ðø ß Öø ú ê ü ÷ ` Ü ð×î éê ü ÷ ` Ü 5hvhdufk 'hilqlwlrq · ðø ß Öø ú ê...
Post on 28-Sep-2020
13 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
ประชากรและตวอยาง ขนาดตวอยางการสมตวอยาง การจดสรรตวอยางในการวจย
และขนาดตวอยาง
ผชวยศาสตราจารยนคม ถนอมเสยง
สาขาวชาวทยาการระบาดและชวสถต
คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
Email: nikom@kku.ac.th; Web: http://home.kku.ac.th/nikom
การคนควาขอเทจจรงในปญหาทสงสย
ภายในขอบเขตทกาหนด
วจย (Research): Definition
การศกษาโดยใชขบวนการทางวทยาศาสตร
รปแบบการวจย
ประชากร/ตวอยาง
การรวบรวมขอมล
การวเคราะหขอมล
การแปรผลขอมล
รายงานผล
กระบวนการวจยResearch Process
ปญหาการวจย
ทบทวนเอกสาร/วจย
กาหนดตวแปรทเกยวของ
วตถประสงค/สมมตฐาน
แบบแผนการวจย
ขนาดของปญหา การวจยเชงพรรณนาสาเหตของปญหา การวจยเชงวเคราะหวธการแกปญหา การวจยเชงทดลอง &
กงทดลอง
ประชากร (population) และตวอยาง
-ประชากร/ ตวอยาง หมายถงอะไร
-ตวอยางไดมาอยางไร (sampling)
-การจดสรรตวอยาง (randomization,
random alloction)
-ขนาดตวอยาง (sample size)
ประชากร (population)
-สงมชวตและสงไมมชวตเชนคน สตว ครวเรอน ฯลฯ
สมาชกทงหมดทนาผลการวจยไปประยกตใช
คาถามการวจย
-ความเครยดของพยาบาลโรงพยาบาลศรนครนทร
เปนอยางไร
-รปแบบการบรหารงานของพยาบาลหอผ ปวยตาม
การรบร ของหวหนาพยาบาลและพยาบาลประจาการ
เปนอยางไร แตกตางกนหรอไม
-ประชากรคอใคร ?
2
คาถามการวจย
-ภาวะแทรกซอนจากการทาหมนหญงระหวางแพทยและ
พยาบาลแตกตางกนหรอไม
-ระดบไขมนในเลอดในกลมชายสงอายทออกกาลงกาย
สมาเสมอและไมออกกาลงกายสมาเสมอแตกตางกน
หรอไม ?
-ประชากรคอใคร ? ตวอยาง ?
Population
Target Population
Study Population
sample
Eligibility Criteria
Sampling
ขนตอนการเลอกประชากรและตวอยาง
กลมควบคม กลมศกษา
Allocation
ประชากรเปาหมาย (target population)
-ประชากรทกาหนดกรอบหรอกฏเกณฑใหชดเจนขน
เปนประชากรเปาหมาย เปนกลมทจะนาผลการศกษาไป
ประยกตใช
ประชากรทใชศกษา (study population)
-ประชากรทใชในการศกษา
ตวอยางทใชศกษา (study sample)
-ตวอยางทใชในการศกษา
-ตวอยางทผานเกณฑคดเลอก
เชนการตงเกณฑ ดงน
-เกณฑคดเลอกเขามาศกษา (inclusion criteria)
-เกณฑตดหนวยศกษาบางสวน (exclusion criteria)
การศกษาสาเหตของการกาเรบ ในผปวย COPD ใน
ผใหญ เพศชาย อาย 40-60 ป ในจงหวดขอนแกน
Target population ไดแก ผใหญอาย 20-60 ป ทอาศย
ในจงหวดขอนแกน ปวยดวยโรค COPD และมอาการกาเรบ
Study Population ไดแก ผใหญทมลกษณะขางตน ทมารบการ
รกษาทโรงพยาบาลศรนครนทร มหาวทยาลยขอนแกนและ
โรงพยาบาลศนยจงหวดขอนแกน
Study Sample ไดแก ผใหญจาก study population ขางตน
โดยการสม โดยปราศจากอคตจากการคดเลอก
(selection bias)
3
เกณฑคดเลอกเขามาศกษา (inclusion criteria)
กาหนดคณลกษณะของประชากรใหสอดคลองกบ
คาถามการวจยและประสทธผลของการศกษา
-คณลกษณะทางประชากรเชน เพศ อาย ฯลฯ
-คณลกษณะทางคลนก เชนสขภาพแขงแรง ,เปนโรค
-คณลกษณะทางดานภมศาสตร เชนศกษาใน
โรงพยาบาล ในหมบาน
-อนๆ เชน ระยะเวลา
เกณฑตดหนวยศกษา (exclusion criteria)
กาหนดลกษณะบางอยาง ของประชากรทไมนามาศกษา
-lost follow-up (ไมรวมมอ ปฏเสธการมสวนรวม)
-inability to provide good data (ไมนาเชอถอ
ตงแตแรก, เจบปวยมาก, ภาษา)
-high risk of side effect (แพยา ฯลฯ)
-อนๆ เชนเหตผลทางจรยธรรม (ethical)
กรอบตวอยาง (sampling frame)
หนวยตวอยางทเปนไปได (available) ทงหมด
ทใชในการสมตวอยาง (กรอบตวอยางอาจไมใช
หนวยตวอยางทงหมดของประชากร)
หนวยตวอยาง (sampling unit)
แตละหนวย ซงใชในการศกษาเรยกวาหนวยตวอยาง
การศกษาประสทธผลของแนวการรกษาเพอลดปญหาของขา
ผปวยเบาหวานแบบ non-insulin dependent
