คณะผู้จัดท า¸§ารสาร_apo...สว สด ท...

วตถประสงค1. เปดโอกาสใหสมาชกAPOSocietyไดถายทอดประสบการณความร ทไดรบจากการเขารวมโครงการเอพโอหรอความรใหมๆ2.เปนการสรางเครอขายหรอแนวรวมเพอเปนการเพมผลตภาพ3.เปนชมชนแหงการเรยนรรวมกนของสมาชกAPOSocietyทกทาน

ดแลการผลตและพสจนอกษรจดท�าโดยสวนวเทศสมพนธสถาบนเพมผลผลตแหงชาตชน12 - 15อาคารยาคลท1025ถนนพหลโยธนแขวงสามเสนในเขตพญาไทกรงเทพฯ10400โทรศพท0-2619-5500ตอ121-126โทรสาร0-2619-8099

ออกแบบปกและรปเลมพมพทบรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชงจ�ากด(มหาชน)376ถนนชยพฤกษแขวงตลงชนเขตตลงชนกรงเทพฯ10170โทรศพท0-2422-9000

สนบสนนงบประมาณการจดท�า

กระทรวงอตสาหกรรม

คณะผ จดท�า

สวสดทกทาย...Editor’sNote

APO Ci rc le : January - December 2015 (Par t I )

เลาสกนฟง … Higher-level Public-sector Official on Public-sector Productivity

รตนา โรหตธรรมพร นกพฒนาสงคมช�านาญการพเศษกรมกจการสตรและสถาบน

ครอบครวกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเลาสกนฟง … Lean Applications Focusing on the Service Industry กมล ดรงคกนกพนธ วทยากรทปรกษาสวนบรหารการผลต ฝายปรกษาแนะน�าสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

APO Ci rc le : January - December 2015 (Par t I I )

เลาสกนฟง … Performance Management for the Public Sector วาทรอยตรหญง ดร. ศรพร ประนมพนธ นกวชาการสาธารณสขช�านาญการกองสขภาพระหวางประเทศ

กรมสนบสนนบรการสขภาพกระทรวงสาธารณสข สวทย เจนสวสดพงศ

ผจดการสวนจดการองคกรฝายปรกษาแนะน�า สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

เลาสกนฟง … Agritourism Business Development กรกช พบประเสรฐ เจาหนาทบรหารองคความรส�านกบรหารยทธศาสตร องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยาง

ยงยน(องคการมหาชน)2016APOProgramMOI-FTPI-APO

สารบญ...APO Diges t Vo l . 24 (January - December 2015)

03

04

12

28

34

38

56

7680

สวสด … สมาชก APO Society และผตดตาม APO Digest

การสรางนวตกรรมไมใชเรองใหมแตการสรางนวตกรรมในดานงานบรการทมคณภาพอาจเปนเรองทใชเวลาโดยเฉพาะในการใหบรการโดยภาครฐและภาคบรการนอกเหนอไปจากการเพมผลตภาพในภาคการผลตเอพโอและองคกรทงในประเทศและนานาชาตเรมใหความส�าคญกบการสงเสรมการเพมผลตภาพในภาครฐและภาคบรการกนมากขนจะเหนจากการจดใหม การอบรมและการด�าเนนกจกรรมตางๆเพอปรบเปลยนกระบวนการท�างานและการเปลยนแปลงในองคกรอนน�าไปสการเพมผลตภาพอยางยงยน

APODigestVol.24(มกราคม - ธนวาคม2558)ขอเชญผอานมารวมหาแนวทางในการสงเสรมการเพมผลตภาพในภาครฐและภาคบรการโดยมประเดนทส�าคญจากแนวทางการ ปรบปรงบรการภาครฐโดยใชประชาชนเปนศนยกลาง(Citizen-CentricApproach)จากประเทศ แคนาดาระบบการบรหารจดการภาครฐโดยมงเนนผลลพธการด�าเนนงานภายใตแนวคด “การรบใชประชาชน”ของประเทศฟลปปนสซงปจจบนถอวาเปนAPOCenterofExcellence onPublicSectorตอกนท ระบบการก�ากบตดตามประเมนผลการปฏบตงานของอนเดย โดยเปาหมายสงสดของอนเดยนนคอ“ประชาชนตองไดรบบรการทดจากรฐ”การศกษาดงาน กรมเงนบ�านาญขาราชการประเทศศรลงกาตวอยางสวนราชการทมการใหบรการทดเลศในระยะเวลาไมถงปสความมประสทธภาพและประสทธผลและนวตกรรมในการใหบรการโดยภาครฐ

ในภาคบรการมการประยกตใชลน(Lean)เครองมอการเพมผลตภาพจากภาคการผลตสการใหบรการในโรงพยาบาลของรฐซงมงทความตองการของลกคาแถมทายดวยการสงเสรม การทองเทยวเชงเกษตรในเขตชนบทเพอสรางโอกาสในการกระจายรายไดสชมชนในชนบท และเกดการจางงานในทองถนอนจะน�าไปสการยกระดบความเปนอยของคนในทองถนและ ลดการเคลอนยายแรงงานในภาคชนบท

ผอานสามารถแนะน�าหวขอทสนใจหรอตชมการจดท�าAPODigestโดยสงความคดเหน ของทานมายงคณะผจดท�าเพอปรบปรงในการจดท�าครงตอไปขอขอบคณลวงหนาส�าหรบ ทกความเหนแลวพบกนคะ

“การเพมผลตภาพภาครฐจ�าเป นต องมการบรหารจดการทมประสทธภาพและประสทธผล

ภายใต ทรพยากรของภาครฐทมอย อย างจ�ากด และค มค ากบเงนภาษ”

สวนวเทศสมพนธสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

หมายเหต ทานสามารถตดตาม APO Digest ฉบบนและฉบบทผานมาในรปแบบอเลกทรอนกส รวมถงบทความ ของผเขารวมโครงการเอพโออนๆ ไดทเวบไซต http://www.ftpi.or.th/services/apo/apo-digest

สวสดทกทาย... Edi to r ’ s Note

APO Digest Vol.24(January - December 2015)

การเปนเจาภาพจดการประชม สมมนา และการฝกอบรม

• WorkshoponLeanApplicationsFocusingontheServiceIndustry วนท15 - 19มถนายน2558ณโรงแรมฮอลเดยอนนสลม

งานสมมนาในครงน มวตถประสงคเพอแลกเปลยนประสบการณการน�าแนวคดลนมาประยกตใชในธรกจบรการใหผเขารวมโครงการไดเกดความตระหนกและสามารถน�าไปขยายผลใหกวางขวางมการศกษาดงานองคกรทเปนแบบอยางดานการบรการของประเทศไทยณบรษทซพรเทลลงคจ�ากดในการใหบรการแกลกคาดวยวสยทศนและความมงมนของผน�าองคกรอยางจรงจงและสามารถลดขนตอนการท�างานรวมทงทรพยากรไดอยางตอเนองโดยไดรบการสนบสนนวทยากรผเชยวชาญจากเอพโอไดแกMr.KabirAhmadMohdJamilผอ�านวยการดานการทบทวนกฎระเบยบจากหนวยงานเพมผลตภาพแหงประเทศมาเลเซยMr.MasahisaMizumotoทปรกษาอาวโสจากสมาคมอตสาหกรรมประเทศญปนDr.ThongNgeeGohศาสตราจารยดาน วศวกรรมระบบและวศวกรรมอตสาหการแหงมหาวทยาลยแหงชาตประเทศสงคโปรและ รองศาสตราจารยนายแพทยเชดชยนพมณจ�ารสเลศรองผอ�านวยการโรงพยาบาลศรราช ดานบรการผปวยนอกและพฒนาคณภาพเลาถงการประยกตใชลนในโรงพยาบาลจนเปนองคกรตวอยางทมความเชยวชาญในการปรบปรงและพฒนาคณภาพบรการทางแพทยและสาธารณสข

04

P A R T1APO Circle : January - December 2015

APO Circle : January - December 2015Part I

ซงความส�าเรจของโรงพยาบาลศรราชไดขยายผลสวงการโรงพยาบาลอยางมากจนมสถานพยาบาลหลายแหงสนใจน�าแนวคดลนไปประยกตใชมากขน

• AdvancedAgribusinessManagementCourseforExecutivesandManagers วนท20 - 24กรกฎาคม2558ณโรงแรมฮอลเดยอนนสลม • งานสมมนาส�าหรบบคคลทวไปSeminaronInnovationsforGlobal Agribusinessวนท20กรกฎาคม2558

05

การสมมนาดงกลาวเปนหลกสตรทพฒนารวมกนระหวางองคการเพมผลผลตแหงเอเชย(เอพโอ)และมหาวทยาลยคอรเนลสหรฐอเมรกามวตถประสงคเพอสรางความรความเขาใจ เกยวกบทศทางการพฒนาการบรหารจดการในธรกจเกษตรระดบโลกโอกาสและความเสยงตลอดจนการน�าเทคโนโลยนวตกรรมมาประยกตใชในการบรหารจดการทางธรกจเพอเพม ผลตภาพและขดความสามารถในการแขงขนทามกลางความทาทายของสภาวะแวดลอมและตลาดโดยมวทยากรผทรงคณวฒดานการบรหารจดการธรกจเกษตรจากมหาวทยาลยคอรเนลสหรฐอเมรกา ผบรหารK-Farmมาเลเซยนกเศรษฐศาสตรธรกจการเกษตรจากองคการอาหารและเกษตรกรรมแหงสหประชาชาต ผเชยวชาญดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางยงยนจากเยอรมน พรอมดวยการแชรประสบการณตรงดานการบรหารธรกจและการจดการนวตกรรมเพอความส�าเรจ ดานธรกจจากคณพธาลมเจรญรตนกรรมการผจดการบรษทซอโออกรฟดจ�ากดดร. วรนยาอร เหลองบรบรณผจดการฝายสงเสรมนวตกรรมกลมมตรผลและบรษทผลตและสงออกผลไมแปรรปKiriromFoodProduction(KFP)จากกมพชาและกจกรรมศกษาดงานณบรษท บ.ฟดสโปรดกสอนเตอรเนชนแนลจ�ากดจงหวดลพบร


• e-LearningCourseonNonchemicalPestManagementinAgriculture ผานระบบVideoconferenceวนท8 - 10กนยายน2558(SessionI) ณส�านกงานวทยทรพยากรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

06

ประเทศไทยเขารวมโครงการรวมกบประเทศอนๆอก4ประเทศไดแกประเทศมองโกเลยฟลปปนสกมพชาและเวยดนามโดยมวทยากรซงเปนผทรงคณวฒดานการควบคมศตรพชจากหนวยงานรวมระหวางองคการอาหารและเกษตรกรรมแหงสหประชาชาตและทบวงการพลงงานปรมาณระหวางประเทศผเชยวชาญจากมหาวทยาลยเกษตรกรรมและเทคโนโลยแหงโตเกยว และมหาวทยาลยUniversitiTunkuAbdulRahman(UTAR)แหงมาเลเซยในประเทศไทย ด�าเนนการอบรมโดยดร.เสาวนตยโพธพนศกดนกกฏวทยาช�านาญการพเศษกลมงานวจย การปราบศตรพชทางชวภาพกรมวชาการเกษตร

• e-LearningCourseonGoodAgriculturalPractice(GAP)forGreater MarketAccess(SessionII)ผานระบบVideoconference วนท4-6 พฤศจกายน2558ณส�านกงานวทยทรพยากรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประเทศไทยเขารวมโครงการรวมกบประเทศอนๆอก5ประเทศไดแกประเทศเนปาลปากสถานกมพชาฟลปปนสและเวยดนามโดยมวทยากรซงเปนผมความรความเชยวชาญในเรองการปฏบตทางการเกษตรทดส�าหรบพช(GoodAgriculturePractices:GAP)จากมาเลเซยเยอรมนและญปนในประเทศไทยด�าเนนการอบรมโดยคณปฐมแทนข�ากรรมการผจดการบรษทพ.ไพรมจ�ากดจากสมาคมผประกอบการพชผกผลไมไทย

APO Circle : January - December 2015Part I 07

• CoordinationMeetingfortheResearchonMeasuringProductivityin HigherEducationวนท24 - 26พฤศจกายน2558ณโรงแรมเมอรเคยว กรงเทพฯสยาม

การประชมหารอเพอด�าเนนการวจยในหวขอการเพมผลตภาพในภาคการอดมศกษา มผเชยวชาญจากประเทศสมาชกเอพโอเขารวมโครงการจ�านวน9ประเทศและมProfessor Dr.HamishCoates,ChairofHigherEducation,MelbourneCentrefortheStudyofHigherEducation,TheUniversityofMelbourne,Australiaเปนหวหนานกวจยระยะเวลาด�าเนนโครงการระหวางเดอนพฤศจกายน2558ถงตลาคม2559

08 APO Digest Vol.24(January - December 2015)

การขอผเชยวชาญ

• Thrivingintothe21stCenturyWorldวนท9กรกฎาคม2558 ผเชยวชาญMr.MichaelJackson,FounderMemberandChairmanofShaping Tomorrow,UnitedKingdom

• Projectingfuturechangesandintroducingthemanagementconceptandtoolforthe21stCenturyณสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

• สมภาษณพเศษหวขอ“การบรหารจดการอนาคตเพอเตบโตอยางยงยนในศตวรรษท21”ณโรงแรมเพนนนซลากรงเทพฯ

• Thrivingintothe21stCenturyWorldณโรงแรมเพนนนซลากรงเทพฯ

ทงนกจกรรมดงกลาวเปนสวนหนงในกจกรรมครบรอบ20ปสถาบนเพมผลผลตแหงชาตเพอเตรยมพรอมองคกรใหทนตอการเปลยนแปลงตามแนวทางFutureManagementและน�าองคกรสอนาคตอยางยงยนดวยเครองมอบรหารจดการเพอเพมผลตภาพ

09APO Circle : January - December 2015Part I

• ProductivityConference2015:“ManagingTodaytoShapeTomorrow’s World”วนท2 - 3กนยายน2558ณโรงแรมปรนซพาเลซมหานาครวมกบ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยเนองในโอกาสครบรอบ20ปสถาบนเพอ เตรยมพรอมสยคIndustry4.0ผเชยวชาญDr.WolfgangBaltus,consultant andadvisor,WobaltEXPEDITIONConsultancy,ThailandและMr.Ralf Opierzynsky,Director,theregionalFraunhoferSocietyinThailand

• CorporateSocialResponsibilityandSustainabilityReporting ผเชยวชาญMr.HiroshiIshida,ExecutiveDirector,CauxRoundTableJapan (CRTJapan)

• TrainingonCorporateSocialResponsibilityandSustainabilityReportingวนท28กนยายน - 1ตลาคม2558ณสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

• PublicSeminaronMaximizingBusinessValueandSustainabilitywithStrategicCSRวนท2ตลาคม2558ณหองสมมนาK-ExpertCenterอาคารจามจรสแควร


• InternationalConferenceonWasteManagementจดโดยมลนธการจดการ ทรพยากรอยางยงยน(3R)วนท10พฤศจกายน2558ณโรงแรมแกรนด เมอรเคยวฟอรจนกรงเทพฯ ผเชยวชาญMs.Ying-YingLai,DeputyDirector,DepartmentofWaste Management,EnvironmentalProtectionAdministration,RepublicofChina ผเชยวชาญPro.Hsiao-KangMa,NationalTaiwanUniversity,Republicof China

11APO Circle : January - December 2015Part I

การสงผเชยวชาญไปตางประเทศ

• WorkshoponSocialMarketingNetworkingforNationalProductivity Organizations(NPOs)วนท12 - 15พฤษภาคม2558ณกรงธากาประเทศ บงกลาเทศ ผเชยวชาญคณฉนทลกษณมงคลผอ�านวยการฝายสงเสรมการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

• TrainingCourseforDevelopmentofProductivityPractitioners: BasicProgram(DPP:Basic)วนท23 - 26มถนายน2558ณกรงมะนลา ประเทศฟลปปนส ผเชยวชาญคณฉนทลกษณมงคลผอ�านวยการฝายสงเสรมการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

• InternationalConferenceonbio-pesticideandbio-ferti l izer DevelopmentandApplication จดโดยChinaProductivityCenter วนท13 - 15ตลาคม2558ณเทศมณฑลเหมยวลไตหวน ผเชยวชาญรศ. ดร. บรรพตณปอมเพชรนกวชาการอสระบรรยายหวขอ “Development&ApplicationofBiopesticides&BiofertilizersinThailand” ผเชยวชาญคณบษราจนทรแกวมณนกวชาการเกษตรเชยวชาญดานมาตรฐาน คณภาพสนคาเกษตร(เกษยณ)กรมวชาการเกษตรบรรยายหวขอ“Registration &RegulationofBiopesticides&BiofertilizersinThailand”

11

12 APO Digest Vol.24

สงส�าคญอยางยงในการสงเสรมการเพมผลตภาพ ภาครฐคอการสรางนวตกรรมในดานงานบรการทมคณภาพดวยตระหนกถงความส�าคญของภาครฐทมตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศและการจางงานซงขณะนสงทาทายทภาครฐตองเผชญคอการพฒนาปรบเปลยนการบรหารงานภาครฐอยางมหลกธรรมาภบาลและการปรบรปแบบการท�างานแบบเดมทจะพฒนาผลตภาพและการปฏบตงานของภาครฐใหมประสทธภาพประสทธผลองคการเพมผลผลตแหงเอเชยหรอเอพโอไดท�าหนาท สนบสนนใหผ แทนภาครฐไดมความคดรเรมในการพฒนา ผลตภาพเพอสรางความพงพอใจใหกบผรบบรการเรอยมาตงแตป2009โดยมงเนนเรองหลกธรรมาภบาลทดการใหบรการทเนนประชาชนเปนศนยกลางการสรางเครอขายระหวางหนวยงาน ภาครฐการบรหารจดการภาครฐรปแบบใหมรวมทงการศกษาเปรยบเทยบเพอใหเกดการน�าไปปรบใชในการด�าเนนงานของ หนวยงาน

12

เล าส กนฟ ง...

จากมมมองของ ...

