Đại cương về dược liệu học.au viet ppt

ĐẠI CƯƠNG VỀ DƯỢC ĐẠI CƯƠNG VỀ DƯỢC LIỆU HỌCLIỆU HỌC

ĐỊNH NGHĨAĐỊNH NGHĨA- Môn học nghiên cứu về những - Môn học nghiên cứu về những

nguyên liệu dùngnguyên liệu dùng làm thuốc làm thuốc - Có nguồn gốc từ thực vật, động vật - Có nguồn gốc từ thực vật, động vật

và khoáng vật.và khoáng vật.

Dược liệu dùng có thể là Dược liệu dùng có thể là - toàn cây - toàn cây - bộ phận của cây (rễ, thân, lá, hoa, - bộ phận của cây (rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt). quả, hạt).

- chất chiết- chất chiết được từ cây cỏ, động được từ cây cỏ, động vật cũng thuộc phạm vi dược liệu: vật cũng thuộc phạm vi dược liệu: tinh dầu, gôm, dầu mỡ, nhựa mủ…tinh dầu, gôm, dầu mỡ, nhựa mủ…

Mục tiêu môn học1. Nhận dạng, mô tả đúng những đặc 1. Nhận dạng, mô tả đúng những đặc

điểm thực vật của cây thuốc, vị thuốcđiểm thực vật của cây thuốc, vị thuốc2. Nêu được các bộ phận dùng làm 2. Nêu được các bộ phận dùng làm

thuốc, cách thu hái, chế biến, thành thuốc, cách thu hái, chế biến, thành phần hóa học chính, công dụng và phần hóa học chính, công dụng và cách dùng của các dược liệu cách dùng của các dược liệu

3. Hướng dẫn cho người dân cách sử 3. Hướng dẫn cho người dân cách sử dụng các dược liệu một cách có hiệu dụng các dược liệu một cách có hiệu quả, an toàn và hợp lý để phòng và quả, an toàn và hợp lý để phòng và chữa bệnh.chữa bệnh.

Tầm quan trọng

1. Chiếm 20-30% nguyên liệu làm thuốc1. Chiếm 20-30% nguyên liệu làm thuốc

2. Nguồn nguyên liệu dồi dào phong phú2. Nguồn nguyên liệu dồi dào phong phú

3. Có ít hoặc không có tác dụng phụ3. Có ít hoặc không có tác dụng phụ

4. Mang tính kế thừa4. Mang tính kế thừa

5. Đáp ứng nhu cầu “Nam dược trị Nam 5. Đáp ứng nhu cầu “Nam dược trị Nam nhân”nhân”

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN

1. DL học phương tây

LÒCH SÖÛ NGAØNH DÖÔÏCLÒCH SÖÛ NGAØNH DÖÔÏC

• H. 1• 2600 NAÊM

TRÖÔÙC COÂNG NGUYEÂN

• - LINH MUÏC, THAÀY TU, THAÀY CUÙNG TEÁ, DÖÔÏC SÓ, BAÙC SÓ CHÆ LAØ MOÄT


H.2•2000 NAÊM TRÖÔÙC COÂNG NGUYEÂN

•THAÀN NOÂNG SÖU TAÀM THUOÁC•“THAÀN NOÂNG BAÛN THAÛO” RA ÑÔØI


•H. 3•300 NAÊM TRÖÔÙC COÂNG NGUYEÂN

•THEOPHRASTUS – CHA ÑEÛ CUÛA NGAØNH THÖÏC VAÄT


• H. 4

•500 NAÊM TRÖÔÙC COÂNG NGUYEÂN

THUOÁC VIEÂN NEÙN ÑAÀU TIEÂN ÑÖÔÏC CHEÁ BAÈNG TAY ÑÖÔÏC PHAÂN PHOÁI TREÂN THÒ TRÖÔØNG


• H. 5

•GALEN (130-200 SAU COÂNG NGUYEÂN)•-THUOÁC SÖÛ DUÏNG ÔÛ DAÏNG HÔÏP CHAÁT ÑEÅ TRÒ BEÄNH•-CHA ÑEÛ CUÛA MOÂN BAØO CHEÁ “GALENIC”


•H. 6

•THẾ KỶ 15-16

•-PHOØNG BAØO CHEÁ LAØ TU VIEÄN


•H. 7

•NAÊM 1240 (THEÁ KYÛ 13)SAU COÂNG NGUYEÂN)

•NGAØNH DÖÔÏC TAÙCH KHOÛI NGAØNH Y


•H. 8

•THEÁ KYÛ 15 (1498)

HOÄI ÑOÀNG DÖÔÏC ÑIEÅN RA ÑÔØI


• H. 9

•3 THAØNH VIEÂN TRONG HOÄI ÑOÀNG DÖÔÏC ÑIEÅN MYÕ•SOAÏN THAÛO “DÖÔÏC ÑIEÅN MYÕ “U.S.P” ÑAÀU TIEÂN(1820)•"United States Pharmacopoeia"


•H. 10

•XÖÔÛNG CHEÁ TAÏO DÖÔÏC PHAÅM •(CUOÁI THEÁ KYÛ 18)

Lịch sử phát triểnNăm 1700 cuốn “Pharmacologia” ra đời

Linnaeus (1707-1778) hệ thống phân loại và danh pháp

Năm 1842 ngành hóa dược tách khỏi dược liệu

Năm 1857Schleiden phát triển ngành kiểm nghiệm dược liệu (dùng kính hiển vi)

