การออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม Design and develop of dry-type sowing machines, walking

tractor

จนทรา โพธถน 593121090102 อารยา กลวงศ 593121090107 ปฏพทธ อนแกนทราย 593121090114 อนนต นนทชนะ 593121090120

โครงการนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม 2562

คณะกรรมการสอบไดพจารณาโครงการแลว

เหนสมควรรบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการ ของมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

คณะกรรมการสอบโครงการ

.................................................... ประธานกรรมการสอบโครงการ (รองศาสตราจารย ดร.นนทพงษ พลพวก) (อาจารยผรบผดชอบรายวชา) (อาจารยทปรกษาโครงการหลก) .................................................... กรรมการ

(อาจารยสราวฒ ดาแกว) (อาจารยทปรกษาโครงการรวม) ................................................... กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.วรพจน งามชมภ) .................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.ภาณวตร รนเรองฤทธ) .................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.วทธวช ทพยแสนพรหม) .................................................... กรรมการ (อาจารยมลฤด บญยะศร)

มหาวทยาลยอนมตใหรบโครงการฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วศวกรรมศาสตรบณฑต ของมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

............................................................ ................................................ ............ (อาจารยพทธกมล สมบตร) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ศวดล กญญาค า) ประธานหลกสตรสาขาวศวกรรมการจดการ คณบดคณะวศวกรรมศาสตร วนท...........เดอน..................พ.ศ......

ก

หวขอโครงการ การออกแบบและพฒนาเครองหยอดเมลดขาวนาแหงแบบพวงรถ ไถเดนตาม ผด าเนนโครงการ นางสาวจนทรา โพธถน 593121090102 นางสาวอารยา กลวงศ 593121090107 นายปฏพทธ อนแกนทราย 593121090114 นายอนนต นนทชนะ 593121090120 อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.นนทพงษ พลพวก หลกสตร วศวกรรมศาสตราบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม อาจารยทปรกษาโครงการรวม อาจารยสราวฒ ดาแกว หลกสตร คณะครศาสตร สาขาวชาอตสาหกรรมศลป ป พ.ศ. 2562

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค ดงน เพอการออกแบบและพฒนาเครองหยอดเมลดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม โดยไดด าเนนการเพอหาอตราการสนเปลองเมลดพนธขาวของเครอง ซงสามารถหยอดเมลดพนธขาวอยระหวาง 3-7 เมลด ระยะหางระหวางแถวและหลม 25×25 เซนตเมตร และหยอดปยเคมชองกลางระหวางแถว มการออกแบบใหเครองท างานดวยรถไถเดนตามขนาด 10 แรงมาเปนตวขบเคลอนวงลอดานหลง และสงก าลงไปยงสเตอร เพอใหเพลาขบเคลอนจานหยอดเมลดพนธขาวและเพลาถงปย ทท าการเจาะรทแกนเพลาส าหรบตกเมลดปยเคมโรยลงสพนดน มสวนประกอบทส าคญ คอ ชดเปดรอง ถงขาว 3 ถง ถงปยเคม ชดเปดรอง และฝงกลบ จากผลการทดสอบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม พบวาประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวคดเปน 98.6 เปอรเซนต ปรมาณเมลดพนธขาวทใช 5.08 กโลกรม/ไร ปรมาณปยเคมทใช 12.8 กโลกรม/ไร ปรมาณน ามนเชอเพลงทใช 472 มลลลตร/ไร เครองจะมระยะเวลาคนทน 22 วน และเมอเปรยบเทยบกบการปลกขาวของคนพบวามอตราการใชเมลดพนธขาวนอยกวา สามารถลดขนตอนการท างานของคนไดด

ข

Research Title Design and develop of dry-type sowing machines,walking tractor Researcher (s) Miss Jantira Phothin 593121090102 Miss Arriya Kullawong 593121090107 Mr.Pathipat Anukaensai 593121090114 Mr.Anan Nonchana 593121090120 Research Consultants Assoc.Prof.Dr. Nonthaphong Phonphuak Organization Department of Management Engineering ( Production Management ) Faculty of Engineering, Rajabhat Maha Sarakham University Researcher Co-Consultants Mr.Sarawut Dakaew Organization Department of Industrial Arts Faculty of Education, Rajabhat Maha Sarakham University Year 2019

Abstract This research aims to design and develop a sowing dredger, walking tractor. By proceeding to find the rate of rice seed wasting of the machine Which is designed to work with a walking tractor, for example, using 10 horsepower walking tractor as the rear wheel drive And sent power to Leinster In order to drive the shaft, sowing plate of rice seeds and fertilizer shaft Drill a hole in the shaft to scoop the seeds of fertilizer into the ground. There are important components, namely 3 sets of rice bucket opening and 3 fertilizer tanks. From the results of the dry-type sowing machines of walking tractors Found that the efficiency of sowing rice seeds can be drained 31.4 minutes / work or equivalent to 1.5 hours / rai, the distance between the holes 25 centimeters, the distance between the rows of 25 centimeters and the amount of rice seeds used 5.08 kilograms / rai, the amount of chemical fertilizer That used 12.8 kilograms / rai, the amount of fuel used 472 milliliters / rai The machine will have a payback period of 22 days and compared to the rice planting of famer, it is found that the rate of use of rice seeds is less. Can reduce the work process of people well And the planting characteristics of the rice paddies, towed walking tractors Will be in a line, can be maintained more easily than using farmer.

ค

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยเรอง การออกแบบและพฒนาเครองหยอดเมลดพนธขาวแบบพวงรถไถเดนตามฉบบนไดส าเรจลลวงไปไดเนองจากไดรบความกรณา ค าปรกษาแนวทางการท าโครงงานวจยเรองนจากอาจารยหลายทาน โดยเฉพาะ รองศาตราจารย ดร.นนทพงษ พลพวก ซงเปนอาจารยทปรกษาไดสละเวลาใหค าปรกษา ถายทอดความรความคดและขอแนะน าตลอดจนใหความชวยเหลอในการแกปญหาชวยตรวจสอบขอบกพรองตางๆ ในระหวางการด าเนนการท าโครงงานวจยตงแตเรมตนจนกระทงส าเรจดวยความกรณาเปนอยางยงคณะผจดท าขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณคณะกรรมการทกทานทกรณาใหค าปรกษาค าแนะน าและขอสงเกตตางๆ ในการเขยนโครงงานวจยเลมน จนท าใหส าเรจลลวงไปดวยด ขอกราบขอบพระคณบดามารดาและครอบครวทใหการสนบสนนและใหก าลงใจกบผวจยเสมอมา รวมทงขอบคณเพอนๆ นองๆ กลมการจดการการผลตทกคนทคอยใหก าลงใจในการท าโครงงานวจยในครงนจนส าเรจลลวงไปดวยด นอกจากนยงมคนอกหลายทานทไมสามารถกลาวนามไดทงหมด ทมสวนชวยใหการจดท าโครงงานวจยนส าเรจลลวงไปดวยด คณะผจดท าขอขอบพระคณมา ณ โอกาสนดวย คณะผวจย 2562

ง

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญภาพ ช บทท 1 บทน า 1.1 ทมาและความส าคญ 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 ขอบเขตการวจย 3 1.4 นยามศพทเฉพาะ 3 1.5 ขอตกลงเบองตน 4 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 ขาว 5 2.2 การปลกขาว 8 2.3 ทฤษฎการออกแบบเครองหยอดขาว 19 2.4 งานวจยทเกยวของ 31บทท 3 วธการด าเนนงาน 3.1 ศกษาและหาขอมลจากงานวจยของเครองหยอดขาว 36 3.2 การออกแบบและเขยนแบบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 37 3.3 เตรยมวสดและอปกรณส าหรบสรางเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 47 3.4 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 45 3.5 หลกการท างานของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 47 3.6 การทดสอบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 47

จ

สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 ผลการศกษา 4.1 ผลการออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 49 4.2 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพของเครองหยอดขาวนาแหง แบบพวงรถไถเดนตา 53 4.3 ผลการวเคราะหการหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง 60 4.4 วเคราะหเชงเศรษฐศาสตรของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 61 บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการทดลอง 64 5.2 อภปรายผล 65 5.3 ขอเสนอแนะ 65 บรรณานกรม 68 ภาคผนวก ก 69 ภาคผนวก ข 84 ประวตผจดท าโครงการ 92

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 ขนตอนการด าเนนงาน 4 4.1 แสดงผลการทดสอบการหาประสทธภาพของเครองหยอดเมลดขาวนาแหง แบบพวงรถไถเดนตาม 53 4.2 แสดงผลการหาประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวของเครองหยอดขาวนาแหง แบบพวงรถไถเดนตาม 54 4.3 แสดงผลการทดลองการหาประสทธภาพของการท างานของคน 55 4.4 แสดงประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวโดยการใชแรงงานคน 56 4.5 แสดงผลการเปรยบเทยบประสทธภาพในการท างานของเครองหยอดขาวนาแหงแบบ พวงรถไถเดนตามและประสทธภาพการท างานโดยใชแรงงานคน 59 4.6 แสดงผลการทดสอบหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง 60 4.7 ตนทน 61 4.8 ตนทนผนแปร 61

ช

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 ปลกขาวไร 9 2.2 การด านา 10 2.3 การหวาน 11 2.4 โรคไหม 12 2.5 โรคใบจดสน าตาล 13 2.6 โรคใบขดสน าตาล 14 2.7 โรคใบวงสน าตาล 15 2.8 โรคกาบใบแหง 16 2.9 โรคเมลดดาง 17 2.10 โรคขอบใบแหง 18 2.11 แสดงลกษณะสวนประกอของโซสงก าลง 19 2.12 แสดงสวนประกอบของโซลกกลง 20 2.13 แสดงโซลกกลง 20 2.14 แสดง โซปลอก 20 2.15 แสดงโซฟนเฟอง 21 2.16 เบอรของโซ 21 2.17 เฟองดอกจอก 22 2.18 เฟองเกลยวสกร 22 2.19 ทอยางซลโคน , สายยางซลโคน 24 2.20 สกร 25 2.21 นอต 26 2.22 แบรงลกปน 27 2.23 ชดตลบลกปนวาย 28 2.24 ทฤษฎเกยวกบการทดสเตอร 28 2.25 อตราทดฟนเฟอง 35

ซ

สารบญภาพ (ตอ) ภาพท หนา 3.1 แสดงขนตอนและวธการในการด าเนนงาน 35 3.2 ภาพแสดงระบบตางๆของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 36 3.3 ฐานและโครงสรางเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 37 3.4 ถงเมลดพนธขาวส าหรบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 38 3.5 จานส าหรบปลอยเมลดพนธขาวส าหรบเครองหยอดขาวนาแหง แบบพวงรถไถเดนตาม 38 3.6 ลอส าหรบขบเคลอนกลไกเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 49 3.7 ถงส าหรบหยอดปย 39 3.8 เพลาขบเคลอนส าหรบหยอดปยเคม 40 3.9 ภาพดานบนของเครอง 40 3.10 ภาพดานลางของเครอง 41 3.11 ภาพดานหนาของเครอง 41 3.12 ภาพดานหลงของเครอง 42 3.13 ภาพดานขางของเครอง 42 3.14 อปกรณและเครองมอ 43 3.15 อปกรณส าเรจ 44 3.16 อปกรณไมส าเรจรป 44 3.17 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม (ภาพดานบน) 45 3.18 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม (ภาพดานลาง) 46 4.1 เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 49 4.2 การท านาหยอดโดยใชแรงงานคน 50 4.3 เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 51 4.4 เปนการทดสอบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 54 4.5 ลกษณะการปลกโดยใชเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 56 4.6 การขดหลมปลกขาวโดยใชแรงงานคน 67

ฌ

สารบญภาพ (ตอ) ภาพท หนา 4.7 หลมเมลดพนธขาวทใชแรงงานคนปลก 58 4.8 การหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคน 58

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญ การท านา หมายถง การปลกขาวและการดแลรกษาตนขาวในนา ตงแตปลกไปจนถงเกบเกยว การปลกขาวในแตละทองถนจะแตกตางกนไปตามสภาพของดนฟาอากาศ และสงคมของทองถนนนๆ ในแหลงทตองอาศยน าฝนเพยงอยางเดยว กตองการระยะเวลาการปลกขาวใหเหมาะสมกบชวงทมฝนตกสม าเสมอ และเกบเกยวในชวงทฤดฝนหมดพอด เนองจากแตละทองถนมสภาพดนฟาอากาศทแตกตางกน ส าหรบการท านาในประเทศไทยมปจจยหลก 2 ประการ เปนพนฐานของการท านาและเปนตวก าหนดวธการปลกขาว และพนธขาวทจะใชในการท านาดวยหลก 2 ประการ คอ สภาพพนท (ลกษณะเปนพนทสงหรอต า) ภมอากาศและสภาพน าส าหรบการท านา ฤดท านาปในประเทศไทยปกตจะเรมในชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนกรกฎาคมของทกป ขนอยกบปรมาณน าฝนเมอ 3 เดอนผานไป ขาวทปกด าหรอวางเอาไวจะสกงอมเตมทพรอมเกบเกยว สวนนาปรง สามารถท าไดตลอดปเพราะพนธขาวทใชปลกเปนพนธทไมไวตอชวงแสง เมอขาวเจรญเตบโตครบก าหนดอายกจะสามารถเกบเกยวไดการท านามหลกส าคญ คอ การเตรยมดน การปลก การปลกขาวสามารถแบงได เปน 2 วธ คอ การปลกดวยเมลดโดยตรง ไดแก การท านาหยอดและนาหวาน และ การเพาะเมลดในทหนงกอนแลวน าตนออนไปปลกในทอนๆ ไดแก การท านาด า เปนการปลกขาวโดยเพาะเมลดใหงอกและเจรญเตบโตในระยะหนง แลวยายไปปลกในทหนง สามารถควบคมระดบน าวชพชได การท านาด าแบงไดเปน 2 ขนตอน คอ การตกกลา เพาะเมลดขาวเปลอกใหมรากงอกยาว 3-5 มลลเมตร น าไปหวานในแปลงกลาชวงระยะ 7 วนแรก ตองควบคมน าไมใหทวมแปลงกลาแลวจะสามารถถอนกลาไปปกด าไดเมอมอายประมาณ 20-30 วน การปกด าชาวนาจะน ากลาทถอนแลวไปปกด าในแปลงปกด า ระยะหางระหวางกลาแตละหลมจะมความแตกตางกนขนอยกบลกษณะของดน คอ ถาเปนนาลมปกด าระยะหาง เพราะขาวจะแตกกอใหญ แตถาเปนนาดอนปกด าคอนขางถ เพราะขาวจะไมคอยแตกกอ การท านาหวาน ท าในพนทควบคมน าไดล าบากวธหวาน ท าได 2 วธ คอ การหวานขาวแหง และการหวานขาวงอก การหวานขาวแหง แบงตามชวงระยะเวลาของการหวานได 3 วธ คอ การหวานหลงขไถ ใชในกรณทฝนมาลาชาและตกชก มเวลาเตรยมดนนอย จงมการไถดะเพยงครงเดยวและไถแปรอกครงหนง แลวหวานเมลดขาวลงหลงไถ เมลดพนธอาจเสยหายเพราะหน และอาจมวชพชในแปลงนามาก โดยทวไปแลวการท านาในแบบตางๆ พบวา การหวานคราดกลบ เปนวธทนยมมากทสดจะท าหลงจากทไถแปรครงสดทายแลวคราดกลบ จะไดตนขาวทงอกสม าเสมอ สวนการ

