gr aiavramidis.gr 2 Οστεοπόρωση “...σκελετική διαταραχή, που...

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

2

Οστεοπόρωση“...“...σκελετική σκελετική διαταραχή, που διαταραχή, που

χαρακτηρίζεται από µειωµένηχαρακτηρίζεται από µειωµένη αντοχή αντοχή (πυκνότητα και ποιότητα)(πυκνότητα και ποιότητα) και αυξηµένη και αυξηµένη ευθραυστότητα του οστού και που ευθραυστότητα του οστού και που

προδιαθέτει ένα άτοµο σεπροδιαθέτει ένα άτοµο σεαυξηµένο κίνδυνο κατάγµατος..αυξηµένο κίνδυνο κατάγµατος...”.”

NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis. JAMA 285 (2001): 785-95

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΠΟΝ∆ΥΛΟΣ

ΜΕΤΡΙΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

ΣΟΒΑΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΘΕΣΕΙΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΣΥΝΗΘΗ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Συχνότητα εµφάνισης καταγµάτων Συχνότητα εµφάνισης καταγµάτων σε γυναίκες άνω των 50 ετώνσε γυναίκες άνω των 50 ετών

Wasnich RD: Primer on the Metabolic Bone Diseases and Disorders of Mineral Metabolism. 4th edition, 1999

Ισχίο

Σπονδυλική στήλη

Καρπός1010

2020

3030

4040

5050 6060 7070 8080Ηλικία (έτη)

Ετήσια

επίπτωση

ανά

1000

γυναίκες

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Οστεοπόρωση...

20 ετών50 ετών 75 ετών

Χρόνια νόσος φθοράς ...Αύξηση του προσδόκιµου επιβίωσης ...

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Πόσοι κινδυνεύουν από Οστεοπόρωση; Πόσοι κινδυνεύουν από Οστεοπόρωση; ••>30% των µετεµµηνοπαυσιακών γυναικών στις >30% των µετεµµηνοπαυσιακών γυναικών στις ανεπτυγµένες χώρες ανεπτυγµένες χώρες

••50% των ατόµων > 75 ετών 50% των ατόµων > 75 ετών (WHO 1994)(WHO 1994)

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΙΣΧΙΟΥΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΙΣΧΙΟΥ1/5 ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΠΟ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ1/5 ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΠΟ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

1/4 ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΦΡΟΝΤΙ∆Α1/4 ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΦΡΟΝΤΙ∆Α

2/3 ΠΙΘΑΝΗ ΜΗ ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ 2/3 ΠΙΘΑΝΗ ΜΗ ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΚΑΤΑΓΜΑΤΚΑΤΑΓΜΑΤAA ΙΣΧΙΟΥΙΣΧΙΟΥΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ∆ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ∆ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ

ΕΛΛΑ∆ΑΕΛΛΑ∆Α

1987: > 17 ∆ΙΣ ∆ΡΧ1987: > 17 ∆ΙΣ ∆ΡΧ

1977: 5100 # ΙΣΧΙΟΥ1977: 5100 # ΙΣΧΙΟΥ

1987: 9250 # ΙΣΧΙΟΥ1987: 9250 # ΙΣΧΙΟΥΛΥΡΙΤΗΣ 1994ΛΥΡΙΤΗΣ 1994

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Επιπτώσεις της Οστεοπόρωσης- Κλινικές (αυξηµένη νοσηρότητα, θνησιµότητα)- Κοινωνικές (ανάγκες φροντίδας)- Οικονοµικές (άµεσο και έµµεσο κόστος)

Ηλικία 66 ετών Ηλικία 75 ετών

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΣΚΕΛΕΤΟΣ: ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΙΣΤΟΣ∆ΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΝΕΩΣΗ

Η συνεχής δυναµική ισορροπία οστεόλυσης (δράση οστεοκλαστών) και οστεοπαραγωγής (δράση οστεοβλαστών) ονοµάζεται ανακατασκευή του Οστού

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

10 20 30 40 50 60 70 80

Οστική Μάζα (ανά φύλο και ηλικία)Οστική Μάζα (ανά φύλο και ηλικία)Οστική Μάζα

Οστική Μάζα

Ηλικία (έτη)Ηλικία (έτη)

Adapted from Finkelstein JS. Cecil Textbook of Medicine, 21st ed. 1996;1379-84.Riggs BL, Melton LJ III. N Engl J Med. 1986;314:1676-86.Adapted from Finkelstein JS. Cecil Textbook of Medicine, 21st ed. 1996;1379-84.Riggs BL, Melton LJ III. N Engl J Med. 1986;314:1676-86.

