www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

ASİTLER VE BAZLAR KULLANIM ALANLARI

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

1) ASİT- BAZLARIN KULLANIM ALANLARI

H2SO4

ZAÇ Yağı

→ Sülfürik Asit(Kuvvetli nem çekicidir)

→Sülfatlı GÜBRE üretiminde

→Boya üretiminde

→Petro-kimya sanayinde

→Akülerde (Akü asidi)(elektrolit olarak)

→Metal Kaplamacılıkta

→Kimyasal tepkimelerde katalizör olarak

→Kağıt,deterjan,alkol,tarım ilaçlarında

üretiminde

HNO3

Kezzap

→ Nitrik Asit

→Nitratlı Gübre üretiminde

→Patlayıcılarda (trinitroluen TNT)

→Kireç Sökücü

→Plastik üretiminde

→Dinamit,ilaç,boya,üretiminde

→Altın işlemede,gümüş nitrat üretiminde

→Metallerin saflaştırılmasında

HCI Tuz Ruhu

(Hidioklorik

Asit)

→ Mide özsuyunda bulunur.

→ Pas alma işleminde

→ Temizlik malzemesi üretiminde

→ İçme ve kullanma suyunda

→ Petrol, ilaç, boya, kağıt tekstil üretiminde

→PVC üretiminde

→Demir çelik sanayisinde,deri işlemesinde

→Yapay gıdaların ve vitaminlerin üretilmesinde

Sirke Ruhu

CH3COOH

(Asetik Asit)

→ Sirke üretiminde

→ Dezenfektan olarak mutfak tezgahlarında

→ İnorganik tuzların hazırlanmasında

→ İlaç ve kauçuk üretiminde

→ Kararan gümüşlerin parlatılmasında

→ Yapay halı ve plastik üretiminde

→Cam ve tortuların temizlenmesinde

→Turşu yapımında

→Sebzelerin dezenfekte edilmesinde

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

H3PO4

Fosforik Asit

→ Temizlik malzemelerinin üretiminde

→ Deri sektöründe

→ Kozmetikte

→ Fosfat tuzlarının üretiminde

→ Gıda sanayisinde,peynir üretiminde,meşrubat

üretiminde

→Gübre Üretiminde

→Ağız ve diş sağlığında

→İlaç endüstrisinde

→Tabaklama ve parlatma işlemlerinde

→Nem çekicidir.

→Metallerin korozyona daha dayanıklı duruma

getirilmesinde

HF

Hidroflorik

Asit

Zayıf Asittir

Cam kaplar saklanamaz

Isıya dayanıklı plastik üretiminde

Buzdolabı ve klimalarda soğutma sağlayabn

gazların sentezinde

Cam ve seramik aşındırmada

Petrol rafinasyonunda

Yangın söndürücü köpük üretiminde

HCOOH

Formik Asit

Zayıf bir asittir.

Isırgan bitkisinde ve karınca salgısında

Ham derinin işlenmesinde

Böcek öldürücü ilaç üretiminde

Doğal kauçuk işlenmesinde

Dezenfektan olarak

Elektroliz kaplamacılkta

Gıda katkı maddesi olarak

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Sönmüş Kireç

Ca(OH)2

→ Yapı malzemelerinde

CaO + H2O → Ca(OH)2 (suda) + ısı

Sönmemiş Kireç Sönmüş Kireç

→ Toprakta pH düzenleyicisi olarak

→ Kilin parçalanmasında

HARÇ: Ca(OH)2 + SiO2 + H2O (Yapı malzemesi

hammaddesi)

CO2 gazının tutulmasında(Sera etkisini

azaltmak)

Havadaki H2S gazının uzaklaştırılmasında

NH3

Amonyak

Zayıf Bazdır.

→ Yağ ve kireç sökücü

→ İlaç, plastik ve boya üretimi

→Yapay gübre üretiminde

→Buzdolabı ve klima gibi soğutucuların üretiminde

→Gıda katkı maddesi olarak

→Patlayıcı maddelerin üretiminde

→Üre üretiminde

→

NaOH

Sudkostik

Yakıcı sud

→ Sabun yapımında

→ Endüstriyel yağ alma

→ Tekstil sanayinde

→Nem çekerek bozunduğu için deriye dokunursa

derinin suyunu çekerek deriyi yakar.

