บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาในครงนผศกษาไดท าการศกษาและรวบรวมทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของโดยจะอธบายถงรายละเอยดความส าคญและอธบายถงหลกการท างานทส าคญตางๆดงตอไปน 2.1 ทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 ความเปนมาของธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล 2.1.2 แนวคดเกยวกบการบรหารงานธนาคารออมทรพยโรงเรยน 2.1.3 ขอบเขตการบรหารงานธนาคารออมทรพยโรงเรยน 2.1.4 ระบบฐานขอมล 2.1.5 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 2.1.6 โปรแกรม Visual Basic.NET 2.1.7 โปรแกรม Crystal Report 11 2.1.8 วเคราะหและออกแบบระบบ

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ

2.2.1 ระบบจดการกองทนพฒนาสตรขนวนนคร จงหวดขอนแกน (สาวตร สาศร, 2549) 2.2.2 ระบบบรหารงานกองทนหมบานโนนสะอาด (ยศกล ค าประพนธ, 2549) 2.2.3 ระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอ ต าบลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม

(พรเพญ สนณรงค, 2549) 2.2.4 ระบบการจดการฐานขอมลโครงการกลมกองทนออมทรพยขาราชการคร

สงกดส านกงานการประถมศกษา (นพรตน อยยอด และ ธนพร ธงชย, 2545) 2.2.5 ระบบบญชของกองทนเครดตยเนยนนองมวงจ ากด (นงคาร ปญญาค า และ

ภณดา รตนตระกล, 2545)

9

2.1 ทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 ความเปนมาของธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล

2.1.1.1 ประวตความเปนมาของธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกลไดเรมท าการกอตงขนเมอป พ.ศ. 25 26 สถานทปฏบตงานอยหมท 1 บานดงใหญ ต าบลดงใหญ อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา จดตงขนเพอใหบรการดานการเงนแกเดกนกเรยนทเปนสมาชกใหบรการฝากเงน ถอนเงน เปนเงนฝากประเภทออมทรพยและบรการดานการเงนใหแกครในโรงเรยนทเปนสมาชกใหบรการกเงน ฝากเงน ถอนเงนเปนเงนฝากประเภทออมทรพยทม การบรหารจดการทดทมประสทธภาพเพอใหสมาชกกยมเปนทนหมนเวยนสงผลตอเดกนกเรยนใหรจกประหยดออมเงนและการพฒนาดานเศรษฐกจของเดกนกเรยนในโรงเรยนใหดยงขน โดยทธนาคารออมทรพยโรงเรยนไดงบในการจดตงจากผปกครองของเดกนกเรยนในโรงเรยนในวงเงนจ านวน 2,000 บาท เพอน ามาจดการระบบการท างานภายในธนาคารออมทรพยโรงเรยนในดาน การใหบรการของเดกนกเรยน 2.1.1.2 วตถประสงคในการจดตงธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกลเพอเปนการสนบสนนการออมเงนของเดกนกเรยนใหรจกประหยดเกบออมเงน และเปนการสงเสรมใหนกเรยนมการออมทรพยอยางสม าเสมอ และเพอฝกฝนใหรหลกการบรหารและการบรการทถกตองเปนการปลกฝงใหนกเรยนรจกการเกบออมเงน การเสรมสรางลกษณะนสยดานความรบผดชอบใหกบนกเรยน แลวน าเงนทนกเรยนฝากไปใหสมาชกทเปนครในโรงเรยนไดกยมเปนทนหมนเวยนตอไป 2.1.1.3 วธการสมครและคณสมบตการเขาเปนสมาชกประเภทการกเงน - ตองเปนครในโรงเรยนบานดงประชานกลเทานน - ครทตองการกเงน (เงนจากการทเดกนกเรยนน ามาฝาก) ตองเปนสมาชกธนาคาร ออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล 2.1.1.4 คณสมบตของผทตองการสมครสมาชกธนาคารออมทรพยโรงเรยน บาน ดงประชานกล

- เปนผทมชอหรอเดกนกเรยนในโรงเรยนบานดงประชานกลเทานน - เปนผมนสยอนดงาม มความร ความเขาใจในการฝากเงนและรจกอดออม - เปนผทจะปฏบตตามระเบยบธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล

- เปนผทคณะกรรมการธนาคารออมทรพยโรงเรยนไดมมตเหนชอบใหเขาเปนสมาชกและเปนผทมความรบผดชอบ

10

2.1.1.5 นยามศพทเฉพาะ - ธนาคารโรงเรยน หมายถง สถาบนทใหบรการทางดานการออมเงนของ

เดกนกเรยนในโรงเรยนบานดงประชานกล - เจาหนาท หมายถง เจาหนาทธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล

ต าบลดงใหญ อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา - สมาชก หมายถง สมาชกทอยในธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล

ต าบลดงใหญ อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา - การกเงน หมายถง การทลกหน (ครในโรงเรยนบานดงประชานกล) ทเปนสมาชก

น าเงนจากทางธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล ไปใชประโยชนในดานตางๆ และ มภาระผกพนตองใชคน

- เงนปนผล หมายถง เงนตอบแทนหรอผลก าไรทไดจากการฝากเงนในธนาคาร ออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล ต าบลดงใหญ อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา

- อตราดอกเบยเงนก หมายถง จ านวนเงนทสมาชกเงนกตองช าระเงนใหกบ ธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล ต าบลดงใหญ อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา ใหความเหนชอบใหมการช าระหลงจากการกเงนไป โดยคดอตราดอกเบยรอยละ 1 บาทตอเดอน 2.1.1.6 การจายเงนปนผลตามยอดเงนแตละเดอน / ป

- ธนาคารจะจายเงนปนผลตามยอดเงนแตละเดอน / ป ทช าระแลวใหแกสมาชก ตอเมอธนาคารออมทรพยมก าไรสทธประจ าปตามอตราททก าหนดไว อนมตการจดสรรก าไรสทธ 2.1.1.7 การคดเงนปนผล - จ านวนเงนทยกมาจากปกอนและมอยในบญชจนถงวนสนปทางบญชธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกลจะคดเงนปนผลตามจ านวนเงน

2.1.2 แนวคดเกยวกบการจดตงธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล ธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกลเปนองคกรทมบทบาทในการสงเสรม

การออมของนกเรยนไดเลงเหนความส าคญของนกเรยนทจะเตบโตเปนทรพยากรบคคลอนมคาของสงคมในอนาคต ธนาคารจงมงสงเสรมวนยการออมและคานยมอนดใหกบนกเรยน โดยการจดตงธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกลและสถาบนการศกษา จงไดท าการจ าลองสาขาธนาคารไวในโรงเรยนบานดงประชานกล

11

การบรหารงานธนาคารออมทรพยโรงเรยน บานดงประชานกล ท าใหสมาชกหรอนกเรยนรจกการออมมากขนมาในระดบหนง เปนการฝกและสรางนสยการประหยดอดออม รปแบบและการจดตงทเหมาะสม สรปลกษณะการบรหารงานไดดงน

2.1.2.1 เปนการสะสมหรอการออมทรพยในลกษณะทเปนตวเงน 2.1.2.2 การกเงนของสมาชกเปนการกไปเพอลงทนหรอน าไปหมนใชใน

ชวตประจ าวน 2.1.2.3 เปนองคกรทางการเงนทไมเปนทางการ เชน กลมธนาคารออมทรพย

โรงเรยนบานดงประชานกล

2.1.3 ขอบเขตการบรหารงานธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล 2.1.3.1 ฝายบญชและการเงน มหนาทและความรบผดชอบดงตอไปน - ควบคมการท าบญช การเบกจายเงนของงานธนาคารออมทรพยโรงเรยน

บานดงประชานกล - ตรวจสอบสถานภาพการเงนของธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล - แนะน าใหค าปรกษาแกสมาชกธนาคารออมทรพยโรงเรยนบานดงประชานกล

เกยวกบการกเงนและการช าระเงนกยมกบทางธนาคารใหถกตองตามระเบยบ - ท ารายงานการเงนและเกบรวบรวมหลกฐานในใบส าคญไวใหผเกยวของ

ตรวจสอบและดแลการเกบรกษาเงน - ประสานงานใหความสะดวกแกสมาชกในดานการเงนของธนาคารออมทรพย

โรงเรยนบานดงประชานกลแลวตดตามการช าระเงนกยมของสมาชก - ท ารายงานการช าระเงนกยมของสมาชกและเกบรวบรวมหลกฐานในใบส าคญไว

ใหผเกยวของตรวจสอบและการฝากเงนออมทรพยของสมาชก

2.1.4 ระบบฐานขอมล 2.1.4.1 ระบบฐานขอมล เบองตน เมอกลาวถงระบบฐานขอมล ค าวา “ขอมล” คอสงทจะตองพจารณากอนสงอนใด ความหมายของค าวา ขอมล (data) คอ ขอเทจจรง ตางๆ ตอไป กจะถกน ามาประมวลผลหรออาจจะเรยกวาเปนวตถดบ เมอขอมลถกน ามาประมวล เชน การจดเรยง การแยกกลมจดกลม การเชอมโยง หรอการคด ค านวณเพอใหไดผลลพธ และตอมากจดใหอยในรปแบบทใชประโยชนได งายเรยกวาเปน “สารสนเทศ ” กลาวโดยสรป สารสนเทศ ( Information) กคอขอมลทผานการประมวลผลแลว

12

- ตองมคาถกตองเทยงตรง (Correctness and relevant) สารสนเทศทถกตองและไม ผดพลาดจะท าให ผใชไดขอมลสมบรณ และสามารถ ท างานในสวนของตน รบผดชอบไดอยางเตมความสามารถไมตองกงวลวาไดรบขอมลทผดพลาด ระบบสารสนเทศ ทมความถกตองเทยงตรงเหลานนกจะถกจดวาเปนระบบทมประสทธภาพ

- สารสนเทศเปนปจจบน (Current) ขอมลทจะน ามาเปลยนสภาพเปนสารสนเทศ อาจจะมการเปลยนแปลงไปอยเสมอ ตามกาลเวลา ตามความตองการ เชน ขอมลเกยวกบเกรดเฉลยของนสต / นกศกษาในแฟมประวตของนกศกษา ซงจะตองเปลยนแปลงไปในแตละภาคการศกษา ระบบสารสนเทศทดจะตองยดหยน โดยใหมการเปลยนแปลงคาใหเปนปจจบนอยเสมอ หรอยงคงเกบคาเกาไวเพอประโยชนในการใชงานในกรณอนๆ ทแตกตางกนไป

