actieplan wijkaanpak abdij- en torenbuurt€¦ · statushouders: een actuele zorg is de situatie...
TRANSCRIPT
Actieplan Wijkaanpak
Abdij- en Torenbuurt
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Stokhasselt en Vlashof zijn in 2014 aangewezen als focuswijk voor een periode van 4 jaar.
In de afgelopen twee jaar zijn de acties ingezet. Naar aanleiding van de ontwikkelingen in
de wijk en de nieuwe gegevens is het actieplan aangescherpt.
De wijken Stokhasselt en Vlashof zijn, op grond van de resultaten van de wijktoets, aangewezen als focuswijk. We
gaan hier in de periode 2014-2018 aan de slag om speerpunten in de wijk aan te pakken. De focuswijk bestaat uit de
volgende gebieden;
• Stokhasselt ten noorden van de Heikantlaan
• Mahlerstraat, Rubinsteinstraat en Heubergerstraat
• Het gebied ten noorden van de Vlashoflaan
(Sibeliusstraat, Elgarstraat, Bartokstraat,
Borodinistraat, Griegstaat en De Fallastraat).
Stokhasselt en Vlashof zijn typische wijken uit de late jaren ‘60 met “stempelstedenbouw“ en een royaal openbaar
gebied. Een groene wijk met brede wegen en ruime woningen. In de beginjaren werd de wijk bevolkt door
middenklasse gezinnen. In de jaren negentig vertrokken veel oorspronkelijke bewoners naar elders. De
bevolkingssamenstelling wordt nu gekenmerkt door een combinatie van relatief veel jonge allochtone gezinnen en
relatief oude autochtonen.
In de focuswijk Stokhasselt/Vlashof staan 4353 woningen, waarvan 2281 eengezinswoningen en 2072 apparte-
menten. In het gebied staan 3099 sociale huurwoningen (70% van alle woningen), deze zijn allemaal in eigendom van
WonenBreburg. De focuswijk heet circa 10.800 inwoners. Het percentage niet-westerse allochtonen is 46,9% (stedelijk
13,8%). Het aandeel bewoners van 18 jaar of jonger is 28,6% (stedelijk 21,1%) en het aandeel bewoners van 65 jaar
en ouder is 11,1% (stedelijk 13,5%.) (gegevens; stadsmonitor, juni 2014)
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
De wijktoets is een verzameling van objectieve en subjectieve gegevens. Samen geven deze een beeld van hoe de
wijk er voor staat (sociaal, veilig en fysiek). De subjectieve gegevens komen uit de Lemon-Monitor; een 2-jaarlijks
bewonersonderzoek. Voor de objectieve cijfers zijn ondermeer meldingen, aangiftes en bevolkingsgegevens gebruikt.
Stokhasselt en Vlashof scoren in de wijktoets vooral negatief op de thema’s “sociaal” en “veiligheid”.
• Bewoners zijn in Lemon 2015 gemiddeld iets positiever over de wijk dan in 2013. De rapportcijfers
voor "ontwikkeling buurt" zijn gestegen en liggen rond of boven de 5 (het cijfer 5 betekent “wijk is
gelijk gebleven”).
• Voor het onderdeel “sociaal” geven de objectieve cijfers de doorslag. De sociaal-economische positie van de
bewoners blijft ver achter bij het Tilburgs gemiddelde. Het aantal armoedehuishoudens en het aantal
bewoners dat afhankelijk is van een WWB-uitkering is ongeveer drie keer zo hoog als het stedelijke
gemiddelde.
• Voor “veiligheid” is vooral de subjectieve score laag; de bewoners hebben in Lemon 2015 opnieuw lage
cijfers gegeven op de vragen die met veiligheid samenhangen. De scores in op vervuiling, criminaliteit en
veiligheidsgevoel blijven onvoldoende en ver onder het stedelijke gemiddelde. De noordelijke
buurten scoren in Lemon negatief op "criminaliteit", wat wordt onderschreven door aangiften van
inbraak, diefstal en vermogensdelicten. Voor de rest wijkt het aantal aangiftes en meldingen over het
algemeen niet af van het stedelijke gemiddelde.
• In 2013 scoorde de omgeving van de Perosiflat negatief op het onderdeel "fysiek". Na het groot
onderhoud aan de Perosiflat scoort nu de hele focuswijk positief op het onderdeel “fysiek”.
• Naast de cijfers van de wijktoets hebben we ook gegevens vanuit de gezondheidsmonitor betrokken in
de analyse van de wijk. De wijk Stokhasselt scoort voor kinderen negatief op het gebied van beweging,
voeding en overgewicht. Bij volwassenen zijn relatief veel inwoners die zichzelf niet gezond voelen,
weinig regie hebben op het eigen leven en/of 2 of meer chronische aandoeningen hebben.