Havada nemle beraber CO2 gazını da çeker

KOH

Potaskostik

→ Arap sabunu yapımında

→ Alkolde NaOH oranla daha çok

çözünür(çözeltisi alkollü potas)

→ Gübre, pil üretiminde

→ İlaç imalatı

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

2) ASİT- BAZLARIN SAĞLIK- ENDÜSTRİ- ÇEVRE AÇISINDAN FAYDA VE

ZARARLARI

→ ASİT- BAZLARIN TAŞIMA- DEPOLAMA- KULLANIMI

Asit-Bazlar deriyi yakar, kaşınmaya yol açar.

ASİT- BAZLAR (KOROZİF) AŞINDIRICI etki gösterir.

DEPOLAMA

Asitler, bazlardan organik alev alabilen maddelerden ayrı tutulmalıdır.

Raflardan düşme tehlikesine karşın aşındırıcı maddeleri tabana yakın raflarda

tutulmalı

Asitleri zehirli gazlar oluşturacak kimyasallardan uzak tutulmalı

Asitler Na, K, Mg gibi reaktif maddelerden ayrı tutulmalı

Korozif maddeler kesinlikle metal raflarda saklanmamalı

HNO3, HCIO4 gibi organik maddeleri etkileyen asitler cam şişelerde muhafaza

edilir.

Camı etkileyen HF plastik şişelerde saklanmalıdır.

Depolanan ortam nemden uzak, serin ve kuru olmalıdır. Ayrıca havalandırma

sistemi olmalıdır.

Kimyasal maddelerin taşınmasında KORUYUCU EKİPMANlar mutlaka

bulunmalıdır.

ASİT- BAZ KULLANIMI

Tahriş edici ve aşındırıcı olduklarından cilde- göze temas etmemelidir.

Koruyucu eldiven ve gözlük kullanılmalıdır.

Bazı durumlarda maske kullanılması gerekebilir.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Özellikle Asit üzerine su eklenmemeli. Eklenmesi halinde kaynama ve sıçrama

olabilir.

Asidi suya yavaş yavaş ilave etmek gerekir.

Korozif madde tehlikeli ve zehirli

gazları meydana getirebileceğinden çalışma çeker

ocakta yapılmalıdır.

Korozif maddelerle çalışmalar kırılmaz kaplarda yapılmalıdır.

ASİT- BAZ AMBALAJLARI GÜVENLİK UYARISI

Kimyasalın tam olarak

İsmini

Tehlike sınıfını

Son kullanam ve üretim tarihlerini içerecek şekilde ambalajlanmalıdır.

Ambalaj üzerinde bulunan semboller hangi riski taşıdığını ifade eder.

İLK YARDIM TEDBİRLERİ

Solunması halinde hasta açık havaya bırakılmalıdır.

Cilde temas edilen yer bol su ile yıkanmalıdır.

Cilde temasında ciddi yanıklar ve tahrişler oluşabilir.

Suda çözünmesi ekzotermik olan H2SO4 su yerine bazik sıvılarla yıkama

işlemi yapılmalıdır.

Asit- baz yutan bir kişi asla kusturulmamalıdır.

UYARI!!!

Tuz Ruhu- Çamaşır Suyu birlikte kullanılmaması gereken →temizlik malzemeleridir.

NaCIO + 2HCI → NaCI+ H2O + CI2 CI2 gazı oldukça zehirli bir gazdır.

ASİT YAĞMURLARI ETKİLERİ

Asit yağmurları toprağın kimyasal yapısını etkiler.

Göl ve akarsularda asit- baz dengesini bozarak tüm canlıların yaşamını

olumsuz etkiler.

Ormanlar üzerinde olumsuz etki oluşturarak ağaçların gelişmesini engeller.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Tarihi değeri olan antik yapıları, heykelleri, kireç taşı ve mermerden yapılmış

binaları aşındırır.