- สารสนเทศททนเวลา (Timely) สารสนเทศมคณคาทางเวลาเขามาเกยวของถา ไมไดสารสนเทศในเวลาทตองการ อาจจะเกดการสญเสยโอกาสทไมอาจจะไดกลบมาใหมถามหาวทยาลยไมสามารถหาขอมลสารสนเทศไดทนเวลาประมล มหาวทยาลยกอาจจะเสยโอกาสนนไป ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพคอ ระบบทจะตองจดสรรใหไดสารสนเทศเมอผใชตองการในเวลาทตองการ

- ไมมความขดแยงกน (Consistant) ในหลายๆ กรณ สารสนเทศท าใหเกดความ ขดแยงกนของขอมลทจดเกบในหลายๆ ทหลายๆ แหลงขอมลซงจะท าใหขอมลหรอสารสนเทศเหลานนไมตรงกนไดหรอแมแตวธการประมวลผลท แตกตางกนกอาจท าใหเกดความคลาดเคลอนขนได ดงนนขอมลทมความคงทมากทสด จะท าใหขอมลมคณคาควรแกการใชงาน นอกจากนแลวการน าเสนอขอมลหรอการน าเสนอสารสนเทศในรปแบบทเหมาะสมยอมท าใหสารสนเทศนนมคณคามากยงขนตามไปดวย

2.1.4.2 แนวความคดพนฐานเกยวกบระบบฐานขอมลสารสนเทศเปนผลลพธทได จากการประมวลขอมลจากตารางขอมลทมความสมพนธกนการวางรปแบบของโครงสรางของขอมลทมความสมพนธกน อาจวาดเปนภาพของบตรรายการโดยทแตละบตรจะเรยกวาเปน เรคคอรด (Record หรอ row) เนอหาภายในบตรรายการกจะเปนรายการ ขอมลแตละหนวยหรอเรยกวา ฟลด (field หรอ column) และบตรรายการในเรอง เดยวกน เชน ประวตนสต/นกศกษาหลายๆ ใบรวมกนกจะถกเกบไวเปนกลม เรยกวา แฟมขอมล (file หรอ table หรอเรยกตอไปวา relational table)

13

- ฐานขอมล (Database) หมายถง ชดของขอมลทรวมเอาขอมลทเกยวของกนเปน เรองราวเดยวกนรวมกนเปนกลมหรอเปนชดขอมล เชน ฐานขอมลนสต ฐานขอมลคาและฐานขอมลวชาเรยนเปนตน ซงขอมลเหลานไดมาจากการบนทกขอมลโดยผใชหรอบางขอมลอาจจะไดมาจากการประมวลผลขอมลแลวบนทกขอมลกลบไปเกบทต าแหนงทตองการ

- ระบบฐานขอมล (Database System) ความหมายของระบบฐานขอมลกคอทรวม ของฐานขอมลตางๆ หรอทรวมของขอมลทงหมด ซงอาจจะไดจากการค านวณ หรอประมวลผลตางๆ หรออาจจะไดจากการบนทกขอมลโดยผใช เชน ระบบฐานขอมลงานทะเบยนนสตมหาวทยาลยทกษณ กจะรวมเอาฐานขอมลตางๆ เชน ฐานขอมลวชาเรยน ฐานขอมลนสต ฐานขอมลอาจารยผสอน และฐานขอมลหลกสตร เปนตน ซงรวมกนเปนระบบฐานขอมลของงานทะเบยนนสตหรอฐานขอมลหางรานตางๆ กจะประกอบดวย ฐานขอมลสนคา ฐานขอมลลกคา ฐานขอมลระบบบญช ฐานขอมลลกหน และฐานขอมลตวแทนจ าหนาย เปนตน

2.1.4.3 หลกการเบองตนในการจดการกบฐานขอมลกลาวถง แฟมขอมลเปนค าทม ความหมายไดเปน 2 นยในลกษณะฐานขอมลกคอ data file และ database

- Data file คอ การรวบรวมขอมลหรอเรคคอรดไวเปนชดและจดเกบไวเปน แฟมขอมลเพอด าเนนงานเฉพาะ ทงนอาจเปนการรวบรวมขอมลเพอใชชวคราวหรออาจเกบไวเปนไฟลทใชเฉพาะกบโปรแกรมใดโปรแกรมหนงเทานน ซงขอมลเหลานนไมไดมความสมพนธกน

- Database คอ การรวบรวมขอมลทมสมพนธกน และก าหนดรปแบบการจดเกบ อยางเปนระบบ การจดเกบในลกษณะฐานขอมลนนจะจดเกบไวทสวนกลาง ทงนเพอใหผใชหลายๆ หนวยงานในองคการ สามารถเรยกใชขอมลทจดเกบไวไดตามความตองการของแตละหนวยงาน ซงอาจจะถกเรยกใชไดเสมอๆ เปนขอมลทใชเปนประจ า

ในการทจะประมวลขอมลจากฐานขอมลนน ผใชจะตองทราบวาภายในฐานขอมลนนๆ มเรคคอรดทประกอบขนมาดวยฟลดอะไรบาง แตละฟลดมลกษณะอยางไร ซงสรปกคอจะตองทราบโครงสรางของฐานขอมลนนเอง ในกรณทมเพยง 1 ฐานขอมลนนการประมวลผลจะไมยงยากมากนกแตในกรณทตองการใชขอมลจากฐานขอมลทมมากกวา 1 ไฟลผใชจะตองพจารณาวาผลลพธ (output) ทตองการคออะไร และการทจะไดผลลพธทตองการนนจะตองอานคาเขามาจากฟลดใดจากฐานขอมลใดบาง

2.1.4.4 การใชระบบจดการฐานขอมลในองคกร เพอตอบสนองความตองการ ทางดานสารสนเทศขององคกร ดงนนองคกรสวนใหญมกจะสรางระบบฐานขอมลใหเปนสวนหนงของระบบสารสนเทศขององคการ ในความเปนจรงแลวระบบฐานขอมลจะกลาวไดวาเปน สวนส าคญทสดของระบบสารสนเทศขององคกร ระบบฐานขอมลจะเปนททใชเกบขอมลตางๆ

14

ขององคกรและไมใชมแตขอมลเพยงอยางเดยว แตจะตองมการจดระเบยบและก าหนด การจดการ การควบคมและสทธการใชขอมลในระบบ เพอใหมประสทธภาพในทกๆ ดานการเลอกใชระบบฐานขอมลแทนระบบเกาทใชกนอยในยคกอน เชน ระบบแฟมขอมล ( File System) กเพอแกปญหาตางๆ ทพบอยมากมาย ซงจะกลาวถงรายละเอยดตอไป การสรางและใชระบบฐานขอมลในองคการไดพฒนามาเปนล าดบ ชวยในการแกปญหาตางๆ ทเกดขนจากยคสมยกอนมาเปนยคปจจบนททนสมยมากยงขน พอจ าแนกขอดทไดพฒนาอยางตอเนองเพอสรางฐานขอมลไวทสวนกลาง ดงตอไปน

- ความซ าซอนกนของขอมล (Data Redundancy) จากลกษณะการจดเกบขอมลโดย ใชไฟลธรรมดาในสมยกอน กลาวคอการจดเกบขอมลในลกษณะแฟมขอมลนนเอง จะท าใหขอมลชนดเดยวกน หรอเรองเดยวกนถกเกบไวหลายๆ แหง ผใชแตละคน แตละกลมจะตองมไฟลสวนตวเอาไว ดงนนจงเปนเหตใหขอมลชนดเดยวกนถกเกบไวหลายๆ ทท าใหเกดความซ าซอนกนของขอมล การน าขอมลทงหมดมาเกบไวทเดยวกนเปนฐานขอมลจะชวยลดปญหาความซ าซอนกนของขอมลได แตกไมสามารถแกปญหาในลกษณะเชนนไดทกกรณเพราะมบางกรณมความจ าเปน ทจะตองเกบขอมลไวหลายทได อยางไรกดการใชระบบฐานขอมลจะท าใหเราสามารถควบคม การเกดความซ าซอนได เหตผลอกประเดนหนงกคอ การน าขอมลทงหมดเกบบนทกไวทสอบนทกขอมล ณ สวนกลางจะท าใหลดการสญเปลาของเนอทสอบนทกขอมล

- ความขดแยงกนของขอมล (Data Inconsistency) ถามการเกบขอมลไวหลายๆ แหงหรอหลายๆ ท ปญหาทจะตองตามมาแนนอนกคอ ขอมลเกดความขดแยงกนเนองจากการแกไขขอมลเดยวกน ท าไมเหมอนกนทกๆ แหง หรอแกไขไมครบทกต าแหนงนนเอง จะท าใหขอมลในสวนทไมไดแกเกดขอผดพลาดขน ดงนนถาจะตองเกบขอมลไวหลายๆ ทกจะตองคอยดแลขอมลในทกๆ ต าแหนงใหตรงกบความเปนจรงหรอถกตองเสมอ เรยกวา Data Validity แตถามการแกไขไมครบทกต าแหนงกจะท าใหขอมลทควรจะเหมอนกนแตกลบมคาทแตกตางกน ดงนนถาเปนไปไดกไมควรสรางฐานขอมลเรองเดยวกนไวหลายๆ ทจะชวยแกปญหานได - การใชขอมลรวมกนได (Data can be shared) ในการประมวลผลแบบฐานขอมลนนเปนการจดเกบขอมลรวมไวดวยกนทสวนกลาง ถาตองการเรยกใชขอมลใดกสามารถเรยกใชไดจากสวนกลางทเกบขอมลไว โดยไมจ าเปนตองสรางขอมลเพมเตมขนมาเพอเฉพาะงานหรอเฉพาะกจอก ใชขอมลจากสวนกลางอยางเดยว เชน การใชขอมลประวตนสตรวมกนทสวนกลาง ดงนนทกหนวยงานไมวาจะเปนคณะใดกตามสามารถเรยกใชไดทกคณะหรอแมแตขอมลดานอนๆ ทสามารถใชรวมกนไดกสามารถท าไดในกรณเดยวกนกบประวตนสต

