ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf ·...

26
บทที2 ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 2.1 ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 2.1.1 ความเป็นมา เนื่องจากระบบงานทุกระบบงานในยุคปัจจุบันมีการนาคอมพิวเตอร์ เข้ามาช่วยในการ ทางานเพื่อให้เกิดความสะดวก รวดเร็ว และมีความถูกต้องในข้อมูล แล้วยังสามารถสืบค้นหาข้อมูล ที่ต้องการได้อย่างรวดเร็ว คอมพิวเตอร์จึงเข้ามามีบทบาทในการดาเนินงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพใน การดาเนินงาน เมื่อตระหนักถึงปัญหาแล้ว จึงได้เล็งเห็นว่า ระบบกองทุนหมู ่บ้าน หมู ่ที2 บ้านท่าแก ตาบลลุ่ม ลาชี อาเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ ไม่ว่าจะเป็น การสมัครสมาชิก การกู้ยืม การชาระเงิน เฉลี่ยเงิน ปันผล กองทุนเงินสัจจะ ซึ ่งในการดาเนินงานจะต้องมีการประชุมระหว่างคณะกรรมการและ สมาชิกอยู ่เป็นประจา แต่ระบบการดาเนินงานยังคงใช้ระบบงานแบบจดบันทึกลงในสมุดบัญชี ทา ให้อาจเกิดข้อผิดพลาดในขั ้นตอนการดาเนินงานไดและยังไม่สะดวกในการค้นหาข้อมูลต่างๆ ทีต้องการได้อย่างรวดเร็ว รวมทั ้งยังจะต ้องมีการจัดเก็บข้อมูลไว้เป็นแฟ้มสมุดบัญชี ทาให้เปลืองพื ้นทีในการจัดเก็บข้อมูลเอกสารเหล่านี หรือข้อมูลอาจเกิดการสูญหายได้ ส่งผลให้การดาเนินงานเกิด ความล่าช้าและการทางานไม่มีประสิทธิภาพได้ เกิดความซ าซ้อนของข้อมูลได้ในการจัดเก็บข้อมูล แฟ้ มได้ เพื่อให้การดาเนินงานระบบกองทุนหมู ่บ้าน หมู ่ที2 บ้านท่าแก มีประสิทธิภาพและเป็น ระบบมากยิ่งขึ ้น จึงได้มีการนาเอาระบบคอมพิวเตอร์เข้ามาช่วยในการดาเนินงานให้เกิดความ สะดวก รวดเร็ว และลดการซ าซ้อนของข้อมูล รวมทั ้งในการทางานด ้วย ส่งผลให้การดาเนินงาน ของระบบกองทุนหมู ่บ้าน หมู ่ที2 บ้านท่าแก มีความเจริญก้าวหน้าและสามารถที่จะพัฒนาระบบได้ อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

Upload: others

Post on 22-May-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 ความเปนมา

เนองจากระบบงานทกระบบงานในยคปจจบนมการน าคอมพวเตอร เขามาชวยในการท างานเพอใหเกดความสะดวก รวดเรว และมความถกตองในขอมล แลวยงสามารถสบคนหาขอมลทตองการไดอยางรวดเรว คอมพวเตอรจงเขามามบทบาทในการด าเนนงานเพอเพมประสทธภาพในการด าเนนงาน เมอตระหนกถงปญหาแลว จงไดเลงเหนวา ระบบกองทนหมบาน หมท 2 บานทาแก ต าบลลมล าช อ าเภอบานเขวา จงหวดชยภม ไมวาจะเปน การสมครสมาชก การกยม การช าระเงน เฉลยเงนปนผล กองทนเงนสจจะ ซงในการด าเนนงานจะตองมการประชมระหวางคณะกรรมการและสมาชกอยเปนประจ า แตระบบการด าเนนงานยงคงใชระบบงานแบบจดบนทกลงในสมดบญช ท าใหอาจเกดขอผดพลาดในขนตอนการด าเนนงานได และยงไมสะดวกในการคนหาขอมลตางๆ ทตองการไดอยางรวดเรว รวมทงยงจะตองมการจดเกบขอมลไวเปนแฟมสมดบญช ท าใหเปลองพนทในการจดเกบขอมลเอกสารเหลาน หรอขอมลอาจเกดการสญหายได สงผลใหการด าเนนงานเกดความลาชาและการท างานไมมประสทธภาพได เกดความซ าซอนของขอมลไดในการจดเกบขอมลแฟมได

เพอใหการด าเนนงานระบบกองทนหมบาน หมท 2 บานทาแก มประสทธภาพและเปนระบบมากยงขน จงไดมการน าเอาระบบคอมพวเตอรเขามาชวยในการด าเนนงานใหเกดความสะดวก รวดเรว และลดการซ าซอนของขอมล รวมทงในการท างานดวย สงผลใหการด าเนนงานของระบบกองทนหมบาน หมท 2 บานทาแก มความเจรญกาวหนาและสามารถทจะพฒนาระบบไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

Page 2: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

10

2.1.2 ค าศพททเกยวของ (Terminology) เงนฝากสจจะ หมายถง เงนออมทสมาชกตองฝากเงนกบเจาหนาททกเดอน ในวงเงนไมต า

กวา 20 บาท และสงสดไมเกน 500 บาท เงนเฉลยปนผล หมายถง เงนทสมาชกทกคนจะไดรบตามจ านวนเงนทกยม ซงเจาหนาท

ไดจดสรรใหสมาชกแตละคน สญญากยม หมายถง สญญาทมวตถประสงคโดยผใหยมสงมอบเงนตราใหแกผยมและผ

