biała księga tragedii smoleńskiej

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej• Przyczyny i okoliczności katastrofy i jej

badania• 20 rozdziałów• Ponad 100 dokumentów• Współodpowiedzialność władz

Federacji Rosyjskiej• Współodpowiedzialność rządu

Donalda Tuska oraz ministrów: Jerzego Millera, Bogdana Klicha, Tomasza Arabskiego, Radosława Sikorskiego i Ewy Kopacz a także gen. Mariana Janickiego i innych osób

Tuska Rząd Donalda nie zapewnił Polscebezpiecznych samolotów dla VIP-ów

i uzależnił ją od sprzętu poradzieckiego

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej – Rozdział 1

• Minister A. Szczygło przygotował w 2007 r. kupno nowoczesnych i bezpiecznych samolotów dla VIP-ów

Rząd D. Tuska nie zapewnił Polscebezpiecznych samolotów dla VIP-ów



Aleksander Szczygło 21 września 2007 r. podjął Decyzję w sprawie wyposażenia Sił Zbrojnych RP w nowe samoloty do przewozu VIP. Priorytetem było bezpieczeństwo. W przetargu rozpisanym przez min. R. Sikorskiego wyżej stawiano dodatkową toaletę, niż dodatkowy trzeci silnik.

Jacek Kotas, były wiceminister ONna posiedzeniu Zespołu Parlamentarnego ds. Zbadania Przyczyn katastrofy Smoleńskiej w dn. 5 sierpnia 2010 r.


• Rząd D. Tuska zrezygnował z przetargu i przez 3 lata nie kupił nowych samolotów dla VIPów

• Dowódca Sił Powietrznych gen. A. Błasik przez trzy lata jedenastokrotnie wskazywał na fatalny stan floty samolotów 36 splt i domagał się od Ministra Obrony Narodowej zakupu nowych samolotów




Niezbędny jest zakup nowych samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie Dotychczasowe eksploatowane są dzięki rosyjskim programom przedłużającym resurs techniczny.

Grudzień 2008 r., gen. Andrzej

Błasik do Ministra ON Bogdana Klicha


• Rząd D. Tuska zrezygnował z przetargu i przez 3 lata nie kupił nowych samolotów dla VIPów

• Dowódca Sił Powietrznych gen. A. Błasik przez trzy lata jedenastokrotnie wskazywał na fatalny stan floty samolotów 36 splt i domagał się od Ministra obrony narodowej zakupu nowych samolotów

• Minister Obrony Narodowej nie zakupił nowych samolotów, stwierdzając jednocześnie (Decyzja nr 40/MON), że flota 36 splt nie gwarantuje bezpieczeństwa przewozów VIP-ów




Groźne awarie po ostatnim remoncieTu-154M nr 101 w Rosji



Minister Obrony Narodowej doprowadził do powierzenia remontu zakładom Olega Deripaski „Aviakor” w Samarze



• Minister Obrony Narodowej doprowadził do powierzenia remontu zakładom Olega Deripaski „Aviakor” w Samarze

• po remoncie w czasie eksploatacji wystąpiły liczne defekty (w tym agregatów autopilota) i niesprawności dotyczące m.in. odbioru sygnałów z radiolatarni


Po odbiorze tego samolotu z zakładów remontowych w Samarze wystąpiły groźne awarie: mechanizmu wykonawczego autopilota w kanale lotek oraz jego bloku sterowania; uszkodzenie wskaźnika poziomu oleju silnika;brak sygnału kursu w systemie UNS-1D; działania urządzenia łączności satelitarnej AERO HSD+; problemy z odbiornikiem nawigacyjnym „kurs-mp70” (odbiór sygnałów z radiolatarni).

Żołnierz z 36 splt




• zlekceważono powtarzające się po remoncie w Rosji niesprawności systemu łączności satelitarnej AERO HSD+ i zaniechano dalszych napraw


(…) V. Czynności przeprowadzone w trakcie weryfikacji przez komisje:(…) 2. Uwagi z oblotu weryfikacyjnego – Niesprawny system łączności satelitarnej AERO-HSD+.(…) Wnioski:Na podstawie wyników z wykonanych czynności komisja proponuje samolot Tu-154M 101 dopuścić do wykonywania lotów o statusie HEAD.

Protokół weryfikacji samolotu typu Tu-154M nr 101, Warszawa, po 7 stycznia 2010


• Minister Obrony Narodowej doprowadził do powierzenia remontu zakładom Olega Deripaski „Aviakor” w Samarze.

• po remoncie w czasie eksploatacji wystąpiły liczne defekty (w tym agregatów autopilota) i niesprawności dotyczące m.in. odbioru sygnałów z radiolatarni.


• Tym samym Minister Obrony Narodowej nie dopełnił ciążących na nim obowiązków.


Minister kieruje sprawami kadrowymi Sił Zbrojnych, kierowanie sprawami zaspokajania potrzeb materiałowych, technicznych i finansowych Sił Zbrojnych.

Art. 2 ustawy o urzędzie MON

MON ustala szczegółowe zasady wprowadzania, eksploatacji i wycofywania uzbrojenia i sprzętu Sił Zbrojnych

§1 ust. 8 pkt d) Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania MON





• Tym samym Minister Obrony Narodowej nie dopełnił ciążących na nim obowiązków

• Min. T. Arabski nie dopełnił obowiązków jako koordynator lotów o statusie HEAD wyznaczając samolot TU-154 M nr 101 z licznymi usterkami i awariami. Złamał tym samym par. 5 ust. 1 Porozumienia z 2004 r. i par 2 ust. 3. Instrukcji HEAD oraz Decyzję nr 40/MON z dn. 3 luetego 2010 r.


Gra Tuska z Rosją

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej – Rozdziały 3, 8, 10, 17 i 18

Gra Tuska z Rosją Zorganizowanie osobnej wizyty w Katyniu

premiera D. Tuska• Rząd D. Tuska z rządem W. Putina prowadził grę celem

wyeliminowania Prezydenta RP z uroczystości w Katyniu.


