prof dobrowolski zalew zemborzycki 2015

ROZPOZNANIE GEOLOGICZNE

OSADÓW DENNYCH

I STRUKTURY PODŁOŻA

ZBIORNIKA ZEMBORZYCKIEGO

Radosław Dobrowolski, Jan Rodzik, Jarosław Pietruczuk Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej,

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,

al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

Zarys treści

(1) Wprowadzenie

(2) Dotychczasowy stan rozpoznania geologicznego

Zalewu Zemborzyckiego

(3) Zakres podjętych prac badawczych

(5) Podsumowanie

(4) Wyniki badań

(0) Zarys treści

(1) Wprowadzenie

Zalew Zemborzycki – 1974 r.

powierzchnia: 278 ha

długość: 2900 m

szerokość: 1330 m

głębokość maks. 4 m

długość linii brzegowej: 12 km

http://www.poppub.internetdsl.pl

(1) Wprowadzenie

Kazimierz Bryński

1904-1968

Zalew Zemborzycki – 1974 r.

powierzchnia: 278 ha

długość: 2900 m

szerokość: 1330 m

głębokość maks. 4 m

długość linii brzegowej: 12 km

(1) Wprowadzenie

Płaskowyż Nałęczowski

Równina Bełżycka

Płaskowyż Świdnicki

Wyniosłość Giełczewska

W Y Ż Y N A L U B E L S K A

Bryński(1956)

(1) Wprowadzenie

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Bryński(1956)

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Maruszczak (1958)

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Maruszczak (1958)

osady glacigeniczne (zlod. Odry)

osady peryglacjalne (zlod. Wisły)

osady biogeniczne (holocen)

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Bałaga, Maruszczak (1981)

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Harasimiuk, Henkiel (1982)

Butrym i in. (1980)

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Rodzik i in. (2009)

Zleceniodawca: Gmina Lublin, pl. Króla Władysława Łokietka, 20-109 Lublin

Obiekt:

Zalew Zemborzycki

Rodzaj

opracowania:

Wykonanie w okresie zimowym z pokrywy lodowej Zalewu

Zemborzyckiego odwiertów osadów dennych wraz z analizą ich

składu i struktury

Podstawa

prawna:

Umowa Nr 3/OŚ/14 z 10.02.2014 r.

Termin badań:

luty 2014 r. – prace terenowe

marzec-listopad – prace laboratoryjne i kameralne

(3) Zakres podjętych prac badawczych

(3) Zakres podjętych prac badawczych

Przedmiot zlecenia:

(1) wykonanie odwiertów geologicznych wraz z poborem

rdzeni o nienaruszonej strukturze wewnętrznej,

(2) odtworzenie konfiguracji mineralnego podłoża

zbiornika,

(3) określenie biogenicznej sukcesji osadowej utworów

podścielających (=torfów, namułów organiczno-mineralnych i

gytii stanowiących wypełnienie dna doliny Bystrzycy),

(4) rozpoznanie litologiczne współczesnych osadów

dennych wraz z próbą

(5) określenia ich kubatury oraz tempa współczesnej

zbiornikowej akumulacji mineralno-biogenicznej.

(3) Zakres podjętych prac badawczych

ręczny zestaw wiertniczy Eijkelkamp

z próbnikiem typu „Instorf”

(3) Zakres podjętych prac badawczych

WYNIKI BADAŃ

GEOLOGICZNO-WIERTNICZYCH

I SEDYMENTOLOGICZNYCH

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Kubatura wody - 5,70 mln m3

Średnia głębokość - 1,97 m

Powierzchnia zbiornika - 288,8 ha

Nachylenie dna zbiornika – 0,75‰

Maksymalna głębokość - 3,50 m

Głębokość

[m]

Limes Nigra Strat. Elast. Sicc. T-S Formula Litologia Struktura Kod

osadu

Uwagi

0,0 – 2,25 - - - - - - Lód i woda - - -

2,25-2,50 0 2 0 0 3 Lc2, Ld1, Ag1, As++ Gytia wapienno-ilasta g Og+MO HCl++

2,50-3,00 0 3 0 0 3 As3, Ag1, Lc++, Gs++ Mułek organiczny m MO Ciemnoszary

3,00-4,00 0 3 0 0 3 As4, Ag++ Mułek masywny m Mm Stalowo-szary,

bezwęglanowy,

3,40-3,45 – wkładka

utworów

organicznych

4,00-4,50 1 4 0 0 2 Th43, As1 Torf silnie rozłożony dolinny w stropie

zamulony

a Ot+OM -

4,50-5,00 1 4 0 1 2 Th24, Ag+ Torf turzycowo-trzcinowy średnio

rozłożony, liczny detrytus

a Ot Bezwęglanowy

5,00-5,22 1 4 0 0 2 Th44, As+, Gmin+ Torf zielny bardzo dobrze rozłożony a Ot Pojedyncze ziarna

