บทที่ 4 ตอน 120march

Post on 10-Apr-2015

240 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

บทท�� 4

ผลการศึ�กษา

4.1 ข้�อมู�ลท��วไปข้องชุ�มูชุน

4.1.1 ประว�ติ�การติ��งถิ่��นฐานข้องชุ�มูชุนหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เป็�นหมู่��บ้�านที่��ป็ระกอบ้ด้�วยชาวบ้�านจาก

หลายถิ่��น ซึ่"�งอพยพเข้�ามู่าอาศั�ยที่&าก�นในบ้ร�เวณน�)มู่าเป็�นระยะเวลากว�า 40 ป็*มู่าแล�ว โด้ยชาวบ้�านบ้างส�วนมู่าจากอ&า เภอพ�บ้�ลมู่�งสาหาร อ&าเภอนาจะหลวย และอ&าเภอเข้.�องใน จ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� ข้ณะที่��อ�กกว�าร�อยละ 80 ข้องชาวบ้�านที่�)งหมู่ด้ เป็�นผู้��ที่��อพยพมู่าจากอ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ ซึ่"�งป็ระสบ้ป็3ญหาน&)าที่�วมู่ และป็3ญหาความู่ค�บ้แคบ้แออ�ด้ที่��ไมู่�สามู่ารถิ่ข้ยายพ.)นที่��ที่&าก�นได้�

ที่�)งน�) จ/ด้เร��มู่ต�นข้องการที่��ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยอพยพย�ายถิ่��นมู่าบ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เก�ด้จากการที่��นายช�า (ไมู่�ที่ราบ้นามู่สก/ล)

ชาวบ้�านจากบ้�านโพธ�7เง�น ต. โคกจาน อ. อ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ. ศัร�สะเกษ ซึ่"�งมู่�ป็3ญหาเก��ยวก�บ้ที่��ด้�นที่&าก�นเด้�มู่ค�บ้แคบ้ และไมู่�สามู่ารถิ่ข้ยายพ.)นที่��เพ��มู่ข้")นได้� เน.�องจากมู่�ผู้��คนอาศั�ยอย��อย�างหนาแน�น จ"งต�ด้ส�นใจเด้�นที่างส&ารวจค�นหาที่��ด้�นที่&าก�นแห�งใหมู่�โด้ยล&าพ�งคนเด้�ยว ซึ่"�งในระยะแรกน�)น นายช�าออกตระเวนไป็ที่างที่�ศัเหน.อเพ.�อด้�พ.)นที่��บ้ร�เวณอ&าเภอก�นที่รล�กษ� และอ&าเภอก�นที่รารมู่ย� จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ แต�พบ้ว�าเป็�นบ้ร�เวณที่��ฝนแล�ง ไมู่�เหมู่าะแก�การที่&าเกษตรกรรมู่ ด้�งน�)น จ"งเด้�นที่างต�อไป็ที่างที่�ศัตะว�นออกโด้ยรถิ่ไฟเข้�ามู่าส&ารวจในเข้ตจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� อย�างไรก:ตามู่ ต�วเมู่.องข้องจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน�ในข้ณะน�)นมู่�ผู้��คนอาศั�ยอย��อย�างหนาแน�น ป็ระกอบ้ก�บ้ราคาที่��ด้�นส�งเก�นไป็ ข้ณะที่��พ.)นที่��ในอ&าเภอเด้ชอ/ด้มู่ก:มู่�ราคาที่��ด้�นส�งเช�นก�น อ�กที่�)งย�งมู่�โจรผู้��ร �ายช/กช/มู่ ด้�วยเหต/น�)เอง นายช�าจ"งด้�)นด้�นเสาะหาพ.)นที่��อ.�น ๆ เร.�อยมู่าจนถิ่"งบ้�านหนองมู่�วง อ. บ้/ณฑร�ก ซึ่"�งมู่�อาณาเข้ตอย��ต�ด้

63

ก�บ้บ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ในป็3จจ/บ้�น เข้าพบ้ว�าแมู่�จะมู่�ผู้��คนอาศั�ยอย��ก�อนบ้�างแล�ว แต�บ้�านหนองมู่�วงย�งมู่�พ.)นที่��ว�างอย��อ�กมู่ากให�จ�บ้จองเป็�นเจ�าข้อง มู่�ความู่ป็ลอด้ภ�ยในช�ว�ตและที่ร�พย�ส�น ป็ราศัจากโรคระบ้าด้ต�าง ๆ และมู่�ล�กษณะเป็�นที่��ด้อนน&)าที่�วมู่ไมู่�ถิ่"ง ด้�วยความู่เหมู่าะสมู่ในที่/กด้�านข้องพ.)นที่��บ้ร�เวณน�) ที่&าให�นายช�าต�ด้ส�นใจที่��จะเล.อกบ้�านหนองมู่�วงเป็�นที่��อย��แห�งใหมู่� และเด้�นที่างกล�บ้ไป็แนะน&าช�กชวนบ้รรด้าญาต�พ��น�อง ซึ่"�งป็ระสบ้ป็3ญหาความู่ไมู่�เพ�ยงพอข้องที่��ด้�นที่&าก�น และป็3ญหาน&)าที่�วมู่เช�นเด้�ยวก�น ให�ย�ายถิ่��นฐานมู่าอย��ที่��บ้�านหนองมู่�วงร�วมู่ก�น

อย�างไรก:ด้� แมู่�ว�าจะมู่�ชาวบ้�านหลายต�อหลายคนได้�ที่ราบ้ข้�าวเก��ยวก�บ้การส&ารวจพบ้พ.)นที่��ใหมู่�ข้องนายช�าแล�วก:ตามู่ แต�ส�วนใหญ�กล�บ้เล.อกที่��จะป็3กหล�กอย��ที่��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ยเช�นเด้�มู่ มู่�เพ�ยงบ้างครอบ้คร�วเที่�าน�)นที่��ต�ด้ส�นใจย�ายถิ่��นฐานไป็อย��บ้�านหนองมู่�วง อ&าเภอบ้/ณฑร�ก พร�อมู่ก�บ้นายช�า ซึ่"�งได้�แก� ครอบ้คร�วข้องนายป็3ญ เพ:งแจ�มู่ นายที่องศัร� เกต/ก/ล นายส/ก บ้/ญเต�มู่ นายสงฆ์� กระส�งข้� นายบ้/ญมู่า วงศั�ร�ก ฯลฯ

ช�วงเวลาที่��ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยร/ �นบ้/กเบ้�กมู่าซึ่.)อที่��ด้�นราคาถิ่�ก(ป็ระมู่าณ 30 บ้าที่ต�อไร�) และต�)งรกรากอย��ที่��หมู่��บ้�านหมู่องมู่�วงน�)น บ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ในข้ณะน�)นมู่�ชาวบ้�านจากแห�งอ.� นที่��อาศั�ยอย��ก�อนหน�าแล�วเพ�ยง 2-3 ครอบ้คร�วเที่�าน�)น ซึ่"�งเที่�ยบ้ไมู่�ได้�ก�บ้หมู่��บ้�านหนองมู่�วงที่��มู่�ผู้��คนหนาแน�นกว�ามู่าก เช�นเด้�ยวก�บ้ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยในร/ �นน�)นที่��ย�งไมู่�ค�ด้จะย�ายออกจากบ้�านหนองมู่�วงมู่าอย��ที่��บ้�านสมู่พรร�ตน� เน.�องจากย�งไมู่�ป็ระสบ้ป็3ญหาใด้ ๆ ในการด้&ารงช�ว�ตข้ณะน�)น และอ�นที่��จร�งแล�ว ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยกล/�มู่น�)ป็ระกอบ้อาช�พการที่&านาอย�างข้ย�นหมู่��นเพ�ยร มู่�ความู่มู่านะบ้ากบ้��นในการป็3) นสร�างค�นนาให�ส�งเพ.�อป็@องก�นน&)าที่�วมู่ที่��นาข้องตน จ"งมู่�ผู้ลผู้ล�ตมู่ากเพ�ยงพอที่��จะบ้ร�โภคและเหล.อข้ายให�ก�บ้พ�อค�า อ�กที่�)งย�งมู่�ความู่เช��ยวชาญในการก�อสร�างบ้�านเร.อนได้�อย�างแข้:งแรงสวยงามู่ ส��งต�าง

64

ๆ เหล�าน�)ที่&า ให�ชาวบ้�านกล/�มู่น�)มู่�ความู่โด้ด้เด้�นกว�าชาวหนองมู่�วงที่��อาศั�ยอย��แต�เด้�มู่เป็�นอย�างมู่าก นอกจากน�)น ชาวหนองมู่�วงเด้�มู่ย�งมู่�การป็ร�บ้เป็ล��ยนป็ระเพณ�ว�ฒนธรรมู่บ้างอย�างตามู่ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยกล/�มู่น�)อ�กด้�วย เช�น การจ�ด้ให�มู่�การแห�ในพ�ธ�งานบ้/ญกฐ�นตามู่อย�างข้องชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ย

ในที่างตรงก�นข้�ามู่ ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยด้�วยสถิ่านะข้องคนส�วนน�อยในข้ณะน�)น ก:ได้�มู่�การป็ร�บ้ต�วเพ.�อความู่อย��รอด้ในการอาศั�ยที่&าก�นร�วมู่ก�บ้ชาวหนองมู่�วงเด้�มู่เช�นก�น เพราะต�องการที่��จะมู่�ส�นต�ส/ข้ในการด้&ารงช�ว�ตและได้�ร�บ้การยอมู่ร�บ้จากชาวบ้�านส�วนใหญ� ต�วอย�างที่��เด้�นช�ด้ก:ค.อ การป็ร�บ้เป็ล��ยนในเร.�องอาหารการก�นมู่าเป็�นการร�บ้ป็ระที่านข้�าวเหน�ยวตามู่ชาวหนองมู่�วง จากที่��เคยร�บ้ป็ระที่านเฉพาะข้�าวเจ�ามู่าต�)งแต�สมู่�ยอย��ที่��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย เน.�องจากต�องการที่��จะป็ฏิ�บ้�ต�ต�วให�มู่�ว�ถิ่�ช�ว�ตที่��สอด้คล�องก�บ้คนหมู่��มู่าก อ�กที่�)งไมู่�ต�องการถิ่�กชาวหนองมู่�วงเด้�มู่กล�าวว�าชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยที่��ย�ายมู่าน�)น เป็�นพวก“

ส�วย ”

อย�างไรก:ตามู่ ช�วงเวลาว�กฤตอ�นเป็�นมู่�ลเหต/ส&าค�ญป็ระการหน"�งที่��ที่&าให�มู่�ป็3ญหาก�นระหว�างชาวบ้�านที่�)งสองกล/�มู่น�)ก:เก�ด้ข้")น เมู่.�อมู่�เหต/การณ�ป็ระมู่าณป็* พ.ศั. 2507 ที่��ชาวหนองมู่�วงเด้�มู่กล�าวหาว�าชาวบ้�านที่��ย�ายมู่าจากอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยน�)น ได้�ล�กข้โมู่ยป็ลาที่��ชาวบ้�านเล�)ยงไว�ไป็ ส�งผู้ลให�เก�ด้จ/ด้เร��มู่ต�นข้องความู่บ้าด้หมู่างระหว�างก�นข้")น และสร�างความู่ล&าบ้ากใจให�ก�บ้ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยในการอย��อาศั�ยที่��หมู่��บ้�านหนองมู่�วงต�)งแต�น�)นมู่า นอกจากน�) ในเวลาต�อมู่าสภาพความู่ส�มู่พ�นธ�ข้องชาวบ้�านที่�)งสองฝEายย��งเลวร�ายลงไป็อ�ก เน.� องจากป็* พ.ศั. 2509 ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยก�บ้ชาวหนองมู่�วงเด้�มู่ มู่�ความู่ค�ด้ที่��แตกต�างก�นในการเล.อกต�)งผู้��ที่��จะด้&ารงต&าแหน�งผู้��ใหญ�บ้�านหนองมู่�วง ซึ่"�งป็รากฏิว�าผู้��ที่��ได้�ร�บ้การสน�บ้สน/นจากชาวหนองมู่�วงเด้�มู่น�)น มู่�คะแนนเส�ยงมู่ากกว�าจ"งชนะการเล.อกต�)งได้�เป็�นผู้��ใหญ�บ้�าน แต�ถิ่"งอย�างไรก:ตามู่ บ้รรด้าชาวหนองมู่�วงเด้�มู่ไมู่�พอใจที่��ชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ย

65

สน�บ้สน/นและลงคะแนนเส�ยงให�ก�บ้ค��แข้�งข้องฝEายตน ฉะน�)น ที่�ามู่กลางบ้รรยากาศัที่��ต"งเคร�ยด้ด้�งกล�าว ที่&าให�ชาวบ้�านที่��อพยพมู่าจากอ/ที่/มู่พรพ�ส�ยเร��มู่ค�ด้ที่��จะหล�กหน�ความู่ข้�ด้แย�งโด้ยการย�ายไป็อย��พ.)นที่��อ.�น ซึ่"�งในข้ณะน�)นบ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� (ซึ่"�งเด้�มู่น�)นมู่�ช.�อหมู่��บ้�านว�า บ้�านโคกเอน“ ”) มู่�ผู้��คนอาศั�ยอย��ไมู่�ก��ครอบ้คร�วเที่�าน�)น ด้�วยเหต/น�) ในป็* พ.ศั. 2509 ครอบ้คร�วข้องนายที่องศัร� เกต/ก/ล และครอบ้คร�วข้องนายป็3ญ เพ:งแจ�มู่ จ"งเป็�นผู้��น&าบ้/กเบ้�กในการห�กร�างถิ่างป็Eาในบ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� เพ.�อสร�างหมู่��บ้�านน�)ให�เป็�นที่��อย��อาศั�ยแห�งใหมู่�ข้องชาวอ/ที่/มู่พรพ�ส�ย โด้ยที่��ใช�เวลาสร�างหมู่��บ้�านนานถิ่"ง 2 ป็* จ"งย�ายเข้�ามู่าอย��อาศั�ยจร�งในป็* พ.ศั. 2511 (ป็3ญ เพ:งแจ�มู่, ส�มู่ภาษณ�)

ฉะน�)น ในช�วงแรกเร��มู่ที่��ย�ายเข้�ามู่าในบ้ร�เวณพ.)นที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ในป็3จจ/บ้�น มู่�จ&านวนชาวบ้�านจากอ/ที่/มู่พรพ�ส�ย 11 ครอบ้คร�วเที่� าน�)น ที่�� เข้�าร�วมู่อย��อาศั�ยก�บ้ชาวบ้�านเด้�มู่ที่��มู่�อย�� เพ�ยง 2-3

ครอบ้คร�ว ที่�)งน�) ชาวบ้�านที่��อาศั�ยอย��เด้�มู่ด้�งกล�าวน�)ได้�อพยพย�ายออกไป็จากบ้�านสมู่พรร�ตน� เน.�องจากในข้ณะน�)นระบ้บ้สาธารณ�ป็โภคต�าง ๆ ย�งมู่�น�อย โด้ยเฉพาะแหล�งน&)าที่��อย��ห�างไกลที่&าให�ไมู่�สามู่ารถิ่บ้ร�โภคน&)าได้�อย�างสะด้วก

เวลาต�อมู่าซึ่"�งย�งอย��ในป็* พ.ศั. 2511 น�)เอง ข้ณะที่��บ้รรด้าชาวบ้�านซึ่"�งเพ��งย�ายเข้�ามู่าอย��ที่��บ้�านโคกเอนน�)น ก&า ล�งช�วยก�นป็ร�บ้ป็ร/งพ�ฒนาหมู่��บ้�านแห�งใหมู่�อย�� ได้�มู่�พระสงฆ์�ร�ป็หน"�งเด้�นธ/ด้งค�มู่าย�งหมู่��บ้�านแห�งน�) โด้ยที่�านเห:นว�าช.�อข้องหมู่��บ้�าน โคกเอน เป็�น“ ”

ช.�อที่��ไมู่�เป็�นส�ร�มู่งคลเที่�าใด้น�ก จ"งแนะน&าให�ชาวบ้�านเป็ล��ยนช.�อหมู่��บ้�านจาก บ้�านโคกเอน เป็�นช.�ออ.�นเส�ย ซึ่"�งที่�านพระธ/ด้งค�ร�ป็น�)นให�ช.�อใหมู่�“ ”

ว�าเป็�น บ้�านสมู่พรร�ตน� “ ” (เน.�องจาก ค&าว�า ร�ตน� ที่��หมู่ายถิ่"งแก�ว“ ”

สามู่ป็ระการ ค.อพระพ/ที่ธ พระธรรมู่ พระสงฆ์�น�)น จะที่&าให�หมู่��บ้�านแห�งน�)มู่�แต�ความู่เจร�ญร/ �งเร.อง ผู้��คนน�บ้หน�าถิ่.อตา และจะเป็�นหมู่��บ้�านที่��

66

มู่�ช.�อเส�ยงต�อไป็) ด้�งน�)น ชาวบ้�านจ"งใช�ช.� อบ้�านสมู่พรร�ตน�ต�)งแต�บ้�ด้น�)นเป็�นต�นมู่า (พระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน�, ส�มู่ภาษณ�)

หล�งจากน�)น เมู่.� อกล/�มู่ชาวบ้�านร/ �นแรกที่��เข้�ามู่าอาศั�ยอย��ในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ย/คบ้/กเบ้�ก สามู่ารถิ่ที่&ามู่าหาก�นจนมู่�ช�ว�ตความู่เป็�นอย��ที่��ด้�ข้")นในระด้�บ้หน"�งแล�ว จ"งมู่�การเด้�นที่างไป็ย�งภ�มู่�ล&าเนาเด้�มู่ที่��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ เพ.�อช�กชวนญาต�พ��น�องมู่าอย��ร �วมู่ก�นก�บ้พวกตน ป็ระกอบ้ก�บ้ชาวบ้�านที่��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ยเองน�)น ก:ได้�เด้�นที่างมู่าเย��ยมู่เย�ยนชาวบ้�านที่��อย��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เช�นก�น จ"งที่&าให�มู่�ชาวบ้�านอพยพมู่าอย��หมู่��บ้�านแห�งน�)มู่ากข้")นเป็�นล&าด้�บ้ จนที่&าให�คนส�วนใหญ�ในหมู่��บ้�านแห�งน�) เป็�นผู้��ที่��มู่�ถิ่��นฐานเด้�มู่จากอ&า เภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย รวมู่ที่�)งย�งมู่�ความู่เป็�นเคร.อญาต�ก�น หร.อใช�นามู่สก/ลเด้�ยวก�นเป็�นจ&านวนมู่าก ที่�)งน�) แมู่�ชาวบ้�านจากอ&าเภออ.� น ๆ ข้องจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน�ได้�ย�ายมู่าอย��ที่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เช�นเด้�ยวก�น แต�ก:มู่�จ&านวนไมู่�มู่ากเที่�าก�บ้ชาวบ้�านที่��มู่าจากอ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ

2. ล�กษณะทางกายภาพ2.1 ท��ติ��งและข้นาดพ'�นท��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�(หมู่�� 10) ต�)งอย�� ในต&า บ้ลหนองสะโน

อ&าเภอบ้/ณฑร�ก จ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� โด้ยที่��ต�วอ&าเภอบ้/ณฑร�กห�างจากอ&าเภอเมู่.องเป็�นระยะที่างป็ระมู่าณ 87 ก�โลเมู่ตร และมู่�อาณาเข้ตต�ด้ก�บ้สาธารณร�ฐป็ระชาธ�ป็ไตยป็ระชาชนลาว ข้ณะที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ห�างจากต&าบ้ลหนองสะโน 10 ก�โลเมู่ตร ห�างจากอ&าเภอบ้/ณฑร�ก 28 ก�โลเมู่ตร และห�างจากอ&าเภอเมู่.อง 81 ก�โลเมู่ตร ที่�)งน�) หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�อาณาเข้ตต�ด้ต�อก�บ้หมู่��บ้�านอ.�น ด้�งน�)

ที่�ศัเหน.อ ต�ด้ก�บ้หมู่��บ้�านหนองมู่�วง ต.หนองสะโน อ.บ้/ณฑร�ก จ.อ/บ้ลราชธาน�

67

ที่�ศัใต� ต�ด้ก�บ้หมู่��บ้� านโนนสว�าง ต .โนนค�อ อ.บ้/ณฑร�ก จ.อ/บ้ลราชธาน�

ที่�ศัตะว�นออก ต�ด้ก�บ้หมู่��บ้� านโนนจ�ก ต .หนองสะโน อ.บ้/ณฑร�ก จ.อ/บ้ลราชธาน�

ที่�ศัตะว�นตก ต�ด้ก�บ้หมู่��บ้� านโนนสว�าง ต .โสกแสง อ.นาจะหลวย จ.อ/บ้ลราชธาน�

ภาพที่�� 4.1 แผู้นที่��โด้ยส�งเข้ป็แสด้งอาณาเข้ตบ้�านสมู่พรร�ตน�

= พ.)นที่��นาข้�าว = พ.)นที่��ป็ล�กต�นย�คาล�ป็ต�ส = ถิ่นนสายหล�กส�วนข้นาด้พ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้ข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�น�)นมู่�ที่�)งส�)น

