ความเต็มใจจ...
TRANSCRIPT
Discussion Paper Series
ความเตมใจจายเพอทางานในประเทศไทยของตางดาว: กรณศกษาแรงงานพมา จงหวดสมทรสาคร
ปยะวงศ ปญจะเทวคปต
และ มหชย สตยธารงเธยร
Discussion Paper No.32
May 22, 2014
Faculty of economic Thammasat University
ความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทยของตางดาว: กรณศกษาแรงงานพมา จงหวดสมทรสาคร
ปยะวงศ ปญจะเทวคปต
คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหชย สตยธ ารงเธยร
คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร
บทคดยอ ในประเทศไทยมการเคลอนยายแรงงานจากตางประเทศมาเปนเวลานาน โดยมวตถประสงคหลกเพอหารายได ผนวกกบการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยทท าใหเกดความแตกตางของรายไดขนระหวางประเทศ งานศกษานจงพยายามศกษาปจจยทางเศรษฐกจและประชากรศาสตรทก าหนดพฤตกรรมการตดสนใจเขามาท างานในประเทศไทย โดยใชแนวคด Compensating variation เพอค านวณหามลคาความเตมใจจายของแรงงานตางดาว จากขอมลการส ารวจดวยแบบสอบถามชาวพมา ทอาศยและท างานในจงหวดสมทรสาคร จากนนท าการประมาณคาโดยใชแบบจ าลอง Tobit เนองจากขอมลความเตมใจจายทส ารวจไดมบางสวนไมเปดเผยความพอใจ ซงพบวา มลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยของกลมตวอยางโดยเฉลยเทากบ 4,440 บาท และมความแตกตางกนไปตามสถานะทางเศรษฐกจและประชากรศาสตรของชาวพมา นอกจากนน การเขาเมองอยางถกกฎหมายหรอหลบเลยงเขามาของแรงงานพมาไมท าใหความพอใจของชาวพมามความแตกตางกน ดงนน การเกบคาธรรมเนยมในการท าใบอนญาตท างานในประเทศไทยอาจไมสงผลตอการเขามาท างานในประเทศของแรงงานตางดาว
1
1.บทน า แรงงานตางดาวทอพยพเขามาในประเทศไทยเรมมแนวโนมเพมสงขนในชวงทศวรรษทผานมาหรอตงแตป พ.ศ.2552 โดยเฉพาะชาวพมา จากสาเหตส าคญ คอ ภาคอตสาหกรรมในประเทศมการขยายตวอยางมาก ท าใหความตองการใชแรงงานมแนวโนมเพมขนตามไปดวย รวมไปถงปจจยทางดานอปทานตางๆ ไดแก ขอตกลงตามบนทกความเขาใจระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงสหภาพพมา วาดวยความรวมมอในการจางแรงงาน (Memorandum of Understanding: MoU) ท าใหการเขามาท างานในประเทศไทยอยางถกตองตามกฎหมายมแนวโนมเพมขน จากกอนหนาทมการหลบเลยงเขาเมองอยางไมถกตองผานนายหนาคาแรงงานตามชายแดนและจงหวดทมการกระจกตวทางอตสาหกรรมหนาแนนตางๆ หรอความไมมนคงทางการเมองในสหภาพพมา หรอนโยบายคาจางขนต า 300 บาท เปนตน การเขามาท างานของชาวพมาจะมลกษณะทถกตองตามกฎหมาย และไมถกตองตามกฎหมาย ซงจะมรายจายในการท างานในประเทศไทยเบองตนแตกตางกนออกไป โดยกรณทเขามาอยางถกตองจะมรายจาย ไดแก คาใชจายในการเดนทาง คาธรรมเนยมใบอนญาตท างานของคนตางดาว คาทอยอาศย คาอาหาร และคาใชจายอนๆ สวนในกรณทเขามาท างานอยางไมถกตองตามกฎหมายกอาจจะมคาใชจายเพมขนแลวแตงานทท า ซงทงสองกลมนจะมรายไดคาดหวงทไมเหมอนกน จากทกลาว การตดสนใจเลอกทจะเขาท างานในประเทศไทยของชาวพมามหลายชองทาง สะทอนใหเหนวา แตละบคคลมการเลอกทจะเขามาท างานโดยคดค านวณตนทนและผลตอบแทนคาดหวงของตนแลวจงตดสนใจวาจะเขามาท างานหรอไม นอกจากนน พฤตกรรมของชาวพมาตอการปกหลกอยในประเทศไทยมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด ในหลายภมภาคของประเทศไทย มชมชนพมาเกดขน และมชองทางอ านวยความสะดวกมากมายทงจากภาครฐและเอกชนในการใหชาวพมาเขามาท างานมากขน ท าใหประชากรพมาในไทยกเพมขนอยางตอเนอง แมวาสวนใหญชาวพมาจะเขาสภาคแรงงานไรฝมอ ซงชวยกระตนเศรษฐกจ ภาคการผลตใหกบประเทศไทยไดอยางมาก แตลกษณะของชมชนทเตบโตท าใหภาครฐและภาคเอกชนมการใชทรพยากรมากขน และจากแนวโนมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา จงควรมการศกษาพฤตกรรมรวมไปถงปจจยเชงปจเจกบคคลทก าหนดพฤตกรรมของการยายถนฐานของแรงงานตางดาวใหมความขดเจนมากขน การศกษาน จงเนนในสวนของพฤตกรรมการยายถนฐานของแรงงานตางดาว ในกรณศกษาชาวพมา ประกอบดวย ความเตมใจจายคาดหวงของชาวพมาในการเขาท างานในประเทศไทย และปจจยส าคญทก าหนดการตดสนใจเขามาท างานในประเทศไทย เพอพจารณาถงผลกระทบทอาจเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economics Community: AEC) ในป พ.ศ.2558 โดยรายงานน ประกอบดวย สวนท 1 บทน า สวนท 2 ภาพรวมแรงงานตางดาวในประเทศไทย หรอสรปค าจ ากดความรวมไป
2
ถงการเปลยนแปลงของแรงงานตางดาวทเกดขนในประเทศไทย สวนท 3 สรปขอมลทใชในการศกษา สวนท 4 อธบายถงแบบจ าลองทใชในการศกษาและวธการประมาณคา สวนท 5 ผลการศกษา และสดทาย สวนท 6 คอ สรปและขอเสนอแนะ 2.ภาพรวมแรงงานตางดาวในประเทศไทย ในสวนนกลาวถงภาพรวมของแรงงานตางดาว ประกอบไปดวยแนวคดของการยายถนขามประเทศ และการยายถนของแรงงานตางดาวในประเทศไทยตงแตอดตจนถงปจจบน รวมถงแนวโนมการเปลยนแปลงทเกดขนทางดานแรงงานและแรงงานตางดาวของประเทศไทย 2.1 กรอบแนวคดวาดวยการยายถนขามประเทศ การยายถนขามประเทศ (International Migration) หมายถง การเคลอนยายของประชากรจ านวนมากขามพรมแดนจากประเทศทตนเปนพลเมองหรอพ านกอยไปยงประเทศอน เพอกระท ากจกรรมทไดรบคาตอบแทน เปนระยะเวลายาวนานตอเนอง โดยปกตหลกสากลจะก าหนดวาการด ารงชวตในอกทหนงเปนเวลานาน 1 ป นบเปนการยายถน (International Travel Regulations) (สภางค จนทวานช, 2539) ขณะทองคการสหประชาชาต (United Nations: UN) ใหค านยามการยายถนระหวางประเทศไววา การเคลอนยายของประชากรจากประเทศทตนพ านกอยเปนประจ าไปยงประเทศอน ซงแบงเปนระยะสน (พ านกอยเปนระยะเวลามากกวา 3 เดอนแตนอยกวา 1 ป) และระยะยาว (พ านกอยเปนระยะเวลาอยางนอย 1 ป) โดยไมไดมวตถประสงคเพอการพกผอน การทองเทยวในชวงวนหยด การเยยมเพอนฝงและญาตพนอง การท าธรกจ การรกษาทางการแพทย หรอการแสวงบญทางศาสนา (Lemaitre, 2005) แนวคดทอธบายถงสาเหตของการยายถนขามประเทศมมมมองทแตกตางกนออกไป กลาวคอ กลมนกเศรษฐศาสตรนโอคลาสสก อธบายวามนษยตดสนใจยายถนดวยเหตผลทางนกเศรษฐกจ ดงนนผ ยายถนจงเปนผ ยายถนเชงเศรษฐกจ (Economic Migrant) หรอเปนแรงงาน (Laborer) (สภางค จนทวานช, 2539) หรออาจกลาวไดวา นกเศรษฐศาสตรนโอคลาสสกใหความส าคญกบความแตกตางและความไมสมดลในเงอนไขการจางงานและคาจางระหวางประเทศ แตในมมมองของนกเศรษฐศาสตรแนวใหม มองวาการยายถนระหวางประเทศมความซบซอนมากกวาตวแปรเชงโครงสรางทางเศรษฐกจ ดงนนจงน าปจจยทางสงคมมารวมอธบายดวย (สทธพร บญมาก, 2544) ซงมมมมองทสอดคลองกบงานศกษาของ เพญพร ธระสวสด (2540) ดงนน ปจจยทมผลตอการตดสนใจยายถนขามประเทศ จงมความแตกตางกนออกไป เชน คาจาง (Wage) โอกาสได