15

- การสรางมาตรฐานเดยวกนกบขอมล (Data Availability constraints) การเกบ ขอมลไวตางทกนในทตางๆ ยอมยากตอการก าหนดกฎเกณฑตางๆ ท าใหลกษณะหลายๆ อยางของขอมลแตกตางกนไปตามลกษณะสงแวดลอมของขอมล ดงนน ถาสรางมาตรฐานเดยวกนเปนไปในลกษณะเดยวกน เนองจากในระบบขอมลทสวนกลาง ผทท าหนาทเปนผบรหารฐานขอมลจะตองคอยดแลและก าหนดกฎเกณฑตางๆ ในการกระท ากบขอมล การจดเกบใหเปนไปในลกษณะเดยวกน เชน โครงสรางของขอมล ประเภทขอมล เปนตน

- การควบคม การบรหารขอมล (Data Management and Control) ในกรณทไมได รวมขอมลทกอยางไวทสวนกลางยอมท าใหยากตอการจดการ การบรหาร และการควบคมขอมลใหเปนไปในแนวทางเดยวกนไดเนองจากขอมลกระจายกนไปตามหนวยงานตางๆ ไมไดรวมไว ทสวนกลางและหนวยงานยอยเหลานนยอมปฏบตงานตามทหนวยงานตนตองการเทานนไมไดคาดหวงวาหนวยงานอนๆ จะใชอยางไร เนองจากขอมลนนหนวยงานตนสรางขนมาเองและไมไดประสานกนวาหนวยงานอนตองการสวนใดบาง ซงเปนการยากในการประสานเนองจากขอมลยอมเปลยนแปลงไปตลอดเวลาทหนวยงานตองการ

- ความเปนอสระของขอมล (Data Independent) เมอยคระบบแฟมขอมล ขอมล ตางๆ ทเกดขนโดยจะเรยกวา ไฟลขอมล ( Data File) จะเกดจากการท างานของโปรแกรม ทผพฒนาโปรแกรมสรางขนมา โดยขอมลตางๆ จะเกดขนกตอเมอมการท างานของโปรแกรม ดงนนจะกลาวไดวาขอมลตางๆ ตองขนอยกบโปรแกรมเทานน ไมวาจะเกดขอมลใหม แกไขขอมลเกา หรอการกระท าแบบอนๆ กบขอมลกตาม โดยถาตองการเปลยนแปลงลกษณะขอมลทสรางขนมา กตองเปลยนแปลงโดยแกไขทตวโปรแกรมแลวท าการประมวลผลโปรแกรมนนกจะไดขอมลทเปลยนไปตามตองการ

โดยสรป ในระบบสวนนยงคงตองค านงถงความปลอดภยของขอมล แมแตผใชทมสทธ เขาไปกระท ากบขอมลกไมสามารถปองกนขอมลจากผใชเหลานได จะตองมการก าหนดความปลอดภยของขอมล (Data Security) ซงในการก าหนดสทธเรองความปลอดภยก าหนดไดดงน

- ผทไมมสทธใชระบบฐานขอมล ไมตองก าหนดใหใชงาน - ผใชทมสทธจะตองมการก าหนดขอบเขตเพยงใด - การก าหนดสทธใหกบขอมลแตละสวนแตละชดเพอปองกนขอมลอกชนหนง

ทง 3 ขอไมสามารถปองกนปญหาทเกดขนในระดบนไดจะตองอาศยสวนของโปรแกรมทจะชวยท าใหสมบรณแบบยงขน

16

การใชระบบจดการฐานขอมลเพอปกปองและจดการกบฐานขอมลอยางมคณภาพทกๆ หนวยทจะเขาไปใชงานฐานขอมลจะตองผานดานของระบบจดการฐานขอมลกอนเสมอวาสามารถใชงานขอมลสวนนนๆ ไดหรอไม และจะตองท าการตรวจสอบวาขอมลในสวนนนๆ ผใชคนนน มสทธหรอไมถาไมมสทธใดๆ กตองออกไปจากระบบทนท ประโยชนจากการใชระบบจดการฐานขอมลในการประมวลผลระบบฐานขอมล ซงสวนใหญไดกลาวไปแลวดงตอไปน

- ลดความซ าซอนของขอมล ดงไดกลาวมาแลว - ไมเกดความความขดแยงกนของขอมล - สามารถใชขอมลรวมกนอยางมประสทธภาพ - ใชระบบรกษาความปลอดภยเพอเพมความปลอดภยใหกบฐานขอมล - ควบคมความเปนมาตรฐานเดยวกนได - ขอมลเปนอนหนงอนเดยวกน ขอมลเรองเดยวกนตองมคาเดยวกน - ขอมลมความเปนอสระไมขนอยกบโปรแกรมทพฒนาขน

นอกจากฐานขอมลทมประสทธภาพแลว ยงสามารถกลาวถงขอเสยของการใชระบบ จดการฐานขอมลในองคกร กคอ เรองของตนทนทตองใชสงมากความซบซอนของระบบท าใหศกษาขอมลไดยาก นอกจากนการเสยงตอการหยดของระบบท าใหจะตองมระบบส ารองใน การท างานจรงๆ ซงกจะตองลงทนสงมาก

2.1.4.5 องคประกอบของระบบฐานขอมล ปจจยส าคญมากในการท างานกบระบบ ฐานขอมลอกหลายประการ พอจะสรปองคประกอบหลกของระบบฐานขอมลไดดงน

ฐานขอมล (Database) เปนสวนของขอมล ถอวาเปนสวนประกอบทส าคญทสด ในระบบฐานขอมล เนองจากองคประกอบอนเปนเพยงตวสนบสนน ชวยเหลอ ใหสวนของขอมลเพมประสทธภาพมากยงขน ซงสวนของขอมลนสรางมาโดยสนบสนนใหมการใชงานพรอมๆ กนหลายคนหรอบางขอมลสนบสนนใหมการใชเพยงคนเดยว เปนการเฉพาะบคคลกเปนได ขนอยกบวตถประสงคขอระบบขอมลทท าการออกแบบไว ซงการออกแบบในสวนของฐานขอมลน จะกลาวถงรายละเอยดทมากขนในบทตอๆ ไป วาจะตองออกแบบอยางไรใหการเรยกใชขอมล มความสะดวก รวดเรว และถกตองมากทสดออกแบบอยางไรไมใหเกดความซ าซอนของขอมล

อปกรณ (Hardware) เปนสวนของอปกรณตางๆ ทเกยวของกบระบบฐานขอมล ซงจะสนบสนนใหการท างานกบขอมลมประสทธภาพมากทสด ซงประกอบดวย สวนของเครองคอมพวเตอร จะตองเลอกเครองคอมพวเตอรทมความสามารถเพยงใดเพอใหเพยงพอตอการท างานกบขอมลขององคกร หนวยความจ าทเปนหนวยความจ าหลกจะตองสนบสนนการท างาน ใหเพยงพอ หนวยประมวลผลจะตองมความสามารถหรอความเรวเพยงใด นอกจากนอปกรณทเปน

17

สอบนทกขอมลกมความส าคญเชน กตองพจารณาวาขอมลทจะตองบนทกลงบนสอบนทกขอมล มมากเพยงใด จะตองใชเนอทมากแคไหนจงจะมประสทธภาพ ทายทสดสงทจะตองกลาวถงในระบบขนาดใหญกคอเรองของการเชอมตอเครองคอมพวเตอรเขาดวยกน กจะตองอาศยอปกรณเชอมโยงเครอขายดวยเปนตน ในองคประกอบทเปนอปกรณนจะเรยกวา Physical database

โปรแกรม (Software) เปนสวนทคนกลางระหวางผใชและหนวยอปกรณซงใชการ สอความหมายจากผใชไปยงอปกรณ โดยเฉพาะอยางยงการเรยกใชขอมลจากอปกรณทเปน สอบนทกขอมลกตองอาศยโปรแกรมเปนตวกลางในการเรยกขอมลมาใหผใช สวนทเปนโปรแกรมพอจะสรปไดดงตอไปน

• ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System : DBMS) ระบบจดการ ฐานขอมลถอวาเปนสวนของโปรแกรมทมความส าคญมากส าหรบฐานขอมลเพราะจะตองคอยดแลจดการกบขอมลและเปนสวนทครอบคลมสวนทเปนขอมลไวสงแวดลอมภายนอกถาจะเขาไปยงขอมลขององคกรจะตองผานดานระบบจดการฐานขอมลกอนระบบจดการฐานขอมลจะตองตรวจสอบสทธกอนวาสามารถเขาไปจดการกบขอมลไดหรอไมถาไดกจะใหผานไปกระท าตามสทธนนๆดงนถอวาระบบจดการฐานขอมลเปนสวนทคอยปกปองฐานขอมลเอาไวใหเกดความปลอดภย

• ภาษาโปรแกรมตางๆ (Programming Language System) เปนสวนทใชในการ สรางโปรแกรมประยกตตอไปกน าโปรแกรมประยกตนใหผใชไดใชงานในการจดการกบฐานขอมล ดงนนการสรางโปรแกรมประยกต สรางขนมาเพอสนบสนนใหผใชทวไปใชงานไดงายและสะดวกมากยงขนนอกจากจะใชโปรแกรมประยกตแลวผใชสามารถใช ภาษา SQL ในการจดการกบขอมล

ผใช (Users) คอผทจะตองจดการกบขอมล เพมขอมล ลบขอมล พฒนาโปรแกรม เพอเพมความสะดวกในการจดการกบขอมลหรออนๆทจะตองจดการหรอเกยวของกบฐานขอมลซงแบงไดดงน

• ผพฒนาโปรแกรมประยกต (Application programmers) ท าหนาทในการเขยน โปรแกรมในการเรยกใชฐานขอมลโดยในการเขยนโปรแกรมนนอาจจะใชภาษาใดภาษาหนงตามตองการหรอตามความเหมาะสม

• ผใชทวไป (End Users) ผทตองใชโปรแกรมทไดพฒนาไวแลวในการจดการกบ ฐานขอมลโดยผใชทวไปจะมความสามารถทมมากกวาผใชทวๆไปเนองจากจะตองใชค าสงในภาษา SQL ไดดวยเนองจากการพฒนาโปรแกรมไมไดครอบคลมทกๆ ค าสงทตองการ ดงนนในกรณทเปนค าสงหรอความตองการแบบ AdHoc จะตองใชภาษา SQL ชวยใหการท างานไดอยางรวดเรว

18

• ผบรหารฐานขอมล (Database Administrator: DBA) ผทตองออกแบบระบบ ขอมลทงหมดขององคกร ผทตองก าหนดสทธตาง ๆ ของขอมลในสวนตาง ๆ วาสวนใดทใครจะ เขาใชงานหรอแกไขได

