ภาควชานตเวชศาสตร ส านกงาน : ตกนตเวชศาสตร โทร. 251-6981 สายใน 4269

งานหลกของภาควชานตเวชศาสตร แบงออกเปน 1. งานตรวจผปวยคด 2. งานตรวจศพคด 3. งานตรวจพสจนทางนตเซโรวทยา

งานตรวจผปวยคด

1. การแยกประเภทผปวย ตามค าสง โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ท 116 / 802 เรอง “ระเบยบปฏบตงานดาน ผปวยคด” ลงวนท 14 มนาคม 2522 ผปวยคดใหหมายถง ผปวยทมสาเหตการปวยเจบเกยวเนองกบกฎหมาย ไดแก

1.1 ผปวยทเจาพนกงานสอบสวนหรอศาลสงตวมา เพอตรวจชนสตร โดยมหนงสอสงตวเปนทางการ

1.2 ผปวยทไดรบบาดเจบจากการกระท าของผอน 1.3 ผปวยทไดรบบาดเจบจากอบตเหตหรอมสาเหตของการบาดเจบทผดธรรมชาต เชน

อบตเหตการจราจร พลดตกจากทสง จมน า ผกคอหรอแขวนคอ บาดเจบจากความรอน ความเยน กระแสไฟฟา บาดเจบจากการปฏบตงานใหแกนายจาง หรอเจบปวยจากโรคทเกดจากการท างาน เปนตน

1.4 ผปวยทสงสยวาอาจจะเปนคดขนภายหลง เชน ผปวยไดรบสารพษ ผปวยจากการถกสตวท าราย ผปวยจากการลวงละเมดทางเพศ ถกลอบวางยาพษ ท าแทง เปนตน

2. หลกการปฏบต 2.1 การแจงความ เมอผปวยคดมาพบแพทยครงแรก แพทยควรใหความรวมมอกบพนกงาน

สอบสวน โดยแจงความไปยงสถานต ารวจ ซงในทางปฏบตสามารถกระท าไดโดยใชโทรศพท หรออาจแนะน าชแจงใหผปวยหรอญาตไปแจงความเองในบางกรณ อยางไรกตามผปวยคดตามความหมายในระเบยบนไมจ าเปนตองแจงความทกราย ใหพจารณาตามความเหมาะสม เชน อาจพจารณาแจงความในกรณผปวยไดรบบาดเจบจากการกระท าของผอน ผปวยทมลกษณะของการบาดเจบเปนหลกฐานหรอเปนเหตใหชวนสงสยไดวานาจะเปนคดไดภายหลง เปนตน แตทงนใหพยายามหลกเลยงการแจงความทอาจ เปนการเปดเผยความลบผปวย เชน ผปวยทถกลวงละเมดทางเพศ หากยงมไดแจงความ ควรแนะน าให ผปวยหรอญาตไปแจงความเอง ถาผปวยประสงคจะใหโรงพยาบาลเปนผแจงความกอาจจะกระท าได โดยควรบนทก

เปนหลกฐานวา ผปวยยนยอมหรอขอรองใหแจง เพอปองกนมใหผแจงความตองรบผดฐานเปดเผยความลบของผปวย การแจงความนน ตามปกตแจงไปยงสถานต ารวจเจาของทองทเกดเหต แตถาไมทราบทองทเกดเหตใหแจงสถานต ารวจนครบาลปทมวนไวกอน และในการแจงความทางโทรศพททกครงควรบนทกวน เวลา ชอผรบแจง (ต ารวจ) และผลการแจง (รบแจงหรอไม) ไวดวยทกครง

2.2 การปรกษาผปวย เมอแพทยเจาของผปวยไดท าการรกษาพยาบาลผปวยจนอาการคงทแลว ใหรบด าเนนการปรกษาผปวยทกรายกบแพทยนตเวชโดยทนท ยกเวนในกรณท แพทยผรกษามความประสงคจะด าเนนการทางนตเวชกบผปวยรายนนดวยตนเอง ตลอดกระบวนการ วธการปรกษาผปวย ใหถอปฏบตดงน 2.2.1 ผ ปวยนอก แพทยผ รกษาบนทกรายละเอยดแรกรบและเขยนค าขอปรกษา ลงในบตรตรวจผปวยนอก สงตวผปวยพรอมผลการตรวจทางหองปฏบตการภาพถายรงส วตถพยานอนๆ มารบการปรกษาทหองตรวจผปวยนตเวช ตก ภปร ชน 6 ทกวน เปดท าการของทางราชการเวลา 08.30 - 12.00 น. ถาผปวยมารบการรกษานอกเวลาดงกลาว ใหแพทยผรกษาปฏบตดงน บนทก รายละเอยดบาดแผลแรกรบโดยละเอยดลงในบตรผปวย

