ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4

ปรญญานพนธ ของ

กลญสา สขจนทร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

เมษายน 2556 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4

บทคดยอ ของ

กลญสา สขจนทร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

เมษายน 2556

กลญสา สขจนทร. (2556). ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทย แผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการ กระทรวงสาธารณสขเขต 4. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษา: รองศาสตราจารย ดร. องศนนทอนทรก าแหง.

การวจยเชงความสมพนธเปรยบเทยบนมจดมงหมายเพอ 1)ศกษาปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากร 2)คนหาปจจยในการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากร ทงในกลมรวมและกลมยอยทมชวสงคมตางกนกลมตวอยางเปน บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ซงไดมาจากการสมแบบชนภมตามสดสวน จ าแนกตามโรงพยาบาล45 โรงพยาบาล รวม394 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามมาตรประเมนรวมคา6 ระดบจ านวน7ฉบบ มคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟาอยระหวาง.790 ถง .920วเคราะหขอมลพนฐานดวยสถตพรรณนาและสถตทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว และการวเคราะหถดถอยพหคณแบบเปนขน

ผลการวจยพบวา ประการแรก บคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวาจะมพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยทงในดานรวม และพฤตกรรม 2 ดานยอย คอ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวกมากกวาบคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอยกวา (p <.05) ประการทสองปจจยทางจตและปจจยทางสงคมสามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 47.6โดยมปจจยทส าคญคอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยดวยน าหนกอทธพลเทากบ .411, .186, และ .122 ตามล าดบ สวนพฤตกรรมดานยอยพบวาปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ไดระหวาง 26.9% - 33.2% โดยท านายในดานการใหบรการดวยความสะดวกมากทสด และพบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทยและการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

PSYCHOLOGICAL AND SOCIOLOGICAL FACTORS RELATED TO THAI TRADITIONAL MEDICAL SERVICE BEHAVIOR OF PERSONNELS WORKING IN PUBLIC HOSPITALS IN

THE MINISTRY OF PUBLIC HEALTH REGION 4

AN ABSTRACT BY

KULYISA SOOKCHAN

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Science Degree in Applied Behavioral Science Research

At Srinakharinwirot University April 2013

Kulyisa Sookchan. (2013). Phychosocial And Sociological Factors Related to Thai Traditional Medical Service Behavior of Personnels Working in Public Hospitals in the Ministry Of Public Health Region 4.Master thesis, M.S. (Applied Behavioral Science Research).Bangkok: Graduate school, Srinakarinwirot University. Advisor: Assoc. Prof. Dr. Ungsinun Intarakhamhang.

The objective of this comparative correlational research were as follows 1) to study the psychosocial and sociological factors which are concerned with Thai traditional medical service behavior, and 2) to find out the factors for prediction to Thai traditional medical service behavior of public personnels either group or sub-group on difference of social beings. The samples were composed of personnels who work in public hospitals under the ministry of public health region 4, sampling by stratified random sampling, identified according to hospitals for 45 hospitals, there are 394 persons, data collection by six points rating scale questionnaire, there are seven series. The reliability with alpha coefficients were between .790 - .920. The data analysis by descriptive statistic and hypothesis test by One-Way Analysis of Variance and Stepwise Multiple Regression Analysis. The findings were as follows Firstly, the personnels who have more experiences in the Thai medical on behavior of the Thai medical service either including or two sub-behaviors ie the aspect of consistent service providing and the aspect of convenient service providing had more than personnels who work in Thai traditional medical in less. (p < .05) Secondly, psychosocial and sociological factors can be operated for prediction the behavior for service providing of Thai traditional medical by including was at 47.6%, the significant factors were composed of favorable attitudes towards Thai traditional medical service behavior, the relation in Thai traditional medical work and self-efficacy on Thai traditional medical service by effected size = .411, .186 and .122 respectively, and the sub-behavior found that the psychosocial and sociological factors can be operated for prediction on behavior for service providing of Thai traditional medical between 26.9% - 33.2%. The predictor found that the aspect of commitment service was the highest level and in addition, the researcher found the important predictors were as follows; favorable

attitudes on Thai traditional medical service, the relations in the Thai traditional medical work and self-efficacy on the Thai traditional medical service providing.

ปรญญานพนธ

เรอง

ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4

ของ กลญสา สขจนทร

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

........................................................คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท....... เดอน................พ.ศ. 2556

อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ................................................ประธาน …………………………………...ประธาน (รองศาสตราจารย ดร.องศนนทอนทรก าแหง) (อาจารย ดร.ธนวนตศรอมรรตนกล) ………………………………….กรรมการ (อาจารย ดร.สภาพร ธนะชานนท)

งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย จาก

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบน ส าเรจไดดวยความกรณาอยางสงจาก รองศาสตราจารย ดร.องศนนทอนทรก าแหง อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ ทไดสละเวลาอยางมากในการใหความร ค าแนะน า ตลอดจนการตรวจแกไขทกขนตอนของการท าปรญญานพนธ ตงแตเรมพฒนาโครงรางงานวจยจนกระทงงานวจยนส าเรจลลวงอยางสมบรณผ วจยรสกซาบซงในความกรณาทไดรบและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไวณทน

ขอบพระคณอาจารย ดร.ธนวนต ศรอมรรตนกลและอาจารย ดร.สภาพร ธนะชานนทประธานและกรรมการสอบเปลาทไดชวยเพมเตมความสมบรณของงานวจยชนนใหมความสมบรณมากยงขน

ขอขอบพระคณอาจารยทศนาทองภกดอาจารย ดร.ธนวนต ศรอมรรตนกลและอาจารย ดร.วชดากจธรธรรม ทกรณาเปนผ เชยวชาญตรวจเครองมอทใชในงานวจยรวมถงใหค าแนะน าอนเปนประโยชนในการพฒนาเครองมอวจยใหมคณภาพ

ขอขอบพระคณผอ านวยการโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 (จ านวน 45 โรงพยาบาล)ทใหความกรณาในการเกบขอมลจากกลมตวอยางและทดสอบความเชอมนของเครองมอวด ขอขอบคณบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยทเปนกลมตวอยางทกทานทใหความรวมมอในการเกบขอมลจนส าเรจลลวงดวยด

ขอขอบคณบณฑตวทยาลยทสนบสนนทนการศกษาเพอท าปรญญานพนธ สดทายนขอกราบขอบพระคณบดามารดาและทกคนในครอบครวทคอยเปนก าลงใจใหความ

หวงใยและความชวยเหลอสนบสนนแกขาพเจามาโดยตลอดขอขอบคณพๆในกลมงานคมครองผบรโภคฯ ส านกงานสาธารณสขจงหวดราชบรทกคนทคอยไตถามใหค าแนะน าและใหก าลงใจขาพเจาเสมอมา

กลญสา สขจนทร

สารบญ บทท หนา 1 บทน า............................................................................................................ 1 ทมาและความส าคญของปญหาการวจย......................................................... 1 ความมงหมายของการวจย............................................................................ 6 ความส าคญของการวจย............................................................................... 7 ขอบเขตของการวจย...................................................................................... 7 ประชากรและกลมตวอยาง............................................................................ 7 ตวแปรทศกษา.............................................................................................. 7 นยามศพทเฉพาะ.......................................................................................... 8 นยามปฏบตการ........................................................................................... 8 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................ 12 สมมตฐานในการวจย.................................................................................... 14 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.................................................................... 16 สถานการณและววฒนาการการแพทยแผนไทย............................................... 16 สถานการณปจจบนเกยวกบการแพทยแผนไทย......................................... 16 แนวคดและทศทางการพฒนาการแพทยแผนไทย....................................... 17 อนาคตของการแพทยแผนไทย................................................................. 18 พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย...................................................... 19 ความหมายของการแพทยแผนไทย.......................................................... 19 แนวคดทฤษฎเกยวกบการศกษาพฤตกรรม................................................ 21 พฤตกรรมการใหบรการ............................................................................ 23 พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงาน ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ............................................................. 31 ความหมาย............................................................................................. 31 การวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงาน ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ............................................................. 31

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2 (ตอ) งานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ............... 33 ปจจยทางจตกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย .............................. 38

เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ..................................... 38 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ..................................... 4 1 ความผกพนในงานแพทยแผนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ..................................... 45

คานยมความเปนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย …….... 51 ปจจยทางสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย .......................... 55 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ..................................... 55 การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ..................................... 58 ลกษณะชวสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ....................... 61 อายกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย .................................... 61 ระดบการศกษากบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ................... 62 ขนาดของโรงพยาบาลกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย .......... 63 ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย กบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย .................................... 64 3 วธด าเนนการวจย.......................................................................................... 66 การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง............................................................ 66 การสรางเครองมอทใชในการวจย................................................................... 67 การหาคณภาพเครองมอ................................................................................ 74 การเกบรวบรวมขอมล................................................................................... 75 การจดกระท าและการวเคราะหขอมล............................................................. 75

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 วธด าเนนการวจย.......................................................................................... 77 ผลการวเคราะหขอมลเบองตนของกลมตวอยาง.............................................. 77 ผลการวเคราะหขอมลเพอการทดสอบสมมตฐาน............................................. 85 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวของคะแนนพฤตกรรม

การใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงาน

ดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เมอมลกษณะชวสงคมตางกน ตามสมมตฐานขอ 1.............................. 85 ผลการวเคราะหถดถอยแบบเปนขน เพอท านายพฤตกรรม การใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมและดานยอย ของบคลากร ในกลมรวม โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย ตามสมมตฐานขอ 2 – 7.............................................. 94

5 การสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ....................................................... 119 จดมงหมายของการวจย สมมตฐาน และวธด าเนนการวจย............................... 119 สรปผลการวจย........................................................................................... 122 อภปรายผลตามสมมตฐาน........................................................................... 145 ขอเสนอแนะในการวจย................................................................................. 148 บรรณานกรม............................................................................................................... 149

ภาคผนวก..................................................................................................................... 163

ภาคผนวก ก เครองมอวดทใชในการวจย......................................................... 164ภาคผนวก ข ตารางแสดงคาสถตตางๆ........................................................... 177 ภาคผนวก ค รายชอผ เชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจย........................... 179

ประวตยอผวจย............................................................................................................... 181

บญชตาราง ตาราง หนา 1 แสดงสรปหลกการใหบรการ............................................................................. 29 2 แสดงจ านวนหนวยบรการและกลมตวอยาง....................................................... 67 3 คาสถตขอมลพนฐานของกลมตวอยางและตวแปรทใชในการวจย......................... 78 4 คาสถตขอมลพนฐานของตวแปรตามทใชในการวจย........................................... 84 5 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามอาย............................. 86 6 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ จ าแนกตามอาย เปนรายคโดยวธ Sheffe'......... 87 7 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความเสมอภาค จ าแนกตามอาย เปนรายคโดยวธ Sheffe'......... 88 8 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามระดบการศกษา............... 89 9 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามขนาดโรงพยาบาล............ 90 10 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามประสบการณ ในการท างานดานการแพทยแผนไทย................................................................ 91 11 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสะดวก จ าแนกตามประสบการณ ในการท างานดานการแพทยแผนไทย เปนรายคโดยวธ Sheffe' .......................... 93 12 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในดานรวมของกลมรวมและกลมยอย 95

บญชตาราง(ตอ) ตาราง หนา 13 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในดานใหบรการสอดคลองกบความ

ตองการของกลมรวมและกลมยอย................................................................. 99 14 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ของกลมรวมและกลมยอย............................................................................. 103 15 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ของกลมรวมและกลมยอย............................................................................. 107 16 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในดานใหบรการดวยความประหยด ของกลมรวมและกลมยอย............................................................................. 111 17 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในดานบรการดวยความสะดวก ของกลมรวมและกลมยอย............................................................................. 115 18 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) ของตวแปรทใชศกษา 178

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................... 13 2 แสดงโครงสรางความสมพนธระหวาง 3 องคประกอบ......................................... 2 2 3 ผลแสดงความแปรปรวนแบบทางเดยวทสนบสนนสมมตฐานขอ 1....................... 123 4 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานรวม โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม 125 5 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานรวม โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ................................................. 126 6 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม........................................................... .. 128 7 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ............. 129 8 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม........................................................... .. 131 9 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง............. 132 10 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม........................................................... .. 134 11 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร...... 135

บญชภาพประกอบ(ตอ) ภาพประกอบ หนา 12 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร....... 135 13 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง.............. 136 14 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม........................................................... .... 138 15 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต กลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมโรงพยาบาลขนาดกลาง............................ 139 16 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต กลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมโรงพยาบาลขนาดใหญ............................ 140 17 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม........................................................... .... 142 18 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมอายนอย......................................... ... 143 19 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมอายมาก......................................... .... 143 20 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง.............. 144

บญชภาพประกอบ(ตอ) ภาพประกอบ หนา 21 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ.............. 144

บทท 1 บทน า

ทมาและความส าคญของปญหาการวจย จากสถานการณของโลกปจจบนเกดการเปลยนแปลงทรวดเรวและกวางขวางแผกระจายไปทกประเทศอนเปนผลสบเนองมาจากความสามารถของมนษยในการคดคนและพฒนาศาสตรความรสาขาตางๆ เพอตอบสนองความตองการทไมมขดจ ากดของมนษย โดยมงเนนความส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจ ท าใหเกดภาวะกดกนทางการคาในระดบตางๆ ในการเจรจาแกไขปญหาทงแบบพหภาคและทวภาค ในปจจบนแนวคดและการปฏบตตามภมปญญาไทย และการแพทยแผนไทยไดถกน าเสนอใหเปนทยอมรบอยางกวางขวาง โดยเฉพาะอยางยง การนวดไทยเปนทรจกกนไปทวโลกทงดานการรกษาและสงเสรมปองกนโรค จนมการใหบรการในทกสถานททงในภาครฐและเอกชนโดยเฉพาะโรงพยาบาล ประกอบกบกระแสความตนตวและการใสใจสขภาพมากขน เนองจากความเจบปวยเปนปรากฏการณทเกดขนกบชวตมนษยไดทกเวลา และทกสงคมอยางหลกเลยงไมได ในอดตมนษยไดพยายามทจะแสวงหาวธการและรปแบบการจดการเพอเอาชนะความเจบปวย ซงในแตละวฒนธรรมจะมความแตกตางกนออกไป ทงนขนอยกบสภาวะแวดลอมทางดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมทเอออ านวย รวมทงปจจยจากวฒนธรรมภายนอกทเขามาผสมผสานถายทอดจนเกดเปนแนวคดทฤษฎและแบบแผนในการดแลสขภาพตามภมปญญาของคนในสงคมตอๆมา ส าหรบแบบแผนในการดแลสขภาพของคนในสงคมไทย นบเปนแบบแผนของสถาบนทางสงคมและวฒนธรรมทมววฒนาการมาจากพฤตกรรมของมนษยตอสขภาพ ซงเพญนภา ทรพยเจรญ(2540: 30) ไดใหความหมายการแพทยไทย (Thai Traditional Medicine) วาเปนวถการดแลสขภาพของคนไทยมความสอดคลองกบวฒนธรรมไทย ดวยวธการใชยาสมนไพร การอบ การประคบ และการนวดมเอกลกษณเปนแบบแผนไทย ความรการแพทยแผนไทย มการสรปเปนทฤษฎ การเรยนการสอนและมการถายทอดจากรนหนงไปสอกรนหนง เปนการจดการเพอการแกไข ปญหาสขภาพอนามย เพอการพงตนเองทงในระดบบคคลและชมชน วธการดแลรกษาสขภาพแบบแพทยแผนไทยนน มพฒนาการมายาวนาน โดยแนวคดและการปฏบตขนพนฐาน มาจากการทชาวบานไดพยายามขวนขวายในการชวยเหลอ และรกษาโรคกนเอง เพอตอบสนองความตองการความปลอดภยทางดานรางกาย และการมชวตอยรอดในสงคมแนวทางในการดแลรกษาเปนไปตามความเชอของคนในสงคมสมยนน ใชการเรยนรจากประสบการณในการรกษา ทไดรบการสงสมและถายทอดจากบรรพบรษ ซงผานการทดลอง การลองผดลองถก การใชการ

2

สงเกต การจดจ า แลวน ามาสรปเปนกฎเกณฑเพอการบ าบดรกษาในลกษณะของการแพทยแผนไทย นอกจากนยงพบปญหาคณภาพของระบบบรการดแลรกษาสขภาพของการแพทยแผนไทยในปจจบน คอ ผ ใหการบ าบดหรอแพทยแผนไทยมจ านวนลดลง เนองจากสงอายและมการสญเสยชวตท าใหแนวทางในการถายทอดไมเตมประสทธภาพ สถานพยาบาลโดยทวไปยงขาดคณภาพและมาตรฐานในการใหบรการดแลรกษาสขภาพใหเปนไปตามเกณฑ รวมทงเรองความเชอถอไดทางวชาการ ดงนนการใหบรการทางการแพทยแผนใหมในปจจบน จงเปนบรการการแพทยหลกและ ไดสงผลใหเกดปญหาทางดานการกระจายความทวถงของสถานบรการสาธารณสขในขณะทบรการดแลสขภาพทมความสอดคลองกบความตองการและปญหาสขภาพของประชาชน คอ การแพทยไทยซงถกลดบทบาทและมขอจ ากดในการพฒนาศกยภาพ แตยงคงท าหนาทในการดแลรกษาสขภาพใหกบประชาชนสวนใหญของประเทศทมฐานะทางเศรษฐกจต า ในบางครงการแพทยแผนไทยถกมองวาเปนแพทยนอกระบบ ดวยความเปนจรงแลวรฐยงคงใหการสนบสนนการแพทยแผนไทย (ดษฎ ยรอสา. 2550) ในขณะเดยวกนสงคมไทยมกระแสความตนตวในเรองการแพทยแผนไทยมากขน ในชวง 2 ทศวรรษทผานมา จากความสนใจเรองสขภาพทางเลอกของประชาชน โดยกระแสความนยมในการบรโภคผลตภณฑสขภาพและอาหารเสรมตางๆ และนโยบายของรฐในการเพมมลคาทางเศรษฐกจใหกบบรการและผลตภณฑเกยวกบสขภาพ ขณะทกระแสการสนใจภมปญญาชาวบาน ภมปญญาทองถนในกลมองคกรภาคเอกชนทปฏบตงานอยในระดบพนทคอยๆกอตวและไดรบการยอมรบจากภาครฐมากขน ท าใหเกดกระบวนการฟนฟองคความรของการแพทยแผนไทย และการแพทยพนบานขน ประกอบกบขอจ ากดบางประการของการแพทยแผนตะวนตกทไมสามารถดแลการเจบปวยบางประเภท เชน โรคไมตดตอ โรคเรอรง โรคมะเรงและโรคเอดส เปนตน สงผลใหเกดความตนตวในการแสวงหาการรกษาชนดอนๆ เชน ยาสมนไพร การรกษาแบบพนบาน เปนตน อกทงมลคาการใชจายดานสขภาพของประเทศสงมากขน ในปพ.ศ.2545 รอยละของคาใชจายทางสขภาพรวมตอ GDP เพมขนเปนรอยละ 3.68 แลวคงททรอยละ 3.5 จนถงป พ.ศ.2548 ส าหรบคาใชจายทางสขภาพตอหวนนเพมจาก 2,486 บาท ในป พ.ศ.2538 เปน 3,974 บาท ในป พ.ศ.2548 หรอเพมขนถง 1.6 เทา(สขภาพคนไทย.2552: 18) ซงสวนใหญเปนการน าเขายาและเทคโนโลยจากประเทศตะวนตก ท าใหภาครฐเรมมงหาทางเลอกอนๆ ในการใชวตถดบและตนทนจากภายในประเทศมากขน ปจจยเหลาน ลวนสงผลใหความตองการบรการสขภาพทางเลอกของประชาชน โดยเฉพาะในดานการแพทยแผนไทยมมากขน และสงทสงคมไทยตองเผชญพบวาเปนปญหาทางดานสาธารณสข ซงสงผลกระทบตอนโยบายแหงชาตดานยา ท าใหประเทศไทยตองซอยาแพง ผลตภณฑรวมทงวตถดบในราคาทสงขนมาก และเพมภาระคาใชจายของกระทรวงสาธารณสขทตองรบผดชอบตอสขภาพอนามยตอชมชน แนวโนมรายจายดานสขภาพเพมขนอยางรวดเรวจากรอยละ 3.8 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

3

ในป พ.ศ.2523 เปน 7.6 ตอปในป พ.ศ. 2552 ในขณะทผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเพมขนเฉลยรอยละ 5.6 และรายจายดานยามสดสวนสงขนเปนรอยละ 46.4 ตอรายจายดานสขภาพทงหมด และรายจายสวนใหญ เปนรายจายของภาคเอกชน ตงแตมโครงการหลกประกนสขภาพ ท าใหประชาชนเขาถงยาบางรายการมากยงขน มผลแนวโนมคาใชจายจากภาครฐบาลสงมากขน รายจายสขภาพภาครฐบาล สวนมากกระทรวงสาธารณสขเปนแหลงจายทมากทสด การพจาณาปงบประมาณของกระทรวงสาธารณสขมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 6.7 ของงบประมาณทงหมดใน พ.ศ. 2554 เปนรอยละ 9.1 ของงบประมาณทงประเทศในป พ.ศ. 2554 แสดงใหเหนถงความส าคญของภาครฐบาลทมตอระบบบรการสาธารณสขทเพมขนอยางตอเนอง (อดศร ชมคช. 2554: ออนไลน) จากความส าคญของการแพทยแผนไทย ภมปญญาสขภาพไทยดงทไดกลาวมาแลว ภาครฐไดมการก าหนดประเดนและเนอหาของการพฒนาในเรองการแพทยแผนไทย ภมปญญาสขภาพไทย ไวในยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554) และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ทยงคงยด “คน” เปนศนยกลางการพฒนา อยางบรณาการและสมพนธเชอมโยงจากระดบปจเจก ครอบครว ชมชนและสงคม และการพฒนาก าลงคนในระดบกลางและสงทยงขาดแคลนทงปรมาณและคณภาพ เนนความสอดคลองกบความตองการของตลาดและการเปลยนแปลงของเทคโนโลย อกทงมงจดการองคความรทางวฒนธรรม ภมปญญาทหลากหลายใหเปนคลงความรในทองถนและสนบสนนใหคนรนใหมไดสบทอดองคความรเหลานน และผลกดนไปสการเรยนการสอนในสถาบนการศกษา จงน ามาสแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 ของกระทรวงสาธารณสข มเปาหมายส าคญ คอการพฒนาสขภาพคนไทยไปสระบบสขภาพพอเพยง และใช “คน” เปนศนยกลางการพฒนา โดยใชกระบวนการทยงยน ตามยทธศาสตรท 5 การสรางทางเลอกสขภาพทหลากหลายผสมผสานภมปญญาไทยและสากล มเปาหมายใหบรณาการการแพทยแผนไทย การแพทยพนบานและการแพทยทางเลอกเขาสระบบบรการสขภาพแหงชาต มการพฒนาต ารบยาสมนไพรผลตภณฑสขภาพทปลอดภยและมคณภาพ อกทงพฒนาสถาบนการศกษา การจดการความรดานการแพทยแผนไทยใหมมาตรฐาน จงไดมการจดท ายทธศาสตรหลกของประเทศในการพฒนาภมปญญาไทย สขภาพวถไทย และไดรบการอนมตโดยมตของคณะรฐมนตรเมอ 12 มถนายน 2550 (ส านกสารนเทศ ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. 2553: ออนไลน) โดยในแผนยทธศาสตรดงกลาวมงพฒนาใน 5 ประเดนหลก ไดแก เรองการสรางและจดการความร การพฒนาระบบสขภาพ การพฒนาก าลงคน การพฒนายาและสมนไพร และการคมครองภมปญญาไทย (กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก. 2550) ทงนแผนยทธศาสตรการพฒนาก าลงคนนน ประกอบดวยมาตรการการพฒนาระบบขอมลก าลงคน การพฒนากลไกการจดการ การพฒนา

4

มาตรฐานและคณภาพการผลตก าลงคน และการจดการก าลงคน นอกจากน แผนยทธศาสตรทศวรรษการพฒนาก าลงคนดานสขภาพแหงชาต ป พ.ศ.2550-2559 ซงไดรบการอนมตโดยมตคณะรฐมนตรเมอวนท 24 เมษายน 2550 โดยมงเปนเครองมอก าหนดทศทาง และพฒนากลไกทจะน าไปสการด าเนนงานเพอใหไดก าลงคนดานสขภาพทสอดคลองกบระบบสขภาพของประเทศ โดยในยทธศาสตรท 5 มงเนนการสงเสรมและพฒนาภมปญญาไทยและผ ทดแลสขภาพในชมชนใหมบทบาทในการแกไขปญหาของประชาชนในระดบพนท อกทงเปนการขยายเครอขายก าลงคนดานสขภาพลงไปในระดบชมชน (ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข. 2549) ประชาชนสวนใหญยอมรบวาการแพทยแผนปจจบนเพยงอยางเดยวไมสามารถแกปญหาสขภาพไดทงหมด เนองจากเปนระบบการแพทยทมราคาสง ตองพงพงเวชภณฑ อปกรณทางการแพทยจากตางประเทศ ซงเปนขอจ ากดทส าคญทท าใหการแพทยแผนปจจบนไมสามารถใหบรการประชาชนไดอยางทวถงและเทาเทยมกน ดงนน การหนไปศกษาภมปญญาในการดแลรกษาสขภาพของการแพทยแผนไทยอยางลมลกในทกมตเพอดงสงทยงเหมาะสมกบยคสมยมาปรบใชใหเกดประโยชนสงสดในสถานการณจรงของชมชนยอมเปนสงทควรพจารณา เพราะในทศนะของประชาชนนน การแพทยแผนไทยไมไดแยกออกจากการแพทยแผนปจจบนอยางเดดขาดแตด ารงอยอยางเกอกลซงกนและกน ดงนนการพฒนาสาธารณสขจงไดพฒนาการแพทยทกระบบไปพรอมกน แลวใหประชาชนเปนผ เลอก รปแบบของการรกษาทเหมาะสมดวยตนเอง (ดารณ ออนชมจนทร. 2547) ในงานวจยของ รกษเกยรต จรนธร และคณะ (2549) ไดส ารวจความพงพอใจของผ รบบรการการแพทยแผนไทย: กรณศกษางานแพทยแผนไทย ศนยสขภาพชมชนเมองสงขลา โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา ผลการวจยพบวาผ รบบรการมความพงพอใจตองานบรการการแพทยแผนไทยโดยรวมทง 7 มตไดแก ความพงพอใจทวๆ ไป ความช านาญในการใหบรการการแพทยแผนไทย กรยามารยาทของผใหบรการ ทกษะการสอสาร คาใชจาย เวลาทตองใช และความสะดวกในการเขารบบรการ อยในระดบสง (คาเฉลย 3.88,สวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.53) โดยปจจยทมอทธพลตอระดบความพงพอใจแบงเปน ปจจยดานประชากรศาสตร ไดแก อาชพ โดยพบวาอาชพรบจางจะมระดบความพงพอใจสงสด ปจจยดานลกษณะการใชบรการ ไดแก วตถประสงคของการมารบบรการ โดยพบวาผ รบบรการทมารบบรการโดยมวตถประสงคเพอการรกษาพยาบาลและสงเสรมสขภาพจะมระดบความพงพอใจสงสด ในการด าเนนงานดานการสาธารณสขไทย เพอตอบสนองนโยบายของภาครฐ โดยมเปาหมายส าคญคอการพฒนาเอกภาพในการสรางระบบสขภาพไทย โดยการรวมพลงสงคมเพอสรางสขภาพ และการนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวคดในการพฒนาระบบสขภาพ และยดหลกการทวา “สขภาพดเปนผลมาจากสงคมด” โดยระบบสขภาพพอเพยงนมภาพลกษณและ

5

คณสมบต คอ การมรากฐานทเขมแขงจากการมความพอเพยงทางสขภาพในระดบครอบครวและชมชน การใชเทคโนโลยทเหมาะสมและใชอยางรเทาทน โดยเนนภมปญญาไทยและการพงตนเอง การบรณาการดานการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค รกษาพยาบาล ฟนฟสภาพและคมครองผบรโภค ทงน ยทธศาสตรประการหนงของการพฒนาระบบสขภาพไทย คอ “การสรางระบบภมคมกนเพอลดผลกระทบจากโรคและภยคกคามสขภาพ” โดยเนนการสรางความเขมแขงแกระบบการควบคมปองกนโรค การควบคมปจจยเสยงและผลกระทบดานสขภาพของการเปลยนแปลงตางๆ ตลอดจนเนนการพฒนาศกยภาพเพอการพงตนเองในดานสขภาพดวยการสงเสรมสมนไพร การแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน รวมทงการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทางการแพทยทมความปลอดภย จากการศกษางานการใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ปจจบนพบวา การปฏบตงานของบคลากร ยงไมทวถง เพราะมผ ทใหความสนใจเขามาขอรบบรการในจ านวนทมากขน บคลากรทปฏบตงานไดดควรมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการ ซงจะมสวนชวยท าใหรวาควรปฏบตเชนไรในการใหบรการใหเหมาะสมกบสถานทและกลมของผ ใหบรการ การใหบรการในบางครงอาจท าใหบคลากรผ ใหบรการเกดความเครยดไดงาย หากผ ใหบรการมเจตคตทด เปนพนฐานจะชวยเพมประสทธภาพในการใหบรการและกอใหเกดประโยชนสงสดแกผ รบบรการ และในการใหบรการนน คานยมความเปนไทย จะเปนสวนหนงทจะท าใหทราบแนวทางปฏบตโดยมองเหนคณคาของภมปญญาไทย ศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนเปนเอกลกษณของไทย ซงมชวยกอใหเกดผลดแกผ รบบรการ ในการปฏบตงานนนหากจตใจทเตมไปดวยความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงานแพทยแผนไทย จะกอใหเกดความผกพนในงานแพทยแผนไทย ซงเปนองคประกอบหนงทมสวนชวยในการใหผ รบบรการแพทยแผนไทยนนไดรบประโยชนจากการบรการ และการไดรบการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน จงเปนอกหนงปจจยทมความส าคญอยางยง และหากองคกรทรบผดชอบนนใหความส าคญตอการปฏบตงานในดานการแพทยแผนไทยน การมบคคลตวอยางทเปนแบบอยางในการปฏบตงานในการใหบรการทด ภายในหนวยงานยอมท าใหเกดประโยชนในการใหบรการมากขน ผลประโยชนสงสดกยอมตกสประชาชน จากผลการศกษาของ นงลกษณ คชฤทธ (2543) ณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ทวพร ศรสขค า (2547) ปยภรณ อภฐานฐต (2551) ดรณ บงทอง (2546) สพชญา ทองแท (2546) กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) พบวา เจตคตหรอทศนคตตอการบรการ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ คานยมความเปนไทย เปนปจจยทางจตทมความเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการ และจากการศกษางานของ ดจเดอน พนธมนาวน (Bhanthumnavin. 2002) เปรมฤด ปองมงคล (2546) อภรด จนทรพมานสข (2548) ปยวรรณ บญเพญ (2550) องศนนท อนทรก าแหง (2554) พบวา การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

6

การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ความผกพนในงานเปนปจจยทางสงคมทมความเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการ จากการทบทวนวรรณกรรมดงกลาวพบวา กลมบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยเปนกลไกทมความส าคญทจะชวยใหผ รบบรการไดใชบรการการแพทยแผนไทยทมคณภาพ และเพอใหงานการแพทยแผนไทยประสบความส าเรจบรรลเปาหมายกอใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชน พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 4 จงเปนสงทมความส าคญและควรทจะศกษาเปนกรณศกษาเพอใชในการพฒนาตอไป และเนองจากภาคกลาง เขต 4 เปนบรเวณทราบลมกวางใหญ และมทรพยากรทางธรรมชาตทอดมสมบรณ จงท าใหมโอกาสตดตอกบสงคมภายนอกเกดการแพรกระจายทางวฒนธรรมของภมภาคอนมารวมเขาไวดวยกน จงกอใหเกด ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม อทธพลของการแพทยพนบานในภมภาคน มลกษณะความเชอมาจากสาเหต การเกดโรคตามทฤษฎการแพทยแผนไทย และไดรบอทธพลพนฐาน ความรจากมอญ ทวารวด และอนเดยดวย รวมทงอทธพลทางดานภาษาบาล สนสกฤตทใชบนทกต ารายา จงท าใหการเรยกชอโรคมความแตกตางจาก ภมภาคอนๆ อาจกลาวไดวาการแพทย พนบานของภาคกลางมระบบแบบแผนในการรกษาทชดเจนมากกวาในภมภาคอนๆ ดงนนในการวจยครงน ผ วจยจงเลอกทจะศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ดวยปจจยทางจต ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน และตวแปรแบงกลม ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาล และอายงาน ตามแนวคดทางพฤตกรรมศาสตรเพอหาความเกยวของของปจจยดงกลาวทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในการวจยน ความมงหมายของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมทมชวสงคมตางกน 2. เพอคนหาปจจยในการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทงในกลมรวมและกลมยอยทมชวสงคมตางกน

7

ความส าคญของการวจย 1. เพอผ ใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาล ไดใชเปนแนวทาง ในการพฒนาศกยภาพของตนเองในการดแลรกษาสขภาพของผ มารบบรการ ดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 2. เพอสนบสนนนโยบายการพฒนาประสทธภาพในการบรการสขภาพ โดยความพยายามของรฐ ทมนโยบายมงเนนการบรณาการการแพทยแผนไทยเขาสระบบการรกษาพยาบาล 3. เพอเปนขอมลใหโรงพยาบาลหรอหนวยงานบรการไดใชเปนแนวทางในการพฒนาการใหบรการทางดานการแพทยแผนไทยใหมประสทธภาพยงขน ขอบเขตของการวจย ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางทศกษาในครงน คอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 45 โรงพยาบาล ซงในแตละโรงพยาบาลจะประกอบดวย หวหนางาน ทมผปฏบตงาน รวม 452 คน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 45 โรงพยาบาล รวมจ านวนขนต า 300 คน ทไดมาจากการสมแบบชนภมตามหนวยบรการทเปนไปตามสดสวนของประชากร (1:1.5) (Proportionated Stratified Random Sampling) เพอใหกลมตวอยางจากหนวยบรการทกหนวยมโอกาสไดรบการสมอยางทดเทยม ตวแปรทใชในการศกษา 1. ตวแปรอสระ (Independent Variables)

1.1 กลมปจจยทางจต ไดแก 1.1.1 เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 1.1.2 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 1.1.3 ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 1.1.4 คานยมความเปนไทย

1.2 กลมปจจยทางสงคม ไดแก 1.2.1 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

1.2.2 การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

8

2. ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ประกอบดวย 2.1 ใหบรการสอดคลองกบความตองการ 2.2 ใหบรการดวยความสม าเสมอ 2.3 ใหบรการดวยความเสมอภาค 2.4 ใหบรการดวยความประหยด 2.5 ใหบรการดวยความสะดวก

3. ตวแปรแบงกลม ไดแก 3.1 อาย 3.2 ระดบการศกษา 3.3 ขนาดของโรงพยาบาล 3.4 ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย นยามศพทเฉพาะ บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ หมายถง บคลากรทางการแพทยและสาธารณสข ประกอบดวย แพทย เภสชกร แพทยแผนไทย พยาบาล ผชวยแพทยแผนไทย นกวชาการสาธารณสข เจาพนกงานสาธารณสข เจาพนกงานเภสชกรรม ทมประสบการณในการปฏบตงานการใหบรการดานการแพทยแผนไทยมาอยางนอย 6 เดอน และก าลงปฏบตงานอย ในโรงพยาบาลศนย หรอโรงพยาบาลทวไป หรอโรงพยาบาลชมชน ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 4 ประกอบดวย 4 จงหวด ไดแก จงหวดกาญจนบร นครปฐม ราชบร และสพรรณบร นยามปฏบตการ พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรท ปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ หมายถง การกระท าตาง ๆ ของบคลากรทแสดงออกในการใหบรการดานการแพทยแผนไทย ทครอบคลมงาน ดงน 1) เวชกรรมไทย คอ การตรวจวนจฉยโรคตามหลกแพทยแผนไทย 2) เภสชกรรรมไทย คอ การจายยาสมนไพรไทย 3) ผดงครรภไทย คอ การดแลใหค าแนะน าผ ทเรมตงครรภจนกระทงหลงคลอดดวยวธการทาง แพทยแผนไทย การอบสมนไพร การอยไฟ 4) การหตถเวช คอ การใหการรกษาดวยวธการนวด ใหค าแนะน าทาทางการบรหารกายดวยฤๅษ

9

ดดตน การประคบสมนไพร หรอประคบรอนเยน หรอนวดเพอสขภาพทวไป ซงพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ประกอบดวย

1.1 ใหบรการสอดคลองกบความตองการ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทตอบสนองความตองการของผ มารบบรการในดานการรบบรการการแพทยแผนไทย

1.2 ใหบรการดวยความสม าเสมอ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการการแพทยแผนไทยทมการด าเนนงานอยางตอเนองและสม าเสมอ ครบวงจร

1.3 ใหบรการดวยความเสมอภาค หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการการแพทยแผนไทยทมการปฏบตตอผ รบบรการทกคนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมใดในลกษณะทแตกตางจากกลมอน

1.4 ใหบรการดวยความประหยด หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทค านงถงคาใชจายทใชในการด าเนนงาน ดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทย

1.5 ใหบรการดวยความสะดวก หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการ ทปฏบตไดงาย สะดวก ไมสนเปลองทรพยากร และไมสรางภาระความยงยากใหกบผ ใหหรอผ รบบรการ การรกษาดวยการแพทยแผนไทย แบบวด ผวจยสรางแบบวดจากนยามปฏบตการ รวมกบประยกตจากแบบวดพฤตกรรมการใหบรการสงเสรมสขภาพ ของบคลากรทปฏบตงานในระบบหลกประกนสขภาพ ถวนหนา ของ สมภพ บญนาศกด (2555) ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยสงกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา

2. เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย หมายถง ความรเชงประเมนคา ความรสกทแสดงออกมาในทางบวกเกยวกบการเหนประโยชน การเหนคณคา ความรสกชอบพอใจ และความพรอมทจะกระท า ในการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ผ วจยสรางแบบวดเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย จากนยามปฏบตการทก าหนดขน ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยมากกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา

10

3. การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย หมายถง การรบรถงความเชอมนวาตนเองสามารถใหบรการการแพทยแผนไทยได ของบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ผวจยไดสรางแบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐขน จากนยามปฏบตการ รวมกบประยกตจากแบบวดการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช ของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ใหสอดคลองกบกลมตวอยาง และเพอใหมลกษณะเชนเดยวกบแบบวดทใชกนในขางตนมาใชในการเกบขอมล ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมการรบรถงความเชอมนของตนในการใหบรการสงกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา

4. ความผกพนในงานแพทยแผนไทย หมายถง จตใจทเตมไปดวยความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงานแพทยแผนไทย ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ประการ ไดแก 1)ความขยนขนแขง (Vigor) หมายถง มพลงในการท างานการใหบรการการแพทยแผนไทยสง เตมใจทจะทมเทและพยายามอยางไมลดละตองานการใหบรการการแพทยแผนไทย แมจะเปนงานทยากล าบาก 2) การทมเทในการท างาน (Dedication) หมายถง มความรสกเตมใจทจะเสยสละอทศตวและมแรงบนดาลใจใหกบงานการใหบรการการแพทยแผนไทย มความภาคภมใจ และรสกวาเปนงานททาทาย 3)ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน (Absorption) หมายถง การมความสขทไดเปนสวนหนงของการใหบรการการแพทยแผนไทย และถกดงดดโดยงานการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยไมสามารถทจะถอนตวออกจากงานทท าอยได และมความสขกบการทไดจดจอกบงานรสกวาเหมอนเวลาผานไปอยางรวดเรว อาจกลาวไดวาความผกพนเปนมากกวาสงทฝงแนนซงอาจรวมทงอารมณความรสกและความคด แบบวดปรบปรงจากแบบวดความผกพนในงาน ของ ขนษฐา ลอนาม (2554) ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลาประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง แสดงวาเปนผ ทมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากกวา บคลากรทไดคะแนนความผกพนในงานแพทยแผนไทยต ากวา

5. คานยมความเปนไทย หมายถง การมความตระหนก รสกชนชมและภมใจในความเปนคนไทย มความรความเขาใจ ใหความส าคญและด ารงรกษาความเปนไทยเอกลกษณทดของไทย และมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมความเปนไทย โดยการบรโภคสนคาทมาจากภมปญญาไทย รวมทง

11

ท านบ ารงศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนเปนเอกลกษณของไทยใหคงอย ผ วจยสรางแบบวดคานยมความเปนไทย จากนยามปฏบตการทก าหนดขน ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลาประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนคานยมความเปนไทยสง แสดงวาเปนผ ทมคานยมความเปนไทยมากกวา บคลากรทไดคะแนนคานยมความเปนไทยต ากวา

6. การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในระหวางการใหบรการการแพทยแผนไทย ของเพอนรวมงานบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ รบรไดจากในอดตและปจจบน และพจารณาเหนผลวาพฤตกรรมนน เปนผลด ทมแนวโนมจะน ามาปฏบตตาม ผ วจยสรางแบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน จากนยามปฏบตการทก าหนดขน ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสดให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมการรบรการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา

7. การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน หมายถง การรบรของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ถงการไดรบการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน อนประกอบดวย หวหนางาน และเพอนรวมงาน ใน 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานขอมลขาวสารและ 3) ดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน โดยน าเอาแบบวดของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานมาปรบปรงใหสอดคลองกบกลมตวอยาง โดยขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานสง แสดงวาเปนผ ทมการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานมากกวา บคลากรทไดคะแนนต ากวา

12

กรอบแนวคดในการวจย การศกษาครงน ผ วจยมงเนนศกษาปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยพบวาปจจยทสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย มทงองคประกอบจากภายในตวบคคลและภายนอกตวบคคลตามแนวคดทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ของ แบนดรา (Bandura. 1986) ซงแบนดราไดถอวาทงบคคลทตองการจะเรยนรและสงแวดลอม เปนสาเหตของพฤตกรรม หรออาจกลาวไดวา พฤตกรรม (Behavior) ของมนษยรวมกบปจจยหลก อก 2 ปจจย คอปจจยสวนบคคล (Personal) และสงแวดลอม (Environment) ดงนนผ วจยจงน าแนวคดดงกลาวมาเปนกรอบและก าหนดตวแปรอสระทประกอบดวยปจจยทางจต ปจจยทางสงคม เพอศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในครงน

13

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

ปจจยทางจต

- เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย - คานยมความเปนไทย

พฤตกรรมการใหบรการ

การแพทยแผนไทยของบคลากร

ทปฏบตงานในสถานบรการ

สาธารณสขของรฐ

- ใหบรการสอดคลองกบความตองการ

- ใหบรการดวยความสม าเสมอ

- ใหบรการดวยความเสมอภาค

- ใหบรการดวยความประหยด

- ใหบรการดวยความสะดวก

ปจจยทางสงคม

- การเปนแบบอยางจาก เพอนรวมงาน

- การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

ลกษณะชวสงคม

- อาย - ระดบการศกษา - ขนาดของโรงพยาบาล - ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย

- - ฐานะทางเศรษฐกจ -

- คานยมในการรกษาสขภาพตนเอง

14

สมมตฐานในการวจย 1. บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในกลมทมลกษณะชวสงคมตางกน

จะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยแตกตางกน 2. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบร

ความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงกลมรวมและกลมยอย

3. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการสอดคลองกบความตองการ ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

4. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความสม าเสมอ ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

5. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความเสมอภาค ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

6. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และ

15

การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความประหยด ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

7. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความสะดวก ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรองปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ผ วจยไดแบงการประมวลเอกสารออกเปน 3 สวน คอ 1) เปนการประมวลเอกสารเกยวกบสถานการณและววฒนาการการแพทยแผนไทย 2) การประมวลเอกสารเพอก าหนดความหมายและวธวดพฤตกรรม การใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และ 3) การประมวลความสมพนธระหวางปจจยเชงเหตกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ประกอบดวย (1) ปจจยทางจตกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ (2) ปจจยทางสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และ (3) ลกษณะชวสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐซงมรายละเอยดดงน

สวนแรก ในสวนนเปนการประมวลเอกสารเกยวกบสถานการณและววฒนาการการแพทยแผนไทย มรายละเอยดตอไปน 1. สถานการณและววฒนาการการแพทยแผนไทย 1.1 สถานการณปจจบนเกยวกบการแพทยแผนไทย

การแพทยแผนไทยเปนภมปญญาของสงคมไทยอยางหนงเพราะการแพทยกบการด าเนนชวตของมนษยเปนของคกน เนองดวยรางกายมความเสอมไปตามธรรมชาตจากโภคภยไขเจบ ตามความเชอของชาวสงคมชาวพทธ มนษยเปนสตวทประเสรฐ การคนหาทมาของการเจบปวย วธปองกน บ าบดรกษา บรบาลคนเจบไขในครอบครวและชมชนตามภมปญญาของตนโดยผานการลองผดลองถกของหลายชวอายคนสบกนมาจนเกดเปนระบบการแพทยของไทย

ตอมาความเจรญกบความเสอมเปนของคกนฉนใด การยอมรบและไมยอมรบในการรกษาโรคของการแพทยกฉนนน ดงเชน เสนทางการแพทยแผนไทยยอมมการเปลยนแปลงดงจะเหนไดจากในชวงสมยรชกาลท 3 อารยธรรมตะวนตกโดยเฉพาะทางการแพทยไดแพรเขาสราชอาณาจกรไทยและอารยธรรมดงกลาวมการยอมรบมากขนในรชกาลท 4 จนลวงถงรชกาลท 5 การแพทยแผนไทย

17

ไดลดบทบาทการบ าบดการรกษาตามวถชวตไทยแตโบราณจน พระองคทรงด ารวาวชาการแพทยแผนไทยภายหนาจะเสอมสญไป จงโปรดใหประชมแพทยหลวง เปนคณะกรรมการตรวจสอบช าระคมภรแพทยทงมวลไดแปล คดลอกใหมจากภาษาขอม จดบนทกในสมดไทยเกบไวในคลงต าราหลวงขางพระท เรยกวา “เวชศาสตรฉบบหลวง” ( เดนดาว ศลปานนท. 2542 : 102) และในทสดการแพทยแผนไทยกลายเปนหมอนอกระบบเมอพระราชบญญตการแพทยควบคมการประกอบโรคศลปะ ไดประกาศใช ในสมยรชกาลท 6 ความเสอมและการสญเสยจากการยอมรบของรฐในวงศการแพทยแผนไทยเดม มาถงสมยรชกาลท 7 ไดออกพระราชบญญตควบคมการประกอบโรคศลปะ พทธศกราช 2479 ไดแบงผท าการรกษาโรคออกเปนแพทยแผนปจจบนผ ทผานการศกษาทมหลกสตรประกอบดวยวทยาศาสตรเปนพนฐาน กบการแพทยแผนโบราณ ซงเลาเรยนสบทอดกนมา งานวจยของ ธนวนต ศรอมรรตนกล.(2549: 131) ทศกษาพฤตกรรมสขภาพของผ ปวย

โรคขอเขาเสอมทมความรนแรงของโรคทเลาลง ผลจากการวจยครงน พบการใชการแพทยแผนไทยรวมกบแผนปจจบนในผ ปวยโรคขอเขาเสอมทมความรนแรงของโรคทเลาลงไดเปนอยางด เนองจากผ ปวยสวนใหญเปนผ ปวยทรบการรกษาทโรงพยาบาล ตลอดจนเปนพยาบาล และเปนบคคลทท างานในโรงพยาบาล เมอบคคลเหลานนไดทดลองใชการแพทยแผนไทย แลวพบวาไดผลด จงถอวาเปนการเชอมโยงกนระหวางการแพทยแผนไทยกบการแพทยแผนปจจบนไปโดยบงเอญ ถงแมวากอนหนานน จะพบวาการแพทยแผนไทยยงไมเปนทยอมรบนก และจากการวเคราะหขอมลเรายงพบวา ถงแมจะมบคคลใกลชดเปนแพทยแผนไทย หรอไดรบการรกษาในดานนกยงไมสามารถวนจฉยโรคใหกบตวเองไดอยางชดเจน จ าเปนตองพงพาแพทยแผนปจจบนในการวนจฉยโรคเพอความแนใจ แลวจงกลบไปรบการบ าบดโดยวธการแพทยแผนไทย ซงในความเปนจรง การแพทยแผนไทยหรอการแพทยพนบานสวนใหญมวธการวนจฉยโรคทคลายคลงกบแพทยแผนปจจบน โดยดจากอาการของผ ปวย และซกถามอาการเพมเตม แลวจงน ามาเปรยบเทยบกบต ารา หรอคมภรตางๆทตนมอย 1.2 แนวคดและทศทางการพฒนาการแพทยแผนไทย ตลอดระยะเวลา 3 ทศวรรษทผานมา การพฒนาประเทศมงพฒนาดานเศรษฐกจ โดยน าทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรมนษยมาใชขยายการผลต การประกอบอาชพและการสรางรายได ตวชวดจงออกมาในลกษณะการวดรายไดและมขอสรปวาสภาพชวตประชาชนดขนระดบหนง แตกยงมปญหาซอนเรนอยกบคาใชจายของสวนบคคล โดยเฉพาะคาใชจายในการรกษาพยาบาล ภาระคาใชจายทางการแพทยและสาธารณสขซงในปจจบนเพมขนอยางรวดเรวและตอเนอง กระทรวงสาธารณสข จงไดหนมาทบทวนและฟนฟแพทยแผนไทยขนอกครงโดยมแนวความคดและทศทางการพฒนา ใน 4 ประเดน คอ 1) ความจ าเปนในการพฒนาการแพทยแผนไทย เพอแกปญหาภาระ

18

คาใชจายทางการแพทยและสาธารณสขในปจจบนทมอตราเพมขนอยางรวดเรว ปญหาการใชเทคโนโลยทางการแพทยสมยใหมทไมถกตอง ปญหาคณภาพของการบรการดแลรกษาสขภาพของระบบการแพทยแผนไทย 2) ความส าคญของการแพทยแผนไทยในระบบสาธารณสขไทยไดเปนทพงแกประชาชนทยากไรสวนใหญของประเทศ ยาแผนไทยเปนสนคาทางเศรษฐกจทมศกยภาพในการสงออก ตลอดจนบคลากรทมจ านวนมากกระจายอยทวประเทศทมศกยภาพสงมประโยชนตอการสาธารณสขมลฐาน 3) นโยบายการพฒนาการแพทยแผนไทย โดยพฒนาองคความรและระบบขอมลขาวสารเพอยกระดบมาตรฐานวชาการ ยกระดบมาตรฐานการผลตยาและบคลากรใหมความรความเขาใจ มาตรฐานของสถานพยาบาล ปรบปรงแกไขกฎหมายและระเบยบปฏบตตางๆ เพอลดอปสรรคแตเพมประสทธภาพการพฒนา 4) กลวธส าคญเกยวกบการพฒนาการแพทยแผนไทย โดยพฒนาแบบคขนาน กลาวคอ มระบบการแพทยทด ารงอยและมบทบาทในการดแลรกษาความเจบปวยอยมากกวา 1 ระบบ (สถาบนการแพทยแผนไทย. 2539: 32) 1.3 อนาคตของการแพทยแผนไทย การแพทยแผนไทยเปนมรดกทางปญญาของบรรพบรษไทยททรงคณคามหาศาลทมสวนเกยวของสมพนธกบวฒนธรรมประเพณและความเชอของคนไทยอยมาก คนไทยในชนบทจ านวนไมนอยยงคงสบทอดความรและการปฏบตทางการแพทยแผนไทยมาโดยตลอดรฐบาลมนโยบายทจะฟนฟและอนรกษการแพทยแผนไทยและการสมนไพรไวใหเปนประโยชนตอลกหลานไทย นโยบายจะประสบผลส าเรจขนกบทศนคตและคานยมของคนในชาต ซงจะตองรณรงคตอเนองกนอกยาวนาน เปาหมายของนโยบายกคอ ท าอยางไรใหการแพทยแผนไทยและสมนไพรเปนทยอมรบของประชาชนโดยใหประชาชนมความรและสามารถทจะใชสมนไพรในการรกษาการเจบปวยเลกๆนอยๆ มการบรโภคสมนไพรเพอเสรมสขภาพขน หากตองการซอยาส าเรจรปทผลตจากสมนไพรกมยาทมคณภาพไวบรการ ทงยารปแบบเดม เชน ยาลกกลอน ยาน าตางๆ ซงมการควบคมคณภาพมากขน หรอยาทมการพฒนารปแบบใหสะดวกนาใช เชน การใชแคปซล ตอกอดเมด หรอสกดสารบางอยางจากสมนไพรมาเตรยมยาในรปขผง ครม จนกระทงการสกดสารบรสทธมาผลตในลกษณะยาแผนตะวนตก เมอเจบปวยตองพบแพทยมทางเลอกทจะพบแพทยแผนไทยซงมทงแพทยแผนไทยทวไปและมแพทยแผนไทยแบบประยกต ลวนมการพฒนาการ วธการรกษาจนมมาตรฐานเปนทยอมรบไดเพอตอนรบเศรษฐกจทดตอประเทศไทยตอไป (มาล เจงวฒนพงศ. 2546: 30)

19

สวนทสอง ในสวนนเปนการประมวลเอกสารเพอก าหนดความหมายและวธวดพฤตกรรม การใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ มรายละเอยดตอไปน

2. พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย 2.1 ความหมายของการแพทยแผนไทย การแพทยแผนไทยเปนการดแลรกษาสขภาพทมการเรยนร และถายทอดกนมาเปนระยะเวลานาน ค าดงเดมทใชเรยก คอ การแพทยดงเดมหรอการแพทยแผนโบราณ โดยมววฒนาการและมพนฐานเรมจากการแพทยพนบาน ดงนนจงมค าศพทตางๆ ทเกยวของ และมการใชในความหมายทคาบเกยว ไมแยกจากกนอยางชดเจน แตในวงการมานษยวทยาการแพทย สงคมวทยาการแพทย สงคมศาสตรสาขาอนๆ และในวงการแพทยแผนไทยไดใหค านยามไวดงน การแพทยพนบาน (Folk Medicine, Popular Medicine) หมายถง การดแลสขภาพ การรกษาโรคเฉพาะในกลมชน โดยทยงไมมมาตรฐานทแนนอน มกเนนความเชอหรอประสบการณเฉพาะทองถน มการสบทอดหลากหลาย และมกถายทอดโดยตรงระหวางครกบศษย และเปนการถายทอดกนในครอบครว ยงไมมระบบแบบแผนการบรการ และการเรยนการสอนทแนนอน ค าวาการแพทยพนบานจงมการใชอยางกวางขวาง และใชเรยกการแพทยทมในเฉพาะกลมหรอเฉพาะท ยงไมมการแพรหลายไปในกลมอนๆ (สถาบนการแพทยแผนไทย. 2539: 16-17) หรอเปนวธการรกษาโรคแบบประสบการณของชมชนทไดรบการสงสมและสบทอดมาจากบรรพบรษ มความหลากหลายแตกตางกน ณ แตละสงคม วฒนธรรม และ กลมชาตพนธ เวชกรรมชาตพนธ (Ethnomedicine) หมายถง ความเชอและวธปฏบตทสมพนธกบโรคภยไขเจบอนเปนผลมาจากการพฒนาวฒนธรรมพนบาน ทมความเชอ และถอปฏบตกนมายาวนานจนกลมกลนกบวฒนธรรม (สถาบนการแพทยแผนไทย. 2539: 17-18) ซงอาจเรยกอกชอหนงวา เวชศาสตรพนบาน ทหมายถง การศกษาการบ าบดโรคแบบพนบานของมนษยในสงคมหรอเผาตางๆ ดงนน การแพทยนคอการแพทยพนบานทมความเชอและถอปฏบตจนเปนวฒนธรรมและวถชวตเฉพาะพนท เปนเอกลกษณบงบอกถงเผาพนธนนๆ การแพทยดงเดมหรอการแพทยแผนโบราณ (Traditional Medicine Indigenous หรอ Medicine) หมายถง วธการรกษาทเนนการบ าบดโรคแบบพนบานดวยวธการตางๆ ไมวาจะดวยวธการใชยาหรอดวยวธการอนๆ เชน การนวด หรอเปนวธการดแลรกษาโรคแบบโบราณ และการรกษาโรคตามวฒนธรรมของกลมชนชาตตางๆ ทมกอนหนาการประยกตวทยาศาสตรเขามาใช เปนการแพทยดงเดมทเหนเปนระบบชดเจน มองคความรทสรปเปนทฤษฎ มต ารา มการใหบรการ รวมทงม

20

การถายทอดอยางเปนระบบ และมการแพรกระจายจนเปนทรจกกวางขวาง เปนการแพทยทมการพฒนามาจากการแพทยพนบาน หรอการแพทยเวชกรรมชาตพนธ จนมเอกลกษณเปนวถชวตในการดแลสขภาพของคนในประเทศนนๆ และมความเปนสากลจนเผยแพรไปยงพนทตางๆของประเทศอน (สถาบนการแพทยแผนไทย. 2539: 30-31) ส านกงานคณะกรรมการสาธารณสขมลฐาน (2539: 41) ไดใหความหมายการแพทยดงเดมหรอการแพทยแผนโบราณ หมายถง ระบบการดแลสขภาพแบบพนทยาวนานในประเทศก าลงพฒนาและในกลมประชาชนพนเมองของประเทศอตสาหกรรม กระบวนการทศนของการแพทยแผนโบราณเหนวา มนษยเปนสงมชวตทเชอมโยงกบโลกธรรมชาตอยางลกซง ระบบสาธารณสขแบบดงเดมเปนการผสมผสานระหวางการดแลสขภาพ การปองกนโรค และการรกษาโรคทเชอมโยงกบสงแวดลอมรอบตว ดงทองคการอนามยโลกไดใหความเหนวา ระบบน มความเปนองครวม (Holistic approach) นนคอ องครวมของชวตมนษยอยภายใตระบบนเวศนของโลก และเนนถงสขภาพทเจบปวยหรอโรคเปนการเสยสมดล และความกลมกลนของความสมพนธระหวางมนษยและระบบนเวศนรอบตว วธการรกษาโรค มการใชยาสมนไพร การฝกสมาธ การบ าบด ทางกาย เชน การนวด การฝงเขม และการบรหารกาย เปนตน จากววฒนาการทเกดการเรยนร การถายทอดสงสม และการผสมผสานกบระบบการแพทยทองถนและระบบการแพทยอนทเขาสสงคมไทยในชวงสมยตางๆ ถงปจจบนจนไดแบบแผนทสอดคลองกบสงคมวฒนธรรมไทย และเพอใหเปนมาตรฐานสากลสอดคลองกบเปาหมายของกระทรวงสาธารณสข ทตองการพฒนาการแพทยแผนไทยเปนทรจกและยอมรบโดยทวกน จงไดมการใชค าวา การแพทยแผนไทย แทนค าวา การแพทยแผนโบราณ การแพทยแผนไทย (Thai Traditional Medicine: TTM) (อรณพร อฐรตน และ วรพฒน เงาธรรมทรรศน. 2539 : 12-13) หมายถง ปรชญา องคความร และวธการปฏบตเพอการดแลสขภาพและการบ าบดโรค ความเจบปวยของประชาชนแบบดงเดม สอดคลองกบ ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม และ วถชวตแบบไทย การปฏบตของการแพทยแผนไทย ประกอบดวย การใชสมนไพร (ดวยการตม การอบ การปนลกกลอน) หตถบ าบด การรกษากระดกแบบดงเดม การใชพทธศาสนาหรอพธกรรมเพอการดแลรกษาสขภาพจต การคลอด การดแลสขภาพแบบไทยเดม และธรรมชาตบ าบด ซงไดจากการสะสมและถายทอดประสบการณอยางเปนระบบ โดยการบอกเลา การสงเกต การบนทก และการศกษาผานสถาบนการศกษาดานการแพทยแผนไทย แบงไดเปน 4 สาขาวชาดงตอไปน 1. เวชกรรมไทย จะบอกถงทฤษฎตางๆ ในการเกดโรค การวนจฉยโรค การดแลรกษาสขภาพ ตลอดจนวธแกไข ซงในเวชกรรมแผนไทยนจะเกยวของกบชวตของคนไทยตงแตเกดจนกระทงตายไป ซงจะมความสอดคลองกบวถชวต ความเปนอยของคนไทย และยงมความสมพนธไปถงพทธศาสนา เนองจากจะมค าสอนของศาสนามาเกยวของอยเสมอ

21

2. เภสชกรรมแผนไทย เปนการน าเอายาสมนไพร (พชวตถ สตววตถ และธาตวตถ) ทมอยในทองถน หรอสามารถหางายมาใชรกษาโรค จะมการศกษาเรองจรรยาเภสช หลกเภสช สรรพคณเภสช รสของยา ยาทใชในการรกษาโรคจะตองรจกพกดตางๆ รดานปรงยา การเกบรกษาสมนไพร เปนตน 3. การนวดไทย เปนศาสตรอยางหนงทมสวนชวยใหการรกษาสมบรณยงขน 4. ผดงครรภแผนไทย เปนศาสตรชวยดแลรกษาครรภ และมารดาผตงครรภ จากแนวคดดงกลาวในขางตนจงสรปไดวา การแพทยแผนไทย หมายถง ปรชญา องคความร และวถปฏบต เพอการดแลสขภาพ และการบ าบดรกษาโรค ความเจบปวยของคนไทย แบบดงเดม สอดคลองกบขนบธรรมเนยมวฒนธรรมไทย และวถชวตคนไทย โดยวธการปฏบตของการแพทยแผนไทย ประกอบดวยการใชสมนไพร หตถบ าบด การรกษากระดกแบบดงเดม การใชพทธศาสนา หรอพธกรรม เพอดแลรกษาสขภาพจต ธรรมชาตบ าบด ซงไดจากการสงสม ถายทอดประสบการณอยางเปนระบบ โดยการบอกเลา การสงเกต การบนทก และการศกษาผานสถาบนการศกษาดานการแพทยแผนไทย

2.2 แนวคดทฤษฎเกยวกบการศกษาพฤตกรรม 2.2.1 ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ของแบนดรา โดยแบนดรามความเชอวาการเรยนรของมนษยสวนมากเปนการเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ (Bandura 1963) จงเรยกการเรยนรจากการสงเกตวา “การเรยนรโดยการสงเกต” หรอ “การเลยนแบบ” และเนองจากมนษยมปฏสมพนธ (Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบ ๆ ตวอยเสมอ แบนดราอธบายวาการเรยนรเกดจากปฏสมพนธระหวางผ เรยนและสงแวดลอมในสงคม ซงทงผ เรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน แบนดรา (1969, 1971) จงเปลยนชอทฤษฎการเรยนรของทานวา การเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) แตตอมาไดเปลยนเปน การเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) อกครงหนง ทงน เนองจากแบนดราพบจากการทดลองวา สาเหตทส าคญอยางหนงในการเรยนรดวยการสงเกต คอ ผ เรยนจะตองเลอกสงเกตสงทตองการเรยนรโดยเฉพาะ และสงส าคญอกอยางหนงกคอ ผ เรยนจะตองมการเขารหส (Encoding) ในความทรงจ าระยะยาวไดอยางถกตอง นอกจากน ผ เรยนตองสามารถท จะประเมนไดวาตนเลยนแบบไดดหรอไมดอยางไร และจะตองควบคมพฤตกรรมของตนเองไดดวย (meta cognitive) แบนดรา Bandura, 1986 จงสรปวา การเรยนรโดยการสงเกตจงเปนกระบวนการทางการรคดหรอพทธปญญา (Cognitive Processes)

22

ความคดพนฐานของทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา 1. แบนดราไดใหความส าคญของการปฏสมพนธของอนทรยและสงแวดลอมและถอวาการเรยนรกเปนผลของปฏสมพนธระหวางผ เรยนและสงแวดลอม โดยผ เรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน แบนดราไดถอวาทงบคคลทตองการจะเรยนรและสงแวดลอมเปนสาเหตของพฤตกรรมและไดอธบายการปฏสมพนธ ดงน

B

P E

B หมายถง พฤตกรรมอยางใดอยางหนงของบคคล (Behavior)

P หมายถง ปจจยภายในตวบคคล (Person)

E หมายถง อทธพลของสงแวดลอม (Environment) ภาพประกอบ 2 แสดงโครงสรางความสมพนธระหวาง 3 องคประกอบ แหลงทมา: Bandura, A.1977: 192

2. แบนดราไดใหความแตกตางของการเรยนร (Learning) และการกระท า (Performance) ถอวาความแตกตางนส าคญมาก เพราะคนอาจจะเรยนรอะไรหลายอยางแตไมกระท าเปนตนวานกศกษาทกคนทก าลงอานเอกสารประกอบการสอนนคงจะทราบวา การโกงในการสอบนนมพฤตกรรมอยางไร แตนกศกษาเพยงนอยคนทจะท าการโกงจรง ๆ แบนดราไดสรปวาพฤตกรรมของมนษยอาจจะแบงออกไดเปน 3 ประเภท 2.1 พฤตกรรมสนองตอบทเกดจากการเรยนร ผซงแสดงออกหรอกระท าสม าเสมอ 2.2 พฤตกรรมทเรยนรแตไมเคยแสดงออกหรอกระท า

2.3 พฤตกรรมทไมเคยแสดงออกทางการกระท า เพราะไมเคยเรยนรจรงๆ

3. แบนดราไมเชอวาพฤตกรรมทเกดขนจะคงตวอยเสมอ ทงนเพราะสงแวดลอมเปลยนแปลงอยเสมอ และทงสงแวดลอมและพฤตกรรมมอทธพลซงกนและกน ตวอยางเชน เดกทมพฤตกรรมกาวราวกคาดหวงวาผ อนจะแสดงพฤตกรรมกาวราวตอตนดวย ความหวงนกสงเสรมใหเดกแสดงพฤตกรรมกาวราว และผลพวงกคอวาเดกอน (แมวาจะไมกาวราว) กจะแสดงพฤตกรรมตอบสนองแบบกาวราวดวย

23

2.3 พฤตกรรมการใหบรการ 2.3.1 ความหมายของพฤตกรรม พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรออาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคด และความรสก เพอตอบสนองสงเรา (ราชบณฑตยสถาน. 2554: ออนไลน) ระพนทร ฉายวมล (ม.ป.ป.: 26) กลาววา พฤตกรรม (Behavior) หมายถง การกระท าของมนษยทกอยาง ไมวาการกระท านนผกระท าจะรตวหรอไมรตว และไมวาคนอนจะสงเกตการกระท านนไดหรอไมกตาม เชน การพด การเดน การกระพรบตา การไดยน การเขาใจ การคด เปนตน เชนเดยวกบ พาสนา จลรตน (2548: 2) ทไดใหความหมายของพฤตกรรมวา หมายถง การกระท าทกอยางทเกดขนในสงมชวต ไมวาจะรตวหรอไมรตว และไมวาบคคลอนจะสงเกตการกระท าทเกดขนนนหรอไมกตาม เชน การเดน การวง การนอน การเขยนหนงสอ การเตนของหวใจ และการหลงของน ายอย เปนตน นอกจากน ประทป จนง (2540: 5-6) ไดใหความหมายของพฤตกรรม (Behavior) วาหมายถง สงทบคคลกระท า แสดงออกหรอสนองตอบตอสงเรา ทสามารถสงเกตได วดไดตรงกน และไดแบงประเภทของพฤตกรรม โดยใชหลกเกณฑในการจดประเภทไว ดงตอไปน 1. ใชหลกการสงเกต แบงพฤตกรรมออกเปน 2 ประเภท คอ 1) พฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) เปนพฤตกรรมทผ อนสงเกตเหนได เชน การวง การเดน การหวเราะ ฯลฯ พฤตกรรมประเภทนแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ พฤตกรรมโมลา (Molar Behavior) เปนพฤตกรรมทผ อนสงเกตเหนไดโดยตรง ไมตองอาศยเครองมอใด ๆ ชวย เชน ยม พด ยกมอ ฯลฯ และพฤตกรรมโมเลกล (Molecular Behavior) เปนพฤตกรรมทตองอาศยเครองมอชวยจงจะสงเกตเหนได เชน ความดนโลหต กระแสประสาท ฯลฯ และ 2) พฤตกรรมภายใน (Covert Behavior) เปนพฤตกรรมทผ อนไมสามารถสงเกตเหนการเกดพฤตกรรมได เปนพฤตกรรมทบคคลเกดการตอบสนองตอสงเรา เชน เจตคต ความคด ความสนใจ ฯลฯ พฤตกรรมเหลาน เปนสงทเกดขนภายใน จะรไดเฉพาะเจาตวเทานน คนอนจะรไดกตอเมอเจาตวบอกออกมา หรอแสดงออกมาดวยการกระท าแทน 2. ใชหลกการรตว แบงพฤตกรรมออกเปน 2 ประเภท คอ 1) พฤตกรรมจตส านก(Conscious Behavior) เปนพฤตกรรมทผกระท ารตว และจงใจกระท า เชน การยม การพดคย และ 2) พฤตกรรมจตใตส านก (Unconscious Behavior) เปนพฤตกรรมทผกระท า ท าไปโดยไมรตว เชน ความฝน การละเมอ ฯลฯ 3. ใชหลกการยอมรบทางสงคม แบงพฤตกรรมออกเปน 2 ประเภท คอ 1) พฤตกรรม ทพงประสงค (Desirable Behavior) เปนพฤตกรรมทสงคมยกยองวาด ถก ควรกระท า เชน ท าตามกฎหมาย และ 2) พฤตกรรมทไมพงประสงค (Undesirable Behavior) เปนพฤตกรรมทกระท าแลว สงคมประณามวาเลว ผด ไมควรกระท า เชน เกเร ลกขโมย ฯลฯ

24

ดงนน จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวา พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรออาการ ของมนษย หรอสงมชวตอน ทแสดงออกทางรางกาย อารมณ ความคด ความรสก ทสามารถสงเกตและวดได โดยมจดมงหมาย ทงทผานการคดพจารณามากอน หรอกระท าโดยไมรสกตว เพอตอบสนองตอสงเราตาง ๆ 2.3.2 ความหมายของการใหบรการ พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (2536 : 13) ไดใหความหมายของการบรการไววา การบรการ หมายถง การปฏบต รบใช ใหความสะดวกตางๆ คอทเลอร (Kotler. 1994 : 464) กลาววา การบรการหมายถงกจกรรมใดๆ หรอการปฏบตทกลมหรอคณะใดคณะหนง สามารถเสนอสงส าคญทมองไมเหนเปนตวตนและไมมผลในการเปนเจาของผลผลตของการบรการ อาจเปนหรอไมเปนผลตภณฑกได แมก เวเบอร (Max Waber. 1966 : 340) ไดใหค าจ ากดความของการบรการไววา การใหบรการทมประสทธภาพและเปนประโยชนตอประชาชนมากทสดคอ การใหบรการทไมค านงถงตวบคคล กลาวคอ เปนการบรการทปราศจากอารมณ ไมมความชอบพอสนใจเปนพเศษ ทกคนไดรบการปฏบตทเทาเทยมกนตามหลกเกณฑเมออยในสภาพทเหมอนกน สขม นวลสกล (2538 : 16-21) กลาววา ค าวาบรการนาทจะเปนค าทมคณคาและชวนใหภมใจ เพราะค าวาบรการนนหมายถง การท าประโยชนใหกบผ อน ใหผ อนมความสข ความพอใจ ซงคนทท านาทจะมความสขทตนเองมคณคาแกผ อน ฉะนนถาเราตงอดมการณไววางานของเราคองานบรการแลวละกอ งานทเราท าจะเปนทพงพอใจของผ รบบรการเสมอ ผ ทมหวใจบรการจรงๆ นนตองแสวงหาความรรอบตว เพอจะไดใชความรนนมาใหบรการแกผ อนได ความเจรญรงเรองของธรกจหรอองคกรไมไดขนอยกบระบบการจดการทมประสทธภาพหรอสนคาทมคณภาพทเปนเลศเทานน การพฒนาใหมหวใจบรการกบคนในองคกรกเปนองคประกอบทส าคญทจะละเลยไมได งานบรการคอการท าใหลกคาพอใจ (Customer’s Satisfaction) สจตรา ช านวกยกรณ (2533: 1-2) ไดใหความหมายของการบรการไววา การบรการหมายถงการกระท าหรอการปฏบตอนแสดงออกในรปของความสะดวกสบาย ความปลอดภย คณสมบตทส าคญของการบรการ ไดแก ผ รบบรการมสวนเกยวของโดยตรงกบการใหบรการหลายๆ อยาง บรการไมมบรการคงคลง ไมสามารถจดเกบ ตลอดจนขนสงบรการได บรการไมไดเหมอนกนหมดทกอยางหรอทกกรณ และการก าหนดมาตรฐานของการบรการเปนไปไดอยางมากยง รชยา กลวานชไชยนนท (2535: 13) กลาววา การบรการเปนงานทมการผลตและการบรโภคเกดขนพรอมๆ กน ไมอาจก าหนดปรมาณลวงหนาได เปนงานทตองตอบสนองทนท ผ ใหบรการ

25

ตองพรอมทจะตอบสนองตลอดเวลา และสงทผ รบบรการจะไดคอ ความพงพอใจ ความรสกคมคาทไดมาใชบรการ ดงนน คณภาพของงานจงเปนสงทส าคญมาก เทพศกด บญยรตนพนธ (2536: 13) กลาวไววา การทบคคลหรอกลมบคคลหรอหนวยงานทมอ านาจเจาหนาทเกยวของกบการใหบรการ ซงอาจเปนของรฐหรอเอกชนมหนาทในการสงตอใหบรการแกประชาชน โดยมจดมงหมายเพอสนองความตองการของประชาชนโดยสวนรวม มองคประกอบทส าคญ 6 สวน คอ 1) สถานทและบคคลทไหบรการ 2) ปจจยน าเขาหรอทรพยากร 3) กระบวนการและกจกรรม 4) ผลผลตหรอตวบรการ 5) ชองทางการใหบรการ 6) ผลกระทบทมตอผ รบบรการ สมภพ บญนาศกด (2555: 16) กลาววา การใหบรการ หมายถง การกระท า กจกรรม หรอกระบวนการของบคคลหรอองคกร ทมวตถประสงคเพอรบใช และตอบสนองความตองการ ของบคคลอน ดวยการใหความชวยเหลอ และ/หรอการอ านวยความสะดวก ดงนน จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวา การใหบรการ หมายถง การทบคคลหรอกลมบคคลหรอหนวยงานซงอาจเปนของรฐหรอเอกชน กระท ากจกรรม โดยมจดมงหมายเพอสนองความตองการของประชาชน ดวยการใหความชวยเหลอ และ/หรอการอ านวยความสะดวก

2.3.3 หลกการใหบรการ การใหบรการเปนสงส าคญอยางยงในงานตางๆ เพราะการใหบรการ คอการใหความชวยเหลอหรอด าเนนการทเปนประโยชนตอผ อน ไมมการด าเนนงานใดๆทปราศจากการใหบรการทงในภาครฐและเอกชน คาทส และดาเนต (สมภพ บญนาศกด. 2555; อางองจาก Katz and Danet. 1973) ทไดเสนอถงลกษณะของการใหบรการทควรปฏบตทงในองคการของรฐและเอกชน ซงประกอบดวย 1) ใหตดตอเฉพาะงาน (Specificity) หมายถง การตดตอสอสารระหวางผ รบและผ ใหบรการจะจ ากดเฉพาะในเรองของงาน ไมน าเรองสวนตวนอกจากหนาทมาเกยวของ 2) ปฏบตโดยเสมอภาคเทาเทยมกน (Universality) หมายถง ผ ใหบรการจะตองปฏบตตอผ รบบรการดวยความเปนธรรม ไมถอเขาถอเรา เชน การใหการบรการตามล าดบกอน-หลง 3) วางตวเปนกลาง (Affective Neutrality) หมายถง ผใหบรการจะตองใหบรการโดยไมเอาอารมณสวนตวเขามา ยงเกยวกบงาน ปฏบตงานดวยเหตผล ใชหลกความถกตอง และไมหาเหตชวนววาทกบผ รบบรการ กลธน ธนาพงศธร (2530 : 303) กลาวถงหลกการใหบรการวาควรประกอบไปดวยหลกในการปฏบตดงน คอ 1) หลกความสอดคลองกบความตองการของบคคลสวนใหญหรอทงหมด มไดเปนการจดขนแกกลมบคคลหนงบคคลใดโดยเฉพาะ 2) หลกความสม าเสมอกคอ การใหบรการ