Dmitrij Polanski, radca ambasady Rosji w Warszawie: w kwietniu oba kraje czekają wspólne uroczystości w Katyniu. Inessa Jażborowska, członkini Polsko-Rosyjskiej Komisji do spraw Trudnych: Putin najprawdopodobniej przyjedzie wiosną do Katynia. Polscy dyplomaci proponują Rosjanom, by premierzy naszych krajów wspólnie przylecieli do Katynia.

Gazeta Wyborcza, 7 grudnia 2009 r.



wyeliminowania Prezydenta RP z uroczystości w Katyniu.• Ekipa Tuska zrezygnowała z podnoszenia sprawy Katynia

jako zbrodni ludobójstwa.


Ludobójstwo oznacza zagładę narodu całego, a to była zbrodnia wojenna. Katyń to nie było ludobójstwo.

Stefan Niesiołowski, 10 września 2009 r./rmf.fm



wyeliminowania Prezydenta RP z uroczystości w Katyniu.• Ekipa Tuska zrezygnowała z podnoszenia sprawy Katynia

jako zbrodni ludobójstwa.• Rząd D. Tuska dążył do zorganizowania osobnej wizyty celem

zawarcia z Rosją układu gazowego, kwestionowanego przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.


7 kwietnia 2010 r. po uroczystościach w Katyniu premier Władimir Putin umówił się z Donaldem Tuskiem na długoterminowe dostawy do Polski rosyjskiego gazu.Rosyjski premier poinformował na konferencji prasowej w Smoleńsku, że dostawy do Polski gazu będą zapewnione do 2037 roku, a kontrakt tranzytowy na dostawy gazu do Europy - do 2045 roku. Strona polska od dawna wysuwała tę sprawę - podkreślił Putin.

/newsweek.pl


premiera D. Tuska

• Rząd Donald Tuska z rządem Władimira Putina prowadził grę celem wyeliminowania Prezydenta RP z uroczystości w Katyniu. To min. Arabski wybrał termin, skład i kształt uroczystości katyńskich i on je ustalał ze stroną rosyjską.

• Już 11 stycznia min. T. Arabski decyduje, że wizyta katyńska odbędzie się 10 kwietnia 2010 r.

• 2 lutego podczas spotkania prowadzonego przez Przewoźnika sformułowano projekt osobnej wizyty Tuska.

• Dyplomacja rządowa przedstawiła stronie rosyjskiej dwa warianty wizyt i zaakceptowała rosyjska decyzję rozdzielenia wizyt.


Gra Tuska z Rosją Obniżenie rangi wizyty w Katyniu Prezydenta

Lecha Kaczyńskiego• MSZ zaakceptowało decyzję rosyjskiego dyplomaty S.

Nieczajewa, że protokół Federacji Rosyjskiej będzie zabezpieczał tylko wizytę premiera D. Tuska

• Przez blisko 2 miesiące min. R. Sikorski opóźniał oficjalne poinformowanie Rosji o wizycie Prezydenta RP w Katyniu.


Gra Tuska z Rosją Zlekceważenie ostrzeżeń o katastrofalnym

stanie lotniska

• Pracownicy Kancelarii Prezydenta przekazywali ostrzeżenia o niezadowalającym stanie technicznym lotniska w Smoleńsku

• Rosja przez wiele tygodni zwlekała z potwierdzeniem, czy zamknięte lotnisko w Smoleńsku zostanie otwarte na przyjęcie samolotu z Prezydentem RP

• Rosyjskie ostrzeżenia zostały przekazane do MSZ, ale ministerstwo dostarczyło je do Kancelarii Prezydenta dopiero 12 kwietnia, czyli dwa dni po katastrofie


Nie zapewnienie załodze Tu-154M danych meteorologicznych

• Od jesieni 2009 r. Siły Zbrojne RP starały się uzyskać dane meteorologiczne z Rosji, zwłaszcza z lotniska w Smoleńsku.


Jesienią 2009 r. pojawił się problem braku danych meteorologicznych z lotnisk wojskowych Federacji Rosyjskiej, głównie chodziło o lotnisko wojskowe w Smoleńsku. Mjr Sz. skontaktował się w tej sprawie z attachatem wojskowym RP w Moskwie.

Żołnierz z Dowództwa Sił Powietrznych



• Polski ataszat lekceważył sprawę, wiedział o braku danych i nic z tym nie zrobił.


6 kwietnia 2010 r. B. z naszego attachatu w Moskwie spytałem o możliwość pozyskania danych meteo ze Smoleńska. B. wiedział o sprawie i poinformował mnie iż nie ma danych ze Smoleńska. 7 kwietnia poprosiłem go o sprawdzenie możliwości uzyskania telefonu na lotnisko, B. nie był w stanie uzyskać, ani danych meteo, ani numeru telefonu.

Żołnierz z Dowództwa Sił Powietrznych



• Polski ataszat lekceważył sprawę, wiedział o braku danych i nic z tym nie zrobił

• Załoga TU-154 M w dniu 10 kwietnia 2010 r. nie otrzymała z Rosji wymaganych danych meteorologicznych.


Próbowano uzyskać dane z lotniska w Smoleńsku za pośrednictwem naszego attache wojskowego w Moskwie, ale do 10 kwietnia 2010 r. depesz METAR i TAF z tego obszaru nie było.

Żołnierz Centrum Hydrometeorologii SZ RP

Koordynacja lotów Tusk - Putin• Ochrona lotu premiera D. Tuska została zagwarantowana

poprzez koordynację startu rządowego samolotu Tuska ze startem premiera W. Putina. Zasady koordynacji zostały zaproponowane i ustalone przez stronę rosyjską i gwarantowały polskiej delegacji pełne bezpieczeństwo.

