beÄnh phoÅi taÉc ngheÕn maÏn tÍnh
Post on 15-Jan-2016
58 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
1
BEÄNH PHOÅI TAÉC NGHEÕN
MAÏN TÍNH
2
MUÏC TIEÂU1) Trình baøy ñònh nghóa cuûa beänh phoåi
taéc ngheõn maïn tính2) Neâu yeáu toá nguy cô 3) Trình baøy cô cheá beänh sinh cuûa
BPTNMT.4) Neâu bieåu hieän laâm saøng 5) Neâu khaûo saùt caän laâm saøng caàn
thieát ñeå chaån ñoaùn6) Trình baøy ñieàu trò noäi khoa BPTNMT
3
1. ÑÒNH NGHÓA • Beänh phoåi taéc ngheõn maïn tính
laø laø moät beänh lyù ñaëc tröng bôûi söï giôùi haïn luoàng khí thôû khoâng phuïc hoài hoaøn toaøn. Söï giôùi haïn luoàng khí thôû thöôøng vöøa tieán trieån, vöøa ñi keøm ñaùp öùng vieâm baát thöôøng cuûa phoåi vôùi caùc haït vaø khí ñoäc.
4
2. YEÁU TOÁ NGUY CÔ
• OÂ nhieãm khoâng khí vaø ngheà
nghieäp
• Nhieãm truøng hoâ haáp
• Taêng phaûn öùng khí ñaïo
• Thieáu anpha1-antitrypsin
• Giôùi, chuûng toäc vaø tình traïng kinh
teá
5
Chaát choáng oxy hoùa
Yeáu toá di truyeàn
Cô cheá ñieàu chænh
CAÙC TAÙC NHAÂN ÑOÄC HAÏI(Khoùi thuoác laù, chaát gaây
oâ nhieãm, hoaù chaát, buïi ngheà
nghieäp)
COPD
Khaùng proteinasesVieâm ôû Phoåi
Oxidative stress Proteinases
Chaát choáng oxy hoùa
6
4. LAÂM SAØNG– Ho khaïc ñaøm maïn tính– Khoù thôû: trieäu chöùng
chính cuûa BPTNMT, khieán ngöôøi beänh phaûi ñi khaùm beänh, laøm maát khaû naêng lao ñoäng vaø gaây lo laéng cho ngöôøi beänh. Khoù thôû trong BPTNMT coù ñaëc tröng laø lieân tuïc vaø tieán trieån
7
THAÊM KHAÙM
• Giai ñoaïn sau: loàng ngöïc hình phình thuøng, khoang gian söôøn giaõn roäng, co keùo caùc cô hoâ haáp phuï vaø daáu hieäu Hoover – bôø söôøn loõm khi hít vaøo. Ran rít, ngaùy hoaëc aâm pheá baøo giaûm 2 beân; tieáng tim môø
• Giai ñoaïn muoän: taâm pheá maïn
Giai ñoaïn ñaàu: maïch nhanh vaø thì thôû ra keùo daøi.