Ontwikkeling van de subbuurten
Op hoofdlijnen heeft het noordelijke deel van Stokhasselt en Vlashof de slechtste score in de wijktoets: het
gebied ten noorden van de Componistenlaan en de Vlashoflaan. Subwijk 421 (omgeving Perosiflat) valt op met
een lage score op omgang van bewoners, ongenoegens en veiligheidsgevoel. Subwijk 422 (Kapelmeester tot
Verdiplein) scoort op veel vlakken negatief en heeft het laagste totaaloordeel. Subwijk 431 (Sibelius/Bartok)
scoort opvallend laag op groenvoorzieningen en spelen. Subwijk 441 (omgeving Grieg) is verbeterd op overlast
van anderen en parkeergedrag en heeft een hoog totaaloordeel. Ook Subwijk 434 (omgeving Mahlerstraat) en
425 (omgeving Mascagni) hebben een hoog totaaloordeel.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Stokhasselt heeft als “impulswijk” vanaf 2008 extra aandacht gekregen op het sociale vlak. De aanpak is vastgelegd in
het “Impulsplan Stokhasselt, juni 2010”. De impulsaanpak Stokhasselt loopt door tot 2018. De drie doelen zijn;
1. Inwoners leven boven de armoedegrens
2. Jongeren doen het goed op school en halen een diploma
3. Elk huishouden heeft een kostwinner
Het aanwijzen van de focuswijk Stokhasselt/Vlashof in 2014 betekent dat er nu ook extra aandacht is voor de
Vlashof. Voor de gehele focuswijk sluiten we aan bij ontwikkelingen die in Stokhasselt zijn gestart. In het actieplan
werken we met 5 speerpunten. Naast de drie impulsdoelen werken we aan veiligheid en gezondheid.
De fysieke opgave is beperkt. Na de afronding van het groot onderhoud aan de Perosiflat, de Kapelmeesterflats
(2016) en de Bartokflats (gepland) is de kwaliteit van de woningvoorraad op orde. Op de oude locaties van de
basisscholen is de bouw van rijwoningen gepland. Het Verdiplein is opgeknapt, scholen hebben nieuwe gebouwen en
het wijkcentrum is vernieuwd. De kwaliteit van het openbaar gebied is goed; de groene en ruime opzet is een
kwaliteit. De brede wegen zijn een aandachtspunt; de inrichting past niet bij een 30 km/uur gebied.
Ontwikkelingen 2014-2015
Samenwerking: De Toegang is gestart en in de teams van de Buurtformatie wordt samengewerkt aan
leefbaarheid. De spreekuren in de wijk werken samen en stemmen hun inzet en werkwijze op elkaar af. Winst
is nog te boeken in een betere aansluiting van huisartsen en het betrekken van vrijwilligers. De verbouwing van
de Ypelaer is klaar en biedt kansen om de samenwerking en het bereiken van bewoners verder te versterken.
Armoede en hulpverlening: Armoede blijft de grootste zorg; bij het grootste deel van de problematiek bij
gezinnen speelt armoede een rol. Wat opvalt bij de Toegang in Tilburg Noord is het grote aantal casussen dat
complex is; dit zorgt dat de doorstroom in de Toegang niet snel gaat. Op vrije inloopspreekuren zien we drukte;
meer capaciteit of een andere werkwijze is nodig om aan de ondersteuningsvragen te kunnen voldoen.
Werk en sociale stijging: Vooral veel vrouwen worden via het wijkcentrum en de ouderkamers beter bereikt en
hier worden stappen naar voren gemaakt. Mannen nemen beperkt deel; hier is nog een slag te maken.
Jongeren: De focus op de jeugd 0-12 jaar werpt vruchten af. Op de basisscholen staan sterke programma's,
bijvoorbeeld rond ouderbetrokkenheid. Er is een groot naschools aanbod en er zijn waardevolle trajecten rond
competenties van kinderen (R-sport, IMC weekendschool). Belangrijke winst is ook dat het gesprek met
Cobbenhagenlyceum is gestart, wat een extra ingang geeft in de aanpak van 12 tot 18 jaar.
Samenleven: Er is zorg over verharding in standpunten en uitspraken van jong en oud. Soms samengaand met
een meer eisende houding naar school of hulpverlener. Positief zijn de plekken in de wijk waar bewoners
samenkomen; plekken als het wijkrestaurant, het cruyff-court, de natuurtuin en de ouderkamers.
Schoon, heel, veilig: Rond het Belaveld heeft het gezamenlijk optrekken in de buurtformatie tot verbeteringen
geleid. In het noordelijke deel van Stokhasselt is nog een slag te slaan. Niet overal laten ouders hun kinderen
met een gerust hart buiten spelen. Blijvend aandachtspunt is afval in de wijk. De betere samenwerking heeft
meer meldingen opgeleverd. Rond gedragsverandering is een experiment gestart in de Mascagniflat.
Statushouders: Een actuele zorg is de situatie van statushouders. Enerzijds de zorg voor de statushouder zelf;
hoe het na huisvesting lukt om een leven op te bouwen. Anderzijds zorgt de komst van statushouders voor een
extra druk op hulpverlening, bijvoorbeeld bij huisartsen en Intern Begeleiders op scholen.
Gezondheid: Via de aanpak van Jongeren Op Gezonde Gewicht (JOGG) is de samenwerking op gezondheid
versterkt. Dit richt zich vooral op bewegen (uur per dag) en voeding (water drinken).
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Voor de sociale opgave zijn de impulsdoelen leidend. We leggen daarbij een focus op jeugd en op gezinnen. Het doel
is dat zij in staat worden gesteld om zich te ontwikkelen. We blijven inzetten op sociale stijging, ook als dit niet direct
tot betaald werk leidt. We willen dat bewoners meedoen naar vermogen. Waar bewoners moeilijk uitkomen met
hun inkomen willen we voorkomen dat financiële problemen ontstaan of erger worden. We willen vroeg signaleren
en snel schakelen naar oplossingen. De jeugd willen we - samen met hun ouders - zo goed mogelijk steunen op weg
naar een startkwalificatie. Gezondheid heeft een nauwe samenhang met de sociale opgaven. We zien dat de
gezondheid in Stokhasselt/Vlashof laag scoort. We hebben dit als extra speerpunt toegevoegd.
