การบรหารงานบคคล และองคกร

โดย ดร. ประมา ศาสตระรจ

Output ผลลพธ

Goal เปาหมาย

Planning การวางแผน Organizing การจดองคกร Leading การน า Controlling การควบคม

Man คน Money เงน Material วตถดบ Machine เครองจกร

Product ผลตภนฑ Services บรการ

Management Process

IPO Formula

Process กระบวนการ

Input สงน าเขา/ การลงทน

การบรหารงานบคคล “To get and keep the good worker”

คนท างานคอ “ทนมนษย ” (Human Capital) และม งเน นท

“ การบรหารทนมนษย ทด มผลต อความเจรญ ความมนคงและ ความส าเรจขององค กร” องค กรทจะประสบความส าเรจและมความเจรญเตบโตอย างต

อเนอง ต องบรหาร

“ทนมนษย ” ให ด และเหนอกว าค แข ง

นกบรหารงานบคคลจงได เรมให ความส าคญและยกระดบความส าคญของ “คนท างาน” ขนไปเป น “ทรพยากรทมค าและหายาก” ( Human Resources) โดยเน นเรองการ “พฒนา” (Development) เพอให พนกงานมความร ความสามารถทเหมาะสม ท างานอย างมประสทธภาพ และเป นการ “รกษา”(Retain) พนกงานไว ในองค กรด วย

การจดการทรพยากรมนษย หรอ การบรหารคน Human Resource Management - HRM

เปนการจดการความสมพนธของคนงานและผบรหาร โดยมจดประสงคเพอใหองคการบรรลจดมงหมาย ซงจากความหมายดงกลาวมประเดนทส าคญ 3 ประการ

1) การจดการทรพยากรมนษยใหความส าคญกบการจดการความสมพนธ ทไมใชเปนการจดการบคคล

2) การจดการทรพยากรมนษยมงเนนทเปาประสงคขององคการ ดงนน เมอวตถประสงคขององคการเปลยนแปลงไป การจดการความสมพนธดงกลาวกจะเปลยนดวย

3) วตถประสงคหลกของการจดการทรพยากรมนษยควรมงทองคการ สวนสมาชกขององคการแตละคนจะเปนวตถประสงครอง

คลารค (Clark, 1992 : 13)

การก าหนดและด าเนนนโยบายในดานการวางแผนก าลงคน การสรรหาและคดเลอกคนเขาท างาน

การฝกอบรมและพฒนา การบรหารคาตอบแทน สวสดการ และผลประโยชนอน ๆ ความปลอดภยในการท างานและสขภาพบคลากรในองคกร

การบรหาร “ทนมนษย ” ทดหมายถง การสร างคนในองค กรให สามารถใช ขดความสามารถของตน ได อย

างดทสด ให มแรงจงใจในการท างานสงสดตลอดเวลา

การประสานสมพนธเพอการธ ารงรกษาก าลงคนและการพนสภาพการท างานอยางเปนธรรม เพอมงหมายใหคนท างานอยดและเปนสวนส าคญในความส าเรจขององคการ

การจดการทรพยากรมนษย หรอ การบรหารคน Human Resource Management - HRM

เปนการจดการความสมพนธในการจางงาน เพอใหมการใชทรพยากรมนษยในการท าใหองคการบรรลวตถประสงค ซงสามารถแบงไดเปน 3 ระยะทส าคญ

ดงน

„ ระยะการไดมาซงทรพยากรมนษย (acquisition phase)

„ ระยะการรกษาทรพยากรมนษยทท างานในองคกร (retention phase)

„ ระยะการใหพนจากองคกร (termination or separation phase)

การจดการทรพยากรมนษย หรอ การบรหารคน Human Resource Management - HRM

ความตองการสมฤทธของตน

ความตองการความนบถอ

ความตองการทางสงคม

ความตองการความปลอดภย

ความตองการทางดานรางกาย

Maslow’s Hierarchical Theory

การบรหารคน VS การจงใจ

Needs ความตองการ

Obstacles อปสรรค

Incentive สงลอใจ

Drive แรงขบ

Need-Incentive-Drive Theory

การบรหารคน VS การจงใจ

การวางแผนทรพยากรมนษย Human resource planning

เปนกระบวนการส ารวจความตองการทรพยากรมนษยเพอใหไดจ านวนพนกงานทมทกษะทตองการ และสามารถจดหาไดเมอจ าเปน