3
งานท า (Employment) ความทนสมยของประเทศปลายทาง (destination country) (สทธพร บญมาก, 2544; Borjas, 1987, อางถงใน สภางค จนทวานช, 2539) ความแตกตางระหวางผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GNP) ของประเทศตนทางกบประเทศผรบแรงงาน (Costello and Freemen, 1992, อางถงใน สภางค จนทวานช, 2539) คาใชจายในการเดนทาง และประเภทของงานทจะไดท า (Massey, 1994, อางถงใน สภางค จนทวานช, 2539) จงเปนปจจยดงดดในมมมองของนกเศรษฐศาสตรนโอคลาสสก อกทง เทเลอร นกเศรษฐศาสตรนโอคลาสสก พบวา การยายถนขามประเทศของแรงงานผดกฎหมาย เกดจากคาจางทมอตราต ากวา ผลผลตทางการเกษตรทตกต า และอตราการวางงานสงในประเทศตนทาง ประกอบกบอตราคาจางทสงกวา ผลผลตทางการเกษตรทสง และอตราการวางงานต ากวา ณ ประเทศผรบ (Taylor, 1992, อางถงใน สภางค จนทวานช, 2539) ขณะท ปจจยทางเศรษฐกจในระดบครวเรอนทพยายามลดหรอกระจายความเสยงของรายได และความตองการรายไดเพอน ามาพฒนาความเปนอยทดขนของครอบครว เปนสงส าคญตอการตดสนใจของสมาชกในครวเรอนทยายถนไปท างานตางประเทศ ซงถอวาเปนปจจยในมมมองของนกเศรษฐศาสตรแนวใหม (สทธพร บญมาก, 2544)
นอกจากน เพญพร ธระสวสด (2540) ยงพบอกวา บคคลจะเปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมของตนในทองถนทตนอาศยอยกบสถานภาพทคาดวาจะเปนหากตนยายถนเขาไปอาศยอยในทองถนอน หรออาจกลาวไดวา บคคลจะเปรยบเทยบระหวางคาใชจายและประโยชนทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงนทพงเสย และประโยชนทพงได ในการตดสนใจวาจะยายถนหรอไมยายถน 2.2 การยายถนของแรงงานตางดาวในอดต สทธจตต จตยานนท และ สภางค จนทวานช (2540) พบวา การอพยพแรงงานจากประเทศเพอนบานเขามายงประเทศไทย มภมหลงและความเปนมาจากประวตศาสตรไทยทหลงจากการท าสงครามชนะแลว จะท าการตอนเอาผคนมาเปนเชลยศกเพอใชงาน ประกอบกบมการหลบหนภยสงครามเขามาพกพงอาศยและหางานท าชวคราวในประเทศไทย ชวงป พ.ศ.2520 ถง พ.ศ.2540 แรงงานอพยพจากพมา ลาว และกมพชา ไดลกลอบเขามาหางานท าอยางตอเนองในประเทศไทย เนองจากเศรษฐกจของประเทศไทยเตบโตอยางรวดเรวในชวงเวลาดงกลาว ถงแมวาในระยะแรกจะมจ านวนผอพยพจากประเทศเพอนบานไมมากนก แตการเคลอนยายของผ อพยพจากประเทศเพอนบานเพมมากขน ตงแตตนศตวรรษท 2530 เปนตนมา ซงมสาเหตมาจากแรงงานไทยทแตเดมท างานในภาคเกษตรกรรมไดเปลยนไปท างานทไดรบคาจางสงกวา และต าแหนงงานทสบายกวาในกรงเทพฯ และจงหวดใกลเคยง อกทง การไดรบการศกษาทสงขนในตางจงหวดท าใหมความสนใจลดลงในงานทหนกและ
4
งานทท าดวยมอ ดวยเหตนจงท าใหแรงงานชาวพมา ลาว และกมพชา เขามาท างานเปนแรงงานรบจางไรฝมอราคาถกในกจกรรมผลตทสกปรก และอนตรายในจงหวดชายแดน ส าหรบการเดนทางลกลอบเขามาท างานผานขบวนการน าพา แรงงานจะมนายหนา หรอสายจากประเทศตนทาง หรอจากประเทศปลายทาง คอยจดหางานและสงแรงงาน ตลอดจนอ านวยความสะดวกในการเดนทาง การลกลอบเขามาท างานในรปแบบนจะตองเสยคาใชจาย เชน คานายหนา คาหว และคาพาหนะในการเดนทาง (เกษมสนต จณณวาโส, 2538) เนองจากจ านวนแรงงานตางดาวทลกลอบเขามาประเทศไทยมจ านวนเพมมากขนอยางรวดเรว จงท าใหภาครฐตองมมาตรการก ากบดแลและจดระบบแรงงานตางดาวทเขาเมองโดยผดกฎหมายและปองกนการลกลอบเขาประเทศ ซงในทสดไดมมตคณะรฐมนตรใหอนมตการผอนผนเปนเวลา 2 ปแกผ เขาเมองสญชาตพมา ลาว และกมพชา ใหสามารถท างานบานและเปนกรรมกรในกจการ 7 ประเภท ไดแก งานเกษตรกรรม งานประมง งานกจกรรมตอเนองประมง (แพปลา คดเลอก ท าความสะอาด งานกอสราง งานเหมองแร งานขนถายสนคาทางน า งานผลตตางๆ โดยการพจารณาของกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม (สทธจตต จตยานนท และ สภางค จนทวานช, 2540)
การทอนญาตใหแรงงานตางดาวสามารถท างานในกจการ 7 ประเภทขางตนได นอกจากเปนการบรรเทาปญหาการขาดแคลนแรงงานในทองถนโดยทวไป และเปนการสรางความไดเปรยบทางการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศแลว ยงสามารถเสรมสรางฐานะการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศไทยในกจกรรม การเกษตร การกอสราง การประมง และอนๆ ไดเปนอยางด เนองจากแรงงานอพยพสามารถทดแทนแรงงานไทยรบจางในกลมกจการดงกลาว ซงถอวามสวนส าคญท าใหกจกรรมทางเศรษฐกจสามารถด าเนนตอไปได 2.3 แนวโนมแรงงานและแรงงานตางดาวในประเทศไทยและจงหวดสมทรสาคร ประเทศไทยเปนประเทศก าลงพฒนาทมอตราการวางงานต าและมแนวโนมลดลงเรอยๆ สาเหตจากภาวะเศรษฐกจขยายตว จงหวดสมทรสาครเปนจงหวดทมการเตบโตของโรงงานอตสาหกรรมแปรรปอาหารทะเลและผลตภณฑแปรรปจากสนคาเกษตรคอนขางสง การใชปจจยแรงงานแรงงานในจงหวดสมรสาคร จงเปนไปอยางมประสทธภาพและเตมก าลงการผลต จากตารางท 1 อตราการวางงานของประเทศไทยอยในระดบต า ในชวงป พ.ศ.2546 ถง 2555 มอตราการวางงานอยระหวางรอยละ 0.6 ถง 2.2 ในขณะทแนวโนมอตราการวางงานของจงหวดสมทรสาครมคาเขาใกลศนย แนวโนมลดลงและนอยกวากวาอตราการวางงาน
5
เฉลยทงประเทศ มอตราการวางงานอยในชวงรอยละ 0.2 ถง 1.4 การเคลอนยายแรงงานจากภมภาคอนในประเทศไทยจงเปนเรองปกต
ตารางท 1 อตราการวางงานทวราชอาณาจกรและจงหวดสมทรสาคร
ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต
จากการลงพนทส ารวจ การยายถนของแรงงานในจงหวดสมทรสาครมมานานมาก เรมตนจากประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอแถบลมแมน าโขง และภาคเหนอชนกลมนอย หลงจากนนกจะมการหลบเลยงเขาเมองอยางไมถกกฏหมายไมวาจะเปนชาวลาว เขมรหรอพมา โดยแรงงานกลมนผ ชายจะเขามาท างานเกยวกบอาชพประมงและผหญงจะเขามาท างานในลกษณะแมบานหรอลกจางทวไป ซงแรงงานกลมนในปจจบนจะตงรกรากอยในประเทศไทย และสวนใหญไดสญชาตไทยจากการแตงงานกบคนไทยแลว ในชวงปทศวรรษทผานมา ความตองการใชแรงงานในจงหวดสมทรสาครเพมขน จากการขยายตวของภาคอตสาหกรรม แรงงานตางดาวจงมบทบาทเพมสงขนไปอก การเขาเมองของแรงงานตางดาวเปนในลกษณะผดกฎหมาย และมขบวนการจนกระทงทกวนนชมชนแรงงานตางดาว โดยเฉพาะชาวพมามขนาดใหญมาก และสามารถพบไดในหลายพนทในจงหวดสมทรสาคร
หนวย : เปอรเซนต (%)
2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
รวม 2.16 2.07 1.83 1.51 1.38 1.38 1.49 1.04 0.68 0.66
ชาย 2.22 2.06 1.94 1.58 1.52 1.48 1.52 1.08 0.71 0.70
หญง 2.08 2.09 1.71 1.44 1.20 1.27 1.45 1.00 0.64 0.61
รวม 1.34 0.90 1.09 0.84 0.88 0.73 0.95 0.27 0.33 0.65
ชาย 1.46 0.64 1.27 1.00 1.03 0.85 0.99 0.25 0.47 0.74
หญง 1.21 1.20 0.87 0.65 0.70 0.60 0.91 0.30 0.19 0.56
อตราการวางงาน (%)
ท วราชอาณาจกร
จงหวดสมทรสาคร
6
ภาพท 1 แนวโนมการใชแรงงานตางดาวทวราชอาณาจกรและจงหวดสมทรสาคร
ทมา: ค านวณจากขอมลส านกงานสถตและส านกบรหารแรงงานตางดาว จากภาพท 1 แนวโนมแรงงานตางดาวในประเทศไทยมการเปลยนแปลงอยางมากในป พ.ศ.2552 มแรงงานตางดาวในประเทศประมาณ 1,545,000 คน เพมขนจากป พ.ศ.2551 ประมาณสองเทาจาก 791,000 คน จากนนมการเปลยนแปลงอยางผนผวนแตยงมแรงงานตางดาวมากกวา 1 ลานคน และสงสดอยทป พ.ศ.2554 ประมาณ 1,951,000 คน และมสดสวนการใชแรงงานตางดาวเทยบกบแรงงานรวมทงประเทศอยทประมาณรอยละ 2 ถง 5
จงหวดสมทรสาครมแนวโนมการเปลยนแปลงของจ านวนแรงงานตางดาวในลกษณะเดยวกนกบของประเทศไทย โดยมการเปลยนแปลงอยางมากในป พ.ศ.2552 มแรงงานตางดาวในจงหวดประมาณ 166,000 คน เพมขนจากป พ.ศ.2551 ประมาณสองเทา จากนนมการเปลยนแปลงทผนผวนเชนเดยวกน อยางไรกตามจากภาพแสดงใหเหนวาการใชแรงงานตางดาวในจงหวดสมทรสาครมความเขมขนกวาเมอเปรยบเทยบกบระดบประเทศ โดยมสดสวนการใชแรงงานตางดาวเทยบกบแรงงานรวมทงประเทศอยทประมาณรอยละ 10 ถง 50 จากเหตผลดงทกลาวมาแลว
ในสวนของการขออนญาตเขามาท างานของแรงงานตางดาว พบวาแรงงานตางดาวทไดรบอนญาตท างาน ป 2552 จ านวน 160,549 คน มายนขออนญาตท างานและยนแบบค าขอพสจนสญชาต เพอรอการ
826 806 791
1,545 1,335
1,951
1,134
93 81 83 166 125 172 37
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
-
500
1,000
1,500
2,000
2,500
2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
Share นคน รงงงานตางด าว
Share Share
7
พสจนสญชาตในป 2553 จ านวน 124,454 คน แรงงานตางดาวสญชาตพมา ลาว และกมพชา ทผานการพสจนสญชาตและไดรบเอกสารหนงสอเดนทางรบรองสถานะบคคล และด าเนนการยนขออนญาตท างานแลว จ านวน 31,981 คน1 ซงจากตวเลขดงกลาวแสดงใหเหนวาชาวตางดาวมการเขามาท างานอยางถกกฎหมายเปนจ านวนมาก ซงมแนวทางสอดคลองกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ.2558
จากภาพท 2 (ก) แสดงจ านวนและสดสวนการเขาเมองของแรงงานตางดาวทถกตองและไมถกตองตามกฎหมาย พบวา แนวโนมของสดสวนการเขามาท างานอยางถกตองมแนวโมเพมขนอยางมากแปรผกผนกบการเขาเมองอยางผดกฎหมาย จากภาพรวมทงประเทศ จ านวนแรงงานตางดาวทเขาเมองอยางผดกฎหมายมแนวโนมมลดลงอยางมากจากป พ.ศ.2554 ประมาณ 1,272,000 คน เหลอเพยงประมาณ 200,000 คน ในป พ.ศ.2555 ท าใหสดสวนของแรงงานทถกตองตามกฎหมายเพมขนอยางกาวกระโดด
จากภาพท 2 (ข) ในสวนของจงหวดสมทรสาครกมการเปลยนแปลงของจ านวนแรงงานตางดาวทหลบเลยงเขามาในประเทศในลกษณะเดยวกน กลาวคอ จ านวนแรงงานตางดาวทเขาเมองอยางผดกฎหมายมแนวโนมมลดลงอยางมากจากป พ.ศ.2554 ประมาณ 129,000 คน เหลอเพยงประมาณ 5,000 คน ในป พ.ศ.2555 ซงสะทอนใหเหนวาการเขาเมองอยางผดกฎหมายจะมแนวโนมลดลงเรอยๆจนหมดไป
ภาพท 2 แนวโนมแรงงานตางดาวถกกฎหมายและผดกฎหมายทวราชอาณาจกร และจงหวดสมทรสาคร
(ก) (ข)
ทมา: ส านกบรหารแรงงานตางดาว และการค านวณ 1 ขอมล ณ วนท 15 พฤศจกายน 2553 ส านกงานแรงงานจงหวดสมทรสาคร
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
-
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
Shareคน รงงานตางด าวท วราชอาณาจกร
share ( share (
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
-
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
Shareคน รงงานตางด าว จงหวดสมทรสาคร
share ( share (
8
3.ขอมลทใชในการศกษา ในการศกษานใชขอมลสองสวน ประกอบดวย สวนท 1 คอ ขอมลแรงงานและแรงงานตางดาวในประเทศและสวนท 2 คอ ขอมลจากการส ารวจพฤตกรรมการเขาท างานในประเทศไทยของแรงงานตางดาว โดยในสวนแรกเปนขอมลทเผยแพรโดยหนวยงานของภาครฐ ประกอบดวยขอมลทางดานแรงงานและแรงงานตางดาว มลกษณะเปนขอมลเชงพรรณาและขอมลสถตอนกรมเวลา ในสวนทสองขอมลทใชในการศกษาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยของชาวพมา ท าการเกบรวมรวมจากการส ารวจโดยการออกแบบสอบถามในการศกษาพฤตกรรมของแรงงานตางดาว โดยเกบตวอยางจากแรงงานพมาในสายอาชพตางๆ 400 ราย ทอาศยอยในจงหวดสมทรสาคร ในป พ.ศ.2557 ประกอบไปดวย 6 สวน (ดตวอยางจากภาคผนวก) ดงน สวนท 1 ลกษณะทางประชากรศาสตร ประกอบดวย เพศ อาย เชอชาต สถานะและขอมลของครอบครว การศกษาและความรทางดานภาษา สวนท 2 ปจจยทางดานเศรษฐกจ ประกอบดวย อาชพ อายการท างาน รายไดและรายจาย ทงในประเทศไทยและพมา สวนท 3 ปจจยทางสงคม ประกอบดวย ความสมพนธในครอบครว ความสมพนธในทท างาน ความสมพนธทางสงคม ผานชมชน ชมรม สมาคม สโมสร ปจจยทางดานศาสนาและทศนคตตอปญหาทางสงคมทมผลตอตวอยาง สวนท 4 ปจจยดานสขภาพอนามย ประกอบดวย บรการทางสงคมและสาธารณสขในประเทศไทย ทงนมค าถามแฝงถงสถานการณเขาเมองอยางถกกฎหมายจากสทธการเบกคารกษาพยาบาลดวย โดยชาวพมาทเขาเมองตามกฎหมายเทานนจงมสทธการเบกประกนสงคม สวนท 5 การเขามาท างานเมองไทย ประกอบดวย ตนทนการเดนทาง คาธรรมเนยม ชองทางการตดตอเพอเขามาท างาน และรายจายคาดหวงในการเขามาท างานในประเทศไทยหรอมลคาความเตมใจจายทใชในการศกษาน สวนท 6 การโยกยายถนของแรงงานพมา ประกอบดวย ความรความเขาใจเกยวกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economics Community: AEC) และขอมลเกยวกบปจจยทก าหนดการตดสนใจในการกลบประเทศของแรงงานตางดาว