ASİTLİ GIDALARIN SİNDİRİMİ

Sindirim olayları sonucunda

KARBONHİDRATLAR → AĞIZDA

PROTEİNLER → MİDEDE

YAĞLAR → İNCE BAĞIRSAK sindirilmeye başlanır.

Mide özsuyunda → %0,4 oranında HCI asit içerir.pH 1,5 ile 2 arasındadır

Tükürük bezleri →Amilaz enzimi salgılar.Tükrüğün pH değeri 6-7 arasındadır

İnce bağırsak → Lipoz enzimi salgılar.

Pankreas salgısının pH değeri 8,5 tur.

Asidik bir ortam olan mide, asitli yiyeceklerin çok tüketilmesi sonucunda daha asidik

hale gelir.Gastrit, reflü, mide ülseri gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar.

ASİT- BAZLARLA ÇALIŞIRKEN SAĞLIK-GÜVENLİK AÇISINDAN

TEDBİRLER

DETERJAN C12H25OSO3Na

Cildi tahriş eder.

Doğada uzun süre bozunmazlar.

Toprak ve su kirliliğine neden olur.

LAVABO AÇICI

Katı NaOH suya atıldığında oluşan çözelti lavabolardaki ve atık su borularındaki yağ

deri saç gibi maddeleri kolaylıkla temizler.

Oluşan bu reaksiyonlar şiddetlidir. Oluşan sıçramalar zarar verebilir.

Oluşan buhar solunum yollarını tahriş eder.

Bu etiket deterjanda

olmalıdır.

Tahriş edici etiketi

bulunmalıdır.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Atık su tesisatına zarar verir.

ÇAMAŞIR SUYU

Zehirleyici kimyasaldır.

Çocukların ulaşamayacakları yerde saklanmalıdır.

Çamaşırların ağartılmasında kullanılır.

bulaşık- banyo zeminlerinde hijyen için kullanılır.

TUZ RUHU

Ağır kirleri, kireç kaynaklı kirlerin temizliğinde kullanılır.

Seyreltik hali bile aşındırıcı özelliğe sahiptir.

DOĞAL TEMİZLİK ÜRÜNLERİ

Tahriş edici (NaCIO)-

zehirli etiketi

bulunmalıdır.

Tahriş edici- korozif

etiketi bulunmalıdır.

Çamaşır + Tuz

Suyu Ruhu

Birlikte

kullanılmamalıdır.

Sodyum Karbonat

Na2CO3

→ Çamaşır sodası

→ NaOH + H2CO3 → Na2CO3

(Baz karakterli- Tuz)

→ Yağ, kir lekelerini temizler

→ Suyu yumuşatır

SERT SU: suyun içinde → Ca+2

, Mg

iyonlarını fazla içerir.

Sirke

CH3COOH

→ Mikrop öldürür.

→ Yağı parçalar.

→ Mineral kalıntılarını çözer.

→ Meyve ve tahılların fermante işlemiyle elde edilir.

Doğal

Sabunlar

→ Bitkisel yağ + NaOH → Sabun

→ Hayvansal yağ da kullanılabilir.

→ C17H35COONa → Beyaz (katı) sabun

→ C17H35COOK → Arap (sıvı) sabunu

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

1.soru:

2.soru:

3..soru:

4.soru

.soru:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

6.soru:

7.soru:

8.soru:

Asit yağmurlarıyla ilgili

I-Bitkiler için yararlı elementleri topraktan

uzaklaştırır.

II-Sularda asidik ve toksik etki göstererek

canlı hayata zarar verir.

III-Tarihi eserlerde korozyona neden olur

Yargılardan hangileri doğrudur?

A)Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I,II,III

9.soru:

Magnezyum hidroksit bileşiği ile ilgili

I-Antiasit ilaçların üretiminde kullanılırlar

II-Sulu karışımına magnezya sütü denir.

III-Kireç ve çimento üretiminde

kullanılırlar

Yargılardan hangileri doğrudur?

A)Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I,II,III

10.soru:

11.soru:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

12.soru:

13.soru:

14.soru:

15.soru:

16.soru:

17.soru:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

19.soru:

21.soru:

18.soru:

20.soru:

22.soru:

23.soru:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

24.soru:

25.soru:

26.soru:

27.soru:

28.soru: