chuyen de boi duong hoc sinh gioi hoa

8/7/2019 Chuyen de boi duong hoc sinh gioi Hoa

http://slidepdf.com/reader/full/chuyen-de-boi-duong-hoc-sinh-gioi-hoa 1/30

� TOÅ HOÙA SINH



I / LYÙ DO :�- Giaùo duïc ñoùng moät vai troø raát quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieåncuûa moãi Quoác gia. Nghò quyeát trung öông 2 khoùa VIII cuûa Ñaûng cuõng ñaõxem giaùo duïc laø quoác saùch haøng ñaàu.

�- Phaûi chuù troïng ñeán chaát löôïng daïy vaø hoïc ñaëc bieät laø chaát löôïngcuûa hoïc sinh.

�- Laõnh ñaïo Phoøng giaùo duïc huyeän Taây Hoøa raát quan taâm ñeán chaát

löôïng giaùo vieân gioûi hoïc sinh gioûi.�- Xaõ hoäi quan taâm ñeán chaát löôïng hoïc sinh ñaïo taïo nhöõng con ngöôøiphuø hôïp cho quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc phuø hôïp vôùi hieän ñaïihoùa vaø coâng nghieäp hoùa.

�- Töø nhöõng nguyeân nhaân chuû quan vaø khaùch quan treân, vaán ñeà boàidöôõng nhaân toá con ngöôøi môùi laø vaán ñeà heát söùc caàn thieát, ñaëc bieättrong giaùo duïc vaán ñeà chaát löôïng hoïc sinh gioûi laø ñieàu kieän tieân quyeátñeå ñaùnh giaù saûn phaåm cuûa ngöôøi thaày.

� Toâi xin trình baøy quyù thaày, coâ giaùo moät vaøi kinh nghieäm trong coâng taùc boài döôõng hoïc sinh gioûi boä moân Hoùa hoïc.



� - Choïn nhöõng hoïc sinh coù kieán thöùc vöõngvaøng

- Choïn nhöõng hoïc sinh thaät söï yeâu thích boämoân hoùahoïc

- Boài döôõng ngay töø lôùp 8� - Choïn nhöõng giaùo vieân coù naêng löïc sö

phaïm vöõng- Giaùo vieân thaät söï yeâu ngheà , quan taâmñeán chaát löôïng

hoïc sinh- Giaùo vieân boài döôõng laáy keát quaû hoïc sinhñaït laø nieàm

�� ÂÂ Hoïc sinh :Hoïc sinh :

�� ÂÂ GiaùoGiaùovieânvieân



� Ví duï : X,Y,T,Z,Q laø 5 chaát khí bieát Mx =2, My = 44, Mz= 64 ,MT =28 ,MQ = 32

� Cho boät A tan trong H2SO4 (l) taïo khí Y� Cho boät B tan trong H2O taïo khí Q

� Khi ñun noùng boät D maøu ñen trong khí Y taïo khí T� Khi ñun noùng boät E maøu ñen trong khí T taïo khi Y� Khi ñun noùng boät G ,hoaëc boät H hay hoøa tan G vaø H trong

HNO3 taïo khí Z ( G vaø H ñeàu chöùa cuøng moät kim loaïi )� Tìm A,B,C,D, E, G,H, X,Y,Z,T. Vieát phöông trình minh hoïa.

�

� Daïng 1: Caâu hoûi trình baøy ,so saùnh, giaûi thích caùc

� hieän töôïng hoùa hoïc

�� Ñaùp aùn :Ñaùp aùn :�� X laø HX laø H22 A laø muoái cacbo nat ( NaA laø muoái cacbo nat ( Na22COCO33))�� Y laø COY laø CO22 B laø kim loaïi maïnh ( K , Na )B laø kim loaïi maïnh ( K , Na )�� Z laø SOZ laø SO22 C laø pe roâ xit ( BaOC laø pe roâ xit ( BaO22))�� T laø COT laø CO D laø cacbonD laø cacbon�� Q laø OQ laø O22 E laø CuOE laø CuO

�� G vaø H laø muoái sun fit khoâng tanG vaø H laø muoái sun fit khoâng tan



�

�

� A

� A

� A

� + X , t0

� + Z , t0

� + Y , t0

Fe D � G� + B � + C

Ví duï : � +Tìm caùc chaát coù kyùhieäu baèng chöõ caùi vaøhoaøn thaønh sô ñoà phaûnöùng sau:

� Bieát ( A + HCl D + G + H2O )



+ Ñieàn chaát vaø hoaøn thaønh

phaûn öùng� Ví duï � Ca (HCO3)2 CaCO3 + ? + ?

FeS2 + O2 A + BA + O2 C

C + D Axit E

E + Cu F + A + DA + D A xít G



� + Ñieàu cheá caùc chaát� VD: Vieát phöông trình ñieàu cheá phaânñaïm� NH4NO3 töø khoâng khí, nöôùc, ñaù voâi

�A. Nhaän bieát baèng thuoác thöû töï choïn�B. Nhaän bieát baèng thuoác thöû chæ

ñònh� VD: Nhaän bieát caùc dung dòch sau chæduøng quì

� tím H2SO4 , HCl , BaCl2

� C. Nhaän bieát khoâng coù thuoác thöûkhaùc chæ



�Ñieàu cheá laïi A töø

A1

� SÔ ÑOÀ : A , B�

� A1(chaát keát tuûa, bay hôi,

tan) A

Böôùc 1:

� Tieán haønh :

� Choïn chaát X chæ taùc duïng

vôùi A maø khoâng taùc duïngvôùi B (chuyeån A thaønh A1 , ôûdaïng keát tuûa, bay hôi, hoøa tan«.. Taùch ra khoûi B )

Böôùc 2:

� B

� + Y

� + X



Ví d:Bng phng pháp hóa hc hãy trình bàycách tách riêng tng kim loi ra khi hn hp gm

3 kim loi : Al,Fe,Cu� Hng dn:Cho hn hp trên tác dng vi NaOH thì nhôm tan2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2

Lc tách Fe và Cu, phn dung dch thu c chotác dng vi HCl to kt ta keo trng

Na AlO2 + HCl + H2O Al(OH)3 + NaCl

Ly kt ta,nung nóng và in phân nóng chy2Al(OH)3 Al2O3 + 3 H2O2 Al2O3 4Al + 3 O2



Sau ó cho dung dch HCl vào hn hp Fe vàCu.Thì Cu không tác dng tách c Cu

Fe + 2HCl FeCl2 + H2

Cho dung dch NaOH vào lc ly kt ta

FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl

Nung nhit cao ta thu c FeOFe(OH)2 FeO + H2O

Dùng khí H2 kh ta thu c Fe

FeO + H2

Fe + H2O



A. BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC HOÙAA. BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC HOÙAHOÏCHOÏC

I . Tính theo coâng thöùc hoùa hoïc : AI . Tính theo coâng thöùc hoùa hoïc : AxxBByyCCzz

1.1. Töø l öôïng chaát t í nh l öôïng nguyeân toá :Töø l öôïng chaát t í nh l öôïng nguyeân toá :

VD:VD: Tính löôïng Fe vaø löôïng oxy coù trong 20 gam FeSOTính löôïng Fe vaø löôïng oxy coù trong 20 gam FeSO44

2

.2

. Töø l öôïng nguyeân toá t í nh l öôïng chaát :Töø l öôïng nguyeân toá t í nh l öôïng chaát :VD:VD: Caàn bao nhieâu kg URe (NHCaàn bao nhieâu kg URe (NH22))22 CO ñeå coù moät löôïngCO ñeå coù moät löôïngñaïm (N)ñaïm (N)

baèng 5,6 Kgbaèng 5,6 Kg

3.3. Töø l öôïng nguyeân toá naøy t í nh l öôïng nguyeân toá kia Töø l öôïng nguyeân toá naøy t í nh l öôïng nguyeân toá kia

::



III. Laäp coâng thöùc hoùa hoïc hôïp chaát

� 1. Laäp coâng thöùc baèng phaân töû khoái :

� VD: Moät oxít cuûa kim loaïi hoùa trò III coù khoáilöôïng laø� 32gam taùc duïng vôùi 400ml dung dòch HCl

3M .� Tìm coâng thöùc hoùa hoïc cuûa o xít treân� R2O3 + 6HCl 2 RCl3 + 3 H2O� Tính ra ñöôïc R = 56 vaäy coâng thöùc Fe2 O3

� 2 . Laäp coâng thöùc baèng tyû l eä phaàn traêm :

�V

D. Tìm coâng thöùc hoùa hoïc cuûa moäth ñroâcaùcbon bieát

� II. Tìm nguyeân toá :� VD: Nguyeân toá X coù o xít cao nhaát daïng X2O5. Hôïp

chaát khí vôùi hydroâ cuûa X chieám 8,82% löôïng

Hyñroâ .X laø nguyeân toá naøo.