8
5. CAÄN LAÂM SAØNG• X-quang phoåi: khí pheá thuõng• Khí maùu ñoäng maïch:
– Giaûm oxy maùu ñoäng maïch, taêng CO2 maùu ñöa ñeán toan hoâ haáp
9
HOÂ HAÁP KYÙ
• Chaån Ñoaùn
• Phaân giai ñoaïn
beänh
• Tieân löôïng
• Theo doõi tieán
trieån
10
HOÂ HAÁP KYÙ• FEV1 – Theå tích khí thôû ra toái ña trong
1s ñaàu• FVC – dung tích soáng gaéng söùc• VC– dung tích soáng• FEV1/(F)VC% - tyû soá Tiffineau,
Gaensler• Chaån ñoaùn BPTNMT ñoøi hoûi phaûi coù
hoäi chöùng taéc ngheõn ñöôøng daãn khí, nghóa laø tæ leä FEV1/FVC giaûm < 70%
11
Trieäu chöùngHoHo
Khaïc ñaømKhaïc ñaømKhoù thôûKhoù thôû
YT nguy cô
Thuoác laùThuoác laùNgheà nghieäpNgheà nghieäpOÂ nhieãmOÂ nhieãm
Hoâ haáp kyùHoâ haáp kyù
6. CHAÅN ÑOAÙN BPTNMT6. CHAÅN ÑOAÙN BPTNMT
12
PHAÂN GIAI ÑOAÏN BEÄNH (GOLD 2003)PHAÂN GIAI ÑOAÏN BEÄNH (GOLD 2003)
Giai ñoaïn Ñaëc ñieåm0: Nguy cô hoâ haáp kyù bình thöôøng
Trieäu chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm)
I: Nheï FEV1/FVC < 70%; FEV1 > 80% Coù / khoâng coù trieäu
chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm)
II: Trung bình FEV1/FVC < 70%; 50% ≤ FEV1 < 80% Coù /khoâng coù trieäu chöùng
maõn (ho, khaïc ñaøm, khoù thôû)
III: Naëng FEV1/FVC < 70%; 30% ≤ FEV1 < 50% predicted
Coù /khoâng coù trieäu chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm, khoù thôû)
IV: Raát naëng FEV1/FVC < 70%; FEV1 < 30% hay FEV1 < 50% vaø suy hoâ haáp maïn
hay suy tim phaûi
Giai ñoaïn Ñaëc ñieåm0: Nguy cô hoâ haáp kyù bình thöôøng
Trieäu chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm)
I: Nheï FEV1/FVC < 70%; FEV1 > 80% Coù / khoâng coù trieäu
chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm)
II: Trung bình FEV1/FVC < 70%; 50% ≤ FEV1 < 80% Coù /khoâng coù trieäu chöùng
maõn (ho, khaïc ñaøm, khoù thôû)
III: Naëng FEV1/FVC < 70%; 30% ≤ FEV1 < 50% predicted
Coù /khoâng coù trieäu chöùng maõn (ho, khaïc ñaøm, khoù thôû)
IV: Raát naëng FEV1/FVC < 70%; FEV1 < 30% hay FEV1 < 50% vaø suy hoâ haáp maïn
hay suy tim phaûi
13
SUYEÃN
•Khôûi phaùt tuoåi trung nieân.•Trieäu chöùng tieán trieån töø töø.•Huùt thuoác laù keùo daøi.•Khoù thôû khi gaéng söùc.•Taéc ngheõn ñöôøng thôû phaàn lôùn khoâng hoài phuïc
•Khôûi phaùt sôùm (thöôøng ôû treû em)..Trieäu trieäu chöùng thöôøng xuaát hieän ñeâm / gaàn saùng..Cô ñòa dò öùng..Tieàn caên suyeãn gia ñình..Taéc ngheõn ñöôøng thôû hoài phuïc.
COPD
SUYEÃN & COPD
COPDSuyeãn
14
7. ÑIEÀU TRÒ
15
Ngaên ngöøa beänh tieán trieån
Giaûm trieäu chöùng Caûi thieän khaû naêng
gaéng söùc Caûi thieän chaát löôïng
cuoäc soáng Ngaên ngöøa vaø ñieàu trò
caùc bieán chöùng Ngaên ngöøa vaø ñieàu trò
côn kòch phaùt Giaûm tyû leä töû vong
MUÏC TIEÂU
16
PHOØNG TRAÙNH CAÙC YT NGUY CÔ
• Cai thuoác laù• Phoøng traùnh oâ nhieãm do ngheà
nghieäp• Ngöøa oâ nhieãm do moâi tröôøng• Chích ngöøa caûm cuùm
17
ÑIEÀU TRÒ: THUOÁCCaùc thuoác ñieàu trò:• Thuoác daõn pheá quaûn
– Thuoác kích thích 2: Salbutamol, Salmeterol and Formoterol
– Thuoác anticholinergic: Ipratropium, Tiiotropium
– Nhoùm methyl xanthine: Theophylline• Thuoác khaùng vieâm corticoid: duøng thöôøng
xuyeân chæ phuø hôïp cho nhöõng beänh nhaân coù FEV1 < 50% giaù trò döï ñoaùn vaø coù nhieàu ñôït kòch phaùt (ví duï coù 3 ñôït kòch phaùt trong 3 naêm qua).