4,736 ไร� ซึ่"�งสามู่ารถิ่จ&าแนกส�ด้ส�วนข้องการใช�ป็ระโยชน�ข้องพ.)นที่��ได้�เป็�น 3 ป็ระเภที่ ด้�งน�)

- พ.)นที่��ที่&าการเกษตร 4,439 ไร� ค�ด้เป็�นร�อยละ 94 ข้องพ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้

68

หมู่��บ้�านโนนสว�าง

หมู่��บ้�านโนนสว�าง

อ.นาจะหลวย

หมู่��บ้�านหนองมู่�วง ต.หนอง

หมู่��บ้�านโนนจ�ก ต.หนองสะโน

- พ.)นที่��อย��อาศั�ย 200 ไร� ค�ด้เป็�นร�อยละ 4

ข้องพ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้- พ.)นที่��ต� )งสถิ่านที่��ส&าค�ญต�าง ๆ 97 ไร� ค�ด้เป็�นร�อยละ 2

ข้องพ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้

2.2 สภาพ ภ�มู�ประเทศึ เด้�มู่ที่�ก�อนที่��จะมู่าเป็�นบ้�านสมู่พรร�ตน�น�)น สภาพข้องพ.)นที่��

บ้ร�เวณน�)มู่�ล�กษณะเป็�นที่��ด้อน อ/ด้มู่สมู่บ้�รณ�ไป็ด้�วยป็Eาไมู่�นานาพ�นธ/� ไมู่�ว�าจะเป็�นต�นชาด้ ต�นจ�ก ต�นก/ง ต�นป็ระด้�� ต�นเต:ง ต�นร�ง ต�นกระเด้า ฯลฯ รวมู่ที่�)งมู่�ส�ตว�ป็Eาหลากหลายชน�ด้ ได้�แก� เส.อ ส/น�ข้จ�)งจอก ล�ง ว�วป็Eา กระต�ายป็Eา กระรอก ฯลฯ ต�อมู่าเมู่.�อมู่�ผู้��คนอพยพเข้�ามู่าอย��ในหมู่��บ้�านน�)มู่ากข้")น จ"งที่&าให�เก�ด้การห�กร�างถิ่างป็Eาเพ.�อใช�ป็ระโยชน�เป็�นที่��อย��อาศั�ย และที่��ด้�นที่&าก�น ซึ่"�งพ.)นที่��ข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ที่�)ง 2

ส�วน ค.อ ส�วนที่��เป็�นบ้ร�เวณที่��อย��อาศั�ย และส�วนที่��เป็�นที่��ด้�นที่&าก�นหร.อแป็ลงนา ถิ่�กชาวบ้�านจ�ด้สรรให�อย��แยกก�น โด้ยชาวบ้�านเล.อกพ.)นที่��ที่��น&)าที่�วมู่ไมู่�ถิ่"งมู่าต�)งบ้�านเร.อน รวมู่ที่�)งใช�ในการเล�)ยงโค และกระบ้.อ

ส&าหร�บ้ล�กษณะผู้.นด้�นโด้ยรวมู่น�)นจ�ด้ได้�ว�าเป็�นที่��ด้อน มู่�ล�กษณะด้�นส�วนใหญ�เป็�นด้�นที่ราย หร.อด้�นร�วนป็นที่ราย รองลงมู่าได้�แก� ด้�นร�วน และด้�นเหน�ยว ด้�วยเหต/ที่��มู่�ด้�นที่รายในส�ด้ส�วนที่��มู่าก ที่&าให�ผู้.นด้�นบ้ร�เวณน�)ไมู่�ส��อ/ �มู่น&)าเที่�าที่��ควร อ�กที่�)งย�งป็ราศัจากแหล�งน&)าธรรมู่ชาต�ในหมู่��บ้�าน จะมู่�ก:แต�บ้�อน&)าข้�างสวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต�ที่��ชาวบ้�านข้/ด้สร�างข้")นเอง ข้ณะที่��แหล�งน&)าธรรมู่ชาต�ที่��ใกล�ที่��ส/ด้ค.อ ล&าน&)าโด้มู่ ซึ่"�งไหลผู้�านต&าบ้ลข้�างเค�ยงที่��ห�างจากหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ไป็หลายก�โลเมู่ตร อ�กที่�)งระบ้บ้ชลป็ระที่านย�งเข้�าไมู่�ถิ่"ง ส�งผู้ลให�หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ไมู่�ค�อยจะมู่�ป็3ญหาน&)าที่�วมู่เก�ด้ข้")น ที่�)งน�) ป็ร�มู่าณน&)าฝนโด้ยเฉล��ยข้องต&าบ้ลหนองสะโนระหว�างป็* พ.ศั. 2544-2546 เที่�าก�บ้ 1538.5 มู่มู่.

69

อย�างไรก:ตามู่ แมู่�พ.)นที่��ป็Eาไมู่�ที่��เคยอ/ด้มู่สมู่บ้�รณ�ในอด้�ตน�)น ได้�ถิ่�กแผู้�วถิ่างเป็�นแป็ลงนาข้องชาวบ้�านจนกลายเป็�นเน.)อที่��ส�วนใหญ�ข้องหมู่��บ้�าน แต�ย�งเหล.อพ.) นที่��ป็Eาไมู่�อย��บ้�าง โด้ยเป็�นสวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต�ข้นาด้พ.)นที่�� 124 ไร� ที่��ชาวบ้�านช�วยก�นสร�างเพ.� อเฉล�มู่พระชนมู่พรรษาข้องสมู่เด้:จฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่ครบ้ 5 รอบ้ ซึ่"�งแล�วเสร:จในป็* พ.ศั. 2537 นอกจากน�)น ชาวบ้�านส�วนใหญ�ย�งธ&า รงไว�ซึ่"�งไมู่�ย.นต�นให�ข้")นอย��กระจายตามู่พ.) นที่��แป็ลงนาข้องตนป็ระมู่าณ 4-5 ต�นต�อไร� ไมู่�ว�าจะเป็�น ต�นชาด้ ต�นเต:ง ต�นร�ง ฯลฯ ที่�)งน�) ก:เพ.�อว�ตถิ่/ป็ระสงค�ที่��จะน&าไมู่�เหล�าน�)ไป็ใช�ในการป็ล�กสร�าง หร.อซึ่�อมู่แซึ่มู่บ้�านเร.อน ด้�งน�)น บ้ร�เวณผู้.นนาในช�วงฤด้�ที่&า นา จ"งสามู่ารถิ่ที่��จะเห:นไมู่�ย.นต�นอ�นเข้�ยวข้จ�เหล�าน�)ต� )งตระหง�านควบ้ค��ไป็ก�บ้ต�นข้�าวที่��ออกรวง

2.3 สถิ่านท��ส*าคั�ญ และ โคัรงสร�างพ'�นฐาน ข้องชุ�มูชุน เน.�องจากการที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� เป็�นหมู่��บ้�านที่��มู่�หน�วยงาน

พ�ฒนาข้องภาคร�ฐเข้�ามู่ามู่�บ้ที่บ้าที่ในการพ�ฒนาไมู่�ต�อเน.�องเที่�าใด้น�ก ข้ณะที่��มู่�หน�วยงานพ�ฒนาเอกชนเข้�ามู่าที่&างานในพ.)นที่��น�อยมู่าก ด้�งน�)น สถิ่านที่��ส&าค�ญและสถิ่าบ้�นต�าง ๆ ที่��เป็�นศั�นย�รวมู่ก�จกรรมู่ข้องคนในช/มู่ชมู่ส�วนใหญ� จ"งเป็�นส��งที่��ชาวบ้�านได้�สร�างข้")นมู่าเองเพ.�อสนองตอบ้ความู่ต�องการข้องคนในช/มู่ชน

70

11

1

2

6

5

4

3

1

10

11

ภาพที่�� 2 แผู้นที่��แสด้งสถิ่านที่��ส&าค�ญข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�

1 = ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ 8 = สระน&)า 2 = ศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชน(สถิ่าน�อนามู่�ย) 9 = โ ร งเร.อนผู้ล�ตป็/Fยจ/ล�นที่ร� EM

3 = สวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต� 10 = อ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่ 4 = โรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� 11 = พ.)นที่��ป็Eาสาธารณะ

5 = ศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� = ศัาลเจ�าป็�E 6 = ศั�นย�เล�)ยงเด้:กเล:ก = ศั า ล าป็ระชาคมู่ 7 = ที่/�งหญ�า, ลานจ/ด้บ้�)งไฟ = ศัาลพระภ�มู่� = ต��โที่รศั�พที่�

เพ.�อให�เห:นภาพที่��ช�ด้เจนย��งข้")นเก��ยวก�บ้สภาพส�งคมู่ ว�ถิ่�ช�ว�ต และก�จกรรมู่ข้องคนในช/มู่ชน สามู่ารถิ่อธ�บ้ายผู้�านสถิ่านที่��ส&าค�ญต�าง ๆ ในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� ซึ่"�งมู่�ด้�งน�)

ว�ด้ ช/มู่ชนมู่�ว�ด้แห�งเด้�ยวที่��สร�างข้")นในป็* พ.ศั. 2512 ช.�อว�า ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ มู่�พระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน�เป็�นเจ�าอาวาสใน“ ”

ป็3จจ/บ้�น ที่��ต� )งข้องว�ด้อย��บ้ร�เวณที่างเข้�าหมู่��บ้�าน และตรงข้�ามู่ก�บ้โรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� มู่�พ.)นที่��ที่�)งส�)น ๑๑ ไร� โด้ยในป็*แรกที่��เร��มู่สร�างว�ด้ข้")นมู่าน�)น ชาวบ้�านได้�เช�ญคนที่��อย��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ยมู่าเป็�นพระป็ระจ&าว�ด้ ต�อมู่าจ"งได้�เช�ญที่�านพระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน� ซึ่"�งเป็�นน�องชายข้องนายที่องศัร� เกต/ก/ล ผู้��ใหญ�บ้�านคนแรกข้องหมู่��บ้�าน มู่าเป็�นเจ�าอาวาส ที่�)งน�) ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่น�)ถิ่.อเป็�นศั�นย�รวมู่ก�จกรรมู่

71

79

8

ข้องกล/�มู่ต�าง ๆ ในช/มู่ชน และมู่�ชาวบ้�านเข้�ามู่าป็ระกอบ้ก�จกรรมู่ที่างศัาสนาอย��เป็�นป็ระจ&าในว�นพระ ว�นส&าค�ญที่างพ/ที่ธศัาสนา และว�นงานป็ระเพณ�ต�าง ๆ

โรงเร�ยน มู่�โรงเร�ยนป็ระจ&าหมู่��บ้�าน 1 แห�ง ค.อ โรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� ต�)งข้")นเมู่.� อป็* พ.ศั. 2511 มู่�พ.) นที่��ที่�)งส�)น 30 ไร� โด้ยในป็3จจ/บ้�น(ว�นที่�� 13 มู่�ถิ่/นายน 2548) ที่างโรงเร�ยนฯ มู่�น�กเร�ยนที่�)งส�)น 213 คน และมู่�คร� 14 คน ซึ่"�งแต�เด้�มู่น�)นเป็Hด้สอนต�)งแต�ช�)นป็ระถิ่มู่ศั"กษาป็*ที่�� 1-4 ต�อมู่าในป็* พ.ศั. 2529 ได้�ข้ยายการเร�ยนการสอนเป็�นช�)นอน/บ้าลถิ่"งป็ระถิ่มู่ศั"กษาป็*ที่�� 6 และล�าส/ด้ในป็* พ.ศั. 2534 ได้�ข้ยายโอกาสที่างการศั"กษาไป็ส��ช� )นมู่�ธยมู่ศั"กษาป็*ที่�� 1-3

ศั�นย�พ�ฒนาเด้:กเล:ก มู่�ช.�อว�า ศั�นย�พ�ฒนาเด้:กเล:กบ้�านสมู่“

พรร�ตน� เป็�นศั�นย�พ�ฒนาเด้:กเล:กหน"�งในสองแห�งที่��มู่�อย��ในต&าบ้ล”

หนองสะโน มู่�จ&านวนเด้:กที่��ได้�ร�บ้การด้�แลโด้ยศั�นย�ฯ ป็ระมู่าณ 40 คน และมู่�ผู้��ด้�แลเด้:ก 2 คน โด้ยในป็3จจ/บ้�นพ.)นที่��ข้องศั�นย�พ�ฒนาเด้:กเล:กค�อนข้�างค�บ้แคบ้ไมู่�เพ�ยงพอต�อการรองร�บ้จ&านวนเด้:กในหมู่��บ้�าน ซึ่"�งชาวบ้�านได้�ร�บ้งบ้ป็ระมู่าณจ&านวน 100,000 บ้าที่ จากโครงการหมู่��บ้�าน SML ที่��สน�บ้สน/นโด้ยภาคร�ฐเพ.�อต�อเต�มู่อาคารข้องศั�นย�พ�ฒนาเด้:กเล:ก

ศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชน(สถิ่าน�อนามู่�ย) เป็�นศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชนหน"�งใน 4 แห�งข้องต&าบ้ลหนองสะโน สร�างข้")นบ้นพ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้ 5 ไร� โด้ยความู่ร�วมู่แรงร�วมู่ใจข้องชาวบ้�านที่��ได้�ช�วยก�นก�อสร�างต�วอาคารข้องศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชน และได้�ที่&า เร.�องเสนอข้อบ้/คลากรที่างการแพที่ย�จากหน�วยงานราชการมู่าป็ระจ&าอย��ที่��ศั�นย�ฯ เพ.�อตรวจร�กษาและบ้ร�การชาวบ้�านในหมู่��บ้�าน อ�นส�งผู้ลให�เก�ด้การส�งเสร�มู่ส/ข้ภาพอนามู่�ยที่��ด้�แก�ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน� ที่�)งน�) เบ้.)องหล�งในการก�อต�)งศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชนข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�น�)นเก�ด้จากความู่ค�ด้ร�เร��มู่ข้องนายว�เช�ยร เกต/ก/ล(หลานข้องผู้��ใหญ�บ้�านคนแรก) และนายฤกษ�ช�ย

72

พลศัร� ผู้��อ&านวยการ รร.บ้�านสมู่พรร�ตน� ที่��ได้�ป็ร"กษาหาร.อก�นเพ.�อน&าเง�นส�วนที่��เหล.อจากการจ�ด้งานศัพอด้�ตผู้��ใหญ�บ้�านที่องศัร� เกต/ก/ล ไป็ใช�ให�เป็�นป็ระโยชน�แก�ช/มู่ชน ซึ่"�งในป็3จจ/บ้�น(เด้.อนกรกฎาคมู่ พ.ศั.

2548) ศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชนบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�จ&านวนแพที่ย� 2 คน และเจ�าหน�าที่�� 2 คน โด้ยศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชนบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�ได้�ให�บ้ร�การแก�ผู้��ป็Eวยเพ�ยงแค�หมู่��บ้�านเด้�ยวเที่�าน�)น แต�ย�งรองร�บ้ผู้��ป็Eวยจากหมู่��บ้�านใกล�เค�ยงอ�กจ&านวน 3 หมู่��บ้�าน

ศั�นย� ส�งเสร�มู่ ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� ก�อก&าเน�ด้ข้")นจากจ/ด้เร��มู่ต�นที่��ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน� ได้�เข้�าเฝ@าร�บ้เสด้:จ และถิ่วายผู้�าไหมู่ รวมู่ถิ่"งผู้ล�ตภ�ณฑ�เก��ยวก�บ้งานจ�กสานต�าง ๆ แด้�สมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่เมู่.� อคร�)งที่รงเสด้:จพระราชด้&า เน�นเย��ยมู่เย�ยนราษฎร ณ โรงเร�ยนบ้�านข้อนแป็@น ต&าบ้ลคอแลน อ&าเภอบ้/ณฑร�ก ว�นที่�� 16 พฤศัจ�กายน พ.ศั. 2537 สมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่จ"งได้�พระราชที่านที่ร�พย�ส�วนพระองค�เพ.�อเป็�นเง�นที่/นแก�ราษฎร และที่รงร�บ้ชาวบ้�านไว�เป็�นสมู่าช�กในโครงการส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พ อ�กที่�)งย�งมู่�พระราชด้&าร�ให�ต�)งศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน�(ศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พอ&าเภอบ้/ณฑร�ก) ข้")น ซึ่"�งแต�เด้�มู่ก�อนที่��ย�งไมู่�ได้�มู่�การสร�างอาคารต�าง ๆ ข้องศั�นย�ฯ น�)น ชาวบ้�านซึ่"�งเป็�นสมู่าช�กได้�ใช�ศัาลาป็ระชาคมู่เป็�นที่��ที่&าการช��วคราว ต�อมู่าชาวบ้�าน และหน�วยงานราชการที่��เก��ยวข้�อง โด้ยเฉพาะองค�การบ้ร�หารส�วนต&าบ้ลหนองสะโน ได้�ร�วมู่ก�นสร�างอาคารต�าง ๆ ในบ้ร�เวณพ.)นที่��ป็ระมู่าณ 25 ไร� ข้องศั�นย�ฯ ต�)งแต�ป็ระมู่าณป็* พ.ศั. 2538

ป็3จจ/บ้�นศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� มู่�พ.)นที่��ป็ล�กต�นหมู่�อนส&าหร�บ้สมู่าช�กข้องกล/�มู่แมู่�บ้�านที่อผู้�า พ.)นที่��ในการป็ล�กข้�าวอ�นที่ร�ย� และมู่�แหล�งสาธ�ตการที่&าเกษตรกรรมู่ตามู่แนวที่างเศัรษฐก�จพอเพ�ยง เช�น การที่&าป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย� การเล�)ยงไก� การเล�)ยงป็ลาในบ้�อพลาสต�ก โด้ย ที่างกรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 ได้�จ�ด้ส�งที่หารมู่าป็ระจ&าอย��ที่��ศั�นย� และที่&างานร�วมู่ก�บ้ชาวบ้�านที่�)งหมู่ด้ 5 นาย ที่�)งน�) ศั�นย�ฯ มู่�

73

บ้ที่บ้าที่ส&าค�ญในฐานะที่��เป็�นแหล�งร�บ้ซึ่.)อผู้�าไหมู่มู่�ด้หมู่��จากชาวบ้�านในหมู่��บ้�าน และช/มู่ชนใกล�เค�ยงที่��ผู้�านการค�ด้เล.อกโด้ยที่หารป็ระจ&าศั�นย�ฯ เพ.�อน&าส�งไป็ข้ายต�อ หร.อน&าไป็ป็ระกวด้ในงานจ�ด้แสด้งผู้�าไหมู่ รวมู่ที่�)งย�งเป็�นศั�นย�กลางที่��หน�วยงานราชการอ.�น ๆ จะจ�ด้ป็ระช/มู่/อบ้รมู่ความู่ร� �ร �วมู่ก�บ้ชาวบ้�านในเร.�องต�าง ๆ โด้ยเฉพาะอย�างย��งส&าหร�บ้ชาวบ้�านที่��เป็�นสมู่าช�กข้องกล/�มู่แมู่�บ้�านที่อผู้�า

สวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต� มู่�พ.)นที่��ที่�)งส�)น 26 ไร� ต�)งอย��ร �มู่ถิ่นนที่างเข้�าหมู่��บ้�านด้�านตรงข้�ามู่ก�บ้ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ และมู่�บ้ร�เวณที่��ต�ด้ก�บ้พ.)นที่��ข้องโรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� สร�างข้")นเสร:จสมู่บ้�รณ�ในป็* พ.ศั. 2537 อ�นเป็�นผู้ลส.บ้เน.�องมู่าจากนโยบ้ายข้องที่างราชการในโครงการอ�สานเข้�ยว ซึ่"�งที่างโรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� ที่��น&าโด้ย นายฤกษ�ช�ย พลศัร� ผู้��อ&านวยการโรงเร�ยนฯ เป็�นเจ�าภาพร�บ้ผู้�ด้ชอบ้น&ากล�าไมู่�มู่าป็ล�กจ&านวนกว�า 3,000 ต�น อาที่� ต�นส�ก ต�นป็ระด้�� ต�นสะเด้า ต�นข้�)เหล:ก ฯลฯ ที่�)งน�) การสร�างสวนป็Eาตามู่โครงการด้�งกล�าวได้�ร�บ้ความู่ร�วมู่มู่.อร�วมู่แรงจากพระสงฆ์�เป็�นแกนหล�ก ตลอด้จนชาวบ้� า น แ ล ะ เ ด้: ก น� ก เ ร�ย น ใ น ห มู่�� บ้� า น ต� อ มู่ า ใ น ว โ ร ก า ส เ ฉ ล� มู่พระชนมู่พรรษาครบ้รอบ้ 5 พรรษาข้องสมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่ ที่างผู้��อ&านวยการโรงเร�ยนฯ จ"งเสนอให�ต�)งช.�อสวนป็Eาแห�งน�)เป็�น สวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต� “ ” ซึ่"�งในเวลาต�อมู่า เมู่.�อป็* พ.ศั.

