รายงานผลการวจย

เรอง

การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย DEVELOPMENT OF AN APPROPRIATE NUTRIENT

MANAGEMENT TECHNOLOGY FOR ORGANIC LONGAN PRODUCTION

โครงการยอยภายใตชดโครงการ : การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการผลตล าไยอนทรย

โดย

ปฏภาณ สทธกลบตร

มหาวทยาลยแมโจ 2555

รหสโครงการวจย มจ. 1-54-075.1/55-013.1

รายงานผลการวจย

เรอง การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย DEVELOPMENT OF AN APPROPRIATE NUTRIENT MANAGEMENT TECHNOLOGY FOR ORGANIC LONGAN PRODUCTION

โครงการยอยภายใตชดโครงการ : การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการผลตล าไยอนทรย

ไดรบการจดสรรงบประมาณวจย ประจ าป 2554 - 2555

จ านวนเงน 544,600 บาท

หวหนาโครงการ นายปฏภาณ สทธกลบตร

งานวจยเสรจสนสมบรณ 31 กนยายน 2555

กตตกรรมประกาศ

(Acknowledgement)

โครงการวจยเรอง การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหาร ล าไยอนทรย (DEVELOPMENT OF AN APPROPRIATE NUTRIENT MANAGEMENT TECHNOLOGY FOR ORGANIC LONGAN PRODUCTION) ไดส าเรจลลวง โดยไดรบทนอดหนนการวจยส านกวจยและสงเสรมวชาการการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ ประจ าปงบประมาณ 2554 ผวจยขอขอบคณ สาขาปฐพศาสตร คณะผลตกรรมการเกษตร ทอนเคราะหเครองมอและอปกรณ ขอขอบพระคณเกษตรกรผปลกล าไยอนทรย ในเขตจงหวดเชยงใหมและจงหวดล าพน ทกรณาใหใชแปลงทดลองรวมถงการดแลจดการแปลงทดลอง พรอมทงใหความรวมมอในการศกษาในครงนจนเสรจสมบรณ

ผวจย ผศ.ดร.ปฏภาณ สทธกลบตร

ก

สารบญ

หนา สารบญตาราง ข สารบญภาพ ฉ บทคดยอ 1 Abstract 4 บทน า 7 วตถประสงคของการวจย 9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9 การตรวจเอกสาร 10 อปกรณและวธการด าเนนการวจย 32

ผลการวจยและวจารณ 42 สรปผลการวจย 97 เอกสารอางอง 99

ข

สารบญตาราง

ตาราง หนา 1 ชวงเวลาการออกดอก การเกบเกยว และคณลกษณะพเศษของล าไยกะโหลกบาง

พนธ 14

2 น าหนกผล เปลอก เนอ เมลด และปรมาณของแขงทละลายน า 14 3 ปรมาณธาตอาหารพชและ pH ของปยหมกชนดตางๆ 16 4 ปรมาณธาตอาหารพชในปยพชสดชนดตางๆ 17 5 ปรมาณธาตอาหารในมลสตวชนดตางๆ 17 6 สภาพของดนชกน าการขาดแรธาตอาหารส าหรบพช 19 7 มาตรฐานแรธาตอาหารในดนส าหรบไมยนตนและไมผล 22 8 ปรมาณธาตอาหารในสวนตางๆของผลล าไยพนธอดอในระยะผลแก 22 9 ปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในดนทวๆไป 23

10 ปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในใบล าไย(คามาตรฐาน) 24 11 ปรมาณธาตอาหารทล าไยใชในแตละระยะการแตกชอใบ 24 12 ปรมาณธาตอาหารในผลล าไย 1 กก. 25 13 ปรมาณ ไนโตรเจน ฟอสฟอรสและโพแทสเซยมทล าไยใชไปในรอบ 1 ป 25 14 ปรมาณธาตอาหารของปยพชสดทไดจากาการไถกลบ 26 15 ปรมาณธาตอาหารในมลสตวแหงชนดตางๆ และปยอนทรยน าบางชนด 26 16 ปรมาณธาตอาหารในวตถดบชนดตางๆ 27 17 การก าหนดเกรดผลสดเพอน าไปท าล าไยอบแหง 30 18 ขนาดของผลล าไยสดของมาตรฐานล าไยของประเทศไทย 31 19 พนทสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรทใชในการทดลองในแตละกจกรรมทดลอง 33 20 พนทท าการส ารวจ สวนล าไยอนทรยของเกษตรกรในพนทลมและพนทดอน 34 21 วตถดบหลกทใชในการท าปยหมกในแตละกรรมวธ 36 22 ลกษณะของเนอดนในแตละพนททท าการส ารวจโดยแบงเปนพนทลม

และพนทดอน 42

ค

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 23 ขอมลการจดการการใชปยในสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรแตละราย 43 24 ลกษณะของพนทลมและพนทดอนแบงตามกลมชดดน 44 25 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาใน

ระยะใบชดท 2 แก (กอนล าไยออกดอก) ในแตละพนททท าการส ารวจ 45

26 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ท าการศกษาในระยะใบชดท 2 แก (กอนล าไยออกดอก) ในแตละพนททท าการส ารวจ

46

27 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย ในแตละพนทการส ารวจ

47

28 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย ในแตละพนทการส ารวจ

48

29 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในระยะใบชดท 2 แก (กอนออกดอก) ในแตละพนทการส ารวจ

49

30 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย ในแตละพนทการส ารวจ

50

31 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยทปลกในทลมและทดอน 51 32 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทปลกใน

พนทลมและพนทดอน 52

33 ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง (กจกรรมท 2) 56 34 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลอง (กจกรรมท 2) 57 35 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใสปยแตละกรรมวธ (กจกรรมท 2) 57 36 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปยแตละกรรมวธ (กจกรรมท 2) 61 37 แสดงคาใชจายทใชท าปยหมกในแตละกรรมวธจ านวน 50 กโลกรม (กจกรรมท 2) 63 38 ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง (กจกรรมท 3) 67 39 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลอง (กจกรรมท 3) 68

ง

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 40 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใสปยแตละกรรมวธ (กจกรรมท 3) 68

41 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยอนทรย หลงการใสปยกรรมวธตางๆ 69

42 แสดงขนาดผลและความหนาของเนอล าไย (กจกรรมท 3) 70

43 แสดงน าหนกผลแหง ผลสด ความหนาของเปลอกและความหวาน (กจกรรมท 3) 71

44 แสดงราคาวตถดบทใชท าปยหมกในแตละกรรมวธ (กจกรรมท 3) 73

45 ปรมาณธาตอาหารในดน กอนการใสปยแตละกรรมวธ (กจกรรมท 4) 76

46 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย กอนการใสปยแตละกรรมวธ (กจกรรมท 4) 77

47 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ (กจกรรมท 4) 78

48 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ

(กจกรรมท 4)

79

49 ขนาดของผลล าไยอนทรยและความหนาของเนอล าไย (กจกรรมท 4) 80

50 น าหนกผลสด น าหนกผลแหง ความหนาของเปลอกและความหวานของผล

ล าไยอนทรย (กจกรรมท 4)

81

51 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนชวงกอนการทดลอง (กจกรรมท 5) 86

52 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของใบล าไยในชวงกอนการทดลอง (กจกรรมท 5) 87

53 ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการทดลองเปรยบเทยบระหวางการใชปยอนทรยสตร

เกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. (กจกรรมท 5)

88

54 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยชวงเกบเกยวผลผลตเปรยบเทยบระหวางการ

ใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. (กจกรรมท 5)

89

55 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเปลอกล าไยทไดรบปยอนทรย ชนดตางๆ (กจกรรมท 5)

89

จ

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 56 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทไดรบ

ปยอนทรยชนดตางๆ (กจกรรมท 5)

90

57 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนชวงกอนการทดลอง (กจกรรมท 6) 92

58 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของใบล าไยในชวงกอนการทดลอง (กจกรรมท 6) 93

59 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปย

อนทรยเชงผสมสตร วช. ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร (กจกรรมท 6)

94

60 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปย

อนทรยเชงผสมสตร วช. ทระดบความลก 15 - 30 เซนตเมตร (กจกรรมท 6)

95

61 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใชปย

อนทรยเชงผสมสตร วช. (กจกรรมท 6)

96

ฉ

สารบญภาพ

ภาพ หนา 1 การเจรญของล าไยในรอบป 13

2 ภาพถายทางอากาศแสดงต าแหนงของพนทท าการส ารวจในพนทลมและพนทดอน 34

3 แสดงปรมาณ K, Ca และ Mg ทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร

ภายหลงจากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

59

4 แสดงปรมาณ P, Zn และ Mn ทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร

ภายหลงจากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

59

5 แสดงปรมาณ K และ Ca ทสะสมในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ภายหลง

จากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

60

6 แสดงปรมาณ Zn, P และ Mn ทสะสมในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร

ภายหลงจากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

60

7 แสดงปรมาณ P, K, Ca และ Mg ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปย

แตละกรรมวธ

62

8 แสดงปรมาณ Fe, Mg และ Cu ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปยแตละ

กรรมวธ

62

9 แสดงขนาด (ความยาว ความกวาง ความสง) 71

10 แสดงน าหนกสดและน าหนกแหงของผลล าไยอนทรย (กรม/ผล) 72

11 เปอรเซนตความหวาน (เปอรเซนตบรกซ) และความหนาของเปลอกผลล าไย (มม.) 72

12 แสดงขนาดของผลล าไยอนทรยชวงเกบเกยวผลผลต (ความยาว ความกวาง ความสง) 80

13 แสดงน าหนกสดและน าหนกแหงของผลล าไยอนทรย (กรม/ผล) 81

14 แสดงความหนาของเปลอกและความหนาของเนอล าไยอนทรย (มม.) 82

15 เปอรเซนตความหวานของผลล าไยชวงเกบเกยวผลผลต (เปอรเซนตบรกซ) 83

1

การพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย DEVELOPMENT OF AN APPROPRIATE NUTRIENT MANAGEMENT

TECHNOLOGY FOR ORGANIC LONGAN PRODUCTION

ปฏภาณ สทธกลบตร Pathipan Sutigoolabud

คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม 50290

บทคดยอ

การศกษาความเหมาะสมของการใชปยอนทรยตางๆในการผลตล าไยอนทรยในสภาพดนทแตกตางกน เพอเปาหมายรวมตอการสรางความสมบรณแกตนล าไย ใหมผลผลตสและคณภาพด ลดตนทนการผลต โดยไดด าเนนการศกษาทงหมด 6 กจกรรมตอไปน กจกรรมท 1. การส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลต ของล าไยอนทรยทปลกในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน ท าการส ารวจและสมคดเลอกสวนล าไยอนทรยทปลกในพนทลมจ านวน 5 สวนและในพนทดอนจ านวน 5 สวน ท าการสมคดเลอกตนล าไยสวนละ 5 ตนรวมทงหมด 50 ตน เกบขอมลปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนและใบล าไยกอนและหลงการเกบเกยวผลผลต รวมถงคณภาพของผลผลตล าไยอนทรย จากการศกษาพบวา การผลตล าไยในระบบอนทรยถอวาใหปรมาณธาตอาหารสะสมในดนเพยงพอตอความตองการของล าไย รวมถงคณภาพของผลผลตทมมาตรฐานตรงกบความตองการของตลาด ส าหรบสภาพพนททแตกตางกนท าใหมการจดการภายในพนทแตกตางกนออกไป จงสงผลใหความอดมสมบรณดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และปรมาณผลผลตแตกตางกนออกไป โดยพนทลมซงเกษตรกรมการจดการใหน าทเหมาะสม ท าใหปยอนทรยมการปลดปลอยธาตอาหารทเปนประโยชนตอล าไยมากกวาพนทดอนทมขอจ ากดในเรองของแหลงน า หากเกษตรกรสามารถแกไขปจจยเรองของแหลงน าไดลกษณะของพนทกจะไมสงผลกระทบตอการผลตล าไยในรปแบบอนทรยมากนก กจกรรมท 2. ผลของปยอนทรยชนดตางๆ ทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบของล าไยอนทรยพนธอดอ ท าการศกษาโดยการใช มลวว ร าขาว กากถวเหลอง มลคางคาวและหนฟอสเฟต มาหมกเปนปยอนทรยแลวน าไปใชในอตรา 10 กก. /ตน พบวา การใชมลววจะใหปรมาณธาต

2

อาหารแคลเซยม แมกนเซยม สงกะส สะสมในดนสงทสด ในขณะทการเลอกใช มลคางคาว ร าขาว และ หนฟอสเฟต มาเปนวตถดบ จะใหปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนและโพแทสเซยมสะสมในดนสงทสด แตถาหากดนมปรมาณฟอสฟอรสสงจนเกนไปกจะสงผลตอการดดใชจลธาตลดลง โดยเฉพาะ สงกะส ในขณะทปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบจะแปรผนตรงกบปรมาณธาตอาหารในดน กจกรรมท 3. ผลของมลคางคาว และโดโลไมท ตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน และคณภาพผลล าไย ท าการศกษาเปรยบเทยบระหวางการไมใสปย ใสมลคางคาวและใสโดโลไมท พบวา การใสมลคางคาว โดโลไมท หรอไมมการใสปยอนทรย จะใหปรมาณ

อนทรยวตถ โพแทสเซยม และ แมกนเซยม สะสมในดนไมมความแตกตางกนทางสถต หากเลอกใชมลคางคาวจะใหปรมาณของ ฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะส และ ทองแดงสะสมในดนสงกวาการใชโดโลไมท แตถามการใชโดโลไมทจ านวนมากเกนไปหรอใชตดตอกนเปนเวลานานจะสงท าใหคาความเปนดางของดนบรเวณใตตนล าไยสงขนและมปรมาณแคลเซยมสะสมในดนสง ในขณะทการใสมลคางคาวจะใหความยาว ความกวาง ความหนาของผลล าไยและน าหนกตอผลเฉลยสงทสดเมอเทยบกบต าหรบทมการใสโดโลไมทและไมมการใสปยอนทรย หากไมมการใชปย ความหนาของเปลอกและความหวานของผลจะมปรมาณลดลงแตความหนาของเนอจะเพมขนเมอเทยบกบล าไยทมการใชปยอนทรย กจกรรมท 4 ผลของการใชพชตระกลถวเปนปยพชสดตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไย ท าการศกษาโดยปลกถวด า และปลกถวแดงท าเปนปยพชสดจากนนท าการศกษาปรมาณธาตอาหารในดนและคณภาพของผลผลตล าไย พบวาการปลกถวด าและปลกถวแดงแลวไถกลบเปนปยพชสดบรเวณทรงพมตนล าไย ใหปรมาณธาตอาหารสะสมในดนนอยและไมมความแตกตางเมอเทยบกบดนทไมมการปลกถว นอกจากนการปลกถวยงสงผลใหดนบรเวณใตทรงพมมความเปนกรดเพมขน ทงนอาจเกดจากชวงเวลาทท าปยพชสดสนเกนไป ตนถวมการดดใชธาตอาหารในดนบรเวณใตทรงพมล าไย และเมอไถกลบปรมาณธาตอาหารทไดจากการปลกถวยงไมมการปลดปลอยออกมา เนองจากปจจยเรอง เวลา สภาพแวดลอมตางๆ เชนเดยวกนกบ ขนาดของผล ความหนาของเนอล าไย น าหนกผล น าหนกแหง ความหนาเปลอกและเปอรเซนตความหวานของผลล าไยหลงจากการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆพบวาทง 3 กรรมวธไมมความแตกตางกนทางสถต กจกรรมท 5 ผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และผลผลตของล าไย ท าการศกษาโดยใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. พบวา การใสปยล าไยอนทรยทงสองกรรมวธจะใหคาความเปนกรด – ดาง (pH) ปรมาณอนทรยวตถ ธาต โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยมและทองแดง ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต มเพยงปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะสและเหลกทมปรมาณ

3

สะสมในดนเพมขนหากมการเลอกใชปยอนทรยสตรเกษตรกร ในสวนของผลผลตล าไยอนทรยพบวา องคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยเชน ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอ น าหนกผลแหง น าหนกผลสด ความหนาของเปลอกและความหวานของผลล าไยอนทรย โดยเฉลยไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตในทกๆต าหรบการทดลอง กจกรรมท 6 ผลของชนดดน และการใหปยอนทรยตอการเจรญเตบโต การออกดอกและการใหผลผลตล าไย วางแผนการทดลองแบบ RCBD ประกอบดวย 2 กรรมวธ 5 block คอไมใชปยอนทรยและใชปยอนทรยสตรเชงผสม วช. โดยแบงเปน 2 การทดลองยอย ในสภาพทลม(ดนเหนยว) และทดอน (ดนรวนทราย) พบวาการใชปยอนทรยในพนทลมซงมการจดการสวนทด มการใหน าอยางเหมาะสมจะชวยใหความเปนประโยชนของธาตอาหารมากขนเมอเทยบกบพนทดอน จะสงเกตเหนวาถงแมธาตอาหารในดนจะมปรมาณใกลเคยงกนแตพนททมการจดการทกวาล าไยกสามารถดดไปใชประโยชนได ดงนนการปลกล าไยอนทรยใหไดผลผลตดนอกจากการจดการปยทดแลว เกษตรควรมการจดการ ดน และน า ภายในสวนใหอยในระดบทเหมาะสมตอความตองการของล าไย

4

ABSTRACT This study aimed to supplement the completeness of longan trees in terms of high yields with good quality and costs reduction. The study consisted of 6 activities as follows: 1) A survey on soil fertility, an amount of nutrient in longan leaves, and yield giving of organic longan gown in Chiang Mai and Lamphun provinces. Random sampling was conducted in 5 lowland and 5 upland orchards in order to obtain 50 samples of longan tree (5 per orchard). Data on amount of nutrient accumulated in soil and longan leaves before and after harvesting as well as quality of organic longan yields were collected. Results of the study revealed that organic longan production could provide enough nutrients accumulated in soil for longan trees. Quality of organic longan yields met the standard needed by markets. It was found that the difference in topographic condition had an effect on the difference in organic longan orchard management. This also resulted in the difference in soil fertility, an amount of nutrient in longan leaves, and an amount of yields. For lowland orchards, the farmers there could manage water appropriately. This made organic fertilizer release nutrient beneficial to longan trees in a greater amount than that of upland orchards having a limitation in water. However, it would not have an effect on organic longan production if the farmers could solve the problem in water sources. 2) An effect of various kinds of organic fertilizer on the level of nutrient in soil and change of an amount of nutrient in organic longan leaves (E-dor varieties). Cow manure, rice bran, soybean roughage, bat feces, and rock phosphate were fermented to be organic fertilizer and were applied with the rate of 10 kgs. per tree. It was found that cow manure could give a highest amount of calcium, manganese, and zinc accumulated in soil. Meanwhile, bat feces, rice bran, and rock phosphate could give a highest amount of phosphorus and potassium. However, and excessive amount of phosphorus would result in decreased micro-element absorption, particularly zinc. Besides, an amount of nutrient accumulated in organic longan leaves was varying to be consistent with an amount of nutrient in soil. 3) An effect of bat feces and dolomite on change of an amount of nutrient in soil and quality of longan yields. A comparative study on the non-application of fertilizer, the application of bat feces, and the application of dolomite was conducted. It was found that there was no statistical difference in the provision of an amount of organic matter, potassium, and magnesium

5

accumulated in soil. However, bat feces could provide a greater amount of phosphorus, zinc, and copper accumulated in soil than that of dolomite. Too much use of dolomite or use it continually for a long time would have an effect on increased alkaline and calcium soil. Meanwhile, the application of bat feces had a highest effect on the length, width, thickness of longan yields and its weight compared with the application of dolomite or non-application of organic fertilizer. Non-application of fertilizer would result in a decrease in shell thickness and fruit sweetness but the pulse thickness was increased when compared with the application of organic fertilizer. 4) An effect of legume used as green manure on the level of nutrient in soil, change of an amount of nutrient in organic longan leaves, and yield giving. Black bean and red bean were grown to be green manure. After that, an amount of nutrient in soil and quality of longan yields were investigated. It was found that the two types of beans harrowed under the longan bushes could give a small amount of nutrient. Besides, growing beans had an effect on increased acid in soil under longan bushes. This might be because the period of green manor production was too short. Bean plants absorbed nutrient in soil under longan bushes and when it was furrowed, nutrient obtained from bean growing was still not released due to factors on time and various environmental conditions. Regarding fruit size, pulse thickness, fruit weight, dry weight, shell thickness, and sweet percentage after using green manure in 3 methods, it was found that there was no statistical difference in the 3 methods. 5) An effect of the mixed formula organic fertilizer on the level of nutrient in soil, change of an amount of nutrient, and longan yields. Organic fertilizer of farmers’ formula and mixed formula fertilizer of The National Research Office were used. It was found that there was no statistically significant difference between the two formulae in the provision of pH and an amount of organic matter, potassium, calcium, magnesium, and copper. However, only an amount of phosphorus, zinc, and iron accumulated in soil was increased if the first formula was used. For organic longan yields, it was found that the components of organic longan yields, i.e. the width, length, height, pulse thickness, dry weight, fresh weight, shell thickness, and sweetness had no statistically significant difference in all experiments. 6) An effect on types of soil, application of organic fertilizer for growth performance, flowering, and yield giving. The RCBD experiment was planned. It consisted of 2 methods with 5 blocks (using organic fertilizer and using mixed-formula fertilizer of The National Research

6

Office. The experiment was divided into 2 sub-experiments: clay (lowland) and sandy loam (upland). It was found that using organic fertilizer in the lowland where there was good orchard management could make nutrient be very beneficial when compared with that of the highland. It could be observed that an amount of nutrient in the lowland and the highland orchards were almost the same but longan trees in the lowland orchards could better make use of nutrient. Therefore, to get good yields of organic longan the farmers should properly manage soil and water in their orchards aside from good fertilizer management.

7

บทน า

การผลตพชอนทรย เปนระบบการผลตพชทค านงถงสงแวดลอม สมดลธรรมชาตและความหลาก หลายทางชวภาพ มการจดการระบบนเวศทคลายคลงกบธรรมชาต หลกเลยงการใชสารเคมสงเคราะหทกชนดไมวาจะเปนปยเคม สารเคมก าจดศตรพช และฮอรโมนตางๆ ตลอดจนไมใชพชทเกดจากการตดตอสารพนธกรรม เนนการใชอนทรยวตถ เชน ปยคอก ปยหมก ปยพชสด และปยชวภาพ ในการปรบปรงดนใหมความอดมสมบรณ เพอใหตนพชมความแขงแรง สามารถตานทานโรคและแมลงไดดวยตนเอง ผลผลตทไดจงปลอดภยจากอนตรายของสารพษตกคาง ท าใหปลอดภยทงผผลต ผบรโภค และไมท าใหสงแวดลอมเสอมโทรม ปจจบน มประเทศผผลตสนคาเกษตรอนทรย มากกวา 130 ประเทศทวโลก พนทรวม 143.75 ลานไร สวนใหญอยในออสเตรเลย สหภาพยโรปและลาตนอเมรกา ศนยการคาระหวางประเทศ (International Trade Center: ITC / UNCTAD / WTO) ประมาณการวาในปพ.ศ. 2546 มลคาของ สนคาเกษตรอนทรยในตลาดโลกมประมาณ 23,000-25,000 ลานเหรยญสหรฐ มการขยายตวรอยละ 10 - 20 ตอป โดยมตลาดผบรโภคทส าคญ คอ สหภาพยโรป สหรฐอเมรกาและญปน ประเทศไทยมพนทผลตพชอนทรยทไดรบการรบรองโดยกรมวชาการเกษตรประมาณ 53,810 ไร พชทสงออกไดในปจจบนไดแก ขาว ขาวโพดฝกออน ขาวโพดหวาน หนอไมฝรง ชา ผลไม และสมนไพร ในป 2548 กระทรวงพาณชยไดประมาณมลคาการสงออกสนคาเกษตรอนทรยของไทย ประมาณ 426 ลานบาท ซงยงนบวานอยเมอเปรยบเทยบกบมลคารวมของตลาดโลก ทงนประเทศไทยมศกยภาพสง ทจะปรบเปลยนสการผลตสนคาเกษตรสงออกทวไปเปนเกษตรอนทรย โดยมความไดเปรยบในเรองความหลากหลายของชนดพชและสภาพแวดลอมทเหมาะสม ส าหรบล าไยถอเปนไมผลอกชนดหนงทมศกยภาพในการผลตระบบอนทรย เพอสงผลผลตจ าหนายตางประเทศ ซงในปจจบนมการรวมกลมของเกษตรกรผ ปลกล าไยในจงหวดเชยงใหม แพร และล าพนเพอผลตล าไยอนทรยในนาม”กลมล าไยอนทรยภาคเหนอ ซงมสมาชกเกษตรกรประมาณ 29 ราย ขณะนมการผลตล าไยอนทรยอยในระยะปรบเปลยนตามมาตรฐานเกษตรอนทรย ส าหรบผลผลตล าไยสดทผลตไดในระยะแรกไดสงจ าหนายยงตลาดซปเปอรมารเกตในประเทศ และยงมการน าผลผลตมาแปรรปเปนล าไยอบแหงอนทรยสงออกประเทศสงคโปร (โพสตทเดย, ส.ค. 2551) ทงนล าไยอนทรยจะมราคาแพงกวาล าไยปกตเนองจากปราศจากสารพษตกคางและปลอดภยตอสขภาพ อยางไรกตามมาตรฐานเกษตรอนทรยก าหนดวาหามใชปยเคม ดงนนเกษตรกรทผลตล าไยอนทรยจงไดพยายามใชภมปญญาของตนเองในการลองผดลองถกเพอจดการธาตอาหาร แตปรมาณธาตอาหารทเปนประโยชนตอตนล าไยกอาจไมเพยงพอ หากขาดความรในการจดการ ส าหรบการจดการธาตอาหารทเหมาะสม

8

จ าเปนตองทราบความตองการธาตอาหารในระยะการเจรญเตบโตตางๆ รวมทงปรมาณธาตอาหารในดนเพอเปนขอมลในการจดการธาตอาหารล าไยอยางมประสทธภาพ ยทธนา และคณะ(2544) รายงานวาล าไยขนาดพม 4 เมตร ตองการปรมาณธาตไนโตรเจน(N) ฟอสฟอรส(P) และโพแทสเซยม(K) ในการแตกชอใบ 1 ชด เทากบ 55.3 4.4 และ 34.6 กรมตอตนตามล าดบ และมปรมาณธาต N P และ K ทสญเสยไปกบผลผลตล าไย 1 กโลกรมเทากบ 3.71 0.42 และ 3.73 กรม ตามล าดบ ดงนนจงจ าเปนตองมการจดการธาตอาหาร โดยจดหาแหลงวตถดบธรรมชาตทสามารถปลดปลอยธาตอาหารใหแกล าไยทผลตในระบบอนทรยไดอยางเพยงพอ ซงปรมาณทใสผนแปรไปตามระดบความอดมสมบรณของดน ทงนความอดมสมบรณของดนขนกบชนดของหนแรทเปนวตถตนก าเนดของดนนน ซงในดนรวนปนทราย หรอดนทรายจะมปรมาณธาตอาหารนอยกวาดนเหนยว เนองจากสวนใหญเกดมาจากหนและแรทมธาตอาหารนอยกวา อยางไรกตามการผลตล าไยอนทรยในปจจบนอยในระยะเรมตน ยงขาดขอมลและเทคโนโลยในการจดการธาตอาหารในระบบการผลตทย งยน ทงการเลอกใชชนดวตถดบธรรมชาตในปรมาณสดสวนทเหมาะสม เพอใหตนล าไยมสภาพตนสมบรณ และการจดการธาตอาหารตามชนดของดน ในขณะทการควบคมศตรพชกยงขาดแนวทางการจดการทชดเจนเชนเดยวกน ดงนนการศกษาเกยวกบการจดการธาตอาหารเพอการผลตล าไยอนทรย จงมความส าคญอยางยง ซงสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต พ.ศ. 2551 – 2554 (ยทธศาสตรการวจยท1 การสรางศกยภาพและความสามารถเพอพฒนาทางเศรษฐกจ กลยทธท1 แผนวจย 1.7 การวจยเกยวกบเกษตรอนทรย) โดยมวตถประสงคเพอหาชนดของวตถดบธรรมชาตทมประสทธภาพในการปลดปลอยธาตอาหารเปนประโยชนตอตนล าไย อตราการใชและสดสวนทเหมาะสม ซงสามารถพฒนาผลตภณฑปยอนทรยตนแบบเพอการผลตล าไยอนทรย การเลอกชนดของดนและพนททเหมาะสมในการผลต เพอเปาหมายรวมตอการสรางความสมบรณแกตนล าไย มผลผลตสง คณภาพด ตนทนต า ซงจะน าไปสการสรางมลคาของรายไดจากการสงออกล าไยอนทรย ชวยลดปรมาณการน าเขาปยเคม ลดตนทนการผลต รวมทงสรางเสรมสขภาพของผบรโภคทงภายในและตางประเทศ

9

วตถประสงคของโครงการวจย

1) เพอใหไดวธการทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย 2) เพอใหไดสตรตนแบบของผลตภณฑปยอนทรย ในการผลตล าไยอนทรย 3) เพอสงเสรมและพฒนางานผลตล าไยอนทรยในเขตภาคเหนอ และถายทอดเทคโนโลยซงไดจากงานวจยสเกษตรกร

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย

1) เปนองคความรเพอการผลตล าไยอนทรย และเพอการวจยตอยอดตอไป 2) ไดเทคโนโลยการจดการธาตอาหารทเหมาะสมตอการผลตล าไยอนทรย ซง

เกษตรกรผปลกล าไยอนทรยในภาคเหนอโดยเฉพาะจงหวดเชยงใหม และล าพน สามารถน าไปใชประโยชนได

3) ไดสตรตนแบบในการผลตปยอนทรยทเหมาะสมในการผลตล าไยอนทรย ซงสามารถพฒนาสการผลตปยอนทรยเชงการคาได และเกษตรกรเองกสามารถผลตใชไดเองในครวเรอน