(Litzelman DK. et all.Ann. Intern Med. 1993;119:36-41)
-ประชากร ผปวยเบาหวาน แบบ non-insulin dependent ใน
โรงพยาบาล ก. ทงหมด
-เกณฑคดเลอกเขาศกษา อาย > 40 ป
ปวยดวยโรคปวยเบาหวานหลงอาย 30 ป
รบการรกษาภาวะ hypergycemia
อยในการรกษา > 2 ป
ไมมความผดปกตหรอพการอนๆ
Postoperative nacrotic analgesic administration.(Mcdonal,DD.Applied Nursing Research.1993;6:106-110
-ประชากร ผปวยไสตงอกเสบ ใน โรงพยาบาล ก. ทงหมด
-เกณฑคดเลอกเขาศกษา อาย 18-64 ปnon-perforated appendicitis no concurrent medical problemnot be participating in patient-controlled analgesiaBe admitted for appendectomy between 1988-1990
Research Question: What are the type and amounts ofnacrotic analgesics administered to postoperative patientsby nurse ?
วธสมตวอยาง (Sampling)1. ไมใชหลกความนาจะเปน (Non-probability sampling)
-Convenience, Haphazard or Accidental sampling -Snowball sampling -Judgmental sampling or Purposive sampling
2. ใชหลกการความนาจะเปน (Probability sampling)
- การสมตวอยางแบบงาย - การสมตวอยางแบบมระบบ - การสมตวอยางแบบแบงชนภม - การสมตวอยางแบบแบงกลม- การสมตวอยางแบบหลายขนตอน
4
การสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling)-หนวยตวอยางทกหนวยในประชากรมโอกาส
เลอกเทากน -วธจบฉลาก ใสคน, ไมใสคน -ใชตารางเลขสม-Random by Computer
N
spn
ประชากร
ตวอยาง
สม
X
การใชตารางเลขสม (Table random number)
11164 30318 75061 37674 20620 75100 10431 20418 19228 91792
21215 91791 76831 58678 87054 31687 93205 43685 19732 08468
10438 44482 66558 37649 08882 90870 12462 41810 01806 02977
39792 26236 33266 66583 60881 97395 20461 36742 02852 50564
73944 04773 12032 51414 82384 38370 00249 80709 72605 67497
49563 12872 14063 93104 78483 72717 68714 18078 25005 04151
64208 48237 41701 73117 33242 42314 83049 21933 92813 04763
51486 72875 38605 29341 80749 80151 33835 52602 79147 08868
99756 26360 64516 17971 48478 09610 04638 17141 09227 10606
71325 55217 13015 79207 00431 45117 33827 92873 02953 85474
65285 97198 12138 53010 94601 15838 16805 61004 43516 17020
17264 57327 38224 29301 31381 38109 34976 65692 98566 29550
95639 99754 31199 92558 68368 04985 51092 37780 40261 14479
62555 76404 86210 11808 12841 45147 97438 60022 12645 62000
78137 98768 04689 87130 79225 08153 84967 64539 79493 74917
…
ตาราง ส1 Random Numbers
การสมตวอยางแบบมระบบ
(Systematic Sampling)
คลายกบการสมตวอยางแบบงาย
กาหนดชวงการสม (sampling Interval)
I = N/n
เชนประชากร 200 คน ตวอยาง 50 คน
I = 200/50 = 4
-สมตวอยางจากชวง 1-4 (ตวอยางทสมกาหนด S)-สมมตได หมายเลข 2 ดงนน-หนวยตวอยางคอ S, S+I, S+2I, S+3I,…
S+(n-1)I-หรอหมายเลข 2, 2+4,2+8…2+(200-1)(4)
121110987654321
การสมตวอยางแบบชนภม (Stratified Random Sampling)แบงประชากรเปนชนๆ (Stratum)
ภายในชนคลายคลงกน
ระหวางชนแตกตางกน
สมตวอยางแบบงายหรอแบบมระบบ
ประชากร (N)
ตวอยาง (n=n1+n2+n3)ตวอยาง (n3)ตวอยาง (n2)ตวอยาง (n1)
การสมตวอยางแบบแบงกลม (Cluster Sampling) แบงประชากรเปนกลม(Cluster, block)
ภายใน cluster (block) แตกตางกน ระหวาง cluter (block) คลายกน
สมตวอยางแบบงายหรอแบบมระบบ
เชนหมบานเปน Cluster (block)
Step 1: Select a sample of blocks;
Step 2: Select a sample of households within
each block selected at the first step.
