ANAFİLAKSİ

Dr Suna Asilsoy

Akış şeması

• Tanım

• Patogenez

• Sıklık

• Nedenleri

• Klinik bulgular

• Tanı

• Tedavi

Tanım

• Yaşamı tehdit eden ani başlangıçlı

sistemik aşırı duyarlılık reaksiyonudur.

• Genellikle IgE kaynaklıdır

• Non IgE kaynaklı reaksiyonlarda da

görülür (Pseudo allerjik reaksiyon,

Anaflaktoid reaksiyon)

• Tip II-III immunolojik meknizmalarla da

görülebilir.

Allerjik anaflakside mekanizma

…Doku mast hücreleri ve

periferal kan

bazofillerinde histamin gb

potent mediatörlerin IgE

kaynaklı salınımı ile

oluşan ağır, akut sistemik

allerjik reaksiyon

Akut salınan mediatörler

• Mast hücre ve bazofillerin degranülasyonu ile;

Granüllerde depolanan maddeler; histamin,

triptaz,kimaz, karboksipeptidaz ve sitokinler

• Lipid kaynaklı mediatörler; PGD2, LTB+,

LTC4, LTE4 ve PAF

• Kemp SF and Lockey RF. J Allergy Clin Immunol 2002; 110:341-8

3 to 6 hours

(CysLTs, PAF,

IL-5)

Mast cell

Allergen

Cellular infiltrates: 3 to 6 hours (LPR)

PGs

Return

of

Symptoms

Histamine IL-4, IL-6

Eosinophil

CysLTs, GM-CSF,

TNF-, IL-1, IL-3, PAF,

ECP, MBP

Proteases

CysLTs

Basophil

Histamine,

CysLTs,

TNF-, IL-4, IL-5, IL-6

Monocyte

CysLTs, TNF-,

PAF, IL-1

Lymphocyte

IL-4, IL-13, IL-5,

IL-3, GM-CSFEPR 15 min

BIPHASIC/LATE-PHASE REACTION

(Early-Phase Reaction)

Anafilaktoid reaksiyonlar

√ Mast hücreleri ve

bazofillerden direk

mediatör salınımı

• İlaçlar

• İdiopatik

• Egzersiz

• Fiziksel faktörler

(soğuk, sıcak)

√ Araşidonik asit

metabolizmasında

bozukluk

• Aspirin

• Nonsteroid ilaçlar

√ İmmun agregatlar

• Gama globulin

• Dekstran ve albumin?

√ Sitotoksik

• Hücresel elementlere karşı transfüzyon reaksiyonları

Diğerleri

komplemanaktivasyonu/

kontakt sistemaktivasyonu

Radiokontrast madde

Protamine karşı reaksiyonların bir kısmı

Diyaliz membranları

SIKLIK

• Anafilaksi insidansı bilinmemektedir.

• NEDEN ?

• Ciddi anafilaksi sıklığı ~ 1-3/10,000

Allergy. 2005 Apr;60(4):443-51.

NEDENLERİ

IgE Aracılı Reaksiyon

Gıdalar ***(En sık)

• İlaçlar **(En sık 2.

neden)

• Böcek sokmaları

• Egzersiz

• Lateks

• Allerjen aşıları

• Hormonlar

• Hayvansal proteinler

• Enzimler

• Polisakkaritler

GIDALAR

• Anafilaksinin en sık nedenidirler.

• Yer fıstığı, agaç fındıkları, balık, deniz ürünleri, bazı meyveler (Kivi, muz, portakal, vs) ve tohumlardır.

• Duyarlı olan kişilerde çok az miktarda gıda alımı hatta buharının, tozunun inhalasyonu bile anafilaksiye neden olabilmektedir.

Allergy 1998;53:125-30.