รตนา โรหตธรรมพร

นกพฒนาสงคมช�านาญการพเศษกรมกจการสตรและสถาบนครอบครว

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

High-level Public-sector Officials on Public-sector Productivity

13January - December 2015

APO’s Public Sector Productivity Program Framework and Implementation

การเพมผลตภาพภาครฐนน

จ�าเปนตองมการบรหารจดการทมประสทธภาพและประสทธผลภายใตทรพยากรของภาครฐทมอยอยางจ�ากดและคมคากบเงนภาษ

เอพโอไดจดท�ากรอบการเพมผลตภาพภาครฐเพอพฒนาความสามารถแบงเปน 3ระดบประกอบดวยระดบสถาบนระดบองคกรและระดบบคคลโดยมงเนน2สวนคอ 1.การสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนและการเพมผลผลตภาคธรกจและ2.การปรบปรงการเพมผลตภาพของภาครฐดงรป

และเพอน�าไปสการปฏบต/ปรบใชและก�าหนดแผนงานทจะด�าเนนงานตอตงแตป2013 เอพโอรเรมเผยแพรองคความรผานการแลกเปลยนเรยนรทางโครงการตางๆเชนe-LearningCourse,TrainingCourse,Research,Development,Workshop,Conferenceเปนตนและ


ในการศกษาแลกเปลยนเรยนรในโครงการMulticountryObservationalStudyMissionforHigh-levelPublic-sectorOfficialsonPublic-sectorProductivityครงนจะเปนการศกษาแนวคดของประธานาธบดคนใหมของอนโดนเซยเกยวกบ“การปฏวตความคด”ทสงผลตอการปรบเปลยนกระบวนทศนรปแบบในการท�างานของระบบราชการของประเทศอนโดนเซยโดยมการศกษาดหนวยงานทส�าคญและนาสนใจของอนโดนเซยเปนการสงเกตการณจากบคคลภายนอกมการศกษาเปรยบเทยบและถอดบทเรยนเพอน�าไปสการปฏบตตอไป

Citizen-Centric Approaches to Improving Government Services and Regulation

Mr.BrianMarsonหนงในผเชยวชาญดานServiceTransformation,StrategicCommunicationsandMinisterialAffairsจากประเทศแคนาดาทเขารวมโครงการครงน ไดกลาวถงแนวทางการปรบปรงบรการภาครฐและกฎระเบยบโดยใชประชาชนเปนศนยกลาง เปนการสอความหมายถงการรบฟงความคดเหนและความตองการของประชาชนมการบรณาการความรวมมอในการท�างานของภาครฐการรายงานผลการด�าเนนงานทโปรงใสการเรยนรในการจดการแนวใหมทจะส�ารวจความตองการ/ความพงพอใจเพอน�าผลไปบรหารจดการการด�าเนนงานอยางมคณภาพกรอบในการศกษาหวขอนประกอบดวย

(1) ความเขาใจถงความตองการ ความคาดหวงของประชาชนและภาคธรกจ และการจดล�าดบความส�าคญในการปรบปรง

ซงจากผลการวจยของประเทศแคนาดาพบวาม6ปจจยทท�าใหประชาชนพงพอใจตอ บรการภาครฐนนคอการเขาถงขอมลทสะดวกทนเวลาความรและสมรรถนะจตบรการมความยตธรรมและผลลพธทจะไดรบปจจยทส�าคญทสดทสรางความพงพอใจใหกบประชาชนคอ การใหบรการททนเวลาและชองทางการใหบรการทางโทรศพทเปนล�าดบแรกทตองปรบปรง

(2) การปรบปรงกฎระเบยบ และการบรการของภาครฐใหกบภาคธรกจ โดยใชผรบบรการเปนศนยกลาง

ซงจากรปแบบการใหบรการภาครฐแบบเดมคอไมไดรบฟงความตองการความคาดหวงทกหนวยภาครฐมกฎระเบยบของตนเองและผรบบรการตองจดการกบงานบรการทมความ หลากหลายของแตละหนวยงานมรปแบบและกระบวนการทลาชาและบรการทไมดรวมทงผล การปฏบตงานของภาครฐไมไดวดจากความคดเหนของผรบบรการดงนนในปจจบนจะพบวา


ภาครฐมการใหความส�าคญกบประชาชนโดยการน�าความตองการความคาดหวงมาจดล�าดบการใหบรการมการบรณาการกฎระเบยบในการท�างานรวมกนในลกษณะศนยเบดเสรจมรปแบบและ กระบวนการทลดขนตอนและชวยเหลอประชาชนไดรบบรการสะดวกขนรวมทงมการวดความ พงพอใจของผรบบรการและน�ามาปรบปรงตวอยางเชนการปรบปรงระบบงานทลาชาของภาครฐ ในรปคณะกรรมการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมการรบฟงและน�าความคดเหนของผรบบรการค�านงถงผลประโยชนสาธารณะโดยมการเผยแพรตอสาธารณชนและมความโปรงใสมาปรบปรงบรการภาครฐท�าใหเกดระบบการท�างานทรวดเรวและสะดวกรวมทงมการประเมนความคมคาและความเสยง

(3) การปรบปรงการเขาถงขอมล การอ�านวยความสะดวก การเพมผลตภาพในรปศนยบรการเบดเสรจ และการบรณาการกฎระเบยบรวมกน

เหตผลทประชาชนและภาคธรกจตองการใหภาครฐมศนยบรการเบดเสรจเนองจากมการใชบรการของรฐมากกวา1บรการทเกยวของกบการด�าเนนชวตคอประชาชนไมรวาจะหาบรการ ทพวกเขาตองการไดทไหนความยากของการเขาถงขอมลทตองการมชองวางในการจดการระหวางบรการททบซอนหรอเกยวของกนและในขณะทภาคเอกชนมหนวยบรการเบดเสรจท�าใหประชาชนคาดหวงวาภาครฐกควรมเชนกนขณะเดยวกนภาครฐกมความพยายามทจะลดตนทนการใหบรการโดยพฒนาเปนศนยบรการเบดเสรจดวยจากเหตผลดงกลาวท�าใหปจจบนในเอเชยและทวโลกมศนยใหบรการเบดเสรจสรปได3ประเภทคอ1.ศนยขอมลสารสนเทศเชนศนยลกคาสมพนธ(CallCenter)เวบไซต2.บรการทอยในหางสรรพสนคาส�าหรบบรการทวๆไปและ3.บรการทระบเฉพาะเจาะจงเชนดานธรกจดานสขภาพบรการทางสงคมเปนตน

(4) การปรบปรงความพงพอใจตอบรการภาครฐ โดยมการวดผลด�าเนนงาน

และการเปรยบเทยบคแขง

ซงวทยากรไดใหความส�าคญกบแนวคดและเครองมอใหมในการบรหารจดการทสามารถวดผลไดส�าหรบน�าไปปรบปรงบรการการเพมผลตภาพและสรางความเชอมนภาครฐประกอบดวย

• การรบฟงความตองการของประชาชนและภาคธรกจโดยใชวธการส�ารวจการท�าFocusGroupsการส�ารวจความพงพอใจการท�าวจยการแบงสวนหรอมคณะท�างานเฉพาะกจเปนตน


• เมอรบฟงแลวจะตองน�าผลมาปรบปรง/ตอบสนองตอความตองการของผรบบรการโดยด�าเนนการเชนการจดทมงาน(พฒนาและด�าเนนงาน)ในภาพรวมขององคกรการจดท�าขอตกลงในการแกปญหาการสรางความรวมมอในดานนโยบายและการ สงมอบ/ศนยบรการเบดเสรจมแผนงานประเมนผลมเกณฑการวดและรายงานผล

ทงนการด�าเนนงานตางๆจ�าเปนทตองหาคเปรยบเทยบทงในระดบประเทศและตางประเทศเพอทจะสามารถเปรยบเทยบผลหาความแตกตางจดแขงจดออนสงทควรปรบปรงรวมทงปจจยทท�าใหเกดความส�าเรจ/ลมเหลวท�าใหเกดการพฒนาบรการและการบรหารจดการภาครฐทดสงผลตอความไววางใจความเชอมนในองคกรภาครฐตอไป

Philippine Best Practice on Performance Management in the Public Sector

Ms.MagdalenaLegaspiMendoza,ActingSeniorVicePresident,ProgramsDevelopmentAcademyofthePhilippinesไดใหความรเกยวกบการบรหารจดการภาครฐและแบบอยางทดซงเปนตวอยางในการแลกเปลยนเรยนรของประเทศฟลปปนสสรปรายละเอยด ไดดงน

(1) การใหความส�าคญของหลกธรรมาภบาลภาครฐในการปรบปรงความ พงพอใจของประชาชน

เนองจากภาครฐมการใชจายเงนในการบรหารงานจากภาษทจดเกบไดเปนหลกเหตผลส�าคญในการปฏรประบบราชการจงจ�าเปนตอง1.ลดคาใชจาย2.ปรบปรงนโยบายตอบสนอง ตอความตองการและสามารถน�าไปปรบใช3.ปรบปรงรฐบาลเปนผวาจางและ4.ปรบปรงงานบรการและสรางความเชอมนในภาคประชาชนรฐและภาคเอกชน

ปจจบนภาครฐจงมการน�าหลกธรรมาภบาลเขามาบรหารจดการองคกรโดยใชการเปด รบฟงความคดเหนประชาชนในการจดท�านโยบายปลกฝงระบบราชการทท�างานอยางมออาชพ มความรบผดชอบกระบวนการทโปรงใสและสรางการมสวนรวมของประชาชนในการด�าเนนงานภาครฐเปนตนซงขณะนกระแสการตอตานการทจรตคอรรปชนไดเกดขนทวโลกโดยมการ น�าเสนอผานมาตรวดในหลกธรรมาภบาลเพอใหเกดกระแสการรบรผานผลการส�ารวจตางๆ เชนCorruptionPerceptionsIndex,WorldwideGovernanceIndicators,CPIAPublicSectorManagementandInstitutionsIndex,EnterpriseSurveys


(2) เครองมอและแนวทางในการปรบปรงการเพมผลตภาพและการด�าเนนงานภาครฐ เชน

• หลกการINPUT à PROCESSES à OUTPUTS à OUTCOMESในมตของการเพมผลตภาพคอผลผลตทดขนในขณะททรพยากรเทาเดม/ผลผลตมากขนในขณะทใชทรพยากรนอยลง/ผลผลตทเทาเดมแตคณภาพมากขนและใชทรพยากรนอยลงเปนตน

• แนวทางการปรบปรงผลผลตในภาครฐประกอบดวยการเปลยนกระบวนการท�างานการเพมศกยภาพทรพยากรมนษยเพอใหท�างานมประสทธภาพสงสดการใชเครองมออปกรณหรอการหาแนวทางการบรหารจดการน�าไปสการบรการทมคณภาพ

• กระบวนการปรบปรงผลผลตโดยใชวงจรPDCA


ซงโดยสรปการเพมประสทธภาพประสทธผลและการเพมผลตภาพทประสบความส�าเรจสามารถด�าเนนการโดยการปรบปรงโครงสราง การบรหารจดการประเภทรฐบาลดจทล การปรบปรงมาตรการกฎหมายทเกยวของเปนตนกญแจทส�าคญทสดในการบรหารจดการคอผน�าทน�าการเปลยนแปลงและควรค�านงถงเรองตนทนผลผลตและคณภาพประกอบไปดวยกน

(3) ระบบการบรหารจดการภาครฐโดยมงเนนผลลพธการด�าเนนงานของประเทศฟลปปนส

ผน�าประเทศฟลปปนสไดใหความส�าคญกบประชาชนโดยใชค�าวา“การรบใชประชาชน”ทเปรยบเหมอนเจานายและมผลลพธการด�าเนนงานทตองการใหบรรล5ดานคอ1.หลก ธรรมาภบาลในการความโปรงใสความรบผดชอบการมสวนรวม2.การลดความยากจนและ เสรมพลงคนยากจนและอาสาสมคร3.การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทรวดเรวทวถงและยงยน4.สนตภาพทยงยนและมหลกนตธรรม5.ความสมบรณของสงแวดลอมและการปรบตว และการบรรเทาสาธารณภยจากสภาพอากาศทเปลยนแปลง

จากขอมลการรบรเรองคอรรปชนประจ�าป2014พบวาประเทศฟลปปนสเปนประเทศหนง ในภมภาคอาเซยนทตดล�าดบปญหาคอรรปชนมาตลอดจงไดมการแกไขโดยมแผนปฏบตการ การบรหารจดการองคกรอยางมหลกธรรมาภบาลและการตอตานคอรรปชนประจ�าป2012 - 2016โดยเปดการบรหารรฐบาลอยางมสวนรวมมเปาหมายประกอบดวยการปรบปรงบรการภาครฐความมงมนในการตอตานการทจรตคอรรปชนการสงเสรมธรกจทดแลสงแวดลอมซงเครองมอทภาครฐของฟลปปนสไดน�ามาใชมอยหลายเครองมอเชนตวชวดแสดงผลการด�าเนนงานขององคกรการบรหารจดการทเทยบเคยงกบภาคธรกจทยอดเยยมการพฒนาแบบบรณาการ การบรหารจดการแบบวดผลสมฤทธเปนตนโดยสรปเครองมอทน�ามาพฒนาการบรหารจดการภาครฐจะม2เครองมอหลกๆคอระบบการบรหารจดการแบบวดผลสมฤทธ และระบบแรงจงใจ/ผลตอบแทนจากผลการด�าเนนงาน

หลกทส�าคญของระบบสรางแรงจงใจ/ผลตอบแทนคองายนาเชอถอและปรบใชไดงายยดหยนโดยผน�าสามารถปรบระบบใหเขากบธรรมชาตของคนในองคกรกลไกการสรางแรงจงใจ/ผลตอบแทนทใชกบระบบบรหารจดการองคกรแบบวดผลสมฤทธควรมความโปรงใส

ทงสองระบบดงกลาวสามารถชวยใหประเทศบรรลเปาหมายตามทก�าหนดและจากผลการส�ารวจพบวาระดบการบรหารจดการองคกรทดเพมขนหลงจากการด�าเนนงานดงกลาวดวยเชนกน


การปฏรประบบราชการของประธานาธบด (นายโจโค วโดโด) ของอนโดนเซย

การศกษาดงานหนวยงานภาครฐของประเทศอนโดนเซยเปนการศกษารปแบบการด�าเนนงาน ของหนวยงานภาครฐจ�านวน8แหงภายใตการปฏรประบบราชการหลงจากทประธานาธบด (นายโจโควโดโด)เขามารบต�าแหนงเมอป2014ซงทานไดใหความส�าคญกบการปรบทศนคต/วธคด(mindset)เพอน�าไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมและมงพฒนาอนโดนเซยใหไดผลทยงยนโดยใชแนวคด“ปฏวตความคด”ของคนในชาต(mentalrevolution)

•กระทรวงทรพยากรมนษย (Ministry of Manpower)มการปรบโครงสรางองคกร ตามความตองการของประชาชนมการจดตงหนวยงานรองรบความตองการแบงเปน3ลกษณะ คอ1.ชวงกอนการจางงาน2.ชวงการจางงานและ3.ชวงหลงมงานท�าหนวยทใหบรการ เชนศนยฝกอาชพแหงชาตศนยฝกอบรมเพมผลตภาพแหงชาตการออกใบอนญาตการจางงานเชนแรงงานตางชาตการฝกอบรมและบรการการจางงานตางๆขณะเดยวกนกมเครอขายรวมในการด�าเนนการเชนหนวยงานรบรองวชาชพแหงชาตคณะกรรมการเพมผลตภาพแหงชาตส�านกงานจดหางานและการคมครองแรงงานชาวอนโดนเซยในตางประเทศคณะกรรมการคาแรงแหงชาตเปนตน

การบรหารจดการของกระทรวงจะอยบนพนฐานหลกคณธรรมและเสมอภาคเปนอสระจากการแทรกแซงทางการเมองใหบรการโดยยดประชาชนเปนศนยกลางพฒนาระบบในการเปลยนยายงานเลอนระดบต�าแหนงงานบนฐานของคณสมบตสมรรถนะและผลการด�าเนนงานโดยไดแสดงใหคณะศกษาดงานไดเหนภาพขนตอนในการคดเลอกเจาหนาทภาครฐในระดบสงของกระทรวงวามความโปรงใสและประกาศขนตอนทชดเจน


ส�านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนของอนโดนเซย(CivilServiceCommission)กอนการปฏรปอาชพขาราชการเดมจะไมไดรบการยอมรบวาเปนมออาชพการจดต�าแหนงและการแตงตงไมไดขนอยกบความสามารถผลการด�าเนนงานทคอนขางต�าเปนตนจงจ�าเปนตองมกลยทธในการปรบเปลยนโดยมยทธศาสตรใหมในการพฒนาทรพยากรบคคลการแกไขกฎหมายเกยวกบขาราชการพลเรอนในดานการบรหารงานบคคลกฎระเบยบของรฐบาลตางๆทน�าไป ปรบใช

นโยบายการบรหารจดการของส�านกงานคอการใชระบบคณธรรมกลาวคอระบบการ สงเสรมการคดเลอกและการแขงขนทเปนธรรมคาตอบแทนรางวลและการลงโทษตามผล การปฏบตงานการบรณาการและสรางพฤตกรรมทเปนมาตรฐานเพอประโยชนสาธารณะระบบการบรหารจดการทรพยากรบคคลทมประสทธภาพการปกปองและปองกนจากการแทรกแซงทางการเมองและการดแลทไมเปนธรรมใหกบขาราชการพลเรอน

ถาพจารณาระบบราชการของประเทศอนโดนเซยจะมลกษณะคลายกบประเทศไทย ททกภาคสวนตองการใหมการบรหารจดการและพฒนาทรพยากรบคคลใหออกจากกบดก“ComfortZone”(พฤตกรรมทไมตองการการเปลยนแปลง) เพอเขาส ระบบการแขงขน อยางแทจรง


สงทส�าคญคอการคดสรรบคลากรทเขามารบราชการทเปนธรรมและการจดหาบคลากรทมสมรรถนะใหตรงกบลกษณะงานและทไมควรละเลยคอการสรางคณธรรมจรยธรรมรวมทงการบรหารงานของขาราชการไมอยภายใตการบงคบบญชาของระบบการเมองแตเปนการท�างานแบบสภารวมโดยมองประโยชนของประชาชนเปนทตงและมระบบตรวจสอบการท�างาน ซงกนและกน

• ส�านกงานตรวจการแผนดน (Ombudsman)เปนองคกรอสระเพอการตรวจสอบพจารณาและสอบสวนหาขอเทจจรงตามค�ารองผานศนยรองเรยนซงมกระบวนการในการจดการขอรองเรยนดงรปน

ในกรณไมปฏบตตามกฎหมายหรอปฏบตนอกเหนออ�านาจหนาทหรอละเลยไมปฏบตหนาทของผทเปนบคลากรของรฐหรอรฐวสาหกจหรอราชการสวนทองถนทกอใหเกดความเสยหายแก ผรองเรยนหรอประชาชนโดยไมเปนธรรมจะชอบหรอไมชอบดวยอ�านาจหนาทกตามการปฏบตหนาทโดยไมชอบดวยกฎหมายขององคกรตามรฐธรรมนญและองคกรในกระบวนการยตธรรมเมอมการรองเรยนเกดขนการด�าเนนงานใหมรายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตตอประธานาธบด/คณะรฐมนตร/รฐสภาเวนแตกรณทผตรวจการแผนดน


เหนวาการกระท�าดงกลาวมผลกระทบตอความเสยหายของประชาชนสวนรวมหรอเพอคมครองประโยชนสาธารณะผตรวจการแผนดนอาจพจารณาและสอบสวนโดยไมมการรองเรยนได

ดงนนการด�าเนนงานของส�านกงานตรวจการแผนดนจ�าเปนตองมมาตรฐานและคมอประกอบการด�าเนนงานโดยในป2015ส�านกงานตรวจการแผนดนไดวางแนวทางในการกระตนใหรฐบาลเพมคณภาพของการบรการประชาชนโดยจดท�าเปนหนงสอใหค�าแนะน�า/ขอเสนอแนะการด�าเนนงานทเปนมาตรฐานการปฏบตตามขอสงเกตการณการใหบรการผานอปกรณมอถอเพอใหประชาชนมสวนรวมในการวดระดบของการปฏบตตามมาตรฐานในการใหบรการประชาชนภาครฐการแทรกแซงโครงการทจ�าเปนจากการด�าเนนงานของส�านกงานตรวจการแผนดนถอวามบทบาททส�าคญในการกระตนใหภาครฐด�าเนนงานและพฒนาการใหบรการทมคณภาพ สรางการมสวนรวมในการตรวจสอบการด�าเนนงานของภาครฐของประชาชนในการรวมในการปฏรประบบราชการ

