e ta manliderplus.com.tr/.../2019-2020/9.sinif/sb/tarih.pdfta man 1 e 1. tarihin faydalarıyla...

Tarih ve Zaman

1

1.Ünite

1. Tarihin faydalarıyla ilgili olarak aşağıdaki-lerden hangisi söylenemez?

A) Mukayeseyetisikazandırır.

B) Yöneticilere devlet yönetimi konusundayolgösterir.

C) Milletleredevamlılıkfikriaşılar.

D) Geçmişeduyulanözlemigiderir.

E) Millîbirlik,dayanışmavebütünlüğekatkısağlar.

2. Halk edebiyatının vazgeçilmez ürünlerinden-dir.Hayali vegerçekolaylar iç içegeçmiştir.Hatta içindeki anlatımlar ve kahramanlar nekadarolağanüstüolursa,onispettekutsanmışsöylentileredönüşürler.Toplumlarınhayatları-nayönvermedebüyüktesirlerivardır

Yukarıda tarihin sözlü kaynaklarından han-gisi ifade edilmiştir?

A)Fıkralar B)Efsaneler C)Destanlar

D)Hikâyeler E)Menkıbeler

3. Tarihin sözlü kaynaklarından biri olan efsa-neler;

I.Olağanüstüvarlıklar,

II.Tarihiyer,kişiveolaylar,

III.Doğa,çevre,hayvan,

IV.Günümüzdeyaşananolaylar

gibi konulardan hangilerini içermektedir?

A)I,IIveIII B)IIveIV C)YalnızIV

D)IIveIII E)I,II,IIIveIV

4. Aşağıdakilerden hangisi bildiklerini ak-taramayan veya buna ihtiyaç duymayan insanların bilgilerinin derlenip, modern yöntemler ile kaydedilmesi ve ardından değerlendirilmesi faaliyetidir?

A) Yazılıtarih

B) Etkileşimlitarih

C) Tanıtıcıtarih

D) Tanımlayıcıtarih

E) Sözlütarih

5. Mustafa Kemal, “Bizimyolumuzuçizen;için-de yaşadığımız yurt, bağrından çıktığımızTürk Milleti ve bir de millet tarihinin bin birfacia ve ıstırap kaydeden yapraklarından çı-kardığımız neticelerdir.” sözüyle aşağıdaki-lerden hangisinin önemini vurgulamıştır?

A) Barışadayalıbiryönetimanlayışı

B) Tarihokumavetarihöğrenme

C) Türkmilletininköklübirgeçmişiolduğu

D) Türkiye’ninjeopolitikkonumu

E) Türkmedeniyetinindiğermilletlerietkiledi-ği

6. İbni Haldun’un: “Geçmişlergeleceğe,suyunsuyabenzemesindendahaçokbenzer.” sözü aşağıdakilerden hangisini ortaya koymak-tadır?

A) Suyuntarihteönemlibiryerioluğunu

B) Geçmişvegelecekarasındakiilişkininnekadarönemliolduğunu

C) İbniHaldun’unönemlibirtarihçiolduğunu

D) Bilimselyöntemvekurallarınönemlioldu-ğunu

E) Yazılıbelgelerinçokfazlaolmadığını

Test–1

Tarih, insan top-luluklarının geç-

mişteki faaliyetle-rini yer ve zaman göstererek, ne-den-sonuç ilişkisi kurarak, belgelere

dayanarak ve objektif olarak inceleyen sosyal

bir bilimdir.

Tarihin Konusu: Geçmişteki insan-ların faaliyetle-

ridir.

Günümüzdeki olayları anlayıp değerlendirebil-memiz için geç-mişteki olayları iyi irdelememiz

gerekir.

9.sinif Tarih BOOK.indb 1 6.09.2019 13:37

Tarih ve Zaman

21

1.Ünite

ÜNİTE PEKİŞTİRECİ

Aşağıdaki testi cevaplandırınız.A.

1. Bilinen ilk tarih eseri aşağıdakilerden hangisi tarafın-dan yazılmıştır?

A) Cicero

B) Homeros

C) Thukydides

D) Tacitus

E) Herodotos

2. Bilgi,yazıyaaktarılmışvebuyazıdatarihaçısındankay-nakdeğeritaşıyorsayazılıkaynaktır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yazılı kaynaklar-dan biri değildir?

A) Şecereler

B) Menkıbeler

C) Haritalar

D) Mühürler

E) Paralar

3. İslam tarihinde daha çok Hz. Muhammed’in hayatını ve örnek kişiliğini işleyen “Siyer kitapları” aşağıdaki tarih yazıcılıklarından hangisine örnek gösterilebilir?

A) Kroniktarih

B) Sosyaltarih

C) Öğreticitarih

D) Nedennasılcıtarih

E) Hikâyecitarih

4. BirtarihçiOsmanlıOrdusu’nun1914’tekiSarıkamışHa-rekâtı’nıaraştırırkenbölgeniniklimşartlarınıveyeryüzüşekillerinideincelemektedir.

Buna göre tarihçi aşağıdaki tarihe yardımcı bilim dal-larından hangisinden yararlanmaktadır?

A) Kronoloji

B) Diplomatik

C) Onomastik

D) Coğrafya

E) Antropoloji

5. Aşağıdakilerden hangisi sözlü kültürün en yaygın tü-rüdür?

A) Destanlar

B) Fıkralar

C) Hikâyeler

D) Efsaneler

E) Mitler


Tarih ve Zaman

25

1.Ünite

1. Müneccimbaşı takvimleri (Osmanlı’daki devletin res-mi takvimi) aşağıdakilerden hangisinin düzeninde hazırlanmıştır?

A) HicriTakvim

B) RumiTakvim

C) MiladiTakvim

D) OnİkiHayvanlıTürkTakvimi

E) CelaliTakvim

2. Bir tarihçi, tarih yazıcılığı ile ilgili “İnsanlıkgeçmişininçokbüyükbirkısmınadairbildiklerimizaraştırmacılarınpeşinhükümvetahminindenibarettir” ifadesini kullan-mıştır.