Op het gebied van veiligheid willen we bereiken dat bewoners zich thuis voelen in een schone, hele en veilige
omgeving. Het vertrouwen in de overheid willen we vergroten door handhaving van die zaken die er voor de be-
woners toe doen. Met het groeiend vertrouwen hopen we ook de meldingsbereidheid te vergroten. Het vertrouwen
tussen bewoners onderling willen we vergroten door het gezamenlijk uitvoeren van positieve acties. Speciale
aandacht hebben we voor de jeugd; we willen dat ze een diploma halen en we willen voorkomen dat jongeren
crimineel gedrag gaan vertonen.
De woningen en de openbare ruimte in Stokhasselt en Vlashof zijn goed op orde. Dit willen we zo houden door waar
nodig onderhoud uit te voeren. De verkeersveiligheid willen we vergroten door de wegen stap voor stap aan te
passen aan de criteria voor een 30 km per uur gebied.
Voorwaarde voor het bereiken van resultaten is een samenspel tussen bewoners, vrijwilligers en professionals.
Participatie van de bewoners en wederkerigheid in de relatie tussen bewoners en werkers staan voorop. Niet dood-
knuffelen maar faciliteren en stimuleren. We gaan uit van “1 gezin, 1 plan”. We maken heldere afspraken en waar
nodig sturen we op gedragsverandering. Om bewoners vooruit te helpen kijken we verder dan de professionals in de
wijk; ook vrijwilligers en het sociale netwerk van de bewoner hebben een rol. We willen nog gerichter samenwerken
en de bewoner nog meer centraal stellen.
Het motto van de aanpak in Stokhasselt blijft “Saai is super”. Belangrijke opgave is om de aanpak duurzaam te
borgen. We willen continuïteit bereiken in doelen en aanpak. Geen flitsende nieuwe projecten, wel een degelijke en
koersvaste aanpak.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 1 Aanpak armoede (impulsdoel)
Analyse
De cijfers voor het impulsdoel “armoede” ontwikkelen zich negatief. het aantal huishoudens met een
minimuminkomen (tot 110% van het sociaal minimum) is de afgelopen twee jaar opnieuw met enkele procenten
gestegen. Dit is een vergelijkbare stijging als in de rest van Tilburg. Met 31% armoedehuishoudens en 14%
WWB’ers scoort de wijk bijna 3 keer zo hoog als het stedelijke gemiddelde. In subwijk 421 (omgeving Perosiflat
met 84% corporatiebezit) lopen de percentages op tot 45% armoedehuishoudens en 23% WWB’ers.
Het aandeel huishoudens met een minimum inkomen is vooral groot in de complexen met sociale huurwoningen en
onder gezinnen (met name onder eenoudergezinnen). De problemen worden knellend als schulden ontstaan en/of
bewoners in isolement komen. Inkomensondersteunende regelingen worden niet door iedereen gebruikt. Waar
financiële problemen ontstaan, trekken bewoners vaak pas aan de bel als de schulden zich hebben opgestapeld.
De woningbouwcorporatie en zorgpartijen merken een toename van het aantal financiële problemen en van de ernst
van de problemen. Dit is terug te zien in het aantal huurachterstanden en de drukte op inloopspreekuren. Financiële
problematiek legt een groot beslag op professionals en vrijwilligers in de wijk; praktische hulp en het op orde
brengen van de thuissituatie vragen veel tijd. Bij de laatste telling (feb 2016) had 60% van de casussen bij het IMW
een financiële component. Voorheen was het 80% maar inmiddels zijn er ook veel vragen over jeugdwet en WMO bij
gekomen. De capaciteit van hulpverlening loopt regelmatig vol, door de grote vraag om hulp en het niet snel
doorstromen van cliënten. Ook op de spreekuren is het druk door vooral financiële hulpvragen. Een deel van de
bewoners is beperkt leerbaar in het zelfstandig voeren van de administratie.
Doel wijkaanpak
Met de extra inzet willen we een positieve ontwikkeling bereiken; we willen het aantal huishoudens zonder per-
spectief verminderen. We willen dat iedereen kan meedoen in de samenleving en dat er geen onoverkoombare
schulden ontstaan. Kinderen moeten hun talenten kunnen ontwikkelen en sociale netwerken kunnen opbouwen.
Stedelijke inzet
De stedelijke aanpak van armoede staat in het beleidskader armoede “financiën op orde, ruimte om mee te doen”
en het bijbehorende uitvoeringsprogramma. Het beleidskader is er op gericht dat bewoners mee kunnen doen in de
maatschappij, kunnen omgaan met geld en die compensatie en ondersteuning krijgen waar men recht op heeft.
Binnen het beleidskader armoede ligt een focus op (eenouder)gezinnen, werkenden met een laag inkomen en AOW-
gerechtigden zonder vermogen. Stedelijk wordt ook ingezet op preventie en vroeg signaleren; bijvoorbeeld door
samenwerking te zoeken met de woningbouwcorporaties, zorgverzekeraars en werkgevers. Daarnaast wordt het
signaleren en bestrijden van armoede ook ingebed in de ondersteuningsstructuur van de frontlijn.
Meetbaar resultaat:
• Een afname van het aandeel huishoudens met een minimuminkomen in de periode 1-2014 tot 1-2018.
• Een afname van het aantal huishoudens met huurachterstand in de periode tot januari 2018.
• Een toename van het gebruik van inkomensondersteunende regelingen en Meedoenregeling tot 1-2018.
Wijkstrategie aanpak Armoede
We willen armoedesituaties en financiële problemen vroeg signaleren en we willen er snel bij zijn als financiële
problemen ontstaan; zo willen we het opbouwen van schulden voorkomen. In de wijk is er contact met bewoners.