Złamanie zasad ochrony Prezydenta i VIP-ów

• Zrezygnowanie z rosyjskiego nawigatora na pokładzie Tu-154M – co bezpośrednio obciąża Ministra Spraw Zagranicznych

• Nie dopełniono obowiązku rozpoznania zagrożeń i przekazania informacji na ten temat– co bezpośrednio obciąża Szefów ABW, AW, SKW i SWW

• Nie zabezpieczono dwu samolotów dla Prezydenta.

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej – Rozdziały 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13 i 15

Do zabezpieczenia lotu statku powietrznego o statusie HEAD miejsca stałej dyslokacji wyznacza się dwa statki powietrzne – zasadniczy i zapasowy.

§ 11 ust. 8 Instrukcj organizacji lotów statków powietrznych o statusie HEAD

wprowadzonej Decyzją nr 184/MON z 9 czerwca 2009 r.




• Nie zabezpieczono dwu samolotów dla Prezydenta.• Nie przeprowadzono wizyt przygotowawczych ani wizyty BOR sprawdzających

warunki na lotnisku w Smoleńsku


Zabezpieczenie lotniska odbyło się poprzez uzyskanie informacji od Federalnej Służby Bezpieczeństwa, że wykona ona to zadanie. Ze względu na to, że jest to lotnisko wojskowe, nie zostaliśmy na nie wpuszczeni w czasie rekonesansu. (...)

Zastępca szefa BOR płk Paweł Bielawny,

21 października 2010 r.





warunki na lotnisku w Smoleńsku• Zlekceważono informację przekazaną 9 kwietnia 2010 r. do DSO SZ RP o

możliwości porwania jednego z samolotów Unii Europejskiej.


9 kwietnia 2010 r. w godzinach nocnych (…) po godz. 22.00 otrzymałem ostrzeżenie o możliwości uprowadzenia statku powietrznego z lotnisk jednego z państw Unii Europejskiej. To ostrzeżenie przekazałem do dyżurujących Ośrodków Dowodzenia i Naprowadzania i na lotnisko w Mińsku Mazowieckim.

Żołnierz Centrum Operacji Powietrznych.






możliwości porwania jednego z samolotów Unii Europejskiej.• Na lotnisku w Smoleńsku w dniu 10 kwietnia 2010 r. nie było ekipy

zabezpieczającej BOR


Na lotnisku nie planowano obecności żadnego funkcjonariusza BOR.

Funkcjonariusz BOR






możliwości porwania jednego z samolotów Unii Europejskiej.• Na lotnisku w Smoleńsku w dniu 10 kwietnia 2010 r. nie było ekipy

zabezpieczającej BOR • Ochronę Prezydenta RP powierzono rosyjskiej Federalnej Służbie Ochrony i nie

zapewniono koordynacji BOR - FSO


Lotnisko w Smoleńsku zabezpieczały rosyjska milicja, Federalna Służba Bezpieczeństwa i Federalna Służba Ochrony.

Funkcjonariusz BOR.


Ustawa o Biurze Ochrony Rządu

• Złamanie ustawy z dn. 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu bezpośrednio obciąża Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Szefa BOR

• Art. 2 ust. 3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych (…) podejmuje decyzję o zakresie działań, o których mowa w ust. 1 pkt. 1-4 i 6-8.

• Art. 2 ust. 1 pkt. 1-3 i 8.Do zadań BOR, z zastrzeżeniem ust. 2, należy ochrona:1) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, (…)2) innych osób ze względu na dobro państwa,3) byłych Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej, (…)8) obiektów służących Prezydentowi (…)

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej – Rozdziały 6 i 11


Instrukcja organizacji lotów statków powietrznych o statusie HEAD

• Złamanie Instrukcji organizacji lotów statków powietrznych o statusie HEAD wprowadzonej Decyzją nr 184/MON Ministra Obrony narodowej z dn. 9 czerwca 2009 r. bezpośrednio obciąża Ministra Obrony Narodowej oraz Szefa BOR

• § 1 ust 7. W odniesieniu do lądowania na terenie innym niż stałe lotniska i lądowiska w zakresie organizacji bezpieczeństwa miejsca lądowania lub startu oraz zabezpieczenia ratowniczo-gaśniczego oraz organizację ochrony statku powietrznego w czasie postoju odpowiada Biuro Ochrony Rządu.

• § 11 ust. 8. Do zabezpieczenia lotu statku powietrznego o statusie HEAD z [miejsca stałej dyslokacji] wyznacza się dwa statki powietrzne – zasadniczy i zapasowy.

• § 14 ust. 4. Ochronę statku powietrznego na innych miejscach startów i lądowań oraz na lotniskach poza granicami kraju w odniesieniu do Prezydenta RP, Marszałka Sejmu RP, Marszałka Senatu RP i Prezesa Rady Ministrów, organizuje BOR.

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej – Rozdziały 5, 6, 7, 10, 11, 13 i 15


Rezygnacja z rosyjskiego nawigatora na pokładzie Tu-154M nr 101• Rząd D. Tuska w porozumieniu ze stroną rosyjską anulował

zamówienie na rosyjskiego nawigatora na lot w dniu 10 kwietnia 2010 r.


Zamówienie na lot Prezydenta RP na dzień 10.04.2010 wpłynęło 10.03.2010 (…) 30.03.2010 wpłynęło zamówienie na lot Premiera na dzień 7.04.2010.30.03.2010 G. C. z Ambasady RP w Moskwie potwierdził mi zamówienie na lot na 10.04.2010 r., natomiast powiedział, iż nie wie czy strona rosyjska będzie w stanie zapewnić liderów na 07.04.2010.

Żołnierz z 36 splt.

W związku z zapewnieniem przez d-cę eskadry o zaplanowaniu załóg posługujących się językiem rosyjskim na w/w przeloty, proszę o anulowanie zamówienia „liderów” po w/w trasie. (…)

Pismo mjr. P. O., Szefa Sekcji Planowania i Ewidencji Pionu Szkolenia 36 splt z dn. 31 marca 2010 r.


