การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

ปรญญานพนธ ของ

อมรา เขยวรกษา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา

กนยายน 2548

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

บทคดยอ ของ

อมรา เขยวรกษา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา

กนยายน 2548

อมรา เขยวรกษา. (2548). การพฒนาหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: อาจารย ดร.มนส บญประกอบ, รองศาสตราจารย ดร.กาญจนา ชครวงศ, อาจารย ดร.ปรชาญ เดชศร.

การวจยนมวตถประสงค เพอศกษา 1) ประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม และ 2) ผลการใชหลกสตรฝกอบรม วธดาเนนการวจย

ประชากร เปนครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 จานวนโรงเรยน 73 โรง

กลมตวอยาง ครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวนโรงเรยน 5 โรง รวม 17 คน ไดมาโดยการสมแบบแบงชนและสมตามเงอนไข

การพฒนาหลกสตรดาเนนงานตามกระบวนการ 4 ขน คอ 1) การศกษาบรบทและ เนอหาทเกยวของ 2) การออกแบบและสรางหลกสตร 3) การทดลองใชและหาประสทธภาพ หลกสตร และ 4) การประเมนผลและปรบปรงหลกสตร รปแบบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเนนการมสวนรวมของคร ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และเนน ความสอดคลองกบความตองการของครและสภาพจรงของโรงเรยน โดยมกระบวนการฝกอบรม 5 ขน ไดแก 1) ตรวจสอบฐานเดม 2) สรางเสรมสงใหม 3) ใหลงมอทา 4) ไดนาไปใช 5) ภายในประเมน รวมระยะเวลาหลกสตรฝกอบรม 20 ชวโมง

เครองมอวจยทใช ประกอบดวย 1) แบบสารวจความตองการฝกอบรมของคร 2) แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษา 3) แบบสมภาษณศกษานเทศก 4) แบบทดสอบวด ผลสมฤทธเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง 5) แบบวดเจตคตทม ตอการประเมนผลตามสภาพจรง 6) แบบสอบถามความคดเหนทมตอหลกสตรฝกอบรม 7) แบบสงเกตพฤตกรรมการสอน 8) แบบประเมนพฤตกรรมการสอนของครโดยนกเรยน 9) แบบประเมนผลงาน 10) แบบสมภาษณครผเขารบการฝกอบรม 11) บนทกประจาวนของคร 12) แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษาและนกเรยนหลงฝกอบรม การวเคราะหขอมล ขอมลเชงปรมาณ โดยใชสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย คารอยละ คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท (t-test dependent และ t-test one sample) และวเคราะหขอมล เชงคณภาพ ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

สรปผลการวจย

1. หลกสตรฝกอบรมทพฒนาขนมประสทธภาพ (E1/E2) เทากบ 81/76.03 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนด 75/75

2. ผลการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม 2.1 ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงหลง

ฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม 2.2 ครมเจตคตตอการประเมนผลตามสภาพจรงอยในเกณฑด 2.3 ครสามารถนาความรทไดรบไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงไดอยใน เกณฑด 2.4 ครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยในระดบมาก

A DEVELOPMENT OF SCHOOL – BASED TRAINING CURRICULUM ON AUTHENTIC ASSESSMENT FOR ELEMENTRY SCIENCE TEACHERS

AN ABSTRACT BY

AMARA KIEWRUGSA

Presented in Partial Fulfillment of the Requirement for the Doctor of Education Degree in Science Education at Srinakharinwirot University

September, 2005

Amara Kiewrugsa. (2005). A Development of School – Based Training Curriculum on

Authentic Assessment for Elementary Science Teachers. Dissertation, Ed.D. (Science Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Dr. Manat Boonprakob, Assoc.Prof.Dr. Kanjana Chookruvong, Dr.Precharn Dechsri.

The objectives of this study were :1) to study the effectiveness of the curriculum and 2) to study the results of curriculum implementation. The population were elementary science teachers from seventy-three schools under Samutprakarn Educational Service Office 1. The samples were 17 elementary science teachers from five schools under Samutprakarn Educational Service Office 1, during the second semester of 2004, which were obtained by using stratified sampling.

The process of research and curriculum development consisted of four stages : 1) studying context and relevant literature 2) curriculum design 3) Curriculum implementation and testing the effectiveness of the curriculum, and 4) evaluation and revision of the curriculum. The training curriculum development model focused on the participation of teachers and school administrators, supervisors, teachers’ needs and school-based information. The training process consisted of 5 steps : 1) investigating background knowledge 2) training on authentic assessment 3) doing activities 4) implementing the assessment tools in classrooms, and 5) internal assessment .

The research instruments were :1) survey form for teachers’ needs in training, 2)interview form for schools’ administrators, 3) interview form for Supervisors, 4) achievement test on authentic assessment of science learning, 5) attitude test towards authentic assessment, 6) students opinion questionnaire toward the training curriculum, 7) observation form for teaching behaviors, 8) evaluation form for teaching behaviors, 9) teachers task evaluation form, 10) teachers interview form, 11) diary record form for teachers, 12) post training interview form for school administrators and students.

The statistics for quantitative data analysis were means, percentage, standard deviation and t-test dependent and t-test one sample. Furthermore, Qualitative data were analyzed by using content analysis.

The result of this study revealed that : 1. The training curriculum that the researcher developed had the effectiveness

(E1/E2) 81/76.03 according to the criteria 75/75. 2. The result of curriculum implementation after training the teachers

revealed that : 2.1 Trained teachers had more knowledge and understanding on

authentic assessment than before training with statistically significant at .05 level. 2.2 The teachers had good attitude toward authentic assessment. 2.3 The result of assessing teachers’ ability in implementing knowledge

was at high level. 2.4 The teachers’ opinions toward the appropriateness of the curriculum

were at high level.

ปรญญานพนธ เรอง

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

ของ อมรา เขยวรกษา

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

.................................................................. คณบดบณฑตวทยาลย (ผชวยศาสตราจารย ดร.เพญสร จระเดชากล) วนท เดอน กนยายน พ.ศ. 2548 คณะกรรมการสอบปรญญานพนธ

.................................................................. ประธาน (อาจารย ดร.มนส บญประกอบ)

.................................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.กาญจนา ชครวงศ)

.................................................................. กรรมการ (อาจารย ดร.ปรชาญ เดชศร)

.................................................................. กรรมการทแตงตงเพมเตม (รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ )

.................................................................. กรรมการทแตงตงเพมเตม (อาจารย ดร.อนนต จนทรกว )

งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย จาก

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธ เรอง การพฒนาหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนร ตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษาฉบบน สาเรจสมบรณไดดวยการดแล ชวยเหลออยางดยงจากหลายๆ ฝายทเกยวของ คอ ผวจยกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.มนส บญประกอบ ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ ผทเสยสละเวลาให คาแนะนาปรกษา ตดตามการทางาน ชแนะแนวทางทถกตอง และดแลใกลชดอยางกลยาณมตร ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.กาญจนา ชครวงศ และอาจารย ดร.ปรชาญ เดชศร กรรมการทปรกษา ผใหประสบการณใหม ชแนะแนวทางและใหกาลงใจ ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ชศร วงศรตนะ และดร.อนนต จนทรกว ทกรณาสละเวลามาเปนคณะกรรมการสอบปรญญานพนธ ขอขอบพระคณมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒและมหาวทยาลยราชภฏสกลนครทให ทนอดหนนในการทาวจยและทนการศกษา ขอขอบพระคณผทรงคณวฒและผเชยวชาญทใหความกรณาในการตรวจคณภาพหลกสตรและเครองมอวจย ไดแก รองศาสตราจารย ดร.ส.วาสนา ประวาลพฤกษ รองศาสตราจารย ดร.วรตน วรรณรตน ดร.ชยฤทธ ศลาเดช ดร.ศรพร มโนพเชฐวฒนา ดร.วชาญ เลศลพ นางวฒนา รวยสาราญ นางลาวณย ตรเนตร นางฉว สงเนตร และอาจารยวนเพญ วฒนาพล

ขอขอบคณ คณะศกษานเทศก คณะผบรหาร และคณะครโรงเรยนเอยมสรย โรงเรยน ชมชนวดราษฎรบารง โรงเรยนคลองบางปง โรงเรยนบานคลองหลวง โรงเรยนวดแพรกษา โรงเรยนวดปาเกด และโรงเรยนวดครนอก ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 ทใหความรวมมอ ความอนเคราะห และความสะดวกกบผวจยอยางดยงในการดาเนนงานวจย ขอขอบคณพๆ และเพอนๆ ทกคน ทใหความชวยเหลอและใหกาลงใจ มาโดยตลอด ความสาเรจทางการศกษาอนเนองมาจากคณคาของปรญญานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนเครองตอบแทนพระคณบดามารดา และคณาจารยทกทาน ซงเปนผสรางและพฒนา กาย จต และวญญาณของผวจย ใหมพลงพรอมเปนผใหและผรบทดของสงคม นางสาวอมรา เขยวรกษา

สารบญ บทท หนา 1 บทนา…………………………………………………………………………… 1 ทมาและความสาคญของปญหา…………………………………………… 1 ความมงหมายของการวจย ……………………………………………….. 6 ความสาคญของการวจย …………………………………………………... 7 ขอบเขตของการวจย……………………………………………………….. 7 นยามศพทเฉพาะ…………………………………………………………… 9 สมมตฐาน…………………………………………………………………… 12 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ …………………………………………….. 13 ตอนท1 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร…..…………………………….. 15 การฝกอบรมคร…………………………………………………… 15 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร…………………………………. 31

ตอนท 2 การวดและประเมนผลการเรยนร……………………………….. 42 หลกการวดและประเมนผลการเรยนร……………………………. 42

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง…………………………….. 50 การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร…………………… 70 สรปแนวคดการวจย.……………………………………….……………………….. 80 3 วธดาเนนการวจย ..……………………………………………………………………… 86 ขนท 1 ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ…………………………………. 86 ขนท 2 ออกแบบและสรางหลกสตร………………………………………….. 88 ขนท 3 ทดลองใชและหาประสทธภาพของหลกสตร………………………... 96 ขนท 4 ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร….………………………………… 101

สารบญ(ตอ)

บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล………………………………………………………… 106

ขนท 1 ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ………………………………. 106 ขนท 2 ออกแบบและสรางหลกสตร……………………………………….. 108 ขนท 3 ทดลองใชและหาประสทธภาพของหลกสตร……………………… 113 ขนท 4 ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร………………………………….. 132

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ …………………………………… 138 สรปผลการวจย…………………………………………………………….. 140 อภปรายผลการวจย……………………………………………………….. 141 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………… 147 บรรณานกรม………………………………………………………………………. 149 ภาคผนวก…………………………………………………………………………. 167 ภาคผนวก ก หลกสตรฝกอบรมครเรองการประเมนผลการเรยนรตาม สภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตร ประถมศกษา…………………………………………………. 168

ภาคผนวก ข เครองมอวจยและการหาคณภาพเครองมอ………………….. 301 ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหขอมลวจย……………………………………. 332 ภาคผนวก ง รายชอผเชยวชาญและรายชอผมสวนรวมในการพฒนา หลกสตรฝกอบรม และหนงสอราชการทเกยวของ…………… 358 ภาคผนวก จ รายชอและตวอยางผลงานของครผนาดานการวดและ ประเมนผลตามสภาพจรง…………………………….……… 367 ภาคผนวก ฉ ประมวลภาพกจกรรมการพฒนาหลกสตรฝกอบรมและตวอยาง เกยรตบตร……………………………………………………… 395

ประวตยอผวจย……………………………………………………………………. 404

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 รปแบบในการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน……………………………. 24 2 การเปรยบเทยบรปแบบการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐานฯ………... 25 3 สรประยะเวลาการดาเนนการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม………………... 99 4 สรปแผนการเกบรวบรวมขอมลการวจย ………………………..……… 103 5 สรปขนตอนการพฒนาหลกสตรฝกอบรม เครองมอทใชฯ………………… 104

6 ผลการสารวจความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการประเมนผล การเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 (ทมอนดบมากทสด)………………………………………. 107

7 คาเฉลย(M) และระดบความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร……………... 111 8 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงจากผานการประเมนจากผเชยวชาญ

(5 ธนวาคม 2547)……………………………………………………………. 112 9 สรปผลการศกษานารองกบครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2……………. 113

10 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงผานการศกษานารอง (13-17 ธนวาคม 2547)…………………………………………………. 114 11 การเปรยบเทยบผลการทดสอบความรความเขาใจของครทเขารบการ

ฝกอบรมเรอง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงกอน และหลงฝกอบรม……………………………………………………………. 116

12 คาเฉลย(M) คาความเบยงเบนมาตรฐาน(SD) และระดบเจตคตของคร ทมตอการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง……………… 117 13 ผลการทดสอบเจตคตของครทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง...........…… 118 14 ผลการทดสอบพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครกอนและ หลงฝกอบรมประเมนพฤตกรรมโดยนกเรยน…………………………….. 119 15 คาเฉลย (M) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบคณภาพแผนการจด การเรยนร 6 หนวยการเรยนร……………………………………………… 121 16 ผลการทดสอบความสามารถในการจดทาแผนการจดการเรยนรของครจานวน 6 หนวยการเรยนร…………………………………………………………… 122 17 คาเฉลย (M) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบคณภาพภาระงาน ประเมนผลการเรยนร ของคร 6 หนวยการเรยนร…………………………. 123

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

18 ผลการทดสอบคณภาพภาระงานประเมนของครทใชประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตร 6 หนวยการเรยนร…………………………………………. 123

19 คาเฉลย(M) คาความเบยงเบนมาตรฐาน(SD) ความคดเหนของครทมตอ ความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม……………………………………. 130

20 ผลการทดสอบระดบความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตร ฝกอบรม…………………………………………………………………… 131

21 เครองมอประเมนผลทครใชในการประเมนผลการเรยนรหนวยการเรยนร วทยาศาสตร 6 หนวยการเรยนร…………………………………………. 133 22 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผล

ตามสภาพจรง (24 กมภาพนธ 2548)………………………………………. 136 23 แสดงคณภาพแบบทดสอบเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง………. 330 24 แสดงคณภาพแบบวดเจตคตของครทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง…. …. 331 25 ผลการสารวจความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการประเมนผล

การเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 333 26 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐานและระดบความเหมาะสมของโครงราง

หลกสตร…………………………………………………………………….. 336 27 คาดชนความสอดคลอง และการแปลความหมายของดชนความสอดคลอง ของโครงรางหลกสตร…………………………………………………….. 337

28 คาเฉลยของกจกรรมประเมนจากผลการศกษานารองกบ ครจานวน 3 คน… 338 29 คะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรมของครกลมตวอยาง 17 คน………………. 338 30 ผลการสงเกตพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครฯ………………… 340 31 เปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการสอนของครดานการวดและประเมนผล

กอนและหลงฝกอบรม ทประเมนพฤตกรรมครโดยนกเรยน………………… 341

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 แสดงรปแบบการพฒนาการประเมนของ ดอแรน, ชาน และทาแมร……… 74 2 สรปแนวคดในการวจย………………………………………………………. 81

3 สรปกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตร ………………... 82 4 สรปรปแบบในการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลฯ…….. 84 5 รปแบบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง……………... 85

C:\Documents and Settings\jad\My Documents\งานอ.วนดา\ประจาเดอน ตลาคม 2551\อมรา เขยวรกษา\บทท 1.doc 14/10/51

บทท 1 บทนา

ทมาและความสาคญของปญหา การประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 นามาซงการเปลยนแปลงอยางมาก ในเรองของกระบวนการเรยนร วธการจดการเรยนร รวมทงการเปลยนแปลงในเรองการวดและประเมนผลผเรยน ซงเปนกระบวนทศนใหมของการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหเปนคนด คนเกง และมความสข (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.2543 ) การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาเตมตามศกยภาพของผเรยน ในการศกษาทงภายในและภายนอกระบบจาเปนจะตองใหความสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการในเรองตางๆ เชน เรอง ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยรวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยนเปนแนวการจดการศกษาของทกระดบ ทงนสถานศกษาจะตองจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจาก พฒนาการ ความประพฤต การสงเกต พฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอน และเมอพจารณาในสวนของการวดผลประเมนผลระดบชนเรยนแลวจะพบวา เปนการมงหาคาตอบวา ผเรยนมความกาวหนาทงดานความร ทกษะกระบวนการ คณธรรมและคานยมอนพงประสงค อนเนอง มาจากการจดกจกรรมการเรยนรหรอไม เพยงใด ดงนนการวดผลประเมนผลจงตองใชวธการทหลากหลาย เนนการปฏบตใหสอดคลองและเหมาะสมกบสาระการเรยนร กระบวนการเรยนรของผเรยน และสามารถดาเนนการอยางตอเนองควบคไปในกจกรรมการเรยนรของผเรยน (กระทรวงศกษา ธการ. 2546 : 11,13) จงมการเปลยนแปลงจากการเรยนการสอนแบบเดมทมครเปนศนยกลางและมการทดสอบโดยใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบเพอประเมนความรความจาเพยงอยางเดยว มาเปนการยดผเรยนเปนสาคญ และใชการประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) มากขน ทงนเพอใหการเรยนมความหมายสาหรบผเรยนใหมากทสด (สมศกด ภวภาดาวรรธน. 2545:1) การเปลยนแปลง ดงกลาว สอดคลองกบธรรมชาตของการเรยนรวทยาศาสตรเปนอยางยง เพราะผทจะเรยนรวทยาศาสตรไดดนนจะตองมทกษะและกระบวนการในการแสวงหาความร และไดลงมอสบคน ตรวจสอบ และทดลอง มใชทองจาเพยงอยางเดยว ซงจะเหนวาความรทางวทยาศาสตรไดมาดวยความพยายามของมนษยทใช

2

กระบวนการทางวทยาศาสตร(Scientific process) ในการสบเสาะหาความร(Scientific inquiry) การแกปญหาโดยผานการสงเกต การสารวจตรวจสอบ(Investigation) การศกษา คนควาอยางเปนระบบและมการสอสารเผยแพรความรทางวทยาศาสตรไปยงทกคนไมวาในสวนใดของโลก เพอใหเกดความคดในเชงวเคราะหวจารณ ความคดสรางสรรคและจนตนาการ ใชเปนพนฐานในการพฒนาเทคโนโลย มผลใหความรทางวทยาศาสตรเพมพนตลอดเวลา และสงผลตอคนในสงคมและสงแวดลอม การศกษาคนควาและการใชความรทางวทยาศาสตรจงตองอยในขอบเขต คณธรรม จรยธรรม เปนทยอมรบของสงคมและเปนการรกษาสง แวดลอมใหยงยน (สสวท. 2545 : 2) กลาวโดยสรปวทยาศาสตรเปนวชาทสบคนความจรงเกยวกบธรรมชาตโดยใชกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร วธการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร เพอใหได ความรทางวทยาศาสตรทยอมรบโดยทวไป(ภพ เลาหไพบลย. 2537 : 2) ดงนนเปาหมายการเรยนการสอนวทยาศาสตรในสถานศกษา จงมงไปทใหผเรยนไดเรยนรถงองคความรทางวทยาศาสตร มทกษะทสาคญในการศกษาวทยาศาสตรและเปนผมจตวทยาศาสตร เพอใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการพฒนาสงคมอยางยงยน การเรยนรวทยาศาสตรพนฐานเปนการพฒนาผเรยนใหไดรบความร ความเขาใจ กระบวนการและเจตคต เหนความเชอมโยงกบวชาอนและชวต ทาใหสามารถอธบาย ทานาย คาดการณสงตางๆไดอยางมเหตผล การประสบความสาเรจในการเรยนวทยาศาสตรจงเปนพลงกระตนใหผเรยนสงเกต สารวจตรวจสอบ สบเสาะความร ดวยเหตผลดงกลาวการจดกจกรรมการเรยนการสอน จงตองสอดคลองกบสภาพจรงในชวต โดยคานงถงวธการเรยนร ความสนใจและความ แตกตางระหวางบคคล(สสวท. 2545 : 4) ซงจากการสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบวธสอนวทยาศาสตรระดบประถมศกษาพบวาวธสอนทครนามาใชเปนวธสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ทกวธ (กรมวชาการ. 2544 : 179) แตในสวนของการวดและประเมนผลนนพบวาครผสอนสวนใหญยงคงใชการวดและประเมนผลแบบเดม คอ ใหความสาคญเรองคะแนนแทนทจะใหความสาคญในเรองกระบวนการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2544 : 41) นอกจากนจากการประเมนผลการปฏรปการเรยนรตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 พบวาการวดและประเมนผลการเรยนยงเนนการทดสอบเนอหาวชาการเชนเดม แมวาการจดกระบวนการเรยนการสอนหรอวธการประเมนจะเปลยนไปจากเดมแลวกตาม แตครยงใชการทดสอบนกเรยนดวยขอสอบขอเขยนเปนหลก (กระทรวงศกษาธการ. 2547 : 294; อางองจาก สวมล วองวานช; นงลกษณ วรชชย; และอวยพร เรองตระกล. 2546.) และจากการสมภาษณศกษานเทศกและผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา ในเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 พบในลกษณะเดยวกนวา ครสวนมาก(รอยละ 80) ยงขาดความรความเขาใจและทกษะในเรองการวดและประเมนผลตามสภาพจรง จะเหนจากการพจารณา ผลงานทางวชาการเพอเสนอขอตาแหนงอาจารย 3 ของครประถมศกษาจานวน 13 คน ในป การศกษา 2546 พบวา มเพยง 2 คนเทานน ทมการวดและประเมนผลโดยมการ

3

กาหนดเกณฑ รบรค อก 11 คน ยงใชการวดและประเมนผลแบบเดม คอ แบบทดสอบชนดเลอกตอบแตเพยงอยางเดยว และจงเหนวาควรมการจดฝกอบรมทเนนใหครปฏบต และสามารถนาไปใชไดจรง (วฒนา รวยสาราญ. สมภาษณ. 2547 ; พเยาว คงจตต. สมภาษณ. 2547) การวดและประเมนผล เปนองคประกอบทตองการการพฒนาปรบปรงมากทสด โดยหลกการแลว การวดและประเมนผลจะตองเปนไปโดยสอดคลองกบจดประสงคของหลกสตร โดยใชเครองมอเทคนคหรอวธการทมประสทธภาพ และเหมาะสม แตเทาทเปนอยนน การวดผลสวนใหญ เนนแตความรความจา ในสวนของวชาวทยาศาสตร จะพบวามการวดผลดานกระบวนการทางวทยาศาสตรนอยมาก สวนการวดผลดานการพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตรยงไมมอยในระบบการวดผล สงเหลานสงอทธพลอนใหญหลวงใหการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร ซงสวนใหญเปนการเรยนการสอนเพอจดจาเนอหามากกวาเพอการพฒนาความคดรเรมและคณลกษณะทสาคญอนๆ ยงการวดผลในปจจบนใหโรงเรยนกาหนดการวดและประเมนผลเอง( School assessment) ซงครเปนผออกขอสอบเอง ผลกจะสอดคลองกบสงทตนเองสอนเปนหลก คอ เนนความจา แมจะมการแนะนาใหใชขอสอบกลางทบคคลภายนอกเปนผสราง แตในสภาพจรงกยงปรากฏวามโรงเรยนจานวนนอยมากททาเชนนน สงทเกดขน คอ นกเรยนไทยทาคะแนนไดด โดยเฉพาะขอสอบทวดความจาและเปนลกษณะเลอกตอบ แตไมดในดานของพฒนาการทางสมองระดบสง (พศาล สรอยธหรา. 2544 : 42) จากสภาพการจดการเรยนการสอนและการประเมนดงกลาวจะเหนวาผสอนยงวดและประเมนผลไมสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร ซงผสอนเองคงไมประสงคใหเปนเชนนน แตทงนเนองมาจากปญหาหลายประการ ดงขอคนพบจากการวจยตดตามประเมนผลการทดลองใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานหรอเรยกอกนยหนงวาหลกสตรสถานศกษา ป พ.ศ.2544 โดยทดลองใชในโรงเรยนนารองและ โรงเรยนเครอขาย พบปญหาเกยวกบการใชหลกสตรสถานศกษาหลายดาน ในสวนของ ปญหาดานการวดและประเมนผลทพบมากทสด คอ ครขาดความรความเขาใจและขาดทกษะในการวดและประเมนผล รปแบบและแนวทางการวดและประเมนผลไมชดเจน ไมเขาใจวธการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ในแตละกลมสาระ ไมมความรในการจดทาเครองมอวดและประเมนผล /ขาดแนวทางและวธในการสรางแบบประเมนผลการเรยนรทหลากหลาย ปญหาทพบรองลงมา คอ ครไมมเครองมอและแบบวดประเมนผลทไดมาตรฐานและครอบคลมเนอหาสาระ และใชเวลามากในการสรางแบบวดและประเมนผล การวดและประเมนผลตามสภาพจรงมความยงยาก ไมเหมาะกบนกเรยนจานวนมาก ทาไดยากไมทวถง และทาใหเวลาเรยนไมพอ (กรมวชาการ. 2546 : 28) โดยเฉพาะในระดบประถมศกษาครพบปญหาในลกษณะเดยวกนคอ ความคลมเครอ ไมชดเจน ในวธวดและประเมนผลตามสภาพจรง รองลงมา คอ มภาระสอนและงานพเศษมาก (ประสงค สกลซง. 2544 : 117) อยางไรกตามจากการศกษาสภาพและปญหาดงกลาว ไดพบขอเสนอแนะและ แนวทางแกไขหลายประการ เชน จะตองเรงรดพฒนาครดานการวดและประเมนผล ซงรฐตอง

4

สงเสรมอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน(School-base training) (กระทรวงศกษาธการ. 2547 : 294 ; อางองจาก สวมล วองวานช; และนงลกษณ วรชชย. 2546 : 294) นอกจากนครใหขอเสนอแนะวา สวนกลางควรเรงดาเนนการกาหนด รปแบบแนวทางการวดและประเมนผลใหชดเจน สามารถนาไปปฏบตได จดทาเอกสารแนวทางการวดและประเมนผลระดบโรงเรยนใหทนใช และทาแบบประเมนใหมความหลากหลายเพอใหครเลอกใช มคมอตวอยาง รปแบบเครองมอวดและประเมนผลใหกบครทกคน ใหเปนมาตรฐานเทากนทกโรงและควรจดอบรมเชงปฏบตการใหคร เพอใหมความรความเขาใจในวธการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงอยางชดเจน และควรกาหนดเกณฑตางๆ ในการวดใหชดเจนเปน มาตรฐานเพองายตอการนาไปใชวดและประเมนผลการเรยน (กรมวชาการ. 2546 : 34 ; ประสงค สกลซง. 2544 :117) จากขอเสนอแนะดงกลาวสอดคลองกบความตองการเพมสมรรถภาพของครในหลายพนท โดยเฉพาะ ในดานการปฏรปหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนซงมคามากเปนอนดบหนงไดแก การจดการเรยนการสอน เทคนคการสอนแบบตางๆ การผลตและใชเทคโนโลยในการเรยนการสอน วธการวดและประเมนผลการเรยนการสอน จตวทยาการเรยนการสอน การประเมนจากแฟมผลงานของนกเรยน(Portfolio assessment) (วาสนา รบกลา. 2541 : บทคดยอ ; อภญญา วงศประทม. 2544 : บทคดยอ ; มนญ ไชยทองศร. 2544 :บทคดยอ ; เขมทอง แสวง. 2544 : บทคดยอ ; กษมา แพรภญโญ. 2546 : บทคดยอ) การจดการเรยนการสอนและการประเมนทเนนผเรยนเปนสาคญนน ครถอเปนองคประกอบสาคญยงเพราะครมบทบาทสาคญในขนเตรยมการ ขนดาเนนกจกรรม ขนประเมน และ ขนใชผลการประเมน ดงนนจงตองมการเตรยมการ เตรยมผสอน เพอใหสามารถพฒนา กจกรรมการเรยนรและการประเมนเพอพฒนาผเรยน (ศรชย กาญจนวาส. 2546 : 8-9) จากการศกษาการพฒนาครในอก11ประเทศทวโลก คอ สหรฐอเมรกา ญปน นวซแลนด ออสเตรเลย สงคโปร สาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐเกาหล เวยดนาม มาเลเซย ฝรงเศส และองกฤษ แสดงใหเหนวา ครคอกญแจสความสาเรจในการปฏรปการศกษา ดงนนนโยบายหลกของการยกระดบคณภาพการศกษาของประเทศตางๆ รวมทงประเทศไทย คอ การสงเสรมการพฒนาและการยกระดบวชาชพคร (มนตร จฬาวฒนทล 2543 : 199-200) ใหครมความรความเขาใจ และสามารถจดการเรยนรควบคไปกบการประเมนทเนนผเรยนเปนสาคญ เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ สถาบน สงเสรมการสอนวทยาศาสตรจงไดกาหนดคณลกษณะของครดานการวดผลประเมนผลเพอพฒนาผเรยนไวเปนมาตรฐานหนงในสบ มาตรฐานครวทยาศาสตร ทงนเพอใหครวทยาศาสตรและคณตศาสตรมแนวทางในการพฒนาตนเองและพฒนางานใหเขาสมาตรฐานสากล ในขณะเดยวกนเพอใหสถานศกษาไดใชเปนแนวทางในการพฒนาครใหมความรความสามารถตามมาตรฐานทกาหนด (สสวท.2545 : 1)

5

จากการวเคราะหโครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 พบวา วชาวทยาศาสตรเปนกลมสาระการเรยนรทสถานศกษาตองจดใหเปนสาระหลกของทกชวงชน โดยเฉพาะระดบประถมศกษา วทยาศาสตรจดแยกไวเปนสาระหนง แตกตางจากเดมทจดรวมไวกบ กลมสรางเสรมประสบการณชวต ดงนนคณภาพและมาตรฐานของครวทยาศาสตรระดบประถมศกษาจงมความสาคญยงเพราะมบทบาทสาคญในการพฒนาศกยภาพทางวทยาศาสตรใหกบผเรยนตงแตยงเยาววย เพอใหผเรยนมทกษะและความรพนฐานทจาเปนในการดารงชวตในสงคม และศกษาในขนสงตอไป ในทางปฏบตพบวาครทสอนวทยาศาสตรในระดบประถมศกษา สวนมากตองการความมนใจในการสอนวทยาศาสตร เพราะเหตผลหลายประการ เชน ครไมมคณวฒทางการสอนวทยาศาสตร แตไดรบคณวฒในสาขาอน โรงเรยนไมมความพรอมใน การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรแบบสบสวน ในการปฏบตการทดลอง ขาดงบประมาณสนบสนน ครมภาระงานคอนขางมาก และสอนหลายหองหรอหลายชน (สานกงานประถมศกษาแหงชาต. 2536 : 29-30) สอดคลองกบผลการสารวจเบองตนในเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 กบครทสอนวทยาศาสตรระดบประถมศกษาจานวน 50 คน พบวา ม ครเพยงรอยละ 8.7 เทานน ทจบในสาขาทางวทยาศาสตร ประสบการณในการเขารบการฝกอบรมดานการวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยนของคร พบวาครรอยละ 50 ผานการอบรม ในเรองดงกลาวมาแลว แตครทกคนตองการเขารบการฝกอบรม ซงครสวนใหญตองการใหมการอบรมทเนนการปฏบตและการมสวนรวม รองลงมาคอ อบรมแบบปฏบตงานรวมกนในโรงเรยน จากผลการสารวจ พบวาครบางสวนยงไมเคยเขารบการฝกอบรม ซงชใหเหนวาการฝกอบรม ยงไมทวถง และถงแมมครบางสวนผานการฝกอบรมในเรองการวดผลประเมนผลแลว แตยงมความตองการเขารบการฝกอบรมอก แสดงใหเหนวา ผลจากการอบรมทผานมาไมสามารถสนองความตองการของครได และครไมสามารถนาไปใชไดจรงในหองเรยน (อมรา เขยวรกษา. 2547) ทงนอาจเนองมาจากการขาดประสทธภาพในการฝกอบรม เชน การฝก อบรมเนนทฤษฎมากกวาปฏบต ใชระยะเวลาในการอบรมนอย การพฒนาหลกสตรยงเนน ภาคความรมากกวาการปรบเปลยนในเชงพฤตกรรม การประเมนผลยงเปนจดออน นบวาเปนจดออนทสดของกระบวนการ และการพฒนายงไมตอเนองและขาดการนเทศตดตาม ครตอง ละทงชนเรยนมาอบรม (มนตร จฬาวฒนทล. 2543 : 207 ; อางองจาก สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต . 2542 ; พลสณฑ โพธศรทอง. 2541: 72)

ดวยปญหาดงกลาว นกการศกษาผมประสบการณหลายคนและสานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาตจงไดใหขอเสนอแนะและสงเสรม สนบสนน ใหมการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ซงเปนยทธวธหนงในการพฒนาครประจาการทยงยน เพราะเปนรปแบบการพฒนาทชวยใหครสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง และสามารถนาไปปฏบตไดจรง โดยยดหลกความรวมมอและการมสวนรวมของบคลากรภายในโรงเรยน เปนการพฒนาทสามารถดาเนนการควบคไปกบการทครไดปฏบตหนาทในการสอนนกเรยนไปดวย (พลสณฑ

6

โพธศรทอง. 2541:72) โรงเรยนหรอสถานศกษาสามารถจดใหมการฝกปฏบตใน สถานการณจรง โดยมสวนเกยวของกบการวางแผนการนาไปใชและการประเมนผล โดยอาจจะพฒนาภายในสถานศกษาแตละแหงหรอเปนกลมสถานศกษา ซงอาจจะเรมจากสถานศกษาหรอเรมจากบคคลภายนอกแตตองเกดจากการทางานรวมกนกบทางสถานศกษาและบนพนฐานความตองการของครและสถานศกษา(สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2547; และ Unesco.1986 :13) อยางไรกตามการฝกอบรมจะมประสทธภาพไดนน จะตองมหลกสตรฝกอบรมทมประสทธภาพ จากการศกษาลกษณะเฉพาะของการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐานแลว จะเหนวาการจะสรางหลกสตรฝกอบรมใหมประสทธภาพไดนนจะตองให สอดคลองกบปญหาและความตองการของโรงเรยน บคลากรภายในในโรงเรยนโดยเฉพาะครและผบรหารสถานศกษา จะตองมสวนรวมในทกขนตอนของการพฒนาหลกสตรเรมตงแตวางแผน ออกแบบและสรางหลกสตร ทดลองใช ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ทงนเพอใหสถานศกษารสกวาเปนเจาของโครงการฝกอบรมทแทจรง โดยมบคลากรภายนอก เชน ผวจยหรอคณาจารยจากสถาบนอดมศกษา และศกษานเทศกใหการสนบสนน ชวยเหลออยางใกลชด

ดงนนผวจยจงพฒนาหลกสตรการฝกอบรมครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงตามรปแบบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐานขน โดยคานงถงความรวมมอและการมสวนรวมของครเปนสาคญ แนวคดในการหาคาตอบครงน ผวจยเรมตนดวยการสารวจความตองการของคร ใหครและผบรหารสถานศกษามสวนรวมในการออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม ทดลองใชหลกสตรฝกอบรม และประเมนผลการใชหลกสตรฝกอบรม พรอมทงใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงหลกสตรฝกอบรม ซงกระบวนการดงกลาว ผวจยไดประยกตใชรปแบบการพฒนาคร 3 วธ กลาวคอ ปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน จดประชมเชงปฏบตการ และการนเทศตดตามหลงการฝกอบรม โดยประสานความ รวมมอจากผทเกยวของหลายฝาย ไดแก คร เพอนคร ผบรหารสถานศกษา และศกษานเทศก ทงนเพอทาใหกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอพฒนาครดงกลาว มประสทธภาพ มากพอทจะสงผลถงผเรยนโดยตรง

7

ความมงหมายของการวจย การวจยครงนมความมงหมายเพอพฒนาหลกสตรการฝกอบรม เรอง การประเมนผล การเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา มความมงหมายยอย เพอศกษา

1. ประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน 2. ผลการใชหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน ประกอบดวย

2.1 ความรความเขาใจของครผเขารบการฝกอบรม เรองการประเมนผลการ เรยนรตามสภาพจรง 2.2 เจตคตของครผเขารบการฝกอบรมทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 2.3 ความสามารถของครผเขารบการฝกอบรมในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรง 2.4 ความคดเหนของครผเขารบการฝกอบรมทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม

ความสาคญของการวจย ผลการวจยครงนทาใหไดหลกสตรฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา โดยผานกระบวนการวจยและพฒนาหลกสตรทเปนระบบสอดคลองกบสภาพปญหา และความตองการของคร เปนผลผลตทเกดจากความรวมมอของผทเกยวของหลายฝาย คอ ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และคร ในสถานศกษานนๆ ซงสงผลใหครมความรความเขาใจ มเจตคตทดตอการประเมนผลตามสภาพจรง และสามารถนาความรทไดรบไปพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงได นอกจากนศกษานเทศกหรอผบรหารสถานศกษาสามารถใช หลกสตรการฝกอบรมในเรองดงกลาว ขยายผลในการฝกอบรมกบครทงโรงเรยนไดตอไป

ขอบเขตของการวจย ประชากร คอ ครทสอนสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2 โรงเรยนประถม

ศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต1 ปการศกษา 2547 จานวน 43 โรง

กลมตวอยาง คอ ครทสอนสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2 โรงเรยน

8

ประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 จานวนโรงเรยน 5 โรงรวมคร 17 คน

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ กระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเรอง การประเมนผลการ

เรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา 2. ตวแปรตาม ประกอบดวย

2.1 ประสทธภาพหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน 2.2 ผลการใชหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน

2.2.1 ความรความเขาใจของครผเขารบการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 2.2.2 เจตคตของครผเขารบการฝกอบรมทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 2.2.3 ความสามารถของครผเขารบการฝกอบรมในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงได พจารณา

1) พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของคร 2) ผลงานของคร ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรและภาระงาน

ประเมนผลการเรยนร 3) ความคดเหนความรสกของครเกยวกบสงทเกดขนขณะนา

เครองมอประเมนไปใชในชนเรยน 2.2.4 ความคดเหนของครผเขารบการฝกอบรมทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม เนอหา หลกสตรฝกอบรม มเนอหาเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ซงประกอบดวยเนอหาสาคญ คอ

1. หลกการและเทคนคการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง 2. การเลอกใชและพฒนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงใหสอดคลองกบ

มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2 การพฒนาหลกสตรฝกอบรม ขนตอนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมผวจยดาเนนการตามขนตอนหลก 4 ขน คอ ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ ออกแบบและสรางหลกสตร ทดลองใชและหาประสทธภาพ และประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ประยกตใชยทธวธในการเพมประสทธภาพของหลกสตร

9

3 วธ คอ 1) ผวจยปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน เพอออกแบบและสรางหลกสตรฯ 2) จดฝกอบรมเชงปฏบตการ เพอทดลองใชหลกสตร และ 3) นเทศตดตาม เพอประเมนผล หลงการฝกอบรม โดยแบงการดาเนนงาน เปน 4 ชวง คอ กอนฝกอบรม ขณะฝกอบรม หลงฝกอบรม และหลงฝกอบรม 1 เดอน สถานทจดฝกอบรม ดาเนนงานในโรงเรยนทมครเขารบการฝกอบรมปฏบตงานอย ระยะเวลาในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมประมาณ 3 เดอน ในภาคเรยนท 2/2547

นยามศพทเฉพาะ

1. กระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรม หมายถง การจดมวลประสบการณหรอกจกรรมใหกบครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 เพอพฒนาครทงในดานความร เจตคต และความสามารถในการนาความรทไดไปใช ซงประกอบดวยขนตอนสาคญในการพฒนาหลกสตร 4 ขน คอ 1) ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ 2) ออกแบบและสรางหลกสตร 3) ทดลองใชและหา ประสทธภาพหลกสตร และ 4)ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ในการศกษาครงนผวจยใหชอเฉพาะลกษณะของกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมวา “3 ผสม 5 ผสาน ใชฐานโรงเรยน”

“3 ผสม” หมายถง ลกษณะการดาเนนกจกรรมทเดนแตกตางกนไป ในขนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมขนท 2,3,และ 4 คอ ขนออกแบบและสรางหลกสตร มการปฏบตงานสอนรวมกบคร ขนทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร มการจดประชมเชงปฏบตการ และขนประเมนผลและปรบปรงหลกสตร มการนเทศตดตาม จงใหชอเฉพาะกจกรรมเดนทง 3 กจกรรมวา “ 3 ผสม ”

“ 5 ผสาน ” หมายถง การประสานความรวมมอกบบคคลทเกยวของ คอ ครผเขารบการฝกอบรม ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และเพอนคร ใหมสวนรวมในกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมทกขนตอน โดยมผวจยเปนผประสานงานกบทง 4 ฝายรวมเปน 5 ฝาย จงใหชอเฉพาะวา “5 ผสาน”

“ ใชฐานโรงเรยน ” หมายถง การดาเนนกจกรรมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมทคานงถงความสอดคลอง เหมาะสมกบขอมลพนฐานของแตละโรงเรยน คอ สอดคลองกบความตองการของครผเขารบการฝกอบรม เหมาะสมกบสาระวทยาศาสตรทแตละโรงเรยนใชอย และมความเปนไปไดกบการนาไปใชจรงในหองเรยน โดยมงเนนเพอใหเกดการพฒนาผเรยนอยางแทจรง จงใหชอเฉพาะวา “ ใชฐานโรงเรยน ”

2. รปแบบการพฒนาหลกสตรฝกอบรม หมายถง กจกรรมในขนตอนตางๆ ทสาคญในการออกแบบและพฒนาหลกสตรฝกอบรม ประกอบดวย

10

2.1 การปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน หมายถง กจกรรมหนงในการออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม โดยผวจยรวมสอนวทยาศาสตร กบครประจาชนนกเรยนชนประถมศกษา ปท 4/1 ในโรงเรยนประถมศกษาแหงหนง เนอหาวทยาศาสตร 1 หนวย ใชเวลาประมาณ 20 ชวโมง ซงเรมตงแตวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรและการประเมน สรางเครองมอประเมน ทดลองใชเครองมอประเมน รวมอภปรายถงผลการประเมนทได และนาผลมาพฒนาผเรยน โดยมผบรหารสถานศกษาใหการสนบสนน

2.2 การประชมเชงปฏบตการ หมายถง การจดประสบการณตามทกาหนดไวใน หลกสตรการฝกอบรมระยะท 2 ทผวจยพฒนาขนเพอเสรมสรางความรเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงใหกบครวทยาศาสตรประถมศกษา ชวงชนท 2 พรอมทงใหครรวมวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ออกแบบ สรางเครองมอประเมน และอภปรายรวมกนถง แนวทางการนาเครองมอประเมนผลไปใช

2.3 การนเทศตดตาม หมายถง การไปพบครแตละคนทโรงเรยนเพอรบทราบปญหาและอปสรรคในการนาเครองมอประเมนไปใช พรอมทงใหคาปรกษา ชวยเหลอผเขารบการฝกอบรมหลงการฝกอบรม โดยยดหลกการนเทศแบบมสวนรวม มผวจยและศกษานเทศก เปนผนเทศ เครองมอการนเทศประกอบดวย การสมภาษณ การสงเกตพฤตกรรมการสอน และประเมนผลงานของครผเขารบการฝก และมการตดตามผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมของครทมผลกระทบตอบคคลทเกยวของ คอ ผบรหารสถานศกษา และนกเรยน ดวยการสมภาษณผบรหารและนกเรยน

3. กระบวนการฝกอบรม หมายถง การจดกจกรรมฝกอบรมอยางมขนตอน โดยแบงหลกสตรฝกอบรมเปน 3 ระยะ กจกรรมฝกอบรมม 5 ขน ประกอบดวย “ตรวจสอบฐานเดม สรางเสรมสงใหม ใหลงมอทา ไดนาไปใช ภายในประเมน” โดยมลกษณะสาคญแตละขนดงน

ขนแรก : ตรวจสอบฐานเดม หมายถง กจกรรมฝกอบรมในหลกสตรฝกอบรม ระยะท 1 โดยมการประชมและอภปรายกลมยอย เพอตรวจสอบและประเมนตนเองดานการวดและประเมนผลการเรยนรของครผเขารบการฝกอบรมทเปนอยขณะนน ใชเวลาประมาณ 4 ชวโมง

ขนสอง : สรางเสรมสงใหม หมายถง กจกรรมฝกอบรมในหลกสตรฝกอบรม ระยะท 2 โดยมการประชมเชงปฏบตการ เพอใหความรความเขาใจเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ซงเปนเนอหาใหม ใชเวลาประมาณ 12 ชวโมง

ขนสาม : ใหลงมอทา หมายถง กจกรรมฝกอบรมในหลกสตรฝกอบรม ระยะท 2 โดยมการประชมเชงปฏบตการ เพอใหผเขารบการฝกอบรมไดลงมอปฏบตภาระงานทไดรบมอบหมายในการฝกอบรม คอ มการวางแผน ออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลรวมกนหลงจากไดรบความรมาแลว

11

ขนส : ไดนาไปใช หมายถง กจกรรมฝกอบรมในหลกสตรฝกอบรม ระยะท 3 โดยมการประชมและอภปรายกลมยอย เพอใหความรและคาแนะนาเกยวกบการนาเครองมอประเมนไปใชและการบรณาการแผนการประเมนกบแผนการจดการเรยนร ใชเวลาประมาณ 4 ชวโมง

ขนหา : ภายในประเมน หมายถง กจกรรมฝกอบรมในหลกสตรฝกอบรม ระยะท 3 มการประชมและอภปรายกลมยอย เพอประเมนผลการเรยนร ประเมนผลงานและประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของครผเขารบการฝกอบรม โดยครผเขารบการฝกอบรม เพอนคร และผวจย 4. การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง หมายถง การเกบรวบรวมขอมลสารสนเทศจากการเรยนรของผเรยน โดยครอบคลมทงดานความรความเขาใจ ทกษะและกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร และโอกาสในการเรยนรสาระการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 คานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร โดยเนนการประเมนดวยภาระงาน ใชเครองมอประเมนหลายชนด เชน การสงเกต การสมภาษณ บนทกของผเรยน การใชแบบทดสอบ การใชแบบวด การตรวจผลงาน เปนตน มการเกบรวบรวมขอมลทงกอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน เพอนาผลมาพฒนาผเรยนและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนร 5. ประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม หมายถง การพจารณาเปรยบเทยบรอยละของคะแนนเฉลยระหวางการทากจกรรมขณะฝกอบรม(E1) กบคะแนนเฉลยของผลสมฤทธหลงการฝกอบรม(E2) ตามเกณฑทกาหนด E1/E2 ไมตากวา 75/75

75 ตวแรก หมายถง คะแนนเฉลยในการทากจกรรมขณะฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทงหมด คดเปนรอยละ 75

75 ตวหลง หมายถง คะแนนเฉลยในการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงฝก อบรมของผเขารบการฝกอบรม คดเปนรอยละ 75

6. ผลการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม หมายถง ผลการเรยนร และความคดเหนของครทเกดขนขณะทดลองใช และหลงทดลองใชหลกสตร ประกอบดวย 6.1 ความรความเขาใจเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง หมายถง ความสามารถในการอธบายหลกการและเทคนคการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ซงประกอบดวย ความหมาย ความสาคญ ชนดและการหาคณภาพของเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง และขนตอนการนาการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยน

12

6.2 เจตคตทดตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง หมายถง ความรสกของคร ผเขารบการฝกอบรมทยอมรบคณคาของการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง มความมนใจทจะนาการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรง

6.3 ความสามารถในการนาความรเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรง หมายถง ความสามารถในการวางแผน ออกแบบและสรางเครองมอประเมน สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวงและมาตรฐานการเรยนรสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2 บรณาการแผนการประเมนกบแผนการจดการเรยนรอยางนอย 1หนวยการเรยนร และนาแผนทไดไปใชสอนในชนเรยนจรง และมการแสดงหลกฐานหรอรองรอยใหเหนวามการนาเครองมอประเมนผลทสรางขนไปทดลองใช และมการพฒนาผเรยน พฒนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง และพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรของตนเอง 6.4 ความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม หมายถง ความรสกนกคดของครทมตอความเหมาะสมของเนอหา กจกรรม สอการเรยนการสอน การวดผลประเมนผล และบรรยากาศการฝกอบรมทจดใหกบคร รวมทงปญหาและขอเสนอแนะของครหลงจากรบการฝกอบรมตามหลกสตรฝกอบรมทผวจยพฒนาขน

สมมตฐานของการวจย 1. หลกสตรฝกอบรมครทพฒนาขนมประสทธภาพ ตามเกณฑทกาหนด

2. ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงหลงเขารบการฝกอบรมสงกวากอนเขารบการฝกอบรม 3. ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด 4. ครสามารถนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด 4.1 พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของคร มการปฏบตอยใน ระดบมาก และพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลหลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม 4.2 แผนการจดการเรยนรและภาระงานประเมนผลการเรยนร มคณภาพอยในเกณฑด 4.3 ผลการสมภาษณครเกยวกบสงทเกดขนขณะนาเครองมอประเมนไปใชใน ชนเรยนของคร และผลการวเคราะหบนทกประจาวน บนทกสะทอนตนเอง และบนทกหลง การสอน มขอความแสดงถงการนาเครองมอประเมนผลไปใช อยางมความสอดคลองกน 5. ครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยในระดบมาก

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การประมวลองคความรเกยวกบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตร ระดบ

ประถมศกษา เรองการวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน จากเอกสารและงานวจยทเกยวของนน ผวจยไดเรยบเรยงและแบงการนาเสนอเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร การฝกอบรมคร 1. หลกการฝกอบรมคร 2. การฝกอบรมแบบมสวนรวม 3. รปแบบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 4. กระบวนการฝกอบรมแบบมสวนรวมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 5. การประเมนผลการสอนของคร

การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร 1. ลกษณะหลกสตรฝกอบรมทด 2. ขนตอนการออกแบบและพฒนาหลกสตรฝกอบรม 3. งานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร

ตอนท 2 การวดและประเมนผลการเรยนร หลกการวดและประเมนผลการเรยนร

1. ทฤษฎการประเมน 2. ความหมายของการวดและการประเมนผลการเรยนร 3. ความสาคญของการวดและประเมนผลการเรยนร 4. ประเภทของการวดและประเมนผลการเรยนร 5. ลกษณะการวดและประเมนผลทด

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง 1. การเรยนการสอนตามสภาพจรง

2. การวดและประเมนทสอดคลองกบการเรยนการสอนตามสภาพจรง 3. ความหมายของการวดและประเมนผลตามสภาพจรง 4. ลกษณะการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง

14

5. ขนตอนการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง 6. รปแบบการประเมนผลตามสภาพจรงในสถานศกษา 7. การสรางและหาคณภาพเครองมอวดและประเมนผลตามสภาพจรง

8. งานวจยทเกยวของกบการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

1. รปแบบการสอนวทยาศาสตรทสอดคลองกบการประเมนตามสภาพจรง 2. จดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

3. แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 4. คณลกษณะผเรยนทตองประเมน 5. ลกษณะการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง 6. รปแบบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

7. งานวจยเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

สรปแนวคดการวจย

15

ตอนท 1 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร การฝกอบรมคร 1. หลกการฝกอบรมคร การฝกอบรมเปนรปแบบการพฒนาครประจาการและบคลากรทางการศกษารปแบบหนง สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตจดใหมการจดทาหลกสตรการฝกอบรมครประจาการและ บคลากรทางการศกษา เพอคานงถงผลทจะเกดขนกบผเรยนเปนสาคญ รวมทงการเพมประสทธภาพในการปฏบตงานตามความตองการของครและหนวยงานเจาสงกด สาหรบวธการฝกอบรมนนจะดาเนนการทงรปแบบมหองเรยนและแบบทางไกล (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2538 : 63-64) 1.1 ความหมายและความสาคญของการฝกอบรม

แนดเลอร(Nadler) แหงมหาวทยาลยจอรจ วอชงตน ไดใชคาวา “การฝกอบรม” เปนคนแรกในป พ.ศ. 2512 ในความหมายทวา “การเรยนรทไดจดขนในระยะเวลาทกาหนดให เพอใหเกดการเปลยนแปลงการปฏบตงานเทาทจะเปนไปได หรอ เพอใหเกดการเจรญเตบโตโดยทวไปของแตละบคคล” การฝกอบรมในทน จงหมายรวมถง กจกรรมทจดขน เพอปรบปรงการปฏบตงานททาอย หรอสมพนธกบงานททาอยใหดขน เปนการเรยนรทสมพนธกบงานอาชพในปจจบน(ไพศาล ไกรสทธ. 2541 : 260 ; อางองจาก Nadler. 1990 : 1.16) หรอพจารณาอกความหมายหนง คอ การฝกอบรม(Training) หมายถง การมงทจะวเคราะห ทาใหมนใจและชวยพฒนาการเรยนรของพนกงานแตละคน หวใจสาคญของการฝกอบรม คอ ทาใหพนกงานแตละบคคลสามารถทาหนาทในปจจบนหรอ กระบวนการทางานไดอยางครบวงจร (ดนย เทยนพฒ. 2540 : 30-31) อยางไรกตาม จากการศกษาสงเคราะหความหมายของการฝกอบรม สามารถสรปไดวา การฝกอบรม(Training) คอ กระบวนการจดการเรยนรอยางเปนระบบเพอสรางหรอเพมพนความร(knowledge) ทกษะ(skill) ความสามารถ(ability) และเจตคต(attitude) อนจะชวยปรบปรงใหการปฏบตงานมประสทธภาพสงขน(Goldstein. 1993) การฝกอบรมจงเปนโครงการทถกจดขนมาเพอชวยใหพนกงานมคณสมบตในการทางานสงขน เชน เปนหวหนางานทสามารถบรหารงานและบรหารผใตบงคบบญชาไดดขน (ชชย สมทธไกร. 2540 : 5-6 ; นรชรา ทองธรรมชาต. 2544 : 12 ; สมคด บางโม. 2544 : 13-14 ; ฐระ ประวาลพฤกษ. 2538 : 2-4 อางองจาก เอดวน บ ฟลปโป (Edwin B.Flippo) )

ดงนนจงสามารถสรปความหมายของการฝกอบรมไดวา คอ การจดกระบวนการเรยนร เพอปรบเปลยนพฤตกรรมอนเปนการเพมความสามารถในการทางานของคนทงในเรองของความร ทกษะ ทศนคต ความชานาญในการปฏบตงาน รวมทงความรบผดชอบตางๆทบคคล พงมตอหนวยงานและสงอนๆ ทแวดลอมเกยวของกบผปฏบตงาน การฝกอบรมมความสาคญกบหนวยงานและบคลากรทเกยวของหลายระดบ ทงระดบองคกรหรอหนวยงาน ระดบผบงคบบญชา ระดบพนกงานหรอตวผเขาอบรมเอง (สมคด บางโม. 2544 : 15-17)

16

การฝกอบรมมบทบาทอยางยง โดยเฉพาะชวยเปลยนแปลงพฤตกรรมดานตางทจาเปนตอการปฏบตงาน ดงน

1. ความร(Cognitive) บคคลจะตองมความรทเปนความคดรวบยอดอนเปนพนฐานท

ตองใชในการทางาน จะตองเขาใจเหตและผลทใชในการทางานตลอดจนมความรความเขาใจ เกยวกบวธปฏบตงาน การประยกตความร กระบวนการสบสวนสอบสวน หลกการแกปญหาและ การตดสนใจ

2. ทกษะ (Psychomotor) เปนทกษะทสมพนธกบการใชเครองมอหรอการใชมอ

ทกษะขนพนฐานประกอบดวยการเคลอนไหวทางกายและการปฏบตงาน ทกษะชวยใหการทางานงายขน เกดความพยายามอยางตอเนอง เพอหาวธทางานทดกวา เปนทกษะทางกายทจาเปนตอการทาใหภารกจประสบความสาเรจ เปนการเรยนรดวยการปฏบต

3. เจตคต(Affective) เจตคตมความสาคญเทากบความรและทกษะ เพราะลกจางทม

เจตคตไมดจะมผลกระทบอยางรนแรงตอผลตภาพ ลกจางทรสกวาไดรบการปฏบตอยางไมเปนธรรม หรอมความรสกวางานททาอยไมมความสาคญ หรอลกจางอยในสภาพทสนหวงเหลานทาใหผลงานทออกมาตากวาความสามารถทแทจรง เจตคตในทนหมายรวมถงคานยมและความสนใจเปนพฤตกรรมทเปลยนแปลงยากทสด และยากทจะวด

อยางไรกตามในการฝกอบรมบางครงจะเนนการเรยนรดานทกษะมากกวาการเรยนรดานอนๆ ดวยเหตผลทวา ทกษะใหมๆ ทจาเปนตอการพฒนานน ไมสามารถทจะทาใหเกดการเรยนรไดโดยระบบการศกษา ทงนเพราะความเฉอยชาของระบบ อาจารยผสอน และหลกสตร การฝกอบรมจงตองเนนการสรางหรอยกระดบทกษะเปนพเศษ สวนความรหรอเจตคตสามารถจะสรางไดในระบบโรงเรยนประการหนง (ไพศาล ไกรสทธ. 2541 : 234)

1.2 ประเภทของการฝกอบรม

ประเภทของการฝกอบรมสามารถจาแนกไดหลายประเภททงนขนอยกบเกณฑทใชในการจาแนก อยางไรกตามในการฝกอบรมครโดยทวไป ม 2 รปแบบใหญๆ คอ

1. รปแบบทพจารณาจากฐานความมงหมาย(objective-base) แบงเปน 3 ลกษณะ

คอ 1) การฝกอบรมเพอพฒนาประสทธภาพการทางานของคร 2) การฝกอบรมเพอพฒนาความร ความสามารถในวชาชพคร และ 3) การฝกอบรมเพอแกปญหาสาคญทางการศกษาของชาต

2. รปแบบทพจารณาจากฐานของพฤตกรรม(Performance-base) คานงถงบทบาท

ของผเขารบการฝกอบรมและผใหการฝกอบรม แบงเปน 3 ลกษณะ คอ 1) การฝกอบรมทเนนวทยากรเปนศนยกลาง วทยากรเปนผให ผถายทอดความรประสบการณ ผเขารบการฝกอบรมเปน ผรบ 2)การฝกอบรมทเนนสอเปนศนยกลาง 3) การฝกอบรมทเนนผเขารบการฝกอบรมเปนศนยกลาง เนนใหผเขารบการฝกอบรมเปนผกระทา ผใหการฝกอบรมเปนผมบทบาท

17

สนบสนนและชวยเหลอ(คณะอนกรรมการจดทาแผนปฏบตการหลกของการปฏรปฝกหดคร พฒนาคร และบคลากรทางการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. 2536)

การฝกอบรมครวทยาศาสตรในการศกษาวจยครงนถอเปนการฝกอบรมในขณะทครปฏบตงานอยในโรงเรยนและเปนการฝกดานทกษะการจดการเรยนการสอน(ดานการวดและประเมนผล) เพอเพมพนความร ความสามารถและเจตคตใหกบคร โดยเนนทผเขารบการฝก อบรมเปนสาคญ โดยมวทยากร อบรมเปนผสนบสนนและชวยเหลอ ซงจดอยในรปแบบการฝกอบรมทเนน ผเขารบการฝกอบรมเปนศนยกลาง

2. การฝกอบรมแบบมสวนรวม ปจจบนรปแบบการฝกอบรมทเนนผเขาอบรมเปนสาคญ ทไดรบความนยมจากนก

ฝกอบรมในประเทศและตางประเทศเปนอยางมาก คอการฝกอบรมแบบมสวนรวม (Participatory Training) ซงจดเปนการฝกอบรมทเนนการพฒนาแบบยงยน(Sustainable Development)

การฝกอบรมแบบมสวนรวม เปน “กระบวนการ” โดยมจดมงหมายเพอใหผเขาอบรมม สวนรวมในการอบรมตงแตการวางแผน การเตรยมการ การออกแบบหลกสตร การดาเนนการ อบรม รวมทงการตดตามประเมนผล ทงนเพอใหเกดทกษะของการทางานแบบมสวนรวม การมสวนรวมในลกษณะนจะเปนการจดหลกสตรเพอประโยชนของผเขารบการฝกอบรมอยางแทจรง ผเขารบการฝกอบรมจะรสกวาตนเองเปนสวนหนงของหลกสตรทาใหเกดความกระตอรอรน เพมความมงมน(Commitment) ใหกบผรบการฝกอบรมทจะกระทากจกรรมรวมกนมากขน นอกจากนการฝกอบรมอยางมสวนรวมยงเปนกระบวนการเรยนรจากพนฐานประสบการณ (Experiential Learning) ทดงเอาประสบการณชวตของผเรยนมาใชมาสงเคราะห เพอใหเกดความคดรวบยอด เกดความลมลก เกดความเขาใจและสามารถทจะบรณาการผสมผสานให เขากบประสบการณใหม (จงกลน ชตมาเทวนทร. 2544 : 126) 2.1 แนวคดพนฐานของการฝกอบรมแบบมสวนรวม

แนวคดพนฐานทสาคญของการฝกอบรมแบบมสวนรวมนนมาจากแนวคดของการจดการศกษาเพอปวงชน ทมความเชอวา 1) ผเรยนเปนแหลงของการเรยนรทสาคญ 2) การเรยนรทสมพนธกบชวตจรง 3) ไมมการบงคบใหเกดการเรยนร 4) ผเรยนตองมสวนรวมในการเรยนการสอน 5) ผเรยนจะเกดการเรยนรไดดทสดดวยการลงมอปฏบต 6) พลงการเรยนรวมกน(การสรางทม) 7) ผเรยนจะเกดการเรยนรไดดทสดเมอไมมความกดดน 8) การประสบผลสาเรจเปนสงสนบสนนใหเกดการเรยนรยงขน (อลศรา ชชาต; และ นวรตน สวรรณผอง. 2538 : 21-22)

18

2.2 บทบาทของวทยากรในการอบรมอยางมสวนรวม

การฝกอบรมอยางมสวนรวม วทยากรจะทาหนาทเสมอนผเออใหเกดการเรยนร (Facilitator)ซงอารโนลด (Arnold) กลาวถงบทบาทของผเออใหเกดการเรยนรไววา จะรบผดชอบ ในการทางานอยางมประสทธภาพกบทมงาน เพอชวยใหกจกรรมไดบรรลวตถประสงค ซงตองมบทบาท ดงน

1. กระตนการมสวนรวมอยางจรงจงของกลมสมาชกทงหมด 2. รถงศกยภาพและความแตกตางภายในกลม เพอใชใหเปนประโยชน 3. กระตนใหมการกาหนดประเดนตางๆ ทเกยวของอยางแมนยา ตรงไปตรงมา 4. จดเวลาใหเหมาะสมในแตละกจกรรม และในขณะเดยวกนกใหแนใจวา กจกรรมมความคบหนาเหมาะสมกบกลม 5. ดงความรและประสบการณของกลมออกมา 6. ใหขอมล กรอบงานและความคดเหนในโอกาสหรอกรณทเหมาะสม 7. สรปประเดนตางๆ ทไดบรรลในแตละชวงของการฝกอบรม 8. มขอเสนอแนะอยางสรางสรรค กรณทเกดมขอขดแยงและเกดความอดอดใจ

ขนมา 9. ทางานอยางเปนประชาธปไตยตามสภาพ สถานท ปจจยทรพยากร เวลาและ

บคคล 10. กระตนใหมคาถามเชงวจารณ และชประเดนทเปนปญหาขนมา 11. พยายามสรางจตวญญาณของการรวมกนโดยไมลมความเปนปจเจก

บคคล(Individuality) ของแตละคน ใหเหมาะสมในแตละโอกาส (จงกลน ชตมาเทวนทร. 2544 : 137 ; อางองจาก Arnold. 1991)

2.3 เครองมอในการอบรมอยางมสวนรวม วธการ(Methodologies) ทใชเปนเครองมอ(Tools) ในการฝกอบรมอยางมสวนรวมคอ การใชวธการทางการศกษา ทมใหเลอกใชไดหลายอยาง เชน การบรรยาย การระดมสมอง การสนทนากลม การดงาน เกมการศกษา เปนตน เครองมอหรอวธการตางๆ เหลาน มระดบความสมฤทธผลในการกระตนและการจงใจใหเกดการเรยนรและการมสวนรวมแตกตางกน เชน

การบรรยาย(Lecturing) เปนวธการทผเขารบการฝกอบรมมสวนรวมนอยทสด แตกจาเปนสาหรบการฝกอบรมอยางมสวนรวม ในบางชวงบางเวลาทตองการเนอหาทางวชาการ เชน ชวงทจะตองมปจจยนาเขาทางวชาการ วทยากรผทรงคณวฒหรอวทยากรบรรยาย กจะเปนผนาเสนอเนอหาทางวชาการ ผเขารบการฝกอบรมอาจมสวนรวมไดบางเมอสนสดการบรรยาย เชน ซกถาม อภปรายหรอแสดงความคดเหนมมมองตางๆ ควรจะใชเวลาในการบรรยายประมาณ 30-60 นาท

19

การระดมสมอง(Brainstorming) เปนการระดมแนวคดในเรองใดเรองหนงจาก ผเขาอบรมหรอหาวธการแกปญหา ซงวทยากรจะเปนผทรวบรวมความคดตางๆ ไวทงหมดโดยไมมการตดสนวาถกหรอผด แตวทยากรจะแยกประเภทหรอจดใหเปนหมวดหมใหเหนชด ผเขาอบรมจะมสวนรวมไดด การสนทนาวงกลม(Talking Circle) มรปแบบคลายกบการอภปรายโตะกลม โดยการจดใหผเขารวมสนทนานงเปนวงกลม เพอแสดงทศนะตอสงใดสงหนงหรออาจจะเปนแสดงความรสก แสดงความคดเหนตอเรองใดเรองหนง มวทยากรเปนผเปดประเดน โดยการกระตนใหแตละคนมสวนรวมในการสนทนาโดยการพดจะถกจดใหเปนระเบยบโดยใชลกหนขนาดเหมาะมอ ผวเรยบ เปนเสมอนอปกรณในการควบคมการพด (สงตอกนรอบวง) การวเคราะหกรณศกษา(Case Study Analysis) เปนการใหผเขาอบรมมสวนรวมในการวเคราะหจากกรณใดกรณหนง โดยยกมาใหผเขาอบรมไดวเคราะห วจารณ หรอหาขอสรปรวมกนเพอแกปญหารวมกน

เทคนคการตงคาถาม(Questioning Technique) เปนเทคนคการเรยนการ สอนอยางหนง วทยากรสามารถตงคาถามไดหลากหลายเพอทดสอบการเรยนร และเพอกระตนการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน ชวยเปดประเดนอภปราย ผเขาอบรมจะไดเรยนรถงการถาม การวเคราะห การคนพบ การฉกคด และการแกปญหา การแสดงบทบาทสมมต(Role Playing) เปนการแสดงเกยวกบการปฏสมพนธของมนษยในเรองตางๆ ทสมมตขนบนพนฐานของความเปนจรง เปนเรองจรง หรอสามารถเกดขนไดจรง ซงจะชวยใหผเขาอบรมไดฝกทกษะในทางสรางสรรค สงเสรมความเขาใจกน ปกตการแสดงบทบาทสมมตวทยากรจะแบงผเขาอบรมเปนกลมๆ เพอใหแตละกลมไดสะทอนถงปญหาหรอภาพเหตการณอยางใดอยางหนง ใชวสดอปกรณเทาทม ใหเวลาแตละกลมเตรยมตวไมมากนก มวทยากร รวมทงผเขาอบรมเปนผสงเกตการณขณะทแสดงบทบาทสมมตและวเคราะหวาเกดอะไรขน การแสดงสอความหมายอยางไร

กลมทางาน (Working Group) เปนเทคนคอยางหนงของการฝกทางานรวม กนอนหมายรวมถงการฝกภาวะความเปนผนา ผตาม การรวมกนวางแผน การคด และเปนการฝกตดสนใจรวมกน

เกมการศกษา(Educational Games) เปนเกมการศกษาทมลกษณะการ ทางานเปนกลม บางเกมจะมลกษณะรวมการแขงขนดวย ปกตเกมการศกษาจะเปนกจกรรมทจะชวยเสรมใหผเขารบการฝกอบรมเกดการเรยนรในบรรยากาศ ทตนเตน สนกสนาน ไมเบอ (จงกลน ชตมาเทวนทร. 2544 : 141-149)

20

3. รปแบบการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

3.1 ลกษณะสาคญของการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 1. เปนการฝกอบรมทเรมโดยโรงเรยนหรอถาเปนการเรมจากภายนอกกจะ

ตองเกดจากการทางานรวมกนกบทางโรงเรยน บนพนฐานความตองการของครและโรงเรยนนนๆ

2. เปนการฝกอบรมทเกดขนภายใตการนาของครแกนนาในโรงเรยนหรอ โดยสวนกลางระดบประเทศ ระดบจงหวด หรอ บคคลภายนอก

3. มสวนเกยวของกบการวางแผน การนาไปใชและการประเมน 4. เปนการฝกอบรมทเกดจากขอเสนอของทกคนและเปนกจกรรมทเกดจาก

การทางานรวมกนตามความตองการของสวนรวม 5. เปนการทางานตามบทบาทหนาทหรอกระบวนการจดการทไดรบความ

เหนชอบจากทกคนทเกยวของในการอบรมคร (Unesco. 1986 : 13) 3.2 เปาหมายสาคญของการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานนน เพอ 1. พฒนาครประจาการโดยยดภารกจของครทปฏบตในโรงเรยนเปนฐาน การพฒนา 2. นาเอาภารกจ วธการทางานกระบวนการทางาน ตลอดจนเปาหมายการ ปฏบตงานของครมาเปนเนอหาสาระกระบวนการและกจกรรมในการพฒนาครดวยการนาเอาเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชในกระบวนการพฒนา 3. เปาหมายของการพฒนานอกจากจะใหครไดรบการพฒนาอยางสมฤทธผลแลวการพฒนาจะตองสงผลใหเกดตอการเรยนรของนกเรยนโดยตรงและพรอมกนนนการพฒนาจะตองเกดผลกระทบในทางบวกตอโรงเรยน และชมชนดวย

4. การพฒนาครประจาการตองไมนาครออกมาจากวถชวตหรอวฒนธรรมการ ปฏบตงานประจาของครเพอใหนกเรยนไดรบการเรยนเตมตามหลกสตรไปพรอมกบตวครไดรบการพฒนา 5. การพฒนาครยคใหม ตองทาใหครรสกศรทธา มความสข มสวนรวมไดใชความคดวเคราะห ไดลงมอปฏบตจรง และเหนคณคาของการทากจกรรม (พลสณฑ โพธศรทอง. 2541 : 73)

ประเภทของการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน แบงเปน 2 ประเภท คอ 1) การฝก อบรมแตละโรงเรยน และ2) การฝกอบรมเปนกลมโรงเรยน (Unesco. 1986 : 13) 3.3 ยทธวธการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ทนยมใชกนมาก ไดแก 1. การอภปราย ประกอบดวย การบรรยาย และการสนทนาโตตอบ

2. การฝกปฏบต ประกอบดวย การสงเกต การสาธต ภาคสนาม

21

3. วธการกลม ประกอบดวย การประชมเชงปฏบตการ การสมมนา

การประชมกลมยอย

4. วธสรางสรรคความคด ประกอบดวย สถานการณจาลอง การระดมสมอง บทบาทสมมต และการสอนแบบจลภาค

5. วธระบบ ประกอบดวย การวจยเชงทดลอง และการสารวจ 6. การใชสอผสม ประกอบดวย ชดการเรยนการสอนดวยตนเอง วทย

โทรทศน และแถบบนทกเสยง (Unesco. 1986 : 9) การพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานไดรบความนยมในตางประเทศหลายประเทศ อาท ประเทศในกลมประชาคมยโรป ออสเตรเลย นวซแลนดและญปน ซงมแนวคดหลกตรงกน คอ การพฒนาครเพอพฒนาคณภาพของผเรยน สาหรบในประเทศไทยมจดเนนตามบรบทของประเทศ คอ นอกจากการพฒนาครโดยมวตถประสงคเพอการพฒนาวชาชพครแลวยงเปนการผลกดนการปฏรปการเรยนรใหเกดขนทวประเทศเพอพฒนาผเรยนใหเปนพลเมองทมคณภาพตามเปาหมายของการปฏรปการศกษา ประเดนสาคญของแนวทางการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สรปไดดงน

1. หลกการ การพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานมหลกการทสาคญ 10 ประการ ดงน

1.1 เปนการพฒนาตามสภาพปญหาและความตองการของโรงเรยนเพอเพมขด ความสามารถของครในการพฒนากระบวนการจดการเรยนร และพฒนาคณภาพของผเรยน

1.2 เปนการพฒนาครทโรงเรยนหรอชมชนโดยโรงเรยนเปนเจาของโครงการ 1.3 เปนการพฒนาครโดยครหรอกลมครทเปนผนาการปฏรปการเรยนรทมความร ความเขาใจในการปฏรปการเรยนร และมความเชยวชาญหรอประสบการณการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 1.4 เปนการฝกอบรมทเกดจากความสมครใจของครผเขารบการฝกอบรม มใชเปนการบงคบ 1.5 เปนการรวมคดรวมศกษา รวมวางแผน รวมกนพฒนา ระหวางผใหและผรบการฝกอบรม 1.6 เปนวธการฝกอบรมทเนนการปฏบตจรง ใชสอและกจกรรมประกอบการ อบรม และนาลงสหองเรยนเพอพฒนาผเรยนอยางจรงจง 1.7 เปนการฝกอบรมอยางตอเนองหลายครง หลายวธการทงในลกษณะ การประชมกลมและการพบปะเปนรายบคคลอยางใกลชดสมาเสมอเพอรวมกนแกปญหาและพฒนาการเรยนรของผเรยน

22

1.8 เปนการฝกอบรมทใชกระบวนการ PDCA คอ มการวางแผนนาไปปฏบต ตรวจสอบหรอประเมนผล ลงมอแกไขและนาไปปรบปรงเพอวางแผนดาเนนการเปนวงจรการพฒนาตอเนอง 1.9 เปนการฝกอบรมทมการนเทศ ตดตาม และประเมนผลโดยใชกระบวนการ ”กลยาณมตรนเทศ” มการประเมนหลากหลายรปแบบทงกอน ระหวาง และหลงการอบรม และประเมนผลจากการฝกอบรมของครผเขารบการฝกอบรมและประเมนผลจากผเรยนของครผเขารบการฝกอบรมดวย 1.10 เปนการทาหนาทตามภาระปกตของครเพอยกระดบคณภาพและมาตรฐานวชาชพคร และคณภาพของผเรยน 2. องคประกอบ การพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานทมประสทธภาพมองคประกอบ 10 ประการ คอ 2.1 ผบรหารโรงเรยน เปนผสงเสรมสนบสนน อานวยความสะดวกใหการพฒนาครในโรงเรยนใหสาเรจตามเปาหมาย กาหนดใหมโครงการการพฒนาครอยในแผนปฏบตการประจาปของโรงเรยน และชวยหาทรพยากรเพมเตมเพอใหเกดการปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน 2.2 ผจดฝกอบรม ไดแก ครหรอกลมครทมองเหนปญหาหรอความตองการในการจดฝกอบรมคร รวมกนจดทาโครงการฝกอบรมโดยกาหนดวตถประสงคและเปาหมายของการอบรมใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของครและโรงเรยนของตนเปนสาคญ อาจเปนผใหการฝกอบรมครดวย 2.3 ผใหการฝกอบรม ไดแก ครทมความร ความเขาใจและสามารถจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญตามแนวการปฏรปการเรยนร มความรอบร มความคดรเรมสรางสรรค มความเชยวชาญการพฒนาคร เปนทยอมรบและศรทธาของเพอนครอยางแทจรง

2.4 ผเขารบการฝกอบรม ไดแก ครทมความสนใจและสมครใจเขารบการฝกอบรม 2.5 ระยะเวลาการอบรม ขนอยกบดลยพนจของผจดฝกอบรมและผใหการฝก

อบรม ควรเปนการดาเนนการอยางสมาเสมอและตอเนองไปจนกวาจะเหนผล หรอสามารถประเมนผลในการฝกอบรมตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงการจดฝกอบรมในแตละครงหรอแตละวงจร ซงอาจใชวนหยดหรอวนทาการทฝายวชาการชวยจดสรรวนและเวลาในชวงใดชวงหนงตามความพรอมและเหมาะสมของทกฝาย นอกจากนนผใหและผรบการอบรมมการพบปะสนทนากนเปนรายบคคลเปนประจาในเวลาวาง เชน เวลาหลงเลกเรยน เวลาพกหลงรบประทานอาหารกลางวนหรอเวลาเชากอนเขาหองเรยน 2.6 รปแบบการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ใชกระบวนการประเมนครบ วงจร PDCA และกระบวนการ “กลยาณมตรนเทศ” ไดแก 2.6.1 กระบวนการ PDCA ประกอบดวย ขนวางแผน(PLAN) ขนนาไปปฏบต(DO) ขนตรวจสอบหรอประเมน(CHECK) และขนลงมอแกไขและปรบปรง(ACTION)

23

2.6.2 กระบวนการ “กลยาณมตรนเทศ” ประกอบดวย 1) ใหใจ คอ การสรางศรทธาเปนจดเรมตนทสาคญในการพฒนาคร 2) รวมใจ คอ ผใหและผรบการฝกอบรมรวมใจกนทางานเปนทม 3) ตงใจ คอ ทกคนมความแนวแนทจะแกไขและปรบปรงเพอสรางสรรค คณภาพของการจดการเรยนการสอน 4) เปดใจ คอ ทกคนพรอมยอมรบการพฒนาตนเอง 2.7 เนอหาการฝกอบรม ขนอยกบความตองการของผเขารบการฝกอบรม

2.8 สถานทฝกอบรม สวนใหญเปนการอบรมในโรงเรยน ในหองเรยน เพราะ สามารถนาลงสการปฏบตจรง บางครงอาจใชแหลงเรยนรทสะดวกในชมชนของโรงเรยน

2.9 งบประมาณการจดอบรม โรงเรยนจดสรรงบประมาณเพอการพฒนาครไวใน แผนปฏบตการประจาปของโรงเรยน

2.10 การประเมนผล แบงเปน 3 ระยะ คอ การประเมนกอนการฝกอบรม ระหวางการฝกอบรม และหลงการฝกอบรมเพอใหเกดวฏจกรของการพฒนาทยงยน 3. เงอนไขทนาไปสความสาเรจ ทสาคญคอ ผบรหารโรงเรยนตองใหความเอาใจใสและสนบสนนอยางจรงจง โรงเรยนตองนาโครงการหรอแผนการพฒนาครบรรจไวในแผนปฏบตการประจาปของโรงเรยน ผใหการฝกอบรมตองเปนผนาการปฏรปการเรยนรทไดรบการยอมรบอยางแทจรง สานกงานเขตพนทการศกษาใหความรวมมอ การฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐานควรมเปาหมายเพอสราง “ครผนาการปฏรปการเรยนร” เพอสามารถไปพฒนาครเครอขายใหจดการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการเรยนรไดมากขน และหนวยงานกลางควรจดทาคมอแนวทางการพฒนาครเผยแพรแกหนวยปฏบต (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2547 : (ข)-(ฉ) นอกจากนการพฒนาครตามรปแบบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐานนนจะประสบ ความสาเรจไดดจะตองเกดจากความรวมมอของทกฝาย และมปจจยทเกยวของกบความสาเรจหลายประการ เชนปจจย ดานผบรหาร ดานวฒนธรรมองคกร ดานการสนบสนนจากชมชน องคกร ภายนอกโรงเรยนและทสาคญทสด คอ ดานครผสอน ซงในแตละดานควรมลกษณะ ดงน

ดานผบรหาร ตองมภาวะผนาทางวชาการ ไดรบการยอมรบจากคร ลงมอปฏบตและรวมเรยนรกบคร และมอบหมายบทบาทหนาทอยางชดเจนและมการตดตามงาน

ดานวฒนธรรมองคกร โรงเรยนมบรรยากาศการเรยนรรวมกน ครสามคคกน ผบรหารและครยกยองยอมรบซงกนและกน และการทางานเปนทม

ดานการสนบสนนจากชมชนองคกรภายนอกโรงเรยน การยกยองชมเชยใหกาลงใจ การกากบตดตาม และการสนบสนนดานตางๆ

ดานครผสอน ตองมลกษณะทสงผลตอการพฒนาครอย 4 ลกษณะ คอ การมความรและทกษะพนฐานวชาชพคร มความตองการในการพฒนาตนเอง มการเขารวมฝกอบรมอยางสมครใจ และความตระหนกในวชาชพคร (ประวต เอราวรรณ. 2545 : 108)

24

รปแบบในการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ตาราง 1 รปแบบในการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ขนตอน วธการ ผปฏบต/ผรบผดชอบ -จดประชมเพอรวมกนพจารณาวางแผนการจดฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ผบรหาร/ฝายวชาการ ผจด/ผใหการฝกอบรม

-ทาการประเมนปญหา/ความตองการฝกอบรมโดยอาจใชแบบสอบถาม/แบบสมภาษณผทจะเขารบการฝกอบรม

ผให/ผรบการฝกอบรม

1. การวางแผน(P)

-จดทาโครงการ/แผนการจดฝกอบรม ผให/ผรบการฝกอบรม -จดอบรมเพอใหความร ความเขาใจในเนอหาทกาหนดไววธการอบรมมหลากหลายรปแบบทเนนกจกรรมการปฏบตและสอการจดการเรยนการสอน

ผให/ผรบการฝกอบรม 2.การจดอบรม/นาไปปฏบต(D)

- นาความรความเขาใจจากการอบรมนาลงสการปฏบตการสอนจรงในหองเรยน

ผเขารบการฝกอบรม

3.การประเมน(C)

- บนทกขอสงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนในหองเรยน ปญหาหรออปสรรคตางๆ

ผเขารบการฝกอบรม

- สงเกตพฤตกรรมการสอนของผเขารบการฝกอบรมและพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนเปนระยะๆ ตามแผนปฏบตการและบนทกขอสงเกต โดยสรป

ผใหการฝกอบรม

- ประชม/พบกนเปนกลม เพอปรกษาหารอ นาเอาขอสงเกตและปญหาทพบมาวเคราะห วจารณ และรวมกนเสนอแนะเพอปรบปรง การจดการเรยนการสอนฯลฯ

ผให/ผรบการฝกอบรม

- พบปะ/สนทนาเปนรายบคคล โดยการสอบถาม/พดคยเปนการสวนตว ในเวลาททงสองฝายสะดวกตรงกน ผใหการฝกอบรม ใหคาปรกษาหารอ/เสนอแนะเปนประจา อนนาไปสการปรบปรงการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมยงขน

ผให/ผรบการฝกอบรม

- ประชมสรปผล/จดนทรรศการ/แลกเปลยนเรยนร/เสวนา เพอรบฟง ขอเสนอแนะ และประเมนผลการฝกอบรม

ผบรหาร/ฝายวชาการ ผจด/ผใหการฝกอบรม ผรบการฝกอบรม

4.ปรบปรง(A)

-นาผลจากการตรวจสอบมาวเคราะห หาสาเหต ขอบกพรองและประชมเพอพจารณาปรบปรงและนาไปสการวางแผน การจดฝกอบรมครงตอไป

ผบรหาร/ฝายวชาการ ผจด/ผใหการฝกอบรม ผรบการฝกอบรม

หมายเหต: ใชกระบวนการ “กลยาณมตรนเทศ” และกระบวนการประเมนครบวงจร PDCA ในทกขนตอน ทมา : สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2547). แนวทางการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. : หนา 26

25

ตาราง 2 การเปรยบเทยบรปแบบการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐานกบรปแบบการฝกอบรมครแบบเดม

ประเดน การเปรยบเทยบ

การฝกอบรมคร โดยใชโรงเรยนเปนฐาน

การฝกอบรมครแบบเดม

1.วตถประสงค เนนการพฒนาครใหสามารถนาแนวทางการปฏรปการศกษาไปใชในการจดการเรยนการสอนจรงในชนเรยน เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาเตมศกยภาพและเปนคนด คนเกง และมความสข

เนนการพฒนาครใหมความร ความเขาใจ และความสามารถในการจดการเรยนการสอนตามประเดนความรใหม ๆตามกระแสของความเปลยนแปลงทางการศกษา

2.หลกสตร ครมสวนรวมในการศกษาปญหาและพฒนาหลกสตรจากความตองการทแทจรงของคร สาระการฝกอบรมมลกษณะเปนองครวม

วทยากรเปนผกาหนดปญหา และหลกสตรหรอรวมกบตนสงกดในการกาหนดหลกสตรสวนใหญเปนการฝกอบรมทละเรองขาดการนาเสนอในลกษณะองครวม

3.ผใหการฝกอบรม เนนการใชบคลากรในพนทฝกอบรม ซงเปน ”ครผนาการปฏรปการเรยนร” ทไดรบการยกยองใหเปนครตนแบบ หรอครทไดรบรางวลอนๆ ซงมประสบการณตรงในการปฏบตการสอน หรอ ผบรหารหรอศกษานเทศกทมความเชยวชาญในเรองทฝกอบรม

สวนใหญเปนบคลากรทมความเชยวชาญทางดานทฤษฎและเปนทยอมรบในระดบประเทศ หรอระดบภมภาคสอนในสถาบนอดมศกษาหรอเปนขาราชการของตนสงกดในสวนกลาง

4. ผรบการฝก อบรม

เปนครในพนทซงมความประสงคจะแกปญหาและพฒนาตนเองโดยความสมครใจ จานวนผเขารบการฝกอบรมแตละครงมจานวนไมมาก ครสวนใหญรจกคนเคยกน

เปนครทกระจายอยในภมภาคตางๆ ผเขารบการฝกอบรมแตละครงมจานวนมาก และบางรายอาจถกกาหนดใหเขารบการ อบรมโดยมไดสมครใจ

5.ลกษณะกจกรรมและการฝกอบรม

เนนกจกรรมแลกเปลยนเรยนร การเรยนรดวยการลงมอปฏบตในสถานการณจรง การประชมปรกษาหารอ การประเมนตนเองและกลยาณมตรนเทศ

สวนใหญเปนการฟงการบรรยายและอาจมการปฏบตในขณะฝกอบรม เมอการฝกอบรมสนสดผเขาฝกบรมอาจนาความรไปปฏบตหรอไม ไมมการตดตาม

6.กระบวนการ เนนกระบวนการมสวนรวมของครในการวางแผนการฝกอบรม การศกษาปญหา การแลกเปลยนเรยนร การนาผลการเรยนรไปใชปรบปรงการเรยนการสอน และการตดตามประเมนผลเพอปรบปรงการพฒนา อยางตอเนอง

ผใหการฝกอบรมเปนผกาหนดขนตอนและกจกรรมการฝกอบรมตามความเชยวชาญเฉพาะตวของผใหการฝกอบรม เมอกจกรรมในหองประชมจบลง อาจมการแจกวฒบตร เปนอนเสรจสนการฝกอบรม

7.ระยะเวลา เปนการฝกอบรมทผสมกลมกลนกบการปฏบตงาน จงสามารถดาเนนการไดอยางตอเนองตลอดภาคหรอตลอดปการศกษา จนกระทงผลการฝกอบรมปรากฏทตวผเรยน

ขนกบหลกสตรและงบประมาณ อาจเปนหลกสตรระยะสนตงแต 1 วนถง 1เดอน หรอหลกสตรระยะยาวเปนป

26

ตาราง 2(ตอ)

ประเดน เปรยบเทยบ

การฝกอบรมคร

โดยใชโรงเรยนเปนฐาน การฝกอบรมครแบบเดม

8.สถานทอบรม โรงเรยนของผใหการฝกอบรมและผเขารบการฝกอบรม

โรงแรมหอประชมสถาบน อดมศกษา หรอหอประชมอนๆ

9.คาใชจาย คาใชจายในการฝกอบรมโดยเฉลยประมาณคนละ 2,043 บาท ตลอดหนงภาคการศกษาโรงเรยนใหความรวมมอเปนสถานทฝก อบรมจงไมตองมคาสถานทและผเขารบ การอบรมไมตองเสยคาใชจายเพมเตมในการเดนทาง

แตกตางกนไปตามหลกสตรประมาณ 500-10,000 บาท หรอสงกวาน ตอการฝกอบรมหนงครง ผเขารบการฝกอบรมบางรายอยไกลทาใหสนเปลองคาใชจายในการเดนทางและคาทพกมา นกเรยนขาดโอกาสในการเรยนในขณะทครไปอบรม

10. การนเทศ กลยาณมตรนเทศเปนสวนหนงของกระบวนการฝกอบรม ผใหการฝกอบรมและเพอนครทเขารบการฝกอบรมชวยกนรวมคดรวมทารวมแกปญหาการจดการเรยนการสอน โดยมการพบปะปรกษาหารอ ตดตามและประเมนผลอยางตอเนอง

สวนใหญไมมระบบการนเทศตดตาม

11.การประเมนผล

ประเมนกอนและหลงการฝกอบรม สงเกตตดตามการเปลยนแปลงพฤตกรรมการจดการเรยนการสอน การประเมนความพงพอใจของครตอโครงการความพงพอใจของนกเรยนตอการสอนและการประเมนพฤตกรรมการเรยนและผลสมฤทธของผเรยน และการรายงานผลการจดกจกรรม โดยคร