ตวอยาง (n2)
ตวอยาง (n1)
5
การสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling)ชนท 1 Primary Sampling Unit (PSU)
ชนท 2 Secondary Sampling Unit (SSU)
ชนท …
การศกษาภาวะโภชนาการเดกในจงหวด
การสมตวอยางแบบหลายขนตอน
-สมจงหวด
-สมอาเภอ
-สมตาบล
-สมหมบาน
-สมครวเรอน
Randomization , Random allocationการสม, การจดสรรตวอยางโดยการสม
-control for confounding
เชน การวจบแบบ Randomized Control Trail
-simple randomization
-block randomization
-stratified randomization
-minimization randomization
Flowchart of four phases (enrollment, intervention allocation, follow-up, and data analysis) of a parallel randomized trial of two groups, modified from the CONSORT
(Consolidated Standards of Reporting Trials) 2010 StatementSchulz KF, Altman DG, Moher D; for the CONSORT Group (2010). "CONSORT 2010 Statement: updated guidelines for
reporting parallel group randomised trials". Br Med J 340
Simple Randomization
การจดสรรกลมตวอยาง โดยใหมโอกาสเขาแตละกลมเทากน
แตไมสามารถทานาย (predictก) บคคลใดจะไดรบ Intervention
ใดๆ
- การโยนเหรยญ (tossing a coin) หรอจบฉลาก
เชน หว = ไดรบ intervention A
กอย = ไดรบ intervention B
-การใชตารางเลขสม (Table random number)
6
การใชตารางเลขสม (Table random number)
11164 30318 75061 37674 20620 75100 10431 20418 19228 91792
21215 91791 76831 58678 87054 31687 93205 43685 19732 08468
10438 44482 66558 37649 08882 90870 12462 41810 01806 02977
39792 26236 33266 66583 60881 97395 20461 36742 02852 50564
73944 04773 12032 51414 82384 38370 00249 80709 72605 67497
49563 12872 14063 93104 78483 72717 68714 18078 25005 04151
64208 48237 41701 73117 33242 42314 83049 21933 92813 04763
51486 72875 38605 29341 80749 80151 33835 52602 79147 08868
99756 26360 64516 17971 48478 09610 04638 17141 09227 10606
71325 55217 13015 79207 00431 45117 33827 92873 02953 85474
65285 97198 12138 53010 94601 15838 16805 61004 43516 17020
17264 57327 38224 29301 31381 38109 34976 65692 98566 29550
95639 99754 31199 92558 68368 04985 51092 37780 40261 14479
62555 76404 86210 11808 12841 45147 97438 60022 12645 62000
78137 98768 04689 87130 79225 08153 84967 64539 79493 74917
…
ตาราง ส1 Random Numbers
BABABBABBAAABBAAAAAA
45078876851386719719
BBBABABAAA
54708867583168177991
การเปรยบเทยบ 2 กลม
เลขหลกเดยว
-เลขค = intervention A, เลขค = intervention B
- ตวเลข 0-4 = A, 5-9 = Bเลขสองหลก
-เลขค = intervention A, เลขค = intervention B
- ตวเลข 00-49 = A, 50-99 = B
BB-CCCCBCBAACBCACCAC
45078876851386719719
BCCCBACACC
54708867583168177991
การเปรยบเทยบ 3 กลม
เลขหลกเดยว
-เลข 1-3 = A, เลข 3-6 = B, เลข 7-9 = C
- ตวเลข 0-4 = A, 5-9 = B
เลขสองหลก
-เลข 01-33 = A, เลข 34-66 = B. เลข 67-99 = C
Block Randomization
-แบงเปน block กอน กลมละ 2-4 เทาของสงศกษา
-กาหนดขนาด block จากสงศกษา เชน 2x2 = 4
-คานวณ จานวนการเรยงลาดบจากบลอกและสงศกษา
NCn = N!/[n!(N-n)!]