2

หวานไถกลบ มกท าเมอถงระยะเวลาทตองหวาน แตฝนยงไมตกและดนมความชนพอควร หวานเมลดพนธขาวหลงไถแลวไถแปรอกครง เมลดขาวทหวานจะอยลกและเรมงอกโดยอาศยความชนในดน การหวานขาวงอก (หวานน าตม) เปนการหวานเมลดขาวทถกเพาะใหรากงอกกอนทจะน าไปหวานในพนททมน าทวมขง เพราะหากไมเพาะเมลดเสยกอน เมอหวานแลวเมลดขาวอาจเนาเสยได การเพาะขาวทอดกลา ท าโดยการเอาเมลดขาวใสกระบง ไปแชน าเพอใหเมลดทมน าหนกเบาหรอลบลอยขนมาแลวคดทง แลวน าเมลดถายลงในกระบงทมหญาแหงกรไว หมนรดน าเรอยไป อยาใหขาวแตกหนอ แลวน าไปหวานในทนาทเตรยมดนไวแลว (มลนธขาวไทยในพระบรมราชปถมภ, 2549) การท านาหยอดใชกบการปลกขาวไร เปนการปลกขาวบนทดอนและไมมน าขงในพนทปลกชนดของขาวทปลกกเรยกวา ขาวไร เพราะฉะนนชาวนามกจะปลกแบบหยอด โดยใชรถไถเดนตามไถเปดรองเพอหยอดขาว และมอกคนเดนหยอดเมลดพนธขาวตามทนท และในการหยอดเมลดพนธขาวแลวนน จะใชเทากลบดนปากรอง เมอฝนตกลงมาหรอเมลดไดรบความชมชนจากดนกจะงอกเจรญเตบโตเปนตนขาวชาวนากจะมการไถยกรองและก าจดวชพช การปลกขาวไรจะตองใชพน ธทมอายเบา โดยปลกในตนฤดฝนและเกบเกยวไดในปลายฤดฝน (ส านกวจยและพฒนาขาว, 2560) จากกรรมวธการปลกขาวทกลาวมาขางตนพบวาการท านาหยอดหรอการปลกขาวไร ไมจ าเปนตองปลกในพนทดอนเทานนแตสามารถปลกไดในพนท ทเปนไรนาทไมมน าขงปลกเพอรอฝนในชวงตนฤดโดยจะอาศยน าฝนหรอน าซบในดนเพอใชในการเจรญเตบโต และสามารถปลกแซมกบพชอนขณะยงเลกๆอย ไดโดยผลตเพอใชบรโภคในครวเรอนเพอเปนอาหารหลก สวนทเหลอจากการบรโภคจ าหนายในตลาดทองถนนอกจากเปนการประหยดคาใชจายดานอาหารแลวเปนการเพมรายไดในครวเรอน หรอน าไปแลกเปลยนกบผลผลตอนทครวเรอนของตนขาดแคลน ดวยเหตนคณะผวจย จงมแนวคดทจะออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม เปนการน าหลกการตางๆ มาท าการบรณาการเขาดวยกน ประกอบดวยการก าหนดแนวคดในการวจยออกแบบเครองจกร และปรบปรงวธการท างาน คอ การปลกขาวใหไดปรมาณผลผลตสง ระยะหางระหวางตนและระหวางแถวตองมความสม าเสมอกน ขาวทท าการปลกตองมอตราการรอดชวตสง ไมถกท าลายจากศตรพชมจ านวนตนกอสม าเสมอ มกระบวนการท างานท ไมซบซอน และสะดวกตอการใชงานมความสามารถเชงพนทสงกวาการใชแรงงานคน ซงจะชวยในเรองลดตนทน เหมาะส าหรบการปลกในพนททเปนนาดอนหรอไรนาทไมมน าขงสามารถหยอดได 6 แถว ลดขนตอนในการท านาเพมประสทธภาพในการปลกขาว

3

1.2 วตถประสงคของงานวจย 1. เพอออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 2. เพอหาประสทธภาพการท างานของเครอง อตราการหยอดเมลดพนธตอไรและอตราการ สนเปลองน ามนเชอเพลง

1.3 ขอบเขตการวจย 1. ศกษาระยะหางระหวางแถวของขาวโดยจะมระยะหางระหวางแถว 25 เซนตเมตร ระยะหางระหวางหลม 25 เซนตเมตร หลมละประมาณ 3-7 เมลด/หลม ในพนท 1 งาน 2. ศกษารายละเอยดของเครองหยอดเมลดขาวแบบพวงรถไถเดนตามโดยจะศกษาหลกการท างานของเครอง กลไกการขบเคลอน กลไกการหยอดเมลดพนธและกลไกการโรยปย 3. สามารถปลกไดครงละ 6 แถว เมอเปรยบเทยบกบคนพบวาสามารถหยอดไดเปนแถวเปนแนวมระยะหางในการหยอดทเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของตนขาว 4. เครองท างานไดในพนทนาดอนหรอพนทนาทไมมน าขงและท าการไถพรวนดนแลวในพนท บานแมต ต าบลสะอาดสมบรณ อ าเภอเมอง จงหวดรอยเอด

1.4 นยามศพทเฉพาะ ขาว (Rice) คอ พชจ าพวกใบเลยงเดยวในวงศ (Family) Gramineae อยในสกล (Genus) Oryza ชอเฉพาะของขาวคอ Sativa มใบยาวและบางเสนใบเปนแบบขนานตนเปนล าขอและมดอก เครองหยอดขาว หมายถง อปกรณทสามารถหยอดเมลดขาวทมขนาดเลกลงในหลมทเกษตรกรตองการหยอดเพอลดระยะเวลาในการปลก นาแหง หมายถง พนทนาทไมมน าขงหรอฝนยงไมตกลงมาในชวงหนาแลง รถไถเดนตาม หมายถง เครองจกรกลตนก าลงอกชนดหนงทเปนเครองยนตดเซลแบบสบเดยวไปขบเคลอน ลอรถไถ โดยออกแรงลากจงหรอฉดลากเครองมอทนแรงประเภทตางๆ เชน พรวนจาน ไถหวหม เครองหยอดเมลด เปนตน ระยะหางแถวและหลม 25×25 เซนตเมตร เนองจากตนขาวจะแตกกอเพยง 6-10 ตนเทานน เพราะตนขาวจะเบยดเสยดกนแยงอาหารกนเลยแตกกอไดนอย จ านวนเมลดพนธขาวอยระหวาง 3-7 เมลด เนองจากจะมลกษณะการหยอดคลายกบการท านาด า การปกด าจะใชตนขาว 2-3 ตน/กอ

4

1.5 แผนการด าเนนงาน ตารางท 1.1 ขนตอนการด าเนนงาน

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ลดตนทนและระยะเวลาในการท านา 2. ไดออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาว 3. ไดเครองหยอดขาวใหกบเกษตรกรมาใชในการเพราะปลก

ล าดบ

ขนตอนการด าเนนการ

ระยะเวลาด าเนนการป พ.ศ. 2562-2563

ม.ย ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ 1 ศกษาขอมลและเสนอหว

เรอง

2 เกบรวบรวมขอมลทเกยวกบการออกแบบ

3 จดท าวสดอปกรณพรอมทงออกแบบ

4 สรางเครองทดลองเกบรวบรวมขอมลและแกไขขอมล

5 สรปผลการทดลอง จดท า รปเลมพรอมเสนอผลงาน

5

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

งานวจยนศกษาการปลกขาวโดยใชเครองหยอดขาวทพฒนามาจากเครองตนแบบเพอน ามาวเคราะหหลกการท างานและท าความเขาใจรายละเอยดดงตอไปน 2.1 ขาว 2.2 การปลกขาว 2.3 ทฤษฎการออกแบบเครองหยอดขาว 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.1 ขาว ชอวทยาศาสตร: Oryza วงศ: Poaceae ชอไทย: ขาว (Rice) Species: Oryza sativa (ขาวเอเชย) ขาว เปนเมลดของพชในสกลขาวทพบมากในเอเชย เปนธญพชซงมการปลกมากทสดเปนอนดบสามทวโลกรองจากขาวสาลและขาวโพด สามารถปลกขนไดงายมความทนทานตอทกสภาพภมประเทศในโลกไมวาจะเปนถนแหงแลงแบบทะเลทราย พนทราบลมน าทวมถ ง หรอแมกระทง บนเทอกเขาทหนาวเยน ขาวกยงสามารถงอกงามขนมาไดอยางทรหดอดทน ส าหรบประเทศไทย มประเพณการปลกขาวมาชานาน มทดนปลกขาวมากทสดเปนอนดบทหาของโลกและเปนผสงออกขาวอนดบหนงของโลก ประเทศไทยวางแผนทจะเพมทดนเพอผลตขาวใหไดมากยงขน โดยมเปาหมายทจะเพมพนท 500,000 เฮกตาร จากพนทปลกขาวทมอยแลวเดม 9.2 ลานเฮกตาร ขาวสายพนธทปลกมากทสดในประเทศคอ ขาวหอมมะล ซงเปนขาวประเภททมคณภาพสง อยางไรกตาม ขาวหอมมะลใหผลผลตนอยกวาขาวประเภทอนอยางมาก แตโดยปกตแลวสามารถขายไดราคามากกวาสองเทาของขาวสายพนธอนในตลาดโลก ขาว เปนพชปเดยว ความสง 80-130 เซนตเมตร อาจมความสงไดถง 5 เมตร ในพนธขาวขนน า ซงสามารถเจรญเตบโตในสภาพน าทวม ระบบรากเปนแบบรากฝอย มรากพเศษเจรญออกมาจากสวนโคนของล าตนแลวหยงลงไปในดน มการเจรญของล าตนแบบแตกเปนกอ ล าตนแตละล ามขอและปลองชดเจน จ านวนขอของล าตนขนกบพนธและฤดกาลในการเตบโต แตละขอมใบหนงใบอาจมกงสนๆ หรอรากพเศษเจรญออกมาจากขอของล าตน ปลองทบรเวณโคนล าตนมกเปนปลองสนๆ และ

6

คอยๆ ยดยาวมากขนเมอเจรญไปทางสวนปลายล าตน การเรยงใบแบบสลบ โดยเรยงเปนสองแถวทางดานขางของล าตน มกาบใบหมล าตนซอนขนไปเรอยๆ จนปกคลมสวนปลองของล าตนไวมดชด ลนใบมลกษณะเปนแผนรปสามเหลยม ยาว 1-1.5 เซนตเมตร มกแยกออกจากกน พบเขยวใบมลกษณะเปนเสนหรอฟนเลอยยาวๆ เกดขนทโคนของแผนใบ แผนใบยาว 24-60 เซนตเมตร กวาง 0.6-2.2 เซนตเมตร แผนใบเรยบจนถงมขนกระจายทวแผนใบ มกมขนเลกๆ คลายหนามทขอบของแผนใบ ชอดอกเปนแบบชอแยกแขนง ยาว 9-40 เซนตเมตร ประกอบดวย ชอดอกยอย 50-500 ชอ ขนกบพนธ แตละชอดอกยอยทอยสวนปลายสดของชอดอกประกอบดวยดอกยอยเพยง 1 ดอก มกาบชอยอยขนาดเลก 2 กาบยาว 6-10 เซนตเมตร หอหมทางดานลางของชอดอกยอย ในแตละดอกยอยประกอบดวย กาบลาง (lemma) รปเรอซงอาจมหาง (awn) ยาวถง 15 เซนตเมตร และกาบบน (palea) ซงมหางสน มเกสรเพศผ 6 อน มรงไข 1 อน สวนปลายของเกสรเพศเมยแยกออกเปน 2 แฉก และมขนเปนพ ดอกบานจากปลายชอดอกสโคนชอดอกทนยมเรยกวา รวง ในเวลาเชา เปนพชผสมตวเอง ผลแบบธญพช (caryopsis หรอ grain) มขนาด รปราง และสสนแตกตางกนตามสายพนธ ผลยาว 5-7.5 มลลเมตร กวาง 2-3.5 มลลเมตร รปรางสวนใหญมกเปนรปทรงคลายรปไข รปวงร หรอ ทรงกระบอก สของกาบบนและกาบลางหรอทเรยกวาแกลบซงหอหมผลนนพบวามตงแตสเหลองปนขาว จนถงน าตาลและน าตาลด า (ชาญ, 2536; Vergara and De Datta, 1996) การจ าแนกประเภทของขาวจดได 5 กลม คอ 1. แบงตามประเภทของเนอแขงในเมลดขาวสาร แบงไดเปนขาวเจาและขาวเหนยวซงมตนและลกษณะอยางอนเหมอนกนทกอยาง แตกตางกนทประเภทของเนอแขงในเมลด เมลดขาวเจาประกอบดวยแปงอมโลส (Mylase) ประมาณรอยละ 15-30 สวนเมลดขาวเหนยวประกอบดวยแปงอมโลเพคตน (Amylopectin) เปนสวนใหญและมแปงอมโลสเพยงเลกนอยประมาณรอยละ 5-7 เทานน 2. แบงตามสภาพพนทเพาะปลก แบงตามพนทปลกได 3 แบบ 2.1 ขาวไร (Upland rice) เปนขาวทปลกไดทงบนทราบและทลาดชนไมตองท าคนนาเกบกกน า นยมปลกกนมากใบบรเวณทราบสงตามไหลเขาทางภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออกและภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศ คดเปนเนอทเพาะปลกประมาณรอยละ 10 ของเนอทเพาะปลกทวประเทศ 2.2 ขาวนาสวนหรอนาด า (Lowland rice) ปลกในพนทลมทวๆ ไปมน าขงตงแตระดบ 5-10 เซนตเมตร จนถง 70-80 เซนตเมตร เพอใหมน าหลอเลยงตนขาวตงแตปลกจนกระทงกอนเกบเกยว โดยทสามารถรกษาระดบน าไดและระดบน าตองไมสงเกน 1 เมตร ขาวนาสวนนยมปลกกนมากแทบทกภาคของประเทศคดเปนเนอทเพาะปลก ประมาณรอยละ 80 ของเนอทเพาะปลกทวประเทศ

7

2.3 ขาวขนน าหรอขาวนาเมอง (Floating rice) เปนขาวทปลกในแหลงทไมสามารถรกษาระดบน าได บางครงระดบน าในบรเวณทปลกอาจสงกวา 80 เซนตเมตร จนถง 3-4 เมตร ตองใชขาวพนธพเศษทเรยกวา ขาวลอย หรอขาวฟางลอย สวนมากปลกแถบจงหวดพระนครศรอยธยา สพรรณบร ลพบร พจตร อางทอง ชยนาทและสงหบร คดเปนเนอทเพาะปลกประมาณรอยละ 10 ของเนอทเพาะปลกทวประเทศ 3. แบงตามฤดปลก 3.1 ขาวนาป เปนขาวทปลกไดเฉพาะในฤดฝนเทานน เปนฤดการท านาปกต เรมตงแตเดอนพฤษภาคมถงตลาคมและเกบเกยวเสรจสนลาสดไมเกนเดอนกมภาพนธ เนองจากขาวพวกนตองอาศยชวงแสงทสนลงในตนฤดหนาว เปนกลไกบงคบใหออกดอกหรอออกรวง พนธขาวพนเมองสวนใหญจะเปนขาวไวตอชวงแสง 3.2 ขาวนาปรง เปนนาขาวทตองท านอกฤดท านา เพราะในฤดท านาน ามกจะมากเกนไป ซงขาวทใชท านาปรงจะเปนขาวทแสงไมมอทธพลตอการออกดอก เปนขาวทออกตามอาย ไมวาจะปลกเมอใดพอครบอายกจะเกบเกยวได ขาวทปลกนอกฤดการท านาปกต เรมตงแตเดอนมกราคม ในบางทองทจะเกบเกยวอยางชาทสดไมเกนเดอนเมษายน นยมปลกในทองททมการชลประทานด เชน ในภาคกลาง 4. แบงตามอายการเกบเกยว แบงไดเปนขาวเบา ขาวกลางและขาวหนก โดยอายการเกบเกยวจะนบตงแตวนเพาะกลาหรอหวานขาวในนาจนถงเกบเกยว - ขาวเบา (Early variety) คอ ขาวทมอายเกบเกยว 90 –100 วน - ขาวกลาง (Medium variety) คอ ขาวทมอายเกบเกยว 100-120 วน - ขาวหนก (Late variety) คอ ขาวทมอายเกบเกยว 120 วนขนไป 5. แบงตามรปรางของเมลดขาวสาร - ขาวเมลดสน (Short grain) ความยาวของเมลดไมเกน 5.50 มลลเมตร - ขาวเมลดยาวปานกลาง (Medium grain) ความยาวของเมลดตงแต 5.51-6.60 มลลเมตร - ขาวเมลดยาว (Long grain) ความยาวของเมลดตงแต 6.61-7.50 มลลเมตร - ขาวเมลดยาวมาก (Extra-long grain) ความยาวของเมลดตงแต 7.51 มลลเมตรขนไป

