PHAÀN II

Kyù sinh truøng Y hoïc

KYÙ SINH HOÏC laø moân hoïc nghieân cöùu caùc sinh vaät - Soáng baùm treân beà maët hay ôû beân trong cô

theå 1 sinh vaät khaùc, moät caùch taïm thôøi hay vónh vieån

- Nhaèm muïc ñích coù choã truù aån vaø nguoàn thöùc aên ñeå sinh soáng

CAÙC LOAÏI KYÙ SINH TRUØNG GAÂY BÒNH

THÖÔØNG GAËP: Ñôn baøo

Amip ( Beänh Kieát Lî Amip ) Truøng roi ( Huyeát traéng do Trichomonas vaginalis ) Truøng baøo töû ( Beänh Soát reùt do KST SR )

Ña baøo Giun ( Suy dinh döôõng,taéc ruoät do giun ñuõa ) Saùn daûi ( Thòt Heo, Boø “ gaïo ” ) Saùn laù ( Beänh Saùn laù gan )

Chaân khôùp (Coân truøng- Caùi gheû) Gaây beänh tröïc tieáp (Gheû treân da do con caùi gheû) Kyù chuû maàm bònh ( Muoãi truyeàn beänh soát reùt )

Vi naám Ngoaïi bieân,Noäi taïng (Beänh Lang ben,Vieâm maøng naõo

do vi naám)

Moät soá Thuaät ngöõ chuyeân ngaønh

thöôøng duøng Kyù chuû: sinh vaät bò 1 sinh vaät khaùc soáng baùm Kyù sinh: sinh vaät soáng baùm höôûng lôïi trong khi

sinh vaät kia ( kyù chuû ) bò thieät haïi Taøng chuû: Thuù coù mang Kyù sinh truøng cuûa

ngöôøi Trung gian truyeàn beänh: mang vaø truyeàn KST

töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc Ngöôøi laønh mang maàm beänh: Ngöôøi coù KST

trong cô theå nhöng khoâng coù bieåu hieän beänh lyù Chu trình phaùt trieån: Toaøn boä quaù trình phaùt

trieån nhö 1 ñöôøng troøn kheùp kín töø khi maàm KST ñaàu tieân vaøo cô theå kyù chuû ñeán khi sinh saûn phaùt trieån ra theá heä môùi.

Chu trình phaùt trieån Giun Ñuõa

Hoäi chöùngLoeffler

Ascaris worms collected from people living in a small village in the south of India. The worms will mainly have come from children.

Giun ñuõa ôû Choù - Meøo

Toxocara canis( 77-100% choù con bò nhieãm )Löu yù: Ngöôøi coù theåbò bònh “AÁu truøng di chuyeån “

ôû :Naõo,Maét,Phoåi, Da…

Giun moùc

Giun toùc

Giun kim

Tìm Trứng GIUN KIM PHƯƠNGPHÁP DÁN BĂNG KEO (GRAHAM SCOTCH TAPE)

Giun löôn

Giun Chæ

Chu trình phaùt trieån Saùn daûi

Scolices and mature proglottids of (a) Taenia saginata, (b) T. solium, and (c) Dibothriocephalus.

SÁN DẢI HEO- SÁN DẢI BÒ

Saùn daûi Heo

Saùn daûi Boø

Thòt heo gaïo

Beänh nang AÁu truøng Saùn: - Heo, Boø nuoát TRÖÙNG Saùn daûi Heo, Boø Thòt heo gaïo, Thòt boø gaïo - Ngöôøi chæ bò beänh AÁu truøng Saùn daûi Heo khoâng bò beänh AÁu truøng Saùn daûi Boø Beänh nhieãm Saùn tröôûng thaønh: - Ngöôøi aên thòt heo gaïo, thòt boø gaïo(coù nang AÁU TRUØNG) bò beänh saùn tröôûng thaønh

Fasciola hepatica(Nhieãm do aên rau thuûy sinh) Saùn laù lôùn ở

gan

Saùn laù nhỏ ở gan (Clornorchis sinensis)

