Download - KONU8
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 1/12
Gezgin Satıcı, Araç Rotalama, Sırt Çantası,
Atama - UlaĢtırma - Parti Büyüklüğü BelirlemeProblemleri
Kamil AKPINAR - Özlem ÇETĠN
BaĢkent Üniversitesi Mühendislik FakültesiEndüstri Mühendisliği
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 2/12
ULAġTIRMA PROBLEMĠ
• TANIM: Malların birden fazla üretim noktalarından
birden fazla tüketim yerlerine taĢınmalarıyla ilgili
problemler ‘ulaĢtırma veya taĢıma problemi’ olarak adlandırılır. Üretim noktalarına yükleme merkezleri,tüketim yerlerine de boĢaltım yerleri denir.
• UlaĢtırma problemlerinde karar değiĢkenleri hangimerkezden hangi boĢaltım yerine ne kadar maltaĢınacağıdır.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 3/12
kaynak
hedef
Birim taşıma maliyeti
Taş
ıma miktarı
ij
ij
i
j
c
x
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 4/12
• AMAÇ: Bir taraftan hedefin talep gereksinimleri ile
kaynakların arz miktarlarında denge sağlarken,diğertaraftan her bir kaynaktan her bir hedefe yapılantaĢımaların toplam maliyetini minimum kılacak Ģeklide
taĢıma planı belirlemektir.
• UlaĢtırma problemlerinde her merkezden yapılantaĢımaların kapasiteyi aĢmaması ve boĢaltım yerlerinegönderilen miktarın talebi karĢılaması istenir.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 5/12
ATAMA PROBLEMĠ
• TANIM: Verilen n iĢin n iĢlem noktasına(ĠĢ gören, araç… vb.) dağıtımına dönük problemler için geliĢtirilenmodellere denir. En çok iĢçilerin iĢlere, iĢlerin
makinelere programlandırılmasında kullanılır. • AMAÇ: Toplam etkinliği (Çoğu kez maliyeti en
küçüklemek) en iyilemektir. Atama modeli kaynaklarınen etkin kullanımını amaçladığından min. zamanda veya
min. maliyette gerçekleĢmesi istenir.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 6/12
PARTĠ BÜYÜKLÜĞÜ BELĠRLEME
• Belirli dönemlerdeki hazırlık zamanlarını da enküçükleyecek optimal üretim miktarlarınınbulunmasıdır.
• Literatürde stok tutma ve hazırlık maliyetleriniminimize edecek en uygun parti büyüklüklerini
belirleyen bir çok yöntem vardır. Bunlardanbirkaçı; – Sabit sipariĢ miktarı yöntemi
– Kesikli sipariĢ algoritması
– Ekonomik sipariĢ miktarı yöntemi
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 7/12
GEZGĠN SATICI PROBLEMĠ
• TANIM: Bir baĢlangıç noktasından ayrılan(Depo vb.)gezgin satıcının mallarını belirli noktaları(ġehir, ilçe vb.)dolaĢarak satmasıdır.
• AMAÇ: Gezgin bir satıcının bulunduğu noktadanbaĢlayıp her noktaya sadece bir kez uğradıktan sonrabaĢladığı noktaya geri dönen en kısa turu bulmaktır.
• Bugüne kadar çözülen en büyük gezgin satıcı problemi
24,978 noktalıdır ve Ġsveç'te yerleĢimi olan her noktaiçin çözülmüĢtür. Bu çözüm, Intel Xeon 2.8 ghz biriĢlemcinin 92 yılına denk bir sürede yapılmıĢtır.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 8/12
Örnek olarak;
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 9/12
SIRT ÇANTASI PROBLEMĠ
• TANIM: Basitçe elimizde mevcut bulunanmalların, kapasitesi belirli bir sırt çantasınayerleĢtirilmesidir.
• AMAÇ: Sırt çantasının kapasitesini geçmeden enfazla karı yakalayacak olan parça miktarınınseçilmesidir.
• Problem hırsız örneğinden daha iyi anlaĢılabilir.Buna göre bir hırsız çantasına ağırlıkça en az,pahalı olarak en çok eĢyayı doldurmak ister.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 10/12
ARAÇ ROTALAMA PROBLEMĠ
• TANIM: Bir depodan ayrılan kapasitesi kısıtlıbirden fazla aracın talep miktarları vekoordinatları verilen belirli sayıda müĢteri
noktalarını dolaĢmasıdır. Gezgin satıcıprobleminin uzantısıdır.
• AMAÇ: Toplam kat edilen mesafeyi (Maliyeti)
en az Ģekilde dolaĢmasıdır.
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 11/12
• Her tur depodan baĢlayıp depoda sonlanacak.
• Her müĢteriye yalnız bir araç uğrayarak, hizmetiyerine getirecek.
• Araç kapasitesi , tur uzunluğu (veya süresi) ,
uğrama zamanları vb. kısıtlar sağlanacak.
Örnek olarak;
7/30/2019 KONU8
http://slidepdf.com/reader/full/konu8 12/12
KAYNAKÇA
• DOĞRUSAL PROGRAMLAMA-Prof. Dr.
ĠMDAT KARA
• YAEM2006 SUNUMU-Prof. Dr. ĠMDATKARA, TUSAN DERYA
• www.dopdolu.net
• www.md.math.bilgi.edu.tr • www.wikipedia.org
• www.chatkapi.com