4) บรการความรแกเกษตรกรผปลกล าไย และประชาชนทวไป การน าผลงานวจยไปใชประโยชนของเกษตรกร โดยผานกระบวนการถายทอดเทคโนโลยจากโครงการ จะน าไปสการเพมขนของผลผลตและคณภาพล าไยอนทรย สงผลตอการเพมรายไดแกเกษตรกร และมลคาการสงออกของล าไยอนทรย รวมทงสรางเสรมสขภาพทดตอเกษตรกรและผบรโภค

5) บรการความร โดยใชพนทวจยเพอเปนฐานตนแบบในการเรยนรของเกษตรกรและนกศกษา ในการผลตล าไยอนทรย

6) การน าผลงานวจยไปใชประโยชนยอมน าไปสการลดปรมาณการใชปยเคม และสารเคมปองกนก าจดศตรพช และลดปรมาณการน าเขาสารดงกลาวได

10

ตรวจเอกสาร

ล าไยจดเปนไมผลทมความส าคญทางเศรษฐกจอนดบหนงของภาคเหนอโดยเฉพาะอยางยงจงหวดล าพนและเชยงใหม ปจจบนล าไยทเกษตรกรปลกมหลายพนธ แตพนธทนยมปลกมากทสดคอ พนธอดอ คดเปนประมาณรอยละ 79 ของพนทปลกล าไยทงประเทศ เนองจากพนธนเปนพนธเบา ออกดอกตดผลคอนขางสม าเสมอ แปรรปเปนล าไยอบแหงและล าไยกระปองได (นพฒน, 2547) แหลงปลกทส าคญไดแก ภาคเหนอตอนบน ออกดอกและตดผลงายกวาพนธอน ใหผลผลตคอนขางสม าเสมอ เรมใหผลผลตเมออาย 4 ปหลงปลก ออกดอกกลางเดอนมกราคม เกบผลผลตชวงเดอนกรกฎาคม – สงหาคม ลกษณะผลคอนขางกลม กวาง 2.8 เซนตเมตร หนา 2.5 เซนตเมตร ยาว 2.5 เซนตเมตร สน าตาลออน จ านวนผลโดยเฉลย 85 – 94 ผลตอกโลกรม นอกจากลกษณะเดนของล าไยพนธดงกลาวแลว การจดการสวนล าไยทดยงเปนสงทส าคญตอการเพมปรมาณและคณภาพผลผลตล าไย ซงปจจยตางๆมดงน

การคดเลอกพนทปลกล าไย

1. การเลอกพนทและแหลงน า (พาวนและคณะ, 2547) ล าไยเปนพชทเจรญเตบโตในดนแทบทกชนด แมกระท งดนลกรง แตดนท

เหมาะสมตอการเจรญเตบโตของล าไยทสด คอดนรวนปนทรายและดนตะกอน ซงเกดจากตะกอนดนกรวด หน ดน ทราย อนทรวตถทน าพดมาเกดการทบถมของอนทรยวตถ สงเกตไดจากตนล าไยทปลกตามทราบลมรมแมน าปง น าใตดนสงในเขตจงหวดล าพน และเชยงใหม มการเจรญเตบโตและใหผลผลตด ดนปลกล าไยควรมคาความเปนกรดดางของดน(pH)อยในชวง 5.0-7.0 มหนาดนลกระบายน าด ดงนนกอนท าการปลกล าไยควรศกษาคณสมบตของดน เชน โครงสรางของดน เนอดน และความอดมสมบรณของดน เพอใชเปนแนวทางในการจดการธาตอาหารล าไยอยางมประสทธภาพและควรท าการศกษาคณสมบตของน าและวธการจดการน าทมประสทธภาพเหมาะส าหรบการผลตล าไย เนองจากแหลงน าซงเปนสงจ าเปนตอการเจรญเตบโตของล าไย การผลตล าไยเพอใหไดคณภาพตองมน าในปรมาณทเพยงพอตลอดฤดกาล

2. การสรางสวนล าไยในสภาพทลม บางพนทของจงหวดล าพนและเชยงใหมมกมการปลกล าไยในทใชท านามากอน

ปญหาหลกทพบของการปลกล าไยในทลมคอ น าทวมขงโดยเฉพาะในชวงฤดฝน และมระดบน าใตดนสง หากมการระบายน าไมด ท าใหตนล าไยชะงกการเจรญเตบโต ควรมการยกสนรองปลกล าไย

11

3. การสรางสวนล าไยในสภาพทดอน การเตรยมพนทปลกล าไยในสภาพทดอนจะท าไดสะดวกกวาในสภาพทลม ปญหา

สวนมากทมกพบในการปลกล าไยในสภาพทดอน คอ การขาดน า พนทมชนหนแขงและปญหาไฟปา เปนตน

ปจจยสภาพภมอากาศทมผลตอการเจรญเตบโตของล าไย

1. ลกษณะทวไปของดน

ล าไยเปนพชทตองการดนทมความอดมสมบรณสงถงปานกลาง คอ ตงแตดนรวน รวนปนทราย รวนปนเหนยวหรออาจจะเปนดนเหนยวกได ถาจดระบบการระบายน าดพอ นอกจากนล าไยตองการดนทมการระบายน าดเปนพเศษ ดงน นจงควรปลกล าไยในพนทสงพอสมควร เพราะมการระบายน าทดกวาในพนทต าและดนควรมคาความเปนกรดและดาง (pH) = 5.0-7 (สเมษ เกตวราภรณ, 2543) ล าไยสามารถปลกไดดในทราบลมจนถงพนทสงกวาระดบน าทะเล 1,000 เมตร พนทปลกล าไยเปนการคาควรอยระหวางเสนรงท 15-28 องศาใต (พทยาและพาวน,2545)

2. ปรมาณน าฝน ปรมาณน าฝนในปหนงๆควรอยระหวาง 1, 200 – 1,400 มลลเมตรตอป ล าไยจงจะ

ออกดอกตดผลไดด ถาหากพนทใดมปรมาณน าฝนนอยกวา 1,200 มลลเมตรตอป แลวจะตองมการใหน าชวยดวย สวนจ านวนวนและการกระจายของฝนทตกเปนสงส าคญไมนอยกวาปรมาณรวมของน าฝนทตกทงป โดยทวไปถาหากมการกระจายของฝน 100-150 วนตอป ขนไปจะเหมาะตอการตดผลของล าไยมาก (สเมษ เกตวราภรณ, 2543) ขณะทดอกบานหากมฝนตกลงมาจะไปชะเอาน าเหนยวๆบนยอดเกสรเพศเมยออกไป ละอองเรณไมสามารถเกาะตดไดในขณะทมการถายละอองเรณ (นพดล และคณะ, 2543)

3. ระดบน าใตดน ล าไยเปนไมผลทไมชอบน าขงแฉะ แตในฤดแลงระดบน าใตดนเปนแหลงน าทให

ความชมชนแกตนล าไย ระดบน าใตดนทเหมาะสมในการเจรญเตบโตของล าไยประมาณ 2-4 เมตร ทงนขนอยกบสภาพพนททปลกล าไย (มณวรรณ, 2548)

4. อณหภม การเจรญเตบโตของล าไยตองการอณหภมต าประมาณ 20-25 องศาเซลเซยส แต

ในชวงกอนออกดอกตองการอณหภมต าประมาณ 15-22 องศาเซลเซยส นานประมาณ 8-10 สปดาห เมอตดผลแลวอณหภมสงขนกไมเปนไร แตไมควรเกน 40 องศาเซลเซยสเพราะจะท าใหผลแตกได (สเมษ เกตวราภรณ, 2543) นอกจากนยงตองการอณหภมต าประมาณ 10-20 เซนตเมตร ในฤดหนาว

12

ชวงหนงคอประมาณเดอนพฤศจกายนถงมกราคมเพอการออกดอก ซงจะสงเกตเหนไดวาถาปไหนอากาศหนาวเยนนานๆโดยไมมอากาศอบอนเขามาแทรกล าไยจะมการออกดอกตดผลด ล าไยสามารถเจรญเตบโตไดดทอณหภม 4-30 องศาเซลเซยส รว, 2540 ชวา อณหภมของอากาศ จะตองไมสงหรอต าเกนไป การตดผลตอชอนอยอาจเกดจากดอกล าไยบานในชวงทมอากาศหนาวเยนท าใหการถายละอองเรณไมดเทาทควร ในลนจ ถาอณหภมสงขนท าใหจ านวนดอกเพศเมยลดลง อณหภมทเหมาะส าหรบการถายละอองเรณจะอยในชวง 19 – 22 องศาเซลเซยส (Menzel and Simpson, 1991) ถาสงหรอต าเกนไป จะเปนอนตรายตอทงเกสรเพศเมย และเพศผ (Menzel and Simpson, 1994) นพฒน และนนทรตน (2547) กลาววา ละอองเกสรเรณทพฒนาในทอณหภมต ามกมความมชวตต า กจกรรมของแมลงพาหะถายเรณกเชนกน ถาอณหภมต าจ านวนแมลงพาหะถายเรณจะลดลงดวย

5. ปรมาณความชน ปรมาณฝนทตกในปหนงๆจะมผลเกยวของกบความชนในดนซงมความจ าเปนตอ

ล าไยในชวงตงแตการตดผล โดยทวไปแลวล าไยตองการความชนในดนสงขนเรอยๆ ตงแตเดอนกมภาพนธถงมถนายน ซงในชวงน ถาล าไยขาดความชนในดน ดอกทออกมามกจะแหงหรอตนทออกดอกแลวดอกจะรวง ในกรณทมฝนตกในเดอนเมษายนทเรยกกนวา “ฝนชะชอมะมวง” มกจะท าใหผลล าไยรวงมาก ดงนนการใหน าล าไยในชวงหนาแลง แมจะมฝนตกในชวงเดอนมนาคมถงพฤษภาคม จะตองมการใหน า เพราะในระยะนเปนชวงทมความชนในดนและความชนในอากาศต า ในฤดหนาวความชนในอากาศจะลดลงตามล าดบและจะลดลงมากในเดอนมนาคมถงเมษายนซงเปนชวงทอนตราย เพราะจะท าใหการระเหยของน าในใบมมากขน ความชนในอากาศทต าจงมสวนท าใหผลผลตล าไยเสยหายไมนอยเชนกน (สเมษ เกตวราภรณ, 2543) แตอยางไรกตามในบางชวงล าไยตองการน านอย คอในชวงกอนการออกดอก แตในชวงออกดอกตดผลล าไยตองการน ามากๆ นอกจากนความชนในดนมผลตอล าไยคอ ถาความชนในดนมนอยกอนการออกดอกประกอบดวยอากาศหนาวเยนจะกระตนใหล าไยออกดอกด สภาพความชนในดนต ามผลตอการดดน าของพชซงจะไปลดอตราการดดไนโตรเจนทละลายขนไปกบน านอยลงเปนททราบกนวาหากพชดดไนโตรเจนมากจะสงเสรมการแตกใบออนและลดการออกดอกนอกจากนแลวสภาพความชนต ามผลตอการสรางฮอรโมน Abscisic acid ซงเปนสารยบย งการเจรญเตบโตจงสงผลตอการลดการเจรญทางกงใบ โอกาสทล าไยจะออกดอกกมมาก

6. แสง แหลงปลกล าไยตองโลงแจง มแสงแดดสองตลอดเวลา โดยปกตล าไยจะออกดอก

ทปลายยอดบรเวณทไดรบแสง สวนกงทไมไดรบแสงจะออกดอกนอย แสงแดดมบทบาทตอการเจรญเตบโตของตนล าไยคอ เกยวของกบปรมาณคารโบไฮเดรตในตน สภาวด (2545) ไดศกษาอทธพลของแสงและอตราการใหน าตอการออกดอกของล าไยพนธอดอทใหสารโพแทสเซยม

13

คลอเรต พบวาตนล าไยทไดรบน ามากจะออกดอกนอยกวาตนทไดรบน าระดบพอเพยงโดยมการออกดอก 44.4 และ 77.7 เปอรเซนตสวนตนล าไยทไมพรางแสงและพรางแสง 50 เปอรเซนตออกดอกมากวาตนทพรางแสง 90 เปอรเซนต โดยมการออกดอก 91.7, 75.7 และ 16.7 เปอรเซนต รว (2540) กลาววามความสมพนธกบอณหภม และความชนสมพทธ หากแสงแดดจดอณหภมยอมสงขนอยางมาก แตความชนสมพทธจะลดลง ชอดอกทอยทางทศตะวนออกของตนมกมการตดผลสงกวาดานทศตะวนตก และทศเหนอ มกมการตดผลมากกวาทศใต (พชย และคณะ, 2536) ภาพท 1 การเจรญของล าไยในรอบป (Nakasone and paull, 1998)

เกบเกยวผลผลต

เจรญทางกงใบ

หยดการเจรญทางกงใบ

อณหภม 15-22๐ซ. นาน 8-10 สปดาห อณหภมมากกวา 22๐ซ. หรอไดรบ

อากาศเยนนอยกวา 3 สปดาห

ออกดอก ไมออกดอก

14

ตารางท 1 ชวงเวลาการออกดอก การเกบเกยว และคณลกษณะพเศษของล าไยกะโหลกบางพนธ

พนธ ชวงเวลาการออกดอก * ชวงเวลาการเกบเกยว * คณลกษณะพเศษ

อดอ ปลาย ธ.ค. - ม.ค. ปลาย ม.ย. - ส.ค. เกบผลกอนพนธอน สชมพ ปลาย ธ.ค. - ม.ค. ปลาย ก.ค. - ส.ค. เนอมสชมพเมอผลแก รสชาตด แหว ปลาย ม.ค. - ตน ก.พ. กลาง ส.ค. - ตน ก.ย. เนอแนน กรอบ รสชาตด

เบยวเขยว ปลาย ม.ค. - ตน ก.พ. กลาง ส.ค. - ตน ก.ย. เกบเกยวหลงพนธอน รสชาตดมาก ใบด า ปลาย ธ.ค. - กลาง ม.ค. กลาง ก.ค. - ตน ส.ค. ออกดอกตดผลสม าเสมอ เมอผลแก

สามารถเกบไวบนตนไดนานกวาพนธอน

อแดงกลม กลาง ม.ค. - ปลาย ม.ค. ตน ส.ค. - ปลาย ส.ค. ผลกลมกวาพนธอน เนอมกลนคาว

คลายก ามะถน

เพชรสาคร ธ.ค. - ม.ค. (ในฤด) พ.ค. - ม.ย. เปนพนธทะวายออกดอกมากกวาหนง ก.ค. - ส.ค. (นอกฤด) ธ.ค. - ม.ค. ครงตอป

หมายเหต : * ชวงเวลาออกดอกและเกบเกยวอาจผนแปรตามแหลงทปลก และสภาพแวดลอมในแตละป ตารางท 2 น าหนกผล เปลอก เนอ เมลด และปรมาณของแขงทละลายน า

พนธ น าหนกผล น าหนกเปลอก น าหนกเนอ น าหนกเมลด ปรมาณของแขงทละลายน า

(กรม) (กรม) (กรม) (กรม) (% Brix) พนเมอง 5.02 0.78 3.18 1.06 17-19 อดอ 14.47 2.47 10.02 1.98 20-21 สชมพ 12.9 1.74 9.41 1.75 21-22 ใบด า 9.91 2.02 6.35 1.54 18-20 พวงทอง 15.17 2.37 11.5 1.3 21-22 ป มาตโคง 15.89 3.06 10.43 2.4 20-21 แดงกลม 19.96 2.67 9.32 1.97 18-20 แหว 13.9 2.4 9.59 1.91 19-20 เบยวเขยว 15.26 2.97 1.14 1.17 20-22

15

ลกษณะชดดนทเกษตรกรนยมปลกล าไยในพนทจงหวดเชยงใหมและล าพน

กลมชดดนท 59 ดนตะกอนน าพาเชงซอนทมการระบายน าเลว (AC-pd: Alluvial Complex, poorly drained) กลมชดดนท 59 เปนกลมชดดนในพนทลม ลกษณะเดนของชดดนกลมนคอเปนกลมดนรวนหยาบหรอดนรวนละเอยดทเกดจากดนตะกอนน าพาเชงซอน ชนดนมลกษณะเปนชนสลบ เนอดนไมแนนอนขนอยกบตะกอนทมาทบถม ปฏกรยาดนเปนกรดจดถงเปนกลาง การระบายน าเลวถงคอนขางเลว ความอดมสมบรณต า และมกจะขาดแคลนน า บางปอาจประสบปญหาเรองการถกน าทวมในฤดฝน กลมชดดนท 5 (ชดดนหางดง (Hd) ชดดนละง (Lgu) และชดดนพาน (Ph)) กลมชดดนท 5 เปนกลมชดดนในพนทลม ลกษณะโดยทวไปพบวาเนอดนเปนกลมดนเหนยวลกมากทเกดจากตะกอนล าน า ปฏกรยาดนเปนกลางหรอเปนดาง การระบายน าเลว ความอดมสมบรณต าถงปานกลาง บางพนทขาดแคลนน า มความอดมสมบรณต า และน าทวมขงในฤดฝน ท าความเสยหายกบพชทไมชอบน า กลมชดดนท 48 (ชดดนแมรม (Mr) ชดดนน าชน (Ncu) ชดดนพะเยา (Pao) และชดดนทายาง (Ty)) กลมชดดนท 48 เปนกลมชดดนในพนทดอน ลกษณะโดยทวไปของเนอดนพบวา เปนกลมดนตนถงกอนหนหรอเศษหน และอาจพบชนหนพนภายในความลก 150 ซม. จากผวดน ปฏกรยาดนเปนกรดถงเปนกลาง การระบายน าด ความอดมสมบรณต า ดนตนถงชนกอนกรวดหรอลกรงหนามาก ความอดมสมบรณต า ขาดแคลนน า และเกดการชะลางพงทลายสญเสยหนาดน ในพนททมความลาดชน

ปยอนทรย

ปยอนทรยเปนสารประกอบทไดจากสงทมชวต ไดแก พช สตว และจลนทรย ผานกระบวนการผลตทางธรรมชาต ปยอนทรยสวนใหญเกษตรกรนยมใชในการปรบปรงสมบตทางกายภาพของดน ท าใหดนโปรง รวนซย ระบายน าและถายเทอากาศไดด และเปนแหลงธาตอาหารทส าคญของพช ปจจบนการเกษตรผปลกล าไยอนทรย มความสนใจในการสงเสรมใหเกษตรกรใชปยอนทรยและปยชภาพกนมากขน และยงมการสนบสนนใหลดการใชปยเคม เพอเปนการลดการเกดสารพษในผลผลตทางการเกษตร โดยทวไปปยอนทรยทเกษตรกรเลอกใชจะประกอบดวย

16

1.1 ปยหมก หมายถง ปยอนทรยหรอปยธรรมชาต ชนดหนงทไดมาจากการน าเอา

เศษซากพช เชน ฟางขาว ซงขาวโพด ตนถวตางๆ หญาแหง ผกตบชวา ของเหลอทงจากโรงงาน

อตสาหกรรม ขยะมลฝอยตามบานเรอนมาหมกรวมกบมลสตว ปยเคมหรอสารเรงจลนทรยเมอ

หมกโดยใชระยะเวลาหนงแลว เศษพชจะเปลยนสภาพจากของเดมเปนผงเปอยยยสน าตาลปนด า

น าไปใสในไรนาหรอพชสวน เชน ไมผล พชผก หรอไมดอกไมประดบ

ตารางท 3 ปรมาณธาตอาหารพชและ pH ของปยหมกชนดตางๆ

ชนดของปยหมก ปรมาณธาตอาหารทงหมด (%)

pH N P K

ปยหมกฟางขาว 1.02 0.43 3.85 8.5 ปยหมกผกตบชวา 1.19 0.87 3.06 7.9 ปยหมกตนขาวโพด 1.66 1.15 2.88 8.3 ปยหมกขเลอย 0.15 0.16 0.43 7.9 ปยหมกขยมะพราว 0.61 0.14 0.03 7.2 ปยหมกกากออย 0.87 0.25 0.98 8.2 ปยหมกตะกอนหมอกรองออย 1.67 2.12 0.1 6.4 แกลบ 1.23 4.03 1.29 8.3

ทมา : งานฝกอบรม ฝายเผยแพรทศทางกรมพฒนาทดน กองอนรกษดนและน า กรมพฒนาทดน, 2524 1.2 ปยพชสด หมายถง ปยทไดจากการไถกลบพชและคลกเคลาลงสดนเพอปรบปรงคณสมบตของดนใหดขน โดยไดจากการปลกพชบางชนด เมอเจรญเตบโตถงระยะทพชเรมออกดอกถงระยะดอกจะบานจะไถกลบลงในดน หรอไดจากการไถกลบเศษซากพช จากตอซงพชทเหลอทงจากไรนา หลงจากซากพชยอยสลายโดยสมบรณจงปลกพชหลก หรอพชเศรษฐกจตอไป พชตระกลถวทควรใชเปนปยพชสดควรมอายส น มระบบรากลก ทนแลง ทนโรคและแมลงไดด เปนพชทปลกงาย และมเมลดมาก ตวอยางพชเหลานกไดแก ถวพม ถวเขยว ถวลาย ปอเทอง ถวขอ ถวแปบ และโสน เปนตน ตารางท 4 แสดงปรมาณธาตอาหารพชในปยพชสดชนดตางๆ

17

ตารางท 4 ปรมาณธาตอาหารพชในปยพชสดชนดตางๆ

ชนดของปยพชสด ปรมาณธาตอาหาร(%)

N P K โสนแอฟรกน 2.5-3 0.3-0.4 2-2.78 โสนอนเดย 2.2-3.5 0.5-0.65 3-3.41 โสนจนแดง 2.35 0.5-0.6 2.5-2.8 ถวเขยว 1.5-2 0.3-0.5 3-3.5 ถวพรา 2-2.95 0.3-0.4 2.2-3 ปอเทอง 2.2-2.9 0.3-0.4 2-2.5 ถวพม 2-3 0.5-0.6 2.5-3 ถวมะแฮะ 1.5-2 0.05-0.1 0.5-1

1.3 ปยคอก หมายถง ปยอนทรยทไดมาจากสงขบถายของสตวเลยง เชน โค กระบอ สกร เปด ไก และหาน ฯลฯ โดยอาจจะใชในรปปยคอกแบบสด แบบแหง หรอ น าไปหมกใหเกดการยอยสลายกอนแลวคอยน าไปใชกได ซงตองค านงถงชนดของดนและพชทปลกดวย โดยเฉพาะการใชแบบสดอาจท าใหเกดความรอน และมการดงธาตอาหารบางตวไปใชในการยอยสลายมลสตว ซงอาจจะท าใหพชเหยวตายได ตารางท 5 ปรมาณธาตอาหารในมลสตวชนดตางๆ

ชนดของมลสตว ปรมาณธาตอาหาร(%)

N P K มลเปด 0.8-3.7 2.7-6.9 0.5-1.9 มลไก 1.2-4.9 1.2-9.4 0.5-4.2 มลหม 2.2 5.2 1.6 มลวว 0.8-1.2 0.5-0.9 0.5-3.7 มลคางคาว 0.1-2.9 0.6-36.8 0.4-22 มลนกกระทา 4.1 3.7 2.3

ทมา: อ าพรรณ พรมศร ภาควชาปฐพและอนรกษศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

18

ความอดมสมบรณของดน

การปลกล าไยในพนททมความอดมสมบรณสงยอมสงผลใหผลผลตสงและมคณภาพทดกวาทปลกในดนเลวหรอดนมความอดมสมบรณต า ซงดนทมความอดมสมบรณสงนนหมายถงดนทใหปรมาณธาตอาหารทจ าเปนแกพชไดอยางครบทกธาตอยางเพยงพอ ซงไดแก ธาตอาหารหลก ไนโตรเจน ฟอสฟอรสและโพแทสเซยม ธาตอาหารรองไดแก แคลเซยม แมกนเซยมและซลเฟอร และจลธาตเชน เหลก ทองแดง สงกะส แมงกานส โบรอน โมลบดนม คลอรน ชลคอน เปนตน นอกจากปรมาณธาตอาหารในดนแลวสมบตดานอนของดนกมความส าคญ เชน อนทรยวตถและลกษณะทางกายภาพ เชน เนอดน ซงจะสงผลถงความแนนทบ ความอมน าและการระบายอากาศของดนวาดหรอไม ซงธาตอาหารพชทอยในดนตามธรรมชาตนนมาจากสวนประกอบของดน 2 แหลงดวยกนคอ

1. อนทรยวตถในดน ซงสลายตวและปลดปลอยธาตอาหารตางๆออกมา 2. อนนทรยสารซงผพงมาจากหนและแรตางๆสวนนเปนองคประกอบหลกของดน

ทวไป เมอแรเหลานสลายตวกจะปลดปลอยธาตอาหารทเปนสวนประกอบในแรนนออกมา ดงนนความอดมสมบรณจงขนอยกบชนดของหนและแรทเปนตนก าเนดของดนนน ซงในดนทเปนดนรวนปนทรายหรอดนทรายจะมปรมาณธาตอาหารนอยกวาดนเหนยว เนองจากสวนใหญเกดจากหนและแรทมธาตอาหารนอยกวา นอกจากนดนทมอนทรยวตถสง จะเปนดนทมลกษณะทางกายภาพด ใหธาตอาหารอยางครบถวน และเพยงพอแกการเจรญเตบโตของพช ซงธาตอาหารทมอยในดนตามธรรมชาตจะเรมลดนอยลงเมอเรามการน าผลผลตล าไยออกไปนอกพนท ซงจะสงผลท าใหความอดมสมบรณของดนลดลง จะรไดอยางไรวาดนขาดธาตอาหาร ภายหลงทไดมการปลกพชไประยะหนงดนจะเรมเสอมความอดมสมบรณลงไป ซงหมายถงปรมาณธาตอาหารในดนมปรมาณนอยลงหรอธาตอาหารสญเสยไปจากดน ดงนนเราควรตองมการประเมนความอดมสมบรณของดน เพอจะท าใหทราบวาดนนนมความอดมสมบรณเพยงใด มปรมาณธาตอาหารอยเทาใด โดยอาจกระท าโดยการสงเกตอาการของพช การวเคราะหดน และการวเคราะหพช เปนตน (เอกสารประกอบการอบรม การจดการสวนล าไย...จากงานวจยสเกษตรกร, 2544)

19

ตารางท 6 สภาพของดนชกน าการขาดแรธาตอาหารส าหรบพช

แรธาตอาหาร ปจจยทชกน าการขาดธาตอาหารทม

N ฝนตกหนกชะลางอยางมาก สวนประกอบทมอนทรยวตถในดนต า การเผาเศษพช P ความเปนกรด อนทรยวตถ การชะลางและดนหนปน การใหปนอตราสง K ดนทราย อนทรยวตถ การชะลาง และการพงทลายของดน การใหปนสง ระบบการปลกพช Ca ความเปนกรด เปนดาง Mg คลายกบแคลเซยม S สวนประกอบของอนทรยวตถในดนต า ใชปยเคม N และ P ทไมมก ามะถน การเผาเศษพช Fe ดนหนปน ดนทมแรธาตสงใน P, Mn, Cu หรอ Zn อตราการใหปนสง Zn ดนกรดทมการชะลางสง ดนปน ระดบแรธาต Ca, Mg และ P ในดนสง Mn ดนรวนจากหนปนและดนเหนยว อนทรยวตถสง ดนปน B ดนทราย ดนทชะลางกรดตามธรรมชาต ดนดางทมหนปนปะปน

Mo ดนดาง ดนปนทระบายน าด

ความส าคญของธาตอาหารในดนตอการเจรญเตบโตของพช

1. ธาตอาหารหลก ประกอบดวย ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรส (P) โพแทสเซยม (K) สวนใหญพชมความตองการมาก และมกพบอยในดนในปรมาณนอย หรออยในรปทพชน าไปใชประโยชนไมได จงเปนธาตทพชมกแสดงอาการขาดอยเสมอ หากพชทไมไดรบธาตหลกทง 3 ชนดนอยางเพยงพอตอการเจรญเตบโตจะท าใหผลผลตลดลงและไมมคณภาพ 1.1 ไนโตรเจน มผลโดยตรงตอการเจรญเตบโต การออกดอก การตดผล การเจรญเตบโตของผล และคณภาพผลไนโตรเจนเปนธาตทเปลยนรปและสญเสยไปจากดนไดงาย ดนสวนใหญจงมไนโตรเจนไมเพยงพอตอความตองการของพช การใสปยทมไนโตรเจนในปรมาณทมากหรอนอยเกนไปจะเกดผลเสยตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลต เชน ถาไนโตรเจนมากเกนไปพชจะเจรญเตบโตทางใบและกงกานมากเกนไปท าใหออกดอกชา ท าใหผลมขนาดใหญกวาปกต ในบางพชท าใหเนอผลนมช างาย ผลแกชา เนองจากไนโตรเจนเปนธาตทเคลอนยายงายในพช เมอพชขาดธาตไนโตรเจน ไนโตรเจนกจะเคลอนยายจากใบลางๆขนไปยงสวนยอด อาการใบเหลองเพราะขาดธาตไนโตรเจนจงแสดงใหเหนในใบลางๆ (จราภรณ, 2552)