สวนใหญไมมการประเมนผเขารบการฝกอบรมและไมมการประเมนผลทเกดกบผเรยนแตเปนการประเมนวทยากรและโครงการ

12.ผลการฝกอบรม

ครสามารถปฏบตการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญจนนกเรยนมความพงพอใจและมผลสมฤทธดขนอยางชดเจน

ไมมขอสรปเกยวกบผลทเกดขนกบนกเรยน เนองจากไมมการตดตามและประเมนผลการฝกอบรมอยางตอเนอง

13.ผลกระทบ ครพฒนาตนเองพรอมๆกบการพฒนา นกเรยนอยางตอเนองและเกดความมนใจ และศรทธาในตนเองและเพอนครมากขน เกดกระบวนการเรยนรทตอเนองยงยนเกดความสมพนธอนดในกลมครทรวมโครงการ สงเสรมการสรางสงคมแหงการเรยนร

ครตองละทงนกเรยนเพอพฒนาตนเอง ครบางสวนไมสนใจในการนาความรไปใชกบนกเรยน ครไดรบความรและสามารถนาผลงานไปเลอนตาแหนงสงขน ครไมไดรบการสงเสรมความคดรเรมและการ แกปญหาของตนโดยตนเอง

ทมา : สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2547). แนวทางการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. : หนา 27-31

27

4. กระบวนการฝกอบรมแบบมสวนรวมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

จากการศกษาลกษณะ เปาหมายและองคประกอบของรปแบบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐานและกระบวนการฝกอบรมแบบมสวนรวมดงกลาวขางตน ประกอบกบธรรมชาตของสาระหลกในการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ในการวจยครงนผวจยไดใชรปแบบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมดวยกระบวนการฝกอบรมแบบมสวนรวม โดยประยกตใชเทคนคการพฒนาหลายเทคนคเพอเชอมโยงการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครใหมประสทธภาพสงสด เทคนคการพฒนาดงกลาวประกอบดวย การปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน และการนเทศ ตดตามและประเมนผลแบบ “กลยาณมตร”

การปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน

การปฏบตงานรวมกบครในโรงเรยน สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต ไดใหความหมายไววา คอ การทหนวยงานจดใหบคลากรไดรบการพฒนาความรความสามารถ ความเขาใจหรอความชานาญจากการปฏบตงาน ไดแก การแนะนาชแจง การสอน การประชม ชแจง การฝกปฏบตงาน การศกษาจากคมอปฏบตงาน การสบเปลยนหนาท การโยกยาย ซงในการศกษาวจยครงนผวจย ไดเลอกใชในสามลกษณะ คอ การแนะนาชแจง การใหคาแนะนาปรกษา และการสอนแนะ โดยมรายละเอยดลกษณะตางๆ ดงน

การแนะนาชแจง หมายถง การทหวหนาหรอผไดรบมอบหมาย(ผวจย)แนะนาชแจงเปนรายบคคลหรอกลมเลกๆ ใหมความรความเขาใจเรองใดเรองหนงอนเกยวกบการปฏบตงานรวมทงปญหา อปสรรคขอขดของ วธการแกปญหาและเรองตางๆ ทจาเปนตองร การแนะนาชแจงเปนวธพนฐานทจะใหบคคลไดมความรความเขาใจในการปฏบตงานและเปนวธทใชในชวตประจาวน โดยเฉพาะอยางยงระหวางผบงคบบญชาโดยตรงกบผปฏบตงาน การแนะนาชแจงใชไดอยางกวางขวางในหลายกรณ

การใหคาแนะนาปรกษา หมายถง การใหคาแนะนาปรกษาในการปฏบตงานกรณตางๆ เชน กรณทมปญหา กรณทตองการเรงคณภาพของงานใหดยงขน การใหคาแนะนาปรกษานจะเปนระบบทจะชวยใหงานไดรบความสาเรจตามเปาหมายไดอยางหนง โดยปกตการแนะนาปรกษาจะดาเนนการ 3 รปแบบ คอ แนะนาปรกษาโดยหวหนาหนวยงาน แนะนาปรกษาในลกษณะพเลยง และการใหคาแนะนาปรกษาโดยเจาหนาทเฉพาะ เชน ศกษานเทศก เปนตน (สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต. 2531 : 28) ในการวจยครงนจะเนนการใหคาแนะนาปรกษาในลกษณะพเลยง

การสอนแนะ เปนการพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานเปนรายบคคล โดยการแนะนาวธการปฏบตในการสรปประเดนขอเสนอแนะ พรอมทงแนะนากรณตวอยาง

28

(กษมา แพรภญโญ.. 2546 : 39 ; อางองจาก ชดชม สฤษฎชโยธน. 2542 : 26) การฝกอบรมครงนสอนแนะในเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง โดยใชกรณตวอยางเครองมอประเมนทมอยแลว เชน จากกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ และ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย

การนเทศ ตดตาม และประเมนผลโดยใชกระบวนการ “กลยาณมตรนเทศ”

สมน อมรววฒน (2546) ไดใหปรชญาและแนวคดในการพฒนาครและครเครอขายโดยใชกระบวนการ “กลยาณมตรนเทศ” วากระบวนการกลยาณมตร คอ กระบวนการประสานสมพนธระหวางบคคลเพอจดหมาย 2 ประการ คอ 1) ชทางบรรเทาทกข 2) ชสขเกษมศานต โดยทกคนตางมเมตตาธรรมพรอมจะชแนะและชวยเหลอซงกนและกน การนากระบวนการกลยาณมตรมาใชในการพฒนาครและการปฏรปการศกษามปจจยหลก 4 ประการ ทเกอหนนใหทกขนตอนดาเนนไปดวยด ไดแก 1) องคความร 2) แรงหนนจากตนสงกด 3) ผบรหารทกระดบ 4) บคลากรทงโรงเรยน

กระบวนการกลยาณมตรนเทศ มองคประกอบหลก 4 ประการ ไดแก

1) ใหใจ คอ การสรางศรทธาเปนจดเรมตนทสาคญในการพฒนาคร ผใหการฝก

อบรมจงพยายามสรางศรทธาและความสมพนธกบเพอนครเพอแจงความมงหมาย จดเวลา และกาหนดแผนงาน

2) รวมใจ คอ ผใหและผรบการฝกอบรมรวมใจกนทางานเปนทม โดยการศกษา

ปญหารวมวางแผน รวมคด รวมทา มการแนะนา สาธต ใหแบบอยาง ฝกทาแผนการสอน ฝกสรางสอการเรยนการสอน ทาวจยในชนเรยน และเรยนรเรองการวดและประเมนผล

3) ตงใจ คอ ทกคนมความแนวแนทจะแกไขและปรบปรงเพอสรางสรรคคณภาพของ

การจดการเรยนการสอนโดยมการทดลองปฏบต ปรกษาหารอ แลกเปลยนเรยนร ตดตอสอสารและเยยมเยยนกนอยางสมาเสมอเพอชวยกนแกปญหาและใหกาลงใจซงกนและกน

4) เปดใจ คอ ทกคนพรอมยอมรบการพฒนาตนเอง รบทจะทบทวนการวด

ประเมนผลและขอเสนอแนะ อาท การประเมนตนเอง การประเมนผลงาน การประเมนโดยกลยาณมตร และการประเมนพฒนาการเรยนร ซงจะประเมนอยางตรงไปตรงมาและยอมรบผลการประเมนเพอปรบปรงพฒนาตอไป( สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2547 : 24-25 ; อางองจาก สมน อมรววฒน. 2547)

จากกระบวนการกลยาณมตรนเทศ จะเหนวาใน ขอ 4) เปดใจ นนเปนองคประกอบทจะนามาสวฏจกรของการพฒนาและปรบปรง เพราะมการประเมนในหลายสวน ซงในการศกษาวจยครงน หลงการฝกอบรมผวจยไดประสานงานทกฝายทเกยวของใหมการประเมนผลการสอนของครผเขารบการฝกอบรม โดยมความมงหมายในการประเมน 2 ประการ คอ

29

1) เพอพฒนาหลกสตรฝกอบรม และ 2) เพอนามาพจารณาปรบปรงในดานการสอนของคร ในการศกษาครงนไดใชเครองมอวดผลและเทคนควธเพอการประเมนผลการสอนของคร มดงน

3.1 การประเมนโดยผบงคบบญชา เปนการประเมนทคอนขางทาไดงาย ซง เปนหนาทโดยตรงของผบงคบบญชาอยแลว

3.2 การประเมนผลจากการสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน โดยใชแบบสงเกต ทไดมาตรฐาน เนนเรองของการสงเกตระยะสน แตอาจมการเสแสรงแกลงปฏบต ขอมลทไดอาจคลาดเคลอน ดงนนจงควรใชประกอบกบการวดผลอยางอน เชน การเตรยมสอน การวดผล การเรยนรของนกเรยน 3.3 การประเมนผลดวยการทดสอบผลการเรยนรของนกเรยน นบไดวาเปนสงสาคญมาก ทถอกนวา ผลสมฤทธทางการเรยนและใชเปนตวดชนทสาคญทสด แตอาจจะมปญหาครแกงแยงกนสอนเดกเกง ดงนนในการประเมนควรมการสมกลมตวอยาง

3.4 การประเมนผล โดยการใหนกเรยนเปนผประเมนครผสอน นบไดวาเปน เทคนควธการทนยมทากนมาก ทงนโดยเชอวานกเรยนทเรยนกบครคนนเปนประจายอมใหขอมลของครไดเปนอยางด แตควรจดกระทาหลงจากททาการเรยนการสอนและการประเมนผเรยนเสรจสนแลว เพอปองกนปญหานกเรยนไดรบการกลนแกลงจากคร

3.5 การประเมนโดยใชแบบทดสอบมาตรฐานวดความรความสามารถของคร โดยปกตเปนแบบทดสอบวดความร ความสามารถ ซงครททาไดสงมความหมายวามความรความสามารถในเรองนนแตในทางปฏบตจรงในหองเรยนไมแนเสมอไปวาครจะทาไดด 3.6 การประเมนผลโดยพจารณาผลการเกบสะสมรวบรวมผลงานทางวชาชพคร(Professional Portfolios) ซงเปนวธการประเมนทดอกวธหนง แตอยางไรกตามอาจพบวาครมการลอกเลยนแบบกน

3.7 การประเมนผลโดยการสมภาษณครโดยตรง เปนเทคนคทผบรหาร นยมใช เพอการเกบรวบรวมขอมลเพอพฒนาประสทธภาพการสอน ซงอาจไดขอมลทไมตรงกบขอเทจจรงนก แตกสามารถใชขอมลประกอบผลงานสะสมทางวชาชพครไดเพอผลทถกตอง มากขน

3.8 การประเมนผลตนเองสาหรบครอาจารย เปนเทคนคทลกลบและมความ หมายแตจะไดผลกตอเมอครอาจารยนนตองเปนคนยอมรบความจรง และยนดพรอมทจะแกไขปรบปรงตนเอง

3.9 การประเมนผลความสามารถในการสรางขอสอบ และการสรางแผนการ สอนนกเรยนกลมยอย ความสามารถในการสรางแบบทดสอบเพอการประเมนผลโดยสวนรวม(Summative Evaluation) และการประเมนผลแบบสวนยอย(Formative Evaluation) ในรายวชาตางๆทครเปนผรบผดชอบตลอดเทอมนน นาจะไดรบการประเมนความสามารถประเภทน อนอาจสะทอนใหเหนภาพลกษณของการจดกระบวนการเรยนการสอน การออกขอสอบใหม

30

คณภาพด อานวย เลศชยนต ไดกลาวถง พอแพม(Popham ) วาไดเสนอแนวคดเพอการทดสอบครอาจารยเพอการวดความสามารถในการสรางขอสอบไว 4 ขนตอน ไดแก

1) การกาหนดจดมงหมายใหครสรางขบวนการเรยนรเพอบรรลวตถประสงค 2) ครไดสรางบทเรยน และมการนาเสนอวธการจดการเรยนการสอนดวย

เทคนคตางๆ 3) การนาบทเรยนไปทดลองสอนกบกลมนกเรยนกลมยอยใชเวลาประมาณ

15-20 นาทนกเรยนจะไดรบการทดสอบดวยแบบทดสอบทครไดสรางขนเอง และเมอทาขอสอบเสรจแลว นกเรยนจะไดรบแจกแบบสอบถามใหตอบวา ตนเองมความสนใจในการจดขบวนการเรยนการสอนทไดจบเสรจสนไปอยางไร(อานวย เลศชยนต. 2542 : 643-650 ; อางองจาก Popham. 1993 : 318) 3.10 การประเมนผลทแผนการสอนและการใหเกรดนกเรยน โดยคณะกรรมการ ประเมนผลทฝายวชาการเปนประธาน นบวาเปนการตรวจสอบทสาคญมาก และเปนการรบประกนคณภาพการศกษากอนทจะเรมดาเนนการจดการเรยนการสอน แตตองพงระมดระวงวา จะมครหลายคนขดแยงวากาวกายทาใหไมเกดความเปนอสระทางวชาการ (อานวย เลศชยนต. 2542 : 650) 3.11 เพอนรวมงานเปนผประเมน ขอมลทไดจากเพอนรวมงาน มขอด คอ ขอมลทไดสามารถนามาใชเปรยบเทยบผลการประเมนทไดจากผเรยน เพอเปนการตรวจสอบความเชอถอไดของขอมล และ เพอนรวมงานยอมสามารถประเมนผลไดด เนองจากมความรในเนอหาวชา รวมทงประสบการณในวชาชพเดยวกบผสอน แตมขอจากด คอ เพอนรวมงานไมมโอกาสเหนพฤตกรรมการสอนตลอดทงเทอม หรอผสอนไมตองการใหเพอนรวมงานไปสงเกตการสอน

3.12 ศกษานเทศกเปนผประเมน ขอมลทไดจากศกษานเทศก มขอด คอ ศกษานเทศกเปนผทเกยวของกบการนเทศการสอนโดยตรงสามารถศกษาไดชดเจน และเสนอแนะวธการปรบปรงการสอนได แตบางครงพบขอจากดวา ศกษานเทศกตองนเทศ หลายแหง ทาใหการสงเกตพฤตกรรมการสอนไมทวถง (ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2546 : 147-148) โดยสรป จากการศกษาวจยครงน จดใหมการนเทศการสอน โดยมการประเมนผล การสอน ทงนเพอผลดานวชาการ คอ พฒนาหลกสตรฝกอบรมและพฒนาผสอนควบคกนไป องคประกอบททาการประเมน คอ การจดกจกรรมการเรยนรและการวดผลประเมนผลการเรยนร เครองมอประเมนทสาคญ คอ แบบทดสอบ แบบประเมนผลงาน แบบวดเจตคต แบบสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ แบบสอบถามความคดเหน ผมสวนรวมในการประเมนผลการสอนของครผ เขารบการฝกอบรม คอ ผบรหาร เพอนคร ศกษานเทศก ผวจย นกเรยน และครประเมนตนเอง สวนชวงเวลาในการประเมนนน ดาเนนการประเมนกอนฝกอบรม ขณะฝก

31

อบรม และหลงฝกอบรม เมอมการรวบรวมขอมลการประเมนจากทกฝายแลว เสนอผลการประเมนใหผบรหารและครผเขารบการฝกอบรมรบทราบเพอปรบปรงใหดขน และเพอนาผล การประเมนดงกลาวมาปรบปรงหลกสตรฝกอบรมครใหดขน เพอนาไปใชจรงตอไป

การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร

การพฒนาหลกสตร(Curriculum Development) หมายถง การทาหลกสตรทมอย

แลวใหดขน หรอการจดทาหลกสตรขนมาใหม โดยไมมหลกสตรเดมเปนพนฐานอยเลย ความหมายของการพฒนาหลกสตรจะรวมไปถงการผลตเอกสารตางๆสาหรบผเรยนดวย (สงด อทรานนท. 2532 : 31 ; อางองจาก Saylor and Alexander. 1974 : 7)

ขนตอนการพฒนาหลกสตร

ในการพฒนาหลกสตรจะประกอบดวยขนตอนทสาคญตางๆ หลายขนตอน ผทมความ

สาคญในการพฒนาหลกสตรทไดรบการกลาวอางถงอยางมาก คอ ราลฟ ไทเลอร(Ralph W.Tyler) ไดเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตรโดยตงเปนคาถามไว 4 ขอ ดงน

1) มวตถประสงคทางการศกษาอะไรบาง ทโรงเรยนจะตองใหเดกไดรบ

2) มประสบการณทางการศกษาอะไรบาง ททาใหบรรลวตถประสงคเหลาน

3) จะจดประสบการณทางการศกษาเหลานใหมประสทธภาพไดอยางไร

4) จะพจารณาไดอยางไรวา วตถประสงคทกาหนดไวนนไดบรรลแลว (Tyler. 1950 : 1)

นอกจากนยงมนกพฒนาหลกสตรอกหลายคนทเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตร เชน

ฮลดา ทาบา(Hilda Taba) ปเตอร โอลวา(Peter Oliva) เซเลอรและอเลกซานเดอร(Saylor and Alexander) ซงสามารถสรปขนตอนการพฒนาหลกสตร เปน 7 ขนตอน ดงน

1. วเคราะหขอมลพนฐาน

2. การกาหนดจดมงหมาย

3. การกาหนดเนอหา/สาระ

4. กาหนดมาตรการวดและประเมนผล

5. การนาหลกสตรไปใช

6. การประเมนผลหลกสตร

7. การปรบปรงและแกไขหลกสตร

กระบวนการพฒนาหลกสตรดงกลาวตองมความสมพนธกนทกขนตอนและจะตองมความ ตอเนองกนเปนวฏจกร เพอใหไดหลกสตรทมประสทธภาพ

ขอมลพนฐานทเกยวของกบการพฒนาหลกสตร การนาเสนอเนอหาในสวนนผวจยจะ

32

นาเสนอเปนสงเขปในรายงานการวจยน เนองจากจะมการจดทาเอกสารประกอบความรในการสรางและพฒนาหลกสตรฝกอบรมโดยละเอยดอกครงหนง โดยจดเปนเอกสารความรทจาเปนสาหรบผทาการพฒนาหลกสตรแยกไวนอกเลมเอกสารรายงานการวจย โดยมสาระทสาคญดงน

1. พนฐานทางปรชญา ความรเกยวกบพนฐานทางดานปรชญาและปรชญา การศกษา เปนพนฐานในการกาหนดเปาหมาย และหลกการของการพฒนาหลกสตร ปรชญาโดยทวไป มหลายกลมปรชญา เชน วชาวาดวยจตมนษย(Metaphysics) ตรรกวทยา(Logic) จตนยม(Idealism) วตถนยม(Realism) ธรรมชาตนยม(Naturalism) ญาณวทยา(Epistemology) สวภาพนยม(Existencialism) พพฒนาการนยม(Progressive) เปนตน ในการศกษาวจยครงนเนนการปฏบตตามแนวปรชญาพพฒนนยม ซงมตนกาเนดมาจากปรชญาปฏบตนยม โดยม จอหน ดวอ(John Dewey) เปนผนาแนวคดนมาใชในการศกษา โดยปรชญานใหความสนใจตอการปฏบต หรอการลงมอทา หรอความหมายทแทจรง คอ การนาความคดใหไปสการกระทา แนวคดนกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางกวางขวางในการจด การเรยนการสอน ดงนนหลกสตรการศกษาตามปรชญานจงมงเนนการปลกฝงการฝกฝนอบรมในเรองดงกลาวโดยการใหผเรยนไดรบประสบการณ(experience) และเรยนรจากการคด การลงมอทาและการแกปญหาดวยตนเอง (ทศนา แขมมณ. 2545 : 26-27) 2. พนฐานทางจตวทยา พนฐานทางจตวทยาทตองคานงถงในการพฒนาม 2 ลกษณะทสาคญ คอ จตวทยาทวไป ซงเปนจตวทยาทศกษา เกยวกบความพรอม(Readiness) เจตคต(Attitude) แรงจงใจ(Motive) และการจงใจ(Motivation) การถายโยงการเรยนร(Transfer of Learning) และการจา การลม การคด กบอกลกษณะหนง คอจตวทยาพฒนาการซงศกษาเกยวกบการพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ และสงคมของมนษย ซงเปนพนฐานสาคญของการเรยนรของมนษย ดงเชน ทฤษฎการเรยนรของธอรนไดด คอ 1) กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดดถาผเรยนมความพรอมทงทางดานรางกายและจตใจ 2)กฎแหงการฝกหด(Law of Exercise) การฝกหดหรอการกระทาดวยความเขาใจจะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระทาซาบอยๆ การเรยนรนนจะไมทนถาวร และในทสดอาจลมได 3) กฎแหงการใชและไมใช (Law of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมนคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการนาไปใชบอยๆ หากไมมการนาไปใช อาจมการลมเกดขนได 4) กฎแหงผลทพงพอใจ(Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจ ยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยในการเรยนร(ทศนา แขมมณ. 2545 : 51) 3. พนฐานทางสงคมและเทคโนโลย เปนขอมลทศกษาความสมพนธระหวาง โรงเรยนและชมชน ซงจะพบวาโรงเรยนมอทธพลตอความเปนพลเมองดในชมชน การเปนผรและการเตรยมวชาวชาชพ และชมชนซงอาจประกอบดวย ประเพณ ตาราเรยน กฎหมาย

33

คณธรรม คานยม การวจย ความหลากหลายทางวฒนธรรม ความยากจน การเปลยนแปลงครอบครว กมผลตอโรงเรยนเชนกน และพนฐานทางเทคโนโลยกสงผลใหเกดการเปลยนแปลงหรอพฒนาหลกสตร เชน ความกาวหนาทางเทคโนโลยอวกาศ ความกาวหนาทางเทคโนโลยชวภาพ หรอทเรยกวา พนธวศวกรรม เปนตน

การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร

การพฒนาหลกสตรฝกอบรม หมายถง ขนตอนของการสราง การทดสอบ การผลตสอ

และอปกรณตางๆ ในการเรยนการสอน ซงหลงจากนนวทยากรจะตองคานงถงขนตอนของ การพฒนาหลกสตรเปนขนตอไป(นรชรา ทองธรรมชาต. 2544 : 83-95)

1. ลกษณะหลกสตรฝกอบรมทด ควรประกอบดวย

1.1 แรงจงใจในการเรยนการสอน และการจงใจผเขารบการอบรมนนจดเปนสง

สาคญเนองจาก ความรทมประโยชนตางๆ นน จะไมกอใหเกดประโยชนหากผเขารบการอบรมไมมความ ตงใจในการเรยนร

1.2 การนาเสนอบทเรยน วธการนาเสนอ เนอหาตองเหมาะสมและหวขอใน

การฝกอบรมควรชดเจนและมอธบายใหผเขารบการอบรมเขาใจอยางชดเจน

1.3 การนาไปประยกตใช สงทไดฝกอบรมไปแลวควรจะไดมการนามาทดลอง ปฏบต ในระยะเวลาของการฝกอบรมนน คาถามตางๆ จากผเขารบการอบรมจะตองไดรบ การอธบายใหผเขารบการฝกอบรมไดเขาใจอยางชดเจน

1.4 ขนตอนการประเมนผลและตดตามผล เพอประเมนวา ผเขารบการอบรมไดรบความรใดบางจากการฝกอบรม สงใดเปนสงทกอใหเกดปญหาในการเรยนรและเปนสาเหตของการปฏบตทผดพลาดและถาเปนไปไดควรมการประเมนผลความสาเรจของผเขารบการอบรม(นรชรา ทองธรรมชาต. 2544 : 83-95)

2. ขนตอนการออกแบบและพฒนาหลกสตร

เพอใหการฝกอบรมไดผลมากทสด การฝกอบรมนนควรเกดขนมาจากความตองการในการฝกอบรมทแทจรง ดงนนจงควรจดการฝกอบรมอยางเปนระบบ โดยทวไปแลวการฝกอบรมจะประกอบดวย ขนตอนสาคญ 5 ขนตอน คอ

2.1 การวเคราะห (Analysis) องคประกอบทสาคญตองคานงถงในการวเคราะห

ความตองการในการฝกอบรม คอ การวเคราะหจากความสามารถและความรทตองใชใน การทางานนนๆ และการวเคราะหจากความตองการขององคการ

2.2 การออกแบบ (Design) การออกแบบหลกสตรแบงปน 3 ขนตอนหลก ดงน

ขนตอนท 1 เรมจากการตดสนใจและมองหาความตองการในการฝกอบรม ซงจะอยในขนตอนของการวเคราะหความตองการในการฝกอบรม (Need Analysis Process)

34

จดประสงคของการวเคราะหความตองการในการฝกอบรมคอ การหา ความแตกตางระหวางผลการปฏบตงานในปจจบน และผลการปฏบตงานทตองการ

ขนตอนท 2 การออกแบบหลกสตรใหเหมาะสมกบความตองการในการฝกอบรม จะรวมถงการเขยนวตถประสงคของการฝกอบรมการจดลาดบเนอหาทเหมาะสม การเตรยมการฝกอบรมขนพนฐาน บทเรยน หรอชดการสอนแตละสวน นอกจากนการออกแบบหลกสตร ฝกอบรมยงรวมถงการเลอกประสบการณทเกยวของกบบทเรยน วธการนาเสนอและการ ประเมนผล โสตทศนปกรณทใชในการฝกอบรม

ขนตอนท 3 การจดทาอปกรณ และสอการเรยนการสอนสาหรบวทยากรให สอดคลองกบการเรยนการสอน 4 ขน ดงน

1) การเตรยมการสอน 2) การนาเสนอบทเรยน 3) การนามาประยกตใชกบชวตประจาวน 4) การประเมนผล (นรชา ทองธรรมชาต. 2544)

นอกจากน จงกลน ชตมาเทวนทร ไดกลาวถงขนตอนการออกแบบหลกสตรไวดงน 1) กาหนดเปาหมายวามภาระงานอะไรบางทจาเปนจะตองอบรม 2) กาหนดความร(Knowledge = K) ทกษะ(Skills = S) และทศนคต (Attitude = A) ทจาเปนในการอบรม 3) กาหนดวตถประสงคการเรยนร(Learning Objective) โดยใหสอดคลอง

กบ KSA 4) ระบกลยทธ เทคนค วธการทเหมาะสมกบ KSA และขอจากดตางๆ เชน

เหมาะสมกบขอจากดทางดานทรพยากร เชน ขอจากดทางดานการเงน หรอขอจากดทางดานขนาดและลกษณะของหองอบรม เหมาะสมกบผ เขาอบรมทงระดบการศกษา อาย ฯลฯ เหมาะสมกบวตถประสงคโดย ชวยเสรมการเรยนรใหดขน เหมาะสมกบวทยากร คอวทยากรรสก คนเคยและสะดวกใจทจะใช

5) ระบกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบวตถประสงค 6) จดสรรเวลาทจะใชในแตละกจกรรม 7) ระบวสดทจาเปนตองใชในแตละกจกรรม (จงกลน ชตมาเทวนทร. 2544 : 92)

2.3. การพฒนา (Development) แบงการพฒนาเปน 4 องคประกอบ ดงน 2.3.1 การพฒนาเทคนคและกจกรรม(Training Techniques) 2.3.2 การพฒนาเอกสารทเกยวของ

2.3.3 การพฒนาเนอหา 2.3.4 การพฒนาสอประกอบการอบรม

35

2.4. การนาไปใช (Implementation) 2.5. การประเมนหลกสตร (Evaluation)

2.5.1 ความหมายของการประเมนหลกสตร การประเมนผล คอ กระบวน การตดสนวาสงทเกดขนเปนไปตามวตถประสงคทกาหนดไว หรอไมอยางเปนระบบและตดสนคณคากบสงทวดได เปนกระบวนจดเกบขอมลทตองการและทาการเกบรวบรวมขอมลอนเปนประโยชนในการใหการตดสนและใหแนวทางเลอกตางๆ เปนกระบวนการปรบปรงแกไข เพอใหการฝกอบรมนนบรรลเปาหมายและวตถประสงคทไดวางไวใหมประสทธภาพมากยงขนและเปนการสรปวาการอบรมนนมประสทธผลหรอไม การประเมนโครงการฝกอบรมจะชวยตรวจสอบผลสมฤทธของโครงการวา หลงจากการอบรมแลวสามารถเปลยนทศนคตและพฤตกรรม ความร ทกษะไดหรอไม และจะปรบปรงไปในทศทางไหน

2.5.2 จดมงหมายในการประเมนหลกสตร ประกอบดวย 1) เพอหาทางปรบปรงแกไขขอบกพรองของหลกสตร ซงจะประเมน

ในชวงทยงคงดาเนนอย เพอดเนอหา จดประสงคโครงสรางวามความสอดคลองหรอไม 2) เพอหาแนวทางปรบปรงแกไขระบบการบรหาร การจดกระบวน

การเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน ประเมนผลระหวางการดาเนนการ 3) เพอชวยในการตดสนใจวาควรใชหลกสตรตอไป หรอยกเลกดาเนน

การหลงจากการอบรม 4) การควบคมคณภาพผเรยนวาผเขารบอบรมเปลยนแปลงพฤตกรรม

ตามความมงหวงหรอไม ภายหลงจากมการนาหลกสตรไปใช หรอใชแลวระยะหนง 2.5.3 ลกษณะทดของการประเมนโครงการฝกอบรม ประกอบดวย

1) ยดจดประสงคเปนหลก 2) ควรดาเนนการทง 3 ชวง คอ กอน ระหวาง และหลงการอบรม 3) ควรปรบปรงเครองมอการวดอยเสมอ 4) แกไขขอบกพรองสาหรบผเขาอบรมทตากวาเกณฑ 5) นาผลทไดมาปรบปรงการอบรม (นรชา ทองธรรมชาต. 2544 : 94-95)

2.5.4 ขนตอนการประเมนโครงการฝกอบรม มดงน ขนท 1 วเคราะหโครงการฝกอบรม

1) บรรยายโครงการ เพอใหเกดความรเกยวกบโครงการ 2) ศกษาความสมพนธระหวางสวนประกอบโครงการใหเกดความเขาใจ ขนท 2 กาหนดวตถประสงคของการประเมน

1) กาหนดวตถประสงคของการประเมน 2) กาหนดคาถามหลกและคาถามรองสาหรบวตถประสงคของการ

ประเมน

36

ขนท 3 กาหนดวธการประเมน 1) ระบตวแปร แนวทางการวดและเครองมอทใชสาหรบเกบรวบรวม

ขอมล 2) กาหนดเกณฑทใชสาหรบการตดสน

ขนท 4 เกบรวบรวมขอมล 1) สรางเครองมอและตรวจสอบคณภาพ 2) นาเครองมอไปเกบรวบรวมขอมล

ขนท 5 วเคราะหขอมล 1) วเคราะหขอมลทได 2) ตดสนคณคาตามเกณฑของแตละวตถประสงค

ขนท 6 จดทารายงานผลการประเมน 1) จดทารายงานเสนอผบรหาร 2) นาผลทผานการพจารณาเสนอใหผทเกยวของทราบ

(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 217-218) 2.5.5 ชวงเวลาททาการประเมนโครงการ การประเมนโครงการฝกอบรม

สามารถกระทาได 3 ระยะ ไดแก การประเมนกอนการฝกอบรม การประเมนระหวางการฝกอบรมและการประเมนหลงการฝกอบรม

1) การประเมนกอนการฝกอบรม(Pre-Implementation Evaluation) เปนการประเมนความเหมาะสมของตวโครงการกอนฝกอบรม เชน การประเมนความ ตองการจาเปนในการฝกอบรม หรอปญหานนสามารถแกไขไดดทสดดวยการฝกอบรมหรอไม ความเหมาะสมของจดมงหมาย และวธการ โอกาสของการประสบความสาเรจตามจดมงหมาย เปนตน 2) การประเมนระหวางการฝกอบรม(Implementation Evaluation) เปนการประเมนกระบวนการดาเนนงานฝกอบรมในระหวางฝกอบรมสาหรบพฒนาประสทธภาพและปรบปรงแกไข เชน การประเมนทรพยากรการบรหารโครงการ การดาเนนงานการฝกอบรมทปฏบตจรงเมอเทยบกบแผน ปญหาอปสรรคระหวางการฝกอบรมและการแกไข เปนตน

3) การประเมนหลงการฝกอบรม(Post-Implementation Evaluation) การประเมนโครงการหลงการฝกอบรมนน มผเสนอๆไวหลายรปแบบ แตรปแบบทนยมใชกนสาหรบโครงการฝกอบรม ไดแก รปแบบการประเมนของเครกแพททรค(Kirkpatrick ) ทไดเสนอการประเมนผล 4 ระดบ ดงน

37

1. การประเมนปฏกรยา(Reaction) การประเมนปฏกรยาตอบสนองของผเขารบการอบรม วามความรสกอยางไร เกยวกบโครงการ เชน หลกสตร เนอหาสาระตรงกบความตองการหรอไม ความคดเหนตอเอกสาร สถานท วามความเหมาะสมเพยงไร วทยากรมความเหมาะสมเพยงไร ไดรบความรทกษะระดบใด มความคาดหวงอยางไรตอการนาความรและทกษะทไดไปใชงาน เปนตน เครองมอทใชสาหรบเกบขอมลอาจเปนมาตรประมาณคา(Rating Scale) การสมภาษณ หรอแบบสอบถาม ควรมคาถามแบบปลายเปดไวตอนทายเพอใหผตอบไดแสดงความคดเหนตามทตองการ

2. การประเมนการเรยนร (Learning) การประเมนผลการเรยนรทเกดขนกบผเขารบการอบรม เชน การเปลยนแปลง

การเรยนร กอน-หลงการฝกอบรมเกยวกบ ความร/ความคด ทศนคต/คานยม ทกษะ/การปฏบต เปนตน เครองมอทใชสาหรบเกบขอมลอาจเปน แบบทดสอบ(Test) แบบสอบภาคปฏบต(Performance Test) การสงเกตพฤตกรรม(Observation)

3. การประเมนพฤตกรรม (Behavior) การประเมนการเปลยนแปลงพฤตกรรมเมอไปปฏบตงาน เชน การประเมนการ

เปลยนแปลงพฤตกรรม กอน-หลงการฝกอบรมวาเปนไปในทศทางทพงประสงคหรอไม มการนาความรและทกษะทไดไปประยกตใชในการปฏบตงานไดมากนอยเพยงไร เปนตน เครองมอ ทใชสาหรบเกบขอมลอาจเปน การสงเกต การสมภาษณ แบบวดพฤตกรรมกอน-หลงการฝก อบรม แบบบนทกพฤตกรรมของผรวมงานและผบงคบบญชา

4. การประเมนผลลพธทเกดตอองคกร(Results) การประเมนผลลพธหรอผลกระทบทเกดตอองคกร อนเนองมาจากการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมของผเขารบการอบรม เชน การลดลงของปจจยเสยง การเพมประสทธภาพการทางานของหนวยงาน/องคการ การลดตนทน การเพมกาไร ประโยชนตอเพอนรวมงาน หรอผทเกยวของ/หนวยงาน/องคการเปนตน (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 217-218 ; อางองจาก Kirkpatrick.. 1987) การตดตามผลการฝกอบรม การตดตามผล(Follow-up)ของการฝกอบรม เปนกระบวนการทกระทาภายหลงทโครงการฝกอบรมไดจบสนไปแลว โดยมเปาหมายเพอพฒนาปรบปรง แกไขหลกสตร และการดาเนนโครงการฝกอบรมใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขนในอนาคต ระยะเวลาการตดตามผลการฝกอบรม ควรกระทาหลงจากโครงการไดจบลงแลวชวงระยะเวลาหนง สงทตดตามศกษาอาจเปน การนาความรและทกษะจากการฝกอบรมไปใชประโยชนในการปฏบตงาน การเปลยนแปลงพฤตกรรมการปฏบตงาน ผลกระทบ(impact) ตอเพอนรวมงานหรอผทเกยวของ/หนวยงาน/องคการ/สถาบน ตลอดจนผลขางเคยง(Side-effect) หรอผลพลอยไดอนเปนผลเพมเตมพเศษนอกเหนอจากวตถประสงคของโครงการ

38

วธการตดตามเกบรวบรวมขอมลอาจใชเปนแบบสอบถาม การสมภาษณ การสงเกต หรอแบบบนทกตางๆ ของหนวยงาน โดยเกบรวบรวมขอมลจากผผานการฝกอบรม ผรวมงานหรอผบงคบบญชาการออกแบบการตดตามผลจะตองกระทาดวยความรอบคอบรดกมกาหนดชวงเวลาทเหมาะสมในการตดตามผล มการควบคมตวแปรแทรกซอนตางๆ เพอใหไดขอมลสาหรบการวเคราะหผลการปฏบตงานทเปนผลกระทบหรอผลอนเนองมาจากการฝกอบรมอยางแทจรง (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 220-221) 2.6 การหาประสทธภาพ การพฒนาหลกสตรฝกอบรมจาเปนตองมการตรวจสอบระบบเพอเปนการพสจนวาจะมประสทธภาพตามความมงหมายของหลกสตร การหาประสทธภาพหลกสตรฝก อบรมสาหรบครวทยาศาสตรระดบประถมศกษา ครงน ประยกตมาจากการหาประสทธภาพของสอการสอนอนๆ เชน ชดการสอน บทเรยนโปรแกรม สอประสม(multimedia) สาหรบนกเรยน การกาหนดเกณฑประสทธภาพ เกณฑประสทธภาพ หมายถง ระดบประสทธภาพของชดการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เปนระดบทผผลตจะพงพอใจวา หากชดการสอนมประสทธภาพถงระดบนนแลว ชดการสอนนนมคณคาทจะนาไปสอนนกเรยนได และคมคาการลงทนผลตจานวนมาก การกาหนดเกณฑประสทธภาพกระทาได โดยการประเมนผลพฤตกรรมผเรยน 2 ประเภท คอ พฤตกรรมตอเนอง(กระบวนการ) ทสงเกตจากการประกอบกจกรรมกลมและรายบคคล และพฤตกรรมขนสดทาย(ผลลพธ) โดยพจารณาจากการสอบหลงเรยน โดยกาหนดคาประสทธภาพเปน E1 (ประสทธภาพของกระบวนการ) E2 (ประสทธภาพของผลลพธ) ประสทธภาพของชดการสอนจะกาหนดเปน เกณฑ ทผสอนคาดหมายวาผเรยนจะเปลยนพฤตกรรมเปนทพอใจ โดยกาหนดใหเปนรอยละของผลเฉลยคะแนนการทางานและการประกอบกจกรรมของผเรยนทงหมด ตอ รอยละของผลการสอบหลงเรยนของผเรยนทงหมดนน คอ E1/E2 คอประสทธภาพของกระบวนการ/ผลลพธ การทจะกาหนดเกณฑ E1/E2 ใหมคาเทาใดนนใหผสอนเปนผพจารณาตามความพอใจ โดยปรกตเนอหาทเปนความรความจา มกจะตงไว 80/80 85/85 หรอ 90/90 สวนเนอหาทเปนทกษะอาจตงไวตากวาน เชน 75/75 เปนตน อยางไรกตามในการตงเกณฑไมควรตาเกนไป(ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และสดา สนสกล. 2520 : 135 –136 ; บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ. 2544 : 162 ; กรมวชาการ. 2545 : 82-83)

39

วธคานวณการหาประสทธภาพ การคานวณหาประสทธภาพ โดยใชสตร กระทาไดดงน

สตรท 1 E1 = (∑X / N) /A × 100 เมอ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ

∑X คอ คะแนนรวมของแบบฝกหด หรองาน A คอ คะแนนเตมของแบบฝกหดทกชนรวมกน N คอ จานวนผเรยน

สตรท 2 E2 หาจาก (∑F/N)/B × 100 เมอ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

∑F คอ คะแนนรวมของผลลพธหลงเรยน B คอ คะแนนเตมของการสอบหลงเรยน N คอ จานวนผเรยน (ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และ สดา สนสกล. 2520 : 135 -136) ขนตอนการหาประสทธภาพ

1. หาประสทธภาพแบบเดยว คอ ทดลองกบนกเรยน 1 คน(เกง ปานกลาง และออน อยางละ 1 คน)

2. หาประสทธภาพแบบกลมยอย คอ ทดลองกบนกเรยน 6-10 คน 3. หาประสทธภาพภาคสนาม คอ ทดลองกบนกเรยน 40-100 คน

โดยปรกตคะแนนทไดจากการทดลองแบบเดยวจะตากวาเกณฑมาก ซงไมตองกงวล เมอปรบปรงแลวจะสงขน กอนนาไปทดลองแบบกลม ในกรณของการทดลองแบบกลม โดยเฉลยจะหางจากเกณฑประมาณรอยละ 10 และในการทดลองภาคสนาม คานวณหาประสทธภาพและปรบปรงแลว ผลลพธทไดควรใกลเคยงเกณฑทตงไว หากตากวาเกณฑไมเกนรอยละ 2.5 กใหยอมรบ หากแตกตางกนมากผสอนตองกาหนดเกณฑการหาประสทธภาพชดการสอนใหม โดยยดสภาพความเปนจรงเปนเกณฑ นอกจากนหลงจากคานวณคา E1และ E2 แลวผลลพธทไดมกจะใกลเคยงกนและหางกนไมเกนรอยละ 5 ซงเปนตวชทยนยนไดวา นกเรยนไดมการเปลยนพฤตกรรมตอเนองตามลาดบขนหรอไม กอนทจะเปลยนพฤตกรรมขนสดทาย ในกรณทประสทธภาพชดการสอนทสรางขนไมถงเกณฑทตงไว เนองจากตวแปรทควบคมไมได เชน สภาพหองเรยน ความพรอมของผเรยน บทบาท และความชานาญในการใชชดการสอนของครเปนตน อาจอนโลมใหมระดบผดพลาดไดตากวาเกณฑทกาหนดไวรอยละ 2.5 – 5 (ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และ สดา สนสกล. 2520 : 152) ประสทธภาพของชดการสอนทสรางขน อาจกาหนดไว 3 ระดบ คอ

40

1. “สงกวาเกณฑ” เมอประสทธภาพของชดการสอนสงกวาเกณฑทตงไว มคาเกน

รอยละ 2.5 ขนไป 2. “เทาเกณฑ” เมอประสทธภาพของชดการสอนเทากบสงกวาเกณฑทตงไว แตไม

เกน รอยละ 2.5 3. “ตากวาเกณฑ” เมอประสทธภาพของชดการสอนตากวาเกณฑ แตไมตากวา

รอยละ 2.5 ถอวา ยงมประสทธภาพทยอมรบได (ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และ สดา สนสกล. 2520 : 52)

3. งานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร หลกสตรฝกอบรมครในประเทศไทยนนอาจมมากมายหลายหลกสตร แตทพบวาเปน

หลกสตรทยดผเขาอบรมเปนศนยกลาง เนนภาคปฏบต เนนการมสวนรวม และมการประเมนตามสภาพจรงนน เทาทผานมามไมมากนก แตพบมากขนหลงจากประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแลว เชน ผลการศกษาของ สรยา เหมตะศลป (2537) พฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพในการพฒนาหลกสตรแบบมฐานมาจากระดบโรงเรยน สาหรบครโรงเรยนมธยมศกษา เจรญชย ชาขอนแกน (2544) การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการใชคอมพวเตอรสาหรบครผปฏบตงานสารสนเทศในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานสามญศกษาจงหวดรอยเอด เกศรน มนญผล (2544 ) พฒนาหลกสตรฝกอบรมครเพอเสรมสมรรถภาพดานการจดทาหนงสอเสรมประสบการณทสอดคลองกบทองถนระดบประถมศกษา ใหกบครประถมศกษา จงหวดนครศรธรรมราช และ วเชยร อนทรสมพนธ (2546) การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพการบรณาการจรยธรรมในหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานสาหรบครมธยมศกษา จากผลงานวจยดงกลาวจะพบวา กระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมโดยทวไปม 4 ขนตอนหลก คอ

1) การศกษาขอมลพนฐาน 2) การสรางหลกสตร 3) การทดลองใชหลกสตร 4) การประเมนผลหลกสตรและการปรบปรงหลกสตร

สวนเปาหมายในแตละขนตอนนน อาจมความมความแตกตางกนบาง เชน เกศรน มนญผล มเปาหมายในแตละขนตอนดงน

1. การศกษาขอมลพนฐาน มเปาหมายเพอใหไดขอมล ปจจยทเกยวของกบ การฝกอบรมคร

2. การสรางหลกสตร มเปาหมายใหไดโครงรางหลกสตรทผานการตรวจสอบ คณภาพโดยผเชวยชาญ ปรบปรงและพรอมทจะนาไปใช

41

3. การทดลองใชหลกสตร มเปาหมายเพอใหไดหลกสตรทใชไดผลตามจด

มงหมาย ทราบปญหา ขอบกพรอง เพอปรบปรงหลกสตร ดวยวธ นาหลกสตรทไดไปใช ฝกอบรมครกลมเปาหมาย และประเมนผลการฝกอบรม

4. การประเมนผลหลกสตร มเปาหมายเพอนาผลการประเมนหลกสตรยนยน

รบรองความเหมาะสมหรอปรบปรงหลกสตร ดวยวธการ ประเมนความสอดคลองของกระบวนการพฒนาหลกสตรตงแตบรบท ตวปอน กระบวนการและผลผลต

อยางไรกตามตวอยางผลงานวจยทง 4 ผลงาน ไดผลการทดลองใชหลกสตรในลกษณะ เดยวกน คอ องคประกอบของหลกสตรทสรางขนมความสอดคลองและเหมาะสม เมอนาหลกสตรไปทดลองใช พบวา สามารถชวยใหผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธในการทดลองใชหลกสตรสงขน ไดพฒนาความรและทกษะในเนอหาทอบรม และมความคดเหนในทางบวกตอหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน

รววตร สรภบาล ไดศกษาและพฒนาแบบจาลองระบบการฝกอบรมครเชงทกษะปฏบต หลงจากนาไปทดลองและพฒนาระบบซงนามาใชในการฝกทกษะปฏบตการนาคอมพวเตอรในการผลตสอการเรยนการสอนกบครจานวน 50 คนผลปรากฏวา ระบบฝกอบรมครเชงทกษะปฏบต ประกอบดวยองคประกอบหลก 4 องคประกอบ คอ 1) ปจจยนาเขา 2) กระบวนการ 3) การประเมนผล และ4) กลไกลควบคมระบบฝกอบรมครเชงทกษะปฏบตมประสทธภาพเทากบ 86.00/81.67 ผเขารบการฝกอบรมมความรหลงการอบรมสงกวากอนการอบรมจรง และผเขารบการฝกอบรมสวนใหญมเจตคตทดตอระบบการฝกอบรมเชงทกษะปฏบต

(รววตร สรภบาล. 2543 : 143)

สนนท สงขออง (2544 : 51) ไดศกษาสมรรถภาพครในการสรางและใชหลกสตรและการสอนแบบบรณาการ และเพอศกษาความคดเหนของครตอการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใชในการสอน กลมตวอยางคอ ครผสอนระดบประถมศกษา จานวน 87 คน ไดรบการพฒนาสมรรถภาพในการสรางและใชหลกสตรและการสอนแบบบรณาการโดยผวจยจดโปรแกรมการพฒนาครดวยขนตอน 4 ขนตอน ไดแก 1) การใหความร 2) การใหฝกปฏบต 3) การนาไปใช 4) การประเมนผล ในแตละขนตอนผวจยแสดงบทบาทเปนทงผวจยและผคอยอานวยความสะดวกใหกบกลมตวอยาง ใชเวลาในการพฒนาคร 1 ภาคเรยน ผลการวจยพบวา ครมสมรรถภาพในการสรางและใชหลกสตรและการสอนแบบบรณาการในทกระดบชนและมการบรณาการระหวางวชาโดยใชหวเรองเปนหลก ครสวนใหญพอใจมากกบบทบาทของผวจยในแตละขนตอนและมความเหนดวยมากวาการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใชในการสอนทาใหเกดผลดตอนกเรยนในหลายๆดานและมครเปนสวนนอยทพบปญหาอปสรรคในการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใช

นอกจากนในการพฒนาครวทยาศาสตรนน บรนทร ทองแมน (2544) ไดพฒนาชด

42

ฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพการสอนวทยาศาสตร ของครประถมศกษา และอมรา เขยวรกษา (2541) ไดพฒนาชดฝกอบรมเพอเสรมสรางความรเรองการจดกจกรรมชมนมนกวทยาศาสตรรนเยาวสาหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษา โดยมวตถประสงคใกลเคยงกน คอ เพอพฒนาชดฝกอบรมใหมประสทธภาพสามารถใชในการฝกอบรมครวทยาศาสตรไดจรง มขอคนพบในลกษณะเดยวกน คอ

1. ชดฝกอบรมทพฒนาขนมประสทธภาพเปนไปตามเกณฑทกาหนด 2. ความรความเขาใจในเรองทอบรมสงขน 3. ความคดเหนของครเกยวกบการฝกอบรมและชดฝกอบรมโดยภาพรวม

อยในระดบด จากการศกษาการพฒนาครและการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครทาใหผวจยสรปแนวคดไดวารปแบบทเหมาะสมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตรในศกษาวจย ครงนควรประกอบดวย ขนตอนสาคญ 4 ขน คอ ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ ออกแบบและสรางหลกสตร ทดลองและหาประสทธภาพ ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร และมกระบวนการฝกอบรมทมการใหความร ฝกปฏบต นาไปใช และการประเมนผล

ตอนท 2 การวดและประเมนผลการเรยนร

หลกการวดและประเมนผลการเรยนร 1. ทฤษฎการประเมน

การประเมนเปนกจกรรมทเกยวของกบการศกษาเพอคนหาคณคาของความจรง ภายใตบรบทของสงคม ธรรมชาตของการประเมนจงมความละเอยดออนสลบซบซอน และสมพนธกบศาสตรหลายสาขา ทสาคญไดแก ปรชญา วทยาศาสตร และสงคมศาสตร การทาความเขาใจถงแกนของการประเมนจงควรเรมตนดวยการทาความเขาใจทฤษการประเมนเพอเปนแนวทางสาหรบปฏบตการประเมนตอไป(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 1)

1.1 รปแบบการประเมนแบงเปน 2 มต คอ มตวตถประสงคและมตวธการ มตวตถประสงค แบงเปน 2 ขว คอ การประเมนเนนการตดสนใจ(Decision –oriented Evaluation) มแนวคดทสาคญวา การประเมนเปนกระบวนการตรวจสอบความสอดคลองระหวางสงทเกดขนกบสงทควรจะเปน เพอเปนสารสนเทศสาหรบผบรหารในการตดสนคณคาของสงของหรอเหตการณนนๆ นกทฤษฎการประเมนทมความเชอในแนวนทสาคญไดแก ไทเลอร(Tyler. 1950), โพรวส(Provus. 1971), สตฟเฟลบมและคณะ (Stufflebeam et.al. 1971) และสเตค(Stake. 1976) เปนตน และอกรปแบบหนง คอ การประเมนเนนการตดสนคณคา(Value - oriented Evaluation) มแนวคดทสาคญวา การประเมนเปนกระบวนการทนก

43

ประเมนตดสน คณคาของสงทมงประเมน นกทฤษฎการประเมนทมความเชอแนวนทสาคญ ไดแก สครเวน(Scriven. 1976), วอรเทรนและแซนเดอร (Worthen; & Sander. 1973), เฮาส(House. 1978), คเลยและโลหเนส (Cooley; & Lohnes. 1976), กบา และลนคอลน (Guba; & Lincoln. 1981) เปนตน (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 107-109) มตวธการ แบงเปน 2 ขว คอ วธเชงระบบ(Systematic Approach) นกทฤษฎประเมนทยดมาตรการเขาถงคณคาและเกณฑตดสนคณคาตามแนวคดปรชญาปรนยนยม(objectivism) จะมความเชอวาวธเชงระบบเปนวธทเหมาะสมในการประเมน โดยจะพยายามสรางรปแบบ การประเมนทแสดงการวางแผนการดาเนนงาน และวธดาเนนงานอยางชดเจน รดกม และเปนระบบ เครองมอทใชตองได มาตรฐาน และอกวธการหนง คอ วธเชงธรรมชาต(Naturalistic Approach) นกทฤษฎประเมนท ยดมาตรการเขาถงคณคาและเกณฑตดสนคณคาตามแนวคดปรชญาอตนยนยม(Subjectivism) จะมความเชอวาวธเชงธรรมชาตเปนวธทเหมาะสมในการประเมน โดยพยายามจะสรางรปแบบการประเมนทมลกษณะการดาเนนงานทยดหยน สนบสนนการเกบรวบรวมขอมลในสภาพธรรมชาต โดยเนนการสงเกตแบบไมมโครงสราง ความเชยวชาญและประสบการณเปนเกณฑสาคญในการสรปผล (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 109-110)

จากรปแบบทง 2 มตหลกดงกลาวแลว นกทฤษฎประเมนจงไดผสมผสานรปแบบดงกลาว ได 4 รปแบบดงน

รปแบบท 1 การประเมนทเนนการตดสนใจโดยใชวธเชงระบบ(Systematic

Decision – oriented Evaluation: SD Model)

รปแบบท 2 การประเมนทเนนการตดสนใจโดยใชวธเชงธรรมชาต(Naturalistic

Decision – oriented Evaluation: ND Model)

รปแบบท 3 การประเมนทเนนการตดสนคณคาโดยใชวธเชงระบบ(Systematic

Value - oriented Evaluation: SV Model)

รปแบบท 4 การประเมนทเนนการตดสนคณคาโดยใชวธเชงธรรมชาต(Naturalistic

Value – oriented Evaluation: NV Model) (ศรชย กาญจนวาส. 2545 :112)

ในแตละรปแบบมแนวคดหลายแนวคดจากนกทฤษฎประเมนหลายคน ซงในทนจะกลาวถงในสวนทผวจยสนใจในการวจยครงน คอ กาประเมนทเนนการตดสนคณคา

การประเมนทเนนการตดสนคณคาโดยใชวธเชงระบบ(SV Model)

ตวอยางแนวทางการประเมนตามแนวคดน เชน

1. Goal -free Approach

สครเวน(Scriven. 1973) ไดเสนอรปแบบการประเมนทเรยกวา Goal-free evaluation ซงเปน รปแบบหนงทพยายามลดความลาเอยงของการประเมนทเนนการประเมนผลทเกดขนจรง(actual effects) หรอผลทงหมดของโครงการทงในแงผลทคาดหมายและผลทไมได

44

คาดหมาย สครเวน เสนอใหมการประเมนความตองการจาเปน(Need Assessment) เพอใชเปนเกณฑหนงในการตดสนคณคาของโครงการ

2. Training Approach เครกทแพทรก(Kirkpatrick. 1978) ไดเสนอรปแบบการประเมนผลการฝกอบรม

(Training) เพอใหทราบถงประสทธผลของโครงการฝกอบรมวาใหผลอะไรบางแกผเขารบการ ฝกอบรม และหนวยงานของผเขารบการฝกอบรม ซงจะเปนประโยชนตอการพฒนา/ปรบปรงโครงการฝกอบรมหรอตดสนใจยตหรอดาเนนโครงการตอไป Kirkpatrickไดเสนอวาควรทาการประเมนผลของการฝกอบรมเปน 4 ลาดบขน ไดแก 1) การประเมนปฏกรยา(Reaction) อนเปนความรสกตอบสนองตอโครงการของผเขารบการอบรม เชน หลกสตร เนอหาสาระ วทยากร เอกสาร สถานทโสตทศนปกรณ ระยะเวลา เปนตน 2) การประเมนการเรยนร(Learning) เปนผลการเรยนรทเกดขนกบผเขารบการ อบรม เชนการเปลยนแปลงความร ทศนคต ทกษะ กอน-หลงการฝกอบรม เปนตน 3) การประเมนพฤตกรรม (Behavior) อนเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเขาอบรมเมอกลบไปปฏบตงาน เชน การเปลยนแปลงพฤตกรรมกอน-หลงการฝกอบรม และหลงจากกลบไปปฏบตงาน เปนตน และ 4) การประเมนผลองคการ(Results) เปนการประเมนผลลพธหรอผลกระทบทเกดตอองคการ เนองมาจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเขาอบรม เชน การลดลงของปจจยเสยง การเพมขนของผลผลต เปนตน(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 122-123)

การประเมนทเนนการตดสนคณคาโดยใชวธเชงธรรมชาต(:NV Model) ตวอยางแนวทางการประเมนตามแนวคดน เชน

1. Authentic Approach คราดเลอร(Cradler. 1991), โคเรทซและบารรอน (Koretz; & Barron. 1996 : 1998)

ไดเสนอรปแบบการประเมนผลการปฏบตงานตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงไดเรมพฒนามาตงแต ค.ศ.1900 เพอแกไขขอจากดของการทดสอบดวยขอสอบเขยนตอบแบบหลายตวเลอก ใหเกดความสมดล ยดหยนทจะใชกบการประเมนภาคปฏบต(Performance assessment) ทใกลเคยงกบสภาพทเปนจรงทางสงคม เชน การประเมนตามสภาพปญหาจรงเกยวกบความคด การทางานรวมกน ชนงาน งานเขยน แฟมสะสมงาน(portfolio) ทกษะชวต เปนตน โดยการพจารณาตดสนตามมตคณภาพ(rubric) ซงเปนระดบมาตรฐานทยอมรบได สาหรบใชเปรยบเทยบภายในกลมและระหวางกลม ขนตอนของการประเมนผลการปฏบตงานตามสภาพจรง ประกอบดวย กาหนดทกษะหรอคณลกษณะทตองการประเมน เลอกสถานการณและเครองมอประเมนทเปนสภาพจรง จดกจกรรมปฏบตการกาหนดมตคณภาพเพอใชเปนเกณฑมาตรฐานสาหรบการประเมน ทาการประเมนผลการปฏบต ตรวจสอบความถกตองและรายงานผล

45

2. Constructivist Approach ลนคอลน; และ กบา(Lincoln; & Guba. 1985), กบา; และ ลนคอลน(Guba; &

Lincoln. 1989) ไดเสนอรปแบบการประเมนแบบสรางความรวมมอจากทกฝาย ซงเปนการประเมนทอยบนพนฐานของการใหบรการทตอบสนองตอความหวงใยของผเกยวของทกฝาย พนฐานความคดมาจากความเชอวา ความจรงไมใชสงสากลทยงยน แตยดถอวาความจรงเปนเพยงปฏบตตามอตวสยของผทเกยวของผประเมนจงมบทบาทในการควบคมการประเมนและทาการประเมนรวมกบผเกยวของทมสวนไดสวนเสยทกฝาย และตกลงใจทจะรวมมอกนจนเกดฉนทามตของการประเมน

3. Empowerment Approach แฟทเทอรแมน(Fetterman. 1994) ไดเสนอรปแบบการประเมนแบบสรางพลงการ

ประเมน ซงอยบนพนฐานตามแนวคดของการประเมนแบบสรางความรวมมอจากทกฝาย การประเมนตามรปแบบสรางพลงนมงตอบสนองตอผมสวนไดสวนเสยทกฝาย(stakeholders) ใหมารวมดาเนนงานจนเกดพลงความร ความเขาใจในการประเมนสามารถดาเนนการประเมนไดเอง ความแตกตางทสาคญระหวางการประเมนแบบสรางความรวมมอจากทกฝายกบการประเมนแบบสรางพลงการประเมน อยตรงทการประเมนแบบสรางความรวมมอจากทกฝายผประเมนมบทบาทของการควบคมการประเมนและดาเนนการประเมนจนเกดการยอมรบการประเมนและผลการประเมนรวมกน แตการประเมนแบบสรางพลงการประเมน ผประเมนไมไดมบทบาทเปนผควบคมการประเมน ผประเมนมบทบาทเปนผแนะนา ชวยเหลอเชงเทคนคและสรางพลงการประเมนรวมกนของผทเกยวของ(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 122-127) จากทฤษฎการประเมนดงกลาวจะเหนวาการประเมนมดวยกนหลายทฤษฎและ หลายรปแบบ ในทางการศกษาการประเมนถอเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอน การจดการศกษาขนพนฐานมเปาหมายหลกในการจดการเรยนการสอนและการประเมนให สอดคลองกบแนวคดและทฤษฎ ดงทกลาวมาขางตน โดยเฉพาะความเชอตามแนวความคด ของ Constructivist Approach และ Authentic Approach จงใหมการจดการเรยนการสอนท เนนผเรยนเปนสาคญ ใหสามารถสรางองคความรดวยตนเองและใหจดกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนใหสอดคลองกบสภาพจรงทนกเรยนตองเผชญกบโลกแหงความเปนจรงภายนอกหองเรยน ซงในการวจยครงนไดสนใจศกษาการวดและการประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตร และเพอใหเกดความเขาใจจนกระทงสามารถนาไปฏบตและถายทอดใหเพอนครได ผวจยจงศกษาเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนร โดยนาเสนอรายละเอยดไวหลายประการ ดงน

2. ความหมายของการวดและการประเมนผลการเรยนร การวด(Measurement) เปนกระบวนการกาหนดตวเลข(Assignment of numerals)

ใหแกสงตางๆ ตามเกณฑ การวดจะเกดขนไดตองอาศยองคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ

46

จดมงหมายการวด เครองมอทใชในการวด และการแปลผลและนาผลไปใช(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 283) หรออกความหมายหนง การวด(Measurement) เปนกระบวนการสบคนหารายละเอยด หรอจานวน ปรมาณเกยวกบสมบตหรอคณลกษณะ(Trait) ของสงหนงสงใด ซงอาจเปนวตถสงของ สภาพตางๆ หรอของบคคล โดยอาศยวธการหรอเครองมอเปนหลกในการวด (ไพศาล หวงพานช. 2545 : 3)

การประเมน คาวาการประเมนนนอาจมความสบสนอยบางกบคาทใช ระหวางคาวาการประเมนผลทมาจากคาวา Evaluation และทมาจากคาวา Assessment เพราะในระยะแรกของวทยาการประเมนในประเทศไทยนน ศาสตราจารย ดร.ชวาล แพรตกล ใชคาวาประเมนผลทมาจากคาวา Evaluation ซง การประเมนผล ประกอบดวย 2 ความหมาย คอ การลงสรป ตราคาพฤตกรรมของผเรยนในแงปรมาณโดยใชการตดสนใจ และอกความหมายหนง คอ การตราคาพฤตกรรมของผเรยนในแงคณภาพ โดยการเกบรวบรวมขอมลหลกฐานดวยวธอนๆ ทไมใชการวดดวยเครองมอวดเชงปรมาณ และใชการตดสนใจเชงคณภาพ(ส.วาสนา ประวาลพฤกษ. 2544 : 15) หรอ การประเมน(Evaluation) เปนกระบวนการตดสนคณคาของสงตางๆ ตามเกณฑหรอมาตรฐาน (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 283) หรออกนยหนงโดยภาพรวมแลว การประเมนผล(Evaluation) เปนกระบวนการพจารณา ตดสน ลงสรป เกยวกบสมบต หรอ คณลกษณะของสงตางๆ หรอของบคคลโดยใชผลทไดจากการวด และอาศยเกณฑ(Criteria) ในการตดสนพจารณา (ไพศาล หวงพานช. 2545 : 3)

ปจจบน ใชคาวาการประเมนผลในความหมายของคาภาษาองกฤษวา “Assessment” จากรายงานการวจย ของศรชย กาญจนวาส (2543 : 7-8) กลาววาการวดและประเมนการเรยนรถอวาเปนสวนหนงของการเรยนการสอนทครผสอนตองกระทาอยางตอเนองทงกอน ระหวาง และเสรจสนการเรยนการสอน โดยจะตองครอบคลมทงดานความร ทกษะ ลกษณะนสย และ คณธรรม โดยเนนทพฒนาผเรยนเปนสาคญและจาตองตอบสนองตอเปาหมายการเรยนรระดบบคคล สถานศกษา ชมชนและประเทศ รวมทงมความเปนสากลระดบนานาชาต ซงการประเมนลกษณะนจะเปนลกษณะการประเมนทเรยกวา Assessment การศกษาวจยครงนใชคาวาการวดและประเมนผลการเรยนรในความหมายของคาวา Assessment ทงนมงเนนท การพฒนาตวผเรยนเปนสาคญ

3. ความสาคญของการวดและประเมนผลการเรยนร

3.1 การวดและประเมนผลเปนองคประกอบหนงของระบบการศกษา ซงการจด

การศกษาทเปนระบบจะมองคประกอบหลก 5 อยาง คอ ปรชญา หลกสตร การสอน การวดและประเมนและการวจย

3.2 การวดและประเมนผลเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอน ซง

47

กระบวนการเรยนการสอนเปนกระบวนการของการใชหลกสตร โดยแยกดาเนนการเปนรายวชาๆ การวดและประเมนผลทาหนาทตรวจสอบผลและเปนขอมลยอนกลบ(Feedback)เพอการสรปและแกไขปรบปรงในแตละสวน

3.3 การวดและประเมนผลเปนเครองมอประกนคณภาพทางวชาการ 3.4 การวดและประเมนผลทาหนาทตรวจสอบผลการเรยนร หลกการสาคญของ การศกษา คอ การพฒนาผเรยน หรอ ทาใหผเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม(การเรยนร) โดยการเปลยนแปลงพฤตกรรมผเรยนนนตองดาเนนการ(ใชกระบวนการเรยนการสอน)ใหไดผลสอดคลองกบความตองการของสงคม(ของหลกสตร) และดาเนนการอยางเปนระบบ(มวตถประสงคชดเจน) ดงนนกระบวนการทางการศกษาจงเปนกระบวนการผลตอยางหนงซงมปจจยปอน(Input) คอ ผเรยน มกระบวนการ(Process) คอ การเรยนการสอน และมผลผลต(Output) คอผเรยนซงเปลยนแปลงจากภาวะทเปนปจจยปอน 3.5 การวดและประเมนผลทาหนาทใหขอมลเพอการพฒนา แนวคดของหลกการ วดและประเมนผลเกดขนจากการยอมรบเรองของ “ความแตกตางระหวางบคคล” ซงตามมมมองของกระบวนการเรยนการสอนมแนวคด 2 ประการ คอ

1) คนเรยนรไดไมเทากน ในเวลาทเทากน : เปนแนวคดทยดเวลาใน การเรยนเปนหลก(Time-Based) การวดและประเมนผลทาหนาทจาแนกผเรยนตามระดบความรหลงจากใชเวลาเทากน โดยการเปรยบเทยบความสามารถของผเรยนในกลม การวดและประเมนผลลกษณะนเรยกวา “การประเมนผลแบบองกลม(Norm-Referenced Evaluation)” ผสอนควรใหความสนใจและพฒนาผเรยนทมความสามารถระดบลาง ถาเหนวาการเรยนรโดยรวมยงบกพรองหรอมปญหา

2) คนเรยนรไดเทากน ในเวลาทไมเทากน : เปนแนวคดทยดความ สามารถในการเรยนรเปนหลก(Competency-Based) การวดและประเมนผลทาหนาทสารวจความสามารถทยงไมบรรลวตถประสงคการสอนหรอขอบกพรองของผเรยน เพอการแกไขปรบปรงโดยเพมเวลาในการเรยนรหรอซอมเสรมใหผเรยน วธการตรวจสอบ ขอบกพรองทาไดโดยการเปรยบเทยบความสามารถของผเรยนกบเกณฑทกาหนดไว การวดและประเมนผลลกษณะนเรยกวา “การประเมนผลแบบองเกณฑ(Criterion-Referenced Evaluation)” โดยผสอนใหความสนใจและพฒนาผเรยนทไมผานเกณฑ (ไพศาล หวงพานช. 2545 : 3-6)

4. ประเภทของการวดและการประเมนผลการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนรสามารถแบงไดหลายประเภทขนอยกบเกณฑใน

การแบง ดงน 4.1 จาแนกตามขนตอนการเรยนการสอน การวดและการประเมนทางการศกษา สามารถกระทาไดทงกอน-ระหวาง-หลงการเรยนการสอน โดยมบทบาท จดมงหมายและเทคนค แตกตางกนดงน

48

1) การประเมนเพอจดตาแหนง(Placement Evaluation) เปนการ ประเมนกอนเรมเรยนเพอดความพรอม ความสนใจ ทกษะพนฐานทสาคญตอการเรยนร อนจะเปนประโยชนตอการกาหนดจดประสงคของการเรยนร อนจะเปนประโยชนตอการกาหนดจดประสงคของการเรยนรและการวางแผนกจกรรมการเรยนการสอน

2) การประเมนระหวางเรยน(Formative Evaluation) เปนการประเมน ขณะการเรยนการสอนยงดาเนนอยหรอการประเมนหลงการจบแตละหนวยการสอนเพอมงชพฒนาการ และความกาวหนาในการเรยนของผเรยน รวมทงเปนการใหขอมลยอนกลบเกยวกบ ประสทธภาพการเรยนร ความคลาดเคลอนของการเรยนรทเกดขนสาหรบการปรบปรงแกไขและเรยนซอมเสรม

3) การประเมนเพอวนจฉย(Diagnostic Evaluation) เปนการประเมน ผล เพอวนจฉยสาเหตของปญหาการเรยนรทเกดขนระหวางการเรยนการสอน เชน ปญหาเกยวกบผเรยน สงแวดลอม เนอหาวชา ผสอน เปนตน จะไดทาการแกไขปญหาไดถกตอง

4) การประเมนหลงเรยน(Summative Evaluation) เปนการประเมน รวมสรปเพอตดสนคณคาการเรยนรแบบรวบยอดของผเรยนหลงเสรจสนการเรยนการสอน เพอตดสนระดบผลสมฤทธของผเรยน หรอความรอบรตามวตถประสงคของการเรยนการสอน

4.2 จาแนกตามวธการแปลความหมายคะแนน 1) การประเมนแบบองกลม(Norm-reference Evaluation) เปนการ

ประเมนผลการเรยนรเพอบรรยายและตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยน โดยเปรยบเทยบกนเองภายในกลม

2) การประเมนแบบองเกณฑ(Criterion-referenced Evaluation) เปนการประเมนผลการเรยนร เพอบรรยายและตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยนโดยเปรยบเทยบเกณฑหรอมาตรฐาน (ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 286-287) ในการวจยครงน เนนการประเมนระหวางเรยนโดยมการแปลผลการประเมนแบบองเกณฑ เพอพฒนาผเรยนดานตางๆ

2. ลกษณะการวดและการประเมนผลทด ลกษณะการวดและการประเมนผลทดควรมเกณฑ ดงน (Puckett and Black.

1994 : 14 ; cite Little Rock.1992) 5.1 การประเมนจะตองเทยงตรง สอดคลองกบเปาหมายและวตถประสงคของ แตละโปรแกรม 5.2 การประเมนไมควรวดเฉพาะผลสมฤทธซงถอเปนการประเมนแบบองกลมทใชแบบทดสอบมาตรฐาน แบบทดสอบชนดเลอกตอบ หรอแบบเขยนตอบ 5.3 การประเมนตองเกยวของกบศกยภาพผเรยนในทกดาน เปาหมายการประเมนตองสมพนธกบการพฒนาทางรางกาย สงคม อารมณ และจตใจ หรอกลาวอกนยหนงวา

49

จะตองวดใหครอบคลมสงทตองการวดทง 3 ดาน คอ วดดานสตปญญา ดานความรสกและดานทกษะ

5.4 การประเมนตองมการสงเกตซากอนตดสน การสงเกตหลายๆครงชวยใหครไดขอมลเกยวกบพฤตกรรมทสมบรณของผเรยน

5.5 การประเมนจะตองทาอยางตอเนองตลอดเวลา ควรศกษาพฒนาการเปนรายบคคลตลอดเวลามากกวาพฤตกรรมโดยเฉลยของกลม

5.6 การประเมนจะตองใชวธการทหลากหลาย อาศยขอมลจากหลายแหลงท เกยวของกอนตดสนใจ

5.7 สารสนเทศทไดจากการประเมนจะตองนามาใชเพอปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของนกเรยนแตละคน

นอกจากนเมอพจารณาลกษณะการวดและการประเมนผลทด ในแงของคณภาพในการประเมนแลวจะพบวาการประเมนควรมลกษณะดงน

1) วดและประเมนผลสอดคลองความเปนจรง(Relevance) ควรยดหลก ดงน

1.1) ตองสอดคลองกบวตถประสงค โดยเฉพาะอยางยงวตถประสงค

ของการวดและวตถประสงคของหลกสตร

1.2) ตองสอดคลองกบหลกสตร วดและประเมนผลตามเนอหาของ

รายวชาไมวดเกนระดบหรอวยของผเรยนหรอออกนอกขอบขายเนอหาวชา

คลองกบสภาพความเปนจรง วดและประเมนผลในสงทใกลตว ปรากฏจรงในวถชวตหรอตามหลกวชาในสาขา ทงนควรมงเนนกบสภาพชวตในทองถนในสงคมใหมากทสด

2) วดและประเมนผลอยางเปนระบบ : ใหเกดความชดเจนและเปนธรรมแก

ผเรยนมากทสด ผสอนตองวางแผนการวดโดยกาหนดวตถประสงคของการวด กาหนดสงทจะวด(คณลกษณะหรอพฤตกรรม และเนอหา) กาหนดชนดหรอประเภทของเครองมอทจะใชระบบการตรวจใหคะแนน และกาหนดวธการดาเนนการตางๆ นอกจากนผสอนจะตองใหความยตธรรมอยางเสมอหนาแกผเรยนทกคน กลาวคอ ดาเนนการวดภายใตสถานการณเดยวกนดวยเงอนไขตางๆ ทเหมอนกน

3) วดและประเมนดวยเครองมอทดมคณภาพ: การวดและประเมนสงใด

กตามผลทไดจะเปนทยอมรบไดหรอไม ขนอยกบคณภาพของเครองมอทใชเปนสาคญ คณภาพของเครองมอในการวดและประเมนผลทสาคญ ประกอบดวย ความเทยงตรง(Validity) : เครองมอชนดใดกตามตองสามารถวดสงทตองการจะวดไดอยางแทจรง นนคอ วดคณลกษณะหรอพฤตกรรมทตองการวดไดจรง(Construct Validity) และวดประสบการณการเรยนรหรอเนอหาตามหลกสตรไดจรง(Content Validity) เครองมอทสามารถวดไดตรงตามวตถประสงคอยางแทจรงใหผลไดตรงความเปนจรง ยอมจดไดวาเครองมอนนวดไดอยางถกตองแมนยา

50

(Accuracy) คณสมบตดงกลาวเปนสงจาเปนและมความสาคญอยางยงสาหรบเครองมอวด ทกประเภท เพอใหเครองมอมความเทยงตรงสง ควรดาเนนการดงน

- ผสอนมความเขาใจลกษณะความสามารถหรอพฤตกรรมการเรยนรท ตองการวดอยางแทจรง

- ผสอนกาหนดขอบเขตของเนอหาหรอประสบการณไดชดเจน - ผสอนเลอกใชเครองมอหรอวธการวดทเหมาะสม

ความเชอมน(Reliability) : เครองมอวดและประเมนผลสามารถใหผล ทสะทอนศกยภาพหรอความสามารถทแทจรงของผเรยนไดมากทสด โดยมความผดพลาดคลาดเคลอนตางๆ เกดขนนอยทสด คณภาพดงกลาวทาใหผลการวดและประเมนมความนาเชอถอ และมความคงท (Consistency) ของผลการวด ความเปนปรนย(Objectivity) : เครองมอวดมความชดเจน สอความหมาย ใหเขาใจไดตรงกน ไมกากวมจนตองมความหมายแตกตางกนระหวางผเรยนแตละคน ความเปนปรนยของเครองมอขนอยกบความรดกม ถกตองของการใชภาษาในการสอความหมาย และการกาหนดขอบเขต เงอนไข หรอขอมลทเพยงพอในการคดหาคาตอบ การจาแนก(Discrimination) : เครองมอวดและประเมนผล ตองสามารถ จาแนกหรอแยกผเรยนได ถกตองตามระดบความสามารถ คาถามทใชจะทาใหไดคาตอบทแตกตางกนระหวางผเรยนทมความรความสามารถหรอทกษะแตกตางกน รวมถงคะแนนทไดกจะแตกตาง ลดหลนกนตามระดบการเรยนรของผเรยน ระดบความยาก(Difficulty) เหมาะสม :ในกรณเครองมอวดและประเมนผล เปนขอสอบ(ซงผสอนนยมใช) จาเปนตองคานงถงคณภาพดานความยากงายของขอสอบประกอบดวย(ไพศาล หวงพานช. 2545 : 7-9) จากเกณฑและลกษณะการวดและประเมนผลการเรยนรทดดงกลาว สามารถสรปในลกษณะของ ระบบการประเมนผลการเรยนการสอนทมประสทธภาพ ไดวา

1. ควรระบใหชดเจนถงสงทมงประเมน 2. เลอกเทคนคการประเมนใหเหมาะสมกบสงทจะประเมน 3. ควรใชเทคนคการประเมนหลายอยางประกอบกน 4. ควบคมความคลาดเคลอนจากการวดใหนอยทสด 5. ใชสารสนเทศจากการประเมนสาหรบการตดสนใจ

(ศรชย กาญจนวาส. 2545 : 285)

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง 1. การเรยนการสอนตามสภาพจรง

1.1 ความหมายของการจดการเรยนรตามสภาพจรง (Authentic Learning)

51

การจดการเรยนรตามสภาพจรง หมายถง การดาเนนการชวยใหผเรยนเกดการเรยนร โดยการใหผเรยนเขาไปเผชญสภาพการณจรง ปญหาจรง ในบรบทจรง และรวมกนศกษาเรยนร แสวงหาความร ขอมล และวธการตางๆ เพอทจะแกไขปญหานน และไดรบผลการประเมนตามมาตรฐานคณภาพในชวตจรง 1.2 ทฤษฎการเรยนรทสาคญ

การจดการเรยนรตามสภาพจรงนน มทฤษฎทเกยวของหลายทฤษฎแตทเปนทฤษฎทสาคญ คอ ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน(Constructionism) เปนทฤษฎพนฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต(Piaget) เชนเดยวกบทฤษฎการสรางความร(Constructivism) ผพฒนาทฤษฎน คอ ศาสตราจารยซมวร เพเพอรท(Seymour Papert) โดยมแนวคดหลก คอ การเรยนรทดเกดจากการสรางพลงความรในตนเองและดวยตนเองของผเรยน หากผเรยนมโอกาสไดสรางความคดและนาความคดของตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสมจะทาใหเหนความคดนนเปนรปธรรมชดเจน และเมอผเรยนสรางสงใดสงหนงขนมาในโลก กหมายถงการสรางความรขนในตนเองนนเอง ความรทผเรยนสรางขนในตนเองน จะมความหมายตอผเรยน จะอยคงทน ผเรยนจะไมลมงาย และจะสามารถถายทอดใหผอนเขาใจความคดของตนไดด นอกจากนนความรทสรางขนเองน ยงจะเปนฐานใหผเรยนสามารถสรางความรใหมตอไปอยางไมมทสนสด การประยกตใชทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงานกบการเรยนการสอนนน ควรคานงถงการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทสงเสรมใหเกดการเรยนร ซงควรมสวนประกอบ 3 ประการ คอ

1) เปนบรรยากาศทมทางเลอกหลากหลาย ตามความสนใจของผเรยน 2) เปนสภาพแวดลอมทมความแตกตางอนจะเปนประโยชนตอการสราง

ความรของผเรยนทมความแตกตางกน ทงวย ความสามารถ ความถนด และประสบการณ ซงจะเออใหมการชวยเหลอกน สรางสรรคผลงานและความร รวมทงพฒนาทกษะทางสงคม

3) เปนบรรยากาศทมความเปนมตร เปนกนเอง ผเรยนรสกอบอน ปลอดภย จะเออใหผเรยนเรยนอยางมความสข (ทศนา แขมมณ. 2545 : 96-98)

1.3 หลกการจดการเรยนรตามสภาพจรง 1) การเรยนรเรองใดๆ กตามยอมมความสมพนธกบบรบทของเรองนนๆ โดย

คานงถงบรบทแวดลอมเปนการเรยนรทสมพนธกบความจรง สามารถนาไปใชในชวตประจาวนได 2) สภาพการณจรง ปญหาจรง เปนโลกแหงความเปนจรง ซงทกคนจะตอง

เผชญ ดงนนการใหผเรยนไดเผชญกบสภาพาการณจรง ปญหาจรง จงเปนโอกาสทชวยใหผเรยนไดเรยนรความเปนจรง

3) การเรยนรความเปนจรง ของจรง เปนการเรยนรทมความหมายเพราะ สามารถนาไปใชได เปนประโยชนตอผเรยน จงเปนสงทกระตนใหผเรยนเกดความใฝรอยากเรยน

52

4) การใหผเรยนเผชญปญหาและแกปญหา จะชวยใหผเรยนพฒนาทกษะท จาเปนตอการดารงชวตจานวนมาก

การเรยนรตามสภาพจรง ตามหลกการแลว ควรเปนการเรยนรทไมแยกจากบรบท (context) เปนการเรยนรเรองใดเรองหนงตามสภาพและบรบทจรงไมดงเอาเรองนนออกจากบรบททเปนอย อยางไรกตามระยะหลงไดมแนวคดเพมเตมวาเราสามารถจดการเรยนรตามสภาพจรงในหองเรยนได หากสามารถจดใหกระบวนการเรยนรมองคประกอบสาคญๆ ทคลายคลงกบทเกดในสภาพจรง

1.4 หลกการจดกจกรรมการเรยนรตามสภาพจรง ดงน 1) การจดการเรยนการสอนใหมภาคปฏบตในชวตจรงสามารถถายโยงไปส

สถานการณใหมได 2) สงเสรมใหผเรยนไดใชความคดและการปฏบตอยางมความหมายตอผเรยน

จะทาใหผเรยนมงมนทาผลงานใหสาเรจ กระตนใหผเรยนอยากคด อยากทดลอง และปฏบตดวยการกาหนดปญหาททาทาย ยวยและเปนไปไดในชวตจรง

3) เนนใหผเรยนปฏบตตามแนวทางของตนเอง เปดโอกาสใหผเรยนมอสระใน การคดและปฏบตในสงทชอบ

4) สงเสรมใหนาความรจากหลายเนอหา และหลายวชามาประยกตใช (กรมวชาการ. 2545 : 4)

นอกจากนการเรยนรตามสภาพจรงอาจพจารณาจากตวบงช ตอไปน 1) ผสอนมการนาผเรยนเขาไปเผชญสถานการณจรง ปญหาจรง ในบรบทจรง

และ/หรอผสอนมการจดกจกรรมในหองเรยนทจาลองหรอสะทอนความเปนจรงใหผเรยนไดรวมกนคดแกปญหา หรอเขาไปสวมบทบาทในสถานการณนน

2) ผเรยนมการรวมกนคดวเคราะหปญหา แสวงหาความรขอมลและวธการ ตางๆ จากแหลงความรทหลากหลาย ศกษาทาความเขาใจ ความรและขอมลและนาขอมลความรมาใชในการตดสนใจแกปญหา

3) ผเรยนมการตดสนใจกระทาการอยางใดอยางหนงเพอแกปญหารวมกน 4) ผเรยนไดรบผลการตดสนใจและการกระทาของตนจากสงคม(ตามเกณฑ

มาตรฐานในชวตจรง) 5) ผเรยนมการอภปรายแลกเปลยนความรความเขาใจ สะทอนความคด

เกยวกบการเรยนรของตน 6) ผสอนมการวดและประเมนผลทงทางดานความร ทกษะและเจตคต

(ทศนา แขมมณ. 2545 : 135-136) 1.5 ลกษณะของกจกรรมเพอสงเสรมการเรยนการสอนตามสภาพจรง

53

1) การจดกจกรรมแกปญหาทาทายความสามารถทางวชาการ (academic challenges) ไดแก การนาเนอหาสาระทตองการสอนมาปรบเปลยนใหอยในรปของปญหา แลวใหผเรยนเผชญปญหา ไดรวมมอกนหาทางแกไข แสวงหาขอมล นาขอมลทางวชาการมาใชในการตดสนใจลงมอกระทาอยางใดอยางหนง และประเมนดวยมาตรฐานคณภาพในชวตจรง

2) การจดกจกรรมสวมบทบาทในสถานการณจาลอง(scenario challenges) ไดแกการนาเนอหาสาระทตองการสอนมาจดทาเปนสถานการณจาลองทสะทอนความ เปนจรง ชวตจรง แลวใหผเรยนสวมบทบาทใดบทบาทหนงและลงไปเลนในสถานการณจาลองนน ซงจะชวยใหผเรยนไดศกษาและใชความรและทกษะตางๆ ทจาเปนตอการเขาใจสภาพจรงและชวตจรง

3) การจดกจกรรมเผชญปญหาตามสภาพจรง(real-life problems) ไดแก การนาผเรยนไปเผชญปญหาจรงในบรบทจรง และรวมกนศกษาเรยนรเพอจะแกปญหานน ตดสนใจกระทาการอยางใดอยางหนงเพอแกปญหานน และไดรบผลจากการกระทานนๆ(ทศนา แขมมณ. 2545 : 134 –135 ; อางองจาก Gordon. 1998 : 6)

2. การวดและประเมนทสอดคลองกบการเรยนการสอนตามสภาพจรง 2.1 ความสมพนธระหวางการสอน การเรยนและการประเมน

จากหลกการวดผลจะเหนวาการวดผลประเมนผลเปนสวนหนงของการสอนและการ เรยนร ซงเปนองคประกอบทสาคญของการศกษาทกเนอหาวชา ดงคาประพนธของ ส.วาสนา ประวาลพฤกษ (2544: 13) กลาววา

“การศกษานนหรอคอเนอผา การสอนมาเปนหลกสลกมน การวดและประเมนผลดนผกพน กระสนสองสายใยใหมนคง

หากสอนดการวดกถกตอง ตามทานองเสรมศกษาใหสงสง แมสอนดแตวดไมเทยงตรง การสอนคงเจรญไปไมไดเอย ”

จะเหนวาการเรยนการสอนและการประเมนตางกมความสมพนธซงกนและกน ดงนนเพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการวดและประเมนผลตองคานงถงกจกรรมการเรยนการสอนทเปลยนไป ปจจบนการเรยนการสอนเนนผเรยนเปนสาคญ จดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง เรยนรจากสภาพจรง ดงนนการวดและประเมนผลควรตองปรบใหสอดคลองกบการเรยนการสอนดงกลาว โดยพจารณาถงเหตผลทตองประเมน สงทตองประเมน และวธการประเมน

54

2.2 ความสมพนธระหวางผสอนกบการวดและประเมนผล

การวดและประเมนผลเปนงานตามหนาทของผสอนทกคนทกระดบทใชเปนเครองมอเพอตรวจสอบการใชหลกสตร โดยสามารถบงชถง

1) ผลสมฤทธในการเรยนของผเรยนวาอยในระดบใด ยงบกพรองใน

เรองใด เรยนรหรอพฒนาสงใดมากนอยเพยงใด

2) ศกยภาพการสอนของผสอนวาดาเนนการสอนไดผลเพยงใด บรรล

เปาหมายหรอไม มสงใดตองปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป

3) ความสาเรจของหลกสตรวามมากนอยเพยงใด บรรลเปาหมายหรอ

ไมมสงใดตองปรบแกใหสอดคลองกบสภาพความเปลยนแปลง(ไพศาล หวงพานช. 2545 : 6)

3. ความหมายของการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

3.1 หลกการของการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 มาตรา 26 กาหนดให

สถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรม การเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตาม ความเหมาะสมของแตละระดบ และรปแบบการจดการศกษาใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และนาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย

ดวยพระราชบญญตดงกลาว การประเมนผลโดยใชวธการแบบเดมๆ ทใชแตแบบทดสอบแบบเลอกตอบเพยงอยางเดยวคงไมเหมาะสม ควรใชการประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญและ สอดคลองกบสภาพจรง ดงนนการประเมนผลผเรยนจงจาเปนตองใชวธการประเมนทางเลอกใหม(Alternative assessment) และตองเปนการประเมนเพอพฒนาคณภาพของผเรยน(กรมวชาการ. 2542) หรอท สสวท.ระบวาผสอนตองตระหนกวาการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผลเปนกระบวนการเดยวกน และจะตองวางแผนไปพรอมกน และวธการวดผลประเมนผลทสามารถสะทอนผลการเรยนรอยางแทจรงของผเรยนและครอบคลมกระบวนการเรยนรในหลายๆ ดาน จงตองวดและประเมนผลจากสภาพจรง (สสวท. 2545 : 160)

จากการศกษาเอกสารทเกยวของจะพบวาปจจบนมแนวคดในการประเมนทางเลอกใหม หลายแนวคดทเกดขนมาเพอใหสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามสภาพจรง หรอการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ เชน การประเมนภาคปฏบต

55

(Performance assessment) การวดและประเมนตามสภาพจรง การประเมนดวยแฟมสะสมผลงาน(Portfolio Assessment) ดงนนเพอใหเกดความเขาใจตรงกน จงควรทาความรจกกบคาตางๆ เหลานกอน ซงผวจยไดศกษารวบรวมองคความรจากผรหลายคน ไดขอสรปพอสงเขป ดงน

การประเมนการปฏบต เปนการประเมนทางเลอกใหมทใหนกเรยนแสดงความสามารถออกมาหรอจากการลงมอกระทางานหรอภาระงานประเมน(Assessment task) ซงอาจเปนทงสถานการณจาลองและสถานการณทมอยจรง สงเราทใหนกเรยนทาเปนไดทง สงเราธรรมชาตและทสรางขน

หากเปนกจกรรมหรองานทกาหนดใหนกเรยนทาเกดจากสภาพทมอยจรงไมใชสถานการณจาลอง มลกษณะสอดคลองกบชวตจรง(Real life) และสงเราธรรมชาตกระทาตามความตองการของตนเอง(Self direction) จะเรยกวา การประเมนตามสภาพจรง