อยางไรกตาม ในการศกษาน ไดใชขอมลบางสวนจากแบบสอบถามในการประมาณ ไดแก ตวแปรตามในการศกษา คอ มลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทย ซงมลกษณะเปนค าถามปลายเปด (Open-ended questions) ใหผตอบสามารถพจารณาและตอบเปนตวเลขได ในสวนของตวแปรตน
9
ประกอบดวย รายไดในประเทศไทย รายไดทประเทศพมา รายจายในการบรโภคในไทย รายจายคาทอยอาศยรายจายในการเขามาในประเทศ รายไดคาดหวง การออมคาดหวง ตวแปรหนสถานะอนๆ ประกอบดวย เพศ ชนเผามอญ ชนเผากะเหรยง ชนเผาไทยใหญ และสถานะเขาเมองอยางถกกฎหมาย ในสวนขอมลอนๆใชเปนขอมลประกอบการศกษาในพฤตกรรมดานอนของแรงงานตางดาวตอไป 4.กรอบทฤษฎและวธการศกษา การศกษานจะแยกขนตอนออกเปนสองสวน คอ สวนท 1 การศกษามลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศ ซงเปนการประมาณคาคาเฉลยความเตมใจจายแทจรงเพอท างานในประเทศไทยของชาวพมาละความเตมใจจายคาดหวงของตวอยาง และสวนท 2 เปนการศกษาปจจยทสงผลกระทบตอพฤตกรรมการตดสนใจของชาวพมาในการเลอกทจะอยท างานในประเทศไทยตอไป รวมไปถงระยะเวลาเฉลยคาดหวงทจะท างานในประเทศไทย
อยางไรกตามการศกษาทงสองสวนมพนฐานมาจากทฤษฎเศรษฐศาสตรจลภาค พฤตกรรมการบรโภค และวธการประมาณคาดวยเศรษฐมต ซงสามารถสรปไดดงตอไปน
4.1 ทฤษฎเศรษฐศาสตรสวสดการกบความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทย
การวเคราะหความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทยของชาวพมา เปนการวเคราะหสวสด การ (Welfare Analysis) ภายใตทฤษฎการบรโภค จากการทชาวพมาเปลยนแปลงสภาพแวดลอมโดยการยายถนฐานเพอเขามาท างาน เพอใหไดรบอรรถประโยชนทสงขนกวาการท างานอยทประเทศบานเกดหรอสหภาพพมา นนหมายความวาชาวพมาจะตองมความยนดจาย (Willingness to pay) หรออาจจะพดงายๆวามตนทนโดยนย (Implicit cost) ในการหาหนทางเพอใหเขามาท างานในประเทศไทย
การวดความเตมใจจายน แตกตางจากการศกษาการวดความเตมใจจายในการศกษาสนคาประเภทอนจากเหตผลหลายประการ ประการแรกการเขาท างานในประเทศไทยเปนสนคาทมตลาดทรบรองโดยรฐบาล และยงมตลาดในลกษณะทผดกฎหมายหรอการเขาเมองอยางไมถกตอง ซงท าใหตนทนในการเขามาท างานของชาวพมามความแตกตางกนตามโอกาสของตน ประการทสองการเขามาท างานในประเทศของชาวพมาอยในรปของสนคาเอกชน (Private goods) ซงสทธและการเดนทางเขามาท างานเปนสนคาทมคณสมบตสามารถกดกนการบรโภค (Excludable) และเปนปฏปกษการบรโภค (Rivalrous) นนหมายความวาการศกษานไมไดจ าเพราะในการใชวธการสมมตเหคการณเพอประเมนคา (Contingent valuation method: CVM) เนองจาก
10
ลกษณะของสนคาทมตลาดท าใหปญหาการวเคราะหจ ากดอยเพยงการเกบขอมลเพอใหไดความเตมใจจายทแทจรงของคนทเขามาท างานทงในรปแบบถกกฎหมายและไมใชเทานน
จากทกลาว การศกษานจะศกษากลมตวอยางทอยในประเทศไทยหรอชาวพมาทไดเขามาท างานในประเทศไทยแลว ทงในรปแบบทถกตองและหลบเลยงเขามา นนหมายความวามลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศของแรงงานกลมนจะเทากบสวนตางของผลตอบแทนทไดรบในปจจบนและผลตอบแทนทท าใหไดรบอรรถประโยชนทระดบเดมตอนอยพมาหรอความพอใจเทากบกอนทจะเขามาท างานในประเทศไทย ซงสามารถวดไดจากแนวคด Compensating variation
หากพจารณาปญหาการท าใหอรรถประโยชนสงสดของชาวพมารายหนง (Utility maximization problem) จะไดวาฟงกชนอปสงคแบบวอลรส (Walrasian demand) ของชาวพมา คอ , yx p โดยท x คอ อปสงคตะกราสนคาทบรโภค p คอ ระดบราคาสนคาในตะกรา และ y คอ รายไดทไดรบ และก าหนดใหฟงกชนอรรถประโยชนทางออม (Indirect utility function) คอ ,v yp ในกรณทอยภมล าเนาเดมชาวพมารายนจะบรโภคสนคาตระกรา 0x ราคาของสนคาในตระกราเทากบ 0p และรายไดเทากบ 0y ท าใหชาวพมาไดรบอรรถประโยชนเทากบ 0 0 0,v y up อกกรณหนง คอ กรณทชาวพมายายถนฐานเขามาท างานในประเทศไทยและเลอกทจะบรโภคสนคาตระกรา 1x ราคาของสนคาในตระกราเทากบ 1p และรายไดเทากบ
1y ท าใหชาวพมามอรรถประโยชนเทากบ 1 1 1,v y up ดงนน การทชาวพมาตดสนใจเขามาท างานในประเทศไทย เนองจากอรรถประโยชนของชาวพมาท
ไดรบจากระดบราคาสนคาและรายไดทแตกตางกนออกไปในประเทศไทย มคามากกวาหรอความแตกตางของอรรถประโยชนทางออมทไดรบมากกวาศนย
1 1 0 0, , 0v y v y p p
จากทกลาว หากชาวพมารายหนงตองเสยคาใชจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยแลว ยอมท าใหรายไดของตวเองลดลงไปดวย หรอ รายไดมคานอยกวา 1y และมลคาสงสดทยนดจายจะตองไมท าใหอสมการขางตนนอยกวาศนย หรอถาก าหนดให WTP คอ มลคาความเตมใจจายสงสดเพอท างานในประเทศไทยแลว จะไดวา
1 1 0 1, , 0v y v y WTP p p
11
จากการวดสวสดการของฮกส (Hick, 1939) คา WTP คอ Compensating variation หรอ มลคาของเงนทตองชดเชยใหกบผบรโภคเพอใหผบรโภคยนยอมทจะบรโภคทจดเดม ซงในกรณนจะเปนมลคาทชาวพมายนดจายเพอใหไดเขามาท างานในประเทศไทยนนเอง หรอสามารถเขยนไดดงน
1 1 0 0 1 1, , ,WTP y e u f y p p p
โดย 1 0,e up คอ ฟงกชนรายจายทางออมของชาวพมา ทท าการชดเชยจนกระทงมรายไดอยทระดบอรรถประโยชนเทากบกอนเขามาท างานในประเทศไทย 4.2 กลมตวอยางและแบบจ าลองขอมลปดบง (Censor)