20

1.2 ฟอสฟอรส ฟอสฟอรสเปนธาตทมบทบาทส าคญมากในพช แตพชตองการ

ฟอสฟอรสในปรมาณไมมากเหมอนกบไนโตรเจนและโพแทสเซยม ถาพชมฟอสฟอรสสะสมใน

ใบมากเกนไป พชมกจะแสดงอาการขาดจลธาต สวนการทมฟอสฟอรสในดนมากเกนไป

ฟอสฟอรสจะท าปฏกรยาตกตะกอนกบจลธาต โดยเฉพาะ สงกะส เหลก และแมงกานส ท าใหพช

ไมสามารถดดจลธาตเหลานไปใชได พชจงแสดงอาการขาดจลธาต การประเมนสถานะของ

ฟอสฟอรสในไมผลทเหมาะสมทสดจงควรมการวเคราะหดน เพอใหทราบวามฟอสฟอรสในดนใน

ปรมาณทเพยงพอแลวหรอไม และจ าเปนตองวเคราะหใบควบคกนไปดวย เพอใหทราบวาพชม

ความสามารถดดฟอสฟอรสไปใชมากนอยอยางไร ทงน ถาพชมระบบรากด และแผขยายไปหา

อาหารไดมากกจะสามารถดดธาตฟอสฟอรสไปใชไดมาก และการปรบคาความเปนกรดดางของดน

(pH) ใหเหมาะสมจะท าใหพชดดใชฟอสฟอรสไดมากขน

1.3 โพแทสเซยม โพแทสเซยมเปนธาตอาหารทจ าเปนมากส าหรบไมผล เพราะมหนาทเกยวของกบการสงเคราะหโปรตนและคารโบไฮเดรต พชทขาดโพแทสเซยมมกจะใหผลขนาดเลก สผวไมสวย รสชาดไมด ทงน โพแทสเซยมไมเกยวของโดยตรงกบการตดผล แตเกยวของโดยออม เนองจากพชทขาดโพแทสเซยมจะมความแขงแรงสมบรณลดลง แตถามโพแทสเซยมในดนหรอในใบพชมากเกนไป กมผลเสยเชนกนโดยจะท าใหพชดดใชธาตแมกนเซยมและแคลเซยมลดลง 2. ธาตอาหารรอง ไดแก แคลเซยม (Ca) แมกนเซยม (Mg) และก ามะถน (S) ซงพชตองการปรมาณนอยกวาธาตอาหารหลก และดนมธาตนในปรมาณทเพยงพอ 2.1 แคลเซยม มหนาทเกยวของกบความแขงแรงของเนอเยอพช เกยวของกบการปฏสนธ การแบงเซลลและการเจรญเตบโตของเซลล 2.2 แมกนเซยม เปนสวนประกอบส าคญของคลอโรฟลลซงเกยวของโดยตรงกบขบวนการสงเคราะหแสงและการเคลอนยายน าตาลในพช โพแทสเซยม แคลเซยม และแมกนเซยม มความสมพนธ คอนขางซบซอน ถามธาตใดธาตหนงในปรมาณทไมเหมาะสม กจะสงผลกระทบตอธาตอนๆ ได 2.3 ก ามะถน คลายกบฟอสฟอรสในสวนทรวมในการใหพลงงานแกเซลลของพช เปนองคประกอบของกรดอะมโน โปรตน และวตามน

21

3. ธาตอาหารเสรม ไดแก โบรอน (B) เหลก (Fe) ทองแดง (Cu) สงกะส (Zn) แมงกานส (Mn) โมลบดนม (Mo) และคลอรน (Cl) เปนธาตทตองการเพอการเจรญเตบโต และพฒนาเพยงปรมาณเลกนอย ในดนทวไปมคอนขางต า อยางไรกตามพชไมคอยแสดงอาการขาดธาตเหลานยกเวนในดนทรายจดหรอดนทปลกพชในเวลานานนอกจากนดนบางชนดอาจมธาตเหลานในปรมาณทมากจนเปนพษ (toxic) ตอพชได 3.1 สงกะส เปนสวนประกอบทส าคญส าคญในน ายอยหลายชนด ไดแก Dehydrogenases, Proteinnases รวมไปถง Carbonic anhydrase, Alcohol dehydrogenases และน ายอยอนๆ อกมาก 3.2 แมงกานส มสวนรวมในกระบวนการออกซเจนของการสงเคราะหแสงและเปนสวนประกอบของน ายอย Arginase และ Phosphotransferase 3.3 เหลก ชวยในการสงเคราะหคลอโรฟลด มบทบาทส าคญในการสงเคราะหแสง และการหายใจ 3.4 ทองแดง มบทบาทส าคญตอการตดผล ถาพชขาดทองแดง การพฒนาของตาดอกและการเจรญของตาดอกจะลดลง เกสรตวผอาจเปนหมน หรออบเรณไมแตก และยงชวยในการสงเคราะหคลอโรฟลด การหายใจ การใชโปรตนและแปงกระตนการท างานของเอนไซมบางชนด 3.5 โบรอน เปนองคประกอบของกรดอะมโน วตามน และโปรตน ชวยในการออกดอก และการผสมเกสร มบทบาทส าคญในการตดผลและการเคลอนยายน าตาลมาสผลการเคลอนยายของฮอรโมน การใชประโยชนจากไนโตรเจนและการแบงเซลล 3.6 โมลบดนม ชวยใหพชใชไนเตรทใหเปนประโยชน ในการสงเคราะหโปรตน 3.7 คลอรน มบทบาทบางประการเกยวกบฮอรโมนในพช

4. อาการขาดธาตอาหารในล าไย การขาดแรธาตตางๆของล าไยศกษาโดย Lei DaoCai et al. (1998) พบวา อาการขาดธาตไนโตรเจน คอ ใบสเขยวออน ใบยาวและนม อาการขาดธาตฟอสฟอรสคอ ใบสเขยวเขมใบไมเปนเงา ฐานใบสเหลองปนแดง อาการขาดธาตโพแทสเซยมคอ ปลายใบและขอบใบตาย อาการขาดธาตแคลเซยมคอ ตายอดและใบออนตาย อาการขาดธาตแมกนเซยมคอ เสนใบ (vein) ของใบแกเปนสเขยวเขมและมจดสน าตาลทใบ

22

ตารางท 7 มาตรฐานแรธาตอาหารในดนส าหรบไมยนตนและไมผล (Menzel and Simpson, 1987)

ธาตอาหาร ต า เหมาะสม สง อนทรยวตถ (%) < 1.0 1-3 > 3.0 ไนโตรเจนในรปไนเตรท (มก/กก.) < 20 20-40 > 40 ฟอสฟอรส (มก/กก.) < 21 20-60 > 60 โพแทสเซยม (มก/กก.) < 78 78-195 > 195 แคลเซยม (มก/กก.) < 1,200 1,200-2,000 > 2,000 แมกนเซยม (มก/กก.) < 192 192-384 > 384 คลอรน (มก/กก.)

< 250

คาการน าไฟฟา (ms cm-1)

< 0.4 โซเดยม (มก/กก.)

< 390

ทองแดง (มก/กก.)

0.3-10.0 สงกะส (มก/กก.)

2-15

แมงกานส (มก/กก.)

2-50 เหลก (มก/กก.)

2-50

โบรอน (มก/กก.)

1.0-5.0 อลมเนยม (มก/กก.) < 540

ตารางท 8 ปรมาณธาตอาหารในสวนตางๆของผลล าไยพนธอดอในระยะผลแก

(สมคด, 2539*, สญชย, 2538*)

ธาตอาหาร สวนตางๆของผล

เปลอกผล เนอ เมลด ไนโตรเจน (%) 1.06* 0.88*

0.78 0.76

1.11 1.02

ฟอสฟอรส (%) 0.09 0.09

0.15 0.13

0.15 0.14 โพแทสเซยม (%) 0.67 0.45

1.11 1.39

0.53 0.31

แคลเซยม (%) 1.41 1.67

0.07 0.08

0.14 0.14 แมกนเซยม (%) 0.15 0.22

0.05 0.07

0.06 0.03

เหลก (มก/กก.) 56.50

25.90

168.00 แมงกานส (มก/กก.) 49.60

5.90

14.10

สงกะส (มก/กก.) 10.70

8.50

18.40 ทองแดง (มก/กก.) 6.10 7.80 8.60

23

การจดการธาตอาหารล าไยอนทรย

การจดการธาตอาหารพชเปนกระบวนการจดการเพอรกษาความอดมสมบรณของดนไวใหอยในระดบทสมดล และสามารถสรางความสมบรณแกตนพชในสภาพปกต จนสามารถใหผลผลตทดและมคณภาพ พชมการตอบสนองตอธาตอาหารแบงได 3 ระดบคอ ภาวะขาดแคลน เพยงพอ และเปนพษ ในสภาพทมปรมาณธาตอาหารในดนต ามากจนท าใหดนขาดความอดมสมบรณ พชจะมการเจรญเตบโตทลดลงและใหผลผลตต า แตปรมาณธาตอาหารในดนทมากเกนไปจนอยในภาวะเปนพษ กเปนผลลบในการลดปรมาณผลผลตเชนเดยวกน ปรมาณธาตอาหารในดนตองอยในภาวะสมดลจงจะมประสทธภาพสงสดในการเพมปรมาณผลผลต (ยงยทธ, 2546) ทงนการประเมนความอดมสมบรณของดนนน สามารถประเมนไดโดยการวเคราะหดน ซงปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในดนแสดงในตารางท 9 ตารางท 9 ปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในดนทวๆไป (ยทธนา และคณะ, 2544)

ธาตอาหาร คาทเหมาะสม ความเปนกรด ดาง(pH) 5.5-6.5

อนทรยวตถ (%) 2.0-3.0 ฟอสฟอรส( P) (มก/กก.) 35-60 โพแทสเซยม(K) (มก/กก.) 100-120 แคลเซยม( Ca) (มก/กก.) 800-1500 แมกนเซยม( Mg) (มก/กก.) 250-450

เหลก(Fe) (มก/กก.) 60-70 สงกะส( Zn) (มก/กก.) 3-15 ทองแดง( Cu) (มก/กก.) 3-5 โบรอน(B) (มก/กก.) 4-6

แมงกานส(Mn) (มก/กก.) 20-60 ในสวนของความสมบรณของพชนน สามารถน าชนสวนพชเชนใบมาวเคราะหวามปรมาณธาตอาหารเทาใดเพยงพอหรอไม ทงนปรมาณธาตอาหารทวเคราะหได เราสามารถน าไปเปรยบเทยบกบคามาตรฐานธาตอาหารในใบเพอประเมนวามความเพยงพอตอการเจรญเตบโตและใหผลผลตทดหรอไม คามาตรฐานธาตอาหารในใบล าไยแสดงในตารางท 10

24

ตารางท 10 ปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในใบล าไย(คามาตรฐาน) (ยทธนา และคณะ, 2544)

ธาตอาหาร คาทเหมาะสม ไนโตรเจน(N) (%) 1.88-2.42 ฟอสฟอรส(%) 0.12-0.22 โพแทสเซยม(%) 1.27-1.88 แคลเซยม(มก/กก) 0.88-2.16 แมกนเซยม(มก/กก) 0.20.0.31

เหลก(มก/กก) 68.11-86.99 สงกะส(มก/กก) 16.99-24.29 ทองแดง(มก/กก) 16.32-18.45 แมงกานส(มก/กก) 47.00-80.46 โบรอน(มก/กก) 22.30-45.58

แนวทางการจดการธาตอาหารล าไยในระบบอนทรย ในแตละปตนล าไยตองการธาตอาหารเพอใชในการเจรญเตบโตและใหผลผลต โดยในการแตกชอใบแตละชดตนล าไยจะตองธาตอาหารเพอใชในการเจรญเตบโตและใหผลผลต แสดงในตารางท 11 ตารางท 11 ปรมาณธาตอาหารทล าไยใชในแตละระยะการแตกชอใบ (ยทธนา และคณะ, 2544)

ขนาดทรงพม(เมตร)

ปรมาณธาตอาหาร

ไนโตรเจน(กรม/ตน)

ฟอสฟอรส(กรม)

โพแทสเซยม(กรม)

1 6 0.5 3.8 2 11.7 0.9 7.3 3 28.3 2.3 17.7 4 55.3 4.4 34.6 5 96.4 7.7 60.3 6 156.5 12.5 97.8 7 241.4 19.3 150.9

25

นอกจากนปรมาณธาตอาหารในดนทตนล าไยใชไปเพอการเจรญเตบโตของผล เมอมการเกบเกยว ธาตอาหารเหลานยอมสญเสยไปกบผลผลต และมผลท าใหปรมาณธาตอาหารในดนลดลงไปทละนอยถาหากขาดการเตมทดแทนสวนทสญเสยไป ซงปรมาณธาตอาหารทสญเสยไปกบผลผลตล าไย 1 กโลกรมแสดงในตารางท 12 ตารางท 12 ปรมาณธาตอาหารในผลล าไย 1 กก. (ยทธนา และคณะ, 2544)

ธาตอาหาร ปรมาณทตดไปกบผลผลต

(น าหนก/ผลผลตล าไย 1 กก.) ไนโตรเจน (g) 3.71 ฟอสฟอรส(g) 0.42 โพแทสเซยม(g) 3.73 แคลเซยม(g) 1.53 แมกนเซยม(g) 0.26 เหลก(mg) 20.51 สงกะส(mg) 4.43 ทองแดง(mg) 3.35 แมงกานส(mg) 15.12

ซงจากการวเคราะหปรมาณธาตอาหารทใชในการแตกชอใบและปรมาณธาตอาหารท

สญเสยไปกบผลผลต ยทธนา และคณะ (2544) ไดค านวณปรมาณธาตอาหารหลกทล าไยใชในรอบปดงแสดงในตารางท 13

ตารางท 13 ปรมาณ ไนโตรเจน ฟอสฟอรสและโพแทสเซยมทล าไยใชไปในรอบ 1 ป

ขนาดทรงพม ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม

(เมตร) (กรมตอตน) (กรมตอตน) (กรมตอตน) 1-3 40-80 4-10 35-70 3-5 220-350 25-40 200-300 5-7 550-1000 70-120 500-900 7-9 1500-2500 200-300 1300-2000

26

การรกษาความอดมสมบรณของดนเพอใหตนล าไยมธาตอาหารเพยงพอเพอการเจรญเตบโต การออกดอกอยางสม าเสมอ และใหผลผลตทดมคณภาพ จ าเปนจะตองมการใหปยหรอเตมธาตอาหารลงไปในดนเพอทดแทนสวนทสญเสยไปหรอใชไปทกป แตอยางไรกตามการผลตล าไยอนทรยจะไมสามารถใชปยเคมได ตองใชปยอนทรยหรอวตถดบทมาจากธรรมชาตเทานน แตวตถดบเหลานมปรมาณธาตอาหารทแตกตางกนไปดงแสดงในตารางท 14 - 16 การจดการธาตอาหารล าไยอนทรย จงตองมการศกษาเพอคดเลอกชนดของวตถดบทเหมาะสมและมประสทธภาพสงในการปลดปลอยธาตอาหารแกตนล าไย รวมทงการพจารณาความเหมาะสมชนดของดนในการผลต ซงยงขาดขอมลการศกษาวจยอยางเปนระบบ การศกษาวจยในเรองดงกลาวนจะสามารถพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรยไดอยางมประสทธภาพ รวมทงเปนการพฒนาปยอนทรยสตรตนแบบส าหรบล าไยอนทรย ตารางท 14 ปรมาณธาตอาหารของปยพชสดทไดจากาการไถกลบ

ชนดปยพชสด ปรมาณธาตอาหาร (%)

N P K ปอเทอง 2.45 0.35 2.25

โสนคางคก 1.27 0.67 3.1 ถวพม 2.5 0.55 2.75

ตารางท 15 ปรมาณธาตอาหารในมลสตวแหงชนดตางๆ และปยอนทรยน าบางชนด

วตถดบ ปรมาณธาตอาหาร( %) N P K

มลโค 1.91 0.56 1.4 มลไก 3.77 1.89 1.76 มลเปด 2.15 1.13 1.15 มลสกร 2.8 1.36 1.18 มลคางคาว 1.05 14.82 1.84 ปยปลา 0.98 1.12 1.03 ปยอนทรยน าหอยเชอร 0.35 0.25 0.86

27

ตารางท 16 ปรมาณธาตอาหารในวตถดบชนดตางๆ

วตถดบ ปรมาณธาตอาหาร (% )

N P2O5 K2O Ca Mg S เลอดแหง 12-15 3 - 0.3 - - กระดกปน 3.5 22 - 22 0.6 0.2 ขนไก 15.3 - - - - - ปลาปน 6-12 3-7 2-5 - - - กากเปลอกกง 7.8 4.2 - - - - นมโค 0.5 0.3 0.2 - - - กากเมลดฝาย(จากโรงงาน) 1.3 0.4 0.4 - - - เมลดฝายบด 6-7 2.5 1.5 0.4 0.9 0.2 ถวลสงบด 7.2 1.5 1.2 0.4 0.3 0.6 ถวเหลองบด 7 1.2 1.5 0.4 0.3 0.2 ขเลอย 0-1 0-0.5 0-1 - - - เถาจากไม 0 2 6 20 1 - หนฟอสเฟตบด 0 2-35 0 - - 0 โดโลไมท 0 0 0 21-30 6-12 0.3

คณภาพของล าไยและปจจยทมผลตอคณภาพ

ล าไยทมคณภาพด ยอมมราคาซอขายทสง ดงนนจงเปนสงทเกษตรกรตองการใหผลผลตมคณภาพตามทตลาดตองการตามเกณฑ ทตงไวเพราะจะท าใหไดผลตอบแทนสง ล าไยทมคณภาพดนนควรมลกษณะคอ ผลมขนาดใหญ (ใหญกวา 2.8 ซม.) หรอเกรด AA ขนาดผลในชอสม าเสมอ ผวเปลอกผลมสเหลองทอง หรอสเหลองอมเขยวออน เนอหนาไมแฉะน า สวนลกษณะล าไยทดอยคณคาทางการตลาด คอผลล าไยทมขนาดเลกเปลอกและเนอบางแฉะน า ท าใหราคาต า นอกจากนล าไยทมผลขนาดใหญแตถาผวผลลายหรอมจดด าทเปลอก ผลทแกจดเกนไปกจะจ าหนายไดราคาต าเชนกน

28

1. ปจจยทมผลตอคณภาพล าไย 1.1 พนธล าไย การคดเลอกพนธล าไยจากตนทใหผลด และมขนาดใหญ เมอน าไปปลกโอกาสทจะไดผลล าไยทดมคณภาพยอมมสง แตอยางไรกตามในปทล าไยตดผลดกๆ จะเปนสาเหตท าใหล าไยมผลขนาดเลก เนอแฉะ เปลอกผลบางได 1.2 ความสมบรณของตน อาหารสะสมภายในตนมความส าคญตอคณภาพของผลเนองจากล าไยเปนพชทมการเจรญทางสวนสบพนธ (ออกดอกตดผล) ยาวนาน 6-7 เดอน ซงตองใชอาหารทใบสรางขนและอาหารสะสมภายในตน เพอเลยงผลใหเตบโต หากตนไมสมบรณโอกาสทผลล าไยจะมขนาดเลกยอมมสง 1.3 จ านวนผลตอตน พบวาตนล าไยทสมบรณ ถาออกดอกมากและตดผลดก (มากวา 50-100 ผลตอชอ) มกพบวาผลล าไยมขนาดเลก เนอแฉะน า เปลอกบาง โอกาสทผลแตกมสง ถงแมเพมปจจยการผลต เชน ปยและฮอรโมนตางๆ เพอเพมขนาดของผล แตกไมประสบความส าเรจเทาทควร และอาจท าใหเพมตนทนการผลตเพมมากขน 1.4 ต าแหนงของชอผล ชอล าไยทอยในทรงพม หรอชอทอยใกลกบพนดนทไดรบแสงนอย ในชวงผลใกลแกจะมสผลเหลองทอง และมกมผลขนาดใหญกวาชอผลทอยนอกทรงพม ผลล าไยดานทถกแสง จะมผวผลสน าตาล สวนดานทไมถกแสง ผวเปลอกผลจะมสเหลองนวล 1.5 แหลงปลก โดยปกตแลวล าไยคณภาพดจะเปนล าไยทปลกในจงหวดเชยงใหมและล าพน อยางไรกตามพบวาบางแหลงทปลก เชน อ.ฮอด จงหวดเชยงใหม เปนตน ซงนาเปนผลมาจากสภาพดนและสภาพแวดลอมทตางกน 1.6 สภาพแวดลอม ล าไยทออกดอกตงแตเดอนตลาคมถงมกราคม และเกบเกยวชวงเดอนเมษายนถงเดอนสงหาคม จะมผลขนาดใหญกวาการผลตล าไยในชวงอนๆ โดยเฉพาะอยางยงชวงทผลล าไยเจรญเตบโตในฤดหนาว ผลล าไยจะมขนาดเลกและผลแกชากวาฤดกาลปกต 1.7 การเขาท าลายของโรค แมลง และการปฏบตดแลรกษา แมลงมผลตอคณภาพของผลผลตล าไยมากไดแกเพลยหอยและเพลยแปง แมลงพวกนจะเปนแมลงปากดด เมอเขาท าลายจะดดกนน าเลยงและถายมลหวานออกมา หลงจากนนราด าจะเขาปกคลมผลท าใหผลล าไยมสด า สวนการปฏบตดแลรกษา เชนการใหน า การใหปย การปองกนก าจดโรคและแมลง

29

การตลาดล าไย มลวลย (2537) ไดศกษาการจ าหนายล าไยของชาวสวนล าไยในจงหวดเชยงใหมและล าพนม 3 รปแบบคอ

1. การขายเขยว จะท าการขายตงแตระยะทล าไยแทงชอดอก เกษตรกรและพอคาไมสามารถคาดเดาผลผลตล าไยไดดนก การขายเหมาลกษณะนเรยกอกอยางวา การขายดอก การก าหนดราคาขนอยกบความพอใจของพอคาและเกษตรกร 2. การขายในระยะผลเรมแก ชวงนชาวสวนและพอคาสามารถคาดคะเนผลผลตไดดพอสมควร ดงนนราคาชอขายเหมาสวนจะสงกวาการขายเขยว สวนการก าหนดราคาและการเกบเกยวมลกษณะเดยวกบวธการขายเขยว 3. การเกบขายเอง ชาวสวนเปนผควบคมเองทงหมด จากนนน าไปขายทจดรบชอตางๆ ส าหรบราคาของผลผลตทเกษตรกรจะไดรบนนขนอยกบปรมาณของผลผลตทออกสตลาดในแตละชวง ถามปรมาณนอยราคากมกจะสง ตลาดรองรบผลผลตล าไย ประกอบดวย

1. ตลาดบรโภคสดภายในประเทศ 2. ตลาดสงออกล าไยสด

2.1 ตลาดสงออกเกา เชน ฮองกง มาเลเซย และสงคโปร 2.2 ตลาดใหม เชน แคนาดา ฝรงเศส องกฤษ

3. ตลาดแปรรป 3.1 ล าไยกระปอง ประมาณ 8,000-10,000 ตน โดยสงออกสงคโปร (35%) มาเล

เชย (35%) สหรฐอเมรกา (12%) โดยมชวงสงออกมากระหวางเดอนสงหาคมถงพฤศจกายนของทกป คดเปนสดสวนของการสงออกทงป 60%

3.2 ล าไยอบแหง ตลาดสงออกหลกคอ ฮองกง (55%) สงคโปร (13%) และเกาหลใต (10%) ภายระยะหลงประเทศจนไดกลายเปนตลาดส าคญแตไมปรากฏในสถต โดยมชวงการสงออกอยระหวางเดอนสงหาคมถงพฤศจกายน คดเปนสดสวนของการสงออกทงป 70%

3.3 ล าไยแชแขง ปรมาณสงออกมประมาณปละ 150 ตน โดยชวงสงออกมกจะอยระหวางเดอนพฤษภาคมถงตลาคม คดเปนสดสวนของการสงออก 65% ของการสงออกทงป ตลาดส าคญไดแก สหรฐอเมรกา และ ญปน

30

การเกบเกยวผลล าไย

ล าไยในฤดปรกตจะใชเวลาตงแตเรมแทงชอดอกจนกระทงผลแกประมาณ 7 เดอน ทงนขนอยกบสภาพแวดลอมในระหวางการพฒนาของผล ดงนนในการเกบเกยวผลผลตเกษตรกรจงตองอาศยความช านาญในการดวาผลล าไยแกพรอมทจะเกบเกยว โดยสงเกตจากลกษณะทางกายภาพคอขนาดของผลทมขนาดใหญขน ผวเปลอกดานนอกเรยบ เปลอกดานในมเสนคลายรางแห เมลดสด า เนอมรสหวานปรมาณของแขงทละลายน าไมต ากวา 16 องศาบรกซ (ธรนชและพาวน, 2548) วธการเกบเกยว การเกบล าไยเรมเกบตงแตตอนเชาถงบาย โดยใชบนไดหรอพะองพาดไปบนตนล าไย เพอปนไปหกชอ ถาชออยไกลมอไมสามารถเออมถงไดกใชตะขอโนมกงมาหกชอผลแลวน าใสแขง การเกบเกยวล าไยจะเกบเกยวครงเดยวใหหมดตนหรอไมเกน 2 ครง การคดขนาด ส าหรบการก าหนดเกรดล าไยจะถกก าหนดโดยพอคาตามจดรบชอตางๆ แตละทกมการก าหนดเกรดล าไยแตกตางกน สวนการจ าหนายล าไยผลสดเพอน าไปท าล าไยอบแหงจะน าไปผานเครองคดขนาดซงมการก าหนดเกรดทแนนอน ดงแสดงในตารางท 17 ส าหรบเกณฑมาตรฐานขนาดของล าไยสดเพอการสงออกทก าหนดโดยกรรมวชาการเกษตร (2545) แบงเกรดหรอขนาดของผลล าไยสดไว 5 ขนาดดงตารางท 18 ตารางท 17 การก าหนดเกรดผลสดเพอน าไปท าล าไยอบแหง

เกรด เสนผานศนยกลางของผล (เซนตเมตร) AA มากกวา 2.5 A 2.2 – 2.5 B 2.0 -2.2 C นอยกวา 2.0

31

ตารางท 18 ขนาดของผลล าไยสดของมาตรฐานล าไยของประเทศไทย (กรมวชาการเกษตร, 2545)

ขนาด จ านวนผล / กก.

ล าไยชอ ล าไยเดยว 1 นอยกวา 85 นอยกวา 91 2 85 – 94 91 – 100 3 95 – 104 101 – 111 4 105 – 114 112 – 122 5 มากกวาหรอเทากบ 115 มากกวาหรอเทากบ 123

การบรรจหบหอ ภาชนะทใชในการบรรจล าไยเพอน าไปจ าหนายในปจจบนมดงน

1. ตะกราพลาสตก ในปจจบนพอคาสงออกนยมบรรจล าไยในตะกราพลาสตกซงบรรจผลล าไยได 11 – 11.5 กโลกรม การบรรจโดยน าชอผลล าไยทคดเกรดแลวเรยงลงในตะกราในดานหนาตะกราจะตองเรยงชอล าไยโดยไมใหเหนกานชอหรอเหนกานชอนอยทสด

2. กลองกระดาษทใชส าหรบบรรจล าไยสด จะมขนาดบรรจล าไยไดประมาณ 10 กโลกรม และ 15 กโลกรม

32

อปกรณและวธการวจย

การวจยการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย มขอบเขตการวจยในแงการคดเลอกวตถดบส าหรบใชเปนปยอนทรย เพอใหทางดนแกล าไย วตถดบในการวจยตองเปนวตถดบทเปนไปตามมาตรฐานสากลของเกษตรอนทรย การศกษาวจยครงนจะคดเลอกวตถดบทมเปอรเซนตของธาตอาหารหลกสง และหาไดงายในทองถน รวมทงสามารถปลดปลอยธาตอาหารทเปนประโยชนตอตนล าไยโดยการดดซมทางรากเขาสพชไดด นอกจากนยงเปนการศกษาชนดของดนซงมการทดสอบการปลกล าไย และส ารวจความอดมสมบรณของดน ซงส ารวจบรเวณพนทแหลงปลกล าไยอนทรยในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน โดยมวธการศกษาดงตอไปน

1. การคดเลอกสวนล าไยอนทรย และการวางแปลงทดลอง การศกษาวจยเพอคดเลอกวตถดบส าหรบใชเปนปยอนทรย ในการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรยครงน ทางทมวจยเนนการศกษาในพนทสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรในเขต จ.เชยงใหมและ จ.ล าพน โดยมวธการในการคดเลอกสวนล าไยอนทรยดงน คอ 1.1 จะตองเปนสวนล าไยอนทรยพนธอดอ และมการจดการสวนแบบอนทรยโดยไมใชสารเคมชนดตางๆ 1.2 แบงพนทสวนล าไยอนทรยออกเปน 2 กลม คอสวนล าไยอนทรยในพนทลม และพนทดอน โดยอาศยขอมลชดดนจากกรมพฒนาทดน แบงตามลกษณะการก าเนดและลกษณะของเนอดนนนๆ ในการศกษาส ารวจครงนทางทมวจยอาศยของมลแผนทจากภาพถายดาวเทยม เพอใชในการส ารวจ การสอบถามขอมลจากกลมเกษตรกรผปลกล าไยอนทรยรวมถงขอมลจากศนยวจยและพฒนาล าไยแมโจ จงหวดเชยงใหม นอกจากนยงไดมการออกแบบสอบถามแกเกษตรกรผปลกล าไยอนทรยเพอเกบขอมลและศกษาเกยวกบวธการจดการสวนทวไป การจดการปย ซงเกษตรกรสวนล าไยอนทรยททางทมวจยไดคดเลอกโดยแยกออกเปนสวนล าไยอนทรยในพนทลมและสวนล าไยอนทรยในพนทดอน แสดงไวในตารางท 19

33

ตารางท 19 พนทสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรทใชในการทดลองในแตละกจกรรมทดลอง

รายชอเกษตรกร สภาพพนท

พนท พนท (ไร)

พกด (X)

พกด (Y)

นายประดษฐ อปร ลม ต.สบแมขา อ.หางดง จ.เชยงใหม 8 497783 2067765

นางประมวล ขตพนธ ลม ต.แมกา อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม 5 494524 2054953

นายบญเลศ แกววงศ ลม ต.มะขนหวาน อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม 4 490153 2050806

นายประดษฐ ศรไกรภกด ลม ต.ออนเหนอ อ.แมออน จ.เชยงใหม 4 527306 2078460

นายสวง ส าล ลม ต.รองววแดง อ.สนก าแพง จ.เชยงใหม 4 515000 2073136

นายสมย แกวภศร ทดอน ต.ศรวชย อ.ล จ.ล าพน 10 492210 1996858

นายเสนย อนมณ ทดอน ต.แมตน อ.ล จ.ล าพน 11 482452 1992431

นายสมควร มาจนทร ทดอน ต.ทงหวชาง อ.ทงหวชาง จ.ล าพน 8 501772 1990192

นางวรรรณทวา ปญญากรณ ทดอน ต.แมตน อ.ล จ.ล าพน 10 494099 1993562

หลงจากทมการคดเลอกสวนล าไยอนทรยตามลกษณะพนทแลว จากนนไดท าการวาง

แผนการทดลองแบงออกเปน 5 กจกรรมยอย โดยวางแผนการทดลองตามวตถประสงคของงานวจยใหสอดคลองกบลกษณะทางกายภาพของสวนล าไยอนทรยในแตละพนทดงน

