฤตกรรมการสอนของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวก จานวนครทนบถอศาสนาพทธ หมายความวา การทมครทนบถอศาสนาพทธมากขนจะทาใหครมพฤตกรรมการสอนทด โดยตวแปรนอธบายความแปรปรวนในพฤตกรรมการสอนของครไดประมาณรอยละ 14

บรรยากาศในชนเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม และจานวนครทนบถอศาสนาพทธ หมายความวา การทครนบถอศาสนาอสลามและนบถอศาสนาพทธจะทาใหบรรยากาศในชนเรยนดขน โดยครทนบถอศาสนาอสลามทาใหบรรยากาศในชนเรยนดขนมากวาครทนบถอศาสนาพทธ เลกนอย หมายความวาไมวาจะเปนครทนบถอศาสนาพทธหรอศาสนาอสลามกไมไดทาใหบรรยากาศในชนเรยนแตกตางกน โดยตวแปรทงสองนรวมอธบายความแปรปรวนในบรรยากาศในชนเรยนไดประมาณรอยละ 2

คณภาพการสอนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการสอนของคร หมายความวา ครทมพฤตกรรมการสอนทดจะทาใหคณภาพการสอนของครสงขนดวย โดยตวแปรนสามารถทานายคณภาพการสอนไดประมาณรอยละ 11

เมอพจารณาคาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบหองเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 18

ตาราง 18 เมอพจารณาคาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบหองเรยนท สงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต


ความตงใจทจะยายททางานของคร

จานวนครทนบถอศาสนา

อสลามของคร

จานวนครทนบถอศาสนาพทธของคร

ภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต

พฤตกรรมการสอน

ของคร

ตวแปรตน

ตวแปรตาม DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE 1.ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน

0.14

-

0.14

-

0.19

0.19

-

0.21

0.21

-

-

-

-

-

-

2.ความตงใจทจะยายททางานของคร

-

-

-

1.35

-

1.35

1.46

-

1.46

-

-

-

-

-

-

3.คณภาพชวตการทางานของคร

-

-

-

0.28

-

0.28

-

-

-

-0.20

-

-0.20

-

-

-

4.พฤตกรรมการสอนของคร - - - - - - 0.38 - 0.38 - - - - - - 5.บรรยากาศในชนเรยน - - - 3.18 - 3.18 3.03 - 3.03 - - - - - - 6.คณภาพการสอนของคร - - - - - - - 0.13 0.13 - - - 0.34 - 0.34

216

217

จากตาราง 18 แสดงวาประสทธผลของโรงเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากตวแปรความตงใจทจะยายททางานของครเพยงตวเดยว (p=0.14) แตไดรบอทธพลทางออม จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม และจานวนครทนบถอศาสนาพทธ โดยมคาอทธพลเสนทาง p=0.19 และ 0.21 ตามลาดบ

ความตงใจทจะยายททางานของคร ไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม (p=1.35) และจานวนครทนบถอศาสนาพทธ (p=1.46) สวนอทธพลทางออมไมไดรบจากตวแปรใด ๆ

คณภาพชวตการทางานของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม (p=0.28) และไดรบอทธพลทางตรงเชงลบ จากจานวนครทมภมลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต (p=-0.20)

พฤตกรรมการสอนของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนครทนบถอศาสนาพทธ (p=0.38) เพยงตวแปรเดยว สวนอทธพลทางออมไมม

บรรยากาศในชนเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม (p=3.18) และจานวนครทนบถอศาสนาพทธ (p=3.03)

คณภาพการสอนของครไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการสอนของคร (p=0.34) และไดรบอทธพลทางออมเชงบวกจากจานวนครทนบถอศาสนาพทธ (p=0.13)

3.3 ผลการวเคราะหโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบโรงเรยน ทสงผล ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

จดมงหมายของการวเคราะหปจจยระดบโรงเรยน เพอหาคาอทธพลเชงสาเหตของตวแปรทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยม ตวแปรตนระดบโรงเรยน ดงนคอ พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม การบรหารหลกสตรของโรงเรยน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน ภาวะผนาทางวชาการของผ บรหาร และบรรยากาศของโรงเรยน และตวแปรตามคอ ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม โดยมโมเดลตามสมมตฐานของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรตาง ๆ ดงภาพประกอบ 15

218

SH- EFFECTL3

SH-SCHREL

SH-TEANUM

SH-ISLANU

SH-ACADLE

SH-BHUNU

SH-CURRAD

SH-PARADMSH-SCHCLI

ภาพประกอบ 15 โมเดลตามสมมตฐานแสดงความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบโรงเรยนทสงผล ตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต

จากโมเดลสมมตฐาน ผวจยดาเนนการวเคราะหความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษปรากฏผลดงภาพประกอบ 16

219

SH- EFFECTL3

SH-SCHREL

SH-TEANUM

SH-ISLANU

SH-ACADLE

SH-BHUNU

SH-CURRAD

SH-PARADMSH-SCHCLI

-0.09

-0.24

-0.40

0.27

0.02

-0.04

0.290.51

0.15

0.380.34

0.17

ภาพประกอบ 16 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบโรงเรยน ทมตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตกอนการปรบโมเดล

จากผลการวเคราะหขอมลซงปรากฏภาพประกอบ 16 ผวจยจงตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลจากคาสถตตาง ๆ เพอดวาเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม ดงปรากฏในตาราง 19

220

ตาราง 19 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบ โรงเรยนทมตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต กอนการปรบโมเดล


0.24

จากตาราง 19 แสดงวา คาไค-สแควร มคาสง (76.49) คาระดบความนาจะเปนบงชวาคา

ไค-สแควร มนยสาคญทางสถต (P=0.00) แสดงวา โมเดลไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ คาดชนวดระดบความกลมกลนมคาเทากบ 0.67 และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคาเทากบ 0.30 คาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษมคาเทากบ 0.240 ซงจากคาดงกลาวอธบายไดวา โมเดลดงกลาวไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ผวจยจงไดใชเกณฑในการตดคาเสนทางทมคานอยกวา 0.08 ออก (ประชย เปยมสมบรณ และสมชาต สวางเนตร. 2535 : 54) แลวตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลใหมจนไดโมเดลสดทายทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ปรากฏผลดงภาพประกอบ 17

221

SH- EFFECTL3

SH-SCHREL

SH-TEANUM

SH-ISLANU

SH-ACADLE

SH-BHUNU

SH-CURRAD

SH-PARADMSH-SCHCLI

-0.26

0.52

0.21

0.15

-0.40

0.34

0.15

-0.26

0.24

0.34 0.500.86

ภาพประกอบ 17 ผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรปจจยระดบ

โรงเรยนทมตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตทไดจากการปรบ โมเดลครงสดทาย

จากผลการปรบโมเดลครงสดทายทปรากฏดงภาพประกอบ 17 ผวจยไดตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลจากคาสถตตาง ๆ เพอดวาเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม ผลการตรวจสอบปรากฏดงตาราง 20

222

ตาราง 20 ผลการตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรระดบ โรงเรยนทมตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาทไดจากการปรบโมเดล ครงสดทาย


0.09

จากตาราง 20 แสดงวา คาไค-สแควร (15.65) มคาตาคาระดบความนาจะเปนบงชวาคา

ไค-สแควร ไมมนยสาคญทางสถต (P=0.79) แสดงวา โมเดลมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ คาดชนวดระดบความกลมกลนมคาเทากบ 0.91 และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกมคาเทากบ 0.81 คาดชนมาตรฐานรากของกาลงสองเฉลยของเศษมคาเทากบ 0.09 ซงจากคาดงกลาวอธบายไดวา โมเดลดงกลาวกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ จงสรปไดวาโมเดลครงสดทายทปรบแลวมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

ผลจากการปรบโมเดลในระดบโรงเรยนครงสดทายมคาสหสมพนธพหคณยกกาลงสองและ คาอทธพลของตวแปรปจจยเชงสาเหตระดบโรงเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชาย แดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 21

223

ตาราง 21 คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสอง และคาอทธพลของตวแปรปจจยเชงสาเหตระดบ โรงเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใต จากการปรบโมเดลครงสดทาย

ตวแปรตาม ตวแปรอสระ R2 p ประสทธผลของโรงเรยน - พฤตกรรมการบรหารมสวนรวม 0.10 0.34 - การบรหารหลกสตรของโรงเรยน 0.15 - ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน -0.40 พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม - ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 0.62 0.34 - บรรยากาศของโรงเรยน 0.15 - การบรหารหลกสตรของโรงเรยน 0.50 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน - ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 0.35 0.52 - บรรยากาศของโรงเรยน 0.21 - จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม -0.26 ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน - การบรหารหลกสตรของโรงเรยน 0.72 0.86 ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร - จานวนครในโรงเรยน 0.06 0.24 บรรยากาศของโรงเรยน - จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 0.07 -0.26

R2 หมายถง คาสหสมพนธหพคณยกกาลงสอง จากตาราง 21 แสดงวาประสทธผลของโรงเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจาก

พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และรองลงมาคอ การบรหารหลกสตรของโรงเรยน หมายความวา ประสทธผลของโรงเรยนจะดขนหากผบรหารมพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมสง มการบรหารหลกสตรของโรงเรยนทด แตพบวาความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมอทธพลทางตรงเชงลบตอประสทธผลของโรงเรยน โดยตวแปรทงสองรวมกนอธบายความแปรปรวนในประสทธผลของโรงเรยนประมาณรอยละ 10

พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจาก การบรหารหลกสตรของโรงเรยนมากทสด รองลงมาคอภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร และบรรยากาศของโรงเรยน ตามลาดบ หมายความวา มการบรหารหลกสตรของโรงเรยนทด ผบรหารมภาวะผนาทางวชาการสงและบรรยากาศ ในโรงเรยนดจะสงผลใหพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมของผบรหารสงขน โดยตวแปรทงสามตวรวมกบอธบายความแปรปรวนในการบรหารแบบมสวนรวมไดประมาณรอยละ 62

224

การบรหารหลกสตรของโรงเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากภาวะผนาทางวชาการของผบรหารมากทสด รองลงมา คอ บรรยากาศของโรงเรยน หมายความวา การทผบรหารมภาวะผนาทางวชาการสง และมการสรางบรรยากาศในโรงเรยนทด จะสงผลใหการบรหารหลกสตรของโรงเรยนดขน สวนจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามสงอทธพลทางตรงเชงลบตอการบรหารหลกสตรของโรงเรยน หมายความวา การทโรงเรยนมจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามจานวนมากจะสงผลใหการบรหารหลกสตรของโรงเรยนลดลง ตวแปรทงสามตวนรวมกนอธบายความแปรปรวนในการบรหารหลกสตรของโรงเรยนไดประมาณรอยละ 35

ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวก จากการบรหารหลกสตรของโรงเรยน หมายความวา หากโรงเรยนมการบรหารหลกสตรทดจะทาใหเกดการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนทดขน โดยสามารถอธบายความแปรปรวนของการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนไดประมาณรอยละ 72

ภาวะผนาทางวชาการของผบรหารไดรบอทธพลทางตรงเชงบวก จากจานวนครในโรงเรยน หมายความวา เมอจานวนครในโรงเรยนเพมขนจะทาใหภาวะผนาทางวชาการของผบรหารสงขนดวย โดยสามารถอธบายความแปรปรวนในภาวะผนาทางวชาการไดประมาณรอยละ 6

บรรยากาศของโรงเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงลบ จากจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ หมายความวา หากโรงเรยนมจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธมากขนจะทาใหบรรยากาศของโรงเรยนไมดมากขน โดยจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธอธบายความแปรปรวนในบรรยากาศของโรงเรยนไดประมาณรอยละ 7

เมอพจารณาคาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธผลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบโรงเรยนทอธบายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏดงตาราง 22

ตาราง 22 คาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) ของตวแปรเชงสาเหตระดบโรงเรยนทสงผลตอ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต


การบรหารแบบมสวนรวม

การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบ

ชมชน

ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

บรรยากาศของโรงเรยน

ตวแปรตน ตวแปรตาม

DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE

1.ประสทธผลของโรงเรยน 0.34 - .34 0.15 -0.17 -0.03 -0.40 - -0.40 - 0.10 0.10 - 0.05 0.05

2.การบรหารแบบมสวนรวม

-

-

-

0.50

-

0.50

-

-

-

0.34

0.26

0.60

0.15

0.10

0.26

3.การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.52

-

0.52

0.21

-

0.21

4.ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

-

-

-

0.86

-

0.86

-

-

-

-

0.44

0.44

-

0.18

0.18

225

188

ตาราง 22 (ตอ)


จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม

จานวนครในโรงเรยน

จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ

ตวแปรตน ตวแปรตาม DE IE TE DE IE TE DE IE TE

1. ประสทธผลของโรงเรยน - 0.01 0.01 - 0.02 0.02 - -0.01 -0.01 2. การบรหารแบบมสวนรวม - -0.13 -0.13 - 0.15 0.15 - -0.07 -0.07 3. การบรหารหลกสตรของโรงเรยน -0.26 - -0.26 - 0.13 0.13 - -0.05 -0.05 4. ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

-

-0.22

-0.22

-

0.11

0.11

-

-0.05

-0.05

5. ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร - - - 0.24 - 0.24 - - - 6. บรรยากาศของโรงเรยน - - - - - - -0.26 - -0.26

226

227

จากตาราง 22 แสดงวา ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ไดรบอทธพลทางตรง เชงบวก จากตวแปรพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม (p=0.34) และการบรหารหลกสตรของโรงเรยน (p=0.15) สวนทางตรงเชงลบไดรบอทธพลจากตวแปร ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน (p=-0.04) สาหรบอทธพลทางออมไดรบอทธพลจากตวแปรการบรหารหลกสตรของโรงเรยน (p=-0.17) ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (p=0.10) บรรยากาศของโรงเรยน (p=0.05) จานวนครในโรงเรยน (p=0.02) และจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม (p=0.01) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ (-0.01)

พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมไดรบอทธพลทงทางตรงเชงบวกจากการบรหารหลกสตรของโรงเรยน (p=0.05) ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (p=0.34) และบรรยากาศของโรงเรยน (p=0.15) สวนอทธพลทางออมไดรบจากตวแปรภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (p= 0.26) บรรยากาศของโรงเรยน (p=-0.13) จานวนครในโรงเรยน (p=0.15) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ (p=-0.07)

การบรหารหลกสตรของโรงเรยนไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากภาวะผนาทางวชาการ (p=0.52) บรรยากาศของโรงเรยน (p=0.21) สวนอทธพลทางตรงเชงลบไดรบจากจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม (p=-0.26) สวนอทธพลทางออมไดรบจากจานวนครในโรงเรยน (p=0.13) และจานวนของนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ (p= -0.05)

ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนไดรบเฉพาะอทธพลทางตรงเชงบวก จาก ตวแปรการบรหารหลกสตรของโรงเรยน (p= 0.86) สวนอทธพลทางออมไดรบจากภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (p= 0.44) บรรยากาศของโรงเรยน (p= 0.18) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม (p=-0.22) จานวนครในโรงเรยน (p=0.11) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ (p=-0.05)

ภาวะผนาทางวชาการของผบรหารไดรบอทธพลเฉพาะทางตรงเชงบวกจากจานวนครในโรงเรยน (p=0.24) เพยงอยางเดยวและไมปรากฏตวแปรอน ๆ ทสงผลตอภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

บรรยากาศของโรงเรยนไดรบเฉพาะอทธพลทางตรงเชงลบจากจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ (p=-0.26) เพยงตวแปรเดยว สวนตวแปรอน ๆ จะไมสงผลทงทางตรงและทางออมตอบรรยากาศของโรงเรยน

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

จดมงหมายของการวจยน มงศกษาปจจยเชงสาเหต ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน

ประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยตองการหาคาตอบวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยในระดบใด นาหนกขององคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ใหความสาคญกบองคประกอบใดบางอยางไร และคนหาวาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยเชงในระดบนกเรยน หองเรยน และระดบโรงเรยนมลกษณะอยางไร และปจจยใดบางทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

กรอบแนวคดในการวจยนเปนการศกษาตวแปรตนทง 3 ระดบทคาดวาจะเปนปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดภาคใต โดยปจจยตาง ๆ มดงน

ปจจยระดบนกเรยน ประกอบดวย 1) จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน 2) จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน 3) ระดบการศกษาของผปกครอง 4) รายไดของผปกครอง 5) จานวนพนองในครอบครว 6) ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล 7) ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม 8) การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 9) ความถในการทาละหมาดของนกเรยน ปจจยระดบหองเรยนประกอบดวย 1) จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 2) จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม 3) บรรยากาศในชนเรยน 4) จานวนครทมภม ลาเนาในจงหวดชายแดนภาคใต 5) คณภาพชวตการทางานของคร 6) ความตงใจทจะยายททางานของคร 7) พฤตกรรมการสอนของคร 8) คณภาพการสอนของคร

ปจจยระดบโรงเรยน ประกอบดวย 1) จานวนครในโรงเรยน 2) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม 3) จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ 4) ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 5) บรรยากาศของโรงเรยน 6) ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 7) พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม 8) การบรหารหลกสตรของโรงเรยน

ตวแปรตามในการวจยครงนคอ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ซงแบงเปน 3 ระดบ คอ 1) ประสทธผลของโรงเรยนระดบนกเรยน ไดแก ความสนใจในสงทเรยน แรงจงใจตอสงทเรยน และเจตคตตอการบาน 2) ประสทธผลของโรงเรยนระดบหองเรยน ไดแก ความสมพนธกบคร และความสนใจในชนเรยน 3) ประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวม ไดแก ความสนใจในสงทเรยน ความสมพนธกบคร ความเปนอยทดในโรงเรยน ความสนใจในชนเรยน แรงจงใจตอสงทเรยน เจตคตตอการบาน ความคดทมตอวชาการ และการบรณาการทางสงคมในหองเรยน

229

กลมตวอยางในการวจยครงน ไดแก ผบรหารโรงเรยน จานวน 36 คน ครประจาชนประถมศกษาปท 6 จานวน 45 คน และนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 1,163 คน รวมกลมตวอยางทงหมด 1,244 คน คดเปนรอยละ 79.54

เครองมอทใชในการเกบขอมลเปนแบบสอบถามจานวน 3 ฉบบ

ฉบบท ตอนท เครองมอทใชในการวจย

ฉบบท 1 สาหรบ นกเรยน

1. ขอมลพนฐานของนกเรยน 1. ภาษาทนกเรยนใชพดเมอนกเรยนอยทบาน 2. ระดบการศกษาของผปกครองนกเรยน 3. รายไดรวมของผปกครองนกเรยนเฉลยตอเดอน 4. จานวนพนองในครอบครว 5. ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 6. จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม 7. ความถในการทาละหมาด

2. แบบสอบถามการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน 3. แบบสอบถามพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน 4. แบบสอบถามบรรยากาศในชนเรยน 5. แบบสอบถามพฤตกรรมการสอนของคร 6. แบบสอบถามคณภาพการสอนของคร 7. แบบสอบถามประสทธผลของโรงเรยน ฉบบท 2 สาหรบ ครผสอน

1. ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม 1. การนบถอศาสนาของคร 2. ภมลาเนาเดมของคร 3. เขตพนททปฏบตงานสอน 4. จานวนปทปฏบตการสอน

230

ฉบบท ตอนท เครองมอทใชในการวจย

2. แบบสอบถามความตงใจทจะยายททางานของคร 3. แบบสอบถามพฤตกรรมการสอนของคร 4. แบบสอบถามคณภาพการสอนของคร 5. แบบสอบถามคณภาพชวตการทางานของคร 6. แบบสอบถามภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 7. แบบสอบถามบรรยากาศของโรงเรยน 8. แบบสอบถามความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 9. แบบสอบถามการบรหารหลกสตรของโรงเรยน 10. แบบสอบถามการบรหารแบบมสวนรวม ฉบบท 3 สาหรบ ผบรหาร

1. ขอมลพนฐานของโรงเรยน 1. จานวนนกเรยนในโรงเรยน 2. จานวนครในโรงเรยน 3. ประสบการณในตาแหนงบรหารสถานศกษา

2. แบบสอบถามภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร 3. แบบสอบถามบรรยากาศของโรงเรยน 4. แบบสอบถามการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน 5. แบบสอบถามการบรหารหลกสตรของโรงเรยน 6. แบบสอบถามการบรหารแบบมสวนรวม

คณภาพของเครองมอในการวจย ผวจยไดนาแบบสอบถามทง 3 ฉบบไปทดลองใชกบ

นกเรยน 40 คน คร 40 คน และผบรหารโรงเรยน 10 คน แลวหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอดวยการคานวณคาสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมและหาคาความเชอมนของแบบสอบถามดวยคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค (Cronbach) (รายละเอยดดงภาคผนวก ง)

ในการตอบคาถามของการวจยขอท 1 วจยใชการคานวณคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows Version 11.1 การตอบคาถามการวจยขอท 2,3และขอ 4 ผวจยใชโปรแกรมลสเรล 8.72 (LISREL 8.72)

231

สรปผลการวจย

ผลการวจยเพอคนหาปจจยทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สรปไดดงน

1. ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยพบวาประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวาสวนใหญอยในระดบปานกลาง ยกเวนดานความสนใจในสงทเรยน ความเปนอยทดในโรงเรยน และแรงจงใจตอสงทเรยน อยในระดบมาก สรปไดวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตอยในระดบ ปานกลาง

2. ผลการวเคราะหนาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต พบวานาหนกองคประกอบของคณลกษณะทง 8 คณลกษณะของประสทธผลของโรงเรยนมคาเปนบวก และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยในระดบนกเรยน ตวแปรทบงชประสทธผลของโรงเรยนใหความ สาคญกบแรงจงใจตอสงทเรยนเปนลาดบแรก รองลงมาคอเจตคตตอการบาน และความสนใจในสงทเรยนตามลาดบ ในระดบหองเรยนใหความสาคญกบ ความสนใจในชนเรยน และความสมพนธกบครตามลาดบ สาหรบในภาพรวมของโรงเรยน ประสทธผลของโรงเรยน ใหความสาคญกบแรงจงใจตอสงทเรยน เปนลาดบแรก รองลงมาคอ ความคดทมตอวชาการ ความสนใจในชนเรยน ความสมพนธกบคร เจตคตตอการบาน การบรณาการทางสงคมในหองเรยน ความสนใจในสงทเรยน และความเปนอยทดในโรงเรยน ตามลาดบ

3. ปจจยเชงสาเหตระดบนกเรยน ปจจยระดบหองเรยน และปจจยระดบโรงเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใต สรปไดดงน

3.1 ปจจยระดบนกเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต พบวาตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก โดยเรยงลาดบคาอทธพลจากมากไปหานอย คอ การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล การไปเรยนศาสนาอสลาม ความถในการทาละหมาด จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน ระดบการศกษาของผปกครอง และรายไดของผปกครองตามลาดบ สวนตวแปรทมอทธพลทางออมเชงลบคอ จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน และจานวนพนองในครอบครวตามลาดบ

3.2 ปจจยระดบหองเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต พบวา ตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอ ความตงใจทจะยายททางานของคร ตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก โดยมคาอทธพลเรยงตามลาดบ จากมากไปนอยตามลาดบ คอ

232

จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม การนบถอศาสนาพทธของคร พฤตกรรมการสอนของคร สวนตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงลบ คอ จานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใต

3.3 ปจจยระดบโรงเรยนทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวด ชายแดนภาคใต พบวาตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวก คอ พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม การบรหารหลกสตรของโรงเรยน ตามลาดบ ตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงลบ คอ ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน สวนตวแปรทมอทธพลทางออมเชงบวก ไดแก บรรยากาศของโรงเรยน ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร และจานวนครในโรงเรยน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม สวนตวแปรทสงอทธพลทางออมเชงลบไดแก จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ สรปผลการวจยพบวา ปจจยในระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน มอทธพลเชงสาเหตตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต 4. ความสอดคลองของโมเดลตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษ

โมเดลความสมพนธเชงสาเหตทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตทพฒนาขนเปนโมเดลตามสมมตฐาน ทง 3 ระดบ คอโมเดลความสมพนธเชงสาเหตในระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยน มความกลมกลนกบขอมลเชง

อภปรายผล

1. ความสอดคลองของโมเดลตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษ ผลการวจยนพบวาโมเดลความสมพนธเชงสาเหตทผวจยกาหนดมความกลมกลนกบขอมล

เชงประจกษ ในทกระดบ คอปจจยระดบนกเรยน ปจจยระดบหองเรยน และปจจยระดบโรงเรยน และพบวาตวแปรตาง ๆ ในแตละระดบมความสมพนธเชงสาเหตกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของ สมจตร อดม (2547) สเตยร (Steers. 1977 : 8) ทพบวาปจจยดานโรงเรยน ดานชวสงคมของผบรหาร ดานพฤตกรรมการบรหาร ดานคร และปจจยดานโรงเรยนมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน นอกจากนมผลการวจยทสนบสนนการคนพบน โดย เรด และคนอนๆ (Reid ;et al. 1988 : 24–29) แมน และลอเรนซ (Mann. 1989 : 77 ; citing Mann & Lawrence. 1983) ไดสรปจากการสงเคราะหงานวจยจานวนมากยนยนวา ปจจยดานการบรหารงาน ปจจยดานสภาพแวดลอม ปจจยดานคร ปจจยดานผบรหาร และปจจยดานโรงเรยนมความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน สาหรบในประเทศไทยพบวามผลการวจยในทานองเดยวกน กลาวคอ งานวจยทพบวาปจจยดานโรงเรยน ดานชวสงคมของผบรหาร ดาน พฤตกรรมการบรหาร ดานคร ดานนกเรยน และปจจยดานชมชน มความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนเชนกน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2533 : 13 ; กมลวรรณ ชยวานชศร.

