Download - BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
1/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
THUY LC(HYDRAULICS)
TS. Huynh cong HoaiBo mon C Lu Chat - Khoa Ky thuat Xay dng H Bach Khoa tp HCMwww4.hcmut.edu.vn/~hchoai/baigiang
NN An, NT Bay, LS Giang, HC Hoai, NT Phng, LV Dc, Giao trnhThuy lc , Lu hanh noi bo HBK tp HCM, 2005
2. Nguyen canh Cam va cac tac gia Thuy lc tap II, NXB DH va THCN,1978
Nguyen canh Cam va cac tac gia Bai tap Thuy lc tap II, NXB DH vaTHCN, 1978
French R.H Open channel Hydraulics. McGra-Hill, Singapore 1986
Koupitas C.G. Elements of Computation Hydraulics . Pentics Pres, 1983
6. Haestad press. Computer Application Hydraulic Engineering , 2002
TAI LIEU THAM KHAO
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
2/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
Chng:
1 DONG CHAY EU TRONG KENH H1.1 KHAI NIEM CHUNG
Khi dong chay eu xay ra th:- Chieu sau, dien tch t va bieu o phan bo van toc tai cac mat cat doctheo dong chay khong oi .
- ng dong, mat thoang, ng nang va ay kenh song song vi nhau.
Dong chay eu Dong khong euDong chay eu co ap Dong chay eu khong ap ( kenh h)
ieu kien can e co dong chay eu- Hnh dang mat cat t khong oi (kenh lang tru)- o doc khong oi (i = const)- o nham khong oi ( n = const)
1.2 CONG THC CHEZY VA MANNINGChezy (1769)
RiCV
C= Rn
1 61
Manning
iARn
Q 321
321 ARn
K iKQ
Kc goi la modul lu lng
Cong thc tnh toan dien tch t va chu vi t hnh thang
m = cotg : he so mai doc
: dien tch t
212 mhb P = chu vi t
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
3/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
1.3 XAC NH HE SO NHAM
Cac yeu to anh hng en he so nham nh sau
o nham be mat Lp phu thc vat Hnh dang mat cat kenh
Vat can Tuyen kenh S boi xoi Mc nc va lu lng
1.3.1 Trng hp mat cat kenh n gian
Phng phap SCS (soil Conversation Service Method)Phng phap dung bangPhng phap dung hnh anhPhng phap dung bieu o lu toc
)95,0(78,6
)1( 61
x
hxn
h: Chieu sau dong chay
x =8,0
2,0
U
U U0,2: Van toc tai v tr 2/10 cua chieu sau hay 0,8 h tnh t ay,U0,8: Van toc tai v tr 8/10 cua chieu sau hay 0,2 h tnh t ay
Phng phap cong thc thc nghiem
Simons va Sentruk (1976): n = 0,047d1/6d: ng knh hat cua long kenh (mm).
1.3.2 Trng hp mat cat kenh phc tap
Cox(1973)
A
An
n
N
i
ii
e
1
A1: Dien tch t cua tng dien tch n gian
A: Dien tch t cua toan bo mat cat.
1.4 TNH TOAN DONG EU:
1.4.1. Bai toan kiem tra
a. Xac nh lu lng :
n1
n2
n
3
A2
A1 A3
Biet : A, i, n iARn
Q 321
b. Xac nh o sau h :
Biet : i, n, Q, hnh dang mat cat kenh
iARn
Q 321
h
Th dan -> h
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
4/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
oi vi mat cat hnh tron co the dung bieu o
Modul lu lng:i
QAR
nK 3/2
1
Modul lu lng khi
chay ngap :
Tnh t so : K/Kng
T : K/Kng h/D h
1.4.2 Bai toan thiet ke
Dung bieu o
Neu kenh co cung ieu kien : i, n, mat cat co hnh dang li nhat ve thuy lc la :
a. Mat cat co li nhat ve thuy lc
- Co cung dien tch t A nhng cho lu lng ln nhat- Cung chay vi lu lng nhng co dien tch t A nho nhathoac
iARn
Q 321
T Mat cat co R ln hay co Pmin se la matcat co li nhat ve thuy lc
Nh vay trong tat ca cac loai mat cat, mat cat hnh tron la mat cat co linhat ve thuy lc
b. Mat cat hnh thang co li nhat ve thuy lc
Neu cac mat cat hnh thang cung mot dien tch t A, cung mai doc m, th matcat hnh thang nao co chu vi t nho nhat se la mat cat co li nhat ve thuy lc.
T so gia b/h e co mat cat co li nhat ve thuy lc c xac nh nhsau:
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
5/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
c. Thiet kekenh
- Xac nh lu lng Q ( ma, nhu cau xa nc )- Xac nh o nham n ( loai vat lieu long kenh..)
- Xac nh o doc i ( phu thuoc a hnh ..)
- Xac nh hnh dang mat cat phu thuoc yeu cau thiet ke ( hnh tron, hnhthang, hnh ch nhat . )
- Xac nh kch thc kenh :
+ Mat cat ch nhat : xac nh b va h , phai cho b e tmh hoac ngc lai, hoac dung ieu kien b/h cua mat catco li nhat ve thuy lc+ Mat cat hnh thang : xac nh m da vao ieu kien onnh mai doc. Xac nh b va h nh trng hp mat cat
hnh ch nhat+ Mat cat hnh tron : xac nh ng knh D da vao tso o sau h/D cho phep trong cong
- Kiem tra van toc trong kenh phai thoa man : VKL < V < VKX
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1.0
0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0 1.1 1.2 1.3
o th dung e tnh toan cong tron
h/D
A/Ang
B/D
K/Kng
V/Vng
R/Rng
P/Png
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
6/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
Cau 1: Cau nao sau ay ung:a) Dong eu ch co the xay ra trong kenh lang tru.
b) Trong kenh lang tru ch xay ra dong eu.c) Dong khong eu ch xay ra trong song thien nhien.d) Trong kenh co dien tch mat cat t khong oi th luon luon co dong eu
Cau 2: Dong chay eu trong kenh h co:
a) ng nang, ng mat nc va ay kenh song song nhau.
b) Dien tch mat cat t va bieu o phan bo van toc doc theo dong chay khong oi.c) Ap suat tren mat thoang la ap suat kh tri.
d) Ca ba cau tren eu ung.