•กระทรวงการบรหารจดการและการปฏรประบบ (Ministry of Administrative & Bureaucratic Reform)มทมาจากแนวคดของประธานาธบดโจโควโดโดทตองการปรบเปลยนกระบวนการคดและระบบบรหารงานของราชการและสบเนองจากระบบราชการแบบเดมทม กฎระเบยบภารกจทซ�าซอนการด�าเนนงานทต�ากวามาตรฐานปญหาคอรรปชนเปนตนท�าให เกดหนวยงานราชการทมภารกจในการพฒนาระบบบรหารจดการและปฏรประบบราชการ


โดยมการปฏรปใน10ประเดนคอ1.การวางแผนบคลากรโดยวเคราะหบนพนฐานของงาน2.การรบสมครและการสอบผานระบบคอมพวเตอร3.การพฒนาบนพนฐานคณสมบต ผลการปฏบตงานสมรรถนะ4.การประเมนผลตามขอตกลงประจ�าปมการประเมน360องศา5.มระบบวนย6.การใหรางวล7.การใหออกจากงานเมอไมมผลงาน8. เงนเดอนและ ผลประโยชนตามหนาทความรบผดชอบผลการด�าเนนงานฯลฯ9.การรบบ�าเหนจบ�านาญ และการเกษยณอาย10.มระบบการคมครองตามกฎหมาย

จากการด�าเนนงานพบวามการพฒนาระบบราชการทมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชดเจนมการท�างานทมระบบคณธรรมและเกดผลทดเรมมผลเปนทยอมรบระดบภมภาคจากรางวลทไดรบเชนINTERNATIONAL“ASEANPUBLICSECTORADMINISTRATIONOFTHEYEAR”AWARDSเมอวนท10ตลาคม2014จากการศกษาดงานในครงนพบวารฐบาลอนโดนเซยมการ น�าเกณฑคณภาพการบรหารจดการมาเปนแนวทางในการด�าเนนงานซงคลายกบการด�าเนนงานของภาครฐในประเทศไทยและความพยายามในการสรางนวตกรรมใหเกดในหนวยงานภาครฐ โดยมโครงการหนงหนวยงานหนงนวตกรรมซงไดรบการสนบสนนจากรฐบาลทงในสวนกลาง และสวนภมภาคโดยเรมตงแตป2013เปนประจ�าตอเนองและมการมอบรางวลIndonesianPublicServiceAwardsรวมกบUnitedNationofPublicServiceAward(UNPSA)ทมผลงานทโดดเดน

กาวตอไปในการปฏรประบบราชการในป 2015 - 2019


จากภาพจะเหนแนวทางน�ากลยทธไปปรบใชเรมตงแตการรณรงคการขบเคลอนการปฏวตความคดการปรบเปลยนองคกรการสงเสรมการด�าเนนงานในสงอ�านวยความสะดวกโครงสรางพนฐานสงเสรมการใชผลตภณฑในประเทศการบรหารจดการทรพยากรมนษยใหมความเขมแขงการประเมนผลการด�าเนนงานอยางมความรบผดชอบการบรณาการรายงานผลการด�าเนนงานตามนโยบายขอตกลงผลการปฏบตงานการสงเสรมใหมการสรางนวตกรรมและการจดการ ขอรองเรยนในการบรการสาธารณะถอวารฐบาลไดใหความส�าคญในการขบเคลอนแนวคด ของประธานาธบดโจโควโดโดอยางตอเนอง

•กระทรวงพาณชย (Ministry of Trade)มการปฏรประบบราชการตงแตป2010โดยเปาหมายการปฎรปในป2015 - 2019คอเปนหนวยงานทโปรงใสและมความรบผดขอบมประสทธภาพ ประสทธผลและการบรการประชาชนทมคณภาพจดเนนทมการปรบปรงคอการปรบทศนคต ทมงานของรฐการควบคมภายในและใหค�าปรกษาความรบผดชอบการปรบโครงสรางการบรหาร งานอยางมธรรมาภบาลการบรหารงานทรพยากรบคคลการปรบปรงในดานกฎระเบยบและกฎหมายและสงทส�าคญคอการใหบรการ

ตวอยางในการปรบปรงการใหบรการการขอใบอนญาตประกอบธรกจผานระบบออนไลนโดยระบบจะใหบรการในระดบแลกเปลยนขอมลรวมถงการท�าขอตกลงในสนคาซงกรณทผรบบรการไมสามารถใชระบบออนไลนจะมระบบเอกสารใหบรการผานเจาหนาทโดยทกระทรวง จะมศนยใหบรการทอ�านวยความสะดวกแกผรบบรการเชนจดบรการขอมลขาวสารเคานเตอรใหบรการระบบการโอนรบจายเงนและมหองรบรองผใชบรการศนยใหค�าปรกษาตางๆศนยขอมลขาวสารเกยวกบสถานะการใหบรการใบอนญาตผานระบบคอมพวเตอรและมสอตางๆในการใหขอมลเชนแผนพบปายอเลกทรอนกสทบอกสถานะการใหบรการเปนตนโดยบรการขอมล อยบนพนฐานทก�าหนดในกฎหมายความตองการของผรบบรการและบรการดวยความเปนธรรมตรวจสอบไดปจจยทท�าใหประสบความส�าเรจมาจากผน�าเจาหนาทระดบสงหนวยงานทเกยวของในสายงานและผประกอบการธรกจ

•หนวยคนหาและกภยแหงสาธารณรฐอนโดนเซย (National SAR Agency)เปนหนวยขนตรงตอประธานาธบดโดยมความรวมมอจากหนวยงานภาครฐNGOภาคเอกชนและประชาชนในการด�าเนนภารกจคนหาและปฏบตการชวยเหลอประชาชนจากภยพบตตางๆไดอยางปลอดภยและทนทวงท

กรณตวอยางการกภยทเกดกบสายการบนแอรเอเชยเทยวบนQZ8501ทประสบเหตขดของตกในทะเลซงไดรบความรวมมอทงองคกรภายในและระหวางประเทศในการสงทมตดตาม


คนหาและชวยเหลอเปนอยางดทงในดานบคลากรอปกรณคนหาระบบการบรหารจดการดานปฏบตการการสอสารผานสอครอบครวของผประสบภยเปาหมายคอการคนหาและอพยพผประสบภยใหไดมากทสดและคนหาอปกรณกลองด�าสงส�าคญคอหนวยงานมการถอดบทเรยนกบปฏบตการทเกดขนพบวาตองมการเปดใจมประสทธภาพในการบรหารจดการกลาตดสนใจภาวะทเผชญความเสยงโดยเฉพาะผน�าตองมความสามารถในการก�ากบดแลเปนแบบอยางทดคลคลายสถานการณใหดขนสามารถสรางความรวมมอไดทงภายในและภายนอกประเทศเพอรบ การสนบสนนและจดการปญหาใหบรรลเปาหมาย/แผนทวางไวถอเปนตวอยางในการสรางกระบวนการเรยนรทมคาและสามารถน�ามาวเคราะหพฒนาปรบปรงการท�างานไดตลอดซงหนวยงานทท�างานอยกบความเสยงและชวตของประชาชนสามารถถอดทกษะ/เทคนค/บทเรยนเพอใหทงชวตของเจาหนาทและประชาชนมความมนใจและสรางมาตรฐานความปลอดภยในการปฏบตงานของหนวยงานตอไป

กระทรวงกจการทางทะเลและการประมง (Ministry of Marine Affairs and Fisheries) เปนการศกษาดงานในหนวยพฒนาทรพยากรมนษยของกระทรวงซงมการแบงการศกษาและฝกอบรมออกเปนศนยการศกษาแบงการศกษาผานการฝกหด60%และทฤษฎ40%ศนยฝกอบรมของรฐจ�านวน6แหงศนยอบรมในชมชนจ�านวน41แหงศนยบรการสวนตอขยายในพนทใน การขยายระบบจดการขอมลสารสนเทศ

ซงจากการศกษาเปรยบเทยบระบบนเวศวทยาทวโลกพบวาโอกาสจากการทอนโดนเซยมพนททางทะเลทมความหลากหลายของระบบนเวศวทยาแหงหนงของโลกมศกยภาพสามารถเปนศนยกลางทางทะเลของโลกและตดล�าดบท2ในการผลตสนคาดานการประมงของโลกสวนจดแขง คอมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในป2011อยในล�าดบท16ของโลกมการด�าเนนงานท โดดเดนในทศวรรษทผานมาและการกาวสระบอบประชาธปไตยทสดใสโดยตงเปาในป2025เศรษฐกจจะเพมขนเปน5เทาจากปจจบน

วธการเพมผลตภาพเพอใหบรรลเปาหมายคอใชระบบการศกษาศนยฝกอบรมจากฐานชมชนการขยายการบรหารจดการและการด�าเนนการเศรษฐกจสฟาเชนกระบวนการใชประโยชนจากปลานวลจนทรโดยลดการสญเสยทางผลผลตใหนอยทสดกลาวคอปลาทไดเปนผลผลตในรปของสดแชแขงและแปรรปสวนทไมสามารถบรโภคไดเชนกระดกน�าไปเปนอาหารปลาเลอดและของเสยทไดสามารถน�าไปปรบปรงสภาพน�าและแปรเปนพลงงานถอเปนนวตกรรม ในการแปรผลผลตทเปนนวตกรรมชนหนงทนาสนใจและคมคา


•ศาลาวาการกรงจาการตา (Jakarta Metropolitan Administration)เปนการรบฟงแนวทาง/โครงการในการบรหารจดการเมองของผวาราชการกรงจาการตา(นายบาซกจาฮายาปรนามา)โดยใชแนวคดการปรบปรงกรงจาการตาตามแนวทางของประธานาธบดโจโควโดโดเพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชนปรบปรงระบบราชการใหมประสทธภาพมากยงขนและ การบรหารงานอยางมธรรมาภบาลโปรงใสตรวจสอบได

กรงจาการตาเปนเมองทมสภาพปญหาคอนขางมากเชนปญหาคนจนเมองการจราจรตดขดตดอนดบโลกการจดการกบปญหาอาชญากรรมแหลงชมชนแออดทมจานวนมากปญหาน�าทวมเปนตนดงนนแนวทางการพฒนากรงจาการตาคอ

• ดานสงกอสรางและสาธารณปโภคสานตอการสรางรถไฟฟาใตดนและบนดนรวมทงการพฒนาระบบขนสงของเมองอยางจรงจง

• การปรบปรงผงเมองใหดยงขนแกไขปญหาแหลงชมชนแออดในเมองหรอแหลง เสอมโทรมโดยการยายคนขนตก(อาคารทอยส�าหรบคนจนเมอง)

• การตดตงระบบกลองวงจรปด(CCTV)มาใชเพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ• การสงเสรมวฒนธรรมและอตลกษณเชงสงคมของอนโดนเซย

สรปคอผ น�าประเทศอนโดนเซย(นายโจโค วโดโด)มสวนส�าคญในการสรางการเปลยนแปลงโดยน�าการปฏวตวธคดของคนในชาตปรบเปลยนพฤตกรรมของคนทไมตองการการเปลยนแปลง(ComfortZone)ใหตองปรบตวใหเขากบสถานการณของสงคมเกดการขบเคลอน สการปฏรประบบราชการมการเปลยนจากระบบบรการทรอประชาชนมาตดตอ เปนบรการ ดวยใจ(จากระบบเจานายมาเปนระบบรบใชดแลประชาชน)ปรบการท�างานทกาวไปขางหนา มการพฒนาเปลยนแปลงตลอดเกดการบรหารงานทมธรรมาภบาลลดการสญเสยทรพยากร งบประมาณโดยสรางระบบการควบคมบรหารจดการทดมการลดขนาดระบบราชการลดขอจ�ากด ในการบรหารงานและการใหบรการรวมทงมการเสรมสรางพฒนาคนใหมประสทธภาพประสทธผลในการท�างาน

จากการเขารวมโครงการครงนท�าใหไดรบความรและเขาใจเกยวกบแนวคดและรปแบบการด�าเนนการปฏรประบบราชการของประเทศอนโดนเซยการปรบเปลยนวธคดในการท�างาน(เปลยนวธคดชวตกเปลยน)ตองฝกพฒนาความคดแลวลองปรบใชและฝกปฏบต


แนวคดการพฒนางานของประเทศอนโดนเซยไมแตกตางจากประเทศไทยมากนกแตตองปรบทศนคตคนในองคกรวาการพฒนาโดยใชเครองมอ/เกณฑในการด�าเนนงานนนมประโยชนตอตนเองน�าไปสการพฒนางานไดอยางไรทงนจ�าเปนทจะตองหาแนวรวมคอผบรหารทพรอมจะใหการสนบสนนมสวนรวมและมเพอนรวมงานทเขาใจและกาวเดนไปดวยกนซงในสวนของการพฒนาระบบบรหารจะตองคนหาความตองการสรางการมสวนรวมและเหนประโยชนน�าไปสการหาวธ/แนวทางการด�าเนนงานใหเหมาะสมกบคนในองคกรด�าเนนงานพฒนางานน�ามาประเมนผลและกลบไปปรบปรงตอไป(ตามวงจรPDCA)•

27


ลน (Lean) ความหมายในพจนานกรมหมายถง ผอมหรอบางถาหากเปนลนในองคกรหมายถงองคกรท ด�าเนนการโดยมองภาพรวมของทงระบบเพอใหการประยกตใชทรพยากรทมอย อยางจ�ากดใหไดประโยชนสงสดโดยม ง ทความตองการของลกคาและขจดความสญเปลาออกจากกระบวนการโดยทกคนมสวนรวมสามารถประยกตใชได ทงภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ

ผ เขยนไดมโอกาสเขารวมการประชมหวขอLeanApplicationsFocusingontheServiceIndustry เมอ วนท15 - 19มถนายน2558ทผานมาเปนการน�าลนมาประยกตใชในภาคบรการโดยเรมจากวทยากรทมประสบการณในการประยกตใชในภาคบรการคอMr.KabirAhmadMohdJamilจากMalaysiaProductivityCooperation


Lean Applications Focusing on the Service Industry


กมล ดรงค กนกพนธ

วทยากรทปรกษาส วนบรหารการผลตฝ ายปรกษาแนะน�า

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

28


ในชวงเรมตนวทยากรไดกลาวถงลกษณะการบรการเชนการรบค�าปรกษาและการรกษาโรคจากธรกจโรงพยาบาลหรอการทลกคาโทรเขาสสายCallcenterเพอรองเรยนหรอชมเชยในการใชบรการโทรศพทมอถอรานอาหารโรงแรมเปนตนและท�าการเชอมโยงคณคาของกจกรรมในมมมองของผใชบรการหรอลกคาเมอกลาวถงลนจะตองกลาวถงการขจดความสญเปลาออกจากกระบวนการการบรการของเราใหเหลอนอยทสดมรายละเอยดดงน

1.Defectsorreworks ท�างานซ�าเพอแกไขขอบกพรอง2.OverProcessing ขนตอนบรการทมากเกนจ�าเปนหรอเกนกวาทตกลงไว3.Waiting การรอคอยรอค�าสงรอการขนยายรอการตรวจสอบรอการ

ตดสนใจ4.Transportation การขนยายทมากเกนไป5.Inventory สตอกสนคาหรอวสดส�านกงานทเกนความจ�าเปน6.Motion การเคลอนไหวรางกายทมากเกนไป7.Overproduction ผลตหรอบรการทเกนความจ�าเปน เชนท�าส�าเนาขอมล

เกนกวาผเขารวมประชมมากเกนไป

วทยากรทานตอไปคอDr.TNGohผเชยวชาญจากประเทศสงคโปรไดมาบรรยายแนวคดการประยกตใชLeanSixSigmaforServiceIndustryโดยเรมจากการกลาวน�าหลกการของSixSigmaเปนการประยกตใชหลกการทางสถตขนสงมาตอบโจทยการบรการมเปาหมายเพอคนหาและก�าจดขอบกพรอง(Defect)รวมถงสาเหตของขอบกพรองจากกระบวนการ(Process)ลงมาใหเหลอนอยทสดค�าวาSigma(σ)เปนตวอกษรกรกใชแทนความเบยงเบนมาตรฐานของกระบวนการ(StandardDeviation)เพอวดความแปรปรวนหรอความผนแปรในกระบวนการวาแตกตางไปจากคามาตรฐานมากนอยเพยงใดคาระดบของSigmaทสงแสดงใหเหนถงคณภาพ ทดกวาในระดบของ6Sigmaนนเราจะไดชนงานทไมไดตามมาตรฐานทก�าหนดเพยง3.4ชนจากลานชนเทานนลองพจารณาดวาหากโรงพยาบาลแสดงความเชอมนไดวามาตรฐานการผาตดนนอยในระดบ6Sigmaนนหมายถงโอกาสในการทจะผาตดลมเหลวมเพยง3.4ครงในลานครงเทานนหรอเรามโอกาสเพยง3.4ครงเทานนทจะพบกบเหตการณเครองบนตกรนเวยขณะรอนลงจอดเปน1ใน3.4หรอไมและท�าการแบงออกเปน“DMAIC”

1. Define การนยามและก�าหนดขอบเขตปญหาและการพจารณาหาสาเหตของ ปญหา

2. Measure การวดและการพจารณาความสามารถของกระบวนการ3. Analyse การวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบและยนยนความสมพนธระหวางสาเหต

และผลกระทบตรวจสอบสงทมความสมพนธและความพยายามเพอให แนใจวาปจจยทงหมดไดรบการพจารณา


4. Improve การปรบปรงหรอเพมประสทธภาพของกระบวนการปจจบนขนอยกบ การวเคราะหขอมลโดยใชเทคนคทางสถต

5. Control การควบคมกระบวนการในอนาคตเพอใหแนใจวาการเบยงเบนจาก เปาหมายใดๆไดรบการแกไขกอนทจะเกดขอบกพรองหรอของเสย โดยการใชระบบการควบคม

จากนนวทยากรทานตอไปคอMr.MasahisaMizumotoผเชยวชาญจากประเทศญปน ไดมาบรรยายหลกการประยกตLeanapplicationonserviceindustryโดยทานไดยกตวอยางการประยกตหลกการลนกบการบรการในธรกจโรงแรมซงมมากมายในประเทศญปนดวยการวดความเรวในการใหบรการความถกตองของขอมลเชนการจองทวรรถรบ-สงการจองหองพกความพรอมของหองพกส�าหรบลกคารายใหมในสวนของแนวทางการวดผลการปฏบตงานควรจะเกบขอมลจากการจดท�าแบบสอบถามเพอประเมนผลความพงพอใจของผใชบรการเพอการปรบปรงพรอมกบการประยกตใชซอฟตแวรระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหเกดประโยชนมากขน

ในการประยกตใชแนวทางลนกบภาคบรการนนวทยากรทมารวมใหประสบการณในการปฏบตงานและน�าแนวคดลนไปประยกตใชอยางดเยยมคอโรงพยาบาลศรราชมหาวทยาลยมหดลโดยรศ. นพ. เชดชยนพมณจ�ารสเลศรองผอ�านวยการโรงพยาบาลศรราชโดยมการฝกอบรมและท�าใหผบรหารระดบกลางเขาใจและหาความสญเปลา7ประการในงานของตนเองและรวมกนเขยนแผนภาพกระแสคณคาของการบรการในแผนกผปวยนอก(OutPatientDepartment)พรอมกบการพจารณาขอมลการบรการ เชน เวลาทคนไขเขามาใชบรการโดยเรมจากการ