2.1.4.6 ระบบฐานขอมล - ฐานขอมล (Database) เขามามบทบาทส าคญตอการปฏบตงานในดานตางๆ

โดยเฉพาะอยางยงระบบงานทน าคอมพวเตอรเขามาชวยในการปฏบตงาน เชน งานทางดานวศวกรรม การแพทย การศกษา วทยาศาสตรและงานดานธรกจ เปนตน ถาพจารณาความหมายของขอมล (Data) กจะพบวาขอมล หมายถง ความจรงทเกยวกบสงของ มนษย และเหตการณตางๆ เมอน ามาเกบรวบรวมไว เราจงสามารถกลาวไดวา ฐานขอมล ( Database) คอการจดเกบขอมลอยางมระบบ ซงผใชสามารถเรยกใชขอมลในลกษณะตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ ไดแก การน าขอมลมาแกเพมเตม การลบขอมล การเรยกขอมล เปนตน

- ระบบฐานขอมล คอ ฐานขอมลประกอบดวยรายละเอยดของขอมลทเกยวของกน ซงถกน ามาใชในงานดานตางๆ เชน ดานทะเบยนนกศกษา จะมฐานขอมลเกยวกบนกศกษา ขอมลฝากเงน ขอมลการใหสนเชอ หรอขอมลเกยวกบรานคา จะมขอมลเกยวกบเจาหนการคา ขอมลเกยวกบสนคาคงคลงเปนขอมลเหลานจะถกเกบอยางมระบบเพอประโยชนในการจดการและ การเรยกใชขอมลไดอยางมประสทธภาพ

- โครงสรางของขอมล ในการจดเตรยมขอมลเขาสขนตอนการประมวลผล ขอมล จะตองไดรบการจดใหอยในรปแบบทเครองคอมพวเตอรสามารถรบไดคอ การจดโครงสรางของขอมล ประกอบดวยสวนตางๆ ดงน

ฟลด (Field) คอ กลมของตวอกขระ ตวเลขหรอสญลกษณพเศษตางๆ ทมความ สมพนธกนแสดงลกษณะหรอความหมายอยางใดอยางหนง โดยทวไปฟลดสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

- ฟลดตวเลข (Numeric Field) คอฟลดทเปนกลมของตวเลขจ านวนเตม เลขทศนยม จ านวนเตมบวก จ านวนเตมลบ

- ฟลดตวอกษร (Alphabetic Field) คอฟลดทเปนกลมของตวอกขระทเปน ตวอกษร หรอชองวางระหวางตวอกษร

- ฟลดอกขระ (Alphanumeric Field) คอฟลดทเปนกลมของอกขระทเปนตวเลข หรอตวอกษรทเปนตวเลขหรอตวอกษร

19

เรคคอรด (Record) คอ กลมของฟลดทมความสมพนธกนในรปแบบใดรปแบบ หนงเรคคอรดประกอบดวยฟลดตางประเภทกนรวมกนเปนชด โดยพนฐานของเรคคอรดจะตองมฟลดทใชอางองอยางนอย 1 ฟลด ซงเรยกวาคยฟลด (Key Filed) และฟลดทใชเปนคยฟลดในแตละเรคคอรดนนจะตองไมซ ากน

ไฟล (File) คอ กลมของเรคคอรดทมเรคคอรดทมความสมพนธกนในดานใดดาน หนง ดงนน ไฟลจงประกอบดวยเรคคอรดหลาย ๆ เรคคอรดมารวมกน

ฐานขอมล (Database System) ฐานขอมลประกอบดวยไฟลทมความสมพนธกน โดยใชหลกการไมใหขอมลมความซ ากน สามารถเรยกใชงานไดอยางถกตองและรวดเรว ซงเรยกวาระบบจดการฐานขอมล

- ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System : DBMS) เปน โปรแกรมทท าหนาทเปนตวกลางในการตดตอระหวางผใชกบฐานขอมลเพอจดการและควบคมถกตอง ความซ าซอน และความสมพนธระหวางขอมลภายในฐานขอมล ซงตางจากระบบฐานขอมล หนาทเหลานจะเปนหนาทของโปรแกรมเมอร ในการตดตอกบฐานขอมลในฐานจอมล ไมวาจะดวยการใชค าสง DML หรอ DDL หรอจะดวยโปรแกรมตางๆ ทกค าสงทใชกระท ากบขอมลจะถกโปรแกรม DBMS น ามาแปล (Compile) เปนการกระท า (Operation) ตางๆ ภายใตค าสงนนเพอน าไปกระท าตวขอมลในฐานขอมลตอไป ส าหรบสวนการท างานตางๆ ภายในโปรแกรม DBMS ทท าหนาทในการแปลค าสงไปเปนการกระท าตางๆ ทจะกระท ากบขอมลประกอบดวยสวนการท างานตางๆ ดงน (อจฉรา ธารอไรกล , 2544)

1. Database Manager เปนสวนทท าหนาทก าหนดการกระท าตางๆใหกบสวน File Manager เพอไปกระท ากบขอมลทเกบอยในฐานขอมล (File Manager เปนสวนทท าหนาทบรหารและจดการกบขอมลทเกบอยในฐานขอมลในระดบกายภาพ)

2. Query Processor เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile)ประโยคค าสงของ Query Language ใหอยในรปแบบของค าสงท Database Manager เขาใจ

3. Data Manipulation Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DML ใหอยในรปแบบทสวน Application Programs Object Code จะน าไปเขารหสเพอสงตอไปยงสวน Database Manager ในการแปลประโยคค าสงของกลมค าสง DML ของสวน Data Manipulation Language Precompiled นจะตองท างานรวมกบสวน Query Processor

4. Data Definition Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DDL ใหอยในรปแบบของ Data Dictionary ของฐานขอมล (Metadata) ไดแก รายละเอยดทบอกถงโครงสรางตางๆ ของขอมล

20

5. Application Programs Object code เปนสวนทท าหนาทแปลค าสงตางๆ เปนโปรแกรมรวมทงค าสงในกลมค าสง DML ทสงตอมาจากData Definition Language Precompiled ใหอยในรปของ Object code ทจะสงตอไปใหDatabase Manager เพอกระท ากบขอมลในฐานขอมล

- หนาทหลกของระบบจดการฐานขอมล (DBMS – Functional) 1. รกษาความถกตองของขอมล ( Data Integrity) ปองกนไมใหมการน าขอมลทขดแยงกน

(Data Redundancy) ขอมลทไมถกตองเขาสฐานขอมลซงในการควบคมความถกตองของขอมลจะขนอยกบกฎ (Constraint) ทผออกแบบฐานขอมลทก าหนดขนมา

2. จดการดแลควบคมการเขาถงขอมลในฐานขอมล ( Data Access) เชน การเรยกดขอมล (Select) การบนทกขอมล ( Insert) การแกไขขอมล ( Update) ซงค าสงหรอภาษาทใชตดตอกบระบบจดการฐานขอมลเพอเขาถงขอมลไดแก Structured Query Language (SQL)

3. จดการดแลระบบรกษาความปลอดภย ( Security) และจดการระดบสทธ ( Permission) การเขาถงขอมลในฐานขอมลของผใชแตละราย เชนการเรยกดขอมลได ( Select) เพมขอมลได (Insert) แกไขขอมลได (Update) เปนตน

4. จดการดแลการใชงานขอมลในฐานขอมลรวมกนจากผใชหรอโปรแกรมมากกวาหนง (Multi User Accessibility) เพอใหผใชหรอโปรแกรมไดขอมลทถกตองอยเสมอ

5. จดการดแลบ ารงรกษาขอมลในฐานขอมล ( Data Maintenance) กรณขอมลเกดความเสยหายสามารถซอมแซมและเรยกขอมลกลบคนมาได (Data Repair and Recovery)

- ประโยชนของฐานขอมล การจดน าขอมลทมความสมพนธกนมาใชรวมกนเปน ฐานขอมลนน จะกอใหเกดประโยชน ดงน

1. สามารถความซ าซอนของขอมล (Data Redundancy) โดยไมจ าเปนตองจดเกบขอมลซ าซอนกนไวในระบบแฟมขอมลของแตละหนวยงานเหมอนเชนเดม แตสามารถน าขอมลใชรวมกนในคณลกษณะ Integrated แทน

2. สามารถหลกเลยงความขดแยงของขอมล (Data Inconsistency) เนองจากไมตองจดเกบขอมลซ าซอนในหลายแฟมขอมล ดงนนการแกไขขอมลในแตละชดจะกอใหเกดคาทแตกตางกนได

3. แตละหนวยงานในองคกรสามารถใชขอมลรวมกนได 4. สามารถก าหนดใหขอมลมรปแบบทเปนมาตรฐานเดยวกนได เพอใหผใชขอมล

ชดเดยวกนสามารถเขาใจและสอสารถงความหมายเดยวกนได 5. สามารถก าหนดระบบความปลอดภยใหกบขอมลได โดยก าหนดระดบความสามารถ

ในการเรยกใชขอมลของผใชแตละคน ใหแตกตางกนตามความรบผดชอบ

21

6. สามารถรกษาความถกตองของขอมลได โดยระบกฎเกณฑในการควบคมการผดพลาด ทอาจเกดขนจากการปอนขอมล

7. สามารถตอบสนองตอความตองการใชขอมลในหลายรปแบบ 8. ท าใหขอมลเปนอสระจากโปรแกรมทใชงานขอมลนน ซงสงผลใหผพฒนาโปรแกรม

สามารถแกไขโครงสรางของขอมล โดยไมกระทบตอโปรแกรมทเรยกใชงานขอมลนน เชน ในกรณทตองการเปลยนขนาดของฟลด ส าหรบระบบแฟมขอมลจะกระท าไดยากเนองจากตองเปลยนแปลงตวโปรแกรมทอางถงฟลดนนทงหมด ซงหากจากการใชระบบฐานขอมลทการอางถงขอมลจะไมขนอยกบโครงสรางทางกายภาพของขอมลจงไมสงผลใหตองแกไขโปรแกรมทเรยกใช ขอมลนนมากนก

2.1.4.7 ระบบฐานขอมลเชงสมพนธ 1. อธบายค าศพทจาก E – R Model ในระบบฐานขอมล

1.1 เอนทต (Entity) เปนรปภาพทใชแทนสงทเปนรปธรรมของสงตางๆ ทสามารถ ระบไดในความเปนจรง ซงอาจเปนสงทจบตองได เชน บคคล สงของ

ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณของเอนทต

1.2 แอททรบวท (Attributes) เปนสงทใชอธบายคณลกษณะของเอนทตหนงๆ ซงม ความหมายเดยวกนกบฟลดหรอเขตขอมล เชน เอนทตการเกดจะประกอบดวย รหสประจ าตวประชาชน ชอ-สกล วนเดอนปเกด เพศ สญชาต ศาสนา ชอบดา ชอมารดา เปนตน

ภาพท 2-2 แสดงสญลกษณของแอททรบวท

22

1.3 ความสมพนธ (Relationships) ใชแสดงความสมพนธระหวางแตละเอนทตใน

เอนทตจะแสดงโดยการใชสญลกษณสเหลยมขาวหลามตดแทนความสมพนธส าหรบสญลกษณทใชแทนแอททรบวทจะใชรปวงรโดยมเสนเชอมไปยงเอนทต

2. ประเภทของความสมพนธระหวางเอนทต ความสมพนธระหวางเอนทตเปนความสมพนธทสมาชกของเอนทตหนงสมพนธกบสมาชกของเอนทต ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธออกเปน 2 ประเภท ไดแก

- ความสมพนธแบบหนงตอหนง (1 : 1 Relationship) นยามคอ ถาเอนทต A1 มความสมพนธกบเอนทต A2 แบบหนงตอหนงแลว หมายความวาสมาชกของเอนทต A1 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชก A2 หนงรายการเทานน จะใชสญลกษณ 1 : 1 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตมความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอกเอนทตหนง เชนสาม 1 คน มภรรยาโดยตามกฎหมายได 1 คน และภรรยา 1 คน มสามโดยตามกฎหมายได 1 คน

1 1

ภาพท 2-3 แสดงความสมพนธแบบหนงตอหนง

- ความสมพนธแบบหนงตอกลม (1 : M Relationship) นยามคอ เอนทต A1 ม ความสมพนธกบสมาชกใน A2 หนงกลมแลวหมายความวาสมาชกของเอนทต A2 หนงรายการมความสมพนธกบสมาชกใน A1 หนงรายการหรอมากกวาหนงรายการ แตสมาชกใน A2 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A1 เพยงหนงรายการเทานน จะใชสญลกษณ 1 : M แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในเอนทตหนง เชน นสต 1 คน สามารถมอาจารยทปรกษาไดเพยง 1 ทาน อาจารยแตละทานสามารถเปนอาจารยทปรกษานสตไดหลายคน

23

1 N

ภาพท 2-4 ความสมพนธแบบหนงตอกลม

- ความสมพนธแบบกลมตอกลม (N : M Relationship) นยามคอ ถาเอนทต A1 มความสมพนธแบบกลมตอกลมกบเอนทต A2 แลวหมายความวาสมาชกในเอนทต A1 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A2 หนงหรอมากกวาหนงรายการและสมาชกในเอนทต A2 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A1 หนงหรอมากกวาหนงรายการเชนกน จะใชสญลกษณ N : M แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทต มความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในเอนทตหลายรายการ เชน สนคาหลายรายการสามารถอยในใบสงซอไดหลายใบ ใบสงซอมสนคาหลายรายการ

N M

ภาพท 2-5 แสดงความสมพนธแบบกลมตอกลม

3. การท า Normalization เปนวธการทใชในการตรวจสอบ และแกไขปญหาทางดานความซ าซอนของขอมล โดยด าเนนการใหขอมลแตละ Relation อยในรปหนวยทเลกทสดไมสามารถแตกออกเปนหนวยยอยไดอก โดยยงคงความสมพนธระหวางขอมลใน Relation ตางๆ ไวตามหลกการทก าหนดไวใน Relation Model

การท า Relation นเปนการด าเนนงานอยางเปนล าดบทก าหนดไวดวยกนเปนขนตอนตามปญหาทเกดขนในขนตอนนนๆ แตละขนตอนจะมชอตามโครงสรางขอมลทก าหนดไวดงน

- ขนตอนการท า First Normal Form (1NF) - ขนตอนการท า Second Normal Form (2NF) - ขนตอนการท า Third Normal Form (3NF) - ขนตอนการท า Boyce - Codd Normal Form (BCNF)

24

- ขนตอนการท า Fourth Normal Form (4NF) - ขนตอนการท า Fifth Normal Form (5NF)

ในแตละขนตอนของการท า Normalization จะมการะบรปแบบของโครงสรางของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไวซงโครงสรางทระบนจะสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนตอนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการท า Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทก าหนดไวตามขนตอนนนๆ ในการท า Normalization ไมจ าเปนตองเรมขนตอนการท า First Normal Form และสนสดในขนตอนการท า First Normal Form เสมอไป การท าNormalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทน ามาท า Normalization นนวาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมท า Normalization จากขนตอนนนเปนตนไป

4. รปแบบของขอมล ระบบการจดการฐานขอมลในปจจบนสามารถจดประเภทของรปแบบขอมล Data Model ได 3 รปแบบ ไดแก

- ฐานขอมลแบบล าดบชน Hierarchical Model จะมความสมพนธระหวาง แฟมขอมลเปนล าดบขนอาวโส แฟมขอมลจะมต าแหนงจากบนลงลาง โดยทแฟมขอมลทอยในระดบสงกวาจะเปนแมของแฟมขอมลทอยต ากวา ซงจะมขอสงเกตวาล าดบชนหนงๆ แฟมขอมลหนงจะมแฟมขอมลยอยไดเพยงแฟมเดยว

- ฐานขอมลแบบเครอขาย Network Model จะมลกษณะคลายกบแบบฐานขอมล แบบล าดบชน แตมขอมลแตกตางตรงทฐานขอมลแบบเครอขายสามารถมแฟมขอมลหลกไดมากกวาหนงแฟม

- ฐานขอมลแบบความสมพนธ Relational Model มลกษณะทแตกตางจาก ฐานขอมลทง 2 แบบแรก กลาวคอ จะไมมแฟมขอมลหลกหรอแฟมขอมลลก คอ แฟมขอมลแตละสวนจะเปนอสระตอกน และไมมความสมพนธกนโดยใชองคประกอบขอมล การทฐานขอมลแบบนจะถกเรยกใชเปนฐานขอมลสมพนธดวยเหตผลทวาขอมลจะสรางความสมพนธของตวเองขนมา

5. ชนดของคยในขอมลเชงสมพนธในระบบฐานขอมลเชงสมพนธนน เราจะตองก าหนดชนดของคยตางๆ เพอเปนแอททรบวทพเศษทท าหนาทบางอยาง เชน เปนตวแทนของตารางใชก าหนดขนมาเพอความสะดวกในการอางองถงทฤษฎเกยวกบ Normalization ซงมดงตอไปน

- คยหลก (Primary Key) จะเปนฟลดทมคาไมซ ากนเลยในแตละเรคคอรดในตาราง นนเราสามารถใชฟลดทเปน Primary Key นเปนตวแทนของตารางนนไดทนท

25

- คยคแขง (Candidate Key) เปนฟลดหนงหรอหลายฟลดทมคณสมบตทเปน Primary Key ไดแตไมเปนคยหลก ชอและนามสกล สามารถรวมกนเปนคยคแขงได เปนตน

- Foreign Key เปนฟลดในตารางหนงฝง Many ทมความสมพนธกบฟลดทเปน Primary Key ในอกตารางหนง ฝง One โดยทตารางทงสองมความสมพนธแบบ One-to-Many ตอกน

2.1.5 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 2.1.5.1 SQL Server

SQL Server เปนโซลชนขอมลทครบวงจร ซงจะชวยท าใหผใชทกคนภายในองคกรท างานไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยการจดเตรยมแพลตฟอรมทมความปลอดภยมากขน มเสถยรภาพดขน และเพมผลผลตไดมากขนกวาเดม เพอรองรบการท างานของขอมลระดบ เอนเตอรไพรซและแอพพลเคชน BI โดยท SQL Server ไดจดเตรยมเครองมอประสทธภาพสงภายใตอนเทอรเฟซทคนเคย ส าหรบผเชยวชาญดานไอทและพนกงานทจ าเปนตองใชขอมลเปนประจ าโดยเฉพาะผลทตามมากคอ SQL Server จะชวยลดความซบซอนของการสราง การตดตง การบรหาร และการใชขอมลเอนเตอรไพรซและแอพพลเคชนวเคราะหในแพลตฟอรมตางๆ ตงแตอปกรณโมไบลไปจนถงระบบขอมลระดบเอนเตอรไพรซไดเปนอยางด นอกจากนน SQL Server ยงมชดคณสมบตทครบถวน สามารถท างานรวมกบระบบทมอยเดม และชวยใหการท างานประจากลายเปนงานอตโนมต ดวยเหตน SQL Server จงจดเปนโซลชนขอมลทสมบรณแบบส าหรบองคกรทกขนาด

2.1.5.2 Back up ขอมล ระบบ Backup คอ Tool ทมหนาทท าการรองขอมลไปยงทปลอดภยตามทระบบเปน

ตวก าหนดซงระบบ Backup จะมการตงเวลาในการท างานเมอถงเวลาทก าหนดโปรแกรมจะท าการคดลอกส าเนาของขอมลทตองการ เพอน ากลบมาใชงานในกรณท Master มปญหาซงปญหาทลกคา Web Hosting เคยเจอมาคอ มอ HDD ตว Master เกดพงขนมาลกคาไมสามารถท าการเรยกขอมลนนกลบมาไดซงจะท าใหขอมลดงกลามการสญเสยไปแตในระบบของ EasySoftSolution.Com ในเครอง Server ของเรามการตดตง HDD 2 ตว คอ (1) Master ท าหนาท Run ระบบ Operating System และ (2) Backup ท าหนาทส ารองขอมลโดยเฉพาะโดย เรามการส ารองขอมลอยางสม าเสมอเพอปองกนในกรณท HDD ตว Master เกดมปญหา เราจะยงมขอมลนนกลบมาใชได