piasku

5,22-5,27 4 1 0 0 1 Ag3, Gmin1 Piaski drobnoziarniste m Mp -

5,27-6,10 4 4 0 1 2 Th34, Ag+ Torf turzycowy dobrze rozłożony a Ot -

6,10-6,28 2 2 3 0 2 Gmin2, Ag2, Sh+ Rytmit piaszczysto-mułowo-organiczy u Mpm Barwa od

jasnoszarej do

ciemnobrunatnej

6,28-6,65 2 3 0 1 2 Th24 Torf turzycowo-trzcinowy dobrze i

średnio rozłożony

a Ot Zagytienie

6,65-6,90 3 2 2 0 2 Ld4, Sh+ Gytia grubodetrytusowa, pojedyncze

makroszczątki

u Og -

6,90-7,30 2 2 4 0 2 Ld2, Gmin2 Rytmit organiczno-mineralny u OM Wielkość rytmów

od kilku mm do

kilku cm

7,30-7,50 2 1 0 0 2 Gmin4, As+ Piaski masywne lekko gliniaste m Mp Podłoże mineralne

Struktura – utwory mineralogeniczne: m –masywna; u – ukierunkowana; z – zwarta; r – rozdzielnocząsteczkowa

Struktura – utwory biogeniczne: a –amorficzna; b – gąbczasta; g – galaretowata; k – kawałkowa; w – włóknista

Kod osadu : Ot – organiczne - torfy; Og – organiczne - gytie; Mi – mineralne - iły; Mm – mineralne - mułki; Mp – mineralne - piaski; Mż – mineralne - żwiry;

Mpm – mineralne - piaski mułkowe; Mmp – mineralne - mułki piaszczyste; MO – mineralno-organiczne;

Stanowisko – Zalew Zemborzycki

Numer wiercenia .......1............

Współrzędne φ 51o 11' 31,7" N; λ 2 2o 31' 59,3" E

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Współczesne

osady

zbiornikowe

Mułki organiczne Biogeniczne

osady dolinne

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Współczesne osady zbiornikowe

Średnia miąższość

współczesnych osadów

zbiornikowych - 0,37 m

Objętość współczesnych

osadów zbiornikowych

- 1,08 mln m3

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - torfy

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - torfy

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - gytie

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - gytie

(4) Wyniki badań

Średnia miąższość

dolinnych osadów

biogenicznych

- 2,04 m

Sumaryczna objętość

dolinnych osadów

biogenicznych

- 5,90 mln m3

(4) Wyniki badań

Średnia miąższość

biogenicznych osadów

zbiornikowych

(współczesnych +kopalnych)

- 2,46 m

Sumaryczna objętość

biogenicznych osadów

zbiornikowych

(współczesnych +kopalnych)

- 7,12 mln m3

(4) Wyniki badań

Mineralne osady dolinne (podłoże) – piaski, mułki

Podsumowanie

(5) Podsumowanie

(1) Zalew Zemborzycki powstał w środkowym odcinku doliny rzeki

Bystrzycy (zamkniętej odcinkiem o charakterze przełomu)

(2) Urozmaicona linia brzegowa związana jest z przebiegiem krawędzi

teras nadzalewowych, podcinanych przez wielkopromienne

meandry rzeczne (schyłek zlodowacenia Wisły)

(3) Mineralne podłoże Zbiornika Zemborzyckiego stanowią piaski

rzeczno-peryglacjalne (zlodowacenie Wisły)

(4) Osady stanowiące wypełnienie dna doliny Bystrzycy obejmują trzy

zasadnicze segmenty:

(a) biogeniczne osady dolinne (torfy i gytie – wypełnienia starorzeczy)

(b) mineralne osady korytowe i powodziowe (mułki organiczne)

(c) współczesne osady zbiornikowe (gytia ilasta i wapienna),

(5) Kubatura współczesnej serii osadowej w dnie Zbiornika

Zemborzyckiego - 1,08 mln m3

(6) Kubatura biogenicznej serii osadowej w dnie Zbiornika

Zemborzyckiego - 5,90 mln m3

(7) Całkowita kubatura biogenicznej dolinnej serii osadowej w dnie

Zbiornika Zemborzyckiego – 7,12 mln m3

Dziękuję za uwagę