08. Літаратура, мастацтва, тэатр і музыка БССР у другой...

Беларуская літаратура ў другой палове 1950-

х–1980-я гг.

Асаблівасці развіцця літаратурыАдліга Застой Перабудова

Асаблівасці развіцця: адліга• Частковая дэмакратызацыя;• Актывізацыя літаратурнага жыцця.

Асаблівасці развіцця: застой• Праслаўленне Савецкай краіны;• У цэнтры ўвагі – савецкі народ.

Асаблівасці развіцця: перабудова• Творчая свабода;• Адлюстраванне псіхалогіі чалавека.

Ваенная тэматыка

Галоўная тэма – тэма чалавека на вайне, псіхалагічны стан людзей падчас вайны.Творы:• В. Быкаў “Альпійская балада”, “Жураўліны крык”, “Сотнікаў” і г.д.;• І. Чыгрынаў “Плач перапёлкі”, “Апраўданне крыві”;• І. Навуменка “Сасна пры дарозе”, “Вецер у соснах”, “Сорак трэці”;• А. Адамовіч “Партызаны”, “Хатынская аповесць”;• Я. Брыль “Птушкі і гнёзды”;• С. Алексіевіч “У вайны не жаночы твар” і г.д.

Гістарычныя творы

• І. Мележ. “Палеская хроніка”:“Подых навальніцы”;“Завеі, снежань”; “Людзі на балоце”.• У. Караткевіч: “Каласы пад сярпом

тваім”, “Чорны замак Альшанскі”, “Дзікае паляванне караля Стаха” і г.д.

ПаэзіяНа першы план – адлюстраванне асабістых перажыванняў герояў.Паэты:• П. Броўка;• П. Панчанка;• Н. Гілевіч;• М. Танк;• Р. Барадулін.

Тэатральнае, музычнае і выяўленчае мастацтва ў

другой палове 1950-х–1980-я гг.

Драматычныя творыА. МакаёнакТворы: “Лявоніха на арбіце”, “Трыбунал”, “Таблетку пад язык”;

Тэатр Я. Купалы

• А. Дудараў «Радавыя»;• І. Чыгрынаў “Плач перапёлкі”.

Тэатр Я. Коласа• І. Шамякін “Снежныя зімы”;• У. Караткевіч “Званы

Віцебска”;• Я. Купала «Раскіданае

гняздо».

Тэатр імя М. Горкага• “Вяртанне ў Хатынь” (па А. Адамовічу);• “Пайсці і не вярнуцца” (па В. Быкаву).

Новыя тэатры• 1971 г. – Дзяржаўны тэатр музычнай камедыі• 1982 г. – Тэатр-студыя кінаакцёра

КіноГісторыка-рэвалюцыйная тэматыка:В. Корш-Саблін “Першыя выпрабаванні”, “Крушэнне імперыі” і г.д.

Фільмы пра вайну• М. Фігуроўскі “Гадзіннік

спыніўся апоўначы”;• В. Тураў “Вайна пад стрэхамі”;• Э. Клімаў “Ідзі і глядзі” – лепшы

фільм года ў СССР (1986 г.)

Дакументальныя фільмы• “Дачка партыі”;• “Бацька Мінай”;• “Марат Казей”.

Дзіцячыя фільмыЛ. Голуб:• “Міколка-паравоз”,• “Дзяўчынка шукае бацьку” і інш.

Музыка

А. Багатыроў. Кантата “Беларускія песні”.

Оперы• А. Туранкоў “Яснае світанне”;• Ю. Семяняка “Зорка Венера”;• Д. Смольскі “Сівая легенда”,

“Францыск Скарына”

БалетВ. Елізар’еў:• “Кармэн-сюіта”,• “Стварэнне свету",• “Тыль Уленшпігель” і інш.

Песенная музыка• “Песняры” (кіраўнік – У. Мулявін);• “Сябры” (кіраўнік – А. Ярмоленка).

ЖывапісМ. Савіцкі.Стыль – суровы рэалізм.Цыклы карцін “Лічбы на сэрцы”, “Беларусь партызанская”, “Чорная быль” і інш.

М. Савіцкі «Летні тэатр» (з цыклу «Лічбы на сэрцы»)

М. Савіцкі “Спяваючыя коні” (з цыклу «Лічбы на сэрцы»)

М. Савіцкі «Канада» (з цыклу «Лічбы на сэрцы»)

М. Савіцкі «Віцебскія вароты» (з цыкла «Гераічная Беларусь»)

М. Савіцкі «Партызанская мадонна (Мінская)» (з цыкла «Беларусь партызанская»)

М. Савіцкі «Партызанская мадонна» (з цыкла «Беларусь партызанская»)

М. Савіцкі «Чарнобыльская мадонна» (з цыкла «Чорная быль»)

М. Савіцкі «Плач аб зямлі» (з серыі «Чорная быль»)

Л. Шчамялёў «Першы дзень міру»

Л. Шчамялёў «Адыходзячае лета»

Л. Шчамялёў «Блакітны нацюрморт» (1995 г.)

М. Данцыг “Мінск. Верхні горад"

М. Данцыг “Мой горад старажытны і малады”

М. Данцыг «Партызанская балада»

У. Басалыга «Царква ў Сынкавічах»

Ф. Янушкевіч. Трыпціх “Кастусь Каліноўскі”

Ф. Янушкевіч “Наступ інсургентаў”

Ф. Янушкевіч “Янка Купала і Браніслаў Тарашкевіч”

А. Марачкін «Вераніка і Максім»

А. Марачкін «Рагнеда»

А. Марачкін «Вітаўт»

А. Ісачоў “Апостал Пётр”

А. Ісачоў “Апакаліпсіс”

А. Ісачоў “Тамерлан”

П. Сергіевіч «Скарына ў тыпаграфіі»

П. Сергіевіч “Кастусь Каліноўскі сярод паўстанцаў 1863 году”

В. Цвірка “Паўстанне рыбакоў на возеры Нарач”

Скультура

А. Анікейчык «Прарыў»

А. Анікейчык “Праклён фашызму”

А. Анікейчык. Партрэт П. Машэрава

А. Анікейчык. Фантан «Вянок»

А. Анікейчык, Л. Гумілеўскі, А. Заспіцкі. Помнік Я. Купалу

Мемарыялы

С. Селіханаў. “Хатынь”

А. Кабальнікаў. “Брэсцкая крэпасць-герой”

А. Бембель, А. Арцімовіч (скульптары), А. Стаховіч, Л. Міцкевіч (архітэктары) “Курган славы”.

А. Заспіцкі, І. Міско, М. Рыжанкоў.Манумент Н. Ф. Купрыянавай у г. Жодзіна.