ลงทะเบยนพรอมประวตคนไขเวลารอคอยในการตรวจเวลาการเจาะเลอดเวลาการรอผลเลอดเวลาการรอพบแพทยเพอตรวจรางกายและเวลาการใหค�าปรกษารวมถงกระบวนการการ ช�าระเงนและการรอคอยการรบยาซงพบวาเวลาทมคณคาตอผใชบรการคอเวลาทรบค�าปรกษาจาก แพทยเทานนดงนนทางทมงานไดลดเวลาการรอคอยโดยเรมจากเวลาลงทะเบยนโดยทคนไขเขามาลงทะเบยนเสรจและนดพบแพทยแลวกลบบานเมอถงเวลานดหมายแฟมผปวยไดถกจดเตรยมเรยบรอยและสงไปถงหองตรวจOPDในวนนดหมายจากการเตรยมการลวงหนา1วนท�าการกอน ถงเวลานดหมายถาแพทยระบวาจะตองท�าการเจาะเลอดกอนใหท�าการเจาะเลอดกอนการนดหมายลวงหนา3วนท�าการจากนนไดเขาพบแพทยโดยระบเวลาอยางชดเจนเชนท�าการนดหมายเวลา09.00น.สามารถเขาพบแพทยไดตามเวลานดหมายและถาพบวาจะตองรบยาหรอเวชภณฑอนๆสามารถเตรยมลวงหนาโดยแพทยระบในใบสงยาและสงผานใบสงยาผานระบบออนไลนโดยตรงกบหองยาเพอการจดเตรยมยาลวงหนาเพอลดเวลาในการเตรยมยาและเวลาการรอคอยของคนไขและในสวนของการเตรยมยาจากเดมท�าการเตรยมยาตามคนไขท�าใหเกดการเดนหรอการเคลอนไหวรางกายทมากเกนไปโดยท�าการปรบปรงในการแบงหนาทวาเภสชกรท1ท�าการเตรยมยาในกลมโรคหวใจคนท2ท�าการเตรยมยาในกลมยาปฎชวนะเปนตนเพอลดการเคลอนไหวรางกายทมากเกนไปและในชวงเวลาเดยวกนถามคนไขมากเกนไปท�าใหเกดเวลา รอคอยในการรบยาทมากเกนไปหรอผใชบรการมเวลาการรอคอยทนอยทางทมงานท�าการปรบปรง โดยเพมบรการพเศษในการจดสงยาใหถงบานในวนรงขนโดยช�าระคาบรการพเศษทไมมาก จนเกนไปโดยท�าใหเวลาการรอคอยลดลง


การน�าเทคนคการพจารณาเวลามาตรฐานและการน�าเทคนคการก�าหนดจงหวะการผลตดวยรอบเวลามาตรฐาน(Takttime)โดยการเกบขอมลเวลาทใชในสถานงานเมอเทยบกบจ�านวนทผมาใชบรการเพอก�าหนดภาระของแพทยและพยาบาลในการใหบรการวาเกนกวามาตรฐานทก�าหนดหรอไมถาเกนกวาทก�าหนดท�าการเลอนการนดหมายและปรบการนดหมายใหสอดคลองกบภาระทรบได

สวนการปรบปรงการใหบรการการผาตดพบวาการผาตดแตละครงใชเวลาในการผาตดมากจงน�าเทคนคของSMED(SingleMinuteExchangeofDie)มาประยกตใชโดยการจดการเตรยมการผาตดกอนทคนไขจะเขาหองผาตดเชนทราบวาคนไขจะผาตดหวใจโดยเทคนคการท�าบอลลนจงมการเตรยมยาทใชเขมทใชงานอปกรณทจ�าเปนกอนลวงหนา1วนกอนการผาตด

สวนในหองฉกเฉนเปนการใชแนวคดของรถฟอรมลาวนทมการเปลยนลอโดยใชคนปฏบตการจากเดมใช1คนเปลยนลอรถยนตมาเปนใชคน4คนเพอเปลยนลอรถยนตโดย1คนเปนลอ1ลอเมอคนไขเขามาท�าการรกษาอยางเฉยบพลนแตเดมการแบงหนาทของแพทยผรบผดชอบจากปรกตใชแพทยผเชยวชาญ1ทานจะท�าการปฐมพยาบาลพรอมกบพยาบาล2ทานเปลยนมาเปนการใชแพทยผเชยวชาญ2ทานพยาบาล3ทานผชวยพยาบาล3ทานและแบงหนาท กนใหมท�าการยนต�าแหนงตามทไดตกลงไวทงหนาทและต�าแหนงทยนในแตละจดสามารถลด เวลาลงจากทใชเวลา30 - 45นาทเหลอ10 - 15นาทเพอชวยชวตของผปวยใหไดทนทวงท

ตวอยางถดไปในการตรวจผปวยในเปนผปวยทเขาการรบรกษาในโรงพยาบาลในทกๆเชากอนทแพทยท�าการเยยมผปวยเพอการตรวจสอบและถามอาการและมการปรบขนาดของยาเพอการรกษาอยางมประสทธภาพท�าใหพยาบาลประจ�าหองผปวยจะตองรายงานอาการของ ผปวยใหแพทยและทมงานพยาบาลในแตละกะทราบและลงบนทกขอมลในสงทแพทยสงใหเฝาระวง จากเดมท�าการประชมทมงานในหองประชมจงเปลยนมาประชมณจดทผปวยเปนการประยกตใชหลกการ3จรง(คนจรงเหตการณจรงและสถานทจรง)ท�าใหลดความผดพลาดของขอมลและ เปนการสรางมาตรฐานใหมในการใหบรการเพอการบรการทดยงขนท�าใหเกณฑความพงพอใจในการใชบรการของโรงพยาบาลเพมขนดวย

ในการศกษาดงานตวอยางการประยกตลนในภาคบรการไดมโอกาสเขาศกษาดงานทบรษทCPRetailinkจ�ากดซงเปนบรษทในเครอCPGroupเปนผจดหาและผซอมบ�ารงอปกรณทอยในราน7-11ทกสาขาทวประเทศในสวนการเปนผจดหาอปกรณทเกยวกบการท�าอาหารและ เครองมอเชนเครองชงกาแฟเครองท�าน�ารอนเตาอบรอนตเยนแอรเปนตนสวนในการบรการ เชนการซอมบ�ารงอปกรณเครองชงกาแฟเตาอบอะไหลของอปกรณตางๆเชนการเปลยน


ขดลวดความรอนการซอมบ�ารงแอรการเปลยนผนงทช�ารดหรอการซอมแซมระบบการสอสารสายโทรศพทระบบการเชอมตออนเทอรเนตเพอการช�าระคาบรการเปนตน

เปนการประยกตใชระบบไอทอยางมประสทธภาพสงสดเชนน�าอปรณเชอมตอกบระบบ

RFIDเมอสแกนบารโคดจะทราบวาอปกรณชนนนจะตองเปลยนอะไหลตามคาบเวลาใดและจะตองเตรยมอปกรณใดไปเปลยนบางและเมอถงเวลาในการเปลยนจะเขาไปทรานน�าเครองสแกนตดระบบบารโคดเพอเชอมเขาสศนยขอมลกลางเพอท�าการเปลยนอะไหลตามคาบเวลาทก�าหนด

ศนยขอมลกลางจะท�าการเชอมตอขอมลวามอะไหลอปกรณชนนนๆอยในศนยยอยและถาทราบวาอะไหลทงหมดมอยจ�านวนเทาใดและถาเรมต�าถงจดต�าสดของSafetyStockทก�าหนดไวจะตองท�าการสงอะไหลกบทางศนยขอมลกลางไดทนทวงทเพอบรหารสนคาคงคลงอยางมประสทธภาพ

สวนการบรหารและท�าการปรบปรงอยางตอเนองทางบรษทฯไดน�าแนวคดแบบการปรบปรงแบบไคเซนมาประยกตใช โดยทผบรหารท�าการเขารวมฟงการบรรยายการปรบปรงสปดาหละ1ครงอยางตอเนองและสนบสนนอยางจรงจง

บทสรป เราสามารถประยกตใชหลกการลนในภาคบรการอยางมประสทธภาพและท�าใหเกดผลอยางเปนรปธรรมดงตวอยางทกลาวมาขางตน •

33


การตอนรบคณะศกษาดงาน

• การเยยมคารวะอยางเปนทางการของMr.FrankLu,DirectorofEconomic Division,TaipeiEconomicandCulturalOffice(TECO)inThailandและ Mr.EricYuan,EconomicSecretary,EconomicDivision วนท6มนาคม2558ณสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

34

การศกษาดงานตางประเทศ

• ดร. สนตกนกธนาพรผอ�านวยการสถาบนเพมผลผลตแหงชาต เขาเยยมคารวะ Mr.MasayoshiMatsukawa,PresidentofJapanProductivityCenter(JPC) เพอรวมหารอถงแนวทางความรวมมอส�าหรบโครงการในอนาคตระหวางสถาบน เพมผลผลตแหงชาตและJPCวนท27กมภาพนธ2558ณประเทศญปน

P A R T2APO Circle : January - December 2015

35APO Circle : January - December 2015Part II 35

• BilateralCooperationbetweenNPOs:FuturePlanningandManagement เพอเขาคารวะผบรหารของหนวยงานเพมผลผลตแหงประเทศสงคโปร(SPRING Singapore)และเขารวมงานInternationalRiskAssessmentandHorizon ScanningSymposium2015วนท6 - 8กรกฎาคม2558ณประเทศสงคโปร


การประชมประจ�าป

• การประชมคณะทปรกษาดานการเกษตรและการพฒนาชมชนประจ�าป2557 - 2559 ครงท1/2558วนท3 กมภาพนธ2558ณหองวมานทพย1โรงแรมรอยล ปรนเซสหลานหลวง

• การประชมประจ�าป57thSessionoftheAPOGoverningBody วนท27 - 29เมษายน2558ณโรงแรมแมนดารนโอเรยนเตลโดยมนายจกรมณฑ ผาสกวนชรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมเปนประธานเปดการประชมและ ดร. อรรชกาสบญเรอง(APODirector)ดร. สนตกนกธนาพร(APOAlternate Director)และคณรชฎาอสสนธสกล(APOLiaisonOfficer)เปนผแทนประเทศไทย เขารวมการประชม

• การประชมคณะทปรกษาดานการเกษตรและการพฒนาชมชนประจ�าป2557 - 2559 ครงท2/2558วนท9มถนายน2558ณหองประชม1สถาบนเพมผลผลต แหงชาต

36

37APO Circle : January - December 2015Part II

• การประชมคณะทปรกษาดานการเกษตรและการพฒนาชมชนประจ�าป2557 - 2558 ครงท3/2558วนท15กนยายน2558ณหองประชม1สถาบนเพมผลผลต แหงชาต

• การประชมประจ�าป56thWorkshopMeetingofHeadsofNPOs วนท20 - 22ตลาคม2558ณประเทศสงคโปรโดยมดร. อภชาตพงษศรหดลชย อดตผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงเกษตรและสหกรณ(AgricultureDelegate) ดร. สนตกนกธนาพร(APOAlternateDirector)และคณรชฎาอสสนธสกล (APOLiaisonOfficer)เปนผแทนประเทศไทยเขารวมการประชม

APO Society Talk

• APOSocietyTalkหวขอ“การสมมนาแลกเปลยนความคดเหนตอโครงการ การเพมผลตภาพขององคการเพมผลผลตแหงเอเชย” วนท11กนยายน2558 ณหองประชม1สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

37


ความคดรเรมของรปแบบการบรหารจดการภาครฐไดมงขยายผลไปถงการสรางสรรคและค�านงถงความเขมแขงอยางยงยน มประสทธภาพและมงผลสมฤทธดานวฒนธรรมในองคกรภาครฐและขยายขอบเขตไปถงการบรหารจดการรวมถงกจกรรมตางๆ ของรฐบาลและทกหน วยงานทงด าน การวางแผนการน�าไปใชการตรวจสอบการประเมนผลและการรายงานถงประสทธผลของผลการด�าเนนการในเชงนโยบายโปรแกรมและโครงการตางๆซงวตถประสงคของการบรหารจดการองคกรในภาครฐเหลานเปนจดเรมตนของการก�ากบ ดแลอยางเปนระบบของกระบวนการบรหารจดการเพอใหองคกรบรรลวตถประสงคทตงไว


38

Performance Management for the Public Sector


ว าทร อยตรหญง ดร. ศรพร ประนมพนธ

นกวชาการสาธารณสขช�านาญการกองสขภาพระหว างประเทศกรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข

สวทย เจนสวสดพงศ

ผ จดการส วนจดการองคกรฝ ายปรกษาแนะน�าสถาบนเพมผลผลตแหงชาต


องคการเพมผลผลตแหงเอเชยหรอเอพโอไดเรมจดกจกรรมเกยวกบภาครฐตงแตป2009มการระบถงกลมผเลนหลกสกลมทส�าคญไดแกรฐบาลกลางรฐบาลทองถนหนวยงานบรการสาธารณะและรฐวสาหกจซงเปนองคกรทมขนาดใหญและมศกยภาพเอพโอยงไดพฒนากรอบการด�าเนนการและแผนปฏบตการเพอเพมผลตภาพในภาครฐในป2012โดยองพนฐานจากการรวมพจารณาในการประชมเชงปฏบตการณกรงจาการตาประเทศอนโดนเซยซงภายหลงจากการแนะน�ากรอบการด�าเนนการในป2013 - 2014หลายๆโครงการไดน�ากรอบดงกลาวไปใช ในการพฒนาการเพมผลตภาพภาครฐ


การประชมเชงปฏบตการระหวางวนท22 - 26มถนายน2558ณกรงโคลมโบประเทศศรลงกา ในครงนไดก�าหนดกลมเปาหมายทผ เชยวชาญในวชาชพจากระดบกลางถงผบรหารระดบสง เพอทจะสามารถเผยแพรและพฒนาโปรแกรมการบรหารจดการภาครฐนไปอยางตอเนองสรปสาระส�าคญจากการรวมประชมไดดงน

Results-Framework Document (RFD): As an Instrument for Improving Government Performance

Dr.PrajapatiTrivediเปนเลขาธการของส�านกงานเลขานการคณะรฐมนตรดานการบรการจดการภาครฐไดยกตวอยางการด�าเนนงานดานการบรหารจดการภาครฐในอนเดยซงมการน�าวธการก�ากบตดตามและประเมนผลมาใชในการบรหารจดการภาครฐอยางเปนรปธรรม

1. ระบบการก�ากบตดตามประเมนผลการปฏบตงานคออะไร (What is the Performance Monitoring and Evaluation System (PMES) ?)คอการน�าระบบการใหคาคะแนนผลการ ปฏบตงานของหนวยงานภาครฐทมความชดเจนและสามารถประเมนผลและเปรยบเทยบผลการปฏบตงานในแตละหนวยโดยการจดล�าดบคาคะแนนเพอพฒนาผลการด�าเนนงานและเพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐอยางตอเนองได

2. ระบบการก�ากบตดตามประเมนผลการปฏบตงานเรมใชเมอใด (When was PMES introduced?)เมอการใหบรการภาครฐแกประชาชนไรประสทธภาพระบบการรบผดชอบในหนาทมความออนแอและมชองวางในการปฏบตงาน

3. เอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงานคออะไร (What is Results-Framework Document (RFD)?)คอการจดท�าเอกสารทระบถงรายละเอยดการปฏบตงานของหนวยงาน ภาครฐแกรฐบาลอาทวสยทศนพนธกจวตถประสงคอ�านาจหนาทกลไกการด�าเนนงานตวชวด และคาเปาหมายทสามารถตรวจสอบผลการปฏบตงานไดอยางชดเจนเปนรปธรรมและใหคาคะแนนในเชงประเมนผลเปรยบเทยบระหวางหนวยงานได

4. การใชเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน (RFD) มผลอยางไรบาง (How does RFD system work?)เปนแนวทางในการปฏบตงานของหนวยงานภาครฐและการประเมนผล ส�าเรจในการด�าเนนงานการทบทวนผลการปฏบตงานปญหาอปสรรคความทาทายและการปรบปรงการปฏบตงานในอนาคตได


5. ท�าไมถงตองใชเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน (RFD) (Why is it required?) เพราะเปนเครองมอส�าคญทมระบบกลไกการใหคาคะแนนการตรวจสอบก�ากบตดตามและ การประเมนผลเพอการปรบปรงและพฒนาการเพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐได

6. อะไรคอความแตกตางระหวางเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน (RFD) การจดท�างบประมาณตามผลการปฏบตงาน และการจดท�างบประมาณตามผลลพธ (What is the difference between RFD, Performance Budgeting, Outcome Budgeting, etc.?)เอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน(RFD)มความแตกตางคอสามารถวดผลการปฏบตงานไดอยางละเอยดถถวนและฉายภาพการด�าเนนงานในอนาคตไดในขณะทการจดท�างบประมาณตามผลการปฏบตงานและการจดท�างบประมาณตามผลลพธนนมงเนนการด�าเนนงานทเกดผลทางปฏบตแตไมสามารถวดความคมคาคมทนและบรการสดทายทประชาชนพงไดรบอยางแทจรง

7. ความคบหนาของการน�าเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน (RFD) ไปใช (What has been the progress in implementation?)ทกสวนราชการในปจจบนของประเทศอนเดย ไดน�าเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน(RFD)ไปใชอยางทวถงเปนการก�ากบควบคมและ ตดตามประเมนผลสวนราชการของประเทศใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพรวมทงมการ ประเมนผลการปฏบตงานเผยแพรผลการปฏบตงานสสาธารณชนดวย

8. ประเดนความทาทายคออะไร (What are the key challenges?)แบงเปนสองสวนส�าคญคอการน�าไปปฏบต(ขอมลน�าเขากจกรรมและผลผลตจากมตภายใน)และผลการด�าเนนงาน (ผลผลตจากมตภายนอกผลลพธและผลกระทบ)ซงทงหมดนตางมความเชอมโยงสมพนธกน


9. การด�าเนนงานในกาวตอไปมอะไรบาง (What are key Next Steps?)มความพยายามทจะขบเคลอนการด�าเนนงานในทกสวนราชการของประเทศอนเดยโดยมงเนนการประเมนผลจากการปฏบตงานจรงและเปรยบเทยบผลการประเมนเพอการพฒนาประสทธภาพการ ด�าเนนงานในระยะถดไป

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยคอ เทคนค การประเมนผลซงสามารถวดผลไดอยางชดเจนและเปนรปธรรมมการใหคาคะแนนวสยทศนพนธกจวตถประสงคอ�านาจหนาทกลไกการด�าเนนงานตวชวดและคาเปาหมายฯซงเกณฑการให คาคะแนนเหลานจะชวยใหการจดท�าเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน(RFD)หรอ การจดท�าค�ารบรองการปฏบตราชการการก�าหนดตวชวดคาคะแนนน�าหนกตางๆของสวนราชการ


ในประเทศไทยพฒนาขนอยางมประสทธภาพไดนอกจากนแลวเปาหมายสงสดของประเทศอนเดยนน“ประชาชนตองไดรบบรการทดจากรฐ”

