แผนยุทธศาสตร์ · 2020. 12. 16. ·...

A

แผนยทธศาสตร

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564)

กองยทธศาสตรและแผนงาน


http://bps.moph.go.th

แผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) หนา ก

ค าน า

แผนยทธศาสตร ส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) น จดท าขนเพอเปนกรอบแนวทางในการขบเคลอนสการปฏบตของหนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ใหบรรลเปาหมาย ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน อนจะน าพาประเทศไปสความมนคง มงคง ยงยน

การจดท าแผนยทธศาสตร ส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) ในครงนใชกระบวนการแบบมสวนรวมจากผ ทมสวนเกยวของ โดยไดวางกรอบแนวคดใหมความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 12 ประเทศไทย 4.0 นโยบายรฐบาล การปฏรปดานสาธารณสข ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 และแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) โดยแผนยทธศาสตรฉบบนประกอบดวย ยทธศาสตร 4 ดาน คอ 1. สงเสรม ปองกน ควบคมโรค ภยสขภาพ และคมครองผบรโภคดานสขภาพอยางมประสทธภาพ 2. พฒนาและสงเสรมการจดระบบบรการสขภาพทกระดบใหมคณภาพ 3. พฒนาบคลากรใหมประสทธภาพในการใหบรการทเปนเลศ 4. พฒนาการบรหารจดการดานการแพทยและการสาธารณสขอยางมธรรมาภบาล ซงมเปาหมาย และมาตรการ ในแตละโครงการ ตลอดจนแนวทางการขบเคลอนและการประเมนผล การด าเนนงานเพอถายทอดและสรางความเขาใจรวมกนในการด าเนนงานดานสาธารณสขใหแกทกหนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ทงนส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ขอขอบคณผบรหารและเจาหนาทสาธารณสขทมสวนรวมในการทบทวน ปรบปรงและแกไขใหแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) ฉบบน ใหมความสมบรณ และหวงเปนอยางยงวา จะเปนประโยชนในการพฒนางานดานสาธารณสขใหกบหนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ตอไป

นพ.เจษฎา โชคด ารงสข ปลดกระทรวงสาธารณสข

แผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) หนา ข

สารบญ

ค าน า ก

สารบญ บทสรปผบรหาร

ข 1

บทท 1 บทน า 3 บทท 2 สถานการณและปจจยทมผลตอระบบสขภาพ 14 บทท 3 การวเคราะหศกยภาพของส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 35 บทท 4 แผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป

(พ.ศ. 2560-2564) 37

ยทธศาสตรท 1 สงเสรม ปองกน ควบคมโรค ภยสขภาพ และคมครองผบรโภค ดานสขภาพอยางมประสทธภาพ

39

ยทธศาสตรท 2 พฒนาและสงเสรมการจดระบบบรการสขภาพทกระดบใหมคณภาพ 41 ยทธศาสตรท 3 พฒนาบคลากรใหมประสทธภาพในการใหบรการทเปนเลศ 43 ยทธศาสตรท 4 พฒนาการบรหารจดการดานการแพทยและการสาธารณสขอยาง

มธรรมาภบาล 44

บทท 5 การขบเคลอนและตดตามประเมนผล เอกสารอางอง

46 48

แผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) หนา 2

บทสรปผบรหาร จากสถานการณการเปลยนแปลงปจจยทงภายในและภายนอกทสงผลตอระบบสขภาพทงในปจจบน

และอนาคต เชน การเปลยนแปลงโครงสรางของประชากรไทย การเปลยนแปลงฐานเศรษฐกจไปสยคดจทลการเกดของโรคอบตใหมและอบตซ า การเสยชวตดวยโรคไมตดตอทสามารถปองกนได ปญหามลพษสงแวดลอม ภยพบตธรรมชาต และภยกอการราย เปนตน ส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข จงจดท าแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) ขน โดยมวตถประสงคเพอเปนแนวทางในการด าเนนงานของหนวยงานภายในสงกดส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ในการพฒนาระบบสขภาพเพอใหสอดรบกบการเปลยนแปลงของบรบททางสงคม นโยบายและยทธศาสตรในระดบชาต รวมไปถงการปฏรปประเทศและปฏรประบบสขภาพ ไปสความเปนประเทศไทย 4.0

โดยการจดท าแผนยทธศาสตรฉบบน ส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ไดทบทวนอ านาจหนาทตามกฎกระทรวง ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) แผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 นโยบายประเทศไทย 4.0 ดานสาธารณสข รวมทงประเดนปฏรปประเทศดานสาธารณสข มาพจารณารวมกน เพอปรบปรงใหแผนยทธศาสตรมความชดเจน เปนรปธรรม มประสทธภาพและประสทธผลในการปฏบตงานยงขน จนไดแผนยทธศาสตรส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561 ) โดยมวสยทศน (Vision) “ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เปนหนวยงานหลกในการก าหนดทศทาง ก ากบดแล ขบเคลอนนโยบายของกระทรวงฯ สการปฏบต บรหารจดการทรพยากร และจดบรการสขภาพ อยางมสวนรวมและเปนธรรม เพอประชาชนสขภาพด” ประกอบดวย ยทธศาสตร 4 ดงน

1. สงเสรม ปองกน ควบคมโรค ภยสขภาพ และคมครองผบรโภคดานสขภาพอยางมประสทธภาพ

2. พฒนาและสงเสรมการจดระบบบรการสขภาพทกระดบใหมคณภาพ 3. พฒนาบคลากรใหมประสทธภาพในการใหบรการทเปนเลศ 4. พฒนาการบรหารจดการดานการแพทยและการสาธารณสขอยางมธรรมาภบาล

รวมทงไดก าหนดแนวทางการถายทอดยทธศาสตรและตวชวด สรางความเขาใจแกผปฏบตงานในทกระดบในการขบเคลอนยทธศาสตรไปสการปฏบตอยางแทจรง และมการตดตามประเมนผลทสะดวก รวดเรวเพอลดขนตอนในการปฏบตงานอกดวย

นอกจากนการทบทวนแผนยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จะมการด าเนนการอยางตอเนองทกป เพอปรบปรงแนวทางการด าเนนงานใหมประสทธภาพและประสทธผลอยเสมอ เพอใหบรรลเปาหมายกระทรวงสาธารณสข “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน”


บทท 1 บทน า สบเนองจากปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ไดจดท าแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561) เพอใชเปนแนวทางในการด าเนนงานดานสาธารณสข ใหมความชดเจน เปนรปธรรม สามารถปรบปรงระบบสาธารณสขของประเทศไดอยางมประสทธภาพนน ทงน กระทรวงสาธารณสขไดมการทบทวนแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เพอใหแผนยทธศาสตรมความสอดคลองกบสถานการณและบรบทของสงคมไทยและสงคมโลกในปจจบน นโยบายรฐบาลและยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป นโยบายไทยแลนด 4.0 วธการจดสรรงบประมาณของภาครฐทเนนการท างานแบบบรณาการและเชงพนทมากขน รวมทงประเดนปฏรปประเทศดานสาธารณสข 4 ดาน ไดแก 1) ดานระบบบรหารจดการดานสขภาพ 2) ดานระบบบรการสาธารณสข 3) ดานการคมครองผบรโภค และ 4) ดานความยงยนและเพยงพอดานการเงน การคลงสขภาพ

ดงนน กระทรวงสาธารณสขจงจดท าแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561) เพอขบเคลอนและสรางความเขาใจรวมกนใหแกทกหนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ใหน าแผนยทธศาสตรดงกลาวไปใชในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอบรรลเปาหมาย “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน”

โดยในสวนของแผนยทธศาสตรส านกงานปลด กระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561) ไดจดท าขนโดยเชอมโยงกบประเดนดงตอไปน

1) อ านาจหนาทตามกฎกระทรวง แบงสวนราชการส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2560

(1) ก าหนดนโยบาย เปาหมาย และผลสมฤทธของกระทรวง เพอใหสอดคลองตามแนวทางพระราชด าร นโยบายรฐบาล สภาพปญหาของพนท สถานการณของประเทศ และขบเคลอนนโยบายตามแนวทางและแผนการปฏบตราชการ

(2) พฒนายทธศาสตรการบรหารของกระทรวงและการบรณาการดานสขภาพระหวาง องคกรทเกยวของ เพอใหเกดความชดเจนในการจดการสาธารณสขในภาวะปกต ฉกเฉน วกฤต การคมครองผบรโภค และการมสวนรวมของภาครฐและภาคเอกชน

(3) จดสรรและพฒนาระบบบรหารทรพยากรของกระทรวง เพอใหเกดการประหยด คมคา และสมประโยชน

(4) ก ากบ เรงรด ตดตาม และประเมนผล รวมทงประสานการปฏบตราชการ ดานการแพทยและการสาธารณสข

(5) ด าเนนการและใหบรการดานการแพทยและการสาธารณสข (6) พฒนาระบบการเงนการคลง และระบบบรการดานสขภาพใหเหมาะสมและไดมาตรฐาน (7) พฒนาระบบฐานขอมล ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ สารนเทศและการสอสาร

ประชาสมพนธ เพอใชในการบรหารงานและการบรการของหนวยงานในสงกดกระทรวง (8) สงเสรม สนบสนน และประสานการพฒนาระบบบรการสขภาพ (9) ด าเนนงานและพฒนาความรวมมอดานสขภาพระหวางประเทศ


(10) ด าเนนการเกยวกบกฎหมายและพฒนากฎหมายทเกยวกบการแพทยและการสาธารณสข ใหทนสมยและเหมาะสมยงขน

(11) ผลตและพฒนาบคลากรดานสขภาพ รวมทงศกษา วเคราะห วจย พฒนา และ ถายทอดองคความรและเทคโนโลยดานระบบบรการสขภาพและดานการพยาบาลแกองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน

(12) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของส านกงานปลดกระทรวง หรอตามทรฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

2) รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 30 มถนายน 2558 เหนชอบใหมการจดตงคณะกรรมการจดท า

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป เพอจดท ายทธศาสตรและกรอบการปฏรป และจดท ารางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ใชในการขบเคลอนและพฒนาประเทศ ใหบรรลตามวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” โดยยทธศาสตรชาต ทจะใชเปนกรอบแนวทางการพฒนา ระยะ 20 ป ประกอบดวย 6 ยทธศาสตร ดงน

2.1 ยทธศาสตรดานความมนคง มเปาหมายทงในการสรางเสถยรภาพภายในประเทศ และชวยลดและปองกนภยคกคามจากภายนอก รวมทงสรางความเชอมนในกลมประเทศอาเซยนและประชาคมโลกทมตอประเทศไทย

2.2 ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน เพอใหประเทศไทยสามารถพฒนาไปสการเปนประเทศพฒนาแลว ซงจ าเปนตองยกระดบผลตภาพการผลตและการใชนวตกรรม ในการเพมความสามารถในการแขงขนและการพฒนาอยางยงยนทงในสาขาอตสาหกรรม เกษตรและบรการ การสรางความมนคงและปลอดภยดานอาหาร การเพมขดความสามารถทางการคาและการเปนผประกอบการ รวมทงการพฒนาฐานเศรษฐกจแหงอนาคต ทงนภายใตกรอบการปฏรปและพฒนาปจจยเชงยทธศาสตร ทกดาน อนไดแก โครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม การพฒนาทนมนษย และการบรหารจดการทงในภาครฐและภาคธรกจเอกชน

2.3 ยทธศาสตรการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน เพอพฒนาคนและสงคมไทยใหเปนรากฐานทแขงแกรงของประเทศ มความพรอมทางกาย ใจ สตปญญา มความเปนสากล มทกษะการคดวเคราะหอยางมเหตผล มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย มคณธรรม จรยธรรม รคณคาความเปนไทย มครอบครวทมนคง โดยมกรอบแนวทางทตองใหความส าคญและเกยวของกบกระทรวงสาธารณสข ไดแก

2.3.1 การพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวตใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศ

2.3.2 การสรางเสรมใหคนมสขภาวะทด 2.3.3 การสรางความอยดมสขของครอบครวไทย เสรมสรางบทบาทของสถาบน

ครอบครวในการบมเพาะจตใจใหเขมแขง 2.4 ยทธศาสตรดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม เพอเรงกระจายโอกาสการพฒนาและสรางความมนคงใหทวถง ลดความเหลอมล าไปสสงคมทเสมอภาคและเปนธรรม โดยมกรอบแนวทางทตองใหความส าคญและเกยวของกบกระทรวงสาธารณสข ไดแก


2.4.1 การสรางความมนคงและการลดความเหลอมล าทางดานเศรษฐกจและสงคม 2.4.2 การพฒนาระบบบรการและระบบบรหารจดการสขภาพ 2.4.3 การสรางสภาพแวดลอมและนวตกรรมทเออตอการด ารงชวตในสงคมสงวย 2.5 ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอเรงอนรกษฟนฟและสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต และมความมนคงดานน า รวมทงมความสามารถ ในการปองกนผลกระทบและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตธรรมชาต และพฒนา มงสการเปนสงคมสเขยว 2.6 ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ เพอใหหนวยงานภาครฐมขนาดทเหมาะสมกบบทบาทภารกจ มสมรรถนะสง มประสทธภาพและประสทธผลกระจายบทบาทภารกจไปสทองถนอยางเหมาะสม มธรรมาภบาล

3) แผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) หลงจากทนายกรฐมนตร (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา) ไดมขอสงการเมอวนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2559 ใหทกสวนราชการจดท าแผนงานในภารกจหลกของหนวยงานระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) เพอใหสอดรบกบการจดท ายทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ในการจดท ายทธศาสตรและกรอบการปฏรป และจดท ารางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป เพอใชในการขบเคลอนและพฒนาประเทศ ใหบรรลตามวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง”กระทรวงสาธารณสขในฐานะสวนราชการ จงไดจดท าแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) ขน ตามขอสงการของนายกรฐมนตรฯ อกทง ระบบสขภาพไทยก าลงเผชญกบสงททาทายจากรอบดาน อาท การเขาสสงคมผสงอาย การเปลยนจากสงคมชนบทสสงคมเมอง การเชอมตอการคาการลงทนทวโลก ตลอดจนความกาวหนาทางเทคโนโลย สงผลใหประชาชนมความคาดหวงตอคณภาพของระบบบรการมากขน ขณะทงบประมาณภาครฐเรมมจ ากด ไมเพยงพอตอการเพมขนของคาใชจายดานสาธารณสข ท าใหระบบสขภาพไทยตองเตรยมเพอรบมอกบสงตางๆ เหลาน ดงนน กระทรวงสาธารณสขในฐานะหนวยงานหลกของประเทศ จงมความจ าเปนทตองมการก าหนดยทธศาสตร ระยะ 20 ป เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบสขภาพ เพอใหประชาชนมสขภาพและคณภาพชวตทด และสงผลตอการใชจายภาครฐดานสขภาพของประเทศตอไป สอดรบกบการปฏรปประเทศไทยและการปฏรปดานสาธารณสข เพอสรางความเขมแขงและมนคงยงยนใหกบระบบสขภาพ ทดเทยมกบนานาประเทศในเอเชยไดจงไดวางทศทางในการวางแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) เปน 4 ระยะ ระยะละ 5 ป และมจดเนนหนกแตละระยะ คอ ระยะท 1 พ.ศ. 2560 – 2564 ปฏรประบบ ระยะท 2 พ.ศ. 2565 – 2569 สรางความเขมแขง ระยะท 3 พ.ศ. 2570 – 2574 สความยงยน ระยะท 4 พ.ศ. 2575 – 2579 เปน 1 ใน 3 ของเอเชย

โดยยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) ประกอบดวย วสยทศน : เปนองคกรหลกดานสขภาพ ทรวมพลงสงคม เพอประชาชนสขภาพด พนธกจ : พฒนาและอภบาลระบบสขภาพ อยางมสวนรวมและยงยน เปาหมาย : ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน


ยทธศาสตร 4 Excellence : ประกอบดวย ยทธศาสตรท 1 ดานสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภคเปนเลศ

(Promotion, Prevention & Protection Excellence) ยทธศาสตรท 2 ดานบรการเปนเลศ (Service Excellence) ยทธศาสตรท 3 ดานบคลากรเปนเลศ (People Excellence) ยทธศาสตรท 4 บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence)

4) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 น จะเปนไปอยางสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป โดยเนนการปฏรปประเทศเพอแกปญหาพนฐานดานตางๆของประเทศไทย ไมวาจะเปนดานสงคมทก าลงจะเขาสสงคมผสงอายเมอสนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 การเชอมตอดานการคาและเศรษฐกจระดบคณภาพและการเขาถงการศกษาและการสาธารณสข การขาดแคลนวยแรงงาน ความเหลอมล า รวมไปถงการพฒนานวตกรรมใหมๆเพอรองรบการววฒนของเทคโนโลย และความเปนอยในสงคมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว โดยหลกการส าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 เชน การนอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ตอเนองมาตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 รวมไปถงการยดวสยทศนภายใตยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอเปนคตพจนประจ าชาตวา “มนคง มงคง ยงยน” เปนตน จงจะเหนไดวา การพฒนาในชวง 5 ป ภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงถอเปนกลไกหลก และเปน 5 ปแรกของการขบเคลอนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ไปสการปฏบตในล าดบแรกเพอใหบรรลเปาหมายในระยะยาวไดในทสด โดยยทธศาสตรทก าหนดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 มทงหมด 10 ยทธศาสตร โดยจะครอบคลมทงในมตเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม รวมไปถงการมงเนนการพฒนาพนฐานเชงยทธศาสตรและกลไกสนบสนนยทธศาสตรใหสมฤทธผลในทกมต ประกอบไปดวย 4.1 ยทธศาสตรการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย 4.2 ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมลดความเหลอมล าในสงคม 4.3 ยทธศาสตรการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน 4.4 ยทธศาสตรการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน 4.5 ยทธศาสตรการเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความมงคงและยงยน

4.6 ยทธศาสตรการบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบและ ธรรมาภบาลในสงคมไทย

4.7 ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส 4.8 ยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม 4.9 ยทธศาสตรการพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ 4.10 ยทธศาสตรความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา


5) แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560 – 2564) อยภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 12 เปนแผนพฒนาระยะ 5 ป และเปนกลไกเชอมตอเปาหมายยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ดานสขภาพ ใหสามารถน าไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม จงไดยดหลกการ ดงน (1) ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (2) ยดคนเปนศนยกลางการพฒนาเพอใหคนไทยมสขภาวะทด (3) ยดเปาหมายอนาคตประเทศไทยป 2579 ควบคกบกรอบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs) (5) การปรบโครงสรางประเทศไทยไปสประเทศไทย 4.0 (6) ประเดนการปฏรปประเทศ ดานสาธารณสข (7) ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ฉบบท 2 (8) กรอบแนวทางแผนระยะ 20 ป ดานสาธารณสข เพอวางฐานรากของระบบสขภาพในระยะ 5 ป ใหเขมแขงเพอคนไทยมสขภาพแขงแรง สามารถสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไดทงทางตรงและทางออม โดยแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 ประกอบดวย วสยทศน : ระบบสขภาพไทยเขมแขง เปนเอกภาพ เพอคนไทยสขภาพดสรางประเทศใหมนคง มงคง และยงยน พนธกจ : เสรมสราง สนบสนนและประสานใหเกดการมสวนรวมของทกภาคสวน ทงภาครฐ เอกชน นกวชาการและภาคประชาสงคม ในการอภบาลและพฒนาระบบสขภาพไทยใหเขมแขง รองรบกบบรบทของการเปลยนแปลงในอนาคต เปาประสงค :

1. ประชาชน ชมชน ทองถน และภาคเครอขายมความรอบรดานสขภาพเพมขน สงผลใหการเจบปวยและตายจากโรคทปองกนไดลดลง

2. คนไทยทกกลมวยมสขภาวะทด ลดการตายกอนวยอนควร 3. เพมขดความสามารถของระบบบรการสขภาพทกระดบ ใหประชาชนสามารถ

