เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... ·...

53
เศรษฐกิจการผลิตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชัง สํานักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร Bureau of Agricultural Economic Research สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร Office of Agricultural Economics กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ Ministry of Agriculture and Cooperatives เอกสารวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร เลขที106 Agricultural Economic Research NO. 106 พฤษภาคม 2557 May 2014

Upload: others

Post on 03-Jan-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

เศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร Bureau of Agricultural Economic Researchสานกงานเศรษฐกจการเกษตร Office of Agricultural Economics กระทรวงเกษตรและสหกรณ Ministry of Agriculture and Cooperatives เอกสารวจยเศรษฐกจการเกษตร เลขท 106 Agricultural Economic Research NO. 106 พฤษภาคม 2557 May 2014

Page 2: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

เศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

Page 3: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทคดยอ

การศกษาวจยเรอง เศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง มวตถประสงคเพอศกษาสภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลตและการตลาด ศกษาวเคราะหตนทนและผลตอบแทน ศกษาวเคราะหโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด ผลการดาเนนงานการตลาด วถการตลาด ศกษาวเคราะหสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด ประสทธภาพการตลาด รวมทงศกษาปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาด ขอมลไดจากการสมภาษณเกษตรกรและ กลมพอคาในป 2554 จากภาคกลาง ภาคตะวนออก และภาคใต จานวน 10 จงหวด โดยมเกษตรกรตวอยาง 107 ราย และกลมพอคา 9 ราย ผลการศกษาพบวา ตนทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชงเฉลย 46,123.37 บาทตอกระชง เกษตรกรมผลผลตเฉลย 496.55 กโลกรมตอกระชง ราคาเฉลย 162.94 บาทตอกโลกรม มรายไดเฉลย 80,907.86 บาทตอกระชง ตนทนผนแปร 44,440.35 บาทตอกระชง ตนทนคงท 1,683.02 บาทตอกระชง รายไดสทธทงหมด 36,467.51 บาทตอกระชง และกาไรสทธทงหมด 34,784.49 บาทตอกระชง สวนเหลอมการตลาดพบวา สวนเหลอมการตลาดทพอคาทองทไดรบ 20.00 บาทตอกโลกรม ตนทนการตลาด 7.69 บาทตอกโลกรม กาไร 12.31 บาทตอกโลกรม พอคาขายปลกมสวนเหลอมการตลาด 25.00 บาทตอกโลกรม ตนทนการตลาด 12.96 บาทตอกโลกรม กาไร 12.04 บาทตอกโลกรม ปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด คอ ราคาปลา ปรมาณผลผลต ความตองการบรโภค และการเปลยนแปลงของราคาปจจยการตลาด วถการตลาดพบวา เกษตรกรขายผลผลตใหกบพอคารวบรวมทองท รอยละ 70 รองลงมาพอคารวบรวมทองถน รอยละ 20 และภตตาคาร/รานอาหาร รอยละ 10 พอคาแตละประเภทจะกระจายผลผลตสวนใหญใหกบภตตาคาร/รานอาหาร ถงรอยละ 95 ปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาว ไดแก แหลงเพาะเลยงเสอมโทรม เกดภาวะนาเสยเพมขนอยางตอเนอง อาหารปลามราคาสงขน และมแนวโนมสงขนในอนาคต ลกพนธปลาไมมคณภาพ ปลาเปนโรค และมแหลงจาหนายผลผลตนอย

จากผลการศกษาสามารถเสนอแนะได ดงน เกษตรกรควรจดตงแหลงหาอาหารปลาราคาถกจากทาเรอโดยตรง เพอชวยลดตนทนคาอาหารใหกบเกษตรกร กรมประมง ควรเรงรดพฒนาการเพาะเลยงลกพนธปลากะพงในเชงพาณชย ซงเปนการผลตลกพนธปลาทมคณภาพ มอตราการเจรญเตบโตทด และอตรารอดสง หนวยงานภาครฐทเกยวของควรมบทบาทในการวจยหาแนวทางปองกนและรกษาโรคปลา และจดการเผยแพรใหความรถายทอดเทคโนโลยแกเกษตรกร เพอสามารถนาไปใชประโยชนไดอยางแทจรง รวมทงควรจดตงศนยตรวจสขภาพสตวนา และคณภาพนา เพอบรการแกเกษตรกรทประกอบอาชพการเพาะเลยงสตวนาตอไป

Page 4: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

คานา

สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ไดทาการศกษาเศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลตและการตลาด ศกษาวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง ศกษาวเคราะหโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด ผลการดาเนนงานการตลาด วถการตลาด ศกษาวเคราะหสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด ประสทธภาพการตลาด รวมทงศกษาปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง เพอนาผลงานวจยไปใชประโยชนเปนแนวทางในการพฒนาการผลตและการตลาดใหแกเกษตรกรและผประกอบการใชเปนขอมลในการตดสนใจการลงทนเลยงปลากะพงขาวในกระชง ตลอดจนหนวยงานทเกยวของใชเปนขอมลในการสงเสรมการเลยงปลากะพงขาวในกระชงใหเพยงพอกบความตองการของผบรโภคในประเทศ ลดการพงพาการนาเขา รวมทงขยายการแปรรปสนคาทใชปลากะพงขาวเปนวตถดบใหมความหลากหลายมากขน เพอเพมมลคาการสงออกไปยงตางประเทศในอนาคตตอไป

การศกษาครงนสาเรจไดดวยความกรณาจากผเกยวของหลายทาน โดยเฉพาะเจาหนาทกรมประมง เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง และกลมพอคาทไดสละเวลาใหขอมล คาแนะนา และคาปรกษา รวมทงขอคดเหนตางๆ ทเปนประโยชนตองานวจยครงนเปนอยางด คณะผวจยจงขอขอบคณมา ณ โอกาสน

สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

พฤษภาคม 2557

Page 5: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

สารบญ หนาบทคดยอ ขคานา คสารบญ งสารบญตาราง ฉสารบญภาพ ชบทท 1 บทนา 1

1.1 ความสาคญของการศกษา 11.2 วตถประสงคของการศกษา 21.3 ขอบเขตของการศกษา 21.4 วธการศกษา 21.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 การตรวจเอกสาร แนวคดและทฤษฎ 42.1 การตรวจเอกสาร 42.2 แนวคดและทฤษฎ 5

บทท 3 สภาพทวไปเกยวกบการเลยงปลากะพงขาวในกระชง 103.1 ความรเกยวกบการเลยงปลากะพงขาวในกระชง 103.2 สถานการณการเลยงปลากะพงขาวในกระชง 13

บทท 4 ผลการศกษา 244.1 สภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง 244.2 ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง 314.3 วเคราะหโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด

ผลการดาเนนงานการตลาด วถการตลาด 344.4 วเคราะหสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด

และประสทธภาพการตลาด 364.5 ปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง 39

Page 6: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

สารบญ (ตอ) หนาบทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 42

5.1 สรป 425.2 ขอเสนอแนะ 44

บรรณานกรม 45

Page 7: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

สารบญตาราง

ตารางท หนา1 จานวนฟารม เนอท ปรมาณและมลคาการผลตปลากะพงขาวในกระชงป 2550 - 2554 132 ปรมาณ มลคา การนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงของไทยป 2550 – 2554 143 ปรมาณ มลคาการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศของไทยป 2550 – 2554 154 ปรมาณ มลคา การสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงของไทยป 2550 – 2554 165 ปรมาณ มลคาการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศของไทยป 2550 – 2554 176 ราคาขายสงปลากะพงขาวรายเดอนป 2550 – 2554 187 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดเลก)รายเดอนป 2550 – 2554 198 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดกลาง)รายเดอนป 2550 – 2554 209 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดใหญ)รายเดอนป 2550 – 2554 21

10 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(เฉลย)รายเดอนป 2550 – 2554 2211 สภาพทวไปของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554 2512 สภาพการผลต และการจดการการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554 2713 สภาพการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554 3014 ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554 3315 สวนเหลอม และคาใชจายการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554 3716 กาไรสทธทเกษตรกร และพอคาทองทไดรบจากการขายปลากะพงขาวในกระชงป 2554 38

Page 8: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

สารบญภาพ

ภาพท หนา1 กราฟแสดงปรมาณและมลคาการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงป 2550 – 2554 142 กราฟแสดงปรมาณการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศป 2554 153 กราฟแสดงปรมาณและมลคาการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงป 2550 – 2554 164 กราฟแสดงปรมาณการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศป 2554 175 กราฟแสดงราคาขายสงปลากะพงขาวรายเดอนป 2550 – 2554 186 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดเลก)รายเดอนป 2550 – 2554 207 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดกลาง)รายเดอนป 2550 – 2554 218 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดใหญ)รายเดอนป 2550 – 2554 229 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(เฉลย)รายเดอนป 2550 – 2554 23

10 วถการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554 36

Page 9: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทท 1

บทนา 1.1 ความสาคญของการศกษา

ปลากะพงขาวเปนปลานากรอยทมความสาคญทางเศรษฐกจ และมคณคาทางโภชนาการเปนทนยมบรโภคกนอยางแพรหลาย นบวนความตองการบรโภคปลากะพงขาวจะเพมขนเรอยๆ ประกอบกบผลตผลทางทะเลเรมมแนวโนมขยายตวเพมขนในอตราทลดลง สบเนองจากความเสอมโทรมของแหลงนาธรรมชาต และการขยายเขตนานนาของประเทศเพอนบานอนๆ จงยงผลใหทรพยากรสตวนาทจบจากธรรมชาตมปรมาณนอยลง ดงนน การเพาะเลยงปลากะพงขาวจงเรมมความสาคญ และไดมการขยายการเพาะเลยงมากขน แตกยงไมเพยงพอกบความตองการของผบรโภค จงมการนาเขาปลากะพงขาวจากตางประเทศ เพอตอบสนองความตองการของผบรโภคในประเทศและตางประเทศ

การผลตปลากะพงขาว ในชวง 5 ปทผานมา (2550 – 2554) การผลตจากการเพาะเลยงมแนวโนมขยายตวเพมทงปรมาณและมลคาในอตรารอยละ 8.16 และรอยละ 11.39 ตอป ตามลาดบ โดยในป 2550 การผลตมปรมาณ 9,703 ตน มลคา 1,069.84 ลานบาท เพมเปนปรมาณ 13,697 ตน มลคา 1,720.75 ลานบาท ในป 2554 อยางไรกตามผลผลตจากการเพาะเลยงและจบจากธรรมชาตกยงไมเพยงพอกบความตองการบรโภคในประเทศ จงมการนาเขาปลากะพงขาวจากตางประเทศ ในชวง 5 ปทผานมา (2550 – 2554) การนาเขามแนวโนมขยายตวเพมทงปรมาณและมลคาในอตรารอยละ 12.65 และรอยละ 36.75 ตอป ตามลาดบ โดยในป 2550 การนาเขามปรมาณ 170 ตน มลคา 7.59 ลานบาท เพมเปนปรมาณ 207 ตน มลคา 24.66 ลานบาท ในป 2554 แหลงนาเขาทสาคญคอ ประเทศญปน และอารเจนตนา สวนการสงออก ในชวง 5 ปทผานมา (2550 – 2554) ปรมาณมแนวโนมขยายตวเพมขนในอตรารอยละ 4.19 ตอป โดยในป 2550 มปรมาณการสงออก 120 ตน เพมเปนปรมาณ 253 ตน ในป 2554 แตมลคาการสงออกมแนวโนมขยายตวลดลง ในอตรารอยละ 4.47 ตอป ในป 2550 มมลคาการสงออก 18.57 ลานบาท เพมขนเปน 28.45 ลานบาท และ 26.07 ลานบาท ในป 2551 และป 2552 หลงจากนนลดลงเหลอ 17.59 ลานบาท ในป 2553 และเพมขนเปน 18.79 ลานบาท ในป 2554 ซงเปนการสงออกในลกษณะปลาสดแชเยนแชแขงเทานน จงไมสามารถสรางมลคาเพมไดมากนก ตลาดสงออกสาคญ คอ ประเทศเวยดนาม และจน

ดงนน เพอเปนการสรางมลคาผลผลตทางการประมง และพงพาตนเองดานอาหารของประเทศ รวมถงพฒนาศกยภาพในการแขงขนในอนาคต จงมความจาเปนทจะตองศกษาวเคราะหการผลตและการตลาด รวมทงวเคราะหตนทนและผลตอบแทนจากการเลยงปลากะพงขาวในกระชง เพอนาผลการศกษาทไดเปนแนวทางในการพฒนาการผลตและการตลาดใหแกเกษตรกรผ เล ยงและผ ประกอบการใชเปนขอมล

Page 10: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

2

ในการตดสนใจการผลตและการตลาด ตลอดจนหนวยงานทเกยวของใชเปนขอมลในการสงเสรม เพอเพมศกยภาพการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงใหเพยงพอกบความตองการของผบรโภคในประเทศ ลดการพงพาการนาเขา รวมทงขยายการแปรรปสนคาทใชปลากะพงเปนวตถดบใหมความหลากหลายมากขน เพอเพมมลคาการสงออกไปยงตางประเทศในอนาคตตอไป

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 ศกษาสภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลต และการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

1.2.2 ศกษาวเคราะหตนทน และผลตอบแทนการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง

1.2.3 ศกษาวเคราะหโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด ผลการดาเนนงานการตลาด และวถการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

1.2.4 ศกษาวเคราะหสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด และประสทธภาพการตลาด

1.2.5 ศกษาปจจยทมผลกระทบดานการผลต และการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

1.3 ขอบเขตของการศกษา

การศกษาในครงน จะทาการศกษาจากเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงตามแนวชายฝงทะเล โดยใชขอมลป 2554 จากภาคตะวนออก ไดแก จงหวดฉะเชงเทรา จนทบร ตราด และระยอง ภาคกลาง ไดแก จงหวดสมทรสงคราม และเพชรบร ภาคใต ไดแก จงหวดสราษฎรธาน สงขลา พงงา และระนอง

1.4 วธการศกษา

1.4.1 การเกบรวบรวมขอมล

1) ขอมลปฐมภม (Primary Data)

เปนขอมลทไดจากการสมภาษณเกษตรกรตวอยางทเลยงปลากะพงขาวในกระชง ตาม แนวชายฝงทะเลจากภาคกลาง ภาคตะวนออก และภาคใต รวม 10 จงหวด ไดเกษตรกรตวอยาง 107 ราย และพอคา 9 ราย โดยการสมตวอยางแบบไมใชหลกความนาจะเปน (Non Probability Sampling) โดยเลอกตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) เนองจากในการเกบรวบรวมขอมลตองเกบขอมลเชงลกทมรายละเอยดจากเกษตรกรผเลยง และผประกอบการทมความร ความเชยวชาญ และจาเปนตองอาศยความรวมมอในการตอบแบบสอบถามจากเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง และผประกอบการ