ยมจะช าระเงนตราใหแกผใหยมพรอมอตราดอกเบย ผคาประกน หมายถง สญญาซงบคคลภายนอกทผกพนตนตอเจาหน เพอช าระหนในเมอ

ลกหน (ผก) ไมช าระหน ดอกเบย หมายถง คาตอบแทนทผกยมเงนใหแกผใหยม เพอตอบแทนการทตนไดใชหรอ

ไดรบประโยชนจากเงนทไดยมไป เงนคาตอบแทนกรรมการ หมายถง เงนตราทคณะกรรมการจะไดรบจากการด าเนนงาน การพนจากการเปนสมาชก หมายถง สมาชกทตายหรอยายทอย, ลาออกและไดใหอนมต

ใหลาออกจากคณะกรรมการ, วกลจรต จตฟนเฟอนหรอถกศาลสงใหเปนคนไรความสามารถ หนสน หมายถง ภาระผกพนทบคคลหรอผก ทตองชดใชเงนทกยมไปใหกองทน

2.1.3 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design) การวเคราะหและออกแบบ คอ วธทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนงหรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกได การวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ(Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยางของระบบสารสนเทศเชน ระบบขาย ความตองการของระบบกคอ ความสามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เผอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท วงจรการพฒนาระบบ(System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบมอย 7 ขนตอนดวยกน คอ

Page 3: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

11

1. ก าหนดปญหา (Problem Definition) 2. วเคราะหระบบ (Analysis) 3. ออกแบบ (Design) 4. พฒนา (Development) 5. ทดสอบ (Testing) 6. ตดตง (Implementation) 7. บ ารงรกษา (Maintenance)

1. ก าหนดปญหา (Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการสรางระบบใหมการก าหนดความตองการ(Requirement) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากการสมภาษณ การรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆ เพอท าการสรปเปนขอก าหนด (Requirement Specification) ทชดเจนในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวา ขนตอนของการศกษาความเปนไปได สรปขนตอนของการก าหนดปญหา คอ

- รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และทรพยากร

- รวบรวมความตองการ (Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆ เชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม

- สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย การศกษาความเปนไปได(Feasibility Study)

หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆขนตอนตอไปคอการศกษาความเปนไปไดของระบบ เพอท าการตดสนใจถงความเปนไปไดของโครงการ วาจะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆดงนคอ

Page 4: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

12

1. ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหม ดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงาน หรอการอปเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด

2. ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหม ทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงาน การค านงถงทศนคตของผใชงาน รวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอมรบหรอไม

3. ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบ ความคมคาของระบบดวย การเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน การก าหนดความเปนไปได (Requirement)

การก าหนดความตองการ คอ การรวบรวมรายละเอยดตางๆ เพอจดประสงคในการหาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirement) ระหวางผพฒนากบผใช เพอใชในขนตอนของกระบวนการการวเคราะหและออกแบบตอไป การเกบรวบรวมขอมล

ในขนตอนกอนน าไปสการวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวมขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงจามวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลงขอมลตางๆ ไดดงน

1. เอกสาร (Documentation) 2. แบบสอบถาม (Questionnaires) 3. การสมภาษณ (Interview) 4. การสงเกต (Observation)

2. วเคราะห (Analysis)

การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบน โดยการน า Requirements Specification ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด โดยใชอาศยการเขยนผงงานระบบ (Flowchart) เพอใหแสดงขนตอนการท างานของระบบอยางกวางๆ และวเคราะห

Page 5: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

13

และออกแบบระบบเชงวตถ (Object-Oriented analysis and design) โดยอาศยเครองมอในการวเคราะหและออกแบบตามมาตรฐานของภาษา UML (Unified Modeling Language) โดยใชแผนผงกรณ (Use Case Diagram) แผนภาพความสมพนธระหวาคลาส (Class Diagram) แผนภาพแสดงปฏสมพนธของระบบ (Sequence Diagram) และสรางแบบจ าลองความสมพนธของระบบ (ER-Diagram) เพอทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด สรปขนตอนการวเคราะห

- วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจ าลอง Flowchart, Use Case Diagram, Class Diagram, Sequence Diagram และ

ER-Diagram - สรางพจนานกรมขอมล Data Dictionary Flowchart คอ ผงงานทแสดงขนตอนการท างานในระบบ โดยใชรปภาพ (Image) หรอ

สญลกษณ (Symbol) ทใชเขยนแทนขนตอน ค าอธบาย ขอความ หรอค าพด ทใชในอลกอรทม (Algorithm) เพราะการน าเสนอขนตอนของงานใหเขาใจตรงกน ระหวางผเกยวของ Use Case Diagram คอ แผนผงกรณทชวยท าใหเหนภาพชดเจนของปฏกรยาระหวางผใชระบบงานกบระบบสารสนเทศ

Class Diagram คอ แผนผงแสดงความสมพนธระหวางคลาส โดยใชรปแบบความสมพนธแบบ Association, Aggregation, Composition และ Generalization Sequence Diagram คอ แผนผงล าดบเหตการณ แสดงการก าหนดเวลาของการท ารายการทเกดขนระหวางวตถหนงกบอกวตถหนง

ER-Diagram (Entity-relationship Diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธระวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความสมพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One), หนงตอหลายสง (One to Many), หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)

3. ออกแบบ (Design)

การออกแบบเปนขนตอนของการน าผลลพธทไดจากการวเคราะห มาสรางแบบพมพเขยวของระบบใหมตามความตองการในเอกสารความตองการของระบบ ก าหนดสงทจ าเปน เชน Input

Page 6: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

14

Output User Interfaceหรอสวนตอประสานผใช และการประมวลผล โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลยตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทน ามาพฒนา

สรปขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบขอมลน าเขาและรปแบบการรบขอมล - การออกแบบฐานขอมล Databases Design

4. พฒนา (Development)

การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดค าสงหรอเขยนโปรแกรมตามทไดออกแบบไวเพอสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอย อาจใชภาษาขนสง เชน COBOL, 11 Java, Visual Basic หรอภาษาในยคท 4 ทเรยกวา 4GL (Fourth Generation Language) ซงตดมากบ DBMS ในการสรางโปรแกรมประยกต โปรแกรมทน ามาใชในการพฒนากคอ Visual Studio 2005 ซงมเครองมอทหลากหลายทกอประโยชนมากมายแกนกพฒนาอสระใหเรยนรทกษะใหมๆไดอยางรวดเรว

สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดท าการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - สรางเอกสารโปรแกรม

5. ทดสอบ (Testing)

การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการใชงานจรง ทมงานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอนดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างานของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกนคอ การตรวจสอบรปแบบการเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม

Page 7: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

15

6. ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถท างานได

จรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายใหพรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System Engineering หรอ ทมงาน

ทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมใหครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน

7. บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว ในขนตอนน

อาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bug ซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตอง หรอเกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆซงทงนกจะเกยวของกบ Requirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะคดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจาง

สรปขนตอนการบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงขนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมใหถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟแวรและฮารดแวร (โอภาส

เอยมสรวงศ.2545:40)

2.1.4 โครงสรางขอมล (File Structure) ขอมล (Data) หมายถง ขอมลทเปนขอความ (Text) รปภาพ (Image หรอ Graphics) เสยง

หรอภาพถาย วดโอ ทมความหมายและส าคญส าหรบองคกร เปนขอมลส าหรบการปฏบตงานท

Page 8: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

16

เกยวของกบผปฏบตงานโดยตรงและเปนขอมลทยงไมไดรบการประมวลผล ซงท าใหมชอเรยกอกอยางหนงวา ขอมลดบ (Raw Data)

สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลดบทเกบรวบรวมถกน ามาประมวลผล โดยการ ค านวณ การจดกลม การเรยงล าดบ หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงานสรป

การเกบขอมลนนผท าการเกบจ าเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจ าเปนตองมการแยกแยะและพยายามหาทางลดขนาดของขอมลใหสนทสดแตใหไดความหมายในตวเองใหมากทสดและโดยปกตขอมลทตองการเกบจะมเปนจ านวนมากเชนบรษทแหงหนงตองการเกบขอมลไดเปนจ านวนหลายไฟลการเกบขอมลจงจ าเปน ตองแยก กรป หรอแยกออกจากกน แตขอมลในระหวางกลมกอาจมสวนประสานสมพนธกนเกยวของกนได ความสมพนธระหวางกลมนเอง เปนสวนท าใหเกด ระบบฐานขอมล ซงเปนศาสตรทตองท าความเขาใจหลกการ และวธการเพอใหเกดการเกบเรยกหาคนหา หรอใชงานขอมลทไดประสทธภาพ เมอเปนเชนนคอมพวเตอรจงก าหนดการแยกขอมลโดยยดหลกการพนฐานทขอมลแตละกลมเรยกวา Entity โดยสรปแลว Entity หมายถง สงทเราสามารถมองเหนและสรางภาพพจนโดยขอสนเทศของ Entity

โครงสรางขอมล (File Structure) หมายถง ลกษณะการจดแบงพกดตาง ๆ ของขอมลส าหรบแตละระเบยน (Record) ในแฟมขอมลเพอใหคอมพวเตอรสามารถรบไปประมวลผลได ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน

1. หนวยขอมล (Data Item) หมายถงสวนทเลกทสดของขอมล เชน ตวเลข ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ จะยงไมมความหมายในตวเอง เลน เลข 9 อกษร ก เปนตน

2. ฟลดขอมล (Data Field) หมายถง การน าเอาหนวยขอมลทส าคญและตองการศกษามาไวดวยกน เพอเปรยบเทยบกน เชน ชอ - สกล คะแนนการสอบครงท 1 เงนเดอน ซง ชอ สกล และเงนเดอน คอ 1 ฟลด

3. เรคอรดขอมล (Data Record) หมายถง การน าฟลดหลายฟลดมารวมกลมกน เชน นกศกษาแตละคน จะมขอมล ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ขอมลของนกศกษาแตละคนคอ 1 เรคอรด

4. แฟมขอมล (Data File) เกดจากการน าระเบยนหรอเรคอรด หลาย ๆ เรคอรดทเกยวของกนในดานใดดานหนงมารวมกน เชน แฟมขอมลของนกเรยนหองหนงจ านวน 20 คน ทกคนตางกมขอมล คอ ชอ สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ ศาสนา ขอมลของนกเรยนทงหมดคอ แฟมขอมล

Page 9: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

17

5. ฐานขอมล (Data base) เกดจากการน าแฟมหลาย ๆ แฟมขอมลเขาดวยกนโดยทแฟมขอมลแตละแฟมจะมความสมพนธกนหรอไมกตาม ท าใหขอมลไมซ าซอนกน และสะดวกรวดเรวในการใชงาน

2.1.5 ระบบฐานขอมล

ฐานขอมลคอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมลซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลมความจ าเปนทตองแจกแจงขอมลทตองใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตวชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจ าเปนตองอางองถงขอมลโดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได

การจดเกบฐานขอมลเปนการน าเอาฐานขอมลมาจดเกบรวมกนภายใตฐานขอมลเดยวกนซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลไดขอมลตางๆ ทถกจดเกบฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการด าเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละฐานจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลทท าขนเพอสนบสนนการด าเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา “ระบบฐานขอมล” (Database System)