CAU HOI TRACNGHIEM:
Cau 4: Trong dong chay eu:
a) Lc ma sat can bang vi lc trong trng chieu len phng chuyen ong.
b) Lc ma sat can bang vi lc quan tnh.
c) Lc gay nen s chuyen ong la lc trong trng chieu len phng chuyen ong.
d) a va c eu ung.
Cau 3: Trong kenh co mat cat hnh tron ng knh D:
a) Van toc trung bnh at gia tr cc ai khi chieu rong mat thoang B = 0,90D.
b) Van toc trung bnh at gia tr cc ai khi chieu rong mat thoang B = 0,78D.
c) Van toc trung bnh at gia tr cc ai khi chieu rong mat thoang B = 0,46D.
d) Van toc trung bnh at gia tr cc ai khi chieu rong mat thoang B = 0,25D.
Ve nha suy luan ???
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
7/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 6
Cau 5: Trong kenh lang tru co lu lng khong oi:a) o sau dong eu tang khi o doc i giam.b) o sau dong eu khong oi o doc i tang.
c) o sau dong eu tang khi o doc i tang.d) Ca 3 cau tren eu sai.
Cau 6: Mat cat kenh co li nhat ve mat thuy lc :
a) Co the ap dung oi vi kenh co nhieu loai mat cat khac nhau.
b) at c lu lng cc ai neu gi dien tch mat cat t la hang so.c) at c dien tch mat cat t toi thieu neu gi lu lng la hang so.
d)Ca ba cau tren eu ung.
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
8/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
Ch ng:
DONG ON NH KHONG EU BIEN OI DAN TRONG KENH H
2.1 CAC KHAI NIEM2.1.1 Nang lng rieng cua mat cat:
Nang lng toan phan Eg
Vha
g
VpzE
2cos
2
22
hh
a
Mat chuan nam ngang
Mat thoang
ay kenh
0 0
g
VhaE
2
2 o doc ay kenh nho cos = 1
Nang lng rieng cua mat catE0
vi mat chuan nam ngang i
qua iem thap nhat cua matcat o.
2
22
022 gA
Qh
g
VhE
Ta co the phan 2 loai chuyen ong khong eu trong kenh:
- Chuyen ong khong eu bien oi dan.- Chuyen ong khong eu bien oi gap.
E0min
hcr
E0
h
E0
h
Bien thien cua E0 theo h
Q = const
o
2
22
022 gAQh
gVhE
ng cong E0 = f(h)
Khi h E0 E0 hng phan giac th nhat E0 = h,la 1 ng tiem can
Khi h 0 E0
Truc hoanh E0 la 1 ng tiem can
2.1.3 o sau phan gii ( hcr):o sau phan gii hcr la o sau e cho nang lng rieng cua mat cat o at gia tr cc tieu.
00
crhhdh
dE
dh
dA
Ag
Q
gA
Qh
dh
d
dh
dE3
2
2
20 2
21
2
dA/dh = B
3
20 1
gA
BQ
dh
dE
phng trnh tnho sau phan gii: g
Q
B
A
cr
cr23
Trong o : Acr va la dien tch mat cat t , Bcr be rong mat thoang tnh vi o sau phan gii hcr.
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
9/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
Kenh hnh ch nhat: v A = bh va B = bnen
3
2
32
2
g
q
gb
Qhcr
q = Q/b: lu lng tren 1 n v be rong kenh goi la lu lng n v
Kenh tam giac can: v A = mh2 va B = 2mh nen
Kenh hnh thang: cong thc gan ung
52
22
gm
Qhcr
crCNNN
cr hh
2105,0
31
b
mhcrCNN
32
2
gb
QhcrCN
trong o
Kenh hnh tron: ta co the ap dung cong thc gan ung25,02
26,0
01,1
g
Q
dhcr
vi ieu kien 85,002,0 d
hcr
2.1.4 So Froude
lctrong tnhquanlcsotvilet3
2
2
gABQFr
- He so sa cha ong nang. B - Chieu rong mat thoang
NB
gAC van toc truyen song nhieu ong nho trong nc tnh
so Froude the hien t so gia van toc trung bnh cua dong chay va van toc truyen song.
2.1.5 o doc phan gii
o doc phan gii icr la o doc cua mot kenh lang tru, ng vi mot lu lng chotrc, o sau dong chay eu trong kenh h0 bang vi o sau phan gii hcr.
Xac nh icr crcrcrcr iRACiRACQ 000
g
iRCA
B
A
g
Q
B
A crcrcrcr
cr
cr
cr
cr
2323
Ngoai ra
crcr
cr
crcrcr
cr
cr BC
gP
BRC
gA
i 22 suy ra
-Neu i< icr th h0 > hcr.-Neu i >icr th h0 < hcr.-Neu i = icr th h0 = hcr.
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
10/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
h 0
00
h
E
00
h
E
Trangthai chay
Phan biet theo
o sauh
SoFroude
Vantoc
Em h > hcr Fr < 1 V < C
Phangii h = hcr Fr = 1 V = C
Xiet h < hcr Fr > 1 V > C 00
h
E
Y ngha vat ly trang thai chay
Vi C van toc truyen song trong nc tnh:B
gAC
B : be rong mat thoang va A dien tch t
Fr=0Nc tnh
Fr 1Chay xiet
2.1.6.Cac trang thai chay
h 0
00
h
E
00
h
E
Type of flow Way to determine
Depthh
Froudenumber
velocity
Subcriticalflow h > hcr Fr < 1 V < C
Criticalflow h = hcr Fr = 1 V = C
Super-critical flow h < hcr Fr > 1 V > C 00
h
E
2.1.6. Types of flow:
Subcritical flow :is the most common in nature and is relatively deep and slowmoving.