Page 11: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

3

2) ขอมลทตยภม (Secondary Data)

ไดจากการศกษาคนควาจากหนงสอ วารสาร บทความ เอกสารวชาการ และขอมลสถตตางๆ ของหนวยงานทเกยวของจากหนวยงานตางๆ เชน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรมประมง กรมศลกากร เปนตน

1.4.2 วธการวเคราะหขอมล

1) การวเคราะหเชงคณภาพ (Qualitative Analysis)

เปนการวเคราะหหนาทการตลาด สถาบนการตลาด ปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

2) การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative Analysis)

เปนการวเคราะหสภาพทวไปของเกษตรกร สภาพการผลต และการตลาด วเคราะหหาตนทนผลตอบแทนการผลต วถการตลาด สวนเหลอมการตลาด และประสทธภาพการตลาดปลากะพงขาวในกระชง เปนคาเฉลย และคารอยละ

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 เปนขอมลพนฐานใหเกษตรกรใชประกอบการตดสนใจในการลงทนเลยงปลากะพงขาวในกระชง

1.5.2 เปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของนาขอมลไปประกอบการวางแผนการสงเสรมการเลยงปลากะพง

ขาวในกระชง เพอสรางรายไดและความมนคงใหเกษตรกร

Page 12: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทท 2

การตรวจเอกสาร แนวคดและทฤษฎ การศกษาครงน ไดรวบรวมขอมลตลอดจนงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ เพอใชเปนแนวคดในการศกษา ซงมรายละเอยดดงน

2.1 การตรวจเอกสาร

จฑารตน จลศรพงษ (2553) ศกษาการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง อาเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา ผลการศกษาพบวา ฟารมขนาดเลกมเนอทกระชง 48 – 480 ตารางเมตร และฟารมขนาดใหญมเนอทกระชงมากกวา 480 ตารางเมตร มตนทนทงหมดเฉลยของทกขนาดฟารม 89.45 บาทตอกโลกรม ตนทนทงหมดของฟารมขนาดเลก 98.08 บาทตอกโลกรม และตนทนทงหมดของฟารมขนาดใหญ 84.34 บาทตอกโลกรม รายไดทงหมดเฉลยของทกขนาดฟารม 122.84 บาทตอกโลกรม รายไดทงหมดของฟารมขนาดเลก 111.17 บาทตอกโลกรม และรายไดทงหมดของฟารมขนาดใหญ 129.25 บาทตอกโลกรม สาหรบรายไดสทธเฉลยของทกขนาดฟารม 41.13 บาท ตอกโลกรม รายไดสทธของฟารมขนาดเลก 21.80 บาทตอกโลกรม และรายไดสทธของฟารมขนาดใหญ 52.66 บาทตอกโลกรม เมอหกตนทนทงหมดออกจากรายไดทงหมดแลว ปรากฏวา มกาไรสทธเฉลยของทกขนาดฟารม 33.03 บาทตอกโลกรม กาไรสทธของฟารมขนาดเลก 13.09 บาทตอกโลกรม และกาไรสทธของฟารมขนาดใหญ 44.91 บาทตอกโลกรม สาเหตทฟารมขนาดใหญมกาไรสทธมากกวาฟารมขนาดเลก เนองจากฟารมขนาดใหญมผลผลตมากกวา ขายไดราคาสง ทาใหรายไดสง แตตนทนตากวา มประสบการณการเลยงนานกวา ปญหาดานเงนทนนอยกวา สวนปญหาทผเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบมากทสด คอ ปญหาเรองอาหาร รอยละ 93.05 รองลงมา คอ ปญหาเรองนา รอยละ 91.67 ลกพนธปลา รอยละ 88.89 โรคปลา รอยละ 77.78 และเทคนค การเลยงปลา รอยละ 22.22

มาลน หนเรอง (2549) ศกษาตนทนผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง ในตาบลเกาะยอ อาเภอเมอง จงหวดสงขลา ผลการศกษาพบวา เกษตรกรไดรบผลผลตเฉลย 1,069.93 กโลกรม/กระชง ขนาดเฉลยตวละ 2.78 กโลกรม ราคาเฉลยกโลกรมละ 100.83 บาท โดยจาหนายใหแกพอคารวบรวมในหมบาน และรานอาหารในพนท มการตกลงซอขายผลผลตตามราคาตลาด โดยเกษตรกรมกสอบถามราคาผลผลตจากเพอนเกษตรกร และพอคารวบรวมในหมบานกอนจาหนาย การเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง มตนทนทงหมด 104.49 บาท/กโลกรม แบงเปนตนทนผนแปร 101.07 บาท/กโลกรม และตนทนคงท 3.42 บาท/กโลกรม คาอาหารปลาเปนตนทนสงสด 75.86 บาท/กโลกรม สาหรบรายไดสทธทงหมด และกาไรสทธทงหมด เทากบ -0.24 บาท/กโลกรม และ -3.66 บาท/กโลกรม ตามลาดบ ซงชใหเหนวาการเพาะเลยงปลา

Page 13: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

5

กะพงขาวในกระชงในรอบการผลตทผานมา เกษตรกรประสบภาวะขาดทน ราคาคมทนและผลผลตคมทน เทากบ 104.49 บาท/กโลกรม และ 1,108.87 กโลกรม/กระชง ตามลาดบ ปญหาและอปสรรคจาก การเพาะเลยงปลากะพงขาว ไดแก ปญหาอาหารปลามราคาสง ปญหาแหลงเพาะเลยงเสอมโทรม ปญหาราคาผลผลตผนผวนและไมเปนธรรมนน มผลมาจากการทพอคารวบรวมในหมบาน และรานอาหาร เปนผมอานาจในการกาหนดราคาผลผลต และปญหาแหลงจาหนายผลผลตมจานวนนอยนน เนองจากการจาหนายผลผลตของเกษตรกรขนอยกบความนาเชอถอในการชาระเงนเปนสาคญ

2.2 แนวคดและทฤษฎ

2.2.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบตนทน

ในทางเศรษฐศาสตรสามารถแบงตนทนการผลตทงหมดออกเปน 2 สวน คอ ตนทนคงท (Fixed Cost) และตนทนผนแปร (Variable Cost) และยงสามารถแบงตนทนทงสองสวนตามลกษณะการใชจายไดอกเปนตนทนทเปนเงนสดและตนทนทไมเปนเงนสด มรายละเอยดดงน

1) ตนทนคงททงหมด (Total Fixed Cost : TFC)

ตนทนประเภทนจะคงทไมวาจะดาเนนการผลตหรอไมกจะตองเสยตนทนน ดงนน ตนทนคงททงหมดจงไมขนกบปรมาณของผลผลต หากพจารณาตามลกษณะคาใชจายทเกดขน ตนทนคงทแบงได ดงน

1.1) ตนทนคงททเปนเงนสด เปนคาใชจายคงททผผลตจายออกไปจรงเปนเงนสด เชน คาภาษทดน คาเชาทดน คาดอกเบยเงนกยม เปนตน

1.2) ตนทนคงททไมเปนเงนสด เปนคาใชจายคงททเกษตรกรผผลตไมไดจายไปเปนตวเงน แตเปนคาใชจายทไดจากการประเมน เชน คาเสอมราคากระชง คาเสอมราคาโรงเรอน คาเสอมราคาเรอ คาเสอมราคาเครองบดอาหาร คาเสอมราคาของเครองมออปกรณคงทน คาเสยโอกาสของเงนลงทนในเครองมออปกรณคงทน เปนตน

2) ตนทนผนแปรทงหมด (Total Variable Cost : TVC)

ตนทนนจะเปลยนแปลงไปตามปรมาณผลผลตททาการผลต ถาทาการผลตปรมาณมากกจะจาย ตนทนผนแปรมากถาผลตนอยกจายตนทนผนแปรนอย เมอไมมการผลตเลยกไมจายตนทนชนดนเลย ซงลกษณะของการใชจายแบงเปน 2 สวน ดงน

2.1) ตนทนผนแปรทเปนเงนสด เปนคาใชจายผนแปรทผผลตจายออกไปเปนเงนสดในการซอหรอเชาปจจยการผลต เชน คาพนธปลา คาอาหาร คาจางแรงงาน คาไฟฟา คานามนเชอเพลง คาซอมแซมวสดอปกรณ คายาปฏชวนะและสารเคม เปนตน

Page 14: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

6

2.2) ตนทนผนแปรทไมเปนเงนสด เปนคาใชจายผนแปรทไมไดจายเปนตวเงนจรง แตไดจากการประเมน เชน คาแรงงานในครอบครว คาเสยโอกาสของเงนลงทน เปนตน

3) ตนทนรวมทงหมด (Total Cost : TC)

ตนทนรวมทงหมด เปนผลรวมของตนทนคงททงหมดและตนทนผนแปรทงหมด ตนทนรวมทงหมด จะเพมขนเรอยๆ เมอปรมาณผลผลตเพมขน และถาไมทาการผลตเลย ตนทนรวมนจะเทากบตนทนคงททงหมด นนคอ

TC = TFC + TVC

4) ทฤษฎตนทนทใชกบการวจยครงน

ตนทนทงหมด = ตนทนคงท + ตนทนผนแปร

ตนทนคงท = คาเสอมกระชง + คาเสอมราคาของเครองมอและอปกรณ + คาเสยโอกาสของเครองมอและอปกรณ + คาดอกเบยเงนกยม

ตนทนผนแปร = คาพนธปลา + คาอาหาร + คาแรงงาน+ คานามนเชอเพลง/ไฟฟา + คาวสดอปกรณ + คายาปฏชวนะและสารเคม + คาใชจายอนๆ + คาซอมแซมเครองมอและอปกรณ + คาเสยโอกาสของเงนลงทน

รายไดทงหมด = จานวนผลผลตทงหมด x ราคาสตวนาทเกษตรกรขายได

รายไดสทธ = รายไดทงหมด – ตนทนผนแปรทงหมด

รายไดสทธเหนอตนทนทเปนเงนสด = รายไดทงหมด – ตนทนผนแปรทเปนเงนสด

กาไรสทธ = รายไดทงหมด - ตนทนทงหมด

กาไรสทธเหนอตนทนทเปนเงนสด = รายไดทงหมด – ตนทนทเปนเงนสด

2.2.2 ทฤษฎการตลาด ใชหลกการวเคราะหดงน

1) การวเคราะหหนาทของตลาด (Function Approach) เปนการวเคราะหถงหนาทการตลาด ไดแก การซอสนคา การขายสนคา โดยจะวเคราะหหนาทการตลาด เพอนาไปสการปรบปรงและการทางานของตลาดใหดขน

Page 15: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

7

2) การวเคราะหสถาบน (Institutional Approach) เปนการวเคราะหลกษณะของคนกลางและหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการจดทากจกรรมทางการตลาด คนกลาง ไดแก พอคาคนกลาง พอคา แปรรป

3) การวเคราะหการปฏบต (Performance Approach) เปนการวเคราะหถงผลการปฏบตท เกดขนในตลาด ไดแก ราคาสนคา และกาไร ใครเปนผกาหนดราคา รวมทงวเคราะหถงวถการตลาดเปนอยางไร

สาหรบแนวคดในการวเคราะหตลาด ดานวถการตลาด(Marketing Channel) หมายถง แนวทางการเคลอนยายผลผลตหรอสนคาจากผผลตไปสผบรโภค โดยวถการตลาดจะแสดงใหเหนถงปรมาณสนคาจากผผลต ไดผานผทาหนาทการตลาดประเภทตาง ๆ เปนจานวนเทาไหร และไปถงผบรโภคจานวนเทาไหร การวเคราะหวถการตลาดมเงอนไขประกอบ 2 อยาง คอ

1. ปรมาณสนคาทเรมไหลจากผผลตคนแรกไปจนถงผบรโภคคนสดทาย ปรมาณสนคาทเรมไหลจากผผลตคนแรกหรอกลมผผลตกลมแรกจะมปรมาณเทากบรอยละ 100 และปรมาณสนคาทถงปลายทางผบรโภคคนสดทาย หรอกลมผบรโภคกลมสดทายทกคนรวมกน มคาเทากบรอยละ 100

2. ปรมาณสนคาทไหลภายในตลาด ททาการศกษาตองเกดขนในชวงระยะเวลาเดยวกน เชน ชวงปเพาะเลยงเดยวกน

วธการหารอยละการไหลเวยนของปรมาณสนคาในตลาด ณ จดผลตสนคา

% Vis = รอยละของปรมาณการไหลของสนคาทออกจากจดรวมสนคาทศกษาจด ท i ไปจดขายท s

Vis = ปรมาณสนคาทไหลออกจากจดรวบรวมทศกษาทจด i ไปจดขายสนคา ทจด s

Vi = ปรมาณสนคาทงหมดทไหลเขามารวมทจดรวบรวมสนคาทศกษาจดท i ดงรปภาพ กจกรรมของคนกลาง

Vi100Vis

Vis%

สนคาเกษตรจากผผลต(จด i) 100%

ผบรโภค(จด s) 100%

Page 16: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

8

สวนเหลอมการตลาด (Marketing Margin) มความหมาย 2 ดาน คอ

1. ดานอปสงค หมายถง ความแตกตางของอปสงคขนสดทาย(Primary Demand) กบอปสงคสบเนอง(Derived Demand) ซงอปสงคขนสดทายเกดจากการตอบสนองของผบรโภค ดงนน การประมาณการอปสงคขนสดทาย จงตองใชราคาขายปลก และปรมาณการขายปลกเปนตวกาหนด สวนอปสงคสบเนองเปนความสมพนธของราคาและปรมาณทเกดขนในระดบฟารม หรอระดบผคาประเภทตางๆ นบตงแตผรวบรวม ผแปรรป และผคาสง

2. ดานอปทาน หมายถง ราคาทไดรวมคาบรการ ราคานเปนสมการของอปสงคและอปทานของบรการการตลาดทงหมด บรการการตลาด ไดแก การรวบรวมสนคา การแปรรป การขนสง และการ ขายปลก ดงนน สวนเหลอมการตลาดของสนคาใด กขนอยกบอปสงคและอปทานบรการตลาดของสนคานน

ปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด ไดแก

1. ลกษณะของสนคา ถาเปนประเภทเนาเสยงาย มขนาดใหญและหางไกลแหลงบรโภค จะมสวนเหลอมการตลาดสง ทงน เพราะตองใชบรการการตลาดเปนพเศษ เชน การเกบรกษา การขนสง และ การบรรจหบหอ

2. การใหบรการเกยวกบตวสนคา สนคาใดทตลาดไดใหบรการกบตวสนคามาก สวนเหลอมการตลาดกจะสงกวาสนคาทใหบรการนอย

