{Шүдний технологийн 2-р дамжааны оюутнуудад зориулав

Бие даалтаар унших материал

#8

Бэлтгэсэн: Д. Одонтуяа DDS, MSc

Нүүр амны эрхтэнүүд, тэдгээрийн үйл ажиллагаа

Нүүрний яс

Í¿¿ðíèé ÿñ íü àìüñãàë (õàìðûí õºíäèé), õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû(àìíû õºíäèé) ýõëýë õýñýã áîëîí ¿íýðëýõ, õàðàõ мэдрэлийн ýðõэòíèéã àãóóëæ, òýäíèé îðîí çàéí á¿òöèéã ¿¿ñãýäýã þì.

Í¿¿ðíèé ÿñ íü í¿¿ð öàðàéíû ãàäíà òºðõèéã á¿ðä¿¿ëýõ òºäèéã¿é õîîë õ¿íñèéã çàæëàõ, áàðüæ òîãòîîõ, äóó àâèà, òàðõè ìýäðýëèéí ýðõòэí¿¿äèéí õýâèéí õºãæèëòºíä ÷óõàë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýäýã.

Õîíøîîð áóþó maxilla íü íèéëìýë á¿òýöòýé õîñ ÿñ áºãººä îëîí ÿíçûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýäýã. Ò¿¿õýí õºãæëèéí ÿâöàä õîîë õ¿íñèéã áàðüæ òîãòîõ ¿éë õ¿íèé ãàðò øèëæñýíòýé õîëáîîòîéãîîð õ¿íèé õîíøîîð ÿñ õýìæýýãýэр áàãàññàí (àìüòíûõòàé õàðüöóóëáàë) áºãººä õýë ÿðèàíû ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ áîëñíîîð á¿òýö íü óëàì íàðèéññàí.

Хоншоор яс/Maxilla

1. Õîíøîîð ÿñíû èõ áèå- corpus maxillae

ªìíºä ãàäàðãóó- Facies anterior

×àìàðõàéí äîîðõ ãàäàðãóó- Facies

infratemporalis

Õàìàð òàëûí ãàäàðãóó- Facies nasalis

Óõàðõàéí ãàäàðãóó- Facies orbitalis

2. Äóõíû ñýðòýí- Processus frontalis

3. Ò¿¿øèí ñýðòýí- Processus alveolaris

4. Òàãíàéí ñýðòýí- Processus platinus

5. Øàíààíû ñýðòýí- Processus zygomaticus

Òàãàéí ÿñ íü õîñ ÿñ áºãººä àì, õàìàð, óõàðõàé, äàëàâ÷ òàãíàéí õîíõîð çýðýã õºíäèéí¿¿äèéã ¿¿ñýõýä îðîëöîíî. Òàãíàéí ÿñ íü 2 ÿëòàñíààñ á¿ðäýíý.

Õýâòýý ÿëòàñ- lamina horizontalisÕàòóó òàãíàéã ¿¿ñãýõ áºãººä ò¿¿íèé äîîä ãàäàðãóóä òàãíàéí òîì í¿õ- foramen platinus major áàéíà.

Тагнайн яс/ Palatina

Áîñîî ÿëòàñ- lamina perpendicularisÝíý íü õîíøоîðûí хамар талын ãàäàðãóóä áàéðëàíà. Ò¿¿íèé ãàäíà òàëûí ãàäàðãóóä sulcus palatinus major áàéõ áºãººä ýíý íü õîíøîîðûí íýð íýãò õîâèëûí õàìò canalis platinus major ¿¿ñãýíý. Ò¿¿íèé äîòîð òàëûí ãàäàðãóóä òîâîéñîí 2 èðìýã íü õàìðûí äóíä (crista ethmoidalis), äîîä (crista conchialis) æèìèéã ¿¿ñãýíý.

Òàãíàéí ÿñ íü ãóðâàí ñýðòýíòýé 1. processus.pyramidalis 2. processus.orbitalis 3. processus.sphenoidalis

Øàíààíû ÿñ íü í¿¿ðíèé õàìãèéí áàò áºõ ÿñ áºãººä õîñîîð îрøèíî. Øàíààíû ÿñ íü í¿¿ðíèé õýëáýðèéã ¿¿ñãýõýä ÷óõàë ¿¿ðýãòýéгээс гадна çàæëóóðûí áóë÷èíãóóä áýõëýãäýíý. Шàíàà ÿñ íü ãóðâàí ãàäàðãóó, 2 ñýðòýíòýé. Гадаргуу

Õàæóó ãàäàðãóó Facies lateralis Àðûí ãàäàðãóó Facies posterior Óõàðõàéí ãàäàðãóó Facies orbitalis

Ñýðòýíã¿¿ä processus.frontalis processus.temporalis

Шанааны яс/Zygomatica

Ýð¿¿íèé ÿñ íü ãàâëûí ãàíö õºäºë㺺íòýé ÿñ áºãººä õîîë õ¿íñ çàæëàõ ¿éë àæèëëàãààíä ÷óõàë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý. Èõýíõ ñ¿¿í òýæýýëòýíä ýð¿¿íèé ÿñ íü õîñ ÿñ áàéäàã áîë õ¿íä íýã ÿñ áàéäàã. ¯ð õºâðºëèéí ÿâöàä ýð¿¿íèé ÿñ íü õî¸ð òóñäàà ÿñ õºãæèõ áºãººä òºðñíèé äàðàà 2 íàñíû ¿åä ººð õîîðîíäîî íèéëýí íýã ÿñ áîëäîã áºãººä ¿¿íèé îðîì íü îî÷ ÿñàíä ¿ëäñýí áàéäàã (symphysis mentalis).

Эрүүний яс/Mandibula

Ýð¿¿íèé ÿñ íü õýâòýý ÷èãëýëä îðøèõ ýð¿¿íèé èõ áèå corpus mandibulae, áîñîî ÷èãëýëä îðøèõ ýð¿¿íèé ñàëàà rami mandibulae-ãýýñ á¿ðäýíý. Ýíýõ¿¿ áîñîî õýâòýý õýñã¿¿äèéí õîîðîíä òîäîðõîé ºíöºã ¿¿ñýõ áºãººä ò¿¿íèéã ýð¿¿íèé áóëàí angulus mandibulae ãýæ íýðëýõ áà òýíä áàéõ tuberositas masseterica õýìýýõ òºâãºð¿¿ä äýýð çàæлóóðûí áóë÷èí m.masseter áýõëýãäýíý. Áóëàíãèéí äîòîð òàëä îðøèõ äаëàâ÷ õýëáýðèéí òºâãºð¿¿äýä (tuberositas pterigoidea) çàæëóóðûí áóñàä áóë÷èíãóóä áóþó m.pterigoideus medialis áýõëýãäýíý.