báo cáo thực tập kế toán công ty xây dựng việt nam

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Danh môc s¬ ®å, b¶ng biÓuS¬ ®å 1 : Mèi quan hÖ gi÷a çc phÇn hµnh kiÓm to¸n ..............5

S¬ ®å 2: Tæ chøc chøng tõ nhËp kho........................................10

S¬ ®å 3: Tæ chøc chøng tõ xuÊt kho.........................................10

S¬ ®å 4: Tr×nh tù h¹ch to¸n hµng tån kho (KKTX)....................13

S¬ ®å 5: Tr×nh tù h¹ch to¸n hµng tån kho (KK§K).....................14

S¬ ®å 6: Dßng vËn ®éng cña chu tr×nh hµng tån kho.............19

S¬ ®å 7: Bé m¸y qu¶n lý t¹i CIMEICO.........................................42

B¶ng 1 : Môc tiªu kiÓm to¸n hµng tån kho.................................20

B¶ng 2: Mét sè chØ tiªu t¹i CIMEICO...........................................41

B¶ng 3: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty E....................53

B¶ng 4: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty E.........................54

B¶ng 5: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty F....................55

B¶ng 6: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty F.........................55

B¶ng 7: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty H...................56

B¶ng 8: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty H........................56

B¶ng 9: B¶ng x¸c ®Þnh tÝnh nh¹y c¶m......................................57

B¶ng 10: B¶ng x¸c ®Þnh møc träng yÕu kÕ ho¹ch t¹i c«ng ty F 59

B¶ng 11: Tæng hîp hµng tån kho c«ng ty F................................72

B¶ng 12: Tæng hîp hµng tån kho c«ng ty H...............................72

B¶ng 13: Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty E

...................................................................................................78

B¶ng 14: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty E...............82

B¶ng 15: Th x¸c nhËn hµng göi b¸n cña c«ng ty E.....................83

B¶ng 16: B¶ng c©u hái vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé..............95

B¶ng 17: Çc møc rñi ro..............................................................97

B¶ng 18: Çc chØ tiªu ph©n tÝch däc hµng tån kho..................98

B¶ng 19: B¶ng kª chªnh lÖch.....................................................99

B¶ng 20: B¶ng kª x¸c minh........................................................99

MÉu biÓu 1 : B¶ng tæng hîp hµng tån kho c«ng ty E................71

MÉu biÓu 2: GiÊy lµm viÖc sè 2E................................................73

Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 1


MÉu biÓu 3: GiÊy lµm viÖc sè 2H...............................................75






MÉu biÓu 9: GiÊy lµm viÖc sè 3F................................................87

MÉu biÓu 10: GiÊy lµm viÖc sè 4F..............................................88

MÉu biÓu 11: GiÊy lµm viÖc sè 4H.............................................89

MÉu biÓu 12: GiÊy lµm viÖc sè 5H.............................................89



Danh môc tõ viÕt t¾t

DiÔn gi¶i Tõ viÕt t¾t

Hµng tån

kho……………………………………………………

B¸o c¸o tµi

chÝnh………………………………………………..

Kª khai thêng

xuyªn…………………………………………..

KiÓm kª ®Þnh

kú…………………………………………………

Gi¸ vèn hµng

b¸n………………………………………………..

Tµi

s¶n……………………………………………………………

Tµi s¶n lu

®éng………………………………………………….

KiÓm so¸t néi

bé…………………………………………………

Nguyªn vËt

liÖu………………………………………………….

Chi

phÝ……………………………………………………………

B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh

doanh ..........................................................

B¶ng c©n ®èi kÕ

to¸n ....................................................................

HTK

BCTC

KKTX

KK§K

GVHB

TS

TSL§

KSNB

NVL

CP

BCKQKD

BC§KT



Lêi më ®Çu

Trong ®iÒu kiÖn bíc ®Çu héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, m«i

trêng kinh doanh ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕn dÇn ®Õn thÕ æn

®Þnh. NhiÒu c¬ héi míi më ra cho çc doanh nghiÖp, ®i kÌm víi

®ã lµ nh÷ng th¸ch thøc, nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ nÐ tr¸nh. Ngµnh

kiÓm to¸n nãi chung vµ kiÓm to¸n ®éc lËp nãi riªng còng kh«ng

n»m ngoµi xu híng ®ã. Tõ tríc ®Õn nay, B¸o ço tµi chÝnh lu«n lµ

®èi tîng chñ yÕu cña kiÓm to¸n ®éc lËp. B¸o ço tµi chÝnh lµ

tÊm g¬ng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng còng nh mäi khÝa c¹nh

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy

®ßi hái çc th«ng tin ®a ra trªn B¸o ço tµi chÝnh ph¶i lu«n ®¶m

b¶o tÝnh trung thùc, hîp lý.

Trªn B¸o ço tµi chÝnh cña çc doanh nghiÖp, hµng tån kho

thêng lµ mét kho¶n môc cã gi¸ trÞ lín, çc nghiÖp vô ph¸t sinh



xoay quanh hµng tån kho rÊt phong phó, phøc t¹p. Sù phøc t¹p

nµy ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n còng nh viÖc ghi

chÐp hµng ngµy, lµm t¨ng kh¶ n¨ng x¶y ra sai ph¹m ®èi víi hµng

tån kho. Thªm vµo ®ã, çc nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp thêng cã

xu híng ph¶n ¸nh t¨ng gi¸ trÞ hµng tån kho so víi thùc tÕ nh»m

môc ®Ých t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n doanh nghiÖp, minh chøng cho

viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt hay tiÒm n¨ng s¶n xuÊt trong t-

¬ng lai… Çc sai ph¹m x¶y ra ®èi víi hµng tån kho cã ¶nh hëng

tíi rÊt nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau trªn B¸o ço tµi chÝnh cña doanh

nghiÖp. ChÝnh v× vËy, kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ®îc

®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh quan träng trong kiÓm

to¸n B¸o ço tµi chÝnh.

Lµ sinh viªn chuyªn ngµnh kiÓm to¸n, qua kú thùc tËp t¹i

C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam (CIMEICO

VIETNAM), em ®· cã ®îc ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕp cËn thùc tÕ, vËn

dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc trang bÞ trong nhµ trêng vµo thùc

tiÔn ®Ó trªn c¬ së ®ã cñng cè kiÕn thøc, ®i s©u t×m hiÓu vµ

n¾m b¾t çch thøc tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n trong tõng lo¹i

h×nh. Trªn c¬ së ®ã em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kiÓm to¸n

chu tr×nh hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh do

C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam thùc hiÖn”.

Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh:

Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh.



Ch¬ng II: Thùc tr¹ng kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n

B¸o ço tµi chÝnh t¹i C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt

Nam.

Ch¬ng III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån

kho.

Do ph¹m vi nghiªn cøu cßn cã nhiÒu h¹n chÕ nªn bµi viÕt

cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, v× vËy em rÊt mong nhËn ®-

îc sù quan t©m ®ãng gãp ý kiÕn cña çc thÇy c«. Em xin ch©n

thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn cña TS Chu Thµnh- §H KTQD, Anh

NguyÔn §¾c Thµnh- Phã Gi¸m ®èc - Trëng phßng NghiÖp vô

KiÓm to¸n sè 1 t¹i CIMEICO vµ çc anh chÞ trong C«ng ty ®· gióp

®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.



Ch¬ng I:

Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n chu tr×nh

Hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh.

I. Kh¸i qu¸t vÒ kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh:

1.Kh¸i niÖm chung:

Cã nhiÒu çch hiÓu kh¸c nhau vÒ ho¹t ®éng kiÓm to¸n nh-

ng nh×n chung kiÓm to¸n ®îc hiÓu lµ viÖc x¸c minh vµ bµy tá ý

kiÕn vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cÇn ®îc kiÓm to¸n b»ng hÖ thèng

ph¬ng ph¸p kü thuËt cña kiÓm to¸n chøng tõ vµ kiÓm to¸n ngoµi

chøng tõ do çc kiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é nghiÖp vô t¬ng

xøng thùc hiÖn trªn c¬ së hÖ thèng ph¸p lý cã hiÖu lùc.

KiÓm to¸n tµi chÝnh lµ mét ho¹t ®éng ®Æc trng cña kiÓm

to¸n, víi môc tiªu cô thÓ lµ “®a ra ý kiÕn x¸c nhËn r»ng B¸o ço

tµi chÝnh cã ®îc lËp trªn c¬ së chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n

hiÖn hµnh (hoÆc ®îc chÊp nhËn), cã tu©n thñ ph¸p luËt liªn

quan, cã ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý trªn çc khÝa c¹nh träng

yÕu hay kh«ng” (theo ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam 200/11).

DiÔn gi¶i cô thÓ nh÷ng môc tiªu ®îc nªu trong ChuÈn mùc nh

sau:



- Môc tiªu tæng qu¸t: ®îc hiÓu lµ t×m kiÕm b»ng chøng

kiÓm to¸n ®Ó ®a ra ý kiÕn vÒ tÝnh trung thùc, hîp lý cña th«ng

tin tr×nh bµy trªn B¶ng khai tµi chÝnh.

- Môc tiªu kiÓm to¸n chung: lµ viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ tæng

thÓ sè tiÒn ghi trªn çc chu tr×nh, trªn c¬ së çc cam kÕt chung

vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ qu¶n lý vÒ nh÷ng th«ng tin thu ®îc qua

kh¶o s¸t thùc tÕ ë ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n (®ång thêi xem xÐt c¶

tíi çc môc tiªu chung kh¸c bao gåm môc tiªu cã thùc, ®Çy ®ñ

trän vÑn, môc tiªu vÒ tÝnh chÝnh x¸c c¬ häc, môc tiªu vÒ ®Þnh

gi¸ hay ph©n lo¹i tr×nh bµy, môc tiªu vÒ quyÒn vµ nghÜa vô).

§èi tîng trùc tiÕp cña kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh lµ çc

B¶ng khai tµi chÝnh, B¸o ço tµi chÝnh ®îc ®Þnh nghÜa trong

ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam 200/ 04 nh sau: B¸o ço tµi

chÝnh lµ hÖ thèng çc b¸o ço ®îc lËp theo chuÈn mùc vµ chÕ

®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (hoÆc ®îc chÊp nhËn) ph¶n ¸nh çc th«ng

tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cña ®¬n vÞ. Ngoµi ra, B¶ng khai

tµi chÝnh cßn bao gåm nh÷ng b¶ng kª khai cã tÝnh ph¸p lý kh¸c

nh B¶ng kª khai tµi s¶n ç nh©n, B¶ng kª khai tµi s¶n ®Æc

biÖt… Çc b¶ng khai nµy ®Òu chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin ®îc

lËp t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ trªn c¬ së tµi liÖu kÕ to¸n tæng hîp

vµ chi tiÕt. HiÓu theo çch kh¸c, çc chØ tiªu trªn B¸o ço tµi

chÝnh chøa ®ùng nhiÒu mèi quan hÖ theo nh÷ng híng kh¸c

nhau nh: gi÷a néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu nµy víi chØ tiªu kh¸c,

gi÷a chu tr×nh nµy víi chu tr×nh kh¸c… ViÖc nhËn diÖn ®èi tîng

kiÓm to¸n vµ ph©n tÝch mèi quan hÖ çc th«ng tin, chØ tiªu trªn

B¸o ço tµi chÝnh lµ rÊt quan träng v× nã ¶nh hëng ®Õn viÖc lùa

chän çch tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh. Cã 2 çch c¬



b¶n ®Ó tiÕp cËn B¸o ço tµi chÝnh thµnh çc phÇn hµnh kiÓm

to¸n: ph©n theo chu tr×nh hoÆc ph©n theo chu tr×nh, do ®ã

còng cã 2 çch tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh

*KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh theo chu tr×nh: çc kiÓm

to¸n viªn ph©n chia m¸y mãc tõng chu tr×nh hay mét sè chu

tr×nh theo thø tù trong B¸o ço tµi chÝnh vµo mét phÇn hµnh.

Çch tiÕp cËn nµy ®¬n gi¶n song kh«ng cã hiÖu qu¶ do t¸ch

biÖt nh÷ng chu tr×nh ë çc vÞ trÝ kh¸c nhau nhng l¹i cã quan hÖ

chÆt chÏ víi nhau.

*KiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh theo chu tr×nh: lµ çch

ph©n chia th«ng dông h¬n c¨n cø vµo mèi liªn hÖ chÆt chÏ lÉn

nhau gi÷a çc chu tr×nh, çc qu¸ tr×nh cÊu thµnh, çc yÕu tè

trong mét chu tr×nh chung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. Theo ®ã,

kiÓm to¸n viªn quan niÖm r»ng cã nhiÒu chØ tiªu trªn B¸o ço tµi

chÝnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, thÓ hiÖn sù liªn kÕt

gi÷a çc qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, cã thÓ lÊy vÝ dô nh:

çc chØ tiªu “Hµng tån kho- Gi¸ vèn- Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t

®éng kinh doanh” thÓ hiÖn mèi quan hÖ cña çc qu¸ tr×nh tõ

khi mua vµo, s¶n xuÊt ®Õn lóc tiªu thô thµnh phÈm… Theo ®ã,

kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh thêng bao gåm çc chu tr×nh c¬

b¶n sau:

- KiÓm to¸n chu tr×nh b¸n hµng- thu tiÒn.

- KiÓm to¸n tiÒn mÆt (t¹i kÐt, t¹i ng©n hµng hoÆc ®ang

chuyÓn).

- KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng- thanh to¸n.



- KiÓm to¸n tiÒn l¬ng vµ nh©n viªn.

- KiÓm to¸n Hµng tån kho.

- KiÓm to¸n vèn b»ng tiÒn.

Mèi quan hÖ gi÷a çc chu tr×nh ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å:

S¬ ®å 1: Mèi quan hÖ gi÷a çc phÇn hµnh kiÓm to¸n.

Qua ®ã cã thÓ thÊy chu tr×nh hµng tån kho cã quan hÖ víi

tÊt c¶ çc chu tr×nh kh¸c, chØ kh¸c ë gãc ®é trùc tiÕp hay gi¸n

tiÕp. §Æc biÖt lµ mèi quan hÖ mËt thiÕt víi chu tr×nh Mua hµng-

thanh to¸n, tiÒn l¬ng nh©n viªn, b¸n hµng- thu tiÒn. §ã lµ nh÷ng

chu tr×nh, nh÷ng ®Çu mèi quan träng víi c¶ kh¸ch hµng vµ c«ng

ty kiÓm to¸n. Cô thÓ h¬n, trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh

nghiÖp, kÕt qu¶ cña hµng tån kho kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn çc

Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ……

Vèn b»ng tiÒn

B¸n hµng

thu tiÒn

TiÕp nhËn vµ

hoµn tr¶ vèn

Hµng tån kho

TiÒn l ¬ng vµ nh©n viªn

Mua hµng thanh to¸n

10


chØ tiªu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n mµ cßn ¶nh hëng trùc tiÕp tíi

kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi kiÓm to¸n, kÕt

qu¶ kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho gióp çc kiÓm to¸n viªn cã

thÓ kÕt hîp, ®èi chiÕu vµ kiÓm tra kÕt qu¶ cña çc chu tr×nh

kh¸c (mua hµng, tiÒn l¬ng..) tõ ®ã tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, chi

phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c. ChÝnh tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm

nªu trªn, çc kiÓm to¸n viªn lu«n x¸c ®Þnh kiÓm to¸n hµng tån

kho lµ träng t©m khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh.

2. Ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n trong kiÓm to¸n tµi chÝnh.

KiÓm to¸n tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng ®Æc trng cña ho¹t ®éng

kiÓm to¸n nãi chung do ®ã ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng x¸c minh vµ

bµy tá ý kiÕn, kiÓm to¸n tµi chÝnh còng sö dông çc ph¬ng ph¸p

kiÓm to¸n chøng tõ (kiÓm to¸n çc quan hÖ c©n ®èi, ®èi chiÕu

trùc tiÕp, ®èi chiÕu logic) vµ kiÓm to¸n ngoµi chøng tõ (KiÓm kª,

thùc nghiÖm, ®iÒu tra).

Do mçi lo¹i kiÓm to¸n cã chøc n¨ng cô thÓ kh¸c nhau, ®èi t-

îng kiÓm to¸n kh¸c nhau vµ quan hÖ chñ thÓ, kh¸ch thÓ kiÓm

to¸n kh¸c nhau nªn çch thøc kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n

c¬ b¶n trªn còng kh¸c nhau. Trong kiÓm to¸n tµi chÝnh, çc ph-

¬ng ph¸p kiÓm to¸n c¬ b¶n ®îc triÓn khai theo híng kÕt hîp l¹i

hoÆc chi tiÕt h¬n tuú t×nh huèng cô thÓ trong suèt qu¸ tr×nh

kiÓm to¸n.

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, ngêi ta chia çc ph-

¬ng ph¸p kiÓm to¸n thµnh hai lo¹i:



- Çc thö nghiÖm c¬ b¶n: ®©y lµ viÖc thÈm tra l¹i çc

th«ng tin biÓu hiÖn b»ng tiÒn ph¶n ¸nh trªn çc b¶ng tæng hîp

th«ng qua viÖc thùc hiÖn çc ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n chøng tõ vµ

kiÓm to¸n ngoµi chøng tõ theo tr×nh tù x¸c ®Þnh.

- Thö nghiÖm tu©n thñ: lµ ph¬ng ph¸p dùa vµo kÕt qu¶ cña

hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé khi hÖ thèng nµy tån t¹i vµ cã hiÖu lùc

(®Ó biÕt ®îc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tån t¹i cã hiÖu lùc th×

ph¶i kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng nµy).

Do ®èi tîng cô thÓ cña kiÓm to¸n tµi chÝnh lµ çc B¸o ço

kÕ to¸n vµ çc b¶ng tæng hîp tµi chÝnh ®Æc biÖt kh¸c, çc b¶ng

tæng hîp nµy võa chøa ®ùng çc mèi quan hÖ kinh tÕ tæng qu¸t

võa ph¶n ¸nh cô thÓ tõng lo¹i tµi s¶n, nguån vèn víi nh÷ng biÓu

hiÖn vÒ kinh tÕ, ph¸p lý vµ ®îc lËp theo tr×nh tù x¸c ®Þnh.

KiÓm to¸n tµi chÝnh ph¶i h×nh thµnh nh÷ng tr¾c nghiÖm ®ång

thêi kÕt hîp víi viÖc sö dông çc ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n c¬ b¶n

®Ó ®a ra ý kiÕn ®óng ®¾n vÒ çc b¶ng tæng hîp nµy.

Trong kiÓm to¸n tµi chÝnh cã ba lo¹i tr¾c nghiÖm:

- Tr¾c nghiÖm c«ng viÖc: lµ çch thøc vµ tr×nh tù rµ so¸t çc

nghiÖp vô hoÆc çc ho¹t ®éng cô thÓ trong quan hÖ víi sù tån t¹i

vµ cã hiÖu lùc cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, tríc hÕt lµ hÖ

thèng kÕ to¸n. Tr¾c nghiÖm c«ng viÖc bao gåm hai lo¹i:

+ Tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i: ®©y lµ çch thøc, tr×nh tù

rµ so¸t nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ trÞ trong hÖ thèng kÕ to¸n, híng

tíi “®é tin cËy cña th«ng tin” cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

+ Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu: lµ çch thøc, tr×nh tù rµ so¸t

nh÷ng thñ tôc kÕ to¸n hoÆc thñ tôc qu¶n lý cã liªn quan ®Õn

®èi tîng kiÓm to¸n. Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®îc sö dông t¬ng

®èi ®a d¹ng, tËp trung chñ yÕu vµo viÖc ®¸nh gi¸ sù hiÖn diÖn

cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ híng tíi môc tiªu lµ ®¶m b¶o sù

tu©n thñ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.



- Tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d: lµ çch thøc kÕt hîp çc ph¬ng

ph¸p c©n ®èi, ph©n tÝch, ®èi chiÕu trùc tiÕp víi kiÓm kª, ®iÒu

tra thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh ®é tin cËy cña çc sè d cuèi kú ë Sæ

çi ghi vµo B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n hoÆc B¸o ço kÕt qu¶ kinh

doanh. §©y lµ çch thøc chñ yÕu KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng

chøng tõ çc nguån ®éc lËp, b»ng chøng kiÓm to¸n thu thËp

theo çch nµy cã ®é tin cËy cao.

- Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch (thñ tôc ph©n tÝch): Lµ çch thøc xem

xÐt çc mèi quan hÖ kinh tÕ vµ xu híng biÕn ®éng cña chØ tiªu

kinh tÕ th«ng qua viÖc kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu trùc

tiÕp, ®èi chiÕu logic, c©n ®èi gi÷a trÞ sè b»ng tiÒn cña cïng

mét chØ tiªu trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c hoÆc gi÷a chØ tiªu

tæng hîp víi bé phËn cÊu thµnh. Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch ®îc sö

dông ë nhiÒu giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n.

3.Kh¸i qu¸t quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh:

Trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh, ®Ó thu thËp ®îc ®Çy

®ñ b»ng chøng kiÓm to¸n cã gi¸ trÞ ®Ó lµm c¨n cø cho kÕt luËn

cña kiÓm to¸n viªn vÒ tÝnh trung thùc vµ hîp lý cña th«ng tin trªn

B¸o ço tµi chÝnh ®ång thêi ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶, kinh tÕ,

tÝnh hiÖu lùc cña tõng cuéc kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn ph¶i x©y

dùng ®îc quy tr×nh cô thÓ cho cuéc kiÓm to¸n ®ã. Th«ng thêng,

mçi quy tr×nh kiÓm to¸n ®îc chia thµnh 3 bíc:

1. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n

2. Thùc hiÖn kiÓm to¸n

3. KÕt thóc kiÓm to¸n

Bíc 1: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. Theo ChuÈn mùc kiÓm to¸n

ViÖt Nam sè 300 th× kiÓm to¸n viªn vµ c«ng ty kiÓm to¸n ph¶i



lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n trong ®ã m« t¶ ph¹m vi dù kiÕn vµ çch

thøc tiÕn hµnh c«ng viÖc kiÓm to¸n. KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i

®Çy ®ñ, chi tiÕt ®Ó lµm c¬ së cho ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n.

Trong bíc c«ng viÖc nµy, b¾t ®Çu tõ th mêi kiÓm to¸n, kiÓm

to¸n viªn sÏ t×m hiÓu kh¸ch hµng víi môc ®Ých h×nh thµnh hîp

®ång hoÆc ®a ra ®îc kÕ ho¹ch chung. KiÓm to¸n viªn cÇn thu

thËp çc th«ng tin cô thÓ vÒ kh¸ch hµng, t×m hiÓu ®¸nh gi¸ hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé … Bªn c¹nh ®ã, trong khi lËp kÕ ho¹ch,

c«ng ty kiÓm to¸n còng ph¶i cã sù chuÈn bÞ vÒ ph¬ng tiÖn vµ

nh©n viªn cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®· x©y

dùng.

Bíc 2: Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. Çc kiÓm to¸n viªn sÏ

sö dông çc ph¬ng ph¸p kü thuËt thÝch øng víi tõng ®èi tîng cô

thÓ ®Ó thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh

nµy lµ viÖc triÓn khai mét çch chñ ®éng vµ tÝch cùc çc kÕ

ho¹ch, ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n nh»m ®a ra ý kiÕn x¸c thùc vÒ

tÝnh trung thùc vµ hîp lý cña çc th«ng tin trªn B¸o ço tµi chÝnh

dùa vµo çc b»ng chøng kiÓm to¸n ®Çy ®ñ, cã gi¸ trÞ. §©y lµ

giai ®o¹n çc kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn çc thñ tôc kiÓm to¸n ®îc

h×nh thµnh tõ çc lo¹i tr¾c nghiÖm, lµ thñ tôc kiÓm so¸t, thñ tôc

ph©n tÝch vµ thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt. Thñ tôc kiÓm to¸n ®îc

h×nh thµnh rÊt ®a d¹ng vµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng, tõ ®ã ®i ®Õn quyÕt

®Þnh sö dông çc thñ tôc kh¸c nhau. NÕu çc ®¸nh gi¸ ban ®Çu

vÒ kiÓm so¸t néi bé lµ cã hiÖu lùc th× çc kiÓm to¸n viªn sÏ tiÕp



tôc thùc hiÖn c«ng viÖc víi tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu, ®ång thêi

víi viÖc x¸c minh thªm nh÷ng sai sãt cã thÓ cã. Trong trêng hîp

ngîc l¹i, kiÓm to¸n viªn sÏ sö dông tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i trªn

quy m« lín. Quy m«, tr×nh tù còng nh çc ph¬ng ph¸p kÕt hîp cô

thÓ phô thuéc rÊt lín vµo kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n

cña ç nh©n kiÓm to¸n viªn.

Bíc 3: KÕt thóc kiÓm to¸n, lµ lóc kiÓm to¸n viªn ®a ra kÕt

luËn kiÓm to¸n. Çc kÕt luËn nµy n»m trong b¸o ço hoÆc biªn

b¶n kiÓm to¸n. §Ó ®a ra ®îc nh÷ng ý kiÕn chÝnh x¸c, kiÓm to¸n

viªn ph¶i tiÕn hµnh çc c«ng viÖc cô thÓ nh: xem xÐt çc kho¶n

nî ngoµi dù kiÕn, xem xÐt çc sù kiÖn x¶y ra sau ngµy kÕt thóc

niªn ®é, xem xÐt tÝnh liªn tôc trong ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, thu

thËp th gi¶i tr×nh cña Ban Gi¸m ®èc… Cuèi cïng, kiÓm to¸n viªn

tæng hîp kÕt qu¶, lËp nªn B¸o ço kiÓm to¸n ®ång thêi cã tr¸ch

nhiÖm gi¶i quyÕt çc sù kiÖn ph¸t sinh sau khi lËp B¸o ço kiÓm

to¸n. Tïy theo kÕt qu¶, çc kiÓm to¸n viªn cã thÓ ®a ra 1 trong 4

ý kiÕn: chÊp nhËn toµn phÇn, chÊp nhËn tõng phÇn, ý kiÕn

kh«ng chÊp nhËn vµ ý kiÕn tõ chèi.

II. KiÓm to¸n chu tr×nh Hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o

ço tµi chÝnh:

1. Kh¸i qu¸t chung vÒ hµng tån kho:

Hµng tån kho lµ mét chu tr×nh quan träng trªn B¸o ço tµi

chÝnh cña doanh nghiÖp, trong phÇn nµy ta sÏ xÐt ®Òn nh÷ng

vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n hµng tån kho, tõ sæ s¸ch



®Õn c¸c tµi kho¶n ®îc sö dông còng nh ph¬ng ph¸p theo dâi,

h¹ch to¸n vµ ghi sæ hµng tån kho. Cô thÓ:

1.1. Kh¸i niÖm:

Theo ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ hµng tån kho (ISA2) vµ

ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 02 “Hµng tån kho” th× hµng tån

kho lµ nh÷ng tµi s¶n:

+ §îc gi÷ ®Ó b¸n trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th-

êng;

+ §ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dë dang;

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®Ó sö dông trong

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc cung cÊp dÞch vô.

Tõ ®ã cã thÓ thÊy cã nhiÒu tiªu thøc ®îc sö dông ®Ó ph©n

lo¹i hµng tån kho. Tríc hÕt ph¶i thÊy ®îc hµng tån kho lµ tµi s¶n

lu ®éng cña doanh nghiÖp biÓu hiÖn díi h×nh th¸i vËt chÊt, cã

thÓ ®îc mua ngoµi hoÆc tù s¶n xuÊt ®Ó phôc vô vµo môc ®Ých

s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× hµng tån kho bao

gåm: hµng hãa mua vÒ chê b¸n (cã hµng hãa tån kho, hµng mua

®ang ®i trªn ®êng, hµng göi b¸n, hµng göi ®i gia c«ng chÕ

biÕn). Cßn ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng tån kho cã thÓ

bao gåm nh÷ng lo¹i sau: nguyªn- nhiªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô

tån kho, göi ®i gia c«ng chÕ biÕn vµ ®· mua ®ang ®i trªn ®-

êng, s¶n phÈm dë dang (lµ nh÷ng s¶n phÈm cha hoµn thµnh vµ

®· hoµn thµnh nhng cha lµm thñ tôc nhËp kho), chi phÝ dÞch vô

dë dang, thµnh phÈm hoµn thµnh chê b¸n.

1.2. KÕ to¸n hµng tån kho:



1.2.1. C«ng t¸c tæ chøc chøng tõ:

Tæ chøc chøng tõ lµ viÖc tæ chøc vËn dông ph¬ng ph¸p

chøng tõ trong ghi chÐp kÕ to¸n ®Ó ban hµnh chÕ ®é chøng tõ

vµ vËn dông chÕ ®é ®ã. §ång thêi, tæ chøc chøng tõ còng lµ

viÖc thiÕt kÕ khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n kh¸c nhau

trªn hÖ thèng chøng tõ hîp lý, hîp ph¸p theo mét quy tr×nh lu©n

chuyÓn nhÊt ®Þnh. §èi víi hµng tån kho th× c«ng t¸c tæ chøc

chøng tõ bao gåm chøng tõ nhËp kho vµ xuÊt kho. Quy tr×nh tæ

chøc ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å:

S¬ ®å 2: Tæ chøc chøng tõ nhËp kho.

S¬ ®å 3: Tæ chøc chøng tõ xuÊt kho


Ban kiÓm nghiÖ

m

§Ò nghÞ nhËp kho

Biªn b¶n

kiÓm nghiÖ

m

PhiÕu nhËp kho

Ký duyÖt

NhËp kho vµ ghi thÎ kho

Ghi sæ kÕ

to¸n

C¸n bé

cung øng

Thñ kho

Phô tr¸ch phßng cung tiªu

B¶o qu¶n vµ l u tr÷

KÕ to¸n HTK

Ng êi nhËp kho

NghiÖp vô nhËp

kho

17

Nh÷ng

ngêi cã

liªn

C¸c bíc

c«ng

viÖc vµ

chøng


1.2.2. Tæ chøc sæ kÕ to¸n:

§Ó theo dâi, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ çc th«ng tin cã liªn quan

®Õn hµng tån kho, doanh nghiÖp ph¶i tù x©y dùng cho m×nh

mét hÖ thèng tµi kho¶n cã kh¶ n¨ng bao qu¸t ®îc toµn bé

nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp còng

ph¶i thiÕt lËp hÖ thèng sæ s¸ch hîp lý bëi sæ kÕ to¸n chÝnh lµ sù

cô thÓ hãa ph¬ng ph¸p ®èi øng tµi kho¶n trong thùc tÕ cña

c«ng t¸c kÕ to¸n. Sæ kÕ to¸n bao gåm nhiÒu lo¹i tïy thuéc vµo

yªu cÇu qu¶n lý nhng lu«n bao gåm 2 lo¹i c¬ b¶n lµ sæ chi tiÕt

vµ sæ tæng hîp. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh th×

doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong sè çc h×nh thøc ghi sæ

sau: NhËt ký chung, Chøng tõ ghi sæ, NhËt ký- Sæ çi, NhËt ký

chøng tõ…

1.2.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho:


Gi¸m ®èc, kÕ

to¸n tr ëng

§Ò nghÞ xuÊt kho

DuyÖt xuÊt kho

PhiÕu xuÊt kho

XuÊt kho vµ ghi thÎ kho

Ghi sæ kÕ

to¸n

Çn bé

cung øng

Thñ kho

B¶o qu¶n vµ l u tr÷

KÕ to¸n HTK

Ng êi ®Ò

nghÞ xuÊt khoNghiÖ

p vô xuÊt kho

Nh÷ng ng êi cã liªn quan

Çc b íc c«ng viÖc vµ chøng tõ kÌm theo

18


TÝnh gi¸ hµng tån kho lµ c«ng viÖc rÊt quan träng trong tæ

chøc h¹ch to¸n hµng tån kho, ®ã lµ viÖc dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn

gi¸ trÞ cña hµng tån kho.

* Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho:

- §èi víi nguyªn vËt liÖu, dông cô, hµng ho¸ nhËp kho: Gi¸ cña

hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ mua vµo:

Gi¸

thù

c

TÕ

=

Gi¸

ghi

trªn

ho¸

®¬n

+

Chi

phÝ

thu

Mua

-

ChiÕt

khÊu th-

¬ng

m¹i

-

Hµng

mua

bÞ

tr¶ l¹i

+

ThuÕ

nhËp

khÈu

(nÕu

cã)

- §èi víi nguyªn vËt liÖu, dông cô, hµng ho¸ xuÊt kho:

Gi¸ vËt t hµng ho¸ nhËp kho ®îc ghi theo gi¸ thùc tÕ nhng

®¬n gi¸ cña çc lÇn nhËp vµo nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ

kh¸c nhau, do ®ã khi xuÊt kho kÕ to¸n cã nhiÖm vô ph¶i x¸c

®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt t hµng ho¸ xuÊt kho.

Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam doanh nghiÖp cã thÓ sö dông

mét trong çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ sau ®Ó ¸p dông cho viÖc

tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt cho tÊt c¶ çc lo¹i hµng tån kho hoÆc riªng

tõng lo¹i:

Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh;

Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn;

Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc;

Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc;

Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp;

Møc ®é chÝnh x¸c cña çc ph¬ng ph¸p tuú thuéc vµo yªu cÇu

qu¶n lý vµ n¨ng lùc nghiÖp vô cña kÕ to¸n viªn vµ trang thiÕt bÞ

xö lý th«ng tin cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn dï lùa chän ph¬ng

ph¸p tÝnh gi¸ nµo th× doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®¶m b¶o ®îc

tÝnh thèng nhÊt vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®èi víi tõng lo¹i vËt t

hµng ho¸ Ýt nhÊt lµ trong mét kú kÕ to¸n, nÕu cã thay ®æi ph-



¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù gi¶i tr×nh

hîp lý.

1.2.4. Tæ chøc h¹ch to¸n hµng tån kho:

§Ó chuÈn bÞ ghi chÐp çc nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan

®Õn hµng tån kho, çc doanh nghiÖp ®Òu x©y dùng cho m×nh

mét hÖ thèng tµi kho¶n bao qu¸t vÒ hµng tån kho gåm nh÷ng tµi

kho¶n c¬ b¶n: TK 151, TK 152, TK 153, TK 154…, çc tµi kho¶n

tËp hîp chi phÝ nh TK 621, TK 622, TK 627… KÕ to¸n t¹i doanh

nghiÖp dùa vµo hÖ thèng çc chøng tõ gèc, sæ chi tiÕt, sæ tæng

hîp çc lo¹i vËt t, b¸o ço nhËp- xuÊt- tån vËt t ®Ó tiÕn hµnh h¹ch

to¸n, ghi chÐp. C«ng t¸c h¹ch to¸n hµng tån kho bao gåm h¹ch

to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp:

a, H¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho:

H¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho ®ßi hái ph¶n ¸nh c¶ vÒ gi¸

trÞ, sè lîng, chÊt lîng cña tõng lo¹i vËt t, hµng hãa theo tõng kho

b¶o qu¶n vµ tõng ngêi phô tr¸ch. Thùc tÕ hiÖn nay cã 3 ph¬ng

ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt vÒ hµng tån kho lµ: ph¬ng ph¸p thÎ song

song, ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµ çch h¹ch to¸n

theo sæ sè d. Trong ®ã h¹ch to¸n theo thÎ song song ®îc ¸p dông

t¬ng ®èi réng r·i do cã çch ghi chÐp kh«ng phøc t¹p, tr¸nh sù

trïng l¾p.

b, H¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho:

Cã 2 çch ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho, lµ kª khai

thêng xuyªn hoÆc kiÓm kª ®Þnh kú. Tïy theo ®Æc ®iÓm kinh

doanh cña doanh nghiÖp, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý hay

tr×nh ®é kÕ to¸n viªn, quy ®Þnh hiÖn hµnh cña chÕ ®é kÕ to¸n



mµ mçi ®¬n vÞ sÏ lùa chän cho m×nh mét ph¬ng ph¸p thÝch hîp

nhÊt.

- Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ

ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng tån kho mét çch th-

êng xuyªn liªn tôc trªn c¬ së çc tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i

hµng tån kho. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph-

¬ng ph¸p nµy ®îc tr×nh bµy trong s¬ ®å 4.

- Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: kh«ng theo dâi vËt t mét çch th-

êng xuyªn mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu vµ cuèi kú trªn

c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ cña doanh

nghiÖp. Cô thÓ çc doanh nghiÖp sö dông ph¬ng ph¸p nµy cã

çch h¹ch to¸n tu©n theo s¬ ®å 5.



1.3. §Æc ®iÓm Hµng tån kho vµ nh÷ng ¶nh hëng ®Õn

c«ng t¸c kiÓm to¸n:

Hµng tån kho chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng tµi s¶n

cña doanh nghiÖp vµ còng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong



c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Cã ®îc nhËn xÐt

nh trªn lµ do nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña hµng tån kho, cô thÓ

nh sau:

- Hµng tån kho cã tû lÖ lín trong tæng tµi s¶n lu ®éng cña mét

doanh nghiÖp, lµ chu tr×nh chñ yÕu trªn B¸o ço tµi chÝnh nªn

rÊt dÔ x¶y ra nh÷ng sai sãt hoÆc gian lËn lín, g©y ¶nh hëng

träng yÕu vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh.