3. ลกษณะความตองการของผบรโภค สนคาใดทผบรโภคตองการในลกษณะทเปนสนคาสาเรจรปหรอสะดวกสบายในการซอหาและบรโภคมาก สวนเหลอมการตลาดจะสง

4. ลกษณะโครงสรางการตงราคาในตลาด ตลาดทมการแขงขนไมสมบรณ หนวยธรกจทไดเปรยบ อาจตงราคาสนคาใหสงกวาหนวยธรกจอน ๆซงทาใหสวนเหลอมการตลาดสงกวาตลาดอน ๆได

5. การเปลยนแปลงราคาปจจยการผลตตางๆ เชน การเพมขนของอตราคาจางแรงงาน คาวสดอปกรณ คาธรรมเนยม คาภาษอากรตางๆ ยอมมผลกระทบตอตนทน ทาใหสวนเหลอมการตลาดเปลยนแปลง

ประสทธภาพการตลาด(Marketing Efficiency) หมายถง การใชปจจยทางเศรษฐกจในจานวนตาทสดในกจกรรมการตลาด เพอใหไดมาซงสนคาและบรการอนเปนทพอใจของผบรโภค ทงนเพราะกจกรรมการตลาดเกยวของกบคนจานวนมาก และพฤตกรรมในการบรโภคมการเปลยนแปลงตลอดเวลา จากแนวความคดของการตลาดในการจดหาสนคาและบรการ เพอสนองความตองการและความพอใจของผบรโภค หนวยธรกจตางๆ ททาหนาทการตลาดซงตองใชปจจยการผลต กพยายามปรบปรงการใชปจจยการผลตใหดขน หรอมประสทธภาพมากขน ดงนนตลาดทมประสทธภาพอาจหมายถง ตลาดททาใหอตราสวนของสนคาและบรการตอปจจยตางๆ ตลอดระบบตลาดสงทสด โดยไมทาใหความพงพอใจของผบรโภคทมตอสนคาและบรการ

Page 17: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

9

ลดลง แสดงวาประสทธภาพของตลาดนนดขน แตถาทาใหความพอใจของผบรโภคทมตอสนคาและบรการลดลง กถอวาประสทธภาพของตลาดลดลง

ถงแมวาแนวคดดานประสทธภาพการตลาดจะชดเจน แตการวดประสทธภาพการตลาดทาไดจากด เพราะความพอใจของผบรโภคนนวดไดยากและเปลยนแปลงเสมอ Kohls and Downey ไดแบงประสทธภาพการตลาดออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ประสทธภาพทางเทคนคหรอการดาเนนการ โดยใชรอยละของอตราสวนราคาขายปลกหรอทผบรโภคจายสะทอนถงความพอใจของผบรโภค กบสวนเหลอมการตลาดซงสะทอนถงปจจยบรการการตลาดทนกการตลาดหรอคนกลางประเภทตางๆ ใหกบตวสนคา และเขยนเปนสตรได ดงน

ประสทธภาพการตลาด = (ราคาขายปลก X 100) / สวนเหลอมการตลาด

ประสทธภาพการตลาดของสนคานนผนแปรไปตามคาทหาได กลาวคอ คาทหาไดสงแสดงวาตลาดมประสทธภาพมาก แตถาคาทหาไดตาแสดงวาตลาดมประสทธภาพตา การทจะกลาววาสงหรอตาตองเปนเชงเปรยบเทยบ เชน เปรยบเทยบระหวางชนดของสนคา หรอถาเปนสนคาชนดเดยวกน กเปนชวงเวลาทแตกตางกน

อยางไรกตาม สตรนใชวดประสทธภาพการตลาดดงกลาว ผลการวดจะเชอถอไดมากนอยเพยงใด ขนอยกบสภาพการณ 3 ลกษณะดงน

1.1 ตลาดนนตองมสนคาหลายชนดทผบรโภคเลอกซอได

1.2 ราคาของสนคานนสะทอนถงตนทน

1.3 หนวยธรกจมความอสระในการเขาออกจากธรกจ

สภาพการณดงกลาวนชใหเหนวาสตรนใชไดเฉพาะในตลาดทมการแขงขนกนเทานน เพราะ

ตลาดทมการผกขาดสนคาไมมใหเลอก และราคาสนคาทจะสะทอนถงตนทนกตอเมอผทาธรกจในแตละขนตอนไดรบกาไรปกต ซงกาไรปกตเปนสวนประกอบหนงของสวนเหลอมการตลาด ดงนน การวดประสทธภาพการตลาดทแทจรง จงควรใหตนทนการตลาดแทนสวนเหลอมการตลาด ดงน

ประสทธภาพการตลาด = (ราคาขายปลก X 100) / ตนทนการตลาด

เมอตนทนการตลาดซงเปนตวหารลดลง แสดงวาประสทธภาพการตลาดกจะสงขน

2. ประสทธภาพทางดานราคาหรอทางเศรษฐกจ เกยวของกบความแมนยาในการกาหนดราคาทจะใหราคานนสะทอนอปสงคของผบรโภค และสนคานนผานวถการตลาดไดอยางรวดเรว ซงเปนการยากในการวด

Page 18: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทท 3

สภาพทวไปเกยวกบการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

3.1 ความรเกยวกบการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ปลากะพงขาว เปนปลานากรอยขนาดใหญมชอทางวทยาศาสตรวา Lates calcarifer (Bloch) ชอสามญเรยกวา Giant Perch หรอ Sea Bass สามารถอาศยอยไดทงในนาจด นากรอย และนาเคม ปลาชนดนเปนปลาเขตรอน แพรกระจายอยตามแหลงนาทตดตอกบชายฝงทะเลของประเทศตางๆ ในแถบตะวนออก เฉยงใตและตะวนออกไกล ตงแตบรเวณตอนใตของประเทศจน จนถงอาวเปอรเซย และยงพบในนานนาของประเทศปากสถาน อนเดย ศรลงกา มาเลเซย พมา ไทย กมพชา เวยดนาม ฟลปปนส ออสเตรเลย ฯลฯ การทปลากะพงขาวอาศยอยตามแถบตางๆ ของโลกนนขนอยกบความเคมของนาทะเล อณหภมของนา ซงมผลตอการเจรญเตบโตและวางไข สาหรบประเทศไทยพบปลากะพงขาวอยในบรเวณอาวไทยและฝงทะเลอนดามน จะอาศยอยในแหลงนาทไมหางจากชายฝงมากนก โดยอาศยอยตามปากแมนาลาคลอง และปากทะเลสาบ แตเนองจากปญหาความเสอมโทรมของแหลงนาธรรมชาต ทาใหปรมาณผลผลตสตวนาลดปรมาณลงขณะทความตองการของผบรโภคมการขยายตวเพมขน จงมการเลยงปลากะพงขาวในกระชงขน ปจจบนประเทศไทยสามารถเพาะพนธปลากะพงขาวไดเปนจานวนมาก จากภาครฐโดยกรมประมง และภาคเอกชน เพอนามาเลยงในประเทศและบางสวนสงขายตางประเทศในรปแชเยนแชแขง

3.1.1 วธการเลยงปลากะพงขาว

ปลากะพงขาวเปนปลาทนยมเลยงกนมากเพราะพนธปลาหาไดงาย เนองจากสถานประมงของทางราชการและฟารมเอกชนสามารถเพาะขยายพนธไดปละหลายสบลานตว นอกจากน ปลากะพงขาวยงสามารถอาศยอยไดในนาจดอกดวย จงสามารถเลยงไดในแหลงนาทมปรมาณนาจดหลากลงมามากๆ ในฤดฝนไดโดยไมเปนอนตราย

3.1.2 การเตรยมพนธปลา

ปลากะพงขาวทจะปลอยเลยงในกระชงตองมขนาดความยาว 10 เซนตเมตร(4 นว) ขนไป จงจะเลยงไดผลด มอตรารอดตายมากกวา 90%

3.1.3 การจดปลาลงเลยงในกระชง และอตราปลอย

การจดปลาลงเลยงในกระชงนน จะตองคดปลาทมขนาดใกลเคยงกนอยในกระชงเดยวกน เพราะถาปลอยปลาขนาดตางกนมาก ปลาใหญจะแยงกนอาหารไดมากกวา และปลาขนาดเลกจะไมกลาเขาไปแยงอาหารทาใหปลาเจรญเตบโตตางกนมาก จากผลการทดลองของกองเพาะเลยงสตวนาชายฝงพบวา

Page 19: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

11

สามารถปลอยปลากะพงขาวขนาด 10 เซนตเมตร(4 นว) ลงเลยงไดในอตราปลอย ตงแต 100 - 300 ตวตอตารางเมตร ทงน ขนอยกบสภาพแวดลอมและทาเลของทตงกระชง โดยในบรเวณรมฝงแมนาลาคลองทมสภาพนาไมดนก นาไหลถายเทไมดพอ สามารถปลอยเลยงไดในอตรา 100 ตวตอตารางเมตร

3.1.4 การอนบาลลกปลากะพงขาววยออน

ในการอนบาลลกปลากะพงขาววยออนสงทสาคญและจาเปนอยางยง คอ การเตรยมอาหารสาหรบลกปลาวยออน อาหารทใหในระยะแรกทลกปลาเรมกนอาหารเปนแพลงกตอนสตว (zooplankton) ทมขนาดเลกมาก มชอทวไปวาโรตเฟอร (Rotifer) ชนดทใชเลยงลกปลากะพงขาวเปนโรตเฟอรนากรอย ทมชอวทยาศาสตรวา Brachionus plicatilis ซงลกปลาวยออนชอบกนและทาใหลกปลาโตเรวและแขงแรงมอตรารอดสง ดงนน การเตรยมเพาะโรตเฟอรไวมาก ๆ จงจาเปนในการอนบาลลกปลาเปนอยางยง แตถาไมม โรตเฟอรกจะไมมประโยชนเลย เพราะอาหารลกปลาวยออนเปนปจจยทสาคญตอการอยรอดของลกปลามาก

3.1.5 นาทใชในการอนบาลลกปลา

นาทใชอนบาลลกปลาควรเปนนาสะอาด กอนใชกรองดวยผากรองตาละเอยด เพอปองกนสงเจอปนอน ๆ โดยเฉพาะไขของสตวนาทอาจตดมากบนา ซงถาตดลงไปในบออนบาลแลว จะกลบกลายเปนศตรทนากลวของลกปลาวยออน เชน แมงกะพรนตวเลก ๆ สามารถกนลกปลาเลก ๆ ได ถาไมระวงใหดจะกนลกปลาหมดภายในเวลาไมเกน 7 วน ความเคมของนาในตอนเรมปลอยลกปลาลงอนบาลในตอนแรก ความเคมจะอยทระดบ 28-30 ppt. และเนองจากปลากะพงขาวเปนปลานากรอย โดยธรรมชาตแลวเราจะพบลกปลาเลก ๆ เขาไปอาศยอยในแหลงนาทเกอบจะจดสนท ดงนน ในการอนบาลลกปลาจงจาเปนตองลดความเคมลงในแตละวน โดยลดแตละครงประมาณ 1 - 2 ppt. (part per thousand หมายถง การตรวจวดความเคม เปนการตรวจวดปรมาณเกลอทละลายนาจะพบในนาเคมหรอนากรอย โดยมหนวยวดเปนสวนหนงในพนสวน) จนความเคมไดระดบ 10 - 15 ppt. จงหยดลดความเคม

3.1.6 อาหาร

อาหารทใชอนบาลลกปลากะพงขาวอาย 1 - 30 วน สวนใหญเปนพวกไรนาทมชวต เพราะ ลกปลาวยนชอบกนอาหารทมชวตมาก ไรนาทใหมหลายชนดขนอยกบอายและขนาดของลกปลา การใหไรนาทมชวตมผลเสย เพราะบางครงไมสามารถเตรยมอาหารไดทนกบจานวนลกปลาทออกมาได ทาใหลกปลาขาดอาหาร โตชา และไมแขงแรง ยงถาขาดอาหารมาก ลกปลาจะยงมอตรารอดนอย และการเตรยมอาหารบางอยางตองใชเวลา ดงนน จงตองทราบแนชดวาจะใชอาหารชนดใด ตอนลกปลาขนาดไหนนานกวน และควรเรมทาการเตรยมอาหารตงแตเมอไร เพอจะไดทนเวลากบความตองการใช และเพยงพอกบปรมาณลกปลาทอนบาลอย

สาหรบอาหารทใชเลยงปลาหลงจากอนบาลแลว สวนใหญจะเปนพวกปลาสดหรอใชปลาเปดสดโดยใหอาหารจนอมวนละ 1 – 2 ครง ตอนเชาและเยน ซงหากปลาทใชเลยงมความสดมากๆ หรออาจจะเปน

Page 20: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

12

ปลาสดแชแขงไวกได จะมผลใหอตราการเปลยนแปลงของอาหารเปนเนอดมาก แตถาหากใชปลาทเปนอาหารไมคอยมความสด จะสงผลใหอตราการเปลยนอาหารเปนเนอไมคอยด ปลากะพงขาวทใชเลยงในกระชงระยะเวลาเลยง 6 – 7 เดอน จะไดขนาดตามทตลาดตองการประมาณ 500 – 900 กรม

3.1.7 ชนดและระยะการใหไรนาตาง ๆ เพอเปนอาหารแกลกปลามดงน

โรตเฟอร เปนไรนาทมขนาดเลก กนแพลงกตอนขนาดเลกเปนอาหาร เชน Chlorella Bunaliella, Chlamydomonas, Cyclotella, Yeast หรอ Bread yeast เรมใหลกปลาในระยะ 7 วนแรกดงนน ในระยะทใหโรตเฟอรแกลกปลา จงนยมใส Chlorella ลงในบออนบาลดวย เพอจะไดเปนอาหารสาหรบโรตเฟอรทเหลอจากลกปลากน ทาใหโรตเฟอรสวนทเหลอสามารถขยายพนธในบออนบาล เปนอาหารลกปลาคราวตอไป นอกจากนนการใส Chlorella ลงในบอจะเปนการชวยบงแสงใหแกลกปลา และชวยดงของเสยบางอยางทละลายอยในนา เพอเปนการชวยปรบปรงคณภาพนาใหอยในสภาพดดวย

อาธเมยหรอไรสนาตาลหรอไรนาเคมชนดหนง เปนทรจกกนดในการเพาะเลยงสตวนา เพราะนยมนามาเปนอาหารในการอนบาลสตวนาวยออน จาพวกกง ป และปลาชนดตาง ๆ เรมใหอาธเมยแกลกปลาเมอปลาอายได 8 – 20 วน ปกตแลวจะใหอาธเมยไปจนกวาลกปลาจะกนไรแดงได จงหยดใหอาธเมย