Prof.PrajapatiTrivediกลาวอธบายถงระบบการพฒนาผลการด�าเนนงาน (Performance Improvement System)ประกอบดวยสวนส�าคญ3สวนคอระบบการด�าเนนงานดานสารสนเทศดานการประเมนผลและดานแรงจงใจซงในสวนของการประเมนผลการด�าเนนงานนนตองระบถงวธการประเมนและผประเมนใหชดเจนพรอมนไดสาธตการก�าหนดตวชวดใหมคณภาพ สามารถวดผลการด�าเนนงานไดอยางเทยงตรงและมความสมพนธทเชอมโยงสอดคลองกนระหวางปจจยน�าเขา(inputs)กจกรรม(activities)ผลผลต(outputs)ผลลพธ(outcomes)เปาหมาย/ผลกระทบ(Goal/impacts)

นอกจากนยงไดน�าเสนอเครองมอส�าหรบการวดผลทมการใหคาคะแนนตวชวดทชดเจนความโดดเดนของเครองมอนคอมการก�าหนดเงอนไขอยางชดเจนในการตรวจสอบเอกสารกรอบค�ารบรองผลการปฏบตงาน(Results-FrameworkDocument(RFD))ทสามารถใหคาคะแนนวสยทศนพนธกจวตถประสงคอ�านาจหนาทกลไกการด�าเนนงานตวชวดและคาเปาหมาย ทสามารถตรวจสอบผลการปฏบตงานไดอยางชดเจนเปนรปธรรม


ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยเครองมอทน�ามาถายทอดใหความรน เสมอนเปนนวตกรรมใหมส�าหรบการจดท�าแผนและกลยทธ เนองจากม เกณฑหรอเงอนไขทชดเจนครอบคลมประเดนอยางครบถวนสมบรณความนาสนใจอกประการคอการจดท�าตวชวดทมงเปาไปทผลผลต(outcomes)ซงเปนเปาหมายสดทายและสงผลกระทบ


ตอผรบบรการหรอผมสวนไดสวนเสยโดยกวางในขณะทประเทศไทยนนหลายๆสวนราชการยงจดท�าตวชวดในระดบผลลพธ(outputs)เทานนและหากมการน�าเครองมอการประเมนผลนมาใชนาจะเกดประโยชนและเกดการพฒนาตอการท�าแผนยทธศาสตรและก�าหนดตวชวดไดอยาง ดยง

Korean Framework on Performance Management and Measurement of the Public-sector Organizations

Prof. Shin Kim นกวจยอาวโส สถาบนการบรหารภาครฐ สาธารณรฐเกาหลไดน�าเสนอความส�าคญของการขบเคลอนการพฒนาการบรหารภาครฐในประเทศโดยมจดมงหมายในการขบเคลอนประเทศเรมตนจากการพฒนาประเทศใหมขดความสามารถเทยบเคยงกบกลมประเทศตางๆเชนกลมประเทศสมาชกองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา(OECD)กลมประเทศทมการขบเคลอนทางเศรษฐกจสง(50ประเทศ)ไปสกลมประเทศอตสาหกรรม ชนน�าG7ไดแกประเทศสหรฐอเมรกาสหราชอาณาจกรฝรงเศสเยอรมนอตาลและญปนและกลมประเทศทมสมรรถนะแขงขนสง(10ประเทศ)ไดแกประเทศสหรฐอเมรกาสหราชอาณาจกร ญปนฝรงเศสเยอรมนแคนาดาเดนมารกสวเดนสวตเซอรแลนดและเนเธอรแลนด


ผลการส�ารวจความคดเหนของประชาชนชาวเกาหลระดบประเทศในป2008คนสวนใหญเชอวาขดความสามารถในการแขงขนระดบประเทศตนนนต�ากวาประเทศทอยในระดบกลางรฐบาลเกาหลจงไดก�าหนดวสยทศนของประเทศเกาหลในระยะตนใหเปนประเทศทมความกาวหนาและในป2030เกาหลตองเปนประเทศแหงความหวงและความปรองดองโดยก�าหนดกรอบเปาหมาย การด�าเนนงานในหาดานดวยกนคอ

1)เพอพฒนาการบรการภาครฐสประชาชน(ForaGovernmentServingthePeople)2)เพอการพฒนาเศรษฐกจและตลาดการคาใหมความตนตว(ForaLivelyMarket

Economy)3)เพอพฒนาระบบสวสดการใหมความคลองตว(ForActiveWelfare)4)เพอพฒนาประเทศใหมสถานะร�ารวย(CountryRichinTalent)5)เพอพฒนาประเทศเกาหลสสากลโลก(ForaGlobalKorea)

โดยในสวนการบรหารจดการภาครฐ(PerformanceManagementOperation) นน ใชหลกส�าคญ4องคประกอบคอ1)การวางแผน(Plan)2)การน�าไปใช(Implement) 3)การประเมนผล(Evaluate)และ4)การพจารณาผลสะทอนกลบ(Feedback)

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยคอประเทศเกาหลตงเปาหมายหรอก�าหนดวสยทศนอยางชดเจนในการขบเคลอนประเทศใหมขดความสามารถ


ทางการแขงขนโดยมงเนนการพฒนาทรพยากรมนษยเปนตวตงมความมงมนและตงใจจรง ทงการลงทนในเชงงบประมาณและการด�าเนนการอยางตอเนองทงในเชงนโยบายและการน�าไปปฏบต สมฤทธผลทไดสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายทตงไวอยางกาวกระโดดซงประเดนน นาจะน�ามาเปนตวอยางทดในการพฒนาดานก�าลงคนภาครฐของประเทศทหลายๆครงขาดความตอเนองในเชงนโยบายและการบรหารจดการงบประมาณสงผลใหการด�าเนนงานไมสามารถบรรลวตถประสงคทตงไวได

Canadian Best Practices on Measuring Efficiency, Effectiveness and Performance of the Public-sector

Dr.BrianMarsonประธานสถาบนการจดการองคกรภาครฐสความเปนเลศแหงประเทศแคนาดากลาวถงความส�าคญของการวดผลการด�าเนนการและความรบผดชอบวาเนองจากรฐบาลในหลายๆประเทศทวโลกตางไดรบแรงกดดนจากประชากรภายในประเทศใหแสดงถงการด�าเนนงานในระดบทดกวาเดมในดานการบรหารจดการเงนทนรฐบาลการสงมอบผลการด�าเนนการและการใหบรการตางๆและสมฤทธผลการด�าเนนงานตามเปาหมายเชงนโยบายทก�าหนดไวทงนสถาบนการจดการองคกรภาครฐสความเปนเลศแหงประเทศแคนาดาไดด�าเนนการส�ารวจความ คดเหนสวนราชการทงในสวนกลางและทองถนไดพบประเดนความทาทายในการบรหารจดการภาครฐในไมกปขางหนา10ประการคอ

1) การสรรหาการรกษาการปลดเกษยณและการวางแผนสความส�าเรจ2)การพฒนาดานความรบผดชอบในหนาทและมความโปรงใส3)การบรหารจดการการด�าเนนงานและผลการด�าเนนงานการวดผลและการ

รายงานผล4)การพฒนาคณภาพการสงมอบการใหบรการและการบรการเชงอเลกทรอนกส5)การใหบรการโดยมประชากรเปนศนยกลางการบรการแบบเบดเสรจในจดเดยว

การบรการแกผมสวนไดสวนเสย6)การฝกอบรมและการพฒนาภาวะผน�า7)การตอบสนองตอแรงกดดนดานตนทนและการลดงบประมาณ8)การถายโอนองคความรและการบรหารจดการและการจดเกบรวมกน9)การทบทวนความสมพนธเชงสากลรฐการจดการดานการคลง10)ความอยดกนดของผปฏบตงานและขอตกลงรวมกบผปฏบตงาน


การบรหารจดการภาครฐของประเทศแคนาดานนไดรบการยอมรบใหเปนผน�าในการบรหารจดการภาครฐทดเยยมผลการส�ารวจของธนาคารโลกยงพบวา

การจดล�าดบประสทธผลการจดการภาครฐกอยในล�าดบตน

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยคอประเทศแคนาดามประชากรทมคณภาพมประสทธภาพมการศกษาดการบรหารจดการภาครฐหรอการสงมอบบรการนนประชากรตางเฝาจบตามองการด�าเนนงานของรฐบาลอยางใกลชดการทจรตหรอ คอรรปชนแทบไมมปรากฏการบรหารจดการงบประมาณตองเปนไปดวยความคมคาและคมทนเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดซงตรงจดนรฐบาลไทยยงไมสามารถด�าเนนการได ในหลายองคกรภาครฐนนกลไกการใชงบประมาณอาจเปนไปในลกษณะสญเปลาไมสามารถ ตราคาความคมคาหรอความคมทนไดประเทศนมกลไกการบรหารจดการภาครฐทใหความส�าคญกบการใชงบประมาณอยางคมคาเปนตวอยางทดไดอยางสมบรณ


Sri Lankan Success Stories on Measuring Efficiency, Effectiveness and Performance of the Public-sector

Mr.J.Dadallageผแทนจากองคกรเพมผลตภาพแหงชาตประเทศศรลงกากลาววา จดเรมตนของการพฒนารปแบบการบรหารจดการภาครฐแนวใหมในประเทศศรลงกาเรมเมอ ป2008เมอไดมการน�าCitizenCharterมาใชสาระส�าคญคอเมอใดกตามประชาชนเหนวาบรการใดของรฐทตนเปนคนเสยเงนจางผานภาษนนดอยคณภาพและไมไดรบบรการทดประชาชนกมสทธจะเรยกเงนคนจากหนวยงานของรฐทรบผดชอบบรการนนๆไดโดยตรง

ผบรหารกระทรวงการบรหารจดการภาครฐไดตงค�าถามวาจะสามารถวดผลการด�าเนนงาน ขาราชการตามทตกลงกบประชาชนไดอยางไรโครงการANTFLOWจงไดเรมด�าเนนการตงแตนนโดยเรมตนจากการใชโปรแกรมMicrosoftEXCELในการประมวลผลพฒนาระบบสารสนเทศเพอเปนฐานในการสรางระบบประเมนผลและน�ารองทดลองการด�าเนนงานในกระทรวงตางๆเปนเวลา2ปและมการปรบโครงสรางสวนราชการโดยเงนทนจากUNDPและด�าเนนการในระบบMARKETABLEโดยบรษทMAADYADIGITALpvtLtd.

ซงในระบบทพฒนามาเพอใชงานนนตองมความเทยงตรงลดการใชงานกระดาษด�าเนนการ โดยผานเวบไซตใชเทคโนโลยสมยใหมและจะพฒนาเปนแอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอ โดยระบบนจะไดรบการพฒนาอยางตอเนองและสามารถกอเกดการบรหารจดการภาครฐทด โดยมระบบMARKETABLEทงในสวนราชการและภาคเอกชน

ทงนความคาดหวงในอนาคตตอการด�าเนนโครงการนคอการอ�านวยความสะดวกตอการวเคราะหภาระงานการประเมนขนาดองคกรทเหมาะสมการบรหารจดการทกษะและศกยภาพโดยผนวกการประเมนผลดานการพฒนาคณภาพทรพยากรมนษยการประเมนศกยภาพตนเองและขอเสนอแนะในการพฒนาทนมนษยรวมถงการปรบเปลยนเพอใหไดขอสรปการพฒนาทรพยากรมนษยโดยรวม

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยศรลงกาเปนประเทศทก�าลงพฒนาซงหากเปรยบเทยบกบประเทศไทยแลวเรามการพฒนาทล�าหนากวามากแตสงทนาชนชมคอความพยายามขบเคลอนการด�าเนนงานภาครฐโดยการใหประชาชนมสวนรวม และการพฒนาระบบบรการภาครฐโดยการใชเทคโนโลยมาสนบสนนอยางตอเนอง


Public Sector Productivity Award System: As instrument for Improving Performance Management in Public-sector

Mr.UpaliMarasinghaผแทนอกทานจากองคกรเพมผลตภาพประเทศศรลงกากลาววาประเทศศรลงกาไดก�าหนดใหมการมอบรางวลNationalProductivityAwardตงแตป2002 โดยมวตถประสงคเพอกระตนและจงใจใหหนวยงานภาครฐปรบปรงคณภาพการใหบรการและ เพมผลตภาพของหนวยงานโดยมงเนนใหหนวยงานราชการตางๆมงมนในการเพมคณภาพชวตของประชาชนชาวศรลงกาตามพนธกจของประเทศ

หลกการประเมน National Productivity Award ป 2014 ประกอบดวย 4 หมวดคอLeadership 225 คะแนนEnablers 325 คะแนนProcessImprovement 250 คะแนนResults 200 คะแนนคะแนนเตม 1,000 คะแนน

ภาพรวมของกรอบการจดการทเปนเลศเพอประเมนรางวลก�าหนดใหทกหนวยงานมการก�าหนดวสยทศนพนธกจคานยมและวตถประสงคขององคกรมการสรางสภาพแวดลอมในองคกรใหมความตนตวตอการมงมนตอคณภาพการเพมผลตภาพและมคณภาพการใหบรการทด ขณะเดยวกนจะพยายามปรบปรงกระบวนการอยางตอเนองโดยใชเครองการเพมผลตภาพทเปนทยอมรบเชน5ส,Kaizen,sixsigma,BalancedScorecardCard,TQM,ChangeManagementเปนตน

ผลลพธขององคกรทน�าแนวคดของNationalProductivityAwardท�าใหเกดการปรบปรงอยางตอเนองการลดการสญเสยลดตนทนเพมคณภาพการใหบรการรวมทงการตอบสนองตอยทธศาสตรของประเทศศรลงกาและประชาชนมความพงพอใจเพมขนตอคณภาพการใหบรการภาครฐ

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยศรลงกามความพยายามและตงใจจรงในการขบเคลอนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐอยางจรงจงและตอเนองอกทงการสนบสนนจากภาครฐเอกชนและการเมองอยางเตมทการด�าเนนการ จงบรรลสมฤทธผลทตงเปาหมายไว


Citizen-centered Service Delivery: networking among federal, state, and local government services for enhancing the stakeholder satisfaction

Dr. BrianMarsonกลาวอธบายถงกลไกการเพมประสทธภาพการบรหารงานภาครฐในประเทศแคนาดาซงมจดเรมตนจากการประสานความรวมมอระหวางสวนราชการในการใหบรการแกประชาชนDr. BrianMarsonไดอธบายถงแนวทางการใหบรการของภาครฐตอประชาชนแคนาดาทเนนประชาชนเปนศนยกลางเนนการใหบรการภาครฐและแผนปฏบตราชการทสอดคลองกบความตองการและความคาดหวงของประชาชน

แนวทางทรฐบาลแคนาดาใชเพอสนบสนนหลกการทใหประชาชนเปนศนยกลางคอในป1997ไดมการจดตงสภา2แหงเพอรบผดชอบคอ1.ThePublicSectorServiceDeliveryCouncil(PSSDC)และ2.ThePublicSectorChiefInformationOfficersCouncil(PSCIOC)พนธกจของทงสองแหงจะท�าหนาทประสานงานกนในการหาความตองการและความคาดหวงของประชาชนการจดท�านโยบายและแผนปฏบตราชการทสอดคลองกบความตองการของประชาชนการก�าหนดตวชวดการประเมนผลการจดฝกอบรมในความรทจ�าเปนและวดความพงพอใจของประชาชนอยางตอเนองปจจบนไดเปนศนยการวจยระดบโลกในการพฒนาเครองมอตางๆและสรางตนแบบทดเลศในการใหเปนศนยกลางการใหบรการแกประชาชน


ในสวนของการวจยเชงส�ารวจของศนยนไดพบกญแจส�าคญของการขบเคลอนการสรางความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของสวนราชการ5ประการไดแกสมรรถนะและองคความรความเปนธรรมความมมารยาทและความกาวล�าผลลพธการใหบรการและการลดระยะเวลาการด�าเนนการโดยประเทศแคนาดาไดมงเนนการด�าเนนการและการประเมนความ พงพอใจในทงหาประเดนในแตละสวนราชการเพอใชเปนขอมลในการปรบปรงคณภาพการใหบรการ ซงจะมการฝกอบรมและก�าหนดแนวทางในการปรบปรงคณภาพการใหบรการอยางตอเนอง

ตวอยางหนวยงานทมบรการทดและเปนตวอยางทดเลศไดแกต�ารวจศนยการใหบรการcallcenterและเขตBritishColombiaเปนเขตพนทสวนราชการทมการใหบรการทประชาชนเกดความพงพอใจในระดบสงสด

แนวทางในการปรบปรงประกอบดวย 4 ขนตอนส�าคญคอ1. องคกรอยณจดใด(Wherearewenow?)2. อะไรคอสงทลกคาตองการใหเราเปน(Wheredoourclientswantustobe?)3. เราจะไปสจดหมายไดอยางไร(Howwillwegetthere?)4. เราจะท�าใหมนเกดขนจรงไดอยางไร(Howdowemakeithappen?)