Buna göre tarihçinin aşağıdakilerden hangisini eleş-tirdiği söylenebilir?

A) Tarihçilerinobjektifolmadıklarını

B) Deneyvegözlemedayanmamasını

C) Diğerbilimdallarındanyararlanılmasını

D) Yazılıbelgelerinsınırlılığını

E) Araştırmatekniklerininsınırlılığını

3. Genellikleherülkedeeskiyadayeniarşivlerolmaklabir-likte;sadecetarih içindeteşkilatlanmış,devletgeleneğiolanvebunubirsüreklilikhâlinegetirenülkelerin tarihîdevletarşivleribulunmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu ülkelerden biri değildir?

A) Portekiz

B) İsviçre

C) Türkiye

D) Hollanda

E) Rusya


İnsanlığın İlk Dönemleri

29

2.Ünite

12. Asurlular ile ilgili olarak aşağıda verilen bil-gilerden hangisi yanlıştır?

A) Anadolu’daticaretkolonilerikurmuşlardır.

B) En önemli eserleri arasında HammurabiSteliyeralır.

C) EnönemliticaretmerkeziNinova’dır.

D) Çoğusanatkolundailerigitmişlerdir.

E) Askerî güce dayalı bir imparatorluk kur-muşlardır.

13. Anadolu’ya yazıyı getirerek Anadolu’da tarihi devirleri başlatan uygarlık aşağıdaki-lerden hangisidir?

A)Asurlular B)Babilliler C)Akkadlar

D)Elamlılar E)Hititler

14. Asurlular tarafından Anadolu’da kurulan ve büyük pazarları oluşturan ticaret mer-kezlerine ne ad verilirdi?

A)Arasta B)Ziggurat C)Karum

D)Kült E)Armada

15. Aşağıdakilerden hangisi Asur tanrıları ara-sında yer almaz?

A)Adad B)Sin C)Ninurta

D)Enki E)Şamaş

16. I.Babil II.Ninova

III.Nippur

Yukarıdaki kentlerden hangileri Mezopo-tamya’daki uygarlıklara başkentlik yapmış-tır?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveII

D)I,IIveIII E)IIveIII

17. Paranın bulunması ile “takas” yönteminin ortadan kalkması aşağıdaki medeniyetler-den hangisi zamanında gerçekleşmiştir?

A)Lidyalılar B)Frigler C)İyonyalılar

D)Asurlular E)Urartular

Test–1

Kuzey Mezopo-tamya’da ikinci

bin yıl başlarında ticarette oyna-

dığı rol nedeniyle Assurlar hem

kendi siyasal po-zisyonunu, hem de Anadolu’nun gelişim çizgisini

köklü bir biçimde değiştirmiştir.

Sümerler, Ön Asya’da tarihsel süreci başlatan toplum olarak bilinmektedir.

Taş devirleri aşa-ğıdaki gibi sırala-

nabilir:• Paleolitik (Eski

taş çağı)• Mezolitik (Orta

taş çağı)Neolitik (Yeni taş

çağı)



35

2.Ünite

1. I.Ateşinbulunması

II.Tarımsalüretiminbaşlaması

III.Paranınbulunması

IV.İlkyazılıyasalarınyapılması

V.Yazınınbulunması

VI.Hristiyanlığındoğması

Yukarıda verilen gelişmelerin kronolojik sı-rasının doğru olması için hangilerinin yer değiştirmesi gerekir?

A)V–VI B)IV–VI C)II–V

D)IV–V E)III–V

2. Yunan şehir devletlerinde, güçlenen soylularkralın bazı haklarını kısıtlayarak yönetimdeetkin hale gelmişlerdir. Daha sonra da ortasınıflarbirleşerekhalkınyönetimekatılmasınısağlamışlardır.

Buna göre;

I.Yunanistan’dasiyasibirliksağlanmıştır.

II.Demokrasianlayışıdoğmuştur.

III.Monarşininyetkisikısıtlanmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)YalnızIB)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IIveIII

3. TürklertarihboyuncaAsya,Avrupa,Afrikagibibirçokkıtayadağılmışlardır.

Bu durumun Türkler üzerinde yarattığı et-kiler arasında aşağıdakilerden hangisi yok-tur?

A) Yenidevletlerinkurulmasınazeminhazır-lanmıştır.

B) Başkakültürlerleetkileşimhızlanmıştır.

C) Türkler arasında kültürel bütünlük bozul-muştur.

D) Türklerin yerleşik yaşama geçişi hızlan-mıştır.

E) OrtaAsya’daTürkvarlığısonaermiştir.

4. LidyalılarMÖVII.yüzyıldaparayıbulmuşlar-dır.

Bu buluşun aşağıdakilerden hangisinde et-kili olduğu söylenemez?

A) Ticarettedeğiştokuşusulününkalkmasın-da

B) Ekonomikhayatıncanlanmasında

C) Ticaretinkolaylaşmasında

D) Bölgelerarasıticaretinkolaylaşmasında

E) Ticaretinortayaçıkmasında

5. Yunanistan’da Solon Yasaları ile daha çokvergiverenlerinbirüsttoplumsalsınıfageçe-bileceğinikabuletmiştir.

Buna göre Solon Yasaları ile ilgili olarak;

I.Üretimteşvikedilmiştir.

II.Şehir devletleri arasımücadele sona er-miştir.

III.Doğuştansoylulukkaldırılmıştır.