เขาถงบรการไดอยางสะดวก เหมาะสม 4. มบคลากรดานสขภาพทดแลประชาชน ในสดสวนทเหมาะสม

5. มกลไกการอภบาลระบบสขภาพแหงชาตทเหมาะสม มประสทธภาพและ ประสทธผล

ยทธศาสตรการพฒนาสขภาพ : ประกอบดวย ยทธศาสตรท 1 เรงการเสรมสรางสขภาพคนไทยเชงรก ยทธศาสตรท 2 สรางความเปนธรรม ลดความเหลอมล าในระบบบรการสขภาพ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาและสรางกลไกเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการก าลงคนดานสขภาพ

ยทธศาสตรท 4 พฒนาและสรางความเขมแขงในการอภบาลระบบสขภาพ


6) นโยบายรฐบาล ในรฐบาลปจจบนโดยมพลเอกประยทธ จนทรโอชา เปนนายกรฐมนตร ไดแถลงนโยบายของ

คณะรฐมนตรตอสภานตบญญตแหงชาต (สนช.) เมอวนศกรท 12 กนยายน พ.ศ. 2557 โดยไดก าหนดแนวทางการแกปญหาของประเทศเปนสามระยะ และมนโยบาย 11 ดาน โดยน ายทธศาสตรการพฒนาประเทศวาดวยการพฒนาตามแนวพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มาเปนหลกส าคญ รวมถงใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แนวทางของคณะรกษาความสงบแหงชาต และความตองการของประชาชนเปนแนวทาง ในการก าหนดนโยบาย ดงน

6.1 การปกปองและเชดชสถาบนพระมหากษตรย 6.2 การรกษาความมนคงของรฐและการตางประเทศ 6.3 การลดความเหลอมล าของสงคม และการสรางโอกาสการเขาถงบรการของรฐ 6.4 การศกษาและเรยนร การทะนบ ารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรม 6.5 การยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข และสขภาพของประชาชน 6.6 การเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ 6.7 การสงเสรมบทบาทและการใชโอกาสในประชาคมอาเซยน

6.8 การพฒนาและสงเสรมการใชประโยชนจากวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและพฒนา และนวตกรรม

6.9 การรกษาความมนคงของฐานทรพยากร และการสรางสมดลระหวางการอนรกษกบการใชประโยชนอยางยงยน

6.10 การสงเสรมการบรหารราชการแผนดนทมธรรมาภบาลและการปองกนปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ

6.11 การปรบปรงกฎหมายและกระบวนการยตธรรม โดยนโยบายทเกยวของกบดานสาธารณสขคอนโยบายดานท 5 การยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข และสขภาพของประชาชน โดยรฐบาลจะวางรากฐานพฒนาและเสรมความเขมแขงใหแกการใหบรการดานสาธารณสขและสขภาพของประชาชนโดยเนนความทวถงความมคณภาพและประสทธภาพ ดงน (1) วางรากฐานใหระบบหลกประกนสขภาพครอบคลมประชากรในทกภาคสวนอยางมคณภาพโดยไมมความเหลอมล าของคณภาพบรการในแตละระบบและบรณาการขอมลระหวางทกระบบหลกประกนสขภาพเพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ (2) พฒนาระบบบรการสขภาพโดยเนนการปองกนโรคมากกวารอใหปวยแลวจงมารกษาสรางกลไกการจดการสขภาพในระดบเขตแทนการกระจกตวอยทสวนกลางปรบระบบการจางงานการกระจายบคลากรและทรพยากรสาธารณสขใหเหมาะสมกบทองถนและใหภาคเอกชนสามารถมสวนรวมในการจางบคลากรเพอจดบรการสาธารณสขโดยรฐเปนผก ากบดแลสนบสนนความรวมมอระหวางรฐและเอกชนในการพฒนาระบบบรการทางการแพทยและสาธารณสขโดยสงเสรมการรวมลงทนและการใชทรพยากรและบคลากรรวมกนโดยมขอตกลงทรดกมและเปนประโยชนตอทกฝาย


(3) เสรมความเขมแขงของระบบเฝาระวงโรคระบาดโดยเฉพาะโรคอบตใหมและโรคอบต ซ า โดยมเครอขายหนวยเฝาระวงหนวยตรวจวนจฉยโรคและหนวยทสามารถตดสนใจเชงนโยบายในการสกดกนการแพรกระจายไดอยางทนทวงท (4) ปองกนและแกไขปญหาการเกดอบตเหตในการจราจรอนน าไปสการบาดเจบและเสยชวตโดยการรวมมอระหวางฝายตางๆในการตรวจจบเพอปองกนการรายงานและการดแลผบาดเจบ (5) สงเสรมการกฬาเพอสขภาพใชกฬาเปนสอในการพฒนาลกษณะนสยเยาวชนใหมน าใจนกกฬามวนยปฏบตตามกฎกตกามารยาทและมความสามคคอกทงพฒนานกกฬาใหมศกยภาพสามารถแขงขนในระดบนานาชาตจนสรางชอเสยงแกประเทศชาต (6) ประสานการท างานระหวางภาคสวนตางๆในสงคมเพอปองกนและแกปญหาการตงครรภในวยรนและปญหาดานการแพทยและจรยธรรมของการอมบญการปลกถายอวยวะและสเตมเซลลโดยจดใหมมาตรการและกฎหมายทรดกมเหมาะสมกบประเดนทเปนปญหาใหมของสงคม (7) พฒนาขดความสามารถในการวจยดานวทยาศาสตรการแพทยและสาธารณสขโดยจดใหมบคลากรและเครองมอททนสมยและใหมความรวมมอทงระหวางหนวยงานภายในประเทศและหนวยงานตางประเทศโดยเฉพาะในการปองกนและรกษาโรคทมความส าคญ

7) เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) เปาหมายการพฒนาทยงยน หรอ Sustainable Development Goals: SDGs นน รเรมโดยสมชชาใหญแหงสหประชาชาต (United Nations General Assembly: UN) เมอปค.ศ. 2010 โดยเปนการด าเนนงานตอเนองจากเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ หรอ Millennium Development Goals: MDGs มเปาหมายเพอกระตนใหประเทศตางๆ พฒนาประเทศเพอขจดความยากจน ความหวโหย สงเสรมสทธมนษยชน ความเทาเทยม เทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม และพรอมรบมอตอการเปลยนแปลงภมอากาศซงไดสนสดลงเมอปค.ศ. 2015 หลงจากนน UN จงไดรเรมกระบวนการหารอเพอก าหนดวาระการพฒนาภายหลงป ค.ศ. 2015 (The Post – 2015 Development Agenda) ตามกระบวนทศน “การพฒนาทยงยน” โดยประเดนส าคญของการจดท าเปาหมายการพฒนาทยงยน หรอ Sustainable Development Goals : SDGs ประกอบไปดวย 17 เปาหมายหลก ทตองบรรลและด าเนนการใหไดภายในป ค.ศ. 2030 ดงน 7 .1 ยตความยากจนทกรปแบบทกหนแหง

7.2 ยตความหวโหยสรางความมนคงทางอาหารยกระดบโภชนาการและสงเสรมเกษตรกรรมยงยน

7.3 สรางหลกประกนสขภาพและสงเสรมสขภาวะของทกคนทกวย 7.4 สรางหลกประกนถวนหนาความเทาเทยมดานคณภาพการศกษาและสงเสรมโอกาส

ในการเรยนรตลอดชวตสาหรบทกคน 7.5 บรรลความเทาเทยมทางเพศและสรางความเขมแขงแกผหญงและเดกหญง 7.6 สรางหลกประกนใหมการบรหารจดการน าและการสขาภบาลอยางยงยนส าหรบทกคน

7.7 สรางหลกประกนการเขาถงพลงงานยคใหมทมราคาซอหาไดทเชอถอไดและมความยงยนส าหรบทกคน


7.8 สงเสรมความยงยนความเทาเทยมและการเตบโตทางเศรษฐกจทยงยนรวมทงโอกาส ในการท างานทดและมประสทธภาพส าหรบทกคน

7.9 เรงสรางระบบสาธารณปโภคพนฐานสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมทเทาเทยมและยงยนและสนบสนนนวตกรรม

7.10 ลดความเหลอมล าในประเทศและระหวางประเทศตางๆ 7.11 ท าใหเมองและทตงถนฐานของประชาชนมความเทาเทยมปลอดภยมนคงและยงยน 7.12 สรางหลกประกนแกระบบการบรโภคและการผลตทยงยน 7.13 ด าเนนการเรองการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศและผลกระทบอยางเรงดวน 7.14 อนรกษและใชทรพยากรทางทะเลอยางยงยนเพอการพฒนาทยงยน

7.15 ปกปองฟนฟและสงเสรมการใชระบบนเวศภาคพนดนอยางยงยนการจดการปาไม อยางยงยนตอสกบการแปรสภาพเปนทะเลทรายหยดยงและฟนฟความเสอมโทรมของพนดนและหยดยงการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ

7.16 สงเสรมสงคมทมสนตภาพและความเทาเทยมเพอการพฒนาทยงยนสนบสนนใหทกคนเขาถงความยตธรรมสรางสถาบนทางสงคมทมประสทธภาพเชอถอไดและมความเทาเทยมในทกระดบ

7.17 เสรมสรางความเขมแขงแกการปฏบตและฟนฟความรวมมอของพนธมตรระดบโลกเพอการพฒนาทยงยน

8) ประเทศไทย 4.0 ในอดตทผานมา ประเทศไทยมโครงสรางเศรษฐกจทเรมจากสงคมเกษตรกรรม หรอ ประเทศไทย 1.0 เนนการสรางรายไดจากการเกษตรเปนหลก ตอมาจงปรบเขาสอตสาหกรรมเบา หรอ ประเทศไทย 2.0 โดยมงเนนแรงงานราคาถก ใชทรพยากรธรรมชาตทมในประเทศ เชน สงทอ อาหาร หลงจากนนกไดปรบเปลยนเขาสประเทศไทย 3.0 ทใหความส าคญกบอตสาหกรรมหนก เชน รถยนต อปกรณอเลคทรอนกส โดยใชตนทนและเทคโนโลยจากตางประเทศเพอเนนการสงออก ท าใหประเทศไทยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจมการเตบโตอยางตอเนอง สงสดท 7-8% ตอป แตเมอถงจดหนงหลงป พ.ศ. 2540 อตราการเตบโตทางเศรษฐกจปรบลดลงมาอยท 3-4 % ตอปเทานน และท าใหประเทศไทย ตดอยในกบดกประเทศรายได ปานกลางมากวา 20 ปการปรบเปลยนอกครง เพอเขาสประเทศไทย 4.0 หรอ Thailand 4.0 จงเปนการปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจแบบเดมทขบเคลอนดวยอตสาหกรรม ไปส เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรมเพอผลกดนใหประเทศหลดพนจาก 3 กบดกทก าลงเผชญ นนคอ กบดกประเทศรายไดปานกลาง กบดกความเหลอมล า และ กบดกความไมสมดลของการพฒนา โดยใชพลงประชารฐในการขบเคลอน ผมสวนรวมหลกประกอบดวยภาคเอกชน ภาคการเงน การธนาคาร มหาวทยาลย และสถาบนวจยตางๆ โดยเนนตามความถนดและจดเดนของแตละองคกร และมภาครฐคอยสนบสนนโดยแปลงความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ ใหเปนความไดเปรยบในเชงแขงขน โดยการเตมเตมดวยวทยาการ ความคดสรางสรรค นวตกรรม วทยาศาสตร เทคโนโลย และการวจยและพฒนา แลวตอยอดความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบเปน 5 กลมเทคโนโลยและอตสาหกรรมเปาหมาย อนประกอบดวย


8.1 กลมอาหาร เกษตร และเทคโนโลยชวภาพ (Food, Agriculture & Bio – Tech) 8.2 กลมสาธารณสข สขภาพ และเทคโนโลยการแพทย (Health, Wellness & Bio – Med)

8.3 กลมเครองมออปกรณอจฉรยะ หนยนตและระบบเครองกลทใชอเลกทรอนกสควบคม (Smart Devices, Robotics & Mechatronics)

8.4 กลมดจตอล เทคโนโลยอนเตอรทเนตเชอมตอและบงคบอปกรณตางๆ ปญญาประดษฐและเทคโนโลยสมองกลฝงตว (Digital, IoT, Artificial Intelligence & Embedded Technology)

8.5 กลมอตสาหกรรมสรางสรรค วฒนธรรม และบรการทมมลคาสง (Creative, Culture & High Value Services)

9) แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข แผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข ไดมการก าหนดเปาประสงคในภาพรวม และประเดนการปฏรป ดงน

ภาพรวม 1) เปาพงประสงค “ประชาชนทกภาคสวนมความรอบรดานสขภาพ มสวนรวมในการวาง

ระบบในการดแลสขภาพ ไดรบโอกาสทเทาเทยมกนในการเขาถงบรการสาธารณสขทจาเปน และอยใน สภาพแวดลอมทเออตอการมสขภาวะ ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ภายใตระบบสาธารณสขทเปน เอกภาพและการอภบาลระบบทด”

2) วตถประสงค ประกอบดวย (1) เพอใหมระบบบรการปฐมภมทมความครอบคลม ตอบสนองความจ าเปน รวมถงการปรบระบบหลกประกนสขภาพใหมความยงยน พอเพยงมประสทธภาพ และสรางความเปนธรรม ประชาชนมความรอบรดานสขภาพเพยงพอทจะดแลตนเองจากความเสยงตอการเกดโรคทปองกนได (2) เพอใหมระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอสขภาพทเหมาะสม ในการบรหารจดการระบบสขภาพและสาธารณสขใหมประสทธภาพ เปนธรรม ครอบคลม ปลอดภย สาหรบประชาชนในทกพนท ทกระดบ (3) เพอใหระบบสขภาพไทยมเอกภาพ มการบรณาการงานดานสขภาพของทกหนวยงาน มการกระจายอ านาจและการมสวนรวมของทกภาคสวนในการตดสนใจ เพอบรหารระบบสขภาพใหประชาชนไดประโยชนสงสดและสอดคลองกบปญหาสขภาพในแตละพนท ภายใตทรพยากรอนจ ากด

3) เปาหมาย ประกอบดวย ( 1) ระบบบรการปฐมภมมความครอบคลม ตอบสนองความจ าเปนและระบบหลกประกนสขภาพความยงยน พอเพยงมประสทธภาพ สรางความเปนธรรม (2) มขอมลสารสนเทศทใชบรหารจดการการเงนการคลง การบรการในระบบสขภาพและสาธารณสขอยางมประสทธภาพ เพอสนบสนนการมสขภาพ สขภาวะทด (3) ระบบสขภาพของประเทศมเอกภาพ การด าเนนงานดานสขภาพของทกภาคสวนเปนไปในทศทางเดยวกน มการกระจายอ านาจและความรบผดชอบใหแตละพนท โดยมระบบ สนบสนนทเออตอการแกปญหาในแตละพนท ระบบบรการมความคลองตวในการบรหารจดการ และจดบรการเปนเครอขาย ภายใตการตดตามก ากบทมประสทธภาพ มธรรมาภบาล (4) ประชาชนไทยมสขภาวะและคณภาพชวตทดบนหลกการสรางน าซอม และผทไมใชประชาชนไทยทอาศยอยในประเทศไทย มโอกาสเทาเทยมกนในการเขาถงบรการสาธารณสขทจาเปนอยางมคณภาพ ทงการรบบรการและการรบภาระคาใชจาย

4) ตวชวด ไดแก (1) คณภาพชวตของประชาชนโดยเฉพาะผปวยโรคเรอรงดขน จนสามารถชะลอหรอยตการถดถอยสภาวะพงพง (2) มระดบการตระหนกรดานสขภาพสงขน สามารถดแลตวเองและใชบรการสขภาพไดอยางเหมาะสม (อตราการนอนโรงพยาบาลโดยไมจ าเปนซงวดดวย ACSC ลดลง/อตราการตายของกลมโรคทสามารถปองกนการตายโดยไมจ าเปนลดลง) (3) รายจายสขภาพรวมภาครฐตอผลผลตมวล


รวมภายในประเทศ ไมนอยกวารอยละ 4.3 และไมเกนรอยละ 5.2 (4) มระบบบนทกสขภาพดจทล ทใชงานไดจรงในทกจงหวดทวประเทศ ครอบคลมไมนอยกวารอยละ 80 ของสถานพยาบาลทงหมดในแตละจงหวด ภายใน 5 ป รวมถงมการวเคราะห สงเคราะหองคความรจากสารสนเทศสขภาพในระบบ DHR และระบบ National Data Clearing House เพอสนบสนนการตดสนใจทางคลนกไมนอยกวารอยละ 50 ของ สถานพยาบาลทงหมดในประเทศ

ประเดนการปฏรปฯ ประเดนการปฏรปฯ เพอตอบสนองตอเปาพงประสงครวม แบงไดเปน 4 ดาน ดงน

1. ดานระบบบรหารจดการดานสขภาพ 1.1 ประเดนระบบบรหารจดการดานสขภาพ ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป ประกอบดวย

(1) การจดตงกลไกระดบชาตทมสมรรถนะสง เพอก าหนด ขบเคลอน ตดตามก ากบนโยบายและยทธศาสตรในภาพรวมและดานตางๆ (2) ระบบบรการในเขตพนทถกออกแบบใหรองรบกบสภาพปญหา มการใชทรพยากรคมคา (3) มกองทนสขภาพระดบเขตพนททบรหารแบบมสวนรวมของทกภาคสวน (4) มกลไกระดบเขตทมสมรรถนะสง เพอขบเคลอนในระดบปฏบตการใหสอดคลองกบนโยบายระดบประเทศ และกลไกสนบสนน ตดตามก ากบประเมนผล

1.2 ระบบเทคโนโลยและสารสนเทศสขภาพ ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป ประกอบดวย (1) ระบบสาธารณสข สถานบรการและสถานพยาบาลภาครฐ ใชเทคโนโลยดจทลทเหมาะสม ในการพฒนากระบวนการท างานและการบรหารจดการ (2 ) บคลากรในระบบสขภาพมความเขาใจประโยชน และขอจ ากด ของการใชเทคโนโลยดจทลมาสนบสนนระบบบรการสขภาพ ผบรหารน ามาใชในการวเคราะหและพฒนาระบบอยางสม าเสมอ (3) การสงตอผปวยระหวางหนวยบรการระดบตางๆ มการใชระบบขอมลสขภาพสวนบคคล อเลกทรอนกส (4) เรมใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอสขภาพในรปแบบใหมทสามารถน ามาใชสนบสนนการจดบรการสขภาพไดจรง (5) มกลไกอภบาลระบบเทคโนโลยสารสนเทศระดบชาต กลไกบรณาการสารสนเทศสขภาพ (6) กลไกการผลตและพฒนาก าลงคนดานระบบเทคโนโลยสารสนเทศสขภาพอยางเปนระบบ (7) มกฎหมาย กฎระเบยบทเกยวของกบการรกษาความปลอดภยและความลบสวนตว (8) มมาตรฐานขอมลสขภาพในทกมต

1.3 ก าลงคนสขภาพ ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป ประกอบดวย (1) สดสวนบคลากรสขภาพตอประชากรในระดบประเทศเพยงพอสอดคลองกบระดบการพฒนา (2) ความเหลอมลาของการกระจายบคลากรสขภาพระหวางเขตสขภาพลดลง และไมมพนททขาดแคลนบคลากรซ าซาก (3) องคกรและหนวยงานในระดบตางๆ มสมรรถนะในการบรหารจดการกาลงคนดานสขภาพ มการลงทนเพอการพฒนาทนมนษยทเหมาะสม (4) มระบบขอมลสารสนเทศระดบชาตทรวบรวมขอมลทเกยวของกบบคลากรสขภาพ

2. ดานระบบบรการสาธารณสข 2.1 ระบบบรการปฐมภม ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป ประกอบดวย (1) การใหบรการและ

