toelichting handboek ‘verankeren van erfgoed in ruimtelijk beleid’ 4

Imagine the result

RUP Centrum DiksmuideStudiedag onroerend erfgoed 19 februari 2016

Tine Roels,

Ruimtelijk planner Stad Diksmuide

RUP Centrum Diksmuide Dit RUP werd opgemaakt in samenwerking met:

• Arcadis

• Fris in het landschap

• Dienst gebiedsgerichte werking provincie West Vlaanderen – MAAT

architecten

• Waardebegrippen uit ‘Omgaan met Wederopbouwarchitectuur in de

Frontstreek ’14-‘18’ Studie door Labo S in opdracht van provincie

West-Vlaanderen, stad Ieper en gemeente Heuvelland.

Imagine the result

1. situering

stadspark

stationsomgeving

spoorlijn

IJzer

grens stedelijk gebied

Tijdens WOI wordt de Grote Markt van Diksmuide gereduceerd tot een puin en kraterlandschap. Het gros van de gebouwen rond de Grote Markt wordt

compleet vernield. Bron: Stadsarchief Diksmuide

Zicht op het vernielde Diksmuide, vlak na de Eerste Wereldoorlog. Deze foto werd genomen door Maurice Prové (° 22 december 1883, Ninove † 27 november

1953, Watford (Engeland)). Het gebouw centraal in beeld is een Duitse observatiepost in de Weststraat (huidige Generaal Baron Jacquesstraat), opgetrokken

uit de woning van de familie Baer bron: Westhoekverbeeldt.be (HEU014502962)

B: Uittreksel uit het aanlegplan voor Diksmuide door Jozef Viérin. Het betreft de

noordelijke zijde van de Grote Markt en de omgeving van de Sint-Niklaaskerk.

R: Jozef Viérin, stadsarchitect voor de wederopbouw van Diksmuide.

bron: Stadsarchief Diksmuide

De toren van de Sint-Niklaaskerk betreft een ‘historische’ reconstructie. Het stadhuis is een nieuw ontwerp in de eclectische stijl.

bron: Stadsarchief Diksmuide

Voorbeelden van ederopbouwarchitectuur als gebouwen die licht vangen. Hier onderscheidt een gebouw zich niet van zijn

omgeving maar verwijst naar zijn omgeving. (bron: inventaris bouwkundig erfgoed, stadsarchief en eigen beelden)

2. Doelstelling

Doelstelling

1. Beeldwaarde centrum versterken• Identiteit stad versterken

• Kwaliteit straatbeeld

• Evenwicht behouden en ontwikkelen

2. Ontwikkelen stedelijke projecten• Aantrekkingskracht diverse functies vergroten

• Bijkomende woongelegenheden

3. Uitbreiden en beperken van handelsactiviteiten• Mogelijkheden voor middelgrote handelspanden

• Weren van te grote panden

Evenwicht tussen behouden en vernieuwen

3. Ruimtelijke ontwerp

Visie : Compacte stad

Zachte grens aan polderfrontHarde grens aan waterfront

Vier poorten

Buurten met eigen identiteit

Buurten met eigen identiteit

Centrale bindende as

Erfgoed: Principe van behoud

4. Evenwicht tussen behouden

en vernieuwen

Grafisch plan

4.1 Vernieuwen

Waterfront – harde grensHoofdbestemming :Wonen

Nevenbestemmingen: diensten, horeca, kantoor, gemeenschapsvoorzieningen

Verticale ritmiek

6 tot 8 bouwlagen

Deel langs de Handzamevaart: uitsluitend woonbestemming

Open, alzijdige bebouwing

Bloemmolens als referentie (max 8 hoog)

Afstand tot perceelsgrens en max breedte vastleggen

Oever niet privatiseren

Parkeren ondergronds

Waterfront niet

wel

niet

wel

WaterfrontDeel Kasteelstraat: meer functies

Gesloten bebouwing

Pandsgewijze opbouw

4.2 Behouden

Zone voor centrumfuncties

Erfgoed: Principe van behoud

• Geen aanduiding van de waardevolle panden, wel

spelregels.

• Dit wil zeggen dat er in eerste instantie wordt van uitgegaan

dat het behoud van de bestaande toestand wenselijker is

dan een verandering.