ผลจากการผลกดนCitizen-centeredServiceสงผลใหความพงพอใจของประชาชนแคนาดาตอหนวยงานของรฐบาลเพมอยางตอเนองจาก64%ในป1998เปน74%ในป2014

Importance of Performance Management and Measurement of Productivity in Public-sector Organizations and Process-based performance systems and results-based performance management methodology

Prof.ShinKimกลาววาความส�าคญของการเพมผลตภาพของประเทศเปนสงส�าคญยงตอความรงเรองทางเศรษฐกจของประเทศการเฝาตดตามและปรบปรงความสามารถในการ เพมผลตภาพของประเทศจงเปนประเดนส�าคญเชงนโยบายของแตละประเทศในการวดอตราการเพมผลตภาพนนวดจากอตราสวนระหวางผลลพธ(output)หารดวยปจจยน�าเขา(input) ซงปจจบนเอพโอไดประมาณการอตราการเพมผลตภาพแหงชาตใน2ดานหลกๆดวยกนคอ

1)การเพมผลตภาพดานแรงงาน(laborproductivity)สามารถวดไดจากหลายวธ ขนอยกบวาจะนยามผลลพธและปจจยน�าเขาอยางใดซงปจจบนเอพโอวดจากอตราสวนระหวางรายไดมวลรวมประชาชาต(GDP)กบจ�านวนชวโมงงานทไดท�าจรง(actualhourworked)


2)ปจจยโดยรวมของการเพมผลตภาพ(totalfactorproductivity)จะวดจากอตราสวนระหวางนวตกรรม(innovation)กบองคความร(Knowledge)

ส�าหรบประเทศเกาหลนนไดพฒนาทงดานการพฒนาทนมนษยดานแรงงานและการพฒนาเศรษฐกจพรอมกนอยางตอเนองและไดพฒนากลไกตางๆมาปรบใชกบสวนราชการดวยผลสมฤทธของประเทศเกาหลนนพฒนาการดานเศรษฐกจของประเทศมความกาวหนาอยาง ตอเนองในป2000และ2010มอตราความกาวหนาทางเศรษฐกจอยางกาวกระโดดและมงเปาไววาในอนาคตประเทศเกาหลตองมอตราความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสงกวากลมประเทศสมาชก OECD

ในการเพมผลตภาพภาครฐจากการวเคราะหและวจยพบวาภาครฐประเทศเกาหลมลกษณะพเศษคอไมมการวดผลลพธในเชงราคาหรอก�าไรไมขนอยกบระบบการตลาดมความยาก ในการท�าใหเกดความรบผดชอบตอผลงานเกาหลจงไดก�าหนดแนวทางในการเพมผลตภาพภาครฐตงแตตนทางถงปลายทางคอมองทกกระบวนการใหบรการภาครฐประกอบดวยinputs/process,activity,workload/outputs/outcome

การวดจะวดในทกกระบวนการทส�าคญตงแตinputmeasure/workloadmeasure/outputmeasure/outcomemeasureเพอใชในการตดตามและปรบปรงประสทธผลและ


ประสทธภาพการใหบรการภาครฐตววดทส�าคญทสดคอoutcomemeasureขอมลและสารสนเทศทไดจะใชเปนขอมลทส�าคญในการบรหารราชการตงแตระดบประธานาธบดรฐสภาและหวหนาสวนราชการของประเทศ

ประเดนทนาสนใจและสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยประเทศเกาหล ใหความส�าคญกบการพฒนาทนมนษยมากทงการพฒนาความรและทกษะโดยเชอมนวา เมอประชาชนมคณภาพทดผลผลตกจะดตามไปดวยซงในสวนนประเทศไทยควรน�ามาเปนตวอยาง ในการมงมนพฒนาคนหรอบคลากรของประเทศไดความโดดเดนอกประการคอการด�าเนนการอยางตอเนองและมเปาหมายทชดเจนและการขบเคลอนการด�าเนนการตามเปาหมายทตงไว อยางจรงจงและเขมขน

การเยยมชมสวนราชการทเปนตวอยางทดเลศในประเทศศรลงกา (กรมเงนบ�านาญขาราชการ: Department of Pensions)

กรมเงนบ�านาญขาราชการประเทศศรลงกาท�าหนาทเกยวกบการบรหารจดการเงนบ�านาญของขาราชการการพจารณามอบเงนเบยหวดเงนบ�านาญแกขาราชการผเกษยณอายหรอออกจากราชการกอนจากหนวยงานขนาดเลกๆทประสบปญหาอยางตอเนองมาโดยตลอดและมปญหาการใหบรการแกผรบบรการอยางตอเนองไดพฒนามากลายเปนตวอยางสวนราชการทมการใหบรการทดเลศในระยะเวลา ไมถงป

จดเดนของหนวยงานนคอความมงมนและรวมแรงรวมใจระหวางขาราชการบ�านาญกบขาราชการรนใหมทรวมมอกนโดยผลกดนการน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมารองรบการใหบรการการจายเงนเบยหวดบ�านาญใหมความถกตองสะดวกรวดเรวทนเวลาโดยสามารถจายเงนเบยหวดบ�านาญใหแกขาราชการผลงทะเบยน(ผานระบบwebbasedหรอไปตดตอ ดวยตนเองทหนวยงาน)สามารถรบเงนเบยหวดบ�านาญไดภายใน5วนท�าการ

ดานการใหบรการของเจาหนาทรฐในสวนงานนไดพยายามสรางความรสกเปนกนเองกบผมารบบรการการจดโตะใหค�าปรกษาเปนรปแบบโตะกลมเพอลดการเผชญหนาโดยทงสองฝายจะเกดความรสกเทาเทยมและลดความกดดนจากการเผชญหนาในรปแบบเดมทเคยเปนมา


หนวยงานนยงมการส�ารวจเพอใหทราบความตองการและความคาดหวงของขาราชการ อยางสม�าเสมอและน�าขอมลเหลานนมาใชในการปรบปรงและพฒนางานบรการใหมอยตลอดเวลา เชนกลมขาราชการรนใหมไดมการพฒนาระบบโปรแกรมและฐานขอมลททนสมยและใหขาราชการ ผเกษยณแลวสามารถลงทะเบยนผานเวบไซตและผานระบบแอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอไดตอไปในอนาคตอนใกล

นอกจากนสวนราชการนยงไดมการน�าระบบPublicPrivatePartnership(PPP)มาน�ารองการใหบรการแกขาราชการผเกษยณแลวเพอเฝาตดตามถงผลตอบแทนของกองทนการเขาถงและใชสวสดการและสทธประโยชนทพงมพงไดการมค�าแนะน�าและแนวทางเพอสรางอาชพ การรวมมอกบสถาบนการเงนเพอการลงทนพเศษการออกบตรเครดตโดยมธนาคารและภาคธรกจ เอกชนมาตงส�านกงานภายในอาคารราชการแหงนดวยโดยมเจาหนาทภาคเอกชนมาใหค�าปรกษาดานการลงทนดานธรกจอยางเตมรปแบบเปนตน

การบรการตางๆจะมตวชวดทชดเจนมการเฝาตดตามและปรบปรงการใหบรการกรณ มขอรองเรยนสงทเปนความภมใจอกประการคอหนวยงานนไมไดใชงบประมาณเพมเตม แตอยางใดจากภาครฐสามารถพฒนาระบบการใหบรการโดยสามารถประหยดงบประมาณรฐได

หนวยงานมการก�าหนดวสยทศนและคานยมและสอสารใหพนกงานทกคนรบรรบทราบและสรางบรรยากาศเพอใหทกคนมความมงมนตงใจและมทศนคตในการใหบรการสงผลใหขาราชการบ�านาญมความพงพอใจในการใหบรการของหนวยงานอยางสง

สงทไดรบจากการเขารวมโครงการคอไดเรยนรแนวทางการบรหารจดการภาครฐแนวใหมเชนรปแบบและแนวทางการจดท�าPerformanceAgreementหรอResultsFrameworkDocuments(RFD)การด�าเนนการในประเทศทมความโดดเดนและตวอยางการด�าเนนการทมผลสมฤทธสงเชนประเทศอนเดยเกาหลและประเทศแคนาดาจากผทรงคณวฒและขาราชการระดบสงซงมประสบการณหลากหลายถายทอดเครองมอเทคนคและวธการในการเสรมสรางความเขมแขงการบรหารจดการภาครฐการขบเคลอนและผลกดนสวนราชการใหเปนองคกรแหงการเรยนรมงเนนการใหบรการทมประสทธภาพแกประชาชนการพฒนาองคความรและทกษะบคลากรในองคกรรวมถงการปลกจตส�านกการใหบรการสาธารณะสงเสรมการท�างานใน เชงสรางสรรคการท�างานเปนทมและการยอมรบความตางทงความคดและวฒนธรรมประการส�าคญคอสรางแรงจงใจตอการเปนขาราชการทดปฏบตราชการอยางมศกยภาพสงลดระยะ เวลาการรอคอยและมงมนตอการใหบรการคณภาพสงสดแกประชาชนเพอการใชงบประมาณประเทศอยางคมคา•

55


แนวโนมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ตางๆทวโลกสงผลใหเกดการละทงถนฐานและการโยกยายแรงงานวยหนมสาวในภาคเกษตรกรรมในชนบทเขาไปสภาคอตสาหกรรมหวเมองใหญหลายๆประเทศมความพยายามแกปญหาดงกลาวโดยการพฒนาการทองเทยวภายในประเทศเพอกระตนใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจตวอยางเชนการสงเสรม การทองเทยวเชงเกษตรในเขตชนบทเพอสรางโอกาสในการ กระจายรายไดสชมชนในชนบทและเกดการจางงานในทองถนอนจะน�าไปส การยกระดบความเปนอย ของคนในทองถน และลดการเคลอนยายแรงงานในภาคชนบท

ในปจจบนกจกรรมทองเทยวพกผอนหยอนใจในแหลง ทองเทยวเชงเกษตรเรมไดรบความนยมเพมมากขนโดยเฉพาะจาก กลมนกทองเทยวทมถนอาศยและท�างานอยในเขตชมชนเมองนกทองเทยวกลมนมพฤตกรรมความสนใจทจะเดนทางทองเทยวเพอเรยนรและแสวงหาความหมายของการด�าเนนชวตสงผลใหกจกรรมทองเทยวในแหลงท องเทยวทางประวตศาสตร


Agritourism Business Development

จากมมองของ...

กรกช พบประเสรฐ

เจ าหน าทบรหารองคความร ส�านกบรหารยทธศาสตรองค การบรหารการพฒนาพนทพ เศษเพอการทองเทยวอย างยงยน

(องค การมหาชน)

56


แหลงทองเทยวเพอศกษาวฒนธรรมและชวตความเปนอยแหลงทองเทยวทางการเกษตรและ การศกษาธรรมชาตไดรบความนยมเพมขนดวย

จงถอเปนโอกาสทดของเกษตรกรชมชนทองถนและองคการภาคเอกชนทด�าเนนกจการดานธรกจการเกษตรทจะสรางมลคาเพมใหแกกจกรรมทางการเกษตรของตนเองโดยการพฒนากจการเพอรองรบการทองเทยวในลกษณะของการเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรรปแบบการท�าการเกษตรในหลายๆประเทศในปจจบนจงไมใชเพยงเพอการผลตอาหารเสนใยหรอการท�าฟารมปศสตวอกตอไปแตเปนการใชประโยชนภมประเทศและสภาพแวดลอมทางการเกษตร เพอประโยชนทางการทองเทยวดวยซงเปนทมาของการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรโดยการ ทองเทยวรปแบบนจะท�าใหนกทองเทยวไดเรยนรเรองการท�าการเกษตร ท�าใหเกดการยอมรบ มองเหนคณคาของอาชพเกษตรกรทผลตอาหารเลยงคนในเมองใหญ รวมทงท�าใหเกษตรกรเจาของฟารมและคนในทองถนเกดความรสกภาคภมใจตออาชพของตนเอง

กลยทธในการพฒนาการเกษตรและพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชนบทอยางยงยนนน จะตองท�าใหเกษตรกรมความรความสามารถทจะรกษาหรอเพมปรมาณผลผลตทางการเกษตรของตนเองไดโดยการสงเสรมใหมการบรหารจดการไรนาและกจการอยางเหมาะสมควบคไปกบการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรซงจะชวยเพมผลตอบแทนทางเศรษฐกจใหแกชมชนและทองถน ไดอกทางหนงซงการจะท�าใหกลยทธนประสบความส�าเรจไดนนจะตองพฒนาใหนกวางแผนพฒนาพนทพฒนากรเจาหนาทสงเสรมการเกษตรนกพฒนาชมชนผมสวนเกยวของกบภาคเกษตรกรรมและบคลากรภาคการทองเทยวมความเขาใจในหลกการของการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรและมวสยทศนในการก�าหนดรปแบบธรกจการทองเทยวเชงเกษตรทเหมาะสมกบบรบทของชมชนและพนทใหไดเสยกอน

เอพโอไดจดการฝกอบรมเชงปฏบตการในหวขอWorkshoponAgritourismBusinessDevelopmentระหวางวนท3 - 7สงหาคม2558ณเมองบนดงชวาตะวนตกประเทศอนโดนเซยโดยมวตถประสงคเพอแลกเปลยนองคความรและกรณศกษาเกยวกบโมเดลธรกจการทองเทยวเชงเกษตรทประสบความส�าเรจประกอบดวยแนวคดและปจจยทส�าคญของการพฒนาการ ทองเทยวเชงเกษตรโอกาสและความทาทายของการท�าการทองเทยวเชงเกษตรความรพนฐานของ การจดการและการพฒนาธรกจการวางแผนและการจดการกจการทองเทยวเชงเกษตรการพฒนากลยทธทางการตลาดของธรการการทองเทยวเชงเกษตรและบทบาทของหนวยงานภาครฐและภาคสวนอนๆตอการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรเพอฝกสอนใหผเขารวมการอบรมมแนวคดในการสรางหรอออกแบบแผนธรกจส�าหรบพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร


การทองเทยวเชงเกษตรในประเทศญปน (Green Tourism)

Mr.JoselitoC.Bernardoจากเอพโอไดเลาถงความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรในประเทศตางๆของทวปเอเชยจากประสบการณท ได มโอกาสเดนทางไปศกษาดงานมา เช น การทองเทยวเชงเกษตรในประเทศญปนไตหวนไทยลาวเวยดนามและอนโดนเซย

การทองเทยวเชงเกษตรในประเทศญปนมอกชอหนงวาGreenTourismโดยรปแบบการทองเทยวเชงเกษตรทเปนทนยมมากทสดคอเกษตรกรเจาของฟารมจะเปดใหนกทองเทยวเขาไปเกบผลไมในสวนของตนเองโดยจะมการเกบเงนคาเขาประมาณ800 - 3,000เยนขนอยกบชนดของผลไมและก�าหนดระยะเวลาใหนกทองเทยวอยภายในสวนไดไมเกน30 - 60นาทนกทองเทยว


จะตองรบประทานผลไมทเกบมาทงหมดทฟารมไมสามารถน�ากลบบานไดหากตองการน�าผลไมกลบบานจะตองซอผลไมสดททางสวนจดเตรยมไวขายใหเทานนซงนอกจากผลผลตทเปนผลไมสดแลวกยงมสนคาเกษตรแปรรปอนๆทผลตขนภายใตเครองหมายการคาของฟารมแตละแหงการทองเทยวรปแบบนมกระจายอยทวไปในพนทชนบทของประเทศญปน

Peach-basedgreentourisminYamanashi,Japan Cherry-basedAgritourisminYamanashi,Japan

Apple-basedgreentourisminNagano,Japan Grapes-basedgreentourisminChichibu,Saitama,Japan

การตกแตงปรบปรงภมทศนของพนทแปลงเกษตรเพอสรางจดดงดดนกทองเทยวกเปน อกรปแบบหนงทไดรบความนยมในประเทศญปนตวอยางส�าคญของการพฒนาการทองเทยว เชงเกษตรรปแบบนคอการทองเทยวเชงเกษตรทใชนาขาว (Rice-based green tourism) เปนแหลงดงดดนกทองเทยวของหมบานอนะคะดะเทะ(田舎館村)ในจงหวดอะโอะโมะร(青森県) ซงนาขาวดงกลาวถกเรยกวาTanboArtหรอศลปะบนทองทงนา

59


การจดการการทองเทยวของหมบานแหงนเกดขนจากการทชาวบานในหมบานไดรวมประชมกนเพอหาวธทจะฟนฟหมบานของพวกเขาใหกลบมาคกคกอกครงจงไดรวมกนคดวาจะพฒนา การทองเทยวของหมบานใหเกดขนไดอยางไรจนกระทงไดคนพบวามผลการส�ารวจทางโบราณคดทระบวาหมบานแหงนเปนพนทมการปลกขาวกนมาตงแตสองพนปกอนเมอทราบดงนนชาวบานจง ไดตกลงกนวาจะพฒนากจกรรมการท�านาใหกลายเปนกจกรรมทองเทยวทสามารถดงดดให นกทองเทยวเดนทางเขามาทหมบานโดยไดทดลองปลกขาวหลากหลายสายพนธลงในนาผนเดยวกน ซงขาวแตละพนธจะมสของล�าตนทแตกตางกนท�าใหเกดเปนงานศลปะบนทองทงนาจากนนจงไดมการสรางหอสงเพอเปนทส�าหรบใหนกทองเทยวขนชมแปลงนาทชาวบานรวมกนปลกจากจด เรมตนดงกลาวนเองท�าใหมการก�าหนดพนทแปลงนาเพอใชปลกขาวใหเปนTanboArtเปนประจ�าทกป โดยในแตละปชาวหมบานอนะคะดะเทะแหงนจะรวมกนก�าหนดธมและรปภาพทจะใช ท�าเปนTanboArtหลงจากนนรปภาพกจะถกน�าไปออกแบบและจดท�าเปนแผนผงการปลกขาวดวยโปรแกรมคอมพวเตอร

นอกจากการสรางจดดงดด(touristattraction)ใหนกทองเทยวเดนทางเขามายงหมบานแหงนเพอชมภาพศลปะบนทองทงนาแลวทนยงมกจกรรมทใหนกทองเทยวเขามามสวนรวมในขนตอนของการปกด�าตนกลาดวยการกระจายรายไดจากการทองเทยวในกรณของหมบานอนะคะดะเทะเกดขนจากการเกบคาขนหอคอยและการเกบเงนคาเขารวมกจกรรมการปกด�าตนกลานอกจากนชาวบานในหมบาน แหงนยงไดใชประโยชนจากการทองเทยวทเกดขนผานทาง การขายผลผลตทางการเกษตรใหแกนกทองเทยวในรปของของทระลกและของฝากดวย

ตวอยางการทองเทยวเชงเกษตรในประเทศอนๆทถกยกขนมาเปนตวอยางไดแกโปรแกรมการทองเทยวเชงเกษตรในไรชาและสวนสมโอของเกาะไตหวนแหลงทองเทยวเชงเกษตรทคลองมหาสวสดโปรแกรมทองเทยวเชงเกษตรทพานกทองเทยวเขาไปเรยนรวถชวตของชาวบานใน จงหวดอางทองและการลองเรอชมสวนสมผสวถชมชนอมพวาทจงหวดสมทรสงครามของประเทศไทยโปรแกรมการทองเทยวในไรกาแฟและไรชาในประเทศลาวและอนโดนเซยและการลองเรอสมผสวถวฒนธรรมชมชนทบรเวณปากแมน�าโขงในประเทศเวยดนามเปนตน

Rice-based green tourism in Aomori, Japan

60


Leisure Farming in Taiwan: Pomelo-based agrotourismThePomeloorgiantcitrus(citrusgrandus)fruitfoundtodayinmanySEAsian

countries.ButTaiwanusesthisasamajortourismproduct.