(Nhieãm do aên caù soáng)

Ñôn baøo Amip

ENTAMOEBA HISTOLYTICA ( Beänh Lî Amip)

Truøng roi (Trichomonas vaginalis )

KYÙ SINH TRUØNG SOÁT REÙT

Muoãi ANOPHEL

Plasmodium falciparum ( Soát reùt aùc tính )Plasmodium vivax ( Soát reùt coù theå bò taùi phaùt )Plasmodium malariae ( Hieám gaëp ôû Vieät Nam: 0-2% )Plasmodium ovale ( Chöa phaùt hieän ôû Vieät Nam )

Chu trình ssaûn HUU TÍNH

GĐ trong gan ngöôøi

GÑ Hoàng caàu

Chu trình sinh saûn VO TÍNH

GÑ trong muoãi

PLASMODIUM FALCIPARUM (Soát reùt aùc tính- soát caùch 36-48 giôø)

Theå Tö döôõng,Theå Phaân lieät, Giao baøo ñöïc caùi.

PLASMODIUM VIVAX ( Soát reùt taùi phaùt- soát caùch 48 giôø )

Theå Tö döôõng,Theå Phaân lieät, Giao baøo ñöïc caùi.

( 8 Tieåu giao töû )

( 1 Ñaïi giao töû )

Giao baøo ñöïc

Giao baøo caùi

Thoa truøng

Beänh Soát reùt : Do nhieãm KST–SR Plasmodium.sp Kyù sinh trong Hoàng caàu

1. Chu trình phaùt trieån goàm 2 giai ñoaïn : - Chu trình Voâtính trong cô theå Ngöôøi - Chu trình Höõu tính trong muoãi Anophele2. Chu trình Voâ tính trong Gan= Thôøi gian uû beänh1-2

tuaàn3. Chu trình Voâ tính/ Hoàng caàu= Côn soát reùt laâm

saøng4. Côn Soát reùt ñieån hình : Reùt run Soát cao Ñoå moà hoâi5. Chaån ñoaùn: Laáy maùu tìm Kyù sinh truøng soát reùt

luùc beänh nhaân ñang leân côn soát

Chí - Raän - Reäp

Boï cheùt ( Truyeàn Bònh Dòch haïch )

Ruoài

Muoãi

Muoãi ñöïc Muoãi caùi

Muoãi Anopheles

Aides Culex

Vi naám theå Sôïi

Vi naám theå Men

Lang ben ôû Da

Beänh Tröùng toùc Traéng

&Tröùng toùc ñen

Naám Candida

Naám Trichophyton

Naám Penicillin

Aspergillus flavus( Tieát ñoäc toá gaây ung thö -Aflatoxin )

Caùch laáy Beänh phaåm chaån ñoaùn KST

Chaån ñoaùn KST Ñöôøng Ruoät Tìm Tröùng giun saùn : Laáy löôïng phaân to khoaûng haït ñaäu phoäng

Daùn baêng keo trong ôû haäu moân ñeå tìm tröùng giun kim Tìm Amip, ñôn baøo : Löu yù choã nhaày nhôùt, loûng, khoâng ñeå laãn vôùi

nöôùc tieåu Tìm Giun saùn tröôûng thaønh : Tìm con tröôûng thaønh laãn trong phaân.Coù theå laáy maãu töôi hoaëc cho vaøo d.dòch baûo quaûn

tuøy tröôøng hôïp Chaån ñoaùn KST Soát reùt :

Laáy maùu khi soát, tröôùc khi duøng thuoác Chaån ñoaùn KSTñôn baøo, vi naám :

Huyeát traéng : Keát hôïp Phoøng khaùm saûn phuï khoa ñeå laáy beänh phaåm.

Da , Toùc , Moùng : Caïo laáy beänh phaåm ôû vuøng coù sang thöông

Phaàn KYÙ SINH TRUØNG Y HOÏC

KEÁT THUÙC