REPUBLIKA E SHQIPRISMINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCS

DISPOZITAT NORMATIVE

PR SISTEMIN ARSIMOR PARAUNIVERSITAR

Tiran, 2013

PRMBAJTJA

KREU IDispozita t prgjithshme .f. 3KREU IIArsimi parashkollor .........................................................f. 5KREU IIIAspekte t organizimit t kurrikuls. przgjedhja e teksteve shkollore f. 6KREU IVArsimi baz .................................................................f. 8KREU VVlersimi i nxnsve pas klass III .f. 10 KREU VIGjimnazi ..f. 13KREU VIIShkollat profesionale, artistike, sportive, e gjuhve t huaja dhe seksionet dygjuhshe ..f. 14KREU VIIIInstitucionet arsimore.........f. 18KREU IXShrbimi psiko-social n institucionet arsimore .........f. 21KR E U XKomisioni i etiks dhe sjelljes n institucionin arsimorf. 23KREU XIDrejtori i institucionit arsimor f. 25KREU XIIPlane t shkolls, vlersimi i brendshm, raporti vjetorf. 30KREU XIIIMsuesi ..f. 34KREU XIVNxnsitf. 43KREU XVArsimimi i fmijve me aftsi t kufizuara ....................f. 46KREU XVIPrindrit ..f. 51KREU XVIIProvimet kombtare f. 53KREU XVIIIKonkurrimet e nxnsve .f. 54KREU XIXMasat disiplinore ............................................................f. 56KREU XXDokumentacioni n institucionet arsimore .....................f. 59KREU XXIBiblioteka e institucionit arsimor ...f. 60KREU XXIIShndeti, siguria, mirmbajtja n institucionin arsimorf. 61 KREU XXIIIRuajtja e dokumentacionit t institucionit arsimor, trofeve, historikut dhe albumeve. Inventari ...f. 64KREU XXIVNjsit arsimore vendore (DAR/ZA) ....f. 65KREU XXVInstitucionet e varsis qendrore t MASh-it....f. 67SHTOJCAT...F. 69

KREU IDISPOZITA T PRGJITHSHME

NENI 1Objekti, baza ligjore dhe fusha e zbatimit t Dispozitave Normative

1. Objekti i Dispozitave Normative sht prcaktimi i funksioneve dhe i detyrave t institucioneve arsimore dhe t punonjsve t tyre n sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris.2. Dispozitat Normative jan bazuar te Kushtetuta e Republiks t Shqipris, ligji nr. 69/2012, dat 21.06.2012 Pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris, vendimet e Kshillit t Ministrave, akt-marrveshjet e Ministris s Arsimit dhe Shkencs me ministri t tjera dhe akteve nnligjore t ministrit t Arsimit dhe Shkencs (M tutje ministri).3. Dispozitat Normative zbatohen n institucionet arsimore n Republikn e Shqipris.4. Veprimtaria e institucioneve arsimore sht n prputhje me legjislacionin shqiptar.

Neni 2Prkufizime

N kto Dispozita Normative termat e mposhtm kan kto kuptime:

1. Arsimi baz prfshin arsimin fillor dhe arsimin e mesm t ult2. Arsimi fillor prbhet nga gjasht klasa, nga klasa e par deri n klasn e gjasht. 3. Arsimi i mesm prbhet nga arsimi i mesm i ult dhe arsimi i mesm i lart.4. Arsimi i mesm i ult prbhet nga tri klasa, nga klasa e shtat deri n klasn e nnt.5. Arsimi i mesm i lart prfshin gjimnazin, arsimin profesional dhe arsimin e mesm t lart t orientuar.6. Arritje t nxnsve do t thot zotrimi i njohurive, formimi i aftsive, kultivimi i qndrimeve dhe i vlerave t nxnsve nprmjet veprimtarive t institucioneve arsimore.7. Drejtues i institucionit arsimor do t thot drejtor ose nndrejtor.8. Institucion arsimor do t thot kopsht ose shkoll.9. Nivele t arsimit parauniversitar jan niveli parashkollor, fillor, i mesm i ult dhe i mesm i lart.10. Njsia baz e qeverisjes vendore do t thot bashkia dhe komuna.11. Njsia vendore arsimore do t thot Drejtoria Arsimore Rajonale (DAR) dhe Zyra Arsimore (ZA).12. Punonjsit arsimor t institucioneve arsimore jan drejtori, nndrejtori, msuesi, msuesi ndihms dhe instruktori.13. Shkolla t arsimit t orientuar jan shkollat artistike, shkollat sportive, shkollat pr gjuht e huaja dhe shkollat pr fusha t tjera t t nxnit14. Titullari i DAR-it/ZA-s sht drejtori i DAR-it/prgjegjsi i ZA-s.15. Viti msimor sht periudha nga data e fillimit t msimeve deri n datn e prfundimit t provimeve t sesionit t par.16. Viti shkollor sht periudha nga data e fillimit t msimeve deri n datn e mbarimit t provimeve t sesionit t dyt (t vjeshts).17. Zona e nj gjimnazi prbhet nga shkollat e arsimit baz, nxnsit e t cilave u takon t regjistrohen n at gjimnaz.18. Zona e nj kopshti/shkolle t arsimit baz sht territori i banesave ku banojn nxnsit, q gjenden m afr nga ky kopsht/kjo shkoll e arsimit baz se sa nga kopshtet/shkollat t tjera t arsimit baz.

Sqarime: 1. Kur n Dispozitat Nomative sht shkruar DAR/ZA, prgjegjsia e DAR-it sht vetm pr institucionet arsimore n juridiksionin e saj, por pa prfshir ZA-t prkatse.2. Kur n DN prmendet thjesht intitucion arsimor sht fjala pr institucionet arsimore publik dhe ato private.3. Detyrat e individve si: drejtori i institucionit arsimor, msuesi, dhe t organizmave si: kshilli i msuesve, bordi i institucionit arsimor, Drejtoria Arsimore Rajonale, prshkruhen: a) n kapituj t posam t Dispozitave Normative dhe n nene t kapitujve t tjer t saj; b) n Dispozitat Normative dhe n aktet nnligjore, akt-marrveshjet dhe vendimet e Kshillit t Ministrave q citohen n Dsipozitat Normative.4. Dispozitat Normative nuk prfshijn pagesat, shprblimet dhe ngarkesn msimore t msuesve.

NENI 3Shkurtime

AKAFPK Agjencia Kombtare e Arsimit, Formimit Profesional dhe Kualifikimeve AKPAgjencia Kombtare e ProvimeveDARDrejtoria Arsimore RajonaleDNDispozitat NormativeIShAInspektorati Shtetror i ArsimitIZhAInstituti i Zhvillimeve ArsimoreLAPULigji pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris MAShMinistria e Arsimit dhe ShkencsOJFOrganizat JofitimprurseVKMVendim i Kshillit t MinistraveZAZyra Arsimore

NENI 4Himni dhe flamuri kombtar

1. Himni kombtar kndohet n institucionet arsimore n Republikn e Shqipris do t hn, para fillimit t msimit. 2. Flamuri Kombtar i Republiks s Shqipris vendoset n do institucion arsimor.

KREU IIARSIMI PARASHKOLLOR

NENI 5Organizimi i kopshteve publike. Ndjekja e arsimit parashkollor. Procedurat e regjistrimit t fmijs n kopshtin publik

1. Kopshtet: a) jan me ushqim ose pa ushqim; b) kan grupin e par, t dyt dhe t tret (klasa prgatitore); c) funksionojn gjat gjith vitit kalendarik.2. Fmija, q ditn e fillimit t vitit shkollor, mbush moshn 3, 4 ose 5 vje, ka t drejt t regjistrohet prkatsisht n grupin e par, t dyt, t tret.Fmija regjistrohet n grupin q i prket moshs s tij.3. Fmija 6 vje ka t drejt t qndroj n kopsht deri nj dit para fillimit t klass s par.4. Grupi i tret (klasa prgatitore) ngrihet n kopsht ose n shkolla t arsimit baz. 5. Regjistrimi i fmijve n kopshtet publike nis n datn e fillimit t regjistrimit n shkolln e arsimit baz. 6. Regjistrimi i fmijs n kopsht bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes s fmijs. b) Vrtetimi i vaksinimeve nga qendra shndetsore. Pr kopshtet pa ushqim jepet adresa e fmijs. Pr kopshtet me ushqim jepen adresa e fmijs dhe vrtetimi i marrdhnies s puns s njrit prind. 7. Raste t veantaa) Kur prindi nuk ka certifikatn e lindjes s fmijs, drejtoresha e kopshtit lejon q fmija t ndjek grupin, sipas moshs s pretenduar nga prindi, dhe i cakton prindit, sipas rrethanave, nj afat pr paraqitjen e certifikats.b) Kur prindi nuk ka vrtetimin e vaksinimeve t fmijs, drejtoresha e kopshtit i krkon prindit ti drejtohet qendrs prkatse shndetsore dhe pas marrjes s vrtetimit, e regjistron fmijn.

NENI 6Kurrikula

1 Kurrikula e kopshtit bazohet n kto dokumente: a) Standardet e prmbajtjes. b) Standardet e arritjeve. c) Programet e arsimit parashkollor pr do grup. 2 Programet e miratuar nga ministri zbatohen n kopsht pr periudhn e vitit msimor. Gjat vers, veprimtaria e kopshtit planifikohet nga msueset dhe miratohet nga drejtoresha e kopshtit.3 Msuesja e kopshtit harton, n bashkpunim me prindrit e fmijve, planin vjetor t veprimtarive t grupit i cili miratohet nga drejtoresha e kopshtit.4 Msuesja e kopshtit vlerson fmijt nj her n tre muaj, sipas fushave t zhvillimit.5 Msueset e kopshtit bashkpunojn me prindrit, me qllim q veprimtarit q zhvillohen n kopsht dhe n shtpi, t plotsojn dhe t prforcojn njra-tjetrn.

KREU IIIASPEKTE T ORGANIZIMIT T KURRIKULS PRZGJEDHJA E TEKSTEVE SHKOLLORE

NENI 7Kurrikula n institucionet arsimore

Msuesit realizojn procesin msimor, drejtuesit, specialistt e njsive arsimore vendore dhe inspektort ndihmojn msuesit t prmirsojn kt proces, mbi bazn e ktyre dokumenteve kryesore: a) Ligji Pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris, Nr. 69/2012. b) Korniza kurrikulare c) Standardet e t nxnit. ) Programet lndore. d) Standardet e msuesit. dh) Udhzimet e MASh-it. e) Udhzuesit e IZhA-s, IShA-s dhe AKAFPK-s.

NENI 8Ekipi kurrikular i shkolls. Marrja e vendimit pr kurrikuln me zgjedhje t ofruar nga shkolla. Kurrikula me zgjedhje t lir

1. Ekipi kurrikular i shkolls kryesohet nga drejtori i shkolls dhe prbhet nga nndrejtort dhe kryetart e ekipeve lndore.2. Ekipi kurrikular harton nj list paraprake t lndve me zgjedhje t detyruara q shkolla do tu ofroj nxnsve.3. Ekipi kurrikular shqyrton dhe miraton projektet ndrlndore/lndore: a) n t cilat marrin pjes dy a m shum msues; b) krkojn shpenzime.4. Ekipi kurrikular przgjedh projektet m t mira t nj viti shkollor. 5. Vendimi pr listn e lndve/moduleve me zgjedhje, q shkolla u ofron nxnsve, merret pas nj takimi t zgjeruar t drejtoris s shkolls me ekipin kurrikular, qeverin e nxnsve, kshillin e prindrve dhe bordin e shkolls. 6. Kurrikula me zgjedhje t lir hartohet mbi bazn e plqimeve t nxnsve.7. Modulet me zgjedhje t lir shqyrtohen nga ekipi kurrikular i shkolls dhe mund t realizohen vetm pas miratimit me shkrim nga DAR/ZA-ja.8. N kurrikuln me zgjedhje t lir, prfshihen edhe prforcimi pr nxnsit me vshtirsi t prkohshme n t nxn, shrbimi komunitar dhe modulet profesionale (Shihni prshkrimin e tyre n shtojcat 1, 2 dhe 3).

NENI 9Veprimtarit plotsuese

1. Veprimtarit plotsuese planifikohen nga drejtoria e institucionit arsimor n bashkpunim me kshillin e msuesve.2. Veprimtarit plotsuese prfshijn: a) veprimtari kulturore-artistike, sportive, letrare, shkencore, mjedisore. b) ekskursione, vizita dhe konkurse q plotsojn e thellojn kurrikuln. c) festime t ditve t shnuara.3. Veprimtarit plotsuese, q zhvillohen n nivel institucioni arsimor, pasqyrohen n nj dokument n t cilin tregohet synimi i veprimtaris, pjesmarrja dhe prshkruhet prmbledhtas ecuria e saj. Dokumenti ruhet n zyrn e drejtorit t institucionit pr 2 vjet.4. Veprimtarit plotsuese dhe veprimtari t tjera si olimpiadat, konkurset, nuk cenojn ort msimore t parashikuara n programet lndore.

NENI 10Ekskursionet

1. Ekskursionet me nxnsit duhet t ken t garantuar kushtet e siguris dhe t ruajtjes s shndetit t nxnsve dhe punonjsve arsimor.2. Drejtori i institucionit arsimor paraqet pran DAR/ZA-s, jo m von se dy jav para dats s ekskursionit, kto t dhna: a) Qllimi i ekskursionit. b) Prshkrimi prmbledhs i etapave t ekskursionit. c) Miratimi me shkrim i prindrve t nxnsve. c) Dokumentet e agjencis pr transportin e nxnsve (licenca e shoferve, dokumenti i gjendjes teknike t automjeteve) ) T dhnat pr ushqimin. d) Kushte e fjetjes. dh) Shpenzimet dhe burimet e financimit.3. Titullari i DAR/ZA-s miraton me shkrim kryerjen e ekskursionit.4. Shpenzimet nga prindrit pr ekskursionin (nse ka) miratohen nga bordi i institucionit dhe qeveria e nxnsve.5. Ndalohen ekskursione t punonjsve arsimor me burime financiare nga prindr t nxnsve t institucionit arsimor ose nga fonde t siguruara nga institucioni nprmjet shrbimeve pr t trett ose sponsorizimeve pr institucionin.