Rezygnacja z rosyjskiego nawigatora na pokładzie Tu-154M nr 101

• Rząd D. Tuska w porozumieniu ze stroną rosyjską anulował zamówienie na rosyjskiego nawigatora na lot w dniu 10 kwietnia 2010 r.

• MSZ ponosi odpowiedzialność za rezygnację z rosyjskiego nawigatora

• Nie zabezpieczono lotnisk zapasowych, bezskuteczne dyskusje na ten temat trwały do ostatnich minut przed tragedią a zastępca ambasadora RP został nawet wysłany na lotnisko Wnukowo w Moskwie po Prezydenta RP.


Zadzwonił do mnie dyżurny operacyjny z centrum operacji powietrznych. Zapytał, czy wiemy coś o możliwości innego miejsca lądowania. Odpowiedziałem, że nie mam żadnych informacji i poprosiłem, że w przypadku gdyby COP miało jakieś informacje, poinformował mnie o tym.

Funkcjonariusz BOR

Z uwagi na złe warunki pogodowe nad Smoleńskiem, udałem się na lotnisko Wnukowo. W międzyczasie kontaktowałem się z G. C., aby ustalić, gdzie samolot będzie lądował. Nie potrafił mi tego powiedzieć.

Zastępca Ambasadora RP w Moskwie

Rosjanie nie zamknęli lotniska w Rosjanie nie zamknęli lotniska w Smoleńsku mimo złych warunków Smoleńsku mimo złych warunków

meteorologicznych i nie wskazali załodze meteorologicznych i nie wskazali załodze lotniska zapasowegolotniska zapasowego

• Rosyjscy kontrolerzy nie podjęli decyzji o zamknięciu lotniska mimo Rosyjscy kontrolerzy nie podjęli decyzji o zamknięciu lotniska mimo warunków meteorologicznych uniemożliwiających bezpieczne lądowanie warunków meteorologicznych uniemożliwiających bezpieczne lądowanie rosyjskiego Ił-67.rosyjskiego Ił-67.

Biała Księga Tragedii Smoleńskiej

96. Kierownik lotów lotniska ma obowiązek: (…)96. Kierownik lotów lotniska ma obowiązek: (…)- zezwalać (zabraniać) lądowania statków powietrznych (…)- zezwalać (zabraniać) lądowania statków powietrznych (…)- w przypadku powstania wątpliwości co do bezpiecznego wyniku lądowania wydać - w przypadku powstania wątpliwości co do bezpiecznego wyniku lądowania wydać załodze rozkaz na odejście na drugi krąg a osobom z grupy kierownictwa lotów – udzielić załodze rozkaz na odejście na drugi krąg a osobom z grupy kierownictwa lotów – udzielić wskazówek co do dalszych działań.wskazówek co do dalszych działań.

Załącznik do Rozkazu Ministra Obrony Federacji Rosyjskiej z dn. 24 września 2004 roku, Załącznik do Rozkazu Ministra Obrony Federacji Rosyjskiej z dn. 24 września 2004 roku, nr 275, Federalne Przepisy Lotnicze Wykonywania Lotów Lotnictwa Państwowegonr 275, Federalne Przepisy Lotnicze Wykonywania Lotów Lotnictwa Państwowego

09:40:03 Krasn. [płk Nikołaj Krasnokutski]: (…) w ciągu 20 minut wszystko zasłoniło, teraz 09:40:03 Krasn. [płk Nikołaj Krasnokutski]: (…) w ciągu 20 minut wszystko zasłoniło, teraz Frołow [rosyjski Ił-76], wysyłamy go na zapasowe do Tweru.Frołow [rosyjski Ił-76], wysyłamy go na zapasowe do Tweru.

Transkrypcja rozmów telefonicznych kontrolerów lotuTranskrypcja rozmów telefonicznych kontrolerów lotu

10:35:22 KL [ppłk Paweł Plusnin]: Polski [TU-154M nr] 101, i od 100 metrów bądź gotowy 10:35:22 KL [ppłk Paweł Plusnin]: Polski [TU-154M nr] 101, i od 100 metrów bądź gotowy do odejścia na drugi krąg.do odejścia na drugi krąg.10:35:29,5 101 [dowódca TU-154M kpt. Arkadiusz Protasiuk]: Tak jest.10:35:29,5 101 [dowódca TU-154M kpt. Arkadiusz Protasiuk]: Tak jest. (…)(…)10:37:32 Krasn: Jeszcze gorzej się zrobiło, spójrz, Pasza.10:37:32 Krasn: Jeszcze gorzej się zrobiło, spójrz, Pasza.10:37:35 Krasn: Nie podejdzie.10:37:35 Krasn: Nie podejdzie.10:37:42 Krasn: Najważniejsze, daj mu na drugi krąg, na drugi krąg i koniec, a dalej, sam 10:37:42 Krasn: Najważniejsze, daj mu na drugi krąg, na drugi krąg i koniec, a dalej, sam podjął decyzję, niech sam decyduje.podjął decyzję, niech sam decyduje.

Transkrypcja rozmów na stanowisku kontroli lotówTranskrypcja rozmów na stanowisku kontroli lotów




• Ustalenia dotyczące wyznaczenia lotnisk zapasowych prowadzono także w Ustalenia dotyczące wyznaczenia lotnisk zapasowych prowadzono także w trakcie lotu Tu-154M, a informacji na temat lotnisk zapasowych centrala trakcie lotu Tu-154M, a informacji na temat lotnisk zapasowych centrala w Moskwie nie przekazała ani załodze samolotu ani obsadzie lotniska.w Moskwie nie przekazała ani załodze samolotu ani obsadzie lotniska.


10:25:59 Krasn.: robią kontrolne podejście do wysokości decyzji 100 metrów, odejście, gotowość Mińska, Witebska na zapasowe niech poproszą.10:26:11 D [Anatolij Iwanowicz Murawiow]: Przyjąłem.