• Phoái hôp thuoác ñem laïi hieäu quaû cao hôn
18
“Taát caû caùc guideline ñeàu ñeà nghò duøng daõn pheá
quaûn daïng hít nhö laø thuoác öu tieân haøng ñaàu. ATS
khuyeân neân duøng anticholinergic tröôùc tieân neáu
phaûi ñieàu trò laâu daøi”
Chest 2000; 117: 23S-28S
19
ÑIEÀU TRÒ– Phuïc hoài chöùc naêng: taäp vaät lyù
trò lieäu hoâ haáp, tham vaán veà dinh döôõng vaø giaùo duïc beänh nhaân. Muïc ñích cuûa phuïc hoài chöùc naêng laø laøm giaûm trieäu chöùng, caûi thieän chaát löôïng cuoäc soáng vaø gia taêng söï tham gia trong caùc hoaït ñoäng haøng ngaøy
20
GOLD(2001)
0: Nguy cô
I: Nheï II: Trung bình IIA IIB
III: Naëng
GOLD(2004)
0: Nguy cô
I: Nheï II: Trung bình
III: Naëng
IV: Raát naëng
ÑIEÀU TRÒ THEO GIAI ÑOAÏN COPD
Traùnh caùc yeáu toá nguy cô – chích ngöøa cuùm
Söû duïng thuoác caét côn theo nhu caàu
ÑT thöôøng xuyeân vôùi moät/nhieàu thuoác daõn PQ daøiVaät lyù trò lieäu
Glucocorticosteroids hít neáu thöôøng xaûy ra ñôït kòch phaùt
Thôû oxy daøi haïn neáu suy hoâ haáp maõnXem xeùt chæ ñònh phaãu thuaät
21
Ñieàu trò ñôït kòch phaùt• Haàu heát ñôït caáp do nhieãm truøng
vaø oâ nhieãm hoâ haáp. Tuy nhieân coù 1/3 tröôøng hôïp khoâng xaùc ñònh ñöôïc (GOLD 2003)
• Taêng lieàu/soá laàn söû duïng caùc thuoác daõn pheá quaûn.
• Neáu FEV1< 50% : theâm corticoid (40 mg prednison /ng x 10 ngaøy).
• Neáu coù trieäu chöùng nhieãm truøng: khaùng sinh phoå roäng
• Thoâng khí cô hoïc khoâng xaâm laán vaø xaâm laán
22
KEÁT LUAÄN (1)
1. Khoùi thuoác laù laø yeáu toá nguy cô quan troïng nhaát ñöa ñeán COPD
2. Caùc thuoác giaõn pheá quaûn laø caùc thuoác chuû löïc trong quaûn lyù ñieàu trò
3. Phoái hôïp caùc thuoác giaõn PQ coù
theå laøm gia taêng hieäu quaû,
giaûm taùc duïng phuï so vôùi duøng
moät loaïi thuoác maø gia taêng lieàu.
23
KEÁT LUAÄN (2)
4. Caùc ICS coù theå laøm giaûm caùc
côn kòch phaùt naëng ñöôïc chæ ñònh
duøng ôû möùc ñoä III vaø IV.
5. Phuïc hoài chöùc naêng hoâ haáp
neân ñöôïc aùp duïng cho bn trung
bình vaø naëng ñeå hoï coù theå tham
gia tích cöïc vaøo cuoäc soáng.
24
top related