= 6
N = ขนาดของ block n = จานวนชนดของ intervention
- สมโดยใชตารางเลขสม, สมดวยคอมพวเตอร
Block Randomization
เชน ขนาด block = 4 (N), จานวนวธ intervention = 2
คานวณจานวนการเรยงลาดบ (ทกวธทเปนไปได)
NCn = 4!/[2!(4-2)!] = 4x3x2x1/2x1*2*1 = 6 วธ
- วธการจดเรยง Block Randomization
CCEE CECE CEEC EECC ECEC ECCE
เปรยบเทยบ intervention 2 วธ (A, B)
-ขนาดตวอยาง 20 ราย
-ถา ขนาด block = 4 จานวนวธ intervention = 2
- วธการจดเรยง Block Randomization
AABB ABAB ABBA BBAA BABA BAAB
1 2 3 4 5 6
-สมตารางเลขสมและกาหนด intervention ตามลาดบ
รายชอ
AABBABBA-BAAB-AABB--AABB-
51386719719
7
Block Randomization
-แบงเปน block กอน กลมละ 2-4 เทาของสงศกษา
-กาหนดขนาด block จากสงศกษา เชน 2x2 = 4
-คานวณ จานวนการเรยงลาดบจากบลอกและสงศกษา
NCn = N!/[n!(N-n)!]
= 6
N = ขนาดของ block n = จานวนชนดของ intervention
เชน ขนาด block = 4 (N), จานวนวธ intervention = 2
คานวณจานวนการเรยงลาดบ (ทกวธทเปนไปได)
NCn = 4!/[2!(4-2)!] = 4x3x2x1/2x1*2*1 = 6 วธ
Stratified Randomization
- แบงกลมตวอยางออกเปนชนภม (stratum) ตามปจจย
ทจะสงผลตอ intervention เชน เพศ อาย นาหนก เชอชาต
ความรนแรง ฯลฯ
- กาหนดขนาดของ block สงศกษา
- จานวนปจจย 1-2 ปจจย
ตวอยาง การสมแบบชนภม สาหรบการศกษา การใหโปรแกรม
self management support =A และกลม
ให Health Education ปกต = B ในผปวย COPD
B
A
A
B
Stage 3
<60
A
B
B
A
A
A
B
B
A
A
B
B
Stage 4Stage 4Stage 3BODE
>=60>=60<60AGE
Minimization Randomization
- แบงกลมตวอยางออกเปนชนภม (stratum) ทกปจจย
ทจะสงผลตอ intervention
- non random method
- เหมาะสมกบขนาดตวอยาง < 100 ราย
5536
19
16
11
20
8
No
Yes
Smoking
5520
35
8
13
12
22
Male
Female
Gender
5539
16
19
8
20
8
< 40 ป
>= 40 ป
Age
TotalsubgroupBA
Group assignment for 55 subjects using minimization randomization
ตวอยาง การสมแบบ minimizationการคานวณขนาดตวอยาง (Sample Size Determination)
ทราบจานวนขนาดตวอยางเพออะไร ?
• เพยงพอทใชตอบคาถามการวจย
• ความเปนไปไดในการศกษา
• งบประมาณ คาใชจาย
การคานวณขนาดตวอยาง มหลกเกณฑอะไร ?
คาถามการวจย หรอวตถประสงค
แบบงานวจย (study design)
วธการสมตวอยาง
Descriptive study
Analytical study
Experimental Design
8
คาถามการวจย (ทพบบอย) ?การวจยเชงพรรณนา อตราของการเกดเหตการณเปนอยางไร ? คาเฉลยของตวแปรหรอเหตการณทสนใจเปน อยางไร ? ความสมพนธระหวางปจจยเปนอยางไร ?
การวจยเชงวเคราะห/ทดลอง/กงทดลอง คาเฉลยของประชากร 2 กลมแตกตางกนหรอไม ? คาอตราของประชากร 2 กลมแตกตางกนหรอไม ? ปจจย X มโอกาสเสยงตอการเกดเหตการณ Y หรอไม ? etc.
การคานวณขนาดตวอยางตองคานงถงอะไร ?
คาถามการวจย นกวจยตองการศกษาคาเฉลยของสวนสงของเดกอาย 7 ขวบ เปนอยางไร ?