• Belangrijk hierbij is het behoud van de bestaande

straatwanden (voorgevel en dak) en de architecturale

kwaliteiten van het gebouw.

Erfgoed: Principe van behoud

• Het interieur kan sterk worden verbouwd, volumes kunnen

worden uitgebreid maar de structuur en de architecturale

kwaliteiten van het gebouw moeten bewaard blijven

• Iedere verandering gevel motiveren (motivatienota)

• Kijken naar het straatbeeld ipv naar het individuele gebouw.

• Oorspronkelijke tekst: ook raamverhoudingen vastgelegd.

Erfgoed: Principe van behoud

• Het uitgangspunt voor deze zone is dat het kwalitatieve

straatbeeld in deze zone moeten worden bewaard.

• Voor alle panden die opgenomen zijn in de inventaris van

het bouwkundig erfgoed en voor alle werken die een impact

kunnen hebben op het straatbeeld, wordt daarom aan de

aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning een

motivatienota toegevoegd.

• Locuswaarde – gebruikswaarde – culturele waarde

K. Albertstraat

Zone voor kernwinkelgebiedOverdruk

Parcours – diversiteit handel

Ombouwen gevel naar etalages

1. ombouwen van de bestaande openingen

naar etalage

2. behoud van de bestaande openingen en

invoegen van de etalage als tweede wand

3. doortrekken van de bestaande openingen

tot op de grond voor het voorzien van een

etalage.

Zone voor kernwinkelgebiedBinnen deze zone kan het ombouwen van een gevel naar etalage op één van de volgende wijzen:

4.3 Ook in het historische centrum

ruimte voorzien voor nieuwe

ontwikkelingen !

Centrumparking

Strategische projecten afbakenenPolderpand

Boterhalle

Wilgendijk

Technische Dienst

Politie

Bloemmolenkaai

Strategische projecten

• Deze gebieden spelen een voortrekkersrol in de

stadsvernieuwing

• Overdruk die een aantal expliciete spelregels oplegt om te

komen tot architecturale kwaliteit

• Alle ontwikkelingen binnen één gebied moeten als één

samenhangend geheel ontworpen worden (ook als er meer

dan één eigenaar is).

• Bij elke aanvraag die gaat over een deel van het gebied

wordt een inrichtingsstudie gevoegd die gaat over het

volledige gebied

WilgendijkGevels naar alle straten, ook naar het water

Binnengebied eigendom van twee eigenaars

Oude technische dienst

Oude technische dienst

Parking

landschappelijk inpassen

pad achter tuinen

Nieuwe site

BloemmolenkaaiMeergezinswoningen (art.2)

Gezinswoningen (art.4.1)

Samenhang in de verschillende woontypologieën

Speeltuin

Doorsteek

7.Draagvlak

Geen draagvlak zoeken,

maar draagvlak creëren

Infovergadering

Thematische stadswandelingen

“Waar komen we vandaan en waar

gaan we naartoe”

i.s.m. de stadsgidsen (historiek en

erfgoedkenmerken) en studiebureau

(projectzones)

Infonamiddag voor architecten• Situering RUP Centrum

• Toelichting wederopbouw en

afwegingskader

• Aandachtspunten uit het RUP

• Hoe een motivatienota opstellen

• Voorbeelden over het ‘principe van

behoud’

• Reflectie• Welke punten vinden de architecten

positief aan het RUP ?

• Wat vindt men negatief ?

• Welke suggesties zijn er ?

• Wat zijn de bemerkingen ?

• Architecten stellen eveneens

advies op naar het stadsbestuur

Infonamiddag voor architecten

8. Na het RUP

Ervaringen na het RUP

Strategische projecten zijn de motor voor

stadsontwikkeling• Op één na zijn alle strategische projecten in ontwikkeling

• Vervolg onder de vorm van masterplan voor het centrum (beeldkwaliteitsplan,

beheerplan, verkeerscirculatieplan, …..)

• Evenwicht behouden en ontwikkelen blijkt heel belangrijk

Principe van behoud• Interpretatie ……

• Moeilijk uit te leggen ….

• Maar een goede kapstok !

• Deels achterhaald door bescherming als stadsgezicht

Bedreigingen• Uitbreiding van de lijst van vrijstelling van vergunning …

Zorg voor erfgoed moet deel uitmaken van een totaalvisie

www.diksmuide.be > wonen > Ruimtelijke planning