bg duong loi cm cỦa Đcs vn

MC LCCHNG M U..........................................................................................................................4 I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM..................................................................4 I. I TNG V NHIM V NGHIN CU..........................................................................4 1. i tng nghin cu.....................................................................................................................4 2. Nhim v nghin cu.....................................................................................................................4 II. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC........4 1. Phng php nghin cu...............................................................................................................4 2. ngha ca vic hc tp mn hc................................................................................................5 9797p, Sd , T8, tr 562). Cuc cch mng ny c v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn, nhn dn cc nc v l mt trong nhng ng lc thc y s ra i nhiu ng cng sn cc nc trn th gii: CS c, Hunggari (1918); CS M (1919); CS Anh, Php ( 1920); CS Trung Quc, Mng C (1921); CS Nht Bn (1922)........................5 2. Hon cnh trong nc...................................................................................................................5 II. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG.................................................................................................................................................11 1. Hi ngh thng lp ng..............................................................................................................11 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng....................................................................................11 3. ngha lch s s ra i ca ng Cng sn Vit Nam v Cng lnh chnh tr u tin ca ng............................................................................................................................................12 Cu 3. ngha ca vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam ?..................................................13 CHNG II......................................................................................................................................14 NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)........................................14 I. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939...........................................14 1. Ch trng ca ng trong nhng nm 1930 - 1935 .............................................................14 2. Ch trng ca ng trong nhng nm 1936-1969................................................................16 II. CH TRNG U TRANH T NM 1939 N NM 1945.........................................18 1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng...................................18 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn...................................................19 CHNG III....................................................................................................................................23 NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP .................................................23 V QUC M XM LC (1945 1975)...........................................................................23 I. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945 1954)...........................................................................23 1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945 1946)...............................23 1

2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch nhn dn (1946-1954).................................................................................................................................25 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.............................28 II. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T QUC (1954- 1975).......................................................................................................................................30 1. ng li trong giai on 1954 - 1964.......................................................................................30 2. ng li trong giai on 1965 - 1975.......................................................................................32 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim.............................34 CHNG IV....................................................................................................................................37 NG LI CNG NGHIP HO............................................................................................37 I. NG LI CNG NGHIP HO THI K TRC I MI...................................37 1. Ch trng ca ng v cng nghip ho ..............................................................................37 2. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ..............................................................................39 II. NG LI CNG NGHIP HO, HIN I HO THI K I MI..................40 1. ng li cng nghip ho, hin i ho theo t duy i mi ca ng t i hi VI n i hi X ...........................................................................................................................................40 2. Mc tiu, quan im cng nghip ho, hin i ho ...............................................................43 3. Ni dung v nh hng cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc .............................................................................................................................................................44 4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn................................................................................46 CHNG V......................................................................................................................................48 NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG NH HNG X HI CH NGHA........................................................................................48 I. QU TRNH I MI NHN THC V KINH T TH TRNG ...............................48 1. C ch qun l kinh t Vit Nam thi k trc i mi..........................................................48 2. S hnh thnh t duy ca ng v KTTT thi k i mi......................................................49 II. HON THIN TH CH KINH T TH TRNG NH HNG XHCN NC TA.......................................................................................................................................................53 1. Mc tiu v quan im c bn....................................................................................................53 2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN Vit Nam............................................................................................................................................55 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn................................................................................58 CHNG VI....................................................................................................................................61 NG LI XY DNG H THNG CHNH TR...............................................................61 I. ng li xy dng h thng chnh tr thi k trc i mi ...............................................61 1. Hon cnh lch s v ch trng xy dng h thng chnh tr .............................................61 2. nh gi qu trnh thc hin ng li xy dng h thng chnh tr...................................64 2

II. ng li xy dng h thng chnh tr thi k i mi ........................................................66 1. Qu trnh hnh thnh ng li i mi h thng chnh tr ..................................................66 2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr trong thi k i mi....68 3. nh gi vic thc hin xy dng h thng chnh tr .............................................................71 CHNG VII...................................................................................................................................73 NG LI XY DNG, PHT TRIN..................................................................................73 NN VN HO V GII QUYT CC VN X HI.....................................................73 I. Qu trnh nhn thc v ni dung ng li xy dng, pht trin nn vn ho ...................73 1. Thi k trc i mi .................................................................................................................73 2. Trong thi k i mi .................................................................................................................76 II. Qu trnh nhn thc v ch trng gii quyt cc vn x hi ........................................81 1. Thi k trc i mi .................................................................................................................82 2. Trong thi k i mi .................................................................................................................83 CHNG VIII.................................................................................................................................87 NG LI I NGOI.............................................................................................................87 I. NG LI I NGOI THI K T NM 1975 N 1986.........................................88 1. Hon cnh lch s.........................................................................................................................88 2. Ni dung ng li i ngoi ca ng....................................................................................88 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn................................................................................89 II. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI......91 1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh, pht trin ng li .........................................91 2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t..........................................................96 3. Thnh tu, ngha, hn ch v nguyn nhn...........................................................................97

3

CHNG M U

I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAMI. I TNG V NHIM V NGHIN CU. 1. i tng nghin cu a. Khi nim ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam. - ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam l h thng quan im, ch trng, chnh sch v mc tiu, phng hng, nhim v v gii php ca cch mng Vit Nam. - ng li cch mng ca ng ton din v phong ph. C ng li chnh tr chung, xuyn sut c qu trnh cch mng. C ng li cho tng thi k lch s. Ngoi ra cn c ng li cch mng vch ra cho tng lnh vc hot ng. - ng li cch mng ca ng ch c gi tr ch o thc tin khi phn nh ng quy lut vn ng khch quan. V vy, ng phi thng xuyn ch ng nghin cu l lun, tng kt thc tin kp thi iu chnh, pht trin ng li. b. i tng nghin cu ca mn hc - i tng ch yu ca mn hc l h thng quan im, ch trng, chnh sch ca ng trong tin trnh cch mng Vit Nam t cch mng dn tc dn ch nhn dn n cch mng x hi ch ngha. - Mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam c mi quan h mt thit vi mn Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc - Lnin v mn T tng H Ch Minh. Nm vng hai mn hc ny s trang b cho sinh vin tri thc phng php lun khoa hc nhn thc v th hin ng li, ch trng, chnh sch ca ng mt cch su sc v ton din hn. 2. Nhim v nghin cu - Mt l, lm r s ra i tt yu ca ng Cng sn Vit Nam. - Hai l, lm r qu trnh hnh thnh v pht trin ng li cch mng ca ng. c bit lm r ng li ca ng trn mt s lnh vc trong thi k i mi. - Ba l, lm r kt qu thc hin ng li cch mng ca ng trong tin trnh cch mng Vit Nam. II. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC 1. Phng php nghin cu a. C s phng php lun Nghin cu mn ng li cch mng ca ng phi da trn th gii quan, phng php lun khoa hc ca ch ngha Mc Lnin, cc quan im c ngha phng php lun ca Ch tch H Ch Minh v cc quan im ca ng.4

b. Phng php nghin cu Phng php lch s v phng php lgic l ht sc quan trng trong vic nghin cu mn ng li cch mng ca ng, ngoi ra cn dng phng php phn tch, tng hp, so snh 2. ngha ca vic hc tp mn hc - Trang b cho sinh vin nhng hiu bit c bn v s ra i ca ng, v ng li ca ng trong cch mng dn tc dn ch nhn dn v cch mng x hi ch ngha, c bit l ng li ca ng trong thi k i mi - Bi dng cho sinh vin nim tin vo s lnh o ca ng, nh hng phn u theo mc tiu, l tng v ng li ca ng; nng cao thc trch nhim cng dn trc nhng nhim v trng i ca t nc. - Gip sinh vin c c s vn dng kin thc chuyn ngnh ch ng, tch cc gii quyt nhng vn kinh t, chnh tr, x hi theo ng li, chnh sch ca ng. 55p, Sd , T8, tr 562). Cuc cch mng ny c v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn, nhn dn cc nc v l mt trong nhng ng lc thc y s ra i nhiu ng cng sn cc nc trn th gii: CS c, Hunggari (1918); CS M (1919); CS Anh, Php ( 1920); CS Trung Quc, Mng C (1921); CS Nht Bn (1922). + i vi cc dn tc thuc a, Cch mng Thng Mi nu tm gng sng trong vic gii phng cc dn tc b p bc. Nguyn i Quc khng nh: Cch mng Thng Mi nh ting st nh thc nhn dn chu tnh gic m hng th k nay. + Quc t Cng sn (Quc t III) c thnh lp (3/ 1919) thc y s pht trin mnh m phong tro cng sn v cng nhn quc t. S tho ln th nht nhng Lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin c cng b nm 1920 ch ra phng hng u tranh v gii phng cc dn tc thuc a. + i vi Vit Nam, Quc t Cng sn c vai tr quan trng trong vic truyn b ch ngha Mc - Lnin v thnh lp ng Cng sn Vit Nam. Nguyn i Quc nhn mnh vai tr ca t chc ny i vi cch mng Vit Nam An Nam mun cch mnh thnh cng, th tt phi nh tam quc t (L Dun, Tuyn tp, Nxb CTQG, H Ni, 2008, T2, tr 551). 2. Hon cnh trong nc a. X hi Vit Nam di s thng tr ca thc dn Php * Chnh sch cai tr ca thc dn Php. Nm 1858, thc dn Php n sng tn cng xm lc Vit Nam. Sau khi bnh nh xong bng v lc, chng tng bc thit lp b my thng tr Vit Nam. + V chnh tr: - Thc Php p t chnh sch cai tr thc dn, tc b mi quyn lc ca nh Nguyn.5

- Chia Vit Nam ra thnh ba x: Bc K, Trung K, Nam K v thc hin mi k mt ch cai tr ring. - Cu kt vi giai cp a ch trong vic bc lt kinh t v p bc chnh tr i vi nhn dn Vit Nam. + V kinh t: - Thc dn Php tin hnh cp ot rung t lp n in. - u t c s h tng khai thc ti nguyn. - Chnh sch khai thc thuc a ca thc dn Php to nn s chuyn bin ca nn kinh t Vit Nam. Nn kinh t Vit Nam b l thuc vo t bn Php, b km hm trong vng lc hu. + V vn ho: - Thc hin chnh sch vn ho, gio dc thc dn. - Dung tng, duy th cc th tc lc hu. * Tnh hnh giai cp v mu thun c bn trong x hi Vit Nam. + Di tc ng ca chnh sch cai tr v chnh sch kinh t, vn ho gio dc thc dn, x hi Vit Nam din ra qu trnh phn ho giai cp su sc. Ngoi hai giai cp c l nng dn v a ch, hnh thnh thm giai cp cng nhn, giai cp t sn v tng lp tiu t sn. - Giai cp a ch: cu kt vi thc dn Php tng cng bc lt, p bc nng dn. Tuy nhin trong ni b a ch Vit Nam lc ny c s phn ho, mt b phn a ch c lng yu nc tham gia u tranh chng Php di cc hnh thc v mc khc nhau. Trc nm 1945 Thi Nguyn 10 ch n in ngi Php v ngoi kiu chim 24.290 ha ( 68.366 mu) chim 56,1% rung t c tnh; 24 a ch ngi Vit chim 2.935 ha bng 6,7% rung t ca tnh. a ch Nguyn Th Nm chim 2.800 mu. ( Tp ch Lch s ng, s 12/1999, tr 60). - Giai cp nng dn: l lc lng ng o nht trong x hi Vit Nam, b thc dn v phong kin p bc, bc lt nng n. H va c yu cu c lp t do, va c yu cu v rung t. - Giai cp cng nhn: ra i t cuc khai thc thuc a ln th nht ca thc dn Php, tp trung nhiu cc thnh ph v vng m. a s cng nhn Vit Nam trc tip xut thn t giai cp nng dn, c quan h trc tip v cht ch vi giai cp nng dn. Giai cp cng nhn Vit Nam b quc, phong kin p bc, bc lt. c im ni bt ca giai cp cng nhn Vit Nam l: ra i trc giai cp t sn dn tc Vit Nam, v va ln ln n sm tip thu nh sng cch mng ca ch ngha Mc Lnin, nhanh chng tr thnh mt lc lng chnh tr t gic, thng nht khp Bc Trung Nam - Giai cp t sn: bao gm t sn cng nghip, t sn thng nghip