- Hµng tån kho rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, ®îc b¶o qu¶n vµ qu¶n

lý t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm (kho) kh¸c nhau, do nhiÒu ngêi phô tr¸ch

vËt chÊt (thñ kho). §iÒu kiÖn b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i hµng tån

kho lµ rÊt kh¸c nhau. ChÝnh v× thÕ, thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm

so¸t vËt chÊt, kiÓm kª vÒ chÊt lîng còng nh gi¸ trÞ lµ rÊt phøc t¹p,

kh¶ n¨ng x¶y ra sai sãt, gian lËn lµ nhiÒu h¬n so víi çc tµi s¶n

kh¸c. Cô thÓ: cã nhiÒu hµng tån kho rÊt khã ph©n lo¹i vµ ®Þnh

gi¸ nh çc linh kiÖn ®iÖn tö phøc t¹p, çc c«ng tr×nh x©y dùng

dë dang hay kim khÝ qóy…(®ßi hái cã ý kiÕn cña çc chuyªn gia

nªn mang tÝnh chñ quan cao).

- Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó ®Þnh gi¸ hµng tån kho, ngay c¶ víi

mçi lo¹i hµng tån kho còng cã thÓ x©y dùng çch tÝnh kh¸c nhau

nh ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ

®Ých danh hay ph¬ng ph¸p nhËp tríc- xuÊt tríc (FIFO)… Víi mçi

çch tÝnh sÏ ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau, bªn c¹nh ®ã viÖc

x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho l¹i cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn gi¸

vèn hµng b¸n, ¶nh hëng träng yÕu tíi viÖc x¸c ®Þnh lîi nhuËn

thuÇn trong n¨m tµi chÝnh. V× vËy ®Ó thu thËp ®îc b»ng chøng



kiÓm to¸n ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu lùc, çc kiÓm to¸n viªn khi thùc

hiÖn kiÓm to¸n ph¶i n¾m b¾t ®îc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån

kho mµ kh¸ch hµng ®ang sö dông cïng víi viÖc ¸p dông nã trong

thùc tiÔn. Thùc tÕ hiÖn nay vÉn cßn cã nh÷ng doanh nghiÖp

kh«ng ¸p dông nhÊt qu¸n çch x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng tån kho

gi÷a çc niªn ®é kÕ to¸n, ®iÒu nµy rÊt dÔ dÉn ®Õn nh÷ng sai

sãt ®¸ng kÓ.

- Hµng tån kho còng nh nhiÒu lo¹i tµi s¶n kh¸c, ph¶i chÞu ¶nh h-

ëng cña hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh (bÞ h háng sau

mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, dÔ bÞ lçi thêi…). §iÒu nµy yªu

cÇu çc kiÓm to¸n viªn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt cô thÓ vÒ tõng

lo¹i hµng tån kho cã trong doanh nghiÖp còng nh xu híng biÕn

®éng cña chóng, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®îc gi¸ trÞ hao mßn

cña tõng lo¹i.

- Chu tr×nh hµng tån kho cã liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi

çc chu tr×nh kh¸c, v× vËy khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n, ph¶i cã sù

xem xÐt mèi liªn hÖ gi÷a çc chu tr×nh nµy, do cã thÓ x¶y ra

nh÷ng sai sãt mang tÝnh chÊt d©y chuyÒn gi÷a çc giai ®o¹n

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

1.4. Çc chøc n¨ng cña Hµng tån kho víi qu¸ tr×nh kiÓm

so¸t néi bé trong doanh nghiÖp:

Nh phÇn 1.3 ®· nªu, ®Æc ®iÓm næi bËt cña hµng tån kho

lµ cã liªn quan ®Õn nhiÒu chu tr×nh kh¸c trong ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh, do vËy chu tr×nh nµy cã nh÷ng chøc n¨ng c¬

b¶n sau:



- Chøc n¨ng mua hµng;

- Chøc n¨ng nhËn hµng;

- Chøc n¨ng lu kho vËt t, hµng hãa;

- Chøc n¨ng xuÊt kho;

- Chøc n¨ng s¶n xuÊt;

- Chøc n¨ng lu kho thµnh phÈm;

- Chøc n¨ng xuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô.

Tïy theo ®Æc ®iÓm cô thÓ trong quy tr×nh ho¹t ®éng còng

nh môc tiªu qu¶n lý cña tõng thêi ®iÓm mµ mçi doanh nghiÖp

x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé hµng tån

kho hîp lý ®Ó kiÓm so¸t tèt nhÊt dßng vËn ®éng cña hµng tån

kho, ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp gi÷a çc bé phËn trong viÖc kiÓm

tra. Theo ®ã, qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé ®îc thùc hiÖn theo

tõng chøc n¨ng cô thÓ cña chu tr×nh hµng tån kho.

1.4.1. Chøc n¨ng mua hµng:

Qu¸ tr×nh mua hµng lµ mét bé phËn n»m trong chu tr×nh

mua hµng- thanh to¸n. §Æc ®iÓm chung cña nghiÖp vô nµy lµ

chóng ®îc thùc hiÖn bëi bé phËn cung øng c¨n cø vµo giÊy ®Ò

nghÞ mua hµng ®· ®îc phª duyÖt, bé phËn nµy sÏ lËp ®¬n ®Æt

hµng hoÆc tháa thuËn çc hîp ®ång mua hµng. HÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé víi viÖc mua hµng cña doanh nghiÖp sÏ ®îc thiÕt lËp

®¶m b¶o tÝnh h÷u hiÖu, cã thÓ bao gåm çc bíc c«ng viÖc c¬

b¶n sau:

- ThiÕt lËp kÕ ho¹ch mua hµng dùa trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt,

kÕ ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm, kÕ ho¹ch dù tr÷ hµng tån kho.



- Sö dông çc phiÕu yªu cÇu cã ®¸nh sè thø tù tríc. Quy ®Þnh

thñ tôc xÐt duyÖt yªu cÇu mua, phiÕu yªu cÇu mua ph¶i ghi râ

n¬i yªu cÇu, sè lîng vµ chñng lo¹i hµng hãa.

- PhiÕu yªu cÇu ®îc chuyÓn tíi phßng thu mua ®Ó lµm c¨n cø lËp

®¬n ®Æt mua hµng göi ®Õn n¬i cung cÊp ®· ®îc lùa chän. §¬n

®Æt hµng ph¶i cã ®Çy ®ñ çc yÕu rè vÒ sè lîng, chñng lo¹i, quy

çch hµng hãa hoÆc dÞch vô yªu cÇu. §ång thêi ®¬n ®Æt hµng

sÏ ®îc chuyÓn cho çc bé phËn cã liªn quan nh bé phËn kÕ to¸n

®Ó h¹ch to¸n, bé phËn nhËn hµng ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu.

- Cã sù ph©n t¸ch tr¸ch nhiÖm gi÷a ngêi yªu cÇu, ngêi lËp hãa

®¬n vµ ngêi quyÕt ®Þnh viÖc mua hµng ®ã.

1.4.2. Chøc n¨ng nhËn hµng, lu kho:

NghiÖp vô nµy ®îc b¾t ®Çu b»ng viÖc nhËp kho hµng mua,

lËp biªn b¶n giao nhËn hµng, còng n»m trong chu tr×nh mua

hµng- thanh to¸n. TÊt c¶ hµng hãa sÏ ®îc chuyÓn tíi bé phËn kho,

bé phËn nµy tiÕn hµnh nhËp kho. Thñ kho lËp phiÕu nhËp kho

ghi râ sè lîng, quy çch cña hµng thùc nhËp, ghi sæ vµ chuyÓn

cho kÕ to¸n lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n. HÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé víi chøc n¨ng nhËn hµng, lu kho gåm:

- Hµng hãa nhËn vÒ ph¶i ®îc kiÓm tra c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng

bëi mét bé phËn ®éc lËp víi bé phËn mua hµng vµ bé phËn lu

kho ®îc gäi lµ Phßng nhËn hµng. Phßng nhËn hµng cã tr¸ch

nhiÖm x¸c ®Þnh sè lîng hµng nhËn, kiÓm ®Þnh chÊt lîng cã phï

hîp víi yªu cÇu trong ®¬n ®Æt hµng hay kh«ng, ®ång thêi còng



lo¹i bá nh÷ng hµng hãa bÞ lçi, kÐm phÈm chÊt… Sau ®ã lËp Biªn

b¶n nhËn hµng (phiÕu nhËn hµng) chuyÓn tíi bé phËn kho.

- Ph¶i cã sù çch ly vÒ tr¸ch nhiÖm gi÷a ngêi ghi sæ vµ ngêi

qu¶n lý kho hµng.

- HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®îc thiÕt kÕ bao gåm c¶ thñ

tôc kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña çc chøng tõ hµng tån kho, tÝnh

to¸n l¹i çc chøng tõ gèc, ®èi chiÕu chøng tõ gèc víi sæ kÕ to¸n

hµng tån kho, ®èi chiÕu gi÷a çc lo¹i sæ víi nhau ®Ó ®¶m b¶o

viÖc ghi ®óng, ghi ®ñ vµ kÞp thêi nghiÖp vô hµng tån kho.

1.4.3. Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t, hµng hãa:

Bé phËn kho ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé sè hµng hãa

mµ m×nh qu¶n lý, do ®ã tÊt c¶ çc trêng hîp xuÊt vËt t, hµng

hãa ®Òu ph¶i cã phiÕu yªu cÇu sö dông ®· ®îc phª duyÖt hay

ph¶i cã ®¬n ®Æt hµng. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho thñ kho vµ

kÕ to¸n vËt t ghi sæ vµ h¹ch to¸n. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh çc

c«ng viÖc:

- PhiÕu yªu cÇu xuÊt kho ph¶i ®îc lËp dùa trªn mét ®¬n ®Æt

hµng s¶n xuÊt hay ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng bªn ngoµi.

PhiÕu nµy ®îc lËp thµnh 3 liªn: giao cho bé phËn cã nhu cÇu sö

dông vËt t, giao cho thñ kho vµ 1 liªn giao cho phßng kÕ to¸n.

- Hµng hãa xuÊt kho ph¶i ®îc kiÓm tra vÒ chÊt lîng.

- Cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ nguyªn t¾c phª duyÖt vËt t,

hµng hãa xuÊt kho. Cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc

gi÷a ngêi xuÊt kho vµ ngêi lËp phiÕu yªu cÇu.

1.4.4. Chøc n¨ng s¶n xuÊt:



S¶n xuÊt lµ giai ®o¹n quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh cña doanh nghiÖp, chÝnh v× thÕ nã ®ßi hái ®îc

kiÓm so¸t chÆt chÏ tõ kh©u kÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh s¶n xuÊt, ®-

îc x©y dùng tõ íc to¸n vÒ nhu cÇu ®èi víi s¶n xuÊt cña doanh

nghiÖp còng nh c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ hµng tån kho hiÖn

cã. §Çu ra cña giai ®o¹n s¶n xuÊt lµ thµnh phÈm hoÆc s¶n phÈm

dë dang. KiÓm so¸t néi bé ®èi víi viÖc s¶n xuÊt ®îc thiÕt lËp

b»ng çch gi¸m s¸t sè lîng s¶n phÈm ®Çu ra ®Ó ®¶m b¶o r»ng

viÖc s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së çc yÕu tè ®Çu vµo sö

dông mét çch hiÖu qu¶ vµ hîp lý. Qua ®ã cã thÓ thÊy c«ng viÖc

kiÓm so¸t néi bé chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ sù kÕt hîp gi÷a kiÓm

so¸t chi phÝ s¶n xuÊt t¹i bé phËn s¶n xuÊt víi bé phËn xuÊt kho,

cô thÓ:

- T¹i bé phËn s¶n xuÊt: sö dông çc chøng tõ cã ®¸nh sè thø tù tr-

íc ®Ó theo dâi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu ®ång thêi kiÓm so¸t

phÕ liÖu nÕu cã, çc b¶ng chÊm c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt ®Ó

theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Çc tµi liÖu nµy còng bao

gåm b¸o ço sè lîng thµnh phÈm, b¸o ço kiÓm ®Þnh chÊt lîng

s¶n phÈm. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé còng ph¶i quy ®Þnh râ ng-

êi thùc hiÖn ghi chÐp giÊy tê kiÓm so¸t còng nh quy ®Þnh râ vÒ

ngêi lËp, ngêi göi, çc bé phËn nhËn ®îc b¸o ço s¶n xuÊt.

- T¹i bé phËn xuÊt kho: (®· tr×nh bµy phÇn 1.3.3).

1.4.5. Chøc n¨ng lu kho:

S¶n phÈm sau khi hoµn thµnh, qua kh©u kiÓm ®Þnh nÕu

kh«ng ®îc chuyÓn ®i tiªu thô th× sÏ nhËp kho ®Ó chê b¸n. Giai



®o¹n nµy nhÊt thiÕt ph¶i cã phiÕu nhËp kho, ®èi víi doanh

nghiÖp cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tèt th× mçi lo¹i thµnh phÈm

sÏ ®îc theo dâi trªn tõng hå s¬ riªng biÖt. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t

thµnh phÈm ®îc coi nh mét phÇn trong chu tr×nh b¸n hµng- thu

tiÒn.

- C«ng t¸c kiÓm so¸t néi bé víi viÖc lu kho thµnh phÈm ®îc tiÕn

hµnh t¬ng tù nh kiÓm so¸t néi bé víi c«ng viÖc lu kho vËt t, hµng

hãa.

1.4.6. Chøc n¨ng xuÊt kho thµnh phÈm ®i tiªu thô:

Qu¸ tr×nh nµy lµ mét m¾t xÝch quan träng cña chu tr×nh

b¸n hµng- thu tiÒn, trong ®ã qua ®Þnh thµnh phÈm cña doanh

nghiÖp chØ ®îc xuÊt ra khái kho khi ®· cã sù phª chuÈn hay c¨n

cø ®Ó xuÊt kho thµnh phÈm, cô thÓ lµ çc ®¬n ®Æt hµng hoÆc

hîp ®ång kinh tÕ. Khi xuÊt kho ph¶i cã phiÕu xuÊt kho do thñ

kho lËp, bé phËn vËn chuyÓn sÏ cã phiÕu vËn chuyÓn hµng (VËn

®¬n).

- KiÓm so¸t néi bé ®èi víi chøc n¨ng xuÊt kho thµnh phÈm ®îc

thÓ hiÖn trong viÖc sö dông çc chøng tõ vËn chuyÓn, çc hãa

®¬n b¸n hµng ®îc ®¸nh sè thø tù tõ tríc, trong viÖc so¸t xÐt

thÈm ®Þnh çc chøng tõ xuÊt… (vÝ dô: phiÕu vËn chuyÓn ®îc

lËp thµnh 3 liªn, liªn 1 lu ë phßng tiÕp vËn, liªn 2 göi ®Õn bé

phËn tiªu thô kÌm §¬n ®Æt hµng ®Ó lµm c¨n cø ghi hãa ®¬n

cho kh¸ch hµng, liªn 3 ®Ýnh kÌm theo hµng hãa trong qu¸ tr×nh

vËn chuyÓn). Ngoµi ra cßn cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc kÕ to¸n

ph¶n ¸nh hµng xuÊt kho trªn phiÕu xuÊt kho, sæ kÕ to¸n hµng



tån kho hay sù ph©n c«ng ph©n nhiÖm gi÷a bé phËn kho vµ bé

phËn kÕ to¸n…

NhËn xÐt: Çc chøc n¨ng cña hµng tån kho thÓ hiÖn qu¸

tr×nh vËn ®éng cña hµng tån kho, cã thÓ kh¸i qu¸t nh s¬ ®å

sau:

S¬ ®å 6: Dßng vËn ®éng cña chu tr×nh hµng tån kho

KiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho lµ viÖc thiÕt kÕ çc

c«ng viÖc ®Ó kiÓm so¸t víi tõng chøc n¨ng, tõng giai ®o¹n cô

thÓ cña hµng tån kho. KiÓm to¸n viªn thu thËp nh÷ng hiÓu biÕt

cô thÓ vÒ çc ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé cña doanh nghiÖp vÒ

chu tr×nh nµy, tõ ®ã tiÕn hµnh thiÕt kÕ çc thö nghiÖm kiÓm

so¸t hay çc tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®Ó x¸c minh tÝnh hiÖn

h÷u cña çc ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®ã. Çc thö nghiÖm kiÓm so¸t

sÏ t¹o c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi hµng

tån kho cña ®¬n vÞ, ®©y lµ bíc c«ng viÖc mang tÝnh b¾t buéc

trong giai ®o¹n chuÈn bÞ kiÓm to¸n hµng tån kho.


§a NVL

vµo

s¶n

xuÊt

NhËp

kho

thµnh

phÈm

XuÊt

thµnh

phÈm,

hµng

hãa

NhËp

kho

NVL

hµng

hãa

NhËn

mua

hµng§¬n

®Æt

mua

hµng

kho

XuÊt kho ®èi víi hµng

hãa

kho

NhËp

kho

NVL

hµng

hãa

NhËp NhË

p

kho

XuÊ

t

kho

giaoXuÊ

t


2. Môc tiªu kiÓm to¸n hµng tån kho:

- Môc tiªu hîp lý chung: c¨n cø vµo nh÷ng th«ng tin thu thËp

®îc qua kh¶o s¸t thùc tÕ kh¸ch hµng cïng cam kÕt chung vÒ

tr¸ch nhiÖm cña çc nhµ qu¶n lý, çc kiÓm to¸n viªn sÏ xem xÐt

®¸nh gi¸ tæng thÓ sè tiÒn ghi trªn çc chu tr×nh. ChÝnh v× thÕ

môc tiªu ®¸nh gi¸ sù hîp lý chung sÏ híng tíi kh¶ n¨ng sai sãt cô

thÓ cña çc sè tiÒn ®ã. Cô thÓ trong chu tr×nh kiÓm to¸n hµng

tån kho th× môc tiªu híng tíi nh sau: tÊt c¶ çc hµng hãa tån kho

®Òu biÓu hiÖn hîp lý trªn thÎ kho, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n; tÊt c¶

çc sè d hµng tån kho trªn B¶ng c©n ®èi hµng tån kho vµ b¶ng

liÖt kª hµng tån kho lµ hîp lý.

- Môc tiªu chung kh¸c: çc môc tiªu nµy ®îc cô thÓ trong

b¶ng sau

B¶ng 1: Môc tiªu kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho.

C¬ së

dÉn

liÖu

Môc tiªu ®èi víi nghiÖp vô Môc tiªu ®èi víi sè d

Sù hiÖn

h÷u

hoÆc

ph¸t

sinh

-Çc nghiÖp vô mua hµng ®· ghi

sæ thÓ hiÖn sè hµng ho¸ ®îc

mua trong kú

-Çc nghiÖp vô kÕt chuyÓn hµng

®· ghi sæ ®¹i diÖn cho sè hµng

tån kho ®îc chuyÓn tõ n¬i nµy

sang n¬i kh¸c hoÆc tõ loµi nµy

sang lo¹i kh¸c

-Çc nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸

®· ghi sæ ®¹i diÖn cho sè hµng

tån kho ®· xuÊt b¸n trong kú

Hµng tån kho ®îc ph¶n ¸nh trªn

b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ thùc sù

tån t¹i



TÝnh

trän

vÑn

TÊt c¶ çc nghiÖp vô mua, kÕt

chuyÓn vµ tiªu thô hµng tån kho

x¶y ra trong kú ®Òu ®· ®îc ph¶n

¸nh trªn sæ s¸ch, b¸o ço kÕ to¸n

Sè d tµi kho¶n “Hµng tån kho”

®· bao hµm tÊt c¶ çc nguyªn

vËt liÖu, c«ng cô, dông cô, s¶n

phÈm, hµng ho¸ hiÖn cã t¹i thêi

®iÓm lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

QuyÒn

vµ

nghÜa

vô

Trong kú, doanh nghiÖp cã quyÒn

®èi víi sè hµng tån kho ®· ghi sæ

Doanh nghiÖp cã quyÒn ®èi víi

sè d hµng tån kho t¹i thêi ®iÓm

lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

§o l-

êng vµ

tÝnh

gi¸

Chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ hµng

ho¸ thu mua, gi¸ thµnh s¶n phÈm,

s¶n phÈm dë dang ph¶i ®îc x¸c

®Þnh chÝnh x¸c vµ phï hîp víi quy

®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n vµ

nguyªn t¾c kÕ to¸n chung ®îc

thõa nhËn

Sè d hµng tån kho ph¶i ®îc ph¶n

¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc hoÆc gi¸

trÞ thuÇn cña nã vµ tu©n theo

çc nguyªn t¾c chung ®îc thõa

nhËn

Tr×nh

bµy vµ

khai

b¸o

Çc nghiÖp vô liªn quan tíi hµng

tån kho ph¶i ®îc x¸c ®Þnh vµ

ph©n lo¹i ®óng ®¾n trªn hÖ

thèng B¸o ço tµi chÝnh

Sè d hµng tån kho ph¶i ®îc

ph©n lo¹i vµ s¾p xÕp ®óng vÞ

trÝ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.

Nh÷ng khai b¸o cã liªn quan

®Õn sù ph©n lo¹i, c¨n cø ®Ó

tÝnh gi¸ vµ ph©n bæ hµng tån

kho ph¶i thÝch ®¸ng

3. Ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n ¸p dông trong kiÓm to¸n hµng

tån kho:

Nh çc chu tr×nh kh¸c trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh,

kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho còng ¸p dông çc ph¬ng ph¸p

kiÓm to¸n c¬ b¶n nãi chung trong ®ã chó träng h¬n ®Õn çc

ph¬ng ph¸p: kiÓm kª, ®iÒu tra, c©n ®èi... Cã sù kh¸c biÖt trªn

lµ do ®Æc ®iÓm cña hµng tån kho, tõ ®ã çc kiÓm to¸n viªn

ph¶i thu thËp b»ng chøng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. Cã thÓ vÝ dô

trong çc giai ®o¹n sau:



- Trong giai ®o¹n ®Çu quan s¸t vËt chÊt, kiÓm to¸n viªn sö

dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª (®èi víi çc mÉu hµng tån kho chi tiÕt

theo tõng kho hµng, tõng lo¹i hµng) vµ ®iÒu tra (®èi víi çc lo¹i

hµng hãa kh«ng ph¶i cña ®¬n vÞ hay çc lo¹i hµng tån kho ®· lçi

thêi, gi¶m gi¸ trÞ…) ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh chÝnh x¸c cña cuéc kiÓm

kª, nhËn diÖn vÒ ph¬ng diÖn vËt chÊt hµng tån kho. Ngoµi ra

trong giai ®o¹n nµy kiÓm to¸n viªn cã thÓ sö dông thªm ph¬ng

ph¸p pháng vÊn, göi th x¸c nhËn ®Ó ghi chó çc vÊn ®Ò kh¸c cã

liªn quan.

- Trong giai ®o¹n kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n hµng tån kho,

sö dông ph¬ng ph¸p c©n ®èi ®Ó thùc hiÖn so s¸nh çc sè liÖu

gi÷a sæ s¸ch víi thùc tÕ, gi÷a çc lo¹i sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp…

Trong çc bíc c«ng viÖc cßn l¹i, kiÓm to¸n viªn sÏ ¸p dông

linh ho¹t çc ph¬ng ph¸p ®Ó thu ®îc çc b»ng chøng ®Çy ®ñ vµ

x¸c thùc.

4. Néi dung kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o

ço tµi chÝnh:

KiÓm to¸n hµng tån kho còng tu©n theo quy tr×nh c¬ b¶n

gåm 3 bíc: lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn kiÓm to¸n vµ kÕt thóc kiÓm

to¸n. Tïy theo çc ®Æc ®iÓm cô thÓ t¹i tõng kh¸ch hµng mµ ch-

¬ng tr×nh kiÓm to¸n cã thÓ thay ®æi linh ho¹t tuy nhiªn çc

kiÓm to¸n viªn lu«n ®i theo mét tr×nh tù c¬ b¶n ®îc tr×nh bµy

cô thÓ:

4.1.LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:



Theo chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 300: “KÕ ho¹ch kiÓm

to¸n ph¶i ®îc lËp cho mäi cuéc kiÓm to¸n. KÕ ho¹ch kiÓm to¸n

ph¶i ®îc lËp mét çch thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o bao qu¸t hÕt çc

khÝa c¹nh träng yÕu cña cuéc kiÓm to¸n; ph¸t hiÖn gian lËn, rñi

ro vµ nh÷ng vÊn ®Ò tiÒm Èn; vµ ®¶m b¶o cuéc kiÓm to¸n ®îc

hoµn thµnh ®óng thêi h¹n. KÕ ho¹ch kiÓm to¸n trî gióp kiÓm to¸n

viªn ph©n c«ng c«ng viÖc cho trî lý kiÓm to¸n vµ phèi hîp víi çc

chuyªn gia kh¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm to¸n.”

KÕ ho¹ch kiÓm to¸n thêng ®îc triÓn khai theo çc bíc sau:

4.1.1. ChuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch kiÓm to¸n.

Quy tr×nh kiÓm to¸n chØ thùc sù b¾t ®Çu khi kiÓm to¸n viªn

vµ c«ng ty kiÓm to¸n tiÕp nhËn mét kh¸ch hµng, trªn c¬ së th

mêi kiÓm to¸n , kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®èi tîng sÏ phôc vô

trong t¬ng lai vµ tiÕn hµnh çc c«ng viÖc: ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng

chÊp nhËn kiÓm to¸n, nhËn diÖn çc lý do kiÓm to¸n, lùa chän

®éi ngò nh©n viªn kiÓm to¸n, ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho

tõng nh©n viªn dùa trªn çc phÇn c«ng viÖc cña kiÓm to¸n chu

tr×nh hµng tån kho.

4.1.2.LËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc.

a.Thu thËp th«ng tin c¬ së:

KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sai sãt träng yÕu, ®a ra

®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ møc träng yÕu, thùc hiÖn çc thñ tôc

ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn kiÓm

to¸n vµ më réng çc thñ tôc kiÓm to¸n kh¸c.Nh÷ng th«ng tin vÒ

hµng tån kho cÇn ®¹t ®îc trong giai ®o¹n nµy bao gåm:

- T×m hiÓu ngµnh nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng (®îc

thùc hiÖn ë ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chung);

- Xem xÐt l¹i kÕt qu¶ kiÓm to¸n phÇn hµnh hµng tån kho

cña lÇn kiÓm to¸n tríc (nÕu cã);

- Tham quan nhµ xëng, kho b·i b¶o qu¶n hµng tån kho;

- Thu thËp th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch kÕ to¸n hµng tån kho

cña kh¸ch hµng;



- Dù kiÕn nhu cÇu sö dông chuyªn gia nÕu thÊy hµng tån

kho cña doanh nghiÖp cã nh÷ng chñng lo¹i ®Æc biÖt cÇn cã ý

kiÕn cña chuyªn gia.

§©y chØ lµ nh÷ng th«ng tin c¬ së vµ kiÓm to¸n viªn kh«ng

b¾t buéc ph¶i hiÓu s©u s¾c vÒ nã nh nh÷ng ngêi qu¶n lý

doanh nghiÖp, tuy nhiªn nh÷ng th«ng tin nµy ¶nh hëng ®Õn

viÖc ®¸nh gi¸ tæng qu¸t B¸o ço tµi chÝnh nãi chung vµ ch¬ng

tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho nãi riªng còng nh viÖc ®a ra møc -

íc lîng vÒ tÝnh träng yÕu, rñi ro kiÓm to¸n, do ®ã kiÓm to¸n viªn

ph¶i cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ çc ho¹t ®éng cña

®¬n vÞ.

b.Thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng:

Môc ®Ých cña viÖc thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý

cña kh¸ch hµng lµ gióp cho kiÓm to¸n viªn n¾m b¾t ®îc quy

tr×nh mang tÝnh chÊt ph¸p lý cña kh¸ch hµng ¶nh hëng ®Õn çc

mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng. Çch thøc

thu thËp chñ yÕu lµ th«ng qua pháng vÊn ®èi víi ban gi¸m ®èc

C«ng ty kh¸ch hµng.

Çc th«ng tin cÇn thu thËp bao gåm:

- GiÊy phÐp thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ C«ng ty.

- Çc b¸o ço tµi chÝnh, b¸o ço kiÓm to¸n, biªn b¶n thanh tra

kiÓm tra cña n¨m hiÖn hµnh hoÆc mét vµi n¨m tríc.

- Biªn b¶n cña çc cuéc häp cæ ®«ng, häp héi ®ång qu¶n trÞ

vµ ban gi¸m ®èc cña C«ng ty kh¸ch hµng. Nh÷ng biªn b¶n nµy

thêng chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin quan träng cã liªn quan tíi cæ

tøc, tíi hîp nhÊt, gi¶i thÓ, chuyÓn nhîng mua b¸n… Nh÷ng th«ng

tin nµy cã ¶nh hëng quan träng ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ tr×nh

bµy trung thùc nh÷ng th«ng tin trªn b¸o ço tµi chÝnh.

- Çc hîp ®ång vµ çc cam kÕt quan träng gióp cho kiÓm to¸n

viªn x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng d÷ kiÖn cã ¶nh hëng quan träng ®Õn

viÖc h×nh thµnh nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh, gióp kiÓm to¸n viªn

tiÕp cËn víi nh÷ng ho¹t ®éng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, nh÷ng



khÝa c¹nh ph¸p lý cã ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt

qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng.

c.Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch :

Thñ tôc ph©n tÝch lµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ çc th«ng tin tµi

chÝnh ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc nghiªn cøu çc mèi quan hÖ

®¸ng tin cËy gi÷a çc d÷ liÖu tµi chÝnh vµ phi tµi chÝnh, nã bao

hµm c¶ viÖc so s¸nh sè liÖu trªn sæ víi çc sè liÖu íc tÝnh cña

kiÓm to¸n viªn.

Çc thñ tôc ph©n tÝch ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ çc cuéc kiÓm

to¸n vµ thêng ®îc thùc hiÖn ë trong tÊt c¶ çc giai ®o¹n cña

cuéc kiÓm to¸n.

Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n hµng tån kho, viÖc

thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch lµ cÇn thiÕt do hµng tån kho th-

êng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ chñng lo¹i, çc nghiÖp vô

nhËp, xuÊt, s¶n xuÊt, tiªu thô xuÊt hiÖn víi sè lîng lín vµ thêng

xuyªn, çc nghiÖp vô cµng ®a d¹ng vµ víi sè lîng lín th× kh¶ n¨ng

x¶y ra sai sãt vµ gian lËn cµng lín. Çc thñ tôc ph©n tÝch ë ®©y

chñ yÕu ®îc thùc hiÖn b»ng çc sè liÖu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ

to¸n vµ B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh. Cô thÓ:

- So s¸nh sè liÖu vÒ møc biÕn ®éng sè d hµng tån kho cuèi

niªn ®é nµy so víi hµng tån kho cuèi niªn ®é tríc tÝnh theo sè

tuyÖt ®èi hoÆc sè t¬ng ®èi.

- So s¸nh gi¸ b¸n b×nh qu©n s¶n phÈm cña c«ng ty víi gi¸ b¸n

b×nh qu©n ngµnh, so s¸nh dù tr÷ hµng tån kho b×nh qu©n cña

çc c«ng ty cïng ngµnh cã cïng ®iÒu kiÖn kinh doanh còng nh

quy m« hay c«ng nghÖ s¶n xuÊt.

- So s¸nh sè liÖu thùc tÕ cña kh¸ch hµng vµ sè liÖu kÕ ho¹ch

®Æt ra nh: møc tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú víi chi

phÝ kÕ ho¹ch, víi ®Þnh møc chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña mét

®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch.

ViÖc thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch trong giai ®o¹n lËp kÕ

ho¹ch kiÓm to¸n sÏ gióp kiÓm to¸n viªn cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc néi



dung c¬ b¶n cña cuéc kiÓm to¸n gióp kiÓm to¸n viªn khoanh

vïng träng yÕu, ®¸nh gi¸ møc träng yÕu, rñi ro tiÒm tµng, rñi ro

kiÓm to¸n hµng tån kho còng nh tæng thÓ B¸o ço tµi chÝnh ®îc

kiÓm to¸n.

d.§¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro kiÓm to¸n:

ë çc bíc trªn, kiÓm to¸n viªn míi chØ thu thËp çc th«ng tin

mang tÝnh kh¸ch quan vÒ kh¸ch hµng, ®Õn bíc nµy kiÓm to¸n

viªn ph¶i c¨n cø vµo çc th«ng tin ®· thu thËp ®îc ®Ó ®¸nh gi¸,

nhËn xÐt nh»m ®a ra mét kÕ ho¹ch phï hîp.

§¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu:

Träng yÕu lµ kh¸i niÖm vÒ tÇm cì (®é lín) vµ b¶n chÊt cña çc

sai ph¹m kÓ c¶ bá sãt cña çc th«ng tin tµi chÝnh hoÆc ®¬n lÎ

hoÆc tõng nhãm mµ trong bèi c¶nh cô thÓ nÕu dùa vµo çc

th«ng tin nµy ®Ó xÐt ®o¸n th× kh«ng thÓ chÝnh x¸c hoÆc sÏ rót

ra nh÷ng kÕt luËn sai lÇm.

Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ møc träng yÕu lµ ®Ó íc tÝnh

møc ®é sai sãt cña B¸o ço tµi chÝnh cã thÓ chÊp nhËn ®îc, x¸c

®Þnh ph¹m vi cña cuéc kiÓm to¸n vµ ®¸nh gi¸ ¶nh hëng çc sai

sãt lªn B¸o ço tµi chÝnh ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh b¶n chÊt, thêi gian

vµ ph¹m vi çc kh¶o s¸t (çc thö nghiÖm) trong qu¸ tr×nh kiÓm

to¸n. Theo chuÈn mùc kiÓm to¸n sè 320, tÝnh träng yÕu cÇn ®îc

xem xÐt qua çc bíc:

- ¦íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu.

- Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho tõng chu

tr×nh.

- ¦íc tÝnh sai sè vµ so s¸nh víi quy m« vÒ tÝnh träng yÕu ®·

®îc ph©n bæ cho tõng chu tr×nh.

- Khi tæng hîp çc b»ng chøng kiÓm to¸n, chñ nhiÖm kiÓm

to¸n tiÕn hµnh so s¸nh sai sè tæng hîp íc tÝnh víi íc lîng ban ®Çu

vÒ tÝnh träng yÕu.

§¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n:



§èi víi chu tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn sÏ íc

tÝnh møc träng yÕu cÇn ph©n bæ cho hµng tån kho c¨n cø vµo

tû träng hµng tån kho trong B¸o ço tµi chÝnh vµ møc rñi ro cña

çc chu tr×nh hµng tån kho theo ®¸nh gi¸ s¬ bé cña kiÓm to¸n

viªn, kinh nghiÖm kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n viªn vµ chi phÝ kiÓm

to¸n. Rñi ro kiÓm to¸n hµng tån kho lµ møc rñi ro mong muèn

®¹t ®îc sau khi hoµn tÊt viÖc thu thËp b»ng chøng vÒ hµng tån

kho. Rñi ro nµy thêng ®îc x¸c ®Þnh phô thuéc vµo hai yÕu tè:

møc ®é mµ theo ®ã ngêi sö dông bªn ngoµi tin tëng vµo B¸o ço

tµi chÝnh; kh¶ n¨ng kh¸ch hµng sÏ gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh

sau khi B¸o ço kiÓm to¸n ®îc c«ng bè. M« h×nh ph©n tÝch rñi

ro kiÓm to¸n:

AR = IR x CR x DR

Trong ®ã:

AR _ rñi ro kiÓm to¸n: lµ rñi ro mµ kiÓm to¸n viªn mong muèn

®¹t ®îc sau khi hoµn tÊt viÖc thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n.

IR _ rñi ro tiÒm tµng: lµ kh¶ n¨ng tõng nghiÖp vô, tõng chu

tr×nh trong B¸o ço tµi chÝnh chøa ®ùng sai sãt träng yÕu khi

tÝnh riªng rÏ hoÆc tÝnh hép, mÆc dï cã hay kh«ng hÖ thèng

kiÓm so¸t néi bé. Rñi ro tiÒm tµng ®èi víi hµng tån kho xuÊt ph¸t

tõ ®Æc ®iÓm cña hµng tån kho nh: ®a d¹ng, b¶o qu¶n ë nhiÒu

n¬i, sù khã kh¨n trong x¸c ®Þnh gi¸ trÞ, chÊt lîng hµng tån kho…

¦íc tÝnh rñi ro tiÒm tµng ®èi víi hµng tån kho dùa trªn çc yÕu tè

chñ yÕu sau: b¶n chÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, tÝnh trung

thùc cña Ban gi¸m ®èc, kÕt qu¶ kiÓm to¸n çc lÇn tríc, çc íc

tÝnh kÕ to¸n vµ quy m« cña sè d tµi kho¶n hµng tån kho.

CR _ rñi ro kiÓm so¸t: lµ kh¶ n¨ng x¶y ra çc sai ph¹m träng

yÕu do hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng kh«ng

ho¹t ®éng hoÆc ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶ do ®ã kh«ng ph¸t

hiÖn vµ ng¨n chÆn çc sai ph¹m nµy. Khi ®¸nh gi¸ møc rñi ro

kiÓm so¸t ®èi víi hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn sÏ ®a ra ®¸nh gi¸



møc rñi ro kiÓm so¸t cao nÕu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t

®éng kh«ng cã hiÖu qu¶.

DR _ rñi ro ph¸t hiÖn: lµ kh¶ n¨ng x¶y ra çc sai sãt hoÆc gian

lËn trªn B¸o ço tµi chÝnh mµ kh«ng ®îc ng¨n chÆn hay ph¸t

hiÖn bëi hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé còng nh kh«ng ®îc kiÓm to¸n

viªn ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. §©y lµ trêng hîp kiÓm

to¸n viªn ®· ¸p dông ®Çy ®ñ çc thñ tôc kiÓm to¸n cÇn thiÕt

song vÉn cã kh¶ n¨ng kh«ng ph¸t hiÖn hÕt ®îc çc sai sãt träng

yÕu cã thÓ cã ®èi víi hµng tån kho.

Trong bíc nµy kiÓm to¸n viªn chñ yÕu x¸c ®Þnh møc rñi ro

tiÒm tµng vµ khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cho chu tr×nh hµng tån

kho, kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i chó ý r»ng rñi ro tiÒm tµng thêng

x¶y ra nhiÒu ®èi víi c¬ së dÉn liÖu vÒ sù hiÖn h÷u hoÆc ph¸t

sinh vµ c¬ së dÉn liÖu tÝnh gi¸ vµ ®o lêng. Khi h¹ch to¸n ®èi víi

chu tr×nh hµng tån kho, doanh nghiÖp thêng cã xu híng tr×nh

bµy gi¸ trÞ hµng tån kho cao h¬n so víi thùc tÕ b»ng çch ghi

t¨ng sè lîng hoÆc ghi t¨ng ®¬n gi¸.

Møc ®é träng yÕu vµ rñi ro kiÓm to¸n cã mèi quan hÖ ngîc

chiÒu nhau, nÕu møc träng yÕu ®îc ®¸nh gi¸ cµng cao th× rñi ro

kiÓm to¸n cµng thÊp vµ ngîc l¹i. ViÖc x¸c ®Þnh møc träng yÕu vµ

rñi ro t¬ng ®èi phøc t¹p, ®ßi hái kiÓm to¸n viªn ph¶i cã ®ñ

tr×nh ®é còng nh kinh nghiÖm ph¸n ®o¸n.

e.T×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm

so¸t:

ViÖc t×m hiÓu nghiªn cøu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé,

®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t lµ mét phÇn c«ng viÖc cã ý nghÜa

quan träng trong mét cuéc kiÓm to¸n, ®Æc biÖt lµ trong kiÓm

to¸n tµi chÝnh. KiÓm to¸n viªn ph¶i cã mét sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ

vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n vµ ®Ó

x¸c ®Þnh b¶n chÊt, thêi gian vµ ph¹m vi cña çc cuéc kh¶o s¸t

ph¶i thùc hiÖn. Khi t×m hiÓu c¬ cÊu kiÓm to¸n néi bé cña kh¸ch

hµng vÒ hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu vÒ çc vÊn



®Ò: m«i trêng kiÓm so¸t hµng tån kho, hÖ thèng kÕ to¸n hµng

tån kho, çc thñ tôc kiÓm so¸t hµng tån kho, kiÓm to¸n néi bé.

M«i trêng kiÓm so¸t hµng tån kho: bao gåm toµn bé

nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp, t¸c ®éng ®Õn

viÖc thiÕt kÕ, ho¹t ®éng vµ xö lý d÷ liÖu cña çc lo¹i h×nh kiÓm

so¸t néi bé. KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu çc th«ng tin:

- Xem xÐt quan ®iÓm cña Ban gi¸m ®èc vÒ viÖc qu¶n lý

hµng tån kho.

- Xem xÐt vÒ c¬ cÊu nh©n sù cã phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ

qu¶n lý hµng tån kho hay kh«ng, viÖc tæ chøc çc bé phËn chøc

n¨ng, çc ç nh©n trong bé phËn ®ã cã ®¸p øng ®îc yªu cÇu

qu¶n lý hµng tån kho.

- Xem xÐt ®Õn tÝnh trung thùc, tr×nh ®é cña ®éi ngò b¶o

vÖ, ghi chÐp, kiÓm tra kiÓm so¸t hµng tån kho.

- Xem xÐt c«ng ty kh¸ch hµng cã chÞu sù phô thuéc çc

®¬n vÞ kh¸c vÒ cung cÊp vËt t, hµng ho¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm,

hµng ho¸.

HÖ thèng kÕ to¸n:

- Xem xÐt hÖ thèng chøng tõ gèc sö dông trong c«ng t¸c

qu¶n lý hµng tån kho cã ®îc lu tr÷ vµ b¶o qu¶n mét çch hîp lý

kh«ng.

- C«ng viÖc ghi chÐp nghiÖp vô nhËp, xuÊt kho vËt t, thµnh

phÈm, hµng ho¸ nh thÕ nµo, ®îc ph©n c«ng cho ai, ngêi ®ã cã

®¶m nhiÖm çc c«ng viÖc kh¸c, cã liªn quan ®Õn kÕ to¸n thanh

to¸n…

- Sù kh¸c biÖt gi÷a sè liÖu thùc tÕ kiÓm kª víi sè liÖu trªn

sæ s¸ch kÕ to¸n khi bÞ ph¸t hiÖn cã ®îc gi¶i quyÕt kÞp thêi

kh«ng.

Çc thñ tôc kiÓm so¸t:

- KiÓm to¸n viªn ph¶i kiÓm tra viÖc ph©n chia tr¸ch nhiÖm

trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng cña chu tr×nh.



- Cã tån t¹i mét phßng thu mua hµng ®éc lËp chuyªn thùc

hiÖn tr¸ch nhiªm mua çc nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, hµng

ho¸ kh«ng.

- VËt t hµng ho¸ cã ®îc kiÓm so¸t vµ cÊt tr÷ bëi bé phËn

kho ®éc lËp kh«ng, cã ®¶m b¶o ®Çy ®ñ sù phª duyÖt trong tÊt

c¶ çc nghiÖp vô mua vµo vµ xuÊt kho vËt t hµng ho¸ kh«ng.

KiÓm to¸n néi bé:

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh xem xÐt ®¬n vÞ kh¸ch hµng cã tæ

chøc bé phËn kiÓm to¸n néi bé kh«ng, bé phËn nµy cã nhiÖm vô

nh thÕ nµo vÒ viÖc kiÓm so¸t hµng tån kho vµ viÖc kiÓm tra

kiÓm so¸t cã ®îc thùc hiÖn theo ®óng quy tr×nh kh«ng. §Ó thu

thËp çc th«ng tin vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, kiÓm to¸n viªn

thùc hiÖn çc thñ tôc nh: quan s¸t kho b·i; pháng vÊn nh©n viªn,

Ban gi¸m ®èc; quan s¸t çc thñ tôc nhËp, xuÊt hµng; xem xÐt hÖ

thèng sæ s¸ch kÕ to¸n hµng tån kho, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng

tån kho, ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, thñ tôc kiÓm kª hµng tån kho.

Tõ çc th«ng tin thu thËp ®îc vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

®èi víi hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¬ bé

rñi ro kiÓm so¸t. Møc rñi ro kiÓm so¸t víi hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé cña chu tr×nh hµng tån kho ®îc ®a ra trªn c¬ së liªn hÖ víi

tæng thÓ çc chu tr×nh trªn B¸o ço tµi chÝnh. Khi kiÓm to¸n

viªn ®a ra møc rñi ro kiÓm so¸t thÊp tøc lµ çc thñ tôc kiÓm so¸t

®èi víi hµng tån kho lµ h÷u hiÖu do ®ã khi kiÓm to¸n cã thÓ

gi¶m ®îc çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt sè d ®èi víi chu tr×nh

hµng tån kho vµ ngîc l¹i.

f.ThiÕt kÕ ch ¬ng tr×nh kiÓm to¸n:

Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n quèc tÕ sè 310: ch¬ng tr×nh

kiÓm to¸n lµ tËp hîp çc híng dÉn cho çc thµnh viªn tham gia

kiÓm to¸n, lµ ph¬ng tiÖn ®Ó kiÓm tra viÖc thùc hiÖn çc c«ng

viÖc. Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n còng cã thÓ bao gåm çc môc tiªu

kiÓm to¸n cho tõng chu tr×nh, çc íc tÝnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó



kiÓm tra tõng chu tr×nh hay ®Ó thùc hiÖn tõng thñ tôc kiÓm

to¸n.

Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho ®îc thiÕt kÕ gåm:

ThiÕt kÕ çc thö nghiÖm kiÓm so¸t;

ThiÕt kÕ çc thö nghiÖm ph©n tÝch;

ThiÕt kÕ çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt.

4.2. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån

kho:

4.2.1.Thùc hiÖn çc thö nghiÖm kiÓm so¸t:

Thö nghiÖm kiÓm so¸t chØ ®îc thùc hiÖn sau khi ®· t×m

hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi ®¸nh gi¸ ban ®Çu lµ

kh¸ch thÓ kiÓm to¸n cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng cã

hiÖu lùc. Khi ®ã thñ tôc kiÓm so¸t ®îc triÓn khai nh»m thu thËp

çc b»ng chøng kiÓm to¸n vµ thiÕt kÕ vÒ çc ho¹t ®éng cña hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé.

Theo chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 500: “Thö nghiÖm

kiÓm so¸t (kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t) lµ viÖc kiÓm tra ®Ó thu

thËp b»ng chøng kiÓm to¸n vÒ sù thiÕt kÕ phï hîp vµ sù vËn

hµnh h÷u hiÖu cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé”.

Çc thñ tôc kiÓm so¸t vÒ hµng tån kho ®îc thùc hiÖn trong

viÖc kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ thêng tËp trung vµo

chøc n¨ng chÝnh cña chu tr×nh hµng tån kho lµ çc nghiÖp vô

mua vËt t hµng ho¸; çc nghiÖp vô xuÊt kho vËt t hµng ho¸; çc

nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt; nghiÖp vô lu kho

vËt t hµng ho¸.

§èi víi nghiÖp vô mua vËt t hµng ho¸:

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh çc c«ng viÖc sau:

- Xem xÐt cã tån t¹i mét phßng ®éc lËp chuyªn thùc hiÖn

nghiÖp vô mua hµng nhng kh«ng ®¶m nhiÖm viÖc quyÕt ®Þnh

mua hµng, hoÆc Ýt nhÊt ph¶i cã mét ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m

s¸t mét çch hîp lý ®èi víi tÊt c¶ çc nghiÖp vô mua.



- Xem xÐt viÖc sö lý ®¬n ®Æt hµng cã ®óng theo quy tr×nh

hay kh«ng, kiÓm tra sù hiÖn diÖn cña chøng tõ ®Ó ®¶m b¶o sù

cã thËt cña çc nghiÖp vô mua hµng vµ viÖc mua hµng lµ cÇn

thiÕt.

- KiÓm tra dÊu hiÖu cña sù phª chuÈn çc nghiÖp vô mua

hµng, dÊu hiÖu kiÓm so¸t néi bé trªn çc ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n,

b¸o ço nhËn hµng, phiÕu yªu cÇu mua, ®¬n ®Æt mua hµng.

- Theo dâi mét chuçi çc ®¬n ®Æt mua vµ b¸o ço nhËn hµng

®Ó ®¶m b¶o çc nghiÖp vô mua ®Òu ®îc ghi sæ.

§èi víi çc nghiÖp vô xuÊt kho vËt t hµng ho¸:

- KiÓm tra tÝnh cã thËt cña çc yªu cÇu sö dông vËt t hµng

ho¸ b»ng viÖc kiÓm tra l¹i çc phiÕu yªu cÇu vµ sù phª duyÖt ®èi

víi çc phiÕu yªu cÇu ®ã. KiÓm tra sè lîng trªn phiÕu xuÊt cã khíp

víi yªu cÇu sö dông vËt t hµng ho¸ ®· ®îc phª duyÖt kh«ng.

- KiÓm tra çc chøng tõ sæ s¸ch cã liªn quan ®Õn viÖc h¹ch

to¸n nghiÖp vô xuÊt vËt t hµng ho¸ nh lÖnh s¶n xuÊt, ®¬n ®Æt

mua hµng, phiÕu xuÊt kho vµ çc sæ chi tiÕt, sæ phô.

- KiÓm tra çc ch÷ ký nhËn trªn phiÕu xuÊt kho vËt t hµng ho¸

hoÆc dÊu vÕt cña c«ng t¸c kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a çc sæ s¸ch

kÕ to¸n cña ®¬n vÞ.

- Xem xÐt tÝnh ®éc lËp cña thñ kho vµ ngêi giao hµng, ngêi

nhËn hµng, nh©n viªn kÕ to¸n kho, sù ®éc lËp cña ngêi lµm

nhiÖm vô kiÓm tra chÊt lîng hµng víi ngêi giao hµng vµ ngêi s¶n

xuÊt.

§èi víi çc nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:

NghiÖp vô s¶n xuÊt ®îc xem lµ nghiÖp vô träng t©m trong

chu tr×nh hµng tån kho. §Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®èi

víi nghiÖp vô nµy, kiÓm to¸n viªn thêng thùc hiÖn çc thö

nghiÖm kiÓm so¸t sau:

- Xem xÐt viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ theo dâi s¶n xuÊt ë çc

ph©n xëng, quy tr×nh vµ çch thøc lµm viÖc cña nh©n viªn



thèng kª ph©n xëng, sù gi¸m s¸t cña qu¶n ®èc ph©n xëng cã th-

êng xuyªn vµ chÆt chÏ kh«ng.

- Xem xÐt viÖc ghi chÐp nhËt ký s¶n xuÊt cña tõng bé phËn

kiÓm tra chÊt lîng ë ph©n xëng vµ tÝnh ®éc lËp cña bé phËn nµy

víi bé phËn kiÓm nhËn hµng nhËp kho.

- Xem xÐt qu¸ tr×nh kiÓm so¸t c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ cña

doanh nghiÖp th«ng qua çc dÊu hiÖu kiÓm tra sæ s¸ch kÕ to¸n

chi phÝ vµ sù ®éc lËp gi÷a ngêi ghi sæ kÕ to¸n hµng tån kho víi

ngêi qu¶n lý hµng tån kho.

- Xem xÐt quy tr×nh, thñ tôc kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë

dang cã tu©n thñ tÝnh nguyªn t¾c vµ nhÊt qu¸n gi÷a kú nµy víi

kú tríc kh«ng, ®ång thêi xem xÐt sù gi¸m s¸t trong viÖc ®¸nh gi¸

vµ kiÓm kª s¶n phÈm dë dang.

§èi víi çc nghiÖp vô lu kho:

NghiÖp vô lu kho còng lµ mét nghiÖp vô quan träng trong chu

tr×nh hµng tån kho do vËy viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t

®èi víi çc nghiÖp vô lu kho ph¶i ®îc thùc hiÖn mét çch cÈn

träng vµ thÝch ®¸ng.

4.2.2. Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch:

Th«ng qua çc thñ tôc ph©n tÝch ®Ó kiÓm tra tÝnh hîp lý

chung cña çc con sè, kiÓm to¸n viªn cã thÓ ph¸t hiÖn vÒ kh¶

n¨ng cã sai ph¹m träng yÕu vÒ hµng tån kho. §Ó thùc hiÖn thñ

tôc ph©n tÝch, tríc hÕt kiÓm to¸n viªn rµ so¸t l¹i vÒ ngµnh nghÒ

cña kh¸ch hµng ®Ó n¾m ®îc t×nh h×nh thùc tÕ còng nh xu h-

íng chung cña ngµnh gióp kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ ®îc chÝnh x¸c

h¬n vÒ hµng tån kho. Çc thñ tôc ph©n tÝch ®îc kiÓm to¸n viªn

sö dông chñ yÕu trong giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n bao gåm:

ph©n tÝch däc vµ ph©n tÝch ngang.

Ph©n tÝch ngang (ph©n tÝch xu híng):

- Rµ so¸t mèi quan hÖ gi÷a sè d hµng tån kho víi sè hµng mua

trong kú, lîng s¶n xuÊt ra, sè lîng hµng tiªu thô trong kú nh»m

®¸nh gi¸ chÝnh x¸c sù thay ®æi hµng tån kho.



- So s¸nh sè d hµng tån kho n¨m nay víi n¨m tríc, sè d hµng

tån kho thùc tÕ so víi ®Þnh møc trong ®¬n vÞ.

- So s¸nh chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ kú nµy víi kú tríc vµ víi

tæng chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch ®Ó thÊy sù biÕn ®éng cña

tæng chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a c¸c kú.

- So s¸nh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ cña kú nµy víi kú tríc, so

s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ vµ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Thñ tôc nµy gióp

kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn nh÷ng sù t¨ng gi¶m bÊt thêng cña gi¸

thµnh s¶n phÈm sau khi ®· lo¹i bá sù ¶nh hëng cña biÕn ®éng

gi¸ c¶ nh»m t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù thay ®æi ®ã.

Ph©n tÝch däc (ph©n tÝch tû suÊt):

- So s¸nh tû lÖ hµng tån kho trong tµi s¶n lu ®éng cña C«ng

ty ®Ó xem xÐt xu híng biÕn ®éng

TrÞ gi¸ hµng tån kho

Tû träng HTK trong TSL§ =

Tæng TS L§

- §Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña gi¸ vèn hµng b¸n vµ ®Ó ph©n

tÝch hµng ho¸ hoÆc thµnh phÈm ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng hµng tån

kho ®· cò, l¹c hËu, kiÓm to¸n viªn cã thÓ sö dông chØ tiªu:

Tæng l·i gép

Tû suÊt l·i gép =

Tæng doanh thu

Tæng GVHB

Tû lÖ quay vßng HTK =

Sè d HTK b×nh qu©n

NÕu tû lÖ lîi nhuËn qu¸ thÊp hoÆc tû lÖ hµng tån kho qu¸ cao

so víi dù kiÕn cña kiÓm to¸n viªn th× cã thÓ ®¬n vÞ kh¸ch hµng

®· khai t¨ng GVHB vµ khai gi¶m gi¸ hµng tån kho.Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 46


Bªn c¹nh nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh, çc th«ng tin phi tµi

chÝnh còng cã thÓ gióp kiÓm to¸n viªn kiÓm tra sù hîp lý cña

hµng tån kho. Ch¼ng h¹n kiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh gi÷a sè

lîng hµng tån kho trong kho ®îc ghi trªn sæ víi diÖn tÝch cã thÓ

chøa cña kho ®ã, nÕu vît qu¸ søc chøa cña kho th× rÊt cã thÓ

hµng tån kho ®· bÞ ghi t¨ng sè lîng.

C¨n cø vµo nh÷ng b»ng chøng thu ®îc th«ng qua thñ tôc

ph©n tÝch kiÓm to¸n viªn sÏ ®Þnh híng nh÷ng thñ tôc kiÓm tra

chi tiÕt ®èi víi hµng tån kho cÇn thùc hiÖn.

4.2.3. Thùc hiÖn çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt:

Thùc hiÖn çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt hµng tån kho ®Ó ®èi

chiÕu sè liÖu ph¸t sinh cña çc tµi kho¶n hµng tån kho vµ çc

kho¶n chi phÝ liªn quan ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt trong h¹ch

to¸n hµng tån kho, ®èi chiÕu sè d trªn tµi kho¶n hµng tån kho víi

sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ ®ång thêi xem xÐt trªn sæ theo dâi vËt

t sö dông ë ph©n xëng s¶n xuÊt. KiÓm to¸n viªn còng cÇn cã sù

kh¶o s¸t xem cã sù thay ®æi trong viÖc sö dông ph¬ng ph¸p

tÝnh gi¸ cña doanh nghiÖp vµ ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt trong qu¸

tr×nh tÝnh to¸n.

a. KiÓm to¸n c«ng t¸c kÕ to¸n çc nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ chi phÝ

hµng tån kho.

§©y lµ c«ng viÖc ®îc chó träng nhÊt trong nh÷ng ®¬n vÞ

s¶n xuÊt khi thùc hiÖn chi phÝ hµng tån kho v× çc chi phÝ s¶n

xuÊt chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng chi phÝ (kho¶ng 70%

tæng chi phÝ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp). Trong tæng chi phÝ

ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngoµi phÇn chi phÝ vÒ nguyªn

vËt liÖu cßn cã nhiÒu chi phÝ kh¸c ph¸t sinh nh chi phÝ nh©n

c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, çc chi phÝ kh¸c nhau

th× ®îc tæ chøc h¹ch to¸n kh¸c nhau. Khi kiÓm to¸n hµng tån

kho, kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt sau:

- KiÓm tra tÝnh hîp lý cña çc chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n sö

dông còng nh viÖc sö dông çc sæ s¸ch chøng tõ ®ã. Çc nghiÖp



vô ghi sæ ph¶i cã c¨n cø hîp lý, çc nghiÖp vô ®· ghi sæ ®Òu

thùc sù ®· diÔn ra vµ ®îc ph¶n ¸nh víi gi¸ trÞ thùc tÕ ®· ph¸t

sinh.

- KiÓm tra tÝnh ®éc lËp cña ngêi ghi sæ vµ ngêi qu¶n lý hµng

tån kho.

- Xem xÐt sù phï hîp gi÷a nguyªn vËt liÖu thùc tÕ xuÊt ®Ó sö

dông víi sè nguyªn vËt liÖu xuÊt ®îc ph¶n ¸nh trong sæ kÕ to¸n

b»ng çch ®èi chiÕu yªu cÇu sö dông vËt t hoÆc b¸o ço sö dông

vËt t víi sè vËt t thùc tÕ sö dông; ®èi chiÕu gi¸ trÞ nguyªn vËt

liÖu xuÊt kho trªn tµi kho¶n nguyªn vËt liÖu víi tæng sè nguyªn

vËt liÖu trªn çc tµi kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tµi

kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ çc tµi kho¶n liªn quan kh¸c.

Ngoµi ra kiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh víi ®Þnh møc tiªu hao

nguyªn vËt liÖu cho mét s¶n phÈm ®Ó kiÓm tra.

- CÇn chó ý tíi tÝnh nhÊt qu¸n trong h¹ch to¸n chi phÝ gi÷a çc

kú kÕ to¸n ®èi víi viÖc ph©n lo¹i bé phËn (trùc tiÕp s¶n xuÊt,

s¶n xuÊt chung, b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp) chÞu phÝ. Bªn

c¹nh ®ã còng cã thÓ ®èi chiÕu khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh

cña mét vµi c«ng nh©n viªn xem cã phï hîp víi viÖc h¹ch to¸n çc

tµi kho¶n cã liªn quan kh«ng.

- Xem xÐt tÝnh hîp lý cña ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao ®ang ¸p

dông vµ tÝnh nhÊt qu¸n trong viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p ®ã víi

çc niªn ®é tríc. ViÖc tÝnh khÊu hao cã ®Çy ®ñ vµ theo ®óng

quy ®Þnh kh«ng? ViÖc ghi sæ chi phÝ khÊu hao cã ®óng tõng bé

phËn sö dông kh«ng? Xem xÐt viÖc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt

chung cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸.

- Xem xÐt ®èi chiÕu sè liÖu trªn TK 154 víi çc TK 621, TK

622, TK 627 ®Ó kiÓm tra sù ®óng ®¾n trong viÖc tËp hîp chi

phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi chiÕu TK 155 víi TK

632 ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng nhÇm lÉn, sai sãt cã thÓ cã.

b. Quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho:



KiÓm kª hµng tån kho vµ qu¶n lý viÖc kiÓm kª hµng tån kho

kh«ng ph¶i lµ nhiÖm vô cña kiÓm to¸n viªn mµ ®ã lµ nhiÖm vô

cña ban qu¶n lý kh¸ch hµng, nhiÖm vô cña kiÓm to¸n viªn lµ

quan s¸t viÖc kiÓm kª hµng tån kho cã ®îc thùc hiÖn ®óng vµ

chÝnh x¸c kh«ng.

Quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho lµ c«ng viÖc mµ kiÓm

to¸n viªn ph¶i cã mÆt t¹i thêi ®iÓm mµ cuéc kiÓm kª hµng tån

kho ®îc tiÕn hµnh, quan s¸t viÖc thùc hiÖn kiÓm kª cña nh÷ng

ngêi tham gia kiÓm kª nh»m x¸c ®Þnh sù tån t¹i vËt chÊt vµ tÝnh

chÝnh x¸c cña hµng tån kho kiÓm kª còng nh çc v©n ®Ò liªn

quan ®Õn hµng tån kho nh: quyÒn së h÷u, chÊt lîng hµng tån

kho.

Thñ tôc kiÓm to¸n sö dông trong qu¸ tr×nh quan s¸t vËt chÊt

hµng tån kho chñ yÕu lµ: ®èi chiÕu trùc tiÕp, quan s¸t vµ ®iÒu

tra (trao ®æi, pháng vÊn víi nh©n viªn, göi th x¸c nhËn ®èi víi

bªn thø 3). Tr×nh tù thùc hiÖn:

KiÓm tra çc híng dÉn vÒ kiÓm kª hµng tån kho:

- So¸t xÐt l¹i kÕ ho¹ch kiÓm kª;

- Xem xÐt thêi ®iÓm kiÓm kª, ph¬ng ph¸p kiÓm kª, nh÷ng

lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt;

- Thu thËp danh s¸ch t×m hiÓu vÒ nh©n viªn kiÓm kª vµ

kiÓm tra çc yÕu tè cÇn thiÕt ®èi víi nh©n viªn kiÓm kª (tÝnh

®éc lËp, …);

Chøng kiÕn kiÓm kª hµng tån kho: thêng ph¶i ®èi chiÕu

thùc tÕ thùc hiÖn víi kÕ ho¹ch kiÓm kª ®· ®Æt ra. Ngoµi ra

cÇn chó ý:

- KiÓm tra l¹i b»ng çch chän mÉu;

- Sö dông mÉu kiÓm kª ®Ó tiÕp tôc kiÓm tra liªn quan ®Õn

viÖc ghi chÐp trªn sæ kÕ to¸n;

- Thu thËp nh÷ng th«ng tin vÒ khãa sæ ®Ó ng¨n chÆn viÖc

ghi thªm vµo. §ång thêi hoµn tÊt viÖc ghi chÐp chøng tõ cha ®îc

ghi ®Ó kiÓm kª;



- Lµm râ hµng tån kho cña ®¬n vÞ nhng ®îc lu gi÷ ë bªn thø

3 vµ nh÷ng hµng tån kho mµ ®¬n vÞ nhËn gi÷ hé;

- X¸c ®Þnh lîng hµng tån kho kÐm phÈm chÊt, h háng, lçi thêi,

thõa (thiÕu) trong kiÓm kª;

- Ghi chÐp l¹i kÕt qu¶ gi¸m s¸t kiÓm kª vµ ®èi chiÕu víi sè lîng

hµng tån kho thùc tÕ sæ s¸ch vµ t×m hiÓu nguyªn nh©n chªnh

lÖch.

c. KiÓm to¸n qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ vµ ghi sæ hµng tån kho:

KiÓm to¸n qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ vµ ghi sæ hµng tån kho lµ mét

phÇn quan träng cña kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho, liªn

quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a ra çc kÕt luËn vÒ gi¸ trÞ hµng tån

kho ®îc tr×nh bµy trªn B¸o ço tµi chÝnh. Trong bíc nµy, kiÓm

to¸n viªn ph¶i x¸c ®Þnh râ c¬ së vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®èi víi

hµng tån kho, viÖc tÝnh gi¸ ®ã cã tu©n theo çc chuÈn mùc ®îc

chÊp nhËn réng r·i kh«ng.

ViÖc kiÓm to¸n qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ vµ ghi sæ hµng tån kho

®îc thùc hiÖn qua çc bíc :

- §¸nh gi¸ c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé cña doanh nghiÖp trong

viÖc ®Þnh gi¸ vµ ghi sæ hµng tån kho. Xem xÐt dÊu hiÖu kiÓm

tra cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vÒ çc c«ng viÖc tÝnh to¸n vµ

h¹ch to¸n trªn sæ, xem xÐt B¶ng ®Þnh møc chi phÝ tiªu chuÈn,

dù to¸n chi phÝ, dÊu hiÖu kiÓm tra vµ ph©n tÝch biÕn ®éng chi

phÝ vît ®Þnh møc.

- So s¸nh çc nghiÖp vô ghi trªn sæ nhËt ký mua hµng víi çc

ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, b¸o ço nhËn hµng,…vµ thùc hiÖn tÝnh

to¸n l¹i çc th«ng tin tµi chÝnh trªn ho¸ ®¬n ngêi b¸n.

- Xem xÐt ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng xuÊt kho ®ang ®îc sö

dông vµ xem xÐt ph¬ng ph¸p ®ã cã ®îc sö dông nhÊt qu¸n

kh«ng, nÕu cã sù thay ®æi vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× ph¶i gi¶i

tr×nh trªn B¸o ço tµi chÝnh.

- Chän mÉu mét sè mÆt hµng, tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a ho¸

®¬n, chøng tõ xuÊt kho vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ ®Ó kh¼ng ®Þnh



tÊt c¶ çc nghiÖp vô xuÊt kho ®· ®îc vµo sæ ®Çy ®ñ, thùc hiÖn

tÝnh to¸n l¹i gi¸ ®èi víi mét sè mÆt hµng ®· chän vµ so s¸nh víi

kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña doanh nghiÖp, t×m sai lÖch (nÕu cã).

- §èi víi hµng tån kho mµ doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt th× ph¶i

kiÓm tra qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,

kiÓm tra çc kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®îc ph©n bæ ®óng ®èi

tîng cha vµ viÖc tÝnh to¸n ®· chÝnh x¸c cha.

+ §èi víi CP nguyªn vËt liÖu: kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh chän

mÉu mét sè vËt t xuÊt kho s¶n xuÊt, kiÓm tra viÖc kÕt chuyÓn

chi phÝ vµo CP s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®· chÝnh x¸c vÒ sè

lîng vµ gi¸ trÞ cha. Xem xÐt ®èi chiÕu víi çc sæ s¸ch liªn quan

®Ó ®¶m b¶o viÖc ghi sæ ®óng ®¾n.

+ §èi víi CP nh©n c«ng trùc tiÕp: thùc hiÖn t¬ng tù nh kiÓm

tra ®èi víi CP nguyªn vËt liÖu, so s¸nh chi phÝ theo thêi gian lao

®éng ®Þnh møc víi chi phÝ theo giê lao ®éng thùc tÕ cña mét

®¬n vÞ s¶n phÈm.

+ §èi víi CP s¶n xuÊt chung: kiÓm tra çc chi phÝ ph¸t sinh ë

ph©n xëng sÏ ®îc kÕt chuyÓn sang TK 154 cã chÝnh x¸c vµ thùc

sù ph¸t sinh kh«ng.

+ §èi víi CP s¶n xuÊt dë dang cuèi kú: kiÓm to¸n viªn xem

xÐt ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cña doanh

nghiÖp, ®ång thêi xem xÐt qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ s¶n

phÈm dë dang cã chÝnh x¸c kh«ng.

Thùc tÕ cho thÊy çc bíc c«ng viÖc nªu trªn cã thÓ ®îc kiÓm

to¸n viªn tiÕn hµnh khi thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch còng nh çc

tr¾c nghiÖm tu©n thñ ®èi víi hµng tån kho.

Trong trêng hîp mét sè hµng tån kho cã kü thuËt ®Æc biÖt

mµ kiÓm to¸n viªn kh«ng ®¸nh gi¸ vµ kiÓm tra ®îc th× cã thÓ

mêi mét sè chuyªn gia bªn ngoµi tham gia, khi ®ã kiÓm to¸n viªn

ph¶i xem xÐt ®Õn tÝnh ®éc lËp cña çc chuyªn gia víi c«ng ty

kh¸ch hµng còng nh tr×nh ®é chuyªn m«n cã ®¶m b¶o ®é tin

cËy kh«ng.



4.3. KÕt thóc kiÓm to¸n:

4.3.1.Xem xÐt vµ gi¶i thÝch çc ph¸t hiÖn kiÓm to¸n:

KiÓm to¸n viªn xem xÐt çc sù kiÖn ph¸t sinh sau ngµy kÕt

thóc niªn ®é kÕ to¸n vµ nh÷ng ¶nh hëng cña nã tíi B¸o ço tµi

chÝnh ®· ®îc kiÓm to¸n vµ thiÕt kÕ nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n bæ

sung nh»m h¹n chÕ tèi ®a rñi ro kiÓm to¸n.

Trong bíc nµy kiÓm to¸n viªn ph¶i tiÕn hµnh xem xÐt l¹i çc

b¸o ço néi bé, çc sæ s¸ch vµ biªn b¶n ®îc lËp sau ngµy lËp B¸o

ço tµi chÝnh, thu thËp th kiÕn nghÞ do kh¸ch hµng göi cho kiÓm

to¸n viªn…

Çc b»ng chøng mµ kiÓm to¸n viªn thu thËp ®îc khi kiÓm to¸n

chu tr×nh hµng tån kho vµ çc phÇn hµnh kh¸c sÏ ®îc tËp hîp l¹i

vµ chuyÓn cho trëng nhãm kiÓm to¸n, trëng nhãm sÏ tiÕn hµnh

kiÓm tra, so¸t xÐt l¹i toµn bé qu¸ tr×nh kiÓm to¸n vµ ®¸nh gi¸

tÝnh ®Çy ®ñ cña çc b»ng chøng thu thËp ®îc.

Sau khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ l¹i çc b»ng chøng thu thËp ®îc,

kiÓm to¸n viªn sÏ ®a ra ý kiÕn r»ng B¸o ço tµi chÝnh cã ®¶m

b¶o trung thùc vµ hîp lý trªn çc khÝa c¹nh träng yÕu kh«ng, cã

tho¶ m·n çc môc tiªu kiÓm to¸n kh«ng. NÕu cã sai ph¹m th×

ph¶i ®a ra çc bót to¸n ®iÒu chØnh, chñ nhiÖm kiÓm to¸n sÏ c¨n

cø vµo ®¸nh gi¸ møc träng yÕu ®Ó ®a ra ý kiÕn thÝch hîp. §ång

thêi kiÓm to¸n viªn còng ph¶i nªu lªn nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸

tr×nh kiÓm to¸n t¹i ®¬n vÞ mµ kiÓm to¸n viªn cho r»ng cã ¶nh

hëng träng yÕu ®Õn B¸o ço tµi chÝnh.

4.3.2.Ph¸t hµnh b¸o ço kiÓm to¸n vµ th qu¶n lý:

Sau khi tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm to¸n cña çc phÇn hµnh, kiÓm

to¸n viªn ®a ra ý kiÕn x¸c nhËn vÒ tÝnh trung thùc, hîp lý cña

B¸o ço tµi chÝnh còng nh viÖc tu©n thñ chuÈn mùc vµ chÕ ®é

kÕ to¸n hiÖn hµnh trªn B¸o ço kiÓm to¸n.

Sau khi cuéc kiÓm to¸n kÕt thóc, kiÓm to¸n viªn vÉn ph¶i cã

tr¸ch nhiÖm xem xÐt çc sù kiÖn cã thÓ x¶y ra sau khi ph¸t hµnh

B¸o ço kiÓm to¸n ®èi víi B¸o ço tµi chÝnh.



Ch ¬ng II:

Thùc tr¹ng kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm

to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i c«ng ty kiÓm to¸n

T vÊn x©y dùng viÖt nam. I. Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty kiÓm to¸n t vÊn x©y dùng

ViÖt Nam (CIMEICO VIETNAM):

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña

CimeicoVietNam:

TiÒn th©n cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ t vÊn x©y dùng ViÖt

Nam lµ C«ng ty TNHH Th¬ng m¹i vµ x©y dùng Phíc ThuËn, thµnh



lËp ngµy 26 th¸ng 06 n¨m 1999 theo giÊy chøng nhËn §KKD sè

0102000752, ®îc cÊp bëi phßng §KKD- Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t Hµ

Néi. Ngµy ®Çu thµnh lËp C«ng ty víi sè vèn ®iÒu lÖ lµ

1.000.000.000®, ®¨ng ký ho¹t ®éng kinh doanh trªn çc lÜnh

vùc bao gåm:

- Bu«n b¸n t liÖu s¶n xuÊt, t liÖu tiªu dïng (chñ yÕu lµ vËt

t, m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, x©y dùng, giao th«ng,

trang thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng, thiÕt bÞ v¨n phßng, giÊy

çc lo¹i).

- Bu«n b¸n khÝ ®èt hãa láng.

- Bu«n b¸n vËt liÖu x©y dùng.

- X©y dùng c«ng nghiÖp vµ d©n dông, thi c«ng san lÊp

mÆt b»ng çc c«ng tr×nh giao th«ng, thñy lîi.

- X©y l¾p çc c«ng tr×nh thñy ®iÖn ®Õn 35KV.

- VËn chuyÓn hµng hãa, hµnh kh¸ch.

- DÞch vô giíi thiÖu viÖc lµm (tuyÓn chän, cung øng lao

®éng cho çc lo¹i h×nh doanh nghiÖp).

- In çc s¶n phÈm bao b×, çc dÞch vô liªn quan ®Õn in.

- §¹i lý mua, ®¹i lý b¸n, ký göi hµng hãa.

Vµo ngµy 31/ 12/ 2001, C«ng ty chÝnh thøc bæ sung thªm

dÞch vô kiÓm to¸n ®éc lËp, dÞch vô t vÊn thuÕ, tµi chÝnh, kÕ

to¸n, cæ phÇn hãa doanh nghiÖp (cïng víi ngµnh khai th¸c vµ chÕ

biÕn kho¸ng s¶n) vµo çc lÜnh vùc kinh doanh. §ång thêi lµ viÖc

®æi tªn thµnh C«ng ty TNHH kiÓm to¸n, t vÊn vµ th¬ng m¹i ViÖt



Nam, tªn viÕt t¾t lµ ATIC VIETNAM. Vèn ®iÒu lÖ ®îc t¨ng lªn lµ

2.000.000.000®.

§Õn ®¨ng ký thay ®æi lÇn thø 6 (ngµy11/ 10/ 2002), C«ng

ty ®æi tªn thµnh C«ng ty TNHH KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt

Nam, tªn gäi nµy ®îc gi÷ nguyªn ®Õn hiÖn nay.