ขอดของการวางแผนทรพยากรมนษย

„ การปฏบตงานของพนกงานมประสทธภาพและประสทธผล „ พนกงานเกดความพอใจและมการพฒนาทดขน „ สรางโอกาสการจางานทเทาเทยมกนอยางมประสทธผลมากขน กระบวนการวางแผนทรพยากรมนษย

1. การวเคราะหสถานะการณและกลนกรองสภาพแวดลอม 2. การพยากรณความตองการพนกงาน 3. การวเคราะหภาวะการตอบสนองดานแรงงานในปจจบน 4. การตดสนใจด าเนนการวางแผนทรพยากรมนษย

กระบวนการการจดการทรพยากรมนษย ทรพยากร มนษย

การไดมา การดแลรกษา การออกจากงาน

การวเคราะหงาน

- การประเมนผลงาน - การจดวางคน - การฝกอบรมและพฒนา - ระเบยบวนย - การบรหารคาตอบแทน และสวสดการ - การชวยเหลอ/ใหค าปรกษา - การดแลสขภาพและความปลอดภย

การสะทอนกลบ

- การวางแผน - การสรรหา - การคดเลอก - การปฐมนเทศ

- การใหค าปรกษากอนเกษยญ - การสมภาษณเพอใหออก - การใหออกจากงาน

สงแวดลอมดานกฎหมาย - ความเทาเทยมกนในการจาง - คาจางและชวโมงการท างาน - สทธประโยชนและเงนชดเชย - กฎหมายแรงงาน - กฎหมายดานสขภาพและความปลอดภย

ทมา: Rakich, Longest, and Darr, 1994 : 613.

กระบวนการคดเลอกทรพยากรมนษย

บคคลทไดรบการสรรหาแลว

การทบทวนใบสมครและประวตของผสมคร

การสมภาษณขนตน

การสมภาษณเพอจางงาน

การทดสอบเพอการคดเลอก

การตรวจสอบอางองและการตรวจสอบประวต

การตดสนใจเลอก

การตรวจรางกาย

ไดบคคลทจางเขาท างาน

การปฏเสธการรบสมครเขาท างาน

ความเชอมโยงของผลสมฤทธทเกดจากแผนกลยทธ การบรหาร ทรพยากรบคคลต อผลสมฤทธขององค กร

วสยทศน

พนธ กจ

กลยทธ

แผนปฏบต

ผลสมฤทธบคลากร

ผลสมฤทธองคกร

แผนกลยทธทรพยากรบคคล

HRM HRD

แผน

ยทธศาสตร

องคกร

HR Scorecard

วสยทศน

พนธ กจ

กลยทธ

แผนปฏบต

ผลสมฤทธบคลากร

ผลสมฤทธองคกร

แผนกลยทธทรพยากรบคคล

HRM

แผน ยทธศาสตร

องคกร

การปรบเปลยนแนวคดและทศทางการบรหารทรพยากรบคคล การบรหารทรพยากรบคคลในปจจบน ทศทางการเปลยนแปลง

1) มงเนนงานธรการบคคล (Transactions) และยดตดกบกจกรรมทท า (Doables & Routine Activities)

2) ยดกฎระเบยบเปนทตง (Rule Based)

3) จดโครงสรางการบรหารโดยยดกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลเปนหลก (Process Based)

4) รวมศนยอ านาจและเนนความเหมอนกน (Centralisation & One Size fits all)

5) การบรหารทรพยากรบคคลไมเชอมโยงหรอสนบสนนใหหนวยงานบรรลเปาหมายความส าเรจ (Alignment)