6

Giai cp t sn Vit Nam th lc kinh t v a v chnh tr nh b v yu t. V vy, giai cp t sn Vit Nam khng iu kin lnh o cuc cch mng dn tc, dn ch i n thnh cng. - Tng lp tiu t sn: bao gm hc sinh, tr thc, vin chc v nhng ngi lm ngh t do. i sng ca tiu t sn Vit Nam bp bnh v d b ph sn tr thnh nhng ngi v sn. Tiu t sn Vit Nam c lng yu nc, cm th quc, thc dn, li chu nh hng ca nhng t tng tin b t bn ngoi truyn vo. V vy, y l lc lng c tinh thn cch mng cao. H t ra thc thi v rt nhy cm vi thi cuc. Tm li, chnh sch thng tr ca thc dn Php tc ng mnh m n x hi Vit Nam trn cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ho, x hi. Cc giai cp, tng lp trong x hi Vit Nam lc ny u mang thn phn ngi dn mt nc, mc khc nhau, u b thc dn Php p bc, bc lt. + Tnh cht x hi Vit Nam l x hi thuc a, na phong kin. + Hai mu thun c bn ca x hi Vit Nam: - Mt l, mu thun gia ton th nhn dn Vit Nam vi thc dn Php v bn tay sai. Mu thun ny ni ln thnh mu thun ch yu. - Hai l, mu thun gia nhn dn lao ng, ch yu l nng dn vi giai cp a ch phong kin. Thc tin lch s Vit Nam t ra yu cu l phi nh ui thc dn Php xm lc, ginh c lp cho dn tc, t do cho nhn dn v xo b ch phong kin, ginh quyn dn ch cho nhn dn, ch yu l rung t cho nng dn. Trong , chng quc, gii phng dn tc l nhim v hng u. b. Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX u th k XX * Nhng phong tro mang thc h phong kin tiu biu din ra trong thi k ny l: + Phong tro Cn Vng (1985- 1896). Ngy 13 - 7- 1885 vua Hm Nghi xung Chiu Cn Vng. Phong tro Cn Vng pht trin mnh m Bc k, Trung k, Nam k. Ngy 01 11 1888, vua Hm Nghi b Php bt , nhng phong tro Cn Vng vn tip tc pht trin n nm 1896. + Cuc khi ngha Yn Th (Bc Giang 1884- 1913). Ngha qun Yn Th nh thng Php nhiu trn v gy cho chng nhiu kh khn, thit hi. Cuc chin u ca ngha qun Yn Th ko di n nm 1913 th b dp tt. S tht bi ca cc phong tro trn chng t giai cp phong kin v h t tng phong kin khng kh nng gii quyt thnh cng nhim v dn tc Vit Nam. * Phong tro yu nc di s lnh o ca tng lp s phu tin b chu nh hng ca t tng dn ch t sn. + i din ca xu hng bo ng l Phan Bi Chu, vi ch trng dng bin php bo ng nh ui thc dn Php, khi phc nn c lp cho dn tc. ng i t7

lp trng qun ch lp hin n lp trng dn ch t sn, nhng cui cng b tht bi. Nguyn i Quc nh gi Phan Bi Chu l tiu biu cho ch ngha quc gia(H Ch Minh, Ton tp, Sd, T3, tr 35) + i biu cho xu th ci cch l Phan Chu Trinh vi ch trng vn ng, ci cch vn ho, x hi; ng vin lng yu nc trong nhn dn, kch bn vua quan phong kin thi nt, xng t tng dn ch t sn; thc hin khai dn tr, chn dn kh, hu dn sinh, m mang dn quyn. Hot ng cch mng ca Phan Chu Trinh gp phn thc tnh lng yu nc ca nhn dn Vit Nam. Tuy nhin, v phng php, C Phan Chu Trinh ch yu cu ngi Php thc hin ci lng iu l sai lm, chng khc g ti xin gic r lng thng(3. Trn Dn Tin: Nhng mu chuyn v i hot ng ca H ch tch, Nxb. S tht, H Ni, 1986, tr.13-14) + Thi k ny Vit Nam cn c cc phong tro: ng Kinh Ngha Thc (1907), Phong tro ty chay khch tr (1919), phong tro chng c quyn xut nhp khu Si Gn (1923) + T phong tro u tranh, cc t chc ng phi ra i: ng Lp hin (nm 1923), ng Thanh nin (thng 3-1926), ng Thanh nin cao vng (nm 1926), Vit Nam ngha on (ra i nm 1925, sau nhiu ln i tn, thng 7 nm 1928 ly tn l Tn Vit cch mng ng, thng 12 nm 1927 ly tn l Vit Nam quc dn ng). Cc ng phi chnh tr t sn v tiu t sn trn y gp phn thc y phong tro yu nc chng Php, c bit l Tn Vit cch mng ng v Vit Nam quc dn ng. - Tn Vit cch mng ng ra i v hot ng trong bi cnh Hi Vit Nam cch mng thanh nin pht trin mnh. Mt s ng vin ca Tn Vit chuyn sang Hi Vit Nam cch mng thanh nin. S ng vin tin tin cn li trong Tn Vit tch cc tin ti thnh lp mt chnh ng theo ch ngha Mc-Lnin. - Vit Nam quc dn ng l mt ng chnh tr theo hng dn ch t sn. Mc tiu hot ng l: trc lm dn tc cch mng, sau lm th gii cch mng; nh ui thc dn Php, nh ngi vua, thit lp dn quyn. Cuc khi ngha ca Vit Nam quc dn ng bt u t m ngy 9-2-1930 Yn Bi, Ph Th, Hi Dng, Thi Bnh trong tnh th hon ton b ng nn b thc dn Php dp tt. S tht bi ca cc phong tro yu nc theo lp trng quc gia t sn Vit Nam u th k XX phn nh a v kinh t v chnh tr yu km ca giai cp ny trong tin trnh cch mng dn tc, phn nh s bt lc ca h trc nhng nhim v do lch s dn tc Vit Nam t ra. * ngha: Mc d b tht bi, nhng s pht trin mnh m ca phong tro yu nc cui th k XIX n u th k XX gp phn c v mnh m tinh thn yu nc ca nhn dn ta, to c s x hi thun li cho vic tip nhn ch ngha Mc - Lnin, quan im cch mng H Ch Minh. Phong tro yu nc tr thnh mt trong ba nhn t (ngun gc) dn n s ra i ca ng Cng sn Vit Nam.8

c. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn * Nguyn i Quc chun b cc iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho thnh lp ng Cng sn Vit Nam. - Nm 1911, Nguyn Tt Thnh (Nguyn i Quc) ra i tm ng cu nc. - Ngi tm hiu k cc cuc cch mng in hnh trn th gii: CM M, CM Php, CM Nga v rt ra kt lun: Trong th gii by gi ch c CM Nga l thnh cng, v thnh cng n ni ngha l dn chng c hng ci hnh phc t do bnh ng tht - Thng 7 - 1920, Nguyn i Quc c bn S tho ln th nht nhng lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin, tm thy trong Lun cng y li gii p v con ng gii phng cho nhn dn Vit Nam: con ng Cm v sn. Nguyn i Quc n vi ch ngha Mc - Lnin. - Thng 12 1920, ti i hi ng X hi Php, Nguyn i Quc b phiu tn thnh Quc t th III v tham gia thnh lp ng Cng sn Php. S kin ny nh du bc ngot trong cuc i hot ng cch mng ca Ngi t ngi yu nc tr thnh ngi cng sn - Cng vi vic thc hin nhim v i vi phong tro Cng sn quc t, Nguyn i Quc xc tin truyn b ch ngha Mc - Lnin, vch phng hng chin lc cch mngVit Nam v chun b iu kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam. - Truyn b ch ngha Mc - Lnin vo Vit Nam thng qua nhng bi ng trn cc bo Ngi cng kh, Nhn o, i sng cng nhn v xut bn mt s tc phm, c bit l tc phm Bn n ch thc dn Php (nm 1925). - Thng 11-1924, Nguyn i Quc n Qung Chu (Trung Quc). Thng 61925, Ngi thnh lp Hi Vit Nam cch mng thanh nin. - T nm 1925 n nm 1927, Hi Vit Nam cch mng thanh nin m cc lp hun luyn chnh tr cho cn b cch mng Vit Nam. Nm 1928 Hi thc hin ch trng v sn ho, a hi vin vo nh my, hm m, n in rn luyn lp trng, quan im giai cp cng nhn, truyn b ch ngha Mc - Lnin v l lun gii phng dn tc. - Nguyn i Quc cn la chn nhng thanh nin Vit Nam u t gi i hc ti cc trng i hc Phng ng (Lin X) v trng Lc qun Hong Ph (Trung Quc) nhm o to cn b cho cch mng Vit Nam. Cng vi vic o to cn b, Nguyn i Quc t chc ra cc t bo Thanh nin, Cng nng, Lnh cch mnh, Tin phong nhm truyn b ch ngha Mc - Lnin vo Vit Nam. + Nm 1927, B tuyn truyn ca Hi lin hip cc dn tc b p bc xut bn tc phm ng cch mnh (tp hp tt c cc bi ging ca Nguyn i Quc cc lp hun luyn chnh tr ca Hi Vit Nam cch mng thanh nin). Ni dung tc phm ng cch mnh ch r:9

- Tnh cht v nhim v ca cch mng Vit Nam l cch mng gii phng dn tc m ng tin ln ch ngha x hi. Hai cuc cch mng ny c quan h mt thit vi nhau; cch mng l s nghip ca qun chng l vic chung ca c dn chng. Nhng ci ct ca n l cng nng. - Vn lnh o cch mng: Nguyn i Quc khng nh mun thng li th cch mng phi c mt ng lnh o. - V vn on kt quc t: Cch mnh An Nam cng l mt b phn trong cch mnh th gii. Ai lm cch mnh trong th gii u l ng ch ca dn An Nam c (H Ch Minh, Ton tp, Sd, t2, tr 301). - V phng php cch mng: tin hnh khi ngha vi s ni dy ca ton dn => Tc phm ng cch mnh cp nhng vn c bn ca mt cng lnh chnh tr, chun b v t tng chnh tr cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam. ng cch mnh c gi tr l lun v thc tin to ln i vi cch mng Vit Nam. Tm li, trong qu trnh i tm ng cu nc, H Ch Minh chn hng i ng, chn cch i ng, i nhng ni cn i, n nhng ni cn n. Cng vi vic tham gia cc t chc chnh tr, hot ng vn ho x hi, H Ch Minh chuyn t ch ngha yu nc chn chnh n vi ch ngha Mc Lnin, tip thc hin ch ngha Mc Lnin mt cch c lp, t ch, sng to. C th ni rng, Nguyn i Quc lm mt cuc kho st c mt khng hai thp k th hai ca th k XX v ch ngha thc dn, v cc nc t bn v thuc a, tch lu c s hiu bit khng ai c th snh c v vn ny. * S pht trin phong tro yu nc theo khuynh hng v sn + Trong nhng nm 1919 1925, phong tro cng nhn din ra di cc hnh thc nh cng, bi cng, tiu biu nh cc cuc bi cng ca cng nhn Ba Son (Si Gn) do Tn c Thng t chc (1925) v cuc bi cng ca cng nhn nh my si Nam nh (30 04 1925). + Trong nhng nm 1926 1929, phong tro cng nhn c s lnh o ca cc t chc: Hi Vit Nam cch mng thanh nin, Cng hi v cc t chc Cng sn ra i t nm 1929. C nhiu cuc bi cng ca cng nhn din ra. - T nm 1928 n nm 1929, c khong 40 cuc u tranh ca cng nhn din ra trong ton quc. - Cc cuc u tranh ca cng nhn Vit Nam trong nhng nm 1926-1929 mang tnh cht chnh tr r rt. Mi cuc u tranh c s lin kt gia cc nh my, cc ngnh v cc a phng. Phong tro cng nhn c sc li cun phong tro dn tc theo con ng cch mng v sn. * S ra i cc t chc cng sn Vit Nam. + Trc s pht trin ca phong tro cng nhn v phong tro yu nc, cui thng 3-1929, H Ni mt s hi vin tin tin ca t chc Thanh nin Bc K lp ra Chi b Cng sn u tin Vit Nam, do Trn Vn Cung lm B th Chi b.10

+ Ti i hi ln th nht ca Hi Vit Nam cch mng Thanh nin (5-1929) xy ra bt ng gia cc on i biu v vn thnh lp ng cng sn. Trong bi cnh cc t chc cng sn Vit Nam ra i. - ng Dng Cng sn ng: ngy 17-7-1929, ti H Ni, i biu cc t chc cng sn min Bc hp v quyt nh thnh lp ng Dng Cng sn ng. - An Nam Cng sn ng: Ma thu nm 1929, cc ng ch trong Hi Vit Nam cch mng thanh nin hot ng Trung Quc v Nam K thnh lp An Nam Cng sn ng. - ng Dng cng sn Lin on: Nhng ng vin tin tin ca Tn Vit thnh lp ng Dng Cng sn Lin on ( 9/1929). + Mc d u gng cao ngn c chng quc, phong kin, xy dng ch ngha cng sn Vit Nam, nhng ba t chc cng sn trn y hot ng phn tn, chia r nh hng xu n phong tro cch mng Vit Nam lc ny. V vy, vic khc phc s chia r, phn tn gia cc t chc cng sn l yu cu khn thit ca cch mng nc ta, l nhim v cp bch ca tt c nhng ngi cng sn Vit Nam. II. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG 1. Hi ngh thng lp ng + Ngy 27-10-1929, Quc t cng sn gi nhng ngi cng sn ng Dng ti liu v vic thnh lp mt ng cng sn ng Dng. Song ti liu ny cha n tay nhng ngi cng sn Vit Nam. + Nhn c tin v s chia r ca nhng ngi cng sn ng Dng, Nguyn i Quc ri Xim n Trung Quc v ch tr Hi ngh hp nht ng ti Hng Cng, Trung Quc. Thnh phn Hi ngh hp nht gm: 1 i biu ca Quc t cng sn, 2 i biu ca ng Dng Cng sn ng, 2 i biu An Nam Cng sn ng. + Hi ngh nht tr hp nht cc t chc cng sn, ly tn l ng Cng sn Vit Nam, thng qua vn kin: Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt, Chng trnh tm tt v iu l vn tt ca ng Cng sn Vit Nam. Hi ngh quyt nh phng chm, k hoch thng nht cc t chc cng sn trong nc, quyt nh ra bo, tp ch ca ng cng sn Vit Nam. + Ngy 24-02-1930, theo yu cu ca ng Dng Cng sn Lin on, Ban Chp hnh Trung ng Lm thi hp v ra ngh quyt chp nhn ng Dng Cng sn Lin on gia nhp ng Cng sn Vit Nam. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng * Cc vn kin c thng qua ti Hi ngh thnh lp ng Cng sn Vit Nam nh: Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt, Chng trnh tm tt ca ng hp thnh Cng lnh chnh tr u tin ca ng Cng sn Vit Nam. Ni dung c bn nh sau: + Phng hng chin lc ca cch mng Vit Nam l: t sn dn quyn cch mng v th a cch mng i ti x hi cng sn.11

