akut hepatİtler
DESCRIPTION
AKUT HEPATİTLER. Dr. Tülay Erkan. Hepatit Virüsleri. A Hepatiti (HAV) B hepatiti (HBV) C hepatiti (HCV) D hepatiti (HDV) E hepatiti (HEV) Sitomegalovirüs (CMV) Epstein-Barr virüs (EBV) Herpes virüs (HSV). AVH-A. Çocuklardaki akut hepatitlerin çoğundan sorumludur - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
AKUT HEPATİTLER
Dr. Tülay Erkan
Hepatit Virüsleri
A Hepatiti (HAV) B hepatiti (HBV) C hepatiti (HCV) D hepatiti (HDV) E hepatiti (HEV) Sitomegalovirüs (CMV) Epstein-Barr virüs
(EBV) Herpes virüs (HSV)
AVH-A
Çocuklardaki akut hepatitlerin çoğundan sorumludur
1973 yılında ilk kez tanımlanmış ve 1979’da hücre kültürü yapılabilmiştir. 60 C sıcaklıkta 1 saat yaşayabilir, ancak 100 C’de ölür
AVH-ASeroloji: Viremi dönemi oldukça kısadır. Hastalık
başladığında çoğunlukla virüs kanda saptanamaz
Hastalık başladığında olguların %50’sinde dışkıda saptanabilir, ilk haftada ise %25’inde saptanabilir.
Anti HAV IgM birkaç hafta içinde en yüksek değerine ulaşır. Düşük titrede 4-5 ay kalabilir. Bazı hastalarda ise hastalık düzeldikten sonra da 1-3 yıl boyunca pozitif kalabilir.
Anti HAV IgG hayat boyu pozitif kalır.
AVH-A
İnsanda kronik taşıyıcılık yoktur. HAV enf. geçirme yaygınlığı yaş
ilerledikçe ve sosyoekonomik düzey düştükçe artar.
AVH-A Patojenez: Temasdan 1-2 hafta sonra konağın
kc’inde virüse rastlanır. 3-4 hafta içinde ise kc’deki yoğunluğu en yüksek değere varır.
HAV replikasyonu öncelikle hepatositin sitoplazmasında olur.
Daha sonra sinüzoidlerle kana, safra kanalcıkları yolu ile safraya atılır. Virüsün dışkı ile atımı en çok prodromal dönemde, biyokimyasal olarak hepatit tanısı konulmadan önce olur.
Viremik yayılım sonucu kc. dışı organlarda da saptanabilir (dalak, tükrük bezleri, pankreas, bb’ler)
AVH-A
Klinik: Çocukların %90’ında sarılık görülmez Düşük bir ateş, GİS bulguları, sarılık Koyu idrar, açık renkte dışkı, nadiren
hematüri Aminotransferazlar yükselir,
hiperbilirübinemi HAV enf’unun tetiklediği otoimmün
hepatitler bildirilmiştir. Fülminan hepatit süt çocuklarına göre
ergenlerde daha sıktır (% 0,1-0,5).
Hepatit B Enfeksiyonunun Epidemiyolojisi
Endemik
Düşük Orta Yüksek
HBsAg % 0,1-0,5 % 2-7 % 8-15
AntiHBs % 4-6 % 20-50
% 70-95
Ülkeler Avrupa, Kanada,
USA, Avustralya,
Yeni Zelanda
Türkiye Yakın Doğu, Tropikal Afrika
Hepatit B Virüsü
Hemofili, hemodiyaliz hastaları, İV ilaç kullananlar yüksek risk grubundadır.
Asya ve Afrika’da kronik taşıyıcılar toplumun %10’unu oluşturmaktadır.
HBV DNA’nın 4 tane “open-reading frames” var. Bunlar S geni (HBsAg’i taşıyan zarf proteinini kodlar), C geni (HBcAg’i taşıyan nükleokapsid proteinini kodlar), P geni (DNA polimerazı kodlar), X geni’dir.
Hepatit B Virüsü
Virüs DNA’sı 1979’da klonlandı. Seroloji: HBsAg, anti-HBc IgM-IgG, HBeAg,
anti HBe Kliniğin başlamasından yaklaşık 4 hafta
önce HBsAg kanda saptanabilir. Bu sırada HBeAg ve DNA polimeraz da serumda vardır. Klinik tablonun belirmesiyle beraber HBeAg giderek azalmaya başlar ve anti-HBc IgM belirir. HBsAg de giderek azalır ve daha sonra anti-HBe pozitifleşir.
Hepatit B Virüsü
Genellikle 2-4 ay içinde HBsAg negatifleşerek, anti-HBs ortaya çıkar ve kesin iyileşmeyi gösterir.