Supercritical flow :is less common and is characterised by a very fast, relativelyshallow flowHowever, both may occur in the same channel at the same discharge
The ways to determine the types of flow
Specific energy curve E0 = f(h)
E0min
hcr
E0
h
E0
h
Q = const
o
Supercriticalflow
Subcritical flow
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
11/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
2.1.7. Y ngha dong chay em va xiet
(ii) Dong chay qua ca cong
Cacong
Ca ieukhien mcnc
Mat nc sau cong
hcr
Chay em
Dong chay em qua cong
Ca congchuyen
ong xuong
hcr
Chay xiet
Mc nc conh Ncnhay
Dong chay xiet qua cong
Vi C van toc truyen song trong nc tnh:B
gAC
B : be rong mat thoang va A dien tch t
Fr=0
Nc tnh
Fr 1Chay xiet
(i) Lan truyen song trong dong chay
2.2 PHNG TRNH VI PHAN C BAN CUA DONG ON NH, KHONG EUBIEN OI DAN TRONG KENH H
0ds
dz
dhl
a
h
z
ng matnc
ng nang
V
Mat chuan
g
Vha
g
VpzE
22
22
g
V
ds
d
ds
dhi
g
V
ds
d
ds
dh
ds
da
ds
dEJ
22
22
Xem qui luat ton that doc ng cua dongkhong eu = dong eu=> J c tnh theo cong thc Chezy:
2
2
22
2
2
2
K
Q
RCA
Q
RC
VJ
ds
dA
gA
Q
gA
Q
ds
d
g
V
ds
d3
2
2
22
22
A = f{s,h(s)}ds
dhB
s
A
ds
dh
h
A
s
A
ds
dA
ds
dhB
s
A
gA
Q
g
V
ds
d3
22
2
ds
dhB
s
A
gA
Q
ds
dhi
RCA
Q3
2
22
2
3
2
2
22
2
1
.1
gA
BQs
A
gA
RC
RCA
Qi
dsdh
lang tru, A/s = 0 23
2
22
2
11
Fr
Ji
gA
BQ
RCA
Qi
ds
dh
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
12/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
2.3 CAC DANG NG MAT NC TRONG KENH LANG TRU
2.3.1 Trng hp kenh co o doc thuan i > 0
Moun lu lng K RK = K(h) = CA
JKQ
ng vi o sau dong eu h0
ng vi o sau dong khong eu h
0000 RACK iKQ 0
K = CA R
iFr
KK
ds
dh2
22
01
1
2
3
2
22
2
11
Fr
Ji
gA
BQ
RCA
Qi
ds
dh
a. Trng hp kenh lai: 0 i icr
NK
K
aI
bI
0 < i < icr
B
hcr
h0
Mc nc tren khu aI :
hcr 0
ng nc dang
h ---> K ---> ts ---> 1
Fr2 ---> 0 ms ---> 1---> i
ng mat nc nam ngang
h ---> hoK ---> Ko ts ---> 0
Fr2 < 1 ms > 0--->0
ng mat nc tiem can vi ng N-N
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
13/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 6
NK
K
aI
bI
0 < i < icr
B
hcr
h0Mc nc tren khu bI :
hcr 0
ng nc ha
h ---> hcrK < K0 ts < 0
Fr2 --->1 ms ---> 0+---> -
ng mat nc thang goc vi K-K
h ---> hoK ---> Ko ts ---> 0
Fr2 < 1 ms > 0--->0
ng mat nc tiem can vi ng N-N
NK
K
aI
bI
0 < i < icr
B
hcr
h0
Mc nc tren khu cI :
h < hcr < h0
K < K0 ts < 0K2o / K2 > 1
Fr2 > 1 ms < 0
ng nc dang
h ---> hcrK < K0 ts < 0
Fr2 --->1 ms ---> 0----> +
ng mat nc thang goc vi K-K
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
14/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 7
b. Trng hp kenh doc: 0 i cr i
Mc nc tren khu aII :
h0 0
ng nc dang
h ---> K ---> ts ---> 1
Fr2 ---> 0 ms ---> 1---> i
ng mat nc nam ngang
h ---> hcrK > Ko ts ---> 0
Fr2 ---> 1 ms > 0--->
ng mat nc thang goc ng K-K
aII
bII
cII
0
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
15/57
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
16/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 9
hcr
i icr
Nc nhay
Nc nhay
cII
bII
Cac th du ve ng mat nc
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
17/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 10
hcr
KK
i= 0
Co
hcr
KK
i< 0
C
Cac th du ve ng mat nc
Cau 4. Mot kenh co o doc i > icr, o sau nc trong kenh h < h0.a) o sau nc giam doc theo chieu dai kenh.b) Nang lng rieng cua mat cat tang doc theo chieu dai kenh.c) Nang lng rieng cua mat cat giam doc theo chieu dai kenh.
d) Ca 2 cau a) va c) eu ung.
Cau 3. Mot kenh co o doc i>icr, o sau nc trong kenh h > h0. Dong chay trongkenh trang thai:
a) Luon chay xiet b) Chay xiet neu h < hcr.c) Luon chay em d) Chay em neu h > hcr
Cau 1. Mot kenh co o doc i > icr, so Froude Fr > 1. Dong chay trong kenh trang thai:a) Chay xiet b) Chay em.
c) Chay xiet neu h < h0 d) Chay xiet neu h > hcr
Cau 2. o sau phan gii trong kenh:a) Nho hn o sau dong eu khi o doc kenh i > icr.b) Bang o sau dong eu khi o doc kenh i = icr.c) Ln hn o sau dong eu khi o doc kenh i < icr.d) Ca 3 cau tren eu ung.
TRAC NGHIEM
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
18/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
Nc nhay la mot hien tng xay ra khi dong chay i t chay xiet sang chay em.Hien tng nc nhay tao ra mot cuon xoay lam bien oi ot ngot t o sau chayxiet (h< hcr) sang o sau chay em (h > hcr).