233

2536 : 335 ; บญเรอง ศรเหรญ. 2542 : บทคดยอ) จากผลการวจยนทาใหไดขอสรปวาในการบรหารโรงเรยนนนมปจจยทสงอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในระดบตาง ๆ ตงแตระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน จงจาเปนทผบรหารโรงเรยนจะตองตระหนกและใหความสาคญกบทกปจจยทคนพบจาการวจยนและผลการวจยอนๆ

2. ระดบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต พบวาอยในระดบ

ปานกลาง ผลการวจยนศกษาตามวตถประสงคขอท 1 ซงสามารถอธบายไดวาประสทธผลของโรงเรยน

ประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตยงไมมประสทธผลเทาทควร สอดคลองกบผลการประเมนคณภาพนกเรยนในระดบประถมศกษาในชวงระยะเวลา 20 ปทผานมา เมอทาการศกษาเปรยบเทยบผลการจดการศกษาของโรงเรยนในระดบประถมศกษาปท 6 พบวาไดคะแนนเฉลยรอยละตากวาคะแนนเฉลยรอยละของระดบประเทศ ทกกลมประสบการณ ทกปการศกษา และรอยละของนกเรยนทมผลการเรยนทนาพอใจกเปนไปในทานองเดยวกน คอนอยกวาคาเฉลยระดบประเทศทกป ปญหาคณภาพของนกเรยนดงกลาว อาจเกดจากปจจยของสงคมหลายประการ แตปจจยทสาคญคอ การบรหารจดการของผบรหารโรงเรยน (สมพงษ หนเนอ. 2536 : 8) นอกจากนผลการคนพบนยงสอดคลองกบผลการประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยนในเขตการศกษา 2 ทปรากฏวาประสทธผลของการจดการศกษาของเขตการศกษา 2 ซงครอบคลมพนทจงหวดชายแดนภาคใตทกจงหวด ยกเวนจงหวดสงขลา มผลการดาเนนงานการศกษาอยในระดบทตากวารอยละ 50 เปนสวนใหญ (กรมวชาการ. 2547) ผลการวจยทสนบสนนถงประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ไดแกผลการวจยของ ณรงคกร ชานาญเวช (2536 : บทคดยอ) ทพบวาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนประถมศกษาในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน เขตการศกษา 2 มความพรอมของปจจยเบองตนในการจดการเรยนการสอนมความพรอมอยในระดบนอย ความสอดคลองระหวางแผนการจดการเรยนการสอนกบหลกสตรมความสอดคลองอยในระดบปานกลาง สภาพและปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง และ ผลการวจยของ จรญ พรมสข (2538 : บทคดยอ) ทศกษาประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน เขตการศกษา 2 ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา มประสทธภาพในการปฏบตงานในดาน วชาการมประสทธภาพอยในระดบปานกลาง ปญหาทสาคญคอการขาดแคลนอาคารเรยน และบคลากรทมความรความสามารถเฉพาะดาน

ขอคนพบจากการวจยนยงสอดคลองกบผลการสงเคราะห เอกสาร และงานวจยทเกยวของการการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต โดยศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (2543? : 10-15) และสานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (2545 : 19) ไดพบวา

234

ปญหาการจดการศกษาในโรงเรยนระดบประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ทสาคญ ไดแก ปญหาของหลกสตร แบบเรยน และสอการสอนทไมสอดคลองกบวถชวตของนกเรยนไทยมสลม เนอหาบางอยางทเปนหลกสตรของ กรมวชาการมสาระขดกบหลกศาสนาอสลาม ขนบธรรมเนยมประเพณของชมชน สวนปญหาของนกเรยนพบวา นกเรยนจบออกมาแลวมประสทธภาพและคณภาพไมดพอ สอบเขาเรยนตอไมได นกเรยนไทยมสลมไมสามารถปฏบตตามกฎระเบยบของกระทรวงศกษาธการ เชนการแตงกายดวยชดลกเสอเนตรนาร ระเบยบวาดวยการกยมเงนเรยนทจะตองเสยดอกเบย ปญหานกเรยนขาดทกษะภาษาไทย เพราะนกเรยนไมนยมใชภาษาไทย แตจะใชภาษามลายทองถน หรอภาษายาว เพราะเปนภาษาทนกเรยนใชในการสอสารทบาน ปญหาทผปกครองและนกเรยนนยมไปเรยนโรงเรยนปอเนาะ แทนทจะสงไปเรยนโรงเรยนประถมศกษา ทาใหนกเรยนมาเรยนดวยความรสกถกบงคบเปนตน ในสวนของครและผบรหารพบวาเกดจากปญหาทครสวนใหญไมใชครในทองถนทาใหมปญหาดานการใชภาษาเพอการสอสาร และการเรยนรประเพณ และวฒนธรรม ปญหาคณภาพชวตการทางาน อนไดแกความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ครตกเปนเปาหมายของการกอการรายอย เสมอ ๆ ปญหาทตามมาคอครขอยายออกจากพนททาใหขาดแคลนครตามมา

นอกจากน งานวจยทสะทอนถงปญหาการจดการศกษาประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต เชนผลการวจยทศกษาพบวาจานวนนกเรยนทไดรบ และทไมไดรบการศกษาของสงคมไทยพทธกบมสลมมความแตกตางกนอยางชดเจน โดยผทไมไดรบการศกษาในสงคมไทยมสลมมถง รอยละ 54.92 ในขณะทสงคมไทยพทธมผทไมไดรบการศกษารอยละ 15.12 เทานนและพบวาผทไมไดรบการศกษาสวนใหญจะเปนเพศชายทเปนผนาครอบครว (รชน กลยาณคณาวฒ. 2535?: บทคดยอ) และยงมผลการศกษาทพบวาสมรรถภาพในการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตในอยในระดบปานกลางในทกดาน (เพญพร เหมบปผกะ. 2533: บทคดยอ) และมงานวจยทศกษาเกยวกบปญหาการสอนและความตองการการนเทศของครผสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวตชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดนราธวาส ผลการวจยพบวาครผสอนมปญหาทกดานอยในระดบปานกลาง (กลยา สนทรการ-วโรจน. 2538: บทคดยอ) ซงสอด คลองกบผลการวจยทศกษา ความตองการ และปญหาในการพฒนาสมรรถภาพ ดานการสอนของคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ผลการ วจยพบวา ครผสอน และผบรหาร มความตองการพฒนาสมรรถภาพ ดานการสอนอยในระดบมากในทกดาน (อรทพย อารยะทรงศกด. 2537: บทคดยอ) นอกจากนยงศกษาพบความไมสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต กบพฤตกรรมทางวฒนธรรมของนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม เชน การเขยนคาขนตนจดหมายทใชคาวา กราบเทา...การเขยนและการกลาวคาอวยพรในโอกาสตางๆ ทขอพรจากสงศกดสทธ การฝกใหนกเรยน ทาความเคารพพอแม ญาตผใหญ

235

โดยการไหว การเรยนการสอนโดยใชภาษาไทยกลาง การสอความ หมาย ของครและนกเรยน และการสอนหลกศาสนาเปนตน (พศาล ไชยราบ. 2535)

จากขอมลและผลการวจยดงกลาวขางตน จะเหนวาปญหาการจดการศกษาททาใหประสทธ ผล ของโรงเรยนประถมศกษาอยในระดบปานกลาง มสาเหตมาจากเหตผลหลายประการโดยเฉพาะอยางยงการทประสทธผลของโรงเรยนมความเกยวพนอยกบสภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และศาสนา ซงแตกตางไปจากการจดการศกษาในภมภาคอนของประเทศไทยอยางชดเจน จากผลการวจยและเหตผลทกลาวมาน จงสรปไดวาการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตยงมประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบปานกลางเทานน

อยางไรกตามผลการวจยในครงน ยงพบวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาในดานความสนใจในสงทเรยน กลาวคอพฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความสนใจในเนอหาวชา การเหนความสาคญ ความจาเปนและประโยชนของการเรยนการสอนในโรงเรยน ความเปนอยทดในโรงเรยน ไดแกความรสกภาคภมใจทมตอโรงเรยน ความรสกถงความรมรนนาอยภายในโรงเรยน และแรงจงใจตอสงทเรยน ไดแก ความรสกทจะทางานใหดกวาเดมอยเสมอ ความกลาหาญในการทาสงทดกวาใหสาเรจ การทมเทความสามารถในการเรยนอยางเตมท อยในระดบมาก ซงแสดงใหเหนถงโอกาสของการพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตเพราะนกเรยนเหนความสาคญ เหนประโยชนของการเรยน และมความรสกทดตอโรงเรยน มความรสกภมใจตอโรงเรยน และมแรงจงใจตอการเรยนหนงสอ มความทมเทตอการเรยน สงดงกลาวนถอวาเปนโอกาสของการพฒนาการศกษาของจงหวดชายแดนภาคใตใหเจรญกาวหนาตอไป

3. นาหนกองคประกอบของประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา จาก 8 องคประกอบ

ใหความสาคญกบองคประกอบหลกดานตางๆ เรยงลาดบจากมากไปหานอย 3 ลาดบสาคญคอองค ประกอบดานแรงจงใจตอสงทเรยนมากทสด รองลงมาคอองคประกอบดานความคดทมตอวชาการ และความสนใจในสงทเรยนตามลาดบ ทเปนเชนนเพราะวาองคประกอบดานแรงจงใจตอสงทเรยน หมายถง ความรสกของนกเรยนในการทจะทางานใหดขนอยเสมอ ความกลาหาญทจะทาในสงทดกวา การทมเทความสามารถเพอการเรยนอยางเตมท สงเหลานเปนสงทกอใหเกดประสทธผลของโรงเรยน เพราะเปนสงทแสดงออกถงความสามารถของผเรยนทมตอการเรยนโดยตรง จงนาจะทาใหเปนองคประกอบทมนาหนกความสาคญทสด องคประกอบดานความคดทมตอวชาการ หมายถง ความคดเหนโดยรวมของนกเรยนเกยวกบความรสกตองานวชาการการเรยน เชน ความเขาใจในเนอหาวชาทเรยนผานมา ความมนใจในผลการสอบของตน ความสามารถในการอธบายเนอหาทเรยนผานมา เปนตน สงเหลานเปนสวนทสอถงสภาพในผลการเรยนรของนกเรยนจงทาใหองคประกอบดานนมนาหนกความ สาคญรองลงมาจากดานแรงจงใจตอสงทเรยน สาหรบองคประกอบดานความสนใจในสงทเรยน ทหมายถง

236

พฤตกรรมของนกเรยนในการสนใจใฝรตอบทเรยน เชน การแสดงออกถงการมสวนรวมในการเรยน การตงใจฟงครอธบาย การรบผดชอบงานทครมอบหมาย เปนตน สงเหลานเปนสงทกอใหเกดประสทธผลของโรงเรยนเพราะเปนสงสะทอนถงพฤตกรรมทนกเรยนเกดการเรยนรและผลของการเรยนรทเกดจากการปฏบตของนกเรยน จงนาจะเปนเหตผลในการททาใหองคประกอบดานนมนาหนกความสาคญในอนดบตอมา และทนาสนใจคอองคประกอบทง 8 ดานเปนองคประกอบทมนาหนกความสาคญทสามารถบงชประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใตไดทกองคประกอบ ซงเปนไปตามวตถประสงคของการวจยขอท 2

4. ปจจยเชงสาเหตในระดบตาง ๆ ทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต สามารถอภปรายผลโดยแยกตามกลมตาง ๆ ไดดงน

4.1 ปจจยเชงสาเหตระดบนกเรยน พบวามตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวกตอ

ประสทธผลของโรงเรยนมเพยงตวแปรเดยว คอ พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน สวนตวแปรทสงผลทางออม ไดแก การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ความถในการทาละหมาด จานวนนกเรยนทใชภาษาไทยถนใตเมออยทบาน จานวนนกเรยนการใชภาษายาวเมออยทบาน ระดบการศกษาของผปกครอง รายไดของผปกครอง และจานวนพนอง ขอคนพบจากการวจยนสอดคลองกบสมมตฐานของการวจยขอท 1 ผลการวจยดงกลาวสามารถอภปรายผลเปนรายตวแปรตามลาดบดงน

4.1.1 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอประสทธผลของโรงเรยน ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหนวา พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน เปนปจจยสาคญทกอใหเกดประสทธผลของโรงเรยน ขอคนพบนสอดคลองกบผลการวจยของ บราวนแมน (วชย วงษใหญ. 2526 : 19; อางองจาก Brownman. 1995) ทกลาวถงองคประกอบทมอทธพลตอผลการเรยนรของนกเรยนคอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ซงหมายความวา พฤตกรรมของนกเรยนเกยวกบการเรยนร ลกษณะและการสรางนสยในการเรยนของนกเรยน ความสนใจใฝรของนกเรยน การเตรยมความพรอมในการเรยน การเอาใจใสตอบทเรยน เปนปจจยทสาคญทสงผลตอการประสบผลสาเรจหรอไมประสบผลสาเรจในการเรยนรของผเรยน พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนดงกลาวเหลาน สงผลตอประสทธผลของโรงเรยน

ขอคนพบนสอดคลองกบผลการวจยของนกวจยหลายคน ไดแก เพญ จรญธรรมพนจ (2530: 121-127) ทศนย บญเตม (2538: 196) ศรระพร จนทโนทก (2538: 86) สนทยา เขมวรตน (2542: บทคดยอ) ราชนย บญธมา (2542ก : บทคดยอ) ทพวรรณ กมลพฒนานนท (2543: 130) นาร อาแว (2545: บทคดยอ) พมพอร สดเอยม (2547: บทคดยอ) และงานวจยในตางประเทศ เชน

237

ฮลเลยรด (Hilliard. 1995) แบกซเตอร (Baxter. 1997) และ แมพพน (Mappin. 1997) ซงชวยสนบสนนขอคนพบจากการวจยน โดยอธบายไดวาการทนกเรยนมความมงมนตงใจเรยน มความกระตอรอรนอยตลอดเวลาจะทาใหผลการเรยนของนกเรยนสงขนซงสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนสงขน

4.1.2 ผลการวจยพบวา ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลสง

อทธพลทางออมเชงบวกผานพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนไปยงประสทธผลของโรงเรยนขอคนพบนอธบายไดวา การทนกเรยนมความมงมน และตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล อาจจะทาใหนกเรยนมความขยนหมนเพยร เอาใจใสในการเรยนมากขน และสงผลใหนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทดขน และสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนสงขน ผลการวจยทเปนเชนนอาจเปนเพราะนกเรยนทมความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล อาจมองเหนแนวทางในการประสบความสาเรจในการประกอบอาชพ หลงจากเรยนจบชน ม. 6 หรอมโอกาสกาวหนากวาการไปเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม หรออาจเปนเพราะการทนกเรยนจะเขาเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลโดยเฉพาะอยางยงโรงเรยนทมชอเสยง จะตองมการสอบแขงขน จงอาจทาใหนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทดขน ซงสอดคลองกบผลการวจยของทศนย พรหมไพจตร (2541: 109) ทศกษาพบวาเจตคตตอการเรยนมความสมพนธกบความตองการในการเรยนตอของเยาวชนไทยมสลม และสอดคลองกบผลการวจยของนาร อาแว (2545: บทคดยอ) ทศกษาพบวา ปจจยระดบนกศกษา คอ เจตคตตอการเรยนพยาบาลและพฤตกรรมการเรยน มอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนาภาควชา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลการวจยของ วด (ราชนย บญธมา. 2542ก : 24 ; อางองจาก Wood.1993 : 274 ) ; ไครสเตด (Kirestead.1994 : 732) ; ราชนย บญธมา (2542ก : 350) ; คารเพนเตอรและ ฟลชแมน (ทศนย พรหมไพจตร. 2541: 109 ; อางองจาก Carpenter; & Fleishman. 1987 : 7–105) ; เยาวเรศ จนทะแสน (2545: บทคดยอ) ; บลม (Bloom. 1976) ; ลสกา (ทศนย พรหมไพจตร. 2541 : 109 ; อางองจาก Liska. 1984 : 61–74) ทพบวา เจตคตตอการเรยนของนกเรยนสงผลทางตรงตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

4.1.3 ผลการวจยพบวา ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลสงอทธพล ทางตรงเชงลบ ไปยงตวแปรจานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ซงอธบายไดวาการทนกเรยนมความตงใจเรยนในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาลมากขน อาจทาใหนกเรยนไมคอยมเวลาในการไปเรยนศาสนาอสลาม เพราะตองทมเทเวลาใหกบการศกษาตาราในวชาสามญอยางมากเพราะ

238

นกเรยนทนบถอศาสนาอสลามในพนทจงหวดชายแดนภาคใตจะมปญหาในการเรยนมากกวานกเรยนทนบถอศาสนาพทธ โดยเฉพาะอยางยงปญหาอนเกดจากการใชภาษาไทยในชวตประจาวนของนกเรยน ทนบถอศาสนาอสลาม ซงใชภาษายาวในชวตประจาวน จงทาใหนกเรยนเหลานตองเพมความพยายามในการทาความเขาใจในบทเรยนมากยงขน ดงผลการวจยของ จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดน อาหมด; และวมล แซอง ( 2534: 65) วจยพบวาการทนกเรยนใชภาษายาวในชวตประจาวนทาใหมปญหาดานการศกษาวชาสามญซงตองใชภาษาไทยเปนสวนใหญ ซงจะสงผลตอการศกษาในระดบ ตอ ๆ ไปดวย เนองจากนกเรยนกลมนใชทงภาษายาวและภาษาไทย ในขณะทตองไปเรยนกบกลมเพอนทใชภาษาไทยเปนภาษาทหนงยอมตองมปญหาในดานความเขาใจมากกวาเพราะตองเรยนรถงสองภาษาในเวลาเดยวกน โดยพบวา นกเรยนเหลานจะมปญหาดานการอานและมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานในระดบตา และพบอกวานกเรยนทใชภาษาทพดทบานตางกนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานแตกตางกน โดยกลมทพดภาษาไทยกลาง และภาษาไทยถนใตมคาเฉลยสงสด ในขณะทกลมทพดภาษายาว และภาษาไทยถนใตไดคะแนนเฉลยตาทสด ดวยเหตนจงอาจทาใหนกเรยนทตงใจเรยนตอในโรงเรยนของรฐบาลไมมเวลาไปเรยนศาสนาอสลามตามสถานทตาง ๆ ซงนกเรยนตองไปเรยนในชวงตอนเยนหลงเลกเรยน หรอไปเรยนในวนเสาร-อาทตย เพราะการไปเรยนศาสนาอสลามดวย และตองเรยนวชาสามญดวยอาจทาใหนกเรยนรสกเหนอย ออนเพลย และเปนภาระทหนก ดวยเหตผลทกลาวมานาจะอธบายเหตทผลการวจยออกมาเชนน

4.1.4 ผลการวจยพบวา การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน สงอทธพลทางตรงเชง บวกตอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน และสงอทธพลทางออมไปยงประสทธผลของโรงเรยน ผลการ วจยน โวเฟล และอาลเลอร (ทศนย พรหมไพจตร. 2541 : 104 ; อางองจาก Woefel & Haller. 1971) อธบายวาอทธพลทางความคดของบดา มารดาจะถายทอดความเชอตางๆ ไปสเดก โดยเดกจะรบเอาความคดความเชอเหลาน และมแนวโนมจะแสดงพฤตกรรมตามความเชอน การทผปกครองเอาใจใสตอเดกอาจทาใหผปกครองตงความคาดหวงแกตวเดก จงเปนตวกระตนใหเดกนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทดขน ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของนกวจยหลาย ๆ คน ไดแกประเสรฐ เตชะนาราเกยรต (2532 : 75) ; อบลวรรณ บวออน (2537 : 115) ; แวน มเตอร และแอซเซอร (ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา. 2541 ; อางองจาก Van Meter & Asher. 1973) ; สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545 : 93) นกวชาการเหลานศกษาพบวา องคประกอบทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนคอการสงเสรมการเรยนรของผปกครอง และความสมพนธ ภายในครอบครว บรรยากาศและสภาพแวดลอมในบานของนกเรยน และมงานวจยจานวนหนงทแสดงใหเหนวาตวแปรความเชอของพอแม ความคาดหวงและพฤตกรรมของพอแมมความสมพนธกบผลการเรยนของลกไดแกเยาวเรศ จนทะแสน (2545: บทคดยอ) ; (คดนางค มณศร และสมหวง พธยานวฒน.

239

2541: 53 ; อางองจาก Grolinck; & Ryan. 1989 ; Grolinck, Ryan; & Deci. 1991 ; Parsons, Adler; & Kaczala. 1982 ; Sigel. 1982) สรปไดวาการเอาใจใสของผปกครองตอการเรยนของนกเรยน มอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน

4.1.5 ผลการวจยพบวา จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม สงอทธพลทางตรงเชง

บวกตอความถในการทาละหมาดของนกเรยน และสงอทธพลทางออมไปยงประสทธผลของโรงเรยน และยงพบวาความถในการทาละหมาดของนกเรยนสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน ขอคนพบนอธบายไดวาการทนกเรยน ทนบถอศาสนาอสลามไปเรยนศาสนาอสลามมากขน จะสงผลใหนกเรยนมพฤตกรรมการละหมาดทดขน เปนไปตามหลกคาสอนของศาสนาอสลาม และสงเหลานจะสงผลใหนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทด และสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในทสด ผลการวจยทเปนเชนนอาจเปนเพราะ การทนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามไดประพฤตตนตามคาสอน และแนวทางของศาสนา โดยการไปเรยนศาสนาหลงจากการเรยนตามปกต หรอการไปเรยนในวนเสาร-อาทตยตามสถาบนการศกษาตาง ๆ ทาใหนกเรยนไดรบความรทถกตองเกยวกบการประพฤตตนตามหลกศาสนา จงทาใหนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลามมการทาละหมาดทสงขน และการทนกเรยนทาละหมาดทครบถวน อาจทาใหนกเรยนเปนผทมวนยตอตนเองสงขน จงทาใหเปนผทมพฤตกรรมการเรยนทด และสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในทสด ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของโนร ใจใส และคนอน ๆ (2531 : บทคดยอ) มหาวทยาลยสงขลานครนทร (2534 : 1) ทพบวาชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามมความเชอ และเครงครดในคาสอนของศาสนามากจะนยมใหลกไปเรยนศาสนาอสลามทปอเนาะ ทงนเพราะปอเนาะทาใหเดกไดรหลกการศาสนา ซงเปนกฎขอบงคบของมสลมทกาหนดวาทกคนจะตองเรยนรศาสนา

สรปไดวาการทนกเรยนไปเรยนศาสนาอสลาม และการทนกเรยนมความถในการทาละหมาดมากขนสงผลใหนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนทด และสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนสงขน

4.1.6 ผลการวจยพบวา จานวนนกเรยนทใชภาษายาวเมออยทบาน สงอทธพลทางตรง

เชงลบตอความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล และสงอทธพลทางออมตอประสทธ ผลของโรงเรยน ในขณะเดยวกน ผลการวจยยงพบวา จานวนนกเรยนทพดภาษายาวเมออยทบานสงอทธพลทางตรงเชงบวก ตอความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม จากผลการวจยทเปนเชนน อธบายไดวานกเรยนทใชภาษายาวเมออยบาน ทาใหนกเรยนมความ สามารถในการใชภาษาไทยลดลง เพราะไมคอยไดใชภาษาไทย เมอตองมาเรยนในโรงเรยนประถม ศกษานกเรยนจาเปนตองใชภาษาไทยในการเรยน ทาใหมปญหาทางการเรยน จงสงผลใหไมอยากเรยนตอชน ม.1ในโรงเรยนของรฐบาล ในทางตรงกนขามนกเรยนเหลานจะอยากไปเรยนในโรงเรยน

240

เอกชนสอนศาสนาอสลาม ผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของสาอาง หรญบรณะ ; สไร พงษทองเจรญ และ ประพาศน พฤทธประภา. 2527?: 6) ทศกษาพบวาประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตไมนยมพดภาษาไทย หรอพดภาษาไทยไมไดเลย เพราะ สวนมากใชภาษายาวในชวตประจาวน สอดคลองกบงานวจยของนนทวรรณ ภสวาง. (2521: 55) ทศกษาพบวาชายไทยมสลม นยมพดภาษายาวในชวตประจาวน ประมาณรอยละ 70 - 80 โดยเฉพาะอยางยงในพนทชนบทหางไกล การดาเนนชวตประจาวนของชาวไทยมสลมเกอบจะไมตองพดและใชภาษาไทยเลย ทาใหผทพดภาษาไทยไมไดมากอนไมกระตอรอรนทจะศกษาการใชภาษาไทย สาหรบผทพดภาษาไทยไดบางแลว เมอไมมโอกาสและความจาเปนในการพด และการใชภาษาไทยในทสดกลมภาษาไทย ซงจรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และวมล แซอง (2534: 65) วจยพบวาการทนกเรยนใชภาษายาวในชวต ประจาวน ทาใหมปญหาดานการศกษาวชาสามญซงตองใชภาษาไทยเปนสวนใหญ ซงจะสงผลตอการศกษาในระดบตอ ๆ ไปดวย เนองจากนกเรยนกลมนใชทงภาษายาวและภาษาไทย ในขณะทตองไปเรยนกบกลมทใชภาษาไทยเปนภาษาทหนงยอมตองมปญหาในดานความเขาใจมากกวาเพราะตองเรยนรถงสองภาษาในเวลาเดยวกน โดยพบวา นกเรยนเหลานจะมปญหาดานการอานและมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานในระดบตา และพบอกวานกเรยนทใชภาษาทพดทบานตางกนมผลสมฤทธดานความเขาใจในการอานแตกตางกน โดยกลมทพดภาษาไทยกลาง และภาษาไทยถนใตมคาเฉลยสงสด ในขณะทกลมทพดภาษายาว และภาษาไทยถนใตไดคะแนนเฉลยตาทสด นอกจากนยงมงานวจยทพบในทานองเดยวกน ไดแก ผลการวจยของภาควชาภาษาศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (สาอาง หรญบรณะ; สไร พงษทองเจรญ; และประพาศน พฤทธประภา. (2527?: 1) ศกษานเทศก เขต 2 (2533: 6) สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 64) พชรา ทศนวจตรวงศ (2540: บทคดยอ) ดวงเดอน คนทพรหม (2543: บทคดยอ) มญชมนส วรรณมหนทร (2544: บทคดยอ) งานวจยเหลานพบสอดคลองกนวา ตวแปรทมอทธพลหรอสงผลในรปแบบทเปนสาเหตทงโดยตรงและทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนคอ ความถนดทางภาษา และเจตคตตอภาษาไทย สาหรบสชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา (2545 : 94) วจยชชดลงไปวา ปจจยดานการใชภาษาถน คอการใชภาษาถนในการเรยนการสอน การใชภาษาถนในชมชนเปนปจจยทสงผลตอคณภาพของนกเรยน อยางไรกตาม สยงค สพโชค (2529 ; บทคดยอ) ศกษาพบแตกตางจากผลการวจยนโดยพบวา ผลสมฤทธในการเรยนตามหลกสตรการฝกหดครของนกเรยนทพดสองภาษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต ระดบปรญญาตรทกหลกสตร นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกนระหวางกลมทพดสองภาษากลมทพดภาษาเดยวในจงหวดชายแดนภาคใต กลมทพดภาษาเดยวนอกสามจงหวดชายแดนภาคใต ทผลการวจยแยงกนอาจเปนเพราะผลการวจยของ สยงค สพโชค (2529) เปนการวจยกบนกศกษาระดบปรญญาตรซงสามารถปรบตวไดดกวาเพราะมวฒภาวะสงกวา สวนการวจยนศกษากบนกเรยนระดบประถมศกษา จงสรปได