NENI 11Procedurat e przgjedhjes s teksteve shkollore. Kompensimi i mimit t teksteve shkollore.

1. Procedurat e przgjedhjes s teksteve shkollore prshkruhen n dokumentin Altertekst.2. Shkolla ka dokumentet e mposhtme, q i sigurohen nga DAR/ZA-ja: Paketa Altertekst, Katalogu i Teksteve Shkollore, Udhzimi i prbashkt i MASh-it dhe Shkencs dhe Ministris s Financave pr subvencionimin e teksteve shkollore.3. Tekstet shkollore przgjidhen n prani t prindrve, t cilt caktohen nga kshilli i prindrve. Prindrit mbikqyrin procedurat e przgjedhjes dhe nuk marrin pjes n vlersimin e teksteve.4. Drejtori i shkolls ngre komisionet e przgjedhjes s teksteve shkollore t cilat, n prgjithsi, prputhen me ekipet lndore t shkolls. 5. Przgjedhja e teksteve shkollore prfundon n muajin prill. N muajin maj afishohet n mjedise t shkolls lista e teksteve t przgjedhura pr do klas.6. Drejtori i shkolls ka prgjegjsin pr: a) zbatimin korrekt t procedurave t przgjedhjes s teksteve shkollore; b) sigurimin e formateve q do t plotsohen nga do komision; c) prvetsimin e procedurave t przgjedhjes s teksteve nga antart e komisioneve; ) informimin e prindrve dhe t nxnsve pr tekstet e vitit t ri shkollor.7. Dokumentacioni i przgjedhjes s teksteve ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe sht objekt i inspektimit nga IShA.8. Titullari i DAR/ZA-s, do punonjs i saj dhe drejtori i shkolls e kan t ndaluar t ndikojn te antart e komisioneve n przgjedhjen e teksteve.9. Drejtori i shkolls publike t arsimit baz, ose nndrejtori i ngarkuar prej tij, n bashkpunim me msuesit kujdestar,: a) organizojn njohjen e prindrve me procedurat e prfitimit t kompensimit t mimit t teksteve; b) hartojn listn e nxnsve q prfitojn tekste falas dhe kompensime t tjera t mimit t teksteve.

KREU IVARSIMI BAZ

NENI 12Detyrimi shkollor. Identifikimi i fmijve t moshs s klass s par. 1. Fmija, q ka mbushur moshn 6 vje prfshihet n detyrimin shkollor. 2. Nxnsi q, sipas vrtetimit nga organet e njsis baz t qeverisjes vendore, do t qndroj jasht shtetit, nuk prfshihet n detyrimin shkollor pr aq koh sa sht jasht shtetit. 3. Kur prindi nuk i paraqet vrtetimin drejtorit t shkolls publike q nxnsi/fmija duhet t ndjek, drejtori e krkon zyrtarisht vrtetimin te njsia baz e qeverisjes vendore. Largimi nga shkolla e nxnsit shnohet n amzn e shkolls.Shihni marrveshjen e bashkpunimit Pr identifikimin dhe regjistrimin n shkoll t t gjith fmijve t moshs s detyrimit shkollor4. DAR/ZA-ja harton nj list t vetme emrore t fmijve, q duhet t fillojn klasn e par n vitin e ardhm shkollor, duke ballafaquar t dy listat e ardhura n muajin prill nga zyra e gjendjes civile dhe qendra shndetsore.DAR/ZA-ja e drgojn kt list t gjitha shkollave n juridiksion (publike, private) brenda muajit maj.5. N fund t periudhs s regjistrimit n shkollat publike, drejtort e shkollave baz publike dhe ato private i drgojn DAR/ZA-s listat emrore t fmijve t regjistruar n shkollat e tyre. 6. DAR/ZA-ja harton listn e re t fmijve q nuk jan regjistruar n shkollat baz publike dhe ato private n juridiksionin e tyre dhe, brenda muajit shtator, e drgon kt list kryeplakut prkats t zons dhe inspektorit t policis se zons.7. Kryeplaku dhe inspektori i policis gjen n listn e fmijve ende t paregjistruar, q i drgohet nga DAR/ZA-ja, fmijt q i prkasin zons q mbulon dhe duhet t regjistrohen n klasn e par n nj shkoll t DAR/ZA-s. Emrat e fmijve shoqrohen me vendndodhjet e tyre.8. DAR/ZA-ja, deri m 15 tetor, i drgon shkollave publike t dhnat e kryepleqve dhe t inspektorve t policis s zons.9. Shkollat publike identifikojn fmijt, q u prkasin zons s tyre dhe, deri n fund t muajit tetor t vitit t ri msimor, marrin prsipr regjistrimet e nxnsve dhe informojn zyrtarisht DAR/ZA-n prkatse. 10. DAR/ZA-t dhe shkollat bashkpunojn me OJF-t, q veprojn n fushn e arsimit, pr zbatimin e LAPU-s pr detyrimin shkollor.

NENI 13Procedurat e regjistrimit t fmijve n klasn e par.

1. Regjistrimi i nxnsve n klasn e par t shkollave publike bhet n dy javt e fundit t muajit qershor.2. N gjasht ditt e para kan t drejt t regjistrohen n klasn e par t nj shkolle publike vetm nxnsit q i prkasin zons s shkolls. Kur largesa e baness s fmijs nga dy shkolla publike sht e diskutueshme, prindi zgjedh njrin nga t dyja shkollat.N katr ditt pasuese kan t drejt t regjistrohen edhe nxns q u prkasin shkollave t zonave t tjera. Regjistrime t veanta pranohen deri ditn para fillimit t vitit shkollor.3. Regjistrimi i fmijs n klasn e par bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes e fmijs. b) Vrtetimi i vaksinimeve nga qendra shndetsore. b) Raporti nga okulisti. c) Adresa e fmijs; ) Vrtetimi i ndjekjes s kopshtit sipas grupeve, i firmosur nga drejtoresha e kopshtit. (nse ka)4. N raste t veanta, kur prindi dshiron t regjistroj fmijn n klas e par, por nuk disponon certifikatn e lindjes ose/dhe vrtetimin e vaksinimeve veprohet si n rastet analoge me kopshtet.

NENI 14Klasat mbi norm n shkollat e arsimit parauniversitar

1. Drejtori i shkolls nuk regjistron nxns nga zonat q nuk i prkasin shkolls kur a) krijohen klasa me numr nxnsish mbi normn e prcaktuar n udhzimin e ministrit; b) nuk ka msues t mjaftueshm pr hapjen e klasave t reja.2. Drejtori i shkolls publike njofton me shkrim titullarin e DAR/ZA-s kur, me nxns t zons s shkolls, mund t krijohen klasa mbi norm ose kur nevojiten msues t tjer. 3. Kur nj shkoll publike ka vende pr nxns t zons t shkollave t tjera, kta nxns regjistrohen sipas radhs s paraqitjes pr regjistrim.

NENI 15Klasat I-III: Prkujdesja e posame nga msuesit dhe drejtoria. Vlersimi i nxnsit. Prsritja e klass. 1. Msuesi n klasat I-III, n bashkpunim me prindrit, prcakton pr nxnsin n vshtirsi n t nxn mnyrat e posame t ndihms pr t si: prforcimi, hartimi dhe zbatimi i programeve individuale, ndihma konkrete e prindrve.2. Drejtori, n bashkpunim me msuesit, organizon forma plotsuese pr mbarvajtjen e nxnsve t klasave I-III, si: prindr vullnetar n rolin e msuesit ndihms, msues ndihms, ndihmesa e qeveris s s nxnsve.3. Drejtoria e shkolls: a) zhvillon mbledhje mujore t posame me msuesit e klasave I-III; b) teston, t paktn tri her gjat vitit msimor, ecurin e nxnsve t klasave I-III n lndt: gjuh shqipe dhe matematik. DAR/ZA-ja kryen teste t till nj her n vit.4. Plani i veprimtarive t drejtoris pr t prmirsuar arritjet e t gjith nxnsve t klasave I-III dhe testet jan objekt inspektimi nga IShA dhe shqyrtimi nga specialistt e DAR/ZA-ve pr prhapjen e prvojave t suksesshme.5. Msuesi vlerson nxnsit me prshkrim: gjat vitit msimor, n prfundim t disa periudhave t vitit msimor dhe n fund t vitit msimor, pr: a) qndrimin dhe aftsit e prgjithshme t fmijs si nxns; b) pr objektivat kryesore n fushat e t nxnit. Periudhat caktohen nga ministri.Msuesi kryen vlersimet sipas formatit q hartohet nga IZhA dhe miratohet nga ministri.6. Kur prindrit dshirojn prsritjen e klass pr fmijn e tyre, i paraqesin drejtorit t shkolls krkesn me shkrim. Krkesa i bashkngjitet amzs dhe ruhet n arkivin e shkolls derisa nxnsi ndjek at shkoll.

NENI 16MNYRA T TJERA T NDJEKJES S ARSIMIT BAZShihni aktet prkatse nnligjore.

a) Procedurat e ndjekjes s arsimit baz me koh t pjesshme b) Procedurat e ndjekjes s arsimit baz pr nxnsit q nuk kan ndjekur t paktn dy klasa t arsimit bazc) Procedurat pr arsimimin e fmijve t ngujuar d) Marrveshja me Ministrin e Drejtsis Pr arsimimin e individve n institucionet e paraburgimit/t vuajtjes s dnimit n Republikn e Shqipris dhe udhzimi prkats i ministrit. e) Arsimimi i individve t moshs shkollore n institucionet e prkujdesjes shoqrore

KREU VVLERSIMI I NXNSVE PAS KLASS III

Shnim: M tutje: lnda sht prbrs i planit msimor t nj klase q vlersohet me not vjetore.

NENI 17Vlersimi i nxnsit pas klass s tret

1. Nxnsi nuk vlersohet me not n: a) prforcim dhe shrbim komunitar; b) veprimtarit e kurrikuls me zgjedhje t lir, n klasat IV-IX; c) projektet kurrikulare n nivel shkolle ose t disa klasave, n gjimnaz.2. Nxnsi vlersohet me not: a) n t gjitha lndt, pr klasat IV-VI; b) n lndt e kurrikuls brtham dhe ato me zgjedhje, pr klasat VII-deri n fund t arsimit parauniversitar.3. N arsimin baz pas klass III, n gjimnaz dhe n lndt e kulturs s prgjithshme t shkollave profesionale dhe ato t orientuara, nxnsi vlersohet pr: a) nj ose disa tema msimore t sapozhvilluara; b) nj ose disa kapituj t tekstit t nxnsit; c) projekte ndrlndore/lndore.4. Nxnsi vlersohet n do lnd t paktn nj her gjat vitit shkollor pr projekt ndrkurrikular/kurrikular. Ort msimore pr projektet u takojn orve t parashikuara n programin lndor pr prpunimin e njohurive.5. Msuesi lndor, sipas lnds,: a) cakton cilat vlersime u takojn pikave 3/a dhe 3/b; b) ndan afrsisht barabar t dy llojet e vlersimeve (3a dhe 3b).6. Nxnsi, q ka munguar n vlersimin e nj ose disa kapitujve t tekstit t nxnsit, sht i detyruar ti nnshtrohet ktij vlersimi, prndryshe vlersohet me notn katr. 7. Nxnsi, q me raport mjeksor, kufizohet nga veprimtarit fizike ose prkohsisht ka kufizime t tilla, merr pjes n lndn e edukimit fizik dhe t sporteve sipas nj programi lndor t hartuar nga msuesi. Nxnsi vlersohet pr programin e reduktuar.8. Msuesi vendos vet, nse do t zhvilloj nj vlersim prmbledhs t lnds pr nj vit msimor. Ky vlersim prfshihet n notat e provimeve pr nj ose disa kapituj t tekstit. 9. N arsimin e mesm t ult, n gjimnaz dhe n lndt e kulturs s prgjithshme n shkollat profesionale dhe ato t orientuara, nota vjetore lndore nxnsit prllogaritet nga msuesi i lnds me formuln: Nota vjetore lndore = 0,4 x M1 + 0,5 x M2 + 0,1 x M3, ku M1, M2, M3 jan prkatsisht mesataret aritmetike t vlersimeve pr pikat 3/a, 3/b dhe 3/c , t piks 3 t ktij neni, t rrumbullakosura me nj shifr pas presjes.10. Provimet me shkrim t nxnsve ruhen nga msuesi pr 1 (nj) vit shkollor dhe jan objekt i inspektimit nga IShA, q shqyrton prputhjen me programin lndor dhe objektivitetin e vlersimit.11. Vlersimet e shkurtra (minitestet), nga fundi i ors msimore, pr rendimentin e ors msimore ose t nj kapitullit, nuk vlersohen me not.12. Notat q nxnsit marrin n testime, t cilat nuk kryhen nga msuesit lndor, nuk hidhen n regjistr.13. Msuesi i ciklit fillor ose msuesi kujdestar (M tutje msuesi kujdestar) njehsojn mesataren e notave vjetore t t gjitha lndve t do nxnsi.Mesatarja vjetore njesohet me nj shifr pas presjes.

NENI 18Vlersimet vjetore me short

1. Nga fundi i vitit msimor, drejtoria e shkolls organizon provimet vjetore me short pr t gjitha lndt ose fushat e t nxnit dhe t gjitha klasat, me prjashtim t klass s nnt dhe t klass s fundit t arsimit t mesm t lart. N arsimin profesional dhe at t orientuar prfshihen vetm lndt e kulturs s prgjithshme dhe ato teorike-profesionale.2. Procedurat e shortit dhe numri i provimeve caktohen nga drejtoria e shkolls pas kshillimit me kshillin e msuesve.3. Notat e nxnsve n provimet me short prfshihen n vlersimin pr nj ose disa kapituj t tekstit t nxnsit. 4. Prgjigjet e nxnsve ruhen n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe jan objekt i inspektimit nga IShA.5. Provime vjetore, si n pikn 1 t ktij neni, zhvillohen nga DAR/ZA-ja. Analiza e rezultateve t provimeve u drgohet t gjitha shkollave.