Agritourism in Thailand: Orchid and Lotus-based tourism


แนวคดและโอกาสส�าหรบการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร

ในปจจบนมการจดแบงรปแบบของการทองเทยวออกเปนหลายรปแบบดวยกนมทงท ขนอยกบปจจยหลายอยางวตถประสงคของการน�าไปใชและบรบทในการสอความหมายถงกจกรรม การทองเทยวทเกดขนดวยแตโดยทวๆไปมกมการจ�าแนกรปแบบของการทองเทยวออกตามลกษณะและวตถประสงคของการเดนทางเปนหลกเชนการทองเทยวเชงวฒนธรรม(Culturaltourism)การทองเทยวเชงนเวศ(Ecotourism)การทองเทยวอยางยงยน(Sustainabletourism)การทองเทยวเชงศาสนา(Religioustourism)การทองเทยวเชงกฬา(Sporttourism)การ ทองเทยวทมการคาประเวณเขามาเกยวของ(Sextourism)การทองเทยวในพนทประสบภยหรอพนท ทเคยมเหตโศกนาฏกรรม(Darktourism)เปนตน

Mr.HarroB.Boekhold ผ เชยวชาญดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและการจดการการทองเทยวอยางยงยนและทปรกษาดานการพฒนาการทองเทยวจากContourProjectsLtd.ประเทศเนเธอรแลนดการอบรมเชงปฏบตการในครงนMr.Harro B.Boekholdมเทคนคในการสรางความเขาใจเรองการทองเทยว เชงเกษตรแกผเขารวมอบรมโดยใหผเขารวมอบรมชวยกนคดค�านยามของการท องเทยวเชงเกษตรทจะใช เป นบรรทดฐานร วมกน ตลอดระยะเวลาทฝกอบรมโดยนยามของการทองเทยวเชงเกษตรทไดจากการแลกเปลยนความคดเหนกนคอ

“AGROTOURISM” IS AN AGRICULTURAL ACTIVITY THAT ATTRACTS TOURISTS FOR LEARNING & EXPERIENCING AGRICULTURAL ACTIVITIES

AND FARMER’S LIFESTYLE”

“การทองเทยวเชงเกษตร คอ กจกรรมทางการเกษตรทสามารถดงดดใหนกทองเทยวหรอบคคลทวไปใหเขามาเรยนรวถชวตของเกษตรกรและไดรบประสบการณตรงจากการ

ไดทดลองท�ากจกรรมทเกยวของกบการเกษตรในแหลงทองเทยวนนๆ”


โดยมหลกการส�าคญในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร 3 ขอ ดงน• กจกรรมทางการเกษตร(AgriculturalbasedActivities)ทสามารถดงดดใหนกทองเทยว

เขามาทฟารมหรอพนทชนบท(Itinvolvesanyagriculturalbasedactivitythatbringsvisitorstoafarm)

• นกทองเทยวหรอผทมความสนใจพเศษดานการท�าการเกษตรสามารถทจะสอบถามขอมลและแลกเปลยนเรยนรเกยวกบวธการท�าการเกษตรจากเกษตรกรเจาของฟารม(Visitorshaveaspecificinteresttomeetfarmersandtoknowhowtheproductsthattheyconsumeareproduced)

• นกทองเทยวจะไดรบประสบการณตรงจากการทดลองท�ากจกรรมการเกษตรภายในฟารมรวมกบเกษตรกร(Visitorswillbeactivelyinvolvedinfarmingand/orrurallife)

วทยากรยงไดบรรยายถงรปแบบและแนวโนมของการพฒนากจกรรมการทองเทยวในยคปจจบนวาหากพจารณาตามหลกการตลาดแลวจะพบวาการทองเทยวกคอการขายประสบการณหลกการพนฐานของการพฒนาธรกจการทองเทยวกคอการพฒนาโปรแกรมการทองเทยวโดยการเปลยนกจกรรมการเดนทางตามปรกตทนกทองเทยวมกเดนทางเพอไปเยยมชมวฒนธรรมหรอสถานทส�าคญตางๆอยแลวไปเปนการน�าเสนอกจกรรมการทองเทยวทองกบวถชวตและวฒนธรรมในทองถนทสามารถสรางประสบการณทแปลกใหมใหแกนกทองเทยวไดซงจะเปนการเพมความประทบใจและสรางการจดจ�าใหแกการเดนทางครงนน(คณคาและความประทบใจตอกจกรรมการทองเทยวเกดจากการทนกทองเทยวไดรบความสนกสนานความบนเทงจากการเขาไปมสวนรวมหรอไดท�ากจกรรมรวมกบคนในทองถนทเปนเจาของกจกรรมตวจรง)หรอหากอธบายตามหลกเศรษฐศาสตรกคอการสรางมลคาเพมจากวถชวตและวฒนธรรมในทองถนนนเอง

การวางแผนการพฒนากจการการทองเทยวเชงเกษตร

การพฒนากจการการทองเทยวเชงเกษตรจ�าเปนจะตองมการศกษาขอมลดานการตลาดการก�าหนดประเภทของนกทองเทยวระยะเวลาของกจกรรมรวมถงตองสรางเครอขายความรวมมอ ระหวางหนวยงานในทองถนชมชนและภาคเอกชนเชนกลมผประกอบการธรกจน�าเทยว ทจะเปนผพานกทองเทยวเขามายงพนท

Mr.HarroB.Boekholdไดยกตวอยางโครงการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรทเกดขนในทวปแอฟรกาทชอวา“KahawaShambaTourism”(http://www.kilimanculturaltourism.com/chagga-hike.html)หรอ“coffeefarmtourism”เปนการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร


โดยใชกจกรรมการเกษตรในไรกาแฟเปนสนคาทางการทองเทยวโปรแกรมทองเทยวดงกลาว เกดขนในหมบานUruซงเปนหมบานของชนพนเมองทประกอบอาชพปลกกาแฟและผลไมอนๆเชนกลวยหมบานแหงนตงอยบรเวณเชงเขาครมนจาโรในประเทศแทนซาเนย

โครงการพฒนา“KahawaShambaTourism”เรมตนขนในปค.ศ.2004ภายใตความรวมมอกนของTheKilimanjaroNativeCooperativeUnion(KNCU)และDutchGreenDevelopmentFoundation(GDF)ทมความตองการจะยกระดบคณภาพชวตและรายไดของเกษตรกรชาวไรกาแฟทเปนสมาชกของKNCUโดยไดมการศกษาวจยเพอพฒนากจกรรมทางการเกษตรของพนทดงกลาวใหกลายเปนสนคาทางการทองเทยวในรปแบบของโปรแกรมการทองเทยวเชงเกษตรขน

การด�าเนนการพฒนากจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรภายใตความรวมมอดงกลาวไดมบรษททปรกษาดานการพฒนากจกรรมการทองเทยวเขามาเปนผรบผดชอบโครงการพฒนา ดงกลาวโดยจดเรมตนของความส�าเรจของโครงการพฒนาการทองเทยว“KahawaShambaTourism”นเกดขนจากการทโครงการไดรบความสนใจจากSawadeeReizeniซงเปนบรษทบรการน�าเทยวขนาดใหญของประเทศเนเธอรแลนดโดยบรษทดงกลาวไดใหความรวมมอในการสงนกทองเทยวเขามาทดสอบกจกรรมทองเทยวนและมขอตกลงรวมกนวาทางบรษทจะเพมกจกรรมการทองเทยวในไรกาแฟเขาไปในแพคเกจทองเทยวของบรษทหากทดสอบแลวพบวากจกรรมทองเทยวดงกลาวผานมาตรฐานการทดสอบของบรษทจากความรวมมอทเกดขนนเองทท�าใหผพฒนาโครงการเกดความมนใจวา“KahawaShambaTour”หรอโปรแกรมทองเทยว ในไรกาแฟจะเปนสนคาทางการทองเทยวทมศกยภาพสงและจะเปนโปรแกรมการทองเทยวทมนกทองเทยวใหความสนใจอยางแนนอน

ในชวงแรก“KahawaShambaTourism”มลกษณะเปนกจกรรมทองเทยวตามโปรแกรมการทองเทยวทรวมอยในแพคเกจทวรของSawadeeReizeniโดยรปแบบของกจกรรมการ ทองเทยวนจะใชระยะเวลาประมาณครงวนโปรแกรมจะเรมตนจากการพากลมนกทองเทยวทเดนทาง มากบทวรเขาไปยงหมบานเพอรบประทานอาหารกลางวนทจดเตรยมไวโดยกลมแมบานเกษตรกรจากนนนกทองเทยวทงหมดจะถกแบงออกเปนกลมเลกๆประมาณ4 - 6คนเพอแยกยายไปยงฟารมของเกษตรกรผปลกกาแฟทเขารวมโครงการในระหวางการเยยมชมไรกาแฟนนนกทองเทยว จะไดรบการบอกเลาประวตความเปนมาของฟารมแตละแหงจากปากของเกษตรกรทเปน เจาของฟารมจากนนเกษตรกรจะพาเดนชมกจการของฟารมเรมตงแตการเรยนรขนตอนการเพาะกลาและการดแลรกษาตนกาแฟนกทองเทยวจะไดทดลองเกบเกยวผลกาแฟดวยตนเอง และนอกจากนนกทองเทยวจะยงไดรบประสบการณในการผลตผงกาแฟดวยตนเองและไดทดลองดมกาแฟทตวเองเปนคนท�าโดยล�าดบของกจกรรมจะประกอบดวย


1) เกษตรกรเจาของฟารมจะสอนวธเลอกเกบผลกาแฟใหแกนกทองเทยวเพอน�ากลบมาท�าเปนกาแฟสดทบานพกของเกษตรกร

2) เกษตรกรจะสาธตวธการแยกเมลดกาแฟออกจากผลกาแฟสกและชกชวนใหนก ทองเทยวทดลองท�า

3) เมอคดแยกและท�าความสะอาดเมลดกาแฟเรยบรอยแลวนกทองเทยวกจะไดทดลองควเมลดกาแฟของตนเองดวยวธการแบบดงเดมคอการควในกะทะตงบนเตาไฟ เมอไดทแลวกจะน�าเมลดกาแฟทควแลวมาบดใหเปนผงดวยครกและสากกระเบอซงเปน วธการท�าผงกาแฟแบบโบราณ

4) จากนนนกทองเทยวจะไดชมกาแฟทตนเองเปนคนผลตโดยในระหวางทชมกาแฟอยทบานพกของเกษตรกรนนกจะเกดวงสนทนาแลกเปลยนประสบการณตางๆขนระหวางนกทองเทยวและเกษตรกร

กจกรรมการทองเทยวทใชกจกรรมการเกษตรในไรกาแฟ“KahawaShambaTourism”จะท�าใหนกทองเทยวไดรบประสบการณจากการทองเทยวในรปแบบทแตกตางจากการทองเทยวปรกตโดยประสบการณทนกทองเทยวไดรบจะอยในลกษณะของการมปฏสมพนธกนระหวาง แขกผมาเยยมเยอนกบเจาบานทเปนเกษตรกรจรงๆไมใชการฟงเรองราวของการผลตกาแฟจากการบอกเลาของมคคเทศกมออาชพเพยงอยางเดยว

พฒนาการของธรกจทองเทยว“KahawaShambaTourism”ในประเทศแทนซาเนยนนเรมตนจากการพฒนากจกรรมการทองเทยวทใชกจกรรมการเกษตรในไรกาแฟใหเปนสนคาทางการทองเทยวส�าหรบใหบรษทน�าเทยวน�าไปใสไวแพคเกจทวรเพอเสนอขายใหแกลกคาของบรษทโดยกจกรรมทองเทยวดงกลาวนกทองเทยวจะใชเวลาอยในพนทประมาณครงวนกอนทจะเดนทางตอไปยงแหลงทองเทยวอนๆตามโปรแกรมของบรษททวรซงตอมาโปรแกรมดงกลาวเรมไดรบความนยมจากนกทองเทยวชาวเนเธอรแลนด เนองจากเปนกจกรรมทสรางความ ประทบใจใหแกนกทองเทยวเปนอยางมากและมการน�าไปบอกเลาตอๆกนจนท�าใหตองมการพฒนากจกรรมทองเทยวรปแบบอนๆเพมเตมเพอรองรบความตองการของนกทองเทยวโดยมล�าดบของการพฒนากจกรรมการทองเทยวของหมบานUruมดงน

2004 พฒนากจกรรมการทองเทยวจากกจกรรมการเกษตรในไรกาแฟ2005 มการพฒนาจดตงแคมปUru-Msuniเพอรองรบนกทองเทยวทตองการพก

คางคนโดยเปนการลงทนรวมกนของบรษทน�าเทยวและสหกรณการเกษตร ในทองถน


2006 มการพฒนากจกรรมการทองเทยวอนๆเพมเตมเพอรองรบความตองการของ นกทองเทยวทพกคางคนเชนกจกรรมเดนปาบนเสนทางศกษาธรรมชาตและ กจกรรมเดนชมวฒนธรรมในหมบานชนพนเมองเปนตน

2007 เปดใหบรการภตตาคารUru-Msuniเพอรองรบกลมนกทองเทยวทเดนทาง เขามามากขนโดยภตตาคารแหงนยงคงบรหารงานโดยกลมแมบานเกษตรกร ผปลกกาแฟ

กรณศกษาเรองการพฒนา“KahawaShambaTourism”ในประเทศแทนซาเนยนสามารถน�ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทยไดเปนอยางดเนองจากสภาพเศรษฐกจและสงคมไทยยงมพนฐานของการเปนประเทศเกษตรกรรมวถชวตของคนในตางจงหวดหรอในเขตชนบทยงม รปแบบของการท�าการเกษตรทหลากหลายซงสามารถน�ามาพฒนาใหเปนกจกรรมการทองเทยวได หากพจารณาจากกรณศกษาดงกลาวจะพบวาการพฒนาการทองเทยวนนจ�าเปนจะตองมการก�าหนดเปาหมายและลกษณะของกจกรรมทตองการพฒนาใหชดเจนรวมถงจะตองแสวงหาความรวมมอจากหลายภาคสวนโดยเฉพาะภาคสวนทมความส�าคญทสดในการเปนกลไลทจะขบเคลอนใหเกดการทองเทยวและน�านกทองเทยวเขาไปสพนททมการพฒนากจกรรมการทองเทยวกคอ ผประกอบการธรกจการทองเทยวภาคเอกชนนนเองนอกจากนผเขารวมการอบรมยงมขอสงเกตทนาสนใจอกหนงเรองส�าหรบการพฒนาการทองเทยวในหมบานแหงนคอการพฒนา“KahawaShambaTourism”นเกดจากความรวมมอกนของหนวยงาน3หนวยงานไดแกภาคประชาชนภาคเอกชนและแหลงทนทสนบสนนโครงการจากตางประเทศโดยทไมมหนวยงานภาครฐ ของประเทศแทนซาเนยเขามาเกยวของเลย


รปแบบของการจดการกจการทองเทยวเชงเกษตร

การบรรยายในหวขอนท�าใหเหนวานยามของการทองเทยวเชงเกษตรส�าหรบสงคมชาวอเมรกนมความแตกตางกบนยามทถกก�าหนดไวในการฝกอบรมครงนซงวทยากรไดกลาวโดยสรปวาการก�าหนดนยามของการทองเทยวแตละรปแบบนนขนอยกบมมมองของตวนกพฒนาเอง การพฒนาธรกจการทองเทยวในระบบเศรษฐกจขนาดใหญนนกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรถกใช เปนเครองมอในการสรางโอกาสทางธรกจโดยการดงดดใหนกทองเทยวทสนใจกจกรรม ทางการเกษตรเขามายงฟารมเพอใหสามารถขายผลผลตทางการเกษตรหรอขายสนคาของตนเองไดมากขนโดยในบางครงจะพบวาตวนกทองเทยวเองกอาจจะไมไดสนใจวาการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวทตนเองเขาไปมสวนรวมนนถกเรยกวาเปนการทองเทยวแบบใดแตจะรสกเพยงแควากจกรรมทองเทยวดงกลาวมความนาสนใจและมคณคาในการไปทดลองท�า

ProfessorDavidPreeceอธบายเพมเตมเกยวกบโมเดลธรกจของการทองเทยวเชงเกษตรและโมเดลธรกจการเกษตรวา กจการทงสองแบบมความใกลเคยงกนคอเปนการท�าธรกจทเกยวของกบการเกษตรแตสงทท�าใหโมเดลธรกจทงสองแบบมความแตกตางกนกคอหากเปนการด�าเนนธรกจการเกษตรเพยงอยางเดยวเกษตรกรจะตองสงสนคาหรอผลผลตทางการเกษตรไปขายใหกบผซอทตลาดในขณะทโมเดลธรกจของการทองเทยวเชงเกษตรเปนการแปลงพนทเกษตรกรรมของตนเองใหกลายเปนตลาดหรอเปนแหลงซอขายสนคา โดยการดงดดใหผซอ เขามายงฟารมเพอซอสนคาและผลผลตทางการเกษตรกลบออกไปซงผซอในทนกหมายความถงนกทองเทยวทเดนทางเขามายงฟารมนนเอง

ProfessorDavidPreeceผเชยวชาญดานการบรหาร ธรกจและการตลาดการบรการและการจดการการทองเทยวจากBrighamYoungUniversity-Hawaiiประเทศสหรฐอเมรกาไดกลาวถงรปแบบของการจดการกจการทองเทยวเชงเกษตรในแบบของระบบเศรษฐก จขนาดใหญ แบบทนนยมของสหรฐอเมรกาซงวทยากรไดใหค�านยามของการทองเทยวเชงเกษตรไววา“กจการฟารมและกจกรรมดานการเกษตรของชมชนทจดแสดงไวเพอใหนกทองเทยวไดเหนถงวถชวตความเปนอยและการสบทอดวถการเกษตรกรของคนในชนบท (Farm enterprises and community events that showcase the activities and produce of rural families and the agricultural heritage of farming regions to travelers)”


ProfessorDavidPreeceจงไดยกตวอยางกรณศกษาทเปนองคกรธรกจในประเทศสหรฐอเมรกา4แหงทใชกจกรรมทางการเกษตรมาเปนจดขายและดงดดลกคาใหมาซอผลตภณฑของตนเองประกอบดวย1)DolePlantationตงอยทOahuในรฐฮาวาย2)KonaNaturalSoapCompanyตงอยทBigIslandในรฐฮาวาย3)OriginalHawaiianChocolateFactoryตงอยทBigIslandในรฐฮาวายและ4)Edward’sAppleOrchardตงอยทRockfordในรฐอลลนอยส

Dole Plantationเปนตวอยางของการท�าธรกจการเกษตรทใชประโยชน

จากการเดนทางทองเทยวในป1950DolePlantationเปดด�าเนนธรกจในลกษณะของการเปนฟารมผลตสบปะรดมขนาดพนทฟารมประมาณ3,000เอเคอรผลผลตสบปะรดสวนใหญจะถกสงขายเพอการบรโภคภายในเกาะฮาวายรวมทงมการน�าผลผลตบางสวนและผลตภณฑแปรรปจากสบปะรดมาวางขายให

แกผทสญจรผานไปมาทบรเวณหนาฟารมดวยตอมาในป1989Doleplantationไดพฒนาพนทสวนหนงของฟารมเพอเปดใหนกทองเทยวเขาชมฟรโดยจดแตงใหเปนแปลงสาธตการเกษตรมการสรางบอเลยงปลาคารฟและสรางศนยแสดงสนคาทมรานอาหารและรานขายของฝาก รวมไปถงการพฒนาสงอ�านวยความสะดวกอนๆส�าหรบเปนจดแวะพกระหวางทางนอกจากนDole plantationยงไดพฒนาสวนพนททนกทองเทยวตองจายเงนเพอเขาชมดวยเชนก�าแพงตนไมทจดแตงใหเปนเขาวงกตสวนพฤกษศาสตรพนธไมเขตรอนและใหบรการรถรางส�าหรบน�าชมกจกรรมภายในฟารม

จากตวอยางนวทยากรไดชใหเหนวาความส�าเรจในการพฒนากจการของDoleplantationบนเกาะฮาวายเกดจากการมจดแขงทางธรกจไดแก

• การมท�าเลทตงอยในจดทตดกบถนนสายหลกทนกทองเทยวใชในการเดนทางทองเทยวรอบเกาะ

• ตราสนคาDoleเปนทรจกอยางกวางขวางจากการขายผลตภณฑทางการเกษตร• จดขายหลกของDoleplantationคอการเปนฟารมสบปะรดทนกทองเทยวสามารถ

เขาไปทองเทยวเพอดแปลงปลกสบปะรดไดอยางใกลชด• สนคาในรานขายของฝากทมความหลากหลายถกใจนกเดนทางเชนผลตภณฑจาก

สบปะรดกาแฟชอกโกแลตและซอฟตครมกลนสบปะรดเปนตน• มกลยทธทางการตลาดและการประชาสมพนธทดเชนการลงประชาสมพนธในสอท

ครอบคลมกลมเปาหมายและเปนพนธมตรกบบรษททวรโดยการจายสวนแบงรายไดจากการขายสนคาและบรการใหกบบรษททวรเปนตน