8

2.2 การปลกขาว

2.2.1 การเตรยมดน

การเตรยมดนควรท าการไถดะ 1 ครง และไถแปรเพอท าใหดนแตกละเอยดพอสมควรอก 2 ครง แลวคราดเอาหญาออก ส าหรบในพนททเปนดนเหนยว การคราดครงสดทาย จะตองท าใหดนแตกเปนเทอกโคลนดวย เพราะจะท าใหตนขาวเจรญเตบโต และตงตวไดรวดเรว รากจะเดนหาอาหารไดสะดวก ขณะทก าลงปกด า ระดบน าในนาควรมประมาณ 5 เซนตเมตร เพอจะไดชวยประคองไมใหตนพบ ส าหรบดนทรายในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จะตองท าการปกด าทนท หลงจากทไดไถดะ และเกบวชพชออกแลว เพราะเปนดนทราย มอนทรยวตถต าและดนตกตะกอนเรว ท าใหดนเกาะตวเปนพนแขง หลงจากการไถแลวหนงวน จนท าใหยากแกการปกด า การทจะปรบปรงดน ใหเหมาะกบการปลกขาวนน ใหหวาน สารซลคอนโวกา ในอตรา 20 กโลกรมตอไร ทงนเพอใหคณสมบตทางกายภาพของดนดขน นอกจากน การไถกลบตอซง กมสวนชวยใหดนดขน และเปนการเพมธาตอาหารใหกบดนดวย 2.2.2 เวลาทเหมาะสมส าหรบการปลกหรอปกด า การปลกขาวเรวหรอชาเกนไป อาจท าใหผลตผลลดลงได เปนตนวา ใชพนธขาวทมความไวตอชวงแสง ปลกในฤดนาป โดยปลกตงแตเดอนพฤษภาคม ทงๆ ท พนธดงกลาวน จะออกรวงในตนเดอนธนวาคม ท าใหตนขาวตองอยในนา นานกวาจ าเปน เปดโอกาสใหโรคและแมลงเขาท าลายตนขาวไดเปนเวลานาน เดอนทเหมาะสม ส าหรบการปลกพนธขาวทไวตอชวงแสง และออกดอกในตนเดอนธนวาคมน คอ เดอนสงหาคม เพราะตนขาวจะไดมเวลาเจรญเตบโต จนออกรวง ประมาณ 120 วน ซงเปนระยะเวลาทจ าเปน 2.2.3 ระยะปลก ระยะปลกกมความสมพนธกบการใหผลตผล ระยะปลกนน หมายถง ระยะหางระหวางกอ และระหวางแถว ถาปลกหาง กจะเปลองเนอท ถาปลกถ กจะเปลองเมลดพนธ ระยะปลกทดส าหรบขาวพนธด คอ ระหวางกอ หางกน 20 เซนตเมตร และระหวางแถวหางกน 25 เซนตเมตร นอกจากน ระยะปลกนนยงขนอยกบความอดมสมบรณของดน และชนดของพนธขาวดวย ในทดนทรายทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความอดมสมบรณของดนเหลว จะตองปลกใหถกวาในดนทมความอดมสมบรณของดนด คอ ระยะหางระหวางกอ และระหวางแถวอาจเปน 15 และ 20 เซนตเมตรตามล าดบ เพราะการแตกกอนอยในดน ทมความอดมสมบรณของดนเหลว แตละกอทปกด า ควรใชตนกลาประมาณ 3-5 ตน สวนนาหวานควรใชเมลดพนธประมาณ 8-15 กโลกรม/ไร(บรษท เกษตรน าโชค จ ากด, 2546)

9

2.2.4 วธการปลก การปลกขาว แบงออกไดเปน 3 วธดวยกน 1. การปลกขาวไร หมายถง การปลกขาวบนทดอนดอนและไมมน าขงในพนทปลกชนดของขาวทปลกกเรยกวา ขาวไร พนทดอนสวนมาก เชน เชงภเขามกจะไมมระดบ คอ สงๆ ต าๆ จงไมสามารถไถเตรยมดนและปรบระดบไดงายๆ เหมอนกบพนทราบ เพราะฉะนนชาวนา มกจะปลกแบบหยอด โดยขนแรกท าการตดหญาและตนไมเลกออก แลวท าความสะอาดพนทจะปลกแลว ใชไมปลายแหลมเจาะดน เปนหลมเลกๆ ลกประมาณ 3 เซนตเมตรปากหลมมขนาดกวางประมาณ 1 นว หลมมระยะหางกน ประมาณ 25 × 25 เซนตเมตร ระหวางแถวและระหวางหลมภายในแถว ปกตจะตองหยอดเมลดพนธขาวทนทหลงจากทไดเจาะหลมโดยหยอด 5-8 เมลด/หลม หลงจากหยอดเมลดพนธขาวแลวกใชเทากลบดนปากหลม เมอฝนตกลงมาเมลดไดรบความชนจากดน กจะงอกและเจรญเตบโตเปนตนขาว

ภาพท 2.1 ปลกขาวไร (ทมา: ไทยรฐ ,2558) 2. การปลกขาวนาด า การเตรยมดน ตองท าการเตรยมดนใหดกวาการปลกขาวไร โดยมการไถดะ การไถแปร และการคราด ปกตการไถและคราดในนาด ามกจะใชแรงวว ควาย หรอแทรกเตอรขนาดเลก ทงนเปนเพราะพนทนาด านนไดมคนนาแบงกนออกเปนแปลงเลก ๆ ขนาด 1-2 ไร คนนามไวส าหรบกกเกบน าหรอปลอยน าทงจากแปลงนา นาด าจงมการบงคบระดบน าในนาไดบางพอสมควร กอนทจะท าการไถ ตองรอใหดนมความชนพอทจะไถไดเสยกอน ปกตจะตองรอใหฝนตกจนมน าขงในผนนาหรอไขน าเขาไปในนาเพอท าใหดนเปยก การตกกลา หมายถง การเอาเมลดไปหวานใหงอกและเจรญเตบโตขนมาเปนตนกลาเพอเอาไปปกด า การตกกลาสามารถท าไดหลายวธดวยกน เชน การตกกลาในดนเปยก การตกกลาในดนแหงและการตกกลาแบบปกด า การปกด า ขน

10

แรกใหถอนตนกลาขนมาจากแปลงแลวมดรวมกนเปนมดๆ ตดปลายใบทง ถาตนกลาเลกมากไมตองตดปลายใบทง ส าหรบตนกลาทไดมาจากการตกกลาในดนเปยก จะตองลางเอาดนทรากออกแลวเอาไปปกด าในพนทนาไดเตรยมไว จะตองปกด าใหเปนแถวเปนแนว และมระยะหางระหวางกอมากพอสมควร การปกด าโดยทวไปมกใชตนกลาจ านวน 3-5 ตน/กอ ระยะปลกหรอปกด าจะตองมระยะหางระหวางกอและระหวางแถวประมาณ 25 เซนตเมตร

ภาพท 2.2 การด านา

ทมา: (โครงการเศรษฐกจพอเพยง, 2555) 3. การปลกขาวนาหวาน เปนการปลกขาวโดยใชเมลดพนธขาวหวานลงไปในนาทเตรยมดนไวแลวมวธท าการปลกขาวนาหวานได 2 วธ คอ - การหวานเมลดพนธขาวแหง มกใชวธนในเขตนาน าฝนหรอในพนททควบคมน าไมได โดยเมลดพนธทหวานไมไดเพาะใหงอกเสยกอน เรยกอกอยาง คอ หวานส ารวย เปนการหวานคอยฝนในสภาพดนแหง โดยหวานเมลดพนธขาวหลงจากไถแปร เมอฝนตกลงมาเมลดพนธขาวทหวานไวจะไดงอก บางกรณเพอปองกนการท าลายของศตรขาว จะมการคราดกลบเมลดพนธขาวหลงการหวาน ซงอาจเรยกวาหวานคราดกลบ อกกรณหนงเปนการหวานในสภาพดนเปยก คอ เมอมฝนตกจะท าการเมอไถแปรแลว ท าการหวานเมลดพนธขาวตามทนทแลวคราดกลบ วธน เรยกวาหวานหลงไถ การหวานเมลดพนธขาวแหงจะใชอตราเมลดพนธขาว เฉลยอยทประมาณไรละ 10 – 15 กโลกรม - การหวานขาวตม หรอหวานขาวงอก หรอหวานเพาะเลย เปนการหวานโดยการน าเมลดพนธขาวทมการเพาะใหงอกกลาวคอ แชน าสะอาด 12 – 24 ชวโมง แลวน าไปหม 30 – 48 ชวโมง จนเมลดขาวมรากงอกยาวประมาณ 1 – 2 มลลเมตร ทเรยกวา ตมตา แลวจงหวานลงในพนทนาทเกษตรกรไดเตรยมไวอยางด คอ การไถดะ การไถแปร และ การท าเทอกจนราบเรยบ ( love farmer,2018)

11

ภาพท 2.3 การหวาน ทมา: (ศนยเพาะกลา กลาเจรญ, 2560) 2.2.5 การใหปย ปยเปนอาหารพชทตนขาวตองการมากส าหรบ การเจรญเตบโต โดยเฉพาะดนนา ทมความอดมสมบรณต า จะตองมการใสปยในดนนน เพอตนขาวจะไดแขงแรง แตกกอมาก และใหผลตผลสง ควรใสปยทงในแปลงกลา และแปลงปกด า ตลอดถงพนทนาทปลกแบบหวาน ธาตอาหารทตนขาวตองการปยมาก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม เพราะ ฉะนน ปยขาวจะตองมธาตเหลานจ านวนมาก การใส ปยควรแบงออกเปน 2 ครง คอ ครงแรก กอนตกกลา ปก ด า ซงเรยกวา ปยรองพน ใหใสปยอนทรยโวกา ปรมาณ 50 กโลกรม/ไร รวมกบปยเคม 16-20-0 ส าหรบดนเหนยว หรอ 16-16-8 ส าหรบดนทราย ปรมาณ 15 กโลกรม/ไร และครงท 2 กอนออกรวง ซงเรยกวา ปยแตงหนา ใหใสปยยเรย 10 กโลกรม/ไร 2.2.6 การก าจดวชพช วชพชในนามหลายชนด แตละชนดตางกพยายามจะแยงอาหารหรอปยจากตนขาว เพราะฉะนน ชาวนาจะตองก าจดวชพชใหมากทสดเทาทจะท าได การปราบวชพชท าไดโดยวธการใชมอถอน หรอใชยาฆาวชพชกได ยาทใชกมทงรปทเปนน าเหลว หรอเปนเมดหวาน ลงไปในนาไดโดยตรง

12

2.2.7 การรกษาระดบน าในนา น าในนาหลงจากปลกขาวแลว ควรควบคมระดบน าใหอยประมาณ 5 เซนตเมตร เพราะน าในระดบน เพยงพอตอความตองการของตนขาว เพอคมวชพชไมใหงอกมาแยงปย และยงสามารถละลายปยทเขมขนใหเจอจาง กระจายไดพอเหมาะไปทวแปลง แตหากน ามมากเกนไปจะท าใหปยเจอจาง ระเหยไปกบน าเมอถกแสงแดด และเมอตนขาวออกรวงไดแลวประมาณ 2 สปดาห จะตองไขน าออกจากนา ใหหมด เพอท าใหเมลดแกพรอมทจะเกบเกยวไดใน ขณะทดนนานนแหง ท าใหสะดวกแกการเขาไปเกบ เกยว การขาดน าในระยะการเจรญเตบโตของขาว นอกจากจะท าใหตนขาวไมเจรญเตบโตแลว ยงท าให เกดมวชพชจ านวนมากดวย (เกษตรน าโชค,2558) 2.2.8 โรคทส าคญและการปองกน โรคทสามารถท าความเสยหายใหกบขาวมหลายชนดดวยกน และเกดทสวนตางๆทงทใบ ล าตน เมลด และอนๆ แตกตางกนไป นอกจากนอาจเกดจากระยะการเจรญเตบโตของตนขาว ความเสยหายของพชจากโรค นอกจากจะขนกบชนดของโรคแลความรนแรงของการเปนโรคดวย โรคขาวทส าคญมดงน 1. โรคไหม (Rice Blast Disease) สาเหต เชอรา Pyricularia grisea Sacc.

ภาพท 2.4 โรคไหม (ทมา:ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป) อาการ : ระยะกลา ใบมแผล จดสน าตาลคลายรปตา มสเทาอยตรงกลางแผล ความกวางของแผลประมาณ 2-5 มลลเมตร และความยาวประมาณ 10-15 มลลเมตร แผลสามารถขยายลกลามและกระจายทวบรเวณใบ ถาโรครนแรงกลาขาวจะแหงฟบตายลงทนท อาการคลายกบลกษณะถกไฟไหม

ระยะแตกกอ อาการพบไดทใบ ขอตอของใบและขอตอของล าตน ขนาดแผลจะใหญกวาทพบในระยะกลา แผลลกลามตดตอกนไดทบรเวณขอตอ ใบจะมลกษณะแผลช าสน าตาลด า และหลด

13

ระยะออกรวง (โรคเนาคอรวง) ถาขาวเพงจะเรมใหรวง เมอถกเชอราเขาท าลาย เมลดจะลบหมด แตถาเปนโรคตอนรวงขาวแกใกลเกบเกยว จะปรากฏรอยแผลช าสน าตาลทบรเวณคอรวง ท าใหเปราะหกงาย รวงขาวรวงหลนเสยหายมาก การแพรระบาด: พบโรคในแปลงทตนขาวหนาแนน ท าใหอบลม ถาใสปยสงและมสภาพแหงในตอนกลางวนและชนจดในตอนกลางคน น าคางยาวนานถงตอนสายราว 9 โมง ถาอากาศคอนขางเยน อณหภมประมาณ 22-25 องศาเซลเซยส ลมแรงจะชวยใหโรคแพรกระจายไดด การปองกนก าจด : ใชพนธตานทานโรค ภาคกลาง เชน สพรรณบร 1 สพรรณบร 2 สพรรณบร 60 สพรรณบร 90 ชยนาท 1 ปราจนบร 1 พลายงาม คลองหลวง 1 พษณโลก 1

ภาคเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอ เชน สรนทร 1 เหนยวอบล 2 เหนยวแพร สนปาตอง 1 หางย 71 กเมองหลวง ขาวโปรงไคร น าร ภาคใต เชน ดอกพะยอม

2. โรคใบจดสน าตาล (Brown Spot Disease) สาเหต เชอรา Bipolaris oryzae (Helminthosporium oryzae Breda de Haan.)

ภาพท 2.5 โรคใบจดสน าตาล

(ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป)

อาการ : แผลทใบขาว พบมากในระยะแตกกอมลกษณะเปนจดสน าตาล รปกลมหรอรปไข ขอบนอกสดของแผลมสเหลอง มขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5-1 มลลเมตร แผลทมการพฒนาเตมทขนาดประมาณ 1-2 x 4-10 มลลเมตร บางครงพบแผลไมเปนวงกลมหรอรปไข แตจะเปนรอยเปอนคลายสนมกระจดกระจายทวไปบนใบขาว แผลยงสามารถเกดบนเมลดขาวเปลอก(โรคเมลดดาง)บางแผลมขนาดเลก บางแผลอาจใหญคลมเมลดขาวเปลอก ท าใหเมลดขาวเปลอกสกปรก เสอมคณภาพ เมอน าไปสขาวสารจะหกงาย

14

การแพรระบาด: เกดจากสปอรของเชอราปลวไปตามลม และตดไปกบเมลด การปองกนก าจด : ใชพนธตานทานทเหมาะสมกบสภาพทองท และโดยเฉพาะพนธทมคณสมบตตานทานโรคใบสสม เชน ภาคกลางใชพนธปทมธาน 1 ภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนใหญนยมใชเมลดพนธขาวทน ามาปลก คอ พนธขาวเหนยวสนปาตอง และหางย 71 3. โรคใบขดสน าตาล (Brown Spot Disease) สาเหตเชอรา Cercospora oryzae I. Miyake

ภาพท 2.6 โรคใบขดสน าตาล (ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป) อาการ : ลกษณะแผลทใบมสน าตาลเปนขด ๆ ขนานไปกบเสนใบขาว มกพบในระยะขาวแตกกอ แผลไมกวาง ตรงกลางเลกและไมมรอยช าทแผล ตอมาแผลจะขยายมาตดกน แผลจะมมากตามใบลางและปลายใบ ใบทเปนโรคจะแหงตายจากปลายใบกอน ตนขาวทเปนโรครนแรงจะมแผลสน าตาลทขอตอใบไดเชนกน เชอนสามารถเขาท าลายคอรวง ท าใหคอรวงเนาและหกพบได การแพรระบาด : สปอรของเชอราสามารถปลวไปกบลม และตดไปกบเมลด การปองกนก าจด : ใชพนธตานทานทเหมาะสมเฉพาะทองท เชน ภาคใตใชพนธแกนจนทร ดอกพะยอม ใชปยโปแตสเซยมคลอไรด (0-0-60) อตรา 5-10 กโลกรมตอไร สามารถชวยลดความรนแรงของโรคได กรณทเกดการระบาดของโรครนแรงในระยะขาวตงทอง อาจใชสารปองกนก าจดเชอรา เชน คารเบนดาซม ตามอตราทระบ เพอปองกนการเกดโรคเมลดดาง

15

4. โรคใบวงสน าตาล (Leaf Scald Disease) สาเหต เชอรา Rhynocosporium oryzae Hashioka&Yokogi4