Vindplekken zijn ondermeer de ouderkamers, de kantoren van de huismeesters, de ruilwinkel en de vrouwengroepen.
Vanuit dit contact dragen we bij aan het voorkomen en oplossen van financiële problematiek:
• Vroeg signaleren van armoedesituaties en daar op interveniëren (snel schakelen);
• Meer bewoners bereiken met inkomensondersteunende regelingen en voorzieningen;
• Bewoners versterken in het voeren van de financiële huishouding
We communiceren over regelingen en voorzieningen en nemen initiatieven om bewoners te ondersteunen in de
financiële zelfredzaamheid. De Ypelaer ontwikkelt zicht als een “duurzaam” wijkcentrum met uitwisseling van
goederen en diensten. Bij de ondersteuning van bewoners zoeken we oplossingen waardoor bewoners zelf in staat
zijn om hun financiële huishouding op orde te houden of dat zij hierdoor worden ondersteund door vrijwilligers of
sociaal netwerk. Met een gerichte samenwerking, inzet van vrijwilligers en een preventieve groepsgerichte aanpak
willen we het beroep op (zware) zorg en hulpverlening meer voorkomen.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 2 Sociale stijging en werk (impulsdoel)
Analyse
In Stokhasselt en Vlashof staan relatief veel bewoners op de onderste treden van de participatieladder. Er is een
grote afstand tot de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door taalachterstand, gezinssituatie of gezondheid. De basis is vaak
niet op orde om stappen te kunnen zetten richting werk; met projecten als Pucciniproject, Kanswonen en
Hotspotaanpak hebben we hier inzicht in gekregen. Een positieve ontwikkeling is dat er in de wijk veel plekken zijn
waar vrouwen elkaar treffen en stappen zetten in hun ontwikkeling. Mannen zijn (over het algemeen) minder
betrokken bij activiteiten in de wijk.
Instroom statushouders
Een nieuwe ontwikkeling is de grotere instroom van statushouders. Het bestaande aanbod is vaak gericht op korte
interventie en daarna op eigen kracht; dit volstaat niet voor iedereen. De begeleiding legt een extra druk op onder
meer de Toegang, Intern Begeleiders op scholen en huisartsen. Statushouders ondervinden ook de gevolgen van
minder participatiebudget. Wie een grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft, krijgt (net als andere Tilburgers)
beperkte begeleiding vanuit Werk en Inkomen. Aandachtspunt is verder de inburgeringsplicht. Statushouders zijn
zelf verantwoordelijk voor de inburgering. Uit het aanbod aan opleidingen wordt niet altijd de beste keuze gemaakt.
Ook schrikt lenen van geld af en is er uitstelgedrag.
Doel wijkaanpak
We willen dat alle bewoners naar vermogen meedoen en dat niemand zich bevindt op de onderste trede van de
participatieladder (sociaal isolement). We willen bereiken dat bewoners de basis op orde hebben en dat er geen
drempels zijn om naar vermogen mee te doen. In de wijk willen we kansen bieden om actief te zijn als deelnemer of
vrijwilliger bij activiteiten.
Stedelijke inzet
Stedelijk zijn er voorzieningen om mensen naar werk te helpen. In de wijk worden alleen nieuwe activiteiten gestart
als bewoners en/of werkgevers hier om vragen en als het project additioneel is ten opzichte van wat stedelijk al
wordt geboden. In 2015 start (waarschijnlijk) de “tegenprestatie naar vermogen”. Dit betekent dat mensen met een
WWB-uitkering wordt gevraagd zich op vrijwillige basis in te zetten voor de samenleving.
Meetbaar resultaat
• In de periode 1 januari 2015 tot 1 januari 2018 een toename van het aandeel bewoners met een WWB-
uitkering dat vrijwilligerswerk verricht. Waarbij het verrichten van mantelzorg in het kader van de
tegenprestatie ook als vrijwilligerswerk wordt gezien.
• Een stijging van het aantal matches via het vrijwilligerssteunpunt in wijkcentrum de Ypelaer.
Wijkstrategie
Om mensen naar werk te leiden wordt geschakeld met het stedelijke aanbod. In de wijk zien we vooral kansen voor
de eerste stappen op de participatieladder (van het op orde brengen van de basis tot aan vrijwilligerswerk). In de
wijk bieden we plekken waar vrijwilligers aan de slag kunnen. Het Wijksteunpunt van ContourdeTwern brengt vraag
en aanbod van vrijwilligers bij elkaar.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 3 Jongeren halen een diploma
(impulsdoel)
Analyse
Voor het impulsdoel “jongeren halen een diploma” is een positieve ontwikkeling te zien voor Stokhasselt. Het
aandeel vroegtijdig schoolverlaters is gedaald van 8,8% (2005-2006) naar 6,2% (2011-2012) en nadert het stedelijke
gemiddelde van 4,1%. Jonge kinderen zijn in de wijk goed te bereiken (consultatiebureau, voorschoolse opvang,
basisscholen en activiteiten in de wijk). Voor de leeftijd 0-12 jaar is een goede samenwerking tussen de partijen in de
wijk en er staat een stevig programma voor kinderen en ouders waar goed gebruik van wordt gemaakt.
Voor de leeftijd 12-18 jaar is nog een slag te maken in samenwerking en aanbod. Op het voortgezet onderwijs ziet
men lage ouderbetrokkenheid, gedragsproblematiek en achterblijvende resultaten voor een deel van de leerlingen.