Tõ lÇn thay ®æi thø 10, C«ng ty ho¹t ®éng víi sè vèn ®iÒu

lÖ lµ 2.000.000.000®. LÇn thay ®æi gÇn ®©y nhÊt, tªn viÕt t¾t

®æi chÝnh thøc thµnh CIMEICO VIETNAM, trô së chÝnh ®Æt t¹i

sè 07, ®êng §µo TÊn, phêng Ngäc Kh¸nh, quËn Ba §×nh, Hµ Néi.

Thµnh viªn gãp vèn cña C«ng ty bao gåm 3 ngêi trong ®ã Chñ

tÞch Héi ®ång thµnh viªn kiªm Tæng Gi¸m §èc lµ ¤ng NguyÔn

§øc Lîi. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã 2 chi nh¸nh ®Æt t¹i Phó Thä

(chuyªn vÒ t vÊn x©y dùng khai th¸c ®¸ phôc vô c«ng tr×nh) vµ

TP Hå ChÝ Minh (thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh lµ chñ yÕu víi

çc lÜnh vùc ®a d¹ng). T¹i v¨n phßng, ho¹t ®éng thêng xuyªn vµ

chñ yÕu lµ kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh.

Tæng hîp nh÷ng dÞch vô ®ang ®îc tiÕn hµnh mét çch th-

êng xuyªn t¹i C«ng ty hiÖn nay:

DÞch vô t vÊn vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n vµ kiÓm tãan lµ lo¹i

h×nh dÞch vô míi, xuÊt hiÖn ë níc ta vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90.

Tuy tham gia vµo thÞ trêng cha l©u (tõ n¨m 1999), trong thêi

gian ®Çu cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n nhng tÝnh ®Õn thêi ®iÓm

hiÖn t¹i, b»ng sù nç lùc cïng víi chÊt lîng vµ uy tÝn cña çc dÞch

vô cung cÊp cho kh¸ch hµng, CIMEICO ®· chiÕm ®îc thÞ phÇn t-

¬ng ®èi trong lÜnh vùc nµy, gåm çc ngµnh chñ yÕu sau:



1. DÞch vô kiÓm to¸n:

- KiÓm to¸n theo luËt ®Þnh vµ kiÓm to¸n tµi chÝnh;

- KiÓm to¸n ho¹t ®éng;

- KiÓm to¸n quyÕt to¸n vèn ®Çu t;

- §¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé;

- B¸o ço thÈm ®Þnh;

- Çc ®¸nh gi¸ vµ x¸c nhËn ®Æc biÖt;

- KiÓm tra b¸o ço qóy vµ çc b¸o ço gi÷a kú;

- ChuÈn bÞ vµ tæng hîp b¸o ço tµi chÝnh.

2. DÞch vô ®¸nh gi¸ tµi s¶n: tuy lµ mét dÞch vô t¬ng ®èi

míi nhng gi÷ mét vai trß quan träng do cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh

gi¸ trÞ tµi s¶n doanh nghiÖp phôc vô cho viÖc chuyÓn ®æi h×nh

thøc së h÷u cña c«ng ty, tham gia thÞ trêng chøng kho¸n, gãp

vèn liªn doanh... Ngoµi ra C«ng ty cßn tiÕn hµnh dÞch vô x¸c

®Þnh tû lÖ néi ®Þa hãa, dÞch vô kiÓm to¸n vay vèn Ng©n hµng.

3. DÞch vô t vÊn tµi chÝnh: ®îc tiÕn hµnh song song víi 2

dÞch vô nªu trªn do chóng cã mèi liªn quan mËt thiÕt víi nhau. Cã

thÓ kÓ ®Õn mét sè khÝa c¹nh chñ yÕu nh:

- X¸c ®Þnh c¬ cÊu vµ chiÕn lîc kinh doanh;

- T vÊn thiÕt lËp hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé hiÖu qu¶

cho doanh nghiÖp;

- T vÊn qu¶n lý tiÕt kiÖm chi phÝ cña doanh nghiÖp;

- T vÊn qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ nh©n sù;

- T vÊn lËp dù ¸n kh¶ thi cho çc doanh nghiÖp trong

giai ®o¹n ®Çu;



- T vÊn ®Çu t, lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh cho

doanh nghiÖp;

- T vÊn thµnh lËp doanh nghiÖp;

- T vÊn cæ phÇn hãa doanh nghiÖp hay çc ph¬ng ¸n

®Ó doanh nghiÖp tham gia thÞ trêng chøng kho¸n.

4. DÞch vô kiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n:

- DÞch vô kiÓm to¸n, quyÕt to¸n x©y dùng c¬ b¶n;

- DÞch vô t vÊn hoµn thiÖn hå s¬ quyÕt to¸n XDCB;

- DÞch vô t vÊn gi¸m s¸t çc c«ng tr×nh XDCB, giao

th«ng, thñy lîi.

5. DÞch vô kÕ to¸n:

- T vÊn lùa chän h×nh thøc tæ chøc ghi sæ vµ tæ chøc

bé m¸y kÕ to¸n;

- T vÊn lËp b¸o ço tµi chÝnh;

- TuyÓn chän nh©n viªn kÕ to¸n vµ kÕ to¸n trëng cho

çc doanh nghiÖp;

6. DÞch vô ®µo t¹o:

- Tæ chøc khãa häc vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n cho çc

®¬n vÞ phï hîp víi nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n

ViÖt Nam;

- §µo t¹o kÕ to¸n néi bé cho çc tæ chøc cã nhu cÇu.

7. DÞch vô tµi chÝnh doanh nghiÖp: bao gåm çc ho¹t ®éng

nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, c¬ cÊu l¹i hÖ

thèng, ®µm ph¸n, chu chuyÓn tµi chÝnh hay t vÊn vÒ tµi chÝnh,

t vÊn vÒ ph¸p luËt, tuyÓn dông nh©n viªn…



8. DÞch vô t vÊn thuÕ: CIMEICO lu«n cã ®Çy ®ñ nguån lùc

cho lÜnh vùc thuÕ vµ qu¶n lý Nhµ níc ®Ó s½n sµng cung cÊp

cho kh¸ch hµng nh÷ng dÞch vô vÒ thuÕ bao gåm:

- §¸nh gi¸ ph©n tÝch thuÕ: C«ng ty sÏ xem xÐt sæ s¸ch

cña kh¸ch hµng vµ ®¸nh gi¸ xem çc giao dÞch cã tu©n thñ theo

Ph¸p luËt hiÖn hµnh hay kh«ng? Sau ®ã C«ng ty sÏ lËp b¸o ço

nãi râ nh÷ng ®iÒu ®· ph¸t hiÖn víi kiÕn nghÞ kÌm theo.

- Gióp ®ì trong viÖc kiÓm to¸n thuÕ: th«ng qua viÖc

gióp ®ì kh¸ch hµng chuÈn bÞ danh s¸ch kiÓm tra ®èi víi sæ s¸ch,

chøng tõ cã thÓ cÇn cho cuéc kiÓm to¸n; liªn l¹c víi çc kiÓm to¸n

viªn thuÕ ®Ó kiÓm tra. Khi kÕt thóc, C«ng ty ®a ra nh÷ng ®ãng

gãp ý kiÕn cho biªn b¶n cña ®ît kiÓm to¸n thuÕ do çc kiÓm

to¸n viªn thuÕ tiÕn hµnh.

- §¨ng ký, tÝnh to¸n vµ kª khai thuÕ ph¶i nép víi c¬

quan thuÕ. §¬n vÞ còng cã thÓ th«ng b¸o cho kh¸ch hµng kh¶

n¨ng tiÕt kiÖm thuÕ vµ tËn dông thêi gian cho phÐp ®Ó tr¶ thuÕ

vµ ®îc hoµn tr¶ l¹i thuÕ nÕu cã.

Tuy c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty míi chØ ®îc tiÕn hµnh tõ

n¨m 2001 nhng dÞch vô KiÓm to¸n ®éc lËp cña C«ng ty ®· ho¹t

®éng rÊt hiÖu qu¶, ®em l¹i nguån doanh thu chÝnh cho doanh

nghiÖp. CimeicoVN ®· ®îc c«ng nhËn lµ C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn

chuyªn nghiÖp, ho¹t ®éng hîp ph¸p trong çc lÜnh vùc t vÊn

thuÕ, tµi chÝnh hay t vÊn qu¶n lý… t¹i ViÖt Nam. Cã thÓ nhËn

thÊy râ h¬n qua danh môc çc kh¸ch hµng chÝnh cña C«ng ty

trong thêi gian qua, ph¹m vi kh¸ch hµng tr¶i réng tõ B¾c vµo



Nam, tõ çc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®Õn çc DN

nhµ níc, çc dù ¸n do chÝnh phñ çc níc vµ çc tæ chøc quèc tÕ

tµi trî…

§Æc biÖt trong lÜnh vùc kiÓm to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh

nghiÖp, c«ng ty ®· cã kinh nghiÖm thùc tÕ ®· thùc hiÖn çc gãi

thÇu trong 4 n¨m trë l¹i ®©y (tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2004).

CIMEICO ®· thùc hiÖn kiÓm tãan cho trªn 100 doanh nghiÖp,

ngoµi ra cßn cã çc dù ¸n trong níc vµ quèc tÕ. §Æc biÖt trong

n¨m 2003- 2004, c«ng ty ®· tiÕn hµnh kiÓm tãan x¸c ®Þnh gi¸

trÞ ®Ó cæ phÇn hãa cho trªn 30 doanh nghiÖp, cã thÓ vÝ dô nh:

- Cty cæ phÇn §«ng ¸ (Thanh Hãa)- PhÝ dÞch vô

50.000.000®

- Cty §Çu t th¬ng m¹i L¹ng S¬n- PhÝ dÞch vô 30.000.000®

- Cty C¬ ®iÖn Thñ §øc HCM- PhÝ dÞch vô 38.500.000®…

Nh÷ng ®¬n ®Æt hµng vÒ dÞch vô kiÓm to¸n liªn tiÕp trong

çc n¨m gÇn ®©y ®· ®em l¹i cho C«ng ty nguån thu nhËp ®¸ng

kÓ, thÓ hiÖn qua çc con sè vÒ doanh thu t¨ng lªn ®¸ng kÓ:

B¶ng 2: Mét sè chØ tiªu t¹i CIMEICO qua çc n¨m.

N¨m Doanh thu Tæng chi

phÝ

LN tríc thuÕ

2002 1,950,260,00

0

1,750,380,00

0

199,880,000

2003 2,186,234,00

0

1,783,741,00

0

402,493,000



2004 2,560,437,00

0

2,015,628,00

0

544,809,000

NhËn xÐt: Th«ng qua çc chØ tiªu nªu trªn ta nhËn thÊy qu¸

tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®· cã nh÷ng chuyÓn

biÕn tÝch cùc theo chiÒu híng ®i lªn. Doanh thu qua çc n¨m ®·

t¨ng lªn ®¸ng kÓ chøng tá C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®îc cho m×nh

chiÕn lîc ph¸t triÓn t¬ng ®èi toµn diÖn. ThÞ trêng trong níc ®·

chÊp nhËn vai trß cña C«ng ty kh«ng nh÷ng lµ 1 c«ng ty kiÓm

to¸n ®¬n thuÇn mµ cßn lµ mét nhµ t vÊn kinh doanh, tµi chÝnh

®¶m b¶o ®¸p øng ®Çy ®ñ çc yªu cÇu kh¾t khe nhÊt. Lîi nhuËn

t¨ng lªn qua çc n¨m chøng tá C«ng ty ®· cã ®îc chç ®øng æn

®Þnh trªn thÞ trêng ®ång thêi còng cho thÊy møc l¬ng cña çn

bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®ang ngµy cµng n©ng cao,

®êi sèng æn ®Þnh h¬n.

2. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý t¹i CIMEICO:

CIMEICO VIETNAM ®¨ng ký thµnh lËp lµ C«ng ty tr¸ch

nhiÖm h÷u h¹n cã hai thµnh viªn trë lªn v× vËy nã mang nh÷ng

®Æc trng c¬ b¶n cña C«ng ty TNHH, thÓ hiÖn ë c¬ cÊu bé m¸y

qu¶n lý ®îc chia t¸ch theo s¬ ®å sau:


Phßng

kÕ to¸n

V¨n phßng

C«ng ty

Chi nh¸nh

t¹i Phó Thä

Chi nh¸nh

t¹i TP HCM


S¬ ®å 6: Bé m¸y qu¶n lý t¹i CIMEICO

Gi¶i thÝch s¬ ®å nªu trªn:

- Ban Gi¸m ®èc gåm cã 3 thµnh viªn (®ång thêi lµ c¸c

thµnh viªn trong Héi ®ång thµnh viªn gãp vèn) trong ®ã ®øng

®Çu lµ Tæng Gi¸m §èc kiªm Chñ tÞch Héi ®ång thµnh viªn, cã

nhiÖm vô bao qu¸t toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty. Tæng Gi¸m

§èc lµ ngêi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh hµng ngµy cña

®¬n vÞ, tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh vµ kÕ ho¹ch

®Çu t ®ång thêi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c

quyÒn vµ nghÜa vô ®îc giao, ®îc ñy nhiÖm ®Çy ®ñ quyÒn h¹n

cÇn thiÕt ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kinh doanh

cña C«ng ty.


Ban

gi¸m ®èc

Phßng

nghiÖp vô

kiÓm to¸n 1

Phßng

nghiÖp vô

kiÓm to¸n 2


Bªn c¹nh ®ã cã 2 Phã Gi¸m ®èc gióp viÖc cho Tæng Gi¸m

§èc, ®iÒu hµnh mét sè lÜnh vùc c«ng t¸c, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc

toµn C«ng ty vµ ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc c«ng t¸c ®îc giao.

Ban Gi¸m ®èc ®¶m nhiÖm c«ng viÖc tæ chøc hµnh chÝnh

do quy m« cña C«ng ty cßn nhá, ®ã lµ: theo dâi, qu¶n lý vÒ

nh©n sù, chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng, c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n

viªn còng nh viÖc ®a ra çc quyÕt ®Þnh khen thëng theo chÕ

®é hiÖn hµnh. Ban Gi¸m §èc còng thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc

hµnh chÝnh qu¶n trÞ thêng xuyªn cña V¨n phßng C«ng ty.

Do quy m« C«ng ty cßn h¹n chÕ nªn Ban Gi¸m ®èc ®ång

thêi thùc hiÖn chøc n¨ng cña Ban kiÓm so¸t néi bé çc ho¹t ®éng

cña C«ng ty. Nhng ®©y kh«ng ph¶i lý do khiÕn cho ho¹t ®éng

kiÓm so¸t néi bé kÐm hiÖu qu¶, ngîc l¹i Ban Gi¸m ®èc ®· ®Ò ra

nh÷ng qui chÕ, quy ®Þnh mang tÝnh chÊt néi bé. ViÖc tæ chøc

thùc hiÖn ®îc tiÕn hµnh rÊt hiÖu qu¶, thÓ hiÖn trong çc m¶ng

sau:

* Cã sù ph©n c«ng, ph©n nhiÖm trong tæ chøc, tr¸nh

chång chÐo c«ng viÖc

* Çc quy chÕ ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh ®îc tiÕn

hµnh thuËn lîi:

+ Qui chÕ qu¶n lý tµi chÝnh

+ Çc quy ®Þnh vÒ møc c«ng t¸c phÝ, vÒ viÖc

thanh to¸n, chÕ ®é l¬ng…

- Phßng kÕ to¸n cã chøc n¨ng:

+ LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh qóy, n¨m.



+ Qu¶n lý nguån vèn cña C«ng ty ®ång thêi tæ chøc

cÊp ph¸t vèn cho çc chi nh¸nh theo kÕt qu¶ kinh doanh.

+ DuyÖt kÕ ho¹ch thu chi tµi vô cho çc chi nh¸nh.

+ Thùc hiÖn nghi· vô nép Ng©n s¸ch Nhµ níc vµ çc c¬

quan chñ qu¶n.

+ KiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng kinh tÕ ë çc chi

nh¸nh.

+ LËp b¸o ço kÕ to¸n chung cña C«ng ty theo qóy,

n¨m.

+ ThiÕt lËp çc th chµo hµng vµ göi chóng ®Õn kh¸ch

hµng, lËp dù to¸n vµ thanh quyÕt to¸n çc hîp ®ång kiÓm

tãan còng nh çc hîp ®ång kinh tÕ kh¸c.

C«ng ty h¹ch to¸n theo nguyªn t¾c kÕ to¸n tËp trung, mäi

nghiÖp vô ph¸t sinh dï ë ®Þa ®iÓm nµo ®Òu ®îc chuyÓn vÒ bé

phËn kÕ to¸n t¹i V¨n phßng. KÕ to¸n t¹i Chi nh¸nh cã tr¸ch nhiÖm

thiÕt lËp, tËp hîp çc chøng tõ ban ®Çu ®Ó chuyÓn sè liÖu cña

®¬n vÞ m×nh cho kÕ to¸n t¹i C«ng ty th«ng qua çc b¸o ço

®Þnh kú hoÆc theo tõng h¹ng môc, tõng ®¬n ®Æt hµng hoµn

thµnh. KÕ to¸n t¹i C«ng ty sÏ tËp hîp chøng tõ ph¸t sinh ë Chi

nh¸nh cïng víi V¨n phßng ®Ó ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh vµo sæ s¸ch

thÝch hîp.

- 2 phßng nghiÖp vô kiÓm to¸n: gåm çc kiÓm to¸n

viªn cã tr×nh ®é, ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nh÷ng

hîp ®ång kiÓm to¸n vµ çc yªu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. 2

phßng nghiÖp vô nµy ®ång thêi tiÕn hµnh ho¹t ®éng t vÊn vµ



nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c trong ph¹m vi kiÓm to¸n cho phÐp (theo

quy ®Þnh cña ph¸p luËt).

NhËn xÐt:

Do quy m« cña C«ng ty cßn nhá nªn bé m¸y qu¶n lý cña

C«ng ty ®· lu«n ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng viÖc, bé m¸y

qu¶n lý ®îc tæ chøc chÆt chÏ theo c¬ cÊu tËp trung, ®iÒu nµy

ph¸t huy ®îc tèi u tÝnh n¨ng, t¸c dông cña tõng bé phËn còng nh

hiÖu qu¶ qu¶n lý cña Ban l·nh ®¹o. Tuy nhiªn trong t¬ng lai, khi

më réng thÞ trêng còng nh ph¹m vi ho¹t ®éng, m« h×nh nªu trªn

cÇn cã nhiÒu thay ®æi phï hîp víi nhu cÇu. Ban Gi¸m §èc C«ng ty

®· nhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ cña m« h×nh trªn khi më réng

doanh nghiÖp, chÝnh v× vËy C«ng ty ®· bíc ®Çu cã nh÷ng dù

kiÕn thay ®æi, cã thÓ nãi ®Õn:

- C«ng t¸c tæ chøc hµnh chÝnh sÏ giao cho 1 Phã Gi¸m ®èc

®¶m nhiÖm, ngêi nµy sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi, qu¶n

lý vÒ nh©n sù, lao ®éng tiÒn l¬ng, tr¸nh sù chång chÐo

c«ng viÖc trong Ban Gi¸m ®èc C«ng ty.

- Nªn lËp phßng kinh doanh riªng biÖt víi phßng kÕ to¸n,

chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc lËp vµ göi th chµo hµng ®Õn

víi kh¸ch hµng, gióp çc chi nh¸nh vÒ vÊn ®Ò chuyªn

m«n còng nh cã sù thèng kª, tæng hîp ®Þnh kú vÒ çc

®¬n ®Æt hµng, çc gãi thÇu mµ C«ng ty tham gia còng

nh çc hîp ®ång ®· vµ ®ang ®îc tiÕn hµnh.

- VÒ nghiÖp vô kiÓm to¸n, sÏ thµnh lËp ra phßng KiÓm to¸n

X©y dùng c¬ b¶n, phßng t vÊn (tµi chÝnh, kÕ to¸n,



thuÕ…) riªng biÖt do nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau trong

qu¸ tr×nh kiÓm to¸n XDCB còng nh qu¸ tr×nh t vÊn.

§Ó thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch nªu trªn, Ban gi¸m ®èc còng nh mäi

thµnh viªn trong C«ng ty cÇn cã sù chuÈn bÞ kü cµng vÒ c¬ së

còng nh ®µo t¹o, t×m kiÕm nguån nh©n lùc. Kh¾c phôc nhîc

®iÓm, ph¸t huy nh÷ng u ®iÓm hiÖn cã lu«n ®îc C«ng ta x¸c

®Þnh lµ ph¬ng híng tèt nhÊt ®Ó hoµn thiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶

ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.

3. Kh¸i qu¸t chung vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n t¹i C«ng ty:

CIMEICO VIETNAM ®îc c«ng nhËn lµ c«ng ty kiÓm to¸n t vÊn

chuyªn nghiÖp ho¹t ®éng hîp ph¸p trong lÜnh vùc: t vÊn thuÕ, t

vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, t vÊn qu¶n lý… t¹i ViÖt Nam. Sè lîng

nh©n viªn t¹i C«ng ty lµ 25 ngêi cã tr×nh ®é cö nh©n kinh tÕ, cö

nh©n luËt ®îc ®µo t¹o chÝnh quy t¹i ViÖt Nam vµ níc ngoµi trong

®ã cã 05 KiÓm to¸n viªn quèc gia ®îc Bé Tµi chÝnh cÊp chøng

chØ KiÓm to¸n viªn (CPA), cã tõ 04 ®Õn 08 n¨m kinh nghiÖm

lµm viÖc t¹i çc C«ng ty kiÓm to¸n cã uy tÝn ë ViÖt Nam còng nh

çc C«ng ty kiÓm to¸n quèc tÕ cã trô së t¹i ViÖt Nam.

Çc KiÓm to¸n viªn lµm viÖc t¹i 2 phßng nghiÖp vô, mçi

phßng gåm 8 ngêi, ®îc chia lµm 3 nhãm. Trëng phßng kiÓm to¸n

sÏ xem xÐt thµnh viªn trong mçi nhãm ®Ó cã sù linh ho¹t ®èi víi

tõng hîp ®ång kiÓm to¸n cô thÓ. Trong mçi mét nhãm sÏ cã 1

KiÓm to¸n viªn chÝnh phô tr¸ch vµ thêng cã 2 trî lý kiÓm to¸n. Do

sè lîng kiÓm to¸n viªn tuy ®· ®¸p øng ®ñ yªu cÇu ®Ó thùc hiÖn

chøc n¨ng kiÓm to¸n (Ph¸p luËt quy ®Þnh lµ tõ 3 ®Õn 5 ngêi) nh-

ng vÉn cha ®ñ so víi yªu cÇu cña c«ng viÖc nªn KiÓm to¸n viªn



quèc gia sÏ tham gia chØ ®¹o toµn bé. Khi th chµo hµng ®îc chÊp

nhËn, Ban Gi¸m ®èc sÏ ®a ra quyÕt ®Þnh xem nhãm kiÓm to¸n

viªn nµo ®îc thùc hiÖn, thùc hiÖn cho kh¸ch hµng nµo? Do tÝnh

n¨ng ®éng nghÒ nghiÖp nªn çc kiÓm to¸n viªn cã thÓ lu©n

chuyÓn víi nhau ®Ó thµnh lËp nªn nhãm míi tïy theo hoµn c¶nh

còng nh n¨ng lùc cña tõng ngêi hay tÝnh chÊt cña mçi hîp ®ång.

Trong trêng hîp Hîp ®ång lín còng cã thÓ ghÐp çc nhãm nhá l¹i

víi nhau ®Ó cïng nhau thùc hiÖn. Khi tiÕn hµnh thùc hiÖn, trëng

nhãm sÏ cã quyÕt ®Þnh giao viÖc cô thÓ cho tõng nh©n viªn.

Bªn c¹nh ®ã lµ ®éi ngò céng t¸c viªn thêng xuyªn trªn 15

ngêi cã bÒ dµy kinh nghiÖm vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh bëi hä ®· vµ

®ang gi÷ nh÷ng chøc danh chñ chèt vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh t¹i çc

Tæng C«ng ty lín nh Tæng C«ng ty §iÖn lùc, Tæng C«ng ty Than,

Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam…, Bé tµi chÝnh, Tæng Côc

ThuÕ, Bé Th¬ng M¹i… Sù tham gia cña çc chuyªn viªn, çc céng

t¸c viªn trong c«ng t¸c hç trî, t vÊn, so¸t xÐt lé tr×nh qu¶n lý cña

c«ng ty kh¸ch hµng sÏ trë nªn v« cïng cÇn thiÕt do viÖc qu¶n lý

vµ kiÓm so¸t çc ho¹t ®éng nh lËp dù to¸n, lËp kÕ ho¹ch kinh

doanh ng¾n h¹n, dµi h¹n ngµy cµng trë nªn khã kh¨n do m«i tr-

êng kinh doanh mÊt æn ®Þnh.

Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ lµ “Nguyªn t¾c ®éc lËp,

kh¸ch quan vµ bÝ mËt sè liÖu cña kh¸ch hµng” víi ph¬ng ch©m

“uy tÝn, chÊt lîng” lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh hµng ®Çu cho sù tån t¹i

vµ thµnh c«ng cña C«ng ty. Çc nghiÖp vô chÝnh ®îc tiÕn hµnh

bao gåm:



- T vÊn kÕ to¸n

- Tham gia ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ DN ®Ó

cæ phÇn hãa

- KiÓm to¸n b¸o ço tµi chÝnh

- KiÓm to¸n çc dù ¸n ®Çu t (quyÕt to¸n ®Çu t dù ¸n hoµn

thµnh)

- KiÓm to¸n çc h¹ng môc ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n hoµn

thµnh…

§Ó cã thÓ cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng dÞch vô cã chÊt

lîng cao, C«ng ty lu«n ph¶i ®¶m b¶o cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt

nhÊt ®Þnh vÒ çc vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ngµnh nghÒ kinh

doanh cña kh¸ch hµng nh: m«i trêng ph¸p lý, xu híng thÞ trêng,

çc vÊn ®Ò vÒ thuÕ nh thuÕ nhµ thÇu, thuÕ thu nhËp ç nh©n,

thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng… §¸p øng ®îc yªu cÇu ®ã, C«ng ty kh«ng

chØ ®¸p øng ®îc yªu cÇu kiÓm to¸n theo luËt ®Þnh mµ cßn lµm

t¨ng gi¸ trÞ cho kh¸ch hµng th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng

kiÓm so¸t néi bé. Nh÷ng c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh lu«n ®¶m b¶o

ph¬ng ch©m lµ kh«ng ngõng t×m hiÓu vÒ ho¹t ®éng kinh

doanh vµ çc rñi ro cña kh¸ch hµng, nh÷ng hiÓu biÕt nµy sÏ

®Þnh híng cho kiÓm to¸n viªn trong viÖc x©y dùng chiÕn lîc

kiÓm to¸n, cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng hiÓu biÕt, ý kiÕn vµ

nh÷ng kiÕn nghÞ cã gi¸ trÞ.

3.2. Quy tr×nh kiÓm to¸n chung:

DÞch vô kiÓm to¸n lµ lo¹i h×nh dÞch vô cña CIMEICO vµ

còng lµ lo¹i h×nh kinh doanh cã tÝnh nh¹y c¶m cao v× thÕ ®Ó



hoµn thµnh môc tiªu ®¶m b¶o chÊt lîng dÞch vô còng nh ®¶m

b¶o quyÒn lîi cho kh¸ch hµng, C«ng ty ®· x©y dùng cho m×nh

mét quy tr×nh kiÓm to¸n chung. Tõ ®ã, ®èi víi mçi mét hîp

®ång, kh¸ch hµng cô thÓ C«ng ty sÏ cã sù linh ho¹t trong ¸p

dông. Quy tr×nh nµy bao gåm 3 giai ®o¹n:

3.2.1. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:

KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn çc c«ng viÖc nh sau:

- Thu thËp çc v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng

cña kh¸ch hµng;

- T×m hiÓu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, bé m¸y tæ chøc vµ

hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé;

- Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch ®Ó nhËn thÊy çc yÕu

®iÓm cña kh¸ch hµng trªn B¸o ço tµi chÝnh;

- §¸nh gi¸ s¬ bé vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch

hµng, rµ so¸t nhanh viÖc ghi chÐp chøng tõ sæ s¸ch;

- X¸c ®Þnh môc tiªu kiÓm to¸n, néi dung vµ ph¹m vi kiÓm

to¸n;

- §¸nh gi¸ träng yÕu, rñi ro kiÓm to¸n cña tõng chu tr×nh;

- Dù kiÕn thêi gian vµ sè nh©n viªn tham gia cuéc kiÓm

to¸n;

- TÝnh to¸n gi¸ phÝ kiÓm to¸n vµ çc chi phÝ phô kh¸c;

- Th¬ng thuyÕt vµ ký hîp ®ång víi kh¸ch hµng;

- Dù kiÕn kÕ ho¹ch chi tiÕt: çc c«ng viÖc cô thÓ ph¶i thùc

hiÖn, çc ph¬ng ph¸p kü thuËt nghiÖp vô ®îc ¸p dông



®Ó kiÓm to¸n, tr×nh tù tiÕn hµnh çc bíc c«ng viÖc, çc

ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n thùc hiÖn.

3.2.2. Thùc hiÖn kiÓm to¸n:

Trong giai ®o¹n nµy, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh ¸p dông çc

ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n ®Ó thu thËp, ®¸nh gi¸ çc b»ng chøng

kiÓm to¸n vµ kÕ ho¹ch kiÓm to¸n ®· lËp. C«ng t¸c thu thËp b»ng

chøng ®îc tiÕn hµnh th«ng qua viÖc kÕt hîp çc kü thuËt mang

l¹i sù ®¶m b¶o cÇn thiÕt cho viÖc ®a ra ý kiÕn kiÓm to¸n còng

nh ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, cô thÓ ®ã lµ çc thñ tôc

kiÓm to¸n theo chuÈn mùc, ph©n tÝch quy tr×nh ho¹t ®éng vµ

çc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chuyªn m«n. ViÖc ®¸nh gi¸ quy tr×nh

kinh doanh sÏ cho phÐp KiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc møc ®é

hiÖu qu¶ cña ®¬n vÞ trong viÖc kiÓm so¸t rñi ro. Çc thñ tôc sÏ

®Æc biÖt tËp trung vµo ho¹t ®éng kinh doanh vµ çc rñi ro cã

liªn quan ®Õn b¸o ço tµi chÝnh cïng çc ®¸nh gi¸ chuyªn m«n

cña Ban qu¶n lý trong viÖc theo dâi vµ kiÓm so¸t çc rñi ro nµy.

3.2.3. KÕt thóc kiÓm to¸n:

Çc c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn:

- Tæng hîp çc kÕt qu¶ kiÓm to¸n;

- Th¶o luËn víi kh¸ch hµng vÒ kÕt qu¶ kiÓm to¸n vµ xö lý

çc sai ph¹m ®îc ph¸t hiÖn;

- LËp dù th¶o B¸o ço kiÓm to¸n (nªu ra çc ý kiÕn vÒ b¸o

ço tµi chÝnh ®· ®îc kiÓm to¸n) vµ Th qu¶n lý (nªu ra çc

vÊn ®Ò ®îc ghi nhËn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n cïng çc

kiÕn nghÞ gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò ®îc nªu ra);



- Göi vµ trao ®æi thèng nhÊt dù th¶o B¸o ço, th qu¶n lý

víi Ban Gi¸m ®èc C«ng ty kh¸ch hµng;

- Thèng nhÊt vµ ph¸t hµnh B¸o ço kiÓm to¸n chÝnh thøc.

Nh×n chung quy tr×nh kiÓm to¸n cña CIMEICO ®· tu©n thñ

chÆt chÏ çc quy ®Þnh cña hÖ thèng ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt

Nam còng nh çc ChuÈn mùc KiÓm to¸n quèc tÕ tõ giai ®o¹n lËp

kÕ ho¹ch cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng lµ ph¸t hµnh B¸o ço kiÓm

to¸n.

II. Thùc tiÔn chu tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho do C«ng ty

kiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam thùc hiÖn:

§Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶, tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh hiÖu lùc

cña tõng cuéc kiÓm to¸n còng nh thu thËp ®îc ®Çy ®ñ b»ng

chøng cã gi¸ trÞ ®Ó lµm c¨n cø cho kÕt luËn cña kiÓm to¸n viªn,

khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho, cuéc kiÓm to¸n

®îc tiÕn hµnh theo 3 bíc c¬ b¶n. Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n mµ

CIMEICO x©y dùng còng dùa trªn çc bíc: lËp kÕ ho¹ch- thùc hiÖn

kÕ ho¹ch vµ kÕt thóc kiÓm to¸n. Díi ®©y lµ thùc tiÔn quy tr×nh

kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho do C«ng ty tiÕn hµnh t¹i 2

nhãm kh¸ch hµng:

- Nhãm kh¸ch hµng thùc hiÖn kiÓm to¸n thêng xuyªn: gåm c«ng

ty DÖt lôa E…

- Nhãm kh¸ch hµng thùc hiÖn kiÓm to¸n n¨m ®Çu tiªn: c«ng ty

ThÐp F, c«ng ty Th¬ng m¹i H…

1. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:

1.1 ChuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:

Quy tr×nh kiÓm to¸n sÏ ®îc b¾t ®Çu khi kiÓm to¸n viªn vµ

c«ng ty kiÓm to¸n thu nhËn mét kh¸ch hµng. Thu nhËn kh¸ch



hµng lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm viÖc liªn l¹c gi÷a kiÓm to¸n viªn

vµ kh¸ch hµng, sau ®ã lµ sù ®¸nh gi¸ cña kiÓm to¸n viªn vÒ kh¶

n¨ng chÊp nhËn yªu cÇu kiÓm to¸n ®ã. Dùa vµo nh÷ng hiÓu biÕt

s¬ bé vÒ quy m« vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng, Ban

gi¸m ®èc C«ng ty sÏ lùa chän ®éi ngò nh©n viªn cho phï hîp.

Th«ng thêng mét nhãm kiÓm to¸n gåm 3 - 4 nh©n viªn, ®èi víi

nh÷ng kh¸ch hµng cã quy m« lín th× sè nh©n viªn trong nhãm

kiÓm to¸n sÏ nhiÒu h¬n ®Ó phï hîp víi khèi lîng c«ng viÖc. §ång

thêi trong bíc nµy Ban gi¸m ®èc sÏ hoµn tÊt viÖc ký kÕt hîp ®ång

víi c«ng ty kh¸ch hµng.

* §èi víi C«ng ty DÖt lôa E:

C«ng ty DÖt lôa E lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trùc

thuéc Tæng C«ng ty DÖt may ViÖt Nam. C«ng ty E tiÕn hµnh

kiÓm to¸n mét çch thêng xuyªn ®Ó cã ®îc hÖ thèng nh÷ng

nhËn ®Þnh chÝnh x¸c vÒ ho¹t ®éng kinh doanh qua çc n¨m.

Hµng tån kho lµ chu tr×nh träng yÕu nªn rÊt ®îc çc kiÓm to¸n

viªn chó träng khi tiÕn hµnh c«ng viÖc.

* §èi víi C«ng ty ThÐp F:

C«ng ty F lµ C«ng ty cã 100% vèn níc ngoµi, ho¹t ®éng

trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh thÐp. Trong n¨m 2004 ®·

x¶y ra mét sè biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÐp vµ ®iÒu

nµy ®· ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty. Ban gi¸m ®èc

C«ng ty thùc hiÖn kiÓm to¸n nh»m n©ng cao c«ng t¸c kÕ to¸n

còng nh kh¼ng ®Þnh tÝnh chung thùc vµ hîp lý cña B¸o ço tµi

chÝnh ®îc lËp.

* §èi víi C«ng ty Th¬ng m¹i H:

C«ng ty Th¬ng m¹i H lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t

®éng trªn lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh mÆt hµng ®iÖn tö, th-

¬ng m¹i… Trong n¨m 2004, doanh thu cña c«ng ty t¨ng lªn râ rÖt

do nhu cÇu cña thÞ trêng t¨ng m¹nh do ®ã doanh nghiÖp cã nhu

cÇu tiÕn hµnh kiÓm to¸n ®Ó cã ®îc çi nh×n tæng quan nhÊt vÒ

phÝa ®¬n vÞ còng nh cho çc nhµ ®Çu t trong t¬ng lai. Ban



Gi¸m ®«c c«ng ty ®· cã sù liªn hÖ víi c«ng ty kiÓm to¸n Cimeico

tõ cuèi th¸ng 12 n¨m 2004 ®Ó cã sù chuÈn bÞ, t¹o ®iÒu kiÖn

tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh n¨m 2004 còng chÝnh lµ

n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn kiÓm to¸n.

1.2 Thu thËp th«ng tin c¬ së:

Theo ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 300 “LËp kÕ ho¹ch

kiÓm to¸n”, trong giai ®o¹n nµy kiÓm to¸n viªn sÏ thu thËp hiÓu

biÕt vÒ ngµnh nghÒ, c«ng viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng, hÖ

thèng kÕ to¸n, kiÓm so¸t néi bé vµ çc bªn liªn quan ®Õn kh¸ch

hµng ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro phôc vô cho viÖc lªn kÕ ho¹ch kiÓm

to¸n. Nh×n chung, hµng tån kho t¹i çc doanh nghiÖp ®Òu bao

gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 152, çc lo¹i

c«ng cô dông cô trªn TK 153, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë

dang trªn TK 154, thµnh phÈm trªn TK 155, hµng hãa tån kho trªn

TK 156… Tïy theo tõng trêng hîp, cã n¬i cßn sö dông TK 157 ®Ó

ph¶n ¸nh. Cô thÓ ®èi víi 2 nhãm nªu trªn:

*1.2.1. §èi víi çc kh¸ch hµng thêng xuyªn:

Do lµ kh¸ch hµng thêng xuyªn cña CIMEICO nªn t¹i CIMEICO

ngay tõ th¸ng 08 hµng n¨m, çc nhãm trëng ®· cã tr¸ch nhiÖm

liªn hÖ víi ®¬n vÞ ®Ó ®Ò nghÞ ký hîp ®ång cho n¨m hiÖn hµnh.