3.Laäp coâng thöùc hoùa hoïc baèng toaùnbieän luaän

Baøi taäp: Hoøa tan hoaøn toaøn 8,9g hoãn hôïp 2 kimloaïi A vaø B coù cuøng hoùa trò II vaø coù tyû leä mollaø 1:1 baèng dung dòch HCl ta thu ñöôïc 4,48 lít H2 ôûñktc.HoûiA , B laø caùc kim loaïinaøo trong caùc kim

loaïi sau :Mg , Ca , Ba , Fe , ZnHöôùng daãn :Goïi a laø soá mol cuûa moãi kim loaïiMA vaø MB laàn löôït laø khoái löôïng mol cuûa A vaø B

PT: A + 2HCl ACl2 + H2a a

B + 2HCl BCl2 + H2

a a



� ta coù heä phöông trình a.MA + a.MB = 8,9

� a + a = 4,48 : 22,4 = 0,2mol� Suy ra: a(MA + MB) = 8,9

� a = 0,1mol

� Ta coù MA + MB = 8,9 : 0,1 = 89 g

� Ta laäp baûng ñeå xeùt

�

MA 24 40 56 65

MB 65 49 33 24

MA+M

B89 89 89 89



5.DAÏNG BAØI TOAÙN PHA TROÄN DUNGDÒCH COÙ NOÀNG ÑOÄ KHAÙC NHAU

� Ta coù theå söû duïng phöông phaùp sôñoà cheùo� C1% C2 ± C

� C

� C2 C ± C1

� m1 | C2 ± C|

� =

� m2 | C ± C1|



� VD:Caàn bao nhieâu gam dung dòch NaCl20%ñeå cho vaøo 400 gam dung dòch NaCl

15% ñeå ñöôïc dung dòch NaCl 16%� HÖÔÙNG DAÃN

� AÙp duïngphöông phaùp ñöôøngcheùo

� 20 16 -15= 1

� 16

� 15 20 ± 16 =4

� m1 : m2 = 1 : 4

� m1 = (400.1) : 4 = 100g



� 4. Laäp coâng thöùc baèng söï ñoát chaùy :� VD: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 3gam hôïp chaát höõu

cô A coù

� chöùa C,H,O ta thu ñöôïc 6,6 gam CO2 vaø 3,6gam

� H2O . Bieát 1 lít hôi A ôû ñieàu kieän tieâuchuaån naëng

� 2,679 gam . Tìm coâng thöùc hôïp chaát A.HÖÔÙNG DAÃN:HÖÔÙNG DAÃN:

� Tinh phaân töû khoái cuûa hôïp chaát A : = 60

� Tính soá mol cuûa CO2 suy ra soá mol cuûa C

� Tính soá mol cuûa H2O suy ra soá mol cuûa H

� Tính khoái löôïng cuûa C, tính khoái löôïng cuûa Htöø ñoù suy ra

� khoái löôïng cuûa nguyeân toá O

� Laäp tæ leä x: y : z tìm ñöôïc coâng thöùc . C3H8O



1. BAØI TAÄP HOÃN HÔÏP :

� VD: Hoãn hôïp goàm 3 kim loaïi Cu ,Fe, Mg naëng 20 gam ñöôïc hoøa tanheát baèng H2SO4 loaõng, sau phaûn öùng thoaùt ra moät khí A,vaø moätdung dòch B vaø moät chaát raén D. Theâm dung dòch KOH dö vaøo dungdòch B roài suïc khoâng khí ñeå phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn .Loïckeát tuûa vaø nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi caân naëng 24 gam.Chaát raén D cuõng ñöôïc nung trong khoâng khí ñeán khoái löôïngkhoâng ñoåi caân naëng 5 gam.Tính phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa

moãi kim loaïi ban ñaàu�

� Ta t í nh ñöôïc l öôïng ñoàng : (5: 80) .6 4 =4g � Fe + H2SO4 FeSO4 + H2

� Mg + H2SO4 MgSO4 + H2

� FeSO4 + 2KOH

Fe(OH)2 + K2SO4� MgSO4 + 2KOH Mg(OH)2 + K2SO4

� 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3

� 2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O� Mg(OH)2 MgO + H2O� Döïa vaøo caùc phöông trình ta l aäp heä phöông trình giaûi

baøi toaùn � = =

HÖÔÙNG DAÃN :Ñoàng khoâng tan trong a xít H2SO4 chính laø chaátraén D bò nung trong khoâng khí . 2 Cu + O2 2 CuO



*Daïng xaùc ñònh theo tyû leä mol cacù chaáttham giataïo saûn phaåm

Baøi taäp: Ñeå haáp thu hoaøn toaøn 22,4lít CO2 (ñktc)caàn 150g dung dòch NaOH 40% ( D = 1,25g/ml).Tínhnoàng ñoä mol caùc chaát coù trong dung dòch ( giaûsöû söï hoøa tan khoâng thay ñoåi theå tích dung dòch )