NENI 19Vlersimi i sjelljes s nxnsit pas klass s tret

1. Sjellja e nxnsit vlersohet me kto shkall: a) Shum mir; b) Mir; c) Mjaftueshm; ) Dobt.2. Nxnsi vlersohet me: a) Shum mir, kur nuk ndshkohet gjat vitit shkollor me ndonj mas disiplinore; b) Mir, kur e prfundon vitin shkollor me mas disiplinore t shlyer ose masa disiplinore e pashlyer nuk sht ulje e nots n sjellje; b) Mjaftueshm, kur e prfundon vitin shkollor me ulje t nots n sjellje; ) Dobt, kur vendos kshilli i disiplins.3. Vlersimi i sjelljes s nxnsve vendoset n regjistrin e klass, dftesn e klass dhe amz.

NENI 20Sesioni i dyt (i vjeshts)

1. Nxnsi vlersohet n sesionin e vjeshts, kur sht pakalues n nj ose dy lndt brtham dhe ato q ka przgjedhur.2. Msuesi i jep nxnsit pr sesionin e vjeshts detyra konkrete pr ti zhvilluar gjat vers.3. Komisioni, i prbr nga msues t shkolls, i ngritur nga drejtori i saj,: a) shqyrton kryerjen e detyrave nga nxnsi gjat vers; b) vlerson me not prgatitjen e nxnsit. Dokumenti i vlersimit t nxnsit ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet. 4. Kur nxnsi nuk paraqitet n provim pr arsye q drejtori e justifikon, drejtori cakton nj dat tjetr brenda sesionit t vjeshts.

NENI 21Mbetja n nj lnd, mbetja n klas, prsritja e klass

1. Vendimin pr mbetjen e nxnsit n nj lnd e merr msuesi lndor.2. Nxnsi mbetet n klas kur: a) sht pakalues n t paktn tri lnd brtham ose lnd q ka przgjedhur; b) sht pakalues n nj lnd n sesionin e vjeshts; c) ka sjelljen Dobt n prfundim t vitit shkollor.3. Nxnsi, mbets n nj klas, mundet ta prsris klasn n vitin pasues shkollor kur sht brenda moshs s prcaktuar te LAPU.

KREU VIGJIMNAZI

NENI 22Procedurat e regjistrimit pr her t par n klasn e dhjet t gjimnazit1. Regjistrimi paraprak i nxnsve n klasn e dhjet t gjimnazit bhet n dy javt e fundit t muajit maj. 2. N gjasht ditt e para kan t drejt t regjistrohen n klasn e dhjet t nj gjimnazi publik vetm nxnsit q u prkasin shkollave t arsimit baz t zons s gjimnazit. N katr ditt pasuese kan t drejt t regjistrohen edhe nxns q u prkasin shkollave t zonave t tjera. Regjistrime t veanta pranohen deri n 1 (dit) para fillimit t vitit shkollor.3. Regjistrimi paraprak i nxnsit n klasn e dhjet bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes s nxnsit. b) Formulart e plotsuar pr lndt me zgjedhje.4. Gjat 5 ditve, duke filluar dy jav para fillimit t vitit shkollor, nxnsit regjistrohen prfundimisht n klasn e dhjet me dftesn e lirimit.

NENI 23Procedurat pr kurrikuln me zgjedhje

1. Drejtori i gjimnazit publik i drgon drejtorit t do shkolle t arsimit baz t zons s vet, n javn e fundit t muajit prill: a) listn e lndve me zgjedhje q gjimnazi ofron pr klasn e dhjet; b) modelin e formularve pr tu plotsuar nga nxnsit e klass s nnt.2. Drejtori i shkolls s arsimit baz dhe msuesit kujdestar informojn nxnsit e klasave t nnta dhe prindrit e tyre pr plotsimin e formularve.3. Formulart e lndve me zgjedhje pr klasat e tjera t gjimnazit plotsohen nga nxnsit brenda muajit maj.4. Drejtori i shkolls ka t gatshm, brenda muajit gusht, planin e kurrikuls me zgjedhje pr do lnd/modul me zgjedhje dhe msuesit q do ti zhvillojn.

NENI 24Niveli i thelluar

1. Lnda brtham dhe niveli i saj i thelluar jan dy lnd t veanta dhe mund t jepen nga msues t ndryshm. 2. Nuk pranohet t przgjedh nj lnd t thelluar, nxnsi q n lndn prkatse brtham t klass paraardhse e ka notn vjetore m t vogl se 8 (tet).

NENI 25Ndrrimi i lnds me zgjedhje (Brenda shkolls ose kur transferohet n nj shkoll tjetr)

1. Nuk lejohet q nxnsi ta ndrroj lndn me zgjedhje gjat vitit shkollor.2. Kur nj nxns przgjedh pr her t par n nj klas nj lnd, q zhvillohet edhe n klasn paraardhse, i nnshtrohet provimit t asaj lnde pr klasn paraardhse, para nj komisioni t ngritur nga drejtori i shkolls. Provimi sht pa not. Kur nxnsi mbetet n provim, nuk e fiton t drejtn t ndjek at lnd. 3. Nxnsi mund t heq dor n klasn e 12-t nga nj lnd me zgjedhje, t ciln e ka msuar n dy vitet paraardhse, por nuk mundet t przgjedh nj lnd q sht zhvilluar n dy klasat paraardhse.

NENI 26Ndjekja e gjimnazit me koh t pjesshmeShihni aktin prkats nnligjor.

KREU VIISHKOLLAT PROFESIONALE, ARTISTIKE, SPORTIVE, E GJUHVE T HUAJA DHE SEKSIONET DYGJUHSHE

NENI 27Pranimet

1. Shkollat e arsimit profesional, shkollat e arsimit t orientuar (artistike, sportive, gjimnazet gjuhsore) dhe seksionet dygjuhshe (m tutje shkollat) afishojn n nj vend t dukshm t shkolls dhe publikojn n faqen e tyre t internetit, nj muaj para dats s regjistrimit: a) kuotat e pranimeve t reja; b) afatet e aplikimit; c) datat e regjistrimit.2. DAR/ZA publikon n faqen e saj zyrtare t internetit t dhnat e parashikuara n pikn 1 t ktij neni, pr ato shkolla q jan n juridiksionin e saj.3. Shkollat pranojn nxns edhe nga DAR/ZA-t e tjera q nuk kan shkolla t profileve t siprprmendura.4. Dokumentet pr aplikim jan: a) Krkesa pr regjistrim. b) Kopje e noterizuar, e njehsuar me origjinalin, e dftess s lirimit t nxnsit. c) Kopje e karts s identitetit t nxnsit. (N shkollat sportive edhe raporti mjeksor i nxnsit)5. Nxnsi fitues n shkollat pa konkurs ose me konkurs q nuk paraqitet n shkoll n fillim t vitit shkollor, njofton drejtorin e saj para fillimit t ktij viti shkollor.Kur nj nxns fitues nuk paraqitet n shkoll brenda 15 ditve nga fillimi i vitit shkollor, nxnsi tjetr, sipas radhs n list, gzon t drejtn e pranimit n shkoll.

NENI 28Pranimet n shkollat pa konkurs

1. Pranohen pa konkurs nxnsit n shkollat profesionale, gjimnazet gjuhsore dhe seksionet dygjuhshe.2. DAR/ZA-t, n bashkpunim me shkollat profesionale, organizojn: a) takime t drejtuesve t shkollave profesionale me drejtues t shkollave nntvjeare; b) biseda t drejtuesve dhe msuesve t shkollave profesionale me nxns t klass s nnt dhe me prindr t tyre.3. Kur n shkollat profesionale, gjimnazet gjuhsore dhe seksionet dygjuhshe ka krkesa m t mdha se numri i nxnsve t planifikuar, nxnsit przgjidhen sipas mesatares s notave t provimeve t lirimit, t rrumbullakosur me nj shifr pas presjes.4. Kur numri i aplikantve pr nj shkoll profesionale sht m i madh se kapaciteti i shkolls, drejtori i saj drgon n MASh, njsin baz t qeverisjes vendore dhe DAR/ZA-n prkatse krkesn me shkrim pr shtimin n t ardhmen t kapaciteteve t shkolls.

NENI 29Pranimet n shkollat me konkurs

1. N shkollat artistike dhe ato sportive nxnsit pranohen me konkurs.2. Shkollat artistike dhe ato sportive afishojn n nj vend t dukshm t shkolls dhe publikojn n faqen e tyre t internetit datat e konkursit nj muaj para fillimit t konkursit.3. Komisioni afishon n shkoll dhe n faqen e saj t internetit listn e fituesve. Lista firmoset nga t gjith antart e komisionit.4. Nxnsi, fitues i konkursit, quhet i regjistruar n shkolln prkatse.5. Proces-verbalet e komisioneve dhe do material i konkursit ruhen n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe jan objekt i inspektimit nga IShA.

NENI 30Normativa pr arsimin profesional

1. Veprimtaria msimore n shkollat profesionale mbshtetet n skeletkurrikulat e kualifikimeve profesionale, t cilat miratohen nga MASh.2. Shkollat profesionale, bazuar n skeletkurrikulat e kualifikimeve profesionale, hartojn kurrikulat shkollore, t cilat miratohen nga drejtori i shkolls, pas plqimit nga ekipi lndor prkats.3. Kurrikula shkollore e do kualifikimi profesional ka kt prbrje: a) Plani msimor operativ, i cili hartohet bazuar te Plani msimor q jepet n skeletkurrikuln e kualifikimit profesional prkats. b) Planet e msimdhnies s lndve teorike profesionale, t cilat hartohen bazuar n Programet e prgjithshme t lndve profesionale prkatse. c)Planet e msimdhnies s moduleve praktike profesionale t cilat hartohen bazuar n Prshkruesit e moduleve profesionale prkatse.4. Skeletkurrikula e nj kualifikimi profesional ofron nj list me module me zgjedhje t detyruar. Przgjedhja e tyre bhet nga vet shkolla duke konsideruar: a) krkesat e tregut t puns; b) plqimet e nxnsve; c) mundsit e shkolls.5. Plani msimor shkollor prshtat planin msimor t skeletkurrikuls (kombtar) sipas kushteve dhe mundsive t shkolls dhe merr parasysh numrin e klasave e t msuesve dhe ndarjen e teoris me praktikn, duke prcaktuar grafikun e realizimit t moduleve praktike profesionale, si dhe vendin e realizimit t tyre. 6. Modulet e praktiks profesionale mund t realizohen t grupuara (n bllok, me kohzgjatje 1, 2 ose disa javore) ose t shprndara prgjat javve t vitit msimor. Ato mund t realizohen n mjediset e praktikave t shkolls ose shkollave t tjera profesionale, gjithashtu n ato t ndrmarrjeve/bizneseve.

NENI 31Vlersimi i nxnsve n arsimin profesional

1. N lndt teorike profesionale, nxnsi, gjat vitit shkollor vlersohet pr: a) nj ose disa or msimore t sapozhvilluara; b) nj ose disa tema (kapituj) sipas programit lndor2. Nota vjetore e nj nxnsi pr lndt teorike profesionale, njehsohet me formuln:Nota vjetore lndore =0,4 x M1+ 0,6 x M2, ku M1,M2jan prkatsisht mesataret aritmetike t vlersimeve pr pikat 1/a dhe 1/b , t rrumbullakosura me nj shifr pas presjes.3. N do modul praktik profesional, pr do Rezultat Msimor (RM), nxnsi vlersohet gjat dhe n fund t periudhs q i prket prmbushjes s nj RM-je. Nota vjetore e praktiks msimore prllogaritet me formuln: , ku M1, M2, M3, ..., Mn jan notat e moduleve profesionale dhe N1, N2, N3, ...,Nn jan ort prkatse t tyre. 4. N fund t realizimit t do projekti, nxnsi vlersohet pr ann teorike dhe praktike (vlersimin Mp). 5. Pr praktikn profesionale n industri/biznes, nxnsi vlersohet n fund t realizimit t detyrave/projekteve praktike. (vlersimin Mi).6. Nota vjetore e nj nxnsi pr praktikn profesionale Mvp prllogaritet me formuln: Mvp = 0.5xMm + 0.4xMi + 0.1 x Mp 7. Nxnsi q ka munguar n m shumse 30% t orve t praktikave, n do rast,vlersohet pakalues (pk) dhe humbet vitin.8. Nxnsi q ka munguar n vlersimin prfundimtar t nj niveli dhe ata q jan mbets, i nnshtrohen ktij provimi n sesionin e vjeshts.

NENI 32Sesioni i vjeshts. Kalimi, mbetja, prsritja e klass.1. Nxnsi, q n nj klas, sht pakalues n nj ose dy lnd, ka t drejt ti jap ato n sesionin e vjeshts.2. Nxnsi sht kalues i nj klase kur sht kalues n lndt dhe praktikn profesionale q zhvillon n at klas dhe n provimet prfundimtare prkatse t nivelit.3. Nxnsi mbetet n klas kur sht pakalues n: a) t paktn tri lnd teorike; b) praktikn profesionale.4. Nxnsi, q nuk kalon klasn, ose mbetet n nj apo t dy provimet prfundimtare t do niveli, ka t drejt ti prsris brenda moshs s prcaktuar te LAPU.

NENI 33Provimet prfundimtare t nivelit1. N prfundim t klass s njmbdhjet, dymbdhjet dhe t trembdhjet, sipas strukturs s drejtimeve/profileve profesionale dhe planit msimor prkats, nxnsi i nnshtrohet provimeve prfundimtare n: a) Teori profesionale e integruar. b) Praktik profesionale e integruar.2. Provimet prfundimtare t do niveli vlersohen vetm me not.3. Nxnsi i nnshtrohet provimeve prfundimtare vetm nse sht kalues n klasn prkatse n t gjitha lndt dhe praktikn profesionale. 4. Nxnsi q sht pakalues n njrin ose t dy provimet prfundimtare t nj niveli, ka t drejt ti jap ato n sesionin e vjeshts.