Zapis rozmów kontrolerów lotu prowadzonych przez radiostację

10:27:20 RP: Anatoliju Iwanowiczu, no i co z tymi zapasowymi?10:27:22 D: No, Witebsk, Mińsk, zaraz im powiemy (...)10:27:24 RP: No już, szybciej.

Transkrypcja rozmów telefonicznych kontrolerów lotu

10:28:03 KL – I trzeba ustalić dokąd ma wychodzić, punkt wyjścia.10:28:08 Dysp./KO [dyspozytor/kontroler obszaru w Moskwie] – Czekam na zgodę.

Zapis rozmów kontrolerów lotu prowadzonych przez radiostację

10:31:15 D: Smoleńsk „Północny”, Murawiow.10:31:17 RP: No jakie?10:31:18 D: Co?10:31:18 RP: Jakie zapasowe?10:31:20 D: No, Witebsk, Mińsk, on… na razie my ze strefą ustalamy.10:31:23 RP: Anatoliju Iwanowiczu, pospieszcie się, on już jest na kręgu, przecież jego trzeba będzie gdzieś ugadać, inaczej będzie tutaj, kurde, latał. (…)

Transkrypcja rozmów telefonicznych kontrolerów lotu

10:32:52 D: (...) ostateczną decyzję (…) jeśli odchodzi na zapasowe, to łączenie z RDC [rejonowe centrum dyspozycyjne] i tam mu powiedzą, czy Witebsk, czy Mińsk.10:33:06 Krasn: Dobrze, przyjąłem. (…)

Transkrypcja rozmów na stanowisku kontroli lotów




• Ustalenia dotyczące wyznaczenia lotnisk zapasowych prowadzono także w Ustalenia dotyczące wyznaczenia lotnisk zapasowych prowadzono także w trakcie lotu Tu-154M, a informacji na temat lotnisk zapasowych centrala trakcie lotu Tu-154M, a informacji na temat lotnisk zapasowych centrala w Moskwie nie przekazała ani załodze samolotu ani obsadzie lotniska.w Moskwie nie przekazała ani załodze samolotu ani obsadzie lotniska.

• To centrala moskiewska podjęła decyzję nakazującą przyjąć TU 154 mimo To centrala moskiewska podjęła decyzję nakazującą przyjąć TU 154 mimo złej pogody i niechęci kontrolerów ze Smoleńska.złej pogody i niechęci kontrolerów ze Smoleńska.


09:41:21 Krasn.: Oczywiście, nie, ale ja mam na myśli, do jakiego będziemy go zniżać, do jakiej wysokości.09:41:25 OD: A, no tam dobre minimum ma takie cywilne lotnisko.09:41:28 Krasn. Tak, a na lotnisku 100 na 1, gorzej ja jego (nieczyt.)09:41:31 OD: Tak więc ja mówię, że minimum lotniska to wszystko jedno…09:41:33 Krasn.: Oczywiście.09:41:33,5 OD: …niżej nie zejdzie.10:23:00 RP: Halo, dzień dobry, dzwonię z „Północnego”. Kto kieruje lotem polskiego samolotu?10:23:08 Jużnyj: Moskwa kieruje.10:23:09 RP:A?10:23:10 Juznyj: Moskwa kieruje.(...)

Transkrypcja rozmów telefonicznych

10:26:17 Krasn. - Doprowadzamy do 100 metrów, 100 metrów bez gadania...(…)10:32:29 KL – Nie wiem, ja bym na miejscu Moskwy bym tutaj nie gnał.10:32:34 Krasn. - To decyzja (niezrozumiałe) międzynarodowego numer jeden, on tam sam (niezrozumiałe).(…)10:33:52 Krasn: Towarzyszu generale, podchodzi do trawersu. Wszystko włączone, i reflektory w trybie dziennym, wszystko gotowe.

Transkrypcja rozmów na wieży

Powierzenie osobie o przeszłości agenturalnej odpowiedzialności za

organizację wizyty• Oficer wydziału XIV Departamentu I

komunistycznej Służby Bezpieczeństwa PRL został organizatorem uroczystości w Katyniu


Przygotowania do wizyty Premiera w Katyniu w dniu 7 kwietnia i wizyty Prezydenta w Katyniu w dniu 10 kwietnia koordynował i nadzorował Tomasz Turowski, kierownik Wydziału Politycznego.

Pracownik Ambasady RP w Moskwie

Powierzenie osobie o przeszłości agenturalnej odpowiedzialności za

organizację wizyty• Oficer wydziału XIV Departamentu I

komunistycznej Służby Bezpieczeństwa PRL został organizatorem uroczystości w Katyniu

• Odpowiedzialność za wybór tej osoby ponoszą premier D. Tusk i minister spraw zagranicznych R. Sikorski


Oddanie śledztwa organom Federacji Rosyjskiej

i utrudnianie postępowania wyjaśniającego• Premier D. Tusk zawarł 13 kwietnia porozumienie z premierem W. Putinem o

niestosowaniu obowiązującej Polskę i Rosję umowy z 1993 r. dotyczącej samolotów wojskowych. Za podstawę prawną wyjaśniania przyczyn katastrofy przyjął zarządzenie W. Putina, zgodnie z którym badanie przyczyn katastrofy powierzono MAK.


Zastosowali (Tusk i Putin), odwołali się początkowo, tak jak, z tego co wiemy, do porozumienia z 1993 r., ale później od niego odstąpili. (…)Rozumiem, że w zamieszaniu gdy nie bardzo wiedział ani rząd polski, ani rząd rosyjski jak sobie z tą sprawą poradzić, jako pierwszy krok uciekły się strony do tej procedury z wyznaczeniem, prawda, po obu stronach osób wojskowych do badania wypadku. Po czym jednak doszli do wniosku, moim zdaniem, szczęśliwego, że należy zrezygnować ze stosowania porozumienia z 1993 r.