ระบบบรการปฐมภมทสมบรณ (2) สถาบนการศกษาทผลตบคลากรเพอใหบรการปฐมภมมการใหบรการระบบบรการมความสมบรณประมาณรอยละ 50 (3) Burden of Diseases ลดลง (4) เพม Quality of Care และโดยเฉพาะอยางยง ลด ACSC และ ACG (5) Cost per Capita ไมเพมขนเมอเปรยบเทยบและสมพทธกบประโยชนทประชาชนไดรบทงสขภาวะและคณภาพบรการ

2.2 การแพทยแผนไทยและสมนไพรไทยเพอเศรษฐกจ ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป เพอให ประเทศไทยมความมงคงจากการนวดไทยและผลตภณฑสมนไพร และการแพทยแผนไทยมความมนคงในระบบบรการสขภาพและพงตนเองไดอยางยงยน


2.3 ระบบการแพทยฉกเฉน มเปาหมาย ไดแก (1) ประชาชนเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนอยางเทาเทยม ทวถง ทนเวลา และมมาตรฐาน (2) ลดอตราการเสยชวตและภาวะทพพลภาพทปองกนไดจากโรค/ภาวะฉกเฉน และ (3) พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนมคณภาพและมาตรฐานด าเนนการ

2.4 การสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรค ก าหนดเปาหมาย ไดแก (1) เพอพฒนาระบบงาน P&P ใหมเอกภาพ และมประสทธภาพ (2) เพอใหอายคาดเฉลยเมอแรกเกด ไมนอยกวา 85 ป และอายคาดเฉลยของการมสขภาพดไมนอยกวา 75 ป

3. ดานการคมครองผบรโภค 3.1 ความรอบรดานสขภาพ มเปาหมายไดแก (1) ประชาชนไทยทกคนมทกษะในการ

เขาถงและประมวลขอมลสขภาพ เพอใชประกอบการตดสนใจในการดแลสขภาพของตนเอง (2) สงคมไทยเปนสงคมรอบรดานสขภาพ คอ สงคมทประชาชนทกคนเขาถง เขาใจขอมลสขภาพและบรการสขภาพ และประยกตใชของประชาชน สามารถตดสนใจดแลสขภาพของตนเองและครอบครวไดอยาง เหมาะสม และ (3) ประเทศไทยมระบบสาธารณสข การศกษา สวสดการสงคมและสงแวดลอมทเออใหประชาชนสามารถเขาถง เขาใจ ประเมน และปรบใชขอมลและบรการตางๆ ในสงคม เพอตดสนใจดแลสขภาพ ของตนเองและครอบครวไดอยางเหมาะสม

3.2 การคมครองผบรโภค มเปาหมายเพอเกดแนวทางการบรณาการงานคมครองผบรโภคดานสขภาพในประเทศทเปนระบบ มมาตรฐาน เพอใหเกด ความตอเนอง มนคง และยงยน มประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดแกผบรโภคดานสขภาพทกกลม รวมถงกลมผเสยเปรยบในสงคม

4. ดานความยงยนและเพยงพอดานการเงนการคลง 4.1 ระบบหลกประกนสขภาพ ก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป ประกอบดวย (1) ประชาชนม

ระดบความรอบรดานสขภาพสงขน สามารถดแลตวเอง และใชบรการสขภาพไดอยางเหมาะสม (2) ประชาชน ทกกลมมโอกาสเทาเทยมกนในการเขาถงบรการสาธารณสขทจ าเปนอยางมคณภาพ (3) มกลไกหลกในการบรหารจดการทางการคลงสขภาพระดบชาต โดยคาใชจายดานหลกประกนสขภาพอยในระดบทการคลงของประเทศสามารถรองรบได และสถานพยาบาลใชกรอบแนวคดการจดบรการทเนนความคมคา

จากประเดนทไดกลาวมาขางตน ถอไดวาเปนองคประกอบส าคญในการก าหนดแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561) โดยมจดเนนคอ การปฏรประบบสขภาพ เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบสขภาพของประเทศ โดยเนนการสรางเสรมสขภาพทกกลมวย และสรางความรดานสขภาพทถกตองใหแกประชาชนตงแตผทยงมรางกายแขงแรงไปจนถงผปวยทตองไดรบการรกษาโดยควบคไปกบการใหบรการดานสขภาพในเชงรก ปรบเปลยนโครงสรางการพฒนาบคลากรดานสขภาพเพอเพมก าลงคนและเพมประสทธภาพในการดแลคนไทย พรอมทงน านวตกรรมเดมเสรมนวตกรรมใหมโดยใชเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาพฒนาระบบขอมลสารสนเทศดานสขภาพใหสามารถเขาถงไดงายและครอบคลมทงประเทศ สอดรบกบการเปนประเทศไทย 4.0 โดยเปนไปอยางมธรรมาภบาล โปรงใส และมคณธรรม


บทท 2 สถานการณและปจจยทมผลตอระบบสขภาพ สงคมในปจจบนนนมความเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวในทกมต โดยเฉพาะมตทางสงคมและ

สงแวดลอม อนเนองมาจากกระแสโลกาภวฒนทเขมขนอยางตอเนอง สงผลใหเกดการเคลอนยายของประชากรและสงคมอยางเสรมากขนกวาเมอกอน อกทงยงสงผลถงบรบททางเศรษฐกจของประเทศไทยอกดวย จากเดมทเคยเปนเศรษฐกจสงคมอตสาหกรรมกก าลงจะเปลยนผานเปนเศรษฐกจสงคมดจทล ดงนนบรบททางสงคม ในแงของการด ารงชวตของประชากรไทยกตองมการปรบเปลยนตามไปดวย จงจะเหนไดวาสงคมไทยนนไดมการพลวตอยอยางตอเนอง ในทางกลบกนคณภาพชวตของคนไทยและการรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวและเขมขนนกลบยงไมมคณภาพเทาทควร ดวยเหตเหลานจงไดสงผลกระทบตอระบบสขภาพ ของคนไทยทงทางตรงและทางออม โดยปจจยหลกๆ ทมผลกระทบตอบรบทสขภาพคนไทย มดงตอไปน

1. การเปลยนแปลงปจจยภายนอกทส าคญ 1.1 ดานการเมอง

จากสถานการณทางการเมองทมความขดแยงในชวงเวลากวา 10 ปทผานมา จากความเหนตางเชงการเมองของกลมผขดแยงหลายๆ ฝาย ทงภาคประชาชน เอกชน กลมธรกจและเครอขายวชาชพตางๆ ไดทวความรนแรงมากขนจนกอใหเกดความสญเสยตอชวตและทรพยสนเปนจ านวนไมนอย หลงจากนนจงไดน าไปสการเปลยนแปลงทางการเมองอกครงในป 2557 โดยการน าของ พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา ซงไดยดอ านาจการปกครองเมอวนท 22 พฤษภาคม 2557 เพอเปนการยตความขดแยงและน าประเทศไปสการปรองดอง แตจากเหตการณทผานมากไดสรางความเสยหายทางดานสขภาพของประชาชนไวไมนอย ไมวาจะเปนปญหาทางดานสขภาพจตและความเครยดทเกดขนจากความตงเครยดดานการเมองทสะสมมาเรอยๆ รวมไปถงปญหาทางดานสภาพรางกายทเกดจากการชมนมประทวงทมความยดเยอ ยาวนาน และน าไปสความขดแยงรนแรงกอใหเกดการบาดเจบทางรางกายจนถงขนเสยชวต นอกจากนปญหาจากความตงเครยดทางการเมองและการเปลยนแปลงทางการเมองน กอใหเกดผลกระทบตอระบบสขภาพ เกดการชะงกตวขององคกรทเกยวของกบดานสขภาพ เชน สปสช. และ สสส. เปนตน อนเนองมาจากการถกตรวจสอบการใชจายงบประมาณจนน าไปสการเปลยนแปลงคณะผบรหารในทสด สงผลกระทบใหองคกรตางๆ รวมถงภาคประชาสงคม ไมสามารถด าเนนงานเพอสรางเสรมสขภาพไดเปนระยะเวลาหนง รวมทง ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ก าหนดใหม การปฏรประบบสขภาพ โดยใหมการจดตงคลนกหมอครอบครว เพอใหบรการเชงรกแกประชาชนท าใหไดรบการบรการดานสขภาพอยางทวถง รวดเรว มคณภาพ รวมไปถงหวขอของการลดความเหลอมล าของระบบประกนสขภาพ ซงจะท าใหคนไทยทกคน สามารถเขาถงการรกษาอยางเทาเทยมกนตอไปในอนาคต

1.2 ดานเศรษฐกจ ในชวง 5 ทศวรรษทผานมา ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) การพฒนาเศรษฐกจไทยประสบความส าเรจในระดบทนา พอใจ การขยายตวทางเศรษฐกจในชวงป 2504-2558 ขยายตวเฉลยรอยละ 6.1 สงเปนอนดบท 22 ของโลก (จากทงหมด 205 ประเทศ)


สงผลใหรายไดประชาชาตตอหวของประชาชน ( GNI Per Capita) เพมขนเปน 23 ,666 บาท (950 ดอลลาร สรอ.) ในป 2530 เพมขนเปน 185 ,858 บาท (5 ,620 ดอลลาร สรอ.) ตอคนตอป ในป 2558 ซงท าใหธนาคารโลกไดขยบฐานะประเทศไทยเปนประเทศรายไดปานกลางตอนบน ( Upper Middle Income Country) และในป 2557 รายไดประชาชาตตอหวของไทยเพมขนเปน 185,414 บาท ในขณะทผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอหวอยท 202,795 บาท

1.3 ดานสงคม 1) โครงสรางประชากรเปลยนแปลงเขาสการเปนสงคมสงวย แตยงคงมปญหาทงในเชงปรมาณและคณภาพของประชากรในทกชวงวย ขณะทครวเรอนโดยเฉลยมขนาดลดลงและมรปแบบ ทหลากหลาย จากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทยป 2553 - 2583 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) พบวา ปจจบนอตราการเจรญพนธรวมของประชากรไทยต ากวาระดบทดแทนอยทอตรา 1.62 และคาดการณวาในป 2583 อตราการเจรญพนธรวมอาจลดลงเหลอเพยง 1.3 คน สงผลใหโครงสรางประชากรไทยมการเปลยนแปลงเขาสการเปนสงคมสงวย

ขณะทประชากรวยเดกและวยแรงงานจะมจ านวนลดลง โดยกลมวยเดกจะลดลงอยางรวดเรวจาก 11.79 ลานคนในป 2558 เหลอเพยง 8.17 ลานคนในป 2583 สวนกลมวยท างานมแนวโนมลดลงจาก 43.0 ลานคน เปน 35.2 ลานคนในชวงเวลาเดยวกน และยงมปญหาผลตผลจากแรงงานต า นอกจากนคนไทยไมนยมท างานระดบลาง ท าใหตองพงการน าเขาแรงงานจากประเทศเพอนบาน เปนชองทางท าใหเกดปญหาโรคและภยสขภาพเพมมากขน สวนกลมผสงอายมแนวโนมเพมขนจาก 10.3 ลานคน (รอยละ 16.2) ในป 2558 เปน 20.5 ลานคน (รอยละ 32.1) ในป 2583 ท าใหมผปวยโรคเรอรงตางๆ เพมมากขน สะทอนภาระคาใชจายทางสขภาพ ขณะเดยวกนผสงอายจ านวนมากมรายไดไมพอตอการยงชพ และจะสงผลใหอตราการพงพงของประชากรวยแรงงานตองแบกรบการดแลผสงอายเพมขน โดยในป 2553 มประชากรวยแรงงาน 5 คนทมศกยภาพแบกรบภาระดแลผสงอาย 1 คน และคาดการณวาในป 2583 จะเหลอประชากรวยแรงงานเพยง 1.7 คน แบกรบภาระดแลผสงอาย 1 คนอกทงการพฒนาดานสาธารณสขทมคณภาพมากขน เปนผลใหประชากรมอายยนยาวขน แตคณภาพชวตในผสงอายบางกลม เชน ผสงอายทมภาวะตดเตยง ตดบาน ไมสามารถชวยเหลอตวเองได มเพมขน และแนวโนมทจะมผสงอายอยตามล าพงกเพมสงขน ดวยบรบทสงคม ทเปลยนไป แนนอนวาเปนผลใหคาใชจายของรฐและครอบครวในการดแลสขภาพของผสงอาย เปนประเดน ทส าคญอกประเดนหนงนบจากน 2) คนไทยมความมนคงทางสงคมมากขน แตยงมปญหาเชงคณภาพทงดานสขภาพ การเรยนรและคณธรรมจรยธรรมคนไทยมหลกประกนสขภาพครอบคลมกวารอยละ 99.9 โดยอยภายใตระบบประกนสขภาพถวนหนารอยละ 73.8 ระบบประกนสงคมรอยละ 16.7 และระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ/รฐวสาหกจรอยละ 7.1 ขณะทกลมผดอยโอกาส มหลกประกนทางรายไดมนคงขนและมความครอบคลมมากขน โดยในป 2558 ผสงอายไดรบการสงเคราะหเบยยงชพเพมขนเปนแบบขนบนไดตามชวงอาย 8.3 ลานคน จากผสงอายทงประเทศ 10.4 ลานคน เมอพจารณาถงคณภาพของคนไทย พบวา แมวาอายคาดเฉลยจะสงขน โดยอายคาดเฉลย เมอแรกเกดเพศชาย 71.3 ป และเพศหญง 78.2 ป ในป 2557 แตกลบเสยชวตกอนวยอนควรจากโรค ไมตดตอและอบตเหตเปนจ านวนมาก


3) ความเปนสงคมเมองมากขน การขยายตวของเมองเกดขนอยางรวดเรว จากขอมลส ามะโนประชากรและเคหะในป 40 ป (พ.ศ. 2523 - 2553) พบวา จ านวนประชากรเมองเพมขนจากรอยละ 26.4 ในป 2523 เปนรอยละ 44.1 ในป 2553 ปจจบนน ประเทศไทยมความเปนสงคมเมองมากขน สงผลตอวถชวตของคนในสงคมกเปลยนแปลงไปตามสงคมดวย ทงน ปญหาในเรองระดบคณภาพชวตของคนไทยกยงคง มอยตลอดมา และยงคงเปนปญหาสะสมของประเทศไทยอยตอนน ปจจยความเปนสงคมเมองทสงผลกระทบถงปญหาดานสขภาพของคนไทยถอวาเปนปจจยหลกในขณะนและมแนวโนมทจะมปญหาเพมขนอกในอนาคต และการเปลยนแปลงพนทชนบทไปสความเปนเมองมแนวโนมสงขน เพอลดความแออดของเมองหลวง และเมองหลก อนเปนการกระจายความเจรญสพนทนนๆ จงจ าเปนตองมการลงทนโครงสรางพนฐาน การจดบรการสาธารณะเพอรองรบการเจรญเตบโตของเมอง การใชประโยชนของทรพยากรทองถนทงปจจยการผลตและแรงงานไปสภาคการคา บรการและอตสาหกรรม มการอพยพเคลอนยายจากชนบทเขาสเมองเพมมากขน มแรงงานตางดาวเขามาท างานเปนจ านวนมาก คนในเขตเมองมวถชวตและพฤตกรรมเสยงตอปญหาโรคและภยสขภาพ นอกจากนรปแบบการปกครองสวนทองถนและแบบพเศษยงไมสามารถตอบสนองตอการแกปญหาโรคและภยสขภาพของคนในเขตเมอง ไดอยางมประสทธภาพ 4) การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ทเชอมโยงกบการทประเทศไทยเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประเทศไทยมสภาพทางภมศาสตรเปนศนยกลางของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มประโยชนอยางมากตอประเทศไทย เพราะเปนการสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงเสรมความสามารถในการแขงขน สงผลใหเกดการสงเสรมการลงทนในประเทศ การสงออก เกดการจางงานเพมขน อยางไรกตามการพฒนาเหลานกสงผลกระทบตอสขภาพประชาชนในหลายๆ ดาน เชน ผลกระทบทางดานสงแวดลอม ปญหาขยะและของเสยอตสาหกรรม มลพษทางน า อากาศ และมฝนละอองมากขน

1.4 ดานเทคโนโลย 1) สถานการณการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรมของประเทศ ไดรบการยกระดบดขนแตยงต ากวากลมประเทศรายไดสง จากการผนกก าลงของหนวยงานดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมเชอมโยงใหเกดความมนใจของภาคธรกจเอกชน แตยงคงอยในระดบต า เมอเปรยบเทยบกบประเทศทมรายไดสง โดยในป 2558 อนดบความพรอมดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตรอยท 47 และดานเทคโนโลย อยท 44 จาก 61 ประเทศทจดอนดบโดย IMD (International Institute for Management Development) และตลอดชวงระยะเวลา 14 ปทผานมา (ป 2543 - 2556) คาเฉลยการลงทนดานการวจยและพฒนาตอ GDP ยงคงอยในระดบรอยละ 0.27 ตอ GDP สวนประเทศทพฒนาแลว เชน เกาหลใต ญปน สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย มคาใชจายเพอการวจยและพฒนาอยรอยละ 4.15, 3.47, 2.81 และ 2.18 ตอ GDP ในป 2556 ตามล าดบ และในประเดนดานความพรอมทางเทคโนโลยสารสนเทศของแตละประเทศ World Economic Forum ไดจดท า "ดชนบงชระดบความพรอมของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ( The Networked Readiness Index : NRI)” ไดจดอนดบ ในป 2557 และ 2558 ประเทศไทยอยในอนดบท 67 ดขนจากป 2556 ทประเทศไทยอยในอนดบท 74 จากทงหมด 148 ประเทศ แสดงถงความกาวหนาและโอกาสในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร ( Information and Communication Technology : ICT) จากการกระตนใหเกดการตระหนกถงความส าคญของการแพรหลาย รวมทงการใชเทคโนโลยเพอสงเสรมความสามารถในการแขงขน


และความอยดมสขทางสงคมในระยะยาว โดยมการรายงาน ใน Global Information Technology Report เปนประจ าทกป NRI ประกอบดวย องคประกอบ 4 ดาน ดงน

องคประกอบท 1 ดชนประเมนสภาวะแวดลอม (Environment) ไดแก สภาพแวดลอม ทางการเมองและกฎระเบยบ (Political and regulatory environment ธรกจและสภาพแวดลอมในการสรางสรรคนวตกรรม (Business and innovation environment)

องคประกอบท 2 ดชนประเมนความพรอมทางเทคโนโลย (Readiness) ไดแก โครงสรางพนฐานและดจทลคอนเทนท (Infrastructure and digital content) ความสามารถในการใชจาย (Affordability) ทกษะ (Skills)

องคประกอบท 3 ดชนทประเมนการใชเทคโนโลย (Usage sub-index) ไดแก การใชงานของแตละบคคล (Individual usage) การใชงานทางธรกจ (Business usage) การใชงานของรฐบาล (Government usage)

องคประกอบท 4 ดชนประเมนผลกระทบ (Impact) ไดแก ผลกระทบทางเศรษฐกจ (Economic impacts) ผลกระทบทางสงคม (Social impacts) 2 ) ความกาวหนาทางวทยาศาสตรการแพทย เพอการรกษาโรคกาวหนามากทส าคญๆ ไดแก 1) สเตมเซลลมศกยภาพทจะพฒนาไปเปนเซลลอวยวะใดกไดใน 220 ชนด ถาสามารถเอาไปใสในคน ทอวยวะเสอมเพราะโรค และบงคบใหแบงตวขนมาท างานแทนทหรอซอมแซมอวยวะทเสยหายไดกจะสามารถ ใชรกษาโรคได 2) นาโนเทคโนโลยทางการแพทย (Nanomedicine) ปจจบนหองปฏบตการวจยหลายประเทศ ทวโลกก าลงแขงขนกนอยางหนก เพอคดคนและออกแบบระบบน าสงยาทใชนาโนเทคโนโลยเพอใหการรกษา มประสทธภาพมากยงขน 3) หนยนตทางการแพทย เชน หนยนตดาวนช ( Da Vinci) แขนกลของหนยนตจะถกควบคมโดยแพทยผเชยวชาญผานทางกานควบคม ( joystick) ท าใหการผาตดเปนไปอยางแมนย า ลดความเจบปวดจากการผาตด ท าใหเสยเลอดนอยกวา และระยะการพกฟนเรวขน หนยนตชวยเสรมสรางสมรรถภาพคนพการเพอชวยในการเดนหรอการเคลอนไหวทดขนส าหรบผพการ การใชสญญาณทางชวภาพ ( Biological signal) ของรางกายสวนอน เพอน ามาใชควบคมหนยนต