Do ®ã, çc th«ng tin chung vÒ ®¬n vÞ sÏ ®îc kiÓm to¸n viªn thu

thËp trong Hå s¬ kiÓm to¸n chung (lu t¹i Cimeico).

C«ng ty E ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 233/CNn-

TCL§ ngµy 24/03/1993 cña Bé trëng Bé C«ng nghiÖp nhÑ (nay lµ

Bé C«ng nghiÖp). §¬n vÞ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ Qóy

II/1993 theo giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 106064 ngµy

13/04/1993 do Träng tµi kinh tÕ tØnh A cÊp, giÊy phÐp kinh

doanh xuÊt nhËp khÈu sè 1.02.1.009/GP ngµy 08/08/1993 do Bé

Th¬ng m¹i cÊp.



Tõ ngµy 31/12/2003, C«ng ty ho¹t ®éng víi 4 xÝ nghiÖp thµnh

viªn h¹ch to¸n phô thuéc lµ: xÝ nghiÖp dÖt, nhuém, hÊp vµ xÝ

nghiÖp dÞch vô. LÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh cña E lµ:

- S¶n xuÊt lôa, v¶i vµ quÇn ¸o çc lo¹i;

- Kinh doanh hµng dÖt may, dÞch vô;

- DÞch vô tæng hîp, kinh doanh kh¸ch s¹n t¹i SÇm S¬n;

- XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp.

Ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt réng, trªn toµn quèc vµ cã giao dÞch

thêng xuyªn víi çc c«ng ty may mÆc t¹i NhËt B¶n, Hµn Quèc,

mét sè níc §«ng ¢u… Trô së chÝnh ®îc ®Æt t¹i thµnh phè Nam

§Þnh.

Mét sè th«ng tin c¬ së vÒ hµng tån kho t¹i E:

- Nguyªn vËt liÖu: ph¶n ¸nh trªn TK 152 gåm sîi cotton, sîi

t¬ t»m, sîi nguyªn liÖu pha len, sîi Peco…

- C«ng cô dông cô trong kho: ph¶n ¸nh trªn TK 153 gåm

nh÷ng c«ng cô dông cô dïng trong v¨n phßng nh: quÇn ¸o b¶o hé

lao ®éng, m¸y kh©u cò, m¸y thêng,…

- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ph¶n ¸nh trªn TK

1541 (chi phÝ gia c«ng bªn ngoµi) vµ TK 1542 (chi phÝ gia c«ng

néi bé).

- Thµnh phÈm ph¶n ¸nh trªn TK 155 gåm: çc lo¹i v¶i, hµng

dÖt may hoµn thµnh theo hîp ®ång.

- Hµng hãa tån kho ph¶n ¸nh trªn TK 156 gåm: nguyªn vËt

liÖu cha dïng cho s¶n xuÊt, s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho chê

b¸n…

- Hµng göi b¸n ph¶n ¸nh trªn T K 157.

*1.2.2. §èi víi kh¸ch hµng kiÓm to¸n n¨m ®Çu:

Çc kiÓm to¸n viªn ph¶i tiÕn hµnh çc biÖn ph¸p pháng vÊn

vµ quan s¸t thùc tÕ ®Ó cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ®¬n vÞ. Qua

®ã thu thËp ®îc nh÷ng th«ng tin nh sau:

C«ng ty F lµ c«ng ty 100% vèn níc ngoµi, ®îc thµnh lËp

theo giÊy phÐp ®Çu t sè 2306/GP ngµy 11 th¸ng 05 n¨m 1997



cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t, c«ng ty chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng

tõ th¸ng 2 n¨m 1998. Ph¹m vi ho¹t ®éng trong c¶ níc víi thêi gian

ho¹t ®éng lµ 35 n¨m kÓ tõ ngµy cÊp phÐp ®Çu t. Trô së chÝnh

cña c«ng ty ®îc ®Æt t¹i Thµnh phè H¶i Phßng.

Hµng tån kho cña c«ng ty bao gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh

(nh thÐp cuèn hotcoil, kÏm…), nguyªn vËt liÖu phô (çc lo¹i axit,

xót, nh«m kÏm…), c«ng cô dông cô (trang thiÕt bÞ b¶o hé lao

®éng…), thµnh phÈm (gåm çc lo¹i èng thÐp nh èng thÐp ®en,

èng m¹, èng hép…).

C«ng ty H lµ doanh nghiÖp nhµ níc cã vèn ®Çu t níc ngoµi

ho¹t ®éng trªn çc lÜnh vùc: s¶n xuÊt, kinh doanh ®iÖn tö, th-

¬ng m¹i, x©y dùng vµ qu¶n lý c«ng tr×nh h¹ tÇng t¹i khu c«ng

nghiÖp Sµi §ång, t vÊn vµ dÞch vô ®Çu t, x©y dùng cho khu

c«ng nghiÖp...

C«ng ty cã trô së chÝnh ®Æt t¹i QuËn §èng §a Hµ Néi.

Hµng tån kho cña c«ng ty H cã: nguyªn vËt liÖu; c«ng cô

dông cô; Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang; Thµnh phÈm tån

kho vµ hµng ho¸ tån kho.

- Nguyªn vËt liÖu: (h¹ch to¸n trªn TK152) gåm cã mét sè

lo¹i

+ Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ çc bé linh kiÖn vµ ®Ìn h×nh

tivi çc lo¹i ®îc nhËp tõ nhµ cung cÊp cã gi¸ trÞ lín dïng ®Ó l¾p

®Æt çc lo¹i tivi, ®Çu VCD, DVD... Nguyªn vËt liÖu chÝnh ®îc kÕ

to¸n c«ng ty X h¹ch to¸n trªn TK 1521.

+ Nguyªn vËt liÖu phô: bao gåm nhiÒu lo¹i phôc vô cho

viÖc ®ãng gãi s¶n phÈm, b¶o hµnh s¶n phÈm... nh b¨ng keo,

d©y ®ai... ®îc h¹ch to¸n trªn TK 1522; Çc lo¹i bao b×, xèp ®îc

h¹ch to¸n tªn TK 1524; Çc lo¹i m¸y tÝnh, m¸y in, m¸y ®Ó nghiªn

cøu ®îc h¹ch to¸n trªn TK 1525; cßn çc lo¹i vËt liÖu phô kh¸c ®îc

doanh nghiÖp h¹ch to¸n trªn TK 1526.



- C«ng cô dông cô: dïng ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt t¹i

ph©n xëng, phôc vô cho viÖc ngiªn cøu t¹i trung t©m nghiªn

cøu... ®îc doanh nghiÖp h¹ch to¸n trªn TK 153.

- S¶n phÈm s¶n xuÊt kinh doanh dë dang: lµ çc bé linh

kiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p cßn ®ang trªn d©y chuyÒn

cha hoµn thµnh ®îc kÕ to¸n doanh nghiÖp h¹ch to¸n trªn TK 154

- Thµnh phÈm tån kho cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu

lo¹i ®îc l¾p ®Æt hoµn thµnh nh tivi, tñ l¹nh, nåi ®iÖn.... chiÕm

mét vÞ trÝ quan träng trong hµng tån kho cña doanh nghiÖp ®îc

h¹ch to¸n trªn TK 155.

- Hµng ho¸ tån kho cña doanh nghiÖp bao gåm m¸y ®iÒu

hoµ, lß vi sãng, m¸y tÝnh vµ hµng mÉu ®îc nhËp tõ níc ngoµi.

Hµng ho¸ tån kho ®îc h¹ch to¸n trªn TK156.

1.3. Thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng:

Çc th«ng tin cã liªn quan ®Õn nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch

hµng sÏ ®îc thu thËp th«ng qua hå s¬ kiÓm to¸n cña n¨m tríc

(®èi víi c«ng ty E) hay thu thËp qua trao ®æi víi Ban Gi¸m ®èc

c«ng ty kh¸ch hµng (c«ng ty F, H..). §©y lµ nh÷ng th«ng tin phôc

vô cho kiÓm to¸n chu tr×nh Hµng tån kho nãi riªng còng nh toµn

bé qu¸ tr×nh kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh nãi chung. Chóng th-

êng bao gåm:

- GiÊy phÐp thµnh lËp c«ng ty: cho biÕt vÒ lÜnh vùc, ngµnh

nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng, tõ ®ã kiÓm to¸n viªn cã thÓ

kh¸i qu¸t ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ hµng tån kho t¹i ®¬n vÞ.

- V¨n b¶n quy ®Þnh ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña c«ng ty: bao

gåm çc quy ®Þnh vÒ viÖc ph©n chia lîi nhuËn, çc quy ®Þnh

vÒ bé m¸y qu¶n lý nãi chung vµ bé phËn qu¶n lý hµng tån kho

nãi riªng.

- Biªn b¶n häp Héi ®ång qu¶n trÞ (nÕu cã), biªn b¶n cuéc

häp cña Ban gi¸m ®èc n¨m tµi chÝnh tríc: ®Ó thÊy ®îc t×nh



h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp cã nh÷ng biÕn ®éng lín hay

kh«ng?…

1.4. Thùc hiÖn çc thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé:

Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, çc kiÓm to¸n viªn

tiÕn hµnh ph©n tÝch mét sè chØ tiªu trªn B¸o ço tµi chÝnh cña

kh¸ch hµng trong ®ã chñ yÕu trªn B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh

vµ B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®éng cña

çc chu tr×nh n¨m nay so víi çc n¨m tríc. Th«ng qua thñ tôc

ph©n tÝch ®ã, kiÓm to¸n viªn cã thÓ x©y dùng nh÷ng thñ tôc

cÇn thiÕt ®Ó t×m ra nh÷ng sai sãt, gian lËn cã thÓ cã. Çc thñ

tôc ph©n tÝch s¬ bé thêng ®îc sö dông lµ: so s¸nh sè d hµng tån

kho trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m nay so víi n¨m tríc (chi tiÕt

cho tõng lo¹i hµng tån kho), so s¸nh tû träng hµng tån kho trong

tæng Tµi s¶n lu ®éng n¨m nay so víi n¨m tríc, so s¸nh gi¸ vèn

hµng b¸n trªn B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh g¾n víi so s¸nh doanh

thu thuÇn n¨m nay víi n¨m tríc…

§èi víi çc kh¸ch hµng cô thÓ nªu trªn, qua ph©n tÝch s¬ bé

çc kiÓm to¸n viªn thu ®îc kÕt qu¶ sau:

*1.4.1. C«ng ty DÖt lôa E:

B¶ng 3: Ph©n tÝch sè liÖu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

c«ng ty E t¹i ngµy 31/12/2004

Tµi s¶n 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch %

A- Tµi s¶n lu ®éng vµ

®Çu t ng¾n h¹n

110.471.828.70

7

111.812.960.18

9 1.341.131.482 1,21

III. Hµng tån kho 23.097.419.059 24.838.300.138 1.740.885.079 7,54

1. Hµng mua ®ang ®i

®êng -20.162 0 20.162 -100

2. Nguyªn vËt liÖu tån

kho 3.060.975.888 3.606.385.708 545.409.820 17,82

3. C«ng cô dông cô tån

kho 4.948.114 4.574.549 -373.565 -7,55

4. Chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh dë dang 7.416.941.874 5.399.829.890 -2.017.111.984 -27,19



5. Thµnh phÈm tån kho 12.142.502.868 15.673.758.885 3.531.256.017 29,08

6. Hµng ho¸ tån kho 123.272.204 -23.784.825 -147.057.029 -119,29

7. Hµng göi ®i b¸n 348.798.273 177.535.931 -171.262.342 -49,1

8. Dù phßng gi¶m gi¸

tån kho 0 0 0

IV. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c 953.485.962 165.983.228 -787.502.734 -82,59

V. Chi sù nghiÖp 14.031.394.450 14.031.394.450

B- Tµi s¶n cè ®Þnh vµ

®Çu t dµi h¹n 2.185.662.950 1.943.378.583 -242.284.367 -11,08

Tæng céng tµi s¶n

112.657.491.65

7

113.756.338.77

2 1.098.847.115 0,97

Nguån vèn 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch %

A- Nî ph¶i tr¶ 91.214.010.764 72.320.241.805

-

18.893.768.959 -20,71

B- Nguån vèn chñ së

h÷u 21.443.480.893 41.436.096.967 19.992.616.074 93,23

Tæng nguån vèn

112.657.491.65

7

113.756.338.77

2

113.756.338.77

2 0,97



B¶ng 4: Ph©n tÝch s¬ bé b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh

doanh cña c«ng ty E


ChØ tiªu 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch

Tæng doanh thu 70.115.659.250

75.860.692.15

7

5.745.032.90

7

1. Doanh thu thuÇn 71.245.898.548 75.609.909.191 4.364.010.643

2. Gi¸ vèn hµng b¸n 67.154.885.912 72.164.459.598 5.009.573.686

3. Lîi nhuËn gép 4.091.012.636 3.445.449.593 -645.563.043

4. Chi phÝ b¸n hµng 391.421.588 421.836.561 30.414.973

5. Chi phÝ qu¶n lý doanh

nghiÖp 965.176.457 275.468.728 -689.707.729

6. Thu nhËp ho¹t ®éng tµi

chÝnh 40.481.963 34.469.907 -6.012.056

7. Chi phÝ ho¹t ®éng tµi

chÝnh 2.534.553.836 2.426.437.898 -108.115.938

8. LN thuÇn tõ KD 740.342.718 356.176.313 -384.166.405

9. Thu nhËp kh¸c 77.318.359 19.159.736. -58.158.623

10. Chi phÝ kh¸c 6.905.592 15.055.177 8.149.585

11. Lîi tøc kh¸c 3.025.125 4.104.559 1.079.434

12. Tæng LN tríc thuÕ 313.780.610 360.280.872 46.500.262

13. ThuÕ TN ph¶i nép

14. Tæng LN sau thuÕ 313.780.610 360.280.872 46.500.262

78


Qua ph©n tÝch s¬ bé B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o ço

kÕt qu¶ kinh doanh thêi ®iÓm 31/12/2004 t¹i c«ng ty E, çc kiÓm

to¸n viªn nhËn thÊy:

- Gi¸ trÞ hµng tån kho n¨m 2004 so víi n¨m 2003 lµ t¨ng lªn

1.740.885.079®, t¬ng øng víi 7,54% trong ®ã ®Òu nhËn thÊy

qua c¶ 2 n¨m gi¸ trÞ thµnh phÈm lu«n chiÕm mét tû träng lín

trong tæng gi¸ trÞ hµng tån kho, cô thÓ n¨m 2003, thµnh phÈm

chiÕm 52,57%; sang n¨m 2004 thµnh phÈm chiÕm 63,1%.

- Gi¸ trÞ hµng tån kho n¨m 2004 t¨ng lªn so víi n¨m tríc lµ

do sù t¨ng cña nguyªn vËt liÖu (chiÕm 31,32% phÇn gi¸ trÞ t¨ng

thªm) vµ thµnh phÈm tån kho (chiÕm 202,84% phÇn gi¸ trÞ t¨ng

thªm cña hµng tån kho). Çc gi¸ trÞ cßn l¹i lµ CP s¶n xuÊt kinh

doanh dë dang hay hµng hãa hoµn thµnh, hµng göi ®i b¸n… gi¸

trÞ ®Òu gi¶m.

- Xem xÐt tæng doanh thu vµ gi¸ vèn hµng b¸n: Ta nhËn

thÊy tû lÖ t¨ng cña gi¸ vèn hµng b¸n qua 2 n¨m lín h¬n tû lÖ t¨ng

doanh thu, cô thÓ: doanh thu t¨ng lªn 4.364.010.643® (6,12%)

trong khi gi¸ vèn t¨ng 5.009.573.686® (7,46%). Qua sè liÖu trªn

kiÓm to¸n viªn nhËn thÊy viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh

gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc tÝnh gi¸ xuÊt cña hµng tån kho cña

c«ng ty E cã thÓ x¶y ra sai sãt.

*1.4.2. C«ng ty ThÐp F: Cã b¶ng ph©n tÝch s¬ bé sau:

B¶ng 5: Ph©n tÝch sè liÖu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

c«ng ty F t¹i ngµy 31/12/2004

Tµi s¶n 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch %


®Çu t ng¾n h¹n: 51.108.843.160 67.966.051.255 16.854.204.095 32,98

III. Hµng tån kho 43.761.063.812 50.002.545.287 6.241.481.474 14,27


®êng


kho 25.519.711.821 26.010.002.585 490.290.764 1,92


kho 5.345.898 13.594.429 8.248.531 154,29




kinh doanh dë dang 5.404.166.997 7.001.858.452 1.597.691.455 29,56

5. Thµnh phÈm tån kho 13.404.321.564 21.184.235.949 7.779.914.385 58,04

6. Hµng ho¸ tån kho

7. Hµng göi ®i b¸n 572.482.468 207.146.128 -365.336.340 -63,82


tån kho

IV. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c

Tæng céng tµi s¶n 91.686.744.254

101.555.210.48

3 9.868.466.229 10,76

Tæng nguån vèn 91.686.744.254

101.555.210.48

3 9.868.466.229 10,76


doanh cña c«ng ty F

NhËn xÐt: Qua ph©n tÝch s¬ bé c¸c chØ tiªu trªn B¶ng c©n

®èi nhËn thÊy hµng tån kho cña C«ng ty F qua n¨m 2004 ®· t¨ng

lªn 18,49%, chñ yÕu do sù t¨ng lªn cña thµnh phÈm tån kho

(58,04%) trong khi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang t¨ng lªn

29,56%. XÐt trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp,

tæng lîi nhuËn sau thuÕ t¨ng lªn so víi n¨m 2003 lµ 10.540.250®.

KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i lµm râ sù thay ®æi nµy, chó träng ®Õn

kh©u tiªu thô s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm.

*1.4.3. C«ng ty H:



1. Doanh thu thuÇn 127.253.568.003

134.286.968.45

4 7.033.418.451

2. Gi¸ vèn hµng b¸n 102.386.994.486

109.342.767.00

8 6.955.772.522

3. Lîi nhuËn gép 24.866.573.517 24.944.219.446 1.922.372.071

Tæng LN sau thuÕ 221.003.426 231.543.676 10.540.250

80


B¶ng 7: ph©n tÝch sè liÖu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

c«ng ty H

t¹i ngµy 31/12/2004

Tµi s¶n 31/12/2003 31/12/2004 Chªnh lÖch %


®Çu t ng¾n h¹n 59.691.251.171 73.405.150.800 13.713.899.630 22,97

III. Hµng tån kho 12.672.537.598 33.040.862.601 20.368.325.003 160,73


®êng 0 0 0


kho 3.740.835.535 3.351.013.375 -389.822.161 - 10,42


kho 149.403.476 155.967.745 6.564.269 4,39


kinh doanh dë dang 4.939.509.967 5.273.942.444 334.432.478 6,77

5. Thµnh phÈm tån kho 1.234.496.798 16.951.463.177 15.716.966.379 1.273,15

6. Hµng ho¸ tån kho 2.608.291.822 7.308.475.860 4.700.184.038 180,20

7. Hµng göi ®i b¸n 0 0 0


tån kho 0 0 0

B- Tµi s¶n cè ®Þnh vµ

®Çu t dµi h¹n

600.524.195.11

9

624.160.967.29

3 23.636.772.174 3,94

Tæng céng tµi s¶n

660.215.446.28

9,64

697.566.118.09

3,44

37.350.671.803

,80 5,66

Tæng nguån vèn

660.215.446.29

0

697.566.118.09

3 37.350.671.804 6


doanh cña c«ng ty H



Qua ph©n tÝch s¬ bé, kiÓm to¸n viªn nhËn thÊy

- BiÕn ®éng hµng tån kho: t¨ng 160.73%. Trong ®ã ®¸ng chó

ý lµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho l¹i gi¶m 10.42%, gi¸ trÞ c«ng

cô dông cô tån kho vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang t¨ng

kh«ng ®¸ng kÓ. Nhng gi¸ trÞ thµnh phÈm tån kho t¨ng m¹nh

1273.15% vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho còng t¨ng ®¸ng kÓ

180.2%

- Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho vµ gi¸ trÞ chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh dë dang kh«ng cßn chiÕm tû träng chñ yÕu trong

hµng tån kho nh n¨m tríc mµ thay vµo ®ã trong n¨m nay gi¸ trÞ

thµnh phÈm tån kho vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho chiÕm tû träng

chñ yÕu: 51.30% vµ 22.12% trong gi¸ trÞ hµng tån kho.

§èi víi sù thay ®æi bÊt thêng nµy, kiÓm to¸n viªn pháng vÊn

nh©n viªn kh¸ch hµng vµ ®îc gi¶i thÝch ®ã lµ do c«ng ty míi

nhËp mét l« m¸y míi vµ cha tiÕn hµnh xuÊt b¸n nh chÝnh s¸ch

cña c«ng ty ®èi víi mÆt hµng míi s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy mµ gi¸

trÞ thµnh phÈm tån kho vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho t¨ng m¹nh.

KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng nµy cña hµng tån kho

kh«ng ph¶i lµ biÕn ®éng bÊt thêng song cÇn tËp trung chó ý ®èi

víi chu tr×nh thµnh phÈm tån kho vµ chu tr×nh hµng ho¸ tån kho

trong khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n.



Tæng doanh thu 111.390.233.712

109.267.544.64

1 -2.122.689.070

1. Doanh thu thuÇn 111.390.233.712

109.267.544.64

1 -2.122.689.070

2. Gi¸ vèn hµng b¸n 101.666.530.634 94.148.307.732 -7.518.222.902

3. Lîi nhuËn gép 9.723.703.078 15.119.236.910 5.395.533.832

Lîi nhuËn sau thuÕ 890.349.0983.175.369.3882.285.020.289

82


1.5. §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro:

Sau khi thu thËp nh÷ng th«ng tin chung vÒ C«ng ty vµ

ph©n tÝch s¬ bé B¸o ço tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, kiÓm to¸n

viªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ møc träng yÕu ®èi víi B¸o ço tµi chÝnh

cña ®¬n vÞ ®· lËp. Møc träng yÕu ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn çc

chØ tiªu:

+ 0.5% - 1% Doanh thu thuÇn

+ 1% - 2% L·i gép

+ 5%- 10% Lîi nhuËn tríc thuÕ. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng

nh¹y c¶m th× tû lÖ ¸p dông lµ 3%- 5%, viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh nh¹y

c¶m sÏ do kiÓm to¸n viªn chÝnh thùc hiÖn trong giai ®o¹n lËp kÕ

ho¹ch. §Ó cã ®îc nhËn ®Þnh ®óng ®¾n vÒ kh¸ch hµng, kiÓm

to¸n viªn chÝnh sÏ dùa vµo kinh nghiÖm ®Ó lËp B¶ng x¸c ®Þnh

tÝnh nh¹y c¶m ¸p dông cho tõng ®èi tîng. Cã thÓ lÊy vÝ dô nh:

B¶ng 9: B¶ng x¸c ®Þnh tÝnh nh¹y c¶m do KTV chÝnh thùc hiÖn

CIMEICO VN Kh¸ch hµng

N¨m kÕt thóc

31/12/2004 LËp biÓu

KiÓm

tra Ký

hiÖu Danh môc kiÓm tra tÝnh nh¹y c¶m Ngµy Ngµy

C©u hái

Cã/Kh«n

g NhËn xÐt 1.Kh¸ch hµng lµ c«ng ty cæ phÇn hay mét

thµnh viªn cña tËp ®oµn lµ c«ng ty cæ phÇn

hay kh«ng?

2.Kh¸ch hµng dù kiÕn trong t¬ng lai sÏ trë

thµnh mét c«ng ty cæ phÇn hay lµ mét thµnh

viªn cña tËp ®oµn lµ c«ng ty cæ phÇn hay

kh«ng?

3.Kh¸ch hµng cã ph¸t sinh çc tho¶ thuËn tµi



trî, ®Ò nghÞ ®Êu thÇu hoÆc mua l¹i ®· thùc

hiÖn hay kh«ng?

4.§©y cã ph¶i lµ kh¸ch hµng quan träng míi

ký hîp ®ång kh«ng?

5.Trong ho¹t ®éng kinh doanh, kh¸ch hµng

lÖ thuéc nhiÒu vµo vèn vay tõ bªn ngoµi

kh«ng?

6.Cã ph¸t hiÖn ra sè lîng cæ ®«ng thùc tÕ

nhiÒu h¬n mét c¸ch ®¸ng kÓ so víi sè cæ

®«ng ®¨ng ký trong ®iÒu lÖ cña c«ng ty

kh«ng?

7.Kh¸ch hµng cã biÓu hiÖn cho thÊy hä liªn

quan ®Õn nhiÒu vô kiÖn tông hoÆc tranh c·i

vÒ ph¸p luËt kh«ng?

8.Kh¸ch hµng cã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, cã nî

ph¶i tr¶ víi sè tiÒn lín hoÆc cã vÊn ®Ò

nghiªm träng vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng liªn tôc

kh«ng?

9.Kh¸ch hµng cã ®îc nhiÒu ngêi biÕt ®Õn

hoÆc thu hót sù chó ý cña c«ng chóng

kh«ng?

NÕu tr¶ lêi Cã ®èi víi tõ hai hay trªn hai c©u

hái trªn th× kh¸ch hµng nªn ®îc xem lµ “nh¹y

c¶m”. C¸c kh¸ch hµng lµ c«ng ty cæ phÇn

®ßi hái ph¶i cã hai Phã gi¸m ®èc kiÓm tra

®ång thêi. C¨n cø vµo viÖc xem xÐt nh trªn,



kh¸ch hµng nµy thuéc lo¹i:

Nh¹y c¶m ………. Kh«ng nh¹y

c¶m………

Th«ng qua ph¬ng ph¸p nµy, kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc

møc träng yÕu kÕ ho¹ch ®èi víi B¸o ço tµi chÝnh ®ång thêi

th«ng qua th«ng tin c¬ së vµ th«ng tin ph¸p lý võa thu nhËn ®îc,

çc kiÓm to¸n viªn còng ®a ra ®¸nh gi¸ vÒ møc rñi ro cã liªn

quan ®Õn hµng tån kho (cao, thÊp hay trung b×nh). Cô thÓ ë 2

kh¸ch hµng nªu trªn:

*1.5.1. C«ng ty DÖt lôa E:

Víi c«ng ty nµy n¨m 2004, doanh thu n¨m 2004 t¨ng lªn

h¬n 6% so víi n¨m 2003, kiÓm to¸n viªn chän doanh thu lµm c¨n

cø ®Ó x¸c ®Þnh møc träng yÕu.

Møc träng yÕu kÕ ho¹ch = Tæng doanh thu x 2%

= 75.860.692.157 x 2% =

1.517.213.843,14®

Møc rñi ro kiÓm to¸n ®îc x¸c ®Þnh ®èi víi c«ng ty lµ møc

trung b×nh do ®ã khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn ph¶i

tiÕn hµnh kiÓm tra trªn mét sè lîng mÉu lín. §ång thêi çc ph¬ng

ph¸p kiÓm to¸n ®îc ¸p dông trong trêng hîp nµy cã thÓ lµ:

+ §èi chiÕu biªn b¶n kiÓm kª hµng tån kho ngµy 31/ 12/ 2004

víi sæ s¸ch kÕ to¸n hµng tån kho cña ®¬n vÞ.

+ KiÓm tra vµ tÝnh to¸n l¹i gi¸ xuÊt hµng tån kho.

+ KiÓm tra chi tiÕt viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n

phÈm…

*1.5.2. C«ng ty ThÐp F:

C«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù nh ®èi víi c«ng ty E, kiÓm

to¸n viªn ®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro th«ng qua nh÷ng

th«ng tin thu thËp ®îc tõ ®¬n vÞ kh¸ch hµng. Møc träng yÕu kÕ

ho¹ch lµ 1.007.152.263® dùa theo b¶ng tÝnh sau:



B¶ng 10: B¶ng x¸c ®Þnh møc träng yÕu kÕ ho¹ch C«ng

ty F

ChØ tiªu

Sè liÖu

n¨m 2004

Møc träng yÕu

Tû lÖ % Sè tiÒn

Min Max Min Max

Doanh thu

thuÇn

134.286.968.

454

0.5

0

1.00

1.007.152.

263

1.342.869.

684

Lîi nhuËn tríc

thuÕ 231.543.676

5.0

0

10.0

0 11.577.184 23.154.367

*1.5.3. C«ng ty H: TiÕn hµnh çc thñ tôc t¬ng tù nh trªn çc

kiÓm to¸n viªn thu ®îc kÕt qu¶: møc träng yÕu kÕ ho¹ch ®îc x¸c

®Þnh ®èi víi lîi nhuËn tríc thuÕ lµ 3.175.369.388 x 3% =

95.261.081,64®.

1.6. §¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé:

HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng ®îc ®¸nh gi¸

th«ng qua çc chØ tiªu vÒ m«i trêng kiÓm so¸t, hÖ thèng kÕ

to¸n, çc thñ tôc kiÓm so¸t vµ hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé. Qua

xem xÐt, çc kiÓm to¸n viªn ®· thu thËp ®îc:

1.6.1. §Æc ®iÓm chung cña hÖ thèng kÕ to¸n :

+ C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam ban hµnh

theo QuyÕt ®Þnh sè 1411/ TC/ C§kiÓm to¸n ngµy 01/ 01/ 1995

cña Bé Tµi chÝnh, Th«ng t sè 55/ 2002/ TT-BTC ngµy 26/ 06/ 2002

cña Bé Tµi chÝnh vµ chÕ ®é b¸o ço tµi chÝnh doanh nghiÖp ban

hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 167/ 2000/ QD-BTC ngµy 25/ 10/ 2000

cña Bé Tµi chÝnh. C«ng ty liªn tôc cËp nhËt nh÷ng quy chÕ míi

ban hµnh cña Bé Tµi chÝnh vÒ chÕ ®é kÕ to¸n, chÊp hµnh ®óng

quy chÕ cña Bé Tµi chÝnh. Niªn ®é kÕ to¸n cña c«ng ty tõ 01/ 01

®Õn 31/ 12 hµng n¨m.



+ §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong kÕ to¸n lµ VN§, çc giao

dÞch kh¸c b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®îc ghi theo nguyªn tÖ vµ ph¶i quy

®æi ra VN§ theo tû gi¸ thùc tÕ hoÆc tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n

trªn thÞ trêng nguyªn tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng Nhµ níc

ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm nghiÖp vô kiÓm to¸n ph¸t sinh.

+ C«ng t¸c h¹ch to¸n hµng tån kho: gi¸ trÞ s¶n phÈm dë

dang cuèi kú ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh.

+ Niªn ®é kÕ to¸n b¾t ®Çu vµo ngµy 01/01, kÕt thóc vµo

ngµy 31/12 hµng n¨m.

1.6.2. §Æc ®iÓm riªng t¹i tõng doanh nghiÖp:

* C«ng ty DÖt lôa E:

a, M«i tr êng kiÓm so¸t : C«ng ty E lµ mét doanh nghiÖp nhµ

níc tån t¹i tõ l©u nªn bé m¸y qu¶n lý vÉn cßn kh¸ cång kÒnh, mäi

quyÒn ®iÒu hµnh ®Òu thuéc vÒ Tæng Gi¸m ®èc, cã th«ng qua

çc Phã Gi¸m ®èc, trëng çc phßng ban. Tæng Gi¸m ®èc lµ ngêi

cã chuyªn m«n, n¨ng lùc ®ång thêi cã uy tÝn lín ®èi víi çn bé

c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Ho¹t ®éng cña Ban Gi¸m ®èc ®îc

®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶, cã sù chØ ®¹o xuyªn suèt tõ cÊp trªn

xuèng cÊp díi. C«ng t¸c liªn l¹c gi÷a c«ng nh©n viªn víi Ban l·nh

®¹o ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, ®¶m b¶o nh÷ng ®ãng gãp cña

CNV ®îc tiÕp nhËn, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n. KiÓm to¸n viªn cña

Cimeico ®¸nh gi¸ c«ng ty E cã m«i trêng kiÓm so¸t tèt, tu©n thñ

®óng çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam.

b, HÖ thèng kÕ to¸n: Bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã

sè lîng nh©n viªn kh¸ lín, 16 nh©n viªn trong ®ã cã 1 kÕ to¸n tr-

ëng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n

vÞ, 1 phã phßng kÕ to¸n phô tr¸ch phÇn viÖc kÕ to¸n tæng hîp,1

thñ qòy. Mçi xÝ nghiÖp trùc thuéc cã 2 nh©n viªn, thêng xuyªn

cã sù liªn hÖ qua l¹i, c«ng t¸c h¹ch to¸n phô thuéc vµo v¨n phßng.

Do sè lîng nh©n viªn ®«ng nªn tÝnh ®éc lËp trong viÖc h¹ch

to¸n lµ rÊt cao, cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng. Tuy nhiªn



còng chÝnh v× thÕ nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tõng nh©n viªn

trong phßng kh«ng cao.

+ H×nh thøc sæ kÕ to¸n: doanh nghiÖp sö dông phÇn

mÒm kÕ to¸n ghi sæ theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ.

+ H¹ch to¸n hµng tån kho:

- Hµng tån kho cña c«ng ty ®îc lu tr÷ t¹i 5 kho gåm 1 kho

tæng ®Æt gÇn khu v¨n phßng, çc kho ®Æt t¹i xÝ nghiÖp.

Çc nghiÖp vô NhËp - XuÊt kho ®îc thñ kho t¹i mçi kho theo

dâi chÆt chÏ vµ ®Þnh kú ®èi chiÕu sæ, thÎ kho víi sæ chi

tiÕt vµ sæ tæng hîp hµng tån kho cña kÕ to¸n hµng tån kho.

- H¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.

- Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ hµng tån kho: hµng tån kho cña c«ng

ty ®îc ®Þnh gi¸ theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.

Ph¬ng ph¸p tæng hîp: theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng

xuyªn.

- Çc chÝnh s¸ch kÕ to¸n ®ang ¸p dông: trong kú kh«ng cã sù

thay ®æi lín nµo trong chÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng

ty.

c, Çc thñ tôc kiÓm so¸t: çc thñ tôc kiÓm so¸t ®èi víi hµng

tån kho t¹i c«ng ty DÖt lôa E ®îc thiÕt kÕ kh¸ chÆt chÏ, thÓ hiÖn:

- Hµng tån kho tõ khi nhËp vµo kho ®Õn khi xuÊt kho ®Òu chÞu

sù qu¶n lý chÆt chÏ. ViÖc qu¶n lý vËt liÖu ®îc ph©n c«ng, ph©n

®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cho tõng bé phËn cã liªn quan.

- Phßng vËt t chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc tæ chøc thùc

hiÖn quy tr×nh tiÕp nhËn hµng hãa.

- Kho tæng cña c«ng ty vµ çc kho t¹i xÝ nghiÖp hµng tuÇn, hµng

th¸ng ph¶i cã b¸o ço chi tiÕt vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån vËt

t göi cho çc phßng ban cã liªn quan: phßng kÕ to¸n tæng hîp,

phßng kÕ ho¹ch, phßng vËt t…Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 88


- Phßng vËt t hµng tuÇn ph¶i lËp vµ göi cho çc ®¬n vÞ liªn quan

b¸o ço t×nh h×nh cung øng, tiªu thô vËt liÖu trong tuÇn cïng dù

kiÕn thùc hiÖn trong tuÇn tíi. §ång thêi ®Þnh kú 3 th¸ng, 6 th¸ng

vµ hµng n¨m ph¶i cã b¸o ço quyÕt to¸n sö dông vËt t t¹i çc xÝ

nghiÖp ®Ó göi tíi çc ®¬n vÞ vµ göi lªn cÊp trªn. Phßng vËt t

còng cã thÓ ®ét xuÊt kiÓm tra vµ lÊy sè liÖu ®èi chiÕu vÒ t×nh

h×nh tån kho, sö dông vËt t t¹i tæng kho, kho xÝ nghiÖp.

- ViÖc tæ chøc qu¶n lý hÖ thèng kho, chÕ ®é theo dâi xuÊt,

nhËp, tån kho hµng hãa t¹i çc xÝ nghiÖp do phßng kÕ to¸n híng

dÉn vµ chØ ®¹o. Ngoµi ra ®¬n vÞ cßn thµnh lËp mét bé phËn tæ

chøc kiÓm kª hµng tån kho ®Ó gi¸m s¸t trùc tiÕp t×nh h×nh

qu¶n lý vµ tiªu thô hµng tån kho.

d, KiÓm to¸n néi bé : C«ng ty cã tån t¹i ho¹t ®éng kiÓm to¸n

néi bé song cha thùc sù cã hiÖu qu¶.

Tæng hîp l¹i kiÓm to¸n viªn ®a ra nhËn xÐt: lµ kh¸ch

hµng thêng

xuyªn cña CIMEICO, c«ng ty DÖt lôa E ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé t¬ng ®èi tèt. Çc kiÓm to¸n viªn nhËn

®Þnh sÏ thùc hiÖn phÇn lín çc thñ tôc kiÓm so¸t, gi¶m bít çc

thö nghiÖm c¬ b¶n ®Ó thu thËp çc b»ng chøng kiÓm to¸n cÇn

thiÕt.