Członek Komisji Badania Wypadków

Lotniczych Lotnictwa Państwowego, prof. Marek Żylicz, na posiedzeniu Zespołu Parlamentarnego

Ds. Zbadania Przyczyn Katastrofy Smoleńskiej, w dn. 12 maja 2011 r.




• pełnomocnik RP akredytowany przy MAK E. Klich utrudniał polskim ekspertom zbadanie wraku Tu-154M


Polski akredytowany nie zapewnił polskim ekspertom badającym wrak rozbitego samolotu możliwości dokończenia prac przed zniszczeniem i wywiezieniem jego szczątków przez przedstawicieli Federacji Rosyjskiej.

Pismo do Ministra Infrastruktury i Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

członków Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych z 2 lutego 2011 roku




• pełnomocnik RP akredytowany przy MAK E. Klich utrudniał polskim ekspertom zbadanie wraku Tu-154M

• przewodniczący Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego minister J. Miller podpisał polsko-rosyjskie memorandum pozostawiające kluczowe dowody (polskie „czarne skrzynki”) do dyspozycji Rosji,


MAK(…) zabezpiecza przechowanie (…) oryginałów zapisów rejestratorów pokładowych. Przekazanie Rzeczypospolitej Polskiej oryginałów zapisów rejestratorów pokładowych może zostać dokonane na podstawie decyzji właściwego organu Federacji Rosyjskiej po zakończeniu śledztwa lub dochodzenia sądowego.

Art. 3. Memorandum, podpisanego 31 maja 2010 r.

przez Ministra SWiA Jerzego Millera i Ministra Transportu FR Igora Lewitina


i utrudnianie postępowania wyjaśniającego• przewodniczący Komisji Badania Wypadków Lotniczych oraz Naczelny Prokurator Wojskowy

poświadczyli nieprawdę, potwierdzając swoimi podpisami wiarygodność kopii zapisów czarnych skrzynek, które były sfałszowane.


Kopia zapisu czarnej skrzynki przywieziona w czerwcu 2010 roku do Warszawy przez min. J. Millera nie zawierała 17 kluczowych sekund rozmowy w kokpicie.

Odbyłem z naczelnym prokuratorem wojskowym rutynową wizytę, bo – jak państwo wiedzą – przywiązujemy dużą wagę do tego naszego badania – a pan prokurator – do śledztwa. W trakcie naszej wizyty spotkaliśmy się w MAK z Tatianą Anodiną. Podzieliliśmy się pewnym kłopotem w odczycie jednej z taśm, które przywieźliśmy. W związku z tym dostaliśmy prawo kolejnego skopiowania, żebyśmy nie mieli tego kłopotu w przyszłości. Wracamy w jeszcze lepszych nastrojach co do dalszego pozyskiwania dokumentów – Jerzy Miller

Taśma ma 30 min.

Jerzy Miller w Sejmie RP, 19 stycznia 2011 r.

Tymczasem nagranie z rejestratora czarnych skrzynek przekazane stronie polskiej przez Rosję w czerwcu 2010 r. trwa blisko 39 minut (rozpoczęcie 10:02:48, zakończenie 10:41:05).




• Naczelny Prokurator Wojskowy po dzień dzisiejszy zakazuje dokonania ekshumacji zwłok Ofiar Tragedii Smoleńskiej. Mimo wiedzy, że rosyjskie protokoły z sekcji zostały sfałszowane oraz, że każdy dzień zmniejsza wartość dowodową ekshumacji.


W rosyjskich dokumentach z sekcji zwłok nie zgadza się wzrost, waga i znaki szczególne.

Jadwiga Gosiewska, matka posła Przemysława Gosiewskiego

Jako lekarz stwierdzam po obejrzeniu ciała mojego męża Janusza Kurtyki, że po Jego śmierci nie dokonywano sekcji zwłok.

Zuzanna Kurtyka, żona Prezesa IPN Janusza Kurtyki

Na podstawie dokumentacji medycznej, a także innych dowodów, wykazaliśmy w sposób jednoznaczny, że to coś, co ma się nazywać sekcją zwłok mojego ojca, tą sekcją nie jest. Ten dokument z sekcji zwłok jest nieautentyczny, sfałszowany.

Małgorzata Wassermann, córka posła Zbigniewa Wassermanna




• przewodniczący Komisji Badania Wypadków Lotniczych oraz Naczelny Prokurator Wojskowy poświadczyli nieprawdę, potwierdzając swoimi podpisami wiarygodność kopii zapisów czarnych skrzynek, które były sfałszowane.

• rząd D. Tuska nie zwrócił się o pomoc do NATO i USA oraz nie skorzystał z propozycji składanych w tej sprawie przez Kwaterę Główną NATO i Departament Stanu USA ‘


Nic nie wiem, by USA zostały poproszone o dostarczenie jakiejś szczególnej pomocy w śledztwie w sprawie tego wypadku. Oczywiście jesteśmy gotowi pomóc w każdy dostępny nam sposób, jeżeli Polska lub Rosja o to wystąpią.

Rzecznik Departamentu Stanu USA i szef Biura Spraw Publicznych Philip J. Crowley w odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości udziału amerykańskich instytucji

rządowych w postępowaniach wyjaśniających przyczyny katastrofy samolotu TU-154M pod Smoleńskiem, 20 stycznia 2011 r.


i utrudnianie postępowania wyjaśniającego



• rząd D. Tuska nie zwrócił się o pomoc do NATO i USA oraz nie skorzystał z propozycji składanych w tej sprawie przez Kwaterę Główną NATO i Departament Stanu USA '

• rząd D. Tuska publicznie przeciwdziałał staraniom Zespołu Parlamentarnego realizacji żądania 300 tysięcy obywateli i umiędzynarodowienia postępowania w sprawie smoleńskiej tragedii – co bezpośrednio obciąża premiera D. Tuska, Ministra Obrony Narodowej , Ministra Spraw Zagranicznych oraz rzecznika rządu p. Grasia.