เขยน ใบนดตรวจผปวยนตเวช ตามแบบฟอรมของโรงพยาบาลจฬาลงกรณ (เอกสารประกอบหมายเลข 1)

สงตว ผปวยพรอมใบนด บตรตรวจผปวยนอก ภาพถายรงส ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ว ต ถพ ย านภาพ ถ า ย (ถ าม ) พ ร อมท ง แนะน า ผ ป ว ย ใหม าพบแพทย น ต เ วช ในวนร าชก า ร ทเปดท าการถดไป 2.2.2 ผปวยใน แพทยผรกษากรอกขอความลงในใบปรกษาผปวยทางนตเวช (เอกสารประกอบหมายเลข 2) และน าสงประวตผปวย บตรผปวย ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ภาพถายรงส วตถพยาน รายละเอยดการรกษาและการพยากรณโรค มายงหองตรวจผปวยนตเวช ตก ภปร ชน 6 เวลา 8.30 - 12.00 น. ทกวนเปดท าการของทางราชการโดยเรวทสด แพทยนตเวชขอสงวนสทธทจะรบปรกษาผปวย หากแพทยผรกษาไมน าสงผปวยมารบการปรกษาในเวลาอนสมควร กลาวคอ ระยะเวลาลวงเลยไปจนแพทยนตเวชไมสามารถตรวจชนสตรและใหความเหนเดยวกบการบาดเจบและบาดแผลไดอยางถกตองตามหลกวชา โดยใหสนนษฐานวาแพทยผรกษามความประสงคจะด าเนนการทางนตเวชกบผปวยรายนนดวยตนเองตลอดกระบวนการ แพทยตองลงนามในการสงปรกษา ในกรณทมลายเซนตเฉพาะน สตเวชปฏบต ทางหนวยงานจะปฏเสธไมรบปรกษา

(เอกสารประกอบหมายเลข 1)

(เอกสารประกอบหมายเลข 2)

2.3 การใหใบรบรองแพทย เมอไดรบปรกษาแลว แพทยนตเวชจะเปนผด าเนนการออก

ใบรบรองแพทยส าหรบผปวยคดรายนนๆ

ขอควรระวง นสตแพทยเวชปฏบต หามออกใบรบรองแพทยทกชนด เพราะยงไมไดรบใบอนญาตใหเปนผประกอบวชาชพเวชกรรม แพทยหรอแพทยประจ าบาน ไมควรออกใบรบรองแพทยเกยวกบผปวยคดทจะสงหรอไดสงปรกษาแลว การไมปฏบตตามนใหสนนษฐานไวกอนวา แพทยผนนมความประสงคจะด าเนนการทางนตเวชตอผปวยรายนนดวยตนเอง เชน การออกรายงานชนสตรบาดแผล การใหปากค าตอพนกงานสอบสวน การเปนพยานศาล เปนตน

2.4 การสงมอบวตถพยาน ใหจดการสงมอบวตถพยาน เชน กระสนปนทผาออกจากผปวยใหทหองตรวจผปวยนตเวช ตก ภปร ชน 6 โดยเรวเพอปองกนการสญหาย และอาจเปนเหตใหแพทยตองรบผดทางอาญาในเรองเกยวกบวตถพยาน วธการสงมอบใหท าดงน 2.4.1 สงมอบวตถพยานพรอมตวผปวยขณะสงปรกษา โดยปดผนก ชอ – สกล เลขท โรงพยาบาลของผปวย และลงนามก ากบกอนสงมอบ ควรสงวตถพยานมาในลกษณะ แหงและใสถงกระดาษมาเพอปองกน ความเสอมของวตถพยาน 2.4.2 หากไดรบวตถพยานภายหลงปรกษาแลว ใหสงมอบทหองตรวจผปวยนตเวชตก ภปร ชน 6 ทกวนท าการในเวลาราชการ

งานตรวจศพคด

1. การแยกประเภทศพ ศพคด หรอ ศพนตเวช หมายถง ศพทมสาเหตแหงการตาย โดยผดธรรมชาตตามประมวล กฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 148 และศพทการตายมขนในระหวางการควบคมของ เจาพนกงาน การตายผดธรรมชาตนน คอ

