egzekwowanie prawa ue dotyczącego pomocy państwa przez sądy

KonkurencjaK o m i s j a E u r o p e j s k a

http://ec.europa.eu/competition/publications/

Egzekwow

anie prawa U

E dotyczącego pomocy państw

a przez sądy krajowe

Egzekwowanie prawa UE dotyczącego pomocy

państwa przez sądy krajoweKomunikat w sprawie egzekwowania

prawa i inne ważne dokumenty

PRZEWODNIKI DOTYCZĄCE POLITYKI KONKURENCJI

KD

-32-09-214-PL-C

10.2763/36572

SA_enforcement.indd 11-12SA_enforcement.indd 11-12 28.07.2010 16:22:4928.07.2010 16:22:49

Komisja Europejska

Egzekwowanie prawa UE dotyczącego pomocy

państwa przez sądy krajowe

Komunikat w sprawie egzekwowania prawa

i inne ważne dokumenty.

PRZEWODNIKI DOTYCZĄCE POLITYKI KONKURENCJI

Bruksela, 2010 r.

Egzekwowanie prawa UE dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe

Więcej informacji o publikacjach w zakresie polityki konkurencji, wraz ze wskazówkami, jak dodać swój email do listy adresowej, można uzyskać na stronie: http://ec.europa.eu/competition/publications/

Elektroniczna wersja niniejszego przewodnika dostępna jest w różnych wersjach językowych na stronie: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/studies_reports/studies_reports.html#handbook Dane katalogowe zamieszczono na końcu publikacji.

Luksemburg, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2010 r.

ISBN 978-92-79-14560-5

doi 10.2763/36572

© Unia Europejska, 2010 r. Powielanie dozwolone pod warunkiem podania źródła.

Printed in Luxembourg

1. Wstęp 7

1.1. Zawartość publikacji 7

2. Nowy komunikat w sprawie egzekwowania prawa 9

2.1. Komunikat Komisji w sprawie egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe 10

3. Zawiadomienie w sprawie odzyskiwania pomocy 33

3.1. Zawiadomienie Komisji — Zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkowskim odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem 34

3.2. Stopy procentowe: rozdział V rozporządzenia Komisji nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 113 TFUE], art. 9, 10 i 11, zmienione rozporządzeniem Komisji nr 271/2008 z dnia 30 stycznia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie nr 794/2004 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 108 TFUE], art. 1.3 i 1.4. 48

4. Postanowienia Traktatu dotyczące pomocy państwa 53

4.1. Art. 107 TFUE 54

4.2. Art. 108 TFUE 55

4.3. Art. 108 TFUE 55

5. Rozporządzenie proceduralne 57

5.1. Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 108 TFUE] 58

6. Rozporządzenia Komisji (wyłączenia grupowe i pomoc de minimis) 67

6.1. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu [art. 107 i 108 TFUE] (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) 68

6.2. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu [art. 107 i 108 TFUE] do pomocy de minimis 113

7. Komunikaty i obwieszczenia Komisji 119

7.1. Obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE [art. 107 i 108 TFUE] do pomocy państwa w formie gwarancji 120

7.2. Komunikat Komisji w sprawie elementów pomocy państwa w sprzedaży gruntów i budynków przez władze publiczne 134

Wprowadzenie

Szanowni Państwo!

W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba postępowań sądowych dotyczących pomocy państwa w UE przed sądami krajowymi. Postępowania z powództwa prywatnego odgrywają obecnie ważną rolę w procesie egzekwowania prawa UE w zakresie pomocy państwa. Jest to moim zdaniem jedna z najważniejszych zmian w dziedzinie pomocy państwa w ostatnim czasie i uważam ją za jak najbardziej pożądaną.

Jako sędziowie odgrywają Państwo coraz bardziej kluczową rolę w tej dziedzinie prawa. Pragnąc wesprzeć Państwa działania i usprawnić skuteczne egzekwowanie przepisów prawa przez osoby prywatne, Komisja opublikowała niedawno nowy komunikat w sprawie egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe. Komunikat wprowadził mechanizm konsultacji, który umożliwi Państwu bezpośrednie kontaktowanie się z Komisją w celu uzyskania informacji lub w celu zasięgnięcia opinii Komisji w sprawie stosowania zasad pomocy państwa.

W niniejszej publikacji zebrano te dokumenty UE, które mogą być najbardziej przydatne w Państwa codziennej pracy w obszarze egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa, w tym oczywiście wspomniany nowy komunikat. Naszym zamiarem było stworzenie praktycznego narzędzia, które okaże się użyteczne. Jeżeli w niniejszym zbiorze nie znajdą Państwo potrzebnych informacji, na stronie Komisji poświęconej konkurencji odnajdą Państwo bardziej obszerny wybór materiałów z zakresu pomocy państwa1.

Liczę na przyszłą współpracę z Państwem w kwestiach związanych z pomocą państwa. Jestem przekonany, że Państwa wkład będzie nieoceniony i że wspólnie będziemy mogli rozwijać politykę w zakresie pomocy państwa, która ma ogromne znaczenie dla przedsiębiorstw i konsumentów w Europie.

Joaquín Almunia

Wiceprzewodniczący

Komisja Europejska

1 http://ec.europa.eu/competition/index_pl.html

1. Wstęp

Aby pomóc sędziom krajowym w egzekwowaniu prawa dotyczącego pomocy państwa, Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji zebrała najważniejsze zasady i wskazówki dotyczące pomocy państwa w UE opublikowane przez Komisję. Inne wersje językowe tych dokumentów oraz inne przydatne materiały można znaleźć na stronach UE poświęconych konkurencji:

http://ec.europa.eu/competition/index_pl.html

1.1. Zawartość publikacji Niniejsza publikacja obejmuje następujące dokumenty:

Komunikat w sprawie egzekwowania prawa

Komunikat Komisji w sprawie egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe ma dwa zasadnicze cele: wyjaśnić rolę sądów krajowych w obszarze pomocy państwa określoną przez sądy UE oraz służyć sądom krajowym praktycznym wsparciem i pomocą w poszczególnych sprawach. Jest on wynikiem gruntownego przeglądu obwieszczenia Komisji z 1995 r. w sprawie współpracy z sądami krajowymi i uwzględnia najnowsze zmiany w przepisach i orzecznictwie.

Zawiadomienie w sprawie odzyskiwania pomocy

Sądy krajowe odgrywają ważną rolę w egzekwowaniu decyzji dotyczących odzyskania pomocy przyjętych przez Komisję na mocy art. 14 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999. W zawiadomieniu Komisji zatytułowanym „Zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkowskim odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem” przywołuje się zasady mające zastosowanie do odzyskiwania pomocy państwa potwierdzone w orzecznictwie sądów UE oraz określa się zadania Komisji i państw członkowskich w procedurze odzyskiwania środków pomocy.

Postanowienia Traktatu dotyczące pomocy państwa

Celem kontroli pomocy państwa przewidzianej w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) jest niedopuszczenie do zakłócenia konkurencji i handlu wewnątrz UE porzez interwencje państwa. W art. 107 TFUE przewidziano ogólny zakaz przyznawania pomocy państwa, Komisja może jednak zatwierdzić niektóre środki pomocy zgodne z określonymi celami. W myśl art. 108 ust. 3 TFUE pomoc państwa może zostać przyznana dopiero po jej zatwierdzeniu przez Komisję (obowiązek wstrzymania się z przyznaniem pomocy).

Rozporządzenie proceduralne

Rozporządzeniem Rady (WE) nr 659/1999 ustanowiono szczegółowe zasady stosowania art. 108 TFUE. Zawiera ono zasady i przepisy proceduralne dotyczące kontroli pomocy państwa. Rozporządzenie proceduralne opiera się na praktyce Komisji w kwestiach proceduralnych oraz orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości.

Rozporządzenia Komisji (wyłączenia grupowe i pomoc de minimis)

Na mocy ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych szereg środków pomocy zatwierdza się automatycznie, co pozwala państwom członkowskim przyznać taką pomoc bez konieczności jej wcześniejszego zgłaszania. W rozporządzeniu dotyczącym pomocy de minimis zniesiono obowiązek zgłaszania dotacji o niewielkich rozmiarach. Ponieważ rozporządzenia te mają bezpośredni wpływ na systemy prawne państw członkowskich, sądy krajowe mogą stanąć przed koniecznością oceny, czy dany

7

środek pomocy spełnia konieczne warunki. Jeżeli okaże się, że tak jest w istocie, wówczas zgłoszenie indywidualne nie jest konieczne, a obowiązek wstrzymania się z przyznaniem pomocy przewidziany w art. 108 ust. 3 TFUE nie ma zastosowania.

Komunikaty i zawiadomienia Komisji

Sądy krajowe, jeśli stosują w danej sprawie przepisy dotyczące pomocy państwa, muszą przestrzegać wszelkich obowiązujących w tym obszarze przepisów wspólnotowych oraz uwzględniać orzecznictwo sądów wspólnotowych, szczególnie w przypadku ustalania faktu istnienia pomocy zgodnie z art. 108 ust. 1 TFUE – kwestii poruszanej w wybranych komunikatach i zawiadomieniach Komisji przywołanych w tym dziale publikacji. Sądy krajowe mogą również szukać wskazówek w praktyce decyzyjnej Komisji oraz w komunikatach i zawiadomieniach Komisji dotyczących stosowania przepisów z zakresu pomocy państwa.

Pragniemy zwrócić Państwa uwagę na fakt, że większość materiałów zawartych w niniejszej publikacji zawiera odniesienia do numeracji sprzed wejścia w życie traktatu z Lizbony.

Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji stworzyła specjalną stronę internetową dotyczącą współpracy z sądami krajowymi. Można tam znaleźć informacje o szkoleniach, konferencjach i opracowaniach, a także wykaz spraw z zakresu pomocy państwa, które stały się podstawą do wyroków wydanych przez sądy krajowe. Oto adres strony:

http://ec.europa.eu/competition/court/state_aid.html.

Z uwagi na ważną rolę, jaką odgrywają sądy krajowe w egzekwowaniu prawa dotyczącego pomocy państwa, Komisja pragnie pomagać im, gdy będzie to niezbędne dla rozpatrzenia zawisłych spraw. Pomoc Komisji może być dwojaka:

• sąd krajowy może zwrócić się do Komisji o przekazanie posiadanych przez nią istotnych informacji;

• sąd krajowy może zwrócić się do Komisji o opinię w sprawie stosowania przepisów dotyczących pomocy państwa.

Z Komisją można skontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej, poczty zwykłej, telefonicznie lub faksem:

European Commission

Secretariat General

B-1049 Brussels

Belgia

Telefon: 0032 2 29 76271

Faks: 0032 2 29 98330

E-mail: [email protected]

8

2. Nowy komunikat w sprawie egzekwowania prawa

2.1. Komunikat Komisji w sprawie egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe

(Dz.U. C 85 z 9.4.2009 r., s. 1.)

9

II

(Informacje)

INFORMACJE INSTYTUCJI I ORGANÓW UNII EUROPEJSKIEJ

KOMISJA

Komunikat komisji w sprawie egzekwowania prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe

(2009/C 85/01)

1. WPROWADZENIE

1. W 2005 r. Komisja przyjęła mapę drogową reformy pomocy państwa, Plan działań w zakresie pomocy państwa ( 1 ), w celu ulepszenia skuteczności, przejrzystości, wiarygodności i przewidywalności systemu pomocy państwa w ramach traktatu WE. W oparciu o zasadę „mniejszej i lepiej ukierunkowanej pomocy państwa” głównym celem planu działania jest zachęcenie państw członkowskich do zmniejszenia ich ogólnej pomocy i jednoczesnego przekierowania zasobów pomocy państwa na horyzontalne cele związane ze wspólnym interesem. W tym kontekście Komisja potwierdza swoje zobowiązanie przyjęcia restrykcyjnego podejścia wobec pomocy niezgodnej z prawem i ze wspólnym rynkiem. Plan działania w zakresie pomocy państwa zwraca uwagę na potrzebę lepiej ukierunkowanego egzekwowania i monitorowania pomocy państwa przyznawanej przez państwa członkowskie oraz podkreśla, że wnoszenie spraw do sądów krajowych przez osoby prywatne może przyczynić się do osiągnięcia tego celu poprzez zapewnienie zwiększonej dyscypliny w dziedzinie pomocy państwa ( 2 ).

2. Przed przyjęciem planu działania w dziedzinie pomocy państwa Komisja zajęła się rolą sądów krajo-wych w obwieszczeniu o współpracy pomiędzy sądami krajowymi a Komisją w dziedzinie pomocy państwa, opublikowanym w 1995 r. ( 3 ) („obwieszczenie o współpracy z 1995 r.”). Obwieszczenie o współpracy z 1995 r. wprowadziło mechanizmy współpracy i wymiany informacji pomiędzy Komisją i sądami krajowymi.

3. W 2006 r. Komisja zleciła przeprowadzenie analizy dotyczącej egzekwowania przepisów o pomocy państwa na poziomie krajowym ( 4 ) („analiza egzekwowania przepisów”). Jej celem była szczegółowa analiza egzekwowania przepisów o pomocy państwa przez osoby prywatne w różnych państwach członkowskich. Na podstawie analizy egzekwowania przepisów stwierdzono, że w latach 1999–2006 na poziomie państw członkowskich znacznie zwiększyła się liczba wszczętych postępowań sądowych, dotyczących pomocy państwa ( 5 ).

4. Jednakże analiza egzekwowania przepisów wykazała również, że duża liczba postępowań sądowych na poziomie państw członkowskich nie miała na celu zmniejszenia antykonkurencyjnych skutków pomocy państwa. Przyczyną było to, że niemal dwie trzecie orzeczeń poddanych analizie dotyczyło spraw wniesionych przez podatników wnioskujących o zwolnienie z rzekomo dyskryminującego obciążenia podatkowego ( 6 ) oraz spraw wniesionych przez beneficjentów w celu zakwestionowania próby odzyskania pomocy państwa niezgodnej z prawem i ze

PL 9.4.2009 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 85/1

( 1 ) Plan działania w zakresie pomocy państwa: Gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa: mapa drogowa reformy pomocy państwa na lata 2005–2009, COM(2005) 107 wersja ostateczna.

( 2 ) Plan działania w zakresie pomocy państwa, pkt 55 i 56. ( 3 ) Dz.U. C 312 z 23.11.1995, s. 8. ( 4 ) Dostępne pod adresem http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/studies_reports/studies_reports.cfm Analiza

obejmowała jedynie państwa UE-15. ( 5 ) Całkowity wzrost ze 116 do 357 spraw. ( 6 ) 51 % wszystkich orzeczeń.

Rozdział 210

http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/studies_reports/studies_reports.cfm

wspólnym rynkiem ( 7 ). Liczba sporów prawnych kwestionujących podjęte decyzje, mających na celu wyegzekwowanie zgodności z zasadami pomocy państwa była stosunkowo niewielka: sprawy skiero-wane przez konkurencję beneficjenta przeciwko władzom państwa członkowskiego w celu uzyskania odszkodowania, wydania nakazu odzyskania środków lub nakazu tymczasowego odzyskania pomocy na podst. art. 88 ust. 3 Traktatu stanowiły jedynie 19 % orzeczeń poddanych analizie, podczas gdy sprawy skierowane przez konkurencję bezpośrednio przeciwko beneficjentom stanowiły jedynie 6 % orzeczeń.

5. Pomimo faktu, podkreślonego w analizie egzekwowania przepisów, że do tej pory rzeczywiste egzek-wowanie przepisów w sądach krajowych przez osoby prywatne odgrywa stosunkowo ograniczoną rolę w pomocy państwa, Komisja uznaje, że powództwa wytaczane przez osoby prywatne mogą przynieść znaczące korzyści dla polityki w zakresie pomocy państwa. Postępowania prowadzone przed sądami krajowymi dają osobom trzecim możliwość zareagowania na wiele problemów związa-nych z pomocą państwa i ich rozwiązania bezpośrednio na poziomie krajowym. Dodatkowo w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich („ETS”) sądy krajowe mogą zaproponować wnioskującym bardzo skuteczne środki zaradcze w przypadku naruszenia reguł pomocy państwa. To z kolei może przyczynić się do większej ogólnej dyscypliny w przyznawaniu pomocy państwa.

6. Głównym celem niniejszego zawiadomienia jest więc poinformowanie sądów krajowych i osób trze-cich o środkach zaradczych dostępnych w przypadku naruszenia zasad pomocy państwa oraz prze-kazanie wskazówek dotyczących praktycznego zastosowania tych zasad. Dodatkowo Komisja zamierza rozwinąć swoją współpracę z sądami krajowymi poprzez wprowadzenie bardziej praktycz-nych narzędzi wsparcia sędziów krajowych w ich codziennej pracy.

7. Niniejsze zawiadomienie zastępuje zawiadomienie o współpracy z 1995 r. bez uszczerbku dla jakiej-kolwiek interpretacji mających zastosowanie postanowień Traktatu i przepisów wykonawczych doko-nanej przez sądy wspólnotowe. Dodatkowe informacje dla sądów krajowych zostaną udostępnione na stronie internetowej Komisji.

2. ROLA SĄDÓW KRAJOWYCH W EGZEKWOWANIU PRAWA O POMOCY PAŃSTWA

2.1. Kwestie ogólne

2.1.1. Identyfikacja pomocy państwa

8. Pierwsza kwestia, którą sądy krajowe oraz potencjalni powodowie muszą rozstrzygnąć stosując art. 87 i 88 Traktatu, dotyczy tego, czy dany środek rzeczywiście stanowi pomoc państwa w rozumieniu Traktatu.

9. Art. 87 ust. 1 Traktatu stanowi, że „wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”.

10. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyraźnie stwierdził, że, tak jak Komisja, sądy krajowe są upraw-nione do interpretowania pojęcia pomocy państwa ( 8 ).

11. Pojęcie pomocy państwa nie ogranicza się do dotacji ( 9 ). Obejmuje ono także, między innymi, przy-wileje podatkowe oraz inwestycje ze środków publicznych dokonywane w sytuacji, w której inwestor

PL C 85/2 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 9.4.2009

( 7 ) 12 % wszystkich orzeczeń. ( 8 ) Sprawa 78/76 Steinike & Weinlig [1977] Rec. s. 595, pkt 14; sprawa C-39/94, SFEI i in. [1996] Rec. I-3547, pkt 49;

sprawa C-354/90 Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, [1991] Rec. I-5505, pkt 10; sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, [2006] Zb.Orz. I-9957, pkt 39.

( 9 ) Sprawa C-308/01 GIL Insurance i in., [2004] Zb.Orz. I-4777, pkt 69; sprawa C-387/92, Banco Exterior de España, [1994], Rec. I-877, pkt 13 oraz sprawa C-295/97 Piaggio [1999], Rec. I-3735, pkt 34; sprawa C-39/94, SFEI, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 58; sprawa C-237/04, Enirisorse [2006] Zb.Orz. I-2843, pkt 42; sprawa C-66/02, Włochy przeciwko Komisji [2005] Zb.Orz. I-10901, pkt 77.

Rozdział 2 11

prywatny odmówiłby wsparcia ( 10 ). Nieistotne jest w tym przypadku, czy pomoc jest przyznawana bezpośrednio przez państwo lub organy publiczne lub prywatne utworzone lub wskazane przez państwo w celu zarządzania pomocą ( 11 ). Jednakże, aby pomoc ze środków publicznych można było uznać za pomoc państwa, musi ona sprzyjać pewnym przedsiębiorstwom lub produkcji niektó-rych towarów („selektywność”), w przeciwieństwie do środków ogólnych, do których art. 87 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania ( 12 ). Dodatkowym kryterium jest zakłócenie lub ryzyko zakłócenia konkurencji oraz wpływ pomocy na handel pomiędzy państwami członkowskimi ( 13 ).

12. Orzecznictwo sądów wspólnotowych ( 14 ) oraz decyzje Komisji często dotyczyły kwestii, czy dane środki mogą zostać zakwalifikowane jako pomoc państwa. Dodatkowo Komisja wydała szczegółowe wskazówki dotyczące niektórych złożonych kwestii, takich jak zastosowanie zasady prywatnego inwestora ( 15 ) i testu prywatnego wierzyciela ( 16 ), okoliczności, w których gwarancje państwowe muszą być uznane za pomoc państwa ( 17 ), traktowanie sprzedaży gruntów publicznych ( 18 ), prywaty-zacja i podobne działania państwa ( 19 ), pomoc nieprzekraczająca progu de minimis ( 20 ), ubezpieczenia kredytów eksportowych ( 21 ), bezpośrednie opodatkowanie działalności gospodarczej ( 22 ), inwestycje kapitału podwyższonego ryzyka ( 23 ) oraz pomoc państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną ( 24 ). Orzecznictwo, wytyczne Komisji oraz praktyka decyzyjna mogą stanowić wartoś-ciowe wsparcie w kwestiach pomocy państwa dla sądów krajowych oraz potencjalnych powodów.

13. W przypadku wątpliwości dotyczących zidentyfikowania pomocy państwa sądy krajowe mogą zwrócić się do Komisji o wydanie opinii na podstawie sekcji 3 niniejszego zawiadomienia. Działanie


( 10 ) Zob. opinia rzecznika generalnego Jacobsa w sprawach połączonych C-278/92, C-279/92 oraz C-280/92, Hiszpania v. Komisja, pkt 28: „Pomoc państwa jest przyznawana wówczas, gdy państwo członkowskie udostępnia przedsię-biorstwu fundusze, które w normalnym toku zdarzeń nie zostałyby dostarczone przez inwestora z sektora prywat-nego, stosującego normalne handlowe kryteria oraz nie biorącego pod uwagę innych czynników natury społecznej, politycznej lub filantropijnej”.

( 11 ) Sprawa 290/83 Komisja przeciwko Francji [1985], Rec. 439, pkt 14; sprawa C-482/99, Francja przeciwko Komisji, [2002] Zb.Orz. I-4397, pkt 36–42.

( 12 ) Jasną analizę takiego rozróżnienia można znaleźć w opinii rzecznika generalnego Darmona w sprawach połączonych C-72 oraz C-73/91, Sloman Neptun, [1993] Rec. I-887.

( 13 ) Zob. m.in. sprawy połączone C-393/04 i C-41/05 Air Liquide Industries Belgium, [2006] Zb.Orz. I-5293, pkt 33 do 36; sprawa C-222/04, Cassa di Risparmio de Firenze i in., [2006] Zb.Orz. I-289, pkt 139 do 141; oraz sprawa C-310/99, Włochy przeciwko Komisji, [2002] Zb.Orz. I-2289, pkt 84 do 86.

( 14 ) Dobrym przykładem jest wyrok ETS w sprawie Altmark, sprawa C-280/00 Altmark Trans GmbH i Regierungspräsidium Magdeburg przeciwko Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH, [2003] Rec. I-07747.