26

นนๆ ตองด าเนนไปอยางตอเนองและสม าเสมอ 3) หลกการสนองความตองการทแทจรงของบคคล ประเภทของประโยชนและบรการทจะจดใหนนตองตอบสนองความตองการของบคคล มใชตรงกบความตองการหรอความคดเหนของผบรหารระดบสงขององคกร 4) หลกความเสมอภาค บรการทจดนนจะตองใหความเสมอภาคแกผ รบบรการอยางเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมบคคลใดในลกษณะทแตกตางจากกลมบคคลอนๆ อยางเหนไดชด 5) หลกความประหยด คาใชจายทตองใชไปในการบรการจะตองไมมากจนเกนกวาผลทจะไดรบ และ 6) หลกความสะดวกในการปฏบต บรการทจดใหแกผ รบบรการจะตองปฏบตไดงายสะดวกสบาย สนเปลองทรพยากรไมมากนก ทงยงไมเปนการสรางภาระยงยากใจใหแกตวผบรการหรอผ รบบรการมากจนเกนไป ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2537: 146) ทกลาวถงหลกการใหบรการ 5 ประการ คอ 1) หลกความสอดคลองกบความตองการของบคคลเปนสวนใหญ ประโยชนและบรการทองคการจดใหนนจะตองตอบสนองความตองการของบคลากรสวนใหญหรอทงหมด มใชเปนการจดใหแกบคคลกลมใดกลมหนงโดยเฉพาะ นอกจากจะไมเกดประโยชนสงสดในการเอออ านวยประโยชนและบรการแลว ยงไมคมคากบการด าเนนงาน 2) หลกความสม าเสมอ การใหบรการนนตองด าเนนไปอยางตอเนองและสม าเสมอ ครบวงจรของการบรการ ในกรณทงานบรการนนไมไดมเพยงขนตอนเดยว 3) หลกความเสมอภาค บรการทจดนนจะตองใหแกผมารบบรการทกคนอยางเสมอหนาและเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมใดในลกษณะทแตกตางจากกลมอน 4) หลกความประหยด คาใชจายทใชในการบรการจะตองไมมากเกนกวาผลทจะไดรบ และ 5) หลกความสะดวก บรการทจดใหแกผ รบจะตองปฏบตไดงาย สะดวก สนเปลองทรพยากรไมมากนก และไมเปนการสรางภาระยงยากใจใหแกผใหหรอผ รบบรการมากจนเกนไป สมต สชฌกร (2548 : 11-12) ไดเสนอแนวคดหลกของการใหบรการวา ควรจะประกอบไปดวย 1) สอดคลองตรงตามความตองการ ค านงถงผ รบบรการเปนหลก และน าความตองการของผ รบบรการมาเปนขอก าหนดในการใหบรการ 2) ท าใหผ รบบรการเกดความพอใจ คณภาพ กคอความพอใจ และในการใหบรการจะตองมงเนนใหเกดความพอใจ 3) ปฏบตโดยถกตองสมบรณครบถวน มการตรวจสอบความถกตองและความสมบรณ เพอปองกนขอผดพลาดทอาจจะเกดขน อนเปนสาเหตน าไปสความไมพอใจ 4) เหมาะสมแกสถานการณ การใหบรการทรวดเรว และพจารณาถงความเรงรบของผ รบบรการ การสนองตอบใหรวดเรวกอนก าหนดเปนสงทสอดคลองกบสถานการณ และ 5) ไมกอใหเกดผลเสยหายแกบคคลอน ค านงถงผ ทเกยวของในหลาย ๆ ฝาย รวมทงสงคมและสงแวดลอม ยดหลกใหบรการอยางระมดระวง ไมท าใหเกดผลกระทบและความเสยหายกบบคคลอน

27

เชอรชล (องศนนท อนทรก าแหง. 2554; อางองจาก Churchill. 1955) ไดเสนอถงองคประกอบของการใหบรการทมคณภาพ วามลกษณะ 10 ประการ ดงน 1) ลกษณะของการบรการ (Appearance) หมายถง สภาพทปรากฏใหเหนหรอจบตองไดในการใหบรการ เชน การตกแตงสถานท และบรการใหลกคา การใชเครองมออปกรณเพออ านวยความสะดวกตางๆ เปนตน 2) ความไววางใจหรอความพงพาได (Reliability) หมายถง ความสามรถในการปฏบตงานในลกษณะทเชอถอไดถกตอง สม าเสมอ กลาวคอ เปนความสามารถในการน าเสนอผลตภณฑบรการตามค ามนสญญาทใหไวอยางตรงไปตรงมาและถกตอง 3) ความพรอมในการตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง ความเตมใจทจะใหบรการและชวยเหลอลกคาอยางรวดเรว 4) ความเชยวชาญหรอความสามารถในการแขงขน (Competence) หมายถง ทกษะและความรความสามารถทจ าเปนในการปฏบตงานบรการทรบผดชอบ เพอใหการบรการเปนไปอยางมประสทธภาพ เชน เภสชกรสามารถวนจฉยโรคไดอยางถกตองแมนย า 5) การเขาถงบรการไดงาย (Access) หมายถง การตดตอเขารบบรการดวยความสะดวก ไมยงยาก สามารถเขาพบบรการไดงาย เชน การเบกเงนดวยเครองอตโนมต การทลกคาสามารถเขามาปรกษาเรองยากบเภสชกรไดตลอดเวลาท าการ 6) ความมอธยาศยนบนอมหรอการมมารยาททด (Courtesy) หมายถงความมไมตรจตทสภาพนบนอมเปนกนเองของผปฏบตงานบรการ โดยเฉพาะผ ใหบรการทตองมปฏสมพนธกบผ รบบรการอกทงผปฏบตงานบรการจะตองใหเกยรตผ อน ออนนอม จรงใจ และมน าใจ ใหความเคารพผ อน ไมถอตว และเปนมตรกบลกคาหรอผ เกยวของ เชน เภสชกรมกกลาวทกทายผมารบบรการอยางสภาพ และเปนกนเอง 7) ความนาเชอถอ (Creditability) หมายถง ความสามารถในการสรางความเชอมนและซอตรง ซอสตยสจรตในการปฏบตงานบรการ 8 ) การตดตอสอสารทด (Communication) หมายถง การตงใจและเขาใจ เปนความสามารถในการสรางความสมพนธ และสอความหมายไดชดเจน ใชภาษาทเขาใจงายและรบฟงผ ใชบรการ เชนเภสชกรสามารถอธบายการใชยา การปฏบตตวใหลกคาเขาใจ และสามารถคดเองตามวธทเภสชกรไดอธบาย เปนตน 9) ความปลอดภย (Security) หมายถง สภาพทปราศจากอนตราย หรอการเสยงภย และปญหาตางๆ กลาวคอ เปนการปกปองลกคาจากอนตราย ปกปองขอมลลบทเปนเรองสวนตวของลกคาเชน บรษทบตรเครดตไมใหขอมลสวนตวของลกคาทถอบตรถาลกคาไมไดเซนในเอกสารยนยอมททางบรษทจดสงให เภสชกรตองเกบความลบของผ ปวย โดยไมเผยแพรใหผ อนทราบ ถาผ ปวยไมอนญาตหรอยนยอม 10) ความเขาใจลกคา (Understanding) หมายถง ความพยายามในการคนหาและท าความเขาใจกบความตองการ ความจ าเปนของลกคา รวมทงการใหความสนใจในการทจะตอบสนองความตองการดงกลาวดวย เชน เภสชกรแนะน าอาหารไขมนต า หรอการปฏบตตวแกลก คาทก าลงควบคมน าหนกอยในขณะนน

28

นอกจากน สมภพ บญนาศกด (2555: 6) กลาวถงหลกการใหบรการ 5 ประการ ดงน คอ 1) ใหบรการสอดคลองกบความตองการ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรม ทแสดงออกถง การใหบรการทตอบสนองความตองการของบคลากรสวนใหญหรอทงหมด 2) ใหบรการดวยความสม าเสมอ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถงการใหบรการทมการด าเนนงานอยางตอเนองและสม าเสมอ ครบวงจร 3) ใหบรการดวยความเสมอภาค หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทมการปฏบตตอผ รบบรการทกคนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมใดในลกษณะทแตกตางจากกลมอน 4)ใหบรการดวยความประหยด หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทค านงถงคาใชจายทใชในการด าเนนงาน 5) ใหบรการดวยความสะดวก หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทปฏบตไดงาย สะดวก ไมสนเปลองทรพยากร และไมสรางภาระความยงยากใหกบผ ใหหรอผ รบบรการ จากแนวคดดงกลาวในขางตนสามารถสรปความสอดคลองของหลกการใหบรการทมความสอดคลองกนไดดงตาราง 1

29

ตารางท 1 สรปหลกการใหบรการ

หลกการใหบรการ

ชอ/ป สรป

ความเหน

ทตรงกน

(คน)

Katz

and

Danet.

1973

กลธน.

2530

ศรวรรณ

และคณะ.

2530

สมต. 2548

องศนนท.

2554;

อางองจาก

Churchill.

1955

สมภพ.

2555

1. ตดตอเฉพาะงาน 1

2. เสมอภาค 4

3. วางตวเปนกลาง 2

4. สอดคลองกบความตองการ 5

5. สม าเสมอ 4

6. สนองความตองการแทจรง 2

7. ประหยด 3

8. สะดวก 4

9. ท าใหเกดความพอใจ 2

10. ปฏบตโดยถกตองสมบรณ ครบถวน

1

11. เหมาะสมแกสถานการณ 2

12. ไมกอใหเกดผลเสยหาย แกบคคลอน

2

13. ความเชยวชาญหรอความสามารถในการแขงขน

1

14. การตดตอสอสารทด 1

30

จากตารางไดมผ ใหความเหนสอดคลองกนมากทสด 3-5 ล าดบ จงสรปไดวา หลกการใหบรการประกอบดวยหลกส าคญ 5 ประการ คอ 1) เสมอภาค 2) สอดคลองกบความตองการ 3) สม าเสมอ 4) ประหยด และ 5) สะดวก ซงจะเหนไดวาสอดคลองกบ แนวคดหลกการใหบรการ 5 ประการของ ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2537) และสมภพ บญนาศกด (2555) ดงนนผวจยจงเลอกแนวคดหลกการใหบรการของ สมภพ บญนาศกด (2555) เนองจากเปนงานทเกยวของกบสขภาพ มาใชในการวจยครงน จากแนวคดพฤตกรรม การใหบรการ และหลกการใหบรการในขางตน จงท าใหสามารถสรปไดวา พฤตกรรมการใหบรการ หมายถง การกระท าตาง ๆ ของบคคลหรอกลมบคคล ทแสดงออกเพอรบใชหรอชวยเหลอบคคลอน ซงจะประกอบไปดวยหลกในการใหบรการ 5 ประการ ตามแนวคดของ สมภพ บญนาศกด (2555) คอ 1) หลกใหบรการสอดคลองกบความตองการ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรม ทแสดงออกถง การใหบรการทตอบสนองความตองการของบคลากรสวนใหญหรอทงหมด 2) หลกใหบรการดวยความสม าเสมอ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถงการใหบรการทมการด าเนนงานอยางตอเนองและสม าเสมอ ครบวงจร 3) หลกใหบรการดวยความเสมอภาค หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทมการปฏบตตอผ รบบรการทกคนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมใดในลกษณะทแตกตางจากกลมอน 4) ใหบรการดวยความประหยด หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทค านงถงคาใชจายทใชในการด าเนนงาน และ 5) หลกใหบรการดวยความสะดวก หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทปฏบตไดงาย สะดวก ไมสนเปลองทรพยากร และไมสรางภาระความยงยากใหกบผใหหรอผ รบบรการ ดงนน จากแนวคดการแพทยแผนไทยและพฤตกรรมการใหบรการ จงสามารถสรปไดวา พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย หมายถง การกระท าตาง ๆ ของบคคล หรอกลมบคคลตอบคคลอนในการปฏบต ทประกอบดวยหลกความสอดคลองกบความตองการ ความสม าเสมอ ความเสมอภาค ความประหยด และความสะดวก เพอใหเกดการปฏบต การดแลสขภาพ และการบ าบดรกษาโรค ความเจบปวยของคนไทย แบบดงเดม สอดคลองกบขนบธรรมเนยมวฒนธรรมไทย และวถชวตคนไทย โดยวธการปฏบตของการแพทยแผนไทย

31

2.3 พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 2.3.1 ความหมาย จากการใหนยามความหมายของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยและการประมวลเอกสารในขางตนจงสรปไดวา พฤตกรรมการการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ หมายถง การกระท าตางๆ ของบคลากรทแสดงออกในการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทประกอบดวยหลกการใหบรการ 5 ประการ คอ

1. ใหบรการสอดคลองกบความตองการ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทตอบสนองความตองการในดานการรบบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรสวนใหญหรอทงหมด

2. ใหบรการดวยความสม าเสมอ หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการการแพทยแผนไทยทมการด าเนนงานอยางตอเนองและสม าเสมอ ครบวงจร

3. ใหบรการดวยความเสมอภาค หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการการแพทยแผนไทยทมการปฏบตตอผ รบบรการทกคนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมมการใหสทธพเศษแกบคคลหรอกลมใดในลกษณะทแตกตางจากกลมอน

4. ใหบรการดวยความประหยด หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการทค านงถงคาใชจายทใชในการด าเนนงาน ดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทย

5. ใหบรการดวยความสะดวก หมายถง ลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกถง การใหบรการ ทปฏบตไดงาย สะดวก ไมสนเปลองทรพยากร และไมสรางภาระความยงยากใหกบผ ใหหรอผ รบบรการ การรกษาดวยการแพทยแผนไทย 2.3.2 การวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการศกษามงานวจยทเกยวของ เชน ดรณ บ งทอง (2546: 48) สรางแบบวดพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา ทครอบคลมมาตรฐานการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานการปฏบตงานของกองการพยาบาลใน 4 มาตรฐาน 5 ประเดน คอ 1) การประเมนปญหาและความตองการการปรกษาของผมาปรกษา 2) การใหบรการปรกษารายบคคล 3) การใหบรการปรกษารายกลม 4) การประเมนผลและการยตปญหา และ 5) การเคารพสทธของผมาปรกษา จ านวน 25 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง .12 ถง .65 และมคาความ

32

เชอมนเทากบ .84 และสพชญา ทองแท (2546: 45-47) ทสรางแบบวดพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพของเจาหนาทศนยสขภาพชมชน จ านวน 25 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “ปฏบตมากทสด” ถง “ไมไดปฏบตเลย” และมคาความเชอมนเทากบ .81ตอมาวนเพญ จามรวงศ (2547: 54-55) ไดสรางแบบวดพฤตกรรมการใหบรการของพยาบาลประจ าการ มเนอหาแบงออกเปน 5 ดาน คอ 1) ดานการตอบสนองตอผ รบบรการอยางรวดเรว 2) ดานความสภาพออนโยน 3) ดานการเขาถงจตใจของผ รบบรการ 4) ดานการสอสาร และ 5) ดานความปลอดภย จ านวน 36 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 5 ระดบ จาก “จรงมากทสด” ถง “ไมจรงเลย” สวนอภรด จนทรพมานสข (2548 : 57-59) ไดสรางแบบวดพฤตกรรมการใหบรการทางสขภาพของบคลากรทางการพยาบาลกลมงานผ ปวยนอก จ านวน 21 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “ปฏบตมากทสด” ถง “ปฏบตนอยทสด” และมคาความเชอมนเทากบ .85 และองศนนท อนทรก าแหง (2554: 46; 89-93) ทไดสรางแบบวดพฤตกรรมบรการงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยพฒนามาจากแนวคดของ เชอรชล (Churchill, 1995) มเนอหาแบงออกเปน 10 ดาน คอ 1) ดานสภาพทปรากฏ 2) ดานความไววางใจ/พงพาได 3) ดานความพรอมในการตอบสนอง 4) ดานความเชยวชาญหรอความสามารถในการแขงขน 5) ดานการเขาถงบรการไดงาย 6) ดานการมมารยาททด 7) ดานความนาเชอถอ 8) ดานการตดตอสอสารทด 9) ดานความปลอดภย และ 10) ดานความเขาใจผ เขารบบรการ จ านวน 26 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 5 ระดบ จาก “มากทสด” ถง “นอยทสด” และมคาความเชอมนเทากบ .95 จากขอมลดงกลาวในขางตนจะเหนไดวา การวดพฤตกรรมการใหบรการสวนใหญ ผ วจยจะเลอกใชการวดพฤตกรรมแบบเปนรายดาน เชน ในงานของ ดรณ บ งทอง (2546) วนเพญ จามรวงศ (2547) และองศนนท อนทรก าแหง (2554) เพอใหมรายละเอยดครอบคลมพฤตกรรมการใหบรการทตองการศกษา และเชนเดยวกน ส าหรบการวจยในครงน ผ วจยสรางแบบวดตามนยามปฏบตการ รวมกบประยกตจากแบบวดพฤตกรรมการใหบรการสงเสรมสขภาพ ของบคลากรทปฏบตงานในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาของ สมภพ บญนาศกด (2555) ทตรงกบผลการสรปจากการประมวลเอกสารในสวนของหลกการใหบรการ ซงจะประกอบดวย 1) ความสอดคลองกบความตองการ 2) ความสม าเสมอ 3) ความเสมอภาค 4) ความประหยด และ 5) ความสะดวก และจากนยามปฏบตการทไดก าหนดขน โดยจะเลอกใชเปนแบบวดทมลกษณะเปนมาตรประเมนคา (Rating Scale) ในการเกบขอมล เพราะการเกบขอมลดวยวธดงกลาวจะสามารถท าไดดวยความสะดวก ประหยดเวลา แรงงาน และคาใชจาย และขอมลทไดจะเปนขอมลจากกลมตวอยางโดยตรง (อรพนทร ชชม. 2545:

33

64) ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน เพอน ามาใชในการศกษาครงน 2.3.3 งานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เนองจากปจจบนยงไมมงานวจยทศกษาเกยวกบปจจยทครอบคลมทง ปจจยทางจตและปจจยทางสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยโดยตรง ดงนนผ วจยขอน าเสนองานวจยทเกยวของ โดยแบงออกเปน 2 สวน เพอคาดหวงวาจะไดขอมลเกยวกบผลการศกษาของพฤตกรรมการใหบรการมาใชอภปรายผลการวจยในครงนได ดงน

งานวจยทเกยวกบการบรการตางๆ เชน นงลกษณ คชฤทธ (2543) ทศกษาปจจยทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) สงกดภาคนครหลวง 3 จ านวน 78 คน พบวา อาย ระดบการศกษา ระดบชน ระยะเวลาจ านวนปการท างาน และรายได มผลตอการปฏบตงานของพนกงานธนาคาร ในงานวจยของ สภาวรตน อนทสมต (2543) ไดศกษาเรอง การรบรวฒนธรรมองคการ ความผกพนตอองคการและความตงใจทจะลาออกของพนกงาน กลมตวอยางทใชคอ พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยจ านวน 368 คน ผลการวจยพบวา 1) พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย มการรบรวฒนธรรมองคการอยในระดบสง มความผกพนตอองคการอยในระดบสง และมความตงใจทจะลาออกในระดบต า 2) พนกงานทมสถานสมรส และระดบต าแหนงงานทแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการแตกตางกน สวนอาย อายงาน ระดบการศกษาแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการไมแตกตางกน 3) การรบรวฒนธรรมองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 โดยพบวาความเหลอมล าของอ านาจ มความสมพนธทางลบกบความผกพนตอองคการ การหลกเลยงความไมแนนอน ความเปนปจเจกนยม ความเปนกลมนยม ความเปนชายและความเปนหญงมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และ 4) ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001โดยพบวา ดานพฤตกรรมและดานทศนคตมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 ตอมา ณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ไดศกษาลกษณะทาง จตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร ทท างานดานการเงนและเปนพทธศาสนกชน จ านวน 280 คน พบวา ลกษณะมงอนาคต-ควบคมตน เจตคตตอการท างานดานบรการ การสนบสนนจากองคกร และวถทางพทธ สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารในกลมรวมไดรอยละ 55

34

และเจตคตตอการท างานดานบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการท างาน ดานบรการของพนกงานไดดทสดถงรอยละ 43 รองลงมา คอ ลกษณะมงอนาคต-ควบคมตน การสนบสนนจากองคกร และวถทางพทธ ตามล าดบ และยงพบอกวา พนกงานธนาคารในกลมทมอายการท างานนอย สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดดทสดถงรอยละ 59 รองลงมา คอ พนกงานธนาคารในกลมเพศชาย กลมเพศหญง และกลมทมอายการท างานมาก ตามล าดบ สวน นออน พณประดษฐ และคณะ (2546) ทศกษาตวบงชทางจตสงคมของพฤตกรรมการท างานในขาราชการต ารวจสงกดต ารวจภธรภาค 4 จ านวน 1,209 นาย พบวา ผ ทมการเหนแบบอยางทดมพฤตกรรมการท างานสงกวาผ ทมการเหนแบบอยางทดนอย และตวแปรการเหนแบบอยางทดเมอรวมกบตวท านายชดสถานการณอก 2 ตว สามารถท านายพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจในกลมต ารวจสญญาบตรและต ารวจชนประทวนไดรอยละ 14.13 และ 14.68 ตามล าดบ และมณทนาวด เมธาพฒนะ (2547) ทศกษาประสบการณในสถานศกษา แบบอยางดานจรยธรรมจากบดามารดา และลกษณะทางจ ตทเกยวของกบพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมของนกศกษาพยาบาลกระทรวงสาธารณสข ในเขตภาคกลาง จ านวน 247 คน พบวา แบบอยางดานจรยธรรมจากบดามารดาเปนตวแปรทสามารถท านายพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมไดถงรอยละ 45.80 และ มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ ปยวรรณ บญเพญ (2550) ทศกษาคานยมสรางสรรคและสถานการณการท างานทสมพนธกบพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพของบคลากรสายวชาการ ในสถาบนอดมศกษาของรฐ จ านวน 222 คน พบวา บคลากรในกลมทมอายราชการนอยทมแบบอยางการท างานวจยทด และในกลมทมประสบการณในการท างานวจยนอยทมแบบอยางในการท างานวจยสง จะมพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพสงกวาบคลากรทมแบบอยางทดในการท างานวจยนอย และปยภรณ อภฐานฐต (2551) ทศกษาทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม ความตงใจเชงพฤตกรรม และพฤตกรรมการใหบรการ (กจกรรม CARE) กรณศกษาพนกงานบรษทประกนวนาศภย จ านวน 277 คน พบวา ความตงใจในการท าพฤตกรรมการใหบรการมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทศนคตตอพฤตกรรมการใหบรการ การคลอยตามกลมอางอง และการรบรความสามารถในการท าพฤตกรรมการใหบรการ สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการ (กจกรรม CARE) ของพนกงานในกลมรวมไดสงถงรอยละ 97.90 และ การรบรความสามารถในการท าพฤตกรรมการใหบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานไดมากทสด รองลงมา คอ ทศนคตตอพฤตกรรมการใหบรการ และการคลอยตามกลมอางอง ตามล าดบ

35

งานวจยท เกยวกบพฤตกรรมการใหบรการ เชน ดจเดอน พนธมนาวน (Bhanthumnavin. 2002) ไดท าการศกษาเจาหนาทสาธารณสขระดบต าบลทเปนหวหนางานและลกนอง จ านวน 355 คจากสถานอนามยต าบลในประเทศไทย ซงศกษาการสนบสนนทางสงคมของหวหนา 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานขอมลขาวสาร และ 3) ดานวสดอปกรณ งบประมาณและแรงงาน กบผลการปฏบตงานของลกนอง ทงการประเมนตนเองและประเมนโดยหวหนา พบผลวจยทส าคญคอ ลกนองทรายงานวาหวหนาของตนใหการสนบสนนทางสงคมทง 3 ดานมาก เปนผ ทหวหนาประเมนการท างานไดอยางมประสทธผลมากดวย โดยพบเฉพาะกลมลกนองหญง และยงพบวา ถาลกนองรสกวาไดรบการสนบสนนทางสงคม 2 ดานคอ ดานขอมลขาวสารและดานวสดอปกรณจากหวหนามาก เปนลกนองทรายงานวาตนท างานไดผลดมากกวาลกนองประเภทตรงขาม แตการไดรบการสนบสนนทางสงคมดานอารมณกบดานวสดอปกรณมาก จะพบในลกนองทหวหนาประเมนวาท างานไดผลดมากกวาลกนองประเภทตรงขาม ตอมาเปรมฤด ปองมงคล (2546: 109) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความผกพนในวชาชพ การมแหลงประโยชนทางสงคม กบความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลรฐ กรงเทพมหานคร พบวา ความผกพนในวชาชพมความสมพนธทางบวกกบความส าเรจในวชาชพของพยาบาล อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และความผกพนในวชาชพกบการมประโยชนทางส งคมสามารถรวมกนพยากรณความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพไดรอยละ 58.10 และในงานของดรณ บ งทอง (2546) ทศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ในเขต 7 จ านวน 192 คน พบวา ทศนคตตอการใหบรการปรกษา แรงจงใจใฝสมฤทธ และแบบอยางจากเพอน สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษาในกลมรวมไดถงรอยละ 52.90 และพยาบาลในกลมทมประสบการณใหการปรกษานอย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษาไดดทสดถงรอยละ 64.20 รองลงมา คอ พยาบาลในกลมทมอายนอย และพยาบาลในกลมทอบรมมาก ตามล าดบ สวนสพชญา ทองแท (2546) ทศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนของเจาหนาทศนยสขภาพชมชนจงหวดสระบร จ านวน 129 คน พบวา ความรในการปฏบตงาน ทศนคตตอการปฏบตงาน ความเชออ านาจในตนในการปฏบตงาน การมงอนาคตและควบคมตนในการปฏบตงาน ความวตกกงวลตอการเปลยนแปลงขององคกร และความรสกมนคงในหนาทการงาน มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนของเจาหนาทอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทศนคตตอการปฏบตงาน ความรสกมนคงในหนาทการงาน ความวตกกงวลตอการเปลยนแปลงขององคกร การมงอนาคตและควบคมตนในการปฏบตงาน และความรในการปฏบตงาน สามารถรวมกนท านาย

36

พฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนของเจาหนาในกลมรวมไดรอยละ 41.80 และทศนคตตอการปฏบตงาน สามารถท านายพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนของเจาหนาไดดทสดถงรอยละ 19.80 รองลงมา คอ ความรสกมนคงในหนาทการงาน ความวตกกงวลตอการเปลยนแปลงขององคกร การมงอนาคตและควบคมตนในการปฏบตงาน และความรในการปฏบตงาน ตามล าดบ และกรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทศกษาในกลมตวอยางทเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานดานจตเวชในโรงพยาบาลจตเวช พบผลวจยทส าคญคอ ตวแปรการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช รวมกบตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช และความเครยดจากสภาพงาน สามารถท านายพฤตกรรมการพยาบาลตามกระบวนการพยาบาล ไดรอยละ 34.5 ในกลมพยาบาลทวไป และสามารถท านายไดสงสด รอยละ 40 ในกลมพยาบาลโสด โดยทการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช เปนตวท านายทงในกลมรวมและกลมพยาบาลโสด และพบวาตวแปรการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช รวมกบตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช สามารถท านายพฤตกรรมการพยาบาลทเคารพสทธผ ปวย ไดรอยละ 48.9 ในกลมรวม และสามารถท านายไดสงสดรอยละ 67.6 ในกลมพยาบาลโสด โดยทการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช เปนตวท านายทส าคญทงในกลมรวมและกลมพยาบาลโสด สอดคลองกบ อภรด จนทรพมานสข (2548) ทศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการทางสขภาพ ตามมาตรฐานการพยาบาลของบคลากรทางการพยาบาล กลมงานผ ปวยนอก ในโรงพยาบาลสงกดส านกการแพทยกรงเทพมหานคร จ านวน 119 คน พบวา ความเชอในศกยภาพตนเองในการใหบรการทไดมาตรฐาน การรบรนโยบาย การพฒนาคณภาพบรการ การไดรบความร ขอมลขาวสาร การเสรมสรางขวญและก าลงใจ และ การสนบสนนทางดานเครองมอ อปกรณทใชในการปฏบตงาน มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม การใหบรการทางสขภาพ ตามมาตรฐานการพยาบาลของบคลากรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และการไดรบความร ขอมลขาวสาร การเสรมสรางขวญและก าลงใจ และการสนบสนนทางดานเครองมอ อปกรณทใชในการปฏบตงาน สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการทางสขภาพ ตามมาตรฐานการพยาบาลของบคลากรในกลมรวมไดรอยละ 20.30 และองศนนท อนทรก าแหง (2554) ทไดศกษารปแบบความสมพนธเชงเหตดานสภาพแวดลอม และแรงจงใจในงานทมตอพฤตกรรมบรการงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคของบคลากรทางการแพทย จ านวน 579 คน พบวา แบบจ าลองสมการโครงสรางมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ การสนบสนนจากผบงคบบญชา ความพงพอใจในงาน และแรงจงใจในงาน สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคไดสงถงรอยละ 82 และสามารถท านายแรงจงใจในงานไดถงรอยละ 56 และยงพบอกวา แรงจงใจในงานมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมบรการงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค

37

ทระดบ 0.54 และรองลงมา คอ ความพงพอใจในงานทระดบ 0.44 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมอทธพลทางออมผานแรงจงใจในงานทระดบ 0.30 อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 จากขอมลดงกลาวในขางตนสามารถสรปไดวา ในสวนของงานวจยทเกยวของกบ การบรการตาง ๆ พบวา เจตคตหรอทศนคตตอการใหบรการ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ความผกพนในงาน อายงาน และระดบการศกษา เปนตวแปรในกลมทสามารถท านายพฤตกรรมการบรการไดด และในสวนของงานวจย ทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการ ยงพบอกวา ทศนคตตอการบรการ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน เปนตวแปร ในกลมทสามารถท านายพฤตกรรมการบรการได และตวแปรทพบจากทง 2 สวน คอ เจตคตหรอทศนคตตอการบรการ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ ความผกพนในงาน อาย ระดบการศกษา ประเภทขององคกร และอายงาน ดงนน ในการวจยครงน ผวจยจงมความสนใจในตวแปรดงกลาว และเลอกตวแปรดงกลาว ซงไดแก เจตคตหรอทศนคตตอการบรการ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน อาย อายงาน และระดบการศกษา มาใชในการศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ โดยจดแบงกลมตวแปรตามแนวคดพฤตกรรมศาสตรออกเปน 3 กลม คอ 1) ปจจยทางจต 2) ปจจยทางสงคม และ 3) ลกษณะชวสงคม ปรบเปลยนชอของตวแปรใหมความเหมาะสมสอดคลองกบพฤตกรรม และเพมตวแปรในกลมตางๆ ทมความนาสนใจและมความเกยวของกบพฤตกรรมมารวมในการศกษา ดงทจะกลาวถงในล าดบตอไป

สวนทสาม เปนการประมวลความสมพนธระหวางปจจยเชงเหตกบพฤตกรรมการใหบรการ

การแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ประกอบดวย (1) ปจจย

ทางจตกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาล

สาธารณสขของรฐ (2) ปจจยทางสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรท

ปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และ (3) ลกษณะชวสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการ

การแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐซงมรายละเอยดดงน

38

3. ปจจยทางจตกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 3.1 เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย 3.1.1 ความหมาย ทศนคต (Attitude) ตวแปรทผ วจยพบจากการประมวลเอกสารในขางตน และเลอกน ามาใชเพอศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และใชค าวา “เจตคต” ซงมความหมายเชนเดยวกนในการวจยครงน เจตคต หมายถง ทาทความรสก ความเชอ และแนวโนมของพฤตกรรมของบคคลทมตอบคคล หรอสงของ หรอความคด หรอสภาวะความพรอมทางจตทเกยวของกบความคด ความรสก และแนวโนมของพฤตกรรมทบคคลมตอบคคล สงของ และสถานการณตาง ๆ ไปในทศทางหนง สภาวะความพรอมทางจตจะอยนานพอสมควร ถาเรามทาทความรสกหรอเจตคตในเชงบวก เรายอมปฏบตออกมาในทางบวก แตถาเรามทาทความรสกในเชงลบ เรากจะปฏบตออกมาในทางลบเชนกน (วไลวรรณ ศรสงคราม และคณะ. 2549: 260) สอดคลองกบ สชา จนทรเอม (2544: 270) ทกลาววา เจตคต เปนนามธรรม ทเกดจากการเรยนรหรอประสบการณในชวตของบคคล และมความส าคญตอการตอบสนองทางสงคมของบคคลเปนอยางมาก นนคอบคคลมพฤตกรรมอยางไร หรอท าสงใดลงไป เจตคตจะเปน เครองก าหนด เจตคตจงเปนสวนหนงของบคลกภาพของบคคล และบคคลมเจตคตตอสงแวดลอมตาง ๆ ในลกษณะทแตกตางกนออกไป และดวงเดอน พนธมนาวน (2524: 5-9) กลาววา เจตคต หมายถง ความรสกทแสดงออกอยางมนคงตอบคคลหรอสถานการณใน 2 ลกษณะ คอ มทศทาง (Direction) บวกหรอลบ ดหรอเลว และปรมาณ (Magnitude) เปนความเขมขนหรอความรนแรง ซงบคคลอาจจะมเจตคตตอสงใดสงหนงอยางรนแรง และมเจตคตตออกสงหนงเบาบาง ขนอยกบความส าคญของ สงเหลานนดวย เจตคต ประกอบดวย 3 องคประกอบ (ออมเดอน สดมณและคณะ. 2549: 13-14; อางองจาก Mcquire. 1969: 155-156; Shaver.1977: 168-170) คอ 1) ความรเชงประเมนคา (Cognitive Component) หมายถง การทบคคลรบรเกยวกบวตถสงของหรอเหตการณตาง ๆ รวมทง ความเชอของบคคลตอสงเหลานนวาดหรอเลว มประโยชนหรอโทษมากนอยเพยงใด บคคลสวนใหญมกมความรเชงประเมนคาสงของตาง ๆ เพยงเลกนอย และอาจเปนความรทไมถกตอง ท าใหเกดอคตหรอมเจตคตตอสงนนไมตรงกบความเปนจรง กอใหเกดผลดหรอผลเสยตอบคคลหรอสวนรวมได และเนองจากความรเชงประเมนคาเปนตนก าเนดของเจตคตของบคคล ดงนน การเปลยนแปลงเจตคตทส าคญประการหนง คอ การปรบองคประกอบความรเชงประเมนคาใหตรงกบความจรงแกบคคลนน 2) ความรสกพอใจ (Affective Component) หมายถง ความรสกของบคคลในลกษณะทชอบหรอไมชอบ

39

พอใจหรอไมพอใจตอสงนน การทบคคลรวาสงใดดมประโยชน บคคลจะเกดความรสกชอบสงนน และในทางตรงขามหากบคคลรวาสงใดไมดมโทษบคคลจะเกดความรสกไมชอบหรอเกลยดสงนนสวนใหญแลวความรสกพอใจของบคคลจะเกดขนโดยอตโนมตและสอดคลองกบความรเชงประเมนคา เกยวกบสงนนๆ ดวย ตามปกตแลวถาสงใดมประโยชนโดยตรงตอตน บคคลยอมรสกพอใจมาก แตหากเปนประโยชนตอผ อนทตนไมรจกหรอตอสวนรวม โดยไมเปนประโยชนตอตนมากนก บคคลจะรสกพอใจเพยงเลกนอย ซงการทบคคลรสกพอใจตอสงใดสงหนงมากทงๆทสงนนมประโยชนตอตนนอยหรอไมมเลยแตเปนประโยชนของสวนรวม แสดงวาบคคลนนเปนผ มเหตผลเชงจรยธรรมสงโดยผานองคประกอบน และ 3) การมงกระท า (Behavior Intention Component) หมายถง ความโนมเอยง หรอความพรอมทบคคลจะแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบความรสกของตน ซงความโนมเอยงทจะแสดงพฤตกรรมนเปนแบบกวาง ๆ ไมเฉพาะเจาะจง การทบคคลจะมพฤตกรรมใดเฉพาะเจาะจงขนอยกบลกษณะทางจตอน ๆ ของบคคลและสถานการณ บคคลจะกระท าพฤตกรรมตามเจตคตของตนตอเมอบคคลมความเปนตวของตวเอง คอ มเหตผลเชงจรยธรรมขนท 5 หรอ 6 มความสามารถในการควบคมตนเอง นอกจากน ยงมผ ทไดใหความหมายของเจตคตตอการใหบรการไว เชน ดรณ บงทอง (2546: 36), กนยา เทพสวสด (2550: 35), นายกา มาธพนธ (2550: 40) และปยภรณ อภฐานฐต (2551: 8) ทศกษาเจตคตตอพฤตกรรมการใหบรการ และสพชญา ทองแท (2546: 6) ทศกษาเจตคตตอการปฏบตงานใหบรการ ซงสามารถสรปความหมายของเจตคตโดยรวมไดวา คอ ความรเกยวกบประโยชนและโทษ ความรสกชอบและไมชอบ ของบคคลทมตอสงตางๆ รวมทงความพรอมทบคคลจะกระท าพฤตกรรมนนๆ จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวา เจตคต หมายถง ความรสกทบคคลแสดงออก ตอสถานการณ ในลกษณะทเปนบวกหรอลบ ดหรอเลว รนแรงหรอเบา ทประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ1) ความรเชงประเมนคา 2) ความรสกพอใจ และ 3) การมงกระท า และเจตคตอาจจะมการเปลยนแปลงหรอไมเปลยนแปลงเลยตลอดชวตกได ทงนขนอยกบความรสกนกคดของแตละบคคล ทจะมปฏสมพนธรวมกบประสบการณใหม ๆ ทผานเขามาในชวต และจากความหมายดงกลาว ดงนน ในการวจยครงน เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย จงหมายถง ความรเชงประเมนคา ความรสกทแสดงออกมาในทางบวกเกยวกบการเหนประโยชน การเหนคณคา ความรสกชอบพอใจ และความพรอมทจะกระท า ในการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

40

3.1.2 การวดเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย จากการศกษามงานวจยทเกยวของกบการวดเจตคตตอการใหบรการ เชน วรต ปานศลา (2542: 87) ทสรางแบบวดเจตคตตอการท างานสาธารณสข โดยปรบปรงจากแบบวดเจตคตตอ สภาพการท างาน และแบบวดการมงกระท าหนาทของครในงานของ ศกดชย นรญทว (2532) มเนอหาเกยวกบการรบรประโยชนและโทษ ความพอใจหรอไมพอใจในการท างานสถานอนามย และความพรอมและมงมนในการทจะท างานสาธารณสขในสถานอนามยดวยความมานะ บากบน ซอสตย จ านวน 20 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” และมคาความเชอมนเทากบ .82 เชนเดยวกบ สพชญา ทองแท (2546: 43) ทไดสรางแบบวดเจตคตตอการปฏบตงานใหบรการสขภาพของเจาหนาทศนยสขภาพชมชน จ านวน 22 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “เหนดวยอยางยง” ถง “ไมเหนดวยอยางยง” และมคาความเชอมนเทากบ .71 และดรณ บงทอง (2546 : 50) ทสรางแบบวดเจตคตตอการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา จ านวน 15 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง .37 ถง .83 และมคาความเชอมนเทากบ .91 ส าหรบในการวจยครงน ผวจยสรางแบบวดเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากนยามปฏบตการทก าหนดขน เพอใหสอดคลองกบกลมตวอยางทตองการศกษาในครงน และมลกษณะเชนเดยวกบแบบวดเจตคตทไดกลาวมาในขางตน โดยขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมเจตคตทดตอการปฏบตงานแพทยแผนไทยมากกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา 3.1.3 งานวจยเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยท เกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการศกษางานวจยทเกยวของกบเจตคตตอการใหบรการ เชน ณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ทศกษาลกษณะทางจตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการท างาน ดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร จ านวน 280 คน พบวา เจตคตตอการท างานดานบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดดทสดถงรอยละ 43 เชนเดยวกบ อทมพร สราฤทธ (2547) ทศกษาปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานใหบรการทางโทรศพท จ านวน 184 คน และกนยา เทพสวสด (2550) ท