ไรแดง เปนไรนาจดทสามารถเพาะเตรยมขนได ดงนน ในการใหไรแดงเปนอาหารแกลกปลา จงตองคานงถงความเคมของนาในบออนบาล ปกตระยะทใหไรแดงความเคมของนาจะอยทระดบ 10 - 15 ppt. ความเคมระดบดงกลาว ไรแดงจะตายภายใน 10 - 20 นาท ลกปลาจะกนกอนทไรแดงจะตาย เปนการขจดปญหาเรองอาหารเหลอ อนจะกอใหเกดปญหานาเสยได

ลกกงเคยและตวออนของแมลง ลกกงเคยตวเลก ๆ และตวออนของแมลงเลกๆ เชน ลกนาเหมาะกบการใหเปนอาหารลกปลาเมอลกปลามอาย 21 วนขนไป แตปญหา คอ บางครงลกกงเคยหายาก

เนอปลาสบละเอยด ลกปลาทมอาย 21 วนขนไป เรมฝกใหกนเนอปลาสบละเอยดได โดยในตอนแรก ๆ ลกปลาซงไมเคยชนและยงไมยอมกน ตองพยายามฝกเปนประจา โดยใหทละนอยๆ ใหหลายๆ ครงในแตละวน สวนเศษอาหารทเหลอดดออกในตอนเยน ไมควรปลอยทงคางคนไวในบอ เมอปลาเคยชนกบ เนอปลาทฝกใหกนกหยดใหไรนา

3.1.8 สภาพแวดลอมอน ๆ ทตองระมดระวงในการอนบาลลกปลากะพงขาว

อณหภม ปกตอณหภมในบออนบาลลกปลาเฉลย 27๐C ถาอณหภมสงถง 30๐C หรอ 31๐C ลกปลาจะกนอาหารมาก วายนากระวนกระวาย แตถาอณหภมตากวา 24๐C ลกปลาจะไมคอยกนอาหาร และ ทาใหออนแอเกดโรคแทรกไดงาย

Page 21: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

13

แสงสวาง ปกตลกปลาจะเคลอนทเขาหาแสง แตแสงสวางถาจาเกนไปจะมผลตอระบบสายตาของลกปลา โดยเฉพาะลกปลาอาย 1 - 5 วน ทาใหลกปลาไมคอยจบอาหารกน และแสงไฟขนาด 200 แรงเทยน เมอสองใกล ๆ ลกปลา ทาใหลกปลาเกดอาการผดปกตเสยการทรงตวในการวายนา

โรค โรคทเกดเทาทปรากฏมโรคโปรโตซว (Ciliated Protozoa) แตยงไมทราบชนดแนนอน โรคพวกนจะเกาะตามเหงอกปลา ทาใหปลาเกดอาการระคายเคอง และเกดมเมอกหมเหงอกทาใหหายใจไมสะดวก ปลาทเปนโรคนจะมสลาตวคลาผดปกต จะรวมอยเปนกลมตามมมบอ เปนโรคทเกดและระบาดอยางรวดเรวทาใหปลาตายหมดภายในไมเกน 5 วน

3.2 สถานการณการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

3.2.1 การผลตปลากะพงขาวในกระชง

ในชวง 5 ปทผานมา(2550–2554) ปรมาณการผลตปลากะพงขาวในกระชงมแนวโนมขยายตวเพมขนทงปรมาณและมลคา เฉลยรอยละ 8.16 และ 11.39 ตอป ตามลาดบ จากปรมาณ 9,703 ตน มลคา 1,069.84 ลานบาท ในป 2550 เปนปรมาณ 13,697 ตน มลคา 1,720.75 ลานบาท ในป 2554 (ตารางท 1)

ตารางท 1 จานวนฟารม เนอท ปรมาณและมลคาการผลตปลากะพงขาวในกระชงป 2550 – 2554

ป จานวนฟารม

เนอท(ตร.ม.) ปรมาณ(ตน) มลคา(ลานบาท)

2550 6,387 476,392 9,703 1,069.84 2551 6,428 516,332 10,853 1,276.91 2552 6,319 505,845 12,778 1,503.41 2553 6,120 524,472 11,936 1,451.57 2554* 6,087 540,442 13,697 1,720.75

อตราการขยายตว (%) -1.44 2.72 8.16 11.39 ทมา : สถตฟารมเลยงปลานากรอย ประจาป 2551 – 2553, กรมประมง หมายเหต : * ประมาณการโดยสานกงานเศรษฐกจการเกษตร

3.2.2 การนาเขา

ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) การนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงมแนวโนมขยายตวเพมขนทงปรมาณและมลคา เฉลยรอยละ 12.65 และ 36.75 ตอป ตามลาดบ จากปรมาณการนาเขา170 ตน มลคา 7.59 ลานบาท ในป 2550 เพมขนเปนปรมาณ 207 ตน มลคา 24.66 ลานบาท ในป 2554 (ตารางท 2 และภาพท 1)

Page 22: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

14

ตารางท 2 ปรมาณ มลคาการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงของไทยป 2550 – 2554

ป นาเขา ปรมาณ(ตน) มลคา(ลานบาท)

2550 170 7.59 2551 719 43.70 2552 166 18.86 2553 1,596 94.69 2554 207 24.66

อตราการขยายตว(%) 12.65 36.75 ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : Hs 0303.7700.000 ป 2550 - ปจจบน ปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง

ปรมาณและมลคา

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554

ปรมาณ(ตน)

มลคา(ลานบาท)

ภาพท 1 กราฟแสดงปรมาณและมลคาการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงป 2550 – 2554

ทมา : กรมศลกากร

การนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง สวนใหญนาเขาจากประเทศญปน อารเจนตนา จน และสงคโปร คดเปนรอยละ 43.96 20.77 13.53 และ 7.25 ของปรมาณการนาเขา ตามลาดบ (ตารางท 3 และภาพท 2)

Page 23: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

15

ตารางท 3 ปรมาณ มลคาการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศของไทยป 2550 – 2554 ตน : ลานบาท

ประเทศ ป 2550 ป2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ญปน 50 1.36 556 24.45 86 8.54 65 11.02 91 14.41 อารเจนตนา 20 3.06 43 4.64 จน 51 3.12 75 5.67 25 1.97 56 3.91 28 1.98 สงคโปร 17 0.53 15 0.36 อนเดย 4 0.07 1,337 70.26 ปากสถาน 52 1.39 108 5.58 อนๆ 17 1.72 67 12.98 55 8.35 10 0.86 30 3.27 รวม 170 7.59 719 43.70 166 18.86 1,596 94.69 207 24.66 ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : Hs 0303.7700.000 ป 2550 - ปจจบน ปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง

ป 2554 ปรมาณ(ตน)

ญปน 91 ตน

อารเจนตนา 43 ตน

จน 28 ตน

สงคโปร 15 ตน

อ นๆ 30 ตน

ภาพท 2 กราฟแสดงปรมาณการนาเขาปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศป 2554

ทมา : กรมศลกากร

3.2.3 การสงออก

ในชวง 5 ปทผานมา(2550–2554) ปรมาณการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงมแนวโนมขยายตวเพมขน เฉลยรอยละ 4.19 ตอป จากปรมาณการสงออก 120 ตน ในป 2550 เพมขนเปนปรมาณ 253 ตน ในป 2554 แตมลคามแนวโนมขยายตวลดลง เฉลยรอยละ 4.47 ตอป จากมลคา 18.57 ลานบาท ใน

Page 24: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

16

ป 2550 เปน 28.45 ลานบาท และ 26.07 ลานบาท ในป 2551 และป 2552 หลงจากนนลดลงเหลอ 17.59 ลานบาท และ 18.79 ลานบาท ในป 2553 และป 2554 (ตารางท 4 และภาพท 3)

ตารางท 4 ปรมาณ มลคาการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงของไทยป 2550 – 2554

ป สงออก ปรมาณ(ตน) มลคา(ลานบาท)

2550 120 18.57 2551 790 28.45 2552 275 26.07 2553 268 17.59 2554 253 18.79

อตราการขยายตว(%) 4.19 -4.47 ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : Hs 0303.7700.000 ป 2550 - ปจจบน ปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง

ปรมาณและมลคา

0

100

200

300

400

500

600

700

800

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554

ปรมาณ(ตน)

มลคา(ลานบาท)

ภาพท 3 กราฟแสดงปรมาณและมลคาการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงป 2550 - 2554

ทมา : กรมศลกากร

Page 25: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

17

การสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง สวนใหญสงไปประเทศเวยดนาม จน ญปน สงคโปร และออสเตรเลย คดเปนรอยละ 49.80 24.11 5.53 3.16 และ 2.37 ของปรมาณการสงออก ตามลาดบ (ตารางท 5 และภาพท 4)

ตารางท 5 ปรมาณ มลคาการสงออกปลากะพงทะเลสดแชเยนแชแขงรายประเทศของไทยป 2550–2554 ตน : ลานบาท

ประเทศ ป 2550 ป2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

เวยดนาม 57 1.08 124 2.03 126 3.46

จน 42 0.67 717 12.28 139 3.16 105 1.72 61 1.03

ญปน 0 0.0002 10 4.45 23 10.60 14 7.72

สงคโปร 0.0002 0.05 0.425 0.13 8 0.38

ออสเตรเลย 19 4.98 49 13.75 57 15.31 7 1.65 6 1.55

มาเลเซย 0.0002 0.02 6 0.45

แคนาดา 1 0.10 0.46 0.04 2 0.71 2 0.56 3 0.89

อนๆ 57.9996 12.7498 23.115 2.25 10 1.36 7 1.03 29 3.31

รวม 120 18.57 790 28.45 275 26.07 268 17.59 253 18.79

ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : Hs 0303.7700.000 ป 2550 - ปจจบน ปลากะพงทะเลแชเยนแชแขง

ป 2554 ปรมาณ(ตน)

เวยดนาม 126 ตน

จน 61 ตน

ญปน 14 ตน

สงคโปร 8 ตน

ออสเตรเลย 6 ตน

มาเลเซย 6 ตน

แคนาดา 3 ตน

อ นๆ 29 ตน

ภาพท 4 กราฟแสดงปรมาณการสงออกปลากะพงทะเลแชเยนแชแขงรายประเทศป 2554

ทมา : กรมศลกากร

Page 26: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

18

3.2.4 ราคา

ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) ราคาขายสงองคการสะพานปลากรงเทพฯ มแนวโนมขยายตวเพมขน เฉลยรอยละ 8.27 ตอป จากราคาเฉลยกโลกรมละ 90.50 บาท ในป 2550 เพมขนเปนราคาเฉลยกโลกรมละ 129.58 บาท ในป 2554 (ตารางท 6 และภาพท 5)

ตารางท 6 ราคาขายสงปลากะพงขาวรายเดอนป 2550 – 2554 (บาท/กก.) ป/เดอน 2550 2551 2552 2553 2554 อตราการขยายตว(%) ม.ค. 85 80 100 87 125 ก.พ. 85 80 105 85 120 ม.ค. 88 83 105 88 130 เม.ย. 90 85 100 90 130 พ.ค. 90 90 95 90 130 ม.ย. 90 105 95 90 120 ก.ค. 100 100 90 100 135 ส.ค. 100 100 90 110 145 ก.ย. 90 90 95 100 140 ต.ค. 98 90 100 110 120 พ.ย. 90 90 100 115 130 ธ.ค. 80 100 95 115 130 เฉลย 90.50 91.08 97.50 98.33 129.58 8.27

ทมา : องคการสะพานปลากรงเทพฯ

ราคา(บาท/กโลกรม)

ภาพท 5 กราฟแสดงราคาขายสงปลากะพงขาวรายเดอนป 2550 - 2554 ทมา : องคการสะพานปลากรงเทพฯ

0 20 40 60 80

100 120 140 160

ม . ค . ก . พ . ม . ค . เม .ย . พ .ค . ม.ย . ก .ค . ส .ค . ก .ย . ต ค พ . ย . ธ . ค .

2550 2551 2552 2553 2554

Page 27: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

19

สาหรบราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได แบงออกเปน 3 ขนาด ไดแก ปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดเลก) ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) มแนวโนมขยายตวลดลง เฉลยรอยละ 2.72 ตอป จากราคาเฉลยกโลกรมละ 111.36 บาท ในป 2550 ลดลงเปนราคาเฉลยกโลกรมละ 99.33 บาท ในป 2554 (ตารางท 7 และภาพท 6) ปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดกลาง) ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) มแนวโนมขยายตวเพมขนเฉลยรอยละ 0.18 ตอป จากราคาเฉลยกโลกรมละ 117.42 บาท ในป 2550 เพมขนเปนราคาเฉลยกโลกรมละ 123.75 บาท ในป 2554 (ตารางท 8 และภาพท 7) ปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดใหญ) ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) มแนวโนมขยายตวเพมขนเฉลยรอยละ 9.55 ตอป จากราคาเฉลยกโลกรมละ 121.25 บาท ในป 2550 เพมขนเปนราคาเฉลยกโลกรมละ 154.42 บาท ในป 2554 (ตารางท 9 และภาพท 8) ปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(เฉลย) ในชวง 5 ปทผานมา(2550 – 2554) มแนวโนมขยายตวเพมขนเฉลยรอยละ 2.26 ตอป จากราคาเฉลยกโลกรมละ 116.33 บาท ในป 2550 เพมขนเปนราคาเฉลยกโลกรมละ 125.83 บาท ในป 2554 (ตารางท 10 และภาพท 9) ตารางท 7 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดเลก)รายเดอนป 2550 – 2554 (บาท/กก.) ป/เดอน 2550 2551 2552 2553 2554 อตราการขยายตว(%) ม.ค. 104 109 100 90 97 ก.พ. 93 91 95 93 98 ม.ค. 85 85 94 87 97 เม.ย. 89 97 87 92 พ.ค. 113 87 91 85 100 ม.ย. 113 90 90 88 104 ก.ค. 117 93 88 89 113 ส.ค. 120 94 73 90 105 ก.ย. 120 96 80 90 94 ต.ค. 120 94 75 91 99 พ.ย. 120 101 81 92 94 ธ.ค. 120 99 86 94 99 เฉลย 111.36 94.00 87.50 89.67 99.33 - 2.72

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

Page 28: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

20

ราคา(บาท/กโลกรม)

ภาพท 6 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดเลก)รายเดอนป 2550 - 2554

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ตารางท 8 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดกลาง)รายเดอนป 2550 – 2554 (บาท/กก.) ป/เดอน 2550 2551 2552 2553 2554 อตราการขยายตว(%) ม.ค. 112 125 124 104 117 ก.พ. 109 116 130 106 117 ม.ค. 108 110 136 105 119 เม.ย. 101 111 125 105 120 พ.ค. 110 106 107 105 120 ม.ย. 115 114 98 106 120 ก.ค. 123 117 102 108 121 ส.ค. 125 118 105 108 136 ก.ย. 125 118 102 108 122 ต.ค. 127 118 99 108 122 พ.ย. 127 123 97 108 136 ธ.ค. 127 125 103 113 135 เฉลย 117.42 116.75 110.67 107.00 123.75 0.18

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

0

20

40

60

80

100

120

140

ม . ค . ก . พ . ม . ค . เม .ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ . ย . ธ . ค .