( 15 ) Jeśli chodzi o ogólne zasady dotyczące testu prywatnego inwestora zob. sprawa C-142/87, Belgia przeciwko Komisji (Tubemeuse) [1990] Rec. I-959; sprawa C-305/89, Włochy przeciwko Komisji (Alfa Romeo), [1991] Rec. I-1603 pkt 19 i 20. Szczegółową argumentację można znaleźć w sprawach połączonych T-228/99 i T-233/99, Westdeut-sche Landesbank Girozentrale przeciwko Komisji, [2003] Zb.Orz. II-435, pkt 245 i nast. Zob. także Biuletyn EC 9- 1984, przedrukowany w „Competition law in the European Communities”, tom IIA oraz komunikat Komisji w sprawie stosowania art. 92 i 93 TWE oraz art. 5 dyrektywy Komisji 80/723/EWG w odniesieniu do przedsię-biorstw publicznych w sektorze wytwórczym, (Dz.U. C 307 z 13.11.1993, s. 3). Jeśli chodzi o stosowanie tej zasady w odniesieniu do finansowania portów lotniczych zob. Wytyczne wspólnotowe dotyczące finansowania portów lotniczych i pomocy państwa na rozpoczęcie działalności dla przedsiębiorstw lotniczych oferujących przeloty z regionalnych portów lotniczych (Dz.U. C 312 z 9.12.2005, pkt 42–52, s. 1).

( 16 ) Sprawa C-342/96, Hiszpania przeciwko Komisji, [1999] Rec. I-2459, pkt 34; oraz sprawa C-256/97, DM Transport [1999] Rec. I-3913, pkt 25.

( 17 ) Obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji (Dz.U. C 155 z 20.6.2008, s. 10).

( 18 ) Komunikat Komisji w sprawie elementów pomocy państwa w sprzedaży gruntów i budynków przez władze publiczne (Dz.U. C 209 z 10.7.1997, s. 3).

( 19 ) XXIII Sprawozdanie dotyczące polityki konkurencji, pkt 401–402 oraz sprawa C-278/92, Hiszpania przeciwko Komisji, [1994] Rec. I-4103.

( 20 ) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz.U. L 379 z 28.12.2006, s. 5); rozporządzenie Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1860/2004 (Dz.U. L 193 z 25.7.2007, s. 6) oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej (Dz.U. L 337 z 21.12.2007, s. 35).

( 21 ) Komunikat Komisji do państw członkowskich zgodnie z art. 93 ust. 1 Traktatu WE dotyczący stosowania art. 92 i 93 Traktatu do krótkoterminowego ubezpieczenia kredytów eksportowych (Dz.U. C 281 z 17.9.1997, s. 4), ostatnia zmiana w komunikacie wprowadzona przez: Komunikat Komisji do państw członkowskich zmieniający zgodnie z art. 93 ust. 1 Traktatu WE komunikat dotyczący stosowania art. 92 i 93 Traktatu do krótkoterminowych ubezpieczeń kredytów eksportowych (Dz.U. C 325 z 22.12.2005, s. 22).

( 22 ) Obwieszczenie Komisji w sprawie stosowania reguł pomocy publicznej do środków związanych z bezpośrednim opodatkowaniem działalności gospodarczej (Dz.U. C 384 z 10.12.1998, s. 3).

( 23 ) Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka w małych i średnich przedsiębiorstwach (Dz.U. C 194 z 18.8.2006, s. 2).

( 24 ) Wspólnotowe zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (Dz.U. C 323 z 30.12.2006, s. 1).

Rozdział 212

to nie wpływa na możliwość lub obowiązek sądu krajowego zwrócenia się do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 234 Traktatu.

2.1.2. Obowiązek stosowania okresu zawieszenia

14. Zgodnie z postanowieniem art. 88 ust. 3 Traktatu państwa członkowskie nie mogą wprowadzać w życie środków pomocy państwa bez uprzedniej zgody Komisji (obowiązek stosowania okresu zawieszenia):

„Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przy-znania lub zmiany pomocy. Jeżeli uznaje ona, że plan nie jest zgodny ze wspólnym rynkiem w rozumieniu artykułu 87, wszczyna bezzwłocznie procedurę przewidzianą w ustępie 2. Dane państwo członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej.” ( 25 )

15. Istnieją jednak okoliczności, w których pomoc państwa może być udzielana zgodnie z prawem bez zgody Komisji:

a) W przypadku, gdy środek jest objęty rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych, wydanym w ramach rozporządzenia Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczącego stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa ( 26 ) („rozporządzenie upoważniające”). W przypadku gdy środek spełnia wszelkie wymagania rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych, państwo członkowskie jest zwolnione z obowiązku zgłoszenia planowanego środka pomocy i wówczas nie zachodzi obowiązek stoso-wania okresu zawieszenia. W oparciu o rozporządzenie upoważniające Komisja przyjęła pierwotnie kilka rozporządzeń w sprawie wyłączeń grupowych ( 27 ), z których część z czasem zastąpiono rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnym rozpo-rządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych) ( 28 ).

b) Podobnie obowiązek stosowania okresu zawieszenia nie dotyczy istniejącej pomocy ( 29 ). Obejmuje to między innymi przypadki, gdy pomoc jest przyznawana w ramach programu istniejącego przed przystąpieniem państwa członkowskiego do Unii Europejskiej lub w ramach programu uprzednio zatwierdzonego przez Komisję ( 30 ).


( 25 ) Obowiązek stosowania okresu zawieszenia został powtórnie opisany w art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1) („rozporządzenie proceduralne”). Jeśli chodzi o dokładną datę przyznania pomocy zob. rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz.U. L 379 z 28.12.2006, s. 5), motyw 10.

( 26 ) Dz.U. L 142 z 14.5.1998, s. 1. ( 27 ) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 68/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu

WE do pomocy szkoleniowej (Dz.U. L 10 z 13.1.2001, s. 20); Rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 10 z 13.1.2001, s. 33); Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz.U. L 337 z 13.12.2002, s. 3) oraz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 paździer-nika 2006 w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (Dz.U. L 302 z 1.11.2006, s. 29). Rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych, MŚP oraz szkoleń zostały przedłużone do dnia 30 czerwca 2008 r. rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1976/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. zmieniającym rozporządzenia (WE) nr 2204/2002, (WE) nr 70/2001 oraz (WE) nr 68/2001 w odniesieniu do przedłużenia okresu stosowania (Dz.U. L 368 z 23.12.2006, s. 85). W sektorach rybołówstwa i rolnictwa mają zastosowanie specjalne rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych. Zob. rozporządzenie Komisji (WE) nr 736/2008 z dnia 22 lipca 2008 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw zajmujących się produkcją, przetwórstwem i wprowadzaniem do obrotu produktów rybołówstwa (Dz.U. L 201 z 30.7.2008, s. 16) oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001 (Dz.U. L 358 z 16.12.2006, s. 3).

( 28 ) Dz.U. L 214 z 9.8.2008, s. 3. Ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych weszło w życie dnia 29 sierpnia 2008 r. Przepisy dotyczące przejścia na nowy system zawarte są w jego art. 44.

( 29 ) Zob. art. 1 lit. b) rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1–9).

( 30 ) Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli sam program przewiduje obowiązek indywidualnego zgłoszenia w przypadku niektórych rodzajów pomocy. Jeśli chodzi o obowiązującą pomoc zob. także sprawa C-44/93 Namur-Les assurances du crédit przeciwko Office national du ducroire i państwu belgijskiemu [1994] Rec. I-3829, pkt 28–34.

Rozdział 2 13

16. Postępowania w sprawach pomocy państwa prowadzone przed sądami krajowymi mogą niekiedy dotyczyć stosowania przepisów rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych lub też istniejącego lub zatwierdzonego programu pomocy. W przypadku gdy w grę wchodzi wymienione rozporządzenie lub program pomocy, sąd krajowy może jedynie ocenić, czy spełnione zostały wszystkie warunki rozporządzenia lub programu. W innym przypadku nie może on ocenić zgodności środka pomocy, ponieważ ocena ta leży w wyłącznej gestii Komisji ( 31 ).

17. W przypadku gdy sąd krajowy musi stwierdzić, czy środek należy do zatwierdzonego programu pomocy, może on jedynie sprawdzić, czy spełnione zostały wszystkie warunki decyzji zatwierdzającej. Jeżeli kwestie poruszane na poziomie krajowym dotyczą ważności decyzji Komisji, sąd krajowy nie jest właściwy w sprawie orzekania o nieważności aktów instytucji Wspólnoty ( 32 ). Jeżeli w grę wchodzi kwestia ważności takiego aktu, sąd krajowy może, a w niektórych przypadkach musi zwrócić się do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym ( 33 ). W oparciu o zasadę pewności prawnej, na podstawie interpretacji ETS, niemożliwe jest zakwestionowanie ważności decyzji Komisji poprzez orzecznictwo w trybie prejudycjalnym, jeżeli strona roszcząca miała niepodważalną możliwość zakwestionowania decyzji Komisji w sądach wspólnotowych na mocy art. 230 Traktatu, lecz z tej możliwości nie skorzystała ( 34 ).

18. W przypadku wątpliwości dotyczących stosowania przepisów rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych albo istniejącego lub zatwierdzonego programu pomocy, sąd krajowy może zwrócić się do Komisji o wydanie opinii na podstawie sekcji 3 niniejszego zawiadomienia.

2.1.3. Rola Komisji oraz sądów krajowych

19. ETS wielokrotnie potwierdzał, że zarówno sądy krajowe, jak i Komisja odgrywają kluczową, lecz odmienną rolę w egzekwowaniu przepisów pomocy państwa ( 35 ).

20. Główną rolą Komisji jest badanie zgodności proponowanych środków pomocy ze wspólnym rynkiem w oparciu o kryteria określone w art. 87 ust. 2 i 3 Traktatu. Ocena zgodności leży wyłącznie w gestii Komisji i podlega kontroli dokonywanej przez sądy wspólnotowe. Zgodnie z utrwalonym orzecznic-twem ETS w trybie prejudycjalnym sądy krajowe nie są uprawnione do stwierdzenia, czy środek pomocy państwa jest zgodny z art. 87 ust. 2 lub 3 Traktatu ( 36 ).

21. Rola sądów krajowych zależy od danego środka pomocy oraz od tego, czy został on należycie zgłoszony i zatwierdzony przez Komisję:

a) Sądy krajowe często otrzymują wnioski o interwencję w sprawach, w których władze państwa członkowskiego ( 37 ) przyznały pomoc, nie przestrzegając obowiązku stosowania okresu zawie-szenia. Taka sytuacja może zaistnieć w momencie, gdy pomoc nie została zgłoszona lub gdy władze wprowadziły ją w życie przed zatwierdzeniem jej przez Komisję. Rolą sądów krajowych w takich sprawach jest ochrona praw osób, które odczuwają skutki niezgodnego z prawem wpro-wadzenia pomocy w życie ( 38 ).


( 31 ) Zob. pkt 20. ( 32 ) Zob. sprawa C-119/05 Lucchini [2007] Zb.Orz. I-6199, pkt 53. ( 33 ) Sprawa T-330/94 Salt Union przeciwko Komisji, [1996] Rec. II-1475, pkt 39. ( 34 ) Sprawa C-188/92, TWD Textilwerke Deggendorf przeciwko Niemcom, [1994] Rec. I-833, pkt 17, 25 i 26;

zob. także sprawy połączone C-346/03 i C-529/03, Aztemi i in., [2006] Zb.Orz. I-1875, pkt 31; oraz sprawa C- 232/05, Komisja przeciwko Francji, („Scott”), [2006] Zb.Orz. I-10071, pkt 59.

( 35 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 37; sprawy połączone C-261/01 i C-262/01, Van Calster i Cleeren, [2003] Rec. I-12249, pkt 74; oraz sprawa C-39/94, SFEI i in., przy-wołana powyżej w przypisie 8, pkt 41.

( 36 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication [2008] Zb.Orz. I-469, pkt 38; sprawa C-17/91, Lornoy i in. przeciwko państwu belgijskiemu, [1992] Rec. I-6523, pkt 30; oraz sprawa C-354/90, Fédé-ration Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 14.

( 37 ) Obejmuje to władze szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego. ( 38 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 38 i 44; połączone

sprawy C-261/01 i C-262/01, Van Calster i Cleeren, przywołana powyżej w przypisie 35, pkt 75; oraz sprawa C-295/97, Piaggio, przywołana powyżej w przypisie 9, pkt 31.

Rozdział 214

b) Sądy krajowe odgrywają również ważną rolę w egzekwowaniu decyzji o zwrocie pomocy przy-jętych na mocy art. 14 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE ( 39 ) („rozporządzenie proce-duralne”), w których Komisjia stwierdza, że pomoc przyznana niezgodnie z prawem jest niezgodna ze wspólnym rynkiem i nakazuje danemu państwu członkowskiemu odzyskanie takiej pomocy od beneficjenta. Zaangażowanie sądów krajowych w tego typu sprawy zwykle wynika z roszczeń skierowanych przez beneficjentów, których celem jest dokonanie sprawdzenia zgodności pod względem prawnym wniosku o zwrot pomocy wydanego przez władze krajowe. Możliwe jest jednak podjęcie również innych działań prawnych w zależności od krajowych uregulowań formal-noprawnych (np. powództwa organów państwa członkowskiego skierowane przeciwko beneficjen-towi w celu pełnego wykonania decyzji o zwrocie pomocy).

22. Chroniąc interesy osób fizycznych, sądy krajowe muszą w pełni uwzględnić skuteczność oraz bezpo- średni skutek ( 40 ) art. 88 ust. 3 Traktatu, a także interesy Wspólnoty ( 41 ).

23. Rola sądów krajowych w takich okolicznościach została bardziej szczegółowo opisana w sekcjach 2.2 i 2.3.

2.2. Rola sądów krajowych w egzekwowaniu postanowień art. 88 ust. 3 Traktatu WE – pomoc państwa niezgodna z prawem

24. Podobnie jak z postanowień art. 81 i 82 Traktatu, również z obowiązku stosowania okresu zawie-szenia określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu wynikają indywidualne prawa stron poszkodowanych (np. konkurentów beneficjenta) mające bezpośredni skutek. Poszkodowane strony mogą dochodzić swoich praw występując na drodze sądowej przed właściwym sądem krajowym przeciw państwu członkowskiemu przyznającemu pomoc. Rozpatrywanie takich spraw i ochrona praw konkurentów na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu to jedno z najważniejszych zadań sądów krajowych w obszarze pomocy państwa.

25. W tym kontekście kluczowa rola sądów krajowych wynika również z faktu, że uprawnienia własne Komisji dotyczące ochrony konkurencji i innych osób trzecich przed pomocą niezgodną z prawem są ograniczone. Co najważniejsze, na podstawie orzeczeń ETS w sprawach „Boussac” ( 42 ) i „Tubemeuse” ( 43 ) Komisja nie może podejmować ostatecznej decyzji nakazującej zwrot pomocy, jeżeli jedynym naruszeniem jest niezgłoszenie pomocy zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu. W związku z tym Komisja musi przeprowadzić pełną ocenę zgodności, niezależnie od tego, czy przestrzegany był obowiązek stosowania okresu zawieszenia, czy też nie ( 44 ). Ocena ta może być czasochłonna, zaś uprawnienia Komisji do wydawania nakazu tymczasowego odzyskania pomocy podlegają bardzo surowym wymogom prawnym ( 45 ).

26. W związku z tym postępowania przed sądami krajowymi stanowią ważny środek naprawienia szkód wyrządzonych konkurencji i innym osobom trzecim na skutek pomocy państwa niezgodnej z prawem. Środki ochrony możliwe do uzyskania przed sądem krajowym obejmują:


( 39 ) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1. ( 40 ) Sprawa C-354/90 Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji,

przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 11 I 12; oraz sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 39 i 40.

( 41 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 48. ( 42 ) Sprawa C-301/87, Francja przeciwko Komisji, („Boussac”), [1990] Zb.Orz. s. I-307. ( 43 ) Sprawa C-142/87, Belgia przeciwko Komisji, („Tubemeuse”), [1990] Zb.Orz. s. I-959. ( 44 ) Sprawa C-301/87, Francja przeciwko Komisji, („Boussac”), przywołana powyżej w przypisie 41, pkt 17 do 23; sprawa

C-142/87, Belgia przeciwko Komisji, („Tubemeuse”), przywołana powyżej w przypisie 42, pkt 15 do 19; sprawa C-354/90, Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 14; oraz sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 38.

( 45 ) Zob. art. 11 ust. 2 rozporządzenia proceduralnego, na podstawie którego wymagany jest brak wątpliwości co do charakteru pomocowego danego środka, wymagane jest pilne działanie oraz istnieje poważne ryzyko wyrządzenia konkurentowi poważnej i nieodwracalnej szkody.

Rozdział 2 15

a) zapobieganie wypłacie pomocy niezgodnej z prawem;

b) zwrot pomocy niezgodnej z prawem (niezależnie od jej zgodności ze wspólnym rynkiem);

c) zwrot odsetek naliczanych za okres, kiedy pomoc była niezgodna z prawem;

d) odszkodowania dla konkurencji i innych osób trzecich; oraz

e) środki tymczasowe zapobiegające pomocy niezgodnej z prawem.

27. Każdy z powyższych środków zaradczych został bardziej szczegółowo opisany w pkt 2.2.1 do 2.2.6.

2.2.1. Zapobieganie wypłacie pomocy niezgodnej z prawem

28. Sądy krajowe są zobowiązane do ochrony praw osób poszkodowanych w wyniku naruszenia obowiązku stosowania okresu zawieszenia. Sądy krajowe mają więc obowiązek wyciągnąć wszelkie odpowiednie konsekwencje prawne, zgodnie z prawem krajowym, w przypadku naruszenia art. 88 ust. 3 Traktatu ( 46 ). Obowiązki sądów krajowych nie ograniczają się jednak do niezgodnej z prawem pomocy, która została już wypłacona. Rozpatrują one również przypadki, w których niezgodna z prawem pomoc ma dopiero zostać wypłacona. W ramach swoich obowiązków, na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu, sądy krajowe muszą chronić prawa osób przed ich potencjalnym naruszeniem ( 47 ). W przypadku gdy niezgodna z prawem pomoc ma dopiero zostać wypłacona, obowiązkiem sądu krajowego jest zapobiec dokonaniu tej wypłacie.

29. Obowiązek zapobiegania przez sądy krajowe wypłacie pomocy niezgodnej z prawem może przyjąć wiele form uregulowań proceduralnych, w zależności od różnych typów postępowania możliwych w ramach prawa krajowego. Wielokrotnie strona roszcząca będzie usiłowała zakwestionować ważność aktu krajowego przyznającego pomoc państwa niezgodną z prawem. W takich przypadkach zapo-bieganie wypłacie pomocy niezgodnej z prawem będzie zwykle logiczną konsekwencją stwierdzenia, że akt przyznający pomoc jest nieważny na skutek naruszenia art. 88 ust. 3 Traktatu przez państwo członkowskie. ( 48 )

2.2.2. Zwrot pomocy niezgodnej z prawem

30. Gdy sąd krajowy ma do czynienia z przypadkiem pomocy niezgodnej z prawem, musi on wyciągnąć wszelkie możliwie konsekwencje zgodne z prawem krajowym. Zasadniczo więc sąd krajowy musi nakazać zwrot pełnej kwoty niezgodnej z prawem pomocy państwa przez beneficjenta ( 49 ). Nakazanie zwrotu pełnej kwoty niezgodnej z prawem pomocy to część obowiązków sądu krajowego w zakresie ochrony indywidualnych praw strony roszczącej (np. konkurenta) na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. Obowiązek nakazania zwrotu pomocy ciążący na sądzie krajowym nie zależy więc od zgodności środka pomocy z przepisem art. 87 ust. 2 lub 3 Traktatu.


( 46 ) Sprawa C-354/90, Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 12; Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 40; sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 47; oraz sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 41.

( 47 ) Zob. odniesienia przywołane w przypisie 38. ( 48 ) W celu uzyskania informacji na temat nieważności aktu przyznającego pomoc w przypadkach, gdy państwo człon-

kowskie naruszyło art. 88 ust. 3 Traktatu WE, zob. sprawa C-354/90 Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 12; zob. także, jako przykład, wyrok Niemieckiego Federalnego Trybunału Sprawiedliwości („Bundesgerichtshof”) z dnia 4 kwietnia 2003 r., V ZR 314/02, VIZ 2003, 340 oraz wyrok z dnia 20 stycznia 2004 r., XI ZR 53/03, NVwZ 2004, 636.

( 49 ) Sprawa C-71/04, Xunta de Galicia, [2005] Zb.Orz. I-7419, pkt 49; sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 40 i 68; oraz sprawa C-354/90 Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 12.

Rozdział 216

31. Ponieważ sądy krajowe muszą nakazać zwrot pomocy niezgodnej z prawem w pełnym wymiarze, niezależnie od jej zgodności ze wspólnym rynkiem, procedura zwrotu może być szybsza przed sądem krajowym niż w trybie złożenia skargi do Komisji. Sąd krajowy, inaczej niż Komisja ( 50 ), może i powinien ograniczyć się bowiem do stwierdzenia, czy środek stanowi pomoc państwa i czy zachodzi obowiązek stosowania okresu zawieszenia.

32. Obowiązek odzyskania pomocy przez sąd krajowy nie jest jednak bezwzględny. Zgodnie z orzecznictwem w sprawie „SFEI” ( 51 ) mogą mieć miejsce okoliczności wyjątkowe, w których zwrot niezgodnej z prawem pomocy państwa jest niewłaściwy. Należy tu stosować zasady odpowia-dające zasadzie stosowanej na podstawie art. 14 i 15 rozporządzenia proceduralnego ( 52 ). Innymi słowy, okoliczności, które nie blokowałyby wydanego przez Komisję nakazu zwrotu pomocy niezgodnej z prawem, nie mogą uzasadniać odstąpienia od nakazu zwrotu w pełnym wymiarze pomocy wydanego przez sąd krajowy na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. Zasada stosowana tu przez sądy wspólnotowe jest bardzo ścisła ( 53 ). W szczególności ETS konsekwentnie powtarza, że zasadniczo beneficjent pomocy niezgodnej z prawem nie może powoływać się na uzasadnione oczekiwania w drodze zarzutu przeciwko nakazowi Komisji dotyczącemu zwrotu pomocy ( 54 ). Staranny przedsię-biorca powinien bowiem być w stanie zweryfikować, czy pomoc, którą uzyskał, została zgłoszona, czy nie ( 55 ).

33. Uzasadnieniem niewydania nakazu zwrotu pomocy przez sąd krajowy na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu musi być konkretny i określony fakt, który doprowadził do powstania uzasadnionych oczekiwań ze strony beneficjenta ( 56 ). Może to być przypadek, w którym Komisja wydała precyzyjne zapewnienie, że dany środek nie stanowi pomocy państwa lub nie jest on objęty obowiązkiem stosowania okresu zawieszenia ( 57 ).