2539 สวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต�ได้�เข้�าป็ระกวด้ก�จกรรมู่บ้&าร/งป็Eาในพ.)นที่��สาธารณะป็ระโยชน�เน.)อที่��ต� )งแต� 21 ไร� ข้")นไป็ และได้�ร�บ้รางว�ลชนะเล�ศัในการป็ระกวด้คร�)งน�)น

โรงเร.อนผู้ล�ตป็/Fย หมู่�ก จ/ล�นที่ร�ย� EM สร�างข้")นป็* พ.ศั.

2543 โด้ยสมู่าช�กกล/�มู่กองที่/นป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�บ้�านสมู่พรร�ตน� ซึ่"�งได้�ช�วยก�นระด้มู่เง�นที่/นในร�ป็ข้องการถิ่.อห/�นร�วมู่ก�น เง�นห/�นข้องสมู่าช�กฯ ที่��รวบ้รวมู่ได้�น�)น ที่างกล/�มู่กองที่/นป็/Fยฯ น&ามู่าก�อสร�างโรงเร.อนฯ และอ/ป็กรณ�ในการผู้ล�ตป็/Fยฯ EM เพ.� อใช�ในการผู้ล�ตป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย� EM ไว�ข้ายให�ก�บ้สมู่าช�ก และชาวบ้�านที่��สนใจที่&าเกษตรกรรมู่

74

ไร�สารเคมู่� โด้ยในว�นพ�ธ�เป็Hด้โรงเร.อนได้�ร�บ้เก�ยรต�จากที่�านพลตร� ด้ร. พ�เชษฐ� ว�ส�ยจร รองแมู่�ที่�พภาคที่�� 4 (อด้�ตผู้��บ้�ญชาการกองพลที่หารราบ้ที่�� 6 ซึ่"�งเป็�นผู้��ร �เร��มู่ส�งเสร�มู่เกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่�ในพ.)นที่��จ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน�) มู่าเป็�นป็ระธานในการเป็Hด้งาน ที่�)งน�) ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ได้�ร�วมู่ใจก�นเสนอข้องบ้ป็ระมู่าณจากที่างการในโครงการหมู่��บ้�าน SML จ&านวน 200,000 บ้าที่ เพ.� อน&ามู่าใช�ในโครงการพ�ฒนาการที่&าป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย� EM ข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� และป็รากฎว�าผู้�านการอน/มู่�ต�จากที่างการแล�ว โด้ยสมู่าช�กฯ มู่�แผู้นที่��จะน&างบ้ป็ระมู่าณส�วนใหญ�ด้�งกล�าวข้�างต�นไป็ซึ่.)อเคร.�องจ�กรอ�ด้เมู่:ด้ป็/Fยฯ EM

อ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่ เป็�นอ�างส&าหร�บ้เก:บ้ก�กน&)าที่��ไหลมู่าจากห�วยเที่�ยมู่ อ�นเป็�นล&าน&)าข้นาด้เล:กซึ่"�งไหลมู่าส�)นส/ด้ที่างน&)าที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� โด้ยอ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่มู่�อย�� 2 แห�ง ค.อ อ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่ส�วนบ้น(บ้ร�เวณด้�านหล�งศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ)

และอ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่ส�วนล�าง(บ้ร�เวณด้�านหล�งโรงเร�ยนฯ)

โด้ยอ�างเก:บ้น&)าด้�งกล�าวเป็�นอ�างด้�นที่��เก�ด้ข้")นด้�วยความู่ค�ด้ร�เร��มู่ และร�วมู่มู่.อช�วยเหล.อก�นข้องชาวบ้�านในการลงแรงข้/ด้ด้�นเป็�นระยะเวลากว�า 20 ป็* เพ.�อแก�ไข้ป็3ญหาการข้าด้แคลนน&)า ต�อมู่าเมู่.�อป็ระมู่าณเด้.อนพฤษภาคมู่ พ.ศั. 2545 ได้�มู่�เจ�าหน�าที่��จากหน�วยงานราชการค.อ ส&าน�กชลป็ระที่านที่�� 5 เข้�ามู่าสน�บ้สน/นช�วยสร�างค�นด้�นจนกระที่��งอ�างเก:บ้น&)าแห�งน�)เสร:จสมู่บ้�รณ� ซึ่"�งสามู่ารถิ่ก�กเก:บ้น&)าได้�ป็ระมู่าณ 120,200 ล�กบ้าศัก�เมู่ตร

ศัาลาป็ระชาคมู่ เป็�นสถิ่านที่��ที่��ชาวบ้�าน และหน�วยงานราชการมู่�กใช�ในการจ�ด้ป็ระช/มู่ หร.ออบ้รมู่ความู่ร� �ในวาระส&าค�ญต�าง ๆ ข้องหมู่��บ้�าน รวมู่ที่�)งใช�เป็�นสถิ่านที่��ในการเล.อกต�)งผู้��ใหญ�บ้�าน อย�างไรก:ตามู่ การที่��หมู่��บ้�านมู่�ว�ด้เป็�นศั�นย�กลางข้องก�จกรรมู่หลาย ๆ ด้�าน ที่&าให�ศัาลาป็ระชาคมู่มู่�ได้�ถิ่�กใช�ป็ระโยชน�บ้�อยคร�)งเที่�าใด้น�กในแต�ละเด้.อน

75

ตลาด้น�ด้ มู่�การจ�ด้ตลาด้น�ด้ช��วคราวข้")นที่/กเย:นว�นเสาร� บ้ร�เวณร�มู่ถิ่นนใกล�ก�บ้ที่��ต� )งข้องว�ด้ฯ และศัาลาป็ระชาคมู่ ตลาด้น�ด้ในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ถิ่.อเป็�นตลาด้น�ด้ข้นาด้เล:กมู่ากโด้ยมู่�แผู้งลอยต�)งข้ายเพ�ยง 6-7 แผู้ง และมู่�ส�นค�าไมู่�มู่ากน�ก ได้�แก� เส.)อผู้�า ข้องใช�ป็ระจ&าว�น ข้นมู่ ซึ่"�งบ้รรด้าพ�อค�าแมู่�ค�าส�วนใหญ�เป็�นชาวบ้�านที่��มู่าจากช/มู่ชนอ.�น ข้ณะที่��ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่าเที่��ยวซึ่.)อข้องก�นอย�างบ้างตา แตกต�างจากตลาด้น�ด้บ้างแห�งในหมู่��บ้�านใกล�เค�ยง

ศัาลเจ�าป็�E ช/มู่ชนแห�งน�)มู่�ความู่เช.�อเก��ยวก�บ้ส��งศั�กด้�7ส�ที่ธ�7ซึ่"�งคอยป็กป็@องด้�แลให�ความู่เป็�นอย��ข้องคนในหมู่��บ้�านมู่�ความู่สงบ้ส/ข้ที่��เร�ยกว�า เจ�าป็�E “ ” ชาวบ้�านในช/มู่ชนจ"งสร�างศัาลเจ�าป็�Eเพ.�อ ให�ชาวบ้�านได้�กราบ้ไหว�บ้�ชา โด้ยศัาลเจ�าป็�Eต� )งอย��ระหว�างพ.)นที่��ที่��เป็�นแป็ลงนา และบ้ร�เวณที่��พ�กอาศั�ยข้องชาวบ้�าน

สภาพความู่เป็�นอย��ข้องชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�คงไมู่�แตกต�างจากหมู่��บ้�านข้�างเค�ยงมู่ากน�ก ที่��เป็�นไป็ตามู่แนวที่างการพ�ฒนาข้องร�ฐ ซึ่"�งเน�นการสร�างโครงสร�างพ.)นฐานให�ก�บ้แต�ละพ.)นที่��ที่��วป็ระเที่ศั อย�างไรก:ตามู่ แต�ละส��งที่��ภาคร�ฐได้�ลงที่/นไป็แล�วน�)นก:ได้�ความู่สะด้วกสบ้ายแก�คนในหมู่��บ้�านอย�างที่��ไมู่�เคยได้�ร�บ้มู่าก�อนในอด้�ต โด้ยช/มู่ชนแห�งน�)มู่�โครงสร�างพ.)นฐานต�าง ๆ ที่��จ&าเป็�นต�อการด้&ารงช�ว�ตในป็3จจ/บ้�น อ�นได้�แก�

- ไฟฟ@า เร��มู่มู่�ใช�ในบ้ร�เวณที่��พ�กอาศั�ยข้องชาวบ้�าน ต�)งแต� พ.ศั. 2527 ข้ณะที่��ในบ้ร�เวณที่��เป็�นแป็ลงนาน�)นเร��มู่มู่�ไฟฟ@าเข้�าถิ่"งเมู่.�อ พ.ศั. 2548 โด้ยการสน�บ้สน/นข้ององค�การบ้ร�หารส�วนต&าบ้ลหนองสะโน

- น&)าป็ระป็า เร��มู่มู่�ใช�ต� )งแต�ป็* พ.ศั. 2535 โด้ยมู่�ถิ่�งเก:บ้น&)าป็ระป็ากระจายตามู่จ/ด้ที่��วหมู่��บ้�านรวมู่ 8 แห�ง แต�ในหน�าแล�งบ้างป็*จะมู่�ป็3ญหาน&)าป็ระป็าข้าด้แคลนอย��บ้�าง

- ต��โที่รศั�พที่�สาธารณะจ&านวนที่�)งส�)น 4 ต�� ส�วนโที่รศั�พที่�บ้�านน�)นมู่�อย��เฉพาะที่��บ้�านข้องผู้��ใหญ�บ้�านเที่�าน�)น

76

- บ้�อบ้าด้าล มู่�จ&านวน 7 แห�ง แต�ไมู่�สามู่ารถิ่ส�บ้ข้")นไป็ใช�ในการที่&าเกษตรกรรมู่ได้� เน.�องจากป็ร�มู่าณน&)าบ้าด้าลมู่�น�อยไมู่�เพ�ยงพอต�อพ.)นที่��ที่&าก�น

- ถิ่นน ในหมู่��บ้�านมู่�ที่�)งที่��เป็�นถิ่นนล�กร�ง(สร�างข้")นในช�วงสมู่�ยนายกฯ ค"กฤที่ธ�7 ป็ราโมู่ช) และถิ่นนลาด้ยาง อ�นเป็�นถิ่นนเส�นหล�กส&าหร�บ้ใช�เป็�นเส�นที่างเข้�า-ออกระหว�างหมู่��บ้�าน ซึ่"�งเพ��งสร�างข้")นเมู่.�อ พ.ศั. 2543 โด้ยงบ้ป็ระมู่าณข้ององค�การบ้ร�หารส�วนต&าบ้ลหนองสะโน ที่�)งน�) ถิ่นน ส�วนใหญ�ในบ้ร�เวณที่��อย��อาศั�ยข้องชาวบ้�านก:ย�งคงเป็�นถิ่นนล�กร�งอย�� ข้ณะที่��เส�นที่างที่�)งหมู่ด้ในการเข้�าส��แป็ลงนาข้องแต�ละคนน�)นล�วนเป็�นถิ่นนล�กร�งที่�)งส�)น

3. ล�กษณะทางเศึรษฐก�จ3.1 การประกอบอาชุ�พหากพ�จารณารายคร�วเร.อนแล�ว ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ป็ระมู่าณ

ร�อยละ 95 ป็ระกอบ้อาช�พเกษตรกรรมู่เป็�นอาช�พหล�ก อาจกล�าวได้�ว�าเกษตรกรที่�)งหมู่ด้ล�วนแล�วแต�เป็�นชาวนา ซึ่"�งจะพ"�งตนเองในการบ้ร�โภค และสร�างรายได้�ด้�วยการป็ล�กข้�าว มู่�เพ�ยงเกษตรกรรายเด้�ยว(นายรอด้ ศัร�ยงยศั) เที่�าน�)นที่��ป็ล�กแต�พ.ชอ.�นโด้ยไมู่�ได้�ที่&านาป็ล�กข้�าวเลย อย�างไรก:ด้� ชาวนาส�วนใหญ�จะที่&านาควบ้ค��ไป็ก�บ้การเล�)ยงว�วเน.)อ ข้ณะที่�� การป็ล�กพ.ชชน�ด้อ.�นนอกเหน.อจากข้�าวน�)น มู่�กจะที่&าก�นในช�วงป็ลายป็* หร.อภายหล�งจากที่��ได้�เก��ยวข้�าวเสร:จแล�ว ที่�)งน�) ก:เป็�นการป็ล�กไว�ส&าหร�บ้บ้ร�โภคเที่�าน�)น ซึ่"�งก:ได้�แก� พ.ชผู้�กสวนคร�ว แตงโมู่ ย�คาล�ป็ต�ส หญ�า สะเด้า ฯลฯ รวมู่ที่�)งพ.ชตระก�ลถิ่��วที่��ชาวนาหลายรายป็ล�กไว�ส&าหร�บ้ไถิ่กลบ้บ้&าร/งด้�นก�อนการที่&านาในป็*ต�อไป็ แต�มู่�อย��ครอบ้คร�วหน"�งที่��ป็ล�กต�นย�คาล�ป็ต�สไว�เพ.�อข้ายโด้ยเฉพาะ แต�ก:ถิ่.อเป็�นส�ด้ส�วนพ.)นที่��ที่��น�อยมู่ากเมู่.� อเที่�ยบ้ก�บ้พ.)นที่��ที่&าก�นที่�)งหมู่ด้ข้องคนในหมู่��บ้�าน ฉะน�)น สามู่ารถิ่สร/ป็ได้�ว�าพ.ชหล�กที่��ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ป็ล�กไว�เพ.�อการบ้ร�โภค และเพ.�อการข้ายสร�างรายได้� ก:ค.อ ข้�าว น��นเอง

77

นอกจากน�)น บ้างคร�วเร.อนย�งมู่�การเล�)ยงส�ตว�อ.�นควบ้ค��ก�นไป็ด้�วย อาที่�เช�น เล�)ยงไก� เป็�ด้ และป็ลาไว�เพ.�อบ้ร�โภคเป็�นหล�ก เล�)ยงหมู่�เพ.�อว�ตถิ่/ป็ระสงค�ในการค�าข้าย และเล�)ยงกระบ้.อเพ.�อใช�แรงงานและน&ามู่�ลมู่าที่&า เป็�นป็/Fยบ้&าร/งด้�น อย�างไรก:ด้� ร�อยละ 93 ข้องจ&านวนคร�วเร.อนที่�)งหมู่ด้ มู่�รายได้�เสร�มู่จากการที่อผู้�าไหมู่โด้ยแมู่�บ้�าน เพ.�อส�งข้ายแก�ชาวบ้�านในหมู่��บ้�านข้�างเค�ยง และศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� ข้ณะที่�� บ้างคร�วเร.อนมู่�รายได้�เสร�มู่ที่��มู่าจากการที่&าอาช�พอ.� น ได้�แก� การร�บ้จ�าง การเป็Hด้ร�านข้ายข้องช&า ร�านข้ายกJวยเต�Kยว การจ�กสาน เป็�นต�น

อย�างไรก:ตามู่ ในย/คสมู่�ยที่��ป็ระเที่ศัไที่ยก&าล�งมู่/�งเน�นการพ�ฒนาภาคอ/ตสาหกรรมู่เป็�นหล�ก อ�กที่�)งความู่เจร�ญที่างเศัรษฐก�จที่��ไมู่�เที่�าเที่�ยมู่ก�นระหว�างเมู่.องก�บ้ชนบ้ที่ ล�กษณะการป็ระกอบ้อาช�พข้องชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ในแต�ละคร�วเร.อน จ"งเป็�นไป็ในร�ป็แบ้บ้ที่��คล�ายคล"งก�นที่�)งหมู่ด้ กล�าวค.อ ในคร�วเร.อนหน"�ง ๆ มู่�กจะมู่�สมู่าช�กในว�ยแรงงานที่��ป็ระกอบ้อาช�พในภาคเกษตรกรรมู่บ้�าง และภาคอ/ตสาหกรรมู่บ้�าง โด้ยที่��ชาวบ้�านในร/ �นพ�อแมู่�(ซึ่"�งมู่�ล�กที่��อย��ในว�ยแรงงานแล�ว) ส�วนใหญ�จะป็ระกอบ้อาช�พเกษตรกรรมู่(ที่&านา) ด้�งที่��ได้�กล�าวแล�วข้�างต�น ข้ณะที่�� ชาวบ้�านในร/ �นล�กที่��มู่�ช�วงอาย/ป็ระมู่าณ 17-35 ป็* เป็�นกล/�มู่ที่��ส�วนใหญ�เมู่.�อจบ้การศั"กษาแล�ว จะย�ายถิ่��นไป็ข้ายแรงงานในภาคอ/ ตสาหกรรมู่ โด้ยมู่ากจะอย�� ในจ�งหว�ด้สมู่/ที่รป็ราการ ซึ่"�งชาวบ้�านกล/�มู่น�)มู่�จ&านวนไมู่�ต&�ากว�า 300 คน หร.อป็ระมู่าณร�อยละ 25 ข้องจ&านวนป็ระชากรที่�)งหมู่ด้ข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�

3.2 ว�ถิ่�การท*าเกษติรกรรมู และการจ*าหน0ายผลผล�ติหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�อย��ในพ.)นที่��เกษตรกรรมู่ที่��ต�องพ"�งพาน&)าฝน

เน.�องจากย�งไมู่�มู่�ระบ้บ้ชลป็ระที่านเข้�าถิ่"ง และไมู่�มู่�สายน&)าใด้ ๆ ไหลผู้�านพ.)นที่��ที่&าก�น ด้�งน�)น ชาวนาในช/มู่ชนน")จ"งที่&านาเพ�ยงป็*ละ 1 คร�)ง ก:ค.อ นาป็* และหล�งจากเก:บ้เก��ยวแล�วส�วนใหญ�จะป็ล�อยผู้.นด้�นไว�โด้ย

78

มู่�ได้�ป็ล�กอะไร ข้ณะที่��บ้างส�วนป็ล�กพ.ชบ้างชน�ด้ที่��ไมู่�ต�องการน&)ามู่าก อย�างเช�น แตงโมู่ ไว�เพ.�อการบ้ร�โภค

โด้ยชน�ด้ข้องข้�าวที่��ป็ล�กน�)นมู่�ที่�)งข้�าวเจ�าและข้�าวเหน�ยว ซึ่"�งเกษตรกรจะเก:บ้เก��ยวผู้ลผู้ล�ตข้ายในส�วนที่��เป็�นข้�าวเจ�า ข้ณะที่��ข้�าวเหน�ยวน�)นจะป็ล�กไว�เพ.�อบ้ร�โภคเป็�นหล�ก หากเหล.อก:จะเก:บ้ไว�บ้ร�โภคในป็*ต�อไป็ หร.อน&าออกข้ายเพ.�อนบ้�านที่��ป็ล�กได้�ไมู่�พอก�นบ้�าง ที่�) ง น�) ช�วงข้องการที่&า นาจะเร��มู่ต�)งแต�ป็ระมู่าณป็ลายเด้.อนพฤษภาคมู่ จนถิ่"งช�วงข้องการเก:บ้เก��ยวป็ระมู่าณป็ลายเด้.อนต/ลาคมู่ส&าหร�บ้ข้�าวเหน�ยว และป็ระมู่าณต�นเด้.อนพฤศัจ�กายนส&าหร�บ้ข้�าวเจ�า ส&าหร�บ้พ�นธ/�ข้�าวเจ�าที่��เกษตรกรในช/มู่ชนน�ยมู่ป็ล�กน�)นค.อ พ�นธ/�ข้�าวข้าวด้อกมู่ะล� 105 ส�วนพ�นธ/�ข้�าวเหน�ยวที่��น�ยมู่ป็ล�กค.อ พ�นธ/�ข้�าวเหน�ยว กข้ 4