+ Nhim v c th ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng l: - V chnh tr: nh quc ch ngha Php v bn phong kin; lm cho nc Vit Nam hon ton c lp; lp chnh ph cng nng binh, t chc qun i cng nng. - V kinh t: Th tiu ht cc th quc tri; tch thu ton b ti sn ln ca t bn quc ch ngha Php giao cho chnh ph cng nng binh qun l; tch thu ton b rung t ca bn quc ch ngha lm ca cng, chia cho dn cy ngho; b su thu cho dn cy ngho; m mang cng nghip v nng nghip; thi hnh lut ngy lm 8 ting. - V vn ho - x hi: Dn chng c t do t chc; nam n bnh quyn, ph thng gio dc theo cng nng ho. + Lc lng cch mng: ng phi thu phc cho c i b phn dn cy v phi da vo hng dn cy ngho lm th a cch mng, nh bn i a ch v phong kin; phi ht sc lin lc vi tiu t sn, tr thc, trung nng, Thanh nin, Tn vit ko h i vo phe v sn giai cp. i vi ph nng, trung tiu a ch v t bn An Nam m cha r mt phn cch mng th phi li dng, t lu mi lm cho h ng trung lp. B phn no ra mt phn cch mng (nh ng Lp hin ) th phi nh . + Lnh o cch mng: giai cp v sn l lc lng lnh o cch mng Vit Nam. ng l i tin phong ca giai cp v sn, phi thu phc cho c i b phn giai cp mnh, phi lm cho giai cp mnh lnh o c dn chng. + Quan h ca cch mng Vit Nam vi phong tro cch mng th gii: Cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch mng th gii, phi thc hnh lin lc vi cc dn tc b p bc v giai cp v sn th gii, nht l giai cp v sn Php. * Cng lnh chnh tr u tin ca ng l mt cng lnh gii phng dn tc ng n v sng to, ph hp vi xu th pht trin ca thi i mi, p ng yu cu khch quan ca lch s, nhun nhuyn quan im giai cp, thm m tinh thn dn tc. Tin hnh cch mng t sn dn quyn v cch mng rung t i ti x hi cng sn l t tng ct li ca Cng lnh ny. Thc tin qu trnh vn ng ca cch mng Vit Nam trong gn 80 nm qua chng minh r tnh cch mng v tnh khoa hc, tnh ng n v tin b ca Cng lnh chnh tr u tin ca ng. 3. ngha lch s s ra i ca ng Cng sn Vit Nam v Cng lnh chnh tr u tin ca ng. - ng Cng sn Vit Nam l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc Lnin vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc - S ra i ca ng vi h thng t chc cht ch v cng lnh cch mng ng n chm dt tnh trng khng hong giai cp, ng li lnh o cch mng ko di my chc nm u th k 20. l bc ngoc v cng quan trng trong lch s cch mng Vit Nam. N chng t giai cp v sn nc ta trng thnh v sc lnh o cch mng. - ng ra i lm cho cch mng Vit Nam tr thnh mt b phn khng kht ca cch mng th gii, tranh th c s ng h to ln ca cch mng th gii, kt hp sc12

mnh dn tc v sc mnh thi i lm nn nhng thng li v vang, m u l Cch mng Thng Tm nm 1945, lp nn nc Vit Nam Dn ch Cng ho. Cu hi n tp v tho lun Cu 1. Khi qut hon cnh th gii v Vit Nam cui th k 19 u th k 20. Cu 2. Phn tch ni dung Cng lnh chnh tr u tin ca ng. Cu 3. ngha ca vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam ?

13

CHNG II

NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)I. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939 1. Ch trng ca ng trong nhng nm 1930 - 1935 a. Lun cng chnh tr thng 10 - 1930 + Ngy 30-10-1930, Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng hp ln th nht ti Hng cng (Trung Quc) do Trn Ph ch tr. Hi ngh thng qua Lun cng chnh tr ca ng, v quyt nh i tn ng Cng sn Vit Nam thnh ng Cng sn ng Dng. Hi ngh c ra Ban Chp hnh Trung ng chnh thc do Trn Ph lm Tng B th. Ni dung ca Lun cng xc nh: - Mu thun giai cp din ra gay gt gia mt bn l th thuyn, dn cy v cc phn t lao kh vi mt bn l a ch phong kin v t bn quc. - Phng hng chin lc ca cch mng ng Dng l: lc u l mt cuc cch mng t sn dn quyn, c tnh cht th a v phn , t sn dn quyn cch mng l thi k d b lm x hi cch mng; sau khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin, b qua thi k t bn m tranh u thng ln con ng x hi ch ngha. - Nhim v ca cch mng t sn dn quyn l: nh phong kin, thc hnh cch mng rung t trit v nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton c lp. Hai nhim v chin lc c quan h khng kht vi nhau. Lun cng xc nh: vn th a l ci ct ca cch mng t sn dn quyn v l c s ng ginh quyn lnh o dn cy. - V lc lng cch mng: giai cp v sn va l ng lc chnh ca cch mng t sn dn quyn va l giai cp lnh o cch mng. Dn cy l ng lc mnh ca cch mng. Lun cng xc nh: ch c cc phn t lao kh th nh nhng ngi bn hng rong, th th cng nh, tr thc tht nghip mi i theo cch mng m thi. - V phng php cch mng: phi ra sc chun b cho qun chng v con ng v trang bo ng; v trang bo ng, l mt ngh thut phi tun theo qun php nh binh. - V quan h gia cch mng Vit Nam v cch mng th gii: cch mng ng Dng l mt b phn ca cch mng v sn th gii, phi on kt gn b vi giai cp v sn th gii, trc ht l giai cp v sn Php, v mt thit lin lc vi phong tro cch mng cc nc thuc a v na thuc a. - V vai tr lnh o ca ng: s lnh o ca ng l vai tr ct yu cho thng li ca cch mng. ng phi c ng li chnh tr ng n, c k lut tp trung, lin h mt thit vi qun chng.14

+ Lun cng chnh tr khng nh li nhiu vn cn bn thuc v chin lc cch mng m Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt nu ra. Bn cnh mt thng nht c bn gia Lun cng chnh tr vi Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt c mt khc nhau: - Lun cng khng nu ra c mu thun ch yu l mu thun gia dn tc Vit Nam v quc Php, t khng t nhim v chng quc ln hng u. - nh gi khng ng vai tr cch mng ca tng lp tiu t sn, ph nhn mt tch cc ca t sn dn tc v cha thy c kh nng phn ho li ko mt b phn a ch va v nh trong cch mng gii phng dn tc. Nguyn nhn ch yu ca nhng mt khc nhau l: Mt l, Lun cng chnh tr cha nm vng nhng c im ca x hi thuc a, na phong kin Vit Nam. Hai l, nhn thc gio iu, my mc v vn dn tc v giai cp trong cch mng thuc a v li chu nh hng trc tip khuynh hng t ca Quc t Cng sn. b. Ch trng khi phc t chc ng v phong tro cch mng + Va mi ra i, ng pht ng c phong tro cch mng rng ln, m nh cao l Xvit Ngh Tnh. Gia lc phong tro cch mng ca qun chng ang dng cao, quc Php v tay sai thng tay n p, khng b hng dp tt phong tro cch mng Vit Nam. + Tuy b ch khng b c lit, ng ta v qun chng cch mng b tn tht nng n, song thnh qu ln nht ca phong tro cch mng 1930-1931 l: - khng nh trong thc t quyn lnh o v nng lc lnh o cch mng ca giai cp cng nhn thng qua ng tin phong ca mnh. - em li cho qun chng ng o, trc ht l cng - nng lng tin vo sc lc cch mng ca bn thn mnh di s lnh o ca ng. + Mc d b thc dn Php khng b tn bo, mt s t chc ng vn c duy tr v bm chc qun chng hot ng. Nhiu ng vin vt t tch cc tham gia khi phc ng v lnh o qun chng u tranh. + Cc x u Bc K, Nam K, Trung K c lp li trong nm 1931 v nm 1933. Nhiu tnh u, huyn u, chi b ln lt c phc hi. min ni pha Bc, mt s t chc ca ng c thnh lp. + u nm 1932, theo ch th ca Quc t cng sn, L Hng Phong cng mt s ng ch ch cht trong v ngoi nc t chc ra Ban lnh o Trung ng ng. Thng 6/1932 Ban lnh o Trung ng cng b Chng trnh hnh ng ca ng Cng sn ng Dng. Yu cu chung trc mt ca ng o qun chng c nu trong Chng trnh hnh ng l: - i cc quyn t do t chc, xut bn, ngn lun, t do i li trong nc v ra nc ngoi.15

- B nhng lut hnh c bit i vi ngi bn x, tr t do cho t chnh tr, b ngay chnh sch n p; gii tn Hi ng hnh. - B thu thn, thu ng c v cc th thu v l khc; - B cc c quyn v ru, thuc phin v mui. - ra nhng yu cu c th ring cho tng giai cp v tng lp nhn dn; vch r phi ra sc tuyn truyn m rng nh hng ca ng trong qun chng, cng c v pht trin cc on th cch mng. Nhng yu cu chnh tr trc mt cng vi nhng bin php t chc v u tranh do ng vch ra trong Chng trnh hnh ng nm 1932 ph hp vi iu kin lch s lc by gi. Nh vy, phong tro cch mng ca qun chng v h thng t chc ca ng nhanh chng c khi phc. + Thng 3-1935. i hi i biu ln th nht ca ng hp Ma Cao (Trung Quc). i hi ra ba nhim v trc mt l: - Mt l, cng c v pht trin ng. - Hai l, y mnh cuc vn ng thu phc qun chng. - Ba l, m rng tuyn truyn chng quc, chng chin tranh, ng h Lin X, ng h cch mng Trung quc 2. Ch trng ca ng trong nhng nm 1936-1969 a. Hon cnh lch s * Tnh hnh th gii + Cuc khng hong kinh t trong nhng nm 1929-1933 cc nc thuc h thng t bn ch ngha lm cho mu thun ni ti ca ch ngha t bn ngy cng gay gt. + Ch ngha phtxt xut hin v thng th mt s ni. Tp on phtxt cm quyn c, v Nht lin kt vi nhau thnh khi trc, ro rit chun b chin tranh chia li th trng th gii v thc hin mu tiu dit Lin X. Nguy c ch ngha phtxt v chin tranh th gii e da nghim trng nn ho bnh v an ninh quc t. + Trc tnh hnh , i hi ln th VII ca quc t cng sn hp ti Matxcva (thng 7-1935) di s ch tr ca G. imitrp. i hi xc nh: - K th nguy him trc mt ca giai cp v sn v nhn dn lao ng th gii l ch ngha phtxt. - Nhim v trc mt l u tranh chng ch ngha phtxt, chng chin tranh, bo v dn ch v ho bnh. - i vi cc nc thuc a v na thuc a lp mt trn thng nht chng quc c tm quan trng c bit. * Tnh hnh trong nc + Bn cm quyn phn ng ng Dng vn ra sc v vt, bc lt, bp nght mi quyn t do, dn ch v thi hnh chnh sch khng b, n p phong tro u tranh ca nhn dn ta.16

+ Cc giai cp v tng lp tuy c quyn li khc nhau, nhng u cm th thc dn, c nguyn vng chung trc mt l u tranh i quyn c sng, quyn t do, dn ch, cm o ho bnh. H thng t chc ca ng v cc c s cch mng ca qun chng c khi phc. b. Ch trng v nhn thc mi ca ng + Trong nhng nm 1936-1939, Ban Chp hnh Trung ng ng Cng sn ng Dng hp hi ngh ln th hai (7/1936), ln th ba (3/1937), ln th t (9/1937) v ln th nm (3/1938) ra nhng ch trng mi: - V tnh cht v xu hng pht trin ca cch mng ng Dng vn l cch mng t sn dn quyn - phn v in a - lp chnh quyn ca cng nng bng hnh thc xvit, d b iu kin i ti cch mng x hi ch ngha(ng Cng sn Vit Nam, Vn kin ng ton tp, Nxb CTQG, HN, 2000, t6, tr 139). Yu cu cp thit trc mt ca nhn dn ta lc ny l t do, dn ch, ci thin i sng. - V k th ca cch mng: K th trc mt nguy hi nht ca nhn dn ng Dng cn tp trung nh l bn phn ng thuc a v b l tay sai ca chng. - V nhim v trc mt ca cch mng: Chng phtxt, chng chin tranh quc, chng bn phn ng thuc a v tay sai, i t do, dn ch, o cm v ho bnh. Trung ng quyt nh thnh lp Mt trn nhn dn phn (sau i tn thnh Mt trn dn ch ng Dng). - V on kt quc t: Phi on kt cht ch vi giai cp cng nhn v ng cng sn Php ng h Chnh ph Mt trn nhn dn Php cng nhau chng bn phtxt Php v bn phn ng thuc a ng Dng. - V hnh thc t chc v bin php u tranh: T chc v u tranh cng khai v na cng khai, hp php v na hp php, nhm lm cho ng m rng s quan h vi qun chng, gio dc, t chc v lnh o qun chng u tranh. - Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch: Nu nhim v chng quc l cn kp cho lc hin thi, th c th trc mt tp trung nh quc ri sau mi gii quyt vn in a. Nu pht trin cuc tranh u chia t m ngn tr cuc tranh u phn th phi la chn vn no quan trng hn m gii quyt trc. y l nhn thc mi ca ng, n ph hp vi tinh thn trong Cng lnh chnh tr u tin ca ng v bc u khc phc nhng hn ch ca Lun cng chnh tr thng 101930. + Thng 3-1939, ng ra bn Tuyn ngn ca ng Cng sn ng Dng i vi thi cuc, ku gi cc tng lp nhn dn phi thng nht hnh ng hn na trong vic i cc quyn t do dn ch, chng nguy c chin tranh quc. + Thng 7-1939, Tng b th Nguyn Vn C cho xut bn tc phm T ch trch. Tc phm T ch trch chng nhng c tc dng ln trong cuc u tranh khc phc nhng lch lc, sai lm trong phong tro vn ng dn ch, tng cng on kt nht tr17

trong ni b ng, m cn l mt vn kin l lun quan trng v xy dng ng, v cng tc vn ng thnh lp mt trn thng nht rng ri trong u tranh cch mng Vit Nam. Tm li, trong nhng nm 1936-1939, ch trng mi ca ng gii quyt ng n mi quan h gia mc tiu chin lc v mc tiu c th trc mt ca cch mng; cc mi quan h gia lin minh cng nng v mt trn on kt dn tc rng ri; gia vn dn tc v giai cp; gia phong tro cch mng ng Dng v phong tro cch mng Php v trn th gii; ra cc hnh thc t chc v u tranh linh hot, thch hp hng dn qun chng u tranh ginh quyn li hng ngy, chun b cho nhng cuc u tranh cao hn v c lp t do. II. CH TRNG U TRANH T NM 1939 N NM 1945 1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng a. Tnh hnh th gii v trong nc. + Thng 9/1939, chin tranh th gii ln th hai bng n. quc Php lao vo cuc chin. Chnh ph Php thi hnh bin php n p lc lng dn ch trong nc v phong tro cch mng thuc a. + Thng 6-1940, c tn cng Php, Chnh ph Php u hng c. Ngy 22-61941, qun phtxt c tn cng Lin X. + ng Dng, Ton quyn ng Dng ra ngh nh cm tuyn truyn cng sn, cm lu hnh, tng tr ti liu cng sn, t ng cng sn ng Dng ra ngoi vng php lut, gii tn cc hi hu i, nghip on v tch thu ti sn ca cc t chc . + Thc dn Php thng tay n p phong tro cch mng ca nhn dn, tp trung lc lng nh vo ng Cng sn ng Dng. Chng ban b lnh tng ng vin, thc hin chnh sch kinh t ch huy v vt sc ngi, sc ca phc v chin tranh ca quc. + Ngy 22-9-1940 phtxt Nht tin vo Lng Sn v b vo Hi Phng. Php u hng Nht v cu kt vi Nht thng tr nhn dn ta. Mu thun gia dn tc ta vi quc, phtxt Php - Nht tr nn gay gt hn bao gi ht. b. Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc. T khi chin tranh th gii ln th hai bng n, Ban Chp hng Trung ng ng hp Hi ngh ln th su (11/1039), Hi ngh ln th by (11/1940) v Hi ngh ln th tm (5/1941). + Ban chp hnh Trung ng quyt nh chuyn hng ch o chin lc nh sau: - Mt l, a nhim v gii phng dn tc ln lm hng u. Mu thun ch yu nc ta i hi phi c gii quyt cp bch l mu thun gia dn tc ta vi bn quc, phtxt Php - Nht. - Hai l, quyt nh thnh lp mt trn Vit Minh on kt, tp hp lc lng cch mng nhm mc tiu gii phng dn tc.