Năm 1929 A. Fleming chiết xuất penicillin ngành vi sinh học


2. DL hỌC PHƯƠNG ĐÔNG

Lịch sử phát triển-Thời Hoàng đế (2637 TCN) Nội kinh

- Lý thời Trân (1518-1593) Bản thảo cương mục

- Y học Ấn độ (kinh Vệ đà) sử dụng Ba gạc, Tỏi, Tiêu, Gừng, Thầu dầu, Me, Đậu khấu, Phụ tử, Ngưu hoàng, Rắn lục…


3. DHCT VIỆT NAM

Lịch sử phát triển1. Thời Hùng vương (257 năm trước CN)- Tục nhuộm răng, ăn trầu- Sử dụng gừng để trị bệnh tiêu hóa2. An dương Vương - Phép châm cứu xuất hiện ( lương y Thôi

Vỹ)3. Nhà Đinh nhà Lý- Danh y Từ đạo Hạnh- Danh y Nguyễn minh Không- Dùng cây thuốc chữa bệnh

4. Đời nhà Trần- Lập Thái y viện- Khai thác cây thuốc ở núi Yên tử- Trồng thuốc ở Vạn yên, - Rừng thuốc Dược sơn (Hải dương)- Các danh y :

PHẠM CÔNG BÂN

CHU VĂN AN Y học chú giải tập chú di biên, 700 phương thuốc

TUỆ TĨNH (Nguyễn bá Tĩnh) Nam dược trị Nam nhân

CHU VĂN AN

TUỆ TĨNH (Nguyễn bá Tĩnh) Nam dược trị Nam nhân

- Năm 1417 Nam dược thần hiệu : 11 quyển, 579-630 loài cây làm thuốc,

3875 bài thuốc chữa 184 bệnh

- “Hồng nghĩa giác tư y thư

LÊ QUÝ ĐÔN

Lịch sử phát triển1. Thời nhà Lê - Mở trường y dược- Phát hành sách y dược

2. Danh y Phan phù Tiên Bản thảo thực vật toàn yếu :292 vị thuốc Nam (năm 1429)

3. Lê quý Đôn “Vân đài loại ngữ” (phân loại thực vật

4. Nguyễn Trứ “Việt nam thực vật học”

Lịch sử phát triển- 1545, Lý thời Trân “Bản thảo cương

mục” gồm 1094 vị thảo mộc- 1763, Nguyễn Nho “Vạn phương tập

nghiệm” - 1772, Lê Hữu Trác (Hải Thượng Lãn

Ông) “Hải thượng Y tôn tâm lĩnh” 28 tập, 64 quyển y lý và cây thuốc

- Nêu cao vai trò đạo đức của nghề thầy thuốc

LÊ HỮU TRÁC

Lịch sử phát triển- Thời Tây sơn (1788-1802)Nguyễn gia Phan “Lịch dịch phương pháp

toàn tập”, tổng kết kinh nghiệm chống dịch

Thái y Nguyễn quang Tuân “La khê phương dược”:13 thiên, cuốn “Kim Ngọc” nói về các bài thuốc gia truyền

Lịch sử phát triển- Triều Nguyễn (1858)Trần nguyệt Phương “Nam bang thảo mộc”,

có 100 cây thuốc

- Thời pháp thuộc

Đinh nho Chấn + Phạm quang Thái “Trung Việt dược tính hợp biện”: 1655 vị thuốc nam bắc

Phó đức Thành “Việt nam dược học”

Nguyễn an Nhân “Y học tùng thư”

Tác giả ngoài nước- E.Perrot + P.Hurrier (1907)

“Dược liệu và Dược điển Hoa Việt”, có 100 cây thuốc

- C.Crevost + A.Petelot (1935) “Danh mục các sản phẩm Đông dương”

- A.Petelot (1952-1954) “Những cây thuốc của Campuchia, Lào và Việt nam”gồm 1428 cây thuốc

- Foucaud (1954) “Những cây thuốc của miền Bắc Việt nam”

Sau Cách mạng 1945

Dưới sự lãnh đạo của Đảng

- Duy trì và phát triển nền y học cổ truyền Việt nam

- Bảo tồn và phát triển dược liệu

Sau cách mạng- Phó đức Thành, Văn đức Tôn, Trần quang

Hy (1907) “450 cây thuốc Nam”, - Viện y học cổ truyền Việt nam “Thuốc Nam châm cứu”- GS. Đỗ tất Lợi “Những cây thuốc và vị

thuốc Việt nam”gồm 1428 cây thuốc- Viện Dược liệu “Cây thuốc và động vật

làm thuốc”- Nguyễn đức Đoàn “Nam y nghiệm

phương”

Sau cách mạng- Viện nghiên cứu Đông y- Viện Dược liệu- Vườn thuốc quốc gia : Tam đảo, Văn điển,

Sapa…)- Công ty dược liệu trung ương- Trạm nghiên cứu dược liệu tỉnh, thành- Xí nghiệp dược

Nghiên cứu-Nuôi trồng-Khai thác-Sản xuất-Kinh doanh-Bảo tồn cây con làm thuốc

Sự kết hợp giữa YHHĐ và YHCT1. Tạo nguồn nguyên liệu làm thuốc

2. Chiết xuất

3. Kiểm nghiệm- Tiêu chuẩn hóa

4. Nghiên cứu hoạt chất mới

5. Hiện đại hóa các dạng thuốc cổ truyền

Đại cương về dược liệu học.au viet ppt

Documents