A)YalnızIB)YalnızII C)YalnızIII

D)IveIII E)I,IIveIII

Test–3

Lidyalılar ticaret-te ileri bir sevi-

yede yer aldıkları için parayı bul-muşlardır. Takas yöntemi yerine

daha kullanışlı ve pratik bir değişim aracı olan para-nın bulunmasıyla “takas” yöntemi ortadan kalk-

mıştır.

Frigya Devleti’nin başkenti olan

Gordion kalıntı-larının yer aldığı höyük bugünkü adıyla Yassıhö-

yük’tür.

İyonlar Ege kıyı-larında polis adı verilen 12 ayrı

şehir devleti oluş-turmuşlardır. Bu şehir devletleri arasında Efes, Selçuk Kolofon, Milet, Myus,

Priene, Lebedus, Erthrae, Klazo-mensa, Phokaia (Foça), Smyrna (İzmir) ve Khios bulunmaktadır.



44

2.Ünite

7. Romalılar ilkdönemlerde tarımvehayvancı-lıklauğraşırlarkendahasonraticarettebüyükbirgelişmegöstermişlerdir.

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Akdenizhavzasınıbütünüyleelegeçirme-leri

B) Büyükgemilerinşaetmeleri

C) Pusulanınkullanılması

D) Kuraklığıntarımvehayvancılığıetkilemesi

E) Tarımınöneminikaybetmesi

8. İlk Çağ uygarlıklarından olan Urartular ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kolonicilkfaaliyetlerindebulunmuşlardır.

B) VanGölüçevresindeyaşamışlardır.

C) Çivivehiyeroglifyazılarınıkullanmışlardır.

D) Öldüktensonradirilmeyeinanmışlardır.

E) Tarımlauğraşmışlardır.

9. Tarih öncesi devirlere ait birbirinden uzakyerleşim birimlerinde yapılan kazılarda, bolmiktarda toprak kaplara ve seramiklere rast-lanmıştır.

Bu durum kazı yapılan bölgeler ile ilgili;

I.Göçhareketiningörüldüğü,

II.İnsanlarınihtiyaçlarınınbirbirinebenzediği

III.Topraktaneşyayapımınınyaygınolduğu

olgularından hangilerinin göstergesidir?

A)IveII B)IIveIII C)I,IIveIII

D)YalnızII E)YalnızI

10. İlkÇağ’daMezopotamya’nınkuzeyineyukarıgüneyineaşağıMezopotamyadenildiğihaldeMısır’ınkuzeyineaşağıgüneyineyukarıMısırdenilmiştir.

Buna göre yukarı ve aşağı kavramları aşa-ğıdakilerden hangisine dayanılarak yapıl-mıştır?

A) Yerleşimmerkezlerinindağılışına

B) Dağlıkbölgelerinkonumuna

C) Ovalarınkonumuna

D) Nehirlerinakışyönüne

E) Ekvatoraolanuzaklığına

11. I.HititlerPankuşMeclisiilekrallarınyetkile-rinisınırlandırmışlardır.

II.İyonyalılaralfabeyikullanmışlardır.

III.Lidyalılarparayıkullanmışlardır.

IV.Urartularçiviyazısınıkullanmışlardır.

Yukarıdakilerden hangileri Anadolu uygar-lıklarının çevre uygarlıklardan etkilendikle-rini kanıtlar?

A)IveII B)IveIII C)IIveIV

D)IIIveIV E)IIveIII

12. Sümerler yazıyı bularak tarihi devirlere geç-miş ve ilk yazılı kanunları hazırlamışlardır.Geometrivematematikbilimiileilgilenmişler,gökyüzündeki hareketleri inceleyerek ay yılıtakvimibulmuşlardır.

Bu bilgilere göre Sümerlerle ilgili olarak;

I.Hukukgelişmiştir.

II.Bilimselçalışmalaryapılmıştır.

III.Demokrasianlayışıgelişmiştir.


A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)I,IIveIII E)IveII

Test–5

On iki levha ka-nunları, soylular

sınıfı ile halk arasındaki top-lumsal ve siyasal çatışmanın ve

bunun yol açtığı sınıf kavgalarının halk tarafından

kazanılmış sonuç-larından biridir.

Tarih önce-si toplumlarda etkileşim zayıf

olduğundan tarih öncesi devirlerin başlama ve bitiş-leri bölgelere göre farklılık gösterir.

Yunan şehir dev-letleri “polis” de-nilen birbirinden bağımsız olarak

demokrasi ile yö-netilen kentlerdi.



51

2.Ünite

1. İlk Çağ’da Doğu ile Batı kültürlerinin kaynaşmasın-da aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz edile-mez?

A) LidyalılarınKralYolu’nuyapmaları

B) Büyükİskender’inAsyaSeferi’neçıkması

C) AvrupalılarınHaçlıSeferleriniyapmaları

D) AsurlarınAnadolu’daticaretkolonilerikurmaları

E) Fenikelilerinkolonicilikyapmaları

2. NeolitikdöneminönemlimerkezlerindenolanÇayönü’n-deyapılankazılarda;

I.pazaryerleri

II.tapınakkalıntıları

III.sulamakanalları

buluntularınarastlanmıştır.

Buna göre yukarıdakilerden hangileri Çayönü’nde ticari faaliyetlerin başladığına kanıt olarak gösterile-bilir?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IveII E)I,IIveIII

3. İlk Çağ toplumlarına ait yapılan yazılarda ortaya çı-kan;

I.Topraktanyapılmışvazolar,

II.Taşvemadendenyapılmışkişiselmühürler,

III.Silaharaçvegereçleri

buluntularından hangileri özel mülkiyet anlayışının geliştiğinin göstergesidir?