18

- Ba l, quyt nh xc tin chun b khi ngha v trang l nhim v trung tm ca ng v nhn dn ta trong giai on hin ti. + a cuc khi ngha v trang n thng li, cn phi ra sc pht trin lc lng cch mng, bao gm lc lng chnh tr v lc lng v trang, xc tin xy dng cn c a cch mng. + Phng chm v hnh thi khi ngha nc ta l: Phi lun lun chun b mt lc lng sn sng nhm vo c hi thun tin hn c m nh li qun th, lnh o mt cuc khi ngha tng phn trong tng a phng ginh thng li m ng cho mt cuc tng khi ngha to ln( ng cng Vit Nam, Vn kin ng, ton tp, Sd, T7, tr 131). + Ch trng cng tc xy dng ng, gp rt o to cn b, cn b lnh o, cn b cng vn, nng vn, binh vn, qun s v y mnh cng tc vn ng qun chng. c. ngha ca s chuyn hng ch o chin lc - ng hon chnh s chuyn hng ch o chin lc nhm gii quyt mc tiu s mt ca cch mng l c lp dn tc v ra nhiu ch trng ng n thc hin mc tiu y. - Ni dung ca s chuyn hng l ngn c dn ng cho nhn dn ta tin ln ginh thng li trong s nghip nh Php, ui Nht, ginh c lp cho dn tc. Sau hi ngh ln th tm Ban chp hnh Trung ng (5/1941), Nguyn i Quc gi th ku gi ng bo c nc on kt thng nht nh ui Php - Nht. Thc hin Ngh quyt ca ng v li ku gi ca Nguyn i Quc, cc cp ng b v Mt trn Vit Minh tch cc xy dng cc t chc cu quc ca qun chng, y nhanh vic pht trin lc lng chnh tr v phong tro u tranh ca qun chng. Trn c s lc lng chnh tr ca qun chng, ng ch o vic v trang cho qun chng cch mng, tng bc t chc, xy dng lc lng v trang nhn dn, lp cc chin khu v cn c a cch mng. Cng vic chun b khi ngha v trang din ra si ni cc khu cn c v khp cc a phng trong c nc, c v v thc y mnh m phong tro cch mng qun chng vng ln u tranh ginh chnh quyn. 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn a. Pht ng cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn * Pht ng cao tro khng Nht, cu nc: + Chin tranh th gii ln th hai bc vo giai on kt thc. Hng qun Lin X tin nh v bo v pha Bclin. Pht xt Nht lm vo tnh trng nguy khn. Mu thun Nht - Php ngy cng gay gt. m 9-3-1945, Nht o chnh Php c chim ng Dng. Qun Php nhanh chng u hng qun Nht. + Ngay m 9/3/1945, Ban Thng v Trung ng ng hp Hi ngh m rng lng nh Bng (T Sn, Bc Ninh). Ngy 12/3/1945, Ban Thng v Trung ng ng ra Ch th: Nht - Php bn nhau v hnh ng ca chng ta.

19

- Ch th nhn nh: Cuc o chnh ca Nht lt Php c chim ng Dng to ra mt cuc khng hong chnh tr su sc, nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui. Tuy vy, hin ang c nhng c hi tt lm cho nhng iu kin tng khi ngha nhanh chng chn mui. - Ch th xc nh: Sau cuc o chnh, pht xt Nht l k th chnh, k th c th trc mt duy nht ca nhn dn ng dng, v vy phi thay khu hiu nh ui pht xt Nht Php bng khu hiu nh ui pht xt Nht. - Ch th ch trng: Pht ng mt cao tro khng Nht, cu nc mnh m lm tin cho cuc Tng khi ngha. - Ch th nu r phng chm u tranh lc ny l pht ng chin tranh du kch, gii phng tng vng, m rng cn c a. - Ch th d kin nhng iu kin thun li thc hin tng khi ngha, y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn. * y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn: + T gia thng 3-1945 tr i, cao tro khng Nht cu nc din ra si ni, mnh m v phong ph v ni dung v hnh thc. Hng lot x, chu, huyn thuc cc tnh Cao Bng, Bc Cn, Thi Nguyn, Tuyn Quang c gii phng. + Ngy 15/4/1945, Ban Thng v Trung ng ng triu tp Hi ngh Qun s cch mng Bc K ti Hip Ho (Bc Giang). Hi ngh nhn nh: tnh th t nhim v qun s ln trn tt c cc nhim v quan trng v cn kp trong lc ny. Hi ngh quyt nh: - Thng nht cc lc lng v trang sn c thnh Vit Nam gii phng qun. - Xy dng by chin khu trong c nc. - Ch trng pht trin hn na lc lng v trang v na v trang + Ngy 4-6-1945, khu gii phng chnh thc c thnh lp gm hu ht cc tnh Cao Bng, Bc Cn, Lng Sn, Tuyn Quang, Thi Nguyn, H Giang v mt s vng ln cn thuc tnh Bc Giang, Ph th, Yn Bi, Vnh Yn. + Xut pht t li ch sng cn trc mt ca qun chng, ng kp thi ra khu hiu Ph kh thc, gii quyt nn i. Ch trng p ng ng nguyn vng cp bch ca nhn dn. V vy, trong mt thi gian ngn, ng ng vin c hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng. b. Ch trng pht ng tng khi ngha + Chin tranh th gii ln th II bc vo giai on kt thc. chu , pht xt Nht ang i gn n ch tht bi hon ton. + Trc s pht trin ht sc nhanh chng ca tnh hnh, Trung ng quyt nh hp Hi ngh ton quc ca ng ti Tn Tro (Tuyn Quang) t ngy 13 n ngy 15/8/1945. Hi ngh quyt nh pht ng ton dn tng khi ngha, ginh chnh quyn t tay pht xt Nht v tay sai, trc khi qun ng minh vo ng Dng.20

- Khu hiu u tranh lc ny l: Phn i xm lc; Hon ton c lp; Chnh quyn nhn dn. Nhng nguyn tc ch o khi ngha l tp trung, thng nht v kp thi, phi nh chim ngay nhng ni chc thng, khng k thnh ph hay nng thn; qun s v chnh tr phi phi hp. - Hi ngh cn quyt nh nhng vn quan trng v chnh sch i ni v i ngoi trong tnh hnh mi, c U ban khi ngha ton quc do Trng Chinh ph trch v kin ton Ban chp hnh Trung ng. - Ngay m 13/8/1945, U ban khi ngha ton quc ra lnh tng khi ngha. - Ngy 16/8/1945, cng ti Tn Tro, i hi quc dn hp. i hi nhit lit tn thnh ch trng tng khi ngha ca ng v mi chnh sch ca Vit Minh, quyt nh thnh lp U ban gii phng dn tc Vit Nam. - Ngay sau khi i hi, Ch tch H Ch Minh gi th ku gi ng bo v chin s c nc: Gi quyt nh cho vn mnh dn tc ta n. Ton quc ng bo hy ng dy em sc ra m gii phng cho ta(H Ch Minh, Ton tp, Sd..T.3, tr.554). + Di s lnh o ca ng, hn 20 triu nhn dn ta nht t vng dy khi ngha ginh chnh quyn. - Ngy 19/8/1945, khi ngha ginh thng li H Ni. Thng li ca cuc khi ngha H Ni ngy 19/8 c ngha quyt nh i vi c nc. - Ngy 23/8/1945, khi ngha ginh thng li Hu. - Ngy 25/8/1945 khi ngha ginh thng li Si Gn. Ch trong vng 15 ngy (t ngy 14 n ngy 28/8/1945), cuc Tng khi ngha thnh cng trn c nc, chnh quyn v tay nhn dn. + Ngy 2/9/1945, ti cuc mt tin ln Qung trng Ba nh, H Ni, thay mt Chnh ph lm thi, Ch tch H Ch Minh trnh trng c bn Tuyn ngn c lp, tuyn b vi quc dn ng bo, vi ton th th gii: Nc Vit Nam Dn ch Cng ho ra i. c) Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc Cch mng Thng Tm + Kt qu v ngha: - Thng li ca Cch mng Thng Tm p tan xing xch n l ca thc dn Php trong gn mt th k, lt nho ch qun ch gn nghn nm, lp nn nc Vit Nam Dn ch Cng ho, nh nc dn ch nhn dn u tin ng Nam . nh du bc pht trin nhy vt ca lch s Vit Nam, a dn tc ta bc vo mt k nguyn mi: k nguyn c lp t do v ch ngha x hi. - Gp phn lm phong ph thm kho tng l lun ca ch ngha Mc Lnin, cung cp thm nhiu kinh nghim qu bu cho phong tro u tranh gii phng dn tc v ginh quyn dn ch. - C v mnh m nhn dn cc nc thuc a v na thuc a u tranh chng ch ngha quc, thc dn ginh c lp t do. + Nguyn nhn thng li:21

- Cch mng Thng Tm n ra trong bi cnh quc t rt thun li: K th trc tip ca nhn dn ta l pht xt Nht b Lin X v cc lc lng dn ch th gii nh bi. Bn Nht ng Dng v tay sai tan r. - Cch mng Thng Tm l kt qu tng hp ca 15 nm u tranh gian kh ca ton dn ta di s lnh o ca ng, c rn luyn qua ba cao tro cch mng rng ln: Cao tro 1930-1931, Cao tro 1936-1939, Cao tro gii phng dn tc 1939-1945. - Cch mng Thng Tm thnh cng l do ng ta chun b c lc lng v i ca ton dn on kt trong Mt trn Vit minh, da trn c s lin minh cng nng, di s lnh o ca ng. - ng ta l ngi t chc v lnh o cuc cch mng Thng Tm. ng c ng li cch mng ng n, dy dn kinh nghim u tranh, on kt thng nht, nm ng thi c, ch o kin quyt, khn kho, bit to nn sc mnh tng hp p o k th v quyt tm lnh o qun chng khi ngha ginh chnh quyn. + Bi hc kinh nghim: - Mt l, ging cao ngn c c lp, kt hp ng n hai nhim v chng quc v chng phong kin. - Hai l, ton dn on kt trn nn tng khi lin minh cng nng. - Ba l, li dng mu thun trong hng ng k th. - Bn l, kin quyt dng bo lc cch mng v bit s dng bo lc mt cch thch hp p tan b my nh nc c, lp ra b my nh nc ca nhn dn. - Nm l, nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c. - Su l, xy dng mt ng Mc Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh chnh quyn. Cu hi n tp v tho lun Cu 1. Khi qut ch trng u tranh ca ng t nm 1930 n nm 1939. Cu 2. Trnh by hon cnh lch s v ni dung chuyn hng chin lc ca ng trong nhng nm 1939- 1945. Cu 3. Trnh by hon cnh lch s v ch trng pht ng tng khi ngha ginh chnh quyn ca ng. Cu 4. Kt qu, ngha, nguyn nhn v bi hc kinh nghim ca Cch mng Thng Tm nm 1945 ?