2550 2551 2552 2553 2554

Page 29: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

21

ราคา(บาท/กโลกรม)

ภาพท 7 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดกลาง)รายเดอนป 2550 - 2554

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ตารางท 9 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดใหญ)รายเดอนป 2550 – 2554 (บาท/กก.) ป/เดอน 2550 2551 2552 2553 2554 อตราการขยายตว(%) ม.ค. 120 129 148 ก.พ. 120 133 143 ม.ค. 120 133 148 เม.ย. 125 98 136 158 พ.ค. 92 118 139 159 ม.ย. 121 146 156 ก.ค. 113 144 162 ส.ค. 135 142 155 ก.ย. 134 145 143 ต.ค. 136 148 154 พ.ย. 131 147 160 ธ.ค. 124 146 167 เฉลย 121.25 92.00 123.33 140.67 154.42 9.55

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

0 20

40 60

80

100 120

140

160

ม . ค . ก . พ . ม . ค . เม .ย. พ .ค . ม.ย. ก.ค . ส .ค . ก.ย. ต .ค . พ .ย . ธ . ค .

2550 2551 2552 2553 2554

Page 30: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

22

ราคา(บาท/กโลกรม)

ภาพท 8 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(ขนาดใหญ)รายเดอนป 2550 - 2554

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ตารางท 10 ราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(เฉลย)รายเดอนป 2550 – 2554 (บาท/กก.) ป/เดอน 2550 2551 2552 2553 2554 อตราการขยายตว(%) ม.ค. 112 117 112 108 120 ก.พ. 107 103 112 110 119 ม.ค. 104 97 115 108 121 เม.ย. 113 100 106 109 123 พ.ค. 111 95 105 110 126 ม.ย. 114 102 103 113 127 ก.ค. 120 105 101 114 132 ส.ค. 123 106 105 113 132 ก.ย. 123 107 105 114 125 ต.ค. 123 106 103 116 125 พ.ย. 123 112 103 116 130 ธ.ค. 123 112 104 118 134 เฉลย 116.33 105.17 106.17 112.42 125.83 2.26

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

0 20 40 60 80

100 120 140 160 180

ม . ค . ก . พ . ม . ค . เม .ย. พ .ค . ม.ย. ก.ค . ส .ค . ก.ย. ต .ค . พ .ย . ธ . ค .

25502551 2552 2553 2554

Page 31: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

23

ราคา(บาท/กโลกรม)

ภาพท 9 กราฟแสดงราคาปลากะพงขาวทเกษตรกรขายได(เฉลย)รายเดอนป 2550 - 2554

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

0

20

40

60

80

100

120

140

160

ม . ค . ก . พ . ม . ค . เม .ย. พ .ค . ม.ย. ก.ค . ส .ค . ก.ย. ต .ค . พ . ย . ธ . ค .

2550 2551 2552 2553 2554

Page 32: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทท 4

ผลการศกษา การศกษาเศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง จากจานวนเกษตรกรตวอยาง 107 ราย และพอคา 9 ราย แบงผลการศกษาออกเปน 5 สวน คอ 1) สภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพ การผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง 2) ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง 3) วเคราะหโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด ผลการดาเนนงานการตลาด วถการตลาด 4) วเคราะหสวนเหลอมการตลาด ปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาดปลากะพงขาวในกระชง และประสทธภาพการตลาด และ 5) ปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง มรายละเอยด ดงน

4.1 สภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

4.1.1 สภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง

จากการศกษาขอมลการเลยงปลากะพงขาวในกระชง ทาใหเหนถงสภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง แบงออกเปน 2 สวน ดงน (ตารางท 11)

1) ลกษณะทางสงคมของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง

การศกษาลกษณะทางสงคมของเกษตรกรกลมตวอยางผเลยงปลากะพงขาวในกระชง พบวา เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง มอายเฉลย 48 ป มประสบการณในการเลยงเฉลย 10 ป สวนใหญจบระดบประถมศกษา รอยละ 68.22 รองลงมาจบระดบมธยมตน/ปลาย รอยละ 24.30 และจบระดบปรญญาตร รอยละ 7.48 เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงจบระดบการศกษาคอนขางตา สมาชกในครวเรอนเฉลย 5 คนตอครวเรอน สมาชกในครวเรอนทชวยเลยงปลากะพงขาวในกระชงเฉลย 2 คนตอครวเรอน

2) ลกษณะทางเศรษฐกจของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ผลการศกษาทางเศรษฐกจของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา อาชพหลกของเกษตรกรตวอยางประกอบอาชพการเพาะเลยงปลาในกระชง รอยละ 57.94 รองลงมาทาการประมงทวไป รอยละ 24.30 รบจาง รอยละ 7.48 เกษตรกรรมอนๆ รอยละ 4.67 คาขาย รอยละ 2.80 รบราชการ/รฐวสาหกจ รอยละ 0.94 และอนๆ รอยละ 1.87 การเปนสมาชกสถาบนเกษตรกร ผเลยงปลากะพงขาวในกระชง ไมเปนสมาชกสถาบนเกษตรกร รอยละ 52.34 เปนสมาชกสถาบนเกษตรกร รอยละ 47.66 สาหรบภาระหนสนของเกษตรกร ไมมภาระหนสน รอยละ 69.16 มภาระหนสน รอยละ 30.84 แหลงเงนกทสาคญ

Page 33: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

25

ไดแก สถาบนเกษตรกรตางๆ รอยละ 51.52 ธนาคารพาณชย รอยละ 39.39 และกลมนายทน ญาตพนอง เพอนบาน รอยละ 3.03

ตารางท 11 สภาพทวไปของเกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554

รายการ หนวย จานวน รอยละ 1. จานวนฟารมทสารวจ ฟารม 107 100.00 2. อายเฉลย ป 48 3. ระดบการศกษา - ไมไดศกษา - ประถมศกษา - มธยมตน/ปลาย - ปรญญาตรขนไป

ราย ราย ราย ราย

-

73 26 8

-

68.22 24.30 7.48

4. ประสบการณในการเลยง ป 10 5. สมาชกในครวเรอนเฉลย คน 5 6. จานวนแรงงานชวยเลยงเฉลย คน 2 7. การเปนสมาชกกลม - ไมเปน - เปน

ราย ราย

56 51

52.34 47.66

8. แหลงเงนทน - ของตนเอง - ก

ราย ราย

74 33

69.16 30.84

9. อาชพหลก - การเพาะเลยงปลาในกระชง - การประมงทวไป - เกษตรกรรม - รบราชการ/วสาหกจ - คาขาย - รบจาง - อนๆ

ราย ราย ราย ราย ราย ราย ราย

62 26 5 1 3 8 2

57.94 24.30 4.67 0.94 2.80 7.48 1.87

Page 34: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

26

ตารางท 11 (ตอ) รายการ หนวย จานวน รอยละ

10. แหลงเงนก - ธนาคาร - นายทน - ญาตพนอง - เพอนบาน - กลมตางๆ

ราย ราย ราย ราย ราย

13 1 1 1 17

39.39 3.03 3.03 3.03 51.52

ทมา : จากการสารวจ

4.1.2 สภาพการผลต การจดการการเพาะเลยง และการตลาดการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

การศกษาสภาพการผลต การจดการการเพาะเลยง (ตารางท 12) และการตลาดการเลยงปลากะพงขาวในกระชง (ตารางท 13) รายละเอยด ดงน

1) สภาพการผลตปลากะพงขาวในกระชง

จากการศกษาพบวา เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชง สวนใหญมลกษณะการเลยงแบบเจาของคนเดยว รอยละ 95.33 ทเหลอรอยละ 4.67 มลกษณะการเลยงแบบหนสวน สาหรบเหตผลใน การเลยงปลากะพงขาวในกระชง เกษตรกรคดวารายไดด รอยละ 54.21 รองลงมาเลยงตามเพอนบาน รอยละ 22.43 เจาหนาทประมงแนะนา รอยละ 8.41 และอนๆ รอยละ 14.02 ในสวนของการเลอกสถานทเพาะเลยง เกษตรกรเลอกพนทบรเวณใกลบาน รอยละ 71.03 รองลงมาจบจองพนทตามความสมครใจ รอยละ 22.43 เพอนบานแนะนา รอยละ 3.74 และเจาหนาทประมงแนะนา รอยละ 1.87

2) การจดการการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง

การศกษาการจดการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง แบงเปน 2 สวน คอ การจดการลกพนธปลา และการจดการการเพาะเลยง มรายละเอยด ดงน

2.1) การจดการลกพนธปลา

เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงมการจดการลกพนธปลา ดงน เกษตรกรสวนใหญซอลกพนธปลาจากฟารมเอกชน รอยละ 96.26 รองลงมาซอจากสถานประมงจงหวด รอยละ 3.74 สาหรบขนาดลกพนธปลาสวนใหญขนาด 3.00 - 4.00 นว รอยละ 66.36 เฉลยราคา ตวละ 7.56 บาท รองลงมาขนาด 5.00 - 6.00 นว รอยละ 31.78 ราคาเฉลยตวละ 13.48 บาท ขนาด 7.00 - 8.00 นว รอยละ 0.93 ราคาเฉลยตวละ 18.75 บาท และขนาด 1.00 - 2.00 เซนตเมตร รอยละ 0.93 ราคาเฉลยตวละ 0.30 บาท พบวาเกษตรกรนยมซอลกพนธปลาขนาด 3.00 - 4.00 นว และ 5.00 – 6.00 นว ในการเพาะเลยง

Page 35: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

27

เนองจากไมตองเสยเวลาในการอนบาล สามารถนามาเลยงไดทนท ราคาลกพนธปลาทเกษตรกรซอทกขนาดราคาเฉลยตวละ 9.48 บาท

สาหรบการอนบาลลกพนธปลา เกษตรกรไมมการอนบาลลกพนธปลา รอยละ 60.75 เนองจากซอปลาขนาดใหญมาเลยง ทาใหลดระยะเวลาในการเลยงลง ทเหลอมการอนบาลลกพนธปลา รอยละ 39.25 เกษตรกรทมการอนบาลลกพนธปลาจะอนบาลในกระชง ซงงายตอการจดการ ระยะเวลาในการอนบาลเฉลย 60 วน อาหารทใหในชวงอนบาล ไดแก ปลาเปด รอยละ 88.10 ทเหลอรอยละ 11.90 ใหอาหารอนๆ ใหอาหารลกปลาเฉลย 1 – 2 มอตอวน

2.2) การจดการการเพาะเลยง

เกษตรกรมการจดการการเพาะเลยง ดงน อตราการปลอยลกพนธปลากะพงขาวในกระชงเฉลย 1,310 ตว จานวนกระชงในการเลยงปลากะพงขาวตอครงเฉลย 9 กระชง ขนาดกระชงทใชใน การเลยงปลากะพงขาวของเกษตรกร ขนาด 4x5x2.77 เฉลย 55.40 ลกบาศกเมตร อาหารทใชในการเลยง ปลากะพงขาวสวนใหญใชปลาเปด รอยละ 85.98 รองลงมาใชอาหารเมด รอยละ 8.41 และอนๆ รอยละ 9.35 เกษตรกรใชปลาเปดเปนอาหารในการเลยง เนองจากราคาตากวาอาหารเมดและสามารถหาซอไดงายในทองถน ระยะเวลาในการเลยงปลากะพงขาวในกระชงของเกษตรกรเฉลย 8.43 เดอน นาหนกปลากะพงขาว ในกระชงเฉลย 0.9 กโลกรมตอตว เกษตรกรนยมเลยงปลานาหนกประมาณ 0.5 – 1.00 กโลกรม หรอเรยกวา ปลาจาน (เปนขนาดปลาทภตตาคาร/รานอาหารนยมนามาทาอาหารขายใหผบรโภค จดไดพอดจาน) อตรา การรอดเฉลย รอยละ 42.14 เปนอตรารอดตา เนองจากเกดภาวะนาเสยทเกดจากการปลอยนาเสยของโรงงาน แหลงชมชน และบอกง ผลผลตเฉลย 496.55 กโลกรมตอกระชง

ตารางท 12 สภาพการผลต และการจดการการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554

รายการ หนวย จานวน รอยละ 1. ลกษณะการเลยง - แบบเจาของคนเดยว - แบบหนสวน

ราย ราย

102 5

95.33 4.67

2. เหตผลทเลยง - รายไดด - เลยงตามเพอนบาน - เจาหนาทประมงแนะนา - อนๆ

ราย ราย ราย ราย

58 24 9 17

54.21 22.43 8.41 14.02

Page 36: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

28

ตารางท 12 (ตอ)

รายการ หนวย จานวน รอยละ

3. การเลอกสถานทเลยง - พนทใกลบาน - จบจองตามความสมครใจ - เพอนบานแนะนา - เจาหนาทประมงแนะนา - อนๆ

ราย ราย ราย ราย ราย

76 24 4 2 3

71.03 22.43 3.74 1.87 0.93

4. แหลงลกพนธปลา - สถานประมงจงหวด - ฟารมเอกชน

ราย ราย

4

103

3.74 96.26

5. ขนาดลกพนธปลา - 1.00 - 2.00 ซม. - 3.00 – 4.00 นว - 5.00 – 600 นว - 7.00 – 8.00 นว - 9.00 – 10.00 นว

ราย ราย ราย ราย ราย

1 71 34 1 -

0.93 66.36 31.78 0.93

- 6. ราคาลกพนธปลา - 1.00 - 2.00 ซม. - 3.00 – 4.00 นว - 5.00 – 600 นว - 7.00 – 8.00 นว - 9.00 – 10.00 นว

บาท บาท บาท บาท บาท

0.30 7.56 13.48 18.75

-

7. ราคาลกพนธปลาเฉลย บาท 9.48 8. การอนบาลลกพนธปลา - ไมม - ม

ราย ราย

65 42

60.75 39.25

9. จานวนวนทอนบาลเฉลย วน 60

Page 37: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

29

ตารางท 12 (ตอ) รายการ หนวย จานวน รอยละ

10. อาหารทใชอนบาล - อาหารเมด - ปลาเปด - อนๆ

ราย ราย ราย

-

37 5

-

88.10 11.90

11. จานวนกระชงเลยงเฉลย กระชง 9 12. อตราการปลอยเฉลยตอกระชง ตว 1,310 13. อาหารทใชเลยงปลา - อาหารเมด - ปลาเปด - อนๆ

ราย ราย ราย

9 92 10

8.41 85.98 9.35

14. ระยะเวลาเลยงเฉลย เดอน 8.43 15. นาหนกปลาเฉลยตอตว กโลกรม 0.9 16. อตรารอดเฉลย รอยละ 42.14 17. ผลผลตเฉลยตอกระชง กโลกรม 496.55 ทมา : จากการสารวจ

3) สภาพการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

จากการศกษาสภาพการตลาดปลากะพงขาวในกระชง สวนใหญเกษตรกรจะขายผลผลต ทฟารม รอยละ 85.05 รองลงมานาไปขายทรานอาหาร รอยละ 9.34 และนาไปขายทตลาด รอยละ 1.87 ซงผรบซอผลผลตสวนใหญเปนพอคารวบรวมทองท รอยละ 70.10 รองลงมาเปนพอคารวบรวมทองถน รอยละ 19.62 ภตตาคาร/รานอาหาร รอยละ 10.28 และพอคาขายปลกเลกนอย

รปแบบผลผลตทขาย เกษตรกรสวนใหญขายปลามชวต การกาหนดราคาผลผลต สวนใหญตกลงราคาตามตลาด รอยละ 47.66 รองลงมาผซอเปนผกาหนดราคา รอยละ 46.73 และผขายเปน ผกาหนดราคา รอยละ 5.61 ซงจะเหนไดวาการกาหนดราคาสนคาเกอบรอยละ 50 ผซอเปนผกาหนดราคา ทาใหเกษตรกรเสยเปรยบ วธการขายผลผลต เกษตรกรขายผลผลตใหกบเจาประจา รอยละ 66.36 ทเหลอรอยละ 34.58 ขายแบบเสรไมมขอผกมด วธการจายเงนของผรบซอจายเปนเงนสดทงหมด รอยละ 92.52 รองลงมาจายเปนเงนเชอ รอยละ 4.67 จากขอมลการเลอกจาหนายผลผลตของเกษตรกรขนอยกบ ความนาเชอถอของการชาระเงน เนองจากเกษตรกรบางรายขายผลผลตใหพอคาไปแลว แตเมอถงกาหนด

Page 38: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

30

การชาระเงนพอคาไมจายเงนใหเกษตรกร ราคาผลผลตทเกษตรกรขายไดเฉลยกโลกรมละ 162.94 บาท สาหรบรายไดของเกษตรกรมรายไดเฉลย 80,907.86 บาทตอกระชง ตารางท 13 สภาพการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554

รายการ หนวย จานวน รอยละ 1. สถานทขายผลผลต - ขายทฟารม - นาไปขายทตลาด - นาไปขายทรานอาหาร - อนๆ

ราย ราย ราย ราย

91 2 10 4

85.05 1.87 9.34 3.74

2. ผรบซอผลผลต - พอคาทองท - พอคาทองถน - พอคาปลก - ภตตาคาร/รานอาหาร - อนๆ

รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ

75 21 -

11 -

70.10 19.62

- 10.28

- 3. การกาหนดราคาผลผลต - ราคาตามตลาด - ผซอกาหนด - ผขายกาหนด

ราย ราย ราย

51 50 6

47.66 46.73 5.61

4. วธการขาย - แบบเสรไมมขอผกมด - สญญาซอขายลวงหนา - ขายเจาประจา - อนๆ

ราย ราย ราย ราย

37 2 71 1

34.58 1.87 66.36 0.93

5. การจายเงน - จายเงนสด - จายเปนเงนเชอ - จายเงนสดและจายเปนเงนเชอ

ราย ราย ราย

99 5 3

92.52 4.67 2.81

ทมา : จากการสารวจ

Page 39: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

31

4.2 ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง ประกอบดวย ตนทนการเลยงและผลตอบแทนจากการเลยง โดยมรายละเอยด ดงน (ตารางท 14 )

4.2.1 ตนทนผนแปรและตนทนคงท

จากการศกษาตนทนการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา ตนทนทงหมด 46,123.37 บาทตอกระชง หรอมตนทนเฉลย 92.89 บาทตอกโลกรม จาแนกเปนตนทนผนแปรทงหมด 44,440.35 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 96.35 ของตนทนทงหมด และตนทนคงททงหมด 1,683.02 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 3.65 ของตนทนทงหมด โดยตนทนผนแปรทมสดสวนสงสด คอ คาอาหาร 22,720.52 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 49.26 ของตนทนทงหมด รองลงมา คอ คาลกพนธปลา 12,418.80 บาทตอกระชง คดเปน รอยละ 26.93 ของตนทนทงหมด และคาแรงงาน 5,117.50 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 11.10 ของตนทนทงหมด สาหรบตนทนคงทมสดสวนสงสด คอ คาเสอมราคาเครองมออปกรณ 1,517.09 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 3.29 ของตนทนทงหมด รองลงมา คอ คาดอกเบยเงนกยม 124.21 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 0.27 ของตนทนทงหมด และคาเสยโอกาสอปกรณคงทน 41.72 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 0.09 ของตนทนทงหมด

4.2.2 ตนทนทเปนเงนสดและไมเปนเงนสด

ตนทนการเลยงปลากะพงในกระชง สามารถแบงออกเปนตนทนทเปนเงนสดและตนทนท ไมเปนเงนสด ตนทนทเปนเงนสดทงหมด 39,624.73 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 85.91 ของตนทนทงหมด จาแนกเปนตนทนผนแปร 39,500.52 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 85.64 ของตนทนทงหมด และตนทนคงท 124.21 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 0.27 ของตนทนทงหมด ในสวนของตนทนทไมเปนเงนสดทงหมด 6,498.64 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 14.09 ของตนทนทงหมด จาแนกเปนตนทนผนแปร 4,939.83 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 10.71 ของตนทนทงหมด และตนทนคงท 1,558.81 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 3.38 ของตนทนทงหมด

4.2.3 ผลตอบแทนจากการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ผลตอบแทนจากการเลยงปลากะพงขาวในกระชง ประกอบดวย รายไดสทธ และกาไรสทธ มรายละเอยด ดงน

1) รายไดสทธ การเลยงปลากะพงขาวในกระชง ประกอบดวย รายไดสทธทเปนเงนสด และรายไดสทธทงหมด โดยมรายละเอยด ดงน

Page 40: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

32

1.1) รายไดสทธทเปนเงนสด คดจากรายไดทงหมดหกดวยตนทนผนแปรทเปนเงนสดทงหมด จากการวเคราะหการเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา รายไดสทธทเปนเงนสด 41,407.34 บาทตอกระชง หรอรายไดสทธทเปนเงนสดเฉลย 83.39 บาทตอกโลกรม

1.2) รายไดสทธทงหมด คดจากรายไดทงหมดหกดวยตนทนผนแปรทงหมด จากการวเคราะหการเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา รายไดสทธทงหมด 36,467.51 บาทตอกระชง หรอรายไดสทธทงหมดเฉลย 73.44 บาทตอกโลกรม

2) กาไรสทธ การเลยงปลากะพงขาวในกระชง ประกอบดวย กาไรสทธทเปนเงนสด และกาไรสทธทงหมด โดยมรายละเอยด ดงน

2.1) กาไรสทธทเปนเงนสด คดจากรายไดทงหมดหกดวยตนทนทเปนเงนสดทงหมดจากการวเคราะหการเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา กาไรสทธทเปนเงนสด 41,283.13 บาทตอกระชง หรอกาไรสทธเฉลย 83.14 บาทตอกโลกรม

2.2) กาไรสทธทงหมด คดจากรายไดทงหมดหกดวยตนทนทงหมด จากการวเคราะหการเลยงปลากะพงขาวในกระชงพบวา กาไรสทธทงหมด 34,784.49 บาทตอกระชง หรอกาไรสทธทงหมดเฉลย 70.05 บาทตอกโลกรม

Page 41: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

33

ตารางท 14 ตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชงป 2554 หนวย : บาท/กระชง

ตนทนทเปนเงนสด ตนทนทไมเปนเงนสด ตนทนรวม รายการ

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ 1. ตนทนผนแปรทงหมด(บาท) 39,500.52 85.64 4,939.83 10.71 44,440.35 96.35 1.1 คาพนธปลา 12,418.80 26.93 12,418.80 26.93 1.2 คาอาหารปลา 22,374.36 48.51 346.16 0.75 22,720.52 49.26 1.3 คาแรงงาน 1,609.27 3.49 3,508.23 7.61 5,117.50 11.10 1.4 คายา/อาหารเสรม 218.33 0.47 218.33 0.47 1.5 คาอปกรณสนเปลอง 42.08 0.09 42.08 0.09 1.6 คาซอมเครองมออปกรณ 1,090.79 2.36 1,090.79 2.36 1.7 คาไฟฟา 335.09 0.73 335.09 0.73 1.8 คานามนเชอเพลง 871.38 1.89 871.38 1.89 1.9 คาใชจายอนๆ 540.42 1.17 540.42 1.17 1.10 คาเสยโอกาสเงนลงทน 1,085.44 2.35 1,085.44 2.442. ตนทนคงททงหมด(บาท) 124.21 0.27 1,558.81 3.38 1,683.02 3.65 2.1 คาดอกเบยเงนก 124.21 0.27 124.21 0.27 2.2 คาเสอมราคาอปกรณตาง ๆ 1,517.09 3.29 1,517.09 3.29 2.3 คาเสยโอกาสอปกรณคงทน 41.72 0.09 41.72 0.093. ตนทนทงหมด(บาท) 39,624.73 85.91 6,498.64 14.09 46,123.37 100.004. ผลผลตเฉลยตอกระชง(กโลกรม) 496.55 5. ราคาทเกษตรกรขายได(บาท/กโลกรม) 162.94 6. รายไดทงหมดตอกระชง(บาท) 80,907.86 7. รายไดสทธตอกระชง(บาท) 36,467.51 8. รายไดสทธเหนอเงนสดตอกระชง(บาท) 41,407.34 9. กาไรสทธตอกระชง(บาท) 34,784.49 10. กาไรสทธเหนอเงนสดตอกระชง(บาท) 41,283.13 11. ตนทนทงหมดเฉลยตอกโลกรม(บาท) 92.89 12. กาไรสทธเฉลยตอกโลกรม(บาท) 70.05 13. อตราปลอยเฉลยตอกระชง(ตว) 1,310.00 14. อตรารอดเฉลย(%) 42.14 15. คา FCR 4.5 – 5.5 ทมา : จากการสารวจ หมายเหต : ขนาดกระชง 4x5x2.77 = 55.40 ลกบาศกเมตร

Page 42: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

34

4.3 โครงสรางการตลาด

4.3.1 สภาพทวไปของการคา

ลกษณะการคาพบวา มการซอขายปลากะพงขาวในทกจงหวด แตปรมาณการคาในแตละจงหวดจะ แตกตางกน โดยพอคารวบรวมทองท จะรวบรวมผลผลตจากฟารมของเกษตรกรโดยตรงหรอทจดรบซอบรเวณทาขนปลาแลวสงจาหนายตอใหแกพอคารวบรวมทองถน ภตตาคาร/รานอาหาร และพอคาขายปลก ผลผลตสวนใหญจะสงไปยงภตตาคาร/รานอาหารทงในกรงเทพฯ และจงหวดใกลเคยงตอไป

4.3.2 ประเภทของพอคา สามารถแบงออกได ดงน

1) พอคารวบรวมทองท หมายถง พอคาททาหนาทรบซอปลากะพงขาวจากเกษตรกรโดยตรงในพนท หมบาน ตาบล อาเภอของจงหวด โดยออกตระเวนทาการตดตอรบซอตามทองทตางๆ ทมการเพาะเลยงหรอทาขนปลา เมอรบซอปลาแลวสวนใหญจะขายผลผลตใหกบพอคารวบรวมทองถน ภตตาคาร/รานอาหาร และพอคาขายปลก ซงมกจะเปนลกคาประจา

2) พอคารวบรวมทองถน หมายถง พอคาททาหนาทรบซอปลากะพงขาวจากพอคารวบรวมทองท หรอรบซอจากเกษตรกรโดยตรง ซงเปนพอคานอกจงหวดแลวจะจาหนายผลผลตใหกบภตตาคาร/รานอาหารเปนสวนใหญทงในกรงเทพฯ และตางจงหวด มกจะเปนลกคาประจาททาการตดตอซอขายกนอยเสมอ

3) พอคาขายปลก หมายถง พอคาทมรานคาของตนเองอยในตลาดสดหรอแหลงชมชน เพอความสะดวกของผบรโภคในการซอปลา ปลากะพงขาวทนามาจาหนายจะรบซอจากผรวบรวมทองท แตมปรมาณไมมากนก เนองจากผลผลตสวนใหญทพอคารวบรวมทองทรบซอมาจะจาหนายใหกบพอคารวบรวมทองถน จากนนจะกระจายผลผลตไปยงภตตาคาร/รานอาหาร

4.3.3 ลกษณะการซอขาย

ลกษณะการซอขายปลากะพงขาวในกระชง เพอใหการซอขายเปนไปดวยความสะดวกรวดเรว สามารถตอบสนองความตองการของผซอได จากการสารวจพบวา ปรมาณการซอขายปลากะพงขาวในแตละจงหวดจะมพอคารวบรวมทองทรายใหญเพยงไมกรายทตดตอซอขายกนเปนประจา โดยทาการรบซอโดยตรงจากเกษตรกร พอคารวบรวมทองทจะตดตอเกษตรกรตามทพอคารวบรวมทองถน ภตตาคาร/รานอาหารตองการตามขนาดนาหนกประมาณตวละ 0.5 – 1 กโลกรม และมการตอรองราคากนเปนทพอใจทกฝาย จงจะมการซอขายกน ในการจบปลาเกษตรกรและพอคาทองทตกลงกนเองวาใครจะเปนผรบผดชอบคาใชจายในการจบปลาขายแตละครง โดยพอคาทองทจะเปนผรบผดชอบในการขนสงเอง สวนการชาระเงนขนอยกบขอตกลงของเกษตรกรและผรบซอแตละราย จากการสอบถามเกษตรกรและพอคาพบวา ในอดตสามารถซอขายปลากนดวยเงนเชอได แตในปจจบนตองซอขายดวยเงนสดเปนสวนใหญ นอกจากขาประจาทคนเคยกนจรงๆ ทงน เนองจากมผรบซอปลาบางรายเมอถงกาหนดการชาระเงนกไมชาระเงนคาปลาตามสญญาทไดตกลงกนไว

Page 43: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

35

4.3.4 วถการตลาด

วถการตลาดปลากะพงขาวในกระชง แสดงใหเหนถงการเคลอนยายผลผลตจากแหลงเพาะเลยงไปยงผบรโภค โดยผานขนตอนทสาคญ คอ พอคารวบรวมทองท พอคารวบรวมทองถน ภตตาคาร/รานอาหาร พอคาขายปลก และผบรโภค ตามลาดบ

พอคารวบรวมทองท เมอไดรวบรวมผลผลตจากเกษตรกรผเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงบรเวณพนทใกลเคยงแลวจะกระจายผลผลตใหกบพอคารวมรวมทองถน ภตตาคาร/รานอาหาร พอคาขายปลกจนถงผบรโภค ตามลาดบ