Database DBMS

ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล

เมอตองการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยฐานขอมล เราจะนกถงฐานขอมลบน

คอมพวเตอรเสมอ ฐานขอมลไมไดท างานเปนอสระโดยตนเอง แตมองคประกอบหลายอยางท

สมพนธกบการท างานของฐานขอมล ไดแก (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร, 2549) 1. ฮารดแวร (Hardware) ไดแก เครองคอมพวเตอรส าหรบจดเกบฐานขอมล ซงสามารถ

ตดตงฐานขอมลไดบนคอมพวเตอรหลายขนาด ตงแตระดบพซ มนคอมพวเตอร จนถงเครองระดบ

Page 10: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

18

เมนเฟรมนอกจากนขนาดของหนวยความจ า ซพย ระบบเนตเวรกกมสวนสมพนธกบความเรวในการท างานของฐานขอมลดวย

2. ซอฟแวร ทเกยวของกบฐานขอมล ม 3 ประเภท คอ 2.1 ซอฟแวร OS (Operating System Software) OS ทสามารถตดตงฐานขอมลไดใน

Microsoft Windows เชน Windows95, WindowsNT, Windows2000 หรอ OS แบบ UNIXเปนตน 2.2 ซอฟแวรของระบบจดการฐานขอมล (DBMS Software) คอซอฟแวรทจดการ

เกยวกบฐานขอมลทผลตจากบรษทตางๆ ไดแก Oracle, SQL Server เปนตน 2.3 ซอฟตแวรทชวยในการพฒนาโปรแกรมซงใชขอมลจากฐานขอมลไดแก Delphi,

Visual Basic เปนตน โดยซอฟตแวรเหลานจะจดการกบขอมลได และท าใหเกดความคลองตวในการท างานยงขนเพราะผพฒนาสามารถออกแบบโปรแกรมเพอสรางหนาจอส าหรบน าขอมลเขาสามารถใสเงอนไขทซบซอนในการค านวณรวมทงการจดรปแบบรายงานทสวยงามตามตองการได

3. บคคลากร สามารถแบงบคลากรทท าหนาทเกยวกบฐานขอมล และเรยกใชขอมลได ดงน (สมจตร อาจอนทร, งามนจ อาจอนทร, 2549)

3.1 ผใชงาน (User) เปนบคคลทน าสารสนเทศ (information) ทไดจากระบบฐานขอมลไปใชเพอการวางแผนหรอการตดสนใจในธรกจขององคกร หรอเพอการท างานอยางใดอยางหนง ซงผใชงานนอาจเปนผไมมความรเกยวกบระบบคอมพวเตอรมากนกกได แตสามารถทราบขนตอนการคนหาขอมลจากฐานขอมลและการสามารถใชโปรแกรมประยกตทนกเขยนโปรแกรมเขยนขน เพอแกไขขอมลหรอดขอมลบางสวนได

3.2 ผพฒนาฐานขอมล (Developer) เปนผทมหนาทความรบผดชอบในการออกแบบและเขยนโปรแกรมจดการกบฐานขอมลรวมไปถงการบ ารงรกษาระบบฐานขอมลใหสามารถใชงานไดอยางราบรน ไมมปญหา บคคลทดแลดานนไดแก

3.3 ผบรหารและจดการฐานขอมล (Database Administrators หรอ DBA) คอ เปนบคคลทท าหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมดเปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล ก าหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลส ารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไรรวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบและโปรแกรมเมอรประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

3.4 นกเขยนโปรแกรม (Programmer) คอ เปนผท าหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช

Page 11: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

19

3.5 นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรทท าหนาท วเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะน ามาใช

3.6 ผปฏบตการ (Operator) คอ เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร

4. กระบวนการ (Process) ไดแก การก าหนดมาตรการ และกฎระเบยบตางๆ ในการใชงานฐานขอมลทงนเพอปองกนความผดพลาดอนจะเกดขนไดจากการหลงลม เชนกระบวนการในการแบคอพ ควรจะก าหนดวนเวลาและระบบทตองท าการแบคอพวาจะท าอยางไรเมอไร ความถในการแบคอพเปนอยางไร เปนตน หรอในดานการตรวจสอบและตดตามความถกตองของขอมล รวมถงอนฟอรเมชนทไดจากฐานขอมล ควรมการตดตามและตรวจสอบเปนระยะ เพอปองกนความผดพลาดของขอมล

5. ขอมล (Data) ไดแก ขอมล รวมทงวธการในการรวบรวม และจดเกบขอมลลงฐานขอมล ซงการจดเกบรวบรวมขอมลนเพอใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level) เอนตต แอททรบวท และความสมพนธ

เอนตต (Entities) หมายถง สงตางๆ ทผใชงานฐานขอมลจะตองยงเกยวดวยเมอม การออกแบบฐานขอมลขน ซงอาจจะเปนสงทเปนรปของรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออยในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตา

แอททรบวท (Attributes) หมายถง สงทใชอธบายคณลกษณของเอนตตหนง ๆ เชน เอนตตแผนก จะประกอบดวยแอททรบวท รหสแผนกและชอแผนก เปนตน

ความสมพนธ (Relationships) คอ ความสมพนธระหวางเอนตต เปนความสมพนธทสมาชกของเอนตตหนง สมพนธกบสมาชกอกเอนทต

Page 12: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

20

ตารางท 2-1 แสดงสญลกษณทใชในการเขยน ER-Diagram ชอสญลกษณและค าอธบาย สญลกษณ

เอนทต (Entity)

ความสมพนธแบบ one-to-one เปนความสมพนธระหวางเอนทตหนงไปมความสมพนธกบอกเอนทตหนงเพยงหนงรายการเทานน