Höôùng daãn:Tính soá mol CO2 = 1molTính soá mol NaOH = 1,5 molTyû leä soá mol cuûa CO2 : NaOH = 1:1,5 nhö vaäy

muoái taïo thaønh goàm 2 loaïi laø NaHCO3 vaø

Na2CO33NaOH + 2CO2 NaHCO3 + Na2CO3 + H2O1,5 1 0,5 0,5

Döïa vaøo phöông trình tính noàng ñoä mol cuûa caùcmuoái



2. BAØI TOAÙN VEÀ LÖÔÏNG CHAÁT DÖ:

a. V it phng trình hóa hc b. T í nh khi l ng cht rn A và l ng cht rn D

HNG

DN :Tính s mol Mg = 0,1 , Fe = 0,2 , CuSO4 = 0,2Mg + Cu SO4 MgSO4 + CuFe + Cu SO4 FeSO4 + CuMgSO4 + 2 NaOH Mg(OH)2 + Na2SO4

FeSO4 + 2 NaOH Fe(OH)2 + Na2SO4

Mg (OH)2 MgO + H2O4Fe(OH)2 + O2 2Fe2O3 + 4H2O

Cht rn A là ( Cu , Fe) dCht rn D là ( MgO , Fe2O3)Lp phng trình và tính c A = 12,8g Cu + 5,6g Fe = 18,4 gam

D = 4gM

gO + 8 g Fe2O3

VD: Hoøa tan 2,4 gam Mg vaø 11,2 g Fe vaøo 100 ml dung dòch CuSO4

2M thì taùch ra moät chaát raén A vaø nhaän ñöôïc dung dòch B. TheâmNaOH dö vaøo dung dòch B roài loïc keát tuûa taùch ra nung ñeán khoáilöôïng khoâng ñoåi trong khoâng khí thu ñöôïc a gam chaát D.



3. BÀI TOÁN CÓ HIU SUT PHN NG

VD: Ngöôøi ta ñieàu cheá C2H2 töø than vaø ñaù voâi theosô ñoà phaûn öùng nhö sau:

CaCO3 CaO CaC2 C2H2

Vôùi hieäu suaát cuûa moãi phaûn öùng ghi treân sô ñoà.a. Vieát phöông trinh hoùa hoïcb. Tính löôïng ñaù voâi coù chöùa 75% CaCO3 ñeå ñieàu

cheá ñöôïc 2,24 m3 C2H2 ôû ñieàu kieän tieâu chuaån

HÖÔÙNG DAÃN:- Hieäu suaát caû quaù trình laø: 0,95 x 0,8 x 0,9 = 68,4%Töø ñoù ta tính ñöôïc löôïng ñaù voâi caàn duøng coùchöùa 75%.

� 95% � 80% � 90%



VD: Ngaâm moät vaät baèng ñoàng coù khoái löôïng laø 5 gam trong 500 gam

dungdòch AgNO3 4%. Sau khi phaûn öùng ngöôøi ta laáy vaät ra vaø thaáy khoáilöôïng AgNO3 trong dung dòch giaûm 85%.

a. Tính khoái löôïng cuûa vaät laáy ra sau khi laøm khoâ.b. Tính noàng ñoä % cuûa caùc chaát trong dung dòch sau khi laáy vaät rakhoûi dung dòch.

Loaïi baøi toaùn duøng kim loaïi maïnh ñaåy kim loaïi yeáu ra khoûi dungdòch muoái. Neáu ñeà baøi cho khoái löôïng taêng hoaëc giaûm so vôùi khoáilöôïngban ñaàu ta thieát laäp moái lieân quan cuûa aån soá vôùi giaû thieát baøitoaùn

ñaõ cho.* Neáu ñeà baøi cho khoái löôïng thanh kim loaïi taêng thì ta laäp phöôngtrình ñaïi soá.

m kim loaïi taêng = m kim loaïi giaûi phoùng - m kim loaïi tan

* Neáu ñeà baøi cho khoái löôïng thanh kim loaïi giaûm thì ta laäp phöông

trình ñaïi soá.= -

4. BAØI TOAÙN VEÀ TAÊNG GIAÛM KHOÁILÖÔÏNG

� HÖÔÙNG DAÃN:



5. BAØI TOAÙN BIEÄN LUAÄN

1. Bieän l uaän hoùa trò:

VD: Hoøa tan a gam kim loaïi chöa bieát baèng 500 ml dung dòchHCl sau phaûn öùng thu ñöôïc 11,2 lít H2 (ñktc). Hoûi phaûitrung hoøa axít dö trong dung dòch thu ñöôïc baèng 100 mlCa(OH)2 1M. Sau ñoùùâ coâ caïn dung dòch coøn laïi 55,6gam muoái khan. Tính noàng ñoä mol cuûa dung dòch axít

ñaõduøng, tính a vaø xaùc ñònh kim loaïi bò hoøa tan.HÖÔÙNG DAÃN:

Tính soá mol cuûa Ca(OH)2 = 0,1 , soá mol H2 = 0,52R + 2x HCl 2RClx + xH2

Ca(OH)2 + 2 HCl CaCl2 + 2H2OGiaûi ta ñöôïc suy ra MR = 9xxx

R12.5,0

!!

Bieän luaän x = 1 R = 9 (loaïi )Bieän luaän x = 2 R = 12 (loaïi )

Bieän luaän x = 3

R = 27 (laáy ) vaäy kim loaïi ñoù la



2. Bieän luaän so saùnh

VD: Moät hoãn hôïp naëng 16,2 gam goàm moät kim loaïikieàm A vaø Oxít cuûa noù tan trong nöôùc ta thu ñöôïc

moät dung dòch B ta trung hoøa heát 1/10 dung dòch

B caàn 200 ml H2SO4 0,15 M. Hoûi A laø nguyeân toá

naøo ? Khoái löôïng rieâng phaàn cuûa moãi chaát banñaàu

coù trong hoãn hôïp laø bao nhieâu.?

- Vieát phöông trình dieãn bieán hoùa hoïc

- Laäp heä phöông trình.

- Giaûi ta ñöôïc : Na = 6,9 gam vaø Na2O = 9,3 gam

HÖÔÙNG DAÃN:HÖÔÙNG DAÃN:



III.NHÖÕNG KEÁT QUAÛ ÑAÏT ÑÖÔÏC VAØ BAØI HOÏC KINHNGHIEÄM

� Qua quaù trình boài döôõng cuûa thaày vaø töï hoïccuûa hoïc sinh trong 5 naêm qua ñôn vò Nguyeãn ThòÑònh ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh tích nhö sau :

� Soá lieäu veà hoïc sinh gioûi caùc caáp nhö sau:� HOÏC SINH GIOÛI CAÁP HUYEÄN

� Naêm hoïc : 2002 - 2003 4 / 4

� Naêm hoïc : 2003 - 2004 6 / 6

� Naêm hoïc : 2004 ± 2005 7 / 8� Naêm hoïc : 2005- 2006 12 / 20

� Naêm hoïc : 2006- 2007 17 / 19

:



HOÏC SINH GIOÛI CAÁP TÆNH

� Naêm hoïc 2002 -2003 : 3 giaûi ba ,1 giaûi khuyeán khích

� Naêm hoïc 2003 -2004 : 2 giaûi khuyeán khích� Naêm hoïc 2004 ± 2005: 7 giaûi ( trong ñoù )� Lyù thuyeát : 2 giaûi ba , 2 giaûi nhì� Thöïc haønh: 1 giaûi nhì , 2 giaûi ba� Naêm hoïc 2005-2006: øcoù 7 giaûi trong 2 giaûi nhì ,3 giaûi ba ,2 gii

KK� Nm hc 2006 -2007: 2 giaûi nhì , 2 giaûi 3� Treân ñaây chæ laø nhöõng keát quaû heát söùc khieâm toán nhöng

baûn thaân toâi ñaõ coá gaéng hoaøn thaønh traùch nhieäm� * BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM� -Töø nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc moät phaàn naøo ñaõ laøm thay

ñoåi nhaän thöùc cuûa moät boä phaän giaùo vieân vaø hoïc sinhtrong toøan nhaø tröôøng

� -Ñaõ daáy leân phong traøo hoïc sinh gioûi cuûa ñôn vò trongnhöõng naêm qua� -Hoïc sinh töøng böôùc tieáp thu toát , naâng cao chaát boä moân ,

loøng say meâ ham hoïc hoûi vôùi boä moân hoùa hoïc� -Caàn choïn nhöõng hoïc sinh say meâ vaø ham hoïc vôùi boä moân

hoùa hoïc� Treân ñaây laø nhöõng kinh nghieâm nhoû cuûa baûn thaân toâi trong

quaù trình thöïc hieän ñaõ ruùt ra , chaéc chaén coøn nhieàu khieámkhuyeát . Kính mong quí thaày coâ giaùo vaø caùc baïn ñoàng

chuyen de boi duong hoc sinh gioi hoa

Documents