พอคารวบรวมทองถน เมอไดรวบรวมผลผลตจากผเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงโดยตรงและจากพอคารวบรวมทองทแลวจะกระจายผลผลตใหกบภตตาคาร/รานอาหาร จนถงผบรโภค ตามลาดบ

จากภาพท 10 วถการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554 เกษตรกรผเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชงจะขายผลผลตสวนใหญใหกบพอคารวบรวมทองท รอยละ 70 รองลงมาเปนพอคารวบรวมทองถน รอยละ 20 และภตตาคาร/รานอาหาร รอยละ 10 พอคาแตละประเภทจะมการซอขายผลผลตระหวางกน ดงน

1. พอคารวบรวมทองท(รอยละ 70) จะกระจายผลผลตใหแกพอคารวบรวมทองถน รอยละ 40 ภตตาคาร/รานอาหาร รอยละ 25 และพอคาขายปลก รอยละ 5

2. พอคารวบรวมทองถน รบซอผลผลตจากเกษตรกร รอยละ 20 พอคารวบรวมทองท รอยละ 40 ดงนน พอคารวบรวมทองถนรบซอผลผลตรวม รอยละ 60 จากนนจะกระจายผลผลตทงหมดใหกบภตตาคาร/รานอาหาร

3. ภตตาคาร/รานอาหาร รบซอผลผลตโดยตรงจากเกษตรกร รอยละ10 พอคารวบรวมทองท รอยละ 25 และพอคารวบรวมทองถน รอยละ 60 ดงนน ภตตาคาร/รานอาหาร จะรบซอผลผลตรวม รอยละ 95 จากนนจะกระจายผลผลตไปสผบรโภคทงหมด

4. พอคาขายปลก รบซอผลผลตจากพอคารวบรวมทองท รอยละ 5 และกระจายผลผลตไปสผบรโภคทงหมด

สดทายปรมาณผลผลตปลากะพงขาวจะสงผานพอคาแตละประเภทไปยงผบรโภคทงหมดหรอ รอยละ 100

Page 44: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

36

ภาพท 10 วถการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554 ทมา : จากการสารวจ 4.4 การวเคราะหสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด และประสทธภาพการตลาด

ในการวเคราะหตนทนการตลาด และสวนเหลอมการตลาดปลากะพงขาวในกระชงจากการสารวจจะเรมจากราคาทเกษตรกรขายผลผลตได จนถงราคาทพอคาขายปลกไดรบ ดงน (ตารางท 15 และตารางท 16)

4.4.1 ตนทนการตลาดและกาไรของการคาปลากะพงขาวในกระชง

ตนทนการตลาดในการคาปลากะพง หมายถง คาใชจายทางการตลาดในการดาเนนงานซอขายปลากะพงขาว จากเกษตรกรผานพอคาคนกลางระดบตางๆ ไปยงพอคาขายปลก โดยเมอหกตนทนตางๆ ซงประกอบดวย

ภตตาคาร/รานอาหาร 95%

20%

40%

10% 25% 60%

70%

เกษตรกร 100%

พอคารวบรวมทองถน 60%

พอคาขายปลก 5%

พอคารวบรวมทองท 70%

ผบรโภค 100%

Page 45: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

37

1) คาใชจายในการซอขาย ไดแก คาขนสง คาจางแรงงาน คาคดขนาด คาขนขนลง คาทาความสะอาด และอนๆ

2) คาใชจายในการดาเนนงาน ไดแก คาเชาสานกงาน/คาเชาแผง เงนเดอนพนกงาน คาดอกเบยเงนก คานา คาไฟฟา คาโทรศพท และอนๆ

3) คาวสดอปกรณตาง ๆ ไดแก เขง ตะกรา ถงใสปลา ชดออกซเจน สวง เครองคดเลข เครองชง และอนๆ ออกจากสวนเหลอมการตลาดทพอคารวบรวมทองทไดรบและพอคาขายปลกไดรบ จะไดกาไรในการขายปลากะพงขาวในกระชง 12.31 บาทตอกโลกรม คดเปนรอยละ 5.92 ของราคาขายปลก สาหรบพอคาขายปลกจะไดกาไรในการขายปลากะพงขาวในกระชง 12.04 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 5.79 ของราคาขายปลก เนองจากในการสารวจครงนไมไดขอมลพอคารวบรวมทองถน และภตตาคาร/รานอาหาร จงมขอมลเฉพาะพอคารวบรวมทองทและพอคาขายปลกเทานน

ตารางท 15 สวนเหลอมและคาใชจายการตลาดปลากะพงขาวในกระชงป 2554

รายการ บาท/กก. รอยละ ตนทนการผลต เกษตรกรไดรบกาไร

92.89 70.05

44.67 33.69

1. ราคาเฉลยทเกษตรกรขายได 162.94 78.36 ตนทนการตลาด

- คาใชจายในการซอ-ขาย - คาใชจายในการดาเนนงาน - คาวสดอปกรณ

กาไร สวนเหลอม

7.69 6.46 1.17 0.06 12.31 20.00

3.70 3.11 0.56 0.03 5.92 9.62

2. ราคาเฉลยทพอคาทองทไดรบ 182.94 87.98 ตนทนการตลาด

- คาใชจายในการซอ-ขาย - คาใชจายในการดาเนนงาน - คาวสดอปกรณ

กาไร สวนเหลอม

12.96 6.26 5.34 1.36 12.04 25.00

6.23 3.01 2.57 0.65 5.79 12.02

3. ราคาเฉลยทพอคาขายปลกไดรบ 207.94 100.00 ทมา : จากการสารวจ

Page 46: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

38

ตารางท 16 กาไรสทธทเกษตรกรและพอคาทองทไดรบจากการขายปลากะพงขาวในกระชง ป 2554 ผประกอบการ ราคาทไดรบ

(บาท/กก.) ตนทนการผลต/ตนทนการตลาด

(บาท/กก.)

กาไรสทธ (บาท/กก.)

รอยละของราคาขายปลก

เกษตรกร 162.94 92.89 70.05 33.69 พอคาทองท 182.94 7.69 12.31 5.92 พอคาขายปลก 207.94 12.96 12.04 5.79 ทมา : จากการสารวจ

4.4.2 สวนเหลอมการตลาด

สวนเหลอมการตลาด (Marketing Margin) หมายถง ความแตกตางระหวางราคาทเกษตรกรไดรบกบราคาทพอคาทองทไดรบ สวนเหลอมการตลาด ประกอบดวย ตนทนการตลาด และกาไรของพอคา ดงน

ความแตกตางของราคาทเกษตรกรไดรบ จากการศกษาพบวา ราคาเฉลยทเกษตรกรไดรบ 162.94 บาทตอกโลกรม (ราคาปลากะพงขาวทกขนาดนามาเฉลย) ในขณะทราคาเฉลยทพอคารวบรวมทองทไดรบ 182.94 บาทตอกโลกรม ตนทนการตลาด 7.69 บาทตอกโลกรม ประกอบดวย คาใชจายในการซอ-ขาย ไดแก คาขนสง(0.16 บาทตอกโลกรม) คานามน(3.55 บาทตอกโลกรม) คานาแขง(0.42 บาทตอกโลกรม) คาจางแรงงาน(2.33 บาทตอกโลกรม) รวมเปนเงน 6.46 บาทตอกโลกรม คาใชจายในการดาเนนงาน ไดแก คานา(0.10 บาทตอกโลกรม) คาไฟฟา(0.03 บาทตอกโลกรม) คาโทรศพท(0.13 บาทตอกโลกรม) คาประกน(0.24บาทตอกโลกรม) คาใชจายอนๆ(0.67 บาทตอกโลกรม) รวมเปนเงน 1.17 บาทตอกโลกรม คาวสดอปกรณ 0.06 บาทตอกโลกรม กาไร 12.31 บาทตอกโลกรม ทาใหพอคารวบรวมทองทมสวนเหลอมการตลาด 20.00 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 9.62 ของราคาขายปลก สวนพอคาขายปลกไดรบราคาเฉลย 207.94 บาทตอกโลกรม มตนทนการตลาด 12.96 บาทตอกโลกรม ประกอบดวย คาใชจายในการซอ-ขาย ไดแก คานามน(0.37 บาทตอกโลกรม) คานาแขง(2.19 บาทตอกโลกรม) คาจางแรงงาน(3.70 บาทตอกโลกรม) รวมเปนเงน 6.26 บาทตอกโลกรม คาใชจายในการดาเนนงาน ไดแก คานา(0.28 บาทตอกโลกรม) คาไฟฟา(0.28 บาทตอกโลกรม) คาโทรศพท(0.37 บาทตอกโลกรม) คาเชาแผง(1.94 บาทตอกโลกรม) คาประกน(0.34บาทตอกโลกรม) คาใชจายอนๆ(2.13 บาทตอกโลกรม) รวมเปนเงน 5.34 บาทตอกโลกรม คาวสดอปกรณ 1.36 บาทตอกโลกรม กาไร 12.04 บาทตอกโลกรม ทาใหพอคาปลกมสวนเหลอมการตลาด 25.00 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 12.02 ของราคาขายปลก เมอพจารณาเปรยบเทยบจากกาไรทพอคาระดบตางๆ ไดรบ พบวา พอคารวบรวมทองทไดรบ 12.31 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 5.92 ของราคาขายปลก และพอคาขายปลกไดรบ

Page 47: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

39

12.04 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 5.79 ของราคาขายปลก เนองจากราคาทเกษตรกรขายไดในปททาการสารวจผลผลตปลากะพงขาวออกสตลาดมนอย อตรารอดตา แตผประกอบการมความตองการมาก ทาใหราคาขายสงกวาปกต

4.4.3 ปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด

ในปททาการสารวจสภาพภมอากาศเปลยนแปลง เชน รอนจด เกดลมมรสม ฝนฟาคะนอง มผลกระทบตอคณภาพนาทเลยงปลากะพงขาวในกระชง ปลานอค และตายจานวนมาก ทาใหอตรารอดตา ปรมาณปลากะพงขาวในกระชงออกสตลาดนอยลง ราคาปลาในการซอขายจงสง สงผลกระทบใหสวนเหลอมการตลาดสงขนดวย นอกจากน การเปลยนแปลงของราคาปจจยการตลาด เชน คาขนสง คาจางแรงงาน คานาแขง คานา คาไฟฟา คาโทรศพท คาเชาแผง คาวสดอปกรณ และคาใชจายอนๆ เพมสงขน ทาใหตนทนการตลาดสงขน พอคาแตละประเภทจงตงราคาปลาสงขน สงผลกระทบใหสวนเหลอมการตลาดสงขนเชนกน

4.4.4 ประสทธภาพการตลาด(Marketing Efficiency)

จะสามารถบงบอกใหเราทราบวาสนคาเกษตรนนๆ การตลาดทางานไดดมากนอยเพยงใด โดยทวไปตลาดทมประสทธภาพ หมายถง ตลาดทมตนทนการตลาดระดบตา แตสรางความพงพอใจใหแกผบรโภคไดจานวนมาก จากสตร

ประสทธภาพการตลาด = (ราคาขายปลก x 100) / ตนทนการตลาด = (207.94 x 100) / 20.65 = 1,006.97

ดงนน ตลาดปลากะพงขาวเปนตลาดทมประสทธภาพสง เนองจากมคามากกวา 1

4.5 ปจจยทมผลกระทบดานการผลต และการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

จากการศกษาปจจยทมผลกระทบดานการผลต และการตลาดปลากะพงขาวในกระชง สามารถแยกออกเปนประเดนได ดงน

4.5.1 ดานการผลต

ปจจยทมผลกระทบดานการผลตทมตอเกษตรกร ไดแก แหลงเพาะเลยงเสอมโทรม ราคาอาหารปลา คณภาพลกพนธปลา และโรคปลา มรายละเอยด ดงน

1) แหลงเพาะเลยงเสอมโทรม เกดจากภาวะนาเสยทเพมขนอยางตอเนอง ทาใหปลากะพงขาวไมสามารถทนตอการเปลยนแปลงของสภาพนา จงกอใหเกดปลาเปนโรคและตายในทสด แหลงเพาะเลยงเสอมโทรมเกดจากนาเสยจากแหลงตาง ๆ เชน โรงงานแปรรปผลตภณฑสตวนา แหลงชมชนทปลอยนาเสย และจากบอกงทปลอยนาเสยลงสแหลงเลยงปลากะพงขาว โดยไมผานการบาบด นอกจากนยงเกดจากการท

Page 48: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

40

แหลงเลยงปลากะพงขาวดงกลาวถกใชเปนพนทเลยงปลามาเปนระยะเวลานาน 20 - 30 ป ทาใหแหลงเลยงเสอมโทรม

2) ราคาอาหารปลา คาอาหารปลาเปนตนทนสงทสดในสดสวนของตนทนทงหมด คดเปน รอยละ 49.51 หรอ 45.06 บาทตอกโลกรม จากการศกษาเกษตรกรประสบปญหาราคาอาหารปลามราคาสงขน และมแนวโนมสงขนในอนาคต โดยอาหารทใชเพาะเลยง ไดแก ปลาหลงเขยว ปลาท และปลาเปด เปนตน มสาเหตมาจากภาวะราคานามนทสงขน สงผลใหตนทนในการจบสตวนาของเรอประมงสงขนตาม ไปดวย อกทงในชวงฤดมรสม เรอประมงไมสามารถออกจบสตวนาได ทาใหปรมาณปลามนอย มผลใหราคาอาหารยงสงขน นอกจากนเกษตรกรซออาหารปลาผานพอคาคนกลาง ซงพอคาคนกลางทาการรวบรวมอาหารปลาจากทาเรอประมง ในลกษณะซอขายแบบผกขาด สงผลใหพอคาคนกลางเปนผกาหนดราคาอาหารปลา ผลจากราคาอาหารปลาแพง ทาใหเกษตรกรบางสวนตองลดปรมาณการใหอาหารปลาลง สงผลใหปลาเจรญเตบโตไดไมดเทาทควร

3) คณภาพลกพนธปลา จากการศกษาเกษตรกรสวนใหญตองซอลกพนธปลาจากฟารมเอกชน เกษตรกรตองเสยงกบคณภาพพนธปลาไมดเทาทควร ในการซอลกพนธปลาเกษตรกรตองซอจากฟารมเอกชนทอยไกล เชน จงหวดสราษฎรธาน จงหวดปตตาน จงหวดสตล จงหวดระนอง จงหวดเพชรบร และจงหวดฉะเชงเทรา ตองใชระยะเวลาขนสงนาน เนองจากลกพนธปลาในพนทมไมเพยงพอ รวมทงภาครฐไมสามารถจดหาลกพนธปลาใหเพยงพอกบความตองการของเกษตรกรได ทาใหลกพนธปลาออนแอไดงาย เพอปรบตวเขากบสภาพแวดลอมและความเคมนาทไมสอดคลองกน หากมการจดการไมดเทาทควรยงทาใหอตราการรอดของปลายงตาลง ซงเปนปญหาทสาคญของเกษตรกร