ความสมพนธแบบ one-to-many เปนความสมพนธระหวางเอนทตหนงไปมความสมพนธกบอกเอนทตหนงมากกวาหนงรายการ

ความสมพนธแบบ many-to-many เปนความสมพนธแบบหลายรายการระหวางเอนทตทงสอง

แอดทรบวต (Attribute)

ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS)

ระบบการจดการฐานขอมล หรอมกเรยกยอๆ วา DBMS คอโปรแกรมทใชเปน เครองมอใน การจดการฐานขอมล ซงประกอบดวยฟงกชนหนาทตางๆในการจดเกบขอมล รวมทงภาษาทใชท างานกบขอมล โดยมกจะใชภาษาSQLในการโตตอบระหวางกนกบผใช เพอใหสามารถท าการก าหนดการสรางการเรยกด การบ ารงรกษาฐานขอมล รวมทงการจดการควบคมการเขาถงฐานขอมล ซงถอเปนการปองกนความปลอดภยในฐานขอมล เพอปองกนมใหผทไมมสทธการใชงานเขามา

Entity Name

Page 13: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

21

ละเมดขอมลทเปนศนยกลางได นอกจากน DBMS ยงมหนาทในการรกษาความมนคงและความปลอดภยของขอมล การส ารองขอมล และการเรยกคนขอมลในกรณทขอมลเกดความเสยหาย

สวนประกอบของ DBMS (สมจตร อาจอนทร งามนจ อาจอนทร, 2549) 1. ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทมรปแบบเปน

ภาษาองกฤษ เปนภาษทมอยใน DBMS มความสามารถใชนยามโครงสรางตารางภายในฐานขอมล การจดการขอมลรวมไปถงการควบคมสทธการใชงานฐานขอมล SQL จะประกอบดวยรปแบบดวยภาษา 3 รปแบบดงน 1.1 ภาษาส าหรบนยามขอมล (Data Definition Language หรอ DDL) เปนภาษาทนยามถงโครงสรางของฐานขอมล เพอท าการสราง เปลยนแปลงหรอยกเลกโครงสรางของฐานขอมลทไดออกแบบไว ตวอยางภาษา DDL เชน

- ค าสงการสราง (CREATE) ไดแกการสรางตาราง - ค าสงเปลยนแปลงโครงสราง (ALTER) -ค าสงยกเลก (DROP) ไดแกการยกเลกโครงสรางตาราง

1.2 ภาษาส าหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language หรอ DML) เปนภาษาทใชในการจดการขอมลภายในตารางของขอมลฐานขอมล เชน

- ค าสงการเรยกคนระเบยนขอมล (SELECT) - ค าสงการพมพระเบยนขอมล (INSERT) - ค าสงปรบปรงระเบยนขอมล (UPDATE) - ค าสงลบระเบยนขอมล (DELETE)

1.3 ภาษาควบคม (Control Language หรอ CL) เปนภาษาทใชควบคมระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล ประกอบดวยค าสง 2 ค าสงไดแก

- ค าสง GRANT - ค าสง REVOKE

2. โปรแกรมอ านวยความสะดวก (General Utilities) เปนโปรแกรมสวนหนงทมอยใน DBMS ซงจะชวยดแลจดการฐานขอมล เชน การสรางฐานขอมลและตาราง การคนหา การเพม การลบหรอการปรบปรงระเบยนขอมลจากตาราง การสรางแบบฟอรมการบนทกขอมลอยางงาย การสรางเมน หรอการสรางรายงานออกจากฐานขอมล โดยสามารถเรยกผานจากเมนของโปรแกรมอ านวยความสะดวก

3. โปรแกรมชวยสรางโปรแกรมประยกตและรายงาน (Application and Report Generators)

Page 14: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

22

4. พจนานกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ท าหนาทในการเกบรายละเอยดเกยวกบขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง เปนตน

DBMS เปนโปรแกรมทใชโตตอบกบผใชงานทงบนแอปพลเคชนโปรแกรมและฐานขอมลซงกอใหเกดความสะดวกตางๆ ดงน

1. อนญาตใหผใชงานสามารถก าหนดหรอสรางฐานขอมลเพอก าหนดโครงสรางขอมล ชนดขอมล รวมทงการอนญาตใหขอมลทก าหนดขนสามารถบนทกลงในฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Definition Language (DDL)

2. อนญาตใหผใชงานท าการเพม (Insert), ปรบปรง (Update), ลบ (Delete) และเรยกใช (Retrieve) ขอมลจากฐานขอมลได ซงในสวนนเรยกวา Data Manipulation Language (DML)

3. สามารถควบคมการเขาถงขอมล เชน ความปลอดภยของระบบ (Security System) โดยผ ไมมสทธในการเขาถง ขอมลในฐานขอมล จะไมสามารถเขามาใชงานในฐานขอมลได

4. ความคงสภาพของระบบ (Integrity System) ท าใหเกดความถกตองตรงกนในการจดเกบขอมล

5. มระบบการควบคมการเขาถงขอมลพรอมกน (Concurrency Control System) กลาวคอ สามารถแชรขอมลเพอบรการในการเขาถงขอมลพรอมๆกน จากผใชงานในขณะเดยวกนไดโดยไมกอใหเกดความไมถกตองของขอมล

6. การกคนระบบ (Recovery Control System) สามารถกคนขอมลกลบมาไดในกรณทฮารดแวรหรอซอฟตแวรเกดความเสยหาย

7. การเขาถงรายการตางๆ (User-Accessible Catalog) ผใชสามารถเขาถงรายการ หรอรายละเอยดตางๆของขอมลในฐานขอมลได