Akdeniz ve Güney Amerika’da taşıyıcılık yüksektir, Asya ve Afrika’da oldukça fazladır.
Transfüzyon sonrası hepatitlerin %25’inden daha azından HBV sorumludur.
Kuluçka süresi: 1 hafta-3 ay (en fazla 6 ay olabilir)
Hepatit B Virüsü
Virüs hepatosite geldiğinde, çekirdeğe taşınmış olan HBcAg’ninin ve enfekte hepatositin endoplazmik retikulumunda bulunan HBsAg’nin sentezi ile çoğalır.
Hepatoselüler zarar (histolojik olarak HAV enf’daki gibidir) konağın HBV’e verdiği bağışıklık yanıtının niteliği ve yoğunluğu ile ilişkilidir.
Hepatit B Virüsü
Klinik: Olguların sadece %10-20’si
semptomatikdir. Olguların %1-10’unda sarılıktan önce
artralji, makülopapüler veya ürtikeryal bir döküntü olabilir (Gianotti-Crosti send.)
Ateş, GİS bulguları, anoreksiya Klinik bulgular özellikle süt çocuklarında
daha ağırdır. Fülminan hepatit: %1 Hepatoselüler karsinoma
Hepatit D Virüsü
HBV varlığında yaşayabilen, ancak ondan farklılıkları olan bir virüsdür.
Genomu tek sarmallı RNA’dır. Defektif bir hepatotropik virüsdür. 36 nm çapındadır, viral genomu örten 2
tabaka içerir. İç tabaka HDAg kendisi tarafından oluşturulan kapsiddir, dış tabaka ise HBsAg tarafından oluşturulur.
Deterjanlarla çok kolay bir şekilde ortadan kaldırılır.
Hepatit D Virüsü
İlk olarak bazı kronik HBsAg taşıyıcılarının hepatositlerinde, çekirdekte bulunmuştur.
Hastalığın başlangıcından 2-4 hafta sonra antikor oluşumu gözlenir.
Kronik enfeksiyon sürecinde anti HD vardır ve kc’de de delta antijeni saptanabilir.
HBsAg çok düşük düzeyde saptanabilir (D virüsü HBsAg sentezini azaltmaktadır).
Hepatit D Virüsü
Hastalık ilk kez İtalya’da görülmüştür. Orta Doğu, Batı Afrika, Romanya ve
Akdeniz bölgesinde yaygınlığı fazladır. Bulaş yolu kan ve kan ürünleridir. Sadece HBsAg taşıyıcıları D virüsü ile
“süperenfekte” olabilir, ancak ikisinin “koenfeksiyonu” da mümkündür.
Hepatit C Virüsü
Çoğunluğu kan transfüzyonu sonucudur, ilaç kullananlarda sıktır ve çoğunlukla kronikleşir.
Virüs > 80 nm Genomu RNA’dır. 2 göstergesi vardır: Anti HCV. Rekombinan immünoblot test
ELİSA’ya göre daha özgüldür. PCR ile RNA saptanabilir.
Hepatit C Virüsü
Sık kan transfüzyonu alan hastalar yüksek risk grubundadır. Hemodiyaliz hastaları ve HİV pozitif hemofilili hastalar da yüksek risk grubundadır.
Dikey (vertikal) geçiş nadirdir. Kuluçka süresi: 1-2 aydır.
Hepatit C Virüsü
Tam bir iyileşme sonrasında anti HCV antikorları 8 yıl kadar pozitif kalabilir.
Olguların yaklaşık % 85’i kronikleşir.
Fülminan hepatit HBV’e göre daha fazladır.
Hepatit E Virüsü
Gebeler dışında iyi seyirlidir (%10-22’sinde fülminan hepatit)
27-32 nm büyüklüğünde. Enfeksiyon süresince HEV Ag
saptanır. Çocuklara göre genç erişkinlerde
daha sıktır.