ΑΝ∆ΡΕΣΑΝ∆ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣΓΥΝΑΙΚΕΣ

ΕµµηνόπαυσηΕµµηνόπαυσηΟστική απώλειαΟστική απώλεια

ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Γενετική προδιάθεση (κληρονοµικότητα)Γενετική προδιάθεση (κληρονοµικότητα)ΦυλήΦυλήΟρµόνεςΟρµόνες∆ιατροφή∆ιατροφήΦυσική δραστηριότητα Φυσική δραστηριότητα -- ΆσκησηΆσκησηΦάρµακαΦάρµακαΠαθήσειςΠαθήσεις

Παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Ορµόνες του φύλου (ανδρογόνα Ορµόνες του φύλου (ανδρογόνα –– οιστρογόνα)οιστρογόνα)Ορµόνες του θυρεοειδούς (Τ3, Τ4)Ορµόνες του θυρεοειδούς (Τ3, Τ4)Παραθορµόνη Παραθορµόνη –– βιταµίνη D βιταµίνη D -- καλσιτονίνηκαλσιτονίνηΑυξητική ορµόνηΑυξητική ορµόνηΚορτιζόνηΚορτιζόνηΠρολακτίνηΠρολακτίνηΙνσουλίνηΙνσουλίνη∆ιάφοροι∆ιάφοροι

Ορµονικοί παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Υπογοναδισµός (πρωτοπαθής & δευτεροπαθής)Υπογοναδισµός (πρωτοπαθής & δευτεροπαθής)Ανεπάρκεια ορµονών φύλουΑνεπάρκεια ορµονών φύλου

ΥπερπαραθυρεοειδισµόςΥπερπαραθυρεοειδισµόςΥπερέκκριση παραθορµόνηςΥπερέκκριση παραθορµόνης

ΟστεοµαλάκυνσηΟστεοµαλάκυνση –– ραχίτιδαραχίτιδαΑνεπάρκεια βιταµίνης DΑνεπάρκεια βιταµίνης D

ΥπερθυρεοειδισµόςΥπερθυρεοειδισµόςΠερίσσεια θυρεοειδικών ορµονώνΠερίσσεια θυρεοειδικών ορµονών

Υπερκορτιζολισµός (Σ. Cushing)Υπερκορτιζολισµός (Σ. Cushing)Υπερέκκριση κορτιζόληςΥπερέκκριση κορτιζόλης

ΠρολακτίνωµαΠρολακτίνωµαΥπερέκκριση προλακτίνηςΥπερέκκριση προλακτίνης

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης τύπου 1Σακχαρώδης ∆ιαβήτης τύπου 1Ανεπάρκεια ινσουλίνηςΑνεπάρκεια ινσουλίνης

ΜεγαλακρίαΜεγαλακρίαΥπερέκκριση αυξητικής ορµόνηςΥπερέκκριση αυξητικής ορµόνης

ΥποφυσισµόςΥποφυσισµόςΑνεπάρκεια ορµονών υπόφυσηςΑνεπάρκεια ορµονών υπόφυσης

Έντονο stress, υπερβολική άσκηση, νευρογενής ανορεξία

Ενδοκρινοπάθειες που επηρεάζουνδυσµενώς την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΑσβέστιοΑσβέστιοΒιταµίνη DΒιταµίνη D (βιταµίνες K, C)(βιταµίνες K, C)ΦωσφόροςΦωσφόροςΙχνοστοιχείαΙχνοστοιχείαΧλωριούχο νάτριο (αλάτι)Χλωριούχο νάτριο (αλάτι)Λευκώµατα διατροφήςΛευκώµατα διατροφήςΤροφές πλούσιες σε οξαλικάΤροφές πλούσιες σε οξαλικάΚαφεΐνηΚαφεΐνηΟινοπνευµατώδη ποτάΟινοπνευµατώδη ποτάΚάπνισµαΚάπνισµα

∆ιατροφικοί παράγοντες και συνήθειες που επηρεάζουν την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