จากตวอยางทไดจากการส ารวจโดยแบบสอบถามกบชาวพมา พบวา ขอมลค าถามในสวนมลคาความเตมใจจายเพอการเขามาท างานในประเทศไทย อาจมการบดเบอนหรอไมสะทอนคาทแทจรง ซงอาจเกดจากสาเหตดงตอไปน - ผ รบการส ารวจไมเปดเผยความพอใจของตนเองทแทจรง กลาวคอ การเปดเผยขอมลของตนอาจสงผลตอความปลอดภยท าใหไมเสนอทจะแสดงความพอใจของตนเอง - ผรบการส ารวจยงไมเขาใจถงเนอหาทแทจรงของแบบสอบถาม จงเลอกทจะแสดงมลคาเตมใจจายของตนเองเปนศนยหรอไมจาย โดยในกรณนจะท าใหผลการประมาณคาไมสอดคลองกบคาจรง
จากเหตผลดงกลาว ท าใหการกระจายของมลคาความเตมใจจายทอยบนระนาบความนาจะเปนเดยวกน มคาเฉลยของตวแปรตามแบบมเงอนไขความคลาดเคลอนจากคาจรง และมความแปรปรวนของขอมลสง (Michell and Carson, 1989) โดยเรยกลกษณะของตวแปรตามนวา ตวแปรตามทมขอบเขตจ ากด (Limited dependent variable) ดงนน ขอมลทรวบรวมไดจะมการปดบง (Censored) ความเตมใจจายทแทจรง หรอขอมลของมลคาความเตมใจจาย (WTP ) ทรวบรวมได สามารถเขยนแบบจ าลองไดดงน
*WTP x โดย WTP คอ มลคาความเตมใจจายเพอการเขาท างานในประเทศไทยของชาวพมา
12
x คอ ปจจยทก าหนดมลคาความเตมใจจายเพอการเขาท างานในประเทศไทยของชาวพมา คอ มลคาความเตมใจจายสวนทไมสามารถอธบายไดดวยตวแปรในแบบจ าลอง
จากสมการขางตน แบบจ าลองมขอสมมตใหความสมพนธระหวางมลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยของชาวพมาถกอธบายดวยตวแปรตนสะทอนความเตมใจจาย อาท รายได หรอตวแปรหน (Dummy variables) ของสถานะตางๆของตวอยาง และให 2. . . 0,i i d Normal หรอมฟงกชนการแจกแจงแบบปกตและมความแปรปรวนคงทในทกตวอยาง นนหมายความวาความเตมใจจายของชาวพมาจะมลกษณะทเปนบวก หรอเปนลบกได โดยใหขอสมมตเบองตนวาชาวพมาทท างานอยในประเทศไทยในปจจบนจะม 0WTP และมชาวพมาอกสวนหนงทม 0WTP ซงหมายความวาตดสนใจทจะอยในภมล าเนาเดมตอไปซงในกรณนไมไดอยในกลมตวอยางทท าการส ารวจแนนอน แตอยางไรกตามยงมตวอยางอกกลมหนงซงท าใหเกดความคลาดเคลอนของขอมลในลกษณะทเปนการบดเบอนตามเหตผลขางตนท าใหไมเปดเผยความพอใจของตนเองและเสนอมลคาความเตมใจจายของตนเองเปนศนย ดงนนจงมขอสมมตใหตวอยางทมมลคาความเตมใจจายต ากวา c จะแสดงความพอใจของตนเองทระดบ c หรอ
*max ,WTP c WTP โดยก าหนดให c คอ มลคาความเตมใจจายต าสดในการส ารวจ จากสมการท (1) และ (2) มลคาความเตมใจจายมคาเทากบ WTP ในกรณท *WTP c และมคาเทากบ c ในกรณท *WTP c หรอหมายถง WTP ทเกบขอมลจากผรบการส ารวจนอยกวามลคาความเตมใจจายขนต าทก าหนด โดยปกตแลวกลมท
*WTP c ยงคงมฟงกชนแจกแจงแบบปกตเชนเดยวกน และสามารถหาความนาจะเปนของกลมตวอยางนได ดงน
*| | 1x c
P WTP c x P WTP c x
ดงนน ฟงกชนการแจกแจงแบบขอมล Censor ของWTP สามารถเขยนได ดงน
| 1 ii i
x cP WTP c x
13
และ
1
| i ii i
WTP xP WTP x
, iWTP c
หรอ เขยนไดอกรปแบบหนง คอ
1
11
i id d
i i ii
WTP x x cf
โดย คอ ฟงกชนแจกแจงแบบปกตมาตรฐาน (Standard normal density function) id เทากบ 1 เมอ *WTP c และเทากบ 0 เมอ *WTP c จากฟงกชนการกระจายดงกลาวสามารถเขยนฟงกชน log-Likelihood เพอน าไปประมาณคาได ดงน
1
, log 1 log 1i i ii i
WTP x x cl d d
จากการประมาณคาแบบจ าลองดวยวธ Maximum likelihood (MLE) จะท าใหไดคาสมประสทธ ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) ของแบบจ าลอง เพอใชในการวเคราะหและค านวณมลคาความเตมใจจายเพอการเขาท างานของชาวพมาในประเทศไทย การประมาณคามลคาความเตมใจจายจะท าการค านวณโดยการน าจ านวนประชากรคณดวยมลคาความเตมใจจายเพอการเขาท างานของชาวพมาในประเทศไทย ซงจากสมการ(1) ถง (3) สามารถค านวณ คาดงกลาวได ดงน
| 1x c x c x c
E WTP x x c
โดย คอ Cumulative standard normal density function
คอ Inverse Mills ratio
14
5.ผลการศกษาเชงประจกษ จากแบบส ารวจแรงงานตางดาวชาวพมาจ านวน 400 ตวอยาง ไดเลอกตวแปรทใชในการประมาณคา
แบบจ าลองประกอบดวย รายไดในประเทศไทย (tincome) รายไดทประเทศพมา (mincome) รายจายในการบรโภคในไทย (food exp) รายจายคาทอยอาศย (dwelling exp) รายจายในการเขามาในประเทศ (migration
exp) รายไดทพมาคาดหวง (expected income) การออมคาดหวง (expected saving) ตวแปรหนสถานะอนๆ ประกอบดวย เพศ (gender) ชนเผามอญ (mon tribe) ชนเผากะเหรยง (karen tribe) ชนเผาไทยใหญ (shan
tribe) และสถานะเขาเมองอยางถกกฎหมาย (legal status) เพอศกษามลคาความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทยของแรงงานตางดาวชาวพมา โดยมขอมลดงตารางท 2
ตารางท 2 สรปขอมลสถตจากการส ารวจแรงงานชาวพมาในจงหวดสมทรสาคร
ทมา: ค านวณจากขอมลส ารวจจากการศกษาพฤตกรรมการยายถนของแรงงานตางดาว จากตาราง สามารถแบงตวแปรออกเปน 5 กลม ประกอบดวย กลมตวแปรรายได กลมตวแปรรายจาย กลมตวแปรคาดหวง กลมตวแปรสถานะ และตวแปรมลคาความเตมใจจาย สามารถสรปไดดงน
- กลมท 1 ตวแปรรายได ประกอบดวย รายไดทประเทศไทยและพมาของแตละตวอยาง แรงงานตางดาวชาวพมาในตวอยางมรายไดในประเทศไทย จงหวดสมทรสาคร เฉลยอยประมาณ 7,391 บาท และเดมมรายไดทประเทศพมาเฉลยอย 2,096 บาท ทงนมขอสงเกตวามหลายตวอยางทเดนทางจากประเทศพมาโดยทเดมทไมมรายไดหรอตงใจมาท างานทไทย
ชอตวแปร ค ำอธบำย คำเฉลย SD. min maxtincome รายไดในประเทศไทย 7,391 1,496 2,000 13,650
mincome รายไดในประเทศพมา 2,096 2,587 0 10,000 food exp รายจายในการบรโภคในไทย 1,833 1,515 0 6,000
dwelling exp รายจายคาทอยอาศย 956 768 0 4,200 migration exp รายจายในการเขาประเทศ 15,283 10,052 500 103,000
expected income รายไดคาดหวง 6,266 7,565 0 100,000 expected saving การออมคาดหวง 80,299 141,273 0 1,000,000
gender เพศ (1=เพศชาย) 0.40 0.49 0 1 mon tribe ชาวมอญ (1=ชาวมอญ) 0.20 0.40 0 1
karen tribe ชาวกะเหรยง (1=ชาวกะเหรยง) 0.11 0.32 0 1 shan tribe ชาวไทยใหญ (1=ชาวไทยใหญ) 0.07 0.26 0 1
legal status เขาเมองถกกฎหมาย(1=ถกกฎหมาย) 0.35 0.48 0 1 WTP ความเตมใจจายฯ 4,483 10,296 0 100,000
15