6) การบรหารทรพยากรบคคลเปนงานของหนวยงานการเจาหนาท

1) มงเนนงานยทธศาสตร (Strategic) และเนนผลลพธสดทายทตองสงมอบ (Deliverables & Value added activities)

2) ยดหลกการ (Principle Based) และประยกตใชหลกการใหสอดคลองกบความจ าเปนของบคคลและสถานการณ

3) จดโครงสรางการบรหารโดยยดบทบาทการบรหารทรพยากรบคคลเปนหลก (Role Based)

4) กระจาย/มอบอ านาจและเนนความแตกตาง (Decentralisaion, Differentiation and Customisation)

5) การบรหารทรพยากรบคคลเชอมโยงและสนบสนนใหหนวยงานบรรลเปาหมายความส าเรจ (Alignment)

6) การบรหารทรพยากรบคคลเปนความรบผดชอบโดยตรงของผบงคบบญชา โดยมผรวมรบผดชอบคอฝายบรหารและหนวยงานการเจาหนาท

ส านกงานก.พ.

The New HRM: A shift in Mindset

การบรหารเชงรบ การบรหารเชงรก

1) กจกรรมการบรหารทรพยากรบคคลจะออกแบบเฉพาะเรองการบรหารทรพยากรบคคลเทานน

2) การบรหารแบบมงเนนธรการงานบคคล 3) ล าดบความส าคญของการบรหารทรพยากร

บคคลมกจะสอดคลองกบกจกรรมประจ าวน (routine) ของการบรหารทรพยากรบคคล

4) หนวยงานดานการบรหารทรพยากรบคคลรบผดชอบการบรหารทรพยากรบคคลในองคกร

1) การบรหารแบบมงเนนการเพมผลผลตโดย

ผานทรพยากรบคคล

2) กจกรรมการบรหารทรพยากรบคคลตอง

สมพนธ และสอดคลองกบแผนธรกจ

3) ล าดบความส าคญของการบรหารทรพยากร

บคคลตองสอดคลองกบล าดบความส าคญของ

กลยทธองคกร

4) ผบรหารตามสายงาน/หนวยงาน และ

หนวยงานดานทรพยากรบคคลรวมกน

รบผดชอบในการบรหารทรพยากรบคคล

ส านกงานก.พ.

การพฒนาองคกร (Organization Development-O.D. ) การพฒนาองคการ เปนการท าใหเกดการเปลยนแปลงใหเจรญกาวหนา หรอดกวา

เดม เพอท าใหองคการมประสทธภาพ และประสทธผลโดยการสรางปจจยตาง ๆ เพอสนบสนนใหเกดการพฒนาใหสอดคลองตามเปาหมาย หรอวตถประสงคขององคการ

กระบวนการในการพฒนาองคการ 1. การรวบรวมขอมล (Data collection) 2. การวนจฉยเบองตน (Innitial diagnosis) 3. การพสจนขอมล (Data confrontation) 4. การวางแผนการปฏบตงาน (Action planning) 5. การสรางทมงาน (Team building) 6. การสรางความสมพนธระหวางกลม (Intergroup development) 7. การประเมนและตดตามผล (Appraisal and follow - up

แหลงทมา :"การพฒนาองคการ," วารสารรฐสภา. 49(3) : 29 - 42.

การพฒนาองคกร (Organization Development-O.D. )

รปแบบในการพฒนาองคการ 1. การฝการรบร หรอการฝกกลมสมพนธ 2. การประชมแบบเผชญหนา 3. การแสดงบทบาทเปนการใหสมาชกไดอธบายหนาทของตน 4. กระบวนการใหการปรกษา 5. การปฏบตงานในหองทดสอบ 6. การประสานงานประโยชนวเคราะห

ลกษณะองคการทมประสทธภาพ 1. ทกคนท างานโดยมเปาหมายและตามแผนงาน 2. รปแบบตองก าหนดตามวตถประสงค 3. การตดสนใจอยทผรขอมลดทสด มใชตามล าดบชนของความรบผดชอบ

แหลงทมา :"การพฒนาองคการ," วารสารรฐสภา. 49(3) : 29 - 42.

การพฒนาองคกร (Organization Development-O.D. )

การพฒนาองคการนนควรมงเพอพฒนาการท างานเปนทมใหมประสทธภาพ เนองจากวตถประสงคของกลมยอยและกระบวนการหรอวธการด าเนนงานใหบรรลตามวตถประสงคของกลมยอยนน หากมความขดแยงกนระหวางกลม หรอขดแยงกบวตถประสงคขององคการเอง จะเปนหนทางสความลมเหลวขององคการโดยสวนรวมได ดงนนการพฒนาองคการจงควรมงความสนใจไปทการวางเปาหมาย และการวางแผนในการสรางวตถประสงคขององคการอยางมระบบ ทงนตองหมายรวมถงการมสวนรวมของผน าการเปลยนแปลงตองเขามามบทบาทและหนาท ในการกระตนใหองคการสามารถสรางวตถประสงคขนทง 3 ประเภท คอ „ วตถประสงคของสมาชกทกคนในองคการ „ วตถประสงคของทมงาน „ วตถประสงคขององคการ

อางอง : วรพงศ มหาโพธ. 2547. การพฒนาองคการ

วตถประสงคของการพฒนาองคกร „ เพอสรางเสรมความมประสทธภาพและประสทธผลขององคการ „ เพอใหองคการสามารถปรบตวไดอยางรวดเรวและอยรอด เมอตองประสบกบปญหาและการ

เปลยนแปลง „ เพอพฒนากระบวนการท างานอยางมแผนและสงเสรมการมสวนรวมในวตถประสงคของ

องคการรวมกน „ เพอมงปรบปรงเปลยนแปลงแกไขวฒนธรรมทลาสมย ไรสาระ ขดตอความเจรญขององคการ

โดยมงเนนทผลส าเรจของงานทบรรลตามเปาหมายมากกวาวธการ „ ควรมงสงเสรมหลกการท างานทเนนหลกการมากกวาตวบคคล „ ควรเนนทงปรมาณงานและความรสกของคนไปพรอมๆ กน „ สงเสรมการกระจายการตดสนใจออกไปจากสวนกลางใหมากทสด มงใหการตดสนใจเกดขน

ในจดทมขอมลพรอมทจะท าการตดสนใจใหเปนผรบผดชอบในการตดสนใจ „ มงสงเสรมใหสมาชกทกคนตระหนกในภาระความรบผดชอบตอต าแหนงและหนาท „ มงด าเนนการสรางสรรคใหบรรลวตถประสงคขององคการ ไมเดนสวนทางกบวตถประสงค

ขององคการ คอมงประสานเปาหมายของบคคลกบเปาหมายขององคการเขาดวยกน อางอง : วรพงศ มหาโพธ. 2547. การพฒนาองคการ

Case Study

Case Study : บรษทในเครอเจรญโภคภณฑ จ ากด

„ นโยบายส าคญไดแก การคดคนด พฒนาใหเกง และรกษาไว

„ ใหความส าคญกบทรพยากรมนษยเปนอนดบหนงโดยมงพฒนาคนสความเปนเลศ และสงเสรมพฒนาองคกรแหงการเรยนร การบรหารจดการองคกรมการน าเทคโนโลยมาใชโดยถอวา 1 คน+1 computer คอ ทรพยากรคน 11 คน

„ ใชเทคโนโลยการสอสารมาใชเพอเปนตอในการด าเนนการธรกจ

„ สรางใหเกดวฒนธรรมองคกรในเรองนวตกรรมใหม ๆ ผลกดนใหมระบบประสานและสอดคลองกนทงองคกร มความนกคดไปในทศทางเดยวกน

ปรชญาแนวคดในการด าเนนธรกจ

„ คณภาพของสนคา ทมาจากความซอสตยตอลกคา

„ การด าเนนธรกจตองเพอประโยชน 3 ประการ ไดแก เพอประโยชนตอประเทศชาต ประชาชน และตอบรษท ดงนนบรษทจงไดด าเนนโครงการชวยเหลอสงคมและสาธารณประโยชนจ านวนมาก

„ ม Vision ในการมองธรกจในมมมองทตางไปจากเดม (เชน ธรกจการสงสนคาบรการ เพราะขณะนมสนคาเกดขนมากมาย ดงนนการบรการสงสนคาจงเปนมมมองใหมทส าคญ)

Case Study : บรษทในเครอเจรญโภคภณฑ จ ากด

ปจจยสความส าเรจ

„ ผบรหารตองมวสยทศนกวางไกล มองจดเดนของผอนแลวน ามาปรบปรงตวเองใหแขงแกรงตลอดเวลา หามมมองทแตกตาง เนนคณภาพของสนคาและบรการเปนส าคญ

„ ใหความส าคญเรองทรพยากรบคคล การสรรหาเปนหวใจส าคญ มระบบการสรรหาคดเลอกหลากหลาย มการพฒนาบคลากร การสรางวฒนธรรมองคกร การแลกเปลยนเรยนร การเรยนรจากการปฏบตจรง การเรยนรดวยตนเอง

„ โครงสรางมความยดหยนสง การบรหารองคกรมความสมดลระหวางการกระจายอ านาจและการรวมอ านาจ

„ เทคโนโลยสารสนเทศเปนหวใจในการท างาน

Case Study : บรษทในเครอเจรญโภคภณฑ จ ากด

Case Study : บรษทชนคอรปอเรชน จ ากด

ปรชญาและความเชอของบรษท

วฒนธรรมองคกรเปนสงส าคญทสด เปนเครองมอในการปรบปรงประสทธภาพขององคกร การทจะท าใหเกดวฒนธรรมรวมกน ใชหลกการ

Share Value “Triple I Culture” ไดแก Individul Talint (ความสามรถ) Idea Generation (ความคดสรางสรรค) Infinity Changer (ยอมรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา) เปาหมายในการธรกจ

เชอวา “คนไทยแขงแรง ประเทศแขงแรง” ดงนน องคกรจงมนโยบายทจะรวมกนพฒนาสงคมใหอยรวมกนอยางมสข บรษทมนโยบายทจะรวมกนพฒนาสงคมใหอยรวมกนอยางมสข

การบรหารงานบคคล

คดเลอกคนท เกงและด หรอ ดเลศ ใหเหมาะสมในแตละงานและเหมาะสมกบวฒนธรรมองคกร และมการใหผลตอบแทนสงจนเปนทพอใจ มการอบรมและพฒนาอยางเปนระบบ

ปจจยสความส าเรจ 1. การมวฒนธรรมองคกรรวมทแขงแกรง สรางทกคนใหมวฒนธรรมเดยวกน 2. การมบคลากรเครอขายดานตางๆ ในบรษทลก

3. สรรหาคนเกงคนด ทเหมาะสมกบ Project และมการสงเสรม สนบสนน พฒนา และใหไดรบเงนเดอนทนาพอใจเหมาะสมกบผลงาน มการสรางเสนทาง

ความกาวหนา

Case Study : บรษทชนคอรปอเรชน จ ากด

Case Study : ปนซเมนตไทย

โฟกสเรองของ talent management หรอบรหารจดการคนดคนเกง

หนาทของ HR คอรกษาคนเกง ดงคนเกงใหอยกบองคกร ทผานมาปนซเมนตประสบความส าเรจ

อยางตอเนองจากการคดคน พฒนาคน รองรบการเตบโตของธรกจ

นโยบายหลก 5 ประการในการสรางคน 1. คนของปนซเมนตตองคดนอกกรอบ 2. ตองรกทจะเรยนร

3. มความเปน assertiveness กลาคด กลาท า กลาแสดงออก 4. เปดใจ 5. กลารบความเสยง

Case Study : ปนซเมนตนครหลวง

ทศทางของปนซเมนตนครหลวงจะเนนรกษาคนเกงมากกบเกงปานกลางควบคกนไป

หนาท HR

คอ พยายามทดสอบคณลกษณะของคนใหตรงกบงาน ภายใตเครองมอการจดการททรงประสทธภาพ และมองความตองการของลกคามาเปนตวก าหนดคณสมบตหลกในการรบคน