NENI 34Arsimi profesional me koh t pjesshme (AKP)

1. Prfituesit nga arsimi profesional me kohe t pjesshme jan personat, q kan prfunduar arsimin e detyruar,: a) jan t punsuar n nj profesion dhe krkojn t rrisin nivelin teorik-profesional n profesionin q ushtrojn dhe t ken nj certifikat formale kualifikimi profesional (pa shkputje nga puna); b) jan t punsuar n nj profesion dhe krkojn t kualifikohen n nj profesion tjetr (pa shkputje nga puna); c) nuk jan n marrdhnie pune dhe krkojn t ken nj certifikat formale kualifikimi profesional, pr t rritur shanset e punsimit.2. APKP-ja ofrohet n dy forma: a) Prmban kultur t prgjithshme, teori profesionale dhe praktik profesionale, pr t gjith ata q nuk jan t punsuar n profesionin prkats. b) Prmban kultur t prgjithshme dhe teori profesionale pr t gjith ata q jan t punsuar n profesionin prkats. Si praktik profesionale u njihet puna q bjn ku jan punsuar.3. Msimi teorik dhe praktik n APKP zhvillohet pasdite dhe, sipas kushteve t shkolls, zhvillohet dhe paradite.4. Pr t plotsuar numrin e nxnsve pr klas, krijohen klasa t bashkuara.5. Drejtort e shkollave caktojn ditt e zhvillimit t msimit dhe t praktikave profesionale pas konsultimit m kshillin e msuesve dhe nxnsit.6. Module t detyruara t praktiks profesionale zhvillohen vetm nga nxnsit q nuk jan t punsuar n profesionin prkats.7. Modulet e praktiks zgjidhen n varsi t lndve teoriko-profesionale t przgjedhura.8. Shkollat profesionale q ofrojn APKP-ne, mund t prdorin personelin msimdhns t shkolls profesionale me koh t plot ose t jashtm (me koh t pjesshme).9. Nxnsi pajiset me kto dokumente: a) Dshmi e prfundimit t shkolls s arsimit profesional, kur sht kalues n t gjitha lndt, si dhe certifikat profesionale t nivelit prkats, kur sht kalues n provimin e teoris profesionale dhe t praktiks profesionale t integruar; b) Diplom e maturs shtetrore kur, maturanti sht kalues n provimet e maturs shtetrore.

NENI 35Vlersimi i nxnsve n shkollat artistike dhe ato sportive

1. Vlersimi i nxnsve gjat dhe n fund t vitit shkollor n lndt teorike-artistike (teoriko-sportive) sht si n gjimnaz.2. Nota vjetore e nj nxnsi pr do lnd praktike-artistike (praktiko-sportive) njehsohet si mesatare aritmetike e thjesht e t gjitha notave t lnds.3. Nxnsi sht kalues n nj klas kur sht kalues n lndt e prgjithshme dhe ato teoriko-profesionale (teoriko-sportive) dhe lndt praktiko-profesionale (praktiko-sportive)4. Nj nxns sht mbets pr vjesht kur sht pakalues n nj ose dy lnd t prgjithshme ose/dhe teorike-artistike (teoriko-sportive) ose/dhe praktiko-artistike (praktiko-sportive).5. Nj nxns sht mbets n klas kur: a) mbetet n t paktn tri lndt e prmendura n pikn 3 t ktij neni; b) mbetet n nj lnd n sesionin e vjeshts; c) ka sjelljen Dobt n prfundim t vitit shkollor.

NENI 36Pajisja e nxnsve me dftes klaseShihni aktin prkats nnligjor.

KREU VIIIINSTITUCIONET ARSIMORE

NENI 37Shkollat, grupet/klasat e bashkuara (pr shkollat publike)

1. N rrethana t veanta, t prcaktuara me udhzim t ministrit, funksionojn me t njjtin drejtor klasa t arsimit baz dhe t gjimnazit.2. Me vendim t titullarit t DA/ZA-s formohen shkolla vetm fillore, shkolla vetm t arsimit t mesm t ult ose shkolla vetm t arsimit t mesm.3. Kur numri i nxnsve n dy grupe t kopshteve ose ne dy klasa t arsimit baz sht m i vogl se numri i prcaktuar me udhzim t ministrit, formohen grupe/klasa t bashkuara. Paraplqehen t bashkuara klasat I-III, IV-VI dhe VII-IX.4. Drejtori i institucionit arsimor public njofton DAR/ZA-n prkatse pr formimin e klasave t bashkuara.5. Kur numri i nxnsve pr nj klas t caktuar rezulton nn kufirin minimal sipas udhzimit t ministrit, drejtori i institucionit publik njofton DAR/ZA-n.

NENI 38Organizmi i msimit n shkoll. Ndrprerja e veprimtaris s institucioneve arsimore. Rregullorja e brendshme e institucionit arsimor 1. Veprimtaria n institucionet arsimore sht 5 dit n jav, nga e hna deri t premten.2. Me propozim t drejtorit t shkolls dhe miratim t DAR/ZA-s, shkolla funksionon me dy ndrresa.Msimi, si rregull, n t gjitha shkollat e ndrress s par fillon n orn 8.Pr ndrresn e dyt, ora e fillimit t msimit miratohet nga DAR/ZA-ja.3. Drejtori i shkolls cakton msues ditor pr t lehtsuar mbarvajtjen e shkolls. Detyrat e msuesit ditor prshkruhen n rregulloren e brendshme t shkolls.4. N kushte t rnduara t motit, t terrenit ose pr arsye t transportit rrugor, drejtori i institucionit arsimor vendos ndryshimin e fillimit t msimit.Drejtori njofton titullarin e DAR/ZA-s pr kt ndryshim.5. Ndrmjet orve t msimit, pushimi sht 5 ose 10 minuta. Pas ors s dyt ose t tret t msimit, pushimi i madh sht 20 deri n 30 minuta.Minutat e pushimit ndrmjet orve msimore, t pushimit t madh, dhe kur bhet ky pushim, prcaktohen n rregulloren e brendshme t institucionit.6. Kohzgjatja e ors msimore n shkollat sht 45 minuta.

7. Ora msimore sht e pacenueshme. a) Ora e msimit nuk ndrpritet nga drejtuesit e institucionit, msuesit e tjer, punonjs t institucioneve t tjera ose vizitor, prve lajmrimit t fatkeqsive familjare t nxnsit ose msuesit ose t lajmrimeve t emergjencs.b) Msuesi nuk e ndrpret procesin msimor pr t komunikuar me nj person tjetr.8. Punonjsit e MASh-it, inspektort e IShA-s dhe punonjsit e DAR/ZA-s vzhgojn veprimtari n institucionin arsimor, prfshir dhe or msimore, pasi njoftojn paraprakisht drejtorin e institucionit arsimor.9. Msuesit ndihms ose t tjer, q bashkpunojn me msuesin, lejohen n ort e msimit nga drejtori i institucionit arsimor.10. Ndrprerja e veprimtaris s institucioneve arsimore n t gjith vendin ose n zona t caktuara propozohet nga njsia baz e qeverisjes vendore ose Ministria e Shndetsis dhe miratohet me vendim t posam t ministrit.11. Titullari i DAR/ZA-s i propozon ministrit mnyrn e kompensimit t kohs s humbur nga ndrprerja e msimeve.

12. Rregullorja e brendshme e institucionit arsimor: a) hartohet, nn drejtimin e drejtorit t institucionit arsimor, nga grupe t gjera pune q prbhen nga msues, nxns, prindr dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti; b) paraqitet pr shqyrtim nga drejtori i institucionit arsimor te bordi i institucionit; c) c) paraqitet pr miratim nga drejtori i institucionit arsimor tek titullari i njsis arsimore vendore prkatse.13. Nxnsit dhe prindrit e tyre kan t drejt t informohen pr rregulloren e brendshme t institucionit arsimor. Drejtori i institucionit ka pr detyr t organizoj informimin e tyre.14. Me propozim t drejtorit t institucionit arsimor, t kryetarit t bordit t institucionit arsimor, t kshillit t prindrve, t qeveris s nxnsve ose t paktn t 1/3-s s msuesve me koh t plot, nisin procedurat pr ndryshimin e neneve ose prfshirjen e neneve t reja n Rregulloren e Brendshme t Institucionit Arsimor.

NENI 39Aspekte financiare n institucionet arsimore publike

1. Institucionet arsimore publike, n pajtueshmri me politikat e tyre, prfitojn fonde financiare ose mbshtetje materiale nga dhurues ose sponsorizues, sipas legjislacionit n fuqi. Dhurimet dhe sponsorizimet shrbejn vetm pr t prmirsuar cilsin e shrbimit arsimor t institucionit.2. Institucionet arsimore publike lejohen t sigurojn t ardhura nga shrbime pr t trett, n prputhje me fushn e veprimtaris s tyre. Fondet e siguruara nga shrbimet pr t trett prdoren sipas legjislacionit n fuqi dhe pr t prmirsuar vetm cilsin e shrbimit arsimor t institucionit.3. Nuk jepen me qira mjedise q, pr rrjedhoj, cenojn standardet e veprimtarive msimore si: tejkalohet kufiri i siprm i nxnsve pr klas ose ulet numri i laboratorve.

NENI 40Punonjsi arsimor

1. Punonjsi arsimor respekton Kodin e Etiks s Msuesit.2. N veanti, punonjsi arsimor e ka t ndaluar: a) t ushtroj dhun fizike ose psikologjike ndaj nxnsve ose kolegve; b) ta largoj nxnsin nga shkolla pr shtje a nevoja t tij vetjake; c) t bj kurse private me nxnsit e shkolls s tij; ) t pij duhan ose pije alkoolike n institucionin arsimor; b) t ket marrdhnie me para me nxnsit ose prindrit e tyre; c) ti detyroj nxnsit t blejn literatur q nuk prfshihet n Katalogun Vjetor t Teksteve Shkollore; ) tu deklaroj nxnsve bindjet e tij partiake ose fetare; d) t detyroj nxnsit ose msuesit t marrin pjes n veprimtari partiake ose fetare. 3. Punonjsi arsimor nuk merr pjes n grupe pune q kan me t konflikt interesi.4. N institucionet arsimore, publike dhe ato private, ndalohet: a) propaganda dhe organizimi i veprimtarive: a) partiake; b) fetare, prve institucioneve t parashikuara n pikn 4 t nenit 42 t LAPU-s.5. Ndalime t tjera t punonjsit arsimor prshkruhen n rregulloren e brendshme t institucionit arsimor.6. Punonjsit arsimor t institucioneve arsimore mbajn uniform gjat qndrimit n mjediset e institucionit. Uniforma prcaktohet nga kshilli i msuesve.7. Mungesat e punonjsve arsimor t institucionit, pa lejen me shkrim t drejtorit t tij ose pa dshmi mjeksore, jan mungesa t paarsyeshme.8. Mungesat e drejtorit t institucionit arsimor publik, pa lejen me shkrim t titullarit t DAR/ZA-s ose pa dshmin mjeksore, jan mungesa t paarsyeshme.

NENI 41Ankimet

1. Punonjsi i institucionit arsimor dhe nxnsi, kan t drejt t ankohen pr qndrimet dhe vendimet ndaj tij ose ndaj nj punonjsi apo nxnsi tjetr. Nxnsi i ndjek procedurat e ankimit bashk me prindin ose prindi i ndjek n emr t nxnsit.2. Ankimi paraqitet me shkrim, sht i prshkallzuar, duke kaluar n instancat m t larta, dhe shoqrohet me kopjen e prgjigjes s instanc paraardhse.3. Prgjigjet pr ankimet jepen me shkrim.4. N komisionet e ankimeve nuk merr pjes antari n konflikt interesi me ankuesin.

NENI 42Planifikimi i fondeve buxhetore dhe ndjekja e procedurave t prokurimit pr blerjen e librave t bibliotekave t institucioneve arsimore publikeShihni aktin prkats nnligjor.

NENI 43Planifikimi i fondeve buxhetore, prokurimi dhe blerja e mjeteve msimore pr institucionet arsimore publikeShihni aktin prkats nnligjor.

KREU IXSHRBIMI PSIKO-SOCIAL N INSTITUCIONET ARSIMORE

NENI 44Funksioni i shrbimit psiko-social n institucionet arsimore. Roli i Ministris s Arsimit dhe Shkencs

1. Shrbimi psiko-social vlerson gjendjen psiko-sociale t nxnsve me probleme t nxnit ose sjelljes dhe, n bashkpunim me msuesit, drejtuesit e institucioneve arsimore dhe prindrit, planifikon e realizon shrbime t prshtatshme q ndihmojn n zhvillimin arsimor, social dhe personal t nxnsit.2. Shrbimi psiko-social u ofrohet nxnsve t institucioneve arsimore publike dhe ato private.3. Ministria e Arsimit dhe Shkencs a) miraton standardet e psikologve/punonjsve social q shrbejn n institucionet arsimore; b) akrediton programet e trajnimit t psikologve/punonjsve social; c) siguron mbstetjen financiare dhe logjistike pr shrbimin psiko-social n institucionet arsimore publike.4. Ministri miraton pr shrbimin psiko-social n institucionet arsimore: a) Manualin e Shrbimit Psiko-Social; b) Udhzuesin e Inspektimit dhe t Vetvlersimit t Shrbimit Psiko-Social; b) /kriteret e kualifikimit t psikologve/punonjsve social.

NENI 45Njsia e shrbimit psiko-social (ngritja dhe prbrja). Drejtuesi i njsis.