กจกรรมท 1.1 การส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตของล าไยอนทรยทปลกในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน

กจกรรมท 1.2 ผลของปยอนทรยชนดตางๆ ทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในของล าไยอนทรยพนธอดอ

กจกรรมท 1.3 ผลของมลคางคาว และโดโลไมท ตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหาร ปรมาณน าตาลในผล คณภาพเปลอก สผว และคณภาพผลล าไย

กจกรรมท1.4 ผลของการใชพชตระกลถวเปนปยพชสดตอระดบไนโตรเจนในดน การเปลยนแปลงปรมาณไนโตรเจนในใบ การเจรญเตบโตและการใหผลผลตล าไย

กจกรรมท 1.5 ผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และผลผลตของล าไย

กจกรรมท 1.6 ผลของชนดดน และการใหปยอนทรยตอการเจรญเตบโต การออกดอกและการใหผลผลตล าไย

34

กจกรรมท 1.1 การส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลต ของล าไยอนทรยทปลกในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน วธการทดลอง ท าการส ารวจและสมคดเลอกสวนล าไยอนทรยทปลกในพนทลม จ านวน 5 สวน และสวนล าไยอนทรยในสภาพทดอน จ านวน 5 สวน ในเขตพนทจงหวดเชยงใหมและจงหวดล าพน เมอไดสวนล าไยอนทรยครบทงสองพนท ท าการสมคดเลอกตนล าไยในแตละสวนเพอเกบขอมล สวนละ 5 ตนรวมทงหมด 50 ตน โดยมพนทสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรในจงหวดเชยงใหม และ ล าพน แสดงไวในตารางท 20 ตารางท 20 พนทท าการส ารวจ สวนล าไยอนทรยของเกษตรกรในพนทลมและพนทดอน

พนทลม พนทดอน สวนของนายประดษฐ อปร สวนของนายสมย แกวภศร สวนของนางประมวล ขตพนธ สวนของนายเสนย อนมณ สวนของนายบญเลศ แกววงศ สวนของนายสมควร มาจนทร สวนของนายประดษฐ ศรไกรภกด สวนของนายชนะ ไชยชนะ สวนของนายสวง ส าล สวนของนางวรรณทวา ปญญากรณ หมายต : อาศยขอมลจากแผนทชดดนของ ส านกส ารวจและวจยทรพยากรดน กรมพฒนาทดนในการส ารวจเพอจ าแนกสภาพพนทลมและพนทดอน

ภาพท 2 ภาพถายทางอากาศแสดงต าแหนงของพนทท าการส ารวจในพนทลมและพนทดอน

ทดอน

ทลม

ทดอน

ทลม

ทดอน

ทลม

35

การเกบขอมล 1. สมบตทางเคมของดนและพช

- ท าการเกบตวอยางใบในระยะใบชดท 2 แก (กอนออกดอก) (ใบรวมต าแหนงท 4 นบจากยอด) น าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร ธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง ธาตอาหารเสรม

- ท าการสมเกบตวอยางดนภายใตทรงพม น าไปวเคราะหปรมาณ ธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรม ในดน

- จากนนน าขอมลทไดน าไปวเคราะหผลทางสถตเปรยบเทยบความเหมาะสมในการปลกล าไยอนทรย

- การวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนและพชจะท าการสมเกบตวอยางมาวเคราะหในชวงกอนล าไยออกดอกและชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรย 2. ปรมาณผลผลตล าไย

ท าการสมเกบผลผลผลตล าไยอนทรยแตละตน ตนละ 20 ผลจากนนน ามาวดขนาดของผลซงมรายละเอยดดงตอไปน

- ชงน าหนกรวม (กรม) - น าหนกเนอของผลผลตหลงอบใหแหง (กรม) - วดขนาดผล ความกวาง ความยาว ความสง ความหนาของเปลอกและความหนาของ

เนอล าไย โดยใชอปกรณ Digital Vernier Caliper (มลลเมตร) - วดความหวานของผลล าไยดวย Brix Refractometer (เปอรเซนต) - เกบขอมลประวตการใชปยของแตละสวน

เมอไดขอมลตางๆเชน ลกษณะเนอดนของพนทลมและพนทดอน ปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนและพช และ ปรมาณผลผลตล าไยทไดรบ ซงขอมลดงกลาว จะน ามาเปรยบเทยบเพอวเคราะหหาจดออนและจดเดนของพนท ส าหรบใชเปนฐานขอมลแกเกษตรกรในการตดสนใจเลอกพนทปลกล าไยอนทรย รวมไปถงการใชเปนฐานขอมลเพอท าการทดลองในแตละกจกรรมตอไป

36

กจกรรมท 1.2 ผลของปยอนทรยชนดตางๆ ทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบของล าไยอนทรยพนธอดอ อปกรณและวธการวจย

สมคดเลอกตนล าไยอนทรยพนธอดอ ความสงประมาณ 3 เมตร ขนาดพมกวางประมาณ 2.5 เมตร จ านวน 18 ตน โดยท าการวางแผนการทดลองแบบ Randomized complete block design (RCBD) ประกอบดวย 6 กรรมวธ 3 block (ใชตนล าไยกรรมวธละ 3 ตน) ปยหมกทใชทดลองในแตละกรรมวธประกอบดวยวตถดบดงน (ตารางท 21)

ตารางท 21 วตถดบหลกทใชในการท าปยหมกในแตละกรรมวธ

กรรมวธ วตถดบทใช อตราทใชท าปยหมก (กก.) 1 ไมใชปยอนทรย 0 2 ใชมลวว 50 3 ใชร าขาว 50 4 ใชกากถวเหลอง 50 5 ใชมลคางคาว 50 6 ใชหนฟอสเฟต 50

หมายเหต : น าวตถดบแตละชนดมา ผสมกบเชอเรงปยหมก พด.1 ใหเขากน รดน าใหมความชนพอประมาณ กองหมกทงไวในรมประมาณ 20 วน จงน าไปใช โดยการหวานภายใตทรงพมอตรา 10 กก. /ตน วธการทดลองและการเกบขอมล การทดลองครงน ท าการศกษาในพนทสวนล าไยอนทรยพนธอดอของเกษตรกร คณ ประดษฐ ศรไกรภกด ในเขต อ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม ท าการวเคราะหใบและดนกอนการทดลองเพอก าหนดกลมและตวแทนทมลกษณะองคประกอบของปรมาณธาตอาหารในดนใกลเคยงกนมากทสด โดยท าการเกบตวอยางดนในพนทการทดลองบรเวณใตทรงพมของตนล าไย ทระดบความลก 0 – 15 และระดบ 15 – 30 เซนตเมตร เพอน าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนกอนการทดลอง พรอมกบเกบตวอยางใบล าไย (ใบรวมต าแหนงท 2 และ 3 นบจากยอด) ระยะกอนการทดลองเพอน าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร หลงจากท าการใสปยอนทรย เมอระยะเวลาผานไป 3 เดอน ท าการเกบตวอยางดนและใบหลงการทดลองอกครง เพอวเคราะหปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนและใบในแตละกรรมวธ น าขอมลทไดมาวเคราะหทางสถต

37

กจกรรมท 1.3 ผลของมลคางคาว และโดโลไมท ตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน และคณภาพผลล าไย

อปกรณและวธการวจย

ท าการส ารวจและคดเลอกพนทสวนล าไยอนทรยอนทรยพนธอดอทมอาย และขนาดทรงพมใกลเคยงกน และปลกในพนททมลกษณะดนชนดเดยวกน จากนนท าการวางแผนการทดลองในพนทแบบ Randomized complete block design (RCBD) ประกอบดวย 3 กรรมวธ (treatment) 3 block (ใชตนล าไยกรรมวธละ 3 ตน) รวมทงหมด 9 ตน ดงน

กรรมวธท 1 control กรรมวธท 2 ใสมลคางคาว กรรมวธท 3 ใสโดโลไมท

การด าเนนการวจย การทดลงครงนท าการศกษาในพนทสวนล าไยอนทรยของเกษตรกร คณบญเลศ แกววงศ อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม โดยท าการศกษาในชวงทล าไยตดผล (ขนาดผลเทากบหวไมขด) จนกระทงถงชวงเกบเกยวผลผลต โดยมวธการคอ 1. ท าการใสปยอนทรยสตรเกษตรกร หมกจาก ร า มลวว จลนทรยอเอม และกากน าตาล) แบงใส 2 ครงๆ ละ 15 กก. โดยครงแรกใสหลงการตดแตงกง และครงท 2 ในระยะ 2 เดอนหลงการตดแตงกง เพอเตรยมตนล าไยใหพรอมส าหรบท าการทดลองในแตละกรรมวธ

2. หลงจากนน ท าการใสปยในแตละกรรมวธ จ านวน 2 ครงๆละ 5 กก.ตอตน ครงแรกใสปยในระยะทผลมอายไดประมาณ 2 เดอน และครงท 2 เมอผลอายได 3 เดอน 3. วเคราะหปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนและใบล าไยอนทรยในชวงเกบเกยวผลผลต การเกบขอมล ศกษาสมบตทางเคมของดนและพชโดยการเกบตวอยางดนและใบกอนและหลงการทดลอง เพอน าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร พรอมทงเกบเกยวผลผลตล าไยในระยะเกบเกยวผลผลตเพอน าไป วดเปอรเซนตความหวาน ขนาดผล ความหนาเปลอก เนอและเมลด แยกสวนเปลอก เนอและเมลดน าไปชงน าหนก บนทกผลขนาดและน าหนกเฉลยของผลล าไย

38

กจกรรมท 1.4 ผลของการใชพชตระกลถว เปนปยพชสดตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไย

อปกรณและวธการวจย

คดเลอกสวนล าไยพนธอดอทมอาย และขนาดทรงพมใกลเคยงกน และปลกในพนทดนชนดเดยวกน โดยมการวางแผนการทดลองแบบ Randomized complete block design (RCBD) ประกอบดวย 3 กรรมวธ (treatment) 3 block (ใชตนล าไยกรรมวธละ 3 ตน)

1. ไมปลกถว 2. ปลกถวด า 3. ปลกถวแดง โดยหวานเมลดถวบรเวณพนทระหวางแถวปลกเปนแปลงกวาง

ประมาณ 1 เมตร ใหน าและรกษาความชนใหสม าเสมอเพอการเจรญเตบโตของล าไยและตนถว ท าการไถกลบตนถวเปนปยพชสดในระยะ 60 วนหลงปลก (ระยะออกดอก) ซงตรงกบชวงทล าไยตดผลเทาหวไมขด พนทการทดลอง การทดลองครงน ท าในสวนล าไยอนทรยของเกษตรกร คณประมวล ขตพนธ ในเขต อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม ท าการสมคดเลอกตนล าไยพนธอดอ อายประมาณ 10 ป ความสงประมาณ 3 เมตร ขนาดความกวางทรงพมประมาณ 2 เมตร จ านวน 9 ตน หลงจากนนท าการหวานเมลดถวลงไป การเกบขอมล การเจรญเตบโตและสมบตทางเคมของดนและพช 1. เกบตวอยางดนและตวอยางใบ (ใบรวมต าแหนงท 2 และ 3 นบจากยอด) ระยะกอนการทดลองเพอน าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร 2. เกบตวอยางดนและใบหลงการทดลอง เพอวเคราะหปรมาณธาตอาหาร จากนน

น าขอมลทไดน าไปวเคราะหผลทางสถตเปรยบเทยบระหวางการใชและไมใชปยพชสด

3. ท าการวดเปอรเซนตความหวาน ขนาดผล ความหนาเปลอก เนอและเมลด แยก

สวนเปลอก เนอและเมลดน าไปชงน าหนก บนทกผลขนาดและน าหนกเฉลยของผลล าไย

39

กจกรรมท 1.5 ผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และผลผลตของล าไย

อปกรณและวธการวจย การศกษาผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ การเจรญเตบโต การออกดอก และผลผลตของล าไย ท าการวางแผนการทดลองแบบ RCBD ประกอบดวย 3 กรรมวธ 3 block (ใชตนล าไยกรรมวธละ 6 ตน) กรรมวธ 1 ไมใชปยอนทรย กรรมวธ 2 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร กรรมวธ 3 ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. จากนนท าการสมคดเลอกตนล าไยอนทรยพนธอดอทมอายเฉลยประมาณ 10 ป ความสงประมาณ 3 เมตร ขนาดความกวางทรงพมประมาณ 2.5 เมตร ทงหมดจ านวน 18 ตน ท าการทดลองในพนทสวนล าไยอนทรยของคณ บญเลศ แกววงศ ต.มะขนหวาน อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม

การเตรยมวตถดบ 1. เตรยมปยอนทรยสตรผสมเพอใชในการทดลอง โดยสตรเกษตรกร ใชวตถดบประกอบดวย ร า 60 กก. มลวว 1 กระสอบปาน จลนทรยอเอม 2 แกว กากน าตาล 2 แกว หมกทงไวประมาณ 20 วน 2. ปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ใชวตถดบมลคางคาว น ามาผสมหมกกบมลโคและเชอเรงปยหมก พด.1 หมกวตถดบกองทงไวประมาณ 20 วนจงน าไปใชได

วธการทดลองและการเกบขอมล ใสปยอนทรยในกรรมวธ 2 และ 3 จ านวน 3 ครง ครงละ 1 กก./ พนท 1 ตารางเมตรภายใตทรงพมโดยการหวาน (5 กก./ตน ขนาดทรงพม 2.5 เมตร) โดยแบงใสระยะหลงออกดอกถงกอนเกบผล 3 ครงแตละครงหางกน 1 เดอน ท าการเกบตวอยางดนและใบล าไยกอนและชวงเกบผลผลตล าไยเพอน าไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร ท าการวดเปอรเซนตความหวาน ขนาดผล ความหนาเปลอก เนอและเมลด แยกสวนเปลอก เนอและเมลดน าไปชงน าหนก บนทกผลขนาดและน าหนกเฉลยของผลล าไยอนทรย พรอมสรปผลการทดลอง

40

กจกรรมท 1.6 ผลของชนดดน และการใหปยอนทรยตอการเจรญเตบโต การออกดอกและการใหผลผลตล าไย

อปกรณและวธการวจย

วางแผนการทดลองแบบ RCBD ประกอบดวย 2 กรรมวธ 5 block คอไมใชปยอนทรยและใชปยอนทรยสตรเชงผสม วช. โดยแบงเปน 2 การทดลองยอย ในสภาพทลม (ดนเหนยว) และทดอน (ดนรวนทราย) การเตรยมวตถดบ 1. ปยอนทรยสตรเชงผสม วช. ใชวตถดบมลคางคาว น ามาผสมหมกกบมลโคและเชอเรงปยหมก พด.1 หมกวตถดบกองทงไวประมาณ 20 วนจงน าไปใชได

การด าเนนการ ใสปยอนทรยทง 2 กรรมวธ ครงละ 1 กก./ พนท 1 ตารางเมตรภายใตทรงพมโดยการหวาน (5 กก./ตน ขนาดทรงพม 2.5 เมตร) โดยแบงใสระยะหลงออกดอกถงกอนเกบผล 3 ครงแตละครงหางกน 1 เดอน การเกบขอมล 1. สมบตทางเคมของดนและพช - เกบตวอยางดน และใบล าไยในระยะกอนการทดลอง - เกบตวอยางดน และใบล าไย ระยะผลแกน าตวอยางไปวเคราะหปรมาณธาตอาหาร N P K Ca Mg Zn Mn Cu Fe B 2. ศกษาปรมาณคณภาพและผลผลตล าไยอนทรย 3. เกบขอมลตนทนการผลต และผลตอบแทนรายได น าขอมลทไดมาวเคราะหทางสถตเปรยบเทยบระหวางชดดน วามผลตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดนและใบล าไยหรอเปลา รวมถงปรมาณผลผลตทจะไดรบ

41

การวเคราะหตวอยางดนและพชทางเคม การศกษาในแตละกจกรรมการทดลองจะท าการวเคราะหคณสมบตทางเคมของดน

และพชในชวงกอนและหลงการทดลองเพอศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนและพช ซงวธการทใชในการวเคราะหโดยสรปมดงตอไปน - การวดความเปนกรด-ดางของดน (ดน: น า = 1:1) วดดวย pH meter

- วเคราะหหาปรมาณอนทรยวตถโดยวธของ Walkley and Black Method - วเคราะหหาปรมาณฟอสฟอรสในดนทเปนประโยชน (Avilable P) โดยใชน ายา

สกด Bray II ท าใหเกดสโดยวธโมลบดนมบล (Molybdenum Blue Method) และวดคาการดดกลนแสงดวยเครอง Spectrophotometer

- วเคราะหหาปรมาณ Exchangeable K, Ca และ Mg ในดน สกดดวย 1.0 N NH4OAc pH 7 และวดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer

- วเคราะหหาปรมาณ Fe, Mn, Cu และ Zn ในดนโดยใชวธ DTPA (diethylene triamine penta acetic acid) และตรวจวดสารละลายทสกดไดโดยใช Atomic Absorption Spectrophotometer

- วเคราะหหาปรมาณธาตอาหารในพชโดยวธ Dry ashing method - วเคราะหหาปรมาณไนโตรเจนในพชโดยวธ Kjedahl Method - วเคราะหหาปรมาณฟอสฟอรสในพชโดยวธ Yellow Molybdovanadophosphoric

Acid วดคาการดดกลนแสงดวยเครอง Spectrophotometer

การวเคราะหขอมล น าขอมลทไดจากการทดลองในแตละกจกรรมมาหาคาเฉลยเปรยบเทยบ วเคราะห

ความแปรปรวน (Analysis of Variance) ตามแผนการทดลองแบบ Complete Block Design (RCBD) แลวเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference Test (LSD) พรอมทงสรปในการเลอกใชปยอนทรยทเหมาะสมและมตนทนเพอน าไปใชในการผลตล าไยอนทรยของเกษตรกรตอไป

42

ผลการวจยและวจารณ

กจกรรมท 1.1 การส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลต ของล าไยอนทรยทปลกในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน

การส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไยอนทรยทปลกในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน สามารถสรปผลดงตอไปน 1. ลกษณะของเนอดน จากการศกษา โดยแบงพนทส ารวจเปนทลมและทดอน จากนนท าการสมเกบตวอยางดนทระดบความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตร เปนตวแทนของแตละพนท จ านวน 10 สวน เพอน ามาวเคราะหองคประกอบเชงกายภาพของดน แสดงไวในตารางท 22 ผลการศกษาพบวา สวนล าไยอนทรยทปลกในพนทลม สวนใหญอยในเขตจงหวดเชยงใหม ลกษณะของเนอดนทพบเปนดนเหนยวและดนรวนเหนยว แตกมสดสวนของอนภาคทรายผสมอยดวย โดยเฉพาะทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ในขณะเดยวกนพนทดอน ซงสวนใหญอยในเขตจงหวดล าพนพบวา เนอดนมลกษณะเปนดนรวนเหนยวปนทราย และ รวนปนทราย ทงนลกษณะดนทแตกตางกนนอาจเปนผลมาจากสภาพของพนทและการจดการดนของเกษตรกรทแตกตางกนในแตละพนท ตารางท 22 ลกษณะของเนอดนในแตละพนททท าการส ารวจโดยแบงเปนพนทลมและพนทดอน

รายชอเกษตรกร ลกษณะพนท เนอดนทระดบความลก (cm)

0 - 15 15 - 30 นายประดษฐ อปร ลม เหนยว เหนยว นางประมวล ขตพนธ ลม เหนยว เหนยว นายบญเลศ แกววงศ ลม รวนเหนยว รวนเหนยวปนทราย นายประดษฐ ศรไกรภกด ลม รวนเหนยวปนทราย รวนเหนยวปนทราย นายสวง ส าล ลม รวนเหนยว รวนเหนยวปนทราย นายสมย แกวภศร ดอน รวนเหนยวปนทราย รวนปนทราย นายเสนย อนมณ ดอน รวนเหนยวปนทราย รวนปนทราย นายสมควร มาจนทร ดอน รวนเหนยวปนทราย รวนเหนยวปนทราย นายชนะ ไชยชนะ ดอน รวนเหนยวปนทราย รวนเหนยวปนทราย นางวรรรณทวา ปญญากรณ ดอน รวน รวน

43

ตารางท 23 ขอมลการจดการการใชปยในสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรแตละราย

พนท รายชอเกษตรกร ปย น าหมกและฮอรโมนพช

ชนด ปรมาณทใช

ชนด ปรมาณทใช

(ก.ส. /ไร/ป) (ลตร/ป) ลม นายประดษฐ อปร ปยหมกขววท าเอง 37 น าหมกผลไม 7

ปยหมกของกลมล าไยอนทรย 4

นางประมวล ขตพนธ ปยหมกของกลมล าไยอนทรย 2 น าหมกผลไม 70

นายบญเลศ แกววงศ ปยหมกขววท าเอง 75 น าหมกผลไม 120

น าหมกปลา 120

น าหมกหอยเชอร 60

น าหมกถวเหลอง 60

ฮอรโมนไข 15

นายประดษฐ ศรไกร

ภกด ปยหมกขววท าเอง 120 น าหมกผลไม 8

นายสวง ส าล ปยหมกขววท าเอง 100 น าหมกผลไม 80

น าหมกเศษอาหาร 500

ดอน นายสมย แกวภศร ปยหมกขววท าเอง 20 น าหมกผลไม 160

น าหมกปลา 100

น าหมกหอยเชอร 100

นายเสนย อนมณ ปยหมกขววท าเอง 6 น าหมกล าไย 1

ปยอนทรย อ.สจตร 3 น าหมกผลไม 100

นายสมควร มาจนทร ปยหมกขววท าเอง 80 น าหมกผลไม 150

น าหมกปลา 10

น าหมกหอย 10

ฮอรโมนไข 9

นายชนะ ไชยชนะ ปยหมกขไกท าเอง 77 น าหมกผลไม 600

น าหมกปลา 600

วรรณทวา ปญญากรณ ปยหมกขววท าเอง 8 น าหมกผลไม 150

น าหมกปลา 200

ฮอรโมนไข 50

หมายเหต : เกษตรกรแตละรายจะนยมใช น าสมควนไม น าหมกสมนไพร เปนสารก าจดศตรพช

44

กลมชดดนทพบในพนทการศกษา จากการส ารวจพนทปลกล าไยอนทรยพบวา สวนล าไยอนทรยในพนทลมสวนใหญจดอยในกลมชดดนท 59 และชดดนท 5 ลกษณะของดนสวนใหญเปนดนตะกอนน าพาเชงซอน การระบายน าเลว ลกษณะเนอดนโดยสวนใหญเปนกลมดนรวนหยาบ ดนรวนละเอยดและกลมดนเหนยวลกมากทเกดจากตะกอนล าน า ลกษณะดงกลาวพบในเขตพนทล าไยอนทรยในจงหวดเชยงใหม ในขณะทสวนล าไยพนทดอนทงหมดทท าการส ารวจอยในกลมชดดนท 48 ลกษณะเนอดนโดยทวไปเปนกลมดนตน มกอนหนหรอเศษหนปน และอาจพบชนหนพนภายในความลก 150 ซม. จากผวดน ความอดมสมบรณต า มการระบายน าด สภาพพนทเปนทราบเรยบ เปนลกคลน หรอเนนเขา พนทสวนล าไยดงกลาวเปนพนทสวนล าไยอนทรยในเขตจงหวดล าพน ตารางท 24 ลกษณะของพนทลมและพนทดอนแบงตามกลมชดดน

รายชอ เกษตรกร

ชดดน

พนทลม

นายประดษฐ อปร หางดง นายประดษฐ ศรไกรภกด หางดง นายบญเลศ แกววงศ หางดง นางประมวล ขตพนธ พมาย นายสวง ส าล หางดง

พนทดอน

นายสมย แกวภศร ชดดนน าพอง นายเสนย อนมณ ดนตะกอนน าพาเชงซอน นายสมควร มาจนทร ทายาง นายชนะ ไชยชนะ

นางวรรรณทวา ปญญากรณ ทายาง ทมา : www.oss101.ldd.go.th/INDEX_intro.htm

45

2. ความอดมสมบรณของดน 2.1 ปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาในระยะ

กอนล าไยออกดอก จากผลวเคราะหความอดมสมบรณของดน แสดงใหเหนวาทงสองพนท ดนมคาความ

เปน กรด – ดาง อยในระดบเปนกรดออน – เปนกลางเทากบ 6.23 – 7.33 ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบต า – ปานกลาง (0.57 – 2.23 %) ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนและโพแทสเซยมอยในระดบทเหมาะสม มเพยงบางพนทเชน สวนของคณสมควร มาจนทร ทมปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนสะสมในดนต า ในขณะทแคลเซยมและแมกนเซยมมปรมาณสะสมแตกตางกนในแตละพนท โดยเฉพาะพนทดอนทมปรมาณสะสมในดนต ากวาเมอเทยบกบพนทลม ส าหรบปรมาณธาตอาหารเสรมพบวาบรเวณพนทลมมปรมาณของ Zn, Fe, Mn และ Cu สะสมอยในระดบทเหมาะสม ในขณะทพนทดอนอาจเกดปญหาการขาด Zn, Fe และ Cu ต า แสดงไวในตารางท 25 ตารางท 25 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาใน

ระยะใบชดท 2 แก (กอนล าไยออกดอก) ในแตละพนททท าการส ารวจ

สวน

ปรมาณธาตอาหารในดนชวงกอนล าไยออกดอก

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........ % ........ .......................................... mg kg-1 ....................................

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทดอน

สมย แกวภศร 6.51 1.27 0.06 67 322 648 70 0.48 0.4 42 0.66 เสนย อนมณ 6.23 1.35 0.07 16 330 1080 78 7.31 1.22 38 0.52 วรรณทวา ปญญากรณ 6.46 2.23 0.11 177 483 1395 83 0.88 1.07 58 1.37 สมควร มาจนทร 7.12 0.57 0.03 7 133 364 43 0.38 0.35 65 1.34 ชนะ ไชยชนะ 7.90 2.01 0.1 106 720 3641 184 0.54 0.01 37 0.60 Mean 6.84 1.49 0.07 75 398 1,426 92 1.92 0.61 48 0.90

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทลม

ประดษฐ อปร 6.30 1.24 0.06 207 361 865 303 21.30 5.25 23 4.79 บญเลศ แกววงศ 7.33 1.45 0.07 37 301 2211 257 40.79 2.97 60 5.77 ประมวล ขตพนธ 7.13 1.27 0.06 343 433 2729 323 8.69 2.21 5 6.06 ประดษฐ ศรไกรภกด 7.13 0.85 0.04 35 534 1594 244 0.24 0.42 4 3.79 สวง ส าล 6.24 1.29 0.06 58 514 929 304 0.38 1.49 28 2.81

Mean 6.83 1.22 0.06 136 429 1,666 286 14.28 2.47 24 4.64

46

2.2 ปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 15 - 30 เซนตเมตร ท าการศกษาในระยะกอนล าไยออกดอก

จากผลวเคราะหความอดมสมบรณของดนทระดบความลก 15 - 30 เซนตเมตรพบวาดนมคาความเปนกรด – ดาง อยในระดบเปนกรดออน – กลางโดยเฉลยประมาณ 6.80 - 6.94 ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบต า ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนและโพแทสเซยมโดยเฉลย ยงคงอยในระดบทเหมาะสมทงสองพนท แตกมบางพนททมปรมาณต า เชน สวนคณสมควร มาจนทร และสวนคณประดษฐ ศรไกรภกด ในขณะทแคลเซยมและแมกนเซยมมปรมาณสะสมแตกตางกนในแตละพนท โดยพนทลมยงคงมปรมาณแคลเซยมและแมกนเซยม สะสมมากกวาพนทดอน ส าหรบปรมาณธาตอาหารเสรมพบวาบรเวณพนทลมยงคงมปรมาณสะสมมากกวาพนทดอน นอกจากนยงสงเกตเหนวาปรมาณธาตอาหารในดนชนลางจะมปรมาณสะสมนอยกวาดนชนบนอยางเหนไดชด อาจเนองมาจากธาตอาหารสวนใหญมาจากการจดการของเกษตรกรมากกวาธาตอาหารจากวตถตนก าเนดดน แสดงไวในตารางท 26 ตารางท 26 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ท าการศกษาใน

ระยะใบชดท 2 แก (กอนล าไยออกดอก) ในแตละพนททท าการส ารวจ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนออกดอก

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu ........ % ........ .......................................... mg kg-1 ....................................