1.1 ฆาตวตาย 1.2 ถกผอนท าใหตาย 1.3 ถกสตวท ารายตาย 1.4 ตายโดยอบตเหต

1.5 ตายโดยยงมปรากฎเหต

การตายโดยยงมปรากฏเหต คอ การตายซงมเหตอนควรสงสยวาจะมสาเหตแหงการตายในขอใดขอหนงใน 4 ขอตน และแพทยผตรวจยงไมอาจสรปเหตตายได รวมท งผปวยทตายทนททมาถงโรงพยาบาลโดยไมปรากฏเหตแหงการตายแนชด

2. หลกในการปฏบต เนองจากกฎหมายไดบญญตไววา เมอมการตายผดธรรมชาต หรอมเหตอนควรสงสยวาการตายผดธรรมชาต ใหท าการชน สตรศพ ฉะน น ศพน ต เวชจงจะตองมการด า เ นนการ เ ปนข นตอน ดงตอไปน

2.1 ตรวจยนยนการตาย 2.2 เตรยมการสงศพเพอตรวจชนสตร ไดแก

2.2.1 เขยนรายงานขอท าการตรวจศพ ตามแบบฟอรมของโรงพยาบาลจฬาลงกรณ โดยกรอกขอความพรอมลงลายมอชอในบนทกยอรายงานผปวยถงแกกรรมลงในรายงานขอท าการตรวจศพ ลงลายมอชอแพทยผขออนญาต กรณน แพทยประจ าบานสามารถลงลายมอชอได โดยไมตองรอญาตลงชออนญาตใหตรวจศพ เนองจากเปนการกระท าตามกฎหมาย อยางไรกตามแพทยสมควรชแจงใหญาตเขาใจกระบวนด าเนนการเกยวกบศพ

2.2.2 สงหนงสอรบรองการตาย (เอกสารหมายเลข ท.ร.4/1 ) ตามแบบฟอรมททางโรงพยาบาลก าหนดไว โดยงดเวนการเขยนขอความหรอขอสนนษฐานทเกยวของกบสาเหตตาย (รายการท 2.3 - 2.6, 5 และ หมายเหต) เนองจากยงไมไดท าการชนสตรพลกศพ เพอหาสาเหตการตายทแทจรง โดยแพทยนตเวชจะเปนผกรอกขอความเหลาน เมอไดท าการชนสตรศพเรยบรอยแลว ในกรณทแพทยผรกษากรอกขอความลงในชองสาเหตการตาย และญาตไดน าไปแจงความเพอรบมรณบตรแลว ถอวาแพทยทานนนไดท าการชนสตรพลกศพจนรเหตแหงการตายแลว และจะตองเปนผรบผดชอบด าเนนการทางนตเวชเกยวกบศพนนตอไป 2.2.3 ลงลายมอชอในใบเกบศพในตเยน 2.3 การสงศพ

1.3.1 เตรยมบตรตรวจผปวยนอก ประวตผตาย ภาพถายรงส รายงานขอท าการตรวจศพ ใบแจงความมรณบตร ใบเกบศพ ฯลฯ เพอน าสงพรอมศพ

1.3.2 แจงเจาพนกงานหองพกศพมารบศพ โทรศพทภายใน 4317 2.4 กรณศพซงเสยชวตในโรงพยาบาล ถาไมใชการตายตามธรรมชาต ตวอยางเชน กระโดดตกภายในโรงพยาบาล มกรณสงสยเกดจากภาวะแทรกซอนจากการรกษาพยาบาล ใหด าเนนการดงน

2.4.1 แจงพนกงานสอบสวนในทองท (ปทมวน) 2.4.2 แจงแพทยนตเวช ( โทร 4436 ตอ 104 ) เพอตรวจชนสตรศพ ณ สถานทตรวจศพ 2.4.3 สงศพ เพอท าการชนสตรพลกศพตอไปทศนยอ านวยการชนสตรพลกศพ จฬา ฯ

การตรวจพสจนทางหนวยนตเซโรวทยา

หองปฏบตการนตเซโรวทยา ชน 2 หอง 201 ตกนตเวชศาสตร ภาควชานตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ขอบเขตการใหบรการ

หนวยนตเซโรวทยา ใหบรการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ ดงน

เวลาท าการ 08.00-12.00 น. นตเวชคลนก ชน 6 อาคาร ภปร.