Gıda katkı maddeleri

• Papain, sülfitler, karminler gibi gıda katkı

ve boya maddeleri ile Ig E aracılıklı

olmayan anafilaktoid reaksiyonlar

oluşabilmektedir.

iLAÇLAR

• Bazı serilerde en sık neden olarak

bildirilmişlerdir.

• Özellikle antibiyotikler en sık anafilaksi

nedenidir.

Antibiyotikler

• Beta-laktam grubu

antibiyotikler en sık

anafilaksiyen neden olan

grup

J Chromatogr B Biomed Sci Appl. 2001

May 25;756(1-2):11-7.

744 ilaç nedeni ile gelişen anafilaksi vakasının katıldığı çalışmada, antibiyotikler arasında en sık nedenler penisilinler, sefalosporinler, glikopeptitler ve kinolonlar bulunmuş.

Drug Saf. 2005;28(6):547-56.

NSAİİ

• İlaçlar arasında

antibiyotiklerden sonra 2.

sıklıkta anafilaksi nedeni

• Asetilsalisilik asit, diklofenak,

ibuprofen ve naproksen en

yüksek riske sahip ilaçlar

Genel anestezide kullanılan ilaçlar

• Genel anestezide

kullanılan ilaçlara

bağlı anafilaksi sıklığı,

değişik serilerde 5000

ile 15000

operasyonda 1

arasında

Clin Exp Allergy. 1998; 4:65-70.

Eur J Anaesthesiol. 1994;11:263-84.

Genel anestezide kullanılan ilaçlar

• İndüksiyon anestezisinde kullanılan ajanlar

ve kas gevşeticiler anafilaksiye neden

olabilir.

• Bu ajanlar hem anafilaktik ve hem

anafilaktoid reaksiyona neden olabilirler.

Anafilaksiye neden olduğu

bilinenen genel anestezikler

• İndüksiyon ajanları

Propanidid

Alfathesin

Thiopentone

Methohexitone

Propofol

Midazolam

• Kas gevşeticiler

D-tubocurarine

Alcoronium

Suxamethonium

gallamine

Succinylcholine

Pancuronium

Vecuronium

Atracurium

Heterolog Antiserumlar

• Yılan örümcek antiserumları

• Botilinum, gangren, difteri

• Organ transplant rejeksiyonlarında

heterolog serumlar

Kan ürünleri

• Kan ürünleri, kriyopresipitat ve faktör 8

konsantreleri verilmesi anafilaksiye neden

olabilir.

• Plazma genişleticiler, jelatin içeren sıvılar,

plazma proteinleri, dekstran da anafilaksi

gelişimine yol açabilir.

Kemoterapi ilaçları

• L- asparaginaz

• Cisplatin

• Cytarabin

• Cyclophosphamide

• Methotrexate (?)

Ig E aracılı

sistemik

reaksiyona

neden olabilir.

Semin Oncol 1992; 19;454-477

Kemoterapi ilaçları

• Etoposide

• Teniposide

• Paclitaxel

Sistemik reaksiyon

Ig E aracılıklı

değildir.

Bu nedenle

uygulanmaları

öncesi riskli

kişilerde premedikasyon

önerilir.

Semin Oncol 1992; 19;454-477

Ann Pharmacother. 1992 Oct;26(10):1227-30.

Radyokontast madde

• Hayatı tehdit eden ciddi reaksiyonlar

iyonik radyokontrast madde kullanılan işlemlerin yaklaşık %0.16’sında, iyonik olmayan RCM kullanılan işlemlerin %0.03’ünde gelişir.

• Çeşitli serilerde RCM kullanımına bağlı fatal anafilaksi 1:10,000-1:50,000 arasında sıklıklarda rapor edilmiştir.

Curr Allergy Asthma Rep. 2005 Jan;5(1):28-31.

Radiology. 1990;175(3):621-8.

Radyokontast madde

• Uygulanan kontrast madde

miktarı ile ilişkili değildir, 1 mL

uygulama ile bile ortaya

çıkabilir.