34. W orzeczeniu w sprawie „CELF” ( 58 ) ETS wyjaśnił, że obowiązek wydania przez sąd krajowy nakazu zwrotu pomocy niezgodnej z prawem w pełnym wymiarze wygasa, jeżeli do czasu wydania orze-czenia przez sąd krajowy Komisja zdecydowała, że pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Ponieważ celem obowiązku stosowania okresu zawieszenia jest zapewnienie, że jedynie pomoc zgodna ze wspólnym rynkiem może być wprowadzona w życie, cel ten nie może już być naruszony, gdy Komisja potwierdziła zgodność pomocy ze wspólnym rynkiem ( 59 ). W związku z tym obowiązek ochrony praw osób fizycznych przez sądy krajowe na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu pozostaje wiążący, jeżeli Komisja nie podjęła jeszcze decyzji, niezależnie od tego, czy procedura Komisji jest w toku czy nie ( 60 ).


( 50 ) Która musi przeprowadzić analizę zgodności przed wydaniem nakazu zwrotu pomocy, zob. odniesienia przywołane w przypisie 43.

( 51 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 70 i 71, odnosząca się do opinii rzecznika generalnego Jacobsa w tej sprawie, pkt 73 do 75; zob. także sprawa 223/85, RSV przeciwko Komisji, [1987] Rec. 4617, pkt 17; oraz sprawa C-5/89, Komisja przeciwko Niemcom, [1990] Rec. I-3437, pkt 16.

( 52 ) Jeśli chodzi o stosowane w tym zakresie standardy zob. opinia rzecznika generalnego Jacobsa w sprawie C-39/94, SFEI i in., przywołanej powyżej w przypisie 8, pkt 75.

( 53 ) Artykuł 14 przewiduje wyłączenie z obowiązku Komisji odzyskania udzielonej pomocy jedynie w przypadku, gdy odzyskanie środków byłoby sprzeczne z ogólną zasadą prawa wspólnotowego. Jedynym przypadkiem, w którym państwo członkowskie może odstąpić od wykonania decyzji nakazującej odzyskanie pomocy państwa wydanej przez Komisję jest ten, w którym tego typu odzyskanie byłoby obiektywnie niemożliwe, por. sprawa C-177/06 Komisja przeciwko Hiszpanii [2007], Zb.Orz. I-7689, pkt 46. Zob. także pkt 17 Zawiadomienia Komisji – Zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkowskim odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem (Dz.U. C 272 z 15.11.2007, s. 4).

( 54 ) Sprawa C-5/89, Komisja przeciwko Niemcom, przywołana powyżej w przypisie 50, pkt 14; sprawa C-169-95, Hiszpania przeciwko Komisji, [1997] Zb.Orz. s. I-135, pkt 51; oraz sprawa C-148/04, Unicredito Italiano, [2005] Zb.Orz. I-11137, pkt 104.

( 55 ) Sprawa C-5/89, Komisja przeciwko Niemcom, przywołana powyżej w przypisie 50, pkt 14; sprawa C-24/95, Alcan Deutschland, [1997] Zb.Orz. s. I-1591, pkt 25; oraz połączone sprawy C-346/03 i C-529/03, Atzeni i in., przy-wołana powyżej w przypisie 34, pkt 64.

( 56 ) Zob. Opinii rzecznika generalnego Jacobsa w sprawie C-39/94, SFEI i in., przywołanej powyżej w przypisie 8, pkt 73; oraz sprawa 223/85, RSV przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 50, pkt 17.

( 57 ) Sprawy połączone C-182/03 i C-217/03 Belgia i Forum 187 przeciwko Komisji [2006] Zb.Orz. I-5479, pkt 147. ( 58 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36,

pkt 45, 46 i 55; oraz sprawa C-384/07, Wienstrom, wyrok z dnia 11 grudnia 2008 r., jeszcze nie opublikowane, pkt 28.

( 59 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 49.

( 60 ) Wyrok wyraźnie potwierdza obowiązek odzyskania udzielonej pomocy narzucony przez ETS w poprzednim orze-czeniu w trybie prejudycjalnym, por. Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 41.

Rozdział 2 17

35. Podczas gdy po wydaniu pozytywnej decyzji przez Komisję sąd krajowy nie jest zobligowany prawem wspólnotowym do wydania nakazu zwrotu pełnego wymiaru pomocy, ETS wyraźnie uznaje, że nakaz zwrotu pomocy może zostać wydany na mocy prawa krajowego ( 61 ). Jeśli istnieje tego typu nakaz zwrotu pomocy, nie pozbawia on jednak państwa członkowskiego prawa do ponownego wprowa-dzenia pomocy w życie.

36. Po wydaniu przez sąd krajowy decyzji stanowiącej, że niezgodna z prawem pomoc została wypłacona z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu musi on ilościowo określić pomoc, aby stwierdzić, jaka kwota podlega zwrotowi. W tego typu sprawach sąd powinien korzystać z orzecznictwa sądów wspólno-towych dotyczących stosowania art. 87 ust. 1 Traktatu oraz wskazówek i praktyki decyzyjnej Komisji. Jeżeli sąd krajowy napotyka na trudności związane z obliczeniem kwoty pomocy, może on zwrócić się o wsparcie Komisji, jak określono w pkt 3 niniejszego zawiadomienia.

2.2.3. Zwrot odsetek

37. Korzyści ekonomiczne z tytułu niezgodnej z prawem pomocy nie ograniczają się do kwoty nomi-nalnej. Dodatkowo beneficjent otrzymuje korzyści finansowe wynikające z przedwczesnego wprowa-dzenia pomocy w życie. Wynika to z tego, że jeśli pomoc zostałaby zgłoszona do Komisji, wypłata (jeśli by nastąpiła) zostałaby dokonana w terminie późniejszym. To zobowiązałoby beneficjenta do zaciągnięcia pożyczki odpowiednich środków na rynkach kapitałowych, wraz z odsetkami nalicza-nymi według stawek rynkowych.

38. Ta nienależna korzyść czasowa jest powodem, dla którego – jeżeli zwrot wynika z decyzji Komisji – art. 14 ust. 2 rozporządzenia proceduralnego nakazuje nie tylko zwrot nominalnej kwoty pomocy, lecz także zwrot odsetek liczonych od dnia, w którym niezgodna z prawem pomoc została przeka-zana do dyspozycji beneficjenta, do dnia, w którym zostanie ona skutecznie zwrócona. Obowiązującą w tym kontekście stopę odsetek określono w art. 9 rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE („rozporządzenie wykonawcze”) ( 62 ).

39. W wyroku w sprawie „CELF” ETS wyjaśnił, że potrzeba odzyskania korzyści finansowych wynikają-cych z przedwczesnego wprowadzenia w życie pomocy (zwanych dalej „odsetkami od bezprawnej pomocy”) jest częścią obowiązku sądów krajowych na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. Wynika to stąd, że przedwczesne udzielenie niezgodnej z prawem pomocy powoduje, zależnie od okoliczności, co najmniej wcześniejsze odczucie skutków pomocy państwa przez konkurentów. Beneficjent otrzymuje więc nienależną przewagę ( 63 ).

40. Obowiązek wydania przez sąd krajowy nakazu zwrotu odsetek od bezprawnej pomocy może zacho-dzić w dwóch różnych przypadkach:

a) Sąd krajowy musi zasadniczo wydać nakaz pełnego zwrotu niezgodnej z prawem pomocy na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. W takim przypadku, przy określaniu całkowitej kwoty pomocy, kwotę odsetek od bezprawnej pomocy należy dodać do pierwotnej kwoty pomocy.


( 61 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 53 i 55.

( 62 ) Dz.U. L 140 z 30.4.2004, s. 1. W celu uzyskania informacji na temat sposobu ustalenia stóp referencyjnych i dyskontowych zob. komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz.U. C 14 z 19.1.2008, s. 6) („Komunikat w sprawie stóp referencyjnych”).


Rozdział 218

b) Sąd krajowy musi jednak również nakazać zwrot odsetek od bezprawnej pomocy w okolicznościach, w których wyjątkowo nie zachodzi obowiązek wydania nakazu pełnego zwrotu pomocy. Wyrok w sprawie „CELF” potwierdza, że obowiązek wydania nakazu zwrotu odsetek od bezprawnej pomocy istnieje nawet po wydaniu pozytywnej decyzji przez Komisję ( 64 ). Może to mieć kluczowe znaczenie dla potencjalnych stron roszczących z uwagi na umożliwienie wyko-rzystania skutecznych środków zaradczych również w przypadkach, gdy Komisja stwierdziła, że pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem.

41. W celu wyegzekwowania zwrotu pomocy w odniesieniu do odsetek sądy krajowe muszą określić kwotę odsetek od bezprawnej pomocy, które należy zwrócić. W tym wypadku obowiązują następu-jące zasady:

a) Punktem wyjścia jest nominalna kwota pomocy ( 65 ).

b) Przy określaniu stopy odsetek oraz metody obliczania sądy krajowe powinny wziąć pod uwagę fakt, że odzyskanie odsetek od bezprawnej pomocy przez sąd krajowy służy temu samemu celowi, co odzyskanie odsetek przez Komisję na mocy art. 14 rozporządzenia proceduralnego. Dodatkowo roszczenia dotyczące zwrotu odsetek od bezprawnej pomocy są roszczeniami wynikającymi z prawa wspólnotowego, opartymi bezpośrednio o art. 88 ust. 3 Traktatu ( 66 ). Zasady równoważ-ności i skuteczności określone w sekcji 2.4.1 niniejszego zawiadomienia mają więc zastosowanie do tych roszczeń.

c) W celu zapewnienia spójności z art. 14 rozporządzenia proceduralnego i zgodności z wymogiem skuteczności Komisja jest zdania, że metoda obliczania odsetek stosowana przez sąd krajowy nie może być mniej restrykcyjna od metody przewidzianej w rozporządzeniu wykonawczym ( 67 ). Co za tym idzie, odsetki od bezprawnej pomocy należy naliczyć w formie skumulowanej, zaś obowią-zująca stopa odsetek nie może być niższa od stopy referencyjnej ( 68 ).

d) Ponadto, zdaniem Komisji, z zasady równoważności wynika, że jeżeli metoda naliczania odsetek na podstawie prawa krajowego jest bardziej restrykcyjna niż metoda określona w rozporządzeniu wykonawczym, sąd krajowy będzie musiał zastosować bardziej restrykcyjne zasady krajowe również w odniesieniu do roszczeń w oparciu o art. 88 ust. 3 Traktatu.

e) Dniem rozpoczęcia naliczania odsetek jest zawsze dzień, w którym niezgodna z prawem pomoc została przekazana do dyspozycji beneficjenta. Dzień zakończenia naliczania zależy od sytuacji w momencie wydania orzeczenia krajowego. Jeżeli Komisja zatwierdziła już pomoc, jak miało to miejsce w sprawie „CELF”, dniem zakończenia naliczania jest dzień wydania decyzji przez Komisję. W przeciwnym wypadku odsetki od bezprawnej pomocy są naliczane za cały okres istnienia bezprawnej pomocy, aż do dnia rzeczywistej spłaty pomocy przez beneficjenta. Orzeczenie w sprawie „CELF” potwierdziło, że odsetki od bezprawnej pomocy należy naliczać również w okresie między wydaniem pozytywnej decyzji przez Komisję a późniejszym jej unieważnieniem przez sądy wspólnotowe ( 69 ).



( 65 ) Zob. pkt 36 powyżej. Podatek zapłacony od nominalnej kwoty pomocy można potrącić tytułem odzyskania pomocy, zob. sprawa T-459/93 Siemens przeciwko Komisji [1995] Rec. II-1675, pkt 83.


( 67 ) W celu uzyskania informacji na temat rozporządzenia wykonawczego zob. rozdział V. ( 68 ) Zob. przypis 62 powyżej. ( 69 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36,

pkt 69.

Rozdział 2 19

42. W przypadku wątpliwości sądy krajowe mogą zwrócić się do Komisji o wsparcie na podstawie sekcji 3 niniejszego zawiadomienia.

2.2.4. Roszczenia o odszkodowanie

43. Na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu można również wnosić roszczenia do sądów krajowych o odszkodowanie za szkody poniesione przez konkurencję beneficjenta i inne osoby trzecie z tytułu niezgodnej z prawem pomocy państwa ( 70 ). Roszczenia o odszkodowanie są zwykle skiero-wane przeciwko organowi przyznającemu pomoc państwa. Mogą one być szczególnie ważne dla powoda, ponieważ, odwrotnie niż w przypadku roszczeń dotyczących jedynie zwrotu pomocy, skuteczne roszczenie o odszkodowanie zapewnia powodowi bezpośrednią rekompensatę za ponie-sione straty.

44. ETS wielokrotnie orzekał, że poszkodowane osoby trzecie mogą występować z roszczeniami o odszkodowanie na mocy prawa krajowego ( 71 ). Takie powództwa zależą oczywiście od krajowych zasad prawnych. W związku z tym podstawy prawne, na które powodowie powoływali się w przeszłości, różnią się znacząco w ramach Wspólnoty.

45. Niezależnie od możliwości występowania z roszczeniem o odszkodowanie na podstawie prawa krajo-wego, przypadki naruszenia obowiązku stosowania okresu zawieszenia mają bezpośrednie i wiążące konsekwencje z punktu widzenia prawa wspólnotowego. Dzieje się tak, ponieważ obowiązek stosowania okresu zawieszenia na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu jest bezpośrednio obowiązującą zasadą prawa wspólnotowego, wiążącą organy wszystkich państw członkowskich ( 72 ). Naruszenie obowiązku stoso-wania okresu zawieszenia może więc zasadniczo skutkować roszczeniami o odszkodowanie na podstawie orzeczeń ETS w sprawach „Francovich” ( 73 ) i „Brasserie du Pêcheur” ( 74 ). Orzeczenia te potwierdzają ( 75 ) wymóg zrekompensowania przez państwo członkowskie strat i szkód poniesionych przez osoby fizyczne w rezultacie naruszenia prawa wspólnotowego, za które odpowiada dane państwo ( 76 ). Odpowiedzialność ta ma miejsce w przypadku gdy: (i) reguła naruszanego prawa nadaje prawa osobom fizycznym; (ii) naruszenie jest wystarczająco poważne; oraz (iii) istnieje bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem obowiązku państwa członkowskiego a szkodą ponie-sioną przez poszkodowane strony ( 77 ).

46. Pierwszy wymóg (obowiązek wynikający z prawa wspólnotowego, mający na celu ochronę praw osób fizycznych) jest spełniony w odniesieniu do przypadków naruszenia art. 88 ust. 3 Traktatu WE. ETS nie tylko wielokrotnie potwierdzał istnienie praw osób fizycznych na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu WE, lecz także wyjaśniał, że ochrona tych praw należy do obowiązków sądów krajowych ( 78 ).


( 70 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 53 i 55; sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 56; oraz sprawa C-334/07 P, Komisja przeciwko Freistaat Sachsen, wyrok z dnia 11 grudnia 2008 r., jeszcze nie opubliko-wany, pkt 54.

( 71 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 53 i 55; sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 56; oraz sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 75.

( 72 ) Sprawa 6/64, Costa przeciwko E.N.E.L., [1964] Rec. 1141; sprawa 120/73, Lorenz GmbH przeciwko Republice Federalnej Niemiec i in., [1973] Zb.Orz. 1471, pkt 8; oraz sprawa C-354/90 Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 11.

( 73 ) Sprawy połączone C-6/90 i C-9/90, Francovich i Bonifaci przeciwko Włochom, [1991] Rec. I-5357. ( 74 ) Sprawy połączone C-46/93 i C-48/93, Brasserie du Pêcheur I Factortame, [1996] Rec. I-1029. ( 75 ) To, że naruszenie zasad pomocy państwa może prowadzić do odpowiedzialności państwa członkowskiego bezpo-

średnio w oparciu o prawo wspólnotowe potwierdziła też sprawa C-173/03 Traghetti del Mediterraneo przeciwko Włochom, [2006] Zb.Orz. I-5177, pkt 41.

( 76 ) Sprawy połączone C-6/90 i C-9/90, Francovich i Bonifaci przeciwko Włochom, przywołane powyżej w przypisie 73, pkt 31-37; oraz sprawy połączone C-46/93 i C-48/93, Brasserie du Pêcheur I Factortame, przywołane powyżej w przypisie 74, pkt 31.

( 77 ) Zob. sprawa C-173/03, Traghetti del Mediterraneo przeciwko Włochom, przywołana powyżej w przypisie 74, pkt 45.

( 78 ) Sprawa C-354/90, Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 12 do 14; sprawy połączone C-261/01 i C-262/01, Van Calster i Cleeren, przywołane powyżej w przypisie 35, pkt 53; oraz sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36, pkt 38.

Rozdział 220

47. Wymóg wystarczająco poważnego naruszenia prawa wspólnotowego również zostanie spełniony odnośnie do art. 88 ust. 3 Traktatu WE. Przy stwierdzaniu, czy naruszenie prawa wspólnotowego jest wystarczająco poważne, ETS kładzie duży nacisk na poziom swobody decyzyjnej danych władz ( 79 ). Jeśli odnośne władze nie posiadają swobody decyzyjnej, samo naruszenie prawa wspólno-towego może zostać uznane za wystarczające, aby stwierdzić istnienie wystarczająco poważnego naruszenia ( 80 ). W odniesieniu do art. 88 ust. 3 Traktatu WE władze państwa członkowskiego nie mają jednak swobody, która umożliwiałaby im niezgłoszenie środków pomocy państwa. Zasadniczo są one absolutnie zobowiązane do zgłaszania wszelkich tego typu środków przed wprowadzeniem ich w życie. Mimo że w niektórych przypadkach ETS bierze pod uwagę możliwość usprawiedliwienia pewnych przypadków naruszenia prawa wspólnotowego, wynikających z istnienia pomocy państwa ( 81 ), władze państwa członkowskiego nie mogą argumentować, że naruszenie prawa wynika z nieświadomości istnienia obowiązku stosowania okresu zawieszenia. Jest tak ze względu na istnienie szerokiego orzecznictwa oraz wytycznych Komisji, dotyczących stosowania art. 87 ust. 1 i art. 88 ust. 3 Traktatu WE. W przypadku wątpliwości, państwa członkowskie mogą zawsze zgłosić się do Komisji w celu uzyskania pewności odnośnie do zgodności środka z prawem ( 82 ).

48. Trzeci wymóg, dotyczący wyrządzenia stronie roszczącej przez naruszenie prawa wspólnotowego rzeczywistej i pewnej szkody finansowej, może zostać spełniony na różne sposoby.

49. Powodowie często argumentują, że to pomoc była bezpośrednim powodem utraty zysku. Zajmując się tego typu roszczeniem, sąd krajowy powinien wziąć pod uwagę następujące względy:

a) Ze względu na zawarte w prawie wspólnotowym wymogi równoważności i skuteczności ( 83 ) przepisy krajowe nie mogą wykluczać odpowiedzialności państwa członkowskiego za utratę zysku ( 84 ). Na mocy prawa wspólnotowego szkoda może zaistnieć bez względu na to, czy na skutek naruszenia prawa strona roszcząca straciła pewne aktywa, czy też nie mogła nabyć nowych. Jeżeli prawo krajowe zawiera tego typu wyłączenie, sąd krajowy musi odmówić jego zastosowania w odniesieniu do roszczeń o odszkodowanie wniesionych na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu.

b) Określenie rzeczywistej kwoty utraconego zysku będzie łatwiejsze, jeśli niezgodna z prawem pomoc umożliwiła beneficjentowi uzyskanie zlecenia lub określonych możliwości gospodarczych kosztem powoda. Sąd krajowy może wówczas obliczyć przychód, który powód mógłby uzyskać, wykonując dane zlecenie. W przypadkach, gdy beneficjent już zrealizował zlecenie, sąd krajowy powinien także wziąć pod uwagę rzeczywisty wypracowany zysk.

c) Jeżeli pomoc doprowadziła jedynie do ogólnych strat w udziale w rynku, wówczas konieczna jest bardziej skomplikowana ocena szkód. Jednym z możliwych sposobów rozwiązania tego typu spraw mogłoby być porównanie rzeczywistej sytuacji w zakresie dochodów powoda (w oparciu o rachunek zysków i strat) z hipotetyczną sytuacją w zakresie dochodów, która miałaby miejsce, gdyby niezgodna z prawem pomoc nie została przyznana.

d) Mogą zaistnieć okoliczności, w których szkody poniesione przez powoda przekraczają kwotę utraconego zysku. Taka sytuacja może mieć na przykład miejsce, gdy w wyniku pomocy przy-znanej niezgodnie z prawem powód jest zmuszony do zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (np. w wyniku niewypłacalności).


( 79 ) Sprawy połączone C-46/93 i 48/93, Brasserie du Pêcheur i Factortame, przywołane powyżej w przypisie 73, pkt 55. ( 80 ) Sprawa C-278/05 Robins i in., [2007] Zb.Orz. I-1053, pkt 71; sprawa C-424/97, Haim, [2000] Zb.Orz. s. I-5123,

pkt 38; oraz sprawa C-5/94, Hedley Lomas, [1996] Zb.Orz. s. I-2553, pkt 28. ( 81 ) Sprawy połączone C-46/93 i C-48/93, Brasserie du Pêcheur i Factortame, przywołane powyżej w przypisie 73,

pkt 56. ( 82 ) Pomimo faktu, że naruszenia art. 88 ust. 3 Traktatu WE należy traktować jako wystarczająco poważne, mogą

wystąpić okoliczności wyjątkowe, które uniemożliwiają występowanie z roszczeniami o odszkodowanie. W tego typu okolicznościach wymóg wystarczająco poważnego naruszenia nie musi być spełniony. Zob. pkt 32 i 33 powyżej.

( 83 ) Zob. pkt 2.4.1 poniżej. ( 84 ) Sprawy połączone C-46/93 i C-48/93, Brasserie du Pêcheur I Factortame, przywołane powyżej w przypisie 73, pkt

87 i 90.

Rozdział 2 21

50. Możliwość dochodzenia roszczeń o odszkodowanie jest z zasady niezależna od jakiegokolwiek docho-dzenia prowadzonego równolegle przez Komisję, które dotyczy tego samego środka pomocy. Tego typu dochodzenie w toku nie zwalnia sądu krajowego z obowiązku ochrony praw osób fizycznych na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu ( 85 ). Ponieważ powód może być w stanie wykazać, że poniósł straty z powodu przedwczesnego udzielenia pomocy oraz, bardziej szczegółowo, w rezultacie niezgodnej z prawem korzyści czasowej beneficjenta, skuteczne roszczenia o odszkodowanie nie są również wykluczone w przypadku, gdy Komisja zatwierdziła pomoc zanim sąd krajowy podjął w tej sprawie decyzję ( 86 ).

51. Krajowe przepisy proceduralne w niektórych przypadkach zezwalają, aby sąd krajowy w celu stwier-dzenia rzeczywistej kwoty odszkodowania, które ma zostać przyznane powodowi, oparł się na rozsądnych szacunkach. W takim przypadku oraz zgodnie z zasadą skuteczności ( 87 ) zastosowanie tego typu szacunków jest możliwe także w związku z roszczeniami o odszkodowanie wynikającymi z art. 88 ust. 3 Traktatu. Może to stanowić użyteczne narzędzie dla sądów krajowych, które mają trudności z obliczaniem kwoty odszkodowań.