Chay em
C
Nc nhay
aK K
1
1
2
2
h
h
ln
V2V1
S o nc nhay
lsn
Chay xiet
hhhcr
AB
Chng:
NC NHAY3.1 KHAI NIEM
Tai sao nc nhay xuat hien ?:E0(h)
Chcr
h
h
E0= EE0min E0 E0
h
Khao sat cho trng hp i = 0Mat chuan la ay kenh
K
h
V1
h
i= 0
T bieu o E(h) cho thay nanglng se tang t Emin en E khio sau tang t hcr en h.
Khong the xay ra v nanglng theo dong chay ch cothe giam khong the tang
Ncnhay
Nang lng rieng =Nang lng toan phan
ng dung nc nhay :
Nc nhay tao ra mot cuon xoay manh liet nen dong chay qua nc nhay se b tieu
hao nang lng kha ln.Trong xay dng dung nc nhay e tieu hao nang lng sau cong trnh e tranh xoi l.
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
19/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
Cac loai nc nhay
Fr = 11,7 : nc nhay song
Fr = 2.54,5 : nc nhay dao ong
Fr = 1,72,5 : nc nhay yeu
Fr = 4.59 : nc nhay on nh
Fr > 9 : nc nhay manh
Nc nhay song : < 5%Nc nhay yeu : 5% 15 %Nc nhay dao ong : 15% 45%Nc nhay on nh : 45% 70%Nc nhay manh : 70% 85%
Tieu hao nang lng
3.2 PHNG TRNH NC NHAY
A
C1
yC1
S o tnh nc nhay
G
B D
hP2
P1
h
K
C
yC2C2
T
Gia thiet:
- Mat cat trc va sau nc nhayng dong thang song song - - >phan bo ap suat theo qui luat thuytnh- Bo qua ma sat ay kenh
Ap dung nguyen ly ong lng cho the tch ABCD, chieu tren phng s:
S
V1 , V2 van toc trung bnh cua dong chay tai mat cat AB, CDTs : lc ma sat tren long kenh => 0Gs : trong lng khoi nc tren phng S => 0Rs : phan lc ay tren phng S => 0P1S = P1 va P2S =P2: ap lc nc tai h va hAp suat phan bo theo qui luat thuy tnh
11Cs1 AyP
22Cs2 AyP
00201 Vi
2112 AyAyVVQ 2C1C0
Phng trnh nc nhay
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
20/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
3.3 HAM NC NHAY
(h)
E0(h)
CC1hcr
h
h
, E0E0minmin
Bien thien cua E0 va theo hEn
dA
B
yC
C
dh x
h
Bdh
dA
trong o:
(ycA) la moment tnh cua dien tch Aso vi truc x c xac nh:
Khi h bien thien mot ai lng dh th A bien thien mot ai lng dA
-> moment tnh cua mat cat mi (A+dA) /v mat thoang dAdhA)dhy( c
va vi
0ABgA
Q2
20
g
Q
B
A 203
o= th cc tieu cua ham ncnhay trung vi cc tieu cua hamnang lng rieng
h=hcr
3.4 TNH TOAN NC NHAY3.4.1. Chieu sau nc nhay:
Trng hp ac biet: Kenh hnh ch nhat:
T phng trnh nc nhay
Suy ra khi nc nhay xuat hien th ham nc nhay AygA
Qh
C
2
0
tai mat cat trc va sau nc nhay se bang nhau:
Do o : Neu biet h A1 yc1 1Gia thiet h A2 yc2 2 1= 2
no
stopyes
2
h
gh
qbAy
gA
Qh
220
c
20
2
h
h
hb
2
h
h
hb
23cr
23cr
1h
h
812
h
h
3cr
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
21/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
Cong thc gan ung mat cho cat bat ky:Khi h< 5 hcr mot cach gan ung chieu sau noi tiep co the xac nh theocong thc cua A. N. Rakhmanov
cr
2cr
h2,0h
h2,1
h
cr
2cr h2,0
h
h2,1h
3.4.2 Ton that nang lng nc nhay:
22
2221
21
222
211
21n
gA2Qh
gA2Qh
g2
Vh
g2
Vh
EEE
oi vi kenh ch nhat:
hh4
a
hh4
hhE
33
n
hha vi
3.4.3 Chieu dai nc nhay ( ln):oi vi kenh ch nhat:
Safranez (1934):
Bakhmetiev va Matzke (1936): hh5ln
Silvester (1965): 01,121n 1Frh75,9l
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
22/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
3.5 CAC DANG NC NHAY KHAC
3.5.1 Nc nhay ngap
Khi mat cat trc nc nhay hoan chnh b ngap th ta co nc nhay ngap.
hc
hhKK
Nc nhay ngap
hng hC
a
A B
BA
C
h2h
h
ng
h
h1Fr21
h
h
la so Froude ng vi o sau ha lu hh va Vh la van toc ha lu
Theo Smetana, chieu dai nc nhay ngap c tnh:
Chnn hh6l
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
23/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
Chng:
DONG CHAY QUA CONG TRNHPHAN I DONG CHAY QUA AP TRAN
ap tran la mot cong trnh ngan dong chay va cho dong chay qua nh ap.ap tran c dung e kiem soat mc nc va lu lng.
Co 3 loai ap tran thong dung
ap tran thanh mong
ap tran mat cat thc dung
ap tran nh rong
4.1 AP TRAN THANH MONG
H
0,67H
ap tran thanh mong
< 0,67H
4.1.1 Cong thc tnh lu lngAp dung phng trnh nang lng hoac dungphng phap phan tch th nguyen:
m : he so lu lng
b : be rong ap tran
Vo: Van toc tien gan
Vo
Neu thay
mo co the c tnh theo cong thc
Bazin
Vi pham vi : 0,2 m
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
24/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
4.2 AP TRAN MAT CAT THC DUNG
0,67h 2 3HH
P1 P
ap tran mat cat thc dung
Cai tien cua ap tran mat cat thc dung
ap tran Creager -Ophixerop
Qui ao tia nc ri
ieu kien chay ngap:
hh > P
Tr so pgPz
phu thuoc vao (phu luc 4).