งานใหบรการ Code การใหบรการ

อตราคาบรการ / 1 ตวอยาง

1. ตรวจสารพนธกรรม DNA 1.1 DNA 16 ต าแหนง (ยนยนความเปน บดา มารดา บตร)

1.2 Y-Chromosome DNA (ยนยนทางสายพนธ บดา ) 1.3 Mitochondrial DNA (ยนยนทางสายพนธ มารดา ) 1.4 DNA 16 ต าแหนง No Blood (ยนยนความเปน บดา มารดา บตร จากตวอยางทไมใชเลอด) 1.5 FM082 Y-Chromosome DNA No Blood (ยนยนทางสายพนธ บดาจากตวอยางทไมใชเลอด ) 1.6 Mitochondrial DNA No Blood (ยนยนทางสายพนธ มารดา จากตวอยางทไมใช เลอด )

FM081

FM082 FM083 FM084

FM085 FM086

5,000 6,000 8,000

6,000

7,000

9,000

2. ตรวจ พสจนการขมขนกระท าช าเรา - Acid phosphatase test (Swab) - H and E stain (Slide)

FM 066 FM 067

120 270

ขอปฏบตในการตรวจพสจนความเปนบดา มารดา และบตร 1. การขอรบบรการ

1.1 กรณหนวยราชการสงตรวจ ใหท าหนงสอสงตวถงผอ านวยการโรงพยาบาลจฬาลงกรณหรอหวหนาภาควชานตเวชศาสตร พรอมสงตวผขอรบบรการ บดา มารดา บตร มาทโรงพยาบาลจฬาลงกรณเพอขอท าแฟมประวตและพบแพทยทนตเวชคลนก ตก ภปร. ชน 6 เพอซกประวตประกอบการเขยน

ใบสงตรวจ (เอกสาร บ.6314 ) น าใบสงตรวจและแฟมประวตมอบใหเจาหนาทหองปฏบตการหนวยนตเซโรวทยาเพอเจาะเลอดทนตเวชคลนก ชน 6 อาคาร ภปร.

1.2 กรณสวนตว ผขอรบบรการ บดา มารดา บตร มาทโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ท าแฟมประวต พบแพทยทนตเวชคลนก ตก ภปร ชน 6 เพอซกประวตประกอบการเขยนใบสงตรวจ(ตามเอกสารหมายเลข บ.6314 ) น าใบสงตรวจและแฟมประวตมอบใหเจาหนาทหองปฏบตการหนวยนตเซโรวทยาเพอเจาะเลอดทนตเวชคลนก ชน 6 ตก ภปร.

2. เอการประกอบการตรวจ 2.1 กรณหนวยราชการสงตรวจ

- หนงสอสงตวจากหนวยงาน - - ส าเนาเอกสารทตองการแกไข - บตรประชาชน 2.2 กรณสวนตว - บตรประชาชน - ใบแจงเกดหรอสตบตร (กรณเดกทยงไมบรรลนตภาวะ) - หนงสอเดนทาง (กรณบคคลตางประเทศ)

3. การเขยนใบสงตรวจ ขอใหแพทยผรบปรกษากรอกขอความซกประวต วตถประสงคของการตรวจ ลงรายละเอยดความสมพนธของแตละบคคลในครอบครวในใบสงตรวจและใน OPD Card เพอวนจฉยวาจะใชการตรวจใดหรอไมสามารถตรวจพสจนความสมพนธได หลงจากนนสงผขอรบบรการทงครอบครวมาทนตเวชคลนก ชน 6 ตก ภปร.

4. การช าระคาบรการและลงทะเบยนเขารบการตรวจ ผเขารบบรการช าระคาบรการทฝายการเงน ชน 6 ตก ภปร. แลวจงเขามาลงทะเบยนเพอรบ

บรการทเจาหนาทหองปฏบตการ ณ นตเวชคลนก ชน 6 ตก ภปร. พรอมเอกสารสงตวและใบสงตรวจจากแพทย ใบเสรจรบเงนและเอกสารประกอบอน ๆ

5. การเจาะเลอด 5.1 ผเขารบบรการตองมารบการเกบตวอยาง DNA ทนตเวชคลนก ชน 6 ตก ภปร. โดยเจาหนาท

หองปฏบตการหนวยนตเซโรวทยา พรอมกนทงครอบครว 5.2 กรณอนนอกจากนใหอยในดลยพนจของหวหนาหนวยนตเซโรวทยา