22

CHNG III

NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM LC (1945 1975)I. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945 1954) 1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945 1946) a. Hon cnh nc ta sau Cch mng Thng Tm * Thun li: + Trn th gii, h thng x hi ch ngha do Lin X ng u c hnh thnh. Phong tro cch mng gii phng dn tc c nhiu iu kin pht trin, tr thnh mt dng thc cch mng. + trong nc, chnh quyn dn ch nhn dn c thnh lp, c h thng t trung ng n c s. Nhn dn lao ng lm ch vn mnh ca t nc. Lc lng v trang nhn dn c tng cng. Ton dn tin tng v ng h Vit Minh, ng h Chnh ph Vit Nam dn ch cng ho do H Ch Minh lm Ch tch. * Kh khn: + Hu qu do ch c li nh nn i, nn dt rt nng n, ngn qu quc gia trng rng. Nn c lp ca quc gia ta cha c quc gia no trn th gii cng nhn. + Vi danh ngha ng minh n tc kh gii ca pht xt Nht, qun i cc nc quc t ko vo chim ng nc ta v khuyn khch bn Vit gian chng ph chnh quyn cch mng nhm xo b nn c lp v chia ct nc ta. Gic i, gic git v gic ngoi xm l nhng him ho i vi ch mi. Vn mnh dn tc nh ngn cn treo si tc. T quc lm nguy. b. Ch trng khng chin kin quc ca ng * Ngy 25/11/1945, Ban chp hnh Trung ng ng ra Ch th khng chin kin quc. Ni dung c bn ca Ch th: - V ch o chin lc, ng xc nh mc tiu l dn tc gii phng, khu hiu lc ny l Dn tc trn ht, T quc trn ht(ng cng sn Vit Nam , Vn kin ng, t8, 26) - V xc nh k th, ng ch r k th chnh ca chng ta lc ny l thc dn Php xm lc, phi tp trung ngn la u tranh vo chng. V vy, phi lp Mt trn dn tc thng nht chng thc dn Php xm lc - V phng hng, nhim v, ng nu ln bn nhim v ch yu v cp bch cn khn trng thc hin l: cng c chnh quyn, chng thc dn Php xm lc, bi tr ni phn, ci thin i sng cho nhn dn(ng cng sn Vit Nam, Vn kin ng, t8, 27)23

- V ngoi giao, ng ch trng kin tr nguyn tc thm bn bt th, thc hin khu hiu Hoa - Vit thn thin i vi qun i Tng Gii Thch v c lp v chnh tr, nhn nhng v kinh t i vi Php. * ngha: + Ch th xc nh ng k th chnh ca dn tc Vit Nam l thc dn Php xm lc, ch ra nhng vn c bn v chin lc v sch lc cch mng, nht l nu r hai nhim v chin lc mi ca cch mng Vit Nam sau Cch mng Thng Tm l xy dng t nc i i vi bo v t nc. + ra nhng nhim v, bin php c th v i ni, i ngoi khc phc nn i, nn dt, chng th trong gic ngoi bo v chnh quyn cch mng. + Nhng ni dung ca ch trng khng chin kin quc c ng tp trung ch o thc hin trn thc t vi tinh thn kin quyt, khn trng, linh hot, sng to, trc ht l giai on t thng 9/1945 n cui nm 1946. c. Kt qu, ngha v bi hc kinh nghim * Kt qu. + V chnh tr - x hi: xy dng c mt nn mng cho ch x hi mi ch dn ch nhn dn vi y cc yu t cu thnh cn thit. + V kinh t, vn ho: - pht ng phong tro tng gia sn xut, cu i, xo b cc th thu v l ca ch c, ra sc lnh gim t 25%, xy dng ngn qu quc gia. Cc lnh vc sn xut c hi phc. Cui nm 1945, nn i c bn c y li, nm 1946 i sng nhn dn c n nh v c ci thin. - Cuc vn ng ton dn xy dng nn vn ho mi bc u xo b c nhiu t nn x hi v tp tc lc hu. Phong tro dit dt, bnh dn hc v c thc hin si ni. Cui nm 1946 c nc c thm 2,5 triu ngi bit c, bit vit. + V bo v chnh quyn cch mng: ng kp thi lnh o nhn dn Nam B ng ln khng chin v pht ng phong tro Nam tin chi vin Nam B, ngn khng cho qun Php nh ra Trung B. - ng v Chnh ph ta thc hin chnh sch lc nhn nhng i vi qun i Tng v tay sai ca chng gi vng chnh quyn, tp trung lc lng chng Php min nam. - Khi Php - Tng k Hip c Trng Khnh (28-2-1946), tho thun mua bn quyn li vi nhau, cho Php ko qun ra min Bc, ng li mau l ch o chn gii php ho hon, dn xp vi Php buc qun Tng phi rt v nc. - Hip nh S b 6/3/1946, cuc m phn Lt, Phngtennbl (Phongtennebleau, Php), Tm c 14-9-1946 to iu kin cho qun dn ta c thm thi gian chun b cho cuc chin u mi.

24

* ngha: - bo v c nn c lp ca t nc, gi vng chnh quyn cch mng; xy dng c nhng nn mng u tin c bn cho mt ch mi, ch Vit Nam Dn ch Cng ho. - Chun b c nhng iu kin cn thit, trc tip cho cuc khng chin ton quc sau . * Nguyn nhn thng li: + ng nh gi ng tnh hnh nc ta sau Cch mng Thng Tm, kp thi ra ch trng khng chin, kin quc ng n. + Xy dng v pht huy c khi i on kt ton dn tc. + Li dng c mu thun trong hng ng k ch... * Bi hc kinh nghim: + Pht huy sc mnh i on kt dn tc, da vo dn xy dng v bo v chnh quyn cch mng. + Trit li dng mu thun trong ni b k th, cha mi nhn vo k th chnh, coi s nhn nhng c nguyn tc vi k th cng l mt bin php u tranh cch mng cn thit trong hon cnh c th. + Tn dng kh nng ho hon xy dng lc lng, cng c chnh quyn nhn dn, ng thi cao cnh gic sn sng ng ph vi kh nng chin tranh lan ra c nc khi k th bi c. 2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch nhn dn (1946-1954) a. Hon cnh lch s + Thng 11-1946, qun Php m cuc tn cng chim ng c thnh ph Hi Phng v th x Lng Sn, b ln Nng v gy nhiu cuc khiu khch, tn st ng bo ta H Ni. Php gi ti hu th i ta tc v kh ca t v H Ni, kim sot an ninh trt t th . + Trong thi im lch s , ng ta quyt nh h quyt tm pht ng cuc khng chin trong c nc v ch ng tin cng trc khi thc dn Php thc hin mn kch o chnh qun s H Ni. Vo lc 22 gi ngy 19/12/1946, tt c cc chin trng trong c nc ng lot n sng. + Nhng thun li v kh khn ca nhn dn ta khi bc vo cuc khng chin chng thc dn Php: - Thun li: y l cuc khng chin chnh ngha, c thin thi, a li, nhn ho, c s chun b v mi mt, trong khi thc dn Php c nhiu kh khn v chnh tr, kinh t, qun s trong nc v ng Dng. - Kh khn: Tng quan lc lng qun s khng c li cho ta. Nc ta b bao vy bn pha, cha c nc no gip v cng nhn nn c lp.25

b. Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin. ng li khng chin ca ng c hnh thnh tng bc qua thc tin i ph vi m mu, th on xm lc ca thc dn Php. * Ngay sau ngy Cch mng Thng Tm thnh cng, ng li ton quc khng chin ca ng c hon chnh v c tp trung trong ba vn kin ln: Ton dn khng chin ca Trung ng ng (12/12/1946). Li ku gi ton quc khng chin ca H Ch Minh (19/12/1946) Khng chin nht nh thng li ca Trng Chinh nm 1947. + Ni dung ng li: - Mc ch khng chin: K tc v pht trin s nghip Cch mng Thng Tm, nh phn ng thc dn Php xm lc; ginh thng nht v c lp (ng cng sn Vit Nam, Vn kin ng, Sd, T8, tr 150) - Tnh cht khng chin: y l mt cuc chin tranh cch mng ca nhn dn, chin tranh chnh ngha, tin b v t do, c lp, dn ch, ho bnh. N c tnh cht ton dn, ton din, lu di; tnh cht dn tc gii phng v dn ch mi. - Chnh sch khng chin: Lin hip vi dn tc Php, chng phn ng thc dn Php. on kt vi Min, Lo v cc dn tc yu chung t do, ho bnh. on kt cht ch ton dn, thc hin t cp, t tc v mi mt. - Chng trnh v nhim v khng chin: on kt ton dn, thc hin qun, chnh, dn nht tr ng vin nhn lc, vt lc, ti lc, thc hin ton dn khng chin, ton din khng chin, trng k khng chin. Tng gia sn xut, thc hin kinh t t tc. - Phng chm tin hnh khng chin: Tin hnh cuc chin tranh nhn dn, thc hin khng chin ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh. Khng chin ton dn: Thc hin mt ngi dn l mt chin s, mi lng xm l mt pho i. Khng chin ton din: nh ch v mi mt chnh tr, qun s, kinh t, vn ho, ngoi giao, trong qun s l mt trn hng u. Khng chin lu di (trng k): c thi gian pht huy yu t thin thi , a li, nhn ho ca ta, chuyn ho tng quan lc lng t ch ta yu hn ch n ch ta mnh hn ch, nh thng ch. Da vo sc mnh l chnh: Phi t cp, t tc v mi mt - Trin vng khng chin: Mc d lu di, gian kh, kh khn, song nht nh thng li. + ngha: - ng li khng chin ca ng vi nhng ni dung c bn nh trn l ng n v sng to, va k tha c kinh nghim ca t tin, ng vi cc nguyn l v chin tranh cch mng ca ch ngha Mc Lnin, va ph hp vi thc t t nc lc by gi.26

- ng li khng chin ca ng c cng b sm c tc dng a cuc khng chin nhanh chng i vo n nh v pht trin ng hng, tng bc i ti thng li v vang. * i hi ng ln th 2 nm 1951: Thng 2-1951, ng Cng sn ng Dng hp i hi i biu ln th hai ti tnh Tuyn Quang. + i hi nht tr tn thnh Bo co Chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng do ch tch H Ch Minh trnh by. Ra Ngh quyt tch ng cng sn ng Dng thnh ba ng cch mng lnh o cuc khng chin ca ba dn tc i ti thng li. Vit Nam, ng ra hot ng cng khai ly tn l ng Lao ng Vit Nam. + Bo co Hon thnh gii phng dn tc, pht trin dn ch nhn dn, tin ti ch ngha x hi do Tng B th Trng Chinh trnh by. Bo co trnh by ni dung c bn ng li cch mng dn tc dn ch nhn dn: - Tnh cht x hi: X hi Vit Nam hin nay gm c ba tnh cht: dn ch nhn dn, mt phn thuc a v na phong kin. - i tng cch mng: cch mng Vit nam c hai i tng: i tng chnh hin nay l quc Php v bn can thip M. i tng ph hin nay l phong kin phn ng.

- Nhim v cch mng:Nhim v c bn hin nay ca cch mng Vit Nam l nh ui bn quc xm lc, ginh c lp v thng nht tht s cho dn tc. Xo b nhng di tch phong kin v na phong kin, lm cho ngi cy c rung. Pht trin ch dn ch nhn dn, gy c s cho ch ngha x hi. Ba nhim v khng kht vi nhau. Song nhim v chnh trc mt l hon thnh gii phng dn tc. - ng lc ca cch mng: gm cng nhn, nng dn, tiu t sn thnh th, tiu t sn tr thc v t sn dn tc; ngoi ra l nhng thn s (a ch) yu nc v tin b. Nhng giai cp, tng lp v phn t hp thnh nhn dn. Nn tng ca nhn dn l cng, nng v lao ng tri thc(CSVN.VK, S d, t12, 434) - c im cch mng: Gii quyt nhng nhim v c bn ni trn do nhn dn lao ng lm ng lc, cng nng v lao ng tr thc lm nn tng v giai cp cng nhn lnh o, cch mng Vit Nam hin nay l mt cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn. Cch mng dn ch t sn li mi tin trin thnh cch mng x hi ch ngha(CSVN, S d, t 12.tr 434) - Trin vng ca cch mng: Cch mng dn tc dn ch nhn dn Vit nam nht nh s a Vit Nam tin ti ch ngha x hi(CSVN, S d, T12, 434). - Con ng i ln ch ngha x hi: l mt con ng u tranh lu di, i th tri qua ba giai on: Giai on th nht, nhim v ch yu l hon thnh gii phng dn tc.27

Giai on th hai, nhim v ch yu l xo b nhng di tch phong kin v na phong kin, thc hin trit ngi cy c rung, pht trin k ngh, hon chnh ch dn ch nhn dn. Giai on th ba, nhim v ch yu l xy dng c s cho ch ngha x hi, tin ln thc hin ch ngha x hi. Ba giai on y khng tch ri nhau, m mt thit lin h, xen k vi nhau(S d, T12 tr 435). - Giai cp lnh o v mc tiu ca ng: Ngi lnh o cch mng l giai cp cng nhn. Mc ch ca ng l pht trin ch dn ch nhn dn, tin ln ch x hi ch ngha Vit Nam. - Chnh sch ca ng: C 15 chnh sch ln nhm pht trin ch dn ch nhn dn, gy mm mng cho ch ngha x hi v y mnh khng chin n thng li. - Quan h quc t: Vit Nam ng v phe ho bnh v dn ch, phi tranh th s gip ca cc nc x hi ch ngha v nhn dn th gii, ca Trung Quc, Lin X; thc hin on kt Vit - Trung - X v on kt Vit - Min - Lo. ng li, chnh sch ca i hi c b sung, pht trin qua cc hi ngh Trung ng tip theo. ng li hon ton gii phng dn tc, pht trin ch dn ch nhn dn, tin ln ch ngha x hi ca ng c thc hin trn thc t trong giai on 1951-1954 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim. a. Kt qu v ngha lch s * Kt qu ca vic thc hin ng li: + V chnh tr: ng ra hot ng cng khai c iu kin kin ton t chc, tng cng s lnh o i vi cuc khng chin. B my chnh quyn cc cp c cng c. Khi i on kt ton dn pht trin ln mt bc mi. Chnh sch rung t c trin khai, tng bc thc hin khu hiu ngi cy c rung. + V qun s: n cui nm 1952, lc lng ch lc c su i on b binh, mt i on cng binh pho binh. Qun dn ta ginh thng li cc chin dch Trung du, ng 18, H Nam Ninh, Ho Bnh, Ty Bc, Thng Lo, Chin thng in Bin Ph ngy 7-5-1954. + V ngoi giao: Ngy 8/5/1954, Hi ngh quc t v chm dt chin tranh ng Dng chnh thc khai mc Ginev (Thu S). Ngy 20/7/1954, cc vn bn ca Hip ngh Ginev v chm dt chin tranh, lp li ho bnh ng Dng c k kt, cuc khng chin chng thc dn Php xm lc ca qun dn ta kt thc thng li. * ngha lch s: + i vi nc ta: - lm tht bi cuc chin tranh xm lc ca thc dn Php c quc M gip sc mc cao, buc chng phi cng nhn c lp, ch quyn, ton vn lnh th ca cc nc ng Dng.28

- Gii phng hon ton min Bc, to iu kin min Bc tin ln ch ngha x hi. - Tng thm nim t ho dn tc cho nhn dn ta v nng cao uy tn ca Vit Nam trn trng quc t. + i vi quc t: - Thng li c v mnh m phong tro gii phng dn tc trn ton th gii. - Tng thm lc lng cho ch ngha x hi v cch mng th gii. - M ra s sp ca ch ngha thc dn c trn th gii, trc ht l h thng thuc a ca thc dn Php. b. Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim + Nguyn nhn thng li: - C s lnh o vng vng ca ng, vi ng li khng chin ng n huy ng c sc mnh ton dn nh gic. - C lc lng v trang gm ba th qun do ng ta trc tip lnh o ngy cng vng mnh, chin u dng cm, mu lc ti tr, l lc lng quyt nh tiu dit ch trn chin trng. - C chnh quyn dn ch nhn dn, ca dn, do dn v v dn c gi vng, cng c v ln mnh, lm cng c sc bn t chc ton dn khng chin v xy dng ch mi. - C s lin minh on kt chin u keo sn gia ba dn tc Vit Nam, Lo, Campuchia cng chng mt k th chung; ng thi c s ng h gip to ln ca Trung Quc, Lin X, cc nc x hi ch ngha, cc dn tc yu chung ho bnh trn th gii, k c nhn dn tin b Php. + Bi hc kinh nghim: - Mt l, ra ng li ng n v qun trit su rng ng li cho ton ng, ton qun, ton dn thc hin. - Hai l, kt hp cht ch, ng n nhim v chng quc vi nhim v chng phong kin v xy dng ch dn ch nhn dn, gy mm mng cho ch ngha x hi, trong nhim v tp trung hng u l chng quc. - Ba l, thc hin phng chm va khng chin va xy dng ch mi, xy dng hu phng ngy cng vng mnh. - Bn l, qun trit t tng chin lc khng chin gian kh v lu di, ng thi tch cc, ch ng ra v thc hin phng php tin hnh chin tranh v ngh thut qun s sng to, kt hp u tranh qun s vi u tranh ngoi giao. - Nm l, tng cng cng tc xy dng ng, nng cao sc chin u v hiu lc lnh o ca ng trong chin tranh.