กระบวนการนอรมลไลเซชน (The Normalization Process)

กระบวนการนอรมลไลเซชน คอ ขนตอนหรอกระบวนการทใชส าหรบจดระเบยบ, จดรปแบบ, จดโครงสราง, ลดความซ าซอนของขอมลทท าการจดเกบในแตละตาราง เพอใหไดขอมลทเกบอยมความนาเชอถอไมขดแยงกนเอง (ศภชย สมพานช, 2549) กระบวนการนอรมลไลเซชน มขนตอนการด าเนนงานดงตอไปน

1. ขนตอนการท า First Normal Form (1NF) 2. ขนตอนการท า Second Normal Form (2NF) 3. ขนตอนการท า Third Normal Form (3NF)

Page 15: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

23

4. ขนตอนการท า Boyce Normal Form (BCNF) 5. ขนตอนการท า Fourth Normal Form (4NF) 6. ขนตอนการท า Fifth Normal Form (5NF) ในแตละขนตอนของการท า Normalization จะมการระบรปแบบของโครงสราง ของขอมล

ทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการท า Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทก าหนดไวตามขนตอนนนๆ ในการท า Normalization ไมจ าเปนตองเรมขนตอนการท า First Normal Form และ สนสดในขนตอนการท าท First Normal Form เสมอไป การท า Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทน ามาท า Normalization นน วาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมท า Normalization จากขนตอนนเปนตนไป 2.1.6 ทฤษฎเกยวกบการเขยนแผนภาพแสดงการท างานของระบบ

Flowchart หรอผงงานโครงสราง คอ เครองมอทใชแสดงขนตอนการท างาน (Algorithm) ของระบบงานใดๆในงานคอมพวเตอรมหลายอยางและเครองมอทนยมใชกนมากกคอ ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) และค าสงเทยม (Pseudo Code) ซงเครองมอทใชเหลานผพฒนาระบบงาน สามารถน าไปแปลงเปนชดค าสงตามรปแบบไวยากรณ (Syntax) ของภาษาคอมพวเตอรภาษาใดๆกไดเพอพฒนาระบบงานขนมา

ผงงานโครงสราง (Structured Flowchart) จะเปนเครองมอ (Tools) ทใชอธบายรายละเอยดการท างานตามขนตอนการท างาน (Algorithm) โดยใชสญลกษณ (Symbol) แทนค าสง ใชขอความ(Statement)ในสญลกษณแทนตวแปรและตวด าเนนการทางการค านวณและการเปรยบเทยบ อกทงยงแสดงความสมพนธของการท างานตางๆอยางเปนล าดบขนตอนโดยสามารถแบงลกษณะของความสมพนธเปนรปแบบตางๆไดแก การท างานแบบมล าดบ การท างานแบบใหเลอกท าและการท างานแบบท าซ าในเงอนไขตางๆโดยทสามารถสรปรายละเอยดของสญลกษณทส าคญและทนยมใชงานบอยๆไดดงน

Page 16: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

24

ตางรางท 2-2 แสดงสญลกษณในการเขยน Flowchart

ภาพสญลกษณ ความหมาย

กระบวนการ การค านวณ

ขอมล รบ หรอ แสดงขอมลโดยไมระบชนดของอปกรณ

การตดสนใจ การเปรยบเทยบ

ปอนขอมลดวยตนเอง การรบขอมลเขาทางแปนพมพ

ขนตอนทท าดวยตนเอง การควบคมโปรแกรมทางแปนพมพ

เอกสาร/แสดงผล การแสดงผลทางเครองพมพ

จอภาพแสดงผล

การด หรอบตรเจาะร ใชใสขอมล

เทป (สอบนทกขอมล)

เรมตน/สนสด การเรมตน หรอการลงทาย

จดเชอมตอในหนาเดยวกน

ตวเชอมตอไปหนาอน

Page 17: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

25

Use Case Diagram หรอแผนผงกรณ เปนแผนภาพทมจดประสงคเพออธบายเรองราว หรอกระบวนการด าเนนงานของระบบภายใน Problem Domain ทเราสนใจ วามกจกรรมการด าเนนงานภายในระบบอะไรบาง และมความสมพนธเกยวของกบผใชงานหรอสงเกยวของภายนอกอะไรบาง เชน ระบบการขายตวภาพยนตร มความเกยวของกบลกคา และพนกงาน โดยพนกงานท าหนาทใหบรการขายตวกบลกคา เปนตน

1.

1.1 << Include>>

ภาพท 2-2 แผนภาพยสเคสไดอะแกรม องคประกอบของยสเคสไดอะแกรม 1. Use Case เปนสญลกษณแทนขนตอนหรอกจกรรมการท างานตางๆ

ภาพท 2-3 สญลกษณ Use Case Diagram

2. Actor เปนสงทอยภายนอกขอบเขตของระบบ แตมอทธพลตอระบบ อาจหมายถงคน หนวยงาน เครองจกร อปกรณ หรอผทอยในองคกรกได

ภาพท 2-4 สญลกษณ Actor

Page 18: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

26

3. เสนเชอมความสมพนธ เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor กบ Use Case ม 5 แบบ คอ

3.1 Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกน ม 2 แบบ คอ แบบมหวลกศรและแบบไมมหวลกศร

ภาพท 2-5 เสนตรง Association แบบมหวลกศร

ภาพท 2-6 เสนตรง Association แบบไมมหวลกศร

3.2 Generalization แสดงความสมพนธเชงจ าแนกแยกแยะประเภท

ภาพท 2-7 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Generalization

3.3 Include เปนกจกรรมเสรมทจ าเปนตอการท างานของกจกรรมหลก

1.

