de zin en onzin van shockwavetherapie
DESCRIPTION
Artikel uit artsenblad Jessa ZiekenhuisTRANSCRIPT
Shockwavetherapie is vooral gekend als een
niet-bloedige manier om chronische muscu-
loskeletale letsels te behandelen. Dr. Claes:
“Binnen de shockwavebehandeling zijn we
het meest vertrouwd met indicaties van kalk-
afzetting in de pees en overbelastingsletsels
van de pees. We kunnen alle pezen behan-
delen die toegankelijk zijn voor het toestel.
Voorbeelden zijn de behandeling van een
golf- en tenniselleboog, de ziekte van De
Quervain, patellapees- of achillespeesaan-
doeningen, hielspoor, schoudercalcificaties…”
behandeling open wonden De shockwave behandeling heeft sinds en-
kele jaren ook zijn plaats verworven in de
behandeling van moeilijk genezende open
wonden zoals bij diabetes en bij vasculaire
stoornissen. “Een beperkt aantal behande-
lingen, maximum drie, waarbij de duur van
de behandeling afhangt van de grootte van
de wonde, kan het herstelproces terug op
gang brengen. In de toekomst hopen we ook
in samenwerking met de dienst orthope-
die onze indicatiestelling uit te breiden met
pseudarthrose waar veelbelovende resulta-
ten worden geboekt. De behandeling blijkt in
staat om het bothelingsproces terug op gang
te brengen. Ook hier is het aantal behande-
lingen beperkt tot één of twee. Gezien de in-
tensiteit van de gebruikte shockwaves is een
regionale of algemene verdoving nodig en
dient de behandeling te gebeuren binnen het
dagziekenhuis of een korte hospitalisatie.”
tweedelijnsbehandelingBij musculoskeletale letsels worden altijd
eerst de klassieke therapieën toegepast.
“Omdat we daarmee een aantal problemen
goed kunnen oplossen. Lukt dat niet, dan be-
stond vroeger alleen nog de mogelijkheid van
een operatie. Nu kunnen we door shockwave-
therapie vaak een operatie vermijden.”
misverstandenShockwavetherapie is pijnlijk hoor je wel eens.
“Dat is eigenlijk één van de grote misverstan-
den die hierover bestaan,” beklemtoont dr.
Claes. “De behandeling is inderdaad onaange-
naam, maar lang niet zo pijnlijk als de verhalen
willen doen geloven. We stemmen de dosis af
op wat de patiënt goed kan verdragen en ver-
hogen tijdens de therapie eventueel stilaan de
dosis. In de 10 jaar dat ik shockwavetherapie
toepas, heb ik nog nooit iemand moeten ver-
doven en ben ik één keer gestopt tijdens de
behandeling. Patiënten geven na de behande-
ling vaak zelf aan dat het heel goed is mee-
gevallen. Vroeger gebruikten we de niersteen-
verbrijzelaar voor shockwavetherapie. Maar
ook dan was de pijn niet te vergelijken met
het verbrijzelen van nierstenen. Er is immers
een veel hogere druk nodig voor het verbrijze-
len van stenen dan voor het activeren van het
celmetabolisme om het herstelproces op gang
te brengen, en dat is wat we met shockwave-
therapie doen. Een ander misverstand is dat
er geen wetenschappelijke evidentie is voor
shockwavetherapie, terwijl het net een van
de best bestudeerde musculusbehandelings-
technieken is zowel op klinisch gebied als op
vlak van fundamenteel onderzoek.”
veilig en succesvolDe voordelen van shockwavetherapie als twee-
delijnsbehandeling zijn volgens dr. Claes groot.