D)IveII E)IIveIII


Orta Çağ’da Dünya

54

3.Ünite

6. Orta Çağ Avrupası’nda sosyal eşitsizliğin yaşandığına;

I.Ruhbansınıfınınvergidenmuafolması,

II.Eğitimhakkınınasilleretanınanbirhakol-ması,

III.Ticaretin gerilemesi ile burjuva sınıfınınzayıflaması

verilenlerden hangileri kanıt olarak göste-rilebilir?

A)YalnızI B)YalnızIII C)IveIII

D) I ve II E) II ve III

7. Haçlı Seferlerinin ekonomik nedenleri ara-sında;

I.Hristiyanlığıyayma,

II.Doğununzenginliğinielegeçirme,

III.Petrolbölgelerinehakimolma

verilenlerden hangilerinin yer aldığı söyle-nebilir?


D) II ve III E) I ve II

8. Haçlı Seferlerinin sonuçları arasında yer alan;

I.Barut ve ateşli silah kullanımının Avru-pa’yataşınması,

II.Derebeylerinseferlerdengeridönememe-leri,

III.Doğu–Batıticaretiningelişmesi

durumlarından hangileri doğrudan feodal rejimin zayıflamasına zemin hazırladığı söylenebilir?

A)YalnızII B)IveII C)IIveIII


9. Haçlı Seferlerinin sonuçları dikkate alındı-ğında;

I.Krallar,

II.Derebeyler,

III.Papa

hangilerinin güç kaybettiği söylenebilir?


D) I ve II E) II ve III

10. Orta Çağ Avrupa tarihinin, siyasi hayatının şekillenmesinde güç unsuru olan derebey-lik (feodalite) rejimi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Siyasibirliktenyoksunyapılanmalardır.

B) Kapalıtarımekonomisinedayanmıştır.

C) Sosyalsınıfeşitsizliğiderindir.

D) Ticarihayatgüçlüdür.

E) Asillervedinadamlarıayrıcalıklısınıfka-buledilmiştir.

11. Orta Çağ Avrupası’na hakim olan skolastik düşüncenin;

I.Özgürdüşünceortamınınolması,

II.Katolikkiliseningüçlenmesi,

III.Bilimvesanatalanınıngelişmesi

durumlarından hangilerini engellediği söy-lenebilir?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIII

Test–1

Din adamların-dan oluşan sınıfa

Ruhban sınıfı denilmiştir.

Haçlı Seferle-ri doğu ve batı kültürlerinin

birbirlerini etki-lemelerine zemin hazırlayan bir

gelişmedir.

Orta Çağ 375 Kavimler Göçü ile 1453 İstanbul’un Fethi arasında

yaşanılan dönem-dir.


Orta Çağ’da Dünya

60

3.Ünite

Test–218. I.HaçlıSeferisonucuAnadolu’daAntakyave

UrfaLatinKontluklarıkurulmuştur.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Siyasibirlikkurulmuştur.

B) FeodalyapıAnadolu’yataşınmıştır.

C) Anadolu tamamen Haçlı kontrolüne gir-miştir.

D) AnadoluSelçukluyıkılmıştır.

E) AnadoluMoğolistilasınaaçıkhâlegelmiş-tir.

19. 1215’de İngiltere’de ilanedilenMagnaCartaile Avrupa’da ilk kez kralın yetkileri kısıtlan-mıştır.

Magna Carta’nın bu özelliği dikkate alın-dığında Osmanlı’da yaşanılan aşağıdaki gelişmelerden hangisine benzediği söyle-nebilir?

A) TanzimatFermanı

B) IslahatFermanı

C) Meşrutiyet

D) Sened–iİttifak

E) II.Meşrutiyet

20. 1337–1453yıllarıarasındaİngiltereveFransaarasındaYüzyılSavaşlarıyaşanmıştır.

Bu durumun Osmanlı üzerindeki olumlu etkileri arasında;

I.Batı’yailerleyişikolaylaşmıştır.

II.Balkanlarayerleşmesi içinortamhazırla-mıştır.

III.Ruslarıngüneyeinmesigecikmiştir.

verilenlerden hangileri gösterilebilir?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveII

D)IIveIII E)I,IIveIII

Avrupa’da top ilk olarak Yüzyıl Sa-vaşları esnasında kullanılmıştır.

Büyük topların surları yıkabilece-ğini gören krallar Avrupa’da siyasi birliği sağlamak için feodal yöne-timleri yıkmaya çalışmışlardır.

Kudüs, Haçlı Se-ferleri başladığı zamanda Fatimi Devleti içinde yer

almaktaydı.


İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası

72

4.Ünite

7. İlk Türk devletlerinde ve Türk-İslam devletle-rinde halktan herhangi bir bireyin devletin üst kademelerine kadar yükselip görev alabilmesi mümkündü.

Buözellik;

I. yönetici sınıfların ayrıcalıklı olduğu

II. halkla yönetici sınıf arasında çatışmaların yaşandığı

III. yönetilenlere yeteneklerine göre fırsat eşitliği verilmeye çalışıldığı

durumlardanhangilerininkanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III

8. OrtaAsya’datarihsahnesineçıkışlarındangünümüze kadar Türk topluluklarının dil,kültür, sanat gibi alanlarda birbirlerindenfarklıözelliklergöstererekgelişmeleriaşa-ğıdakilerdenhangisiileaçıklanabilir?

A) Göçebe yaşamın etkisi ile geniş bir alana dağılmış olmalarıyla

B) Aralarında var olan siyasi mücadelelerle

C) Siyasal bağımsızlığa önem vermeleri ile

D) Savaşçı özelliklere sahip olmalarıyla

E) Gündelik yaşamda yazıyı geç kullanmala-rıyla

9. İslamiyet’ten önce yarı göçebe yaşayan Türk-lerin sanat eserleri daha çok taşınabilir küçük eserlerdir. Çinliler ise askeri ve sivil mimaride eserler bırakmıştır.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisineulaşılabilir?