1. DAR/ ZA organizon ngritjen e Njsis s Shrbimit Psiko-Social. 2. Njsia prbhet nga psikolog dhe punonjs social, numri i t cilve prcaktohet sipas normave pr nxnsit e institucioneve arsimore publike.3. Drejtuesi i njsis: a) harton planin vjetor t njsis; b) organizon mbledhjet dymujore t njsis; c) bashkpunon me Njsin e Mbrojtjes s Fmijve pr t trajtuar shtje t abuzimit dhe mbrojtjes s fmijve. ) komunikon rregullisht me organizma qeveritare dhe joqeveritare pr rastet e fmijve n rrezik dhe me vshtirsi sociale dhe ekonomike; d) njofton me shkrim organet prkatse do fakt pr abuzimin e nxnve.4. DAR/ZA-t dhe institucionet arsimore, me lejen e DAR/ZA-s , mund t sigurojn shrbime psikologjike shtes nprmjet projekteve q mbshteten nga burime t ligjshme.NENI 46Detyrat kryesore t psikologut/punonjsit social n institucionin arsimor. Emrimi, largimi nga puna. Zhvillimi profesional i psikologve/punonjsve social. Ruajtja e privatsis.

1. Psikologu/punonjsi social ka kto detyra kryesore n institucionin arsimor: a) N bashkpunim me msuesit dhe prindrit, identifikon e vlerson, sa m hert, nxnsit me probleme t sjelljes ose me vshtirsi n t nxn, dhe harton e zbaton pr kta nxns plane individuale parandaluese ose rehabilituese. b) Ndihmon punonjsit arsimor, prindrit dhe nxnsit n parandalimin ose eliminimin e abuzimeve t punonjsve arsimor ndaj nxnsve, t nxnsve ndaj nxnsve dhe abuzimeve t vet nxnsve nga duhani, alkooli, droga etj. c) Informon, nprmjet bisedave e leksioneve, punonjsit e institucioneve arsimore pr zhvillimet moshore tipike t nxnsve dhe problemet tipike q nxnsit hasin gjat t msuarit dhe t nxnit. ) Ndihmon msuesit kujdestar dhe msuesit lndor pr integrimin e fmijve me aftsi t kufizuara n klasat e institucioneve arsimore t zakonshme. d) Kshillon nxnsit pr karriern e tyre. dh) Administron dhe interpreton teste psikologjike (nga psikologu). e) Plotson dosjet individuale pr rastet e nxnsve q kan prfituar nga shrbimi psiko-social. ) Raporton me shkrim te drejtuesi i njsis s shrbimit psiko-social do fakt pr abuzim t nxnsve nga punonjs arsimor dhe prindr t nxnsit. f) Merr pjes n krkime t parashikuara n planin vjetor t njis.2. Titullari i njsis arsimore vendore emron drejtuesin dhe specialistt e njsis s shrbimit psiko-social me konkurrim t hapur, sipas procedurave t emrimit t specialistve t DAR/ZA-ve.3. Titullari i DAR/ZA-s, pas kshillimit me drejtuesin e njsis s shrbimit psiko-social, cakton psikologun/punonjsin social pr do institucion arsimor publik.4. Nj psikolog/punonjs social mund t mbuloj nj ose disa kopshte ose shkolla n varsi t numrit t nxnsve t ktyre institucioneve arsimore.5. Titullari i DAR/ZA-s largon nga njsia punonjsin psiko-social, pr t cilin ka prova se: a) ka abuzuar fizikisht ose psikologjikisht ndaj nxnsve; b) nuk raporton me shkrim te drejtuesin e njsis pr abuzimet fizike ose psikologjike t nxnsve nga prindrit dhe punonjsit arsimor t institucionit arsimor; c) ka shkelur rregullat e privatsis.6. Njsia e shrbimit psiko-social realizon zhvillimin e brendshm profesional sipas nj plani vjetor t miratuar nga titullari i DAR/ZA-s.7. Punonjsit psiko-social marrin pjes n rrjetet profesionale nn drejtimin e supervizorve prkats.8. Psikologu/punonjsi social ruan privatsin e informacionit q siguron gjat puns n institucionet arsimore.9. Pr realizimin e testeve psikologjike dhe do komunikimi tjetr t psikologut/punonjsit social drejtprdrejt vetm me nxnsin, merret miratimi me shkrim i prindrve, me prjashtim t rastit kur komunikimi sht pjes e nj hetimi pr nj abuzim dhe krkohet nga autoriteti prkats.10. Informacioni pr nxnsit edhe familjet e tyre, t marra pr shkak t detyrs nga psikologu/punonjs social, ruhet n dosje. Dosja sht e siguruar nga prdorimi i i saj prej personave t paautorizuar.11. Dosja e nxnsit, e hartuar nga psikologu/punonjsi social mund t lexohet vetm nga prindrit e tij dhe vet nxnsi mbi moshn 16 vje.

NENI 47Supervizori n njsin e shrbimit psiko-social

Supervizori ka kto detyra: a) Ndihmon nga ana profesionale psikologt/punonjsit social n kryerjen e detyrave t tyre. b) Vzhgon veprimtarit e psikologve/punonjsve social prkats. c) Takon rregullisht punonjs arsimor, nxns dhe prindr q prfitojn nga shrbimi i psikologve/punonjsve social. ) Harton raporte dymujore pr drejtuesin e njsis s shrbimit psiko-social, ku prshkruan veprimtarin e tij dhe propozon prmirsime t shrbimit psiko-social.

NENI 48Punonjsit e institucionit arsimor dhe shrbimi psiko-social

1. Drejtuesit dhe msuesit e institucionit arsimor u kultivojn nxnsve vlersimin pr dobin e shrbimit psiko-social.2. Drejtori i institucionit arsimor dhe msuesit kujdestar sigurojn lehtsira n pjesmarrjen e nxnsve, t prindrve dhe t msuesve n veprimtarit e planifikuara nga psikologu/punonjsi social.3. Drejtori i institucionit arsimor i siguron psikologut/punonjsit social nj mjedis pr veprimtarin s tij.

KREU XKOMISIONI I ETIKS DHE SJELLJES N INSTITUCIONIN ARSIMOR

NENI 49Funksionet dhe detyrat e Komisionit t Etiks dhe Sjelljes n institucionin arsimor

1. Komisioni i Etiks dhe Sjelljes (komisioni) ka pr detyr: a) t jap ndihmesn pr prmirsimin e etiks dhe sjelljes n institucionin arsimor; b) t shqyrtoj ankesat e nxnsve, t prindrve e t punonjsve t institucionit ndaj shkeljeve t normave t etiks dhe t sjelljes dhe ti propozoj drejtorit t institucionit masat prkatse; c) t shqyrtoj shkeljet nga punonjsit dhe nxnsit e institucionit t normave t etiks dhe sjelljes.2. Komisioni prpiqet fillimisht q palt ta zgjidhin konfliktin me ndrmjetsin e komisionit.3. Kryetari i komisionit, bazuar n ankesat e paraqitura, me vendim t komisionit, i drgon nj shkres drejtorit, ku i propozon t zbatoj legjislacionin n fuqi ose rregulloren e institucionit ndaj punonjsve ose nxnsve. 4. Komisioni, bazuar n ankesat q i paraqiten, formulon rregullisht me shkrim pr drejtorin, prgjithsime t shkeljeve t normave t etiks dhe t sjelljes n institucion dhe parashtron masat q drejtori do t duhet t ndrmarr pr ti parandaluar ose paksuar ato. 5. Kryetari i komisionit, ia drgon rekomandimet pr drejtorin t parashikuara n pikat 3 dhe 4, edhe kryetarit t bordit dhe kryetarit t kshillit t prindrve.NENI 50Veprimtaria e komisionit. Prbrja, ngritja dhe funksionimi i komisionit.

1. Komisioni: a) ka t drejt t thrras paln ankuese ose paln pr t ciln bhet ankimi, ose ti ballafaqoj ato; b) ka t drejt t thrras msuesin kujdestar dhe t ftoj psikologun/punonjsin social n institucionin arsimor, kur bhet fjal pr nxns; c) pranon ankesa t nj ose disa punonjsve t institucionit arsimor, nxnsve ose prindrve pr qndrime ndaj punonjsve arsimor, nxnsve ose prindrve t tjer; ) kthen ankesa q nuk i kan t plota faktet; d) nuk pranon ankesa anonime; dh) pranon ankesa me shkrim pr ngjarje q kan ndodhur jo m hert se nj muaj m par dhe sipas formatit n shtojcn nr. 4; e) jep prgjigje pals ankuese, t shumtn brenda 30 ditve, sipas formatit n shtojcn nr. 5; ) harton rregulloren e brendshme t tij.2. Komisioni prbhet nga msues, prindr dhe nxns. N komision bjn pjes nxns t moshs mbi 14 vje. Drejtori nuk bn pjes n komision.3. N institucionet arsimore me m pak se 24 klasa, komisioni prbhet nga pes vet, kurse n ato me t paktn 24 klasa, prbhet nga shtat vet.4. Msuesit n komision zgjidhen me shumic t thjesht t votave nga kshilli i msuesve. Prindrit zgjidhen nga kshilli i prindrve me shumic t thjesht t votave. Nxnsit caktohen nga qeveria e nxnsve.5. Numri i msuesve, prindrve dhe nxnsve n komision prcaktohet n rregulloren e institucionit.6. Antart e komisionit nuk duhet t jet n konflikt interesi me personat prfshihen n nj ankim. 7. Nj komision funksionon pr nj periudh trevjeare.8. Drejtori organizon ngritjen e komisionit t ri.N komisionin e ri mund t marrin pjes dhe antar t komisionit paraardhs dhe t jet kryetar prsri kryetari i komisionit paraardhs.9. Komisioni mblidhet katr her n nj vit msimor, por edhe m shpesh, sipas ankesave t paraqitura.10. Mbledhja e komisionit zhvillohet kur merr pjes shumica e thjesht e antarve t tij, n rast t kundrt, mbledhja shtyhet.11. Komisioni i merr vendimet me shumic t thjesht votash. Vendimet firmosen nga kryetari dhe sekretari i komisionit.12. Veprimtaria e antarve t komisionit sht vullnetare.13. do antar i komisionit largohet nga komisioni kur, gjat nj viti shkollor, mungon n t paktn gjysmn e mbledhjeve t tij. Zvendsimi i tij organizohet nga antari m i vjetr n mosh n komision, sipas procedurave t ktij neni.14. Kur nj antar i komisionit shkel nj norm etike ose t sjelljes, largohet nga komisioni me shumic t thjesht t votave t antarve t komisionit.

NENI 51Kryetari dhe sekretari i komisionit

1. Kryetari i komisionit: a) zgjidhet n mbledhjen e par t komisionit me shumicn e thjesht t votave t fshehta, pas kandidimit nga antar t komisionit; c) drejton veprimtarin e komisionit; ) shkarkohet me shumic t thjesht t votave t fshehta t antarve t komisionit pr moskryerje t detyrs.2. Nj antar i komisionit sht sekretar i tij. Sekretari caktohet nga kryetari i komisionit.3. Sekretari: a) prgatit materialet q do t shprndahen n mbledhjet e komisionit; b) mban proces-verbalet e mbledhjeve t komisionit; c) lajmron antart e komisionit dhe t ftuarit pr mbledhjen e radhs; ) arkivon dokumentacionin e komisionit.

NENI 52Drejtori dhe komisioni i etiks dhe sjelljes

Drejtori: a) ka t drejt ti krkoj komisionit kshilla pr aspekte t prmirsimit t etiks dhe sjelljes n institucion dhe t marr prgjigje me shkrim; b) miraton rregulloren e komisionit; c) i siguron komisionit nj mjedis pr zhvillimin e takimeve dhe nj vend pr arkivin e tij.

NENI 53Bordi i institucionit arsimorShihni aktin prkats nnligjor.

KREU XIDREJTORI I INSTITUCIONIT ARSIMOR

NENI 54Detyra t prgjithshme

1. Drejtori i institucionit arsimor (m tutje, n kt kre, drejtori) sht titullari i institucionit, personi juridik q ka t drejtn e firms dhe t vuls s institucionit.2. Drejtori, kur mungon prkohsisht, autorizon me shkrim njrin nga nndrejtort ose nj msues t institucionit, kur nuk ka nndrejtor, t ushtroj t drejtn e firms dhe t vuls s institucionit, duke saktsuar se pr cilat dokumente e ka kt t drejt. 3. Drejtori ka prgjegjsin pr respektimin n institucion t legjislacionit n fuqi dhe t rregullores s brendshme t institucionit arsimor.4. Drejtori njeh dhe zbaton Kodin e Puns dhe Kontratn Kolektive.5. Drejtori bazohet, n t gjith veprimtarin e tij, te standardet e drejtorit dhe ka pr detyr t vetvlersohet periodikisht bazuar n kto standarde.6. Drejtori ka prgjegjsin pr krijimin n institucion t klims s bashkpunimit dhe respektit n mes tij e msuesve dhe t msuesve ndrmjet tyre.7. Drejtori krijon mundsi t bashkpunimit t institucionit arsimor me organizata qeveritare ose joqeveritare, brenda ose jasht vendit, dhe me institucione arsimore analoge. Pas shqyrtimit t ktyre bashkpunimeve n kshillin e msuesve dhe bordin e institucionit, drejtori i institucionit arsimor publik merr miratimit pr to nga titullari i DAR/ZA-s prkatse. 8. Drejtori i institucionit arsimor publik prgjigjet pr aspektet financiare n institucion.NENI 55Aspekte t menaxhimit

1. Drejtori ka prgjegjsi pr plotsimin n afat dhe me saktsi t treguesve statistikor, t prcaktuar nga MASh-i, dhe do t informacioni tjetr, q i krkohet nga MASh-i dhe DAR/ZA-ja.2. Drejtori ka pr detyr t organizoj shprndarjen e informacionit n dispozicion t qytetarve, me t dhna t mjaftueshme pr cilsin e shrbimit arsimor t institucionit arsimor.3. Drejtori, pas kshillimit me kshillin e msuesve,: a) vendos ndarjen e klasave; b) cakton ngarkesn msimore t msuesve; c) cakton msuesit kujdestar; ) harton vet ose ngarkon nj nndrejtor/msues pr hartimin e orarit javor msimor t institucionit.4. Drejtori shpall, n nj vend t dukshm pr nxnsit dhe prindrit e tyre, orarin javor t takimeve t cilat krkohen nga nxns ose prindr t veant.