52. Wstępne warunki prawne dla roszczeń o odszkodowanie na podstawie prawa wspólnotowego oraz kwestie obliczania kwoty odszkodowań mogą również stanowić podstawę do składania wniosków o pomoc Komisji zgodnie z sekcją 3 niniejszego zawiadomienia.

2.2.5. Roszczenia o odszkodowanie przeciw beneficjentowi

53. Potencjalni powodowie są uprawnieni do wnoszenia roszczeń o odszkodowanie przeciw organom państwa przyznającym pomoc. Mogą jednak wystąpić okoliczności, w których powód preferuje roszczenie o odszkodowanie bezpośrednio od beneficjenta.

54. W orzeczeniu w sprawie „SFEI” ETS wyraźnie odpowiedział na pytanie, czy na mocy prawa wspól-notowego roszczenia o odszkodowanie można wnosić bezpośrednio przeciwko beneficjentowi. ETS orzekł, że ze względu na to, iż art. 88 ust. 3 Traktatu nie nakłada na beneficjenta żadnych bezpo- średnich obowiązków, nie istnieje wystarczająca wspólnotowa podstawa prawna dla tego typu roszczeń ( 88 ).

55. Nie wyklucza to jednak w żaden sposób możliwości przeprowadzenia skutecznego postępowania o odszkodowanie przeciwko beneficjentowi na podstawie krajowego prawa materialnego. W tym kontekście ETS konkretnie odniósł się do możliwości powołania się potencjalnych powodów na krajowe zasady regulujące odpowiedzialność pozaumowną ( 89 ).

2.2.6. Środki tymczasowe

56. Obowiązek wyciągnięcia przez sądy krajowe koniecznych konsekwencji prawnych z tytułu naruszenia obowiązku stosowania okresu zawieszenia nie ogranicza się do wydania przez nie wyroku. W kontekście ich roli opisanej w art. 88 ust. 3 Traktatu od sądów krajowych wymaga się, aby w stosownych przypadkach przyjmowały one środki tymczasowe w celu ochrony praw osób fizycz-nych ( 90 ) oraz skuteczności przepisów art. 88 ust. 3 Traktatu.


( 85 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 44. ( 86 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36,

pkt 53 i 55. ( 87 ) Zob. pkt 2.4.1 poniżej. ( 88 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 72 do 74. ( 89 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 75. W przypadku konfliktu systemów prawnych

prawo mające zastosowanie jest określane na podstawie rozporządzenia (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II) (Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 40).

( 90 ) Sprawa C-354/90, Fédération Nationale du Commerce Extérieur des Produits Alimentaires i in. przeciwko Francji, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 12; sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 52; oraz sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 46.

Rozdział 222

57. Uprawnienia sądów krajowych do stosowania środków tymczasowych mogą mieć kluczowe znaczenie dla zainteresowanych stron w przypadkach, gdzie konieczna jest szybka reakcja. Ze względu na możliwość szybkiego działania w odniesieniu do niezgodnej z prawem pomocy, bliskie położenie oraz różnorodność dostępnych im środków sądy krajowe są bardzo dobrze umocowane do wyda-wania decyzji tymczasowych w przypadku, gdy niezgodna z prawem pomoc została juz wypłacona lub będzie wypłacona wkrótce.

58. Najprostszymi sprawami są te, w których niezgodna z prawem pomoc nie została jeszcze wypłacona, jednakże istnieje ryzyko, że wypłaty te będą miały miejsce w trakcie postępowania toczącego się przed sądem krajowym. W tego typu sprawach obowiązek zapobiegania naruszeniu art. 88 ust. 3 Trak-tatu ( 91 ) może wymagać od sądów krajowych wydania tymczasowego nakazu zapobiegającego wypła-ceniu niezgodnej z prawem pomocy do chwili wydania orzeczenia co do istoty sprawy.

59. W przypadku gdy niezgodna z prawem pomoc została już wypłacona, rola sądów krajowych na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu wymaga od nich wydania nakazu zwrotu pełnego wymiaru pomocy (w tym odsetek od bezprawnej pomocy). Ze względu na zasadę skuteczności ( 92 ) sąd krajowy nie może odraczać wydania tego nakazu poprzez nadmierne opóźnianie postępowania. Tego rodzaju opóźnienia nie tylko mają wpływ na prawa osób fizycznych, chronione przepisami art. 88 ust. 3 Traktatu, lecz również bezpośrednio zwiększają szkody konkurencji wynikające z niezgodności pomocy z prawem.

60. Pomimo tego ogólnego wymogu mogą jednak wystąpić okoliczności, w których ostateczne orzeczenie sądu krajowego będzie opóźnione. W tego typu przypadkach sąd krajowy jest zobowiązany na podstawie art. 88 ust. 3 chronić prawa poszczególnych osób, stosując wszelkie środki tymczasowe, jakimi dysponuje w ramach właściwych krajowych przepisów proceduralnych w celu przynajmniej tymczasowego zatrzymania antykonkurencyjnych skutków pomocy („tymczasowy zwrot”) ( 93 ). Zasto-sowanie w takiej sytuacji krajowych przepisów proceduralnych podlega wymogom równoważności i skuteczności ( 94 ).

61. Jeżeli w oparciu o orzecznictwo sądów wspólnotowych i praktykę Komisji sąd krajowy doszedł do uzasadnionego wniosku prima facie, że dany środek stanowi pomoc niezgodną z prawem, najwłaściw-szym środkiem zaradczym w tej sytuacji będzie, zdaniem Komisji oraz zgodnie z przepisami krajo-wego prawa formalnego, nakaz zdeponowania kwoty niezgodnej z prawem pomocy oraz odsetek naliczanych za okres, kiedy pomoc była niezgodna z prawem na zablokowanym koncie do chwili wydania orzeczenia co do istoty sprawy. W swoim ostatecznym orzeczeniu sąd krajowy wydałby wówczas albo nakaz zwrotu zdeponowanych środków organowi państwa przyznającemu pomoc, w przypadku potwierdzenia niezgodności pomocy z prawem, albo nakaz uwolnienia środków na rzecz beneficjenta.

62. Tymczasowy zwrot może być także bardzo skutecznym instrumentem w przypadkach, gdy postępo-wanie sądu krajowego toczy się równolegle z dochodzeniem Komisji ( 95 ). Trwające dochodzenie Komisji nie zwalnia sądu krajowego z obowiązku ochrony praw indywidualnych na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu ( 96 ). Sąd krajowy nie może więc zawiesić własnego postępowania do chwili podjęcia decyzji przez Komisję, zawieszając tym samym ochronę praw powoda, ponieważ ochrona ta jest obowiązkiem sądu na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. W przypadku gdy przed wydaniem orzeczenia i nieodwracalnego nakazu zwrotu pomocy sąd krajowy postanowi poczekać na wynik prowadzonej przez Komisję oceny zgodności ze wspólnym rynkiem, powinien podjąć odpowiednie środki tymcza-sowe. Także tutaj wydanie nakazu zdeponowania pomocy na zablokowanym koncie wydaje się być odpowiednim środkiem zaradczym:


( 91 ) Zob. pkt 2.2.1 powyżej. ( 92 ) Zob. pkt 2.4.1 poniżej. ( 93 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 52; oraz sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung

in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 46. ( 94 ) Zob. pkt 2.4.1 poniżej. ( 95 ) Więcej informacji o środkach tymczasowych stosowanych w sprawach dotyczących zwrotu pomocy – zob. pkt 2.3.1

poniżej. ( 96 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 44.

Rozdział 2 23

a) Jeżeli Komisja stwierdzi, że pomoc jest niezgodna ze wspólnym rynkiem, sąd krajowy wydaje nakaz zdeponowania środków na zablokowanym koncie, w celu zwrócenia ich organowi państwa przyznającemu pomoc (wraz z odsetkami od bezprawnej pomocy).

b) Jeżeli Komisja stwierdzi, że pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem, stwierdzenie to zwalnia sąd krajowy z obowiązku wydania nakazu zwrotu pełnego wymiaru pomocy, który wynika z prawa wspólnotowego ( 97 ). Sąd może więc na podstawie prawa krajowego ( 98 ) wydać nakaz uwolnienia kwoty pomocy na rzecz beneficjenta. Jednakże, jak opisano w sekcji 2.2.3, sąd krajowy pozostaje zobligowany prawem wspólnotowym do wydania nakazu zwrotu odsetek naliczanych za okres, kiedy pomoc była niezgodna z prawem ( 99 ). Odsetki te będą więc musiały zostać zapłacone organowi państwa przyznającemu pomoc.

2.3. Rola sądów krajowych w wykonaniu decyzji Komisji nakazujących zwrot pomocy

63. Do sądów krajowych mogą także trafiać sprawy dotyczące pomocy państwa, w przypadkach gdy Komisja nakazała zwrot pomocy. Pomimo że większość takich spraw dotyczy unieważnienia krajo-wego nakazu zwrotu pomocy, osoby trzecie mogą również wnosić roszczenia o odszkodowanie od władz krajowych za niewykonanie decyzji Komisji o zwrocie pomocy.

2.3.1. Kwestionowanie ważności krajowego nakazu zwrotu pomocy

64. Zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego państwa członkowskie muszą bezzwłocznie wykonać decyzje dotyczące zwrotu pomocy. Zwrot pomocy odbywa się zgodnie z procedurami przewidzianymi ustawodawstwem krajowym, pod warunkiem że pozwalają one na natychmiastowe i skuteczne wyegzekwowanie decyzji nakazującej odzyskanie pomocy państwa. W przypadku gdy krajowe przepisy proceduralne nie umożliwiają natychmiastowego lub skutecznego zwrotu pomocy, sąd krajowy musi odmówić zastosowania takich przepisów ( 100 ).

65. Ważność nakazów odzyskania pomocy wydanych przez krajowe władze w celu wykonania decyzji Komisji nakazującej odzyskanie pomocy jest niekiedy kwestionowana przed sądem krajowym. Reguły tego typu postępowania zostały szczegółowo określone w zawiadomieniu dotyczącym odzyskiwania pomocy wydanym przez Komisję w 2007 r. ( 101 ), którego główne elementy streszczono poniżej niniejszej sekcji.

66. Sąd krajowy nie może w szczególności kwestionować ważności decyzji Komisji, jeżeli powód miał możliwość zaskarżenia tej decyzji bezpośrednio w sądach wspólnotowych ( 102 ). Oznacza to również, że w przypadkach, w których zaskarżenie decyzji na podstawie art. 230 Traktatu byłoby możliwe, sąd krajowy nie może zawiesić egzekucji decyzji nakazującej odzyskanie pomocy z przyczyn związanych z ważnością decyzji Komisji ( 103 ).

67. W przypadku, gdy nie jest jasne, czy powód może wnieść o stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 230 Traktatu (np. ponieważ środek pomocy był programem pomocy o szerokim zasięgu, w przypadku którego powód może nie być w stanie wykazać, że dotyczył on jej indywi-dualnie), sąd krajowy musi zasadniczo zapewnić ochronę prawną. Jednak nawet w takim wypadku sędzia krajowy musi zwrócić się o orzeczenie w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 234 Traktatu, jeżeli postępowanie krajowe dotyczy ważności i zgodności z prawem decyzji Komisji ( 104 ).

___________ ( 97 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36,

pkt 46 i 55. ( 98 ) Zob. pkt 35 powyżej. ( 99 ) Sprawa C-199/06, CELF i Ministre de la Culture et de la Communication, przywołana powyżej w przypisie 36,

pkt 52 i 55. ( 100 ) Sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, („Scott”), przywołana powyżej w przypisie 34, pkt 49 do 53. ( 101 ) Zawiadomienie Komisji – zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkow-

skim odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem, przywołane powyżej w przypisie 52, pkt 55 do 59.

( 102 ) Zob. odniesienia przywołane w przypisie 34. ( 103 ) Sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, („Scott”), przywołana powyżej w przypisie 34, pkt 59 i 60. ( 104 ) Zob. sprawa C-119/05 Lucchini, przywołana powyżej w przypisie 32, pkt 53.


Rozdział 224

68. W tych okolicznościach przyznanie czasowego zawieszenia podlega bardzo restrykcyjnym wymogom prawnym określonym w orzeczeniach „Zuckerfabrik” ( 105 ) i „Atlanta” ( 106 ): sąd krajowy może zawiesić nakazy zwrotu pomocy jedynie pod następującymi warunkami: (i) sąd ma poważne wątpliwości odnośnie do ważności aktu wspólnotowego; jeżeli ważność kwestionowanego aktu nie jest już w trakcie rozpatrywania przez ETS, sąd krajowy musi sam skierować kwestię do ETS; (ii) musi występować nagląca konieczność w tym sensie, że tymczasowe zawieszenie jest niezbędne w celu uniknięcia poważnych i nieodwracalnych szkód wobec strony wnoszącej o zawieszenie oraz (iii) sąd musi należycie uwzględnić interes Wspólnoty. Dokonując oceny wszystkich powyższych warunków, sąd krajowy musi przestrzegać wszelkich orzeczeń sądów wspólnotowych dotyczących zgodności z prawem decyzji Komisji lub stosowania tymczasowego zawieszenia na poziomie Wspólnoty ( 107 ).

2.3.2. Odszkodowania za niewykonanie decyzji nakazującej odzyskanie środków

69. Tak jak w przypadku naruszenia obowiązku stosowania okresu zawieszenia, niewykonanie przez władze państw członkowskich decyzji nakazującej odzyskanie środków na podstawie art. 14 rozpo-rządzenia proceduralnego może doprowadzić do powstania roszczeń o odszkodowanie zgodnie z orzeczeniami „Francovich” i „Brasserie du Pêcheur” ( 108 ). Zdaniem Komisji sposób traktowania tego typu roszczeń o odszkodowanie odpowiada zasadom dotyczącym przypadków naruszenia obowiązku stosowania okresu zawieszenia ( 109 ). Dzieje się tak dlatego, że (i) obowiązek odzyskania udzielonej pomocy ma na celu ochronę tych samych praw, co obowiązek stosowania okresu zawie-szenia oraz (ii) decyzja Komisji nakazująca odzyskanie pomocy nie pozostawia władzom krajowym żadnej swobody decyzyjnej; przypadki naruszenia obowiązku odzyskania pomocy są w związku z tym traktowane z zasady jako wystarczająco poważne. Wskutek tego skuteczność roszczenia o odszkodowanie za niewykonanie decyzji Komisji nakazującej odzyskanie środków będzie zależeć od tego, czy powód może wykazać, że strata, którą poniósł, była bezpośrednim skutkiem opóźnio-nego odzyskania pomocy ( 110 ).

2.4. Przepisy proceduralne oraz legitymacja procesowa przez sądami krajowymi

2.4.1. Zasady ogólne

70. Sądy krajowe są zobowiązane do wyegzekwowania obowiązku stosowania okresu zawieszenia i ochrony praw jednostek przed bezprawną pomocą państwa. Zasadniczo w tego typu postępowa-niach zastosowanie mają krajowe przepisy proceduralne ( 111 ). W oparciu jednak o główne zasady prawa wspólnotowego, stosowanie prawa krajowego w tych okolicznościach podlega dwóm istotnym warunkom:

a) krajowe przepisy proceduralne obowiązujące w przypadku roszczeń na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu nie mogą być mniej korzystne niż te, które regulują kwestie roszczeń w prawie krajowym (zasada równoważności) ( 112 ); oraz

b) krajowe przepisy proceduralne nie mogą nadmiernie utrudniać lub praktycznie uniemożliwiać wykonania praw przyznanych na mocy przepisów wspólnotowych (zasada skuteczności) ( 113 ).


( 105 ) Sprawy połączone C-143/88 i 92/89, Zuckerfabrik Süderdithmarschen i Zuckerfabrik Soest przeciwko Hauptzollamt Itzehoe i Hauptzollamt Paderborn, [1991] Rec. I-415, pkt 33.

( 106 ) Sprawa C-465/93, Atlanta Fruchthandelsgesellschaft i in. v Bundesamt für Ernährung und Forstwirtschaft, [1995] Rec. I-3761, pkt 51.

( 107 ) Dalsze wytyczne można znaleźć w zawiadomieniu o odzyskaniu pomocy z 2007 r., pkt 59. ( 108 ) Zob. odniesienia przywołane w przypisie 77. ( 109 ) Zob. pkt 2.2.4 powyżej. ( 110 ) Zob. pkt 48 do 51 powyżej. ( 111 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 45; oraz sprawa

C-526/04, Laboratoires Boiron, [2006] Zb.Orz. I-7529, pkt 51. ( 112 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 45; połączone

sprawy C-392/04 i C-422/04, i-21 Niemcy, [2006] Zb.Orz. I-8559, pkt 57; oraz sprawa 33/76, Rewe, [1976] Zb.Orz. s. 1989, pkt 5.

( 113 ) Sprawa C-368/04, Transalpine Ölleitung in Österreich, przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 45; sprawa C-174/02 Streekgewest, [2005] Zb.Orz. I-85, pkt 18; oraz sprawa 33/76, Rewe, przywołana powyżej w przypisie 111, pkt 5.

Rozdział 2 25

71. Biorąc pod uwagę pierwszeństwo prawa wspólnotowego, sądy krajowe muszą odmówić stosowania krajowych przepisów proceduralnych, jeżeli ich zastosowanie narusza zasady określone w pkt 70 ( 114 ).

2.4.2. Legitymacja procesowa

72. Zasada skuteczności ma bezpośredni wpływ na legitymację procesową potencjalnych powodów w sprawach przed sądami krajowymi na mocy art. 88 ust. 3 Traktatu. W tej kwestii prawo wspólno-towe wymaga, aby krajowe przepisy dotyczące legitymacji procesowej nie podważały prawa do skutecznej ochrony sądowej ( 115 ). W związku z tym reguły krajowe nie mogą ograniczać liczby uprawnionych do występowania przed sądem jedynie do konkurentów beneficjenta ( 116 ). Osoby trzecie, których nie dotyczy zakłócenie konkurencji wynikające z tego środka pomocy, mogą również posiadać wystarczający interes prawny o innym charakterze (jak wykazano w sprawach z zakresu prawa podatkowego), wnosząc o rozpoczęcie postępowania przed sądem krajowym ( 117 ).

2.4.3. Kwestie legitymacji w sprawach podatkowych

73. Orzecznictwo cytowane w pkt 72 ma szczególne znaczenie odnośnie do pomocy państwa przyznanej w formie zwolnienia z podatków i innych zobowiązań finansowych. W tego typu przypadkach nierzadko osoby, które nie odnoszą korzyści z tego samego zwolnienia, kwestionują własne obcią- żenie podatkowe na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu ( 118 ).

74. Jednakże, w oparciu o orzecznictwo sądów wspólnotowych, płatnik podatków będący osobą trzecią może powołać się na obowiązek stosowania okresu zawieszenia jedynie w przypadku, gdy płatność podatków stanowi w jego przypadku integralną część niezgodnego z prawem środka pomocy państwa ( 119 ). Jest to przypadek, w którym, na mocy odpowiednich przepisów krajowych, przychody z podatków są zarezerwowane wyłącznie na finansowanie niezgodnej z prawem pomocy państwa i mają bezpośredni wpływ na kwotę pomocy państwa przyznaną z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu ( 120 ).

75. Jeżeli zwolnienia podatkowe dotyczą podatków ogólnych, kryteria te nie są zwykle spełnione. W związku z tym przedsiębiorstwo zobowiązane do płacenia tego typu podatków nie może zasad-niczo wnosić o uznanie zwolnienia podatkowego przyznanego innej osobie za sprzeczne z art. 88 ust. 3 Traktatu ( 121 ). Wynika to również z utrwalonego orzecznictwa, które stanowi, że rozszerzanie niezgodnego z prawem zwolnienia podatkowego na powoda nie jest odpowiednim środkiem zarad-czym na naruszenie art. 88 ust. 3 Traktatu. Taki środek nie wyeliminowałby negatywnego wpływu bezprawnej pomocy na konkurencję, a wręcz odwrotnie, doprowadziłby do jego zwiększenia ( 122 ).

2.4.4. Gromadzenie dowodów

76. Zasada skuteczności może również wpływać na proces gromadzenia dowodów. Przykładowo, jeżeli ciężar dowodowy przy konkretnym roszczeniu uniemożliwia lub nadmiernie utrudnia uzasadnienie roszczenia przez powoda (np. gdy nie jest on w posiadaniu koniecznych dokumentów), sąd krajowy zobowiązany jest wykorzystać wszelkie sposoby dostępne w krajowym prawie proceduralnym w celu umożliwienia powodowi dostępu do dowodów. W przypadkach przewidzianych prawem krajowym może to obejmować obowiązek wydania przez sąd krajowy nakazu udostępnienia powodowi przez stronę pozwaną lub stronę trzecią koniecznych dokumentów ( 123 ).


( 114 ) Sprawa 106/77 Amministrazione delle finanze dello Stato przeciwko Simmenthal, [1978] Zb.Orz. s. 629, pkt 21 i 24.

( 115 ) Sprawa C-174/02, Streekgewest, przywołana powyżej w przypisie 112, pkt 18. ( 116 ) Sprawa C-174/02, Streekgewest, przywołana powyżej w przypisie 112, pkt 14–21. ( 117 ) Sprawa C-174/02, Streekgewest, przywołana powyżej w przypisie 112, pkt 19. ( 118 ) Zob. statystyki w pkt 3 powyżej. Nałożenie wyjątkowo wysokich obciążeń podatkowych na niektóre sektory lub

producentów również może stanowić pomoc państwa na rzecz innych przedsiębiorstw, zob. sprawa C-487/06 P British Aggregates Association przeciwko Komisji, wyrok z dnia 22 grudnia 2008 r., jeszcze nie opublikowany, pkt 81–86.

( 119 ) Sprawa C-174/02, Streekgewest, przywołana powyżej w przypisie 112, pkt 19. ( 120 ) Sprawy połączone C-393/04 i C-41/05, Air Liquide, przywołane powyżej w przypisie 13, pkt 46; połączone sprawy

C-266/04 do C-270/04, C-276/04 i C-321/04 do C-325/04, Casino France i in., [2005] Zb.Orz. I-9481, pkt 40; oraz sprawa C-174/02, Streekgewest, przywołana powyżej w przypisie 112, pkt 26.

( 121 ) Sprawy połączone C-393/04 i C-41/05, Air Liquide, przywołane powyżej w przypisie 13, pkt 48; połączone sprawy C-266/04 do C-270/04, C-276/04 i C-321/04 do C-325/04, Casino France i in., przywołane powyżej w przypisie 119, pkt 43 i 44.

( 122 ) Sprawy połączone C-393/04 i C-41/05, Air Liquide, przywołane powyżej w przypisie 13, pkt 45. ( 123 ) Sprawa C-526/04, Laboratoires Boiron, przywołana powyżej w przypisie 110, pkt 55 i 57.

Rozdział 226

3. WSPARCIE KOMISJI DLA SĄDÓW KRAJOWYCH

77. Zgodnie z art. 10 Traktatu instytucje europejskie oraz państwa członkowskie mają wzajemny obowiązek lojalnej współpracy, mając na uwadze osiąganie celów Traktatu WE. W związku z tym art. 10 Traktatu zakłada, że Komisja musi wspierać sądy krajowe w stosowaniu przez nie prawa wspólnotowego ( 124 ). I odwrotnie, sądy krajowe mogą być zobowiązane do wspierania Komisji w wykonywaniu jej zadań ( 125 ).