A) Toplumlar arasında etkileşim gerçekleşmiş-tir.

B) Türk sanatı Çin sanatından daha gelişmiş-tir.

C) Çinliler ve Türkler mücadele içerisindedir-ler.

D) Toplumların yaşam tarzları sanat anlayışla-rını etkilemiştir.

E) Devletlerin büyüklüğü sanatın gelişmesin-de önemli bir etkendir.

10. Orta Asya Türk tarihinde yönetimde demokra-si anlayışı vardır.

Aşağıdakilerdenhangisibuifadeyikanıtlarniteliktedir?

A) Toplumda sınıf kavramının gelişmemiş ol-ması

B) Devletin siyasi, ekonomik ve kültürel işle-rinin görüldüğü Kurultay adı verilen bir tür meclisin bulunması

C) Hanedan arasında saltanat mücadelesi-nin olması

D) Yazılı hukukun gelişmemiş olması

E) Hükümdarın “Kut” adı verilen tanrısal yet-kisinin bulunması

11. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türk-lerininyaşadığıkültürmerkezlerindenbirideğildir?

A) Mezopotamya

B) Karasuk

C) Ötügen

D) Kelteminer

E) Afanesyova

Test–1

Tanrı’nın cihan hakimiyetini

Türklere emanet ettiğine inanır-

lardı.

Orta Asya’nın en eski kültür merkezi Anav

olmasına rağmen Türk olup olma-dığı konusunda netlik olmaması nedeniyle Türk tarihinin en eski kültür merkezi

Afenesyova olarak bilinir.

İslam öncesi Türk Devletlerinde

genel olarak hay-vancılığın temel geçim kaynağı olması göçebe yaşam tarzını

benimsemelerinde etkili olmuştur.


İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası

80

4.Ünite

7. • Kafkaslarda İslamiyet’in yayılışını engelle-mişlerdir.

• Museviliği kabul etmişlerdir.

• Türklük özelliklerini kaybetmişlerdir.

Yukarıda maddeler hâlinde sözü edilenTürkdevletiaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Kırgızlar B) Bulgarlar C) Akhunlar

D) Hazarlar E) Avarlar

8. Türk soyundan gelmelerine rağmen Bulgarlar ve Macarlar Türklük özelliklerini kaybetmişler-dir.

Bununnedeniaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Nüfuslarının az oluşu

B) Latin alfabesini benimsememiş olmaları

C) Avrupa milletlerinin etkisi altında kalmış olmaları

D) Kavimler Göçünden sonra kurulmaları

E) Oğuz boyundan olmamaları

9. Türksiyasibirliğiilkkezaşağıdakihüküm-darlardanhangisitarafındankurulmuştur?

A) Bilge Kağan

B) Mete

C) Attila

D) Teoman

E) Kutluk Kağan

10. Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisiGöktürkDevleti’nindevamıolarakgösteri-lebilir?

A) Sibirler B) Avarlar C) Kutluk

D) Hazarlar E) Hunlar

11. Aşağıdakilerden hangisi Uygurların özel-liklerindenbirideğildir?

A) Avrupa’ya göç etmişlerdir.

B) Yerleşik hayata geçmişlerdir.

C) Tarımı geliştirmişlerdir.

D) 18 harfli Uygur alfabesini kullanmışlardır.

E) Kültür ve medeniyette ilerlemişlerdir.

12. Avrupa’da IV. yüzyılda görülen KavimlerGöçü’ne aşağıdaki devletlerden hangisinedenolmuştur?

A) Vandallar B) Göktürkler C) Persler

D) Hunlar E) Romalılar

Test–3

Farklı dinlerin, din adamlarının başında olduğu mahkemelerin olması adalet

sisteminin geliştiği anlamına gel-

mektedir.

Orta Asya Türk devletlerinde Kaf-kaslarda kurulan ve İslamiyet’in

Orta Asya’da ya-yılmasını önleyen Türk devletleri

Türgişler ve Ha-zarlardır.

Türk tarihinin bilinen ilk Türk

devleti Asya Hun Devleti olmuştur.

Türk adıyla ku-rulan ilk Türk

devleti olan Kök-türklerin taht

kavgaları sonucu kısa sürede ikiye ayrılması son-

rasında Köktürk Devleti’nin bir

kısmı Çin hakimi-yetine girmiştir.


97

5.Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu

1. İslamiyet’ten önceki dönemde Arabistan’da siyasal birlik kurulamamıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-denlerindenbirideğildir?

A) Kabileler arasında yaşanan kan davaları

B) Yarımadada yayılan farklı inançlar

C) Arapların kabileler halindeki yaşamları

D) Toplumsal hayatta kadınların değersiz gö-rülmeleri

E) Arabistan’da kurulan devletlerin Bizans ve Sasani İmparatorlukları tarafından baskı altında tutulmaları

2. İslamiyet’indoğuşusırasındaAvrupakıta-sı ile ilgiliaşağıdakilerdenhangisiyanlış-tır?

A) Taht kavgaları ve savaşlar yüzünden ha-yat durma noktasına gelmiştir.

B) Yönetim biçimi olarak feodalite, düşünce olarak skolastik düşünce hakimdi.

C) Kilisenin para karşılığında insanların gü-nahlarını bağışlaması söz konusuydu.

D) Halk çeşitli sınıflara ayrılmıştı.

E) Kilise, aforoz denilen ve bir kralı ve hü-kümdarı cezalandırma yetkisine sahipti.

3. İslamiyet’indoğuşusırasındaAfrika’nınenönemlibölgeleriaşağıdakilerdenhangisin-debirliktevedoğruolarakverilmiştir?