NENI 56Kurrikula

1. Drejtori ka prgjegjsi pr zbatimin e dokumenteve kurrikular t miratuar nga ministri.2. Drejtori ka prgjegjsi, n veanti, pr realizimin sipas planit msimor dhe programeve msimore t lndve t edukimi fizik e sportet, e muziks dhe arteve figurative3. Drejtori ka pr detyr t organizoj periodikisht analizn e gjendjes reale t arritjeve t nxnsve.4. Drejtori drejton hartimin e planit q prcakton mnyrat konkrete pr prmirsimin e arritjeve t nxnsve n vshtirsi n t nxn. Ky plan dhe zbatimi i tij jan objekt i inspektimit nga IShA.5. Drejtori ka prgjegjsi pr: a) zhvillimin cilsor t kurrikuls me baz shkolle; b) prmbushjen e plqimeve t nxnsve pr lndt me zgjedhje.6. Drejtori i shkolls, n bashkpunim me kshillin e msuesve, shqyrton rregullisht mbingarkesn e mundshme t nxnsve.7. Drejtori nuk ka t drejt t ngarkoj msuesit me detyra shtes t cilat nuk rrjedhin drejtprdrejt nga zbatimi i legjislacionit arsimor.8. Drejtori i institucionit merr nisma dhe nxit e mbshtet nismat pr zbatimin e teknologjis s informacionit dhe komunikimit n administrimin e menaxhimin e institucionit dhe n zhvillimin e kurrikuls.9. Drejtori lejon t prdoren n nga nxnsit n institucionin arsimor vetm botime ndihmse dhe materiale t tjera msimore, t miratuara nga ministri nprmjet udhzimeve t tij.

NENI 57Veprimtari pas orve msimore

1. Drejtori i institucionit arsimor, n bashkpunim me kshillin e msuesve, qeverin e nxnsve dhe kshillin e prindrve, planifikojn pr nxnsit e institucionit veprimtari sportive, kulturore e zbavitse, pas orve msimore, si dhe n ditt e pushimit, n mjediset dhe me pajisjet e institucionit.2. Pjesmarrja e nxnsve n kto veprimtari sht vullnetare. 3. Veprimtarit e nxnsve prmbushin kushtet e siguris, t ruajtjes s jets dhe t shndetit t tyre.

NENI 58Zhvillimi profesional i msuesve

1. Drejtori ka prgjegjsi pr: a) hartimin dhe zbatimin t planit vjetor t zhvillimit t brendshm profesional t institucionit. (Plani ruhet pr 4 vjet n arkivin e shkolls dhe sht objekt i inspektimit nga IShA); b) krijimin e lehtsirave pr trajnimin e msuesve t paktn 3 dit gjat nj viti shkollor.2. Drejtori nxit dhe kontrollon pjesmarrjen e msuesve n rrjetet profesionale.3. Drejtori organizon a) prhapjen e prvojave t msuesve n trajnimet 3 dit n vit te msuesit e tjer; b) ndihmn profesionale t msuesve m me prvoj ndaj msuesve m t rinj.4. Drejtuesit e institucionit arsimor: a) vzhgojn or msimore, or t kujdestaris, mbledhje t ekipeve lndore, takime t msuesve kujdestar me prindrit, veprimtari jasht-kurrikulare; b) organizojn zhvillimin e pyetsorve me nxns dhe prindr.5. Drejtuesit zhvillojn miniteste, si baz pr bisedn profesionale me msuesit dhe organizimin e ndihms pr ta.

Shihni aktet nnligjore:a) Pr kriteret dhe procedurat e kualifikimit t msuesveb) Pr funksionimin e sistemit t zhvillimit t vazhdueshm profesional t punonjsve arsimorc) Pr organizimin dhe zhvillimin e praktikave profesionale pr profesionin e rregulluar t msuesit

NENI 59Ndjekja e shkolls publike nga nxnsit

1. Drejtori i shkolls publike t arsimit baz me koh t plot bashkpunon me njsin vendore pr mbrojtjen e t drejtave t fmijs, kshillin e prindrve t shkolls dhe asaj t klass, me qeverin e nxnsve, bordin e shkolls pr t siguruar ndjekjen e shkolls nga nxnsit.2. Drejtori organizon msuesit pr t siguruar ndjekjen e shkolls nga nxnsit q i prkasin zons s shkolls s arsimit baz.3. Nndrejtori, q mbulon ndjekjen e shkolls nga nxnsit, ose drejtori, kur nuk ka nndrejtor, plotson fletoren e kontingjentit t nxnsve t shkolls n fund t semestrit t par dhe t vitit shkollor.

NENI 60Plani i drejtorit t institucionit arsimor (Vlersimi nga titullari i DAR/ZA-s)

1. Plani i drejtorit t institucionit arsimor sht marrveshje pr dy vite shkollore n mes titullarit t DAR/ZA-s dhe drejtorit.2. Qllimi i planit sht: a) t nxis drejtort pr prmirsime t puns s tyre; b) t diskutojn bashkrisht, drejtori dhe titullari prkats, pr ant e forta t drejtorit dhe mundsit e tij pr prmirsime; c) t dalin n pah prvojat e suksesshme t drejtorve dhe t prhapen te drejtort e tjer.3. Drejtori harton planin e tij t dy viteve shkollore dhe ia paraqet titullarit t tij t DAR/ZA-s n fillim t nj viti shkollor.Plani prmban kta tregues: a) Masa e realizimit t objektivit (objektivave) t secilit nga dy planet e fundit vjetore t shkolls. b) Prqindja e nxnsve q braktisin shkolln ose largohen nga shkolla (pr shkollat publlike) c) Numri i krediteve q drejtori do t fitoj. ) Numri i kumtesave t paraqitura nga drejtori n kshillin e msuesve ose jasht shkolls. d) Prqindja e orve msimore t munguara t drejtorit jo pr arsye shndetsore. dh) Numri i ankesave pr t n Komsionin e Etiks dhe t Sjelljes q komisioni i ka vlersuar t drejta. e) Renditja e shkolls sipas treguesve t shkollave t suksesshme. ) Masat disiplinore nga titullari.Plani mund t prmbaj tregues t tjer t matshm me krkesn e titullarit t DAR/ZA-s.4. Titullari i DAR/ZA-s shqyrton dhe miraton planin e drejtorit.5. Plani i drejtorit ruhet n dy kopje, njern e mban drejtori n portofolin e tij profesional dhe tjetrn e mban titullari. Plani ruhet prej tyre pr 3 vjet.6. N fund t dy viteve shkollore, titullari analizon me drejtorin realizimin e planit t tij.7. Titullari harton vlersimin dyvjear t drejtorit, ku prshkruan prmbledhtas ant pozitive t veprimtaris s tij dhe prmirsimet q duhet t arrij.Vlersimi vjetor i drejtorit mbahet n portofolin e tij profesional pr 4 vjet.8. Kopje e planit t drejtorit dhe vlersimi nga titullari i tij i dorzohen nga drejtori kryetarit t bordit t institucionit arsimor.

NENI 61Emrimi dhe shkarkimi i drejtorit t institucionit arsimor publikShihni aktin prkats nnligjor.

NENI 62Ngarkimi i detyrave nga drejtori i institucionit arsimor

1. Drejtori ndan punt me nndrejtorin duke e ngarkuar me detyra t caktuara.2. N shkolln e mesme profesionale njeri nga antart e drejtoris sht me arsim t lart profesional, sipas profilit t shkolls.3. Drejtori dhe nndrejtori nnshkruajn prshkrimin e puns s nndrejtorit n t cilin prcaktohen detyrat e nndrejtorit.4. Nndrejtort prgjigjen prpara drejtorit t institucionit arsimor pr realizimin e detyrave dhe i raportojn sipas prshkrimit t puns.5. Drejtori ngarkon me detyra t posame pr mbarvajtjen e institucionit msues t cilt nuk kan klas n kujdestari.

NENI 63Emrimi dhe shkarkimi i nndrejtorit t institucionit arsimor publikShihni aktin prkats nnligjor.

NENI 64Drejtoria e institucionit arsimor

1. Drejtoria e institucionit arsimor kryesohet nga drejtori i tij. Antar t drejtoris jan nndrejtort (nse ka), kryemsuesit e shkollave vartse (nse ka) dhe, kur sht e nevojshme, kryetar t ekipeve lndore ose msues t caktuar nga drejtori. Numri i antarve t drejtoris caktohet n rregulloren e brendshme t institucionit.2. Drejtoria e institucionit analizon do dy muaj ecurin e nxnsve, n prgjithsi, dhe, n veanti, t nxnsve me vshtirsi n t nxn. 3. Drejtoria fton n takime t veanta, nj her n tre muaj,: a) bordin e institucionit; b) kshillin e prindrve t institucionit; c) qeverin e nxnsve.4. Drejtoria e shkolls zhvillon parateste pr nxnsit e klass s nnt dhe maturantt. Nota nuk prfshihet n vlersimin vjetor t nxnsit.

NENI 65Sekretari i institucionit arsimor

Sekretari i institucionit arsimor, ose nj punonjs i institucionit n vend t tij, ka kto detyra kryesore:1. Sistemon dhe mirmban arkivin e institucionit arsimor. 2. Plotson amzn. 3. Prgatit dokumentet q shkolla lshon pr nxnsit ose ish-nxnsit e saj. 4. Ve n dijeni drejtorin e shkolls kur vren pasaktsi n dokumentacionet.Bn korrigjime n dokumentacione vetm n pranin e drejtorit dhe t dy msuesve, duke nnshkruar t gjith nj procesverbal ku shpjegohet korrigjimi.5. Merr dhe drgon postn zyrtare.6. Prgatit, sipas udhzimeve n fuqi, statistikat q drgohen n DAR/ZA dhe i ruan ato. (N munges t sekretarit t emruar, statistikat ruhen pr katr vjet n arkivin e institucionit arsimor)7. Pr do regjistrim t ri t nxnsve siguron dhe ruan certifikatn personale dhe dftesn e lirimit ose kopjet e tyre.8. Prgatit procedurat e transferimit t nxnsve. 9. Administron regjistrat e klasave q jan n prdorim t prditshm. 10. Prgatit do muaj list-prezencn e punonjsve t institucionit arsimor

KREU XIIPLANE T SHKOLLS, VLERSIMI I BRENDSHM, RAPORTI VJETOR

NENI 66PLANI AFATMESM I SHKOLLS

T prgjithshme

1. Plani afatmesm i shkolls sht pr katr vite shkollore.2. Drejtori i shkolls i paraqet bordit t shkolls pr miratim planin afatmesm jo m von se data 15 prill e nj viti t caktuar shkollor.Drejtori i shkolls i paraqet pr miratim titullarit t njsis vendore arsimore, prparsit e planit afatmesm, t firmosura nga ai dhe kryetari i bordit, jo m von se muaji prill i atij viti shkollor.Titullari i njsis arsimore vendore prkatse miraton prparsit e planit afatmesm, jo m von se muaji maj i atij viti shkollor.3. Drejtori i shkolls ngre grupin qendror t puns s planit afatmesm q prbhet nga msues, prindr e nxns dhe kryesohet prej tij.4. Grupi qendror harton a) draftin e planit afatmesm me ann e grupeve t puns q ngrihen prej tij; b) organizon diskutimin e draftit me kshillin e msuesve, kshillin e prindrve, me bordin e shkolls, me qeverin e nxnsve dhe me prfaqsues t tjer t komunitetit t shkolls.5. Plani afatmesm mbahet n disa kopje n bibliotekn e shkolls dhe ruhet n arkivin e shkolls pr 8 vjet.Rubrikat e planit afatmesm

1. Planit afatmesm i shkolls ka kto rubrika: Procedura e hartimit t planit, vizioni, analiza e gjendjes, prparsit, veprimtarit kryesore pr realizim e prparsive, vzhgimi i zbatimit t planit afatmesm, buxheti i prafrt.2. Vizioni i shkolls prmbledh aspiratn e komunitetit dhe t punonjsve arsimor pr cilsin e shrbimit arsimor t shkolls.3. Analiza e gjendjes prmban kta zra: a) Numri i nxnsve, i msuesve dhe i klasave para zbatimit t planit afatmesm. b) Disa an t forta dhe t dobta t shkolls pr kta zra si: Ndjekja e shkolls nga nxnsit, aspekti social i nxnsve dhe i komunitetit t shkolls, arritjet e nxnsve, sjellja e nxnsve, niveli profesional i msuesve dhe t tjera q jan t rndsishme pr shkolln.4. Plani afatmesm prmban nj numr t kufizuar prparsish, t cilat prcaktojn drejtimet kryesore t prmirsimeve t shkolls gjat katr viteve. Prparsit shpallen n mjediset e shkolls dhe jan t njohura nga msuesit, nxnsit dhe prindrit.5. Veprimtarit prshkruajn si do t prmbushet do prparsi dhe, n prgjithsi, jan me objektiva t matshm dhe me afate t prafrta.6. Nj grup i posam, i ngritur nga drejtori i shkolls, vzhgon zbatimin e planit afatmesm. Grupi i posam vzhgon se sa planet vjetore kan marr parasysh dhe prmbushin prparsit dhe veprimtarit e planit afatmesm.7. Drejtori i shkolls i raporton nj her n vit bordit t shkolls pr zbatimin e planit afatmesm. Ndryshimet n planin afatmesm miratohen nga bordi i shkolls.NENI 67Plani vjetor i shkolls

T prgjithshme

1. Plani vjetor i shkolls, m tutje: plani vjetor, bazohet n planin afatmesm t shkolls dhe arritjet e vitit t mparshm shkollor.2. Plani vjetor hartohet dhe zbatohet nga grupe pune q prbhen nga msues, prindr nga kshillat e prindrve t klasave e t shkolls, nxns nga qeveria e nxnsve dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti.3. Formati i nj plani vjetor ka kto rubrika: Procedura e hartimit t planit, analiza e gjendjes, synimi, objektivi (objektivat), veprimtarit pr realizimin e objektivit (objektivave), veprimtarit pr vzhgimin e zbatimit t planit vjetor, buxheti (nse ka nevoj pr buxhet), raporti i prmbledhur i realizimit t planit vjetor.

