นโยบายสาธารณะและการวางแผน (อ.กฤช)

ศกษา กระบวนการจดการเชงกลยทธ / ลำาดบชนของเจตจำานงเชงกลยทธ (Hierarchy of Strategic intent) ตงแต

วสยทศน (vision) , พนธกจ หรอความมงหมายพนฐาน (missions) , จดมงหมาย (goals) , วตถประสงค (objectives) ตลอดจน

กลยทธ (strategies) และแผนปฏบต (action plans) / ระบบและกระบวนการวางแผนกลยทธ(Strategic Planning Process)

ตงแตแผนกลยทธจนถงแผนปฏบตการ การแปลงกลยทธไปสการปฏบต (strategy implementation) และควบคมเชงกลยทธ(strategic controlling) , การวเคราะหและการปรบแผนใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม( นโยบายสาธารณะ และกลยทธ กเปนประเภทหนงของแผน)

การวางแผน และการควบคมเชงกลยทธ (Planning : การคด , Controlling : การทำา) การวางแผนเปนการมองระยะยาว การวางแผนหรอการบรหารเชงกลยทธ มลกษณะพเศษ คอ มมตทงกวาง

ยาว ลก กระบวนการจดการเชงกลยทธ ( การแปลงกลยทธไปสการปฏบต และการควบคมเชงกลยทธ) เปนบทบาทหนงของนก

บรหาร การวางแผนของรฐสะทอนถงอดมการณทางการเมอง สะทอนถงรฐนยม (visible hand) ทรฐเบงกลาม เชน

Farm act ของ US หรอ ในทางตรงกนขาม เสรนยม (invisible hand) กลไกตลาด

องคประกอบหลก1. หลกพนฐานเกยวกบการวางแผนในสถานภาพและบรบทตางๆ2. แนวคดและทฤษฎการวางแผน3. การกำาหนดจดมงหมายขององคการ การวางแผน และแผน4. กระบวนการจดการเชงกลยทธ การแปลงกลยทธไปสการปฏบต และการควบคมเชงกลยทธ5. การวางแผนพฒนา ระบบตลาด และบทบาทของรฐ

6. สรป และสงเคราะหแนวคด ทฤษฎและการปฏบตเกยวกบการจดการเชงกลยทธ

องคประกอบท1 : หลกพนฐานเกยวกบการวางแผนในสถานภาพและบรบทตางๆ1. สถานภาพของ “ การวางแผน ” ในกระบวนการบรหาร และความสมพนธกบภารกจการบรหารอนๆ

“การวางแผน” ในฐานะทเปนภารกจของการบรหาร (management function) สรปรวบยอดเปนPOLCP = Planning (and Decision Making) ไดแก การวางแผนทวไป

ทฤษฎการตดสนใจ และการนำาไปปฏบต = Determining courses of action การกำาหนดทางเลอกสำาหรบการปฏบตO = Organizing การจดองคการ = Coordinating activities and resources การจดระบบการประสานกจกรรมและทรพยากรทางการบรหารL = Leading การพฒนาภาวะผนำา เชน vision , communication , motivation = Managing people การจดการคนI/C = Implementing / Controlling = Monitoring , evaluating and improving activities

ตดตามตรวจสอบ ประเมนผล และปรบปรง

กระบวนการบรหารและผลลพธขององคการทพงปรารถนาLinking Processes Management Functions Desired Results

Communication Planning Coordination (ประสานงาน)Decision Making Organizing

Adaptation (ปรบตวเขากบสภาพแวดลอม) Leading (หรอสรางปจจยในสภาพแวดลอม

ทเออประโยชน) ControllingGoal Attainment (สามารถบรรลจดมงหมาย)

ภายใตความหมายของการบรหาร : The process of directing , coordinating and influencing the operations of an organization so as to obtain desired results and enhance total performance.

ความสำาคญของการวางแผนThe function of planning and its contribution to purpose and objectives (Weihrich and Koontz)

ชใหเหนความสำาคญของการวางแผน คอ ความเปนเอก (Primacy) ความเปนภารกจทมากอน(Foremost) และ

ความเปนภารกจทครอบคลม (Pervasiveness) ทงกระบวนการบรหาร

System Approach to Management External Environment

Managerial knowledge , Use of Inputs , Goals of Claimants

Inputs 1. Human 2. Capital 3. Managerial 4. Technological 5. Minute (time) & Place 6. Maneuver

(7. Mafia)

Goal Inputs of Claimants ( ปจจยนำาเขาทเปนจดมงหมายของstakeholder ทงภายใน/ภายนอก)

1. Employees 2. Consumers 3. Suppliers4. Stockholders 5. Governments 6. Community 7. Other :

Creditor (bank) , Environment , NGO

Planning

Reorganizing Organizing Facilitated by communication that also links

The System the organization with the

external environmentStaffing

Leading External variables and information

Controlling 1. Opportunities 2. Constraints 3. Other

Outputs 1. Products 2. Services 3. Profits 4. Satisfaction 5. Goal integration 6. Other

External Environment

2. นยาม ความหมายและแนวคดทวไป เกยวกบการวางแผนและองคประกอบหรอแงมมตางๆ ของการวางแผน- George Chadwick ( ยอรช แชดวค)

… การวางแผน คอ กระบวนการทางความคดของมนษย และการปฏบตทตงอยบนพนฐานความคดนน เปนความคดลวงหนา มงไปสอนาคต และมลกษณะสขคต (optimistic) …

… การวางแผน คอ ระบบความคดทวไป (a conceptual general system) สรางระบบความคดทเปนอสระ

ตอบสนองตอระบบของโลกแหงความเปนจรง (real world system) เกยวของกบการแสวงหา(optimization) …

- Dror ( เยเฮสเกล ดรอร)… การวางแผน คอ กระบวนการตระเตรยมชดของขอวนจฉยตางๆ สำาหรบการปฏบตในอนาคตเพอมงไปส

…การบรรลเปาหมาย ดวยวถทางทเหมาะสม… Planning is the process of preparing a set of decisions for

action in the future directed at achieving goalsby preferable means …1) การวางแผน คอ กระบวนการ (Planning is the process)

เปนกจกรรมทตอเนอง ไมขามขนตอน ตองการปจจยนำาเขา มการสงตอขอมลเปนลำาดบ (information generating)

2) ของการตระเตรยม (of preparing)ผกพนธกบมตของเวลาในอดตและปจจบน

3) ชด (a set) ชดของขอวนจฉย ซงเชอมโยงกน และมขนตอนสมพนธกน โดยระดบชนของชด เชน วสยทศน พนธกจ นโยบาย

4) ของขอวนจฉยตางๆ สำาหรบการปฏบต (of decisions for action) พนฐานมงไปสการปฏบต ไมไดมงสการบรรลวตถประสงคอน

โดยมทางเลอก ( อยางนอย 2 ทาง) สำาหรบการปฏบต ตองผานการวนจฉย วเคราะหเปรยบเทยบเพอการตดสนใจ

5) ในอนาคต (in the future) มงสอนาคต มการคาดการณ (prediction) ความไมแนนอน (uncertainty) และเงอนไขตางๆ

เปนสะพานเชอมอนาคต6) เพอมงไปสการบรรลเปาหมาย (directed at achieving goals)

ซงเปนตวกำาหนดทศทางขององคการ7) ดวยวถทางทเหมาะสม (by preferable means)

อาศย means-ends relationship โดยกระบวนการทมเหตผล (rational process) เชน การรวบรวมขอมล (collection) ,

การใชความร (utilization) , การประมวลขอมล (systematic and integration data processing)

การวางแผน เปนผลผลตของมตปฐมภม (Primary facets) คอ การวางแผน P = สภาพแวดลอมทวไป A x เนอหาสาระ B x หนวยงานวางแผน C x

รปแบบของแผน D

P = A x B x C x D

และยงประกอบดวยมตทตยภม (Secondary facets) อก 23 มต สภาพแวดลอมทวไปของกระบวนการวางแผน A

A1 ปจจยสภาพแวดลอมพนฐาน ทางกายภาพ ประชากร นเวศวทยา สงคม วฒนธรรม ภมศาสตรเศรษฐกจ

A2 ทรพยากร เชน กำาลงคน ความร ทนA3 คานยม กลมอำานาจ อดมการณA4 เงอนไขหรอขอตกลงตางๆ เชน แนวทางขนพนฐาน (basic directives)

เนอหาสาระของกระบวนการวางแผน BB1 ความสมพนธทางดานโครงสรางระหวางเนอหาสาระ และหนวยงานวางแผนB2 ระดบเนอหาสาระ ถกกำาหนดมากอนหรอมความยดหยนB3 ระดบของการเขาใจB4 นยสำาคญของเนอหาสาระB5 การปรบเนอหาสาระเพอใหสอดคลองกบกระบวนการวางแผนB6 ของขายทซงพจารณาในการวางแผน

B7 ขอบเขตของกจกรรมทไดพจารณาB8 ของเขตของพนททางประชากรทสมพนธกบเนอหาสาระB9 ระยะเวลา หรอชวงเวลา

หนวยงานวางแผน CC1 ธรรมชาตพนฐานของหนวยงานวางแผนC2 หนวยงานวางแผนโดยตรง หรอหนวยงานทไดรบมอบหมายC3 สถานภาพของหนวยงานวางแผนC4 คานยม ขอมลและลกษณะของหนวยงานวางแผนC5 ทรพยากร และวถทางC6 ระบบงาน ระเบยบวธการC7 โครงสรางองคการ

รปแบบของแผน DD1 ความเปนจรงของแผนD2 รปแบบของแผนD3 ระดบของรายละเอยดของแผน

3. ชนภมและสถานภาพการวางแผน ในบรบทตางๆ (The Terrain of Planning Theory : Friedmann)

ความสมเหตสมผลของระบบตลาด และความสมเหตสมผลทางสงคม (Market and Social Rationality)

ความสมเหตสมผลของจดหมายและมรรควธ (means-ends relationship) ของกลไกตลาด คอ จะมความสมเหตสมผล

เกดขนเมอมนษยมเสรภาพในการแสวงหาผลประโยชนสวนตนสงสด ผผลตไดกำาไรสงสด ผบรโภคไดประโยชนสงสด

โดยตางมขอมลขาวสารซงกนและกน ( การผลตมตนทนตำาทสด มขดความสามารถในการแขงขนดานราคาสงสด) เอกชนมบทบาท รฐตองหดมอไมเขาแทรกแซง ( แต อ. กฤช มองวารฐตองเบงกลาม เพราะทนตางชาตมอทธพล

ผกขาด)

ประเภทและประโยชนของการวางแผนในสงคมระบบตลาด (Use of Planning and Planning in Market Society)

ประเภทของการวางแผนในสงคมระบบตลาด (Planning in Market Societies)- National Security Planning (ความมนคงของชาต)- Economic Planning (เศรษฐกจ)- Social Planning (สงคม)- Environment Planning (สงแวดลอม)- City Planning (เมอง)- Regional Development Planning (พฒนาภาค)