1.1 << Include>>

ภาพท 2-8 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Include Use Case

Page 19: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

27

3.4 Extend เปนเสนทแสดงกจกรรมทเกดขนเปนบางกรณ เชน ในการคนหนงสอ บางครงอาจเกดการค านวณคาปรบ เปนตน

5.3

5.3.1

<< extend>>

ภาพท 2-9 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Extend Use Case

3.5 Realization คอเสนทแสดงความจ าเพาะเจาะจงของกจกรรม เชน การรบรายการ

สงซอสนคา จะรบรายการทางโทรศพทเทานน

<<realize>>

ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของยสเคสแบบ Realization

ค าอธบายยสเคสไดอะแกรม (Use Case Documentation)

คอ การเขยนอธบายการท างานในแตละ Use Case อยางละเอยด เพอใหเปนตวกลางในการสอสารกนระหวางผวเคราะหระบบกบผพฒนาโปรแกรม

- Use Case ID คอ หมายเลขล าดบของกจกรรม - Use Case Name คอ ชอของยสเคส - Actor คอ ชอของผแสดง ทมความสมพนธในยสเคสทถกอธบาย - Purpose คอ จดประสงคของการท าแตละยสเคส - Level คอ ประเภทของยสเคส ม 3 ประเภท คอ Base Use Case, Include Use Case, Extend

Use Case - Pre Conditions คอ เงอนไขหรอสงทจะตองท ากอนทจะเกดยสเคส

Page 20: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

28

- Post Conditions คอ สงทเกดขน หลงจากท ายสเคสเสรจสนแลว - Main Flows คอ ขนตอนการท างานของยสเคส - Alternate Condition คอ เหตการณทอาจเกดขนได แลวสงผลให Use Case นไมสามารถ

ด าเนนกจกรรมตอไปได

ตางรางท 2-3 ตวอยาง Use Case Documentation

Name Use Case Documentation : สมครสมาชก Use case ID 1 Use case Name สมครสมาชก Actor สมาชก, เจาหนาท Purpose เพอสมครสมาชกใหกบชาวบาน และเพมขอมลสมาชก

ใหมในระบบ Level Primary Use Case Preconditions หลกฐานประกอบการสมครตองครบถวน Post conditions ชาวบานไดรบบตรสมาชก และใบเสรจรบเงน Main Flows 1. Use Case จะเรมกตอเมอหลกฐานประกอบการสมคร

ครบถวน 2. เจาหนาทตรวจสอบขอมลการสมครเปนสมาชก 3. ท าการสมครสมาชกและออกบตรใหชาวบาน 4. ชาวบานจายคาสมครสมาชกและรบบตรสมาชก

Alternate condition หลกฐานไมครบ

Page 21: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

29

Class Diagram หรอ แผนภาพแสดงความสมพนธของคลาส เปนแผนภาพทใชแสดงคลาส และความสมพนธระหวางคลาสในแงตางๆ สวนประกอบ

ภายในคลาสประกอบดวย ชอคลาส, แอททบวท (Attributes) และเมทธอด (Methods)

ชอคลาส Attribute Method

ภาพท 2-11 แสดงสญลกษณของคลาส

+set ()+set ()+set ()+set ()+set ()+set ()+get ()+get ()+get ()+get ()+get ()+get ()

+ : string

+ : string

+ : string

+ : string

+ : char

+ : Date

ภาพท 2-12 ตวอยางคลาสไดอะแกรม

Page 22: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

30

รปแบบความสมพนธระหวางคลาสม 4 รปแบบ ดงน 1. ความสมพนธแบบ Generalization

ภาพท 2-13 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Generalization

2. ความสมพนธแบบ Aggregation

1 3

ภาพท 2-14 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Aggregation 3. ความสมพนธแบบ Composition

ภาพท 2-15 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Composition

Page 23: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

31

4. ความสมพนธแบบ Association

1 500..*

ภาพท 2-16 แสดงความสมพนธของคลาสแบบ Association Sequence Diagram หรอ ซเควนไดอะแกรม

เปนแผนภาพทแสดงใหเหนถงการมปฏสมพนธกนระหวางออบเจคของคลาสทอยในคลาสไดอะแกรม โดยเนนการสงขาวสาร (Massage) ระหวางออบเจคตามล าดบเหตการณทเกดขนในระบบ องคประกอบของซเควนไดอะแกรม

1. Actor คอ ผทเกยวของกบระบบในแตละกจกรรม 2. Object คอ ออบเจคทตองตอบสนองตอ Actor ในแตละกจกรรม 3. Lifeline คอ เสนแสดงชวตหรออายขยของแตละออบเจค 4. Activation คอ การท างานตางๆทออบเจคตองการกระท า 5. Message คอ ขาวสารหรอค าสงทออบเจคหนงสงไปใหอกออบเจคหนงกระท าการบางอยางตามทไดรบ Massage ซงอาจจะมการสง Massage กลบหรอไมกได

Page 24: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

32

:

Q :

Crr :

1.

4. ( )

5.

8. = +

6.<<ceate>>

9.

10.<<ceate>>

7. , , , , ,

11.

:

2. ( )

3.

ภาพท 2-17 ภาพซเควนไดอะแกรม

Message ทใชในซเควนไดอะแกรมม 6 ประเภทดงน 1. Call Message เปน Message ทออบเจคผสงเรยกใชเมทธอดของออบเจคผรบ ใช

สญลกษณเสนตรงมหวลกศร 2. Return Message เปน Message ทใชสงขอมลหรอผลลพธทถกรองขอจากออบเจคผรบ

กลบไปยงออบเจคผสง ใชสญลกษณเสนประมหวลกศร 3. Send Message เปนการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตนออบเจคอน แตไมใชการเรยกใชเหมอน Call Message ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร

4. Create Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหเกดการสรางออบเจคใหมใหกบคลาสทเปนผรบ Message ใชสญลกษณเปนเสนประมหวลกศร มค าวา <<create>> ก ากบบนเสน

5. Destroy Message เปน Message ทสงออกไปโดยมจดประสงคเพอใหออบเจคทไดรบ Message นท าลายตวเอง ใชสญลกษณเปนเสนตรงมหวลกศร มค าวา << Destroy >> ก ากบบนเสน

6. Self Message คอ Message ทมการประมวลผลหรอการคนคาทไดภายในออบเจคการขาย เปนตน ใชสญลกษณเปนเสนตรงหวลกศรยอนกลบเขาหาเสน Lifeline ของตวเอง

Actor

Object

Life line

Activation

Message

Page 25: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

33

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ ธวชชย มาลย (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาการเปรยบเทยบกระบวนการบรหารกองทน

หมบานและชมชนเมองระหวางบานสนามชย และบานโนนศลาออน ต าบลโพธไทรอ าเภอพบลมงสาหาร: กรณศกษาเปรยบเทยบกระบวนการบรหารกองทนหมบานและชมชนเมองระหวางบานสนามชย และบานโนนศลาออน ต าบลโพธไทรอ าเภอพบลมงสาหาร พบวา กองทนหมบานทงสอบแหงมคณลกษณะของทรพยากรทแตกตางกน แตไดรบเงนอดหนน จ านวน 1 ลานบาทเทากน สวนใหญมกระบวนการการบรหารทเหมอนหรอใกลเคยงกนมาก มความแตกตางกนบางเพยงเลกนอยเทานน ผลการด าเนนการสวนมากเปนไปตามระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยคณะกรรมการกองทน การจดตงและการบรหารกองทน คมอการพจารณาเงนกของคณะกรรมการ และ คมอการจดท าบญชและรายงานส าหรบกองทนหมบานและชมชนเมอง เชน การคดเลอกคณะกรรมการ การจดตงกองทน การพจารณาใหกเงน การใชเงนตามวตถประสงคทขอก และการพจารณาใหความชวยเหลอสมาชก ตลอดจนการตดตามช าระหนเงนกของคณะกรรมการ และการจดท าบญชรบ–จาย มสมาชกสวนนอยทใชเงนกผดวตถประสงคและบางคนยงใชความเปนเครอญาต พนอง และความสมพนธ ความใกลชด เปนเกณฑในการพจารณาใหกเงนแกสมาชก สวนความแตกตางของโครงสรางพนฐาน เชน การคมนาคม ปจจยการผลต ความกวางของเขตพนทไมสงผลกระทบตอการบรหารกองทนแตอยางใด ยกเวนจ านวนของประชากรมากท าใหเงนกไมเพยงพอตอความตองการของสมาชก ดานการประชาสมพนธและการตดตอสอสารหากประธานหรอคณะกรรมการกองทน เพมความรบผดชอบมากขน และใชสอหลาย ๆ ดานในการเรยกประชมสมาชก โดยเฉพาะหอกระจายขาวหมบาน จะสามารถแกไขปญหาความลาชาในการอนมตเงนกได รวมไปถงการจดท าเอกสารดวย

สรศกด ชยรมย (2547 : บทคดยอ ) ไดศกษาการบรหารจดการเงนกองทนหมบานและชมชนเมอง อ าเภอนางรอง จงหวดบรรมย: กรณศกษาศกษาการบรหารจดการเงนกองทนหมบานและชมชนเมอง อ าเภอนางรอง จงหวดบรรมย พบวา สมาชกกองทนทมการบรหารจดการกองทนในระดบด มผลการปฏบตโดยรวมและเปนรายดานอยในระดบปานกลาง และกองทนทมการบรหารจดการกองทนในระดบปรบปรง มผลการปฏบตโดยรวมทกดานอยในระดบนอย โดยสมาชกกองทนระดบด มการปฏบตการบรหารจดการโดยรวมและเปนรายดานมากกวาสมาชกกองทนระดบปานกลาง และสมาชกกองทนระดบปรบปรง และสมาชกระดบปานกลางมการบรหารจดการกองทนทกดานมากกวาสมาชกกองทนระดบปรบปรง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

Page 26: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(331).pdf · 10 2.1.2 ค าศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

34

ปญหาและอปสรรคทส าคญ ไดแก ผน า คณะกรรมการ และสมาชกไมมประสบการณในการบรหารจดการเงนกองทน คณะกรรมการไมมความร ความสามารถในการบรหาร สมาชกขาดความสามคค ไมมสวนรวมในการประชม ผน าไมประสานงานระหวางคณะกรรมการและสมาชก สมาชกไมใหความไวเนอเชอใจในผน าและคณะกรรมการ คณะกรรมการท างานไมโปรงใส ขอเสนอแนะ สวนราชการ องคกรเอกชนและองคกรอนทมสวนเกยวของรวมทงเครอขายควรใหการชวยเหลอและสนบสนนวทยากรอบรมความร ทกษะการบรหารจดการ เชน การท าระบบบญช การจดทศนะศกษาดงานกองทนทประสบผลส าเรจ รวมทงผน าและคณะกรรมการควรจดกจกรรมทสมาชกเขามามสวนรวมเพอกระท ากจกรรมรวมกน สรางความสามคค รวมแกปญหาและใหบทบาทหนาทความส าคญกบสมาชกเพมขนประสานความสมพนธกบกองทนทประสลผลส าเรจเปนพเลยงหรอทปรกษาในการบรหารกองทน เพอความมนคงและความเตบโตของกองทนทตนเองรบผดชอบ