1.5 ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) จะสงผลกระทบซ าเตมตอสถานการณความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมความรนแรงมากขน อณหภมของโลกเพมขนท าใหเกดความแหงแลงเปนระยะเวลายาวนาน เกดฝนขาดชวง และมฤดกาลเปลยนไป สงผลกระทบตอความอดมสมบรณของดน ปาไมเกดความเสอมโทรม แหลงน าขาดแคลน ผลผลตทางการเกษตรลดลง เกดโรคระบาดในพชและสตว และสงผลกระทบตอสขภาพของมนษย เกดความเสยงตอการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ ในปจจบนน ปฏเสธไมไดเลยวาภาวะโลกรอนเปนปญหาทไดรบผลกระทบไปทวโลก และตองตระหนกถงความส าคญในการแกปญหาเปนล าดบแรกๆ เพราะสภาพภมอากาศทมการเปลยนแปลงอยางรนแรง ท าใหเกดผลกระทบตอวถชวตประจ าวนของผคนรวมไปถงการด าเนนการคาการลงทนเปนอยางมาก ไมเวนแมกระทงประเทศไทย ทจะเหนไดอยางชดเจนคอความผนผวนของภมอากาศในแตละฤด สงผลกระทบตางๆ ตอประชาชน ไมวาจะเปน การประกอบอาชพดานเกษตรกรรมทตองพงพาน าทไดจากการเกดฝน แตเมอฝนไมตกตองตามฤดกาล กตองเลอนการท าเกษตรออกไป เมอเขาฤดน าหลากกจะท าใหพชผลทางการเกษตรเกดความเสยหาย ท าใหตองมการปรบเปลยนวถชวตเพอความอยรอด อกทงเรองปญหามลพษ ทงจากหมอกควนและการปลอยมลพษจากโรงงาน เกดเปนผลกระทบทางดานสขภาพทท าใหทวโลกตองตระหนกหาทางแกไขปญหาดงกลาว กอใหเกดขอตกลงระหวางประเทศ ทเกยวของกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทว


ความเขมขนเรอยๆ และการประเมนผลกระทบดานสขภาพ กเปนอกเครองมอหนงในการจดการปญหาดงกลาว เพอเปนการเฝาระวงผลกระทบดานสขภาพจากสงแวดลอม เปนกลไกเยยวยาความเสยหาย แกประชาชนไดอยางทนทวงท 2 ) ปญหาสงแวดลอมเพมสงขนตามการขยายตวของเศรษฐกจและชมชนเมอง : ปญหาขยะมลฝอยยงไมไดรบการแกไขอยางมประสทธภาพ ขยะมลฝอยทเกดขนในป 2557 มประมาณ 26.2 ลานตน โดยแนวโนมอตราการเกดขยะมลฝอยเฉลยตอคนตอวนเพมสงขนจาก 1.04 กโลกรม/คน/วน ในป 2553 เปน 1.11 กโลกรม/คน/วน ในป 2557 การก าจดอยางถกตองตามหลกวชาการมเพยงรอยละ 30 และมการน าขยะมลฝอยกลบไปใชประโยชนเพยงรอยละ 18 ท าใหมปรมาณขยะสะสมตกคางเพมสงขน 30.8 ลานตนในป 2557 ขยะอเลกทรอนกสมแนวโนมเพมขนรอยละ 10 ตอป เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยทมการปรบเปลยนอยางรวดเรว สงผลใหอนาคตตองประสบปญหาการก าจดของเสยเหลาน : มลพษทางอากาศยงเกนมาตรฐานหลายแหง แตมแนวโนมทดขน ในป 2557 พบมลพษทางอากาศเกนมาตรฐานในหลายพนทของประเทศ และทเปนปญหาส าคญไดแก ฝนละออง กาซโอโซน และสารอนทรยระเหยงาย ( Volatile organic compounds, VOCs) โดยมพนทวกฤตในเขตพนทมาบตาพด จงหวดระยอง ทยงคงประสบปญหาสารอนทรยระเหยงาย ในพนทอน เชน กรงเทพมหานคร ปทมธาน เชยงใหม ขอนแกน พบสารเบนซนเกนคามาตรฐาน แตสวนใหญมปรมาณลดลงจากปทผานมา อยางไรกตามปญหามลพษทางอากาศในพนทมาจากสาเหตหลกคอ ปรมาณรถยนตจ านวนมาก ส าหรบมลพษจากหมอกควนในพนทภาคเหนอตอนบน พบวา สถานการณดขนเปนล าดบ โดยความรวมมอและการท างานระหวางภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) และประชาชนดขน

2. สถานะสขภาพประชาชนไทย คนไทยยงประสบกบปญหาดานสขภาพ สาเหตส าคญเกดจากโรคไมตดตอ โรคตดตอ ปจจยเสยง รวมถงภยสขภาพ ทสงผลใหปวยและตายดวยโรคทปองกนได ดงนนทศทางการท างานของกระทรวงสาธารณสข จงจ าเปนตองใหความสนใจนอกจากคนไทยจะมอายคาดเฉลยเมอแรกเกดทมแนวโนมเพมขนแลว แตสญเสยสขภาวะเพมขนยงตองท าใหคนไทยมอายคาดเฉลยของการมสขภาพดเพมขนตามไปดวย

2.1 อายคาดเฉลยเมอแรกเกด (Life Expectancy : LE) คนไทยมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ทงเพศหญงและชาย โดยเพศชายเพมจาก 70.4 ในป 2553

เปน 71.1 ในป 2556 คาดประมาณวาจะเพมเปน 75.2 ในป 2583 และเพศหญงเพมจาก 77.5 ในป 2553 เปน 78.2 ในป 2557 และคาดประมาณวาจะเพมเปน 81.9 ในป 2583 (ขอมลจากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย 2553 - 2583 โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) ดงนน เพอใหอายคาดเฉลยเมอแรกเกดเพมขนไมนอยกวา 85 ป ภายในระยะ 20 ป จงตองมงลดจ านวนผเสยชวตกอนวยอนควร (Premature Mortality) ซงมาจาก 2 สาเหตหลก คอ การชวตจากสาเหตภายนอก (External Causes) ทมอตราการเสยชวตสงเปนอนดบตนๆ ของประเทศไทย และการเสยชวตจากการปวยดวยโรคเรอรง (Chronic Diseases)


2 .2 อายคาดเฉลยของการมสขภาพด (Health Adjusted Life Expectancy: HALE) อายคาดเฉลยของการมสขภาพดเพมขนในชวง 5 ป ทผานมา (พ.ศ.2552 - 2556) จาก 62 ป

ในป 2552 เปน 66 ป ในป 2560 (ทมา Would Health Statistic 2013 - 2015) สาเหตการสญเสยป สขภาวะจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย ในป 2556 ทงใน ชายไทยและหญงไทยมาจากโรค ไมตดตอและโรคเรอรง ผชายไทยสญเสยปสขภาวะสงสดจากอบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรงตบ และโรคหวใจขาดเลอด สวนหญงไทยสญเสยปสขภาวะสงสดจาก โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอดและการตดเชอเอชไอว/เอดส ตามล าดบ ดงนน นอกจากการมงลดปจจยเสยงและการเจบปวยแลว ยงตองมงสงเสรมสขภาพของคนไทยอกดวย จงจะท าใหอายคาดเฉลยของการมสขภาพดเพมขนไมนอยกวา 72 ป ภายในระยะ 20 ปน

2.3 ปญหาสาธารณสข 1 ) กลมโรคตดตอทมแนวโนมลดลง กลมโรคตดตอทปองกนไดดวยวคซน เปนกลมโรคตดตอทมแนวโนมลดลง ถงแมวา ประเทศไทยจะประสบความส าเรจอยางสงในการลดการเจบปวย และตาย แตยงมความจ าเปนตองพฒนาระบบบรการอยางตอเนอง เพอใหเกดความมนใจวาระบบการใหบรการวคซนจะยงคงเปนไปอยางมประสทธภาพ และประชากรกลมเปาหมายไดรบวคซนทมคณภาพแมอยในพนทหางไกลและทรกนดาร นอกจากนประเทศไทยยงตองมการพฒนาและเพมชนดของวคซน เพอเปนการปองกนโรคในกลมอายอนๆ อกดวย โรคไขมาลาเรย ประเทศไทยเปนประเทศหนงทประสบผลส าเรจในการควบคมโรค ไขมาลาเรยอยางมนยส าคญ กลาวคอจ านวนผปวยลดลงจาก 150,000 ราย ในป 2543 เหลอ 24,850 ราย ในป 2558 (ลดลงประมาณรอยละ 85) โดยป 2558 มอตราปวยดวยโรคไขมาลาเรยเทากบ 0.38 ตอประชากรพนคน ควรปรบนโยบายจากการควบคมโรคเปนการก าจดโรคไขมาลาเรยตามนโยบายองคการอนามยโลก จงมความจ าเปนตองปรบยทธศาสตรและแผนปฏบตการด าเนนงานดงกลาวใหสอดคลองกบสถานการณและพนทปฏบตงาน นอกจากนประเดนความเสยงทส าคญในการก าจดโรคไขมาลาเรย ไดแก ปญหาเชอมาลาเรยดอยา ซงตรวจพบมากในพนทชายแดน และเขตปาเขา บรเวณพรมแดนดานตะวนตกตดกบประเทศเมยนมา และดานตะวนออกตดกบประเทศกมพชา และปญหาอกประการหนงไดแกการพบผปวย โรคไขมาลาเรยซงเปนพลเมองจากประเทศเพอนบาน ซงปญหานพบมากในบรเวณพนทชายแดนเชนกน 2) กลมโรคตดตอทมแนวโนมเพมขน โรคตดตออบตใหม ก าลงเปนปญหาทวโลก เนองจากทกๆ ป จะมโรคตดตออบตใหมเกดการระบาดขน ปจจยเสยงตอการระบาดมความซบซอน และสงผลกระทบตอการพฒนาทางสงคม และเศรษฐกจอยางรนแรง พบวาในชวง 3 ทศวรรษทผานมา มโรคตดเชอเกดขนใหมจ านวนมาก โรคตดตออบตใหมทส าคญในปจจบน ไดแก โรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง โรคไขหวดนก โรคตดเชอไวรสอโบลา และโรคตดเชอไวรสซกาเปนตน จะเหนไดวา โรคตดตออบตใหมในปจจบนมแนวโนมเพมมากขน สวนใหญเปนโรคตดตอระหวางสตวและคน โรคเหลานมกมตนก าเนดมาจากสตว หรอสตวปาและมปจจยเสยงตอการเกดโรค ไดแก การเคลอนยายของประชากร ความชกชมของสตวพาหะน าโรค เชน ยง ประชาชนขาดความรความ


เขาใจและความตระหนกในการปองกน ควบคมโรค ปฏบตตนไมถกตองตามหลกสขอนามย อยรวมกนอยางหนาแนน มภมตานทานโรคต า เชน เดกอายต ากวา 5 ป ผสงอาย ผปวยโรคเรอรง หญงตงครรภ หรอมโอกาสสมผสโรคมาก เชน เกษตรกรผเลยงสตว คนท างานในโรงฆาสตว คนช าแหละเนอสตว รวมถงกลมทมโอกาสแพรโรคหรอรบโรคไดงาย เชน กลมผปกครอง ผดแลเดก หรอกลมผเดนทางไปตางประเทศ โรคตดตอทางเพศสมพนธ สถานการณ ป 2556 - 2558 พบวาอตราปวยดวยโรคตดตอทางเพศสมพนธ 5 โรค เฉพาะกลมอาย 15 - 24 ป มแนวโนมเพมสงขนตามล าดบเทากบ 51.35 , 57.37 และ 72.42 ตอแสนประชากร จ าแนกรายโรคพบวาปวยดวยโรคหนองในมากทสดและมแนวโนม เพมสงขน อตราปวยเปน 37.34 , 40.98 และ 50.09 ตอแสนประชากรรองลงมาเปนโรคซฟลส อตราปวย 5.7, 8.3 และ 11.5 ตอแสนประชากร และหนองในเทยม อตราปวย 5.79 , 5.70 และ 7.37 ตอแสนประชากรตามล าดบ วณโรค องคการอนามยโลกคาดประมาณอตราปวยวณโรครายใหมในประเทศไทยโดยใชผลการส ารวจความชกเปนฐานของการวเคราะหพบวา ในป 2557 มผปวยวณโรครายใหม 120,000 ราย (171 ตอแสนประชากร) ปจจยทท าใหยงคงมผปวยวณโรคเกดขนมาก ( determinants) มหลายประการ เชน สงคมทมกลมสงวยมากขน สงคมเขตเมองและการเคลอนยายถนฐาน กลมผตดเชอเอชไอวกลมแรงงานขามชาต กลมผตองขง และกลมผปวยเบาหวาน องคการสหประชาชาตไดก าหนดเปาการพฒนาทยงยน ( Sustainable development goals) โดยการยตปญหาวณโรค (End TB) อยภายใตเปาหมายท 3 ทงน องคการอนามยโลกไดก าหนดเปาหมายลดอตราปวยรายใหมเปน 20 ตอแสนประชากรในป 2573 และ 10 ตอแสนประชากร ในป 2578 ในปจจบนประเทศไทยจดเปนหนงใน 14 ประเทศทมภาระโรคสงทงสามดาน ไดแก วณโรค วณโรคดอยา และวณโรครวมเอชไอว ความทาทายทส าคญยงของประเทศไทย คอ การคนหาและรายงานผปวยทปจจบนครอบคลมเพยงรอยละ 59 แสดงถงผปวยอกกวารอยละ 40 ทไมเขาถงการวนจฉยหรอเขาถงชา จ าเปนอยางยงทประเทศไทยจะตองเพมความครอบคลมการตรวจรกษาวณโรคใหสงขน เพอตดการแพรกระจาย เชอวณโรคสคนรอบขาง

2.4 กลมโรคไมตดตอ โรคเรอรงทเปนอนดบตนของสาเหตการปวยและตายของประชาชนชาวไทย ไดแก โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง โรคไตเรอรง โรคมะเรง และมแนวโนมเพมขนอนเนองมาจากสภาพแวดลอมทไมปลอดภย พฤตกรรมการบรโภค และขาดการออกก าลงกายทเหมาะสม 1) โรคเบาหวาน สถานการณในประเทศไทยในป 2556 มผเสยชวตจากโรคเบาหวานทงหมด 9 ,647 ราย หรอเฉลยวนละ 27 คน คดเปนอตราตายดวยโรคเบาหวาน 14.93 ตอแสนประชากร ในป 2557 มผเสยชวตจากโรคเบาหวานทงหมด 11 ,389 ราย หรอเฉลยวนละ 32 คน คดเปนอตราตายดวยโรคเบาหวาน 17.53 ตอแสนประชากร และป 2558 อตราตายดวยโรคเบาหวาน 17.83 ขอมลจากเครอขายวจยกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย ( MedResNet) และมผปวยดวยโรคเบาหวานเขาพกรกษาตวในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข จ านวน 698,720 ครง คดเปนอตราปวยดวยโรคเบาหวาน 1,081.25 ตอแสนประชากรในป 2557 ผปวยโรคเบาหวานทควบคมระดบน าตาลในเลอดไดดมเพยงรอยละ


37.9 ถาควบคมสภาวะของโรคไดไมดกจะมปญหาของภาวะแทรกซอนตามมา ทงเรองของ ตา ไต หวใจ สมอง และเทา 2) โรคความดนโลหตสง จากขอมลสถตของ กอง ยทธศาสตร และแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พบวามผเสยชวตจากสาเหตความดนโลหตสงมแนวโนมสงขนโดยตลอดตงแตป 2555 - 2558 เปนจ านวน 3,684 คน ป 2556 จ านวน 5 ,165 คน ป 2557 จ านวน 7,115 คน และ ป 2558 มจ านวนสงถง 7,578 คน ผลการส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 (ป 2551 - 2552) พบวา ประชากรไทยทมอาย 15 ป ขนไป มอตราความชกของภาวะความดนโลหตสง รอยละ 21.4 และผลการส ารวจครงท 5 อตราความชกของภาวะความดนโลหตสง เพมสงขนเปนรอยละ 24.7 หรอประมาณทกๆ 1 ใน 4 คน ของประชากรไทยทเปนผใหญมภาวะความดนโลหตสง และสงทนาวตกอยางยง คอ ในจ านวนผทมความดนโลหตสง รอยละ 60 ในเพศชาย และ 40 ในเพศหญง ไมเคยไดรบการวนจฉยมากอน รอยละ 8 - 9 ไดรบการวนจฉย แตไมไดรบการรกษา และในกลมของผปวยทไดรบการรกษา พบวาจ านวนประมาณนอยกวา 1 ใน 4 ไมสามารถควบคมความดนโลหตไดตามเกณฑ ซงมเพยง 1 ใน 4 ทไดรบการรกษาและควบคมความดนโลหตได 3) โรคหวใจขาดเลอด สถานการณโรคหวใจขาดเลอดในประเทศไทย จากขอมลกระทรวงสาธารณสข ป 2555 - 2558 พบวา อตราตายดวยโรคหวใจขาดเลอดภาพรวมของประเทศไทยมแนวโนมเพมขน โดยในป 2558 อตราตายดวยโรคหวใจขาดเลอดเทากบ 28.92 ตอแสนประชากร และเมอพจารณาอตราผปวยในโรคหวใจขาดเลอดจากขอมลกองยทธศาสตรและแผนงาน กระทรวงสาธารณสข พบวามแนวโนมเพมสงขนตงแตป 2550 - 2556 โดยอตราผปวยใน ป 2550 เทากบ 328.63 ตอแสนประชากร และป 2556 อตราผปวยใน เทากบ 435.18 ตอแสนประชากร โดยอตราผปวยในเพมขนถง 1.3 เทา อยางไรกตาม อตราผปวยในลดลงในป 2557 โดยมอตราผปวยใน เทากบ 407.69 ตอแสนประชากร 4) โรคหลอดเลอดสมอง สถานการณโรคหลอดเลอดสมองในประเทศไทย จากขอมลรายงานภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทยป 2556 พบวาโรคหลอดเลอดสมองท าใหเกดการสญเสยป สขภาวะมากเปนอนดบ 1 ในเพศหญง (277,000 ป สขภาวะทสญเสยไปจากการตายกอนวยอนควร (YLL) หรอคดเปนสดสวนรอยละ 10.8 ของปสขภาวะทสญเสยไปทงหมด ) และอนดบ 2 ในเพศชาย (340,000 ปสขภาวะทสญเสยไปจากการตายกอนวยอนควร (YLL) หรอคดเปนสดสวนรอยละ 8.8 ของปสขภาวะทสญเสยไปทงหมด) และจากขอมลมรณบตรและรายงานสาเหตการตาย ป 2553 - 2557 พบวา อตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมองภาพรวมของประเทศไทยมแนวโนมทเพมขนตอเนองในทกเขตสขภาพ และทกกลมอาย โดยเฉพาะในผสงอาย โดยในป 2553 อตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมองในภาพรวมเทากบ 40.97 ตอแสนประชากร เพมเปน 54.25 ตอแสนประชากร ในป 2557 ซงเพมขนถงปละกวา 4,000 คน 5) โรคไตเรอรง (Chronic kidney disease: CKD) เปนภยสขภาพทคกคามตอคณภาพชวตของประชากรทวโลก ซงมสาเหตส าคญจากโรคเบาหวานและความดนโลหตสง โดยพบวาการไมสามารถควบคมภาวะของระดบน าตาลในเลอดและระดบความดนโลหตไดนน เปนสาเหตของการเกดโรคไตเรอรง (CKD) ไดกวารอยละ 70 ส าหรบประเทศไทย สถานการณโรคไตเรอรงกเปนปญหาเชนเดยวกบหลายประเทศ โดยผลการศกษาความชกโรคไตเรอรงของโครงการวจยการประมาณความชกของโรคไตเรอรงในประชากรไทย


(Thai SEEK Project) พบวา มความชกโรคไตเรอรง เทากบรอยละ 17.5 ซงมผปวยระยะท 3 - 5 รอยละ 8.6 และระยะท 1 - 2 รอยละ 8.9 6) โรคมะเรง สถาบนมะเรงแหงชาตและหนวยงานทเกยวของ ไดค านวณสถตโรคมะเรงของประเทศไทยจากหนวยทะเบยนมะเรงระดบประชากร 1 5 แหง ทวประเทศ โดยขอมลสถตโรคมะเรง ในป 2553 - 2555 (Cancer in Thailand Vol VIII, 2010 - 2012) มจ านวนผปวยใหม จ านวน 112,392 ราย เปนเพศชาย จ านวน 54,586 ราย และเพศหญง จ านวน 57,806 ราย โรคมะเรงทพบมาก 5 อนดบแรก ในเพศชาย ไดแก มะเรงตบและทอน าด มะเรงหลอดลมและปอด มะเรงล าไสใหญ มะเรงตอมลกหมาก และมะเรงเมดเลอดขาวชนด Non-Hodgkin สวนโรคมะเรงทพบมาก 5 อนดบแรกในเพศหญง ไดแก มะเรงเตานม มะเรงปากมดลก มะเรงตบและทอน าด มะเรงล าไสใหญ และมะเรงหลอดลมและปอด และจากขอมลของกองยทธศาสตร และแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขรายงานวาในป 2554 ประเทศไทยมผเสยชวตดวยโรคมะเรงประมาณ 61 ,082 คน เปนเพศชาย 35 ,437 คน เปนเพศหญง 25 ,645 คน ถอเปนสาเหตการตายอนดบหนงและมแนวโนมเพมขนเรอยๆ โดยโรคมะเรงทเปนปญหาสขภาพทส าคญ 5 อนดบแรกของ ประเทศ คอ มะเรงตบ มะเรงปอด มะเรงเตานม มะเรงปากมดลก และมะเรงล าไสใหญ ซงคดเปนสดสวนรอยละ 56.38 ของมะเรงทงหมด

2.5 ปจจยเสยงทส าคญ 1) การบรโภคเครองดมแอลกอฮอล การวเคราะหความสญเสยปสขภาวะ (Disability adjusted life years: DALY) ของประชากรไทย ป 2556 พบวาการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลเปนปจจยเสยงทางสขภาพอนดบหนงในเพศชาย และจากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาตในป 2558 พบวาความชกของนกดมในประชากรผใหญ (อาย 15 ปขนไป) คดเปนรอยละ 34.0 เพมขนจากป 2556 ทรอยละ 32.2 และป 2557 ทรอยละ 32.3 โดยมนกดมเพศชายมากกวานกดมเพศหญงประมาณ 4.35 เทา เมอพจารณาความชกของนกดมในประชากรวยรน (อาย 15 - 19 ป) ป 2558 คดเปนรอยละ 19.1 เพมขนจากป 2556 ทรอยละ 16.0 และป 2557 ทรอยละ 18.1 ซงพบวามอตราเพมขนอยางตอเนองและรวดเรว นกดมกลมนมแนวโนมกลายเปนนกดมประจ า นอกจากนเครองดมแอลกอฮอลยงกอใหเกดปญหาอบตเหต โดยเฉพาะในชวงเทศกาลทมวนหยดตดตอกนจะพบการเกดอบตเหตจราจรท าใหมผเสยชวตและบาดเจบเปนจ านวนมาก โดยสาเหตหลกอนดบหนงเกดจากการเมาสรา 2) การบรโภคยาสบ ผลการส ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากรไทยลาสด ป 2558 (ส านกงานสถตแหงชาต) พบวา ในจ านวนประชากรทมอาย 15 ปขนไป มผสบบหร 10.9 ลานคน (รอยละ 19.9) โดยในภาพรวม พบวา ในชวงป 2547 - 2552 อตราการสบบหรมแนวโนมลดลง จากรอยละ 23.0 เปนรอยละ 20.7 ตามล าดบ แตกลบเพมขนในป 2554 เปนรอยละ 21.4 และลดลงเหลอรอยละ 19.9 ในป 2556 จากนนกลบเพมสงขนเปนรอยละ 20.7 ในป 2557 และลดลงเปนรอยละ 19.9 ในปลาสด 2558 ซงเมอเปรยบเทยบอตราการสบบหร ป 2558 กบป 2557 พบวา ทงเพศชายและหญงมอตราการสบบหรลดลง โดยอตราการสบบหรของเพศชายมากกวาเพศหญงถง 21.8 เทา และยงคงพบการไดรบควนบหรมอสองในสถานทสาธารณะตางๆ เชน ตลาด สถานบนเทง เปนตน ทงๆ ทสถานทเหลาน เปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย


3) อบตเหต คนไทยตายจากอบตเหตทางถนนมากเปนอนดบ 2 ของโลก ขอมลจากการเกบสถตของสถาบนวจยดานคมนาคม มหาวทยาลยมชแกน สหรฐอเมรกา รวมกบขอมลจากองคการอนามยโลก ระบวา สถตการเสยชวตจากอบตเหตบนทองถนนทวโลก มคาเฉลยอยท 18 คน ตอแสนประชากรตอป แตส าหรบนามเบย ไทยและอหราน ซงเปน 3 อนดบตนๆ มสถตมากกวาคาเฉลยเกน 2 เทา คอ 45 คน,44 คน และ 38 คนตอแสนประชากรตอป ตามล าดบ

2.6 โรคและภยสขภาพจากมลพษสงแวดลอม ปญหามลพษสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพมาจากหลากหลายสาเหต ทงทเกดจากธรรมชาตและการกระท าของมนษย ประชาชนไทยประสบปญหาผลกระทบตอสขภาพจากสงแวดลอมทส าคญ ในหลายกรณ ซงปญหาโรคและภยสขภาพจากมลพษสงแวดลอมไดถกจดแบงตามสภาพสาเหตของมลพษ และตามพนททเกดเหต รวมทงก าหนดเปนพนทคมครองสขภาพจากปญหามลพษสงแวดลอมทส าคญ (พนท Hot Zone) ไดแก 1) มลพษสารเคมและสารอนตรายทส าคญ ไดแก 1.1) ปญหามลพษจากการท าเหมอง 1.2) ปญหาขยะอเลกทรอนกส 2) มลพษทางอากาศทส าคญ ไดแก 2.1) ปญหาหมอกควน 2.2) ปญหาฝนละออง 2.3) โรงไฟฟาชวมวล ปญหามลพษสงแวดลอมเหลานอาจสงผลกระทบตอสขภาพไดทงแบบเฉยบพลนและเรอรง แตสวนใหญจะเปนแบบเรอรง การวนจฉยโรคมความยากและแตกตางจากโรคอนๆ คอ ผลกระทบ ทเกดขนอาจไมมการแสดงอาการปวยทเหนไดชดเจน ใชระยะเวลานานในการกอใหเกดโรค แตอาจสงผลกระทบตอระดบสตปญญาและพฒนาการของเดกซงไมสามารถแกไขใหกลบคนมาได

3. ปญหาสขภาพตามกลมวย 3.1 กลมเดกปฐมวย (0 - 5 ป)

ในชวงหลายทศวรรษทผานมา อตรา สวนการ ตายมารด าของประเทศไทยมแนวโนมลดลง โดยอตราสวนการตายมารดาลดลงจาก 374.3 ตอเกดมชพแสนคน ในป พ.ศ. 2505 เปน 2 4.26 ตอเกดมชพแสนคน ในป 255 9 ต ากวาคาเปาหมายการพฒนาสหสวรรษ ( SDGs) ทก าหนดไวเทากบ 70 ตอการเกด มชพแสนคน สาเหตการเสยชวตของมารดาสวนใหญเกดจากการ ตกเลอดและความดนโลหตสง อยางไรกตามเมอเปรยบเทยบอตราสวนการตายมารดาในกลมประเทศอาเซยน พบวาประเทศไทยมอตราสวนการตายมารดานอยกวาประเทศอน ๆเปนอนดบ 2 รองจากประเทศสงคโปรส าหรบอตราในเดกอาย 0 - 5 ป ของประเทศไทยมแนวโนมลดลงและต ากวาคาเฉลยโลก แตกยงสงกวาประเทศในแถบภมภาคเดยวกนอยางสงคโปร มาเลเซยและบรไน ส าหรบภาวะโภชนาการและพฒนาการของเดกในกลมน พบวา อบตการณของทารกแรกเกดน าหนกต ากวา 2,500 กรม คอนขางคงท คอ รอยละ 8.4 - 8.6 ซงยงไมบรรลเปาหมายทกระทรวงก าหนดไวไมเกน รอยละ 7 และเดกอาย 0 - 5 ป สงดสมสวนมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 48 ในป 2559 เปนรอยละ 49.5 ในป 2560 (รายงานระบบ HDC) แตยงต ากวาเปาหมายคอ รอยละ 51 ส าหรบสวนสงเฉลยทอาย 5 ป เดกชาย 109.9 ซม. เดกหญง 109.3 ซม. (ขอมล HDC ไตรมาส 3 ป 2560) ยงหางจากคาเปาหมาย 3.1 ซม. และ 2.7 ซม. ในเดกชายและเดกหญง ตามล าดบ จากผลการตรวจคดกรองและประเมนพฒนาการของเดก ในกลมน (รายงานระบบ HDC) พบวา มพฒนาการสมวย รอยละ 99.3 และ 98. 7 ซงเกนกวาคาทกระทรวง


ก าหนดไวทรอยละ 85 แตอยางไรกตาม ขอมลจากการรณรงคคดกรองพฒนาการเดกเดอนกรกฎาคม ป 2559 - 2560 พบพฒนาการสมวยรอยละ 76.7 และรอยละ 77.9 ตามล าดบ

3.2 กลมเดกวยเรยน (5 - 14 ป) ปญหาส าคญของเดกวยเรยนสวนใหญเกดจากภาวะโภชนาการ การเกดอบตเหตจากจราจร ทางบกและการจมน า ส าหรบภาวะโภชนาการในเดกวยเรยนของไทย พบวา มแนวโนมภาวะโภชนาการเกนและโรคอวน ซงเปนสาเหตของการเกดโรคไมตดตอเรอรงของผใหญในอนาคต จากขอมลการส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 (พ.ศ. 2551 - 2552) พบวา เดกไทยเรมมปญหาภาวะน าหนกเกนและอวนโดยพบในเดกชายมากกวาเดกหญง ส าหรบการเสยชวตจากอบตเหตจราจรทางบกของเดกในกลมนยงมปญหาอยางตอเนองและผเสยชวตสวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศหญง สวนสาเหตการตายจากการจมน ามแนวโนมลดลง ส าหรบคะแนนระดบสตปญญาของเดกกลมวยเรยนของไทยทไดจากการส ารวจป 2559 พบวา เดกประถมศกษาปท 1 มระดบสตปญหาเฉลยเทากบ 98.23 ซงต ากวาเกณฑคากลางมาตรฐานสากล (IQ = 100) และพบวาม IQ ต ากวาเกณฑปกต ( IQ < 90) รอยละ 31.81 (ไมควรเกนรอยละ 25) รวมทงพบเดกทมระดบสตปญญาอยในเกณฑบกพรอง (IQ < 70) รอยละ 5.8 (สงกวามาตรฐานสากล ไมควรเกนรอยละ 2 และในสวนของผลการส ารวจระดบความฉลาดทางอารมณ เดกนกเรยน ไทยอาย 6 - 11 ป มความฉลาดทางอารมณอยในเกณฑปกตขนไป รอยละ 77

3.3 กลมเดกวยรน/นกศกษา (15 - 21 ป) กลมเดกวยรนไทยสวนใหญมปญหาเกยวกบพฤตกรรมเสยงดานสขภาพและอบตเหต จากขอมลการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต พบวา ประชากรไทย อาย 15 ปขนไป ดมแอลกอฮอลและสบบหรเพมขน การตงครรภในกลมวยรนยงเปนปญหาและมความรนแรงมากขนในสงคมไทย สงผลใหเดกทเกดมพฒนาการ ไมสมวยและมโอกาสสงทจะกลายเปนเดกดอยโอกาสหรอถกทอดทง กลายเปนปญหาสงคมตามมา จากขอมลอตราการคลอดในวยรนอาย 15 - 19 ปของประเทศไทยในระยะ 5 ปทผานมานน ถงแมอตราการคลอด จะลดลงจาก 53.4 ตอประชากรหญงอาย 15 - 19 ป 1,000 คน ในพ.ศ. 2554 เหลอ 42.5 ตอประชากรหญงอาย 15 - 19 ป 1,000 คน ใน พ.ศ. 2559 (ส านกอนามยการเจรญพนธ ประมวลผลขอมลฐานทะเบยนราษฎร จากกองยทธศาสตรและแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข) แตยงตองรวมกนด าเนนงานอยางตอเนองจรงจงเพอไปสเปาหมายภายใตยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบชาต พ.ศ. 2560 - 2569 ทตงเปาหมายลดอตราการคลอดในวยรนอาย 15 - 19 ป เหลอไมเกน 25 ตอพน ภายใน พ.ศ. 2569

3.4 กลมวยท างาน (15 - 59 ป) ประชากรกลมวยท างานสวนใหญมปญหาเรองสขภาพทมสาเหตจากพฤตกรรมเสยงตางๆ และการเกดอบตเหต โดยพบวาสาเหตการปวยสวนใหญของประชากรวยท างานเกดจากโรคมะเรง โรคระบบทางเดนหายใจ โรคหวใจและหลอดเลอด โรคของตอมไรทอ โรคตดเชอและอบตเหต ส าหรบสาเหตการตายของประชากรไทยอายต ากวา 60 ป พบวา โรคทเปนสาเหตการตายอนดบแรกในเพศชาย คอ อบตเหตทางถนน รองลงมาคอ การตดเชอเอชไอว/เอดส โรคมะเรงตบ และโรคหลอดเลอดสมอง ตามล าดบ ส าหรบสาเหตการตายในเพศหญงอายต ากวา 60 ป ไดแก การตดเชอเอชไอว/เอดส อบตเหตทางถนน โรคเบาหวานและโรคหลอดเลอดสมอง


3.5 กลมผสงอาย การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของประเทศไทย จากการลดลงของอตราเจรญพนธรวม และอายของคนไทยทยนยาวขน ท าใหประเทศไทยเขาสการเปนสงคมสงวย ( Aging Societies) ตามนยาม ขององคการสหประชาชาตทมประชากรอาย 60 ปขนไปเกนกวารอยละ 10 ของประชากรทงประเทศ จากการศกษาภาระโรคและปจจยเสยงของประเทศไทย พ.ศ. 2556 พบวา ความสญเสยปสขภาวะของประชากรอาย 60 ปขนไป ในเพศชายมสาเหตหลกจากโรคหวใจและหลอดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอดและโรคมะเรงตบ ส าหรบเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอด ตอกระจก และโรคสมองเสอม นอกจากนน จากการคดกรองสขภาพผสงอายและผพการในป 2556 พบวา มผสงอายทเขาขาย มภาวะซมเศรา ถงรอยละ 33 แตผสงอายในชมชนทมอาการรนแรงถงขนเปนโรคซมเศราจรงมประมาณ รอยละ 6

4. สถานการณระบบบรการสขภาพ 4.1 การใหบรการสขภาพ การใชบรการดานการแพทยและสาธารณสข นบเปนจดเรมตนของการเขาถงบรการสขภาพ ในภาพรวม จากการใชบรการระหวางปงบประมาณ 2546 – 2557 พบวา จ านวนผปวยนอกของประชากรสทธหลกประกนสขภาพแหงชาต เพมขนจาก 111.95 ลานครง ในปงบประมาณ 2546 เปน 153.61 ลานครงในปงบประมาณ 2557 อตราการใชบรการ เพมขนจาก 2.45 ครงตอคนตอป ในปงบประมาณ 2546 เปน 3.17 ครงตอคนตอป ในปงบประมาณ 2557 ส าหรบสดสวนการใชบรการ พบวา ผปวยนอกไปใชบรการท โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพหรอศนยบรการสาธารณสขมากทสด จากรอยละ 33.34 ในป 2546 เปนรอยละ 46.49 ในป 2557 รองลงมาคอ โรงพยาบาลชมชน รอยละ 32.00 ในป 2546 เปนรอยละ 35.19 ในป 2557 ส าหรบผปวยใน พบวา เพมขนจาก 4.30 ลานครงในป 2546 เปน 5.68 ลานครงในป 2557 อตราการใชบรการเพมขนจาก 0.094 ครงตอคนตอป ในป 2546 เปน 0.117 ในป 2557 และพบวาประชาชนเลอกใชบรการทโรงพยาบาลชมชนมากทสด คดเปนรอยละ 47.07 รองลงมาคอ โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป คดเปนรอยละ 40.90 อตราการใหบรการของโรงพยาบาลในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ตงแตตลาคม 2557 ถงเดอนมถนายน 2558 มผปวยนอกทใชบรการในสถานบรการสงกดกระทรวงสาธารณสข จ านวน 63,706,466 คน และ 211,535,367 ครง ผปวยใน จ านวน 4,106,246 คน 4.2 การสงตอมทงไมยอมท าเองและปฏเสธการรบ มความพยายามพฒนาระบบสงตอผปวยอยางตอเนอง แตยงพบการปฏเสธการสงตอผปวยภายในเขต ขามเขตและสวนกลาง มมากในเกอบทกจงหวด ตองใชเวลาการประสานงานนาน โดยเฉพาะในกรงเทพมหานคร พบอตราการปฏเสธคอนขางสง ในทางตรงขามสถานบรการทควรมศกยภาพในการดแลผปวยไดกลบท าไดนอยลง


4.3 ดานระบบบรการปฐมภม

ระบบบรการปฐมภม เปนหนวยบรการสขภาพทใกลชดประชาชน เปนบรการดานหนาทตองเชอมโยงภาคเครอขายตางๆ ในชมชน และเชอมตอกบบรการระดบทตยภม ตตยภม ระบบสขภาพระดบอ าเภอ ปจจบน มหนวยบรการปฐมภม จ านวน 10,198 แหง จ าแนกเปน ศนยสขภาพชมชนในเมอง (ศสม.) 281 แหง รบผดชอบในการดแลประชากรในเขตเมองและประชากรยายถน ซงมภาระงานมากเกนกวาเกณฑทควรจะเปน (ศสม. 1 แหง ดแลประชากรสงถง 30,000 คน) ท าใหมผลตอการเขาถงบรการ และความครอบคลมการใหบรการของประชาชนในเขตเมอง ส าหรบในเขตชนบทม รพ.สต. จ านวน 9,822 แหง เพยงพอตอการใหบรการ (รพ.สต. 1 แหง รบผดชอบประชากรไมเกน 8,000 คน) แตยงขาดศกยภาพการใหบรการ และมสถานบรการสาธารณสขชมชน อก 198 แหง นอกจากนพบวาหนวยบรการปฐมภม สามารถผานเกณฑคณภาพบรการ เครอขายปฐมภมต ามาก เพยงรอยละ 29.7 อนจะกระทบตอคณภาพการบรการประชาชน ส าหรบการเขาถงบรการ พบวา มผปวยมารบบรการเพมขนจาก 51.8 ลานครง ในพ.ศ. 2553 เปน 125.5 ลานครง ในพ.ศ. 2555 และมสดสวนการใหบรการผปวยนอกของ รพ.สต.เทยบกบโรงพยาบาลแมขาย ป 2553 – 2555 เฉลย 1.3 ซงผานเกณฑทก าหนด (คามาตรฐาน = 0.8) การท างานดานสขภาพในพนท ใหความส าคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในระดบอ าเภอ แตทผานมาการจดการดานสขภาพอยางบรณาการ ยงไมมความสมบรณและเปนรปธรรมเทาทควร สถานบรการตาง ๆทงโรงพยาบาล สถานบรการในชมชนและภาคสวนทเกยวของทมอยในระดบอ าเภอ ยงไมสามารถบรณาการทรพยากรทงเชงปฏบตการและเชงบรหารจดการไดอยางเปนระบบ ท าใหเกดชองวาง ความซ าซอนในระบบการท างานดานสขภาพ

4.4 ดานระบบบรการทตยภม และตตยภม ระบบบรการทตยภม และตตยภม พบวามความแออดในสถานบรการสาธารณสข ทงในดานผปวยทมารบบรการและการครองเตยง โดยในพ.ศ. 2546 – 2556 พบวา มผปวยในเพมขนเฉลย 150,000 Admit/ป ผปวยนอกเพมขนเฉลย 3,991,100 ครง/ป และมอตราครองเตยงมากกวารอยละ 80 ใน พ.ศ.2546 - 2556 ในป 2557 อตราการครองเตยงหรอประสทธภาพการใชเตยงและภาระงานโรงพยาบาล มากกวารอยละ 85.38 โดยเฉพาะใน รพศ./รพท. และ รพช. แมขายในดานระบบบรการ ดชนผปวยใน ( CMI) ของแตละระดบสถานบรการสขภาพตาม Service Plan ผานเกณฑทก าหนด (ต.ค.56 - ม.ค.57) มคา CMI เฉลยรวมอยท 1.0886 ทงน การเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ทยงมปญหาในการควบคม จะสงผลใหเกดภาวะแทรกซอนตามมา สงผลกระทบตอคาใชจายดานสขภาพเพมขน รอยละ 24.3 และการพฒนา SERVICE PLAN ยงมสวนขาดในดานการพฒนาบคลากร สถานท ครภณฑ ระบบ IT และเทคโนโลยทางการแพทย ขาดระบบฐานขอมลในการก ากบ ตดตาม และประเมนผลการพฒนา SERVICE PLAN 4.5 สถานการณ 5 โรค

การเสยชวต 5 อนดบแรก ไดแก โรคมะเรง เปนสาเหตการตายอนดบหนงของไทยและ มแนวโนมสงขน 8 เทา จาก 12.6 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2510 เปน 43.8 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2540 และ 107.9 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2557 รองลงมาเปนอบตเหตเพมจาก 26.2 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2510 เปน 51.6 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2555 โรคหวใจเพมขน


จาก 16.5 ตอประชากรแสนคน ในป 2510 เปน 49 ตอประชากรแสนคน ในป 2557 และโรคหลอดเลอดสมองเพมขนจาก 25.3 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2548 เปน 38.5 ตอประชากรแสนคน ในป พ.ศ. 2557 และโรคเบาหวานมอตราตายทคงทระหวาง 11 - 12 ตอประชากรแสนคนในป 2548 - 2555 และลดลงเหลอ 9.1 ตอประชากรแสนคนในป 2557 ทงน การเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ทยงมปญหาในการควบคม จะสงผลใหเกดภาวะแทรกซอนตามมา สงผลกระทบตอคาใชจายดานสขภาพเพมขน รอยละ 24 1) สาขาหวใจและหลอดเลอด จากสถตองคการอนามยโลกป 2553 พบวา มผเสยชวตจากโรคหลอดเลอดหวใจ 7.2 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 12.2 ของสาเหตการตายทงหมด จากสถต อตราตาย ป 2557 กอง ยทธศาสตร และแผนงาน กระทรวงสาธารณสข พบวาโรคหวใจเปนสาเหตส าคญของการเสยชวตเปนอนดบท 4 ของประชากรไทยซงแมวาล าดบจะลดลงแตอตราเสยชวตมแนวโนมเพมขนเรอยๆ โดยในป 2556 มผเสยชวตจากโรคหวใจขาดเลอด จ านวน 17,388 คน เฉลยเสยชวตวนละ 48 คนหรอชวโมงละ 2 คน

โรคหวใจทเปนปญหาส าคญดานสาธารณสขของไทย และทวโลก ไดแก โรคหลอดเลอดหวใจทงเฉยบพลน และเรอรง โรคหวใจลมเหลว และหวใจเตนผดจงหวะ ชนด Atrial Fibrillation เปนตน ตามสถตของกระทรวงสาธารณสข พบวา ประชากรไทยมอตราการเสยชวตดวยโรคหลอดเลอดหวใจ 20.32 ตอแสนประชากร โดยในภาพรวมเขตสขภาพท 1 – 12 (ไมรวมเขต 13 กรงเทพมหานคร) มอตราการเสยชวตดวยโรคหลอดเลอดหวใจ 14.06 ตอแสนประชากร ซงในปจจบนทกเขตสขภาพไดมระบบ STEMI Fast Track ทมบรการสวนหวใจในทกเขตสขภาพ มผปวย STEMI ไดรบยาละลายลมเลอด หรอการท าบอลลนขยายหลอดเลอด ซงคาเฉลยโดยรวมมแนวโนมทเพมขน กลาวคอ ในป พ.ศ. 2556 - 2559 รอยละ 64, 65, 69 และ 85.33 ตามล าดบ และมอตราการเสยชวตอยทรอยละ 9.7, 10.2, 10.6 และ 9.28 ส าหรบโรงพยาบาลตงแตระดบ F2 ขนไป ณ ปจจบน ทกเขตสขภาพสามารถใหยาละลายลมเลอด ไดรอยละ 100 รายละเอยดอตราตายรายเขต และภาพรวมประเทศ

2) สาขามะเรง โรคมะเรงเปนปญหาทางสาธารณสขทส าคญของประเทศไทย ตงแตป พ.ศ. 2541 เปนตนมา

โรคมะเรงเปนสาเหตของการเสยชวต อนดบหนงของประชากรไทยและเปนโรคทมคาใชจายในการรกษาสง จากขอมลทะเบยนมะเรงระดบโรงพยาบาล พ.ศ. 2555 โดยสถาบนมะเรงแหงชาต พบขอมลอตราตายดวยสาเหตส าคญ : ประชากร 100,000 ราย คดเปนรอยละ 98.5 ในปจจบนพบแนวโนมการตายดวยโรคมะเรงเพมขนอยางตอเนอง ในป พ.ศ. 2555 มผปวยโรคมะเรงรายใหม 3 ,917 ราย เพมจากป พ.ศ. 2551 ทมเพยง 2,949 ราย ทงน แตละเพศมอตราการเกดโรคมะเรงแตกตางกน โดย 5 อนดบมะเรงของชายไทย ไดแก 1) มะเรงปอด 2) มะเรงล าไสใหญ 3) มะเรงตบและทอน าด 4) มะเรงชองปาก และ 5) มะเรงหลอดอาหาร ขณะท 5 อนดบมะเรงของหญงไทย ไดแก 1) มะเรงเตานม 2) มะเรงปากมดลก 3) มะเรงล าไสใหญ 4) มะเรงปอด และ 5) มะเรงตบและทอน าด โรคมะเรงเปนปญหาการเจบปวยการเสยชวต รวมทงปญหาเรองภาระโรค (Burden of Disease) ทท าใหประชาชนสญเสยการมคณภาพชวตทด อกทงน าความทกขทรมานมาสทงผปวยและครอบครว ผปวยตองทนทรมานกบความเจบปวดอาการไมพงประสงคตาง ๆ และผลกระทบดานจตใจ โดยเฉพาะในชวงระยะทายสดกอนการเสยชวต


3) สาขาบาดเจบและการแพทยฉกเฉน ภาวะอบตเหตและเจบปวยฉกเฉนเปนปญหาส าคญทางสาธารณสขของประเทศ อนน ามาส

ความสญเสยทางเศรษฐกจของประเทศมาอยางตอเนอง จากการส ารวจขอมลของศนยอบตเหตฉกเฉนโรงพยาบาลขอนแกน พบวา ในรอบ 10 ป ทผานมาจ านวนผปวยอบตเหตฉกเฉนเขารบการรกษาตวทหองฉกเฉนของโรงพยาบาลรฐทวประเทศเพมขน 1 เทาตว จาก 12 ลานครงในป 2544 เปน 24 ลานครงในป 2555 เฉลยนาทละ 46 ลานครง โดยสาเหตการเสยชวตทเปนปญหาสวนใหญเกดจากอบตเหตทางถนน จากฐานขอมลการตายจากมรณะบตรและหนงสอรบรองการตาย กองยทธศาสตร และแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พบวาอตราผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของประเทศไทย เพมสงขนจากป 2554 21.9 ตอประชากรแสนคน เปน 22.3 ตอประชากรแสนคนในป 2558

4) สาขาทารกแรกเกด การเสยชวตของทารกและเดก เปนปญหาส าคญส าหรบประเทศไทย สาเหตส าคญของการตายและความพการของทารกและเดก เกดจากภาวะแทรกซอนทพบบอย ไดแก ภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกด และภาวะตกเลอดหลงคลอด สงผลใหเกดความสนเปลองในการรกษาพยาบาล และเปนภาระของครอบครว สงคม และเศรษฐกจของประเทศ จากการน าเสนอสรปผล โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน ไดรายงานขอมลสถตจากองคการอนามยโลก พบวาป 2556 อตราการเสยชวตของทารกระหวางคลอด คดเปน 4 ตอแสนประชากร ป 2557 และในป 2558 กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดเปาหมาย การพฒนาสขภาพในทารกและเดกใหมประสทธภาพมากยงขน โดยก าหนดใหลดอตราการเสยชวตในทารกแรกเกดทอายนอยกวา หรอเทากบ 28 วน (Neonatal mortality rate) ต ากวา 5 ตอ 1,000 การเกดมชพ

5) สาขาเปลยนถายอวยวะ สถานการณการรออวยวะและเสยชวตในประเทศไทยปจจบนดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยและทางการแพทยททนสมย ท าใหการรกษาผปวยอวยวะวายระยะสดทายมโอกาสไดรบการรกษาดวยการปลกถายอวยวะ ซงเปนการผาตดเพอน าอวยวะทปกตจากผบรจาค ซงอาจเปน ไต ตบ หวใจ ปอด หรอ ตา เปนตน มาปลกถายใหแกผปวย บางอวยวะ เชน ตบ หวใจ หรอ ปอด หากไมไดรบการปลกถายผปวยจะเสยชวตอยางแนนอนในประเทศไทยการปลกถายอวยวะยงมจ านวนนอยมาก สาเหตส าคญคอ การขาดแคลนอวยวะทจะน ามาปลกถาย จากขอมลศนยรบบรจาคอวยวะสภากาชาดไทย ตงแต ป 2549 – 2558 ซงแสดงจ านวนผรอรบอวยวะ ผเสยชวตระหวางรออวยวะ และผรออวยวะทงหมด ตลอดจนขอมลแสดงระยะเวลารออวยวะของผไดรบการปลกถายอวยวะ ( Average Waiting Time) ในป 2558 สะทอนใหเหนถงสภาพปญหาขาดแคลนอวยวะจากการรบบรจาคอยเปนจ านวนมาก 6) เทคโนโลยดานสขภาพ อปกรณเครองมอแพทยทส าคญ มสวนในการใหบรการสขภาพทจ าเปน หากพจารณาจากแนวโนมจะพบวามการเพมขนของเครองมอแพทยราคาแพงอยางตอเนอง โดยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT-scanner) เพมขนจาก 266 เครอง ในปพ.ศ. 2546 เปน 553 เครอง ในปพ.ศ. 2556 เชนเดยวกบเครองตรวจอวยวะภายในดวยสนามแมเหลกไฟฟา (MRI) เครองสลายนว (ESWL) และเครองตรวจมะเรง เตานม (Mammogram) ขอมลดงกลาวสะทอนถงการเตบโตของการลงทนในดานบรการสขภาพโดยเฉพาะ


ในดานการรกษาพยาบาล ในสวนของเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT-scanner) ถงแมแนวโนมของอตราสวน ตอประชากรลานคนของเครอง CT-scanner จะเพมขนในทกภมภาค แตความแตกตางระหวางภมภาคกยงคงอย โดยกรงเทพมหานคร ยงคงมเครอง CT-scanner ทมากกวาคาเฉลยประเทศอยประมาณ 3 - 4 เทา มาตลอดตงแต ปพ.ศ. 2542 เปนตนมา 7) ความมนคงดานยาและเวชภณฑ ยาทผลตในประเทศสวนหนงมาจากโรงงานผลตยาทไดรบการสงเสรม หลกเกณฑและวธการทดในการผลต (Good Manufacturing Practice: GMP) ในปพ.ศ. 2546 กระทรวงสาธารณสขไดออกกฎหมาย ใหโรงงานผลตยาทกแหง ตองไดมาตรฐานตามหลกเกณฑวธการทดในการผลต ซงแนวโนมของสถานทผลตยา ทไดมาตรฐาน GMP เพมขนจากรอยละ 30.4 ในปพ.ศ. 2532 เปนรอยละ 75.6 ในปพ.ศ. 2546 และเพมเปนรอยละ 95.2 ในปพ.ศ. 2556 โดยลาสดปพ.ศ. 2558 สถานทผลตยาไดมาตรฐาน GMP รอยละ 86.9

5. สถานการณก าลงคนดานสขภาพ ปจจบนสถานการณก าลงคนดานสขภาพ ยงเปนปญหาทส าคญของระบบสขภาพของประเทศ โดยเฉพาะอยางยงปญหาดานจ านวนทไมเพยงพอและการกระจายบคลากรทไมเหมาะสมกยงคงเปนปญหา มความแตกตางระหวางเมองและชนบท แมวากระทรวงสาธารณสขไดมนโยบายการเพมการผลตก าลงคน อยางตอเนอง การใชมาตรการเพมแรงจงใจ ทงในรปแบบคาตอบแทนประเภทตางๆ และความกาวหนา ในอาชพราชการ แตปญหากยงมอย ในขณะทความสามารถในการผลตแพทยตอประชากร สามารถผลตได 2 คนตอประชากร 100,000 คนตอป ความสามารถในการผลตพยาบาลสามารถผลตได 12 คนตอประชากร 100,000 คนตอป และเมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศในอาเซยน พบวาสงคโปร และมาเลเซยมความสามารถในการผลตแพทยตอประชากรสงสดในภมภาค คอ 8 คนตอประชากร 100,000 คนตอป ในสวนของประเทศไทยมความสามารถในการผลตแพทยตอประชากรอยอนดบ 7 ของภมภาค 5.1 การผลตและการพฒนาก าลงคน แนวโนมการจบการศกษาและไดรบใบอนญาตของแพทย เพมขนจาก 899 คน ในปพ.ศ. 2540 เปน 2,481 คน ในปพ.ศ. 2557 ในขณะททนตแพทยเพมขนจาก 326 คน ในปพ.ศ. 2540 เปน 719 คน ในปพ.ศ. 2557 เภสชกรเพมขนจาก 712 คน ในปพ.ศ. 2540 เปน 1,745 คน ในปพ.ศ. 2556 และพยาบาลวชาชพ เพมขนจาก 4,200 คน ในปพ.ศ. 2540 เปน 7,451 คน ในปพ.ศ. 2555 แสดงวาวชาชพโดยสวนใหญ มแนวโนมการผลตและการจบการศกษาทเพมขน 5.2 พฒนาประสทธภาพระบบบรหารจดการก าลงคนดานสขภาพ ก าลงคนดานสขภาพ 5 สาขาหลก ไดแก แพทย ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ และพยาบาลเทคนค มแนวโนมทดขนตลอดชวงเวลากวา 3 ทศวรรษทผานมาทงนอตราสวนประชากรตอแพทย ลดลงจากประมาณ 7,000:1 ในปพ.ศ. 2522 เหลอประมาณ 2,400:1 ในปพ.ศ. 2556 ในขณะทอตราสวนประชากรตอทนตแพทย ลดลงจากประมาณ 45,000:1 ในปพ.ศ. 2522 เหลอประมาณ 8,400:1 ในปพ.ศ. 2556 อตราสวนประชากรตอเภสชกร ลดลงจากประมาณ 18,000:1 ในปพ.ศ. 2522 เหลอประมาณ 5,500:1 ในปพ.ศ. 2556 และอตราสวนประชากรตอพยาบาลวชาชพ ลดลงจากประมาณ 2,600:1 ในปพ.ศ. 2522


เหลอประมาณ 500:1 ในปพ.ศ. 2556 แตอตราสวนประชากรตอพยาบาลเทคนค กลบเพมขนจากประมาณ 2,900:1 ในปพ.ศ. 2531 เปน ประมาณ 9,400:1 ในปพ.ศ. 2556

6. การอภบาลระบบสขภาพ 6.1 ธรรมาภบาล 1) ดชนภาวะธรรมาภบาลของประเทศไทย คาดชนชวดสภาวะธรรมาภบาล (Government Indicator) ของประเทศไทยอยในระดบคอนขางคงท และเมอพจารณาเปนรายมต พบวามตประสทธผลของรฐบาลมอนดบทสงขน ( Government Effectiveness) โดยมคาอยในเปอรเซนตไทลท 50 - 75 หากพจารณายอนหลงตงแต พ.ศ. 2553 - 2557 จะเหนวามตประสทธผลของรฐบาล ( Government Effectiveness) และมตคณภาพของมาตรการควบคม (Regulation Quality) มต าแหนงเปอรเซนตไทลท 50 - 75 ซงสงกวามตอนๆ รองลง มาไดแกมตการควบคมการทจรตประพฤตมชอบ (Contour of Corruption) มตนตกรรม (Rule of Low) มตการมสทธมเสยงของประชาชนและภาระรบผดชอบ (Voice and Accountability) และมตความเสถยรภาพทางการเมองและการปราศจากความรนแรง (Political Stability and Absence of Violence) ตามล าดบ 2) ความโปรงใสและการทจรตคอรปชนของหนวยงานภาครฐ จากการจดอนดบดชนภาพลกษณคอรปชนขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International: IT) พบวาในป 2558 ปญหาการทจรตคอรปชนในประเทศไทยมแนวโนมลดลง โดยประเทศไทยถกจดอยในล าดบท 76 จาก 168 ประเทศทวโลก (คะแนน 38 คะแนน) ซงถอวาเปนล าดบทดขนเมอเทยบกนป พ.ศ. 2557 ทอยในล าดบท 85 จากประเทศทวโลก (คะแนน 38 คะแนน) อยางไรกดเมอพจารณาคาดชนภาพลกษณคอรรปชนของประเทศไทยในชวง พ.ศ. 2555 – 2558 พบวาแนวโนมดขนเลกนอย โดยมคะแนนเพมขนจากป 2555 จาก 37 คะแนนเปน 38 คะแนนในป 2558 และล าดบเพมขนจากล าดบท 88 จาก 176 ประเทศในป 2555 เปนล าดบ 76 จาก 168 ประเทศทวโลกในป 2558 และเมอเปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยนพบวาในป 2558 ประเทศไทยมคาดชนภาพลกษณคอรปชนอยในล าดบท 3 รองจากประเทศเพอนบานทมการบรการจดการทดอยางประเทศสงคโปรและมาเลเซย 6.2 ระบบขอมลสขภาพ ระบบขอมลขาวสารสขภาพ มความส าคญตอการก าหนดทศทางนโยบายสขภาพทส าคญ ระบบขอมลดานสขภาพยงมปญหาความครบถวน ถกตองของขอมล ขอมลกระจดกระจายไมสามารถน ามาใชประโยชนได ขาดกลไกในการบรหารจดการและพฒนาระบบ เปนตน ปญหาตางๆดงกลาว จ าเปนตองอาศยความรวมมอของภาคเครอขายทเกยวของ โดยเฉพาะผใชขอมล และ ผจดท าขอมล ซงประกอบดวย กระทรวงสาธารณสข กองทนดานสขภาพ กระทรวงอนๆ และส านกงานสถต ปจจบนกระทรวงสาธารณสขไดปฏรประบบขอมลสขภาพ เปนการท างานแบบบรณาการในทกระดบของการปฏบตงาน เกดการแลกเปลยนใชประโยชนขอมลและทรพยากรรวมกนไดอยางมประสทธภาพและเสถยรภาพบนมาตรฐานเดยวกน อาท ชดมาตรฐานขอมลระบบประวตสขภาพผปวยอเลกทรอนกส มาตรฐานการแลกเปลยนขอมลระหวางระบบงานดานสาธารณสข มาตรฐานโครงสรางแฟมขอมลสขภาพ 43 แฟม มาตรฐานคลงขอมลดานการแพทยและสขภาพ ( Health Data Center : HDC) และมกระบวนการตรวจสอบ


และทมคณภาพขอมลทงในระดบพนทตงแตการน าเขาขอมล เชน ระบบคนขอมลผปวยใหแกหนวยบรการตนทาง (HDC Data Exchange) ตลอดจนการวเคราะหขอมลเพอน าเสนอรายงานสารสนเทศทพรอมใชและเชอถอไดส าหรบนกวชาการและผบรหารทงภายในและภายนอกกระทรวงสาธารณสข โดยด าเนนงานตามกรอบยทธศาสตรเทคโนโลยสารสนเทศสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ( eHealth Strategy, Ministry of Public Health) ทสอดรบกบแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ( Digital Economy) ภายใตแนวทาง ทส าคญของกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน มงเนนใหมการสรางเสรมใหคนในชาตมสขภาวะทด สรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม การบรณาการฐานขอมลประชาชนและบรการภาครฐ ตามนโยบายของรฐบาล มความสมพนธกบระบบขอมลสขภาพของกระทรวงสาธารณสขอยางมาก จงเปนโอกาสในการพฒนาระบบบรการดวยการ Digital Technology มาปรบใชเพออ านวยความสะดวกใหแกประชาชน ใหประชาชนไดรบบรการอยางมคณภาพ รวดเรว ลดภาระ และเพมความพงพอใจ เชน การด าเนนงาน Smart Health ID ทพฒนาใหใชบตรประชาชนแทนบตรโรงพยาบาล เชอมโยงขอมลพนฐานสวนบคคลตามสทธการเขาถงระหวางโรงพยาบาล ชวยสนบสนนใหระบบการสงตอผปวย ( nRefer : National Referral System) มประสทธภาพดยงขน นอกจากนยงเชอมโยงขอมลผลการตรวจสขภาพ 5 รายการ (ขอมลการแพยา, ผลน าตาลในเลอด, เบาหวาน, ความดนโลหต, คา BMI) กบระบบบรการขอมลผานต Kiosk ของส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สรอ.) และใหบรการขอมลในรปแบบ Web Service ผานระบบ Population Information Linkage Center ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขมความพรอมและความกาวหนาของระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ดงจะเหนไดจากการมระบบ Data Center ทมความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศ และไดรบการรบรองผานเกณฑประเมนตามมาตรฐาน ISO/IEC27001:2013 เปน Data Warehouse หรอ MoPH Big Data ทรวบรวมขอมลส าคญส าหรบสนบสนนการบรหารงานของกระทรวงสาธารณสข และสนบสนนระบบบรการสขภาพใหแกหนวยบรการสขภาพทวประเทศ ซงเปนสวนส าคญทสนบสนนระบบขอมลสขภาพใหตอบสนองตอความตองการไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ ครบถวน ถกตอง รวดเรวทนตอสถานการณทางสขภาพของประเทศไทย 6.3 หลกประกนสขภาพ 1) ความเหลอมล า ประเทศไทยประสบความส าเรจในระบบประกนสขภาพ โดยมผลงานเปนทประจกษ อาท กลมประชากรทมรายไดต าไดรบประโยชนจากระบบประกนสขภาพมากกวาประชากรทมรายไดสง อตราการเขาถงบรการสงขน คาใชจายดานสขภาพของครวเรอนลดลงและอบตการณของการเจบปวยทมผลกระทบตอเศษฐานะของครวเรอนลดลง1 อยางไรกตามระบบประกนสขภาพประเทศไทยยงมความเหลอมล าระหวาง

1 คณะกรรมการจดท าแนวทางการระดมทรพยากรเพอความยงยนของระบบประกนสขภาพแหงชาต ; ขอเสนอการคลงสขภาพเพอความยงยนของระบบประกนสขภาพแหงชาต เปาประสงค ตวชวด และเปาหมาย


3 กองทนสขภาพและจากการประชมระดบชาตดานหลกประกนสขภาพของประเทศไทย ครงท 1 ไดสรปประเดนทส าคญไดดงน2 1. การอภบาลระบบ ( Governance) การด าเนนการ ก ากบ ตดตาม ตรวจสอบและ

ประเมนผล 2. แหลงเงน แหลงเงนสวนใหญของระบบหลกประกนสขภาพภาครฐทง 3 กองทน

มาจากเงนภาษ แตกยงมความแตกตางกนทงวธการจดสรรเงนจากภาครฐใหกองทน และจ านวนเงนทไดรบการอดหนนจากรฐ 3. ชดสทธประโยชน ถงแมโดยรวมชดสทธประโยชนพนฐาน ครอบคลมการรกษาพยาบาลทคลายคลงกน แตยงมความแตกตางในรายละเอยดอกมาก เชน สทธประโยชนการรกษาทางทนตกรรม

4. ระบบบรการสขภาพ โดยเฉพาะก าลงคนดานสขภาพ และเทคโนโลยทางการแพทยทมปญหาการกระจกตวในเฉพาะบางพนท อาทเชน กรงเทพมหานคร ภาคกลางและเขตเมอง

5. วธการและอตราการจายเงนสถานพยาบาล ระหวาง 3 กองทนหลกทมความแตกตางกน โดยสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการใชการจายตามปรมาณการใชบรการ (Fee for Service) ส าหรบการบรการแบบผปวยนอก ซงเปนระบบปลายเปด ท าใหไมสามารถควบคมคาใชจายได ในขณะทหลกประกนสขภาพแหงชาต และประกนสงคม ใชวธการจายเงนใหสถานพยาบาลดวยอตราเหมาจายรายหว (Capitation) ส าหรบการบรการแบบผปวยนอก ซงท าใหมการควบคมคาใชจายไดดกวา

6. การคมครองสทธ การรบรสทธ การเขาถงบรการ คณภาพการบรการ การเยยวยาความเสยหายตอผปวย มาตรา 41 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงยงมความแตกตางกนระหวางสามกองทน 7. ระบบขอมล สถานพยาบาลตางๆ ตองรบภาระการบนทกขอมลทมาก และหนวยงานตางๆ ขาดการเชอมโยงขอมล โดยเฉพาะอยางยงระหวางหนวยงานดานหนาและหนวยสนบสนน สงผลใหขอมลซ าซอน เพมขนตอน เสยงตอความผดพลาด ขอมลขาดความถกตองและครบถวน 8. นอกจากนยงมความทาทายในเรองของประสทธภาพการใชเงนของแตละกองทน และคณภาพบรการ ซงถงแมจะมระบบการรบรองคณภาพสถานพยาบาลโดยหนวยงาน แตทงสองประเดนกยงขาดการประเมนอยางเปนระบบ

2การประชมระดบชาตดานหลกประกนสขภาพของประเทศไทย ครงท 1 (พ.ศ. 2558)


ตารางท 1 ขอสรปปจจยความไมเสมอภาคดานหลกประกนสขภาพของประเทศไทย

ปจจยความไมเสมอภาค ขอสรป 1. ดานระบบบรหารกองทน กองทนสขภาพแตละกองทนมกฎหมาย มกลมเปาหมาย รวมถงมวธการ โครงสราง

องคกร การออกแบบและการจายเงนแกสถานพยาบาลทแตกตางกน ท าใหเกดปญหาความไมเปนธรรมตามมาอยางหลกเลยงไมได และเพมชองวางความไมเสมอภาคมากขน ทงทประชาชนไทยตองหมนเวยนเขาออกระหวาง 3 กองทน

2. ดานระบบบรการสขภาพ ความไมเสมอภาคในการกระจายตวของผใหบรการ ทงสถานพยาบาลบคลากรดานสขภาพ รวมทงประสทธภาพของการสงตอ

3. วธการจายเงนสถานพยาบาล (Provider payment method)

มรปแบบและอตราการจายบรการสขภาพจากองทนตางๆ มความแตกตางกน ท าใหสถานพยาบาลใหบรการทอาจแตกตางกน สงผลใหผปวยรสกถกเลอกปฏบต

ทมา: ขอสรปจากการประชมระดบชาตดานหลกประกนสขภาพของประเทศไทย ครงท 1 (พ.ศ. 2558)

2) ความยงยนของระบบประกนสขภาพ จากความส าเรจของระบบหลกประกนสขภาพของประเทศไทย ท าใหรฐบาลตองลงทนดวยงบประมาณจ านวนมากและเพมขนอยางตอเนอง จากการประมาณการรายจายสขภาพระหวาง ป พ.ศ. 2556 - 2565 พบวา คาใชจายดานสขภาพของประเทศไทยมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 3.7 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ในป พ.ศ. 2555 เปนรอยละ 5 ในป พ.ศ. 2556 นอกจากนน จากผลการศกษาการคาดการณคาใชจายดานสขภาพ พ.ศ. 2559 - 2565 พบวาการคาดการณรายจายดานสขภาพของกองทนสวสดการขาราชการ กองทนประกนสงคม และกองทนหลกประกนสขภาพถวนหนาแหงชาตเพมขนจากประมาณรอยละ 1.8 ของ GDP ในป พ.ศ. 2556 ไปเปนรอยละ 2.4 ในป พ.ศ. 2565

- การคาดการณรายจายดานสขภาพ พบวา รายจายสขภาพทงหมดตอ GDP ในป พ.ศ. 2565 มคารอยละ 4.96

- รายจายของรฐบาลดานสขภาพตอรายจายของรฐบาล ในป พ.ศ. 2565 คดเปนรอยละ 15.6

จากขอมลดงกลาวท าใหเกดความกงวลเกยวกบคาใชจายดานสขภาพของประเทศ ซงคาดวาในอนาคตประเทศไทยอาจจะประสบปญหาเกยวกบความยงยนทางการเงนการคลงทจะสนบสนนระบบประกนสขภาพของประเทศ

บทสรป สถานการณการเปลยนแปลงทงจากปจจยภายนอก ปจจยภายใน สถานะสขภาพของประชาชนไทย ลวนแลวแตสงผลกระทบตอสขภาพ และวถชวตความเปนอยของประชาชนแทบทงสน ท าใหสถานะสขภาพของคนไทยเปลยนไปจากโรคตดตอเปนโรคไมตดตอทเรอรง มภยสขภาพมากขน ซงจะสงผลตอคาใชจายภาครฐดานสขภาพทมากขนเปนเงาตามตว

ประเทศไทยจะมระบบบรการทกระดบตงแตทงระดบปฐมภม ทเปนจดเชอมตอกบประชาชน ระดบทตยภม ระดบตตยภม และศนยความเปนเลศ ทเปนหนวยใหบรการแกประชาชน ทกระจายอยในทกจงหวด แตกยงตองมการพฒนาทางเทคโนโลยทางการแพทยทนบวนจะเจรญกาวหนามากขน รวมถงการมระบบ


หลกประกนสขภาพถวนหนา ท าใหประชาชนสามารถเขาถงระบบบรการดานการแพทยและสาธารณสขมากขนตามไปดวย แตในทางกลบกนยงสงผลกระทบตอผใหบรการทมไมเพยงพอในการจดบรการ ท าใหกระทรวงสาธารณสขตองหนกลบมาใหความสนใจในการผลต พฒนาบคลากร รวมถงการธ ารงรกษาบคลากรใหอยในระบบ การดแลประชาชนนนไมเพยงแตการจดบรการดานการแพทยและสาธารณสขเทานน ยงตองหนกลบมาทบทวนกฎหมายทอยในความรบผดชอบจ านวนทงสน 20 ฉบบ ซงมการทจดท ามาเปนเวลาหลายป ท าใหพบวามชองโหวหลายสวน ทไมสอดคลองกบกฎหมายอนๆ ทท าใหตองกลบมาทบทวนกฎหมายเดมใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณปจจบน หรอจดท ากฎหมายใหม เพอคมครองสทธของประชาชนไมใหถกลดรอนจากกลมคนบางกลม นกเปนอกชองทางหนงในการดแลสขภาพ

กระทรวงสาธารณสขจะท าอยางไรตอไปตองกลบมาคดและวางยทธศาสตรทเหมาะสมในระยะยาว เพอใชเปนแผนแมบทในการท างาน นอกจากนเพอใหประชาชนมความร ความเขาใจ สามารถดแลตนเองได ภายใตระบบสงเสรมสขภาพ ระบบปองกนควบคมโรคทเปนเลศแลว ยงตองมการพฒนาระบบบรการทเปนเลศ มก าลงคนดานสขภาพทมคณภาพ รวมถงระบบบรหารทเปนเลศดวยธรรมาภบาล


บทท 3 การวเคราะหศกยภาพของส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขไดทบทวนการวเคราะหศกยภาพขององคกร โดยการวเคราะหสถานการณ แนวโนม และปจจยสงแวดลอมทมผลตอสขภาพของประเทศไทย รวมทงผลการด าเนนการทผานมาขององคกร สามารถน ามาวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค เพอเปนแนวทางการก าหนดแผนกลยทธในการด าเนนงานของหนวยงานใหมประสทธภาพไดดงน

จดแขง 1. มหนวยบรการสาธารณสขครอบคลมทวประเทศถงระดบต าบล 2. มหนวยงานบรหารทมโครงสรางการบรหารชดเจนครอบคลมทกพนทและการบรหารจดการในรปเขต

บรการสขภาพ 3. มบคลากรทมศกยภาพ มความร ประสบการณ และความเชยวชาญ 4. มองคความร และนวตกรรมจากการวจยทางดานสขภาพ 5. มระบบขอมลสารสนเทศ เทคโนโลยทางการแพทยและสามารถน าไปใชในการบรการสขภาพไดในระดบ

ภมภาค 6. มระบบก ากบดแลตวเองทด มระบบบรหารจดการทรพยากรทมหนวยงานรบผดชอบทชดเจน รวมทงม

ระบบธรรมาภบาลเปนหนงในยทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสข 7. มกลไกการประสานงานกบภาคประชาชนทเขมแขง ท าใหเกดการมสวนรวมในการใหบรการสาธารณสข

อยางเขมแขง 8. มภาคประชาชน/อาสาสมครสาธารณสข ทชวยในการด าเนนงานดานสขภาพในพนท 9. มยทธศาสตรและแผนปฏบตการก าหนดมาตรการในการขบเคลอนนโยบายทชดเจน โดยการมสวนรวม

ของทกภาคสวน และหนวยงานทกระดบ

จดออน 1. ฐานขอมลทใชในการวเคราะหขอมล ขาดคณภาพ เชน ฐานขอมลการเกด ตาย 2. ระบบรายงานซ าซอนและยงไมเชอมโยงกนอยางสมบรณ 3. ขอมลทใชในระบบตดตามและประเมนผลไมครบถวนและไมทนสมย 4. ขาดแคลนบคลากรในหลายวชาชพและมการกระจายทไมเหมาะสม 5. บคลากรขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน เชน โอกาสในการเขาอบรม พฒนาตนเอง ความกาวหนา 6. การรบรและการน านโยบายไปสการปฏบต ยงมความคลาดเคลอนในการปฏบต 7. บคลากรน าคานยมองคการไปใชจรงในทางปฏบตนอย 8. งบประมาณมไมเพยงพอ เพอใหไดงบประมาณในการบรหารจดการกบปญหาสาธารณสขในระดบพนท 9. เทคโนโลยทางการแพทยมการพฒนาอยางรวดเรว แตขาดครภณฑและเทคโนโลยทางการแพทยท

ทนสมยและจ าเปน 10. บคลากรขาดการปรบองคความร งานวจยและนวตกรรมทสามารถน าไปใชไดจรงตามบรบทพนทมนอย 11. กฎหมายหลายฉบบลาสมย การสนบสนนการบงคบใชกฎหมายยงไมมประสทธภาพ


โอกาส 1. รฐบาลมนโยบายหลกในการลดความเหลอมล า จงมการยกระดบคณภาพบรการ ดานสาธารณสข

และสขภาพของประชาชน 2. รฐใหความส าคญตอการสงเสรมสขภาพประชาชน 3. มแผนปฏรปประเทศดานสาธารณสข 4 ดาน ประกอบดวย 1.ระบบบรหารจดการดานสขภาพ 2.

ระบบบรการสาธารณสข 3. การคมครองผบรโภคและผใหบรการ 4. การเงนการคลงสขภาพ 4. รฐบาลมนโยบายชดเจนทสนบสนนใหชาวตางชาตมาใชบรการสขภาพในประเทศไทย 5. มกองทนสขภาพต าบล และมคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ าเภอ (พชอ.) ในการประสาน

ความรวมมอในการแกไขปญหาดานสขภาพในระดบพนท 6. ประชาชนเขาถงเทคโนโลยการสอสาร มเทคโนโลย/นวตกรรม และชองทางการสอสารหลากหลายท

สงเสรมการสรางสขภาพมากขน 7. นโยบายการกระจายอ านาจสทองถน เพอสะดวกตอการบรหารจดการตนเองในพนท 8. การเปนประชาคมอาเซยน 9. มแผนปฏรปดานการเงนการคลงในการดแลแรงงานตางดาวและนกทองเทยวตางชาต

อปสรรค 1. การกระจายอ านาจยงไมสมบรณ ท าใหเกดความซ าซอน และไมชดเจนในการปฏบตงานดาน

สาธารณสข 2. ขาดการบงคบใชกฎหมายอนๆ ทเกยวของดานสาธารณสขอยางจรงจง 3. มการเคลอนยายแรงงานจากประเทศเพอนบาน สงผลตอการระบาดของโรคตดตอ เปนภาระดาน

ทรพยากรดานสขภาพและงบประมาณของประเทศ 4. ประชาชนยงมพฤตกรรมทไมเหมาะสม เนองจากขาดความรดานสขภาพทถกตอง 5. การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมและภมอากาศ สงผลตอการเปลยนแปลงทางระบาดวทยา

สงแวดลอมและพาหะน าโรค 6. มปญหามลพษ และอาหารปนเปอนเพมมากขน รวมทงปญหายาเสพตด 7. การบรณาการระหวางหนวยงานขาดเอกภาพ


วสยทศน (Vision) : ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เปนหนวยงานหลกในการก าหนดทศทาง ก ากบดแล ขบเคลอนนโยบายของกระทรวงฯสการปฏบต บรหารจดการทรพยากร และจดบรการสขภาพ อยางมสวนรวมและเปนธรรม เพอประชาชนสขภาพด พนธกจ (Mission):

1. ก าหนดนโยบาย ยทธศาสตร เปาหมาย และผลลพธดานสขภาพ พฒนากฎหมาย ก าหนดมาตรฐาน ประสานและบรณาการประเดนสขภาพทส าคญ ทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต

2. แปลงนโยบายสการปฏบต ตดตามก ากบ (Monitoring) ประเมนผล (Evaluation) ตลอดจนก ากบดแล (Regulate) การด าเนนงานตามกฎหมายและมาตรฐานดานสขภาพ

3. จดบรการและพฒนาระบบบรการสขภาพในดานสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรค รกษาพยาบาล ฟนฟสภาพ และคมครองผบรโภค ทมคณภาพและประสทธภาพ โดยการมสวนรวมของภาคเครอขายและภาคประชาชน

4. สนบสนนและพฒนาระบบบรหารจดการทรพยากรดานการแพทยและสาธารณสข องคความร ระบบขอมล เทคโนโลยสารสนเทศ และภาคเครอขายตามหลกธรรมาภบาล

คานยมองคกร (Core Values) : “MOPH” M: Mastery เปนนายตนเอง O: Originality เรงสรางสงใหม P: People center ใสใจ

ประชาชน H: Humility ถอมตนออนนอม เปาประสงค (Ultimate Goal) :

1. ประชาชนทกชวงวย ไดรบการพฒนาศกยภาพ และมคณภาพชวตทด 2. ประชาชนเขาถงบรการสขภาพทมคณภาพ อยางทวถง และเปนธรรม โดยระบบบรการสขภาพม

ความเขมแขงและมประสทธภาพ 3. การบรหารจดการก าลงคนสาธารณสขมประสทธภาพและบคลากรมความสขในการท างาน

ตอบสนองตอปญหาและความตองการของประเทศ 4. ระบบบรหารจดการทรพยากรดานการแพทยและสาธารณสข มประสทธภาพ โปรงใส เปนธรรม

ตามหลกธรรมาภบาล ตวชวดหลกระดบองคการ (Corporate KPIs) :

ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 1. อายคาดเฉลยเมอแรกเกด ไมนอยกวา

75 ป ไมนอยกวา 75.5 ป

ไมนอยกวา 76 ป

ไมนอยกวา 76.5 ป

ไมนอยกวา 77 ป

2. รอยละของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขมคณภาพมาตรฐานผานการรบรอง HA ขน 3

-รอยละ 100 ของรพศ., รพช. -มากกวารอยละ 80 ในรพช.