Doel wijkaanpak
We willen de kinderen in de wijk de beste kansen hebben en daarbij optimaal worden ondersteund door ouders,
vrijwilligers en professionals. We willen dat kinderen zonder achterstand starten op de basisschool, dat ze het
maximale halen uit de periode op de basisschool en dat de overgang naar het voortgezet onderwijs goed verloopt.
Stedelijke inzet
Op stedelijk niveau richt de inzet zich op het terugdringen van het aandeel VSV’ers (vroegtijdig schoolverlaters) met
maatregelen op en rond het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs.
Wijkstrategie
De samenwerking vanuit de "brede school" wordt doorgezet. De aanpak is vastgelegd in de integrale locatieplannen.
Belangrijke onderdelen zijn een doorgaande leerlijn en betrokkenheid van ouders. Om het uiteindelijk doel te
bereiken (een diploma) wordt vanuit de wijk de samenwerking met het voortgezet onderwijs versterkt. We zetten
extra in op de puberleeftijd (gedrag en aanbod voor meiden).
Speerpunt 4 Veiligheid, vergroten van
veiligheidsgevoel
Analyse
Het aantal meldingen en aangiftes in Stokhasselt en Vlashof is vergelijkbaar met het stedelijk gemiddelde. Toch
oordelen bewoners in de lemon-monitor negatief over de veiligheid in de wijk. Het veiligheidsgevoel overdag en in
de avond scoort ongeveer een punt lager dan het stedelijke gemiddelde. Voor de sociale leefomgeving wordt in de
Lemon-monitor negatief gescoord op ‘betrokkenheid van bewoners’ en ‘overlast van anderen’. Bij de ongenoegens is
‘vervuiling’ een negatieve uitschieter. In de Lemon-monitor was het mogelijk om aan het einde van de enquête
opmerkingen te maken. De opmerkingen in Stokhasselt en Vlashof hadden vooral betrekking op overlast en asociaal
gedrag (vervuiling, verkeer, criminaliteit, drugsoverlast, hondenpoep, loslopende honden en last van hangjongeren).
Voor het rapport “Vertrouwd maakt veilig” is ingezoomd op de veiligheidsbeleving in 11 buurten in Tilburg (waaron-
der het noordelijke deel van Stokhasselt). De aanbeveling is om voor helder afgebakende gebieden een intensieve
aanpak te starten, waarbij eerst aan het vertrouwen wordt gewerkt door de herkenbaarheid van de handhaving te
verbeteren. Daarnaast is een belangrijke aanbeveling het doorpakken in de handhaving van zichtbare criminaliteit en
personen die overlast veroorzaken in de wijken.
In de wijk zijn twee zorgen die we verder willen uitzoeken:
• Gedragsproblematiek bij de jonge jeugd (bovenbouw van de basisschool en eerste klassen voortgezet
onderwijs). We maken ons hier zorgen over in relatie tot (gevoelde) overlast van jeugdgroepen in de wijk en
een oververtegenwoordiging van jongeren in criminaliteit.
• Een toename van het aantal bewoners met een verstandelijke beperking of psychische problematiek dat
(begeleid) zelfstandig woont in de wijk. Door transities in het sociale domein, verwachten we dat de druk
van deze groepen op de wijk toeneemt. Enerzijds een zorg om deze bewoners een goede zorg te verlenen
en anderzijds om overlast voor de directe woonomgeving te voorkomen.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Doel wijkaanpak
We willen dat bewoners prettig wonen in een schone, hele en veilige omgeving en dat ze zich veilig voelen. We wil-
len dat bewoner vertrouwen hebben in hun buurtgenoten en in de instanties die handhaven. We willen een goed
samenspel tussen bewoners en de instanties die in de wijk actief zijn.
Stedelijke inzet
De stedelijke aanpak is vastgelegd in de kadernota Veiligheid. Een van de ambities uit de kadernota 2012-215 is dat
mensen zich veiliger gaan voelen, zeker in hun eigen woonomgeving. Stedelijk is gekozen voor een focus op de
aanpak van woninginbraak, intensivering van de aanpak van geweld en het steviger aanpakken van zware en
georganiseerde misdaad. De gebiedsgerichte en persoonsgerichte aanpak worden doorontwikkeld en er is meer
aandacht voor het gevoel van veiligheid. Stedelijk is er een vastgelegde werkwijze voor de aanpak van jeugdoverlast.
Gemeente en politie werken daarin samen met het jongerenwerk.
Meetbaar resultaat
We zetten in op het vergroten van de meldingsbereidheid. Een mogelijk gevolg is dat de we op de objectieve cijfers
in de wijktoets (meldingen en aangiftes) slechter gaan scoren. De resultaten willen we bereiken in de subjectieve
cijfers;
• In de Lemon 2017 een stijging tov 2013 op de indicatoren ‘betrokkenheid bewoners’, ‘overlast van
anderen’, ‘vervuiling’, ‘veiligheid overdag’ en ‘veiligheid ‘s avonds’
Wijkstrategie
Het rapport “vertrouwd maakt veilig” toont een verband tussen veiligheidsgevoel en vertrouwen in elkaar en in
instanties. We zetten daarom in op:
• vertrouwen bewoners onderling vergroten
• vertrouwen in instanties vergroten
Het vertrouwen in de overheid en instanties gaan we vergroten door te handhaven op de onderwerpen die er voor de
bewoners toe doen. We richten ons op het vergroten van de meldingsbereidheid en het snel en zichtbaar afhandelen
hiervan. We houden in de gaten waar overlast ontstaat, zodat we hier direct op in kunnen spelen. We pakken door
op overlastgevers of overlastpanden in de wijk; we willen deze in beeld hebben en afspraken maken over een
sluitende aanpak. Waar mogelijk benutten we wat stedelijk is opgezet voor de persoonsgerichte aanpak (zie bijlage).