• Gerçek bir hipersensitivite

reaksiyonu değildir, reaksiyon

Ig E aracılı ortaya

çıkmamaktadır.

• Riskli hastanın önceden belirlenmesinin yolu yoktur ancak daha önce RCM allerjisi olduğu bilinen kişilerin reaksiyon riskinin daha fazla olduğu bilinmektedir.

• Radyokontrast madde verilip ani jeneralize reaksiyon (idiyosenkrazik reaksiyon) gelişen hastalarda benzer bir tetkik yapılacaksa; düşük osmolaliteli bir kontrast madde ile tetkik tekrarlanır ve premedikasyon uygulanır.

BÖCEK SOKMALARI

• Böcek sokmalarına bağlı allerjik

reaksiyon %3.3

• Yılda ~40 ölüm (ABD verileri)

• En sık anafilaksiye neden olan

hymenoptera türü

• Ülkemizde yapılan birkaç

çalışmada arı sokmasına bağlı

anafilaksi sıklığı %2 civarında

bulunmuştur.

Kalyoncu AF. Allergy 1997;52:876-7.

Kalyoncu AF.Int Rev Allergol Clin Immunol 1998;4:136-8.

Kalyoncu AF, et al Ann Allergy Asthma Immunol 1997;78:408-12.

• Böcek sokmaları duyarlı kişilerde IgE aracılıklı reaksiyona neden olabilir.

• Deri testi, in vitro testler (ELİSA, RAST) hipersensitivite hikayesini doğrulamak için uygulanır.

• Venom spesifik immunoterapi daha sonraki sistemik reaksiyonları önlemek için etkilidir.

LATEKS

• Lateks anafilaksisi, HİV nedeni ile lateks

eldiven kullanımına dikkat edilmesi ile çok

daha sık görülmeye başlanmıştır.

• 1988-1992 yılları arasında FDA’e 1000’den

fazla lateks anafilaksisi olgusu rapor

edilmiştir (15 fatal)

J Allergy Clin Immunol 1998;5465-97

Lateks allerjisi için en riskli

grup;

• Sağlık grubu çalışanları,

• Kauçuk endüstrisinde

çalışanlar (yüksek düzeyde

lateks içeren partikülleri inhale

etmeleri nedeniyle)

• Spina bifidalı ve ürogenital

anomalisi olan (lateks içeren

ürünlerin sık operasyon

nedeniyle fazla

kullanılmasından dolayı)

çocuklardır.

İMMUNOTERAPİ

• İmmunoterapi, anafilaksi

gelişimine yol açabilir.

• Bu nedenle uzman kişiler

tarafından, doğru zaman

ve endikasyonlarda

uygulanmalıdır.

• İmmunoterapi uygulandıktan sonra

hastalar sistemik reaksiyon gelişme riski

açısından en az 30 dk tam teşekküllü

sağlık merkezinde gözlem altında

kalmalıdırlar.

Allerjen IT yapılıp anafilaksi açısından

risk taşıyan hasta grubu

* Yakınmalarında mevsimsel alevlenmeler olan (özellikle astımlı) hastalar

* Belirli allerjenlere çok fazla duyarlılığı olan hastalar

* Beta-bloker kullanan hastalar

* Astımı olan hastalar (özellikle astımları kontrol altında değil ise)

* Raş immunoterapi uygulanan hastalar

* Yüksek dozlarda potent standardize aşı uygulanan hastalar

Ann Allergy Asthma Immunol. 2001;87:47-55.

EGZERSİZ

• Ağır egzersiz sonrası anafilaksi gelişebilir.

• Ürtiker, anjiödem, bulantı, kusma, karın ağrısı, diare, larinks ödemi, bronkospazm sıklıkla eşlik eder.

• Reaksiyon egzersiz sırasında veya hemen sonrasında gelişir.

• Bazen yemekten kısa süre sonra yapılan egzersiz sırasında veya sonrasında gelişebilir.Ancak çoğu zaman gıda alımı ile ilişkisi yoktur.