ประโยชนของการวางแผน (The Uses of Planning)1. Guiding overall economic stability and growth2. Providing public services to general needs of the population3. Investing in areas of little interest to private capital4. Subsidizing corporate interests and farmers to encourage

specific actions5. Protecting property owners and local business interests

against the ravages of unrestrained market rationality6. Redistributing income more equitable and just social order7. Applying comprehensive and coordinate planning to area

development8. Restraining market rationality in the name of social

interests

9. Transferring income to the victims of market rationality10. Ameliorating other dysfunctional consequences of

market rationality

4. สถานภาพของการวางแผนในระบบเศรษฐกจตางๆ- Next economy ลกคาม loyalty ตอ brand นอยลง นายทนตองการขายใหมากขนโดยใชการ

ตลาด เปน Knowledge-based แตระบบเศรษฐกจแนวใหม คนตองมจตใจสงขน ใหคณคากบความเอออาทร สมานฉนท ระบบทนนยมตองมจตใจ แบบมมนษยธรรม มฉะนนกลไกตลาดทไมเปนธรรม ทำาใหรฐตองเบงกลามยนมอเขามา (visible hand)- การวางแผนในประเทศทมเศรษฐกจแบบผสม (p.137)- การวางแผนกบอดมการณ (Planning and Ideology) การวางแผนจากแตละสำานกแฝงไวซงอดมการณทแตกตางกน โดยมประเภทของอดมการณ (Types of Ideology)

Conservative Neo-conservative ModerateNeo-liberal Liberal

- การวางแผนกบจดมงหมายของสงคมและอำานาจ วางแผน เพอบรรลจดมงหมายของสงคม : ทนนยม ประสทธภาพ (Efficiency)

สงคมนยม ความเทาเทยมกนทางสงคม (Social equity)

เพอการจดการอำานาจ : รวมศนยอำานาจ กระจายอำานาจ (Decentralization ,

Devolution , Delegation of authority , market model กระจายอำานาจไปตามตวแบบ

ตลาดเสรนยม)

องคประกอบท2 : แนวคดและทฤษฎการวางแผน1. ววฒนาการของ แนวคดและทฤษฎการวางแผน กบแนวคดและทฤษฎการบรหาร

- นกบรหารและทฤษฎ

ศกษาและประยกตใชทฤษฎการบรหารกบทฤษฎการวางแผน มพลงและปจจยตางๆ ทกำาหนดทฤษฎ โดยองคความรทสรางจากสงคมใดยอมแฝงฐานคตของสงคมนน และรบใชชนชนนน- ววฒนาการของทฤษฎการบรหาร1) แนวคดของการบรหารและแนวทางปฏบตในยคกอนประเพณนยม (Pre-classical period)2) แนวคดและทฤษฎการบรหารแบบประเพณนยม (The Classical Management

Perspective) Scientific Management , Bureaucratic Management , Administrative Management , Classical Organization

3) แนวคดและทฤษฎการบรหารสายพฤตกรรม (The Behavioral Management Perspective) Industrial Psychology , The Human Relations Movement , The Behavioral Science Movement

4) แนวคดและทฤษฎการบรหารเชงปรมาณ (The Quantitative Management Perspective) Management Science , Operational Management , Management Information Systems

5) แนวคดและทฤษฎการบรหารรวมสมย (Contemporary Management Perspective) Systems Theory , Contingency Theory , Critical Administrative Theory , etc.

ประเมนคาแนวคดและทฤษฎการบรหาร โดยอาศย ตรรกะแบบวภาษวธ (Dialectic Logic) ซงมกระบวนการ

1. Thesis (ทำาความเขาใจใหถองแท)2. Antithesis (มความคดเชงขดแยง)3. Synthesis (วเคราะหและเกดการสงเคราะหความร) นำาไปสนวตกรรม

เชน พระพทธเจา ( โลกธรรม 8 : สข- ทกข ลาภ- เสอมลาภ ยศ- เสอมยศ สรรเสรญ-นนทา) , Engels-Karl Marx

2. ทฤษฎการวางแผนแบบกระบวนวธการ (Procedure Planning Theory) และทฤษฎการวางแผนแบบเนอหา (Substantive Planning Theory)- ทฤษฎ คอ ระบบความคด หรอระบบขอความ ทใชอธบายกลมของขอเทจจรง หรอปรากฏการณตางๆ ตลอดจน

ขอความเกยวกบกฎเกณฑทวไปและขอความทเปนระบบเกยวกบหลกการทวไปตางๆ คอ เคาโครงสำาหรบการคด อนเปนการอธบาย หรอการบนทกเหตการณตางๆ ซงไดนำาเอาประสบการณ

มาพจารณาในบรบทของเคาโครงดงกลาว ตองมความสอดคลองในทางตรรกะ และเสนอคำาอธบาย ในลกษณะอรรถปฏสมภทา (ความเขาใจคาดหนาถงผลจกมตอไป) การคาดการณในโลกแหงความเปนจรง

คอ แบบแผนของความคดในลกษณะนามธรรม อาจจะประกอบดวยคำานยามจำานวนหนง หรออาจมการอางอง

อยางเปนระบบวานามธรรมแตละขอความ มความสมพนธกนกบขอความอน คณสมบตทแยกออกจากกนได

แตมความเชอมโยงกน - นอกจากทฤษฎเปนเครองมอในการอธบายโลกแหงความเปนจรง หรอโลกแหงความคดแลว ยงเปนเครองมอทใช สำาหรบการคาดการณ (predict) การปฏบต (act) หรอการควบคม (control) ดวย

- ทฤษฎการวางแผน เกยวของกบการวางแผนในฐานะทเปนองคประกอบยอย (subclass) ของการปฏบตทสมเหตสมผล ทซงองคความรและผลประโยชน เปนจดเชอมโยงระหวางพฤตกรรมทางสงคม และการวนจฉยของสาธารณะ (public decision) เกยวของกบการสรางและการใชระบบความคด และทฤษฎทางวทยาศาสตรตางๆ เพอเสนอ คำาอธบาย (explanations) การคาดการณ (predictions) และการประเมน(evaluations) ในการกำาหนดแผน- ทฤษฎการวางแผน แบงออกเปน 2 รปแบบ (โดยมจดทเชอมโยงกนระหวางทฤษฎทงสอง)1) ทฤษฎการวางแผนแบบวธการ (Procedural Planning Theory) หรอทฤษฎของการ

วางแผน (Theory of Planning) มงอธบายระเบยบวธการ (methodologies) หรอกระบวนวธการ (procedures) ของ

การวางแผน และวธการใช ทเหมาะสม นกวางแผนใชอธบายตนเอง มองคประกอบหลก คอ วธการวางแผน (planning methods) , สภาพแวดลอมของโครงสรางสงคม(societal environments) , ระบบการวางแผน และนกวางแผน

2) ทฤษฎการวางแผนแบบเนอหา (Substantive Planning Theory) หรอทฤษฎในการ วางแผน (Theory in Planning)

มงอธบายปรากฎการณ (subject matter oriented) ทเกดขนในสภาพแวดลอมของการ วางแผน อธบายพฤตกรรม

ของมนษย ของสงคมการเมองและเศรษฐกจ ตลอดจนระบปญหาสำาหรบใชเปนพนฐานในการเขาสการวางแผน

3. สองศตวรรษของทฤษฎการวางแผน (Two Centuries of Planning Theory) : John Friedmann

ธรรมเนยมปฏบตทางปญญา (Intellectual Traditions) ม10 สำานกความคดทมอทธพล1) Systems Engineering and Systems Analysis

- Russel Ackoff ( สถาปนกสมย WW II ทศกษาเกยวกบ U-boat ของเยอรมน) บดาของOperational Research (OR) OR เปนการแสวงหา optimum solution สรางทางเลอกและหาวธทดทสด เปนแนวทางตดสน

ใจแบบ rationalism ใชตวแบบตวแปรขนาดใหญ ( หลาย X เพอพยากรณ Y ตวเดยว) ใชหลก cybernatic ชนำาและfeedback control พยากรณระยะยาว และพฒนามาเปน game theory , IT , robotic ( ไทยใชแนวคดน และตกเปนเบยลางตางชาต)

2) Neo-Classical Economics , Welfare and Social Choice , Policy Science- Adams Smith วางรากฐานของเศรษฐกจทนนยม (classic)- Ricardo การไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ (neo-classic)- Keynes liquidity trap , นโยบายการคลงกบการจางงาน (สอดคลองกบ Simon Kutnez ในสำานกท 6)- พฒนามาเปน Welfare and Social Choice Kenneth Arrow และ Policy Science ตามลำาดบ Yehezgel Dror , Wildapsky (policy and implementation)

3) Public Administration- Woodrow Wilson ชมรมกะโหลกไขว CRF (council of foreign relation)- Gulick & Urwick POSDCORB- Herbert Simon ….. rationality- New PA , Reinventing Government

4) Scientific Management and Organization Development

- Frederick Taylor หลงการปฏวตอตสาหกรรม พยายามผลตสนคาใหมากขนTime & motion study- Chester Barnard Organization Development (OD)- สายนมกเปนนกพฤตกรรมศาสตร เพอพฒนาองคการ ไมเฉพาะ redesigning แตเชอในrethinking ของคนดวย ( การปฏรประบบราชการไทย ยงขาดการใหความสำาคญกบคน)

5) Sociology- Max Weber Bureaucracy , Protestant ethic & spirit of capitalism (ประทวงคาทอลกทรฐอดหนนราคาสนคา)- Lindblom Incrementalism ตดสนใจแบบเพมสวน ( แยง rationalism) ตองนำาประสบการณในอดตมาใชดวย- Etzioni Mixed Scanning ? กลนกรองแบบผสม

6) German Historical School and Institutional Economics (เ ศรษฐศา สตร สถา บ น)- Todaro เศรษฐศาสตรสถาบน และเศรษฐศาสตรพฒนา รฐตองเบงกลาม- Leontiff Input-output analysis- Simon Kutnez สหสมพนธตว U (ความเตบโตของเศรษฐกจกบความแตกตางของรายได) , Y = G+I+C+(X-M)

7) Pragmatism (ปฏบตนยม)- เนนปรชญาทางการศกษา , จะเปนประชาธปไตยได ตองทดลองใหคนในสงคมมเสรภาพ

8) Historical Materialism and Neo-Marxism (วตถนยมประวตศาสตร)- Frederick Engels เปนนายทน แตรวมกบ Karl Marx สรางทฤษฎปฏวตนายทน โดยวธ Dialectic แสดงใหเหนถง สองดานของระบบทนนยม คอ การผลตททรงประสทธภาพ ( แรงจงใจในการผลต มลคาสวนเกนในการสะสมทน) และ การไมสามารถกอใหเกดความยตธรรมในสงคม (ความไมสมดลของทนและแรงงาน) Marx จงใหชนชนกรรมาชพสามคคกนโคนลมทนนยม สถาปนาวธการผลตและรฐแบบสงคมนยม Lenin นำาไปใชปฏวตรสเซย และในปจจบนกยงสามารถใชวเคราะหรากเหงาของปญหาในระบบทนนยมได

9) Frankfurt School

- ปรชญาเชงวจารณ ไมวาระบบทนนยมหรอสงคมนยม ตางเปนระบบทำาใหเกดองคการขนาดใหญ ซงเปนอปสรรค ตอการเกดสงคมทมการรงสรรค สรางสรรค แมแตสงคมนยมกยงเออตอกลมคนชนชนหนง