241

วา การทนกเรยนใชภาษายาวในชวตประจาวน สงอทธพลทางตรงเชงลบตอความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 โรงเรยนของรฐบาล แตสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอความตงใจในการเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา และสงอทธพลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยน

4.1.7 ผลการวจยพบวา ระดบการศกษาของผปกครองสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอการ

เอาใจใสของผปกครองตอการเรยน และสงอทธพลทางออมผานพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนไปยงประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยนอธบายไดวา การทผปกครองนกเรยนมระดบการศกษาสงขนมากเทาใด จะสงผลใหผปกครองเอาใจใสตอการเรยนของนกเรยนมากขนและทาใหนกเรยนมพฤตกรรม การเรยนทดขน จงสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขนในทสด ผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของวชาการหลาย ๆ ทานไดแก ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และทว ทองคา (2541: บทคดยอ) พบวาคณลกษณะสวนตวของนกเรยนทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน ไดแก ตวแปรทบงชสภาพทางเศรษฐกจและสงคม (Social – economic Status) ของนกเรยนซงวดไดจากอาชพของบดา และการสนบสนนของครอบครว ซงวดไดจากอตราการขาดเรยนของนกเรยน ไรทและบน (วณา สมสด. 2540 : 68 ; อางองจาก Wright; & Been. 1974: 277-284) ศกษาอทธพลของสถานะทางเศรษฐกจและสงคมในการอานวยผลการเรยนในวทยาลย ตวแปรทศกษาไดแก เพศ รายไดของครอบครว อาชพของบดา และการศกษาของมารดา สรปไดวา นสตทมสถานะทางเศรษฐกจและ สงคมสงจะสามารถประสบผลสาเรจในการเรยนในวทยาลยไดดกวานสตทมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมตากวา

ผลการวจยทสนบสนนวาระดบการศกษาของผปกครองมอทธพลตอการเอาใจใสตอการเรยนของนกเรยนไดแก ผกาทพย กระหมอมทอง (2522: บทคดยอ) เพญศร อรณรงเรอง (2522: บทคด ยอ) ; ชอทพย ราศเกรยงไกร (2523: บทคดยอ) และ สมพศ เจยมศกดศร (2529: บทคดยอ) ศกษาไดผลสอดคลองกนวาตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของครอบครว ไดแก การศกษา อาชพ และรายไดของผปกครอง คดนางค มณศร และสมหวง พธยานวฒน (2541 : 51) ทศกษาพบวาปณธานทางการศกษาของลกไดรบอทธพลจากระดบการศกษาของพอ ความคาดหวงของพอแม และรายไดของพอแมมผลทางตรงและผลทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก ธรพงษ แกนอนทร (2532: บทคดยอ) ; ชยยทธ ทองทพย (2537 : บทคดยอ) ; อบลวรรณ บวออน (2537 : บทคดยอ) ; ซอรบอน (Sorbon. 1981) และ ลคส และคนอน ๆ (Lucas; et al. 1999) พบวาระดบการศกษาของผปกครองมความสมพนธกบผลสมฤทธของนกเรยน ญาณ ยมมงคล (2536: บทคดยอ) วจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในจงหวดชายแดนภาคใตทมบดามารดามการศกษาระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา และระดบ อดมศกษามลกษณะเปนผนาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากผลการวจยนสรปไดวาระดบการศกษาของผปกครองมอทธพลทางตรงตอ

242

การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน และมอทธพลทางออมผานพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนไปยงประสทธผลของโรงเรยน

4.1.8 ผลการวจยพบวา รายไดของผปกครองสงอทธพลทางตรงเชงบวก ตอการเอา ใจใสของผปกครองตอการเรยน และสงอทธพลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยน ขอคนพบนอธบายไดวา การทผปกครองมรายไดมากขนจะทาใหผปกครองเอาใจใสตอการเรยนของนกเรยนเพมขน และสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขน ผลการวจยนสอดคลองกบขอคนพบของนกวชาการทงไทยและตางประเทศจานวนมากไดแก ผลการวจยของทศนย พรหมไพจตร (2541: 100) ศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอการเรยนตอในระดบชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนประถมศกษาขยายโอกาสของเยาวชนไทยมสลมใน 4 จงหวดชายแดนภาคใต ทศกษาพบวาปจจยดานประชากร (เพศชาย และอายนอย) ปจจยดานเศรษฐกจ (ผปกครองประกอบอาชพกรรมกร เปนผปฏบตงานในกระบวนการผลต และการมปรมาณผลผลตตา) มความสมพนธและมอทธพลตอการเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาของเยาวชนไทยมสลมในสจงหวดชายแดนภาคใตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากน ซอรบอรม (ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และทว ทองคา. 2541: 135; อางองจาก Sorborm. 1981) ; มอทเลย (ธรยทธ รชชะ. 2545: 92 ; อางองจาก Motley. 1970) ศกษาพบวาอาชพบดา รายไดของครอบครวสงผลตอการเรยน

จากขอคนพบนสรปไดวา รายไดของผปกครองสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอการเอาใจใสของผปกครองและสงอทธพลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยน

4.2 ปจจยเชงสาเหตระดบหองเรยน พบวา ตวแปรทมอทธพลทางตรงเชงบวกตอ

ประสทธผลของโรงเรยนมเพยงตวแปรเดยวคอ ความตงใจทจะยายททางานของคร นอกจากนนจะสงอทธพลทางออมเชงบวก ซงไดแก จานวนครทนบถอศาสนาพทธ และจานวนครทนบถอศาสนาอสลาม นอกจากนยงคนพบวา ตวแปรจานวนครทนบถอศาสนาอสลามสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอคณภาพชวตการทางานของคร และพบวาจานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใตสงอทธพลทางตรงเชงลบตอคณภาพชวตการทางานของคร พฤตกรรมการสอนของครสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอคณ ภาพการสอนของคร และจานวนครทนบถอศาสนาพทธสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอพฤตกรรมการสอนของครและสงอทธพลทางออมตอคณภาพการสอนของคร ผลการวจยดงกลาวสอดคลองกบสมมตฐานของการวจยขอท 2 โดยสามารถอภปรายผลเปนรายตวแปร ดงน 4.2.1 ผลการวจยพบวา ความตงใจทจะยายททางานของคร สงอทธพลทางตรงเชงบวกไปยงประสทธผลของโรงเรยน ซงหมายความวา การทครมความตงใจจะยายททางาน สงผลใหประสทธ ผลของโรงเรยนดขน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของโบเดรย และเบอรเกอร (อารมณ จนดาพนธ,

243

2536 : 16; อางองจาก Boudreau; & Berger. 1985 : 581-621) ฮอลแลนเบค และวลเลยม (อารมณ จนดาพนธ, 2536 : 16 ; อางองจาก HollenBeck & Williams. 1986: 606-611) ทกลาวสอดคลองกนวาในอดตมกมผสรปวาการเปลยนงานเปนผลทางลบตอองคการ เพราะทาใหสญเสยบคลากร แตในปจจบนมผสงสยในขอสรปดงกลาว โดยพบวา การเปลยนงานนนมผลทงทางบวกและทางลบตอองค การแตแนวคดของนกทฤษฎโดยทวไป อธบายไปในทางเดยวกนวา ถาหากพนกงานไดรบคาตอบ แทนทยตธรรมจากการปฏบตงานทดทาใหเกดความพงพอใจแลว ความตงใจทจะเปลยนงานนาจะตา หรอไมอยากจะเปลยนงานเลย (อารมณ จนดาพนธ, 2536: 15-16) นอกจากนผลการวจยของสกอต มทเชล และบนบาม (Scott, Mitchell & Birnbaum. 1981:87) ทศกษาพบวาความพงพอใจในงานกบการเปลยนงานมความสมพนธทางลบตอกน นนคอถาหากมความพงพอใจในงานมากกจะมการเปลยนแปลงงานนอยลง สาหรบในการวจยนผวจยมความเหนวา การทครตงใจทจะยายททางานจานวนมากขน สงอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนในทางทดขน อาจเปนเพราะขณะนไดเกดเหตการณความไมสงบขนในจงหวดชายแดนภาคใต ซงจะทาใหครมความตงใจจะยายททางานกนมากขน และนาจะสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนตา แตทเปนไปในทางตรงกนขาม อาจจะเปนเพราะการทขาราชการคร และขาราชการอนทปฏบตงานในจงหวดชายแดนภาคใต มความพงพอใจตอสวสดการและการไดรบเงนคาเสยงภย และเงนเพมพเศษทรฐบาลจายใหเดอนละ 1,000-1,500 บาท จงอาจเปนแรงจงใจอยางหนงททาใหขาราชการครมความมงมนปฏบตงานตอไป จงทาใหประสทธผลของโรงเรยนสงขน เหตผลอกประการหนง อาจเปนเพราะการททางราชการมนโยบายทเปดโอกาสใหมการโยกยายโรงเรยน สาหรบขาราชการครทมภมลาเนาอยนอกเหนอจากจงหวดชายแดนภาคใต จงทาใหโรงเรยนไดมโอกาสรบครอตราจางทเปนคนในทองถนเขามาสอน ซงความเขาใจตอกนในหมคนทองถนเดยวกนยอมมมากกวา 4.2.2 ผลการวจยพบวา จานวนครทนบถอศาสนาอสลามสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอคณภาพชวตการทางานของคร และยงสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอบรรยากาศในชนเรยน ผลการวจย นอธบายวาการทครนบถอศาสนาอสลามทาใหคณภาพชวตการทางานของครดขน ทผลการวจยเปนเชนน อาจเปนเพราะครทนบถอศาสนาอสลามจะมความรทงในดานศาสนา วฒนธรรม ประเพณ และภาษาของทองถน และความสามารถในวชาชพคร จงทาใหสามารถปรบตวใหเขากบวถชวตของชมชน ไดรบการยอมรบจากชมชน สามารถปฏบตงานไดอยางมความสข จงสงผลใหคณภาพชวตการทางานดขน สวนขอคนพบทวาการทครนบถอศาสนาอสลามสงผลใหบรรยากาศในชนเรยนดขน อาจเปนเพราะ วาครทนบถอศาสนาอสลามสามารถปรบตวเขากบนกเรยนไดด เพราะนกเรยนสวนใหญจะนบถอศาสนาอสลามเชนเดยวกน ดงนนครทนบถอศาสนาอสลามยอมเขาใจวฒนธรรม ประเพณ ตลอดจนวถชวตของนกเรยนไดด อกทงยงสามารถใชภาษายาวเพอการสอสารกนอยางเขาใจดกวาในกรณท

244

นกเรยนไมเขาใจภาษาไทย จงนาจะทาใหเกดบรรยากาศในชนเรยนทด จากผลการวจยน สรปไดวา การนบถอศาสนาอสลามของครสงอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน และยงสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอบรรยากาศในชนเรยนอกดวย 4.2.3 ผลการวจยพบวา จานวนครทนบถอศาสนาพทธ สงอทธพลทางตรงเชงบวกตอ พฤตกรรมการสอนของคร และสงอทธพลทางออมไปยงคณภาพการสอน ขอคนพบจากผลการวจยทพบวาครทนบถอศาสนาพทธมพฤตกรรมการสอนทด อาจจะเปนเพราะครทนบถอศาสนาพทธมความพยายามใหนกเรยนเรยนตอในโรงเรยนของรฐบาลซงมการแขงขนสง จงสงผลใหครเหลานพยายามหาวธการเพอชวยใหนกเรยนไดมโอกาสเรยนตอในโรงเรยนชนนา จงทาใหครมพฤตกรรมการสอนทด ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของ วนดา กตตโชควฒนา (2537: บทคดยอ) ทพบวาความตองการในการพฒนาตนเองทางดานวชาการของครโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดนราธวาส มความตองการพฒนาอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบผลการวจยของ นมล ชยฤกษ (2537 : บทคดยอ) อรทพย อารยะทางศกด (2537 : บทคดยอ) และคณตา นจจรลกลและคนอน ๆ (2536 : บทคดยอ) และวนชย ประไพเมอง (2545 : บทคดยอ) ทพบในทานองเดยวกนวาครในเขตพนทจงหวดชายแดนภาคใตมความตองการการพฒนาดานพฤตกรรมการสอนอยในระดบมาก และมการปรบปรงพฒนา การสอนใหดขนอยางสมาเสมอจงเปนเหตใหผลการวจยเปนไปอยางทปรากฏ ผลการวจยนสรปไดวาการนบถอศาสนาพทธของคร สงอทธพลตอพฤตกรรมการสอนของคร และสงอทธพลทางออมไปยงคณภาพการสอนของครดวย อยางไรกตามในงานวจยดงกลาวไมไดระบวาครทนบถอศาสนาใดทมความตองการในการพฒนาตนเองดานการเรยนการสอน แตผวจยเหนวาครในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญ มความตองการในการพฒนาตนเอง จงไดสรปดงทกลาวมาแลว 4.2.4 ผลการวจยพบวา จานวนครทมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใตสงอทธพลทางตรงเชงลบตอคณภาพชวตในการทางาน อธบายไดวา การทครมภมลาเนาอยในจงหวดชายแดนภาคใตทาใหคณภาพชวตในการทางานของครลดลง ทเปนเชนนอาจเปนเพราะ ความหมายของการมคณภาพชวตในการทางานทดนนครจะตองไดรบการตอบสนองความตองการพนฐาน มสภาพแวดลอมในการทางานทด มความเครยดในการทางานนอย สมาชกในองคกรเกดความพงพอใจในงานและชวตสวนตว (พรรษสร อาสาเสนย, 2546 : 11 อางองจาก Hodgetts. 1993) เมอพจารณาตามนยามดงกลาวจะเหนวาสถานการณปจจบนจงหวดชายแดนภาคใตมปญหาตาง ๆ ทไปกระทบตอคณภาพชวตในการทางานของครมากมาย เชน ผลการวจยของชยาภรณ ศรสาคร (2534 : 1) กมภณฑ จนโท (2536: 54-55) สนทด ณ นคร (สนทด ณ นคร. 2540 : 2; อางองจาก กองอานวยการรกษาความสงบในจงหวดชายแดนภาคใต, 2525: 9) จรวฒน แดงแกว (2538: บทคดยอ) ไพศาล คณะทอง

245

(2539: บทคดยอ) ชรฟดดน หะย (2541: บทคดยอ) สมเกยรต บญรอด (2531: บทคดยอ) จตพงศ แกวใส (2540: บทคดยอ) และศศธร สวรรณมณ (2545: บทคดยอ) ผลการวจยเหลานระบวาจงหวดชายแดนภาคใตมปญหาความขดแยงทางดานสงคม ศาสนา และวฒนธรรม ทมความซบซอนมาโดยตลอดมขบวนการโจรกอการรายการกอความไมสงบโดยอาศยเงอนไขทางดานเชอชาตและศาสนามาเปนชนวนของปญหา มการทารายรางกายชวตและทรพยสนของประชาชนและขาราชการครไมวาจะเปนการลอบทารายคร การเผาโรงเรยน สงเหลานทาใหคณภาพชวตในการทางานของครไมด ครอยดวยความหวาดระแวง การบรหารจดการในโรงเรยนกทาดวยความยากลาบาก เชน มปญหาการลอบเผาโรงเรยนจงทาใหตองหยดเรยนบอย ๆ การลอบทารายคร หรอแมแตการดาเนนชวตประจาวนกตองคอยหวาดระแวงวาอาจจะถกปองราย ไดตลอดเวลาทาใหครเกดความเครยด และไมมขวญกาลงใจในการทางาน จงทาใหคณภาพชวตการทางานของครลดลง 4.2.5 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการสอนของครสงอทธพลทางตรงเชงบวกไปยงคณภาพการสอนของคร ขอคนพบนอธบายไดวา พฤตกรรมการสอนของครทดมผลทาใหคณภาพ การสอนของครสงขน ซงแสดงใหเหนวาการทครมความพยายามพฒนาการสอนของตนใหมประสทธ ภาพเชน มการวางแผนการสอนทด ครมวธการสอนทหลากหลาย มการใชสอสารการสอนทเหมาะสมทาใหเกดคณภาพการสอนทด ซงสอดคลองกบการสรปของนาร อาแว (2545: 42-43) ทกลาววาพฤตกรรมการสอนเปนปจจยทสาคญทกอใหเกดคณภาพการเรยนการสอน ผลการวจยทสนบสนนขอคนพบนไดแก ผลการวจยของ บญเรอง ศรเหรญ (2545: บทคดยอ) บญชม ศรสะอาด (2524: บทคดยอ) พทแมน (ราชนย บญธมา. 2542ก: 23, อางองจาก Pittman. 1993: 4270-A) นกล ภประเสรฐ (2534: 87) สมจต สวรรณบศย (2534: 120) ทศกษาพบในทานองเดยวกนวา คณภาพการสอนของครสงอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

4.3 ปจจยเชงสาเหตระดบโรงเรยน พบวา ตวแปรทสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอประสทธผลของโรงเรยน 3 ปจจย คอ พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และการบรหารหลกสตรของโรงเรยน ตวแปรทสงอทธพลทางตรงเชงลบคอความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน สวนตวแปรทสงอทธพลทางออมเชงบวก ไดแกภาวะผนาทางวชาการ บรรยากาศของโรงเรยน จานวนครในโรงเรยน จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลาม และตวแปรทสงอทธพลทางลบคอจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ ผลการวจยดงกลาวสอดคลองกบสมมตฐานของการวจยขอท 3 โดยสามารถอภปรายผลเปนรายตวแปรไดดงน

4.3.1 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมของผบรหารโรงเรยน

246

สงอทธพลทางตรงเชงบวกตอประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยนอธบายไดวา การทผบรหารม พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมสง จะสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขน ทเปนเชนนเพราะวา การบรหารแบบมสวนรวมนน ผบรหารจะเนนกระบวนการใหผรวมงานมสวนเกยวของกบการคด การตดสนใจ การมสวนในการดาเนนการ การมสวนในการประเมนและชนชม เปนตน จงทาใหผรวมงานมความกระตอรอรนทจะปฏบตงานและมความรสกเปนเจาของในผลงานนน ๆ (Cohen & Uphoff. 1980 : 213 - 218; ชชาต พวงสมจตร. 2540 : 17) ดวยเหตนจงทาใหพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขน ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของสมจตร อดม (2547) ทศกษาพบวาพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมมความสมพนธกบความสาเรจในการบรหารโรงเรยนเอกชน และผลการวจยของลดดา ผลวฒนะ (2547 : บทคดยอ) ททาการวจยเชงทดลองโดยพบวากลมทดลองทใชการบรหารแบบมสวนรวม มระบบบรหารแตกตางจากกลมควบคมทมระบบปรกษาหารอหลงการพฒนาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และพบวาระบบบรหารแบบใหกลมมสวนรวมเปนระบบการบรหารทมประสทธภาพ และผมสวนเกยวของมความพงพอใจสงกวาเกณฑประเมน

4.3.2 ผลการวจยพบวา การบรหารหลกสตรของโรงเรยน สงอทธพลทางตรงเชงบวก ตอประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยทเปนเชนนอธบายไดวา หากผบรหารโรงเรยนมกระบวนการ บรหารหลกสตรของโรงเรยนไดดจะทาใหเกดประสทธผลของโรงเรยนสงขนตามไปดวย ซงผลการ วจยนสอดคลองกบผลการวจยของ บญเรอง ศรเหรญ (2542 : บทคดยอ) ทพบวา คณภาพของการใชหลกสตรของโรงเรยนมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา ทเปนเชนนอาจเปนเพราะวาการทผบรหารมการวางแผนการจดการเกยวกบหลกสตร ไดแก การจดหาเอกสารหลกสตร การพฒนาหลกสตร การใชหลกสตร และการประเมนหลกสตรของโรงเรยนทมคณภาพจะทาใหการเรยนการสอนตรงตามจดมงหมายของหลกสตร ครมความเขาใจหลกสตร และมการประเมนหลกสตรเพอการพฒนากยอมจะสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน นอกจากนพระราช บญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 ไดกาหนดไวในมาตรา 27 วรรคสองใหโรงเรยนจดทาหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของชมชน ซงเปนทนาสนใจวาในจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะสภาพปญหาและวฒนธรรมทแตกตางจากภมภาคอนโดยเฉพาะอยางยงการใหความสาคญกบการใชหลกสตรอสลามศกษาในโรงเรยนดงนนเมอมการยดหยนใหโรงเรยนสามารถพฒนาหลกสตรสถานศกษาไดมากกวาทผานมาจงอาจทาใหการบรหารหลกสตรของโรงเรยนมความสอดคลองกบสภาพวถชวตและวฒนธรรมของบรบทในจงหวดชายแดนภาคใตมากยงขนจงทาใหสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนดขน

247

4.3.3 ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนสงอทธพลทางตรงเชง ลบตอประสทธผลของโรงเรยน ขอคนพบจากการวจยทเปนเชนนอธบายไดวาการทโรงเรยนไดสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมากขน แตทาใหประสทธผลของโรงเรยนลดลง ซงผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของบเบาะ หะยสาเมาะ (2540: บทคดยอ) ทศกษาเรองการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของผบรหารโรงเรยนในโรงเรยนทถกลอบวางเพลง จงหวดปตตาน ผลการวจยพบวา การปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง สภาพปญหาการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนในดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของโรงเรยนประถมศกษาทถกลอบวางเพลงป พ.ศ. 2536 ในจงหวดปตตาน ตามทศนะของครอาจารยไมสอดคลองกบทศนะของคณะกรรมการศกษาโรงเรยนในงานการใหบรการแกชมชน ไดแก สภาพแวดลอมของโรงเรยนไมนาอยจงทาใหชมชนไมอยากเขามารบบรการและในงานการรวมกจกรรมของชมชนไดแก การวางตวของผบรหารโรงเรยนทาใหชมชนหมดศรทธา คณะกรรมการศกษาโรงเรยนใหความสาคญของสภาพปญหาสงทสด สวนครอาจารยไดใหความสาคญของสภาพปญหาตาทสด สวนงานอนมความเหนสอดคลองกน ไดแก การปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนยงไดรบความรวมมอจากผปกครองนกเรยน หรอกรรมการศกษาโรงเรยนนอยมาก โรงเรยนไมมแผนงานหรอโครงการในการบรการแกชมชน ผบรหารโรงเรยนไมอทศเวลาในการรวมกจกรรมของชมชน บคคลในชมชนสวนใหญยากจน เยาวชนบางสวนตดยาเสพตด ทาใหชมชนมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยนนอย ประกอบกบผบรหาร ไมเหนความสาคญของชมชนและหนวยงานอน นอกจากนผลการวจยของสานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529 : 65) ชดชนก เชงเชาว, อาภา บญชวย และทว ทองคา (2540 : 150) วาด หนมา (2540 : บทคดยอ) ทวจยพบในทานองเดยวกนวา การสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน จากการทผลการวจยพบวาความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนมอทธพลเชงลบตอประสทธผลของโรงเรยน แสดงใหเหนวาแมวาผบรหารโรงเรยนและครจะพยายามทาความเขาใจในการสรางความสมพนธอนดกบชมชนอยางมากแลวกตาม แตกมเหตผลบางประการทมความละเอยดออนในปญหา กลาวคอความเกยวพนของปญหาอนเกดจากความแตกตางกนของศาสนา วฒนธรรม และวถชวตของประชาชนทอยในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ปญหาดงกลาวเปนปญหาทหมกหมม มาเปนระยะเวลายาวนาน ซงอาจทาใหเกดความหวาดระแวงระหวางประชาชนทนบถอศาสนาทแตกตางกน อนมผลทาใหการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนเปนไปดวยความยากลาบากยง แตสงหนงทสะทอนจากการคนพบนคอการแกปญหาสงคมโดยใชการศกษาเปนเครองมอในการพฒนายงมปญหาอยอกมากมาย ทยงดาเนนการไมสอดคลองกบสภาพและวถชวตของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ซงรฐบาลควรหาชองทางศกษาและแกปญหาโดยเรวทสด เพราะวาโรงเรยนประถม ศกษาเปนสถาบนหลกขององคกรทางสงคมททาหนาทขดเกลา (Socialization) อบรม บมเพาะใหผเรยน