พนฐานการเลอกคนปนซเมนตนครหลวง

เนนบคลกคนทฉลาดและเปนคนด รกการเรยนร รกการท างาน ไมฉลาดแกมโกง เทคนคการรบจะเนนมากในเรองทศนคต เวลาคดคนตองมองคนออกวาใครจรงใจพยายามมองหาคนทมแนวคดเปดกวาง และเนนเลอดใหมเพงจบมากกวากลมคนทมชวโมงบนในการเปลยนงานสงจนนาตกใจ

Case Study : ปนซเมนตนครหลวง

กลยทธการคดสรรคนเขาท างาน

รบคนดมแวว พฒนาตอเปนดาวรงได ขณะทบรษทจะท าทกอยางเพอเกบคนมแววเหลานเอาไว

ขนตอนของการดงดดคนเขามาท างานและกรรมวธการเกบรกษาคนเอาไว 1. เรมจากการเปลยนกรอบความคดทถกตองกอนไปสรางคนเกง 2. ปรบกลยทธและจดยนองคกรทงแงภาพลกษณและการสงสารออกไปสภายนอก 3. สรางกระบวนการสรรหาใหมๆ เพอคนหาคนทตองการ ดวยการใชเครองมอการ จดการหลากหลาย 4. วางปจจยทเออตอการแสดงออกถงคณคาและแรงจงใจของคน 5. สรางสรรคกระบวนการบรหารคนเกงอยางเปนระบบ

Case Study : ไมเนอร ฟด กรป (Sizzler The Pizza Swensen’s and Daily Queen)

กระบวนการรบคนของไมเนอร จะมวธคดองไปกบคานยมหลกองคกร

คอพนกงานทกคนทเขาท างานตองม passion and commitment หรอความมงมนจรงจงทจะท างานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย

กรอบความคดหลก

1. ตอบสนองความตองการลกคา (customer focus) 2. เนนผลลพธการท างาน (result oriented) 3. มงพฒนาคน (people development)

4. สรางสรรคนวตกรรม (be innovative) จากนนจงเขาสกระบวนการสรางคนสเบาหลอมเดยวกน

Case Study : ไมเนอร ฟด กรป (Sizzler The Pizza Swensen’s and Daily Queen)

วฒนธรรมการสรางคนไมเนอร ฟด กรป จะผกรวมเปนชนเดยวกบแตละภาพลกษณสนคา มงสรางวฒนธรรมของคนทมลกษณะเฉพาะตามบคลกลกษณะตราสนคา

ไอศครมสเวนเซนส

เปนกลมสนคาทเตมไปดวยสสน รสชาตสดชน องคกรและพนกงานกจะสะทอนไปในทางเดยวกนคอลกคารบรไดถงความสดชนแจมใส มานงทานแลวมความสขกลบบาน

เบอรเกอรคง เดอะพซซา หรอซซเลอร

จะเปนการกนทจรงจงกวา เพราะฉะนนการสรางกจกรรมทางวฒนธรรมใหกบพนกงาน จะหนกไปทางการเปนมออาชพ เวลาลกคามารบบรการจะมความรสกไววางใจ รบรไดถงความช านาญของการท างาน

กระแสงานบรหารบคคลป 2550

„ เปดโผจบตาเงนเดอนขนเฉลย 6.3% องคกรโนเนมขนเงนเดอนมากกวา เหตตองการดงคน

„ เอาทซอรส 'Recruit' ลดลงขณะทระบบประเมนผลงานและจายคาชดเชยเพมเปอรเซนตขน

„ Training ยงตองการพฒนาดานผน า-ศกยภาพพนกงาน และท างานเปนทม „ สวสดการทถกเรยกรอง สวสดการรกษาพยาบาล 18.7% กลมประกนกวา 7% สวสดการคาน ามน 10.6 สวสดการในเรองกองทนส ารองเลยงชพ 9.5 ผจดการรายสปดาห 5 มกราคม 2550