Wprowadzanie w błąd opinii publicznej• Rząd D. Tuska utajnił przed opinią publiczna ustalenia narady

prokuratorów z 10 kwietnia co do godziny katastrofy;


…w związku z katastrofą zaistniałą dnia 10-go kwietnia o godz. 10:40…

Protokół z posiedzenia roboczego w Smoleńsku z udziałem m.in. I z-cy Prokuratora Generalnego FR

prok. Krzysztofa Parulskiego, prok. Ireneusza Szeląga i funkcjonariuszy ABW w dniu 10 kwietnia 10 kwietnia w godz. 21.26 - 23.10

Premier Donald Tusk … dodał …, że z dużym prawdopodobieństwem można już w tej chwili powiedzieć, że … katastrofa mogła nastąpić o godz. 8.41, a nie jak sądzono o godz. 8.56 …

Komunikat Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 28 kwietnia

10 kwietnia 2010 roku o godzinie 8.56 zginęła w katastrofie samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem Pani Janina Fetlińska – pielęgniarka, doktor nauk medycznych, senator RP.

12 kwietnia 2010 r., Ministerstwo Zdrowia

W tym dniu (17 kwietnia) o godzinie 8.56 cała Polska uczciła dwiema minutami ciszy pamięć ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. W całym kraju zawyły syreny alarmowe, a w kościołach zabiły dzwony na znak żałoby narodowej i solidarności z rodzinami oraz bliskimi ofiar.

17 kwietnia 2010 r., Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji


prokuratorów z 10 kwietnia co do godziny katastrofy;• Przedstawiciele rządu D. Tuska kłamali na temat konieczności

wyboru konwencji chicagowskiej


Jako alternatywę wskazujecie tzw. porozumienie z roku 1993. (…) Ocena Edmunda Klicha i wszystkich prawników, jakich mieliśmy do dyspozycji, była jednoznaczna: konwencja chicagowska (…) która nie ma bezpośredniego zastosowania do takich wypadków, może służyć jako procedura, jeśli oba państwa zgodzą się na to. To było przekonywanie się, potwierdzanie przez prawników z Rządowego Centrum Legislacji, z MSZ, ale przede wszystkim przez Edmunda Klicha.

Premier Donald Tusk w Sejmie RP, 19 stycznia 2011 r.

Jeśli chodzi o sam proces podejmowania decyzji - nie wiem, ja w tym nie uczestniczyłem. Nikt mnie nie pytał, czy to będzie najlepsze, czy najgorsze, tylko ja dostarczyłem dokumenty panu ministrowi Cezaremu Grabarczykowi, a później już dowiedziałem się od pani Tatiany Anodiny, że to zostało zaakceptowane.

płk. Edmund Klich, senacka Komisja Obrony Narodowej, 10 lutego 2011 r.



wyboru konwencji chicagowskiej• Przedstawiciele rządu D. Tuska kłamali na temat rzekomo

znakomitej współpracy z Rosją


Czy w istocie dla obiektywizmu i przejrzystości tego śledztwa nie jest bezpieczniejszym wariantem maksymalnie dobra współpraca między polskimi i rosyjskimi instytucjami, pełna obecność przedstawiciela państwa polskiego, akredytowanego, którego dostęp do prac strony rosyjskiej jest 100-procentowy?

Donald Tusk, w Sejmie RP, 29 kwietnia 2010 r.

15 kwietnia strona rosyjska wykonała oblot technicznych środków na lotnisku. I wnioskowaliśmy od razu, żebyśmy byli pełnymi uczestnikami tego oblotu. (…) Powiedziano nam, że nie możemy tego robić – ze względów bezpieczeństwa.

Płk E. Klich, akredytowany przy MAKKomisja Infrastruktury oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, 21 października 2010 r.

Na 16 dokumentów, o które wystąpiono do 20 kwietnia 2010 r., 9 do dnia dzisiejszego nie otrzymano.

Uwagi Rzeczypospolitej Polskiej do raportu MAK,Str. 5, 6




znakomitej współpracy z Rosją• Przedstawiciele rządu D. Tuska kłamali na temat rzekomo

szczególnie starannego przeszukiwania miejsca katastrofy


Gdy znaleziono najmniejszy szczątek na miejscu katastrofy, wtedy przekopywano z całą starannością ziemię na głębokości ponad 1 m i przesiewano ją w sposób szczególnie staranny.

Minister Zdrowia Ewa Kopacz, w Sejmie RP, 29 kwietnia 2010 r.

Setki fragmentów kości odnaleźli członkowie naszej specjalnej archeologicznej ekspedycji w miejscu katastrofy prezydenckiego tupolewa w lesie pod Smoleńskiem. Jest prawie pewne, że mamy do czynienia ze szczątkami ofiar, bardzo prawdopodobne, że są tak nawet fragmenty czaszek.

Relacja z wyprawy polskich archeologów do Smoleńska, październik 2010 r.

I wtedy naszym oczom ukazuje się emblemat 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego – samolot na tle kuli ziemskiej i wyszywany napis.Przed godziną harcerze znaleźli fragment ludzkiej czaszki spod ziemi wydobywa się ciemnoczerwona smuga. Krew? Tak! I bezkształtny fragment ciała…

Relacja Rafała Dzięciołowskiego z pielgrzymki do Smoleńska




znakomitej współpracy z Rosją• Przedstawiciele rządu D. Tuska kłamali na temat rzekomo

szczególnie starannego przeszukiwania miejsca katastrofy• Przedstawiciele rządu D. Tuska kłamliwie zniesławiali oficerów -

ofiary katastrofy


…w opinii eksperta Nr 37 zawarta jest informacja o wykryciu u Dowódcy SP Rzeczpospolitej Polskiej alkoholu etylowego „we krwi w stężeniu - 0, 6‰, co odpowiada lekkiemu zatruciu alkoholowemu, w nerce alkoholu etylowego nie wykryto”. Stąd też wynika, że najprawdopodobniej alkohol został spożyty w czasie lotu.