248

เปนคนด คนเกง และใชชวตในสงคมอยางมความสข จงจาเปนจะตองมการพฒนา ฝกอบรมใหผบรหารสามารถสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนทเขาถงวถชวต และประเพณ วฒนธรรมของชมชน 4.3.4 ผลการวจยพบวา บรรยากาศของโรงเรยนสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และการบรหารหลกสตร และสงอทธพลทางออมไปยงประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยนอธบายไดวา การทโรงเรยนมบรรยากาศในการทางานทดจะสงผลให การบรหารหลกสตรของโรงเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ และสงผลตอการบรหารแบบมสวนรวมในโรงเรยนดวย เพราะเมอบรรยากาศในโรงเรยนด โอกาสทผบรหารจะไดรบความรวมมอรวมใจจากครและผมสวนเกยวของกเปนไปไดโดยงาย ผลจากตวแปรดงกลาวมาแลวจะสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ ดวงสมร กลนเจรญ (2545: บทคดยอ) ศกษาพบวาบรรยากาศในโรงเรยนเปนปจจยดานโรงเรยนมความสมพนธกบประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา สาหรบ องอาจ นยพฒน (2544: บทคดยอ) พบวาบรรยากาศในโรงเรยนมอทธพลตอความแปรปรวนในผลการเรยนรของนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร สอดคลองกบ ศกดคเรศ ประกอบผล (2539: บทคดยอ) ; และจนทราน สงวนนาม (2533: บทคดยอ) อธบายวา ผลการวจยพบวา บรรยากาศของโรงเรยนทประสบความสาเรจมบรรยากาศดกวาโรงเรยนทยงไมประสบความสาเรจ บรรยากาศของโรงเรยนทงสองกลมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต บรรยากาศของโรงเรยนยงสามารถบรรยากาศของโรงเรยนทานายความสาเรจของโรงเรยนได สวน ธวช กรดมณ (2542: บทคดยอ) ศกษาวจยเรองมตสขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา สขภาพองคการของโรงเรยนเมอจาแนกตามขนาดปรากฏวา โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกและขนาดใหญมสขภาพองคการสมบรณปานกลางในขณะทโรงเรยนประถมศกษาขนาดกลางมสขภาพองคการทคอน ขางสมบรณ เมอพจารณาประสทธผลโรงเรยนพบวาอยในระดบปานกลาง และพบวามตสขภาพองคการสงผลตอประสทธผลโรงเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวทแลนด และ ฮอย (Sweetland; & Hoy.) สรปวานกวจยและนกปฏรปการศกษาใหความคดเหนสอดคลองกนวาบรรยากาศ ของโรงเรยนกอใหเกดความแตกตางในสภาพแวดลอมของการเรยนรของโรงเรยน และผลสมฤทธของนกเรยน (Sweetland; & Hoy. 2000 : 704 ; citing Bossert. 1988 ; Brookover et al. 1978 ; Hoy & Sabo. 1998 ; Purkey & Smith. 1983 ; Stedman. 1987) จากขอคนพบนทาใหสรปไดวาบรรยากาศของโรงเรยนสงผลใหผบรหารสามารถบรหารแบบมสวนรวมไดด และสงผลใหการบรหารหลกสตรเปนไปอยางมคณภาพ ซงสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในทสด

249

4.3.5 ผลการวจยพบวา ภาวะผนาทางวชาการของผบรหารสงอทธพลทางตรง เชงบวกตอการบรหารหลกสตรของโรงเรยน และพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และสงอทธพลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยน ขอคนพบนอธบายไดวาในการบรหารโรงเรยนหากผบรหารโรงเรยนมภาวะผนาทางวชาการสง จะสงผลใหการบรหารหลกสตรของโรงเรยนมประสทธภาพ และสงผลตอการบรหารแบบมสวนรวมของผบรหารดวย อนจะสงผลใหประสทธผลของโรงเรยนดขนในทสด สอดคลองกบผลการวจยของนกวชาการหลายทานไดแก ลเนนเบรก และ ออนสไตน (Lunenberg & Ornstein. 1996 : 318) ทาการศกษาโรงเรยนประถมศกษาทประสบความสาเรจจานวน 149 โรง ในรฐแมสซาชเซท โดยคดเลอกจากโรงเรยนทมผบรหารทมภาวะผนาทเขมแขง และเปนโรงเรยนทมผลสมฤทธสง โดยพบวา 75 เปอรเซนตของผบรหารอธบายวาตนเองเปนผทมภาวะผนาทางวชาการสงกลาวคอเปนผทมพฤตกรรมการอทศเวลาเพอพฒนาทรพยากรใหเออตอการบรหารจดการหลกสตรของโรงเรยน และมการปรบปรงการเรยนการสอนอยอยางสมาเสมอ สอดคลองกบผลการวจยของ หยาง (พมพอร สดเอยม. 2547 : 130 ; citing Yang. 1997) ทศกษาพฤตกรรมผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในไตหวน สาธารณรฐประชาชนจน พบวาครรบรวาผบรหารมพฤตกรรมผนาทางวชาการอยในระดบสง ในดานการสงเสรมอบรมคร การสงเสรมการพฒนาวชาชพ และการใหเวลากบงานทางวชาการ ปญหาทางพฤตกรรมผนาทางวชาการของผบรหารคอ ไมมเวลา ขาดความรทางวชาการ ขาดคณะทางานทางวชาการ งบประมาณมไมเพยงพอ และการประเมนครใหญยงไมสมบรณ

สาหรบประเทศไทย มงานวจยทสนบสนนผลการวจยนไดแก ผลการวจยของ บญชา แสนทว (2539 : 183) ทศกษารปแบบเชงเหตผลของตวแปรทสงผลตอประสทธภาพของครผสอนในการจดประสบการณใหแกเดกระดบกอนประถมศกษา พบวา ความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนสงผลทางตรงและทางออมตอประสทธภาพของครผสอนในการจดประสบการณใหแกผเรยน คลายคลงกบผลการวจยของ กมลวรรณ ชยวานชศร (2536 : 288) ทพบวาพฤตกรรมผนาทางวชาการเปนตวแปรทมความสมพนธกบประสทธผลโรงเรยนและสามารถใชพยากรณประสทธผลของโรงเรยนในภาพรวมไดคอนขางสง โดยตวพยากรณประสทธผลโรงเรยนเอกชนทดทสดคอ พฤตกรรมผนาทางวชาการ และยงพบวา พฤตกรรมผนาทางวชาการเปนตวพยากรณทดทสดในโรงเรยนเอกชนทอยในภาคเหนอ และยงเปนตวทานายทดตอประสทธผลของโรงเรยนทมขนาดเลก สอดคลองกบผลการศกษาของ ตอพงษ สาราญคง (2531 : บทคดยอ) ; ธงชย จกกามาตร (2531 : บทคดยอ) ; วรศกด ทองเจม (2531 : บทคดยอ) ; ปราณ จานงเจรญ (2533 : บทคดยอ) และองอาจ นยพฒน (2544 : 95) ศกษาพบในประเดนนสอดคลองกนวาภาวะผนาทางวชาการมอานาจในการอธบายความแปรปรวนในผลการเรยนรของนกเรยน ขณะท ชดชนก เชงเชาว , อาภา บญชวย และทว ทองคา (2541 : 151) ศกษาพบวาการบรหารโรงเรยนและการจดการเรยนการสอนของครมความ สมพนธกนโดยทการบรหารโรงเรยนและการจดการเรยนการสอนของครสงผลโดยออม (Indirect Effect) ตอประสทธผลของ

250

โรงเรยน และสอดคลองกบสภาภรณ เกชรารตน (2543 :บทคดยอ) ทศกษาพบวาพฤตกรรมผนาทางวชาการเปนปจจยทมผลตอประสทธผลของการบรหารโรงเรยนมธยมศกษา

ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารทมภาวะผนาทางวชาการสงจะเปนผทพยายามทจะสงเสรมใหครบรรลเปาหมายทางวชาการ การสงเสรมกจกรรมทางวชาการในโรงเรยน การสนบสนนกจกรรมทางวชาการใหไปสตวนกเรยนโดยตรง การตดตามความกาวหนาของนกเรยน เปนตน ซงพฤตกรรมเหลานจะทาใหประสทธผลของโรงเรยนดขน

4.3.6 ผลการวจยพบวา จานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามสงอทธพลทางตรง

เชงลบตอการบรหารหลกสตรของโรงเรยน ผลการวจยนอธบายไดวา การทจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามจานวนมาก จะสงผลใหผลการบรหารหลกสตรของโรงเรยนลดลง ทเปนเชนน อาจเปนเพราะการทโรงเรยนมนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามจานวนมาก และมนกเรยนทนบถอศาสนาพทธอยดวย จงอาจจะทาใหเกดความยงยากในการบรหารหลกสตรของโรงเรยน และการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพราะวาจากขอมลพนฐานพบวา ครทเปนกลมตวอยางสวนใหญนบถอศาสนาพทธ (62%) ซงครเหลานสวนใหญจะไมคอยมความรทแทจรงเกยวกบการจดหลกสตรสถานศกษาทตองมการบรณาการหลกสตรอสลามศกษาเขากบหลกสตรแกนกลาง ประกอบกบครทนบถอศาสนาพทธจะไมคอยเขาใจในหลกศาสนาอสลามอยางแทจรง จงอาจทาใหการบรหารหลกสตรเกดปญหายงยากขนได อนอาจจะทาใหประสทธผลของโรงเรยนลดลง

นอกจากน ยงพบอกวาจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ สงอทธพลทางออมเชงลบผานบรรยากาศของโรงเรยน ไปยงประสทธผลของโรงเรยน ทเปนเชนนอาจอธบายไดวา การทโรงเรยนใดมจานวนนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ และศาสนาอสลามในอตราสวนทสงจะมกอใหเกดความยงยากในการบรหารจดการโรงเรยนและการจดการเรยนการสอนเกดขนเชน ในการเรยนจะตองจดทาหลกสตรทสนองตอบทงนกเรยนไทยพทธ และไทยมสลมทเสมอภาคกนและตองแยกกนสอน เมอถงคาบสอนวชาเกยวกบศาสนา ถาในโรงเรยนนน ๆ มครจานวนนอยกจะยงเกดปญหามากยงขน ในการทาอาหารกลางวนกเชนกนโรงเรยนจะตองทาอาหารทบรการแกนกเรยนไทยพทธและไทยมสลม ในการจดการเรยนการสอนจะเกดปญหาทเกยวกบการใชภาษา เพราะนกเรยนไทยพทธมกจะใชภาษาไทยถนใต ในชวตประจา ในขณะทนกเรยนไทยมสลมจะใหภาษายาว เมอเขามาในอยในโรงเรยนจะทาใหครเกดความยงยากในการสอสาร ถาครไมมความรทงภาษาไทยถนใต ภาษายาวพรอมกนดวยปญหาทยกตวอยางมานนาจะพออธบายไดวาการทโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตมทงนกเรยนไทยพทธและไทยมสลมอยในโรงเรยนเดยวกนจะทาใหประสทธผลของโรงเรยนไมด

251

4.3.7 ผลการวจยพบวา จานวนครในโรงเรยนสงอทธพลทางตรงเชงบวกตอภาวะผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน และสงอทธพลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยน ผลการวจยนอธบายไดวา การทโรงเรยนมจานวนครมากขน จะสงผลใหภาวะผนาทางวชาการของผบรหารเพมขน ผลการวจยนสอดคลองกบผลการวจยของ เสรญ พศาลวชรนทร (2531: บทคดยอ) ศกษาพบวา นกเรยนชนเดกเลกทไดรบการเตรยมความพรอมทาง การเรยนจากชนเรยนทมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 19 คนลงมา และ 1 : 20 - 30 คนลงมา จะมความพรอมทางการเรยนแตกตางกบนกเรยนทไดรบการเตรยมความพรอมทางการเรยนจากชนเรยนทมอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 31 คนขนไป งานวจยของ เยาวลกษณ แสงสรอย (2542: บทคดยอ) ทศกษาพบวาอตราสวนครตอนกเรยนเปนตวแปรระดบโรงเรยนทมอทธพลอยางมนยสาคญทางสถตตอประสทธภาพการปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6 (2529: 56) ศกษาความคดเหนของครเกยวกบสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยในเขตการศกษา 6 พบวา การทมครไมครบชนเปนสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยมากทสด ซงโรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตยงมอตราเฉลยครตอนกเรยนแตกตางกนมากในแตละจงหวดหรอแมแตในแตละอาเภอกแตกตางกน ศกษา และ ดสต ณ สวรรณ (2539: บทคดยอ) ศกษาพบวาปญหาประการหนงของการใชหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) ของโรงเรยนรวมพฒนาการใชหลกสตรในเขตการศกษา 2 และ 3 คอการขาดแคลนครผสอน ผลการวจยนสรปวาจานวนครในโรงเรยนมอทธพลเชงบวกตอภาวะผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน และสงผลทางออมตอประสทธผลของโรงเรยนดวย

ขอเสนอแนะ ผวจยเสนอขอเสนอแนะทไดจากขอคนพบในการวจยนตามลาดบดงน 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

1.1 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1.1.1 จากผลการวจยทพบวาประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดน

ภาคใต อยในระดบปานกลาง ผลการวจยนสะทอนถงสภาพจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาวายงมปญหาอยหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงประสทธผลของโรงเรยนในดานความสมพนธกบคร ความ

252

สนใจในชนเรยน เจตคตตอการบาน ความคดทมตอวชาการ และการบรณาการสงคมในชนเรยน ดงนนหนวยงานทเกยวของกบการจดการศกษาไดแก สานกงานคณะกรรม การการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขตพนทการศกษา ภายใตกระทรวงศกษาธการ และกระทรวงเกยวกบความมนคง คอกระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม ควรตระหนกและควรรวมมอกนในการหาแนวทางในการพฒนาคณภาพการศกษารวมกน เพราะผลจากการพฒนาคณภาพการศกษาจะมสวนเกยวพนกบสภาพสงคม วฒนธรรม และวถชวตของประชาชนอยางหลกเลยงไมได และเนองจากพนทนเปนพนทพเศษทมการจดตงศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) เพอทาหนาทประสานในการพฒนา ดงนนรฐบาลจะตองใหความจรงจงในการพฒนา และเรงแกปญหาอนเกดจากสภาพสงคม วฒนธรรมทมความแตกตางกน และควรใชการศกษาเปนเครองมอหลกในการพฒนาสงคม

อยางไรกตามผลการวจยในครงนพบวาประสทธผลของโรงเรยนในดานความสนใจในสงทเรยน ความเปนอยทดในโรงเรยน และแรงจงใจตอสงทเรยน อยในระดบมาก ซงแสดงใหเหนถงโอกาสของการพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตเพราะนกเรยนเหนความสาคญ เหนประโยชนของการเรยน และมความรสกทดตอโรงเรยน มความรสกภมใจตอโรงเรยน และมแรงจงใจตอการเรยนหนงสอ ดงนนควรนาผลการวจยดงกลาวเพอเปนขอมลหนงในการพจารณา วางแผน นโยบายการพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต

1.1.2 จากผลการวจยนทาใหทราบวาตวแปรตน ของปจจยระดบนกเรยน ไดแก พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน การเอาใจใสของผปกครองตอการเรยน ความตงใจเรยนตอชน ม.1 ในโรงเรยนของรฐบาล จานวนนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม เปนตน ปจจยระดบหองเรยน ไดแก ความตงใจทจะยายททางานของคร จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม พฤตกรรมการสอนของคร และปจจยระดบผบรหารโรงเรยน ไดแก พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม การบรหารหลกสตรของโรงเรยน ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร บรรยากาศของโรงเรยน เปนตน เปนปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต รฐบาล ผบรหารระดบกระทรวง กรม และเขตพนทการศกษา ควรนามาเปนขอมลพนฐาน ในการกาหนดนโยบายหรอยทธศาสตรในการพฒนาทองทเปนกรณพเศษ และแนวทางสการพฒนาการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ใหเหมาะสม โดยคานงถงตวแปรตนทง 3 ระดบรวมกน กลาวคอปจจยในระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน เพราะตวแปรตาง ๆ ทพบในการวจยนสะทอนสภาพ วฒนธรรม ธรรมเนยมประเพณ ความเชอ คานยม ศาสนา และภาษา ทมความแตกตางกนระหวางประชาชนในพนท และมความแตกตางจากภมภาคอน ๆ 1.1.3 จากผลการวจยทพบวา จานวนครทนบถอศาสนาอสลามมอทธพลตอคณภาพชวตการทางานของคร จากผลการวจยน สะทอนวาครทนบถอศาสนาอสลามมคณภาพชวตการทางานท

253

ดดงนนสานกงานเขตพนทการศกษาควรกาหนดนโยบายใหมหลกสตรฝกอบรม ใหแกขาราชการครทนบถอศาสนาอน เพอใหเขาใจวถชวต หลกศาสนา ประเพณ และวฒนธรรม ตลอดจนภาษาทจาเปนแกการดารงชวตและการปฏบตงานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต 1.1.4 จากผลการวจยทพบวา ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร สงอทธพลตอการบรหารหลกสตรของโรงเรยน และพฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม และสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในทสด ผบรหารระดบกระทรวง และระดบสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขตพนทการศกษา ควรกาหนดนโยบายหรอยทธศาสตรของการพฒนาภาวะผนาทางวชาการใหกบผบรหารโรงเรยนในสงกด เพราะเปนตวแปรหลกทสงอทธพลตอตวแปรอนๆ หลายตว โดยอาจจะจดหลกสตรฝกอบรมพรอมกนทวประเทศ เพอพฒนาภาวะผนาทางวชาการในแนวทางเดยวกน เพอใหผ บรหารโรงเรยนไดปฏบตงานวชาการอนเปนหวใจของการบรหารโรงเรยนไดอยางมประสทธภาพ 1.1.5 จากผลการวจยทพบวาการทนกเรยนทไปเรยนศาสนาอสลาม ทาใหนกเรยนมความถในการทาละหมาดสงขน และสงผลตอพฤตกรรมการเรยน และประสทธผลของโรงเรยน จากผลการวจยนรฐบาลควรทกาหนดนโยบายในการสงเสรมการเรยนรศาสนาอสลามใหแกนกเรยน อยางเตมทและมความเพยงพอ เหมาะสม โดยพยายามลดการไปเรยนศาสนาอสลามตามบานคร หรอทอนๆ หลงเวลาเรยนทตองทาใหนกเรยนมภาระมากขน และเรยนไมทนคนอนๆ โดยอาจจะจดใหมการสอนศาสนาอสลามขนในโรงเรยนทมความตองการ ใหการเรยนการสอนมมาตรฐาน และรฐบาลใหการสนบสนนอยางจรงจง เชนการพฒนาหลกสตรอสลามศกษาใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน การสนบสนนงบประมาณ การพฒนาครสอนศาสนาใหมคณภาพ และสงเสรมใหการเรยนศาสนาในโรงเรยนเปนรปธรรม

1.2 ขอเสนอแนะเชงการปฏบต

1.2.1 จากผลการวจยทพบวา ประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบปานกลาง ในฐานะ ทสานกงานเขตพนทการศกษา และโรงเรยนเปนหนวยงานททาหนาทปฏบตการโดยตรง ควรจะนาขอมลมาพจารณา และดาเนนการพฒนาในตวแปรทสามารถพฒนาไดเชน พฤตกรรมการสอนของครทพบวามอทธพลตอคณภาพการสอนของคร และประสทธผลของโรงเรยน ผบรหารโรงเรยนกควรจดใหมหลกสตรฝกอบรมเกยวกบการพฒนาวธการสอน ทสอดคลองกบหลกการทกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต หรอ ขอคนพบทพบวาการทนกเรยนไปเรยนศาสนาอสลามทาใหนกเรยนมความถในการละหมาดเพมขน และสงผลตอพฤตกรรมการเรยนและประสทธผลของโรงเรยน ผบรหารจงควรกาหนดใหครสงเสรมใหนกเรยนทนบถอศาสนาอสลามไดเรยนศาสนาอสลามในโรงเรยน และควร

254

สงเสรมใหนกเรยนมการละหมาด โดยอาจจะจดใหมหองละหมาดและอปกรณทอานวยความสะดวกตอการทาละหมาดของนกเรยน

1.2.2 จากผลการวจยทพบวา นาหนกองคประกอบประสทธผลของโรงเรยนประถม ศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ใหความสาคญกบตวแปรองคประกอบตาง ๆ ทง 8 องคประกอบในการวจยน ซงเปนองคประกอบทเกยวของกบความเปนอยทดในโรงเรยน ดงนนคร และผบรหารโรงเรยนสามรถพฒนานกเรยนไดโดยตรง จงควรทจะนามาพจารณา และจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบองคประกอบดงกลาวเพอใหโรงเรยนมประสทธผลสงขน

1.2.3 จากผลการวจยทพบวาความสมพนธชมชนสงอทธพลเชงลบตอประสทธผลของ โรงเรยน แสดงใหเหนวาการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนยงไมประสบผลสาเรจ หรอยงไมสอดคลองกบสภาพและวถชวตของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ผบรหารจงควรมการปรบปรงตนเอง โดยการศกษาสภาพและวถชวตของชมชน และควรจดการบรหารงานโรงเรยนโดยการบรหารงานแบบมสวนรวมจากคณะกรรมการสถานศกษา และผนาชมชน สาหรบเขตพนทการศกษาอาจจะจดใหมหลกสตรฝกอบรมเพอพฒนาผบรหารใหสามารถสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

1.2.4 จากผลการวจยทพบวา พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวมสงอทธพลตอประ สทธผลของโรงเรยน จากผลการวจยนผบรหารควรนามาพจารณาเพอปรบปรง พฒนาระบบการบรหารงานของตนเพอใหเกดการบรหารงานแบบมสวนรวม สานกงานเขตพนทการศกษาอาจจะจดหลกสตรฝกอบรมเกยวกบการบรหารแบบมสวนรวม

1.2.5 จากขอผลการวจยทพบวา การบรหารหลกสตรสงอทธพลตอประสทธผลของ โรงเรยน ผบรหารโรงเรยนควรพจารณาและดาเนนการใหการบรหารหลกสตรเปนไปตามหลกวชาการ และสอดคลองกบสภาพของทองถนเพอใหโรงเรยนมประสทธผลสง สานกงานเขตพนทการศกษาอาจจะจดใหมหลกสตรฝกอบรมเกยวกบการบรหารแบบมสวนรวม

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ในการวจยนผวจยออกแบบการวเคราะหขอมล โดยใชโมเดลความสมพนธเชง

255

สาเหต และใชโมเดลลสเรลในการวเคราะห การออกแบบการวเคราะหยงคงเปนแบบระนาบเดยว (Single Level) เนองจากมขอจากดของการวเคราะหแบบโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบ (Multi Level Analysis) เพราะวาโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตทเปนกลมตวอยางในการวจย สวนใหญมหองเรยนเดยว จงไมสามารถใชโปรแกรม HLM ในการวเคราะหขอมล และจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวาการศกษาประสทธผลของโรงเรยนควรมการศกษาโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสน แบบพหระดบ เพราะเปนโมเดลการวเคราะหทเปนไปตามธรรมชาตของขอมลทางการศกษาทมการลดหลนกนเปนระดบ การวเคราะหโดยใชโมเดลลดหลนเชงเสนแบบพหระดบจะชวยใหผลการวจยมความคลาดเคลอนนอย และสามารถอธบายความสมพนธของขอมลทอยตางระดบกนได ดงนนในการวจยเกยวกบประสทธผลของโรงเรยนควรใชการวเคราะหวธดงกลาวหากไมมขอจากดของความแปรปรวนในตวแปรระดบตาง ๆ

2.2 ควรมการวจยในประเดนเกยวกบ ปจจยทเกยวของกบประสทธผลของโรงเรยน ในจงหวดชายแดนภาคใต โดยใชตวแปรอน ๆ เชนตวแปรทเกยวของกบสภาพ และวถชวตของประชาชนในชมชน โดยเกบขอมลจากประชาชนทอยในเขตบรการของโรงเรยน เพอจะทาใหผลการวจยมความครอบคลมทกดาน และควรวจยโดยใชวธเชงคณภาพผสมผสานดวยจะทาใหไดขอคนพบทหลากหลาย

2.3 ควรศกษาวจยระดบประสทธผลของโรงเรยนและปจจยทมอทธพลตอประสทธ ผลของโรงเรยนประเภทตาง ๆ ในจงหวดชายแดนภาคใต เชน โรงเรยนเอกชนสามญ โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สถาบนปอเนาะ เพอจะไดมขอมลในการวางแผนแกปญหาการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตไปพรอม ๆ กน

256

บรรณานกรม

กมลวรรณ ชยวานชศร. (2536). ปจจยทเกยวของกบผบรหารทสมพนธกบประสทธผล ของโรงเรยนเอกชน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กรมการปกครอง. (2546?). คมอการปฏบตราชการในจงหวดชายแดนภาคใต. กรงเทพฯ: สานกกจการความมนคงภายใน ศนยประสานงานปกครองจงหวดชายแดน ภาคใต กรมฯ. กรมวชาการ. (2535). การศกษาลกษณะความสมพนธของตวแปรการจดการศกษากบ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2533. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. ________. (2538?). หลกสตรอสลามศกษา (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2537) ในหลกสตร ประถมศกษา พทธศกราช 2521. (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533). ยะลา: ฝายโครงการ พเศษ สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ประจาเขตการศกษา 12. ________. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. ________. (2547). รายงานผลการประเมนคณภาพการศกษาของผเรยน ระดบชน ประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2544. กรงเทพฯ: สานกงานทดสอบทางการศกษา. กรมสามญศกษา. (2544). รายงานการวจยและพฒนากระบวนการจดการศกษาขนพนฐาน ในโรงเรยนสงกดกรมสามญศกษา. กรงเทพฯ: โฆษตการพมพ. กระทรวงศกษาธการ. (2544?). แผนเรงรดพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตของ กระทรวงศกษาธการประจาปงบประมาณ 2542-2544. ม.ป.พ. อดสาเนา. ________. (2545). รายงานการวจยการศกษาความเปนไปไดของแนวทางการจด

การศกษา ระดบประถมศกษา มธยมศกษา และอาชวศกษาไทย. กรงเทพฯ : การ

ศาสนา.

________. (2546). ผลการประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6. สบคนเมอ 18 กมภาพนธ 2547, จาก http://www.moe.go.th/pongpol/. ________. (2547). ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยสถาบนศกษาปอเนาะ. สบคนเมอ 17 กนยายน 2547, จาก http://www.moe.go.th/.

257

กอบกล รงสยะโรจน. (2526). ความสมพนธระหวางสงแวดลอมทางบานและโรงเรยนกบ ผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปทสาม. วทยานพนธ ค.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร. กองบรรณาธการ. (2543, มกราคม-เมษายน). วถชวตอนสนตสขของชมชนบานตลงชน.

รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 21(1): 1-11. กฤษฎ อทยรตน. (2544, 19 ธนวาคม). บรหารคนดวยคณภาพ : ทาใหงายไวดกวา. ผจดการ รายวน. หนา 39. การศกษาของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต : บางอยางทตองปรบปรง. (2543, 13-19 สงหาคม). สยามรฐสปดาหวจารณ. หนา 27. การสงเสรมการรหนงสอแกชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต. (2538, 14 ตลาคม). สยามรฐ. หนา 19. กรรมมาธการการศกษาสภาผแทนราษฏร. การศกษาชสถานการณ โรงเรยนภาคใตยงไมเลวราย. (2546). สบคนเมอ 26 มกราคม 2546, จาก http:// www.bangkokbiznews.com/2002/05/21/edu/indsc7.psp?news=edu2.html. กมภณฑ จนโท. (2536). การปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในพนทเสยงภย เขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. กลยา สนทรการวโรจน. (2538). ปญหาการสอนและความตองการนเทศของครผสอนกลม สรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนประถมศกษา ใน จงหวดนราธวาส. วทยานพนธศกษา ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. กตมา ปรดดลก. (2532). การบรหารและการนเทศการศกษาเบองตน. กรงเทพฯ: อกษราพพฒน. เกษม วฒนชย, องคมนตร. (2545). การผลตและพฒนาผบรหารสถานศกษา. สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. กรงเทพฯ : โรงพมพพมพด. ขนบธรรมเนยมบางประการของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต. (2533, กมภาพนธ). วารสารพฒนาชมชน. 27(2): 47-50. ขจดภย บรษพฒน. (2519). ไทยมสลม. กรงเทพฯ : แพรพทยา.

http://www.bangkokbiznews.com/2002/05/21/edu/indsc7. psp?news=edu2.html

258

คณตา นจจรลกล; และคนอนๆ. (2536). การตดตามผลการเรยนการสอนวชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดชายแดน ภาคใต ปการศกษา 2536. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. คอลด บสะมญ. (2538). จตลกษณะและปจจยทางชวสงคมบางประการทมผลตอการ ยอมรบนโยบายทางการศกษา ดานการสงเสรมการใชภาษาไทยของเดกนกเรยน ไทยมสลมในจงหวดสงขลา. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตร ประยกต). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. คดนางค มณศร; และ สมหวง พธยานวฒน. (2541, กรกฎาคม-ธนวาคม). อทธพลของพอแมทม ตอผลสมฤทธทางการเรยน ปณธานทางการศกษา และอตมโนทศนของนกเรยน ประถมศกษาปท 5 เขตกรงเทพมหานคร. วารสารวธวทยาการวจย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. 11(2): 51-72. คณะกรรมาธการผแทนราษฎรดานการศกษา. (2546). การศกษาชสถานการณ โรงเรยน ภาคใตยงไมเลวราย. สบคนเมอ 26 มกราคม 2546, จาก http:// www.bangkokbiznews.com/2002/05/21/edu/indsc7. psp?news=edu2.html. จตพงศ แกวใส. (2540). แนวโนมการบรหารงานบคคลของโรงเรยนประถมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2540-2549). วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. จรญ มะลลม; กตมา อมรทต; และ พรพมล ตรโชต. (2539). ไทยกบโลกมสลม : ศกษาเฉพาะกรณชาวไทยมสลม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จรญ จวนาน. (2537). การศกษากบการพฒนาภาคใต. วารสารศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 9(ฉบบพเศษ 1): 46-57. จรญ พรหมสข. (2538). ประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาใน โครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน ในเขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. จกรกฤษณ นรนตผดงการ; ทว สวนมาล; และ ปรญญา อดมทรพย. (2530). รายงานการวจย เรอง การปกครองทองทตางวฒนธรรม : สถานการณในบรเวณ 5 จงหวดชายแดน ภาคใตและแนวทางแกไข. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

http://www.bangkokbiznews.com/2002/05/21/edu/indsc7. psp?news=edu2.html

259

จนทราน สงวนนาม. (2533). คณลกษณะบางประการของผบรหาร บรรยากาศของ โรงเรยน และความพงพอใจในงานทสมพนธกบความสาเรจของโรงเรยน ประถมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. ________. (2545). ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา. กรงเทพฯ : บคพอยท. จรรตน สาครนทร; นฟารด ระเดนอาหมด; และ วมล แซอง. (2534, มถนายน). การศกษาปญหาดานความเขาใจในการอานของนกเรยนไทยมสลมศกษาปท 3 ใน 3

จงหวดชายแดนภาคใต. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 7(18): 65-74.

จตตมา จนทเวช. (2542). การศกษาความสอดคลองของผลการประเมนประสทธภาพการ สอนของครโรงเรยนมธยมศกษาจากการประเมนดวยตนเองและผอน. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. จรวฒน แดงแกว. (2538). การใชงบประมาณหมวดเงนอดหนนของโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลามในเขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. จราพร ขนนะ. (2540). องคประกอบทสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษา องกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในจงหวดสงขลา. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. จไรรตน สดรง. (2538). ปจจยทสงผลตอประสทธภาพการดาเนนงานวชาการในโรงเรยน มธยมศกษาขนาดใหญ สงกดกรมสามญศกษา : กรณศกษาโรงเรยนทไดรบ รางวลพระราชทานในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. จมพล พลภทรชวน. (2532). รายงานการวจย เรอง ปจจยทสงผลตอสมฤทธผลของ โรงเรยนเอกชน. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร. เจดหลา สนทรวภาต. (2534). คณลกษณะของผนาและประสทธผลของงานในภาค วชาของคณะศกษาศาสตรในประเทศไทย. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

260

เจะฮเซน เจะอบง. (2534? : 17). โครงการพฒนาในรายงานการดาเนนงานการวจยและ การพฒนาการเรยนรและการใชภาษาไทยในจงหวดชายแดนภาคใต. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ฉกาจ ขนช. (2544). สภาพและปญหาการปฏบตงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบ ชมชนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา จงหวดนราธวาส. วทยานพนธ ศษ.ม. . (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. ฉกาจ ชวยโต; และ ดวงเดอน พนธมนาวน. (2533). รายงานการวจยลกษณะทางจตสงคมท เกยวของกบการบวชในพทธศาสนาของชายไทยในภาคใต. กรงเทพฯ : สถาบนวจยทางพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เฉลยว บรภกด. (2538). หลกพฒนศกษาศาสตร. กรงเทพฯ : สมาคมการศกษาแหง ประเทศไทย. ________. (2544?). การวจยเชงระบบ. วารสารพฒนศกษาศาสตร ศาสตรแหง

การเรยนรและถายทอดพฒนา. 2(1): 135-145. ไฉน กรองเหน. (2527). ทศนคตตอดนตรไทยของนสตนกศกษาไทยมสลมในสถาบน

การผลตครจงหวดชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. ถายเอกสาร.

ชยาภรณ ศรสาคร. (2534). นโยบายกบการแกไขปญหาการบรหารงาน จงหวด ชายแดนภาคใต. สารนพนธ ร.ม. (รฐศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชอทพย ราศรเกรยงไกร. (2523). ความสมพนธระหวางสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม

ของครอบครวและแรงจงใจใฝสมฤทธของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธมหาบณฑต (สงคมวทยาและมนษยวทยา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ชรฟดดน หะย. (2541). การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบตวแปรทมผลตอขวญใน การปฏบตงานของครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนทปฏบตงานใน 4

จงหวดชายแดนภาคใตระหวางกลมทมภมหลงตางกน. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษานอกระบบโรงเรยน). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร

261

ชยวฒน สถาอานนท. (2527). อสลามกบความรนแรง : การศกษาเฉพาะกรณเหตการณ รนแรงในสจงหวดภาคใต ประเทศไทย พ.ศ. 2519-2524. ในสจงหวดภาคใตกบ ปญหาสทธมนษยชน. หนา 80-176. กรงเทพฯ : สถาบนไทยคดศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร และ มลนธโครงการตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

ชยยทธ ทองทพย. (2537). แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตขององคประกอบทม อทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาสาขาการมธยมศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน. วทยานพนธ ศษ.ม. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. ชดชนก เชงเชาว; ณรล ศรวหะ; และ วรฬห แสงงาม. (2544, พฤษภาคม-สงหาคม).

ปจจยทสงผลตอการประกนคณภาพเพอรบรองมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนเอกชน ประเภทสามญศกษาในจงหวดปตตาน. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตร และมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 7(2): 127-147.

ชดชนก เชงเชาว; และคนอนๆ. (2533). รายงานการวจยเรอง การสารวจปญหาการเรยน การสอนภาษาไทยในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในจงหวดชายแดน ภาคใต. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ชดชนก เชงเชาว; สเทพ สนตวรานนท; และ ควน ขาวหน. (2533, กนยายน). สภาพและปญหาการเรยนการสอนภาษาไทยในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามใน จงหวดชายแดนภาคใต. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 6(17): 85-98.

ชดชนก เชงเชาว; อาภา บญชวย; และ ทว ทองคา. (2541, พฤษภาคม-สงหาคม). การ วเคราะหโครงสรางขององคประกอบทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 4(2): 132-157. ________. (2541). การวเคราะหโครงสรางขององคประกอบทสงผลตอประสทธผลของ โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต. สบคนเมอ 20 มนาคม 2546, จาก http:/www.edures.pn.psu.ac.th/Database/Detail/a0015.htm. ชชาต บญช. (2525). การยอมรบนวตกรรมทางการศกษาของครประถมศกษาในจงหวด ลพบร. วทยานพนธ ค.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

262

ชชาต พวงสมจตร. (2540). การวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวมของชมชนกบโรงเรยนประถมศกษาในเขตปรมณฑลกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ด. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ถายเอกสาร. ญาณ ยมมงคล. (2536). ลกษณะการเปนผนาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายสงกด กรมสามญศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการ แนะแนว). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร. ณรงค ณ เชยงใหม. (2545, พฤษภาคม-ธนวาคม). การมสวนรวมของประชาชนเพอการพฒนา ทยงยน. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 23(2- 3): 1-7. ณรงค พวงพศ. (2542, 24 พฤศจกายน). ปญหาในสจงหวดภาคใตในสมยจอมพลสฤษด

ธนะรชต เปนนายกรฐมนตร (พ.ศ. 2501-2506). วารสารสงคมศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ฉบบพเศษ วนสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร : 96-108. ณรงคกร ชานาญเวช. (2536). สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน ประถมศกษาในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน เขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. ดรณ บญภบาล. (2530). รายงานการวจย การศกษาเปรยบเทยบวฒนธรรมไทยมสลมใน จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส กบจงหวดสตล ซงมผลกระทบตอการ ปกครอง. สงขลา : สถาบนทกษณคดศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. ดวงเดอน พนธมนาวน และคนอน ๆ. (2533). ความเชอและการปฏบตทางพระพทธศาสนาท เกยวของกบสขภาพจต การทางานและจรยธรรมของคนไทย. กรงเทพฯ : สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ดวงเดอน คนทะพรม. (2543). ความสมพนธระหวางความถนดทางการเรยน แรงจงใจใฝ สมฤทธ และเจตคตตอวชาวทยาศาสตร กบผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ในจงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ดวงสมร กลนเจรญ. (2545, กรกฎาคม-กนยายน). ปจจยทสงผลตอประสทธผลของการจด การศกษาของโรงเรยนเอกชนอาชวศกษา. วารสารพฒนาเทคนคศกษา. 17(43):

50 - 55.

263

ดษฎ โยเหลา; ประสทธ สาระสนต; และ ยทธนา ไชยจกล. (2543, พฤษภาคม). แบบการ บรหารการจดการกบความขดแยง และการทางานเปนทมของผบรหารทประสบ ความสาเรจในการบรหารโรงเรยนประถมศกษา. วารสารพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. 6(1): 47-49. ดสต ณ สวรรณ. (2539). ปญหาการใชหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบ ปรบปรง พ.ศ. 2533) ของโรงเรยนรวมพฒนาการใชหลกสตร ในเขตการศกษา 2 และ 3. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. ตอพงษ สาราญคง. (2531). อทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนทมตอ คณภาพของนกเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต ในเขตการศกษา 12. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). พษณโลก :บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. เตมดวง เศวตจนดา. (2534). ธรรมชาตและชวต 5 จงหวดชายแดนภาคใต. สงขลา : โรงพมพไทยนา. ถวล เกอกลวงศ. (2530). การบรหารการศกษาสมยใหม ทฤษฎวจย และปฏบต. กรงเทพฯ: ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. ถวล บอนาใจ. (2536). รปแบบขององคประกอบทสงผลตอการเรยนวชาภาษาองกฤษ ระดบประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดพษณโลก. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. ทนงศกด วนชย และ มยร โอวาท. (2538). ประสทธภาพการสอนภาคปฏบตวชาชพสายวชา เกษตรศาสตรของอาจารยคณะเกษตรศาสตรบางพระ สถาบนเทคโนโลย ราชมงคล. คณะเกษตรศาสตรบางพระ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล. ทวศลป สารเสน. (2543). ความสมพนธระหวางองคประกอบของสภาพแวดลอมทางการ เรยนในหองเรยน ดานครผสอนกบความพงพอใจของนกเรยนในโรงเรยน มธยมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทศพล สงขทดน. (2533). ความสมพนธระหวางสงแวดลอมทางบานกบสภาพแวดลอมทาง โรงเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เขตการศกษา 10. วทยานพนธ ค.ม. (มธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

264

ทศนย บญเตม. (2538). ปจจยเชงสาเหตทมอทธตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 : การวเคราะหเสนทางตามโมเดลลสเรลทม ตวแปรแฝง. วทยานพนธ ค.ด. (หลกสตรและการสอน). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ทศนย พรหมไพจตร. (2541, พฤษภาคม- สงหาคม). ปจจยทมอทธพลตอการเรยนตอในชน มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนประถมศกษาขยายโอกาสของเยาวชนในสจงหวดชายแดน ภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 4(2): 100-113. ทพวรรณ กมลพฒนานนท. (2543). ปจจยทมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของ นสตมหาวทยาลยธรรมศาสตร. วทยานพนธ สส.ม. (การบรหารและนโยบายสงคม).

กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร. เทยรชย นาคกลด. (2536). ความเขาใจระเบยบการประเมนผลการเรยนของครในโรงเรยน รวมพฒนาการใชหลกสตรประถมศกษา เขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. ธงชย จกกามาตร. (2531). อทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในโรงเรยนสงกด กรมสามญศกษา ในเขตการศกษาภาคใต. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหาร การศกษา). พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. ธงชย สนตวงษ. (2541). ทฤษฎองคการและการออกแบบ. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ________. (2544). ทฤษฎองคการและการออกแบบ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ธนพร ศรพงษ. (2537). แบบการเรยนของนกศกษาพยาบาล สถาบนอดมศกษาเอกชน

กรงเทพฯ. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธวช กรดมณ. (2542). มตสขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร. ธวชชย พนประเสรฐ. (2545,พฤษภาคม-ธนวาคม). ดอกไมบานกบโครงการทกษณพฒนา. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 24(1): 27-31.

265

ธระ รญเจรญ. (2545). รายงานการวจย เรอง สภาพและปญหาการบรหารและการจด การศกษาขนพนฐานของสถานศกษาในประเทศไทย. กรงเทพฯ : ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน. ธรพงศ แกนอนทร. (2532). รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรบางตวกบผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธ ค.ด. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ธระยทธ รชชะ. (2545, มกราคม-เมษายน). ปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอผลสมฤทธ ดานศลปะของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.).

วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 8(1): 91-107.

นงลกษณ วรชชย. (2535, เมษายน – พฤษภาคม). การวเคราะหประมาณคาสวนประกอบความ แปรปรวน. วารสารขาวการวจยการศกษา. 15 (4) : 9-14. ________. (2538). วธวทยาการขนสงดานการวจยและสถต. วารสารวธ วทยาการวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 7(2): 1-36. ________. (2542). โมเดลลสเรส : สถตวเคราะหสาหรบการวจย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. นพมาศ ธรเวคน. (2542). จตวทยาสงคมกบชวต. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นฐพงศ เทพจาร. (2534). ความยดมนผกพนในศาสนาอสลามของคนในมสลมชนบท จงหวดชายแดนภาคใต ทมตอพฤตกรรมดานสงคม เศรษฐกจ และคณภาพชวต. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. นนทนา จนทรฝน. (2545). การศกษาเชงตวแปรทสมพนธกบความคาดหวงในอนาคตของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดเชยงราย ดวยการวเคราะหพหระดบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นนทวรรณ ภสวาง. (2521). ปญหาชาวไทยมสลมในสจงหวดภาคใต. กรงเทพฯ : สมาคม สงคมศาสตรแหงประเทศไทย.

266

นาร อาแว. (2545). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของหวหนา ภาควชา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเอกชน. ปรญญานพนธ กศ.ด.

(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นาวาลย ปานากาเซง. (2544). คณภาพการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในสามจงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. นคม นาคอาย. (2539). การพฒนาเทคนควธวเคราะหเชงสาเหตแบบพหระดบ : การ ประยกตใชโปรแกรมเอชแอลเอม. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. นมล ชยฤกษ. (2537). ความตองการการเสรมสมรรถภาพของครผสอนงานเลอกกลมการ งานและพนฐานอาชพในโรงเรยนประถมศกษา สามจงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. นมต ยศกจ. (2541). ขวญของครประถมศกษาในโรงเรยนเสยงภยในสามจงหวดภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. นยม สารรตน. (2524). การเปรยบเทยบเจตคต และแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษ ระหวางผเรยนในโปรแกรมวทยาศาสตร กบโปรแกรมศลปะภาษาของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 5 เขตการศกษา 9. วทยานพนธ ศศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร. นกล ภประเสรฐ. (2534). องคประกอบบางประการทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน วชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในเขตจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร. นกล รตนดากล. (2541, มกราคม- เมษายน). แนวคดในการพฒนาชมชนในจงหวดชายแดน

ภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(1): 50-52. โนร ใจใส และคนอนๆ. (2531). รายงานการตดตามและประเมนผลโครงการสงเสรม การศกษาทวไปแกนกศกษาชาวไทยทนบถอศาสนาอสลามในจงหวดชายแดน ภาคใต. ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต : กระทรวงมหาดไทย.

267

บญชา แสนทว. (2539). การศกษารปแบบเชงสาเหตของตวแปรเชงเหตผลของตวแปรท สงผลตอประสทธภาพการสอนของครผสอนในการจดประสบการณใหแกเดกกอน ประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. บญญต จนทนเสนะ. (2544). แนวความคดการบรหารราชการ. จลสาร ศอ.บต. ยะลา :

หางหนสวนจากดยะลาการพมพ. บรรจง ฟารงสาง, เครอศร วเศษสวรรณภม; และ นพปฎล วเศษสวรรณภม. (2541,

พฤษภาคม-สงหาคม). รายงานการวจยผลของนนทนาการตอบคลกภาพของ นกเรยนไทยมสลมใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตทอยในสภาพแวดลอมดานทอย อาศยและสภาพสงคม เศรษฐกจของครอบครวทแตกตางกน. รสมแล วารสาร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(2): 87-93.

บเบาะ หะยสาเมาะ. (2540). การปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบ ชมชนของผบรหารโรงเรยนในโรงเรยนทถกลอบวางเพลง จงหวดปตตาน. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

บญชม ศรสะอาด. (2524). รปแบบของผลการเรยนในโรงเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวดผลและการวจยทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. บญเรอง ศรเหรญ. (2542). การใชรปแบบระดบชนลดหลนสอดแทรกเชงเสน เพอ ศกษาองคประกอบทางการศกษาทสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. บญเรอน หมนทรพย. (2538). ปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยม โรงเรยนใน

สงกดคาทอลก. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

บญลอ จนทศร. (2542). ความสมพนธระหวางการบรหารงานโดยยดวตถประสงค ของผบรหารกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะ กรรมการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษา 12. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร. บญแสง ชระภากร. (2533,มกราคม). การปรบปรงคณภาพชวตการทางาน. จลสารพฒนา ขาราชการพลเรอน. 25 (1) : 5-12.

268

ประพนธ เรองณรงค. (2527?). สมบตไทยมสลมภาคใต การศกษาคตชาวบานมสลม. จงหวด. กรงเทพฯ : มตชน.

________. (2540). บหงาปตตาน คตชนไทยมสลมชายแดนภาคใต. กรงเทพฯ : มตชน. ประพาศน พฤทธประภา. (2528). เอกสารคาสอน อนเนองดวยเรองการวางแผนภาษาใน ภาคใตของประเทศไทย และ ภาษาในการศกษาและสงคมปรทศนเชงสหวทยาการ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. ประกจ ประจนปจจนก. (2526). การปรบปรงและสงเสรมปอเนาะใหเปนโรงเรยน

ราษฏรสอนศาสนาอสลาม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (วชาการปกครอง). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ประดษฐ ระสตานนท. (2528). การศกษากระบวนการบรหารงานของครใหญโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). สงขลา : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. ถายเอกสาร.

ประมข ตนจารญ. (2534). รายงานการวจย คณสมบตของครทจาเปนตอการเรยนรของ นกเรยนระดบประถมศกษา กรณศกษาในสานกงานการประถมศกษาจงหวดพงงา. โครงการวจยของสานกงานการประถมศกษาจงหวดพงงา. ประยทธ โขขด. (2537). ปจจยทมผลสงตอประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยน ประถมศกษาในโครงการการศกษาเพอพฒนาหมบานในเขตชนบทใน จงหวดปตตาน. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. ประสาท มแตม. (2543, มกราคม-เมษายน). ความผดพลาดเชงนโยบายของรฐในโครงการทอกาซ ไทย-มาเลย. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 21(1) ประโยชน คปตกาญจนากล. (2532). การวเคราะหองคประกอบเชงสาเหตของประสทธภาพ

การสอนของอาจารยในวทยาลยคร. วทยานพนธ ค.ม. (หลกสตรและการสอน). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

: 12-19. ประสทธ สาระสนต. (2542). พฤตกรรมการบรหารทเกยวของกบความสาเรจทางการบรหาร ของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตร ประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

269

ประเสรฐ เตชะนาราเกยรต. (2532). ความสมพนธระหวางองคประกอบดานนกเรยน องคประกอบดานคร สภาพแวดลอมทางบาน และสภาพแวดลอมทางโรงเรยนกบ ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ประเสรฐ เทพศร. (2536). รปแบบของตวแปรทสงผลตอการเรยนวชาคณตศาสตรของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดเพชรบรณ. วทยานพนธ ก.ศม. พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ประเสรฐ บณฑศกด. (2541). การวเคราะหปจจยทสงผลตอประสทธผลองคการของหนวย ศกษานเทศก กรมสามญศกษา. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. ประสงค รายณสข. (2532). รายงานการวจยการศกษาผลการทดลองใชแบบฝกเสรมทกษะ การพด ภาษาไทยแกเดกชาวเขา. คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร ประสงค รายณสข; และคนอนๆ. (2523). รายงานการวจยการศกษาปญหาและวธแกไขการ

พดภาษาไทย ของเดกชาวเขา. กรงเทพฯ: คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

ปราณ จานงเจรญ. (2533). การเปรยบเทยบผลการวเคราะหตวแปรทมผลตอผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ในเขตการศกษา 11 ทได จากการวเคราะหถดถอยพหคณและการวเคราะหพหระดบ. วทยานพนธ ค.ม. (สถตการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ประชย เปยมสมบรณ; และสมชาต สวางเนตร. (2535). การวเคราะหเสนโยงดวยลสเรล : สถตสาหรบนกวทยาศาสตรสงคมและพฤกรรม. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร เปรมสรย เชอมทอง. (2536). จตลกษณะของผบรหารและสภาวนการณของกลมท เกยวของกบประสทธผลของโรงเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. เปลอง บวศร. (2535). การเปรยบเทยบสขภาพจตและบรรยากาศทองถนตามการรบรของ ครในหาจงหวดชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร.

270

ปยนาถ บนนาค. (2534). นโยบายการปกครองของรฐตอชาวไทยมสลมในจงหวด ชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2475-2516). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปรชา คมภรปกรณ. (2536). การวจยเกยวกบองคการทางการศกษาในประมวลสาระ ชดวชา การวจยการบรหารการศกษา หนวยท 10-12. บณฑตศกษา สาขาว ชา

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. ปรดา บณยพทธ. (2541). แรงจงใจในการเรยนตอในหลกสตรการศกษานอกโรงเรยนสาย สามญ วธเรยนทางไกลระดบมธยมศกษาตอนตน ของนกเรยนทจบการศกษาภาค บงคบในจงหวดนนทบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาผใหญ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ผลวจยการเรยนการสอนภาษาองกฤษโรงเรยน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. (2540, 5 มนาคม). แนวหนา. หนา 18. ผกาทพย กระหมอมทอง. (2522). การศกษาเปรยบเทยบความมงหวงของบดาเกยวกบ

การศกษาของบตรในเขตเมองและชนบทของประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต (สงคมวทยาและมนษยวทยา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ผะอบ นะมาตร. (2521, ธนวาคม). ทศนคตและความรสกของขาราชการทเปนอปสรรคตอนโยบาย บรณาการทางการเมองและการผสมกลมกลนทางวฒนธรรมของไทย ศกษากรณชาวไทย มสลมภาคใต. วารสารอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. (1): 8. ผองพรรณ เกดพทกษ. (2545, มนาคม). ยทธวธในการเรยนและการศกษาของนกเรยนวยรน. วารสาร สานปฏรป. 90-120. แผนกวชาประถมศกษา. (2537). คณลกษณะของครและแนวทางการผลตครทเหมาะสมสาหรบ

จงหวดชายแดนภาคใต. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 9 (ฉบบพเศษ): 28-45.

พจน เทยมศกด. (2543, มกราคม-มนาคม). ปฎสมพนธของการเรยนรระหวางชมชน และโรงเรยน. วารสารเกษตรศาสตร สาขาสงคมศาสตร. 21(1): 26-40.

พล แสงสวาง. (2537). การศกษาปญหาการสอนกลมวชาการงานและพนฐานอาชพใน จงหวดชายแดนภาคใต. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 9 (ฉบบพเศษ 1): 61-67. พรชย ลขตธรรมโรจน. (2545). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. พรรษสร อาสาเสณย. (2546). การศกษาคณภาพชวตการทางานของวศวกร บรษท

แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน). ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

271

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). (2540). พทธวธในการสอน. กรงเทพฯ : บรษทสหธรรมก. พชรา ทศนวจตรวงศ. (2540). การศกษาความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบ ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การวดผลและการวจยทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

พชร สมพรกษ . (2542). ความสมพนธระหวางแบบการคด แรงจงใจใฝสมฤทธทาง การเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงาน การประถมศกษาอาเภอมวงสามสบ จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

พทยา เพชรรกษ. (2541). บทบาทของคณะกรรมการการศกษา การศาสนา และการ วฒนธรรมจงหวด ในเขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. พมพอร สดเอยม. (2547). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารวชาการของสาขาวชา ในระดบบณฑตศกษาของสถาบนราชภฏ. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พไลวรรณ แตงขาว. (2545). ปจจยทสงผลตอปญหาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวด สมทรปราการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พศาล ไชยราบ. (2535). การศกษาระดบความไมสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการ

สอนในโรงเรยนประถมศกษากบพฤตกรรมทางวฒนธรรมของนกเรยนทนบถอ ศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

พสทธ บญเจรญ. (2541ก, มกราคม-เมษายน). ระบบการจดการศกษาอสลามศกษาใน พนท 5 จงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(1): 14-19. ________. (2541ข, พฤษภาคม-สงหาคม). เราเฎาะฮ (Raadhah) : พนฐานสาคญอยางยงในการ พฒนาเดกไทยมสลมวย 3 ขวบ ในจงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสาร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(2) : 66-73.