Curr Allergy Asthma Rep. 2003 Jan;3(1):15-21.

• Deniz ürünleri, buğday, fındık, üzüm,

portakal, yumurta, tavuk eti, lahana,

kereviz, suçlanan gıdalar arasında

• Bu gıdalar egzersiz yapılmaksızın

alındıklarında tolere edilirler, bu gıdalar

alınmadan yapılan egzersiz de

anafilaksiye neden olmaz.

Pediatr Pulmonol. 2001;Suppl 23:48-51.

• Hastaların üçte ikisinde ailede atopi,

yarısında kendisinde atopik hastalık

öyküsü mevcut

• Familyal egzersize bağlı anafilaksi olguları

ve ölümle sonuçlanan ağır reaksiyonlar

bildirilmiştir.

• Reaksiyon sırasında plazma histamin, serum laktat ve kreatinin, fosfokinaz düzeyleri yükselmektedir.

• Kesin oluşum mekanizmasıbilinmemektedir.

• Bu hastalarda yoğun egzersizin endojenopioid peptidlerin salınımına ve buna baglımast hücre aktivasyonuna neden olduğu ileri sürülmektedir.

Mast hücresi ve bazofillerin nonspesifik

degranülasyonu

• Opioidler

• Kas gevşeticiler

• İdiyopatik

• Fiziksel faktörler

• Egzersiz

• Isı (sıcak, soğuk)

ANAFİLAKSİDE KLİNİK

• Anafilaksinin bulgu ve semptomları oldukça

değişkendir.

• Bulgular hafif deri döküntüsünden ölümcül

reaksiyona kadar geniş bir yelpazede

değişkenlik gösterebilir.

• Semptomlar çocuk ve erişkinlerde benzerlik

gösterir.

• Antijen enjeksiyon yolu ile uygulanmış ise

bulgular genellikle 5-30 dk’da ortaya çıkar.

• Antijen oral olarak alınmış ise, semptomların

ortaya çıkması 2 saat alabilir, hatta antijen ile

karşılaşmadan saatler sonra ortaya çıkmış

anafilaksi vakaları bildirmiştir.

• Semptomların ortaya çıkış zamanı ile,

anafilaksinin şiddeti arasında önemli

bir ilişki mevcuttur.

• Semptomlar ne kadar erken başlar ise,

anafilaksinin o kadar ağır seyredeceği

öngörülebilir.

• Atak tamamen düzeldikten saatler sonra yeni bir epizod başlayabilir ve bu duruma bifazik anafilaksi denir.Genellikle 1-8 saat arasında görülür. Anaflaktik reaksiyonların %20 sinde fazlası bifaziktir. Bu hastaların tedavisi için daha fazla adrenalin uygulaması gerekebilir.

Lieberman P. Ann Allergy Asthma Immunol 2005;95:217-26

Bazen de uygun tedaviye rağmen arada

semptomsuz saatlerin bulunduğu, ancak günler

boyu devam eden uzamış anafilaksi gözlenebilir.

• %1 oranında görülebilen, uzamış anafilakside

ölüm oranı yüksektir (%2)

• Bifazik anafilaksi genellikle adrenalin tedavisinin

geciktiği vakalarda oluşmakta, steroid tedavisi bu

durumu engellemede etkili olmamaktadır.