ภาพท 2.7 โรคใบวงสน าตาล (ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป) อาการ : ระยะกลาขาวจะแสดงอาการไหมทปลายใบและมสน าตาลเขม ระยะแตกกออาการสวนใหญจะเกดบนใบ แตมกจะเกดแผลทปลายใบมากกวาบรเวณอนๆ ของใบ แผลทเกดบนใบในระยะแรกมลกษณะเปนรอยช า รปไขยาวๆ แผลสน าตาลปนเทา ขอบแผลสน าตาลออน จากนนแผลจะขยายใหญขนเปนรปวงร ตดตอกน ท าใหเกดอาการใบไหมบรเวณกวาง และเปลยนเปนสฟางขาว ในทสดแผลจะมลกษณะเปนวงซอนๆ กนลกลามเขามาทโคนใบ มผลท าใหขาวแหงกอนก าหนด การแพรระบาด : มพชอาศย เชน หญาชนกาด และหญาขน การปองกนก าจด : ใชพนธขาวตานทาน เชน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอใชพนธก าผาย 15 หางย 71 ก าจดพชอาศยของเชอราสาเหตโรค ในแหลงทเคยมโรคระบาด หรอพบแผลลกษณะอาการดงทกลาวขางตนบนใบขาวจ านวนมาก ในระยะขาวแตกกอ ควรฉดพนสารปองกนก าจดโรคพช เชน ไธโอฟาเนทเมทล โพรพโคนาโซล ตามอตราทระบ

16

5. โรคกาบใบแหง (Sheath blight Disease) สาเหต เชอรา Rhizoctonia solani (Thanatephorus cucumeris (Frank) Donk)

ภาพท 2.8 โรคกาบใบแหง (ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป) อาการ : เรมพบโรคในระยะแตกกอ จนถงระยะใกลเกบเกยว ยงตนขาวมการแตกกอมากเทาใด ตนขาวกจะเบยดเสยดกนมากขน โรคกจะเปนรนแรง ลกษณะแผลสเขยวปนเทา ขนาดประมาณ 1-4 x 2-10 มลลเมตร ปรากฏตามกาบใบ ตรงบรเวณใกลระดบน า แผลจะลกลามขยายใหญขนจนมขนาดไมจ ากดและลกลามขยายขนถงใบขาว ถาเปนพนธขาวทออนแอ แผลสามารถลกลามถงใบธงและกาบหมรวงขาว ท าใหใบและกาบใบเหยวแหง ผลผลตจะลดลงอยางมากมาย การแพรระบาด : เชอราสามารถสรางเมดขยายพนธ อยไดนานในตอซงหรอวชพชในนาตามดนนา และมชวตขามฤดหมนเวยนท าลายขาวไดตลอดฤดการท านา การปองกนก าจด : หลงเกบเกยวขาว และเรมฤดใหม ควรพลกไถหนาดน เพอท าลายเมดขยายพนธของเชอราสาเหตโรค ก าจดวชพชตามคนนาและแหลงน า เพอลดโอกาสการฟกตวและเปนแหลงสะสมของเชอราสาเหตโรค ใชชวภณฑบาซลลส ซบทลส (เชอแบคทเรยปฏปกษ) ตามอตราทระบ ใชสารปองกนก าจดเชอรา เชน วาลดามยซน โพรพโคนาโซล เพนไซครอน (25%ดบบลวพ) หรออดเฟนฟอส ตามอตราทระบโดยพนสารปองกนก าจดเชอรานในบรเวณทเรมพบโรคระบาด ไมจ าเปนตองพนทงแปลง เพราะโรคกาบใบแหงจะเกดเปนหยอม

17

6. โรคเมลดดาง (Dirty Panicle Disease) สาเหต เชอรา Curvularialunata (Wakk)Boed. Cercospora oryzae I.Miyake.

ภาพท 2.9 โรคเมลดดาง

(ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป) อาการ : ในระยะออกรวง พบแผลเปนจดสน าตาลหรอด าทเมลดบนรวงขาว บางสวนกมลายสน าตาลด า และบางพวกมสเทาปนชมพ ทงนเพราะมเชอราหลายชนดทสามารถเขาท าลายและท าใหเกดอาการตางกนไป การเขาท าลายของเชอรามกจะเกดในชวงดอกขาวเรมโผลจากกาบหมรวงจนถงระยะเมลดขาวเรมเปนน านม และอาการเมลดดาง จะปรากฏเดนชดในระยะใกลเกบเกยว การแพรระบาด : เชอราสามารถแพรกระจายไปกบลมตดไปกบเมลดและสามารถแพรกระจายในยงฉางได การปองกนก าจด : ควรเฝาระวงการเกดโรคถาปลกขาวพนธท ออนแอตอโรคน เชน สพรรณบร 60 สพรรณบร 90 พษณโลก 2 และขาวเจาหอมคลองหลวง 1 เมลดพนธทใชปลก ควรคดเลอกจากแปลงทไมเปนโรค คลกเมลดพนธดวยสารปองกนก าจดเชอรา เชน คารเบนดาซม หรอ แมนโคเซบ ในอตรา 3 กรม /เมลดพนธ 1 กโลกรม ในระยะทตนขาวตงทองใกลออกรวงเมอพบอาการใบจดสน าตาลทใบธง และโรคกาบใบเนา ถามฝนตกชก ควรวางมาตรการปองกนแตตนมอ โดยพนสารปองกนก าจดเชอรา เชน โพรพโคนาโซล โพรพโคนาโซล + ไดฟโนโคนาโซล หรอ โพรพโคนาโซล + โพรคลอราซ หรอ คารเบนดาซม + อพอกซโคนาโซล หรอ ฟซราซอล หรอ ทบโคนาโซล หรอ โพรคลอราซ + คารเบนดาซม หรอ แมนโคเซบ หรอ คารเบนดาซม + แมนโคเซบ ตามอตราทระบ

18

7. โ รคขอบใบแห ง (Bacterial Leaf Blight Disease or Bacterial Blight Disease) สาเหต เชอแบคทเรย Xanthomonas oryzae pv. oryzae(exIshiyama) Swings et al.

ภาพท 2.10 โรคขอบใบแหง (ทมา: ส านกวจยและพฒนา,ม.ป.ป)

อาการ :โรคนเปนไดตงแตระยะกลา แตกกอจนถงออกรวง ตนกลากอนน าไปปกด าจะมจดเลกๆ ลกษณะช าทขอบใบของใบลาง ตอมาประมาณ 7-10 วน จดช านจะขยายกลายเปนทางสเหลองยาวตามใบขาว ใบทเปนโรคจะแหงเรว และสเขยวจะจางลงเปนสเทาๆ อาการในระยะปกด าจะแสดงหลงปกด าแลวหนงเดอนถงเดอนครง ใบทเปนโรคขอบใบมรอยขดช า ตอมาจะเปลยนเปนสเหลอง ทแผลมหยดน าสครมคลายยางสนกลม ๆ ขนาดเลกเทาหวเขมหมด ตอมาจะกลายเปนสน าตาลและหลดไปตาม น าหรอฝน ซงจะท าใหโรคสามารถระบาดตอไปได แผลจะขยายไปตามความยาวของใบ บางครงขยายเขาไปขางในตามความกวางของใบ ขอบแผลมลกษณะเปนขอบลายหยก แผลนเมอนานไปจะเปลยนเปนสเทา ใบทเปนโรค ขอบใบจะแหงและมวนตามความยาว ในกรณทตนขาวมความออนแอตอโรคและเชอโรคมปรมาณมาก จะท าใหทอน าทออาหารอดตน ตนขาวจะเหยวเฉาและแหงตายทงตนโดยรวดเรว เรยกอาการของโรคนวา ครเสก (kresek) การแพรระบาด : เชอสาเหตโรคสามารถแพรไปกบน า ในสภาพแวดลอมทมความชนสง และสภาพทมฝนตก ลมพดแรง จะชวยใหโรคแพรระบาดอยางกวางขวางรวดเรว การปองกนก าจด : ใชพนธขาวทตานทาน เชน พนธสพรรณบร 60 สพรรณบร 90 สพรรณบร 1 สพรรณบร 2 กข 7 และ กข 23 ในดนทอดมสมบรณไมควรใสปยไนโตรเจนมาก ไมควรระบายน าจากแปลงทเปนโรคไปสแปลงอน ควรเฝาระวงการเกดโรคถาปลกขาวพนธทออนแอตอโรคน เชน

19

พนธขาวดอกมะล 105 กข6 เหนยวสนปาตอง พษณโลก 2 ชยนาท 1 เมอเรมพบอาการของโรคบนใบขาว ใหใชสารปองกนก าจดโรคพช เชน ไอโซโพรไทโอเลน คอปเปอรไฮดรอกไซด เสตรพโตมยซนซลเฟต+ออกซเตทตราไซคลนไฮโดรคลอรไรด ไตรเบซคคอปเปอรซลเฟต

2.3 ทฤษฎการออกแบบเครองหยอดขาว 2.3.1 ทฤษฎโซ เปนอปกรณทใชในการถายทอดก าลงจากชดตนก าลง ไปยงชดรบก าลงเพอสงตอก าลงไปเพอท าใหอปกรณชนอนขบเคลอนหรอเคลอนทตอไปได โซเปนระบบทสามารถถายทอดก าลงจากเครองไดโดยตรง ทนแรงกระชากหรอแรงดงไดมากทสด การบ ารงรกษาท าไดงาย ราคาไมสง จงท าใหเปนทนยมใชกนอยางแพรหลาย โซสงก าลง ( Chain Transmission) โซสงก าลง เปนอปกรณอกชนดหนงทมการถายทอดก าลงจากชดขบ (ตนก าลง) ไปยงชดตาม (รบก าลง) เพอถายทอดหรอสงก าลงไปยงในการขบเคลอนชนสวนหรอตวเครองจกรโซสงก าลง จะตองมการท างานคกบจานโซ (Sprockets) ซงจะยดอยกบเพลาดานขบและตาม

ภาพท 2.11 แสดงลกษณะสวนประกอของโซสงก าลง

(ทมา: thaimechine, 2559)

20

ประเภทโซสงก าลง ( Type of Chain Transmission ) โซสงก าลงสามารถแบงไดตามลกษณะของโครงสรางของโซไดดงน 1. โซลกกลง (Roller Chain) มสวนประกอบคอ สลก (Bearing pin) ปลอกสลก (Bush) ลกกลง(Roller) แผนประกบดานใน (Inner Plate) และแผนประกบดานนอก (Outer Plate)

ภาพท 2.12 แสดงสวนประกอบของโซลกกลง (Roller Chain)

(ทมา: thaimechine, 2559)

ภาพท 2.13 แสดงโซลกกลง (Roller Chain)

(ทมา: thaimechine,2559)

21

2. โซปลอก (Leaf Chain) มสวนประกอบคลายกบโซลกกลง (Roller Chain) เพยงแตจะมลกกลง (Roller)

ภาพท 2.14 แสดง โซปลอก (Leaf Chain) (ทมา: thaimechine, 2559)

3. โซฟนเฟอง (Chain Sprockets Gear ) มสวนประกอบคอแผนประกบคลายเฟอง โดยทมรองบาก ยดดวยสลก

ภาพท 2.15 แสดงโซฟนเฟอง (Chain Sprockets Gear ) (ทมา: thaimechine, 2559)

22

การเลอกใชโซก าลง -เลอกเบอรของโซและจานโซเปนเบอรเดยวกน -เลอกโซซงมระยะพตซแคบทสดเทาทจะสามารถสงถายก าลงได

ภาพท 2.16 เบอรของโซ (ทมา: ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม, 2559) 2.3.2 ทฤษฎเฟอง เฟองใชท าหนาทถายเทโมเมนตหมนระหวาง 2 เพลา ทมระยะหางระหวางแกนเพลาทสน โดยถายเทในรปของแรง หมายความวา ไมมการสญเสยจากการลนเหมอนสายพาน จงมอตราทดทคงท เฟองเหมาะสมกบการหมนรอบต าจนถงรอบสงๆ ขนอยกบวาเปนเฟองชนดใด ตามแตต าแหนงของเฟองเพลาทวางไวประกบกนจะเรยกลอเฟอง ประเภทของเฟองจะมดงตอไปน - เฟองดอกจอก (Bevel gears) ลกษณะของเฟองคลายกบกรวยฟนของเฟองดอกจอกมทงแบบตรงและแบบเฉยงเฟองดอกจอกเปนเฟองทใชสงก าลงเพอเปลยนทศทางของเพลา สามารถท ามมได 90 องศา และเปนเฟองทใหก าลงในการสงมาก

23

ภาพท 2.17 เฟองดอกจอก (ทมา: เอน เอ เค เอนจเนยรง,2562) - เฟองเกลยวสกร (Spira gears) เปนเฟองเกลยวทใชสงก าลงระหวางเพลาททามม 90 องศาทาหนาทใชเพอตองการเปลยนทศทางของเพลาใหทามมกน 90 องศาคลายกบชดเฟองหนอนแตสามารถสงก าลงไดนอยเนองจากดานขางของฟนมพนทสมผสกนนอยมากสามารถใหอตราทดไดระหวาง 1-5

ภาพท 2.18 เฟองเกลยวสกร

(ทมา: Screw Gears or Spiral Gears,ม.ป.ป) 2.3.3 ทฤษฎสปรง สปรง คอ ขดสปรง หมายถง Coil Spring เปนขดลวดทมเสนผาศนยกลางขนาดตางขดเปนวง รปทรงกระบอก โดยทวไปหมายถงการยดหด ยบ หรอขยายตว ของอปกรณ เรยกวา สปรง เชน การสปรงของยางยด (Rubber Spring) เปนตน ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน วา สปรงหมายถง สงทยดหรอหดแลวคนตวไดเอง (spring) สปรงมหลายประเภท หลายรปแบบ ทนยมใชอยในปจจบน ไดแก

24

-แหนบ (Leaf Spring) สปรงแบบแหนบจะรบน าหนกและแรงสนสะเทอนโดยการ โคงหรองอตว ของแผนแหนบ สปรงขดรบน าหนกโดยการ หด หรอยบตว ของขดสปรง -เหลกบด หรอ ทอรชนบาร (Torsion bar) สวนเหลกบด หรอทอรชนบาร นน จะรบแรงสนสะเทอนโดยการ บดตวของเพลา -สปรงลม (Air Spring) สปรงลมลดแรงสนสะเทอนจากการอดตวของลม ในถงลม - ไฮโดรนวเมตก (Hydro - Pneumatic) สวนสปรงแบบไฮโดรนวเมตก ดดซบ แรงสนสะเทอน โดยการอดตวของแกสไนโตรเจนและของเหลว (ทใชอยเปนน ามนไฮดรอลก) ในระบบสปรงมประโยชนมากตอกลไกประดษฐทเปนอปกรณในชวตประจ าวน สปรงเชอมโยงกบสงประดษฐทมนษยกระท าขนในทกหนทกแหง แมบนเตยงนอนและเฟอรนเจอรทเราใชงาน ใตเบาะลกลงไปกประกอบไปดวยสปรงจ านวนมาก คาการยบของสปรง คา K ของสปรง คอ คาการยบตวของสปรงรถยนต เปนคาความแขงของคอยลสปรง ทใชในระบบรองรบน าหนกรถยนต ส าหรบการผลตรถยนต เมอท าการออกแบบระบบรองรบน าหนกรถยนต วศวกรจะตองก าหนดคา Spring Rate ของคอยลสปรงใหเหมาะสมกบการใชงานและน าหนกของรถยนต เพอใหไดสมรรถนะการขบขและยดเกาะถนนทด รวมถงการทรงตว และความนมนวลในการขบข โดยการออกแบบตองใหสอดคลองกบการใชงานจรง 2.3.4 ทฤษฎทอยาง (ทอพลาสตกลกฟกทอน าเขา) สามารถเปนก าแพงทเปนของแขงหรอความ หลากหลายของการออกแบบผนงทมการเชอมตอสวนใหญใชวธการเชอมตอตวท าละลาย ตามการใช Plasticizers สามารถแบงออกเปน PVC ยาก (ทนตอการกดกรอนและทนตออณหภมสงคอนขางสงใน ขณะทคาใชจายคอนขางสง) แมวาระบบทอ PE ไมไดมความไดเปรยบดานตนทน (ราคาวตถดบ คอนขางสง) แตกมการสงเสรมอยางรวดเรวและเปนทแพรหลาย สาเหตหลกมาจากการเชอมตอทอ PE อยางรวดเรวและสะดวกสบายเชนการเชอมตอดวยความรอน ทอเทฟลอนเนองจากทอ PE ทอ พลาสตกสขาภบาลเกรดทอพลาสตก, ทอ Polyethylene, ทออาหารเกรดทอสขาภบาลทอน าเขาชวง อณหภมหลอมและความหนดละลายของลกษณะของทอ PE มการเชอมทดมากดงนน ทความแขงแรง ของขอตอรอนรอน PE ถงมากกวาความแขงแรงของรางกายทอนอกจากนการใชทอ PE เชอมตอ ฟวชนไฟฟาสามารถท าใหการท างานซอมแซมระบบทอ PE กลายเปนงายและสะดวกจงปรบปรง ความปลอดภยและความนาเชอถอของทอ