272

________. (2541ค, กนยายน-ธนวาคม). TADIKA : การจดการศกษาเพอศาสนาโดยแทจรง. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(3) : 70-78.

________. (2542, มกราคม-เมษายน). ปอเนาะ (Pondok) : แหลงพฒนาทรพยากรมนษยวย 12 ป ขนไปในจงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร

วทยาเขตปตตาน. 20(1) : 67-72. พรยศ ราฮมมลา. (2541, มกราคม-เมษายน). บทบาทของอละมาอปตตานในอดตกบการพฒนา สงคมการศกษาและวฒนธรรมมสลมในดนแดนปตตาน. รสมแล วารสาร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 19(1) : 7-13. ________. (2545). นานาทศนะเกยวกบจงหวดชายแดนภาคใต. สบคนเมอ 26 มกราคม,

จาก http://www.geocities.com/blusing 2001/knowledge/nanatassana.html เพญ จรญธรรมพนจ. (2530). ความสมพนธเชงสาเหตของสภาพแวดลอมภายใน ครอบครวลกษณะของนกเรยน และลกษณะของครกบผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในจงหวดสราษฎรธาน. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร. เพญพร เหมบปผกะ. (2533). สมรรถภาพในการบรหารงานโรงเรยนของผบรหารโรงเรยน ประถมศกษา ตามทศนะของผบรหารโรงเรยนและครอาจารยในจงหวดนราธวาส. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. เพญศร อรณรงเรอง. (2522). อทธพลของสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของพอ แมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของลก. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ไพศาล คณะทอง. (2539). การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการ พลเรอนสามญ สงกดสานกงานคณะกรรมการประถมศกษาจงหวด 5 จงหวด ภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). สงขลา : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคใต. ถายเอกสาร. เพญแข ประจนปจจนก; และออมเดอน สดมณ. (2529). การยดหลกทางศาสนาในการ

ดาเนนชวตของชาวชนบทไทยและแนวโนมของการเปลยนแปลง. รายงานวจยฉบบท 34. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร.

273

เพราพรรณ เปลยนภ. (2542). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร อตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ไพฑรย เวทการ. (2532). รายงานการวจยเรอง องคประกอบดานลกษณะนกศกษา สภาพแวดลอมทางบานและสภาพแวดลอมในวทยาลยครทมอทธพลตอผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกศกษาในโครงการครทายาท. ลาปาง : วทยาลยครลาปาง. ภรณ (กรตบตร) มหานนท. (2529). การประเมนประสทธผลขององคการ. กรงเทพฯ : O.S.Printing House. ภญโญ ตนพทยคปต. (2524?). รายงานการวจย เรอง ความเชอในศาสนาอสลามของ ไทยมสลมใน 4 จงหวดภาคใต. คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. มณรตน โฉมปราชญ. (2542). แรงจงใจในการเรยนตอในหลกสตรการศกษานอกโรงเรยน สายสามญ วธเรยนทางไกลระดบมธยมศกษาตอนตน ของนกเรยนทจบการศกษา ภาคบงคบในอาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาผใหญ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. มนญ พชสะกะ. (2539). สมรรถภาพดานการสอนของครทมผลตอทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรของนกเรยนสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดยะลา.วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ( ม.ป.ป. ). ทศนคตของชาวไทยมสลมตอทาง ราชการและเจาหนาทของรฐ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ________. (2529). รายงานการสมมนาทางวชาการอสลามศกษา เรอง อสลาม : วถการ

ดาเนนชวต. (เอกสารประกอบการสมมนา 20-22 กรกฎาคม 2528). ปตตาน : โครงการ จดตงวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

________. (2534?) รายงานการดาเนนงานการวจยและ การพฒนาการเรยนรและการใช ภาษาไทยในจงหวดชายแดนภาคใต. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ________. (2540). สรปผลการสนทนาทางวชาการโครงการสนทนากบสอมวลชน เรอง สถานการณในจงหวดชายแดนภาคใต. โครงการจดตงสมทรรฐเอเชยตะวนออกเฉยงใต ศกษา. (เอกสารฉบบท 1/2541 วนท 26 สงหาคม 2540 ณ หองประชมสถาบน วฒนธรรมศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร).

274

มะเนาะ ยเดน; และคนอนๆ. (2526). หาจงหวดชายแดนภาคใต (ปตตาน ยะลา นราธวาส สตล และสงขลา) กบการบรหารของรฐ : ศกษากรณศนยอานวยการบรหารจงหวด

ชายแดนภาคใต. สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. มาโนชญ บญญานวตร. (2527, กนยายน-ธนวาคม). ความกาวหนาทางการศกษาของ ชาวไทยมสลมจงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 8(1): 13-22. มณฑารตน ชพนจ. (2540). องคประกอบในการพยากรณผลสมฤทธทางการเรยนของ นกศกษาปรญญาตรสถาบนราชภฎนครศรธรรมราช. วทยานพนธ ศษ.ม. (การวดผล และวจยการศกษา). ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน. มญชมนส วรรณมหนทร. (2544). ปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน

วชาภาษาไทยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดรอยเอด. วทยานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). มหาสารคาม : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

โมฮมหมด อบดลกาเดร. (2523). ภาษากบความเปนปกแผนของประเทศ. รายงานการสมมนา เรองนโยบายและการพฒนาการสอนภาษาในสถาบนอดมศกษา. กรงเทพฯ: ทบวงมหาวทยาลย. มฮาหมดอายบ ปาทาน. (2546). ผาขบวนการโจรกอการราย (ขจก.) องคการนา สถานการณศกยภาพจากอดตถงปจจบน. สบคนเมอ 26 มกราคม 2546, จาก http://www.geocities.com/bluesing201/knowledge/pattanimovement.html. ยงยทธ ปรชากล. (2543). ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการ ประถมศกษาอาเภอพนมสารคาม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร. ยดฟอง อนทโกษ. (2537). คณลกษณะทพงประสงคของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาใน พนทเสยงภย จงหวดยะลา. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. เยาวเรศ จนทะแสน. (2545). ปจจยบางประการทสมพนธกบผลการเรยนของนสต ระดบปรญญาตร ชนปท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

http://www.geocities.com/bluesing201/knowledge/pattanimovement.html

275

เยาวลกษณ แสงสรอย. (2542). ปจจยทสงผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยใชการวเคราะหดวยโมเดลเชงเสนตรงระดบ

ลดหลน. วทยานพนธ ค.ม. (วดและประเมนผลการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. รงสรรค ทมพนธพงษ. (2527?). รายงานการวจย การศกษาปจจยบางประการทมผลกระทบ ตออตราการมาเรยนของนกเรยนประถมศกษา. สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. รชน กลยาณคณาวฒ. (2535?). งานวจย เรอง แนวโนมทางการศกษา : เปรยบเทยบสงคม ไทยพทธและไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต. สงขลา: ภาควชาสารตถศกษา คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร หาดใหญ. ถายเอกสาร. ราชนย บญธมา. (2542 ก). ปจจยทเออตอผลสาเรจของการนาหลกสตรมธยมศกษาตอนตน ไปปฏบต : กรณศกษาโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดเชยงราย. ปรญญานพนธ กศ.ด.

(การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ________. (2542 ข). การวเคราะหพหระดบ. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษา และจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. รตนา ศรเหรญ. (2544). “คร : สถาปนกและวศวกรสงคม” ในสเสนทางวชาชพคร. วารสาร

ขาราชการคร กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. รง แกวแดง. (2511). ทศนคตของโตะครตอการปรบปรงปอเนาะเปนโรงเรยนราษฏรสอน

ศาสนาอสลาม. วทยานพนธ รปศ.ม. (รฐศาสตร). พระนคร: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ถายเอกสาร.

________. (2546). โรงเรยนนตบคคล. กรงเทพฯ : วฒนพานช. รง แกวแดง และชยณรงค สวรรณสาร. (2536). แนวคดเกยวกบประสทธผลและประสทธภาพ

ขององคการ. ใน เอกสารประมวลสาระชดวชาทฤษฎ และแนวปฏบตในการบรหาร การศกษา หนวยท 9-12. หนา 163-216. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. รจร ภสาระ, และ จนทราน สงวนนาม. (2545). การบรหารหลกสตรในสถานศกษา. กรงเทพฯ:

บคพอยท. ลออ ภวภรมย. (2540). แนวโนมการประถมศกษาในทศวรรษหนาของจงหวดปตตานท

สอดคลองกบโครงการพฒนาเศรษฐกจ. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

276

ลดดา ผลวฒนะ. (2547). การพฒนาระบบการบรหารแบบมสวนรวมทมประสทธภาพของสถานศกษาขนพนฐาน ระดบมธยมศกษา. วทยานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

วนดา กตตโชควฒนา. (2537). ความตองการในการพฒนาตนเองดานวชาการของครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

วราภรณ วหคโต. (2536). การวเคราะหซาตวแปรพหระดบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย : การเปรยบเทยบระหวางเทคนค โอแอลเอส เซพเพอรเรท อเควชน กบเทคนค เอช แอล เอม. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วลยรตนา วองนยรตน. (2530 ). การวเคราะหองคประกอบของประสทธภาพการสอน ตามการประเมนของนกศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตร. วทยานพนธ ค.ม. (การวจยทางการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วฒนธรรม ระยบศร. (2546). คณภาพชวตในการทางานของขาราชการครในเขต อตสาหกรรม : กรณศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วฒนา พมเลก. (2512). การศกษาเปรยบเทยบองคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธ ทางการเรยนทมความสามารถในการเรยนรสงกบนกเรยนทมความสามารถในการ เรยนตา ระดบมธยมศกษาในโรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วทยานพนธ ค.ม. (จตวทยาการศกษา). บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วน เดชพชย; และคนอนๆ. (2543). รายงานการวจยประเมนผลโครงการทกษณพฒนา ป 2543. ความรวมมอทางวชาการระหวางมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน กบโครงการทกษณพฒนา. กองอานวยการรกษาความมนคงภายในภาค 4. วนชย ประไพเมอง. (2545). เจตคตทมตอการจดกจกรรมการเรยนรโดยเนนผเรยนเปน สาคญของครผสอนวชาพลศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา ใน 3 จงหวดชายแดน ภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (พลศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

277

วาด หนมา. (2540). การศกษาปจจยและกระบวนการทชมชนมสวนรวมในการพฒนา โรงเรยนประถมศกษาทมประสทธผลตอคณภาพการศกษา : ศกษาเปรยบเทยบ เฉพาะกรณโรงเรยนดเดนรางวลพระราชทานในจงหวดชยนาทและอทยธาน. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. วชย เอยดบว. (2534). ลกษณะจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการยอมรบ นวตกรรมทางวชาการของครประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วชย วงษใหญ. (2541). กระบวนทศนใหม : การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของบคคล

ในคมอพฒนาโรงเรยนดานการเรยนร. เอกสารพฒนากระบวนการเรยนรอนดบท 4

โครงการปฏรปกระบวนการเรยนการสอนเพอพฒนาคณภาพการศกษา.

กรงเทพฯ: กรมวชาการ.

________. (2542). พลงการเรยนร : ในกระบวนทศนใหม. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : SR Printing Limited Partnership. ________. (2543). ปฏรปการเรยนร : ผเรยนสาคญทสด สตรสาเรจหรอกระบวนการ.

นนทบร : เอส อาร พรนตง ลมเตด พารตเนอรชพ.

วชเทพ ฦาชาฤทธ. (2545, 19 กรกฏาคม). ยทธศาสตรการพฒนาการศกษาในจงหวดชายแดน ภาคใตทางออกของปญหา. แนวหนา. หนา 17. วชต สรตนเรองชย. (2542). รายงานการวจย เรอง ความคดเหนของนสตทมตอ ประสทธภาพการสอนของอาจารยคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา. วทยากร เชยงกล. (2543). ยทธศาสตรในการปฏรปการศกษาเพอแกวกฤตของชาต. กรงเทพฯ : เอม เทรดดง. วนย ครวรรณพฒน. (2523). ทศนะของคนไทยใน 4 จงหวดชายแดนภาคใต. เอกสารวชาการ ของสถาบนเอเซย ลาดบท 6 มนาคม 2525. กรงเทพฯ: สถาบนเอเซย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. วรตน บวขาว. (2534). ความสมพนธระหวางรปผนาของผบรหารโรงเรยนประถม ศกษากบผอานวยการ การประเมนคณภาพนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใน จงหวดนราธวาส. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

278

วโรจน สารรตนะ; และ อญชล สารรตนะ. (2545). ปจจยทางการบรหารกบความเปนองคการ แหงการเรยนร ขอเสนอผลการวจยเพอการพฒนาและการวพากษ. กรงเทพฯ : ทพยวสทธ. วศษฎ ออนมตร. (2526 ). ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมทางครอบครวกบ สมฤทธผลทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2. วทยานพนธ ค.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. วสทธ ราตร. (2532). ปจจยดานผบรหารโรงเรยนทสมพนธกบความสาเรจของโรงเรยนใน โครงการการศกษาเพอพฒนาหมบานในเขตชนบทยากจน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. วณา สมสด. (2540, กรกฎาคม-ธนวาคม). องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางกเรยนของ นกศกษาในระดบปรญญาตร คณะเกษตรศาสตร บางพระ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล. วารสารวธวทยาการวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 10(2): 65-77. วรพล สขสวาง. (2537). ประเพณในรอบปของชาวไทยในอาเภอเมอง จงหวดปตตาน. ปรญญานพนธ ศศ.บ. (ไทยคดศกษา). สงขลา : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. สงขลา. ถายเอกสาร. วรวรรธน เทพรกษ. (2534). การปฏบตงานวชาการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนราธวาส. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. วรศกด ทองเจม. (2531). อทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนทมตอคณภาพ ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ในเขต การศกษา 4. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย นเรศวร. วระวฒน ประทปรตน. (2542). การศกษาคณภาพชวตในการทางานของขาราชการทหาร อากาศ กองปองกนทางอากาศ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศศธร สวรรณมณ. (2545). ปจจยทมผลสงตอความทอแทในการปฏบตงานของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดปตตาน. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

279

ศกดไทย สรกจบวร. (2536). การศกษาปจจยทสงผลตอคณภาพของนกศกษาคร. วารสาร การวจยเพอการพฒนา. 71 (21) : 1-11. ศกดศร ครศร. (2535). องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชา คณตศาสตรของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง. สถาบนเทคโนโลยราช มงคลวทยาเขตภาคใต จงหวดสงขลา. วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร. ศกดคเรศ ประกอบผล. (2539). การศกษาสภาพแวดลอมทางการเรยนในโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต เขตภาคกลาง. ปรญญานพนธ กศ.ด. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศกดชย นรญทว; และคนอน ๆ. (2545). รายงานสภาวะการศกษาไทยป 2544/2545 : ฝาวกฤตการปฏรปการศกษา สสงคมแหงปญญาและการเรยนร. กรงเทพฯ: บรษท

พมพด จากด. ศกษาธการกาหนดยทธศาสตรพฒนาการศกษา. ยกระดบ 5 จงหวดชายแดนภาคใต. (2545, 21 พฤษภาคม). กรงเทพธรกจ. หนา 7. ศกษาธการของบรฐพนกวาลานพฒนาการศกษาภาคใต. (2545, 28 สงหาคม). คมชดลก. หนา

22. ศกษานเทศก เขตการศกษา 2. (2533, สงหาคม- มนาคม). มมมองการมธยมศกษา กรมสามญศกษาเขต 2. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. (15-16): 1-12. ศรชย กาญจนวาส. (2535, มถนายน – ตลาคม). “การวเคราะหพหระดบสาหรบการวจยทาง การศกษา”. วารสารขาวการวจยการศกษา. 15(5) : 3-14. ศรนวล วรรณสธ. (2536). รปแบบขององคประกอบทสงผลตอการเรยนวชาภาษาองกฤษ ระดบประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดพษณโลก . ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. ศรระพร จนทโนทก. (2538). ตวแปรทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาคณะ บรหารธรกจ มหาวทยาลยอสสมชญ กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

280

ศรสมภพ จตรภรมยศร และคนอนๆ. (2543, พฤษภาคม-สงหาคม). พลวตทางสงคมกบปญหา ความมนคงในจงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 21(2): 47-53. ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. (2537?). สรปผลการดาเนนงานประจาป 2537. ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. ________. (2543?). บทบาท ศอ.บ.ต. กบการแกปญหาและพฒนาการศกษาจงหวดชายแดน ภาคใต. กองประสานการพฒนาสงคม. สถาพร ปนเจรญ. (2545, มกราคม – มถนายน). ความแตกตางทไมแตกตางของคาวาประสทธ ภาพและ ประสทธผล. วารสารมฉก.วชาการสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต. 5(10): 57-60. สนทยา เขมวรตน. (2542). ตวแปรบางประการทสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของ นกศกษาระดบประกาศนยบตรบตรวชาชพชนสง สายวชาบรหารธรกจ สถาบน เทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตพณชยการพระนคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สนาน ธรรมรส. (2541). การมสวนรวมของประชาชนตอการจดการศกษา ในโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต : กรณศกษา กลมโรงเรยนปราสาทเยอ อาเภอไพรบง จงหวดศรสะเกษ. ภาคนพนธ พฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต. (การจดการการพฒนาสงคม). กรงเทพฯ : คณะพฒนา สงคม. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. สมเกยรต บญรอด. (2531). อทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารทมอทธพลตอ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกด กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ในเขตการศกษาภาคกลาง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ พษณโลก. สมจต สวรรณบศย. (2534). อทธพลของปจจยคดสรรทางการบรหารโรงเรยนทมตอ คณภาพของนกเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต ในเขตการศกษา 12. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร.

281

สมจตร อดม. (2547). ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการบรหารโรงเรยนเอกชนระดบ ประถมศกษาในภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สมนก สขวฒนาภรมย. (2538). บทบาทในการสงเสรมประเพณเกยวกบศาสนาอสลามของ กรรมการอสลามประจามสยดในอาเภอสะเดา จงหวดสงขลา. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (ไทยคดศกษา). สงขลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคใต. ถายเอกสาร. สมบรณ นยชวย. (2541). การปฏบตงานของครอตราจาง สานกงานคระกรรมการการ ประถมศกษาแหงชาตใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. สมพงษ หนเนอ. (2536). ปญหาการบรหารโครงการของโรงเรยนประถมศกษา สงกด สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาตใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. สมพศ เจยมศกดศร. (2529). ความสมพนธระหวางภมหลงทางครอบครวกบ สมฤทธผลทางการเรยนวชาสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เขต

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สมยศ นาวการ. 2545. การบรหารเพอความเปนเลศ. กรงเทพฯ: บรรณกจ. สมลวย สตยไท. (2541). รปแบบของผลการเรยนวชาคณตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 ของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. สมศกด ดานเดชา. (2544). ทกษะการบรหารงานและประสทธภาพการบรหารงานวชาการของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา จงหวดยะลา. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต ปตตาน. ถายเอกสาร. สมหวง พธยานวฒน. (2540). รายงานผลการวจยเรองคณภาพชวตการทางานของขาราชการ พลเรอน. กรงเทพฯ : ศนยวจยปฏบตการเพอการพฒนาการศกษาและสงคม. คณะคร ศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

282

สมาน แกวคาไสย. (2545). บทบาทของผบรหารโรงเรยนตอการเรยนการสอนทเนนผเรยน เปนศนยกลาง ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวด รอยเอด. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. (2542). พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สจจา ศรเจรญ. (2527). ขวญของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญในจงหวด ชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. สนทด ณ นคร. (2540). เจตคตของชาวไทยมสลมในตาบลกรงปนง กงอาเภอกรงปนง จงหวดยะลาตอการกอการรายในจงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. . (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. สมมารถ จยทอง. (2526). การใชทรพยากรมนษยในชมชนเพองานบรหารโรงเรยนของ จงหวดชลบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ บางแสน. ถายเอกสาร. สามารถ ศรจนทรงาม. (2541). ปญหาการสอนพลศกษาในระดบประถมศกษาในโรงเรยน เทศบาล เขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (พลศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. สายฝน สคนธพนธ. (2535). อทธพลของสภาพแวดลอมทางสงคมของโรงเรยนตอสมฤทธ ผลของโรงเรยน. วทยานพนธสงคมวทยาและมนษยวทยามหาบณฑต. (สงคมวทยา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สายชนม สจจานตย. (2538). ประสทธภาพการสอนของอาจารยตามทศนะของนกศกษา มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2538. กองบรการการศกษา มหาวทยาลย ศลปากร. สทธโชค วรานสนตกล. (2546). จตวทยาสงคม : ทฤษฎและการประยกต. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. สทธศกด เจะสาร. (2536). ประสทธภาพการสอนของครอสลามศกษาระดบประถมศกษา จงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตรเพอพฒนาชมชน). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

283

สกญญา ศรตนตกร. (2512). สภาพแวดลอมทางบานทมผลตอการเรยนคณตศาสตร นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในจงหวดพระนคร. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. สนนท ศลโกสม. (2516). ความสมพนธระหวางความถนดทางการเรยน การปรบตว ความ ตงใจเรยน ความวตกกงวลในการเรยน ความมงหวงของผปกครอง และฐานะทาง เศรษฐกจของผปกครองกบผลสมฤทธในการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชน ประถมปท 7. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา. (2545, มกราคม-เมษายน). ปจจยทสงผลตอคณภาพของ นกศกษาพยาบาลในวทยาลยพยาบาล สงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวง สาธารณสข. วารสารคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. 6(1) : 71-100. สทธพงศ พรหมไพจตร; เธยรนนท วาณชยศภวงศ; และ ปณวฒน อบล. (2541, กนยายน- ธนวาคม). การสงเสรมความเขาใจอนดของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษาจากการประเมนผลโครงการทกษณพฒนา กองอานวยการรกษาความมนคง ภายในภาค 4 กองทพภาคท 4. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและ มนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 4(3): 313-324. สเทพ สนตวรานนท; และคนอนๆ. (2541?, กนยายน-ธนวาคม). ความคดเหนของประชาชนและ ขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใตทมตอขอปฏบตทสอดคลองกบหลกศาสนาอสลามตาม คาวนจฉยของจราชมนตร กรณศกษาในอาเภอเมอง จงหวดปตตาน. วารสาร สงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร . มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 4(3) : 327-343. สทน ฉมโฉม; และ เตอนจตต จตตอาร. (2527). รายงานการวจยเรอง องคประกอบ ทสมพนธกบคะแนนความสามารถพนฐานและอตราการเลอนชนของโรงเรยน ประถมศกษาในเขตยากจนและเขตไมยากจน. กรงเทพฯ : สานกงานคณะ กรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. สนนทา ประไพตระกล. (2535). การวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรคดสรร กบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษาคณตศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

284

สนทร โคมน; และ สนท สมครการ. (2522). ระบบคานยมไทย. (เอกสารประกอบการ สมมนา ผลงานวจยทเกยวของกบการศกษา) 15 – 19 ตลาคม 2522 ณ สานกงานคณะกรรมการ การศกษาแหงชาต. สนสา สรวพธน. (2541, กนยายน-ธนวาคม). ลกษณะมงอนาคตของนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ในเขตการศกษา 2. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 4(3) : 346-353. สบน จนทะนนท. (2543). การศกษาปญหาการบรหารงานโรงเรยนประถมศกษา สงกด สานกงานการประถมศกษาจงหวดสรนทร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สปาณ สนธรตน. (2530?). วธเพมสมรรถภาพในการเรยน. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สพตรา สภาพ. (2539). สงคมวทยา. พมพครงท 18. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สพตรา วจตรโสภา. (2532). การศกษาองคประกอบบางประการทสงผลตอผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สพน บญชวงศ. (2536). รายงานผลการวจย เรอง ความคดหนของผบรหารโรงเรยนในเขต ดสตเกยวกบประสทธภาพของผสอนทสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรจากวทยาลย ครสวนดสต. ศนยวจยและบรการทางการศกษา สถาบนราชภฎสวนดสต. สภางค จนทวานช. (2529). รายงานผลการศกษาสภาพสงคม-วฒนธรรมของพนทบรเวณ ชายฝงตะวนออก. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. สภาภรณ เกชรารตน. (2543). ปจจยทมผลตอประสทธผลในการบรหารงานของโรงเรยน มธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธ ศศ.ม. (การจดการพฒนาสงคม). คณะพฒนาสงคม กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหาร ศาสตร. ถายเอกสาร. สยงค สพโชค. (2529). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตรการฝกหดครของ นกศกษาทพดสองภาษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. สงขลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. ถายเอกสาร. สวฒน ววฒนานนท. (2548). ปจจยเชงพหระดบทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยน มธยมศกษาของรฐในกรงเทพมหานคร วทยานพนธ ศษ.ด. (การบรหารการศกษา) : นครราชสมา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยวงษเชาวลตกล นครราชสมา. ถายเอกสาร

285

สวทย บญชวย. (2534, มถนายน). บทบาทของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในสาม จงหวดชายแดนภาคใตทมตองานบรหารทวไป งานดานวชาการ และงานดาน กจการนกเรยน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต ปตตาน. 17(18) : 76-83. สวมล เขยวแกว และคนอน ๆ. (2545, กนยายน-ธนวาคม). รปแบบการบรหารงานวชาการในเขต พนทการศกษาสาหรบหาจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 8(3): 260-271. สรพงษ ปนาทกล. (2527?). รายงานการวจย ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมของ

โรงเรยน สภาพทางเศรษฐกจและสงคมของทองถนกบอตราการออกกลางคนของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5. โครงการวจยและวางแผนเพอพฒนาการศกษา สงกด สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร. สรพงษ โสธนะเสถยร. (2531). คณลกษณะทางสงคมของชาวไทยมสลม และการสนองตอบ ตอรฐบาล. ศนยอานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. สระวฒ ณ ระนอง. (2546). ปจจยทสงผลตอผลการดาเนนงานประกนคณภาพภายในของ สถานศกษา สงกดกรมอาชวศกษา เขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ คอ.ม. (หลกสตรและการสอนอาชวศกษา) กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระ จอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ถายเอกสาร. สรตน ไชยชมภ. (2535). ปจจยทสมพนธกบความตงใจในการเรยนตอระดบมธยมศกษาของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในเขตโครงการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเล ตะวนออก. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สรางค โควตระกล. (2544). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: บรษทดาน สทธาการ พมพ. สรนทร พศสวรรณ. (2543, พฤษภาคม-สงหาคม). ผนาความขดแยงและความรนแรง : สภาวการณในจงหวดชายแดนภาคใต. รสมแล วารสารมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. 21(2) : 37-46. สรนทร พศสวรรณ; และ ชยวฒน สถาอานนท. (2527). สจงหวดภาคใตกบปญหา สทธมนษยชน. กรงเทพฯ: สถาบนไทยคดศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร และ มลนธ โครงการตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. สไร พงษทองเจรญ. (2520). วธสอนภาษาองกฤษเปนภาษาทสอง. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

286

สวทย คณกตต. 2546. กระทรวงศกษาธการเปดเวทระดมความคดแกปญหาการศกษา ภาคใต. สบคนเมอ 14 กนยายน 2546, จาก http://www.dailynew.co.th. เสรญ พศาลวชรนทร. (2531). เปรยบเทยบความพรอมทางการเรยนภาษาไทยของนก เรยนชนเดกเลกตามคณลกษณะของครผสอนในจงหวดชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เสรมศกด วศาลาภรณ. (2525). พฤตกรรมผนาทางการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6. (2529). รายงานการวจยความคดเหนของ ครเกยวกบสาเหตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทย ในเขตการศกษา. เขตการศกษา 6 : สานกงานการประถมศกษาจงหวดในเขตการศกษา 6. สานกงานการประถมศกษาจงหวดประจวบครขนธ. (2527). รายงานการวจยการศกษาสาเหต ของการตกซาชนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 จงหวดประจวบครขนธ. ประจวบครขนธ : หนวยศกษานเทศก สานกงานการประถมศกษาจงหวดประจวบครขนธ. สานกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1. (2547?). แนวดาเนนการประกน คณภาพการศกษาสพท. กทม. 1. กลมงานสงเสรมพฒนาระบบการประกนคณภาพ การศกษา สานกงานฯ กรงเทพ : หางหนสวนจากดเจเอนท. สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2539). แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ. 2535 – 2539). พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2540). โครงการศกษาแผน แมบทเพอการพฒนาพนท 5 จงหวดชายแดนภาคใต. กรงเทพฯ: สานกนายก รฐมนตร. ________. (2545?). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทเกา พ.ศ. 2545 - 2549. กรงเทพฯ : สานกนายกรฐมนตร. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2527 ก). รายงานการวจยเรอง องคประกอบท เกยวกบคร นกเรยนและโรงเรยนทสมพนธกบคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษา ในเขตอาเภอทมความหนาแนนตางกน. สานกงานฯ : โครงการวจยและ วางแผนเพอพฒนาการศกษา สานกนายกรฐมนตร. ________. (2527 ข). รายงานการวจยเรองการวจยและประเมนผลประสทธภาพของการ ประถมศกษา องคกาหนดประสทธภาพของการประถมศกษา. กรงเทพฯ : สานก นายกรฐมนตร.