แบบงานวจย Descriptive (ทราบขนาดของปญหา)
การสมตวอยาง สมแบบชนภม
พจารณาวาจะใชขนาดตวอยางเทาใด เมอประชากร
มลกษณะดงน
ความแปรปรวน
ความความผดพลาดในการสมตวอยาง (Alpha) หรอ -ถาความผดพลาดนอย ทาใหคาความเชอมน Z สง ขนาดตวอยางใหญ
-ถาความผดพลาดมาก ทาใหคาความเชอมน Z ตา ขนาดตวอยางนอย
ความเทยง, ความแมนยา (Precision: d, ) คอคาทหางจากคา
เปนจรง เชน ถาพบวาสวนสงของเดกอาย 7 ขวบ จากการศกษาอนๆ
เทากบ 125 cm ในการวางแผนครงน ใหความแมนยา ไมแตกตาง
จาก 125 5 cm ดงนน Precision = 5
ประชากร 1
ประชากร 2
ประชากร 3
คาทกาหนดในการคานวณขนาดตวอยาง
หาไดอยางไร
ความแปรปรวน ไดจากงานวจยททามากอน (Previous research)
หรอ Pilot Study
ความผดพลาดจากการสมตวอยาง คานวณคาจากระดบความเชอมน
(Z) เชนความเชอมนท 95% มคา 1.96
Precision (d, ) กาหนดคาทยอมรบได ปรกษา ผเชยวชาญ
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย1. ขนาดตวอยางสาหรบการสมแบบงาย
ประมาณคาเฉลย
ประมาณคาสดสวน
2
22α/2
d
σZn
22/2
22/2
σZ1)(N2d
σNZn
2
2α/2
d
P)-P(1Zn P)P(12
α/2Z1)(N2d
P)-P(12α/2
NZn
ขนาดตวอยางเพอประมาณคาเฉลย
ตอบคาถามการวจย เชน
คาเฉลยของการเกดเหตการณหรอตวแปรเปนอยางไร ?
คาเฉลยของคาสมรรถภาพปอด (FEV1) ในประชากรทสบบหรเปนอยางไร ?
รปแบบการวจยเชงพรรณา
2
22α/2
d
σZn
ขนาดตวอยางเพอประมาณคาเฉลย
ประชากรขนาดใหญ (ประชากรเดยว)
Z/2 = ความเชอมนทกาหนด
2 = ความแปรปรวน
, d = Precision
ตวอยาง 1 การประมาณเฉลยนกวจยตองการศกษาคาเฉลยของคาสมรรถภาพปอด (FEV1) ในประชากร ทสบ
บหรเปนอยางไร? จากวจยททามากอน FEV1= 70%predicted
สวนเบยงเบนมาตรฐาน 15 (ความเชอมนทระดบ 95% ความแมนยาไมเกน 5%
ควรใชขนาดตวอยางเทาใด ?
วเคราะหการคานวณขนาดตวอยาง
-เพอประมาณคาเฉลย
-ทราบขนาดของปญหา (Descriptive study)
-สมอยางงาย
3557.345
)15(96.1
d
σZn
2
22
2
22α/2
9
ขนาดตวอยางเพอประมาณคาเฉลย (ทราบขนาดประชากร)
22/2
22/2
σZ1)(N2d
σNZn
Z/2 = ความเชอมนทกาหนด
2 = ความแปรปรวน
, d = Precision
N =จานวนประชากร
จากตวอยาง 1 ถาประชากรเทากบ 1000 คน ใหคานวณขนาดตวอยาง
3445.33)15)(96.1(1)(100025
)15)(1000(1.96n
22
22
ขนาดตวอยางเพอประมาณคาสดสวนตอบคาถามการวจย อตราของการเกดเหตการณเปนอยางไร ?
สดสวน คอคาทสนใจหารดวยคาทงหมด เชน สดสวนโรคหอบหด (หรอความ
ชก)คอ ผทปวยดวยหอบหด/ประชากรทงหมด)
ถา x สดสวนดวย 100 คาทไดคอ “อตรา”
ประชากรขนาดใหญ
ทราบขนาดประชากร
2
2α/2
d
P)-P(1Zn
Z/2 = ความเชอมนทกาหนด P = อตราตางๆ เชนอบตการณ ฯลฯ
, d = Precision N =จานวนประชากร
P)P(12α/2
Z1)(N2d
P)-P(12α/2
NZn
ตวอยาง 2 การประมาณคาสดสวนนกวจยกลมหนงตองการศกษาอบตการณการเกด โรคหอบหดในเดกอายตากวา 5 ปในเขตเมอง จะใชขนาดตวอยางเทาใด จาก Previous Research ความชกการเกดโรคหอบหด ในเดกอายตากวา 5 ป เทากบ 25% และกาหนดความเชอมนในการคานวณขนาดตวอยางเทากบ 95% ความแมนยาไมเกน .02
วเคราะหการคานวณขนาดตวอยาง
-เพอประมาณคาสดสวน
-ทราบขนาดของปญหา (Descriptive study)
-สมอยางงาย
18011800.75.02
.25)(.25)(11.96
d
P)-P(1Zn
2
2
2
2α/2
7212.720
)25.1)(25)(.96.1()11000(02.