- กลมท 2 ตวแปรรายจาย ประกอบดวยสองสวน คอ รายจายเพอการบรโภคและรายจายคาทอยอาศย ในทนจะเปนคาใชจายรายเดอน มรายจายเฉลยรวม 2,789 บาท ถดมาจะเปนคาใชจายในการอพยพเขามาในประเทศไทยตอชาวพมา 1 ราย ซงในทนรวมตนทนทกอยางทเกยวของ อาท คาเดนทางจากประเทศพมามาถงสมทรสาคร คาขอใบอนญาตท างานในประเทศไทย คาใชจายหหรอคาธรรมเนยมใหกบบรษทจดหางานหรอนายหนา และคาใชจายอนๆเกยวกบการเขามาท างานในประเทศเพออ านวจความสะดวกตางๆ รวมเฉลยรายละ 15,283 บาท
- กลมท 3 ตวแปรคาดหวง ประกอบดวย รายไดคาดหวงและการออมคาดหวง โดยรายไดคาดหวง คอ รายไดทตวอยางแตละคนตองการทประเทศพมา มคาเฉลยอยท 6,266 บาท สงกวารายไดเฉลยทประเทศพมาเทากบ 4,170 บาท ซงมากกวาเกอบสามเทา ในสวนของการออมคาดหวง คอ ระดบการออมทตวอยางตองการกอนกลบไปทประเทศพมา มคาเฉลยเทากบ 80,299 บาท
- กลมท 4 ตวแปรสถานะ เปนตวแปรหนตามประเภทสถานะของตวอยาง ประกอบดวย เพศ เผาพนธ และเขาเมองถกกฎหมาย โดยกลมตวอยางเปนเพศชายรอยละ 40 สวนชาตพนธของชาวพมาทยายถนเขามาในกลมตวอยางแบงไดเปน 4 กลม คอ ชาวพมาจ านวนรอยละ 62 ชาวมอญรอยละ 20 ชาวกะเหรยงรอยละ 11 และชาวไทยใหญรอยละ 7 ซงในจ านวนตวอยางทงหมดมการเขาเมองอยางถกกฎหมายรอยละ 35
- ตวแปรมลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทย เปนรายจายทชาวพมาตองการจายเพอเขามาท างานในประเทศไทย อยางไรกตามตวอยางบางคนไมเปดเผยความพอใจของตน ท าใหความเตมใจจายเปนศนย ซงคดเปนรอยละ 41 ของตวอยางทงหมด
ภาพท 3 แผนภาพกระจายมลคาความเตมใจจายเพอท างานในไทยและรายไดของแรงงานตางดาว
ทมา: ขอมลส ารวจจากการศกษาพฤตกรรมการยายถนของแรงงานตางดาว
-20000
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000
ม คาความเตม จจาย (W
TP)
ราย ด นปร เท ทย
16
จากภาพท 3 แสดงความสมพนธเชงเสนตรงระหวางมลคาความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทยและรายไดในเมองไทยของแรงงานตางดาวซง พบวา ตวอยางทมระดบความเตมจายเทากบศนย (ขอมลสเหลยม) มจ านวนมาก ซงผลการประมาณคาดวยวธก าลงสองนอยสด (Least square) จะท าใหผลการประมาณคามความโนมเอยง (Biased estimators) หรอเสนตรงทอยในรปไมสามารถแสดงความสมพนธทสอดคลองกบความสมพนธจรงได ดงนนจงเลอกใชแบบจ าลอง Tobit ชวยในการประมาณคา
ผลการประมาณคาแบบจ าลอง Tobit ในสวนนจะพจารณาออกเปนสองสวน คอ ความสมพนธระหวางมลคาความเตมใจจายเพอท างานในประเทศไทยของแรงงานตางดาวกลตวแปรอธบาย (Explanatory variables) และการค านวณหาคาความเตมใจจายนน จากกลมตวอยาง จากประมาณโดยใชวธการประมาณคาความนาจะเปนสงสด (Maximum Likelihood Estimation) ซงใหผลการประมาณคาสมประสทธ ดงตารางตอไปน
ตารางท 3 ผลการประมาณคาแบบจ าลองมลคาความเตมใจจาย
เพอท างานในประเทศไทยของแรงงานตางดาว
หมายเหต: *, ** และ *** ปฏเสธสมมตฐานหลกทระดบนยส าคญ 0.1, 0.05 และ 0.01 ตามล าดบ
Coeff. S.E. t P>|t|tincome 0.30 0.0733 4.13 0.000***
mincome -0.11 0.0733 -1.47 0.142food exp 0.21 0.0706 2.99 0.003***
dwelling exp -0.20 0.0728 -2.72 0.007***migration exp 0.52 0.0701 7.48 0.000***
expected income -0.12 0.0703 -1.74 0.082*expected saving 0.17 0.0699 2.44 0.015**
gender 0.31 0.1413 2.21 0.028**mon tribe -0.77 0.1868 -4.13 0.000***
karen tribe -1.02 0.2597 -3.94 0.000***shan tribe -0.58 0.2666 -2.18 0.030**
legal status 0.09 0.1507 0.62 0.54constant -2.15 0.4005 -5.38 0.000***
sigma 1.20 0.0564
LR chi2 (11) 151.72 0.000***Pseudo R2 0.1427
Prob > chi2
17
จากผลการประมาณคา พบวา แบบจ าลองสามารถอธบายมลคาความเตมใจจายไดด เนองจาก Pseudo R2 ไมอยในระดบทนอยเกนไปในการประมาณคาดวยแบบจ าลอง Tobit และการทดสอบ LR ใหผลการทดสอบปฏเสธสมมตฐานวาตวแปรอธบายไมสามารถอธบายมลคาความเตมใจจายนได ทระดบนยส าคญ 0.01 ทงน เหตผลทแบบจ าลองสามารถอธบายไดสวนหนงเพราะการกระจายตวของมลคาความเตมใจจายมสวนทไมมการปดบงถงรอยละ 59 จงท าใหคาสมประสทธทไดจากการประมาณคามความสอดคลองกบสมมตฐานและมนยส าคญตอตวแปรตามมากขน
ในสวนของคาประมาณสมประสทธของจากแบบจ าลองพบวาตวแปรส าคญในแบบจ าลองสวนใหญ สามารถอธบายตวแปรตามไดอยางมนยส าคญ ไดแก รายไดในประเทศไทย (tincome) รายจายในการบรโภคในไทย (food exp) รายจายคาทอยอาศย (dwelling exp) รายจายในการเขามาในประเทศจรง (migration
exp) รายไดทพมาคาดหวง (expected income) การออมคาดหวง (expected saving) ตวแปรหนสถานะอนๆ และยกเวนตวแปรส าคญสองตวแปรไดแก รายไดทประเทศพมา (mincome) และสถานะเขาเมองอยางถกกฎหมาย (legal status) ไมสามารถปฏเสธสมมตฐานคาสมประสทธเทากบศนยได
ความสมพนธระหวางตวแปรตนตางๆตอมลคาความเตมใจจายพบวามความสอดคลองกนสวนใหญ ในสวนน จะแบงออกเปนสวนทเปนปจจยภายนอก อาท ปจจยทางดานรายไดและรายจายของชาวพมา และปจจยภายใน อาท ตวแปรคาดหวงและสถานะของชาวพมาตางๆ พบวาในสวนของปจจยภายนอก ตวแปรรายไดในไทยทเพมขนจะสงผลใหความเตมใจจายเพมขน ในขณะทรายไดทพมาเพมขน ชาวพมายอมมความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยลดลง ตวแปรทางดานรายจายของชาวพมาใหผลทไมสอดคลองกบพฤตกรรมมาก เชน รายจายในการบรโภคและตนทนการยายถนฐานเพมขน ท าใหชาวพมามความเตมใจจายเพอเขามาท างานในไทยเพมขน แตอยางไรกตามตนทนในดานทอยอาศยทเพมขนท าใหความเตมใจจายลดลง ในสวนของปจจยภายใน รายไดคาดหวงทประเทศพมาสงขนท าใหความเตมใจจายลดลง หรออาจกลาวไดวาตองการกลบไปท างานทบานเกดมากขน การออมคาดหวงทสงขนท าใหความเตมใจจายเพมขนสะทอนวาชาวพมาสวนใหญตองการความมนคงในรายไดระยะยาวมากกวารายไดชวคราว (Temporary income) นอกจากนนปจจยทางดานเพศและเผาพนธมผลตอความเตมใจจายเพอเขามาท างานในไทยดวย โดยเพศชายมความเตมใจจายทมากกวา และชาวพมาทไมไดอยในชนเผามอญ (mon tribe) ชนเผากะเหรยง (Karen
tribe) และชนเผาไทยใหญ (shan tribe) มความเตมใจจายสงสด และตวแปรสดทายชาวพมาทเขาเมองอยางถกกฎหมายมความเตมใจจายทมากกวาการหลบเลยงเขาเมองซงจะกลาวโดยสรปในสวนถดไป