>75 ΕΤΗ ΚΥΦΩΣΗ

Κίνδυνος για κάταγµα ισχίου

>55 ΕΤΗΚίνδυνος για σπονδυλικά

κατάγµατα

ΥΓΙΕΙΣΣΠΟΝ∆ΥΛΟΙ

ΚΥΦΩΣΗ

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΑΓΓΕΙΟΚΙΝΗΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ: Συνεχής επιδείνωση υγείας οστών

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΑΝ∆ΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ• 80% άγνοια• 20% διάγνωση

– 80%: Κάταγµα ή ακτινογραφία

– 20%: Μέτρηση BMD• Ιδιοπαθής : 30-40%• ∆ευτεροπαθής: 60-70%

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΛιγότερο συχνή στους άνδρες

• µεγαλύτερος σκελετός / BMD• η απώλεια αρχίζει αργότερα• η απώλεια είναι βραδύτερη• ασκούνται περισσότερο • ζουν λιγότερο

• µεγαλύτερος σκελετός / BMD• η απώλεια αρχίζει αργότερα• η απώλεια είναι βραδύτερη• ασκούνται περισσότερο • ζουν λιγότερο

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Παράγοντες κινδύνου για Οστεοπόρωση

• Φύλο (γυναίκες) • Φυλή (Λευκή πιο επιβαρυµένη)• Εµµηνόπαυση (ιδίως Πρώιµη ή Αµηνόρροια για µεγάλο χρονικό διάστηµα)

• Κάταγµα από ήπιο τραυµατισµό από την ηλικία των 40 ετών

• Κληρονοµικό ιστορικό οστεοπορωτικού κατάγµατος • Ηλικία ≥ 65 ετών• Λεπτή σωµατική κατασκευή (βάρος σώµατος < 57 kg) • Ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου ή βιταµίνης D• Κάπνισµα, κατάχρηση αλκοόλ ή καφεΐνης • Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, καθιστικός τρόπος ζωής ή παρατεταµένος κλινοστατισµός

• Χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών (> 6 µήνες)• Ασθένειες, που προδιαθέτουν για οστεοπόρωση

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

• Ενδοκρινοπάθειες– Υπογοναδισµός (1 & 2- παθής)– Υπερπαραθυρεοειδισµός– Υπερθυρεοειδισµός– Σ. Cushing– Μεγαλακρία– Σ∆ τύπου 1– Ανεπάρκεια αυξητικής ορµόνης– Υποφυσισµός

• Αιµατολογικές παθήσεις– Πολλαπλούν µυέλωµα– Λέµφωµα -Λευχαιµία– Β-θαλασσαιµία– ∆ρεπανοκυτταρική αναιµία– Συστηµατική Μαστοκύττωση– Πολυερυθραιµία– Ν. Gaucher– AIDS– Αιµολυτικές αναιµίες

• Νόσοι συνδετικού ιστού– Ρευµατοειδής αρθρίτιδα– Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα– Ατελής οστεογένεση– Οµοκυστινουρία– Σ. Marfan– Σ. Enlers-Danlos

• Γαστρεντερικές Νόσοι– Πρωτοπαθής χολική κίρρωση– Αιµοχρωµάτωση– Φλεγµονώδης νόσος εντέρου– Γαστρεκτοµή– Σύνδροµα δυσαπορρόφησης– Παρεντερική σίτιση– Ανεπάρκεια λακτάσης– Χρόνιος αποφρακτικός ίκτερος

ΑΙΤΙΑ ∆ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

• Νεφρικές παθήσεις– Νεφρική οστεοδυστροφία (ΧΝΑ)– Νεφρική σωληναριακή οξέωση– Ιδιοπαθής Υπερασβεστιουρία

(± Νεφρολιθίαση)

• ∆ιάφορα αίτια– Νεοπλασίες– Μεταµόσχευση οργάνων– Αλγοδυστροφία– Χρόνιες Αναπνευστικές Παθήσεις

– ΣΥΧΝΕΣ ΠΤΩΣΕΙΣ

ΑΙΤΙΑ ∆ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΟΥΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

•2 ΑΠΟ ΤΑ 3 ΤΥΠΟΥΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ: ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΤΩΣΗ

•2 ΣΤΑ 3 ΣΠΟΝ∆ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ (∆ΗΛ. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ)

•ΜΟΛΙΣ 1 ΣΤΑ 3 ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝ∆ΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΩΣ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟ

•1Ο ΟΣΦΥΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ: x 5 ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ ΓΙΑ ΝΕΟ ΟΣΦΥΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ

•2Ο ΟΣΦΥΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ: x 12 ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ ΓΙΑ ΝΕΟ ΟΣΦΥΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ

•ΟΣΦΥΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ: x 2-4 ΚΙΝ∆ΥΝΟΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑ ΙΣΧΙΟΥ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΣΙΩΠΗΛΗ ΝΟΣΟΣΣΙΩΠΗΛΗ ΝΟΣΟΣ

ΟΞΥΣ ΠΟΝΟΣ (ΚΑΤΑΓΜΑ)ΟΞΥΣ ΠΟΝΟΣ (ΚΑΤΑΓΜΑ)

ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΡΑΧΗΣ ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΡΑΧΗΣ (ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ)(ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ)

ΠΡΟΟ∆ΕΥΤΙΚΗ ∆ΥΣΜΟΡΦΙΑ ΠΡΟΟ∆ΕΥΤΙΚΗ ∆ΥΣΜΟΡΦΙΑ (ΚΥΦΩΣΗ, ΑΠΩΛΕΙΑ ΥΨΟΥΣ)(ΚΥΦΩΣΗ, ΑΠΩΛΕΙΑ ΥΨΟΥΣ)

ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣΑΠΩΛΕΙΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ

ΑΠΩΛΕΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣΑΠΩΛΕΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Τι περιλαµβάνει η ∆ιαφορική ∆ιάγνωση;• Πρωτοπαθής Οστεοπόρωση

– Ιδιοπαθής– Γεροντική

• Οστεοµαλακία– ∆ιαταραχές Βιταµίνης D (διαθεσιµότητα - µεταβολισµός)– Σοβαρή ανεπάρκεια ασβεστίου ή φωσφόρου– ∆ιαταραχές θεµέλιας ουσίας– Αναστολείς µετάλλωσης

• ∆ευτεροπαθής Οστεοπόρωση– Ενδοκρινοπάθειες (υπερπαραθυρεοειδισµός)– Αιµατολογικές παθήσεις (πολλαπλούν µυέλωµα)– Νόσοι συνδετικού ιστού– Νόσοι γαστρεντερικού συστήµατος– Νεφρικές παθήσεις– Φάρµακα– ∆ιάφορα αίτια

• ∆ΙΑΦΟΡΑ: Μεταστατική οστική νόσος, Νόσος Paget

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη)Γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη)Θυροξίνη Θυροξίνη Αντιπηκτικά αγωγή (Ηπαρίνη) Αντιπηκτικά αγωγή (Ηπαρίνη) Αντιεπιληπτικά φάρµακαΑντιεπιληπτικά φάρµακαΧηµειοθεραπευτικά φάρµακα Χηµειοθεραπευτικά φάρµακα Αντιόξινα σκευάσµαταΑντιόξινα σκευάσµαταΑιθανόληΑιθανόληΑγωνιστές & ανταγωνιστές GnRHΑγωνιστές & ανταγωνιστές GnRH∆ιουρητικά (θειαζιδικά ∆ιουρητικά (θειαζιδικά –– αγκύλης)αγκύλης)∆ΙΑΦΟΡΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ (ΠΤΩΣΕΙΣ)∆ΙΑΦΟΡΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ (ΠΤΩΣΕΙΣ)

Φαρµακευτικοί παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΘυροξίνηΘυροξίνηΠΕΡΙΣΣΕΙΑ: ΟΣΤΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ

•ΥΠΕΡΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙ∆ΙΣΜΟΣ)•ΝΟΣΟΣ GRAVES

•ΘΕΡΜΟΣ ΟΖΟΣ (ΤΟΞΙΚΟ Α∆ΕΝΩΜΑ)

•ΠΟΛΥΟΖΩ∆ΗΣ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ

•ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ•ΨΥΧΡΟΣ ΟΖΟΣ

•ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙ∆ΙΣΜΟΣ

•ΠΟΛΥΟΖΩ∆ΗΣ ΜΗ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ

•ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙ∆ΟΥΣ

TSHΑΠΟΛΥΤΟΣ ∆ΕΙΚΤΗΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ∆ΟΣΗ

Ορµονικοί παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζα

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Συχνότερο αίτιο δευτεροπαθούς οστεοπόρωσηςΣυχνότερο αίτιο δευτεροπαθούς οστεοπόρωσηςΕυρύτατη χρήση σε παθήσεις:Ευρύτατη χρήση σε παθήσεις:ΡευµατολογικέςΡευµατολογικέςΠνευµονολογικές Πνευµονολογικές ∆ερµατολογικές∆ερµατολογικέςΓαστρεντερικέςΓαστρεντερικέςΑιµατολογικέςΑιµατολογικέςΕνδοκρινολογικέςΕνδοκρινολογικές