10) Utopians , Social Anarchists , Radicals (กลมกาวหนา)- Robert Owen Utopia แสวงหาสงคมทดงาม (good society) หลกcollectivism สงคมทอยรวมกนอยางเทาเทยม

ใครสามารถทำากทำาไป แตเอาประโยชนตามความจำาเปน ไมสะสมความมงคง ไมมลำาดบชน- สงคมทดงามทสด คอ สงคมทปราศจากรฐ ไมวาทนนยมหรอสงคมนยม เพราะรฐเปนเครองมอของชนชน- Social Anarchists (อนาธปไตยทางสงคม) คนเปนอปสรรค ตองทำาลายเสย เชน สงหาร

ชนชนศกดนาสมยซาร

อนกรมของคณคาทางสงคมหรออดมการณ (A Continuum of Social Values)

(1) Conservative Ideology (2) Reformist Ideology (3) Moderate Ideology (4) Radical Ideology

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

SM & OD SociologyUtopia

[1] Policy Analysis [2] Social Learning [3] Social Reform [4] Social Mobilization

ธรรมเนยมปฏบตของแนวคดและทฤษฎการวางแผน 4 กระแส

อนกรมของคณคาทางสงคมหรออดมการณ (A Continuum of Social Values)(1) Conservative Ideology 1) , 2) , 3)

- รบใชรฐ แบบทนนยม ยนยนและสงเสรมการผลตแบบทนนยม เพอธำารงสถานภาพเดมของสงคม (อนรกษนยม)- ใชเหตผลทางเทคนค ( ปจจย ตวแปร) ไมใหความสำาคญกบคน

(2) Reformist Ideology 4)- อดมการณปฏรป การพฒนาองคการ คอ การพฒนาคน คนทำาใหองคการเขมแขงมประสทธภาพเพอแสวงหากำาไร rethinking คดใหมภายใต redesign โดยม retraining- ไมไปตงคำาถามเกยวกบภาครฐ ไมสนใจ ( วาเปนทนนยม สงคมนยม) แตพรอมยดอำานาจรฐเพอขยายประโยชนตน

(3) Moderate Ideology 5)- มอดมการณแบบเปนกลาง

(4) Radical Ideology 6) – 10)- (1) (2) เพอรบใชคนสวนนอย , (4) เพอรบใชคนสงคม โอบอมคนสวนใหญ กอใหเกดการเปลยนแปลง โดยมอดมการณทางการเมองแบบกาวหนาขนตามลำาดบ 6) 10) ( รฐเบงกลาม รฐสญสลายไปเสย)- 8) รฐนายทน เหมาะสำาหรบนายทนเทานนจงตองเปลยนแปลงโดยยดอำานาจรฐ เปลยนวถการผลต จากทนนยม เปนสงคมนยม ใหรฐดำาเนนการผลตแทน- 10) คนไมมลำาดบชน ยงรฐสญสลายไป สงคมยงดงาม

ธรรมเนยมปฏบตทางปญญา ของแนวคดและทฤษฎการวางแผน แบงเปน 4 กระแส โดยแตละกลมจะมหลกการ คอ

1. ใชภาษาทางวชาการคลายกน2. พนฐานปรชญาคลายกน 3. มงสการตอบคำาถามหลกจำานวนไมมากแตครอบคลม

การเมองกบทฤษฎการวางแผน (The Politics of Planning Theory)

Political Ideology (อดมการณทางการเมอง)

Conservative (อนรกษนยม) Radical (กาวหนา)

In Societal Guidance Policy Analysis Social Reform

Knowledge to Action (เพอชนำาสงคม) (การวเคราะหนโยบาย) (การปฏรปสงคม)(มงแปลงความรสการปฏบต) In Societal Transformation Social Learning Social Mobilization

(เพอเปลยนแปลงสงคม) (การเรยนรทางสงคม) (การระดมสงคม)[1] Policy Analysis 1) , 2) , 3)

อดมการณแบบอนรกษนยม มงไปสการชนำาสงคม ศกษาวจยเพอตอกยำา ชนำาสงคมวาทนนยมด เชน ชนำาเรอง good governance , next economy (4P 4R)

[2] Social Learning 4) อดมการณแบบอนรกษนยมกบการปฏบตเพอเปลยนแปลงดขดแยงกน แตแททจรงแลวเปนการเปลยนแปลง

คนในองคการ ใหมประสทธภาพมากขน ซำายงยนยนตอกยำาความมประสทธภาพของระบบทนนยม( การปฏรประบบราชการไทย กเชนกน เปลยนรปใหมเพอรบใชนายทนผมอำานาจ)[1] [2] เกดขนในชวงระหวาง Great Depression กบ WW II

[3] Social Reform 5) , 6) , 7) อดมการณกาวหนา และใชความรชนำาสงคม เชน Weber , นกเศรษฐศาสตรสถาบน ชนำาใหสราง

social safety netแตยงไมถงขนาดมการเคลอนไหว

[4] Social Mobilization 8) , 9) , 10) เคลอนไหวใหเกดการเปลยนแปลง เชน เดนขบวน , สหายพรรคคอมมวนสต

[3] [4] ยอนกลบไปในชวงครงแรกของศตวรรษท 19

4. ปญหาและคำาถาม บางประการในทฤษฎการวางแผนp.21 , p.23

องคประกอบท3 : การกำาหนดจดมงหมายขององคการ การวางแผน และแผน1. หลกพนฐานและองคประกอบสำาหรบการวางแผนองคการ (Fundamentals of

Organizational Planning)การวางแผน (Planning) : Bovee

The first of the four functions make up the management process เปนบทบาทหนาทสำาคญประการแรกของการบรหารDetermining future , selecting and implementing the most effective set of action to achieve future

เพอกำาหนดจดยนขององคการในอนาคต และตดสนใจเลอกทศทางทเหมาะสม นำาชดทคาดวาจะไดผลทสดไปปฏบต เชอวาการวางแผน เปนบทบาททสำาคญทสด เพราะ 3 บทบาททเหลอกมงสผลสำาเรจ ทอยในกระบวนการวางแผน

ดวย นกบรหารวางแผน เพราะเขาใจผลลพธทจะเกดในอนาคต การจะบรรลผลในอนาคตตองตดสนใจเพอปฏบตในปจจบน

จดมงหมาย (Goal) หรอวตถประสงค (Objective)Bovee : เปาหมาย หรอภาวะในอนาคตทองคการปรารถนาจะบรรล มความสำาคญ คอ

1) define the organization เปนนยามทอธบายองคการ เชน วสยทศน สรางความชอบธรรมในการดำารงอย

2) clear target that motivate and guide in daily activities เปนเปาหมายทชดเจน เปนตวสรางแรงจงใจและชนำา

3) direct decision making, focus on desired future state and ways to reach

เปนเครองมอกำาหนดทศทางในการวนจฉยสงการ โดยเนนภาวะทพงปรารถนาในอนาคต และวถทางทจะไปถง

4) desired outcome specified by goals serves as standard which performance can be measured

ผลลพธทพงปรารถนาโดยจดมงหมาย ใชเปนมาตรฐาน หรอตวตง (benchmarking) เพอใชวดผลลพธ

Weihrich and KoontzObjectives or goals are the ends toward activity not only

the end point of planning but also (P) , O , S , L , C.While enterprise objectives are the basic plan of the firm, a department may also have its own objectives which contribute to the attainment of enterprise objectives, but may difference.

แผน (Plan) : BoveeTo achieve the ends plan identify the means เพอใหบรรลจดมงหมาย แผนระบมรรควธHelps management bridge the gap from current to the future state ชวยเชอมชองวางของภาวะปจจบนและอนาคตAnticipating the actions necessary to reach goals คาดการณถงสงท

จำาเปนManagers must choose alternative เปดโอกาสใหผบรหารตดสนใจAt every level, plans are used to direct , coordinate activities , goals can be achieved both effectively and efficiently

ในทกระดบขององคการ แผนใชกำาหนดทศทาง เปนเครองมอในการประสานกจกรรมตางๆ เพอบรรลจดมงหมายE / E

ประเภทของแผน (Types of plans) : Weihrich and Koontz ความลมเหลวของนกบรหารสวนหนง คอ ไมรวาแผนมหลายประเภท เปนสาเหตใหเกดอปสรรคตอการวางแผน

เพราะ แนวทางการปฏบตในอนาคต (courses of future action) กคอแผนนนเอง แบงเปน (p.5)

1) Purposes or Missions เปน Top most goal2) Strategies3) Policies4) Procedures5) Rules6) Programs7) Budgets

Variable or Flexible budgets งบประมาณผนแปรProgram budgets งบประมาณแผนงานZero-base budgets งบประมาณฐานศนย

2. กระบวนการและขนตอนในการวางแผนองคการ (The Organizational Planning Process and Steps in Planning)

กระบวนการวางแผน (Planning Process) : BoveePlanning process includes developing the organizational

mission , setting goals and developing plans กระบวนการวางแผนครอบคลมการพฒนาพนธกจ ตงเปา และสรางแผน โดยมขนตอน

1) creating , modifying or reaffirming the mission (top most goal)

ผบรหารเรมตนโดยสรางสรร ปรบปรง ยนยนพนธกจขององคการ ทบทวนจดมงหมาย2) use the mission to guide the development of goals ใชพนธกจ

ดงกลาวชนำาการพฒนาจดมงหมาย3) outline and implement the plans necessary to achieve

goals กำาหนดเคาโครงของแผนทจำาเปนแลวนำาไปปฏบตความสำาคญของกระบวนการวางแผน

Important for organization that operate in simple and stable environment as more complex and dynamic environment

การวางแผน มความสำาคญตอองคการ ทงในสงแวดลอมแบบงาย- มนคง และแบบซบซอน-เปนพลวตManagers are better to cope with environment changes , focus on relevant results rather than daily activities in isolation ประยกต

ใหผบรหารใชจดการสงแวดลอมทเปลยนแปลงไดดขน มงผลลพธมากกวาแยกสวนดกจกรรมประจำาวน

ความเชอมโยงของกระบวนการวางแผนกบการควบคมPlanning process is closely linked with the management function of control, use control methods and measures to trace progress toward achieving goals. เชอมโยงการคด (กำาหนดลวงหนา) กบ

การทำา (การตรวจสอบความกาวหนา)Use feedback on performance to make any necessary changes. ใชกลไกปอนกลบเพอการเปลยนแปลงทจำาเปนUse control to ensure that plans are properly implemented and maintain consistency at every organizational level.