H
P
Z
hh
P1
4.2.1 Cac trang thai chay (i) chay t do (ii) chay ngap
H
P1P
hh
H
P
Z
hh
Chay t do Chay ngap
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
25/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
4.2.2 Cong thc tnh lu lng
Trong thc te do chieu rong ap ln Be rong ap b c chia thanh nhieu nhp
mo tru gia va mo ben
dong chay se b co hep ngang
: He so co hep ben do anh hng cua tru gia va mo ben
mb: He so co hep do mo ben
mb: He so co hep do mo ben
n: So nhp ap
b: Be rong moi nhp mb = 1 mb = 0,7 mt = 0,8 mt = 0,45 mt = 0,25
He so co hep do mo tru va mo ben
m : he so lu lng
m = mtc.hd.H
mtc: He so lu lng tieu chuan
ap tran loai Creager mtc = 0,48 0,5ap tran hnh a giac mtc = 0,3 0,45 phu luc .4.3
H: He so ieu chnh do cot nc tran Hkhac vi cotnc thiet ke (Htk).H > Htk : ap co chan khong H> 1H = Htk : H= 1H < Htk : ap khong co chan khong H< 1
phu luc 4.4
hd: He so ieu chnh do thay oi hnh dang ap so vi hnhdang tieu chuan
phu luc 4.5
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
26/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
4.3 AP TRAN NH RONG
3H 8HH0
P1
Hh
1
1
4.3.1 Cac trang thai chay(i) chay t do(ii) chay ngap
Chay ngap
Hh
P
Z1
K K hh
H0
P1
Hh
1
1
Chay t do
H0
P1
Z2
hn
Cac trang thai chay qua ap tran nh rong
ieu kien chay ngaphh > P
Chay ngap
Hh
P
Z1
K Khh
H0
P1
Z2
hn
4.3.2 Cong thc tnh lu lng
Trng hp chay khong ngap
Viet phng trnh nang lng cho 2 mat cat 0-0 va 1-1
H0
P1
Hh
1
1
Khi ca ap hnh ch nhat:
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
27/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
Ta co the bien oi a ve dang nh sau:
at
at
m: he so lu lng cua ap tran nh rong phu luc 4.6
: he so lu toc phu luc 4.7
T Neu biet m va co the suy ra k (k1 va k2)Co k suy ra h (o sau tren nh ap)
phu luc 4.7
Chu y: k1 cho h ng vi dong chay xiet tren nh ap
k2 cho h ng vi dong chay em tren nh ap
Chng minh tng t
Trng hp chay ngap:
Trng hp ca ap hnh ch nhat:
Thong thng mc nc hn gan bang h , do o co the tnh :
Chay ngap
Hh
P
Z1
K Khh
H0
P1
Z2
hn
n: he so lu toc phu luc 4.7 phu luc 4.6
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
28/57
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
29/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 7
Chay ngap
Gia thiet rang ap suat tren mat cat co hep phan bo theo quy luat tnh
a hc hng
Chay ngap
Nc chay ngap
H0 Hhh
Viet phng trnh nang lng cho hai matcat 0-0 va c-c
Vc = )(2ngo hHg
Q = Vc A = .b a )(2 ngo hHg
hng : xac nh theo cong thc nc nhay ngap trong chng 3
Gan ung co the lay hng = hh, cong thc tnh Q co the viet
Khi o m cong a kha nho hn so vi o sau hh, th xuat hien nc ngap lang hng = hh
4.5 CONG NGAMc xay dng qua e, ap hoac di ng co mat cat khep knCong ngam thng co mat cat hnh tron hoac hnh ch nhat
4.5.1 Trang thai chay trong cong ngam
Chay khong ap
- Chay ban ap
- Chay co ap
NN
KK
KK
Mc nc thng ha luthap hn nh cong
Mc nc thng lu caohn nh congMc nc ha lu thap hnnh cong
Mc nc thng halucao hn nh cong
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
30/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 8
4.5.2 Cong thc tnh toan
a. Chay khong ap:
Chieu dai cong L < 8H
Tnh toan nh chay quaap tran nh rong
b. Chay ban ap:
Tnh toan nh chay qua
ap cong lo thien (h)
Lvao = 1,4 a
Khoang cach t ca cong en mat cat cohep co the c xac nh theo cong thcthc nghiem sau Lvao
a hc
L
c. Chay co ap:
Tnh toan nh chay quamot ong ngan co ap
Q = c.A. ogZ2
Zo = Z+g
Vo
2
2
Zh > Zd- D/2 Z= Ztl - Zh
Z= Ztl (Zd-D/2)
ZVo Zd
Ztl
Zh
A: Tiet dien ngang cong
Z: Chenh lech mc nc thng ha lu
c: He so lu toc qua cong
c: He so ton that cuc boL: Chieu dai cong
R: Ban knh thuy lc mat catthang ng congC: He so Chezy
D
Zh
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
31/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 9
CAU HOI TRAC NGHIEM
Cau 1. Dong chay qua ap tran thc dung, che o chay ngap, co:a) Mc nc ha lu cao hn ngng ap tranb) Dong chay qua ap tran la chay emc) Mc nc ha lu anh hng ti lu lng qua ap trand) Ca 3 cau eu ung
Cau 2. Dong chay qua cong h (lo thien), che o chay t do, co:a) Nc nhay ngapb) Nc nhay t doc) Dong chay qua ca cong che o chay emd) Ca 3 cau eu sai.
Cau 3. Ap suat tren be mat ap tran Creager:a) Bang ap suat khong kh.b) La ap suat chan khong khi cot nc tren ngng tran cao hn cot
nc thiet ke.c) Ln hn ap suat khong kh khi cot nc tren ngng tran cao hn cot
nc thiet ke.d) Ca 3 cau eu sai.