ร�ป็แบ้บ้ในการที่&านาจะมู่�อย�� 2 แบ้บ้ ค.อ การที่&านาหว�าน ก�บ้การที่&านาด้&า แมู่�ว�าสภาพภ�มู่�ป็ระเที่ศัข้องช/มู่ชนแห�งน�)เป็�นที่��ด้อน แต�ในป็* พ.ศั. 2548 น�)น ชาวบ้�านส�วนใหญ�(ป็ระมู่าณกว�า 90%) ใช�ว�ธ�การที่&านาในแบ้บ้นาด้&า โด้ยชาวบ้�านจะที่&าการป็ร�บ้พ.)นที่��ในแป็ลงนาซึ่"�งในล�กษณะเป็�นที่��ด้อน ให�มู่�ความู่ลาด้ช�นน�อยลงและ ป็3) นค�นนาเพ.�อแบ้�งที่��นาเป็�นแป็ลง ๆ ให�แต�ละแป็ลงสามู่ารถิ่เก:บ้ก�กน&)าได้� สาเหต/ที่��ชาวบ้�านต�ด้ส�นใจที่&านาด้&าก:เน.�องจากเห:นว�าเป็�นว�ธ�ที่��จะได้�ผู้ลผู้ล�ตมู่ากกว�าการที่&านาหว�าน และย�งสามู่ารถิ่ลด้ป็3ญหาเก��ยวก�บ้ว�ชพ.ชได้� เพราะกล�าข้�าวที่��น&ามู่าป็3กด้&าน�)นมู่�การเจร�ญเต�บ้โตเพ�ยงพอที่��จะต�อส��ก�บ้ว�ชพ.ชได้� อ�กที่�)งน&)าฝนที่��ตกลงมู่าที่�วมู่แป็ลงนาในช�วงป็3กด้&าจะช�วยหย/ด้ย�)งการเก�ด้ข้")นข้องว�ชพ.ช รวมู่ที่�)งที่&าให�ว�ชพ.ชที่��เก�ด้ข้")นมู่าแล�วตายได้� อย�างไรก:ด้� แมู่�ว�าชาวบ้�านส�วนใหญ�จะน&าพ.)นที่��ที่�)งหมู่ด้ไป็ใช�ในการป็ล�กข้�าว แต�ก:มู่�กจะป็ล�อยให�ไมู่�ย.นต�น(เช�น ต�นชาด้) ที่��ข้")นตามู่ธรรมู่ชาต�ต�)งแต�เร��มู่ก�อต�)งหมู่��บ้�านเหล.อไว�อย��บ้�างในแต�ละแป็ลงนาข้องตน

แต�ไมู่�ว�าจะเป็�นนาหว�านหร.อนาด้&า สามู่ารถิ่จ&าแนกป็ระเภที่ชาวนาแห�งน�)ได้�เป็�นสองป็ระเภที่ใหญ� ๆ ตามู่ล�กษณะข้องการบ้&าร/งด้�น

79

ค.อ ป็ระเภที่แรก ชาวนาที่��มู่�การใช�ป็/Fยเคมู่� หร.อป็/Fยว�ที่ยาศัาสตร�ในการบ้&าร/งด้�น ซึ่"�งถิ่.อเป็�นคร�วเร.อนส�วนใหญ�ข้องช/มู่ชนที่��มู่�ป็ระมู่าณร�อยละ 93 จากจ&านวนคร�วเร.อนที่�)งหมู่ด้ แต�ในจ&านวนน�)ก:มู่�บ้างส�วนที่��ไมู่�ได้�ใช�ป็/Fยเคมู่�อย�างเด้�ยวล�วน ๆ เพราะมู่�การบ้&าร/งด้�นด้�วยการใส�มู่�ลว�วด้�วยในแป็ลงเด้�ยวก�น ส�วนชาวนาบ้างคนแบ้�งพ.)นที่��แป็ลงนาออกเป็�นแป็ลงที่��ใช�ป็/Fยคอก(ป็/Fยมู่�ลว�ว) อย�างเด้�ยว ก�บ้แป็ลงที่��ใช�ป็/Fยเคมู่� ที่�)งน�) ชาวนาในบ้�านสมู่พรร�ตน�สามู่ารถิ่ซึ่.)อป็/Fยเคมู่�จากแหล�งต�าง ๆ อ�นได้�แก� สหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&า ก�ด้ ร�านค�าในอ&า เภอเด้ชอ/ด้มู่ รวมู่ที่�)งที่��ซึ่.)อจากพ�อค�าซึ่"�งเข้�ามู่าข้ายป็/Fยเคมู่�ถิ่"งในช/มู่ชน โด้ยส�ตรข้องป็/Fยเคมู่�ที่��ชาวนาใช�น� )นแตกต�างก�นไป็ตามู่ความู่ชอบ้ และตามู่ก&าล�งที่ร�พย�ข้องแต�ละคน ข้ณะที่�� ป็ระเภที่ที่��สอง ซึ่"�งถิ่.อเป็�นส�วนน�อยน�)นค.อ ชาวนาที่��เล.อกใช�แต�ป็/Fยช�วภาพ(ป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�) เที่�าน�)น อ�นมู่�ส�วนป็ระกอบ้ที่��มู่าจากมู่�ลว�ว แกลบ้ ร&า และว�ตถิ่/ที่��ล�วนมู่าจากธรรมู่ชาต� โด้ยส�วนใหญ�ข้องคนในกล/�มู่น�)เป็�นสมู่าช�กข้องกล/�มู่กองที่/นป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�บ้�านสมู่พรร�ตน� ที่�)งน�) การที่��ชาวนาบ้างคนไมู่�ได้�ใช�ป็/Fยชน�ด้ใด้ชน�ด้หน"�งเพ�ยงอย�างเด้�ยว แต�เล.อกที่��จะใช�ป็/Fยเคมู่�และป็/Fยช�วภาพผู้สมู่ก�น เน.�องจากได้�ร�บ้ค&าแนะน&าจากพ�อค�าข้ายป็/Fย และเห:นค/ณป็ระโยชน�ข้องป็/Fยที่�)งสองชน�ด้

อย�างไรก:ตามู่ การที่&านาในป็*น�)ต�องป็ระสบ้ป็3ญหาเก��ยวก�บ้ราคาป็/Fยเคมู่�ที่��ส�งข้")นมู่าก อ�นเป็�นผู้ลส.บ้เน.�องจากราคาน&)ามู่�นที่��ป็ร�บ้ต�วส�งข้")น โด้ยที่��ป็/Fยเคมู่�ข้ย�บ้ราคาเพ��มู่เป็�นป็ระมู่าณ 500 บ้าที่ต�อกระสอบ้ ส�งผู้ลให�เกษตรกรบ้างส�วนที่��เคยใช�ป็/Fยเคมู่�อย��ห�นมู่าใช�ป็/Fยช�วภาพที่��มู่�ราคาไมู่�ถิ่"ง 300 บ้าที่ ซึ่"�งบ้ร�ษ�ที่เอกชนแห�งหน"�งเข้�ามู่าเสนอข้ายถิ่"งในหมู่��บ้�าน (แมู่�เกษตรกรจะต�องจ�ายเง�นมู่�ด้จ&าค�าป็/Fยล�วงหน�าก:ตามู่) ที่�)งน�) ป็/Fยช�วภาพข้องบ้ร�ษ�ที่ด้�งกล�าวที่��เพ��งเร��มู่ใช�ก�นในป็*น�) ย�งเป็�นที่��ก�งข้าข้องบ้รรด้าเกษตรกรในช/มู่ชน โด้ยเฉพาะเกษตรกรที่��เป็�นสมู่าช�กข้องกล/�มู่กองที่/นป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย� EM ข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� ว�าเป็�นป็/Fยที่��ป็ราศัจากส�วนผู้สมู่ที่��เป็�นสารเคมู่�หร.อไมู่� แต�ส��งที่��

80

แน�นอนก:ค.อ ผู้��ที่��เคยใช�ป็/Fยเคมู่�ในป็*ก�อนหน�าน�)มู่�ได้�ค&าน"งว�าป็/Fยด้�งกล�าวจะใช�ว�ตถิ่/ด้�บ้จากสารเคมู่� หร.อจากธรรมู่ชาต� เพราะต�องการเพ�ยงเพ.�อป็ระหย�ด้ค�าใช�จ�ายให�ลด้ลง แมู่�กระน�)นก:ด้� ค�าใช�จ�ายต�อไร�ในการที่&านาน�)นเพ��มู่ส�งข้")นกว�าป็*ก�อน เพราะราคาน&)ามู่�นที่��ส�งข้")นที่&าให�ชาวบ้�านต�องเส�ยค�าน&)ามู่�นแพงข้")นส&าหร�บ้การใช�ไถิ่นา และการคมู่นาคมู่เด้�นที่าง เน.�องจากชาวบ้�านส�วนใหญ�เด้�นที่างไป็ที่��นาข้องตนโด้ยข้�บ้รถิ่อ�แตJน(รถิ่อ�ต�อก) และข้��รถิ่จ�กรยานยนต�

ส&าหร�บ้การเก:บ้เก��ยวผู้ลผู้ล�ตในฤด้�เก��ยวข้�าวช�วงป็ระมู่าณเด้.อนต/ลาคมู่ถิ่"งพฤศัจ�กายน ชาวบ้�านมู่�ว�ธ�เก��ยวข้�าวอย�� 2 ว�ธ�ค.อ การเก��ยวข้�าวด้�วยมู่.อ และการเก��ยวด้�วยรถิ่เก��ยวข้�าว ซึ่"�งการเก��ยวข้�าวด้�วยมู่.อถิ่"งแมู่�จะไมู่�เส�ยค�าจ�างในการจ�างรถิ่มู่าเก��ยวข้�าวในแป็ลงนาข้องตน แต�การใช�แรงงานคนจะเส�ยเวลามู่ากกว�า และจะที่&าให�ชาวบ้�านต�องเหน:ด้เหน.�อยเมู่.�อยล�ามู่ากกว�า อ�กที่�)งส�วนใหญ�ย�งต�องจ�างแรงงานจากคนนอกหมู่��บ้�านมู่าเก��ยวข้�าวให� เพราะแรงงานในคร�วเร.อนมู่�ไมู่�เพ�ยงพอต�อป็ร�มู่าณผู้ลผู้ล�ตที่��จะเก:บ้เก��ยว ที่�)งน�) เน.�องจากในป็3จจ/บ้�นป็ระเพณ�การลงแข้กเก��ยวข้�าว และด้&านาได้�ส�ญหายไป็จากช/มู่ชนแล�วป็ระมู่าณ 2-3 ป็*ที่��ผู้�านมู่า จะมู่�ก:แต�เพ�ยงการช�วยก�นเฉพาะในกล/�มู่เคร.อญาต�ที่��สน�ที่สนมู่ก�นเที่�าน�)น อย�างไรก:ตามู่ แมู่�ไมู่�มู่�การรวมู่คนลงแข้กเก��ยวข้�าวคราวละจ&านวนมู่าก ๆ เหมู่.อนเช�นอด้�ต แต�เมู่.�อฤด้�กาลที่��แล�วมู่�ชาวบ้�านอย�� 2 ครอบ้คร�วที่��ย�งช�วยก�นที่&านาระหว�างครอบ้คร�ว อ�กที่�)งย�งช�วยชาวบ้�านคนอ.�นที่&านาโด้ยไมู่�ค�ด้ค�าตอบ้แที่น ด้�วยความู่มู่/�งหว�งที่��จะเป็�นต�วอย�างที่��ด้�แก�ผู้��อ.�นในการร.)อฟL) นป็ระเพณ�การลงแข้กให�กล�บ้ค.นมู่าด้�งเด้�มู่

ในช�วงหล�งจากการเก��ยวข้�าว(ป็ระมู่าณเด้.อนธ�นวาคมู่)

ชาวนาส�วนใหญ�จะที่&าการไถิ่กลบ้ตอซึ่�งเพ.�อเป็�นป็/Fยให�ก�บ้ด้�นต�อไป็ หร.ออย�างน�อยก:ป็ล�อยตอซึ่�งไว�ให�เป็�นอาหารข้องว�วที่��ตนเล�)ยง ข้ณะที่��มู่�เพ�ยงบ้างส�วนที่��ย�งใช�ว�ธ�การก&าจ�ด้ตอซึ่�งโด้ยการจ/ด้ไฟเผู้า ซึ่"�งเป็�นว�ธ�ที่��ง�าย อ�กที่�)งย�งป็ระหย�ด้แรงงานและไมู่�ต�องเป็ล.องค�าน&)ามู่�นเหมู่.อน

81

การใช�รถิ่ไถิ่ในการไถิ่กลบ้ตอซึ่�ง โด้ยหล�งจากน�)นชาวนาส�วนใหญ�จะป็ล�อยที่��ด้�นข้องตนเองให�ว�างไว� เพ.�อรอการที่&านาฤด้�ต�อไป็ในช�วงเด้.อนพฤษภาคมู่ แต�ชาวนาบ้างคนเล.อกที่��จะป็ล�กถิ่��วเข้�ยวในแป็ลงนาช�วงเด้.อนเมู่ษายนเพ.�อไถิ่กลบ้เป็�นป็/Fยพ.ชสด้ในช�วงป็ลายเด้.อนพฤษภาคมู่ถิ่"งต�นเด้.อนมู่�ถิ่/นายน โด้ยไมู่�รอที่��จะเก:บ้เมู่ล:ด้ถิ่��วเข้�ยวไป็ข้ายแต�อย�างใด้

ส�วนในเร.�องการข้ายข้�าวข้องชาวนาบ้�านสมู่พรร�ตน�น�)น มู่�ช�องที่างการข้ายข้�าวหอมู่มู่ะล�ที่��ค�อนข้�างหลากหลายที่�)งที่��เป็�นการข้ายให�แก�สหกรณ�การเกษตร หน�วยงานข้องร�ฐ และการข้ายให�แก�พ�อค�าคนกลางเป็�นรายบ้/คคล ซึ่"�งแหล�งที่��ร �บ้ซึ่.)อผู้ลผู้ล�ตอ�นเป็�นที่างเล.อกข้องชาวนาในช/มู่ชนมู่�อย�� 6 แหล�งด้�วยก�น ได้�แก�

1. สหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&าก�ด้ 2. สหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้3. ธนาคารเพ.�อการเกษตรและสหกรณ� (ธกส.)

4. พ�อค�าคนกลางจากภายนอกช/มู่ชน5. พ�อค�าคนกลางที่��เป็�นชาวนาในช/มู่ชนเอง6. โรงส�ข้�าวต�าง ๆ

ที่�)งน�) เฉพาะชาวนาที่��ป็ล�กข้�าวโด้ยไมู่�ใช�สารเคมู่�ใด้ ๆ ไมู่�ว�าจะเป็�นป็/Fยเคมู่� สารก&าจ�ด้ศั�ตร�พ.ช สารก&าจ�ด้ว�ชพ.ช หร.อฮอร�โมู่นเคมู่�ที่��เร�งการเจร�ญเต�บ้โต ซึ่"�งเข้�าเป็�นสมู่าช�กข้องสหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&า ก�ด้ (ในป็* พ.ศั. 2548 มู่�จ&า นวนป็ระมู่าณ 29 คน) จะสามู่ารถิ่ยกระด้�บ้ผู้ลผู้ล�ตข้องตนให�มู่�ค/ณภาพด้�ข้")นที่��สร�างความู่ป็ลอด้ภ�ยต�อผู้��บ้ร�โภค เน.�องจากผู้ลผู้ล�ตที่��ได้�น� )นเป็�นข้�าวที่��ไร�สารเคมู่�ซึ่"�งเร�ยกว�า ข้�าวอ�นที่ร�ย� อ�นส�งผู้ลให�“ ” ชาวนาที่��ป็ล�กข้�าวเจ�าป็ระเภที่น�)ได้�ราคาข้ายข้�าวส�งกว�าข้�าวเจ�าที่��วไป็ที่��ใส�สารเคมู่�ในการผู้ล�ต(ข้�าวหอมู่มู่ะล�อ�นที่ร�ย�ราคาป็ระมู่าณ 10 บ้าที่ต�อก�โลกร�มู่ ส�วนข้�าวหอมู่มู่ะล�ที่��วไป็ที่��มู่�ได้�ข้ายในราคาป็ระก�นข้องร�ฐบ้าลมู่�ราคาเพ�ยงป็ระมู่าณ 9

บ้าที่ต�อก�โลกร�มู่)

82

โด้ยสมู่าช�กข้องสหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้ ซึ่"�งป็ล�กข้�าวหอมู่มู่ะล�อ�นที่ร�ย�สามู่ารถิ่ที่��จะน&าผู้ลผู้ล�ตข้องตนไป็ข้ายให�ก�บ้สหกรณ�ฯ ได้� ซึ่"�งที่&าให�ที่างเล.อกข้องสมู่าช�กสหกรณ�ด้�งกล�าวมู่�มู่ากกว�าชาวนาคนอ.�น กล�าวค.อ สามู่ารถิ่น&าข้�าวข้องตนไป็ข้ายได้�ที่�)ง 6 แหล�งข้�างต�น เพราะชาวนาที่��เป็�นสมู่าช�กฯ บ้างคนย�งคงเป็�นสมู่าช�กข้องสหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&าก�ด้ อย��ด้�วย และมู่�ความู่ส�มู่พ�นธ�ที่��ด้�ก�บ้พ�อค�าคนกลางหลายคน ซึ่"�งในป็* พ.ศั. 2547 มู่�ชาวนาบ้างคนที่��เป็�นสมู่าช�กสหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้ ซึ่"�งป็ล�กข้�าวอ�นที่ร�ย� น&าข้�าวเป็ล.อกข้องตนไป็ข้ายให�ก�บ้โรงส�ข้�าวที่��เข้�าร�วมู่โครงการข้องร�ฐบ้าล ที่�)งน�) เน.�องจากในป็*ด้�งกล�าวร�ฐบ้าลมู่�โครงการป็ระก�นราคาข้�าว โด้ยที่��ข้�าวหอมู่มู่ะล�ที่��วไป็(ข้�าวเคมู่�) มู่�ราคาป็ระมู่าณ 10 บ้าที่ ต�อก�โลกร�มู่ ซึ่"�งใกล�เค�ยงก�บ้ราคาข้�าวหอมู่มู่ะล�อ�นที่ร�ย�ที่��ร �บ้ซึ่.) อโด้ยสหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้ ข้ณะที่��ชาวนาซึ่"�งไมู่�ได้�ป็ล�กข้�าวหอมู่มู่ะล�อ�นที่ร�ย� มู่�ที่างเล.อกที่��น�อยกว�าเพราะไมู่�อาจข้ายข้�าวให�ก�บ้สหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้ ได้�

อย�างไรก:ตามู่ ส&าหร�บ้ชาวนาส�วนใหญ�ที่��ไมู่�ได้�เป็�นสมู่าช�กข้องสหกรณ�การเกษตรไร�สารเคมู่� จ&าก�ด้ จะน&าผู้ลผู้ล�ตไป็ข้ายให�ก�บ้พ�อค�าคนกลางไมู่�ว�าจะเป็�นพ�อค�าคนกลางในหร.อนอกช/มู่ชนซึ่"�งมู่าร�บ้ซึ่.)อถิ่"งบ้�านข้องชาวนาเอง เน.�องจากจะได้�ร�บ้เง�นค�าข้�าวในที่�นที่� อ�กที่�)งย�งเป็�นเพราะไมู่�สามู่ารถิ่รอคอยเจ�าหน�าที่��ข้องสหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&าก�ด้ มู่าร�บ้ข้�าวข้องตนที่��บ้�านได้� เพราะค�อนข้�างล�าช�าไมู่�ที่�นต�อความู่ต�องการข้องชาวบ้�านในการใช�เง�น ข้ณะที่�� หากชาวนาจะส�งข้�าวไป็ข้ายให�ก�บ้สหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&าก�ด้ ด้�วยต�วเองน�)นจะมู่�ต�นที่/นค�าข้นส�งที่��ส�งจนไมู่�ค/�มู่ค�าเที่�าก�บ้การข้ายข้�าวให�ก�บ้พ�อค�าคนกลาง