25

ประเภทและคณสมบตของทอยาง ทอยางซลโคน, สายยางซลโคน

ภาพท 2.19 ทอยางซลโคน , สายยางซลโคน (ทมา: Guanghai material,2552) ใชส าหรบสงผานของเหลว น า ลม หรอสารเคม เหมาะส าหรบวงการแพทย อาหาร และ เครองดม โรงพยาบาล สถาบนการศกษา หองทดลอง เปนชนสวนปะกอบเครองจกร โรงงานอตสาหกรรม และงานทใชแรงดนไมมากงานทใชเกยวกบสงผานความรอนตางๆ คณสมบต กนน ามน ทนอณหภมรอนเยน สภาพอากาศ โอโซน ไดดเยยม สะอาด ปลอดภย ไมพษ ไรกลน ม ความยดหยนสง เกรดอตสาหกรรม ทนอณหภมสงไดดมาก -ลกษณะ เนอซลโคนสใสขน -ขนาด มขนาดตงแต 1 มลลเมตร – 50 มลลเมตร ความยาว 20 เมตร 25 เมตร 50 เมตร 100 เมตร 2.3.5 ทฤษฎนอตสกร เปนวสดทจ าเปนอยางมากส าหรบการยดวตถสองชนใหตดกน มหนาทคลายตะปแตจะอาศยแรงหมนเพอใหเกลยวเคลอนเจาะทะลเขาไปในเนอวตถได โดยทวไปคนสวนมากมก เรยกวา สกรนอตรวมกนวา นอต อนทจรงแลว สกร และ นอต นนมความแตกตางกนซงอาจท าใหเกดความสบสนระหวางผซอ และผขายได สกร นน หมายถง นอตตวผ ซงมลกษณะเปนเกลยวรอบทรงกระบอกยาว หวสกรจะมหลายประเภทเชน หวหกเหลยม หวแฉก หวผา เปนตน

26

ภาพท 2.20 สกร

(ทมา: บรษท เค.เอส. เอนเทค จ ากด,ม.ป.ป) นอต หรอทมกเรยกกนวา หวนอต นน หมายถง นอตตวเมย ซงมลกษณะคลายแหวน มรตรงกลาง ภายในจะมรองเปนเกลยวเพอทจะสามารถหมนเขากบสกรได หวนอตมหลายประเภท เชน หวนอตหกเหลยม หวนอตตดจาน หวนอตกลม เปนตน

ภาพท 2.21 นอต (Nut) (ทมา: บรษท เค.เอส. เอนเทค จ ากด,ม.ป.ป)

27

2.3.6 ทฤษฎเกยวกบลกปนและแบรงลกปน (Rolling bearing) แบรงลกปนคอหนงใน

สวนประกอบทส าคญทสดของเครองจกรและถกใชงานอยางหลากหลาย แรงกดและการขบเคลอนถก

สงผานเมดลกปน (rolling elements) ทวงอยบนรางลกปน (raceways) การท างานของแบรงลกปน

จะมประสทธภาพสงหากพนผวโลหะไมมการเสยดสกน แตหากมการสมผสกนโดยตรงจะสงผลใหเกด

แรงเสยดทานทไมพงประสงคและกอใหเกดการสกหรอและความเสยหายตามมา ซงอาจท าใหแบรง

เกดการตดขดจนท าใหไมสามารถใชงานได การเลอกใชสารหลอลนจะชวยปกปองแบรงไดอยางดเยยม

จากการใชงานทหนก ความเรวรอบสงและอณหภมทแบรงลกปนจะตองรบมอ ตวอยางเชนใน

อตสาหกรรมการผลตเหลก ฟลมน ามนหลอลนจะตองอยถงแมจะตองท างานภายในแรงกดดนทสง

มากทความเรวรอบต าๆ ในทางกลบกนสารหลอลนทใชกบชนสวนทมกระแสไฟฟาไหลผานตองเป น

จาระบทมความบรสทธคณภาพสง ในขณะทสารหลอลนทถกใชในอตสาหกรรมยานยนตจะตองเปน

สารหลอลนทสามารถชวยปกปองแบรงในชวงอณหภมทกวางมาก ตงแต -40 องศาเซลเซยส และสง

ถง 180 องศาเซลเซยส

ภาพท 2.22 แบรงลกปน

แหฟ (ทมา: ตง แบรงสกรป, 2558)

ตลบลกปนวาย (Y-bearings) ตลบลกปนวายมตลบลกปนเมดกลมรองลกอนกรม 62 และ 63 เปนหลก และยงม อนกรมอนๆ อกซงแตกตางกนในวธการซงจะตดตงตลบลกปนลงบนเพลา มวธการทแตกตางกนอย คอ

28

- แหวนลอคเยองศนยพรอมสลกเกลยว ตลบลกปนพรอมแหวนลอคเยองศนยควรใช ส าหรบชนงานซงมทศทางการหมนคงท ซงม 2 อนกรม : อนกรม : YET 2 พรอมวงแหวนในยนออกมาดานหนงและอนกรม YEL 2 พรอมวงในยนออกมาทงสองดาน ทงสองอนกรมจะมรส าหรบการหลอลนสองรอยในวงแหวนนอกเปนมาตรฐาน SKF สามารถทจะจดตลบลกปนทไมมรส าหรบการหลอลนใหได(ใชตวตอทาย W) แหวนลอคเยองศนยไดรบการอาบสงกะส วงแหวนในของลกปนอนกรม YEL 2 กไดรบการอาบสงกะสดวย - สลกเกลยวลอค (Grub set screw locking) ตลบลกปนทมสลกเกลยวสองตวอยในวงแหวนใน อนกรม YAR 2 เหมาะส าหรบการใชงานซงมทศทางการหมนกลบไปกลบมา วงแหวนในยน ออกมาทงสองดาน และมรส าหรบการหลอลนสองรอยในวงแหวนนอกเปนมาตรฐาน อยางไรกตาม SKF สามารถจดหาตลบลกปนทไมมรส าหรบการหลอลนใหไดตามความตองการ (ระบดวยตวตอทาย W) ตลบลกปนวายมหนวยเปนเมตรกส าหรบเสนผานศนยกลางขนาด 12 ถง 100 มลลเมตร และส าหรบระบบหนวยเปนนว ตงแตเพลาขนาด 5/8 ถง 4 นว วงแหวนนอกมผวโคงทดานนอกและดงนนจงท าใหสามารถรบการเยองแนวเบองตนไดในขณะทตดตงอยในรตวเสอทมผวโคงตลบลกปนวายทงหมดไดรบการปดกนฝนผงทงสองดานดวยแผนกนฝนแบบเสยดส และอดดวยจาระบทมคา NLGI=3 จาระบมคณสมบตในการปองกนการกดกรอนไดดและเหมาะส าหรบการใชงานระหวางอณหภม -30 องศาเซลเซยส ถง 110 องศาเซลเซยส ภายใตการใชงานปกตเราอาจไมตองดแลรกษาตลบลกปนเลย แตภายใตเงอนไขทผดไปจากปกตมาก เราอาจจะตองเปลยนจาระบใหม

ภาพท 2.23 ชดตลบลกปนวาย (ทมา: ตง แบรงสกรป, 2558)

29

2.3.7 ทฤษฎเกยวกบสเตอร คอ อปกรณทใชในการขบเคลอนรถมอเตอรไซค โดยสเตอรคอฟนเฟองทใชขบกบ โซซงทงโซและสเตอรตองท างานควบคกน หากอยางใดอยางหนงเกดความผดปกต อาจท าใหระบบการขบเคลอนของรถมอเตอรไซคไมสามารถขบเคลอนตอไปไดหรอผดปกตตามไปดวย

ภาพท 2.24 ทฤษฎเกยวกบการทดสเตอร (ทมา: Tard filter,ม.ป.ป)

จากตารางอตราทด เราจะสงเกตวาคสเตอรจะมอตราทดแบงออกเปน 3 แบบดวยกน คอ 1. แบบหารลงตว 14/28=2.0000 หรอ 13/39=3.0000 2. แบบหารแลวเกดทศนยม แตไมเกน2ต าเหนง เชน 14/35=2.5000 หรอ16/36=2.2500 3. แบบหารแลวเกดทศนยมเกน3ต าเหนงขนไป เชน 13/40=3.0769 หรอ 14/34=2.4286 แลวทง 3 แบบนมนมขอแตกตางอยางไรมาดกน

30

1. แบบหารลงตว คเฟองไดทมอตราทดแบบนจะไมเปนทยอมรบกนทางทฤษฎ (ยกเวนในเฟอง ไทมมง) เพราะอตราทดเชนนจะท าใหเกดการพบกนของคฟนเดมทกๆรอบการ ท างาน เชนคเฟอง 14/28 อตราทดเทากบ 2:1 คอเฟอง 14 ฟนหมน 1 รอบสวนเฟอง 28 ฟนหมน 2 รอบ ดงนนเฟองท 1 ของเฟอง 14 จะหมนวนมาเจอกบฟนเฟองท 14 และ 28 ของเฟอง 28 ฟนทกๆรอบการท างาน

ภาพท 2.25 อตราทดฟนเฟอง

(ทมา: Tardfilter,ม.ป.ป) ซงลกษณะนจะเกดขนทกๆ คฟนจนท าใหเกดสกหรอทเกดขนเปนการสกหรอทตายตวแลวเมอใดทมการขยบเปลยนแปลงคเฟองนนๆ กจะเกดเสยงดงขนหรอ เกดจากการสกหรอทเกดนนไมตรงกนทนเมอเรามาดถงคสเตอรบาง ถงแมฟนสเตอรจะไมไดขบกนโดยตรงเหมอนกบเฟองเกยรแตปญหาการสกหรอดงทกลาวมาแลวนนกเกดขนได เพราะอยางไรเสย จ านวนขอโซกตายตวเมอการใชงานเกดขนการสกหรอของฟนสเตอรกจะเปนอยางทกลาวมา ดงนนทางโรงงานผลตจงน าฟนเฟองทหารกนไมลงตวมาใช 2. แบบหารแลวเกดทศนยม แตไมเกน 2 ต าแหนง เราทราบกนไปแลววาอตราทดทหารแลวลงตวมผลเสยอยางไร ทนกมาดอตราทดทหารแลวไมลงตวจะมผลดอยางไร แลวทแบงออกมาวาจดทศนยมไมเกน 2 ต าแหนงเปนนเปนอยางไร การทอตราทดหารกนแลวไดลงตว เลขของมาเปนจดทศนยมนนเปนสงทด เพราะฟนเฟองมโอกาสทจะไปพบกบคฟนอนได ท าใหการสกหรอไมซ าซาก แตการทมตวเลขจดทศนยมไมเกน 2 ต าแหนง เชน 14/35=2.5000 หรอ 16/36=2.2500 น มนกมโอกาสทจะไมพบกนซ าๆ ของคฟนใดอก ดงนนแบบทศนยมไม เกน 2 ต าเเหนงเปนแบบทดแตไมดทสด

31

3. แบบหารแลวเกดทศนยมเกน 3 ต าแหนง แบบนเปนแบบททางบรษทผผลตใชกนมากทสดวาจะเปนในสวนของเฟองเกยรเฟองชามคลทช จนถงสเตอร เพราะแบบนฟนเฟองจะหมนวนใหทกฟนเฟองของทงคไดพบกนทกฟนการสกหรอจงเปนไปแบบกระจายตว สรปกคอ การทใหฟนเฟองทกฟนของคเฟองไดพบกนทกฟนเปนสงทดทสด และการทจะไดรไดวาฟนเฟองทกฟนไดพบกนหมดดจากผลค านวณอตราทดวา เปนจดทศนยม เกน 3 ต าแหนงหรอไมซงสเตอรเองกตองใชการดเชนนเหมอนกน แตทงนทงนนในสวนของสเตอรเองยงมตวแปลทส าคญทจะท าใหมผลตอ การแขงขนคอ โซและขนาดของสเตอร วธการตรวจสอบโซและสเตอรรวมทงวธการแกไข 1. ตรวจสอบความหยอนและความตงของโซ ควรตงคาของโซใหอยในระดบทพอด 2. หากพบวาสเตอรรดควรเปลยนสเตอรใหมทนทไมควรฝนใช เพราะอาจท าใหเกดอนตรายในขณะขบขรถมอเตอรไซคได 3. หากตรวจพบวาโซมความหยอนมากเกนไป อาจใหชางชวยตดโซออก 1-2 ขอ เพอให โซมความพอดกบสเตอรการตรวจเชคโซและสเตอรเปนประจ านนนอกจากจะท าใหประสทธภาพในการขบเคลอนของรถมอเตอรไซคเปนปกตดแลว ยงชวยลดความเสยงในการเกดอนตรายและอบตเหตทจะเกดจากโซและสเตอรบกพรองไดอกดวย

32

2.4 งานวจยทเกยวของ ผดงศกด วานชชงและคณะ, (2558) พฒนาเครองหยอดตนกลาขาวนาโยนแบบลากจง และทดสอบสมรรถนะการท างานในการปลกตนกลาขาวนาโยนแบบลากจงพฒนาและออกแบบสรางและทดลองเครองหยอดตนกลาขาวนาโยนประกอบดวยทอหยอดตนกลา 4 ทอ ตดบนโครงเครองซงดานหนามมอจบลากจงและเปนทวางถาดตนกลา 2 ชน ดานขางโครงหลกตดตงลอจกรยาน 2 ลอดานหลง 1 ลอเปนลอพยงเครองหยอด ผลการทดลองพบวา เครองมความสามารถท างานทางไรจรงเฉลย 0.05 ไรตอชวโมง ทประสทธภาพการท างานทางไรเฉลย 84.36 เปอรเซนต มระยะหางระหวางแถวปลกเฉลย 30.73 เซนตเมตร ระยะหางระหวางหลมเฉลย 26.33 เซนตเมตร มตนขาวตงตรง (70-90 องศาเซลเซยส) 85.69 เปอรเซนต ขณะทมอตราการปลกพลาด 2.78 เปอรเซนต จากผลการทดสอบพอไดสรปวา เครองหยอดตนกลาขาวนาโยนสามารถประหยดเมลดพนธไดมาก โดยใชเมลดพนธเพยง 0.67 กโลกรม/ไร ยทธนา เครอหาญพงศและคณะ , (2556) เครองหยอดเมลดพชหลงนาตดพวงทายรถแทรกเตอรเปนเครองจกรทถกออกแบบเพอตอบสนองนโยบาย ในการหาพชทเหมาะสม มาทดแทนการปลกขาวนาป โดยพชหลงนาจะเปนพชน านอยและมระยะเวลาในการปลกสน เครองหยอดม 5 แถว ตวเปดรองเปนแบบจานกลมมระบบหยอดเปนแบบแผนจานแบบแผนเอยง ซงชวยควบคมการก าหนดปรมาณเมลดของแตละพชใหเปนไปตามค าแนะน าของกลมวชาการเกษตร (อปกรณหยอดเมลด ทดสอบในหองปฏบตการตามมาตรฐานของกระทรวงอตสาหกรรม มอก.1235-2537) ตวกลบเปนตวกลบทถกออกแบบใหมการกลบดนไดอยางมประสทธภาพ วสดทกชนผลตในประเทศ ผลการทดลองอยในการหยอดถวเขยวในแปลงเกษตรกรจงหวดสพรรณบร พบวามความสามารถในการท างาน 0.61 hahr-1 ใชปรมาณเมลด 75-74 kaha-1 ส าหรบการทดสอบหยอดขาวโพดฝกออน ในแปลงเกษตรจงหวดราชบร พบวาความสามารถในการท างาน 0.56 hahr-1 ใชปรมาณเมลด 25-44 kghr-1 เครองหยอดเมลดพชหลงนา สามารถใชในการแกปญหาการขาดแคลนตลาดแรงงานในภาคเกษตรกร