จากแบบจ าลองสามารถค านวณมลคาความเตมใจจายเพอเขามาท างานในประเทศไทยของชาวพมาทระดบคาเฉลยของตวแปร เทากบ 4,440 บาท ทงนเพศชายมความเตมใจจายเฉลยเทากบ 5,399 บาท และเพศหญงเฉลยเทากบ 3,867 บาท มมลคาเตมใจจายแตกตางระหวางเพศเฉลยเทากบ 1,532 บาท ในสวนของ
18
ชาวพมาทไมไดอยในทงสามชนเผาในตวอยางจะมความเตมใจจายเฉลยเทากบ 6,114 บาท ซงมากทสดโดยเปรยบเทยบ โดยมเผาไทยใหญทมความเตมใจจายรองลงมา คอ 3,277 บาท เผามอญมความเตมใจจายเฉลยเทากบ 2,587 บาท และนอยทสด คอ เผากะเหรยง เฉลยเทากบ 1,852 บาท ในสวนของสถานการณเขาเมองอยางถกกฎหมาย พบวามความเตมใจจาย เฉลยเทากบ 4,738 บาท และชาวพมาทหลบเลยงเขาเมองเทากบ 4,287 บาท มความแตกตางเฉลยเพยงแค 452 บาทเทานน 6.ขอสรปและขอเสนอแนะ
การเปลยนแปลงของจ านวนแรงงานตางดาวในประเทศไทยมแนวโนมเพมขนนบแตในอดต สาเหตจากความแตกตางทางดานรายได สภาพสงคม และปจจยหลกจากการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ การศกษาพฤตกรรมของแรงงานตางดาวจะมสวนชวยในการก าหนดนโยบายตอแรงงานตางดาวในอนาคต ในการศกษานพจารณาถงการตดสนใจของแรงงานตางดาวในการเขามาท างานในประเทศไทย โดยอาศยขอมลจากการส ารวจพฤตกรมของแรงงานตางดาว กรณชาวพมา ในจงหวดสมทรสาครจ านวน 400 ตวอยาง ประมาณคาแบบจ าลองมลคาความเตมใจจายดวยแนวคด Compensating variations และแบบจ าลอง Tobit พบวา ความแตกตางทส าคญตอการตดสนใจเขามาท างานในเมองไทยของกลมตวอยาง ไดแก รายไดหรอคาจางในประเทศไทย รายจายหรอคาใชจายในการด ารงชพ ตนทนในการใหไดท างานในประเทศไทย รายไดทพมาคาดหวง เงนออมคาดหวง เพศ และเชอชาต ความแตกตางทสงผลตอมลคาความเตมใจจายท าให ความเตมใจจายของแรงงานตางดาวไมเทากนโดยมชวงความเตมใจจายกระจายอยระหวาง 1,800 ถง 7,000 บาท โดยเฉลยขนอยกบสถานะของตวอยางตามตวแปรขางตน และเทากบ 4,440 บาท โดยเฉลยจากกลมตวอยาง ขอสงเกตทส าคญ คอ การก าหนดคาธรรมเนยมในการเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายและหลบเลยง ซงจากผลการศกษา พบวา มความแตกตางของมลคาความเตมใจจายเทากบ 452 บาทอยางไมมนยส าคญ ทงนอตราคาธรรมเนยมในปจจบน อยท 1,800 บาทตอป 2 ซงสะทอนใหเหนวาแรงงานตางดาวชาวพมาไมรสกแตกตางตอการท าใหการท างานในประเทศไทยเปนเรองถกตอง ซงมผลตอสวสดการและชวตความเปนอยของชาวพมาเองสวนหนง อยางไรกตามเมอพจารณาถงตนทน หรอรายจายรวมในการเขามาท างานในประเทศไทย ซงในกลมตวอยางมคาใชจายเฉลยเทากบ 15,283 บาท โดยรายจายสวนนพจารณาเฉพาะการใหไดโอกาสเพอท างานนบตงแตออกจากพมา ยงไมรวมคาครองชพตางๆทจะเกดขน ซงชดเจนวายงคงมความแตกตางกบมลคาความ
2 อตรานไมรวมคาธรรมเนยมกยนขอและคาใชจายอนๆ, ส านกบรหารแรงงานตางดาว, กรมการจดหางาน, กระทรวงแรงงาน
19
เตมใจจายอยมาก ดงนนในกรณทตนทนในการเขามาท างานในประเทศไทยลดลง และก าหนดใหปจจยตางๆคงท ประเทศไทยจะมแรงงานตางดาวเขามาท างานในประเทศไทยมากขน ในกรณการเขาสสมาคมอาเซยน ปจจยทจะมผลกระทบขนอยกบการเตบโตของเศรษฐกจในประเทศพมาวาจะมการเตบโตมากนอยเพยงใด และสามารถลดชองวางของรายไดในประเทศไดมากหรอไม จากขอมลการส ารวจชวา รายไดคาดหวงเฉลยในประเทศพมาเทากบ 6,266 บาท ซงยงตางจากรายไดเฉลยเดมเทากบ อย 4,170 บาท และรายไดในประเทศไทยเฉลยของกลมตวอยางยงสงกวามากอยท 7,391 บาท จากทกลาว แนวนโยบายการควบคมจ านวนแรงงานตางดาวในประเทศไทยควรใชเครองมอทางดานคณภาพมากกวาการแทรกแซงตลาด เชน การเพมหรอลดชองวางใหมความผอนคลายหรอเขมงวดขนในการเดนทางเขามาท างานในไทย เนองจากชาวพมาไมรสกถงความแตกตางของความพงพอใจจากการเกบคาธรรมเนยมตางๆ ในล าดบสดทายงานศกษานเปนการศกษาจากกลมตวอยางทแคบมากและยงมการสมของกลมตวอยางทยงไมครบทกสายอาชพ อกทงการสอสารกบชาวพมาอาจมความคลาดเคลอน เ นองจากแบบสอบถามจรงจะแปลเปนภาษาพมาแลวอาจมความเขาใจไมตรงกน ในการศกษาตอไปอาจเพมจ านวนตวอยางใหมการกระจายในหลากหลายอาชพและหลายเชอชาตมากขนตอไป
20
เอกสารอางอง เกษมสนต จณณวาโส (2538) “แรงงานอพยพจากตางประเทศ : ขอเทจจรงประเดนปญหาและแนวทางแกไข”
กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เพญพร ธระสวสด (2540) “ประชากรศาสตรสาระส าคญโดยสงเขป” กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สทธจตต จตยานนท และ สภางค จนทวานช (2540) “การตดตามผลการจดทะเบยนแรงงานตาง ชาตจาก
กมพชาและลาวทลกลอบเขาเมอง” กรงเทพฯ: สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สทธพร บญมาก (2554) “บทบาทของเครอขายการยายถนของแรงงานคนไทยเชอสายมลายในรานตมย า ประเทศ
มาเลเซย: The Role of Migrant Networks among Malay-Thai workers in Tom Yam Restaurants Malaysia” วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, มหาวทยาลยขอนแกน, 28(1), 101-123.
สปราณ พงษสทธศกด (2538) “สาเหตและสภาพปญหาของการตดสนใจไปท างานในตางประเทศไตหวนของแรงงานไทย” วทยานพนธพฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.
สภางค จนทวานช (2539) “การยายถนเขามาแดนไทย – พมา และสถานการณเสยงตอโรคเอดส ในกลมผยายถน : พนทแมสอดและแมสาย” กรงเทพฯ :ทบวงมหาวทยาลย.
Dumont, JC. and Lemaitre, G. (2005) “Counting immigrants and expatriates in OECD countries: A new perspective.” OECD Economic Studies, 2005(1), 49-83.
Michell, R.C. and Carson, T.R. (1989) “Using Surveys to Value Public Goods: The Contingent Valuation Method.”John Hopkins University Press, Baltimore.
Sengupta, B. and Hegde, A.S. (2005) “Willingness to Pay for Legal Visas: A Case Study of Agricultural Workers in Southern California.” Selected Paper at the American Agricultural Economics Association Annual Meeting, Providence, Rhode Island.