ผลงานทไดจากการประเมนทง 2 แบบหรอแบบใดแบบหนงขางตน เมอนามาเกบรวบรวมไวระยะหนง อาจรวมผลงานจากกจกรรมอนๆ เชน ผลการบนทกของคร ผลการสอบของนกเรยนไวในแฟมผลงาน(Portfolio) เพอใหเหนพฒนาการทตอเนองของนกเรยน และคดเลอกผลงานตาม จดมงหมายทตงๆไวดวยตวนกเรยนเอง นกเรยนไดประเมนตนเองโดยแสดงความคดเหนตอผลงานของตนเอง(Self refection) เหลานเปนกระบวนการสาคญของการประเมนดวยแฟมสะสมงาน (อมรรตน ทพยจนทร. 2543 : 68) ซงสอดคลองกบขอสรปทวา การประเมนแฟมสะสมงานทกชน เปนการประเมนสภาพจรง การประเมนแฟมสะสมงานบางชนเปนการประเมนภาคปฏบต และการประเมนภาคปฏบตบางชนเปนการประเมนตามสภาพจรง(อมรรตน ทพยจนทร. 2543 ; อางองจาก ไพศาล ศรสาราญ. 2540 : 46)

3.2 ความหมายของการประเมนตามสภาพจรง

การประเมนทางเลอกใหมทกรปแบบเนนการตรวจสอบผเรยนโดยใหผเรยนไดลงมอ

กระทากจกรรมหรอ/และงานทมความหมายดวยตนเองและพฒนางานใหมคณภาพ กอใหเกดการเรยนรและสามารถนาไปประยกตใชในชวตไดจรง นกการศกษาไทยใชคาทแตกตางกนบางเลกนอย คอ การวดผลและประเมนผลตามสภาพจรง(กรมวชาการ. 2543) การวดและประเมนผลจากสภาพจรง(สสวท. 2545)การประเมนตามสภาพจรง (สสวท. 2546 ; สมศกด ภวภาดาวรรธน. 2545) การประเมนผลจากสภาพจรง(ส.วาสนา ประวาลพฤกษ. 2539) แตยงคงใชคาภาษาองกฤษคา เดยวกน คอ Authentic Assessmentซงมรายละเอยด ดงน

สตโฟเนค(Burkey. 1999 : 20-21 ; citing Stefonek. 1991 : 1 ) ไดรวบรวมวลซงอธบายถงความหมายของคาวาการวดและประเมนตามสภาพจรง จากผเชยวชาญไวหลายคน ดงน

56

- เปนวธการทเนนการเรยนรและการคด โดยเฉพาะทกษะการคดระดบสง เชน วธการแกปญหา (Collins) - งานทเนนใหนกเรยนไดใชความสามารถในการสรางงานหรอผลผลตทมคณภาพ(Wiggins) - ใชการสบเสาะ(inquiry)เพอการบรณาการและสรางองคความรใหมจากความร สวนยอยทเกดจาการคนพบของผอน(Newmann) - เปนงานทมความหมายทนกเรยนจะไดเรยนรในสงทดกวา(Wiggins) - เปนการกระตนใหนกเรยนรสกตองการใชความรในทางทดและสมเหตสมผล(Wiggins) - เปนการมปฏสมพนธแบบใหมระหวางผประเมนและผถกประเมน(Wiggins) - เปนการตรวจสอบความแตกตางระหวางการสอนแบบธรรมดากบการสอนทใหมการปฏบตงานทมความหมายมากกวา(Newmann) - เปนงานทเกยวของกบมาตรฐานและมความชดเจน(Wiggins)

จากหลากหลายวลดงกลาวจะชวยใหเขาใจความหมายของการประเมนตามสภาพจรงมากขน แตถามองในภาพรวมแลวจะพบในสงทเหมอนกน 2 ประการ คอ 1) การประเมนตามสภาพจรงนนเปนการประเมนทางเลอกใหมนอกเหนอจากการประเมนแบบเดมทใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบหรอแบบทดสอบมาตรฐาน และ 2) เปนการตรวจสอบโดยตรงจากผลงานของนกเรยนทมความสมพนธกบชวตจรงนอกหองเรยน

นอกจากน กรมวชาการ ไดกาหนดความหมายของ การประเมนผลตามสภาพจรง ไววา เปนกระบวนการสงเกต การบนทก และการรวบรวมขอมลจากงาน และวธการทนกเรยนทา เพอ เปนพนฐานในการตดสนใจในการศกษาถงผลกระทบตอผเรยน การประเมนผลจากสภาพจรงจะไมเนนเฉพาะทกษะพนฐานแตจะเนนการประเมนทกษะการคดทซบซอนในการทางานของผเรยน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบตในสภาพจรงในการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ใหนกเรยนเปนผคนพบและผผลตความร ฝกปฏบตจรงรวมทงพฒนาการเรยนรของผเรยน เพอสนองจดประสงคของหลกสตรและ ความตองการของสงคม เปนการวดผเรยนโดยรวมทงดานความคด เจตคตและการกระทาไปพรอมๆ กน(กรมวชาการ. 2542 : 6; และ ส.วาสนา ประวาลพฤกษ. 2539 : 50)

ดงนนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง จงเปนการประเมนผลทเกดจากการปฏบต ภาระงานตามสภาพจรง เปนสงทมความหมาย และมประโยชนอยางแทจรงตอนกเรยน โดยใชทกษะการคดทซบซอนในการปฏบตงาน การประเมนมไดมงเนนแตความสาเรจของงานเทานน แตยงสนใจกระบวนการและการสะทอนความคดของนกเรยนในการปฏบตงานดวย

57

4. ลกษณะการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงนนมผกลาวถงลกษณะของการประเมนไวอยางหลากหลาย

สามารถสรปลกษณะสาคญไดดงน 4.1 มเปาหมายหรอจดประสงคทจะวดคณลกษณะของผเรยนใหครอบคลม

ทกดาน เชนดานความรความคด ทกษะกระบวนการ เจตคต และความสามารถในการทางาน 4.2 เนนพฤตกรรมทเปนความคดซบซอนและวธการทใชในการเรยนร 4.3 มการวดและประเมนผล ทงกอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน 4.4 วดและประเมนจากหลกฐานหลายอยางของนกเรยน เชน จากผลงาน จากแบบทดสอบ จากแฟมสะสมงาน จากบนทก เปนตน 4.5 เนนคณภาพของผลงานทไดจากการบรณาการความรและทกษะ

4.6 มการประเมนจากหลายฝาย เชน ผเรยนประเมนตนเอง คร เพอน ผปกครอง เปนตน 4.7 วดและประเมนดวยวธทหลากหลาย เชน สงเกต สมภาษณ ตรวจงาน ทดสอบ เปนตน (สสวท. 2546 ; อมรรตน ทพยจนทร. 2543 ; สมศกด ภวภาดาวรรธน. 2545 ; อางองจาก Wiener; & Cohen. 1994)

โดยอาจสรปไดวา การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทไมเปนทางการ ยทธวธการประเมนใหความสาคญกบ การแสดงออก กระบวนการ ผลผลต และแฟมสะสมงาน โดยตองมการกาหนดเกณฑ(rubric) ทยตธรรมและสามารถแปลผลได การประเมนจะดาเนนควบคไปกบการเรยนการสอน ในขณะเดยวกน การประเมนจะตองชนาความรทนกเรยน จะเกดพฒนาการและการเรยนรทางรางกายและจตใจ งานทกาหนดใหทาเปนตวแทนทกบรบทเนอหาควรดาเนนการตลอดเวลาและสะสมจากพฤตกรรมหลายๆ ดาน และมตวอยางผลผลตของนกเรยนทแสดงออกถงวธการเรยนรของแตละคน ใหโอกาสผมสวนเกยวของทกฝายมสวนรวมในการประเมน

5. ขนตอนการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง การศกษาวจยครงนคานงถงการประเมนทเปนไปทกขนตอนการเรยนการสอน คอ ทง

กอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน ทงนมงใหนกเรยนพฒนาตนเองใหถงเกณฑมาตรฐานทกาหนด โดยคานงถงขนตอนทสาคญในการประเมนดงน

1) กาหนดจดมงหมายของการวดและประเมนผล 2) วเคราะหเปาหมายของการเรยนรทตองการใหเกดขน 3) สรางเครองมอ

- ออกแบบการสรางเครองมอ - ลงมอสรางเครองมอ - ทดลองใชและตรวจสอบคณภาพเครองมอ

58

4) เกบรวบรวมขอมล 5) วเคราะหขอมล 6) ตดสนคณคาของผลการเรยนร

7) รายงานและนาผลไปใชในการพฒนาและปรบปรงการเรยนร 5.1 ขนตอนการออกแบบการเรยนรคการประเมนผลตามสภาพจรง มขนตอนดงน 1) ศกษามาตรฐาน การเรยนรสาระและมาตรฐานการเรยนรชวงชน และ ผลการเรยนรทคาดหวง จาแนกเปนมาตรฐานทจะประเมนดวยการปฏบตภาระงาน มาตรฐานทจะประเมนโดยการใชแบบทดสอบ มาตรฐานทจะประเมนโดยใชการตดตามเฝาสงเกตตลอดภาคเรยน 2) สาหรบมาตรฐานทกาหนดเปนการปฏบตภาระงานตองคดวาผลงานนนจะออกมาในรปใดบางและใชความร ทกษะและคณสมบตอะไรบางในการปฏบตงาน 3) ใชกระบวนการระดมความคดของผสอนรวมกน 4) ลาดบภาพกระบวนการปฏบตงานจากตนจนจบ 5) พจารณากระบวนการปฏบตงานนนวาสอดคลองและนาไปสมาตรฐานทตงไวหรอไม 6) กาหนดเกณฑการประเมนภาระงาน 7) ออกแบบฟอรมการประเมนเพอเปนมาตรฐานเดยวกน เพอการประเมนใหคะแนนและแปลความหมายไดด 8) นาไปทดลองใชและนาผลการใชมาทบทวน 9) พจารณาการจดการเรยนการสอนใหเกดการเรยนรตามสภาพจรง

10) เขยนแผนการจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลเพอนาไปใชใน ชนเรยน (อรนช อยทมและคณะ. 2546 : 13)

6. รปแบบการประเมนตามสภาพจรงในสถานศกษา

กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2545 : 26-28) เสนอแนวทางการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลการเรยนโดยการกาหนดภาระงาน ไวดงน

6.1 พจารณาเกยวกบความร ความสามารถความตองการ ความถนด ความสนใจของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร 6.2 พจารณามาตรฐานการเรยนรและมาตรฐานการเรยนรชวงชนในกลมสาระแลวกาหนดมาตรฐานการเรยนรชวงชนทตองการนาไปใชในการจดกจกรรมการเรยนร โดยพจารณาวาตองการใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนรอะไร ทาอะไรไดบางขณะทผเรยนทากจกรรม และตองใชทกษะอะไรบาง

59

6.3 กาหนดบรบทของปญหา 1)เกดการเรยนรอะไร ใชทกษะอะไรบาง 2)กาหนดสภาพขอบขายการเรยนร 3)ผเรยนจะตองทาอะไรบางในกจกรรมนน

6.4 ออกแบบภาระงาน(Performance Tasks) อาจประกอบดวย 1) คาสง แนวทาง ขนตอนหรอเงอนไขภาระงาน

2) ผลงานทคาดหวง 6.5 พจารณาหรอประเมนรางภาระงานและปรบปรง โดยใชเกณฑมาตรฐาน การออกแบบมาตรฐานภาระงาน โดยพจารณาประเดนตอไปน

1) เปนภาระงานทผเรยนไดใชสมรรถภาพหลายดาน ใชองคความรทลกซง 2) ผเรยนไดใชทกษะหรอกระบวนการคดขนสง 3) ภาระงานจะตองมความสมพนธสอดคลองกบสภาพการณจรงขณะนน 4) เปนภาระงานทสงเสรมปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน และนกเรยน

กบนกเรยน 5) เปนภาระงานทมความหมายตอผเรยน และมผลทางจตวทยาหรอสงคม

เพอความสาเรจของผเรยนและเปนความภาคภมใจ 6.6 ออกแบบหรอกาหนดเกณฑการใหคะแนน(Rubric) เพอเปนแนวทางในการ ตรวจใหคะแนนผลงานนน อาจกาหนดเปน 2 ลกษณะ

1) ใหคะแนนในภาพรวม(Holistic score) พจารณาภาพรวมวา ด พอใชหรอ ตองปรบปรง

2) ใหคะแนนแบบจาแนกประเดนยอย(Analytic score) พจารณาใหคะแนน ยอยแตละองคประกอบแลวนามารวมกนอกครงกอนตดสน 6.7 ตรวจสอบ ทบทวน และปรบปรงกจกรรมเปนขนตอนทประเมนวาภาระงาน สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรชวงชนหรอไม

พกเกต และ แบค (Puckett &Black. 1994 : 167-168) ไดเสนอแผนแมแบบเพอการประเมนตามสภาพจรง (Planing Blueprint for Authentic Assessment) โดยแตละขนตอนมความสมพนธกนกนเปนวงจรการประเมน โดยใชคาถาม 8 ขอ คอ

1. มจดประสงคและ เปาหมายอะไรในการประเมน 2. จะประเมนสงใด 3. จะประเมนอยางไรใหเกดประสทธภาพอยางชดเจน 4. จะประเมนดวยวธอะไรบาง 5. ใครมสวนเกยวของบาง 6. จะประเมนเมอไร ทไหน 7. จะบนทก รวบรวมและนาผลการประเมนไปใชอยางไร 8. มเกณฑอะไรบางทจะใชในวดประเมนผลการเรยนร

60

จากการศกษาผลงานวจย พบวาปจจบนมผเสนอรปแบบการประเมนผลตามสภาพจรง ไวหลายรปแบบ เชน ทรงศร ตนทอง ไดพฒนารปแบบการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ของนกเรยน ประกอบดวยขนตอนสาคญ ดงน

1. กาหนดเปาหมายหรอผลทตองการใหเกดแกนกเรยน 2. กาหนดภาระงานเรยนรตามสภาพจรง 3. กาหนดมตในการประเมน 4. กาหนดลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมการเรยนรตามสภาพจรง 5. การประเมนการปฏบตภาระงานการเรยนรตามสภาพจรงจากแฟมสะสมงาน

ทนกเรยนจดทาขนเพอเปนหลกฐานทสะทอนการเรยนรหรอผลสมฤทธทไดจากการปฏบตงานตามสภาพจรงหรอผลสมฤทธตามสภาพจรง 6. การลงสรปความรความสามารถและคณลกษณะของนกเรยนหรอผลสมฤทธ ตามสภาพจรง เพอวางแผนพฒนากระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ประเมนผลการเรยนร และรายงานผลใหผมสวนเกยวของตอไป (ทรงศร ตนทอง. 2545 : 160-161)

7. การสรางและหาคณภาพเครองมอวดและประเมนผลตามสภาพจรง

7.1 ชนดเครองมอประเมน การประเมนผลจากสภาพจรงมการใหผเรยนปฏบตภาระงานทหลายประเภท เชน

1) งานหรอกจกรรมทมอบหมายใหผเรยนทาทงเปนรายกลมและรายบคคล 2) งานหรอกจกรรมทเกดขนตามธรรมชาตหรอทปฏบตเปนปกต 3) กาสาธต 4) โครงงานระยะยาว 5) การทดลองศกษาคนควา 6) การนาเสนอปากเปลาและการพดแสดงบทบาท (Nitko. 1996 ; และ บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545.) และวธการประเมนผลอาจใชวธการตอไปน 1) การสงเกต 2) การสมภาษณ 3) การสอบถาม 4) การตรวจผลงาน 5) การบนทกจากผทเกยวของ 6) การเยยมบาน 7) การศกษารายกรณ 8) การใชแบบทดสอบเนนการปฏบตจรง 9) ระเบยนสะสม 10) การประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน (สมนก นนธจนทร. 2540 : 79) ในแตละวธประเมนตองใชเครองมอวดและประเมนทหลากหลาย ซงสามารถจาแนกประเภทเครองมอไดดงน

(1) เครองมอประเภททใชในการวดกระบวนการปฏบตงาน เชน เครองมอทใช ในการสงเกตทใชกนมากไดแก แบบตรวจสอบรายการ ระเบยนพฤตการณ มาตรประมาณคา แผนภมการมสวนรวม เปนตน

(2) เครองมอประเภททใชในการวดผลงาน เชน รายงานการทดลอง โครงงาน หรออกหลายๆ ชนงาน เครองมอวดทใชสวนเปนแบบประเมนหรอตรวจสอบคณภาพ ซงมลกษณะเหมอนกนมาตรประมาณคาโดยทวไป (สวมล วองวานช. 2546 : 226) 7.2 การสรางและหาคณภาพเครองมอของการประเมนผลตามสภาพจรง

การวดและการประเมนผลจากสภาพจรง เพอใหทราบผลทแทจรงของผเรยน

61

รวมถงแฟมสะสมงาน ซงเปนแนวใหมทกลาวขานกนทวไปสามารถใหขอมลทแทจรงเกยวกบผลการเรยนรของผเรยน ดวยเหตทเปนเรองใหมยงคลมเครอ การหาคณภาพของเครองมอไมวาจะเปนความเชอมน (reliability) ความเทยงตรง (validity) ตลอดจนความเปนปรนย (objectivity) ของการประเมนยงเปนทถกเถยงกนมาก ซงการประเมนจากขอสอบแบบเลอกตอบมความเชอมนสงแตการประเมนจากสภาพจรงมอาจเปนเชนนนได ทางออกนกการศกษาไดแนะนาครผสอนใหดพฤตกรรมของผเรยนในเหตการณตางๆ หลายๆเหตการณ ใหมจานวนมากพอจนเกดความมนใจวา การใหคะแนนเปนตวแทนของพฤตกรรมผเรยนได (สมนก นนธจนทร.

2540 : 133) ดงนนเพอใหเกดมาตรฐานในการวดและประเมนผลตามสภาพจรง จงควรมการกาหนดเกณฑการประเมน(Rubrics)ใหชดเจนเพอเปนแนวทางในการใหคะแนน โดยเกณฑดงกลาวจะตองใหมความสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรและผลการเรยนรทคาดหวงในแตละครงทมการประเมน

7.3 การกาหนดเกณฑการประเมน

การสรางเกณฑรปแบบรบรคจะกระทาโดยเรมตนทระบกจกรรมหรอภาระงานท

นามาเปนตวบงชสมรรถภาพของผเรยน เชน สงประดษฐ โครงงานวทยาศาสตร หรออนๆ ดาเนนงานดงน 1) ศกษาคณลกษณะของกจกรรม หรอภาระงานทตองการประเมน 2) กาหนดหวขอการประเมนและเปาหมายของการประเมน 3) วเคราะหคณลกษณะ หรอทกษะตามหวขอทกาหนด 4) สรางตารางแสดงมตทใชบอกคณภาพของงานแตละระดบ 5) กาหนดคาคะแนน (ปราณ มกล. 2545 : 54) ในการกาหนดคณภาพของการประเมน อาจแบงได 2 ลกษณะ คอ คณภาพทกาหนดเปนขอความทวไป ไมเจาะจงเนอหา(general scoring rubrics) และคณภาพงานทเจาะจงเฉพาะเนอหา (Specific scoring rubric) ( Nitko. 1996 : 241)การกาหนด คาคะแนนอาจจะกาหนดไดใน 3 ลกษณะ คอ 1)ใหคะแนนในภาพรวม(Holistic Score)โดยพจารณาผลงานของผเรยนในภาพรวมวามคณภาพระดบใด เชน ด พอใช หรอควรปรบปรง 2) ใหคะแนนแบบจาแนกประเดนยอย (Analytic Score) เปนการจาแนกสงทจะประเมนออกเปนประเดนๆตามระดบของพฒนาการ เชน ประเมนทกษะการแกปญหา ซงแยกเปนประเมนดานความเขาใจในงาน กบดานคณภาพของวธการทางานวาแตละดานมคณภาพระดบใด ด พอใช หรอควรปรบปรง(กรมวชาการ. 2545 ; และสวมล วองวานช. 2546 : 234) และ 3) ใหคะแนนแบบผสมทง 2 รปแบบ คอ ใหคะแนนแบบองครวมกอนแลวคอยระบจดแขงจดออนสนบสนนการใหคะแนนแบบองครวม(Annotated rubrics) (สวมล วองวานช. 2546 : 234)

วธการเขยนเกณฑการประเมน(Rubric)

วธการเขยนเกณฑการประเมน(Rubric)ในแตละภาระงานทกาหนดไวในแผนการจด การเรยนร ผสอนกาหนดโดยการพจารณา ดงน

1. เนอหาหนวยการเรยนนนๆ ตรงกบมาตรฐานการเรยนรขอใด

62

2. ประเดนทนามาประเมนสามารถบงบอกไดวาเปนคณภาพของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรในขอใด

3. จดทากรอบการประเมนทครอบคลมประเดนทจะนามาประเมน 4. กาหนดจานวนระดบเกณฑ 5. พจารณาเกณฑผานและไมผานพรอมคาอธบายหรอตวอยางงาน 6. เขยนคาอธบายการแสดงออกถงระดบความสามารถทสงกวาเกณฑหรอตากวา

เกณฑ ตามลาดบ 7. ตรวจสอบความชดเจนของเกณฑการประเมน โดยคณะผเชยวชาญ หรอผม สวนรวม เชน ผเรยน 8. ทดลองใชเกณฑตรวจผลงาน 9. หาคณภาพเกณฑ ดวยวธอยางงายหรอใชทฤษฎขนสง 10. ปรบปรงเกณฑทไมไดมาตรฐาน

ขอเสนอแนะเพอการพฒนาระบบคะแนนการประเมน 1. เกณฑการประเมนมความสาคญตอการพจารณาผลงาน 2. ระบบคะแนนงายในการตความหมาย 3. เกณฑถกกาหนดอยางเปนรปธรรม และการปฏบตงานกาหนดอยางชดเจน 4. เกณฑสะทอนใหเหนวาผเรยนสามารถเรยนรวธการทางวทยาศาสตรและ

นาความรทไดไปประยกตใชอยางเหมาะสมกบระดบของการพฒนา 5. เกณฑไมมความลาเอยง 6. เกณฑสะทอนใหเหนหลกสตรและการสอน (Shepardson. 2001 : 10-23)

8. งานวจยทเกยวของกบการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง ผลจากการศกษางานวจยทงในประเทศและตางประเทศ พบวา มผสนใจศกษาเกยวกบ

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงอย 3 กลม คอ 1) กลมทศกษาเกยวกบรปแบบหรอวธ การวดและประเมนตามสภาพจรง(ทรงศร ตนทอง; พวงเพชร ขาวปลอด; สมศกด ภวภาดาวรรธน) 2) กลมทศกษาความเขาใจและเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง เพอประยกตใชการวดและการประเมนดงกลาวใหสอดคลองกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ คอ ใหเหมาะสมกบความแตกตางของผเรยน ระดบการศกษาและธรรมชาตของเนอหาวชา (สรยนต บญธาทพย; ประสงค สกลซง; Suurtamm) และ 3) กลมทศกษาผลทเกดขนกบผเรยนในชนเรยนจรงจากการใชเทคนคหรอเครองมอการวดและประเมนตามสภาพจรงในสาระการเรยนรทสอน (ปยะนช พฒแกว; พภพ นาชยเวยง; ศรพร มาวรรณา ; Anselmo ; Shannahan; Pfeifer)

63

งานวจยทศกษาเกยวกบรปแบบหรอวธการวดและประเมนตามสภาพจรง ทรงศร ตนทอง ไดพฒนารปแบบการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงของนกเรยน โดยทดลองใชรปแบบดงกลาวกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 รายวชาคณตศาสตร จานวน 2 กลม รวม 85 คน ผลการวจยพบวารปแบบการประเมนฯ ทผวจยสรางและพฒนาขนนนมความเหมาะสมสามารถสอความเขาใจไดด มความเทยงตรง ครอบคลมและมความเปนไปไดในการนารปแบบไปใช และเมอนาไปใชจรงในโรงเรยนกบกลมตวอยางพบวา รปแบบการประเมนฯ ทาใหนกเรยนมเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตร มความเชอในสมรรถภาพตน และมการกากบตนเองในการเรยนดขน ทงนกเรยน ครผสอน ผบรหาร และผปกครองมความพงพอใจในผลทเกดขนจากการนา รปแบบไปปฏบตเหนประโยชนของการมสวนรวมในการประเมน และเหนวาสามารถนารปแบบการประเมนฯไปใชไดจรงในสถานศกษาและหลงจากการไดผลการศกษาแลวผวจยยงไดใหขอเสนอแนะในการนารปแบบการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงของนกเรยน ทพฒนาขน ไปประยกตใช ในขนการกาหนดภาระงานการเรยนรตามสภาพจรง และขนของการจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนรตามสภาพจรง ไววาเปน ขนตอนทยงยากสาหรบครผสอน ทางออกสาหรบเรองน ครผสอนควรเรมจากภาระงานทนกเรยนสนใจ อยางแทจรง แลวนามาเชอมโยงกบสงทตองการใหนกเรยนเรยนร งานทใหไมควรยากหรองายจนเกนไป ควรเปนงานทนกเรยนสามารถปฏบตได สงเสรมใหเกดความคด งานทใหทาอาจดไมซบซอนในดานกายภาพ แตครควรกระตนใหผเรยนใชความคดขนซบซอนมากขนโดยใชการตงคาถาม(ทรงศร ตนทอง. 2545 : 160-164,173)

พวงเพชร ขาวปลอด ไดสรางรปแบบการวดและประเมนการเรยนรตามสภาพจรงวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 และเพอศกษาผลการวดและประเมนการเรยนรตามสภาพจรงวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 ตามรปแบบทสรางขน จานวน 49 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย

1. แบบวดเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตร 2. แบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมการเรยนวชาคณตศาสตร 3. แบบตรวจสอบการทางาน 4. แบบสมภาษณนกเรยน 5. แบบทดสอบวดผลสมฤทธในวชาคณตศาสตร 6. แบบทดสอบขอเขยน 7. แบบทดสอบวดความสามารถตามสภาพจรง 8. แฟมสะสมงาน

ผลการศกษาพบวา 1. การพฒนาและหาแนวทางทเหมาะสมในการศกษาผลการวดและการประเมนตาม

สภาพจรงวชาคณตศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 1

64

2. การประเมนเจตคตตอวชาคณตศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนตงแตชวงท สองของการประเมนเปนตนมา พบวานกเรยนมความกาวหนาในดานเจตคตและมความกาวหนามากขนเมอถงชวงท 3และ4 ตามลาดบและมแนวโนมจะพฒนาเพมขน

3. พฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน จากผลการสงเกตพบวา พฤตกรรมการเตรยม ตวเรยน เชนการถามปญหาจากเดมนอยกมมากขน การตงใจฟงมากขน คยกนนอยลง จานวนนกเรยนทไมสงการบานนอยลง นกเรยนเรยนดวยความสนกสนานในการทากจกรรมการเรยนการสอนมากขน กลาแสดงออกมากขนเชนออกมาทากจกรรมหนาชนเรยน มความกระตอรอรน และมความสขในการเรยนมากขน นอกจากผวจยยงมขอเสนอแนะเพมเตมทนาสนใจ คอ ขอเสนอแนะในการนาผลการวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนผสอนควรปฏบต ดงน

1. เตรยมความพรอมของผเรยน 2. เตรยมความพรอมของครผสอน 3. การวดและประเมนผลตามสภาพจรง ควรมการประเมนผลจากงานหรอผลงานทเปน

จรงมากกวาการประเมนดวยขอสอบแบบเลอกตอบเพยงอยางเดยวและควรเปนเครองมอหรอเทคนคการประเมนทหลากหลาย ครอบคลมการทดสอบชนดตางๆ เชน การสงเกต การสมภาษณ พดคย ซกถาม การวเคราะหเชงบรรยายลกษณะของการปฏบตและผลงานของผเรยน การวเคราะหจากการจดบนทกของผเรยน การแสดงความคดเหนตองาน รวมทงแบบทดสอบเลอกตอบและแบบทดสอบขอเขยนตอบเพอจะวดผเรยนใหครบทกพฤตกรรมทตองการวด (พวงเพชร ขาวปลอด. 2546 : 85-87)

และในระดบอดมศกษา สมศกด ภวภาดาวรรธน ไดพฒนารปแบบการประเมนตามสภาพจรงเพอการประกนคณภาพการเรยนรระเบยบวธวจยทางการศกษากบนกศกษาระดบบณฑตวทยาลย สาขาการสอนภาษาองกฤษ มหาวทยาลยเชยงใหม จานวน 18 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสารวจความตองการของผเรยน แบบทดสอบหลงเรยน รบรคส ประเมนแฟมสะสมผลงาน แบบประเมนนาเสนอปากเปลา และแบบประเมนตนเองเกยวกบพฤตกรรมกลม ดาเนนงานแบบวจยชนเรยน ผลการวจยปรากฏวา ไดรปแบบการประเมนตามสภาพจรงประกอบดวย1) เปาหมายของการเรยนร 2) ดชนบงช 3) การจดโอกาสการเรยนร 4) ชนงาน และ5) เกณฑ/ รบรคส ผลการใชรปแบบพบวา นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนอยระหวางเกณฑดเยยมถงด คะแนนประเมนหลงเรยนเพมขนทกรายการประเมน การประเมนพฤตกรรมปฏบตของผเรยนอยในระดบปฏบตมาก และคาเฉลยคะแนนประเมนการสอนของอาจารยเกอบทกรายการอยในระดบปฏบตมากทสด นอกจากนนพบวาผเรยนชอบเรยนวชาน (สมศกด ภวภาดาวรรธน. 2544 : 45-46)

65

งานวจยทศกษาความเขาใจและเจตคตของครตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

สรยนต บญธาทพย ไดพฒนาครผสอนกลมการงานพนฐานอาชพ(กพอ.) ในดาน การวดและประเมนผลในชนเรยน ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานประถมศกษากรงเทพมหานคร จานวน 30 คน จาก 10 โรงเรยน โดยมอบเอกสารเสรมความรเรองการวดและประเมนผลในชนเรยนจานวน 4 เลม ทผวจยพฒนาขนจากเอกสารของกองวชาการ สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต ใหครไปศกษาคนควาดวยตนเอง เมอเปรยบเทยบความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลในชนเรยนของครผสอนกอนและหลงการศกษาเอกสารเสรมความรดงกลาวพบวาครมความรเพมขนจรง(สรยนต บญธาทพย. 2542 : บทคดยอ) สวนประสงค สกลซง ไดศกษาสารวจความเขาใจ สภาพการปฏบต สภาพปญหา แนวทางแกไขปญหา และเจตคตตอการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรง ของครทสอนในกลมวชาทแตกตางกน 5 กลมวชา คอ กลมทกษะ กลมสรางเสรมประสบการณชวต กลมสรางเสรมลกษณะนสย กลมการงานพนฐานอาชพ และกลมประสบการณพเศษ(องกฤษ) ในจงหวดกาฬสนธ จานวน ทงสน 230 คน ผลการวจยพบวา 1) ครในโรงเรยนประถมศกษามความรความเขาใจในการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงอยในระดบปานกลาง 2) มเจตคตทดตอการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรง ในทกกลมวชาไมแตกตางกน 3) มการนาไปใชในหองเรยนนน อยในระดบปานกลาง 4) เครองมอทใชมากทสด คอ การสงเกตพฤตกรรมและการสมภาษณ รองลงมา คอ การตรวจงานนกเรยนและสนทนาซกถาม 5) ปญหาสาคญทครโรงเรยนประถมศกษาพบอยไดแก ความคลมเครอ ไมชดเจน ในวธวดและประเมนผลตามสภาพจรง รองลงมา คอ มภาระสอนหนงสอ และงานพเศษมาก 6) ใหขอเสนอแนะวา แนวทางแกปญหาควรมการจดอบรมเชงปฏบตการใหคณะคร เพอใหมความรความเขาใจในวธการวดและประเมนผลการเรยนตามสภาพจรงอยางชดเจน และควรกาหนดเกณฑตางๆ ในการวดใหชดเจนเปนมาตรฐานเพองายตอการนาไปใชวดและประเมนผลการเรยน (ประสงค สกลซง. 2544 : 114-122) นอกจากนปยะนช พฒแกว ไดศกษาภาวะการยอมรบในแนวคดและทฤษฎการประเมนผลตามสภาพจรง ปญหาและอปสรรคในการนาแนวคดและทฤษฎการประเมนผลตามสภาพจรงมาใช และความคดเหนของผเรยนตอกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลของรายวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารและการสบคนกบผสอนรายวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารและการสบคนในสถาบนราชภฏ 3 แหง ประจาภาคเรยนท 2 ป การศกษา 2543 จานวนทงหมด 14 คน และผเรยนจากสถาบนราชภฏ 1ใน 3 แหงจานวน 35 คน ซงเรยนรายวชาดงกลาวในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2544 ไดขอคนพบวา 1) ผสอน 1 คน ประยกตแนวคดและทฤษฎการประเมนผลตามสภาพจรงมาใชในรปของการประเมนดวยชนงาน ชนงานนกาหนดใหผเรยนสบคนขอมลทเกยวของกบกจกรรมในชวตของผเรยนและนาเสนอสงทสบคนไดใหแกเพอน 2) ผสอน 14 คน มแนวโนมไปในทศทางทยอมรบในแนวคดและทฤษฎ

66

การประเมนผลตามสภาพจรง อยางไรกตามแนวโนมการยอมรบแตกตางกน ซงจดไดเปน 2 กลม ดงน กลมท 1 ผสอน 2 คนมแนวโนมไปในทศทางทยอมรบและเลงเหนคณคาของแนวคดและทฤษฎ กลมท 2 ผสอน 12 คน มแนวโนมไปในทศทางทยอมรบและเลงเหนคณคาของแนวคดและทฤษฎ ในขณะเดยวกนกเลงเหน ความจาเปนของการประเมนผลดวยแบบทดสอบ 3) ผสอน 14 คน ไมไดตดตามเนอหาสาระเกยวกบ แนวคดและทฤษฎการประเมนผลตามสภาพจรงในประเดนตางๆ เชน ประวตความเปนมา ความหมาย ความสาคญ และลกษณะหลกการทจาเปน แนวทางการนาไปใช วธการทใช รวมทงเกณฑและวธการใหคะแนน ผสอนกลาวถงคาวาการประเมนตามสภาพจรงในความหมายโดยทวไป มใชความหมายโดยเฉพาะเจาะจงตามทนกการศกษากลาว 4) ผเรยนมองเหนและตระหนกถงคณคาของความตรงตามสภาพจรงของกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลของรายวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารและ การสบคน 5) ปญหาและอปสรรคของผสอนในการนาแนวคดและทฤษฎการประเมนผลตามสภาพจรงมาใชในหลกสตรรายวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารและการสบคน คอ ประเดนเกยวกบความรความเขาใจในแนวคดและทฤษฎ และความคนเคยกบรปแบบและวธการประเมนผลดวยแบบทดสอบ ตารางเวลาการทางานของผสอน พนฐานทกษะ ความรทางภาษาองกฤษของผสอน รวมทงบทบาทของผประสานงานรายวชาพนฐาน ผเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบวธการประเมนผลทใช สรปไดวา วธการประเมนผลทใชสงผลตอผเรยนในประเดนตางๆ เชน ทาใหรถงความสามารถทางภาษาองกฤษทแทจรงของผเรยน ชวยใหรถงประโยชนทไดรบจากการเรยนรายวชาน มความเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอน ทาใหรขอดและขอทควรแกไขของตนเอง ทาใหรสกชอบภาษาองกฤษมากขน นอกจากน ผเรยนยงแสดงความเหนวาวธการประเมนผลมสวนชวยใหขอมลแกผสอนในการปรบปรงแกไขการเรยนการสอน (ปยะนช พฒแกว. 2546 : 14-22) จากการศกษาผลงานวจยในตางประเทศ พบวา สรทามม(Suurtamm) ไดศกษาความเชอ การปฏบตและขอเสนอแนะเกยวกบการประเมนผลตามสภาพจรง:กรณศกษาครคณตศาสตรระดบมธยมศกษาจานวน 5 คน โดยศกษาครผสอนคณตศาสตรทพยายามนาการวดผลและประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในการสอน จานวน 5 คน เพอศกษาถงความเชอ การปฏบต และขอเสนอแนะเกยวกบการนาการประเมนตามสภาพจรงไปใชในหองเรยน รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ การบนทก ตวอยางการประเมนผล และการสงเกตในหอง ซงใชเวลากวา 1 ป โดยสงเกตวาครทาอะไร และมเหตผลอยางไรในการทาเชนนนในขณะสอน ผลการวจยพบวาครทง 5 คน มการนาเทคนคการประเมนตามสภาพจรงมาใชอยางหลากหลาย ประกอบดวย การบนทกของนกเรยน(Journals) การปฏบตโดยกาหนดเกณฑรบรคส แบบสารวจรายการ และการประเมนจากเพอนและการประเมนตนเอง สาระสาคญประกอบดวย หลกสตรการแกปญหา ความสาคญของการพฒนาครแบบรวมมอ และความสาคญของบทบาทผบรหารในการอานวยความสะดวกตอการนาการวดและประเมนผลตามสภาพจรงมาใชใน

67

หองเรยน ดงนนการศกษาครงนจงมสวนเกยวของอยางสาคญกบขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาครและความกาวหนาในการวดและประเมนผลของคร (Suurtamm. 1999)

กลมทศกษาผลทเกดขนกบผเรยนในชนเรยนจรงจากการใชเทคนคและเครองมอการวดและประเมนตามสภาพจรงในสาระการเรยนรทสอน

พภพชย นาชยเวยง ไดพฒนากระบวนการประเมนตามสภาพจรงในวชาภาษาไทยทสอนแบบมงประสบการณภาษาและความเทยงของแฟมสะสมงาน ศกษาผลการเรยนของนกเรยนในวชาภาษาไทยทสอนแบบมงประสบการณภาษาดานทกษะการฟง ทกษะการพด ทกษะการอาน และทกษะการเขยน และเพอศกษาปญหาของกระบวนการประเมนตามสภาพจรงในวชาภาษาไทยทสอนแบบมงประสบการณภาษา กบนกเรยนชนประถมศกษาปท3/1 โรงเรยนวานรนวาส(ราษฎรบารง) สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอวานรนวาส สานกงานการประถมศกษาจงหวดสกลนคร ทกาลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา2544 จานวน 36 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) แผนการสอนจานวน 36 แผนการสอน 2) บตรกจกรรมฝกทกษะ 3) แบบประเมนทกษะการฟง ทกษะการพด ทกษะการอาน และทกษะการเขยน 4) แบบรายงานตนเองและบนทกจากผทเกยวของ ประกอบดวย 4.1) แบบบนทกการประเมนชนงาน 4.2) แบบประเมนจดเดน จดดอยของนกเรยน 4.3) แบบแสดงความคดเหนของผปกครองตอชนงานดเดนของนกเรยน 5) แบบสมภาษณนกเรยน 6) แฟมสะสมงาน ประกอบดวย 6.1) แฟมทางาน(Working Portfolio) 6.2) แฟมบรณาการ(Integrate Portfolio) 6.3)แฟมผลงานดเดน (Showcase Portfolio) และ 7) แบบทดสอบทเนนการปฏบตจรง ผลการวจยพบวา กระบวนการประเมนตามสภาพจรงในวชาภาษาไทยทสอนแบบมงประสบการณภาษา และความเทยงของแฟมสะสมงาน มการพฒนากระบวนการประเมนตามสภาพจรง ประกอบดวย 10 ขนตอน คอ 1) กาหนดวตถประสงคและประเภทของแฟมสะสมงาน 2) เกบรวบรวมงานหรอหลกฐาน 3) การคดเลอกงานหรอหลกฐาน 4) การจดระบบของแฟมสะสมงาน 5) การสะทอนความคดเหนหรอความรสกตองานหรอหลกฐาน(รายงานตนเองอยางไมเปนทางการของนกเรยน) 6) การตรวจสอบความสามารถของตนเอง (เปนทางการโดยการเขยนประเมนตนเองและการสมภาษณ) 7) การประเมนผลงานหรอหลกฐาน 8) การแลกเปลยนประสบการณเกยวกบงานหรอหลกฐาน 9) การปรบเปลยนงานหรอหลกฐาน 10) การจดนทรรศการผลงานนกเรยน

1. ทกษะการฟง ทกษะการพด ทกษะการอาน และทกษะการเขยน ของนกเรยน กลมเกง กลมปานกลางและกลมออนในวชาภาษาไทยทสอนแบบมงประสบการณภาษา พบวาทกทกษะมคะแนนเฉลยสงทกกลมตามลาดบ

2. ปญหาของกระบวนการประเมนตามสภาพจรง ในวชาภาษาไทยทสอนแบบมง ประสบการณภาษา ในดานตวนกเรยน พบวา นกเรยนใชเวลานานในการสะทอนความคดเหนตอผลงาน ทาใหเวลาทจดไวไมเพยงพอ ในดานตวคร ไมมปญหา เพราะผวจยในฐานะครผสอน

68

ไดทมเท ทางานหนก และเสยสละเวลาในการตดตามประเมนผลงานของนกเรยนทกชนอยางสมาเสมอ จงทาใหการปฏบตงานเปนไปดวยความราบรน ในดานตวผบรหาร พบวา ผบรหารไมมเวลาในการกากบ นเทศ ตดตามการประเมนตามสภาพจรง และในดานตวผปกครอง พบวา ผปกครองบางคนสงแบบแสดงความคดเหนไมครบและไมตรงเวลา(มทศนคตทดตอการประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน)

นอกจากนยงไดใหขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป ควรวจยการนากระบวนการประเมนตามสภาพจรงไปใชในการเรยนการสอนในวชาหลก ไดแก วชาภาษาองกฤษ วทยาศาสตร คณตศาสตร เพอใหสอดคลองกบนโยบายการปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ(พภพชย นาชยเวยง. 2546) สวนศรพร มาวรรณา ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เรองการนาเสนอขอมล กอนเรยนและหลงเรยน จานวน 37 คน พบวา ผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนภายหลงไดรบการสอนตาม คมอครโดยแทรกกจกรรมการเรยนการสอนทใชทกษะการสอสารและการประเมนผลตามสภาพจรงสงกวากอนไดรบการสอน(ศรพร มาวรรณา. 2546 : 54)

ผลการศกษาตวอยางงานวจยตางประเทศพบวามการใชการประเมนผลตามสภาพ จรงในการสอนในหองเรยนอยางกวางขวางและจรงจง เชน จากการศกษาของ ไพเฟอร (Pfeifer) ทศกษาพฤตกรรมการสบสวนของนกเรยนเกรด5และเกรด6 โรงเรยนประถมศกษา ลเทอเรน(Lutheran) ผสอนใชการสอนแบบสบสวนสอบสวน และใชการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง โดยศกษาเจตคตตอการเรยนวชาสงคม และโครงการตามสภาพจรงในการเรยนวชาสงคมของนกเรยน เลอกลมตวอยางจากครทผานการอบรมทมเงอนไขตามโครงการตามสภาพจรงในการสอนวชาสงคม คอ มการใชการประเมนตามสภาพจรง ใชเวลาสอนเปนเวลา 9 สปดาห นกเรยนกลมทดลอง จานวน 242 คน และกลมควบคม 142 คน ทดสอบกอนและหลงการสารวจ แตละกลมตวอยางตดตามเกบขอมลดวยการสมภาษณ ผลการศกษาพบวาทง 2 กลมมเจตคตตอวชาสงคมไมแตกตางกน อยางไรกตามโครงการนตองการใหนกเรยนไดสรางความรและนาไปสการสบคน จาก ผลการรายงานของนกเรยนพบวา นกเรยนชอบโครงการนมากกวาการทดสอบแบบเดม นอกจากนนนกเรยนยงรสกดกวาการประเมนแบบเดมเพราะนกเรยนไดแสดงออกมากกวา ซงทาให นกเรยนรเกยวกบหวขอทเรยนในวชาสงคม (Pfeifer. 2002)

ชานาฮาน(Shanahan) ดาเนนการตรวจสอบการประเมนภาคปฏบตในสายศลปภาษา และวทยาศาสตรในโรงเรยนประถมศกษา รวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณเปนหลกกบครผสอน นกเรยนเกรด 4 และเกรด5 จานวน 36 คน จากโรงเรยนชานเมอง ในเมอง และ ชนบท ใน Southern Wisconsin ผลสรปตามทครตอบ คอ

1. ครมความรอบคอบในการเลอกใชและเตรยมการประเมน 2. ขาดแหลงการเตรยมครเพอการประเมน

69

3. ครในโรงเรยนสวนใหญไมมรปแบบการประเมนโดยเฉพาะ 4. ปจจยภายนอกทมผลกระทบตอการประเมนในชนเรยน คอ แบบทดสอบ มาตรฐาน หลกสตรทองถน และมาตรฐานของรฐ 5. ขาดการฝกอบรมภาคปฏบตดานการประเมนใหกบครดงนนครจงมเทคนค การประเมนทไมทนสมย

นอกจากนมขอเสนอแนะ 2 ประการหลก คอ ควรมโปรแกรมการอบรมตามพนทตางๆ อยางกวางขวาง และควรกระตนใหครใชการประเมนตามสภาพจรงใหดทสด ซงจะชวยใหครรวานกเรยนทาอะไรบางในหองเรยน และเปนการชใหเหนความสาคญของการประเมนวาชวยเพมประสทธภาพการสอนของครและความสาเรจของนกเรยนในโรงเรยน (Shanahan. 2001)

แอนเสวโม(Anselmo)ไดศกษาเชงพรรณาถงประสบการณการประเมนดวยพอตโฟลโอของนกเรยนประถมศกษาเกรด 7 จานวน 6 คน ภายในเวลา 1 ป โรงเรยนบรตช โคลมเบย(British Columbia) ใน แคนาดา เกบรวบรวมขอมลจาก 4 วธ คอ ประชมกบนกเรยนทกสปดาห จากบนทก(journals)ของนกเรยน สมภาษณแบบเจาะลกกบนกเรยนแตละคน หลงเลกเรยน และสมภาษณเปนกลม ในการสมภาษณไดรบการสนบสนนจากครและผปกครอง จากการนาเสนอของเดกทง 6 คน พบวา

1) นกเรยน 5 ใน 6 คน มประสบการณทางบวกตอพอตโฟลโอ 2) นกเรยนทงหมดเขาใจวาพอตโฟลโอ คอ ทเกบงานโรงเรยน 3) พอตโฟลโอชวยใหนกเรยนพฒนางาน 4) นกเรยนชอบการตงวตถประสงคและกาหนดเกณฑการประเมนดวย ตนเอง เพราะเปนเครองแสดงความกาวหนา 5) นกเรยน5ใน6 คน เหนวาพอตโฟลโอชวยเพมแรงบนดาลใจ

6) นกเรยนเหนความจาเปนในบทบาทของคร และ 7) นกเรยน 5 คน รสกวาการใหสะทอนตนเองมความสาคญในการ

ประเมนดวยพอตโฟลโอ ( Anselmo. 1998) การประเมนตามสภาพจรงเปนกระบวนการตดสนความร ความสามารถ และทกษะตางๆ ของ ผเรยนในสภาพทสอดคลองกบชวตจรงหรอคลายจรงทประสบในชวตประจาวน เปนสงเราใหผเรยนตอบสนองโดยการแสดงออก ลงมอกระทา หรอผลผลต จากกระบวนการทางานตามทคาดหวงและผลผลตทมคณภาพจะเปนการสะทอนภาพเพอลงขอสรปถงความร ความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนวามมากนอยเพยงใด นาพอใจหรอไม อยในระดบความสาเรจใด เครองมอสาหรบวดผลทตรงตามสภาพจรงมหลายประการ เชน การสงเกต การสมภาษณ การตรวจผลงาน การรายงานตนเอง การบนทกจากผทเกยวของ การทดสอบทเนนภาคปฏบต การใชแฟมสะสมงาน เปนตน

70

โดยสรปจะเหนวาการประเมนตามสภาพจรงเปนกระบวนการทเนนการประเมนภาคปฏบตโดยสามารถใชแฟมสะสมงาน ชวยสงเสรมสนบสนนกจกรรมการเรยนการสอนและผลงานในแฟมสะสมงานสามารถใชสะทอนความร ความสามารถ และทกษะของผเรยน

การประเมนภาคปฏบต เปนการประเมนความสามารถในการปฏบตงานของผเรยน ภายใตสภาพการณและเงอนไขทสอดคลองกบสภาพจรง โดยพจารณาจากกระบวนการทางานและคณภาพของงาน เกณฑการประเมน(Rubric) อาจสรางขนจากมตความสาคญของคณลกษณะดานตางๆ ของผลงานนน

แฟมสะสมงาน เปนแหลงรวบรวมตวอยางผลงานทดเดน และนาพอใจ สวนการประเมนจากแฟมสะสมงาน เปนการประเมนการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรง โดยพจารณาผลงานจากแฟมสะสมงาน จากบนทกทเกยวของและผลงานสามารถใชสะทอนใหเหนกระบวนการเรยนร และผลการเรยนรทเกดขนตามสภาพจรง(ศรชย กาญจนวาส. 2544 : 294-295)

การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

1. รปแบบการสอนวทยาศาสตรทสอดคลองกบการประเมนตามสภาพจรง

ยทธวธในการสอนถอเปนสงสาคญยงในการจดกจกรรมการเรยนร และจะตองให

สอดคลองกบการวดผลประเมนผล ดงนนในการนาการวดผลประเมนผลตามสภาพจรงมาใชนน กจะตองมการปรบเปลยนยทธวธใหสอดรบควบคกนไป โดย กาเบล(Burton E.Voss ; อางองจาก Gabel. 1995) ไดเสนอยทธวธในการสอนวทยาศาสตรทดเพอเปนตวอยางสาหรบครผสอน ดงน

1) รอเวลา(Wait time) : เปนการรอเวลาสกครหนงหลงจากทครตงคาถาม

เพอใหนกเรยนมโอกาสคด ซงจะเปนการเพมผลสมฤทธทางการเรยนใหกบผเรยน

2) วธการเรยนรแบบครบวงจร(Learning cycle approach) : ใชวธการเรยนร

แบบครบวงจร คอมการสารวจ คดคนสงประดษฐ และประยกตใชจะสงผลใหผลสมฤทธดขนกวาเดม พฒนาทกษะการคดขนสง และมเจตคตทดตอวทยาศาสตรมากขน

3) การเรยนรแบบรวมมอ(Cooperative learning) ใชการเรยนรแบบรวมมอในหองเรยนและหองปฏบตการ ซงจะสงผลใหผลสมฤทธ เจตคตและพฤตกรรมการทางานของนกเรยนดขน

4) การใชคาอปมาอปไมย(Analogies) เปนการใชคาอปมาอปไมยในการสอน

วทยาศาสตร สงผลใหผเรยนเกดการพฒนาความเขาใจในมโนมต ใหผเรยนสามารถเปรยบเทยบความเหมอนกนของสงทเคยเหนกบสงทไมเคยเหนมากอน

71

5) ผงมโนมต(Concept mapping) เปนการใชผงมโนทศนทนกเรยนสรางขนและครสรางขนในการสอนมโนมตทางวทยาศาสตร สงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธและเจตคตทดตอวทยาศาสตรมากขน

6) การใชคอมพวเตอรชวยสอนปฏบตการ(Microcomputer-based laboratories) เปนการใชคอมพวเตอรชวยเกบรวบรวมและแสดงผลขอมลจากการทดลองทางวทยาศาสตร ชวยให นกเรยนมธยมศกษาเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรและสามารถใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได

7) สถานการณจาลองจากคอมพวเตอร(Computer simulations) เปนการ ประยกตใชคอมพวเตอรมาชวยสอนโดยใชแสดงสถานการณจาลองเพอนาเสนอในโลกแหงความจรง ซงจะสงผลใหนกเรยนเพมความเขาใจในมโนมตทางวทยาศาสตรและเปนนกแกปญหาทด 8) วธการแกปญหาอยางเปนระบบ(Systematic approaches in problem solving) เปนการวางแผนแกปญหาอยางเปนระบบในวชาคณตศาสตร เคม และฟสกส จะชวยให นกเรยนสามารถแกปญหาไดตรงประเดนและมประสทธภาพ 9) การสรางความเขาใจในการแกปญหา(Conceptual understanding in problem Solving) เปนการสรางความเขาใจในมโนมตอยางมคณภาพ เพอใหนกเรยนสามารถแกปญหาทางฟสกส เคมไดมากและมประสทธภาพสงขน 10) วทยาศาสตร-เทคโนโลย-สงคม(Science-Technology-Society) เปนการใชวทยาศาสตร-เทคโนโลย-สงคม ในการสอนวทยาศาสตร สงผลใหจานวนนกเรยนสนใจเลอกเรยนวทยาศาสตรมากขน ซงเปนการเปลยนเจตคตทมตอวทยาศาสตรและชวยสรางความเขาใจถงธรรมชาตวทยาศาสตรและความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม

11) การใชเหตการณทขดแยง(Discrepant events) เปนการใชเหตการณท ขดแยงในการสอนวทยาศาสตรสงผลใหเกดความคดทขดแยง ซงเปนการเพมความเขาใจในมโนมตทางวทยาศาสตรมากขน 12) ใชสถานการณในชวตจรง(Real-Life situations) เปนการใชสถานการณในชวตจรงในการสอนวทยาศาสตรโดยผานทางเทคโนโลย(ภาพยนตร วดทศน ดสกเกต ซดรอม) หรอใหมการสงเกตจากของจรงโดยตรง สงผลใหนกเรยนสนใจวทยาศาสตรเพมขน เกดทกษะในการแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

2. จดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร

(สสวท.) ไดใชแนวทางการประเมนตามสภาพจรงดวยการประเมนอยางหลากหลายใหไดขอมลทครบถวน โดยกาหนดวตถประสงคสาคญไว ดงน (สสวท. 2546 : 16)

72

2.1 เพอวนจฉยผเรยนเกยวกบความรความคด กระบวนการเรยนรดานการ

สบเสาะหาความรโดยการแกปญหา การสอสาร การนาความรไปใช การใชเทคโนโลย รวมทงคณลกษณะของ ผเรยนดานจตวทยาศาสตรและโอกาสของการเรยนร เพอนาผลการประเมนทไดไปเปนแนวทางพฒนา ผเรยนอยางเตมตามศกยภาพ 2.2 ตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรของสาระการ เรยนร กลมวทยาศาสตร เพอใชผลตรวจสอบชบงคณภาพของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร 2.3 รวบรวมขอมลและจดระบบสารสนเทศเกยวกบการจดการเรยนการสอน วทยาศาสตรเพอมขอสนเทศทสมบรณทนตอการนาไปใชพฒนาผเรยนและพฒนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร และเปนแนวทางกาหนดนโยบายการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหไดมาตรฐานทสงยงขนอยางตอเนองและมความเทาทนกบนานาประเทศ 3. แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การวดและประเมนผลการเรยนรตองใชเวลาเพอพฒนาและตองอาศยความคดสรางสรรคของครอยางมาก ดงนนเพอใหบรรลเปาหมายของการเรยนการสอนและจดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนรทวางไวได ครวทยาศาสตรควรมแนวทางดงน 3.1 ตองวดและประเมนทงความรความคด ความสามารถ ทกษะ กระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน

3.2 วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว 3.3 ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตอง ประเมนผลภายใตขอมลทมอย 3.4 ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล

3.5 การวดและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธการวดและโอกาสของการประเมน (กรมวชาการ. 2545)

4. คณลกษณะผเรยนทตองประเมน การประเมนตามสภาพจรงทมการบรณาการกจกรรมการเรยนรกบการประเมน ครผสอนจะตองประเมนผเรยนในทกดาน คอดานความรความคดดานการแสดงออกและกระบวนการปฏบต ผลผลตภาระงาน และดานคณธรรมจรยธรรม คณลกษณะทพงประสงค ตลอดจนคานยมในวทยาศาสตร (กรมวชาการ. 2545) ซงสอดคลองกบเปาหมายการวดผลประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรทสสวท.กาหนดไววา ตองมการประเมนใน 3 ดาน คอ

4.1 ดานความรความคด : ความรความจา ความเขาใจ การนาไปใช วเคราะห สงเคราะห ประเมนคา

4.2 ดานกระบวนการเรยนร

73

1) ทกษะปฏบต :การรบร เตรยมความพรอม การตอบสนอง การฝกฝน ปฏบตจนทาไดและการเชอมโยงทกษะ

2) กระบวนการเรยนร : การสบเสาะหาความร การแกปญหา การสอสาร และการนาความรไปใช

5. ดานเจตคต :การรบร ตอบสนอง เหนคณคา จดระบบ สรางคณลกษณะ นอกจากนในทางวทยาศาสตรไดกลาวถง จตวทยาศาสตร ซงครอบคลม ถง เจตคต

ทางวทยาศาสตร(ความสนใจ ความอดทน ความซอสตย ความประหยด ความใจกวาง ความมเหตผล และทางานรวมกบผอนได) และเจตคตตอวทยาศาสตร(พอใจในการเรยนร ศรทธาและซาบซงในผลงาน เหนคณคาและประโยชน ตระหนกในคณและโทษการใชเทคโนโลย เขารวมกจกรรมการเรยนรอยางสนกสนาน เลอกใชวธการทางวทยาศาสตรในการคดและปฏบต ตงใจเรยน ใชความรอยางมคณธรรม และใชความรโดยไตรตรองถงผลดผลเสย) (สสวท. 2546 : 11-15) 5. ลกษณะการวดประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง การวดและประเมนผลการเรยนรนบวามความสาคญอยางยงตอกระบวนการเรยน การสอน วธการวดและประเมนผลทสามารถสะทอนผลการเรยนรอยางแทจรงของผเรยนและครอบคลมกระบวนการเรยนรทงความรความคด ทกษะกระบวนการ จตวทยาศาสตรและโอกาสในการเรยนรนน จงตองวดและประเมนผลตามสภาพจรง(Authentic assessment)

การฝกใหมการวดและประเมนตามสภาพจรงนนตองการใหนกเรยนไดประยกตใชสารสนเทศทางวทยาศาสตรและการใชเหตผลในสถานการณทเหมอนกบสงทผเรยนจะพบภายนอกหองเรยนจรงๆ เสมอนกบเหตการณทวานกวทยาศาสตรทางานอยางไร(National Science Education Standards. 1995) วธการประเมนสมรรถภาพของนกเรยนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเกดขนในระหวางทนกเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมการคดและ การปฏบต (Hands-on, Mind-on activities) กระบวนการและ ผลงานทใชบอกสมรรถภาพไดด ประกอบดวย 1) การสารวจ ตรวจสอบ 2) การปฏบตการทดลอง 3) การทาโครงงานวทยาศาสตร 4) การจดทาแฟมสะสมงาน 5) การปฏบตภาระงานทมอบหมาย 6) การแสดงแผนผงกราฟก เชน แผนผงมโนมต แผนผงรปตวว 7) การสรางชนงานและสงประดษฐ 8) การแสดงออกและการสาธตและการนาเสนอผลงาน (ปราณ มกล. 2545 : 54) การประเมนผล การเรยนรวทยาศาสตรสามารถใชเครองมอการประเมนไดหลากหลาย ทงนขนอยกบสงทตองการประเมนวาเปนอะไรและลกษณะเปนอยางไร จากตวอยางการนาเทคนคการประเมนมาใชในการประเมนผลการเรยนรตอไปน จะชวยขยายภาพการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรใหชดเจนขน

74

ผลการเรยนร เทคนคการประเมน เนอหาทางวทยาศาสตร -สอบแบบสนๆ

-ใชแบบทดสอบชนดคาถาม ปลายเปด

การสบคนและกระบวนการทางวทยาศาสตร - ทดสอบภาคปฏบต เจตคตทางวทยาศาสตร -ทดสอบปฏบตการทดลอง อปนสยการทางานและทกษะทางสงคม -การสงเกตพฤตกรรมในหองเรยน -การบนทกของคร -อนทน/ขอเสนอแนะของนกเรยน -แฟมสะสมงาน (Sor Wasna Pravalpruk. 1999 : 80)

6.รปแบบการวดและการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง นกการศกษา เสนอรปแบบและแนวทางการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรในชน

เรยนทเนนการปฏบตงาน โดยยกตวอยางไวพอสงเขป ดงน ดอแรน, ชาน และทาแมร (Doran; Chan; & Tamir. 2001 : 16 -17) เสนอรปแบบ

การพฒนาการประเมนซงสามารถประยกตใชไดกบทกสาขาวชา ดงภาพประกอบ 1

กาหนดวตถประสงค เขยนหรอดดแปลงภาระงาน เลอกรปแบบงานทเหมาะสม

กาหนดแนวทางการปฏบตงานใหชดเจน

พฒนาเกณฑการประเมน ทดลองภาระงาน

วเคราะหผลการทดลอง ปรบปรงภาระงาน

ภาพประกอบ 1 รปแบบการพฒนาการประเมนของ ดอแรน, ชาน และทาแมร (Doran; Chan; & Tamir. 2001 : 16 -17)

75

ในสวนของการเรยนการสอนและการประเมนวทยาศาสตรมนกการศกษาหลายคนไดใหแนวทางเกยวกบการประเมนไวหลายแนวทางดวยกน เชน ซนอล และซนอล (Sunal & Sunal) ไดสรปขนตอนการวางแผนการสอนและการประเมน ไวดงน 1) เลอกเนอหาทจะใชสอน 2) ตงชอเรอง 3) ศกษาเนอหาทจะสอนจากมาตรฐานการเรยนร 4) คานงถงความแตกตางของนกเรยนแตละคน 5) เนนการตงคาถามทดในการเรยนร 6) เขยนผลการเรยนรทคาดหวง 7) จดกลมผลการเรยนร 8) สรางความเชอมโยง 9) จดสดสวนของการพฒนาผลการเรยนร 10) เรมท อะไรทร ตองการรอะไร และจะเรยนรอยางไร 11) เขยนวตถประสงคการเรยนร 12) พฒนาแผนการสอน 13) คานงเทคโนโลยทตองใช และความปลอดภย 14) พฒนาแผนการประเมน 15) นาไปใชสอน 16) ความครบถวนสมบรณของการเรยนการสอนและการประเมน 17) สะทอนผลกลบ(Sunal; & Sunal. 2003 : 247)

เชฟฟารดสน และบรช(Shepardson & Brutsch) ไดเสนอใหมการวางแผนเพอ การประเมนในชนเรยนไวดงน 1) กาหนดวตถประสงคการประเมน 2) เปาหมายการสอนและวตถประสงคทจะประเมน 3) การผสมผสานรปแบบและวธการประเมน 4) สวนสาคญของหลกสตรและการสอนทจะประเมน 5) ขอบเขตของวทยาศาสตรทจะประเมน 6) เกณฑหรอมาตรฐานทจะใชประเมนการปฏบตงานของนกเรยน 7) ใชผลการประเมนเพอการตรวจใหคะแนนหรอตดสนนกเรยน (Shepardson; & Brutsch. 2001 : 121)

7. งานวจยทเกยวของกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

จากการศกษาผลงานวจยเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรใน

ครงน ยงไมพบวา มงานวจยใดทพฒนาครผสอนในเรองการวดและประเมนผลวทยาศาสตรตามสภาพจรงโดยตรง แตพบวาครผสอนไดนาการประเมนตามสภาพจรงไปใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตร มากขน ผวจยไดแบงงานวจยทพบ เปน 2 กลม คองานวจยภายในประเทศ และงานวจยในตางประเทศ

งานวจยเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงในประเทศ

จากการศกษางานวจยเทาทผานมาพบวา แนวโนมการศกษาวจยเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงในประเทศไทยจะเพมมากขนหลงจากมการปฏรปการศกษา ทงนพบวากอนการปฏรปการศกษานน ครวทยาศาสตรมปญหาดานการวดและประเมนผลหลายประการ เชน ธรวฒ พทกษชน ไดพบวา ครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาใชวธการวดผลประเมนผลวชาวทยาศาสตรดานพทธพสยอยในระดบคอนขางมาก วดพฤตกรรมดานความรความเขาใจมากกวาดานอนๆ โดยใชขอสอบปรนยแบบเลอกตอบ คะแนนรวมไดมาจากทงขอสอบขอเขยนและภาคปฏบต โดยดจากผลงานทมอบหมายใหทา เชน การทารายงาน การหาขาวสาร ทางวทยาศาสตร การใหทาแบบฝกหดเพมเตม

76

สวนการวดผลประเมนผลดานจตพสย อยในระดบปานกลาง โดย การสงเกตพฤตกรรมการมาเขาชนเรยน การตงใจเรยน การใหความรวมมอของนกเรยนและการวดผลประเมนผลดาน ทกษะพสย ครวทยาศาสตรใชในระดบนอยทสด

ปญหาทพบในการประเมน ดานพทธพสย มปญหาระดบปานกลาง โดยมปญหาคอนขางมากในโรงเรยนทไมมธนาคารขอสอบ ดานจตพสย มปญหาระดบปานกลาง โดยมปญหาในเรองการใชวธการสงเกต การใชขอสอบทเปนเครองมอวด โดยการสมภาษณ โดยเฉพาะการวดผลและประเมนผลดานเจตคตและความสนใจของนกเรยนไมมเครองมอวดทแนใจวาวดไดตรงกบสงทตองการจะทราบ และจานวนนกเรยนตอหองมากเกนไป และดานทกษะพสย มปญหาระดบ ปานกลาง โดยเฉพาะการวดพฤตกรรมทกษะจากการจดสถานการณทดลอง การสมภาษณนกเรยน การทดลองมอปกรณไมเพยงพอ

นอกจากนยงพบวา ครวทยาศาสตรเพศชายมปญหาการวดผลและประเมนผลดาน พทธพสยและจตพสยมากกวาครวทยาศาสตรเพศหญง (ธรวฒ พทกษชน. 2527 : 70-80) จากนนพบวาในป 2542 จตฐพร ศรตานนท ไดทดลองนาพอตโฟลโอมาใช เพอประเมนความรบผดชอบ เจตคตตอวชาวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยเปรยบเทยบผลการประเมนระหวางกลมทไดรบการประเมนแบบใช พอตโฟลโอกบกลมทรบการประเมนแบบปกต พบวา หลงจากไดรบการประเมนนกเรยนทง 2 กลมมความรบผดชอบ เจตคตตอวชาวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงขน และเมอเปรยบเทยบทง 2 กลมพบวา ความรบผดชอบและ เจตคตตอวชาวทยาศาสตร ไมแตกตางกน แตทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทไดรบการประเมนดวยพอตโฟลโอ สงกวากลมทไดรบการประเมนแบบปกต (จตฐพร ศรตานนท. 2542 : บทคดยอ) ตอมามผใหความสนใจประเมนคณลกษณะของผเรยนทางดานทกษะปฏบตของนกเรยนมธยมศกษามากขน เชน ประเมนทกษะปฏบตการทดลองและ ความสามารถในการนาเสนอผลงานของนกเรยนจากการศกษาบทปฏบตการทผวจยสรางขน (กานตรว ใจงาม. 2545 ; จารส อนทลาภาพร. 2545 ; ฉตรชย วายวรรธนะ . 2546) สวนนกเรยนในระดบประถมศกษา มผประเมนความคดเชงสรปดวยแผนทความคด ทกษะปฏบตการทดลอง และสงเกตการทางานและกระบวนการกลมจากการใหนกเรยนศกษาชดกจกรรมท ผวจยพฒนาขน(อภญญา เคนบปผา. 2546 ; สพรรณ ศรโพธ. 2546) ปจจบนผลงานวจยในระดบบณฑตศกษาแสดงใหเหนวามครผสอนวทยาศาสตรสนใจนาการประเมนผลตามสภาพจรงมาใชกวางขวางมากขน เชน กมลวรรณ โพธบณฑต ไดศกษาผลการพฒนา กจกรรมการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท1 โรงเรยนภผามาน จงหวดขอนแกน โดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนร มการประเมนภาคปฏบตดวยการประเมนตามสภาพจรง ซงผวจยใชคาวา “สะทอนผลการปฏบต” โดยใชเครองมอหลายชนด คอ 1) แบบบนทกเหตการณขณะทาการสอนของคร 2) แบบบนทกประจาวนของครผสอน 3) แบบบนทกเหตการณขณะ

77

เรยนของนกเรยน 4) แบบบนทกการเขยนแสดงความคดเหนของนกเรยน 5) แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบกจกรรมการเรยนการสอน 6) แบบทดสอบยอย และ 7) แฟมสะสมผลงาน ผลการจดการเรยนการสอนพบวานกเรยนมความกาวหนาในการเรยน มพฒนาการทางดานทกษะ ทางสงคมเกดความตระหนกในคณคาของตนเอง และนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเรองระบบนเวศโดยเฉลยสงขน (กมลวรรณ โพธบณฑต. 2543) และจากการพฒนาหลกสตรบรณาการของ พนสข อดม เปนอกผลงานวจยหนงทยนยนวาการประเมนตามสภาพจรงสามารถนามาใชไดผลจรงในหองเรยนและเหมาะสมกบการจดหลกสตรแบบ บรณาการอกดวย ทงนจากการพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรแบบพหวทยาการรวมกบวชาคณตศาสตรและภาษาองกฤษ สาหรบชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยตรง ซงในหลกสตรระบไวอยางชดเจนวา รปแบบการประเมนผลของหลกสตร ใชรปแบบการประเมนผลตามสภาพจรง ผลการทดลองใชหลกสตร ปรากฏวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน มความคดเหนตอหลกสตรอยในระดบมาก และมความคดเหนตอพฤตกรรมการสอนของครหลงทดลองใชหลกสตรสงกวาขณะทดลองใชหลกสตร(พนสข อดม. 2546) นอกจากนศรพร มโนพเชฐวฒนา ไดศกษารปแบบการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรแบบบรณาการ ทเนน ผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกระตอรอรน เรอง รางกายมนษย กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบางพลราษฎรบารง และโรงเรยนวชรธรรมสาธต จงหวดสมทรปราการ โดยศกษาผลการเรยนของนกเรยนทผานการเรยนตามรปแบบดงกลาวหลายดานดวยกน คอ ดานผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะปฏบตทางการเรยน คณลกษณะของผเรยน(ดานความสนใจ และความรบผดชอบในการทางาน) ทกษะการทางานของนกเรยน และความคงทนในการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชการประเมนตามสภาพจรงซงประกอบดวยเครองมอหลายชนด คอ 1) แผนผงมโนทศน 2) แบบประเมนทกษะของผเรยน 3) แบบประเมนคณลกษณะของผเรยน 4) แบบประเมนทกษะการทางานของผเรยน 5) แบบสงเกตพฤตกรรมและบรรยากาศของการเรยนการสอน 6) แบบบนทกการเรยนรของผเรยน 7) แบบบนทกการสอนของผสอน 8) แบบสอบถามความคดเหนของผเรยน 9) แบบวดสงคมมต และ 10) แบบทดสอบในการวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลการวจย รปแบบฯทพฒนาขนมความเหมาะสมมาก นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและมความคงทนเมอประเมนผลหลงเรยน และจากผลการประเมนตามสภาพจรงระบวา ผเรยนมคณลกษณะทพงประสงคดขน ปฏสมพนธในการทางานรวมกนของผเรยนมการพฒนาดขน ชวยใหผเรยน มความรบผดชอบ รวมกนในการเรยนร สงเสรมความสมพนธอนดระหวางผเรยน และผเรยนมความสนกกบ การเรยนรวทยาศาสตร (ศรพร มโนพเชฐวฒนา. 2547)

78

งานวจยทเกยวของกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรงในตางประเทศ

บหร (Buhr) ไดใชการประเมนตามสภาพจรงในการศกษาความรความเขาใจของ นกเรยนมธยมศกษาเกยวกบวทยาศาสตรสงแวดลอมขนสงเกยวกบการจดการแหลงประมง โดยใชชอบทเรยนวา “ปลาใหญในบอเลก (BIG FISH IN A SMALL POND)” ให นกเรยนศกษาจากบอเลยงปลาในโรงเรยนดวยวธเรยนแบบรวมมอ จดใหมกจกรรมสารวจประชากรปลา อาย และอตราการเจรญเตบโตโดยสมมตวานกเรยนเปนเจาของบอปลา ภาระงาน คอทารายงาน ซงนกเรยนไดคนพบวาการเรยนรของเขามผลทยงใหญตอการอยรอดของปลามากกวาทเขาคดกอนหนาน นอกจากนงานวจยของเวอรรลลา (Varrella. 1997.)ได ศกษาความสมพนธระหวางความเชอกบการสอนภาคปฏบตของครผสอนวทยาศาสตร เกยวกบวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม(STS)เปนการวจยเชงคณภาพและปรมาณ เครองมอทใชการสงเกตและประเมนภาคปฏบตโดยใชเกณฑของผเชยวชาญ(ESTEEM)และเกณฑประเมนการเรยนสงแวดลอมทผวจยสรางขน กจกรรมการสอนเนนการทางานรวมกนระหวางครกบนกเรยน สารวจขอมลจากการสมภาษณปลายเปด จากการสอบขอเขยนของครเกยวกบปฏสมพนธของครกบนกเรยน ผลการวจยพบวาความเชอของครเปนตวชวดอยางมากในการเลอกวธสอนและพฤตกรรมการสอนภาคปฏบตของคร (Buhr. 1998) มนทาห(Mintah) ไดอธบายและวเคราะห ชนดและขอบเขตการประเมนตามสภาพจรงในการสอนวทยาศาสตรกายภาพในโรงเรยนมธยมศกษา เพอตรวจสอบการรบรของครผสอนถง ผลกระทบของการประเมนตามสภาพจรงทมตอมโนทศนเกยวกบตนเอง แรงบนดาลใจ และทกษะทางปญญา ของ นกเรยนทเรยนวทยาศาสตรกายภาพ โรงเรยนมธยมศกษาไอโอวา ในสหรฐอเมรกา โดยสอบถามจากคร ผสอนจานวน 210 คน ผลปรากฏวา คร 158 คน (รอยละ 75.2) ใชเทคนคการประเมนตามสภาพจรงและเครองมอประเมนทนยมใชกนมาก 6 อนดบแรก คอ 1) การสงเกตโดยคร 2) การสงเกตดวยตนเอง 3) แบบสารวจรายการ(checklist) 4) การทดลอง/การสาธต(demonstration) 5) การสงเกตโดยเพอน 6) ภาระงาน (event task) สรปผลการวจย ไดวา ครผสอนวทยาศาสตรกายภาพในโรงเรยนไอโอวา ใชการประเมนตามสภาพจรงกนอยางกวางขวาง และครตระหนกดวาการประเมนตามสภาพจรงมผลตอการเพมมโนทศนเกยวกบตนเอง แรงบนดาลใจ และทกษะทางปญญาของนกเรยน (Mintah. 2001).

นอกจากน คชง(Cushing) ไดศกษาเปรยบเทยบการประเมนแบบเดมทใชขอสอบแบบเลอกตอบกบการประเมนโดยใชการปฏบตงาน ในการสอนปฏบตการวชาชววทยา หวขอ การใชกลองจลทรรศนและการแพร จากนกเรยนจานวน 34 คน ทลงทะเบยนเรยนในรายวชาชววทยา เกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ และเรองเลาของนกเรยน มการบนทกเทป เพอนามาวเคราะหใหเหนชนดและความหลากหลายของความรและทกษะปฏบตตางๆ และเปอรเซนของกระบวนการทดลองขนสงของนกเรยน พบวา ความรและทกษะตางๆ

79

สามารถวดไดจากการประเมนดวยการปฏบตงานจากทง 2 เนอหา การศกษาครงนตองการใหครแตละคนออกแบบการประเมนตามสภาพจรงและประยกตใชในการสอนประจาวน การประเมนตามสภาพจรงถอเปนสวนเตมเตมในสวนของกระบวนการจดการเรยนร ซงไมใชเพยงแตผลสมฤทธทางการเรยนสดทายเทานน แตยงชวยกระตนใหเหนไดชดเจนถงรปแบบ วธการคด พฤตกรรมทางปญญาของนกเรยนทครตองการในหองเรยนอกดวย(Cushing. 2002)

จากการศกษาผลงานวจยขางตนจะพบวาครผสอนตองทางานหนกมากในการเตรยมการสอนและการประเมนควบคกนไป แตถาพจารณาใหรอบครอบจะพบวา ครสามารถบอกไดวาผเรยนมความรความสามารถดานใดบาง ชวยใหสามารถพฒนาผเรยนไดสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยนไดมากขน ครวทยาศาสตรทกคนคงไมปฏเสธวาการจดการเรยน การสอนและการประเมนทเนนตามสภาพจรงนน เพอประโยชนตอผเรยนเปนสาคญ เพอชวยให ผเรยนเกดการพฒนาทงทางดานสตปญญา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะปฏบตการทดลอง ทกษะทางสงคม และจตวทยาศาสตร

ในการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวดและประเมนผลการเรยนร ตามสภาพจรงในครงนจงไดขอสรปหลายประการ คอ

1. การพฒนาครใหมความรความเขาใจดานการวดและประเมนผลนนเปนสงจาเปน เพราะครสวนใหญขาดความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลตามสภาพจรงและ ขาดการนาไปใชอยางจรงจง แตจะเหนวาเมอครบางสวนนาไปใชแลวจะเหนประโยชนวา การประเมนตามสภาพจรง สามารถชวยพฒนาผเรยนและพฒนาประสทธภาพการสอนไดจรง

2. ผเรยนและผสอนมเจตคตทดตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง 3. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงเหมาะสมกบการเรยนการสอนวทยาศาสตรท

เนนผเรยนเปนสาคญ 4. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงสามารถประยกตใชไดกบผเรยนทกระดบและ

ทกภมภาค 5. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงสามารถใชวดความสามารถในการแกปญหาท

ซบซอนของผเรยนได 6. เครองมอทใชในการวดและประเมนผลตามสภาพจรงสามารถใชไดหลากหลายและ

สามารถพฒนาใหมคณภาพมาตรฐานได 7. การใชผลการวดและประเมนผลตามสภาพจรงใหเกดประโยชนมากทสดนนจะตอง

ไดรบความรวมมอจากทกฝายทเกยวของกบการจดการเรยนการสอน 8. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงสามารถประยกตใชกบการวจยได 9. ควรมการเพมความสามารถของครในดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

การเรยนรใหสงขน

80

สรปแนวคดการวจย การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร หลกสตรฝกอบรมครทดจะสงผลใหประสบความสาเรจในการพฒนาคร การพฒนาหลกสตรฝกอบรมครจงตองมกระบวนการพฒนาทเปนระบบเชนเดยวกบการพฒนาหลกสตรโดยทวไป คอ มการสารวจความตองการและขอมลพนฐาน ออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม ทดลองใชและหาประสทธภาพ และประเมนผลการใชหลกสตร หวใจของหลกสตรฝกอบรม อยท กจกรรมการฝกอบรม ทเนนใหผเขาอบรมไดปฏบตจรง มสวนรวมทากจกรรมตามหลกสตรกาหนด เนนประสบการณของผเขารบการฝกอบรมเพอใหเกดผลในการพฒนาผเขาอบรม ทงความร ทกษะและเจตคต มการวดและประเมนผลการใชหลกสตรอยางจรงจงทงขณะและหลงทดลองใชเพอการแกไขปรบปรงหลกสตรตอไป การวดและประเมนผลการเรยนร เปาหมายเพอคนหาและพฒนาศกยภาพของผเรยนใหสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยนแตละคน สอดคลองกบธรรมชาตวชาและสอดคลองกบ ชวตนอกหองเรยน หรอทเรยกวา “การประเมนผลตามสภาพจรง” โดยผเรยนมโอกาสประเมนตนเองเพอการพฒนาตนเอง มงเนนการประเมนทงกระบวนการและผลผลตทเกดจาก การเรยนรของผเรยน ประยกตใชวธวดและเครองมอในการประเมนทหลากหลายสอดรบกบ การจดการเรยนรและครอบคลมกบสงทควรประเมน การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การจดการเรยนรวทยาศาสตรมเปาหมายเพอพฒนาผเรยนใหไดรบทงความร และกระบวนการแสวงหาความร ซงประกอบดวยวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการ และจตวทยาศาสตร เพอประโยชนตอการดารงชวตในสงคมไดอยางมความสข ดงนนการวดและประเมนผลทสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาบรรลเปาหมายนน คอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง เพราะใหความสาคญทงความรและกระบวนการแสวงหาความร วดและประเมนในสงทประจกษไดจากการปฏบตของผเรยนทแสดงออกมาทงทางปญญา รางกายและจตใจ

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของผนวกกบการศกษาจากผรในเชงทฤษฎและผปฏบตจรง ทาใหผวจยไดแนวคดในการศกษาวจยครงน สรปแนวคดได ดงภาพประกอบ 2

81

สภาพปญหาทพบ….จากการตดตามผลการใชหลกสตรสถานศกษา พบวาครเปลยนวธสอน แตยงไมเปลยนวธประเมน ทงนเพราะครขาดความรความเขาใจ ขาดทกษะ ขาดเครองมอประเมนทไดมาตรฐาน และขาดแนวทางการประเมนผล ตามสภาพจรง ครสวนใหญเนนประเมนเพยงความรความจาของผเรยน จงสงผลตอการพฒนาผเรยนในดานกระบวนการแสวงหาความร ไมสามารถประยกตใชความรไดเมอเผชญกบสถานการณจรงในชวตโดยเฉพาะในวชาวทยาศาสตร จงสมควรมการพฒนาครวทยาศาสตรใหมความรความสามารถในการใชเทคนคการประเมนผลตามสภาพจรง ใหเกดประโยชนสงสด ซงจะพบวาการฝกอบรมเปนวธหนงทมผนยมใชในการพฒนาครทงดานความร ทกษะ และเจตคต และการฝกอบรมทจะไดผลเชนนนขนอยกบ ประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม

แนวทางแกไข

หลกสตรฝกอบรมมประสทธภาพ

ครมความรความเขาใจ มทกษะดานการวดและประเมนผล มเจตคตทดตอการประเมนตามสภาพจรง และนาไปใชไดจรง มความพงพอใจตอ

นกเรยนมความคดเหนในเชงบวกตอพฤตกรรม การประเมนของคร

ผบรหาร ศกษานเทศก และ เพอนคร มสวนรวมในการพฒนาคร

ภาพประกอบ 2 แสดงสรปแนวคดในการวจย

ผลทไดรบ

ปญหาวจย…พฒนาหลกสตรฝกอบรมอยางไรใหมประสทธภาพ สามารถพฒนาครวทยาศาสตรไดทงทางดานความร ความสามารถและเจตคตเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

ขนตอนการพฒนาหลกสตร

ออกแบบและสรางหลกสตร

ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ

ทดลองใชและหาประสทธภาพ

ประเมนผลและปรบปรง

@เนนการประเมนภาคปฏบต

@ทกฝายมสวนรวมประเมน

@หลากหลายวธประเมน

@ องเกณฑประเมน

@ส นร อดคลองกบการเรยวทยาศาสตรทเนนภาคปฏบต

กลมเดยววดกอนและหลงอบรม

ทฤษฎการวด และประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

-เนนการมสวนรวม+ความตองการ

พฒนาศกยภาพครดานการประเมน

ทฤษฎพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร -ปรชญาพพฒนาการ –จตวทยาการ

เรยนร -ทฤษฎการสรางองคความร

ดวยตนเอง –เนนการปฏบต

-การประเมนตามสภาพจรง

รปแบบการฝกอบรม

วางแผนการอบรม

ดาเนนการอบรม

ตดตามประเมนผลการอบรม

ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ

ประเมนผล 4 ระดบของเครกแพททรก

82

สรป : กระบวนการในการพฒนาหลกสตรฝกอบรม เรองการวดและประเมนผล

การเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา ไดดงภาพประกอบ 3 กระบวนการพฒนา หลกสตร

ประเมนผล และ ปรบปรงหลกสตร

ทดลองใช และ หาประสทธภาพ

ออกแบบและสรางหลกสตร

ศกษาบรบท และ เนอหาทเกยวของ จดมงหมายของหลกสตร

- เพมความรความเขาใจ - เพมความสามารถในการนาไปใช - เสรมสรางเจตคต

ยทธวธการฝกอบรม - เนนภาคปฏบต กระบวนการกลม -ม 5 ขน คอ ตรวจสอบฐานเดม สรางเสรมสงใหม ใหลงมอทา ไดนาไปใช ภายในประเมน

สอการฝกอบรม -หลากหลายและทนสมย ในรปเอกสาร และPower Point

การวดและประเมนผล -เนนหลากหลายวธตามสภาพจรง

-แบบทดสอบ -แบบประเมนผลงาน -แบบสงเกตพฤตกรรม ฯลฯ

-ผเกยวของรวมประเมน

ประเมนโครงรางจากผเชยวชาญ

-ศกษานารองกบคร 1 โรง -ทดลองใชกบคร 5 โรง แบบ One Group Pretest-Postest -หาประสทธภาพ และศกษาผลการใช

สงทประเมนหลกสตร

ความรเกยวกบ -การพฒนาครวทยาศาสตร /การพฒนาหลกสตรฝกอบรม/การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพ

ความตองการ -ครตองการเพมสมรรถภาพ -ผบรหารและศกษานเทศกตองการพฒนาคร ดานการวดและประเมนผล

-ประสทธภาพหลกสตร -ผลการใชหลกสตร -ความรความเขาใจเรองการประเมนฯ -เจตคตทมตอการประเมนฯ -ความสามารถในการนาหลกสตรไปใชในชนเรยน -ความคดเหนทมตอ หลกสตร

ภาพประกอบ 3 สรปกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตร

องคประกอบหลกสตร

- นเทศตดตาม

- สมมนาเสนอผล

การใชหลกสตร

- ปรบปรงหลกสตร

83

สรปแนวคด หลกการและทฤษฎในการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 1. การพฒนาครตองศกษาความตองการและสภาพปญหาในการพฒนาคร 2. หลกสตรฝกอบรมทดควรเนนการปฏบตใหครสรางองคความรดวยตนเอง 3. หลกสตรฝกอบรมทดควรใหผเขาอบรมมสวนรวมในการพฒนาตงแตเรมตน 4. ความสาเรจของการพฒนาครนน ตองไดรบความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ 5. โรงเรยนรสกเปนเจาของโครงการฝกอบรมคร 6. ใชสถานศกษาเปนสถานทในการพฒนาคร 7. ครพฒนาโดยขณะปฏบตงาน ไมตองทงชนเรยนมาอบรม และใชงบประมาณนอย 8. สมฤทธผลของการฝกอบรม คอ ครมความร ทกษะ และเจตคตทดขน จากการศกษาพบวา รปแบบทมประสทธภาพในการพฒนาคร คอ รปแบบการพฒนาคร

โดยใชโรงเรยนเปนฐาน ซงมความสอดคลองกบปญหา ความตองการ ความคาดหวง และตามแนวคดหลกการดงกลาวขางตน

สรปแนวทางปฏบตในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเรอง การประเมนผลการเรยนร ตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรระดบประถมศกษา

เลอกประยกตใชยทธวธการพฒนาคร 3 วธ (3ผสม) คอ 1. ปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน เพอออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม 2. ประชมเชงปฏบตการ เพอทดลองใชหลกสตรฝกอบรม 3. นเทศตดตาม เพอประเมนผลและปรบปรงหลกสตรฝกอบรม ความรวมมอในการพฒนาเกดจากผทเกยวของ 5 ฝาย (5 ผสาน) คอ 1. ครผเขารบการฝกอบรมสนใจ ใหความรวมมอ 2. ผบรหารสนใจ ใหความรวมมอในการประเมนและนเทศตดตาม 3. เพอนคร สนใจใหความรวมมอในการประเมนและนเทศตดตาม 4. ศกษานเทศก ใหความรวมมอเปนแกนนาในการประเมนและนเทศตดตาม 5. ผวจย พรอมประสานงานเพอใหเกดการพฒนาครวทยาศาสตรในโรงเรยนทยงยน ในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมทกขนตอนดาเนนการภายในสถานศกษา ภายใตกรอบ

ความตองการของบคลากรภายในสถานศกษา หลกสตรสถานศกษา และสถานศกษามสวนรวมในการพฒนา สรางความรสกเปนเจาของหลกสตรฝกอบรมใหกบสถานศกษา (ใชโรงเรยนเปนฐาน)

จากการศกษาครงน ผวจยกาหนดชอเฉพาะของหลกสตรฝกอบรมวา “ หลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตรแบบ 3 ผสม 5 ผสาน ใชฐานโรงเรยน” ดงภาพประกอบ 4

84

หมายถง ความเชอมโยงของผมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมโดยมผวจยเปนผประสานงาน กบทกฝาย หมายถง เปาหมายในความรวมมอของผมสวนรวมทกฝาย

ปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน

นเทศตดตาม

ประชมเชงปฏบตการ

ศกษานเทศก

ผบรหาร ผวจย เพอนคร

คร

หลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผล การเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ภาพประกอบ 4 สรปรปแบบในการพฒนาหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนรตาม สภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

ขนตอนสาคญการพฒนาหลกสตร

ผลผลตในความรวมมอของผม สวนรวม

ประเมนผลหลกสตร

ทดลองใช หลกสตร

ออกแบบและสราง

หลกสตร

ผมสวนรวม ในกระบวน การพฒนาหลกสตร

(5 ผสา

น)

(3 ผสม)

(ใชฐานโรงเรย

น)