Cau 4. Trong cong thc tnh lu lng qua cong ngam khi chay co ap, heso lu lu toc c tnh
, trong o ton that doc ung chay trong cong c tnh vi ieu kiendong chay trong cong la:a) Chay roi thanh trn thuy lc b) Chay roi thanh nham thuy lcc) Chay roi thanh hoan toan nham d) Cho tat ca trang thai chay
Cau 10. Neu cung mot o sau H trc nh ap va cung be rong b, dong chayqua ap la chay t do th loai ap cho lu lng ln nhat la :a) ap tran thanh mong b) ap tran mat cat thc dungc) ap tran nh rong d) Ca 3 eu bang nhau
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
32/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 10
ap tran thanh mong
ap tran thanh mong hnh tam giac
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
33/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 11
ap tran mat cat thc dung
ap tran Tr An
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
34/57
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
35/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 13
Cong lo thien
Cong ngam mat cat hnh tron
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
36/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 14
Cong ngam mat cat hnh hop
Cong ngam mat cat hnh hop
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
37/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
CHNG
NOI TIEP VA TIEU NANG
PHAN 1. NOI TIEP DONG CHAY HA LU CONG TRNH
Dong chay t thng lu qua ap tran hay quacong c noi tiep vi kenh dan ha lu banghai hnh thc
Noi tiep chay ay
Noi tiep chay mat
Noi tiep chay ay Noi tiep chay mat
Van toc ln xuat hien ay Van toc ln xuat hien be mat
5.1 NOI TIEP CHAY AY5.1.1 Cac dang noi tiep chay ay
5.1.2 Cong thc tnh toan
Nc nhay phong xa
hhHng
hc
c
c
Nc nhay ngap
Viet phng trnh nang lng cho 2 mat cat 0-0 va c-c.
c
c
hhh
0
0
H
P
V0
Mat chuan
fcc
c hg
VhE
g
VPH
22
2
0
20
Ton that nang lng
Mat cat hnh ch nhat cc hEgbhQ 02 hc
th danhc So sanh hh
Nhay ngapNhay t do
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
38/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
5.2. NOI TIEP CHAY MAT
Noi tiep chay mat thng gap trong ieu kien cong trnh co bac thang
Noi tiep chay mat
Noi tiep chay mat ay khong ngapMc nc ha lu dang len
Noi tiep chay mat ngap
Mc nc ha lu tiep tuc dang cao
Noi tiep chay mat ay ngapMc nc ha lu dang cao
PHAN 2. TIEU NANG HA LU CONG TRNH
Khi noi tiep chay ay thnggay xoi l tren mot oan daisau cong trnh
Cong trnhtieu nang
a ncnhay taichan congtrnh
Giamchieu daioan chayxiet
Noi tiep chay ay
Be tieu nang
Tng tieu nang
Be tng ket hp
oan chay xiet
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
39/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
5.3 BE TIEU NANG
Phng phap tnh toan
Nguyen tac tnh toan
o sau d sao cho h2 la o sau sau ncnhay cua hc
hc: xac nh t phan tnh toan dong chayay
o sau sau nc nhay khi co nc nhay tai matcat co hep
Dong chay t be qua kenh ha lu c xemnh dong chay qua mot ap tran nh rong
Vo2/2g
H
EP
hc
h2
H02
d
h
h
V2
V22/2g
gV
bhg
Qz
h2'2
22
2
2
d= h2 - z - hh
= 0,95 1 ( he so lu toc qua dap tran )
he so an toan: = 1,05 - 1,1.
5.4 TNG TIEU NANGNguyen tac tnh toanChieu cao tng sao cho h2 la o sau saunc nhay cua hcPhng phap tnh toan
hc: xac nh t phan tnh toan dong chayay
Lu lng chay qua tng tieu nang ctnh nh qua ap tran mat cat thc dung
o sau sau nc nhay khi co nc nhay tai mat
cat co hep
23022/
tn HgbmQ
mt :he so lu lng khi chay qua tng tieu nang mt= 0,4 0,42.n :he so ngap
32
022
/
tn gbm
QH
ma
C= h2 - H2
(= 1,05 - 1,1)
Vo2/2g
H
E0 P
hc
h2H02
c
V2/2g
hhH2
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
40/57
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
41/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
CHNG
DONG THAM QUA CONG TRNH AT
6.1 MOT SO KHAI NIEM VA NH NGHA
6.1.1 o rong (n)T le phan tram the tch gia phan rongva toan the phan at a
Wo : The tch lo rong
W : The tch at a bao gom ca phan rong va phan ran
6.1.2 Van toc tham thc va van toc tham trung bnh (V):
Van toc tham thc te la van toc tham qua cac khe rong cua at a
Van toc tham trung bnh la van toc tham c xem nh tham qua ca phan atva phan khe rong cua at a
: the tch nc tham trong thi gian tA : Dien tch mat cat ca phan rong va phan at
6.1.3 Cot nc o ap (thuy lc) :
Mat chuan
p/
z
hA
6.1.4 He so tham (k) ( o dan thuy lc)
Dong tham V : nho V2/2g
Cot nc o ap cot nc nang lng
Lu lng tham trem mot n v tiet dien ngang cua dong tham khi chu tac ongbi mot n v cot nc thuy lc tren mot n v chieu dai tham ( ngha la co moto doc thuy lc bang mot n v).
Loai at He so tham (k)(cm/s)
Set 10-9 - 10-6
Bui, bui cha cat 10-6 - 10-4
Cat tuyen chon tot 10-3 - 10-1
oi vi at khong ong chat , d hng th k thay oi theo tng iem va tai mot iemth kx ky kz
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
42/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
6.2 NH LUAT DARCY (Henry Darcy ,1856 )Khi dong tham on nh, lu lng tham t le vi o doc cot nc o ap(hydraulic gradient) va dien tch tham A
h
h1 V
L
Mat chuan
h2
A
V la van toc tham (van toc Darcy)
Tong quat : van toc tham tai tng iemtrong mien tham
ieu kien ng dung nh luat Darcy
Vi : Re = 5
6.3 CONG THC DUPUIT FORCHERHEIMERTrong trng hp tham khong ap vi o doc nho, cac ng dong tren mot mat catt c xem song song th cot nc o ap h = p/+z la hang so tai cac iem trenmot mat cat .