A) Kuzey Afrika - Habeşistan

B) Güney Afrika - Habeşistan

C) Habeşistan - Kongo Havzası

D) Kongo Havzası - Güney Afrika

E) Kuzey Afrika - Kongo Havzası

4. İslamiyet’in doğuşu sırasında en güçlüHristiyan devlet aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Sasaniler B) Bizans C) Hindistan

D) Avarlar E) Slavlar

5. Sasaniler İpekYoluhâkimiyeti için aşağı-daki devletlerden hangisi ile uzun sürensavaşlaryapmışlardır?

A) Çin B) Hindistan C) Göktürkler

D) Bizans E) Avarlar

Test–1

Skolastik düşünce gözlem ve deneyi reddeden, eleştiri kabul etmeyen kilisenin ortaya

attığı düşüncedir.

Doğu Roma (Bi-zans) en parlak dönemini VI.

yüzyılda Justinia-nos (Jüstinyenüs) zamanında yaşa-

mıştır.

Bizans, Hristi-yanlığın Ortodoks mezhebini benim-

semiştir.


İslam Medeniyetinin Doğuşu

103

5.Ünite

Test–213. Dört Halife Devri’nde devlet teşkilatı alanında

çalışmalar yapılmış, Kur’an-ı Kerim çoğaltıl-mıştır.

Bufaaliyetleringerçekleştirilmesindekior-taksebepaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Peygamberlik iddiasında bulunanların or-taya çıkması

B) Sınırların genişlemesi

C) Kur’an ayetlerinin değiştirilmesinin engel-lenmek istenmesi

D) Arap Yarımadası’nın illere ayrılması

E) Toplumlar arası kültürel etkileşimin artma-sı

14. I. Halifeliğin Müslümanlar üzerindeki etkisi-nin azalması

II. İslam toplumunda bölünmelerin yaşanma-sı

III. Sınırların daralması

Yukarıdakilerdenhangilerihalifeliğinbirai-leninelinegeçmesininsonuçlarıarasındayeralır?

A) I ve III B) Yalnız I C) II ve III

D) I ve II E) Yalnız II

15. I. Kur’anı Kerim’i ezbere bilen kişilerin sa-vaşlarda şehit olması

II. Arapçanın özgün halinin korunmak isten-mesi

III. Kur’an-ı Kerim’in yazılı olduğu malzeme-lerin korunmasında zorluklarla karşılaşıl-ması

Yukarıdakilerden hangileri Kur’an-ı Ke-rim’inkitaphalinegetirilmesindeetkiliol-duğusöylenebilir?

A) I ve II B) Yalnız I C) I ve III

D) Yalnız III E) I, II ve III

16. İslam devletlerinde sınırların genişlemesiaşağıdakilerdenhangisiüzerindeetkilide-ğildir?

A) Etnik yapının değişmesinde

B) Halifenin dini yetkilerinin artırılmasında

C) Sanat anlayışının gelişmesinde

D) Hazine harcamalarının artmasında

E) Merkezi otoritenin korunmasında zorluk yaşanmasında

17. I. Halkın devlet yönetimine katılması

II. Toplumsal birlik ve beraberliğin sağlanma-sı

III. Toplumsal eşitliğin sağlanması

IV. İnanç birliğinin sağlanması

İslamiyet öncesi Arap Yarımadası’nda in-sanlarıntoplumdakistatülerininekonomikgüçleriiledoğruorantılıolmasıyukarıdaki-lerdenhangileriniolumsuzetkilemiştir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Bedevi Arapların başlıca gelir kay-nağı deve, at ve

küçükbaş hayvan-lardan elde edilen

ürünlerdi.

Araplar Haram aylarda Mekke

çevresinde “Ukaz” denilen bir pana-yır kurup burada ticaret yapıyor, spor karşılaşma-ları ve eğlenceler düzenliyorlardı.

Hz. Ebu Bekir’den sonra sırasıyla Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Ali seçimle halife

olmuştur.



113

5.Ünite

1. İslam tarihinde bilimsel çalışmalar aşağı-dakilerden hangisi döneminde başlamış-tır?

A) Abbasiler

B) Emeviler

C) Tolunoğulları

D) Hz. Ebubekir

E) Hz. Ömer

2. • Büyük düşünce ve ünlü bir musiki üstadı olarak bilinir.

• Müsikişinas olarak da bilinen ünlü düşü-nür kanun adı verilen müzik aletini icat et-miştir.

• Kitabü’l Musiki ve İhsa’ül-Ulüm (ilimlerin sayımı) önemli eserlerindendir.

Yukarıdaözellikleriverileniliminsanıaşa-ğıdakilerdenhangisidir?

A) Abdülkadir Meragi

B) Itri

C) İsmail dede Efendi

D) Farabi

E) İbn-i sina

3. TürkiyeSelçukludönemindeyaşayan;be-yitlerini,mektuplarınıDivan-ıKebir,Mektu-batveMesnevi’detoplayanisimaşağıdaki-lerdenhangisidir?

A) Yunus Emre

B) Mevlana Celaleddin-i Rumi

C) Sultan Veled

D) Hacı Bektaş-ı Veli

E) Kerimüddin Aksarayi

4. Minyatürsanatıylauğraşansanatçılaraşa-ğıdaverilenisimlerdenhangisiileanılmış-tır?

A) Müzehhip B) Hattat C) Müsavver

D) Mücellid E) Hankâh

5. Yaşadığı dönemin ünlü Seyyah ve diplomatı-dır. Türk, Arap ve Rus tarihine ışık tutmuştur. Seyahatnamesinde gittiği Türk ülkeleri hak-kında bilgi vermiştir.