4) โรคปลา จากการศกษาเกษตรกรใหขอมลวา ปลาเปนโรคมสาเหตจากคณภาพนา และ ลกพนธปลามสภาพออนแอ โดยลกษณะปลาทเปนโรคจะมจดขาวเลก ๆ ทบรเวณผวเปนแผลตามลาตว จากนนเปนแผลเนาลกลงในเนอจนถงกระดก และตายในทสด ซงเกษตรกรสวนใหญเรยนรเกยวกบการรกษาโรคของปลาดวยตวเอง ไดรบคาแนะนาจากเจาหนาทของหนวยงานราชการนอยมาก ทาใหการรกษาอาจไมตรงตามโรค สงผลใหเกดความเสยหายแกเกษตรกรเปนอยางมาก

4.5.2 ดานการตลาด

ปญหาทมผลกระทบดานการตลาดทมตอเกษตรกร ไดแก ดานราคาผลผลต และดานแหลงจาหนาย

1) ดานราคาผลผลต ถากรณเกษตรกรทเลยงปลากะพงขาวในกระชงมผลผลตจากการเลยงออกมาในคราวเดยวกนปรมาณมากเกนความตองการ ราคาทเกษตรกรไดรบกจะลดลง เนองจากพอคารวบรวมทองทสามารถกาหนดราคาได แตเกษตรกรกสามารถตอรองไดบาง แตในป 2554 ททาการศกษา

Page 49: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

41

พบวา ราคาเกษตรกรขายไดราคาสง เนองจากผลผลตออกสตลาดปรมาณนอย จากการเกดปญหานาเสย ไมทราบสาเหต ทาใหปลาตาย

2) ดานแหลงจาหนายผลผลต เกษตรกรสวนใหญประสบปญหาแหลงจาหนายผลผลตม นอยราย เกษตรกรจาเปนตองเลอกจาหนายผลผลตใหกบพอคารวบรวมทองท พอคารวบรวมทองถน หรอภตตาคาร/รานอาหารทมความนาเชอถอในการชาระเงนเปนสาคญ เพอลดความเสยงในการไมไดรบเงนคาตอบแทนจากการขายผลผลต

Page 50: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บทท 5

สรปและขอเสนอแนะ การศกษาเศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง มวตถประสงคเพอศกษาสภาพทวไปของเกษตรกรผเลยง สภาพการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง ศกษาตนทนและผลตอบแทน การเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง ศกษาโครงสรางการตลาด หนาทการตลาด สถาบนการตลาด ผลการดาเนนงานการตลาด วถการตลาด ศกษาสวนเหลอมการตลาดและปจจยทมผลกระทบตอสวนเหลอมการตลาด และประสทธภาพการตลาด รวมทงศกษาปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง ซงสรปผลการศกษาและมขอเสนอแนะ ดงน

5.1 สรป

5.1.1 สรปผลการศกษา

จากการศกษาพบวา เกษตรกรผเลยงปลากะพงขาวในกระชงมอายเฉลย 48 ป จบการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 68.22 สมาชกในครวเรอนเฉลย 5 คน แรงงานชวยเลยงปลาในครวเรอนเฉลย 2 คน อาชพหลกของเกษตรกรตวอยาง คอ การเพาะเลยงปลาในกระชง รอยละ 57.94 รองลงมาทาการประมงทวไป รอยละ 24.30 เกษตรกรไมเปนสมาชกสถาบนเกษตรกร รอยละ 52.34 เปนสมาชกสถาบนเกษตรกร รอยละ 47.66 เกษตรกรนยมเลยงปลากะพงขาวในกระชงแบบเจาของคนเดยว รอยละ 95.33 ประสบการณการเลยงเฉลย 10 ป เกษตรกรมเหตผลในการเลอกเลยงปลากะพงขาว คดวารายไดด รอยละ 54.21 แหลงเงนทนเปนของตนเอง รอยละ 69.16 เกษตรกรเลอกพนทเลยงบรเวณใกลบาน รอยละ 71.03 เกษตรกรซอลกพนธปลาจากฟารมเอกชน รอยละ 96.26 ซอลกพนธปลาขนาด 3 - 4 นว รอยละ 66.36 รองลงมาขนาด 5 - 6 นว รอยละ 31.78 เนองจากลกพนธปลาขนาดดงกลาวไมตองเสยเวลาในการอนบาล สามารถนามาเลยงไดทนท ราคาลกพนธปลาเฉลยตวละ 9.48 บาท ไมมการอนบาลลกพนธปลา รอยละ 60.75 ทเหลอมการอนบาล รอยละ 39.25 ระยะเวลาการอนบาลเฉลย 60 วน อาหารทใชในการอนบาลใชปลาเปด รอยละ 88.10 จะใหอาหารลกปลาเฉลย 1 - 2 มอตอวน อตราการปลอยลกพนธเฉลย 1,310 ตวตอกระชง จานวนเลยงเฉลย 9 กระชง กระชงเฉลย 55.40 ลกบาศกเมตร อาหารทใชเลยงปลากะพงขาว ใชปลาเปด รอยละ 85.98 ระยะเวลาการเลยงเฉลย 8.43 เดอน นาหนกปลาเฉลย 0.9 กโลกรมตอตว อตราการรอดตายเฉลย รอยละ 42.14 เนองจากเกดภาวะนาเสย เกษตรกรไดรบผลผลตเฉลย 496.55 กโลกรมตอกระชง

การตลาดปลากะพงขาวในกระชง เกษตรกรขายผลผลตทฟารม รอยละ 85.05 ใหกบพอคารวบรวมทองท รอยละ 70.10 รองลงมาเปนพอคารวบรวมทองถน รอยละ 19.62 การกาหนดราคาผลผลตตามราคาตลาด รอยละ 47.66 รองลงมาผซอเปนผกาหนดราคา รอยละ 46.73 เกษตรกรขายผลผลตใหกบ

Page 51: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

43

พอคาเจาประจา รอยละ 66.36 รองลงมาขายแบบเสรไมมขอผกมด รอยละ 34.58 ราคาผลผลตทเกษตรกรขายไดเฉลย 162.94 บาทตอกโลกรม เกษตรกรมรายไดเฉลย 80,907.86 บาทตอกระชง ตนทนทงหมด 46,123.37 บาทตอกระชง ตนทนทมสดสวนสงสด คอ คาอาหาร 22,720.52 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 49.26 ของตนทนทงหมด รองลงมา คอ คาลกพนธปลา 12,418.80 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 26.93 ของตนทนทงหมด และคาแรงงาน 5,117.50 บาทตอกระชง คดเปนรอยละ 11.10 ของตนทนทงหมด ผลตอบแทนจากการเลยงปลากะพงขาวในกระชง แยกออกเปนรายไดสทธทเปนเงนสด 41,407.34 บาทตอกระชง หรอรายไดสทธทเปนเงนสดเฉลย 83.39 บาทตอกโลกรม รายไดสทธทงหมด 36,467.51 บาทตอกระชง หรอรายไดสทธทงหมดเฉลย 73.44 บาทตอกโลกรม ถาพจารณาในสวนของกาไรสทธแยกออกเปนกาไรสทธทเปนเงนสด 41,283.13 บาทตอกระชง หรอกาไรสทธทเปนเงนสด 83.14 บาทตอกโลกรม และกาไรสทธทงหมด 34,784.49 บาทตอกระชง หรอกาไรสทธทงหมดเฉลย 70.05 บาทตอกโลกรม

สาหรบตนทน กาไร และสวนเหลอมการตลาดพบวา ราคาเฉลยทเกษตรกรไดรบ 162.94 บาทตอกโลกรม ในขณะทราคาเฉลยทพอคารวบรวมทองทไดรบ 182.94 บาทตอกโลกรม ตนทนการตลาด 7.69 บาทตอกโลกรม ทาใหพอคารวบรวมทองทมสวนเหลอมการตลาด 20.00 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 9.62 ของราคาขายปลก สวนพอคาขายปลกไดรบราคาเฉลย 207.94 บาทตอกโลกรม ตนทนการตลาด 12.96 บาทตอกโลกรม สวนเหลอมการตลาด 25.00 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 12.02 ของราคาขายปลก เมอพจารณาเปรยบเทยบจากกาไรทพอคาระดบตางๆ ไดรบ พบวา พอคารวบรวมทองทไดรบ 12.31 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 5.92 ของราคาขายปลก และพอคาขายปลกไดรบ 12.04 บาทตอกโลกรม หรอรอยละ 5.79 ของราคาขายปลก

5.1.2 ปจจยทมผลกระทบดานการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง

1) ดานการผลต สามารถสรปได ดงน

1.1) แหลงเพาะเลยงเสอมโทรม เกดภาวะนาเสยทเพมขนอยางตอเนอง ทาใหปลากะพงขาวไมสามารถทนตอการเปลยนแปลงของสภาพนา กอใหเกดปลาเปนโรค และตายในทสด

1.2) ราคาอาหารปลา ซงคาอาหารปลาเปนตนทนมากทสดในสดสวนของตนทนผนแปรทงหมด คดเปนรอยละ 49.26 ของตนทนทงหมด เกษตรกรประสบปญหาราคาอาหารปลามราคาสงขน และมแนวโนมสงขนในอนาคต

1.3) คณภาพลกพนธปลา จากการศกษาเกษตรกรสวนใหญซอลกพนธปลาจากฟารมเอกชน ซงมราคาสง และเกษตรกรตองเสยงกบคณภาพพนธปลาไมดเทาทควร

1.4) โรคปลา ปลาเปนโรคมสาเหตจากคณภาพนา และลกพนธปลามสภาพออนแอ โดยลกษณะปลาทเปนโรคจะมจดขาวเลก ๆ ตามบรเวณผวหนง และเปนแผลตามลาตว จากนนเปนแผลเนาลกในเนอจนถงกระดกและตายในทสด

Page 52: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

44

2) ดานการตลาด

2.1) ดานราคาผลผลต เกษตรกรทเลยงปลากะพงขาวในกระชงมผลผลตจากการเลยงออกมาในคราวเดยวกน ปรมาณปลาจงออกสตลาดมากเกนความตองการ ทาใหราคาทไดรบจงตา และความไมแนนอนของราคาในรอบปมสง

2.2) แหลงจาหนายผลผลต เกษตรกรสวนใหญประสบปญหาแหลงจาหนายผลผลตมจานวนนอยเปนแหลงจาหนายทขาดความนาเชอถอ

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาเศรษฐกจการผลตและการตลาดปลากะพงขาวในกระชง ผวจยมขอเสนอแนะเพอนาไปเปนแนวทางในการพฒนาการเลยงปลากะพงขาวตอไป ดงน

5.2.1 อาหารปลามราคาสง เกษตรกรควรจดตงกลม เพอรวมกลมจดหาอาหารปลาราคาถกจากทาเรอโดยตรง สาหรบชวงทอาหารปลามราคาสงและมนอย เกษตรกรอาจเลยงปลาทมมลคาตาเพอเปนอาหารปลากะพงขาว เชน ปลาหมอเทศ ปลานล ซงแพรพนธไดรวดเรว และกนแพลงกตอนตามธรรมชาตมาทดแทนในชวงทขาดแคลน สามารถลดตนทนคาอาหารไดอกทางหนง

5.2.2 กรมประมง ควรเรงรดพฒนาการเพาะเลยงลกพนธปลากะพงในเชงพาณชย ซงเปนการผลต ลกพนธปลาทมคณภาพ มอตราการเจรญเตบโตทด มอตราการรอดตายสง เพอเปนทางเลอกหนงของเกษตรกรในการซอลกพนธปลา เพอจาหนายแกสมาชกในราคาตากวาราคาตลาด เพอลดตนทนคาพนธปลาของเกษตรกร และยงสามารถควบคมคณภาพลกพนธปลาได ทาใหปลาทเลยงสามารถปรบตวเขากบสภาพแหลงนาไดเรว อตราการรอดตายสง

5.2.3 โรคปลากะพงขาว และการจดการการเลยงปลากะพงขาว หนวยงานภาครฐทเกยวของ เชน กรมประมง หรอหนวยงานมหาวทยาลยทเกยวของ ควรมบทบาทในการวจยหาแนวทางปองกนและรกษาโรคปลา และจดการเผยแพรใหความรถายทอดเทคโนโลยแกเกษตรกร เพอสามารถนามาใชประโยชนไดอยางแทจรง หรอจดตงศนยตรวจสขภาพสตวนา และคณภาพนา เพอบรการแกเกษตรกรทประกอบอาชพ การเพาะเลยงสตวนา

Page 53: เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลา ... · 2018-05-03 · เศรษฐกิจการผล ิตและการตลาดปลากะพง

บรรณานกรม

กรมประมง. 2555. สถตฟารมเลยงปลานากรอยประจาป 2553. กรงเทพฯ.

กรมประมง. 2554. สถตฟารมเลยงปลานากรอยประจาป 2552. กรงเทพฯ.

กรมประมง. 2553. สถตฟารมเลยงปลานากรอยประจาป 2551. กรงเทพฯ.

จรวย เพชรรตน. 2542. การวเคราะหระบบยอยของระบบธรกจเกษตร.สงขลา.เอกสารวชาการ

คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร. จฑารตน จลศรพงษ. 2553. การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ในอาเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา ป 2553.กรงเทพฯ : วารสารวชาการ มนษยศาสตร

และสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

ปรดา นาคเนาวทม. 2529. เศรษฐศาสตรจลภาค 1. กรงเทพฯ.

มาลน เรองหน. 2549. ตนทนและผลตอบแทนการเพาะเลยงปลากะพงขาวในกระชง

ในตาบลเกาะยอ อาเภอเมอง. จงหวดสงขลา. สงขลา. ภาคนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต.

สาขาธรกจเกษตร. มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

สมบรณ เจรญจระตระกล. 2537. เศรษฐศาสตรการผลตและการจดการทางการเกษตร. สงขลา :

ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากรธรรมชาต. มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

อาทนนต ประสมพงศ. 2550. การเลยงปลากะพงขาวในกระชง [ออนไลน] เขาถงไดจาก :

http:// www.nicaonline.com./acticles1/site/View -article.asp?idarticle=91.

(วนทสบคนขอมล : 10 สงหาคม 2555). อาพร เลาวพงษ และคมคาย ลาวณยวฒ. 2550. การวเคราะหเศรษฐกจการผลตปลากะพงขาว :

กรณศกษาการเลยงในกระชงบรเวณจงหวดฉะเชงเทรา ปตตาน และสงขลา.เอกสารวชาการ

ฉบบท 1/2550 สานกพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง. กรมประมง.