41

ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานใหบรการขอมลทางโทรศพทของบรษทใหบรการขอมลทางโทรศพทแหงหนง จ านวน 148 คน พบวา เจตคตตองานบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานไดดทสด สอดคลองกบ นายกา มาธพนธ (2550) ทไดศกษาการรบรบรรยากาศองคการ เจตคตตอการท างานกบพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานตอนรบบนเครองบน บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) กลมบนยโรปทปฏบตงานในป 2548 จ านวน 177 คน พบวา เจตคตตอการท างานของพนกงาน มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการใหบรการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการไดสงทสดถงรอยละ 69.20 ส าหรบในกลมของการใหบรการดานสขภาพ สพชญา ทองแท (2546) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนของเจาหนาทศนยสขภาพชมชน จงหวดสระบร จ านวน 129 คน พบวา เจตคตตอการปฏบตงานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสามารถท านายพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพแกประชาชนไดสงสดรอยละ 19.80 สอดคลองกบ ดรณ บ งทอง (2546) ทศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ในเขต 7 จ านวน 192 คน พบวา เจตคตตอการใหบรการปรกษาเปนตวแปรทส าคญมากทสด (มคาเทากบ .41) สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษาในกลมรวมไดถงรอยละ 52.90

จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของจะเหนไดวา เจตคตมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการ และสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการไดด บคคลทมเจตคตทดตอการบรการกจะมพฤตกรรมการใหบรการทสงดวยเชนกน ทงในดานของการใหบรการโดยทวไปและ การใหบรการดานสขภาพ ดงนน ในการวจยครงนผวจยจงคาดวา บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง นาจะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยมากกวาบคลากรทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยต า 3.2 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 3.2.1 ความหมาย การรบรความสามารถของตน ตวแปรทผ วจยเลอกน ามาศกษาเพมเตมนอกจากตวแปรทพบจากการประมวลเอกสารเกยวกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในขางตน เพอความสมบรณและความสอดคลองกบบรบทของงานการแพทยแผนไทยในการวจย การรบรความสามารถของตน (Self-efficacy) ไดถกนยามโดยแบนดราวาหมายถง การตดสนใจของบคคลถง

42

ความสามารถของตนในการจดระบบและกระท ากจกรรมทตองท า เพอใหไดผลการปฏบตแบบทก าหนด ซงเปนการตดสนวาอะไรทบคคลท าได ไมวาเขาจะมทกษะในการท าอยางไร แบนดรากลาววา การตดสนความสามารถของตน แตกตางจากการคาดหวงผลจากการกระท า การรบรความสามารถของตนเปนการตดสนความสามารถของการกระท าทจะใหบรรลผลระดบหนง สวนการคาดหวงผลการกระท า เปนการตดสนวาการกระท านนกอใหเกดผลอยางไร แบนดรายกตวอยางวา บคคลทเชอวาเขาสามารถกระโดดไดสง 6 ฟตเปนการตดสนความสามารถ สวนการคาดหวง การยอบรบทางสงคม การปรบมอ รางวล และความพงพอใจในตนเอง เปนการคาดหวงผลของการกระท าในการใชความพยายามทจะท ากจกรรมทางสงคม ทางปญญา และทางกายนน ผ ทตดสนวาตนเองมประสทธผลสง จะคาดหวงผลของการกระท าในทางบวก ในขณะทคนทสงสยในความสามารถของตน จะคาดวาการกระท าของตนไมด และจะใหผลในทางลบ การรบรความสามารถของตนนจะเปนตวก าหนดวาบคคลนนจะมพฤตกรรมอยางไร มแบบแผนการคดอยางไร และมการตอบสนองทางอารมณอยางไร เมอเขาอยในสภาพการณทตองใชความพยายามสง (วลาสลกษณ ชววลล. 2538: 97-98 ; อางองจาก Bandura. (1986). Social Foundations of Thought and Action : A Social Cognitive Theory.) การรบรความสามารถของตนจะเปนตวก าหนดในเรองตอไปน พฤตกรรมการเลอก(Choice Behavior) บคคลมแนวโนมทหลกเลยงงานและสภาพการณทเขาเชอวายากเกนความสามารถของเขา และบคคลจะกระท ากจกรรมทแนใจวาเขามความ สามารถทจะท า บคคลทประเมนความสามารถของตนเองมากเกนความเปนจรง จะเลอกท ากจกรรมทเกนความสามารถ จะท าใหเขาพบกบความล าบากและเปนทกขจากความลมเหลว สวนคนทประเมนความสามารถของตนต าเกนไปกจะจ ากดตวเอง ท าใหขาดประสบการณทจะไดรบสงทดๆ การประเมนทดคอ ประเมนสงกวาทบคคลนนสามารถจะท าไดเลกนอย ซงจะท าใหบคคลท ากจกรรมทยากพอเหมาะและทาทายความสามารถ สวนการประเมนทแมนย า (ตรงกบความสามารถ) กจกรรมทเลอกมแนวโนมสงทจะประสบความส าเรจ การใชความพยายามและความยนหยด (Effort Expenditure and Persistence)การตดสนความสามารถของตนยงเปนตวก าหนดวา บคคลจะใชความพยายามของเขามากเทาไหรและจะคงทนท ากจกรรรมไปนานเทาไร เมอพบอปสรรคหรอประสบการณทไมนาพอใจ บคคลทยงตดสนวาตนมความสามารถจะยงมความเขมแขงและคงทนในความพยายาม มความแตกตางระหวางความพยายามทใชในชวงการเรยนรกบชวงการน าทกษะการเรยนรไปใช ในตอนเรยนร คนทรบรวาตนมความสามารถสงอาจรสกวามความจ าเปนนอยทจะตองใชความพยายามมาก แตเวลาน าทกษะทเรยนรไปใช คนทเชอวาตนมความสามารถจะใชความพยายามและลงทนสง สวนคนทสงสยในความสามารถของตนเองจะใชความพยายามมากในการเรยน แตใชความพยายามนอยกวาเมอตอนทใชทกษะทเรยนมาแลว (วลาสลกษณ ชววลล. 2538: 98-99)

43

ส าหรบการรบรความสามารถของตนในเรองอาชพ ตามความหมายของเบทซ และ แฮทเคท (Betz; & Hackett. 1986) เปนการตดสนความสามารถของตนทเกยวของกบพฤตกรรมหลายอยาง ซงรวมถงการเลอกอาชพและการปรบตวในอาชพ หรออาจกลาวอยางงายๆ ไดวา การรบรความสามารถของตนในเรองอาชพ หมายถง การน าทฤษฎของแบนดรา เรองการรบรความสามารถของตนไปใชในการศกษาพฤตกรรมเกยวกบงานอาชพ จากแนวคดดงกลาวในขางตนจงสรปไดวา การรบรความสามารถของตน หมายถง การรบรถงความเชอมนวาตนเองสามารถใหบรการการแพทยแผนไทยได ของบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 3.2.2 การวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากงานทศกษาเกยวกบการวดการรบรความสามารถของตนทสรางตามทฤษฎของแบนดรา การรบรความสามารถของตนม 3 มต (วลาสลกษณ ชววลล. 2538: 101; อางองจาก Bandura. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory.) แตงานวจยทศกษาการรบรความสามารถของตนสวนมากจะวดใน 2 มต (วลาสลกษณ ชววลล. 2538: 101; อางองจาก Lee; & Bobko. (1994). Journal of Applied Psychology.) กลาวคอระดบหรอขนาดความยากของงานทบคคลเชอวาตนสามารถปฏบตได (level or magnitude of job difficulty) และความมนใจวาจะปฏบตไดทระดบความยากตางๆ (strength of confidence) สวนมตทสามคอการแผขยายความคาดหวงเรองความสามารถของตนไปในสถานการณอน (generality of ability) ซงมกจะไมคอยวดกนในบรบทขององคการ วธการวดการรบรความสามารถของตนทใชกนมากกคอ การวดความมนใจ โดยการถามวาผตอบมความมนใจวาเขาสามารถปฏบตงานในงานทยากขนหรอไม ค าตอบมกจะเปนวา “ไมมความมนใจ” (0) จนถง “มความมนใจเตมท” (10) หรอใชสเกลแบบ 0% ถง 100% ซงงานวจยทศกษาเกยวกบการวดการรบรความสามารถของตน พบวาจากงานของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ไดสรางแบบวดการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช ทสรางขนตามแนวทฤษฎของแบนดรา (Bandura. 1977) และหลกการพยาบาลมาใชโดยวดระดบความเชอมนหรอมนใจในการปฏบตงานดานการพยาบาลจตเวช โดยน าไปใชในกลมพยาบาลวชาชพ พบวามคาความเชอมนสมประสทธแอลฟาเทากบ .93 ส าหรบการวจยในครงน ผ วจยไดสรางแบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐขน จากนยาม

44

ปฏบตการ รวมกบประยกตจากแบบวดการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช ของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) เนองจากเปนแบบวดทมความเชอมนอยในระดบสง และเพอใหสอดคลองกบกลมตวอยาง และมลกษณะเชนเดยวกบแบบวดทใชกนในขางตนมาใชในการเกบขอมล ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนนบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผ ทมการรบรถงความเชอมนของตนในการใหบรการสงกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา 3.2.3 งานวจยเกยวกบการรบรความสามารถของตนในการใหบรการทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการศกษาการรบรความสามารถของตนเองกบพฤตกรรมทพงประสงค เชน งานวจยของ กมลพรรณ หอมนาน (2539) ซงท าการศกษาเรองการรบรความสามารถของตนเองกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอาย พบวา การรบรความสามารถของตนเองมความสมพนธในทางบวก กบพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอายอยางเดนชด ในงานของ กมลทพย ดานชย (2540) ทศกษาการรบรความสามารถของตนเองของมารดาในการดแลบตร และพฤตกรรมสงเสรมสขภาพบตรวย 1-3 ป พบผลวจยคอ การรบรความสามารถของตนเองของมารดาในการดแลบตร มความสมพนธกบพฤตกรรมสงเสรมสขภาพบตร อยางมนยส าคญทางสถต และสามารถท านายพฤตกรรมของมารดาในการสงเสรมสขภาพบตรไดรอยละ 30.99 ในกลมรวม ในงานวจยของ เบญจมาศ โรจนธนกจ (2546) เรองความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเอง วฒนธรรมองคการ ความยตธรรมในองคการกบผลการปฏบตงานกลมตวอยางคอ หวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสแหงหนง จ านวน 142 คน พบผลวจยคอ การรบรความสามารถของตนเอง และวฒนธรรมองคการดานลกษณะความเปนหญง สามารถรวมกนท านายผลการปฏบตงานของหวหนางานกลมรวมไดรอยละ 30.5 โดยทการรบรความสามารถของตนเองมบทบาทในการท านายเปนล าดบแรก ซงพบผลวจยทสอดคลองกบกรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทศกษาในกลมตวอยางทเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานดานจตเวชในโรงพยาบาลจตเวช พบผลวจยทส าคญคอ ตวแปรการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช รวมกบตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช และความเครยดจากสภาพงาน สามารถท านายพฤตกรรมการพยาบาลตามกระบวนการพยาบาล ไดรอยละ 34.5 ในกลมพยาบาลทวไป และสามารถท านายไดสงสด รอยละ 40 ในกลมพยาบาลโสด โดยทการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช เปนตวท านายทงในกลมรวมและกลมพยาบาลโสด และพบวาตวแปรการรบรความสามารถของตนตอ

45

พฤตกรรมการพยาบาลจตเวช รวมกบตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช สามารถท านายพฤตกรรมการพยาบาลทเคารพสทธผ ปวย ไดรอยละ 48.9 ในกลมรวม และสามารถท านายไดสงสดรอยละ 67.6 ในกลมพยาบาลโสด โดยทการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช เปนตวท านายทส าคญทงในกลมรวมและกลมพยาบาลโสด จากหลกฐานผลการวจยกบพฤตกรรมตางๆและผลการปฏบตงาน เชน พฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอาย พฤตกรรมของมารดาในการสงเสรมสขภาพบตร ผลการปฏบตงานของหวหนางาน และพฤตกรรมการพยาบาลจตเวชทมจรยธรรมของพยาบาล พบผลสอดคลองกนวาการรบรความสามารถของตนเองของบคคลยงมากเทาใด กสามารถท าใหเกดพฤตกรรมการท างานในลกษณะงานตางๆ มากเทานน ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงคาดวา การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ นาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เชนกน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ มการรบรความสามารถของตนในการใหบรการสง นาจะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยมากกวาบคลากรทมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการต า 3.3 ความผกพนในงานแพทยแผนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 3.3.1 ความหมายของความผกพน สแตลออฟ (ซลวานา ฮะซาน, 2550; อางองจาก Strellioff, 2003) อธบายวา “Engagement” มความหมายเชนเดยวกบ“Commitment”หมายถง ความผกพน ซงเปนสภาวะทเกยวของกบทงอารมณและเหตผลของบคคลในดานงานและองคการจะแสดงออกมาในรปของพฤตกรรม 3 ลกษณะ คอ 1) การพด (Say) คอ การกลาวถงองคการในทางทดใหแกบคคลอนไดฟง ไมวาจะเปนเพอนรวมงาน ครอบครว ลกคา และผ มสวนเกยวของอนๆ 2) การอยกบองคการ (Stay) คอ ความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการ ตองการคงอยกบองคการอยางจรงใจ แมทอนจะใหผลประโยชนทดกวา 3) การรบใช (Serve) คอ ภมใจในงานทท าวามสวนสนบสนนองคการใหประสบความส าเรจและหากจ าเปนกพรอมและยนดทจะท างานหนกมากขน อนนตชย คงจนทร (2529: 34-41) เหนวาความผกพน เปนพฤตกรรมอยางหนงของพนกงาน หรอสมาชกขององคการทมผลตอพฤตกรรมอน เชน การขาดงาน การตรงตอเวลาในการ

46

ท างาน การเปลยนแปลงโยกยายงาน การทคนมความผกพนตอองคการอาจจะเปนเพราะตองการจะท าหรอจ าเปนจะตองท า หรอเปนเพราะเหนวาควรจะท า ภรณ มหานนท (2529: 97) กลาววา ความผกพนของพนกงานจะน าไปสผลทสมพนธกบความมประสทธภาพขององคการ กลาวคอพนกงานทมความรสกผกพนอยางแทจรงจะมแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมขององคการในระดบสง หากพนกงานมความรสกผกพนอยางสงมกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงอยกบองคการตอไปเพอท างานขององคการใหบรรลเปาหมาย เมอบคคลมความผกพนตอองคการและเลอมใสศรทธาในเปาหมายขององคการมกจะมความผกพนอยางมากตองานดวย เพราะเหนวางานคอหนทางซงตนสามารถท าประโยชนใหกบบคคลนนกบองคการใหบรรลถงเปาหมายไดส าเรจและบคคลทรสกผกพนจะเตมใจทจะพยายามมากพอควรในการท างานในองคการ มผลท าใหการปฏบตงานอยในระดบดเหนอคนอน Iblf Organization (ซลวานา ฮะซาน. 2550; อางองจาก Iblf Organization. 2004) ไดอธบายวา ความผกพนของพนกงาน (Employee Engagement) หมายถง การทพนกงานรวบรวมปจจยดานเวลา ทกษะ ความสามารถ และทรพยากรตางๆ ของบคคลนนๆ เพอมาสนบสนนการด าเนนงานขององคการ ซงการกระท าเชนนนตอเนองจะเกดเปนความผกพนตอองคการทยงยนและยาวนาน สกาว ส าราญคง (2547: 4) ไดใหความหมายของค าวา ความผกพน (Engagement) วาหมายถง สภาวะอารมณความรสกของพนกงานวาตนเปนสวนหนงขององคการ รสกจงรกภกดและมนใจในองคการ ซงจะท าใหเกดความกระตอรอรนในการท างานและเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการอยางเตมท 3.3.2 ความหมายของความผกพนในงาน ความผกพนในงาน มผ ทไดใหความหมายเอาไวหลายทาน เชน เชาเฟลและคณะ (Langelaan; et al. 2006: 522; citing Schaufeli; et al. 2002b) ใหความหมายวา ความผกพนในงาน (Work engagement) คอ จตใจทเตมไปดวยความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงาน ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ประการ ไดแก 1) ความขยนขนแขง (Vigor) หมายถง มพลงในการท างานสง เตมใจทจะทมเทใหกบงานและมความพยายามอยางไมลดละ แมจะเปนงานทยากล าบาก 2) การทมเทในการท างาน (Dedication) หมายถง มความรสกเตมใจทจะเสยสละอทศตวใหกบงาน มแรงบนดาลใจในการท างาน ภาคภมใจและรสกวาเปนงานททาทาย 3) ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน (Absorption) หมายถง มความสขทไดเปนสวนหนงของงาน และถกดงดดโดยงาน ไมสามารถ

47

ทจะถอนตวออกจากงานทท าอยได มความสขกบการทไดจดจอกบงานรสกวาเหมอนเวลาผานไปอยางรวดเรว คาน (ขนษฐา ลอนาม. 2554: 14; อางองจาก Kim. 2008: 2; citing Kahn. 1990) ใหความหมายของความผกพนในงาน วาเปนสงทน าพาสมาชกขององคการใหท าหนาทของพวกเขาเอง มการแสดงออกอยางชดเจน และมอารมณรวมระหวางการแสดงบทบาทของการท างาน ซง Maslash; & Leiter (1997) มความเหนวาเปนแนวคดพนฐานของความผกพนในงาน แตไมใชนยามเชงปฏบตการ ตอมา Maslash และ Leiter ไดใหแนวความคดวา ความผกพนเปนสถานการณทตรงกนขามอยางสนเชงกบความเหนอยหนายในการท างาน เวลลนและคอนเซลแมน (ขนษฐา ลอนาม. 2554: 14; อางองจาก Macy; & Schneider. 2008: 4; citing Wellin; & Concelman. 2005: 1) ใหความเหนวาความผกพนของพนกงาน (Employee engagement) เปนการผสมผสานรวมกนระหวางความผกพน (Commitment) ความภกด (Loyalty) ใหเกดประสทธผลในการท างานสง (Productivity) และมความรสกเปนเจาของ (Ownership) จอรเทอรและคณะ (ขนษฐา ลอนาม. 2554: 15; อางองจากGorter; et al. 2008: 48) ใหความหมายของความผกพนในงาน เปนคณลกษณะทเตมไปดวยพลง ตองการมสวนรวม เปนสวนหนงทชวยสงเสรมไมใหเกดความเหนอยหนายในงาน โดยการแสดงออกซงความรสกและพฤตกรรมทางบวกอยางตอเนอง พนกงานทมความผกพนจะเกดความรสกกระตอรอรน ท างานอย างมประสทธภาพ และมองตวเองวาพวกเขาสามารถทจะจดการทกสงไดอยางสมบรณ เปนไปตามความตองการขององคการ สรสวด สวรรณเวช. (2549: 10) ใหความหมายวา ความผกพนในงานเปนความรสกทมนคงตอการและงาน แตกตางจากความพงพอใจในงานซงเปนเพยงความรสกทมตองาน และเปนความรสกทเกดขนไดงาย อาทเชน บรษทฮวท (Hewitt Associates. 2003) ไดใหมมมองวา ความผกพนในงานของพนกงานนน เปนสงทแสดงออกไดทางพฤตกรรม กลาวคอ สามารถดไดจากการพด (Say) โดยจะพดถงองคการในแงบวก และพจารณาไดตากการด ารงอย (Stay) นนคอ พนกงานปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการตอไป แมจะไดรบขอเสนอทดกวาจากทอน และสวนประเดนสดทาย คอ การใชความพยายามอยางเตมความสามารถ (Strive) ของพนกงานเพอสรางผลการปฏบตทด ท าการชวยเหลอ พฒนาหรอสนบสนนธรกจขององคการ เทพประสทธ อตตะโมก (2549: 41) ใหความหมายของความผกพนในงานวา คอ ความรก ความผกพนของพนกงานทมตอองคการ สงผลถงความทมเทใหองคการ

48

เกศรา รกชาต (2550: ออนไลน) ใหความหมายของความผกพนในงานของพนกงานวา หมายถง พนกงานทมความตงใจทมเทพลงกาย พลงใจ ใหกบการท างานทรบผดชอบอยางเตมทพนกงานจะรสกตนเตน รสกถงความทาทายกบงานทท าในแตละวน พนกงานจะพฒนาตวเอง ดงเอาความสามารถ หา “พรแสวง” พรอมน าเอาพรสวรรคในตวเองมาใชในการท างานทรบผดชอบอยางเตมท พรอมทงเรยนร หาวธการใหมๆ ในการท างานใหบรรลเปาหมายอยเสมอ สจน กระจางศร(2551 ; 111) ใ หความหมายวา เ ปนพฤตกรรม (คานยมแนวความคด) ของพนกงานทแสดงใหเหนถงความเสมอนการเปนเจาของ (Ownership) และรกผกพนตอหนาทความรบผดชอบของตน ตอบคคลรอบขาง (เพอนรวมงาน หวหนางานและผ ใตบงคบบญชาของตน) ตลอดจนตอองคกรของตน ทงในมตแหงเหตผล และมตดานความรสก ตลอดจนการแสดงออกทางอารมณ (Ration & Emotional Commitment) สวฒน ธนากรนวฒน (2551: 114) ใหความหมายวา เปนความรสกของผปฏบตงานทด ความเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ รวมใจในการรกษาสมาชกภาพใหอยในองคการตอไป มความสมพนธผกพนกบองคการอยางเหนยวแนน บคคลพรอมและเตมใจทจะอทศตวเองเพอสรางสรรคงาน ปฏบตหนาทความรบผดชอบอยางเตมก าลง เพอใหองคการบรรลเปาหมายทตงไว จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวา ความผกพนในงาน หมายถง จตใจทเตมไปดวยความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงาน เปนการผสมผสานรวมกนระหวางความผกพนและความภกด รสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ รกษาการเปนสมาชกภาพขององคการตลอดไป รสกตนเตนมชวตชวามความสขทไดอยกบงาน มพลงพรอมทจะอทศตวทมเทพลงกาย พลงใจ ปฏบตหนาทความรบผดชอบอยางเตมก าลงความสามารถ เพอใหองคการบรรลเปาหมายทตงไว ซงอาจแสดงออกไดทางอารมณและมการพดถงองคการในแงบวก ดงนน จากแนวคดการแพทยแผนไทยและความผกพนในงาน จงสามารถสรปไดวา ความผกพนในงานแพทยแผนไทย หมายถงจตใจทเตมไปดวยความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงานแพทยแผนไทย ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ประการ ไดแก 1)ความขยนขนแขง (Vigor) หมายถง มพลงในการท างานการใหบรการการแพทยแผนไทยสง เตมใจทจะทมเทและพยายามอยางไมลดละตองานการใหบรการการแพทยแผนไทย แมจะเปนงานทยากล าบาก 2) การทมเทในการท างาน (Dedication) หมายถง มความรสกเตมใจทจะเสยสละอทศตวและมแรงบนดาลใจใหกบงานการใหบรการการแพทยแผนไทย มความภาคภมใจ และรสกวาเปนงานททาทาย 3)ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน (Absorption) หมายถง การมความสขทไดเปนสวนหนงของการใหบรการการแพทยแผนไทย และถกดงดดโดยงานการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยไมสามารถทจะถอนตวออกจากงานทท าอยได และมความสขกบการทไดจดจอกบงานรสกวาเหมอนเวลา

49

ผานไปอยางรวดเรว อาจกลาวไดวาความผกพนเปนมากกวาสงทฝงแนนซงอาจรวมทงอารมณความรสกและความคด 3.3.3 การวดความผกพนในงานแพทยแผนไทย จากการศกษามงานวจยทเกยวของกบการวดความผกพนในงาน เชน ขนษฐา ลอนาม (2554) ทสรางแบบวดความผกพนในงาน โดยปรบปรงจากแบบวดความผกพนในงาน UWES-17 ของ Schaufeli ประกอบดวยขอค าถามจ านวน 26 ขอจ าแนกเปน 3 ดาน คอ ความขยนขนแขง การทมเท ในการท างาน และความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน ขอค าถามแตละขอของแบบสอบถาม ดานความขยนขนแขง มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.464 – 0.801 คาความเชอมน 0.902 ดานการทมเท ในการท างาน มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.430 – 0.714 คาความเชอมน 0.911 และความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.244 – 0.726 คาความเชอมน 0.838 แบบสอบถามความผกพนในงานทงฉบบมคาความเชอมนของครอนบาคเทากบ 0.949 ส าหรบการวจยในครงน ผ วจยไดสรางแบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทยตอการใหบรการของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสขของรฐขน โดยปรบปรงจากแบบวดความผกพนในงาน ของ ขนษฐา ลอนาม (2554) เนองจากเปนแบบวดทมเนอหา

สอดคลองกบสงทผวจยตองการศกษา อกทงยงเปนแบบวดทมคาความเชอมนอยในระดบสง เพอใหมลกษณะเชนเดยวกบแบบวดทใชกนในขางตนมาใชในการเกบขอมล ขอค าถามจะ มลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลาประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง แสดงวาเปนผ ทมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากกวา บคลากรทไดคะแนนความผกพนในงานแพทยแผนไทยต ากวา 3.3.4 งานวจยเกยวกบความผกพนในงานแพทยแผนไทยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในงานวจยของ อารยและแทน (Aryee and Tan. 1992: 288-305) ไดศกษาวจยโดยใชโมเดลปจจยทมอทธพลและผลทไดรบจากความผกพนตออาชพ (career commitment) โดยศกษาพบวาความผกพนตออาชพ เปนปจจยทมอทธพลตอความตงใจทจะถอนตวจากอาชพ (career withdrawal intentions) อยางมนยส าคญทางสถตในทางลบ (-.69) และความตงใจถอนตวออกจากงาน (Job withdrawal intention) (-.37)

50

ล และ อาชฟอรธ (Lee and Ashforth. 1993: 5) ไดศกษาวจยโดยใชการผสมผสานโมเดลของความเหนอยหนาย (Integrated model of burnout) โดยศกษากบกลมตวอยางในระดบผบรหารในหนวยงานทใหบรการตอสงคม จ านวน 148 คน โดยจดเกบขอมล 2 ครง หางกน 8 เดอน พบวาความผกพนตอวชาชพ (professional commitment) ซงศกษาโดยใชเปนตวแปรทางดานความตองการลาออกจากงาน พบวาความผกพนตอวชาชพเปนปจจยทมอทธพลในทางลบ ( -.31) ตอความจงใจทจะลาออกจากงาน (turnover intention) สภาวรตน อนทสมต (2543) ไดศกษาเรอง การรบรวฒนธรรมองคการ ความผกพนตอองคการและความตงใจทจะลาออกของพนกงาน กลมตวอยางทใชคอ พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยจ านวน 368 คน ผลการวจยพบวา 1) พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย มการรบรวฒนธรรมองคการอยในระดบสง มความผกพนตอองคการอยในระดบสง และมความตงใจทจะลาออกในระดบต า 2) พนกงานทมสถานสมรส และระดบต าแหนงงานทแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการแตกตางกน สวนอาย อายงาน ระดบการศกษาแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการไมแตกตางกน 3) การรบรวฒนธรรมองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 โดยพบวาความเหลอมล าของอ านาจ มความสมพนธทางลบกบความผกพนตอองคการ การหลกเลยงความไมแนนอน ความเปนปจเจกนยม ความเปนกลมนยม ความเปนชายและความเปนหญงมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และ 4) ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001โดยพบวา ดานพฤตกรรมและดานทศนคตมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 เปรมฤด ปองมงคล (2546: 109) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความผกพนในวชาชพ การมแหลงประโยชนทางสงคม กบความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลรฐ กรงเทพมหานคร พบวา ความผกพนในวชาชพมความสมพนธทางบวกกบความส าเรจในวชาชพของพยาบาล อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และความผกพนในวชาชพกบการมประโยชนทางสงคมสามารถรวมกนพยากรณความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพไดรอยละ 58.10 จาการทความผกพนในวชาชพ เปนปจจยทส าคญทสดในการพยากรณความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพอธบายไดวา พยาบาลวชาชพทมความผกพนในวชาชพจะมความมงมนในการพฒนาศกยภาพและตงใจแนวแนทจะท างาน โดยไมยอทอตอปญหาหรออปสรรคใดๆ ดงนนพยาบาลวชาชพจงเปนทรพยากรบคคลทส าคญทสด และเปนหวใจสความส าเรจขององคการ จากหลกฐานผลการวจยกบกลมตวอยางตางๆ พบผลสอดคลองกนวา บคคลทมความผกพนมากเทาใด กจะสามารถท าใหเกดพฤตกรรมการท างานในลกษณะงานตาง ๆ มากเทานน

51

ส าหรบการศกษาครงนจงคาดวาบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด ยอมมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทานน 3.4 คานยมความเปนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 3.4.1 ความหมายของคานยม (Values) ค าวา คานยมหรอคณคา (Values) มผใหความหมายไวหลากหลายดงน พจนานกรมศพท สงคมวทยา ฉบบราชบณฑตยสถาน (2524:411–412) ใหความหมายคานยมวา คอ วสยสามารถของสงใดกตามทเชอวาสนองความปรารถนาของมนษยไดหรอคณสมบตของสงใดกตามซงท าในสงนนเปนประโยชนนาสนใจแกบคคลหรอกลมคานยมขนอยกบความเชอของมนษย ของอยางหนงซงโดยเนอแทไมมอรรถประโยชนอยางใดเลย อาจเปนทยอมรบวามคาสงสงไดเพราะมนษยเชอวาสงนนเปนประโยชนกบตนนอกจากนของอยางเดยวกนอาจมคาส าหรบแตละบคคลไมเหมอนกน จงไมสามารถวดออกมาไดแนนอนวาของนนมคาอยางไร ในทางสงคมวทยานยมใชค า “คณคา” หรอ “คานยม” ใหหมายถง สงทบคคลยดถอเปนเครองชวยตดสนใจ และก าหนดการกระท าของตนเอง ฟทเทอร (บงอร ภวภรมยขวญ. 2526: 122; อางองจาก Feather. 1975: 4 – 5) กลาววาคานยมเปนสงทนยมเชอถอไวเปนแนวทางในการประพฤตยดถอปฏบต (Mode of conduct) หรอเปนเปาหมายในการด าเนนชวตทตนเองและสงคมเหนสมควรยดถอปฏบต (Endstate of Existence) มากกวาวถปฏบตหรอเปาหมายอยางอน สาโรช บวศร (2527: 8) ใหนยามคานยมวา เปนสภาพหรอการกระท าบางประการทเราเชอหรอนยมวา ควรยดถอหรอยดมน หรอวาควรกระท าหรอปฏบตเพอจะไดบรรลถงความมงหมายของสงคมหรอตวเอง เพญแข ประจนปจจนกและออมเดอน สดมณ (2529: 14) กลาววา คานยมหมายถงความรสกรวมทบคคลมตอสงใดสงหนงหรอเรองใดเรองหนง การทบคคลมคานยมในเรองใดเรองหนงนนแสดงถงความรสก ความพอใจ ทศนคต และความตองการ ทบคคลมตอ เรองนนและความพรอมทจะแสดงออกเพอสนองตอคานยมนน บคคลจะขดขวางและตอตานการกระท าทขดตอคานยมทเขามอย คานยมจดไดวาเปนแหลงทมาของพฤตกรรมของบคคลทง ดานลบและดานบวก วดรพ (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2543: 126; อางองจาก Woodruff. 1952) ใหความหมายของคานยมวา เปนสงทบคคลหรอสมาชกในสงคมยดถอและยอมรบวาเปนสงทมความหมายและมความส าคญส าหรบตน ยอมรบเอามาเปนเปาหมายมาตรฐานและอดมคตในชวตตน

52

โรคช (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2543: 127; อางองจาก Rokeach.1968) ใหนยามคานยมวา เปนความเชอทแตละบคคลยดถอวาควรปฏบตอยางไร สงใดมคณคาหรอไมมคณคา เปนมาตรฐานในการตดสนวา สงใดด สงใดไมด ลกขณา สรวฒน (2544: 66) กลาววา คานยม หมายถง ความคดของบคคลทมตอสงใดสงหนงวาสงนนเปนสงทมคณคา ซงเปนผลใหบคคลใชเปนเกณฑหรอมาตรฐานทน ามาประเมนหรอตดสนใจในสงใดสงหนง อนเปนสงทก าหนดพฤตกรรมของบคคล จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวา คานยมหมายถง ความคด ความรสกยอมรบนบถอ ความเชอของบคคลทมตอสงใดสงหนงวาสงนนเปนสงทมคณคาจงยดมนน ามาเปนเครองชวยในการตดสนใจก าหนดแนวทางการกระท า โดยปฏบตตามสงทยดถอเปนหลก ซงเปนสงทอาจเปลยนแปลงไดตามกาลสมยและความเปลยนแปลงของสงคม 3.4.2 ความหมายของคานยมความเปนไทย และความนยมไทย จากการศกษาเอกสารเกยวกบคานยมความเปนไทยซงผทรงคณวฒหลายทานไดใหความหมายไว จะพบวามความคลายคลงกบความนยมไทยซงนกวชาการและผทรงคณวฒไทยไดใหความหมายไวดงตอไปน คานยมความเปนไทย ประพฒน ตรณรงค (2525: 10) ไดกลาวถง คานยมความเปนไทยวา การท คนไทยนยมชมชอบในความเปนไทยของตน สนบสนนสงเสรมคนไทย และชาตไทยอนเปนวฒนธรรมสวนหนงทแสดงถงความกลมเกลยวของคนไทย ทพงมคานยมในความเปนไทย เชน รกและนบถอ คนไทยดวยกน ไมดหมนเหยยดหยามคนไทย ไมเหนชาตอนดกวาชาตไทย นยมนบถอหลกปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามของไทย เหนคณคาในสงประดษฐและซอสนคาไทย จนทรทศน เพญธสาร (2529: 1 – 3) ใหความหมาย คานยมความเปนไทยทเปนลกษณะของความรสก ไดแก ความชนชอบ ความศรทธาในเอกลกษณหรอลกษณะเฉพาะของชาตไทย ซงแสดงใหรถงความเปนไทยไดแก ภาษาพด ศลป ขนบธรรมเนยมประเพณจตใจหรอคณธรรมแบบไทย ความนยมไทย ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2526: 79) ไดใหความหมายของความนยมไทยวาการมความรกไทย นยมไทย โดยส านกและภาคภมใจในความเปนไทย มความผกพนหวงแหนมาตภมและมงมนสงเสรมความเจรญกาวหนา ความมนคงของประเทศ รวมทงรกษาเกยรตภมของชาต เชน นยมใชสนคาไทย ศลปะไทย ทรพยากรไทยและนสยของคนไทยเปนตน

53

ชวน หลกภย (2527: 81 – 85) กลาววา นยมไทยเปนอดมการณและคานยมทใหส านกความภมใจในความเปนไทย ส านกถงความส าคญของวถชวตความเปนอยแบบไทยนยมไทยไมละทงวฒนธรรมและประเพณแบบไทย โดยมงรกษาเอกลกษณของชาตไทยและมงทจะแกไขปญหาเศรษฐกจของประเทศเปนสวนรวมดวย กรมสามญศกษา (ศรเพญ เถอนศร. 2547:33; อางองจาก พรยะ ไกรฤกษ. 2529:59) ใหความหมายวา ความนยมไทยหมายถงความรกไทย นยมไทยโดยส านกและภมใจในความเปนไทยไมวาจะเปนวตถ บคคล ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม มความผกพนหวงแหนมาตภม มงสงเสรมความเจรญกาวหนาและความมนคงของประเทศ รวมทงการรกษาเกยรตภมของชาตดวย ผดง อารยะวญญ; และ ศรยา นยมธรรม (2530: 8) กลาววา ความนยมไทย หมายถงการมความรกไทย นยมไทยส านกและภาคภมใจในความเปนไทย รกและหวงแหนศลปวฒนธรรมและลกษณะเฉพาะของคนไทย มความรกชาต ศาสนาและพระมหากษตรย ดงนน จากแนวคดดงกลาวจงสรปไดวาคานยมความเปนไทย หมายถง การมความตระหนก รสกชนชมและภมใจในความเปนคนไทย มความรความเขาใจ ใหความส าคญและด ารงรกษาความเปนไทยเอกลกษณทดของไทย และมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมความเปนไทย โดยการบรโภคสนคาทมาจากภมปญญาไทย รวมทงท านบ ารงศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนเปนเอกลกษณของไทยใหคงอย 3.4.2 การวดคานยมความเปนไทย จากงานทศกษาเกยวกบการวดคานยมความเปนไทย พบวา เพญแข ประจนปจจนกและออมเดอน สดมณ (2529) ไดศกษาเกยวกบคานยมดานวตถกบคานยมทางระเบยบประเพณของชาวชนบทไทย และสรางแบบวดคานยมทางวตถซงเปนแบบสอบถาม ประกอบดวยขอค าถามจ านวน 30 ขอ แตละขอค าถาม จะเปนขอความเกยวกบคานยมทางวตถมลกษณะทงทางบวกและทางลบ โดยมมาตรวด 4 หนวย จาก “เหนดวยอยางยง” ถง “ไมเหนดวยอยางยง นอกจากน วนย พรหมอนทร (2531) ไดศกษาทศนคตคานยม และความตองการของชาวชนบทไทยทอาศยอยในหมบานท มการพฒนาตางกน และมพฤตกรรมในครอบครวทตางกน โดยสรางแบบวดเกยวกบคานยมจ านวน 60 ขอ แบงเปนคานยมละ 4 ขอ ทงหมด 15 คานยม โดยประการแรก มมาตรวด 3 หนวย จาก “ควร” “ไมควร” “ไมแนใจ” และประเดนทสอง มมาตรวด 3 หนวย จาก “ตองการปฏบตแนนอน” “ไมตองการปฏบต” “ยงลงเลใจ” ซงแบบวดคานยม 15 คานยม นน ไดคาความเชอมนตงแต 0.1907 ถง 0.6568 ส าหรบแบบวดของอรนช สดประเสรฐ (2538) ไดศกษาการวเคราะหรายการแขงขนชงรางวลทางโทรทศน