78. Biorąc pod uwagę kluczową rolę sądów krajowych przy egzekwowaniu zasad dotyczących pomocy państwa, Komisja jest zobowiązana do udzielenia wsparcia sądom krajowym, gdy uznają one, że jest to konieczne do wydania orzeczenia w toczącej się sprawie. Mimo że Zawiadomienie o współpracy wydane w 1995 r. przewiduje możliwość zwracania się sądów krajowych o wsparcie do Komisji, sądy krajowe nie korzystały do tej pory regularnie z tej możliwości. Dlatego też Komisja wyraża chęć ponownego nawiązania ściślejszej współpracy z sądami krajowymi poprzez zapewnienie bardziej praktycznych i przystępnych mechanizmów wsparcia. Czyniąc to, Komisja opiera się na Zawiado-mieniu o współpracy w przeciwdziałaniu monopolom ( 126 ).

79. Wsparcie Komisji dla sądów krajowych może przybrać dwie różne formy:

a) Sąd krajowy może zwrócić się do Komisji o przekazanie odpowiednich informacji znajdujących się w jej posiadaniu (zob. sekcja 3.1).

b) Sąd krajowy może zwrócić się do Komisji o wydanie opinii w sprawie stosowania zasad doty-czących pomocy państwa (zob. sekcja 3.2).

80. Wspierając sądy krajowe Komisja musi przestrzegać swoich obowiązków dochowania tajemnicy zawodowej i ochrony własnego funkcjonowania i niezależności ( 127 ). Wypełniając swoje obowiązki wobec sądów krajowych na podstawie art. 10 Traktatu Komisja jest więc zobowiązana do zachowania neutralności i obiektywności. Ponieważ pomoc Komisji udzielana sądom krajowym jest częścią obowiązku ochrony interesu publicznego, Komisja nie zamierza służyć prywatnym interesom stron postępowania toczącego się przed sądem krajowym. W związku z tym Komisja nie rozpatruje argu-mentów żadnej ze stron postępowania przed sądem krajowym odnośnie do pomocy udzielanej przez nią sądom krajowym.

81. Wsparcie udzielane sądom krajowym na podstawie niniejszego zawiadomienia jest dobrowolne i nie ma wpływu na możliwość lub obowiązek ( 128 ) zwrócenia się przez sąd krajowy do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym odnośnie do interpretacji ważności prawa wspólnotowego zgodnie z art. 234 Traktatu.

3.1. Przekazywanie informacji sądom krajowym

82. Obowiązek wspierania sądów krajowych przez Komisję w stosowaniu zasad dotyczących pomocy państwa obejmuje obowiązek przekazywania im odpowiednich informacji będących w posiadaniu Komisji ( 129 ).


( 124 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 50; nakaz z dnia 13 lipca 1990 r. w sprawie C-2/88 Imm., Zvartveld i in., [1990] Rec. I-3365, pkt 16 do 22; oraz sprawa 234/89, Delimitis v Henninger Bräu, [1991] Rec. I-935, pkt 53.

( 125 ) Sprawa C-94/00, Roquette Frères, [2002], Rec. I-9011, pkt 31. ( 126 ) Zawiadomienie Komisji w sprawie współpracy pomiędzy Komisją i sądami w państwach członkowskich UE

odnośnie do stosowania art. 81 i 82 Traktatu WE (Dz.U. C 101 z 27.4.2004, s. 54), pkt 15 do 30. ( 127 ) Nakaz z dnia 6 grudnia 1990 r. w sprawie C-2/88 Imm., Zvartveld i in., [1990] Rec. I-4405, pkt 10 i 11; oraz

sprawa T-353/94, Postbank przeciwko Komisji, [1996] Rec. II-921, pkt 93. ( 128 ) W oparciu o art. 234 WE sąd krajowy, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu, jest w niektórych okolicz-

nościach zobowiązany zwrócić się do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. ( 129 ) Sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 50; nakaz z dnia 13 lipca 1990 r. w sprawie

C-2/88 Imm., Zvartveld i in., przywołanej powyżej w przypisie 123, pkt 17 do 22; sprawa C-234/89, Delimitis przeciwko Henninger Bräu, przywołana powyżej w przypisie 123, pkt 53; oraz sprawa T-353/94, Postbank prze-ciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 64 i 65.

Rozdział 2 27

83. Sąd krajowy może, między innymi, zwrócić się do Komisji o udzielenie następujących informacji:

a) Informacji dotyczących toczącej się procedury Komisji; może to obejmować, między innymi, informacje o tym, czy przed Komisją toczy się procedura dotycząca konkretnego środka pomocy, czy konkretny środek pomocy został należycie zgłoszony zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu, czy Komisja wszczęła dochodzenie formalne i czy Komisja podjęła już decyzję ( 130 ). W przypadku braku decyzji, sąd krajowy może zwrócić się do Komisji z pytaniem o ewentualny termin jej podjęcia;

b) Dodatkowo sądy krajowe mogą zwrócić się do Komisji o przekazanie dokumentów będących w jej posiadaniu. Mogą to być teksty istniejących decyzji Komisji, które nie zostały dotąd opublikowane na stronie internetowej Komisji, dane, statystyki, analizy rynku i analizy ekonomiczne.

84. W celu zapewnienia skuteczności współpracy z sądami krajowymi wnioski o przekazanie informacji będą rozpatrywane w najkrótszym możliwym terminie. Komisja podejmie starania w celu przekazania poszukiwanych informacji sądom krajowym w terminie jednego miesiąca od daty wniosku. Gdy Komisja uzna za konieczne zwrócenie się do sądu krajowego o dalsze wyjaśnienia, bieg terminu jednego miesiąca rozpoczyna się od dnia otrzymania wyjaśnienia. W przypadku gdy Komisja musi skonsultować się z osobami trzecimi, których bezpośrednio dotyczą przekazywane informacje, bieg terminu jednego miesiąca rozpoczyna się od dnia zakończenia konsultacji. Może to być przykładowo sytuacja, w której pewien rodzaj informacji przekazywany jest przez osobę prywatną ( 131 ), lub gdy informacje przekazane przez państwo członkowskie są przedmiotem wniosku sądu z innego państwa członkowskiego.

85. Przekazując informacje do sądów krajowych, Komisja jest zobowiązana do podtrzymania gwarancji zapewnionych osobom fizycznym i prawnym na mocy art. 287 Traktatu ( 132 ). Artykuł 287 Traktatu zakazuje ujawniania przez członków, urzędników i innych pracowników Komisji informacji objętych obowiązkiem dochowania tajemnicy zawodowej. Może to obejmować informacje poufne i tajemnice handlowe.

86. Artykuły 10 i 287 Traktatu nie prowadzą do całkowitego zakazu przekazywania przez Komisję informacji objętych tajemnicą służbową sądom krajowym. Jak potwierdzają sądy wspólnotowe, obowiązek lojalnej współpracy wymaga od Komisji, aby przekazywała sądom krajowym wszelkie informacje, o które wnioskują sądy ( 133 ). Obejmuje to również informacje objęte obowiązkiem tajem-nicy służbowej.

87. Gdy Komisja przekazuje informacje objęte tajemnicą służbową sądowi krajowemu, przypomina ona sądowi o jego obowiązkach wynikających z przepisów art. 287 Traktatu. Komisja zwraca się do sądu krajowego z pytaniem, czy jest w stanie zagwarantować i czy zagwarantuje on ochronę tego typu informacji poufnych oraz tajemnic handlowych. W przypadku, gdy sąd krajowy nie jest w stanie udzielić stosownej gwarancji, Komisja nie przekazuje odnośnych informacji ( 134 ). Jeśli jednak sąd krajowy jest w stanie udzielić takiej gwarancji, Komisja przekazuje stosowne informacje.


( 130 ) Po otrzymaniu takiej informacji sąd krajowy może zwrócić się o otrzymywanie regularnych informacji na ten temat. ( 131 ) Sprawa T-353/94, Postbank przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 91. ( 132 ) Sprawa C-234/89, Delimitis przeciwko Henninger Bräu, przywołana powyżej w przypisie 123, pkt 53; oraz sprawa

T-353/94, Postbank przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 90. ( 133 ) Sprawa C-353/94, Postbank przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 64; oraz nakaz z dnia

13 lipca 1990 r. w sprawie C-2/88, Zwartveld i in., przywołanej powyżej w przypisie 123, pkt 16 do 22. ( 134 ) Sprawa C-353/94, Postbank przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 93; oraz nakaz z dnia

6 grudnia 1990 r. w sprawie C-2/88 Imm., Zwartveld i in., przywołanej powyżej w przypisie 126, pkt 10 do 11.

Rozdział 228

88. Istnieją również inne przypadki, w których Komisja może nie przekazać informacji sądowi krajo-wemu. W szczególności Komisja może odmówić przekazania informacji sądowi krajowemu, jeżeli ich przekazanie zakłóciłoby funkcjonowanie i niezależność Wspólnot. Może to nastąpić w przypadku, gdy ujawnienie informacji zagrażałoby wykonaniu zadań powierzonych Komisji ( 135 ) (np. informacje doty-czące wewnętrznego procesu decyzyjnego Komisji).

3.2. Opinie w kwestiach dotyczących stosowania przepisów w zakresie pomocy państwa

89. Gdy sąd krajowy zostaje wezwany do stosowania przepisów w zakresie pomocy państwa w toczącym się postępowaniu, musi on przestrzegać wszelkich odpowiednich przepisów wspólnotowych w dziedzinie pomocy państwa oraz istniejącego orzecznictwa sądów wspólnotowych. Dodatkowo sąd krajowy może czerpać wskazówki z praktyki decyzyjnej Komisji oraz z zawiadomień i wytycznych dotyczących stosowania zasad pomocy państwa wydanych przez Komisję. Mogą jednak wystąpić okoliczności, w których narzędzia te nie zapewniają sądom krajowym satysfakcjonujących wskazówek dotyczących danych kwestii. W świetle zobowiązań wynikających z art. 10 Traktatu oraz biorąc pod uwagę znaczącą i złożoną rolę sądów krajowych w egzekwowaniu przepisów dotyczących pomocy państwa, Komisja oferuje sądom krajowym możliwość zwrócenia się do niej o opinię doty-czącą odpowiednich kwestii związanych ze stosowaniem zasad w zakresie pomocy państwa ( 136 ).

90. Tego typu opinie Komisji mogą zasadniczo dotyczyć wszelkich kwestii ekonomicznych, faktycznych lub prawnych, które wynikną w kontekście postępowania krajowego ( 137 ). Kwestie dotyczące inter-pretacji prawa wspólnotowego oczywiście także mogą powodować, że sądy krajowe zwracają się do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 234 Traktatu. Jeżeli prawo krajowe nie przewiduje żadnych dalszych środków odwoławczych od orzeczenia sądu, wówczas odwołanie się do procedury wydania orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest zasadniczo obowiąz-kowe ( 138 ).

91. Przedmiotem opinii Komisji może być między innymi:

a) Stwierdzenie, czy określony środek kwalifikuje się jako pomoc państwa w rozumieniu art. 87 Traktatu, a jeżeli tak, to jak należy obliczyć dokładną kwotę pomocy. Tego typu opinie mogą wiązać się z każdym z kryteriów z art. 87 Traktatu (to znaczy istnienie przewagi, przyznanej przez państwo członkowskie lub ze środków państwa, możliwe zakłócenie konkurencji oraz wpływ na handel pomiędzy państwami członkowskimi).

b) Stwierdzenie, czy dany środek pomocy spełnia wymogi rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych, w związku z tym niepotrzebne jest jakiekolwiek osobne zgłoszenie oraz nie zachodzi obowiązek stosowania okresu zawieszenia na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu.

c) Stwierdzenie, czy określony środek pomocy kwalifikuje się do konkretnego programu pomocy, który został zgłoszony i zatwierdzony przez Komisję, lub czy w inny sposób kwalifikuje się jako istniejąca pomoc. Także w takich przypadkach nie stosuje się okresu zawieszenia na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu.


( 135 ) Nakaz z dnia 6 grudnia 1990 r. w sprawie C-2/88 Imm., Zwartveld i in., przywołanej powyżej w przypisie 126, pkt 11; sprawa C-275/00, First i Franex, [2002] Zb.Orz. s. I-10943, pkt 49; oraz sprawa T-353/94, Postbank przeciwko Komisji, przywołana powyżej w przypisie 126, pkt 93.

( 136 ) Zob. sprawa C-39/94, SFEI i in., przywołana powyżej w przypisie 8, pkt 50. ( 137 ) Zob. jednak także pkt 92. ( 138 ) Jeżeli interpretację prawa WE można jasno wywieść z istniejącego orzecznictwa lub jeżeli nie pozostawia ona

miejsca na uzasadnioną wątpliwość, sąd, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa krajowego, nie ma obowiązku zwracać się do ETS o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, chociaż ma do tego prawo. Zob. sprawa 283/81 Cilfit i in. [1982] Rec. 3415, pkt 14–20 oraz sprawy połączone C-428/06 i C-434/06 Unión General de Trabajadores de la Rioja [2008] Zb.Orz. I-0000, wyrok z dnia 11 września 2008 r., jeszcze nie opublikowany, pkt 42 i 43.

Rozdział 2 29

d) Stwierdzenie, czy istnieją okoliczności wyjątkowe (w rozumieniu orzeczenia „SFEI” ( 139 ), które uniemożliwiłyby wydanie przez sąd krajowy nakazu zwrotu pełnego wymiaru pomocy na mocy prawa wspólnotowego.

e) W przypadku, gdy sąd krajowy jest zobowiązany wydać nakaz zwrotu odsetek, może zwrócić się do Komisji o pomoc w obliczeniu odsetek oraz stosowanej stopy procentowej.

f) Wstępne warunki prawne dla roszczeń o odszkodowanie na mocy prawa wspólnotowego oraz kwestie obliczenia kwoty odszkodowań za poniesione szkody.

92. Zgodnie z pkt 20 ocena zgodności środka pomocy ze wspólnym rynkiem na mocy art. 87 ust. 2 oraz art. 87 ust. 3 Traktatu leży wyłącznie w gestii Komisji. Sądy krajowe nie są uprawnione do dokonania oceny zgodności środka pomocy ze wspólnym rynkiem. Mimo że Komisja nie może więc przeka-zywać opinii co do takiej zgodności, sądy krajowe mogą zwracać się o informacje proceduralne dotyczące tego, czy Komisja jest w trakcie dokonywania oceny zgodności określonego środka pomocy (lub zamierza dokonać takiej oceny), a jeżeli tak, to kiedy decyzja ma zostać podjęta ( 140 ).

93. Przy wydawaniu opinii Komisja ogranicza się do przekazania sądowi krajowemu faktów oraz wyjaś-nień ekonomicznych lub prawnych, bez analizy merytorycznej sprawy rozpoznawanej przez sąd krajowy. Ponadto, inaczej niż w przypadku niepodważalnej interpretacji prawa wspólnotowego przez sądy wspólnotowe, opinia Komisji nie jest prawnie wiążąca dla sądu krajowego.

94. W celu zapewnienia jak największej skuteczności współpracy z sądami krajowymi wnioski o opinię Komisji będą rozpatrywane w jak najkrótszym terminie. Komisja podejmie starania w celu przekazania żądanej opinii sądom krajowym w terminie czterech miesięcy od daty wniosku. Gdy Komisja uzna za konieczne zwrócenie się do sądu krajowego o dalsze wyjaśnienia dotyczące wniosku, bieg terminu czterech miesięcy liczony jest od dnia otrzymania wyjaśnienia.

95. W tym kontekście należy zauważyć, że ogólny obowiązek ochrony praw indywidualnych przez sąd krajowy na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu dotyczy również okresu, w którym Komisja przygoto-wuje żądaną opinię. Jak wskazano w pkt 62, obowiązek ochrony praw indywidualnych przez sąd krajowy na podstawie art. 88 ust. 3 Traktatu istnieje bowiem niezależnie od tego, czy nadal oczeki-wane jest stanowisko Komisji, czy też nie ( 141 ).

96. Jak już wskazano w pkt 80, Komisja nie rozpatruje argumentów stron przed przekazaniem swej opinii sądowi krajowemu. Włączenie opinii Komisji do postępowania krajowego podlega odpowiednim krajowym przepisom proceduralnym, przy uwzględnieniu ogólnych zasad prawa wspólnotowego.


( 139 ) Zob. odniesienia przywołane w przypisie 50. ( 140 ) Zob. pkt 83. ( 141 ) Może to obejmować środki tymczasowe omówione w pkt 2.2.6.

Rozdział 230

3.3. Kwestie praktyczne

97. W celu rozwijania bardziej skutecznej współpracy i komunikacji między Komisją a sądami krajowymi Komisja podjęła decyzję o utworzeniu punktu kontaktowego, do którego sądy krajowe mogą składać wszelkie wnioski o wsparcie na podstawie sekcji 3.1 i 3.2 oraz wszelkie inne pisemne lub ustne zapytania dotyczące polityki pomocy państwa, jakie mogą pojawić się w trakcie codziennej pracy sądu.

Komisja Europejska Sekretariat Generalny B-1049 Bruksela Belgia Telefon 0032 2 29 76271 Faks 0032 2 29 98330 Email [email protected]

98. Komisja opublikuje streszczenie dotyczące jej współpracy z sądami krajowymi na podstawie niniej-szego zawiadomienia w swoim rocznym sprawozdaniu w sprawie polityki konkurencji. Komisja może również udostępnić swoje opinie i obserwacje na stronie internetowej.

4. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

99. Zawiadomienie to zostało wydane w celu zapewnienia pomocy sądom krajowym w stosowaniu zasad dotyczących pomocy państwa. Nie wiąże ono sądów krajowych ani nie wpływa na ich niezależność. Nie wpływa ono również na prawa i obowiązki państw członkowskich ani osób fizycznych lub prawnych na mocy prawa wspólnotowego.

100. Niniejsze zawiadomienie zastępuje zawiadomienie o współpracy z 1995 r.

101. Komisja zamierza przeprowadzić przegląd niniejszego zawiadomienia pięć lat po jego przyjęciu.


Rozdział 2 31

mailto:[email protected]

Rozdział 232

3. Zawiadomienie w sprawie odzyskiwania pomocy

3.1. Zawiadomienie Komisji — Zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkowskim odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem

(Dz.U. C 272 z 15.11.2007, s. 4).

3.2. Stopy procentowe: rozdział V rozporządzenia Komisji nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 113 TFUE], art. 9, 10 i 11, zmienione rozporządzeniem Komisji nr 271/2008 z dnia 30 stycznia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie nr 794/2004 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 108 TFUE], art. 1.3 i 1.4.

(Dz.U. L 140 z 30.04.2004, s. 4; Dz.U. L 82 z 25.03.2008, s. 1 )

33

ZAWIADOMIENIE KOMISJI

Zapewnienie skutecznego wykonania decyzji Komisji nakazujących państwom członkowskimodzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem

(2007/C 272/05)

1. WPROWADZENIE

1. W 2005 r. Komisja przedstawiła w ramach planu działań w zakresie pomocy państwa mapę drogowąreformy pomocy państwa (1). Planowana reforma zwiększy skuteczność, przejrzystość i wiarygodnośćunijnego systemu pomocy państwa. Plan działań opiera się na podstawowej zasadzie „mniejszej i lepiejukierunkowanej pomocy państwa”. Ma on przede wszystkim zachęcić państwa członkowskie do zmniej-szenia ogólnych poziomów pomocy i jednoczesnego przekierowania środków pomocy państwa na celebędące wyraźnie w interesie Wspólnoty. Aby osiągnąć zamierzony skutek Komisja zobowiązała siękontynuować restrykcyjne podejście wobec tych rodzajów pomocy, które najbardziej zakłócają konku-rencję, a w szczególności wobec pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem.

2. W ostatnich latach Komisja udowodniła, że jest gotowa prowadzić zdecydowane działania przeciwkobezprawnie przyznawanej pomocy. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia Rady 659/1999 z dnia22 marca 1999 r. (2) („rozporządzenie proceduralne”) Komisja systematycznie nakazuje państwomczłonkowskim windykację bezprawnie przyznawanej pomocy, która została uznana za niezgodną zewspólnym rynkiem, o ile nie stwierdzono, że stanowiłoby to naruszenie ogólnych zasad prawa wspól-notowego. Od 2000 r. Komisja przyjęła 110 decyzji o windykacji.

3. Dla zachowania spójności systemu pomocy państwa decyzje Komisji nakazujące państwom członkow-skim windykację bezprawnie przyznanej pomocy państwa od beneficjenta (zwane dalej „decyzjami owindykacji”) muszą koniecznie być wykonywane bezzwłocznie i skutecznie. Z informacji zgromadzo-nych przez Komisję w ciągu ostatnich lat wynika, że sytuacja jest w tym względzie niepokojąca, bowiemżadna decyzja o windykacji nie została wykonana w wyznaczonym terminie. Ostatnio opublikowanetabele wyników w dziedzinie pomocy państwa wskazują ponadto, że do czerwca 2006 r. nie wykonano45 % wszystkich decyzji o windykacji przyjętych w latach 2000-2001.

4. W 2004 r. Komisja zleciła wykonanie analizy porównawczej dotyczącej egzekwowania przepisów doty-czących wspólnotowej polityki pomocy państwa w różnych państwach członkowskich (zwanej dalej„analizą dotyczącą egzekwowania przepisów”) (3). Jednym z celów analizy była ocena skutecznościprocedur windykacji oraz praktyki stosowanej w wybranych państwach członkowskich. Autorzy analizystwierdzili, że „we wszystkich sprawozdaniach dotyczących poszczególnych państw wskazywano nazbyt długie procedury windykacji pomocy”. W ostatnich latach odnotowano większą skuteczność egzek-wowania decyzji o windykacji, jednakże w większości państw członkowskich windykacja pomocy przy-znanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem napotyka wiele utrudnień.

5. W swym planie działań w zakresie pomocy państwa Komisja podkreśliła konieczność skutecznegoegzekwowania decyzji o windykacji. Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzialność za wykonanie tychdecyzji ponoszą wspólnie Komisja i państwa członkowskie, a pomyślne wyniki można uzyskać tylkodzięki odpowiednim staraniom obu stron.

6. Niniejsze zawiadomienie objaśnia politykę Komisji w odniesieniu do wykonywania decyzji o windykacji.Nie porusza kwestii sankcji, jakie sądy krajowe mogą nakładać w związku z nieprzestrzeganiemobowiązku zgłoszenia i wstrzymania się z przyznaniem pomocy do wydania przez Komisję stosownejdecyzji końcowej, określonego w art. 88 ust. 3 TWE. Zdaniem Komisji istnieje potrzeba jasnego przed-stawienia środków, które zamierza ona podjąć w celu ułatwienia wykonywania decyzji o windykacji,oraz określenia działań, jakie państwa członkowskie mogą podjąć, aby zagwarantować, że będą w pełniprzestrzegać reguł i zasad ustanowionych w prawodawstwie europejskim, a w szczególności w orzecz-nictwie sądów wspólnotowych. Dlatego też niniejsze zawiadomienie w pierwszej kolejności przypomina

15.11.2007C 272/4 Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

(1) Plan działań w zakresie pomocy państwa: gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa: mapa drogowa reformy pomocypaństwa na lata 2005-2009.

(2) Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93Traktatu WE, Dz.U. L 83 z 27.3.1999, str. 1.

(3) Analiza dotycząca egzekwowania przepisów w zakresie wspólnotowej polityki pomocy państwa na poziomiekrajowym (ang. Study on the enforcement of state aid law at national level, Competition studies 6), Luksemburg, UrządOficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich,http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/overview/studies.html.

Rozdział 3.134

o celu windykacji pomocy oraz o podstawowych zasadach wykonywania decyzji o windykacji, anastępnie przedstawia praktyczne skutki tych podstawowych zasad dla każdego z podmiotów zaangażo-wanych w proces windykacji pomocy.

2. ZASADY POLITYKI ODZYSKIWANIA POMOCY

2.1. Rys historyczny polityki odzyskiwania pomocy

7. Art. 88 ust. 3 TWE stanowi: „Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawieniaswych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. […] Dane państwo członkowskie niemoże wprowadzać w życie projektowanych środków, dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydaniadecyzji końcowej.”

8. Jeśli państwo członkowskie przed przyznaniem lub zmianą pomocy nie powiadomi Komisji o swychplanach, pomoc taka jest uznawana za pomoc przyznaną bezprawnie w kontekście prawa wspólnoto-wego od momentu jej przyznania.

9. W wyroku w sprawie Kohlegesetz (4) z 1973 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) po razpierwszy stwierdził, że Komisja ma prawo nakazać windykację pomocy państwa przyznanej bezprawniei niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Trybunał uznał, że Komisja jest organem właściwym do podejmo-wania decyzji, czy dane państwo członkowskie winno zmienić lub znieść pomoc państwa, która okazałasię niezgodna ze wspólnym rynkiem. Powinno jej zatem przysługiwać prawo żądania zwrotu takiejpomocy. Na podstawie powyższego wyroku oraz dalszego orzecznictwa (5) Komisja opublikowała w1983 r. komunikat, w którym poinformowała państwa członkowskie o swym zamiarze wykorzystaniawszelkich dostępnych środków w celu zadbania o to, by państwa członkowskie wywiązywały się zobowiązków wynikających z postanowień art. 88 ust. 3 TWE. Do obowiązków tych należy m.in. windy-kacja od beneficjenta pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem, która została przyznanabezprawnie (6).

10. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych i w latach dziewięćdziesiątych XX wieku Komisja zaczęła regu-larnie wydawać decyzje o windykacji pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnymrynkiem. W 1999 r. podstawowe zasady dotyczące odzyskiwania pomocy zostały włączone do rozpo-rządzenia proceduralnego. Dalsze przepisy wykonawcze zostały zawarte w rozporządzeniu Komisji794/2004 (7) („rozporządzenie wykonawcze”).

11. Art. 14 ust. 1 rozporządzenia proceduralnego potwierdza dotychczasową linię orzecznictwa sądówwspólnotowych (8) oraz nakłada na Komisję obowiązek wydania nakazu windykacji pomocy przyznanejbezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem, o ile nie stanowiłoby to naruszenia ogólnych zasadprawa. Ponadto artykuł ten zobowiązuje państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnychśrodków w celu windykacji pomocy przyznanej bezprawnie, która zostanie uznana za niezgodną zewspólnym rynkiem. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pomoc należy odzyskać wraz z odsetkami naliczanymi oddnia, w którym pomoc przyznana bezprawnie została udostępniona beneficjentowi do daty jej windy-kacji. Metoda obliczania odsetek w odniesieniu do zwrotu pomocy została określona w rozporządzeniuwykonawczym. Art. 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego stanowi ponadto, że „windykacja zostajeprzeprowadzona bezzwłocznie i zgodnie z procedurami przewidzianymi w prawie krajowym zaintere-sowanego państwa członkowskiego, pod warunkiem że przewidują one bezzwłoczne i skuteczne wyko-nanie decyzji Komisji.”.

12. W kilku wydanych niedawno wyrokach ETS sprecyzował zakres i interpretację art. 14 ust. 3 rozporzą-dzenia proceduralnego, podkreślając tym samym konieczność natychmiastowego i skutecznego wykony-wania decyzji o windykacji (9). Ponadto Komisja zaczęła bardziej systematycznie stosować postano-wienia wyroku w sprawie „Deggendorf” (10). Zgodnie z tym wyrokiem Komisja ma prawo, przy speł-nieniu określonych warunków, nakazać państwom członkowskim zawieszenie wypłaty przedsiębiorstwu

15.11.2007 C 272/5Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

(4) Sprawa C-70/72, Komisja przeciwko Niemcom, [1973] Rec. 813, pkt 13.(5) Sprawa 121/73, Markmann KG przeciwko Niemcom oraz krajowi związkowemu Szlezwik-Holsztyn, [1973] Rec. 01495,

sprawa 122/73, Nordsee, Deutsche Hochseefischerei GmbH przeciwko Niemcom oraz krajowi związkowemu Nadrenia-Palatynat, [1973] Rec. 01511 oraz sprawa 141/73, Fritz Lohrey przeciwko Niemcom oraz krajowi związkowemu Hesja,[1973] Rec. 01527.

(6) Dz.U. C 318 z 24.11.1983, str. 3.(7) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE)

nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.U. L 140 z 30.4.2004, str. 1).(8) Sprawa C-301/87, Francja przeciwko Komisji, [1990] Rec. I-307.(9) Sprawa C-415/03, Komisja przeciwko Grecji, („Olympic Airways”), [2005], Zb. Orz. I-03875 oraz sprawa C-232/05,

Komisja przeciwko Francji, („Scott”), [2006], wyrok z dnia 5 października 2006 r., nyr.(10) Sprawa C-188/92, TWD Textilwerke Deggendorf GmbH przeciwko Niemcom, („Deggendorf”) [1994], Rec. I-00833.

Rozdział 3.1 35

nowej, zgodnej ze wspólnym rynkiem pomocy do momentu zwrotu przez dane przedsiębiorstwopoprzedniej pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem, która jest przed-miotem decyzji o windykacji.

2.2. CEL I ZASADY POLITYKI WINDYKACJI

2.2.1. Cel windykacji

13. ETS kilkakrotnie podkreślał, że windykacja ma na celu przywrócenie sytuacji istniejącej na rynku przedprzyznaniem pomocy. Odzyskanie pomocy jest więc konieczne dla zapewnienia jednakowychwarunków działania na rynku wewnętrznym, zgodnie z art. 3 lit. g) TWE. W tym kontekście ETSpodkreślił, że odzyskanie pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem nie jestkarą (11), ale logiczną konsekwencją uznania pomocy za przyznaną bezprawnie (12). W związku zpowyższym nie może być postrzegane jako niewspółmierne do celów Traktatu w odniesieniu dopomocy państwa (13).

14. Zdaniem ETS „przywrócenie wcześniejszej sytuacji następuje, gdy beneficjent zwróci pomoc przyznanąbezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem, tracąc tym samym przewagę, jaką uzyskał w stosunkudo swoich konkurentów na rynku, a warunki konkurencji panujące przed przyznaniem pomocy zostająprzywrócone” (14). W celu eliminacji wszelkich dodatkowych korzyści finansowych wynikających zpomocy przyznanej bezprawnie zwrotowi podlegają także odsetki od bezprawnie przyznanych kwot.Wysokość odsetek musi być równa korzyści finansowej, jaka wyniknęła z dostępności danych środkówprzez określony czas oraz z faktu, że beneficjent otrzymał je nieodpłatnie (15).

15. Ponadto, ETS zwrócił szczególną uwagę na fakt, że pełne wykonanie decyzji Komisji o windykacji możenastąpić jedynie wówczas, jeśli działania podjęte przez państwa członkowskie w tym kierunku przy-noszą konkretne rezultaty (16), a także pod warunkiem, że windykacja jest bezzwłoczna (17). Jedyniebezzwłoczny zwrot pomocy zapewnia osiągnięcie celu, jakiemu ma służyć windykacja pomocy.

2.2.2. Obowiązek windykacji pomocy państwa przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem orazwyjątki od tego obowiązku

16. Zgodnie z art. 14 ust 1 rozporządzenia proceduralnego „w przypadku gdy podjęte zostały decyzje nega-tywne w sprawach pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja podejmuje decyzję, że zainteresowanepaństwo członkowskie podejmie wszelkie konieczne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta”.

17. Rozporządzenie proceduralne przewiduje dwa ograniczenia prawa Komisji do wydawania decyzji naka-zujących windykację pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Zgodnie zart. 14 ust. 1 rozporządzenia proceduralnego Komisja nie może zażądać windykacji pomocy, jeżelibyłoby to sprzeczne z ogólnymi zasadami prawa. Najczęściej przywoływane w tym kontekście ogólnezasady prawa to ochrona uzasadnionych oczekiwań (18) oraz zasada pewności prawnej (19). Nakazyzwrócić uwagę na fakt, iż ETS dokonał bardzo restrykcyjnej interpretacji powyższych zasad w kontekś-cie windykacji. Zgodnie z art. 15 rozporządzenia proceduralnego kompetencje Komisji w zakresiewindykacji podlegają 10-letniemu okresowi przedawnienia (tzw. „okres przedawnienia”). Okres przed-awnienia rozpoczyna bieg w dniu, w którym beneficjentowi przyznano bezprawnie pomoc w formiepomocy indywidualnej lub też w ramach programu pomocy. Jakiekolwiek działanie podejmowane przezKomisję lub przez państwo członkowskie, działające na wniosek Komisji (20) w odniesieniu do pomocyprzyznanej bezprawnie, powoduje przerwanie okresu przedawnienia.


(11) Sprawa C-75/97, Belgia przeciwko Komisji [1999], Rec. I-03671, pkt 65.(12) Sprawa C-183/91, Komisja przeciwko Grecji [1993], Rec. I-3131, pkt 16.(13) Sprawy połączone C 278/92, C 279/92 i C 280/92, Hiszpania przeciwko Komisji [1994], Rec. I-04103, pkt 75.(14) Sprawa C-348/93, Komisja przeciwkoWłochom [1995], Rec. I-673, pkt 27.(15) Sprawa T-459/93, Siemens przeciwko Komisji [1995], Rec. II-1675, pkt 97-101.(16) Sprawa C-415/03, Komisja przeciwko Grecji, patrz przypis 9 powyżej.(17) Sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, patrz przypis 9 powyżej.(18) Więcej o zasadzie ochrony uzasadnionych oczekiwań — patrz: sprawa C 24/95, Alcan, [1997] Rec. I-1591, pkt 25;

sprawa C 5/89, BUG-Alutechnik, [1990] Rec. I-3437, pkt 13 i 14. Sprawa C 223/85, RSV, [1987] Rec. 4617 stanowiprzykład uznania przez ETS istnienia uzasadnionych oczekiwań ze strony beneficjenta.

(19) Więcej o zasadzie pewności prawa — patrz sprawa T-115/94, Opel Austria GmbH przeciwko Radzie, [1997] Rec. II-00039 oraz sprawa C-372/97, Włochy przeciwko Komisji, [2004] Rec. I-3679, pkt 116-118, połączone sprawy C-74/00P i C-75/00, P.Falck oraz Acciaierie di Bolano przeciwko Komisji, [2002] Rec. I-7869, pkt 140. Zob. też: sprawa T-308/00, Saltzgitter przeciwko Komisji, [2004] Zb.Orz. II-01933, pkt 166.

(20) Interpretacja pojęcia „jakiejkolwiek skargi Komisji” — zob.: sprawa T-369/00, Département du Loiret przeciwko Komisji,[2003] Rec. II-01789.

Rozdział 3.136

18. Zgodnie z art. 249 TWE decyzje wiążą w całości adresatów, do których są skierowane. W związku zpowyższym państwo członkowskie będące adresatem decyzji o windykacji jest zobowiązane decyzję tęwykonać (21). ETS uznał tylko jeden wyjątek od obowiązku wykonania przez państwo członkowskieadresowanej do niego decyzji o windykacji, gdy w związku z zaistnieniem wyjątkowych okolicznościpaństwo to nie może wykonać decyzji prawidłowo (22).

19. Zdaniem sądów wspólnotowych nie wystarczy zwykłe założenie, że taka niemożność zachodzi. Państwoczłonkowskie musi bowiem wykazać, że w dobrej wierze podejmowało próby windykacji pomocy przy-znanej bezprawnie; ponadto ma obowiązek współpracować z Komisją zgodnie z art. 10 TWE celempokonania napotkanych trudności (23).

20. Jak wynika z orzecznictwa, sądy wspólnotowe w bardzo restrykcyjny sposób interpretują pojęcie „całko-witej niemożności”. Kilkakrotnie potwierdziły przy tym, że państwo członkowskie nie może powoływaćsię na wymogi określone w prawie krajowym, np. krajowe zasady dotyczące przedawnienia (24) czy teżna brak w prawie krajowym instytucji umożliwiającej windykację pomocy (25) dla uzasadnienia niewy-konania decyzji o windykacji (26). ETS uznał również, że ekonomiczna sytuacja beneficjenta nie możemieć wpływu na obowiązek zwrotu pomocy. Trybunał wyjaśnił, że trudna sytuacja finansowa przedsię-biorstwa nie stanowi dowodu na to, że windykacja pomocy była niemożliwa (27). W przypadku zaist-nienia takich okoliczności ETS stwierdził, że jedyną przesłanką całkowitej niemożności windykacjipomocy jest wykazanie przez państwo członkowskie braku aktywów podlegających windykacji (28).Państwa członkowskie kilkakrotnie powoływały się na niemożność wykonania decyzji o windykacji zuwagi na problemy natury administracyjnej lub technicznej (np. bardzo dużą liczbę beneficjentówpomocy). Trybunał niezmiennie odmawiał przyjęcia takiej argumentacji jako wystarczającej, aby uznaćcałkowitą niemożność windykacji pomocy (29). Ponadto obawa napotkania wewnętrznych trudności niedo pokonania nie może usprawiedliwiać niedopełnienia przez państwo członkowskie obowiązkówwynikających z prawa wspólnotowego (30).

2.2.3. Procedury krajowe oraz konieczność bezzwłocznego i skutecznego wykonania

21. Artykuł 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego stanowi, że „windykacja zostaje przeprowadzonabezzwłocznie i zgodnie z procedurami przewidzianymi w prawie krajowym zainteresowanego państwaczłonkowskiego, pod warunkiem że przewidują one bezzwłoczne i skuteczne wykonanie decyzjiKomisji”.

22. Zważywszy, że państwa członkowskie mają swobodę wyboru środków wykonania decyzji o windykacjizgodnie z ustawodawstwem krajowym, środki te powinny zapewniać pełną skuteczność decyzji owindykacji. Dlatego też stosowane przez państwa członkowskie środki krajowe muszą prowadzić doskutecznego i bezzwłocznego wykonania decyzji Komisji.

23. W wyroku w sprawie „Olympic Airways” (31) ETS podkreślił, że wdrożenie środków podjętych przezpaństwo członkowskie musi być skuteczne oraz prowadzić do konkretnych rezultatów w zakresiewindykacji. Działania podejmowane przez państwo członkowskie muszą skutkować rzeczywistymodzyskaniem od beneficjenta należnej kwoty. W wydanym niedawno wyroku w sprawie „Scott” (32) ETSpotwierdził powyższe stanowisko i zaznaczył, że procedury krajowe, które nie spełniają warunkówokreślonych w art. 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego, nie powinny być stosowane. W szczegól-ności Trybunał wskazał na przywoływany przez państwa członkowskie argument o wyczerpaniu przeznie wszystkich środków przewidzianych w prawie krajowym i stwierdził, że środki powinny takżeprowadzić do konkretnego rezultatu w zakresie windykacji w terminie określonym przez Komisję.


(21) Sprawa 94/87, Komisja przeciwko Niemcom, [1989] Rec. 175.(22) Sprawa C-404/00, Komisja przeciwko Hiszpanii, [2003] Rec. I-6695.(23) Sprawa C-280/95, Komisja przeciwkoWłochom, [1998] Rec I-259.(24) Sprawa C-24/95, Alcan, [1997] Rec. 1591, pkt 34-37.(25) Sprawa C-303/88, Włochy przeciwko Komisji, [1991] Rec. I-1433.(26) Sprawa C-52/84, Komisja przeciwko Belgii, [1986] Rec. 89, pkt 9.(27) Sprawa C-52/84, Komisja przeciwko Belgii, patrz przypis 26 powyżej, pkt 14.(28) Sprawa C-499/99, Komisja przeciwko Hiszpanii [2002] Rec. I-06301.(29) Sprawa C-280/95, Komisja przeciwkoWłochom, patrz przypis 23 powyżej.(30) Sprawa C-6/97, Włochy przeciwko Komisji, [1999] Rec. I-2981, pkt 34.(31) Sprawa C-415/03, Komisja przeciwko Grecji, patrz przypis 9 powyżej.(32) Sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, patrz przypis 9 powyżej.

Rozdział 3.1 37

24. Art. 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego nakłada obowiązek skutecznego i bezzwłocznegowykonania decyzji o windykacji. W sprawie „Scott” ETS podkreślił, iż w przypadku procedury odzys-kania pomocy istotne znaczenie ma aspekt czasowy. Trybunał wskazał, że zastosowanie procedur krajo-wych nie powinno uniemożliwiać bezzwłocznego i skutecznego wykonania decyzji Komisji, a tymsamym negatywnie wpływać na przywrócenie skutecznej konkurencji. Procedury krajowe, które unie-możliwiają bezzwłoczne przywrócenie sytuacji sprzed przyznania pomocy i przedłużają utrzymywaniesię niesłusznej przewagi konkurencyjnej wynikającej z pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej zewspólnym rynkiem, nie spełniają warunków określonych w art. 14 ust. 3 rozporządzenia procedural-nego.

25. W tym kontekście należy przypomnieć, że skarga o stwierdzenie nieważności decyzji o windykacji namocy art. 230 TWE nie ma skutku zawieszającego. W przypadku złożenia takiej skargi beneficjentpomocy może jednak złożyć wniosek o zawieszenie wykonania zaskarżonej decyzji zgodnie z art. 242TWE. We wniosku o zawieszenie wykonania decyzji należy wskazać okoliczności uzasadniające pilnośćsprawy oraz uzasadnić z faktycznego i prawnego punktu widzenia konieczność zastosowania środkówtymczasowych. ETS lub SPI może nakazać zawieszenie wykonania zaskarżonej decyzji Komisji, jeśliuzna, że okoliczności tego wymagają.

2.2.4. Zasada lojalnej współpracy

26. Art. 10 Traktatu nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia wykonania zobowiązańWspólnoty oraz wzajemnej współpracy między instytucjami Unii Europejskiej a państwami członkow-skimi celem osiągnięcia określonych w Traktacie celów.

27. Wykonanie decyzji o windykacji wymaga więc współpracy Komisji i władz danego państwa członkow-skiego dla osiągnięcia celu, jakim jest przywrócenie warunków konkurencji na rynku wewnętrznym.

28. Jeżeli podczas wykonywania decyzji o windykacji państwo członkowskie napotka w wyznaczonymczasie nieprzewidziane lub niemożliwe do przewidzenia trudności bądź też dostrzeże konsekwencje,których Komisja nie uwzględniła, wówczas państwo to powinno zgłosić takie kwestie Komisji do rozpa-trzenia wraz z propozycją stosownych zmian (33). W takim przypadku Komisja oraz dane państwoczłonkowskie muszą wspólnie i w dobrej wierze przezwyciężyć powstałe trudności, postępując jedno-cześnie w pełnej zgodności z postanowieniami TWE (34). Analogicznie zasada lojalnej współpracy zobo-wiązuje państwa członkowskie do dostarczenia Komisji wszelkich informacji, które umożliwią stwier-dzenie, czy wybrany środek stanowi przyjętą metodę wykonania decyzji (35).

29. Poinformowanie Komisji o trudnościach natury technicznej i prawnej związanych z wykonaniem decyzjio windykacji nie zwalnia jednak państw członkowskich z obowiązku podjęcia wszelkich możliwychstarań w celu odzyskania pomocy od przedsiębiorstwa objętego postępowaniem oraz przedstawieniaKomisji stosownych ustaleń w związku z wykonaniem decyzji (36).

3. WDRAŻANIE POLITYKI ODZYSKIWANIA POMOCY

30. Zarówno Komisja, jak i państwa członkowskie odgrywają istotną rolę w wykonywaniu decyzji o windy-kacji i mogą przyczynić się do skutecznego egzekwowania polityki windykacji.

3.1. Rola Komisji

31. Wydana przez Komisję decyzja o windykacji nakłada na dane państwo członkowskie obowiązek odzys-kania udzielonej pomocy. Zobowiązuje państwo członkowskie do odzyskania pewnej kwoty pomocyod beneficjenta lub kilku beneficjentów w określonym czasie. Doświadczenie pokazuje, że tempowindykacji zależy od stopnia ścisłości oraz kompletności decyzji. Komisja będzie więc w dalszym ciągupodejmować starania, aby w decyzjach o windykacji jasno określano kwoty podlegające windykacji,przedsiębiorstwo(-wa), które ma(-ją) dokonać zwrotu oraz termin zwrotu.


(33) Sprawa C-404/00, Komisja przeciwko Hiszpanii, patrz przypis 22 powyżej.(34) Sprawa C-94/87, Komisja przeciwko Niemcom, [1989] Rec. 175, pkt 9; sprawa C-348/93, Komisja przeciwkoWłochom,

patrz przypis 14 powyżej, pkt 17.(35) Wykaz proponowanych metod wdrażania— zob. sprawa C-209/00, Komisja przeciwko Niemcom, [2002] Rec. 11695.(36) Sprawa 94/87, Komisja przeciwko Niemcom, patrz przypis 34 powyżej, pkt 10.

Rozdział 3.138

Określenie przedsiębiorstw mających dokonać zwrotu pomocy

32. Pomoc przyznana bezprawnie i niezgodna ze wspólnym rynkiem musi zostać odzyskana od przedsię-biorstw, które z niej rzeczywiście z niej skorzystały (37). Komisja będzie kontynuować dotychczasowąpraktykę wymieniania w decyzjach o windykacji danych przedsiębiorstwa, od których pomoc winnazostać odzyskana. Jeśli na etapie wykonywania decyzji okaże się, że pomoc została przekazana innympodmiotom, państwo członkowskie może rozszerzyć windykację na wszystkich faktycznych benefi-cjentów, aby zapobiec omijaniu obowiązku zwrotu pomocy.