85

สรปแนวคดรปแบบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

สรปขนตอนการวดและประเมนผลตามสภาพจรงได 8 ขนดงน 1. กาหนดพฤตกรรมผเรยนเพอประเมน 2. กาหนดเปาหมายและการประเมนใหชดเจนวาจะวดสงใดบาง 3. กาหนดแผนการประเมน โดยกาหนดภาระงาน ชวงเวลาการประเมนและผประเมนใหสอดคลองกบเปาหมายการประเมน 4. กาหนดแผนและกาหนดเกณฑการประเมนใหชดเจนและเปนไปได 5.บรณาการแผน การจดการเรยนรและแผนการประเมน 6.ทดลองใชภาระงาน 7. วเคราะหผลการทดลองใชภาระงาน 8.ปรบปรงภาระงานหรอ/และเกณฑการประเมน รปแบบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงในชนเรยน มขนตอน ดงภาพประกอบ 5

1. กาหนดพฤตกรรมผเรยนเพอประเมน

2. กาหนดเปาหมายการประเมน

3. กาหนดภาระงาน

4. กาหนดแผนการประเมนและเกณฑการประเมน

5. บรณาการแผนการจดการเรยนรกบแผนการประเมน

6. ทดลองใชภาระงาน

7. วเคราะหผลการทดลองใชภาระงาน

8. ปรบปรงภาระงานหรอ/และเกณฑการประเมน

ภาพประกอบ 5 รปแบบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงในชนเรยน

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใช โรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา มวธดาเนนการ 4 ขน ดงน

ขนท 1 ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ เปนการศกษาขอมลพนฐานเกยวกบ การพฒนาคร การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร หลกการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง และสารวจสภาพปจจบน ความตองการพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง จากเอกสาร งานวจย จากบคคลทเกยวของ ทงนเพอประโยชนตอการออกแบบและสรางหลกสตร

ขนท 2 ออกแบบและสรางหลกสตร เปนการจดทาโครงรางหลกสตร กาหนดองคประกอบของหลกสตร เขยนโครงรางหลกสตร และประเมนความเหมาะสม สอดคลองของ โครงรางหลกสตรและนามาปรบปรงแกไขกอนนาไปทดลองใช

ขนท 3 ทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร การทดลองใชโครงรางหลกสตรฝกอบรมกบครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 แบงการทดลองเปน 2 ครง ครงท 1 ศกษานารองกบคร 1 โรง เพอศกษาความเปนไปได รวมถงปญหาและอปสรรคในการนาหลกสตรไปทดลองใช เมอพบขอบกพรองนามาปรบปรง ครงท 2 ทดลองใชกบครกลมตวอยางจานวน 5 โรง เพอศกษาประสทธภาพหลกสตรฝกอบรมและผลการใชหลกสตรฝกอบรม

ขนท 4 ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร เปนการประเมนผลทเกดขนจากกระบวนการพฒนาหลกสตรทกขนตอน ทงกอนใชหลกสตร ระหวางใชหลกสตร และหลงใชหลกสตร ทงนเพอประโยชนตอการปรบปรงหลกสตรใหมประสทธภาพมากขน รายละเอยดกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมในแตละขน มดงน

ขนท 1 ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ

การศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ มวตถประสงคเพอศกษาขอมลพนฐานเกยวกบการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมครวทยาศาสตรระดบประถมศกษาเรองการวด และประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน เพอสารวจสภาพและ ความตองการของครทจะเขารบการฝกอบรมเรองการวดประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง และเพอสารวจสภาพ และความตองการในการพฒนาครวทยาศาสตรเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรระดบประถมศกษาของผบรหารและศกษานเทศก โดยมวธดาเนนงานดงน

87

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ม 3 กลม คอ 1) ครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 2) ผบรหารสถานศกษา

และ 3) ศกษานเทศก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต1 กลมตวอยาง ม 3 กลม คอ 1) ครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 ในภาคเรยนท2

ปการศกษา 2546 จานวน 50 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย 2) ผบรหารสถานศกษาระดบประถมศกษา จานวน 2 คน และ 3) ศกษานเทศก จานวน 2 คน ไดมาดวยความสมครใจ ทงหมดนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 เครองมอทใช เครองมอทใชม 2 ประเภท คอ แบบสารวจความตองการเขารบการอบรมสาหรบคร ทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 จานวน 1ฉบบ แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษาจานวน 1 ฉบบ และแบบสมภาษณศกษานเทศก จานวน 1 ฉบบ

การสรางและหาคณภาพแบบสารวจและแบบสมภาษณ มขนตอน ดงน 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2. วเคราะหเนอหา เขยนโครงรางแบบสารวจ และแบบสมภาษณ 3. ปรบปรงโครงรางแบบสารวจและแบบสมภาษณกอนนาไปใชโดยผาน

การตรวจพจารณาจากประธานและกรรมการทปรกษาปรญญานพนธ การเกบรวบรวมขอมล

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของจากแหลงขอมลหลายแหลง เชน จาก เอกสาร ตารา งานวจย วารสาร ขอมลทางอนเตอรเนต เปนตน ทงนเพอสงเคราะหและ วเคราะหขอมลสาคญเกยวกบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร การวดและประเมนผลตาม สภาพจรง การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

2. สารวจสภาพและความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการวดและประเมนผลการ เรยนรวทยาศาสตร กบครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 จานวน 50 คน ดาเนนการในชวงเดอนมนาคม 2547 เพอเปนขอมลเบองตนประกอบการพฒนาหลกสตรโดยครอบคลมสาระเกยวกบ ประสบการณการสอนและประสบการณการอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ลกษณะการจดการฝกอบรม พรอมทงขอเสนอแนะอนๆ ตามรายละเอยดในแบบสารวจความตองการเขารบการฝกอบรม (ดในภาคผนวก ค) 3. สมภาษณผบรหารสถานศกษาและศกษานเทศก โดยการสมภาษณแบบมโครงสราง ระหวางวนท 19-20 สงหาคม 2547 ณ โรงเรยนและสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 ใชเวลาสมภาษณคนละประมาณ 20-30 นาท โดยครอบคลมประเดนคาถามตอไปน 1) ความพรอมดานความร ความสามารถและเจตคตของครในดานการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา 2) มความตองการในการฝกอบรม

88

ครวทยาศาสตรดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง 3) ปจจยทจะสงผลตอความสาเรจในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครวทยาศาสตร 4) ถามการฝกอบรมครดานการวดและประเมนผล ทานจะสงครในสถานศกษาของทานเขาฝกอบรมหรอไม เพราะเหตใด 5) ขอแนะนาอนๆ เพอประโยชนตอการฝกอบรมครตอไป

การวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลเชงปรมาณทไดจากการสารวจสภาพและความตอง

การเขารบการฝกอบรมของคร ไดแก คาเฉลย และคารอยละ วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการศกษาเอกสารและการสมภาษณ โดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

ขนท 2 ออกแบบและสรางหลกสตร การออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม มวตถประสงค เพอเขยนโครงรางหลกสตรฝกอบรมครฯ เพอสรางและพฒนาเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง เพอประเมนและปรบปรงโครงรางหลกสตร และเพอเตรยมการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม โดยมการดาเนนงานแบงเปน 6 ขนตอนดงน

ขนตอนท 1 กาหนดองคประกอบในโครงรางหลกสตร ดงน 1. ชอหลกสตรฝกอบรม 2. หลกการและเหตผล 3. เปาหมายของหลกสตรฝกอบรม 4. จดมงหมายหลกสตรฝกอบรม 5. เนอหาสาระหลกสตร 6. ยทธวธการฝกอบรม 7. สอและเทคโนโลยการฝกอบรม 8. การวดและประเมนผลการฝกอบรม

ขนตอนท 2 ปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน เพอรวมมอกบครในการ ออกแบบ สราง และทดลองใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง ในชนเรยนจรง และเพอใหผวจยสามารถประยกตทฤษฎ แนวคดไปสการปฏบตในชนเรยนไดจรง นอกจากนนยงไดเรยนรวฒนธรรมและวถชวตของครในโรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนทรวมปฏบตงานสอน คอ โรงเรยนวดปาเกด เปนโรงเรยนประถมศกษาขนาดกลาง สงกดเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต1 โดยใชเวลาปฏบตงานสอนรวมกบครประจาชนของนกเรยนชนป.4/1 จานวน 40 คน ประมาณ 20 ชวโมง (1 สปดาห) เนอหาทสอน คอ เรอง ดนและหนในทองถน มรายละเอยดในการปฏบตงานสอน ดงน

89

1. วเคราะหมาตรฐานการเรยนรในสาระการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 ระดบชน ป.4 หนวยการเรยนร เรอง ดนและหนในทองถน จานวน 20 คาบ เพอกาหนดผล การเรยนรทคาดหวง และคณลกษณะผเรยนทตองการประเมน 2. วางแผนการสอนและแผนการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 3. กาหนดภาระงานและเกณฑการประเมน 4. เขยนรายละเอยดของภาระงานในการประเมนผลตามสภาพจรงและเกณฑ การประเมน 5. จดทาแผนการจดการเรยนร

6. ดาเนนการทดลองใชแผนการจดการเรยนร 7. ขณะสอนผสอนไดใหผเรยนมสวนรวมในการประเมนและกาหนดเกณฑการ

ประเมน 8. ผวจยและผสอนรวมกนปรบปรงแกไขแผนฯ และเกณฑการประเมนอกครง เมอพบขอบกพรองหรอปญหาในการนาไปใชจรง 9. ระหวางปฏบตงานสอน ผวจยและครรวมกนสงเกตพฤตกรรมการเรยนและการทางานของนกเรยน ผวจยสงเกตบรรยากาศการทางานรวมกนระหวางครกบผวจย และการสนบสนนของผบรหาร

ขนตอนท 3 การสรางเครองมอรวบรวมขอมลในการทดลองใชหลกสตร เครองมอวจย เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลในการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม เมอพจารณาตามเกณฑของชวงเวลาการฝกอบรมสามารถแบงได 4 ชด ดงน

ชดท 1 กอนฝกอบรม เปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดความรความเขาใจของครกอนฝกอบรม และแบบประเมนพฤตกรรมผสอนดานการวดและประเมนผล โดยนกเรยน

ชดท 2 ขณะฝกอบรม ประกอบดวย 1)แบบสงเกตพฤตกรรมการสอนดานการวดและการประเมนผลของคร 2) แบบสมภาษณคร 3) บนทกประจาวน

ชดท 3 วนสดทายของการฝกอบรมประกอบดวย 1) แบบทดสอบวดผลสมฤทธดาน ความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดความรความเขาใจของครหลงฝกอบรม (ฉบบเดยวกบกอนฝกอบรม) 2) แบบวดเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง 3) แบบสอบถามความคดเหนสาหรบคร เพอสอบถามความคดเหนของครทมตอการฝกอบรม ชดท 4 หลงการฝกอบรม 1 เดอน ประกอบดวย 1) แบบประเมนผลงานของคร 2) แบบประเมนพฤตกรรมผสอนดานการวดและประเมนผลโดยนกเรยน (ฉบบเดยวกบกอน

90

ฝกอบรม) 3) แบบสมภาษณผบรหารและ นกเรยน อยางละ 1 ชด เพอประเมนความสามารถของครในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยน โดยสรป ลกษณะเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการทดลอง มทงหมด 7 ประเภท คอ

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธ 2. แบบสงเกตและประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล

3. แบบประเมนผลงานของคร 4. แบบสมภาษณ 5. แบบสอบถามความคดเหน 6. แบบวดเจตคต 7. บนทกประจาวน การสรางเครองมอแตละประเภท มวธดาเนนงานดงน

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ 20 ขอ และแบบ ความเรยง 3 ขอ มขนตอนการสราง ดงน

1.1 วเคราะหเนอหา และจดมงหมายของการฝกอบรม โดยครอบคลมพฤต กรรมดานความรความจา ความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา

1.2 เขยนขอสอบวดพฤตกรรมดงกลาว ชนดเลอกตอบรวม 30 ขอ และแบบ ความเรยง 3 ขอ จดทาเปนแบบทดสอบ นาไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงเชงโครงสรางและเชง เนอหา เพอนามาปรบปรงกอนนาไปทดลองใช

1.3 นาแบบทดสอบไปทดลองใชกบครทเขารบการฝกอบรมจานวน 3 คน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษา และเวลากบจานวนขอคาถาม 1.4 นาแบบทดสอบชนดเลอกตอบไปทดลองใชกบครจานวน 30 คน เพอหาคาความยากงายและคาอานาจจาแนก โดยใชเทคนค 27% ในการแบงผเขารบการฝกอบรมเปนกลมสงกลมตา คดเลอกขอสอบทมคณภาพ คอ มคาความยากงายอยระหวาง 0.23-0.80 และคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.25-0.88 จานวน 20 ขอ

1.5 นาแบบทดสอบทไดในขอ 1.4 หาคาความเชอมนโดยใชสตรของคเดอร รชารดสน KR 20 ไดคาความเชอมนเทากบ 0.74

1.6 จดพมพเปนแบบทดสอบฉบบสมบรณ 2. แบบสงเกตและแบบประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล

มขนตอนการสราง ดงน 2.1 กาหนดวตถประสงคทจะสงเกตพฤตกรรมการสอนและการประเมนผล

ของคร

91

2.2 เขยนขอความทแสดงถงสงทจะตองสงเกตพฤตกรรม โดยศกษาเอกสาร เกยวกบการนเทศและตดตามการสอนของคร

2.3 กาหนดเกณฑการประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล ของคร กาหนดเกณฑการประเมนไว ดงน พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลในสวนของพฤตกรรมดานตรวจสอบความรพนฐานและทกษะเบองตนของนกเรยนกอนสอน และการดาเนนการวดและประเมนผล กาหนดเกณฑไว 4 ระดบ คอ ระดบปฏบตมาก ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 2.01 - 3.00 ระดบปฏบตปานกลาง ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 1.01 - 2.00 ระดบปฏบตนอย ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 0.01 - 1.00 ระดบไมปฏบต คะแนน 0 พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลในสวนของพฤตกรรมดานการใชวธการวดผลและประเมนผลหลายรปแบบ และผทเกยวของมสวนรวมในการประเมน ระดบปฏบตมาก ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 2.68 - 4.00 ระดบปฏบตปานกลาง ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 1.34 - 2.67 ระดบปฏบตนอย ชวงคะแนนปฏบตอยระหวาง 0.01 - 1.33 ระดบไมปฏบต คะแนน 0

2.4 ตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอความทตองการประเมน วตถประสงค และเกณฑการประเมนโดยผเชยวชาญดานการวดและประเมนผลจานวน 5 คน เพอปรบปรง แกไขนาไปทดลองใชกบคร 1 คน และ17 คนตามลาดบ โดยใชผประเมน 5 คน คอ คร เพอนคร ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และผวจย

3. แบบประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของคร โดยนกเรยน เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 3 ระดบ มขนตอนการสรางดงน 3.1 กาหนดวตถประสงคของการใชแบบสอบถาม โดยใหสอดคลองกบวตถ ประสงคและเปาหมายของการอบรม

3.2 เขยนขอความเพอประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของ ครผเขารบการฝกอบรม โดยนกเรยน

3.3 ใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองของขอความและวตถประสงค เพอนามาปรบปรงแกไข 3.4 ทดลองใชกบนกเรยน จานวน 3 คน เพอตรวจสอบความสามารถในการ สอสารของภาษาและรปแบบของแบบสอบถาม 3.5 ทดลองใชกบนกเรยนจานวน 30 คน และหาคาความเชอมน ดวย สมประสทธแอลฟา ครอนบาค ไดเทากบ 0.82 (ดรายละเอยดในภาคผนวก ข)

92

4. แบบประเมนผลงานคร(แผนการจดการเรยนร และภาระงานประเมน)ของครดานการประเมนผลตามสภาพจรง มขนตอนการดาเนนงาน ดงน 4.1 กาหนดวตถประสงคในการประเมนผลงานคร 4.2 ผลงานทตองประเมนคอ แผนการจดการเรยนร และภาระงานประเมน นกเรยน 4.3 เขยนขอความทแสดงถงสงทจะตองประเมนผลงาน โดยปรกษาศกษา นเทศก ผมประสบการณในการประเมนผลงานของคร 4.4 กาหนดเกณฑการประเมนผลงานของคร 4.5 ตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอความทตองการประเมนวตถประสงค และเกณฑการประเมนโดยผเชยวชาญดานการวดและประเมนผลจานวน 5 คน เพอปรบปรง แกไข 4.6 นาไปทดลองใชกบคร 1คน และ 17 คนตามลาดบ โดยใชผประเมน 5 คน เพอตรวจสอบความเปนปรนยของแบบประเมนผลงานของคร เมอนามาหาคาความเชอมนแลว แบบประเมนแผนการสอนไดคาความเชอมนเทากบ .80 และแบบประเมนภาระงาน ไดคาความเชอมนในภาพรวมเทากบ .89 และมคาความเชอมนในแตละเนอหา คอ แสง นาฟาและดวงดาว เสยง วสดและสมบตของวสด จกรวาลและอวกาศ และ สารเคม มคาความเชอมนเทากบ .90,.95,.88,.94,.85,.92 ตามลาดบ 4.7 กาหนดเกณฑการประเมนแผนการจดการเรยนร กาหนดเกณฑไว 4 ระดบ ดงน ระดบผลงานดมาก ชวงคะแนนความเหมาะสม 2.28 - 3.00 ระดบผลงานด ชวงคะแนนความเหมาะสม 1.52 - 2.27 ระดบผลงานพอใช ชวงคะแนนความเหมาะสม 0.76 - 1.51 ระดบผลงานควรปรบปรง ชวงคะแนนความเหมาะสม 0.00 - 0.75 4.8 กาหนดเกณฑการประเมนภาระงานประเมน กาหนดเกณฑไว 4 ระดบดงน ระดบผลงานดมาก ชวงคะแนนความเหมาะสม 4.01 - 5.00 ระดบผลงานด ชวงคะแนนความเหมาะสม 3.01 - 4.00 ระดบผลงานพอใช ชวงคะแนนความเหมาะสม 2.01 - 3.00 ระดบผลงานควรปรบปรง ชวงคะแนนความเหมาะสม 1.00 - 2.00 * ผลงานทจะยอมรบไดคอผลงานในระดบดขนไป 5. แบบสมภาษณคร ผบรหารสถานศกษา และนกเรยนมขนตอนการสรางในลกษณะเดยวกน ดงน

5.1 กาหนดวตถประสงคในการสมภาษณ 5.2 เขยนขอคาถามในการสมภาษณใหสอดคลองกบวตถประสงคทกาหนดไว

93

5.3 ใหผเชยวชาญพจารณาคณภาพดานความสอดคลองของขอคาถามกบ วตถประสงค 5.4 ทดลองใชแบบสมภาษณกบครผสอน ผบรหารสถานศกษา และนกเรยน อยางละ 1 คน เพอศกษาความชดเจนของภาษาและความตอเนองของขอคาถาม 5.5 ทดลองใชแบบสมภาษณครกบครผสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 จานวน 5 คน เพอศกษาความเทยงตรงเชงเนอหาของขอคาถาม

6. แบบสอบถามความคดเหนของครทมตอการฝกอบรมและหลกสตรทพฒนาขน เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของลเครท(Likert’s Rating Scale) มขนตอนการสราง ดงน

6.1 กาหนดวตถประสงคในการสอบถาม 6.2 เขยนขอความใหครอบคลมวตถประสงคทกาหนด 6.3 เขยนคาชแจงในการตอบแบบสอบถาม 6.4 ใหผเชยวชาญพจารณาความเหมาะสม และความสอดคลองของคาถาม

วตถประสงคของการสรางแบบสอบถามและการพฒนาหลกสตรฝกอบรม หาดชนความสอดคลอง และปรบปรงแกไข

6.5 นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบคร 3 คน เพอพจารณาความเหมาะสม ดานภาษาทใช ความตอเนองของขอคาถามและเวลาทใช

6.6 ทดลองใชกบคร 17 คน เมอหาคาความเชอมน ดวยสมประสทธแอลฟา ครอนบาค ไดเทากบ 0.88 6.7 การพจารณาระดบความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรกาหนดเกณฑทยอมรบไดไวท คะแนนเฉลยความเหมาะสมของหลกสตรตงแต 3.50 ขนไป ดงน ระดบความเหมาะสมมากทสด ชวงคะแนน 4.50 - 5.00 ระดบความเหมาะสมมาก ชวงคะแนน 3.50 - 4.49 ระดบความเหมาะสมปานกลาง ชวงคะแนน 2.50 - 3.49 ระดบความเหมาะสมนอย ชวงคะแนน 1.50 - 2.49 ระดบความเหมาะสมนอยทสด ชวงคะแนน 1.00 - 1.49

7. แบบวดเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง เปนแบบวดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของลเครท มขนตอนการสรางดงน

7.1 กาหนดนยามเชงปฏบตการ แลวสรางขอคาถามตามนยามเชงปฏบตการ 7.2 นาแบบวดเจตคต ใหผเชยวชาญดานการวดผลประเมนผลพจารณา ความสอดคลองของขอคาถามกบนยามเชงปฏบตการ โดยใชดชนความสอดคลอง

94

7.3 นาแบบวดเจตคตไปทดลองใชกบครจานวน 3 คน เพอตรวจสอบ ความเหมาะสมของภาษา ความชดเจนกบเวลาทใช และทดลองใชกบครจานวน 30 คน หา คาอานาจจาแนกโดยใชt-test ไดคาอานาจจาแนกรายขอ 1.75 ขนไป และ หาคาความเชอมนโดยใชสมประสทธแอลฟาครอนบาค ไดคาความเชอมน เทากบ 0.89 จากนนจดพมพเปนฉบบสมบรณพรอมใชในการเกบขอมล 7.4 การพจารณาผลการประเมนเจตคต กาหนดเกณฑทยอมรบไดไวท ไดคะแนนเฉลยระดบเจตคตตงแต 3.50 ขนไป ดงน ระดบเจตคตดมาก ชวงคะแนน 4.50 - 5.00 ระดบเจตคตด ชวงคะแนน 3.50 - 4.49 ระดบเจตคตปานกลาง ชวงคะแนน 2.50 - 3.49 ระดบเจตคตนอย ชวงคะแนน 1.50 - 2.49 ระดบเจตคตนอยทสด ชวงคะแนน 1.00 - 1.49

8. บนทกประจาวน เปนขอความปลายเปด มขนตอนการสราง ดงน 8.1 กาหนดวตถประสงคของการบนทกประจาวน และวเคราะหพฤตกรรมท

ตองการประเมนครผเขาอบรม 8.2 กาหนดกรอบการบนทก โดยครอบคลมหวขอตอไปน

1) ความรทผเขารบการฝกอบรมไดรบในแตละวนจากวทยากร 2) ความคาดหวงในการนาไปใชในชนเรยน 3) ความมนใจในการวดและประเมนผล 4) กจกรรมทนาสนใจ ประทบใจในการฝกอบรม 5) ความรสกเมอปฏบตงานเปนกลมกบเพอนผเขารบการฝกอบรม 6) ปญหาและอปสรรคทพบในการฝกอบรม 7) ขอเสนอแนะเพอปรบปรงการฝกอบรม

8.3 ทดลองใชกบครจานวน 3 คน เพอตรวจสอบความชดเจนของภาษาและรป แบบทใชในบนทกประจาวน ขนตอนท 4 ประเมนโครงรางหลกสตร มรายละเอยดดงน 1. กาหนดจดประสงคการประเมน 1) เพอพจารณาความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร โดยพจารณาหลกการ จดมงหมาย ผลการฝกอบรมทคาดหวง เนอหาสาระ ยทธวธการฝกอบรม สอและเทคโนโลยการฝกอบรม การวดและประเมนผลการฝกอบรมวามความเหมาะสมกบสภาพ ปญหา ความตองการของผเขารบการฝกอบรมเพยงใด

95

2)เพอประเมนความสอดคลองของโครงรางหลกสตรในแตละองคประกอบโดยพจารณาหลกการ จดมงหมาย ผลการฝกอบรมทคาดหวง เนอหาสาระ ยทธวธการฝกอบรม สอและเทคโนโลยการฝกอบรม การวดและประเมนผลการฝกอบรม วามความสอดคลองเพยงใด 2. ผประเมน เปนผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครและดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ประกอบดวย ผเชยวชาญในระดบอดมศกษา 3 คน ระดบเขต พนทการศกษา 4 คน และระดบโรงเรยน 2 คน รวม 9 คน มรายนามปรากฏในภาคผนวก ง 3. เครองมอทใชในการประเมน เปนแบบประเมนความเหมาะสมและความสอดคลองของโครงรางหลกสตร ทผวจยดดแปลงมาจากแบบประเมนโครงรางหลกสต ของ วเชยร อนทรสมพนธ (2546 :228-230) และผานการพจารณาคณภาพจากคณะกรรมการทปรกษาปรญญานพนธอกครง กาหนดเกณฑการพจารณาความเหมาะสมและความสอดคลองของโครงรางหลกสตรทยอมรบได คอ มคาคะแนนความเหมาะสมขององคประกอบตงแต 3.50 ขนไปหรอระดบความเหมาะสมอยในระดบมากถงมากทสด ดงน

เกณฑการพจารณาความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร ระดบความเหมาะสมมากทสด ชวงคะแนน 4.50 - 5.00 ระดบความเหมาะสมมาก ชวงคะแนน 3.50 - 4.49 ระดบความเหมาะสมปานกลาง ชวงคะแนน 2.50 - 3.49 ระดบความเหมาะสมนอย ชวงคะแนน 1.50 - 2.49 ระดบความเหมาะสมนอยทสด ชวงคะแนน 1.00 - 1.49 เกณฑการพจารณาความสอดคลอง ผลการประเมนคาดชนความสอดคลอง(Index of consistency =IOC) ทไดคา มากกวา 0.5 ขนไป ถอวามความสอดคลองอยในเกณฑใชได แตถานอยกวา 0.5 ตองปรบปรงตามทผเชยวชาญเสนอแนะ 4. สถตทใชไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขนตอนท 5 ปรบปรงโครงรางหลกสตร หลงจากโครงรางหลกสตรไดรบการประเมนจากผเชยวชาญ ผวจยไดนามาปรบปรง ใหพรอมนาไปทดลองใช ขนตอนท 6 เตรยมการทดลองใชหลกสตร

1. เตรยมผเขารบการฝกอบรม : ประสานงานกบผบรหารสถานศกษาและครทจะ เขารบการฝกอบรม เพอสรางความคนเคยและใหครเตรยมสาระการเรยนรวทยาศาสตรประกอบการฝกอบรมและเปนเนอหาทจะใชสอนใน 2 สปดาหขางหนา

96

2. เตรยมเอกสารหลกสตรฝกอบรมใหเพยงพอในการฝกอบรม ซงประกอบดวย 2.1 คมอการฝกอบรมสาหรบวทยากร 2.2 เอกสารสาหรบผเขารบการฝกอบรม 1) ชดฝกอบรม 2) ตวอยางเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 3) เอกสารประกอบการสอนเนอหาตางๆทครตองการประกอบการ

ประเมนดวยภาระงาน เชน กจกรรมการเรยนร เรอง สารและสมบตของวสด กจกรรมการเรยนร เรอง เสยงและการทางานของห 4) เอกสารประกอบการบรรยายของวทยากรพเศษ เรองการประเมน ผลการเรยนรตามสภาพจรง

3. เตรยมประสานงานกบผทเกยวของทกฝายภายในสถานศกษา

ขนท 3 ทดลองใช และหาประสทธภาพหลกสตรฝกอบรม การทดลองใชหลกสตรและหาประสทธภาพแบงเปน 2 ขนตอน ขนตอนท 1 การศกษานารอง(Pilot study)กบครในโรงเรยน จานวน 1โรง รวม 3 คน ขนตอนท 2 ทดลองใชหลกสตรกบครกลมตวอยางในโรงเรยน จานวน 5 โรง รวม 17 คน โดยมรายละเอยด ดงน ขนตอนท 1 การศกษานารอง (Pilot study) การศกษานารอง มวตถประสงค เพอศกษาประสทธภาพหลกสตรฝกอบรม เปนการเบองตน เพอศกษาความรความเขาใจ และเจตคตของครทมตอการประเมนผล ตามสภาพจรง และเพอศกษาความคดเหนของครเกยวกบหลกสตรฝกอบรม เชน ภาษา รปแบบเอกสารตางๆ และความเหมาะสมของกจกรรมฝกอบรม

กลมผสอนทใชในการศกษานารอง เปนผสอนสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชน ท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 1 โรงคอ โรงเรยนวดครนอก ครจานวน 3 คน (ดรายนามในภาคผนวก ง) เอกสารประกอบการฝกอบรม ประกอบดวย

1. คมอการฝกอบรมสาหรบวทยากร 2. เอกสารสาหรบผเขารบการฝกอบรม

1) ชดฝกอบรม 2) ตวอยางเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

97

เครองมอวจย ประกอบดวย ชดท 1 กอนฝกอบรม เปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความรความเขาใจเกยวกบ

การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดความรความเขาใจฯของครกอนฝกอบรม

ชดท 2 ขณะฝกอบรม ประกอบดวย 1) แบบสงเกตพฤตกรรมการสอนและการประเมนผลของคร 2) แบบสมภาษณคร และ 3) บนทกประจาวน

ชดท 3 หลงการฝกอบรม ประกอบดวย 1) แบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความร ความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดความรความเขาใจฯ ของครหลงฝกอบรม (ฉบบเดยวกบกอนฝกอบรม) 2) แบบวดเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง เพอวดเจตคตของครทมตอการวดและประเมนผลตามสภาพจรง และ3) แบบสอบถามความคดเหนของครทมตอหลกสตรฝกอบรม วธการศกษานารอง มขนตอนในการดาเนนงานดงน การศกษานารอง เปนการทดลองใชหลกสตรในเบองตน มวธการศกษาทดลองใกลเคยงกบการทดลองกบครกลมตวอยาง สงทแตกตางอยบางคอ เนอหาบางสวนใหครศกษา ดวยตนเอง และมการตดตามประเมนผลการนาไปใชในชนเรยนจรงไมเตมเวลาทกาหนดไวในหลกสตร โดยมผวจยเปนวทยากร มวธการศกษานารอง ดงน

1. ประชมคร 3 คน เพอแนะนาโครงการฝกอบรม และวดความรความเขาใจเรองการ ประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงกอนฝกอบรม

2. แนะนาเอกสารหลกสตรฝกอบรม สนทนาและบรรยายเกยวกบความรเบองตน เรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง และใหครศกษาตวอยางเครองมอประเมนผลฯ ดวยตนเอง ใหเวลาศกษา 1 สปดาห

3. อภปรายรวมกบครทง 3 คน วามปญหาหรอไมเขาใจในการศกษาเอกสารหรอไม อยางไร และคดวาตวอยางเครองมอประเมนผลทศกษาสามารถนาไปใชในชนเรยนไดหรอไม เครองมอใดบางทนาไปใช และมปญหาหรออปสรรคอะไรบาง ตองการใหปรบปรงเอกสารหลกสตรในเรองใดบาง

4. แนะนาการบรณาการแผนการประเมนกบแผนการจดการเรยนการร 5. แนะนาภาระงานเพอประเมนผลการเรยนรทงดานความร ทกษะ และเจตคตฯลฯ 6. วดความรความเขาใจเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงหลงฝกอบรม

วดเจตคตของครทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง และสอบถามความคดเหนทมตอหลกสตรฝกอบรม พรอมทงขอเสนอแนะเพอปรบปรงหลกสตรฝกอบรม

7. วเคราะหเปรยบเทยบผลการเรยนรกอนและหลงฝกอบรม เจตคตทมตอการ ประเมนผลตามสภาพจรง และความคดเหนทมตอหลกสตร พรอมทงขอเสนอแนะ

8. ปรบปรงหลกสตรฝกอบรมกอนนาไปทดลองใชกบครกลมตวอยาง

98

การวเคราะหขอมล สถตทใช วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยใช คาเฉลย รอยละ

วเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ขนตอนท 2 ทดลองใชหลกสตรกบครกลมตวอยาง การทดลองใชหลกสตรกบครกลมตวอยางมวตถประสงค เพอหาประสทธภาพของ

หลกสตรฝกอบรมทผวจยพฒนาขน เพอเปรยบเทยบความรความเขาใจของครผเขารบการฝกอบรมใจกอนและหลงฝกอบรม เพอศกษาเจตคตของครผเขารบการฝกอบรมทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง เพอศกษาความสามารถของครผเขารบการฝกอบรมในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงได และเพอศกษาความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม

แบบแผนการทดลอง แบบหนงกลมทดลองวดสองครง (One-Group Pretest-Posttest Design)

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร เปนครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

สมทรปราการเขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวนโรงเรยน 73 โรง กลมตวอยาง ครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

สมทรปราการ เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวนโรงเรยน 5 โรง คอ โรงเรยนบานคลองหลวง โรงเรยนเอยมสรย โรงเรยนวดแพรกษา โรงเรยนชมชนวดราษฎรบารง โรงเรยนคลองบางปง จากโรงเรยนทงหมด 73 โรง ไดมาโดยการสมแบบแบงชนและสมตามเงอนไข

เงอนไขในการสมตวอยาง 1. ผบรหารและครในสถานศกษานนมความสนใจและใหความรวมมอ 2. ผวจยและศกษานเทศกสามารถไปนเทศ ตดตามประเมนผลไดสะดวก

ภายในเวลาทกาหนด การดาเนนการทดลอง การทดลองใชหลกสตร จดในรปการฝกอบรมโดยแบงการฝกอบรมเปนชวงๆ ให

ความรภาคทฤษฎ สลบกบการลงมอปฏบตจรง ฝกอบรมเปนรายบคคล ณ โรงเรยนทสงกด และฝกอบรมรวมกลม ณ โรงเรยนทเปนศนยประสานงาน และกลบมาฝกเปนรายบคคล ณ โรงเรยนทสงกดอกครง รวมเวลาการฝกอบรม 20 ชวโมง นอกจากนผเขารบการฝกอบรมไดศกษาเอกสารฝกอบรมดวยตนเอง วทยากรฝกอบรม คอ ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล จากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรแหงประเทศไทย และผวจย มขนตอนโดยละเอยด ดงน

99

ตาราง 3 ขนตอน ระยะเวลา เนอหาและกจกรรมการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม

ขนตอนการอบรม

ระยะเวลา เนอหา กจกรรม

ตรวจสอบฐานเดม 13-15 ธ.ค.47

4 ชวโมง/โรง (5 โรง)

ตรวจสอบตนเอง และวเคราะหตนเอง สรางความเขาใจวา ทาไมตองเปลยนแปลงการประเมนผล เนอหาตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน

ครทาแบบทดสอบความรฯ ครทาแบบตรวจสอบ และ วเคราะหตนเองเรองการประเมน อภปรายกลมยอยเนอหาตอนท 1

สรางเสรมสงใหม

+ ใหลงมอทา

27-28 ธ.ค.47

12ชวโมง / รวม 5 โรง

พธเปด และดาเนนกจกรรมอยางตอเนอง -ตอนท2รชดกบหลกการประเมนตามสภาพจรง -ตอนท3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร -ตอนท 4 รรอบกบการวางแผนการประเมน -ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมน

ประชมเชงปฏบตการ - รบความรใหมจากการบรรยายของวทยากร - อภปรายกลมยอย -ปฏบตงานกลม

ไดนาไปใช +

ภายในประเมน 17-19 ม.ค.48

4 ชวโมง/โรง (5 โรง)

ตอนท 6 การนาการประเมนผลไปใชในชนเรยน

อภปรายกลมยอย ซกถาม แนะนาการบรณาการแผนการประเมนกบแผนการจดการเรยนร -ทดสอบความรของคร -วดเจตคตของครทมตอการประเมน

นเทศ ตดตาม การฝก อบรม 1-24 ก.พ.48

10ชวโมง/โรง (5 โรง)

ปญหาอปสรรคทพบในแตละโรงเรยนและแนวทางแกไขเปนรายบคคล

นเทศ :ใหคาแนะนา ชวยแกไขปญหา ใหความชวยเหลอตามทครตองการและสงเกตพฤตกรรมครผสอนนเทศ และประเมนพฤตกรรมการสอนในชนเรยน -สอบถามความคดเหนของครทมตอหลกสตรฝกอบรม - สมภาษณผบรหาร และนกเรยน -จดสมมนาและเปลยนความรและประสบการณในการนาความรทไดไปใชในชนเรยน -ประเมนผลงานของคร

100

เมอฝกอบรมแลวใหผเขารบการฝกอบรมนาหลกสตรไปใชในชนเรยนประมาณ 20 คาบ/หนวยการเรยนร ระหวางนนมการนเทศตดตามแบบกลยาณมตรนเทศ แบบตวตอตว ในแตละโรงเรยนๆละ 2 ครง จากนนจดสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผล ประมาณ 4 ชวโมง รายละเอยด ของชวงเวลาในการนเทศและสมมนามระบไวในขนการประเมนผลและปรบปรงหลกสตร

การเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล 1. ประสทธภาพหลกสตรฝกอบรม E1/E2 ตามเกณฑ 75/75 โดยคานวณคะแนนจาก

การทากจกรรมระหวางฝกอบรม(X) และคะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงฝกอบรม (F) ของครผเขารบการฝกอบรม โดยมการคานวณหาประสทธภาพ ดงน

สตรท 1 E1 = (∑X / N) /A × 100 เมอ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ

∑X คอ คะแนนรวมของแบบฝกหด หรองาน A คอ คะแนนเตมของแบบฝกหดทกชนรวมกน N คอ จานวนผเรยน

สตรท 2 E2 หาจาก (∑F/N)/B × 100 เมอ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

∑F คอ คะแนนรวมของผลลพธหลงเรยน B คอ คะแนนเตมของการสอบหลงเรยน N คอ จานวนผเรยน (ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และ สดา สนสกล. 2520 : 135 -136)

สถตทใชวเคราะห คอ คาเฉลย(M) และรอยละ 2. เปรยบเทยบความรความเขาใจของครกอนกบหลงฝกอบรม ทไดจากการทาแบบ ทดสอบวดผลสมฤทธกอนและหลงฝกอบรม สถตทใชวเคราะห คอ t-test dependent ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows Version 10.0 3. วดเจตคตของครทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง วเคราะหขอมลทไดจากแบบวดเจตคตของคร สถตทใชวเคราะห คอ t-test one sample ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows Version 10.0

4. ความสามารถของครในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไป ใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงได พจารณาทตวบงช 3 ตวบงช ดงน 4.1 พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล ประกอบดวย 1) ขอมลทไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมครขณะสอนในชนเรยน โดยผวจย เพอนคร ครผเขารบการฝกอบรม สถตทใชวเคราะห คอ t-test one sample ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows

101

Version 10.0 2) ขอมลทไดจากแบบประเมนพฤตกรรมครกอนฝกอบรมและหลงฝกอบรม โดยนกเรยน สถตทใชวเคราะห คอ t-test dependent ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows Version 10.0 และ 3) ขอมลทไดจากการสมภาษณนกเรยน และ ผบรหารสถานศกษาเกยวกบพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของครผเขารบการฝกอบรม ซงเปนขอมลเชงคณภาพวเคราะหโดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา(Content Analysis) 4.2 ผลงานของคร ประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนร 2)ภาระงานประเมน ขอมลไดจากแบบประเมนแผนการจดการเรยนร และแบบประเมนภาระงานประเมน ทประเมนโดยครผเขารบการฝกอบรม เพอนคร ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และผวจย สถตทใชวเคราะห คอ t-test one sample ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows Version 10.0 4.3 ความคดเหน ความรสกของครเกยวกบสงทเกดขนขณะนาเครองมอประเมนไปใชในชนเรยน ขอมลไดจากการสมภาษณครผเขารบการฝกอบรม และจากการอานวเคราะหบนทกประจาวน บนทกหลงการสอน และบนทกสะทอนตนเอง ซงเปนขอมลเชงคณภาพ วเคราะหขอมลโดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา(Content Analysis) 5. ความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม ไดขอมลจากแบบสอบถามความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม สถตทใชวเคราะห คอ t-test one sample ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows Version 10.0 ขนท 4 ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร

ขนตอนท 1 ประเมนผลการใชหลกสตร มวตถประสงค เพอศกษาผลการใชหลกสตรฝกอบรมทงกอนทดลองใช ระหวางทดลองใช และหลงทดลองใชหลกสตร

วธดาเนนงาน การประเมนผลหลกสตรการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม ไดมการประเมนอยาง ตอเนองทงกอนทดลองใชหลกสตร ระหวางทดลองใชหลกสตร และหลงทดลองใชหลกสตร สงทประเมนในการศกษาวจยครงน ไดใชรปแบบการประเมนโครงการฝกอบรมของเครกแพท ทรค (ศรชย กาญจนวาส. 2545) เสนอการประเมนผลหลงการฝกอบรมไว 4 ระดบ ดงน

1. การประเมนปฏกรยา(Reaction) เปนการประเมนความคดเหนทมตอหลกสตร ฝก อบรมของผเขารบการฝกอบรม วามความรสกอยางไร ตอ เนอหาของหลกสตร สาระการฝอบรมตรงกบความตองการหรอไม ความคดเหนตอเอกสาร สถานท โสตทศนปกรณ ระยะเวลาของการอบรม วามความเหมาะสมเพยงไร วทยากรมความเหมาะสม เพยงไร ไดรบความรทกษะระดบใด มความคาดหวงอยางไรตอการนาความรและทกษะทไดไปใชงาน เปนตน

102

เครองมอทใชสาหรบเกบขอมลเปนแบบสอบถามความคดเหนของครทมตอการฝก อบรมเปนมาตราสวนประมาณคา(Rating Scale) สาหรบขอความจานวน 20 รายการ วธดาเนนการ วเคราะหจากขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนของคร 2. การประเมนผลการเรยนร (Learning) การประเมนผลการเรยนรทเกดขนกบผเขารบฝกการอบรม ประกอบดวย การเปลยนแปลงผลการเรยนร กอน -หลงการฝกอบรมดาน ความรความเขาใจ และและเจตคต เกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรงขณะอบรมและหลงอบรม

เครองมอทใชสาหรบเกบขอมล เปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความรความเขาใจ และแบบวดเจตคต วธดาเนนการ วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธฯ ของผเขารบการฝกอบรมทงกอนและหลงการอบรม และวเคราะหเจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 3. การประเมนพฤตกรรม

การประเมนการเปลยนแปลงพฤตกรรมเมอนาความรทไดรบไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรง ซงเปนการประเมนพฤตกรรมของครดานการสอนและการประเมนผลทสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนรและเนอหาสาระการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 ประเมนผลงานของครผเขารบการฝกอบรม และความคดเหนความรสกทมตอการนาความรทไดไปใชในชนเรยนจรง เครองมอทใชสาหรบเกบขอมล เปน แบบสงเกตพฤตกรรมการสอนและการประเมนผล แบบประเมนผลงาน แบบสมภาษณครผเขารบการฝกอบรม ผบรหารสถานศกษา และนกเรยน และบนทกประจาวน

วธดาเนนการ วเคราะหจากผลการประเมนผลงานหลงฝกอบรม 2 สปดาหและ 4 สปดาห 4. การประเมนผลลพธทเกดตอองคกร(Results) การประเมนผลลพธหรอผลกระทบ ทเกดตอบคคลทเกยวของและสถานศกษา อนเนองมาจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของครดานการวดและการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2 เครองมอทใชสาหรบเกบขอมล เปนแบบสมภาษณ ผบรหารสถานศกษา และ นกเรยน

วธดาเนนการ วเคราะหผลจากผลการสมภาษณ ผบรหารสถานศกษาและนกเรยน ถงผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมของครผสอนและผลทเกดขนกบนกเรยนจากการเปลยนแปลงดงกลาว

103

การประเมนหลงทดลองใชหลกสตร เพอศกษาความสามารถในการนาไปใชของคร และผลลพธทเกดตอองคกรนน ใชเทคนคการนเทศแบบกลยาณมตร ผนเทศคอ ผวจย และศกษานเทศก เปนการนเทศแบบตวตอตวในแตละโรงเรยนๆ ละ 2 ครง ครงท 1 ระหวาง วนท 1-3 กมภาพนธ 2548 และครงท 2 ระหวางวนท 8-9 กมภาพนธ 2548 นอกจากนใน ระยะสดทายของการนเทศตดตามไดมการจดสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลตาม สภาพจรงทผเขารบการฝกอบรมรวมกนทง 5 โรงอกครง ณ โรงเรยนเอยมสรย ในวนท 24 กมภาพนธ 2548 รวมเวลาทใชในการนเทศตดตามและการสมมนา 10 ชวโมง จากขนตอนการวจยดงกลาวขางตนจะเหนวามหลายขนตอนยอย มกจกรรม และเครองมอทใชในการทดลองหลายประเภท ดงนน เพอชวยใหเกดความเขาใจในขนตอนดงกลาวมากขน ผวจยจงสรปแผนการเกบขอมล และความสมพนธของเครองมอทใชกบกจกรรมและผใหขอมลไวดงตาราง 4 และตาราง 5ตามลาดบ

ตาราง 4 สรปแผนการเกบรวบรวมขอมลการวจย

ชวงการฝกอบรม หลงการฝกอบรม ขอมลทรวบรวม

วนแรกของ การฝกอบรม

ระหวางการฝกอบรม

วนสดทาย ของการฝกอบรม

2 สปดาห 4 สปดาห

ความรความเขาใจเรองการประเมนตามสภาพจรงของคร

- -

เจตคตทมตอการประเมนผลตามสภาพจรงของคร

-

-

-

ความคดเหนทมตอหลกสตร ฝกอบรม

- - - -

ความสามารถในการนาการประเมนตามสภาพจรงไปใชจรง

- - -

พฤตกรรมดานการประเมนผลของคร ประเมนโดยนกเรยน

- - -

ความคดเหนของผบรหาร ทมตอพฤตกรรมการสอนและ การประเมนของครผเขารบการ ฝกอบรม

-

- - -

104

ตาราง 5 สรปขนตอนการพฒนาหลกสตรฝกอบรม เครองมอทใชรวบรวมขอมลและผใหขอมล

ผใหขอมล* ขนตอน

การพฒนา หลกสตร ฝกอบรม

เครองมอทใชรวบรวมขอมล

1 2 3 4 5 6 7

รวม

1.แบบสารวจความตองการของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2

- - - - - - 1

2.แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษา

- - - - - - 1

ขนท 1 ศกษาบรบทและ เนอหาทเกยวของ

3.แบบสมภาษณศกษานเทศก - - - - - - 1

ขนท 2 ออกแบบและสรางหลกสตร

4.แบบประเมนโครงรางหลกสตร - - - - - - 1

5. แบบทดสอบวดความรความเขาใจ

- - - - - - 1

6. แบบวดเจตคตทมตอการประเมนฯ

- - - - - - 1

7. แบบสอบถามความคดเหนของครทมตอหลกสตรฝกอบรม

- - - - - - 1

8. แบบสมภาษณคร - - - - - - 1 9. แบบสงเกตพฤตกรรมผสอนดานการวดและประเมนผล

- - - - 3

10.แบบประเมนพฤตกรรมครดานการวดและประเมนผล โดยนกเรยน

- - - - - - 1

ขนท 3 ทดลองใช และหาประสทธภาพหลกสตร ฝกอบรม

11.บนทกประจาวน - - - - - - 1 12. แบบสมภาษณนกเรยน - - - - - - 1 13. แบบสมภาษณผบรหาร - - - - - - 1

ขนท 4 ประเมนผลและปรบปรงหลกสตรฝกอบรม

14. แบบประเมนผลงาน - - 5

* หมายเหต 1 หมายถง ผวจย 2 หมายถง ผเชยวชาญ 3 หมายถง ครผเขารบการฝกอบรม 4 หมายถง ผบรหารสถานศกษา 5 หมายถง ศกษานเทศก 6 หมายถง นกเรยน 7 หมายถง เพอนคร

105

ขนตอนท 2 ปรบปรงหลกสตรฝกอบรม มวตถประสงคเพอปรบปรงหลกสตรฝกอบรมใหเปนหลกสตรฉบบสมบรณพรอมทจะนาไปเผยแพร วธดาเนนงาน รวบรวมและวเคราะหขอมลทไดจากการประเมนผลหลกสตร จากผลการสงเกตพฤตกรรมผสอนดานการวดและประเมนผล และจากความคดเหน ขอเสนอแนะของครผ เขารบการฝกอบรม เพอนคร และขอแนะนาของผเขารวมสมมนาเสนอผลการใชเครองมอ เชน ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก รวมทงแงคดทไดจากผลการสมภาษณตวแทนนกเรยนทเรยนกบครผเขารบการฝกอบรม นามาปรบปรงหลกสตรฝกอบรม

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

กระบวนการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมในครงน มวธดาเนนงานวจย 4 ขน คอ 1) การศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ 2) การออกแบบและสรางหลกสตร 3) การทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร และ 4) การประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ดงนนในการเสนอผลการวเคราะหขอมล จงนาเสนอตามลาดบขนตอนดงกลาวขางตน โดยมรายละเอยดดงน ขนท 1 การศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ การศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ แบงการศกษาเปน 3 สวน กลาวคอ 1) ศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2) สารวจความตองการของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 และ 3) สมภาษณบคคลทเกยวของกบครกลมตวอยาง คอ ผบรหารสถานศกษา และศกษานเทศก ซงไดผลการศกษาดงน 1. การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เปนการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรฝกอบรม และการวดประเมนผลตามสภาพจรง ผลการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยสรปหวขอสาคญไดดงน

1.1 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร ประกอบดวยการฝกอบรมครและการพฒนา หลกสตรฝกอบรมคร

1.2 การวดและประเมนผลการเรยนร ประกอบดวย หลกการวดและประเมนผล การเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 2. การสารวจสภาพและความตองการเขารบการฝกอบรมของครประถมศกษา การสารวจสภาพและความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา กบครผสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการเขต 1 จานวน 50 คน จาก 43 โรงเรยน ไดแบบสารวจตอบกลบมา 46 ชด คดเปนรอยละ 92 ผลการสารวจสรปได ดงตาราง 6

107

ตาราง 6 ผลการสารวจความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตรตามสภาพจรงของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 (ทมอนดบมากทสด)

รายการสารวจ : ผลการสารวจ ความถ รอยละ

1. ขอมลทวไป 1.1 เพศ : หญง……………………………………………………..

1.2 อายราชการ : 16 ปขนไป……………………………………..

1.3 วฒการศกษา : ปรญญาตร…………………………………….

1.4 สาขาวชาทจบการศกษา : สงคมศกษา……………………….

1.5 ประสบการณสอนวชาวทยาศาสตรระดบประถมศกษา : 16 ปขนไป……………………………………………………..

1.6 ประสบการณอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง เคยไดรบการฝกอบรม…………………………………………

ไมเคยไดรบการฝกอบรม………………………………………

2. ความตองการเขารบการฝกอบรม : ตองการเขารบการฝกอบรม……

3. ลกษณะการจดฝกอบรมทครตองการมากทสด:ประชมเชงปฏบตการ 4. ชวงเวลาทเหมาะสมในการจดฝกอบรม : ปดภาคเรยน………………

5. จานวนวนทเหมาะสมในการจดฝกอบรม : 3-4 วน…………………

6. สถานทจดฝกอบรม : สถาบนอดมศกษา……………………………

28 40 41 9

19

23 23 46 35 24 27 18

60.9 87.0 89.1

19.6

41.3

50 50 100 76.1 52.2 56.5 39.1

จากตาราง 6 ผลการสารวจความตองการเขารบการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงของครทสอนวทยาศาสตร ชวงชนท 2 พบวา ครทสอนวทยาศาสตรในระดบประถมศกษาสวนใหญ เปนเพศหญง มอายราชการ 16 ปขนไป จบการศกษาระดบปรญญาตร ในสาขาสงคมศกษามากทสด ประสบการณการสอนวทยาศาสตร 16 ปขนไป ครรอยละ 50 ไดรบการฝกอบรมเรองการประเมนผลตามสภาพจรงมาแลว ครทกคนมความตองการเขารบการฝกอบรม ลกษณะการฝกอบรมทตองการมากทสด คอ การอบรมเชงปฏบตการ สวนชวงเวลาทเหมาะสมทสด คอ ชวงปดภาคเรยน จานวน3-4วน และสถานททครเหนวาเหมาะสมทจะจดอบรมมากทสด คอ สถาบนอดมศกษา นอกจากนครยงมความคดเหนเพมเตมวาเรองทจะจดฝกอบรมนเปนเรองทมประโยชนมาก เพราะจะสงผลดตอผเรยนโดยตรง และโรงเรยนหนงๆ ควรสงคร เขารบการฝกอบรมทง 3 ระดบชน(ป.4-ป.6) (ดรายละเอยดผลการสารวจในภาคผนวก ค)

108

3.การสมภาษณผบรหารสถานศกษาและศกษานเทศก ผลการสมภาษณผบรหารสถานศกษา และศกษานเทศกเขตการศกษา พบขอมล สอดคลองกน คอ ดานความพรอมของคร พบวา ครมความพรอมในเรองความรความเขาใจเรอง การประเมนผลตามสภาพจรงอยพอสมควร เนองจากผานการฝกอบรมในเรองการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ แตความสามารถในการนาไปปฏบตยงมนอย ขาดความตอเนอง ศกษา นเทศกใหเหตผลประกอบวา จากการตรวจผลงานทางวชาการของครผสอนทสงขอผลงานทางวชาการในปการศกษา 2546 จานวน 13 คน มเพยง 2 คนเทานนทมการกาหนดเกณฑ การประเมน ทเหลออก 11 คน ยงคงใชการประเมนแบบเดม คอใชแบบทดสอบเลอกตอบเพยงอยางเดยว นอกจากนศกษานเทศกเหนวาครมเจตคตทดตอการประเมนผลตามสภาพจรงพอ สมควร แตมขอจากดในทางปฏบตจรงอยมาก เชน นกเรยนมจานวนมาก คณภาพและพนฐานแตกตางกน ในสวนตวคร มภาระงานมากนอกจากงานสอน ขาดการวางแผนการทางานทเปนระบบ ไมเขาใจงานของตนเอง สอนหลายวชาในภาคเรยนเดยวกน ผปกครองไมเขาใจในเรองการประเมนผลตามสภาพจรง และทสาคญ คอสถานศกษาขาดมาตรฐาน ซงนบวาเปนปญหาอยมากในโรงเรยนประถมศกษา ดงนนผบรหารและศกษานเทศกจงมความตองการอยางมากทจะพฒนาครในดาน การวดและประเมนผลตามสภาพจรง ผบรหารมความยนดอยางยงทจะสงครเขารบการฝกอบรม และทงผบรหารสถานศกษาและศกษานเทศกพรอมทจะใหความรวมมอในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมในครงน ทงยงใหขอเสนอแนะในเรองรปแบบการจดทาเอกสารประกอบการฝกอบรม และควรรวมปฏบตงานสอนกบครเพอชวยใหเหนแนวทางในการออกแบบและสรางหลกสตร การฝกอบรม ทงยงเพมเตมวาควรเชญวทยากรทมความรความสามารถดานการประเมนผลมาเปนวทยากรพเศษเพอเพมความสนใจใหกบครผเขารบการฝกอบรม

ขนท 2 การออกแบบและสรางหลกสตร จากการศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ ทาใหผวจยสามารถนาความรและประสบการณทไดมาออกแบบหลกสตรและรางหลกสตรเพอพฒนาครวทยาศาสตรดานการวดและประเมนผล โดยดาเนนงานตามขนตอนดงน

ขนตอนท 1 ยกรางหลกสตร โดยกาหนดองคประกอบในโครงรางหลกสตร ดงน 1. ชอหลกสตรฝกอบรม 2. ปญหาและความสาคญของหลกสตร 3. หลกการและเหตผล

109

4. เปาหมายของหลกสตรฝกอบรม 5. จดมงหมายของหลกสตรฝกอบรม 6. เนอหาสาระหลกสตร 7. ระยะเวลา 8. ผเขารบการฝกอบรม 9. กจกรรมการฝกอบรม 10. สอการฝกอบรม 11. การประเมนผลการฝกอบรม 12. แผนการฝกอบรม

(ตามรายละเอยดโครงรางหลกสตรในภาคผนวก ก) ขนตอนท 2 ปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน

ผลการปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยนวดปาเกด เปนเวลา 20 ชวโมง เพอรวมกบครประจาชนนกเรยน ป.4/1 สอนเรองดนและหน ไดผลการปฏบตงานสอน ดงน การปฏบตงานสอนกบคร ทาใหผวจยเขาใจถงบรบทของการสอนจรงในชนเรยน (ปจจบนผวจยสอนในระดบอดมศกษา) เขาใจสภาพแวดลอม และบรรยากาศในโรงเรยน และสภาพนกเรยน การจดกจกรรมการสอน และภาระงานประเมนทเหมาะสมกบผเรยนมากขน ทงยงไดปรกษาหารอ และแลกเปลยนความรและประสบการณ และรวมคดกบครผสอนถงแนวทางการพฒนาครในเรองการวดและประเมนผลตามสภาพจรง และเปนการทดลองใชเครองมอประเมนในเบองตน ซงมประโยชนอยางยงในการออกแบบหลกสตรฝกอบรมใหเหมาะสมและสอดคลองกบผเขารบการฝกอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต เพราะไดเหนสภาพทเอออานวยตอการพฒนาคร เชน ความยนดใหความรวมมอในการพฒนาบคลากรของผบรหาร ความตงใจจากครในการทจะพฒนาตนเองและนกเรยน สภาพโรงเรยนทมแหลงการเรยนรวทยาศาสตร สวนสภาพทเปนอปสรรคตอการพฒนาคร เชน ครคนเดยวสอนหลายวชา ครไมไดจบสาขาวทยาศาสตรมาโดยตรง นกเรยนจานวนมากและมพนฐานทแตกตางกน ความพรอมของนกเรยนบางคนมนอยเนองจาก ยายถนตามผปกครองจงมกจะตองมการปรบตวกบ สถานศกษาใหมอยเสมอ มหองและอปกรณทางวทยาศาสตรแตไมไดรบการใชงาน และสาหรบ ผบรหารสถานศกษา ตองรบผดชอบภารกจหลายอยางในเวลาเดยวกน จงไมมเวลานเทศ ตดตามดานการสอนของครเทาทควร นอกจากนไดขอเสนอแนะจากครในการออกแบบเครองมอประเมนผล

110

บรรยากาศการทางานรวมกน ในการปฏบตงานสอนนนผวจยไดทางานรวมกบครในการเตรยมการสอน และควบคมชนเรยน จากการสงเกตพฤตกรรมการทางานของคร ผบรหารและนกเรยน พบวา ครใหความรวมมอรวมคดและรวมออกแบบแผนการจดการเรยนรทเนนการประเมนผลการประเมนผลตามสภาพจรง โดยครใหความเปนกนเอง อานวยความสะดวกในการสอนใหกบผวจย ผบรหารใหการสนบสนนและใหกาลงใจในการสอน นกเรยนคดและลงมอทางานกลมทไดรบมอบหมายรวมกนอยางตงใจ

ครผสอน ครกลาววา นอกจากไดแผนการจดการเรยนรเรองหนและดน ยงไดรบความรและประสบการณใหมๆ เกยวกบเทคนคการสอนและการประเมนผลใหเหมาะสมกบนกเรยน ไดแนวทางในการพฒนาผเรยนและพฒนาการจดการเรยนรวทยาศาสตร

การพฒนาผเรยน จากการสงเกตพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยน โดยครและผวจย พบวานกเรยนบางสวน(2คน) สามารถออกแบบการทดลองไดทนท แตสวนใหญครตองแนะนาการออกแบบการทดลองในครงแรก นกเรยนยมแยมแจมในและสนกกบการลงมอทาการทดลอง นกเรยนสามารถทางานรวมกนได กลาแสดงออก กระตอรอรนในการทากจกรรม

จากการอานบนทกประจาวนของนกเรยน พบวา ผเรยนมเจตคตทดตอการเรยนการสอนในเนอหาเรองหนและดน รสกสนกสนานในการทาการทดลอง และจะเหนวานกเรยนหลายคนเขยนหนงสอไมถกตอง

จากการประเมนดวย แบบทดสอบเรองหนและดน และแผนผงมโนทศน ผเรยนไดพฒนาความรความเขาใจเรองหนและดน หลงเรยนสงกวากอนเรยน จากการตรวจผลงานนกเรยน พบวา นกเรยนสวนใหญรบทางานอยางรวดเรว คณภาพผลงานจงไมเปนไปตามเกณฑทกาหนด ซงเมอใหนากลบไปปรบปรงคณภาพผลงานมคณภาพดขน และผลงานสวนใหญอยในระดบพอใช จากการสมภาษณนกเรยนบางกลม พบวา นกเรยนไดรบความรเกยวกบการจาแนกประเภทของหน และกาเนดของหน และรสกดทไดทางานเปนกลม และรสกตนเตนทไดออกไปรายงานหนาชน ชอบทาการทดลองเรอง ภเขาไฟจาลองซงไมเคยทามากอน และคดวาจะไปทาเลนทบานกบนองๆ นกเรยนบอกลกษณะของหนชนดตางๆไดถกตอง

การประเมนผลการเรยนร เครองมอประเมนผล : แบบวเคราะหลกษณะการเรยนรของผเรยน แบบสงเกตพฤตกรรมการทดลอง ภาระงานประเมน เรอง “การระเบดของภเขาไฟ” แผนผงมโนทศน

แบบทดสอบ บนทกประจาวน การสมภาษณ

111

ขนตอนการประเมน : มการประเมนทงกอนสอน ระหวางสอน และหลงสอน ภาระงานประเมน : เปนภาระงานทเปนสถานการณจาลองนกเรยนสามารถทาได และสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง เปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมกนคดและออกแบบการทดลองวา “จะทาอยางไรใหลาวาไหลจากปลองภเขาไฟไปไดไกลทสด” เปนการทางานกลม

ปญหาและอปสรรคทพบ 1. การประเมนดวยภาระงาน ใชเวลามากกวาทกาหนดไว 2. นกเรยนสงเสยงดงมากขณะทดลอง ทาใหรบกวนการสอนหองขางเคยง 3. นกเรยนบางคน(2คน)ไมกลาออกมารายงานหนาชน

การพฒนาเครองมอประเมน 1. ปรบปรงขอสอบเรองหนและดนบางขอในเรองของภาษาและตวเลอก 2. แบบสงเกตพฤตกรรมตองจดพมพชองกรอกขอมลเพมเตม

ขนตอนท 3 ประเมนโครงรางหลกสตร ผลการประเมนความเหมาะสม ความสอดคลองของโครงรางหลกสตร โดยผเชยวชาญ จานวน 9 คน ไดผลการประเมน ดงน 1. ผลการประเมนความเหมาะสมของโครงรางหลกสตรฝกอบรม แสดงไวในตาราง 7

ตาราง 7 คาเฉลย(M) และระดบความเหมาะสมของโครงรางหลกสตรฝกอบรม

รายการประเมน M ระดบความเหมาะสม 1. ปญหาและความจาเปน 4.60-5.00 มากทสด 2. หลกการของหลกสตร 4.40-4.60 มาก-มากทสด 3. เปาหมายของหลกสตร 4.80-5.00 มากทสด 4. จดประสงคของหลกสตร 4.80-5.00 มากทสด 5. เนอหาของหลกสตร 4.40-4.60 มาก-มากทสด 6. กจกรรมฝกอบรม 4.80-5.00 มากทสด 7. สอประกอบการฝกอบรม 4.20-4.40 มาก 8. การประเมนผลหลกสตร 4.50-4.80 มากทสด

จากตาราง 7 ผลการประเมนความเหมาะสมของโครงรางหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงฯ มทงหมด 8 รายการประเมนหลก แตละรายการประเมนหลกมรายการประเมนยอย(ดรายละเอยดในภาคผนวก ค) จากผลการประเมนจะเหนวาม 7 รายการประเมน คอ ปญหาและความจาเปน หลกการของหลกสตร เปาหมายของหลกสตร

112

จดประสงคของหลกสตร เนอหาของหลกสตร กจกรรมฝกอบรม และการประเมนผลหลกสตร อยในระดบมากทสด คอ มคาเฉลยอยระหวาง 4.50-5.00 และมเพยง 1 รายการประเมนอยในระดบมาก คอ สอประกอบการฝกอบรม มคาเฉลยอยระหวาง 4.20-4.40 อยางไรกตาม ความเหมาะสมของโครงรางหลกสตรโดยรวมมคาความเหมาะสมเฉลย เทากบ 4.71 จดอยในระดบมากทสด 2. ผลการประเมนความสอดคลองของโครงรางหลกสตร ไดคาดชนความ สอดคลอง(Index of consistency =IOC) และการแปลความหมายคาดชนความสอดคลองของโครงรางหลกสตร พบวา คาเฉลยโดยรวมมความสอดคลองของหลกสตร เทากบ 0.99 อยในระดบสอดคลอง และเมอพจารณาเปนรายการประเมนแตละขอ ทกรายการประเมนอยในระดบสอดคลอง คอมคาเฉลยอยระหวาง 0.96 -1.00 แสดงวาองคประกอบของโครงรางหลกสตรทกรายการทประเมนมความสอดคลองกน (ดรายละเอยดในภาคผนวก ค) ขนตอนท 4 การปรบปรงโครงรางหลกสตร จากผลการประเมนโครงรางหลกสตรฝกอบรม โดยผเชยวชาญ จานวน 9 คน จะพบวาโครงรางหลกสตรฝกอบรมมความเหมาะสม สอดคลองกนทกองคประกอบ นอกจากนนผเชยวชาญยงใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงหลกสตรฝกอบรมใหมคณภาพมากขน โดยผวจยไดปรบปรงตามทผเชยวชาญเสนอ ตามรายละเอยดในตาราง 8

ตาราง 8 ผลการปรบปรงโครงรางหลกสตร ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ (5 ธนวาคม 2547)

รางหลกสตรเดม การปรบปรงครงท 1 1. สารบญเนอหาเขยนสนเกนไป 1. เขยนสารบญเนอหาใหสมบรณยงขน 2.คาบางคาในหลกการของหลกสตรไมชดเจน เชน ภายใตสภาพทแทจรง /ปฏบตงานรวมกบคร(ไมรวาใครปฏบต) เปนตน

2.ขยายความของคาหรอขอความในหลกการหรอเปลยนใชคาใหมใหสามารถสอความหมายไดชดเจนขน

3. ชอเนอหาแตละตอนควรตงชอใหนาสนใจ เชน หลกการประเมนตามสภาพจรง

3.ตงชอเนอหาแตและตอนใหนาสนใจยงขน เชน รชดกบหลกการประเมนตามสภาพจรง

4.ควรสลบเนอหาตอนท 2 การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร กบตอนท 3หลกการประเมนผลตามสภาพจรง

4. สลบเนอหาตอนท 3 ไวกอนตอนท 2

5.เนอหาบางตอนมรายละเอยดมากเกนไป และบางตอนยากเกนไปไมเหมาะสมกบครประถมศกษา

5. เพมรายละเอยดของเนอหา และปรบเนอหาใหงายขนโดยตดเนอหาทยากออกไป

6. เนอหาบางตอนสรปไมชดเจน 6.ทบทวนและเรยบเรยงเนอหาใหม ใหชดเจนขน

113

ตาราง 8 (ตอ)

รางหลกสตรเดม การปรบปรงครงท 1 7.เนอหาในใบความรเรองความสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรง ควรเพมเหตผลของความสาคญ

7.เพมเหตผลของความสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรง

8.ตวอยางภาระงานประเมนไมชดเจน 8. เลอกตวอยางภาระงานประเมนอนทนาสนใจและมความชดเจนมากขนมาแทน

9.เกณฑการประเมนบางเกณฑไมชดเจน 9.เขยนเกณฑการประเมนใหชดเจนมากขน 10.ภาษาทใชอานเขาใจยาก 10. ปรบภาษาใหเขาใจงายขน 11.รปแบบการพมพ ตวอกษรขนาดเลกเกนไปและควรใหเปนแบบเดยวกน

11.เพมขนาดตวอกษร และจดรปแบบตวอกษรใหเปนแบบเดยวกน นอกจากบางคาทตองการเนน จะเลอกตวอกษรทแตกตางกน

12. พบคาทพมพผดไวยกรณ 12.ตรวจสอบ แกไขการพมพใหถกตองทงเลม

จากตาราง 8 ผลการปรบปรงโครงรางหลกสตร ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ พบวา มการปรบปรงทงในสวนของเนอหา กจกรรม ภาษา และรปแบบการนาเสนอ

ขนท 3 การทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร ขนตอนท 1 การศกษานารอง เปนการศกษากบครทสอนวทยาศาสตรทไมใชกลมตวอยางจานวน 3 คน จากโรงเรยนวดครนอก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการเขต 1 ประมาณ 20 ชวโมง เพอศกษาความเปนไปไดในการนาหลกสตรไปทดลองใชกบครกลมตวอยางและเพอศกษาผลการใชหลกสตรเบองตนกบคร ซงผลสรปไดดงตาราง 9

ตาราง 9 สรปผลการศกษานารองกบครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2

ประสทธภาพ หลกสตรฝกอบรม

คาเฉลยคะแนนความรความเขาใจ และ เจตคตของคร ทมตอการประเมนผล

ตามสภาพจรง

คาเฉลยความคดเหนของครทมตอความ

เหมาะสมของหลกสตร E1 E2 กอนฝก

อบรม หลงฝก อบรม

เจตคตตอ การประเมนฯ

80.00 75.50 23.67 30.00 4.25

3.80

114

จากตาราง 9 พบวาประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม มคาเฉลยเทากบ 80.00/75.50 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนด 75/75 คาเฉลยคะแนนความรความเขาใจของครหลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด (M = 4.25) และมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรอยในระดบมาก (M = 3.80) นอกจากนครใหขอเสนอแนะวา ควรมการปรบภาษาและใหความหมายของคาบางคาใหชดเจนเพราะครเขาใจไมตรงกน เชน ภาระงานประเมน เกณฑการประเมน เปนตน กจกรรมบางกจกรรมทใชประกอบการบรรยายไมจาเปนตองทากสามารถเขาใจในเนอหาได ดงนนจงควร ตดออกเพอใหมเวลาปฏบตกจกรรมอนมากขน สวนในเรองของรปแบบสอประกอบการฝกอบรม ครแนะนาวา รปแบบตวอกษรบางหวขอเลกเกนไป และแนนเกนไป ควรมรปภาพประกอบมากขน

การปรบปรงรางหลกสตรกอนนาไปทดลองใชกบกลมตวอยาง ผลการปรบปรง ผวจยไดดาเนนการปรบปรงหลกสตรทงในเรองของภาษา รปแบบตวอกษรและใสรปภาพประกอบ เพมเนอทวางใหพกสายตาบาง เพมสสนของชดฝกอบรม และทสาคญ คอ ทบทวนและปรบปรงนยามของคาตางๆทเกยวของใหชดเจนมากขน ผลการปรบปรงหลกสตร ดงตาราง 10

ตาราง 10 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงผานการศกษานารอง (13-17 ธนวาคม 2547)

รางหลกสตรเดม การปรบปรงครงท 2 1.บางกจกรรมฝกอบรมใหเวลามากเกนไปแตบางกจกรรมใหเวลานอยเกนไป

1.ปรบเวลาใหเหมาะสมแตละกจกรรม

2.ภาษาทใชบางคานยามไมชดเจน เชน ภาระงานประเมน

2. ขยายความคาตางๆทเขาใจไมตรงกนใหชดเจนยงขน บางคายกตวอยางประกอบ

3.รปแบบชดฝกอบรม พมพเนอหาแนนเกนไปใน 1หนา และภาพประกอบนอยเกนไป

3.จดพมพและตกแตงรปแบบชดฝกอบรมใหม ใหมพนทวางมากขนในแตละหนากระดาษ และใสภาพประกอบมากขน (ภาพทมความหมายตอการเรยนร) เพม สสนภายในเลมใหสวยงามขน

115

จากตาราง 10 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงผานการศกษานารอง พบวา มการปรบปรงในเรองของเวลาทใชในบางกจกรรม เขยนคาตางๆใหชดเจนเขาใจตรงกน และ เพมความสมบรณและความนาสนใจในรปแบบการนาเสนอ ขนตอนท 2 ทดลองใชกบครกลมตวอยาง ผลการทดลองหลกสตรระยะท 1(ตรวจสอบฐานเดม) เนนกจกรรมอภปราย กลมยอย มการตรวจสอบตนเองดานการวดและประเมนผล ผลการตรวจสอบตนเองของครเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร พบวา ครทกคนมวตถประสงคการประเมนชดเจน คานงถงประโยชนของผลการประเมนเพอพฒนาการปฏบตงานของผเรยน มความเทยงตรง มความเทาเทยม มการประเมนตอเนองเพอพฒนาผเรยน ใหโอกาสทกฝายทเกยวของประเมน ในสวนของความเปนสภาพจรง ครบางสวนยงไมไดคานงถงการประเมนทสอดคลองกบสภาพจรง การประเมนไมไดชวยใหผเรยนเรยนรการทางานของนกวทยาศาสตร ภาระงานเขยนไวยงไมชดเจน โดยเฉพาะเรองของเกณฑการประเมน ครเหนวายงกาหนดเกณฑไมไดครอบคลมภาระงานทให อยางไรกตามการตรวจสอบตนเองของคร ไดผลโดยเฉลยทากบ 0.94 ซงอยในเกณฑสง จากผลการวเคราะหตนเองถงรปแบบการวดและประเมนผลระดบชนเรยนทใชอยในการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรนน โดยเปรยบเทยบระหวางการประเมนรปแบบเกากบการประเมนรปแบบใหม ผลการวเคราะหตนเองพบวา ครใชการประเมนรปแบบเกามากกวารปแบบใหม โดยคดเปนคะแนนเฉลย ไดเทากบ 12.21 จากคะแนนเตม 39 คะแนน หรอคดเปนรอยละ 31.31 จากผลการตรวจสอบและวเคราะหตนเอง จะพบวา ครสวนใหญยงคงใชการประเมนแบบเดม โดยเฉพาะในเรองของเกณฑการประเมน ครยงกาหนดเกณฑไดไมชดเจนและไมละเอยด ไมครอบคลมลกษณะงานทมอบหมายนกเรยน การทดลองใชหลกสตรระยะท 2 (สรางเสรมสงใหม ใหลงมอทา) จดในรปการประชมเชงปฏบตโดยเนนภาคปฏบตและการมสวนรวม จากการทดลองหลกสตรระยะท 1 จะเหนวาครยงขาดความรความเขาใจเรองการประเมนผลตามสภาพจรง การกาหนดภาระงานและเกณฑการประเมน ดงนนในหลกสตรฝกอบรมระยะท 2 จงเปนการใหความรความเขาใจ และใหลงมอวางแผน ออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรง ดวยตนเอง ไดผลการทดลองใช ดงน

1. ครไดรบความรความเขาใจตามเนอหาทให พบไดจากการอานบนทกประจาวน และการซกถาม

2. เนอหาทครนามาทดลองใชประกอบเครองมอประเมนผลในครงนมดวยกน 8

116

หนวย เนอหา คอ ระดบชนป.4 เรอง แสง หนและดน ระดบชน ป.5 เรอง เสยง นา ฟา และดวงดาว วสดและสมบตของวสด ระดบชนป.6 เรอง จกรวาลและอวกาศ พชสมนไพร สารเคม

3. วเคราะหมาตรฐานการเรยนรและมการวางแผนการประเมน และวเคราะห เครองมอโดยทดลองใชเครองมอดงน 4. สรางเครองมอประเมนผลการเรยนรในแตละหนวยการเรยนร การทดลองใชหลกสตรระยะท 3 (ไดนาไปใช ภายในประเมน) เปนกจกรรมฝกอบรมทเนนการอภปรายกลมยอย ถงแนวทางการนาเครองมอประเมนผลไปใชจรงในชนเรยน ผลการใชหลกสตรระยะท 3 พบวา ครมความรความเขาใจเพมขน มเจตคตทดตอ การประเมนผลตามสภาพจรง ครสามารถนาเครองมอประเมนไปใชในชนเรยนไดจรง และมความคดเหนทดตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม ดงรายละเอยดการตรวจสอบสมมตฐานในขนตอนท 3 ขนตอนท 3 การตรวจสอบสมมตฐานการทดลองใชหลกสตร ในการทดลองใชหลกสตรฝกอบรม มการตรวจสอบสมมตฐานทกาหนดไว ดงน

สมมตฐานขอ 1 หลกสตรฝกอบรมทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด ผลการหาประสทธภาพของหลกสตร พจารณาเปรยบเทยบคะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรม(E1)กบผลสมฤทธหลงฝกอบรม(E2) เกณฑทกาหนด คอ E1/ E2 เทากบ 75/75 จะพบวาประสทธภาพหลกสตรฝกอบรมมคาเทากบ 81/76.03 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนด ดงนนจงเปนไปตามสมมตฐานขอ 1 สมมตฐานขอ 2 ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงหลงเขารบการฝกอบรมสงกวากอนเขารบการฝกอบรม ผลการวเคราะหเปรยบเทยบความรความเขาใจของครดานการวดและประเมนผล การเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงกอนฝกอบรมและหลงฝกอบรม โดยใชสถต t-test dependent ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows ปรากฏผล ดงตาราง 11

ตาราง 11 การเปรยบเทยบผลการทดสอบความรความเขาใจของครทเขารบการฝกอบรม เรอง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงกอนและหลงฝกอบรม

การเปรยบเทยบ ความรความเขาใจ

N M

SD. t df p

117

กอนฝกอบรม 17 21.47

5.21

7.19* 16 .010 หลงฝกอบรม 17 30.41

2.74

*p < .05 จากตาราง 11 การเปรยบเทยบผลการทดสอบความรความเขาใจของครทเขารบการฝกอบรม เรอง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงกอนและหลงฝกอบรม พบวา คะแนนเฉลยความรความเขาใจของครหลงทดลองใชหลกสตรฝกอบรมสงกวากอนทดลองใชหลกสตรฝกอบรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาครทผานหลกสตรฝกอบรมทผวจยพฒนาขนน มความรความเขาใจเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงสงขนจรง ซงสนบสนนสมมตฐานขอ 2

สมมตฐานขอ 3 ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด ผลการวเคราะหหาคาเฉลยและการทดสอบเจตคตของครทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใช t-test one sample ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows ปรากฏผลดงตาราง 12 และตาราง 13

ตาราง 12 คาเฉลย(M) คาความเบยงเบนมาตรฐาน(SD) และระดบเจตคตของครทมตอ การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

ขอความ

M SD ระดบ เจตคต

1.การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหนกเรยนคดไดหลากหลาย 4.53 0.62 ด

2. การประเมนผลตามสภาพจรงเพมภาระงานใหกบผสอนเปนอยางมาก 3.29 1.31 ด

3. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยกระตนใหผเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยน

3.64 0.86 ด

4. การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหการประเมนผลการเรยนในชนเรยนเปนเรองยาก

3.71 0.77 ด

5. การประเมนผลตามสภาพจรงคลมเครอไมชดเจน 4.23 0.56 ด

6.การประเมนผลตามสภาพจรงสามารถประยกตใชไดกบทกสาระการ เรยนร

4.29 0.47 ด

7.การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหทราบแนวทางในการปรบปรงการ 4.47 0.51 ด

118

เรยนการสอน 8.การประเมนผลตามสภาพจรงเปนสงนาสนใจ แปลกใหม 3.71 0.77 ด

9. การประเมนผลตามสภาพจรงมเกณฑการใหคะแนนทเปนไปไดจรง 4.11 0.60 ด

10. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยใหนกเรยนเกดการบรณาการความร 4.29 0.46 ด

11. การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรเปนเรองงาย

3.82 0.53 ด

12.การประเมนผลตามสภาพจรงลดความวตกกงวลในเรองการสอบใหกบนกเรยน

4.11 0.60 ด

ตาราง 12 (ตอ)

ขอความ

M SD ระดบ เจตคต

13. การประเมนผลตามสภาพจรงเปนไปตามหลกการวดและประเมนผลตามทพร.บ.2542 กาหนดไว

4.35 0.49 ด

14.ผเรยนมทางเลอกในการปฏบตและนาเสนอผลงานมากขน 4.29 0.47 ด

15. การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหผเรยนมเจตคตทดตอเนอหาวชาทเรยน

4.00 0.61 ด

16. การประเมนตามสภาพจรงละเลยการประเมนภาคทฤษฎ 3.53 0.71 ด

17.การประเมนผลตามสภาพจรงใชเวลาในการสอนมาก 2.94 0.75 ปาน

กลาง

18. การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหนกเรยนเปนนกแกปญหาทด 4.06 0.56 ด

19. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยใหผเรยนไดพฒนาคณลกษณะนสยทดในการทางาน

4.23 0.56 ด

20. การประเมนผลตามสภาพจรงไมเหมาะสมกบการสอนภาคทฤษฎ 3.23 0.83 ปาน

กลาง

คาเฉลย 3.94 0.37 ด

จากตาราง 12 พบวา คาเฉลยของเจตคตอยในระดบดทกขอความ ยกเวนขอความทวา “การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหนกเรยนคดไดหลากหลาย” อยในระดบดมาก แต

ขอความทวา “การประเมนผลตามสภาพจรงใชเวลาในการสอนมาก” และ “การประเมนผลตาม

สภาพจรงไมเหมาะสมกบการสอนภาคทฤษฎ” อยในระดบปานกลาง และโดยรวมคาเฉลย

เจตคตของครทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงมคาเทากบ 3.94 อยในเกณฑ ทกาหนด คอมคาเฉลยตงแต 3.50 ขนไป ซงจดวาเจตคตอยในระดบด

119

ตาราง 13 ผลการทดสอบเจตคตของครทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

N M SD t p

เจตคตของครทมตอ การประเมนผลตามสภาพจรง

17

3.94 0.37 4.90* .000

* p< .05

จากตาราง 13 ผลการทดสอบเจตคตของครทมตอการประเมนผลการเรยนรตาม

สภาพจรง มคา p-value < ระดบนยสาคญทกาหนด (∝ = .05) แสดงวาหลงผานการฝกอบรมตามหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน ครมเจตคตตอการะประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด ซงสนบสนนสมมตฐาน ขอ 3 สมมตฐานขอ 4 ครสามารถนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด

ความสามารถในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงของคร ในการศกษาครงนพจารณาทตวบงช ดงน 4.1 พฤตกรรมการสอนวชาวทยาศาสตรของครในชนเรยน ซงไดผลการวเคราะหดงน

4.1.1 สงเกตพฤตกรรมการสอนโดย ผวจย ครผเขารบการฝกอบรม และเพอนคร ผลการวเคราะหการสงเกตพฤตกรรม ตามเกณฑทกาหนด พบวา ครมการแสดงพฤตกรรมดานการวดและการประเมนผลอยในระดบมากทกรายการ (ดรายละเอยดในภาคผนวก ค)

4.1.2 นกเรยนประเมนพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครกอนและหลงฝกอบรม ทดสอบผลการประเมนโดยใชสถต t-test dependent ปรากฏผล ดงตาราง 14

ตาราง 14 ผลการทดสอบพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครกอนและหลงฝกอบรม ทประเมนพฤตกรรมครโดยนกเรยน

พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของคร

N M

SD t p

กอนฝกอบรม 17 1.54 0.13

หลงฝกอบรม 17 1.60 0.14

4.55*

.000

* p< .05

120

จากตาราง 14 พบวา คาเฉลยพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครทประเมน

โดยนกเรยน หลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม มคา p-value < ระดบนยสาคญทกาหนด

(∝ = .05) แสดงวาหลกสตรฝกอบรมสงผลใหครมพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลเพมขน 4.1.3 ผลการสมภาษณคร พบวา ครมการรวมกลมกนในโรงเรยนเพอรบการนเทศ ตดตาม ครพบปญหาการกาหนดเกณฑการประเมน การคดภาระงานเพอประเมน ผสอนบางเนอหาคดไมออกวาจะใหภาระงานใดจงจะสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและสอดคลองกบสภาพจรง นอกจากนนพบวา ครยงไมมนใจเทาไรนกกบเกณฑการประเมนทกาหนด ดงนนผวจยจงแนะนาและเพมเตมเอกสารเกยวกบตวอยางภาระงานประเมน และชวยแนะนา ตวบงชและเกณฑการประเมนผลงานใหเหมาะสมกบภาระงาน เชน ภาระงานประเภทแบบจาลอง ประเภทหนงสอการตน ประเภทการทดลอง และจากการนเทศครงท 2 เพอใหเหนพฤตกรรมการสอนในชนเรยนผวจยไดสงเกตพฤตกรรมการสอนของผสอนบางคนทพรอมจะใหสงเกตพฤตกรรม พบวา ครมการสอนและการประเมนควบคกนไป ครประเมนผลตามแผนทวางไวมากขน เครองมอประเมนมหลากหลายและครบถวนมากขน ประเมนทงดานความร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร และความสามารถในการทดลอง จากการสมภาษณตวแทนครผนาดานการวดและประเมนผล สรปสาระไดวา เครองมอประเมนทใชกอนการอบรม คอ การตงคาถาม บนทกผล สงเกต รายงาน ครกลาววา “กอนฝก

อบรมนนคดอยากจะประเมนอะไร เมอไรกทา แตหลงจากฝกอบรม มการฝกใหวเคราะหมาตรฐานการเรยนรกอนสรางเครองมอประเมน ทาใหสามารถสรางเครองมอทเปนลาดบขนตอนมากขน มความสมพนธกบผลการเรยนรทคาดหวง ไมลองลอย รดกมมากขน พอใจกบการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร”

4.1.4 ผลการสมภาษณผบรหารสถานศกษา พบวา “การฝกอบรมครงน

ชวยเปลยนแปลงพฤตกรรมผสอน โดยจะพบวา ครรวธการประเมน การสรางเกณฑการประเมนและนาไปใชในการวดและประเมนผล ซงการอบรมครงนตางจากครงกอนๆ คอ ครมการรวม ตวกนและมความคบหนาของการอบรม และเหนวาเปลยนไปเพราะมการวดผลทหลากหลายมากขน มชนงานเพอใชในการประเมนมากขน”

4.1.5 ผลการสมภาษณนกเรยน มขอคนพบหลายประการ สรปสาระไดดงน 1) การประเมนกอนสอน จากการสมภาษณผเรยนพบวา แตละครงทคร

เขาสอนสวนมากใชคาถาม เพอถามนานกเรยนเกยวกบเรองทจะสอน 2) ความรสกของนกเรยน คอ นกเรยนจะชอบการทดลอง ตนเตนและสนก

กบการทดลอง พรอมทงไดรบความรไปดวย 3) ครใหนกเรยนมการพฒนางานของตนเอง ทงทเปนเนอหา รปแบบและ

121

ภาษาทใชเขยน 4) นกเรยนมการประเมนตนเองและประเมนงานของเพอนๆ รสกดทมคน

มาประเมนผลงานของตนเองเพราะจะไดปรบปรงแกไขงานใหดขน ไดคะแนนมากขนตามเกณฑทครกาหนดไว

5) ครมการตรวจงานใหนกเรยนนากลบไปปรบปรงแกไข แตบางครงคร ตรวจไมทนเพราะครมงานยงมาก

6) กจกรรมทชอบมากทสดในการเรยนวทยาศาสตร คอ กจกรรมการ ทดลอง เพราะสนกตนเตน ไดเรยนรและเหนจรงในสงทอยากร เชนเรองการเดนทางของแสง

7) การจดการเรยนการสอนและการประเมนผลของคร ในความคดของ นกเรยนเหนวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนไมแตกตางมากกบการสอนเนอหาทผานมา แตทตางกน คอ ดานการประเมน โดยเฉพาะ เกณฑการประเมน ซงเดมครใหประเมนโดย นกเรยนชวยกนคดเกณฑกนเอง แตครงนครมเกณฑมาใหรเกณฑการประเมน ชวยใหรวาจะทางานใหไดตามเกณฑนนอยางไร จากผลการสมภาษณจะเหนวา ทงคร ผบรหารสถานศกษา และนกเรยนใหขอมลทสอดคลองและสนบสนนกน ซงชใหเหนวาครมการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรง ไปใชกบนกเรยนในการสอนวทยาศาสตรหนวยการเรยนรทเขารบการฝกอบรมจรงและกระทาอยางตอเนองตลอดหนวยการเรยนรนน 4.2 ผลงานของคร แบงเปน 2 สวน คอ 1) แผนการจดการเรยนร และ 2)ภาระงานประเมน มรายละเอยด ดงน 4.2.1 แผนการจดการเรยนร จานวน 6 หนวยการเรยนร ประเมนโดย ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก ครผเขารบการฝกอบรม เพอนคร และผวจย ผลการประเมนและ การทดสอบผลการประเมนแผนการจดการเรยนร ปรากฏผล ดงตาราง 15 และตาราง 16

ตาราง 15 คาเฉลย (M) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบคณภาพแผนการจดการเรยนร 6 หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร

M

SD

ระดบคณภาพ

1.พลงงานแสง 2.78 0.22 ดมาก 2.นาฟาและดวงดาว 2.99 0.02 ดมาก 3.เสยง 2.77 0.11 ดมาก

122

4.วสดและสมบตของวสด 2.91 0.02 ดมาก 5.จกรวาลและอวกาศ 2.89 0.02 ดมาก 6.สารเคม 2.80 0.12 ดมาก

จากตาราง 15 พบวา คะแนนประเมนแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2