)25.0.1)(25.0)(96.1)(1200(
P)P(1Z1)(Nd
P)-P(1NZn
22
2
2α/2
2
2α/2
ถาทราบขนาดประชากร 1200 คน
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย2. ขนาดตวอยางสาหรบการสมแบบชนภม
ประมาณคาเฉลย การจดสรรเชงสดสวน (Proportional allocation)
การจดสรรเหมาะสมทสด (Optimum allocation)
การจดสรรเหมาะสมทสดดวยคาใชจาย (Optimum allocation with cost)
ประมาณคาสดสวน การจดสรรเชงสดสวน (Proportional allocation)
3. ขนาดตวอยางสาหรบการสมแบบกลม
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย2. ขนาดตวอยางสาหรบการสมแบบชนภม
ประมาณคาเฉลยการจดสรรเชงสดสวน (Proportional allocation)
การจดสรรขนาดตวอยางของชนภมแตละชนใหเปนสดสวนกบจานวนหนวยในชนภม
ขนาดตวอยางทงหมด
ขนาดตวอยางในแตละชนภม )(nN
Nn hh
2222/1
2
2222/1
/
/
XZN
XNZn
wx
wx
l
hh
l
hhh
N
XNX
1
1
l
hh
l
hhh
wx
N
N
1
1
2
2
100/Precision
ตวอยาง นกวจยตองการประมาณปรมาณขยะของครวเรอน (ตน) ของชมชนหนงโดยแบงครวเรอนเปน 3 กลม โดยใชเกณฑรายได จากขอมลการสารวจ 5 ปกอน สวนเบยงเบนมาตรฐานของปรมาณขยะของครวเรอนตามชนภมของรายไดดงน 150, 70, 80 ตน ตามลาดบ ใชขนาดตวอยางเทาไร? =20%ความเชอมนทระดบ 95%
100
90
200
1070007560000260001000รวม
6000038400006400806003
2700014700004900703002
200002250000225001501001
hNhชนภม 2h 2
hhN hXNhX
75601000
7560000
600300100
)400(600)900(300)2500(100
1
1
2
2
l
hh
l
hhh
wx
N
N
1071000
10700
600300100
)100(600)200(300)300(100
1
1
l
hh
l
hhh
N
XNX
10
100
200
300
1070007560000260001000รวม
6000038400006400806003
2700014700004900703002
200002250000225001501001
hNhชนภม 2h 2
hhN hXNhX
6064.59)107/7560(96.1)20.0(1000
)107/7560)(96.1(1000
/
/22
2
2222/1
2
2222/1
XZN
XNZn
wx
wx
)(nN
Nn hh
ขนาดตวอยางทงหมด
ขนาดตวอยางในแตละชนภม
36)60(1000
600
18)60(1000
300
6)60(1000
100
3
2
1
n
n
n
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย
2.ขนาดตวอยางสาหรบการสมแบบชนภม
(Stratified random sampling)
2.1 ประมาณคาเฉลยการจดสรรเหมาะสมทสด (Optimum allocation)
การจดสรรขนาดตวอยางของชนภมแตละชนททาใหความแปรปรวนตาทสด
เมอกาหนดคาใชจายคงตว
ขนาดตวอยางทงหมด
ขนาดตวอยางในแตละชนภม)(nn hh
l
h
hh
l
h h
hh
XN
NZ
X
N
N
Z
n
12
2
2
22/12
12
22
2
22/1
100/Precision
L
hhh
hhh
N
N
1
ขนาดตวอยางทงหมด
ขนาดตวอยางในแตละชนภม
100
200
300
29700000007560000260001000รวม
230400000038400006400806003
44100000014700004900703002
2250000002250000225001501001
hNhชนภม 2h 2
hhN 22hhN
hX
l
h
hh
l
h h
hh
X
N
N
Z
X
N
N
Z
n
12
2
2
22/12
12
22
2
22/1
L
hhh
hhh
N
N
1
57143.0)80(600)70(300)150(100
)80(600
250.0)80(600)70(300)150(100
)70(300
17857.0)80(600)70(300)150(100
)150(100
1
1
1
14402.143
32.6601000
96.120.0
37.6162981000
96.1
2
22
2
2
n
616298.37
352170.50
154074.59
110053.28
660.32
335.40
128.40
196.52
222 / XN hhh 22 / XN hh
)(nn hh
8273.81)144(57143.0
3676.35)144(250.0
2654.25)144(17857.0
1
2
1
n
n
n
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย2.ขนาดตวอยางสาหรบการสารวจแบบชนภม