Raport MAK, pkt. 1.16.8, str. 127

…o wynikach badań stężenia alkoholu etylowego we krwi Dowódcy Sił Powietrznych nie można się wypowiedzieć ze względu na brak dokumentacji źródłowej (brak autoryzowanych wyników badań toksykologicznych oraz informacji kiedy i jak zabezpieczono materiał do badania). Nie można wykluczyć, że alkohol wykazany podczas autopsji mógł mieć pochodzenie endogenne.

Uwagi RP do projektu raportu MAK, pkt. 1.16.8, str. 72

Wprowadzanie w błąd opinii publicznej

• rząd D. Tuska utajnił przed opinią publiczna posiadane dowody odpowiedzialności rosyjskiej a w szczególności rozmowy kontrolerów wieży z centralą w Moskwie i między sobą,


Pierwszy raz o nagrania zwróciliśmy się 13 kwietnia 2010 roku. Faktycznie dostęp do taśm otrzymaliśmy 17 kwietnia. Nasi specjaliści przystąpili do zgrywania na nasze laptopy, to się odbyło w dniach od 17 do 20 kwietnia.

Wiceprzewodniczący Komisji Jerzego Millera,

płk Mirosław Grochowski 18 stycznia 2011 r.



• rząd D. Tuska odmówił żądaniom opinii publicznej i opozycji przejęcia części postępowania i podjęcie wspólnego z Rosją śledztwa,


Staliśmy przed dylematem czy chcemy zademonstrować nieufność wobec państwa rosyjskiego i zażądać czegoś, czego nie otrzymamy, czy też chcemy założyć, że współpraca będzie możliwa i im będzie ona lepsza, tym szybciej dotrzemy do prawdy.

Donald Tusk, w Sejmie RP, 29 kwietnia 2010 r.



• rząd D. Tuska odmówił żądaniom opinii publicznej przejęcia części postępowania i podjęcie wspólnego z Rosją śledztwa,

• Rząd D. Tuska odrzucił propozycję Prezydenta FR D. Miedwiediewa prowadzenia wspólnego śledztwa.


Prezydent Miedwiediew zapewnił, że śledztwo w sprawie przyczyn katastrofy w Smoleńsku będzie prowadzone wspólnie przez prokuratorów polskich i rosyjskich.

Rozmowa telefoniczna premiera Tuska z prezydentem Miedwiediewem,

CIR, 10 kwietnia 2010 r.

Wprowadzanie w błąd opinii publicznej• rząd D. Tuska utajnił przed opinią publiczna posiadane

dowody odpowiedzialności rosyjskiej a w szczególności rozmowy kontrolerów wieży z centralą w Moskwie i między sobą,

• rząd D. Tuska odmówił żądaniom opinii publicznej przejęcia części postępowania i podjęcie wspólnego z Rosją śledztwa,

• Rząd D. Tuska odrzucił propozycję Prezydenta FR D. Miedwiediewa prowadzenia wspólnego śledztwa.

• rząd D. Tuska zaakceptował stanowisko rosyjskie, że 'większa część winy leży po stronie polskiej' mimo braku jakichkolwiek dowodów w tej kwestii.


Wynika to zarówno z badań strony rosyjskiej, jak również z badań polskich. Tak, gros winy leży po stronie polskiej.

Jerzy Miller, Sejm RP, 18 stycznia 2011 r.

Większość uchybień przy organizacji lotu popełniła strona polska. Zdecydowanie tak.

Edmund Klich w TVN24, 29 września 2010 r.

To wina polskich pilotów! Polscy piloci ewidentnie popełnili błąd, nie powinni lądować we mgle, choćbyśmy nie wiem ile zaprzeczali.

Radosław Sikorski 22 lutego 2011 r.

Wbrew tezie MAK, kapitan Arkadiusz Protasiuk nie chciał lądować w Smoleńsku "za wszelką cenę". Chciał odejść na drugi krąg nad lotniskiem. Załoga TU-154 próbowała wykonać manewr odchodzenia. Bardzo ważna jest uwaga, że "odchodzimy" zarejestrowano na wysokości 100 metrów. Była to tzw. wysokość decyzji - na której pilot miał właśnie zdecydować, czy ląduje, czy odchodzi na drugi krąg. (…) Dowódca zdecydował o odejściu, ale nie wiemy, dlaczego się nie udało.

Wiceprzewodniczący Komisji min. J. MilleraPłk. Mirosław Grochowski

Fragment raportu MAK:

Zanik zasilania FMS („ zamrożenie pamięci”)

nastąpiło o 10:41:05, na

wysokości barometrycznej skorygowanej do poziomu lotniska na wysokości około 15 metrów, prędkości podróżnej 145 węzłów ( ~270 km/h).

Nie dopuszczam możliwości, by w sprawie katastrofy smoleńskiej Nie dopuszczam możliwości, by w sprawie katastrofy smoleńskiej śledczy polscy i rosyjscy doszli do różnych ustaleń. Odpowiedzialni śledczy polscy i rosyjscy doszli do różnych ustaleń. Odpowiedzialni politycy, przywódcy struktur śledczych powinni wyjść z politycy, przywódcy struktur śledczych powinni wyjść z obiektywnych danych. Należy uczynić wszystko, aby wyjaśnić całą obiektywnych danych. Należy uczynić wszystko, aby wyjaśnić całą sprawę, żeby nie pozostawało żadnych niejasności, dlatego sprawę, żeby nie pozostawało żadnych niejasności, dlatego porozumieliśmy się odnośnie kontynuowania pracy w tym kierunku porozumieliśmy się odnośnie kontynuowania pracy w tym kierunku pod naszą wspólna kontrolą.pod naszą wspólna kontrolą.

Dmitrij Miedwiediew, Dmitrij Miedwiediew, Prezydent Federacji RosyjskiejPrezydent Federacji RosyjskiejWarszawa, 6 grudnia 2010 r. Warszawa, 6 grudnia 2010 r.

biała księga tragedii smoleńskiej

Documents