21
ภาคผนวก แบบสอบถาม ค าชแจง : กรณาเตมขอความในชองวางและท าเครองหมาย / ลงใน � หนาขอความทตรงกบทานมากทสด โปรดตอบใหครบทกขอ สวนท 1 ลกษณะทางประชากรศาสตร (ส าหรบผตอบแบบสอบถาม) 1.1 เพศ � ชาย � หญง 1.2 อาย ___ป 1.3 เชอชาต � พมา � มอญ � กะเหรยง � ไทยใหญ � อน ๆ ระบ……………… 1.4 ทานนบถอศาสนาใด � พทธ � ครสต � อสลาม � อน ๆ ระบ………………… 1.5 สถานภาพสมรส � โสด � แตงงาน � หยา 1.6 บดามารดาของทานอาศยอยในประเทศไทยดวยหรอไม � ไมอย � อย 1.7 ญาตพนองของทานอาศยอยในประเทศไทยดวยหรอไม � ไมอย � อย 1.8 จ านวนญาตพนองทอาศยอยในประเทศไทย ______ คน 1.9 คสมรสอาศยอยในประเทศไทยดวยหรอไม � ไมอย � อย 1.10 บตรทอาศยอยในประเทศไทย______ คน 1.11 บตรทอาศยอยประเทศพมา ______ คน 1.12 ระดบการศกษา � ไมไดศกษา � ประถมศกษา � มธยมศกษา � ปรญญาตรหรอสงกวา 1.13 ความรความสามารถทางภาษา
ภาษา ด ปานกลาง
นอย
ไทย พมา องกฤษ
22
สวนท 2 ปจจยทางดานเศรษฐกจ 2.1 อาชพปจจบนในประเทศไทย � อตสาหกรรมประมง � กอสราง � เกษตรกรรม � เปดธรกจสวนตว � ท างานบรษทหรอโรงงานเอกชน � ก าลงหางานท า 2.2 อาชพในประเทศพมา กอนเดนทางมาประเทศไทย � นกเรยน � เกษตรกรรม � ท างานบรษทหรอโรงงานเอกชน � เปดธรกจสวนตว � รบราชการ � ไมมงานท า 2.3 อายการท างานในประเทศไทย ______ป _____เดอน 2.4 อายการท างานในประเทศพมากอนมาประเทศไทย ______ป _____เดอน 2.5 รายไดจากการท างานปจจบน ______ บาท/วน _____บาท/เดอน 2.6 รายไดทไดรบเมอท างานในพมา ______ บาท/วน _____บาท/เดอน (1บาท=30 จาด) 2.7 จ านวนเงนทสงกลบประเทศตอเดอน ______ บาท 2.8 คาใชจายในการกนอยโดยประมาณตอเดอน ______ บาท อาหาร � มให � ไมมให คาใชจายส าหรบทพกอาศยตอเดอน ______ บาท ทพก � มทพกให � ไมมทพกให 2.9 วนหยดทไดรบคาแรง ม วน เดอน ไมม สวนท 3 ปจจยทางสงคม 3.1 ระยะเวลาทอาศยอยในประเทศไทย____ป _____เดอน 3.2 ปจจบนทานอาศ ยอยกบใคร � บดามารดา � คสมรส � เพอนทเดนทางมาจากพมา � เพอนรวมงาน � อยคนเดยว 3.3 ความสมพนธกบบคคลอนในสงคม ท าเครองหมาย / ลงใน � หนาขอความทตรงกบทาน
ทานมความสมพนธกบบคคลเหลานอยางไร ดมาก
ด ปานก
ลาง
คอนข
างแย
แย
นายจาง / ผประกอบการ
เพอนรวมงานไทย เพอนรวมงานพมา เพอนบานไทย เพอนบานพมา
23
3.4 ทานเปนสมาชกของ ชมรม, สโมสร,หรอ สมาคม ภายในชมชน หรอไม �ใช �ไม 3.5 ทานรวมกจกรรมในชมชน, ชมรม, สโมสร,หรอ สมาคม ภายในชมชน บอยเพยงใด � เปนประจ า� เคยบางเปนครงคราว � ไมเคยเลย 3.6 ทานรวม กจกรรมในชมชน, ชมรม, สโมสร,หรอ สมาคม ภายในชมชน บอยเพยงใด � เปนประจ า � เคยบางเปนครงคราว � ไมเคย 3.7 ทานรวมพธกรรมทางศาสนาททานนบถอบอยเพยงใด � เปนประจ า � เคยบางเปนครงคราว � ไมเคย 3.8 ปญหาทางสงคมในประเทศไทยทมผลกระทบกบทานมากทสด มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยมาก
1 ปญหาอาชญากรรม เชน ลกขโมย ปลน ท ารายรางกาย 2. การเอาเปรยบจากนายจางและสถานประกอบการ 3. การทจรตคอรบชนของเจาหนาทภาครฐ 4. ความไมมนคงในอาชพทท าอย 5. การเอาเปรยบจากสงคมคนไทย 3.8 ปญหาทางสงคมในประเทศพมาทมผลกระทบกบทานมากทสด มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยมาก
1 ปญหาอาชญากรรม เชน ลกขโมย ปลน ท ารายรางกาย 2. การเอาเปรยบจากนายจางและสถานประกอบการ 3. การทจรตคอรบชนของเจาหนาทภาครฐ 4. ความไมมนคงในอาชพทท าอย 5. การเอาเปรยบจากสงคมคนพมา สวนท 4 ปจจยดานสขภาพอนามย 1.โรงพยาบาลรฐ 2.สถานอนามยของรฐ 3.องคกรสาธารณะกศล 4.โรงพยาบาลเอกชน 5.คลนกเอกชน 6.รานขายยา 7.การรกษาขนพนฐานจากสถานประกอบการ 4.1 กรณาใสหมายเลข การบรหารงานสาธารณสขททานไปใชบรการบอยทสด 3 อนดบแรก คณภาพงานบรการทไดรบ คาใชจาย อนดบ1 �ดมาก �ด �ปานกลาง �คอนขางแย �แย �สงมาก� สง �ปานกลาง �ต า �ต ามาก อนดบ2 �ดมาก �ด �ปานกลาง �คอนขางแย �แย �สงมาก� สง �ปานกลาง �ต า �ต ามาก อนดบ3 �ดมาก �ด �ปานกลาง �คอนขางแย �แย �สงมาก� สง �ปานกลาง �ต า �ต ามาก 4.2 ทานมโรคประจ าตวหรอไม � ไมม � ม 4.3 ปจจบนทานสบบหรหรอไม � ไมสบ � สบ.............. ครง / วน 4.4 ปจจบนทานดมสราหรอไม � ไมดม � ดม ...... ครง / เดอน
24
4.5. สารหรอยาททานใชเปนประจ าคอ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) � กาแฟ � เครองดมหรอสารประเภทชก าลง เชน ลโพ กระทงแดง � ยาแกปวด � ยานอนหลบ 4.6 สทธในการรกษาพยาบาลของทานเปนแบบใด � เบกประกนสงคม � เบกจากสถานประกอบการ � อนๆโปรดระบ � ไมม สวนท 5 การเขามาท างานเมองไทย 5.1 คาเดนทาง โดยประมาณ____________ บาท � ออกเองตงแตแรก � นายจางออกใหโดยหกจากคาแรง 5.2 คาท าบตรท างาน โดยประมาณ________ บาท � ออกเองตงแตแรก � นายจางออกใหโดยหกจากคาแรง 5.3 คาใชจายใหกบบรษททจดหางาน โดยประมาณ____________ บาท 5.4 คาใชจายแกบคคลผซงชวยเหลออ านวยความสะดวกในการเขามาท างานอนๆ โดยประมาณ____________ บาท 5.5 รายจายททานคาดหวงเพอใหทานเขามาท างานเมองไทย โดยประมาณ____________ บาท 5.6 จ านวนครงในการเดนทางมาท างานในประเทศไทยของทาน � ครงแรก � 1-2ครง � 2-3ครง � มากกวา 3 ครง 5.7 ทานหางานท าในประเทศไทยผานชองทางใด � ค าแนะน าจากคนรจก � สอโฆษณาทองถน � บรษทจดหางาน � อนเตอรเนต สวนท 6 การโยกยายถน ของแรงงานพมา 6.1 ทานทราบขอมลเกยวกบการเขารวม เศรษฐกจประชาคมอาเซยนAEC ทมผลกระทบตอประเทศพมาดานใดบาง 6.2 เหตผลทอยากกลบพมา(ตอบได 3ขอ) 1.มการลงทนเพม 2.กลบไปอยกบครอบครว 3.เปด AEC แลวธรกจดขน 4.เปด AEC แลวมงานท า 5.มการโยกยายแรงงาน 6.มความสขในการท างาน 7.สงคมยอมรบ 6.3 จ านวนปทคาดวาจะท างานอยในประเทศไทย _______ป � ทานไมตองการทจะกลบประเทศ 6.4 รายไดทมทานคาดหวง ททานยนยอมทจะกลบไปท างานทพมา _______บาท 6.5 จ านวนเงนเกบททานคาดหวง ทานตองการมกอนกลบประเทศพมา _______บาท 6.6 อาชพททานคาดหวงจะกลบไปท าทประเทศพมา � รบจางทวไป � เกษตรกรรม � ท างานบรษทหรอโรงงานเอกชน � ท างานภาครฐ � เปดธรกจสวนตว 6.7 เปด AEC แลวทานตองการจะท างานอยเมองไทยหรอไม � ใช � ไม