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทดอน สมย แกวภศร 6.28 0.85 0.04 19 492 443 52 0.51 0.34 38 0.80 เสนย อนมณ 6.20 0.87 0.04 31 122 741 86 0.55 0.92 27 0.26 วรรณทวา ปญญากรณ 6.34 1.34 0.07 38 452 863 67 0.78 0.29 37 1.23 สมควร มาจนทร 7.20 0.34 0.02 3 143 202 39 0.55 0.18 40 0.97 ชนะ ไชยชนะ 7.98 1.15 0.06 38 578 3,045 197 0.24 1.14 25 2.69

Mean 6.80 0.91 0.05 26 357 1,059 88 0.53 0.57 33 1.19 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทลม ประดษฐ อปร 6.37 0.79 0.04 54 255 773 302 36.12 3.76 15 3.71 บญเลศ แกววงศ 7.41 0.61 0.03 24 75 2,237 262 36.09 1.43 50 3.12 ประมวล ขตพนธ 7.25 1.06 0.05 31 39 2,292 292 11.33 3.55 6 6.48 ประดษฐ ศรไกรภกด 7.15 0.77 0.04 9 74 1,500 219 0.98 1.00 2 4.31 สวง ส าล 6.51 0.79 0.04 31 59 903 238 0.31 1.64 35 2.89

Mean 6.94 0.80 0.04 30 100 1,353 263 16.97 2.27 21 4.10

47

2.3 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนต เมตร ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย

ผลวเคราะหความอดมสมบรณของดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตรในแตละพนท (ตารางท 27) ในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย พบวา ดนมแนวโนมเปนกรดมากขนแตกอยในระดบ กรดออน อนทรยวตถอยในระดบต า – เหมาะสม ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนและโพแทสเซยมมอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของไมผล ในขณะทปรมาณแคลเซยมลดลงอยางเหนไดชดทงสองพนท แสดงวาล าไยมการน าไปใชระหวางการเจรญเตบโตของผลอยางมาก ในสวนของธาตอาหารตวอนๆยงคงมปรมาณสะสมในดนอยในระดบใกลเคยงกบชวงกอนออกดอกของล าไย และมปรมาณเพมขนจากเดม เชน สงกะส และ เหลก ในพนทดอน ทงนอาจเปนผลมาจากการใสวตถอนทรยตางๆในชวงล าไยตดผล ตารางท 27 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาในชวง

ระยะเกบเกยวผลผลตล าไย ในแตละพนทการส ารวจ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการเกบเกยวผลผลต

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........ % ........ .......................................... mg kg-1 .................................... ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทดอน

สมย แกวภศร 6.67 1.41 0.07 40 341 342 58 4.82 1.40 25 0.72 เสนย อนมณ 6.65 0.91 0.05 52 242 695 64 5.24 2.33 53 0.58 วรรณทวา ปญญากรณ 6.86 2.72 0.14 55 223 834 98 3.36 1.68 46 1.16 สมควร มาจนทร 6.15 1.81 0.09 7 274 343 46 3.05 1.72 37 1.50 ชนะ ไชยชนะ 7.56 2.12 0.11 86 707 1991 242 4.61 1.30 59 0.69

Mean 6.78 1.79 0.09 48 357 841 102 4.22 1.69 44 0.93

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทลม ประดษฐ อปร 6.14 0.99 0.05 21 417 754 320 4.51 4 21 2.50 บญเลศ แกววงศ 6.94 1.45 0.07 84 290 1544 223 7.67 7 24 4.22 ประมวล ขตพนธ 6.18 1.18 0.06 47 439 2119 324 2.41 3 29 5.62 ประดษฐ ศรไกรภกด 6.71 1.02 0.05 22 345 884 215 3.49 3 44 2.89 สวง ส าล 7.25 1.67 0.08 51 398 562 241 5.40 55 45 6.31

Mean 6.64 1.26 0.06 45 378 1173 265 4.70 14 33 4.31

48

2.4 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย

ผลวเคราะหความอดมสมบรณของดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตรในแตละพนท (ตารางท 28) ในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย พบวา ดนมแนวโนมเปนกรดมากขนแตกอยในระดบ กรดออนเชนเดยวกบทระดบ 0 – 15 เซนตเมตร สภาพดนมปรมาณอนทรยวตถคอนขางต า รวมไปถงปรมาณแคลเซยมลดลงอยางเหนไดชดทงสองพนท แสดงวาล าไยมการน าไปใชระหวางการเจรญเตบโตของผลอยางมาก ในสวนของธาตอาหารตวอนๆยงคงมปรมาณสะสมในดนอยในระดบใกลเคยงกบชวงกอนออกดอกของล าไย แตโดยภาพรวมแลวปรมาณธาตอาหารในพนทลมยงคงมปรมาณสะสมมากกวาในพนทดอน ซงจะสงเกตเหนวาปรมาณธาตอาหารในดนชนลางมปรมาณสะสมนอยกวาดนชนบน

ตารางท 28 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ท าการศกษา

ในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย ในแตละพนทการส ารวจ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการเกบเกยวผลผลต

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

...... % ...... .......................................... mg kg-1 ....................................

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทดอน

สมย แกวภศร 6.90 0.88 0.04 12 274 259 40 4.23 1.26 21 0.40

เสนย อนมณ 6.82 0.33 0.02 18 82 454 29 2.37 1.70 24 0.48

วรรณทวา ปญญากรณ 6.81 2.41 0.12 36 213 789 83 4.25 1.82 39 1.15

สมควร มาจนทร 5.99 1.04 0.05 2 184 380 19 2.97 1.10 19 1.35

ชนะ ไชยชนะ 7.73 1.40 0.07 50 709 1729 189 2.84 0.42 57 0.49

Mean 6.85 1.21 0.06 24 292 722 72 3.33 1.26 32 0.77

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน บรเวณพนทลม

ประดษฐ อปร 6.09 1.06 0.05 26 278 715 317 5.30 5.30 30 2.98 บญเลศ แกววงศ 6.76 0.61 0.03 44 31 1609 248 7.78 7.78 42 4.06

ประมวล ขตพนธ 5.87 1.24 0.06 6 137 1779 262 2.55 3.71 41 4.77 ประดษฐ ศรไกรภกด 6.48 0.76 0.04 13 239 772 204 4.50 4.50 32 4.28

สวง ส าล 7.02 0.85 0.04 28 213 517 257 4.58 6.68 39 2.40

Mean 6.45 0.90 0.05 24 180 1078 258 4.94 5.60 36.92 3.70

49

3. ปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในสวนพช 3.1 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในระยะใบชดท 2 แก (กอน

ออกดอก) ในแตละพนทการส ารวจ เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยชวงกอนล าไยออกดอกทงสองพนท พบวา

สวนใหญอยในเกณฑปกตเมอเทยบกบคามาตรฐานของธาตอาหารในใบล าไยของยธนาและคณะ (2548) แตกมธาตอาหารบางตวทมปรมาณต ากวาคาปกตเชน โพแทสเซยม แคลเซยม เหลก แมงกานส และ ทองแดง แตเมอเปรยบเทยบระหวางสองพนทพบวา ล าไยพนทดอนมปรมาณ แคลเซยม แมกนเซยมและแมงกานส สะสมในใบสงกวาพนทลม ในขณะทธาตอาหารตวอนๆพนทลมจะมปรมาณธาตอาหารสะสมในใบล าไยสงกวา แสดงไวในตารางท 29 ตารางท 29 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในระยะใบชดท 2 แก (กอนออก

ดอก) ในแตละพนทการส ารวจ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

...................... % ................... ............... mg kg-1 .............. ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย พนทดอน

สมย แกวภศร 0.26 0.79 0.70 0.17 20 35 14 2.85 เสนย อนมณ 0.22 0.65 1.13 0.22 19 43 38 3.72 วรรณทวา ปญญากรณ 0.25 0.76 0.79 0.18 24 35 9 4.57 สมควร มาจนทร 0.17 0.65 0.64 0.22 21 53 38 5.71 ชนะ ไชยชนะ 0.15 0.65 1.37 0.22 17 44 28 2.87

Mean 0.21 0.70 0.93 0.20 20 42 25 3.94

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย พนทลม ประดษฐ อปร 0.30 0.74 0.80 0.27 14 54 37 3.43 บญเลศ แกววงศ 0.23 0.85 0.63 0.13 24 65 10 7.71 ประมวล ขตพนธ 0.28 0.80 0.85 0.18 22 67 11 6.57 ประดษฐ ศรไกรภกด 0.30 0.78 0.91 0.15 22 66 11 3.72 สวง ส าล 0.26 0.79 0.60 0.20 18 48 12 4.00

Mean 0.27 0.79 0.76 0.18 20 60 16 5.08

50

3.2 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลต

ล าไย ในแตละพนทการส ารวจ เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไยทงสองพนท

พบวาปรมาณธาตอาหารสวนใหญอยในเกณฑปกตเมอเทยบกบคามาตรฐานของธาตอาหารในใบล าไยของยธนาและคณะ (2548) แตกมธาตอาหารบางตวทมปรมาณต ากวาคาปกตเชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมงกานสและทองแดง ทงนจะสงเกตเหนวาในชวงเกบเกยวผลผลตใบล าไยมปรมาณแคลเซยมและแมกนเซยมสงขนเมอเทยบกบปรมาณธาตอาหารในใบชวงกอนล าไยออกดอก แสดงไวในตารางท 30

ตารางท 30 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย ท าการศกษาในชวงระยะเกบเกยวผลผลตล าไย

ในแตละพนทการส ารวจ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

......................... % ....................... ............... ppm ................. ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย พนทดอน

สมย แกวภศร 0.29 0.79 0.78 0.19 22 43 16 3.71 เสนย อนมณ 0.22 0.65 1.13 0.22 19 43 35 3.72 วรรณทวา ปญญากรณ 0.34 0.79 1.23 0.32 24 53 43 2.86 สมควร มาจนทร 0.33 0.68 0.71 0.22 19 97 13 0.87 ชนะ ไชยชนะ 0.36 0.64 0.88 0.13 20 60 15 7.13

Mean 0.31 0.71 0.95 0.22 21 59 24 3.66

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย พนทลม ประดษฐ อปร 0.30 0.74 0.80 0.27 16 54 19 3.43 บญเลศ แกววงศ 0.23 0.85 0.63 0.13 24 66 10 6.85 ประมวล ขตพนธ 0.28 0.80 0.85 0.18 22 67 11 6.57 ประดษฐ ศรไกรภกด 0.23 0.77 0.74 0.18 23 36 10 3.43 สวง ส าล 0.26 0.76 0.97 0.21 22 56 12 6.57

Mean 0.26 0.78 0.80 0.19 21 56 12 5.37

51

4. ปรมาณผลผลตล าไยอนทรย 4.1 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยทปลกในพนทลมและ

พนทดอน จากการศกษาคณภาพและองคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยในพนทลมและพนท

ดอนพบวาทง ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยเฉลยในพนทดอน มขนาดใหญกวาพนทลม โดยมขนาดประมาณ 2.53, 2.88, 2.55 และ 5.21 ตามล าดบ ในขณะทพนทลมมความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยเฉลยเพยง 2.43, 2.76, 2.42 และ5.10 ตามล าดบ แสดงไวในตารางท 31 ตารางท 31 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยทปลกในทลมและทดอน

กรรมวธ ขนาดผล (ซม.) ความหนาเนอ

(ม.ม.) ความกวาง ความยาว ความสง พนทดอน

สมย แกวภศร 2.64 3.04 2.64 5.63 เสนย อนมณ 2.54 2.90 2.63 4.92 วรรณทวา ปญญากรณ 2.56 2.93 2.59 5.08 สมควร มาจนทร 2.36 2.67 2.33 5.21 ชนะ ไชยชนะ - - - -

Mean 2.53 2.88 2.55 5.21

พนทลม ประดษฐ อปร 2.54 2.91 2.50 5.24 บญเลศ แกววงศ 2.34 2.67 2.32 6.09 ประมวล ขตพนธ 2.47 2.78 2.43 5.17 ประดษฐ ศรไกรภกด - - - - สวง ส าล 2.35 2.67 2.43 3.90

Mean 2.43 2.76 2.42 5.10

หมายเหต : สวนคณ ชนะ ไชยชนะและสวนของคณประดษฐ ศรไกรภกด ไมมขอมลเนองจากในป

ทท าการศกษา ล าไยไมตดลก

52

4.2 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทปลกในพนทลมและพนทดอน

จากการศกษาคณภาพและองคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยในพนทลมและพนทดอนพบวาทง ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยในพนทดอนมคาสงกวาพนทลมโดยเฉลยอยท 1.22, 19.27, 12.24 และ 2.93 ตามล าดบ ในขณะทพนทลมมความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงเฉลยเพยง 1.09, 17.72, 10.12 และ2.56 ตามล าดบ แสดงไวในตารางท 32 ตารางท 32 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทปลกใน

พนทลมและพนทดอน

กรรมวธ ความหนาเปลอก ความหวาน นน.ผล นน.แหง

(มม.) (%) (กรม) พนทดอน

สมย แกวภศร 1.31 19.06 12.52 3.16 เสนย อนมณ 1.03 20.20 16.09 3.23 วรรณทวา ปญญากรณ 1.13 20.19 11.64 3.10 สมควร มาจนทร 1.40 17.64 8.71 2.24 ชนะ ไชยชนะ

- - -

Mean 1.22 19.27 12.24 2.93

พนทลม ประดษฐ อปร 1.36 16.33 11.21 2.61 บญเลศ แกววงศ 0.98 16.36 9.07 2.32 ประมวล ขตพนธ 0.91 20.34 10.84 2.75 ประดษฐ ศรไกรภกด - - - - สวง ส าล 1.12 17.83 9.35 2.55

Mean 1.09 17.72 10.12 2.56

หมายเหต : สวนคณ ชนะ ไชยชนะและสวนของคณประดษฐ ศรไกรภกด ไมมขอมลเนองจากในป

ทท าการศกษา ล าไยไมตดลกท าใหไมมผลผลต

53

วจารณผลการวจย

จากการส ารวจความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไยอนทรยทปลกในพนทลมและพนทดอนในเขตจงหวดเชยงใหมและล าพน ในชวงทใบล าไยในระยะใบชดท 2 แก (กอนออกดอก) และชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยสามรถสรปผลโดยแยกออกเปนหวขอศกษาดงน 1. ลกษะทางกายภาพของดน พบวาพนทลมเนอดนมลกษณะเปนดนเหนยวและดนรวนเหนยวปนทราย ซงสวนใหญเกดจากดนตะกอนน าพาเชงซอนทมการระบายน าเลว ลกษณะดงกลาวอาจสงผลตอการเจรญเตบโตของตนล าไย เนองจากระดบน าใตดนสงหากไมมการจดการพนทปลกทด อาจสงผลตอการเจรญเตบโตของตนล าไยได ในขณะทสวนล าไยในพนทดอนสวนใหญมลกษณะเนอดนเปนดนรวนเหนยวปนทรายและดนรวนปนทราย พนทสวนใหญจะพบกอนหนและเศษหนปน หนาดนตน บางพนทเปนพนทลาดเอยง เนนเขา หากมการจดการไมดอาจมปญหาการขาดแคลนน าในชวงฝนทงชวง ทงนลกษณะของดนดงกลาวอาจไมมผลกระทบโดยตรงตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของพช แตเปนสงทควบคมสมบตอนๆเชน การดดยดน า การดดซบไอออนและการแลกเปลยนแกส (ศรภาและคะนงกจ, 2542) ดงนนในการจดการเพอทจะปรบปรงคณสมบตทางกายภาพของดนใหเหมาะสมนนอาจตองใชระยะเวลานานและอาศยการปฏบตอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงการใชวสดอนทรยในกระบวนการผลต สมชาย (2535) กลาววา โดยทวไปตามปกตเนอดนเปนสมบตทเสถยร การใชทดนเพอการเกษตรโดยปกตในชวงอายคน ไมท าใหเนอดนเปลยนโดยตรง กลาวคอไมมผลท าใหอนภาคทรายแตกละเอยดเลกลงเปนทรายแปง ดงนนเกษตรกรจงควรมการจดการสวนล าไยอนทรยอยางเหมาะสมและตอเนอง 2. การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน จากการศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนชวงทใบล าไยในระยะใบชดท 2 แก (กอนออกดอก) และชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยในพนทลมและพนทดอนพบวา ทงสองพนท คาความเปนกรด – ดาง(pH)ของดนมคาใกลเคยงกนคอเปนกรดเลกนอย – เปนกลาง ซงถอวาอยในระดบทเหมาะสมส าหรบการปลกไมผล แตชวงเกบเกยวผลผลตล าไย ดนมคาความเปนกรดเพมขนเลกนอยแตกยงอยในระดบทเหมาะสม จากงานวจยของ ศรภาและคะนงกจ (2542) พบวา การดดประจบวกเชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยมและโซเดยม ของตนไมจะมการปลดปลอยประจ

54

บวก (H+) ออกมาแลกเปลยน และจะถกดดยดไวบรเวณคอลลอยดในดนเปนเวลานานๆจะท าให pH ของดนลดลง นอกจากปจจยดงกลาวแลว การใชปยอนทรยทมความเปนกรดสง ลกษณะของวตถตนก าเนนดนและลกษณะของเนอดนกมผลตอการเปลยนแปลงของคา pH ในดน เชนเดยวกน พนทลมจะมปรมาณธาตอาหารสะสมในดนมากกวาพนทดอนโดยเฉพาะธาต โพแทสเซยม ฟอสฟอรส แคลเซยมและแมกนเซยม ในท านองเดยวกนทระยะเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรย ปรมาณธาตอาหารในพนทลมยงคงมปรมาณสงกวาพนทดอน ท งนจะสงเกตเหนวา ปรมาณแคลเซยมและแมกนเซยมในดนหลงการเกบเกยวผลผลตลดลงจากเดมในชวงกอนออกดอกอยางเหนไดชด เนองจากชวงดงกลาวล าไยมการน าธาตอาหารดงกลาวไปใชในกระบวนการสรางผลจงท าใหปรมาณแคลเซยมในดนลดลง ซงกสอดคลองกบปรมาณแคลเซยมในใบล าไยทมปรมาณสะสมมากในชวงเกบเกยวผลผลต สอดคลองกบ สงด (2553) ทท าการศกษาหาความสมพนธของการสะสมแคลเซยมในดนและพชพบวา เมอในดนมปรมาณแคลเซยมเพมมากขนกจะท าใหในใบล าไยมคาการสะสมแคลเซยมเพมมากขนดวยเชนกน ยทธนาและคณะ (2545) กลาววาการสญเสยปรมาณธาตอาหารไปกบผลผลตจะเปนตวก าหนดการใหปย ทตองค านงถงปรมาณทธาตอาหารเกดการสญเสยหรอไมเปนประโยชน เชน ถกตรงในดนและถกชะลางเปนตน ตวอยาง ธาตไนโตรเจนสญเสยทางกาซ การชะลางและชะพา 30-40% ฟอสฟอรส สญเสยโดยถกตรงและชะพา 60-80% โพแทสเซยม 30% แคลเซยม 10% และแมกนเซยม 25 % (Yan, 2002) ดงนนการใหปยดงกลาวจะตองค านงถงการเพมปรมาณธาตอาหารทเกดการสญเสยหรอไมเปนประโยชนดวย การเปรยบเทยบปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยในพนทลมและพนทดอน ทงสองระยะพบวามความแตกตางกน เนองจากพชมการดดธาตอาหารมาจากดน โดย Chaikiattiyos et al.(1994)ได กลาวไววา ธาตอาหารบางธาตจ าเปนตองใชน าและอณหภมทพอเหมาะในการเคลอนทของธาตอาหารจากรากสสวนตางๆ ของพช ดงนนการจดการน าจงขนอยกบการจดการของแตละสวน แตอณหภมนนขนอยกบสภาพอากาศของแตละพนท ซงอณหภมต ากวา 20 องศาเซลเซยสเหมาะส าหรบการออกดอกของล าไยมาก นอกจากน Choo and Ketsa (1991) พบวาตนล าไยทใหผลผลตสงควรมไนโตรเจนสงกวา 1.7% ฟอสฟอรส 0.12-0.20 % แมกนเซยม 0.2-0.30% สวนธาตอนๆแมวาไมสมพนธกบปรมาณผลผลต แตควรรกษาใหอยในระดบทพอเหมาะคอ ธาตโพแทสเซยม 0.6-0.8% แคลเซยม 1.50-2.5% นอกจากนนนทรตน และคณะ(2537) พบวา การเจรญผลล าไยหนงกโลกรมจะสญเสยธาตไนโตรเจน 2. 23 กรม ฟอสฟอรส 0.32 กรม และโพแทสเซยม 2.43 กรม ทงนยงไมไดรวมถงธาตอาหารทสญเสยไปกบดอกผลทรวงและกงทถกตดออก ในขณะทคณภาพและองคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยในพนทลมและพนทดอนพบวาการปลกล าไยบนพนทดอนจะใหผลล าไยทม ความกวาง ความยาว ความสง ความหนาของ

55

เนอ ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไย สงกวาเมอเทยบกบล าไยในพนทลม ขอมลดงกลาวเปนเพยงขอมลเบอตนในการเลอกพนทส าหรบปลกล าไยอนทรย ทงนสงส าคญทสดคอการจดการสวนล าไยอนทรยอยางเหมาะสมของเกษตรกรและปจจยธรรมชาตอนอกดวย พาวนและคณะ (2548) กลาววา ตนล าไยทตดผลดกมากเกนไป จะท าใหเกดการแกงแยงน า และอาหารทใบสรางขน จนไมเพยงพอตอการน าไปสรางผลทกผลในชอ ใหไดคณภาพเทาเทยมกน การปลดผลและตดชอผลนนสามารถชวยเพมคณภาพผลผลตล าไยได (พาวน และคณะ, 2540) ส าหรบเกณฑมาตรฐานขนาดของล าไยสดเพอการสงออกทก าหนดโดย (พทยาและพาวน, 2545) พบวา ล าไยอนทรยในพนทลมผลผลตสวนใหญ มเกรดA ในขณะทพนทลมมผลผลต เกรดAA

56

กจกรรมท 1.2 ผลของปยอนทรยชนดตางๆ ท ใ หทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบของล าไยอนทรยพนธอดอ

การศกษาผลของปยอนทรยชนดตางๆ ทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การ

เปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบของล าไยอนทรยพนธอดอ สามารถสรปผลการทดลองดงตอไปน

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนเรมการทดลอง ปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตร ในสวนล าไยอนทรยของเกษตรกร (ผอ.ประดษฐในเขต อ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม) แสดงในตารางท 33 พบวา คาความเปนกรด – ดาง (pH) ของดนเปนกรดเลกนอยเทากบ 6.31 – 6.35 ซงอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของไมผล อนทรยวตถในดนชนบนมปรมาณสะสมเพยง 1.25 % เมอเทยบกบคามาตรฐานธาตอาหารในดนส าหรบไมผลแลวถอวาอยในระดบทเหมาะสม เชนเดยวกบฟอสฟอรสทเปนประโยชน โพแทสเซยมและแมกนเซยมทแลกเปลยนได ทมปรมาณสะสมอยในดนสงโดยเฉพาะในดนชนบน แตดนบรเวณนอาจมปญหาปรมาณธาตแคลเซยมต าซงจะมผลตอการเจรญเตบโตของตนล าไย ในขณะทกลมธาตอาหารเสรม เชน สงกะส เหลก และ ทองแดง มอยในระดบทเหมาะสม ตารางท 33 ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง ความลก pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

(cm) ........ % ........ ..................................... mg kg-1 .................................... 0 - 15 6.31 1.25 0.06 83 275 862 310 25 10 1.84 5.05 15 - 30 6.35 0.79 0.04 33 59 851 319 37 7 2.23 4.11

เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยระยะกอนการทดลองแสดงในตารางท 34

พบวา ปรมาณธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และ แมกนเซยม อยในระดบทเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยของ ยทธนาและคณะ (2548) ในขณะเดยวกนกลบพบวาปรมาณ โพแทสเซยม แคลเซยม สงกะส ทองแดง เหลก และแมงกานส มปรมาณสะสมอยในเกณฑทนอยกวาเกณฑปรกต

57

ตารางท 34 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลอง

ตวอยางพช

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ............................ ............... mg kg-1 ............. ใบล าไย 1.47 0.34 0.73 0.89 0.28 15 65 22 2.84

ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยอนทรยชนดตางๆ

ผลการวเคราะหปรมาณธาตอาหารในดน ระยะเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรย หลงจากท าการใสปยอนทรยในแตละกรรมวธไดผลการศกษาแสดงไวในตารางท 35 ดงน ตารางท 35 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใสปยแตละกรรมวธ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........ % ........ .......................................... mg kg-1 ....................................

ความลก 0 - 15 cm

ไมใชปยอนทรย 6.22 1.09 0.054 18b 229b 904b 256b 5.11b 52 9b 2.4 ใชมลวว 6.11 1.52 0.076 19b 379ab 1,372a 338a 11.18a 56 25a 3.03 ใชร าขาว 6.10 1.25 0.063 33a 372ab 1,002b 264b 4.86b 45 21ab 2.31 ใชกากถวเหลอง 6.15 1.06 0.053 17b 394a 1,074ab 292ab 4.58b 43 24a 2.16 ใชมลคางคาว 6.09 1.15 0.058 27ab 324ab 1,178ab 314ab 4.47b 46 20ab 3.08 ใชหนฟอสเฟต 6.10 1.38 0.069 25ab 324ab 1,253ab 315ab 4.44b 44 19ab 2.55

LSD 0.05 ns ns ns 9.87 152 359 61 4.56 ns 13 ns CV. % 2.37 27.94 27.98 23.32 24.88 17.49 11.24 43.41 31.77 37.07 21.65

ความลก 15 - 30 cm ไมใชปยอนทรย 6.25 0.97 0.049 6b 84b 612b 319 4.92b 5.11 22b 2.5 ใชมลวว 6.15 0.87 0.044 8ab 115ab 1,284a 331 5.56ab 5.05 24ab 2.49 ใชร าขาว 6.19 0.57 0.028 11a 105b 948ab 268 5.73ab 4.48 38ab 1.97 ใชกากถวเหลอง 6.66 0.67 0.033 7ab 153ab 886ab 270 4.75b 5.35 41a 2.36 ใชมลคางคาว 6.42 0.77 0.039 9ab 187a 1,109a 301 4.78b 4.95 32ab 2.35 ใชหนฟอสเฟต 6.36 0.87 0.043 10ab 75b 1,178a 210 6.29a 4.65 29ab 2.31

LSD 0.05 ns ns ns 4.49 81 435 ns 1.29 ns 17 ns CV. % 2.06 24.66 24.76 28.5 37.26 23.85 29.97 13.3 19.89 29.78 23.27

58

จากการศกษาปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะเกบเกยว

ผลผลตล าไยอนทรย แสดงไวในตารางท 35 พบวาทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตรการใสปย

อนทรยทง 5 กรรมวธใหปรมาณ อนทรยวตถ โพแทสเซยม เหลก และ ทองแดงสะสมในดนไมม

ความแตกตางกนทางสถต โดยคาความเปน กรด – ดาง (pH) อยในระดบเปนกรดออนเทากบ

6.10 – 6.66 อนทรยวตถมปรมาณเพมขนจากเดมเมอเปรยบเทยบกบดนทไมมการใชปยอนทรยโดย

เฉลยจะมปรมาณสะสมอยท 1.06 % – 1.52 % ทงนการใชปยอนทรยโดยกรรมวธตางๆจะให

ปรมาณธาตอาหารในดนเชน แคลเซยม แมกนเซยม และ แมงกานสเพมขนแตกตางกนอยางม

นยส าคญทางสถต โดยการใชปยอนทรยทใชมลววเปนวตถดบจะใหปรมาณ แคลเซยม และ

แมกนเซยมสะสมในดนสงทสดแตกไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบกรรมวธ

ทมการเลอกใช กากถวเหลอง มลคางคาวและ หนฟอสเฟตเปนวตถดบ การใชมลววยงคงใหปรมาณ

สงกะสสะสมในดนสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบกรรมวธตางๆ ในขณะเดยวกน

การใชร าขาว กากถวเหลองและการใชหนฟอสเฟตมาเปนวตถดบในการท าปยอนทรยจะใหปรมาณ

ฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสด

ส าหรบปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนชวงระดบความลก 15–30 เซนตเมตร พบวา

ดนมคาความเปน กรด–ดาง (pH) อยในระดบเปนกรดออนเชนเดยวกบดนช นบน ปรมาณ

อนทรยวตถอยในระดบต า ในขณะทการใชมลคางคาวและมลววเปนวตถดบในการท าปยอนทรยจะ

ใหปรมาณโพแทสเซยม และแคลเซยม สะสมในดนมากทสดตามล าดบ นอกจากนยงพบอกวาการ

ใชปยอนทรยทง 6 กรรมวธจะใหปรมาณ แมกนเซยม เหลกและทองแดงไมมความแตกตางกนอยาง

มนยส าคญทางสถต โดยสวนใหญแลวการใชร าขาวและหนฟอสเฟตเปนปยอนทรยจะใหปรมาณ

ฟอสฟอรสทเปนประโยชนสะสมอยในดนสง นอกจากนจะสงเกตเหนปรมาณธาตอาหารในดนชน

บนจะมปรมาณสะสมมากกวาดนชนลาง หากมการใชปยอนทรยอยางตอเนองกจะชวยเพมปรมาณ

ธาตอาหารในดนชนลางไดเชนกน

59

ภาพท 3 แสดงปรมาณ K, Ca และ Mg ทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ภายหลง

จากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

ภาพท 4 แสดงปรมาณ P, Zn และ Mn ทสะสมในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ภายหลง

จากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

60

ภาพท 5 แสดงปรมาณ K และ Ca ทสะสมในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ภายหลงจาก

การใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

ภาพท 6 แสดงปรมาณ Zn, P และ Mn ทสะสมในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ภายหลง

จากการใชปยอนทรยชนดตางๆระยะการเกบเกยวผลผลต

61

ตารางท 36 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปยแตละกรรมวธ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ............................ .................. mg kg-1 ................. ไมใชปยอนทรย 0.30b 0.71ab 0.60b 0.23b 15.23 56b 15b 2.77b ใชมลวว 0.29b 0.78a 0.63ab 0.31ab 16.75 53b 26a 4.66a

ใชร าขาว 0.44a 0.78a 0.75ab 0.25ab 17.58 51b 21ab 2.77b ใชกากถวเหลอง 0.29b 0.73ab 0.94ab 0.22b 14.70 49b 16b 2.76b ใชมลคางคาว 0.31b 0.72ab 0.98ab 0.31ab 15.48 72ab 15b 1.82bc ใชหนฟอสเฟต 0.38ab 0.63b 1.40a 0.35a 13.67 89a 16ab 0.87c

LSD 0.09 0.10 0.65 0.12 ns 29.62 10.44 1.82 CV% 15.08 7.93 40.34 24.16 18 26 31 38.31

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยระยะเกบเกยว หลงการใสปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆ

ไดผลการทดลองแสดงไวในตารางท 36 เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยเปรยบเทยบกบ

คามาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยของ ยทธนาและคณะ (2548) พบวาปรมาณ โพแทสเซยม

แคลเซยม สงกะส แมงกานสและทองแดง ของทกกรรมวธในการทดลองอยในเกณฑต ากวาคา

มาตรฐาน ในขณะท ปรมาณฟอสฟอรส และแมกนเซยมทสะสมในใบล าไยอยในเกณฑสงกวาคา

มาตรฐาน ทงนจากการสงเกตพบวา การใชหนฟอสเฟต และ ร าขาวจะใหปรมาณ ฟอสฟอรสสะสม

ในใบสงทสด สวนการใชมลววจะให โพแทสเซยม แมงกานส และทองแดง สงทสด ใน

ขณะเดยวกนการใชหนฟอสเฟตจะสงผลให แคลเซยม แมกนเซยมและ เหลก สะสมในใบล าไยสง

ทสดตามล าดบ นอกจากนยงพบอกวา ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยหลงการใสปยดวยกรรมวธ

ตางๆสวนใหญจะมปรมาณสะสมเพมขนตามปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใสปยดวยกรรมวธ

ตางๆ

62

ภาพท 7 แสดงปรมาณ P, K, Ca และ Mg ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปยแต

ละกรรมวธ

ภาพท 8 แสดงปรมาณ Fe, Mg และ Cu ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใสปยแตละกรรมวธ

63

ตารางท 37 แสดงคาใชจายทใชท าปยหมกในแตละกรรมวธจ านวน 50 กโลกรม

ชนดวตถดบ ราคา(บาท/กก.) คาใชจายในการท าปยหมก 50 กก. (บาท)

มลวว 1.7 85 ร าขาว 14 700

กากถวเหลอง 16 800 มลคางคาว 17 850 หนฟอสเฟต 6 300

หมายเหต : ราคาของวตถดบ ณ วนท 28/1/2554 จากการศกษาคาใชจายในการท าปยหมกเมอเลอกใชวตถดบชนดตางๆพบวา มลววมคาตนทนในการผลตต าทสด 85 บาทตอการท าปยหมก 50 กโลกรมในขณะทการเลอกใช ร าขาว กากถวเหลอง หรอ มลคางคาวมาเปนวตถดบ จะตองใชเงนเฉลยอยท 700 – 800 บาท ตอการท าปยหมก 50 กโลกรม (ใชวตถดบทเลอกมา 50 กก หมกกบ พด.1 รดน าใหชมทงไว 20 วนแลวน ามาใช) ขนอยกบราคาของวตถดบทอาจเปลยนแปลงไดตลอดเวลา จากการศกษาดงกลาวทางทมนกวจยไดสงเกตเหนวาวตถดบทหางายตามทองตลาดและมมากในทองถนคอ มลวว หนฟอสเฟต ร าขาว มลคางคาว และกากถวเหลอง ตามล าดบ ซงขอมลดงกลาวนเปนเพยงขอมล ทจะสามารถชวยเกษตรกรในการตดสนใจเลอกใชวตถดบแตละชนด ควรมการศกษาขอมลอนเพมเตมและเลอกใชตามความเหมาะสมตรงกบวตถประสงคของงานเชนกน

64

วจารณผลการทดลอง

จากการศกษาผลของปยอนทรยชนดตางๆ ทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบของล าไยอนทรยพนธอดอ โดยการเลอกใชวตถอนทรยประกอบดวย มลวว ร าขาว กากถวเหลอง มลคางคาว และ หนฟอสเฟต สามารถสรปผลและวจารณผลผารทดลองดงน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน คาความเปนกรด-ดาง (pH) เมอพจารณาคาความเปนกรด – ดางของดนบรเวณใตทรงพมตนล าไย ในชวงกอนการทดลองพบวา ดนทความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตรมคา pH อยประมาณ 6.31 และ 6.35 (เปนกรดเลกนอย) ตามล าดบ ซงถอวาอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชเมอเปรยบเทยบกบปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในดนทวๆไป (ยทธนาและคณะ, 2544) แตหลงจากทมการใสปยอนทรยทง 5 กรรมวธ ท าการวดคา pH ในชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรย (ระยะเวลา 4 เดอนหลงการใสปย) พบวาดนทความลก 0 – 15 เซนตเมตร มคาความเปนกรดเพมขนเลกนอย เฉลยประมาณ 6.09 – 6.15 โดยการใชมลคางคาวจะท าใหดนเปนกรดมากทสดเทากบ 6.09 แตกไมมความแตกตางกนทางสถตทง 5กรรมวธ แตในขณะเดยวกนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตรดนมคาความเปนกรดดางเพมขนแตกอยในระดบใกลเคยงกบคา pH ของดนกอนการทดลอง โดยทง 5 กรรมวธใหคา pH ไมมความแตกตางกนอยางมส าคญทางสถต ซงคา pH ในชวงดงกลาวนถอวายงคงอยในระดบทเหมาะตอการเจรญเตบโตของพชและล าไย ดงนนหากมการใชปยอนทรยตดตอกนเปนระยะเวลานาน เกษตรกรควรมการตรวจสอบคา pH อยเสมอๆ ทพยา (2548) กลาววาการใสปยมลวว ในถวลสงท าใหคาความเปนกรดดางหลงการเกบเกยวผลผลตเพมสงขนจาก 5.10 เปน 5.47 สอดคลองกบ Olsen (1970) รายงานวา การใชปยมลววในอตราตางๆมผลท าใหคาความเปนกรดดางเพมขน เนองจากปยมลววมปรมาณเบสทแลกเปลยนไดสง สงผลใหคาความเปนกรดดางของปยมลววสงดวย เมอน ามาใสในดนจงมคาความเปนกรดดางเพมมากขน ซงการทดลองครงนกแสดงใหเหนวาการใชมลววเปนวตถอนทรยจะใหคาความเปนกรดของดนนอยทสดเมอเทยบกบกรรมวธตางๆ

65

ปรมาณอนทรยวตถ (OM) จากการศกษาพบวาชวงกอนการทดลองดนบรเวณใตทรงพมตนล าไย ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร มปรมาณอนทรยวตถสะสม 1.25 % เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานแรธาตอาหารในดนส าหรบไมยนตนและไมผลถอวายงอยในระดบทเหมาะสม (Menzel and Simpson, 1987) ในขณะทปรมาณอนทรยวตถทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตรมปรมาณสะสมเพยง 0.79 % ซงถอวาต ากวาเกณฑมาตรฐาน แตหลงจากทมการใสปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆและท าการเกบตวอยางดนวเคราะหหาปรมาณอนทรยวตถในชวงเกบเกยวผลผลตล าไย พบวาโดยสวนใหญอนทรยวตถในดนมปรมาณลดลงจากดนกอนทดลองเลกนอย มเพยงต ารบทใชมลววมาเปนวตถดบ โดยมปรมาณอนทรยวตถเทากบ 1.52% เพมขนจากดนกอนทดลอง ซงสอดคลองกบการทดลองของ ปรญญาวดและคณะ (2552) วาการใสปยคอก(มลโคเกา)ทกอตราสวนสงผลใหมปรมาณอนทรยวตถในดนหลงการทดลองเพมขน ในขณะทความลก 15 -30 เซนตเมตร ปรมาณอนทรยวตถในดนยงคงอยในระดบต าใกลเคยงกบดนชวงกอนการทดลอง โดยเฉลยมคาประมาณ 0.57 – 0.97% ซงถอวาต าการเกณฑมาตรฐาน ฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available – P) และโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Extractable – K) จากการศกษาปรมาณ Available – P และ Extractable – K ในดนกอนการทดลองทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร พบวามปรมาณสะสมอยท 83 และ 275 mg kg-1 ตามล าดบ ซงถอวาอยเกณฑทเหมาะสม – สง ในขณะทชวงความลก 15 – 30 เซนตเมตร มปรมาณสะสมเพยง 33 และ 59 mg kg-1 ถอวามปรมาณของโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต า แตหลงจากทมการใสปยดวยกรรมวธตางๆ ท าการเกบตวอยางดนในชวงเกบเกยวผลผลตล าไย มาวเคราะห พบวา ฟอสฟอรสทเปนประโยชนในดนลดลงจากเดมซงอาจเปนผลมาจากการดดไปใชของล าไยในชวงใหผลผลต โดยพบวาการใช ร าขาว มลคางคาว และ หนฟอสเฟตยงคงใหปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนสะสมในดนสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตเมอเทยบกบกรรมวธอนๆ โดยมปรมาณสะสมอยประมาณ 25 – 33 mg kg-1 ในดนชนบนและ 9 – 11 mg kg-1 ในดนชนลาง ส าหรบโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดพบวามปรมาณเพมขนจากเดมเมอเทยบกบดนกอนการทดลองในทกๆต ารบการทดลอง โดยการใช กากถวเหลอง มลวว และร าขาว จะใหปรมาณ สะสมในดนสงทสด 394, 379 และ 372 mg kg-1 ตามล าดบ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต ารบทไมมการใชปยอนทรย ส าหรบดนทระดบ 15 – 30 เซนตเมตร โพแทสเซยมทแลกเปลยนไดมปรมาณลดลงเมอเทยบกบดนกอนการทดลอง โดยมปรมาณสะสมเฉลยประมาณ 75 – 187 mg kg-1 โดยพบวา มลคางคาว กากถวเหลองและมลววยงคงใหปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสะสม

66

ในดนสงสดแตกตางกนอยมนยส าคญทางสถตกบวธการอนๆ สรญญาและคณะ (2548) กลาววา การใสมลโคและแกลบจะชวยใหดนมปรมาณฟอสฟอรสและโพแทสเซยมสงขน ซงถอวาเปนการเพมความอดมสมบรณของดน ท าใหขาวโพดสามารถเจรญเตบโตไดด แคลเซยม(Ca) และ แมกนเซยม (Mg) จากการศกษาพบวาดนบรเวณใตทรงพมตนล าไยทระดบ 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตรชวงกอนการทดลอง มปรมาณแคลเซยมสะสมอยในระดบต า ประมาณ 851 – 862 mg kg-1 ในขณะทแมกนเซยมมปรมาณสมสมในระดบทเหมาะสมเฉลยประมาณ 310 – 319 mg kg-1 หลงจากการใสปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆพบวาแคลเซยมในดนมปรมาณเพมสงขนจากดนเดมอยางเหนไดชดโดย มลวว หนฟอสเฟต มลคางคาวและกากถวเหลองจะใหปรมาณแคลเซยมสะสมในดนสงทสดเทากบ 1,372 1,253 1,178 และ 1,074 ตามล าดบแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต ารบทไมมการใชปยอนทรย เชนเดยวกนกบดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร มลววยงคงใหปรมาณแคลเซยมสะสมในดนสงทสดเชนกน ส าหรบแมกนเซยมพบวามปรมาณลดลงเลกนอยเมอเทยบกบดนกอนการทดลอง มเพยงการใชมลววเปนปยอนทรยทท าใหปรมาณแมกนเซยมสะสมในดนเพมขน เทากบ 338 mg kg-1 แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตอนๆ เชนเดยวกนกบทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร มลววยงคงใหปรมาณแมกนเซยมสะสมสงทสดแตไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ซงสอดคลองกบงานทดลองของ พรชฌา และคณะ (2540) รายงานวาการใสปยมลววมผลท าให แคลเซยมและแมกนเซยมเพมขน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในพช จากการศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมในพชโดยท าการวเคราะหธาตอาหารในใบล าไยพบวาปรมาณธาตอาหารเชน โพแทสเซยม สงกะส เหลก แมงกานส และทองแดง มปรมาณต ากวาเกณฑมาตรฐาน มเพยง ฟอสฟอรส แคลเซยม และ แมกนเซยม ทมปรมาณเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานปรมาณธาตอาหารทเหมะสมในใบล าไย (ยทธนาและคณะ, 2544) แตหลงจากทมการใสปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆจากนนชวงเกบเกยวผลผลตล าไยท าการวเคราะหปรมาณธาตอาหารในใบอกครงพบวาปรมาณธาตอาหารในใบลดลงเลกนอยเนองจากพชมการดดไปใชในชวงการเจรญเตบโตของผล ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยขนอยกบปรมาณธาตอาหารทสะสมในดน โดยการใชมลววยงคงใหปรมาณธาตอาหารแตละตวสะสมสงทสด สอดคลองกบ Jodral-Segado et al., (2006) ซงกลาววา แคลเซยมและแมกนเซยม ในสวนของออยสดจะเพมขนหากปรมาณแคลเซยม และแมกนเซยมในดนมปรมาณเพมสงขน แตหากไมมการใชปยอนทรยอตราการดดใชธาตอาหารของพชกจะนอยลงเชนกน

67

กจกรรมท 1.3 ผลของมลคางคาว และโดโลไมท ตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน และคณภาพผลล าไยอนทรย

การศกษาผลของมลคางคาว และโดโลไมท ตอการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารใน

ดนและคณภาพของผลผลตล าไยอนทรย สามารถสรปผลการทดลองดงตอไปน ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง จากการศกษาปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร แสดงในตารางท 38 พบวา คาความเปนกรด – ดาง (pH) อยในระดบเปนกลางเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช ไนโตรเจน อนทรยวตถและเหลก มปรมาณสะสมในดนต า อยางไรกตามบรเวณพนทการทดลองดงกลาวยงคงมปรมาณของฟอสฟอรสทเปนประโยชน โพแทสเซยม และแมกนเซยมทแลกเปลยนได รวมไปถงกลมธาตอาหารเสรม เชนสงกะส แมงกานส และ ทองแดง อยในระดบปานกลางถงสง เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานส าหรบการเพาะปลกพชทวไป ทงนจะสงเกตเหนวาทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ปรมาณธาตอาหารในดนจะมปรมาณต ากวาดนชนบนโดยเฉพาะ อนทรยวตถ ไนโตรเจน และ โพแทสเซยม แตกยงคงมปรมาณสะสมในดนอยในระดบปานกลางถงสงโดยเฉพาะธาต ฟอสฟอรส และ แคลเซยม ตารางท 38 ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง ความลก pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

(cm)

...... % ..... ................................... mg kg-1 .................................... 0 - 15 7.33 1.42 0.07 161 343 2,209 255 42 2.84 60 6.55 15 - 30 7.39 0.59 0.03 100 83 2,368 276 34 1.40 44 2.95

เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยระยะกอนการทดลองแสดงในตาราง ท

39 พบวา ปรมาณธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส อยในระดบทเหมาะสมส าหรบปรมาณธาตอาหารในใบล าไยเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานของ ยทธนา และ คณะ (2548) ในขณะเดยวกนกบพบวาปรมาณ โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส ทองแดง เหลก และแมงกานส มปรมาณสะสมอยในเกณฑทนอยกวาเกณฑปรกต

68

ตารางท 39 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลอง

ตวอยางพช

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ............................ ............... mg kg-1 ................. ใบล าไย 1.52 0.25 0.83 0.71 0.14 23 62 11 7.20

ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยอนทรยชนดตางๆ

ผลการวเคราะหปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตรระยะเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรย หลงจากท าการใสปยอนทรยในแตละกรรมวธ แสดงถงแนวโนมการเปลยนแปลงธาตอาหารในดน ไดผลการศกษาแสดงไวในตารางท 40 ดงน ตารางท 40 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใสปยแตละกรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง กรรมวธ pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........... % .......... .......................................... mg kg-1 ....................................

0 - 15 cm ไมใชปย 6.40b 1.10 0.06 82b 276 1,344b 224 15a 2.53b 21ab 5.54a

ใสมลคางคาว 6.60b 1.08 0.05 131a 268 1,551a 248 10ab 3.41a 16b 4.04ab ใสโดโลไมท 7.03a 1.06 0.05 104ab 296 1,636a 218 7b 2.52b 29a 3.46b

LSD 0.05 0.44 ns ns 29 ns 194 ns 4.83 0.30 10.58 1.61 % CV 2.92 9.73 9.38 12.23 10.27 5.67 12.56 20.15 4.77 21.12 16.36

15 - 30 cm ไมใชปย 6.81 0.35 0.02 28a 27 1,498 240 8.99 1.36ab 40 1.83

ใสมลคางคาว 6.72 0.31b 0.02 24ab 33 1,554 240 5.22 1.02b 44 1.48 ใสโดโลไมท 7.01 0.37b 0.02 14b 58 1,602 232 5.36 1.73a 31 1.92

LSD 0.05 ns ns ns 10.58 ns ns ns ns 0.43 ns ns % CV 3.93 23.48 23.71 21.43 42.84 4.64 10.59 34.99 13.87 44.67 15.55

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

69

จากการศกษาพบวาทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร การใชมลคางคาว โดโลไมท

หรอแมกระทงในต าหรบทดลองทไมมการใชวสดอนทรย ปรมาณอนทรยวตถ โพแทสเซยม และ

แมกนเซยม ทสะสมในดนไมมความแตกตางกนทางสถต โดยปรมาณอนทรยวตถอยในเกณฑทต า

เทากบ 1.06 – 1.10 % เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานความอดมสมบรณของดนทวไปใน

ขณะเดยวกนคาความเปน กรด – ดาง (pH) ของดนอยในระดบเปนกรดเลกนอย – เปนกลาง ทงน

การใสโดโลไมทจะท าใหคา pH ของดนสงขน (7.03) รวมไปถงปรมาณแคลเซยมทมปรมาณสะสม

ในดนสงสดเทากบ 1,636 mg kg-1 แตกตางกนกบกรรมวธอนๆอยางมนยส าคญทางสถต ในขณะท

ปรมาณ สงกะส เหลก แมกนเซยมและทองแดง มปรมาณลดลงจากเดมเมอเทยบกบดนกอนการ

ทดลอง โดยการใสมลคางคาวจะใหปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะส เหลกและ

ทองแดง สงทสด ส าหรบปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนชวงระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร

พบวาดนมคาความเปน กรด – ดาง (pH) อยในระดบเปนกรดเลกนอย – เปนกลางโดยการใส

โดโลไมทจะยงคงท าใหคา pH และปรมาณแคลเซยม ในดนสงทสด ในขณะเดยวกนทความลก

ดงกลาว พบวาการใสมลคางคาว และโดโลไมท ใหปรมาณ โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม

สงกะส แมงกานสและทองแดง สะสมอยในดนไมมความแตกตางกนทางสถต

ตารางท 41 ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยอนทรย หลงการใสปยกรรมวธตางๆ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ............................ .................. ppm ................... ไมใส 1.56 0.28 0.83 1.37 0.14 23 57 15 5.61b

ใสมลคางคาว 1.58 0.25 0.85 0.80 0.14 23 67 15 8.93a ใสโดโลไมท 1.55 0.24 0.83 0.73 0.15 24 65 13 5.62b

LSD ns ns ns ns ns ns ns ns 2.85 CV% 4.86 15.67 5.13 40.33 21.61 6.67 9.8 23.05 18.72

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

70

จากการศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยอนทรยภายหลงการใสปยดวยกรรมวธตางๆ ท าการศกษาชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยแสดงไวในตารางท 41 พบวา ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยอนทรยมปรมาณเพมขนเลกนอยจากเดมเมอเทยบกบดนกอนการทดลองแตยงคงอยในระดบต า มเพยงฟอสฟอรสและสงกะสทอยในระดบทเหมาะสม นอกจากน ยงพบอกวาการใสมลคางคาว โดโลไมท หรอไมมการใสปยอนทรยจะใหปรมาณธาตอาหารสะสมในใบล าไยไมมความแตกตางกนทางสถต

ขนาดของผลล าไยอนทรย จากการศกษาขนาดของผลล าไยอนทรยไดแก การศกษาความยาว ความกวาง ความสงของผลและเนอล าไย แสดงไวในตารางท 42 พบวา การใสมลคางคาวในชวงทล าไยตดผลจะใหความยาว ความกวาง และความหนาของลกล าไยเฉลยสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตเมอเทยบกบต าหรบทมการใสโดโลไมทและต าหรบทไมมการใสปยอนทรย ในขณะเดยวกน ต าหรบทไมมการใสปยจะใหความหนาของเนอล าไยสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตเมอเทยบกบต าหรบทมการใสมลคางคาวและใสโดโลไมท ตารางท 42 แสดงขนาดผลและความหนาของเนอล าไย

สงทดลอง ขนาดผล (ซม.) ความหนาของเนอ

ยาว กวาง สง (มม.)

ไมใชปย 2.34b 2.67b 2.32b 6.09a ใสมลคางคาว 2.52a 2.87a 2.49a 5.16b ใสโดโลไมท 2.40ab 2.65b 2.34b 4.83b LSD (0.05) 0.14 0.19 0.14 0.49

CV (%) 8.97 10.34 9.42 14.3 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

71

ภาพท 9 แสดงขนาด (ความยาว ความกวาง ความสง) น าหนกผลแหง ผลสด ความหนาของเปลอกและความหวานของผลล าไยอนทรย จากการศกษาคณภาพของผลล าไยอนทรย แสดงไวในตารางท 43 พบวา การใสมลคางคาวในชวงล าไยตดผลจะชวยใหผลของล าไยมน าหนกเฉลยสงทสด เมอเทยบกบต าหรบทไมมการใสปยและต าหรบทมการใสโดโลไมทอยางมนยส าคญทางสถต แตทง 3 กรรมวธกใหปรมาณน าหนกแหงของผลไมแตกตางกนทางสถต ทงนเมอพจารณาความหนาของเปลอกและความหวานของผลล าไยพบวา การใสมลคางคาวและโดโลไมทแกล าไยอนทรยจะใหความหนาของเปลอกและความหวานไมแตกตางกนทางสถต หากไมมการใชปย ความหนาของเปลอกและความหวานของผลกจะมปรมาณลดลงเมอเทยบกบล าไยทมการใชปยอนทรย ตารางท 43 แสดงน าหนกผลแหง ผลสด ความหนาของเปลอกและความหวาน

สงทดลอง นน.ผลสด นน.แหง ความหนาของเปลอก ความหวาน

(กรม) (กรม) มม. (%) ไมใชปย 9.07b 2.32 0.98b 16.36b

ใสมลคางคาว 10.83a 2.78 1.13a 19.11a ใสโดโลไมท 9.16b 2.66 1.12a 20.42a LSD (0.05) 1.66 ns 0.12 1.46

CV (%) 26.7 31.59 17.56 12.24

72

ภาพท 10 แสดงน าหนกสดและน าหนกแหงของผลล าไยอนทรย (กรม/ผล)

ภาพท 11 เปอรเซนตความหวาน (เปอรเซนตบรกซ) และความหนาของเปลอกผลล าไย (มม.)

73

ภาพท 9 - 11 แสดงขอมลความยาว ความกวาง ความหนาของผล ความหนาของเนอ น าหนกผลแหง น าหนกผลสด ความหนาของเปลอกและความหวานของผลล าไยอนทรย เปรยบเทยบระหวางการใสมลคางคาว ใสโดโลไมท และไมใชปย ในชวงทล าไยตดผล ตารางท 44 แสดงราคาวตถดบทใชท าปยหมกในแตละกรรมวธ

ชนดวตถดบ ราคา (บาท/กก.)

มลคางคาว 17

โดโลไมท 5

หมายเหต : ราคาของวตถดบ ณ วนท 28/1/2554 จากการศกษาราคาขาย มลคางคาวและโดโลไมทตามทองตลาด พบวามลคางคาวแหงมราคาเฉลยอยท 17 บาท/กโลกรม ในขณะทโดโลไมทมราคาขายเพยง 5 บาท/กโลกรม ทงนราคาดงกลาวเปนราคาของวตถดบ ณ วนท 28/1/2554 ซงอาจมการเปลยนแปลงตลอดเวลา

วจารณผลการทดลอง

หลงจากการใสมลคางคาวและโดโลไมทในระยะทผลล าไยมอายไดประมาณ 2 เดอน จากนนท าการศกษาการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดนและคณภาพของล าไยอนทรยในชวงเกบเกยวผลผลต สามารถสรปผลและวจารณผลการทดลองดงน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน จากการศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนทระดบความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตร ในชวงกอนการทดลองและชวงเกบเกยวผลผลตพบวา ชวงกอนการทดลองดนมคาความเปน กรด – ดาง (pH) เปนกลางถงดางออนเทากบ 7.33 – 7.39 อนทรยวตถอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของไมผลประมาณ 1.42 % สวนธาตอาหารตวอนๆถอวาอยในเกณฑทเหมาะสม ส าหรบปรมาณธาตอาหารในดนชวงเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยพบวา ปรมาณ ธาตอาหารทสะสมในดนมปรมาณลดลงจากเดมเมอเทยบกบดนกอนการทดลอง ดนมคาความเปนกรดมากขน แตกถอวาอยในระดบทเหมาะสมส าหรบการเจรญเตบโตของไมผล สอดคลองกบ

74

งานวจยของ Jongtae (2010) ทรายงานวาคาความเปนกรดดางของดนลดลงเมอมการใชปยอนทรยหลงจากเกบเกยวผลผลตในหอมหวใหญ (Onion) ลดลงจาก 6.7 เปน6.5 โดยต ารบทมการใสมลคางคาว โดโลไมท หรอไมมการใสปยอนทรย จะใหปรมาณ อนทรยวตถ โพแทสเซยม และ แมกนเซยม สะสมในดนไมมความแตกตางกนทางสถต หากเลอกใชมลคางคาวจะใหปรมาณของ ฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะส และ ทองแดงสะสมในดนสงกวาการใชโดโลไมท แตถามการใชโดโลไมทจ านวนมากเกนไปหรอใชตดตอกนเปนเวลานานจะสงท าใหคา pH ของดนบรเวณใตตนล าไยสงขนจากเดมและมปรมาณแคลเซยมสะสมในดนสงอาจสงผลตอการดดใชธาตอาหารตวอนๆไดเชนกนโดย สงด (2553) กลาววาจากการหาความสมพนธของการสะสมแคลเซยมในดนและพชพบวา เมอในดนมปรมาณแคลเซยมเพมมากขนกจะท าใหในใบล าไยมคาการสะสมแคลเซยมเพมมากขนดวยเชนกน ส าหรบปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร พบวาคา pH ปรมาณอนทรยวตถ โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส แมงกานส และ ทองแดง ทสะสมในดนชวงการเกบเกยวผลผลตล าไยไมมความแตกตางกนทางสถต

การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในพช การศกษาการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยพบวา ชวงกอนท า

การทดลอง ใบล าไยมปรมาณ ไนโตรเจน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม เหลก แมงกานส และ ทองแดง อยในระดบต ากวาคามาตรฐาน มเพยงฟอสฟอรส และ สงกะส ทมปรมาณสะสมอยในระดบทเหมาะสมเมอเทยบกบคามาตรฐาน (ยทธนาและคณะ, 2544) แตภายหลงจากทมใสปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆ ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยอนทรยมปรมาณเพมขนเลกนอยจากเดมแตยงคงอยในระดบต า นอกจากนยงพบอกวาการใสมลคางคาว โดโลไมท หรอไมมการใสปยอนทรยจะใหปรมาณธาตอาหารสะสมในใบล าไยไมมความแตกตางกนทางสถต ในชวงเกบเกยวผลผลต โดย Chen (1997) ไดท าการศกษาวเคราะหปรมาณธาตอาหารในพนธเฟน คร (Fen Kur) และแนะน าวา ระยะทเหมาะสมส าหรบเกบตวอยางใบ คอระยะออกดอกโดยน าใบใตชอดอกไปวเคราะหและสรปวา ปรมาณธาตอาหารทเพยงพอส าหรบใบคอควรม ไนโตรเจนอยในชวง 1.47 – 1.79 % ฟอสฟอรส 0.11 – 0.19 % โพแทสเซยม 0.89 – 1.77 % แคลเซยม 0.76 – 1.12 % แมกนเซยม 0.24 – 0.47 % เหลก 100 – 120 mg kg-1 แมงกานส 200 – 300 mg kg-1 สงกะส 20 – 29 mg kg-1 และ ทองแดง 15 – 20 mg kg-1

75

คณภาพของผลล าไยอนทรย จากการศกษาคณภาพของผลผลตล าไยอนทรยทไดรบมลคางคาวและโดโลไมท พบวา การใสมลคางคาวในชวงทล าไยตดผลจะใหความยาว ความกวาง ความหนาของลกล าไยและน าหนกตอผลเฉลยสงสงทสดเมอเทยบกบต าหรบทมการใสโดโลไมทและไมมการใสปยอนทรย การใสมลคางคาวและโดโลไมทแกล าไยอนทรยจะใหความหนาของเปลอกและความหวานไมแตกตางกนทางสถต หากไมมการใชปย ความหนาของเปลอกและความหวานของผลกจะมปรมาณลดลงแตความหนาของเนอจะเพมขนเมอเทยบกบล าไยทมการใชปยอนทรย โดย Choo and Ketsa (1991) กลาววาตนล าไยทใหผลผลตสงควรมไนโตรเจนสงกวา 1.7% ฟอสฟอรส 0.12 – 0.20 % แมกนเซยม 0.2 – 0.30 % สวนธาตอนๆแมวาไมสมพนธกบปรมาณผลผลต แตควรรกษาใหอยในระดบทพอเหมาะคอ โพแทสเซยม 0.6 – 0.8 % แคลเซยม 1.50 – 2.5 % ทงนเมอเทยบระหวางตนทนคาใชจาย การใชมลคางคาวเปนปยอนทรยจะมคาตนทนสงกวาการใชโดโลไมท แตทงนกขนอยกบวตถประสงคและขอดของวตถอนทรยทงสองชนดตามทไดกลาวสรปไว หรอสามารถน ามาใชรวมกนกจะใหผลดยงขน

76

กจกรรมท 1.4 ผลของการใชพชตระกลถว เปนปยพชสดตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไย

จากการศกษาผลการใชพชตระกลถวเปนปยพชสดตอระดบธาตอาหารในดน การ

เปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไย สามารถสรปผลการทดลองดงตอไปน ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลองทระดบความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตร ในสวนล าไยอนทรยของเกษตรกร (ยายมวล) แสดงไวในตารางท 45 พบวา คาความเปนกรดดาง (pH) อยในระดบทเหมาะสม โดยอยในระดบทเปนกรดเลกนอย - กลาง อนทรยวตถอยในระดบต าเทากบ 1.20% ในดนชนบน อยางไรกตามบรเวณพนทการทดลองดงกลาวยงคงมปรมาณธาตอาหารในดนสงโดยเฉพาะ ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม รวมไปถงกลมธาตอาหารเสรม เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานของ ยทธนา และ คณะ (2548) ซงจากการวเคราะหยงพบอกวา ปรมาณ อนทรยวตถ ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม และ แมกนเซยม มปรมาณสะสมในดนชนบนมากกวาดนชนลาง ตารางท 45 ปรมาณธาตอาหารในดน กอนการใสปยแตละกรรมวธ ความลก

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

(cm) ..... % ..... .......................................... mg kg-1 .................................... 0 - 15 6.75 1.20 0.06 156 439 2,566 324 9.64 3.19 5.80 6.57

15 - 30 6.50 1.12 0.06 18 52 2,390 299 12.96 3.24 6.72 6.85 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลอง ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยกอนการทดลองแสดงในตารางท 46 พบวาเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารมหาธาตในใบ เชน ไนโตรเจน โพแทสเซยม แคลเซยม และ แมกนเซยม พบวาอยในเกณฑปกต ซงตางกบปรมาณจลธาตในใบ เชน สงกะส ทองแดง เหลกและ แมงกานส ทอยในเกณฑทนอยกวาเกณฑปรกต ทงนปรมาณธาตอาหารในดนยงมผลตอปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบ หากในดนมปรมาณของธาตอาหารตางๆสง ใบกจะมแนวโนมสะสมธาตอาหารสงเชนกน

77

ตารางท 46 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย กอนการใสปยแตละกรรมวธ

ตวอยางพช

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ............................ ................ mg kg-1 ................

ใบล าไย 1.57 1.78 1.97 5.79 5.75 26.6 46 15 9.06

ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ

ผลการวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนเมอไดรบปยพชสดในแตละกรรมวธ โดยท าการศกษาการเปลยนแปลงธาตอาหารในระยะเกบเกยวผลผลตล าไย แสดงไวในตารางท 47พบวาทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ปรมาณธาตอาหารแตละตวมปรมาณลดลงจากเดม ในขณะทการใชปยพชสดทง 3 กรรมวธจะท าใหดนมคาความเปนกรดเพมขนเลกนอยเมอเทยบกบดนกอนการทดลองประมาณ 6.03 – 6.20 แตกไมมความแตกตางกนทางสถต นอกจากนยงพบวาการปลกถวแดงและการปลกถวด าเปนปยพชสดบรเวณใตทรงพมของตนล าไยใหปรมาณธาตอาหารเชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส เหลกและทองแดง สะสมในดนไมมความแตกตางกนทางสถตเมอเปรยบเทยบกบต ารบทไมมการใชปยพชสด มเพยงปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนทพบวา การปลกถวด าแลวไถกลบเปนปยพชสดจะใหปรมาณธาตฟอสฟอรสทสะสมอยในดนสงทสดเฉลยประมาณ 42 mg kg-1ในขณะทต ารบทไมมการใชปยพชสดจะให แมงกานส สะสมในดนสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต ารบทมการปลกถวด าเปนปยพชสด โดยมปรมาณสะสมในดนประมาณ 43 mg kg-1

ดงนนอาจกลาวไดวาการใชปยพชสดทง 3 กรรมวธจะใหปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนไมแตกตางกนทางสถต ซงเปนไปในท านองเดยวกนกบปรมาณธาตอาหารทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ทมเพยงปรมาณโพแทสเซยม แคลเซยมและแมงกานส ทแตกตางกนทางสถต โดยการปลกถวด าแลวไถกลบเปนปยพชสดยงคงใหปรมาณธาตโพแทสเซยมสะสมในดนสงทสดเมอเทยบกบกรรมวธอนๆโดยเฉลยประมาณ 271 mg kg-1 ส าหรบปรมาณแคลเซยม และ แมงกานสทสะสมในดน การปลกถวแดงและถวด าจะใหปรมาณธาตอาหารดงกลาวไมมความแตกตางกนทางสถต ท งนเมอเทยบกบปรมาณธาตอาหารในดนกอนปลกพบวา ฟอสฟอรส แคลเซยม และสงกะส ลดลงจากเดมอยางเหนไดชด

78

ตารางท 47 ปรมาณธาตอาหารในดน หลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ

กรรมวธ ปรมาณธาตอาหารในดน

pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu ........ % ........ .......................................... mg kg-1 ....................................

ความลก 0 - 15 cm

ไมปลก 6.20 1.33 0.068 29b 381 1,989 320 2.67 2.18 43a 3.71 ปลกถวแดง 6.11 1.22 0.061 38ab 384 2,189 338 3.12 2.72 36ab 4.09 ปลกถวด า 6.03 1.22 0.060 42a 399 2,022 313 2.49 2.97 22b 4.76

LSD ns ns ns 12.06 ns ns ns ns ns 14.84 ns % cv 3.77 12.38 12.82 14.55 38.05 6.83 4.93 37.31 22.16 19.27 15.01

ความลก 15 - 30 cm ไมปลก 5.91 1.24 0.062 4.96 122b 1,748b 264 2.63 4.00 30b 5.93a

ปลกถวแดง 5.52 1.27 0.063 5.54 151b 1,803ab 255 2.23 2.99 63a 4.62b ปลกถวด า 5.94 1.28 0.064 6.04 271a 2,008a 293 2.47 3.27 42ab 5.1ab

LSD ns ns ns ns 72.48 235 ns ns ns 21.98 1.12 % cv 10.08 17.16 10.84 36.34 17.64 5.60 6.61 14.15 17.95 21.55 9.48 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบเมอถงระยะเวลาเกบเกยวผลผลตเทยบกบมาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยส าหรบประเทศไทย พบวา ท ง 3 กรรมวธไมมความแตกตางกนทางสถตของปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในใบล าไย ทงนเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยแตละตว เชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม เหลก แมงกานส และ ทองแดง พบวามปรมาณต ากวาเกณฑทเหมาะสม มเพยงฟอสฟอรส และสงกะสทอยในระดบทเหมาะสม โดยกรรมวธทไมมการใชปยพชสดโดยรวมแลวจะใหปรมาณธาตอาหารสะสมในใบสงกวาการใชถวแดงและถวด าเปนปยพชสด

79

ตารางท 48 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

........................... % ...................... .................. mg kg-1 .................

ไมปลก 1.70 0.27 0.80 0.88 0.18 23 69 10 7.05

ปลกถวแดง 1.49 0.28 0.80 0.78 0.16 22 68 10 6.10

ปลกถวด า 1.62 0.29 0.78 0.85 0.20 21 57 12 4.72

LSD ns ns ns ns ns ns ns ns ns

% CV 15.90 8.01 3.06 17.94 35.11 6.37 9.63 24.26 25.82 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

ขนาดผลและความหนาของเนอล าไยหลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ หลงจากทมการปลกถวแดง ปลกและถวด าบรเวณใตทรงพมตนล าไยแลวไถกลบเปนปยอนทรย โดยชวงเกบผลผลตล าไยไดท าการศกษาขนาดของผลผลตล าไยอนทรย เชน ขนาดของผลและความหนาของเนอพบวา บรเวณตนล าไยทมการปลกถวด า ปลกถวแดงหรอไมมการปลกถวเปนปยพชสด ความกวางของผลและความหนาของเนอล าไยไมแตกตางกนทางสถต โดยมคาเฉลยแลวอยท 2.43 – 2.52 เซนตเมตร และ 5.06 – 5.43 มลลเมตรตามล าดบ แตในขณะเดยวกน การปลกถวแดงบรเวณใตทรงพมแลวไถกลบเปนปยพชสดจะใหความยาว และความหนาของผลล าไยมากทสดเฉลยอยท 2.95 และ 2.56 เซนตเมตร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบกรรมวธอนๆทใหความยาวและความหนาของผลล าไยประมาณ 2.66 – 2.78 และ 2.38 – 2.48 เซนตเมตรตามล าดบ แสดงไวในตารางท 49

80

ตารางท 49 ขนาดของผลล าไยอนทรยและความหนาของเนอล าไย

สงทดลอง ขนาดผล (ซม.) ความหนาเนอ

ความกวาง ความยาว สง (มม.)

ไมปลกถว 2.47 2.78b 2.43ab 5.17

ปลกถวด า 2.43 2.66b 2.38b 5.06

ปลกถวแดง 2.52 2.95a 2.56a 5.43

LSD (0.05) ns 0.16 0.133 ns

CV (%) 7.79 9.00 8.46 21.78 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

ภาพท 12 แสดงขนาดของผลล าไยอนทรยชวงเกบเกยวผลผลต (ความยาว ความกวาง ความสง)

81

ตารางท 50 น าหนกผลสด น าหนกผลแหง ความหนาของเปลอกและความหวานของผล ล าไยอนทรย

สงทดลอง นน.ผลสด นน.ผลแหง ความหนาเปลอก ความหวาน

(กรม/ผล) (กรม/ผล) (มม.) (% Brix) ไมปลกถว 10.84a 2.75 0.91b 20.34a ปลกถวด า 9.03b 2.48 1.29a 16.90b ปลกถวแดง 11.30a 2.61 0.85b 17.82b LSD (0.05) 1.65 ns 0.14 2.30

CV (%) 24.74 23.78 21.56 19.55 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

ภาพท 13 แสดงน าหนกสดและน าหนกแหงของผลล าไยอนทรย (กรม/ผล)

82

น าหนกผล น าหนกแหง ความหนาเปลอกและเปอรเซนตความหวานของผลล าไยหลงการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆ จากการศกษาพบวา น าหนกแหงของผลล าไยทง 3 กรรมวธไมมความแตกตางกนทางสถต โดยมน าหนกเฉลยอยท 2.48 – 2.75 กรม/ผล ในขณะทน าหนกผลล าไยสด ในต าหรบทดลองทมการปลกถวแดงและไมปลกถวจะใหปรมาณน าหนกผลสดสงทสดเฉลยประมาณ 10.84 – 11.30 กรม/ผล แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบ ต าหรบทดลองทมการปลกถวด าเปนปยพชสด แตในทางกลบกนต าหรบทมการปลกถวด าเปนปยพชสดจะใหความหนาของเปลอกเฉลยสงทสด 1.29 มม. แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต าหรบอนๆ ส าหรบเปอรเซนตความหวานของผลล าไยพบวา ต าหรบทดลองทไมมการปลกถวจะใหเปอรเซนตความหวานสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต าหรบทดลองอนๆ

ภาพท 14 แสดงความหนาของเปลอกและความหนาของเนอล าไยอนทรย (มม.)

83

ภาพท 15 เปอรเซนตความหวานของผลล าไยชวงเกบเกยวผลผลต (เปอรเซนตบรกซ)

วจารณผลการทดลอง

จากการศกษาผลของการใชพชตระกลถวเปนปยพชสดตอระดบธาตอาหารในดน

การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และการใหผลผลตล าไย สามารถสรปผลการทดลองและวจารณผลการทดลองดงน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดน คาความเปนกรด-ดาง (pH) เมอพจารณาคาความเปนกรด – ดางของดนบรเวณใตทรงพมตนล าไย ในชวงกอนการทดลองพบวา ดนทความลก 0 – 15 และ 15 – 30 เซนตเมตรมคา pH อยประมาณ 6.75 และ 6.50 (เปนกรดเลกนอย) ตามล าดบ ซงถอวาอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชเมอเปรยบเทยบกบปรมาณธาตอาหารทเหมาะสมในดนทวๆไป (ยทธนาและคณะ, 2544) แตหลงจากทมการปลกถวด าและถวแดงแลวไถกลบเปนปยพชสดบรเวณใตทรงพมพบวา ดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตรมคาความเปนกรดเพมขนเลกนอยเฉลยประมาณ 6.03 – 6.11 แตกถอวาอยในระดบทเหมาะสม แตในขณะเดยวกนทความลก 15 – 30 เซนตเมตรดนมความเปนกรดมากกวาเฉลยอยท 5.52 – 5.94 ซงถอวาเปนกรด เกษตรกรควรมการจดการอยางเหมาะสมเนองจากทระดบ pH ดงกลาวอาจสงผลตอการดดใชธาตอาหารของพช จากงานวจยของ ศรภาและคะนงนจ (2542)

84

พบวาการแลกเปลยนประจบวกระหวางรากพชกบดน ซงผวของรากพชมประจบวกของ ไฮโดรเจนอยและเมอพชดดประจบวกเชน แคลเซยม แมกนเซยม โพแทสเซยมและโซเดยมเขาไปกจะปลดปลอยประจบวกของ H +ออกมาท าใหคาความเปนกรด-ดางของดนลดลง ปรมาณอนทรยวตถ (OM) จากการศกษาพบวาชวงกอนการทดลองดนบรเวณใตทรงพมตนล าไย ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร มปรมาณอนทรยวตถสะสม 1.20 % เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานแรธาตอาหารในดนส าหรบไมยนตนและไมผลถอวายงอยในระดบทเหมาะสม (Menzel and Simpson, 1987) ในขณะทปรมาณอนทรยวตถทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตรมปรมาณสะสมเพยง 1.12 % แตหลงจากทมการปลกถวแลวไถกลบเปนปยพชสดทงสองกรรมวธและท าการเกบตวอยางดนวเคราะหหาปรมาณอนทรยวตถในชวงเกบเกยวผลผลตล าไย พบวาโดยสวนใหญอนทรยวตถในดนมปรมาณเพมขนจากดนกอนทดลองเลกนอยทงดนชนบนและดนดางโดยมปรมาณสะสมอยท 1.22 – 1.33 % แตกไมมความแตกตางกนทางสถตทงสองกรรมวธ ปรมาณธาตอาหารหลก ธาตอาหารรองและธาตอาหารเสรม จากการศกษาปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนหลงจากทมการปลกถวแดง และปลกถวด าบรเวณใตทรงพมแลวไถกลบเปนปยพชสด พบวา การท าปยพชสดทง 2 กรรมวธ หรอไมมการท าปยพชสด ปรมาณธาตอาหารในดนสวนใหญเชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส เหลกและทองแดง มปรมาณสะสมไมมความแตกตางกนทางสถต มเพยง ฟอสฟอรส และแมงกานสในดนทแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยการปลกถวด าเปนปยพชสดจะใหปรมาณ ฟอสฟอรส สะสมในดนสงทสดแตกไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต าหรบทปลกถวแดง ในขณะทการปลกถวแดงจะใหปรมาณของแมงกานส สะสมในดนสงทสด ในท านองเดยวกนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร ปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนสวนใหญไมมความแตกตางกนทางสถต การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในพช เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบเมอถงระยะเวลาเกบเกยวผลผลตเทยบกบมาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยส าหรบประเทศไทย พบวา ท ง 3 กรรมวธไมมความแตกตางกนทางสถตของปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในใบล าไย ทงนเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยแตละตว เชน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม เหลก แมงกานส และ

85

ทองแดง พบวามปรมาณต ากวาเกณฑทเหมาะสม มเพยงฟอสฟอรสและสงกะส ทอยในระดบทเหมาะสม โดยกรรมวธทไมมการใชปยพชสดโดยรวมแลวจะใหปรมาณธาตอาหารสะสมในใบสงกวาการใชถวแดงและถวด าเปนปยพชสด คณภาพของผลล าไยอนทรย จากการศกษาขนาดของผลและความหนาของเนอพบวา บรเวณตนล าไยทมการปลกถวด า ปลกถวแดงหรอไมมการปลกถวเปนปยพชสดจะใหขนาดของผลและความหนาของเนอล าไยไมแตกตางกนทางสถต ในขณะทปรมาณน าหนกผล น าหนกแหง ความหนาเปลอกและเปอรเซนตความหวานของผลล าไยหลงจากการใชปยพชสดดวยกรรมวธตางๆพบวา น าหนกแหงของผลล าไยทง 3 กรรมวธไมมความแตกตางกนทางสถต โดยทน าหนกผลล าไยสด ในต าหรบทดลองทมการปลกถวแดงและไมปลกถวจะใหปรมาณน าหนกผลสดสงทสด แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบ ต าหรบทดลองทมการปลกถวด าเปนปยพชสด แตในทางกลบกนต าหรบทมการปลกถวด าเปนปยพชสดจะใหความหนาของเปลอกเฉลยสงทสด ส าหรบเปอรเซนตความหวานของผลล าไยพบวา ต าหรบทดลองทไมมการปลกถวจะใหเปอรเซนตความหวานสงทสดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบต าหรบทดลองอนๆ

86

กจกรรมท1.5 ผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดนการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และผลผลตของล าไย

จากการศกษาผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ และผลผลตของล าไยสามารถสรปผลการทดลองดงตอไปน 1. ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง ผลการวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนกอนการทดลองในพนทสวนล าไยอนทรยของคณ บญเลศ แกววงศ ต.มะขนหวาน อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม ซงมลกษณะพนทเปนทลม แสดงไวในตารางท 51 แสดงใหเหนวาดนมคาความเปนกรด – ดาง อยในระดบเปนกลาง – ดางออน ประมาณ 7.42 – 7.44 ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบต าโดยเฉพาะในดนทความลก 15 – 30 เซนตเมตร ในขณะทฟอสฟอรสมปรมาณสะสมในดนสงมากในดนชนบน โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยมและกลมของธาตอาหารเสรมมปรมาณสะสมในดนปานกลางถงสงซงถอวาเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช ทงนจะสงเกตเหนวาปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก0 – 15 เซนตเมตรจะมปรมาณธาตอาหารสะสมในดนมากกวาทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร อาจเนองมาจาก การจดการของเกษตรกรทมการใสปยอนทรยบรเวณผวดนท าใหมปรมาณธาตอาหารสะสมในดนชนบนมากกวา ดงนนในการทจะเพมปรมาณธาตอาหารในดนชนลางใหสงขนอาจตองใชระยะเวลานานกวา แตกมความจ าเปนเนองจากระบบรากของล าไยสามารถยงลงไปในดนไดลกพอสมควร ตารางท 51 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนชวงกอนการทดลอง

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง

ความลก pH OM N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

(cm)

........ % ........ ..................................... mg kg-1 ....................................

0 - 15 7.42 1.00 0.050 163 103 1,918 291 16 84 64 5.19

15 - 30 7.44 0.43 0.022 40 60 1,826 273 13 47 61 2.40

87

2. ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลองในพนทสวนล าไยอนทรย เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยระยะกอนการทดลองเมอเทยบกบคามาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยโดย ยทธนาและคณะ (2548) พบวาปรมาณธาตอาหาร ไนโตเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะสและ เหลก อยในเกณฑปรกต มเพยง แมงกานสและทองแดง ทมปรมาณต ากวาคามาตรฐาน ตารางท 52 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของใบล าไยในชวงกอนการทดลอง

ตวอยางพช

ปรมาณธาตอาหารในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

.................... % .................. ....................... mg kg-1 ...................... ใบล าไย 1.52 0.51 1.14 2.7 2.05 32 70 31 13

3. ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆ จากการศกษาการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดนหลงจากการใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ในระยะเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยแสดงไวในตารางท 53 พบวาทระดบความลกของดน 0 – 15 เซนตเมตร การใสปยล าไยอนทรยโดยเลอกใชปยทผลตโดยวธการทงสองกรรมวธจะใหคาความเปนกรด – ดาง (pH) ปรมาณอนทรยวตถ ธาต โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม และทองแดง ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยธาตอาหารดงกลาวมปรมาณสะสมอยในดนในระดบทเหมาะสมส าหรบการเจรญเตบโตของพช ในขณะเดยวกนการใชปยอนทรยสตรเกษตรกรจะใหปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะสและเหลกสงทสดแตกไมมความแตกตางกนทางสถตกบการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. แตส าหรบแมงกานสจะมปรมาณสะสมในดนสงทสดในต าหรบทมการเลอกใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ทงนจะสงเกตเหนวาการเลอกใชปยทงสองชนดจะสงผลตอปรมาณธาตอาหารทเพมขนมากกวาเมอเปรยบเทยบกบต าหรบทดลองทไมมการใชปยอนทรย ในขณะเดยวกนเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตรพบวา ปรมาณ อนทรยวตถ โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส เหลกและทองแดง ในดนไมมความแตกตางกนทางสถต เมอเทยบกบคามาตรฐานแรธาตอาหารในดนส าหรบไมผล

88

ตารางท 53 ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการทดลองเปรยบเทยบระหวางการใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช.

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดน

pH OM P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

% .......................................... mg kg-1 ....................................

ความลก 0 - 15 cm

ไมใชปยอนทรย 7.26 1.15 185b 167 2,034 268 16b 81b 67b 5.42 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร 7.37 1.54 242a 174 1,998 298 20a 91a 70b 6.06

ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. 7.42 1.22 203ab 147 2,162 286 20a 88ab 78a 6.38

LSD ns ns 51.52 ns ns ns 7.36 10.50 7.54 ns

% CV 1.39 27.47 19.06 15.40 9.47 10.35 31.02 9.39 8.17 22.70

ความลก 15 - 30 cm

ไมใชปยอนทรย 7.09 0.46 32b 100 1,980 293 11 59 92a 2.89 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร 7.24 0.44 54a 96 1,967 293 14 64 75ab 3.49

ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. 7.21 0.40 42ab 107 1,889 304 15 55 69b 3.45

LSD ns ns 23.44 ns ns ns ns ns 22.33 ns

% CV 1.75 27.02 42.47 30.17 22.85 16.09 32.13 22.55 22.14 29.04 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

4. ปรมาณธาตอาหารในใบหลงการใชปยอนทรยดวยกรรมวธตางๆ

จากผลการวเคราะหปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยเมอถงระยะเวลาเกบเกยวผลผลตเทยบกบคามาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยแสดงไวในตารางท 54 พบวา ทง 3 กรรมวธใหปรมาณธาตอาหารทสะสมอยในใบล าไยไมมความแตกตางกนทางสถตและมปรมาณลดลงจากเดมเมอเทยบกบดนกอนการทดลองเลกนอย มเพยงปรมาณแคลเซยมในใบทเพมขนจากเดม ทงนเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไยแตละตว เชน โพแทสเซยม เหลกและ แมงกานสพบวามปรมาณต ากวาเกณฑทเหมาะสม มเพยง ฟอสฟอรส แคลเซยม แมกนเซยม สงกะสและทองแดง ทอยในระดบทเหมาะสม

89

ตารางท 54 ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยชวงเกบเกยวผลผลตเปรยบเทยบระหวางการใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช.

กรรมวธ ปรมาณธาตอาหารในใบล าใย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu ..................%................... ................... Mg kg-1 ..................

ไมใชปยอนทรย 1.55 0.48ab 0.73 3.67 0.22 20 53 32 8.71 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร 1.54 0.52a 0.74 3.67 0.21 21 45 29 9.00 ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. 1.55 0.43b 0.76 3.26 0.21 21 44 29 9.39

LSD ns 0.06 ns ns ns ns ns ns ns % CV 3.62 9.00 11.54 21.61 12.77 6.15 21.53 22.14 11.37

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

5. ผลผลตล าไยอนทรยเมอไดรบปยอนทรยชนดตางๆ 5.1 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยทไดรบปยอนทรยชนดตางๆ

จากการศกษาคณภาพและองคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยในต าหรบทไมใชปยอนทรย ใชปยอนทรยสตรเกษตรกรและใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช.พบวาทง ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยเฉลยไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยมความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอล าไยเฉลยอยท 25, 28, 25 และ 4.6 มลลเมตรตามล าดบแสดงไวในตาราง 55

ตารางท 55 ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเปลอกล าไยทไดรบปยอนทรย ชนดตางๆ

กรรมวธ ขนาดผล (มม.) ความหนาเปลอก

ความกวาง ความยาว ความสง (มม.) ไมใชปยอนทรย 25.00 28.33 25.00 1.04 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร 25.17 28.55 25.00 1.09 ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. 25.33 28.50 25.33 1.03

LSD ns ns ns ns CV% 3.77 2.7 3.61 14.18

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

90

5.2 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทไดรบปยอนทรยชนดตางๆ

จากการศกษาพบวา ทง 3 กรรมวธใหองคประกอบของผลล าไยไมมความแตกตางกนทางสถต แสดงไวในตารางท 56

ตารางท 56 ความหนาเปลอก ความหวาน น าหนกผลสดและน าหนกแหงของผลล าไยทไดรบปย

อนทรยชนดตางๆ

กรรมวธ

ความหนาเนอ ความหวาน นน.ผล นน.แหง

(มม.) (%) (กรม) ไมใชปยอนทรย 4.59 18.83 5.49 1.40 ใชปยอนทรยสตรเกษตรกร 4.76 18.50 7.00 1.38 ใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. 4.59 18.67 7.39 1.52

LSD ns ns ns ns CV% 4.58 4.48 22.79 8.99

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

วจารณผลการทดลอง

จากผลของปยอนทรยสตรเชงผสมทใหทางดนตอระดบธาตอาหารในดน การเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในใบ การเจรญเตบโต การออกดอก และผลผลตของล าไยอนทรย ท าการทดลองเปรยบเทยบระหวาง ต าหรบทไมมการใสปยอนทรย กบต าหรบทมการใสปยอนทรยสตรเกษตรกรและต าหรบทมการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. สามารถสรปไดวาการใสปยล าไยอนทรยทงสองกรรมวธจะใหคาความเปนกรด – ดาง (pH) ปรมาณอนทรยวตถ ธาต โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยมและทองแดง ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต มเพยงปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงกะสและเหลกทมปรมาณสะสมในดนเพมขนหากมการเลอกใชปยอนทรยสตรเกษตรกร ทงนจะสงเกตเหนวาการใสปยอนทรยทง 2 กรรมวธจะใหปรมาณธาตอาหารสะสมในดนสงขนเมอเทยบกบดนทไมมการใสปยเชน ฟอสฟอรสทเปนประโยชน โพแทสเซยมและแคลเซยม Kandeleret al., (1992) กลาววาปรมาณธาตอาหารดงกลาวถอวาอยในเกณฑท

91

เหมาะสมตอการเจรญเตบโต ของพช การหมนเวยนธาตอาหารพชในดนและการจดระดบของอนทรยวตถในดนขนอยกบปจจยหลายอยางเชน ปรมาณการสะสมซากพชในดน ปรมาณกจกรรมของจลนทรยดน ในสวนของผลผลตล าไยอนทรยพบวา องคประกอบของผลผลตล าไยอนทรยเชน ความกวาง ความยาว ความสงและความหนาของเนอ น าหนกผลแหง น าหนกผลสด ความหนาของเปลอกและความหวานของผลล าไยอนทรย โดยเฉลยไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ในทกๆต าหรบการทดลอง ทงนอาจเปนผลมาจากพนทสวนล าไยอนทรยทใชในการทดลองครงน

ดนมปรมาณธาตอาหารอยในระดบทเหมาะสม – สง ประกอบกบปรมาณผลผลตล าไยตอตนในปท

ท าการศกษาคอนขางต าจงท าใหธาตอาหารไปเลยงในสวนของผลล าไยอยางเพยงพอ จงท าให

ผลผลตล าไยอนทรยในแตละต าหรบการทดลองไมมความแตกตางกนทางสถต แตการใสปย

อนทรยทง 2 กรรมวธกมแนวโนมท าใหขนาดของผลล าไยเพมขนเมอเทยบกบล าไยทไมมการใส

ปยอนทรย ส าหรบการก าหนดเกรดผลสดเพอน าไปท าล าไยอบแหง พทยาและพาวน (2545) กลาว

วาล าไย เกรด AA จะมเสนผาศนยกลางของผลมากกวา 2.5 เซนตเมตร A จะมเสนผาศนยกลางของ

ผลมากกวา 2.2 - 2.5 เซนตเมตร และ B จะมเสนผาศนยกลางของผลมากกวา 2.0 - 2.2เซนตเมตร ซง

การผลตล าไยในระบบอนทรยโดยสวนใหญแลวผลผลตล าไยถอวาอยในระดบทเหมาะสม คอเกรด

AA และ A เปนสวนใหญ และมความหวานอยในระดบทเหมาะสม

92

กจกรรมท 1.6 ผลของชนดดน และการใหปยอนทรยตอการเจรญเตบโต การออกดอกและการใหผลผลตล าไย

จากการศกษาผลของชนดดน และการใหปยอนทรยตอการเจรญเตบโต การออกดอกและการใหผลผลตล าไยสามารถสรปผลการทดลองดงตอไปน 1. ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง

จากการศกษาปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร ในสวนล าไยอนทรยเขตพนทลมและพนทดอนพบวา คาความเปนกรด – ดาง (pH)ของดน อยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชโดยพนทดอน (6.53) จะมคาความเปนกรดมากกวาทลม (7.42) ในขณะทปรมาณธาต แคลเซยมและแมกนเซยม มปรมาณสะสมในดนอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชทงสองพนท แตในพนทดอนจะมปญหาเรองปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนต า ส าหรบกลมธาตอาหารเสรม เชนสงกะส แมงกานส และ ทองแดง ยงคงมปรมาณสะสมในดนอยในระดบปานกลางถงสง เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานส าหรบการเพาะปลกพชทวไป ส าหรบความลกท 15 – 30 เซนตเมตร ปรมาณธาตอาหารในดนจะมปรมาณต ากวาดนชนบนโดยเฉพาะ อนทรยวตถ ฟอสฟอรส และ โพแทสเซยม แตกยงคงมปรมาณสะสมในดนอยในระดบปานกลางถงสงโดยเฉพาะธาต ฟอสฟอรส และ แคลเซยม มเพยงฟอสฟอรสและสงกะส ในพนทดอนทมปรมาณสะสมในดนต า แสดงไวในตารางท 57 ตารางท 57 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนชวงกอนการทดลอง

ปรมาณธาตอาหารในดนกอนการทดลอง พนท pH OM P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

% ..................................... mg kg-1 .................................... 0 - 15 cm

ทดอน 6.53 2.91 12 189 2,186 311 2.63 88 195 7.00 ทลม 7.42 0.99 163 103 1,918 291 16 84 64 5.19