แผนนำาไปปฏบตไดเหมาะสม และสอดคลองตองกน ในทกลำาดบชน (โดยเฉพาะในแนวดง)

The Planning Process : A rational approach to goal achievement (Weirich and Koontz)

The Planning PeriodThe Commitment PrincipleCoordinating of short and long range plan

The commitment principle implies that long range planning is not really planning for future decisions but, rather, planning for the future impact of today’s decisions. Plans should cover a period of time that is long enough to fulfill commitments involved in decisions made today. (A decision is a commitment)

ขนตอนในการวางแผน (Steps in Planning) (Weihrich and Koontz)1) Being aware of opportunities

Market , competition , customers , SWOT2) Establishing objectives (Setting objectives or goals)

กำาหนดจดมงหมาย : where , what , when3) Developing premises (Considering planning

premises = proposition , making assumption) พจารณาฐานคต (ของสงแวดลอม) ในการวางแผน สภาพแวดลอมทจะนำาแผนไปใช ทง external

& internal4) Determining alternative courses (Identifying alternative)

กำาหนดทางเลอกตางๆ อยางนอย 2 ทางเลอก5) Evaluating alternative courses (Comparing alternatives

in light of goals sought) วเคราะหเปรยบเทยบทางเลอก which will give the best chance , at the

lowest cost and highest profit6) Selecting a course (Choosing an alternative)

เลอกทางเลอกทเหมาะสมทสด7) Formulating derivative plans (Formulating supporting

plans) กำาหนดแผนสนบสนน เชน equipment , materials , hire and train

workers , develop a new product8) Numberizing plans by (marketing) budgeting

จดงบประมาณใหปฏบต เชน volume and price sales , operating expenses , expenditures for capital equipment

3. ธรรมชาตหรอลกษณะของจดมงหมายขององคการ (The Nature of Organizational Goals)

ผบรหารระดบสงขององคการกำาหนดความมงหมายขนพนฐาน (purpose or mission) กำาหนดจดมง หมาย (goals) เพอ ชทาง (direct) การใชทรพยากรการบรหารและความพยายาม (efforts) ขององคการ ระบอยางแนนอนวา

องคการตองการ จะไปทใด (where) ตองการบรรลสงใด (what) พฒนาแผนตางๆ (plans) ทจะแปลงไปสความเปน

จรงได ผบรหารระดบสง (top managers) และคณะกรรมการบรษท (board of directors)

กำาหนดความมงหมายพนฐาน (mission) เนนจดมงหมายสงสด (top most goal) ผบรหารระดบลาง (low level manager) กมสวน

กำาหนดและใชจดมงหมาย (goal)

ระดบของจดมงหมาย (Levels of Goals) : Bovee และ Bartol and Martin1) จดมงหมายเชงกลยทธ (Strategic Goals) Official goals or corporate

level goalsSet by top management , broadly defined targets for the organization’s overall results , are formal statement

กำาหนดโดยระดบบน ระบเปาหมายกวางๆ ทครอบคลมผลลพธโดยรวม2) จดมงหมายเชงกลวธ (Tactical Goals) Business level goals

Set by top and middle managers , targets for future results by specific divisions , each unit support strategic goals

ระดบบนและกลางประชมรวมกน กำาหนดเปาหมายในอนาคตครอบคลมระดบกลาง และใหสอดคลองตองกน3) จดมงหมายเชงปฏบตการ (Operational Goals) Functional level goals

Set by middle and first line managers , specific targets for departments and individuals , cover short-term results

ระดบกลางและตนประชมรวมกน กำาหนดเปาหมายเฉพาะ ครอบคลมผลลพธในระยะสน ซงสอดคลองตองกนSupport the organization’s strategic and tactical goals เพอ

สมฤทธผลจดมงหมาย 1) และ 2)

ลำาดบชนของจดมงหมาย (Hierarchy of Goals)Mission Strategic goals (CEO) Tactical goals

(VP) Operational goals (Managers) จดมงหมายในระดบทสงกวา เปนพนฐานของจดมงหมายในระดบทตำากวา จดมงหมายในระดบทตำากวา เปนมรรควธในการบรรลจดมงหมายในระดบทสงกวา

ลกษณะของจดมงหมายทมประสทธผลและจดมงหมายเออประโยชนตอการปฏบตงานอยางไร(Characteristics of effective goals and How goals facilitate

performance) เพอใชประโยชนของจดมงหมายอยางมประสทธผล Bartol and Martin เสนอองคประกอบหลก ไดแก

(1) Goal Content , (2) Goal Commitment , (3) Work Behavior

(1) เนอหาของจดมงหมาย (Goal Content) : SMART + 4C1) Specific and Measurable เฉพาะเจาะจงและวดได2) Attainable บรรลได มสมฤทธผลได ( ถาบรรลไมได จะเปนยาหอมทางการเมอง utopia

goal)3) Relevant ตรงกบกรณ4) Time – limited or Time defined มกรอบเวลา5) Challenging ทาทาย เพอไมใหเฉอยชา6) Consistent มความสอดคลองตองกนภายใน (แนวดง)7) Coordinating มการประสานกน (แนวราบ)8) Controllable ควบคมได

(2) พนธะสญญา หรอขอผกมดของจดมงหมาย (Goal Commitment)1) Supervisory authority มการมอบหมายหนาทในการตรวจสอบตดตาม (ผตรวจราชการ

, จเร)

2) Peer and group pressure สรางแรงกดดน เพอใหเกดการแขงขนในกลม ภายใตความรวมมอ

3) Public display of commitment แสดงใหเหนถงขอผกมดหรอพนธะสญญา ใหเปนทรบรโดยทวกน

4) Expectations of success ใหคนในองคการคาดหวงถงความสำาเรจ ใชความพยายาม(effort) ใหมพลง (power)

ควบคกบ goal commitment , Bovee เสนอวาการกำาหนดจดมงหมาย (goal setting) ทมประสทธผล ยงตองประกอบดวย

1) Establishing goals กำาหนดจดมงหมายอยางเปนทางการ มบนทกเปนลายลกษณอกษร

2) Coordinating goals การประสานงานจดมงหมาย3) Prioritizing goals การจดลำาดบความสำาคญของจดมงหมาย มผลตอการจดสรร

ทรพยากรทางการบรหาร

(3) พฤตกรรมในการทำางาน (Work Behavior) ทำาอยางไรใหคนทำางานอยางเตมท1) Direction กำาหนดเขมมง หรอทศทางทเหมาะสม2) Effort กระตนใหเกดการใชความพยายาม (effort or maneuver)3) Persistence ความตอเนอง คงเสนคงวา4) Planning มการวางแผน

4. การเชอมโยงจดมงหมายกบแผน ในการวางแผนองคการและความสมพนธของจดมงหมายกบแผน(Linking Goals and Plans in Organizational Planning)

จดมงหมายเปนภาวะทพงปรารถนา (ends) แผนเปนมรรควธ (means) แผนมความแตกตางกนไปตามระดบในองคการและแตกตางกนไปตามขอบเขตของความถของการใช

ระดบของการวางแผน และแผน (Levels of Planning and Plans) การวางแผนแตกตางกนตามระดบ (multilevel planning) เชนเดยวกบระดบของจดมงหมาย เปด

โอกาสใหนกบรหาร แตละระดบ พจารณาแนวทางปฏบตทจำาเปนตอการบรรลความมงหมายพนฐาน (mission) : Bovee ,

Bartol and Martin

1) แผนกลยทธ (Strategic Plans)2) แผนกลวธ (Tactical Plans)3) แผนปฏบตการ (Operational Plans)

กรอบเวลาของการวางแผน จดมงหมายและแผน (Planning Time Frames or Time Horizons of Goals and Plans)

ระดบทแตกตางกนของจดมงหมายและแผนมความสมพนธกบกรอบเวลา ดงท Bartol and Martin นำาเสนอ

1) ระยะยาว (Long range) Strategic มากกวา 5 ปในอนาคต ขนกบสภาพแวดลอมขององคการดวย เชน สงแวดลอมพลวต (dynamic) และซบซอน

(complex) อาจสนกวา 5 ป เชน AIS แขงขนสง วางแผนกลยทธแค 2 mo. แตถาสงแวดลอมมนคงและงาย กรอบเวลาอาจเปน 10 หรอ 20 ปกได

2) ระยะกลาง (Intermediate range) Tactical ตงแต 1 ถง 5 ป3) ระยะสน (Short range) Operational 1 ป หรอสนกวา

ประเภทของแผน (Types of Plans)Weirich and Koontz เสนอประเภทของแผนไวแตอาจยงไมครอบคลม Bovee จงเสนอแผนเพอ

รองรบสถานการณ1) แผนทใชครงเดยว (Single use plans) สำาหรบ สถานการณเพยงครงเดยว และไม

เกดขนอก มการกำาหนดแนนอน เชน แผนงาน (program) , โครงการ (project) ( หรอ งบประมาณ

budget)2) แผนประจำา (Standing plans) สำาหรบ สถานการณทเกดขนซำากนเปนประจำา

นโยบาย (policy) , กระบวนวธการ (procedure) , กฎหรอขอบงคบ (rule) รวมทงกฎหมาย3) แผนตามสถานการณ (Contingency plans) สำาหรบ สถานการณทแทบจะไมเกดขนเลย

ความสมพนธของจดมงหมายในระดบตางๆ กบแผน

Hierarchy of Strategic Intent และ ความสมพนธของลำาดบชนของจดมงหมาย หรอเจตจำานง เชงกลยทธ กบแผนปฏบต

Vision ขอความทแสดงถงเจตนารมณ เจตจำานงของผนำาองคการ แสดงถงความยงใหญ (greatest) ดทสด (the best)

สงทสด (highest) กวางขวางทสด (broadest) เปนขอความทสรางความประทบใจใหstakeholder ภายนอก

สรางแรงจงใจให stakeholder ภายใน , มbird eye’s view (ภาพรวม) และworm eye’s view (รายละเอยด)Mission ยงมความเปนนามธรรม ตองแปลงมาเปนGoal เปนรปธรรมมากขน แตยงวดยากObjective หรอจดมงหมายเชงปฏบตการ เปน Measurable goal สามารถกำาหนดคาเชง

ปรมาณ กำาหนดเปนคามาตรฐาน หรอตวตง (benchmarking)

Action plan สำาหรบการปฏบต องคประกอบท4 : กระบวนการจดการเชงกลยทธ การแปลงกลยทธไปสการปฏบต และการควบคมเชงกลยทธ

1. ภาพโดยทวไปของการจดการเชงกลยทธ (Certo & Peter และ Miller & Dess) ววฒนาการของการจดการเชงกลยทธ ในฐานะทเปนสาขาวชาสำาหรบการศกษา

1950 กอรดอนและฮารเวล สรปผลการวจยวา หลกสตรการศกษาในมหาวทยาลยขาดหลกสตรสดยอด จงเสนอวา

ควรมหลกสตร Business policy เพอพฒนาทกษะเชงบรณาการขององคความรของการบรหารเฉพาะ อยางตางๆ

ในการระบ การวนจฉยปญหา การหาทางเลอกการแกปญหา ตระหนกถงปจจยอทธพลในสภาพแวดลอม1970 แนวคดนเปนทยอมรบ และเปดสอนหลกสตร Business policy และเปน Strategic

managementการศกษาการจดการเชงกลยทธ

การบรหารกลยทธแตกตางจากการบรหารประเภทอนๆ อยางไร การบรหารเชงกลยทธ มหลายมต สง (แนวดงจากระดบสง) , ยาว (เปาหมายในอนาคต) , กวาง (บรณาการ) ,