Analiza e gjendjes

Analiza e gjendjes pr vitin e kaluar msimor prmban kta tregues:1. Ndjekja e shkolls (prqindja e braktisjes s shkolls, prqindja e mungesave vjetore t t gjith nxnsve kundrejt t gjitha orve msimore).2. Aspekti social: Numri i nxnsve nga familje me ndihm ekonomike, i nxnsve pa njrin prind, q nuk jan nn kujdestarin e prindrve, i nxnsve t sapoardhur nga krahina t tjera ose jasht vendit, i nxnsve me aftsi t kufizuar.3. Arritjet e nxnsve: Mesatarja e nots vjetore t shkolls dhe prqindja e kalueshmris pas provimeve t vjeshts, diferenca e nots mesatare n lndt e gjuhs shqipe dhe t matematiks n fund t vitit msimor t klass s nnt dhe n provimin e lirimit ose diferenca e nots mesatare t shkolls, pr t gjitha lndt e prfshira n maturn shtetrore, ndrmjet fundit t vitit msimor dhe maturs shtetrore.4. Treguesi pr t cilt shkolla ka arritjen m t mir dhe m t ult n renditje pr shkollat e suksesshme n nivel DAR/ZA-je.5. Etika dhe Sjellja: Numri i masave disiplinore ndaj nxnsve, numri i ankesave t nxnsve q konsiderohen t drejta nga Komisioni i Etiks dhe i Sjelljes.6. Msuesit: Prqindja e msuesve pa profilin prkats, prqindja e orve msimore t munguara nga msuesit kundrejt t gjitha orve msimore, numri i krediteve t punonjsve arsimor. 7. Pjesmarrja n projekte me fondacione, OJF, n olimpiada, konkurse, gara 8. Qndrimi i nxnsve ndaj cilsis s shrbimit t shkolls (Pyetsor me 10% - 20% t nxnsve t klasave t shkolls me pyetjen: Sa t knaqur jeni nga shkolla? Prqindja e nxnsve q jan Shum t knaqur, T knaqur, Jo t knaqur)9. Shkolla shton tregues t tjer pr rubrika t caktuara.10. Pr seciln rubrik, shnohen nj deri dy an t forta dhe an t dobta t shkolls gjat vitit t kaluar.Synimi, objektivat dhe t tjera

1. Plani vjetor ka nj synim q prshkruan nj prparsi t shkolls gjat nj viti shkollor.2. Objektivi (objektivat) tregon n mas do t arrihet synimi gjat vitit shkollor.do objektiv lidhet me arritjet e nxnsve, sht i matshm, mundson krahasimin e shkolls gjat viteve dhe nuk nxit ngritjen fiktive t notave. Objektivi shpallet n mjediset e shkolls.3. Nj shkoll, n varsi t problemeve dhe sipas klasave, harton m shum se nj plan t till vjetor. Shkolla ka aq plane vjetore, sa synime prcakton. 4. N nj plan t till vjetor nuk vendosen t gjitha veprimtarit e shkolls, por vetm ato q i prkasin nj synimi t caktuar.5. N nj plan vjetor shnohen afatet dhe personat prgjegjs pr veprimtarit q realizojn objektivin (objektivat) dhe ata q vzhgojn zbatimin e planit vjetor.6. Drejtoria, n bashkpunim me grupet e puns, vzhgon rregullisht realizimin e veprimtarive t parashikuara dhe vlerson ecurin e arritjes s objektivave. 7. Buxheti, nse sht i nevojshm pr nj plan vjetor, prmban burimet e financimit dhe shpenzimet sipas veprimtarive. 8. Drejtori i paraqet pr miratim nj plan vjetor bordit t shkolls. Plani vjetor, i firmosur nga drejtori dhe kryetari i bordit t shkolls, i paraqitet pr miratim titullarit t DAR/ZA-s prkatse.9. Plani vjetor duhet t jet i gatshm pr tu zbatuar q n ditn e par t fillimit t vitit shkollor.10. Plani vjetor ruhet n arkivin e shkolls 4 vjet.

NENI 68Vlersimi i brendshm i shkolls

1. Vlersimi i brendshm i shkolls ka pr qllim prmirsimin e cilsis s shrbimit t saj, nprmjet analizs dhe reflektimit pr arritjet dhe mundsit pr prmirsime.2. Vlersimi i brendshm analizon ant e forta, mundsit pr prmirsime, faktort q kan favorizuar ose penguar cilsin.3. Vlersimi i brendshm: a) prfshin t gjith punonjsit arsimor t institucionit; b) kryhet do vit; c) mbulon t gjitha fushat e Udhzuesit zyrtar t inspektimit brenda katr viteve shkollore. 4. Vlersimi i brendshm kryhet n nivel individual (drejtori, nndrejtori, msuesi) dhe n nivel organizmash t shkolls (drejtoria, kur ka t paktn dy nndrejtor, kshilli i msuesve, ekipet lndore).5. Vlersimi individual dorzohet te drejtori i shkolls, pa shnuar emrin e punonjsit arsimor dhe mbahet n portofolin profesional t punonjsit.Vlersimet e organizmave dorzohen te drejtori i shkolls.6. Etapat e vlersimit t brendshm jan: a) Przgjedhja vjetore e 1-2 fushave pr vetvlersim nprmjet diskutimit n kshillin e msuesve. b) Przgjedhja e instrumenteve nga kshilli i msuesve pr do fush q do t kryhet vetvlersimi. c) Realizimi i vetvlersimit individual dhe plotsimi i formatit prkats (Shihni shtojcn nr. 6). ) Realizimi i vetvlersimit t organizmave t shkolls dhe plotsimi i formatit prkats (Shihni shtojcn nr. 7). d) Hartimi i draft-raportit t vlersimit t brendshm t nj fushe nga nj grup pune i caktuar dhe i kryesuar nga drejtori. dh) Paraqitja e raportit t vlersimit te kshilli i msuesve dhe, m pas, prfundimi i raportit.7. Vlersimi i organizmave t shkolls dhe i shkolls pr nj fush bhet me shprehjet: Shum mir, Mir, Mjaftueshm dhe Dobt.8. Kohzgjatja e vlersimit t brendshm prcaktohet nga drejtoria e shkolls pas kshillimin me kshillin e msuesve. 9. Vlersimi i brendshm kryhet n do periudh t vitit msimor.10. Vlersimet individuale, t organizmave dhe i shkolls jan objekte inspektimi nga IShA. 11. Raporti vjetor i vlersimit t brendshm ruhet n arkivin e shkolls pr 4 vjet.

Bazat e vetvlersimit. Raporti i vlersimit t brendshm

1. Shkollat e zhvillojn vetvlersimin duke prdorur fusha, tregues dhe instrumente standard t njjt me ata q prdor vlersimi i jashtm (inspektimi) nprmjet Udhzuesit zyrtar t inspektimit.2. Shkollat e zhvillojn vetvlersimin edhe duke prdorur: a) standardet e drejtorit t institucionit arsimor, standardet e prgjithshme t msuesit, rezultatet n testet e ndryshme t drejtoris s shkolls, rezultatet n testet e DAR/ZA-s dhe n provimet kombtare, renditja e shkolls n krahasim me shkollat e tjera, pyetsort me nxns dhe prindr.3. Raporti i vlersimit t brendshm pr nj fush prmban prmbledhtas: a) ant e forta dhe t dobta mbizotruese, t prcaktuara nga msuesit dhe drejtoria, kshilli i msuesve dhe ekipet lndore; b) shtjet mbizotruese q jan vlersuar t nevojshme pr tu prmirsuar; c) mnyrat kryesore t prmirsimeve.

Raporti vjetor i institucionit arsimor

1. Drejtori i institucionit arsimor drgon n fund t vitit shkollor te titullari i DAR/ZA-s raportin vjetor t institucionit.2. Raporti vjetor bazohet n planin vjetor t institucionit arsimor.3. Raporti vjetor, me jo m shum se dy faqe, prshkruan: a) sa jan prmbushur objektivat e planit vjetor dhe shkaqet e mosprmbushjes (nse ka); b) aspektet financiare (pr shkollat publike); c) risi t suksesshme n drejtimin e institucionit dhe n procesin msimor t realizuara gjat vitit shkollor; ) bashkpunimet e suksesshme ndrmjet organizmave t institucionit, me OJF etj.; d) certifikata, mime etj. t fituara nga institucioni, nga nxns dhe punonjs t institucionit; dh) propozime pr prmirsimin e cilsis s shrbimit arsimor n institucionin arsimor, n nivel vendor dhe kombtar.4. Raporti vjetor hartohet nn drejtimin e drejtorit t institucionit, nga nj grup pune i prbr nga msues, prfaqsues t kshillit t prindrve dhe qeveria e nxnsve. Raporti vjetor drgohet n DAR/ZA, pas shqyrtimit nga kshilli i msuesve, bordi dhe kshilli i prindrve t institucionit.5. Raporti vjetor publikohet n faqen e internetit t institucionit.

KREU XIIIMSUESI

NENI 69T drejta dhe detyra t msuesit

1. Msuesi ka t drejt: a) t kryej punn n kushte t sigurta pr jetn dhe shndetin e tij; b) t trajtohet me respekt, me dinjitet, n mnyr t kulturuar dhe t moralshme nga kushdo, pa presione, pa padrejtsira, pa fyerje, pa diskriminime; c) ti sigurohen kushtet e mjaftueshme pr msimdhnie efektive; ) t informohet n koh pr udhzimet zyrtare t cilat kan lidhje m veprimtarin e tij; d) t ket, n prputhje me legjislacionin n fuqi dhe kto DN, liri profesionale n zbatimin dhe zhvillimin e kurrikuls; dh) ti krijohen mundsit pr zhvillim profesional.2. Msuesi ka pr detyr: a) t trajtoj kdo, n mjediset e institucionit arsimor, me respekt, me dinjitet, n mnyr t kulturuar dhe t moralshme, pa presione, pa padrejtsira, pa fyerje, pa diskriminime, pa dhun; b) t prkujdeset pr mbarvajtjen e do nxnsi t tij; c) t jap ndihmesn e tij pr mbarvajtjen e institucionit ku punon; ) t krkoj t shqyrtohen n drejtorin e institucionit, kshillin e msuesve, kshillin e prindrve t institucionit dhe bordin e institucionit shtje q shqetsojn cilsin e shrbimit arsimor n institucion.

NENI 70Koha e puns s msuesit n institucionet arsimore publike

1) Msuesit e institucioneve arsimore publike paraqiten n shkoll 15 minuta para fillimit t orarit msimor t shkolls.2) Drejtuesit dhe msuesit e institucioneve arsimore publike qndrojn 30 or n jav n mjediset e shkolls ose n mjedise t tjera zyrtare, pr t kryer veprimtarit msimore dhe jomsimore t planifikuara, duke prfshir veprimtarit jashtshkollore, mbledhjet profesionale, takimet me prindrit dhe pjesmarrjen n grupet e puns.3) Punonjsi i institucionit arsimor mund t paraqitet n pun me vones ose t largohet gjat kohs s puns vetm me lejen e drejtorit t institucionit ose t personit t ngarkuar prej tij, n rastet kur drejtori nuk sht n institucion.

NENI 71Plani vjetor lndor i msuesit. Aspekte t zbatimit t tij.

1. Pes dit para fillimit t vitit shkollor, msuesi dorzon planin vjetor lndor te drejtori i institucionit arsimor.2. Msuesi harton planin vjetor lndor sipas pikpamjeve t tij pedagogjike dhe n prshtatje me nxnsit e tij. 3. Pr do kapitull t tekstit, plani vjetor lndor prmban: objektivat prkats t programit lndor, temat njorshe pr njohurit e reja dhe temat njorshe pr prpunimin e njohurive, duke specifikuar llojin e prpunimit (projekte ndrlndore/lndore, prsritje, vlersimi i nxnsve dhe t tjera si punt laboratorike).4. Plani vjetor lndor prmban prqindjen e orve msimore pr prpunimin e njohurive t reja kundrejt totalit vjetor t orve msimore.5. Plani vjetor lndor nuk prmban detyrat e shtpis pr nxnsit dhe as objektivat e arritjeve t nxnsve pr kapitull. 6. Sipas kushteve t klass, msuesi sht i lir t parashikoj n planin vjetor ose t realizoj gjat zbatimit t tij, nj luhatje me 10% t orve msimore pr linj/nnlinj/kapitull, n krahasim me programin lndor.7. Gjat vitit, sipas rrethanave t reja q i krijohen, msuesi mund t bj ndryshime n planin vjetor lndor. do ndryshim n planin lndor vjetor shoqrohet me nj sqarim t shkurtr.8. Msuesi: a) plotson ato pjes t programit lndor q mungojn n tekstin prkats q prdor; b) nuk zhvillon pr t gjith nxnsit ato pjes t tekstit q nuk parashikohen n programin prkats lndor.9. Msuesi e ka t ndaluar q pr ort e programit t parashikuara pr prpunim, t zhvilloj tema q n programin lndor parashikohen pr njohurit e reja.