- รอยละ 100 ของรพศ., รพท. - รอยละ 80 ใน รพช.




3. รอยละของหนวยงานทมการน าดชนความสขของคนท างาน

รอยละ 50 รอยละ 60 รอยละ 70 รอยละ 80 รอยละ 90

บทท 4 ยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561)


ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 (Happinometer) ไปใช

ค ารบรองการปฏบตราชการของปลดกระทรวงสาธารณสข ป 2561 1) รอยละของคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ าเภอ (พชอ.) ทมคณภาพ 2) รอยละของคลนกหมอครอบครวทเปดด าเนนการในพนท ( Primary Care Cluster) 3) อตราความส าเรจการรกษาผปวยวณโรคปอดรายใหม 4) อตราการคงอยของบคลากรสาธารณสข (Retention Rate) 5) รอยละของหนวยบรการทประสบภาวะวกฤตทางการเงน

ค ารบรองการปฏบตราชการของผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ป 2561 1) รอยละของคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ าเภอ (พชอ.) ทมคณภาพ 2) รอยละของคลนกหมอครอบครวทเปดด าเนนการในพนท ( Primary Care Cluster) 3) อตราความส าเรจการรกษาผปวยวณโรคปอดรายใหม 4) รอยละของหนวยงานทมการน าดชนความสขของคนท างาน (Happinometer) ไปใช 5) อตราการคงอยของบคลากรสาธารณสข (Retention Rate) 6) รอยละของหนวยบรการทประสบภาวะวกฤตทางการเงน

7) รอยละของจงหวดมศนยปฏบตการภาวะฉกเฉน (EOC) และทมตระหนกรสถานการณ (SAT) ทสามารถปฏบตงานไดจรง

8) รอยละของโรงพยาบาลทพฒนาอนามยสงแวดลอมไดตามเกณฑ GREEN&CLEAN Hospital 9) รอยละของโรงพยาบาลทใชยาอยางสมเหตสมผล (RDU) 10) รอยละของจ านวนผปวยทไดรบวนจฉยตาม 12 โรคหตถการ ไดรบบรการแบบ One Day Surgery

11) อตราการเสยชวตของผเจบปวยวกฤตฉกเฉน ภายใน 24 ชวโมง ในโรงพยาบาลระดบ F2 ขนไป (ทงท ER และ Admit)

12) จ านวนเมองสมนไพร 13) ระดบความส าเรจของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของสวนราชการในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

14) รอยละของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขมคณภาพมาตรฐานผานการรบรอง HA ขน 3 15) รอยละของ รพ.สต. ทผานเกณฑการพฒนาคณภาพ รพ.สต.ตดดาว เปาหมายการใหบรการ

1. ประชาชนอยในสภาพแวดลอมทเหมาะสมสามารถลดภาระโรคและภยคกคามตลอดจนไดรบการคมครองผบรโภคดานสขภาพ

2. ประชาชนเขาถงบรการและไดรบบรการสขภาพทมคณภาพมาตรฐาน 3. ประชาชนไดรบบรการจากบคลากรสาธารณสขทมคณภาพ 4. ประชาชนไดรบบรการดานการแพทยและสาธารณสขดวยระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ

ยทธศาสตร

1. สงเสรม ปองกน ควบคมโรค ภยสขภาพ และคมครองผบรโภคดานสขภาพอยางมประสทธภาพ 2. พฒนาและสงเสรมการจดระบบบรการสขภาพทกระดบใหมคณภาพ 3. พฒนาบคลากรใหมประสทธภาพในการใหบรการทเปนเลศ


4. พฒนาการบรหารจดการดานการแพทยและการสาธารณสขอยางมธรรมาภบาล


ยทธศาสตร ท 1

สงเสรม ปองกน ควบคมโรค ภยสขภาพ และคมครองผบรโภคดานสขภาพอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค : เพอสงเสรมใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพด ไดรบการสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ตลอดจนมการคมครองผบรโภคดานสขภาพ และอยในสภาพแวดลอมทเออตอการมคณภาพชวตทด โดยการมสวนรวมจากทกภาคสวน

มาตรการ/แนวทางการพฒนา : 1. พฒนาระบบสงเสรมสขภาพโดยการพฒนาศกยภาพคนไทยทกกลมวย (ดานสขภาพ) 2. พฒนาระบบการควบคมก ากบคณภาพการด าเนนงานเสรมสรางความรอบรดานสขภาพและ

พฤตกรรมสขภาพ 3. สรางและพฒนาความรวมมอภาคเครอขายเพอสนบสนนการด าเนนงานเสรมสรางความรอบร

ดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพ 4. พฒนาระบบและกลไกชองทางการสอสาร การเฝาระวง เตอนภย และตอบโตภยทางดานขอมล

ขาวสารสขภาพ 5. บรณาการความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการพฒนาอนามยสงแวดลอมในสถานบรการ

สาธารณสข

ตวชวด ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564

1. รอยละเดกอาย 0-5 ป มพฒนาการสมวย


2. รอยละเดกอาย 0-5 ป 2.1 สงดสมสวน รอยละ 51 รอยละ 54 รอยละ 57 รอยละ 60 รอยละ 63 2.2 สวนสงเฉลยทอาย 5 ป ผช. 113 ซม.

ผญ. 112 ซม. 3. อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป

ไมเกน 40 ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน

ไมเกน 38 ตอ ประชากรหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน



4. รอยละของ Healthy Ageing รอยละ 85 4.1 รอยละของผสงอายทไดรบการคดกรอง/ประเมนสขภาพ (ด าเนนการครบทกประเดน และยอดคดกรองสะสม)

มฐานขอมล สถานะสขภาพ ผสงอาย ไมนอย กวารอยละ 60

มฐานขอมล สถานะสขภาพ ผสงอาย ไมนอยกวา

มฐานขอมล สถานะสขภาพ ผสงอาย ไมนอยกวา

มฐานขอมล สถานะสขภาพ ผสงอาย ครอบคลม


ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 รอยละ 70 รอยละ 80 100 (สะสม)

4.2 อตราของผสงอายทมความเสยงภาวะสมองเสอม

มสถานะผสงอาย ทมความเสยง ภาวะสมองเสอม

นอยลง หรอคงท เมอเทยบกบป 61



4.3 อตราของผสงอายทมความเสยงภาวะหกลม

มสถานะผสงอาย ทมความเสยง ภาวะหกลม

นอยลง หรอคงทเมอเทยบกบป 61



4.4 รอยละของผสงอายทสามารถชวยเหลอตนเองไดในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน

เพมขนหรอคงทจากป 60




4.5 มการด าเนนจดบรการสขภาพผสงอายในสถานบรการ สขภาพ (ระดบจงหวด)

-รพท/ศ = 1 แหง และ - รพช. อยางนอย 1 แหง

-รพท/ศ = 1 แหง และ -รพ.ช อยางนอยรอยละ25



5. อตราการเสยชวตจากการบาดเจบทางถนน

ไมเกน 18 ตอประชากรแสนคน

ไมเกน 16 ตอประชากรแสนคน

ไมเกน 14 ตอ ประชากรแสนคน



6. รอยละของโรงพยาบาลทพฒนาอนามยสงแวดลอมไดตามเกณฑ GREEN&CLEAN Hospital

รพศ./รพท./รพช. และรพ.สงกดกรมวชาการ รอยละ 75 ผานเกณฑระดบพนฐาน

- รอยละ 20 ผานเกณฑระดบดมาก - รพ.ผานเกณฑฯ ระดบดมาก อยางนอยจงหวดละ 1 แหง

- รอยละ 40 ผานเกณฑระดบดมาก

- รอยละ 60 ผานเกณฑระดบดมาก - รพ.ตนแบบ อยางนอยจงหวดละ 1 แหง

- รอยละ 80 ผานเกณฑระดบดมาก

ยทธศาสตรท


ยทธศาสตรท 2 พฒนาและสงเสรมการจดระบบบรการสขภาพทกระดบใหมคณภาพ

วตถประสงค :

เพอใหประชาชนไดรบบรการสขภาพทมคณภาพมาตรฐาน ทวถง เปนธรรม ดวยระบบบรการสขภาพทมคณภาพมาตรฐานปลอดภย เทาเทยม

มาตรการ/แนวทางการพฒนา :

1) พฒนาระบบการแพทยปฐมภม (Primary Care Cluster) โดยใหมแพทยเวชศาสตรครอบครวดแลทกครวเรอน 2) พฒนาระบบบรการตามแผนพฒนาบรการสขภาพ (Service Plan)ทครอบคลมทกระบบ ในการ ใหบรการทกพนท 3) พฒนาระบบบรการการแพทยฉกเฉนครบวงจรและพฒนาระบบเครอขายการสงตอทกระดบใหม ประสทธภาพ

4) สงเสรมการใชการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอก ภมปญญาและสมนไพรไทย 5) สนบสนนหนวยงานบรการดานสขภาพใหไดมาตรฐานสากล 6) สงเสรมการพฒนานวตกรรมดานสขภาพและเทคโนโลยทางการแพทย 7) สนบสนนการพฒนาบคลากรใหมความเชยวชาญเฉพาะดาน

ตวชวด

ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 1. รอยละของคลนกหมอครอบครวทเปดด าเนนการในพนท (Primary Care Cluster)

จดตง PCC ทขนทะเบยน (381/424 ทม) รอยละ 11.72

รอยละ 36 รอยละ 57 รอยละ 78 รอยละ 100

2. รอยละของคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ าเภอ (พชอ.) ทมคณภาพ


3. รอยละของจงหวดมศนยปฏบตการภาวะฉกเฉน (EOC) และทมตระหนกรสถานการณ (SAT) ทสามารถปฏบตงานไดจรง



ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 4. รอยละของโรงพยาบาลทใชยาอยางสมเหตผล (RDU) และรอยละของโรงพยาบาลทมระบบจดการการดอยาตานจลชพอยางบรณาการ (AMR)

- มขอมล (Baseline Data) ของการตดเชอดอยาในกระแสเลอด

4.1 รอยละของโรงพยาบาลทใชยาอยางสมเหตผล (RDU)

- รพ. RDU ขนท 1 ไมนอยกวารอยละ 80

RDU ขนท 1 80% RDU ขนท 2 20%

RDU ขนท 2 80%

RDU ขนท 2 80% RDU ขนท 3 20%

RDU ขนท 3 80%

4.2 รอยละของโรงพยาบาลทมระบบจดการการดอยาตานจลชพอยางบรณาการ (AMR)

- รพ.ระดบ A,S และM1 มแผนปฏบตการการจดการการดอยาตานจลชพ (AMR) ใน รพ.

AMR: รอยละ 70 ของรพ.มระบบการ จดการ AMR อยางบรณาการ

การตดเชอ AMR ลดลง 50 %

5. รอยละของผปวยทเขารบการผาตดแบบ One Day Surgery


6. อตราการเสยชวตของผเจบปวยวกฤตฉกเฉน ภายใน 24 ชวโมง ในโรงพยาบาลระดบ F2 ขนไป (ทงท ER และ Admit)


7. อตราความส าเรจการรกษาผปวยวณโรคปอดรายใหม


8. จ านวนเมองสมนไพร อยางนอยเขตสขภาพละ 1 จงหวด

12 เขต 13 จงหวด




9. รอยละของผปวยทใชสารเสพตดทหยดเสพตอเนอง3 เดอนหลงจ าหนายจากการบ าบดรกษาทกระบบ (3 month remission rate)

รอยละ 90

รอยละ 92

รอยละ 94

รอยละ 96


ยทธศาสตร 3 พฒนาบคลากรใหมประสทธภาพในการใหบรการทเปนเลศ

วตถประสงค : เพอใหมก าลงคนดานสขภาพทเพยงพอและมคณภาพ มการกระจายทเหมาะสมอยางเปนธรรมและทวถง

รวมทงเจาหนาทมความสขในการท างาน และสามารถตอบสนองตอความตองการดานสขภาพของประชาชน

มาตรการ/แนวทางการพฒนา : 1. พฒนาระบบบรหารจดการก าลงคนดานสขภาพ 2. สงเสรมและสนบสนนการผลต พฒนา และธ ารงรกษาก าลงคนดานสขภาพ 3. สรางเครอขายการผลตและพฒนาก าลงคนดานสขภาพ 4. สงเสรมและพฒนาผเชยวชาญและมฐานขอมลบคลากรในระบบสขภาพ

ตวชวด

ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 1. รอยละของหนวยงานทมการน าดชนความสขของคน ท างาน (Happinometer) ไปใช


2. อตราการคงอยของบคลากรสาธารณสข (Retention rate)

ไมนอยกวา รอยละ 85




3. รอยละของบคลากรกลมเปาหมายทไดรบการพฒนาตามเกณฑทก าหนด

เฉลยรอยละ 80


People Excellence


ยทธศาสตร 4 พฒนาการบรหารจดการดานการแพทยและการสาธารณสขอยางมธรรมาภบาล

วตถประสงค : เพอลดคาใชจายดานสขภาพอยางยงยน ดวยระบบบรหารจดการอยางมธรรมาภบาล โปรงใสเปน

ธรรม ตรวจสอบได

มาตรการ/แนวทางการพฒนา : 1. พฒนาระบบธรรมาภบาลและคณภาพการบรหารจดการภาครฐ และระบบการตรวจสอบภายใน 2. พฒนาระบบวเคราะหขอมลสารสนเทศดานสขภาพ และการพฒนาเทคโนโลยดจทลในการจดการ

ระบบสขภาพ 3. พฒนาระบบบรหารจดการดานการเงนการคลงสขภาพ 4. พฒนาคณภาพหนวยบรการใหไดมาตรฐาน 5. พฒนาและปรบปรง กฎหมาย ระเบยบ และแนวทางปฏบตดานการแพทยและสาธารณสขใหม

ประสทธภาพและเปนสากล 6. พฒนาและสงเสรมงานวจย องคความร และนวตกรรม ดานสขภาพอยางครบวงจร 7. ปรบปรงโครงสรางของหนวยงานใหสอดคลองกบบรบททเปลยนแปลง

ตวชวด

ตวชวด ป 2560 ป 2561 ป 2562 ป 2563 ป 2564 1. ระดบความส าเรจของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของสวนราชการในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

รอยละ 20

1.1 ส านก/กองในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข สวนกลาง

ระดบ 5 (รอยละ 60)




1.2 ส านกงานสาธารณสขจงหวด ระดบ 5 (รอยละ 60)




1.3 ส านกงานสาธารณสขอ าเภอ ระดบ 5 (รอยละ 20)




2. รอยละของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขมคณภาพมาตรฐานผานการรบรอง HA ขน 3

-รอยละ 100 ของรพศ., รพท.. -มากกวารอยละ 80 ในรพช.

- รอยละ 100 ของรพศ., รพท., - รอยละ 80 ในรพช.

3. รอยละของ รพ.สต. ทผานเกณฑการพฒนาคณภาพ รพ.สต. ตดดาว



4. รอยละของหนวยบรการทประสบภาวะวกฤตทางการเงน

ไมเกนรอยละ 8 รอยละ 6 รอยละ 4 รอยละ 2 รอยละ 0

5. รอยละของการจดซอรวมของยา เวชภณฑทไมใชยา วสดวทยาศาสตร และวสดทนตกรรม


6. รอยละของหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขผานเกณฑการประเมน ITA


7. รอยละผลงาน วจย/R2R ดานสขภาพ ทใหหนวยงานตางๆ น าไปใชประโยชน



เพอใหแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564) บรรลเปาหมาย และสอดคลองกบเปาหมายของยทธศาสตรชาต 20 ป และยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) ควบคกบการด าเนนการทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 และการพฒนาตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ใหบรรลตามวสยทศนของประเทศ “มนคง มงคง ยงยน” การขบเคลอนตามแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561) ไปสการปฏบต จงตองท าใหเจาหนาททกระดบ ตระหนกถงภาระหนาทและความรบผดชอบของตน ทจะเปนสวนหนงในการขบเคลอนแผนใหประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพ โดยแนวทางในการขบเคลอนแผนฯ ไปสการปฏบต จะเนนการถายทอดไปสระดบเขตสขภาพ โดยมผบรหารระดบสงของกระทรวงสาธารณสข ลงไปถายทอดแผนฯ ดวยตนเองในแตละเขตสขภาพเพอสรางความเขาใจใหเปนอนหนงอนเดยวกนและเพอเปนขวญก าลงใจใหแกเจาหนาทกระทรวงสาธารณสข

ภาพแสดงบทบาทและภารกจของหนวยงานทเกยวของในการพฒนา ไปสการปฏบตและ ตดตามประเมนผลแผนยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2561)

ทมา : กองยทธศาสตรและแผนงาน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

บทท 5 การขบเคลอนและตดตามประเมนผล


(ราง) แผนทยทธศาสตรของส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2560-2564 (ทบทวนป 2561)


คณะกรรมการอ านวยการจดท าแผนพฒนาสขภาพแหงชาต กระทรวงสาธารณสข. (2555). แผนพฒนา สขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559). กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ.

มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย และสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. (2558). สถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2557 . นครปฐม : บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด (มหาชน).

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. (2559). สขภาพคนไทย 2559 . นครปฐม : อมรนทร พรนตงแอนดพบลชชง จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2559). ราง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564). กรงเทพฯ.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2559). ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564). กรงเทพฯ.

ส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ กระทรวงสาธารณสข. (2558). รายงานภาระโรคและการ บาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2556. นนทบร: บรษท เดอะ กราฟโก ซสเตมส จ ากด.

ส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ กระทรวงสาธารณสข. (2559). รายงานสถานการณโรค NCDs ฉบบท 2. นนทบร.

ส านกนายกรฐมนตร. (2559). รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579). กรงเทพฯ.

ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2557). รายงานขอมลทรพยากร สาธารณสข ประจ าป 2557. นนทบร.

ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2559). จดยน วสยทศน พนธกจ เปาหมาย คานยมและยทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสข. นนทบร.

ส านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. (2559). รายงานประจ าป 2558 . นนทบร : ส านกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ.

ส านกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. (2559). รายงานประจ าป 2558 ส านก โรคตดตออบตใหม. นนทบร.

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร. (2557). ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรพลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา.

สวทย เมษณทรย. “แนวคดเกยวกบประเทศไทย 4.0.”. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก:planning2.mju.ac.th /wtms_documentDownload.aspx?id=MjY4MTE= 25

เอกสารอางอง


กองยทธศาสตรและแผนงาน


http://bps.moph.go.th

แผนยุทธศาสตร์ · 2020. 12. 16. ·...

Documents