İlk

semptomlarİkinci faz

Antijen ile

karşılaşma Saat

tedavi tedavi

Semptomların

ciddiyeti

Bifazik Anafilaksi

Anafilaksi de görülme sıklığına

göre belirti ve bulgular

1. Deri

2. Solunum Sistemi

3. Gastrointestinal sistem

4. Kardiyovasküler sistem

5. Nörolojik sistem

6. Diğer Bulgular

AnafilaksiBilinç kaybı

Ürtiker

Dilde şişlik

Larinks ödemi

Cilt bulguları

• En sık görülen bulgular

• Anafilaktik reaksiyon gelişen olguların %90’ından fazlasında cilt bulguları +

• Ancak cilt bulgularının olmaması anafilaksi tanısını ekarte ettirmez

• Cilt bulguları genellikle geçicidir ve 24-48 saat içinde kaybolur

Cilt bulguları1-19 yaş arasında 55 anafilaksi olgusu

• Ürtiker %69

• Eritem %11

• Yüzde ödem %85

• Dudaklarda şişlik %34

• Dilde şişlik %22

• Ekstremitelerde ödem %2

• Kaşıntı %63

• Diğer döküntüler %2

Pediatrics. 1997 Jan;99(1):E7

Solunum sistemi bulguları

• Cilt bulgularında sonra ikinci sıklıkta görülürler

• Bulgular laringeal ödemden dolayı oluşan hafif

hava yolu obstrüksiyonundan asfiksiye kadar

ilerleyebilir

• Havayolunun tam obstrüksiyonu anafilaksi nedeni

ile gerçekleşen ölümlerin en sık nedenidir.

• Laringeal ödemin erken

dönemlerinde seste kalınlaşma,

disfoni,boğazda tıkanma hissi

• Larinks, epiglot ve etrafındaki dokuların ödemi stridora neden olur.

• Alt hava yolu obstruksiyonu ve bronkospazm ile birlikte solunum seslerinde azalma ya da wheezing ortaya çıkabilir.

Solunum sistemi bulguları106 pediatrik anafilaksi olgusunda;

• Dermatalojik bulgulardan sonra solunum

sistemi bulguları

• Üst solunum yolu obstrüksiyon bulguları(%78)

Stridor, öksürük, disfoni

• Alt solunum yolu obstrüksiyon bulguları (%58)

Hışıltı, hırıltı, göğüste sıkışıklık hissi

Pediatrics. 2000;106:762-6.

• Astımlı hastalarda anafilaksiden ölüm daha

fazladır.

• Anafilaksi sonucu solunum

komplikasyonlarından ölen hastaların

2/3’ünden fazlası astımlıdır

Gastrointestinal bulgular

• Sıklık %25-30 civarında bildirilmekte

En sık GİS bulguları;

• Disfaji

• Abdominal kramp

• Bulantı

• Kusma

• İshal

Nörolojik bulgular

• Nörolojik bulguların anafilaksinin başlangıç

bulgusu olma oranı %5, ancak anafilaksi

gelişen hastaların %30 civarında nörolojik

bulgular gözlenebilir

• Çoğu zaman serebral hipoperfüzyon veya

mediyatör salınımının toksik etkileri

nörolojik bulgular ortaya çıkmaktadır

Nörolojik bulgular

Sık görülen nörolojik bulgular;

• Baş dönmesi

• İrritabilite

• Letarji

• Tremor

• Senkop

• Konvülzyon

• Konfüzyon

• Bilinç kaybı

Baş ağrısı

• Özellikle egzersizle ortaya çıkan

anafilakside gözlenir (%30)

• Diğer anafilaksilerde nadir rastlanan bir

bulgudur (%5)

Kardiyovasküler sistem bulguları

Anafilaksi vakalarının yaklaşık %30’unda kardiyovasküler sistem bulguları +

Sık gözlenen bulgular;

• Zayıf nabız

• Taşikardi

• Aritmi

• Vasküler kollaps

• Hipotansiyon

Pediatrics. 2000;106:762-6.

• Anafilakside kardiyak bulgular değişken olabilir.

• Karakteristik olarak taşikardi vardır ve böylece vazodepresör reaksiyondan ayırt edilebilir.

• Ancak nadiren iskemi nedeniyle sol ventriküldeki Bezold-Jerish kardiyo inhibitör refleksin aktive olmasıyla bradikardi de gözlenebilir.