Kona Natural Soap Company เปนอกตวอยางหนงของการท�าธรกจโดยใชประโยชนจากการเปด

ใหนกทองเทยวเขาชมแปลงเกษตรเพอสรางโอกาสในการขายผลตภณฑของตนเองสนคาหลกของKonaNaturalSoapCompanyคอสบระดบ พรเมยมทใชวธการท�าแบบโฮมเมดสวนผสมทใชมาจากธรรมชาต100%โดยวตถดบทใชเกอบทงหมดมาจากฟารมของบรษทเองยกตวอยางเชนมะละกอกาแฟโกโกผลไมและสมนไพรตางๆ

ภาพลกษณทใชสอสารกบกลมลกคาทเปนนกทองเทยวคอการเปนฟารมขนาดเลกของคนในทองถนทพยายามจะอยอยางพงพาตนเองปจจบนKonaNaturalSoapCompanyม ชองทางการขายสนคาของตนเองผานทางหนารานขายของทระลกทตงอยทฟารมเปนหลกรวมทงม การกระจายสนคาไปยงรานคาปลกบนเกาะและเพมชองทางการขายผานเวบไซตของฟารม ฟารมแหงนเปดรบนกทองเทยวทจองมาเปนกลมผานบรษททวรซงสวนใหญจะเปนกลมนกทองเทยว ทเดนทางมากบเรอส�าราญโดยกจกรรมทใหบรการคอการพาชมสถานทและสอนท�าอาหารจากวตถดบในไร

Original Hawaiian Chocolate Factory มชอเสยงในฐานะของการเปนฟารมทปลกตนโกโกเพอน�ามา

ผลตเปนชอคโกแลตแหงแรกของสหรฐอเมรกากอตงขนเมอป1999ฟารมแหงนมลกษณะของการด�าเนนธรกจทคลายคลงกบKonaNaturalSoapCompanyนกทองเทยวสวนใหญทเดนทางมาทฟารมจะเปนกลมนกทองเทยวทเดนทางมากบเรอส�าราญและกลมท เดนทางทองเทยวดวยตวเองมการเกบคาเขาชมสถานทคนละ15 เหรยญดอลลารสหรฐนกทองเทยวจะไดฟงการบรรยายจากBobและPamCooper(ผกอตงฟารมแหงน)และน�าชมสวนตางๆของฟารมและโรงงานทจะแสดงขนตอนการผลตผงโกโกและการท�าชอกโกแลต

Edward’s Apple Orchard เปนสวนผลไมทเปดใหนกทองเทยวเขาชมสถานทและ

สามารถเลอกเกบผลไมภายในสวนดวยตนเองนอกจากผลไมหลกอยางแอปเปลแลวEdward’sAppleOrchardยงปลกราสเบอรรฟกทองสควอชและน�าเตาเปนตนผลผลตทงหมดจะสามารถ


เกบเกยวไดในชวงทตรงกบเทศกาลขอบคณพระเจาซงเปนวนหยดยาวทชาวอเมรกนมกนยม เดนทางทองเทยวกนท�าใหกลมลกคาทเดนทางมายงฟารมแหงนสวนใหญเปนชาวอเมรกนทอาศยอยในเมองใหญในประมาณรศม100ไมลจากฟารมผลผลตทางการเกษตรทงหมดทผลตไดจะถกขายใหแกนกทองเทยวทเดนทางมาซอทฟารมเทานนโดยEdward’sAppleOrchardไดแปลงโรงนาเกาใหกลายเปนรานขายสนคา

จดเดนทท�าใหEdward’sAppleOrchardประสบความส�าเรจคอการเปนฟารมทท�า สบตอกนมาและเคยผานเหตการณรายแรงอยางเชนการโดนพดท�าลายโดยพายทอรนาโดท�าใหฟารมแหงนมเรองราวทนาสนใจส�าหรบนกทองเทยวนอกจากนท�าเลทตงซงอยไมไกลจากเมองใหญท�าใหนกทองเทยวสามารถเดนทางมาไดสะดวกโดยใชเวลาเดนทางดวยรถยนตประมาณ 1 - 2ชวโมง

ขอสรปจากโมเดลธรกจทเกยวของกบการเกษตรทวทยากรยกตวอยางมาทง 4 กรณน ท�าใหเหนวาการจะท�าธรกจการทองเทยวเชงเกษตรประสบความส�าเรจไดนนจะตองมองคประกอบ ดงน

• ตองสรางความแตกตางใหกบสงทจะเสนอขายมการวางแผนทดและตองมขอมลวาลกคากลมเปาหมายคอใคร

• ตองแสวงหาพนธมตรทางธรกจทงจากภาครฐและเอกชนโดยเฉพาะหากเปนการท�าธรกจการทองเทยว

• ตองรกษามาตรฐานและคณภาพของการบรการใหด เพอทลกคาหรอนกทองเทยวทเขามาใชบรการจะไดประทบใจและไดประสบการณทดกลบไป

• การพฒนาสถานทใหเปนจดสนใจจะชวยดงดดใหนกทองเทยวเดนทางมาหาไดแตหากตองการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจจ�าเปนจะตองมการพฒนาสนคาและบรการ เพมเตมเพอใหนกทองเทยวไดจบจายใชสอยดวย

• ตองมกลยทธในการสรางภาพลกษณของตราสนคาใหเปนทจดจ�า• ตองหาชองทางการขายและการประชาสมพนธใหมความหลากหลายและสามารถ

สอสารไปยงกลมเปาหมายทตองการไดตรงจดทสด

กลยทธในการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตร

ProfessorDavidPreeceไดบรรยายในเรองทเกยวกบทฤษฎทางดานการตลาดโดยไดกลาวถงหวใจส�าคญของการบรหารการตลาดทจะท�าใหการด�าเนนงานของกจการประสบ ความส�าเรจโดยผประกอบการจะตองพยายามรกษาความสมพนธทเหมาะสมของสวนประสมทาง


การตลาดทง4ดานซงประกอบดวยผลตภณฑ(Product)ราคา(Price)ชองทางการจดจ�าหนาย(Place)และการสงเสรมการตลาด(Promotion)เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายใหไดรบความพงพอใจสงสดทงนส�าหรบในพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรท สวนใหญจะมสถานทตงถาวรอยแลวอาจตองพจารณาใหความส�าคญกบสวนผสมทางการตลาดในดานของผลตภณฑและการสอสารการตลาดกอนเปนล�าดบแรกโดยในขนตอนของการพฒนาผลตภณฑและการวางแผนเพอสอสารการตลาดจะตองมการก�าหนดกลมลกคาเปาหมายใหชดเจนตงแตตอนเรมตนท�าโครงการ

โดยทวไปผลตภณฑหรอสนคากคอ“สงทจะน�าเสนอเพอตอบสนองความจ�าเปนหรอ ความตองการของลกคาใหไดรบความพงพอใจ”ดงนนกจกรรมการทองเทยวจงถอเปนผลตภณฑอยางหนงทจะชวยสรางประสบการณใหมๆใหกบลกคาทมาใชบรการโดยทคณคาทผลตภณฑทาง การทองเทยวสงมอบใหกบลกคากคอความทรงจ�านนเอง

หลกการส�าคญในการพฒนาผลตภณฑส�าหรบการทองเทยวเชงเกษตรทวทยากรกลาวถงคอการสรางประสบการณทงทสามารถจบตองได(tangible)และไมสามารถจบตองได(intangible)เพอใหนกทองเทยวเกดความประทบใจและจดจ�าเพอน�าไปบอกตอโดยวธทจะสราง


ความประทบใจและจดจ�าใหกบสนคาไดนนจ�าเปนจะตองมการสอสารเรองราวความเปนมาของสถานทใหแกนกทองเทยวดวยวธการตางๆเชนการบอกเลาประวตหรอต�านานของสถานท จากปากของเจาของและการใหขอมลผานปายสอความหมายในรปแบบตางๆสงส�าคญตอมาคอ การสอสารและการสงเสรมการตลาด(promotion)ซงเปนการสรางความนาสนใจใหแกตวผลตภณฑผานกลยทธการสงเสรมการขายตางๆทจะท�าใหนกทองเทยวรจกกบกจกรรมทองเทยวเชงเกษตรทจะน�าเสนอโดยผประกอบการจะตองพจารณาชองทจะท�าใหนกทองเทยวร จกผลตภณฑหรอเขาถงสถานทไดโดยงาย

จากนนจงถงขนตอนของการตงราคา(pricing)ของกจกรรมและสนคาทางการทองเทยวเชงเกษตรโดยการตงราคาควรพจารณาจากคณคาและประสบการณทนกทองเทยวจะไดรบ เมอมาใชบรการอยางไรกตามการก�าหนดราคานนจะตองตงอยบนพนฐานของตนทนทเกดขนจรง บวกกบก�าไรทตองการจะไดซงกควรจะตองท�าการศกษาหาขอมลการตงราคาขายของธรกจหรอกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรทมความคลายคลงกนดวยเพอใหราคาทตงขนนนมความสมเหตสมผลและสามารถแขงขนกบธรกจอนๆได

การศกษาดงานทไรกาแฟ Golden Malaba Farm

การอบรมเชงปฏบตงานในครงน ผจดไดก�าหนดใหมการศกษาดงานทไรกาแฟGoldenMalabaFarmและส�านกงานขายกาแฟขชะมดGoldenMalabarบนภเขาสงในเขตPangalenganซงตงอยทางตอนใตของเมองบนดงโดยพนทท�าการเกษตรสวนใหญบนภเขานเปนไรชาและ ไรกาแฟสลบกบพชผลทางการเกษตรอนๆเชนมะเขอเทศแครอทนาขาวเปนตนรฐบาลอนโดนเซย มแผนทจะพฒนาพนทบรเวณนใหเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรเพอรองรบการทองเทยวในอนาคตดวย


ความพเศษของไรกาแฟแหงนคอเปนไรกาแฟพนธอะราบกาทปลกบนภเขาทมความสงมากกวา1,500เมตรจากระดบน�าทะเลนอกจากนลกษณะของหนาดน(topsoil)ในบรเวณ ดงกลาวยงเปนดนทมความอดมสมบรณ(Fertilesoil)เนองจากเปนหนาดนทเกดจากการทบถมกน ของขเถาภเขาไฟจากสองปจจยดงกลาวนสงผลใหผลผลตเมลดกาแฟของไรแหงนมคณภาพทดเปนทตองการของตลาดทงในและตางประเทศดวย

ปจจบนไรกาแฟGoldenMalabaFarmมพนทปลกกาแฟประมาณ119เฮกตารโดยทดนผนนยงคงเปนกรรมสทธของรฐบาลอนโดนเซยทอนญาตใหเกษตรกรสามารถเชาพนทปาทอยระหวางการฟนฟในลกษณะของการใหสมปทานแกเกษตรกรเพอใชพนทปลกตนกาแฟเนองจากตนกาแฟพนธอะราบกาเปนไมพมขนาดความสงประมาณ2เมตรตนกาแฟชนดนจะเจรญเตบโตไดดใตรมเงาของตนไมใหญซงถอวาเปนรปแบบของมาตรการสงเสรมทดนท�ากนใหแกเกษตรกรทดมากรปแบบหนง

นอกจากการปลกตนกาแฟเพอเกบเกยวเมลดส�าหรบน�าไปผลตเปนกาแฟควบดแบบปรกตแลวไรแหงนยงสามารถผลตกาแฟขชะมด(Luwakcoffee)ซงถอเปนกาแฟทไดรบความนยม มปรมาณความตองการและมราคาสงไดดวยและในอนาคตไรแหงนยงมแผนทจะเปดใหเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตรส�าหรบนกทองเทยวกลมทตองการสมผสธรรมชาตเรยนรกรรมวธในการ ปลกกาแฟและการผลตกาแฟขชะมดโดยขณะนอยในระหวางการวางแผนพฒนาโปรแกรมและกจกรรมทองเทยว

ส�านกงานขายกาแฟขชะมดGoldenMalabarแหงนเปนทงส�านกงานขายและเปนสถานทผลตกาแฟขชะมดโดยภายในอาคารจะมกรงส�าหรบเลยงชะมดกระบวนการผลตกาแฟขชะมดจะเรมจากการเลยงชะมดดวยผลกาแฟสดทเรยกวาcherrycoffeeและอาหารอนๆเชนเนอปลาเนอไกและพชผกผลไมตางๆโดยชะมดจะเลอกกนผลกาแฟสดโดยการกลนลงไปทงเมลด


จากนนผผลตกจะรอเกบเมลดกาแฟทชะมดขบถายออกมาเพอน�าไปลางท�าความสะอาดและน�าเขาสกระบวนการผลตเมลดกาแฟควตามสตรของผผลตตอไป เชอกนวาเมลดกาแฟจากขชะมดน จะมกลนทพเศษและรสชาตทแตกตางจากเมลดกาแฟทผลตดวยกรรมวธปรกตเนองจากผานกระบวนการบมและหมกโดยธรรมชาตขณะทอยในระบบยอยอาหารของชะมด

ภายหลงการศกษาดงานทไรกาแฟGoldenMalabarผเขารวมโครงการไดแลกเปลยนความคดเหนรวมกนวากจกรรมทองเทยวดงกลาวตรงตามหลกการของการทองเทยวเชงเกษตรทง3ขอทวทยากรไดก�าหนดไวในวนแรกของการอบรมหรอไมซงสรปไดวากจกรรมทไดสมผสขณะทเดนทางไปศกษาดงานทไรกาแฟGoldenMalabarเปนกจกรรมการทองเทยวทตรงตามหลกการของการทองเทยวเชงเกษตรทง3ขอเนองจากกจกรรมการเกษตรดงกลาวมความ นาสนใจการศกษาดงานครงนผเขารวมทกคนมโอกาสไดพดคยแลกเปลยนเรยนรวธการท�าการเกษตรจากเกษตรกรโดยตรงไดเรยนรวธการเกบผลกาแฟและไดทดลองจากการเกบผลกาแฟดวยตวเองทไรกาแฟนอกจากนยงไดไปเยยมชมทส�านกงานขายกาแฟขชะมดเพอดวธการผลตกาแฟขชะมดและชมกาแฟสดของทนรวมทงไดเรยนรวธแยกความแตกตางของเมลดกาแฟธรรมดากบกาแฟขชะมดดวยการดมกลนซงกพบวาเมลดกาแฟทชะมดกนแลวขบถายออกมาเมอน�ามาท�าความสะอาดและตากใหแหงแลวจะมกลนหอมเฉพาะตวทแตกตางจากเมลดกาแฟธรรมดา

วทยากรไดสรปและใหขอคดเหนเพมเตมวา กจกรรมทงหมดสามารถพฒนาใหเปนกจกรรมการทองเทยวเชงเกษตรได แตตองมการพฒนารปแบบของกจกรรม ดงน

1) จดล�าดบของกจกรรมทจะน�าเสนอใหกบนกทองเทยวและพฒนาแนวทางการสอ ความหมายดวยเชนควรก�าหนดรปแบบเสนทางและระยะเวลาในการน�าชมไรกาแฟGolden Malabarใหดไมสนหรอยาวจนเกนไปและหากตองการตอนรบกลมนกทองเทยว ตางชาตจะตองพฒนาผสอความหมายเพมขน เนองจากคนงานในไรทงหมดเปน คนทองถนทไมสามารถสอสารภาษาองกฤษได

2) ควรระมดระวงเรองการใหนกทองเทยวเหนกระบวนการผลตกาแฟโดยเฉพาะขณะทชะมดขบถายเอาเมลดกาแฟออกมาเนองจากผทไมใชนกดมกาแฟอาจเกดความรสกไมดกบกาแฟทผลตจากขชะมด

3) พฒนากจกรรมทท�าใหนกทองเทยวสามารถเขาไปมสวนรวมไดส�าหรบกจกรรมทส�านกงานขายกาแฟขชะมดเชนใหนกทองเทยวไดดกรรมวธในการควบดและบรรจกาแฟลงในถงรวมถงการใหนกทองเทยวไดทดลองผลตกาแฟและบรรจกาแฟลงถงดวยตวเองซงวธการนจะเปนการสรางความประทบใจและเพมโอกาสในการขายกาแฟใหแกนกทองเทยวไดมากขนเปนตน


ประโยชนทไดรบจากการเขารวมโครงการ

การทมโอกาสเขารวมอบรมในหวขอWorkshoponAgritourismBusinessDevelopmentในครงนท�าใหมความเขาใจเรองการจดการการทองเทยวและกระบวนการพฒนากจกรรมการเกษตรใหกลายเปนสนคาทางการทองเทยวรวมไปถงมความเขาใจเรองของวธการวเคราะหกลมลกคาการจ�าแนกผมสวนไดเสยทจะเขามารวมในการพฒนาและกลยทธในการท�าการตลาดใหแกกจกรรมการเกษตรทเปนสนคาทางการทองเทยวเพมมากขน ซงในฐานะทมหนาท รวบรวมและเผยแพรองคความร เกยวกบการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนความร และประสบการณดานการพฒนาการทองเทยวเชงเกษตรทไดรบจะสามารถน�าไปถายทอดหรอเผยแพรใหแกบคลากรขององคการตามชองทางและโครงการตางๆของหนวยงานรวมถงชมชนทองถนตางๆทอยภายใตโครงการพฒนาขององคการ

หลกสตรการฝกอบรมเชงปฏบตการเรองWorkshoponAgritourismBusinessDevelopmentทจดขนนเปนหลกสตรทดมากเนองจากท�าใหผเขาอบรมเองมความเขาใจในมตของการพฒนากจกรรมการทองเทยวเพอเปนแหลงสรางรายไดใหชมชนมากขนในอนาคตควรเปดโอกาสหรอหาทางสงเสรมใหผทมหนาททเกยวของกบการพฒนาการทองเทยวขององคกรตางๆทงภาครฐเอกชนและภาคประชาชนไดเขารวมฝกอบรมในหลกสตรดงกลาวเพมเตมเพอสรางความเขาใจในกระบวนการพฒนาการทองเทยวใหแกบคลากรเหลานนหรอควรพจารณาจดการอบรมเชงปฏบตการในลกษณะนขนในประเทศในอนาคต•

75

องคการเพมผลผลตแหงเอเชย(Asian Productivity Organization: APO)

จดตงขนเมอวนท11พฤษภาคมพ.ศ.2504เปนหนวยงานระหวางรฐบาลในภมภาคเอเชยแปซฟกมภารกจเพอการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมอยางยงยนดวยหลกการเพมผลตภาพประกอบดวยประเทศสมาชก20ประเทศโดยมประเทศไทยเปน1ใน8ประเทศผรวมกอตง

กระทรวงอตสาหกรรม

ดวยพนธกจในการมงสการพฒนาอตสาหกรรมอยางยงยนและสามารถแขงขนไดในตลาดโลกจงเหนความส�าคญในการสนบสนนดานงบประมาณส�าหรบการจดกจกรรมขององคการเพมผลผลตแหงเอเชยผานสถาบนเพมผลผลตแหงชาต

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

สถาบนเครอขายของกระทรวงอตสาหกรรมเปนองคกรใหบรการปรกษาแนะน�าฝกอบรมวจยพฒนารณรงคสงเสรมและผลกดนใหเกดแนวทางการเพมผลตภาพเพอการเตบโตอยางยงยนในทกภาคสวนของสงคมในฐานะองคกรเพมผลตภาพแหงชาตและหนวยงานทท�าหนาทประสานกบเอพโอและหนวยงานตางๆทงในและตางประเทศในการจดกจกรรมเพอสงเสรมและเผยแพรความรดานการเพมผลตภาพ