2. Các biện pháp phi thuế quan Hạn chế định lượng

Cấm Hạn ngạch Giấy phép

Quản lý về giá Giá tính thuế hải quan Phụ thu

Quyền kinh doanh Quyền kinh doanh nhập khẩu Đầu mối nhập khẩu

Các rào cản kỹ thuật Quy định kỹ thuật, tiêu chuẩn Kiểm dịch động thực vật Nhãn mác Quy định về môi trường

2. Các biện pháp phi thuế quan (t)

Biện pháp liên quan đến đầu tư nước ngoài Yêu cầu tỷ lệ nội địa hóa Yêu cầu tỷ lệ xuất khẩu bắt buộc Yêu cầu gắn với phát triển nguồn nguyên liệu trong nước

Thông qua các hoạt động dịch vụ Dịch vụ phân phối Dịch vụ tài chính, ngân hàng: sử dụng ngoại tệ, vay ngoại

tệ Các biện pháp hành chính

Đặt cọc nhập khẩu Hàng đổi hàng Thủ tục hải quan

• Các biện pháp bảo vệ thương mại tạm thời

Thuế chống bán phá giá

Thuế chống trợ cấp/đối kháng

Thuế chống phân biệt đối xử

Các biện pháp tự vệ

C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l îng lµ viÖc cÊm hoÆc h¹n chÕ th ¬ng m¹i víi mét hay nhiÒu quèc gia kh¸c, bao gåm biÖn ph¸p cÊm NK, h¹n ng¹ch NK hay c¸c h×nh thøc kh¸c.

i. CÊm NK Mục đÝch:- ®¶m b¶o an ninh quèc gia - ®¶m b¶o trËt tù an toµn x· héi - cÊm NK nhằm b¶o hé s¶n xuÊt trong n íc Hµng cÊm NK ¸p dông cho thêi kú 2001 - 2005 theo

quyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg ngµy 4/4/2001 Tµi liÖu trang 188 Quan điểm của WTO

A. Hạn chế định lượng

ii. H¹n ng¹ch NK Kh¸i niÖmH¹n ng¹ch NK lµ quy ®Þnh cña NN vÒ sè l îng hoÆc gi¸ trÞ mét mÆt hµng nµo ®ã ® îc NK nãi chung hoÆc tõ mét th× tr êng nµo ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (th êng lµ mét n¨m).H×nh thøc:- Quy ®Þnh theo mÆt hµng vµ thêi gian- Cã thÓ quy ®Þnh thÞ tr êng hoÆc kh«ng - Môc ®Ých ¸p dông h¹n ng¹ch + b¶o hé s¶n xuÊt trong n íc + sö dông hiÖu qu¶ qòy ngo¹i tÖ+ thùc hiÖn c¸c cam kÕt gi÷a c¸c chÝnh phñ víi nhau Quan ®iÓm cña WTO

T¸c ®éng t ¬ng tù nh thuÕ quan- B¶o hé s¶n xuÊt trong n íc, do n©ng gi¸ hµng trong n íc, s¶n l îng hh trong n íc s¶n xuÊt ra t¨ng lªn- H íng dÉn tiªu dïng - H¹n ng¹ch còng dÉn tíi sù l·ng phÝ cña c¶i x· héi nh thuÕ nk T¸c ®éng kh¸c víi thuÕ quan - ChÝnh phñ vµ doanh nghiÖp n¾m ® îc tr íc khèi l îng hoÆc gi¸ trÞ hµng NK - ThuÕ quan th× l îng NK phô thuèc vµo sù biÕn ®éng cña cung cÇu, vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh tr íc - ChÝnh phñ kh«ng cã thu nhËp tõ h¹n ng¹ch - H¹n ng¹ch biÕn DN trong n íc thµnh kÎ ®éc quyÒn - thu lîi nhu©n ®éc quyÒn

P

d

Q1 Q3 Q4 Q2 Q

PW

PD

cba

S

D

S¬ ®å: Lîi Ých vµ chi phÝ cña h¹n ng¹ch

S¬ ®å: kÕt hîp ¸p dông h¹n ng¹ch vµ thuÕ quan.