Parçada bahsedilen seyyah aşağıdakiler-denhangisidir?

A) Muhyiddin-i Arabi

B) İbn-i Rüşt

C) İbn-i Fadlan

D) İbn-ül Heysem

E) Gazali

6. • Gazneli Mahmut kendisi için “Sarayımın en değerli hazinesidir” demiştir.

• Adı Alboran olarak da geçer.

• Gök bilimi ve coğrafya üzerinede çalışma yapmıştır.

Yukarıdasözüedilenkişiaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Biruni

B) İbn-i Rüşt

C) İbn-i Heysem

D) Taberi

E) El-idrisi

Test–5

İslam dini, in-sanların sadece inanç anlayışla-rını etkilemekle kalmamış, bilim, düşünce ve kültür gibi alanlarda da etkili olmuştur.

Türk-İslam bil-ginleri pozitif bilimler (fen,

tıp, matematik, astronomi vb.) dışında İslami

bilimler dediğimiz tefsir, hadis, fıkıh, kelam, tasavvuf, kıraat gibi alan-larda da eserler yazmışlardır.

Büyük bir dü-şünce ve ünlü bir musiki üstadı olan Farabi, 870 yı-

lında Türkistan’ın Farab kasabasın-da doğmuştur. Batı kaynakla-

rında Alpharabius (Alfarabus) adıyla

anılır.



121

5.Ünite

1. Aşağıdakilerdenhangisiİslamiyet’indoğduğuvege-liştiği Arabistan yarımadasının coğrafi özelliklerin-denbirideğildir?

A) Doğuda Basra Körfezi ve Umman Denizi bulunur.

B) Batıda Suriye ve Filistin yer alır.

C) Kızıldeniz kıyısında dar bir kıyı ovası olan Tihâme yer alır.

D) Hicaz bölgesinde düz araziler, dağlar, alçak kısımlar, harreler, vadiler ve çöller yan yana yer alır.

E) Kurak arazilerin uzantıları üzerinde tarıma, dolayı-sıyla yerleşik hayatın gelişmesine imkân veren bazı vahalar vardır.

2. AşağıdakilerdenhangisiAbbasidönemisiyasiolay-larındanbirideğildir?

A) Emevi hanedanlığı ortadan kaldırılmıştır.

B) En güçlü dönemi Ebu Cafer Mansur dönemidir.

C) Emevi hanedanlığından olan Abdurrahman İspan-ya’ya kaçarak Endülüs Emevi Devleti’ni kurmuştur.

D) Bağdat başkent yapılmıştır.

E) Çin ile Talas savaşı yapılmıştır.

3. I. Endülüs Emevileri

II. Abbasiler

III. Fatımiler

Yukarıdakilerdenhangilerihalifelikunvanınıkullan-mıştır?

A) I ve II

B) II ve III

C) Yalnız II

D) I, II ve III

E) I ve III


Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri

124

6.Ünite

6. Türkler ile MüslümanAraplar arasındaki ya-kınlaşma sonucunda Maveraünnehir bölge-sindekiTürklerdeMüslümanlığıkabuletmeyebaşladılar.

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’i ilk kez devlet dini olarak kabul etmiştir?

A) İtilBulgarları

B) Karahanlılar

C) Tolunoğulları

D) AnadoluSelçukluDevleti

E) Gazneliler

7. İslam tarihinde Hindistan’a on yedi sefer düzenleyerek Hindistan’da İslamiyet’in ya-yılmasını sağlayan devlet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karahanlılar

B) Akşitler

C) Selçuklular

D) Tolunoğulları

E) Gazneliler

8. Aşağıdakilerden hangisi Türk İslam tari-hinde Karahanlılar döneminde yazılan en önemli eserlerden biri değildir?

A) Nehcü’l-Feradis

B) DivanûLügati’t-Türk

C) KutadguBilig

D) Divan-ıHikmet

E) Atabetü’l-Hakayık

9. Karahanlılar’ın;

I.Türkçeyiresmidilolarakkullanmaları,

II.Türkçeeserleryazmaları,

III.Türkgeleneklerinegöredevletiyönetme-leri,

IV.Hükümdarlarınhan,hakan,karavekadirgibiunvanlarkullanmaları

özelliklerinden hangileri millî kimliklerini koruduklarının kanıtıdır?

A)I,IIveIII B)II,IIIveIV C)IveII

D)I,II,IIIveIV E)IIIveIV

10. Aşağıdakilerden hangisi Müslüman Türklere ait ilk yazılı eser ve siyasetname örneğidir?

A) Divanû Lügati’t-Türk

B) Divan-ı Hikmet

C) Kutadgu Bilig

D) Atabetü’l-Hakayık

E) Tarih-i Yemin

11. Aşağıdakilerden hangisi Tolunoğulları’nın özelliklerinden biri değildir?

A) Mısır’dakurulanilkTürkDevleti’dir.

B) BaşkentiHumus’tur.

C) YöneticisiTürk,halkıArap’tır.

D) Abbasilertarafındanyıkılmıştır.

E) KurucusuAhmetBinTolun’dur.

Test–1

Türkler, İslamiye-ti benimsedikten sonra bir yandan ulusal benliklerini, gelenek görenek ve törelerini ko-rumaya çalışır-

larken bir yandan da sosyal yaşam-larını İslamiyetle uyumlu duruma getirmişlerdir. Bu bağlamda

Türklerin sosyal yaşamlarında bazı değişiklikler gö-

rülmüştür.

Abbasi halifeli-ğinden ayrılarak Mısır’da ilk Türk devletini kuran

Tolunoğlu Ahmet, Kahire (Fustat)’yi başkent yapmış-tır. Tolunoğulları Mısır’da kurulan İlk Türk-İslam

Devleti olmuştur.