3.3 ร�ปแบบใน การบร�โภคั ส&าหร�บ้การบ้ร�โภคอาหารน�)น พบ้ว�าชาวบ้�านในช/มู่ชนร�บ้

ป็ระที่านอาหารง�าย ๆ ที่��สามู่ารถิ่ผู้ล�ตได้�เองในคร�วเร.อน ซึ่"�งส�วนใหญ�

83

เป็�นอาหารที่��มู่�อย��แล�วในช/มู่ชน ไมู่�ว�าจะเป็�นข้�าวเหน�ยว ผู้�กสวนคร�วบ้างชน�ด้ เน.)อป็ลา เน.)อไก� เน.)อว�ว จ�)งหร�ด้ เห:ด้ และน&)าพร�ก หากอาหารบ้างชน�ด้ที่��ครอบ้คร�วข้องตนเองไมู่�ได้�ผู้ล�ตก:จะซึ่.)อจากร�านค�าในช/มู่ชน หร.อจากพ�อค�าภายนอกที่��ข้�บ้รถิ่กระบ้ะเข้�ามู่าเร�ข้�าย เช�น ผู้�กบ้างชน�ด้ ผู้ลไมู่� ข้นมู่หวาน ฯลฯ และโด้ยส�วนใหญ�เก.อบ้ร�อยละ 100 จะบ้ร�โภคข้�าวเหน�ยวเป็�นหล�ก โด้ยแต�ละครอบ้คร�วจะป็ล�กเองไว�บ้ร�โภคอย��แล�ว อย�างไรก:ตามู่ นอกจากร�านข้ายกJวยเต�Kยวในช/มู่ชนแล�ว ชาวบ้�านย�งมู่�ที่างเล.อกจากรถิ่เร�ข้ายอาหารป็ระเภที่ผู้�กผู้ลไมู่� รวมู่ที่�)งรถิ่ข้ายไอศักร�มู่ที่��เข้�ามู่าข้ายในช/มู่ชนอย��เป็�นป็ระจ&า ข้ณะที่�� การร�บ้ป็ระที่านอาหารฟ/ Eมู่เฟLอยอ.� น ๆ ที่��นอกเหน.อไป็จากอาหารในแต�ละมู่.)อน�)นมู่�ให�เห:นน�อยมู่าก จะมู่�บ้�างก:เฉพาะกล/�มู่เด้:กซึ่"�งพอมู่�ฐานะเที่�าน�)นที่��จะซึ่.)อข้นมู่จากร�านค�า รถิ่เร�ข้ายข้นมู่ หร.อเวลาที่��มู่�ตลาด้น�ด้ในที่/กว�นเสาร�

นอกจากอาหาร และส�นค�าที่��เป็�นข้�าวข้องเคร.�องใช�ป็ระจ&าว�นแล�ว ย�งมู่�การบ้ร�โภคส�นค�าฟ/ Eมู่เฟLอยเก�นกว�าความู่จ&าเป็�นข้องช�ว�ตอย��บ้�างแต�ไมู่�มู่ากน�ก เช�น บ้/หร�� และเหล�าเบ้�ยร� ซึ่"�งชาวบ้�านส�วนใหญ�จะด้.�มู่ส/ราร�วมู่ก�นเฉพาะช�วงเวลามู่�งานบ้/ญ หร.องานเล�)ยงในโอกาสต�าง ๆ อาจจะมู่�การบ้ร�โภคเป็�นป็ระจ&า เฉพาะบ้างคนเที่�าน�)น ส�วนการบ้ร�โภคส�นค�าฟ/ Eมู่เฟLอยอ.� น ๆ น�)นมู่�น�อยมู่าก ซึ่"�งส�วนหน"�งอาจเป็�นเพราะในหมู่��บ้�านไมู่�มู่�ส�นค�าฟ/ Eมู่เฟLอยจ&าหน�ายมู่ากมู่ายแต�อย�างใด้

3.4 ภาวะหน��ส�นชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ส�วนใหญ� หร.อป็ระมู่าณมู่ากกว�าร�อยละ

90 มู่�ภาระหน�)ส�นไมู่�ที่างใด้ก:ที่างหน"�ง เน.�องจากช�องที่างข้องการก��ย.มู่เง�นที่��เสนอแก�ชาวบ้�านในช/มู่ชนน�)มู่�มู่ากมู่าย ไมู่�ว�าจะเป็�น กองที่/นหมู่��บ้�าน(กองที่/นเง�นล�านจากร�ฐบ้าล) ธนาคารหมู่��บ้�าน ธนาคารเพ.�อการเกษตรและสหกรณ� กองที่/นกล/�มู่แมู่�บ้�านที่อผู้�า บ้ร�ษ�ที่เอกชนที่��ข้ายส�นค�าเง�นผู้�อน สหกรณ�การเกษตรบ้/ณฑร�ก จ&าก�ด้ รวมู่ที่�)งการก��ย.มู่จากชาวบ้�านในหมู่��บ้�านที่��มู่�ฐานะด้� โด้ยมู่�จ&านวนมู่ากที่��เป็�นหน�)

84

หลายแห�งในเวลาเด้�ยวก�น ซึ่"�งคนเหล�าน�)มู่�กจะที่&าการหมู่/นเว�ยนเง�นเพ.�อช&าระเง�นก��โด้ยการก��ย.มู่เง�นจากแหล�งอ.�น(แหล�งใหมู่�) เช�น เมู่.�อถิ่"งเวลาครบ้ก&า หนด้ค.นหน�) เง�นก��กองที่/นหมู่��บ้�าน ก:จะก��ย.มู่จากธนาคารหมู่��บ้�านมู่าใช�หน�)กองที่/นหมู่��บ้�าน โด้ยเมู่.�อค.นเง�นก��ข้องกองที่/นหมู่��บ้�านแล�ว สมู่าช�กข้องกองที่/นหมู่��บ้�านสามู่ารถิ่ก��ย.มู่เง�นจากกองที่/นหมู่��บ้�านในงวด้ต�อไป็ได้�(ในจ&านวนเง�นที่��เที่�าก�บ้งวด้ก�อน) ซึ่"�งเมู่.�อก��ย.มู่ในงวด้ใหมู่�ได้�แล�วก:จะถิ่�กน&ามู่าหมู่/นเว�ยนเพ.�อใช�ค.นเง�นก��เมู่.�อครบ้ก&าหนด้ช&าระข้องแหล�งอ.�น ๆ ที่��ตนก��ย.มู่มู่าต�อไป็ ที่�)งน�) พบ้ว�าชาวบ้�านหลายคนมู่�หน�)ส�นเพ��มู่ข้")น หร.อ/และหลายแหล�งมู่ากข้")น เพราะเง.�อนไข้ข้องเวลาที่��จะต�องใช�ค.นเง�นก�� ไมู่�ใช�เป็�นการก��ย.มู่จากแหล�งเง�นก��ที่��มู่�ด้อกเบ้�)ยเง�นก��ต&�ากว�าแที่นแหล�งเง�นก��ที่��มู่�ด้อกเบ้�)ยส�งกว�าแต�อย�างใด้ นอกจากน�)น การสร�างรายได้�ข้องชาวบ้�านก:ไมู่�สมู่ด้/ลก�บ้ป็ร�มู่าณรายจ�ายและหน�)ส�นอ�กด้�วย ข้ณะที่��ช�วงเวลาที่��ผู้�านมู่า ชาวบ้�านบ้างรายย�งส�ญเส�ยเง�นในแต�ละป็*ไป็ก�บ้การพน�นบ้างชน�ด้ และการแที่งหวยใต�ด้�นอ�กด้�วย

ที่�)งน�) ชาวบ้�านได้�มู่�การป็ร�บ้เป็ล��ยนพฤต�กรรมู่การก��ย.มู่เง�นตามู่นโยบ้ายข้องร�ฐบ้าลช/ด้ป็3จจ/บ้�น ที่��สน�บ้สน/นให�ชาวบ้�านเข้�าถิ่"งแหล�งที่/นได้�โด้ยง�าย และน&าเง�นที่/นจากร�ฐบ้าลไป็แก�ป็3ญหาหน�)นอกระบ้บ้ กล�าวค.อ แหล�งที่/นต�าง ๆ ที่�)งกองที่/นหมู่��บ้�าน หร.อการแป็ลงส�นที่ร�พย�เป็�นที่/นผู้�านโครงการข้องธนาคารเพ.�อการเกษตรและสหกรณ� ได้�ร�บ้การสนองตอบ้ต�อชาวบ้�านเป็�นอย�างด้� ต�วอย�างเช�น กองที่/นหมู่��บ้�านในป็3จจ/บ้�น(พ.ศั.

2548) มู่�จ&า นวนสมู่าช�กถิ่" ง 128 คน จาก 221 คร�ว เร.อน อย�างไรก:ตามู่ ป็3ญหาหน�)ส�นข้องชาวบ้�านในบ้�านสมู่พรร�ตน�ก:ย�งไมู่�หมู่ด้ไป็ อ�กที่�)งชาวบ้�านย�งต�องหวนกล�บ้มู่าก��ย.มู่กองที่/นหมู่��บ้�านอย��ในป็*ต�อไป็ จ"งกล�าวได้�ว�า ชาวบ้�านได้�กลายเป็�นน�กหมู่/นเง�นต�วยงไป็แล�ว โด้ยหากมู่�แหล�งเง�นก��ใหมู่� ๆ เก�ด้ข้")นมู่า ชาวบ้�านมู่�กจะไมู่�ป็ฏิ�เสธการก��

85

เง�นจากแหล�งน�)น ๆ เพราะเป็�นป็ระโยชน�ที่��จะน&ามู่าแก�ไข้หน�)เด้�มู่ที่��มู่�อย�� แต�ก:ย�งไมู่�ละที่�)งแหล�งก��เง�นเด้�มู่ที่��เคยก��เง�นอย��ก�อนหน�าน�)

ที่�)งน�) ว�ตถิ่/ป็ระสงค�การก��ย.มู่ข้องชาวบ้�านหลายรายมู่�ได้�อย��ในที่�ศัที่างที่��จะน&าไป็ลงที่/น เพ.�อให�เก�ด้เป็�นรายได้� หร.อผู้ลโยชน�งอกเงยข้")นในอนาคต เช�น การก��ย.มู่เง�นไป็ต�อเต�มู่หร.อซึ่�อมู่แซึ่มู่บ้�าน การก��ย.มู่เง�นเพ.�อซึ่.)อรถิ่ไถิ่ค�นใหมู่�แมู่�ว�ารถิ่ไถิ่ค�นเด้�มู่ย�งใช�การได้�อย�� การก��ย.มู่เง�นเพ.�อซึ่.)อรถิ่กระบ้ะ(ที่�)ง ๆ ที่��ไมู่�มู่�ความู่จ&าเป็�นต�อล�กษณะงาน หร.อในเช�งป็ระโยชน�ใช�สอยเที่�าใด้) การก��ย.มู่เง�นในยามู่ข้าด้แคลนเพ.�อน&าไป็ซึ่.)ออาหารมู่าบ้ร�โภค การก��ย.มู่เพ.�อชด้ใช�หน�)ส�น ข้ณะที่��บ้างรายก��ย.มู่เง�นไป็ลงที่/นในล�กษณะที่��ไมู่�สามู่ารถิ่ค&านวณถิ่"งความู่สามู่ารถิ่ในการค.นเง�นก��ได้� เน.� องจากย�งไมู่�ที่ราบ้ว�าจะได้�ร�บ้ตอบ้แที่นเที่�าใด้ในอนาคต หร.อจะเก�ด้ความู่เส��ยงข้")นจากการลงที่/นคร�)งน�)นเพ�ยงใด้ เช�น การแป็ลงส�นที่ร�พย�เป็�นที่/นโด้ยการน&าที่��ด้�นไป็ค&)าป็ระก�น เพ.�อน&าเง�นมู่าซึ่.)อว�วเน.)อในราคาหลายหมู่.�นบ้าที่ โด้ยที่��ย�งไมู่�ที่ราบ้ว�าจะมู่�ผู้��มู่าต�ด้ต�อข้อซึ่.)อต�อในราคาเที่�าใด้ และว�วที่��ซึ่.)อมู่าน�)นจะสามู่ารถิ่น&าไป็เป็�นพ�นธ/�เพ.�อผู้ล�ตล�กว�วได้�ค/�มู่ค�าเพ�ยงใด้ อย�างไรก:ด้� การก��ย.มู่เง�นแต�ละคร�)งอาจมู่�ว�ตถิ่/ป็ระสงค�หลายอย�าง ที่�)งเพ.� อการลงที่/น เพ.� อการบ้ร�โภค เพ.�อลงที่/นที่างการศั"กษาให�ก�บ้บ้/ตร ฯลฯ แต�จากต�วอย�างที่�)งหลายเหล�าน�)เป็�นสาเหต/ที่��ชาวบ้�านไมู่�สามู่ารถิ่สร�างรายได้�มู่าค.นเง�นที่��ก��ย.มู่มู่าได้� และจ&าเป็�นต�องก��ย.มู่จากแหล�งอ.�นมู่าใช�เง�นก��ที่��ครบ้ก&าหนด้ก�อน

ด้�งน�)น ด้�วยป็3จจ�ยต�าง ๆ ไมู่�ว�าจะเป็�น พฤต�กรรมู่การบ้ร�โภคที่��ไมู่�เหมู่าะสมู่(ซึ่"�งเก�ด้จากค�าน�ยมู่ที่��ผู้�ด้ หร.อความู่อยากมู่�อยากได้�) การก��ย.มู่โด้ยมู่�ได้�พ�จารณาถิ่"งต�นที่/นเง�นก�� การใช�เง�นก��มู่าลงที่/นบ้นภาวะความู่เส��ยงหร.อข้าด้การวางแผู้น รายได้�ที่��ต&�าและต�นที่/นที่��ส�งในการที่&าเกษตรกรรมู่ รวมู่ที่�)งพฤต�กรรมู่ที่��ต�ด้น�ส�ยชอบ้ก��ย.มู่เง�น ได้� สร�างภาว ะห น�) ส�นอ� นพอกพ�น และเร.)อร�งอย�างรวด้เร:ว

86

แมู่�ว�าชาวบ้�านจะมู่�เครด้�ตมู่ากข้")น(ก��เง�นได้�มู่ากข้")นกว�าแต�ก�อน) แต�กล�บ้ต�องตกเป็�นล�กหน�)ข้องที่�)งสถิ่าบ้�นการเง�นข้องร�ฐและเอกชน หมู่��บ้�าน ตลอด้จนชาวบ้�านด้�วยก�นเอง

4. ล�กษณะทางส�งคัมู และว�ฒนธรรมู4.1 ล�กษณะ ทาง ประชุากร และว�ถิ่�ชุ�ว�ติข้องชุาวบ�าน หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�จ&านวนคร�วเร.อนที่�)งส�)น 221 คร�วเร.อน

และมู่�ป็ระชากร 1,285 คน โด้ยมู่�ส�ด้ส�วนข้องป็ระชากรในว�ยต�าง ๆ ด้�งน�)

ผู้��ที่��มู่�อาย/ไมู่�เก�น 14 ป็* มู่�จ&านวน 21 %

ผู้��ที่��มู่�อาย/ 15-39 ป็* มู่�จ&านวน 48 %

ผู้��ที่��มู่�อาย/ 40-59 ป็* มู่�จ&านวน 21 %

ผู้��ที่��มู่�อาย/ต�)งแต� 60 ป็* ข้")นไป็ มู่�จ&านวน 10 %

ชาวบ้�านส�วนใหญ�มู่�เช.) อสายไที่ย-ลาว ซึ่"�งโด้ยมู่ากเป็�นครอบ้คร�วที่��อพยพมู่าจากอ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ และบ้างส�วนมู่าจากพ.)นที่��อ&าเภอต�าง ๆ ข้องจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� ได้�แก� อ&าเภอพ�บ้�ลมู่�งสาหาร อ&าเภอเข้.�องใน อ&าเภอนาจะหลวย ข้ณะที่��มู่�จ&านวนไมู่�ก��คนเที่�าน�)นที่��มู่�พ.)นเพจากจ�งหว�ด้อ.�น ๆ แต�ได้�แต�งงานก�บ้คนในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� จ"งย�ายมู่าอย��ด้�วยก�นที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�

ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�ว�ถิ่�ช�ว�ตความู่เป็�นอย��ที่��เร�ยบ้ง�ายตามู่สภาพส�งคมู่ที่��วไป็ข้องชาวนาในชนบ้ที่ไที่ย ซึ่"�งความู่ผู้�กพ�นก�บ้การที่&าเกษตรกรรมู่ข้องชาวบ้�านในพ.) นที่��น�)มู่�มู่าต�)งแต�เร��มู่สร�างหมู่��บ้�าน ก�จว�ตรป็ระจ&าว�นช�วงฤด้�ที่&านาข้องชาวบ้�านที่��อย��ในว�ยแรงงาน จ"งเป็�นการออกไป็ที่&างานย�งพ.)นที่��แป็ลงนาข้องตนต�)งแต�ตอนเช�า และกล�บ้เข้�าบ้�านในช�วงเย:น ด้�งน�)น ระหว�างว�นจ"งเหล.ออย��แต�ผู้��ส�งอาย/ที่��อย��คอยด้�แลบ้�าน และแมู่�บ้�านบ้างส�วนที่��ที่อผู้�าไหมู่บ้ร�เวณใต�ถิ่/นบ้�านเที่�าน�)น ชาวบ้�านส�วนใหญ�จ"งไมู่�ค�อยได้�มู่�เวลาพบ้ป็ะพ�ด้ค/ยก�น หร.อไป็มู่าหาส��ก�นในช�วงเวลาเช�าตร� �จนถิ่"งตอนเย:น แต�อาจมู่�บ้�าง

87

ส&าหร�บ้ชาวบ้�านบ้างคนในตอนที่��น&าอาหารเช�า และอาหารเพลไป็ถิ่วายพระสงฆ์�ที่��ว�ด้ โด้ยในช�วงหน�านา หร.อฤด้�การที่&านาน�)น กล/�มู่ชาวบ้�านบ้างกล/�มู่จะลด้ความู่ถิ่��ข้องก�จกรรมู่ที่��ที่&าร�วมู่ก�นลงไป็ เช�น กล/�มู่ธนาคารหมู่��บ้�านที่��เป็Hด้ที่&าการเพ�ยงเด้.อนละ 2 คร�)งเที่�าน�)น เมู่.�อเป็ร�ยบ้เที่�ยบ้ก�บ้ช�วงเก:บ้เก��ยวผู้ลผู้ล�ตที่��เป็Hด้ที่&าการที่/กส�ป็ด้าห� อย�างไรก:ตามู่ ในช�วงหล�งจากฤด้�เก:บ้เก��ยวไป็แล�ว ชาวบ้�านจะมู่�เวลาว�างมู่ากข้")น ซึ่"�งในช�วงน�)เองที่��จะสามู่ารถิ่เห:นชาวบ้�านร�วมู่ก�นที่&าก�จกรรมู่บ้าง อย�าง ไมู่�ว�าจะเป็�นงานพ�ฒนาช/มู่ชน หร.อการละเล�นต�าง ๆ เช�น การจ�ด้งานป็ระกวด้บ้�)งไฟ หร.อการน&าไก�มู่าชนก�น

4.2 ว�ฒนธรรมูประเพณ� ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�ป็ระเพณ�หลายอย�างที่��ส.บ้ที่อด้ต�อก�นมู่า

เป็�นเวลานานต�)งแต�เร��มู่สร�างหมู่��บ้�าน ซึ่"�งส�วนใหญ�เป็�นป็ระเพณ�ที่��เหมู่.อนก�บ้ช/มู่ชนต�าง ๆ ในพ.)นที่��ที่างภาคอ�สาน อ�นได้�แก�

งานบ้/ญก�ณฑ�เที่ศัน�มู่หาชาต� จ�ด้ข้")นในช�วงเด้.อนมู่�นาคมู่ข้องที่/กป็*

พ�ธ�รด้น&)าด้&าห�วผู้��ใหญ�ในว�นสงกรานต� ถิ่.อเป็�นงานป็ระเพณ�ในว�นเที่ศักาลส&าค�ญที่��คนในช/มู่ชนได้�มู่าอย��พร�อมู่หน�าพร�อมู่ตาก�น เน.�องจากผู้��ซึ่"�งย�ายไป็ที่&างานที่��กร/งเที่พฯ โด้ยเฉพาะคนร/ �นหน/�มู่สาว หร.อว�ยที่&างานได้�กล�บ้มู่าเย��ยมู่เย�ยนครอบ้คร�ว โด้ยในพ�ธ�น�)ชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ถิ่.อเป็�นกล/�มู่ชาวบ้�านกล/�มู่หล�กที่��มู่�บ้ที่บ้าที่ในการจ�ด้งานให�มู่�การรด้น&)าด้&าห�วผู้��ใหญ�อ�นเป็�นที่��เคารพร�กในช/มู่ชน ตลอด้จนจ�ด้ให�มู่�การป็ฏิ�บ้�ต�ธรรมู่ในช�วงว�นสงกรานต� ไมู่�ว�าจะเป็�นการสวด้มู่นต�ไหว�พระ การน��งสมู่าธ� เด้�นจงกลมู่ และการน/�งข้าวห�มู่ข้าวข้องสมู่าช�กชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ 1 ว�น 1 ค.น

พ�ธ�บ้วชข้�าวกรรมู่ ค.อพ�ธ�ที่��มู่/�งให�เด้:กน�กเร�ยนเป็�นคนด้� อย��ในศั�ลในธรรมู่ จ�ด้ข้")นที่��ต�วอ&าเภอบ้/ณฑร�ก โด้ยจ�ด้ให�มู่�การบ้วชพระและเณรในช�วงเด้.อนเมู่ษายนอ�นเป็�นช�วงที่��ป็Hด้ภาคเร�ยน ซึ่"�งเด้:กใน