54

และสรางแบบวดความคดเหนเรองคานยมไทยทปรากฏในรายการแขงขนชงรางวลประกอบดวยขอค าถามจ านวน 15 ขอ แตละขอมค าถามมมาตรวด 4 หนวย จาก”มมาก” ถง “ไมมเลย” สวนอรทย เวชภม (2540) ไดสรางแบบวดคานยมทเออตอการพฒนาเปนแบบวดมาตรประเมนคาประกอบดวยประโยคค าถาม 8 ขอความ และไดความเชอมนดวยวธสมประสทธแอลฟา เทากบ 0.7759 ส าหรบในการวจยครงน ผ วจยสรางแบบวดคานยมความเปนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากนยามปฏบตการทก าหนดขน เพอใหสอดคลองกบกลมตวอยางทตองการศกษาในครงน โดยขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลาประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน เพอแยกความความละเอยดในการศกษา บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนคานยมความเปนไทยสง แสดงวาเปนผ ทมคานยมความเปนไทยมากกวา บคลากรทไดคะแนนคานยมความเปนไทยต ากวา 3.4.3 งานวจยเกยวกบคานยมความเปนไทยท เกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการศกษาคานยมความเปนไทย กบพฤตกรรมทพงประสงค เชน ทวพร ศรสขค า (2547) ท าการศกษาเรอง คานยมความเปนไทยและการเรยนรเปนทมของผแทนจ าหนายเวชภณฑยาบรษทผน าเขาและจ าหนายยาตางประเทศทมส านกงานอยในกรงเทพมหานคร กลมตวอยางจ านวน 159 คน ผลการศกษาพบวา 1) ผ แทนจ าหนายเวชภณฑยามคานยมความเปนไทยในดานยดหลกอาวโสสงทสด และมคานยมความเปนไทยในดานค านงถงตนเองและประโยชนสวนตวต าทสด 2) ผแทนจ าหนายเวชภณฑยามการเรยนรเปนทมในดานเรยนรเราหรอรจกตวเองสงทสด และมการเรยนรเปนทมในดานเรยนรงานต าทสด 3) ปจจยทมผลตอคานยมความเปนไทยโดยรวมของผแทนจ าหนายเวชภณฑยา ไดแก อายและชองทางการขาย 4) ผแทนจ าหนายเวชภณฑยาทมชองทางการขายและประเภทรางวลจากการขายทตางกนมการเรยนรเปนทมโดยรวมและรายดานแตกตางกน ในขณะทผแทนจ าหนายเวชภณฑยาทมคานยมความเปนไทยตางกนมการเรยนรเปนทมไมแตกตางกน และ 5) คานยมความเปนไทยโดยรวมไมมความสมพนธกบการเรยนรเปนทมโดยรวม วรวชญ บญสง (2552) ศกษาในเรองผลการปลกฝงความส านกในความเปนไทยโดยใชกจกรรมสถานการณจ าลองแกนกเรยนชนกลมนอย ในโรงเรยนแมระมาดวทยาคม จงหวดตาก กลมตวอยางจ านวน 30 คน ผลการศกษาการปลกฝงความส านกในความเปนไทยโดยใชกจกรรมสถานการณจ าลองแกนกเรยน พบวา ความส านกในความเปนไทยของนกเรยนชนกลมนอยโดยการเขยนสะทอนความคด เรอง กวาจะเปนชาตไทย โดยรวมอยในระดบด เมอพจารณาในรายละเอยด

55

พบวา ระดบความส านกทมคาเฉลยสงสดอยในขนความเขาใจคอ ความเขาใจเหตการณส าคญในอดตของชนชาตไทย และมสวนชวยใหชาตไทยเปนปกแผน ในเรอง ศาสนาของชนชาตไทยโดยรวมอยในระดบด เมอพจารณาในรายละเอยดพบวาระดบความส านกทมคาเฉลยสงสดอยในขนความรความจ าเกยวกบพระพทธศาสนามประวตความเปนมาอยางไรและมความส าคญตอชนชาตไทย และเรอง มหาราชของไทย โดยรวมอยในระดบด เมอพจารณาในรายละเอยดพบวา ระดบความส านกทมคาเฉลยสงสดอยในขนการประเมนคาจากการศกษาพระราชประวตและพระราชกรณยกจทส าคญของพระมหากษตรยไทย นกเรยนคดวานกเรยนควรปฏบตตนเชนไรเพอทจะธ ารงครกษาสถาบนพระมหากษตรย สบตอเปนมรดกของชาตตอไป จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของ จะเหนวา มปจจยหลายประการดวยกนทสงผลตอคานยมความเปนไทย ผ วจยคดวาคานยมความเปนไทยเปนสงททกคนควรเหนความส าคญเพราะเปนการด ารงรกษาความเปนไทยและเอกลกษณทดของไทย ดงนน ในการวจยครงน ผวจยจงคาดวา คานยมความเปนไทยนาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 4. ปจจยทางสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 4.1 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 4.1.1 ความหมาย การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวแปรทผวจยใหความสนใจและเลอกมาศกษาเพมเตมส าหรบการวจยในครงน ดงท แบนดรา (Bandura) เชอวาการเปลยนแปลงความคดหรอการเรยนรของบคคลสวนใหญเกดจากการสงเกตจากตวแบบ เพราะตวแบบเปนสงทสามารถถายทอดทงความคดและการแสดงออกไดพรอมๆกน และใหความหมายของการเปนแบบอยางหรอการเปนตวแบบในทางพฤตกรรม (Behavioral Modeling) วาหมายถง การเปนแบบอยางของตวแบบทแสดงพฤตกรรมใหบคคลเหน เชน พอแมทงขยะลงถงขยะใหลกเหน ครท างานเปนระเบยบใหนกเรยนเหน ฯลฯ และใหความส าคญกบการเปนตวแบบทางพฤตกรรม เพราะมอทธพลมากตอการสรางพฤตกรรมใหม ๆ (ประทป จนง. 2540: 96) และจากทฤษฎการเรยนรทางสงคมสวนใหญจะเหนไดวา การเหนแบบอยางดวยการสงเกตตวแบบ (Model) วาตวแบบนนท าอะไร ท าอยางไร มกฎเกณฑอยางไร เมอสงเกตแลว กน ามาคดวาตนสามารถท าพฤตกรรมใหมไดอยางไร เปนการเรยนรทท าใหเกดพฤตกรรมของบคคล (ธระพร อวรรณโณ. 2537)

56

อทธพลของการเปนแบบอยางหรอการมตวแบบทมตอพฤตกรรมอาจท าใหเกดสงตาง ๆไดดงน 1) การสอนพฤตกรรมใหม 2) การสอนกฎเกณฑหรอหลกการใหม ทเกดจากการบอกเลาของ ตวแบบ หรอจากการสงเกตพฤตกรรมของตวแบบและจดจ าน ามารวมเปนกฎเกณฑ หรอหลกการของตน 3) การสอนความคดหรอพฤตกรรมสรางสรรค การไดเหนตวแบบไมจ าเปนตองท าใหผสงเกต มความคดหรอแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบราวกบพมพเดยวกนเสมอไปกได ผสงเกตอาจไดความคดจากการสงเกตออกมาเปนความคดใหม ๆ หรอพฤตกรรมใหม ๆ 4) การยบยงการกระท า การไดเหนผ อนกระท าพฤตกรรมใดแลวน าไปสผลกรรมทางลบ ผสงเกตกมแนวโนมทจะไมท าพฤตกรรมเชนนน 5) การลดความหวนเกรงทจะกระท า การไดเหนผ อนกระท าพฤตกรรมทถกหามโดยไมมผลทางลบตามมาใหเหนนน จะมแนวโนมท าใหผสงเกตท าตามพฤตกรรมของตวแบบได 6) การสงเสรมการกระท า การไดเหนผ อนกระท าพฤตกรรมบางอยาง กจะชวยเปนสงชแนะใหกบผสงเกตในการกระท าพฤตกรรมเชนเดยวกนได 7) การเนนสงเราผสงเกตทเหนตวแบบพฤตกรรมบางอยางอาจรบรและใสใจกบสงเราบางอยางในสถานการณมากเปนพเศษ และภายหลงอาจน าสงเรานนมาใชมากเปนพเศษได และ 8) การกระตนอารมณ การไดเหนแบบอยางแสดงอารมณบางอยางเปนการกระตนอารมณ ของผสงเกต และมกท าใหผสงเกตมความไวตอการตอบสนองทางอารมณขนได (นออน พณประดษฐ และคณะ. 2546: 37) จากแนวคดดงกลาวในขางตนจงสรปไดวา การเปนแบบอยาง หมายถง การเปนตวแบบทแสดงพฤตกรรมใหบคคลเหน ซงมผลตอพฤตกรรม และจากความหมายและความส าคญดงกลาว ดงนนในการวจยครงน การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน จงหมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในระหวางการใหบรการการแพทยแผนไทย ของเพอนรวมงานบคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ รบรไดจากในอดตและปจจบน และพจารณาเหนผลวาพฤตกรรมนน เปนผลด ทมแนวโนมจะน ามาปฏบตตาม 4.1.2 การวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน จากการศกษามงานวจยทเกยวของกบการเปนแบบอยางหรอการเปนตวแบบ เชน นออน พณประดษฐ และคณะ (2546) ทสรางแบบวดแบบอยางทดในการท างานของขาราชการต ารวจตามอดมคต 9 ขอ ทขาราชการต ารวจไดเหนและพจารณาผลของการกระท านน ๆ วาดหรอไมด และน ามาเปนแบบอยางในการปฏบตหนาท จ านวน 15 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” และมคาความเชอมนเทากบ .76 ส าหรบ มณทนาวด เมธาพฒนะ (2547: 55-56) สรางแบบวดการเปนแบบอยางดานจรยธรรมจากบดามารดา ทมสวนส าคญในการเกดพฤตกรรมดานจรยธรรมของเดกจากนยาม

57

ปฏบตการทก าหนดขน จ านวน 10 ขอ ขอค าถามมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 5 ระดบ จาก “ไมเคยเลย” ถง “เสมอ” และมคาความเชอมนเทากบ .71 และปยวรรณ บญเพญ (2550: 43-44) ทสรางแบบวดการมแบบอยางทดในการท างานวจยของบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐ มเนอหาเกยวกบการทบคคลรบรวาเพอนรวมงานมพฤตกรรมท างานวจยอยางตงใจจรง มความซอสตยสจรตในงาน และมความรบผดชอบตอหนาทของตน สามารถปฏบตงานใหประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไวได จ านวน 15 ขอ ขอค าถาม มลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” และมคาความเชอมนเทากบ .94 จากขอมลดงกลาวในขางตน จะเหนไดวาการวดการเปนแบบอยางสามารถใชไดกบในกลมตวอยางทหลากหลาย ดงนนในการวจยครงน ผวจยสรางแบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานจากนยามปฏบตการทก าหนดขน เพอใหสอดคลองกบกลมตวอยางทตองการศกษาในครงน

โดยขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ตอบไดคะแนนสง แสดงวาเปนผทมการรบรการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากกวา บคลากรทตอบไดคะแนนต ากวา 4.1.3 งานวจยเกยวกบการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานท เกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการเปนแบบอยาง เชน มณทนาวด เมธาพฒนะ (2547) ทศกษาประสบการณในสถานศกษา แบบอยางดานจรยธรรมจากบดามารดา และลกษณะทางจตทเกยวของกบพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมของนกศกษาพยาบาลกระทรวงสาธารณสข ในเขตภาคกลาง จ านวน 247 คน พบวา แบบอยางดานจรยธรรมจากบดามารดาเปนตวแปรทสามารถท านายพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมไดถงรอยละ 45.80 และ มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนนออน พณประดษฐ และคณะ (2546) ทศกษาตวบงชทางจตสงคมของพฤตกรรมการท างานในขาราชการต ารวจสงกดต ารวจภธรภาค 4 จ านวน 1,209 นาย พบวา ผ ทมการเหนแบบอยางทดมพฤตกรรมการท างานสงกวาผ ทมการเหนแบบอยางทดนอย และตวแปรการเหนแบบอยางทดเมอรวมกบตวท านายชดสถานการณอก 2 ตว สามารถท านายพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจในกลมต ารวจสญญาบตร และต ารวจชนประทวนไดรอยละ 14.13 และ 14.68 ตามล าดบ ตอมา

58

วลาสลกษณ ชววลล และคณะ (2547) ไดศกษาขาราชการระดบ 3-10 ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ และกระทรวงมหาดไทย จ านวน 2,027 คน พบวา การเหนแบบอยางทดในการท างานมอทธพลโดยตรงตอพฤตกรรมตามคานยมกลายนหยดท าในสงทถกตอง มคาสมประสทธอทธพลรวมเทากบ .06 และตวแปรการเหนแบบอยางทดในการท างานรวมกบเจตคตตอพฤตกรรมตามคานยมสรางสรรครวม และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของพฤตกรรมตามคานยมกลายนหยดท าในสงทถกตองไดสงถงรอยละ 60 สอดคลองกบ ปยวรรณ บญเพญ (2550) ทศกษาคานยมสรางสรรคและสถานการณการท างานทสมพนธกบพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพของบคลากรสายวชาการ ในสถาบนอดมศกษาของรฐ จ านวน 222 คน พบวา บคลากรในกลมทมอายราชการนอยทมแบบอยางการท างานวจยทด และในกลมทมประสบการณในการท างานวจยนอยทมแบบอยางในการท างานวจยสง จะมพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพสงกวาบคลากรทมแบบอยางทดในการท างานวจยนอย ส าหรบงานวจยในสวนของการใหบรการดานสขภาพ ดรณ บงทอง (2546) ศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ในเขต 7 จ านวน 192 คน พบวา การเปนแบบอยางจากเพอน เปนตวแปรทสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษาไดสงถงรอยละ 52.90 จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของจะเหนไดวา การเปนแบบอยางมความสมพนธในทางบวก และสงผลตอพฤตกรรมการท างานและพฤตกรรมการใหบรการดานสขภาพดงนน ในการวจยครงนผวจยจงคาดวา การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน นาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ โดยบคลากรทม/เหนแบบอยางจากเพอนรวมงานสง นาจะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยมากกวาบคลากรทมแบบอยางจากเพอนรวมงานต า 4.2 การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 4.2.1 ความหมาย การสนบสนนทางสงคม (Social Support) ตามความหมายในบทความของ Bhanthumnavin (2000: 155-166) ไดใหนยามการสนบสนนทางสงคมไว 3 ดานไดแก 1) การสนบสนนดานอารมณ (Emotional Support) เชน การพดปลอบโยน การพดใหก าลงใจ ใหความหวงใย ความรก ความอบอน ความเหนใจ หรอการยอมรบ เปนตน 2) การสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร (Information Support) เชน การชวยเหลอในการแกปญหา ชวยหาทางออกทด ใหการแนะน า

59

ค าปรกษา เมอเกดปญหา การใหรางวลหรอการลงโทษ การใหขอมลยอนกลบเพอชวยใหความเขาใจ หรอในการตดสนใจทด เปนตน และ 3) การสนบสนนทางดานวสดเครองใช รวมทงเงนและแรงงาน (Material Support) นอกจากน Hubbard (นวพรรษ วฒธรรม. 2545: 29 ; อางองจากHubbard. 1984: 266) กลาววา การสนบสนนทางสงคมมโครงสรางหลายมตประกอบดวยการสอสารทด ท าใหมความรสกผกพน มความรสกเปนสวนหนงของสงคม และมการสอสารแลกเปลยนซงกนและกน ทงน ขนอยกบแหลงทมาของการสนบสนนทางสงคมดวย ความสมพนธของบคคลในสงคมมลกษณะเปนการแลกเปลยนความคดเหน ความรสก อาจมการพงพาอาศยกน ใหความชวยเหลอ ใหความไววางใจซงกนและกน บคคลเกดความรสกวาตนเปนทยอมรบในสงคม ชวตมความหมายมากขน และมความสข ซงสามารถสรปความหมายของการสนบสนนทางสงคมไดวาการทบคคลไดรบการเอาใจใส ความชวยเหลอ เปนก าลงใจ โดยอาจไดรบการสนบสนนจากญาตเพอนบาน เพอนทท างาน หรอหวหนางาน ของแตละบคคลกได ทงนการสนบสนนทางสงคมเปนสภาพแวดลอมภายนอกของครอบครว การไดรบการสนบสนนทางสงคมทดจากหวหนางาน เปนเสมอนตวคมกนทมอทธพลในการชดเชยความไมพอในสภาพทวไปในสงคมทท างาน แตจะไมมอทธพลเมอสภาพทวไปทางสงคมของสถานทท างานเปนเชงบวก (วรวรรณ อรามพงศ. 2551: 42; อางองจาก Repetti. 1987: 715) นนคอ การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากหวหนางาน ท าใหบคคลสามารถอดทนอยในสภาพงานทไมเปนไปตามทคาดหวงไวได (วรวรรณ อรามพงศ. 2551: 42; อางองจาก Sarason; et al. 1983: 127) ดงนน ในงานวจยน การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน จงหมายถง การรบรของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ถงการไดรบการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน อนประกอบดวย หวหนางาน และเพอนรวมงาน ใน 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานขอมลขาวสารและ 3) ดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน 4.2.2 การวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน มการสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคม ในงานของ ศกดชย นรญทว(2532) โดยดดแปลงมาจาก แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมของสาราซน และคณะ (Sarason; et al. 1983) ใชวดกบกลมตวอยางทเปนคร จ านวน 150 คน มจ านวนขอค าถาม 28 ขอประกอบดวย การรบรความชวยเหลอในดานอารมณ ดานขอมลขาวสาร และการยอมรบวาเปนสวนหนงของกลม พบวา แบบวดมคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟาเทากบ .87 และมการน าแบบวดของ ศกดชย นรญทว (2532) มาใชตอๆมา ดงเชนในงานของ ณฐสดา สจนนทกล (2541) ไดดดแปลงแบบวดมาใชกบกลมพยาบาลวชาชพ จ านวน 299 คน ลกษณะค าถามประกอบดวย การรบรการสนบสนนในดานอารมณ ดานวสดสงของ และดานขอมลยอนกลบ และขอมลขาวสารจากสมาชกในครอบครวและ

60

บคลากรในหนวยงาน มจ านวนขอค าถาม 28 ขอ พบวา แบบวดมคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟาเทากบ .90 สวน สพตรา ธรรมวงษ (2544) น ามาใชวดในกลมพยาบาลวชาชพ ลกษณะค าถามประกอบดวย การรบรการสนบสนนในดานวสดสงของ ดานขอมลยอนกลบ และดานขอมลขาวสารจากบคคลในหนวยงาน มจ านวนขอค าถาม 14 ขอ พบวา แบบวดมคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟาเทากบ.92 และในงานของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานขน โดยวดการรบรการสนบสนนทางสงคมใน 3 ดาน คอ ดานอารมณ ดานขอมลขาวสาร และวสดอปกรณ จากสมาชกในหนวยงาน ประกอบดวยหวหนางาน และเพอนรวมงาน มขอค าถาม 10 ขอ วดโดยใชมาตรประเมนรวมคา มมาตรวด 6 หนวย จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงทสด” พบวาแบบวดมคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟา เทากบ .84

จากขอมลดงกลาวในขางตน จะเหนไดวาการวดการเปนแบบอยางสามารถใชไดกบในกลมตวอยางทหลากหลาย ดงนนในการวจยครงน ผ วจยไดสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานขน โดยน าเอาแบบวดการของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานมาปรบปรงเนองจากเปนแบบวดทมเนอหาสอดคลองกบสงทผ วจยตองการศกษา อกทงยงเปนแบบวดทมคาความเชอมนอยในระดบสง โดยขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา (Summated Rating Scale) 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ให 6 คะแนน ถง “ไมจรงเลย” ให 1 คะแนน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทไดคะแนนการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานสง แสดงวาเปนผ ทมการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานมากกวา บคลากรทไดคะแนนต ากวา 4.2.3 งานวจยเกยวกบการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานท เกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในงานวจยของ ธวชชย ศรพรงาม (2547) ท าการศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางปลอดภยของพนกงานโรงงานอตสาหกรรมสงทอและปนดาย กลมตวอยางคอ พนกงานโรงงานอตสาหกรรมสงทอและปนดาย ในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล 5 โรงงาน จ านวน 485 คน พบผลวจยในสวนของการสนบสนนทางสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางปลอดภยคอ การสนบสนนทางสงคมจากหวหนา รวมกบการเหนแบบอยางจากเพอนรวมงาน การรบรสภาพแวดลอมทเสยงในโรงงานและการท างานหนกเกนไป สามารถท านายพฤตกรรมการใหการสนบสนนการท างานอยางปลอดภยในพนกงานกลมรวม และท านายไดสงสดในกลมพนกงานทมสถานภาพอนๆ ท านายไดรอยละ 23.7 และ 32.8 ตามล าดบ โดยการสนบสนนทาง

61

สงคมจากหวหนา เปนตวท านายทส าคญล าดบทสองทงในกลมรวม และกลมพนกงานทมสถานภาพอนๆ สวน ดจเดอน พนธมนาวน (Bhanthumnavin. 2002) ไดท าการศกษาเจาหนาทสาธารณสขระดบต าบลทเปนหวหนางานและลกนอง จ านวน 355 คจากสถานอนามยต าบลในประเทศไทย ซงศกษาการสนบสนนทางสงคมของหวหนา 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานขอมลขาวสาร และ 3) ดานวสดอปกรณ งบประมาณและแรงงาน กบผลการปฏบตงานของลกนอง ทงการประเมนตนเองและประเมนโดยหวหนา พบผลวจยทส าคญคอ ลกนองทรายงานวาหวหนาของตนใหการสนบสนนทางสงคมทง 3 ดานมาก เปนผ ทหวหนาประเมนการท างานไดอยางมประสทธผลมากดวย โดยพบเฉพาะกลมลกนองหญง และยงพบวา ถาลกนองรสกวาไดรบการสนบสนนทางสงคม 2 ดานคอ ดานขอมลขาวสารและดานวสดอปกรณจากหวหนามาก เปนลกนองทรายงานวาตนท างานไดผลดมากกวาลกนองประเภทตรงขาม แตการไดรบการสนบสนนทางสงคมดานอารมณกบดานวสดอปกรณมาก จะพบในลกนองทหวหนาประเมนวาท างานไดผลดมากกวาลกนองประเภทตรงขามและในงานวจยของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) ทศกษาปจจยดานจตลกษณะ และสถานการณทางสงคมของพยาบาลวชาชพทเกยวของกบพฤตกรรมการพยาบาลจตเวชทมจรยธรรม พบผลวจยคอ เฉพาะในกลมพยาบาลทมระดบเศรษฐกจของครอบครวสง การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน เปนตวท านายทส าคญตวเดยวทสามารถท านายพฤตกรรมการพยาบาลตามกระบวนการพยาบาลและพฤตกรรมการพยาบาลทเคารพสทธผ ปวย ไดรอยละ 17.6 และ 10.4 ตามล าดบ จากหลกฐานผลการวจยกบกลมตวอยางตางๆ เชน พนกงานโรงงานอตสาหกรรมเจาหนาทสาธารณสขระดบต าบล และพยาบาล พบผลสอดคลองกนวา บคคลยงมการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ทงจากหวหนางาน และเพอนรวมงานมากเทาใด กจะสามารถท าใหเกดพฤตกรรมการท างานในลกษณะงานตาง ๆ มากเทานน ส าหรบการศกษาครงนจงคาดวาบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานมากเทาใด ยอมมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทานน 5. ลกษณะชวสงคมกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 5.1 อายกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของในขางตน พบวา อายเปนตวแปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงไดเลอกทจะน ามาศกษาเปนตวแปร โดยจาก

62

การศกษาพบงานวจยทเกยวของ เชน นงลกษณ คชฤทธ (2543) ทศกษาปจจยทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) สงกดภาคนครหลวง 3 จ านวน 78 คน พบวา อายของพนกงานมผลตอการปฏบตงานของพนกงาน และออมเดอน สดมณ และคณะ (2549) ทศกษาปจจยดานจตสงคมและความสขใจทเกยวกบพฤตกรรมการท างานของครในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 555 คน พบวา ครทมอายตางกนจะมพฤตกรรมการท างานตามแนวการปฏรปการศกษาตางกน ครในกลมทมอายมากกวา 45 ปขนไป จะมพฤตกรรมการท างานตามแนวการปฏรปการศกษามากกวา ครในกลมทมอายต ากวา 45 ป คดเปนรอยละ 70.60 และ 59.90 และในสวนของงานวจยดานสขภาพ ณฐสดา สจนนทกล (2541) ทศกษาปจจยดานครอบครว การท างาน และลกษณะสวนบคคลทเกยวของกบพฤตกรรมการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ พบวา พยาบาลในกลมทมอายมากจะมปรมาณการท านายพฤตกรรมการพยาบาลมากกวาพยาบาลในกลมทมอายนอย และสามารถท านายไดถงรอยละ 15 และพระวชรนทร ปญญาวโธ (2544) ทศกษาวเคราะหอทธพลของมรณสตตอพฤตกรรมการท างานในพยาบาลผดแลผ ปวยหนก ในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 303 คน พบวา พยาบาลทมอายนอยจะมพฤตกรรมการดแลผ ปวยหนกตางกบพยาบาลทมอายมากอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และพยาบาลทมอายมากจะมคาเฉลยของพฤตกรรมการพยาบาลผ ปวยหนกสงกวาพยาบาลทมอายนอย สวนดรณ บ งทอง (2546) ทศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษา โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ในเขต 7 จ านวน 192 คน พบวา พยาบาลในกลมทมอายนอยสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของพยาบาลใหการปรกษาไดสงถงรอยละ 61.10 จากงานวจยทเกยวของดงกลาวจะเหนไดวา อายมความสมพนธกบพฤตกรรมการท างานและการใหบรการ ดงนน ในการวจยครงนผวจยจงคาดวา อายนาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 5.2 ระดบการศกษากบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของในขางตน พบวา ระดบการศกษาเปนตวแปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงไดเลอกทจะน ามาศกษาเปนตวแปร โดยจากการศกษาพบงานวจยทเกยวของ เชน นออน พณประดษฐ และคณะ (2546) ทศกษาตวบงช ทางจตสงคมกบพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจสงกดต ารวจภธรภาค 4 จ านวน 1,209 นาย พบวา ขาราชการต ารวจทมการศกษามากมพฤตกรรมการท างานทวไปมากกวาขาราชการต ารวจทม

63

การศกษานอย และวลาสลกษณ ชววลล และคณะ (2547) ทศกษาขาราชการระดบ 3-10 ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ และกระทรวงมหาดไทย จ านวน 2,027 คน พบวา ขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาโทมพฤตกรรมตามคานยมสรางสรรครวม พฤตกรรมคานยมสรางสรรคดานกลายนหยดท าในสงทถกตอง และดาน มงผลสมฤทธของงานมากกวา ขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาตรและระดบต ากวาปรญญาตร ขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาโทจะมพฤตกรรมตามคานยมสรางสรรคดานโปรงใสตรวจสอบไดและมเจตคตทดตอพฤตกรรมตามคานยมสรางสรรครวมและดานยอยในดานทง 3 ดาน คอ 1) กลายนหยดท าในสงทถกตอง 2) ซอสตยรบผดชอบ และ 3) ไมเลอกปฏบต มากกวาและสงกวาขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาตรและในระดบต ากวาปรญญาตรอยางเดนชด และพบอกวาขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาโทและระดบในปรญญาตรมเจตคตทดตอพฤตกรรม ตามคานยมสรางสรรคดานโปรงใสตรวจสอบได และดานมงผลสมฤทธของงานสงกวาขาราชการทมการศกษาในระดบต ากวาปรญญาตร นอกจากน ขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาโทจะมแรงจงใจใฝสมฤทธและลกษณะปรชาเชงอารมณ และมหลกอทธบาท 4 สงกวาขาราชการทมการศกษาในระดบปรญญาตรและในระดบทต ากวาปรญญาตรอกดวย ส าหรบ ออมเดอน สดมณ และคณะ (2549) ทศกษาปจจยดานจตสงคมและความสขใจทเกยวกบพฤตกรรมการท างานของครในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 555 คน พบวา ครทมการศกษาระดบต ากวาปรญญาตรจะมพฤตกรรมการท างานตามแนวการปฏรปการศกษามากกวา ครทมการศกษาระดบสงกวาปรญญาตรขนไป คดเปนรอยละ 72.80 และ 66.40 และอทมพร สราฤทธ (2547) ทศกษาปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานใหบรการทางโทรศพท จ านวน 184 คน พบวา พนกงานในกลมทมการศกษาในระดบต ากวาปรญญาตร สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดสงถงรอยละ 76.40 และพนกงานในกลมทมการศกษาในระดบปรญญาตรขนไป สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดถงรอยละ 49.30 จากงานวจยทเกยวของดงกลาวจะเหนไดวา ระดบการศกษามความสมพนธกบพฤตกรรมการท างานและการใหบรการ ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงคาดวา ระดบการศกษานาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

64

5.3 ขนาดของโรงพยาบาลกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ขนาดของโรงพยาบาล ตวแปรทผวจยสนใจและเลอกน ามาศกษาเพมเตมนอกจากตวแปร ทพบในการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของในขางตน และคาดวานาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ โดยจากการศกษาพบงานวจยทเกยวของ เชน ภสรา เชษฐโชตศกด และคณะ (2547) ศกษาเรองฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของหนวยงานในสงกดกรมสขภาพจต : การวเคราะหภาพรวมในป 2546 จ านวน 17 แหง ทวประเทศทสงกดกรมสขภาพจต โดยการแบงกลมศกษา 2 กรณ คอ การแบงกลมตามพนทตง (สวนกลางและสวนภมภาค) และการแบงกลมตามขนาด (มากกวา 500 เตยง และนอยกวา 500 เตยง) ผลการศกษาพบวา โดยรวมกลมโรงพยาบาลจตเวช ยงมฐานะการเงนมนคงดซงพจารณาจากสภาพคลอง ภาระหนสนและประสทธภาพการบรหารสนทรพย แตกลมโรงพยาบาลจตเวชมความสามารถ ในการควบคมคาใชจายด าเนนงานอยในเกณฑทไมนาพอใจ ท าใหรายไดสทธทางบญชอยในระดบต า การศกษายงไดพจารณาความแตกตางในสถานะการเงนของกลมโรงพยาบาลทแบงตามพนทตง (สวนกลาง และสวนภมภาค) และกลมโรงพยาบาลทแบงตามขนาด (มากกวา 500 เตยง และนอยกวา 500 เตยง) ผลการศกษาพบวา กลมโรงพยาบาลจากสวนกลางและกลมโรงพยาบาลทมขนาดใหญ จะมผลการด าเนนงานทดกวา จากงานวจยทเกยวของดงกลาวจะเหนไดวา ขนาดของโรงพยาบาลมความสมพนธกบพฤตกรรมการท างาน ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงคาดวา ขนาดของโรงพยาบาลนาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 5.4 ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของในขางตน พบวา ประสบการณในการท างานเปนตวแปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงไดเลอกทจะน ามาศกษา โดยจากการศกษาพบงานวจยทเกยวของ เชน นงลกษณ คชฤทธ (2543) ทศกษาปจจยทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) สงกดภาคนครหลวง 3 จ านวน 78 คน พบวา ระยะเวลา จ านวนปการท างานของพนกงานมผลตอการปฏบตงานของพนกงาน และณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ทศกษาลกษณะทางจตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร จ านวน 280 คน พบวา

65

พนกงานทมอายการท างานตางกนจะมพฤตกรรมการท างานดานบรการแตกตางกน พนกงานในกลมทมอายการท างานนอยจะมพฤตกรรมการท างานดานบรการมากกวา พนกงานในกลมทมอายการท างานมาก คดเปนรอยละ 59 และ 54 สวนปยวรรณ บญเพญ (2550) ทศกษาคานยมสรางสรรคและสถานการณการท างานทสมพนธกบพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพของบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐ จ านวน 222 คน พบวา บคลากรทมอายราชการตางกนจะมพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 บคลากรทมอายราชการในการท างานมากจะมพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพมากกวา บคลากรทมอายราชการนอย และออมเดอน สดมณ และคณะ (2549) ทศกษาปจจยดานจตสงคมและความสขใจทเกยวกบพฤตกรรมการท างานของครในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 555 คน พบวา ครทมอายราชการตางกนจะมพฤตกรรมการท างานตามแนวการปฏรปการศกษาตางกนอยางเดนชด ครทมอายราชการมากกวา 20 ป จะมพฤตกรรมการท างานตามแนวการปฏรปการศกษามากกวาครทมอายราชการต ากวา 20 ป คดเปนรอยละ 70.20 และ 56.90 ส าหรบ อทมพร สราฤทธ (2547) ทศกษาปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรม การท างานดานบรการของพนกงานใหบรการทางโทรศพท จ านวน 184 คน พบวา พนกงานทมอายการท างานตางกนจะมพฤตกรรมการท างานดานบรการตางกน พนกงานในกลมทมอายการท างาน 1.8 ปขนไป จะมพฤตกรรมการท างานดานบรการมากกวาพนกงานในกลมทมอายการท างานนอยกวาหรอเทากบ 1.7 ป คดเปนรอยละ 66.20 และ 53.30 และนายกา มาธพนธ (2550) ทศกษาการรบรบรรยากาศองคการ ทศนคตตอการท างานกบพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานตอนรบบนเครองบน บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) จ านวน 177 คน พบวา พนกงานทมอายงานตางกนจะมพฤตกรรมการใหบรการตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากงานวจยทเกยวของดงกลาวจะเหนไดวา ประสบการณในการท างานมความสมพนธกบพฤตกรรมการท างานและการใหบรการ ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงคาดวา ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนาจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การศกษาปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 4 เปนการวจยเชงความสมพนธเปรยบเทยบ (Comparative correlation research) เพอหาความสมพนธ โดยการวจยในครงน ผวจยไดก าหนดประชากรและกลมตวอยาง การสรางเครองมอในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การจดกระท า และการวเคราะหขอมล ดงน การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง ประชากร 1. ประชากรและกลมตวอยางทศกษาในครงน คอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 45 โรงพยาบาล ซงในแตละโรงพยาบาล ประกอบดวย หวหนางาน ทมผปฏบตงาน รวม 452 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทศกษาในครงน คอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในสถานบรการสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 45 โรงพยาบาล รวมจ านวน 300 คน ซงไดมาจากการสมแบบชนภมตามหนวยบรการทเปนไปตามสดสวนของประชากร (1:1.5) (Proportionated Stratified Random Sampling) โดยมขนตอนการก าหนดขนาดกลมตวอยางดงน 1. การก าหนดขนาดกลมตวอยางในการศกษา ใชการค านวณตามสตรของ ยามาเน (Yamane. 1967: 886) โดยก าหนดให e = .05 ซงจะไดกลมตวอยางขนต าเทากบ 212 คน 2. ก าหนดใหหนวยบรการเปนตวแบงชนภม และท าการสมจากทกหนวยบรการ ซงจะได กลมตวอยาง ดงผลทปรากฏในตารางตอไปน

67

ตาราง 2 แสดงจ านวนหนวยบรการและกลมตวอยาง

ขนาดของโรงพยาบาล

จงหวด จ านวน บคลากร (คน)

จ านวน ตวอยาง (คน)

กาญจนบร นครปฐม ราชบร สพรรณบร รวม

1. ใหญ (รพศ.) 1 1 1 1 4 124 82 2. กลาง (รพท.) 1 2 3 1 7 73 48 3. เลก (รพช.) 13 6 7 8 34 255 170 รวม 45 452 300

ผลการส ารวจขอมลโดยตรงเมอ 5 กรกฎาคม 2555 3. ในการวจยครงน ขนาดกลมตวอยางต าสดควรเทากบ 212 คน จงถอไดวาขนาดกลมตวอยางในการวจยมขนาดทเพยงพอ ดงนนในการวจยครงนผวจยจงท าการสมตวอยางเกนกวาจ านวนทค านวณไว เพอปองกนความผดพลาดของขอมลจากการตอบแบบสอบถามทอาจไดกลบคนมา ไมครบ ตอบไดไมสมบรณ ตอบไมครบทกขอ หรอมรองรอยของการไมตงใจตอบ การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย แบบสอบถามลกษณะชวสงคมของบคลากร ทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และแบบวด จ านวน 7 ฉบบ ไดแก 1) แบบวดพฤตกรรม 1 ฉบบ คอ แบบวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 2) แบบวดปจจยทางจต จ านวน 4 ฉบบ คอ 2.1) แบบวดเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 2.2) แบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 2.3) แบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทย และ2.4) แบบวดคานยมความเปนไทย 3) แบบวดปจจยทางสงคม จ านวน 2 ฉบบ คอ 3.1) แบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และ 3.2) แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ซงมรายละเอยดของเครองมอในแตละฉบบดงตอไปน ตอนท1 แบบสอบถามลกษณะชวสงคมของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในสถานบรการสาธารณสขของรฐ แบบสอบถามน ผวจยสรางขนเพอสอบถามเกยวกบรายละเอยดสวนบคคลของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ซงไดแก อาย ระดบการศกษา

68

ขนาดของโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย แบบสอบถามจะม

ลกษณะเปนแบบเตมตวเลขและเลอกตอบโดยการท าเครองหมาย √ ลงในชองวาง ดงน

ตวอยางแบบสอบถามลกษณะชวสงคมของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาล

สาธารณสขของรฐ

ตอนท1 ขอมลทวไป

1. อาย……………ป

2. ระดบการศกษา � ต ากวาปรญญาตร � สงกวาปรญญาตร

3. ขนาดของโรงพยาบาล � โรงพยาบาลขนาดเลก (10 - 120 เตยง ไดแก รพช.) � โรงพยาบาลขนาดกลาง (120 - 500 เตยง ไดแก รพท.) � โรงพยาบาลขนาดใหญ (มากกวา 500 เตยงขนไป ไดแก รพศ.)

4. ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย � 6 เดอน - 1 ป � 1- 3 ป � 3 ปขนไป ตอนท2 แบบวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงาน ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยผ วจยสรางแบบวดจากนยามปฏบตการ รวมกบประยกตจาก/ปรบปรงจากแบบวดพฤตกรรมการใหบรการสงเสรมสขภาพ ของบคลากรทปฏบตงานในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ของ สมภพ บญนาศกด (2555) มเนอหาเกยวกบการใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ตามหลกการการใหบรการ 5 ประการ คอ 1) ใหบรการสอดคลองกบความตองการ 2) ใหบรการดวยความสม าเสมอ 3) ใหบรการดวยความเสมอภาค 4) ใหบรการดวยความประหยด และ 5) ใหบรการดวยความสะดวก ดงตวอยางตอไปน

69

ตวอยางแบบวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

(0) ขาพเจาทมเททจะปฏบตงานใหบรการแพทยแผนไทยอยางเตมก าลงและสดความสามารถเสมอ

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

1. ใหบรการสอดคลองกบความตองการ (0) ขาพเจาสอบถามปญหาและความตองการของผ รบบรการกลมเปาหมายกอนใหบรการแพทยแผนไทย

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ใหบรการดวยความสม าเสมอ (0) ขาพเจาตดตามและประเมนผลการใหบรการกบผ ทรบบรการแพทยแผนไทย

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ใหบรการดวยความเสมอภาค (0) ในระหวางการใหบรการ หากมผ รบบรการการแพทยแผนไทยทขาพเจารจก ขาพเจาจะใหบรการกอน

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ใหบรการดวยความประหยด (0) ในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะเลอกใชสงของตาง ๆ ทมอยแลว

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

70

5. ใหบรการดวยความสะดวก (0) กอนท างานใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะวางแผนงานแตละวนทกครง

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน ตอนท3 แบบวดเจตคตท ดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดเจตคตทดตอการใหการบรการการแพทยแผนไทย ผ วจยสรางแบบวดเจตคตทด ตอการใหบรการการแพทยแผนไทย จากนยามปฏบตการทก าหนดขน ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยผวจยสรางขนจากนยามปฏบตการ มเนอหาเกยวกบเจตคต 3 ดาน คอ 1) ดานความรเชงประเมนคา 2) ดานความรสกพอใจ และ 3) ดานการมงกระท า ในทางบวกตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ มตอการปฏบตงาน

ตวอยางแบบวดเจตคตในทางบวกตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

1. ดานความรเชงประเมนคา (0) ขาพเจาคดวาการใหบรการการแพทยแผนไทยมความส าคญอยางยงตอผ รบบรการ

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ดานความรสกพอใจ (0) แมวาคนอนจะมองวาการใหบรการการแพทยแผนไทยเปนงานทตองใชแรง และใชเวลามาก แตขาพเจากยงรสกภมใจทไดท า

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

71

3. ดานการมงกระท า (0) ถามโอกาสเลอกได ขาพเจากจะยนยนทจะท างานใหบรการการแพทยแผนไทยตอไป

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน ตอนท4 แบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยผวจยไดสรางขนจากนยามปฏบตการ รวมกบประยกตจาก/ปรบปรงจากแบบวดการรบรความสามารถของตนตอพฤตกรรมการพยาบาลจตเวช ของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) มเนอหาเกยวกบการรบรถงความเชอมนในการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

ตวอยางแบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

(0) ทานมความเชอมน ในการรบฟงและเขาใจปญหาของผมารบบรการ

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน

72

ตอนท5 แบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทย ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยผ วจยปรบปรงจากแบบวดความผกพนในงาน ของ ขนษฐา ลอนาม (2554) มเนอหาเกยวกบ จตใจทมความรสกดานบวกเกยวกบทกสงทเกยวของกบงานแพทยแผนไทย ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ประการ ไดแก 1) ความขยนขนแขง (Vigor) 2)การทมเทในการท างาน (Dedication) 3)ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน (Absorption) อาจกลาวไดวาความผกพนเปนมากกวาสงทฝงแนนซงอาจรวมทงอารมณความรสกและความคด

ตวอยางแบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

(0) ขาพเจารสกวางานแพทยแผนไทยเปนงานทมคณตอผ อน ขาพเจาจงเตมใจปฏบตงานดวยความยนด

........ ........ ......... ........ ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน ตอนท 6 แบบวดคานยมความเปนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดคานยมความเปนไทย ผ วจยสรางแบบวดคานยมความเปนไทยจากนยามปฏบตการทก าหนดขน ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มเนอหาเกยวกบ การมความตระหนก รสกชนชมและภมใจในความเปนคนไทย มความรความเขาใจ ใหความส าคญและเหนคณคาเอกลกษณทดของไทย และมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมความเปนไทย โดยมองเหนคณคาของภมปญญาไทย ศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนเปนเอกลกษณของไทย

73

ตวอยางแบบวดคานยมความเปนไทยของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

(0) ขาพเจาคดวาการแพทยแผนไทยเปนสวนหนงของความเปนไทยทควรด ารงสบตอไป

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน ตอนท 7 แบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดย ผ วจยสรางแบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน จากนยามปฏบตการทก าหนดขน มเนอหาเกยวกบพฤตกรรมทแสดงออกในระหวางการใหบรการการแพทยแผนไทย ของเพอนรวมงาน บคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในสถานบรการสาธารณสขของรฐ รบรไดจากในอดตและปจจบน และพจารณาเหนผลวาพฤตกรรมนน เปนผลด ทมแนวโนมจะน ามาปฏบตตาม

ตวอยางแบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ (0) ในระหวางการใหบรการ เพอนของขาพเจาใหบรการกบผ ทมารบบรการดวยความสภาพจนเปนทชนชอบของผ รบบรการ

........ ......... ........ ......... ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน

74

ตอนท 8 แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ขอค าถามจะมลกษณะเปนขอความประโยคบอกเลา ประกอบดวยมาตรประเมนรวมคา 6 ระดบ ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยผ วจยปรบปรงจากแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานของ กรรณกา ศลปพรหมมาศ (2547) มเนอหาเกยวกบการรบรของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทย ถงการไดรบการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน อนประกอบดวย หวหนางาน และเพอนรวมงาน ใน 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานขอมลขาวสารและ 3) ดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน

ตวอยางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

(0) หวหนางานมกเขามาใหก าลงใจเมอขาพเจาพบอปสรรคในการท างาน

........ ........ ......... ........ ......... ......... จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

เกณฑการใหคะแนน คอ 1) ถาเปนขอความทางบวก การใหคะแนนจะเปน 6, 5, 4, 3, 2, 1 ตามล าดบ จากการตอบ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย และ 2) ถาเปนขอความทางลบ การใหคะแนนจะเปนไปในทศทางทกลบกน การหาคณภาพเครองมอ ในการวจยครงน ใชแบบวดทผวจยสรางขนเอง น ามาจากผ อน และปรบปรงมาจากผ อน และท าการหาคณภาพเครองมอโดย

1. การตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ผวจยไดหาความเทยงตรงของแบบสอบถามโดยใชความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) โดยผทรงคณวฒพจารณาจ านวน 3 ทาน ซงมความร ความเขาใจอยางด ดานเนอหาของสงทตองการศกษา เพอตรวจสอบวาแบบวดสามารถวดไดถกตองตรงตามจดประสงคของเนอหาเรองทวด โดยหาคาดชนความเทยงตรงรายขอ (Index of item-Objective Congruence: IOC)

2. การวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนก (Discrimination) ผวจยจะน าเอาแบบวดแตละฉบบ ทไดหาคาความเทยงตรงแลวไปทดลองใชกบบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทเปนกลมตวอยาง จ านวน 40 คน จากนนน าแบบวดทไดมาวเคราะหหาคา

75

ความสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item-Total Correlation) แลวเลอกขอทมคาสมประสทธสหสมพนธสงตงแต .14 ขนไป และมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไวใชเปนแบบวด

3. การหาคาความเชอมน (Reliability) การหาคาความเชอมนของแบบวดทใช จะหาภายหลงไดวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนกรายขอแลว จากนนเลอกเฉพาะขอทมนยส าคญและไดรบการปรบปรงจนมเนอหาครอบคลมสงทจะวด น ามาหาคาความเชอมนชนดความสอดคลองภายในดวยวธสมประสทธแอลฟา (Alphacoefficient) การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยมขนตอน ดงน

1. จดท าและขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอใชประสานงานอยางเปนทางการกบผ บงคบบญชาของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ จ านวน 45 โรงพยาบาล ขออนญาตเกบขอมลการวจยในชวงเดอนตลาคม – ธนวาคม 2555

2. ประสานงานและตดตอกบหวหนาหนวยงานหรอตวแทนของกลมตวอยางโดยตรง เพอน าสงจดหมายขออนญาตและแบบสอบถามการวจย ดวยการสงทางไปรษณยหรอน าไปให ดวยตนเองพรอมนดวนและวธในการรบมอบสงกลบคน

3. เมอไดแบบสอบถามทางการวจยกลบคนมา กจะท าการตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม โดยพจารณาจากแบบสอบถามทมการตอบครบทกขอค าถาม แบบสอบถามทมการตอบอยางตงใจโดยไมเลอกตอบเฉพาะมาตรวดใดมาตรวดหนงเพยงเทานน ทงนถอวาเปนแบบสอบถาม ทมความสมบรณ และน าไปด าเนนการจดกระท าขอมลและวเคราะหขอมลทางสถตตอไป การจดกระท าและการวเคราะหขอมล การวจยครงนจะน าขอมลมาประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป ซงมรายละเอยดดงตอไปน

1. ในการศกษาคณสมบตพนฐานของกลมตวอยาง วเคราะหดวยสถตพนฐาน เชน คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation)

2. ใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) ส าหรบการทดสอบสมมตฐานในขอท 1

76

3. ใชสถตการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน(Stepwise Multiple Regression Analysis) ส าหรบการทดสอบสมมตฐานทางการวจยในขอท 2, 3, 4, 5, 6 และ 7

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเชงความสมพนธเปรยบเทยบ(Comparative correlation research) เรองปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐครงน มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในกลมทมชวสงคมตางกน และเพอคนหาปจจยในการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทงในกลมรวมและกลมยอยทมชวสงคมตางกน เกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามจากบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 394 คน

ผลการวเคราะหขอมลในบทน ไดน าเสนอเปน 2 ตอนหลก ไดแก ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลลกษณะพนฐานของกลมตวอยาง และตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) และการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) รายละเอยดดงตอไปน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลลกษณะพนฐานของกลมตวอยาง

เปนการวเคราะหขอมลเบองตนของกลมตวอยาง คอ ลกษณะทางชวสงคมของกลมตวอยาง ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาลทปฏบตงานอยในปจจบน และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย และการวเคราะหขอมลการกระจายของตวแปรทใชในการวจย ประกอบดวย 2 ตวแปรอสระ คอ 1) ตวแปรปจจยทางจต ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย) และ 2) ปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน และ 1 ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยใชการค านวณคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ไดผลปรากฏดงตาราง 3 และ 4

78

ตาราง 3 คาสถตขอมลพนฐานของกลมตวอยางและตวแปรทใชในการวจย

ลกษณะพนฐาน ของกลมตวอยาง

เกณฑการ แบงกลม

จ านวน (คน)

รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

(1) ลกษณะทางชวสงคม อาย ต ากวา 30 ป 62 15.74 40.70 9.54 30 – 45 ป 204 51.78 46 – 50 ป 102 25.89 มากกวา 50 ป 26 6.60 ระดบการศกษา ประถมศกษา 33 8.38 มธยมศกษา 179 45.43 อนปรญญา 76 19.29 ปรญญาตร 101 25.63 สงกวาปรญญาตร 5 1.27

ขนาดโรงพยาบาล เลก 203 58.38 กลาง 78 19.80 ใหญ 86 21.83 ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ต ากวา 3 ป 131 33.25 3 – 6 ป 152 38.58 > 6 ป 111 28.17

79

ตาราง 3 (ตอ)

ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง

แปลผล เกณฑการ

แบงกลม

ชวงคะแนน

จ านวน (คน)

รอยละ คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

(2) ปจจยทางจต (2.1) เจตคตทดตอการใหบรการโดยรวม

สง ≥5.20 1 - 6 201 51.02 5.20 0.39 ต า <5.20 193 48.98

2.1.1 ดานการเหนประโยชน / คณคา

สง ≥5.48 1 - 6 183 46.45 5.48 0.49 ต า <5.48 211 53.55 2.1.2 ดานความรสก สง ≥4.82 1 – 6 212 53.81 4.82 0.48 ต า <4.82 182 46.19 21.3 ดานพรอมทจะกระท า สง ≥5.30 1 – 6 198 50.25 5.30 0.48 ต า <5.30 196 49.75 (2.2) การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ สง ≥5.05 1 - 6 230 58.38 5.05 0.48 ต า <5.05 164 41.62

80

ตาราง 3 (ตอ)

ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง

แปลผล เกณฑการ

แบงกลม

ชวงคะแนน

จ านวน (คน)

รอยละ คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

(2.3) ความผกพนในงานแพทยแผนไทยในภาพรวม

สง ≥5.16 1 – 6 177 44.92 5.16 0.44 ต า <5.16 217 55.08 2.3.1 ดานความขยนขนแขง

สง ≥5.06 1 – 6 247 62.69 5.06 0.52 ต า <5.06 147 37.31 2.3..2 ดานการทมเทในการท างาน สง ≥5.27 1 – 6 246 62.44 5.27 0.48 ต า <5.27 148 37.56 2.3.3 ดานความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน สง ≥5.13 1 – 6 176 44.67 5.13 0.50 ต า <5.13 218 55.33 (2.4) คานยมความเปนไทย สง ≥5.19 1 – 6 175 44.42 5.19 0.44 ต า <5.19 219 55.58

81

ตาราง 3 (ตอ)

ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง

แปลผล เกณฑการ

แบงกลม

ชวงคะแนน

จ านวน (คน)

รอยละ คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

(3) ปจจยทางสงคม (3.1) การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน สง ≥4.98 1 – 6 178 45.18 4.98 0.51 ต า <4.98 216 54.82 (3.2) การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานในภาพรวม

สง ≥4.18 1 - 6 195 49.49 4.18 0.41 ต า <4.18 199 50.51

3.2.1 ดานอารมณ

สง ≥4.12 1 - 6 209 53.05 4.12 0.35 ต า <4.12 185 46.95 3.2.2 ดานขอมลขาวสาร สง ≥4.28 1 – 6 202 51.27 4.28 0.62 ต า <4.28 192 48.73 3.2.3 ดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน สง ≥4.14 1 - 6 201 51.02 4.14 0.61 ต า <4.14 193 48.98

82

จากตาราง 3 พบผลดงน 1. ลกษณะทางชวสงคม กลมตวอยางซงบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสข

ของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 394 คน พบวาสวนใหญมอายระหวาง 30 – 45 ป จ านวน 204 คน คดเปนรอยละ 51.78 รองลงมา มอายระหวาง 46 – 50 ป จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 25.89 และสดสวนทนอยทสด คอ มากกวา 50 ป จ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 6.60 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษา จ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 45.43 รองลงมา คอ ปรญญาตร จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 25.26 และสดสวนทนอยทสด คอ สงกวาปรญญาตร จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 1.27 โดยปฏบตงานในโรงพยาบาลขนาดเลก จ านวน 230 คน คดเปนรอยละ 58.38 รองลงมา คอ ขนาดใหญ จ านวน 86 คน คดเปนรอยละ 21.83 และขนาดปานกลาง จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 19.80 ตามล าดบ มประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย 3 – 6 ป จ านวน 152 คน คดเปนรอยละ 38.58 รองลงมา คอ ต ากวา 3 ป จ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 33.25 และมากกวา 6 ป จ านวน 111 คน คดเปนรอยละ 28.17

2. ปจจยทางจต 2.1 เจตคตทดตอการใหบรการ ในการวจยครงนท าการศกษาเจตคตทดตอการใหบรการ ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก

ดานการเหนประโยชนและคณคา ดานความรสก และดานพรอมทจะกระท า โดยเจตคตทดตอการใหบรการในภาพรวม มคะแนนเฉลย 5.20 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.39 และเมอจ าแนกเปนกลมเจตคตสงและต า พบวา สวนใหญอยในระดบสง จ านวน 201 คน คดเปนรอยละ 51.02 ระดบต า จ านวน 193 คน คดเปนรอยละ 48.98 เมอพจารณาจ าแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเหนประโยชนและคณคา มคะแนนเฉลยสงสดเทากบ 5.48 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.49 และเมอจ าแนกเปนกลมเจตคตสงและต า พบวา สวนใหญอยในระดบสง จ านวน 211 คน คดเปนรอยละ 53.55 ระดบต า จ านวน 183 คน คดเปนรอยละ 46.45 ดานความรสก มคะแนนเฉลย 4.82 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.48 ซงอยในระดบสง จ านวน 212 คน คดเปนรอยละ 53.81 และระดบต า จ านวน 182 คน คดเปนรอยละ 46.19 และดานพรอมทจะกระท า มคะแนนเฉลยเทากบ 5.30 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.48 ซงอยในระดบสง จ านวน 198 คน คดเปนรอยละ 50.25 ใกลเคยงกบระดบต า จ านวน 196 คน คดเปนรอยละ 49.45

83

2.2 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ ในการวจยครงนไดท าการศกษาการรบรความสามารถของตนในการใหบรการ โดยพบวา

มคาคะแนนเฉลย 5.05 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.48 สวนใหญการรบรความสามารถของตนเองในการใหบรการระดบสง จ านวน 230 คน คดเปนรอยละ 58.38 และอยในระดบต า จ านวน 164 คน คดเปนรอยละ 41.62

2.3 ความผกพนในงานแพทยแผนไทย ในการวจยครงนท าการศกษาความผกพนในงานแพทยแผนไทย ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก

ดานความขยนขนแขง ดานการทมเทในการท างาน และดานความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน พบวา ความผกพนในงานแพทยแผนไทยในภาพรวม โดยมคาคะแนนเฉลย 5.16 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.44 สวนใหญอยในระดบต า จ านวน 217 คน คดเปนรอยละ 55.08 และอยในระดบสง จ านวน 177 คน คดเปนรอยละ 44.92 และเมอพจารณาจ าแนกเปนรายดาน พบวา ดานความขยนขนแขง โดยมคาคะแนนเฉลย 5.06 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.52 สวนใหญอยในระดบสง จ านวน 247 คน คดเปนรอยละ 62.69 และอยในระดบต า จ านวน 147 คน คดเปนรอยละ 37.10 ดาน การทมเทในการท างาน มคาคะแนนเฉลย 5.27 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.48 อยในระดบสง จ านวน 246 คน คดเปนรอยละ 62.44 และอยในระดบต า จ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 37.56 และดานความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน มคาคะแนนเฉลย 5.13 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.50 อยในระดบสง จ านวน 176 คน คดเปนรอยละ 44.67 และอยในระดบต า จ านวน 218 คน คดเปนรอยละ 55.33

2.4 คานยมความเปนไทย ในการวจยครงนท าการศกษาคานยมความเปนไทย โดยพบวา มคาคะแนนเฉลย 5.19

คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.44 สวนใหญมคานยมความเปนไทยระดบต า จ านวน 219 คน คดเปนรอยละ 55.58 และอยในระดบสง จ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 44.42

3. ปจจยทางสงคม 3.1 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ในการวจยครงนท าการศกษาการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน โดยพบวา มคาคะแนน

เฉลย 4.98 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.51 สวนใหญการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน มระดบต า จ านวน 216 คน คดเปนรอยละ 54.82 และอยในระดบสง จ านวน 178 คน คดเปนรอยละ 45.18

3.2 การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ในการวจยครงนท าการศกษาการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก ดานอารมณ ดานขอมลขาวสาร และดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณ

84

และแรงงาน พบวา การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงานในภาพรวม มคาคะแนนเฉลย 4.18 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.41 สวนใหญอยในระดบต า จ านวน 199 คน คดเปนรอยละ 50.51 และอยในระดบสง จ านวน 195 คน คดเปนรอยละ 49.49 และเมอพจารณาจ าแนกเปนรายดาน พบวา ดานอารมณ โดยมคาคะแนนเฉลย 4.12 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.35 สวนใหญอยในระดบสง จ านวน 209 คน คดเปนรอยละ 53.05 และอยในระดบต า จ านวน 185 คน คดเปนรอยละ 46.95 ดานขอมลขาวสาร มคาคะแนนเฉลย 4.28 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.62 อยในระดบสง จ านวน 202 คน คดเปนรอยละ 51.27 และอยในระดบต า จ านวน 192 คน คดเปนรอยละ 48.73 และดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน มคาคะแนนเฉลย 4.14 คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.61 อยในระดบสง จ านวน 201 คน คดเปนรอยละ 51.02 และอยในระดบต า จ านวน 193 คน คดเปนรอยละ 48.98

การวจยครงนไดท าการศกษาตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ประกอบดวย 5 ดาน ไดแก ดานบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ดานใหบรการดวยความเสมอภาค ดานความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวก ดงตาราง 4 ตาราง 4 คาสถตขอมลพนฐานของตวแปรตามทใชในการวจย

ตวแปรตาม ชวง

คะแนนแบบวด

คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย - ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ

1 – 6 4.00 6.00 5.29 0.45

- ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 1 – 6 3.75 6.00 5.16 0.47 - ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 1 – 6 4.00 6.00 5.42 0.48 - ดานความประหยด 1 – 6 2.75 6.00 4.99 0.54 - ดานใหบรการดวยความสะดวก 1 – 6 3.5 6.00 5.17 0.48

รวมเฉลย 4.05 6.00 5.21 0.38

85

จากตาราง 4 ผลการศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 พบวา โดยรวมมคะแนนเฉลยเทากบ 5.21 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.38 คะแนนต าสดเทากบ 4.05 คะแนนสงสดเทากบ 6.00 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานบรการดวยความเสมอภาคมคะแนนเฉลยสงสด ซงมคะแนนเฉลยเทากบ 5.42 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.48 รองลงมา คอ ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ มคะแนนเฉลยเทากบ 5.29 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.45 ดานใหบรการดวยความสะดวก มคะแนนเฉลยเทากบ 5.17 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.48 ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ มคะแนนเฉลยเทากบ 5.16 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.47 และดานความประหยด มคะแนนเฉลยเทากบ 4.99 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.54

ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน 7 ขอ มล าดบดงน 1) ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance)

ของคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 เมอมลกษณะชวสงคมตางกน ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาล ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ตามสมมตฐานขอ 1

86

ตาราง 5 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามอาย

พฤตกรรมการใหบรการ การแพทยแผนไทย

อาย

F p ต ากวา30 ป

30 – 45 ป 45 – 50 ป มาก กวา 50 ป

(n=62) (n=204) (n=102) (n=26)

1. ดานบรการสอดคลองกบความตองการ

5.23 5.30 5.30 5.35 0.519 0.67

2. ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ

4.95 5.20 5.22 5.14 5.344* 0.00

3. ดานใหบรการดวยความ เสมอภาค

5.32 5.50 5.36 5.34 3.621* 0.01

4. ดานความประหยด 4.96 5.00 5.02 4.92 0.312 0.82 5. ดานใหบรการดวยความสะดวก 5.05 5.20 5.16 5.25 1.791 0.15

พฤตกรรมดานรวมเฉลย 5.10 5.24 5.21 5.20 2.044 0.11

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (P 0.05)

จากตาราง 5 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามอาย พบวา บคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมอายตางกนมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมทไมแตกตางกน

เมอพจารณาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในแตละดานยอย พบวา ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความเสมอภาค พบความแตกตางของคาเฉลย กลาวคอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมอายตางกนมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความเสมอภาคแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05 (p = .00, .01 .05) ส าหรบดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ

87

ดานความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวกไมพบความแตกตางของคาเฉลยของพฤตกรรม

จงสรปไดวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมอายมากกวาจะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานยอย คอ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความเสมอภาคทสงกวาบคลากรทมอายนอยกวา ซงสอดคลองกบสมมตฐานท 1 บางสวน

ดงนน จงท าการเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคส าหรบดานใหบรการดวยความสม าเสมอและดานใหบรการดวยความเสมอภาค ทพบความแตกตางของคาเฉลย เมอจ าแนกตามอาย โดยวธเซฟเฟ Sheffe' รายละเอยดในตาราง 6 และ 7 ตาราง 6 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการ ดวยความสม าเสมอ จ าแนกตามอาย เปนรายคโดยวธ Sheffe'

อาย

คาเฉลย พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย

ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ

ต ากวา 30 ป 30 – 45 ป 46 – 50 ป มากกวา 50 ป

ขนไป

4.95 5.20 5.22 5.14

ต ากวา 30 ป 4.95 - -0.246** -0.269** -0.193 - (0.00) (0.00) (0.36)

30 – 45 ป 5.20 - - -0.023 0.053 - - (0.98) (0.96)

46 – 50 ป 5.22 - - - 0.076 - - - (0.90)

มากกวา 50 ป ขนไป

5.14

- - - - - - - -

* พบวาแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p-value 0.05)

88

จากตาราง 6 ผลการศกษา พบวา คาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ จ าแนกตามอาย แตกตางกน 2 ค คอ

คท 1 กลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป กบ กลมตวอยางทมอาย 30 – 45 ป โดยพบวา กลมตวอยางทมอาย 30 - 45 ป มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสม าเสมอสงกวากลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป

คท 2 กลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป กบ กลมตวอยางทมอาย 46 – 50 ป โดยพบวา กลมตวอยางทมอาย 46 - 50 ป มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสม าเสมอสงกวากลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป ตาราง 7 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการ ดวยความเสมอภาค จ าแนกตามอาย เปนรายคโดยวธ Scheffe’

อาย

คาเฉลย พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย

ดานใหบรการดวยความเสมอภาค

ต ากวา 30 ป 30 – 45 ป 46 – 50 ป มากกวา 50 ป

ขนไป

5.32 5.50 5.36 5.34

ต ากวา 30 ป 5.32 - -0.179* -0.037 -0.018 - (0.05) (0.97) (1.00)

30 – 45 ป 5.50 - - 0.142 0.161 - - (0.11) (0.45)

46 – 50 ป 5.36 - - - 0.019 - - - (1.00)

มากกวา 50 ป ขนไป

5.34

- - - - - - - -

* พบวาแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p-value 0.05)

89

จากตาราง 7 ผลการศกษา พบวา คาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความเสมอภาค จ าแนกตามอาย แตกตางกน 1 ค คอ

คท 1 กลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป กบ กลมตวอยางทมอาย 30 – 45 ป โดยพบวากลมตวอยางทมอาย 30 - 45 ป มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความเสมอภาคสงกวากลมตวอยางทมอายต ากวา 30 ป ตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามระดบการศกษา

พฤตกรรมการใหบรการ การแพทยแผนไทย

ระดบการศกษา

F p ประถม ศกษา

มธยม ศกษา

อน ปรญญา

ปรญญาตรและสงกวา

(n=33) (n=179) (n=76) (n=106)

1. ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ

5.17 5.30 5.33 5.29 1.039 0.38

2. ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ

5.06 5.20 5.20 5.11 1.521 0.21

3. ดานใหบรการดวยความเสมอภาค

5.24 5.46 5.45 5.39 2.119 0.10

4. ดานความประหยด 4.80 4.99 5.05 5.01 1.712 0.16 5. ดานใหบรการดวยความสะดวก 5.12 5.16 5.22 5.18 0.439 0.73

พฤตกรรมดานรวมเฉลย 5.08 5.22 5.25 5.20 1.647 0.18

จากตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรท

ปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมระดบการศกษาตางกนมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมทไมแตกตางกน

เมอพจารณาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในแตละดานยอย พบวา ทกดานยอย ไดแก ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ดาน

90

ใหบรการดวยความเสมอภาค ดานความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวก ไมพบความแตกตางของคาเฉลย กลาวคอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมระดบการศกษาตางกนมพฤตกรรมการใหบรการในทกดานยอยไมแตกตางกน

จงสรปไดวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมระดบการศกษาตางกนมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมและรายดานยอยทไมแตกตางกน ตาราง 9 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามขนาดโรงพยาบาล

พฤตกรรมการใหบรการ การแพทยแผนไทย

ขนาดโรงพยาบาล

F p เลก ปานกลาง ใหญ

(n=230) (n=78) (n=86)

1. ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ 5.26 5.28 5.39 2.372 0.09 2. ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 5.13 5.23 5.17 1.256 0.29 3. ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 5.40 5.38 5.52 2.350 0.10 4. ดานความประหยด 4.98 5.02 5.00 0.125 0.88 5. ดานใหบรการดวยความสะดวก 5.18 5.19 5.15 0.189 0.83

พฤตกรรมดานรวมเฉลย 5.19 5.22 5.24 0.653 0.52

จากตาราง 9 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรท

ปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามขนาดโรงพยาบาล พบวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมขนาดโรงพยาบาลตางกนมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมทไมแตกตางกน

เมอพจารณาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในแตละดานยอย พบวา ทกดานยอย ไดแก ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ดานใหบรการดวยความเสมอภาค ดานความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวก ไมพบความ

91

แตกตางของคาเฉลย กลาวคอ บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมปฏบตงานในโรงพยาบาลทมขนาดตางกนมพฤตกรรมการปฏบตงานในทกดานยอยไมแตกตางกน

จงสรปไดวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมปฏบตงานในโรงพยาบาลทมขนาดใหญกวามพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมและรายดานยอยทไมแตกตางกบบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลทมขนาดเลกกวา ตาราง 10 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย

พฤตกรรมการใหบรการ การแพทยแผนไทย

ประสบการณในการท างาน ดานการแพทยแผนไทย

F p ต ากวา 3 ป 3 – 6 ป มากกวา 6 ป ขนไป

(n=131) (n=152) (n=111)

1. ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ

5.25 5.30 5.34 1.065 0.35

2. ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 5.10 5.15 5.24 2.544 0.08 3. ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 5.44 5.38 5.47 1.143 0.32 4. ดานความประหยด 5.05 4.93 5.02 1.972 0.14 5. ดานใหบรการดวยความสะดวก 5.10 5.14 5.30 5.572* 0.00

พฤตกรรมดานรวมเฉลย 5.19 5.18 5.27 2.188 0.11 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (P 0.05)

จากตาราง 10 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากร

ทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ าแนกตามประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา บคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวาจะม

92

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมทสงกวาบคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอยกวา อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05

เมอพจารณาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานยอย พบวา ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวก พบความแตกตางของคาเฉลย กลาวคอ บคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวา จะมพฤตกรรมการใหบรการในดานยอย ไดแก ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวกสงกวาบคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนบส าคญ .05 สวนพฤตกรรมการใหบรการในดานยอย ไดแก ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความเสมอภาค และดานความประหยด ไมพบความแตกตางของคาเฉลย

จงสรปไดวา บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย มากกวาจะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม และดานยอย ไดแก ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวกสงกวาบคลากรทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย นอย ซงสอดคลองกบสมมตฐานท 1 บางสวน

ดงนน จงท าการเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคส าหรบดานใหบรการดวยความสะดวกทพบความแตกตางของคาเฉลย เมอจ าแนกตามประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย โดยวธเซฟเฟ Sheffe' รายละเอยดในตาราง 11

93

ตาราง 11 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการ ดวยความสะดวก จ าแนกตามประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย เปนรายคโดยวธ Sheffe'

ประสบการณ ในการท างานดานการแพทยแผนไทย

คาเฉลย พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย

ดานใหบรการดวยความสะดวก

ต ากวา 3 ป 3 – 6 ป มากกวา 6 ป

ขนไป

5.10 5.14 5.30

ต ากวา 3 ป 5.10 - -0.037 -0.194* - (0.81) (0.01)

3 – 6 ป 5.14 - - -0.157* - - (0.03)

มากกวา 6 ป ขนไป 5.30 - - - - - -

* พบวาแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (p-value 0.05)

จากตาราง 11 ผลการศกษา พบวา คาเฉลยพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสะดวก จ าแนกตามประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย แตกตางกน 2 ค คอ

คท 1 กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ต ากวา 3 ป กบ กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวา 6 ป ขนไป โดยพบวา กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวา 6 ป ขนไป มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสะดวกสงกวากลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ต ากวา 3 ป

คท 2 กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย 3 – 6 ป กบ กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมากกวา 6 ป ขนไป โดยพบวา กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย มากกวา 6 ป ขนไป มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานใหบรการดวยความสะดวกสงกวากลมตวอยางทมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย 3 – 6 ป

94

2) ผลการวเคราะหถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมและดานยอย ของบคลากรในกลมรวม โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย ตามสมมตฐานขอ 2 – 7

การวเคราะหขอมลในสวนน เปนการแสวงหาตวท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ในดานรวมและ 5 ดานยอย ไดแก 3.1) ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ 3.2) ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 3.3) ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 3.4) ดานใหบรการดวยความประหยด และ 3.5) ดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชตวท านาย 3 ชด คอ ตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน และตวท านายชดท 3 คอการรวมตวท านายจากชดท 1 และชดท 2 เขาดวยกน รวมทงสน 6 ตวแปร โดยมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบการท านายระหวางการท างานตวแปรในชดท 3 กบปรมาณการท านาย จากตวท านายในชดท 1 หรอชดท 2 โดยใชหลกเกณฑการท างานทแตกตางกนมากกวา 5% สถตทใช คอ การวเคราะหถดคอยแบบพหคณแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) ผลการวเคราะหปรากฏดงตาราง 12 โดยความสมพนธระหวางคตวแปรทศกษาทงหมด (ตาราง 15 ภาคผนวก ข) มคาสมประสทธสหสมพนธ (r) อยระหวาง .135 ถง .899 อยางมนยส าคญทางสถต

ตาราง 12 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6)

% แตกตาง

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย ตว

ท านาย คาเบตา

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 47.6 1,3,2 .411,.182,.122 15.0 5 .291 47.6 1,3,2 .411,.186,.122 - อายนอย 48.6 1,3,2 .402,.168,.148 14.6 5 .288 48.6 1,3,2 .402,.168,.148 - อายมาก 45.6 1,3 .460,.243 15.6 5 .292 46.6 1,3,2 .446,.199,.088 1.00 ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 42.1 1,3,2 .414,.141,.113 11.5 5 .246 42.1 1,3,2 .414,.141,.113 - ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 64.0 3,1,2 .242,.402,.207 27.4 5 .435 64.0 3,1,2 .242,.402,.207 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 44.0 1,3 .357,.299 8.7 5 .219 44.0 1,3 .357,.299 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 71.4 1,2,4 .450,.263,.130 34.4 5 .457 71.4 1,2,4 .450,.263,.130 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 37.1 1 .653 50.2 6,5 2.72,.199 49.4 1,5 .585,.271 12.3 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 44.7 1,2,3 .415,.150,.125 13.0 5 .270 44.7 1,2,3 .415,.150,.125 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 51.3 1,3 .455,.294 21.8 5,6 .223,.210 51.3 1,3 .455,.294 -

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

95

2.1) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 12 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .411, .182 และ .122 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 15.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .291) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .411, .182 และ .122 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3

96

97

โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอน ๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 32.6% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 47.6% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 15.0% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 47.6% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมไดเทากบตวท านายชดท 1 ซงไมแตกตาง

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ในกลมอาย ระดบการศกษา และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 42.1 – 64.0 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 44

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 71.4

98

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 49.5

จากตาราง 12 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และ คานยมความเปนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และขนาดใหญ

ตาราง 13 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6)

% แตกตาง

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย ตว

ท านาย คาเบตา

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 32.3 1,2 .494,.189 5.9 5 .214 32.3 1,2 .494,.189 - อายนอย 35.4 1,2 .499,215 7.2 5 .237 35.4 1,2 .499,215 - อายมาก 29.2 1,2 .486,.161 5.4 5 .254 29.2 1,2 .486,.161 - ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 28.8 1,2 .502,.131 4.2 5 .177 28.8 1,2 .502,.131 - ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 45.3 1,2 .449,.393 12.1 5 .330 45.3 1,2 .449,.393 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 32.4 1,2 .504,.178 4.7 5 .195 32.4 1,2 .504,.178 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 34.7 2 .503 9.9 5 .264 34.7 2 .503 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 25.1 1 .622 12.6 6 .388 29.2 1,5 .577,.181 4.1 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 26.3 1 .600 5.1 5 .209 26.3 1 .600 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 42.4 1,2 .415,.366 8.9 6 .319 42.4 1,2 .415,.366 -

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

99

2.2) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 13 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 32.3% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .494 และ .189 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 5.9% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .214) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 32.3% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .494 และ .189 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการ

100

101

การแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอน ๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการไดเทากบ ตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 26.4% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 32.3% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 5.9% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 32.3% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการไดเทากบตวท านายชดท 1 ซงไมแตกตางกน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอาย ระดบการศกษา และอายงานการแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 26 – 45 ซงสอดคลองกบกลมรวม ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 34.7 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 29.2

102

จากตาราง 13 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ

ตาราง 14 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6)

% แตกตาง

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย ตว

ท านาย คาเบตา

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 26.0 1,3 .384,.251 11.2 5 .306 26.9 1,3,5 .379,.189,.104 .9 อายนอย 29.4 1,3 .365,.301 11.7 5 .318 29.4 1,3 .365,.301 - อายมาก 22.1 1,3 .406,.173 11.0 5 .294 23.7 1,5 .435,.171 1.6 ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 22.8 1,2,4 .323,.157,.120 9.3 5 .261 22.3 1,5 .425,.153 -.5 ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 39.4 3,1 .395,.424 19.0 5 .467 39.4 3,1 .395,.424 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 27.9 3,1 .337,.314 7.9 5 .261 27.9 3,1 .337,.314 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 47.6 1,2 .432,.290 18.7 5 .367 50.6 1,2,6 .478,3.80,-.175 3.0 ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 16.3 1,4 .340,.267 15.0 5 .362 22.9 5,1 .314,.379 6.6 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 24.3 1,3 .431,.200 9.4 5 .288 24.3 1,3 .431,.200 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 29.5 3,1 .333,.328 14.6 5 .331 29.5 3,1 .333,.328 -

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

103

2.3) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 14 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 26.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย (คาเบตา .384 และ.251 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 11.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .306) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 26.9% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .379, .187 และ .104 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบ

104

105

ปรมาณการท านายกบตวท านายชดอน ๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการไดมากกวาตวท านายชดท 1 และตวท านายชดท 2 คดเปน .9% และ15.7% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 26.0% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 11.2% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 26.9% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอไดมากกวาตวท านายชดท 1 คอ .9%

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอายนอย และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 29.4 ซงสอดคลองกบกลมรวม ส าหรบกลมอายมาก และกลมระดบการศกษาทงระดบต ากวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 22.3 – 23.7 กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 27.9 – 39.4

ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก

106

เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 50.6 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 22.9

จากตาราง 14 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการ และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และปจจยทางสงคม การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก คานยมความเปนไทย ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร และปจจยทางสงคม ไดแก การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

ตาราง 15 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ของของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6)

% แตกตาง

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย ตว

ท านาย คาเบตา

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 26.0 1,3 .384,.251 11.2 5 .306 26.9 1,3,5 .379,.189,.104 .9 อายนอย 31.7 1,3 .498,.195 6.1 5 .226 31.7 1,3 .498,.195 - อายมาก 30.7 1,3 .463,.290 9.3 5 .296 30.7 1,3 .463,.290 - ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 26.9 1,4 .511,.173 5.7 5 .220 26.9 1,4 .511,.173 - ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 43.6 3,1 .398,.424 15.7 5 .404 43.6 3,1 .398,.424 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 28.0 1,3 .418,.244 4.5 6 .255 28.0 1,3 .418,.244 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 54.6 1,6 .673,.330 28.0 5 .537 54.6 1,6 .673,.330 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 14.9 1 .492 11.6 6 .383 22.3 1 .429,.251 7.4 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 27.5 1,3 .520,.165 7.2 5 .262 27.5 1,3 .520,.165 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 34.9 1,3 .429,.327 8.8 6 .339 34.9 1,3 .429,.327 -

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

107

2.4) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 15 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 30.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย (คาเบตา .482 และ .227 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากร ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาคมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 7.7 % มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .262) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาคมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 30.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย (คาเบตา .482 และ .227 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาคมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอน ๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านาย