ลก (เจาะลก)1) บรณาการภารกจการบรหาร เปนการบรหารระดบสง (top management)2) มงไปสจดมงหมายขององคการโดยรวม (organization wide goal) ไมใช specific

management function

3) ครอบคลมหวงเวลาทง ระยะยาว ระยะกลาง ระยะสน รวมทงดลยภาพระหวางหวงเวลา4) พจารณาถงปจจย สภาพแวดลอม ทงภายในและภายนอกองคการ5) พจารณาผมสวนไดสวนเสย (stakeholder) อยางกวางขวาง และครอบคลม

นกบรหารประเภทใดตองการทศนะภาพเชงกลยทธ นอกจากระดบสงแลว ระดบกลางหรอตนกจำาเปนตองมทศนะภาพเชงกลยทธดวย ขนกบวฒนธรรมขององคการวาม

การกระจายอำานาจ หรอรวมศนยอำานาจมากนอยเพยงใด ลกษณะและความจำาเปนสำาหรบการจดการเชงกลยทธ : ทำาไมการจดการเชงกลยทธจงมความสำาคญและม

ประโยชนเพราะความแตกตางของการบรหารเชงกลยทธกบแบบอนๆ

ลกษณะของการจดการเชงกลยทธกลยทธ คออะไร รปแบบของกลยทธ

แผนสำาหรบอนาคต (Plan for future) กลยทธทมงหวง หรอคาดหมาย (Intended strategy)

การปฏบต หรอการกระทำาทเกดขนแลว กลยทธทสำาเรจแลว ตระหนกแลว บรรลแลว (Realized strategy)

คำานยามของการจดการเชงกลยทธ และความรบผดชอบของนกบรหาร การจดการเชงกลยทธเปนกระบวนการทประกอบไปดวยกระบวนการตางๆ ทเกยวเนองสมพนธกน อยางนอย 3

กจกรรม1) การวเคราะหกลยทธ (strategy analysis)2) การกำาหนดกลยทธ (strategy formulation)3) การนำากลยทธไปปฏบต (strategy implementation)

กระบวนการจดการเชงกลยทธ (Certo & Peter)

The Strategic Management ProcessStep 1 : Environment analysis (internal & external)

วเคราะหสงแวดลอม ทำา SWOTStep 2 : Establishing organizational direction (vision , mission , objectives) ลำาดบชนของเจตจำานงเชงกลยทธStep 3 : Strategic formulation กำาหนดกลยทธStep 4 : Strategic Implementation แปลงกลยทธไปสการปฏบตStep 5 : Strategic Control การควบคมเชงกลยทธ

Step 1 – 3 เปนขนตอนของการคด Step 4 –5 เปนขนตอนของการปฏบตSpecial issues in strategic management การบรหารเชงกลยทธมประเดนเพม

เตม คอProduction / Operation การวเคราะหการปฏบตการ , การจดการปฏบตการ

(OM)Finance & Marketing analysis การวเคราะหการเงนและการตลาดInternational operations Social responsibility ความรบผดชอบตอสงคม

( ทนนยมบอกวา market rationality ราคาสมเหตผลกรบผดชอบแลว)

Next economy (4R : Relationship , Retrenchment ตดรายจาย , Relevancy ตรงประเดน , Reverse)

ระบบทนนยมจะลมสลาย เพราะ เชดช โลภะ (กำาไรสงสด) โมหะ (โฆษณาชวนเชอใหหลง) โทสะ (สงครามเศรษฐกจ)

จะเปลยนแปลงเปน Green capitalism or Judge capitalism

2. การแปลงกลยทธไปสการปฏบต ประเดนตางๆ ในการกำาหนดกลยทธและการนำากลยทธไปปฏบต : การวนจฉยปญหาเชงกลยทธ

ความสำาคญของความสมพนธของการกำาหนดกลยทธและการนำากลยทธ ไปปฏบตหรอการคดและการทำา รเขา รเรา ไมเพยงพอ ตองทำาไดดวย รอยรบ จงมพาย คดไดอยางเดยวไมพอ ตองทำาได

ดวย

คดดอยางเดยวไมเพยงพอ ตองทำาดดวย รอยกลยทธมผดพลาด คดเปนอยางเดยวไมพอ ตองทำาเปน มนษยเราไมจำาเปนตองคดใหมทำาใหม อาจคดมวทำามว คดอยางทำาอยาง แตตองคดดทำาด คดถกทำาถก คดเปน

ทำาเปน2500 ปทผานมา ยงไมมการคดใหมทำาใหมอยางแทจรง

ผลลพธ 4 ประการของความสมพนธระหวางการกำาหนดกลยทธและการนำากลยทธไปสการปฏบต Strategy Formulation Good Poor

Strategy Good Success RouletteImplementation Poor Trouble Failure

Success คดด ทำาด รอยกลยทธสำาเรจ ผบรหารเอาใจใสตอการกำาหนดกลยทธ ( กำาหนดเอง หรอใหมสวนรวม) และการนำากลยทธไปปฏบต

Roulette คดเลว แตทำาด รอยกลยทธเสยง เสยงตอความสำาเรจ และลมเหลวพอกน ผบรหารมฐานคตวากลยทธดแลว ( มกเปนแบบ top-down) ไปใหความสนใจอยางยงตอการนำา

ไปปฏบต สนใจพฤตกรรมศาสตร การเปลยนแปลงโครงสรางองคการ ใชเวลามากในการพฒนาการปฏบต

สภาพแวดลอมเปลยนแปลงไป จนกลยทธอาจลาสมย เมอนำาไปปฏบตทำาใหเสยงTrouble คดด แตทำาเลว รอยกลยทธยงเหยง หรอเดอดรอน

ผบรหารมวสยทศนด กำาหนดกลยทธแลวมอบหมายให แตไมสนใจในการนำาไปปฏบต ปลอยปละละเลยFailure คดเลว ทำาเลว รอยกลยทธลมเหลว วสยทศนมาลำาปาง และไมสนใจกำากบดแล

ตวแบบหาขนตอนของกระบวนการแปลงกลยทธไปสการปฏบต

(A five stage model of the strategy implementation process) : (Certo & Peter) เมอไดกลยทธมาแลว1) Analyzing strategic change วเคราะหระดบการเปลยนแปลง วากลยทธทกำาหนดขน กอใหเกดการเปลยนแปลง เกดผลกระทบในระดบใด2) Analyzing organizational Structure & 3) Culture

วเคราะหโครงสรางและวฒนธรรมองคการ วาเปนปจจยสงเสรมหรออปสรรคตอการนำากลยทธไปปฏบต4) Selecting an Implementation approach

เลอกแนวทางการนำาไปปฏบต (อ. กฤช เหนวาในความเปนจรงองคการตองเลอกมากอนแลว)5) Implementing and Evaluating the strategy

การนำากลยทธไปปฏบต และการประเมนผล

วเคราะหการเปลยนแปลงเชงกลยทธ1) Continuation strategy การเปลยนแปลงกลยทธแบบตอเนอง หรอใชซำา

ไมกอใหเกดการเปลยนแปลง ไมจำาเปนตองอาศยทกษะใหม ดำาเนนในกจกรรมแบบเดม ไมเปลยนภาพลกษณทางการตลาด

2) Routine strategy change การเปลยนแปลงกลยทธแบบกจวตร (อาศยผจดการทเกยวของ)

กจกรรม ผลตภณฑแบบเดม แตสรางภาพลกษณทางการตลาดใหม เปลยนวธการโฆษณา บรรจภณฑ วธการจดจำาหนาย ผแทนจำาหนาย เชน Bank

3) Limited strategy change การเปลยนแปลงกลยทธแบบมขอบเขต เสนอผลตภณฑหรอบรการใหม ทยงอยในกลมเดม เชน สรา เบยร โซดา

1) หรอ 2) หรอ 3) เปนการเปลยนแปลงเชงกลยทธในระดบของการบรหารตางๆ4) Radical strategy change การเปลยนแปลงกลยทธแบบเขมขน

กจการเดมแตจดรปองคการใหม เปลยนแปลงผถอหนใหม ควบรวมกจการ 2 องคการ

ดำาเนนกจการเหมอนกนแตคนในองคการตางกนมความซบซอน ตองพฒนาวฒนธรรม

5) Organizational redirection การเปลยนแปลงทศทางขององคการ ดำาเนนกจการใหม แตก line หรอควบรวมกจการทมความแตกตางกน ละทง

กจการเดม4) และ 5) เปนการเปลยนแปลงทตองมาจากระดบสงสด

วเคราะหโครงสรางองคการ- โครงสรางองคการแบบรปนย (Formal Organization)

แสดงถงความสมพนธอยางเปนทางการของทรพยากรทางการบรหาร ทงในแนวราบและแนวดง เชนorganization chart- โครงสรางองคการแบบอรปนย (Informal Organization)

สะทอนถงความสมพนธของสงคมทตงอยบนพนฐานของมตรภาพและผลประโยชนรวมกนระหวางสมาชก เชน มงตางๆ

โครงสรางทงสองประเภท ตองนำามาใชเพอเปนประโยชนตอการนำากลยทธไปปฏบต ดวยเหตผล1) โครงสรางองคการทดำารงอย เปนอปสรรคหรอสงเสรมตอการนำากลยทธไปปฏบต2) ผบรหารหรอบคลากรระดบใดทตองรบผดชอบตอภารกจในการนำาไปปฏบต (ระดบสงรบผดชอบการ

เปลยนแปลง)3) โครงสรางองคการแบบอรปนย (informal structure) สามารถนำามาใชเพอเออตอการนำาไปปฏบต

(บรหารมงตางๆ)

โครงสรางองคการแบบรปนย (Formal structure)1) Simple organizational structure

ขอไดเปรยบ เหมาะกบกลยทธทไมกอใหเกดการเปลยนแปลง นำาไปปฏบตไดอยางรวดเรวขอเสยเปรยบ ความสำาเรจขนกบบคลเดยว ( เจาของ ผจดการ) ไมสามารถอยรอดไดในระยะยาว

2) Functional organizational structure

ขอไดเปรยบ มความชำานาญเฉพาะอยาง และไดรบการพฒนาขอเสยเปรยบ ปญหาการประสานงานระหวางหนวยงานยอย (มจดมงหมายเฉพาะทตางกน)

3) Divisional organizational structure แบงตามผลตภณฑ บรการหรอโครงการแตละหนวยมบคลกรครบทกทกษะขอไดเปรยบ นำาไปปฏบตไดอยางรวดเรว เพราะอยใกลชดกบโอกาสและปญหาเชงกลยทธขอเสยเปรยบ แกงแยงทรพยากรการบรหาร กอใหเกดความขดแยง

4) Strategic business unit structure division แบบเดยวกน ปญหาและ โอกาสเชงกลยทธแบบเดยวกน อยดวยกน

ขอไดเปรยบ ฝายตางๆ นำากลยทธไปปฏบตไดอยางรวดเรวขอเสยเปรยบ เพมชนการบงคบบญชา ( รองประธาน หรอผอำานวยการ) ถาระดบสงไมกระจายอำานาจ

