astım’ da tanı yaklaşımı
DESCRIPTION
Astım’ da Tanı Yaklaşımı. Uz. Dr. ADEM YILMAZ Çukurova Dr. Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi /Adana. ASTIM. Mast hücresinden salgılanan histaminin başlattığı bir süreç…. Havayollarının kronik bir enflamatuvar durum…. TANIM. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/1.jpg)
Astım’ da Tanı YaklaşımıUz. Dr. ADEM YILMAZ
Çukurova Dr. Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi/Adana
![Page 2: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/2.jpg)
ASTIM Mast hücresinden salgılanan histaminin başlattığı bir süreç…
Havayollarının kronik bir
enflamatuvar durum…
![Page 3: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/3.jpg)
TANIM
o Kronik hava yolu inflamasyonu ve bronş hiperreaktivitesi ile karakterize, reverzibl hava yolu obstrüksiyonu kliniğine sahip, genetik zemini olan bir sendromdur.
![Page 4: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/4.jpg)
oKronik hava yolu inflamasyonuoBronş aşırı duyarlılığıoDiffüz reverzibl hava yolu obstrüksiyonuoNöbetler şeklinde öksürük, dispne, hışıltılı
solunum, göğüste tıkanıklık yakınmalarıoGenetik zemini olan bir sendromdur. oFarklı fenotipte olgular
TANIM
![Page 5: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/5.jpg)
EPİDEMİYOLOJİ
oGörülme sıklığı
• Yeni Zelanda, Pasifik adaları;>%20
• Güney Asya, Kuzey Amerika Kızılderilileri, Eskimolar; <%1
• Avrupa; %5-10
• Türkiye; Çocuk %5-10
Erişkin >%5
![Page 6: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/6.jpg)
*Türkiyede 2.5 milyon astımlı hasta *Ciddi bir halk sağlığı sorunu
300 MİLYON KİŞİNİN ASTIM HASTASI OLDUĞU TAHMİN EDİLMEKTEDİR. TAHMİNEN 2025 YILINDA 400 MİLYON
250.000 Ölüm/yıl
>106-101-5<1No data
Asthma in adults
Prevalence %
Prevalans %1-18
![Page 7: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/7.jpg)
KALICI,YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERAKUT DEĞİŞİKLİKLER
GENETİK
Çevresel Etkenler
İNFLAMASYON
PATOGENEZ
![Page 8: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/8.jpg)
Th2 Lenfosit
Kronik EozinofilikİnflamasyonSubepitelyal fibrozisDüz kas hipertrofisiGoblet hücre hiperplazisiRevaskülarizasyonEpitel yıkımı
ECPMBPNOGF ler
IL-3, IL-5GM-CSF
Eozinofil
Masthücresi
IL-4IL-5
IL-3SCF
IL-4IL-13
IgE
B Lenfosit
Akut İnflamatuvar Ataklar
BronkospazmVazodilatasyonPermeabilite artışıÖdemMukus sekresyonu
HistaminLTC4PGD2
![Page 9: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/9.jpg)
KİŞİSEL,ÇEVRESEL RİSK
FAKTÖRLERİ
Havayoluhiperreaktivitesi
Diffüz reverzibl havayolu
obstrüksiyonu
İNFLAMASYON
GENETİK FAKTÖRLER
REMODELLİNG
SEMPTOMLARÖksürük, Hırıltı, Dispne, Göğüste baskı
TETİKLEYİCİLER
GİNA,2009
PATOGENEZ
![Page 10: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/10.jpg)
RİSK FAKTÖRLERİ
Kişisel Faktörler:Genetik, atopi, bronş hiperreaktivitesi, cinsiyet, etnik köken, obesite, GÖR Çevresel Faktörler: Allerjenler, meslek, sigara, hava kirliliği, solunumsal infeksiyonlar, parazitik infeksiyonlar, sosyoekonomik durum, diyet, ilaçlar, obesite Tetikleyiciler: Allerjenler, iç ve dış hava kirliliği, solunumsal infeksiyonlar, egzersiz, sülfürdioksit, besinler, katkı maddeleri, ilaçlar, psikolojik etkenler, sigara, irritanlar
![Page 11: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/11.jpg)
PATOGENEZ