88

หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�จะเข้�าร�วมู่บ้วชเณรด้�วยเช�นก�นป็ระมู่าณป็*ละ 10-

20 คนงานบ้/ญบ้�)งไฟ จ�ด้ข้")นป็ระมู่าณป็ลายเด้.อนพฤษภาคมู่ โด้ย

จะเล.อกช�วงเวลาที่��ไมู่�ตรงก�นก�บ้ว�นที่��จ�ด้งานข้องหมู่��บ้�านข้�างเค�ยง ที่�)งน�) เพ.�อให�ชาวบ้�านต�างหมู่��บ้�านมู่�โอกาสเข้�าร�วมู่งานได้� ซึ่"�งในงานบ้/ญบ้�)งไฟข้องที่��น��มู่�การจ�ด้ป็ระกวด้บ้�)งไฟอ�นเป็�นก�จกรรมู่ที่��สน/กสนาน และมู่�ชาวบ้�านเข้�าร�วมู่งานเป็�นจ&านวนมู่าก ข้ณะที่��งานบ้/ญบ้�)งไฟในบ้างป็*จะมู่�การจ�ด้ป็ระกวด้ฟ@อนร&าร�วมู่ก�บ้หมู่��บ้�านข้�างเค�ยงอ�กด้�วย

4.3 ภ�มู�ป4ญญาชุาวบ�านความู่โด้ด้เด้�นในเร.�องภ�มู่�ป็3ญญาชาวบ้�านข้องหมู่��บ้�านสมู่พร

ร�ตน� ค.อ ความู่ร� �ด้�านการร�กษาโรคภ�ยไข้�เจ:บ้โด้ยใช�สมู่/นไพร ซึ่"�งถิ่�กส��งสมู่และส.บ้ที่อด้ต�อก�นมู่าช�านานต�)งแต�ก�อนการต�)งถิ่��นฐานที่��หมู่��บ้�านแห�งน�) โด้ยผู้��ส�งอาย/บ้างคนในช/มู่ชนได้�เร�ยนร� � และร�บ้ที่อด้ต&าราสมู่/นไพรจากบ้รรพบ้/ร/ษต�)งแต�สมู่�ยที่��อาศั�ยอย��ในถิ่��นฐานเด้�มู่ที่��อ&าเภออ/ที่/มู่พรพ�ส�ย จ�งหว�ด้ศัร�สะเกษ ที่�)งน�) ส&าหร�บ้ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ย/คป็3จจ/บ้�นโด้ยส�วนใหญ�แล�ว การร�กษาโรคด้�วยการใช�สมู่/นไพรถิ่.อเป็�นที่างเล.อกที่��ชาวบ้�านเล.อกหล�งจากการร�กษาด้�วยว�ธ�การที่างแพที่ย�แผู้นสมู่�ยใหมู่�ไมู่�ป็ระสบ้ผู้ลส&าเร:จ แต�เมู่.�อชาวบ้�านที่��เจ:บ้ป็Eวยหน�กถิ่"งมู่.อข้องคนเฒ�าคนแก�ในช/มู่ชนที่��มู่�ความู่ร� �ความู่ช&านาญในการใช�สมู่/นไพรร�กษาบ้รรเที่าโรคแล�วน�)น ผู้��ป็Eวยที่��ส�)นหว�งก�บ้ความู่เจ:บ้ป็Eวยข้องตน และการแพที่ย�สมู่�ยใหมู่� กล�บ้หายจากความู่เจ:บ้ป็Eวยน�)นราวก�บ้ป็าฏิ�หาร�ย� อย�างไรก:ตามู่ กล/�มู่คนในช/มู่ชนที่��มู่�ความู่ร� �เร.�องสมู่/นไพรย�งมู่�เพ�ยงเฉพาะคนเฒ�าคนแก�เที่�าน�)น เน.�องจากคนร/ �นหล�งไมู่�ได้�เล:งเห:นความู่ส&าค�ญ หร.อสนใจในค/ณค�าข้องสมู่/นไพร และภ�มู่�ป็3ญญาการร�กษาโรคแบ้บ้พ.)นบ้�านแต�อย�างใด้

นอกจากภ�มู่�ป็3ญญาด้�านสมู่/นไพร ชาวบ้�านที่��ส�งอาย/บ้างคนย�งสามู่ารถิ่ร�กษาโรคบ้างอย�างด้�วยว�ธ�ที่างไสยศัาสตร� ซึ่"�งผู้��ที่��ที่&าการ

89

ร�กษาว�ธ�น�)เร�ยกว�า หมู่อเป็Eา โด้ยที่��หน"�งในน�)นก:ค.อ ผู้��ใหญ�บ้�านคน“ ”

เก�าที่��เป็�นผู้��ใหญ�บ้�านมู่ายาวนานกว�า 18 ป็*

4.4 ศึาสนา และคัวามูเชุ'�อชาวบ้�านร�อยละ 100 น�บ้ถิ่.อศัาสนาพ/ที่ธ โด้ยมู่�การป็ระกอบ้

พ�ธ�กรรมู่ในว�นส&าค�ญที่างพ/ที่ธศัาสนาโด้ยเฉพาะว�นเข้�าพรรษาซึ่"�งมู่�การแห�เที่�ยนที่��ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ที่/กป็* นอกจากน�)น ที่/กว�นพระจะมู่�ชาวบ้�านจ&า นวนมู่ากมู่าที่&า บ้/ญที่��ว�ด้ อย�างไรก:ตามู่ ชาวบ้�านป็ระมู่าณ 10 คนโด้ยเฉพาะบ้รรด้าแมู่�บ้�านจะน�บ้ถิ่.อศัาสนาซึ่"�งชาวบ้�านเร�ยกก�นต�ด้ป็ากว�า โยเร ที่��มู่�ชาวบ้�านจากหมู่��บ้�านใกล�เค�ยงมู่า“ ”

ช�กชวนให�เข้�าเป็�นสมู่าช�ก โยเรที่��ชาวบ้�านเร�ยกจนต�ด้ป็ากน�)นแที่�จร�งเป็�นศัาสนาพ/ที่ธที่��น�บ้ถิ่.อพระศัร�อร�ยเมู่ตไตรย�ซึ่"�งชาวญ��ป็/Eนน&าเข้�ามู่าเผู้ยแผู้�ในป็ระเที่ศัไที่ย มู่�แนวที่างในการสอนสมู่าช�กที่��ไมู่�แตกต�างจากศัาสนาพ/ที่ธโด้ยที่��วไป็มู่ากน�ก แต�มู่�ล�กษณะพ�เศัษตรงที่��มู่� พ�ธ�การ“

ร�บ้พระ ซึ่"�งเป็�น” พ�ธ�การเช�าพระห�อยคอจากมู่�ลน�ธ�ที่��เผู้ยแพร�ศัาสนาด้�งกล�าว และสามู่ารถิ่น&าพระที่��ได้�ร�บ้มู่าน�)นที่&าพ�ธ�เพ.�อร�กษาโรคภ�ยไข้�เจ:บ้ให�ก�บ้ผู้��อ.�นที่��เร�ยกว�า โยเร “ ” ได้� นอกจากน�)น ศัาสนาด้�งกล�าวย�งเผู้ยแพร�ความู่ร� �เก��ยวก�บ้เกษตรกรรมู่ที่างเล.อก โด้ยสอนให�สมู่าช�กร� �จ�กการที่&าน&)าหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�มู่าใช�ในการเกษตร รวมู่ที่�)งสอนให�พ"�งพาตนเองด้�วยการเล�)ยงป็ลา และเล�)ยงกบ้อ�กด้�วยตามู่แนวที่างเศัรษฐก�จพอเพ�ยงอ�กด้�วย

ส�วนในเร.�องความู่เช.�อน�)น ชาวบ้�านแห�งน�)มู่�ความู่เช.�อในเร.�องส��งศั�กด้�7ส�ที่ธ�7ที่��คอยป็กป็@องด้�แลชาวบ้�าน โด้ยความู่เช.�อน�)ส.บ้ที่อด้มู่าจากคนร/ �นแรก ๆ ที่��เข้�ามู่าต�)งถิ่��นฐานในบ้ร�เวณหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ว�ามู่�ส��งศั�กด้�7ส�ที่ธ�7ที่��เร�ยกก�นว�า เจ�าป็�E มู่�อ&านาจบ้ารมู่�ที่��ก&าหนด้ความู่เป็�น“ ”

ไป็ข้องคนในหมู่��บ้�าน ซึ่"�งคร�)งหน"�งเคยมู่�เหต/การณ�ที่��ชาวบ้�านล�มู่ป็Eวยอย�างหน�กหลายรายในช�วงเวลาใกล�ก�นโด้ยไมู่�ที่ราบ้สาเหต/ โด้ยหล�งจากที่��มู่�คนเฒ�าคนแก�ในหมู่��บ้�านไป็เคารพส�กการะ และข้ออภ�ยเจ�าป็�Eแล�ว เหต/การณ�ร�ายแรงต�าง ๆ ในหมู่��บ้�านก:ด้�ข้")น และกล�บ้เข้�าส��ภาวะ

90

ป็กต�ด้�งเด้�มู่ นอกจากน�)น นายป็ระด้�ษฐ� จ�นที่&า ย�งเคยอ/บ้�ต�เหต/ข้าห�กที่��เช.�อว�าเป็�นอ&านาจข้องเจ�าป็�Eอ�กด้�วย โด้ยเมู่.�อหลายป็*ก�อนเข้าพยายามู่จะต�ด้ต�นไมู่�ใหญ�ในที่��นาเพ.�อเพ��มู่พ.)นที่��ป็ล�กข้�าวให�มู่ากข้")น จ"งได้�จ�างชาวบ้�านที่��มู่�รถิ่ต�กด้�นมู่าด้&า เน�นการคร�)งน�)น ซึ่"�งระหว�างที่��เจ�าข้องรถิ่ต�กด้�น และนายป็ระด้�ษฐ�ก&าล�งช�วยก�นที่&าการต�ด้ต�นไมู่� ป็รากฎว�าเจ�าข้องรถิ่ต�กด้�นบ้�งค�บ้รถิ่โด้ยข้ย�บ้ส�วนข้องรถิ่ที่��ใช�ในการต�กด้�นไป็กระแที่กถิ่�กข้าข้องนายป็ระด้�ษฐ�จนข้าห�ก เหต/การณ�น�)ที่&าให�เข้าและภรรยาเช.�อว�าเก�ด้จากเจ�าป็�Eโกรธที่��ค�ด้ต�ด้ต�นไมู่�ใหญ�ในที่��นา ส�งผู้ลให�ครอบ้คร�วข้องนายป็ระด้�ษฐ�ไมู่�ได้�ต�ด้ต�นไมู่�อ�กเลยต�)งแต�น�)นเป็�นต�นมู่า ซึ่"�งผู้��ศั"กษาพบ้ว�า แมู่�ชาวบ้�านในหมู่��บ้�านบ้างคนอาจมู่�การต�ด้ไมู่�ไป็ใช�งานอย��บ้�าง แต�ก:ย�งไมู่�มู่�คนใด้ที่��ต�ด้ต�นไมู่�ในแป็ลงนาข้องตนจนหมู่ด้เพ.�อหว�งที่��จะเพ��มู่เน.)อที่��ในการป็ล�กข้�าวให�มู่ากข้")น

อย�างไรก:ตามู่ ในแต�ละป็*น�)นชาวบ้�านจะน&าไก�มู่าเซึ่�นไหว�เจ�าป็�Eในว�นเสาร�แรกข้องเด้.อน 3 และว�นเสาร�แรกข้องเด้.อน 6 โด้ยมู่�ความู่เช.�อที่��ว�าหากคางข้องไก�สวย คอและห�วไก�ช�)เงยข้")นตรงจะมู่�ความู่อ/ด้มู่สมู่บ้�รณ� อย��ด้�ก�นด้� ป็ล�กได้�ข้�าวมู่าก และชาวบ้�านไมู่�เจ:บ้ไข้�ได้�ป็Eวย นอกจากน�)น ชาวบ้�านย�งมู่�การป็ฏิ�บ้�ต�ส.บ้ที่อด้ร/ �นแล�วร/ �นเล�าในความู่เช.�อเร.�อง ว�นฟ@าเป็Hด้ก/ญแจ อ�นเป็�นว“ ” �นข้")น 3 ค&�า เด้.อน 3 ที่��คนเฒ�าคนแก�จะสอนล�กหลานให�น&าเอามู่�ลส�ตว�ไป็ใส�นาในว�นน�) เพราะถิ่.อเป็�นศั�ร�มู่งคล หร.อเป็�นฤกษ�งามู่ยามู่ด้�ข้องชาวนา ซึ่"�งเช.�อว�าถิ่�าเก�ด้ฟ@าแลบ้บ้นที่�องฟ@าด้�านใด้ ด้�านน�)นจะมู่�ฝนตกช/กกว�าด้�านอ.�น

4.5 การศึ�กษาชาวบ้�านส�วนใหญ�จบ้การศั"กษาในระด้�บ้ป็ระถิ่มู่ศั"กษาตอน

ป็ลาย แต�ส&าหร�บ้กล/�มู่คนที่��อย��ในช�วงว�ยร/ �นในป็3จจ/บ้�นมู่�ระด้�บ้การศั"กษาที่��ส�งข้")น ที่�)งน�) ส&าหร�บ้การศั"กษาต�)งแต�ช�)นป็ระถิ่มู่ศั"กษาถิ่"งช�)นมู่�ธยมู่ศั"กษาป็*ที่�� 3 น�)น ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ส�วนใหญ�จะส�งบ้/ตรหลานข้องตนเข้�าศั"กษาในโรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� ซึ่"�งที่��ผู้�านมู่าที่างโรงเร�ยนได้�ข้ยายช�)นเร�ยนเป็�นระยะ ๆ จนกระที่��งสามู่ารถิ่เป็Hด้สอนถิ่"ง

91

ระด้�บ้มู่�ธยมู่ศั"กษาป็*ที่�� 3 ได้� บ้างส�วนเล.อกที่��จะส�งบ้/ตรหลานไป็ศั"กษาในโรงเร�ยนที่��อย��ต&าบ้ลอ.�น ในต�วอ&าเภอบ้/ณฑร�ก และโรงเร�ยนที่��อย��ในอ&าเภอเมู่.อง อย�างไรก:ตามู่ คนร/ �นใหมู่�ข้องช/มู่ชนแห�งน�)ที่��มู่�โอกาสได้�ศั"กษาถิ่"งระด้�บ้ป็ร�ญญาตร�ก:มู่�เช�นก�น แต�เป็�นจ&านวนน�อยมู่ากเพ�ยงป็ระมู่าณ 4-5 คน และที่�)งหมู่ด้เมู่.�อจบ้การศั"กษาแล�วจะที่&างานในกร/งเที่พฯ

นอกจากการศั"กษาในระบ้บ้แล�ว ชาวบ้�านบ้างคนย�งเข้�าถิ่"งความู่ร� �เก��ยวก�บ้การที่&าเกษตรไร�สารเคมู่�เป็�นคร�)งคราวโด้ยมู่�กรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 สน�บ้สน/นส�งเสร�มู่ให�ชาวบ้�านเข้�าร�วมู่การอบ้รมู่ที่�)งที่��ในหมู่��บ้�านเอง ที่��ศั�นย�อบ้รมู่ป็Eาด้งนาที่ามู่ อ&าเภอวาร�นช&าราบ้ จ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� รวมู่ที่�)งการด้�งานในช/มู่ชนที่��ป็ระสบ้ความู่ส&าเร:จแล�ว

4.6 ส�ข้ภาพ จากรายงานผู้��ป็Eวยนอกตามู่กล/�มู่สาเหต/ข้องศั�นย�

ส/ข้ภาพช/มู่ชนบ้�านสมู่พรร�ตน� ต�)งแต�ว�นที่�� 1 มู่.ค. 2547 - 30 ธ.ค.

2547 พบ้ว�า สาเหต/ข้องการป็Eวยอ�นด้�บ้ต�น ๆ ก:ค.อ โรคที่��เก��ยวก�บ้ระบ้บ้หายใจมู่�จ&า นวน 1,821 คร�)ง หร.อค�ด้เป็�น 37 % จากจ&านวนการป็Eวยที่�)งหมู่ด้ โรคที่��เก��ยวก�บ้ระบ้บ้ย�อยอาหารจ&านวน 730

คร�)ง หร.อค�ด้เป็�น 15 % ข้ณะที่��การเจ:บ้ป็Eวยด้�วยโรคที่��เก��ยวก�บ้ระบ้บ้กล�ามู่เน.)อก:มู่�ไมู่�น�อยเช�นก�น ค.อ 474 คร�)ง ซึ่"�งจากสถิ่�ต�ด้�งกล�าว ป็ระกอบ้ก�บ้การส�มู่ภาษณ�ก�บ้ที่างเจ�าหน�าที่��ฯ และการส�งเกตการณ�ข้องผู้��ศั"กษาแล�วน�)น ผู้��ป็Eวยที่��เจ:บ้ป็Eวยด้�วยสาเหต/จากก�จกรรมู่ที่��เก��ยวก�บ้การที่&าเกษตรกรรมู่มู่�ให�เห:นเป็�นป็ระจ&า ไมู่�ว�าจะเป็�นการป็วด้เมู่.�อยกล�ามู่เน.)อ หร.อตามู่ส�วนต�าง ๆ ข้องร�างกาย เช�น ข้า หล�ง แข้น ฯลฯ

4.7 การย�ายถิ่��น การย�ายถิ่��นข้องชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�ให�เห:นอย��เน.อง ๆ

ซึ่"�งโด้ยมู่ากเป็�นการย�ายถิ่��นข้องกล/�มู่คนที่��อย��ในช�วงว�ยร/ �น และว�ย

92

ที่&างานที่��ส&าเร:จการศั"กษาในระด้�บ้ป็ระถิ่มู่ศั"กษา หร.อมู่�ธยมู่ศั"กษาป็*ที่�� 3 แล�ว เพ.�อไป็ที่&างานในโรงงานอ/ตสาหกรรมู่ที่��อย��ในพ.)นที่��จ�งหว�ด้กร/งเที่พฯ และสมู่/ที่รป็ราการ จากการช�กชวน และความู่ช�วยเหล.อจากคนที่��ย�ายไป็อย��ก�อนหน�าน�)น โด้ยชาวบ้�านที่��ย�ายถิ่��นไป็ที่&างานแห�งอ.�นมู่�เป็�นจ&านวนมู่าก จนกระที่��งในหมู่��บ้�านไมู่�ค�อยพบ้ชาวบ้�านที่��อย��ในว�ยหน/�มู่สาวส�กเที่�าใด้น�ก ซึ่"�งในช�วงเที่ศักาลที่��มู่�ว�นหย/ด้ต�ด้ต�อก�นหลายว�น เช�น ช�วงเที่ศักาลว�นสงกรานต� และว�นข้")นป็*ใหมู่� ผู้��คนเหล�าน�)จะกล�บ้มู่าเย��ยมู่เย�ยนบ้�านเก�ด้ อย�างไรก:ตามู่ ผู้��ที่��ย�ายถิ่��นเพ.�อไป็ที่&างานน�)น บ้างส�วนต�ด้ส�นใจกล�บ้มู่าบ้�านเก�ด้ข้องตนหล�งจากที่��ที่&างานได้�เพ�ยงช��วระยะเวลาไมู่�ก��ป็* ซึ่"�งการกล�บ้มู่าที่&างานก�บ้ครอบ้คร�วในหมู่��บ้�านส�วนใหญ�เป็�นการที่&านา ข้ณะที่��มู่�เพ�ยงส�วนน�อยที่��กล�บ้มู่าป็ระกอบ้อาช�พร�บ้จ�าง หร.อค�าข้าย

5. ล�กษณะ และประสบการณ5ในการพ�ฒนาหมู�0บ�านข้องชุาวบ�านจากการที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เป็�นช/มู่ชนชาวนาในชนบ้ที่ ที่��มู่�

ล�กษณะร�วมู่ในด้�านอาช�พ กล�าวค.อแที่บ้ที่/กครอบ้คร�วเป็�นเกษตรกร และเป็�นชาวนาเหมู่.อนก�นเก.อบ้ที่�)งหมู่ด้ อ�กที่�)งชาวบ้�านส�วนใหญ�ข้องหมู่��บ้�านอพยพมู่าจากพ.)นที่��เด้�ยวก�น(เน.�องจากผู้��ที่��มู่าอาศั�ยอย��ที่��น��ก�อนได้�ช�กชวนญาต�พ��น�องให�อพยพตามู่ก�นมู่า) จ"งมู่�ความู่ส�มู่พ�นธ�ในล�กษณะที่��เป็�นเคร.อญาต�ก�นระหว�างครอบ้คร�ว มู่�กพบ้ว�าชาวบ้�านแต�ละคนล�วนเป็�นญาต� หร.อใช�นามู่สก/ลเด้�ยวก�นก�บ้ครอบ้คร�วอ.�นในหมู่��บ้�านเด้�ยวก�น นอกจากน�)น ช/มู่ชนย�งมู่�ผู้��น&าที่��เข้�มู่แข้:ง ค.อพระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน�(เจ�าอาวาส) และนายที่องศัร� เกต/ก/ล(ผู้��ใหญ�บ้�านคนแรก) ซึ่"�งมู่�ความู่ข้ย�นหมู่��นเพ�ยรในการที่&างานเพ.�อป็ระโยชน�ส�วนรวมู่ มู่�ความู่ซึ่.�อส�ตย�ส/จร�ต และเป็�นที่��เคารพเช.�อถิ่.อข้องชาวบ้�าน ด้�งน�)นสภาพความู่เป็�นช/มู่ชนในล�กษณะด้�งกล�าว ได้�ที่&าให�ในช�วงที่ศัวรรษแรกหล�งจากก�อต�)งหมู่��บ้�านน�)น ช/มู่ชนค�อนข้�างจะมู่�ความู่เป็�นเอกภาพที่�)งในด้�านส�งคมู่ และเศัรษฐก�จ ชาวบ้�านมู่�ความู่ร�กใคร�กลมู่เกล�ยวก�น อ�กที่�)งมู่�ความู่สามู่�คค�ช�วยเหล.อก�นในก�จกรรมู่ต�าง ๆ ไมู่�ว�าจะเป็�น

93

งานข้องที่างหน�วยงานราชการที่��ต�องอาศั�ยการมู่�ส�วนร�วมู่จากคนในช/มู่ชน หร.องานที่��ชาวบ้�านเป็�นผู้��ค�ด้ร�เร��มู่เอง แมู่�ว�าในระยะหล�งซึ่"�งผู้��ใหญ�บ้�านที่องศัร� เกต/ก/ลจะเส�ยช�ว�ตไป็แล�ว แต�ภาพข้องความู่สามู่�คค�เป็�นอ�นหน"�งอ�นเด้�ยวก�นข้องชาวบ้�านย�งคงมู่�ให�เห:นอย�� ซึ่"�งสามู่ารถิ่เห:นได้�จากการที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ได้�ร�บ้รางว�ลรองชนะเล�ศัระด้�บ้จ�งหว�ด้ป็* พ.ศั. 2526 และรางว�ลรองชนะเล�ศัระด้�บ้ภาคป็* พ.ศั.