* C«ng ty ThÐp F:

a, M«i tr êng kiÓm so¸t :

Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty F lµ m« h×nh tæ chøc bé m¸y

ph©n theo chøc n¨ng, ®îc ph©n thµnh hai chøc n¨ng riªng biÖt:

Chøc n¨ng tµi chÝnh vµ chøc n¨ng s¶n xuÊt, mçi chøc n¨ng ®îc

phô tr¸ch bëi mét gi¸m ®èc chuyªn vÒ lÜnh vùc ®ã: Gi¸m ®èc

tµi chÝnh vµ Gi¸m ®èc s¶n xuÊt. Gi¸m ®èc tµi chÝnh phô tr¸ch

çc phßng: phßng kÕ to¸n, phßng kinh doanh, phßng hµnh chÝnh,

phßng vËt t, phßng kÕ ho¹ch. Gi¸m ®èc s¶n xuÊt phô tr¸ch toµn

bé çc bé phËn thùc hiÖn c«ng viÖc liªn quan ®Õn s¶n xuÊt (çc

ph©n xëng s¶n xuÊt). TÊt c¶ çc vÊn ®Ò x¶y ra trong c«ng ty



®Òu ®îc tr×nh lªn Tæng gi¸m ®èc. Trêng hîp nh÷ng vÊn ®Ò

qu¸ lín sÏ ®îc th«ng qua Héi ®ång qu¶n trÞ. M«i trêng kiÓm so¸t

cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ lµ tèt.

b, HÖ thèng kÕ to¸n: Phßng kÕ to¸n t¹i c«ng ty cã 7 ngêi: 1

trëng phßng, 1 phã phßng, 1 thñ qòy vµ 4 nh©n viªn. TÝnh ®éc

lËp trong c«ng t¸c kÕ to¸n kh¸ cao, cô thÓ ®· cã sù ph©n c«ng

ph©n nhiÖm gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt, çc kÕ

to¸n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n t¬ng ®èi v÷ng vµng.

Mét sè chÝnh s¸ch kÕ to¸n quan träng cña ®¬n vÞ:

+ Doanh nghiÖp ¸p dông ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y h¹ch

to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chung.

+ §èi víi hµng tån kho: hµng tån kho cña ®¬n vÞ ®îc ghi

sæ theo gi¸ thùc tÕ, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo

ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng

hîp hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, ph¬ng ph¸p

h¹ch to¸n chi tiÕt lµ ph¬ng ph¸p thÎ song song. §Þnh kú cã tiÕn

hµnh kiÓm kª.

c, Çc thñ tôc kiÓm so¸t:

C«ng ty ®· x©y dùng mét hÖ thèng quy chÕ kiÓm so¸t néi

bé vÒ hµng tån kho, cô thÓ:

- Hµng tån kho chÞu sù qu¶n lý cña gi¸m ®èc tµi chÝnh, thñ

kho vµ ®éi b¶o vÖ kho, chØ cã nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm nµy

míi ®îc vµo kho.

- Çc nghiÖp vô nhËp hµng ph¶i cã chøng tõ hîp lÖ, c¨n cø

theo nhu cÇu sö dông, qu¶n lý çc ph©n xëng sÏ lËp phiÕu yªu

cÇu mua trªn ®ã ghi râ sè lîng hµng cÇn nhËp, ®èi víi gi¸ trÞ

hµng trªn 5.000.000 VN§ th× phiÕu yªu cÇu mua ph¶i ®îc sù phª

chuÈn cña gi¸m ®èc tµi chÝnh.

- Çc nghiÖp vô xuÊt hµng ph¶i cã phiÕu yªu cÇu sö dông

vËt t cã sù phª duyÖt ®Çy ®ñ míi ®îc xuÊt. ViÖc phª duyÖt

phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t ph¶i dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ

®Þnh møc vËt t ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm…



- Cã sù ph©n ly tr¸ch nhiÖm gi÷a ngêi b¶o qu¶n kho (thñ

kho) vµ ngêi ghi chÐp sæ s¸ch hµng tån kho (kÕ to¸n hµng tån

kho), gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp.

Tuy nhiªn qua kiÓm tra, pháng vÊn kiÓm to¸n viªn nhËn

thÊy sù ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a kÕ to¸n hµng tån kho vµ thñ kho

kh«ng ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i xem

xÐt vÊn ®Ò nµy ®Ó c«ng t¸c h¹ch to¸n hµng tån kho ®îc chÆt

chÏ h¬n.

d, KiÓm to¸n néi bé :

T¹i c«ng ty F kh«ng thiÕt lËp kiÓm so¸t néi bé riªng mµ chØ

cã mét chuyªn gia gi¸m s¸t tµi chÝnh thùc hiÖn chøc n¨ng cña bé

phËn nµy. KiÓm to¸n viªn nhËn thÊy viÖc tæ chøc trªn lµ cha thËt

hîp lý do khèi lîng c«ng viÖc cña c«ng ty lµ t¬ng ®èi lín, nÕu chØ

giao cho mét ngêi gi¸m s¸t toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n khã cã thÓ

kiÓm so¸t chÆt chÏ ®îc.

Qua nh÷ng d÷ liÖu thu thËp ®îc, kiÓm to¸n viªn nhËn

thÊy hÖ thèng

kiÓm so¸t néi bé nh×n chung kh«ng ®îc tèt. Trong qu¸ tr×nh

thùc hiÖn kiÓm to¸n sÏ tËp trung vµo çc thö nghiÖm c¬ b¶n, bá

qua çc thñ tôc kiÓm so¸t.

* C«ng ty Th ¬ng m¹i H:

a, M«i tr êng kiÓm so¸t :

C«ng ty H ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã bé m¸y tæ chøc t¬ng ®èi gän

nhÑ. Héi ®ång qu¶n trÞ cña c«ng ty cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao

nhÊt, gi¸m s¸t çc ho¹t ®éng cña c«ng ty, bè trÝ, s¾p xÕp mét sè

vÞ trÝ quan träng cña c«ng ty: Gi¸m ®èc, Phã Gi¸m ®èc, KÕ to¸n

trëng, Ban kiÓm so¸t; x©y dùng quy chÕ néi bé ®Ó thèng nhÊt

phèi hîp ho¹t ®éng qu¶n lý, ®iÒu hµnh. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ng-

êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng cña c«ng ty, quyÕt ®Þnh

çc hoËt ®éng cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

cña c«ng ty. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ chuyªn gia níc ngoµi, çc phã

gi¸m ®èc vµ trëng çc bé phËn lµ ngêi ViÖt Nam, cã tr×nh ®é



chuyªn m«n cao. Tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty ®îc bè trÝ theo m«

h×nh chøc n¨ng lµ chøc n¨ng tµi chÝnh vµ chøc n¨ng s¶n xuÊt.

b, HÖ thèng kÕ to¸n:

H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty: Chøng tõ ghi sæ.

Hµng tån kho ®îc ghi nhËn theo gi¸ gèc.

Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: kª khai thêng xuyªn.

Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho: gi¸ b×nh qu©n gia

quyÒn.

c, Çc thñ tôc kiÓm so¸t:

Hµng tån kho cña doanh nghiÖp ®îc lu gi÷ t¹i çc ®Þa

®iÓm víi ®Æc ®iÓm riªng kh¸c nhau. Mét lîng lín hµng tån kho

®îc lu gi÷ t¹i kho chÝnh cña doanh nghiÖp vµ lu gi÷ ngay t¹i

ph©n xëng s¶n xuÊt. Qu¶n ®èc vµ b¶o vÖ ph©n xëng sÏ chÞu

tr¸ch nhiÖm qu¶n lý lîng hµng tån kho cã trong ph©n xëng chñ

yÕu lµ çc lo¹i bao b×, xèp nhùa... vµ quan träng nhÊt lµ çc lo¹i

®Ìn h×nh lµ çc s¶n phÈm dë dang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt.

T¹i kho sè 1 gÇn xëng s¶n xuÊt lu gi÷ lîng lín linh kiÖn phôc vô

cho viÖc l¾p r¸p s¶n phÈm, viÖc b¶o qu¶n t¹i ®©y ®îc tiÕn

hµnh tu©n thñ theo çc ®iÒu kiÖn kü thuËt cña tõng lo¹i linh

kiÖn. Mçi lo¹i linh kiÖn ®îc ®¸nh sè riªng vµ ®îc b¶o qu¶n t¹i

tõng gi¸, tõng ng¨n kh¸c nhau. Lîng linh kiÖn sö dông trong s¶n

xuÊt cña ®¬n vÞ rÊt lín nªn viÖc qu¶n lý còng gÆp kh¸ nhiÒu

khã kh¨n. Khi cã yªu cÇu s¶n xuÊt cÇn tíi linh kiÖn, vËt t ph¶i cã

®ñ qu¶n ®èc ph©n xëng, nh©n viªn chÝnh cña ph©n xëng, b¶o

vÖ ph©n xëng vµ thñ kho chøng kiÕn th× thñ kho míi më kho

xuÊt vËt t cho s¶n xuÊt.

Cßn hµng tån kho cßn l¹i chñ yÕu lµ hµng mÉu vµ hµng ho¸

chê b¸n ®îc lu gi÷ t¹i cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm, phßng kinh

doanh...

Víi nh÷ng th«ng tin trªn vÒ t×nh h×nh b¶o qu¶n hµng tån

kho cña doanh nghiÖp, gióp cho kiÓm to¸n viªn cã nhËn xÐt:

Hµng tån kho trong doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm kh¸ phøc t¹p,



viÖc b¶o qu¶n vËt chÊt ®èi víi hµng tån kho trong doanh nghiÖp

lµ chÆt chÏ do vËy kh¶ n¨ng x¶y ra gian lËn vµ sai sãt víi hµng

tån kho cña doanh nghiÖp lµ kh¸ lín. V× vËy, khi t×m hiÓu kÕ

to¸n hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn cÇn ®Æc biÖt chó ý tíi çc thñ

tôc nhËp- xuÊt hµng tån kho còng nh quy ®Þnh vÒ ghi nhËn

thµnh phÈm ®îc s¶n xuÊt trong kú.

d, KiÓm to¸n néi bé :

Doanh nghiÖp cha thµnh lËp ra Ban kiÓm to¸n néi bé riªng

biÖt

Qua nh÷ng nhËn xÐt c¬ b¶n thu ®îc ë trªn, kiÓm to¸n

viªn ®i ®Õn nhËn ®Þnh sau: hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi

hµng tån kho lµ kh«ng ®¸ng tin cËy. KiÓm to¸n viªn sÏ kh«ng tiÕn

hµnh çc thö nghiÖm kiÓm so¸t mµ thùc hiÖn nhiÒu h¬n thñ tôc

kiÓm tra chi tiÕt trong viÖc kiÓm to¸n hµng tån kho.

1.7. ThiÕt kÕ ch ¬ng tr×nh kiÓm to¸n:

Sau qu¸ tr×nh liªn l¹c gi÷a Cimeico vµ çc c«ng ty kh¸ch

hµng, kiÓm to¸n viªn cã ®îc çi nh×n tæng quan vÒ t×nh h×nh

tµi chÝnh cña ®¬n vÞ trong n¨m 2004. Tõ ®ã Ban gi¸m ®èc ®a

ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®oµn kiÓm to¸n:

- §èi víi c«ng ty DÖt lôa E: lµ kh¸ch hµng thêng xuyªn cña

Cimeico nªn ®oµn kiÓm to¸n ®îc thiÕt lËp bao gåm 3 thµnh viªn

(trong ®ã cã 1 trëng nhãm). Thêi gian tiÕn hµnh c«ng viÖc lµ

kho¶ng tõ 3 ®Õn 4 ngµy.

- §èi víi c«ng ty ThÐp F: lµ kh¸ch hµng kiÓm to¸n n¨m ®Çu

tiªn, qua t×m hiÓu s¬ bé cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tuy ®· ®-

îc thµnh lËp nhng hiÖu qu¶ kh«ng cao nªn ®oµn kiÓm to¸n dù

®Þnh gåm 3 thµnh viªn, thêi gian lµm viÖc kÐo dµi trong vßng 1

tuÇn.

- §èi víi c«ng ty Th¬ng m¹i H: ®¬n vÞ cha thµnh lËp kiÓm

so¸t néi bé, ®oµn kiÓm to¸n x¸c ®Þnh khèi lîng c«ng viÖc tiÕn



hµnh t¬ng ®èi lín, ®oµn sÏ bao gåm 5 nh©n viªn, thêi gian tõ 5

®Õn 7 ngµy.

2. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:

Trong giai ®o¹n thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, çc kiÓm

to¸n viªn tu©n theo nh÷ng thñ tôc c¬ b¶n:

- Thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t;

- Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt.

Tïy theo tõng ®èi tîng kh¸ch hµng cô thÓ mµ çc kiÓm to¸n

viªn cã sù ®iÒu chØnh linh ho¹t ®èi víi tõng thñ tôc ®Ó ®¶m

b¶o môc tiªu ®a ra lµ thu ®îc b»ng chøng kiÓm to¸n ®Çy ®ñ

tÝnh hiÖu lùc, tÝnh ph¸p lý lµm c¬ së ®a ra nhËn xÐt chÝnh x¸c

®ång thêi tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ kiÓm to¸n. Çc bíc c«ng viÖc ®-

îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:

Bíc 1: Thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t:

Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña

kh¸ch hµng- ®èi víi c«ng ty ThÐp F vµ c«ng ty Th¬ng m¹i H, hÖ

thèng kiÓm so¸t cha cã hiÖu qu¶, thêi gian kiÓm to¸n cã h¹n nªn

kiÓm to¸n viªn nhËn ®Þnh sÏ bá qua thö nghiÖm kiÓm so¸t. T¹i

c«ng ty DÖt lôa E, çc c«ng viÖc tiÕn hµnh gåm cã:

- KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra çc chøng tõ gèc nh

PhiÕu yªu cÇu mua hµng, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho hay

PhiÕu yªu cÇu sö dông vËt t. Qua ®ã thÊy r»ng, çc chøng tõ nµy

®îc ®¸nh sè liªn tôc tõ tríc, qu¸ tr×nh sö dông cã ®Çy ®ñ ch÷

ký phª duyÖt, cã dÊu hiÖu kiÓm tra, kiÓm so¸t cña KÕ to¸n trëng

(®ãng dÊu phª duyÖt). Tuy nhiªn dÊu hiÖu nµy lµ kh«ng thêng

xuyªn.

- TiÕn hµnh pháng vÊn çc nh©n viªn vÒ viÖc qu¶n lý vËt t.

Cô thÓ kiÓm to¸n viªn pháng vÊn nh©n viªn A phßng vËt t vÒ

quy tr×nh tiÕp nhËn hµng hãa, khi tiÕp nhËn hµng, theo nh©n

viªn A, ph¶i cã Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t. Qua xem xÐt mét sè



chøng tõ gèc, kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn mét sè chøng tõ gèc

kh«ng cã Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t ®i kÌm.

- KiÓm tra sù tån t¹i cña B¸o ço chi tiÕt vÒ t×nh h×nh sö

dông vËt t, kiÓm to¸n viªn thÊy çc b¸o ço ®îc kho tæng vµ çc

xÝ nghiÖp lËp hµng tuÇn vµ cho çc bé phËn kh¸c cã liªn quan.

- Sö dông ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, pháng vÊn kiÓm to¸n viªn

thÊy r»ng bé phËn kiÓm kª hµng tån kho do ®¬n vÞ tù lËp ra ®·

®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp, cã sù tån t¹i cña Biªn b¶n kiÓm kª còng

nh sù ®èi chiÕu ®èi víi kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ. Tuy nhiªn do ®¬n vÞ

h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn nªn chØ trong

nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt nh cã QuyÕt ®Þnh kiÓm kª hµng tån

kho cña Gi¸m ®èc th× cuéc kiÓm kª míi ®îc thùc hiÖn.

- C«ng ty cã quy ®Þnh vÒ viÖc ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thñ

kho vµ kÕ to¸n hµng tån kho tuy nhiªn, quy ®Þnh nµy chØ ®îc

thùc hiÖn trong trêng hîp ph¸t hiÖn chªnh lÖch gi÷a sæ s¸ch vµ

sè liÖu thùc tÕ.

- Nghiªn cøu hÖ thèng kÕ to¸n cña ®¬n vÞ, thÊy cã sù

ph©n ly tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng t¸c h¹ch to¸n hµng tån kho

gi÷a thñ kho, nh©n viªn kÕ to¸n hµng tån kho, ngêi chÞu tr¸ch

nhiÖm ký duyÖt.

§Ó thu thËp ®îc thªm nhiÒu b»ng chøng cã tÝnh thuyÕt

phôc cao, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt.

Bíc 2: Thùc hiÖn çc thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt:

T¹i CIMEICOVIETNAM, ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu cô thÓ ®èi víi

kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho, çc bíc c«ng viÖc tiÕn hµnh

®· ®îc kiÓm to¸n viªn chÝnh x©y dùng theo mét khu«n khæ

chung. Theo ®ã, çc bíc thùc hiÖn nh sau:

B íc 2.1 : TiÕn hµnh tæng hîp sè ph¸t sinh çc tµi kho¶n cã liªn

quan trong chu tr×nh hµng tån kho, chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n

(TK1521, 1522, 153, 154, 155…). LËp b¶ng tæng hîp tån kho



(theo mÉu biÓu 1). Trong khi tæng hîp ®ång thêi kiÓm to¸n viªn

tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè d hµng tån kho ngµy 01/01/2004 víi B¸o

ço tµi chÝnh n¨m 2003 hoÆc B¸o ço kiÓm to¸n n¨m tríc (nÕu

cã).

B íc 2.2 : §¶m b¶o nh÷ng nghiÖp vô ph¸t sinh lµ cã thËt th«ng qua

viÖc kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi çc nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn

nhËp xuÊt vËt t, hµng hãa (®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ

to¸n víi çc chøng tõ gèc).

B íc 2.3: §èi chiÕu sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ ngµy 31/12/2004 víi sè

liÖu trªn sæ s¸ch vµo ngµy cuèi n¨m 2004.

B íc 2.4 : KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸

xuÊt hµng tån kho.

B íc 2.5: KiÓm tra b¶ng tÝnh gi¸ thµnh (chi tiÕt viÖc tËp hîp chi

phÝ, c«ng t¸c ph©n bæ, tÝnh gi¸ thµnh…).

B íc 2.6 : TiÕn hµnh göi th x¸c nhËn ®èi víi hµng göi b¸n (nÕu cã).

Do mçi kh¸ch hµng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau vÒ

h×nh thøc doanh nghiÖp, ngµnh nghÒ kinh doanh… nªn khi thùc

hiÖn kiÓm to¸n, çc kiÓm to¸n viªn cã sù linh ho¹t trong viÖc ¸p

dông çc bíc nªu trªn. Díi ®©y lµ nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ t¹i 3

®¬n vÞ kh¸ch hµng ®· nªu:

Bíc 1: LËp b¶ng tæng hîp vÒ hµng tån kho, ®èi chiÕu

sè d ®Çu kú:

ViÖc ®Çu tiªn cÇn lµm lµ lËp B¶ng tæng hîp c©n ®èi sè

ph¸t sinh cho tõng tµi kho¶n trong phÇn hµnh hµng tån kho.

*C«ng ty E: hµng tån kho bao gåm hµng mua ®ang ®i ®-

êng, nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån kho, chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh dë dang, thµnh phÈm tån kho, hµng hãa tån kho,

hµng göi b¸n. T¹i mçi tµi kho¶n l¹i ®îc më chi tiÕt thµnh nhiÒu

tiÓu kho¶n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c theo dâi, nh

trong Nguyªn vËt liÖu cã NVL chÝnh, NVL phô… Tæng hîp l¹i ta cã

mÉu biÓu sau:



MÉu biÓu 1: B¶ng tæng hîp tån kho c«ng ty DÖt

lôa E

(GiÊy lµm viÖc sè 1E)C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam

Auditing Cosultan Construction VietNam Company

Sè 7 - §êng §µo TÊn - Ba §×nh - HN * §T: 047

663 499 * Fax: 047 664 120 * Email:

[email protected]

Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: C«ng ty DL

E ............................... Ngêi T.H ………. …….. M· sè …………

Néi dung thùc hiÖn:

………………………………...

…………Tæng hîp tån kho………. Ngêi K.T ………. …….. Trang …………

N¨m kÕt thóc: …

31/12/2004….............................

Néi dung Sè d ®Çu kú Sè PS t¨ng Sè PS gi¶m Sè d cuèi kú

Hµng mua ®i ®êng (20.162) 20.162 0

NVL 3.060.975.88

8

225.548.532.3

86

225.003.122.5

66

3.606.385.70

8

CCDC 4.948.114 6.674.003 7.047.568 4.574.549

CP SXKD dd 7.416.941.87

4

6.714.700.683 8.731.812.667 5.399.829.89

0

Thµnh phÈm 12.142.502.8

68

206.242.896.0

03

202.711.639.9

86

15.673.758.8

85

Hµng hãa tån kho

Hµng göi b¸n

123.272.204

348.798.273

2.254.753.901

100.258.941

2.401.810.930

271.521.283

(23.784.825)

177.535.931

Céng 23.097.419.

059

440.867.836.

079

439.126.955.

000

24.838.300.

138

T, AFS T, TB T, TB T, TB

TB: §èi chiÕu khíp víi sè d cuèi kú vµ khíp víi B¶ng c©n ®èi sè



ph¸t sinh

AFS: §èi chiÕu B¸o ço kiÓm to¸n n¨m 2003 vµ ®óng.

T : §· céng dån vµ ®óng.

Sè liÖu ph¸t sinh t¨ng, gi¶m ®îc lÊy tõ B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh,

B¶ng tæng hîp chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, sæ çi TK 152, TK 621, TK 627

vµ TK 642…

KÕt luËn: viÖc h¹ch to¸n hµng tån kho trªn çc sæ çi TK 152, TK

621, TK 627, TK 642… vµ sæ tæng hîp, chi tiÕt ®îc tÝnh céng dån

chÝnh x¸c. Sè liÖu ®Çu kú vµ cuèi kú khíp ®óng víi B¶ng c©n ®èi cña

doanh nghiÖp.

*C«ng ty thÐp F: hµng tån kho ®îc x¸c ®Þnh gåm cã

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ s¶n xuÊt dë dang,

thµnh phÈm tån kho vµ hµng göi b¸n. Cã b¶ng tæng hîp:

B¶ng 11: Tæng hîp hµng tån kho C«ng ty F:

( trÝch GiÊy lµm viÖc sè 1F)

Néi dung Sè d ®Çu kú PS t¨ng PS gi¶m Sè d cuèi kú

NVL 25.519.711.82

1

92.548.532.38

6

92.058.241.6

22

26.010.002.

585

CCDC 5.345.898 9.836.510 1.587.979 13.594.429

CP sxkd dd

5.404.166.997

102.768.915.0

30

101.171.223.

575

7.001.858.4

52

TP tån kho 13.404.321.56

4

17.005.258.97

4

9.225.344.58

9

21.184.235.

949

Hµng göi b¸n

572.482.468

100.278.941 465.615.281 207.146.12

8



Céng 43.761.063.

812

209.163.494

.521

202.922.01

3.046

50.002.54

5.287

T, AFS T, TB T, TB T, TB

Trong ®ã: T - ®· céng ®óng.

TB - ®· ®èi chiÕu B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ

®óng.

AFS - ®èi chiÕu B¸o ço kiÓm to¸n n¨m 2003 do

C«ng ty kiÓm to¸n T thùc hiÖn vµ ®óng.

*C«ng ty th ¬ng m¹i H: lµ kh¸ch hµng kiÓm to¸n n¨m ®Çu,

chÝnh v× vËy kh«ng thÓ kiÓm tra sè d ®Çu kú theo çch ®· tiÕn

hµnh t¹i 2 kh¸ch hµng trªn. KiÓm to¸n viªn tæng hîp hµng tån kho

(bao gåm nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh dë dang vµ thµnh phÈm tån kho):

B¶ng 12: Tæng hîp hµng tån kho C«ng ty H:

( trÝch giÊy lµm viÖc sè 1H)

Néi dung Sè d ®Çu kú Sè PS t¨ng Sè PS gi¶m Sè d cuèi kú

NVL 3.740.835.5

35

93.927.166.8

89

94.316.989.0

49

3.351.013.37

5

CCDC 149.403.476 221.000.475 214.436.206 155.967.745

CP sxkd dd 4.939.509.9

67

63.767.255.0

78

63.432.822.6

01

5.273.942.44

4

TP tån kho 1.234.496.7

98

20.627.982.0

07

4.911.015.62

8

16.951.463.1

77

Hµng hãa tån

kho

2.608.291.8

22

6.337.646.20

3

1.637.462.16

5

7.308.475.86

0

Céng 12.672.537

.598

184.881.05

0.653

164.512.72

5.649

33.040.862.

602

T, # T, TB T, TB T, TB

# - Doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh kiÓm kª hµng tån kho vµo

thêi ®iÓm 31/12/2003, kÕt qu¶ ®îc ghi trong B¸o ço tµi chÝnh

n¨m 2003. KiÓm to¸n viªn ®èi chiÕu thÊy kh«ng cã chªnh lÖch.

Bíc 2: KiÓm tra tÝnh cã thËt cña çc nghiÖp vô kinh

tÕ ph¸t sinh:Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 99


§èi víi sè ph¸t sinh trong kú, kiÓm to¸n viªn sö dông ph¬ng

ph¸p kiÓm tra chøng tõ nhËp, xuÊt vËt t, hµng hãa mua ngoµi

nh»m môc ®Ých kh¼ng ®Þnh tÝnh cã thËt cña çc nghiÖp vô.

Trong giai ®o¹n ®Çu khi t×m hiÓu chung vÒ çc kh¸ch hµng,

kiÓm to¸n viªn ®· phÇn nµo x¸c ®Þnh ®îc sè lîng còng nh quy

m« mÉu chän. Tr×nh tù kiÓm tra ®i ngîc l¹i tr×nh tù vµo sæ cña

kÕ to¸n.

*C«ng ty dÖt lôa E: vËt t hµng ho¸ nhËp vÒ chñ yÕu lµ çc

lo¹i sîi, tiªu chÝ chän mÉu ®îc ®Æt ra lµ çc phiÕu nhËp xuÊt cã

gi¸ trÞ lín trªn 20.000.000®, tËp trung vµo çc th¸ng cuèi n¨m

(quý 4). C«ng viÖc kiÓm tra theo thø tù tõ Sæ çi ®Õn çc B¶ng

kª, nhËt ký chøng tõ vµ ®èi chiÕu víi chøng tõ gèc. KÕt qu¶ thÓ

hiÖn trªn giÊy lµm viÖc:

MÉu biÓu 2: GiÊy lµm viÖc sè 2E.

CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: ………Cty DL E………. Ngêi T.H………

. …….. M· sè …………

Néi dung thùc hiÖn: …KiÓm tra chøng tõ

nhËp…. Ngêi K.T………

.…….

. Trang …………

N¨m kÕt thóc:

31/12/2004……………………

Chøng tõ Néi dung TK §¦ Sè tiÒn Ghi

chóSH NT Nî Cã

H§ 11336

07/01/0

4 NhËp sîi Peco 1521 331 129,352,008

NH 167

25/02/0

4 NhËp sîi Peco 1521 112 24,898,672

NH 170

25/02/0

4 NhËp sîi Peco 1521 112 591,653,701

PC 1065

15/03/0

4 NhËp quÇn ¸o b¶o hé 153 111 35,316,000

PC 1397

09/04/0

4

NhËp khÈu trang, mò

BH 153 111 20,005,348 X1

………

H§ 1468 26/11/0 NhËp sîi pha len 1521 331 102,702,600



4

NH 813

29/11/0

4 NhËp sîi t¬ t»m 1521 112 50,145,750

H§ 11479

15/12/0

4 NhËp sîi Peco 1521 331 1,272,661,056

PC 3101

23/12/0

4 NhËp sîi t¬ t»m 1521 111 358,224,332

X

2

VN 50

25/12/0

4 NhËp sîi pha len 1521 311 34,238,905 X3

PC 3149

26/12/0

4 NhËp sîi pha len 1521 111 89,079,920

PN 3192

31/12/0

4 NhËp sîi pha len 1521 331 34,638,127

X

4

: Cã ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n chøng tõ kÌm theo: biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t,

®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång, yªu cÇu mua vËt t…

X : Cã sai ph¹m cÇn ®îc gi¶i thÝch, cô thÓ:

X1,3 : Chøng tõ sè PC 1397 ngµy 09/04/04 vµ chøng tõ sè VN 50 ngµy

25/12/04 cã ®ñ ho¸ ®¬n chøng tõ nhng kh«ng cã biªn b¶n kiÓm nhËn

vËt t, hµng hãa.

X2 : Chøng tõ sè PC 3101 bÞ tÈy xo¸ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n, kÕ

to¸n trëng gi¶i thÝch lµ do chÊt lîng l« hµng kÐm h¬n so víi hîp ®ång do

®ã c«ng ty yªu cÇu nhµ cung cÊp gi¶m gi¸ vµ ®· ®îc chÊp nhËn do ®ã

kÕ to¸n ®· söa ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn trªn chøng tõ nµy.

X4 : Chøng tõ PN sè 3192, kÕ to¸n ph¶n ¸nh kh«ng ®óng kú ph¸t sinh

cña nghiÖp vô. Sæ c¸i ghi ngµy 31/12/2004 trong khi PN ghi ngµy ph¸t sinh

lµ 02/01/2005. KÕ to¸n vËt t gi¶i thÝch ®©y lµ sù nhÇm lÉn trong ghi

chÐp. Sau khi tháa thuËn, kiÓm to¸n viªn ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh:

+ Trong n¨m 2004: ghi Nî TK 331: 34.638.127

Cã TK 152: 34.638.127.

+ Trong n¨m 2005: ghi Nî TK 152: 34.638.127



Cã TK 331: 34.638.127.

KÕt luËn: Qua kiÓm tra chän mÉu mét sè nghiÖp vô, KTV nhËn thÊy hÇu

hÕt çc nghiÖp vô ®Òu ®îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c trªn sæ kÕ

to¸n vµ cã chøng tõ gèc hîp lÖ. §èi víi chøng tõ sè PC 3101 bÞ tÈy xo¸ cÇn

®îc kiÓm tra thªm ®Ó lµm râ.

§èi víi sè ph¸t sinh trªn tµi kho¶n 154, ®Ó kh¼ng ®Þnh

tÝnh cã thËt vµ ®é chÝnh x¸c cña çc nghiÖp vô, kiÓm to¸n viªn

thùc hiÖn kiÓm tra sè ph¸t sinh trªn TK 621, TK 622, TK 627. Khi

kiÓm tra ph¸t sinh cã trªn TK 152, kiÓm to¸n viªn ®· ®ång thêi

kiÓm tra ®îc ph¸t sinh nî trªn çc TK 621 vµ TK627(6272). Chi

phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (TK 622) vµ chi phÝ nh©n c«ng ph©n x-

ëng (TK 6271) ®· ®îc kiÓm tra khi kiÓm to¸n chu tr×nh tiÒn l-

¬ng vµ nh©n viªn. Chi phÝ khÊu hao (TK 6274) ®· ®îc kiÓm tra

tõ chu tr×nh kiÓm to¸n tµi s¶n cè ®Þnh. Çc kho¶n chi phÝ cßn

l¹i ®îc kiÓm tra t¬ng tù nh TK 152.

Thùc hiÖn t¬ng tù ®èi víi çc nghiÖp vô xuÊt vËt t, kiÓm

to¸n viªn nhËn thÊy hÇu hÕt çc nghiÖp vô xuÊt vËt t ®Òu ®îc

ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ thËt sù ®· x¶y ra. §èi víi nghiÖp vô xuÊt

cho s¶n xuÊt, chøng tõ ®Òu bao gåm: phiÕu yªu cÇu sö dông vËt

t cña çc ph©n xëng s¶n xuÊt, phiÕu xuÊt kho, çc chøng tõ trªn

®Òu cã ®Çy ®ñ ch÷ ký duyÖt.

*C«ng ty thÐp F: Do ®Æc thï trong s¶n xuÊt thÐp, çc

nguyªn vËt liÖu hay vËt t nhËp xuÊt ®Òu cã gi¸ trÞ t¬ng ®èi lín

tuy nhiªn do biÕn ®éng vÒ hµng tån kho gi÷a çc qóy trong n¨m

2004 lµ kh«ng lín nªn quy m« mÉu chän lµ võa ph¶i, tiªu chÝ

chän mÉu lµ nh÷ng phiÕu nhËp cã gi¸ trÞ lín h¬n

30.000.000VN§. Tr×nh tù ®èi chiÕu lµ tõ Sæ çi ®Õn NhËt ký

chung ®Õn çc chøng tõ gèc. GiÊy lµm viÖc sè 2F ®îc tr×nh bµy

trong phô lôc 01 ®Ýnh kÌm. Qua ®ã, kiÓm to¸n viªn kÕt luËn çc

nghiÖp vô kinh tÕ ®îc ghi chÐp ®Çy ®ñ, ®óng kú.



*C«ng ty th ¬ng m¹i H: Sè lîng mÉu chän ®îc x¸c ®Þnh lµ lín

h¬n h¼n so víi 2 kh¸ch hµng trªn. Lý do ®Æt ra lµ do c«ng t¸c

kiÓm so¸t kh«ng cã hiÖu qu¶ (cha thµnh lËp kiÓm to¸n néi bé...).

§èi víi c¸c nghiÖp vô nhËp kho, kiÓm to¸n viªn chän mÉu dùa

trªn tiªu chÝ nh÷ng nghiÖp vô ph¸t sinh cã gi¸ trÞ lín h¬n

15.000.000®, tËp trung vµo qóy I vµ qóy IV. KÕt qu¶ thu ®îc:

MÉu biÓu 3: GiÊy lµm viÖc sè 2H.

CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: ………Cty TM H………. Ngêi T.H………

.

…….

. M· sè …………

Néi dung thùc hiÖn: …KiÓm tra chøng tõ

nhËp…. Ngêi K.T………

.

…….

. Trang …………

N¨m kÕt thóc:

31/12/2004……………………

Chøng tõ Néi dung TK §¦ Sè tiÒn Ghi

chóSH NT Nî Cã

PN 105

15/01/0

4 NK bãng h×nh 21inch 1521 112 232.465.003

PN 126

21/01/0

4 NK bãng h×nh 29inch 1521 112 102.394.758

PN 139

08/02/0

4 NK vi m¹ch L1 1521 112 154.004.587

X

1

PN 154

25/02/0

4 NhËp bao b× 1524 111 39.479.021

PN 182

19/03/0

4 NhËp quÇn ¸o b¶o hé 153 331 54.387.932 X2

………

PN 430

30/10/0

4 NhËp thiÕt bÞ ®ãng gãi 1522 331 32.587.992

PN467

12/11/0

4 NK vi m¹ch L4 1521 112 121.481.043

PN 501

02/12/0

4 NK bãng h×nh 1521 112 156.872.048

PN 511

05/12/0

4 NhËp hép xèp 1522 111 25.398.003

X

3

PN 537 25/12/0 NK vi m¹ch L1 1521 112 200.583.573 X4



4

: Cã ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n chøng tõ kÌm theo: biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t,

®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång, yªu cÇu mua vËt t, …

X : Cã sai ph¹m cÇn ®îc gi¶i thÝch, cô thÓ:

X1: NghiÖp vô ph¸t sinh kh«ng cã Biªn b¶n kiÓm nhËn, trªn phiÕu

nhËp kh«ng cã ch÷ ký cña kÕ to¸n trëng.

X2: Chøng tõ sè PN 182 bÞ tÈy xo¸ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n, kÕ to¸n

trëng gi¶i thÝch lµ do chÊt lîng l« hµng kÐm h¬n so víi hîp ®ång do ®ã

C«ng ty yªu cÇu nhµ cung cÊp gi¶m gi¸ vµ ®· ®îc chÊp nhËn do ®ã kÕ

to¸n ®· söa ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn trªn chøng tõ nµy.

X3: Qua kiÓm tra thÊy c«ng t¸c b¶o qu¶n chøng tõ kh«ng tèt, t¹i

nghiÖp vô nµy kh«ng t×m thÊy phiÕu chi tiÒn mÆt t¬ng øng.

X4: Kh«ng cã ®Çy ®ñ ch÷ ký x¸c nhËn cña kÕ to¸n trëng trªn c¸c

chøng tõ gèc kÌm theo.

KÕt luËn: Víi sè lîng mÉu chän theo tiªu chÝ ®· ®Æt ra, kiÓm to¸n viªn

nhËn thÊy cã kh¶ n¨ng x¶y ra sai sãt träng yÕu. ChÝnh v× vËy kiÓm to¸n

viªn quyÕt ®Þnh më réng quy m« mÉu chän, kh«ng giíi h¹n trong qóy I vµ

qóy IV mµ më réng ra c¶ n¨m. Qua ®ã ®a ra nhËn xÐt: Chøng tõ, sæ s¸ch

kÕ to¸n cña ®¬n vÞ b¶o qu¶n cha ®îc tèt, mét sè nghiÖp vô thiÕu chøng

tõ. ViÖc ghi sæ cha khoa häc, cßn cã biÓu hiÖn tÈy xãa. Mét sè chøng tõ

gèc kh«ng cã dÊu vÕt kiÓm tra hay phª duyÖt cña cÊp l·nh ®¹o (thiÕu ch÷

ký cña kÕ to¸n trëng). Tuy nhiªn, sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ to¸n lµ t¬ng ®èi

khíp.