![Page 12: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/12.jpg)
Brittle Astım
Ağır Astım
Steroide Dirençli Astım
Hafif Astım
İrreverzibl astım Aspirin Astımı
Mesleksel Astım
Egzersiz Astım
ı
Geç Başlayan Astım
Premenstrüel AstımEozinofilik Astım
Noneozinofilik Astım
Fenotipler
Erken Başlayan
PATOGENEZ
![Page 13: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/13.jpg)
Ekstrensek astım İntrensek astım Egzersiz astımı Meslek astımı Öksürük ile seyreden
astım Yaşlı astımı
Brittle astım Premenstrüel astım Steroide bağımlı astım Steroide rezistan astım Noktürnal astım Sigara içen astımlı Aspirine bağlı astım
PATOGENEZZ Fenotipler
![Page 14: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/14.jpg)
TANI
• Anamnez
• Fizik Muayene
• Solunum Fonksiyon Testleri
• Radyoloji
• Laboratuar
![Page 15: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/15.jpg)
oSemptomlar
• Nefes darlığı• Öksürük• Hışıltılı / hırıltılı solunum• Göğüste sıkışma, baskı hissi
Anamnez
TANI
![Page 16: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/16.jpg)
o Semptomların Özellikleri
• Tekrarlayıcı karakterde, nöbetler halinde• Daha çok gece ve/veya sabaha karşı• Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur• Yakınmaların olmadığı dönemler vardır,
mevsimsel değişkenlik gösterebilir.• Bazı faktörlerle (allerjen, irritan, egzersiz, virüs
inf., stres vs.) uyarılır.
TANI
![Page 17: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/17.jpg)
• Hastalığın ve atağın ağırlığına göre değişir.• Oskültasyonda normal akciğer sesi olabileceği
gibi, ekspiryum sonunda veya iki fazda ronküs olabilir.
• Ağır atakta; sessiz akciğer, siyanoz, taşikardi, yardımcı solunum kasları kullanımı bulunabilir.
Fizik Muayene
TANI
![Page 18: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/18.jpg)
-Bronş Reversibilite Testleri• Erken reversibilite (FEV1,FEV1/FVC)• Geç reversibilite-Zirve akım hızı (PEF) ölçümü-PEF değişkenliği -Basit egzersiz testi-Nonspesifik bronş provokasyonu
Solunum Fonksiyon Testleri (Spirometri)
TANI
![Page 19: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/19.jpg)
FEV1 < %80
FEV1/FVC < %75-80
FEV1 FVCFIV1
0 1 2 3 4 sn
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 20: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/20.jpg)
PEFmetre
Zirve akım hızı (PEF) ölçümü
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 21: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/21.jpg)
• Erken Reverzibilite; Orta derecede hava yolu obstrüksiyonlarında tanıya yardımcıdır. FEV1, FVC veya PEF ölçümlerinden sonra uygulanan kısa etkili beta-2 agonistten (200g: 2puf salbutamol ) 15-20 dk sonra ölçümde FEV1
başlangıca göre %12 veya 200ml artmış olması
• Geç Reverzibilite; 2-6 hafta steroid tedavisi sonrası, FEV1 >%15, PEF %20 artış olması
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 22: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/22.jpg)
Pre-bron-kodilatör
Post-bron-kodilatör
FEV1 (/L) 3,91 2,25 3,20FVC (L) 4,55 4,25 4,40FEV1/FVC (%)86 53 73FEF%25-75 4,7 2,1 3,9PEF (L/san) 8,5 5,5 8,3
Beklenen
Reverzibilite: 950 ml (%45)
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 23: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/23.jpg)
Havayolu obstrüksiyonunun gösterilemediği durumlarda;
1. PEF değişkenliği: sabah akşam değişkenliği %20 üzerindeyse astım lehine
kabul edilir.