33

ธฏษธรรมช ลาโสภาและคณะ, (2562) ศกษาการออกแบบและสรางเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงจอบหมนตดน สามารถเบกรองหยอดเมลดและกลบดนเสรจในขนตอนเดยว สามารถลดตนทนการท านาแบบปกด าและแบบหวานดวยมอ ลดขนตอนการท านาแบบเดมทตองท าหลายรอบ มาเปนรอบเดยวเสรจ เครองหยอดมขนาด 150 × 120 × 110 เซนตเมตร วสดทใชท าเปนเหลก อลมเนยมและพลาสตก ตวเครองมน าหนกเบา (120 กโลกรม) ซอมบ ารงงาย อะไหลหางายจากรานคาในทองถน จากการทดลองหยอดขาว 10 ไร ใชเวลา 5 ชวโมง ตอพวงเครองหยอดกบรถไถขนาด 24 แรงมา ใชน ามนดเซลทงหมด 10 ลตรใชขาวเปลอก 5 กโลกรม/ไร (กโลกรมละ 30 บาท เทากบ 150 บาท/ไร) จงสามารถลดตนทนการท านาจากปกต 1,800 บาท (คาไถ 300 + คาตดน 300 + คาหยอด 300 + คาเมลด 900) เหลอเพยง 830 บาท/ไร (คาไถ 300 + คาตดนและหยอด 400 + คาเมลดพนธ 150) สามารถน าเครองนมาแกปญหาการท านาแบบหยอดไดอยางคมคาและมประสทธภาพ สพรรณ นาคสงคและคณะ, (2560) ศกษาและออกแบบพฒนาเครองหยอดเมลดขาวไรแบบจานแนวตงรวมกบกลมเกษตรกรโครงการเครองจกรกลเกษตรเพชรน าหนงใน อ.ทายาง จ.เพชรบร เครองมสวนประกอบทส าคญ ดงน 1.ถงบรรจเมลด 2.จานก าหนดเมลด 3.โครงของเครอง 4.ลอจกดน 5.อปกรณเปดรอง 6.ทอน าเมลด 7.อปกรณกลบดน และ 8.เฟองทดรอบ โดยมหลกการท างานคอ เมอเครองท างานอปกรณ (เปดรองจะท าการเปดดน ลอจกดนกจะสงก าลงไปยงจาน ก าหนดเมลดทอยในถงบรรจเมลด เมลดจะขนมาตามกระพอในแผนจานหมน จะตกมายงทอน าเมลดเมอถงจดทก าหนดไวลงดนทไดเปดรองไวแลวจะมแผนกลบดน มาเปดรองดน โดยใชจานก าหนดเมลดท 4-10 เมลดพนธขาวตอหลมมถงบรรจเมลด 6 ถง ผลจากการทดลองในหองปฏบตการพบวา สามารถหยอดเมลดพนธขาว 8.26 เมลด/หลม และมเมลดพนธขาวทสญเสย (แตก) ท 1.25 เมลด/หลมหลงจากนนเมอท าการทดลองในแปลงเพาะปลกพบวา รถแทรกเตอรใชความเรว 3.5 กโลเมตร/ชวโมงในการหยอดเมลดพนธขาว สามารถหยอดเมลดพนธขาว 8.65 เมลด/หลมและมเมลดทสญเสย 1.32 เมลดตอหลมและใชเมลดพนธขาว 3 กโลกรม/ไร ซงมความแมนย าในการหยอดเพมขน และลดตนทนคาเมลดพนธขาวใหนอยลงกวาเครองทเกษตรกรใชอยในปจจบน

34

มนตร ทาสนเทยะและคณะ, (2559) เปนการออกแบบและปรบปรงอปกรณก าหนดเมลดท าจากวสดเหลกหนา 5 มลลเมตร เจาะรกวาง 1.25 เซนตเมตร ขนาดเสนผานศนยกลาง 33 เซนตเมตรการท างานของอปกรณนจะท างานรวมกบลอปลกโดยลอปลกมขนาดเสนผานศนยกลางเทากบ 180 เซนตเมตรผลการปลกขาวไดระยะระหวางตนเมอท าการปลกขและปลกหาง เทากบ 22.30 และ 32.40 เซนตเมตร และระหวางแถว 25 เซนตเมตร ความหนาแนนตนพช เมอท าการปลกถและปลกหางเทากลบ 125 และ 93 ตน ตอตารางเมตร ความสามารถเชงพนทเทากบ 3.20 ไร/ชวโมง สงกวาการใชแรงงานคนเทากบ 2.30 ไร/ชวโมง อตราการใชเมลดเมอเปรยบเทยบกบการท านาหวาน นาด า กบการปลกแบบถและปลกหางเทากบ 35.11 10.3 และ 8.1 กโลกรม/ไร ประสทธภาพเชงเวลา 90 เปอรเซนต เปอรเซนตการงอก 75 เปอรเซน และอตราการสนเปลองพลงงานเชอเพลงเทากบ 2.3 ลตร/ไร จากผลการทดลองการท างานจรงในการปลกขาวพบวา เครองปลกทไดรบการพฒนากลไกจากเครองหยอดขาวโพดมาใชในกระบวนการปลกขาวแบบหยอดเมลดสามารถท างานในพนทไดจรง มลกษณะการปลกรปแบบเดยวกบการท านาด า คอการหยอดเมลดของเครองปลกท าใหไดตนกลาทผานการปลกมระยะหางระหวางตนใกลเคยงการท านาด า ความลกของการปลอยเมลดอยในระดบทเหมาะสม เมลดขาวสามารถเกบสะสมความชนและมการฝงกลบเมอมน าทวมขงหรอการไหลของเมลดและไมมเมลดสญเสยทเกดจากการเขาท าลายของสตวจ าพวกนก

35

บทท 3 วธการด าเนนงาน

ในการออกแบบเพอเพมประสทธภาพในการพฒนาเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม ทางคณะผจดท าไดมการด าเนนโครงการและวางแผนการด าเนนงาน โดยไดรบค าแนะน าจากอาจารยทปรกษา และมการแบงขนตอนการด าเนนงานออกเปน 7 ขนตอนดงตอไปน 3.1 ศกษาและหาขอมลจากงานวจยของเครองหยอดขาว 3.2 การออกแบบละเขยนแบบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 3.3 เตรยมวสดและอปกรณส าหรบสรางเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 3.4 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 3.5 หลกการท างานของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม 3.6 การทดสอบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

36

จากการออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม เพอใหมการด าเนนงานเปนไปตามขนตอนและใหโครงการประสบความส าเรจตามวตถประสงคทวางไว และผจดท าจงไดก าหนดขนตอนในการสรางแผนภาพ ดงแสดงตามภาพท 3.1 ภาพท 3.1 แสดงขนตอนและวธการในการด าเนนงาน

ศกษาและหาขอมลจากงานวจยของเครองหยอดขาว

การออกแบบและเขยนแบบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

การเตรยมวสดและอปกรณส าหรบสรางเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

สรางและปรบปรงเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

น าเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตามไปทดสอบในพนทจรงในพนท บานแมต

ต าบลสะอาดสมบรณ อ าเภอเมอง จงหวดรอยเอด

ทดสอบเครอง

ผาน ไมผาน

37

3.1 ศกษาและหาขอมลเบองตนเกยวกบเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

ศกษาหาขอมลเบองตนทเกยวของกบเครองหยอดขาว และงานวจยทเกยวของกบเครอง

หยอดขาวและน าขอมลทเกยวของมาพฒนาและออกแบบสรางเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดน

ตาม โดยมการท างานเปน 3 ระบบ ดงน

1. ระบบสงก าลง เครองหยอดแบบพวงรถเดนตามใชตนก าลงจาก รถไถเดนตาม โดยใชรถ

ไถเดนตาม 10 แรงมา

2. ระบบถงหยอดเมลดพนธขาว ประกอบไปดวย จานปลอยเมลดพนธขาวลงสหลม

3. ระบบกลไกขบเคลอน ประกอบไปดวยลอหมนขบเคลอนดานหลง โดยจะเปนตว

ขบเคลอนระบบเฟองหมนทงหมดของเครอง ใชแรงหมนจากการลากของรถไถเดนตาม

ดงแสดงตามภาพท 3.2

ภาพท 3.2 ภาพแสดงระบบตางๆของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

เฟองขบเคลอน

สวนของถง

สวนของถง

ปยเคม

38

3.2 การออกแบบและเขยนแบบเครองหยอดเมลดพนธขาวแบบพวงรถไถเดนตาม

การออกแบบและเขยนแบบเครองหยอดเมลดพนธขาวแบบพวงรถไถเดนตาม มสวนประกอบ

ดงตอไปน

3.2.2 การออกแบบฐานและโครงสรางเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม มขนาดความ

สง 80 เซนตเมตร ความกวาง 520 เซนตเมตรและความยาว 1 เมตร 34 เซนตเมตร ระยะหาง

ระหวางชดเปดรอง 25 เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท 3.3

ภาพท 3.3 ฐานและโครงสรางเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

39

3.2.3 การออกแบบถงส าหรบใสเมลดพนธขาว มความสง 30 เซนตเมตร ความกวาง 134

เซนตเมตร ความยาว 52 เซนตเมตร ขนาดของชองใสเมลดพนธขาวเปนรปวงกลมมเสนผาศนยกลาง

2 เซนตเมตร ทดานลางบรรจท ามมลาดเอยงเพอใหเมลดพนธขาวไหลลงในชองก าหนดเมลด 1

เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท 3.4

ภาพท 3.4 ถงเมลดพนธขาวส าหรบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

3.2.4 การออกแบบจานปลอยส าหรบเมลดพนธขาว มเสนผาศนยกลาง 19 เซนตเมตร และมชอง

ปลอยเมลดพนธขาว 7 ร มความกวาง 1 เซนตเมตร และหนา 0.5 เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท

3.5

ภาพท 3.5 จานส าหรบปลอยเมลดพนธขาวส าหรบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

40

3.2.5 การออกแบบวงลอส าหรบขบเคลอนกลไกระบบเพลาทงหมดของเครองมเสนผาศนยกลาง

30 เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท 3.6

ภาพท 3.6 ลอส าหรบขบเคลอนกลไกเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

3.2.6 การออกแบบถงปย ความยาว 97 เซนตเมตร ความกวาง 20 เซนตเมตร ความสงจาก

กนถง 30 เซนตเมตร ความกวางรส าหรบใสเพลา 2.7 เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท 3.7

ภาพท 3.7 ถงส าหรบหยอดปยเคม

41

3.2.7 การออกแบบเพลาส าหรบหยอดปย ความยาวของเพลา 1 เมตร 32 เซนตเมตร ความ

กวางของรหยอดปยเคม 2.2 เซนตเมตร ความกวางของเพลา 2.5 เซนตเมตร ดงแสดงตามภาพท

3.8

ภาพท 3.8 เพลาขบเคลอนส าหรบหยอดปยเคม

3.2.8 ลกษณะของเครองในแตละมม

1. ลกษณะของเครองดานบน ดงแสดงตามภาพท 3.9

ภาพท 3.9 ภาพดานบนของเครอง

42

2. ลกษณะของเครองดานลาง ดงแสดงตามภาพท 3.10

ภาพท 3.10 ภาพดานลางของเครอง

3. ลกษณะของเครองดานหนา ดงแสดงตามภาพท 3.11

ภาพท 3.11 ภาพดานหนาของเครอง

43

4. ลกษณะของเครองดานหลง ดงแสดงตามภาพท 3.12

ภาพท 3.12 ภาพดานหลงของเครอง

5. ลกษณะของเครองดานขาง ดงแสดงตามภาพท 3.13

ภาพท 3.13 ภาพดานขางของเครอง

44

3.3 วสดอปกรณส าหรบสรางเครองหยอดเมลดพนธขาวแบบรถไถเดนตาม

เมอท าการออกแบบเครองหยอดเมลดพนธขาวเสรจเรยบรอยแลว ทางคณะผจดท าโครงการ

จงไดท าการหาขอมลเกยวกบวสดอปกรณทใชในการสรางเครองหยอดเมลดพนธขาวซงจะแบง

ออกเปน 3 กลม ดงน

1. กลมอปกรณและเครองมอทใชมดงน (1) เครองตดเหลกไฟเบอร (2) ตเชอม (3) ชดประแจ 1

ชด (4) ตลบเมตร (5) สวาน (6) หนเจยร

ภาพท 3.14 อปกรณและเครองมอ

ทมา: (รงโรจนอปกรณ, 2558)

1 2 3 4

5 6

45

1. กลองอปกรณส าเรจรปไดแก (1) สเตอร (2) สปรงหกลม (3) โซเฟอง (4) แบรง (5) นอต

(6) สายยาง (7) โชค

ภาพท 3.15 อปกรณส าเรจ

รปทมา: (Thaimechanic, 2558)

2. อปกรณทไมส าเรจรป ไดแก (1) โครงเครอง (2) ตวถง (3) วงลอขบเคลอน

ภาพท 3.16 อปกรณไมส าเรจรป

1 2 3 4

5 6 7

1 2 3

46

3.4 โครงสรางเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

3.4.1 องคประกอบของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม มสวนประกอบทงหมดดงน

ภาพท 3.17 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม (ภาพดานบน) หมายเลข 1 โครงสรางของเครอง หมายเลข 4 วงลอส าหรบขบเคลอน หมายเลข 2 จานปลอยเมลดพนธขาว หมายเลข 5 ถงส าหรบใสปย หมายเลข 3 ชดสเตอร หมายเลข 6 ถงส าหรบใสเมลดพนธขาว

1

2

3

4

5

6

47

ภาพท 3.18 โครงสรางของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม (ภาพดานลาง) หมายเลข 1 เพลาส าหรบขบเคลอน หมายเลข 4 ทฝงกลบเมลดพนธ หมายเลข 2 ทเปดรอง หมายเลข 5 ชองส าหรบปลอยเมลดปย หมายเลข 3 ชองส าหรบปลอยเมลดพนธขาว

1

2

5

4

3

48

3.5 หลกการท างานของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 3.5.1 เครองหยอดขาวตอพวงรถไถเดนตามจะใชก าลงฉดลากจากรถไถเดนตาม ขณะเคลอนตวจะท าใหก าลงการหมนจากลอสงเฟองและโซไปยงเพลากลางและแกนเพลาของถงปยเคมทท าการเจาะรบนแกนเพลาทงหมด 5 ร เพอท าการหมนตกเมลดปยเคมโรงลงสแปลงนาและเพอหมนใหชดเฟองดอกจอกสงก าลงไปยงเพลาแนวตงขบจานจายใหหมนน าพาเมลดพนธลงไปอยในรของจานจายใหไปตรงกบรดานลางของกระบะสงเมลดพนธขาวผานทอยางไปยงรองปลกบนแปลง ซงถกชดเปดรองเปดรอไวและจะถกกลบดวยทฝงกลบทออกแบบไวจะถกก าหนดตามวงลอขบเคลอนทเราก าหนดไวคอระยะหางตอหลม 25 เซนตเมตร 3.6 การทดสอบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 3.6.1 วตถประสงคของการทดสอบ 1. เพอทดสอบประสทธภาพในการหยอด เพอหาอตราการสนเปลองเมลดพนธ 2. เพอหาการสนเปลองน ามนเชอเพลง 3.6.2 วธการทดสอบ 3.6.2.1 ทดสอบประสทธภาพการหยอด เพอหาอตราการสนเปลองเมลดพนธ 1. ทดสอบการหยอด 3 ครง ระยะทาง 1 งาน 2. เตรยมเมลดพนธขาว 5 กโลกรม 3. ปยเคม 5 กโลกรม 3 ชด 4. ทดสอบแลวจบเวลา 3 ครง รอบละ 5 กโลกรม 5. น าขอมลทไดไปวเคราะหแลวสรปผลการทดลอง 3.6.2.2 หาการสนเปลองน ามนเชอเพลง 1. ใชน ามนในปรมาตร 1 ลตร/รอบ 2. อปกรณวดการสนเปลองของน ามน 3. เมอท าการทดสอบเสรจ น าน ามนทเหลอมาวดอตราการสนเปลอง 4. น าขอมลทไดมาบนทกลงตารางการทดสอบ

49

3.6.2.3 หาจดคมทนและตนทนในการปลกขาว โดยใชรถไถเดนตาม 10 แรงมา ในพนท 1 งาน หรอ 400 ตารางเมตร โดยจะมคาใชจาย ดงน - ตนทนคาเครอง - คาแรง - คาน ามนเชอเพลง 1 ลตร 1. คาใชจายในเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม คาน ามน = ปรมาณน ามนเชอเพลง (ลตร) × ราคาน ามน (ลตร/หนวย) × ท างานวนละ (ชวโมง) (3.1) 2. หาจดคมทนของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม P(x) = Fc + V(x)

x = F

P-V (3.2)

3. หาระยะเวลาคนทน เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม หาก าไรของการปลกขาว = (จ านวนผลผลตของขาวตอชวโมง × ราคาขาย) – (จ านวน

ผลผลตของขาวตอชวโมง × ตนทนวตถดบ)

ระยะเวลาคนทน = เครองท างานตอไร

ผลตอบแทน − ตนทนผนแปร (3.3)

50

บทท 4 ผลการศกษา

จากการศกษาการออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามทางคณะผจดท าไดน าผลทไดจากการทดสอบประสทธภาพและวเคราะหผลการทดสอบของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามโดยจะมรายละเอยดดงตอไปน 4.1 ผลการออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 4.2 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 4.3 ผลการวเคราะหการหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง 4.4 วเคราะหเปรยบเทยบเชงเศรษฐศาสตร 4.1 ผลการออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม การเปรยบเทยบองคประกอบของเครองตนแบบและเครองทพฒนาขนใหมมรายละเอยด ดงน 1. สวนประกอบของเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตามตนแบบ

ภาพท 4.1 เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

51

สวนประกอบของเครองตนแบบ ดงน 1. ถงหยอดเมลด 2. จานหยอดเมลด 3. ชดเปดรอง 4. ชดฝงกลบ 5. สายยางล าเลยง จากภาพท 4.1 แสดงใหเหนถงสวนประกอบของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามตนแบบ มหลกการท างาน 5 สวน คอ 1.ระบบสงก าลงโดยใชแรงขบเคลอนจากจากรถไถเดนตาม 10 แรงมา 2. ชดเปดรองพรอมกลบ 3. ระบบเฟอง 4. ระบบจานหยอดขาวและระบบท 5. ระบบหยอดปย เรมจากระบบท 1. ระบบสงก าลง โดยใชแรงขบเคลอนจากรถไถเดนตาม จากนนวงลอจะท าการหมน เพอใหระบบท 2 และระบบท 3 ท างานพรอมกน โดยชดเปดรองจะเปดหนาดนเพอรอรบเมลดขาวทจะหลนลงมายงดนทเปดไวและระบบเฟองจะหมนเพอขบเคลอนใหระบบท 4 และระบบท 5 จะท างาน โดยระบบจานหยอดเมลด หยอดเมลดพนธขาวลงสรองดนโดยใชชดเปดรองดนทเปดไวและตวกลบจะท าการกลบรองดนเพอใหระบบหยอดปยหยอดปยลงหนาดนทกลบแลว 2. สวนประกอบของการท างานโดยการใชแรงงานคนในการหยอดเมลดพนธขาว

ภาพท 4.2 การท านาหยอดโดยใชแรงงานคน

52

จากภาพท 4.2 แสดงใหเหนการท างานของแรงงานคนในการท านาแหงโดยหยอดเมลดพนธขาวลงในดน ซงมหลกการท างาน คอ ในการท านาแหงโดยใชแรงงานคนในแตละครง จ าเปนจะตองใชคนจ านวน 3-4 คนตอการท านาในแตละครง ซงการท านาแหงจากการใชแรงงานคนจะตองแบงหนาทของแตละคน ใหชดเจน ทงน ในคนๆ เดยวไมสามารถทจะท าไดพรอมๆ กนในหลายหนาท เชน ขดหลม,หยอดเมลดพนธขาวและการใสปย ดงนนการทจะลดการใชแรงงานคนจะท าใหประหยดตนทน จงจ าเปนอยางยงทจะมเครองมอหรออปกรณมาชวยในการท านาแบบแหง ซงคณะผวจยจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป 3. สวนประกอบของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

ภาพท 4.3 เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม

สวนประกอบของเครองแบบใหมม ดงน

1. ชดเปดรอง 4. สายยางล าเลยง

2. ถงหยอดเมลดขาว 5. วงลอขบเคลอน

3. ถงหยอดปย 6. ชดฝงกลบเมลดพนธ

2

1

3

5

4-6

53

จากภาพท 4.3 จะแสดงใหเหนถงสวนประกอบของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามแบบใหม ซงมหลกการท างานเพอใหกลไกของเครองหยอดขาวท างานโดยมหลกการ 5 ระบบ คอ 1.ระบบตนก าลง โดยจะใชตนก าลงจากรถไถเดนตาม 10 แรงมา จากนนระบบวงลอกบเฟองจะท าการหมนเพอใหระบบท 2. ซงจะไดรบแรงขบเคลอนจากรถไถเดนตามโดยจะขบเคลอนเฟองหมนและจานก าหนดเมลดพนธใหหมนน าเอาเมลดตกลงผานทอยางสแปลงนา ในสวนของระบบท 3. การโรยของปยเคมจะท าการโรยเมอระบบเฟองมการหมนเกดขนซง ระบบท 4. จะเปนชดเปดรองดนเปนการเปดหนาดนเพอส าหรบหยอดเมลดพนธ ระบบท 5. ชดฟงกลบจะกลบรองทถกเปดขนเพอฝงกลบเมลดพนธ

54

4.2 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพของเครองหยอดเมลดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม 4.2.1 ผลการทดลองหาประสทธภาพของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม โดยจะมการทดสอบในพนท 20×20 เมตร และทดลองทงหมด 3 รอบ โดยการเตรยมเมลดพนธขาวและปยเคมอยางละ 5 กโลกรม ผลการทดลองแสดงไวตามตารางท 4.1 ดงตอไปน ตารางท 4.1 แสดงผลการทดลองการหาประสทธภาพของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวง

ตารางการทดสอบ (เครอง)

ครงท เวลาในการ

ทดสอบ (นาท)

เมลดพนธทใชในการหยอด

เมลดพนธขาวทเหลอหลงการ

ทดลอง

ปยเคมทใชในการหยอด

ปยเคมทเหลอหลงการทดลอง

1 23 1.250 3.750 3.200 1.800 2 24 1.372 3.628 3.250 1.750 3 21 1.191 3.809 3.150 1.850

เฉลย 22.66 1.271 3.729 3.200 1.800

จากตารางท 4.1 การหยอดเมลดพนธขาวและปยเคมจะเปนการหยอดตามล าดบลงในหลม หลงจากท าการทดสอบทงหมด 3 ครง จงไดเวลาทเหมาะสมในการหยอดเมลดพนธขาวของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามเฉลย 22.66 นาท/ครง ใน 1 งาน หรอคดเปน 90.64 นาท/ไร จะท าการหยอดเมลดพนธขาวในพนท 1 งาน ซงจะท าการไถทงหมดเทากบ 16 รอบ ซงจะใชเมลดพนธเฉลยจ านวน 1.271 กโลกรม ใน 1 งาน หรอคดเปน 5.084 กโลกรม/ไร ปรมาณปยเคมทใชในการหยอดเฉลยจ านวน 3.2 กโลกรม/งาน หรอคดเปน 12.8 กโลกรม/ไร ดงนนเมอท าการทดลองหยอดเมลดพนธขาวโดยเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดน

ตาม จงท าการสมตรวจจ านวนเมลดพนธทลงหลมตามเกณฑ (3-7 เมลด/หลม) ในการไถ 1 รอบ เพอ

เปรยบเทยบหาจ านวนเมลดพนธขาวทลงหลมตามเกณฑใน 1 งาน แสดงผลดงตารางท 4.2

55

ตารางท 4.2 ตารางแสดงประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวในพนท 20×20 เมตร ซง

ในการหยอดเมลดพนธขาวจะไดจ านวนหลมทงหมด 9,216 หลม ใน 1 งาน

ครงท จ านวนเมลดพนธทลงหลม เฉลย 3-7 เมลด

จ านวนเมลดพนธทลงหลมต ากวา 3 เมลด และเกน 7 เมลด

คดเปนเปอรเซนต

1 9,100 6 98.7 2 9,080 11 98.5 3 9,110 8 98.8

เฉลย 9,096 8 98.6

จากตารางท 4.2 พบวาในการทดลองหาประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวโดยเครองหยอดขาว

แบบพวงรถไถเดนตามในพนท 1 งาน พบวามจ านวนเมลดพนธขาวทเฉลยลงหลม 3-7 เมลด คดเปน

98.6 เปอรเซนต แสดงดงรป 4.4

( ก ) ( ข ) ( ค )

ภาพท 4.4 ลกษณะการปลกโดยใชเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม ( ก ) แสดงระยะหางระหวางหลมของการหยอดเมลดพนธขาว ( ข ) แสดงการเปดรองของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม ( ค ) แสดงจ านวนของเมลดพนธขาวทหยอดโดยเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามลงสหลม

56

4.2.2 ผลการทดลองการหยอดขาวนาแหงโดยใชแรงงานคน ทดสอบในพนท 20 เมตร×20 เมตร (1 งาน) และทดลองทงหมด 3 รอบ โดยเตรยมเมลดพนธขาว 5 กโลกรมและปยเคม 5 กโลกรม ผลของการทดลองแสดงไวในตารางท 4.3 ดงตอไปน ตารางท 4.3 แสดงผลการทดลองการหาประสทธภาพของการท างานของคน

ครงท

เวลาในการทดลองการ

หยอด (นาท)

เมลดพนธทใชใน

การหยอด

เมลดพนธขาวทเหลอหลงการทดลอง

ระยะหางระหวาง

แถว เซนตเมตร

ปยเคมทใชในการหยอด

ปยเคมทเหลอหลงการทดลอง

เวลาในการหวานปย (นาท)

1 32.45 3.600 1,400 30×37 4.100 0.9 13.50 2 31.50 3.850 1,150 35×35 3.900 1.100 14.10 3 30.25 3.800 1,200 40×45 4.000 1.000 14.25

เฉลย 31.4 3.750 1,250 35×39 4.000 1.000 13.95

จากตารางท 4.3 แสดงผลการทดลองการใชแรงงานคนในการหยอดเมลดพนธขาวในพนท 1 งาน จ านวน 3 คนพบวา หลงท าการทดลองในการหยอดเมลดพนธขาวของคนเฉลยอยท 31.4 นาท/งานและเวลาในการหวานปยเฉลยอยท 13.95 นาท/งาน ดงนนเวลาในการท างานของคนอยท 45.35 นาท/งาน หรอคดเปน 3.02 ชวโมง/ไร ใน 1 งานใชเมลดพนธขาวจ านวน 3.75 กโลกรม/งาน หรอคดเปน 15 กโลกรม/ไร ปรมาณปยในการหยอด 1 งาน เฉลยอยท 4 กโลกรม/งาน หรอคดเปน 16 กโลกรม/ไร ระยะหางระหวางแถวและหลมอยท 35×39 เซนตเมตร ดงนนเมอท าการทดลองหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคน จงท าการสมตรวจจ านวนเมลดพนธทลงหลม (3-7 เมลด/หลม) ในการไถ 1 รอบ เพอเปรยบเทยบหาจ านวนเมลดพนธขาวทลงหลมตามเกณฑใน 1 งาน แสดงผลดงตารางท 4.4

57

ตารางท 4.4 ตารางแสดงประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวในระยะทาง 20×20 เมตร ซงในการหยอดเมลดพนธขาวไดสมตวอยางจ านวน 150 หลม

จากตารางท 4.4 พบวาในการทดลองหาประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวโดยเครอง

หยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตามในพนท 1 งาน พบวามจ านวนเมลดพนธขาวทเฉลยลงหลมต ากวา 3

และเกน 7 เมลด คดเปน 97.3 เปอรเซนต

ภาพท 4.5 การขดหลมปลกขาวโดยใชแรงงานคน

ครงท จ านวนเมลดพนธทลงหลม

เฉลย 3-7 เมลด

จ านวนเมลดพนธทลงหลมต ากวา 3 เมลด และเกน 7 เมลด

คดเปนเปอรเซนต

1 4 146 97.3 2 3 147 98 3 5 145 96.6

เฉลย 4 146 97.3

58

จากภาพท 4.6 กอนจะท าการหยอดเมลดพนธขาว จะตองมการเตรยมพนทในการปลกตองม

การเตรยมดนใหละเอยด โดยใหหนาดนเรยบสม าเสมอเกบวชพชออก การปลกแบบหยอดเปนหลม

เปนวธการปลกโดยใชจอบขดดนใหเปนหลมลกโดยเฉลย 3-5 เซนตเมตร

ภาพท 4.6 หลมหยอดเมลดพนธขาวทใชแรงงานคนปลก จากภาพท 4.6 หลมหยอดเมลดพนธขาวทใชคนขดจะม ระยะหางระหวางหลมเฉลยอยท 35 เซนตเมตรระยะหางระหวางแถวเฉลย 35 เซนตเมตร ซงขนอยกบเทคนคการท างานหรอประสบ

การณเกษตรกรของแตละคน ซงจะเหนไดวาการใชคนในการขดหลมนน หลมแตละหลมจะมความลก

ไมเทากน

59

ภาพท 4.7 การหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคน

ภาพท 4.8 การหวานปยเคม โดยใชแรงงานคน จากภาพท 4.8 หลงจากการหยอดเมลดพนธขาวลงในหลมและท าการกลบดนเสรจ จะมการ

หวานปยเคมตามพนทนาทมการหยอดเมลดพนธขาวไวแลว โดยใชปยเคมเพอเพมแรธาตในดน

60

4.2.3 ผลการเปรยบเทยบการท างานของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามและการหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคน แสดงดงตารางท 4.5 ตารางท 4.5 แสดงผลการเปรยบเทยบประสทธภาพในการท างานของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามและประสทธภาพการหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคน

จากตารางท 4.5 พบวา ในพนท 1 ไร ใชเวลาในการทดลองเฉลย 1.5 ชวโมง การใชแรงงานคนใชเวลาในการหยอดเมลดพนธขาวเฉลยอยท 3.06 ชวโมง ซงนอยกวาการใชแรงงานคน การใชเมลดพนธขาวของเครองหยอดขาวนาแหงใชเมลดพนธขาวเฉลยอยท 5.08 กโลกรม/ไร ประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวลงหลมเฉลย 3-7 เมลดอยท 98.6 เปอรเซนต การหยอดเมลดพนธขาวโดยใชแรงงานคนใชเมลดพนธเฉลยอยท 15 กโลกรม/ไร ประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวลงหลมต ากวา 3 เมลด และเกน 7 เมลด อยท 97.3 เปอรเซนต ดงนนเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม มประสทธภาพในการหยอดมากกวาและมอตราการใชเมลดพนธนอยกวาการหยอดโดยใชแรงงานคน จะมลกษณะเปนแถวเปนแนวสามารถดแลรกษาและก าจดวชพชไดงายกวาการใชแรงงานคนในพนท 1 งานเทากน

การปลกขาว ใชแรงงานคนในการปลก

เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถ

เดนตาม

ความแตกตาง

เวลาในการทดลองหยอด

เมลดพนธขาว(ชวโมง)

3.02

1.5

0.59

ประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธ

ขาว

97.3 เปอรเซนต

98.6 เปอรเซนต

1.3 เปอรเซนต

อตราการใชเมลดพนธ

ขาว (กโลกรม/ไร)

5.084

15

9.92

61

4.3 ผลการวเคราะหการหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง 4.2.4 ผลการทดสอบการหาอตราการสนเปลองน ามน เตรยมน ามนเชอเพลง 1000 มลลลตร โดยมการทดสอบในพนท 1 งาน และทดสอบทงหมด 3 ครง ตามตารางท 4.6 ดงตอไปน ตารางท 4.6 แสดงผลการทดสอบการหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง

รอบท น ามนเชอเพลงหลงการ

ทดสอบ (มลลลตร/งาน)

อตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง (มลลลตร/งาน)

1 882 118 2 883 117 3 881 119

เฉลย 882 118 จากตารางท 4.6 ใชน ามน 1 ลตรตอพนทในการท างาน 1 งาน น ามนดเซล วนท 7 กมภาพนธ พ.ศ. 2563 ลตรละ 26.24 บาท หลงจากท าการทดสอบน ามนเชอเพลงในแตละครง ไดหาอตราการสนเปลองน ามนเชอเพลงทเหมาะสมในการหยอดเมลดพนธขาวเฉลย 118 มลลลตร/ครง ซงใน 1 งาน จะใชน ามนไปทงหมด 118 มลลลตรหรอคดเปน 472 มลลลตร/ไร

62

4.4 วเคราะหเปรยบเทยบเชงเศรษฐศาสตรของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม จากการทดสอบพบวาเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตาม ซงในการด าเนนการทดสอบเครองใชเวลา 1 วนในการปลก โดยใชรถไถเดนตามทมขนาด 10 แรงมา ในการปลกขาว 1 ไร โดยใชเวลาในการท างาน 1.5 ชวโมง/ไร ซงใน 1 วนท างาน 7 ชวโมง ดงนนเครองจะท างานได 3.82 ไร/วน 4.4.1 ตนทนคงทและตนทนผนแปร ตารางท 4.7 ตนทนคงท

ตนทนคงท ราคาวสดอปกรณ 7,836 บาท

คาแรง 4,200 บาท รวม 12,036 บาท

ตารางท 4.8 ตนทนผนแปร

ตนทนผนแปร

น ามนเชอเพลง 12.38 บาท/ไร คาแรง 42 บาท/ไร รวม 54.38 บาท/ไร

หมายเหต: ตนทนผนแปลอาจมการเปลยนแปลงตามราคาไดตามความเหมาะสม จากตารางท 4.5 ตนทนผนแปรมดงน คาน ามนเชอเพลง 12.38 บาท/ไร คาแรง 42 บาท/ไร 1. คาน ามนเชอเพลง โดยใชน ามนเชอเพลง 472 มลลลตร/ไร คาน ามนเชอเพลง 1 ลตร ลตรละ 26.24 บาท มรายละเอยดดงน คาน ามน = ปรมาณน ามนเชอเพลง (ลตร/ไร) × ราคาน ามน (บาท/ลตร) = 0.472 × 26.24 = 12.38 บาท/ไร 2. คาแรง 1 คน 300 บาท ท างานวนละ 7 ไร