33. Sądy wspólnotowe udzieliły pewnych wskazówek odnośnie do warunków, przy spełnieniu którychobowiązkiem windykacji muszą zostać objęte przedsiębiorstwa inne niż pierwotny beneficjent pomocyprzyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Zdaniem ETS przekazanie nienależnejkorzyści następuje wówczas, gdy aktywa pierwotnego beneficjenta pomocy zostają przeniesione naosobę trzecią po cenie niższej od ich wartości rynkowej; czasami przeniesienia takie dokonuje się narzecz spółki-następcy beneficjenta, która została założona w celu ominięcia obowiązku zwrotu pomocy.Jeżeli Komisja może dowieść, że aktywa zostały sprzedane po cenie niższej od wartości rynkowej, zwła-szcza spółce-następcy utworzonej w celu ominięcia obowiązku zwrotu pomocy, ETS uznaje, że nakazwindykacji może zostać rozciągnięty na taką osobę trzecią (38). Typowa sytuacja ominięcia obowiązkuzwrotu pomocy ma miejsce, gdy przeniesienie nie jest uzasadnione żadnymi względami natury ekono-micznej, a tylko próbą unieważnienia decyzji o windykacji (39).

34. W odniesieniu do przeniesienia udziałów spółki, na której spoczywa obowiązek zwrotu pomocy przy-znanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem (sprzedaż udziałów), ETS uznał (40), że sprzedażosobie trzeciej udziałów w takiej spółce nie wpływa na obowiązek zwrotu przez beneficjenta takiejpomocy (41). Jeżeli można ustalić, że nabywca udziałów spółki zapłacił za nie cenę obowiązującą narynku, nie należy przyjmować, że uzyskał korzyść wynikającą z przyznania pomocy państwa (42).

35. Podejmując decyzję o windykacji pomocy przyznanej w ramach programu Komisja zazwyczaj nie jest wstanie wymienić w treści decyzji wszystkich przedsiębiorstw, które otrzymały pomoc przyznanąbezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem. Przystępując do wykonania decyzji dane państwo człon-kowskie analizuje indywidualną sytuację każdego przedsiębiorstwa, którego dotyczy decyzja, i sporządzastosowną listę (43).

Obliczenie kwoty podlegającej windykacji

36. Cel windykacji zostaje osiągnięty „w momencie, w którym przedmiotowa pomoc, w stosownych przy-padkach wraz z odsetkami za zwłokę, zostaje zwrócona przez beneficjenta lub innymi słowy przezprzedsiębiorstwa, które z niej faktycznie skorzystały”. Wskutek takiego zwrotu beneficjent traci w istocieprzewagę, którą posiadał w stosunku do swych konkurentów na rynku, a sytuacja sprzed udzieleniapomocy zostaje przywrócona (44).

37. Podobnie jak to miało miejsce w przeszłości, Komisja wyraźnie określa w decyzjach o windykacji środkipomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem podlegającej windykacji. JeżeliKomisja dysponuje wszelkimi niezbędnymi danymi, oblicza dokładną kwotę pomocy podlegającąwindykacji. Jednakże z oczywistych względów Komisja nie może i nie jest prawnie zobowiązana doustalenia dokładnej kwoty, jaka musi zostać odzyskana. Wystarczy, że decyzja Komisji będzie zawieraćinformacje umożliwiające państwu członkowskiemu określenie kwoty bez większych trudności (45).


(37) Sprawa C-303/88,Włochy przeciwko Komisji, [1991] Rec. I-1433, pkt 57; Sprawa C-277/00, Niemcy przeciwko Komisja(„SMI”), [2004] REC I-3925, pkt. 75.

(38) Sprawa C-277/00, Niemcy przeciwko Komisji, patrz przypis 37 powyżej.(39) Sprawa C-328/99 i C-399/00, Włochy i SMI 2 Multimedia Spa przeciwko Komisji. Inny przykład ominięcia obowiązku

zwrotu pomocy można znaleźć w sprawie C-415/03, Komisja przeciwko Grecji, patrz przypis 9 powyżej.(40) Sprawa C-328/99 oraz C-399/00, Włochy i SIM2 Multimedia przeciwko Komisji, [2003] I-4035, pkt 83.(41) W przypadku prywatyzacji spółki, która otrzymała pomoc państwa uznaną przez Komisję za zgodną ze wspólnym

rynkiem, państwo członkowskie może zawrzeć w umowie prywatyzacyjnej klauzulę odpowiedzialności chroniącąnabywcę spółki przed ryzykiem unieważnienia przez sądy wspólnotowe pierwotnej decyzji Komisji zatwierdzającejrzeczoną pomoc, a następnie zastąpienia jej decyzją Komisji nakazującą odzyskanie pomocy od beneficjenta. Dzięki takiejklauzuli cena, jaką nabywca musiałby zapłacić za prywatyzowaną spółkę, mogłaby zostać zmieniona tak, aby należycieuwzględnić zobowiązanie dokonania zwrotu pomocy.

(42) Sprawa C-277/00, Niemcy przeciwko Komisji, patrz przypis 37 powyżej, pkt 80.(43) Sprawa C-310/99, Włochy przeciwko Komisji, [2002] Rec. I-2289, pkt 91.(44) Sprawa C-277/00, Niemcy przeciwko Komisji, patrz przypis 37 powyżej, pkt 74-76.(45) Sprawa C-480/98, Hiszpania przeciwko Komisji, [2000] Rec. I 8717, pkt 25 oraz połączone sprawy C-67/85, C-68/85

oraz C-70/85, Kwekerij van der Kooy BV i in. przeciwko Komisji, [1998] Rec. 219.

Rozdział 3.1 39

38. W przypadku programu pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem Komisjanie jest w stanie obliczyć kwoty pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem, która musi zostać odzys-kana od każdego beneficjenta. Wymagałoby to bowiem przeprowadzenia przez dane państwo człon-kowskie szczegółowej analizy każdego indywidualnego przypadku przyznania pomocy na podstawiedanego programu. W związku z tym Komisja wydając decyzję zobowiązuje państwa członkowskie dowindykacji pełnej kwoty pomocy, o ile nie została ona przyznana na określony projekt, który wmomencie przyznania pomocy spełniał wszystkie warunki rozporządzeń o wyłączeniach grupowych,lub w ramach programu pomocy zatwierdzonego przez Komisję.

39. Zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia proceduralnego pomoc podlegająca zwrotowi na mocy decyzjio windykacji obejmuje odsetki, których odpowiedni poziom ustala Komisja. Odsetki są płatne od dnia,w którym pomoc przyznana bezprawnie została udostępniona beneficjentowi do daty jej windy-kacji (46). Rozporządzenie wykonawcze określa, że odsetki stosuje się narastająco do daty windykacji.

Harmonogram wykonywania decyzji

40. W przeszłości Komisja wyznaczała w decyzji o windykacji jeden termin (wynoszący dwa miesiące),przed upływem którego dane państwo członkowskie było zobowiązane powiadomić Komisję o środ-kach przedsięwziętych celem wypełnienia zobowiązań wynikających z danej decyzji. Trybunał uznał, żetermin ten należy uznać za termin wykonania samej decyzji Komisji (47).

41. Stwierdził ponadto, że kontakty i negocjacje pomiędzy Komisją a państwem członkowskim w związkuz wykonaniem decyzji Komisji nie zwalniają państwa członkowskiego z obowiązku podjęcia wszelkichniezbędnych środków w celu wykonania decyzji w wyznaczonym terminie (48).

42. Komisja zdaje sobie sprawę, że termin dwóch miesięcy na wykonanie jej decyzji jest w większości przy-padków za krótki. W związku z tym zdecydowano o przedłużeniu terminu na wykonanie decyzji owindykacji do czterech miesięcy. W przyszłości Komisja będzie wyznaczać w swoich decyzjach dwaróżne terminy:

— pierwszy termin upływa po dwóch miesiącach od wejścia decyzji w życie; państwo członkowskiemusi w tym czasie poinformować Komisję o planowanych lub podjętych środkach;

— drugi termin upływa po czterech miesiącach od wejścia decyzji w życie; w tym czasie decyzjaKomisji musi zostać wykonana.

43. Jeżeli państwo członkowskie napotka poważne trudności, które uniemożliwiają mu dotrzymanie które-gokolwiek z powyższych terminów, ma obowiązek poinformować Komisję o tych trudnościach wraz zestosownym uzasadnieniem. Komisja może wówczas przedłużyć termin zgodnie z zasadą lojalnej współ-pracy (49).

3.2. Rola państw członkowskich: Wykonanie decyzji o windykacji

3.2.1. Kto jest odpowiedzialny za wykonanie decyzji o windykacji?

44. Za wykonanie decyzji o windykacji odpowiedzialne są państwa członkowskie. Zgodnie z art. 14 ust. 1rozporządzenia proceduralnego państwo członkowskie, którego decyzja dotyczy, musi podjąć wszelkieniezbędne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta.

45. ETS kilkakrotnie przypominał w tym kontekście, że decyzja Komisji skierowana do państwa członkow-skiego jest wiążąca dla wszystkich organów tego państwa, w tym organów sądowych (50). Oznacza to,że każdy organ państwa członkowskiego zaangażowany w wykonanie decyzji o windykacji musi podjąćwszelkie niezbędne kroki, aby zapewnić jej bezzwłoczne i skuteczne wykonanie.


(46) Wyjątkiem w tym kontekście jest sprawa C-480/98, Hiszpania przeciwko Komisji, patrz przypis 45 powyżej, pkt 36 inast.

(47) Sprawa C-207/05, Komisja przeciwko Włochom, [2006] Zb.Orz. I-00070, pkt 31-36; zob. także sprawa C-378/98,Komisja przeciwko Belgii, [2001] Rec. I-5107, pkt 28 oraz sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, patrz przypis 9powyżej.

(48) Sprawa C-5/86, Komisja przeciwko Belgii, [1987] Rec. 1773.(49) Sprawa C-207/05, Komisja przeciwkoWłochom (2006), orzeczenie z dnia 1 czerwca 2006 r.(50) Sprawa 249/85, Albako Margarinefabrik Maria von der Linde GmbH & Co. KG przeciwko Bundesanstalt für landwirt-

schaftliche Marktordnung, [1987] Rec. 02345.

Rozdział 3.140

46. Prawo wspólnotowe nie określa, który organ państwa członkowskiego powinien być odpowiedzialny zapraktyczne wykonanie decyzji o windykacji. Organy odpowiedzialne za wykonanie decyzji o windykacjiokreślane są zgodnie z systemem prawa krajowego w danym państwie członkowskim. Jak zauważająautorzy analizy dotyczącej egzekwowania przepisów, „we wszystkich państwach objętych analiząobowiązuje zasada, że organ, który przyznał pomoc, jest także odpowiedzialny za jej windykację. Wproces windykacji pomocy zaangażowane są zatem różne organy na szczeblu centralnym, regionalnymi lokalnym” (51). Jak wynika z analizy, niektóre państwa członkowskie wyznaczyły jeden organ centralny,który sprawuje kontrolę i nadzoruje proces windykacji. Organ ten pozostaje zazwyczaj w stałymkontakcie z Komisją. Autorzy powyższej analizy stwierdzają, że istnienie centralnego organu przyczyniasię do bardziej sprawnego wykonywania decyzji o windykacji.

3.2.2. Wykonanie obowiązku windykacji

47. Art. 14 ust. 3 rozporządzenia proceduralnego nakłada na państwa członkowskie obowiązek bezzwłocz-nego wszczęcia procedury windykacji. Jak wspomniano w sekcji 3.1 powyżej, decyzja o windykacjiokreśla termin, przed upływem którego państwo członkowskie musi przedstawić dokładne informacjedotyczące środków, jakie podjęło lub podjąć zamierza w celu wykonania decyzji. W szczególnościpaństwo członkowskie musi przedstawić pełne informacje dotyczące beneficjentów pomocy przyznanejbezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem, odnośnych kwot oraz procedury krajowej zastosowanejcelem windykacji pomocy. Ponadto państwo członkowskie musi udowodnić, że poinformowało benefi-cjenta o obowiązku zwrotu pomocy, przedkładając w tym celu stosowną dokumentację.

Okreś l en ie benef ic jenta pomocy oraz kwoty podlegające j windykac j i

48. Decyzja o windykacji nie zawsze zawiera pełne informacje dotyczące beneficjentów i kwot pomocypodlegających windykacji. W takich przypadkach państwo członkowskie musi bezzwłocznie określićprzedsiębiorstwa, których decyzja dotyczy, a także obliczyć dokładną kwotę pomocy podlegającą windy-kacji od każdego z nich.

49. W przypadku programów pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem państwoczłonkowskie będzie musiało dokładnie przeanalizować każdy indywidualny przypadek przyznaniapomocy w ramach danego programu. Aby określić dokładną kwotę pomocy, którą należy odzyskać odkażdego beneficjenta w ramach danego programu, państwo członkowskie będzie musiało określićzakres pomocy przyznanej na konkretny projekt, który w momencie przyznawania pomocy spełniałwszystkie warunki rozporządzeń o wyłączeniach grupowych, lub w ramach programu pomocy zatwier-dzonego przez Komisję. W takich przypadkach państwo członkowskie może również zastosować odpo-wiednie kryteria de minimis mające zastosowanie w dniu przyznawania bezprawnie pomocy i pomocyniezgodnej ze wspólnym rynkiem, będącej przedmiotem decyzji o windykacji.

50. Przy ustalaniu wysokości kwoty pomocy podlegającej zwrotowi władze krajowe mają prawo uwzględnićodpowiednie obciążenia podatkowe. Jeżeli beneficjent pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej zewspólnym rynkiem zapłacił podatek od otrzymanej pomocy, władze krajowe mogą, zgodnie z krajo-wymi przepisami podatkowymi, uwzględnić zapłacony już podatek poprzez windykację tylko kwotynetto pomocy otrzymanej przez beneficjenta (52). Zdaniem Komisji w takiej sytuacji władze krajowebędą musiały zadbać o to, aby beneficjent nie korzystał już z innych ulg podatkowych powołując się nafakt, że zwrot pomocy spowodował zmniejszenie jego dochodu podlegającego opodatkowaniu,ponieważ oznaczałoby to, że kwota odzyskanej pomocy netto byłaby niższa, niż kwota otrzymanejpomocy netto.

Obowiązująca procedura windykac j i

51. Autorzy analizy dotyczącej egzekwowania przepisów przedstawili wiele dowodów na to, że procedurywindykacji różnią się od siebie znacząco w poszczególnych państwach członkowskich. Jak wynika zanalizy, nawet w ramach jednego państwa członkowskiego dochodzi do stosowania różnych procedurwindykacji pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem. W większości państwczłonkowskich procedura windykacji pomocy zależy od rodzaju środka zastosowanego przy przyznaniupomocy. Ogólnie procedury administracyjne są bardziej skuteczne niż cywilne, ponieważ administra-cyjnym nakazom zwrotu pomocy można nadać rygor natychmiastowej wykonalności (53).


(51) Zob. str. 521 analizy.(52) Sprawa T-459/93, Siemens przeciwko Komisji [1995] Rec. II-1675, pkt 83. Zob. Też sprawa C-148/04, Unicredito Spa

przeciwko Agenzia delle Entrate, Ufficio Genova I, [2005] Zb.Orz. I-11137, akapit 117-120.(53) Zob. str. 522 i nast. analizy.

Rozdział 3.1 41

52. Prawo wspólnotowe nie określa, jakie procedury państwo członkowskie powinno zastosować celemwykonania decyzji o windykacji. Jednakże przy wyborze i zastosowaniu procedury krajowej państwaczłonkowskie powinny mieć na uwadze, że procedura taka musi umożliwiać bezzwłoczne i skutecznewykonanie decyzji Komisji. Oznacza to, że władze odpowiedzialne za wykonanie decyzji powinnydokładnie przeanalizować wszystkie dostępne w prawie krajowym środki windykacji pomocy orazwybrać procedurę, która z najwyższym prawdopodobieństwem zapewni bezzwłoczne wykonaniedecyzji (54). Jeżeli prawo krajowe dopuszcza stosowanie procedur przyspieszonych, władze powinny znich skorzystać. Zgodnie z zasadą równorzędności i skuteczności procedury te nie mogą być mniejkorzystne niż procedury regulujące podobne działania na płaszczyźnie krajowej, nie powinny też unie-możliwiać lub w szczególny sposób utrudniać wykonania praw wynikających z prawa wspólnoto-wego (55).

53. Ogólnie można stwierdzić, że państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości utrudniania wyko-nywania decyzji Komisji o windykacji (56). W związku z powyższym władze państw członkowskichmają obowiązek odstąpić od tych przepisów prawa krajowego, które mogą utrudniać bezzwłocznewykonanie decyzji Komisji (57).

Zg łoszenie i wykonanie decyzj i o windykac j i

54. Po określeniu beneficjenta, kwoty pomocy podlegającej windykacji oraz procedury, jaką należy zasto-sować, nakaz zwrotu pomocy powinien zostać bezzwłocznie oraz przed upływem terminu wyznaczo-nego w decyzji Komisji przesłany beneficjentom pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej zewspólnym rynkiem. Władze odpowiedzialne za windykację muszą dopełnić starań, aby nakazy zwrotupomocy zostały wykonane oraz aby windykacja pomocy nastąpiła przed upływem terminu określonegow decyzji. Jeżeli beneficjent nie stosuje się do nakazu zwrotu pomocy, państwa członkowskie powinnynatychmiast podjąć środki w celu wyegzekwowania swoich roszczeń zwrotu pomocy na mocy prawakrajowego.

3.2.3 Postępowanie przed sądami krajowymi

55. Wykonanie decyzji o windykacji może doprowadzić do wszczęcia postępowania przed sądami krajo-wymi. Mimo że tradycje i systemy sądownictwa poszczególnych państw członkowskich znacznie się odsiebie różnią, można wyodrębnić dwie główne kategorie postępowań związanych z windykacją pomocy:powództwa wnoszone przez władze odpowiedzialne za windykację w celu uzyskania stosownegonakazu sądowego, który ma zmusić zwlekającego odbiorcę pomocy przyznanej bezprawnie iniezgodnej ze wspólnym rynkiem do jej zwrotu oraz powództwa wnoszone przez beneficjentów kwes-tionujących zasadność nakazu zwrotu.

56. Analiza dotycząca egzekwowania przepisów wykazała także, że wykonanie decyzji o windykacji możezostać opóźnione o wiele lat, jeśli środki krajowe podjęte w celu wykonania staną się przedmiotemsporu sądowego. Podobna sytuacja zdarza się jeszcze częściej, gdy same decyzje o windykacji zostajązaskarżone przed sądami wspólnotowymi; wówczas sędziowie krajowi muszą wstrzymać wykonanieśrodków krajowych do czasu, aż sądy wspólnotowe orzekną o jej ważności.

57. ETS orzekł, że beneficjent pomocy, który mógł na podstawie art. 230 (TWE) bez żadnych wątpliwościzaskarżyć decyzję Komisji o windykacji przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, nie może jużzaskarżyć ważności tej samej decyzji w postępowaniu przed sądem krajowym, twierdząc, że jest onaniezgodna z prawem (58). Z powyższego wynika, że beneficjent pomocy, który mógł zwrócić się dosądów wspólnotowych o tymczasowe zawieszenie wykonania decyzji zgodnie z art. 242 i art. 243TWE i nie skorzystał z tego prawa, nie ma może wnieść o zawieszenie środka podjętego przez władzekrajowe w celu wykonania decyzji w związku z jej ważnością. Należy to do wyłącznej kompetencjisądów wspólnotowych (59).


(54) W analizie przytoczono niedawną sprawę Kvaerner Warnow Werft, w której władze niemieckie próbowały wyegzek-wować zwrot pomocy przyznanej na podstawie umowy prawa prywatnego. Beneficjent odmówił dokonania zwrotu, wwyniku czego organ właściwy postanowił nie wnosić pozwu do sądów cywilnych. Wydał natomiast akt administracyjny,nakazujący natychmiastowy zwrot pomocy. Aktowi temu nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Naczelny SądAdministracyjny kraju związkowego Berlin-Brandenburgia (niem. Oberverwaltungsgericht) uznał, że organy właściwe niemają obowiązku odzyskiwania pomocy przy użyciu tych samych środków, które zastosowano do przyznania pomocy, izgodził się, że zasada skuteczności („effet utile”) decyzji Komisji wymaga umożliwienia organom właściwym odzyskaniapomocy w drodze aktu administracyjnego. Jeżeli wyrok ten zostanie potwierdzony w toku kolejnych postępowań, możnaspodziewać się, że w przyszłości odzyskiwanie pomocy w Niemczech będzie zasadniczo przeprowadzane w trybie postę-powania administracyjnego.

(55) Sprawa C-13/01, Safalero, [2003] Rec. I-8679, pkt 49-50.(56) Sprawa C-48/71, Komisja przeciwkoWłochom, [1972] Rec. 00529.(57) Sprawa C-232/05, Komisja przeciwko Francji, patrz przypis 9 powyżej.(58) Sprawa C-188/92, TWD Textilwerke Deggendorf GmbH przeciwko Niemcom, patrz przypis 10 powyżej.(59) Co zostało potwierdzone w sprawie C-232/05, Komisja przeciwko Francji, patrz przypis 9 powyżej.

Rozdział 3.142

58. Z drugiej strony w przypadkach, gdy nie jest oczywiste, czy skarga beneficjenta pomocy o stwierdzenienieważności decyzji byłaby dopuszczalna, beneficjentowi temu należy zapewnić odpowiednią ochronęprawną. Jeżeli beneficjent pomocy wniesie w postępowaniu przed sądem krajowym skargę na wyko-nanie decyzji twierdząc, że decyzja o windykacji była niezgodna z prawem, sędzia sądu krajowego musizgodnie z art. 234 (TWE) złożyć wniosek do ETS o orzeczenie w trybie prejudycjalnym o ważnościkwestionowanej decyzji (60).

59. Jeżeli beneficjent powołujący się na rzekomą bezprawność decyzji Komisji o windykacji wniesie także otymczasowe zawieszenie wykonania środków krajowych, jakie zostały przyjęte w celu wykonania takiejdecyzji, sędzia krajowy musi ocenić, czy rozpatrywana sprawa spełnia warunki określone przez ETS wsprawach „Zuckerfabrik” (61) i „Atlanta” (62). Zgodnie z przyjętym orzecznictwem sąd krajowy możetymczasowo zawiesić wykonanie aktu prawnego wyłącznie w przypadku, jeżeli:

1) w jego opinii występują poważne wątpliwości co do ważności aktu wspólnotowego oraz — o ileważność zaskarżonego aktu nie stanowi już przedmiotu rozważań Trybunału — sąd ten zwraca siędo Trybunału z pytaniem w trybie prejudycjalnym;

2) zachodzi potrzeba natychmiastowego zawieszenia wykonania aktu, aby strona wnosząca o takiezawieszenie uniknęła poważnych i nieodwracalnych szkód;

3) sąd w należyty sposób uwzględnił interes Wspólnoty; oraz

4) oceniając wszystkie powyższe warunki uwzględnił wszystkie wyroki Europejskiego Trybunału Spra-wiedliwości i orzeczenia Sądu Pierwszej Instancji dotyczące zgodności z prawem aktu wspólnoto-wego lub wniosku o zastosowanie środków tymczasowych w celu tymczasowego zawieszenia wyko-nania na szczeblu wspólnotowym (63).