§èi víi nghiÖp vô xuÊt vËt t, hµng hãa, thñ tôc kiÓm tra ®èi

chiÕu ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù. KiÓm to¸n viªn chän mÉu kiÓm tra

®èi víi nghiÖp vô xuÊt thµnh phÈm tõ ®ã suy réng ra c¸c nghiÖp

vô kh¸c. KÕt qu¶ thu ®îc:


CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: C«ng ty TM H

Ngêi

T.H

……

….

……

.. M· sè

………

…

Néi dung thùc hiÖn: KiÓm tra nghiÖp

vô xuÊt thµnh phÈm………….. Ngêi K.T

……

….

……

..

Tran

g

………

…

N¨m kÕt thóc: ……

31/12/2004……………

Chøng tõ Néi dung

TK §¦ Sè tiÒn Ghi

chóSH NT Nî Cã Sæ s¸ch Thùc tÕ

XK 015

03/01/0

4 XuÊt TV 21inch 632 1551

195,326,3

50

195,326,3

50

XK035

09/01/0

4 XuÊt TV 29inch 632 1552

125,342,7

54

125,342,7

54

XK 089

12/01/0

4 XuÊt ®Çu VCD K1 632

1553

1

124,896,3

28

124,896,3

28 X1

………

XK

1037

09/12/0

4 XuÊt ®Çu DVD 632

1553

2

180,284,6

35

180,284,6

35 XK

1096

15/12/0

4

XuÊt TV mµn h×nh

F 632

1551

1

230,924,2

55

230,924,2

55 XK

1165

21/12/0


1553

1

270,504,3

32

270,504,3

32 XK

1189

26/12/0


1553

1

225,452,0

98

225,452,0

98 X2

XK

1205

31/12/0

4 XuÊt ®Çu k.t sè 632 1554

69,574,25

4

69,574,25

4

§· ®èi chiÕu khíp ®óng gi÷a ho¸ ®¬n víi chøng tõ vËn chuyÓn, hîp

®ång mua b¸n, phiÕu xuÊt kho, sæ s¸ch kÕ to¸n.



X Cã sai sãt ®· ®îc ph¸t hiÖn, cô thÓ:

X1: Trªn phiÕu xuÊt cã dÊu hiÖu tÈy xãa ®îc nh©n viªn kÕ to¸n gi¶i

thÝch do nhÇm lÉn trong ghi chÐp, ®· ®îc th«ng qua ®Ó söa ch÷a nh-

ng kh«ng cã dÊu hiÖu cña sù phª chuÈn ®ã.

X2: kÕ to¸n ghi chÐp kh«ng ®óng vÒ thêi gian. Trªn phiÕu xuÊt 1205

ghi ngµy ph¸t sinh lµ 02/01/2005 trong khi trªn sæ ghi ngµy

31/12/2004. KiÓm to¸n viªn ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh:

N¨m 2004: ghi t¨ng GVHB Nî TK 155 (1554): 69.574.254®

Cã TK 632: 69.574.254®

N¨m 2005: ghi gi¶m GVHB Nî TK 632: 69.574.254

Cã Tk 155 (1554): 69.574.254®.

KÕt luËn: Nh×n chung çc nghiÖp vô ph¸t sinh cã ®Çy ®ñ chøng tõ gèc

®Ýnh kÌm, ngo¹i trõ mét sè sai sãt nh ®· nªu. NghiÖp vô xuÊt ngµy

12/01/2004 cÇn x¸c minh l¹i.

KiÓm to¸n viªn nhËn thÊy c«ng t¸c ghi chÐp çc nghiÖp vô

ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng tån kho ®îc thùc hiÖn cha tèt, çc

thñ tôc phª chuÈn lµ cha ®Çy ®ñ.

Bíc 3: §èi chiÕu sè d cuèi kú (31/12/2004):

*C«ng ty E: C«ng t¸c kiÓm so¸t néi bé cña c«ng ty E ®îc

tiÕn hµnh t¬ng ®èi chÆt chÏ, Biªn b¶n kiÓm kª ®îc lËp theo mçi

th¸ng t¹i tõng kho riªng biÖt, sè liÖu ®îc b¶o qu¶n t¹i phßng kÕ

to¸n. Qua ®¸nh gi¸, kiÓm to¸n viªn ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®èi

chiÕu sè d cuèi kú trªn chu tr×nh hµng tån kho víi Biªn b¶n kiÓm

kª do ®¬n vÞ lËp (thµnh phÈm, NVL tån kho, CCDC tån kho…),

bá qua viÖc trùc tiÕp tiÕn hµnh kiÓm kª. ý kiÕn kiÓm to¸n viªn



®a ra lµ chÊp nhËn sè lîng hµng tån kho tån ®Õn ngµy

31/12/2004 lµ hîp lý.

*C«ng ty F: Do mét sè lý do kh¸ch quan nªn kiÓm to¸n viªn

kh«ng thÓ tiÕn hµnh quan s¸t kiÓm kª thùc tÕ hµng tån kho t¹i

thêi ®iÓm 31/12/2004 v× thÕ kiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh tiÕn

hµnh kiÓm kª chän mÉu ®èi víi sè lîng hµng tån kho cña c«ng ty

F tõ ®ã suy réng ra tæng thÓ. §Ó chuÈn bÞ kiÓm kª, kiÓm to¸n

viªn trao ®æi víi Ban gi¸m ®èc c«ng ty F vÒ ngµy thùc hiÖn,

®Þa ®iÓm kiÓm kª víi mÉu ®îc chän lµ nguyªn vËt liÖu.

Thêi gian tiÕn hµnh lµ ngµy 21/01/2005, kiÓm to¸n viªn

kiÓm kª thö nguyªn vËt liÖu tån trong kho ®¬n vÞ. KÕt thóc

kiÓm kª vµo chiÒu cïng ngµy, kÕt qu¶ ®îc kiÓm to¸n viªn ký x¸c

nhËn vµo biªn b¶n. C¨n cø vµo sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu tõ

ngµy 01 ®Õn ngµy 21/01/05, b¸o ço sö dông vËt t tÝnh ®Õn

ngµy 21/01, çc hãa ®¬n mua hµng… sau khi kiÓm tra tÝnh cã

thËt, tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh chÝnh x¸c c¬ häc cña çc nghiÖp vô cã

liªn quan tÝnh ®Õn 21/01; kiÓm to¸n viªn sÏ trõ lïi cho ®Õn ngµy

31/12/2004 trªn sæ s¸ch cña ®¬n vÞ.Nguyªn vËt liÖu tån kho

cña C«ng ty bao gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh (çc lo¹i hotcoil vµ

Zn), vËt liÖu phô (çc lo¹i ho¸ chÊt, d©y cacbon, Pb…). KÕt qu¶

thu ®îc trong b¶ng:

B¶ng 13: Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty F

C«ng ty F

Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty F

Nguyªn vËt liÖu §V

tÝnh

SL kiÓm kª

thùc tÕ

21/01/200

4

Sè lîng thùc

tÕ

31/12/2003

Sè lîng sæ

s¸ch

31/12/2004

Chªnh

lÖch

DÇu chèng gØ lÝt 3.274 2.986 2.984 2

Acid lÝt 152 135 134,696 0,304



Hotcoil

(3.0x150)

kg 432.560 445.832 445.776 56

Hotcoil

(2,35x1184)

kg 364.87 326 326 0

KÏm kg 231 164 164 0

…

+ Sè lîng hotcoil (3.0x150) thùc tÕ kiÓm kª chªnh lÖch so víi sæ

s¸ch lµ

56 x3.902,58 = 218.544 VN§

Trong ®ã ®Þnh møc hao hôt lµ 0.01%

+ DÇu chèng gØ thùc tÕ kiÓm kª chªnh lÖch víi sæ s¸ch lµ

2 x 22.800 = 45.600 VN§

Trong ®ã ®Þnh møc hao hôt lµ 0.3%

NhËn xÐt: kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn cã chªnh lÖch gi÷a thùc tÕ

vµ sæ s¸ch cña c«ng ty F. Tuy nhiªn theo tÝnh to¸n th× chªnh

lÖch nµy n»m trong ®Þnh møc hao hôt mµ c«ng ty F ®· quy

®Þnh. Do ®ã kiÓm to¸n viªn chÊp nhËn sè lîng hµng tån kho t¹i

ngµy 31/12/2004 trªn sæ s¸ch ®¬n vÞ lµ hîp lý.

*C«ng ty H: Do c«ng ty H lµ kh¸ch hµng kiÓm to¸n n¨m ®Çu

tiªn nªn kiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ cã mÆt t¹i thêi ®iÓm diÔn ra

kiÓm kª cuèi n¨m tµi chÝnh (vµo ngµy 31/12/2004). T¬ng tù nh

c«ng ty ThÐp F, kiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh kiÓm kª

mÉu ®èi víi mét sè hµng tån kho cña C«ng ty H vµo ngµy

10/02/2005, tõ ®ã suy réng ra tæng thÓ hµng tån kho cña C«ng

ty råi trõ lïi l¹i ®Õn ngµy 31/12/2004 nh»m kh¼ng ®Þnh sè d

hµng tån kho t¹i ngµy 31/12/2004. MÉu ®îc chän ®Ó kiÓm kª lµ

thµnh phÈm. KÕt qu¶ thu ®îc kh«ng thÊy cã chªnh lÖch gi÷a sæ



s¸ch vµ thùc tÕ, tõ ®ã cã thÓ kÕt luËn kÕt qu¶ kiÓm kª lµ chÝnh

x¸c, ph¶n ¸nh ®óng sè lîng hµng tån kho cã trong doanh nghiÖp.

Bíc 4: KiÓm tra viÖc tÝnh gi¸ xuÊt hµng tån kho cña

kh¸ch hµng:

Qua thùc tÕ 3 kh¸ch hµng trªn, nhËn thÊy çc kh¸ch hµng

®Òu tiÕn hµnh tÝnh gi¸ xuÊt theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia

quyÒn, gi¸ xuÊt hµng tån kho ®îc tÝnh nh sau:

Gi¸ xuÊt hµng tån

kho =

Gi¸ trÞ tån ®Çu kú + Gi¸ trÞ nhËp

trong kú

Sè lîng tån ®Çu kú + Sè lîng nhËp

trong kú

Qua pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n, kiÓm to¸n viªn nhËn

thÊy ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt hµng tån kho cña ®¬n vÞ kh«ng

cã sù thay ®æi. kiÓm to¸n viªn còng tiÕn hµnh kiÓm tra chän

mÉu hµng tån kho ®Ó tÝnh to¸n l¹i gi¸ xuÊt (sè lîng mÉu chän

nhá) thÊy kh«ng cã sai sãt. NhËn xÐt cña kiÓm to¸n viªn ghi trªn

giÊy lµm viÖc “ ViÖc tÝnh gi¸ xuÊt hµng tån kho t¹i c«ng ty ®¶m

b¶o tÝnh chÝnh x¸c c¬ häc”.

Bíc 5: Thùc hiÖn kiÓm tra b¶ng tÝnh gi¸ thµnh:

§©y lµ bíc c«ng viÖc quan träng v× nã cã liªn quan ®Õn

hÇu hÕt çc phÇn hµnh kiÓm to¸n kh¸c nh kiÓm to¸n chu tr×nh

mua hµng- thanh to¸n, chu tr×nh tiÒn l¬ng- nh©n viªn, chu

tr×nh b¸n hµng- thu tiÒn…

*XÐt cô thÓ çc b íc c«ng viÖc ® îc tiÕn hµnh t¹i C«ng ty E:

KiÓm tra chi tiÕt chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:

KiÓm to¸n viªn thùc hÞªn viÖc kiÓm tra chi tiÕt chi phÝ

nguyªn vËt liÖu ®Ó kh¼ng ®Þnh viÖc xuÊt dïng cho çc ®èi tîng

cã ®îc h¹ch to¸n chÝnh x¸c vµ ®óng kú hay kh«ng.Môc ®Ých cña

phÇn viÖc nµy lµ nh»m tr¸nh viÖc h¹ch to¸n çc kho¶n chi phÝ

xuÊt dïng cho s¶n xuÊt nhÇm sang chi phÝ b¸n hµng hay qu¶n lý.

Thñ tôc tiÕn hµnh t¬ng tù nh kiÓm tra tÝnh cã thËt cña çc

nghiÖp vô ph¸t sinh.



KiÓm tra chi tiÕt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:

KiÓm to¸n viªn kiÓm tra, xem xÐt viÖc ph©n bæ chi phÝ

tiÒn l¬ng cho çc ®èi tîng chÞu phÝ cã ®óng ®¾n kh«ng. ViÖc

kiÓm tra chi tiÕt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®· ®îc thùc hiÖn

trong kiÓm to¸n tiÒn l¬ng- nh©n viªn, ®Ó kh¼ng ®Þnh l¹i kÕt

qu¶ ®ã kiÓm to¸n viªn cã thÓ kiÓm tra chi phÝ nh©n c«ng trùc

tiÕp cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm trªn thùc tÕ víi ®Þnh møc.

KiÓm tra chi phÝ s¶n xuÊt chung:

Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc chi tiÕt thµnh: chi phÝ vËt liÖu,

chi phÝ tiÒn l¬ng, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ c«ng cô, chi phÝ

kh¸c. T¹i c«ng ty E, phÇn viÖc kiÓm tra chi tiÕt CP s¶n xuÊt

chung ®îc kÕ thõa tõ kÕt qu¶ kiÓm to¸n çc chu tr×nh kh¸c nh

chu tr×nh tiÒn l¬ng- nh©n viªn, chu tr×nh tµi s¶n cè ®Þnh…

§èi víi chi phÝ ph¸t sinh b»ng tiÒn kh¸c, kiÓm to¸n viªn tiÕn

hµnh ®èi chiÕu gi÷a sè liÖu trªn sæ çi TK 627 (phÇn ®èi øng

TK 111, 331…) víi chøng tõ gèc nh phiÕu chi, hãa ®¬n cña ngêi

b¸n… ®Ó kiÓm tra tÝnh cã thËt, tÝnh chÝnh x¸c cña nghiÖp vô

ph¸t sinh.


CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: ………CT DL E Ngêi T.H ………. …….. M· sè …………

Néi dung thùc hiÖn: ……TK 627………… Ngêi K.T ………. …….. Trang …………

N¨m kÕt thóc: …………31/12/2004……

Chøng tõ

Néi dung

Tµi kho¶n

d Sè tiÒn Ghi

chóSH NT Nî Cã

NH 10

03/01/0

4

Chi thuª ngoµi gia c«ng s¶n

phÈm

627

7 112

5.649.32

5

NH 26 08/01/0 Thanh to¸n tiÒn ®iÖn 627 112 59.623.8



4 T12/03 2 75

PC 703

09/01/0

4 Thanh to¸n tiÒn níc T12/03

627

2 111

1.953.22

4

NH 97

08/02/0

4 Thanh to¸n tiÒn ®iÖn T1/04

627

2 112

61.309.4

82

PC 905

09/02/0

4 Thanh to¸n tiÒn níc T1/04

627

2 111

2.205.39

7

PC

1157

17/03/0

4 Chi phÝ söa m¸y s¶n xuÊt

627

8 111

1.054.30

0 X

……..

NH 779

08/11/0

4

Chi phÝ ®iÖn mua ngoµi

T10

627

2 112

58.959.7

60

PC

2811

09/11/0

4

Chi phÝ níc cho s¶n xuÊt

T10

627

2 111

1.893.87

5

PC

2925

23/11/0

4

Chi phÝ thiÕt bÞ phôc vô

ph©n xëng

627

8 111

21.835.0

00 X

PX 703

07/12/0

4 Chi phÝ CCDC s¶n xuÊt

627

3 153

1.869.53

0

NH 835

08/12/0

4

Chi phÝ ®iÖn mua ngoµi

T11

627

2 112

60.935.7

55

PC

3036

09/12/0

4

Chi phÝ níc cho s¶n xuÊt

T11

627

2 111

2.053.62

2

PC

3095

22/12/0

4 Chi phÝ thuª ngoµi kh¸c

627

8 111

1.235.11

6

H§

0354

30/12/0

4

Chi thuª ngoµi gia c«ng s¶n

phÈm

627

7 331

4.535.90

0

: §· ®èi chiÕu khíp ®óng gi÷a sè trªn sæ vµ chøng tõ gèc, cã ®Çy

®ñ c¸c chøng tõ: ho¸ ®¬n ®á, giÊy b¸o nî cña Ng©n hµng, …



x : Chøng tõ sè PC 1157 ngµy 17/03/04 chØ cã phiÕu chi, kh«ng cã

chøng tõ ®i kÌm

Chøng tõ sè PC 2925 ngµy 23/11/04: mua thiÕt bÞ phôc vô cho

ph©n xëng, thùc tÕ kiÓm tra chøng tõ nµy lµ ho¸ ®¬n mua mét bé

bµn ghÕ salong cho phßng qu¶n ®èc ph©n xëng 1, cã ®Çy ®ñ

chøng tõ ®i kÌm.

Chøng tõ sè PC 1157 ®îc kÕ to¸n gi¶i thÝch lµ do thuª thî söa bªn

ngoµi nªn kh«ng cã ho¸ ®¬n chøng tõ ®i kÌm.

Chøng tõ sè PC 2925 ngµy 23/11/04 ®Ò nghÞ kÕ to¸n ®iÒu

chØnh t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh vµ ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.

KiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ph¶i thùc hiÖn trÝch khÊu hao bæ sung cho

tµi s¶n nµy. KÕ to¸n trëng ®· ®ång ý ®iÒu chØnh çc bót to¸n sau:

Bót to¸n 1: Nî TK 111 : 21.835.000

Cã TK 627 : 21.835.000

Bót to¸n 2: Nî TK 211 : 21.835.000

Cã TK 111 : 21.835.000

Bót to¸n 3: Nî TK 627(6278) : 363.917

Cã 214 : 363.917

KÕt luËn: Nh×n chung çc nghiÖp vô ®Òu cã chøng tõ gèc hîp lÖ.

§ång thêi víi viÖc kiÓm tra chi tiÕt çc chu tr×nh chi

phÝ ®ã, kiÓm to¸n viªn kiÓm tra çch ph©n bæ chi phÝ vµo gi¸

thµnh s¶n phÈm, ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ

tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:

T¹i c«ng ty E, kh©u s¶n xuÊt chÝnh diÔn ra t¹i xÝ nghiÖp

DÖt. KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh çc thñ tôc:

- Pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n vÒ quy tr×nh ph©n bæ chi

phÝ s¶n xuÊt chung cho çc ®èi tîng, viÖc tæng hîp çc chi phÝ

s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn TK 154.Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 112


- So¸t xÐt l¹i c«ng viÖc cña kÕ to¸n vÒ sù tu©n thñ çc quy

®Þnh vÒ ®èi tîng ph©n bæ, ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung

ph©n bæ cho çc ®èi tîng.

- Thùc hiÖn tÝnh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh sù ®óng ®¾n cña sè

liÖu ph©n bæ, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.

- §èi chiÕu thÎ tÝnh gi¸ thµnh víi chøng tõ gèc, çc b¶n

ph©n bæ, sæ çi çc tµi kho¶n cã liªn quan ®Ó kiÓm tra viÖc tËp

hîp chi phÝ cã ®îc chi tiÕt trªn çc thÎ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng

®èi tîng kh«ng.

Qua kiÓm tra chän mÉu mét sè nghiÖp vô xuÊt dïng vËt t,

c«ng cô dông cô vµ kiÓm tra sè liÖu trªn sæ chi tiÕt vµ sæ çi TK

627 vµ mét sè phÇn hµnh kh¸c cã liªn quan, kiÓm to¸n viªn nhËn

thÊy viÖc tËp hîp vµ ghi chÐp chi phÝ s¶n xuÊt chung cña C«ng

ty lµ ®óng ®¾n vµ hîp lý.

T¹i ®¬n vÞ, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®îc x¸c ®Þnh theo

gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, ®©y lµ ph¬ng ph¸p mang tÝnh

phæ biÕn cao. Sau khi pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n, kiÓm to¸n

viªn ®i ®Õn nhËn ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ hîp

lý.

KiÓm to¸n viªn kiÓm tra c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh vµ thùc

hiÖn tÝnh to¸n l¹i ®èi víi mét sè thµnh phÈm s¶n xuÊt trong kú

cña c«ng ty. Qua kiÓm tra, kiÓm to¸n viªn thÊy r»ng kÕ to¸n t¹i E

tu©n thñ ®óng quy ®Þnh cña c«ng ty, çc phÐp tÝnh ®îc thùc

hiÖn chÝnh x¸c, cã sù phª chuÈn cña kÕ to¸n trëng.

B¶ng 14: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty E

ChØ tiªu Tæng gi¸ thµnh SP

Chi phÝ NVL trùc tiÕp 35.292.990.314

Chi phÝ NC trùc tiÕp 628.493.737

Chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.273.756.502

Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm 38.205.240.553

*C«ng ty F: T¬ng tù nh c«ng ty E, kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn

çc bíc kiÓm to¸n ®èi víi c«ng ty F, kÕt qu¶ thu ®îc:Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 113


- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc

tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp ®óng vµo b¶ng tÝnh gi¸

thµnh.

- ViÖc ph©n bæ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn chÝnh

x¸c, ®óng quy ®Þnh cña ®¬n vÞ.

- Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú do kÕ to¸n c«ng ty x¸c

®Þnh lµ hîp lý.

*C«ng ty H: §èi víi gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, do ®Æc tr-

ng s¶n phÈm kü thuËt t¹i c«ng ty H cã tiªu chuÈn riªng ®èi víi

tõng chñng lo¹i s¶n phÈm, do ®ã mµ viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n

phÈm kh¸ phøc t¹p, ®Þnh møc chi phÝ ®èi víi mçi s¶n phÈm tuú

thuéc vµo ®Æc trng kü thuËt riªng cña tõng lo¹i s¶n phÈm. Do lµ

s¶n phÈm kü thuËt cã tÝnh chÝnh x¸c cao nªn nguyªn vËt liÖu

s¶n xuÊt cho mçi s¶n phÈm lµ kh«ng ®æi do vËy, chi phÝ nguyªn

vËt liÖu ®èi víi mçi s¶n phÈm hÇu nh còng kh«ng ®æi (trõ khi

nguyªn vËt liÖu ®ã ®îc thay thÕ b»ng nguyªn vËt liÖu kh¸c th×

míi cã biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®èi víi mçi s¶n

phÈm). Trêng hîp nµy ®îc xem xÐt kü khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n

néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trong kú. Do vËy, khi

tiÕn hµnh kiÓm to¸n hµng tån kho kiÓm to¸n viªn kh«ng ®i s©u

kiÓm tra vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu mµ chØ tiÕn hµnh xem xÐt

®èi víi chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®èi víi chi

phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®îc thùc hiÖn t-

¬ng tù.

Bíc 6: X¸c nhËn hµng göi b¸n (nÕu cã):

*Riªng ®èi víi c«ng ty DÖt lôa E: trong c¬ cÊu hµng tån kho

cã tån t¹i hµng göi b¸n nªn kiÓm to¸n thùc hiÖn viÖc göi th x¸c

nhËn vÒ sè hµng göi b¸n nµy. §¬n vÞ ®· tiÕn hµnh göi th x¸c

nhËn ®Õn mét sè ®èi tîng nhng sè d cña nh÷ng kh¸ch hµng ®ã

kh«ng cao. Sè d hµng göi b¸n cßn l¹i cha ®îc x¸c nhËn lµ

78.453.008® tËp trung vµo mét ®èi tîng lµ C«ng ty Th¬ng m¹i



H¶i Phßng. KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh lËp th x¸c nhËn, ®a cho

c«ng ty E ®Ó göi cho c«ng ty TM H¶i Phßng. NÕu x¸c nhËn sè d

cuèi kú vÒ hµng göi b¸n lµ ®óng th× ®¹i diÖn c«ng ty TM H¶i

Phßng sÏ ®ãng dÊu vµ göi ngîc l¹i cho kiÓm to¸n viªn, ngîc l¹i

nÕu cã sai sãt, kh«ng chÊp nhËn th× ph¶i ghi râ lý do. KÕt qu¶

thu ®îc lµ c«ng ty TM H¶i Phßng x¸c nhËn sè d lµ ®óng, sè hµng

göi b¸n lµ cã thËt. Th x¸c nhËn vµ tr¶ lêi nh sau:

B¶ng 15: Th x¸c nhËn ®èi víi hµng göi b¸n cña c«ng ty E

Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh nh trªn, c¸c sai ph¹m mµ kiÓm

to¸n viªn ph¸t hiÖn ®Òu ®îc trao ®æi th«ng qua víi nh©n viªn

kÕ to¸n ®¬n vÞ vµ ®îc tæng hîp ®iÒu chØnh trªn giÊy lµm viÖc

t¹i giai ®o¹n kÕt thóc. Lóc nµy kiÓm to¸n viªn ®a ra nhËn xÐt:


KÝnh göi C«ng ty Th¬ng m¹i H¶i Phßng......

Phßng kÕ to¸n

KÝnh göi Qóy ¤ng (Bµ)

VÒ viÖc: X¸c nhËn kiÓm to¸n

§Ó phôc vô cho viÖc kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty chóng t«i

kÕt thóc ngµy 31/12/2004, xin ®Ò nghÞ Qóy C«ng ty x¸c nhËn gi¸ trÞ hµng göi

b¸n gi÷a c«ng ty chóng t«i víi Qóy C«ng ty vµo ngµy 31/12/2004 lµ 78.453.008

VN§ (b¶y m¬i t¸m triÖu bèn tr¨m n¨m m¬i ba ngµn kh«ng tr¨m linh t¸m ®ång).

§Ò nghÞ Qóy C«ng ty göi th nµy trùc tiÕp tíi KiÓm to¸n viªn cña chóng t«i (theo

®Þa chØ trªn phong b× ®Ýnh kÌm). Xin lu ý ®©y chØ lµ th x¸c nhËn.

C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam.

Sè 7 §êng §µo TÊn QuËn Ba §×nh - HN

§T: 047 663 499 . Fax: 047 664 120

Tíi : ¤ng NguyÔn §¾c Thµnh- KiÓm to¸n viªn chÝnh.

Xin tr©n träng c¶m ¬n Qóy C«ng ty.

Gi¸m ®èc

§Æng Xu©n Ph¬ng

T«i/ Chóng t«i ®ång ý sè d trªn lµ ®óng t¹i thêi ®iÓm ngµy 31 th¸ng 12 n¨m

2004

T«i/ Chóng t«i kh«ng ®ång ý sè d trªn v× :

……………………………………………………………………………………..

Ngµy 25/02/2005 §¹i diÖn (ký tªn)

Gi¸m ®èc C«ng ty TM H¶i Phßng


“Sè d hµng tån kho cña c«ng ty DÖt lôa E lµ cã thùc, ®îc ®¸nh

gi¸ vµ chuyÓn sæ ®óng”, ph¶n ¸nh trªn giÊy lµm viÖc:


CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: ………Cty DL E………. Ngêi T.H

………

.

…….

. M· sè

………

…

Néi dung thùc hiÖn: …Tæng hîp 1…. Ngêi K.T

………

.

…….

. Trang

………

…

N¨m kÕt thóc:

31/12/2004……………………

Môc tiªu: §¶m b¶o sè d Hµng tån kho lµ cã thùc, ®· ®îc ®¸nh gi¸ vµ

chuyÓn sæ ®óng

§¶m b¶o hµng tån kho ph¶n ¸nh ®óng kú

C«ng viÖc:

§èi chiÕu sè d ®Çu n¨m víi B¸o ço kiÓm to¸n n¨m 2003

§èi chiÕu sè d ngµy 31/12/2004 víi sæ chi tiÕt, sæ çi, b¶ng c©n ®èi

sè ph¸t sinh

§èi chiÕu sè liÖu kiÓm kª ngµy 31/12/2004 trªn Biªn b¶n kiÓm kª víi

sè liÖu trªn sæ s¸ch vµo cïng ngµy

KiÓm tra ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt

KiÓm tra b¶ng tÝnh gi¸ thµnh

Göi th x¸c nhËn ®èi víi hµng göi b¸n

KÕt qu¶:

Sè d ®Çu n¨m phï hîp víi B¸o ço kiÓm to¸n.

Sè d ngµy 31/12/2004 phï hîp gi÷a Sæ chi tiÕt, sæ çi vµ B¶ng c©n

®èi sè ph¸t sinh.

Sè liÖu trªn sæ phï hîp kiÓm kª thùc tÕ.

TÝnh gi¸ theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.

Çc lo¹i chi phÝ ®îc tËp hîp ®óng ®¾n. KÕ to¸n ph©n bæ chi phÝ

vµ tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang hîp lý.

Hµng göi b¸n ®îc x¸c nhËn lµ cã thËt.

KÕt luËn: Sè d hµng tån kho lµ cã thËt, ®îc ®¸nh gi¸ vµ chuyÓn sæ ®óng.

Cã mét sè nghiÖp vô ph¶n ¸nh kh«ng ®óng kú nhng nh×n chung c«ng t¸c

kiÓm to¸n hµng tån kho tháa m·n ®îc çc yªu cÇu doanh nghiÖp ®Æt ra.



*C«ng ty F: Kh¸c víi c«ng ty DÖt lôa E, t¹i c«ng ty F, kÕ

to¸n ®· tiÕn hµnh göi th x¸c nhËn sè d vÒ hµng göi b¸n t¹i thêi

®iÓm kÕt thóc n¨m tµi chÝnh 2004. KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh

tæng hîp ®èi chiÕu vµ ®i ®Õn kÕt luËn: Sè d vÒ hµng göi b¸n t¹i

c«ng ty F lµ cã thËt.

Sau khi tiÕn hµnh çc bíc c«ng viÖc trªn, kiÓm to¸n viªn trao ®æi

víi kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ vÒ nh÷ng sai ph¹m ®· ph¸t hiÖn. Cã thÓ

nhËn thÊy møc ®é träng yÕu cña sai ph¹m kh«ng cao, kiÓm to¸n

viªn nhËn xÐt: “Sè d hµng tån kho t¹i c«ng ty ThÐp F lµ cã thùc,

®îc ®¸nh gi¸ vµ chuyÓn sæ ®óng”. (MÉu t¬ng tù nh c«ng ty E).

*C«ng ty H: kh«ng cã hµng göi b¸n.

Dùa vµo çc b»ng chøng thu ®îc, kiÓm to¸n viªn ®i ®Õn

kÕt luËn: nh×n chung, sè d hµng tån kho t¹i c«ng ty H lµ cã thËt,

®· ®îc ®¸nh gi¸ vµ chuyÓn ®óng. Tuy nhiªn, c«ng t¸c b¶o qu¶n

chøng tõ kh«ng tèt, quy tr×nh kiÓm so¸t kh«ng chÆt chÏ (çc

phiÕu nhËp xuÊt ®«i khi kh«ng cã ch÷ ký phª duyÖt cña kÕ to¸n

trëng…). Çc sai ph¹m kh¸c kiÓm to¸n viªn trao ®æi víi kÕ to¸n

t¹i c«ng ty H ®Ó ®a ra nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý (thÓ hiÖn trªn

b¶ng tæng hîp sai sãt vµ biÓu chØnh hîp).

3. KÕt thóc kiÓm to¸n:

Çc b»ng chøng thu thËp ®îc trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n chu

tr×nh hµng tån kho sÏ ®îc tËp hîp l¹i cho trëng nhãm kiÓm to¸n

®Ó tiÕn hµnh so¸t xÐt l¹i toµn bé c«ng viÖc ®· thùc hiÖn vµ

®¸nh gi¸ tÝnh ®Çy ®ñ cña çc b»ng chøng ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸

nµy ®îc dùa trªn møc ®é tháa m·n çc môc tiªu kiÓm to¸n riªng

®èi víi chu tr×nh hµng tån kho: ®¶m b¶o sè d hµng tån kho lµ

cã thËt, ®îc ®¸nh gi¸ vµ chuyÓn sæ ®óng; ®¶m b¶o hµng tån

kho ®îc ®Þnh gi¸ chÝnh x¸c vµ çc nghiÖp vô vÒ hµng tån kho

®îc ph¶n ¸nh ®óng kú.



Trªn c¬ së çc c«ng viÖc ®· tiÕn hµnh, kiÓm to¸n viªn ®a

ra B¶ng tæng hîp sai sãt vµ BiÓu chñ ®¹o ®èi víi hµng tån kho.

* C«ng ty DÖt lôa E:

Cïng víi giÊy lµm viÖc sè 4E, kiÓm to¸n viªn lËp B¶ng tæng

hîp sai sãt vµ BiÓu chØ ®¹o. Sau khi so¸t xÐt, kiÓm to¸n viªn

chÝnh ®a ra nhËn xÐt trong B¸o ço kiÓm to¸n ph¸t hµnh th¸ng

02/2005 vÒ B¸o ço tµi chÝnh n¨m 2004 cña c«ng ty DÖt lôa E

nh sau: “B¸o ço tµi chÝnh ®· ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý trªn

çc khÝa c¹nh träng yÕu t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty E t¹i

ngµy 31/12/2004, còng nh kÕt qu¶ kinh doanh vµ çc luång lu

chuyÓn tiÒn tÖ trong n¨m tµi chÝnh kÕt thóc t¹i ngµy 31/12/2004

phï hîp víi chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh vµ çc quy

®Þnh ph¸p lý cã liªn quan”.


CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y

Kh¸ch hµng: …C«ng ty DL

E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………

Néi dung thùc hiÖn: …Tæng hîp

htk ……. Ngêi K.T………

.……..

Tran

g …………

N¨m kÕt thóc: ………

31/12/04………..

B¶ng tæng hîp sai sãt

DiÔn gi¶i TK §¦

B¶ng C©n ®èi kÕ

to¸nB¸o ço tµi chÝnh

Nî Cã Nî Cã



+ Chøng tõ PC 2925

Mua TSC§ nhng kÕ to¸n

h¹ch to¸n vµo CP s¶n

xuÊt chung. §Ò nghÞ

®iÒu chØnh:111

627

211

111

627

214

21.835.0

00

21.835.0

00

21.835.0

00

363.917

363.917

21.835.0

00

+ Chøng tõ PN sè 3192:

kÕ to¸n ph¶n ¸nh kh«ng

®óng kú ph¸t sinh. §Ò

nghÞ ®iÒu chØnh:

N¨m 2004, ghi:

N¨m 2005, ghi:

331

152

152

331

34.638.1

27

34.638.1

27

34.638.1

27

34.638.1

27




CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y


E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………


……………………..

…………Tæng hîp HTK ………………. Ngêi K.T

………

.……..

Tran

g …………

N¨m kÕt thóc: ……31/12/04…

BiÓu chØ ®¹o

Néi dung

Tha

m

chiÕ

u

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2004

Sè ®iÒu

chØnh

Sè kiÓm

to¸n

31/12/2004

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2003

Hµng mua ®i ®-

êng

0 (20.162)

NVL 3.606.385.7

08(34.638.12

7)

3.571.747.

581

3.060.975.8

88

CCDC 4.574.549 4.574.549 4.948.114

CP SXKD dd 5.399.829.8

90

5.399.829.8

90

7.416.941.8

74

Thµnh phÈm 15.673.758.

885

15.673.758.

885

12.142.502.

868

HH tån kho

Hµng göi b¸n

(23.784.825

)

177.535.931

(23.784.825

)

177.535.931

123.272.204

348.798.273

* C«ng ty ThÐp F: KiÓm to¸n viªn còng ®a ra B¶ng tæng

hîp sai sãt vµ BiÓu chØ ®¹o cã mÉu t¬ng tù nh ®èi víi c«ng ty E:

MÉu biÓu 9: GiÊy lµm viÖc sè 3F.

CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y


E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………

Néi dung thùc hiÖn: …Tæng hîp Ngêi K.T ……… ……. Tran …………



htk ……. . . g


31/12/04………..


DiÔn gi¶i TK §¦



Nî Cã Nî Cã

+ Chøng tõ H§ 150 mua

quÇn ¸o BHL§, kÕ to¸n

ghi sæ thiÕu. §iÒu

chØnh:

153

331

5.637.00

5 5.637.00

5

MÉu biÓu 10: GiÊy lµm viÖc sè 4F.

CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y


E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………

Néi dung thùc hiÖn:Tæng hîp

hµng tån kho……….. Ngêi K.T………

.……..

Tran

g …………

N¨m kÕt thóc: ……31/12/04…

BiÓu chØ ®¹o

Néi dung

Tha

m

chiÕ

u

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2004

Sè ®iÒu

chØnh

Sè kiÓm

to¸n

31/12/2004

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2003

NVL 26.010.002.

585

26.010.002.

585

25.519.711.

821



CCDC 13.594.429 5.637.005 19.231.434 5.345.898

CP sxkd dd 7.001.858.4

52

7.001.858.4

52

5.404.166.9

97

TP tån kho 21.184.235.

949

21.184.235.

949

13.404.321.

564

Hµng göi b¸n 207.146.128 207.146.128 572.482.468

Nh×n chung çc sai ph¹m x¶y ra ®èi víi c«ng ty F lµ kh«ng

träng yÕu nªn nhËn xÐt kiÓm to¸n viªn chÝnh ®a ra trong B¸o

ço kiÓm to¸n vÒ B¸o ço tµi chÝnh n¨m 2004 cña c«ng ty ThÐp F

lµ t¬ng tù nh ®èi víi c«ng ty DÖt lôa E: “B¸o ço tµi chÝnh ®·

ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý trªn çc khÝa c¹nh träng yÕu t×nh

h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty E t¹i ngµy 31/12/2004, còng nh kÕt

qu¶ kinh doanh vµ çc luång lu chuyÓn tiÒn tÖ trong n¨m tµi

chÝnh kÕt thóc t¹i ngµy 31/12/2004 phï hîp víi chuÈn mùc vµ chÕ

®é kÕ to¸n hiÖn hµnh vµ çc quy ®Þnh ph¸p lý cã liªn quan”

(trÝch B¸o ço tµi kiÓm to¸n th¸ng 01/2005 do CIMEICO lËp).