26

2.1.6 โปรแกรม Visual Basic.NET 2.1.6.1 โปรแกรม Microsoft visual Studio.NET

เปนโปรแกรมส าหรบพฒนาโปรแกรมประยกตทก าลงเปนท นยมใชอยในปจจบน โปรแกรม Visual Basic เปนโปรแกรมทไดเปลยนรปแบบการเขยนโปรแกรมใหม โดยมชดค าสงมาสนบสนนการท างานมเครองมอตางๆ ทเรยกกนวา คอนโทรล (Controls) ไวสาหรบชวยในการออกแบบโปรแกรม โดยเนนการออกแบบหนาจอแบบ กราฟกหรอทเรยกวา Graphic User Interface (GUI) ท าใหการจดรปแบบหนาจอเปนไปไดงาย และในการเขยนโปรแกรมนนจะเขยนแบบ Event - Driven Programming คอ โปรแกรมจะท างานกตอเมอเหตการณ (Event) เกดขน ตวอยางของเหตการณไดแก ผใชเลอนเมาส ผใชกดปมบนคยบอรด ผใชกดปมเมาส เปนตน

ในการพฒนาโปรแกรมประยกตดวย Visual Basic การเขยนโคดจะถกแบงออกเปนสวนๆ เรยกวา โพรซเดอร (procedure) แตละโพรซเดอรจะประกอบไปดวย ชดค าสงทพมพเขาไปแลวท าใหคอนโทรลหรอออบเจกตนนๆ ตอบสนองการกระท าของผใช ซงเรยกวาการเขยนโปรแกรมเชงวตถ (Object Oriented Programming - OOP) แตตวภาษา Visual Basic ยงไมถอวาเปนการเขยนโปรแกรมแบบ OOP อยางแทจรง เนองจากขอจ ากดหลายๆ อยางท Visual Basic ไมสามารถทาได

2.1.6.2 องค ประกอบของโปรแกรม Microsoft Visual Basic.NET - โปรแกรม Visual Basic (VB) เปนโปรแกรมส าหรบพฒนาโปรแกรมประยกตท

ก าลงเปนทนยมใชอยในปจจบนโปรแกรม Visual Basic เปนโปรแกรมทไดเปลยนรปแบบการเขยนโปรแกรมใหม โดยมชดค าสงมาสนบสนนการท างานมเครองมอตางๆ ทเรยกกนวา คอนโทรล(Controls) ไวส าหรบชวยในการออกแบบโปรแกรม โดยเนนการออกแบบหนาจอแบบกราฟกหรอทเรยกวา Graphic User Interface (GUI) ท าใหการจดรปแบบหนาจอเปนไปไดงายและในการเขยนโปรแกรมนนจะเขยนแบบ Event - Driven Programming คอโปรแกรมจะท างานกตอเมอเหตการณ (Event) เกดขน ตวอยางของเหตการณไดแก ผใชเลอนเมาส ผใชกดปมบนคยบอรด ผใชกดปมเมาส เปนตน

- เครองมอหรอคอนโทรลตางๆ ท Visual Basic ไดเตรยมไวใหไมวาจะเปน Form Textbox Label ฯลฯ ถอวาเปนวตถ (Object ในทนขอใชค าวา ออบเจกต) นนหมายความวา ไมวาจะเปนเครองมอใดๆ ใน Visual Basic จะเปนออบเจกตทงสน สามารถทจะควบคมการท างาน แกไขคณสมบตของออบเจกตนนไดโดยตรงในทกๆ ออบเจกตจะมคณสมบต ( properties) และเมธอด (Methods) ประจ าตว ซงในแตละออบเจกตอาจจะมคณสมบตและเมธอดทเหมอนหรอตางกนกไดขนอยกบชนดของออบเจกต

27

- องคประกอบส าคญ Visual Basic

ภาพท 2-6 แสดงเรมตนการใชงาน Visual Basic

จากนนเราจะพบหนาจอการท างาน Visual Basic ซงเปนลกษณะการท างานทเรยกวา IDE (Integrated Development Environment) คอ การรวบรวมเอาภาษาโปรแกรม, ตวแปลภาษา (Compiler), เครองมอชวยในการเขยนโปรแกรม และการแกไขโปรแกรม รวมไปถงขอมลทใชงานตางๆ ไวในหนาจอเดยวกน ท าใหเรยกใชงานไดงาย

28

ภาพท 2-7 องคประกอบส าคญตาง ๆ ของ Visual Basic

- Menu Bar : เปนสวนทรบค าสงในแบบเมน เมอเราสรางแอพพลเคชนดวย Visual Basic เปนเสมอนศนยกลางทควบคมการสรางแอพพลเคชน

- Toolbar : ในการใชงานเมนบารสงงานอาจจะมขนตอนทยงยาก เพอลดขนตอน ลงเราจะคลกททลบารเพยงครงเดยว กสามารถสงงานทเราตองการได

- Toolbox : เปนกลองเกบ ActiveX Control ซงเราจะน ามาประกอบเปนสวนตางๆ ของแอพพลเคชนProject Explorer : เปนเครองมอทใชควบคมการท างานของโปรเจกต

- Properties Window : เปนสวนก าหนดพรอพเพอรตใหกบออบเจกตตางๆ ในแอพพลเคชน

- Form Layout : เปนหนาตาคราว ๆ ของฟอรมทไดจากการรนแอพพลเคชน ท าให เราทราบต าแหนงทจะปรากฏบนจอภาพเมอแอพพลเคชนท างาน

- Form Designer : เปนสวนทไดเรามองเหนในขณะออกแบบแอพพลเคชนของ Visual Basic ซงเราจะออกแบบหนาตาของแอพพลเคชนผานฟอรมดไซเนอร

- Code Window : เปนสวนทเราเขยนโปรแกรม เพอควบคมการท างานของ แอพพลเคชน

29

2.1.7 โปรแกรม Crystal Report 11 โปรแกรม Crystal Reports เปนโปรแกรมส าหรบการน าเสนอรายงานตางๆ ทเกดจากฐานขอมลหรอจะเปนหนารายงานธรรมดา เชนเดยวกบโปรแกรม Word เพอแสดงในหนาจอหรอแสดงในหนากระดาษจากเครองพมพเดมทโปรแกรม Crystal Reports เปนเครองมอหนงทอยในโปรแกรมพฒนา Visual Basic ตงแตรนท 3 ซงตอมา เมอมาถง Visual Basic 5 บรษท Seagate Software ทเปนบรษทสราง Hard disk ทเรารจกกนดไดเปนผพฒนา และถกน ามารวมกบ VB ในเวอรชนกอนๆ จนถงเวอรชนปจจบนคอ VB.NET ซงจะตดตงมาพรอมกบ Visual Studio.Net การสรางรายงานดวย Crystal Reports สามารถท าได 2 วธ คอ

2.1.7.1 สรางโดยใชผชวยหรอ Report Expert เปนการสรางรายงานโดยท าตาม ขนตอนทก าหนดไวแลว ผใชเพยงเลอกขอมลและสวนประกอบตางๆทตองการไปทละขนหลงจากนน Expert จะน าขอมลทงหมดไปสรางรายงานใหอยางรวดเรว

2.1.7.2 สรางรายงานดวยตนเองในมมมอง Design วธนเราจะตองออกแบบ โครงสราง ก าหนดรายละเอยดของขอมลและองคประกอบในรายงานเองทงหมดตงแตการเลอกฟลดขอมล ก าหนดรปแบบและคณสมบตของขอมลทจะน ามาแสดงบนรายงาน การสรางรายงานดวยวธแรกแมจะประหยดเวลาแตอาจใหรปแบบทไมตรงกบความตองการมากนก ในขณะทวธทสองจะไดรปแบบทตรงกบความตองการมากทสดแตกใชเวลามากกวาวธแรก เราอาจผสมผสานขอดของทงสองวธเพอใหเกดประสทธภาพสงสด เชน ถารายงานซบซอนหรอมรปแบบทเจาะจงมากอาจใช Report Expert ชวยสรางรายงานคราวๆ ในเบองตนกอน จากนนจงคอยปรบแตงใหตรงกบความตองการในภายหลง จะชวยใหประหยดเวลากวาการสรางเอง

2.1.8 วเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis Design) ระบบคอกลมขององคประกอบตางๆ ทท างานรวมกนเพอจดประสงคอนเดยวกน ระบบ

อาจจะประกอบดวย บคคลากร เครองมอ เครองใช พสด วธการ ซงทงหมดนจะตองมระบบจดการอนหนง เพอใหบรรลจดประสงคอนเดยวกน เชน ระบบการเรยนการสอน มจดประสงคเพอใหนกเรยนไดรบความรในเนอหาวชาทสอน

การวเคราะหระบบและการออกแบบ ( System Analysis and Design) การวเคราะหและออกแบบระบบคอ วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนงหรอระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบ ชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขน การวเคราะหระบบกคอ การหาความตองการ (Requirements) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขามาในระบบ และ

30

การออกแบบกคอการน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผน หรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบสารสนเทศนนใหใชงานไดจรง ตวอยางระบบสารสนเทศ เชน ระบบการขาย ความตองการของระบบกคอ สามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะเพอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนทวงท

วงจรการพฒนาระบบ (System Development Lift Cycle-SDLC) ระบบสารสนเทศทงหลายมวงจรชวตทเหมอนกน ตงแตเกดจนตาย วงจรนจะเปนขนตอนทเปนล าดบตงแตตนจนเสรจเรยบรอยเปนระบบทใชงานได ซงนกวเคราะหระบบ ตองท าความเขาใจใหดวาในแตละขนตอนจะตองท าอะไร และท าอยางไร ขนตอนการพฒนาระบบมอยดวยกน 7 ขนตอนคอ 2.1.8.1 การวเคราะหปญหา (Problem Analysis) เปนการวเคราะหปญหาของระบบงานเดม เมอองคกรมความตองการทจะสรางระบบสารสนเทศขน เปนหนาทของผจดการโครงการ ( Project Manager) นกวเคราะหระบบ ( System Analysis) และผออกแบบฐานขอมล (DBA) ตองรวมกนท างาน 2.1.8.2 ศกษาความเปนไปได (Feasibility Study)

ความเปนไปไดของเทคโนโลย ( Technology Feasibility) ระบบงานเดมมอปกรณทางดานฮารดแวรและซอฟตแวรเพยงพอทจะรองรบสารสนเทศทจะเกดขนหรอไม ถาไมเพยงพอตองวเคราะหวาจะจดซอฮารดแวรและซอฟตแวรเพมเตม ถามอยแลวตองวเคราะหวามความสามารถเพยงพอหรอไม

2.1.8.3 วเคราะหความตองการของผใช (User Requirement Analysis) ศกษาระบบการท างานเดมใหเขาใจ ก าหนดขอบเขตของฐานขอมลทจะสรางขนก าหนด

ความสามารถของโปรแกรมประยกตทจะสรางขน ก าหนดอปกรณทางดานฮารดแวรและซอฟตแวรทจะมใช มการวางแผนระยะเวลาในการท างาน 2.1.8.4 การออกแบบฐานขอมล (Database Design) การวเคราะหหาเอนทตหรอรเลชน การวเคราะหความสมพนธ 2.1.8.5 การออกแบบและพฒนาโปรแกรม (Implementation)

จะมการเลอกระบบจดการฐานขอมลขนมาใช ออกแบบโปรแกรมวาระบบจะตองประกอบดวยโปรแกรมอะไรบาง แตละโปรแกรมมหนาทอะไร มความสมพนธกนอยางไรการเชอมโยงระหวางโปรแกรมท าอยางไร ออกแบบหนาจอการน าขอมลเขารปแบบรายงานการคงสภาพของขอมล เพอน าขอมลทไดมาสรางเปนเอกสารการออกแบบโปรแกรม ( Program Specification) สงใหโปรแกรมเมอรในการเขยนโปรแกรมตอไป ในขนตอนการพฒนาโปรแกรม โปรแกรมเมอรตองท าการเขยนและทดสอบความถกตองของโปรแกรม ( Program Testing)

31

หลงจากนนกน าโปรแกรมมารวมกนและท าการทดสอบอกทเรยกวาการทดสอบระบบ (System Testing) ท าการทดสอบและแกไขจนกระทงระบบมความถกตองตามตองการ

2.1.8.6 ท าเอกสารประกอบโปรแกรม (Documentation) เปนการอธบายรายละเอยดของโปรแกรมวาจดประสงคของโปรแกรม สรปรายละเอยดของ

โปรแกรมและแสดงเปนผงงาน ( Flowchart) หรอรหสจ าลอง ( Pseudo Code) กได เอกสารประกอบจะมอย 2 แบบ คอ โปรแกรมส าหรบผใช ( User Documentation) ส าหรบผทไมเกยวของกบการพฒนาโปรแกรม แตเปนผทใชงานโปรแกรมอยางเดยว เอกสารประกอบโปรแกรมส าหรบผเขยนโปรแกรม (Technical Documentation)

2.1.8.7 การตดตงและบ ารงรกษาโปรแกรม (Program Maintenance) เมอโปรแกรมผานการตรวจสอบตามขนตอนเรยบรอยแลวจะถกน ามาตดตงใหผใชงาน

รวมถงการฝกอบรมใหกบพนกงานทตองใชจรง เพอใหท างานไดโดยไมมปญหา ซงในระยะแรกๆ อาจมปญหาในการใชงานได ในระยะแรกจะตองมผคอยดแลและตรวจสอบการท างานและเมอมการใชงานไปนานๆ อาจตองมการแกไขปรบปรงโปรแกรมใหเหมาะกบเหตการณ และความตองการของผใชทเปลยนแปลงไป

2.1.8.8 การวเคราะหระบบในวงจร การพฒนาระบบเรมตนจากการศกษาระบบเดม แลวน าขอมลทไดจากการศกษามาหาความ

ตองการ (Requirements) หรอสงทจะตองปรบปรงในระบบหรออกอยางหนงคอวธแกปญหาของระบบ การวเคราะหจะเรมหลงจากททราบปญหา และผานขนตอนการศกษาความเปนไปไดแลว - รวบรวมขอมลการศกษาระบบเดมนน นกวเคราะหระบบ เรมตนจากการศกษาเอกสารตางๆ เชน คมอตางๆ หลงจากนนเปนการรวบรวมแบบฟอรมและรายงานตางๆ เชน ในระบบบญชเจาหนจะมแบบฟอรมใบบรรจผลตภณฑ ใบทวงหน รายงานเพอเตรยมเงนสดเปนตน นอกจากนนจะตองคอยสงเกตดการท างานของผทเกยวของในระบบทศกษา ทายทสดอาจจะตองมการสมภาษณผทมหนาท รบผดชอบงานทเกยวของในระบบ หรอบางกรณอาจจะตองใชแบบสอบถามมาชวยเกบขอมลดวยกไดวธการทงหมดเรยกวา เทคนคการเกบรวบรวมขอมล (Fact Gathering Techniques)

- ค าอธบายขอมล (Data Description) เมอนกวเคราะหระบบศกษาระบบมากเขาจะ พบวา มขอมลมากมายทตองจดใหเปนหมวดหม เชน ขอมลของลกคาคนหนงจะรวมขอมลรายละเอยดอนๆ เชน เลขทลกคา ชอ ทอย เบอรโทรศพท การจายเงน การซอสนคาเปนตน ทงหมดเปนเพยงไฟลเดยวเทานน ในกรณหลายๆ ไฟลจะตองมวธเกบเพอความเปนระเบยบในการตดตาม นยามของขอมลเครองมอทชวยเกบค าอธบายขอมลกคอ พจนานกรมขอมล (Data Dictionary)

32

- ค าอธบายวธการ(Procedure Description) กรรมวธทตดตามการเปลยนแปลงของ ขอมลจะตองรวา ขอมลผานการประมวลผลอยางไรบาง คอทราบวา "ท าอะไร" บางในระบบ และมวธการอยางไร เชน การจายเงนเจาหน เรามกฎเกณฑหรอวธการอยางไรบางในการตดสนใจวา จะจายใหใครกอนหลง ซงวธการบางอยางมรายละเอยดไมมากนก เชน ถาลกคาสงซอของเรา เพยงแตเชความของในสตอกเพยงพอกบจ านวนทลกคาสงหรอไม ซงเราจ าไดทนทวาจะตองท าอะไรแตกรณทวธการตดสนใจมรายละเอยดเพมมากขนตวอยาง เชน การจายเงนเจาหนจะมหลายขนตอนไดแก จ านวนเงนมากนอยแคไหน ถามากเกนไปตองรออนมตจากผบรหาร ถาไมเกนจ านวนก าหนดกมาเชความสวนลดหรอไม หรอจ านวนวนทคางจายวานานแคไหนเปนตน ซงการตดสนใจมหลายขนตอนและรายละเอยดมากเกนกวาทจะจ าได

ตารางท 2-1 สญลกษณทใชในภาพกระแสขอมล (DFD)

สญลกษณ ค าอธบาย

1

Process

ข อมลผ ดแลระบบD2

โพรเซส (Process) มหนาทรบขอมลและท าการค านวณเรยบเรยง เปลยนสภาพของขอมล ท าใหเกดขอมลชดใหม โดยจะเขยนชอ โพรเซสไวในวงกลม การตงชอ โพรเซสใหถอหลกดงน น าหนาดวยค ากรยา และตามดวยค านามทสอความหมายของโพรเซสนนๆ

กระแสขอมล (Data Flow) แสดงสวนของขอมลทถกสงเขากระบวนการประมวลผลและผลลพธทไดผานขบวนการประมวล แลวทกโพรเซสทอยในดเอฟด จะตองมทงกระแสขอมลเขาและออก จากโพรเซสเสมอ

ทเกบขอมล (Data Store) คอ แหลงเกบขอมลซงอยภายนอกของ โพรเซส สงภายนอก (External Entity) คอ สงทอยนอกระบบประมวลผลขอมล อาจหมายถงบคคล หนวยงาน ระบบประมวลผลอนทมหนาทสงขอมลให หรอรบขอมลจากโพรเซสของระบบงาน

33

- การเขยนผงงาน (Flowchart) ผงงาน (Flowchart) คอรปภาพหรอสญลกษณทใช เขยนแทนค าอธบายขอความหรอค าพดทใชในอลกอรทมเพราะการทจะเขาใจขนตอนไดงายและตรงกนนนการใชค าพดหรอขอความอาจท าไดยากกวาการใชรปภาพหรอสญลกษณผงงานสามารถแบงไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ - ผงงานระบบ ( System Flowchart) เปนผงงานทแสดงขนตอนการท างานในระบบงานหนงๆ ในลกษณะของภาพกวางๆ แตจะไมเจาะลกลงไปวาในระบบงานยอยๆ นนจะมการท างานหรอวธการท างานอยางไร ผงงานจะแสดงทศทางการท างานในระบบ ตงแตเรมตนวาขอมลเกดขนครงแรกทใด เกบอยในรปแบบใด และผานขนตอนการประมวลผลอยางไร อะไรบาง (แตจะไมเนนถงวธการประมวลผล) จนสดทายผลลพธทไดเกบอยในรปแบบใด ตวอยางเชน ผงงานระบบบรหารโรงเรยนแหงหนง ขอมลทะเบยนประวตของนกเรยนจะเรมขนครงแรกเมอมการบสมครนกศกษาใหม จากแผนกรบสมคร และถอวาเปนขอมลพนฐานไปยงแผนกตางๆ ในโรงเรยน เชน แผนกปกครอง แผนกวดผล หรอแผนกทะเบยน ซงในสวนของแผนกทะเบยนอาจจะมการแกไขขอมลบางอยาง เชน มการแกไขชอ ทอยของนกศกษากได

- ผงงานโปรแกรม (Program Flowchart) เปนผงงานทแสดงถงขนตอนในการ ท างานของโปรแกรม ซงจะแสดงการท างานตงแตเรมตนในสวนของการรบขอมล การค านวณหรอการประมวลผล จนถงการแสดงผลลพธ ผงงานนอาจสรางจากผงงานระบบ โดยผเขยนผงงานอาจดงเอาแตละจดทเกยวของกบการท างานของคอมพวเตอรเพอน ามาวเคราะหวา ถาใชคอมพวเตอรท างานตรงจดนนเพอใหไดผลลพธตามตองการ ควรจะมขนตอนในการเขยนผงงานอยางไร เพอใหคอมพวเตอรท างาน ซงการเขยนผงงานนจะชวยเพมความสะดวกในการเขยนโปรแกรมของผเขยนโปรแกรมไดมาก เพราะสามารถดไดงายวาในแตละขนตอนการท างานควรใชค าสงอยางไร

34

การเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตางๆ ทเรยกวา สญลกษณ ANSI (American National Standards Institute) ในการสรางผงงาน ตารางท 2- 2 สญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม

สญลกษณ

สญลกษณ จดเรมตน / สนสดของโปรแกรม

ลกศรแสดงทศทางการท างานของโปรแกรมและการไหลของขอมล

ใชแสดงค าสงในการประมวลผล หรอการก าหนดคาขอมลใหกบตวแปร

แสดงการอานขอมลจากหนวยเกบขอมลส ารองเขาสหนวยความจ าหลกภายใน เครองหรอการแสดงผลลพธจากการประมวลผลออกมา

การตรวจสอบเงอนไขเพอตดสนใจ โดยจะมเสนออกจารรปเพอแสดงทศทางการท างานตอไป เงอนไขเปนจรงหรอเปนเทจ

แสดงผลหรอรายงานทถกสรางออกมา

แสดงจดเชอมตอของผงงานภายใน หรอเปนทบรรจบของเสนหลายเสนทมาจากหลายทศทางเพอจะไปส การท างานอยางใดอยางหนงทเหมอนกน

35

ตารางท 2- 3 สญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม(ตอ)

- หลกในการเขยนผงงาน การเขยนผงงานนน ไมมวธการทแนชดวาจะตองใช

ค าสงอะไรบาง ทงนขนอยกบลกษณะของงานทจะท า ซงลกษณะงานจะมอย 3 ขนตอน คอ การรบขอมล (Input) การประมวลผล (Process) และการแสดงผลลพธ (Output) การศกษาล าดบขนตอนในการท างานของผงงาน ใหสงเกตจากลกศรทแสดงทศทางการไหลของขอมลในผงงานเปนหลกในการเขยนผงงาน จะตองค านงถงสงตาง ๆ ตอไปน

สญลกษณ สญลกษณ

การขนหนาใหม ในกรณทผงงานมความยาวเกนกวาทจะแสดง พอในหนงหนา

การรบขอมลหรอแสดงขอมล โดยใชบตรเจาะร

การรบขอมลหรอแสดงขอมล โดยใชเทปกระดาษ

การท างานดวยแรงคน

การเรยกใชโปรแกรมจากภายนอก

การเกบขอมลในแฟมขอมล ไมระบสอขอมล

การจดเรยงขอมลใหม

แสดงผลลพธทางจอภาพ

36

- ใชสญลกษณทมรปแบบเปนมาตรฐาน - ขนาดของสญลกษณขนอยกบความเหมาะสม - ควรเขยนทศทางการไหลของขอมลเรมจากบนลงลางหรอจากซายไปขวาและ

ควรท าหวลกศรก ากบทศทางดวย - การเขยนค าอธบายใหเขยนภายในสญลกษณใชขอความทเขาใจงาย - พยายามใหเกดจดตดนอยทสดหรออาจใชสญลกษณทเรยกวา"ตวเชอม"

(Connector) แทนเพอหลกเลยงขอผดพลาดทอาจเกดขน - หากเปนไปไดควรเขยนผงงานใหจบภายในหนาเดยวกน - ผงงานทดควรเปนระเบยบเรยบรอย ชดเจนเขาใจและตดตามขนตอนไดงาย - จดเรมตนและสนสดของงานควรมเพยงจดเดยว

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ

2.2.1 ระบบจดการกองทนพฒนาสตรขนวนนคร จงหวดขอนแกน(สาวตร สาศร,2549) การน าระบบสารสนเทศ เขามาบรหารงานของกองทนพฒนาสตรขนวนนครใหมความ

สะดวกรวดเรวในการท างานโดยไดน าเอาคอมพวเตอรเขามาชวยในการท างานของระบบจดการกองทนพฒนาสตรขนวนนคร ซงจะท าการจดการใหการท างานมประสทธภาพและรวดเรวยงขน ระบบจดการกองทนพฒนาสตรขนวนนครนสามารถชวยใหการท างานของคณะกรรมการในการบรหารงานกองทนเปนไปดวยความสะดวก ลดคาใชจายในการเกบเอกสารแบบเดม คนหาขอมลไดงาย เพมความนาเชอถอในการบรหารงานรวมไปถงรองรบเทคโนโลยในอนาคตดวย ระบบจดการกองทนพฒนาสตรขนวนนครไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เพอใชในการจดการดานขอมล และใชโปรแกรม Visual Basic.Net 2003 ในการพฒนา โปรมแกรมและออกแบบในสวนของผใชงานระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใช จากการวเคราะหออกแบบและพฒนาระบบจดการกองทนพฒนาสตรขวนนครผศกษามขอเสนอแนะเกยวกบการท างานของระบบ ดงน 2.2.1.1 ในสวนของฟงกชนเกยวกบอายสมาชกเมอสนปหรอหมดอายลงควรทจะอยในสถานะหมดอายอตโนมตแลวเพยงแตเวลาทตองการตออายกเขามาตอไดเลยแทนทการทตองใชการตดสถานะใหหมดอายทละคน 2.2.1.2 ในสวนของการปนผลทตองเลอกปนผลใหไดทละคนนน ควรทจะเปนการปนผลโดยอตโนมตเมอสนปใหกบทกคน เพอลดขอผดพลาด เพอความรวดเรวสรางความนาเชอถอ

37

2.2.2 ระบบบรหารงานกองทนหมบานโนนสะอาด (ยศกล ค าประพนธ, 2549) ศกษาเฉพาะกรณในครงนเปนการจดท าเพอทจะน าคอมพวเตอรเขามาชวยในการ

ปฏบตงานของคณะกรรมการกองทนหมบานโนนสะอาด ซงจะท าใหชวยลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได อกทงยงชวยในเรองความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการสมาชกกองทนหมบานทเขามารบบรการกยม เงนกองทนหมบานโนนสะอาด ระบบบรหารงานกองทนหมบานโนนสะอาด พฒนาขนโดยโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมลและใชโปรแกรม Visual Basic6.0 ออกแบบหนาฟอรมในสวนของผใชระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใชระบบ

จากการศกษาระบบงาน ระบบใช Microsoft SQL Server 2000 ในการจดท าฐานขอมล และใช Microsoft Visual Basic 6.0 ในการตดตอฐานขอมล และมการน าโปรแกรม Crescent Quick Pak Professional Version 4.20 มาชวยในการออกแบบฟอรมหนาจอใหใชงานไดสะดวกมากขนและยงมการน าเอาโปรแกรม Active Reports Version 1.0.8.0 ชวยในการออกแบบรายงาน ทสามารถเขากนไดดกบ Microsoft Visual Basic 6.0

2.2.3 ระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอ ต าบลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม

(พรเพญ สนณรงค, 2549) ระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอ ต าบลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภมจดท า

กเพอทจะน าระบบคอมพวเตอรเขาไปชวยในการปฏบตการของระบบงานกองทนหมบาน บานยางเครอ ต าบลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม ซงจะท าใหลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงไดลดการท างานทซ าซอนประหยดพนทในการเกบเอกสารทส าคญจะท าใหระบบตรวจสอบขอมลสมาชกกองทนหมบานบานยางเครอเปนไปไดดวยความรวดเรวยงขนระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอ ต าบลหนองโดนอ าเภอจตรสจงหวดชยภมไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2002 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมล และใชโปรแกรม Visual Basic 6.0 ออกแบบในสวนของผใช เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใช การจดท าระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอ ในการออกรายงาน การกยมเงนกองทน ควรพฒนาโปรแกรมใหมความยดหยนเนองขอมลเกยวกบการบรการและระบบงานอาจมการเปลยนแปลงไดตลอดเวลา เมอท าการบนทกขอมล ขอมลการยมและการช าระแลว ไมสามารถเปดดรายงานกอนได ซงยงไมไดท าซงเปนขอมลทจ าเปนตองปรบปรงแกไขตอไป

38

2.2.4 ระบบการจดการฐานขอมลโครงการกลมกองทนออมทรพยขาราชการคร สงกดส านกงานการประถมศกษา (นพรตน อยยอด และ ธนพร ธงชย, 2545)

การศกษานมวตถประสงคเพอจดท าเวบไซต ระบบการจดการฐานขอมลโครงการ กลมกองทนออมทรพยขาราชการคร สงกดส านกงานการประถมศกษา บรษท อารคเนยประกนชวต จ ากดนนไดท าการพฒนาโดยใชฐานขอมล Microsoft Access และม ASP Script ในการจดการเชอมตอกบฐานขอมลเพอแสดงผลผานทางเวบบราวเซอรโดยใช Personal Web Server ในระบบปฏบตการ Window 98 ของคณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม ปรบปรงขอมลตางๆ ในเวบไซตดงกลาวจะแบงขอบเขตการใชงานไว 3 สวน คอ สวนของบคคลทวไป สามารถดขอมลตางๆ เกยวกบการท าประกนชวตในโครงการกองทนออมทรพยขาราชการครไดในสวนของลกคา คอ ลกคาสามารถดรายละเอยดการช าระเบย และสวนของผดแลระบบสามารถจดการกบขอมลผานเวบไซตได

2.2.5 ระบบบญชของกองทนเครดตยเนยนหนองมวงจ ากด (นงคาร ปญญาค า และ

ภณดา รตนตระกล , 2545) การจดการฐานขอมล เพอน าผลการศกษามาใชในการพฒนาระบบบญชของกองทนเครดต

ยเนยนหนองมวงจ ากด ความสามารถของโปรแกรมคอ สามารถเพม แกไขขอมล และค านวณเงนไดผลทไดจากการศกษาและพฒนาระบบในครงนคอ ท าใหทราบถงการจดท าบญชของกองทนฯ ซงโปรแกรมสามารถน าไปใชงานไดจรงใชโปรแกรม Microsoft Visual Basic Version 6.0 (Service pack5) รวมกบ Access 2000 บนระบบปฏบตการ Microsoft Window 98 ในการจดท า Application จากการวเคราะหออกแบบและพฒนาระบบธนาคารออมทรพย ผศกษามขอเสนอแนะเกยวกบการท างานของระบบ ดงน 2.2.5.1 เมอมการน าโปรแกรมไปใชงานจรงอาจมการปรบเปลยนโปรแกรมในบางสวนเพอใหเหมาะสมและมประสทธภาพมากขนตามขนตอนการท างานทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา 2.2.5.2 ในการพฒนาระบบ ผพฒนาระบบตองค านงถงขนตอนการท างานจรงและศกษาความสามารถของโปรแกรมทใชในการพฒนาอยางละเอยดมากกวาน 2.2.5.3 สงส าคญในระบบอกอยางหนงคอความสะดวกสบายในการใชงานของผใชระบบควรพฒนาระบบใหผใชใชงานไดงายขนไมใชเพมความยากใหแกผใช 2.2.5.4 ควรพฒนาโปรแกรมใหมความยดหยนเนองขอมลเกยวกบการบรการและระบบงานอาจมการเปลยนแปลงไดตลอดเวลา