2. Bronşprovokasyon testi
X100PEF Değişkenliği =
Maksimum PEF - Minimum PEF
1/2 x (Maksimum PEF + Minimum PEF)
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 24: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/24.jpg)
Bronş Provokasyon Testi
-Spirometri normal ve öykü astımı düşündürüyorsa-Tanı için rutin yapılmaz-Metakolin veya histaminin artan dozların inhalasyonu ile yapılır.-Astımlıların %95’inde PD20 veya PC20 8 mg/ml’nin altındadır.Hava yolu enflamasyonu ile PD20 koreledir.
TANISolunum Fonksiyon Testleri
![Page 25: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/25.jpg)
oP. A. Akciğer Grafisi• Tanı başlangıcında
çekilebilinir. Ancak kontrollerde rutin çekilmesi gerekmez
• Genellikle normal olup, ataklarda hiperinflasyon bulguları vardır.
TANIRadyoloji
![Page 26: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/26.jpg)
*Diğer hastalıkları ekarte etmek veya komplikasyonların tespiti amacıyla çekilir.
![Page 27: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/27.jpg)
-Eozinofili; Kanda %10’dan veya 300/mm3’den fazla olmasıdır. Spesifik değildir. Balgamda, nazal ve bronş lavajında da bulunması astımı destekleyici bir bulgudur.Tanı ve izlem için rutin testler değildir. -Total ve spesifik IgE: Alerjiyi desteklemek ve araştırma amaçlı bakılabilir. -İnflamatuar belirteçler; NO, CO
TANILaboratuvar
![Page 28: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/28.jpg)
-Alerjik cilt testleri (prick test); Alerjenin araştırılması tanıda yararlı olabilir.
-Nefes darlığı, öksürük ve hırıltılı solunumu olan hastalarda, allerjik rinit ve atopik dermatit gibi atopik hastalıkların bulunması, astım tanısını destekler.
TANILaboratuvar
![Page 29: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/29.jpg)
ANAMNEZ
Solunum Fonksiyon Testleri
Obstrüksiyon var Normal
Reverzibilite Testi(Erken ve Geç)
PEF takibi
Bronş Provokasyon Testi
PEF takibi
PA akciğer grafisiAllerji deri testleri
![Page 30: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/30.jpg)
Astım tanısı anamnez ile konulan bir hastalıktır.o Kesin tanı koyduran bir test yoktur.o Bazı testler tanıya yardımcıdır.o Testlerin pozitif olması tanıyı destekler.o Negatif testler, astımı ekarte ettirmez.o Ailevi olduğundan çoğu hasta zaten tanısını
kendi koyar.o Tanıyı karıştıran durumlar; tek semptom, eşlik
eden hastalık(lar) ve doktorlar.
TANI
![Page 31: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/31.jpg)
Astım 'da Ayırıcı Tanı
• Yaygın hava yolu obstrüksiyonları KOAH, bronşektazi, obliteratif bronşiolit, kistik fibroz, reaktif hava yolu disfonksiyonu
sendromu• Lokal hava yolu obstrüksiyonları• Kronik rinosinüzit, GÖR, ACE blokerleri ile
oluşan öksürükler, sol kalp yetersizliği
![Page 32: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/32.jpg)
Parankimal AkciğerHastalıkları
Endobronşial/endotrakeal yer kaplayan lezyonlar
Üst hava yolu patolojileri
Pulmoner tromboemboli
Bronşa/trakeayadıştan bası oluşturanlezyonlar
Sol kalp yetmezliği
Astım 'da Ayırıcı Tanı
![Page 33: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/33.jpg)
KOAH – Astım ayırıcı tanısı
ASTIM
• Genç ve orta yaş
• Atopik
• Sigara içmeyen
• Tekrarlayan dispne atakları
• Hışırtılı solunum
• Reverzibil havayolu obstrüksiyonu
KOAH
• İleri Yaş
• 60 paket/yıl sigara öyküsü
• Progresif egzersiz dispnesi
• Kronik öksürük
• Balgam
• Fiks havayolu obstrüksiyonu
![Page 34: Astım’ da Tanı Yaklaşımı](https://reader038.vdocuments.net/reader038/viewer/2022102801/56816589550346895dd848d0/html5/thumbnails/34.jpg)
TEŞEKKÜR EDERİM
www.toraks.org.tr www.ginasthma.org