108

109

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาคไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 22.5% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 30.2% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 7.7% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 30.2% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาคไดเทากบตวท านายชดท 1 ซงไมแตกตางกน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอายนอย อายมาก ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก อายงานแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 28.0 – 34.9 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 26.9 กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 43.6

ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรใน

110

หนวยงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 54.6 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 22.3

จากตาราง 15 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และคานยมความเปนไทย ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และปจจยทางสงคม ไดแก การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

ตาราง 16 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม

ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6) %

แตกตาง %

ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

%

ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 29.5 1,2,3 .391,227,.184 10.9 5 .353 29.5 1,2,3 .391,.227,.184 - อายนอย 26.3 1,3 .444,.292 12.9 5 .387 26.3 1,3 .444,.292 - อายมาก 30.3 1,2 .453,.339 9.3 5 .322 30.3 1,2 .453,.339 - ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 26.1 1,2,3 .354,.225,.178 8.0 5 .296 26.1 1,2,3 .354,.225,.178 - ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 38.7 1,2 .583,.357 21.0 5 .523 38.7 1,2 .583,.357 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 26.2 3,2,1 .289,.201,.201 5.9 5 .246 26.2 3,2,1 .289,.201,.201 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 50.7 2,1 .145,.520 30.5 5 .619 50.7 2,1 .145,.520 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 22.2 1 .880 30.5 5 .619 33.8 1,5 .805,.295 11.6 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 29.6 2,1 .372,.402 9.3 5 .322 29.6 2,1 .372,.402 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 28.5 1,3 .526,.283 13.5 5 .396 29.2 1,5 .598,.217 0.7

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

111

2.5) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 16 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 29.5% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย (คาเบตา .391, .227 และ .184 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และ มความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยดมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 16.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .353) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยดมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 29.5% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย (คาเบตา .391, .227 และ .184 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ท มเจตคตท ดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มการรบร

112

113

ความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยสง และมความผกพนในงานแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยดมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านาย ชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยดไดเทากบชดท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 13.5% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 29.5% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 16.0% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 29.5% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยดไดเทากบตวท านายชดท 1 ซงไมแตกตางกน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.1 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม โดยกลมยอยอายนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.3

114

กลมยอยอายมาก และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 30.3 – 38.7

ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.2

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 29.5 – 50.7

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 29.6 – 33.8

จากตาราง 16 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมาก

ตาราง 17 ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานบรการดวยความสะดวก ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมรวมและกลมยอย ดวยตวท านายชดท 1 กลมปจจยทางจต 4 ตวแปร, ตวท านายชดท 2 กลมปจจยทางสงคม 2 ตวแปร และตวท านายท 3 รวม 6 ตวแปร

กลม ชดท 1 (1,2,3,4) ชดท 2 (5,6) ชดท 3 (1,2,3,4,5,6)

% แตกตาง

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา %

ท านาย ตว

ท านาย คาเบตา

% ท านาย

ตวท านาย

คาเบตา

กลมรวม 33.2 1,3,2 .333,.230,.190 11.3 5 .353 33.2 1,3,2 .337,.230,.190 - อายนอย 32.0 1,2,4 .317,.256,.190 8.2 5 .275 32.0 1,2,4 .317,.256,.190 - อายมาก 34.5 1,3,2 .353,.251,.170 14.7 5 .355 34.9 1,3,5 .398,.258,.141 0.4 ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 30.4 1,3,2 .351,.206,.176 8.6 5 .274 30.4 1,3,2 .351,.206,.176 - ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป 39.4 3,1 .430,.313 20.8 5 .457 39.4 3,1 .430,.313 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก 29.7 3,2,1 .272,.197,.210 5.8 5 .223 29.7 3,2,1 .272,.197,.210 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง 53.8 2,1 .494,.321 26.9 5 .496 53.8 2,1 .494,.321 - ขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ 33.4 1 .813 20.2 6 .556 42.9 1,5 .734,312 9.5 ประสบการณการแพทยแผนไทยนอย 29.6 2,1 .327,.361 8.4 5 .272 29.6 2,1 .327,.361 - ประสบการณการแพทยแผนไทยมาก 36.1 1,3 .460,.333 18.8 5,6 .282,.217 33.7 1,3,5 .442..250,.142 -.24

ตวท านาย 1 คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 3 คอ ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 5 คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 2 คอ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 4 คอ คานยมความเปนไทย 6 คอ การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

115

2.6) ผลการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย

จากตาราง 17 เมอน าคะแนนพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก มาวเคราะหดวยวธถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยใชตวท านายชดท 1 คอ กลมปจจยทางจต ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย พบวา กลมตวแปรปจจยทางจตรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 33.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .333, .230 และ .190 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มความผกพนในงานแพทยแผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวกมากเทานน

พจารณาการท านายของตวท านายชดท 2 คอ กลมปจจยทางสงคม ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน พบวา กลมตวแปรปจจยสงคมรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 11.3% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน (คาเบตา .318) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงานมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวกมากเทานน

เมอพจารณาการท างานของตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 33.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย (คาเบตา .333, .230 และ .190 ตามล าดบ) หมายความวา บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ทมเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยสง มความผกพนในงานแพทย

116

117

แผนไทยสง และมการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยมากเทาใด กมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวกมากเทานน และหากพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอน ๆ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวกไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 21.9% ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลในสวนนสรปไดวา ตวท านายชดท 1 มปรมาณการท านาย 33.2% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 มปรมาณการท านาย 11.3% พบตวท านาย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 3 มปรมาณการท านาย 33.2% พบตวท านาย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเมอพจารณาปรมาณการท านายของตวท านายชดท 3 โดยเปรยบเทยบปรมาณการท านายกบตวท านายชดอนทมคาเปอรเซนตท านายล าดบรองลงมา โดยใชปรมาณความแตกตางมากกวา 5% เปนเกณฑ พบวา ตวท านายชดท 3 สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวกไดเทากบตวท านายชดท 1 ซงไมแตกตางกน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 30.4 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม โดยกลมยอยอายนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 32.0

118

กลมยอยอายมาก และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 32.0 – 33.7

กลมยอยระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 30.4

ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 29.7

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 29.6 – 53.8

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 42.9

จากตาราง 17 สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมอายมาก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และกลมประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทยมาก

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงความสมพนธเปรยบเทยบปจจยทางจตใจ และปจจยทางสงคม

ทมผลตอพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ โดยบทนประกอบดวยจดมงหมายของการวจย สมมตฐานการวจย วธด าเนนการวจย สรปผลการวจย การอภปรายผลตามสมมตฐาน และขอเสนอแนะในการวจย ซงรายละเอยดดงตอไปน สงเขปความมงหมาย สมมตฐาน และวธด าเนนการวจย ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในกลมทมชวสงคมตางกน 2. เพอคนหาปจจยในการท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ทงในกลมรวมและกลมยอยทมชวสงคมตางกน สมมตฐานในการวจย

1. บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในกลมทมลกษณะชวสงคมตางกน จะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยแตกตางกน

2. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงกลมรวมและกลมยอย

3. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านาย

120

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการสอดคลองกบความตองการ ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

4. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความสม าเสมอ ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

5. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความเสมอภาค ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

6. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความประหยด ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

7. ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานการใหบรการดวยความสะดวก ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงในกลมรวมและกลมยอย

121

วธด าเนนการวจย 1. กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก บคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทย

แผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 45 โรงพยาบาล รวมจ านวนไมนอยกวา 300 คน ทไดมาจากการสมแบบชนภมตามหนวยบรการทเปนไปตามสดสวนของประชากร(1:1.5) (Proportionated Stratified Random Sampling) เพอใหกลมตวอยางจากหนวยบรการทกหนวยมโอกาสไดรบการสมอยางทดเทยม โดยผ วจยเกบขอมลจากตวอยางได รวมจ านวน 394 ตวอยาง และผ วจยด าเนนการเกบขอมลดวยตนเอง และใหเจาหนาทบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ในและโรงพยาบาลเปนผ ด าเนนการเกบขอมลใหดวยบางสวน

2. เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวยแบบสอบถามลกษณะชวสงคมของบคลากรทปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ และแบบวดจ านวน 7 ฉบบ ไดแก 1) แบบวดพฤตกรรม 1 ฉบบ คอ แบบวดพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ 2) แบบวดปจจยทางจต จ านวน 4 ฉบบ คอ 1) แบบวดเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 2) แบบวดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย 3) แบบวดความผกพนในงานแพทยแผนไทย และ4) แบบวดคานยมความเปนไทย 3) แบบวดปจจยทางสงคม จ านวน 2 ฉบบ คอ 1) แบบวดการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และ 2) แบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

3. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ประกอบดวย 1) สถตพรรณนา ใชในการวเคราะหขอมลเบองตนของกลมตวอยาง เชน คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 2) สถตอนมาน เพอทดสอบสมมตฐาน โดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) ส าหรบการทดสอบสมมตฐานในขอท 1 และการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) ส าหรบการทดสอบสมมตฐานทางการวจยในขอท 2, 3, 4, 5, 6 และ 7

122

สรปผลการวจย สรปลกษณะเบองตนของกลมตวอยางและตวแปรทศกษา

กลมตวอยางซงบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 จ านวน 394 คน พบวาสวนใหญมอายระหวาง 30 – 45 ป จ านวน 204 คน (รอยละ 51.78) ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษา จ านวน 179 คน (รอยละ 45.43) โดยปฏบตงานในโรงพยาบาลขนาดเลก จ านวน 230 คน (รอยละ 58.38) รองลงมา คอ ขนาดใหญ จ านวน 86 คน (รอยละ 21.83) และขนาดปานกลาง จ านวน 78 คน (รอยละ 19.80) มประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย 3 – 6 ป จ านวน 152 คน (รอยละ 38.58) รองลงมา คอ ต ากวา 3 ป จ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 33.25

ตวแปรอสระ 6 ตวแปร ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการ มคะแนนเฉลย 5.20 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ มคาคะแนนเฉลย 5.05 ความผกพนในงานแพทยแผนไทยมคาคะแนนเฉลย 5.16 คานยมความเปนไทย มคาคะแนนเฉลย 5.19 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน มคะแนนเฉลย 4.98 และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน มคะแนนเฉลย 4.18

ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม มคะแนนเฉลย 5.21และพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานยอย 5 ดาน คอ ดานบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ดานใหบรการดวยความเสมอภาค ดานความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวก พบวา ดานบรการดวยความเสมอภาคมคะแนนเฉลยสงสด ซงมคะแนนเฉลย 5.29 รองลงมา คอ ดานบรการสอดคลองกบความตองการ มคะแนนเฉลย 5.29 ดานใหบรการดวยความสะดวก มคะแนนเฉลย 5.17 ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ มคะแนนเฉลยเทากบ 5.16 และดานความประหยด มคะแนนเฉลย 4.99 สรปผลการวจยตามสมมตฐาน

1. ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) ของคะแนนพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เมอมลกษณะชวสงคมตางกน ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาล ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย

พบวา ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐมผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยดานรวม และพฤตกรรม 2 ดานยอย คอ ดานใหบรการดวยความ

123

สม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05 ส าหรบตวแปรลกษณะชวสงคมอนๆ ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาลของบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐไมมผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถสรปไดดงภาพประกอบ 3 ซงถอวาสนบสนนสมมตฐานขอ 1 บางสวน

ภาพประกอบ 3 ผลแสดงความแปรปรวนแบบทางเดยวทสนบสนนสมมตฐานขอ 1

2. ผลการวเคราะหถดถอยแบบเปนขน (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอท านายท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ในดานรวมและ 5 ดานยอย โดยใชตวแปรกลมปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม เปนตวท านาย ตามสมมตฐาน 2 – 7

2.1 พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ผลการศกษาพบวา ตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 32.6% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนน ถอวาสนบสนนสมมตฐานท 2 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 1 (กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการ

ลกษณะชวสงคม

ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย

พฤตกรรมการใหบรการ การแพทยแผนไทยของบคลากร ทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานรวม

- ใหบรการดวยความสม าเสมอ

- ใหบรการดวยความสะดวก

124

ใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 15.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ในกลมอาย ระดบการศกษา และอายงานการแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 42.1 – 64.0 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 44 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 71.4 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ไดรอยละ 49.5

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และ คานยมความเปนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม

ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และขนาดใหญ ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 4 - 5

125

ภาพประกอบ 4 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานรวม

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย

ท านายได 47.6 %

ท านายได 15.0%

ท านายได 47.6%

126

ภาพประกอบ 5 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทย

แผนไทยในดานรวม โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ

2.2 ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ผลการศกษา พบวา ตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 26.4% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนนถอวาสนบสนนสมมตฐานท 3 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 32.3% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 1(กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 32.3% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม)

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน - การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานรวม

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 37.1%

ท านายได 50.2%

ท านายได 49.4%

127

สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 5.9 % มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา กลมยอยสวนใหญผลการศกษาสอดคลองกบกลมรวม โดยตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอาย ระดบการศกษา และอายงานการแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 26 – 45 ซงสอดคลองกบกลมรวม ส าหรบกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 34.7

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ไดรอยละ 29.2

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ

ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 6 – 7

128

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

สอดคลองกบความตองการ

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และ

ปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

ท านายได 32.3%

ท านายได 5.9%

ท านายได 32.3%

ภาพประกอบ 6 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต กลมและปจจยทางสงคม ของกลมรวม

129

ภาพประกอบ 7 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ

2.3 ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ผลการศกษา พบวา ตวท านายชดท 3 จากกลมปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดมากกวาตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน .9% และ 15.7% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนนถอวาสนบสนนสมมตฐานท 4 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 26.9% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ตวท านายชดท 1(กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 26.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 11.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 25.1%

ท านายได 12.6%

ท านายได 29.2%

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถาน

บรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ

130

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอายนอย และอายงานการแพทยแผนไทยนอย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 29.4 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมอายมาก และกลมระดบการศกษาทงระดบต ากวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 22.3 – 23.7

กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก และอายงานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 27.9 – 39.4

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 50.6 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ไดรอยละ 22.9

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการ และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และปจจยทางสงคม การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทาง

131

สงคม ไดแก การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 8-9

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถาน

บรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการดวยความสม าเสมอ

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 26.0%

ท านายได 11.2%

ท านายได 26.9%

ภาพประกอบ 8 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม

132

2.4 ดานใหบรการดวยความเสมอภาค ผลการศกษา พบวา ตวท านายชดท 3 จากกลม

ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตว แปรรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 22.5% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนนถอวาสนบสนนสมมตฐานท 5 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 30.2% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 1 (กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 30.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการ

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถาน

บรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการดวยความสม าเสมอ

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย - การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

ท านายได 47.6%

ท านายได 18.7%

ท านายได 50.6%

ภาพประกอบ 9 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

133

ใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 7.7% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมอายนอย อายมาก ขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก อายงานการแพทยแผนไทย ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 28.0 – 34.9 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอนๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 26.9 และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 43.6

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 54.6 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ไดรอยละ 22.3

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการ และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และปจจยทางสงคม การเปนแบบอยางจาก

134

เพอนรวมงาน โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก คานยมความเปนไทย ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร และปจจยทางสงคม ไดแก การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 10-13

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความเสมอภาค

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในการแพทยแผนไทย

ท านายได 30.2%

ท านายได 7.7%

ท านายได 30.2%

ภาพประกอบ 10 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม

135

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- คานยมความเปนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความเสมอภาค

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- คานยมความเปนไทย

ท านายได 26.9%

ท านายได 5.7%

ท านายได 26.9%

ภาพประกอบ 11 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - ความผกพนในงานแพทยแผนไทย - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

-

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความเสมอภาค

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - ความผกพนในงานแพทยแผนไทย - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

-

ท านายได 43.6%

ท านายได 15.7%

ท านายได 43.6%

ภาพประกอบ 12 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร

136

2.5 ดานใหบรการดวยความประหยด ผลการศกษา พบวา ตวท านายชดท 3 จากกลม

ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 13.5% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนนถอวาสนบสนนสมมตฐานท 6 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 29.5% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 1 (กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 29.5% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม)

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในงานแพทยแผนไทย -

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผน ไทยของบคลากรทปฏบตงาน

ในสถานบรการสาธารณสขของรฐ ดานใหบรการดานความเสมอภาค

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

ท านายได 54.6%

ท านายได 28.0%

ท านายได 54.6%

ภาพประกอบ 13 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความเสมอภาค โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

137

สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 16.0% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.1 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม โดยกลมยอยอายนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.3 และกลมยอยอายมาก และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 30.3 – 38.7

กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 26.2 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และอายงานการแพทยแผนไทยนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 29.5 – 50.7 และกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และอายงานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางม

138

นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ไดรอยละ 29.6 – 33.8

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการ การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และอายงานการแพทยแผนไทยมาก

ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 14-16

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความประหยด

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในการแพทยแผนไทย

ท านายได 29.5 %

ท านายได 10.9%

ท านายได 29.5%

ภาพประกอบ 14 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม

139

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความประหยด

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ท านายได 50.7%

ท านายได 30.5%

ท านายได 50.7%

ภาพประกอบ 15 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต กลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมโรงพยาบาลขนาดกลาง

140

2.6 ดานใหบรการดวยความสะดวก ผลการศกษา พบวา ตวท านายชดท 3 จากกลมปจจย

ทางจต และปจจยทางสงคม รวม 6 ตวแปร พบวา ตวท านายทง 6 ตวแปรรวมกน รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดเทากบตวท านายชดท 1 และมากกวาตวท านายชดท 2 คดเปน 0.00% และ 21.9% ตามล าดบ ดงนนการวเคราะหขอมลในสวนนถอวาสนบสนนสมมตฐานท 7 โดยตวท านายชดท 3 (กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม 6 ตวแปร) รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 33.2% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 1(กลมปจจยทางจต) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 33.2% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตวท านายชดท 2 (กลมปจจยทางสงคม) สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 11.3% มตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความประหยด

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 22.7%

ท านายได 30.5%

ท านายได 33.8%

ภาพประกอบ 16 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความประหยด โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต กลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมโรงพยาบาลขนาดใหญ

141

เมอพจารณาในกลมยอยตามตวแปรอาย ระดบการศกษา ขนาดโรงพยาบาล และอายงานการแพทยแผนไทย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดาน ใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 30.4 ซงสอดคลองกบกลมรวม

ส าหรบกลมยอยอน ๆ ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แตกตางจากกลมรวม ไดแก กลมยอยอายนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 32.0 และกลมยอยอายมาก และอายงานการแพทยแผนไทยมาก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 32.0 – 33.7

กลมยอยระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 30.4

กลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดเลก พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ความผกพนในงานแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 29.7 กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง และอายงานการแพทยแผนไทยนอย พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และเจตคตทดตอการใหบรการการแพทย

142

แผนไทย ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 29.6 – 53.8 และกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ พบวา ตวแปรทท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ซงสามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ไดรอยละ 42.9

สรปผลไดวา ตวแปรลกษณะทางจตทส าคญ ไดแก เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในงานแพทยแผนไทย โดยถกคดเลอกเขาสมการทงในกลมรวมและกลมยอยเกอบทกกลม ตวแปร คานยมความเปนไทยถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมอายนอย และปจจยทางสงคม ไดแก การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน ถกคดเลอกเขาสมการในกลมยอยบางกลม ไดแก กลมอายมาก กลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ และกลมอายงานการแพทยแผนไทยมาก

ซงสามารถสรปไดดงภาพประกอบ 17-21

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการฯ - ความผกพนในการแพทยแผนไทย - การรบรความสามารถของตน ฯ

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความสะดวก

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- ความผกพนในการแพทยแผนไทย - การรบรความสามารถของตน ฯ

ท านายได 33.2%

ท านายได 11.3%

ท านายได 33.2%

ภาพประกอบ 17 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมรวม

143

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการฯ - การรบรความสามารถของตน ฯ - คานยมความเปนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความสะดวก

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การรบรความสามารถของตน ฯ - คานยมความเปนไทย

ท านายได 32.0%

ท านายได 8.2%

ท านายได 32.0%

ภาพประกอบ 18 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมอายนอย

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการฯ - คานยมความเปนไทย - การรบรความสามารถของตน ฯ

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความสะดวก

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- คานยมความเปนไทย

- การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 32.0%

ท านายได 14.7%

ท านายได 34.9%

ภาพประกอบ 19 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมอายมาก

144

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทยฯ

- เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความสะดวก

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย

- เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ท านายได 53.8%

ท านายได 26.9%

ท านายได 53.8%

ภาพประกอบ 20 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดกลาง

ตวท านายชดท 1 ปจจยทางจต - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตวท านายชดท 2 ปจจยทางสงคม - การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐดานใหบรการ

ดานความสะดวก

ตวท านายชดท 3 ปจจยทางจต และปจจยทางสงคม - เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

- การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ท านายได 33.4%

ท านายได 20.2%

ท านายได 42.9%

ภาพประกอบ 21 ผลการท านายและตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก โดยใชกลมตวแปรปจจยทางจต และกลมปจจยทางสงคม ของกลมยอยกลมขนาดโรงพยาบาลขนาดใหญ

145

การอภปรายผลตามสมมตฐาน โดยสวนนผวจยอภปรายผลจากขอคนพบของการวจยตามสมมตฐาน มรายละเอยดดงน สมมตฐานท 1 “บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐในกลมทมลกษณะชว

สงคมตางกน จะมพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยแตกตางกน” จากผลการวจยท าใหทราบวา ประสบการณในการท างานดานการแพทยแผนไทย ของ

บคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ มผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยดานรวม และพฤตกรรม 2 ดานยอย คอ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ และดานใหบรการดวยความสะดวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ .05 ส าหรบตวแปรลกษณะชวสงคมอนๆ ไดแก อาย ระดบการศกษา ขนาดของโรงพยาบาลของบคลากรทปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐไมมผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทย

ซงสอดคลองกบการศกษาวจยของสภาวรตน อนทสมต (2543) ไดศกษาเรอง การรบรวฒนธรรมองคการ ความผกพนตอองคการและความตงใจทจะลาออกของพนกงาน กลมตวอยางทใชคอ พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยจ านวน 368 คน ผลการวจยพบวา 1) พนกงานการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย มการรบรวฒนธรรมองคการอยในระดบสง มความผกพนตอองคการอยในระดบสง และมความตงใจทจะลาออกในระดบต า 2) พนกงานทมสถานสมรส และระดบต าแหนงงานทแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการแตกตางกน สวนอาย อายงาน ระดบการศกษาแตกตางกนมการรบรวฒนธรรมองคการไมแตกตางกน 3) การรบรวฒนธรรมองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 โดยพบวาความเหลอมล าของอ านาจ มความสมพนธทางลบกบความผกพนตอองคการ การหลกเลยงความไมแนนอน ความเปนปจเจกนยม ความเปนกลมนยม ความเปนชายและความเปนหญงมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และ 4) ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 โดยพบวา ดานพฤตกรรมและดานทศนคตมความสมพนธทางลบกบความตงใจทจะลาออกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และงานวจยของ ณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ไดศกษาลกษณะทาง จตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร ทท างานดานการเงนและเปนพทธศาสนกชน จ านวน 280 คน ผลการศกษาวจยครงนนพบวา พนกงานธนาคารในกลมทมอายการท างานนอย สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดดทสดถงรอยละ 59 รองลงมา คอ พนกงานธนาคารในกลมเพศชาย กลมเพศหญง และกลมทมอายการท างานมาก ตามล าดบ

146

สมมตฐานท 2 – สมมตฐานท 7 “ปจจยทางจต 4 ตวแปร คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย การรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และคานยมความเปนไทย และปจจยทางสงคม 2 ตวแปร คอ การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน และการรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน รวม 6 ตวแปร สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวมในดานยอย 5 ดาน ไดแก ดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ดานใหบรการดวยความเสมอภาค ดานใหบรการดวยความประหยด และดานใหบรการดวยความสะดวก ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ ไดทงกลมรวมและกลมยอย”

จากผลการวจยท าใหทราบวาปจจยทางจตและปจจยทางสงคม รวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% โดยปจจยทส าคญคอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในงานแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ตามล าดบ กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการสอดคลองกบความตองการ ได 32.3% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสม าเสมอ ได 26.9% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความเสมอภาค ได 30.2% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย กลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความประหยด ได 29.5% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย และความผกพนในการแพทยแผนไทย และกลมตวแปรชดรวมปจจยทางจตและปจจยทางสงคม สมารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในดานใหบรการดวยความสะดวก ได 33.2% พบตวท านายส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ความผกพนในการแพทยแผนไทย และการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย ซงงานวจยของณฐยา ลอชาตกตตกล (2546) ไดศกษาลกษณะทาง จตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด(มหาชน)ในกรงเทพมหานคร

147

ทท างานดานการเงนและเปนพทธศาสนกชน จ านวน 280 คน ผลการศกษาวจยครงนนพบวา ลกษณะมงอนาคต-ควบคมตน เจตคตตอการท างานดานบรการ การสนบสนนจากองคกร และวถทางพทธ สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการของพนกงานธนาคารในกลมรวมไดรอยละ 55 และเจตคตตอการท างานดานบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการท างาน ดานบรการของพนกงานไดดทสดถงรอยละ 43 รองลงมา คอ ลกษณะมงอนาคต-ควบคมตน การสนบสนนจากองคกร และวถทางพทธ ตามล าดบ และยงพบอกวา พนกงานธนาคารในกลมทมอายการท างานนอย สามารถท านายพฤตกรรมการท างานดานบรการไดดทสดถงรอยละ 59 รองลงมา คอ พนกงานธนาคารในกลมเพศชาย กลมเพศหญง และกลมทมอายการท างานมาก ตามล าดบ สอดคลองกบงานวจยของนออน พณประดษฐ และคณะ (2546) ทศกษาตวบงชทางจตสงคมของพฤตกรรมการท างานในขาราชการต ารวจสงกดต ารวจภธรภาค 4 จ านวน 1,209 นาย ผลการศกษาวจยครงนนพบวา ผ ทมการเหนแบบอยางทดมพฤตกรรมการท างานสงกวาผ ทมการเหนแบบอยางทดนอย และตวแปรการเหนแบบอยางทดเมอรวมกบตวท านายชดสถานการณอก 2 ตว สามารถท านายพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจในกลมต ารวจสญญาบตรและต ารวจชนประทวนไดรอยละ 14.13 และ 14.68 ตามล าดบ นอกจากนปยวรรณ บญเพญ (2550) ทศกษาคานยมสรางสรรคและสถานการณการท างานทสมพนธกบพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพของบคลากรสายวชาการ ในสถาบนอดมศกษาของรฐ จ านวน 222 คน ซงผลการศกษาวจยครงนนพบวา บคลากรในกลมทมอายราชการนอยทมแบบอยางการท างานวจยทด และในกลมทมประสบการณในการท างานวจยนอยทมแบบอยางในการท างานวจยสง จะมพฤตกรรมการท างานวจยอยางมประสทธภาพสงกวาบคลากรทมแบบอยางทดในการท างานวจยนอย และในงานวจยของปยภรณ อภฐานฐต (2551) ทศกษาทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม ความตงใจเชงพฤตกรรม และพฤตกรรมการใหบรการ (กจกรรม CARE) กรณศกษาพนกงานบรษทประกนวนาศภย จ านวน 277 คน ซงผลการศกษาวจยครงนนพบวา ความตงใจในการท าพฤตกรรมการใหบรการมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทศนคตตอพฤตกรรมการใหบรการ การคลอยตามกลมอางอง และการรบรความสามารถในการท าพฤตกรรมการใหบรการ สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการใหบรการ (กจกรรม CARE) ของพนกงานในกลมรวมไดสงถงรอยละ 97.90 และ การรบรความสามารถในการท าพฤตกรรมการใหบรการ สามารถท านายพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานไดมากทสด รองลงมา คอ ทศนคตตอพฤตกรรมการใหบรการ และการคลอยตามกลมอางอง ตามล าดบ

148

ขอเสนอแนะในการวจย ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. ผลการวจยครงนพบวา ปจจยทางจตและปจจยทางสงคม รวมกนท านายพฤตกรรมการ

ใหบรการการแพทยแผนไทยในดานรวม ได 47.6% และในดานยอย ได 26.9 – 33.2% ดงนนกระทรวงสาธารณสขควรสนบสนนใหโรงพยาบาลตางๆ พฒนาเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย โดยมงพฒนาในดานการเหนประโยชนและคณคาของการแพทยแผนไทย ความรสกภาคภมใจในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความพรอมทจะใหบรการอยางมคณภาพ

2. โรงพยาบาลภาครฐควรสงเสรมใหบคลากรเกดการรบรความสามารถของตนในการใหบรการการแพทยแผนไทย และตอบสนองตอปจจยทสงผลตอความผกพนในงานแพทยแผนไทย ใหบคลากรเกดความความขยน ความทมเทในการ ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน กบองคกร ในรปแบบโครงการหรอกจกรรมตางๆ

3. โรงพยาบาลภาครฐควรสงเสรมสนบสนนใหเกดพฤตกรรมทดเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน เพอใหบคลากรทปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขของรฐ มพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยไดดมากขน และน าไปสการพฒนาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยตอไป

ขอเสนอส าหรบการท าวจยครงตอไป 1. ควรศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

ในเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขตอนๆ 2. ในการศกษาครงตอไปอาจใชตวแปรพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในฐานะ

ตวแปรเชงเหตหรอตวแปรคนกลาง เพอเปนการขยายผลการศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในเชงเหตและผล อนจะน าไปสผลการวจยทครอบคลมและสามารถน าไปใชในประโยชนมากขน

3. ในการศกษาครงตอไปควรศกษาแนวทางการพฒนาเจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรผ ใหบรการการแพทยแผนไทยของโรงพยาบาลรฐ โดยมงศกษาหาแนวทางการพฒนาการเหนประโยชนและคณคาของการแพทยแผนไทย ความรสกภาคภมใจในการใหบรการการแพทยแผนไทย และความพรอมทจะใหบรการอยางมคณภาพ

4. ในการศกษาครงตอไปควรศกษาแนวทางการพฒนาความผกพนในการแพทยแผนไทยของบคลากรผใหบรการการแพทยแผนไทยของโรงพยาบาลรฐ

5. ในการศกษาพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในครงตอไปอาจใชวธการวจยแบบผสมผสานรปแบบวจย โดยวธการวจยเชงคณภาพรวมกบการวจยเชงปรมาณ เพอใหไดผลการวจยในเชงลกทชดเจนยงขน

บรรณานกรม

150

บรรณานกรม

กมลทพย ดานชย. (2540). การรบรสมรรถนะตนเองของมารดาในการดแลบตรและพฤตกรรม สงเสรมสขภาพบตรวย 1-3 ป. วทยานพนธ พย.ม. (การพยาบาลเดก). กรงเทพฯ: บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยมหดล. ถายเอกสาร. กมลพรรณ หอมนาน. (2539). ความสมพนธระหวางความรสกมคณคาในตนเอง

การรบรความสามารถในตนเองกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอาย. วทยานพนธ พย.ม. (การพยาบาลผใหญ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. ถายเอกสาร.

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก.(2550). แผนยทธศาสตรชาต การพฒนาภมปญญาไท สขภาพวถไท พ.ศ.2550-2554.

กรรณกา ศลปพรหมมาศ. (2547). ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณทางสงคมของพยาบาล จตเวชทเกยวของกบพฤตกรรมการพยาบาลจตเวชทมจรยธรรม. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กระทรวงสาธารณสข. (2550). แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550-2554. กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหารผานศก. กนยา เทพสวสด. (2550). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการใหบรการของพนกงานใหบรการขอมล

ทางโทรศพทของบรษทใหบรการขอมลทางโทรศพทแหงหนง. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยา อตสาหกรรม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

กลธน ธนาพงศธร. (2530). ประโยชนและบรการ เอกสารการสอนชดวชาการบรหารงานบคคลสาขา วทยาการจดการ. พมพครงท 7. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เกศรา รกชาต. (2550, 2 มนาคม). Employee Engagement สายใยในองคกร. สบคนเมอ 28 กรกฎาคม 2554, จาก http://www.bangkokbizweek.com.

ขนษฐา ลอนาม. (2554). รปแบบโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมอทธพลตอ ความผกพนในงานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลสงกดกระทรวงกลาโหมในเขต กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

151

งามตา วนนทานนท. (2550). ดชนการมคมกนทางจต: ทมาและความหมายองคประกอบส าคญ. เอกสารประกอบการบรรยาย. วนท 8-11 พฤษภาคม 2550. จดโดยโครงการพฒนาหลกสตร การวจยแบบบรณการฯ รวมกบส านกงานคณะกรราการวจยแหงชาต โรงแรมออลเดย อน รสอรท รเจนท บช ชะอ า จงหวดเพชรบร.

จนทรทศน เพญธสาร. (2529). ธรรมเนยมไทย เลม3.กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชวน หลกภย. (2527).เอกสารเผยแพรอดมการณนยมไทย.กรงเทพฯ: เอช - เอนการพมพ. ซลวานา ฮะซาน. (2550). ความผกพนของพนกงานตอองคกร กรณศกษา พนกงานในโรงแยกกาซ ธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน). สารนพนธ วท.ม. (การพฒนา

ทรพยากรมนษยและองคการ) สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ณฐยา ลอชาตกตตกล. (2546). ลกษณะทางจตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรม การท างานดานบรการ ของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ณฐสดา สจนนทกล. (2541). ปจจยดานครอบครว การท างาน และลกษณะสวนบคคลทเกยวของ กบพฤตกรรมการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ดรณ บงทอง. (2546). ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการปรกษาตามมาตรฐานของ พยาบาลใหการปรกษา โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ในเขต 7. ปรญญานพนธ กศ.ม. (แนะแนว). นนทบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร.

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2524). ความสมพนธภายในครอบครวกบสขภาพจตและจรยธรรมของ นกเรยนวยรน. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ดารณ ออนชมจนทร. (2547) สถานการณภมปญญาทองถนดานสขภาพและการแพทยพนบานไทย สบคนเมอ 9 ตลาคม 2553. จากhttp://www.dtam.moph.go.th/indigenousthai/ downloads/sistuation%20indigenous.doc

ดจเดอน พนธมนาวน; และงามตา วนนทานนท. (2551). การวจยเพอพฒนาเครองมอวดทางจต แบบพหมตดานการมภมคมกนตน. รายงานการวจย. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการ การวจยแหงชาต.

152

ดษฎ ยรอสา. (2550). การศกษาปจจยทเกยวของกบการใชบรการแพทยแผนไทยในจงหวดภเกต. วทยานพนธ ศศ.ม. (ยทธศาสตรการพฒนา). ภเกต: มหาวทยาลยราชภฏภเกต.

เดนดาว ศลปานนท. (2542). ภมปญญาไทยในการแพทยแผนไทย ในภมปญญาและเทคโนโลย ทองถน หนงสอประกอบนทรรศการพเศษเนองในวนอนรกษมรดกไทย ณ พพธภณฑสถาน แหงชาตพระนคร. กรงเทพฯ : ฝายเผยแพรและประชาสมพนธ ส านกเลขานการกรมศลปากร.

เทพประสทธ อตตะโมก. (2549, กรกฎาคม – สงหาคม). การบรหารก าลงคนในองคกรยคใหม. วารสารขาราชการ. 51 (4): 41.

เทพศกด บญรตนพนธ. (2535). ปจจยทสงผลตอการสรางประสทธผลของการน านโยบายการ ใหบรการแกประชาชนไปปฏบต : กรณศกษาส านกงานเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พบ.ม. (การบรหารพฒนา). กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ถายเอกสาร.

ทวพร ศรสขค า (2547). คานยมความเปนไทยและการเรยนรเปนทมของผแทนจ าหนายเวชภณฑยา บรษทผน าเขาและจ าหนายยาตางประเทศทมส านกงานอยในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ) มหาวทยาลยรามค าแหง.

ธนวนต ศรอมรรตนกล. (2549). พฤตกรรมสขภาพของผปวยโรคขอเขาเสอมทมความรนแรงของโรค ทเลาลง. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ธวชชย ศรพรงาม. (2547). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางปลอดภย ของพนกงานโรงงานอตสาหกรรมสงทอและปนดาย. วทยานพนธ ศศ.ม. (พฒนาสงคม). กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ถายเอกสาร.

ธระพร อวรรณโณ. (2537). ความไมคลองจองของปญญา. สารานกรมศกษาศาสตรฉบบท 13. นงลกษณ คชฤทธ. (2543). ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานธนาคารกรงเทพจ ากด

(มหาชน) สงกดภาคนครหลวง 3. ภาคนพนธ ศศ.ม. (พฒนาสงคม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นวพรรษ วฒธรรม. (2545). การสนบสนนทางสงคมตอการมสวนรวมในกลมของผสงอาย: กรณศกษาชมรมผสงอาย โรงพยาบาลบานลาด อ าเภอบานลาด จงหวดเพชรบร. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

153

นายกา มาธพนธ. (2550). การรบรบรรยากาศองคการ ทศนคตตอการท างานกบพฤตกรรม การใหบรการของพนกงานตอนรบบนเครองบน บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน). วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาอตสาหกรรม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

นออน พณประดษฐ และคณะ. (2546). ตวบงชทางจตสงคมของพฤตกรรมการท างานในขาราชการ ต ารวจ สงกดต ารวจภธรภาค 4. รายงานการวจย. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการวจย แหงชาต.

บงอร ภวภรมยขวญ. (2526).การวดบคลกภาพ.กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เบญจมาศ โรจนธนกจ. (2546). ความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเอง วฒนธรรมองคการ ความยตธรรมในองคการกบผลการปฏบตงาน. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาอตสาหกรรม). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ถายเอกสาร.

ประทป จนง. (2540). เอกสารประกอบการสอนวชาการวเคราะหพฤตกรรมและการปรบพฤตกรรม. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ประพฒน ตรณรงค. (2525).อดมการณนยมไทย.กรงเทพฯ: อมเมจมเดย. ปยภรณ อภฐานฐต. (2551). การศกษาทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบร

ความสามารถในการควบคมพฤตกรรม ความตงใจเชงพฤตกรรม และพฤตกรรมการใหบรการ (กจกรรม CARE) กรณศกษาพนกงานบรษทประกนวนาศภย. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยา อตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร.

ปยวรรณ บญเพญ. (2550). คานยมสรางสรรคและสถานการณการท างานทสมพนธกบพฤตกรรม การท างานวจยอยางมประสทธภาพของบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐ. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เปรมจตร คลายเพชร. (2548). การรบรการสนบสนนจากองคการ ความยตธรรมตอองคการทมผลตอ ความผกพนตอองคการ และความตงใจลาออก. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาอตสาหกรรม และองคการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

154

เปรมฤด ปองมงคล. (2546). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความผกพนในวชาชพ การม แหลงประโยชนทางสงคม กบความส าเรจในวชาชพของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พย.ม. (การบรหารการพยาบาล). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ผดง อารยะวญญ และ ศรยา นยมธรรม. (2530).ปจจยทมอทธพลตอคานยมไทยของนกเรยน มธยมศกษา.กรงเทพฯ: คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงศกษาธการ.