P

d

Q1 Q3 Q4 Q2 Q

PW

PD= PW(1+t) cb

a

S

D

iii, GiÊy phÐp NK Ph©n lo¹i: - GiÊy phÐp tù ®éng - ng êi NK xin phÐp NK th× cÊp ngay kh«ng cÇn ®ßi hái g× - GiÊy phÐp kh«ng tù ®éng - muèn ® îc NK, ng êi NK ph¶i cã h¹n ng¹ch NK hoÆc bÞ rµng buéc bëi c¸c h¹n chÕ kh¸c vÒ NK ë ViÖt nam:

GiÊy phÐp nhËp khÈu chuyÕn - theo chuyÕn hµng - ®· ® îc b·i bá tõ ngµy 15/12/1995.

Ngµy 4/4/2001, Thñ t íng chÝnh phñ ban hµnh quyÕt ®Þnh ssã 46/2001/Q§-TTg quy ®Þnh c¬ chÕ qu¶n lý hh xnk thêi kú 2001 – 2005 : qu¶n lý th«ng qua h×nh thøc cÊp giÊy phÐp cña Bé th ¬ng m¹i vµ c¸c Bé chuyªn ngµnh

QuyÕt ®Þnh sè 41/2005/Q§-TTg ngµy 02/3/2005 Ban hµnh Quy chÕ vÒ cÊp phÐp nhËp khÈu hµng hãa

iv, H¹n ng¹ch thuÕ quan Tariff QuotaKh¸i niÖm:

H¹n ng¹ch thuÕ quan lµ chÕ ®é thuÕ ¸p dông møc thuÕ suÊt 0% hoÆc thÊp khi hµng hãa nhËp khÈu trong giíi h¹n sè l îng h¹n ng¹ch quy ®Þnh, nh ng khi nhËp khÈu v ît sè l îng quy ®Þnh th× ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt cao víi phÇn v ît ®ã.So s¸nh víi:

ThuÕ h¹n ng¹ch nhËp khÈu

Ph¹m vi ¸p dông ë ViÖt Nam

Quan ®iÓm cña WTO

B. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vÒ gi¸i, Gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan Tr êng hîp 1: X¸c ®Þnh trÞ gi¸ theo GATT

NghÞ ®Þnh sè 60/2002/N§-CP ngµy 06/6/2002

Th«ng t sè 118/2003/TT-BTC ngµy 08/12/2003Ph¹m vi ¸p dông:1. hµng cña c¸c doanh nghiÖp FDI2. Hµng hãa cã xuÊt xø tõ nh÷ng n íc ®· cã tho¶ thuËnPh ¬ng ph¸p ¸p dông:

1. TrÞ gi¸ giao dÞch thùc tÕ2. TrÞ gi¸ giao dÞch cña hµng gièng hÖt3. TrÞ gi¸ giao dÞch cña hµng t ¬ng tù4. TrÞ gi¸ khÊu trõ5. TrÞ gi¸ tÝnh to¸n (t¹m thêi ch a ¸p dông)6. Ph ¬ng ph¸p kh¸c

B. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vÒ gi¸i, Gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan

Tr êng hîp 2: x¸c ®Þnh trÞ gi¸ kh«ng theo GATT

C«ng v¨n sè 5784/TCHQ-KTTT ngµy 29/11/2004 1. §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu theo hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, trªn hîp ®ång thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè quy ®Þnh t¹i §iÒu 50 LuËt Th ¬ng m¹i :