Hepatit Virüslerinin Özellikleri
Virüs Büyüklük (nm)
Genom Zarf Aile
HAV 27 RNA 0 Picornavirüs
HBV 42 DNA + Hepadnavirüs
HCV > 80 RNA + Flavivirüs-like
HDV 36 RNA + Defektiv virüs
HEV 27 RNA 0 Calicivirüs
Çocuklardaki Viral HepatitlerVirüs Bulaş yolu
A Orofekal
Su ve yiyeceklerle
B Kan ve kan ürünleri
Mukoza (cinsel temas)
Vertikal
Kişiden kişiye
Öğrenciler
Yakın aile içi temas
C Kan
Mukoza (düşük risk)
D Kan
Mukoza
Vertikal (nadir)
E Orofekal
Su ve yiyeceklerle
Çocuklarda Viral Hepatitin Klinik Seyri
Virüs Kuluçka süresi
(hafta)
Akut faz Fulminan hepatit % Kronikleşme
A 2-5 Ikter (10 %)
GİS bulguları
0.1-0.5 0
B 8-12 Ikter (20 %)
Böbrek bulguları
Eklem bulguları
1 10
C 4-8 Ikter (20 %)
GİS bulguları
2-3 30-50
D 3-7 HBV hepatitinin
alevlenmesine ait bulgular
15’e kadar 50
E 3-9 Ikter
GİS bulguları
2-8
(gebelerde % 22)
0
Serolojik Göstergeler
Virüs Akut faz İyileşme Kronik faz
A Anti-HAV IgM Anti-HAV IgG 0
B HBs Ag
HBV DNA
HBe Ag
Anti-HBc IgM
Anti-HBs
Anti-HBe
Anti-HBc
HBs Ag
HBV DNA
HBe Ag veya Anti-HBe
Anti HBc
C Anti-HCV
PCR +
Anti-HCV
HCV RNA (-)
Anti-HCV
PCR +
D HDV Ag
Anti-HDV IgM
Anti-IgG HDV HDV Ag
E HEV Ag
PCR +
Anti-HEV Ag
PCR -
Akut Viral Hepatit Tedavisi
Kötü seyir ölçütleri: Ansefalopati bulguları,
hipoglisemi, kanamaya meyil, akut kc. yetersizliği bulguları
Kr. kc. hastalığı bulguları (“spider angioma”, palmar eritem, çomak parmak)
Akut Viral Hepatit Tedavisi
Bu dönemde önemli lab: Serum aminotransferaz değerleri Protrombin zamanı ve aktivitesi
Akut Viral Hepatit Tedavisi
HAV, HBV, HCV, EBV, CMV, HSV Wilson hastalığı, otoimmün hepatit
Seyir
A hepatiti: Kronikleşmez, seyir genelde iyidir.
Kolestatik formunda sarılık ve kaşıntı birkaç ay sürebilir. Bifazik formunda (iki zamanlı A hepatiti) ikinci atakda klinik daha ağır ve biyokimyasal tetkikler daha yüksektir. Fülminan formu nadirdir.
Seyir
Teorik olarak genel durumu iyi olan sarılıklı bir A hepatiti okula gidebilir.
Hasta ile temastan sonraki 15 gün içinde standart gamaglobülin ile koruma sağlanabilir.
Özel bir diyet yoktur !!!!
Seyir
B hepatiti: Olguların çoğunda seyir iyidir.
Kronik hepatit, siroz, hepatoselüler karsinoma
Fülminan hepatit Negatif kişilerin aşılanması ile
korunma mümkündür.
Seyir
C hepatiti: Kronikleşme oranı yüksektir.
Siroz, hepatoselüler karsinoma Fülminan hepatit
Çocuklarda Viral Hepatitden Korunma
Pasif
(immünglobulinlerle)
A SIG (0.02 ml/kg) temastan sonra 2
hafta içinde
B HBIG (0.06 ml/kg) temastan sonra 1
hafta içinde, max: 5 ml
C Standard SIG ?
D 0
E 0
Sarılığa Yol Açan Diğer Virüsler
EBV, CMV, HSV, adenovirus, coxsackievirus, reovirus, bazı echoviruse’ler, rubella virus, paramyxovirus, arbovirus, protozoa, spirochete, toxoplasmosis, chlamydia psittaci.
Enfeksiyöz Mononükleoz
Epstein-Barr virus (herpes virus IV) Kişiden kişiye geçer Kuluçka süresi: 30-40 gün Hastaların %25-50’sinde kc.
tutulumuna ait lab. bozuklukları vardır. Kc. hasarı 3-8 ay içinde düzelir Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde
fülminan hepatit gelişebilir Antibiyotik tedavisi (?), steroid tedavisi
(?)
Sitomegalovirüs
Yenidoğanlarda: %1-2 2 –15 yaş arasında: %5-10 15 yaşından sonra: %20 Erişkinlerde: %50-60 Kc. biyopsisinde: CMV enklüzyon
cisimcikleri hepatositler veya daha sık olarak safra kanalı epitel hücresinde görülebilir.
Ganciclovir tedavisi
Sarı Humma
Arbovirüslerle oluşur (flavivirus) Sivrisinek vektördür. Kuluçka süresi: 4-6 gün Özgün tedavisi yoktur.
Paramiksovirüs
Dev hücreli hepatit oluşturur Intrasitoplazmik Ribavirin tedavisi (?) Kc. nakli