29

II. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T QUC (1954- 1975) 1. ng li trong giai on 1954 - 1964 a. Bi cnh lch s ca cch mng Vit Nam sau thng 7- 1954 + Thun li: - H thng x hi ch ngha tip tc ln mnh. - Phong tro gii phng dn tc tip tc pht trin chu , chu Phi v khu vc M Latinh. - Phong tro ho bnh, dn ch ln cao cc nc t bn. - Min Bc c hon ton gii phng, lm cn c a chung cho c nc. - Th v lc ca cch mng nc ta ln mnh hn sau 9 nm khng chin. - C ch c lp, thng nht T quc ca nhn dn t Bc ch Nam. + Kh khn: - quc M m mu lm b ch th gii v cc chin lc ton cu phn cch mng. - Th gii bc vo thi k chin tranh lnh, chy ua v trang gia hai h thng TBCN v XHCN. - Xut hin s bt ng trong h thng x hi ch ngha, nht l gia Lin X v Trung Quc. - t nc ta b chia lm hai min, kinh t min Bc ngho nn, lc hu, min Nam tr thnh thuc a kiu mi ca M v quc M tr thnh k th trc tip ca nhn dn ta. b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li * Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li: + Thng 9/1954, B chnh tr ra Ngh quyt v tnh hnh mi, nhim v mi v chnh sch mi ca ng. Ti hi ngh ln th by (3/1955) v ln th tm (8/1955) Trung ng ng nhn nh: Mun chng quc M v tay sai, cng c ho bnh, thc hin thng nht, hon thnh c lp v dn ch, iu ct li l phi ra sc cng c min Bc; ng thi v gi vng, y mnh cuc u tranh ca nhn dn min Nam. + Thng 12/1957, ti Hi ngh Trung ng ln th 13, ng li tin hnh ng thi hai chin lc cch mng c xc nh: cng c min Bc, a min Nam tin dn ln ch ngha x hi. Tip tc u tranh thc hin thng nht t nc. + Thng 1/1959, Hi ngh Trung ng ln th 15 hp bn v cch mng min Nam xc nh: - Nhim v c bn ca cch mng Vit Nam min Nam l gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc phong kin, thc hin c lp dn tc v ngi cy c rung, hon thnh cch mng dn tc dn ch min Nam(CSVN, S d, T20, 81), . - Con ng pht trin c bn ca cch mng Vit Nam min Nam l khi ngha ginh chnh quyn v tay nhn dn. l con ng ly sc mnh ca qun chng, da30

vo lc lng chnh tr ca qun chng l ch yu, kt hp vi lc lng v trang nh quyn thng tr ca quc v phong kin, dng ln chnh quyn cch mng ca nhn dn(CSVN, S d, tr 82). Ngh quyt hi ngh ln th 15 c ngha lch s to ln, chng nhng m ng cho cch mng min Nam tin ln, m cn th hin r bn lnh c lp t ch, sng to ca ng ta trong nhng nm thng kh khn ca cch mng. + i hi ln th III ca ng hp ti th H Ni t ngy 5 n ngy 10/9/1960 hon chnh ng li chin lc chung ca cch mng Vit Nam trong giai on mi. C th l: - Nhim v chung: tng cng on kt ton dn, kin quyt u tranh gi vng ho bnh, y mnh cch mng x hi ch ngha min Bc, ng thi y mnh cch mng dn tc dn ch min Nam, thc hin thng nht nc nh(CSVN, VK, t 21, 918) - Nhim v chin lc: Mt l, tin hnh cch mng x hi ch ngha min Bc. Hai l, gii phng min Nam, thc hin thng nht nc nh, hon thnh c lp v dn ch trong c nc. - Mc tiu chin lc: nhim v cch mng min Bc v min Nam c mc tiu chin lc khc nhau nhm gii quyt mu thun chung l mu thun gia nhn dn ta vi quc M v bn tay sai nhm thc hin mc tiu chung trc mt l ho bnh thng nht T quc. - Mi quan h gia cch mng hai min: Hai nhim v chin lc y c quan h mt thit vi nhau v c tc dng thc y ln nhau(S d, tr 916). - Vai tr, nhim ca cch mng mi min i vi cch mng c nc: Cch mng x hi ch ngha min Bc gi vai tr quyt nh nht i vi s pht trin ca ton b cch mng Vit Nam v i vi s nghip thng nht nc nh. Cch mng dn tc dn ch nhn dn min Nam gi vai tr quyt nh trc tip i vi s nghip gii phng min Nam, thc hin ho bnh thng nht nc nh, hon thnh cch mng dn tc dn ch nhn dn trong c nc.

- Con ng thng nht t nc:Trong khi tin hnh ng thi hai chin lc cch mng, ng kin tr con ng ho bnh thng nht theo Hip ngh Ginev, sn sng thc hin hip thng tng tuyn c ho bnh thng nht Vit Nam. Nu quc M v bn tay sai liu lnh gy ra chin tranh xm lc min Bc th nhn dn c nc kin quyt ng dy nh bi chng, hon thnh c lp v thng nht T quc. - Trin vng ca cch mng Vit Nam: l mt qu trnh u tranh gay go, gian kh, phc tp v lu di. Thng li cui cng nht nh thuc v nhn dn ta, Nam Bc nht nh sum hp mt nh, c nc s i ln ch ngha x hi. * ngha ca ng li:31

ng li tin hnh ng thi v kt hp cht ch hai chin lc cch mng do i Hi ln th III ca ng ra c ngha l lun v thc tin ht sc to ln. - ng li th hin t tng chin lc ca ng: Ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha x hi, va ph hp vi min Bc, min Nam, vi c nc v ph hp vi tnh hnh quc t. Nh vy, huy ng v kt hp c sc mnh ca hu phng v tuyn tuyn, ca c nc, ca ba dng thc cch mng trn th gii; tranh th c s ng tnh gip ca Lin X v Trung Quc. Do to ra c sc mnh tng hp dn tc ta sc nh thng quc M xm lc, gii phng min Nam, thng nht t nc. - Th hin tinh thn c lp, t ch v sng to ca ng ta trong vic gii quyt nhng vn khng c tin l lch s, va ng vi thc tin Vit Nam, va ph hp vi li ch ca nhn loi v xu th ca thi i. - ng li chin lc chung cho c nc v ng li cch mng mi min l c s ng ch o qun dn ta chin u ginh c nhng thnh tu to ln trong xy xng ch ngha x hi min Bc v u tranh chng cc chin lc chin tranh ca quc M v tay sai min Nam. 2. ng li trong giai on 1965 - 1975 a. Bi cnh lch s T u nm 1965, quc M o t a qun M v qun cc nc ch hu vo min Nam, tin hnh cuc chin tranh cc b vi quy m ln; ng thi dng khng qun, hi qun hng h tin hnh cuc chin tranh ph hoi i vi min Bc. Trc tnh hnh , ng ta quyt nh pht ng cuc khng chin chng M, cu nc trn phm vi ton quc. + Thun li: - Khi bc vo cuc khng chin chng M, cu nc, cch mng th gii ang th tin cng. - min Bc, k hoch 5 nm ln th nht t v vt cc mc tiu v kinh t, vn ho. S chi vin sc ngi, sc ca ca min Bc cho cch mng min Nam c y mnh. - min Nam, cuc u tranh ca qun dn ta c bc pht trin mi. Ba cng c ca chin tranh c bit (ngu qun, ngu quyn, p chin lc v th) u b qun dn ta tn cng lin tc. + Kh khn: - S bt ng gia Lin X v Trung Quc cng tr nn gay gt. - quc M m cuc chin tranh cc b t a qun vin chinh M v cc nc ch hu vo xm lc min Nam lm cho tng quan lc lng khng c li cho ta. b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li * Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li:32

+ Khi quc M tin hnh chin lc chin tranh c bit min Nam, cc Hi ngh ca B chnh tr u nm 1961 v u nm 1962 nu ch trng: - Gi vng v pht trin th tin cng m ta ginh c sau cuc ng khi nm 1960, a cch mng min Nam t khi ngha tng phn pht trin thnh chin tranh cch mng trn quy m ton min. - Pht trin u tranh v trang ln mt bc mi, ngang tm vi u tranh chnh tr. - Thc hnh kt hp u tranh qun s v u tranh chnh tr song song, y mnh nh ch bng ba mi gip cng: qun s, chnh tr, binh vn. - Phng chm u tranh ph hp vi c im tng vng chin lc: rng ni, ng bng, thnh th. + Hi ngh Trung ng ng ln th 9 (11/1963) tip tc khng nh u tranh chnh tr, u tranh v trang i i, c hai u c vai tr quyt nh c bn. + Hi ngh trung ng ln th 11 (thng 3- 1965) v ln th 12 (thng 12- 1965) tp trung nh gi tnh hnh v ra ni dung ng li khng chin chng M, cu nc trn c nc. - Ch trng chin lc: Trung ng ng quyt nh pht ng cuc khng chin chng M cu nc trong ton quc, coi chng M cu nc l mt nhim v thing ling ca c dn tc t Nam ch Bc. - Quyt tm v mc tiu chin lc: nu cao khu hiu Quyt tm nh thng gic M xm lc, kin quyt nh bi cuc chin tranh xm lc ca quc M trong bt k tnh hung no bo v min Bc, gii phng min Nam, hon thnh cch mng dn tc dn ch nhn dn trong c nc, tin ti thc hin ho bnh thng nht nc nh. - Phng chm ch o chin lc: thc hin khng chin lu di, da vo sc mnh l chnh, cng nh cng mnh v c gng n mc cao, tp trung lc lng ca c hai min m nhng cuc tin cng ln, tranh th thi c ginh thng li quyt nh trong thi gian tng i ngn trn chin trng min Nam. - T tng ch o v phng chm u tranh min Nam: Gi vng v pht trin th tin cng, kin quyt tin cng v lin tc tin cng. u tranh qun s kt hp vi u tranh chnh tr, trit vn dng ba mi gip cng, nh ch trn c ba vng chin lc. Trong giai on ny, u tranh qun s c tc dng quyt nh trc tip v gi mt v tr ngy cng quan trng. - T tng ch o i vi min Bc: Chuyn hng xy dng kinh t, bo m tip tc xy dng min Bc vng mnh v kinh t v quc phng trong iu kin c chin tranh. ng vin sc ngi sc ca mc cao nht chi vin cho cuc chin tranh gii phng min Nam. Tch cc chun b phng nh bi ch trong trng hp chng liu lnh m rng chin tranh cc b ra c nc.33

- Nhim v v mi quan h gia cuc chin tranh hai min: min Nam l tin tuyn ln, min Bc l hu phng ln. Bo v min Bc l nhim v ca c nc, ra sc tng cng lc lng min Bc v mi mt nhm m bo chi vin c lc cho min Nam cng nh cng mnh. Hai nhim v trn y khng tch ri nhau, m mt thit gn b nhau nhm thc hin khu hiu chung: Tt c nh thng gic M xm lc. * ngha ca ng li: - Th hin quyt tm nh M v thng M, tinh thn cch mng tin cng, tinh thn c lp t ch, s kin tr mc tiu gii phng min Nam, thng nht T quc, phn nh ng n ch, nguyn vng chung ca ton ng, ton qun, ton dn ta. - Th hin t tng nm vng, ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha x hi, tip tc tin hnh ng thi v kt hp cht ch hai chin lc cch mng trong hon cnh c nc c chin tranh mc khc nhau, ph hp vi thc t t nc v bi cnh quc t. - l ng li chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh c pht trin trong hon cnh mi, to nn sc mnh mi dn tc ta sc nh thng gic M xm lc. 3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim a. Kt qu v ngha lch s * Kt qu: + min Bc: - Mt ch x hi mi, ch x hi ch ngha bc u c hnh thnh. Vn ho, x hi, y t c s pht trin mnh. Sn xut nng nghip pht trin, cng nghip a phng c tng cng. - Qun dn min Bc nh thng cuc chin tranh ph hoi ca quc M, in hnh l chin thng lch s ca trn in Bin Ph trn khng H Ni cui nm 1972. + min Nam: - Trong giai on 1945-1960 nh bi chin tranh n phng ca M - Ngu, a cch mng t th gi gn lc lng sang th tn cng. - Giai on 1961 1965 nh bi chin tranh c bit ca M, gi vng v pht trin th tn cng. - Giai on 1965-1968 nh bi chin lc Chin tranh cc b ca M v ch hu, buc M phi xung thang chin tranh, chp nhn ngi vo bn m phn vi ta ti Pari. - Giai on 1969 1975 nh bi chin lc Vit Nam ho chin tranh ca M v tay sai m nh cao l i thng Ma Xun 1975 vi chin dch H Ch Minh lch s, p tan ton b chnh quyn ch, buc chng phi tuyn b u hng v iu kin, gii phng hon ton min Nam. * ngha: + i vi nc ta:34