Cong thc Darcy tr thanh cong thcDupuit - Forcherheimer
Vi: h :o sau dong thamV :van toc c xem phan boeu tren mat cat
Do o :
h
Tang khong tham
Tang thamu
s
Khi ay tang khong tham namngang, chon lam mat chuan thh chnh la o sau mc ncngam ( z = 0)
Mat chuan
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
43/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 3
6.4 CHUYEN ONG ON NH CUA DONG THAM VAO GIENG NC.6.4.1. Gieng phun: Tham co ap
R r
ro
h
s
Q
Tang khong tham
Tang tham ncb
Hng cot nc
o ap
oTang khong tham
ho
Xet mot mat tru ban knh rong truc vi thanh gieng
Lu lng tham qua mattru ban knh r, cao b
Van toc
Tch phan t ro en r ng vi h t ho en h
Tch phan t ro en R ng vi h t ho en H
Goi : R ban knh anh hng, H chieu cot nc o ap khi cha bm
S = H ho: chieu sau hut nc
6.4.2 Gieng thng
Xet mat tru tron ong tamvi thanh gieng, ban knh r
Van toc
Lu lng dong thamqua mat tru
Tch phan t ro en r ng vi h t ho en h
Tch phan t ro en R ng vi h t ho en H
S = H - ho
Khi S/2H0
R
ro
h
s
Q!
Tang tham nc
H
oTang khong tham
ng bao hoa
ho
S
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
44/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
R c xac nh :Theo tng loai at ma lay gan ung nh sau:
- oi vi at c hat trung bnh R=250m500m
- oi vi at hat to R=700m1000m
Cong thc kinh nghiem
(i-cac d )
6.5 THAM QUA AP AT
H m
A
B
C
A
O
H
F
E
a0
h
x
1
m1
LoTang khong tham
m = cotg
m1 = cotg 1
Bien oi mai nghieng AC thanh thang ngAO, sao cho lu lng qua AC giong nh AO
Mikhailop
Dupuit-Forcherheimer:
V
Tch phan t 0 en x tng ng t H en h
k
Lay goc toa o tai O
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
45/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
Hm
A
B
C
A
O
H
F
E
a0
h
x
1
m1
LoTang khong tham
V
L
tai x = H+L, h = ao
Can xac nh ao
h
Xac nh v tr ng bao hoa
chieu dai cua dai nguyen to
m1 z
m1 zDarcy
Lu lng tham qua MN
Lu lng tham nay cung bang lu lng tham i qua ap at
Giai phng trnh bac 2 cho a0:
Co ao , xac nh c q va ng bao hoa
dzz
a0
M
N
m1
ao
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
46/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 6
6.6 THAM CO AP QUA AP
Tang khong tham
Tang tham
H1
H2
e xac nh van toc tham (u) , cot nc o ap (h), da vao phng trnh tham Darcy nh sau:
x
z
Phng trnhlien tuc
h(x,z)
at ong chat va ang hng:
V D TNH TOAN TH M CO AP B NG PH NG PHAP SAI PHAN H U H NMot ap betong co be rong 60m, thng lu cha nc co o sau 10m, ha lu khong conc. ap c xay tren mot tang at tham nc ong chat day 80m, vi he so tham lak= 10-4m/s. Mot hang c c ong gia ay ap sau 35m e giam lu lng thamqua ap. Xac nh lu lng tham qua ay ap neu xem dong tham ch anh hng trongpham vi 105m ve pha thng lu ap va 135m ve pha ha lu ap.
A B C
D
E F G
HI
10 m
Kch thc , v tr ap va li tnh toan
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
47/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 7
Lu lng tham trong 1 ngay em la: q = 39,007 m3/m ngay em
A B C
D
E F G
HI
10 m
u1u2
u3u4u5
ng ang cot nc o ap va van toc tham di hang c
Tnh toan chi tiet va chng trnh may tnh xem trong phu luc
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
48/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 1
CHNG
DONG KHONG ON NH TRONG KENH
I.KHAI NIEM Dong khong on nh la dong chay ma cac yeu to cua dong chay eu phuthuoc vao thi gian,
o sau : h = h(x,t)
Van toc : V = V(x,t)
Lu lng: Q = Q(x,t)
Dong khong on nh thng xuat hien
Song, kenh b anh hng thuy trieu
Kenh xa nha may thuy ien khi lu lng xa thay oi ot ngot
II.PHNG TRNH LIEN TUC:
h
Q
dX
S thay oi the tch trong oan dx trong thi gian dt
h
B
h
th bang lu lng ra lu lng vao trong thi gian o
- =
Phng trnh lien tuc
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
49/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 2
Cac dang khac :
III. PHNG TRNH ONG LNG:Cac gia thiet:
Bien oi cham, bo qua lc quan tnhTon that nang lng c tnh nh dong euPhan bo ap suat tren mat cat ng c xem theo qui luat thuy tnho doc nho
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
50/57
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
51/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 4
Ap dung phng trnh ong lng: S bien oi ong lng trong mot n v thigian trong mot the tch kiem soat th bang tong cac lc tac ong len the tch o
hQ
dX
S bien oi ong lng trong the tch kiemsoat gii han m/c 1-1 va 2-2 1
1
2
2
ong lng vao m/c 1-1
ong lng ra m/c 2-2
S gia tang ong lng trong the tch kiem soat:
Theo phng trnh ong lng