NENI 72Projektet kurrikulare ndrlndore/ lndore

1. Temat e projekteve kurrikulare ndrlndore/lndore (m tutje n kt nen projektet) przgjidhen nga nxnsit.2. Msuesi udhzon nxnsit para dhe gjat zhvillimit t projektit, vzhgon qndrimin dhe kontributin n projekt t secilit nxns-pjesmarrs gjat puns individuale e n grup dhe vlerson nxnsit.3. Drejtori i shkolls nxit msuesit t punojn pr projekte ndrlndore.4. Projekti ka aspak ose shum pak shpenzime dhe nuk krkon shpenzime nga prindrit. 5. N projekte sht e dshirueshme t prfshihen edhe prindr.6. Msuesi prshkruan prmbledhtas projektin kurrikular sipas nj formati me kto rubrika: Titulli i projektit, objektivat e projektit, temat e njohurive kryesore lndore t cilat do t rimerren n saj t projektit, partneret (nse ka, si: prindr, OJF), numri i orve gjithsej t projektit dhe i ndar n mes t msuesve, numri i nxnsve q prfshihen n projekt ose numri i klasave, prshkrimi i shkurtr i veprimtarive kryesore t projektit; prshkrimi i shkurtr i produktit t projektit; mnyra e prezantimit prfundimtar t projektit.7. N orarin msimor t klass shnohen ato or msimore t projektit q zhvillohen n klas (przgjedhja e projektit, nj pjes e puns s nxnsve n projekt dhe prezantimi i projektit)8. Msuesi (msuesit) planifikojn nj numr orsh t mjaftueshme pr realizimin cilsor t projektit.9. Ort msimore t projekteve prfshihen n ngarkesn msimore vjetore t msuesve prkats.10. Ort msimore t projektit shnohen n regjistr si ort e tjera lndore.11. Kur projekti sht ndrlndor, secili msues bn vlersimin e nxnsve pr pjesn e lnds s tij ku nxnsit jan prfshir.12. Institucioni arsimor krijon arkivin e projekteve m t mira, t cilat msuesit i shfrytzojn prgjat viteve. Arkiva sht objekt inspektimi nga IShA dhe vzhgimi nga DAR/ZA-ja pr prhapjen e prvojave t suksesshme.

NENI 73Plani ditor (ditari) i msuesit

1 Msuesi harton planin (ditarin) e do ore msimore.2 Plani i do ore msimore prmban kto rubrika: Tema e ors msimore, data e zhvillimit t ors msimore, objektivi ose objektivat e ors msimore, mjetet msimore t veanta pr orn msimore; prshkrimi i shkurtr pr mnyrn se si msuesi parashikon prmbushjen e objektivit (objektivave); detyrat e shtpis, t paraqitura n mnyr q nxnsve tu mundsohet diferencimi i puns sipas mundsive dhe interesave.3 Msuesi paraqet n planin ditor (ditar), her pas here, kto rubrika: a) Prshkrimi i shkurtr i mnyrave t vlersimit t nxnsve, kur e ka parashikuar kt vlersim. b) Testet e zhvilluara. c) Shnime-refleksione, si: koncepte a njohuri q duhen theksuar prsri, pr nxnsit n prgjithsi ose pr nxns t veant; punt plotsuese me nxns t caktuar etj.Nuk sht e detyrueshme q: a) objektivat t prshkruhen n nivele; b) plani i ors msimore t prmbaj shtjellimin e prmbajtjes s tems msimore.4. Pr klasat paralele me nj klas, plani i ors msimore mund t prmbaj vetm veorit e zhvillimit t ors msimore, nse ka t tilla.5. Mbajtja e planit ditor dhe respektimi i rubrikave jan objekt i kontrollit nga drejtuesit e institucionit arsimor, specialistt e kurrikuls s njsive arsimore vendore dhe i inspektimit nga IShA.6. Msuesi e ruan planin ditor t nj klase pr 1 (nj) vit shkollor

NENI 74Plani i msuesit (Vlersimi nga drejtori/nndrejtori i shkolls)

1 Plani i msuesit sht marrveshje n mes drejtorit/nndrejtorit t shkolls dhe msuesit gjat nj viti shkollor. Msuesi i shkolls, prve msuesve q kryejn praktikn profesionale, harton kt plan n fillim t vitit shkollor. .2 Plani prmban kta tregues: a) Numri i krediteve q msuesi do t fitoj brenda vitit shkollor. b) Prqindja e notave kaluese dhe nota mesatare e nxnsve t nj klase n provimet me shkrim q drejtoria kryen (gjat viti ose me short). c) Vlersimi i objektivave minimale pr kapitull (Mesatarja e disa matjeve). ) Vlersimi i ors msimore (arritjet minimale t nxnsve) (Mesatarja e disa matjeve). d) Numri i kumtesave t paraqitura n kshillin e msuesve ose n organizma t tjera. dh) Prqindja e orve msimore t munguara jo pr arsye shndetsore. e) Numri i ankesave pr t n Komisionin e Etiks dhe t Sjelljes q komisioni i vlerson t drejta, paraqitur nga Kryetari i Komisionit. ) Masat disiplinore nga drejtori i shkolls.Plani mund t prmbaj tregues t tjer t matshm me krkesn e drejtorit/nndrejtorit t institucionit arsimor.4. Plani shqyrtohet nga drejtori/nndrejtori dhe miratohet prej tij.5. Plani i msuesit ruhet n dy kopje, njra nga msuesi n portofolin e tij profesional dhe tjetra nga drejtori i shkolls/nndrejtori. Plani ruhet pr 2 vjet.6. N fund t vitit msimor, drejtori/nndrejtori analizon me msuesin realizimin e planit t tij. Drejtori/nndrejtori harton vlersimin vjetor t msuesit, ku prshkruan prmbledhtas ant pozitive t veprimtaris s tij vjetore dhe prmirsimet q duhet t arrij n vitin pasues shkollor.

NENI 75Portofoli profesional i msuesit

1. Msuesi mban dhe prditson portofolin e tij profesional, i cili prmban kopje t ktyre dokumenteve: a) CV, sipas modelit n shtojcn nr. 8 b) Certifikata t krediteve t fituara. c) Kumtesa q ka mbajtur, duke filluar nga ato n kshillin e msuesve; ) mime, certifikata t tjera pr merita profesionale. d) Plani i msuesit sipas nenit nr. 74 dh) Vlersimi vjetor i msuesit nga drejtori i institucionit arsimor. e) T tjera, sipas dshirs s msuesit.2. Drejtori/nndrejtori i institucionit mban pr do msues kopjet e dokumenteve t pikave a), d) dhe dh) t piks 1 t ktij neni.

NENI 76Shprblime pr drejtort dhe msuesit e institucioneve arsimore publike nga titullari i njsis arsimore vendore.Shprblimi pr merita profesionale t msuesve nga drejtori prkats i institucionit arsimor publik.Shihni aktin prkats nnligjor.

1. Kriteret e shprblimit t msuesve pr merita profesionale jan sa vijon: a) Pr merita profesionale n karrier, shprblimi i punonjsve t institucioneve publike t arsimit parauniversitar (drejtor, nndrejtor, msues) sht nj pag mujore. b) Fituesi n konkursin kombtar pr produkte/arritje profesionale, t shpallura nga MASh, shprblehet me nj pag mujore. c) Fituesi n konkursin lokal pr produkte/arritje profesionale, t shpallur nga njsia arsimore vendore, shprblehet me e pags mujore. ) Fituesi pr produkte/arritje profesionale, t shpallura nga institucioni publik i arsimit parauniversitar, shprblehet me e pags mujore. d) Msuesi m i votuar pr merita profesionale,me shumic t thjesht votash t fshehta nga kshilli i msuesve, shprblehet me e pags mujore.2. Shprblimi i punonjsve arsimor, t shpallur fitues sipas kritereve t piks 1 t ktij neni, realizohet sipas procedurs si vijon: a) Drejtori i institucionit arsimor publik, pas kshillimit me partnert social e bordin e institucionit prcakton msuesin q propozohet pr shprblim nga fondi i veant pr merita profesionale n karrier dhe njofton me shkrim titullarin e njsis prkatse arsimore vendore. b) Titullari i njsis arsimore vendore nnshkruan urdhrin pr shprblimin pr merita profesionale t msuesit t institucionit publik t arsimit parauniversitar t prcaktuar sipas kritereve t piks 1 t ktij neni.

NENI 77Kshilli i msuesve

1. Kshilli i msuesve ka pr funksion: a) t shqyrtoj zbatimin e akteve t legjislacionit arsimor dhe kshilloj prmirsime n drejtimin e institucionit; b) t analizoj periodikisht arritjet e nxnsve dhe kshilloj prmirsimet n veprimtarin e institucionit arsimor q ojn n arritje m t mira t nxnsve; c) t marr pjes n procedurat e emrimit dhe largimit t msuesit, drejtorit dhe nndrejtorit t institucionit arsimor.2. Kshilli i msuesve ka pr detyr: a) t shqyrtoj rregullisht prvojat e suksesshme t msuesve t institucionit; b) t shqyrtoj praktikat e suksesshme t kolegve t institucioneve arsimore vendase dhe sugjeroj mnyrat e zbatimit t tyre; c) t kryej studime pr praktikat e suksesshme t institucioneve analoge t huaja dhe sugjeroj mnyrat e zbatimit t tyre. Kto funksione realizohen nga grupe msuesish ose msues t veant t caktuar nga drejtori i institucionit arsimor ose t propozuar paraprakisht nga msuesit.3. Kshilli i msuesve mblidhet, si rregull, jo m pak se nj her n muaj. Kshilli mblidhet edhe n rastet kur e gjykon t arsyeshme drejtori i institucionit arsimor ose kur e krkon jo m pak se 1/3 e antarve t tij. 4. Mbledhjen e par kshilli i msuesve e zhvillon t paktn dhjet dit para fillimit t vitit shkollor. N kt mbledhje kshilli i jep mendime drejtorit pr formimin e klasave, orarin msimor, tematikat e prafrta t mbledhjeve t zakonshme t kshillit, veprimtarit e zhvillimit t brendshm professional dhe shtje t tjera, sipas krkess s drejtorit ose me nismn e kshillit.5. N prfundim t vitit msimor, kshilli i msuesve analizon veprimtarin vjetore t institucionit dhe rekomandon synimin dhe objektivat pr vitin e ardhshm.6. Drejtori i institucionit arsimor vendos q n mbledhje t caktuara t kshillit t msuesve t bjn pjes, msuesit ndihms dhe instruktort, si dhe nga personeli i konviktit dhe personeli ndihms (nse ka t till).7. N mbledhjet e kshillit t msuesve, drejtori ka t drejt t ftoj prfaqsues t njsis baz prkatse t qeverisjes vendore, t njsis arsimore vendore, punonjsin psiko/social, kryetarin e bordit, kryetarin e kshillit t prindrve, kryetarin e qeveris s nxnsve, kryetarin e komisionit t etiks dhe sjelljes ose t deleguar t tyre, personelin mjeksor t shkolls (kur ka t till), si dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti.8. Drejtori cakton nj msues si sekretar t kshillit. Sekretari mban shnimet e mbledhjeve n Protokollin e Kshillit t Msuesve dhe vendos n arkivin e institucionit materialet e paraqitura n kshill nga drejtuesit e institucionit dhe msuesit. Dokumentacioni i kshillit t msuesve sht objekt i kontrollit t IShA.

NENI 78Ekipi lndor

1) Ekipi lndor: a) sht form e zhvillimit t brendshm profesional t institucionit arsimor; b) prbhet nga msues t shkolls, t cilt japin msim n po at lnd a fush t nxni, ose n m shum se nj fush t nxni.2) Drejtori i shkolls, pas kshillimit me kshillin e msuesve, ngre ekipet lndore sipas numrit t msuesve n nj ekip lndor..3) Ekipi lndor mblidhet nj her n muaj.4) N mbledhjet e ekipit lndor: a) diskutohen aspekte t praktikave t prditshme profesionale t msuesve; b) trajtohen shtje t integrimit ndrlndor; c) shqyrtohen prvoja t suksesshme t kolegve dhe praktikat vendase dhe ato t huaja.5) N mbledhjet e ekipit lndor ftohen msues t tjer t asaj shkolle ose t shkollave t tjera dhe specialist t kurrikuls.6) Ekipi lndor nuk merr vendime.7) Ekipi lndor n shkollat profesionale ka pr detyr t ndihmoj msuesit n zbrthimin e kurrikuls qendrore (skeletkurrikuls) n programe t nivelit shkollor.8) Kryetari i nj ekipi lndor propozohet nga antart e ekipit prkats dhe caktohet nga drejtori.9) Kryetari i ekipit lndor ka pr detyr t moderoj mbledhjet e ekipit.10) Kryetari i ekipit lndor, kur sht e mundur, t ket punuar t paktn 5 vjet si msues n po at nivel arsimor, t jet vlersuar me t paktn shum mir n provimin e kualifikimit, nse e ka dhn kt provim, t shquhet pr arritje t nxnsve t tij.11) Procesverbalet e mbledhjeve t ekipeve lndore ruhen pr 2 vjet nga kryetari i tij.

NENI 79Emrimi dhe largimi nga puna i msuesit n institucionin arsimor publikShihni aktin prkats nnligjor.

NENI 80Msuesi jo n profilin prkats

1) N munges t msuesve-aplikant me arsimin prkats, shqyrtohen pr tu pranuar msues jo n profilin prkats.2) Msuesi jo n profilin prkats: a) punon me kontrat pune me afat; b) emrohet dhe largohet nga drejtori i shkolls pas plqimit nga kshilli i msuesve.3) Drejtori e largon nga shkolla msuesin jo n profilin prkats kur pr vendin e tij aplikon nj msues n profilin prkats.

NENI 81Zvendsimi i msuesit q mungon1. Kur nj msues mungon pr nj koh t shkurtr, drejtori i institucionit arsimor publik, si rregull, e zvendson at me msues ose drejtues t institucionit arsimor.2. Kur mungesa e nj msuesi sht e zgjatur, drejtori i institucionit prpilon listn e kandidatve pr zvendsimin e msuesit, q prbhet nga: a) msues q kan aplikuar pran DAR/ZA-s; b) aplikantt drejtuar shkolls, pas shpalljes nga shkolla pr msues zvendsues, n nj mjedis publik t saj dhe n faqen e saj t internetit.3. Drejtori i institucionit ar