- kt thc thng li 21 nm chin u chng quc M xm lc. Qut sch qun xm lc ra khi b ci, gii phng min Nam, em li c lp, thng nht, ton vn lnh th cho t nc. - Hon thnh cuc cch mng dn tc, dn ch trn phm vi c nc, m ra k nguyn mi cho dn tc ta, k nguyn c nc ho bnh, thng nht, i ln ch ngha x hi. - Gp phn quan trng vo vic nng cao uy tn ca ng v dn tc Vit Nam trn trng quc t. + i vi cch mng th gii: - p tan cuc phn kch ln nht ca ch ngha quc vo ch ngha x hi v cch mng th gii k t sau cuc chin tranh th gii ln th hai, bo v vng chc tin n pha ng Nam ca ch ngha x hi. - Lm ph sn cc chin lc chin tranh xm lc ca quc M, gp phn lm suy yu ch ngha quc, ph v mt vng tuyn quan trng ca chng khu vc ng Nam , m ra mt s sp khng th trnh khi ca ch ngha thc dn mi. - C v mnh m phong tro u tranh v mc tiu c lp dn tc, dn ch, t do, ho bnh v pht trin ca nhn dn th gii. i hi ln th IV ca ng (12/1976) khng nh: Nm thng s tri qua, nhng thng li ca nhn dn ta trong s nghip khng chin chng M, cu nc mi mi c ghi vo lch s dn tc nh mt trong nhng trang chi li nht, mt biu tng sng ngi v s ton thng ca ch ngha anh hng cch mng v tr tu con ngi, v i vo lch s th gii nh mt chin cng v i ca th k XX, mt s kin c tm quan trng quc t to ln v c tnh thi i su sc(CSVN, VK, S d, T 37, 471) * Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim. + Nguyn nhn thng li: - S lnh o ng n ca ng Cng Sn Vit Nam, ngi i biu trung thnh cho nhng li ch sng cn ca c dn tc Vit Nam, mt ng c ng li chnh tr, ng li qun s c lp, t ch, sng to. - S chin u y gian kh hi sinh ca nhn dn v qun i c nc, c bit l ca cn b, chin s v hng chc triu ng bo yu nc min Nam ngy m i mt vi qun th. - Min Bc x hi ch ngha va chin u, va xy dng, hon thnh xut sc nhim v ca hu phng ln i vi tin tuyn ln. - Tnh on kt chin u ca nhn dn ba nc Vit Nam, Lo, Campuchia v s ng h, gip to ln ca cc nc x hi ch ngha anh em; s ng h nhit tnh ca chnh ph v nhn dn tin b trn ton th gii k c nhn dn tin b M. + Bi hc kinh nghim: - Mt l, ra v thc hin ng li ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha x hi nhm huy ng sc mnh c nc nh M, thng M.35

- Hai l, tin tng vo sc mnh ca dn tc, kin nh t tng chin lc tin cng, quyt nh v quyt thng quc M xm lc. - Ba l, thc hin chin tranh nhn dn, tm ra bin php chin u ng n, sng to. - Bn l, trn c s ng li, ch trng chin lc chung ng n phi c cng tc t chc thc hin gii, nng ng, sng to ca cc cp b ng trong qun i, ca cc nghnh, cc a phng, thc hin phng chm, ginh thng li tng bc i n thng li hon ton. - Nm l, phi ht sc coi trng cng tc xy dng ng, xy dng lc lng cch mng c hu phng v tuyn tuyn; phi thc hin lin minh ba nc ng Dng v tranh th ti a s ng tnh, ng h ngy cng to ln ca cc nc x hi ch ngha, ca nhn dn v chnh ph cc nc yu chung ho bnh v cng l trn ton th gii. Cu hi n tp v tho lun Cu 1. Hon cnh lch s, ch trng xy dng v bo v chnh quyn Cch mng 1945 1946 ? Cu 2. Hon cnh lch s, qu trnh hnh thnh v ni dung ng li chng thc dn Php xm lc ? Cu 3. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng chin chng thc dn Php ? Cu 4. Hon cnh lch s, qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin chng M, cu nc giai on 1954-1965 ? Cu 5. Hon cnh lch s, qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin chng M, cu nc giai on 1965-1975 ? Cu 6. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng chin chng M, cu nc ?

36

CHNG IV

NG LI CNG NGHIP HOI. NG LI CNG NGHIP HO THI K TRC I MI 1. Ch trng ca ng v cng nghip ho a. Mc tiu v phng hng ca cng nghip ho x hi ch ngha ng li cng nghip ho t nc c hnh thnh t i hi III ca ng (91960). Thi k trc i mi, nc ta c khong 25 nm tin hnh cng nghip ho x hi ch ngha theo hai giai on: t 1960 n 1975 trin khai min Bc v t 1975-1985 thc hin trn phm vi c nc. * Giai on t 1960-1975 Sau thng li ca cuc khng chin chng thc dn Php, Vit Nam tm thi chia lm hai min: min Nam tip tc cch mng dn tc dn ch nhn dn, min Bc bc vo thi k qu ln ch ngha x hi. + i hi i biu ton quc ln th III ca ng hoch nh ng li cch mng Vit Nam trong thi k mi. Trn c s phn tch mt cch su sc c im ca min Bc, trong , c im ln nht, xt v kinh t, l t nn sn xut nh, nng nghip lc hu qu ln ch ngha x hi b qua giai on pht trin t bn ch ngha, i hi khng nh: - Tnh tt yu ca cng nghip ho: Mun ci bin tnh trng nng nghip lc hu hin nay ca nc ta, a nc ta t ch sn xut nh l ch yu ln ch sn xut ln x hi ch ngha, chng ta khng c con ng no khc ngoi con ng cng nghip ho x hi ch ngha. - V tr ca CNH: cng nghip ho x hi ch ngha l nhim v trung tm ca c thi k qu ln ch ngha x hi nc ta. - Mc tiu: cng nghip ho x hi ch ngha l nhm xy dng c s vt cht - k thut ca ch ngha x hi, to iu kin c bn cho ch ngha x hi thng li. - Ch trng tin hnh cng nghip ho x hi ch ngha l: u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l, ng thi ra sc pht trin nng nghip v cng nghip nh, nhm bin nc ta t mt nc nng nghip lc hu thnh mt nc c cng nghip hin i v nng nghip hin i ( ng cng sn Vit Nam, Vn kin ng ton tp, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2002, t.21, tr. 545-546). + Sau i hi III, Ban Chp hnh Trung ng ng ra nhiu Ngh quyt ch o thc hin nhng nhim v v pht trin nng nghip, cng nghip, v k hoch nh nc v lu thng phn phi... - Ngh quyt Hi ngh ln th by Ban chp hnh Trung ng kho III (4/1962) V nhim v v phng hng xy dng v pht trin cng nghip xc nh: Mc tiu ca cng nghip ho x hi ch ngha l a min Bc t mt nn sn xut th cng lc hu dn dn tin ln mt nn sn xut i c kh ho.37

Nhim v, phng hng chung v xy dng v pht trin cng nghip min Bc trong k hoch 5 nm 1961-1965 l: u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l; kt hp cht ch pht trin cng nghip v pht trin nng nghip; ra sc pht trin cng nghip nh, song song vi vic u tin pht trin cng nghip nng; ra sc pht trin cng nghip trung ng, ng thi y mnh pht trin cng nghip a phng

- Ngh quyt Hi ngh Trung ng 11 (thng 3/1965) ch o:Chuyn hng pht trin kinh t cho ph hp vi tnh hnh thi chin. Qu trnh cng nghip ho buc phi iu chnh v c cu ngnh ngh sn xut, v c cu cng nghip trung ng v cng nghip a phng, v qui m cc nh my, x nghip theo hng va bo m p ng nhng nhu cu dn sinh trc mt v phc v chin u, va hng n mc tiu lu di l chun b nhng tin vt cht cn thit cho cng nghip ho sau khi chin tranh kt thc. - Ngh quyt Hi ngh Trung ng ln th 19 (thng 3/1971) xc nh r hn mi quan h gia lc lng sn xut v quan h sn xut, gia nng nghip, cng nghip nh v cng nghip nng, gia kinh t trung ng v kinh t a phng. im mi ca Hi ngh l ch r nng nghip v cng nghip nh l c s ca cng nghip nng. Phng hng pht trin kinh t l phi th hin ng li u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l trn c s pht trin nng nghip v cng nghip nh (ng cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, 2004, t.32, tr. 203). - Ngh quyt Hi ngh Trung ng ln th 22 (thng 1/1974) b sung y hn nhim v, phng hng khi phc v pht trin kinh t min Bc trong 2 nm 19741975. Nh vy, trong khong 15 nm t nm 1960 n nm 1975, ng li cng nghip ho ca ng mi c hnh thnh trn nhng nt tng th. l s th nghim u tin v m hnh cng nghip ho truyn thng mt nc nng nghip lc hu i ln ch ngha x hi khng qua giai on pht trin t bn ch ngha. * Giai on t 1975 n 1985 Sau thng li ma xun nm 1975, c nc c lp, thng nht v qu ln ch ngha x hi. + i hi i biu ton quc ln th IV (thng 12/1976) trn c s phn tch mt cch ton din c im, tnh hnh trong nc v quc t, xc nh ng li cng nghip ho trong thi k qu nc ta l: - y mnh cng nghip ho x hi ch ngha, xy dng c s vt cht - k thut ca ch ngha x hi, a nn kinh t nc ta t sn xut nh ln sn xut ln x hi ch ngha. - u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l trn c s pht trin nng nghip v cng nghip nh, kt hp xy dng cng nghip v nng nghip c nc thnh c cu cng nng nghip.38

- Va xy dng kinh t trung ng, va pht trin kinh t a phng, kt hp kinh t trung ng v kinh t a phng trong mt c cu kinh t quc dn thng nht. ng li ny v c bn tip tc khng nh li v nhn mnh thm nhng vn mang tnh quy lut c nu ra t Hi ngh Trung ng ng ln th 19 (kho III), phn nh nhn thc bc u ca ng ta v cng nghip ho x hi ch ngha. + i hi i biu ton quc ln th V (thng 3/1982) xc nh chng ng trc mt bao gm thi k 5 nm 1981-1985 v ko di n nm 1990 l khong thi gian c tm quan trng c bit. Ni dung chnh ca cng nghip ho x hi ch ngha trong chng ng trc mt l: - Cn tp trung sc pht trin mnh nng nghip, coi nng nghip l mt trn hng u, a nng nghip mt bc ln sn xut ln x hi ch ngha. - Ra sc y mnh sn xut hng tiu dng v tip tc xy dng mt s ngnh cng nghip nng quan trng. - Kt hp nng nghip, cng nghip hng tiu dng v cng nghip nng trong mt c cu cng - nng nghip hp l. b. c trng ch yu ca cng nghip ho thi k trc i mi - Cng nghip ho theo m hnh truyn thng vi nn kinh t khp kn, thin v pht trin cng nghip nng. - Ch yu da vo li th v ti nguyn, lao ng v s gip ca cc nc x hi ch ngha; ch lc thc hin cng nghip ho l Nh nc; vic phn b cc ngun lc thc hin cng nghip ho ch yu bng c ch k hoch ho, tp trung quan liu bao cp. 2. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn a. Kt qu, ngha + Cng nghip ho thi k trc i mi din ra trong iu kin t nc cn ngho nn, lc hu, li b chin tranh tn ph nhng vn thu c nhng kt qu quan trng: - Nhiu khu cng nghip ln hnh thnh, nhiu cng trnh ln ca t nc v thu in, thu li, xi mng, du kh, cu ng, cng nghip c kh, luyn kim, ho cht... c xy dng to ra nhng c s vt cht - k thut ban u cho ch ngha x hi. - i ng cn b khoa hc k thut c o to t cc trng i hc, cao ng, trung hc, dy ngh bc u p ng c yu cu cng nghip ho. Cc trng ny l nhng c s tip tc o to ngun nhn lc quan trng cho s nghip cng nghip ho sau ny. + Nhng thnh tu trn y c ngha ht sc quan trng, gp phn to nn chin thng trong s nghip u tranh gii phng min Nam, thng nht T quc. ng thi to c s ban u nc ta pht trin nhanh hn trong cc giai on tip theo. b. Hn ch v nguyn nhn * Hn ch39