287

________. (2530). รายงานการวจยเรอง ประสทธภาพของการมธยมศกษา. กรงเทพฯ: หาง หนสวนจากดพนนพบบลชชง. ________. (2533 ก). รายงานผลการวจยเรอง ความเสมอภาคของปจจยทสงผลตอคณภาพ โรงเรยนประถมศกษา : โครงการวจยสารสนเทศเพอการตดตามและพฒนา คณภาพโรงเรยนประถมศกษา. กองวจยการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต สานกนายกรฐมนตร. ________. (2533 ข). รายงานผลการวจยเรอง ปจจยทสงผลตอคณภาพโรงเรยน ประถมศกษา. กรงเทพฯ: สานกงาน สานกนายกรฐมนตร ________. (2539). ประสทธภาพการใชคร : กรณศกษาระดบปฐมวยศกษา. โครงการวจย ประสทธภาพการใชคร สานกงานฯ: สานกนายกรฐมนตร. ________. (2540). ระบบการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ : โรงพมพธานพมพ. ________. (2542?). รายงานผลการประเมนพฤตกรรม ดานการบรหารของผบรหาร โรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. ศนยสงเสรม เครอขายการวจยการศกษาแหงชาต สานกงานฯ สานกนายกรฐมนตร. ________. (2544). สมรรถนะการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2543. กรงเทพฯ : วฒนาพานช. ________. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานก นายกรฐมนตร. กรงเทพฯ : บรษทพรกหวาน.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2536?). รายงานผลการวจย การตดตามผลการ

เรยนการสอนวชาภาษาไทยชนมธยมศกษาปท 3 ในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา อสลามจงหวดชายแดนภาคใต ปการศกษา 2536. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.

________. (2543). 1 ป การปฏรปการศกษาเอกชน. กรงเทพ ฯ: โรงพมพการศาสนา

สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. ________. (2541) แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 8 พ.ศ. 2540-2544. กรงเทพฯ :

อรรถพลการพมพ. ________. (2545?). แผนการศกษา ศาสนา ศลป และวฒนธรรมแหงชาต (พ.ศ. 2545 – 2559). กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต.

288

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2546). คมอคาอธบายและแนวทางปฏบตตาม พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546. กรงเทพฯ : บรษท สรบตรการพมพ จากด. สานกงานประสานงานมวลชน. (2542, มถนายน). การเผยแพรภาษาไทยในจงหวดชายแดนภาคใต. นตยสารกรมการปกครอง เทศาภบาล. 94 : 34-36. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2546). รายงานสรปการตดตามและประเมนผลการ

ปฏรปการศกษาในวาระครบรอบ 4 ป ของการประกาศใชพระราชบญญต. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จากด (มหาชน).

สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฏร. (2542). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. กองการประชาสมพนธ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. สานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. (ม.ป.ป.). รายงานการประเมนผล

แผนพฒนาการศกษาชายแดนภาคใต. กรงเทพฯ: สานกฯ.

________. (2536?). แผนพฒนาการศกษาชายแดนภาคใตของกระทรวงศกษาธการ.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

________. (2540?). รายงานการประเมนผลและแผนพฒนาการศกษาชายแดนภาคใตของ กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. ________. (2545). แผนปฏบตการจงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2546-2549) ของ กระทรวงศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ. สานกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา. (2544). พฒนาการของคณภาพนกเรยน ประถมศกษาและแนวทางการประเมน. กรงเทพฯ: การศาสนา. ________. (2545). รายงานผลการดาเนนงานการจดสอนศาสนาอสลามในโรงเรยน 5 จงหวดชายแดนภาคใต. (เอกสาร สนม. ท 55/2545). กรงเทพฯ: สานกงาน คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. สานกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมทางการศกษา. (2545). สภาพการณชายแดน

ภาคใตทมผลตอการจดการศกษาและบคลากรคร เสนอตอคณะกรรมมาธการ ศกษา สภาผแทนราษฎรและคณะ. (เอกสารประกอบการประชม วนองคารท 16

กรกฎาคม 2545).

สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2. (2537). แผนพฒนาการศกษา ศาสนา และการวฒนธรรมสวนภมภาค เขตภาคใตชายแดนระยะ 17 ป พ.ศ. (2538-2554). สานกงานฯ. สงขลา: สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเขต การศกษา 2

289

________. (2546). ขอมลพนฐาน การศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 ป การศกษา 2545. สงขลา: สานกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเขตการ ศกษา 2. ________. (2546?). แผนยทธศาสตรการพฒนาการศกษา ศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม ประจาปงบประมาณ 2546. ยะลา : สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2. สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 และ มลนธ 35 ป เขตการศกษา 2 (บารมสมเดจหลวงปทวด ปกาญจนาภเษก). (2546). การวจยเพอการพฒนา การศกษาจงหวดชายแดนภาคใต. (เอกสารประกอบการประชมทางวชาการ วนท 6 –7 สงหาคม 2546 ณ โรงแรมยะลาชางล อาเภอเมอง จงหวดยะลา เอกสาร ลาดบท 46/2546). สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2; ศนยอานวยการบรหารจงหวด ชายแดนภาคใต; และ สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2543?). แนวทางพฒนาการศกษาจงหวดชายแดนภาคใต. (เอกสารประกอบการประชม โตะกลมผนาทองถน 5 จงหวดชายแดนภาคใต). สาเรง บญเรองรตน. (2539). การประเมนผลหลกสตรและการสอน. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ________. (2542). การวเคราะหพหระดบของ PATH MODEL : Multi Level Analysis Path Model. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. หนา 1-14. สาอาง หรญบรณะ; สไร พงษทองเจรญ; และ ประพาศน พฤทธประภา. (2527?). รายงานการ วจยเรอง การศกษาปญหาของเดกภาคใตในการเรยนภาษาไทยกลาง. โครงการวจย ประจาปงบประมาณ 2526. กรงเทพฯ: คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. เสาวนย จตตหมวด. (2531). กลมชาตพนธ : ชาวไทยมสลม. กรงเทพฯ: กองทนสงาจระอมพร. หะสน หมดหมาน. (2540, มกราคม-เมษายน). ศาสนาอสลามกบการพฒนาการศกษา : แนวความคดของมหมมดอบดลห (1849-1905). วารสารสงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 3(1): 133-145. องอาจ นยพฒน. (2544). รายงานการวจยการประเมนประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร ปการศกษา 2542. สานกทดสอบ ทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

290

อดลย ทองกอน. (2532). ความสมพนธระหวางการใชเวลาในการบรหารกบประสทธผล โรงเรยนเอกชน สงกดอาชวศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. อนนต ทพยรตน และคนอน ๆ. (2533). รายงานการวจย เรอง การวจยและประเมนผลจาก การปฎบตตามนโยบายทเกยวกบการเรยนรและการใชภาษาไทยในจงหวดชายแดน ภาคใต. ปตตาน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน อภนตร อารกล. (2533). ปจจยทางการศกษาและปจจยอนบางประการทเกยวของกบบคคลชนชน นา โครงสรางอานาจชมชนชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต : ศกษากรณชมชนใน จงหวดปตตาน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต ปตตาน. 6(17). อภชาต บวทอง. (2541). การจดสงแวดลอมในโรงเรยนกบประสทธผลของโรงเรยน ประถมศกษาสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษา

3. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลย บรพา. ถายเอกสาร.

อรทพย อารยะทรงศกด. (2537). รายงานการวจย เรอง ความตองการและปญหาในการ พฒนาสมรรถภาพดานการสอนของครสงกดสงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. ปตตาน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. อรรณพ เนยมคง. (2538). นโยบายการศกษาของรฐบาลตอชาวไทยเชอสายมลายในส จงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2500-2516). วทยานพนธ อศ.ม. (ประวตศาสตรเอเชย ตะวนออกเฉยงใต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. ถายเอกสาร. อรนช ธรทป. (2535). การศกษาลกษณะความสมพนธของตวแปรการจดการศกษากบ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2533. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. อรพนท ชชม. (2522). การศกษาความสมพนธระหวางความรเดม สภาพแวดลอมทางบาน แรงจงใจใฝสมฤทธ ทกษะทางการเรยน กบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรย

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา) กรงเทพฯ : บณฑต วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. อรญ กวพานช. (2535). การปฏบตงานดานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของ ผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา ในเขตการศกษา2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร.

291

อจฉรา ธรรมาภรณ; และ ปราณ ทองคา. (2543, มกราคม-เมษายน). การพฒนาชดกจกรรมการ แกปญหาในวชาวทยาศาสตร เพอสงเสรมความคดวจารณญาณของนกเรยนระดบชน มธยมศกษาตอนตน สามจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 6(1): 66-77. อจฉรา วงศวฒนามงคล. (2533). ตวแปรทางพฤตกรรมศาสตรทเกยวของกบการศกษาตอใน ระดบบณฑตศกษา. ปรญญานพนธ วท.ม. (พฤตกรรมศาสตร) สถาบนวจยพฤตกรรม ศาสตร. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อาคม ใจแกว. (2542). รายงานการวจย เรอง ปจจยกาหนดปญหาอปสรรคการวางแผน โครงการชมชนพงตนเองในพนท 5 จงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษาองคการ บรหารสวนตาบล. สงขลา: ภาควชารฐประศาสนศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร. อาทร ครวรรณ. (2541?). รายงานการวจยเรอง บทบาทสมาชกองคการบรหารสวนตาบลใน การ พฒนาทองถน : ศกษาเปรยบเทยบกรณองคการบรหารสวนตาบลใน 5 จงหวด ชายแดนภาคใต. มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

อารง สทธาศาสน. (2520, เมษายน). ชนกลมนอยกบการเมอง. วารสารสงคมศาสตร. 14(2) : 79. ________. (2525, กมภาพนธ - มนาคม). อทธพลของศาสนาและวฒนธรรมตอปญหาสจงหวด

ภาคใต. วารสารการศกษาแหงชาต. 16(13) : 15. ________. (2529 ). ปญหาความขดแยงในสจงหวดภาคใต, กรงเทพฯ : ประชาพทกษ. อารมณ จนดาพนธ. (2536). ปจจยทสมพนธกบความตงใจทจะเปลยนงานของขาราชการคร สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อารน สะอด; และคนอน ๆ. (5 มนาคม,2540). ผลวจยการเรยนการสอนภาษาองกฤษโรงเรยน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. แนวหนา. หนา 18. อาร เพชรผด; และคนอน ๆ. (2520). อทธพลของสถาบนการสงคมทมอทธพลตอ การอบรมเลยงดเดกไทยพทธและไทยมสลม จงหวดนครศรธรรมราช. คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อารเฟน อบดลกาเดร. (2538, 14 ธนวาคม). การสงเสรมการเรยนรหนงสอแกชาวไทยมสลมใน จงหวดชายแดนภาคใต. สยามรฐ. หนา19.

292

อนทรา หรญสาย. (2534). การบรหารเวลาและประสทธภาพการบรหารงานตาม ภารกจของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตการศกษา 2. วทยานพนธ ศษ.ม. (การบรหารการศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ถายเอกสาร. อมรอน มะลลม. (2538). วเคราะหความขดแยงระหวางรฐบาลไทยกบมสลมในประเทศไทย : กรณศกษากลมมสลมในเขตจงหวดชายแดนภาคใต. กรงเทพฯ: อสลามคอะเคเดม. อทย บญประเสรฐ. (2526). เอกสารการสอนชดวชาโรงเรยนกบชมชน หนวยท 8 – 15 กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. อทย หรญโต. (2521). มสลมในประเทศไทย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. อมาพร หลอสมฤด. (2527). รายงานการวจยองค ประกอบทเกยวกบคร นกเรยน และ โรงเรยน ทสมพนธกบคณภาพทางการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ในเขต อาเภอทมความหนาแนนตางกน. โครงการวจยวางแผนเพอพฒนาการศกษา. สานกงาน คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร. อบลวรรณ บวออน. (2537). ความสมพนธระหวางองคประกอบดานคร ดานนกเรยน ดาน สภาพแวดลอมทางบาน และดานสภาพแวดลอมทางโรงเรยนกบผลสมฤทธ ทางการ เรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงาน การประถมศกษาจงหวดระนอง. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ปตตาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. เอกชย กาญจนา. (2531). ปจจยภายในโรงเรยนทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของ นกเรยนชนมธยมศกษาในจงหวดบรรมย. วทยานพนธ ศษ.ม. ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. เอมอร จงศรพรปกรณ. (2542, มกราคม-มถนายน). การพฒนาตวบงชสถานภาพทางเศรษฐกจ สงคมของครอบครวนกเรยน โรงเรยนมธยมศกษาของรฐในกรงเทพมหานคร. วารสาร วธวทยาการวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 12(1): 64-82. อาภา บญชวย. (2537). การบรหารงานวชาการในโรงเรยน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โอ. เอส. พรนตงเฮาส. อาภา บญชวย; และคนอนๆ. (2544, พฤษภาคม-สงหาคม). การสงเคราะหงานวทยานพนธระดบ มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา ทศกษาในพนทภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 7(2).

293

Al-Shahrani, A.A. (1989). An Analysis of Variables Related to Biological Achievement at the 12th Grade Level in the Southwestern Region of Saudi Arabia. Doctoral Dissertation. The Ohio State University. Photocopied. Allen, William W.; & Toma, Eugenia F. (1995). A New Framework for Public Education in Michigan. Retrieved January 6, 2003, from http: //www.pilot.mus.edu : /user/allenwi/pub-edu/tille-pg.htm. Anderson, Tiffany Chane’l. (2001). The Leadership Styles of Effectiveness Beginning Principals : Transformational or Transactional. Retrieved December 16, 2003, from http:/www.thailis.uni. net.th/dao/printarticles.nsp. Banner, David K.; & Gagne, T. Elaine. (1995). Designing Effective Organizations : Traditional & Transformational Views. New Jersey : Sage Publications. Baxter, Joseph Tumey, JR. (1997, Dec.). “Faculty Perceptions of Accessibility”

and Quality of College Graduate Programs Offered via Internet,” Dissertation Abstracts International-A. (CD-ROM). 58(6) : 2096.

Beckman, Martin T. (1994, May). Personality Characteristics of Effective Teachers. Dissertation Abstracts International. 54 (11): 3933-A. Bedeian, Arthur G.; & Zammuto, Raymond F. (1991). Organizations : Theory and

Design. Chicago : The Dryden Press. Blase, Jo.; & Blase, Joseph. (2004). Handbook of Instructional Leadership. 2 nd. ed. California : Crown Press. Bloom, B. S. (1976). Human Characteristics and School Learning. New York : McGraw - Hill. Bobbett , Jacquline Jeanine. (2001). School Culture , Teacher Efficacy , and Decision Making in Demonstrably Effective and Ineffective Schools. Retrieved January 6, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp. Boonruangrutana, Samreng. (1978). A Model of School Effects. Doctoral Dissertation of Philosophy in Education, University of Illinois at Urbana-Campaign. Photocopied. Borich, Gary D. (1988). Effective Teaching Methods. Ohio : Merrill Publishing Company. Bossert, S. (1988). School Effects . Handbook of Research on Educational Administration. New York : Longman.

294

Brookover, W.B.; et al. (1978). Elementary School Social Climate and School Achievement. American Educational Research Journal, 15: 301-18.

Brown, Robert Stephen. (2001). A Study of the Relationship Between Curricular Leadership and Effectiveness at the Middle School Level. Retrieved January 6, 2003, From, http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp. Burstein, Leigh. (1980) The Analysis of Multi-level Data in Education Research and Evaluation, in Review of Research in Education. 8 : 158–233. Carroll, J.B. (1963). “A Model of School Learning” Teachers College Record. V. 64 (8) pp. 23–33. ________. (1993). Human Cognitive Ability : A Survey of Factor-Analysis Studies. New York : Cambridge University Press. Chriest, F.M. (1964). Foreign Accent. Englewood Cliffs. New Jersy : Prentice-Hall.

Clarke, Alan.; & Dawson, Ruth. (1999). Evaluation Research: An Introduction to Principles ,Methods and Practice. London : SAGA Publications. Cohen, John M.; & Uphoff, Norman T. (1980). Participation , s Place in Rural

Development. Seeking Clarity Through Specificity world Development. Vol. 8. Conell, Pual T. (1984). “Variables Influencing QWL. And Job Performance in an Encoding Task”. In Human Factor in Organizational Design and Management. pp.373- 377. Cones, J.M; & Uphill, N.T. (1977). Rural Development Participation : Concept and

Measures for Project Design Implementation and Erudition. New York : The Rural Development Committee Cents for Intentional Audits.

Creemers, Bert P.M. (1993). “Towards a theory on Educational Effectiveness.” in Paper

Presented at the Annual Meeting of the International Congress for School Effectiveness and Improvement. Norrkoping,Sweden. ________. (1994). The Effective Classroom. London : Cassell. Creemers, Bert P.M.; & Reynold. (1996). “Issues and Implications of International Effectiveness Research.”, in International Journal of Educational Research. 25 (3) :257-266. Creemers, Bert P. M.; & Scheerens, Jaap. (1989). “Conceptualizing School Effectiveness”, in International Journal of Educational Research.13 : 691-706.

295

Cronbach, Lee J. (1990). Essentials of Psychological Testing. 5th ed. New York: HarperCollins.

Daft, Richard L. (1986). Organization Theory and Design. New York : West Publishing. Davis, Gary.; & Margaret, A. Thomas. (1989). Effective Schools and Effective Teacher.

Boston : Allyn and Bacon. Denison R. Daniel. (1990). Corporate Culture and Organizational Effectiveness.

New York : John Wiley; & sons. DeRoche, Edward F. (1981). An Administrator’s Guide for Educating programs and Personals . Boston : Allyn Bacon. Duttweiler, Patricia Cloud. (1990). A Broader Definition of Effective Schools: Implications from Research and Practice, T.J. Sergiovanni and J.H. Moore, Eds., Target 2000: A Compact for Excellence in Texas , s Schools. Austin, TX: Texas Association for Supervision and curriculum Development. Earley, Peter; Fidler, Brian.; & Ouston, Janet. (1996). Improvement through Inspection?: Complimentary Approaches to School Development. London : David Fulton Publishers. Edmonds, R.R. (1979). Effective School for the Urban Poor. Educational Leadership. 37(10): 15-24. ________. (1992). Making public school effective. Social Policy, (12): 56 – 60. Edmonds, Ronald. (1979). Some Schools Work and More Can. Social Policy. 9(2) 28-32 Eggen, Paul.; & Kauchak. (1994). Education Psychology. New York : Macmilan College Publishing Company, Inc. Farrell, Michael. (1999). Key Issues for Primary School. London: Routledge. Fraser , B. J.; Walberg, H. J.; Welch, W. W. & Hattie, J. A. (eds). (1987). Synthesis of

Educational Productivity Research. in International Journal of Educational Research. 11 (2).

296

Garro, Garita. Gilberto. (1986). The Relationship Between School Effectiveness and Selected Variables Associated with Principle ‘s Effectiveness in Public Academic Secondary School in San Jose, Costa Rica. (CD-ROM). Dissertation Abstract International. 47 (5) : 1546–A : November. Gibson James L.; et al. (1991). Organization. Boston : Homewood. Goodman, P.S.; & Penning, J.M. (1977). Toward a workable framework. In P.S. Goodman & J.M. Pennings, J.M. Penning (Eds.), New perspectives on Organizational effectiveness. pp. 147 - 184. San Francisco: Jossey-Bass. Gillham, David P. (2000). Professional Staff and Parent Perceptions of School

Effectiveness of Seventh – day Adventist K – Schools in the North America Division. Retrieved January 6, 2003, from

http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp.

Goldstein, Harvey. (1986). “Multilevel Mixed Linear Model Analysis Using Iterative

Generalized Least Squares” Biometrika, V.73 (1) pp. 43-56. ________. (1991). “Better ways to compare schools? . Journal of Educational Statistics. V.16 (2) pp. 89 – 92. ________. (2004). Methods in School Effectiveness Research. Retrieved December 15,

2004,from http://www.ioe.ac.uk/ngpesona/School-effectiveness-methodology.pdf 20/1/2004. Greese, Michael.; & Earley, Peter. (1999). Improving Schools and Governing Bodies : Making a Difference. London : Routledge. Hallinger, P.; & Heck, R.H. (1996). Reassing the principal, s role in school effectiveness : A review of the empricial research, 1980-1995. Educational Administration Quarterly, 32(1) : 62. Harris, Alma. (1989). Improving Ineffective Departments in Secondary Schools in Education Management & Administration. V.26(3). pp.269-278. Heck, Ronald H.; Larsen, Terry J.; & Marcoulides, George A. Instructional Leadership and School Achievement: Validation of a Casual Model. in Educational

Administration Quarterly. V.26 (2) (May1990) pp.94-125. Hersey, P. and Blanchard, K.H. (1982). Management of Organizational Behavior: Utilizing Human Resource. 4th ed. Englewood Cliffs, NJ; Prentice Hall.

http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp

http://www.ioe.ac.uk/ngpesona/School-effectiveness-methodology.pdf 20/1/2004

http://www.ioe.ac.uk/ngpesona/School-effectiveness-methodology.pdf 20/1/2004

297

Hilliard, Robert Irwin. (1995, June). “The Effects of Examinations and The Assessment Process o The Learning Activities of Undergraduate Medical Students,” Dissertation Abstracts International-A. (CD-ROM). 55(12) : 3760.

Hoy, Wayne K.; & Miskel, Cecil G. (2001). Educational Administration Theory, Research ,and Practice. 6th ed. New York : McGraw -Hill. ________. (2005). Educational Administration Theory, Research ,and Practice. 7th ed. New York : McGraw -Hill. Hoy, Waye K.; & Ferguson, J. (1985). A Theoretical Framework and Exploration of Organizational Effectiveness of School. In Educational Administration Quarterly. 21. pp. 117 –34. Hoy, Waye K.; Sabo, D.; & Barnes, K. (1998, Spring). Organizational heath and faculty Trust: A view from the middle level. Research in Middle Level Education Quarterly, pp. 21-39. Ivancevich, John M.; & Matteson Michael T. (1999). Organization Behavior and Management . Singapore : McGraw -Hill. Janssen, P. 1982. Vragenlijst studiebeleving (Study experience questionnaire). Leuven, Belgium: K.U. Leuven, Afdeling Psychodiagnostiek en Psychologische Begeleiding, Centrum Voor Schoolpsychologie. Kanjanawasee, Sririchai. (1989). Alternative Strategies for Policy Analysis : An Assessment of School Effects on Students’ Cognitive and Affective Mathematics Outcomes in Lower Secondary Schools in Thailand. Doctoral Dissertation in Education ; University of California Los Angeles. Photocopied. Klausmeir, H. J. (1961). Learning and Human Abilities Psychology. New York : Harper and Brather. Lastra P-S, Eduardo F. (2001). School Effectiveness : A Study of Elementary Public

Schools in Mexican City. Retrieved January 6, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp.

Leibold , Gary A. (2000). An Examination of the Relationship Between Social Bonding and School Effectiveness as Perceived by Secondary Students. Retrieved January 6, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp.

298

Levacic, Rosalind. (1995). Local Management of Schools : Analysis and Practice. Buckingham : Open University Press. Lightfoot, S.L. (1986). ”On Goodness in Schools : Themes of Empowerment”, Peabody

Journal of Education. V. 63, pp12-28. Lin , Helen Chou. (1999). A Study of Principal ‘s Leadership Style and School Effectiveness in Selected Public Secondary School in New Jersey.

Retrieved January 6, 2003. from http://ww.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp. Logan Lloy. (1996). School Development Plan : Old Wine or New ?. Retrieved January 9, 2003, from http://www.ug.edu.au/education/edudeve.htm/. Lucus, T.; et al. 1990. Promoting the Success of Latino Language-Minority Students : 60 : 3 (Aug), 135-140. Lunenberg C. Fred.; & Ornstein C. Allan. (1996). Educational Administration : Concepts And Practices. California : Wadsworth Publishing. ________. (2004). Educational Administration : Concepts And Practices. 4th ed.

California : Wadsworth Publishing. Luthans, Fred. (1989). Organizational Behavior. 5th. ed. New York : McGraw-Hill. Mackenzie, Sarah (Sally) V. (2000). Collective Efficacy and Collaborative Climate in Main High Schools. Retrieved January 6, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp. Madaus, G. F. (1980). School Effectiveness. New York : McGraw-Hill. Mann, Dale. (1989, September.). Effective Schools as a Dropout Prevent Strategies. NASSP Bulletin. 73.(518) : 77. Manuuel , B.D.V. (1983). A Study of the Relationships Between Socioeconomic Characteristics and Aspects of Mathematical Achievement of Primary School

Children of Grades Four and Six in Costa Rica. (CD-ROM) Dissertation Abstracts International. 43 : 2583 –A.

Mappin, David Arthur. (1997, December). Designing Simulation Environments for the Preparation of School Administrators, Dissertation Abstracts International -A. (CD- ROM). 58(6) : 2007.

Moors, Rudolf H. (1978). Evaluating Educational Environments : Procedures, Measures, Indications and Policy Implication. San Francisco : Jossey-Bass.

299

Morgan, Lynne M. (1997, August). Effective Clinical Teaching as Perceived by First And Second Year Nursing Student in a Career Ladder Program . Dissertation Abstracts International. 43 : 2583–A. Nevo, David. (1995). School-Based Evaluation: A Dialogue for School Improvement. Oxford: Pergamon. Owen, Robert G. (1995). Organizational Behavior in Education. 5th ed. Boston : Allyn and Bacon. ________. (1991). Organizational Behavior in Education. 4th. ed. Englewood

Cliffs, New Jersey : Prentice-Hall. Perkey, Stewart C.; & Smith, Marhall S. (1983 March). Effective Schools : A Review. The Elementary School Journal. 83(4) : 427 – 452. Person, J.L. (1993). An Examination of the Relationship Between Participative

Management and Perceived Institutional Effectiveness in North Carolina Community Colleges. Dissertation Abstracts International, 53(9),3071 – A.

Poole, M. S. (1985). Communication and Organization Climate : Review, Critique, and a New Perspective. In Organizational Communications : Traditional Themes and New Directions. pp. 79-108. Pounder, James. (1999) . “Organizational Effectiveness in Higher Education.” In Educational management Administration. V. 27(4) pp. 389-400. Raudenbush, S.W.; & Bryk, A.S. (1986). “A Hierarchical Model for Studying School Effects” Sociology of Education. V. 59 pp.1 – 17. Reid, Ken.; Hopkins, David.& and Holly, Peter. (1988). Towards the Effective School : The Problems and Some Solution. Oxford : Basil Blackwell. Reid; et al. (1988). Towards the Effective School : The Problems and Some

Solution. Oxford : Basil Blackwell. Richard D. Irwin. (1998). Organizations Rational, Natural, and Open Systems. New Jersey : Prentice Hall. ________. (1991). Organizations Behavior–Structure–Processes. Boston : Homewood.

300

Robbins, Stephen P. (1979). Organizational Behavior : Concepts and Controversies. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice–Hall. ________. (1989). Organizational Behavior Concepts, Controversies, and Applications. 4 th ed. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice-Hall. ________. (1997). Managing Today!. New Jersey : Prentic-Hall. ________. (1998). Organizational Behavior Concepts, Controversies, and Applications. 8 th ed. Upper Saddle River, New Jersey : Prentice-Hall. Scheerens, Jaap.; & Creemers, Bert.P.M. (1988). Development in School Effectiveness. New Jersey : Prentice-Hall. Scott, Richard W. (1992). Chester I Barnard and the Guardians of the Managerial state. Lawrence : University of Kansas Press . ________. (1998). Organizations : Rational , Natural and Open Systems.

New Jersey : Prentice Hall. Scott, William G.; Terence R. Mitchell and Philip H. Birnbaum. 1981. Organization Theory. Homewood, Illinois : Irwin. Sergiovanni, Thomas J. (1991). The Principalship: A Reflective Practice Perspective.

2 nd ed. Boston: Allyn and Bacon. Soltic, J.M. (1984). Factors Contributing to Thirteen year olds, Interest and Educational Achievement of Writing. Dissertation Abstracts International-A. CD-ROM, 44(11),40408. Sorborn, D. (1981). Structural Equation Models with Structured Mean, in K.G.

Joreskog and H. Wold, (eds). System Under Indirect Observation : Causality, and Prediction. Amsterdam : North Holland.

Stedman, L C. (1987). It, s time we changed the effective schools formula. Phi Delta Kappa, 69(3), 215-224 Steers, R.M. (1977). Organizational Effectiveness : A Behavioral View. California : Goodyear Publishing. Stemler, Steven Edward. (2001). Examining School Effectiveness at the Fourth Grade : A Hierarchical Analysis of the Third International Mathematics and Science Study (TIMSS). Retrieved January 6, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp.

301

Stogdill.R.M. (1974). Handbook of Leadership. New York : The Free Press. Stringfield, Sam. (2002). Science Making a Difference : Let’s be Realistic! in School Effectiveness and School Improvement. V.13 (1) pp.15-29. Sweetland, Scott R. & Hoy, Wayne K. (2000 Dec). School Characteristics and Educational

Outcomes : Toward and Organizational Model of Student Achievement in Middle Schools. in Educational Administration Quarterly. 36 (5) : 703-729.

________. (2000 Oct). School Effectiveness : The Underlying Dimension. In Educational Administration Quarterly. 34 (4) : 462-483. Teddlie, Charles.; & Reynolds, Davis. (2000). The International Handbook of School Effectiveness Research. London : Falmer Press. Thrupp, Martin. (2002). The Debate about School Effectiveness and Improvement:

Commentary in School. Effectiveness and School Improvement. V.13 (1) pp.1-14.

Townsend, Tony. (2004). Tomorrow’s Teacher: Success through Standards Conference Plenary : What We have Learned from 20 Years of School Effectiveness and School Improvement Research, and What This Means for School, and Teachers. (Online). Retrieved December 18, 2004, from http://www.zu.ac.ae/edu 2002/ Turk, Clifford P. (2001). A Study of the Leadership Qualities, and Characteristics of

Principals form California’s Distinguished and Underperforming High School. Retrieved April 10, 2003, from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp. Uline L. Cynthina.; et al. (1998,Oct). School Effectiveness : The Underlying Dimensions. Educational Administration Quarterly. 34(4) : 462-483. Van, Damme Jan.; et al. (2002). A New Study on Educational Effectiveness in

Secondary Schools in Flanders : An Introduction. School Effectiveness and School Improvement. 13 (4) : 383-397.

http://www.zu.ac.ae/edu 2002/

302

Verona, Gail S. (2001). The Influence of Principal Transformational Leadership Style on High School Proficiency Test Results in New Jersey Comprehensive and Vocational – Technical high schools. Retrieved December 18, 2004. from http://www.thailis.uni.net.th/dao/printarticles.nsp.

Walberg, H. J. (1976). Psychology of Learning Environments : Behavioral, Structural, or Perception?.” Shulman, L. S. (ed.). In Review of Research in Education. V.4.

Walton, Richard E. (May – June, 1973). “Improving the Quality of Work life”. Harvard Business Review. V. 52(3) pp. 12–16. Walsh, Mike (1999). Building a Successful School. London : Kogan Page. Webber, George. 1971. Inner-City Children Can Be Taught to read: Four Successful Schools. Occasional Paper No. 18. Washington, DC: Council for Basic Education. Worthington, L.H.; & Grant, C.W. (1971). Factor of academic success: A multivariate analysis. Journal of Education Research. 65, 7 – 10.

303

ภาคผนวก

304

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอ

305

รายนามผเชยวชาญ ตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1. ผศ.ดร.สรชย มชาญ ตาแหนง อาจารยประจาสานกทดสอบทางการศกษา และจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล 2. ผศ.รท.ดร.ไพบลย ออนมง ตาแหนง อาจารยประจาบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล 3. ดร.มารศร สธานธ ตาแหนง อาจารยประจาภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา 4. ดร.ทศนา แสวงศกด ตาแหนง อาจารยประจาภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา 5. ดร.กมลวรรณ ชยวานชศร ตาแหนง ผจดการโรงเรยนอดมศกษา กรงเทพฯ ผเชยวชาญ

ดานการบรหารการศกษา ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา 6. ผศ.ดร.โสภณ พวงสวรรณ ตาแหนง อดตอธการบดมหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง

ราชบร ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา 7. ดร.ชยฤทธ ศลาเดช ตาแหนง ผชวยอธการบดฝายมาตรฐานและการประกนคณภาพ

มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง ราชบร ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล 8. ดร.มณฑาทพย ไชยศกด ตาแหนง ผอานวยการระดบ 9 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

ราชบร ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา 9. อ. เสนห โอษฐกรรม ตาแหนง ผอานวยการโรงเรยนระดบ 9 โรงเรยนวดเขาวง ราชบร

ผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา

306

ภาคผนวก ข รายชอโรงเรยน จานวนหองเรยน และจานวนนกเรยนทเปนตวอยาง

ในการวจย

307

รายชอโรงเรยน จานวนหองเรยน และจานวนนกเรยนทเปนตวอยาง

ชอโรงเรยน

จานวนหองเรยน (จานวนคร)

จานวนนกเรยน

ปตตาน เขต 2

1. บานนาคอใต 1 16 2. บานดอนเคด 1 9 3. ตลาดนดบาซาเอ 2 59 4. คระ 1 27 5. ตนหยงเปาว 1 49 6. บานทงโพธ 1 34 7. บานบดน 1 29 8. บานตปะ 1 17 รวม 8 โรง 9 คน 240

สงขลา เขต 3

1. ทองอยนตกล 1 14 2. วดนาหมอศร 1 18 3. บานหวยบอน 2 74 4. บานวงใหญ 1 43 5. บานคหา 1 26 6. วดนคมประสาท (บญชอบสาครนทร) 1 22 7. บานใหม 1 18 8. บานควนหวชาง 1 4 9. บานบอนาสม 1 9 10. วดขนตดหวาย 1 9

รวม 11 237

308

ชอโรงเรยน

จานวนหองเรยน (จานวนคร)

จานวนนกเรยน

นราธวาส เขต1 1. บานจองา 1 24 2. บานอโยะ 1 22 3. บานฮแตหวอ 1 22 4. บานตะโละแนง 1 20 5. บานยงอ 3 86 6. บานพนาทกษณ 1 24 7. บานไอรแยง 1 43 8. บานเจะเก 1 40 9. ชมชนสมพนธ(บานลาโละ) 1 27 10. บานกลบ 2 51

รวม 13 359

สตล 1. บานกบงจามง 1 13 2. บานปากบารา 2 69 3. บานทางงอ 1 12 4. บานทานาเคมใต 1 13 5. บานเจะบลง 2 56 6. บานควน 2 84 7. บานทาแลหลา 1 31 8. บานนางแกว 2 49

รวม 12 327

รวมจานวนทงสน (36 โรงเรยน) 45 1,163

หมายเหต จานวนกลมตวอยาง รวมทงสน 1,244 คน

หองเรยน จานวน 45 หอง (ครผสอน จานวน 45 คน) โรงเรยน จานวน 36 โรง (ผบรหารโรงเรยน จานวน 36 คน) นกเรยน จานวน 1,163 คน

309

ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตนระดบนกเรยน

ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน

310

ผลการวเคราะหลกษณะตวแปรตนระดบนกเรยน ตวแปรระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน

1. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานตวแปรตนระดบนกเรยน ทวดไดจากนกเรยนชนประถมศกษา ปท 6 โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏผลดงน

ขอ ตวแปร n % X S ระดบ

1. จานวนนกเรยนทใชเมออยทบาน

1.1 ภาษายาว

1.2 ภาษาทองถนใต

1.3 ภาษาไทยกลาง

1,163

796

354

13

68.4

30.4

1.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2. ระดบการศกษาของผปกครอง

2.1 ไมไดเรยน

2.2 ระดบประถมศกษา

2.3 มธยมศกษาตอนตน

2.4 มธยมศกษาตอนปลาย

2.5 อนปรญญา

2.6 ปรญญาตร

2.7 สงกวาปรญญาตร

1,163

52

743

173

153

1

35

6

4.5

63.9

14.9

13.2

.1

3.0

.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

สวนใหญอยในระดบประถมศกษา

-

-

-

-

-

-

3. รายไดของผปกครอง 1,163 - 5,319 7,534.5 ตามาก

4. จานวนพนองในครอบครว 1,163 - 4.32 2.25 มาก

5. การทาละหมาดของนกเรยน

5.1 ทาละหมาดทกวน

5.2 บางวนทาละหมาด บางวน ไมทา (ไมแนนอน)

5.3 ไมทาละหมาด

1,162

396

477

289

34.0

41.0

24.8

-

-

-

-

-

-

-

-

-

311


6. ความถในการทาละหมาด (เฉลย)

(มคาระหวาง 1.00-5.00)

-

-

2.83

1.98


7. การไปเรยนศาสนาอสลาม

7.1 เรยนศาสนา

7.2 ไมเรยนศาสนา

1,163

842

321

72.4

27.6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

8. สถานทเรยนศาสนา

8.1 ปอเนาะ

8.2 บานคร

8.3 ตาดกา

8.4 มสยด

8.5 ไมระบ

847

225

211

351

49

11

26.6

24.9

41.4

5.8

1.3

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

9. เวลาทเรยนศาสนา

9.1 เฉพาะวนจนทร-ศกร

9.2 เฉพาะวนเสาร-อาทตย

9.3 เรยนทกวน

9.4 ไมแนนอน

821

94

610

107

10

11.5

74.3

13.0

1.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

10. ความตงใจในการเรยนตอชน ม.1

10.1 จานวนนกเรยนทตงใจเรยน

ตอโรงเรยนรฐบาล

10.2 จานวนนกเรยนทตงใจเรยนตอ

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนา

10.3 ตงใจไมเรยนตอ

410

714

39

35.3

61.1

3.4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

312


11. การเอาใจใสของผปกครอง


-

-

2.72

.64

มาก

12. พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน


-

-

3.46

.70


13. บรรยากาศในชนเรยน


-

-

3.07

.47

ด

14. พฤตกรรมการสอนของคร


-

-

3.28

.44

ดมาก

15. คณภาพการสอนของคร


-

-

4.46

.63

ด

2. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตนระดบหองเรยน ทวดไดจากครผสอน

โรงเรยนประถมศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตปรากฏผลดงน


1. การนบถอศาสนาของคร

1.1 จานวนครทนบถอศาสนาพทธ 1.2 จานวนครทนบถอศาสนาอสลาม

45

28

17

62.2

37.8

-

-

-

-

-

-

2. ภมลาเนาของคร

2.1 จานวนครทมภมลาเนาอยใน

5 จงหวดชายแดนภาคใต

2.2 จานวนครทมภมลาเนาอยนอก


45

40

5

88.9

11.1

-

-

-

-

-

-

313


3. เขตพนทการศกษา

3.1 ปตตาน เขต 2

3.2 นราธวาส เขต 1

3.3 สตล

3.4 สงขลา

45

9

13

12

11

17.8

28.9

26.7

25.7

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4. จานวนปททาการสอนในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

- - 12 - -

5. ความตงใจจะยายททางานจาก


5.1 ไมคดเลย

5.2 คดยายในบางครง

5.3 คดบอย ๆ

5.4 ไมเคยคด แตเพงคดเมอม

เหตการณความไมสงบเกดขน

5.5 ตงใจจะยายแน ๆ

45

34

7

1

2

1

75.6

15.6

2.2

4.4

2.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6. ความตงใจจะทางานท สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

6.1 ตงใจจะอยตอทเดม

6.2 คดจะยายบางเหมอนกน

6.3 คดจะยายอยบอย ๆ

45

40

3

1

88.9

6.7

2.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.4 ตงใจจะยายแน ๆ 1 2.2 - - -

7. พฤตกรรมการสอนของคร (ครตอบ)


-

-

3.32

.35

ดมาก

314


8. คณภาพการสอนของคร (ครตอบ)


-

-

4.04

.41

ด

9. พฤตกรรมการสอนของคร

(ครและนกเรยนตอบ)


-

-

3.31

.25

ดมาก

10. คณภาพการสอนของคร

(ครและนกเรยนตอบ)


-

-

4.29

.33

ด

11. คณภาพชวตการทางานของคร

(ครตอบ)(มคาระหวาง 1.00-5.00)

-

-

3.42

.49


11. ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (ครตอบ) (มคาระหวาง 1.00-4.00)

-

-

3.93

.58

สงทสด

12. บรรยากาศของโรงเรยน (ครตอบ)


-

-

5.35

1.06

คอนขางด

13. ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน (ครตอบ) (มคาระหวาง1.00-5.00)

-

-

3.76

.62

มาก

14 การบรหารหลกสตรของโรงเรยน (ครตอบ) (มคาระหวาง 1.00-5.00)

-

-

3.75

.55

มาก

15. พฤตกรรมการบรหารแบบ

มสวนรวม(ครตอบ) (มคาระหวาง 1.00-5.00)

-

-

3.95

.53

มาก

315

3. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรตนระดบโรงเรยน ของโรงเรยนประถมศกษา ในจงหวดชายแดนภาคใต ปรากฏผลดงน

ตวแปร n % X S ระดบ

1. จานวนนกเรยนในโรงเรยนทงหมด

1.1 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนา

พทธ

1.2 จานวนนกเรยนทนบถอศาสนา

อสลาม

9,984

2,237

7,747

22.4

77.6

-

-

-

-

-

-

-

2. จานวนครในโรงเรยน

(มคาระหวาง 4.00-32.00 คน)

-

-

15.81

7.73

-

3. ประสบการณในตาแหนงบรหาร

(มคาระหวาง 1.00-32 ป)

-

-

11.78

8.10

-

4. ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (ผบรหารตอบ)


-

-

3.37

.45

สงทสด

5. บรรยากาศของโรงเรยน

(ผบรหารตอบ)


-

-

5.77

.98

ด

6. ความสมพนธระหวาง

โรงเรยนกบชมชน (ผบรหารตอบ)


-

-

3.76

.62

มาก

7. การบรหารหลกสตรของโรงเรยน



-

-

3.53

.46

มาก

316

ตวแปร n % X S ระดบ

8. พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม



-

-

4.23

.42

มาก

9. ภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร (ครและผบรหารตอบ)


-

-

3.65

.35

สงทสด

10. บรรยากาศของโรงเรยน

(ครและผบรหารตอบ)


-

-

5.57

.75

ด

11. ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

(ครและผบรหารตอบ)


-

-

3.82

.42

มาก

12. การบรหารหลกสตรของโรงเรยน (ครและผบรหารตอบ)


-

-

3.64

.33

มาก

13. พฤตกรรมการบรหารแบบมสวนรวม(ครและผบรหารตอบ)


-

-

4.09

.33

มาก

317

ภาคผนวก ง คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของเครองมอ

318

คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของแบบสอบถามทใชในการวจย

คาความเชอมน ฉบบท ตอนท เครองมอทใชในการวจย จานวนขอ คาอานาจจาแนก

เดม ทดลองใช เกบขอมลจรง ฉบบท 1 สาหรบ นกเรยน

1. ขอมลพนฐานของนกเรยน 1. ภาษาทนกเรยนใชพดเมอนกเรยนอยทบาน

2. ระดบการศกษาของผปกครอง นกเรยน

3. รายไดรวมของผปกครองนกเรยนเฉลยตอเดอน

1 1 1

- - -

- - -

- - -

- - -

4. จานวนพนองในครอบครว 5. ความตงใจในการเรยนตอ ม.1 6. การไปเรยนศาสนานอกเหนอจากเรยนในหองเรยน

7. ความถในการทาละหมาด

1 2 2 2

- - - -

- - - -

- - - -

- - - -

2. แบบสอบถามการ เอ า ใ จ ใส ข อ ง ผปกครองตอการเรยนของนกเรยน

7 .36-.58 .90 .71 .78

3. แบบสอบถามพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

6 .50-.60 - .90 .79

4. แบบสอบถามบรรยากาศในชนเรยน 9 .36-.50 - .73 .75 5. แบบสอบถามพฤตกรรมการสอนของ

คร 9 .36-.48 - .86 .76

6. แบบสอบถามคณภาพการสอนของคร 9 .45-.55 .89 .86 .81 7. แบบสอบถ ามป ร ะ ส ท ธ ผ ล ข อ ง

โรงเรยน 1. ความสนใจในสงทเรยน 2. ความสมพนธกบคร 3. ความเปนอยทดในโรงเรยน 4. ความสนใจในชนเรยน 5. แรงจงใจตอสงทเรยน 6. เจตคตตอการบาน 7. ความคดทตอวชาการ 8. การบรณาการสงคมในหองเรยน

44 8 10 4 9 4 5 9 10

.19-.49

.88

.88

.86 86 .82 .82 .80 .89

.68

.85

.64

.85

.66

.75

.89

.84

.77

.81

.75

.83

.62

.78

.90

.87 ฉบบท 2 สาหรบ ครผสอน

1. ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม 1. การนบถอศาสนาของคร 2. ภมลาเนาเดมของคร 3. เขตพนททปฏบตงานสอน 4. จานวนปทปฏบตการสอน

1 1 1 1

- - - -

- - - -

- - - -

- - - -

2. แบบสอบถามความตงใจทจะยายททางานของคร

2 - - - -

3. แบบสอบถามพฤตกรรมการสอนของคร 9 .22-.60 - .70 .73

319

คาความเชอมน ฉบบท ตอนท เครองมอทใชในการวจย จานวนขอ คาอานาจจาแนก

เดม ทดลองใช เกบขอมลจรง 4. แบบสอบถามคณภาพการสอนของคร 9 .36-.63 - .80 .78 5. แบบสอบถามคณภาพชวตการทางาน

ของคร 17 .29-.75 .89 .90 .85

6. แบบสอบถามภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

11 .74-.90 - .88 .95

7. แบบสอบถามบรรยากาศของโรงเรยน 6 .76-.90 - .94 .93 8. แบบสอบถามความสมพนธระหวาง

โรงเรยนกบชมชน 11 .57-.79 - .91 .92

9. แบบสอบถามการบรหารหลกสตรของโรงเรยน

12 .63-.88 - .91 .94

10. แบบสอบถามการบรหารแบบ มสวนรวมผบรหารโรงเรยน

17 .62-.88 - .94 .95

ฉบบท 3 สาหรบ ผบรหาร

1. ขอมลพนฐานของโรงเรยน 1. จานวนนกเรยนในโรงเรยน 2. จานวนครในโรงเรยน 3. ประสบการณในตาแหนงบรหารสถานศกษา

1 1 1

- - -

- - -

- - -

- - -

2. แบบสอบถามภาวะผนาทางวชาการของผบรหาร

11 .43-.77 - .88 .89

3. แบบสอบถามบรรยากาศของโรงเรยน 6 .59-.89 - .94 .93 4. แบบสอบถามการสรางความสมพนธ

ระหวางโรงเรยนกบชมชน 11 .42-.63 - .91 .85

5. แบบสอบถามการบรหารหลกสตรของโรงเรยน

12 .51-.88 - .91 .92

6. แบบสอบถามการบรหารแบบ มสวนรวมผบรหารโรงเรยน

17 .38-.74 - .94 .90

ผทสนใจแบบสอบถาม โปรดตดตอท

ศาสตราจารย ดร. เสรมศกด วศาลาภรณ (ราชบณฑต) หรอทผวจย

320

ประวตยอผวจย

321

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นายถาวร เสงเอยด วน เดอน ป เกด 16 ธนวาคม 2513 สถานทเกด อาเภอปาพะยอม จงหวดพทลง สถานทอยปจจบน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ หมบานจอมบง

อาเภอจอมบง จงหวดราชบร 70150 โทรศพท(032)261790-7ตอ4040 มอถอ 086-5446115

ตาแหนงหนาทการงานในปจจบน รองคณบดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง

ประวตการทางาน ป พ.ศ. 2536 รบราชการคร ตาแหนงอาจารย 1 ป พ.ศ. 2542 รบราชการในตาแหนง ครใหญ ป พ.ศ. 2543 รบราชการในตาแหนงผชวยหวหนาการประถมศกษากงอาเภอ ป พ.ศ. 2547 รบราชการในตาแหนงผตรวจราชการประจาเขตพนท การศกษาจงหวดพทลง ป พ.ศ. 2548 รบราชการในตาแหนงอาจารยผสอนประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลย ราชภฏหมบานจอมบง ป พ.ศ. 2548 รบราชการในตาแหนงรองคณบดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ หมบานจอมบง ประวตการศกษา ป พ.ศ. 2532 มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนศรบรรพตพทยาคม

อาเภอศรบรรพต จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2536 ครศาสตรบณฑต (ค.บ. การประถมศกษา) เกยรตนยมอนดบ 2

วทยาลยครสราษฎรธาน ป พ.ศ. 2540 ศกษาศาตรมหาบณฑต (ศษ.ม. การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป พ.ศ. 2550 การศกษาดษฎบณฑต (กศ.ด. การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เค้าโครงปริญญานิพนธ์ - srinakharinwirot...

Documents