ทำาใหตดสนใจลาชา เกด bottle neck แตถากระจายอำานาจแตบรหารไมด กเปนปญหาเชนกน

5) Matrix organizational structure บรณาการ SBU กบ Functional เขาดวยกน

แนวราบเปนไปตามบทบาทหนาท (function) แนวดงแบงตามผลตภณฑ บรการ หรอโครงการขอไดเปรยบ แตละหนวยสามารถใชผทมความเชยวชาญใน function ตางๆขอเสยเปรยบ ความสบสนของบคลากรทจดตดกนของ function โดยเฉพาะถาเจานายชอบลวงลกวเคราะหวฒนธรรมองคการ

วฒนธรรมองคการ คออะไร ชดของคานยมและความเชอรวม ทมอทธพลตอประสทธผลของการกำาหนดกลยทธและการนำากลยทธไปปฏบต มอทธพลตอพฤตกรรมของบคลากร ชวยสรางแรงจงใจ

กลไกการพฒนาวฒนธรรมองคการปฐมภม

1) What leaders pay attention to , measure , and control สงทผนำาองคการใหความสนใจกบ การวดผลการดำาเนนงาน การควบคม อยางไร

2) Leader’s reactions to critical incidents and organizational crises

ปฏกรยาของผนำาตอเหตการณ ภาวะวกฤตขององคการ เปนอยางไร3) Deliberate role modeling , teaching , and coaching

การดำาเนนบทบาท เปนตวแบบอยางจงใจในการสอน การอบรม4) Criteria for allocation of rewards and status

เกณฑวดในการจดสรรรางวล และสถานภาพ5) Criteria for recruitment , selection , promotion , and

retirement of employees เกณฑวดในการรบสมคร การคดเลอก สงเสรม และการออกจากงาน ( ระบบคณธรรม หรออปถมภ)

กลไกการพฒนาวฒนธรรมองคการทตยภม1) The organization design and Structure โครงสรางองคการ2) Organizational systems and procedures ระบบองคการและกระบวนวธการ

ทำางาน3) Design of physical space , facades , and building

การออกแบบพนทใชสอยทางกายภาพ รปรางหนาตาของตวตก4) Stories , legends , myths , and parables about important

events and people เรองเลา ตำานานทเกยวกบเหตการณสำาคญ และบคคลสำาคญขององคการ

5) Formal statements of organizational philosophy , creeds , and chartersขอความอยางเปนทางการเกยวกบปรชญาขององคการ

เลอกแนวทางการนำาไปปฏบต ( แนวทาง 5 C)1) The commander approach (แนวทางแบบผบญชาการ) ผคดไมไดทำา ผ

ทำาไมไดคด ผบรหารใหความสนใจในการกำาหนดกลยทธ โดยการวเคราะหทสลบซบซอน พฒนาหรอกำาหนดกลยทธขนเอง

หรออาจจะกำากบทมงานทกำาหนดกลยทธ แลวสงมอบใหผใตบงคบบญชา ผบรหารไมมบทบาทในการนำาไปปฏบตขอไดเปรยบ เปนกลยทธทด เพราะผบรหารใหความสนใจขอเสยเปรยบ ขาดแรงจงใจ เพราะผปฏบตไมไดมสวนรวม ทงทอยใกลชดกบโอกาสและปญหาเชงกลยทธ

จะมประสทธผลในองคการเลกๆ ทดำาเนนกจการทมนคง2) The organizational change approach (แนวทางการเปลยนแปลงองคการ)

ใหความสนใจในการทำาทมประสทธผล กลยทธกำาหนดแบบ top-down เพอเคลอนไหวไปสจดมงหมายใหมๆ ใชเครองมอเชงพฤตกรรม ตอง

เปลยนทคน คานยม อดมการณ กระตนจตสำานก ใหความร (reeducation) เปลยนแปลงโครงสราง องคการ จดสรรบคลากรใหม ปรบปรงวธการวางแผน ระบบการควบคม บทบาทผบรหารคลายสถาปนก คอ

ออกแบบระบบการบรหารเพอใหการนำากลยทธไปปฏบต มประสทธผลขอไดเปรยบ มประสทธผลมากกวา C1 ( นำากลยทธทยากกวาไปปฏบต ?)ขอเสยเปรยบ ขอบเขตจำากดในการเปลยนแปลงทเกยวเนองกบสภาพแวดลอมภายนอก เพราะมงเปลยนภายใน

กำาหนดกลยทธแบบ top-down มปญหาเรองแรงจงใจ ( เหมอน C1) กลยทธอาจไมทนสมย เพราะสนใจแตการนำาไปปฏบต ( คดเลว ทำาด / ทำาเลว)

ใชไดในบรษทเลก ในกจการทมนคง3) The collaborative approach (แนวทางอาศยความรวมมอกน) ประสานงานในการคด และ

การทำาพรอมกน ประชมทมงานระดบสง กระตนใหเสนอความเหน ทศนภาพทแตกตางกน บทบาทผบรหารทรบผดชอบเปนเพยงผ

ประสานงาน หาขอสรปขอยตขอไดเปรยบ (ขจดอปสรรคของ C1 , C2)

นำาขอมลขาวสารจากการเปดเวทใหแสดงออก ใชเปนประโยชนตอการกำาหนดกลยทธ เพมพน คณภาพ และความทนสมย

การมสวนรวม เพมพนธะสญญา และขอผกมดขอเสยเปรยบ กลยทธทเกดจากการเจรจาตอรอง การประนประนอม อาจทำาใหเปนกลยทธทดอยลง

วสยทศนนอยและเตย ( ไมดเทา C1 , C2)

การจดทรพยากรการบรหารลำาเอยง จากการตอรอง พดเกงชกจงเกงจะไดมากกวา กระบวนการเจรจาตอรองอาจใชเวลานาน ทำาใหเสยโอกาส และลมเหลวในการตอบสนองไดทน

ทวงทตอสภาพแวดลอมทกำาลงเปลยนแปลงยงคงมกำาแพงระหวางผคดกบผทำา

4) The cultural approach (แนวทางแบบวฒนธรรม) ใหระดบลางกำาหนดการทำาในกรอบวสยทศนของผคด

ชนำาโดยการสอสารพนธกจขององคการ เปดโอกาสใหบคลากรออกแบบกจกรรมตางๆ ของตนเอง ใหสอดคลอง กบพนธกจ กลยทธเมอกำาหนดมาแลวผบรหารจะเปน coach โดยมเครองมอทใชใน คอ การสรางวฒนธรรม

องคการใหเขมแขง สงเสรมใหบคลากรตดสนใจเองในรายละเอยดการปฏบต กอใหเกดความเชอและทศนคตรวมขอไดเปรยบ ทำาลายกำาแพงระหวางผคดกบผทำา ทำาใหคนคดเหมอนกน ทำาเหมอนกน

มแรงจงใจในการทำางานขอเสยเปรยบ ทำางานไดดเฉพาะองคการทมทรพยากรเพยงพอ รองรบตนทนในการสรางวฒนธรรม

องคการ มขอมล มบคลากรทเฉลยวฉลาด จะอยในองคการทมการเตบโตสง หรอใชเทคโนโลยระดบสงใชเวลามากในการสรางวฒนธรรม

เอกลกษณทเขมแขง อาจเปนอปสรรคเมอสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไป5) The crescive approach (แนวทางแบบเพมพน) ผคดสนบสนนผทำาในการ

คด การทำา พรอมกน มการกระจายอำานาจมากทสด ผบรหารไมไดดำาเนนบทบาทเอง แตจะกระตนสงเสรมใหผใตบงคบบญชาพฒนา

กลยทธขนมา และนำาไปปฏบตดวยตนเอง แตกตางจาก 4 แนวทางแรก คอ- กลยทธ ลกษณะ bottom-up โดยผปฏบตและผบรหารระดบตน- กลยทธเปนผลรวมของขอเสนสวนบคคล จงทนสมยเพราะสมผสกบปญหาและโอกาสเชงกลยทธตลอดเวลา- ระดบสง กำาหนดเคาโครงของฐานคต นกบรหารเปนเพยงผตดสนในการประเมนขอเสนอตางๆมากกวา

กำาหนดขอไดเปรยบ สงเสรมใหผบรหารระดบลางมสวนรวมในการกำาหนดกลยทธและเปดโอกาสใหนำาไปปฏบต

ดวยแผนของตนเอง อำานาจอสระ (autonomy) จะเพมแรงจงใจ เปนกลยทธทด เหมาะสมกบสถานการณ และพรอมจะถกนำาไปปฏบต ( คดด ทำาด)

ขอเสยเปรยบ ตองมเงนทนเพยงพอ ยาก แพง และสนเปลองเวลา ตองมความอดทน การเปลยนแปลงจากระบบรวมศนยตองมการปรบตว

เหมาะสมกบองคการทมความสลบซบซอน และดำารงอยในพลวต

นำากลยทธไปสการปฏบตและประเมนผลลพธ ทกษะการบรหารทสำาคญตอการนำากลยทธไปปฏบตอยางมสมฤทธผล 4 ประการ (4 Key

implementation skills)Background + 4 Key skills + Leadership =

Quality PracticeBackground (ภมหลง) : เปนการเพาะบมทกษะตางๆ4 Key skills : Interacting skill การมปฏสมพนธ Allocating skill การจดสรรทรพยากรการบรหาร

Organizing skill การจดองคการ Monitoring skill การ ตดตาม ตรวจสอบ

Leadership (ภาวะผนำา) : มการใชขอมลขาวสาร การสรางแรงจงใจ การพยากรณ คาดการณ การประเมนผลกลยทธ (strategy evaluation) เปนภารกจทสำาคญในการนำากลยทธไปปฏบต การ

ควบคมเชงกลยทธ

3. การควบคมเชงกลยทธ (Strategic Control)การควบคมองคการและควบคมกลยทธ

ในการบรหารองคการโดยทวไป การควบคม (controlling) ครอบคลมกจกรรม ทวาดวยmonitoring การตดตาม , evaluating การประเมนผล และ improving การปรบปรงแกไขทจำาเปน

ความหมายของการควบคมโดยทวไป คอ การดำาเนนการควบคมเปนภารกจหลกโดยทวไปของนกบรหาร การควบคม มความหมายถง making something happen the way it was

planned ในการควบคมนกบรหารตองม ความเขาใจอยางชดเจนถงผลลพธอนพงจะเกดขนจากการดำาเนนงานตามจดมงหมายทกำาหนดขนมา และเพอให

เกดความมนใจวาแผน กลายเปนความจรงไดความหมายของการควบคมกลยทธ คอ การควบคมกลยทธเปนการควบคมทมลกษณะพเศษประเภทหนงของ

การควบคมองคการซงมจดเนนทการตดตาม (monitoring) และการประเมนผล (evaluating) กระบวนการบรหาร

เชงกลยทธ เพอใหมนใจวา กระบวนการนดำาเนนบทบาทหนาทอยางเหมาะสม ทสำาคญกคอการดำาเนนการควบคมกลยทธกเพอใหเกดความมนใจวาผลลพธตางๆทวางแผนไวในกระบวนการบรหารเชงกลยทธบงเกดเปนรปธรรมขนมา

จดมงหมายพนฐานของการควบคมกลยทธ เพอชวยใหผบรหารระดบสง บรรลจดมงหมายขององคการโดยอาศยการตดตามและการประเมนผลกระบวนการบรหารเชงกลยทธ