6. ถายภาพ ประกอบการตรวจและเกบไวเปนหลกฐาน 3 รป / คน โดยเจาหนาทหองปฏบตการหนวยนตเซโรวทยา

6.1 รปหนาตรง 1 รป 6.2 ดานขางเปดใบห 1 รป 6.3 ภาพหมรวมผรบบรการตรวจทงครอบครว

7. การนดรบผลการตรวจ ผลการตรวจสารพนธกรรม ดเอนเอ รบผลการตรวจหลงการเจาะเลอด 21 วน 8. การมารบผล

รบผลดวยตนเอง ณ นตเวชคลนก ช น 6 อาคาร ภปร. พรอมกบเอกสารใบนดรบผลและใบเสรจรบเงน กรณทไมสามารถมารบดวยตนเอง ได ใหผรบแทนน าเอกสารมอบฉนทะ ใบนดรบผลพรอมใบเสรจรบเงนมา แสดง

ขอปฏบตในการตรวจพสจนการขมขนกระท าช าเรา ( Rape ) การตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการเพอตรวจพสจนการขมขนกระท าช าเรา (Rape)ตวอยางทใช

วเคราะห ม 2 รายการ คอ 1.การตรวจหาสวนประกอบของน าอสจดวยวธ Enzyme - Acid phosphatase test (FM 066 Seminal Analysis)

การเกบตวอยาง 1).ปาย specimen หรอตวอยางทสงสยโดยใช sterile cotton swab ผงใหแหงแลวใสภาชนะทผาน

การฆาเชอ บนทกรายละเอยดใหครบถวนเชน ชอและต าแหนงทเกบ น า swab ใสถงกระดาษทบแสง ปดผนกและลงนามก ากบ ( ไมตองเตมน าเกลอ หรอน ากลน )

2).ในกรณทไมสามารถสงตวอยางในหองปฏบตการภายใน 48 ชวโมง ใหเกบแหงบนกระดาษกรอง ใช Swab ปายจากชองคลอด หรอบรเวณทสงสย ปายลงกระดาษกรอง ผงใหแหง เกบใสถงกระดาษทบ แสง ปดผนกและลงนามก ากบ สงมาทหองปฏบตการ

3). กรณเปนเสอผา ผาปทนอน ปลอกหมอน ฯลฯ ใหน าผงอากาศใหแหง แลวท าเครองหมายระบ ต าแหนงไวเพองายตอการสงเกต เกบใสถงกระดาษทบแสงปดผนกและลงนาม ก ากบ น าสงมา

ทหองปฏบตการ 4). ผปวยทมประจ าเดอน ไมตองสงตรวจหา Acid Phosphatase test เนองจากไมสามารถแปลผลได การเกบรกษาตวอยาง แชตเยน 4 - 6 องศาเซลเซยส น าสงหองปฏบตการภายใน 48 ชวโมง

2. การตรวจหาตวอสจดวยการยอม Hematoxylin and Eosin Stain (H & E) FM 067 Spermatozoa

การเกบตวอยาง Smear ของเหลวจากชองคลอดทงภายในและภายนอก บนแผน slide อยางละ 1 แผน ไมตองปด Cover slips ใสถงพลาสตกบรรจถงละ 1 แผน บนทกรายละเอยดลงใบฉลากขางถง

กรณาลงรายละเอยดในใบสงตรวจ (เอกสาร บ.6314)ใหครบถวน เพอเปนขอมลประกอบการตรวจ วเคราะห

หมายเหต

1.รายละเอยดทตองระบทฉลาก ปดผนก ชอ-สกล.......................................................................... เลขทผปวย................................... ชนด Specimen…………………… วน/เวลาเกบ ..................................................... Specimen no …………………….. Request for 1.H&E 2. Acid phosphatase วน/เวลาสงหองปฏบตการ......................... ผเกบ/หนวยงาน...............................................

2. swab ทเกบตวอยางแลวตองน าเกบทอณหภม 4- 6 องศาเซลเซยส การไมเกบทอณหภมดงกลาว จะท าใหเกดไอน าเกาะทหลอดหรอถงพลาสตก ท าใหความเขมขนของ Enzyme เปลยนไป และอาจเกดเชอราท าให Specimen เสยหายได ซงจะสงผลใหการแปลผลคลาดเคลอนได

เอกสาร บ.6314

เอกสาร บ.6314