(Stratified Random Sampling)
2.2. ประมาณคาสดสวนการจดสรรตามสดสวน (Proportional allocation)
การจดสรรขนาดตวอยางของชนภมแตละชนใหเปนสดสวนกบจานวนหนวย
ในชนภม
)1(
/)1(
22/1
221
222/1
hhh
hh
h
lh
PPNZdN
wPPNZn
136250001362.510000รวม
800000080010000.20250000000.550003
3825000382.54500.1590000000.330002
18000001802000.1040000000.220001
NhPh(1-Ph)NhPhPhwhNhชนภม 2hN hhhh wPPN /)1(2
ตวอยาง นกวจยตองการศกษาอตราการเสยชวตของทารกแรกคลอด ชวงระยะเวลา
5 ป ของ 3 ชมชน (2000 ครวเรอน, 3000 ครวเรอน, 6000 ครวเรอน) จากขอมล
การสารวจครงกอน พบวาอตราการเสยชวตเทากบ 10%, 15%, 20% ตามลาดบ
55061.549
5.1362)(96.1()03.0(10000
)13625000(96.1
)1(
/)1(
222
2
22/1
221
222/1
hhh
hh
h
lh
PPNZdN
wPPNZn
ขนาดตวอยางสาหรบการวจย3.ขนาดตวอยางสาหรบการสารวจแบบกลม
(Cluster Random Sampling)
-ในทนใชวธคานวณขนาดตวอยางแบบงาย x Design Effect
เมอ Design Effect= ความแปรปรวนแบบกลม
ความแปรปรวนอยางงาย
11
ขนาดตวอยาง (Sample Size) สาหรบ
การวจยแบบ correlation study
r
r.
FZ
FZ
βZ
αZ
n
1
1ln5;3
)(2
ตวอยางนกวจยตองการศกษาความสมพนธระหวางคาวสมรรถภาพปอด (FEV1)
กบคะแนนภาวะหายใจลายาก BDI (จากการศกษามากอนพบวาสหสมพนธ
ระหวาง FEV1 และ BDI เทากบ 0.43, กาหนดระดบความเชอมนทระดบ 95%
อานาจการศกษา 80%)
411.40346.
)84.096.1(
46.43.1
43.1ln5;3
)(
2
2
2
.
FZ
FZ
βZ
αZ
n
ขนาดตวอยางสาหรบการวจยเชงวเคราะห,การทดลอง/
กงทดลอง ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาสดสวน 1 กลม (ทดสอบสมมตฐาน)
ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาเฉลย 1 กลม (ทดสอบสมมตฐาน)
2)0
(
21
11
1 00
-PaP
)P(P-β
Z)P(P-α
Zn
aa
Pa = สดสวนของขอมลทศกษาP0 = สดสวนของขอมลทเปรยบเทยบ = คาเฉลยขอมลทศกษามากอน0 = คาเฉลยขอมลทเปรยบเทยบ (วจย, ทฤษฎ)
20
22
)(
)(2
-μμ
σZZn βα
ตวอยาง การเปรยบเทยบคาสดสวน 1 กลม
นกวจยตองการศกษาคาความผดปกตของสมรรถภาพปอดกลมสบบหร
แตกตางกนจาก 70% หรอไม (Pa = .65)
2)0P-
a(P
2})P(1P-1
Z)P(1P-1
{Z aa00 βα
n 9122.70)-(.65
2}.65(.35)1.28.70(.30){1,96
ตวอยาง นกวจยตองการศกษาคาสมรรถภาพปอด (FEV1) ในกลมทสบบหรมความแตกตางจาก 70 vol% หรอไม จากขอมล ของตวอยางทไดศกษามากอนมคาเฉลย FEV1 = 69 vol% ความแปรปรวน = 16 vol%2 ความเชอมนเทากบ 95% อานาจในการทดสอบ 80% จะใช ตวอยาง ในการศกษาครงนเทาใด
จะใชตวอยาง ในการศกษาครงน 126 ราย
44.12569)-(70
(16))84.2(1.96n
2
22
ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาเฉลย 2 กลม อสระตอกน
(ทดสอบสมมตฐาน)
= ความเชอมนทกาหนด
= อานาจการทดสอบαZ
221
22βα
)μ-(μ
σ)Z2(Zn/gr
βZ
21 μ,μ = คาเฉลยของกลม 1,2 previous research
pilot study
2σ = ความแปรปรวน
ตวอยาง I การเปรยบเทยบคาเฉลย 2 กลม อสระตอกนนกวจยตองการศกษาเปรยบเทยบคาเฉลยของระดบไขมนในเลอด ในกลมชายสงอายทออกกาลงกายสมาเสมอและไมออกกาลงกายสมาเสมอแตกตางกน หรอไม ? (จากวจยททามากอน พบวา กลมออกกาลงกายสมาเสมอ มระดบไขมนในเลอด 125 mg/dl กลมออกกาลงกายไมสมาเสมอ มระดบไขมนในเลอด 150 mg/dl สวนเบยงเบนมาตรฐาน 25 mg/dlความเชอมนท 95% อานาจการทดสอบ 80%) ควรใชขนาดตวอยางเทาใด ?)