ของครโดยเฉลยมคา เทากบ 2.77-2.93 เกณฑยอมรบไดกาหนดไวตงแต 1.52ขนไป (ระบไวในบทท 3 หนา 92) ซงจดวาระดบคณภาพแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตรทง 6 หนวยการเรยนร มคณภาพอยในระดบดมาก

ตาราง 16 ผลการทดสอบความสามารถในการจดทาแผนการจดการเรยนรของครจานวน 6 หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร M

SD t p

1.พลงงานแสง 2.78 0.22 8.38* .000 2.นาฟาและดวงดาว 2.99 0.02 25.10* .000 3.เสยง 2.77 0.11 15.92* .000

4.วสดและสมบตของวสด 2.91 0.02 14.50* .000 5.จกรวาลและอวกาศ 2.89 0.02 32.72* .000 6.สารเคม 2.80 0.12 20.81* .000

* p< .05 จากตาราง 16 พบวา ผลการทดสอบคณภาพแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร ของครทง 6 หนวยการเรยนร มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวา ครสามารถจดทาแผนการจดการเรยนร โดยบรณาการแผนการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงกบแผนการจดการเรยนรทง 6 หนวยไดอยในเกณฑดมาก ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไวในสมมตฐาน ขอ 4.2.1 4.2.2 ภาระงานประเมน จานวน 6 หนวยการเรยนร ประเมนโดยผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก ครผเขารบการฝกอบรม เพอนคร และผวจย ผลการประเมนภาระงานและผลการทดสอบคณภาพภาระงานประเมน โดยใช t-test one sample ปรากฏดงตาราง 17 และตาราง 18

123

ตาราง 17 คาเฉลย (M) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบคณภาพภาระงานประเมนผล การเรยนร ของคร 6 หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร

M

SD

ระดบ คณภาพ

1.พลงงานแสง 3.87 0.46 ด 2.นา ฟา และดวงดาว 4.37 0.28 ดมาก 3.เสยง 3.72 0.34 ด 4.วสดและสมบตของวสด 4.03 0.56 ดมาก 5.จกรวาลและอวกาศ 3.80 0.22 ด 6.สารเคม 3.75 0.47 ด

จากตาราง 17 พบวา คาเฉลย และระดบคณภาพภาระงานประเมนผลการเรยนร ของคร หนวยการเรยนรเรอง นา ฟา และดวงดาว และ วสดและสมบตของวสด มคาเฉลย 4.37 และ 4.03 ตามลาดบ จดอยในระดบคณภาพดมาก สวนหนวยการเรยนรเรอง พลงงานแสง เสยง จกรวาลและอวกาศ และ สารเคม มคาเฉลยระหวาง 3.72-3.87 ซงอยในระดบคณภาพด

ตาราง 18 ผลการทดสอบคณภาพภาระงานประเมนของครทใชประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตร 6 หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร M

SD t p

1.พลงงานแสง 3.87 0.46 6.87* .001 2.นาฟาและดวงดาว 4.37 0.28 6.94* .001

124

3.เสยง 3.72 0.34 5.93* .002 4.วสดและสมบตของวสด 4.03 0.56 8.78* .000 5.จกรวาลและอวกาศ 3.80 0.22 6.11* .002

6.สารเคม 3.75 0.47 5.69* .000

* p< .05 จากตาราง 18 พบวา ผลการทดสอบคณภาพภาระงานประเมนของครทใชประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ทง 6 หนวยการเรยนรมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวา ครสามารถกาหนดภาระงานประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงทง 6 หนวย การเรยนร ไดอยในเกณฑด เปนไปตามเกณฑทกาหนด ซงสนบสนนสมมตฐานขอ 4.2.2 นอกจากนมขอมลเชงคณภาพทไดจากการอานวเคราะหบนทกประจาวน บนทกสะทอนตนเอง และบนทกหลงการสอน พรอมผลจากการสมภาษณผบรหารสถานศกษา และ นกเรยน มาชวยสนบสนนผลการทดสอบสมมตฐานดงกลาว ดงรายละเอยดในขอ 4.3 4.3 อานและวเคราะหความสามารถของครในการนาเครองมอประเมนผลไปใชใน ชนเรยนจรงจากขอความ ในบนทกประจาวน บนทกสะทอนตนเอง และบนทกหลงการสอน 4.3.1 บนทกประจาวน เปนเครองมอทผวจยสรางขน โดยมกรอบการบนทกระหวางอบรมในประเดนตางๆ ตามทระบไวในบทท 3 แลวนน และหลงจากฝกอบรม ผวจยใหผเขารบการฝกอบรมบนทกประจาวนโดยอสระไมกาหนดกรอบการบนทกให จากการอานและวเคราะหขอความในบนทกประจาวน พบวา

1) ความรทครไดรบจากวทยากรพเศษและจากผวจย : ครอบคลมเนอหาท ปรากฏในเอกสารประกอบการฝกอบรม เชน (1) ความรเบองตนเกยวกบเหตผลของการเปลยนแปลงการประเมน (2)หลกการประเมนผลตามสภาพจรง (3)การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร (4) การวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรง (5) เทคนคการสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

2) การนาไปใชในชนเรยน : ครทกคนคาดหวงวาจะสามารถนาไปใชในชน เรยนไดและบางคนจะนาไปบรณาการกบสาขาวชาอนๆ

3) ความมนใจ : ครทกคนมนใจวาจะนาความรเรองการประเมนทไดรบไปใช ไดจรง แตครรอยละ 50 มความเหนวาอาจจะไมดเทาทควร หรอไมสามารถดาเนนงานไดครบทกขนตอน

4) ความสนใจ ครรอยละ 80 สนใจการบรรยาย เรองการประเมนผลการเรยนร

125

วทยาศาสตร โดยวทยากรพเศษ เพราะเหนตวอยางในการประเมนชดเจน และใหความสนใจในเรองการวเคราะหสงทตองประเมนจากมาตรฐานการเรยนร และการสรางเกณฑการประเมนผล

5) ความรสกเมอทางานเปนทม รสกด สนก ไมเครยด ไดแลกเปลยนความร มหลากหลายทางความคดชวยใหไดขอยตทด เพอนใหขอคด เกดความมนใจเพราะเพอนใหความรวมมอในกจกรรมด รสกสบายใจมากขนวาเพอนผรวมกลมพบปญหาในการประเมนลกษณะใกลเคยงกน 6) ปญหาและอปสรรคทพบ คอ ครรสกวาตนเองขาดทกษะการสอนวทยาศาสตร เพราะไมไดจบสาขาวทยาศาสตร เวลาไมพอเพราะครมงานสอนมาก นกเรยนมจานวนมาก การสรางเกณฑการประเมนตองใชเวลานาน กลววาทฤษฎทไดรบเมอนาไปใชแลว จะไดผลไมเปนไปตามทคาดหวง 7) ครผเขารบการฝกอบรมมขอเสนอแนะวา - บรรยากาศการฝกอบรมอบอน เปนกนเองทงผเขารบการฝกอบรม และผใหการฝกอบรม

- ควรมตวอยางการประเมนผลตามสภาพจรงหลายๆตวอยาง - ควรมการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรทกเรอง รวมไวเปนเลม

เพอใชประโยชนแกครผสอนวทยาศาสตร - ควรสรางเครองมอประเมนทไดมาตรฐานใหครนาไปใช - ครทกคนในโรงเรยนควรมโอกาสเขารบการฝกอบรมแบบน - วทยากรและเพอนวทยากรใหความรไดชดเจนด - ควรมการตดตามผลการฝกอบรมเพอกระตนใหครนาไปใช - ควรมการฝกอบรมเรองนอยางสมาเสมอ - ใหมการจดฝกอบรมการทาเครองมอประเมนอยางชดเจน

จากการอานวเคราะหบนทกประจาวนทผวจยไมไดกาหนดกรอบการบนทก พบวา ครสวนใหญจะบนทกเกยวกบบรรยากาศการเรยนการสอนในชนเรยน และปญหาทพบ เชน ดานผเรยน โดยครใชการสงเกตพฤตกรรม พบวา นกเรยนใหความสนใจรวมกจกรรมการทดลอง (แสง นา ฟาและดวงดาว สารเคม) นกเรยนชางสงเกต และรวมกจกรรมกลมมากขน นกเรยนยงขาดทกษะ พนฐาน ตองปรบปรงแผนการสอน นกเรยนรวมอภปรายนอย เพราะ สนใจการทดลองมากกวา นกเรยนบางกลมสรปผลไมได ครเสนอแนะวา ควรมการใหนกเรยนทดลองและสรปผลทละคน นกเรยนยงออกแบบการทดลองไมได ผลงานนกเรยนยงไมดเทาทควรปญหาเรองเวลา เชน การประเมนผลไมครอบคลมทกเรองเพราะเวลาจากด และไมมเวลาเตรยมการสอน

126

4.3.2 บนทกสะทอนตนเอง เปนการบนทกหลงจากศกษาตวอยางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงดวยตนเองในเอกสารประกอบการฝกอบรม ประกอบดวยเครองมอ 7 ประเภท ไดแก ภาระงานประเมน การสงเกต การสมภาษณ บนทกการเรยนร ผงมโนทศน เกณฑการประเมน แบบสารวจและแบบสอบถาม

1) ภาระงานประเมน ครรอยละ70 เหนวาควรนามาใช อกรอยละ 30 เหนวา ตองนามาใชและครทกคนเหนวาการประเมนดวยภาระงานมขอดมากกวาขอจากด เชน ชวยใหการวดผลประเมนผลชดเจนขน นกเรยนมสวนรวม สามารถวดความคดขนสงของผเรยนได เปนปญหาทเลยนแบบธรรมชาต ครไดพบขอบกพรองเพอพฒนาผเรยน ขอจากดทพบอยบาง คอ มความยงยากในการสรางเกณฑการประเมน นกเรยนทอานและเขยนไมคลองจะเบอ ไมเหมาะกบนกเรยนทไมเอาใจใสในการเรยน 2) การสงเกต ครเหนวาเปนเครองมอทถกนามาใชบอย เพราะเปนเครองมอทใชงายทสดสามารถรวบรวมพฤตกรรมหลายดานของผเรยนจากการสงเกตครงหนงๆ และเหนวาสามารถนาไปใชกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรได เชน สงเกตความสนใจในการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร ความสามารถในการทดลอง และการปฏบตงาน 3) การสมภาษณ สามารถใชเปนเครองมอประเมนไดด โดยเฉพาะสาหรบ นกเรยนทอานและเขยนไมคลอง เปนการสรางความสมพนธระหวางครกบนกเรยน ทาใหครเขาใจปญหา และทราบความรสกผเรยน สามารถนาไปใชกบการเรยนการสอนวทยาศาสตรได ครบางคน (3คน)เหนวาการสมภาษณไมเหมาะกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เพราะตองใชเวลาซกถามมาก กรณทสอนหลายหองจงไมสามารถทาได อกประการหนง คอ ไมเหมาะสมกบธรรมชาตวชา ทตองลงมอปฏบต หากใชการสมภาษณนกเรยนอาจจะไมบอกความจรงหรออาจคาดเดาคาตอบได 4) บนทกการเรยนร ครเหนประโยชนของการบนทกผลการเรยนรวา ชวยใหรถงความคดและความตองการ นกเรยนไดพฒนาทกษะการเขยน ครทกคนเหนวาสามารถนามาใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตรได เพราะทาใหทราบปญหาและความรสกของนกเรยน ชวยใหครเปลยนเทคนคการจดการเรยนร 5) ผงมโนทศน ครทกคนเหนวา ผงมโนทศนมความเหมาะสมในการนามาเปนเครองมอประเมนผลการเรยน เพราะ สามารถประเมนความสามารถในการสรปเนอหา และความสามารถในการเชอมโยงเนอหาของผเรยน สามารถประเมนความรไดหลายดานพรอมกน สามารถใชรวมกบการสอนแบบบรรยาย อภปราย แตครบางคน(2 คน)เหนวาอาจใหคะแนนไดยาก

127

6) เกณฑการประเมน ครรอยละ 60 เหนวาตองนามาใช และอกรอยละ 40 เหนวาควรนามาใช ทงนเพราะครเหนวามจดเดนหลายประการ เชน ใหคะแนนไดยตธรรม รขอบกพรองและปรบปรงไดตรงประเดน นกเรยนทราบเกณฑการประเมนและสามารถทางานไดตามเกณฑ มมาตรฐานเดยวกน งายตอการตรวจใหคะแนน แตครบางคน (3 คน) เหนวายงมขอจากดอยหลายประการ มความยงยากซบซอน ตองใชเวลาในการสรางเกณฑ 7) แบบสารวจและแบบสอบถาม ครทกคนเหนวาควรนามาใช เพราะทาใหทราบขอมลดานตางๆ ของผเรยน ทงพฤตกรรม ความรสก ความสนใจ เหมาะกบวยของ ผเรยน เพราะผเรยนสามารถอานออก เขยนได เขาใจงายไมยงยาก ซงครบางคน (1คน) เขยนวา เคยนามาใชแลวแตไมมรปแบบทแนนอนเหมอนการประเมนครงน 4.3.3 บนทกหลงการสอน การบนทกหลงการสอนจะอยดานหลงของแผนการจดการเรยนรซงเปนอกภาระหนงทครตองบนทกเปนประจาเมอมการสอนในแตละแผนการจดการเรยนรเสรจสน ในการศกษาวเคราะหขอความจากการบนทกหลงการสอนครงนผวจยไดอานบนทกหลงการสอนของครผนาดานการวดและประเมนผลจานวน 6 หนวยการเรยนร (คร 6 คน) คอ เรอง พลงงานแสง เสยง นาฟาและดวงดาว วสดและสมบตของวสด จกรวาลและอวกาศ และสารเคม โดยครอบคลม 3 ประเดนหลก คอ ผลการจดการเรยนร ปญหา/อปสรรค และขอเสนอแนะพรอมแนวทางแกไข จากการวเคราะหบนทกหลงการสอน พบวา มหลายขอความในการบนทกทแสดงใหเหนวาครมการวดและประเมนผลผเรยนทงกอนสอน ระหวางสอน และหลงสอน ดวยเครองมอทหลากหลาย ตามแผนการประเมนทระบไว โดยเฉพาะภาระงาน นอกจากนนมการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนอยางใกลชด ทกระยะ ดงตวอยางบนทกหลงการสอนตอไปน จากบนทกหลงการสอน (หนวยการเรยนร นาฟาและดวงดาว)ของครทานหนงระบไว 3 หวขอ คอ

1) ปรากฏการณธรรมชาต ผลการสอนพบวา นกเรยนจะรวมกจกรรมไดด ถงรอยละ 75 ผลงานการสรางบารอมเตอรทาไดด และรจกการคนควาหาขอมลมานาเสนอ ปญหาอปสรรคทพบ คอ การสรปผลการทดลองขาดความชดเจน แนวทางแกไข ครและนกเรยนตองสรปผลการทดลองรวมกน โดยใชการซกถาม เพอนาไปสผลสรปทถกตอง

2) ลมฟาอากาศ ผลการสอน พบวา นกเรยนจะสนใจการทดลอง ในรปแบบเลนปนเรยน เชน เกมการทดลอง “เลนกบง” นกเรยนจะเกดทกษะการสงเกต

สรปผลการทดลองไดถกตอง ปญหาและอปสรรคทพบ คอ มปญหาดานศกษาลกษณะ มาตรความเรวของโมฟอรต เพราะจะเรยนรไดยากมาก

3) วฏจกรของนา ผลการสอน พบวา นกเรยนปฏบตงานไดผลดและม

128

กระบวนการคด สงเกตวามจตวทยาศาสตรมากขน จากบนทกหลงการสอน (หนวยการเรยนร พลงงานแสง) ของครทานหนงระบวา

“นกเรยนใหความสนใจในการซกถาม การตอบ การฟง พอสมควร” “เมอถงกจกรรมทดลอง

นกเรยนตนเตนกระตอรอรนมาก นกเรยนบางกลมแกปญหาไดด” “หลงจากดาเนนการสอน

มาถงแผนการจดการเรยนรในกจกรรมน จงคดวานาจะมคาถามทายการทดลอง เพอเปนการชวยใหนกเรยนรวบรวมขอมลจากการสงเกตและนาไปสการวเคราะหผลการทดลองและสรปผลการทดลองไดดขน”

นอกจากนนใหขอเสนอแนะวา “ การทมจานวนนกเรยน จานวนกลมทมากเกนไป

ทาใหครดแลไมทวถง และนกเรยนบางกลมไมกลาขอคาแนะนา ผสอนอาจใชวธใหมาตรวจสอบความถกตองทละขนตอน โดยแบงการตรวจเปน 3 ระยะ คอ บนทกผลการสงเกต วเคราะหผลการทดลอง และสรปผลการทดลอง”

จากบนทกหลงการสอน (หนวยการเรยนร วสดและสมบตของวสด) ของครทานหนงระบวา ผลการสอน พบวา 1) นกเรยนสวนใหญปฏบตกจกรรมไดด ผลงานทไดทาอยในระดบด มบางกลมทเนอหาไมชดเจน ไดใหไปแกไขปรบปรงมาสงใหม 2) นกเรยนสวนใหญมพฤตกรรมทางเจตคตทางวทยาศาสตรอยในระดบด แตกยงมบางคนอยในระดบพอใช บางคนตองไดรบการแกไขปรบปรง 3) การสรปผลการทดลอง และบนทกผลการทดลองของนกเรยนแตละกลมทาไดด ถกตองชดเจนเปนสวนใหญ มเพยง 2 กลมทไมสามารถสรปผลการทดลองได ขอเสนอแนะ ครตองใชคาถามอธบายเพมเตม และใหนกเรยนปฏบตการทดลองใหมอกครง จากนนชวยเหลอใหนกเรยนบนทกผลและสรปผลการทดลองอกครง 4) นกเรยนปฏบตภาระงานทมอบหมายไดถกตองเปนสวนใหญ มบางกลมทาไดไมชดเจนเทาทควร แตไดแนะนาใหไปแกไขปรบปรง 5) การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนพบวา กระบวนการทางานกลมของนกเรยนสวนใหญใหความรวมมอกบเพอนๆ ดมาก มบางคน ในบางกลมทไมใหความรวมมอกบเพอน ครตองเขาไปชวยแกปญหาและแนะนา การปฏบตตวใหม 6) การสงเกตทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนในขณะปฏบตกจกรรมการทดสอบความแขงของวสด พบวา นกเรยนปฏบตกจกรรมไดตามขนตอน มบางกลมทปฏบตกจกรรมนอกเหนอจากคาสงทาใหมปญหาเกยวกบการสรปผลการทดลอง การบนทกผลการทดลองทไมถกตองและชดเจนเทาทควร ครจงตองใหนกเรยนกลมนนปฏบตใหมอกครง

จากบนทกหลงการสอน (หนวยการเรยนร สารเคม) ของครทานหนงระบวา 1) ตวอยางสารเคมทใสในอาหารและใชในชวตประจาวน ผลการสอน พบวา

นกเรยนยกตวอยางสารเคมทใสในอาหารและใชในชวตประจาวนได นกเรยนบอกจดมงหมายของการใสสารอาหารได พรอมทงบอกประโยชนและโทษของสารอาหารทใสในอาหารไดรอยละ

129

95 ปญหาอปสรรคทพบ คอ นกเรยนกลมหนง บนทกสารเคมทใสอาหารไมถกตอง แนวทาง แกไข ใหนกเรยนอานใบความรเพมเตม และ พบวา นกเรยนทดลองเปรยบเทยบลกษณะ สารทใสในอาหาร เชน นาสมสายช และผงชรสได และปฏบตงานกลมดวยความตงใจ นกเรยนสามารถระบโทษของสารทใสอาหารทมตอรางกายได ปญหาและอปสรรคทพบ นกเรยน กลมหนง เขยนบนทกผลการทดลองและสรปผลไมถกตอง เวลาในการปฏบตกจกรรมมนอย นกเรยนจงตองทางานอยางเรงรบ แนวทางแกไข เพมเวลาในการปฏบตกจกรรมการทดลองมากขน 2) ประโยชนและโทษของสารเคม ผลการสอน นกเรยนบอกประโยชนและโทษของสารเคมได นกเรยนมความกระตอรอรนในการทางานและปฏบตงานไดด นกเรยนเขยนรายงานไดถกตองรอยละ 85 ปญหาและอปสรรค นกเรยนกลมหนง ทางานคอนขางชา(อานหนงสอไมคลอง) และทางานไมเปนระเบยบ นกเรยนบางคนเขยนรายงานไมถกตอง วกวน แนวทางแกไข ใหคาแนะนาเพมเตม และใหทงกลมทางานแกไขใหเรยบรอยกวาเดม

จากบนทกหลงการสอน (หนวยการเรยนร จกรวาลและอวกาศ) ของครทานหนงระบวา ผลการสอนพบวา นกเรยนยอมรบคาวพากษวจารณผลงานของเพอน พรอมนาไปปรบปรง แกไขปญหาทพบ คอ เครองมอประเมนมรายละเอยดไมเพยงพอกบความตองการของผเรยน ไดปรบปรงแกไขเครองมอประเมนและเกณฑการประเมนใหเปนไปตามสภาพความเปนจรง”

จากการอานและวเคราะหผลงานประเภทบนทก คอ บนทกประจาวน บนทกสะทอนตนเอง และบนทกหลงการสอนแลว เพอใหมนใจไดวาผเขารบการฝกอบรมนาความรทไดรบไปใชจรงในชนเรยน ผวจยจงไดรวบรวมขอมลอนๆ ซงแสดงวาผเขารบการฝกอบรมสามารถนาไปใชไดจรงคอ ตรวจเยยมทหองเรยน เพอดผลงานของนกเรยน พบวา มผลงานนกเรยนหลายระดบ นกเรยนไดมการพฒนาผลงานของตนเอง ไดรวมฟงนกเรยนบางกลมนาเสนอผลงานและตอบคาถาม โดยมครและเพอนในชนเรยนใหคาแนะนาเพอปรบปรงแกไขผลงาน จากผลการวเคราะหความสามารถในการนาความรเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงไดในเกณฑดนน พบวา ผลการทดสอบพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของครมระดบการปฏบตอยในระดบมาก และพฤตกรรมดงกลาวหลงการฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ครมผลงานยในเกณฑดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และมขอมลเชงคณภาพจากการสมภาษณผบรหารสถานศกษา นกเรยน และคร รวมทงผลการวเคราะหขอความจากบนทก มความสอดคลองกน แสดงไดวาครมความสามารถในการนาความรทไดรบไปใชในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด ซงสนบสนนสมมตฐานขอ 4

130

สมมตฐานขอ 5 ครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยใน ระดบมาก การศกษาความคดเหนของครประถมศกษาทเปนกลมตวอยางในการทดลองใชหลกสตรในครงน เปนการประเมนหลกสตรฝกอบรมเมอทดลองใชหลกสตรแลว โดยสอบถามความคดเหนหลงฝกอบรมไปแลว 1 เดอน คอ ในวนท 24 กมภาพนธ 2548 ดวยแบบสอบถามความคดเหนทงหมด 20 รายการ ผลการวเคราะหและผลการทดสอบระดบความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม โดยใช t-test one sample ผลปรากฏ ดงตาราง 19 และ ตาราง 20

ตาราง 19 คาเฉลย(M) คาความเบยงเบนมาตรฐาน(SD) ความคดเหนของครทมตอความ เหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม

ความคดเหน

M

SD

ระดบความเหมาะสม

1.จดประสงคของการฝกอบรมสอดคลองกบความตองการของทาน 4.05 0.43 มาก 2.ความเหมาะสมของเนอหาทใชในการฝกอบรม 4.18 0.39 มาก 3. สามารถนาความรไปปฏบตในสถานการณจรงได 4.18 0.64 มาก 4.วธดาเนนการฝกอบรมระยะท 1 ชวยใหผเขารบการฝกอบรมมโอกาสเตรยมตนเองกอนเขารบการฝกอบรม

3.82 0.64 มาก

5. วธดาเนนการฝกอบรมในระยะท 2 ชวยเสรมสรางความรความเขาใจ เรองการประเมนผลตามสภาพจรง

4.29 0.59 มาก

6.วธดาเนนการฝกอบรมในระยะท 3 ชวยกระตนใหมการนาความรและประสบการณทไดรบไปใชใน ชนเรยนจรงไดมากขน

4.35 0.61 มาก

7. ฉนมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมให ตรงตามความตองการของผเขารบการฝกอบรม

3.88 0.69 มาก

8.ฉนมโอกาสไดแลกเปลยนเรยนรกบผเขารบการฝก อบรม 4.12 0.33 มาก 9.ฉนมโอกาสประเมนตนเองดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรมากขน 4.35 0.49 มาก 10. ฉนมโอกาสพฒนาตนเองดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรมากขน 4.35 0.49 มาก 11.ฉนมอสระในการนาความรไปปฏบตในชนเรยนจรง 4.35 0.49 มาก 12.การฝกอบรมระยะท 2 และระยะท 3 ชวยเพมประสบการณในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

4.29 0.59 มาก

13. การนเทศ ตดตามผลมสวนชวยใหฉนสามารถประยกตใชความรในสถานการณจรงได

4.23 0.56 มาก

14. การมปฏสมพนธระหวางวทยากรกบผเขารบ การฝกอบรมมความเหมาะสม 4.47 0.62 มาก

131

15. วทยากรใหความชวยเหลอในการปฏบตงานกลม 4.23 0.83 มาก 16. วทยากรใหความชวยเหลอในการปฏบตงานเปนรายบคคล 4.29 0.77 มาก 17.สอทใชประกอบการฝกอบรม (ไดแก เอกสารชดฝก อบรม โปรแกรมนาเสนอดวย Power Point และเอกสารประกอบการจดกจกรรมการเรยนรสาระตางๆ) ชวยใหการฝกอบรมบรรลจดประสงค

4.41 0.51 มาก

18. สอประกอบฝกอบรมโดยใหผเขารบการฝกอบรมศกษาดวยตนเอง 4.29 0.47 มาก 19. การวดและประเมนผลผเขารบการฝกอบรมมความเหมาะสม 4.33 0.64 มาก 20. ความเหมาะสมของระยะเวลาฝกอบรม 3.10 0.59 ปานกลาง

คาเฉลย 4.21 0.35 มาก

จากตาราง 19 พบวา คาเฉลยความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมโดยรวมมคาเทากบ 4.21 จดวามความเหมาะสมของหลกสตรอยในระดบมาก ซงทกรายการมคาเฉลยอยระหวาง 3.82– 4.47 จดอยในระดบมาก ยกเวนในเรองความเหมาะสมของ

ระยะเวลาการฝกอบรมมคาเฉลยเทากบ 3.10 ซงอยในระดบปานกลาง

ตาราง 20 ผลการทดสอบระดบความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม

N M

SD t p

ความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตร

ฝกอบรม

17

4.21

0.35

8.38*

.000

*p< .05 จากตาราง 20 พบวา ผลการทดสอบระดบความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยในระดบมาก ซงสนบสนนสมมตฐานขอ 5

ขนท 4 การประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ขนตอนท 1 ประเมนผลหลกสตร การประเมนผลหลกสตร มการดาเนนงาน 3 ระยะ กลาวคอ กอนทดลองใชหลกสตร ระหวางทดลองใชหลกสตร และหลงทดลองใชหลกสตร การนาเสนอผลการประเมนไดมการนาเสนอเปนระยะดงกลาวมาแลว ในสวนนขอนาเสนอเฉพาะผลการประเมนทไดจากการ

132

ตดตามผลหลงทดลองใชหลกสตร และผลการสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผล ตามสภาพจรง ดงน 1. การนเทศตดตามผลการฝกอบรม สามารถดาเนนงานไดตามตารางเวลาทกาหนดเนองจากไดรบการสนบสนนอยางดยงจากผบรหารสถานศกษา ทใหครเขารบการนเทศอยางสมาเสมอทง 2 ครง ผลการนเทศครงท 1 ระหวางวนท 1-3 กมภาพนธ 2548 พบวา ครม การประเมนตามแผนทวางไว เครองมอประเมนบางชนและแผนการจดการเรยนรบางแผนยงไมสมบรณ ครสวนใหญอยในชวงใหนกเรยนปฏบตภาระงาน นกเรยนบางกลม ในบางเนอหา มการนาผลงานมาสง และครใหเพอนรวมประเมนผลงาน พรอมขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไข

ในดานผเรยนและผลงาน จะพบวานกเรยนใหความรวมมอในการประเมน เชน การถามตอบ การสงผลงาน การประเมนการนาเสนอผลงานของเพอน เปนตน

ผลการนเทศครงท 2 ระหวางวนท 8-9 กมภาพนธ 2548 พบวานกเรยนไดปฏบต ภาระงานเสรจทนตามเวลาทกาหนด ผลงานนกเรยนมมากขนทงทไดรบการประเมนอยในระดบด พอใช และควรปรบปรง ซงสวนใหญผลงานนกเรยนจะอยในเกณฑพอใช และในเกณฑด ตามลาดบ นกเรยนไดทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยนจบเนอหา และตรวจผลงานนกเรยน เกบคะแนนสะสมไวปลายภาคเรยน

2. การสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง จดสมมนาเพอเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงรวมทง 5 โรง ณ โรงเรยนเอยมสรยในวนท 24 กมภาพนธ 2548 โดยมผเขารวมสมมนาหลายฝาย ประกอบดวย ผทรงคณวฒ จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ศกษานเทศกฝายตดตามและประเมนผล สงกดสานกงานเขตพนทสมทรปราการ เขต1 จานวน 3 คน ผอานวยการโรงเรยนเอยมสรย และครผเขารบการฝกอบรมจานวน 15 คน ( 5 โรงเรยน) พรอมทงผวจยและผชวยผวจย (ดรายชอในภาคผนวก ง) ประเดนการสมมนาประกอบดวย 1) สงทวางแผนไววาจะประเมนดวยเครองมอตางๆ นนทาไดหรอไม เพยงใด (อาจระบเปนรอยละ) 2) เพราะเหตใดจงทาไมไดตามแผนทวางไว 3) พบปญหาและอปสรรคใดในการใชการประเมนผลตามสภาพจรงในชนเรยนบาง 4) ไดใชเทคนคหรอแนวทางแกไขอยางไรไปแลวบาง 5) มปญหาหรออปสรรคใดทยงไมสามารถแกไขได 6) มขอเสนอแนะเพอปรบปรงการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ในชนเรยนอยางไรบาง ผลการสมมนา สรปไดวา ครสามารถนาเครองมอประเมนผลไปใชในชนเรยนไดตามแผนการประเมนทวางไว โดยกลมครแตละระดบชนรวมกนประเมนวาสามารถดาเนนงานตามแผนไดประมาณรอยละ 70-80 ทงนในสวนทไมสามารถดาเนนงานตามแผนไดนน เนองจากปจจยหลายประการ ทงทตวคร เครองมอประเมน และตวนกเรยน เชน ครขาดความรความ เขาใจเรองทจะประเมน ครสอนหลายวชา เกณฑประเมนยงยากซบซอน ครและนกเรยนยงไม คนเคยในการใชเครองมอประเมน ตองใชเวลามากในการสรางเกณฑการประเมน มกจกรรม

133

โรงเรยนมาก ประเมนไดไมครบตามเกณฑทกาหนด ผเรยนขาดความรบผดชอบในการประเมน ความพรอมของผเรยน นกเรยนบางคนไมกลาแสดงออก และเมอตรวจแผนการจดการเรยนรและภาระงานประเมนของคร พบวา การประเมนผลของครทปฏบตอยมลกษณะ ดงน

1) ประเมนทงกอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน 2) ผทเกยวของมสวนรวมในการประเมน เชน คร นกเรยน และเพอนนกเรยน 3) ประเมนครอบคลมมาตรฐานการเรยนร 4) มการวางแผนการประเมน และสวนใหญ(รอยละ70-80)สามารถประเมนตามแผนท

วางไว 5) ภาระงานทครมอบหมายเหมาะสมกบผเรยน เพราะจากการสมภาษณพบวา ผเรยน

สวนใหญสามารถทาไดและเสรจตามกาหนดเวลา 6) นกเรยนไดมเอกสารพฒนางานใหมคณภาพตามเกณฑทกาหนด 7) มการกาหนดเกณฑการใหคะแนน ทเหนชดเจนคอเกณฑการประเมนผลงาน เชน

เรองนา ฟา และดวงดาว 8) ประเมนดวยเครองมอทหลากหลาย เชน แบบสงเกตพฤตกรรม แบบวดจต

วทยาศาสตร เกณฑการประเมน ภาระงานประเมน เครองมอประเมนประเภทตางๆ ทครนามาประยกตใชกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรในครงน ปรากฏผล ดงตาราง 21

ตาราง 21 เครองมอประเมนผลทครใชในการประเมนผลการเรยนรหนวยการเรยนรวทยาศาสตร 6 หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 เครองมอประเมน

แสง จกรวาล สมบต

ของวสด สารเคม เสยง นาฟาและ

ดวงดาว รวม

1.แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานและรวมอภปรายกลม

6

2.เกณฑการประเมนภาคปฏบต

6

3.แบบสงเกตความสามารถในการทดลอง

- -

4

4.แบบทดสอบ - - 4 5.เกณฑประเมนเจตคต - - 4

134

6.ผงมโนทศน - - 4 7.เกณฑการประเมนผลงาน - - 3 8. แบบสอบถาม - - - - 2 9.เกณฑประเมนโครงงาน - - - - - 1 10. เกณฑประเมนคณลกษณะทพงประสงค

- - - - - 1

11. เกณฑประเมนทกษะกระบวนการ

- - - - - 1

จากตาราง 21 พบวา เครองมอประเมนผลทครใชในการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรทง 6 หนวยการเรยนร คอ การสงเกต และเกณฑการประเมนภาคปฏบต และ เมอพจารณาในภาพรวมพบวาครมการใชเครองมอประเมนผลการเรยนรทงดานความร ทกษะ กระบวนการ และจตวทยาศาสตร พรอมทงลกษณะทพงประสงค นอกจากนผลการสมภาษณผบรหารสถานศกษาไดขอมลเพมเตมในหลายประเดนทสาคญ สามารถสรปไดดงน บทสรปจากการสมภาษณตวแทนผบรหารสถานศกษา 1. การพฒนาคร : การฝกอบรมครงนชวยพฒนาครทงในดานความร ความสามารถดานการวดผลตามสภาพจรงและสามารถนามาใชประเมนผเรยนได ครสามารถสรางเกณฑประเมนทางวทยาศาสตรและสรางเกณฑประเมนจตวทยาศาสตร ซงทผานมาครไดรบความรมาแลว นามาใชบางหรอไมไดนามาใชบาง เมอโครงการอบรมนเขามา เปนการเขามากระตน ทบทวนและพาเดนไปพรอมกน และชวยใหครเหนคณคาในสงททา 2. การพฒนาผเรยน : การฝกอบรมครงนชวยพฒนานกเรยนไดมาก เพราะการวดผลตามสภาพจรงจะทาใหทราบถงสภาพทแทจรงของผเรยน วาเขาเปนอยางไร เปนการวดผลทตรงกบความเปนจรงมากทสด เมอเรารสภาพทแทจรงของเดกแลวเรากสามารถทจะปรบปรงในสงทดอย และพฒนาหรอสงเสรมในสวนทเขาดอยแลวใหโดดเดน สรปไดวาชวยผเรยนไดมาก

3. การประเมนผลตามสภาพจรง : การประเมนผลดวยวธการทหลากหลายตามสภาพความเปนจรง โดยคานงถงความแตกตางและพฒนาการของผเรยน การประเมนผลตามสภาพทแทจรงเปนการประเมนไปพรอมกบการจดการเรยนร เหมอนเปนการชวยทบทวนสงทไดไปแลว ชวยพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรไดด ผเรยนมสวนรวมในการประเมน รผลการประเมน รพฒนาการของตนเอง ผสอนรพฒนาการของผเรยน และสามารถใหความชวยเหลอซอมเสรม ไดตรง

135

4. การเปลยนแปลงพฤตกรรมของครผทเขารบการฝกอบรม : “การฝกอบรม

ครงน ชวยเปลยนแปลงพฤตกรรมผสอน โดยจะพบวา ครรวธการประเมน การสรางเกณฑการประเมนและนาไปใชในการวดผลประเมนผล ซงการอบรมครงนตางจากครงกอนๆ คอ ครมการรวมตวกนและมความคบหนาของการอบรม และเหนวาเปลยนไปเพราะมการวดผลทหลากหลายมากขน มชนงานเพอใชในการประเมนมากขน”

5. นโยบายหรอโครงการในการพฒนาครดานนตอไป : โรงเรยน มนโยบาย เรมโดยใหครทเขารบการฝกอบรม จดการอบรมขยายผลใหครทกคนทราบและจะไดนาไปใช เพอใหครผสอนมความรความชดเจนในการวดผลและประเมนผลและนาไปปฏบตไดถกตอง อยากจะใหครทกคนไดรบการพฒนาในเรองของการวดผลตามสภาพจรง เพราะจะเปนประโยชนกบตวนกเรยนเอง และครเองกจะไดรสภาพทแทจรงของเดกดวย ไมจาเปนตองวทยาศาสตรเทานน แตอยากใหไดรบการพฒนาในเรองของหลกการและวธการรวมถงการสรางเครองมอวดทสามารถวดไดตรงตามสภาพจรง

6. ขอดและขอบกพรองของโครงการฝกอบรม ผบรหารสถานศกษาเหนวา ขอด คอ 1) มแผนงานการฝกอบรมทชดเจน เรมตงแต ประสานงานกบโรงเรยน นาคร

เขาสการฝก อบรม ไมใชเวลามาก ใหความรทนามาใชตอและมแผนการปฏบตงานจรง ผวจยมาเปนพเลยง และมผลเกดขนกบนกเรยนชวงระหวางการอบรม และเนองจากศกยภาพของครตางกน คนทรบรไดครบถวนกระบวนการจะคอยชแนะหรอแนะนาผอนได โดยผบรหารไดด อยหางๆ วาขณะนกาลงทาอะไร แลวชวยประเมนแผนการจดการเรยนร ซงการดาเนนงาน การอบรมครงนมการเชอมโยงงานกนตลอดแนว ในแงของการปฏบตจรง

2) ครมความรความเขาใจเรองการวดผลประเมนผลชดเจนขน และสามารถนา มาประยกตใชไดและครสามารถสรางเกณฑประเมนมาใชวดผลไดตรง

3) ครรบความรโดยตรงจากวทยากร และสามารถนามาสการปฏบตไดดใน ระดบหนง

4) เอกสารฝกอบรมเหมาะสมในการนามาใหความรทาความเขาใจงาย ครสามารถศกษาดวยตนเองไดด

ขอบกพรอง คอ 1) เมอนาไปใชจรงการตดตามทาไดยากเพราะจะหาผตดตามนเทศไมได

เพราะแตละฝายมภารกจมาก จงอาจไมมเวลามากพอทจะตดตาม 2) ระยะเวลาในการอบรม อาจจะนอยเกนไป 3) การประสานงาน บางครงไมไดรบการประสานงานโดยตรงจากวทยากร

136

7. ขอเสนอแนะ เพอพฒนาปรบปรงหลกสตรฝกอบรมใหมประสทธภาพมากขน ผบรหารเหนวา ผวจยควรใหเวลากบคณะครใหมากกวาน โดยฝงตวอยในหนวยงานเพอใหไดขอเทจจรงเชงประจกษ ขนตอนท 2 การปรบปรงหลกสตรฝกอบรม จากการตดตามผลหลงการฝกอบรม และการจดสมมนาครผเขารบการฝกอบรมหลงจากท นาความรทไดรบไปใชในสถานการณจรงทาใหผวจยคนพบจดบกพรองทควรแกไขปรบปรงหลายประการ บางขอเสนอแนะของครและ ผเขารวมสมมนา ผวจยสามารถปรบปรงไดทนท แตบางขอเสนอแนะเกนความสามารถของ ผวจยทจะทาไดในครงน อยางไรกตามมไดละเลยขอเสนอแนะเหลานน ผวจยไดนาไปเสนอแนะไวในขอเสนอแนะของการวจย เพอใหผทเกยวของหรอผทสนใจทาการวจยทานองเดยวกนนไดดาเนนการตอไป ผลการปรบปรงหลกสตรดงปรากฏในตาราง 22

ตาราง 22 ผลการปรบปรงหลกสตร หลงสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลตาม สภาพจรง (24 กมภาพนธ 2548)

หลกสตรเดม การปรบปรงครงท 3 เกณฑการประเมนจตวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ละเอยดมากเกนไป

-ปรบเกณฑการประเมนจตวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ใหเปนเกณฑการประเมนแบบภาพรวมมใชแบบแยกสวน ใหดงายขน แตยงคงตวบงชคณภาพไวเชนเดม -จดรปแบบการพมพ ตรวจสอบความถกตองทารปเลมใหสวยงาม พรอมนาไปใชจรง

จากผลการวเคราะหขอมลทไดจากการดาเนนงานวจยแตละขนนน กลาวโดยภาพรวมไดวา ขอมลทไดเปนไปตามความมงหมายของการวจยทกประการ โดยเฉพาะขอมลทไดจากการศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ ซงเปนขอมลพนฐานทสาคญตอการออกแบบและสรางหลกสตร ทาใหไดโครงรางหลกสตรฝกอบรมทมคณภาพ คอ มความเหมาะสมและสอดคลองกนทกองคประกอบ และเมอนามาทดลองใชพบวาไดผลเปนไปตามสมมตฐานการทดลองทง 5 ขอและจากการประเมนหลกผลสตรฝกอบรม ไดพบขอบกพรองของหลกสตรทงกอนทดลองใช ระหวางทดลองใช และหลงทดลองใชหลกสตร ผวจยไดดาเนนการปรบปรงในสวนของเนอหา กจกรรมฝกอบรม และเอกสารประกอบหลกสตรโดยเฉพาะ ภาษา และรปแบบการนาเสนอ ใหพรอมทจะนาไปเผยแพรตอไป

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย การพฒนาหลกสตรฝกอบรมในครงน มความมงหมายเพอศกษาประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม และ ผลการใชหลกสตรฝกอบรม ประกอบดวย ความรความเขาใจเรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง เจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ความสามารถในการนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรง และความคดเหนทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม ของครผเขารบการฝกอบรม

สมมตฐานการวจย

หลกสตรฝกอบรมครทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงหลงเขารบการฝกอบรมสงกวากอนเขารบการฝกอบรม ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด ครสามารถนาความรเรองการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด และครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยในระดบมาก

วธดาเนนการวจย กระบวนการพฒนาหลกสตร ม 4 ขน คอ 1) ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ 2) ออกแบบและสรางหลกสตร 3) ทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร 4) ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร

1. ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ เปนการศกษาขอมลพนฐานทจาเปนตอการ ออกแบบและสรางหลกสตร โดยศกษาจาก (1) เอกสารและงานวจยทเกยวของการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง และการพฒนาหลกสตรฝกอบรมคร (2) สารวจความตองการในการเขารบการฝกอบรมของคร จานวน 50 คน (3) สมภาษณศกษานเทศก และ ผบรหารสถานศกษาแบบมโครงสรางเกยวกบความตองการพฒนาครดานการวดและประเมนผล

2. ออกแบบและสรางหลกสตร เปนการนาขอมลจากการศกษาบรบทและเนอหาท เกยวของมาเปนแนวทางในการกาหนดองคประกอบของโครงรางหลกสตร และปฏบตงานสอนรวมกบคร เพอจดทารายละเอยดแตละองคประกอบของโครงรางหลกสตร มเอกสารประกอบหลกสตร 2 ชดหลก คอ (1) คมอวทยากรและชดฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา และ (2) เครองมอทใช

138

รวบรวมขอมลการวจย และเมอจดทาโครงรางหลกสตรเสรจแลวนาไปใหผเชยวชาญดาน การพฒนาหลกสตรฝกอบรม และการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง จานวน 9 คนประเมนคณภาพ จากนนนามาปรบปรงแกไข 3. ทดลองใชหลกสตรฝกอบรม กบครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทสมทรปราการ เขต 1 ดาเนนการทดลอง 2 ครง ครงท 1 ศกษานารองกบครในโรงเรยน 1 โรง รวม 3 คน ครงท 2 ทดลองกบครกลมตวอยาง จานวน โรงเรยน 5 โรง รวม 17 คน ไดมาโดย การสมแบบแบงชน ใชแบบแผนการทดลองแบบกลมเดยววดสองครง ดาเนนการฝกอบรมเปนชวงๆ ระยะเวลาฝกอบรมตลอดหลกสตร รวม 20 ชวโมง ขณะทดลองรวบรวมขอมล ดวยเครองมอตางๆ ดงน 1) ประสทธภาพของหลกสตรฝกอบรม 2) เปรยบเทยบความร ความเขาใจของครกอนและหลงฝกอบรม ดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 3) เจตคตของครทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ดวยแบบวดเจตคต 4) ประเมนความสามารถในการนาความรทไดรบไปใชจรงในชนเรยนของคร โดยพจารณาตวบงชสาคญ คอ พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล ผลงานของครผเขารบการฝกอบรม ความคดเหนและความรสกเกยวกบการนาเครองมอประเมนผลไปใชในชนเรยน ดวยแบบสงเกตและแบบประเมนพฤตกรรมการสอน แบบประเมนผลงานของคร บนทกประจาวน บนทกสะทอนตนเอง และบนทกหลงการสอน และ 5) สอบถามความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรม ดวยแบบสอบถามความคดเหน 4. ประเมนผลและปรบปรงหลกสตร ประเมนทงกอนทดลอง ระหวางทดลองและ หลงทดลองใชหลกสตร โดยเฉพาะหลงทดลองใชหลกสตรนนมการนเทศตดตาม และจดสมมนาเสนอผลการใชเครองมอ ระยะเวลารวม 10 ชวโมง นอกจากนสมภาษณผบรหารสถานศกษา และนกเรยนเกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลของครท เขารบการฝกอบรม พรอมทงดาเนนการปรบปรงหลกสตรฝกอบรมตามขอบกพรองทพบและ ขอเสนอแนะจากผเชยวชาญ และครทเขารบการฝกอบรม

การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการศกษาครงนมทง ขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ ในสวนของ ขอมลเชงปรมาณ วเคราะห โดยใชคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละ การทดสอบคาท ( t-test dependent) และ (t-test one sample) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows version10.0 และขอมลเชงคณภาพ วเคราะหโดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา(Content Analysis)

139

สรปผลการวจย

การวจยครงนสามารถสรปผลตามขนตอนการดาเนนงานวจยได ดงน 1. ผลการศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ พบสภาพปจจบนและความตองการ ของครทสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 ซงเปนขอมลพนฐานทสาคญหลายประการ คอ ครท สอนวทยาศาสตรสวนใหญไมไดจบทางวทยาศาสตร มความรความเขาใจในเรองการประเมนผล การเรยนรตามสภาพจรงในภาคทฤษฎอยบาง แตขาดการนาไปประยกตใชในชนเรยนอยาง จรงจง และคร ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศกมความตองการใหมการพฒนาครในเรอง ดงกลาวในรปการประชมเชงปฏบตการ พรอมทงมการนเทศตดตามอยางตอเนอง และยนดอยางยงทจะเขารวมและสนบสนนโครงการฝกอบรมครงน 2. ผลการออกแบบและสรางหลกสตรฝกอบรม จากการศกษาบรบทและเนอหาท เกยวของ ผนวกกบการปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยนซงถอเปนกจกรรมสาคญชวยใหสามารถออกแบบและเขยนโครงรางหลกสตร โดยสามารถกาหนด เนอหา กจกรรม สอและ การประเมนผลไดสอดคลองกบความตองการ และสภาพการนาไปใชในชนเรยนจรง สงผลให องคประกอบของโครงรางหลกสตรฝกอบรมมความเหมาะสม สอดคลองกนทกองคประกอบ

3. ผลการทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตรฝกอบรม การจดกจกรรมฝกอบรม สามารถชวยใหผเขารบการฝกอบรมเรยนรทฤษฎและปฏบตไปพรอมกน ไดหลกสตรฝกอบรมทมประสทธภาพ มคาเทากบ 81/76.03 เปนไปตามเกณฑทกาหนด 75/75 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอ 1 ครผเขารบการฝกอบรมมความรความเขาใจหลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สนบสนนสมมตฐานขอ 2 ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สนบสนนสมมตฐาน ขอ 3 ครสามารถจดทาแผนการจดการเรยนร และกาหนดภาระงานประเมนนกเรยนไดอยในเกณฑด อยางมนยสาคญทระดบ .05 และผลการสมภาษณ คร นกเรยน ผบรหารสถานศกษา พรอมทงขอมลจากการวเคราะหบนทกประจาวน บนทกหลงการสอนและบนทกสะทอนตนเอง ทาใหสรปไดวาครมความสามารถในการนาความรทไดรบจากการฝกอบรมไปใชพฒนา ผเรยนในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด ซงสนบสนนสมมตฐานขอ 4 และครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรฝกอบรมอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสนบสนนสมมตฐาน ขอ 5

4. การประเมนผลและปรบปรงหลกสตร โครงรางหลกสตรฝกอบรมมความ เหมาะสมและสอดคลองกนทกองคประกอบ หลกสตรฝกอบรมมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไว ความรความเขาใจของครหลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม เจตคตของครทม ตอการประเมนผลตามสภาพจรงอยในเกณฑด ครสามารถนาความรเรองการประเมนผล ตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด และครมความคดเหนตอความเหมาะสมของ

140

หลกสตรอยในระดบมาก การปรบปรงหลกสตรไดปรบปรงทงในสวนของเนอหา กจกรรมและรปแบบการนาเสนอ

อภปรายผลการวจย

อภปรายผลการวจยตามสมมตฐาน ดงน สมมตฐานขอ 1 หลกสตรฝกอบรมครทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด ในการศกษาครงนกาหนดเกณฑไวท 75/75 จากผลการวเคราะหประสทธภาพ หลกสตร พบวาหลกสตรมประสทธภาพ เทากบ 81/76.03 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทกาหนดไว ทงนอาจเนองมาจาก มกระบวนการพฒนาหลกสตรทเปนระบบ และกจกรรมฝกอบรมทเนนทกษะปฏบตและการนาไปใชไดจรงมากกวาภาคทฤษฎ ผลการวจยครงนสอดคลองกบผลการวจยของรววตร สรภบาล (2543) ทไดศกษาและพฒนาแบบจาลองระบบฝกอบรมเชงทกษะปฏบต กบคร พบวามประสทธภาพ เทากบ 86.00/81.67 ขอสงเกตทพบจากศกษาครงนคอ จะเหนวาคร ผเขารบการฝกอบรมจะทาคะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรมไดมากกวาคะแนนผลสมฤทธหลงเรยน ทงนอาจเปนเพราะครใหความสาคญกบการปฏบตมากกวาการทดสอบภาคความรหรอในภาคทฤษฎ เพราะผลผลตทไดจากการปฏบตในครงนครสามารถนาไปใชใน ชนเรยนไดทนท เปนสงทสนองความตองการของครในขณะน ซงสอดคลองกบทฤษฎของ มาสโลว ทกลาววา มนษยมความตองการรจกและพฒนาตนเอง ดงนนในการจดการเรยนร หาก ผสอนสามารถหาไดวาผเรยน แตละคนมความตองการอยในระดบใด จะสามารถใช ความตองการไดรบความรนนเปนแรงจงใจชวยใหผเรยนเกดการเรยนรได และการชวยให ผเรยนไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานของตนอยางเพยงพอ การใหอสรภาพ และ เสรภาพแกผเรยนในการเรยนร การจดบรรยากาศทเออตอการเรยนรจะชวยสงเสรมใหผเรยนเกดประสบการณในการรจกตนเองตรงตามสภาพจรง (ทศนา แขมมณ . 2545 : 69) สมมตฐานขอ 2 ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงหลงเขารบการฝกอบรมสงกวากอนเขารบการฝกอบรม และ สมมตฐานขอ 3 ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด จากผลการทดสอบสมมตฐานทง 2 ขอ พบวา ครมความรความเขาใจเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงหลงเขารบการฝกอบรมสงกวากอนเขารบ การฝกอบรม และ ครมเจตคตตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงอยในเกณฑด อยางมนยสาคญทระดบ.05 ซงเปนการสนบสนนสมมตฐานทกาหนดไว ทงนอาจเปนเพราะ กระบวนการจดกจกรรมฝกอบรมเออใหเกดการเรยนรทงดานความรและดานเจตคต โดยเนนการมสวนรวม จงกลน ชตมาเทวนทร(2544:126) กลาววา การมสวนรวมของผเขารบการ

141

ฝกอบรมตงแตการวางแผน การเตรยมการออกแบบหลกสตร การดาเนนการฝกอบรม รวมทงการตดตามประเมนผล เปนการจดทาหลกสตรฝกอบรมเพอประโยชนของผเขาอบรมอยาง แทจรง ผเขารบการฝกอบรมจะรสกวาตนเองเปนสวนหนงของหลกสตรทาใหเกดความ กระตอรอรน เพมความมงมน(Commitment) ใหกบผรบการฝกอบรมทจะกระทากจกรรมรวมกนมากขน นอกจากนการฝกอบรมอยางมสวนรวมยงเปนกระบวนการเรยนรจากพนฐาน ประสบการณ(Experiential Learning) ทดงเอาประสบการณชวตของผเรยนมาใช มาสงเคราะห เพอใหเกดความคดรวบยอด เกดความลมลก เกดความเขาใจ และสามารถทจะบรณาการผสมผสานใหเขากบประสบการณใหม ซงสอดคลองกบผลการวจยของสรยนต บญธาทพย (2542) ไดพฒนาครผสอนกลมการงานพนฐานอาชพ(กพอ.) ระดบประถมศกษา ในดานการวดและประเมนผลในชนเรยน พบวา หลงศกษาเอกสารความรเรองการวดและประเมนผลแลว ครมความรความเขาใจเกยวกบ การวดและประเมนผลในชนเรยนมความรเพมขน และจากผล การวจยของรววตร สรภบาล (2543) ทไดศกษาและพฒนาแบบจาลองระบบฝกอบรมเชงทกษะปฏบตกบคร พบวา ผเขารบการฝกอบรมมความรหลงการอบรมสงกวากอนการอบรมจรง และผเขารบการฝกอบรมสวนใหญมเจตคตทดตอระบบการฝกอบรมเชงทกษะปฏบต นอกจากนอาจมเหตผลสาคญอกประการหนงคอ วทยากรฝกอบรม การฝกอบรมครงน ผวจยไดเรยนเชญวทยากรผเชยวชาญดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร จากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร คอ ดร.ปรชาญ เดชศร ไปใหความรพรอมทงตวอยาง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรกอนจะใหครสรางเครองมอประเมน ผลจากการสมภาษณคร และจากการอานบนทกประจาวน พบวา ครหลายคนมความประทบใจในตววทยากรทใหความรไดชดเจน เสนอแนะและยกตวอยางการประเมนผลทนาสนใจมาก และครมความตงใจทจะนาไปประยกตใชในการสอนของตนเอง และในสวนของผวจยนอกจากใหความรแลวยงพยายามทาหนาทเปนผเออใหเกดการเรยนร (Facilitator) ตามบทบาททอารโนลด (Arnold ) กลาวไววาบทบาทของผเออใหเกดการเรยนรจะตองมบทบาท กระตนการมสวนรวมอยางจรงจงของกลมสมาชกทงหมด รถงศกยภาพและความแตกตางภายในกลม เพอใชใหเปนประโยชน กระตนใหมการกาหนดประเดนตางๆ ทเกยวของอยางแมนยา ตรงไปตรงมา จดเวลาใหเหมาะสมในแตละกจกรรม และในขณะเดยวกนกใหแนใจวากจกรรมมความคบหนาเหมาะสม กบกลม ดงความรและประสบการณของกลมออกมา ใหขอมลกรอบงานและความคดเหนในโอกาสหรอกรณทเหมาะสม สรปประเดนตางๆ ทไดบรรลในแตละชวงของการอบรม ม ขอเสนอแนะอยางสรางสรรค พยายามสรางจตวญญาณของการรวมกนโดยไมลมความเปนปจเจกบคคล(Individuality) ของแตละคน ใหเหมาะสมในแตละโอกาส (จงกลน ชตมาเทวนทร. 2544:137; อางองจาก Arnold.1991) สมมตฐานขอ 4 ครสามารถนาความรทไดรบไปใชพฒนาผเรยนในชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ครสามารถนาความรทไดรบไปใชพฒนาผเรยนใน

142

ชนเรยนจรงไดอยในเกณฑด โดยแสดงพฤตกรรมดานการวดและการประเมนผลอยในระดบมาก มพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผลหลงฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรมอยางม นยสาคญทระดบ .05 คณภาพผลงานทง 2 ชน ไดแก 1) แผนการจดการเรยนรอยในระดบ ดมาก และ 2) ภาระงานประเมนผเรยนอยในระดบดถงดมาก โดยมนยสาคญทระดบ.05 รวมทงผลจากการสมภาษณผบรหารสถานศกษาและนกเรยนมความสอดคลองกน ซงสนบสนนสมมตฐานทกาหนดไว ทงนอาจเนองมาจากเหตผลหลายประการ ดงน ประการทหนง กจกรรมฝกอบรมเนนใหลงมอทาและไดนาไปใชจรง ตามขนตอนการฝกอบรม 5 ขน คอ 1) ตรวจสอบฐานเดม(ทดสอบความรพนฐาน) 2) สรางเสรมสงใหม(บรรยายใหความรใหม) 3) ใหลงมอทา(ปฏบตกจกรรม) 4) ไดนาไปใช(นาความรทไดรบไปใชในชนเรยนจรง) 5) ภายในประเมน(มการประเมนโดยตนเองและบคคลทเกยวของ) ซงขนตอนการฝกอบรมครงน มลกษณะใกลเคยงกบการศกษาพฒนาโปรแกรมการพฒนาคร ของ สนนท สงขออง (2544:51) ทไดศกษาสมรรถภาพครประถมศกษาในการสรางและใชหลกสตรและการสอนแบบบรณาการ และเพอศกษาความคดเหนของครตอการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใชในการสอน โดยมการจดโปรแกรมพฒนาคร 4 ขนตอน ไดแก 1) การใหความร 2) การใหฝกปฏบต 3) การนาไปใช 4) การประเมนผล ในแตละขนตอนผวจยแสดง บทบาทเปนทงผวจยและผคอยอานวยความสะดวกใหกบกลมตวอยาง ผลการวจยพบวา ครมสมรรถภาพในการสรางและใชหลกสตรและการสอนแบบบรณาการในทกระดบชนและมการบรณาการระหวางวชาโดยใช หวเรองเปนหลก ครสวนใหญพอใจมากกบบทบาทของผวจยใน แตละขนตอนและมความเหนดวยมากวาการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใชใน การสอนทาใหเกดผลดตอนกเรยนในหลายๆดานและมครเปนสวนนอยทพบปญหาอปสรรคในการนาหลกสตรและการสอนแบบบรณาการไปใช การใหครไดลงมอทากจกรรม ทงในหองอบรมและในหองเรยนจรงนน ผวจยมนใจวาการปฏบตงานอยางตงใจ จะชวยใหเกดการเรยนรทถองแทและสามารถนาไปใชไดจรง ซง สอดคลองกบขอความทวา “การเรยนรทแทจรงจะยงไมเกดขน จนกวาจะไดลงมอปฏบตจรง

และแผนปฏบตนนจะไมสาเรจเชนกน ถาไมไดถกนาไปใช ดงนนสมาชกของกลมจงจาเปนตองมทงอานาจทจะจดการกบปญหา และมนใจวาแผนนนจะถกนาไปใชจรง การลงมอปฏบตจะชวยเพมเตมการเรยนร” (สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน. 2545 : 120) ซงเปนไปตามลกษณะ

เดนของปรชญาปฏบตนยมทใหความสนใจอยางมากตอการปฏบต หรอการลงมอทา คอการนาความคดไปสการปฏบต ในการจดการเรยนรจงใหผเรยนไดรบประสบการณ และเรยนรจาก การคดการลงมอทาและการแกปญหาดวยตนเอง(ทศนา แขมมณ. 2545 : 27 ; อางองจาก Stumpp.1994 : 383-466) นอกจากนจะพบวา ผลงานของครทสอนหนวยการเรยนร เรอง นา ฟา และดวงดาว กบวสดและสมบตของวสดนน มคณภาพภาระงานประเมนอยทระดบดมาก

143

ทงนอาจเนองจาก ครมประสบการณสอนและประสบการณจดทาภาระงานประเมนมาก และ ทสาคญคอ ภาระงานทครคดขนในการฝกอบรมครงนนน มลกษณะตรงตามแนวทางการออกแบบการวดและประเมนผลของกรมวชาการ (2545) คอ เปนภาระงานทผเรยนไดใชสมรรถภาพหลายดาน ใชองคความรทลกซง ผเรยนไดใชทกษะหรอกระบวนการคดขนสง ภาระงานจะตองมความสมพนธสอดคลองกบสภาพการณจรงขณะนน เปนภาระงานทสงเสรม ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน และนกเรยนกบนกเรยน และเปนภาระงานทมความหมายตอผเรยน และมผลทางจตวทยาหรอสงคมเพอความสาเรจของผเรยนและเปนความภาคภมใจ ประการทสอง ขนาดกลมของผเขารบการฝกอบรมและชวงเวลาการฝกอบรมเปนอกเหตผลหนงทเออตอการพฒนาครใหสามารถนาความรทไดรบไปใชไดจรง กลาวคอ การฝกอบรมในครงนเปนลกษณะกลมปฏบตการขนาดเลกใหเรยนรจากการปฏบตจรง ใน สถานการณจรงของโรงเรยน และเปนการฝกอบรมระยะยาวทมหลายครงยอย เวนระยะหาง แตละครง เพอครไดนาไปปฏบตในสถานการณจรง แตละขนตอนนนนาจะทาใหครผเขารบ การฝกอบรมสามารถเรยนรภาคปฏบตไดด เกดทกษะปฏบตและมความเชอมนทจะนาความร ทไดรบไปใชตอไป สอดคลองกบผลงานวจย ของสรยา เหมตะศลป(2537 : 237) โดยมการฝก อบรมกบกลมผเขาอบรมขนาดเลก และฝกอบรมเปนระยะๆ เวลาประมาณ 2 เดอน ซงพบวา ครผเขารบการฝกอบรมมทกษะปฏบตงานทไดรบมอบหมายอยในระดบสง ซเกลและเลน (Siegel; and Lane. 1982 : 205-206; citing Utgaard and Davis. 1970 ; อางองจาก สรยา เหมตะศลป. 2537 : 239-240) ระบวา ประสทธผลของการเวนระยะในการนาเสนอน อตการด และเดวส (Utgaard and Davis. 1970) ไดกลาวไววา การฝกอบรมในสภาพการณของการทางานจรงเปนไปอยางราบรนไมมปญหา ไมทาใหเกดความแตกตางระหวางทฤษฎและการปฏบต เพราะวาไดรบการสอนหลกการและการประยกตใชไปพรอมๆกน ประการทสาม มการนเทศตดตามหลงฝกอบรมดวยกระบวนการนเทศแบบ

“กลยาณมตรนเทศ” ประกอบดวย ขนตอน 4 ใจ ไดแก 1) ใหใจ คอ การสรางศรทธาเปนจด

เรมตนทสาคญในการพฒนาคร 2) รวมใจ คอ ผใหและผรบการฝกอบรมรวมใจกนทางานเปนทม 3) ตงใจ คอ ทกคนมความแนวแนทจะแกไขและปรบปรงเพอสรางสรรคคณภาพของการจดการเรยนการสอน 4)เปดใจ คอ ทกคนพรอมยอมรบการพฒนาตนเอง (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2547 : 24-25 ; อางองจาก สมน อมรววฒน. 2547) ซงชวยใหครมความพรอมทจะเรยนร เตมใจเรยนรโดยการฝกปฏบต และพอใจทจะนาไปใชจรงอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบทฤษฎการเรยนร 4 ขอ ของธอรนไดค (Thorndike.1814 -1949) ไดแก 1) กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดดถาผเรยนมความพรอมทงทางดานรางกายและ จตใจ 2) กฎแหงการฝกหด(Law of Exercise) การฝกหดหรอการกระทาดวยความเขาใจจะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระทาซาบอยๆ การเรยนรนนจะไมทนถาวร และใน

144

ทสดอาจลมได 3) กฎแหงการใชและไมใช (Law of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการ เชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมนคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการนาไปใชบอยๆ หากไมมการนาไปใช อาจมการลมเกดขนได 4) กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจ ยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไม พงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยในการเรยนร (ทศนา แขมมณ. 2545 : 51 ; อางองจาก Hergenhahn; and Olson, 1993 : 56-57 ) สมมตฐานขอ 5 ความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรอยในระดบมาก จากผลการวเคราะห ครมความคดเหนตอความเหมาะสมของหลกสตรอยในระดบมากทกรายการ ยกเวนในเรองระยะเวลาซงอยในระดบปานกลาง และจากผลทดสอบสมมตฐาน พบวา ความคดเหนของครทมตอความเหมาะสมของหลกสตรอยในระดบมาก อยางมนยสาคญทระดบ .05 ซงสนบสนนสมมตฐานทกาหนดไว ทงนอาจเปนเพราะผวจยไดดาเนนงานพฒนาหลกสตรฝกอบรมตามขนตอนหลก 4 ขน คอ 1)ศกษาบรบทและเนอหาทเกยวของ 2) ออกแบบและสรางหลกสตร 3)ทดลองใชและหาประสทธภาพหลกสตร และ4)การประเมนผลและปรบปรง หลกสตร ซงผวจยดาเนนงานแตละขนแบบคอยเปนคอยไป มขนตอนการนาเขาสการเรยนรอยางเปนระบบ คอมการวางแผน(Plan) การลงมอทา(Do) การตรวจสอบ (Check) และการ ปรบปรง(Action) ลกษณะเดยวกบการประเมนคณภาพการศกษาแบบครบวงจร โดยเรมตงแตประสานงานกบทางโรงเรยน เพอศกษาขอมลพนฐานทสาคญแตละโรงเรยน วางแผนรวมกนในการจดทาโครงการฝกอบรม นอกจากนถอเปนการสรางความคนเคยกบคร ผบรหารสถานศกษาและบคลากรในสถานศกษาทจะไปทดลองใชหลกสตร เพอใหรสกวาผวจยคอครผสอนคนหนงในสถานศกษา การฝกอบรมสวนใหญดาเนนงานอยในโรงเรยน และดวยลกษณะของหลกสตรฝกอบรมในรปแบบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐานน จะใหความสาคญกบคร ครมสวนรวมในการสรางและพฒนาหลกสตรตงแตเรมตนจนกระทงปรบปรงหลกสตรฝกอบรม นอกจากนเพอใหหลกสตรมความยดหยนทงในเรองของเวลาและเนอหา โดยจะดาเนนการ เมอครมความพรอม และเนอหาทครตองการ ครเขารวมโครงการดวยความสมครใจ ครไดลงมอปฏบตจรงและไดนาไปใชจรงในชนเรยนทนท ครไดเหนพฒนาการของตนเองและของผเรยนเพราะมการประเมนอยางสมาเสมอ ครไดมโอกาสแลกเปลยนความคด มการเลอกผนาดานการวดและประเมนผล นบวาเปนการกระตนภาวะผนาใหเกดขนในกลมครผเขารบการฝกอบรม ผลการ คดเลอกไดรบการยอมรบจากผวจย ผบรหารสถานศกษาและศกษานเทศก ผลการวจยครงนมความสอดคลองกบผลงานวจยหลายผลงาน เชน ผลงานวจยของ สรยา เหมตะศลป (2537) พฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพในการพฒนาหลกสตรแบบมฐานมาจากระดบโรงเรยน สาหรบครโรงเรยนมธยมศกษา เจรญชย ชาขอนแกน (2544) การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการใชคอมพวเตอรสาหรบครผปฏบตงานสารสนเทศในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานสามญศกษาจงหวดรอยเอด เกศรน มนญผล (2544 ) พฒนา

145

หลกสตรฝก อบรมครเพอเสรมสมรรถภาพดานการจดทาหนงสอเสรมประสบการณทสอดคลองกบทองถนระดบประถมศกษา ใหกบครประถมศกษา จงหวดนครศรธรรมราช และวเชยร อนทรสมพนธ (2546) การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพการบรณาการจรยธรรมในหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานสาหรบครมธยมศกษา ซงใชกระบวนการพฒนาหลกสตรทง 4 ขน ทกลาวมาแลวนน ไดผลการทดลองใชหลกสตรพบในลกษณะเดยวกน คอ หลงจากผานการฝกอบรมครผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธในเรองทอบรมสงขน ไดพฒนาความรและทกษะในเนอหาทอบรม และมความคดเหนในทางบวกตอหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขน

ในเรองของเวลาการฝกอบรมนน ครมความคดเหนวามความเหมาะสมอยระดบ ปานกลางนน ทงนอาจเปนเพราะวาครและผบรหารสถานศกษามความประสงคทจะใหผวจย เขาไปฝงตว ณ โรงเรยนทจะใหการฝกอบรม โดยใชระยะเวลาไมนอยกวา 1 ภาคเรยน(จากการสมภาษณครและผบรหารสถานศกษา) ทงนเพอทจะสามารถพฒนาครไดอยางใกลชดมากขนและสะดวกตอการเกบรวบรวมขอมลในเชงประจกษ นบวาเปนเรองทดมากแตในทางปฏบต คงตองคานงถงในเรองของความพรอมของผวจย งบประมาณ และ เวลาในการศกษาวจย ควบคไปดวย อยางไรกตามถาผใหการฝกอบรมเปนบคลากรทอย ณ โรงเรยนนนจะสามารถดาเนนการตามความประสงคดงกลาวไดอยางดยง โดยสรปการพฒนาหลกสตรฝกอบรมครงนประสบความสาเรจไดเพราะความรวมมอ ของผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก และคร ซงเปนไปตามเงอนไขนาไปสความสาเรจ นนคอ 1) ผบรหารสถานศกษาตองใหความเอาใจใสและสนบสนนอยางจรงจง ตองมภาวะผนาทางวชาการ ไดรบการยอมรบจากคร และมการตดตามงาน 2) ดานวฒนธรรมองคกร สถานศกษา มบรรยากาศการเรยนรรวมกน ครสามคคกน ผบรหารสถานศกษาและครยกยองยอมรบซงกนและกน และการทางานเปนทม 3) สานกงานเขตพนทการศกษาใหความรวมมอ การยกยองชมเชยใหกาลงใจ การกากบตดตาม และการสนบสนนดานตางๆ ทสาคญทสด 4) ดานครผสอน คอ ตองมลกษณะทสงผลตอการพฒนาครอย 4 ลกษณะ คอ การมความรและทกษะพนฐานวชาชพคร มความตองการในการพฒนาตนเอง มการเขารวมฝกอบรมอยางสมครใจ และความตระหนกในวชาชพคร (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2547 : (ข)-(ฉ); ประวต เอราวรรณ. 2545 :108) การวจยครงนผทมสวนรวมทกฝายใหความรวมมออยางดยง และมลกษณะทเออตอการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานอยางยง การวจยและพฒนาครงนจงบรรลตามความมงหมายของการวจย ซงนบวารปแบบการพฒนาหลกสตรฝกอบรม แบบ “ 3 ผสม 5 ผสาน ใชฐานโรงเรยน” ทผวจยพฒนาขนนนสามารถนามาใชเปนรปแบบ

ในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมไดจรง

146

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป

1. ขอเสนอแนะในเชงนโยบาย 1.1 จากผลการสารวจความตองการเขารบการฝกอบรมพบวามครทสอน

วทยาศาสตรอกรอยละ 50 ทยงไมผานการฝกอบรมในเรองการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ดงนนสถานศกษาหรอเขตพนทการศกษาควรมการพฒนาครดานการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญใหกวางขวางมากขน โดยเฉพาะครวทยาศาสตร ในระดบประถมศกษา 1.2 สถานศกษาควรใหผปกครองเขามามสวนรวมในการประเมนผเรยนอยางนอยภาคเรยนละ 1 ครง

2. ขอเสนอแนะในการปฏบต 2.1 ผทจะนาหลกสตรฝกอบรมไปใชควรมการศกษารายละเอยดของ

หลกสตรฝกอบรมใหถองแท และคานงถงเรองของระยะเวลาในการฝกอบรมซงควรยดหยนใหเหมาะสมกบความพรอมของผเขารบการฝกอบรม

2.2 หลกสตรฝกอบรมนเปนหลกสตรตนแบบ ดงนนผทจะนาไปใชฝก อบรมกบครกลมอนควรศกษาสภาพ และความตองการในการเขารบการฝกอบรมของครกอนใหการฝกอบรม

2.3 จากการศกษาครงนพบวา การนเทศตดตามแบบกลยาณมตรนน ทาใหครนาความรทไดรบจากการฝกอบรมไปใชในชนเรยนจรงได เปนอยางด และมการรวมกลมและปรกษาหารอกนเพอรบการนเทศในแตละครง ดงนนในการจดฝกอบรมควรมการ ตดตามนเทศทกครง ทงนเพอใหเกดประโยชนสงสดถงขนนาไปปฏบตงานจรงได 2.4 ผลงานของครทไดจากการฝกอบรมควรไดรบการประเมนคณภาพ จากผทเกยวของ และเผยแพรใหเพอนครทสนใจ เพอนาไปประยกตใชตอไป

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาประสทธภาพของรปแบบการพฒนาหลกสตรฝกอบรม

และขนตอนการฝกอบรมทผวจยพฒนาขน กบการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเนอหาอนๆ หรอกบกลมตวอยางกลมอนๆ 2. ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลการใชหลกสตรฝกอบรมระหวางฝกอบรมโดยใชหลกสตรทผวจยพฒนาขนกบหลกสตรฝกอบรมอนๆ

147

3. การฝกอบรมครงน พบวา ผบรหารและครมความประสงคใหวทยากร ฝกอบรมใชเวลาในการฝกอบรมใหมากกวาน ดงนนผทสนใจอาจศกษาวาระยะเวลาในการฝกอบรมเทาใดจงจะเหมาะสมในการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน หรออาจศกษาขนาดของกลมผเขารบการฝกอบรมทเหมาะสมกบการฝกอบรมครในลกษณะน

4. ควรมการวจยตดตามผลกลมครผเขารบการฝกอบรม โดยเฉพาะคร ผนาดานการวดและประเมนผล ทสมาชกในกลมทเขารบการฝกอบรมคดเลอกไว

5. ควรมการศกษาวจยและพฒนาเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรงใหครบทกหนวยการเรยนรและครบทกชวงชน

บรรณานกรม

302

บรรณานกรม

กนกวรรณ บงทอง. (2542). การศกษาผลการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 2 จากการประเมนผลโดยใชแฟมสะสมงาน. ปรญญานพนธ การศกษา มหาบณฑต. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กรมวชาการ. (2542). การประเมนผลจากสภาพจรง (Authentic Assessment). พมพครงท2. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. _______. (2544). การเรยนรทเนนผเรยนทสาคญทสด : แนวทางสการปฏบต. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. _______. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 แนวทางการวดและ ประเมนผลการเรยน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: สานกงานทดสอบทางการศกษา กรมฯ. กระทรวงศกษาธการ. (2543). แนวทางการนามาตรฐานหลกสตรไปสการออกแบบการจด การเรยนรและการวดประเมนตามสภาพจรง. กรงเทพฯ: กรมวชาการ กระทรวงฯ _______. (2545). คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงฯ. _______. (2545). แนวทางการประเมนผลดวยทางเลอกใหมตามหลกสตรการศกษา ขน พนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: กรมวชาการ กระทรวงฯ. _______. (2545). แนวทางการวดและประเมนผลในชนเรยน กลมสาระการเรยนรวทยา ศาสตร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: องคการ

รบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.). _______. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.). _______. (2546). การจดสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตร การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพ วชาการ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กรมวชาการ กระทรวงฯ. _______. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม(ฉบบท

2) พ.ศ.2545 พรอมกฎกระทรวงทเกยวของและพระราชบญญตการศกษาภาค บงคบ พ.ศ.2545. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.). กระทรวงศกษาธการ. (2546). สรปผลการใชหลกสตรสถานศกษา โครงการตดตามและ

303

ประเมนผลการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานของโรงเรยนนารองและโรงเรยน เครอขาย. กรงเทพฯ: กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงฯ. กระทรวงศกษาธการ. (2547). การประชมทางวชาการ การวจยเกยวกบการปฏรปการ เรยนร. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงฯ. กษมา แพรภญโญ. (2546). การศกษาความตองการเกยวกบวธการในการพฒนาทาง วชาการของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษา กลมโรงเรยนทวาราวด สงกด สานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กานตรว ใจงาม. (2545). การพฒนาบทปฏบตการวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 5 เรอง การผลตแกสโซฮอลจากพชในทองถน. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในประเทศไทย. (ซดรอม). (2547). สานกงานเลขาธการสภาการ ศกษา. เกศรน มนญผล.(2544). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมครเพอเสรมสมรรถภาพดานการจดทา หนงสอ สรางเสรมประสบการณทสอดคลองกบทองถน. ปรญญานพนธการศกษา ดษฎบณฑต. (วจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรน ครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. โกวท ประวาลพฤกษ. (2541,พฤศจกายน-2542,กมภาพนธ). การพฒนาครรปแบบใหม. วาสาร ครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 27(2) : 37-52. เขมทอง แสวง. (2544). ความตองการและปญหาพฒนาบคลากรของขาราชการครสงกด สานกงานการประถมศกษาอาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด. รายงานการศกษา คนควาอสระ การศกษามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). มหาสารคาม: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. จงกลน ชตมาเทวนทร. (2544). การฝกอบรมเชงพฒนา(Training and Development). พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จตฐพร ศรตานนท. (2542). การศกษาผลของการประเมนดวยพอตโฟลโอทมตอความรบ ผดชอบเจตคตตอวชาวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของ

304

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การวดผลการ ศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เจรญชย ชาขอนแกน. (2544). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการใชคอมพวเตอรสาหรบครผ ปฏบตงานสารสนเทศในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานสามญศกษาจงหวด รอยเอด. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต (เทคโนโลยการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร จารส อนทลาภาพร. (2545). การพฒนาบทปฏบตการวทยาศาสตรเรอง การตรวจสอบ คณภาพผลตภณฑนม สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร ฉตรชย วายวรรธนะ. (2546). การพฒนาบทปฏบตการวทยาศาสตร เรอง “การใชประโยชน จากฟางขาว”สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร ชวาล แพรตกล. (2518). เทคนคการวดผล. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชยยงค พรหมวงศ; สมเชาว เนตรประเสรฐ; และสดา สนสกล. (2520). ระบบสอการสอน. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชยฤทธ ศลาเดช. (2540). การพฒนาแฟมสะสมงานในการประเมนผลการเรยนวชาภาษา องกฤษระดบ ชนมธยมศกษาปท3. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต (การทดสอบ และวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชชย สมทธไกร. (2540). การฝกอบรมบคลากรในองคการ(Personnel Training in Organizations). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชศร ตนพงศ. (2544). เรยนรเพอเปนครคณภาพ. เชยงใหม: The Knowledge Center. ชศร วงศรตนะ. (2546). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: เทพ เนรมตการพมพ. ฐระ ประวาลพฤกษ. (2538). การพฒนาบคคลและการฝกอบรม(Personnel development and Training). กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศก สานกงานสภาสถาบนราชภฏ. ณฏฐพงษ เจรญพทย. (2546). การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวการปฏรป การศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ดนย เทยนพฒ. (2540). กลยทธการพฒนาคน สาหรบนกฝกอบรมมออาชพ:โปรแกรม 1

305

การจดทาแผนการฝกอบรมและพฒนาบคลากร. กรงเทพฯ: บคแบงก. ทรงศร ตนทอง. (2545). การพฒนารปแบบการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงของ นกเรยน. ปรญญานพนธ การศกษาดษฎบณฑต. (การทดสอบและวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทศนา แขมณ. (2545). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธรวฒ พทกษชน. (2527). การศกษาวธการและปญหาเกยวกบการวดผลและประเมนผล วชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตนของครวทยาศาสตรโรงเรยนรฐบาล สงกดกรมสามญศกษา ในเขตการศกษา 9 ปการศกษา 2526. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต. (วดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธรศกด อบลรตน. (2543). การพฒนาชดฝกอบรมดวยตนเองเรองการจดทาผลงานทาง วชาการของขาราชการครสงกดกรมสามญศกษา. สารนพนธการศกษามหาบณฑต. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตรการออกแบบและพฒนา. พมพครงท2. กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ. นพเกา ณ พทลง. (2546,กรกฎาคม). การประเมนตามสภาพจรงตามมาตรฐานการศกษา. วารสารการศกษา กทม. 6(10) : 7-10. นรชรา ทองธรรมชาต. (2544). กลยทธการฝกอบรมและวทยากรในยคโลกาภวฒน. กรงเทพฯ: งานประชาสมพนธและมลตมเดย ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและ คอมพวเตอรแหงชาต สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. บณฑตา ศรดารา. (2543). การศกษาความตองการเพมสมรรถภาพของครสอนวทยา ศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดศรสะเกษ. รายงานการศกษาคนควาอสระ การศกษามหาบณฑต.(วทยาศาสตรศกษา) มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. เบญจวรรณ ทมสวรรณ. (2546). การสรางและพฒนาเครองมอประเมนผลการปฏบตงาน ของอาจารยพยาบาล. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. บญชม ศรสะอาด. (2535). การวเคราะหงานวจยทางการวดผลและประเมนผล.

306

มหาสารคาม: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. _______. (2541). วธการทางสถตสาหรบการวจย เลม 1. พมพครงท 3. มหาสารคาม: ภาควชาพนฐานของการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2540). คมอการวจย การเขยนรายงานการวจยและวทยา นพนธ. พมพครงท6. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล. บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2545). รายงานวจยฉบบสมบรณ เรอง การวดประเมนการเรยน ร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บญเรยง ขจรศลป. (2543,พฤษภาคม-สงหาคม). เกณฑการประเมน(Rubric Assessment). วารสารศกษาศาสตรปรทศน. 15(2): 75-84. บรนทร ทองแมน. (2544,บทคดยอ). รายงานการวจยเรองการพฒนาชดฝกอบรมเพอสรางเสรม สมรรถภาพทางการสอนวทยาศาสตร ของครประถมศกษา. วารสารบทคดยอการศกษา วทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย. 36 (12): 29. บรชย ศรมหาสาคร. (2545). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: บคพอยท. บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ. (2544). ความรเกยวกบสอมลตเดยเพอการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหนงสอ. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. ประวต เอราวรรณ. (2545). การวจยปฏบตการการเรยนรของครและการสรางพลงรวมใน โรงเรยน (Action Research Teacher Learning and School Empowerment). กรงเทพฯ: ดอกหญาวชาการ. ประสงค สกลซง. (2544). ความเขาใจ สภาพการปฏบตและเจตคตตอการวดและประเมน ผลการเรยนตามสภาพจรงของครประถมศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดกาฬสนธ. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต. (การวจยการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. ปราณ มกล. (2545,พฤษภาคม-มถนายน). “การวดผลและประเมนผลสมรรถภาพของผเรยนดาน วทยาศาสตรและเทคโนโลย,” วารสารการศกษาวทยาศาสตร คณตศาสตรและ เทคโนโลย. 30(118): 52-55. ปรญา ภนลามย. (2543). ความตองการเพมสมรรถภาพของครสอนวทยาศาสตรชนประถม ศกษา ปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดกาฬสนธ. รายงานการศกษา คนควาอสระ การศกษามหาบณฑต. (การประถมศกษา). มหาสารคาม : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2546). การนเทศการสอน. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ.

307

ปยะนช พฒแกว. (2546,มกราคม-เมษายน). การใชการประเมนผลตามสภาพจรงของผสอนวชา ภาษาองกฤษเพอการสอสารและการสบคนในสถาบนราชภฏ. รสมแล. 24(1) : 14 -22. ผจญ โกจารยศร. (2545). การพฒนาวชาชพของครโดยการรวมมอกนจดการเรยนการสอน แบบบรณาการ. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑตบณฑต.(หลกสตรและการสอน). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. พเยาว คงจตต. เปนผใหสมภาษณ, อมรา เขยวรกษา เปนผสมภาษณ, สานกงานเขตพนท การศกษาสมทรปราการ เขต1 เมอ 20 มนาคม 2547. พวงเพชร ขาวปลอด. (2546). การศกษาผลการวดและการประเมนตามสภาพจรงวชา คณตศาสตรระดบมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต. (วดผล การศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พลสณห โพธศรทอง. (2541). การพฒนาครประจาการทใชโรงเรยนเปนฐานและมงผลใหเกด การเรยนรของ ผเรยนโดยตรง. วารสารราชภฏกรงเกา. 4(8) : 72-74. พฤกษา สขมาภย. (2546). การศกษาความสอดคลองของการประเมนพฤตกรรมการสอน ของครทประเมนโดยตนเอง เพอนรวมงาน และผบรหารสถานศกษา. สารนพนธ การศกษามหาบณฑต. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พฒนาการฝกหดคร,สานก. (2544). รายงานผลการวจยและพฒนาระบบและกระบวนการ ใหมในการผลตและพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา. สานกงาน สภาสถาบนราชภฏ สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต สภาคณบดคณะครศาสตร ศกษาศาสตรแหงประเทศไทย. ถายเอกสาร. พภพชย นาชยเวยง. (2546). การพฒนากระบวนการประเมนตามสภาพจรง วชาภาษาไทย ทสอนแบบมงประสบการณ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. วทยานพนธการ ศกษามหาบณฑต. (การวดและประเมนผลการศกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย

ถายเอกสาร. พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ:แนวคด วธการและ เทคนคการสอน 2. กรงเทพฯ : บรษท เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท จากด. พศาล สรอยธหรา. (2544). การศกษาวทยาศาสตรในประเทศไทย. กรงเทพฯ: กลการพมพ ไพศาล หวงพานช. (2545). การวดและประเมนผลการเรยน. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทาง การศกษาและ จตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ไพศาล ไกรสทธ. (2541). การศกษาเพอการพฒนาทรพยากรมนษย. ราชบร:คณะครศาสตร

308

สถาบนราชภฏหมบานจอมบง. พนสข อดม. (2546). การพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรแบบพหวทยาการรวมกบวชา คณตศาสตรและภาษาองกฤษ สาหรบชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนจฬาภรณ ราชวทยาลย ตรง. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ภพ เลาหไพบลย. (2537). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ภทรา นคมานนท. (2543). การประเมนผลการเรยน(Learning Evaluation). กรงเทพฯ: อกษราพพฒน. มนตร จฬาวฒนทล. (2543). รายงานการวจยเชงนโยบาย เรอง ผลกระทบจากพระราช บญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ขอตกลงของรฐบาลกบธนาคารพฒนาเอเชย นโยบายการปฏรประบบราชการ การเปลยนแปลงทางโครงสราง และบทบาทของ คณะครศาสตร/ศกษาศาสตรในการปฏรปการเรยนรและปฏรปวชาชพคร. กรงเทพฯ: สานกงานปฏรปวชาชพคร สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. มนตร จฬาวฒนทล. (2543). รายงานการวจยเอกสารเรอง นโยบายการผลตและการพฒนา คร. กรเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. มนส บญประกอบและคณะ. (2543). รายงานการวจย การวจยและพฒนาเทคนคการสอน วทยาศาสตรตามแนวทางการยกระดบคณภาพวทยาศาสตรศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. มนญ ไชยทองศร. (2544). ความตองการพฒนาตนเองของบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอกสมาลย จงหวดสกลนคร. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. รววตร สรภบาล. (2543). การพฒนาแบบจาลองระบบการฝกอบรมครเชงทกษะปฏบต. ปรญญา นพนธการศกษาดษฎบณฑต. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. รจ ภสาระ. (2545). การพฒนาหลกสตร: ตามแนวปฏรปการศกษา (Curriculum Development : Education Reform). กรงเทพฯ: บค พอยท. ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2539). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพฯ : ชมรมเดก. ลาวณย ตรเนตร เปนผใหสมภาษณ, อมรา เขยวรกษา เปนผสมภาษณ, สานกงานเขตพนท การศกษาสมทรปราการ เขต1 เมอ 19 มนาคม 2547. วราภรณ นรเดชานนท. (2546). การเปรยบเทยบคณลกษณะของครผสอนวทยาศาสตรตาม

309

เกณฑมาตรฐานครวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย. สารนพนธ การศกษา มหาบณฑต (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ. ถายเอกสาร. วฒนา รวยสาราญ เปนผใหสมภาษณ, อมรา เขยวรกษา เปนผสมภาษณ, สานกงานเขตพนท การศกษาสมทรปราการ เขต1 เมอ 19 มนาคม 2547. วาสนา รบกลา. (2541). ความตองการความรและทกษะทจาเปนในการปฏบตงานตาม แนวทางการปฏรปการศกษา ของขาราชการครสงกดกรมสามญศกษาในจงหวด นครนายก. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต. (การศกษาผใหญ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วน เชอโพธหก . (2537) . การพฒนาบคคลและการฝกอบรม . กรงเทพฯ : โอ.เอส. พรนตง เฮาส . วเชยร อนทรสมพนธ.(2546). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพ การบรณาการจรยธรรมในหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานสาหรบครมธยมศกษา. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรพร มาวรรณา. (2546). ผลการใชทกษะการสอสารและการประเมนผลตามสภาพจรงทม ตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เรองการนาเสนอ ขอมล. สารนพนธการศกษามหาบณฑต (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรพร มโนพเชฐวฒนา. (2547). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรแบบ บรณาการทเนนผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกระตอรอรนเรองรางกายมนษย. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรชย กาญจนวาส. (2545). ทฤษฎการประเมน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. _________. (2545). การประเมนการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง(Evaluation of Child- Centered Learning). ใน นวตกรรมเพอการเรยนร 2 สาหรบยคปฏรป. พมพนธ เดชะคปตและคณะ. 283-301. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภพร คลายเอม. (2540). ความเขาใจและเจตคตของครทมตอการนเทศภายในโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา

จงหวดนนทบร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา).

310

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ส.วาสนา ประวาลพฤกษ. (2539,กรกฎาคม-กนยายน). การประเมนผลการเรยนรใหสอดคลอง กบสภาพจรง : การใชแฟมสะสมงาน. สารพฒนาหลกสตร. 15(126): 41-44. _______. (2539,เมษายน-มถนายน). การวดผลจากการปฏบตจรง. สารพฒนาหลกสตร. 15(125): 46-50. ______. (2544). หลกการและเทคนคการประเมนทางการศกษา. มปท. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2545). มาตรฐานครวทยาศาสตรและ เทคโนโลย. กรงเทพฯ: สถาบนฯ. _______. (2546). คมอวดผลประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนฯ. สมคด บางโม. (2544). เทคนคการฝกอบรมและการประชม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: วทยพฒน. สมคด อสรวฒน. (2543). การสอนผใหญ. กรงเทพฯ: ภาควชาศกษาศาสตร คณะสงคมศาสตร และ มนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล. สมนก นนธจนทร. (2540). การเรยนการสอนและการประเมนผลจากสภาพจรงโดยใชแฟม สะสมผลงานดเดน Authentic Performance Assessment Protfolio. สรนทร: สานกงานการประถมศกษา อาเภอปราสาท. สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2545). การยดผเรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพ จรง. พมพครงท5. เชยงใหม : The Knowledge Center. _______. (2544). การพฒนารปแบบการประเมนตามสภาพจรงเพอการประกนคณภาพ การเรยนรระเบยบวธวจยทางการศกษา. เชยงใหม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย เชยงใหม. สมศร อรญ. (2546). การศกษาคณภาพของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ดานความร เจตคต และพฤตกรรมการจดการเรยนร ตามพระราชบญญตการ ศกษาแหงชาต พ.ศ.2542. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สมหวง พธยานวฒน. (2544). วธวทยาการประเมน:ศาสตรแหงคณคา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สงด อทรานนท.(2532). พนฐานและหลกการพฒนาหลกสตร. พมพครงท3. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สทธน ศรไสย. (2545). หลกการนเทศการศกษา. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. สนนท สงขออง; รชน ชงช; และดวงใจ ผอโย. (2544,กนยายน-ธนวาคม). การพฒนาสมรรถภาพ

311

ครในการสราง และใชหลกสตรการสอนแบบบรณาการในระดบประถมศกษา. วารสาร ศกษาศาสตร ปรทศน. 16(3) : 51-55. สภาพร พศาลบตร; และยงยทธ เกษสาคร. (2544). การพฒนาบคคลและฝกอบรม (Personnel Development and Training). กรงเทพฯ: ว.เจ. พรนตง. สมน อมรววฒน. (2545). กลยาณมตรนเทศ. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการ สภาการศกษา. สรยนต บญธาทพย. (2542). การพฒนาครผสอนกลมการงานพนฐานอาชพ ในดานการวด และประเมนผลในชนเรยน ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานประถมศกษา

กรงเทพมหานคร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สรยา เหมตะศลป. (2537). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถภาพในการ พฒนาหลกสตรแบบมฐานมาจากระดบโรงเรยน สาหรบครโรงเรยนมธยมศกษา. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สรยา อยสขเจรญ. (2537). ความตองการพฒนาบคลากรครประจาการของครผสอนและ ปญหาในการดาเนนการพฒนาบคลากรประจาการ ตามทรรศนะของผบรหาร โรงเรยนในโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวด กาแพงเพชร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. (บรหารการศกษา). พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. สวมล วองวาณช. (2546). การประเมนผลการเรยนรแนวใหม. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬา ลงกรณแหงมหาวทยาลย. สเทยบ ละอองทอง. (2527). ความคดเหนของครภาษาองกฤษเกยวกบปญหาการวดและ ประเมนผลการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษ ระดบมธยมศกษาตอนตน ในเขต การศกษา11. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2544). “รวมปฏรปการเรยนรกบครตนแบบ” การปฏรปการ เรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การสอนแบบ “การจดประสบการณการเรยน ร” ครอาร มาลา ครตนแบบ ป2542 วชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ: แคนดด มเดย.

312

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2544). “รวมปฏรปการเรยนรกบครตนแบบ” การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การสอนแบบ “สรรคสรางความร” ครสมบตการจนารกพงค ครตนแบบ ป2542 วชาชววทยา ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ: แคนดด มเดย. _______. (2544). รายงานการสมมนา เรองการปฏรปการเรยนรวทยาศาสตรศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 : ขอคดจากกรณศกษาของ ตางประเทศ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ________. (2547). คมอโครงการสนบสนนการฝอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน : นโยบายและแผนยทธศาสตรการพฒนาครเพอปฏรปการเรยนร. (ออนไลน)

แหลงทมา: http://www.thaiteacher.org/profession/scbased46.pdf. วนทสบคน

2 กรกฎาคม 2547.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2547). แนวทางการพฒนาครโดยใช โรงเรยนเปนฐาน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สานกนายกรฐมตร . (2536). หลกการและวธการการปฏรปการฝกหดคร พฒนาคร และ บคลากรทางการศกษา. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกฯ. สานกพฒนาการฝกหดคร สานกงานสภาสถาบนราชภฏ; สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต สภาคณบดคณะครศาสตรแหงประเทศไทย. (2544). รายงานผลการวจยและ พฒนาระบบกระบวนการใหมในการผลต และพฒนาคร คณาจารย และบคลากร ทางการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพฒนาการฝกหดคร สานกงานฯ. อมรา เขยวรกษา. (2541). การพฒนาชดฝกอบรมเพอเสรมสรางความรเรองการจด กจกรรมชมนมนกวทยาศาสตรรนเยาวสาหรบครวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: กองวจย ทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. อมรรตน ทพยจนทร. (2543, กนยายน-ธนวาคม). ทางเลอกในการประเมน: Authentic Assessment, Protfolio Assessment, และ Performance Assessment. ศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. 5(2): 59-70. อนนต ศรโสภา. (2524). การวดผลการศกษา. นนทบร. : มปท. อภญญา วงศประทม. (2544). ความตองการเพมสมรรถภาพการสอนวทยาศาสตรของคร สอนวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6 สานกงานการประถมศกษาจงหวด สกลนคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

313

อภญญา เคนบปผา. (2545). การพฒนาชดกจกรรมการทดลองวทยาศาสตร เรอง “สารและ สมบตของสาร” สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร อภนนท เวทยนกล. (2543). เอกสารประกอบการฝกอบรม เรอง เทคนคการออกแบบ การฝกอบรม. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา. อรนช อยทมและคณะ. (2546, มกราคม). การประเมนผลการเรยนรของผเรยนในชนเรยน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. วารสารวชาการ. 6(1): 19. อรพรรณ พรสมา, พฤทธ ศรบรรณพทกษ. (2546). รายงานการสงเคราะหการวจยและ พฒนารปแบบการฝกอบรมครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน(ราง). กรงเทพฯ: สานกงาน เลขาธการสภา การศกษา กระทรวงศกษาธการ. อลศรา ชชาต. (2542). รายงานการวจย การประเมนและนาเสนอแนวทางในการพฒนาคร วทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสงกดกรมสามญศกษาและ โรงเรยนโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานคณะ กรรมการการประถมศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ: กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. ถายเอกสาร อลศรา ชชาต; นวรตน สวรรณผอง; และวไลวรรณ โกยแกวพรง. (2538). เทคนคการศกษา เพอการพฒนาอยางมสวนรวม(Educational Techniques for Participatory Development). กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง. อารมณ เพชรชน. (2543). รายงานการวจยฉบบสมบรณ “การศกษาประสทธภาพของคร ผสอนวชาวทยาศาสตร คณตศาสตรและคอมพวเตอรทผานการอบรมวทยากร แกนนาจากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย”. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร. อาร พนธมณ. (2534). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ตนออ. เอกรนทร สมหาศาล. (2546). กระบวนการวดและประเมนผลตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 2544. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: บค พอยท. เอกรนทร สมหาศาล และ สปรารถนา ยกตะนนทน. (2546). การออกแบบเครองมอวดและ ประเมนผลตามสภาพจรง. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: บค พอยท. อดมศกด นาด. (2543, สงหาคม). ครแกนนาเพอเปนตนแบบปฏรปการเรยนรของ กรงเทพมหานคร. วารสารการศกษา. (23): 11 ; 10-14. อานวย เลศชยนต. (2542). การประเมนผลทางการศกษา(Educational evaluation).

314

กรงเทพฯ: ศลปสนองการพมพ. Abruscato,Joseph. (2000). Teaching Children Science : A Discovery Approach. 5th ed. United States of America: Pearson Education. Anselmo,Chiara. (1998). Experiences Students Encounter with Portfolio Assessment: A Qualitative Inquiry . (Online). Available:

htpp://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/9836566. Retrieved February 6,2004. Airasian,Peter W. (1997). Classroom Assessment. 3rd.ed. United States of America: McGraw-Hill. Bell,Beverley; & Cowie,Bronwen. (2001). Formative Assessment and Science Education. Netherlands: Kluwer Academic Publishers. Bell,Beverley; & Gilbert,John. (1996). Teacher Development : A Model from Science Education. London: Falmer Press. Bell,Chris; & Harris,Duncan. (1990). World Yearbook of Education 1990 Assessment and Evaluation. New York : Nichols Publishing. Bloom,Benjamin S.(1956).Taxonomy of Educational Objectives Book 1 Cognitive Domain. London: Longman Group Bloom,Benjamin S.; Hastings,Thomas J.; & Madaus,Georeg F. (1971). Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. United States of America: McGraw-Hill. Bloom,Benjamin S.; Krathwohl, David R.; & Masia Bertram B. (1964). Taxonomy of Educational Objectives Book 2 Affective Domain. London: David MC Kay Company. Buhr, Eric William. (1999). Big Fish in A Small Pond : Using Authentic Assessment in A Teaching Unit on Pond Fisheries Management. Dissertation (Agricultural) . Michigan: Michigan State University. Burke, K. (1999). The Mindful School How to Assess Authentic Learning. 3rd.ed. Illinois: Skylight. Voss. Burton E. (?). Alternative Assessment in K-12 Science Education. (Online). TheUniversity of Michigan . Available: http://www.enc.org/professional/research/journal/science/documents/…

315

Retrieved December 2,2003. Carin,Arthur A. (1995). Teaching Science Through Discovery. 7th ed. New York: Macmillan. Cushing,Patrick Ryan. (2002). A comparative analysis of multiple-choice and Student Performance - task assessment in the high school biology classroom. (Online). Available: htpp://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/3052872. Retrieved February 6,2004. Department of Euducation, United State of America. National Conference on Teacher Quality Exemplary Practices. ttp://www.ed.gov/inits/teachers/exemplarypractices/ : 29/7/45. Doran,Rodney ; Chan, Fred; & Tamir, Pinchas. (2001?). Science Educator’s Guide to Assessment. Virginia : National Science Teachers Association , Arlington Evans,Susan S. ; Evans,William H.; & Mercer,Cecil D. (1986). Assessment for Instruction. Massachusetts : Allyn and Bacon. Friedl, Alfred E. (1997). Teaching Science to Children : an Inquiry Approach. 4th ed. United States of America: Mc Graw-Hill. Galluzzo, Gary. (1999). Aligning Standards to Improve Teacher Preparation and Practice. Washington, DC: National Council for Accreditation of Teacher Education. Gredler,Margaret E. (1999). Classroom Assessment and Learning. United States: Longman. Haney,Jodi J.; & Lumpe,Andrew T. (1995). A Teacher Professional Development Framework Guided by Reform Policies,Teachers’Needs, and Research. Journal of Science Teacher Education. 6(4): 187-196. Hart, D. (1994). Authentic Assessment: A Handbook for Educators. New York : Assison –Wesley. Karges-Bone,Linda Holly. (1994). Teachers’ reports of The Effects of Authentic Assessment on Instruction . (Online). Available: htpp://wwwlib.umi.com /dissertations/fullcit/9517281. Retrieved February 6,2004. Krajcik,Joseph S.; Czerniak,Charlene M.; & Berger,Carl F. (2003). Teaching Science in

316

Elementary and Middle School Classrooms : A Project-Based Approach. 2nd ed. New York: McGraw-Hill. Loucks-Horsley,Susan.; & et al. (1998). Desinging Professional Development for Teacher of Science and Mathematices. United States of America: Corwin Press,Inc. Martin,David Jerner. (2000). Elementary Science Methods A Constructivist Approach. Washington : An International Thomson. McMillan,James H. (2004). Classroom Assessment Principles and Practice for Effective Instruction. 3rd. ed. United States of America : Pearson Education. Michael S. Garet.; et al. (2001, Winter). “What Makes Professional Development Effective?

Results From a National Sample of Teachers” American Educational Research

Journal. 38(4) : 915-945.

Mintah,Joseph Kwame. (2001). Authentic assessment in Physical education : Prevalence of use and perceived impact on students’ self -concept, motivation,and skill achievement. (Online). Available:htpp: //wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/99419909. Retrieved February 6,2004. Mintzes,Joel J.; Wandersee,James H.; & Novak,Joseph D. (1999). Assessing Science

Understanding A Human Constructivist View. California: Academic Press.

National Council for Accreditation of Teacher Education. (2001). Standards for Professional Development Schools. Washington, DC: Author. Nicholls,Gill. (1999). Learning to Teach A Handbook for Primary & Secondary School Teachers. British : Gill Nicholls. Nitko,Anthony J. (1996). Educational Assessment of Students. 2nd ed. Ohio : Meeril of Prentice Hall. Payne, David Allen. (1997). Applied Educational Assessment. United States of America: Wadsworth. Pfeifer,Gene Robert. (2002). The influence of Authentic Assessment Tasks and Authentic Instruction on Lutheran Elementary School Fifth-and Sixth- grade Students’ attitudes Toward Social Studies and Authentic Projects. (Online). Available: htpp://wwwlib.umi.com /dissertations/fullcit/3056348.

317

Retrieved February 5,2004. Pravalapruk,Sor Wasna. (1999). Learning and Assessment in the Science Classroom in Thailand. Assessment in Education. 6(1) : 75-81 Popham, W.James. (1993). Education Evaluation. 3rd ed. United States of America: Allyn and Bacon. Popham, W.James. (2002). Classroom Assessment : What Teacher Need to Know. 3rd.ed. United States of America: Allyn and Bacon. Puckett ,Margaret B.; & Black, Janet K. (1994). Authentic Assessment of the Young Child : Celebrating Development and Learning. New York: Macmillan College.

Reed , Yvonne Davis, Harriet; & Nyabanyaba, Thabiso. (2002). “Investigating Teachers’

“Take- up” of Reflective Practice from an In-service Professional Development

Teacher Education Program in South Africa” Educational Action Research. 10(2)

: 253-274.

Shanahan,John Edward,Jr. (2001). Teachers and The Process of Assessing Students in the Classroom: A Study of Classroom Assessment Practices. (Online). Available: htpp://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/3012572. Retrieved February 6,2004. Shepardson, Daniel P. (2001). Assessment in Science : A Guide to Professional Development and Classroom Practice. Natherlands: Kluwer Academic Publishers. Stiggins, Rick. (1997). Learning Team Training Guide : to Accompany Student- Centered Classroom Assessment. 2nd ed. Oregon: Assessment Training Institute. Sunal,Dennis W.; & Sunal, Cybthia Szymanski. (2003). Science in the Elementary and Middle School. New Jersey: Pearson Education. Suurtamm,Christine Anne. (1999). Beliefs ,Practices and Concerns About Authentic

Assessment : Five Case Studies of Secondary Mathematics teachers. (Online). Available: htpp://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/NQ45678. Retrieved February 5,2004.

Sylvia, Clifford W. (1999). Authentic Assessment Knowledge and Practice of Selected Second-year Massachusetts High School Teacher. (Online). Available:

318

htpp://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit. Retrieved February 5,2004. Teitel, Lee. (2001). How Professional Development Schools Make a Difference: A Review of Research. Washington, DC: National Council for Accreditation of Teacher Education. Torrance, Harry. (1995). Evaluating Authentic Assessment : Problems and Possibilities in New Approaches to Assessment. Backingham: Open University Press. Tulloch, R.B. (1982,june). A factory Analysis Study of Secondary Science Teacher Competencies with in Growth is Perceived as Important by Science Teacher. Dissertation Abstracts International. 43(23): 145-A. Unesco. (1986). School Base In-service Training : A Handbook. Bangkok: Unesco Regional office for Education in Asia and The Pacific. Varrella, Gary Frank. (1997). The Relationship of Science Teacher’ Beliefs and Practices. Dissertation (Education Science). Iowa: Graduate School University of Iowa. Photocopied. Weeden, Paul.; Winter,Jan; & Broadfoot, Patricia. (2002). Assessment : What’s in it for school?. London : Routledge Falmer.

Wiggins, Grant P. (1993). Assessing Student Performance : Exploring the Purpose and

Limits of Testing. San Francisco: Jossey-Bass.

Wiggins, Grant P. (1998). Educative Assessment : Designing Assessments to Inform and

Improve Student Performance. San Francisco: Jossey-Bass.

Wynne. (1990). Assessing science. London: Paul Chapman Publishing.

319

ภาคผนวก

320

ภาคผนวก ก. หลกสตรฝกอบรมครเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

321

คมอดาเนนการฝกอบรม เรอง

การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน

สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

พฒนาโดย

นางสาวอมรา เขยวรกษา นสตปรญญาเอก วทยาศาสตรศกษา

ศนยวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

322

คานา

หลกสตรฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตร เปนหลกสตรฝกอบรมระยะสนทพฒนาขนหลงจากไดศกษาบรบทและ เนอหาทเกยวของ และปฏบตงานสอนรวมกบครในโรงเรยน โดยจดทาเปนเอกสารหลกสตร 3 ชดหลก คอ 1) คมอสาหรบวทยากร 2) ชดฝกอบรมสาหรบครผเขารบการฝกอบรม และ 3) ตวอยางเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ทงนเพอใชพฒนาครดานความรความเขาใจ เจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง และความสามารถในการนาไปใชเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนชวงชนท 2 สงกดสานกเขตพนทการศกษาสมทรปราการเขต 1 กจกรรมการฝกอบรมครเนนภาคปฏบตมากกวาภาคทฤษฎ โดยเฉพาะการนาไปประยกตใชในชนเรยนจรง ทงนเพอใหผลทไดจากการฝกอบรมครถงผเรยนโดยตรง ผเรยนไดรบการพฒนาศกยภาพตามแนวปฏรปการศกษาทแทจรง

คมอดาเนนการฝกอบรมสาหรบวทยากรฉบบน แบงการนาเสนอเนอหาเปน 3 บท คอ บทท 1 หลกสตรฝกอบรม ประกอบดวย ปญหาและความสาคญของหลกสตร หลกการ เปาหมาย จดมงหมาย เนอหา ระยะเวลา ผเขารบการฝกอบรม สอการฝกอบรม การประเมนผลและเกณฑการประเมนผล บทท 2 แนวทางการฝกอบรม ประกอบดวย คาแนะนาสาหรบวทยากร กระบวนการฝกอบรม เนอหาการฝกอบรม ระยะเวลาทใชในการฝกอบรม กจกรรมการฝกอบรม บทท 3 แผนการฝกอบรม

อมรา เขยวรกษา

323

สารบญ

เนอหา หนา

บทท 1 หลกสตรการฝกอบรม 1

บทท 2 แนวทางการฝกอบรม 5 คาแนะนาสาหรบวทยากร 5 เนอหาการฝกอบรม 6 กระบวนการฝกอบรม 7 ระยะเวลาทใชในการฝกอบรมและนเทศตดตาม 7 ตารางการฝกอบรม 8 บทท 3 แผนการฝกอบรม 14 แผนการฝกอบรมตอนท 1 16 แผนการฝกอบรมตอนท 2 21 แผนการฝกอบรมตอนท 3 29 แผนการฝกอบรมตอนท 4 38 แผนการฝกอบรมตอนท 5 45 แผนการฝกอบรมตอนท 6 67

324

บทท 1 หลกสตรการฝกอบรม

ปญหาและความสาคญของหลกสตร

กระบวนการพฒนาการเรยนรวทยาศาสตรมการเปลยนแปลงอยางชาๆ จากการพฒนาการเรยนรวทยาศาสตรทมงเนนองคความรทางวทยาศาสตรเพยงอยางเดยว มาเปน การพฒนาการเรยนรแบบองครวม ซงสอดคลองกบธรรมชาตวทยาศาสตร คอ ประกอบดวย ความร และกระบวนการแสวงหาความร โดยมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรเปนองคประกอบสาคญ ดงจะเหนจาก เปาหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตรของหลายประเทศทวโลก รวมทงประเทศไทยทมงใหผเรยนเกดการเรยนรวทยาศาสตรทงดานความร ทกษะ กระบวนการแสวงหาความร และจตวทยาศาสตร อยางไรกตามเทาทผานมาพบวาในทางปฏบตนน ผสอนสวนใหญมงทจะใหผเรยนมความรความเขาใจเนอหาความรมากกวากระบวนการแสวงหาความร คอเนนการทององคความรมากกวาการปฏบตเพอใหเกดทกษะ ดงนนในการวดและประเมนผลจงวดเพยงการจดจาเนอหาหรอมการวดทกษะ กระบวนการ หรอจตวทยาศาสตรอยบาง แตยงคงใชเครองมอวดลกษณะเดยวกนคอ แบบทดสอบชนดเลอกตอบซงใชไดวดไดดเฉพาะองคความรเทานน นอกจากนผสอนมกจะดาเนนการวดและประเมนผลเมอจบภาคเรยนเพยงครงเดยวเพอตดสนผลการเรยนร ผเรยนไมมโอกาสไดพฒนาหรอปรบปรงตนเอง ดงนนเมอมการปฏรปการเรยนร เรองการการจดการเรยนรและการประเมนผลจงไดรบการระบไวในพระราชบญญตการศกษาพ.ศ.2542 ใหปฏบตโดยทวกนวา จะตองมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยมการประเมนผลดวยวธการประเมนทหลากหลาย สอดคลองกบการจดการเรยนร ในมาตรา 26 ระบวา ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรม การเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบ และรปแบบการจดการศกษาใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และนาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย

จากพระราชบญญตดงกลาว การประเมนผลโดยใชวธการแบบเดมๆ ทใชแตแบบทดสอบแบบเลอก ตอบเพยงอยางเดยวคงไมเหมาะสม ควรใชการประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญและ สอดคลองกบสภาพจรง ทสามารถสะทอนผลการเรยนรอยางแทจรงของผเรยนและครอบคลมกระบวนการเรยนรในหลายๆ ดาน ซงเรยกวาการประเมนผลตามสภาพจรง อยางไรกตามจากการประกาศใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กรมวชาการไดศกษาผลการใชหลกสตรพบปญหาสาคญประการหนงคอ ครขาดความรความเขาใจในเรองการวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง มความตองการเครองมอประเมนตามสภาพจรง บางครงเหนวาการประเมนผลตามสภาพจรงเปนเรองทปฏบตไดยาก นอกจากนยงมผลการศกษาของนกการศกษาหลายคนพบวาครสวนใหญเปลยนวธสอนแตมไดเปลยนวธประเมน จากสภาพทพบจงจะเหนวายงไมเปนไปตามเปาหมายของการจดการศกษาและการจดการเรยนรเทาทควร ดงนนจงควรมการพฒนาครซงในฐานะเปนผใชหลกสตรทสาคญ ใหสามารถจดการเรยนรและประเมนผลการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหเตมตามศกยภาพและรอบดานมากขน

325

โดยมงไปทครวทยาศาสตรประถมศกษา ทงนจากการศกษาพบวาครมความตองการเขารบการอบรมในเรอง ดงกลาว และขาดความมนใจในการจดการเรยนรวทยาศาสตรเนองจากไมไดจบทางวทยาศาสตรมา อกทง หลกสตรการศกษาขนพนฐานไดจดใหวทยาศาสตรเปนสาระหลกในการจดการเรยนการสอน การพฒนาหลกสตรฝกอบรมทกขนตอน ผวจยคานงถงความสอดคลองกบความตองการของครและสภาพจรงของโรงเรยนใหมากทสด โดยครทเขารบการอบรมมสวนรวมตงแตเรมรางหลกสตรฝกอบรม ทดลองใชหลกสตร จนกระทงประเมนผลการใชหลกสตร

ดงนนผวจยจงไดพฒนาหลกสตรการฝกอบรมคร เรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดย ใชโรงเรยนเปนฐาน ขน เพอใหครวทยาศาสตรมความรความเขาใจในเรองการประเมนผลตามสภาพจรง สามารถออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลขนใชเอง และสามารถนาเครองมอประเมนดงกลาวไปใชเพอพฒนาผเรยนวทยาศาสตรไดจรงในชนเรยน

หลกการของหลกสตร

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา มหลกการสาคญซงเปนหลกการทสอดคลองกบการฝกอบรมโดยใชโรงเรยนเปนฐาน คอ

1. เปนหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขนบนพนฐานความตองการของครผเขารบการฝกอบรม 2. เปนหลกสตรฝกอบรมทพฒนาขนเพอใหสอดคลองกบความตองการและหลกสตรสถานศกษา 3. ครมสวนเกยวของกบการวางแผน การนาไปใชและการประเมนผลหลกสตรฝกอบรม 4. กระบวนการจดฝกอบรมเกดจากการความรวมมอของบคคลทเกยวของหลายฝาย คอ ครผเขารบ

การฝกอบรม ผบรหารสถานศกษา ศกษานเทศก ผวจยและผเรยนในสถานศกษา 5. หลกสตรเนนภาคปฏบตจรงมากกวาทฤษฎ คอ เนนใหครสามารถสรางเครองมอประเมนตามสภาพ

จรงทสอดคลองกบธรรมชาตวชาและผเรยนเพอนาไปใชสอนจรงในชนเรยนได 6. มรปแบบการฝกอบรมทหลากหลาย แบงเปนระยะๆ ระยะท 1 และระยะท 3 มกจกรรมหลก คอ

อภปรายกลมยอย ของครแตละโรงเรยน และ ระยะท 2 ประชมเชงปฏบตการ ของครทเขารบการฝกอบรมรวมโรงเรยน 5 โรง และหลงฝกอบรมมการนเทศตดตามครแตละโรงเรยนเปนระยะๆ

7. สมฤทธผลของการใชหลกสตรฝกอบรมพจารณาจากผลทเกดขนกบครและผเรยน เปาหมายของหลกสตร หลกสตรฝกอบรมในครงน ผวจยกาหนดเปาหมายไวดงน

1. ครทเขารบการฝกอบรมทกคนสามารถนาความรเรองการประเมนตามสภาพจรงมาเปนเครองมอใน

การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 ไดจรง 2. นกเรยนไดมโอกาสพฒนาผลงานและกระบวนการทางานของตนเอง และมเจตคตทดตอเนอหา วทยาศาสตรทเรยน

จดมงหมายของหลกสตร

หลงจากฝกอบรมแลว ผเขารบการฝกอบรม ควรจะ 1. มความรความเขาใจเกยวกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง 2. มความรความเขาใจเกยวกบหลกการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

326

3. สามารถวางแผนการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรทตนเองสอนได 4. สามารออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงได 5. สามารถสรปผลการนาเครองมอประเมนมาใชจรงในชนเรยนได 6. มเจตคตทดตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ผเรยนทเรยนกบครผเขารบการอบรม ควรจะ 1. ไดมการพฒนาผลงานและกระบวนการทางานจากวธการวดและประเมนผลของคร 2. มเจตคตทดตอเนอหาวทยาศาสตรทเรยน

เนอหาของหลกสตร

เนอหาการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ซงในทนมงไปท การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรของผเรยนชวงชนท 2 ซงประกอบดวยเนอหายอย ดงน ตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน

ตอนท2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง ตอนท3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

ตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรง ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมน ตอนท 6 รใชผลการประเมนการเรยนรตามสภาพจรง

กจกรรมและระยะเวลา

กจกรรมการฝกอบรมดาเนนการฝกอบรมและนเทศตดตาม ประมาณ 3 เดอน คอ ระหวางเดอนธนวาคม 2547 – กมภาพนธ 2548 โดยแบงการฝกอบรมเปน 3 ระยะ ระยะท 1 เนอหาตอนท 1 เปนการอภปรายกลมยอยทดสอบความรพนฐานของคร ใชเวลาโรงเรยนละ 4 ชวโมง ระยะท 2 เนอหาตอนท 2-5 เปนการประชมเชงปฏบตการรวมโรงเรยน 5 โรง ใชเวลา 2 วน ระยะท 3 ตอนท 6 เปนการอภปรายกลมยอย ทดสอบความรของคร ใชเวลาโรงเรยนละ 4 ชวโมง หลงจากฝกอบรมใหครนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรง ประมาณ 4 สปดาห โดยมการนเทศตดตามทกๆ 2 สปดาห

ผเขารบการฝกอบรม

ครผสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 (ป.4-ป.6) สงกดเขตพนทการศกษาสมทรปราการเขต1 ภาคเรยนท 2/2547 รวม ทเขารวมดวยความสมครใจ จานวน 17 คน จากโรงเรยนประถมศกษา 5 โรงคอ โรงเรยนแพรกษา 3 คน โรงเรยนเอยมสรย 3 คน โรงเรยนบานคลองหลวง 3 คน โรงเรยนชมชนวดราษฎรบารง 6 คน และ โรงเรยนคลองบางปง 2 คน

สอการฝกอบรม

1. เอกสารฝกอบรม ประกอบดวย คมอการฝกอบรม เอกสารประกอบหลกสตรการฝกอบรมระยะท 1 เอกสารประกอบหลกสตรการฝกอบรม ระยะท 2

2. สอการนาเสนอของวทยากร ประกอบดวย เอกสารประกอบการบรรยาย และPower Point เรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

327

3. เครองมอวดและประเมนผลการใชหลกสตรฝกอบรม

การประเมนผลและเครองมอทใช ประเมนครผเขารบการฝกอบรม 1. ประเมนความรความเขาใจเรองหลกการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรและหลกการประเมนผลตามสภาพจรง ดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธ 2. ประเมนความสามารถในการวางแผนการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ดวยการสงเกตพฤตกรรม และการตรวจผลงาน 3. ประเมนความสามารถในการออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ดวยการสงเกตพฤตกรรม การตรวจผลงาน และการสมภาษณคร 4. ประเมนความสามารถในการสรปผลการใชเครองมอประเมนตามสภาพจรง ดวยการสงเกตพฤต กรรมครและนกเรยน การตรวจผลงานครและนกเรยน การสมภาษณคร ผบรหารสถานศกษา และสอบถามความคดเหนนกเรยนเกยวกบพฤตกรรมการสอนดานการวดและการประเมนผลของคร 5. ประเมนเจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ดวยแบบวดเจตคต สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมและการสอน บนทกประจาวน และการสมภาษณ ประเมนผเรยน

1. ตรวจรองรอยการพฒนางานและผลงานดวยแบบประเมนผลงาน 2. วดเจตคตทมตอการเรยนในเนอหาหนวยทเรยน ดวยการสมภาษณ

เกณฑการประเมน เกณฑการประเมนครผเขารบการฝกอบรม

1. ดานความรความเขาใจ เปรยบเทยบผลการเรยนรกอนและหลงการอบรมโดยพจารณาความแตกตางของคะแนน ทนยสาคญทางสถตทระดบ.05

2. ดานเจตคตทมตอการประเมนผลตามสภาพจรงตงแต 3.50 ขนไป 3. ดานความสามารถในวางแผน การออกแบบและการสรางเครองมอประเมนตามสภาพจรงของ

ผสอนอยในระดบด (รอยละ 70) 4. ความสามารถในการสรปผลการนาเครองมอประเมนผลไปใชในชนเรยน ในภาพรวมอยในระดบด

หรอ(รอยละ 70)

328

บทท 2 แนวทางการฝกอบรม

1. คาแนะนาสาหรบวทยากร

เพอใหการฝกอบรมดาเนนการไปตามขนตอนและระยะเวลาทกาหนดไว วทยากรควรดาเนนการ ดงน 1.1 เตรยมการกอนฝกอบรม

1. ประชมคณะทางานเพอศกษาและทาความเขาใจหลกสตรฝกอบรม เอกสารและสอประกอบ การฝกอบรมใหชดเจน

2. วางแผนดาเนนงานระหวางการอบรมใหเหมาะสม ไดแก - ศกษาพนทและสภาพโรงเรยนทจะใหการฝกอบรม - กาหนดบทบาทหนาทและการเตรยมตวของวทยากรและผเขารบการฝกอบรม - เตรยมสอและวสดอปกรณในการฝกอบรม - เตรยมเครองมอในการประเมนภาคปฏบตงานของผเขารบการฝกอบรม

1.2 ระหวางฝกอบรม 1. ใหความรเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรและการประเมนผลตามสภาพจรง 2. อานวยความสะดวกใหแกผเขารบการฝกอบรม ฝกการวางแผนการประเมน ฝกการ สรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง คอยใหคาแนะนาในการเขยนเกณฑการประเมนและใหความชวยเหลอในกรณทผเขารบการฝกอบรมตองการ 3. ใหการเสรมแรง เพอกระตนใหผเขารบการฝกอบรมประสบความสาเรจในการปฏบตกจกรรมแตละขนตอน 4. สรางบรรยากาศการฝกอบรมใหเปนกนเอง และใหเกดการมสวนรวมคด รวมทากจกรรม และรวมชนชมผลงานใหมากทสด 5. รวมประเมนผลงานผเขารบการฝกอบรม และใหผเขารบการฝกอบรมมโอกาสประเมนผลงานของเพอน 6. รวมประเมนสรปผลการประชมเชงปฏบตการและแนวทางการนาไปใชในชนเรยน 7. วางแผนการนเทศตดตามผลการนาไปใชในชนเรยน

1.3 หลงการฝกอบรม 1. วทยากรตองประสานความรวมมอกบผบรหารทมหนาทในการนเทศครผสอน และศกษา

นเทศกสาขาวทยาศาสตรใหรวมนเทศครผเขารบการอบรมขณะนาหลกสตรฝกอบรมไปใช วทยากรจะตองเปน ผนเทศหลก และดาเนนการนเทศในสปดาหท 2 และสปดาหท 4 ของการนาหลกสตรฝกอบรม ไปใช ในชวงนวทยากรควรจะตองรบทราบปญหาและอปสรรคทเกดจากการนาหลกสตรไปใช ของครผเขารบการฝกอบรมแตละคน พรอมทงใหคาแนะนา และประเมนผลการใชหลกสตรไปพรอมกน

2. ประสานงานกบ เพอนคร ศกษานเทศก ผบรหารสถานศกษา ครผเขารบการฝกอบรมเพอ ใหมการประเมนผลงานและพฤตกรรมครผเขารบการฝกอบรม

3. จดสมมนา เพอสรปผลการนาหลกสตรฝกอบรมไปทดลองใช เพอนาขอบกพรองมา

329

ปรบปรงแกไขหลกสตรฝกอบรมตอไป 4. รายงานผลการฝกอบรมใหผทเกยวของทราบ

2. เนอหาการฝกอบรม

ระยะท 1 ตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน เรองท 1.1 ความแตกตางระหวางบคคล เรองท 1.2 ทฤษฎพหปญญา เรองท 1.3 ลลาการเรยนร 4 แบบ เรองท 1.4 ความคงทนแหงการเรยนร เรองท 1.5 กฎหมายการศกษา เรองการวดและประเมนผล เรองท 1.6 หลกสตรสถานศกษากบการวดและการประเมนผลระดบชนเรยน ระยะท 2

ตอนท 2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง เรองท 2.1 การประเมนผลตามสภาพจรง คออะไร เรองท 2.2 การประเมนผลตามสภาพจรง มลกษณะอยางไร เรองท 2.3 การประเมนผลตามสภาพจรง มหลกการอยางไร เรองท 2.4 การประเมนผลตามสภาพจรง มความสาคญอยางไร

ตอนท 3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 3.1 ลกษณะและธรรมชาตวทยาศาสตร เปนอยางไร

เรองท 3.2 เปาหมายและแนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตร มอะไรบาง

เรองท 3.3 จดมงหมายและแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนร มวาอยางไรบาง

เรองท 3.4 คณลกษณะทตองประเมนตามมาตรฐานการเรยนรสาระวทยาศาสตร มอะไรบาง ตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรง

เรองท 4.1 การประเมนผลตามสภาพจรง มขนตอนอยางไร เรองท 4.2 วางแผนการประเมนผลตามสภาพจรงอยางไร

ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมน เรองท 5.1 เลอกเครองมอประเมนตามสภาพจรง ไดอยางไร

เรองท 5.2 ออกแบบและสรางเครองมอประเมนตามสภาพจรงอยางไร เรองท 5.3 สรางเครองมอใหมคณภาพไดอยางไร

เรองท 5.4 เกณฑการประเมนกาหนดอยางไร ระยะท 3 ตอนท 6 รใชผลการประเมนตามสภาพจรง

330

เรองท 6.1 นาการประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในหองเรยน ไดอยางไร เรองท 6.2 ผลทไดจากการประเมนนามาพฒนาผเรยน และพฒนาการจดการเรยนร

ไดอยางไร

3. กระบวนการฝกอบรม

กระบวนการฝกอบรมแบงเปน 3 ระยะ มขนตอนการฝกอบรม 5 ขน คอ 1) ตรวจสอบฐานเดม 2)สรางเสรมสงใหม 3)ใหลงมอทา 4)ไดนาไปใช 5) ภายในประเมน โดยมรายละเอยด ดงน ระยะท 1 ขนท 1 ตรวจสอบฐานเดม เปนกระบวนการฝกอบรมในระยะท 1 เนอหาตอนท 1 จดกจกรรมในรปของการทดสอบความรและประสบการณเดมของครผเขารบการฝกอบรมเกยวกบการวดและประเมนผล อภปรายกลมยอยถงสภาพ และการยอมรบการเปลยนแปลงการวดและประเมนผลแนวใหม พรอมทงใหครเตรยมสาระการเรยนรวทยาศาสตรทจะใชประกอบการฝกอบรมในระยะท 2 ระยะท 2 ขนท 2 สรางเสรมสงใหม และ ขนท 3 ใหลงมอทา เปนกระบวนการฝกอบรมระยะท 2 เนอหาตอนท 2 - ตอนท 5 จดกจกรรมฝกอบรมในรปการประชมเชงปฏบตการ โดยเนนใหผเขารวมประชมไดรบความรใหม และไดลงมอปฏบตจรง ในการสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง จานวน 1 หนวยการเรยนร เพอนาไปใชในชนเรยน ระยะท 3 ขนท 4 ไดนาไปใช และ ขนท 5 ภายในประเมน เปนกระบวนการฝกอบรมระยะท 3 เนอหาตอนท 6จดกจกรรมในรปการอภปรายกลมยอย โดยใหครนาเครองมอประเมนไปใชในชนเรยน และมการประเมนผลการใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงทผเขารบการฝกอบรมสรางขน โดยครผเขารบการฝกอบรม เพอนคร ผวจย ผบรหารสถานศกษา และศกษานเทศก 4. ระยะเวลาทใชฝกอบรมและนเทศตดตาม รวม 30 ชวโมง

ระยะท 1 อภปรายกลมยอย โรงเรยนละ 4 ชวโมง ระยะท 2 ประชมเชงปฏบตการ 12 ชวโมง ระยะท 3 อภปรายกลมยอย โรงเรยนละ 4 ชวโมง นเทศตดตาม และสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผล รวมโรงเรยน 5 โรง รวม 10 ชวโมง

331

5. ตารางการฝกอบรมและการประเมนผลหลงอบรม

ขนตอนการอบรม

ระยะเวลา สาระ กจกรรม

ตรวจสอบฐานเดม 13-15 ธ.ค.47

4 ชวโมง/โรง (5 โรง)

ตรวจสอบตนเอง และวเคราะหตนเอง สรางความเขาใจวา ทาไมตองเปลยนแปลงการประเมนผล เนอหาตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน

ครทาแบบทดสอบความรฯ ครทาแบบตรวจสอบ และ วเคราะหตนเองเรองการประเมน อภปรายกลมยอยเนอหาตอนท 1

สรางเสรมสงใหม

+ ใหลงมอทา

27-28 ธ.ค.47

12ชวโมง / รวม 5 โรง

พธเปด และดาเนนกจกรรมอยางตอเนอง -ตอนท2รชดกบหลกการประเมนตามสภาพจรง -ตอนท3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร -ตอนท 4 รรอบกบการวางแผนการประเมน -ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมน

ประชมเชงปฏบตการ - รบความรใหมจากการบรรยายของวทยากร - อภปรายกลมยอย -ปฏบตงานกลม

ไดนาไปใช +

ภายในประเมน 17-19 ม.ค.48

4 ชวโมง/โรง (5 โรง)

ตอนท 6 การนาการประเมนผลไปใชในชนเรยน

อภปรายกลมยอย ซกถาม แนะนาการบรณาการแผนการประเมนกบแผนการจดการเรยนร -ทดสอบความรของคร

332

นเทศ ตดตาม การฝก อบรม 1-24 ก.พ.48

10ชวโมง/โรง (5 โรง)

ปญหาอปสรรคทพบในแตละโรงเรยนและแนวทางแกไขเปนรายบคคล

นเทศ :ใหคาแนะนา ชวยแกไขปญหา ใหความชวยเหลอตามทครตองการและสงเกตพฤตกรรมครผสอนนเทศ และประเมนพฤตกรรมการสอนในชนเรยน - สมภาษณผบรหาร เพอนคร -สอบถามความคดเหนนกเรยน -จดสมมนาและเปลยนความรและประสบการณในการนาความรทไดไปใชในชนเรยน -ประเมนผลงานของคร

กาหนดการฝกอบรมตามหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลการเรยนร

ตามสภาพจรงฯ

กาหนดการ กระบวนการฝกอบรม

17 - 30 พฤศจกายน 2547 ออกแบบและสรางหลกสตร (วดปาเกด และวดครนอก)

13-15 ธนวาคม 2547 ทดลองใชเครองมอวจย ระยะท 1 อภปรายกลมยอย : โรงเรยนละ 4 ชวโมง

27-28 ธนวาคม 2547

ทดลองใชเครองมอวจย ระยะท 2 ประชมเชงปฏบตการ :รวมโรงเรยน 5 โรง ใชเวลา 12 ชวโมง

17-19มกราคม 2548 ทดลองใชเครองมอวจย ระยะท 3 : อภปรายกลมยอย โรงเรยนละ 4 ชวโมง

1-24 กมภาพนธ 2548 นเทศ ตดตามหลงทดลองใชหลกสตร :โรงเรยนละ 4 ชวโมง

หมายเหต ชวงเวลาระหวางการอบรมทง 3 ระยะ ครดาเนนงานสอนในโรงเรยนตามปกต

ตารางการฝกอบรมระยะท 1

วนท โรงเรยน กจกรรมฝกอบรม เปาหมาย ผทเกยวของ

13ธ.ค.47 แพรกษา 13ธ.ค.47 บานคลองหลวง 13ธ.ค.47 คลองบางปง 14ธ.ค.47 เอยมสรย

-ทดสอบความรความเขาใจ -ครตรวจสอบและวเคราะหตนเองเกยวกบการวดและประเมนผล

-ครตระหนกถงการเปลยนแปลงการประเมน -ครทกคนเตรยม

ผวจย ศกษานเทศก (ประสานงาน)

333

15ธ.ค.47 ชมชนวดราษฎร - ทบทวนเรองการประเมนผลในสถานศกษา เนอหาตอนท 1 -เตรยมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเพอเขารบการประชมเชงปฏบตการ

เนอหาและแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรทเออตอการประเมนผลตามสภาพจรง

ตารางการฝกอบรมระยะท 3

วนท โรงเรยน กจกรรมฝกอบรม เปาหมาย ผทเกยวของ

17ม.ค.48 แพรกษา 17ม.ค.48 บานคลองหลวง 18ม.ค.47 คลองบางปง 18ม.ค.47 เอยมสรย 19ม.ค.47 ชมชนวดราษฎร

- อภปราย ซกถาม แลกเปลยนความรรวมกนระหวางวทยากรและผเขารบการฝกอบรม เกยวกบแนวทางการนาการประเมนตามสภาพจรงมาใช -ทดสอบความรหลงฝกอบรม -วดเจตคตทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง

-ครสามารถนาความรทไดรบจากการฝกอบรมไปใชไดทนทในชนเรยน -ครมความรความเขาใจเพมขน -ครมเจตคตทด

ผวจย ศกษานเทศก (ประสานงาน)

ตารางการประชมเชงปฏบตการ เรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

ระหวางวนท 27-28 ธนวาคม 2547 ณ โรงเรยนเอยมสรย (อนบาลเมองสมทรปราการ) วน/เวลา กจกรรม เทคนค

การฝกอบรม สอ/โสตทศนปกรณ ผรบผดชอบ

27ธ.ค.47

08.30-09.00 น.

ลงทะเบยน

แฟม/โตะลงทะเบยน

09.00-09.30 น.

พธเปดและกลาวตอนรบ

- ผวจยกลาวรายงานการประชมฯ

- ผอ.โรงเรยนเอยมสรยกลาวเปดการประชม และกลาวตอนรบผเขารบการอบรม

เครองบชาพระพทธ และเครองเสยง เครองฉายโปรเจคเตอร/เครองฉายแผนใส/ เครองฉายวดทศน

(ตลอดการประชม)

-อมรา เขยวรกษาและคณะ -คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

09.30- ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ ตอนท 2 “รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง”

-บรรยาย -ประเมนตนเอง

-ชดฝกอบรมตอนท 2 -Power Point

อมรา เขยวรกษาและคณะ

334

10.30 น.

10.30-10.50 น.

พกรบประทานอาหารวาง คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

10.50-

12.00 น. ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ ตอนท 3

“รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร”

-บรรยาย -ปฏบต -นาเสนอ

-ชดฝกอบรมตอนท 3 -Power Point

อมรา เขยวรกษาและคณะ

12.00-13.00 น.

พกรบประทานอาหารกลางวน คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

13.00-14.30 น.

บรรยายพเศษ “ประเมนตามสภาพจรงในสมทรปราการกบมาตรฐานครวทยาศาสตร” โดย… ดร.ปรชาญ เดชศร

ผชวยผอานวยการ สสวท.

บรรยาย -Power Point ดร.ปรชาญ เดชศร

14.30-14.40 น.

พกรบประทานอาหารวาง คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

14.40-15.30 น.

ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ ตอนท 4 “รกวางกบการวางแผนการประเมน”

-บรรยาย -ปฏบตงานกลม

-ชดฝกอบรมตอนท 4 -Power Point

อมรา เขยวรกษาและคณะ

ตารางการประชมเชงปฏบตการ (ตอ)

วน/เวลา กจกรรม เทคนค การฝกอบรม

สอ/โสตทศนปกรณ ผรบผดชอบ

28 ธ.ค.47

09.00- 10.00 น.

ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ ตอนท 5

“รลกกบการสรางเครองมอ ประเมนผลตามสภาพจรง”

- บรรยาย - ปฏบตงานกลม

-ชดฝกอบรม ตอนท 5 -Power Point -ตวอยางเครองมอประเมน

อมรา เขยวรกษา และคณะ

10.00- 10.20 น. พกรบประทานอาหารวาง

คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

10.20-

12.00 น. ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ

ตอนท 5(ตอ) - ปฏบตงานกลม -ศกษาคนควาดวยตนเอง

-ชดฝกอบรม ตอนท 5 -Power Point -ตวอยางเครองมอประเมน

อมรา เขยวรกษา และคณะ

335

12.00- 13.00 น.

พกรบประทานอาหารกลางวน

คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

13.00-

14.00 น. ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ

ตอนท 5(ตอ) - ปฏบตงานกลม -ประเมนตนเอง -ประเมนเพอน

-ชดฝกอบรม ตอนท 5 -Power Point -ตวอยางเครองมอประเมน -ตวอยางการประเมน ผลงานนกเรยน

อมรา เขยวรกษา และคณะ

14.00- 14.20 น.

พกรบประทานอาหารวาง คณะดาเนนการ รร.เอยมสรย

14.20- 15.00 น.

ดาเนนกจกรรมฝกอบรมในชดฝกฯ ตอนท 5(ตอ)

“รใชผลการประเมนตามสภาพจรง”

-บรรยาย -อภปราย -ซกถาม

-ชดฝกอบรมตอนท 5 -Power Point

อมรา เขยวรกษา และคณะ

15.00- 15.30 น.

กาหนดการนเทศการสอนและ การประเมน และ ปดการประชม เชงปฏบตการ

สนทนา แบบนเทศ และ ตารางการนเทศ

อมรา เขยวรกษา และคณะ

ตารางการนเทศตดตาม และสมมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลการเรยนร ของครผเขารบการฝกอบรม ระหวาง 1-24 กมภาพนธ 2548

ว/ด/ป โรงเรยน สงทตองนเทศ ผนเทศ/ผเขารวม

สมมนา เครองมอนเทศ

1 ก.พ..48 แพรกษา 2 ก.พ.48 เอยมสรย 2 ก.พ.48 คลองบางปง 3 ก.พ.48 ชมชนวดราษฎร 3 ก.พ.48 บานคลองหลวง

- การประเมนผลการเรยนรในชนเรยนในสาระการเรยนร วทยาศาสตรชวงชนท 2 ของ ผเขาอบรมแตละคน -สอบถามความคดเหนการนามาใชและเสนอแนวทางแกไขทพบและใหกาลงใจโดยชจดเดนทครทาได

- ผวจย - ผบรหาร - ศกษานเทศก

-แบบสงเกต พฤตกรรม การสอน -แบบสมภาษณ นกเรยน

8 ก.พ.48 แพรกษา 8 ก.พ.48 เอยมสรย

-การประเมนผลการเรยนรใน ชนเรยนในสาระการเรยนร

- ผวจย - ผบรหาร

-แบบสงเกต พฤตกรรม

336

8 ก.พ.48 คลองบางปง 9 ก.พ.48 บานคลองหลวง 9 ก.พ.48 ชมชนวดราษฎร

วทยาศาสตรชวงชนท 2 ของผเขาอบรมแตละคน - เสนอแนวทางปรบปรงเพอใชตอไป

- เพอนคร - ศกษานเทศก

การสอน -แบบสมภาษณ ผบรหาร

24 ก.พ. 48 รวม 5 โรง สมมนาเสนอผลการใชเครองมอ ประเมนผล

- ผวจย - ผบรหาร - ศกษานเทศก - ครผเขารบ การฝกอบรม

หวขอการสมมนา

337

บทท 3

แผนการฝกอบรม แผนการฝกอบรม

การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช2542 กาหนดวา สถานศกษาจะตองจดการศกษาโดยยดผเรยนเปนสาคญ ตองพฒนา

ผเรยนใหรอบดานและเปนไปตามศกยภาพของผเรยน กระบวนการจดการเรยนรเปนกระบวนการสาคญในการพฒนาผเรยนซงประกอบดวย 3องคประกอบทสาคญ คอ เปาหมายการเรยนร การจดประสบการณการเรยนร และการประเมนผลการเรยนร ซงองคประกอบทงสามมสวนเกยวพนและสงผลตอการเรยนรของผเรยนเปนอยางยง ดงนนเมอมการเปลยนแปลงเปาหมายการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรแลว การวดและประเมนผลจงจาเปนตองมการเปลยนแปลงใหสอดคลองกน ทงนเพอใหเกดการพฒนาผเรยนไดรอบดานจงไดเนนใหมการใชรปแบบการประเมนผลทเนนสภาพจรง กลมสาระวทยาศาสตรเปนกลมสาระหลกทผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานทกคนตองเรยน โดยมเปาหมายเพอใหผเรยนเขาใจหลกการ ทกษะ กระบวนการและเจตคตทางวทยาศาสตร และสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม

ดงนนการนาการประเมนผลตามสภาพจรงมาเปนเครองมอประเมนเพอพฒนาการเรยนการสอนวทยาศาสตรนน จงถอเปนการเตรยมชวตใหกบผเรยนเพราะผเรยนไดสมผสเหตการณและบรรยากาศการเรยนรทเหมอนจรงหรอใกลเคยงสภาพจรงของสงคม

1. ตระหนกถงความจาเปนทจะตองเปลยนแปลงเทคนคการวดและประเมนผลการเรยนร ในชนเรยนใหสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร

2. เขาใจหลกการของการประเมนผลตามสภาพจรง 3. เขาใจหลกการของการประเมนผลการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร

4. สามารถวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรงได 5. สามารถออกแบบและสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงในกลมสาระวทยาศาสตรทสอนได 6. สามารถนาเครองมอประเมนผลทสรางขนไปใชในชนเรยนไดจรง

ตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน 4 ชวโมง ตอนท 2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง 1 ชวโมง ตอนท 3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร และบรรยายพเศษจากวทยากรผทรงคณวฒ 4 ชวโมง

หลกการและเหตผล

จดประสงค

เนอหา/เวลา

338

ตอนท 4 รรอบกบการวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรง 2 ชวโมง ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง 5 ชวโมงครง ตอนท 6 รใชผลการประเมนตามสภาพจรง 4 ชวโมง

1. ศกษาเอกสารบางเนอหาดวยตนเอง 2. วทยากรบรรยาย และให ลงมอปฏบตกจกรรมทงเดยวและกลม 3. ปฏบตงานตามภาระงานทกาหนด

1. เอกสารประกอบหลกสตรฝกอบรม ระยะท 1 ระยะท 2 และระยะท 3

2. เอกสารนาเสนอของวทยากรพเศษ

3. สอประกอบการทากจกรรม

1. สงเกตพฤตกรรม 2. ตรวจผลงาน 3. ประเมนตนเอง 4. ถาม-ตอบ 5. แบบทดสอบ 6. แบบวดเจตคต

ฝ

ป

สอการฝกอบรม

339

แผนการฝกอบรมตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน

สาระสาคญ กระบวนการจดการเรยนรประกอบดวย เปาหมายการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรและการประเมนผลการเรยนร ดงนนเมอหลกสตรมการเปลยนเปาหมายการเรยนร และเปลยนแนวทางการจดกจกรรม การเรยนรแลว การวดและประเมนผลจงจาเปนตองเปลยนใหสอดคลองและครอบคลมกบเปาหมายการเรยนรของหลกสตร จดประสงค

1. เพอใหเขาใจเหตผลของการเปลยนแปลงการประเมน 2. เพอใหผเขารบการฝกอบรมตรวจสอบและวเคราะหตนเองดานการประเมนผล 3. เพอกระตนใหมการสารวจเนอหาทจะใชประกอบการประชมเชงปฏบตการ

เนอหา ตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน กจกรรม

1. ใหครทากจกรรมท 1 “เผยหลงกอนแลหนา” ไดแกกจกรรมทดสอบความรพนฐาน ตรวจสอบ ตนเอง และวเคราะหตนเอง

2. อภปรายรวมกนถงเหตผลและความจาเปนทจะตองเปลยนแปลงเทคนคการประเมนผล 3. ใหครเตรยมเนอหาวทยาศาสตรพรอมกจกรรมการเรยนรทเออตอการประเมนผลตามสภาพจรง 1

หนวยการเรยนร เพอประกอบการประชมเชงปฏบตการ เวลา 4 ชวโมง/โรง สอ เอกสารประกอบการฝกอบรม ระยะท 1 และ Power Point การประเมน

1. ทดสอบความร 2. ตรวจสอบตนเอง 3. ประเมนตนเอง 4. สงเกตพฤตกรรม

340

ดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรของครวทยาศาสตร

ประถมศกษา

ชอ…………………………โรงเรยน………………...เนอหาวทยาศาสตรทสอน…………………… ภาคเรยนท …..….. ระดบชนทสอน…..………………….วนท……………………………………

คาชแจง : ใหทาเครองหมาย ลงในชองขวามอตามรายการตรวจสอบทตรงกบการปฏบตของทาน

รายการคาถาม ใช ไมใช

วตถประสงคการประเมน 1. วตถประสงคการประเมนชดเจนหรอไม…………………………………………… 2.การใชประโยชนจากขอมลเพอผทเกยวของทกฝายหรอไม……………………… 3.การประเมนถอเปนสวนหนงขององคประกอบทงหมดในการปฏบตใชหรอไม……

ความเทยงตรง 1.วตถประสงคการประเมนสอดคลองกบกระบวนการทใชหรอไม…………………… 2.การประเมนใหคณคาแกผลลพธใชหรอไม………………………………………..… 3.วดเนอหาสาคญหรอมโนมตใชหรอไม…………………………………………….… ทกษะทางปญญา 1.การประเมนใหโอกาสทกคนไดสอสารในสงทเขารหรอไม………………………… 2.การประเมนใหขอมลสารสนเทศเพอวเคราะหและอภปรายหรอไม……………… 3.แบบการประเมนเขยนขนเพอประเมนตามวตถประสงคใชหรอไม………………. เครองมอการเรยนร 1.การประเมนเปนกระบวนการตอเนองหรอไม…………………………………………. 2.การประเมนพฒนาใหเหมาะสมกบผเรยนทจะประเมนใชหรอไม……………………. 3. การประเมนใหโอกาสเพอกระตนนกเรยน โดยม - การประเมนตนเอง…………………………………………………………. - เพอนประเมน……………………………………………………………… -ผปกครองประเมน……………………………………………………….… ความเปนสภาพจรง 1. การประเมนวทยาศาสตรสะทอนการทางานของนกวทยาศาสตรใชหรอไม………… 2.การประเมนสะทอนโลกแหงความจรงใชหรอไม………………………………………. 3.การประเมนกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจวทยาศาสตรใชหรอไม……………..… 4.การประเมนตองการใหนกเรยนแสดงความรทเกดจากบคคลและทสงเกตไดใชหรอไม 5.การประเมนคอการสบคนใชหรอไม…………………………………………………….

กจกรรมท 1.1 ตรวจสอบตนเอง

341

รายการคาถาม ใช

ไมใช

ความเปนธรรม 1.การประเมนมความเปนธรรมหรอไม…………………………………………………. 2.การประเมนครอบคลมเนอหาและทกษะทนกเรยนไดเรยนร……………………….. 3.การประเมนมหลกฐานครอบคลมเนอหาและทกษะทนกเรยนตองมหรอไม……….. เทคนคการประเมนทพงประสงค 1.ภาระงานมเขยนไวชดเจนหรอไม…………………………………………………… 2.มเกณฑการประเมนในแตละภาระงานหรอไม……………………………………… 3.เกณฑการประเมนเหมาะสมกบภาระงานหรอไม………………………………….. 4.มเกณฑการใหคะแนนทละเอยดกวางพอกบภาระงาน…………………………….

หมายเหต ใช = 1 คะแนน ไมใช = 0 คะแนน

ไชโย ! สาเรจแลว

342

คาชแจง แบบประเมนนมขอความอยทงดานซายและดานขวามอทาน ใหทานพจารณาขอความทง 2 ดาน โดยพจารณาทละดานวาทานมความถการในการปฏบต ลกษณะดงกลาวมากนอยเพยงใด แลวทาเครองหมายถก ลงในชองความถ ขอความทางซายมอ ใหใชชองความถทางซายมอชองท 1 2 และ3 และขอความทางขวามอ ใหใชชองความถทางขวามอชองท 1 2 และ3 ซงจะเหนวามชองความถท 3 ซากน คอ บางครง ดงนนในกรณทเลอกบางครงทง 2 ดาน ใหทานทาเครองหมายถก เพยงเครองหมายเดยว

ความถในการปฏบต ขอความ

ทกครง บอยครง บางครง บอยครง ทกครง

ขอความ

ตามทตองการ ตอเนอง ถามรายบคคล ถามรายกลม คาถามปลายปด คาถามปลายเปด วธการประเมนแบบเดม

ประเมนตาม สภาพจรง

ประเมนผลผลต

ประเมนกระบวนการและผลผลต

ประเมนสาขาวชาเดยว

ประเมนแบบ บรณาการสาขาวชา

ประเมนคณลกษณะเดยว

ประเมนคณลกษณะทซบซอน

ไมเอออานวย ชวยเหลอเอออานวย สอบขอเขยน สอบปากเปลา เมอจบหนวยการเรยน ทงกอน และระหวาง

หนวยการเรยน ประเมนเพอตดสนผล

ประเมนเพอวนจฉย

คาตอบถกเพยงคาตอบเดยว

ดทกระบวนการใหเหตผล

ยดเนอหา ยดการปฏบต การตรวจใหคะแนน (สาหรบผตรวจ)

ขอความทางซายมอ ความถทางซาย ชองท 1 ให–2 คะแนน ชองท 2 ให –1 คะแนน

กจกรรมท 1.2 ประเมนตนเอง

343

ขอความทางขวามอ ความถทางขวา ชองท 1 ให 2 คะแนน ชองท 2 ให 1 คะแนน และความถ ชองท 3 ให 0 คะแนน

ความรสาหรบวทยากรประกอบการฝกอบรม ตอนท 1 รทนกบการเปลยนแปลงการประเมน (รายละเอยดในชดฝกอบรมตอนท 1) 1. ความแตกตางระหวางบคคล 2. ทฤษฎพหปญญา 3. ลลาการเรยนร 4แบบ 4. ความคงทนแหงการเรยนร 5. กฎหมายการศกษา เรองการวดและประเมนผล 6. หลกสตรสถานศกษากบการวดและประเมนผลระดบชนเรยน

344

แผนการฝกอบรม ตอนท 2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง

สาระสาคญ การประเมนผลตามสภาพจรงเปนการวดและประเมนทสอดคลองกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยคานงถงการพฒนาผเรยนมากกวาการตดสนผเรยน วดและประเมนผลการเรยนร คณลกษณะนสย และกระบวนการเรยนรของผเรยนโดยใหปฏบตภาระงานหรอกจกรรมทมความหมายและสอดคลองกบสภาพจรงของชวต ดาเนนการควบคไปกบการจดการเรยนร ในระหวางเรยนผเรยนมโอกาสประเมนและพฒนาตนเอง และไดรบการพฒนาจากผสอนไปพรอมกน นอกจากนทาใหผสอนมขอมลสารสนเทศเพยงพอตอการพฒนาการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบความแตกตางระหวางนกเรยน เปาหมาย ผเขารบการอบรมตระหนกในคณคาของการประเมนผลตามสภาพจรง จดประสงค เมอศกษาตามแผนการฝกอบรมนแลว ผเขารบการฝกอบรมสามารถ

1. บอกความหมายของการประเมนผลตามสภาพจรงได 2. อธบายลกษณะของการประเมนผลตามสภาพจรงได 3. ระบหลกการสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรงได 4. บอกความสาคญของการประเมนตามสภาพจรงได เนอหา

ตอนท 2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง เรองท 2.1 การประเมนผลตามสภาพจรง คออะไร เรองท 2.2 การประเมนผลตามสภาพจรง มลกษณะอยางไร เรองท 2.3 การประเมนผลตามสภาพจรง มหลกการอยางไร เรองท 2.4 การประเมนผลตามสภาพจรง มความสาคญอยางไร กจกรรมฝกอบรม 1. ครทากจกรรมท 2 “ตนไมแหงความหวง”

2. ฟงบรรยาย เนอหาตอนท 2 “รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง” 3. ครอภปราย ซกถาม และทากจกรรมท3 “ลองทาด” 4. ใหครสรปความสาคญของการประเมนผลรวมกนโดยใชแผนผงมโนทศน เวลา 1 ชวโมง สอการฝกอบรม เอกสารหลกสตรฝกอบรมระยะท 2 ตอนท 2 Power Point การประเมนผล

1. ตรวจกจกรรมท 3 2. สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม 3. อานบนทกประจาวน

345

จดประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรมคานงถงความมงหวงใน การเขารบการฝกอบรมครงน

วธทากจกรรม

1. วทยากรแจกกระดาษทตดเปนรปผลไมชนดตางๆ ใหผเขารบการฝกอบรม 2. นากระดาษทมภาพตนไมใหญไปตดไวหนาหอง 3. ใหผเขาอบรมเขยนความมงหวงในการเขารบการอบรมครงน แลวนาไปตดไวทตนไม เพอวนสดทาย

ของการฝกอบรมจะไดมาดรวมกนวาไดตามทมงหวงหรอไม 4. วทยากรอานความมงหวงของแตละคนใหฟงในหองอบรม จากนนนาเขาสความมงหมายในการ

จดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วตถประสงคและแนวทางการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

กจกรรมท 2 “ตนไมแหงความหวง”

346

ใบความรสาหรบวทยากร ตอนท 2 รชดกบหลกการประเมนผลตามสภาพจรง

การประเมนทางเลอกใหมทกรปแบบเนนการตรวจสอบผเรยนโดยใหผเรยนไดลงมอกระทา กจกรรมหรอ/และงานทมความหมายดวยตนเองและพฒนางานใหมคณภาพ กอใหเกดการเรยนรและสามารถนาไปประยกตใชในชวตไดจรง นกการศกษาไทยใชคาแตกตางกน คอ การวดผลและประเมนผลตามสภาพจรง การวดและประเมนผลจากสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรง การประเมนผลจากสภาพจรง แตมาจากคาภาษาองกฤษคาเดยวกน คอ Authentic Assessment

ใบความร 2.1

การประเมนตามสภาพจรง คออะไร

การประเมนตามสภาพจรง เปนกระบวนการสงเกต การบนทก และการรวบรวมขอมลจากงาน และ วธการทนกเรยนทา เพอเปนพนฐานในการตดสนใจในการศกษาถงผลกระทบตอผเรยน การประเมนผลจาก สภาพจรงจะไมเนนเฉพาะทกษะพนฐานแตจะเนนการประเมนทกษะการคดทซบซอนในการทางานของผเรยน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบตในสภาพจรงในการเรยนการสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลาง ใหเปนผคนพบและผผลตความร ฝกปฏบตจรงรวมทงพฒนาการเรยนรของผเรยน เพอสนองจดประสงคของหลกสตรและความตองการของสงคม เปนการวดผเรยนโดยรวมทงดานความคด เจตคตและการกระทาไปพรอมๆ กน (กรมวชาการ 2542 : 6; และ ส.วาสนา ประวาลพฤกษ. 2539 : 50)

โดยสรปแลวการประเมนผลตามสภาพจรง คอ การประเมนผลทเกดจากการปฏบตภาระงานทสอดคลองกบสภาพชวตจรง เปนสงทมความหมาย และมประโยชนอยางแทจรงตอนกเรยน ตองอาศยทกษะการคดทซบซอนในการปฏบตงาน การประเมนมไดมงเนนแตความสาเรจของงานเทานน แตยงสนใจกระบวนการและการสะทอนความคดของนกเรยนในการปฏบตงานดวย

347

ใบความร 2.2

การประเมนตามสภาพจรงมลกษณะอยางไร

1. แนวโนมการประเมนผลการเรยนรในชนเรยนจากแบบเดมไปสแนวใหม ดงน

แบบเดม แนวใหม

1.เนนเพยงผลลพธสดทาย 2.ประเมนแบบแยกทกษะ 3.เนนการประเมนขอเทจจรง 4.เนนงานเขยน-ตอบ 5.งานไมเปนไปตามสภาพแวดลอม 6.มคาตอบถกเพยงคาตอบเดยว 7.มาตรฐานเปนความลบสาหรบผถกประเมน 8.เกณฑการใหคะแนนเปนความลบสาหรบผถกประเมน 9.ประเมนรายบคคล 10.ประเมนหลงสอน 11.มการนาผลยอนกลบผเรยนนอย 12.เปนขอสอบแบบเลอกตอบ 13.เปนขอสอบมาตรฐาน 14.ประเมนจากบคคลอนหรอภายนอก 15.ประเมนพฤตกรรมเดยว 16.ประเมนเปนระยะๆหรอเปนครงคราว 17.ประเมนสงทผเรยนสรปได 18.ประเมนผลการเรยนร 19.ประเมนหลงเรยน

1.ประเมนทงกระบวนการและผลลพธไปพรอมกน 2.ประเมนแบบบรณาการทกษะ 3.เนนการประเมนประยกตใชความร 4.เนนงานตามสภาพจรง 5.งานเปนไปตามสภาพแวดลอม 6.มคาตอบถกหลายคาตอบ 7.มาตรฐานไมเปนความลบสาหรบผถกประเมน 8.เกณฑการใหคะแนนไมเปนความลบสาหรบผถกประเมน 9.ประเมนเปนกลม 10.ประเมนระหวางสอน 11.มการนาผลยอนกลบผเรยนทกครงทประเมน 12.ทดสอบการปฏบตงาน 13.สอบแบบไมเปนทางการ 14.ประเมนตนเอง 15.ประเมนพฤตกรรมหลายดานในการประเมนครงหนงๆ 16.ประเมนบอยๆ เปนปกต 17.ประเมนเกยวกบกฎ หลกการ ทผเรยนนามาใช 18.ประเมนผลเพอการเรยนร 19.ประเมนระหวางเรยน

ทมา : McMillan. (2004).Classroom Assessment Principles and Practice for Effective Instruction. p.17. 2. ลกษณะของการประเมนยอยกบการประเมนสรป

ประเมนยอย(Formative) ประเมนรวม(Summative)

วตถประสงค เพอตดตามพฒนาการเรยนการสอน เพอประเมนความสาเรจของการเรยน

เวลาการประเมน ระหวางสอน หลงสอนเสรจสน เทคนคการประเมน สงเกตอยางไมเปนทางการ, สงเกต

การถาม-ตอบของนกเรยน การทดสอบในแตละบท การสอบปลายภาค การรายงาน โครงการ

348

การใชสารสนเทศ เพอพฒนากระบวนการเรยนรอยาง ตอเนอง

เพอตดสนความสาเรจในการเรยนรและการสอน, เพอจาแนกเดกออน

โครงสราง ยดหยน, ไมเปนทางการ เขมงวด, เปนทางการ, มาตรฐาน เดยวกน สาหรบนกเรยนทกคน

3. ลกษณะการวดและการประเมนผลตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนการประเมนผลแนวใหม ทเนนการประเมนอยางตอเนองโดยเฉพาะประเมนผลยอยหรอระหวางเรยนเพอพฒนาผเรยน ไดทนทวงท ดงลกษณะการประเมนทกลาวมาแลว ซง สามารถสรปลกษณะสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรงไดดงน

1. มเปาหมายหรอจดประสงคทจะวดคณลกษณะของผเรยนใหครอบคลมทกดาน เชนดานความร ความคด ทกษะกระบวนการ เจตคต และความสามารถในการทางาน

2. เนนพฤตกรรมทเปนความคดซบซอนและวธการทใชในการเรยนร 3. มการวดและประเมนผล ทงกอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน 4. วดและประเมนจากหลกฐานหลายอยางของนกเรยน เชน จากผลงาน จากแบบทดสอบ จากแฟมสะสมงาน จากบนทก เปนตน 5. เนนคณภาพของผลงานทไดจากการบรณาการความรและทกษะ 6. มการประเมนจากหลายฝาย เชน ผเรยนประเมนตนเอง คร เพอน ผปกครอง เปนตน 7. วดและประเมนดวยวธทหลากหลาย เชน สงเกต สมภาษณ ตรวจงาน ทดสอบ

จะเหนวาการประเมนตามสภาพจรงเปนการประเมนทผสมผสานรปแบบการประเมนหลายรปแบบโดยมแนวโนมการประเมนไปทางการประเมนแนวใหมทเนนการประเมนภาคปฏบตและแฟมสะสมงานมากกวาการประเมนแบบเดม ซงแตละรปแบบมลกษณะการประเมนสรปไดดงน

รปแบบการประเมน

จดเนน ลกษณะของการประเมน

แบบเดม ความร หลกสตร

ทกษะ

การประเมนในชนเรยน

-ทดสอบใหญ

-ทดสอบยอย

-มอบหมายงาน

ใหทา การทดสอบ

มาตรฐาน

349

-แบบองกลม

-แบบองเกณฑ

แฟมสะสมงาน

กระบวนการ

ผลงาน

ความเจรญงอกงาม

ความเจรญกาวหนาและการพฒนา

การสะทอน

การกาหนดเปาหมาย

การประเมนตนเอง

ประเมนภาคปฏบต

มาตรฐานการเรยนร

การประยกตใช

การถายโอนความร

ความรวมมอในการทางาน

ภาระงาน

ตวบงชการประเมน(Criteria)

เกณฑการประเมนทระบคะแนน (Rubrics)

ทมา : Burke.1999 พฒนาจาก Fogarty and Stoechr,1996, p.1980.

ใบความร 2.3

การประเมนตามสภาพจรงมหลกการอยางไร

350

จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมน ผเรยนโดยพจารณาพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรม การเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการจดการศกษาใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และนาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย โดยทวไปพบวาปจจบนมแนวคดในการประเมนทางเลอกใหมหลายแนวคดทเกดขนมาเพอให สอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามสภาพจรง หรอการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ เชน การประเมนการปฏบต(Performance assessment) การวดและประเมนตามสภาพจรง(Authentic Assessment) การประเมนดวยแฟมสะสมผลงาน(Portfolio Assessment) ดงนนเพอใหเกดความเขาใจตรงกน จงควรทาความรจกกบคาตางๆ เหลานกอน การประเมนการปฏบต เปนการประเมนทางเลอกใหมทใหนกเรยนแสดงความสามารถออกมาหรอจากการลงมอกระทางานหรอภาระงานประเมน(Assessment task) ซงอาจเปนทงสถานการณจาลองและสถานการณ ทมอยจรง สงเราทใหนกเรยนทาเปนไดทงสงเราธรรมชาตและทสรางขน หากเปนกจกรรมหรองานทกาหนดใหนกเรยนทาเกดจากสภาพทมอยจรงไมใชสถานการณจาลอง มลกษณะสอดคลองกบชวตจรง(Real life) และสงเราธรรมชาตกระทาตามความตองการของตนเอง(Self direction) จะเรยกวา การประเมนผลตามสภาพจรง ผลงานทไดจากการประเมนทง 2 แบบหรอแบบใดแบบหนงขางตน เมอนามาเกบรวบรวมไวระยะหนง อาจรวมผลงานจากกจกรรมอนๆ เชน ผลการบนทกของคร ผลการสอบของนกเรยนไวในแฟมผลงาน(Portfolio) เพอใหเหนพฒนาการทตอเนองของนกเรยน และคดเลอกผลงานตามจดมงหมายทตงไวดวยตวนกเรยนเอง นกเรยนไดประเมนตนเองโดยแสดงความคดเหนตอผลงานของตนเอง(Self refection) เหลานเปนกระบวนการสาคญของการประเมนดวยแฟมสะสมงาน ดงนนจะเหนวา การประเมนแฟมสะสมงานทกชน เปนการประเมนสภาพจรง การประเมนแฟมสะสมงานบางชนเปนการประเมนภาคปฏบต และการประเมนภาคปฏบตบางชนเปนการประเมนตามสภาพจรง

สรปหลกการทจาเปนของการประเมนตามสภาพจรง 1. เปนการประเมนความกาวหนาและการแสดงออกของนกเรยนแตละคน บนรากฐานของทฤษฎ

พฤตกรรมการเรยนร ทหลากหลาย ดวยเครองมอประเมนหลายประเภท 2. การประเมนผลจากสภาพจรงและการพฒนาหลกสตรตองพฒนามาจากรากฐานของผเรยนท

เหมาะสมสอดคลองกน 3. ความรในเนอหาสาระทงในทางกวางและลกจะนาไปสการพฒนาใหนกเรยนรมากขน เพอให

ผเรยนไดบรรลเปาหมาย สนองความตองการและเสรมสรางศกยภาพของผเรยนอยางเตมท 4. การเรยน การสอน การประเมน เนนการปฏบตจรงในสภาพทสอดคลองหรอใกลเคยงกบ

ธรรมชาตความเปนจรงของการดาเนนชวต งาน/ กจกรรมการเรยนการสอน เปดโอกาสใหผเรยนไดคดงาน ดวยตนเอง และตองเปนไปเพอพฒนาศกยภาพใหสงสดตามสภาพจรงของแตละบคคล

351

ใบความร 2.4

การประเมนตามสภาพจรงมความสาคญอยางไร

1. การเรยนการสอนและการวดประเมนผลตามสภาพจรง จะเออใหนกเรยนสามารถ

เรยนรไดอยางเตมศกยภาพของแตละบคคล 2. การประเมนผลตามสภาพจรง จะเออตอการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนย

กลางมากกวาการเรยนการสอนทเกดจากครเปนผบอกความร การประเมนผลตามสภาพจรงจะแสดงใหเหนวานกเรยนทาอะไรไดมากกวาจะบอกวานกเรยนรอะไร 3. ชวยใหผเรยนเกดการเรยนรและสามารถปรบตวอยในสงคมภายนอกหองเรยนทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางมความสข 4. ผเรยนลดความวตกกงวลจากการสอบ

5. ครมรองรอยหลกฐานของผเรยนเพอรบรอง อางองและยนยนผลการเรยน และมขอมลเพอการพฒนาปรบปรงผเรยนทยงบกพรอง และสงเสรมพฒนาผเรยนใหกาวหนามากขน

352

จดประสงค เพอตรวจสอบความรเรองความหมาย หลกการและลกษณะของการประเมนผลตามสภาพจรง

วธทากจกรรม ใหอานขอความขางลางนแลว ใหขดเสนสแดงใตขอความทเปนความหมายของการประเมน

ตามสภาพจรง ขดเสนสนาเงนใตขอความทเปนลกษณะของการประเมนผลตามสภาพจรง

และขดเสนสเขยวใตขอความทเปนหลกการประเมนผลตามสภาพจรง

การประเมนตามสภาพจรงนนเปนการประเมนทางเลอกใหมนอกเหนอจากการประเมนแบบเดมทใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบหรอแบบทดสอบมาตรฐาน และ เปนการตรวจสอบโดยตรงจากผลงานของนกเรยนทมความสมพนธกบชวตจรงนอกหองเรยน การประเมนทแทจรงมรากฐานของความเปนวทยาศาสตรในการใหขอมลทางดานพฒนาการ ความคดและจตวทยา ดงนน ภาระงานทมอบหมายควรมพนฐานของสถานการณทเปนชวตจรง ผเรยนมโอกาสไดสะทอนความคดเหน เนนการเรยนรอยางมจดหมาย

กจกรรมท 3

“ลองทาด”

353

แผนการฝกอบรมตอนท 3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

สาระสาคญ เปาหมายในการจดการเรยนรและการประเมนผลในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรขนพนฐานมงใหผเรยนไดเรยนรทงองคความรและกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เขาใจและสามารถปฏบตไดตามกระบวนการศกษาสบคนทางวทยาศาสตรเชนเดยวกบทนกวทยาศาสตรใชจรง เปาหมาย ผเขารบการอบรมสามารถกาหนดเปาหมายและคณลกษณะทจะประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตรได จดประสงค เมอศกษาตามแผนการฝกอบรมนแลว ผเขารบการฝกอบรมสามารถ

1. บอกลกษณะและธรรมชาตของวทยาศาสตรได 2. อธบายเปาหมายและแนวทางการจดการเรยนรและการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรได 3. บงชคณลกษณะทตองประเมน

4. วเคราะหคณลกษณะทตองประเมนจากมาตรฐานการเรยนรได เนอหา

ตอนท 2 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 2.1 ลกษณะและธรรมชาตวทยาศาสตร

เรองท 2.2 เปาหมายและแนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 2.3 วตถประสงคและแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 2.4 คณลกษณะทตองประเมนตามมาตรฐานการเรยนรสาระวทยาศาสตรชวงชนท 2

กจกรรมฝกอบรม 1. ใหทากจกรรมท 4 “สามคคมความร” 2. บรรยาย อภปราย ซกถาม เนอหาตอนท 3 รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 3. แบงกลมทากจกรรมท 5 “วเคราะหสงทตองประเมน”

เวลา 2 ชวโมง สอการฝกอบรม เอกสารฝกอบรมระยะท 2 ตอนท 2 การประเมนผล

1. สงเกตพฤตกรรมการถามตอบ 2. สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมการอบรม 3. ตรวจกจกรรมท 5

354

กจกรรมท 4 “สามคคมความร”

จดประสงค

เพอใหผเขารบการฝกอบรมเหนความสาคญของความสามคคของการทางานเปน

ทม และวธการประเมนความรทางวทยาศาสตรโดยใชแผนผงมโนทศน

วธทากจกรรม

1. แบงกลมผเขารบการฝกอบรมเปน 3 กลม เลอกประธานกลมหนงคน

2. ประธานรบบตรคา “ประเภทของหน” และบตรคาทมชนดและชอของหนแตละ

ชนดจานวน 13 ใบ เพอนาไปแจกใหสมาชกทกคน ถาเหลอใหเวยนแจกอกครง

จนหมดบตรคา 3. ใหทกกลมรวมกนจดประเภทของหนโดยเรยงบตรคาในรปแบบแผนผง

ความคด

บนโตะฝกอบรม ภายในเวลา10 นาท

4. ใหแตละกลมหมนเวยนไปดการจดประเภทของหนของกลมอน

5. ใหกลบมากลมตนเองแลวพจารณาการจดประเภทหนในกลมตนเองอกครงและ

รวมกนสรปวาใชเกณฑอะไรในการจาแนกประเภทของหนในครงน 6. ลงความเหนรวมกนทงหองวากลมใดจาแนกหนไดตรงตามเกณฑทนก

ธรณวทยากาหนดไว ทสด

355

ความรสาหรบวทยากร ตอนท 3

รจรงกบการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ในดานทรพยากรมนษย วทยาศาสตรทาใหคนไดพฒนาวธคดทงความคดทเปนเหตผล ความคดสรางสรรค การคดวเคราะหวจารณ ทาใหคนมทกษะในการแสวงหาความรความสามารถ และปญหา เพอพฒนางานไดอยางเปนระบบ และเปนกระบวนการทเปนเหตเปนผลและสามารถพสจนหรอตรวจได ดงนนวทยาศาสตรจงเปนวฒนธรรมของ โลกสมยใหมทชวยใหเกดสงคมแหงการเรยนร (knowledge based society) หรอกาวไปสสงคมแหงการใชปญญาเปนฐาน ความรทางวทยาศาสตร ไมเพยงแตนามาเพอพฒนาคณภาพชวตของคนเทานน แตยงชวยใหคนมความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการใชประโยชน การดแลรกษา ตลอดจนการพฒนาสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาตอยางสมดล

ดงนนการเรยนรวทยาศาสตรจะเปนการเรยนรเพอความเขาใจ ซาบซงและเหนความ

สาคญของธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะสงผลใหผเรยนสามารถเชอมโยงองคความรหลายๆดาน ซงเปนความรแบบองครวมอนจะนาไปสการสรางสรรคสงตางๆ และพฒนาคณภาพชวต มความสามารถในการจดการและรวมกนดแลรกษาโลกและธรรมชาตอยางยงยน

356

ใบความร 3.1

ธรรมชาตวทยาศาสตร

วทยาศาสตรมองคประกอบหลก 2 องคประกอบ คอ ความรทางวทยาศาสตร และกระบวนการ แสวงหาความรทางวทยาศาสตร ความรทางวทยาศาสตร โดยทวไปแบงไว 5 ประเภท คอ ขอเทจจรง มโนมต หลกการ กฎ และทฤษฎ และบางครงรวม สมมตฐานทางวทยาศาสตร เปนความรทางวทยาศาสตรดวยเชนกน กระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ตองอาศย วธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ☺ วธการทางวทยาศาสตร เปนวธการคนควาความรทางวทยาศาสตร และดาเนนการแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร มขนตอนหลก ดงน

1. ระบปญหา 2. ตงสมมตฐาน 3. ทาการทดลอง 4. รวบรวมและวเคราะหขอมล 5. สรปผลการทดลอง ☺ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนความชานาญและความสามารถในการใชความคด

เพอคนหาความร รวมทงการแกปญหา ดงนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจงเปนทกษะทางปญญา มใชทกษะการปฏบตดวยมอ เนองจากเปนการทางานของสมอง สมาคมเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตรของอเมรกา (American Association for the Advancement of Science- AAAS) ไดกาหนดไว 13 ทกษะ โดยจาแนกเปน 2 กลมใหญ คอ ทกษะขนพนฐาน 8 ทกษะ ประกอบดวย

1. ทกษะการสงเกต 2. ทกษะการวด 3. ทกษะการคานวณ 4. ทกษะการจาแนกประเภท 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา 6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล 7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล 8. ทกษะการพยากรณ

ทกษะขนบรณาการ 5 ทกษะ ประกอบดวย 9. ทกษะการตงสมมตฐาน 10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ 11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร 12. ทกษะการทดลอง 13. ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป

357

☺ จตวทยาศาสตร เปนจตสานกของบคคลทกอใหเกดลกษณะนสยหรอความรสกทางการเรยนรวทยาศาสตรของผเรยน ในการจดการเรยนรมงปลกฝงใหผเรยนเกดจตวทยาศาสตรใน 2 สวน คอ เจตคตทางวทยาศาสตร และเจตคตตอวชาวทยาศาสตร เชน เหนคณคาของวทยาศาสตร เขารวมกจกรรมวทยาศาสตรอยเสมอ เปนตน ในการวดและประเมนผลพจารณาพฤตกรรมการแสดงออกดานเจตคต 5 ระดบดวยกน คอ ระดบการรบร ตอบสนอง เหนคณคา จดระบบ และสรางคณลกษณะนสย

ใบความร 3.2

เปาหมายและแนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตร

1. เปาหมายการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กาหนดเปาหมายของการจดการเรยน

การสอนสาระการเรยนรกลมวทยาศาสตรขนพนฐาน สามารถสรปไดวา ตองการใหผเรยนมทงความร ทกษะกระบวนการคด จนตนาการสามารถแกปญหาในชวตประจาวนได มทกษะในการสอสารและความสามารถในการตดสนใจ ตระหนกถงความสมพนธของวทยาศาสตร เทคโนโลยสภาพแวดลอมและสงมชวต มจตวทยาศาสตรเหนคณคาของวทยาศาสตรและนามาใชอยางสรางสรรค

2. แนวทางการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรใชแนวทางการจดกระบวนการเรยนรตามพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 24 ทระบใหสถานศกษาดาเนนการดงน 2.1 จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบผเรยน 2.2 ฝกทกษะและ กระบวนการคด การจดการ เพอปองกนและแกไขปญหา 2.3 จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหคดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 2.4 จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานความร ทกษะ และคณธรรมจรยธรรมอยางไดสดสวน 2.5 สงเสรมสนบสนนใหผสอนจดบรรยากาศ สอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการ ใหเกดการเรยนรรวมกนระหวางผเรยนและผสอน

2.6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบผท เกยวของ เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

ใบความร 3.3

358

วตถประสงคและแนวทางการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

1. จดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร จากแนวทางการจดการเรยนรทมงใหผเรยนเกดการเรยนรรอบดาน ดงนนในการประเมนกตองสงเสรม

ใหมการวดการประเมนใหครอบคลมทกดาน โดยมจดมงหมาย เพอ 1.1 วนจฉยผเรยนทงดานความรความคด กระบวนการเรยนร การนาความรไปใช

การใชเทคโนโลย รวมทงจตวทยาศาสตรและโอกาสของการเรยนร เพอนาผลการประเมนทไดไปเปนแนวทางพฒนาผเรยนอยางเตมตามศกยภาพ

1.2 ตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรของสาระ การเรยนรกลมวทยาศาสตร เพอใชผลตรวจสอบชบงคณภาพของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

1.3 รวบรวมขอมลและจดระบบสารสนเทศเกยวกบการจดการเรยนการสอน วทยาศาสตรเพอใชพฒนาผเรยนและพฒนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร และเปนแนวทางกาหนดนโยบายการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหไดมาตรฐานทสงยงขนอยางตอเนองและมความเทาทนกบนานาประเทศ

2. แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร กรมวชาการ (2545) ระบวา

2.1 ตองวดและประเมนทงความรความคด ความสามารถ ทกษะ กระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน 2.2 วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว

2.2 ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตองประเมน ผลภายใตขอมลทมอย

2.4 ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและ ลงขอสรปทสมเหตสมผล

2.5 การวดและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธการวด และโอกาสของการประเมน

359

ใบความร 3.4

คณลกษณะทตองประเมน

คณลกษณะผเรยนทตองประเมน

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดกาหนดคณลกษณะของผเรยนทตองประเมนไว 3 ดาน คอ

1.1 ดานความรความคด : ความรความจา ความเขาใจ การนาไปใช วเคราะห สงเคราะห ประเมนคา

1.2 ดานกระบวนการเรยนร 1) ทกษะปฏบต:การรบร เตรยมความพรอม การตอบสนอง การฝกฝน ปฏบตจน

ทาไดและการเชอมโยงทกษะ 2) กระบวนการเรยนร(การสบเสาะหาความร การแกปญหา การสอสาร และการ

นาความรไปใช

1.3 ดานเจตคต:การรบร ตอบสนอง เหนคณคา จดระบบ สรางคณลกษณะ ในสวนของเจตคตนน ในทางวทยาศาสตรเรยกวา จตวทยาศาสตร ซงมความหมายครอบคลมคา 2 คา

ทเคยใชกนมา คอ เจตคตทางวทยาศาสตร(ความสนใจ ความอดทน ความซอสตย ความประหยด ความใจกวาง ความมเหตผล และทางานรวมกบผอนได) และเจตคตตอวทยาศาสตร(พอใจในการเรยนร ศรทธาและซาบซงใน ผลงาน เหนคณคาและประโยชน ตระหนกในคณและโทษการใชเทคโนโลย เขารวมกจกรรมการเรยนรอยางสนกสนาน เลอกใชวธการทางวทยาศาสตรในการคดและปฏบต ตงใจเรยน ใชความรอยางมคณธรรม และใชความรโดยไตรตรองถงผลดผลเสย)(สสวท. 2546:11-15)

360

จดประสงค เพอใหสามารถวเคราะหมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตรชวงชนท 2 ไดอยางถกตองตาม

หลกการวดและประเมนผล วธทากจกรรม

1. ศกษาตวอยางการวเคราะหมาตรฐานชวงชนเพอเตรยมการประเมนผลการเรยนร 2. รวมกนวเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนลงในตารางทกาหนดให

ตวอยางการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 2

การวเคราะห มาตรฐานชวงชนท 2 ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/กระบวนการ จตวทยาศาสตร/

คณลกษณะทพงประสงค

1. สารวจ สงเกตลกษณะ องคประกอบ และสมบตของหน เปรยบเทยบและจาแนกประเภทของหนในทองถนโดยระบเกณฑทใช และอธบายการใชประโยชนของหน

1.หน -ลกษณะ -องคประกอบ -สมบต 2. ประเภทของหนในทองถน 3.ประโยชนของหน

1.สารวจ 2.สงเกต 3.เปรยบเทยบ 4.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร - ประโยชนของหน

2. สารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบการผพงอยกบท การกรอนของหนเปนกรวดหรอทราย หรอเมดดน และอธบายการเปลยนแปลงของหน การเกดดน

1.การผพงของหนอยกบท 2. การเปลยนแปลงของหน 3.การเกดดน

1.สารวจตรวจสอบ 2.อภปราย

1.ชางสงเกต 2.รบผดชอบ

3.สารวจตรวจสอบดน อภปราย เปรยบเทยบและอธบายลกษณะ สมบตของดนทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชในทองถน และการใชประโยชนของดน

1.ลกษณะและสมบตของดนทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชในทองถน 2.ประโยชนของดน

1. สารวจตรวจสอบดน 2. อภปราย เปรยบเทยบและอธบายลกษณะ

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.ความรบผดชอบ 3.การทางานเปนทม 4.ทางานอยางเปนระบบ 5.ซอสตย

กจกรรมท 5 วเคราะหมาตรฐานการเรยนร

361

การวเคราะห มาตรฐานชวงชนท 2 ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/กระบวนการ จตวทยาศาสตร/

คณลกษณะทพงประสงค

4.สารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายการเกดเมฆ ชนดของเมฆ การเกดหมอก นาคาง ฝน และลกเหบ รวมทงผลของปรากฏการณเหลานน

1. การเกดและชนดของเมฆ 2.การเกดหมอก นาคาง ฝนและลกเหบ 3.ผลจากปรากฏการณฯ

1.สารวจตรวจสอบ 2.อภปราย 3.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.รบผดชอบ 3.ขยน 4.ตรงเวลา

5.สารวจตรวจสอบอณหภม ความชนและความดนบรรยากาศ และอธบายองคประกอบเหลาน รวมทงสภาพภมประเทศททาใหสภาพภมอากาศเปลยนแปลง ซงมผลตอวฏจกรนา

1.ความสมพนธของอณหภม ความชน ความดนบรรยากาศ 2.ความสมพนธระหวางสภาพภมประเทศกบสภาพภมอากาศทมผลตอวฏจกรนา

1.สารวจตรวจสอบ 2.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.รบผดชอบ 3.ขยน 4.ตรงเวลา 5.ยอมรบฟงความคดเหนผอน

6.สารวจตรวจสอบและอธบายการเกดลม การใชประโยชนจากพลงงานลม

1.การเกดลม 2.การใชประโยชนจากพลงงานลม

1.สารวจตรวจสอบ 2.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.เหนประโยชนของลม 3.รบผดชอบ 4.ขยน 5.ตรงเวลา 6.ยอมรบฟงความคดเหนผอน 7.เขารวมกจกรรมอยางกระตอรอรน

362

ตารางการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 2

การวเคราะห มาตรฐานชวงชนท 2

ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/ กระบวนการ

จตวทยาศาสตร คณลกษณะอนๆ

363

แผนการฝกอบรมตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรง

สาระสาคญ

การวางแผนการประเมนผลตามสภาพจรงถอเปนขนตอนเรมตนการประเมนผลทสาคญ เพราะทาใหผสอนประเมนอยางมทศทางทแนนอน ครอบคลมพฤตกรรมทจะวดและสดสวนของคะแนนทเหมาะสมตอการตดสนผเรยน และเพอใหการวดสอดคลองกบสภาพจรงจงควรเลอกใชเครองมอหลากหลายและเหมาะสมกบสงทจะประเมน เปาหมาย สามารถวางแผนและเลอกเครองมอประเมนไดสอดคลองและครอบคลมกบสงทจะวดและประเมน จดประสงค เมอศกษาตามแผนการฝกอบรมนแลว ผเขารบการฝกอบรมสามารถ

1. ระบขนตอนของการประเมนผลตามสภาพจรงได 2. วางแผนการประเมนผลตามสภาพจรงไดตามมาตรฐานการเรยนร

3. เลอกเครองมอไดเหมาะสมกบสงทจะตองประเมนได เนอหา

ตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนฯ เรองท 4.1 การประเมนผลตามสภาพจรง มขนตอนอยางไร เรองท 4.2 วางแผนการประเมนผลตามสภาพจรงอยางไร

เรองท 4.3 เลอกเครองมออยางไรในการประเมนผลตามสภาพจรง

กจกรรมการฝกอบรม

1. ใหทากจกรรมท 6 “เรยงลาดบ” เปนกลมๆละ 4 คน 2. บรรยาย อภปราย ซกถาม เนอหาตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนฯ

3. ใหทากจกรรมท 7 “วางแผนการประเมนตลอดภาคเรยน” 4. ใหทากจกรรมท 8 “วางแผนประจาหนวย” 5. ใหเวลา 10 นาทสาหรบผเขาอบรมบนทกประจาวน

เวลา 3 ชวโมง สอการฝกอบรม เอกสารหลกสตรฝกอบรมระยะท 2 ตอนท 4 รกวางกบการวางแผนการประเมนฯ

การประเมนผล

1. สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม 2. ตรวจกจกรรมท 4 3. ตรวจบนทกประจาวน

364

จดประสงค เพอตรวจสอบความรเกยวกบขนตอนการประเมนผลตามสภาพจรงกอนฝกอบรม

วธทากจกรรม

1. ใหเรยงลาดบขนตอนการประเมนผลตามสภาพจรง ทอยในบตรเนอหาทตดมาใหน ใหถกตอง 2. เมอเรยงลาดบแลวใหทบทวนภายในกลมอกครงวามใครตองการเปลยนแปลงขนตอนใดหรอไม 3. นาเสนอผลการเรยงลาดบหนาหอง

บตรเนอหาแสดงขนตอนการประเมนทนนการประเมนผลตามสภาพจรงทเรยงลาดบขนตอนไมถกตอง

ระบคาชแจง

สรางสถานการณ

ทดลองใชเครองมอประเมน

ระบตวบงชคณภาพ

รายงานและนาผลไปใชเพอการพฒนา

กาหนดเปาหมายการประเมน

กาหนดผประเมน รวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล

ตดสนคณคาผลการเรยน

สรางเกณฑการใหคะแนน

กจกรรมท 6 “เรยงลาดบ”

365

ใบความร 4.1 การประเมนตามสภาพจรงมขนตอนอยางไร

การประเมนผลตามสภาพจรงตองดาเนนการควบคไปกบการเรยนการสอนทกขนตอน คอ ทงกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน ทงนมงใหผเรยนพฒนาตนเองไดตามเกณฑมาตรฐานทกาหนด โดยคานงถงขนตอนโดยคานงถงกระบวนการวดและประเมนผลดงน

1. กาหนดจดมงหมายของการวดและประเมนผล 2. วเคราะหเปาหมายของการเรยนรทตองการใหเกดขน 3. สรางเครองมอ

1) ออกแบบการสรางเครองมอ 2) ลงมอสรางเครองมอ 3) ทดลองใชและตรวจสอบคณภาพเครองมอ

4. เกบรวบรวมขอมล 5. วเคราะหขอมล 6. ตดสนคณคาของผลการเรยนร 7. รายงานและนาผลไปใชในการพฒนาและปรบปรงการเรยนร

อยางไรกตาม ในการวดและประเมนผลตามสภาพจรงนนมงเนนทการประเมนภาคปฏบตดวยการใหปฏบตภาระงานทมความหมายตอชวตของผเรยน ดงนนในการประเมนผลตามสภาพจรงจงสามารถระบขนตอนสาคญโดยเฉพาะไดดงน

1. กาหนดเปาหมายการประเมน : โดยพจารณาจากมาตรฐานการเรยนรและผลการเรยนรท คาดหวง 2. สรางสถานการณ : เลอกภาระงานโดยเนนสถานการณหรอปญหาทสอดคลองกบสภาพชวตจรง 3. คาชแจง : ตองรอะไร ตองทาอะไร และผลงานทตองการคออะไร มโอกาสเลอกภาระงานหรอไม 4. ผประเมน : ผสอน ผปกครอง เพอน ผทเกยวของอนๆทเชยวชาญ(ถาม) 5. ระบตวบงชคณภาพ : กาหนดองคประกอบทจาเปนของกระบวนการหรอผลผลตจากการ

ปฏบตงานทด 6. สรางเกณฑการใหคะแนน : กาหนดคะแนนตามตวบงชทกาหนดใหชดเจนและใชไดงาย

366

จดประสงค เพอใหสามารถวางแผนการวดและประเมนผลการเรยนรได ตลอดปการศกษา วธทากจกรรม

1. ศกษาตวอยางการวางแผนการวดและการบนทกขอมลสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร วชาวทยาศาสตรพนฐาน 4 ชน ป.4

2. วางแผนการวดและประเมนผลการเรยนรในสาระการเรยนรทตนจะสอนลงในตารางทกาหนดให

กจกรรมท 7 “วางแผนตลอดป”

367

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาวทยาศาสตรพนฐาน 4 ชน ป.4 ปการศกษา2547 จานวนผลการเรยนรทคาดหวง 23 ขอ

อตราสวนคะแนนระหวางเรยน : การประเมนสรป เทากบ 70:30

ระหวางภาคเรยนท1 70 คะแนน ปลายภาค 30คะแนน

ระหวางภาคเรยนท2 70 คะแนน ปลายภาค 30คะแนน

ภาระงานในหนวยการเรยน

คณลกษณะ /จต

วทยาศาสตร

การวดผลปลายภาคเรยนท 1

ภาระงานในหนวยการเรยน

คณลกษณะ/จต วทยาศาสตร

การวดผลปลายภาคเรยน

ท 2 หนวยท 1 (พช) 30 คะแนน หนวยท 2 (สตว) 20 คะแนน รวม …50……คะแนน

คณลกษณะ

- เจตคตตอวชาวทยาศาสตร -ความซอสตย -การทางานเปนทม -ทางานเปนขนตอน -รบฟงความคดเหนผอน -ความสนใจ รวม …20…คะแนน

ผลการเรยนร

ขอท/คะแนน ขอท 1 5 คะแนน. ขอท 3 5 คะแนน ขอท 4 5 คะแนน ขอท 7 5 คะแนน. ขอท 8 5 คะแนน. ขอท 9 5 คะแนน รวม 30 คะแนน

หนวยท 3 (แสง) 25 คะแนน หนวยท 4 (หน) 25 คะแนน หนวยท 5 (อาหาร) 20 คะแนน รวม 50 คะแนน

คณลกษณะ

-เจตคตตอ เนอหาทสอน -ความซอสตย -การทางานเปนทม -ทางานเปนขนตอน -รบฟงความคดเหนผอน -ความขยน -ความสนใจ รวม 20 คะแนน

ผลการเรยนร

ขอท/คะแนน ขอท14 3 คะแนน. ขอท15 3 คะแนน. ขอท17 5 คะแนน. ขอท18 5 คะแนน ขอท 20 5 คะแนน. ขอท 22 4 คะแนน. ขอท 11 3 คะแนน. ขอท 13 2 คะแนน รวม 30 คะแนน

รวมคะแนนภาคเรยนท 1 100 คะแนน รวมคะแนนภาคเรยนท 2 100 คะแนน

368

กลมสาระการเรยนร………………….. วชาวทยาศาสตรพนฐาน ……… ชน ป…………..

ปการศกษา2547 จานวนผลการเรยนรทคาดหวง ……. ขอ อตราสวนคะแนนระหวางเรยน : การประเมนสรป เทากบ …………….

ระหวางภาคเรยนท1 .……คะแนน ปลายภาค…..

คะแนน ระหวางภาคเรยนท2 .……คะแนน ปลายภาค…..

คะแนน

ภาระงานในหนวยการเรยน

คณลกษณะ /จต

วทยาศาสตร

การวดผลปลายภาคเรยนท 1

ภาระงานในหนวยการเรยน

คณลกษณะ/จตวทยาศาสตร

การวดผลปลายภาคเรยน

ท 2 หนวยท 1 …………คะแนน หนวยท 2 …………คะแนน หนวยท 3 …………คะแนน หนวยท 4 …………คะแนน หนวยท 5 …………คะแนน รวม ………คะแนน

คณลกษณะ

……………………………………………………………………………………………………………… รวม ………คะแนน

ผลการเรยนร

ขอท/คะแนน ขอท…… คะแนน……. ขอท…… คะแนน……. ขอท…… คะแนน……. ขอท…… คะแนน……. ขอท…… คะแนน……. รวม ………คะแนน

หนวยท 1 …………คะแนน หนวยท 2 …………คะแนน หนวยท 3 …………คะแนน หนวยท 4 …………คะแนน หนวยท 5 …………คะแนน รวม ………คะแนน

คณลกษณะ

………………………………………………………………………………………………………………………………… รวม ………คะแนน

ผลการเรยนร

ขอท/คะแนน ขอท…… …….คะแนน ขอท…… ……คะแนน. ขอท…… …….คะแนน ขอท…… …….คะแนน ขอท…… …….คะแนน

รวม ………คะแนน

รวมคะแนนภาคเรยนท 1 100 คะแนน รวมคะแนนภาคเรยนท 2 100 คะแนน

ทมา : ชยฤทธ ศลาเดช. (2547). เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการเรองการประเมนผลตามสภาพจรง.

หนา 21

369

จดประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรมสามารถวางแผนการประเมนประจาหนวยการเรยนรได

วธทากจกรรม

วเคราะหมาตรฐานและผลการเรยนรทคาดหวง แลวเตมรายละเอยดในตารางทให

กจกรรมท 8

วางแผนประจาหนวย

370

แผนการฝกอบรมตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง

สาระสาคญ การนาความรและเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงไปสหองเรยนนน ผสอนจาเปนตองรจกเครองมอประเมนแตละชนด และรวธการสรางเครองมอเหลานน โดยคานงถงคณภาพทสาคญ คอ ความเทยงตรง ความนาเชอถอ และความยตธรรมในการประเมน ทงนในกรณทเปนขอมลเชงคณภาพจงจาเปนตองมเกณฑการประเมนทชดเจน และสอดคลองกบสภาพชวตจรง พรอมทงรแนวทางทจะประยกตใชในชนเรยนจรง เปาหมาย ผเขารบการอบรมสามารถสรางเครองมอประเมนตามหลกการสรางเครองมอทดของเครองมอแตละประเภทได จดประสงค เมอศกษาตามแผนการฝกอบรมนแลว ผเขารบการฝกอบรมสามารถ 1. เลอกเครองมอประเมนตามสภาพจรงได

2. ออกแบบเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงได 3. สรางเครองมอประเมนตามสภาพจรงได 4. กาหนดเกณฑการประเมนได

เนอหา

ตอนท 5 รลกกบการสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง เรองท 5.1 เลอกเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงอยางไร

เรองท 5.2 ออกแบบและสรางเครองมอประเมนตามสภาพจรงอยางไร เรองท 5.3 สรางเครองมอใหมคณภาพไดอยางไร

เรองท 5.4 เกณฑการประเมน(Rubric)กาหนดอยางไร กจกรรมฝกอบรม

1. ดาเนนกจกรรมท 9 “ตถตา” 2. บรรยาย อภปราย ซกถาม เนอหาตอนท 5 “รลกกบการสรางเครองมอประเมนผลตาม

สภาพจรง” 3. ใหทากจกรรมท 10 “อะไรกนแน”

3. บรรยาย อภปรายเพมเตมเกยวกบการสรางเครองมอใหมคณภาพ 4. ทากจกรรมท 11 “คดภาระงานใหเดกๆ” 5. ครปฏบตงานตามภาระงานทไดรบมอบหมาย 6. รวมวางแผนการนเทศตดตามผลการใชเครองมอของผเขาการฝกอบรมทกโรงเรยน

และกจกรรมทใหทาตอเนอง คอ บนทกประจาวน เวลา 6 ชวโมง สอการฝกอบรม เอกสารฝกอบรมระยะท 2 ตอนท 5

การประเมนผล

1.สงเกตพฤตกรรม 2. ตรวจผลงาน 3. ประเมนตนเอง 4. เพอนประเมน 5. ตรวจบนทกประจาวน

371

จดประสงค เพอสรางเจตคตทดตอการประเมนผลตามสภาพจรง วธทากจกรรม

1. วทยากรเลานทานเรอง “ตถตา มนเปนของมนอยางนนนนเอง” 2. ใหผเขารบการฝกอบรมชวยสรปตอนจบของนทานและบนทกสนๆ เกยวกบความรสกและ

สงทไดรบจากการฟงนทานเรองน 3. รวมกนสรปความสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรงอกครง

กจกรรมท 9 “ตถตา”

372

ใบความร 5.1

เลอกเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงอยางไร

การจดการเรยนรทครเปนผบอกมกจะเนนไปทความจาไดของผเรยน ดงนนเครองมอในการประเมนจงนยมใชเพยงเครองมอวดทางดานความรความจาเทานน เชน การใชแบบทดสอบชนดเลอกตอบ แตปจจบนมการจดการเรยนรทผเรยนมโอกาสสรางองคความรดวยตนเองจากกจกรรมการจดการเรยนรทครเปดโอกาสใหผเรยนไดปฏบต ฝกคด ฝกทาดวยตนเองตามมาตรฐานการเรยนรทกาหนด การวดและประเมนผลจงตองวดใหครอบคลมกบสงทผเรยนเกดการเรยนรทแทจรงตามมาตรฐานการเรยนรนนๆ ทงนเพอใหการวดและการประเมนไดสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน จงตองอาศยเครองมอและเทคนคทหลากหลาย นอกเหนอจากการใชแบบทดสอบ เชน

1. การสงเกต 2. การสมภาษณ 3. การสอบถาม 4. การตรวจผลงาน 5. การสารวจ 6. การบนทกจากผทเกยวของ 7. การประชมหรอปรกษาหารอระหวางครกบนกเรยน 8. การศกษารายกรณ 9. การประเมนภาคปฏบต 10. การประเมนดานความสามารถ 11. การประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน 12. ระเบยนสะสม

โดยสรปอาจจาแนกเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงเปน 3 ประเภทใหญๆ ตามคณลกษณะของผเรยนทตองการวด คอ

1. เครองมอประเภททใชในการวดความรความคด และทกษะกระบวนการทางวทยา ศาสตร เชน แบบทดสอบทครสรางขน การตรวจผลงาน เชน ผงมโนทศน และผงรปตวว และแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทกาหนดเปนเกณฑรบรค

2. เครองมอประเภททใชวดความสามารถและทกษะการปฏบตงาน โดยพจารณาทง กระบวนการและผลผลต เครองมอประเภททใชในการวดกระบวนการปฏบตงาน เชน การสงเกต การสมภาษณ การสอบถาม การสารวจ บนทกการเรยนร เครองมอทใช ไดแก แบบตรวจสอบ รายการ และแบบกาหนดเกณฑรบรค แบบบนทกการสมภาษณ แบบสอบถาม แบบสารวจ แบบบนทก เครองมอประเภททใชในการวดผลงาน เชน รายงานการทดลอง โครงงาน หรอแฟมสะสมงาน เครองมอวดทใช เชน แบบประเมนหรอตรวจสอบคณภาพโดยมการกาหนดเกณฑการใหคะแนน

3. เครองมอประเภททใชวดดานจตวทยาศาสตรและคณลกษณะทพงประสงค ซงสามารถ ใชวดไดทง การจดการเรยนรทเปนภาคทฤษฎ และภาคปฏบต เครองมอทใช มทงทเปนมาตรวด เจตคต และการสงเกตพฤตกรรมโดยใชแบบสงเกตทมการกาหนดเกณฑรบรค

373

จดประสงค นาเขาสการเรยนร เรองการสงเกต

วธทากจกรรม

1. ใหผเขารบการฝกอบรม ดภาพ ปรศนา ของการวดทางจตวทยา ภายใน 4 วนาท แลวใหเขยนไววาเหนเปนภาพอะไร หรอยงบอกไมได จากนนใหดครงท 2 ภายในเวลา 20 วนาท และใหบอกวาเหนเปนภาพอะไร 2.วทยากรและผเขารบการฝกอบรมสรปรวมกนถงความไมแนนอนของสายตา เพอนาเขาสเครองมอประเมนประเภทการสงเกต

กจกรรมท 10 “อะไรกนแน”

374

ใบความร 5.2

การสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงมขนตอนอยางไร การออกแบบการเรยนรคการประเมนผลตามสภาพจรง มขนตอนดงน 1. ศกษามาตรฐาน การเรยนรสาระและมาตรฐานการเรยนรชวงชน และผลการเรยนรทคาดหวง 2. จาแนกเปนมาตรฐานทจะประเมนดวยการปฏบตภาระงาน มาตรฐานทจะประเมนโดยการใชแบบทดสอบ มาตรฐานทจะประเมนโดยใชการตดตามเฝาสงเกตตลอดภาคเรยน

3. สาหรบมาตรฐานทกาหนดเปนการปฏบตภาระงานตองคดวาผลงานนนจะออกมาในรปใดบาง และใชความร ทกษะและคณสมบตอะไรบางในการปฏบตงาน 4. ใชกระบวนการระดมความคดของผสอนรวมกน

5. ลาดบภาพกระบวนการปฏบตงานจากตนจนจบ 6. พจารณากระบวนการปฏบตงานนนวาสอดคลองและนาไปสมาตรฐานทตงไวหรอไม 7. กาหนดเกณฑการประเมนภาระงาน 8. ออกแบบฟอรมการประเมนเพอเปนมาตรฐานเดยวกน เพอการประเมนใหคะแนนและแปลความหมายไดด 9. นาไปทดลองใชและนาผลมาทบทวนพจารณาการจดการเรยนร 10. เขยนแผนการจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลเพอนาไปใชในชนเรยน 11. สรปผลการใชแผนการจดการเรยนรและแผนการประเมน 12. รายงานผลการประเมนแกผทเกยวของ เชน นกเรยน และผปกครอง เปนตน 13. เสนอแนวทางแกไขและพฒนา

375

จดประสงค เพอใหสามารถระบเครองมอและวธการประเมนไดสอดคลองกบสงทจะตองการประเมน

วธทากจกรรม

ใหเขยนเพมเตมจากใบกจกรรมท 2.2 ในสวนของการประเมนใหครบถวนสมบรณสอดคลองกบ มาตรฐานการเรยนร โดยศกษาจากตวอยางขางลางน

ตวอยางการวเคราะหมาตรฐานชวงชนเพอเตรยมการประเมนผลการเรยนร

การวเคราะห การประเมน มาตรฐานชวงชนท 2 ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/

กระบวนการ คณลกษณะ เครองมอ วธการ

1. สารวจ สงเกตลกษณะ องคประกอบ และสมบตของหน เปรยบเทยบและจาแนกประเภทของหนในทองถนโดยระบเกณฑทใช และอธบายการใชประโยชนของหน

1.หน -ลกษณะ -องคประกอบ -สมบต 2. ประเภทของหนในทองถน 3.ประโยชนของหน

1.สารวจ 2.สงเกต 3.เปรยบเทยบ 4.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร - ประโยชนของหน

1.แบบสงเกต 2.ภาระงาน 3.แบบทดสอบ 4.แบบวด เจตคต

1.สงเกตพฤตกรรม 2.ตรวจผลงาน 3. ทดสอบ 4.วดเจตคต

2. สารวจตรวจสอบ และอภปรายเกยวกบการผพงอยกบท การกรอนของหนเปนกรวดหรอทราย หรอเมดดน และอธบายการเปลยนแปลงของหน การเกดดน

1.การผพงของหนอยกบท 2. การเปลยนแปลงของหน 3.การเกดดน

1.สารวจตรวจสอบ 2.อภปราย

1.ชางสงเกต 2.รบผดชอบ

1.แบบสงเกต 2.แบบทดสอบ

1.สงเกตพฤตกรรม 2.ทดสอบ

กจกรรมท 11 วเคราะหเครองมอประเมน

376

3.สารวจตรวจสอบดน อภปราย เปรยบเทยบและอธบายลกษณะ สมบตของดนทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชในทองถน และการใชประโยชนของดน

1.ลกษณะและสมบตของดนทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชในทองถน 2.ประโยชนของดน

1. สารวจตรวจสอบดน 2. อภปราย เปรยบเทยบและอธบายลกษณะ

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.ความรบผดชอบ 3.การทางานเปนทม 4.ทางานอยางเปนระบบ 5.ซอสตย

-โครงงานลกษณะของดนทเหมาะสมกบพชแตละชนด

1. สงเกต พฤตกรรม 2.สมภาษณ 3.สอบปาก เปลา 4.ตรวจ ภาระงาน 5.ทดสอบ

การวเคราะห การประเมน มาตรฐานชวงชนท 2 ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/กระบวนการ

คณลกษณะ เครองมอ วธการ

4.สารวจตรวจสอบ อภปรายและอธบายการเกดเมฆ ชนดของเมฆ การเกดหมอก นาคาง ฝน และลกเหบ รวมทงผลของปรากฏการณเหลานน

1. การเกดและชนดของเมฆ 2.การเกดหมอก นาคาง ฝนและลกเหบ 3.ผลจากปรากฏการณฯ

1.สารวจตรวจสอบ 2.อภปราย 3.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.รบผดชอบ 3.ขยน 4.ตรงเวลา

-บนทกประจาวนจากการสงเกตลกษณะของเมฆเมอเวลาตางกนในชวง 1 สปดาห และบอกดวยวาลกษณะเมฆทสงเกตในแตละวนเปนเมฆชนดใด -รายงานคนควาเรองผลจากปรากฏการณการเกดเมฆ หมอก นาคาง ฝนและลกเหบพรอมนาเสนอดวยโปสเตอร

ทดสอบสงเกตพฤตกรรม ภาระงาน

377

5.สารวจตรวจสอบอณหภม ความชนและความดนบรรยากาศ และอธบายองคประกอบเหลาน รวมทงสภาพภมประเทศททาใหสภาพภมอากาศเปลยนแปลง ซงมผลตอวฏจกรนา

1.ความสมพนธของอณหภม ความชน ความดนบรรยากาศ 2.ความสมพนธระหวางสภาพภมประเทศกบสภาพภมอากาศทมผลตอวฏจกรนา

1.สารวจตรวจสอบ 2.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.รบผดชอบ 3.ขยน 4.ตรงเวลา 5.ยอมรบฟงความคดเหนผอน

- บทละครเรองกวาจะไดกลบมาเปนนา - สมดเลมเลก กวาจะไดกลบมาเปนนา - จดหมายถงเพอน เลาเรอง เกยวกบวฏจกรนา -เรยงความเรองถาโลกนไมมนา

ทดสอบสงเกตพฤตกรรม ภาระงาน

6.สารวจตรวจสอบและอธบายการเกดลม การใชประโยชนจากพลงงานลม

1.การเกดลม 2.การใชประโยชนจากพลงงานลม

1.สารวจตรวจสอบ 2.อธบาย

1.เจตคตตอวทยาศาสตร 2.เหนประโยชนของลม 3.รบผดชอบ 4.ขยน 5.ตรงเวลา 6.ยอมรบฟงความคดเหนผอน 7.เขารวมกจกรรมอยางกระตอรอรน

ของเลนจากพลงงานลม สงประดษฐจากพลงงานลม โครงงานเกยวกบการใชประโยชน จากพลงงานลม

378

ตารางการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 2

การวเคราะห การประเมน มาตรฐานชวงชนท 2 ป.4-ป.6 ความร/คด ทกษะ/

กระบวนการ คณลกษณะ เครองมอ วธการ

379

ใบความร 5.3

สรางเครองมอใหมคณภาพไดอยางไร การสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงนอกจากควรดาเนนการเปนขนตอน แลว ทสาคญอกประการหนงคอ ตองคานงถงคณภาพเครองมออกดวย โดยมขอแนะนาดงน

1. การสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรใหมคณภาพทดขนตอน ดงน การสรางเครองมอประเมนผลการเรยนรใหมคณภาพทดนนมขนตอนสาคญ 4 ประการ เพราะเปนคณสมบตทมความสาคญในระดบสง และสามารถตรวจสอบไดทางสถตศาสตร 1.1 ศกษาเอกสารเชงทฤษฎทเกยวของเพอนาทฤษฎมากาหนดเปนโครงสรางของผล การเรยนรทจะประเมน โดยเฉพาะอยางยงสาหรบการประเมนดวยการใหคะแนนแบบรบรค เชน ดานทกษะปฏบตอาจกาหนดโครงสรางเปน การเลยนแบบ การทาตามแบบ การหาความถกตอง การทาไดอยางตอเนอง และการทาไดเองเปนธรรมชาต เปนตน 1.2 ยกรางขอคาถามตามกรอบทฤษฎทใชตามขอ 1 แลวนาไปใหผทรงคณวฒพจารณา การพจารณาของผทรงคณวฒเมอนามาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) จะเปนการยนยนคณภาพดาน “ความตรง” 1.3 นาแบบประเมนไปทดลองใชกบกลมเลก คอ กลมบคคลทมสภาพคลายคลงกบกลมบคคลทจะนาเครองมอไปใชจรง แตมจานวนไมมากนก บางทเรมจาก 1 คน 3 คน 9 คน ฯลฯ เพอพจารณาความเหมาะสมในเรองตางๆ เชน สานวนภาษา ระยะเวลาในการสอบ ฯลฯ กจกรรมในสวนนนาไปสการพฒนาคณภาพดาน “ความตรง” อกกรณหนง 1.4 นาแบบประเมนทปรบปรงแลวไปทดลองใชกลมเสมอน คอ กลมบคคลทมสภาพ คลายคลงกบกลมบคคลทจะนาเครองมอไปใชจรง และมจานวนมากพอควร เชน ประมาณ 100 คน เพอนาขอมลมาคานวณหาคาคณภาพดานความยากงาย อานาจจาแนก และความเทยงตรง

เครองมอบางประเภททไมเกยวของกบผลการเรยนรดานความรของผเรยน มกไมนยมหาความยากงาย และอานาจจาแนก จงคงมเพยงการหาความตรงและความเทยง แตหากเปนเครองมอทเกยวของกบผลการเรยนรดานความรโดยตรงกควรหาคณภาพใหครบ โดยเรยงลาดบตามขนตอน ดงน 1) ความตรง 2) ความยากงายและอานาจจาแนก และ 3) หาความเทยง ขนตอนการหาความยากงายและอานาจจาแนกควรหากอนการหาความเทยง เพราะในขนการหาความยากงายและอานาจจาแนก เปนการหาคณภาพของเครองมอประเมนเปนรายขอ เมอตดขอทไมมคณภาพออกแลว จงเปนเครองมอประเมน “ทงฉบบ” ซงความเทยงเปนคณสมบตของเครองมอประเมน ทงฉบบ หากหาความเทยงกอนการหาความยากงายและอานาจจาแนก เครองมอฉบบนนอาจมขอทมความยากงายและอานาจจาแนกไมเหมาะสมรวมอยดวยและไมควรใชเปนเครองมอฉบบทจะนาไปใชจรง โดยเฉพาะในกรณการใชเปนเครองมอการวจย(Borg and Gall. 1989 :273-274 และ 784-785 อางถงใน ณฏฐพงษ เจรญพทย.2546 : 216-217)

380

2. มโนทศนกยวกบการสรางเครองมอประเมนผลกบการประเมนผลตามสภาพจรง การประเมนผลแบบเดมใหความสาคญกบวธการเชงปรมาณมากกวาเชงคณภาพ แตสาหรบการ

ประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงนน ควรใหความสาคญกบวธเชงคณภาพมากขน โดยมมโนทศน ดงน 2.1 การวดและประเมนผลการเรยนรตามแบบเดมเนนความตรงเชงเนอหา มากกวา

ความตรงดานอนๆ ในทางปฏบตจงใหเรมสรางเครองมอหรอออกขอสอบจากการจดทาตารางวเคราะหขอสอบ ซงเปนตารางรวม 2 มต คอ เนอหาของบทเรยนมตหนงกบจดประสงคอกมตหนง แตการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงเนนการประเมนผลแบบบรณาการระหวางความร ความสามารถ และการแสดงออก และใชวธการตางๆ ทหลากหลาย ดงนน จงควรเรมตนการสรางเครองมอวดผลการเรยนรดวยการวเคราะหหลกสตร

2.2 ความตรง (Validity) ทเปนหวใจของการประเมนตามสภาพจรง คอ ความตรงตาม สภาพ โดยมความตรงตามโครงสรางเปนพนฐาน นนคอ การสรางเครองมอประเมนผลการเรยนร ควรตองอาศยทฤษฎหรอขอกาหนดเกยวกบคณลกษณะทจะประเมน โดยเฉพาะอยางยงในการกาหนดองคประกอบของการใหคะแนนแบบรบรคเปนกรอบอางอง และเพอใหสอดคลองกบสภาพจรง ซงมความยดหยนและปรบเปลยนไดตามบรบททเกยวของ จงตองใหความสาคญกบการพจารณาของผทรงคณวฒ โดยเฉพาะ คอ ขอพจารณาทเปนความเหนเชงคณภาพ รวมทงการทดลองใชเครองมอ(Try out) ในสภาพจรงหรอคลายจรง

2.3 ความเทยงหรอความเชอมน(Reliability) ของเครองมอ ไมควรเนนเฉพาะความ เทยงทไดจากการคานวณเชงปรมาณ โดยหลกการหาคาสมประสทธสหสมพนธเทานน แตควรมการหาความเทยงตามวธการเชงคณภาพแบบสามเสา(Triangulation) เชน จากขอมลสามเสา คอ เกบขอมลเรองเดยวกนแตตางเวลา ตางสถานท และตางบคคล จากผประเมนสามเสา คอ เกบขอมลจากบคคลหรอครหลายคน จากทฤษฎหรอหลกคดสามเสาหรอ Theory Triangulation คอ ใชทฤษฎหรอแนวคดทตางกน เปนตน แลวนาขอมลทไดมาหาขอยตดวยวธวเคราะหเนอหา ตามวธการวจยเชงคณภาพ

2.4 การประเมนตามสภาพจรงใหความสาคญกบหลกเสรภาพ และหลกมนษยนยม กลาวคอ เปดกวางสาหรบวธการประเมนและผประเมนทหลากหลาย ซงรวมถงการประเมนจากแหลงขอมลประเภทบนทกอนทน การสงเกตแบบมสวนรวม ทงน เพอใหไดขอมลทเหมาะสมและลมลกตามผลการเรยนรทประเมน โดยเฉพาะผลการเรยนรดานความสามารถ ซงควรประเมนทงดานกระบวนการ (Process) ดานผลงาน (Product) ตลอดจนผลการเรยนรดานการแสดงออกซงควรเนนทการสะทอนความรสกนกคดของตนเอง(Person) เปนตน (ณฏฐพงษ เจรญพทย. 2546 : 217-218)

กจกรรมท 12

“คดภาระงานใหเดกๆ”

381

จดประสงค สามารถออกแบบภาระงานเพอประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตรได วธทากจกรรม 1. ศกษาตวอยางการออกแบบภาระงานแบบงาย และการออกแบบภาระงานอยางละเอยด ตอไปน 2. ปฏบตภาระงานตามทไดรบมอบหมาย

การออกแบบภาระงานภาคปฏบตทมความหมายสาหรบหนวยเรยนของทาน(อยางงาย)

ชอวชา………………………………ชอหนวย.………………………………………..….ชวงชน…………. มาตรฐาน…………………………………….ผลการเรยนรทคาดหวง……………………………………...

คาอธบายภาระงาน

กจกรรมการเรยนรทจดใหกบทกคน

งานกลม : เปดโอกาสใหนกเรยนเลอกกลม และเลอกงานทสนใจ

งานรายบคคล : นอกจากทางานเปนโครงงานกลมแลว นกเรยนแตละคนจะตองทางานทไดรบมอบหมายเปนรายบคคล

วธการประเมน :

เกณฑการประเมน กระบวนการและผลงาน

382

ตวอยางการออกแบบภาระงานภาคปฏบต(อยางงาย)

ชอเนอหา…………สขภาพ…………… ชวงชน……..มธยมศกษาปท 2………..

ทมา : Burke. The Mindful School How to Assess Authentic Learning. 1999 :80

คาอธบายภาระงาน : โรงเรยนจะจดงานสปดาหเพอสขภาพ ใหนกเรยนทาโครงการเพอลดควนพษจากอาคารธรกจทองถน โครงการนจะตองประกอบดวย 1) การนาเสนอ 2)เอกสารเผยแพร 3) จดหมายถงหนงสอพมพหมบาน 4) วดทศน ความยาว 5 นาท เพอเสนอความคดของนกเรยนตอเจาของธรกจ

การจดการเรยนรโดยตรงสาหรบนกเรยนทงหอง : นกเรยนทงหองจะไดรบประสบการณการเรยนร : 1. เชญวทยากรจากพยาบาลโรงเรยน บรรยายเรองผลกระทบจากควนพษตอผทไดรบ 2. อบรมการออกแบบดวยคอมพวเตอร 3. บรรยายและอภปรายถง ความเสยงจากควนทมตอสขภาพ

งานกลม : นกเรยนอาจจะเลอกกลมและภาระงานของนกเรยน กลม 1 กลม2 กลม3 กลม4 คนควาขอเทจจรง จดทาแผนพบแสดงกราฟ เขยนจดหมายถง ทาวดทศนเพอนาเสนอ และสถตของ และแผนภมของความเสยง หนงสอพมพทองถน ตอเจาของธรกจ ผลกระทบจากควน ของสขภาพจากควน โดยสรปประเดนสาคญ ทไดจากการคนควา

งานรายบคคล : นอกจากทางานเปนโครงงานกลมแลว นกเรยนแตละคนจะตองทางานทไดรบมอบหมายเปนรายบคคล: 1. ทาโปสเตอร โดยรวมทงขอเทจจรงทสาคญจากการคนควา สถต อางองและขอกาหนดเรองควนจาก

ธรกจสาธารณชนทกแหง 2. แฟมสะสมงาน ทบรรจดวยงานทนกเรยนเลอกงานทดทสดพรอมมการสะทอนแตละชนงาน

วธการประเมน : 1. แบบทดสอบเรองความเสยงจากควนทมตอสขภาพ 2. ประเมนโครงการแตละกลมดวยเกณฑการประเมน 3. ประเมนโปสเตอรและแฟมสะสมงานโดยใชแบบตรวจสอบรายการตามตวบงชทกาหนด

383

การออกแบบภาระงานและการประเมนภาคปฏบต (อยางละเอยด) ชวงชนท ………….ชน………….กลมสาระการเรยนร…………………………………………………………. สาระท …………………………………..หนวยการเรยนร…………………………………………………….. ชอภาระงาน……………………………………………………………………………………………………..

งานกลม หรอ งานรายบคคล 1. เปาหมายมาตรฐานชวงชน………………………………………………………………………………. 2. ผลการเรยนรทคาดหวง………………………………………………………………………………….. 3. จดประสงคการเรยนร…………………………………………………………………………………… 4. รองรอยการเรยนร………………………………………………………………………………………. 5. สถานการณ……………………………………………………………………………………………… 6. คาชแจง

6.1 กจกรรมการเรยนร………………………………………………………………………………………… 6.2 ผลงานทตองการ………………………………………………………………………………………

7. ผประเมน……………………………………………………………………………………………………… 8. เครองมอประเมน……………………………………………………………………………………………… 9. ตารางการประเมน…..

รายการประเมน

ด (3)

ยอมรบ(2)

ควรเพมเตม (1)

ขอควร เพมเตม

10. เกณฑการตดสนระดบคณภาพ

ชวงคะแนน

ระดบคณภาพ ขอควร เพมเตม

ทมา : ชยฤทธ ศลาเดช. (2547). เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการเรองการประเมนผลตามสภาพจรง. หนา 27-28

กจกรรมท 13

“ภาระงานของทาน”

384

จดประสงค เพอประเมนความสามารถในการออกแบบ สรางและนาเครองมอประเมนผลไปใชจรงในชนเรยน คาอธบายภาระงาน เดกๆ รอทจะเรยนรวทยาศาสตรจากเรา บางคนอาจมความสนใจวทยาศาสตรอยแลว บางคนเบอการเรยนรวทยาศาสตร บางคนยงไมสนใจเทาไรนก ในหนวยการเรยนนเราจะทาอยางไรใหเดกๆ เรยนรวทยาศาสตรอยางสนกสนานไดรบทงความร ทกษะและกระบวนการ เกดความสนใจทจะเรยนรวทยาศาสตร ทานคงตองหาเทคนคการจดการเรยนรและการประเมนผลใหเหมาะสมกบเดกๆ ของทาน โดยทานควรจะดาเนนงานตามลาดบ ดงน 1) วเคราะหมาตรฐานการเรยนรในหนวยททานจะสอน 2) วเคราะหเปาหมายของการเรยนรทตองการใหเกด 3) วางแผนการประเมนตามรปแบบทกาหนดไวในตารางการวางแผนประจาหนวยการเรยน 4) สรางเครองมอประเมนทจะใชทกประเภท 5) นาไปบรณาการกบแผนการจดการเรยนรของทานและนาใชสอนจรงในชนเรยน 6) สรปผลและตดสนผลการเรยนประจาหนวย 7) จดแสดงผลงานของทาน และของนกเรยนรวมกบโรงเรยนอนเพอชวยกนประเมนผลงาน

กจกรรมทจดใหทง 5 โรงเรยน คอ กจกรรมตามหลกสตรการฝกอบรม และฟงบรรยายจากวทยากรพเศษ

งานกลม

ดาเนนงานตามหลกสตรฝกอบรมและแบงกลมเพอรวมกนสรางเครองมอประเมนผลตาม

สภาพจรง

งานเดยว

สรางเครองมอประเมนใหสอดคลองกบสาระการเรยนรททานเลอกไว นาไปใชในหองเรยนจรง และสรปผลการใชเครองมอและจดแสดงผลงานของทานและของนกเรยน

การประเมน

1. ประเมนทผสอน - ตรวจผลงานทงกลมและเดยว - สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม - สงเกตพฤตกรรมการสอนและการประเมนในชนเรยน - สมภาษณเพอนคร และผบรหารทเกยวของ - สอบถามความคดเหนนกเรยนทมตอพฤตกรรมการสอนและการประเมนของผสอน

385

2. ประเมนผเรยน - ตรวจผลงานนกเรยนเฉพาะหนวยทเรยนร - วดเจตคตนกเรยนทมตอการเรยนวทยาศาสตร - ทดสอบความรของนกเรยนในหนวยทเรยน

ใบความร 5.3

เกณฑการประเมน(Rubric) กาหนดอยางไร

1. ความหมายของรบรค

รบรค คอ เครองมอในการใหคะแนน ทมการระบเกณฑ(Criteria) ประเมนชนงานและคณภาพ (Quality) ของชนงานในแตละเกณฑ 2. ประโยชนของรบรค

1. นกเรยนสามารถใชเกณฑรบรคในการพฒนางานของตนเองสความสาเรจได 2. ชวยใหครจดการเรยนการสอนไดบรรลผลการเรยนรทคาดหวงไดงายขนเพราะรวาถา

ตองการใหนกเรยนบรรลผลทคาดหวงนนตองมคณภาพดานใดบาง 3. ชวยใหบคคลทเกยวของ เชน ผปกครอง ผนเทศก ไดเกดความเขาใจเกณฑในการตดสน

ผลงานนกเรยนทครใช 4. ครมเหตผลทแนนอนในการใหเกรดนกเรยน

5. ชวยเพมคณภาพของกระบวนการทางานและผลงานของนกเรยน

6. นกเรยนสามารถควบคมการทางานของตนเองไปสความสาเรจได 7. นกเรยนสามารถใชเกณฑรบรคในการประเมนผลงานตนเองและผลงานของเพอนได

3. จดประสงคของการสรางรบรค

1. เพอประเมนกระบวนการ(Process) เชน ประเมนการเรยนรเปนทม การสบเสาะหาความร เปนตน

2. เพอประเมนผลผลต(Product) เชน แฟมสะสมงาน รายงาน โครงงานวทยาศาสตร เปนตน

3. เพอประเมนการปฏบต (Performance) เชน การนาเสนอปากเปลา การอภปราย การใชอปกรณการทดลอง การสาธต เปนตน

4. การสรางเกณฑรปแบบรบรค

การสรางเกณฑรบรค เพอประเมนจะตองพจารณาวา สงทจะประเมนนนเปนอะไร เชนเปนเนอหาความร เปนคณลกษณะของกจกรรมหรอภาระงาน กระบวนการปฏบตงาน หรอคณลกษณะทพงประสงค โดยมวธการสรางเกณฑการประเมนใกลเคยงกน คอ

386

1. พจารณาวาเนอหาหนวยการเรยนนนๆ ตรงกบมาตรฐานการเรยนรขอใด 2. ประเดนทนามาประเมนสามารถบงบอกไดวาเปนคณภาพของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรใน

ขอใด 3. จดทากรอบการประเมนทครอบคลมประเดนทจะนามาประเมน 4. กาหนดจานวนระดบเกณฑและกาหนดคาคะแนน 5. พจารณาเกณฑผานและไมผานพรอมคาอธบายหรอตวอยางงาน 6. เขยนคาอธบายการแสดงออกถงระดบความสามารถทสงกวาเกณฑหรอตากวาเกณฑ ตามลาดบ 7. ตรวจสอบความชดเจนเกณฑการประเมน โดยคณะผเชยวชาญ หรอผมสวนรวม เชนผเรยน 8. ทดลองใชเกณฑตรวจผลงาน

8.1 งายหรอใชทฤษฎขนสง 8.2 ปรบปรงเกณฑทไมไดมาตรฐาน การกาหนดคณภาพของการประเมน

การกาหนดคณภาพของการประเมน อาจแบงได 2 ลกษณะ คอ 1. คณภาพทกาหนดเปนขอความทวไป ไมเจาะจงเนอหา(general scoring rubrics) 2. คณภาพงานทเจาะจงเฉพาะเนอหา (Specific scoring rubric) ( Nitko.1996:241)

การกาหนดคาคะแนน การกาหนดคาคะแนนอาจจะกาหนดไดใน 3 ลกษณะ คอ 1. ใหคะแนนในภาพรวม(Holistic Score)โดยพจารณาผลงานของผเรยนในภาพรวมวามคณภาพ

ระดบใด เชน ด พอใช หรอควรปรบปรง 2. ใหคะแนนแบบจาแนกประเดนยอยๆ(Analytic Score) เปนการจาแนกสงทจะประเมนออกเปน

ประเดนๆตามระดบของพฒนาการ เชน ประเมนทกษะการแกปญหา ซงแยกเปนประเมนดานความเขาใจในงาน กบดานคณภาพของวธการทางานวาแตละดานมคณภาพระดบใด ด พอใช หรอควรปรบปรง

3. ใหคะแนนแบบผสมทง 2 รปแบบ คอ ใหคะแนนแบบองครวมกอนแลวคอยระบจดแขงจดออนสนบสนนการใหคะแนนแบบองครวม(Annotated rubrics)

ขอเสนอแนะเพอการพฒนาระบบคะแนนการประเมน

1. เกณฑการประเมนมความสาคญตอการพจารณาผลงาน 2. ระบบคะแนนงายในการตความหมาย 3. เกณฑถกกาหนดอยางเปนรปธรรม และการปฏบตงานกาหนดไวอยางชดเจน 4. เกณฑสะทอนใหเหนวาผเรยนสามารถเรยนรวธการทางวทยาศาสตรและจะนาความรทไดไป

ประยกตใชอยางเหมาะสมกบระดบของการพฒนา 5. เกณฑไมมความลาเอยง 6. เกณฑสะทอนใหเหนหลกสตรและการสอน (Shepardson.2001:10-23)

387

ตวอยางเกณฑการใหคะแนนการประเมนเนอหา

สถานะของสสาร คะแนน เกณฑ

3 จาแนกสถานะของสสารไดครบถวน 2 จาแนกสถานะของสสารไดไมนอยกวารอยละ 50 1 จาแนกสถานะของสสารไดบางสวน 0 ไมสงงานหรอไมสามารถจาแนกได

หลกฐาน…..สถานะของสสาร 2 อธบายบนพนฐานของคณสมบตทางกายภาพของสสาร

1 เตรยมอธบายเพอจาแนกคณสมบต 0 ไมมการอธบาย

การเปลยนรปพลงงาน

คะแนน เกณฑ 3 อธบายไดวาพลงงานทกรปแบบมการเปลยนแปลงไดอยางไรบาง 2 อธบายการเปลยนแปลงพลงงานไดไมนอยกวารอยละ 50 ของรปแบบพลงงาน 1 บอกไดวามการเปลยนแปลงทกองคประกอบอยางไรบาง 0 ไมสงงานหรอไมมการอธบาย

หลกฐาน…การเปลยนรปพลงงาน 2 มหลกฐานประกอบการอธบายการเปลยนรปพลงงานไดไดทกรปแบบ 1 มหลกฐานประกอบการอธบายการเปลยนรปพลงงานไดบางองคประกอบ 0 ไมมหลกฐานแสดงการเปลยนรปพลงงาน

388

กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก การเตรยมความพรอม การใชเครองมอและวสด การออกแบบ และตารางรวบรวมขอมลสบเสาะ เพอสาธตการเปลยนแปลงของนาและการหลอมเหลวของนาแขง มผลตอการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ออกแบบการบนทกการสบเสาะ การเกบรวบรวมขอมล และการสงเกตนาการสอนของคณ การใชขอมลและการเตรยมวสด เขยนรายงานผลการศกษาอธบายทางธรณวทยาของคณ

กาหนดภาระงานจากมาตรฐานการเรยนร

อธบายการประเมนภาระงาน

ความเขาใจมโนมตหลก นาและนาแขงเปลยนรปมาไดบนผวโลก โดยการกรอนของหนและดนในบางพนท และการเปลยนแปลงในพนทอนๆ

เนอหาและขอเทจจรง การพงทลาย การตกตะกอน ความชน ดน ทราย สามเหลยมปากแมนา ธารนาแขง ภเขานาแขง

การคดและกระบวนการใหเหตผล สนบสนนดวยการคนควาจากหนงสอ และซดรอมพรอมระบแหลงอางอง

กระบวนการทางวทยาศาสตร มการบนทกการอธบายการสงเกต : โครงรางเพออธบายผลงานและความคดเหน

389

ตวอยางเกณฑการใหคะแนนภาระงานแบบภาพรวม

ระดบ ปฏบต

ความเขาใจมโนมตหลก

ความรในเนอหา กระบวนการคด กระบวนการทางวทยาศาสตร

3 -อธบายวานาและนาแขงเปลยนผวหนาโลกดวย -การกดกรอน ทาใหดน และทรายบางพนท -การเปลยนตาแหนงของดนและทรายในบางพนทและทอนๆ

ประยกตใชมโนมตหลกเพออธบายทง 8 หวขอตอไปน

1) การพงทลาย 2) ตะกอน 3)การเปลยนแปลง 4)ความชน 5)ดน 6)ทราย 7)ดนดอนสามเหลยม 8) นาแขงและธารนาแขง

สนบสนนขอมลดวยหนงสอและซดรอม

-ตารางบนทกผล -อธบายการสงเกตไดสมพนธกบการเปลยนแปลงบนผวโลก(บอกไดสมพนธกนระหวางในหองทดลองกบสภาพจรง)

2 -อธบายไดเพยงนาหรอนาแขงเปลยนผวหนาโลกไดอยางไรโดยการผกรอน ดน หน และการ เปลยนแปลงในบางพนท

อธบายได 5-7 หวขอ สนบสนนขอมลบางสวนจากหนงสอ หรอซดรอม

สงเกต อธบายความสมพนธระหวางในหองทดลองกบโลกความจรงได

1 -ระบเพยงนาและหรอนาแขงเปลยนรปราง บนผวหนาโลก -อธบายไมไดวานา และนาแขง ดนและทรายในบางพนท และการเปลยนแปลงในพนทตางๆ

อธบายได 4 หวขอ อธบายโดยไมมหลกฐานสนบสนน

อธบายสงทเกดขนในหองทดลองไมสมพนธกบโลกจรง

0 ไมตอบ ไมตอบ ไมตอบ ไมตอบ

390

ตวอยางการประเมนการปฏบตงาน เรอง การจม การลอยของวตถ

การจม การลอย เกณฑแบบแยกสวน ระดบ/คะแนน

การปฏบตภาระงาน อธบายการปฏบตงาน 3 2 1 0

การสงเกต นกเรยนบนทกขนาด รปราง นาหนก ของแตละวตถทจมหรอลอย

การเปรยบเทยบ นกเรยนเปรยบเทยบวตถทจมและลอยโดยอาศยลกษณะของวตถทสงเกตได

การสบเสาะหาความร นกเรยนนาเสนอชดเจนเกยวกบการทานายการสงเกต บนทกผล และการอภปรายผล

การทานาย นกเรยนบนทกตามขนตอนการสบเสาะ ตามแผน และลงขอสรป

การบนทกขอมล นกเรยนบนทกชอวตถ ขนาด รปราง นาหนก และการจม การลอย

การอภปรายและลงขอสรป

นกเรยนลงขอสรปเกยวกบขนาด รปราง นาหนกของวตถวามผลอยางไรตอการจม และการลอย

3 สมบรณและถกตอง 2 สมบรณแตบางสวนไมถกตอง 1 ไมสมบรณและบางอยางไมถกตอง 0 ไมม

เกณฑแบบรวม

ระดบการปฏบตงาน คาอธบาย

3 นกเรยนสงเกต เปรยบเทยบ สอสาร การสบคน ทานาย บนทกขอมลและอภปราย สมบรณถกตองชดเจน

2 นกเรยนสงเกต เปรยบเทยบ สอสาร การสบคน ทานาย บนทกขอมลและอภปรายสมบรณถกตองชดเจน แตบางสวนอาจไมถกตอง

1 นกเรยนสงเกต เปรยบเทยบ สอสาร การสบคน ทานาย บนทกขอมลและอภปรายสมบรณและ/หรอไมชดเจน มขอผดพลาดมาก

0 นกเรยนปฏบตงานไมสมบรณ

391

เกณฑการใหคะแนนรายงานการทดลอง

1. การวางแผนการทดลอง 5 แผนสามารถยอมรบไดในการสบเสาะ ชดเจน เทยงตรง และสมบรณ

4 นาเสนอแผนไดดแตบางอยางตองขยายความ ไมเขาใจการแกปญหา 3 วางแผนพอใชได แตบางอยางตองการความชวยเหลอ ไมมการแกไขปญหา 2 แผนยงขาดประสทธภาพ ไมเลอกตวแปรทสาคญมาศกษา 1 มการวางแผนไมชดเจนและตองการความชวยเหลอ

2. การปฏบตงาน 5 นกเรยนสงเกตตวแปรและใชเครองมอไดเหมาะสม

4 นกเรยนสงเกตบอยครงและใชเครองมอไดเหมาะสม 3 นกเรยนใชการสงเกตแตมความเหมาะสมปานกลางกบเครองมอทใช 2 นกเรยนใชการสงเกต การวดถกตอง เมอมการเตรยมปฏบตการบางอยางให 1 นกเรยนสงเกตและวดไมถกตอง

3. การวเคราะห 5 นกเรยนสรปสงเกตและขอมลไดถกตอง แมนยา มความสมพนธทเหมาะสมและอางองไดตาม ขอจากดและสถานการณ 4 นกเรยนสามารถแปลขอมลทรวบรวมไดและสรปผลไดอยางมเหตผล แตไมคานงถงขอจากด และสถานการณ

3 นกเรยนสามารถสรปและมการสงเกตอยางมโครงสราง และมขอมลแตไมสามารถอางองได 2 นกเรยนสามารถรวบรวมขอมลไดเพยงพอ ตามรายการปฏบตการ และสามารถหาคาตอบได เฉพาะสรปคาถามทแคบได 1 นกเรยนไมสามารถรวบรวมขอมลได 4. การประยกตใช 5 นกเรยนสรปความสมพนธชวตประจาวนจากการนาเสนอกจกรรมภายใตหวขอหรอรปแบบ

มขอเสนอแนะทเหมาะสมในการประยกตใชและสมพนธกบงาน 4 นกเรยนสามารถเชอมโยงขอคนพบกบความรเดมแตไมสามารถไดความรใหม 3 นกเรยนสามารถ สรปไดใกลเคยงกบงานททาและประยกตใชไดปานกลาง 2 นกเรยนสามารถสรปไดเฉพาะความสมพนธกบงานททาประยกตใชกบงานอนๆ ไดนอย

1 นกเรยนไมสามารถประยกตใช ขยาย หรอความสมพนธกบงานอนๆ

392

การประเมนดวยการสมภาษณ ตวอยางการบนทกการสมภาษณ

รหสนกเรยน คาถามในการสมภาษณ 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

นกเรยนจะอธบายอยางไรวาวตถจมหรอลอย

+ /

/ / + / / + + /

นกเรยนสงเกตอะไรบางเพอสนบสนนเหตผลทนกเรยนบอกมา

+ + / / / / + / / /

อะไรบางทไดเรยนรเกยวกบวตถจมหรอลอย

+ + + + / + / / / /

+ ถกตองสมบรณ / สวนใหญถกตองสมบรณ - เกอบทงหมดไมถกตองหรอไมม

393

แผนการฝกอบรมตอนท 6

รใชผลการประเมนตามสภาพจรง

สาระสาคญ การนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยนจรงนนจะตองนาไปบรณาการกบการจดกจกรรมการเรยนร และรวบรวมขอมลสารสนเทศทวดไดมาประมวล วเคราะหและสรปผลการประเมน และสรปผลการใชเครองมอพรอมทงบนทกปญหาและอปสรรคทพบไวในบนทกหลงการสอนเพอผสอนจะไดมขอมลเพอพฒนาผเรยนและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรและเครองมอประเมนผลตอไป เปาหมาย ผเขารบการฝกอบรมสามารถสรปผลการใชเครองมอและใหขอเสนอแนะเพอการพฒนาผเรยนและปรบปรงเครองมอได

จดประสงค เมอศกษาตามแผนการฝกอบรมนแลว ผเขารบการฝกอบรมสามารถ

1. รวบรวมขอมลสารสนเทศจากการใชเครองมอประเมนผลได 2. วเคราะหผลทไดจากการใชเครองมอประเมนผลได 3. รายงานสรปผลการใชเครองมอประเมนผลได 4. ใหขอเสนอแนะเพอพฒนาผเรยน และ/หรอเพอปรบปรงเครองมอประเมนผลได

เนอหา 1. แนวทางการนาเครองมอประเมนผลไปใชในชนเรยนจรง 2. การใชผลการประเมนเพอพฒนาผเรยน และเพอปรบปรงเครองมอประเมนผล

กจกรรม

1. อภปรายรวมกน ซกถาม ระหวางครกบวทยากรถงแนวทางการใชการประเมนผลตามสภาพจรง 2. ทากจกรรท 12 วดและประเมน

เวลา 4 ชวโมง สอ เอกสารประกอบการฝกอบรมระยะท 3 ตอนท 6

การประเมน

1. สงเกตพฤตกรรมการสอนและการประเมนผลของคร 2. ตรวจบนทกหลงการสอน 3. วดเจตคตครทมตอการประเมนตามสภาพจรง 4. ทดสอบความรความเขาใจของครเรองการประเมนผลตามสภาพจรง 5. สอบถามความคดเหนของทมตอหลกสตรฝกอบรม 6. สมภาษณนกเรยนเกยวกบความรทไดรบจากการเรยนเนอหาทครผเขารบการฝกอบรมสอน และ

เทคนคการวดและประเมนผลของคร 7. พจารณาการประเมนผลงานนกเรยนโดยคร

394

ใบความร 6.1 การประเมนผลตามสภาพจรงนาไปใชในชนเรยนอยางไร

แนวทางการนาวธการประเมนตามสภาพจรงไปใชในการเรยนการสอน 1. ควรเรมตนอยางชาๆ เพอนาไปสความเขาใจเกดการยอมรบ ทงนเพราะการรเรม

แนวคดทใหมๆ หากนาไปใชอยางรวดเรว จะทาใหทานไมมเวลาตรวจสอบ ศกษาและหาแนวทางทเหมาะสม ในการฝกฝนในวธการใหมๆนน

2. เรมตนในเนอหาสาระบางสวนททานมความมนใจ 2.1 ประเมนเรอยๆ ตลอดเวลาในพฒนาการดานตางๆของนกเรยนหรอพฒนาการตาม

หลกสตร 2.2 ประเมนเรอยๆ ตลอดเวลาโดยการกาหนดหวขอใหทาโครงการ/งาน 2.3 ประเมนเรอยๆ ตลอดเวลาโดยเนนเดกกลมเลก

3. การขดเกลา พฒนาจดเดนและเพมพนสมรรถนะใหคงอย 4. จดทาตารางกาหนดเวลาในการสะทอนความคดเหนเปนรายบคคลและเปนกลม 5. การนากระบวนการประเมนผลจากสภาพจรงไปใชอยางเปนรปธรรม

5.1 กระบวนการจดการ ครจาเปนตองคานงถงการจดการของตนกบระบบการเกบบนทกในการนากระบวนการประเมนไปใช ซงวธการนาไปใชมหลายวธและไมมขอผด ขอสาคญครจะตองเลอกระบบการจดการทมประสทธภาพทสดสาหรบเขา

5.2 การดาเนนใหการประเมนผลจากสภาพจรงเขาไปในระบบประเมนผล 5.3 การวางแผนสาหรบการประเมนผลรวม

395

จดประสงค เพอใหผเขาอบรมไดทดสอบความรความเขาใจเกยวกบการประเมนผลตามสภาพจรง และวด เจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง กอนนาไปใชในหองเรยนจรงพรอมทงไดประเมนตนเองและเพอนเกยวกบความสามารถในการสราง ภาระงานเพอประเมนภาคปฏบตใน 1 หนวยเนอหา วธทากจกรรม 1. ทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 2. ทาแบบวดเจตคตทมตอการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 3. ทาแบบประเมนภาระงานของตนเอง 4. ประเมนภาระงานของเพอนตามแบบประเมนทใชประเมนภาระงานของตนเอง

กจกรรมท 14 “วดและประเมน”

396

ภาคผนวก ข. เครองมอวจยและการหาคณภาพเครองมอ

แบบสารวจความตองการเพมความสามารถในการประเมนผลการเรยนร วชาวทยาศาสตรตามสภาพจรง ของผสอนวชาวทยาศาสตรระดบประถมศกษา(4-6)

ตอนท 1 ขอมลสวนตว

ชอ…………….นามสกล………………… เพศ ………. อายราชการ…………. ป วฒการศกษาสงสด………วชาเอก…………..

สอนวทยาศาสตร(สปช.)ระดบประถมศกษามา …… ป ป โ

397

ตอนท 2 ความคดเหนและความตองการของผตอบแบบสอบถาม

ความคดเหนและความตองการเขารบการอบรมเกยวกบการวดผลประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรง

1. ทานเคยเขารบการอบรมในเรองการวดผลประเมนผลตามสภาพจรงหรอไม เคย ไมเคย

2. ถามการจดอบรมเรองการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ทานคดวา จะเขารวมการอบรมหรอไม

เขารวม ไมเขารวม เพราะ………………………………………. 3. ถาทานตองการเขารวมการอบรม ทานคดวาควรจะมการจดอบรม ในลกษณะใด(เลอกเพยง 1 )

อบรมแบบบรรยายทฤษฎ อบรมเชงปฏบต เนนการปฏบต และการมสวนรวม อบรมแบบปฏบตงานรวมกนในโรงเรยน อบรมแบบอนๆ เชน……………………………………………

ความรสกจากการตอบแบบสอบถามครงน (ชวยเขยนหลงจากตอบแบบสอบถามแลวนะคะ) …………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

ความคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆ (ทานอาจจะม หลงจากตอบแบบสอบถามนแลว) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

398

4. ชวงใดทเหมาะสมตอการจดการอบรมใหกบบคลากรทางการศกษา (เลอกไดมากกวา 1) วนธรรมดา เวลาราชการ วนธรรมดา หลงเลกเรยน วนหยดราชการ(เสาร-อาทตย) ปดภาคเรยน อนๆ โปรดระบ……………………………………………… 5. จานวนวนทเหมาะสมในการจดฝกอบรมบคลากรทางการศกษา (เลอกเพยง 1) 1-2 วน 3-4 วน 5-6 วน มากกวา 6 วนขนไป 6. ควรจดอบรม ณ สถานทใดตอไปน (เลอกเพยง 1)

โรงเรยนทเปนศนยประสานงาน สถาบนอดมศกษา เชน สถาบนราชภฏ หรอมหาวทยาลย โรงแรม อนๆ โปรดระบ…………………………………………….

7. ถาทานมขอคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆ ทานสามารถเขยนเพมเตมในเอกสารหนาแรก… ขอมลททานใหในครงนจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาการเรยนการสอนวทยาศาสตรใน

โรงเรยนประถมศกษาตอไป เพราะขาพเจาจะใชขอมลเหลานใหเกดประโยชนสงสดตอการศกษาวจยเกยวกบการวดผลประเมนผลตามสภาพจรง เพอพฒนาผสอนและผเรยน จงใครขอขอบพระคณ ทกทานทใหความรวมมอตอบแบบสอบถามไว ณ โอกาสน

อมรา เขยวรกษา

นสตปรญญาเอกวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษา ความตองการในการฝกอบรมครวทยาศาสตร ดานการวดและประเมนผลการเรยนร

ทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

ขอมลทวไป

ชอผใหสมภาษณ…………………………………………..ตาแหนง………………………………

วฒการศกษา……………………………………..สถานททางาน…………………………………

399

สมภาษณและบนทกเทป วนท …………….เดอน…………………..พ.ศ.2547 เวลา…………

สถานท ……………………………… ผสมภาษณ…………………………………………… ขอมลความคดเหน

1. ทานคดวาครในโรงเรยนของทานมความพรอมดานการวดและประเมนผลการเรยนร ทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาเพยงใด

1) ความพรอมดานความร 2) ความพรอมดานความสามารถ 3) ความพรอมดานเจตคต

2. ทานมความตองการในการฝกอบรมครวทยาศาสตรดานการวดและประเมนผลการ เรยนร โดยเนนการประเมนตามสภาพจรงหรอไม เพราะเหตใด

3. ทานคดวามปจจยใดบาง ทจะสงผลตอความสาเรจของการพฒนาครวทยาศาสตร ดานการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

4. ถามการฝกอบรมครดานการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรงทานคดวา จะสงครในสถานศกษาของทานเขารบการฝกอบรมหรอไม เพราะเหตใด 5. ขอแนะนาอนๆ…(ถาม)

แบบสมภาษณศกษานเทศก ความตองการในการฝกอบรมคร ดานการวดและประเมนผลการเรยนร

ทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

400

ขอมลทวไป

ชอผใหสมภาษณ…………………………………………..ตาแหนง………………………………

วฒการศกษา……………………………………..สถานททางาน…………………………………

สมภาษณและบนทกเทป วนท …………….เดอน…………………..พ.ศ.2547 เวลา………….

สถานท ……………………………… ผสมภาษณ……………………………………………… ขอมลความคดเหน

1. ทานคดวาครในเขตพนทการศกษาททานปฏบตงานอย มความพรอมดานการวดและ ประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาเพยงใด

1) ความพรอมดานความร 2) ความพรอมดานความสามารถ 3) ความพรอมดานเจตคต

2. ทานมความตองการใหมการฝกอบรมครวทยาศาสตรดานการวดและประเมนผล การเรยนร โดยเนนการประเมนตามสภาพจรงหรอไม เพราะเหตใด

3. ทานคดวามปจจยใดบาง ทจะสงผลตอความสาเรจของการพฒนาครวทยาศาสตร ดานการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา 4. ขอแนะนาอนๆ…(ถาม)

401

แบบประเมนคณภาพโครงรางหลกสตร

หลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐานสาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

คาชแจง แบบประเมนโครงรางหลกสตรการฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงโดยใช โรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตร ฉบบนมวตถประสงคเพอใหทานซงเปนผเชยวชาญไดกรณาพจารณา ความเหมาะสมและความสอดคลองระหวางองคประกอบ

ตางๆ ของหลกสตร ขอใหทานทาเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความคดเหนของทานและขอความกรณาเขยนขอเสนอแนะอนๆ เพอเปนแนวทางใน การปรบปรงหลกสตรตอไป แบบประเมนแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ประเมนความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร เปนการพจารณาสวนประกอบตางๆ ของ โครงรางหลกสตรวามความเหมาะสมเพยงใด ตอนท 2 ประเมนความสอดคลองของโครงรางหลกสตร เปนการพจารณาสวนประกอบตางๆ ของ โครงรางหลกสตรวามความสอดคลองกนเพยงใด

402

ตอนท 1 ความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบความเหมาะสมทตรงกบความคดเหนของทาน

ระดบความเหมาะสม

รายการประเมน มาก ทสด (5)

มาก(4)

ปานกลาง(3)

นอย (2)

นอย ทสด (1)

403

1)ปญหาและความจาเปนของหลกสตร 1.1 มความสมเหตสมผล……………………………. 1.2 ตรงกบสภาพความเปนจรงในสงคม………….. 1.3 มความจาเปนทจะตองพฒนาหลกสตร………. 2) หลกการของหลกสตร 2.1 มความเปนไปได………………………………. 2.2 สามารถนาไปใชจรง………………………….. 2.3 มแนวคดทฤษฎพนฐานรองรบ………………. 3)เปาหมายของหลกสตร 3.1 มความเปนไปได……………………………… 3.2 มประโยชนสาหรบผเขารบการฝกอบรม……. 3.3 เหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม…………… 4)จดประสงคของหลกสตร 4.1 มความชดเจน…………………………………. 4.2 มความครอบคลมทกเนอหาสาระ……………. 4.3 มความเปนไปได……………………………… 4.4 เหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม…………… 5) เนอหาของหลกสตร 5.1 สอดคลองกบจดประสงคของหลกสตร……….. 5.2 ครอบคลมสาระทจาเปนตองใชปฏบตการ…….. 5.3 การจดเรยงลาดบเนอหา………………………. 6)กจกรรมการฝกอบรม 6.1 มความเปนไปได……………………………… 6.2 มลาดบขนตอน……………………………….. 6.3 ไปสการบรรลจดประสงค…………………….. 6.4 เหมาะสมกบเวลา……………………………..

………………………. ………………………. ……………………… ………………………………. ………………………. ……………………………….

………………. ……………… ……………… …………………… ……………… …………………….

……………………………… ……………………………… ……………………………… ………………………………………… ……………………………… …………………………………………

………………………. ………………………. ………………………. ………………………………. ……………………… ………………………………

………………………. ………………………. ………………………. ………………………………. ……………………… ………………………………

ตอนท 1 (ตอ)

ระดบความเหมาะสม

รายการประเมน มาก ทสด (5)

มาก(4)

ปานกลาง(3)

นอย (2)

นอย ทสด (1)

404

7)สอประกอบการฝกอบรม 7.1 ชวยสงเสรมใหกจกรรมบรรลจดประสงค ของหลกสตร……………………………………………… 7.2 เหมาะสมกบการนาไปใช………………………. 8)การประเมนผลหลกสตร 8.1 ครอบคลมสงทตองประเมน…………………….. 8.2 มความเปนไปได……………………………….. 8.3 ตรวจสอบการบรรลจดประสงคของหลกสตร

………………

……………………….

………….

……………….

…………………..

……………………………….

………………

……………………….

………………

……………………….

ขอเสนอแนะเพมเตม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……

405

ตอนท 2 ความสอดคลองของโครงรางหลกสตร

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทาน

รายการประเมน สอดคลอง (1)

ไมแนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

1. ปญหาและความสาคญกบหลกการของหลกสตร 2. ปญหาและความสาคญกบเปาหมายของหลกสตร 3. ปญหาและความสาคญกบจดประสงคของหลกสตร 4. หลกการกบจดประสงคของหลกสตร 5. หลกการกบกจกรรมการฝกอบรม 6. หลกการกบการประเมนผลหลกสตร 7. เปาหมายกบจดประสงคของหลกสตร 8. จดประสงคกบเนอหาสาระของหลกสตร 9. จดประสงคกบกจกรรมการฝกอบรม 10. เนอหากบกจกรรมการฝกอบรม 11. เนอหากบสอประกอบหลกสตร 12. กจกรรมการฝกอบรมกบสอประกอบหลกสตร 13. กจกรรมการฝกอบรมกบการประเมนผลหลกสตร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอเสนอแนะเพมเตม………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

406

เกณฑการพจารณาความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร เกณฑการพจารณาความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร เปนการนาเอาคาตอบของผเชยวชาญแตละคน

มาแปลงเปนคะแนนดงน (พวงรตน ทวรตน.2535:124) มความเหนวา เหมาะสมทสด ใหคะแนนเปน 5 มความเหนวา เหมาะสมมาก ใหคะแนนเปน 4 มความเหนวา เหมาะสมปานกลาง ใหคะแนนเปน 3 มความเหนวา เหมาะสมนอย ใหคะแนนเปน 2 มความเหนวา เหมาะสมนอยทสด ใหคะแนนเปน 1 การแปลความหมายของคะแนนเฉลย จากนนคานวณคาเฉลยคะแนนความเหมาะสมของผเชยวชาญโดยเทยบกบเกณฑ ดงน คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง เหมาะสมมากทสด คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง เหมาะสมมาก

คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง เหมาะสมนอย

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง เหมาะสมนอยทสด การพจารณาคาเฉลยคะแนนความเหมาะสม ถาคาเฉลยมคาตงแต3.50 ขนไป ถอวาประเดนนนมความเหมาะสมไมตองปรบปรง ถาตากวานนตองปรบปรงใหเหมาะสม

เกณฑการพจารณาความสอดคลองของโครงรางหลกสตร การประเมนความสอดคลอง ใชดชนความสอดคลองเปนเกณฑในการพจารณา นาผลการประเมนของผเชยวชาญแตละคน นามาแปลงเปนคะแนน ดงน มความเหนวา สอดคลอง กาหนดคะแนนเปน +1

มความเหนวา ไมแนใจ กาหนดคะแนนเปน 0 มความเหนวา ไมสอดคลอง กาหนดคะแนนเปน –1

เมอรวมคะแนนและแทนคาในการหาคาดชนความสอดคลองแลว พบวา มคาตงแต 0.5 ขนไป จะพจารณาวาใชไดโดยไมตองปรบปรง แตถาพบวานอยกวา0.5 จะตองปรบปรงตามทผเชยวชาญแนะนา

407

แบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง จานวน 20 ขอ เวลา 50 นาท คาชแจง ใหเลอกคาตอบททานเหนวาถกตองทสด โดยใหทานทาเครองหมาย ลงในชองวาง ทตรงกบอกษร ก,ข,ค,ง ในกระดาษคาตอบ ของ แตละขอคาถาม

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 1. การจดกจกรรมการเรยนร โดยใหผเรยนปฏบต

จรงและเนนการปรบปรงงาน ผสอนควรประเมนสงใด ก. ผลงาน ข. กระบวนการทางาน ค. กระบวนการทางานเทาๆ กบผลงาน ง. กระบวนการทางานมากกวาผลงาน

2. ผสอนควรจดกจกรรมการเรยนรเพอเปนหลกในการทางานและพฒนางานของผเรยน อยางไร ก. สอนทฤษฎอยางเดยว ข. สอนปฏบตอยางเดยว ค. สอนปฏบตควบคไปกบทฤษฎ ง. สอนโดยเนนกระบวนการกลม

3. การวดพฤตกรรมดานทกษะพสย ควรใชเครองมอประเภทใด ก. การซกถาม ข. แบบฝกหด ค. แบบทดสอบ ง. สงเกตการทางาน

4. เครองมอประเมนผลแบบใดไมเหมาะสมทจะใชวดจตวทยาศาสตรของผเรยน

ก. มาตรวด ข. สมภาษณ ค. ตรวจรายงานการทดลอง ง. แบบทดสอบชนดตวเลอก

5. การวดคณลกษณะทดในการทางานของนกเรยนทงชน ควรวดในขอใดมากทสด ก. ทางานรวมกบผอนได ข. ยอมรบคาวพากษวจารณ ค. ทางานตามรปแบบทกาหนดให ง. คดหาวธการใหมๆ มาใชในการทางาน

6. เจตนาทแทจรงของการประเมนผลตามสภาพจรง คอขอใด ก. ตรวจสอบวานกเรยนรอะไร ข. ชวยพฒนาการเรยนรของนกเรยน ค. คนหาจดดอยของผเรยน ง. จดลาดบทและเปรยบเทยบกบกลม

7. ขอใด ไมใช ลกษณะสาคญของการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ก. เนนการปฏบต ข. เปนการวดบนพนฐานของชวตจรง ค. กระตนใหเกดการเรยนและการพฒนา ง. เนนการวดดานพทธพสยของผเรยน

8. ขอความใดกลาวถกตองทสด เกยวกบการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ก. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงควร

เลอกใชเครองมอชนดใดชนดหนง ข. การวดและประเมนผลตามสภาพจรงตองทา

อยบนพนฐานของชวตจรง ค. การเรยนการสอนและการวดและประเมนผล

ตองแยกกนเพอความสะดวกเปนระบบ ง. ขอมลทไดจากเครองมอวดและประเมนผล

หลายชนดทาใหขอมลขาดความนาเชอถอ 9. การประเมนผลตามสภาพจรงของผเรยนในดาน

ใด ควรใชวธการสงเกตมากทสด ก. ความจา ข. ความคด ค. การแกปญหา ง. การทางานรวมกบผอน

408

10. ครสมภาษณเพอนของเดกชาย กง เพอตองการทราบขอมลเกยวกบเดกชาย กง วธการดงกลาวเปนการสมภาษณแบบใด ก. สมภาษณโดยตรง ข. สมภาษณโดยออม ค. สมภาษณแบบมโครงสราง ง. สมภาษณแบบไมมโครงสราง

11. ขอใดกลาวถกตองทสด เกยวกบการประเมนดวยแฟมสะสมงาน ก. ควรรวบรวมผลงานใหมากทสดเทาทจะทาได ข. ในการประเมนชนงานนกเรยนตองประเมน

ดวยตนเองเทานน ค. สามารถกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรตาม

หลกสตรไดหลายวชา ง. การประเมนชนงานแตละครงตองใชเกณฑ

มาตรฐานอยางเดยวกน 12. ขอใดเปนลกษณะของแบบทดสอบเนนการ

ปฏบตจรง ก. มคาตอบทถกเพยงคาตอบเดยว ข. มวธการหาคาตอบไดเพยงวธเดยว ค. เปนปญหาทใชในสถานการณชวตจรง ง. ตองใชความรความสามารถเฉพาะทาง

13. ขอใดเปน จดออน ของการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงทไดรบการโจมต ก. คณภาพเครองมอประเมนผล ข. เอออานวยใหผเรยนไดสรางงาน ค. เออใหผสอนไดรจกและเขาใจผเรยนได

มากขน ง. ผเรยนไมมความวตกกงวลทจะถกประเมน

14. ขอใดเปนความหมายของการประเมนผลตามสภาพจรงทถกตองทสด ก. การประเมนดวยขอสอบมาตรฐาน ข. การวดสภาพในชวตจรงของนกเรยน ค. การใชเครองมอทเชอถอไดวดความร ง. การวดผลทผเรยนแสดงกระบวนการหรอ

ผลงานทสอดคลองกบชวตจรง

15. ลกษณะของผประเมนขอใด ไม ยดหลก การประเมนตามสภาพจรง ก. เปนนกสงเกตทด ข. เปนนกแปลผลทด ค. มมตรไมตรกบผถกประเมนทกคน ง. ไมบอกเกณฑการประเมนใหผถกประเมนทราบ

16. ทานคดวาภาระงานใดตอไปน ทเหมาะสมจะใชประเมนความสามารถดานการทดลอง ของผเรยนมากทสด ก. เขยนรายงานเรองการคายนาของพช ข. ศกษาเรอง พชคายนาอยางไรจาก อนเทอรเนต ค. อานและวเคราะหบทความเรอง

การคายนาของพช ง. นาเสนอผลการทดลองของนกเรยนเรอง ปจจยทสงผลตอการคายนาของพช

17. ขอใดเปนตวบงชทกษะดานการทดลองไดดทสด

ใชอปกรณการทดลองไดถกตอง ตอบคาถามทายการทดลองไดถกตอง บอกขอดของการทดลองซา บอกความหมายของ “การทดลอง” ได ถกตอง

18. การวางแผนการประเมนตามสภาพจรงควรคานงถงสงใดเปนอนดบแรก ก. เทคนควธทใชประเมน ข. จดประสงคการประเมน ค. กาหนดสงทจะตองประเมน ง. การประมวลขอมลทไดจากการวดผล

19. พฤตกรรมในขอใด ทชวยใหเกดความมนใจในความยตธรรม และการแปลผลการประเมน ก. ประเมนนกเรยนทกคนพรอมกนในชวงเวลา

ใดเวลาหนง ข. เครองมอประเมนมคาอานาจจาแนกสง ค. ผทเกยวของมสวนรวมในการประเมน ง. มการกาหนดเกณฑการประเมน

20. พฤตกรรมใดของผเรยน ไมเหมาะสม ทจะวดและประเมนดวยแบบสารวจ ก. ความคด ข.ความรสก ค. การรวบรวมขอมล

ง. การสรปขอมล

409

กระดาษคาตอบและเฉลย แบบทดสอบเรองการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง(ชนดเลอกตอบ)

ชอผตอบ………………………………….………………. โรงเรยน ……………………………………………...… สาระการเรยนรทสอน……………………………………ระดบชนทสอน…………………………………………..

หมายเหต หมายถงขอทถก

ขอท ก ข ค ง

11

12 13 14

15

16

17 18 19

20

ขอท ก ข ค ง

1 2 3

4

5 6 7

8 9

10

แบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง จานวน 3 ขอ เวลา 20 นาท

คาชแจง ใหทานตอบคาถามตอไปน โดยเขยนคาตอบของทานลงในแบบทดสอบฉบบน

1. ทานเหนดวยหรอไมเหนดวยกบขอความทแสดงความแตกตางของการประเมนแบบเดมกบการประเมนตาม

สภาพจรง ในตารางขางลางน โดยใหใสเครองหมาย ลงในชองความคดเหนทตรงกบความคดเหนของทาน พรอมทงใหเหตผลประกอบสนๆ ลงในชองเหตผลประกอบ

ความคดเหน การประเมนแบบเดม

การประเมนตามสภาพจรง

เหนดวย

ไมเหนดวย

เหตผลประกอบ

1.ประเมนแบบทกษะเดยว

1.ประเมนแบบบรณาการทกษะ

2.เนนการประเมนขอเทจจรง

2.เนนการประเมนประยกตใชความร

3.เนนงานเขยนตอบ 3.เนนงานตามสภาพจรง

4.เกณฑการใหคะแนนเปนความลบสาหรบผถกประเมน

4.เกณฑการใหคะแนนไมเปนความลบสาหรบผถกประเมน

5.มการนาผล ประเมน ยอนกลบผเรยนนอย

5.มการนาผลประเมน ยอนกลบผเรยนทกครงทประเมน

6.ประเมนเปนระยะๆหรอเปนบางครง

6.ประเมนบอยๆ เปนปกต

7.ประเมนผล การเรยนร

7.ประเมนผลเพอใหเกดการเรยนร

149

2. จงอธบายขอดและขอจากดของการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชแบบทดสอบชนด กาหนด ตวเลอก

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. สรปความสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรงตามความเขาใจของทาน โดยใชแผนผง กราฟฟก เชน แผนผงมโนทศน

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………

150

แบบวดเจตคตของครประถมศกษา

ทมตอการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ชอ…………………………………………………… โรงเรยน………………………………………. คาชแจง แบบวดเจตคตนเปนประโยคขอความเกยวกบการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

ระดบชนเรยน โปรดทาเครองหมาย ลงในชองททานคดวาตรงกบระดบความคดเหน ของทานทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง มากทสด

ระดบความคดเหน

ขอความ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

1.การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหนกเรยนคดไดหลากหลาย

2. การประเมนผลตามสภาพจรงเพมภาระงานใหกบ ผสอนเปนอยางมาก

3. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยกระตนใหผเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยน

4. การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหการประเมนผลการเรยนในชนเรยนเปนเรองยาก

5. การประเมนผลตามสภาพจรงคลมเครอไมชดเจน 6.การประเมนผลตามสภาพจรงสามารถประยกตใชไดกบทกสาระการเรยนร

7.การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหทราบแนวทาง ในการปรบปรงการเรยนการสอน

8.การประเมนผลตามสภาพจรงเปนสงนาสนใจ แปลกใหม 9. การประเมนผลตามสภาพจรงมเกณฑการใหคะแนนทเปนไปไดจรง

151

10. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยใหนกเรยน เกดการบรณาการความร

11. การประเมนผลตามสภาพจรงทาใหการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรเปนเรองงาย

12.การประเมนผลตามสภาพจรงลดความวตกกงวล ในเรองการสอบใหกบนกเรยน

13. การประเมนผลตามสภาพจรงเปนไปตามหลกการวดและประเมนผลตามทพร.บ.2542 กาหนดไว

แบบวดเจตคต (ตอ)

ระดบความคดเหน

ขอความ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

14.ผเรยนมทางเลอกในการปฏบตและนาเสนอผลงานมากขน

15. การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหผเรยนมเจตคตทดตอเนอหาวชาทเรยน

16. การประเมนตามสภาพจรงละเลยการประเมน ภาคทฤษฎ

17.การประเมนผลตามสภาพจรงใชเวลาในการสอนมาก 18. การประเมนผลตามสภาพจรงสงเสรมใหนกเรยนเปนนกแกปญหาทด

19. การประเมนผลตามสภาพจรงชวยใหผเรยนไดพฒนาคณลกษณะนสยทดในการทางาน

20. การประเมนผลตามสภาพจรงไมเหมาะสมกบ การสอนภาคทฤษฎ

152

แบบสอบถามความคดเหนของผเขารบการฝกอบรมทมตอหลกสตรการฝกอบรม

เรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา ชอผเขารบการฝกอบรม..…………………………………………..โรงเรยน……………………… คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบความคดเหนของทาน

ระดบความคดเหน

ความคดเหน มาก ทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง

(3)

นอย

(2)

นอย ทสด (1)

1.จดประสงคของการฝกอบรมสอดคลองกบความตองการของทาน

2.ความเหมาะสมของเนอหาทใชในการฝกอบรม 3. สามารถนาความรไปปฏบตในสถานการณจรงได

153

4.วธดาเนนการฝกอบรมระยะท 1 ชวยใหผเขารบการฝกอบรมมโอกาสเตรยมตนเองกอนเขารบการฝกอบรม

5. วธดาเนนการฝกอบรมในระยะท 2 ชวยเสรมสรางความรความเขาใจเรองการประเมนผลตามสภาพจรง

6.วธดาเนนการฝกอบรมในระยะท 3 ชวยกระตนใหมการนาความรและประสบการณทไดรบไปใชใน ชนเรยนจรงไดมากขน

7. ฉนมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมให ตรงตามความตองการของผเขารบการฝกอบรม

8.ฉนมโอกาสไดแลกเปลยนเรยนรกบผเขารบการฝก อบรม

9.ฉนมโอกาสประเมนตนเองดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรมากขน

10. ฉนมโอกาสพฒนาตนเองดานการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรมากขน

11.ฉนมอสระในการนาความรไปปฏบตในชนเรยนจรง

แบบสอบถามความคดเหน (ตอ)

ระดบความคดเหน

ความคดเหน มาก ทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง

(3)

นอย

(2)

นอย ทสด (1)

12.การฝกอบรมระยะท 2 และระยะท 3 ชวยเพมประสบการณในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

13. การนเทศ ตดตามผลมสวนชวยใหฉนสามารถประยกตใชความรในสถานการณจรงได

154

14. การมปฏสมพนธระหวางวทยากรกบผเขารบ การฝกอบรมมความเหมาะสม

15. วทยากรใหความชวยเหลอในการปฏบตงานกลม

16. วทยากรใหความชวยเหลอในการปฏบตงานเปนรายบคคล

17.สอทใชในการฝกอบรม (ไดแก เอกสารชดฝก อบรม โปรแกรมนาเสนอดวย Power Point และเอกสารประกอบการจดกจกรรมการเรยนรสาระตางๆ) ชวยใหการฝกอบรมบรรลจดประสงค

18. ความเหมาะสมของสอประกอบการฝกอบรมทศกษาดวยตนเอง

19. การวดและประเมนผลผเขารบการฝกอบรม มความเหมาะสม

20. ความเหมาะสมของระยะเวลาการฝกอบรม

ขอเสนอแนะอนๆ (ดานเนอหา /วธดาเนนการฝกอบรม /สอทใช /การวดและประเมนผล /การนเทศตดตาม ผล /วทยากร /การมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรม หรออนๆ)

…………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. แบบประเมนพฤตกรรมผสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 โดยนกเรยน

คาชแจง 1. ใหนกเรยนเขยนชอครลงในหวตารางชองขวามอ 2. อานรายการประเมนแลวใหนกถงการเรยนทผานมาวา ครไดทาตามรายการประเมน

ทางดาน ซายมอบางหรอไม ถาทาเปนประจาทกครงทสอน ใหนกเรยน ใสเครองหมายถก ( ) ลงในชองทตรงกบเลข 3 ถานกเรยน เหนวาครทาบอยๆ ใหใสเครองหมายถกลงในชองทตรงกบเลข 2 ถา

155

นกเรยนเหนครทานานๆ ครง ใหใสเครองหมายถกลงในชองทตรงกบเลข 1 และถาไมเหนครทาเลย ใหใสเครองหมายถกลง ในชองทตรงกบเลข 0

ชอคร…………………………………

ระดบความถของการปฏบต

รายการประเมน

0

1

2

3

1.ครอธบายเรองทจะเรยนวาสาคญตอชวตอยางไร 2.ครใหนกเรยนปฏบตงานตางๆ เปนกลม 3.กอนใหนกเรยนทาครจะอธบายจนนกเรยนเขาใจ 4.ครจะคอยแนะใหนกเรยนในกลมชวยเหลอกน และกน 5.ครจะเดนดการทางานกลมตางๆ 6.ครใหนกเรยนออกไปศกษาเรยนรในสถานทจรง หรอจากบคคลอน ทงในและนอกโรงเรยน

7.ครใหนกเรยนทาผลงาน/ชนงาน เชน แบบฝกหด โครงงาน สมดภาพ จดการแสดงฯลฯ

8.ครชมเชยเมอนกเรยนทางานไดถกตองหรอทาไดด 9.ครใหกาลงใจและชวยเหลอเมอนกเรยนทางานไมไดหรอทาผดพลาด

10.ครอารมณด ยมแยมแจมใส 11.ครอบรมความประพฤตของนกเรยนสอดแทรกขณะสอน 12.ครจะสรปใหนกเรยนเขาใจสงทครสอน 13 ครใหนกเรยนประเมนการเรยนและผลงานของตนเอง 14. ครใหนกเรยนประเมนการเรยนและผลงานของเพอน 15.ครตรวจงานทครสงใหสง และนกเรยนทราบผลการทางานของตนเอง

16.ครบอกวธทจะแกไขปรบปรงงานของนกเรยนใหดยงขน

ประเมนเมอวนท ………………เดอน…………………….พ.ศ.2548

156

แบบประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล

ผสอนวทยาศาสตรระดบประถมศกษา

ชอ…………………………………… ตาแหนง อาจารย…...ระดบ……….…………………… โรงเรยน……………………………….…… ชอผประเมน…………………………….………..