2534 ในการป็ระกวด้หมู่��บ้�านอาสาสมู่�ครพ�ฒนา และป็@องก�นตนเอง(อพป็.)

อย�างไรก:ตามู่ มู่�บ้/คคลส&าค�ญอ�กหลายคนที่��มู่�บ้ที่บ้าที่ในการพ�ฒนาหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� โด้ยหน"�งในจ&านวนน�)นก:ค.อ นายฤกษ�ช�ย พลศัร� ผู้��อ&านวยการโรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� ซึ่"�งเป็�นผู้��ที่��ช�วยเหล.อป็ระสานงาน และเป็�นที่��ป็ร"กษาให�แก�ชาวบ้�านในหลายก�จกรรมู่ ไมู่�ว�าจะเป็�นการก�อต�)งธนาคารหมู่��บ้�าน ชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ และการป็ล�กสวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต�

“เด้�Kยวน�)ผู้มู่ก:ด้�ใจว�าเข้าสามู่ารถิ่ช�วยต�วเองได้� เมู่.�อก�อนข้าด้ผู้มู่ไมู่�ได้� ถิ่�าข้าด้ผู้มู่ก: ไมู่�ได้�ที่&า อย�างชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ มู่�อย��ว�นหน"�งเข้าจ�ด้งานว�นพ�อก�น พอด้�ผู้มู่ต�ด้ธ/ระ

เลยไมู่�ได้�เป็�นคนน&าชาวบ้�านที่&าก�จกรรมู่เหมู่.อนเคย ป็รากฎว�างานในว�นน�)นล�มู่ไป็ ไมู่�มู่�ใครพาที่&า หล�ง ๆ ผู้มู่เลยค�อย ๆ ให�พวกเข้าที่&าก�นเอง โด้ยผู้มู่ให�อาจารย�คน อ.�นคอยด้�อย��ห�าง ๆ ก:ป็รากฏิว�าพวกเข้าที่&าก�นได้�นะ หล�ง ๆ ก:เลยไมู่�ต�องมู่�ผู้มู่แล�ว ก:ที่&าก�จกรรมู่ก�นเองได้�” (ฤกษ�ช�ย พลศัร�, ส�มู่ภาษณ�)

ในสมู่�ยก�อนที่��เร��มู่ก�อต�)งหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ข้")นมู่าได้�ไมู่�นานน�)น ชาวบ้�านมู่�ว�ธ�การในการพ�ฒนาช/มู่ชนข้องตนด้�วยการระด้มู่การมู่�ส�วนร�วมู่ระหว�างชาวบ้�านด้�วยก�นเอง และพ"�งพาตนเองมู่าโด้ยตลอด้ แต�ในระยะหล�งเร��มู่มู่�หน�วยงานข้องที่างภาคร�ฐ และองค�กรพ�ฒนาเอกชนเข้�ามู่ามู่�ส�วนร�วมู่ในการส�งเสร�มู่การพ�ฒนาหมู่��บ้�าน ซึ่"�งเมู่.�อเวลา

94

ย��งผู้�านไป็เที่�าใด้ก:ย��งที่&าให�บ้ที่บ้าที่ข้องหน�วยงานจากภายนอกช/มู่ชนเด้�นช�ด้ข้")น โด้ยเฉพาะอย�างย��ง ในช�วงที่��ช/มู่ชนได้�ก�อต�)งศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน�ข้") น อ�นส�งผู้ลให�หน�วยงานที่หารในพ.)นที่��(กรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6) ที่��มู่�ส�วนเก��ยวข้�องก�บ้โครงการต�าง ๆ ในพระราชด้&าร� เข้�ามู่ามู่�ส�วนส&าค�ญต�อช�ว�ตความู่เป็�นอย��ข้องชาวบ้�านสมู่พรร�ตน� และมู่�บ้ที่บ้าที่ส&าค�ญที่��ส/ด้เมู่.�อเที่�ยบ้ก�บ้หน�วยงานอ.�น ๆ ที่��เข้�ามู่าในช/มู่ชน

การก�อต�)งศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� เป็�นเหต/การณ�ที่��ได้�ส�งผู้ลกระที่บ้ต�อช/มู่ชนแห�งน�)ในหลาย ๆ ด้�าน ป็ระการแรกส/ด้น�)นก:ค.อ ผู้ลต�อช.�อเส�ยงข้องช/มู่ชนอ�นเป็�นที่��ร� �จ�กไป็ที่��วจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� ในฐานะที่��เป็�นแหล�งผู้ล�ตผู้�าไหมู่มู่�ด้หมู่��ค/ณภาพส�ง โด้ยผู้�าไหมู่ถิ่.อเป็�นส�นค�า ซึ่"�งสร�างรายได้�ให�แก�กล/�มู่แมู่�บ้�านที่อผู้�าข้องช/มู่ชนเป็�นเวลากว�าส�บ้ป็*มู่าแล�ว แต�นอกจากน�)น ภายหล�งจากการก�อต�)งศั�นย�ฯ แผู้นก&าหนด้การในการเสด้:จพระราชด้&าเน�นเย��ยมู่เย�ยนราษฎรข้องสมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่ในหลายป็*ที่��ผู้�านมู่า มู่�กจะมู่�ศั�นย�ฯ แห�งน�) และหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เป็�นที่��หมู่ายข้องการเสด้:จฯ ป็ระเด้:นน�)ที่&าให�หน�วยงานราชการต�าง ๆ เข้�ามู่าเตร�ยมู่การในการร�บ้เสด้:จฯ ด้�วยการเช�ญชวน และข้อความู่ร�วมู่มู่.อจากชาวบ้�านให�ด้�แลความู่สะอาด้บ้ร�เวณบ้�านเร.อนข้องตน ป็ร�บ้ป็ร/งถิ่นนในหมู่��บ้�าน ป็ล�กพ.ชผู้�กสวนคร�วไว�ตามู่ร�มู่ร�)วบ้�าน ข้/ด้บ้�อเล�)ยงป็ลา ฯลฯ ซึ่"�งส��งต�าง ๆ ที่��หน�วยงานราชการเหล�าน�)ได้�ที่&าก�บ้หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เป็�นการด้&าเน�นงานตามู่ภารก�จข้องตนตามู่เหต/การณ�เฉพาะหน�า กล�าวค.อ เป็�นการด้&า เน�นงานในช�วงก�อนที่��สมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่จะเสด้:จฯ ไมู่�ก��เด้.อนเที่�าน�)น ด้�งน�)น ภาพข้องหน�วยงานจากภายนอกช/มู่ชนในสายตาข้องชาวบ้�านจ"งเป็�นภาพข้องความู่ฉาบ้ฉวย และหว�งผู้ลระยะส�)นข้องแต�ละหน�วยงานเที่�าน�)น แต�ในที่างตรงก�นข้�ามู่ การแสด้งบ้ที่บ้าที่ข้องหน�วยงานจากภายนอกหลาย ๆ หน�วยงานในฐานะที่��เป็�นผู้��น&าในการค�ด้ การวางแผู้น และใช�ว�ธ�การที่&างานใน

95

เช�งส��งการหร.ออย��ในล�กษณะข้อความู่ร�วมู่มู่.อให�ชาวบ้�านที่&าตามู่ โด้ยให�ชาวบ้�านเป็�นเพ�ยงผู้��ป็ฏิ�บ้�ต�ตามู่เที่�าน�)น ได้�ที่&าลายความู่เข้�มู่แข้:งข้องช/มู่ชนที่��มู่�มู่าแต�เด้�มู่ไมู่�มู่ากก:น�อย ซึ่"�งเป็�นที่��น�าเส�ยด้ายที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ต�องป็ระสบ้ก�บ้ป็ระว�ต�ศัาสตร�ข้องการพ�ฒนาในล�กษณะเช�นน�)

อย�างไรก:ด้� ป็* พ.ศั. 2548 เป็�นป็*ที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�มู่�การเป็ล��ยนแป็ลงผู้��น&าคร�)งส&าค�ญในต&าแหน�งผู้��ใหญ�บ้�าน ซึ่"�งผู้��ใหญ�บ้�านคนเด้�มู่ค.อ นายบ้/ญเล�ศั จ�นที่&า ที่��ด้&ารงต&าแหน�งน�)มู่าต�)งแต�ป็* พ.ศั.

2530 ได้�ข้อลาออกเพ.�อไป็ร�บ้ต&าแหน�งในองค�กรบ้ร�หารส�วนต&าบ้ลหนองสะโน จ"งมู่�การเล.อกต�)งผู้��ใหญ�บ้�านคนใหมู่�ในว�นที่�� 9 มู่�ถิ่/นายน 2548 และผู้ลป็รากฎว�านายด้�ด้ บ้/ญเต�มู่ ผู้��ซึ่"�งเป็�นสมู่าช�กกล/�มู่กองที่/นป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�บ้�านสมู่พรร�ตน� และเคยมู่�ป็ระสบ้การณ�ในการที่&างานเป็�นอาสาสมู่�ครสาธารณส/ข้ป็ระจ&าหมู่��บ้�าน(อสมู่.) ได้�ร�บ้ความู่ไว�วางใจจากชาวบ้�านส�วนใหญ�ให�เป็�นผู้��ใหญ�บ้�านคนใหมู่� โด้ยหน"�งในงานช�)นแรก ๆ ที่��นายด้�ด้ที่&าน�)นเก��ยวข้�องก�บ้การพ�ฒนาการที่&าเกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่�ในหมู่��บ้�านด้�วย น��นก:ค.อ การป็ระช/มู่ระด้มู่ความู่ค�ด้เห:นข้องชาวบ้�านเพ.� อจ�ด้ที่&า โครงการหมู่��บ้�าน SML ซึ่"�งหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ที่��ถิ่.อเป็�นหมู่��บ้�านข้นาด้ใหญ�มู่�จ&านวนป็ระชากรต�)งแต� 1,000 คนข้")นไป็ จ"งสามู่ารถิ่เข้�ยนเสนอโครงการได้�ในวงเง�นงบ้ป็ระมู่าณ 30,000 บ้าที่ และชาวบ้�านมู่�มู่ต�ให�เสนอข้องบ้ฯ โด้ยแบ้�งเง�น 30,000 บ้าที่ ออกเป็�น 2 โครงการ ก:ค.อ โครงการพ�ฒนากล/�มู่กองที่/นป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย�บ้�านสมู่พรร�ตน� 20,000 บ้าที่ และโครงการพ�ฒนาศั�นย�เด้:กเล:กบ้�านสมู่พรร�ตน� 10,000 บ้าที่ โด้ยในป็3จจ/บ้�นที่�)ง 2 โครงการด้�งกล�าวได้�ถิ่�กอน/มู่�ต� และได้�ร�บ้งบ้ป็ระมู่าณจากหน�วยงานราชการที่��เก��ยวข้�องแล�ว

5.1 การรวมูกล�0มูข้องชุาวบ�านชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ได้�ผู้�านป็ระสบ้การณ�การรวมู่กล/�มู่พ�ฒนา

หมู่��บ้�านมู่าต�)งแต� พ.ศั. 2512 ซึ่"�งในช�วงน�)นมู่�การที่&างานร�วมู่ก�นในโครงการที่��เร�ยกก�นว�า โครงการพ�ฒนาช�ว�ต ที่��ร �เร��มู่โด้ยพระคร�“ ”

96

ร�ตนสราภ�ว�ฒน� เจ�าอาวาสว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ ด้�วยความู่มู่/�งหว�งที่��จะให�ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�เก�ด้การค�ด้ว�เคราะห�ป็3ญหา และความู่ต�องการข้องตนเอง ตลอด้จนพ�ฒนาหมู่��บ้�านในล�กษณะข้องการพ"�งพาตนเอง โด้ยไมู่�รอคอยความู่ช�วยเหล.อและงบ้ป็ระมู่าณจากหน�วยงานภายนอก ซึ่"�งการรวมู่กล/�มู่ในคร�)งน�)นมู่�พระเป็�นผู้��น&า และมู่�ว�ด้เป็�นศั�นย�กลางข้องการรวมู่กล/�มู่

โครงการพ�ฒนาช�ว�ตก�อให�เก�ด้ก�จกรรมู่ที่��เป็�นป็ระโยชน�ตรงตามู่ต�องการข้องชาวบ้�านในช/มู่ชนมู่ากมู่าย ไมู่�ว�าจะเป็�นการสร�างศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชน อาคารเร�ยนส&าหร�บ้ช�)นมู่�ธยมู่ศั"กษาข้องโรงเร�ยนบ้�านสมู่พรร�ตน� บ้�านพ�กคร� บ้�านพ�กข้องที่หารในบ้ร�เวณศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ ก/ฎ�ว�ด้ ศัาลาที่��พ�กเพ.�อรอรถิ่ตรงป็ากที่างเข้�าหมู่��บ้�าน อย�างไรก:ตามู่ ย�งมู่�การรวมู่กล/�มู่ข้องชาวบ้�านอ�กหลายกล/�มู่ที่��ย�งคงด้&าเน�นการอย��จนถิ่"งป็3จจ/บ้�น ซึ่"�งสามู่ารถิ่เร�ยงล&าด้�บ้ตามู่ช�วงเวลาการก�อต�)งกล/�มู่ได้�ด้�งต�อไป็น�)

ชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ เก�ด้จากนายจ�นที่ร�ศั�ร� ค&าแสน ซึ่"�งเป็�นหมู่อป็ระจ&าศั�นย�ส/ข้ภาพช/มู่ชนข้องบ้�านสมู่พรร�ตน�ที่��น&านโยบ้ายการจ�ด้ต�)งชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ข้องกระที่รวงสาธารณส/ข้มู่าด้&าเน�นการ ที่�)งน�) นายจ�นที่ร�ศั�ร�ได้�มู่�การป็ร"กษาร�วมู่ก�บ้นายฤกษ�ช�ย และพระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน� เจ�าอาวาสว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่ ถิ่"งร�ป็แบ้บ้ก�จกรรมู่ในชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ที่��จะจ�ด้ต�)งข้")นเพ.�อให�เก�ด้ป็ระโยชน�ส�งส/ด้แก�ชาวบ้�าน แต�ด้�วยการมู่องเห:นป็3ญหาข้องนายฤกษ�ช�ย และพระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน� ที่��พบ้ว�าในย/คหล�งน�)นชาวบ้�านในช/มู่ชนห�างเห�นว�ด้ ซึ่"�งแตกต�างจากที่��เคยเป็�นมู่าในอด้�ต จากเจตนารมู่ณ�ในการจ�ด้ก�จกรรมู่เพ.�อส�งเสร�มู่ให�ชาวบ้�านโด้ยเฉพาะผู้��ส�งอาย/เข้�าว�ด้มู่าป็ฏิ�บ้�ต�ธรรมู่มู่ากข้")นน�)เอง จ"งเก�ด้เป็�นชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ต�)งแต� พ.ศั. 2534 โด้ยมู่�ว�ตถิ่/ป็ระสงค�ที่�)งที่างด้�านการด้�แลส/ข้ภาพ และการส�งเสร�มู่ด้�านจ�ตใจส&าหร�บ้ผู้��ส�งอาย/ในช/มู่ชน อย�างไรก:ตามู่ การจ�ด้ต�)งชมู่รมู่ฯ ในคร�)งน�)มู่�นายว�เช�ยร เกต/ก/ล ชาวบ้�านที่��ไป็ที่&างานบ้ร�ษ�ที่เอกชนในจ�งหว�ด้สมู่/ที่รป็ราการ

97

ต�)งแต�สมู่�ยย�งหน/�มู่จนก�าวไป็ถิ่"งต&าแหน�งผู้��บ้ร�หาร เป็�นผู้��สน�บ้สน/นเง�นที่/นร�วมู่ก�บ้ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่เพ.�อใช�เป็�นกองที่/นหมู่/นเว�ยนในชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ ก�จกรรมู่ข้องชมู่รมู่ผู้��ส�งอาย/ ได้�แก�การป็ฏิ�บ้�ต�ธรรมู่ในว�นส&าค�ญที่างพ/ที่ธศัาสนา การจ�ด้งานว�นแมู่� ว�นพ�อและการให�รางว�ลพ�อแมู่�ด้�เด้�นป็ระจ&าป็* การบ้ร�หารกองที่/นสว�สด้�การส&าหร�บ้การเด้�นที่างไป็ร�กษาพยาบ้าลนอกหมู่��บ้�าน และเง�นค�าฌาป็นก�จศัพให�แก�สมู่าช�ก ที่�)งน�) สมู่าช�กที่��เข้�าร�วมู่ในชมู่รมู่ฯ จะต�องเป็�นผู้��ที่��มู่�อาย/ต�)งแต� 55 ป็*ข้")นไป็ และเส�ยค�าสมู่าช�กป็*ละ 150 บ้าที่

ธนาคารหมู่��บ้�าน การก�อต�)งข้")นข้องธนาคารหมู่��บ้�านในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เก�ด้จากนายฤกษ�ช�ย พลศัร� เป็�นผู้��ป็ระสานงานในการเร�ยกป็ระช/มู่ชาวบ้�าน และเช�ญเจ�าอาวาสว�ด้ห�วยข้�า อ&าเภอบ้/ณฑร�ก(ที่��สน�ที่สนมู่ก�นด้�ก�อนหน�าน�)แล�ว) ซึ่"�งป็ระสบ้ความู่ส&า เร:จในการก�อต�)งธนาคารหมู่��บ้�าน มู่าเป็�นว�ที่ยากรอบ้รมู่ให�ความู่ร� �แก�ชาวบ้�าน(ว�นที่�� 11

ก/มู่ภาพ�นธ� 2541) นอกจากน�)นนายฤกษ�ช�ย ย�งเช�ญชวนให�ชาวบ้�านที่��เข้�าร�วมู่อบ้รมู่ป็ระมู่าณ 50 คนเข้�าเป็�นสมู่าช�กด้�วยการซึ่.)อห/�นก�นในว�นน�)นเลย ป็รากฎว�ามู่ากกว�าร�อยละ 90 ข้องชาวบ้�านจ&านวนด้�งกล�าวต�ด้ส�นใจซึ่.)อห/�นที่�นที่� ด้�งน�)น จ"งถิ่.อว�าว�นที่�� 11 ก/มู่ภาพ�นธ� 2541 เป็�นว�นก�อต�)ง หร.อว�นเป็Hด้พ�ธ�ข้องธนาคารหมู่��บ้�านแห�งน�) โด้ยนายฤกษ�ช�ยเองเป็�นแกนน&าในการจ�ด้ที่&ากฎระเบ้�ยบ้ที่��ใช�ในธนาคารหมู่��บ้�านในระยะแรก และค�อย ๆ ลด้บ้ที่บ้าที่ข้องตนลงเร.�อยมู่าเพ.�อให�ชาวบ้�านบ้ร�หารงานก�นเอง