• Miyokard depresyonu sonucunda kardiyak outputun azalması günlerce devam edebilir.

• Koroner arter vazospazmı miyokard infarktüsüne neden olabilir.

• Hipotansif belirtiler, primer kardiyak

pompa yetersizliğinden veya daha

sık olarak hemokonsantrasyon ve

intravasküler volüm azalması ile

birlikte olan aşırı volüm kaybından

dolayı ortaya çıkar.

• Anafilaktik hastaların % 70’ inin solunum

komplikasyonları, %24 ünün kardiyovasküler

komplikasyonlar nedeni ile öldüğü tesbit

edilmiştir.

• Kardiyovasküler ve solunum

komplikasyonlarının birlikte görülmesi ölüm

oranını artırır.

Diğer bulgular

• Burun, gözler ve damakta kaşıntı

• Terleme

• Dışkı ve idrar inkontinansı

• Uterusta kramplar

• Anafilaksi nadiren adrenal kanamaya

neden olabilir ve hipotansiyon dışındaki

tüm semptomları düzelmiş hastalarda bu

durumun göz ardı edilmemesi gerekir.

Ölüm• Anafilaksiye bağlı ölüm nadirdir ve

çoğu önlenebilir.

• Anafilakside ölüm riskini arttıran

faktörler– 1. Astım.

– 2. Enjeksiyonla verilen antijenlerde.

– 3. Reaksiyon gelişim hızı

– 4. epinefrin uygulamasında gecikme

Anestezi sırasında gelişen anafilaksi

• Anestezi sırasında gelişen anafilaksi

diğer anafilaksi türlerinden bazı

farklılıklar gösterir;

• Dermatolojik bulgular (%75)

• Kardiyovasküler kollaps çok daha fazla

• Wheezing, bronkospazm daha ağır seyirli

• Ölüm daha sık

Ayırıcı Tanı

• Vazovagal reaksiyonlar

• Diğer şok tabloları

• Flushing sendromları

Karsinoid

Red man sendromu (vankomisin)

Postmenapozal

Alkol (ilaç alımı ile birlikte veya ilaç olmaksızın)

Medüller tiroid kanseri

Otonomik epilepsi

VIP salgılayan GİS tümörleri

Restoran sendromları

Monosodyum glutamat

Sülfitler

Organik olmayan bozukluklar

Panik ataklar

Vokal kord disfonksiyonu

Diğer

C1 esteraz eksikliği sendromları

Feokromasitoma

Nörolojik

Anafilaksi tanısı için yapılabilecek laboratuar testleri

• Serum triptaz:

• Plazma histamin:

• 24 saatlik idrarda histamin metaboliti

• Plazma serbest metanefrin ve idrarda vanilmandelik

asit

• Serum serotonin ve idrarda 5-hidroksiindolasetik asit:

• Serum vazointestinal hormonal polipeptid paneli

(pankreastatin, pankreatik hormon, VIP)

Anaflaksi tanısında laboratuar testleri

0 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 330

Plasma histamine

Serum tryptase

24-hr Urinary histamine metabolite

• Histamine and tryptase düzeyleri birbir ile korele

olmayabilir.

• Histamine düzeyi semptomlarla daha iyi koreledir.

• Ancak plazma histamin düzeyi semptomların

başlangıcından sonra sadece 1 saat yüksek kalır.

Lin RY et al. J Allergy Clin Immunol 2000;106:65-71

Problemler

Tanı

1) Akut başlangıçlı olması koşulu ile deri/mukozaların

tutulumu ve aşağıdakilerden en az birinin varlığı

– Havayolunun etkilenmesi

– Kan basıncında azalma veya bununla ilişkili

semptomların varlığı

– GIS bulguları

J Allergy Clin Immunol 2005;115:584-91

2) Hastada allerjen olduğu bilinen bir

madde ile temastan dakikalar veya saatler

sonra aşağıdakilerden iki veya fazlasının

gerçekleşmesi:

• Cilt / mukoza tutulumu

• Havayolunun etkilenmesi

• Kan basıncında azalma veya bununla

ilişkili semptomların varlığı

• Gastrointestinal semptomlar

J Allergy Clin Immunol 2005;115:584-91

3) Hastada allerjen olduğu bilinen bir madde ile temastan dakikalar veya saatler sonra hipotansiyon olması:

• İnfant ve çocuklar için:

Düşük sistolik kan basıncı (yaşa göre) veya sistolik kan basıncında %30’dan fazla düşme olması

• Erişkinler için:

Sistolik kan basıncının < 100 mmHg olması veya bazal değere göre %30’dan fazla düşüklük saptanması

J Allergy Clin Immunol 2005;115:584-91

TEDAVİ İÇİN BULUNMASI ZORUNLU

MALZEMELER

• Steteskop, tansiyon aleti

• Turnike, enjektör,intraket

• Enjektabl epinefrin (1:1000)

• Airway ve endotrakeal tüpler

• Antihistaminik, kortikosteroid enjektabl

• vasopressor (eg dopamine, noradrenaline)

• glucagon

• automatic defibrillator

Tedavi

• 1- Hız Önemlidir!!!

– Hava yolu, solunum, mental durumu

değerlendir

– Epinefrin (1:1000) 0.3-0.5ml IM, gerekirse 5-

15 dakika aralıklarla tekrarla

• 2- İkincil önlemler

– Ayakları yukarı kaldıracak şekilde yatır

– Hava yolunu sağla (airway, entübasyon)

– Oksijen ver

– Volümü doldur

• 3-Diğer önlemler

A-Reaksiyon bölgesine yarı doz (1:1000 0.1-

0.2ml) epinefrin

Difenfidramin 50 mg IV veya oral Maksimum

doz 200mg

B-Ranitidine 12,5-50mg (1mg/kg) 20ml %5

dekstroz içinde dilüe et, 20 dk da infüzyon

• Bronkospazm için nebulize salbutamol

2,5-5mg 3ml SF içinde

• Dirençli hipotansiyon için

– dopamine, 400 mg 500 ml SF içinde IV 2 -

20 μg/kg/min

– glucagon, 1- 5 mg (20 - 30 μg/kg max1mg

– methylprednisolone, 1- 2 mg/kg per 24 hr

• Hızlıca tetikleyici duruma, bilinen anafilaksi

ve allerji öyküsüne, kullanılan ilaçlara,

astım ve var olan diğer hastalıklara dair

sorgulamanı yap.

• Bifazik anaflaksi riski için 4 saat gözle.

• Yine semptomatik ise ileri tedavi için hastaneye yatır.

• Vital bulgular stabil değil ise, üst solunum yolunda anjioödem veya dirençli bronkospazm var ise yoğun bakıma al.

• Bifazik yanıt olmaksızın semptomlar düzelirse 72 saatlik antihistaminik, prednison tedavileri ile hastayı taburcu et. Bronkospazm da eşlik etti ise albuterolü (MDI) tedaviye ekle.

• Pediatric Allergy 2004

ÖNLEMLER

• Hastaya anafilaksi riski taşıdığına dair kolye, bileklik taşımasını önermek

• Epinefrin otoenjektörü ve oral difenhidramin (Benadryl) taşımasını önermek

• Beta blokür, ACE inhibitörü, Anjiotensin-II reseptör blokürü, MAO inhibitörleri ve Trisiklik antidepressan kullanımından kaçındırmak

• Çapraz reaksiyon riski olan ajanlardan kaçınmasını önermek

• Neden olan ilaç tekrar kullanılmak zorundaysa:

–mümkünse desensitizasyon yapmak,

–önceden steroid ve antihistaminlerle premedikasyon yapmak,

–kullanım yolunu/şeklini değiştirmek (IV yerine SC, liyofilize yerine su bazlı, vs)