We dragen hiervoor mensen en panden aan en ondersteunen waar mogelijk bij de aanpak.
Het vertrouwen van bewoners onderling willen we vergroten door in te spelen op initiatieven die in de wijk ontstaan
en die er toe leiden dat bewoners elkaar kennen. Hierbij houden we rekening met de grote diversiteit binnen de wijk;
we ondersteunen initiatieven waardoor bewoners elkaars cultuur leren kennen en begrijpen (waaronder de
jeugdcultuur).
Een onderdeel van de overlast is verkeersoverlast. Vrijwel de hele wijk is aangewezen als 30 km/uur gebied. De
inrichting (brede wegen, vaak asfalt) past hier niet bij. Voor de verkeersveiligheid willen we op lange termijn een
inrichting van de wegen die past bij een 30 km/uur gebied.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 5 Collectieve Gezondheid
Analyse
De gezondheid en leefstijl van mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) is op bijna alle fronten slechter
dan die van mensen met een hoge SES, zo ook in Stokhasselt-Vlashof. Gezondheidsproblemen leiden vaak tot verlies
aan zelfredzaamheid, verminderde participatie en een toenemende vraag naar professionele ondersteuning. Door te
investeren in preventie kan veel ziektelast voorkomen worden. Een goede gezondheid is een basis voor het
realiseren van andere (impuls)doelen.
Doel wijkaanpak
Wij streven in Stokhasselt en Vlashof Positieve Gezondheid na: “Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en
een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdaging in het leven” (Huber, 2014). De
nadruk ligt op veerkracht en eigen regie van bewoners. Daarbij richten we ons op een gezonde leefstijl voor
volwassen wijkbewoners, opvoedvaardigheden van ouders en een gezond gewicht bij kinderen door in te zetten op
de JOGG-aanpak (Jongeren op Gezond Gewicht).
Stedelijke inzet
De basis voor stedelijke inzet op collectieve gezondheidsbevordering ligt in de regionale nota publieke gezondheid
Midden-Brabant 2016-2019. De gemeente Tilburg formuleerde in het programma van eisen ‘Gezonde Stad 2015-
2016’ ambities gericht op een Gezonde Start (prenatale voorlichting, VoorZorg), Gezonde Wijk (wijkgezondheidwerk)
en Gezonde Jeugd (JOGG/gezond gewicht, alcoholpreventie, Gezonde School aanpak en opvoedondersteuning).
Meetbaar resultaat
Doel is de gezondheidsachterstanden te verkleinen en de gezondheid van risicogroepen te verbeteren. Dit is echter
een lange termijn doel en effecten zijn moeilijk meetbaar. We gebruiken de gegevens van de GGD gebruiken we om
ontwikkelingen in gezondheid en leefstijl van bewoners te monitoren. De hoofddoelstelling van JOGG in Tilburg is ‘De
stijgende trend van het percentage kinderen en jongeren van 0 tot 12 jaar met overgewicht en obesitas in
Stokhasselt omzetten in een daling'.
Wijkstrategie
Het belangrijkste speerpunt is JOGG, Jongeren op Gezond Gewicht. In het plan van aanpak 2014-2016 staat de
ambitie om te zorgen voor een gezond gewicht bij de jeugd van 0-12 jaar in Stokhasselt, door te zorgen dat:
• alle kinderen in Stokhasselt iedere dag van de week minimaal 1 uur bewegen of sporten.
• alle kinderen in Stokhasselt iedere dag groente en fruit eten en water drinken.
Preventie en gezondheidsbevordering op collectief (groeps)niveau gebeurt in Stokhasselt ook door het
Wijkgezondheidswerk. Wijkgezondheidswerkers van de GGD halen vragen bij bewoners op, leggen verbindingen en
organiseren i.s.m. wijkpartners activiteiten en interventies. Het wijkgezondheidswerk is Stokhasselt richt zich op de
thema’s voeding en bewegen en opvoedondersteuning. Hierbij is ook aandacht voor de omgeving, zoals buiten
spelen en er zijn veel groene initiatieven in de wijk.Verder streven we naar Gezonde Scholen in de wijk, met
structurele aandacht voor een gezonde leefstijl op vier pijlers: signaleren, educatie, omgeving en beleid. Sportbedrijf
en GGD werken hierin samen.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Wat gaan we de komende jaren extra doen?
Speerpunt 1 Aanpak armoede (impulsdoel)
Opzetten budgetcafé [Uitwerking Myriam van Kalken]
Voortzetten van de afstemming tussen spreekuren en het optimaal benutten van ieders inzet. In wijkcentrum de
Ypelaer gaan we experimenteren met een nieuwe opzet van de spreekuren, waarbij meer samen wordt opgetrokken,
meer vrijwilligers worden ingezet en meer groepsgericht wordt aangeboden. De werknaam hiervoor is "budgetcafé ".
De vernieuwde Ypelaer gaan we beter benutten als plek van samenwerking. Aandachtspunt is het blijven benutten
van de scholen (ouderkamers) als laagdrempelige ingang voor hulpvragen.
Actie Myriam:
- Afwachten besluit subsidieverzoek bij Ministerie. Bij een akkoord het Budgetcafé starten, bij geen akkoord
alternatieve financiering zoeken.
- Zorgen voor oplossing om direct de druk op spreekuren te verlichten: Zorgen voor extra inzet direct na de
zomervakantie. Daarbij kijken hoe het stoppen van de spreekuren van Hicham kan worden opgevangen.