129

6.Ünite

Test–213. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da

kurulan ilk Türk Beylikleri’nin ortak özel-likleri ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Türkmen Beyleri tarafından kurulmuşlar-dır.

B) İçteserbestdıştaBüyükSelçukluDevle-ti’nebağlıydılar.

C) BölgelerininTürkleşmesini,Müslümanlaş-masınıvebayındırlaşmasınısağlamışlar-dır.

D) Haçlılarla, Bizanslılarla ve Gürcülerlesa-vaşmışlardır.

E) HepsiBizansİmparatorluğutarafındanyı-kılmıştır.

14. Süleyman Şah’ın ölümü üzerine oğullarınınMelikşah’ın yanına götürülmesi ile AnadoluSelçukluDevletialtıyılbaşsızkalmıştır.

Fetret devri denilen bu dönemde devlet yö-netimi aşağıdakilerden hangisi tarafından idare edilmiştir?

A) Ebu’lKasım

B) MuzafferüddinBurucirdi

C) PervâneMuineddin

D) SadeddinKöpek

E) SahipAtaFahrettinAli

15. I.MalazgirtSavaşı

II.MiryokefalonSavaşı

III.YassıçemenSavaşı

IV.KösedağSavaşı

Yukarıda verilen savaşlardan hangileri Anadolu Selçuklu Devleti zamanında yapı-lan savaşlardır?

A)IveII B)I,IIveIII C)IIveIII

D)II,IIIveIV E)IIIveIV

16. Kösedağ Savaşı’nın;

I.İkinciBeyliklerdönemininbaşlaması,

II.Kültürveticaretfaaliyetlerininazalması,

III.BatıAnadolu’nunTürkleşmesi

sonuçlarından hangileri Anadolu’da Türk birliğinin bozulduğunun kanıtıdır?

A)IveII B)I,IIveIII C)IIveIII

D)YalnızI E)IveIII

17. Sultan unvanını kullanan ilk Türk hüküm-dar aşağıdakilerden hangisidir?

A) I.Mesut

B) HüsrevMelik

C) AlpTegin

D) GazneliMahmut

E) SebükTegin

Türk tarihinde Anadolu’nun Türk yurdu olmasında dönüm noktası-nı oluşturan üç

önemli savaş var-dır: “Yurt açan” Malazgirt Savaşı,

“Yurt tutan” Miryokefalon Savaşı, “Yurt

kurtaran” Büyük Taarruz ve Baş-komutanlık Mey-dan Savaşı’dır.

Büyük Selçuklu Devleti’nde sultan

unvanı ilk kez Tuğrul Bey tara-fından kullanıl-

mıştır.

Selçuklularda hükümdarın er-kek çocuklarına melik denilirdi. Devlet, hanedan ailesinin ortak

malı sayıldığından melikler daha küçük yaşlarda

devlet yönetimini öğrenmeleri ve tecrübelerinin

artması için eya-letlere yönetici olarak gönderi-

lirdi.



139

6.Ünite

1. I. Divanı İnşa:Devletinmali işleriyle ilgile-nirdi.

II. Divanı İstifa:Devletiniçvedışyazışma-larınıyürütendivandı.

III. Divanı Berid:Postavehaberleşmeişleriileilgilenirdi.

Yukarıda verilen Büyük Selçuklularda di-vanlar ve görevleri eşleştirmelerinden han-gileri doğrudur?

A)IveII B)IIveIII C)YalnızIII


2. Abbasi Halifeliğinin Türklerin himayesine geçmesinde aşağıdaki gelişmelerden han-gisi etkili olmuştur?

A) AynCalutSavaşı

B) Keşifseferleri

C) MemlüklülerinAbbasiDevleti’niyıkması

D) MoğollarınBağdat’asaldırması

E) GazneliMahmut’asultanunvanınınveril-mesi

3. Aşağıda verilen gelişmelerden hangisinin Anadolu’nun Türkleşmesine katkısı oldu-ğu söylenemez?

A) TürklerinBalkanlar’dafetihleregirişmesi

B) Moğol baskısından kaçanTürklerinAna-dolu’yagelipyerleşmesi

C) Anadolu Beyliklerinin kuruldukları yerleriTürkkültürünegörebayındırhalegetirme-leri

D) Alparslan’ın komutanlarına Anadolu’nunfethiemrinivermesi

E) Malazgirt Savaşı’ndan sonra Büyük Sel-çuklu sultanlarının Türkleri Anadolu’yayerleşmeyeteşviketmesi

4. Firdevsi Şehname adlı eserini aşağıdaki devletlerden hangisinin hükümdarına sun-muştur?

A) Karahanlılar

B) Gazneliler

C) Eyyübiler

D) Memlükler

E) Selçuklar

5. Aşağıdaki devletlerden hangisinin zama-nında Türk-İslam döneminin ilk yazılı eseri yazılmıştır?

A) Gazneliler

B) Memlükler

C) Tolunoğulları

D) Selçuklular

E) Karahanlılar

6. Bizans’ı yenilgiye uğratarak Anadolu’nun Türk yurdu olmasını sağlayan savaş aşağı-dakilerden hangisidir?

A) KösedağSavaşı

B) MiryokefalonSavaşı

C) MalazgirtSavaşı

D) YassıçemenSavaşı

E) KatvanSavaşı

Test–5

Karahanlılar, Uygur alfabesini kullanmışlardır.

Memlüklerde her komutanın hükümdar olma

hakkı vardır.

İlk Türk devlet-lerinde gelişmiş

bir saray teşkilatı vardı. Bu teşkilat doğrudan sultana

bağlıydı.


e ta manliderplus.com.tr/.../2019-2020/9.sinif/sb/tarih.pdfta man 1 e 1. tarihin faydalarıyla...

Documents