คาแรง = 300

7 = 42 บาท/ไร

63

จากการทดลองการใชแรงงานคนในพนท 1 ไร ใชเวลาในการหยอดไป 31.4 นาทใชเวลาในการหวานปย 13.96 นาท ดงนนในการท างานของคนใชเวลาไป 45.35 นาท/งาน หรอคดเปน 180.02 นาท/ไร คดเปน 3.02 ชวโมง/ไร ซงคาแรงงานทงหมด 3 คน คดเปน 900 บาท/วน โดยค านวณไดดงน - คาแรงงาน 900 บาท/วน

ใน 1 วน ทง 3 คนท างานได 7×60

180.02 = 2.33 ไร/วน

ในพนท 1 ไร ใชแรงงานคนทงหมด 3 คน ซงใน 1 วน ทง 3 คนท างานได 2.33 ไร/วน คดเปน 900/2.33 = 386 บาท/ไร ดงนน ผลตอบแทนคาเครองเมอเทยบกบคาแรงงานของคนตอไรจะก าหนดคาแรงงานของเครองอยท 200 บาท/ไร 4.4.2 การวเคราะหหาจดคมทนของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม โดยตนทนคาเครอง 12,036 บาท เครองหยอดขาวท างานได 3.82 ไร/วน คนท างานได 2.33 ไร/วน น ามนเชอเพลง 12.38 บาท/ไร คาแรง 42 บาท/ไร ผลตอบแทนคาเครอง 200 บาท/ไร จดคมทนคอ รายรบ=รายจาย มวธการค านวณดงน P = ผลตอบแทนจากการหยอดของเครอง X = จ านวนการท างานของเครอง FC = ตนทนคงท V = ตนทนผนแปรตอหนวย P(x) = FC+V(x)

X = FC

P-V

X = 12,036

200-54.38

X = 83 ไร ดงนนเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามตองท างาน 83 ไรจงจะคมทน

64

ระยะเวลาในการคนทน = ตนทนคงท

ผลตอบแทน - ตนทนผนแปร

= 12,036

3.82×200-(12.38×3.82+42×3.82)

= 22 วน ดงนน ระยะเวลาคนทนของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามใชระยะเวลา 22 วน

65

บทท 5

สรปผลการทดลอง 5.1 สรปผลการทดลอง จากการท างานของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม โดยมการออกแบบใหเครองท างานดวยรถไถเดนตามเปนตนก าลง ขณะเคลอนตวจะท าใหก าลงการหมนจากลอสงเฟองและโซไปยงเพลากลางและแกนเพลาของถงปยทท าการเจาะรบนแกนเพลาทงหมด 5 ร เพอท าการหมนตกเมลดปยโรยลงสแปลงนาและเพอหมนใหชดเฟองดอกจอกสงก าลงไปยงเพลาแนวตงขบจานจายใหหมนน าพาเมลดพนธลงไปอยในรของจานจายใหไปตรงกบรดานลางของถงหยอดเมลดพนธขาวผานทอยางตกลงรองปลกบนแปลง ซงถกชดเปดรองเปดรอไวและจะถกกลบดวยทฝงกลบทออกแบบไว ซงระยะหางระหวางแถวและหลมจะถกก าหนดตามวงลอขบเคลอน มสวนประกอบทส าคญ คอ ชดเปดรอง ถงปย 3 ถง และถงปยเคม มการออกแบบใหเหมาะสมกบการใชท างาน จากผลการทดสอบเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม พบวาประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธขาวสามารถหยอดได 1 ชวโมง 30นาท/ไร ประสทธภาพในการหยอดเมลดพนธลงหลม 3-7 เมลด คดเปน 98.6 เปอรเซนต ระยะหางระหวางหลม 25 เซนตเมตร ระยะหางระหวางแถว 25 เซนตเมตร และปรมาณเมลดพนธขาวทใชไป 5.08 กโลกรม/ไร ปรมาณปยเคมทใช 12.8 กโลกรม/ไร ปรมาณน ามนเชอเพลงทใช 472 มลลลตร/ไร จงไดปรมาณวตถดบทใชในการปลกขาว จากการค านวณหาตนทนของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามท างาน 7 ชวโมง ท างานได 3.82 ไร/วน โดยจะมคาแรง 1 คน 300 บาทท างาน 7 ชวโมง คดเปน 42 บาท/ไร ดงนนเครองจะมระยะเวลาคนทน 22 วน และเมอเปรยบเทยบกบการหยอดเมลดพนธขาวของคนพบวาท างาน 7 ชวโมง ท างานได 2.33 ไร คาแรงงาน 3 คน คนละ 300 บาท คดเปน 386 บาท/ไร สามารถลดตนทนและลดขนตอนการท างานของคนไดด และลกษณะการปลกของเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม จะมลกษณะเปนแถวเปนแนวสามารถดแลรกษาไดงายกวาการใชแรงงานคนปลก

66

5.2 อภปรายผล จากวตถประสงคของการวจย เพอออกแบบและพฒนาเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม เพอหาประสทธภาพการท างานของเครอง และอตราการใชเมลดพนธ/ไร อตราการสนเปลองน ามนเชอเพลง ผลการวจยพบวามจ านวนเมลดพนธขาวทหยอดลงหลมอยระหวาง 3-7 เมลด ระยะหางระหวางหลม 25 เซนตเมตร ระยะหางระหวางแถว 25 เซนตเมตร เนองจากระยะหางทตนขาวเจรญเตบโตดจะอยท 25×25 เซนตเมตร และเมอมการเปรยบเทยบกบการใชแรงงานคน เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามจะมประสทธภาพการท างานทดกวา ทงในเรองการประหยดเวลา ตนทนตางๆ ในการท านาและการใชแรงงานคน เพราะการใชแรงงานคนในการท านาแหงในแตละครง จ าเปนจะตองใชคนจ านวน 3-4 คนตอการท านาในแตละครง ซงการท านาแหงจากการใชแรงงานคนจะตองแบงหนาทของแตละคน ใหชดเจน ทงน ในคนๆ เดยวไมสามารถทจะท าไดพรอมๆ กนในหลายหนาท เชน ขดหลม,หยอดเมลดพนธขาวและการใสปย

5.3 ขอเสนอแนะ 5.2.1 พนททท าการเพาะปลกควรท าการไถพรวนดนไวแลว 5.2.2 ควรเสรมลอพยงเนองจากตวเครองมน าหนกคอนขางเยอะ เพอลดการกดทบจากน าหนกเครองทกอใหเกดการเปดรองทลกเกนไปและชวยประคองเครองใหมความสมดลในการเลยว สรปการทดลองใชเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามโดยเกษตรกรในพนท จากการทดลองของเกษตรกรในพนทโดยใชเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม เกษตรกรคนท 1 ใหค าแนะน าวาระยะหางระหวางหลมและแถว มความสม าเสมอเปนแนวแถวสวยงามดแลรกษาไดงาย มลกษณะการหยอดเมลดพนธขาวเปนชวงๆคลายกบการท านาด า เมลดพนธขาวทหยอดลงไปในหลมเฉลยอยท 3-7 เมลด/หลม เกษตรกรคนท 2 ไดใหค าแนะน าวามการลดขนตอนในการท านาไดด สามารถควบคมเมลดพนธขาวไดโดยใชเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตามท าการหยอดในพนท 1 งาน ใชเมลดพนธไปแค 5.3 กโลกรม/ไร ซงลดการสนเปลองเมลดพนธขาวไดด

67

บรรณานกรม

เฉลมชย ศกดศรและคณะ. (ม.ป.ป). ออกแบบและพฒนาเครองหยอดเมลดพชแบบหมน. กองเกษตร

วศวกรรมกรมวชาการเกษตร.

ชาญ.(2536).ขาว.Vergara and De Datta. 1 กรกฏาคม 2562.

ธฏษธรรมช ลาโสภาและคณะ.(2562). เครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงจอบหมนภาควชาเครองกล

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

บรษท เกษตรน าโชค จ ากด.(2546). ระยะปลกขาว. 1 กรกฏาคม 2562.

ผดงศกด วานชชงและคณะ.(2558). พฒนาเครองหยอดตนกลาขาวนาโยนแบบลากจง.สาขา

วศวกรรมเกษตรและเทคโนโลย คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต.

พนย ทองสวสดวงศและคณะ. (ม.ป.ป). การพฒนาเครองหยอดปอ.กองเกษตรวศวกรรม กรม

วชาการ เกษตร.

ไพโรจน นะเทยง.(2259). เครองหยอดเมลดพนธขาวสาหรบนาน าตม. สาขาเทคโนโลยอตสาหการ

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

มนตร ทาสนเทยะและคณะ.(2559). การพฒนาเครองปลกขาวแบบหยอดเมลดททาการตดต งในรถ

แทรกเตอรสลอ. ภาควชาวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

ยทธนา เครอหาญพงคและคณะ. (2556). เครองหยอดเมลดพชหลงนาตดพวงทายรถแทรกเตอร.

สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม กรมวชาเกษตร.

ศรนรนทร และคณะ. (2553). การออกแบบและสรางเครองหยอดเมลดพนธพชลงในถาดเพาะกลา.

สพรรณ นาคสงคและคณะ.(2560). ศกษาและออกแบบพฒนาเครองหยอดเมลดขาวไรแบบจาน

แนวตง.ภาควชาวศวกรรมเกษตร คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

ลาดกระบง.

Longdo dist.(2562). ขาว. 1 กรกฏาคม 2562. https://dict.longdo.com

love farmer.(2018). การปลกขาวนาหวาน. 1 กรกฏาคม 2562.

68

ภาคผนวก ก

ภาพขนตอนการสรางเครองหยอดเมลดขาวพรอมถงปยเคมแบบพวงรถไถเดนตาม

69

ภาพท ก.1 ถงส าหรบใสเมลดขาว

ภาพท ก.2 จานส าหรบหยอดเมลดขาว

70

ภาพท ก.3 ถงส าหรบหยอดปยเคม

ภาพท ก.4 ชองส าหรบหยอดปยเคม

71

ภาพท ก.5 ชดเปดรอง

ภาพท ก.6 ชดฝงกลบ

72

ภาพท ก.7 ชดสเตอร

73

ภาพท ก.8 วงลอส าหรบขบเคลอน

ภาพท ก.9 ทอยางส าหรบล าเลยงเมลดพนธขาว

74

ตารางคาวสดอปกรณ

ล าดบ รายการ ราคา 1 แบรง 6 ตว 714 2 เหลกฉาก 1/4 × 1.1/2 แดง 1 เสน 415 3 เหลกเพลาขาว 1 740 4 เหลกแผนด า 1.5 มม. ขาว 990 5 เพลา 3/4 1.5 มม. 160 6 ลอขบเคลอน 574 7 บชสเตอร 360 8 สเตอร 300 9 คอผาน 450 10 เกลยวปรบ 150 11 ทอยาง 75 12 เฟองดอกจอก 1000 13 จานหยอด 270 14 ดอกสเตป 578 15 กลงเพลาถงปย 500 16 เหลกฉาก 1/2 × 1.1/2 290 17 เหลกแบน 1 × 3/16 5 m. 95 18 ส,แปรงทาส 175 19 คาแรง 4,200

รวม 12,036

75

76

77

78

79

80

81

82

83

ภาคผนวก ข

รปผลการทดลองของเครองหยอดเมลดขาวพรอมถงหยอดปยเคมแบบพวงรถไถเดนตาม

84

ภาพท ข.1 เปนการทดสอบเครองหยอดเมลดพนธขาวพรอมถงหยอดปยเคมแบบพวงรถไถเดนตาม

ภาพท ข.2 รองทใชเครองหยอดเมลดพนธขาวพรอมถงหยอดปยเคมแบบพวงรถไถเดนตามปลก

85

ภาพท ข.3 ปรมาณเมลดพนธขาวทใชทดสอบในพนท 1 งาน

ภาพท ข.4 ปรมาณปยเคมทใชทดสอบในพนท 1 งาน

86

ภาพท ข.5 ระยะหางของหลมหยอดเมลดพนธขาว

ภาพท ข.6 การขดหลมปลกขาวโดยใชแรงงานคน

87

ภาพท ข.7 หลมปลกเมลดพนธขาวทใชแรงงานคนขด

ภาพท ข.8 การหยอดเมลดพนธขาว และปยเคมของคน

88

ภาพท ข.9 น ามนเชอเพลงกอนการทดสอบ 1,000 มลลลตร

ภาพท ข.10 น ามนเชอเพลงหลงการทดสอบ 882 มลลลตร

89

ภาพท ข.11 น ามนเชอเพลงหลงการทดสอบ 883 มลลลตร

ภาพท ข.12 น ามนเชอเพลงหลงการทดสอบ 881 มลลลตร

90

ภาพท ข.13 ทดลองใชงานโดยเกษตรกร คนท 1

เกษตรกรคนท 1 นายชาตชาย อนแกนทราย ทอย 161 หมท 5 บานแมต ต. สะอาด

สมบรณ อ. เมอง จ. รอยเอด หลงจากเกษตรกรไดท าการทดลองเครองหยอดขาวแบบพวงรถไถเดนตามไดใหค าแนะน าเกยวกบ ระยะหางระหวางหลมระหวางแถว สม าเสมอเปนแถวเปนแนว สามารถดแลรกษาและก าจดวชพชไดงาย และเมลดพนธขาวทหยอดลงไปในหลมโดยเฉลยอยท 3 -7 เมลด มลกษณะการหยอดเปน ชวงๆ คลายกบการท านาด าท าใหลดขนตอนในการท านาไดด

91

ภาพท ข.14 ทดลองใชงานโดยเกษตรกรคนท 2 เกษตรกรคนท 2 นายมนตร วนทะไชย ทอย 22 หมท 12 บานดอนศรวไล ต. สะอาด

สมบรณ อ. เมอง จ. รอยเอด หลงจากเกษตรกรไดท าการทดลองเครองหยอดขาวนาแหงแบบพวงรถไถเดนตาม โดยมขอเสนอแนะเกยวกบอตราการใชเมลดพนธ เมลดพนธทหยอดลงไปตอหลมอยระหวาง 3-7 เมลด ซงสามารถควบคมเมลดพนธในการหยอดได โดยตนเครองหยอดขาวในพนท 1 งาน ใชเมลดพนธไปแค 5.3 กโลกรมไร ซงลดการสนเปลองเมลดพนธไดด

92

ประวตผจดท าโครงการ

ชอ-สกล นางสาวจนทรา โพธถน

วน เดอน ปเกด 31 สงหาคม 2540

ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนแวงใหญ

วทยาคม 2559 หลกสตร วทย-คณต

- ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการ

แขนงวชาการจดการผลต

คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ปการศกษา 2562

ทอยปจจบน 35 หม 4 บ.หนองแวงนอย ต.ปอแดง อ.ชนบท จ.ขอนแกน 40180

เบอรโทร 0610417893

E-mail address jantiraphothin@gmail.com

93

ประวตผจดท าโครงการ

ชอ-สกล นางสาวอารยา กลวงศ

วน เดอน ปเกด 22 มถนายน 2541

ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนเทพศรนทร ขอนแกน 2559 หลกสตร วทย-คณต

- ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการ

แขนงวชา การจดการผลต

คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ปการศกษา 2562

ทอยปจจบน 415 หม 7 บ.ดอนบม ต.เมองเกา อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000

เบอรโทร 0832837585

E-mail address areriyapoppy@gmail.com

94

ประวตผจดท าโครงการ

ชอ-สกล นายปฏพทธ อนแกนทราย

วน เดอน ปเกด 25 กนยายน 2540

ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสตรศกษา 2

2559 หลกสตร วทย~คณต

- ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการ

แขนงวชา การจดการผลต

คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ปการศกษา 2562

ทอยปจจบน 161 หม 5 บ.แมต ต.สะอาดสมบรณ อ.เมอง จ.รอยเอด 45000

เบอรโทร 0934248276

E-mail address pathipataig@gmail.com

95

ประวตผจดท าโครงการ

ชอ-สกล นายอนนต นนทชนะ

วน เดอน ปเกด 27 กนยายน 2540

ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนทงกลาประชาณสรณ 2559 หลกสตร วทย~คณต

- ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการ

แขนงวชา การจดการผลต

คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ปการศกษา 2562

ทอยปจจบน 7 หม3 บ.เขวาตะคลอง ต.ทงทอง อ.เกษตรวสย จ.รอยเอด 45150

เบอรโทร 0633910047

E-mail address poranan.xq@gmail.com