* C«ng ty Th ¬ng m¹i H: Tõ nh÷ng b»ng chøng thu ®îc,

kiÓm to¸n viªn nhËn thÊy vÒ sè liÖu kÕ to¸n t¹i c«ng ty H kh«ng

x¶y ra sai sãt träng yÕu nhng vÒ c«ng t¸c ghi sæ, b¶o qu¶n

chøng tõ cßn nhiÒu sai ph¹m. DÊu hiÖu kiÓm so¸t cña kÕ to¸n tr-

ëng kh«ng ®ång ®Òu, doanh nghiÖp cÇn nhanh chãng kh¾c

phôc nhîc ®iÓm nµy ®Ó tr¸nh nh÷ng sai ph¹m lín cã kh¶ n¨ng

x¶y ra. Nh×n chung, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ còng tu©n theo

®Çy ®ñ chÕ ®é kÕ to¸n theo quy ®Þnh chung vµ theo nh÷ng

quy ®Þnh Ban gi¸m ®èc ®Æt ra. KÕt qu¶ kiÓm to¸n thÓ hiÖn

trªn B¶ng tæng hîp sai sãt vµ BiÓu chØ ®¹o:




CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y


E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………

Néi dung thùc hiÖn: …Tæng hîp

htk ……. Ngêi K.T………

.……..

Tran

g …………


31/12/04………..


DiÔn gi¶i TK §¦



Nî Cã Nî Cã

+ Chøng tõ PX sè 1205:

kÕ to¸n ph¶n ¸nh kh«ng

®óng kú ph¸t sinh. §Ò

nghÞ ®iÒu chØnh:

N¨m 2004, ghi:

N¨m 2005, ghi:

155

632

632

155

69.574.2

54

69.574.2

54

69.574.2

54

69.574.2

54


CIMEICO VN Tªn

Ngµ

y


E……………. Ngêi T.H………

.……..

M·

sè …………


……………………..

…………Tæng hîp HTK ………………. Ngêi K.T

………

.……..

Tran

g …………

N¨m kÕt thóc: ……31/12/04…



BiÓu chØ ®¹o

Néi dung

Tha

m

chiÕ

u

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2004

Sè ®iÒu

chØnh

Sè kiÓm

to¸n

31/12/2004

Sè kh¸ch

hµng

31/12/2003

NVL 3.351.013.3

75

3.351.013.3

75

3.740.835.5

35

CCDC 155.967.745 155.967.745 149.403.476

CP sxkd dd 5.273.942.4

44

5.273.942.4

44

4.939.509.9

67

TP tån kho 16.951.463.

177

69.574.25

4

17.021.037.

4311.234.496.7

98

Hµng hãa tån

kho7.308.475.8

60

7.308.475.8

602.608.291.8

22

Ch¬ng III:

mét sè ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn

kiÓm to¸n chu tr×nh

hµng tån kho t¹i cimeico vietnam.

I. Mét sè ®¸nh gi¸ tõ thùc tiÔn c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i

CIMEICO VN:

1. VÒ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chung cña Cimeico:

KiÓm to¸n lµ ho¹t ®éng cßn kh¸ míi mÎ ë ViÖt Nam nhng ®·

vµ ®ang ph¸t triÓn rÊt nhanh víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c c«ng

ty kiÓm to¸n. CIMEICO ViÖt Nam míi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc



nµy ®îc 6 n¨m vµ ®ang chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t cña çc c«ng

ty kiÓm to¸n ®ang ho¹t ®éng t¹i níc ta, ®Æc biÖt lµ çc c«ng ty

kiÓm to¸n níc ngoµi víi nhiÒu thuËn lîi vÒ quy m«, kinh nghiÖm

ho¹t ®éng, ¸p lùc c¹nh tranh còng phÇn nµo t¸c ®éng ®Õn chÊt

lîng vµ hiÖu qu¶ kiÓm to¸n, g©y khã kh¨n cho c«ng ty trong qu¸

tr×nh ho¹t ®éng.

Thùc tÕ ë níc ta hiÖn nay ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp míi

chØ t¹o dùng cho m×nh h×nh ¶nh ban ®Çu trong nÒn kinh tÕ

thÞ trêng, cha kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß lµ mét c«ng cô qu¶n lý

m¹nh cña çc nhµ qu¶n lý. Cho tíi nay nhiÒu doanh nghiÖp vÉn

cha hiÓu biÕt hÕt ®îc b¶n chÊt vµ lîi Ých cña viÖc kiÓm to¸n

®em l¹i lµ híng dÉn nghiÖp vô vµ cñng cè nÒn nÕp çc ho¹t

®éng tµi chÝnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ s¶n xuÊt

kinh doanh cña chÝnh doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp thùc

hiÖn kiÓm to¸n chØ v× môc ®Ých ®Ó ®èi phã hay theo yªu cÇu

cña cÊp trªn mµ kh«ng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cña doanh

nghiÖp nªn n¶y sinh th¸i ®é dÌ dÆt, thiÕu hîp t¸c cña kh¸ch hµng

g©y khã kh¨n vµ ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c

kiÓm to¸n. Trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh, c«ng ty

lu«n cè g¾ng n©ng cao chÊt lîng çc dÞch vô mµ m×nh cung

cÊp ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng kiÓm to¸n. §Ó n©ng cao chÊt lîng

c«ng t¸c kiÓm to¸n, Cimeico VN ®· x©y dùng ch¬ng tr×nh kiÓm

to¸n víi tõng chu tr×nh cña B¸o ço tµi chÝnh nh»m gióp cho

kiÓm to¸n viªn cã thÓ ®Þnh híng çc c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn



sao cho hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm to¸n ®¹t ®Õn møc cao nhÊt cã

thÓ.

Ch¬ng tr×nh chung cña Cimeico bao gåm ba phÇn: LËp kÕ

ho¹ch kiÓm to¸n, thùc hiÖn kiÓm to¸n vµ kÕt thóc kiÓm to¸n. Ch-

¬ng tr×nh nµy ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së chuÈn mùc kiÓm

to¸n ViÖt Nam vµ nh÷ng quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh, phï hîp víi

çc nguyªn t¾c kiÓm to¸n quèc tÕ ®îc chÊp nhËn réng r·i.

LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n:

ViÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cña Cimeico VN ®îc thiÕt lËp

tu©n thñ theo nh÷ng híng dÉn trong chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt

Nam. Cã thÓ lÊy vÝ dô mét sè bíc c«ng viÖc nh: ®Çu tiªn, kiÓm

to¸n viªn ph¶i nhËn diÖn lý do kiÓm to¸n cña kh¸ch hµng tõ ®ã

®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÊp nhËn kiÓm to¸n. Çc kiÓm to¸n viªn thu

thËp çc th«ng tin cÇn thiÕt, ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

nh hÖ thèng nµy cã tån t¹i hay kh«ng, sù tån t¹i cña nã cã ®¶m

b¶o tÝnh hiÖu lùc hay kh«ng?... Tuy nhiªn c«ng viÖc lËp kÕ

ho¹ch cña C«ng ty cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn ph¶i xem xÐt:

§¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé: c«ng ty chØ ®¸nh gi¸

vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t chung ®èi víi mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty

kh¸ch hµng, cha ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cho tõng

chu tr×nh mµ chñ yÕu chØ dùa vµo kinh nghiÖm cña kiÓm to¸n

viªn ®Ó ®¸nh gi¸. C«ng viÖc nµy chØ ®îc thùc hiÖn ®èi víi

nh÷ng kh¸ch hµng kiÓm to¸n n¨m ®Çu tiªn cßn kh¸ch hµng th-

êng xuyªn th× chØ ®îc ®¸nh gi¸ l¹i khi cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng

kÓ trong n¨m kiÓm to¸n.



§¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro: ViÖc x¸c ®Þnh møc träng

yÕu vµ ®¸nh gi¸ rñi ro lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh khèi

lîng mÉu chän cÇn thiÕt cho c¶ cuéc kiÓm to¸n còng nh cho tõng

chu tr×nh. KiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh íc lîng møc träng yÕu cho

toµn bé B¸o ço tµi chÝnh råi ph©n chia cho tõng chu tr×nh theo

møc ®é quan träng cña chu tr×nh, chu tr×nh ®ã tren B¸o ço tµi

chÝnh. Thùc tÕ cho thÊy c«ng ty chØ ®¸nh ®a ra møc träng yÕu

kÕ ho¹ch cho toµn bé B¸o ço tµi chÝnh mµ kh«ng chia møc träng

yÕu cho tõng chu tr×nh, chu tr×nh cô thÓ. KÕt thóc kiÓm to¸n,

sau khi tæng hîp çc sai sãt trªn B¸o ço tµi chÝnh, kiÓm to¸n

viªn sÏ so s¸nh tæng sai sãt víi møc träng yÕu kÕ ho¹ch. Çch

®¸nh gi¸ nµy chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm cña kiÓm to¸n viªn

vµ nh÷ng th«ng tin thu thËp ®îc liªn quan ®Õn chu tr×nh ®ã tõ

®¬n vÞ kh¸ch hµng. Do ®ã kiÓm to¸n viªn kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

chÝnh x¸c sè lîng b»ng chøng cÇn thu thËp ¶nh hëng ®Õn hiÖu

qu¶ kiÓm to¸n.

ViÖc thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n: viÖc thiÕt kÕ ch¬ng

tr×nh kiÓm to¸n ®ßi hái ph¶i x©y dùng ®îc thêi gian kiÓm to¸n,

ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng ngêi vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i thiÕt kÕ

®îc çc tr¾c nghiÖm kiÓm to¸n cÇn thùc hiÖn. Nhng viÖc thiÕt

kÕ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña CIMEICO l¹i cha ®Ò cËp ®Õn viÖc

thiÕt kÕ cô thÓ çc tr¾c nghiÖm sÏ tiÕn hµnh ®èi víi tõng chu

tr×nh, chu tr×nh.

Thùc hiÖn kiÓm to¸n:



KiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh kiÓm to¸n dùa trªn kÕ ho¹ch ®·

lËp. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn sÏ bæ sung çc

vÊn ®Ò, nh÷ng sù kiÖn ph¸t sinh khi tiÕp cËn víi chu tr×nh trªn

B¸o ço tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. §èi víi nh÷ng chu tr×nh mµ sè

lîng nghiÖp vô x¶y ra nhiÒu kiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh chän

mÉu ®Ó tiÕn hµnh çc thñ tôc kiÓm to¸n råi suy réng ra tæng

thÓ cÇn kiÓm to¸n. §èi víi chu tr×nh mµ theo kinh nghiÖm ®¸nh

gi¸ lµ rñi ro cao hoÆc sè lîng nghiÖp vô x¶y ra Ýt th× kiÓm to¸n

viªn cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm to¸n toµn diÖn. Trong bíc nµy, kiÓm

to¸n viªn kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p kü thuËt nghiÖp vô nh ®iÒu

tra, ®èi chiÕu, so s¸nh, ph©n tÝch, rµ so¸t… ®Ó thùc hiÖn çc

thö nghiÖm kiÓm so¸t, thñ tôc ph©n tÝch vµ thö nghiÖm chi tiÕt.

Sè lîng thö nghiÖm, tr¾c nghiÖm nµy phô thuéc vµo thêi gian

kiÓm to¸n, sù h÷u hiÖu hay kh«ng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé. Th«ng qua çc thñ tôc kiÓm to¸n nµy, kiÓm to¸n viªn ®a ra

nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy phï hîp víi môc tiªu ®· ®Æt ra.

Tuy nhiªn viÖc chän mÉu kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n viªn th-

êng chän mÉu theo ph¬ng ph¸p sè lín (lùa chän sè tiÒn ph¸t sinh

lín) v× nh÷ng nghiÖp vô ph¸t sinh víi gi¸ trÞ lín thêng chøa ®ùng

rñi ro cao h¬n, nhng ®©y cha ph¶i lµ ph¬ng ph¸p chän mÉu tèi -

u v× sai ph¹m cña mét nghiÖp vô ph¸t sinh víi sè tiÒn nhá nhng

®îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn sÏ thµnh sai ph¹m träng yÕu.

Khi tiÕn hµnh thñ tôc ph©n tÝch, kiÓm to¸n viªn chñ yÕu

chØ sö dông ph©n tÝch ®èi víi çc th«ng tin tµi chÝnh (çc chØ

tiªu ph©n tÝch nµy còng kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ rµng trªn giÊy



lµm viÖc), hÇu nh kh«ng ph©n tÝch th«ng tin phi tµi chÝnh. NÕu

cã thÓ kÕt hîp ®îc viÖc ph©n tÝch çc th«ng tin tµi chÝnh vµ phi

tµi chÝnh sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ kiÓm to¸n mµ hiÖu qu¶ cuéc

kiÓm to¸n vÉn ®îc ®¶m b¶o.

KÕt thóc kiÓm to¸n:

Çc kiÓm to¸n viªn trong nhãm tËp hîp çc b»ng chøng thu

thËp ®îc cho trëng nhãm kiÓm to¸n vµ trëng nhãm kiÓm to¸n sÏ

®a ra ý kiÕn cuèi cïng dùa trªn çc giÊy tê lµm viÖc.

B¸o ço kiÓm to¸n do CIMEICO ph¸t hµnh trªn c¬ së ®éc

lËp, kh¸ch quan vµ t¹o ®îc sù tin cËy cho nh÷ng ngêi sö dông kÕt

qu¶ kiÓm to¸n.

Nh×n chung ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña C«ng ty kiÓm to¸n

t vÊn x©y dùng ViÖt Nam thiÕt kÕ lµ hîp lý vµ phï hîp ®ång thêi

còng thÓ hiÖn mét phong çch riªng cña m×nh so víi çc C«ng ty

kiÓm to¸n kh¸c.

2. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kiÓm to¸n chu tr×nh hµng

tån kho trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh do CIMEICO

VIETNAM thùc hiÖn:

KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho lµ mét phÇn quan träng

trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh do chu tr×nh nµy lu«n cã ¶nh

hëng träng yÕu tíi B¸o ço tµi chÝnh cña c«ng ty kh¸ch hµng mµ

cô thÓ lµ ¶nh hëng tíi b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh th«ng qua chu

tr×nh gi¸ vèn hµng b¸n. Do ®ã kiÓm to¸n hµng tån kho lµ c«ng

viÖc cÇn thiÕt vµ quan träng trong mäi cuéc kiÓm to¸n.



Cïng víi viÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chung, c«ng

ty cßn x©y dùng ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n riªng cho chu tr×nh

kiÓm to¸n hµng tån kho. C¨n cø vµo çc th«ng tin thu thËp ®îc,

çc kiÓm to¸n viªn sÏ x¸c ®Þnh thñ tôc kiÓm to¸n nµo cÇn thùc

hiÖn còng nh sè lîng çc thñ tôc tiÕn hµnh. Th«ng thêng néi dung

ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho gåm 3 bíc c¬

b¶n: ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, thùc hiÖn thñ tôc kiÓm

so¸t ®èi víi hµng tån kho, thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi

nghiÖp vô vµ sè d hµng tån kho. Thñ tôc ph©n tÝch kh«ng ®îc

t¸ch thµnh mét bíc riªng biÖt, kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thñ tôc

nµy khi ph©n tÝch B¸o ço tµi chÝnh cña ®¬n vÞ (trong khi

®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé).

XÐt riªng víi thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt, sè lîng thñ tôc nµy

phô thuéc vµo ®é tin cËy cña b»ng chøng ®· thu thËp ®îc tõ çc

bíc c«ng viÖc trªn. Tríc hÕt ®Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh cã thËt cña

hµng tån kho t¹i ngµy kÕt thóc niªn ®é, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh

thñ tôc quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho. §Æc biÖt trong

trêng hîp kh«ng thÓ tiÕn hµnh quan s¸t t¹i ngµy 31/12 th× kiÓm

to¸n viªn phô tr¸ch chu tr×nh hµng tån kho cïng víi c«ng ty kiÓm

to¸n sÏ tháa thuËn víi kh¸ch hµng vÒ mét cuéc kiÓm kª thö theo

quy m« mÉu nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã, kiÓm to¸n viªn sÏ trõ lïi hoÆc

céng thªm vµo ®Ó ®a ra con sè vµo ngµy 31/12. §èi víi nghiÖp

vô vµ sè d hµng tån kho, c«ng ty ®· x©y dùng hÖ thèng çc ph-

¬ng ph¸p hîp lý ®Ó cã ®Çy ®ñ sù ®èi chiÕu gi÷a chøng tõ vµ



sæ s¸ch, kh¼ng ®Þnh çc nghiÖp vô lµ thùc sù ph¸t sinh còng

nh sè d hµng tån kho lµ cã thËt, ®îc ph¶n ¸nh ®óng…

Tãm l¹i, chu tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho do Cimeico VN

x©y dùng lµ hîp lý, çc thñ tôc kiÓm to¸n ®îc sö dông trong ch-

¬ng tr×nh kiÓm to¸n lµ ®Çy ®ñ vµ cÇn thiÕt c¶ vÒ sè lîng vµ

chÊt lîng ®Ó tõ ®ã ®a ra nhËn xÐt chÝnh x¸c vÒ chu tr×nh hµng

tån kho trªn B¸o ço tµi chÝnh cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng.

II. §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n

hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh t¹i C«ng

ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam:

1. ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng

tån kho trong kiÓm to¸n B¸o ço tµi chÝnh:

So víi bÒ dµy lÞch sö ngµnh nghÒ kiÓm to¸n trªn thÕ giíi

th× ho¹t ®éng kiÓm to¸n ë ViÖt Nam míi chØ lµ bíc khëi ®Çu vµ

cßn rÊt non trÎ, ho¹t ®éng kiÓm to¸n vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ trªn

c¶ gãc ®é lý luËn vµ thùc tÕ, do ®ã ngµnh kiÓm to¸n ë ViÖt

Nam cÇn ph¶i tù hoµn thiÖn m×nh ®Ó phï hîp víi xu thÕ ph¸t

triÓn chung cña thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã trong xu thÕ toµn cÇu ho¸

hiÖn nay, níc ta ®ang kh«ng ngõng xóc tiÕn qu¸ tr×nh héi nhËp

kinh tÕ thÕ giíi, ®iÒu nµy ®· më ra cho ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi

chÝnh kÕ to¸n, kiÓm to¸n nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn vµ c¶ nh÷ng

th¸ch thøc to lín. §øng tríc c¬ héi më réng thÞ phÇn ®ång thêi

n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, bÊt kú C«ng ty kiÓm to¸n nµo còng

ph¶i ®Æt vÊn ®Ò hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n cña m×nh lªn



hµng ®Çu bëi mét quy tr×nh kiÓm to¸n hiÖu qu¶ lu«n lµ lîi thÕ

c¹nh tranh m¹nh mÏ ®èi víi çc ®èi thñ kh¸c.

HiÖn nay níc ta ®· vµ ®ang ban hµnh çc chuÈn mùc kiÓm

to¸n t¹o mét khung ph¸p lý chung cho ho¹t ®éng kÕ to¸n kiÓm

to¸n, tuy nhiªn vÉn cha t¹o dùng ®îc mét hµnh lang ph¸p lý víi

®óng ý nghÜa cña nã cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n. V× vËy trong

mçi cuéc kiÓm to¸n cho dï kh¶ n¨ng ph¸n xÐt vµ tr×nh ®é

nghiÖp vô cña kiÓm to¸n viªn cã cao th× vÉn cßn tån t¹i nh÷ng

khiÕm khuyÕt. §Ó h¹n chÕ ®îc nã th× nhu cÇu hoµn thiÖn quy

tr×nh kiÓm to¸n lµ cÇn thiÕt, cã thÓ nãi hoµn thiÖn ch¬ng tr×nh

kiÓm to¸n lµ tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mçi C«ng ty kiÓm to¸n

trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn.

§èi víi kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho cña CIMEICO hiÖn

nay còng vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò h¹n chÕ: h¹n chÕ trong viÖc

®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, h¹n

chÕ trong ph¬ng ph¸p chän mÉu kiÓm to¸n, ®iÒu tra, x¸c minh,

thùc nghiÖm… Çc nghiÖp vô vÒ hµng tån kho thêng ph¸t sinh

víi tÇn suÊt vµ quy m« lín nhng thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n l¹i

giíi h¹n do ®ã viÖc kh¶o s¸t chi tiÕt çc nghiÖp vô vÒ hµng tån

kho ®îc thùc hiÖn rÊt h¹n chÕ, g©y ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cña

çc b»ng chøng kiÓm to¸n vµ cã thÓ dÉn ®Õn m¾c sai lÇm trong

viÖc ®a ra kÕt luËn kiÓm to¸n.

Nh vËy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n hµng tån kho

còng trë nªn rÊt cÇn thiÕt v× hµng tån kho chiÕm mét tû träng



lín trong tæng tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp vµ lµ chu tr×nh

träng yÕu trªn çc B¸o ço tµi chÝnh.

2. Mét sè ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu hoµn thiÖn

c«ng t¸c kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho:

Ph¬ng híng hoµn thiÖn viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé:

§¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ c«ng viÖc quan träng

trong bíc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé gióp kiÓm to¸n viªn h¹n chÕ ®îc rñi ro kiÓm so¸t, tiÕt

kiÖm chi phÝ kiÓm to¸n nhÊt lµ ®èi víi chu tr×nh cã tÝnh träng

yÕu vµ phøc t¹p nh hµng tån kho.

HiÖn nay viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trong

ho¹t ®éng kiÓm to¸n cña CIMEICO chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm

cña kiÓm to¸n viªn, b»ng viÖc kiÓm to¸n viªn ®Æt ra çc c©u hái

cho çc nh©n viªn còng nh Ban gi¸m ®èc c«ng ty kh¸ch hµng,

trªn c¬ së çc c©u tr¶ lêi nhËn ®îc, kiÓm to¸n viªn sÏ ®¹t ®îc sù

hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña c«ng ty. Tuy nhiªn

kh«ng ph¶i trong bÊt cø lÜnh vùc g× kiÓm to¸n viªn còng cã kinh

nghiÖm vµ cã thÓ kh«ng nªu lªn ®îc c©u hái mang tÝnh ®Æc thï

cho kh¸ch hµng ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸ dùa vµo kinh nghiÖm cña

kiÓm to¸n viªn cã thÓ ®a ra nh÷ng kÕt luËn thiÕu chÝnh x¸c vÒ

hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ. Trong bíc nµy kiÓm to¸n

viªn nªn sö dông lu ®å hay b¶ng c©u hái theo tõng dÊu hiÖu cña

kiÓm so¸t néi bé ®Ó nhËn thÊy sù cã mÆt hay thiÕu v¾ng mét

ho¹t ®éng kiÓm so¸t nµo ®ã. HÖ thèng c©u hái bªn c¹nh nh÷ng



c©u hái ®ãng (tøc lµ c©u hái ®a ra hai c¸ch tr¶ lêi “Cã” hoÆc

“Kh«ng”) cÇn ph¶i më réng sö dông thªm nh÷ng c©u hái më,

cho phÐp kiÓm to¸n viªn linh ®éng h¬n trong qu¸ tr×nh t×m

hiÓu vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng nµy.

B¶ng 16: B¶ng c©u hái vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

C©u hái Cã Kh«n

g

Ghi

chó

1. HÖ thèng chøng tõ gèc sö dông trong

c«ng t¸c qu¶n lý HTK cã ®Çy ®ñ kh«ng?

2. Sæ s¸ch chøng tõ kÕ to¸n vÒ HTK cã ®îc

lu tr÷ vµ sö dông hîp lý kh«ng?

3. Cã sù ph©n c«ng ph©n nhiÖm riªng biÖt

gi÷a ngêi phô tr¸ch ghi chÐp nghiÖp vô

nhËp xuÊt kho víi kÕ to¸n thanh to¸n hay

thñ kho kh«ng?

4. Cã phßng riªng biÖt thùc hiÖn chøc n¨ng

mua hµng hoÆc ngêi ®éc lËp gi¸m s¸t

c«ng viÖc mua hµng kh«ng?

5. Cã phßng kiÓm ®Þnh chÊt lîng hµng mua,

nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc kiÓm nhËn

hµng mua vµ ghi chÐp vµo Biªn b¶n kiÓm

nghiÖm kh«ng?

6. PhiÕu xuÊt kho cã ®îc lËp trªn c¬ së c¸c

phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t hay ®¬n

®Æt hµng ®îc phª duyÖt ®Çy ®ñ kh«ng?



7. §¬n vÞ cã thùc hiÖn lËp kÕ ho¹ch s¶n

xuÊt?

8. S¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã qua kh©u kiÓm

®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng?

9. Cã thùc hiÖn kiÓm kª HTK theo ®óng quy

®Þnh hay kh«ng?

10. Cã trêng hîp mang HTK ®i thÕ

chÊp ®Ó vay vèn hay kh«ng?

11. §Þa ®iÓm b¶o qu¶n vµ lu tr÷ HTK

cã an toµn vµ b¶o ®¶m çc tiªu chuÈn kü

thuËt kh«ng?

12. Cã thùc hiÖn ph©n lo¹i nh÷ng chu

tr×nh HTK chËm lu©n chuyÓn, lçi thêi, h

háng kh«ng?

13. Kh¸ch hµng ®· x¸c ®Þnh dù phßng

gi¶m gi¸ HTK cha?

14. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ HTK cã nhÊt

qu¸n víi çc n¨m tríc kh«ng?

15. Cã tÝnh gi¸ thµnh chi tiÕt cho tõng

lo¹i thµnh phÈm kh«ng?

………………………………………………..

Hoµn thiÖn viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro:

C«ng ty CIMEICO míi chØ thùc hiÖn ®¸n gi¸ møc träng yÕu

kÕ ho¹ch cho tæng thÓ trªn B¸o ço tµi chÝnh chø kh«ng ph©n



bæ møc träng yÕu ®ã cho tõng chu tr×nh cô thÓ, C«ng ty cÇn

xem xÐt l¹i vÊn ®Ò nµy vµ x©y dùng tû lÖ träng yÕu ph©n bæ

cho tõng chu tr×nh tuú theo tÝnh chÊt cña tõng chu tr×nh. §ång

thêi CIMEICO nªn x©y dùng mét b¶ng ®¸nh gi¸ møc rñi ro (cao,

trung b×nh, thÊp).

B¶ng 17: B¶ng çc møc ®¸nh gi¸ rñi ro cña CIMEICO:

Møc sai ph¹m ®èi

víi chu tr×nh hµng

tån kho

< 10% møc

träng yÕu kÕ

ho¹ch

10%- 15% møc

träng yÕu kÕ

ho¹ch

>= 15% møc

träng yÕu kÕ

ho¹ch

Møc rñi ro ThÊp Trung b×nh Cao

Hoµn thiÖn thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n:

CIMEICO VN cÇn thùc hiÖn viÖc thiÕt kÕ çc tr¾c nghiÖm

kiÓm to¸n cô thÓ trªn c¬ së ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n ®· ®îc x©y

dùng s½n cho tõng chu tr×nh. ViÖc thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh kiÓm

to¸n ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ sÏ gióp kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn

kiÓm to¸n theo mét kÕ ho¹ch, lÞch tr×nh cô thÓ ®ång thêi gióp

Ban gi¸m ®èc c«ng ty kiÓm so¸t vµ n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c

kiÓm to¸n.

X©y dùng ph¬ng ph¸p chän mÉu kiÓm to¸n:

HiÖn nay cã mét sè c«ng ty kiÓm to¸n ®· tiÕn hµnh x©y

dùng çc phÇn mÒm chuyªn ngµnh ®Ó chän mÉu kiÓm to¸n.

ViÖc chän mÉu ngÉu nhiªn qua m¸y tÝnh sÏ gióp kiÓm to¸n viªn

tiÕt kiÖm thêi gian còng nh gi¶m bít çc sai sãt trong qu¸ tr×nh

chän mÉu. Çch nµy cã u ®iÓm lµ mang tÝnh x¸c suÊt cao ®ång

thêi gióp cho viÖc vi tÝnh ho¸ c«ng t¸c kiÓm to¸n, viÖc tÝnh to¸n



cña kiÓm to¸n viªn còng chÝnh x¸c h¬n, tiÕt kiÖm thêi gian. Tuy

nhiªn còng cÇn ph¶i kÕt hîp c¶ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸ cña kiÓm

to¸n viªn ®èi víi mÉu chän ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt.

Hoµn thiÖn thñ tôc ph©n tÝch:

Thñ tôc ph©n tÝch lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p kiÓm

to¸n cã hiÖu qu¶ cao, cho phÐp kiÓm to¸n viªn tiÕt kiÖm ®îc thêi

gian vµ chi phÝ, ®ång thêi ph¶n ¸nh ®îc mèi liªn hÖ b¶n chÊt

gi÷a çc sè d cña çc chu tr×nh trªn B¸o ço tµi chÝnh. Tõ ®ã

kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc träng t©m c«ng viÖc. Tuy nhiªn,

trong thùc tÕ t¹i CIMEICO, çc kiÓm to¸n viªn chØ chñ yÕu sö

dông thñ tôc ph©n tÝch ë møc ®é c¬ b¶n (so s¸nh biÕn ®éng

tuyÖt ®èi cña hµng tån kho ®Çu kú, cuèi kú …); thñ tôc ph©n

tÝch cha ®îc t¸ch ra thµnh bíc riªng biÖt.

Trong thêi gian tíi, kiÓm to¸n viªn sÏ lu ý sö dông thñ tôc

ph©n tÝch tû suÊt (ph©n tÝch xu híng) lµ nh÷ng c«ng cô ph©n

tÝch m¹nh. Cã thÓ kÓ ra nh÷ng chØ tiªu ph©n tÝch däc nh:

B¶ng 18: Çc chØ tiªu ph©n tÝch däc hµng tån kho

ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004Chªnh lÖch

(%)

1. HTK / TS

2. HTK / DT

3. HTK / GVHB

Ngoµi ra, kiÓm to¸n viªn cÇn thùc hiÖn theo çc thñ tôc

ph©n tÝch kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c nh÷ng nguyªn nh©n t¹o

nªn sù biÕn ®éng cña chu tr×nh hµng tån kho. Cô thÓ cã thÓ sö

dông mét sè tû suÊt ®· nªu ë ch¬ng I:



Tæng l·i gép

Tû suÊt l·i gép =

Tæng doanh thu

Tæng GVHB

Tû lÖ quay vßng HTK =

Sè d HTK b×nh qu©n

Bªn c¹nh viÖc ph©n tÝch çc th«ng tin tµi chÝnh, kiÓm to¸n

viªn nªn xem xÐt ®Õn çc th«ng tin phi tµi chÝnh ®Ó kiÓm tra

tÝnh hîp lý cña sè d chu tr×nh c©n kiÓm to¸n, tõ ®ã cã nh÷ng

nhËn xÐt x¸c ®¸ng h¬n v× nã kÕt hîp ®îc gi÷a nh÷ng th«ng tin

do kh¸ch hµng cung cÊp víi th«ng tin kiÓm to¸n viªn tù ph¸t hiÖn

hoÆc lÊy tõ nguån ®éc lËp kh¸c dùa trªn chØ tiªu phi tµi chÝnh.

VÝ dô nh ®èi víi viÖc kiÓm tra tÝnh hîp lý cña sè d hµng tån

kho, khi kh¸ch hµng lu tr÷ hµng tån kho ë nhiÒu kho kh¸c nhau,

kiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh gi÷a sè lîng hµng tån kho trªn sæ

s¸ch víi diÖn tÝch cã thÓ chøa cña kho ®ã. Çc chØ tiªu phi tµi

chÝnh nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc xem xÐt

trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trong c«ng ty kh¸ch

hµng.

§èi víi c«ng viÖc quan s¸t vËt chÊt hµng tån kho:

Khi kÕt thóc quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho, kiÓm

to¸n viªn nªn lËp B¶ng kª chªnh lÖch vµ B¶ng kª x¸c minh cho

tõng lo¹i hµng tån kho ë tõng kho vµ c¨n cø vµo ®ã ®Ó quy kÕt

tr¸ch nhiÖm cho tõng kho vµ tõng ®èi tîng cô thÓ. Th«ng qua ®ã



kiÓm to¸n viªn còng dÔ dµng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hiÖn ®îc,

®¸nh gi¸ çc sai ph¹m x¶y ra thuéc lo¹i rñi ro nµo vµ nh÷ng vÊn

®Ò mµ kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i x¸c minh l¹i.

B¶ng 19: B¶ng kª chªnh lÖch

Chøng tõNéi dung

(diÔn gi¶i)

Sè tiÒnGhi chó møc

®é sai ph¹mSè

hiÖu

Ngµy

th¸ng

Sæ

s¸ch

Thùc

tÕ

Chªnh

lÖch

B¶ng 20: B¶ng kª x¸c minh

Chøng tõNéi dung

(diÔn gi¶i)

Sè

tiÒn

§èi tîng x¸c

minh Ghi chó møc

®é sai ph¹mSè

hiÖu

Ngµy

th¸ng

Trùc

tiÕp

Gi¸n

tiÕp

Nh×n chung ®Ó hoµn thiÖn ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chung

còng nh ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho cÇn

®Õn sù phèi hîp cña c«ng ty kiÓm to¸n, c¬ quan qu¶n lý cÊp Nhµ

níc vµ tõ chÝnh c«ng ty kh¸ch hµng. Riªng ®èi víi c«ng ty KiÓm

to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam nãi riªng vµ çc c«ng ty kiÓm to¸n

®éc lËp nãi chung, Ban Gi¸m ®èc c«ng ty nªn x©y dùng mét

chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, n©ng cao tr×nh ®é cña çc kiÓm to¸n

viªn b»ng çc biÖn ph¸p kh¸c nhau nh thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh



tuyÓn dông nh©n viªn mét çch chÆt chÏ, khuyÕn khÝch søc

s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, ®a ra nh÷ng quy chÕ nh»m ®¶m b¶o

tu©n thñ quy chÕ kiÓm so¸t chÊt lîng kiÓm to¸n… ®Ó cã thÓ héi

nhËp víi xu thÓ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Nh÷ng ho¹t ®éng

trªn còng nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh vai trß, vÞ trÝ cña ngµnh

kiÓm to¸n trong nÒn kinh tÕ ®Êt níc ngµy mét ph¸t triÓn.

KÕt luËn

Nh ®· tr×nh bµy ë trªn, do ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp ë

níc ta vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc míi mÎ, cßn gÆp kh«ng Ýt khã

kh¨n trong c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn. §Ó n©ng cao chÊt lîng kiÓm

to¸n, n¾m b¾t kÞp víi xu thÕ chung cña thÕ giíi, çc C«ng ty

kiÓm to¸n ®éc lËp ®· vµ ®ang tÝch cùc hoµn thiÖn ho¹t ®éng

kiÓm to¸n cña m×nh.

Víi hy väng ®îc ®ãng gãp nh÷ng ý kiÕn nhá bÐ cña m×nh

vµo viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n, trong qu¸ tr×nh thùc

tËp t¹i C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y dùng ViÖt Nam em ®· cã

®iÒu kiÖn nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thùc tiÔn kiÓm to¸n B¸o ço

tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho cña

c«ng ty. Trong bµi viÕt cña m×nh em ®· cè g¾ng liªn hÖ gi÷a

thùc tiÔn kiÓm to¸n t¹i c«ng ty vµ lý luËn ®Ó rót ra mét sè nhËn

xÐt vµ ý kiÕn vÒ c«ng t¸c kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho cña

c«ng ty.

Do thêi gian vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, sè lîng

kh¸ch hµng ®îc t×m hiÓu kh«ng nhiÒu, nhiÒu chu tr×nh t×m



hiÓu cßn cha kü lìng, nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt cßn mang tÝnh chÊt

chñ quan, gi¶i ph¸p ®a ra chØ mang tÝnh gîi më vµ ch¾c ch¾n

cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c«

®Ó em cã thÓ më réng kiÕn thøc vµ hoµn thiÖn bµi viÕt cña

m×nh.

Cuèi cïng em xin göi lêi c¶m ¬n tíi gi¸o viªn híng dÉn - TS

Chu Thµnh, toµn thÓ Ban gi¸m ®èc C«ng ty KiÓm to¸n t vÊn x©y

dùng ViÖt Nam, anh NguyÔn §¾c Thµnh - Phã Gi¸m §èc C«ng ty

còng nh c¸c anh chÞ phßng KiÓm to¸n I ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em

hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy.

Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o

1. “Auditing- KiÓm to¸n”, Alvin A.Arens, James K. Loebbecke. Nhµ

xuÊt b¶n Thèng kª 1995.

Biªn dÞch: §Æng Kim C¬ng, Ph¹m V¨n §îc.

2. Gi¸o tr×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh- Khoa KÕ to¸n- §H KTQD

Chñ biªn: GS- TS NguyÔn Quang Quynh.

3. Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt KiÓm to¸n- §H KTQD.

GS- TS NguyÔn Quang Quynh.



4.T¹p chÝ kÕ to¸n, kiÓm to¸n n¨m 2003, 2004.

5. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh- PGS Ph¹m ThÞ G¸i- §H KTQD.

6. HÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam- NXB Tµi chÝnh.

7. HÖ thèng chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam- trang

web:mof.gov.vnn.vn

8. C¸c tµi liÖu lµm viÖc cña kiÓm to¸n viªn C«ng ty KiÓm to¸n t

vÊn x©y dùng (CIMEICO) ViÖt Nam.

NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................



.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m

2005

NhËn xÐt cña gi¸o viªn híng dÉn.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 143


.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m

2005


báo cáo thực tập kế toán công ty xây dựng việt nam

Economy & Finance