ผประเมน ผวจย เพอนรวมงาน ประเมนตนเอง …………………….

คาชแจง 1. แบบประเมนพฤตกรรมการสอนของผสอนฉบบน ใชประเมนพฤตกรรมการสอน ดานการวดและประเมนผลการเรยนร 2. ใหผประเมนสงเกตพฤตกรรมการสอนดวยการทาเครองหมาย ลงในชอง พฤตกรรมการสอนทผสอนไดปฏบตหรอไมปฏบตในการสอน

ลาดบขนของกจกรรม การวดและประเมนผล

ขอ พฤตกรรมการสอน ปฏบต ไมปฏบต บนทกเพมเตม 1

ตรวจสอบความรพนฐาน และทกษะเบองตนของนกเรยนกอนสอน 1)การซกถาม…………………………………… 2)ใชแบบทดสอบ……………………………….. 3) กาหนดประเดนคาถามใหนกเรยนฝกคดหาคาตอบดวยตนเอง………………………………

………. ………. ……….

…………… …………… ……………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2 การดาเนนการวดผลและประเมนผล 1) สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง……. 2) วธการวดผล วดไดครอบคลมเหมาะสมกบ

บทเรยน เวลา และผเรยน………………… 3) วเคราะห และใหขอมลยอนกลบแก

นกเรยนอยางสมเหตสมผลและทนเหตการณ

………. ………. ……….

………….. ………….. …………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3 ใชวธการวดผลและประเมนผลหลายรปแบบ

………………………………………………

157

1) สงเกต ซกถามขณะทากจกรรมการเรยนรเปนระยะ ………………………………

2) ใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนหลงจากตรวจผลงานหรอทดสอบความร…………..

3) ใชแบบทดสอบหรอแบบฝกหด ตรวจสอบความรหลงการเรยน………………………

4) ใหปฏบตภาระงานเพอประเมนผลการเรยนรลกษณะบรณาการและสอดคลองกบสภาพจรง ………………………………..

………. ………. ………. ……….

………….. …………… …………… …………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบประเมนพฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล(ตอ)

ขอ พฤตกรรมการสอน ปฏบต ไมปฏบต บนทกเพมเตม 4 ผทเกยวของมสวนรวมในการประเมน

1) ผเรยนประเมนตนเอง…………………….. 2) เพอนผเรยนประเมน…………………….. 3) ครประเมน……………………………….. 4) ผปกครองประเมน………………………

………………………. ……….

…………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………….

รวม

ลงชอผประเมน……………………………………………....…

ประเมนเมอวนท ……เดอน………พ.ศ.2548 เวลา…….. น.

เกณฑการใหคะแนน ขอ 1,2, ขอ 3,4

ให 3 คะแนน เมอปฏบตครบทง 3 ขอ ให 4 คะแนน เมอปฏบตครบทง 4 ขอ

ให 2 คะแนนเมอปฏบต 2 ขอ ให 3 คะแนนเมอปฏบต 3 ขอ

ให 1 คะแนนเมอปฏบต 1 ขอ ให 2 คะแนนเมอปฏบต 2 ขอ ให 0 คะแนนเมอไมไดปฏบต ให 1 คะแนนเมอปฏบต 1 ขอ

ให 0 คะแนนเมอไมไดปฏบต

158

เกณฑการผาน ทกขอตองไดตงแต 2 คะแนนขนไป

แบบประเมน ภาระงานประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงทครสรางขน

ระหวางการเขารบการฝกอบรม เรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงฯ ผสอนชอ…………………นามสกล……………………………โรงเรยน…………………………….ชน……. ชอหนวยการเรยน………………………………………………………………………………………………… ชอภาระงาน……………………………………………………………………………………………………… วนทประเมน …………..กมภาพนธ 2548 ณ โรงเรยนเอยมสรย สถานภาพผประเมน : ผวจย ผบรหาร ศกษานเทศก ประเมนตนเอง เพอนคร

โปรดใสเครองหมาย ลงในชองขวามอ ทคดวาตรงกบระดบคณภาพผลงานททานตรวจ ในแตละรายการประเมนทางซายมอมากทสด

ระดบคณภาพผลงาน(ภาระงานประเมน)

ท

รายการประเมน

ควร ปรบปร

ง (1)

พอใช (2)

ด (3)

ดมาก (4)

ดมาก ทสด (5)

(สาหรบ ผวจย)

159

1 ภาระงานจาเปนและเทยงตรง : วดได สอดคลองกบมาตรฐานชวงชนและครอบคลม ผลการเรยนรทคาดหวง โดยใหพจารณาใน รายละเอยด 3 ประการ ตอไปน ก. ประเมนไดมากกวา 1 ผลการเรยนร

ทคาดหวง ข. ประเมนทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรมากกวา 1 ทกษะ ค. ประเมนพฤตกรรมการเรยนรมากกวา

1 พฤตกรรม(ความร /ทกษะ/ เจตคต)

2 สอดคลองสภาพจรง : เปนปญหาใน สถานการณจาลอง หรอทเลยนแบบ ใกลเคยงกบชวตจรง

3 บรณาการ : เปนภาระงานทผเรยนตองใชทงความร ทกษะกระบวนการ และเจตคตเพอ แกปญหา หรอตองผสมผสานความรหลายสาระการเรยนรในการปฏบตภาระงาน

4 มคาตอบเปดกวาง: นกเรยนสามารถ แกปญหาไดหลายวธ หรอมคาตอบถกไดหลายคาตอบ

5 ดงดดความสนใจ : เปนปญหาทใหนกเรยนดงดดความสนใจนกเรยน เชน ปญหาท สงเสรมความพยายาม ทาทาย ทนสมย

แบบประเมน(ตอ)

ระดบคณภาพผลงาน(ภาระงานประเมน)

ท

รายการประเมน

ควร ปรบปร

ง (1)

พอใช (2)

ด (3)

ดมาก (4)

ดมาก ทสด (5)

(สาหรบ ผวจย)

160

6 อสระทางความคด: เปนการวดทกระตนใหนกเรยนเปนนกคดทหลากหลายและมความละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจ

7 เปนไปไดและเหมาะสม: กจกรรมท ปลอดภย เหมาะสมกบวย ดาเนนการไดจรง

8 มความยตธรรม: เปดโอกาสใหผเรยนปฏบตภาระงานทเทาเทยมกน และใชวธ การวดทหลากหลาย

9 เปนงานกลม: ใชกระบวนการทางานกลมชวยกระตนความคดของนกเรยนแตละคนในการแลกเปลยนความรและประสบการณ

10 เนนความรบผดชอบรายบคคล : ถงแมใหทางานกลมแตเปนการปฏบตงานทสามารถสงเกตเปนรายบคคล โดยมเกณฑการวดผลทชดเจน

11 เปนงานเดยว : มการมอบหมายงานเดยวเพอใหผเรยนฝกใชสมาธในการทางานและความรบผดชอบ ความมงมนเอาใจใส ทางานจนสาเรจดวยตนเองได

12 มโครงสราง : มการอธบายปญหา ขนตอนการปฏบตงาน และมคาชแจงชดเจน

13 ปอนขอมลยอนกลบและปรบปรง: ให ขอมลยอนกลบและแกไขปรบปรงผลงานและกระบวนการทางานอยางตอเนอง

14 ใหทางเลอก: เปดโอกาสใหผเรยนเลอก รปแบบการผลตผลงานหรอนาเสนอผลงานขนสดทาย

15 เกณฑคณภาพ: มเกณฑทสามารถใชตดสนคณภาพของกระบวนการทางานและผลงานทชดเจน ทาใหผเรยนมความชดเจนทจะปฏบตงานตงแตเรมตน และมแนวทางการใหคะแนนทใชงายและชดเจน

(สาหรบผวจย)

161

เกณฑการตดสนคณภาพโดยภาพรวมของผประเมนทกคน

ระดบ คะแนนเฉลย ตวบงช

ดมาก 60.01-75.00

ด 45.01-60.00

พอใช 30.01-45.00

ทกรายการประเมนมระดบคณภาพ ไมตากวา ระดบ 2

ควรปรบปรง 1.00-30.00 มรายการประเมนทมระดบคณภาพตากวา ระดบ 2

ระดบทได ……………………………………..

162

แบบสมภาษณคร เมอนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงไปใชในชนเรยน

ครงท ….. ชอคร……………………………………………………โรงเรยน……………………………………… วนท ………………………………………. เวลา…………………สถานท…………………………….. ผสมภาษณ…………………………………………………………

บทสมภาษณ 1. ชอหนวยการเรยนทสอน……………………………….. ระดบชน…………………จานวน……. คาบ 2. ปญหาทพบจากการใชเครองมอวดและประเมนแตละชนด และขอเสนอแนะ

ชอเครองมอ ปญหาทพบ ขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………….………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

…………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………….………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………

4. ปญหาทพบ หรอ ความตองการความชวยเหลอ สนบสนนดานอนๆ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

163

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…. 5. ขอเสนอแนะอนๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….….

การฝกอบรม

เรอง การประเมนผลการเรยนร ตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

164

บนทกประจาวน

ฉนเรยนรหลายอยางจากวทยากร

เชน.…………………………

…………………………..

ชอ………………………… นามสกล ……………………………………

โรงเรยน…………………………………………………………………….

ระดบชนทสอน……………………………………………………………..

ฉนจะนาไปใชในหองเรยน

..…………………………

…………………………

ฉนไมมนใจวา

..…………………………

…………………………

…………………………

ฉนสนใจกจกรรม

..………………………

………………………

………………………

ฉนทางานกลมกบเพอนๆ แลว รสกวา

..………………………………

………………………………

ฉนพบปญหาวา

..………………………

…………………………

…………………………

165

บนทกประจาวน

ชอ-สกล……………………………………………… วนทบนทก ……………………………..

ฉนมขอเสนอแนะวา

..…………………………

…………………………

…………………………

…………………………

……………………………

…………....………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……..……………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………………..

..……………………………

………………………………

………………………………

……………………………

……....……………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………………………………………………

…………………………………

…………………………………

………………………..

……………………………

…..………………………

……………………………

……………………………

166

ผลการหาคณภาพเครองมอ

ตาราง 23 แสดงคณภาพแบบทดสอบเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงฯ

ขอท คาความยาก อานาจจาแนก ความเชอมน

1 0.50 0.63 2 0.67 0.63 3 0.70 0.25 4* 0.70 0.13* 5 0.30 0.38 6 0.67 0.38 7 0.73 0.63 8* 0.10* 0.13* 9 0.57 0.88 10 0.60 0.25 11 0.80 0.50 12* 0.60 0.13*

0.74

ชอ-สกล……………………………………………… วนทบนทก

ฉนมขอเสนอแนะวา

..…………………………

…………………………

…………………………

…………………………

167

13 0.73 0.50 14* 0.17 0.00* 15 0.80 0.50 16 0.73 0.63 17 0.70 0.38 18 0.70 0.63 19* 0.67 0.13* 20 0.70 0.50 21 0.77 0.63 22* 0.80 0.00* 23* 0.17* 0.25 24* 0.30 0.00* 25* 0.83* 0.13* 26 0.43 0.25 27 0.37 0.38 28 0.67 0.38 29 0.40 0.25 30* 0.23 0.13*

* ขอสอบทตดทงกอนหาคาความเชอมน

ตาราง 24 แสดงคณภาพแบบวดเจตคตของครทมตอการประเมนผลตามสภาพจรง

ขอท คาอานาจจาแนก ขอท คาอานาจจาแนก คาความเชอมน

1 3.98 16 7.57 2 3.13 17* 0.00 3* 0.96 18 2.43 4* 1.21 19 4.33 5* 0.75 20 2.78 6 3.37 21* 1.11 7 4.17 22 9.42 8* 0.37 23 3.37

0 .89

168

9* 1.08 24 4.58 10 7.81 25 4.17 11 5.56 26* 1.70 12 3.80 27 5.56 13* 1.70 28 5.56 14 4.03 29 2.21 15 4.35 30* 1.70

* ขอทคาอานาจจาแนกไมเปนไปตามเกณฑจงตดทง

169

ภาคผนวก ค. ผลการวเคราะหขอมลวจย

170

ผลการสารวจความตองการเพมความสามารถในการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ตามสภาพจรง ของผสอนวชาวทยาศาสตรระดบประถมศกษา(4-6)

ตาราง 25 ผลการสารวจความตองการเพมความสามารถในการประเมนผลการเรยนร วทยาศาสตรตามสภาพจรง ของผสอนวชาวทยาศาสตรระดบประถมศกษา(4-6)

รายการสารวจ ความถ รอยละ

1. ขอมลทวไป 1.1 เพศ : ชาย หญง 1.2 อายราชการ : 1-5 ป

6-10 ป 11-15 ป 16 ปขนไป (ไมตอบ 2คน) 1.3 วฒการศกษา : ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท 1.4 สาขาวชาทจบการศกษา (6อนดบแรก) : สงคมศกษา ประถมศกษา วทยาศาสตร (วทยาศาสตรทวไป ชววทยา เคม) ประวตศาสตร ภาษาไทย ภาษาองกฤษ 1.5 ประสบการณสอนวชาวทยาศาสตรระดบประถมศกษา : 1-5 ป 6 -10 ป 11-15 ป 16 ปขนไป 1.6 ประสบการณอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง: เคยไดรบการฝกอบรม ไมเคยไดรบการฝกอบรม 2. ความตองการเขารบการฝกอบรม

2.1 ตองการเขารบการฝกอบรม 2.2 ไมตองการเขารบการฝกอบรม

18 28 1 1 2 40 1 41 4 9 8 8 2 2 2

16 6 2 19

23 23

46 -

39.1 60.9 2.20 2.20 4.30 87.0

2.20 89.10 18.70

19.60 17.40 17.40 4.40 4.40 4.40

34.80 13.00 4.30 41.30

50 50

100 -

171

ตาราง 25 (ตอ)

รายการสารวจ

ความถ รอยละ

3. ลกษณะการจดฝกอบรมทครตองการมากทสด 3.1 ประชมเชงปฏบตการ 3.2 ปฏบตงานรวมกบครในโรงเรยน 3.3 แบบอภปรายกลมยอย

4. ชวงเวลาทเหมาะสมในการจดฝกอบรม 4.1 ปดภาคเรยน 4.2 วนธรรมดา เวลาราชการ 4.3 วนหยดราชการ 4.4 วนธรรมดา หลงเลกเรยน

5. จานวนวนทเหมาะสมในการจดฝกอบรม 5.1 1-2 วน 5.2 3-4 วน 5.3 5-6 วน

6. สถานทจดฝกอบรม 6.1 โรงเรยนทเปนศนยประสานงาน 6.2 สถาบนอดมศกษา 6.3 โรงแรม 6.4 เขตการศกษา 6.5 ขนกบความสะดวกของผจดการฝกอบรม

35 10 1

24 13 8 1

18 27 1

16 18 8 1 3

76.10 21.70 2.20

52.20 28.30 7.40 2.20

39.10 56.50 2.20

32.60 39.10 17.40 2.20 6.50

7. ความคดเหนของคร

7.1 คดวาเปนประโยชนแกครผสอนวทยาศาสตรทจะไดเหนแนวทางในการวดผลประเมนผลตามสภาพ จรงซงจะเกดประโยชนแกผเรยนโดยตรงจานวน 9 คน

7.2 ตรงกบความตองการของครผสอน เพราะการสอนวทยาศาสตรเปนสงทตองอาศยความรความเขาใจ 7.3 รสกดใจทจะไดพฒนาการสอนวทยาศาสตรของตนเองทไมไดเรยนเอกวทยาศาสตรและจะไดจดทา

แผนการจดการเรยนรไดถกตองและเนนผเรยนเปนสาคญ จานวน 3 คน 7.4 ดใจทไดมสวนรวมในการแสดงความคดเหนไดระบายความรสกในใจออกมา 7.5 แบบสอบถามนมประโยชนตอครผสอนมาก ตองการเขารบการอบรมมากเพราะมประสบการณสอน

วทยาศาสตรนอย

172

7.6 เปนแบบสารวจทดเพราะจะไดนาขอมลไปใชปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากขน 7.7 มความสบสนในหลกสตรมาก เหนควรใหมการอบรม

8. ขอเสนอแนะของคร 8.1 ขอใหจดอบรมการสอนวทยาศาสตรอยางตอเนอง จานวน 3 คน เพราะเนอหา วทยาศาสตรมการเปลยนแปลง และครขาดทกษะการสอน และการใชเครองมอในการทดลอง

8.2 การอบรมควรเปดโอกาสใหโรงเรยนสงครเขารบการอบรมหลายคนได 8.3 วทยาศาสตรจาเปนตองมอปกรณการทดลองใหครบ นกเรยนจะไดลงมอปฏบตจรง 8.4 ควรทาการอบรมกอนเปดเทอม 8.5 ถามงบนอยทาตวอยางแผนการจดการเรยนรและตวอยางการวดผลตามสภาพจรง

แจกตามโรงเรยนตางๆ นาจะเหนแนวทางและทาไดแลว 8.6 ควรมการเตรยมการอบรมใหพรอมครจะไดรบความรเตมท 8.7 อบรมโรงเรยนทมหองวทยาศาสตรทกโรงจะไดใชอปกรณไดเตมท คมคากบการลงทน

173

ตาราง 26 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐานและระดบความเหมาะสมของโครงรางหลกสตร

174

รายการประเมน M SD ระดบความเหมาะสม

1)ปญหาและความจาเปนของหลกสตร 1.4 มความสมเหตสมผล 1.5 ตรงกบสภาพความเปนจรงในสงคม 1.6 มความจาเปนทจะตองพฒนาหลกสตร 2) หลกการของหลกสตร 2.1 มความเปนไปได 2.2 สามารถนาไปใชจรง 2.3 มแนวคดทฤษฎพนฐานรองรบ 3)เปาหมายของหลกสตร 3.1 มความเปนไปได 3.2 มประโยชนสาหรบผเขารบการฝกอบรม 3.3 เหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม 4)จดประสงคของหลกสตร 4.1 มความชดเจน 4.2 มความครอบคลมทกเนอหาสาระ 4.3 มความเปนไปได 4.4 เหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม 5) เนอหาของหลกสตร 5.1 สอดคลองกบจดประสงคของหลกสตร 5.2 ครอบคลมสาระทจาเปนตองใชปฏบตการ 5.3 การจดเรยงลาดบเนอหา 6)กจกรรมการฝกอบรม 6.1 มความเปนไปได 6.2 มลาดบขนตอน 6.3 ไปสการบรรลจดประสงค 6.4 เหมาะสมกบเวลา 7)สอประกอบการฝกอบรม 7.1 ชวยสงเสรมใหกจกรรมบรรลจดประสงค ของหลกสตร 7.2 เหมาะสมกบการนาไปใช 8)การประเมนผลหลกสตร 8.1 ครอบคลมสงทตองประเมน 8.2 มความเปนไปได 8.3 ตรวจสอบการบรรลจดประสงคของหลกสตร

4.60

4.80 5.00

4.60 4.60 4.40

4.80 5.00 4.80

5.00 4.80 4.80 4.80

4.60 4.60 4.40

4.80 5.00 4.80 4.60

4.40 4.20

4.80 4.80 4.80

0.89

0.45 0.00

0.55 0.55 0.55

0.45 0.00 0.45

0.00 0.45 0.45 0.45

0.55 0.55 0.55

0.45 0.00 0.45 0.89

0.89 1.09

0.45 0.45 0.45

มากทสด มากทสด มากทสด

มากทสด มากทสด มาก

มากทสด มากทสด มากทสด

มากทสด มากทสด มากทสด มากทสด

มากทสด มากทสด มาก

มากทสด มากทสด มากทสด มากทสด

มาก มาก

มากทสด มากทสด มากทสด

รวมเฉลย 4.71 0.21 มากทสด

175

ตาราง 27 คาดชนความสอดคลอง และการแปลความหมายของดชนความสอดคลองของ โครงรางหลกสตร

รายการประเมน IOC ระดบความสอดคลอง

1. ปญหาและความสาคญกบหลกการของหลกสตร 2. ปญหาและความสาคญกบเปาหมายของหลกสตร 3. ปญหาและความสาคญกบจดประสงคของหลกสตร 4. หลกการกบจดประสงคของหลกสตร 5. หลกการกบกจกรรมการฝกอบรม 6. หลกการกบการประเมนผลหลกสตร 7. เปาหมายกบจดประสงคของหลกสตร 8. จดประสงคกบเนอหาสาระของหลกสตร 9. จดประสงคกบกจกรรมการฝกอบรม 10. เนอหากบกจกรรมการฝกอบรม 11. เนอหากบสอประกอบหลกสตร 12. กจกรรมการฝกอบรมกบสอประกอบหลกสตร 13. กจกรรมการฝกอบรมกบการประเมนผลหลกสตร

1.00

1.00 1.00 1.00 1.00 0.96 0.96 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.96

สอดคลอง

สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง

คาเฉลย 0.99 สอดคลอง

176

ตาราง 28 คาเฉลยของกจกรรมประเมนจากผลการศกษานารองกบ ครจานวน 3 คน

ครคนท กจกรรมประเมน 1 2 3

คาเฉลย(M)

วเคราะหมาตรฐาน(10คะแนน) 8 8 8 8 วางแผนประจาป(10 คะแนน) 8 8 8 8 วางแผนประจาหนวย(10 คะแนน) 8 8 8 8 วเคราะหเครองมอ(10คะแนน) 8 8 8 8

รวม(40คะแนน) 32 32 32 32 คะแนนทดสอบกอนฝกอบรม 25 24 22 23.67 คะแนนทดสอบหลงฝกอบรม 31 30 29 30 เจตคตของครทมตอการประเมน 4.52 4.24 4.00 4.25 ความคดเหนของครทมตอหลกสตร 3.90 3.80 3.70 3.70

ตาราง 29 คะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรมของครกลมตวอยาง 17 คน

คะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรม(กจกรรมกลม) คนท วเคราะห

มาตรฐาน (10คะแนน)

วางแผน ประจาป

(10 คะแนน)

วางแผน ประจาหนวย (10 คะแนน)

วเคราะหเครองมอ

(10คะแนน) รวม

(40คะแนน)

1 8 8 8 8 32 2 9 8 8 9 34 3 9 8 8 9 34 4 8 8 8 9 33 5 8 8 8 9 33 6 8 8 8 9 33 7 8 8 8 9 33 8 8 8 8 9 33

177

9 8 8 8 9 33 ตาราง 29 (ตอ)

คะแนนกจกรรมระหวางฝกอบรม(กจกรรมกลม) คนท วเคราะห

มาตรฐาน (10คะแนน)

วางแผน ประจาป

(10 คะแนน)

วางแผน ประจาหนวย (10 คะแนน)

วเคราะหเครองมอ (10คะแนน)

รวม (40คะแนน)

10 8 8 8 9 33 11 8 8 8 8 32 12 8 8 8 8 32 13 8 7 8 8 31 14 8 7 8 8 31 15 8 7 8 8 31 16 8 7 8 8 31 17 8 8 8 8 32 รวม 551 รอยละ 81

178

ตาราง 30 ผลการสงเกตพฤตกรรมดานการวดและประเมนผลของครผเขารบการฝกอบรม

ขอ พฤตกรรมการสอนดานการวดและประเมนผล ปฏบต (เฉลย)

ระดบการปฏบต

1 ตรวจสอบความรพนฐาน และทกษะเบองตนของนกเรยนกอนสอน

(3 คะแนน) 1)การซกถาม…………………………………… 2)ใชแบบทดสอบ……………………………….. 3) กาหนดประเดนคาถามใหนกเรยนฝกคดหาคาตอบดวยตนเอง…

2.7

มากทสด

2 การดาเนนการวดผลและประเมนผล (3คะแนน) 4) สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง……. 5) วธการวดผล วดไดครอบคลมเหมาะสมกบบทเรยน เวลา และผเรยน 6) วเคราะห และใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนอยางสมเหตสมผลและ

ทนเหตการณ

2.8

มากทสด

3 ใชวธการวดผลและประเมนผลหลายรปแบบ (4คะแนน) 5) สงเกต ซกถามขณะทากจกรรมการเรยนรเปนระยะ ……………

6) ใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนหลงจากตรวจผลงานหรอทดสอบความร

7) ใชแบบทดสอบหรอแบบฝกหด ตรวจสอบความรหลงการเรยน… 8) ใหปฏบตภาระงานเพอประเมนผลการเรยนรลกษณะบรณาการและ

สอดคลองกบสภาพจรง ………………………………..

3.9

มากทสด

4 ผทเกยวของมสวนรวมในการประเมน (4 คะแนน) 4) ผเรยนประเมนตนเอง…………………….. 5) เพอนผเรยนประเมน……………………..

3.5

มากทสด

179

6) ครประเมน……………………………….. 4) ผปกครองประเมน………………………

ตาราง 31 เปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการสอนของครดานการวดและประเมนผล กอนและ หลงฝกอบรม ทประเมนพฤตกรรมครโดยนกเรยน

คาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการสอนของครดานการวดและประเมนผล ครคนท

กอนฝกอบรม หลงฝกอบรม 1 1.51 1.60 2 1.62 1.65 3 1.60 1.62 4 1.35 1.35 5 1.60 1.60 6 1.60 1.70 7 1.35 1.47 8 1.66 1.71 9 1.56 1.60 10 1.56 1.70 11 1.20 1.23 12 1.62 1.62 13 1.50 1.63 14 1.70 1.71 15 1.56 1.58 16 1.50 1.65 17 1.62 1.78

180

เฉลย 1.53 1.60 SD 0.13 0.14

บนทกสะทอนตนเอง

จากการศกษาผลการบนทกสะทอนตนเองของครผเขารบการฝกอบรมหลงจากนาเครองมอประเมนไปใชดวยตนเองแลว พบวา ครสวนใหญ เหนวาเครองมอประเมนประเภทตางๆ ทไดศกษานนสามารถนาไปใชไดจรงในชนเรยน ทงนอาจมจดเดน และขอจากดทแตกตางกนไป ซงตองเลอกใหเหมาะสมกบเนอหา ผเรยน สภาพแวดลอมและความถนดของผสอน ซงมรายละเอยดของบนทกโดยสรปไดดงน เครองมอประเมนผล

ตามสภาพจรง บนทกสะทอนตนเอง

1. ภาระงานประเมน(Task)

1.1 ความคดในการนาภาระงานมาใช : (รอยละ70) เหนวา ควรนามาใช (รอยละ30) เหนวา ตองนามาใช 1.2 จดเดนและขอจากด (รอยละ 100) เหนวามจดเดนมากกวาขอจากด เชน - ชวยใหการวดผลชดเจนขน - นกเรยนมสวนรวม - ครจะพบขอบกพรอง เพอปรบปรงแกไขผเรยน - สามารถวดความคดขนสง และความสามารถในการแกปญหา - วดกระบวนการเรยนร และกระบวนการทางาน - เปนปญหาทเลยนแบบธรรมชาต - ประเมนไดทงเนอหาและกระบวนการ - นกเรยนสนกในการทางาน - ปฏบตงานตามศกยภาพของนกเรยน - นกเรยนกลาแสดงออก และเกดการเรยนรอยางมความสข - สามารถประเมนไดตามเกณฑและยตธรรม (รอยละ10) เหนวามขอจากดดวย คอ - เวลาไมเพยงพอ - ความปลอดภยในการปฏบตภาระงาน (เชนการออกสารวจนอกบรเวณโรงเรยน) - ผลงานนกเรยนไมดเทาทควร

181

- มปญหา นกเรยนทอานเขยนไมคลอง - มความยงยากในการสรางภาระงาน และสรางเกณฑการประเมน - ไมเหมาะกบนกเรยนทไมเอาใจใสในการเรยน

2. การสงเกต 2.1 การสงเกตเปนเครองมอทถกใชบอยในการประเมนผลระหวางเรยน รอยละ เหนดวยกบคากลาวน โดยใหเหตผลประกอบวา เปนเครองมอทใชงายทสด และเหนไดชดเจนจากการกระทาของผเรยน และสามารถปอนขอมลยอนกลบใหนกเรยนพฒนาตนเองไดทนท และสามารถรวบรวมพฤตกรรมหลายดานในการสงเกตครงหนงๆ อยางไรกตามครบางคนเหนวา ขอมลจากการสงเกตเพยงอยางเดยวไมเพยงพอตอการตดสนผลการเรยนตองอาศยเครองมออนๆ ประกอบดวย 2.2 การนาไปใชในการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร สามารถนาไปใชได เชน - สงเกตความคดอยางซบซอนและความคดสรางสรรค - รปญหาในการเรยน เพอปรบพฤตกรรม และปรบปรงแกไข ใหขอเสนอแนะนกเรยนไดทน - สงเกตความสามารถในการทดลอง และการปฏบตงาน - สงเกตความสนใจ ความตงใจในการเรยนวทยาศาสตร - ความสามารถในการเรยนวทยาศาสตร - จตวทยาศาสตร -ความรบผดชอบในการทางาน - ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. การสมภาษณ รอยละ 70 เหนดวยกบการใชการสมภาษณเปนเครองมอประเมน เพราะ - จะไดสรางความสมพนธระหวางครกบนกเรยน - นกเรยนทอานไมคลอง เขยนไมถกจะไดมโอกาสบอกในสงทตนเองรทางการพด - ทาใหครรบทราบปญหาของผเรยน - ทาใหเขาใจถงความคด และความรสกของนกเรยน รอยละ 50 จะนามาใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตร เพราะ

– จะไดทราบความตองการและความรสกของนกเรยนในการเรยนรวทยาศาสตร – สามารถนามาประยกตใชทงกอน ระหวางและหลงเรยน

– สามารถโตตอบไดทนท และใหขอมลยอนกลบไดทนเหตการณ – ทราบความสามารถในการใชอปกรณวทยาศาสตร

บางคน (1 คน) เหนวาไมสามารถนามาใชไดเพราะ - ตองใชเวลาในการซกถามมาก ดงนนเมอสอนหลายหองจงไมสามารถทาได - ไมเหมาะสมกบธรรมชาตวทยาศาสตร ทตองลงมอปฏบต หากใชการสมภาษณ นกเรยนอาจไมบอกความจรง หรออาจคาดเดาคาตอบ

4. บนทกการเรยนร รอยละ 100 เหนประโยชนของการบนทกผลการเรยนร เพราะ - ชวยใหรถงความคดและความตองการ - ไดพฒนาทกษะการเขยน - รถงปญหาเพอนามาปรบปรงแกไข รอยละ 100 เหนวาสามารถนามาใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตรได เพราะ - จะไดทราบปญหา และความตองการในการเรยนวทยาศาสตร - ทาใหทราบพฤตกรรมและความรสกในการเรยนรวทยาศาสตร - สามารถเลอกใชการบนทกไดหลายรปแบบใหเหมาะกบเนอหาวทยาศาสตรทจะสอน - เปดโอกาสใหนกเรยนเขยนสงตางๆทตองการเขยน - แบบบนทกทนามาใชบอยๆ คอ แบบบนทกการเขยนตอบ และบนทกประจาวน

182

- ชวยใหครปรบเปลยนเทคนคการจดการเรยนรได 5. ผงมโนทศน รอยละ 100 เหนวา ผงมโนทศนมความเหมาะสมในการนามาเปนเครองมอประเมนผลการเรยน

เพราะ - สามารถประเมนความสามารถในการสรปเนอหา และความสามารถในการเชอมโยงเนอหาของผเรยน - สามารถตรวจสอบความครอบคลมของเนอหาได - เปนงานทนกเรยนชอบทา - สามารถประเมนความรไดหลายดานพรอมๆ กน เชน ดานความร ดานทกษะ และดานเจตคต - สามารถใชรวมกบการสอนแบบบรรยาย อภปราย - สามารถบรณาการความรได รอยละ… เหนวาอาจใหคะแนนไดยาก

6. เกณฑการประเมน

รอยละ70 เหนวาตองนามาใช รอยละ 30 เหนวาควรนามาใช จดเดน ของการใชเกณฑการประเมน - ใหคะแนนไดยตธรรม - รขอบกพรองและปรบปรงแกไขไดตรงจด - นกเรยนทราบเกณฑและสามารถทางานไดตามเกณฑ - มมาตรฐานเดยวกน - งายตอการตรวจใหคะแนน ขอจากด - มความยงยาก ซบซอน - ตองใชเวลาในการสรางเกณฑ - ใชเวลาในการตรวจผลงาน ขอเสนอแนะจากการใชเกณฑการประเมน - นกเรยนมความภาคภมใจในผลงาน - ผสอนรสงทจะพฒนาผเรยน - การประเมนไมควรบอกเปนคะแนน - นกเรยนไมกลานาเสนอผลงานเพราะกลวผด - ชวยใหครตรวจงานตามสภาพจรงไดไมลาเอยง

7. แบบสารวจและแบบสอบถาม

รอยละ.100 เหนวาควรนามาใช เพราะ… - ทาใหทราบขอมลดานตางๆของผเรยน เชน พฤตกรรม ความรสก ความสนใจ - เหมาะสมกบวยของผเรยนเพราะสามารถสะทอนความคดออกมาไดแลว เพราะเดกสามารถอานออก เขยนไดแลว - เขาใจงายไมยงยาก รอยละ 100 เคยนามาใชแลวแตบางครงไมมรปแบบท แนนอนเหมอนครงน

ผลการบนทกประจาวน บนทกประจาวน ชวงประชมปฏบตการ เปนการบนทกประจาวนทกาหนดทกหวขอทจะใหบนทก สวนวนอนๆ กาหนดหวขอเดยวคอ ขอเสนอแนะ บนทกของวนท 27 ธนวาคม 2547 1. ความรทได “ฉนเรยนรหลายอยางจากวทยากร เชน ………..”

183

1.1 อ.วงเดอน จายอน -ทาไมตองเปลยนแปลงการประเมนผลการเรยนร-หลกการประเมนผลตาม สภาพจรง – หลกการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร – บรรยายพเศษประเมนผลตามสภาพจรง

1.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร –เครองมอประเมน/ตวอยางเครองมอประเมน เทคนควธสอนวทยาศาสตร 1.3 อ.นภา พนผล -เหตผลทตองเปลยนแปลงการประเมนผล –ลกษณะของการประเมนผลตามสภาพ

จรง – หลกการของการวดประเมนผลตามสภาพจรง - เปาหมายและแนวทางการจดการเรยนรวทย 1.4 อ.สชาดา เหตทตองเปลยนแปลงการประเมน – หลกการประเมนผลตามสภาพจรง การทดสอบเมอ

ประเมนผลคณภาพการสอน 1.5 อ.จนตนา การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร แนวทาง

การวดและประเมนผล 1.6 อ.ดวงกมล วธการวดผลประเมนผลตามสภาพจรง -แบบตางๆของเครองมอในการประเมน 1.7 อ.ราพง การวดผลโดยโครงงาน-วธการวดผลตามสภาพจรง 1.8 อ.ณฐกร การประเมนผลการเรยนร การทาแฟมสะสมงาน 1.9 อ.สวมล วธการประเมนผลงานนกเรยนในหลายๆวธ 1.10อ.สรวรรณ -การเปลยนแปลงการประเมน หลกการประเมนตามสภาพจรง การประเมนผลการเรยน

รวทยาศาสตร ประเมนตามสภาพจรงกบมาตรฐานครวทยาศาสตร 1.11 อ.ธนารกษ -การตงเปาหมายกอนเรยน-วธการสอนทหลากหลาย-เทคนคการวดผลทเหมาะสมกบสภาพทแทจรง 1.12 อ.สพตรา – ทาไมตองเปลยนแปลงการประเมน- หลกการประเมนผลตามสภาพจรง โดยเฉพาะวชาวทยาศาสตร 1.13 อ.นยะดา- การวดผลตามสภาพทแทจรงไดรแบบประเมนคณภาพผเรยน วธการวดผลการเรยนการสอน 1.14 อ.โสภา – การสอนบรณาการเรองพชและสตว-หลกการประเมนผลตามสภาพจรง-การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 1.15 อ.รว-การเปลยนแปลงการประเมนผลการเรยนร-ความแตกตางระหวางบคคล-ทฤษฎพหปญญา

2. เจตคตตอการนาไปใชในชนเรยน “ฉนจะนาไปใชในหองเรยน…………” 2.1 อ.วงเดอน จายอน การประเมนผลตามสภาพจรง 2.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร ตวอยางการจดกจกรรม แผนการจดการเรยนร และเครองมอประเมน 2.3 อ.นภา พนผล วธการทางวทยไปใชในการเรยนการสอนใหสมบรณและชดเจนยงขน 2.4 อ.สชาดา การประเมนผลตามสภาพจรงอยางมขนตอน 2.5 อ.จนตนา จะวดผลตามสภาพจรงวดโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล วดผลเพอดความ

กาวหนาของนกเรยน วดเพอประเมนผลสมฤทธโดยนาขอมลมาพฒนากระบวนการเรยนการสอนและพฒนา ผเรยน

2.6 อ.ดวงกมล การสรางเครองมอแบบทดสอบ ทมทงเลอกตอบและเขยนตอบ – วธการของกระบวน การสอนแบบบรณาการทางวทยาศาสตร

2.7 อ.ราพง การทาชนงาน โดยโครงงานวทยาศาสตร-วธการวดผลประเมนผลโดยวธปฏบต 2.8 อ.ณฐกร การทาแฟมสะสมงาน วธการประเมนผลงาน 2.9 อ.สวมล เกณฑการประเมนผลงานแตละชนด- วธการเลอกวธการประเมน-การสรางภาระงานท

สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรอยางครอบคลม

2.10 อ.สรวรรณ แนวทางการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรในรปแบบตางๆ-การวดและประเมนผล

ตามสภาพจรง

184

2.11 อ.ธนารกษ -ฉนจะนาความรทไดรบไปใชกบผเรยนใหมากทสดเทาทจะทาได 2.12 อ. .สพตรา – การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรและนาไปบรณาการวดผลประเมนผลกลมสาระอนๆ 2.13 อ.นยะดา- การประเมนผลตามสภาพทแทจรงและการเรยนการสอนวทยาศาสตรท อ.อมรา เสนอแนะไป 2.14 อ.โสภา-วธการวดผลการเรยนรตามสภาพจรง- การประเมนผลแบบวทยาศาสตร 2.15 อ.รว-การประเมนจะไดชดเจนยงขน

3. ความมนใจในการวดผล “ฉนไมมนใจวา……” 3.1 อ.วงเดอน จายอน การประเมนผลตามสภาพจรงดาเนนการไดถกตองหรอไม –การสอนกลม

สาระวทยาศาสตรการจดกจกรรมไมเราความสนใจ 3.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร เครองมอทจะนาไปใชกบเดกทโรงเรยนจะทาไดหรอไม 3.3 อ.นภา พนผล แตฉนตงใจวา ฉนจะนาความรไปใชใหเกดผลจรงกบลกศษยของฉนและจะโนมนาว

ใหเขามจตวทยาศาสตรยงขน 3.4 อ.สชาดา การประเมนผลตามสภาพจรงอยางมขนตอน จะทาไดครบทกขนตอนหรอไม 3.5 อ.จนตนา ฉนมนใจวาจะนาเทคนค วธ กจกรรมทไดรบความรจากการอบรมไปประยกตใชในการจด

การเรยนการสอนและการวดประเมนผล 3.6 อ.ดวงกมล เครองมอทสรางจะทาไดดและเปนปรนย เครองมอทสรางเหมาะสาหรบและดพอกบวชา

วทยาศาสตรหรอไม 3.7 อ.ราพง จะนาวธการวดผลประเมนผลไปใชในการเรยนการสอนไดทกกจกรรม 3.8 อ.ณฐกร การออกแบบประเมนผลการเรยนรจะทาไดดแคไหน 3.9 อ.สวมล จะทาใหการจดการเรยนการสอนจะพบปญหาจากผเรยนมากนอยเพยงใด และจะทาใหการ

จดกจกรรมประสบผลสาเรจหรอไมดงหวงไว 3.10 อ.สรวรรณ การทางานบางครงจะไมครบขนตอนทไดอบรม เพราะตองทาการสอนหลายวชา ฉะนน

การเตรยมงานตางๆ อาจจะประสบปญหาบาง 3.11อ.นยะดา-การเรยนการสอนวทยาศาสตรทจะนาไปใช จะครบขนตอนในการสอนหรอไม 3.12อ.โสภา-จะนาวธการประเมนผลทกรปแบบไปใชกบนกเรยนไดทงหมด

3.13อ.รว-ฉนนาจะประเมนผลไดชดเจนกวาเดม 4. ความสนใจในกจกรรม “ฉนสนใจกจกรรม……”

4.1 อ.วงเดอน จายอน บรรยายพเศษ ประเมนผลตามสภาพจรง – การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 4.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร- การวเคราะหคณภาพเครองมอ – เกณฑในการสรางเครองมอ 4.3 อ.นภา พนผล –การวเคราะหสงทจะประเมนผล เพราะมความรสกวาเปนความรใหมของฉน 4.4 อ.สชาดา การจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ การใหลงมอปฏบตและสงเกต ทดลอง 4.5 อ.จนตนา การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร เพราะทาใหสามารถนาไปใชไดจรงและสามารถประเมน

ไดตรงตามมาตรฐาน 4.6 อ.ดวงกมล การออกแบบการประเมนแบบการทดลอง - ตวอยางแบบทดสอบในลกษณะทหลาก

หลาย 4.7 อ.ราพง หลกการวดผลประเมนผลตามสภาพจรง ของวทยาศาสตรโดยโครงงานอยางงาย

185

4.8 อ.ณฐกร วธการประเมนแบบตางๆ เพอใหเหมาะสมกบผเรยน 4.9 อ.สวมล การสรางภาระงานทมลกษณะเปนการประเมนผลตามสภาพจรง 4.10 อ.สรวรรณ สนใจกจกรรมของดร.ปรชาญ เดชศร เสนอแนะและยกตวอยางไดดมาก แตเวลานอย

ไปหนอย ทาใหขาดความชดเจน 4.11 อ.ธนารกษ –ตนไมแหงความหวง- เขยนจดเดน –เทคนคการวดผลตามสภาพจรง 4.12 อ.สพตรา- การวางแผนการประเมนและการสรางเครองมอประเมนเพราะสามารถนากลบไปปฏบต

จรงได 4.13 อ.นยะดา -การประเมนผลตามสภาพทแทจรง วธการวดผลการเรยนการสอน และการจดการเรยน

การสอน 4.14 อ.โสภา-วธการสอนบรณาการพชและสตว-การประเมนผล การออกขอสอบ รปแบบการวดผลความ

กาวหนาและพฒนาการเรยนการสอน 4.15 อ.รว-ทฤษฎพหปญญา –ลลาการเรยนร 4 แบบ

5. การทางานเปนทม “ฉนทางานกลมกบเพอนๆ แลวรสกวา………….” 5.1 อ.วงเดอน จายอน ไดมการแลกเปลยนความรซงกนและกน 5.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร สนกด ไดแสดงความคดเหน –แลกเปลยนเรยนร 5.3 อ.นภา พนผล คาดหวงทกคนจะรวมมอกนจนงานสาเรจลลวงไดด 5.4 อ.จนตนา ทกคนมแนวคดทด สามารถนามาใชเปนแนวคดของสวนรวมไดทกคนรวมวามคดเหนกนดมาก 5.5 อ.สรวรรณ สนกสนาน สบายใจ ไมเครยด ไมวตกกงวล 5.6 อ.ธนารกษ มความมงมน ขยน และเพยรพยายาม ทจะเกบเกยวความรจากวทยากรใหไดมากทสด 5.7 อ.สพตรา -เกดความมนใจ เพราะผรวมงานใหความรวมมอเปนอยางด 5.8 อ.นยะดา-ด เพราะเพอนใหขอคดเหนและใหความรวมมอในกจกรรมด 5.9 อ.โสภา-มความสนกสนานชวยเหลอกนทางานด 5.10อ.รว-สนกดหลากหลายความคดมาผสมผสานหาขอยตทด

6. การตรวจสอบตนเอง “ฉนพบปญหาวา…….” 6.1 อ.วงเดอน จายอน ขาดทกษะการสอนวทยาศาสตร 6.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร ฉนไมถนดทจะสอนวทยาศาสตร 6.3 อ.นภา พนผล ไมพบปญหา บรรยากาศการอบรมอบอนมความเปนกนเองทงวทยากรและผเขารบการอบรม 6.4 ครทสอนวทยาศาสตรในโรงเรยนของฉนสวนใหญ มความรไมตรงกบสาขาวชา 6.5 จะมเวลาพอไหมทจะสรางเครองมอด เพราะตองสอนหนงสอเดกเปนงานหลกและมกจกรรมอนๆ อกมากมายทเขามาจน

เกอบไมมเวลาใหครอบครว 6.6 การวดผลนกเรยนตามสภาพจรงทกชวโมงกลววาจะวดไมทน ตรวจงานไมทน 6.7 อ.ณฐกร การใชเกณฑการประเมนผลกบนกเรยนจานวนมากเวลาจะไมพอ 6.8 อ.สวมล เวลานาหลกการ ทฤษฎตางๆไปใชในหองเรยนแลวมกไมคอยไดผลตามทคาดหวง 6.9 อ.นยะดา-ถานกเรยนไมสนใจในดานวทยาศาสตรเราควรจะพดคยกบเดกกอนแลวใหนกเรยนไป

สงเกต เหมอนอยางเชน ดร.ปรชาญ กลาวอยาหวงผลการทางานของนกเรยนมากนก 7. ขอเสนอแนะเพอปรบปรง “ฉนมขอเสนอแนะวา………”

186

7.1 อ.วงเดอน จายอน ควรมตวอยางการประเมนผลตามสภาพจรงใหดหลายๆ ตวอยาง 7.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร ใหนาตวอยางขอสอบ เกณฑการประเมนและเครองมอประเมนใหดมากๆ 7.3 อ.นภา พนผล อยาลมแวะไปเยยมฉนทโรงเรยนวดแพรกษาบอยๆ นะคะ 7.4 อ.จนตนา ถามการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรทกเรองแลวรวมเลมไวนาจะเปนประโยชนแกครผ

สอนวทยทกคนในดานการจดการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล เปนงานวจยทกอใหเกดประโยชนแกครผสอนวทยทกคนดมากคะ ขอขอบคณทไดมโอกาสเปนสวนหนงของการทดลองและขอเปนกาลงใจใหการทดลองสาเรจลลวงดวยดคะ

7.5 อ.ราพง จดเครองมอการวดประเมนใหกบผเขารบการอบรม 7.6 อ.ณฐกร ควรมตวอยางวธการประเมนผลแบบตางๆ ทไมซบซอน 7.7 อ.สรวรรณ กจกรรมนเปนกจกรรมทดคะ ถาครผสอนวทยาศาสตรทกคนไดมโอกาสฟงการประชม

ปฏบตการน จะชวยใหการสอนวทยาศาสตรประสบผลสมฤทธไดดขน 7.8 อ.ธนารกษ วทยากรและเพอนวทยากรทใหการอบรมเปนผชดเจนในการประเมนผลตามสภาพจรง

อยางมาก…ขอปรบมอให 7.9 อ.นยะดา-การอบรมครงนด แตถาไดอบรมทกชนจะดมาก 7.10 อ.โสภา-อยากไดรปแบบของการประเมนในลกษณะตางๆ

บนทกของวนท 28 ธนวาคม 2547 1. ความรทได “ฉนเรยนรหลายอยางจากวทยากร เชน ………..”

1.1 อ.วงเดอน จายอน -การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง – แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตร – การวเคราะหมาตรฐาน 1.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร การประเมนผลตามสภาพจรง เทคนคการประเมน 1.3 อ.นภา พนผล - ตารางวเคราะหประจาหนวย – แผนการประเมนประจาหนวย 1.4 อ.สชาดา หลกการประเมนผลตามสภาพจรง -ความสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรง- การสราง

เครองมอประเมน 1.5 อ.จนตนา หลกการประเมนผลตามสภาพจรง การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การวเคราะหสงท

ตองการประเมน การวางแผนการประเมน เครองมอประเมน 1.6 อ.ดวงกมล รวาการประเมนผลเปนการพฒนาผเรยนมากกวาการตดสนผเรยน – การสรางเครองมอ

ประเมนตามสภาพจรง และลงมอปฏบตจรง 1.7 มความเขาใจวธการวดผลตามสภาพจรงมากขน 1.8 อ.ณฐกร ไดเรยนรการประเมนผลแบบใหมๆ เพมเตม 1.9 อ.สรวรรณ การสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง ใชผลการประเมนตามสภาพจรง

187

1.10อ.ธนารกษ –การจดทาภาระงาน –ชนงานกบภาระงานมความแตกตางกน 1.11อ.นยะดา-การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 1.12อ.โสภา-แนวปฏบตในการวดผลประเมนผลการเรยนการสอน-วธการวดผลการเรยนการสอน 1.13อ.รว-การประเมนผลตามสภาพจรง

2. การนาไปใชในชนเรยน “ฉนจะนาไปใชในหองเรยน…………” 2.1 อ.วงเดอน จายอน การประเมนผลตามสภาพจรง – สอนไดตรงตามมาตรฐาน 2.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร แบบประเมนผลตามสภาพจรง 2.3 อ.นภา พนผล เกมลกษณะเดนของตนเอง 2.4 อ.สชาดา การสรางเกณฑในการประเมน 2.5 อ.จนตนา วเคราะหสงทตองประเมน วางแผนการประเมน จดทาเครองมอประเมน 2.6 อ.ดวงกมล การวเคราะห- การสรางเครองมอการประเมนผลไปใชจรง 2.7 อ.ราพง สามารถนาแบบหรอวธการวดผลมาใชในการเรยนการสอนไดหลากหลาย 2.8 อ.สรวรรณ การประเมนผลตามสภาพจรง 2.9 อ.ธนารกษ การจดทาภาระงาน

2.10 อ.นยะดาการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง 2.11อ.โสภา-การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

2.12อ.รว-ตามทฉนไดรบไปเชนการประเมนผลตามสภาพจรง 3. ความมนใจในการวดผล “ฉนไมมนใจวา……”

3.1 อ.วงเดอน จายอน จะนาวธการประเมนผลตามสภาพจรงมาใชปฏบตไดดหรอไม 3.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร จะนาไปใชไดดหรอเปลา 3.3 อ.นภา พนผล ไมมนใจวาจะถกใจอาจารยหรอเปลา 3.4 อ.สชาดา จะสรางเครองมอใหมมาตรฐานและประเมนไดอยางเปนปรนย 3.5 อ.จนตนา การวเคราะหสงทตองประเมนจะจดทาไดครบเนอหาตามหลกสตรภายในปการศกษาน 3.6 อ.ดวงกมล เครองมอทสรางขนจะดและไดมาตรฐาน – เวลาทใชในการสรางเครองมอ 3.7 อ.ราพง ไดปฏบตการเขยนกาหนดการสอนวาใหทราบวาการเรยนและนามาใชในการสอน 3.8 อ.สรวรรณ จะสรางเกณฑการประเมนทไดมาตรฐานไมได เพราะการใชเวลาสรางเกณฑคงเกดยาก

เพราะครตองสอนหลายวชา นาผลงานเครองมอทเขารบการอบรมไปใชประเมนเทานน 3.9 อ.ธนารกษ-จะมเวลาคดภาระงานหรอไม 3.10 อ.โสภา-รปแบบประเมนผลตามสภาพจรงถกตองหรอไม 3.11 อ.รว-ฉนนาจะทาได และสนกสนานไปกบเดกด

4. ความสนใจในกจกรรม “ฉนสนใจกจกรรม……” 4.1 อ.วงเดอน จายอน การสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง 4.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร เครองมอประเมน 4.3 อ.จนตนา ตนไมแหงความหวง เพราะทาใหเปนการตรวจสอบไดวา ความรทไดรบบรรลจดมงหวงหรอไม 4.4 อ.สชาดา การวเคราะหมาตรฐาน เมอนาไปสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง 4.5 อ.ดวงกมล การสรางเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง

188

4.6 อ.ราพง ไดรบความรเรองการสอนแบบโครงงานและการประเมนผลโครงงาน 4.7 อ.ราพง แนวคดการวดผลประเมนผลตามสภาพจรงใหครมกาลงใจทางานดานการวดผลใหความ

ยตธรรมกบนกเรยนใหมากทสด 4.8 อ.สรวรรณ บรรยายพเศษโดย ดร.ปรชาญ 4.9 อ.ธนารกษ สรปบทเรยน 4.10 อ.นยะดา-การประเมนผลตามสภาพจรงโดยมการวเคราะหเนอหาวชาทด 4.11 อ.โสภา-เครองมอวดผลและประเมนผลตามสภาพจรง 4.12 อ.รว-กจกรรมการประเมนผลตามสภาพจรงโดยมการวเคราะห

5. การทางานเปนทม “ฉนทางานกลมกบเพอนๆ แลวรสกวา………….” 5.1 อ.วงเดอน จายอน ไดแลกเปลยนความร ไดมเพอนรวมงาน 5.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร สนกดไดแลกเปลยนเรยนร 5.3 อ.นภา พนผล โดดเดยวเพราะไดรบมอบหมายใหทางานทเนอหาไมซาใคร 5.4 อ.สชาดา ไดแลกเปลยนความรกบเพอน และสบายใจททกคนมปญหาเดยวกน เขาใจกน 5.5 อ.จนตนา สมาชกกลมยอมรบความคดเหนออกความเหน แสดงความคดเหน มเหตผล 5.6 อ.ดวงกมล ไดมการแลกเปลยนความคดเหน ไดสรางเครองมอรวมกนอยางมความสข 5.7 อ.สรวรรณ มความสขและทางานรวมกนไดด 5.8 อ.ธนารกษ ไดงานทมคณภาพแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน 5.9 อ.นยะดา-เพอนในกลมมสวนรวมในการทางาน –สนใจในการปฏบตงานด 5.10 อ.โสภา-ไดแลกเปลยนความคดกน –ไดความรเพมเตม 5.11 อ.รว-เพอนในกลมมความสนใจชวยเหลอด

6. การตรวจสอบตนเอง “ฉนพบปญหาวา…….”

6.1 อ.วงเดอน จายอน การสรางเกณฑการประเมน 6.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร เราตองฝกฝนทาเครองมอประเมน 6.3 อ.นภา พนผล ขาดเพอนทปรกษา แตมนใจวาเขาใจงานทไดรบมอบหมาย 6.4 อ.จนตนา การทผสอนเปนผสรางแบบประเมนทงหมดเปนการสรางภาระงาน ควรมการจดทาแบบ

ประเมนทสามารถใชประเมน 6.5 ยงไมพบปญหาเพราะยงไมไดนาไปปฏบตจรง ในการทดลองใชเครองมอการประเมนผลตามสภาพ

จรง 6.6 อ.ราพง การออกขอสอบไมควรสอบแบบอนตนยมากเกนไปเลยเกดความสงสยวาเคยมคาสงใหคร

ออกขอสอบแตละครงใหออกอตนย 70% ปรนย 30% เลยไมแนใจวาออกแบบไหนด 6.7 อ.สรวรรณ การกาหนดเกณฑการประเมนผลงานจะมปญหา 6.8 อ.ธนารกษ ไมมเวลาในการจดทาภาระงาน 6.9 อ.โสภา-รปแบบการประเมนมหลากหลายและเกณฑการประเมนคอนขางละเอยดกงวลวาจะทาไดไม

ทนเวลา 6.10 อ.รว- การประเมนผลตามสภาพจรงคอ ความเปนไปได

189

7. ขอเสนอแนะเพอปรบปรง “ฉนมขอเสนอแนะวา………” 7.1 อ.วงเดอน จายอน ควรมการตดตามประเมนผลตามสภาพจรงบอยๆ เพอครผสอนจะไดดาเนน

การไดถกวธ –จดอบรมวเคราะหมาตรฐานการเรยนร เพราะยงไมชดเจนในเนอหา 7.2 อ.ณฐกฤตา ธรรมบตร ใหมการจดอบรม การทาเครองมอประเมนอยางชดเจน 7.3 อ.สชาดา มการอบรมอยางสมาเสมอ เพอสรางความเขาใจใหตรงกนในการประเมนผลตามสภาพ

จรง 7.4 อ.จนตนา ผวจยควรรวบรวม ผลการวเคราะหสงทตองประเมน ทกชน(4,5,6) ใหกบผสอน(กลมตว

อยาง) เพอเปนแนวทางการจดทาหรอเพอเปนแนวทางในการนาไปใช 7.5 อ.ดวงกมล ควรสรางเครองมอในการประเมนผลตามสภาพจรงทเปนมาตรฐานใหแลวใหครนาไปใช

เปนการประหยดเวลา เพราะครผสอนไมไดมงานสอนเพยงอยางเดยว 7.6 อ.ราพง ควรจดกาหนดการสอน แผนการสอน การวดประเมนผล ไดใหทางคณะครเปนแบบและนา

มาใช 7.7 อ.นยะดา-การประเมนตามสภาพจรงเปนการวดทเปนจรง

บนทก ธนวาคม 2547 29 ธนวาคม 2547 อ.โสภา-สอนเรองนาคาง หมะ ลกเหบเกดขนไดอยางไร – ใหนกเรยนทดลองเรองนา

คางเกดขนไดอยางไร- กจกรรมทดลองเปนกลม-ตอบคาถาม-สรปผลการทดลอง—มการประเมนผลจากการทดลอง

และตอบคาถาม---ผลทเกดกบนกเรยน 1) นกเรยนสนใจรวมกจกรรมการทดลอง 2)การทดลองเปนไปตามขนตอนเหน

ผลแตใชเวลานานนาเดอดชา 3)นกเรยนตอบคาถามได 4)การประเมนผลไมครอบคลมทกเรองเพราะมเวลาจากด และม

ขอเสนอแนะวา-เวลาในการทดลองควรใหมากกวาน เพราะตองสงเกตผลการปฏบตกจกรรมการประเมนผล

30 ธนวาคม 2547 อ.สวมล –การมอบหมายงานใหกบนกเรยนตามศกยภาพเปนงานทยากลาบากมากใน ทางปฏบตทาไดยาก - การประเมนตามสภาพจรงเปนการประเมนทด แตครสวนใหญยงไมเขาใจขนตอนและกระบวนการ – เกณฑในการประเมนตามสภาพจรง แตเครองมอทใชยงยาก ครบางคนสอนหลายวชาไมมเวลาเพยงพอทจะทาได – ขอเสนอแนะ ผวจยควรสรางเครองมอมาใหเพอความถกตองของกระบวนการและหลกการโดยใหครทดลองใช

บนทก มกราคม 2548

4 มกราคม 2548

อ.สรวรรณ นกเรยนมประสบการณเรองการทดลอง มความสามารถในการตอบคาถามกอน

นาเขาสการทดลองได – ผลการทดลองดาเนนการไมไดอยางมประสทธภาพ-นกเรยนมความรวมมอเปนนกเรยนทชางสงเกตและรวมกจกรรมกลมมากขน –การเขยนหนงสอยงไมคอยถกตอง บกพรองมาก

190

ผลงานขาดคณภาพ-การสรปผลการทดลองจะมปญหานกเรยนยงสรปผลการทดลองไมคอยตรงประเดน - นกเรยนมผลงานเกดขนตามศกยภาพของนกเรยน

อ.โสภา-ทดลองเรองความดนบรรยากาศ –นกเรยนเตรยมอปกรณ –นกเรยนสนกสนานกบกจกรรมการ ทดลอง-การรวมอภปรายมนอยเพราะนกเรยนจะสนใจการทดลอง-นกเรยนตอบคาถามได-ผลการทดลองตองใชเวลาในการเกบผลขอมล-การทาอปกรณทดลองวดความดนอากาศ ยงไมด มความคลาดเคลอนของเขมวดทาใหขอมลคลาดเคลอน-บางกลมสรปผลการทดลองไมได-ขอเสนอแนะคอ ควรใหนกเรยนไดฝกทดลองทละคน และสรปผลการทดลอง

5 มกราคม 2548

อ.นภา จะตองปรบปรงแผนการสอนหนวยการเรยนเรองเสยงโดยจะเพมเนอหาเกยวกบความ

สมพนธของอวยวะทใชในการไดยน “ห” ….. ปรกษานกเรยนชนป.5/2 วาจะทาโครงงานอะไรเกยวกบ “เสยง”

รปภาพแสดงสวนตางๆของหทมอยไมชดเจนเลย …. นาจะใหหวหนากลมสาระตรวจแผนการสอนกอนแบงเนอหา

ยอยเหมาะสมหรอไม อ.สรวรรณ การออกแบบการทดลองนกเรยนยงทาไมได ยงออกรปแบบการทดลองไมได – ครตอง

เสนอรปแบบการทดลอง เพอใหนกเรยนเกดความเขาใจทถกตอง –ตงใจเรยนและรวมกจกรรมไดอยางมระบบ – มความรความเขาใจและเกดกระบวนการคดยงไมหลากหลายและตรงประเดน - สอทใชสอน เชน บารอมเตอร ยงไมมใหนกเรยนด -ผลงานยงตองปรบปรง นกเรยนยงทางานผดพลาดหลายแหง –มขอเสนอแนะวา ตองสงเสรมกระบวนการคดวเคราะห

อ.โสภา-ทดลองเรองความชนของอากาศ-อปกรณในการทดลองหางายและไดทดลองทกคน-นกเรยน สนกสนานการทดลองใชเวลานอยเหนผลการทดลองไดตรงตามขอมล – นกเรยนรวมอภปราย,ตอบคาถามได,บนทกผลการทดลองถกตอง –การประเมนผลใชการสงเกตการตอบคาถาม การอภปราย ดจากการเขยนตอบในสมด—นกเรยนมความรความเขาใจในเรองความชนของอากาศ นกเรยนยงไมคอยเขาใจวธการวด-มขอเสนอแนะวา-อปกรณวทยาศาสตร เชน เครองมอวด ยงไมม ควรจดซอเพมเตม

11มกราคม 2548 อ.นภา หนกใจจง 2 เสาร-อาทตยนไมไดอยบาน ตองอบรมคอมฯทเทคนค จะเตรยมการสอนวทย

ทนหรอไม รบคาสงพาลกเสอ-ยวกาชาดไปคายเจษฎาราชเจา สตหบ 3 วน 2 คน ไมมเวลาเตรยมการสอน ไมดเทาทควร

อ.สรวรรณ –รวมกจกรรมนาเขาสบทเรยน การสนทนาซกถาม – การใชเครองมอ เทอรโมมเตอร นกเรยนยงขาดทกษะการใชเครองมอ – การบนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองยงไมชดเจนและถกตอง การนาความรไปใชยงคดวเคราะหไมได –มขอเสนอแนะวาครตองอธบายและชแนะเพมเตม

อ.ธนารกษ กจกรรมนาเขาสบทเรยนโดยการแบงกลมกนศกษาระบบสรยะจกรวาล นกเรยนสนใจ มากโดยการสงเกตจากรปภาพ - กจกรรมกลมยงไมประสบผลสาเรจเทาทควร บางกลมไมกลาแสดงออก – การสบคนขอมลไมคอยพรอม เนองจากอนเตอรเนตมนอย- เวลาในการเรยนคอนขางนอยเกนไปในเวลา 1 ชวโมง- นกเรยนบางกลมนาเสนองานไดดมาก

191

อ.โสภา-ทดลองเรองความดนของอากาศ – นกเรยนสนใจปฏบตกจกรรมและไดฝกปฏบตทกคนใน แตละกลม-การทาลองทาไดชดเจนและปฏบตไดตามขนตอนทาใหผลการทดลองถกตอง-นกเรยนตอบคาถามไดดจากการบนทก-มการรวมอภปรายในกลม การประเมนผล-จากการสงเกตพฤตกรรม-จากการตอบคาถาม-ดการทางานในกลม –บางกลมสรปผลการทดลองยงไมสมบรณ

ขอเสนอแนะ-ผลงานยงไมดเทาทควรเวลาในการจดทานอยไป

12 มกราคม 2548 อ.สรวรรณ นกเรยนสนกสนานเกยวกบกจกรรมทครจด –ไดรบประสบการณจากการทดลองการเกดลม –

นกเรยนขาดทกษะการเขยน –นกเรยนเปนนกสงเกตไดด ---ฉนมขอเสนอแนะวา การเรยนวทยาศาสตรตองบรณาการกบภาษาไทย เปนการสงเสรมวชาภาษาไทยไปดวยและฝกทกษะดานการสอสาร

อ.ธนารกษ- นกเรยนเขยนแผนผงความคดไดด- นกเรยนทเนนผนากลมสามารถดาเนนการวางแผนไดด - การทางานกลมไดรบความรวมมอมากขน – มความใจกวางยอมรบในคาวพากษวจารณของเพอน - ทาชนงานทองเทยวดาวเคราะห 9 ดวง -ผนาบางกลมทางานลมเหลวในการวางแผนทาใหงานไมสาเรจ

13 มกราคม 2548 อ.นภา กจกรรมการเรยนการสอนชวโมงน บรรลวตถประสงคด สบายใจจง ขอเสนอแนะของฉน คอ

ในการแบงกลม ควรชแนะนกเรยนวา ควรหลกเลยงนกเรยนทเขยนหนงสอชาผด-ตกเปนเลขา ควรใหสงเกต ดการทางานของเพอนบอยๆ

อ.ธนารกษ –ปรากฏการณทางธรรมชาต การเกดฤดกาลตางๆ –สงเกตความเปนไปในชวตประจาวน – รายงานความรสกของนกเรยนจากการสงเกตฤดกาลตางๆ – บางกลมนาเสนอผลงานไดเยยมมาก –บางกลมลมเหลว

อ.สพตรา ความภมใจในใบงานท 1-4 นกเรยนสบคนขอมลระบบสรยจกรวาลสงตามกาหนดเวลา –ผลงาน ดญ.วราภรณคนจากอนเตอรเนต รวบรวมไดเยยมมาก-วชดา ณฐพลทาไดด-การประเมนจากรายงาน แผนพบ โดยใหเลอกนาเสนอ เพอสรปความรความสนใจ

14 มกราคม 2548 อ.นภา วนนนกเรยนขาดเรยนมากเพราะอากาศเปลยน ตองใหทางาน ศกษางาน นกนอกเวลา

(หลงเลกเรยน) ขอเสนอแนะ คอ ตองโทรแจงผปกครองนกเรยนทชอบเถลไถล หลงเรยนนอกเวลา อ.ธนารกษ –การทางานกลมทาใหนกเรยนรสกภมใจในตนเองและผลงาน-นกเรยนขาดความมนใจใน

ตนเอง – นกเรยนอยากใหคณครจดทาภาระงานบอยๆ -บางเนอหาวชาคดภาระงานไมออก อ.สพตรา- การสอนสปช. ในวนนแบงกลมนกเรยนใหวางแผนเพอเตรยมประดษฐแบบจาลองการเกด

ระบบสรยปราคา และจนทรปราคา- นกเรยนแตละกลมวางแผนการทางานและอภปรายรวมกนในเกณฑด -ปญหาทพบ คอ นกเรยนบางคนไมรวมมอในการวางแผนครตองคอยแนะนา 17 มกราคม 2548

192

อ.นภา นาเบอ แขงขนกฬาตอนกลางวนอกแลว นกเรยนหมดโอกาสซอมการทดลอง นกเรยนทางานไมเรยบรอยเลย แมกระทงคนด เคยทางานเรยบรอย เฮอ! คงรบจะไปเลน

อ.ธนารกษ การออกแบบจาลองสรยปราคาและจนทรปราคาทหลากหลาย-นกเรยนทางานกลมอยางสนกสนานและมความสข – นกเรยนมความกระตอรอรนในการทางานกลม –นกเรยนแกปญหาเองและรวมกนวางแผนงานได-ทางานกลมอยางเตมใจ เตมความสามารถมความคงทนมากกวาเรยนทฤษฎ -มขอเสนอแนะวา ถามเวลากจะทาบอยๆ เพอความคงทนในการเรยนร

อ.สพตรา-การเรยนการสอนสปช.ในวนน นกเรยนเตรยมอปกรณเพอมาประดษฐโมเดลการเกดสรยปราคาและจนทรปราคา – นกเรยนสนใจในการทากจกรรมแตมปญหาในการลงมอปฏบตนกเรยนวางแผนเพอแกไขปญหา – การทางานกลม กลมสนใจ 2 กลม จะเปนแกนนาใหเพอนกลมอนปรบปรงผลงานเพอนาไปใชในชวโมงตอไป

18 มกราคม 48 อ.ดวงกมล ทาการทดสอบคณสมบตของสารเคมในชวตประจาวน นกเรยนใหความสนใจดมาก การ

บนทกผลการสงเกตตองมการถามนาวานกเรยนเหนอะไรเปลยนแปลงกใหบนทกลงไป การสรปผลการทดลองกตองบอกเปนภาพรวมทงหมด บางกลมไมเขาใจกตองอธบายแตละกลม การประเมนผลการปฏบตการทดลองเปนการประเมนทละเอยดมากไมเหมาะกบจานวนนกเรยนทมมาก แตเวลามจากดทาใหดไมคอยทวถง และเปนการเรยนการสอนบางครงเดกทางานไมเสรจภายในเวลาทกาหนดในกลมททาอะไรไดชา

อ.สรวรรณ การทดลองการเกดวฏจกรนา มผลกระทบเกยวกบสภาพอากาศ ซงมปญหาในการทดลอง –นกเรยนทางานชามาก ไมทนเวลาทกาหนด –กระบวนการคดวเคราะหขาดหลกการและเหตผล –ภาระงาน รวมมอกบนกเรยนมความรทเรยนมาใชประโยชนและบรณาการกบวชาอนได – ผลงานไมเสรจ ทางานไมทนเวลา – ใชแบบประเมนโดยการสงเกตและการตรวจผลงาน - ขอเสนอแนะ ผลงาน/ภาระงานของนกเรยนถามเวลามากกวานจะดและมคณคา

อ.สพตรา- การสอนสปช. ในวนนนกเรยนมความพรอมมากขน –นกเรยนมนใจในการลงมอปฏบตและชวยเหลอกนด – การประเมนผลสามารถประเมนได 3 ดาน คอความร ทกษะและเจตคต- นกเรยนมสวนรวมในการประเมนตามเกณฑทกาหนด-ผลงานนกเรยนนาภมใจ 3 กลม พอใช 3 กลม ปรบปรง 2 กลม มกราคม 48 อ.ดวงกมล การทดสอบสจากธรรมชาตแทนสสงเคราะห นกเรยนทกคนใหความสนใจในการทดสอบสตางๆ ถงแมวานกเรยนจะรลวงหนามากอนแลววาสทจะทดลองใหสอะไร ตอกใหความสนใจดมาก เชน รวาใบเตยใหสเขยว สรปผลการทดลองนกเรยนสวนใหญสามารถสรปไดด บางกลมทเขาใจแตไมสามารถสรปเปนภาษาเขยนไดนอยมาก

193

กาหนดการสมมนา เสนอผลการใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงในชนเรยน

วนท 24 กมภาพนธ 2548 ณ โรงเรยนเอยมสรย

ลงทะเบยน 08.00-08.30น.

ครจากโรงเรยนตางๆ รวมกนจดแสดงผลงานคร

และนกเรยน 08.30-09.00น.

รวมอภปรายกลมยอยของ ผสอนทสอนเนอหาในหนวยเดยวกน หรอเนอหาใกลเคยงกน เกยวกบผลการใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง 09 00-09 30น

นาเสนอผลการอภปรายกลมเกยวกบผลการใชเครองมอประเมนผลตามสภาพจรง 09.30-10.20 น.

พกรบประทานอาหารวาง 10.20-10.30 น.

รวมสมมนา อภปราย ซกถาม เกยวกบการใชการประเมนผลตามสภาพจรง และขอเสนอแนะในการพฒนาครดานการวดและการประเมนผลทยงยน จากศกษานเทศกและผทรงคณวฒ

ดาเนนรายการโดย อมรา เขยวรกษา(ผวจย)

10.30-11.30 น.

สรปผลการสมมนาและประเมนผลการฝกอบรม

ปดโครงการฝกอบรม

รบประทานอาหารกลางวนรวมกน12.00-13.00 น.

194

หวขอการสมมนา เพอเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน ของครวทยาศาสตรประถมศกษา

วนท 24 กมภาพนธ 2548 เวลา 08.00 -13.00 น.

จดประสงคของการสมมนา 1. เพอใหผเขารบการฝกอบรมไดรวมอภปรายและนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนตาม

สภาพจรงในชนเรยน 2. เพอใหผเขารวมสมมนาไดแลกเปลยนความคดเหนในการวดและประเมนผลการ เรยนร

วทยาศาสตรตามสภาพจรง 3. เพอทบทวนแนวทาง และขอเสนอแนะในการนาเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงไปใช

ใน

ชนเรยนจากผเขารวมสมมนาทกฝายทเกยวของ 4. เพอรวบรวมขอมลในดานตางๆ จากการสมมนาเพอใชประกอบการพฒนาหลกสตร

ฝกอบรมคร เรอง การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงฯ ใหมประสทธภาพมากขน

กจกรรมสาหรบผเขารบการฝกอบรม เมอผเขารบการฝกอบรมทกทานเขากลมตามระดบชนเรยบรอยแลว ใหทานอภปรายรวมกนและสรปลงกระดาษ พรอมทงหาตวแทนไว เพอนาเสนอตามหวขอตางๆ ดงน 1. สงทวางแผนไววาจะประเมนดวยเครองมอตางๆ นนทาไดหรอไม เพยงใด (อาจบอกเปน

รอยละ) 2. เพราะเหตใดจงเปนเชนนน 3. พบปญหาและอปสรรคใดในการใชการประเมนตามสภาพจรงในชนเรยนบาง 4. ไดใชเทคนคหรอแนวทางแกไขอยางไรไปแลวบาง(พจารณาการจดการเรยนรตงแตแผนแรกถง

แผนสดทายของหนวยการเรยนรทสอน) 5. มปญหาหรออปสรรคใดทยงไมสามารถแกไขได 6. มขอเสนอแนะเพอปรบปรงการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ในชนเรยนอยางไรบาง

หมายเหต เทคนคการนาเสนอหวขอตางๆ ขางตน แลวแตสมาชกในกลมจะเหนสมควร

บทบาทศกษานเทศก ประเมนผลงานครทเขารบการฝกอบรมรวมกบผวจย สงเกตการณ และรวมใหขอเสนอแนะ ภายหลงจากทผเขารบการฝกอบรมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลฯ ตามทเหนสมควร

195

บทบาทผบรหารและผทรงคณวฒ รวมสงเกตการณและรวมใหขอเสนอแนะ ภายหลงจากทผเขารบการฝกอบรมนาเสนอผลการใชเครองมอประเมนผลฯ ตามทเหนสมควร ผลการสมมนา… 1. สงทวางแผนไววาจะประเมนดวยเครองมอตางๆ นนทาไดหรอไม เพยงใด (อาจบอกเปนรอยละ) ชน ป.4 ทาได รอยละ 80 ชนป.5 ทาได รอยละ 80 ชนป.6 ทาได รอยละ 70 2. เพราะเหตใดจงทาไมไดตามแผนทวางไว ชน ป.4 1. ขาดความรเนอหาวชาในเรองทประเมน 2. ระยะเวลาในการสรางเกณฑ 3. มกจกรรมมาก ชนป.5 1. เนองจากการใชเครองมอไมจาเปนตองใชแบบประเมนทกกจกรรม ผสอนจะเลอกแบบประเมนตามความเหมาะสม ชนป.6 1. ระยะเวลา 2. กจกรรมแทรกซอน 3. ความพรอมของผเรยน 4. ขาดความรความเขาใจ 3. พบปญหาและอปสรรคใดในการใชการประเมนตามสภาพจรงในชนเรยนบาง ป.4 1.เดกขาดความกระตอรอรน 2. ครและนกเรยนยงไมคนเคยในการใชเครองมอ 3.ครมภาระในการสอนหลายสาระวชา 4.ตองใชเวลาในการประเมนมาก 5.การวเคราะหสรปผลการทดลอง ป.5 1. มความยงยากในการสรางเกณฑการประเมน 2. ผสอนยงขาดความชานาญในการสรางเกณฑจงอาศยคมอและนาไปปรบใช 3. นกเรยนไมคนเคยกบการตงเกณฑการประเมน ป.6 ครผสอน

- เกณฑการประเมนยงยากซบซอน - ประเมนไดไมครบตามเกณฑ ผเรยน - ขาดความรบผดชอบในการประเมน - ระยะเวลา

196

- นกเรยนบางคนไมกลาแสดงออก - การเตรยมอปกรณในการทาภาระงาน

4. ไดใชเทคนคหรอแนวทางแกไขอยางไรไปแลวบาง(พจารณาการจดการเรยนรตงแตแผนแรกถงแผนสดทายของหนวยการเรยนรทสอน) ป.4 1. ใชคาถามกระตน 2. สรางความเขาใจใหชดเจน 3. ปฏบตทละขนตอนอยางชาๆ ป.5 1. ดานการสรปผลการทดลอง นกเรยนสวนใหญยงสรปไมเปน ไมตรงประเดน วธแกไข

- ครใชคาถามนาเปนกลมยอยหรอรายบคคล - ตรวจสอบผลการบนทกความรซา และครใหขอเสนอแนะหรอแนะนาเพมเตม

2. พฤตกรรมการทางานของนกเรยนยงขาดความรอบคอบ ในการบนทกขอมล วธแกไข

- ครดและการทางานและใหความชวยเหลออยางใกลชด 3. นกเรยนขาดทกษะการใชอปกรณวทยาศาสตร วธแกไข - แนะนาวธใชและสาธตการใช - เปดโอกาสใหทดลองใหม

ป.6 1. ครและนกเรยนรวมกนสรางเกณฑการประเมน 2. การใหกาลงใจ สาหรบกลมทลมเหลว 3. เสนอแนะเปนรายกลมและรายบคคล 4. การใชคาถามเพอกระตนความสนใจ 5. มปญหาหรออปสรรคใดทยงไมสามารถแกไขได ป.4 ครยงขาดความรและเทคนคในการประเมน ป.5 - กระบวนการคดอยางมเหตผล

- ใชผลการสงเกตมาเปนการสรปผลการทดลอง ป.6 - จานวนนกเรยนมาก

- ครผสอนสวนใหญไมจบการศกษาดานวทยาศาสตร - ระยะเวลาในการทากจกรรมไมตอเนอง - นกเรยนขาดความรวมมอในการนาอปกรณมาทาภาระงาน - นกเรยนสรปงานไมไดตองคอยแนะนา

197

- เวลาของครผสอนมนอยทาใหประเมนภาระงานไดไมเตมท 6. มขอเสนอแนะเพอปรบปรงการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ในชนเรยนอยางไรบาง ป.4 - ควรมการอบรมและใหความรอยางตอเนอง ป.5 - ในแตละเนอหามแบบประเมนและเกณฑการประเมนมากเกนไปผสอนและผเรยนนาจะปรบเกณฑใหนอยลง ป.6 - รวมกนสรางเกณฑการประเมนใหเปนแนวทางเดยวกน

- ลดรายละเอยดของเกณฑการประเมน

ภาคผนวก ง. รายชอผเชยวชาญและรายชอผมสวนรวมในการพฒนา หลกสตรฝกอบรม และหนงสอราชการทเกยวของ

198

รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพหลกสตรการฝกอบรม เรองการประเมนผลตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐานสาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

ผเชยวชาญดานการฝกอบรมดานการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ในระดบอดมศกษา และระดบการศกษาขนพนฐาน

1. รศ.ดร.วาสนา ประวาลพฤกษ อาจารยเกษยนภาควชาวดผลการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. รศ.ดร. วรช วรรณรตน สานกทดสอบทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. ดร.ชยฤทธ ศลาเดช คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง 4. ดร.วชาญ เลศลพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 5. นางวฒนา รวยสาราญ ศกษานเทศก 9 สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 6. นางลาวณย ตรเนตร ศกษานเทศก 9 สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 7. นางฉว สงเนตร ศกษานเทศก

สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 8. ดร.ศรพร มโนพเชฐวฒนา อาจารย 2 ระดบ 7

โรงเรยนสตรสมทรปราการ 9. นางวนเพญ วฒนาพล อาจารย 3 ระดบ 8

โรงเรยนอนทรมพรรยอนสรณ

199

รายชอผมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเรองการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง โดยใชโรงเรยนเปนฐาน สาหรบครวทยาศาสตรประถมศกษา

1. คณะศกษานเทศก

1.1 นางวฒนา รวยสาราญ ศกษานเทศก 9 สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 1.2 นางลาวณย ตรเนตร ศกษานเทศก 9 สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 1.3 นางฉว สงเนตร ศกษานเทศก หวหนาฝายวดและประเมนผล

สานกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการ เขต 1 2. ผบรหารสถานศกษา

2.1 นายสรนทร สนเปยม ผอานวยการโรงเรยนเอยมสรย 2.2 นางวราภรณ คลายทองคา ผชวยผอานวยการโรงเรยนเอยมสรย 2.3 นางสาวพเยาว คงจตต ผอานวยการโรงเรยนชมชนวดราษฎรบารง 2.4 นางวรวรรณ สงหทอง ผอานวยการโรงเรยนบานคลองหลวง 2.5 นางสวมล รอดบาเรอ ผชวยผอานวยการโรงเรยนบานคลองหลวง 2.6 นายปตชาย ตนปต ผอานวยการโรงเรยนคลองบางปง 2.7 นางสาวดาวลย ชไสว ผชวยผอานวยการโรงเรยนวดแพรกษา

3. ผสอนวทยาศาสตรชวงชนท 2 ทมสวนรวมในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมในขนตอนตางๆ 3.1 ผสอนทมสวนเกยวของในขนออกแบบและรางหลกสตร นายพนจ หงษภ อาจารย 3 ระดบ 8 โรงเรยนวดปาเกด จ.สมทรปราการ 3.2 ผสอนทมสวนเกยวของในขนทดลองใชหลกสตร

3.2.1 การศกษานารอง โรงเรยนวดครนอก จ.สมทรปราการ กบ ผสอน 3 คน คอ 1) นางอาภาพร เยยะเทศ อาจารย 2 ระดบ 7 2) นางนทรา แจงเจรญ อาจารย 2 ระดบ7 3) นางวนด แกวชง อาจารย 3 ระดบ8

200

3.2.2 ทดลองใชหลกสตรกบครกลมตวอยาง จานวน 17 คน ดงรายละเอยดตอไปน โรงเรยวดแพรกษา จานวน 3 คน

1) นางนภา พนผล อาจารย 2 ระดบ 7 2) นายนธ เอนกเวยง อาจารย 2 ระดบ 7 3) นายทว เขยวหวาน อาจารย 2 ระดบ 7 โรงเรยนเอยมสรย จานวน 3 คน 4) นางสวมล ตนปต อาจารย 2 ระดบ 7 5) นายณฐกร ศรทบทม อาจารย 2 ระดบ 7 6) นางสาวราพง แสงอรณ อาจารย 2 ระดบ 7 โรงเรยนบานคลองหลวง จานวน 3 คน 7) นางจตนา ซงสค อาจารย 2 ระดบ 7 8) นางดวงกมล ธรรมวงค อาจารย 2 ระดบ 7 9) นางสาวสชาดา ศรวฒนา อาจารย 3 ระดบ 8 โรงเรยนชมชนวดราษฎรบารง จานวน 6 คน 10) นางสาวนยะดา ทองอนทร อาจารย 2 ระดบ 7 11) นางธนารกษ ยนยง อาจารย 2 ระดบ 7 12) นางสพตรา สงขทอง อาจารย 2 ระดบ 7 13) นางรว อยสมบรณ อาจารย 2 ระดบ 7 14) นางโสภา มานะโรจนกจ อาจารย 2 ระดบ 7 15) นางสรวรรณ อองแตง อาจารย 2 ระดบ 7 โรงเรยนคลองบางปง จานวน 2 คน 16) นางวงเดอน จายอน อาจารย 3 ระดบ 8 17) นางณฐกฤตา ธรรมบตร อาจารย 2 ระดบ 7

201

หนงสอราชการ 5 ฉบบ

202

ภาคผนวก จ. รายชอและตวอยางผลงานครผนา

ดานการวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

ผลการคดเลอกครผนาดานการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรตามสภาพจรง ** คดเลอกโดยผวจย(นางสาวอมรา เขยวรกษา)และผเขารบการฝกอบรม**

วนทคดเลอก 24 กมภาพนธ 2548

ชอ ตาแหนง โรงเรยน หนวยการเรยนร ทใชในการฝกอบรม

ระดบชน

203

นางนภา พนผล

อ.2ระดบ7 วดแพรกษา เสยง ป.5

นางสวมล ตนปต

อ.2ระดบ7 เอยมสรย วสดและสมบตของวสด ป.5

นางสาวสชาดา ศรวฒนา

อ.3ระดบ8 บานคลองหลวง ระบบสรยะและพลงงาน (แสง)

ป.4

นางธนารกษ ยนยง

อ.2ระดบ7 ชมชนวดราษฎรบารง

จกรวาลและอวกาศ ป.6

นางสรวรรณ อองแตง

อ.2ระดบ7 ชมชนวดราษฎรบารง

นาฟาและดวงดาว ป.5

นางวงเดอน จายอน

อ.3ระดบ8 คลองบางปง สารเคม ป.6

204

ตวอยางผลงานของครผเขารบการฝกอบรม

205

แผนการจดการเรยนร

206

ภาคผนวก ฉ. ประมวลภาพกระบวนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมและตวอยางเกยรตบตร

207

ภาระงานประเมนผลการเรยนรของนกเรยน

208

เกณฑการประเมน

209

แบบสงเกตพฤตกรรม

210

211

แบบประเมนความสามารถในการทดลอง

212

ประวตยอผวจย

213

ประวตยอผวจย ชอ สกล นางสาวอมรา เขยวรกษา วนเดอนปเกด 26 มถนายน พ.ศ. 2512 สถานทเกด ตาบลลาดขวาง อาเภอบานโพธ จงหวดฉะเชงเทรา สถานทอยปจจบน มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร อาเภอเมอง จงหวดสกลนคร 47000 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน อาจารย 1 ระดบ 5 สถานททางานปจจบน คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ประวตการศกษา

พ.ศ. 2548 การศกษาดษฎบณฑต (วทยาศาสตรศกษา) ศนยวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

พ.ศ. 2540 การศกษามหาบณฑต (วทยาศาสตรศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

พ.ศ. 2534 ครศาสตรบณฑต (วทยาศาสตรทวไป) (เกยรตนยมอนดบ 1) คณะครศาสตร วทยาลยครฉะเชงเทรา

พ.ศ. 2530 มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนเบญจมราชรงสฤษฎ จงหวดฉะเชงเทรา

214