วเคราะหการคานวณขนาดตวอยาง
-เพอทดสอบสมมตฐาน ทดสอบความแตกตางของคาเฉลย 2 กลม (อสระตอกน)
255.242130)-(150
2252.84)2(1.96
)μ-(μ
σ)Z2(Zn/gr
221
22βα
ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาเฉลย 2 กลม ไมอสระตอกน
(ทดสอบสมมตฐาน)
= ความเชอมนทกาหนด
= อานาจการทดสอบαZ
2d
2d
2βα
)(μ
σ)Z2(Zn/gr
βZ
dμ = คาเฉลยของ previous research
pilot study
2dσ = ความแปรปรวน
ความแตกตาง
12
1n
n
1i
2)di
(d2d
σ
n
n
1ii
d
dμ
Xi Yi di= Yi - Xi
X1 Y1 d1
X2 Y2 d2
X3 Y3 d3
… … ...
Xn Yn dn
ตวอยาง การเปรยบเทยบคาเฉลย 2 กลม ไมเปนอสระตอกน
นกวจยตองการศกษาเปรยบเทยบคาเฉลยของสมรรถภาพปอด (FEV1) ในกลมสบ
บหรและไดเลกสบบหร 1 ป มความแตกตางกนหรอไม จากวจยททามากอน
พบวา คาเฉลยของความแตกตางของสมรรถภาพปอด กอนและหลงสบบหร =
10 %pre สวนเบยงเบนมาตรฐานของความแตกตางของ สมรรถภาพปอดกอนและ
หลงสบบหร 14 %pre (ความเชอมนทระดบ 95% อานาจการทดสอบ 80%) ควร
ใชขนาดตวอยางเทาใด ?วเคราะหการคานวณขนาดตวอยาง
-เพอทดสอบสมมตฐาน ทดสอบความแตกตาง
ของคาเฉลย 2 กลม (ไมอสระตอกน)
3173.30
10
)14()84.096.1(
)(μ
σ)Z(Zn/gr
2
22
2d
2d
2βα
ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาสดสวน 2 กลม อสระตอกน (ทดสอบสมมตฐาน)
= ความเชอมนทกาหนด
= อานาจการทดสอบαZ
221
2βα
)P-(P
P)P(1)Z2(Zn/gr
βZ
P =(P1+P2)/2
P1 = อตรากลม 1
P2 = อตรากลม 2tailtwoZZ ;96.12/
tailoneZZ ;64.1
ตวอยาง การเปรยบเทยบคาสดสวนนกวจยตองการศกษาคาสดสวนของสมรรถภาพปอด (ผดปกต) ระหวางกลมยงสบบหรและเลกสบบหรเมอใหโปรแกรมการสอน แตกตางกนหรอไม จากวจยททามากอน พบวากลมยงสบบหรมสมรรถภาพปอดผดปกต 15% กลมเลกสบบหรมสมรรถภาพปอดผดปกต 5% (ความเชอมนทระดบ 95% อานาจการทดสอบ 80%)ควรใชขนาดตวอยางเทาใด ?
วเคราะหการคานวณขนาดตวอยาง
-เพอทดสอบสมมตฐาน ทดสอบความแตกตางของคาสดสวน 2 กลม
-วจยกงทดลอง
14212.141)05.15(.
)10.1)(10(.)84.096.1(22)
21(
)1(2)(2
2
2
-PP
PPβ
Zα
Zn/gr
P =(.15+05)/2 = 0.10P1 = อตรากลม 1 = 0.15P2 = อตรากลม 2 = 0.05 tailedoneZZ
tailedtwo
α/2α ZZ
nB+D (p2+)A+C (p1+)รวม
C+D (p+2)D (p22)C (p21)-
A+B (p+1)B (p12)A (p11)+
-+
รวมหลง/control/แฝดกอน/case/
แฝด
2
22
1
diff
diffdiscdisc
p
ppZpZn
12212112 ; pppppp diffdisc
Discordant
DiscordantZZn
2
22212/1
)1(
}])1()1[()1({
dcba
cb
c
bDiscrodant
;
ขนาดตวอยางเพอเปรยบเทยบคาสดสวน 2 กลม ไมอสระตอกน (ทดสอบสมมตฐาน McNemar’ Chi-Square)
ขนาดตวอยาง 2 กลมไมอสระ (McNemar’s Test)
top related