ตวแบบของกระบวนการควบคมกลยทธตวแบบโดยทวไป (A General Model)

Work Continues No corrective action Performance equivalent

necessary to StandardsControlling begins Measure Performance Compare measurement

to StandardsNew work situation Take corrective action :Performance significantlybegins change plan, organization

different from standards การควบคมเรมตนเมอ มการวดผลการดำาเนนงาน มกำาหนดชวงเวลาในการวดผล จากนนนำาไปเปรยบเทยบกบ

มาตรฐาน หรอเกณฑวดทกำาหนดขน (ตงแตขนตอนการกำาหนดกลยทธ) โดยเกดผลลพธ2 ประการ1) ตรงกบมาตรฐาน กไมจำาเปนตองแกไข ปรบปรง2) ผลการวดเบยงเบนออกไปจากมาตรฐาน นำามาพจารณาวาตองปรบเปลยนแผนหรอไม- ตำากวามาตรฐาน ตองปอนกลบมาพจารณาวาเกดจากปจจยอะไร ( สภาพแวดลอม เงนทน เปนตน)

- สงกวามาตรฐาน ปอนกลบมาพจารณาเชนกน (มาตรฐานตำาไปหรอไม)

กระบวนการควบคมกลยทธ (Certo and Peter) ประกอบดวย ขนตอนท 1 วดผลการดำาเนนงานขององคการ

1) The strategic audit (การตรวจสอบเชงกลยทธ) แบงเปน 3 ระยะDiagnosis ทำาการวนจฉยFocused analysis วเคราะหแบบมจดเนนRecommendation เสนอแนะ เพอแกไข

2) Strategic audit measurement methods (วธการวดเพอตรวจสอบกลยทธ) แบงเปน 2 วธการ

- Qualitative organizational measurements (subjective data and human judgement) การวดองคการเชงคณภาพ อาศยขอมลเชงอตวสย และการวนจฉยของมนษย เชน ตงขอสงเกต

สรางเครองมอวด (interview guide , questionnaire) การสงเกต (มสวน รวม ไมมสวนรวม-สบ)

- Quantitative organizational measurements (numerical data)

การวดองคการเชงปรมาณ ตองมการสรางมาตรวด สราง indicator เชน การวเคราะหโครงการการคาดการณรายรบ- รายจาย , Payback period (Likert scale เปนตวเลข

แตยงไมใชเชงปรมาณ) ขนตอนท 2 เปรยบเทยบผลการดำาเนนงานขององคการกบจดมงหมาย และมาตรฐานตางๆ

( ตวอยางของมาตรฐาน 8 ประการ บรษท GE)1) Profitability ความสามารถในการสรางผลกำาไร2) Productivity มาตรฐานดานผลตภาพ เชน แรงงาน คาจางแรงงาน3) Market position ตำาแหนงทางการตลาด4) Product leadership ความเปนผนำาของผลตภณฑ เชน ยอดขายของเบยร2 ยหอ

5) Personnel development มาตรฐานในการพฒนาบคลากร เชน งบประมาณโครงการฝกอบรม

6) Employee attitude ทศนคตของบคลากร (วดในเชงคณภาพ)7) Public responsibility ความรบผดชอบตอสาธารณะ เชน ปตท.ปลกปา8) Standards reflecting balance between short-range and

long-range goals มาตรฐานทสะทอนถงความสมดลของจดมงหมายในระยะสน และระยะยาว

ขนตอนท 3 ดำาเนนการแกไขทจำาเปน อนสบเนองจากผลการเปรยบเทยบ 3 ประการ1) สอดคลองกบมาตรฐาน2) สงกวา หรอตำากวามาตรฐาน

ขอมล (Information) ระบบขอมล MIS , MDSS (Management decision support system) นำา

มาใชเปนประโยชนในการบรหารเชงกลยทธทงกระบวนการไดอยางไร (การบรหารเชงกลยทธเปนการบรณาการองคความรจากวชาตางๆ)การบรหารระดบสงและการควบคมกลยทธ

ผบรหารระดบสงตองมความสามารถเขาใจการควบคมกลยทธและรวธการดำาเนนการในกระบวนการควบคม เพราะ1) การบรหารเชงกลยทธเปนความรบผดชอบพนฐานของการบรหารระดบสง2) การควบคมเชงกลยทธเปนองคประกอบทสำาคญของการบรหารเชงกลยทธทประสบความสำาเรจ3) ผบรหารระดบสงตองมขอผกมดอยางแนวแนตอการจดตงและการใชระบบการควบคมกลยทธภายใน

องคการ และโดยเฉพาะตองจดสรรทรพยากรขององคการเพอสนบสนน4) ตวแปรองคการ 4 ประการทมความสำาคญตอการธำารงไวซงความสำาเรจในการควบคมกลยทธ

Information systems , Organization Structure influences

Strategic New strategy adoptedValue Systems / Norms , Incentives Control

Present strategy maintain

ผบรหารไมควรแยกการคดและการทำาออกจากกน และเขาใจในการควบคมเชงกลยทธ เชน ร.5 เสดจประพาสตน

องคประกอบท5 : การวางแผนพฒนา (Development Planning) ระบบตลาด และบทบาทของรฐการวางแผนพฒนา

จำาแนกความแตกตางของการบรหาร 2 ประเภท1. PA (Public Administration) = Maintenance of Law and

Order สวนใหญมงไปทาง PA (ซาย) เพอบรรลจดมงหมาย ธำารงไวซงกฎหมาย และระเบยบสงคม

องคการธรกจเอกชนจะดำาเนนกจการกตองขออนญาตจากรฐ ไดรบมอบหมายจากรฐ หรอถาสนสดองคการ( ลมละลาย เปลยนแปลงผถอหน ควบรวมกจการ ครอบงำากจการ) รฐกยดอำานาจคน โดยกจการมาเปนของรฐ(nationalization) แตอดมการณเสรนยมแนวใหม จกรวรรดนยมบบใหแปรรปรฐวสาหกจ(privatization)

2. DA (Development Administration) = Administration of change

องคประกอบของการบรหารการพฒนา การบรหารการพฒนาในภาพรวม ( ตน ปรชญพฤทธ) การพฒนาการบรหาร (Development of Administration : D of A)

การพฒนาโครงสรางของระบบการบรหาร การพฒนากระบวนการ / การพฒนาเทคโนโลยการพฒนาพฤตกรรม การพฒนาทรพยากรมนษยการปรบโครงสราง การปฏรปการเมองการปฏรปสงคม การ reengineering (rethinking ,

redesign , retooling , retraining) การบรหารเพอการพฒนา (Administration of Development : A of D)

การพฒนาเศรษฐกจ การพฒนาสงคม การพฒนาทางการเมองการพฒนาความชวยเหลอจากตางประเทศ การพฒนาเมอง การพฒนาชนบท

การพฒนารฐวสาหกจ (การขยายขอบขายงานดานโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจ)ความหมายและความสำาคญของการวางแผนพฒนา (Conyers and Hills)

Planning : a continuous process which involves making decisions about alternative ways of using available resources to achieve goals in the future

Development : in economic terms, growth and structural change in the national economy with the aim of achieving a type of society “developed nations”

Development planning : type of planning activity, in which the goal is the attainment of a “developed” society Development planning is essentially a post-war phenomenonหลกการในการพฒนาประเทศ

Friedmann and Weaver1) การพฒนาในประเทศจน

เหมา ปฏวตภายใตหลกการพฒนา คอ การปลดแอกมนษยชาต (development is human liberation)

ปลดแอกจากการกดขขดรด ความหวโหย ความยากจน โดยเดนบนลำาแขงตวเอง (walking on two legs)

2) แนวความคดขององคการระหวางประเทศทสำาคญILO (International Labor Organization) พหภาคทสนใจเรองการจางงานและ

การกระจายรายได เสนอ นโยบายการจางงานอยางเตมท (full employment policy : Keynes) เปน

กลยทธพนฐานหนงทจำาเปนUNCRD (UN Community and Regional Development) หนวย

งานสาขาทวาดวยการพฒนาชมชนและภมภาคFriedmann เสนอ Agro - politan development เหนวาการพฒนาเมอง

เออตอการพฒนาอตสาหกรรม แลวจะทำาอยางไรใหเออประโยชนตอการพฒนาเกษตรกรรม จงแสวงหาแนวทาง

IBRD (International Bank of Reconstruction and Development or World Bank) เกดพรอมกบ IMF

เนนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เปนเครองมอของจกวรรดนยมUSAID (US Agency of International Development) ใหความชวย

เหลอแกตางประเทศ แตเปนเครองมอ ของบรรษทขามชาต บบประเทศโลกทสาม ใหยอมเปดรบการลงทน ใหไทยมงสงเสรมการสงออก

One world economic order จดระเบยบเศรษฐกจโลกใหม เปนแนวคดของ CFR

3) อทธพลของบรษทขามชาต โดยสโมสรแหงโรม (Transnational Enterprises – Club of Rome)

สมาชกเปนนกวจย ทปรกษาบรษทขามชาต Timbergen เสนอใหเปดประเทศทมแรงงานถก ม ทรพยาการ ถอเปนสนทรพยของมนษยชาต ตองใหประเทศทกาวหนาเขามาใชประโยชนเพอความคมคา

4) แนวความคดของนกทฤษฎพงพา (Theory of Capitalist of Underdevelopment)

ทฤษฎพงพา หรอการปฏวตการพงพาระหวางประเทศ วจารณวาการพงพา (การลงทน) ตางชาตกอใหเกด การพฒนาทไมสมดล ทวลกษณ (dualistic) ภาคทนสมย / ภาคลาหลง , False

paradigm จากทปรกษาตางชาต

และจาก 4 กระแสหลก ไดประมวลมาเปน 2 หลกการ (ENDS และ MEANS ตางกน) คอ(1) อธปไตยทางบทบาทหนาท (functional sovereignty) : 2) IBRD ;

USAID , 3) พฒนาประเทศทเขาไป ใหเปนตลาดรองรบการลงทน NIC หลกการทสรางจากคนกลมนอยทเปนกลมทน

ENDS มงไปสความมประสทธภาพกอน MEANS อาศยพลงจากภายนอก(2) อธปไตยทางพนท (territorial sovereignty) : 1) , 2)

ILO ; UNCRD , 4) พฒนาประเทศโดยความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ เชน ทางภมศาสตร ความหลากหลายทางชวภาพของไทย

ENDS เพอกอใหเกดความเทาเทยม MEANS ดงศกยภาพในประเทศ

Islam and HenaultGNP (model 1) Basic Needs (model 2)

การเปลยนแปลงแนวทางในการพฒนา จากการพฒนาตามแบบท 1 ความเตบโตของรายได ผลตภณฑมวลรวม ไปสการพฒนาตามตวแปรแบบท 2 การตอบสนองตอความจำาเปนพนฐานของมนษยในสงคม การพฒนาตามตวแบบท 1 (NIC) การพฒนาตามตวแบบท 2