Gi¸ tÝnh thuÕ ® îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ nÕu gi¸ thùc tÕ cña l« hµng ®ang x¸c ®Þnh trÞ gi¸ ®¹t tõ 90% trë lªn so víi trÞ gi¸ mÆt hµng gièng hÖt, t ¬ng tù cã trong "Danh môc d÷ liÖu gi¸" 2. Tr êng hîp kh«ng cã hîp ®ång hoÆc hîp ®ång kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ¸p dông gi¸ trong Danh môc d÷ liÖu gi¸

ii, Phô thu- lµ phÇn thu thªm ngoµi thuÕ NK. Phô thu lµ phÇn thuÕ quan cã t¸c dông b×nh æn gi¸ c¶, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch vµ b¶o hé s¶n xuÊt trong n íc. - vÝ dô thÐp èng - tû lÖ phô thu lµ 10% víi môc ®Ých lµ b×nh æn gi¸.- Ph©n bãn ure, tû lÖ phô thu lµ 3% - môc ®Ých thu ng©n s¸ch thêi gian b¾t ®Çu thÞ hµnh lµ 18 - 7 - 1998, b·i bá thi hµnh ngµy 1 - 5 - 2000

C. Nhãm c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý liªn quan ®Õn quyÒn kinh doanh cña DN i, QuyÒn kinh doanh NK

ii, §Çu mèi NK trong c¬ chÕ qu¶n lý NK cña VN, cã mét sè mÆt hµng NN quy ®Þnh chØ ® îc NK th«ng qua mét sè DN nhÊt ®inh ® îc NN cho phÐp gäi lµ ®Çu mèi NK. C¸c mÆt hµng - x¨ng dÇu, ph©n bãn, xi m¨ng, r îu, d îc phÈm Môc ®Ých - kiÓm so¸t cung cÇu, æn®Þnh x· héi, søc kháe céng ®ång vµ b¶o hé s¶n xóat trong n íc

D. C¸c biÖn ph¸p vÒ rµo c¶n kü thuËt nhãm gi¶i ph¸p gi¸n tiÕp ng¨n c¶n gi¸m s¸t hh NK tõ n íc ngoµi vµo thÞ tr êng néi ®Þa i, C¸c quy ®Þnh kü thuËt,tiªu chuÈn BiÖn ph¸p nµy ® îc c¸c n íc ph¸t triÓn ¸p dông rÊt phæ biÕn.Muèn hµng hãa th©m nhËp ® îc vµo thÞ tr êng c¸c quèc gia nµy th× hh NK cÇn ph¶i ®¸p øng ® îc c¸c tiªu chuÈn cung nh quy ®inh kü thuËt liªn quan ®Õn an toµn, vÖ sinh, b¶o vÖ søc khoe, b¶o vÖ m«i tr êng.ViÖt nam ch a sö dông biªn ph¸p nµy ®Ó kiÓm so¸t vµ h¹n chÕ hµng NK. Lý do: hÖ thèng tiªu chuÈn cña chóng ta ch a hoµn thiÖn + viÖc qu¶n lý theo tiªu chuÈn, kiÓm tra viÖc tháa m·n c¸c tiªu chuÈn cßn nhiÒu yÕu kÐm. Xu h íng: sÏ hµi hßa hãa c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn víi thÕ giíi => gióp dÔ ¸p dông vµ qu¶n lý

ii, KiÓm dÞch ®éng thùc vËt :

C¸c ph ¬ng tiÖn vËn t¶i, vËt phÈm nguån gèc thùc vËt, t¸c nh©n sinh häc cã thÓ g©y h¹i cho sinh th¸i khi nhËp khÈu ph¶i kiÓm dÞch.

iii, Yªu cÇu vÒ nh·n m¸c hh NK:

- yªu cÇu vÒ ng«n ng÷- yªu cÇu vÒ néi dung b¾t buéc: tªn hµng hãa, ®Þa chÞu, ®Þnh l îng, thµnh phÇn cÊu t¹o, thêi h¹n sö dông vv

iv, C¸c yªu cÇu vÒ quyÒn së h÷u s¸ng chÕ, së h÷u c«ng nghiÖp C¸c n íc ph¸t triÓn sö dông biÖn ph¸p nµy rÊt chÆt chÏ nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n íc vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c DN trong n ícv. Yªu cÇu vÒ m«i tr êng