ที่�)งน�) ย�อนไป็เมู่.�อป็* พ.ศั. 2532 นายป็ระสาน แสงแย�มู่ซึ่"�งบ้วชเป็�นพระที่��ว�ด้สมู่พรร�ตนารามู่อย��น� )น เคยเด้�นที่างไป็พร�อมู่ก�บ้เจ�าอาวาสว�ด้ห�วยข้�า เพ.� อเข้�าร�วมู่อบ้รมู่เก��ยวก�บ้ธนาคารหมู่��บ้�าน ในจ�งหว�ด้นครสวรรค� ที่��จ�ด้ข้")นโด้ยโครงการแผู้�นด้�นธรรมู่แผู้�นด้�นที่อง ภายหล�งจากการอบ้รมู่คร�)งน�)น เจ�าอาวาสว�ด้ห�วยข้�าที่��ไป็ด้�วยก�นก�บ้นายป็ระสาน ได้�น&าความู่ร� �ที่��ได้�ร�บ้มู่าสร�างธนาคารหมู่��บ้�านในช/มู่ชนบ้�านห�วยข้�า และกระต/�นช�กชวนให�พระคร�ร�ตนสราภ�ว�ฒน�น&าไป็ป็ฏิ�บ้�ต�

98

บ้�างในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� อย�างไรก:ตามู่ ธนาคารหมู่��บ้�านข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ก:ย�งไมู่�ได้�ถิ่�กก�อต�)งข้")นในข้ณะน�)น

ธนาคารหมู่��บ้�านมู่�ก�จกรรมู่ต�าง ๆ ได้�แก� การร�บ้ฝากเง�นที่�)งแบ้บ้ออมู่ที่ร�พย� และแบ้บ้ป็ระจ&า การก��ย.มู่เง�น และกองที่/นฌาป็นก�จศัพ โด้ยป็3จจ/บ้�นด้อกเบ้�)ยเง�นฝากแบ้บ้ออมู่ที่ร�พย�อย��ที่�� ร�อยละ 6

ต�อป็* ส�วนเง�นฝากแบ้บ้ป็ระจ&าอย��ที่��ร �อยละ 8 ต�อป็* ข้ณะที่��ด้อกเบ้�)ยเง�นก��อย��ที่��ร �อยละ 1.5 ต�อเด้.อน(ธนาคารหมู่��บ้�านแห�งน�)เร�ยกค&าว�าด้อกเบ้�)ยที่��ใช�ก�นอย��โด้ยที่��วไป็ว�า ค�าบ้&าร/ง“ ”) ซึ่"�งช�วงแรกข้องการก�อต�)งมู่�อ/ป็สรรคบ้�างจากป็ร�มู่าณความู่ต�องการก��เง�นข้องสมู่าช�กที่��ที่&าให�คณะกรรมู่การและฝEายจ�ด้การต�องย.มู่เง�นจากที่างว�ด้มู่าใช�เป็�นที่/นหมู่/นเว�ยนก�อน

กล/�มู่ แมู่�บ้�าน ที่อผู้�า เป็�นระยะเวลานานแล�วที่��ชาวบ้�านข้องหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ที่��มู่�ความู่ สามู่ารถิ่ในการที่อผู้�า อ�นถิ่.อเป็�นจ/ด้เด้�นที่��สร�างช.�อเส�ยงให�ก�บ้คนในหมู่��บ้�าน จนมู่�บ้ที่ร�อยกรองที่��อธ�บ้ายถิ่"งหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ที่��ว�า

สมู่พรร�ตน�นามู่ระบ้.อ เร.�องช.�อด้�านผู้�าไหมู่แช�ช�อนามู่เกร�ยงไกร ที่�)งสาวไหมู่และถิ่�กที่องามู่เล�ศัป็ระเสร�ฐแที่� สมู่เด้:จแมู่�ช�วยเก�ด้ก�อเศัรษฐก�จเร��มู่เพ�ยงพอ ด้�วยแรงที่อฝ*มู่.อล.อช.�อเอย

ซึ่"�งจ/ด้เด้�นในเร.�องความู่สามู่ารถิ่ในการที่อผู้�าน�)น ส�งผู้ลให�เก�ด้การก�อต�)งศั�นย�ส�งเสร�มู่ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน�ในเวลาต�อมู่า ภายหล�งจากการมู่�ศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ แล�วน�)น บ้รรด้าแมู่�บ้�านจ"งรวมู่กล/�มู่เพ.�อช�วยเหล.อก�นผู้ล�ตผู้�าไหมู่ และป็ล�กต�นหมู่�อน โด้ยการส�งเสร�มู่ข้องกรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 ที่��ช�วยเหล.อชาวบ้�านในเร.�องข้องการตลาด้ให�ชาวบ้�านสามู่ารถิ่ที่อผู้�าไหมู่ข้ายได้�ในป็ร�มู่าณที่��เพ��มู่ข้")น และให�การสน�บ้สน/นในการส�งชาวบ้�านเข้�าป็ระกวด้การที่อผู้�าไหมู่ป็ระจ&าป็*

กล/�มู่ กองที่/น ป็/Fยหมู่�กจ/ล�นที่ร�ย� EM ก�อต�)งข้")นในป็* พ.ศั.

2541 โด้ยมู่�ว�ตถิ่/ป็ระสงค�ที่��ต�องการช�วยเหล.อก�นระหว�างสมู่าช�ก

99

และส�งเสร�มู่ให�ชาวบ้�านคนอ.�นห�นมู่าที่&าเกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่� ซึ่"�งจะได้�กล�าวต�อไป็

5.2 ปฏิ�ส�มูพ�นธ5ก�บหน0วยงานภายนอกต�)งแต�ในอด้�ตจนถิ่"งป็3จจ/บ้�น หน�วยงานภายนอกที่��เข้�ามู่ามู่�

ก�จกรรมู่ร�วมู่ก�บ้ช/มู่ชนแห�งน�)ค.อ หน�วยงานข้องภาคร�ฐ ได้�แก� กรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 พ�ฒนาช/มู่ชนต&าบ้ล เกษตรต&าบ้ล สาธารณส/ข้ต&าบ้ล ธนาคารเพ.�อการเกษตรและสหกรณ� ซึ่"�งแต�ละหน�วยงานน�)นมู่�ว�ตถิ่/ป็ระสงค�เฉพาะอย�างข้องตนเองในการส�งเจ�าหน�าที่��เข้�ามู่าที่&างานในช/มู่ชน

ที่�)งน�) ในระยะหล�งจากการก�อต�)งศั�นย�ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� ได้�มู่�ก&าหนด้การเก��ยวก�บ้การเสด้:จมู่าเย��ยมู่เย�ยนป็ระชาชนข้องสมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ พระบ้รมู่ราช�น�นาถิ่ ที่&าให�หน�วยงานข้องร�ฐที่�)งหลายไมู่�ว�าจะเป็�นกรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 พ�ฒนาช/มู่ชนต&าบ้ล เกษตรต&าบ้ล พยายามู่ส�งเจ�าหน�าที่��ข้องตนลงมู่ามู่�บ้ที่บ้าที่ในช/มู่ชนเพ.� อเตร�ยมู่การร�บ้เสด้:จ โด้ยการเตร�ยมู่ป็ร�บ้แต�งที่�ศัน�ยภาพข้องหมู่��บ้�าน และบ้ร�เวณที่��ต� )งศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ ให�สวยงามู่ รวมู่ที่�)งโน�มู่น�าวชาวบ้�านให�จ�ด้ก�จกรรมู่ที่��สอด้คล�องก�บ้หล�กเศัรษฐก�จพอเพ�ยง เช�น การข้/ด้สระเล�)ยงป็ลาในบ้ร�เวณบ้�าน การป็ล�กพ.ชผู้�กสวนคร�ว ฯลฯ อย�างไรก:ตามู่ หมู่ายก&าหนด้การในการเสด้:จได้�ถิ่�กเล.�อนอย��หลายคร�)ง ที่�)งที่��ชาวบ้�านและหน�วยงานต�าง ๆ เตร�ยมู่ความู่พร�อมู่รอร�บ้เสด้:จไว�แล�ว ซึ่"�งหล�งจากที่��ชาวบ้�านได้�ที่ราบ้ถิ่"งการเล.�อนเสด้:จข้องสมู่เด้:จพระนางเจ�าฯ จ"งไมู่�ได้�สานต�อก�จกรรมู่ที่��เคยที่&าอย��ในข้ณะเตร�ยมู่การร�บ้เสด้:จ กล�าวค.อ ชาวบ้�านส�วนใหญ�เล�กล�มู่การเล�)ยงป็ลา และการป็ล�กพ.ชผู้�กสวนคร�วที่��ที่างเจ�าหน�าที่��ที่หารจากกรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 เข้�ามู่าด้&าเน�นการให�

อย�างไรก:ด้� กรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 ซึ่"�งเป็�นหน�วยงานที่หารที่��มู่�ภารก�จในการด้�แลพ.)นที่��ในภาคตะว�นออกเฉ�ยงเหน.อตอนล�าง ได้�เข้�ามู่ามู่�บ้ที่บ้าที่ในการพ�ฒนาเด้�นช�ด้ที่��ส/ด้ในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� เน.�องจาก

100

ผู้��บ้�ญชาการกรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 ค.อ พลตร� ด้ร. พ�เชษฐ� ว�ส�ยจร มู่�อ/ด้มู่การณ�แน�วแน�ในเร.�องการส�งเสร�มู่ให�เกษตรกรพ"�งพาตนเอง และลด้รายจ�ายโด้ยห�นมู่าใช�ป็/Fยจ/ล�นที่ร�ย� EM แที่นการใช�ป็/Fยเคมู่� จ"งได้�ข้�บ้เคล.�อนให�หน�วยงานที่หารด้�งกล�าวที่&าการป็ระชาส�มู่พ�นธ� และจ�ด้อบ้รมู่ถิ่�ายที่อด้ความู่ร� �เพ.�อแนะน&าป็ระโยชน� และเที่คน�คการที่&าป็/Fยจ/ล�นที่ร�ย� EM ให�ก�บ้ที่�)งพระสงฆ์� ตลอด้จนชาวบ้�านในพ.)นที่��ต�าง ๆ ข้องจ�งหว�ด้อ/บ้ลราชธาน� และจ�งหว�ด้ใกล�เค�ยง โด้ยผู้�านเวที่�การป็ระช/มู่ต�าง ๆ และศั�นย�อบ้รมู่ด้งนาที่ามู่อ�นเป็�นสถิ่านที่��ฝOกอบ้รมู่ข้องกรมู่ที่หารราบ้ที่�� ๖ นอกจากน�)น กรมู่ที่หารราบ้ที่�� 6 ย�งเป็�นหน�วยงานที่��ร �วมู่ก�บ้ชาวบ้�านในการก�อสร�างศั�นย�ศั�ลป็าช�พบ้�านสมู่พรร�ตน� อ�กที่�)งย�งส�งที่หารเข้�ามู่าป็ระจ&าการในศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ เพ.�อคอยที่&างานต�าง ๆ ร�วมู่ก�บ้ชาวบ้�าน ไมู่�ว�าจะเป็�นการด้�แลร�กษา ที่&าความู่สะอาด้ศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ การที่&าป็/Fยจ/ล�นที่ร�ย�เพ.�อใช�ใส�ต�นหมู่�อนข้องชาวบ้�านในบ้ร�เวณศั�นย�ศั�ลป็าช�พฯ การส&ารวจข้�อมู่�ลเพ.�อป็ระเมู่�นพ�ฒนาการข้องหมู่��บ้�าน ฯลฯ

ข้ณะที่��หน�วยงานข้องร�ฐหน�วยงานอ.�นน�)น ส�วนใหญ�มู่�บ้ที่บ้าที่น�อยมู่าก และข้าด้ความู่ต�อเน.�องข้องก�จกรรมู่ที่��ที่&าก�บ้ชาวบ้�าน ยกต�วอย�างเช�น พ�ฒนากรต&าบ้ลที่��เคยเข้�ามู่าช�กชวน และช�วยเหล.อชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ในการป็ระกวด้หมู่��บ้�านตามู่โครงการข้องต�นส�งก�ด้ ซึ่"�งเพ.� อเตร�ยมู่การป็ระกวด้หมู่��บ้�านน�)น ที่างเจ�าหน�าที่��จ"งได้�สร�างก�จกรรมู่หลายอย�าง อาที่� กล/�มู่ส�จจะออมู่ที่ร�พย� โด้ยภายหล�งจากการป็ระกวด้หมู่��บ้�านเสร:จส�)นแล�ว กล/�มู่ส�จจะออมู่ที่ร�พย�ที่��จ�ด้ต�)งข้")นก:ถิ่�กย/บ้เล�กไป็

ส�วนหน�วยงานราชการ และองค�กรอ.�น ๆ ที่��เข้�ามู่ามู่�บ้ที่บ้าที่ในการพ�ฒนาหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� ได้�แก�

- สาธารณส/ข้อ&าเภอ มู่�บ้ที่บ้าที่ในการก�อต�)ง และพ�ฒนาอาสาสมู่�ครสาธารณส/ข้ป็ระจ&าหมู่��บ้�าน(อสมู่.) ซึ่"�งสร�างก�จกรรมู่ที่��ค�อนข้�างต�อเน.� องในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน� โด้ยก�จกรรมู่ส�วนใหญ�เป็�นการ

101

รณรงค�ป็@องก�นโรคต�าง ๆ ตามู่นโยบ้าย และโครงการที่��ก&าหนด้มู่าจากภาคร�ฐ ซึ่"�งที่างสาธารณส/ข้อ&าเภอจะให� อสมู่. ที่��ค�ด้เล.อกมู่าจากแต�ละค/�มู่ในหมู่��บ้�านรวมู่ 22 คน เป็�นผู้��น&าในการส�งเสร�มู่สาธารณส/ข้ในหมู่��บ้�าน

- ป็ระมู่งอ&าเภอ เมู่.�อที่ราบ้ข้�าวเก��ยวก�บ้การที่��ชาวบ้�านสมู่พรร�ตน�ได้�ด้&าเน�นการข้/ด้อ�างเก:บ้น&)าห�วยยอด้เที่�ยมู่เสร:จส�)นแล�ว ที่างป็ระมู่งอ&าเภอได้�เข้�ามู่าแจกจ�ายพ�นธ/�ป็ลาเพ.�อข้ยายพ�นธ/�ในอ�างเก:บ้น&)า ซึ่"�งส�งผู้ลให�ชาวบ้�านมู่�ป็ลาไว�บ้ร�โภคมู่ากข้")นจากเด้�มู่ที่��ต�องจ�บ้ป็ลาในนาข้�าวเฉพาะในฤด้�ที่&านาเที่�าน�)น

- ธนาคารเพ.�อการเกษตรและสหกรณ� (ธกส.) เป็�นหน�วยงานข้องร�ฐที่��มู่�บ้ที่บ้าที่ในหมู่��บ้�านน�)หลายด้�าน ที่�)งในด้�านการสน�บ้สน/นเก��ยวก�บ้เง�นที่/นในการที่&าเกษตรกรรมู่ การอบ้รมู่ให�ความู่ร� � การส�งเสร�มู่ในด้�านการตลาด้ และส�งเสร�มู่การที่&าเกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่�ด้�วยการใช�น&)าหมู่�ก EM ตลอด้จนการจ�ด้ต�)งโรงเร�ยนชาวนาโด้ยส�งเสร�มู่ให�ชาวบ้�านร� �จ�กการที่&าว�จ�ย และเก:บ้ข้�อมู่�ลเพ.�อพ�ฒนาการป็ล�กข้�าวด้�วยตนเอง ยกต�วอย�างเช�น การที่ด้ลองการป็3กด้&าต�นข้�าวโด้ยลด้จ&านวนต�นข้�าวต�อหล/มู่ให�น�อยลง ซึ่"�งก:ที่&าให�เกษตรกรที่��เข้�าร�วมู่การที่ด้ลองได้�ที่ราบ้ว�า ป็ร�มู่าณผู้ลผู้ล�ตมู่�ได้�ข้")นอย��ก�บ้จ&านวนต�นข้�าวที่��ใช�ในการป็3กด้&า จ"งส�งผู้ลให�เกษตรกรใช�เมู่ล:ด้พ�นธ/�ข้�าว และพ.)นที่��ในการหว�านข้�าวลด้ลง อ�นเป็�นการลด้ต�นที่/นในการที่&านาได้�อ�กที่างหน"�ง อย�างไรก:ตามู่ ส&าหร�บ้ในเร.�องการส�งเสร�มู่เกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่�น�)น น�บ้ว�าเป็�นภารก�จที่��ย�งไมู่�ป็ระสบ้ผู้ลส&าเร:จเที่�าใด้น�ก เน.�องจากสมู่าช�กข้อง ธกส. ส�วนใหญ�ก:ย�งคงพ"�งพาป็/Fยเคมู่�อย��ด้�งเด้�มู่

- ป็Eาไมู่�จ�งหว�ด้ เจ�าหน�าที่��ข้องป็Eาไมู่�จ�งหว�ด้มู่�บ้ที่บ้าที่ในพ.)นที่��น�)เล:กน�อยเที่�าน�)น ในคราวที่��ได้�ส�งสวนป็Eาเฉล�มู่พระเก�ยรต�ข้องหมู่��บ้�านเข้�าป็ระกวด้แข้�งข้�นในก�จกรรมู่บ้&าร/งป็Eาฯ ป็* พ.ศั. 2539 ซึ่"�งแมู่�สวนป็Eาฯ ด้�งกล�าวจะได้�ร�บ้รางว�ลชนะเล�ศัก:ตามู่ แต�ชาวบ้�านในพ.)นที่��มู่�ได้�ร�บ้ผู้ลป็ระโยชน�อ�นใด้จากการป็ระกวด้ในคร�)งน�)น

102

- มู่�ลน�ธ�ร�กไที่ย ( องค�กร CARE เด้�มู่ ) เป็�นหน�วยงานพ�ฒนาเอกชนที่��มู่�สาข้าใหญ�อย��ในต�างป็ระเที่ศั ซึ่"�งที่างมู่�ลน�ธ�ร�กไที่ยในอด้�ตสมู่�ยที่��เข้�ามู่าในหมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�เมู่.�อป็ระมู่าณ ป็* พ.ศั. 2542 ได้�เข้�ามู่าที่&างานอย�างจร�งจ�งในการส�งเสร�มู่อาช�พการที่อผู้�าให�ก�บ้บ้รรด้าแมู่�บ้�าน โด้ยการพาสมู่าช�กกล/�มู่ที่อผู้�าฯ ไป็อบ้รมู่ด้�งานหลายคร�)ง รวมู่ที่�)งที่��ป็ระเที่ศัญ��ป็/Eน เพ.�อให�เก�ด้ความู่เช��ยวชาญในการใช�ส�มู่�ด้ย�อมู่ผู้�าไหมู่ นอกจากน�)น ย�งสน�บ้สน/นเง�นที่/นในการด้&าเน�นงานให�ก�บ้ที่างกล/�มู่ที่อผู้�าฯ อ�กด้�วย

เกษตรอ&าเภอ บ้ที่บ้าที่ข้องหน�วยงานน�)มู่�อย��เด้�นช�ด้เฉพาะเวลาที่��จะมู่�การเตร�ยมู่การร�บ้เสด้:จ ซึ่"�งจะเข้�ามู่าช�วยจ�ด้เตร�ยมู่สถิ่านที่��ต�าง ๆ ในหมู่��บ้�าน เช�นเด้�ยวก�บ้หน�วยงานอ.�นด้�งที่��ได้�กล�าวมู่าแล�วข้�างต�น นอกจากน�)น ย�งส�งเสร�มู่ให�ชาวบ้�านเข้�าร�วมู่งานป็ระช/มู่ต�าง ๆ ที่��ที่างหน�วยงานข้องกระที่รวงเกษตรฯ เป็�นเจ�าภาพในการจ�ด้งาน อย�างไรก:ตามู่ เกษตรอ&า เภออาจมู่�ความู่ส&าค�ญต�ออนาคตข้องเกษตรกรรมู่ไร�สารเคมู่�ข้องหมู่��บ้�านน�) เน.�องจากในป็3จจ/บ้�นเป็�นช�วงที่��หมู่��บ้�านสมู่พรร�ตน�ก&าล�งเสนอตนเองเป็�นสถิ่านที่��ต� )งข้องโรงงานป็/Fยช�วภาพในโครงการหน"�งต&าบ้ลหน"�งโรงป็/Fยช�วภาพข้องร�ฐบ้าล

103

top related