(NAC)การพฒนาอตสาหกรรม การพฒนาเกษตรกรรมกระบวนการพฒนาเมอง การพฒนาชนบท

กลไกตลาดกำาหนดลำาดบความสำาคญของการพฒนา กลไกทางการเมองกำาหนดความจำาเปนพนฐานรายไดประชาชาตตอหว สวสดการสำาหรบบคคลการใชทนเขมขนในกระบวนการผลต การใชแรงงานเขมขนในกระบวนการผลตการวางแผนแบบรวมศนย การวางแผนแบบอาศยการมสวนรวมของประชาชนการพงพาตางชาต การพงพาตนเองการใชเทคนควทยาการลำาสมย การใชเทคนควทยาการทเหมาะสมทพฒนาในทองถนการพฒนาสาขาการผลตแบบคขนาน การพฒนาสาขาการผลตแบบผสมผสานการมงบรรลผลทางเศรษฐกจ การบรรลผลทางเศรษฐกจ สงคมและ

การเมองการพฒนาชนบทแบบมงใหบรการเชงสงคมสงเคราะห การพฒนาชนบทแบบมงการผลตสวสดการอ . กฤช เพมทนจตต ความเจรญเตบโต (วตถ) คณภาพชวต ( คน / มนษย)

D.A. = f (I.D.) D.A. = แนวทางในการบรหารการพฒนา ณ เวลาหนง

I.D. = แนวคดในการพฒนาการบรหาร ณ เวลาหนง เมอแนวคด ทฤษฎหรอตวแบบของการพฒนาเปลยนไป แนวทางการบรหารการพฒนากตองเปลยน

ตามNAIC ของ อ . กฤช เพมทนจตต

การพฒนาตามตวแบบท 3 ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปได (feasibility) ในการพฒนาประเทศระยะยาว

อาศยตวแบบ 5 ขนตอนของการนำากลยทธไปปฏบต ( เนนท 3 ขนแรก)1) Analyzing strategic change ผลกระทบกอใหเกดการเปลยนทศทาง

(redirection) หรอไม หรอเพยงแค เกดความกาวหนา (radical) นำาทฤษฎมลคาเพมมาใช เชน การแปรรปอาหารเกษตรเพมมลคา

2) Analyzing organization structure & 3) Culture วเคราะห โครงสรางภาครฐและเอกชน รวมทงวฒนธรรม

วาเหมาะสมกบประเทศไทยหรอไม รวมกบแนวคดการพฒนาทยงยน เกษตรปลอดสารพษ , green culturesmall is beautiful , เศรษฐกจพอเพยง

ไทยนาจะเหมาะสมกบ NAIC เพราะตงอยบนพนฐานความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทางภมศาสตรและชวภาพ

ภารกจของการวางแผนพฒนาประเทศ (Bryant and White)1) รวบรวม และประเมนคาเครองชวดรวมของสภาวการณทางเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ2) รวบรวม และประเมนคาขอมลเกยวกบสาขาการผลตหลก3) ระบความสมพนธระหวางสาขาการผลตเพอกำาหนดพนท หรอกจกรรมทจำาเปนสำาหรบปญหาหลก4) กำาหนดแนวทางเลอกสำาหรบการแกไขปญหาทมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจโดยรวมและสาขาการผลต

เฉพาะ5) ระบแผนการจดสรรทรพยากรการบรหารสำาหรบแนวทางเลอกตางๆ6) ระบ และกำาหนดทางเลอกตางๆ แกผมอำานาจในการวนจฉยสงการสงสด7) ตดตามผลของการวนจฉยสงการ8) ตรวจสอบเครองชวดเกยวกบสขภาพทางเศรษฐกจ และสงคมอยางตอเนอง9) ดำาเนนการประเมนผลของการดำาเนนการตามแผน และเพอนำาผลลพธนไปพจารณาในแผนและนโยบายตอไป

องคประกอบของการวางแผนพฒนา (Conyer and Hills * , อ. กฤช เพมทนจตต)1) การวางแผนรวมสำาหรบประเทศ (comprehensive planning) *2) การวางแผนเฉพาะสำาหรบสาขาการผลตตางๆ (sectoral planning) *3) การวางแผนยทธศาสตร หรอกลยทธ (strategic planning)4) พนท *5) กลมเปาหมาย6) ปญหาเปาหมาย (problem target)7) โครงการ *8) contingency plan

9) spatial planning10) vision planning11) high pressure planning12) peer pressure planning

กระบวนการวางแผนพฒนาตามทศนะตะวนตก(1) Decision to adopt planning (2) Establish

organizational framework for planning(3) Specify planning goals (4) Formulate objectives(5) Collect and analyze data (6) Identify alternative courses of action(7) Appraise alternative courses of action (8) Select preferred alternative(9) Implement (10) Monitor and evaluate then back to (3)

การวางแผนระบบตลาดและบทบาทของรฐ (Planning , Market and the Role of the State) (Todaro)

ลกษณะของการวางแผนพฒนา เปนแนวคดเบองตน เปนการวางแผนระยะยาว

การวางแผนในระบบเศรษฐกจกำาลงพฒนาแบบผสม (mixed developing economies) มองคประกอบ

1) ใชเงนออม เพอการลงทนสาธารณะตางๆ ระดมทรพยากรทหายาก ไปสพนทหรอกจกรรมทคาดหวงวา จะกอ ใหเกดการบรรลวตถประสงคสงสด คอจดมงหมายทางเศรษฐกจระยะยาว

2) นโยบายเศรษฐกจของรฐบาล เชน การจดเกบภาษ การสงเสรมอตสาหกรรม การกำาหนดพกดอตราภาษ ศลกากร คาจางแรงงาน การกำาหนดราคา เพอกระตน กำาหนดทศทาง ควบคมกจกรรมทางเศรษฐกจของ

เอกชน เพอใหมนใจวาจะเกดความสมพนธสมานฉนท ระหวางความปรารถนาในการแสวงหากำาไรสงสด ของเอกชน กบการบรรลจดมงหมายทางสงคมของรฐ

หลกการและเหตผลสำาหรบการวางแผนในระบบเศรษฐกจกำาลงพฒนา (ระบบเศรษฐกจแบบผสม) ปลอยใหเอกชนจดการเองไมไดหรอ ? ( ประเทศไทย มอของรฐและมอของเอกชนเปนมอเดยวกน)

1. Market failure ความลมเหลวของระบบตลาด ทไมสมบรณในประเทศดอยพฒนา(prize support ตลาดยงบดเบอน ควรใช income support หรอ input support จดหาวตถดบตนทนตำา)

2. Resource mobilization and allocation เปนเครองมอทใชในการระดมและจดสรรทรพยากร

3. Attitudinal or psychological impact เปนเครองมอทสงผลกระทบทาง ดานทศนคต จตวทยา การเมอง

4. Foreign aid เปนเครองมอในการขอความชวยเหลอจากตางประเทศ เชน LOI

กระบวนการวางแผน : ตวแบบพนฐาน ลกษณะตางๆ ของกระบวนการวางแผน 6 ประการ ขนตอนตางๆ ในการวางแผน : ตวแบบพนฐาน 3 ตวแบบ

1) Aggregate growth models : projecting macro variables (ตวแบบความเจรญเตบโตโดยรวม)

คาดการณหรอพยากรณตวแปรมหภาค เชน ความเตบโตทางเศรษฐกจ ดชนผบรโภค การกระจายรายได2) Input – output models and sectoral projections : basis

idea (ตวแปรปจจยนำาเขา-ปจจยนำาออก)Liontif สำานกเศรษฐศาสตรสถาบน (6) แบงระบบเศรษฐกจเปน 3 ภาค เกษตร อตสาหกรรม และบรการ

ปจจยนำาออกของภาคเกษตรจะเปนปจจยนำาเขาของอก 2 ภาค และเชนเดยวกนกบทเหลอ คาดการปจจยทตองการหรอเหมาะสม

3) Project appraisal and social cost – benefit analysis (การวเคราะหโครงการ)

ความเปนไปไดของโครงการ (project feasibility) ความเหมาะสมหรอคาของโครงการสำาหรบภาครฐมกจะ

ไมดตนทนดานการเงน จะวเคราะหตนทนทางสงคม ประเมนผลกระทบ economic impact สง แวดลอม EIA

วฒนธรรม CIA สวนเอกชนจะวเคราะห คา IRR , payback period

วกฤตในการวางแผน : ปญหาของการนำาไปปฏบตและความลมเหลวของแผนTheory versus Practice ทฤษฎขดแยงกบการปฏบต นำาทฤษฎไมเหมาะสมมาใช (รบใชชนชนนายทน)

1) Factor prices , choice of technique and employment creation

2) Rural – urban imbalances and migration3) Demand for education and the employment problemเหตผลสำาหรบความลมเหลวของแผน1) Deficiencies in plans and their implementation ดอยประสทธผล

ในแผนและการนำาไปปฏบต2) Insufficient and unreliable data ขอมลทไมเพยงพอ และไม

นาเชอถอ3) Unanticipated economic disturbances , external and

internal การรบกวนทางเศรษฐกจทไมไดคาด4) Institutional weaknesses ความออนแอเชงสถาบน5) Lack of political willTodaro กลาววา เกดความลมเหลวในการใชแผนเปนเครองมอของรฐ รฐบาลแทรกแซงมากไป จะสนเปลอง

พงพอใจทจะใชกลไกตลาดมากกวาการวางแผน ไมตองการใหรฐเปนนายทนเอง รฐจะตองไมแทรกแซง แตใน US รฐกลบเบงกลามอมเกษตรกร

ความลมเหลวของรฐบาลและการเกดแนวโนมของความพงพอใจทจะเลอกใชกลไกตลาดมากกวาการวางแผน ม11 ขอ

เงอนไขเบองตนทางสงคมวฒนธรรมและความตองการทางเศรษฐกจสำาหรบระบบเศรษฐกจแบบแบบตลาด การปฏบตงานของระบบตลาดเอกชนทมประสทธผล ตองการเงอนไขเบองตนทางสถาบนและวฒนธรรม

1) Trust (in banks, insurance companies, suppliers, etc.) เพยง trust ตวเดยวกทำาไมไดแลว

2) Law and Order (enforcement of contracts) ม14 ประการ

การวางแผนพฒนาและรฐการวางแผนพฒนาและแผนพฒนาในประเทศไทย

กระบวนการวางแผนพฒนาประเภทการวางแผนพฒนา

องคประกอบท6 : สรป และสงเคราะหแนวคด ทฤษฎและการปฏบตเกยวกบการจดการเชงกลยทธ1. Thesis

การทำาความเขาใจในทฤษฎของวชาตางๆ และการปฏบตของการวางแผนในแตละแงมม

2. Antithesis (การวเคราะหเชงแยง) The fundamental and unifying objective of the work of all critical theorists is the achievement, through critique, of a society free from all forms of domination. (Frankfurt school)

วเคราะหเชงตรรกะ วา1) การวางแผนตางๆ ทศกษามจดมงหมายเพอชวยใหสงคมเปนอสระจากการครอบงำาทกรปแบบหรอไม2) การวางแผนสายตางๆ ทเขามามอทธพลในสงคมไทย มจดหมาย เชนเดยวกบ 1) หรอตรงกนขาม

3. Synthesis (การสงเคราะห) การวางแผนทเหมาะสมสำาหรบประเทศไทย ควรมลกษณะอยางไร