- C s vt cht - k thut cn ngho nn v lc hu. Nhng ngnh cng nghip then cht cn nh b, cha sc lm nn tng vng chc cho nn kinh t quc dn. - Lc lng sn xut cn thp km, nng nghip lc hu, ch yu da vo lao ng th cng, cha p ng c nhu cu v lng thc, thc phm cho x hi. - Nn kinh t mt cn i nghim trng (gia cung v cu v lng thc, thc phm, hng tiu dng, nng lng, nhin liu...; gia xut khu v nhp khu; gia thu v chi...). * Nguyn nhn + V khch quan, chng ta tin hnh cng nghip ho t mt nn kinh t lc hu, ngho nn v trong iu kin chin tranh ko di nn khng th tp trung mi ngun lc cho cng nghip ho. + V ch quan: - Sai lm, khuyt im trong s lnh o, qun l ca ng v Nh nc. - Sai lm trong nhn thc v ch trng cng nghip ho thi k 1960-1985 m trc tip l t 1975 n 1985. - Sai lm trong vic xc nh mc tiu, bc i v phng thc tin hnh cng nghip ho. Thc cht l do ch quan, nng vi nn chng ta ch trng y mnh cng nghip ho trong khi cha c cc tin cn thit 1. Sai lm trong vic b tr c cu kinh t (c cu sn xut, c cu u t khng hp l), khng xut pht t thc t, thin v pht trin cng nghip nng v xy dng nhng cng trnh qui m ln, kt qu l u t nhiu nhng hiu qu thp... II. NG LI CNG NGHIP HO, HIN I HO THI K I MI 1. ng li cng nghip ho, hin i ho theo t duy i mi ca ng t i hi VI n i hi X a. ng li cng nghip ho x hi ch ngha trong nhng nm cn li ca chng ng u tin (1986-1996) * i hi i biu ton quc ln th VI ca ng (thng 12/1986) xc nh: + ng li cng nghip ho vi ni dung bao trm l chuyn trng tm t pht trin cng nghip nng sang thc hin ba chng trnh kinh t ln: lng thc - thc phm, hng tiu dng v hng xut khu. + Nhim v bao trm, mc tiu tng qut ca nhng nm cn li ca trong chng ng u tin l n nh mi mt tnh hnh kinh t-x hi, tip tc xy dng nhng tin cn thit cho vic y mnh cng nghip ho x hi ch ngha trong chng ng tip theo. + Ni dung, bc i, phng thc tin hnh cng nghip ho ca i hi VI c s iu chnh, i mi cn bn: - Qu trnh cng nghip ho phi c tin hnh tng bc. Trong chng ng u tin ca thi k qu cha th y mnh cng nghip ho m phi tp trung vo ba40-

chng trnh kinh t ln nhm n nh mi mt i sng x hi, to tin cho vic y mnh cng nghip ho chng ng tip theo. - Cng nghip ho phi xut pht t nhu cu thc tin, coi trng tnh hiu qu ca cc chng trnh u t. - B tr li c cu sn xut, iu chnh c cu u t, xc nh r c cu kinh t lc ny cha phi l c cu cng - nng nghip hin i, m l c cu nng nghip - cng nghip - dch v. - Tha nhn s tn ti ca nhiu thnh phn kinh t, nhiu hnh thc s hu trong qu trnh cng nghip ho. i hi VI nh du s trng thnh trong nhn thc ca ng v con ng i ln ch ngha x hi nc ta, v cng nghip ho x hi ch ngha. l khi im ht sc quan trng cho qu trnh i mi t duy v cng nghip ho sau ny. * Ngh quyt Hi ngh Trung ng by kho VII (7/1994) xc nh: + Pht trin cng nghip, cng ngh n nm 2000 theo hng cng nghip ho, hin i ho t nc v xy dng giai cp cng nhn trong giai n mi nh du bc t ph mi trong nhn thc ca ng v cng nghip ho, hin i ho. Cng nghip ho, hin i ho l qu trnh chuyn i cn bn, ton din cc hot ng sn xut kinh doanh, dch v v qun l kinh t - x hi, t s dng lao ng th cng l chnh sang s dng mt cch ph bin sc lao ng cng vi cng ngh, phng tin v phng php tin tin, hin i, da trn s pht trin cng nghip v tin b khoa hc cng ngh, to ra nng sut lao ng x hi cao (ng cng sn Vit Nam, Vn kin ng thi k i mi - i hi VI, VII, VIII, IX- Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2005, tr. 235-236). + Quan nim ny cho thy im mi l: cng nghip ho phi gn vi hin i ho. Ct li ca cng nghip ho, hin i ho l pht trin lc lng sn xut; phm vi cng nghip ho, hin i ho c m rng, khng phi ch l s chuyn dch c cu kinh t m l s chuyn i cn bn, ton din mi hot ng sn xut, kinh doanh, dch v, qun l kinh t, x hi... + t ra tm nhn mi v kh nng a t nc bc sang thi k pht trin mi - thi k y mng cng nghip ho, hin i ho.

b. ng li y mnh cng nghip ho, hin i ho t 1996 n nay * i hi i biu ton quc ln th VIII (thng 6-1996): + nh gi tnh hnh t nc sau 10 nm i mi nhn nh nc ta ra khi khng hong kinh t - x hi.

41

+ Nhim v ra cho chng ng u ca thi k qu l chun b tin cho cng nghip ho c bn hon thnh cho php chuyn sang thi k mi y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc. + i hi VIII nu ra su quan im ch o pht trin cng nghip ho, hin i ho v nhng ni dung c bn ca cng nghip ho, hin i ho trong nhng nm cn li ca thp k 90. Cc quan im v nh hng ny cho n nay vn ng v c gi tr ch o thc tin. * i hi i biu ton quc ln th IX (thng 4-2001) ch trng: + y mnh cng nghip ho, hin i ho, xy dng nn kinh t c lp t ch, a nc ta tr thnh mt nc cng nghip. + u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut ph hp theo nh hng x hi ch ngha... + Coi pht trin kinh t, cng nghip ho, hin i ho l nhim v trung tm, xy dng ng b nn tng cho mt nc cng nghip l yu cu cp thit . + i hi IX nhn mnh mt s im mi trong ng li cng nghip ho, hin i ho. l: - Con ng cng nghip ho nc ta cn v c th rt ngn thi gian so vi cc nc i trc. l con ng va tun t, va nhy vt, kt hp i tt, n u nhng cng ngh mi. - Ly pht huy ngun lc con ngi l yu t c bn cho s pht trin nhanh v bn vng. c bit coi pht trin gio dc v o to, khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca s nghip cng nghip ho, hin i ho. - Cng nghip ho, hin i ho t nc phi bo m xy dng nn kinh t c lp t ch gn vi ch ng hi nhp kinh t quc t. Xy dng nn kinh t c lp t ch, trc ht l c lp t ch v ng li, chnh sch, ng thi c tim lc kinh t mnh: c mc tch lu ngy cng cao t ni b nn kinh t; c c cu kinh t hp l, c sc cnh tranh; kt cu h tng ngy cng hin i v c mt s ngnh cng nghip nng then cht; c nng lc ni sinh v khoa hc v cng ngh; gi vng n nh kinh t - ti chnh v m; bo m an ninh lng thc, an ton nng lng, ti chnh, mi trng... (ng cng sn Vit Nam, Vn kin i hi ng ton quc ln th IX, Nxb. Chnh tr Quc gia, H Ni, 2001, tr. 91). - Pht trin kinh t nhanh, c hiu qu cc sn phm, cc lnh vc c li th; chuyn dch c cu kinh t, c cu lao ng theo hng cng nghip ho, hin i ho. - Tng cng ch o v huy ng cc ngun lc cn thit y nhanh cng nghip ho, hin i ho nng nghip v nng thn. * i hi i biu ton quc ln th X (thng 4-2006) tip tc khng nh: + ng li y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc, to nn tng n nm 2020 a nc ta tr thnh mt nc cng nghip theo

42

hng hin i (ng cng sn Vit Nam, Vn kin i hi ng ton quc ln th X, Nxb. Chnh tr Quc gia, H Ni, 2006, tr. 87). Kinh t tri thc l g? Theo t chc Hp tc v pht trin kinh t (OECD): Kinh t tri thc l nn kinh t trong s sn sinh ra, ph cp v s dng tri thc gi vai tr quyt nh nht i vi s pht trin kinh t, to ra ca ci, nng cao cht lng cuc sng. Trong nn kinh t tri thc, nhng ngnh kinh t c tc ng to ln ti s pht trin l nhng ngnh kinh t mi da nhiu vo tri thc v cng ngh cao (cng ngh thng tin, cng ngh sinh hc, cng ngh vt liu mi...). + Ch trng y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc th hin bc tin v nhn thc ca ng. Ch trng ny va xut pht t c im, tim nng, th mnh ca t nc, va thch ng vi thi i ton cu ho v xu hng pht trin kinh t tri thc. + Pht trin kinh t tri thc Vit Nam thc cht l thc hin chin lc cng nghip ho, hin i ho rt ngn da trn tri thc, y mnh vic ng dng nhng thnh tu khoa hc v cng ngh hin i tt c cc ngnh, cc lnh vc kinh t, c bit nhng ngnh mi nhn, c li th pht trin, lm tng t l gi tr gia tng tng sn phm; gim chi ph nguyn, vt liu; tng cht lng, hiu qu v sc cnh tranh; y nhanh chuyn dch c cu kinh t v c cu lao ng x hi theo hng hin i. 2. Mc tiu, quan im cng nghip ho, hin i ho a. Mc tiu cng nghip ho, hin i ho + Mc tiu c bn ca cng nghip ho, hin i ho l ci bin nc ta thnh mt nc cng nghip c c s vt cht k thut hin i, c cu kinh t hp l, quan h sn xut tin b, ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut, mc sng vt cht v tinh thn cao, quc phng, an ninh vng chc, dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. + i hi X xc nh mc tiu tng qut ca 5 nm 2006-2010 l sm a nc ta ra khi tnh trng km pht trin; to nn tng n nm 2020 a nc ta tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i 1. b. Quan im c bn v cng nghip ho, hin i ho T i hi VI (1986) n i hi X (2006) ng ta nu ra nhiu quan im mi ch o qu trnh thc hin cng nghip ho, hin i ho t nc. Sau y l nhng quan im c bn nht: - Mt l, cng nghip ho gn vi hin i ho v cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc. - Hai l, cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha v hi nhp kinh t quc t. - Ba l, ly pht huy ngun lc con ngi l yu t c bn cho s pht trin nhanh v bn vng. - Bn l, ly khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca cng nghip ho, hin i ho.43

- Nm l, pht trin nhanh, hiu qu v bn vng; tng trng kinh t i i vi thc hin tin b v cng bng x hi, bo v mi trng t nhin, bo tn a dng sinh hc. 3. Ni dung v nh hng cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc a. Ni dung i hi X ca ng ch r: Chng ta tranh th cc c hi thun li do bi cnh quc t to ra v tim nng, li th ca nc ta rt ngn qu trnh cng nghip ho, hin i ho t nc theo nh hng x hi ch ngha gn vi pht trin kinh t tri thc. Phi coi kinh t tri thc l yu t quan trng ca nn kinh t v cng nghip ho, hin i ho. Ni dung c bn ca qu trnh ny l: - Pht trin mnh cc ngnh v sn phm kinh t c gi tr gia tng cao da nhiu vo tri thc; kt hp vic s dng ngun vn tri thc ca con ngi Vit Nam vi tri thc mi nht ca nhn loi. - Coi trng c s lng v cht lng tng trng kinh t trong mi bc pht trin ca t nc, tng vng, tng a phng, trong tng d n kinh t -x hi. - Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th. - Gim chi ph trung gian, nng cao nng sut lao ng ca tt c cc ngnh, lnh vc, nht l cc ngnh, lnh vc c sc cnh tranh cao . b. nh hng pht trin cc ngnh v lnh vc kinh t trong qu trnh y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc * Th nht, y mnh cng nghip ho, hin i ho nng nghip, nng thn, gii quyt ng b cc vn nng nghip, nng thn v nng dn. + V cng nghip ho, hin i ho nng nghip, nng thn - Chuyn dch mnh c cu nng nghip v kinh t nng thn theo hng to ra gi tr gia tng ngy cng cao. - Tng nhanh t trng gi tr sn phm v lao ng cc ngnh cng nghip v dch v; gim dn t trng sn phm v lao ng nng nghip. + V qui hoch pht trin nng thn - Khn trng xy dng cc quy hoch pht trin nng thn, thc hin chng trnh xy dng nng thn mi. - Hnh thnh cc khu dn c th vi kt cu h tng kinh t-x hi ng b. - Pht huy dn ch i i vi xy dng np sng vn ho nng thn. + V gii quyt vic lm, lao ng nng thn - Ch trng dy ngh, gii quyt vic lm cho nng dn. - u t mnh hn cho cc chng trnh xo i gim ngho, nht l cc vng su, vng xa, bin gii, hi o, vng ng bo dn tc thiu s. Mc tiu ra l, phn u n nm 2010 gim t l lao ng nng, lm, ng nghip xung di 50% tng s lao ng x hi v nng cao t l thi gian s dng lao ng nng thn ln khong 85%.44

* Th hai, pht trin nhanh hn cng nghip, xy dng v dch v + i vi cng nghip v xy dng - Khuyn khch pht trin cng nghip cng ngh cao, cng nghip ch tc, cng nghip phn mm v cng nghip b tr c l th cnh tranh. - Tch cc thu ht vn u t thc hin cc d n quan trng v du kh, luyn kim, ho cht v vt liu xy dng. - Xy dng ng b kt cu h tng k thut kinh t-x hi. + i vi dch v - To bc pht trin vt bc ca cc ngnh dch v, nht l nhng ngnh c cht lng cao, tim nng ln v c sc cnh tranh. - i mi cn bn c ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng cng. * Th ba, pht trin kinh t vng + C c ch, chnh sch ph hp cc vng trong c nc cng pht trin nhanh hn trn c s pht huy li th so snh, hnh thnh c cu kinh t hp l ca mi vng v lin vng. + Xy dng ba vng kinh t trng im min Bc, min Trung v min Nam to thnh nhng trung tm cng nghip ln c cng ngh cao cc vng ny ng gp ngy cng ln cho s pht trin chung ca c nc. * Th t, pht trin kinh t bin + Xy dng v thc hin chin lc pht trin kinh t bin ton din, c trng tm, trng im. + Hon chnh quy hoch v pht trin c hiu qu h thng cng bin v vn ti bin, khai thc v ch bin du kh, hi sn, pht trin du lch bin, o. * Th nm, chuyn dch c cu lao ng, c cu cng ngh + Pht trin ngun nhn lc, bo m n nm 2010 c ngun nhn lc cht lng cao. + Pht trin khoa hc v cng ngh ph hp vi xu th pht trin nhy vt ca cch mng khoa hc v cng ngh. + Kt hp cht ch gia hot ng khoa hc v cng ngh vi gio dc v o to, pht huy vai tr quc sch hng u, to ng lc y nhanh cng nghip ho, hin i ho v pht trin kinh t tri thc. + i mi c bn c ch qun l khoa hc v cng ngh. * Th su, bo v, s dng hiu qu ti nguyn quc gia, ci thin mi trng t nhin. + Tng cng qun l ti nguyn quc gia, nht l cc ti nguyn t, nc, khong sn v rng. + Tng bc hin i ho cng tc nghin cu, d bo kh tng - thu vn, ch ng phng chng thin tai, tm kim, cu nn.45

+ X l tt mi quan h gia tng dn s, pht trin kinh t v th ho vi bo v mi trng, bo m pht trin bn vng. + M rng hp tc quc t v bo v mi trng v qun l ti nguyn thin nhin. 4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn a. Kt qu thc hin ng li v ngha + Mt l, c s vt cht - k thut ca t nc c tng cng ng k,

bg duong loi cm cỦa Đcs vn

Documents