15-30 cm ทดอน 6.33 1.82 5 159 1,575 270 0.55 78 170 6.45 ทลม 7.44 0.43 40 60 1,826 273 13 47 61 2.40

93

2. ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยกอนการทดลองในพนทสวนล าไยอนทรย เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในใบล าไยระยะกอนการทดลองเมอเทยบกบคามาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยโดย ยทธนาและคณะ (2548) พบวาทงพนทลมและพนทดอนมปรมาณ ฟอสฟอรสทเปนประโยชน แคลเซยม แมกนเซยมและสงกะส อยในเกณฑปรกต มเพยงไนโตรเจน แมงกานสและทองแดงทมปรมาณต าสะสมในใบต ากวาคามาตรฐาน แสดงไวในตารางท 58 ตารางท 58 ผลวเคราะหคณสมบตทางเคมของใบล าไยในชวงกอนการทดลอง

สภาพพนท

ปรมาณธาตอาหารทสะสมในใบล าไย

N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

.......................... % .......................... .................... mg kg-1 ...................... ทดอน 1.58 0.42 1.10 22 1.98 30 31 19 14 ทลม 1.52 0.51 1.14 27 2.05 32 70 31 13

3. ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใสปยอนทรยเชงผสมสตร วช.ในพนทลมและพนทดอนทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร จากการศกษาการเปลยนแปลงปรมาณธาตอาหารในดนบรเวณพนทลมและพนทดอน หลงจากการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ระยะเกบเกยวผลผลตล าไยอนทรยแสดงไวในตารางท 59 พบวา พนทลมทมการใสปยอนทรยสตร วช. จะสงผลใหดนมคาความเปนกรด – ดาง เพมสงขนเลกนอยเมอเทยบกบดนทไมมการใสปยอนทรย นอกจากนการใสปยอนทรยผสมสตร วช. ในกลมดนทดอน จะชวยใหปรมาณธาตอาหารในดน เชน อนทรยวตถ โพแทสเซยม แมกนเซยม เหลก แมงกานสและทองแดงมปรมาณเพมขนแตกไมมความแตกตางกนทางสถตเมอเทยบกบดนทไมมการใชปย ในขณะทพนทลมการใสปยอนทรยผสมสตร วช. ยงคงใหปรมาณธาตอาหารสะสมในดนสงกวาในดนทไมมการใชปย เชนปรมาณ อนทรยวตถ ฟอสฟอรส แคลเซยม แมกนเซยม และกลมธาตอาหารเสรม ทงนเมอเปรยบเทยบปรมาณธาตอาหารทเปลยนแปลงพบวาพนทลมมปรมาณธาตอาหารแตละธาตเพมขนสงกวาเมอเทยบกบกลมดนในทดอน ซงอาจเปนสาเหตมาจากกลมทลมเกษตรกรมการจดการน าทสม าเสมอ ในขณะทพนทดอนมขดจ ากดในเรองของปรมาณน าทคอนขางมจ ากด

94

ตารางท 59 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดน

pH OM P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

% .......................................... mg kg-1 .................................... ความลก 0 - 15 cm ทดอน + ไมใสปย 6.15c 2.79a 15b 323b 1,964 283 3.81b 95ab 207a 6.23 ทดอน + ใสปย 6.12c 2.80a 12b 396a 1,802 293 3.25b 109a 214a 6.54 ทลม + ไมใสปย 7.27b 1.15b 180a 159c 1,978 252 14.97a 81b 66b 5.26 ทลม + ใสปย 7.45a 1.23b 202a 147c 2,066 269 19.19a 88b 76b 6.15

LSD 0.13 0.22 51 61 ns ns 6.20 22 12 ns % CV 1.35 8.10 36.28 17.27 20.66 15.21 43.69 16.65 6.08 18.06

หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

4. ปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใสปยอนทรยเชงผสมสตร วช.ในพนทลมและพนทดอนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตร เมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในดนทระดบความลก 15 – 30 เซนตเมตรพบวาปรมาณธาตอาหารในดนมปรมาณต ากวาเมอเทยบกบดนชนบน โดยพนทดอนดนยงคงมความเปนกรดมากกวาเมอเทยบกบพนทลมแตหลงจากทมการใสปยอนทรย คาความเปนกรด – ดางของดนมคาสงขนเลกนอย ส าหรบปรมาณธาตอาหารในดนพบวา ปรมาณอนทรยวตถ โพแทสเซยม เหลก แมงกานส และทองแดง พนทดอนจะมปรมาณสะสมในดนสงกวา แตในขณะเดยวกนพนทลมจะใหปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน แคลเซยมและแมกนเซยม สะสมในดนสงกวา และเมอเปรยบเทยบปรมาณธาตอาหารทเพมขนหลงจากทมการใสปยอนทรยระหวางกลมดนในพนทดอน และกลมดนในพนทลมพบวา การใสปยอนทรยในพนทลมจะใหปรมาณธาตอาหารทเพมขนมากกวาเมอเทยบกบพนทดอน แสดงไวในตารางท 60

95

ตารางท 60 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในดนหลงการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช. ทระดบความลก 15 - 30 เซนตเมตร

กรรมวธ

ปรมาณธาตอาหารในดน

pH OM P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

% .......................................... mg kg-1 ....................................

ความลก 15 - 30 cm

ทดอน + ไมใสปย 5.77b 1.47a 4.69b 231a 1,087a 230b 2.33b 78a 172a 5.51a

ทดอน + ใสปย 5.82b 1.35a 3.01b 301a 1,278a 289ab 2.24b 86a 171a 5.61a

ทลม + ไมใสปย 7.08a 0.46b 26a 101c 2,064b 300ab 11a 57b 91b 2.78b

ทลม + ใสปย 7.22a 0.38b 33a 115c 2,053b 316a 12a 50b 65b 3.10b

LSD 0.40 0.18 18 64 733 75 3.20 21 29 1.13

% CV 4.48 14.64 77.55 24.79 32.84 19.14 34.54 22.14 17.00 19.34 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

5. ปรมาณธาตอาหารในใบล าไยหลงการใชปยอนทรยสตรผสม วช. ระหวางกลมดนทดอนและกลมดนทลม

จากผลการวเคราะหปรมาณธาตอาหารในใบล าไยอนทรยเมอถงระยะเวลาเกบเกยวผลผลตเทยบกบคามาตรฐานปรมาณธาตอาหารในใบล าไยแสดงไวในตารางท 61 พบวา ทงในทดอนและทลมมปรมาณธาตอาหารเชน ไนโตเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แมกนเซยม แมงกานส และทองแดง สะสมในใบไมมความแตกตางกนทางสถต มเพยง แคลเซยม สงกะส และ เหลกทมปรมาณสะสมแตกตางกนทางสถตโดย ทลมจะมปรมาณธาตอาหารดงกลาวสะสมอยในใบมากทสด ทงนเมอพจารณาปรมาณธาตอาหารในดนกบปรมาณการสะสมธาตอาหารในใบพบวา ถงแมวาพนทดอนจะมปรมาณธาตบางตวเชน โพแทสเซยม เหลก แมงกานส และทองแดงสะสมในดนสงกวาพนทลม แตปรมาณธาตอาหารดงกลาวกบมปรมาณสะสมในใบมากในพนทลม

96

ตารางท 61 ลกษณะของกลมดนทแตกตางกน กบปรมาณธาตอาหารในใบล าไย หลงการใชปยอนทรยเชงผสมสตร วช.

ปรมาณธาตอาหารในใบล าใย

กรรมวธ N P K Ca Mg Zn Fe Mn Cu

...........................%........................... ......................... mg kg-1 ............................

ทดอน + ไมใสปย 1.56 0.42 0.76 1.66b 0.24 19ab 39b 39 8.81

ทดอน + ใสปย 1.58 0.41 0.75 1.41b 0.19 17b 39b 36 9.08

ทลม + ไมใสปย 1.55 0.47 0.72 3.85a 0.24 20a 56a 34 8.46

ทลม + ใสปย 1.56 0.42 0.77 3.31a 0.22 21a 46ab 31 9.17

LSD ns ns ns 0.56 ns 2.34 11.50 ns ns

% CV 6.33 12.77 9.18 15.79 18.18 8.77 18.50 17.52 10.41 หมายเหต : เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) ตวอกษรทเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแสดงถงไมมความแตกตางกนทางสถต ns = ไมมความแตกตางกนทางสถต

หมายเหต การทดลองครงนไมมขอมลทางดานผลผลตล าไยอนทรยเนองจาก สวนของเกษตรกร

ทใชท าการศกษาครงนไมมการตดผลล าไย

ผลและวจารณผล

จากการศกษาผลของชนดดนและการใหปยอนทรยพบวาการใชปยอนทรยในพนทลมซงมการจดการสวนทด มการใหน าอยางเหมาะสมจะชวยใหความเปนประโยชนของธาตอาหารมากขนเมอเทยบกบพนทดอน จะสงเกตเหนวาถงแมธาตอาหารในดนจะมปรมาณใกลเคยงกนแตพนททมการจดการทกวาล าไยกสามารถดไปใชประโยชนได โดย Chaikiattiyos et al.(1994)ไดกลาวไววา ธาตอาหารบางธาตจ าเปนตองใชน าและอณหภมทพอเหมาะในการเคลอนทของธาตอาหารจากรากสสวนตางๆ ของพช ดงนนการจดการน าจงขนอยกบการจดการของแตละสวน แตอณหภมนนขนอยกบสภาพอากาศของแตละพนท ซงอณหภมต ากวา 20 องศาเซลเซยสเหมาะส าหรบการออกดอกของล าไยมาก ดงนนเกษตรกรควรมการจดการสวนทดและเหมาะสมเพอชวยใหปยอนทรยสามารถปลดปลอยธาตอาหารใหแกล าไยอยางเพยงพอ

97

สรปผลการทดลอง

จากการศกษาวจยการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย เพอใหไดวธการทเหมาะสมในการจดการธาตอาหารล าไยอนทรย โดยเนนการศกษาสตรตนแบบของผลตภณฑปยอนทรย ซงเปนวตถดบทเปนไปตามมาตรฐานสากลของเกษตรอนทรย และหาไดงายในทองถน สามารถสรปผลการศกษาดงน 1. ความอดมสมบรณของดนในพนทสวนล าไยอนทรย จากการส ารวจและวเคราะหปรมาณธาตอาหารในดนบรเวณสวนล าไยอนทรยของเกษตรกรในพนทจงหวดเชยงใหมและจงหวดล าพนพบวา โดยสวนใหญดนมปรมาณธาตอาหารสะสมอยในระดบทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของล าไย แตกมธาตอาหารบางตวเชน สงกะส แคลเซยม และแมกนเซยม ทมปรมาณสะสมในดนต า ซงปจจยทมผลตอปรมาณธาตอาหารในระบบล าไยอนทรยสวนใหญมาจากสภาพพนทและวตถก าเนดดนทแตกตางกนรวมไปถงการจดการระบบน าในพนท จากการศกษาจะสงเกตเหนวาพนทปลกล าไยอนทรยในพนทลมจะมปรมาณธาตอาหารสะสมอยในดนสงกวาพนทดอน เนองจากพนทลมมการจดการการใหน าทเพยงพอและเหมาะสมกวาเมอเทยบกบพนทดอนซงตองอาศยน าฝนหรอจากแหลงน าทมอยางจ ากด การรกษาความชนและการใหน าอยางเหมาะสมจะชวยใหอนทรยวตถหรอปยอนทรยชนดตางๆสามารถปลดปลอยธาตอาหารแกดนและพชมากขน ดงนนสงทส าคญทสดในการท าล าไยอนทรยนอกเหนอจากการเลอกใชปยอนทรยทเหมาะสมแลว การเอาใจใสและการจดการทดของเกษตรกรถอเปนสงส าคญ หากเกษตรกรมการปฏบตทด ถกตองและเหมาะสมกจะชวยใหผลตล าไยอนทรยมคณภาพและใหผลผลตอยางย งยน 2. ผลผลตและคณภาพทไดรบจากการท าล าไยอนทรย การผลตล าไยในรปแบบอนทรยถอวาใหคณภาพของผลผลตล าไยอยในเกณฑมาตรฐานเมอเทยบกบคามาตรฐานส าหรบล าไยอบแหงตามทองตลาด เมอพจารณาจากขนาดของผลล าไยพบวาอยในเกณฑ AA และ A เปนสวนใหญ เนอมรสหวานปรมาณของแขงทละลายน าเกนกวา 16 องศาบรกซ ซงถอวาอยในระดบทเหมาะสม โดยรวมแลวพนทลมจะมเปอรเซนตน าตาลในเนอล าไยเฉลย 17.72 %Brix และทดอนประมาณ 19.27%Brix แตขอจ ากดของการท าล าไยอนทรยทพบคอ เราไมสามารถบงคบใหล าไยออกดอกไดเหมอนกบล าไยทมการใชสารโพแทสเซยมคลอเรต จงท าใหไมสามารถคาดเดาปรมาณผลผลตแตละปไดแนนอน ซงปจจยทมผลตอการออกดอกขนอยกบสภาพแวดลอม อากาศและการจดการของเกษตรกร หากเกษตรกรมการจดการทด บ ารงตนล าไยใหสมบรณตลอดเวลา โอกาสทล าไยจะตดดอกออกผลกจะเพมขน

98

3. ชนดของวตถดบทเหมาะสมในการท าปยอนทรย สตรตนแบบของผลตภณฑปยอนทรย จากการศกษาสตรตนแบบของผลตภณฑปยอนทรยโดยใชว ตถดบทหาไดงายในทองถน พบวา วตถดบแตละชนดทใชในการท าปยอนทรยจะใหปรมาณธาตอาหารทสะสมในดนแตกตางกน ดงน 1. การใชมลววมาหมกผสมกบเชอเรงปยหมก พด.1 รดน าใหมความชนพอประมาณกองหมกทงไวในรมประมาณ 20 วน แลวจงน าไปใช โดยการหวานภายใตทรงพมตนล าไยในอตรา 10 กก. /ตน จะใหปรมาณธาตอาหารในดนเชน แคลเซยม แมกนเซยม สงกะส สะสมในดนสงทสด ในขณะทการเลอกใช มลคางคาว ร าขาว และ หนฟอสเฟต มาเปนวตถดบ จะใหปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนและโพแทสเซยมสะสมในดนสงทสด แตถาหากดนมปรมาณฟอสฟอรสสงจนเกนไปกจะสงผลตอการดดใชจลธาตลดลง โดยเฉพาะ สงกะส 2. การใสโดโลไมทสงผลใหดนมปรมาณแคลเซยมและแมกนเซยมสะสมในดนสงขน แตถาหากเกษตรกรใชในอตราทสงจนเกนไปและใชตดตอกนเปนเวลานาน อาจสงผลท าใหดนมคาความเปนดางเพมขน ซงจะสงผลตอความเปนประโยชนของธาตอาหารบางตวเชน การดดซมโพแทสเซยมลดลง แคลเซยมจบตวกบฟอสฟอรสและโบรอนอยในรปทไมเปนประโยชนตอพช ซงเกษตรกรควรใหความส าคญเปนอยางมาก 3. จากการทดลองพบวาการปลกถวด าและปลกถวแดงแลวไถกลบเปนปยพชสดบรเวณทรงพมตนล าไย ใหปรมาณธาตอาหารสะสมในดนนอยและไมมความแตกตางเมอเทยบกบดนทไมมการปลกถว นอกจากนการปลกถวยงสงผลใหดนบรเวณใตทรงพมมความเปนกรดเพมขน ทงนอาจเกดจากชวงเวลาทท าปยพชสดสนเกนไป ตนถวมการดดใชธาตอาหารในดนบรเวณใตทรงพมล าไย และเมอไถกลบปรมาณธาตอาหารทไดจากการปลกถวยงไมมการปลดปลอยออกมา เนองจากปจจยเรอง เวลา สภาพแวดลอมตางๆ ดงนนหากเกษตรกรตองการเลอกใชวธนในการเพมปรมาณธาตอาหารในดน ควรมการจดการเรองน าและสภาพแวดลอมตางๆใหเหมาะสมเพอใหปยพชสดปลดปลอยธาตอาหารแกพช แตตองใชเวลานาน 4. การท าปยอนทรยผสมโดยใชวตถดบประกอบดวย ร า 60 กก. มลวว 1 กระสอบปาน จลนทรยอเอม 2 แกว กากน าตาล 2 แกว หมกทงไวประมาณ 20 วน แลวน าไปใช จะใหปรมาณ ฟอสฟอรสทเปนประโยชน โพแทสเซยมและแมกนเซยม สะสมในดนสงเมอเทยบกบกรรมวธอนๆ

99

4. แนวทางในการจดการและการใชประโยชนจากงานวจย โดยทวไปการผลตล าไยในระบบอนทรย เกษตรกรตองมการวางแผนและการจดการทดเนองจากการปลดปลอยธาตอาหารใหแกพชของปยอนทรยตองใชระยะเวลายาวนานเมอเทยบกบปยเคมชนดตางๆ ซงจะสงผลตอปรมาณธาตอาหารทล าไยไดรบในแตชวงระยะการเจรญเตบโตไมเพยงพอหรอไมเหมาะสมกบชวงการเจรญเตบโตของล าไย การใสปยอนทรยควรเรมใสตงแตหลงการเกบเกยวผลผลต หลงจากทมการตดแตงกงโดยใสมลววมาหมกผสมกบเชอเรงปยหมก พด.1 ตามวธทใชในงานวจยหรอวตถดบทใหปรมาณไนโตรเจนสงและหาไดงายตามทองถน สงเสรมการเจรญเตบโตของกงและใบ เพอเตรยมความพรอมของตนล าไยในการตดดอก ในระยะนอาจมการเพมธาตอาหารโดยการฉดพนน าหมกชนดตางๆ หลงจากทล าไยเรมตดดอกท าการใสปยอกครงโดยเพมมลคางคาว ร าขาว และ หนฟอสเฟต มาเปนวตถดบเพอสงเสรมการตดผลและการขยายขนาดของผลล าไยอนทรย ชวงทตดผลเกษตรกรไมควรฉดพนน าหมกทมรสออกหวานเนองจากจะท าใหผลล าไยตดเชอราและแมลงชนดตางๆชอบ ยกเวนการฉดพนน าหมกก าจดศตรพชชนดตางๆ อยางไรกตามการปลกล าไยอนทรยใหไดผลผลตดนอกจากการจดการปยทดแลว เกษตรควรมการจดการ ดน และน า ภายในสวนใหอยในระดบทเหมาะสมตอความตองการของล าไย เนองจากการศกษาครงน เปนการศกษาทมขอจ ากดในดานปจจยแวดลอมทแตกตางกนของแตละสวน ดงนนขอมลทไดนจงเปนเพยงขอมลเบองตน ทสามารถใชเปนฐานขอมลใหแกเกษตรกรน าไปปรบใชเพอการพฒนาการผลตล าไยอนทรยในแตละพนท

100

บรรณานกรม

กรมพฒนาทดน. 2554. ปยและการใชปย. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา

http://oss101.ldd.go.th/web_soils_for_youth/s_fertilizer.htm (19 พฤษภาคม 2554)

กรมวชาการเกษตร. 2545. เกษตรดทเหมาะสมส าหรบล าไย. กรมวชาการเกษตร โรงพมพชมชน

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด กรงเทพฯ. 22 หนา.

โครงการการสรางเครอขาย การรวมกลมและเชอมโยงขอมลของเกษตรกรและชมชนกรณศกษา.2554. เรอง การปรบปรงคณภาพล าไย. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://icomm.eng. cmu.ac.th/longan/index.php?option=com_content&view=article&id=27:2009-08-31-06-13-31&catid=1:2009-08-31-00-20-11&Itemid=12 (7 มถนายน 2554)

จราภรณ อนทสาร. 2552. เอกสารประกอบการสอนความอดมสมบรณของดน. สาขาปฐพศาสตร ภาควชาทรพยากรดน และสงแวดลอม คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ: เชยงใหม.

ทพยา ไกรทอง, เอจ สโรบล, อสรา สขสถาน และ สเทพ ทองแพ. 2548. การใชปยมลววรวมกบปยเคม เพอเพมผลผลตถวลสงกอนนาในแปลงเกษตรกร อ า เภอโนนสง จงหวดนครราชสมา. กรมวชาการเกษตร. กรงเทพ.

ธรนช เจรญกจ และ พาวน มะโนชย, 2548, คมอการจดการสวนล าไยใหไดสขภาพ. หนา. 47 – 48 นพดล จรสสมฤทธ, พาวน มะโนชย และ วนย วรยะอลงกรณ (บรรณาธการ). 2543. การควบคม

การออกดอกของล าไย. สาขาไมผลภาควชาพชสวน คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยา ลยแมโจ. หนา. 30-43.

นนทรตน ศภก าเนด, ศศธร วรปตรงส, สมพงษ ภพวง, พะเนน ฉลรตน.2537. การศกษาความตองการธาตอาหาร NPK ของล าไยในระหวางการพฒนาของผล.เอกสารประกอบการประชมทางวชาการ ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 32.

มลวลย เพชรยทธกล. 2537. การตลาดล าไยในจงหวดเชยงใหมและล าพน ป 2536. วทยานพนธปรญญาโท สาขาเศรษฐศาสตรสหกรณ สถาบนเทคโนโลยการเกษตรแมโจ. เชยงใหม.

นพฒน สขวบรณ และ นนทรตน ศภก าเนด. 2547. การปลกและดแลรกษา. ใน อรอนนต เลขะกล, ประเวศ แสงเพชร, อสวฒน บณฑราภวฒน, พรรณนย วชชาช, สมศกด ทองศร และ อมรา เวยงวระ (บรรณาธการ). เอกสารวชาการล าไย. กรงเทพฯ : กรมวชาการเกษตร กระทรงเกษตรและสหกรณ. หนา 20- 35.

101

นพฒน สขวบรณ. 2550. พนธล าไย. กรมวชาการเกษตร เชยงราย. 18 หนา. ปรญญาวด ศรตนทพย นภา ขนสภา และยทธนา เขาสเมร. 2552. ผลของการใชปยเคมรวมกบปย

คอกตอปรมาณธาตอาหารในดนและผลผลตขาวโพดหวาน. วารสารวทยาศาสตรเกษตร 40(3) (พเศษ) : 74 – 77.

พาวน มะโนชย, ปฏภาณ สทธกลบตร และเสกสนต อสสหตานนท.2540. การเปลยนแปลงธาตอาหารในใบและกานชอดอก ชอผลของล าไยพนธอดอในระยะดอกเรมบานถงผลแก. วารสารเกษตร.13(3) :255-262.

พาวน มะโนชย, ยทธนา เขาสเมร, ชต ศรตนทพยและสนต ชางเจรจา. 2547. เทคโนโลยการผลตล าไย.พมพ ครงท 1. ส านกพมพฟสกสเซนตเตอร. กรงเทพฯ.125 หนา

พาวน มะโนชย, วรนทร สทนต, ธรนช เจรญกจ และ นพดล จรสสมฤทธ.2548. การปรบปร ง คณภาพล าไย หนา 11-14. ใน ล าไยคณภาพ. วนแมโจ: ศาสตรแหงล าไย 25-27 พฤศจกายน 2548. เชยงใหม. มหาวทยาลยแมโจ. 56 หนา

พชย คงพทกษ, พงศเทพ อครธนกล และ สาวตร มาไลยพนธ. 2536. การผสมเกสรของล าไยโดยการใชผงเปนตวถายละอองเกสร. ในการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 31 ระหวางวนท 3-6 กมภาพนธ 2536. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พทยา สรวมศร และ พาวน มะโนชย. 2545. การผลตล าไยนอกฤดอยางมออาชพ. เอกสารโครงการฝกอบรมเพอถายทอดเทคโนโลย. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต : เชยงใหม. หนา. 47 - 51.

มณวรรณ มาลากอง.2548. เอกสารประกอบการสอน ไมผลเมองกงรอน. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ล าปาง. 206 หนา.

ยงยทธ โอสถสภา .2546. ธาตอาหารพช. ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 424 หนา.

ยทธนา เขาสเมร และคณะ. 2544. แนวทางการจดการดนและปยล าไยยคคดใหมท าใหม. การจดการสวนล าไย จากงานวจยสเกษตรกร. เชยงใหม. หนา. 35 – 42

ยทธนา เขาสเมร ชต ศรตนทพยและสนต ชางเจรจา. 2545. การประเมนความตองการธาตอาหารของล าไยในการแตกชอแตละครง. ในเอกสารประกอบการประชมวชาการพชสวนแหงชาต ครงท 2. จดประชมโดย คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน และคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย อบลราชธาน. ระหวาง วนท 28 - 30 พฤษภาคม 2545 ณ โรงแรมเจรญธาน ปรนเซส, ขอนแกน.

102

ยทธนา เขาสเมร, ชต ศรตนทพย, สนต ชางเจรจา และสมชาย องคประเสรฐ. 2548. การใหปยล าไย. ล าไยคณภาพวนแมโจ:ศาสตรแหงล าไย 25-27 พฤศจกายน 2548. เชยงใหม.มหาวทยาลยแมโจ. 56 หนา.

รว เสรฐภกด. 2540. สรรวทยาการออกดอกของล าไยและลนจ . ในเอกสารประกอบการฝกอบรมหลกสตรเทคโนโลยยคใหมในการผลตลนจและล าไย. กรงเทพฯ: ส านกสงเสรมและฝกอบรมและศนยวจยและพฒนาไมผลเขตรอนและกงรอน มหาวทยาลยเกษตร ศาสตร. หนา 19 - 41.

ศรภา โพธพนจ และ คะนงกจ ลมตระกล. 2542. การเปลยนแปลงสมบตของดนภายหลงการปลกปา 10 ป. กรงเทพ ฯ : กรมปาไม. 164 หนา

สงด วงคฟน. 2553. ล าไยนอกฤด. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://banhong.lamphun.doae.go.th/new.html. (23 สงหาคม 2555)

สญชย สายทอง. 2538. การวเคราะหปรมาณธาตอาหารทสญเสยไปกบผลผลตของล าไยพนธตางๆ. ปญหาพเศษปรญญาตร สาขาไมผล ภาควชาพชสวน คณะผลตกรรมการเกษตร สถาบนเทคโนโลยการเกษตรแมโจ.

สภาวด บญธรรม. 2545. อทธพลของแสงและอตราการใหน าตอการออกดอกและการเปลยนแปลงปรมาณจบ เบอ เรลลนและซ เอตนในยอดล า ไยพน ธดอ กอนและหลงการออก ดอกตามธรรมชาตและหลงใหสารโพแทสเซยมคลอเลต. วทยานพนธปรญญาโท.มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม.

สมชาย องคประเสรฐ และ พาวน มะโนชย . 2543. การผลตล าไย. (พมพครงท1). เชยงใหม: สรนาฏการพมพ. หนา 50 – 53.

สเมษ เกตสราภรณ.2543. การสรางสวนล าไย. ในการผลตล าไย โครงการถายทอดเทคโนโลยการ ผลตล าไยและลนจ ศนยวจยและพฒนาล าไยลนจ มหาวทยาลยแมโจ. เชยงใหม. 128 หนา

สรญญา ด าอ าภย จ าเปน ออนทอง และ ชยรตน นลนนท. 2548. ผลของปยคอกและปนโดโลไมตตอสมบตดนและการเจรญเตบโตของพชทปลกในดนกรดทดอน. วารสารสงขลานครนทร (วทท.) (ฉบบพเศษ) 27.727 – 737.

Chaikiattiyos, B.S., Menzel, C.M., Rasmussen, T.S., 1994. Floral induction in tropical fruit trees: effects of temperature and water supply. J. Hort. Sci. 69, 397–415.

Chen, W.S. 1997. Changes in nutrient content of leaves from flowering to fruit development. In ‘Special Publication – Taichung District Agricultural Improvement Station. (Eds. Chen YungWu and Chang Lin Ren). 38:115-120.

103

Choo, W.K. and S. Ketsa. 1991. Dimocarpus longan Lour. In: E.W.M.Verheij and. R.E. Coronel (eds.). Plant Resources of South-East Asia. No. 2. Edible Fruits and Nuts. Pudoc-DLO, Wageningen. pp. 146-151

Jodral -Segado A. M., M. Navarro-Alarcon, H. Lopez-g ´ adela Serrana, and M. C. Lopez-Mart Inez. 2006. Calcium and Magnesium Levels in Agricultural Soiland Sewage Sludge in an Industrial Area from Southeastern Spain: Relationship with Plant (Saccharum of fficinarum) Disposition. Department of Nutrition and Food Science, Faculty of Pharmacy, University of Granada, Granada. Spain.

Jongtae Lee. 2010.Effect of application methods of organic fertilizer on growth, soil chemical properties and microbial densities in organic bulb onion production. Korea. Scientia Horticulture: 124, 299-305

Lei DaoCai, Liang ChuanPing, Chen YouZhi, and Huang FuYu. 1998. Preliminary report on sand culture experiment for Dawuyuan longan variety for identifying the shortage of mineral element. Hort. Abst., 69 (4): 469.

Menzel, C.M. and D.R. Simpson. 1991. Effect of temperature and leaf water stress on panicle and flower development of litchi (Litchi chinensis Sonn.). Journal of Horticultural Science. 66 : 335-344.

Menzel, C.M. and D.R. Simpson. 1994. Lychee. Shaffer and P.C. Andersen (eds.) Handbook of environmental physiology of fruit crops, Volume II: Subtropical and tropical crops. Boca Raton: CRC. pp 123-145.

Menzel, C.M. and D.R. Simpsom.1987. Lychee nutrition: a review. Scientia Hort., 31:195-224. Menzel, CM., Carseldine, M.L. and D.R. Simpson. 1987. The effect of fruiting status on

nutrient composition of litchi (Litchi chinesisSonn.) during the flowering and fruiting season. J. Hort.sci. 63(3) : 547-556.

Nakasone H.Y. and R.E. Paull. 1998. Tropical fruits. Crop production science in horticulture. Cab International New York, USA. 445 pp.

Yan Diczbalis. 2002. Longan Improving Yield and Quality. A report for the Rural Industries Research and Development Corporation. Australia