Οστική απώλεια ανάλογηΟστική απώλεια ανάλογητης δόσης & διάρκειας χορήγησης κορτιζόνης της δόσης & διάρκειας χορήγησης κορτιζόνης της θεραπευόµενης νόσουτης θεραπευόµενης νόσουτης ηλικίας ασθενούςτης ηλικίας ασθενούς

Φαρµακευτικοί παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζα

Κορτικοστεροειδή (Κορτιζόνη)

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ενδεχοµένως βλαπτικάενδεχοµένως βλαπτικά

Φαρµακευτικοί παράγοντες που επηρεάζουν την οστική µάζαΕισπνεόµενα Κορτικοστεροειδή

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Βιοχηµικός έλεγχος

ΒΑΣΙΚΟΣ• Γενική αίµατος/ΤΚΕ• Ασβέστιο/Φωσφόρος• Αλκαλική Φωσφατάση• Λευκώµατα• Κρεατινίνη• Τρανσαµινάσες

ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΟΣ• Ασβέστιο/Φωσφόρος/ Κρεατινίνη ούρων 24ώρου

• Ηλεκτροφόρηση λευκωµάτων• Free Testo, LH, PRL• FT4, TSH• PTH• 25(OH)Vit. D3• Ελεύθερη κορτιζόλη ούρων

24ώρου• Καρκινικοί δείκτες• Βιοχηµικοί δείκτες οστικής παραγωγής - απορρόφησης

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Ακτινογραφικά Ευρήµατα στηνοστεοπόρωση της Σ.Σ

Προοδευτική παραµόρφωσης της Σπονδυλικής στήλης

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

ΜΕ ΣΚΙΑΣΤΙΚΟ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Οστική Πυκνοµετρία µε τη µέθοδο DEXA• Εκτίµηση ποσότητας οστού και όχι ποιότητας• Τιµή οστικής πυκνότητας κατά «προβολική επιφάνεια»

• ∆ιακύµανση απόλυτης τιµής• ∆ιαφορετικές τιµές αναφοράς• Περιστασιακά περιορισµένη ακρίβεια (ψευδώς υψηλή

BMD)• Αδυναµία διάκρισης οστεοπόρωσης-οστεοµαλακίας

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΜΕΘΟ∆ΟΣ DEXA

ΑΝΩ∆ΥΝΗ

ΟΛΙΓΟΛΕΠΤΗ

ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΩΣΤΗΣ ΘΕΣΗΣΟΣΦΥΙΚΗ ΜΟΙΡΑ

ή ΙΣΧΙΟ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

Οστική Πυκνοµετρία: πως ερµηνεύεται;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ BMD• ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ T-score +1 έως -1 SD• ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ T-score -1 έως -2,5 SD• ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τ-score <-2,5 SD• ΣΟΒΑΡΗ Τ-score <-2,5 SD &ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ≥ 1 κάταγµα

Κριτήρια WHO

T-score: σταθερή απόκλιση (SD) από Κορυφαία Οστική Πυκνότητα νεαρών υγιών ατόµων, ιδίας φυλής & φύλου

Z-score: σταθερή απόκλιση (SD) από Μέση Οστική Πυκνότητα συνοµηλίκων υγιών ατόµων, ιδίας φυλής & φύλου

T-score vs Z-score

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΕΠΙ∆ΗΜΙΚΕΣ ∆ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΒΡΑ∆ΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ

ΑΠΟΤΡΕΨΙΜΗ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΙΜΗ

ΌΧΙ «ΙΑΣΙΜΗ»

ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ

ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ: Η ΣΙΩΠΗΛΗ ΝΟΣΟΣΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ: Η ΣΙΩΠΗΛΗ ΝΟΣΟΣ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr

ΠΡΟΛΗΨΗ: ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ∆ΙΑΤΡΟΦΗ – ΥΓΙΕΙΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

www.aiavramidis.

gr aiavramidis.gr