E. C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn ®Çu t n íc ngoµi i, Yªu cÇu vÒ tû lÖ néi ®Þa hãa ViÖt nam ¸p dông cho c¸c ngµnh - c¸c dù ¸n s¶n xuÊt l¾p r¸p s¶n phÈm hoµn chØnh thuéc ngµnh c¬ khi, ®iện, ®iÖn tö, - sx l¾p r¸p « t«, - sx l¾p r¸p xe m¸y vµ phô tïng , sx l¾p r¸p s¶n phÈm ®iÖn tö d©n dôngV× sao nãi: yªu cÇu nµy cã t¸c dông nh h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®èi víi hµng hãa nguyªn liÖu ®Çu vµo? ii, Yªu cÇu tû lÖ XK b¾t buéc ViÖt nam ban hµnh danh môc 24 s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã c¸c dù ¸n ®Çu t n íc ngoµi ph¶i ®¶m b¶o xuÊt khÈu Ýt nhÊt 80%iii. Yªu cÇu ph¶i g¾n víi nguån nguyªn liÖu trong n ícVÝ dô: ®èi víi dù ¸n ®Çu t s¶n xuÊt chÕ biÕn s÷a, dÇu thùc vËt, ® êng s÷a, chÌ, tinh bét s¾n vv…

F. Qu¶n lý ®iÒu tiªt NK th«ng qua c¸c häat ®éng dÞch vôi, DÞch vô ph©n phèiVÝ dô c¸c DN cã vèn ®Çu t n íc ngoµi chØ ® îc phÐp NK nguyªn liÖt vËt t phôc vô cho sx, kh«ng d îc phÐp NK ®Ó trùc tiÕp b¸n hµng trªn thÞ tr êng néi ®Þa ii, DÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng - h¹n chÕ trong giao dÞch thanh to¸n - vÝ dô kh«ng cho phÐp më th tÝn dông tr¶ chËm ®èi víi NK hµng tiªu dïng- h¹n chÕ sö dông ngo¹i tÖ : c¸c DN cã vèn ®Çu t n íc ngoµi tù ®¶m b¶o ngo¹i tÖ cho h® kinh doanh. DN viÖt nam ph¶i kÕt hèi l îng ngo¹i tÖ thu ® îc thµnh tiÒn viÖt nam - quy ®Þnh cô thÓ cã thêi kú 40% - 80% - qu¶n lý vay ngo¹i tª: vay ngo¹i tÖ ph¶i ® îc sù chÊp thuËn cña ng©n hµng iii, C¸c dÞch vô kh¸c: gi¸m ®Þnh hµng hãa, dÞch vô vËn t¶i. dÞch vô khai b¸o vµ tÝnh thuÕ

G. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh i, §Æt cäc NK : Đèi víi hµng kh«ng ® îc khuyªn khÝch NK th× DN ph¶i ®Æt cäc tiÒn t¹i Ng©n hµng mµ kh«ng ® îc h ëng l·i ii, Hµng ®æi hµng : Hµng muèn NK ph¶i g¾n víi xk hµng hãa s¶n xuÊt chñ yÕu tõ nguån nguyªn liÖu trong n íc, h¹n chÕ NK, khuyÕnkhÝch xk. ViÖt nam thùc hiÖn víi Lµoiii. Thñ tôc h¶i quan Đ îc thiÕt kÕ phiÒn hµ hay thuËn lîi ®Ó t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng hãa.

H. Biện pháp bảo vệ thương mại tạm thời

3. Định hướng sử dụng công cụ quản lý nhập khẩu

Thuế quan Ưu điểm

Rõ ràng, Ổn định – dễ dự đoán

Tăng thu NSNN Dễ đàm phán cắt

giảm mức bảo hộ Nhược điểm:

Không tạo được rào cản nhanh chóng

Phi thuế quan Ưu điểm:

Phong phú về hình thức Đáp ứng được nhiều mục tiêu Nhiều biện pháp không phải cam

kết cắt giảm hay loại bỏ Nhược điểm:

Không rõ ràng, khó dự đoán Thực thi khó khăn và tốn kèm Nhà nước không thu được lợi ích

tài chính