Werkgroep armoede Tilburg Noord [uitwerking Karin de Jong]
Armoede is de grootste zorg, maar we hebben nog niet goed in beeld hoe we gezamenlijk voor een verschil kunnen
zorgen. We gaan een werkgroep samenstellen om te komen tot concrete acties.
Actie Karin: Bij volgende wijkstuurgroep de samenstelling van de werkgroep presenteren en hun werkwijze.
Inzoomen op incassoproblematiek [uitwerking Jacqueline Spiering en Malou Thomassen]
inzoomen op de incassoproblematiek in de Vlashof en de aanpak daarvan.
Actie Jacqueline/Malou: Bij volgende wijkstuurgroep een aanzet voor een projectvoorstel.
We zorgen voor continuïteit van de samenwerking (Toegang, overleg spreekuren), de communicatie over regelingen
en voorzieningen en het functioneren van de vindplekken in de wijk; de ruilwinkel, het wijkrestaurant, het
verwijsspreekuur, het uitgiftepunt van de voedselbank en Natuurtuin Stokhasselt
Speerpunt 2 Sociale stijging en werk (impulsdoel)
Statushouders, thuis in de wijk [uitwerking Thea van Blitterswijk]
Plan maken hoe statushouders snel een plek in Tilburg Noord kunnen vinden door gebruik te maken van bestaande
ontmoetingsplekken. Het wijzen op deze plekken vraagt om input van de corporaties. Ook kijken hoe daar
vrijwilligers bij kunnen worden ingezet. Daarnaast In gesprek met SNV om samenwerking te verbeteren.
Thea, Karin en Mieke hebben in juli overleg met Karin en Mieke en Berry en Tineke en leveren voor volgende
wijkstuurgroep een voorstel voor de aanpak in Tilburg Noord
Suuq de markt op [uitwerking Thea van Blitterswijk]
We zien dat de Somalische wijkbewoners op veel vlakken op achterstand staat. Ook zien we een actieve groep van
Somaliërs die hier verandering in willen brengen. Met hun gaan we extra mogelijkheden zoeken voor ondersteuning
en sociale stijging.
Thea werkt vanuit het Ronde Tafelhuis aan een projectvoorstel voor Suuq de markt op. Het projectvoorstel wordt in
oktober afgerond om in te dienen bij het Tilburg Akkoord
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 3 Jongeren halen een diploma (impulsdoel)
Betrekken van Voortgezet Onderwijs [uitwerking Bart van Dalen met Mieke v.d. Loop, Joke Roovers en Peter
Snoeren]
Inzetten op versterking van samenwerking met voortgezet onderwijs. Extra ondersteuning bieden voor de jongeren
en op basis van de ervaringen de scholen ondersteunen: rond het omgaan met gedrag van jongeren, het betrekken
van ouders en het op gang krijgen van samenwerking.
Bart benadert in september de VO-scholen en zorgt in samenspraak met R-Newt voor de volgende wijkstuurgroep
voor een voorstel voor de extra inzet op het Cobbenhagen College.
Aandacht voor opvoedingsondersteuning voor ouders van oudere kinderen (pubers)
[uitwerking Kim van Dijsseldonk, met Eefje de Bruijne en Marieke Vermeer]
Kim zorgt voor de volgende wijkstuurgroep voor een overzicht van de opvoedingsondersteuning en de hiaten.
Activiteiten voor meiden 12-15; kijken of dit mogelijk is de Ypelaer.
[uitwerking Helmy van Ingen, Jacinthe Rhioui en Peter Snoeren]
Voor de volgende wijkstuurgroep een gesprek tussen gemeente en R-Newt om hiaten en vervolg te bespreken.
Ondersteuning Somalische gemeenschap rond onderwijs [uitwerking Joke Roovers]
We zien dat de Somalische wijkbewoners op veel vlakken op achterstand staat. Ook zien we een actieve groep van
Somaliërs die hier verandering in willen brengen. Met hun gaan we extra mogelijkheden zoeken voor ondersteuning
van ouders en jongerenop het voortgezet onderwijs.
Joke werkt vanuit de wijkraad samen met betrokken partners (GGD/brede school/VO/R-newt) een projectvoorstel
uit. Het projectvoorstel wordt in september/oktober afgerond om in te dienen bij het Tilburg Akkoord
We zorgen voor continuïteit van het programma dat op de basisscholen is ingezet. De scholen hebben dit vastgelegd
in hun integrale locatieplannen.
Speerpunt 4 Veiligheid, vergroten van veiligheidsgevoel
Samen leven [uitwerking: Thea van Blitterswijk met Joke Roovers, Myriam van Kalken en Marieke Vermeer]
Aandacht voor het “samen leven” Open staan voor elkaar en elkaar kennen, begrijpen, ontmoeten. Starten met een
breed gesprek; wat kunnen we hier aan doen.
Thea zorgt voor een overleg in oktober om met de anderen te kijken naar de opgave en de mogelijke aanpak.
Vergroten meldingsbereidheid [uitwerking: Bart van Dalen]
Meldingsbereidheid vergroten (vertrouwen vergroten dat melden helpt). Volhouden samenwerking afval +
mogelijkheden voor gedragsbeïnvloeding. Handhavingsweek benutten voor vergroten meldingsbereidheid.
Voor veiligheidsrisicogebied (tot eind augustus) en handhavingsweek (oktober) zijn actieplannen gemaakt die mede
als doel hebben de meldingsbereidheid vergroten.
Afval en gedragsverandering [uitwerking Helmy van Ingen]
Leren van het experiment aan de Mascagnistraat en kijken hoe dit kan worden doorgezet naar de rest van de wijk.