“Het is in de eerste plaats een heel veilige tech-
niek die bijvoorbeeld geen scheuren kan veroor-
zaken. Aan patiënten die antistollingsmedicatie
nemen vragen we wel om daar enkele dagen
voor de behandeling mee te stoppen, maar dat
De zin en onzin van shockwavetherapie
JESSALINEA22
De dienst fysische geneeskunde van het Jessa Ziekenhuis startte een
10-tal jaren geleden met shockwavetherapie. “Shockwavetherapie
verdient zeker een plaats naast de meer klassieke musculoskeletale
behandelingen. De behandeling is veilig, kortdurend, kent een hoge
succesrate, pakt de oorzaak gericht aan en kan operaties voorkomen,”
somt dr. Guido Claes een aantal van de voordelen op. “Bovendien is
het een van de best bestudeerde behandelingstechnieken binnen de
fysische geneeskunde. Toch bestaan er nog heel wat misverstanden
over. Zo is de behandeling lang niet zo pijnlijk als mensen denken.”
is eerder een voorzorgsmaatregel. Shockwa-
vetherapie kent ook een hoge succesrate. De
recidiefgraad is heel gering. Ik heb bijvoorbeeld
patiënten die ik 10 jaar geleden voor hielspoor
behandeld heb en die nog steeds pijnvrij zijn. Je
mag stellen dat voor bepaalde indicaties zo’n
60% van de patiënten klachtenvrij blijft. Een
ander voordeel is het beperkt aantal behande-
lingen dat nodig is. Meestal volstaan 3 à 4 be-
handelingen van 6 tot 10 minuten, met telkens
een interval van enkele weken. Het is voor de
patiënten dus geen langdurige en zwaar be-
lastende behandeling zoals een revalidatie na
bepaalde operaties.”
CertificaatDr. Claes is lid van de internationale vereni-
ging voor shockwavetherapie en woonde
onlangs in Salzburg hun jaarlijks congres bij.
Hij beschikt ook over een internationaal er-
kend certificaat voor shockwavetherapie. “Op
dit ogenblik is er nog geen wetgeving rond
shockwavetherapie. De internationale ver-
eniging neemt echter het standpunt in dat
gefocuseerde shockwavetherapie voorbe-
houden is voor artsen, terwijl radiale therapie
ook toevertrouwd kan worden aan kinesithe-
rapeuten. Radiale shockwavetherapie is ge-
schikt voor de behandeling van oppervlakkige
aandoeningen, gefocuseerde therapie werkt
in op dieper gelegen zones en calcificaties.”
uitbreiding De dienst fysische geneeskunde van het
Jessa Ziekenhuis voert jaarlijks een 1000-
tal shockwavebehandelingen uit. Het gaat
dan om 300 à 400 patiënten per jaar. “Dit
zijn vooral musculoskeletale behandelingen
maar binnenkort gaan we in overleg met alle
betrokken diensten om de shockwavethera-
pie uit te breiden naar wondbehandeling. En
vóór het einde van dit jaar starten we met
shockwavetherapie in ons Medisch Centrum
op campus St.-Ursula in Herk-de-Stad.”
FySISCHE GENEESkuNDE
JESSALINEA 23
• De behandeling wordt niet terugbetaald door het ziekenfonds. De pa-
tiënt betaalt tussen 50 en 75 euro per behandeling (3 à 4 behandelin-
gen gemiddeld). In een aantal gevallen kan shockwavetherapie wel een
operatie (met soms lange revalidatie) vermijden.
• De behandeling is onaangenaam, maar de dosis wordt aangepast aan
wat de patiënt goed kan verdragen.
de voordelen SAMEnGEVAt
de nadelen SAMEnGEVAt
MEER INFO
Dr. Guido claes, tel. 011 30 96 50 (secretariaat) www.ismst.com (website internationale vereniging voor shockwavetherapie)
dr. Guido Claes
• Veilige techniek
• Eén van de best bestudeerde musculoskeletale behandelingstechnie-
ken, zowel op klinisch vlak als op vlak van fundamenteel onderzoek
(effecten op stamcellen en celmetabolisme).
• Hoge succesrate: voor bepaalde indicaties blijft 60% van de patiënten
klachtenvrij.
• Aantal behandelingen is beperkt – meestal 3 behandelingen met tel-
kens een interval van enkele weken.
• De behandeling duurt slechts 6 tot 10 minuten.
• Behandeling zonder medicatie.
• Behandeling werkt in op de oorzaken, niet op de symptomen.
• Heeft een plaats ingenomen tussen de conservatieve en operatieve
techniek – kan in een aantal gevallen een operatie (met soms lange re-
validatie) voorkomen.
• Weinig of geen nevenwerkingen: soms lichte roodheid of zeer zeldzaam
kleine blauwe vlekjes.