พระวชรนทร ปญญาวโธ. (2544). การศกษาวเคราะหอทธพลของมรณสตตอพฤตกรรมการท างาน: ศกษาเฉพาะกรณพยาบาลผดแลผปวยหนกในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พธ.ม. (พระพทธศาสนา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พาสนา จลรตน. (2548). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ม.ป.ท. เพญแข ประจนปจจนกและออมเดอน สดมณ. (2529).คานยมของชาวชนบทไทย: เปรยบเทยบ

คานยมทางวตถกบคานยมทางระเบยบประเพณ รายงานการวจย ฉบบท 35. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เพญนภา ทรพยเจรญ การแพทยแผนไทยสายใยแหงชวตและวฒนธรรมรวมบทความวชาการ เลม 1 กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก 2540.

ภรณ มหานนท. (2529) การประเมนประสทธผลขององคการ.กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร ภสรา เชษฐโชตศกด และคณะ. (2547). รายงานการวจย ฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของ

หนวยงานในสงกดกรมสขภาพจต : การวเคราะหภาพรวมในป 2546. โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.

มณทนาวด เมธาพฒนะ. (2547). ประสบการณในสถานศกษาแบบอยางดานจรยธรรมจากบดา มารดาและลกษณะทางจตเกยวของกบพฤตกรรมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมของนกศกษาพยาบาลกระทรวงสาธารณสข ในเขตภาคกลาง. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

มาล เจงวฒนพงศ. (2546). การยอมรบการใหบรการการแพทยแผนไทยแบบประยกตของผ รบบรการ ในภาคกลาง ประเทศไทย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

รกษเกยรต จรนธร และคณะ. (2549). การประเมนความพงพอใจของผเขารบบรการแพทยแผนไทย: กรณศกษาแพทยแผนไทย ศนยสขภาพชมชนเมองสงขลาโรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา. สงขลานครนทรเวชสาร 24, 6 (พฤศจกายน – ธนวาคม): 517-526.

155

รชยา กลวานชไชยนนท. (2535). ความพงพอใจของผประกนตนตอบรการทางการแพทย: ศกษาเฉพาะกรณผประกนตนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. รายงานการวจย. ส านกงานประกนสงคม.

ราชบณฑตยสถาน. (2524). พจนานกรมศพท สงคมวทยา องกฤษ - ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: รงศลปการพมพ.

ราชบณฑตสถาน. (2537). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : ส านกพมพอกษรเจรญทศน.

ราชบณฑตยสถาน. (2554). พจนานกรมไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. สบคนเมอ 29 เมษายน 2554, จาก http://rirs3.royin.go.th/new-search/word-search-all-x.asp

รงอรณ พงแยม. (2554). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบเชาวสขภาพของบคลากรทางการแพทย คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล. ปรญญานพนธ วท.ม.

(การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. (2543).การวดดานจตพสย.กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ลกขณา สรวฒน. (2544).จตวทยาในชวตประจ าวน.ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว.

กรงเทพฯ: ส านกพมพโอเดยนสโตร. วนเพญ จามรวงศ. (2547). บคลกภาพ บรรยากาศองคการ ล าดบขนความตองการของ Maslow กบ

พฤตกรรมการใหบรการของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลรามาธบด. วทยานพนธ วศ.ม. (จตวทยาอตสาหกรรม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

วลภา สบายยง. (2542). ปจจยดานการตงเปาหมายการรบรความสามารถของตนเองและ บคลกภาพทสงผลตอการปฏบตงานของผจ าหนายตรง. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วนย พรหมอนทร. (2531). ทศนคต คานยมและความตองการของชาวชนบทไทยทอาศยอยในหมบาน ทมการพฒนาตางกนและมพฤตกรรมในครอบครวตางกน. ปรญญานพนธ วท.ด.

(การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

156

วรต ปานศลา. (2542). การถายทอดทางสงคมในการท างาน จตลกษณและการรบรเกยวกบบทบาท ทสมพนธกบพฤตกรรมการท างานของบคลากรสาธารณสขระดบต าบล ภาคเหนอ ในประเทศไทย. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วลาสลกษณ ชววลล. (2538). การรบรความสามารถของตนในเรองอาชพ: ตวแปรทนาสนใจ ในการศกษาเกยวกบอาชพและการท างาน. วารสารจตวทยา. 2(1): 97-109.

วลาสลกษณ ชววลล และคณะ. (2547). กรณศกษาบคคลตวอยางและเครองชวดเพอน าไปส การพฒนาพฤตกรรมขาราชการยคใหม. รายงานการวจย. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

วไลวรรณ ศรสงครามและคณะ. (2549). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: บรษททรปเบลกรป จ ากด. วรวชญ บญสง. (2552). ผลการปลกฝงความส านกในความเปนไทยโดยใชกจกรรมสถานการณจ าลอง

แกนกเรยนชนกลมนอย ในโรงเรยนแมระมาดวทยาคม จงหวดตาก. วทยานพนธ ศษ.ม. (การสอนสงคมศกษา). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศรเพญ เถอนศร. (2547).การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและคานยมความเปนไทยของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 ทหนวยด ารงความเปนไทยและหนวยเอกลกษณไทยดวยการสอนแบบสบ เสาะหาความรกบการสอนแบบกระจางคานยม.ปรญญานพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศกดชย นรญทว. (2532). ความแปลกแยกกบพฤตกรรมการท างานของครสงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ศรพร โอภาสวตชย. (2531). ความสมพนธระหวางภมหลงกบพฤตกรรมเผชญภาวะเครยดของ พยาบาลจตเวช ในการปฏบตการพยาบาล. วทยานพนธ ค.ม. (จตวทยาแนะแนว). กรงเทพฯ บณฑตวทยาลย: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2537). กลยทธการตลาดและการบรหารการตลาด. กรงเทพฯ: พฒนศกษา.

สกาว คงส าราญ. 2547. การพฒนาแบบวดความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษทฯในกลม สมบรณ. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

157

สมภพ บญนาศกด. 2555. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการสงเสรม สขภาพของบคลากรทปฏบตงานในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา กรงเทพมหานคร ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สถาบนการแพทยแผนไทย.(2538). กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. สมนไพรในยคไรพรมแดน. กรงเทพฯ : องคการสงเคราะหทหารผานศก. ------------------------. (2539). การแพทยแผนไทย การแพทยแบบองครวม. กรงเทพฯ: องคการ

สงเคราะหทหารผานศก. ------------------------. (2539). การแพทยแผนไทย คมอปฏบตงานการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาล

ชมชน. กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหารผานศก. ------------------------. (2546). คมอการฝกอบรมแพทยแผนไทย. กรงเทพฯ : กระทรวงสาธารณสข. สถาบนวจยประชากรและสงคม. สขภาพคนไทย 2552: เพอสขภาวะแหงมวลมนษย หยดความรนแรง

มหาวทยาลยมหดล. กรงเทพฯ: บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด (มหาชน),2552. สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบทและสถาบนการแพทยแผนไทย. สถานภาพและ

ทศทางการวจยการแพทยแผนไทย. กรงเทพฯ: กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2539 สภาวรตน อนทสมต. (2543). การรบรวฒนธรรมองคการ ความผกพนตอองคการและความตงใจทจะ

ลาออกของพนกงาน: กรณศกษาการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมต สชฌกร. (2548). ศลปะการใหบรการ. กรงเทพฯ: สายธาร. สาโรช บวศร. (2527).จรยธรรมศกษา.กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. ส านกงานคณะกรรมการการสาธารณสขมลฐาน. สมนไพรในงานสาธารณสขมลฐาน. กรงเทพฯ:

องคการสงเคราะหทหารผานศก, 2539. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.(2550). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554). ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559). ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. (2526). คมอปลกฝงคานยม. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

กราฟคอารต. ส านกนโยบายและยทศาสตร กระทรวงสาธารณสข. (2549). แผนยทธศาสตรทศวรรษการพฒนา

ก าลงคนดานสขภาพแหงชาต ป พ.ศ.2550-2559.

158

ส านกวชาการ กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข. (2553). รายงานการสาธารณสขไทย ดานการแพทยแผนไทย การแพทยพนบาน และการแพทย

ทางเลอก พ.ศ. 2551-2553. กรงเทพฯ : องคการสงเคราะหทหารผานศก, 2553 ส านกสารนเทศ ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2553 © 2010 สบคนเมอ

10 เมษายน 2555, จากhttp://www.moph.go.th/ops/iprg/include/admin_hotnew/ show_hotnew.php?idHot_new=4945.

สขม นวลสกล. (2538). ท างานใหดตองมหวใจบรการ. เอกสารประกอบการประชมวชาการเวชกรรม สงคม.

สจตรา ช านวกยกรณ. (2535). ภาคบรการ. ส านกวจย คณะพฒนาการเศรษฐกจ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. กรงเทพฯ : ส านกบรรณสารการพฒนา.

สจน กระจางศร. (2551). Staff Engagement. ใน HA Form Guidebook ปลกชวตใหองคกร. หนา 112. พมพครงแรก. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ.

สชา จนทนเอม. (2544). จตวทยาทวไป ฉบบแกไขเพมเตม. พมพครงท13. กรงเทพฯ: บรษท โรงพมพไทยวฒนาพานช.

สดารตน หนหอม. (2544). อทธพลของเชาวนอารมณทมตอความเครยดและพฤตกรรมการเผชญ ความเครยดของพยาบาล : ศกษาเฉพาะกรณโรงพยาบาลศรราช. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร.

สพตรา ธรรมวงษ. (2544). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการเคารพสทธมนษยชน ในงานพยาบาลผปวยใน. วทยานพนธ ศศ.ม. (พฒนาสงคม). กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ถายเอกสาร.

สพชญา ทองแท. (2546). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการปฏบตงานใหบรการสขภาพ แกประชาชนของเจาหนาทศนยสขภาพชมชนจงหวดสระบร. วทยานพนธ วท.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

สรสวด สวรรณเวช. (2549, พ.ค. – ม.ย.). การสรางรปแบบความผกพนของพนกงานตอองคการ. วารสารขาราชการ. 51 (3): 9 – 11

สวรรณา อนสนต. (2541). รปแบบการพฒนานสตนกศกษาพยาบาลเพอลดความเครยด. วทยานพนธ ค.ด. (อดมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

159

สวฒน ธนกรนวฒน. (2551). Staff Engagement. ใน HA Form Guidebook ปลกชวตใหองคกร. หนา 114. พมพครงแรก. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ.

อรทย เวชภม. (2540). พฤตกรรมการเปดรบขาวสารกบคานยมทเออตอการพฒนาประชาชนในชมชน แออดเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต. (นเทศศาสตรพฒนาการ). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

อรนช สดประเสรฐ. (3528). การวเคราะหรายการแขงขนชงรางวลทางโทรทศน. วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต. (การสอสารมวลชน). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

อดศร ชมคช. (2554) พฒนาการของระบบใหบรการสาธารณสขในประเทศไทย และผลกระทบการ พฒนาเศรษฐกจและสงคมตอการบรการสขภาพ สบคนเมอ 10 เมษายน 2555, จาก http://www.ptlhosp.go.th/ptlkl/index.php?option=com_content&view=article&id=217: 2012-01-31-13-05-11&catid=47:2010-08-20-06-23-02&Itemid=14

อนนตชย คงจนทร. 2529. ความผกพนตอองคการ. จฬาลงกรณปรทศน. 9, 34 (กนยายน): 34-41. อภรด จนทรพมานสข. (2548). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการใหบรการทางสขภาพตาม

มาตรฐานการพยาบาลของบคลากรทางการพยาบาล กลมงานผปวยนอก ในโรงพยาบาล สงกดส านกการแพทยกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ วท.ม. (สขศกษา) กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

อรพนทร ชชม. (2545). วป 502 การสรางและพฒนาเครองมอวดทางพฤตกรรมศาสตร เอกสาร ประกอบการสอน. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อรณพร อฐรตน และวรพฒน เงาธรรมทรรศน. สมพนธระหวางการแพทยแผนไทย และการแพทยแผน ปจจบนสอดคลองหรอแยกออกจากน วารสารการแพทยแผนไทย. 2(1) : 44-68; มกราคม-กมภาพนธ, 2539.

ออมเดอน สดมณ และคณะ. (2549). รายงานการวจยเรอง ปจจยดานจตสงคมและความสขใจ ทเกยวกบพฤตกรรมการท างานของครในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา. กรงเทพฯ:สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

องศนนท อนทรก าแหง และคณะ. (2554). อทธพลของสภาพแวดลอมในการท างาน และคณลกษณะ สวนบคคลทสงผลตอพฤตกรรมบรการงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค ของผปฏบตงาน สรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในเขตกรงเทพมหานคร. รายงานการวจยฉบบท 138. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

160

อารยา ดานพานช. (2542). การศกษาเปรยบเทยบความสมพนธระหวางการเหนคณคาในตนเอง กบพฤตกรรมการเผชญปญหาของเยาวชนผกระท าผดชายและหญงในสถานพนจและ คมครองเดกและเยาวชนกลาง. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร.

อทมพร สราฤทธ. (2547). ปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานดานบรการของ พนกงานใหบรการทางโทรศพท. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อษา เชาวลต. (2540). ปจจยบางประการทมสวนเกยวของกบการเผชญปญหาของนกศกษา พยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนศรธญญา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

Aryee, S. and K. Tan. “Antecedents and Outcomes of Career Commitment.” Journal of Vocational Behavior. 40: 288-308; 1992.

Bandura, A. & Walters, R. (1963). Social Learning and Personality Development. New York: Holt, Rinehart & Winston. Bandura, A. (1969). Principles of Behavior Modification. New York: Holt, Rinehart & Winston. ----------------. (1971). Social Learning Theory. New York: General Learning Press. ----------------. (1977). Social Learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. ----------------. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. Bar – on. Reuven. (1997). EQ – i BarOn Emotional Quotient Inventory: User’s Manual.

Toronto: Multi – Health System Inc. Bell, J.M. (1977, March – April). “Stressfull life Events and Coping Method in Mental Illness

and Wellness Behavior, ” Nursing Research. 26 (3) : 136 –140. Betz, N.E.; & Hackett, G. (1986). Applications of Self-Efficacy Theory to Understanding

Career Choice Behavior. Journal of Social and Clinical Psychology. 4: 279-289. Bhanthumnavin, D. (2000). Importance of Supervisory Social Support and Its Implications

for HRD in Thailand. Psychology and Developing Societies: 155-156.

161

Bhanthumnavin, D. (2002). Tri-Dimensional Social Support from Supervisor and Multilevel Performance in Governmental Units in Thailand. Proceedings AHRD 2002 Conference Honolulu, Hawaii February 27-March 3, 2002: 1058-1065.

Clarke,Margaret.A. (1984, September ). “ Stress and Coping : Constructs for Nursing ” Journal of Advance Nursing. 24( 9 ) : 3 – 13.

Crider,Andrew B. and others. (1983). Phychology. London : Scott – Foresman. Darley,John M. and others. (1983). “ Stress and Coping ”, Psychology. Englewood Cliffs,

New Jersey : Prentice – Hall. Goosen,Geraldine M. and Helen A. Bush. (1979,June). “ Adaptation : A Feedback Process ”

Advances in Nursing Science. 1(8) : 27. Katz, E. and Danet, B. (1973). Bureaucracy and The Public. New York: Basic Books. Kim, Hyun Jeong; Shin Kang Hyun;& Swanger, Nacy. (2008). Burnout and engagement

: A Operative Analysis Using the Big Five Personality Dimensions. International Journal of Hospital Management. Retrieved September 3, 2011, from http://www.sciencedirect.com.

Kotler,P. (1994). Marketing Management : Analysis Planning Implementation and control. New Jersey : Pretice-Hall.

Lazarus,Richard S. (1976). Pattern of Adjustment. Tokyo: McGraw – Hill. Langelaan, Saar; et al. (2006). Bumout and Work Engagement: Do Individual Difference

Make a Difference?. Personality and Individual Differences. 40: 521-532. Lee, R.T. and B.E. Ashforth. “A Futher Examination of Managerial Bumout: Toward an Integrated Modal. “ Journal of Organization Behaviors. 14: 15; 1993. Maslash, Christina; Schaufeli, Wilmar B;& Leiter, Michael P. (2001). Job Burnout.

Annual Review of Psychology. (52): 397-421. Menghan,Elizabeth. (1982, July). “Measuring Coping Effectivene Panel Analysis of Material

Problem and Coping Effort”, Journal of Health and Social Behavior. 4(3): 21 – 23. Monet,Alan and Richard S. Lazarus. (1977). Stress and Coping. New York: Columbia

University Press.

162

Sarason, Irwin G., Henri M. Levine, Robert B. Basham; & Barbara R. Sarason. (1983). Assessing Social Support: The Social Support Questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology. 44(January 1983).

Schermerhon, J. R. , J. G. Hunt and R. N. Osborn. (1988). Managing Organizational Behavior. New York : John Wiley.

Stone,A.A,L.Y.Helder and M.S. Scheider. (1988).”Coping with Stressful Events: Coping Dimensions and Issues”, Life Event and Psychological Function. Edited by Lawrence H. Cohen.London: SAGE Publication.

Webber, M. (1966). The Theory of Social and Economic Organization. Trans by A.M. Yamane, Taro. (1967). Statistics: An Introduction Analysis. 2 nd ed. New York: Harper & Row.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก เครองมอวดทใชในการวจย

3 ตลาคม 2555

เรอง ขอความอนเคราะหเกบขอมลเพอการวจย เรยน

ผอ านวยการโรงพยาบาล.....................................................

เนองดวย นางสาวกลญสา ส ขจ นทร นส ตระดบปรญญาโท สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรบอนมตใหท าปรญญานพนธ เ รอง “ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทย ของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 4” โดยม รองศาสตราจารย ดร.องศนนท อนทรก าแหง เปนอาจารยทปรกษาปรญญานพนธ ในการน นสตมความจ าเปนตองเกบขอมลเพอการวจยโดยขอใชสถานท เพอขอใหบคลากรทปฏบตงานดานการรกษาดวยการแพทยแผนไทย ในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 ตอบแบบสอบถาม ในระหวางเดอนตลาคม - ธนวาคม 2555 และขอรบรองวาขอมลทไดรบจากทานในครงน จะถกเกบรกษาเปนความลบและน าไปใชเพอประโยชนทางการศกษาของนสตเทานน

จงเรยนมาเพอขอความอนเคราะหให นางสาวกลญสา สขจนทร ไดเกบขอมลเพอการวจย และขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล) คณบดบณฑตวทยาลย

ส านกงานคณบดบณฑตวทยาลย โทร. 0-2649-5064 หมายเหต : สอบถามขอมลเพมเตม กรณาตดตอนสต โทรศพท 08 1568 7333

ท ศธ 0519.12/5136

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สขมวท 23 กรงเทพฯ 10110

165

แบบสอบถาม

ค าชแจง

แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการวจยเรองปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4 โดยแบบสอบถามชดนแบงออกเปน 8 ตอน คอ

ตอนท 1: ขอมลทวไป ตอนท 2: พฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ

ตอนท 3: เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย

ตอนท 4: การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ ตอนท 5: ความผกพนในงานแพทยแผนไทย ตอนท 6: คานยมความเปนไทย ตอนท 7: การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน

ตอนท 8: การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน

ขอขอบคณทใหความรวมมอและหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอจากทานในการตอบ แบบสอบถามนดวยความถกตองและครบถวน ซงขอมลทไดจะเกบไวเปนความลบเพอประโยชน

ทางการวจยเทานน

นางสาวกลญสา สขจนทร นสตปรญญาโท มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

166

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการใหบรการการแพทยแผนไทยของ

บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลสาธารณสขของรฐ เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 4

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ และ/หรอเตมขอความลงในชองวางตามความคดเหนของทาน

ตอนท 1 ขอมลทวไป

1. อาย……………ป

2. ระดบการศกษา � ประถมศกษา � มธยมศกษา � อนปรญญา � ปรญญาตร � สงกวาปรญญาตร

3. ขนาดของโรงพยาบาลททานปฏบตงานอยในปจจบน � โรงพยาบาลขนาดเลก (10 - 120 เตยง) � โรงพยาบาลขนาดกลาง (120 - 500 เตยง) � โรงพยาบาลขนาดใหญ (มากกวา 500 เตยงขนไป)

4. ทานไดเขามาท างานดานการแพทยแผนไทยเปนเวลา ……………ป ……………เดอน

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน

จรงทสด (6)

จรง (5)

คอน ขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง (2)

ไมจรงเลย (1)

ตอนท 2 พฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทยของทานในปจจบน ดานบรการสอดคลองกบความตองการ 1. ขาพเจามการสอบถามปญหาสขภาพผ รบบรการ กอนการรกษาทางดานการแพทยแผนไทย

2. กอนทด าเนนการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาไดมการคดกรองวาเหมาะกบการรกษาดวยการแพทยแผนไทยหรอไม

167

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง (5)

คอน ขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง (2)

ไมจรงเลย (1)

3. ในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะค านงถงความจ าเปนทแทจรง

4. ในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะเลอกวธการดแลรกษาดวยการแพทยแผนไทย ใหตรงกบปญหาความตองการของผ รบบรการ

ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 5. ขาพเจาใหบรการการแพทยแผนไทย ตามนดหมายทกครง โดยไมมการเปลยนแปลงหากไมจ าเปน

6. ขาพเจามการปรบปรงการใหบรการการแพทยแผนไทย เพอใหงานมประสทธภาพตลอดเวลา

7. ในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาหมนดแลผ ทมารบบรการอยางตอเนอง โดยไมเหนแกความเหนดเหนอย

8. ขาพเจามการตดตามผลการใหบรการเมอพบปะผ รบบรการทกครง

ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 9. ขาพเจาใหบรการการแพทยแผนไทย แกผ รบบรการทกคน เชนเดยวกน โดยไมไดค านงถงความสมพนธสวนตว

10. ขาพเจาใหบรการการแพทยแผนไทย กบผ รบบรการ ตามเวลาล าดบกอน-หลงของผ ทมาเขารบบรการ

11. ขณะใหบรการ แมจะมเรองขนของหมองใจขาพเจากยงใหบรการครบถวน ตามแบบแผนของการแพทยแผนไทย

12. ขาพเจาใหบรการการแพทยแผนไทยอยางเตมท โดยไมเลอกฐานะทกชนชน หรอประเภทของ การเจบปวย ของผ รบบรการ

168

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง (5)

คอน ขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง (2)

ไมจรงเลย (1)

ดานความประหยด 13. ขาพเจาชวยผ รบบรการ วางแผนในการรบการรกษา กอนด าเนนงานการใหบรการการแพทยแผนไทยทกครง

14. ในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะเลอกใชสงของตาง ๆ ทมอยแลว

15. ถาขาพเจาพบวามคาใชจายในการใหบรการการแพทยแผนไทยสง ขาพเจาจะหาวธแกไขทนท

16. ขาพเจาทมเทแรงกาย แรงใจ มากกวาการทมเทเงนทองเพอใหงานประสบความส าเรจ

ดานใหบรการดวยความสะดวก 17. กอนท างานใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะวางแผนงานแตละวนทกครง

18. ในการก าหนดวธการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะเลอกวธการทท างานไดงายและสะดวกตอผ รบบรการเปนส าคญ

19. เมอเกดปญหาในการใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจาจะประสานงานและชแจงใหผ รบบรการ เกดความเขาใจในการท างานของขาพเจาทกครง

20. ขาพเจาจดสภาพแวดลอมในการบรการการแพทยแผนไทย ใหมความสะดวกและปลอดภยตอผ รบบรการทกครง

ตอนท 3 เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย ดานการเหนประโยชน/คณคา 21. ขาพเจาคดวาการใหบรการการแพทยแผนไทยมความส าคญอยางยงตอผ รบบรการ

169

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน

จรงทสด (6)

จรง (5)

คอน ขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง (2)

ไมจรงเลย

(1)

22. การแพทยแผนไทยเปนทางเลอกหนง ในการดแลรกษาสขภาพทดได

23. งานใหบรการการแพทยแผนไทย ถอเปนหวใจส าคญทางการแพทยและสาธารณสข ชวยลดการใชยาจากตางประเทศ

ดานความรสก 24. ขาพเจารสกเปนสขทกครงทไดท างานใหบรการการแพทยแผนไทย แกผ รบบรการ

25. ขาพเจารสกภาคภมใจทกครงทบอกกบผ อนวาขาพเจาปฏบตงานใหบรการการแพทยแผนไทย

26. ขาพเจารสกสขใจทกครงทไดท างานดานการถายทอดเกยวกบประโยชนทผ รบบรการการแพทยแผนไทยไดรบ

27. ขาพเจาจะใหสทธพเศษในการใหบรการการแพทยแผนไทย แกผบงคบบญชาระดบสง เพราะเปนการแสดงถงความออนนอมถอมตน

ดานพรอมทจะกระท า 28. ขาพเจาพรอมทจะท างานใหบรการการแพทยแผนไทย ทรบผดชอบอยใหดเปนทยอมรบกบสงคมมากยงขน

29. ขาพเจายนดทจะเรยนรสงใหม เพอน ามาปรบใชในการปฏบตงาน การใหบรการการแพทยแผนไทย ใหดยงขน

30. ขาพเจาพรอมทจะน าความรใหม ๆ ทโรงพยาบาลจดหามาให เพอน าไปใชในการใหบรการการแพทยแผนไทยของขาพเจา

170

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง (5)

คอน ขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง (2)

ไมจรงเลย (1)

31. ขาพเจาพรอมทจะปรบปรงและพฒนางาน การใหบรการการแพทยแผนไทยของขาพเจา

32. ขาพเจามกจะแนะน าและสนบสนนใหผ อนไดมาปฏบตงานดานการแพทยแผนไทยมากยงขน

33. ขาพเจาตงใจทจะท างานใหบรการการแพทยแผนไทยตอไปในอนาคต

ตอนท 4 การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ 34. ขาพเจาเชอมนวาขาพเจาสามารถรบฟงและเขาใจปญหาของผมารบบรการอยางแทจรง

35. ขาพเจามนใจวาสามารถคนหาปญหาและรวมวางแผนการใหบรการการแพทยแผนไทยไดอยางมประสทธภาพ

36. ขาพเจามนใจวาสามารถเขาถงขอมลความรหรองานวจยททนสมย เพอน ามาประยกตใชในการใหบรการดวยการแพทยแผนไทยไดอยางถกตองแมนย า

37. ขาพเจามนใจวาสามารถใหบรการการแพทยแผนไทยแกผ รบบรการในความรบผดชอบไดอยางถกตอง

38. ขาพเจามนใจวาสามารถดแลรกษาดวยการนวด อบ ประคบสมนไพร และในการใหบรการการแพทยแผนไทยอนๆ ในเขตความรบผดชอบไดเปนอยางด

39. ขาพเจาเชอมนวาสามารถยอมรบผลของการใหบรการการแพทยแผนไทยเมอผ รบบรการไมพอใจได

40. ขาพเจาเชอมนวาสามารถใหค าแนะน าปรกษา แกผ รบบรการการแพทยแผนไทยเพอรกษาโรคได

41. ขาพเจามนใจวาสามารถควบคมสถานการณไดเมอมเหตการณคบขนหรอรายแรงเกดขน จากการใหบรการ

171

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง

(5)

คอนขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง

(2)

ไมจรงเลย (1)

42. ขาพเจามนใจวา จะไมใชเวลาในการใหบรการ การแพทยแผนไทย ไปในเรองสวนตว

43. ขาพเจามนใจวา สามารถปฏบตหนาทในการใหบรการการแพทยแผนไทยไดอยางครบถวน ในแตละวน

ตอนท 5 ความผกพนในงานแพทยแผนไทย ความขยนขนแขง 44. ในทท างาน ขาพเจารสกมพลงเตมท ทจะท างานใหบรการการแพทยแผนไทย

45. ขาพเจารสกมชวตชวาขณะท างานใหบรการ การแพทยแผนไทย

46. ขาพเจาอยากจะใหถงเวลาเรมงานใหบรการ การแพทยแผนไทยเรวๆ

47. ถงแมงานแพทยแผนไทยจะเปนงานทตองใชเวลานานและตอเนอง ขาพเจากจะไมเรงรดหรอยกเลกกลางคน

48. ขาพเจารสกอยากท างานใหบรการการแพทยแผนไทยตอจนกวางานจะเสรจ

การทมเทในการท างาน 49. ขาพเจามความสขในการท างาน และไมทอกบปญหาหรออปสรรคทเขามา

50. การไดชวยใหผ ปวยมความสข เปนการสรางแรงบนดาลใจ ใหขาพเจาปฏบตงานแพทยแผนไทยตอไป

51. ขาพเจาอาสาท างานบรการการแพทยแผนไทยเพอสวนรวมจนเกนเวลาบาง เพอใหงานเสรจทนก าหนด

52. ความภาคภมใจของขาพเจา คอการไดมสวนชวยพฒนาการแพทยแผนไทย

172

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง

(5)

คอนขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง

(2)

ไมจรงเลย (1)

ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบงาน 53. ขาพเจามความสขสนกสนานกบงานใหบรการ การแพทยแผนไทยทท าอย

54. การไดเหนผ ปวยมความสข ท าใหขาพเจารสกสดชนและมก าลงใจในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทย

55. เมอขาพเจาเจบปวย ขาพเจากใชวธการรกษาแพทยแผนไทยดวยเชนกน

56. ขณะก าลงท างานใหบรการการแพทยแผนไทยขาพเจารสกวาเวลาผานไปอยางรวดเรว

57. ขาพเจารสกมความสขทไดท างานการแพทยแผนไทย

58. ขาพเจาไมอยากจะหยดท างานใหบรการการแพทยแผนไทยทก าลงท าตอเนองอย

59. เวลาทนกถงเรองงานแพทยแผนไทยทจะท าตอไป ขาพเจารสกมความสข

ตอนท 6 คานยมความเปนไทย 60. การแพทยแผนไทยเปนสวนหนง ของเอกลกษณความเปนไทยทควรด ารงสบตอไป

61. การประชาสมพนธเกยวกบการแพทยแผนไทย มสวนชวยใหขาพเจาเกดความภาคภมใจ

62. การนวดแผนไทยเปนทรจกของชาวตางชาตท าใหขาพเจารสกภมใจในภมปญญาของบรรพบรษไทย

63. ขาพเจาชนชมการแพทยแผนไทยเพราะกอใหเกดความภาคภมใจในความสามารถของคนไทย

64. ขาพเจาชนชอบการดมน าสมนไพรไทย เพราะไดประโยชนมากกวาการดมน าอดลม, น าผลไมตางประเทศ ฯลฯ

173

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง

(5)

คอนขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง

(2)

ไมจรงเลย (1)

65. การรณรงค เผยแพร การไหวแบบไทยท าใหขาพเจาตระหนกถงความส าคญของการไหวมากขน

66. การประชาสมพนธเกยวกบภมปญญาไทย มสวนกระตนใหขาพเจาสนใจซอสนคาหตถกรรมไทยแทนการซอของตางประเทศ เชน กระเปา ของตกแตงบาน ฯลฯ

67. ขาพเจาชอบอานวรรณคดไทย, วรรณกรรมไทย และมกแนะน าใหผ อนอานดวย

68. การรบชมการถายทอดพธกรรมส าคญทางศาสนา ท าใหขาพเจาอยากเขารวมพธทกครง

ตอนท 7 การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 69. เพอนรวมงานของขาพเจาใหบรการการแพทยแผนไทย ดวยความทมเทและค านงถงผ รบบรการเปนส าคญเปนอยางมาก ท าใหขาพเจาอยากท าตาม

70. เพอนรวมงานของขาพเจามกท าใหเหนเสมอวา การท างานใหบรการการแพทยแผนไทยตามขนตอน เปนสงส าคญและจ าเปน

71. ทกครงทใหบรการการแพทยแผนไทยเพอนรวมงานสวนใหญในทมจะมการเตรยมความพรอมอปกรณไวกอนลวงหนากนเสมอ

72. ทกๆ ครงทพบปญหาในระหวางการใหบรการการแพทยแผนไทย เพอนรวมงานจะใหความชวยเหลอซงกนและเสมอ

73. เมอผ ทมปญหาสขภาพ มารบบรการการแพทยแผนไทย เพอนรวมงานจะใหความสนใจและทมเทใหความชวยเหลออยางเตมท

74. เพอนของขาพเจาพดคยกบประชาชนทมารบบรการการแพทยแผนไทยอยางสภาพ

174

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง

(5)

คอนขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง

(2)

ไมจรงเลย (1)

75. ขาพเจามกยดเพอน ผ ทประสบความส าเรจในงานบรการการแพทยแผนไทย เปนแบบอยางในการเรยนร และปฏบตตาม

76. ถงแมจะมภาระงานกนมาก แตเพอนรวมงานกยงคงตงใจทจะใหบรการการแพทยแผนไทยกน อยางตอเนอง

77. เพอนรวมงานสวนใหญมกใสใจในการใหบรการการแพทยแผนไทยแกประชาชนทกคนอยางไมเลอกปฏบต

78. เมอขาพเจาไดรบฟงเรองราว ความรสกทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทยของเพอนรวมงานท าใหขาพเจามก าลงใจในการท างานดานนเพมมากขน

ตอนท 8 การรบรการสนบสนนทางสงคมจากบคลากรในหนวยงาน ดานอารมณ 79. ในทท างานใหบรการการแพทยแผนไทย ขาพเจารสกมพลงเตมททจะท างาน

80. หวหนามกเขามาใหก าลงใจเมอขาพเจาพบอปสรรคในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทย

81. ขาพเจารสกวาหวหนาไมรบรวาขาพเจามภาระและท างานใหบรการการแพทยแผนไทยหนกมาก

82. ขาพเจารสกวาหวหนาจะใหการสนบสนนขาพเจาเสมอ

83. ขาพเจารสกวาเพอนรวมงานการแพทยแผนไทยคอยจบผดในการท างานของขาพเจาอยเสมอ

84. ขาพเจารสกวาเพอนรวมงานยนดทจะชวยเหลอ เมอขาพเจามปญหาในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทย

175

ขอความ

ระดบความจรงทปรากฏกบทาน จรงทสด (6)

จรง

(5)

คอนขางจรง (4)

คอนขางไมจรง (3)

ไมจรง

(2)

ไมจรงเลย (1)

ดานขอมลขาวสาร 85. หวหนาไมคอยสนบสนนใหลกนองแลกเปลยนหรอแสดงความคดเหนในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทย

86. เมอขาพเจามปญหาในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทย หวหนามกจะบอกแนวทางแกปญหาใหขาพเจาเสมอ

87. เพอนรวมงานการแพทยแผนไทยมกใหค าปรกษาแกขาพเจา เมอขาพเจาพบอปสรรคในการท างาน

88. เพอนรวมงานการแพทยแผนไทยไมแบงปนแลกเปลยนเรยนรหรอแสดงความคดเหนเพอใหการท างานของทมดขน

ดานวสดอปกรณ รวมทงงบประมาณและแรงงาน 89. เมออปกรณเครองมอในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทยขาดแคลนหรอช ารด หวหนามกรบจดหามาให

90. เพอนรวมงานการแพทยแผนไทยมกเพกเฉยตอการดแลอปกรณในการท างานใหอยในสภาพทใชงานไดดอยเสมอ

91. ขาพเจามกตองคอยเปนเวลานานกวาหวหนาจะด าเนนการจดหาอปกรณในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทยมาให

92. เพอนรวมงานชวยดแลใหขาพเจามเครองมอหรออปกรณในการท างานใหบรการการแพทยแผนไทยอยางเพยงพอ

ขอบพระคณอยางสง ทกรณาสละเวลากรอกขอมลใหคะ

176

ภาคผนวก ข ตารางแสดงคาสถตตางๆ

ตารางท18 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) ของตวแปรทใชศกษา

มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตวแปร 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2 3 4 5 6 1. พฤตกรรมการปฏบตงานดานการใหบรการการแพทยแผนไทย 1.1 ดานบรการสอดคลองกบความตองการ 0.778** 0.811** 0.780** 0.752** 0.832** 0.646* 0.281* 0.576* 0.192* 0.229* 1.2 ดานใหบรการดวยความสม าเสมอ 0.601* 0.520* 0.439* 0.557* 0.548* 0.205* 0.421* 0.143* 0.166* 1.3 ดานใหบรการดวยความเสมอภาค 0.592* 0.443* 0.601* 0.475* 0.225* 0.442* 0.164* 0.181* 1.4 ดานความประหยด 0.437* 0.547* 0.525* 0.237* 0.455* 0.177* 0.191* 1.5 ดานใหบรการดวยความสะดวก 0.581* 0.492* 0.212* 0.453* 0.141* 0.176* 2. เจตคตทดตอการใหบรการการแพทยแผนไทย 0.513* 0.231* 0.501* 0.135* 0.190* 3. การรบรความสามารถของตนในการใหบรการ 0.354* 0.623* 0.310* 0.279* 4. ความผกพนในงานแพทยแผนไทย 0.391* 0.894** 0.899** 5. คานยมความเปนไทย 0.289* 0.274* 6. การเปนแบบอยางจากเพอนรวมงาน 0.745**

178

ภาคผนวก ค รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจย

รายชอผเชยวชาญ

ชอสกล สถานทท างาน

1. อาจารย ทศนา ทองภกด สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. อาจารย ดร.วชดา กจธรธรรม สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. อาจารย ดร.ธนวนต ศรอมรรตนกล กลมพฒนาการศกษา สถาบนพระบรมราชชนก ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

130

180

ประวตยอผวจย

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวกลญสา สขจนทร

วนเดอนปเกด 19 พฤษภาคม 2527

สถานทเกด อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

ทอยปจจบน 129/94 ถนนวนดโฆษตกลพร หมบานเมองทอง ต าบลปากนคร อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

ต าแหนงปจจบน เจาพนกงานเภสชกรรม

สถานทท างานปจจบน กลมงานคมครองผบรโภคฯ ส านกงานสาธารณสขจงหวดราชบร

ประวตการศกษา พ.ศ. 2546 มธยมศกษาตอนปลายจากโรงเรยนศรธรรมราชศกษา

จงหวดนครศรธรรมราช พ.ศ. 2548 ประกาศนยบตรวชาชพชนสงสาธารณสขศาสตร (เทคนคเภสชกรรม)

จากวทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดตรง พ.ศ. 2551 ปรญญาตร วทยาศาสตรบณฑต(ตอเนอง) สาขาสาธารณสขชมชน

จากมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร จงหวดเพชรบร พ.ศ. 2556 ปรญญาโท (วท.ม.) สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

182