Pilot loopt. Na afloop van pilot terugkoppeling geven in de wijkstuurgroep.
We zorgen voor continuïteit van de samenwerking in de buurtformatie met de acties die daar uit voortvloeien.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
Speerpunt 5 Collectieve Gezondheid
Jongeren op Gezond Gewicht JOGG [uitwerking Eefje de Bruijne ism projectgroep JOGG]
Voortzetten preventieve aanpak voor kinderen van 0-12 jaar; gericht op bewegen en sporten, groente en fruit eten
en water drinken. Ketenaanpak voor kinderen met overgewicht implementeren, oa door betere signalering en
nieuwe activiteiten zoals LEFF en ToFF! en leefstijlcoach.
Nieuw JOGG-plan met activiteiten 2017-2018 wordt dit najaar gemaakt. In 2016 oa nog op de planning: clinics
Warandeloop, ontwikkeling speelroute voor moeders van jonge meiden, gezonde school vignetten, aanpak
gezonde kinderopvang.
Oktober start leefstijlcoach die gezinnen individueel ondersteunt en start de cursus LEFF: cursus 10 weken voor
kinderen van 7-12 jaar met overgewicht en hun ouders/verzorgers. Dit is een eerste stap in de ketenaanpak
waarbij we gezinnen twee jaar willen begeleiden, onder de overkoepelende naam ‘ToFF’. 1 september
startbijeenkomst voor alle signaleerders / verwijzers.
Wijkgezondheidswerk door de GGD[uitwerking Eefje de Bruijne, Hanneke Duijkers].
Het wijkgezondheidswerk van de GGD in Stokhasselt richt zich vooral op de thema’s voeding en bewegen en
opvoedondersteuning. Hierbij is ook aandacht voor een gezonde leefomgeving, zoals buiten spelen en er zijn veel
groene initiatieven in de wijk.
Najaar 2016 staan diverse activiteiten in de Week van de Opvoeding (3-7 oktober) gepland, een workshop en
theater ‘Puberbrein’ en opvoedcursussen ‘Beter omgaan met een puber’ en ‘Peuter in Zicht’. Voor het thema
opvoedingsondersteuning werkt de wijkgezondheidswerker samen met IMW en ContourdeTwern/ Rnewt.
In de ouderkamers staan bijeenkomsten gezond koken op de planning. De wijkgezondheidswerker oriënteert zich
met de sociaal werker van ContourdeTwern op mogelijkheden om een cursus gezond koken aan te bieden in de wijk.
Actieplan Wijkaanpak
Stokhasselt/Vlashof
.ORGANISATIE EN COMMUNICATIE
Wijkstuurgroep
De voortgang van het actieplan wordt bewaakt in de stuurgroep Focuswijk Stokhasselt/Vlashof. We komen met de
stuurgroep op regelmatige basis bij elkaar om een en ander concreter te maken. In de loop van de komende vier jaar
zullen acties afgerond worden en mogelijk nieuwe acties worden toegevoegd. Het actieplan is daarmee een
procesdocument.
Leden stuurgroep Functie Instelling Telefoon
nummer
Emailadres
Joke Roovers Voorzitter Wijkraad
Stokhasselt
Hetty de Wilde Voorzitter werkgroep Noordraad Heikant-
Quirijnstok
Bart van Dalen Omgevingsmanager Gemeente Tilburg 06-15881823 Bart.van.dalen@ tilburg.nl
Karin de Jong Manager ContourdeTwern 013-4553800 [email protected]
Kim van Dijsseldonk Gebiedscoördinator IMW 013-5478910 k.vandijsseldonk@ imwtilburg.nl
Mieke Hooft Manager zorgteams Thebe Mieke.Hooft@thebe. nl
Bruijne, Eefje de Tactisch adviseur GGD Hart van Brabant 06-12991808 [email protected]
Maarten van Besouw Operationeel Chef Politie 0900-8844 [email protected]
Brigitte Kennes Consulent beheer TBV Wonen 013-5940528 [email protected]
Chantal van Raak Teamleider
Stadstoezicht
Gemeente Tilburg 06-10226864 Chantal.van.raak@ tilburg.nl
Jacqueline Spiering Teamleider WonenBreburg 06-51006661 [email protected]
Thea van Blitterswijk Algemeen coördinator Ronde Tafelhuis 06-19632266 [email protected]
Communicatie
Communicatie is een vast onderdeel van de agenda van de wijkstuurgroep. Een van de leden van de wijkstuurgroep
is trekker om te sturen op de doelstellingen. De hoofddoelstelling is: positiviteit over en in de wijk. Daarnaast blijft
promotie van activiteiten en regelingen en voorzieningen een aandachtspunt.
Bij de communicatie maken we zoveel mogelijk gebruik te maken van storytelling, een aanpak die al een tijdje loopt
en succesvol is. Persoonlijke verhalen van actieve en betrokken bewoners uit de wijk zelf die een rol kunnen
vervullen als positief voorbeeld. Voor de verspreiding hiervan maken we zoveel mogelijk gebruik van de bestaande
communicatiekanalen die er zijn in de wijk (website Stokhasselt, wijkkrant Noord, Facebook/Twitter Tilburg Noord).
Voor deze kanalen is het wenselijk om expliciete verwijzing naar het hulpaanbod/extra info toe te voegen. Daarnaast
is ons doel om het bereik van de diverse (bestaande) kanalen (offline en online) te vergroten door deze actiever te
promoten in de wijk. Op deze wijze wordt het bestaande communicatienetwerk versterkt en bereiken we meer
mensen met positieve boodschappen over de wijk en is er meer promotie van het bestaande hulpaanbod.