n gian va chia 2 ve cho va dx:
Cac dang cua phng trnh ong lng
Chu y:
Viet lai:
Hay
Dong eu
Dong khong euDong khong on nh
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
52/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 5
IV.PHNG PHAP NG AC TRNG SONG BIEN O NHO
Co phng trnh lien tuc
Phng trnh ong lng :
Van toc truyen song: Van toc lan truyen khi gay mot nhieu ong trongnc tnh, co o sau h
Neu song co bien o nho va vi mot so ga thiet sau
1. Kenh nam ngang : o doc i = 0
2. Khong co ma sat: o doc nang J = 0
3. Van toc dong chay nho va s bien oi van toc nho :
4. Tiet dien mat cat t A doc theo dong chay xem bang mot tietdien trung bnh khong oi Ao va
5. Be mat thoang B bang be rong trung bnh khong oi Bo
Mat cat ch nhat
He phng trnh lien tuc va ong lng co the viet lai thanh dang n gian:
at neu mat cat hnh ch nhat th
Nhan cho pt (1)
(1)
(2)
Nhan g cho pt (2)
Cong ve theo ve
Neu th :
(3)
(4)
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
53/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 6
Tr ve theo ve va neu
Y ngha phng trnh ng ac trng :
x
t
L0 x
x
M
L R
tM
Lt
R1
x
R
M
L
R t
L1
h0
0x
t
t
l
h0
L
R
Cach xac nh o sau (h) va
van toc (V) tai M(x,t)Tai M ve ng ac trngthuan Co+ (co o doc 1/Co)cat truc hoanh (t = 0) tai L
Tren ng MLcho :
Tng t ve ng ac trngnghch Co- (co o doc -1/Co),
MR:
(1)
(2)
T (1) va (2)
V hL,VL,hR,, Vra biet tai thiiem t = 0
VM, hM,
x
x
M
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
54/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 7
x
t M
Lt
R1 R
M
L
R t
L10 x
M
L l
xx
h0
R
Tuy nhien neu v tr M ganau kenh hoac cuoi kenh thphai can them ieu kien bien
V du iem M(x,t)
e xac nh VL , hL, tai Lta ve mot ng ac trngnghch Co-
Biet hR1 , VR1, biet t ieu kien au +VL
Hoac hL
hL
VL
ieu kien bien
VM, hM
(1)
(2)
(1)(2)
Biet hL1 , VL1, biet t ieu kien au +VR
Hoac hR
hR
VRieu kien bien
VM, hMT ng t M
Cac ieu kien au va ieu kien bien song bien o nho:
1.ieu kien ban au : V(0, x), h(0,x)2. ieu kien bien :
au kenh : V(t,0) hoac h(t,0)
Cuoi kenh : V(t,l) hoac h(t,l)
e giai toan song co bien o nho hay mot bai dong khong on nh thong thng, canthiet phai co :
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
55/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 8
V d : M t kenh ch nh t rong b = 10m, dai 1000 m noi vi mot ho cha. Tai thi iem t= 0, nc tnh vi o sau ho= 5m. Tai au kenh o sau thay oi theo thi gianh = ho + sin(2 t/T) vi T = 400. Xac nh V, h tai v tr x= 500 m thi iem t = 200 s.
co= 7 m/s
tL=128,57 shL=5,9 m
VL=1,26 m/s
hR1=5 m
VR1=0 m
xR1=900 m
VR=0 m/s
hL1
=5 m
VL1=0 m
xL1=100 m
hR=5 m
VM=1,26 m/s
hM=5,6 m
ho=5m
500 m 1000 m0
M200 s
L128,57 s
R1
R
L1
C+
0
t
x
ho
C+
C-
C-
100 m 900 m
V. PHNG PHAP NG AC TRNG CHO MOT KENH MAT CAT HNH CH
NHAT:Van toc truyen song trong kenh hnh ch nhat :
== >
do o
va
== >
Xet cho mot n v be rong kenh B = 1m => A = h = =>
Thay vao pt lien tuc va ong lng :
chia (1) cho C/g
nhan (2) cho g
(1)
(2)
cong hai ve :
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
56/57
Tom tat bai giang - TS Huynh cong Hoai HBK tp HCM 9
hay
Neu th :
ng ac trng thuan ( C+) :
ng ac trng nghch ( C-) :
M
C+ C-
Chayem
M
L RL RChay xieti ra khoikenh
t
XL
M
C+ C-
0
Chu y
Nhng neu dong chay xiet (V>C) th ng ac trng nghch va thuan cung chieu nhau
Khi V va C eu dng, neu dong chay em (V < C) th ng ac trng nghch va
thuan ngc chieu
Tong quat ieu kien bien va ieu kien ban au cho bai toan dong khong on nh nh sau:
1.ieu kien ban au : V(0, x), h(0,x)
2.ieu kien bien :
Chay em :
Chay xiet:
+au kenh Dong chay i vao kenh: can 2 ieu kien bien V(0,t) va h(0,t)
Dong chay i ra kenh : khong can ieu kien bien+ Cuoi kenh : Dong chay i ra khoi kenh: khong can ieu kien bienDong chay i vao kenh can 2 ieu kien bien V(0,t) va h(0,t)
+ au kenh : ch can 1 ieu kien bien V(0,t) hoac h(0,t)+ Cuoi kenh : ch can 1 ieu kien bien V(0,t) hoac h(0,t)
-
8/7/2019 BaigiangThuyLuc_2009-Ts. Huynh Cong Hoai
57/57
VI. KHAI NIEM PHNG PHAP SAI PHAN HU HAN:
Xet mien tnh toan Xot c ri rac hoa nh hnh ve
i+1ii-1
n
n+1
t
x
0
t
x
Tai iem i va i+1 thi iem t ta co :
Neu bo cac so hang bac cao , suy ra
Tng t , neu tai iem i thi iem n va n+1 ta cung co
Thay vao trong phng trnh lien tuc va pt ong lng :
Van toc va o sau hin+1 , Vin+1hi , Vin
thi iem n thi iem n+1oi vi nhng iem nam tren bien, can phai bo sung them ieu kien bien mi xacnh c cac gia tr h va V
ieu kien on nh cua pp sai phan hien
ieu kien Courant - Friedrichs Lewy (CFL)