3.2.4. Niewypłacalni beneficjenci

60. Na wstępie należy zauważyć, że ETS wielokrotnie stwierdzał, że niewypłacalność beneficjenta lubwszczęcie wobec niego postępowania upadłościowego nie wpływa na ciążący na nim obowiązek zwrotupomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem (64).

61. W większości spraw dotyczących niewypłacalnego beneficjenta nie będzie można odzyskać pełnejkwoty pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem (wraz z odsetkami),ponieważ aktywa beneficjenta nie wystarczą na pokrycie wszystkich roszczeń wierzycieli. W związku ztym niemożliwe jest pełne przywrócenie w tradycyjny sposób sytuacji sprzed przyznania pomocy.Zważywszy na fakt, że ostatecznym celem windykacji jest zlikwidowanie naruszenia konkurencji, ETSstwierdził, że w takich przypadkach przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego wobec beneficjentamoże stanowić dopuszczalną opcję wobec procedury windykacji (65). Dlatego też zdaniem Komisjidecyzja nakazująca państwu członkowskiemu windykację pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnejze wspólnym rynkiem od niewypłacalnego beneficjenta może zostać uznana za poprawnie wykonaną,jeżeli dokonano pełnego zwrotu lub, w przypadku częściowej windykacji, jeżeli spółka została zlikwido-wana, a jej aktywa zostały sprzedane zgodnie z zasadami rynkowymi.

62. Wykonując decyzje o windykacji w odniesieniu do niewypłacalnych beneficjentów, władze państwczłonkowskich powinny zadbać o to, by podczas postępowania upadłościowego należycie uwzględ-niono interes Wspólnoty, a szczególnie konieczność natychmiastowego zatrzymania procesu zakłócaniakonkurencji spowodowanego przyznaniem pomocy bezprawnie i przyznaniem pomocy niezgodnej zewspólnym rynkiem.


(60) Sprawa C-346/03, Atzeni i in., [2006] str. I-01875, pkt 30-34.(61) Połączone sprawy C-143/88 i C-92/89, Zuckerfabrik Süderdithmarschen A.G. i in., [1991] Rec. I-415, pkt 23 i nast.(62) Sprawa C-465/93, Atlanta Fruchthandelsgesellschaft mbH i in., [1995] Rec. I-3761, pkt 51.(63) Sprawa C-465/93, Atlanta Fruchthandelsgesellschaft mbH i in., patrz przypis 61 powyżej, pkt 51.(64) Sprawa C-42-93, Hiszpania przeciwko Komisji („Merco”), [1994] Rec. I-4175.(65) Sprawa C-52/84, Komisja przeciwko Belgii, [1986] Rec. str. 9.

Rozdział 3.1 43

63. Jednak z doświadczenia Komisji wynika, że samo zgłoszenie roszczeń w postępowaniu upadłościowymnie zawsze gwarantuje bezzwłoczne i skuteczne wykonanie decyzji Komisji o windykacji. Zastosowanieniektórych przepisów krajowego prawa upadłościowego może udaremnić skuteczność decyzji o windy-kacji, umożliwiając spółce dalsze działanie pomimo niepełnego zwrotu pomocy, przyczyniając się w tensposób do dalszego zakłócania konkurencji. Na podstawie doświadczeń wyniesionych ze spraw o odzys-kanie pomocy od beneficjentów w stanie upadłości Komisja uważa, że konieczne jest określenieobowiązków państwa członkowskich na każdym etapie postępowania upadłościowego.

64. Państwo członkowskie powinno natychmiast zgłosić swoje roszczenie w postępowaniu upadłoś-ciowym (66). Zgodnie z orzecznictwem TS odzyskiwanie pomocy odbywa się na podstawie krajowychprzepisów upadłościowych (67). Dług powstały w związku z koniecznością windykacji zostanie więcsfinansowany w sposób uzależniony od statusu, jaki nadały mu przepisy krajowe.

65. W przeszłości zdarzały się przypadki, że zarządca masy upadłości odmawiał rejestracji roszczenia mają-cego na celu odzyskanie pomocy w postępowaniu upadłościowym z powodu formy pomocy przy-znanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem (np. jeżeli pomoc miała postać wkładu kapitało-wego). Zdaniem Komisji jest to skomplikowana sytuacja, szczególnie jeśli taka odmowa pozbawiłabyorgany odpowiedzialne za wykonanie decyzji o windykacji wszelkich sposobów na zagwarantowanienależytego uwzględnienia w postępowaniu upadłościowym interesu Wspólnoty. Komisja uważa zatem,że państwa członkowskie powinny kwestionować przypadki odmowy rejestracji roszczenia przezzarządcę masy upadłości (68).

66. W celu zapewnienia bezzwłocznego i skutecznego wykonania decyzji Komisji o windykacji zdaniemKomisji organy odpowiedzialne za wykonanie decyzji o windykacji powinny także złożyć odwołanie odwszelkich decyzji podjętych przez zarządcę masy upadłości lub sąd prowadzący postępowanie upadłoś-ciowe, na mocy których niewypłacalnemu beneficjentowi przysługiwałoby prawo do kontynuacji dzia-łalności po upływie terminu wskazanego w decyzji o windykacji. Podobnie sądy krajowe powinny wpełni uwzględnić interes Wspólnoty, a szczególnie konieczność zapewnienia bezzwłocznego wykonaniadecyzji Komisji oraz jak najszybszego przywrócenia konkurencji zakłóconej w wyniku bezprawnegoprzyznania pomocy i przyznania pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Zdaniem Komisji niepowinny one ponownie rozpatrywać wniosku o kontynuację działalności niewypłacalnego beneficjenta,jeśli nie dokonał pełnego zwrotu pomocy.

67. W przypadku gdy komitetowi wierzycieli zostanie przedłożony plan zakładający kontynuację działal-ności przez beneficjenta, organy odpowiedzialne za wykonanie decyzji o windykacji mogą wyrazićpoparcie dla takiego planu wyłącznie, jeśli gwarantuje on pełną spłatę pomocy przed upływem terminuwskazanego w decyzji Komisji o windykacji. W szczególności państwo członkowskie nie może zrzec sięczęści roszczenia ani przyjąć jakiegokolwiek innego rozwiązania, które nie skutkowałoby natychmias-towym zaprzestaniem prowadzenia działalności przez beneficjenta. Jeśli pomoc przyznana bezprawnie iniezgodna ze wspólnym rynkiem nie zostanie spłacona w pełni i bezzwłocznie, krajowe organy odpo-wiedzialne za wykonanie decyzji o odzyskaniu środków powinny podjąć wszelkie dostępne środki, abyplan kontynuacji działalności beneficjenta nie został przyjęty oraz zabiegać o to, by beneficjent zakoń-czył swoją działalności w terminie wskazanym w decyzji o windykacji.

68. W przypadku likwidacji oraz do momentu pełnej windykacji pomocy państwo członkowskie niepowinno wyrazić zgody na wszelkie przeniesienie aktywów dokonywane w sposób sprzeczny z warun-kami rynkowymi i/lub mające na celu ominięcie decyzji o windykacji. W celu zapewnienia „poprawnegoprzeniesienia aktywów” państwo członkowskie musi dopilnować, aby nienależna korzyść wynikająca zprzyznania pomocy nie została przeniesiona na nabywcę tych aktywów. Przekazanie nienależnejkorzyści może nastąpić, gdy aktywa pierwotnego beneficjenta pomocy zostają przeniesione na osobętrzecią po cenie niższej od ich wartości rynkowej lub na spółkę-następcę beneficjenta, która zostałazałożona w celu ominięcia obowiązku zwrotu pomocy. W takim wypadku dana osoba trzecia powinnazostać również objęta decyzją o windykacji (69).


(66) Sprawa C-142/87 Komisja przeciwko Belgii; (1990), Rec. I-959 § 62.(67) Sprawa C-142/87, ibid. Sprawa C-499/99 Komisja przeciwko Hiszpanii („Magefesa”) [2002], Rec. I — 603, ppkt 28-44.(68) W tym kontekście zob. orzeczenie Izby Handlowej sądu w Amberg z dnia 23 lipca 2001 r. w związku z pomocą przy-

znaną przez Niemcy spółce Neue Maxhütte-Stahlwerke GmbH (decyzja Komisji 69/178/EWWiS, (Dz.U. L 53 z 2.3.1996,str. 41)). W tym przypadku niemiecki sąd uchylił decyzję zarządcy masy upadłości dotyczącą odmowy rejestracjiroszczenia związanego z niezgodną z prawem i wspólnym rynkiem pomocą przyznaną w postaci wkładu kapitału,ponieważ taka odmowa uniemożliwiłaby wykonanie decyzji o odzyskaniu środków.

(69) Sprawa C-277/00, Niemcy przeciwko Komisji, patrz przypis 37 powyżej.

Rozdział 3.144

4. SKUTKI NIEWYKONANIA DECYZJI KOMISJI O WINDYKACJI

69. Jeżeli pomoc została zwrócona w pełni oraz we wskazanym terminie lub, w przypadku niewypłacal-nego beneficjenta, jeżeli spółka została zlikwidowana zgodnie z zasadami rynkowymi, wówczas uznajesię, że państwo członkowskie zastosowało się do postanowień decyzji o windykacji.

70. Komisja może również — w uzasadnionych przypadkach — wyrazić zgodę na tymczasowe wykonaniedecyzji o windykacji, jeżeli jest ona przedmiotem sporu przed sądem krajowym lub wspólnotowym (np.przekazanie pełnej kwoty pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem na zablo-kowany rachunek bankowy (70)). Państwo członkowskie musi dopilnować, aby spółka utraciła korzyśćzwiązaną z pomocą przyznaną bezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem (71). Państwo członkow-skie powinno również przedłożyć Komisji do zatwierdzenia uzasadnienie przyjęcia takiego środkatymczasowego wraz z jego pełnym opisem.

71. Jeśli państwo członkowskie nie zastosowało się do postanowień decyzji o windykacji i jeśli nie było wstanie udowodnić całkowitej niemożności windykacji pomocy, Komisja może wszcząć postępowanie wsprawie naruszenia przepisów. Ponadto, jeżeli określone warunki zostały spełnione, Komisja możezażądać, aby państwo członkowskie wstrzymało wypłatę nowej, zgodnej ze wspólnym rynkiem pomocydanemu beneficjentowi (danym beneficjentom), stosując zasadę „Deggendorf”.

4.1. Procedura w przypadku naruszenia przepisów

— Skargi na podstawie art. 88 ust. 2 TWE

72. Jeżeli państwo członkowskie nie zastosowało się do postanowień decyzji o windykacji w wyznaczonymterminie i jeżeli nie było w stanie udowodnić całkowitej niemożności windykacji pomocy, Komisja (jakmiało to miejsce w przeszłości) lub jakiekolwiek inne zainteresowane państwo może skierować sprawębezpośrednio do ETS na mocy art. 88 ust. 2 Traktatu. Komisja może powołać się przy tym na argu-menty dotyczące postępowania organów władzy wykonawczej, ustawodawczej lub sądowniczej przed-miotowego państwa członkowskiego, ponieważ państwo członkowskie powinno być postrzegane jakojedność (72).

— Skargi na podstawie art. 228 ust. 2 TWE

73. W sytuacji gdy ETS wyda wyrok skazujący państwo członkowskie w związku z niewykonaniem decyzjiKomisji oraz jeśli Komisja uważa, że państwo członkowskie nie zastosowało się do wyroku ETS,Komisja może podjąć działania w trybie przewidzianym w art. 228 ust. 2 Traktatu. W takim przypadkuKomisja najpierw umożliwia państwu członkowskiemu przedstawienie uwag, a następnie wydajeuzasadnioną opinię, w której wskazuje, pod którymi względami państwo członkowskie nie zastosowałosię do wyroku ETS.

74. Jeżeli państwo członkowskie nie podejmie środków niezbędnych do zastosowania się do wyroku ETS wterminie wskazanym w uzasadnionej opinii, wówczas Komisja może wnieść sprawę do Trybunału Spra-wiedliwości zgodnie z art. 228 ust. 2 TWE. Może też złożyć do ETS wniosek o nałożenie karypieniężnej na to państwo. Karę pieniężną ustala się na podstawie komunikatu Komisji w sprawie stoso-wania art. 228 TWE (73) oraz w oparciu o trzy kryteria: stopień naruszenia prawa, czas jego trwaniaoraz potrzebę dopełnienia wszelkich starań, aby kara stanowiła wystarczający czynnik odstraszający wprzypadku przyszłych naruszeń prawa. Zgodnie z tym samym komunikatem Komisja zażąda ponadtozapłaty kary ryczałtowej za kontynuację naruszenia pomiędzy pierwszym wyrokiem stwierdzającymniezastosowanie się do przepisów decyzji oraz wyrokiem wydanym na podstawie art. 228 TWE. Wzwiązku z faktem, że niewykonanie decyzji Komisji o windykacji przedłuża trwanie naruszenia konku-rencji, do jakiego doszło w wyniku przyznania pomocy bezprawnie i przyznania pomocy niezgodnej zewspólnym rynkiem, Komisja niewątpliwie skorzysta z takiej możliwości, jeżeli będzie to konieczne dlaposzanowania zasad przyznawania pomocy państwa.


(70) W praktyce przekazanie pełnej kwoty pomocy wraz z odsetkami na zablokowany rachunek bankowy może zostać uregu-lowane w drodze specjalnej umowy podpisanej przez bank oraz beneficjenta, w której strony zgadzają się, że kwota tabędzie przekazana na rzecz jednej lub drugiej strony po zakończeniu postępowania.

(71) W przeciwieństwie do zablokowanego rachunku bankowego gwarancje bankowe nie mogą być uznane za odpowiedniśrodek tymczasowy, ponieważ odbiorca nadal dysponuje pełną kwotą pomocy.

(72) Sprawa C-224/01, Köbler, [2003] Rec. I-10239, pkt 31-33. Sprawa C-173/03, Traghetti del Mediterraneo, [2003] str. I-05177, pkt 30-33.

(73) Komunikat Komisji w sprawie stosowania art. 228 Traktatu WE — SEC/2005/1658 (Dz.U. C 126 z 7.6.2007, str. 15).

Rozdział 3.1 45

4.2. Stosowanie orzeczenia w sprawie Deggendorf

75. W orzeczeniu w sprawie „Deggendorf” SPI stwierdził, że „podczas rozważania zgodności pomocypaństwa ze wspólnym rynkiem Komisja musi uwzględnić wszystkie istotne czynniki, w tym — wstosownych przypadkach — okoliczności już uwzględnione we wcześniejszej decyzji oraz obowiązki,które poprzednia decyzja nałożyła na państwo członkowskie. Komisja ma więc prawo uwzględnić, popierwsze, wszelkie skumulowane skutki starej […] pomocy i nowej […] pomocy, a po drugie fakt, że[stara] pomoc uznana za niezgodną z prawem […] nie została spłacona” (74). Stosując powyższy wyrokoraz chcąc uniknąć naruszenia konkurencji pozostającego w sprzeczności ze wspólnym interesem,Komisja może nakazać państwu członkowskiemu wstrzymanie wypłaty nowej, zgodnej ze wspólnymrynkiem pomocy przedsiębiorstwu, które dysponuje środkami pochodzącymi z pomocy przyznanejbezprawnie i pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem, będącej przedmiotem wcześniejszej decyzji owindykacji, i to do czasu, aż państwo członkowskie upewni się, że dane przedsiębiorstwo zwróciłowcześniejszą pomoc przyznaną bezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem.

76. Komisja od kilku lat systematycznie stosuje tzw. zasadę „Deggendorf”. W praktyce w toku wstępnegopostępowania wyjaśniającego dotyczącego nowego środka Komisja żąda od państwa członkowskiegozobowiązania do wstrzymania wypłaty nowej pomocy każdemu beneficjentowi, który nie zwróciłpomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem, będącej przedmiotem wcześniejszejdecyzji o windykacji. Jeżeli państwo członkowskie nie dokona takiego zobowiązania i/lub w przypadkubraku jednoznacznych danych na temat danego środka pomocy (75), uniemożliwiającego Komisji ocenęłącznego wpływu starej i nowej pomocy na konkurencję, Komisja podejmie ostateczną decyzję warun-kową na podstawie art. 7 ust. 4 rozporządzenia proceduralnego, w której zażąda od państwa członkow-skiego zawieszenia wypłaty nowej pomocy do chwili, kiedy uzyska pewność, że dany beneficjentzwrócił wcześniejszą pomoc przyznaną bezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem wraz z należ-nymi odsetkami.

77. Zasada „Deggendorf” została z czasem włączona do Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocypaństwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (76) oraz do niedawno wyda-nego rozporządzenia o wyłączeniu grupowym (77). Komisja zamierza uwzględniać powyższą zasadę wewszelkich zasadach i decyzjach dotyczących pomocy państwa.

78. Komisja popiera również inicjatywę Włoch, które zamierzają włączyć specjalny przepis dotyczącyzasady „Deggendorf” do ustawy „Legge Finanziaria 2007”, który zobowiąże beneficjentów nowychśrodków pomocy państwa do składania oświadczeń, że nie dysponują oni żadną pomocą państwa przy-znaną bezprawnie i niezgodną ze wspólnym rynkiem (78).

5. WNIOSKI

79. Zapewnienie wolnej i niezakłóconej konkurencji stanowi jeden z fundamentów Wspólnoty Europejskiej.Zasady pomocy państwa są częścią europejskiej polityki konkurencji i gwarantują utrzymanie jednako-wych warunków konkurencji we wszystkich sektorach europejskiego rynku wewnętrznego. Komisja ipaństwa członkowskie ponoszą wspólną odpowiedzialność za realizację tak istotnego zadania, jakimjest zapewnienie właściwego przestrzegania zasad pomocy państwa, a w szczególności wykonaniadecyzji o windykacji.

80. Wydając niniejsze zawiadomienie Komisja pragnie upowszechnić znajomość zasad polityki odzyski-wania pomocy ustanowionych przez sądy wspólnotowe oraz przybliżyć stosowaną przez siebie prak-tykę w celu realizacji tej polityki. Komisja zobowiązuje się, że będzie przestrzegać powyższych zasadoraz zachęca państwa członkowskie do konsultacji, jeśli napotkają one problemy w wykonywaniudecyzji o windykacji. Służby Komisji pozostają do dyspozycji państw członkowskich i są gotoweudzielić dalszych wskazówek i wsparcia.


(74) Sprawa T-244/93 oraz T-486/93, TWDDeggendorf przeciwko Komisji, [1995] Rec. II-2265, pkt 56.(75) Np. w przypadku programów niezgodnym z prawem i wspólnym rynkiem, w których Komisja nie zna kwoty pomocy ani

beneficjentów.(76) Dz.U. z 1.10.2004, C 244/2, pkt 23.(77) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 października 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu

w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (Dz.U. L 302 z dnia 1.11.2006 r., str. 29).(78) Legge 27 dicembre 2006, n. 296, art. 1223.

Rozdział 3.146

81. W zamian Komisja oczekuje, że państwa członkowskie będą postępowały zgodnie z zasadami politykiwindykacji pomocy państwa. Jedynie dzięki wspólnemu wysiłkowi Komisji i państw członkowskichmożna zagwarantować przestrzeganie zasad pomocy państwa oraz osiągnąć zamierzony cel, jakim jestzapewnienie niezakłóconej konkurencji na rynku wewnętrznym.


Rozdział 3.1 47

--- THIS TEXT IS NOT AVAILABLE IN POLISH ---

(Acts whose publication is obligatory)

COMMISSION REGULATION (EC) No 794/2004of 21 april 2004

implementing Council Regulation (EC) No 659/1999 laying down detailed rules for the applicationof Article 93 of the EC Treaty

THE COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES,

Having regard to the Treaty establishing the EuropeanCommunity,

Having regard to Council Regulation (EC) No 659/1999 of22 March 1999 laying down detailed rules for the application ofArticle 93 of the EC Treaty (1), and in particular Article 27 thereof,

After consulting the Advisory Committee on State Aid,

Whereas:

(1) In order to facilitate the preparation of State aid notifica-tions by Member States, and their assessment by the Com-mission, it is desirable to establish a compulsory notifica-tion form. That form should be as comprehensive aspossible.

(2) The standard notification form as well as the summaryinformation sheet and the supplementary informationsheets should cover all existing guidelines and frameworksin the state aid field. They should be subject to modifica-tion or replacement in accordance with the further devel-opment of those texts.

(3) Provision should be made for a simplified system of noti-fication for certain alterations to existing aid. Such simpli-fied arrangements should only be accepted if the Commis-sion has been regularly informed on the implementation ofthe existing aid concerned.

(4) In the interests of legal certainty it is appropriate to makeit clear that small increases of up to 20 % of the originalbudget of an aid scheme, in particular to take account ofthe effects of inflation, should not need to be notified tothe Commission as they are unlikely to affect the Commis-sion’s original assessment of the compatibility of thescheme, provided that the other conditions of the aidscheme remain unchanged.

(5) Article 21 of Regulation (EC) No 659/1999 requires Mem-ber States to submit annual reports to the Commission onall existing aid schemes or individual aid granted outsidean approved aid scheme in respect of which no specificreporting obligations have been imposed in a conditionaldecision.

(6) For the Commission to be able to discharge its responsi-bilities for the monitoring of aid, it needs to receive accu-rate information from Member States about the types andamounts of aid being granted by them under existing aidschemes. It is possible to simplify and improve the arrange-ments for the reporting of State aid to the Commissionwhich are currently described in the joint procedure forreporting and notification under the EC Treaty and underthe World Trade Organisation (WTO) Agreement set outin the Commission’s letter to Member States of2 August 1995. The part of that joint procedure relating toMember States reporting obligations for subsidy notifica-tions under Article 25 of the WTO Agreement on Subsi-dies and Countervailing measures and under Article XVI ofGATT 1994, adopted on 21 July 1995 is not covered bythis Regulation.

(7) The information required in the annual reports is intendedto enable the Commission to monitor overall aid levels andto form a general view of the effects of different types ofaid on competition. To this end, the Commission may alsorequest Member States to provide, on an ad hoc basis,additional data for selected topics. The choice of subjectmatter should be discussed in advance with Member States.

(8) The annual reporting exercise does not cover the informa-tion, which may be necessary in order to verify that par-ticular aid measures respect Community law. The Commis-sion should therefore retain the right to seek undertakingsfrom Member States, or to attach to decisions conditionsrequiring the provision of additional information.

(9) It should be specified that time-limits for the purposes ofRegulation (EC) No 659/1999 should be calculated inaccordance with Regulation (EEC, Euratom) No 1182/71of the Council of 3 June 1971 determining the rules appli-cable to periods, dates and time limits (2), as supplementedby the specific rules set out in this Regulation. In particu-lar, it is necessary to identify the events, which determinethe starting point for time-limits applicable in State aidprocedures. The rules set out in this Regulation shouldapply to pre-existing time-limits which will continue torun after the entry into force of this Regulation.

(1) OJ L 83, 27.3.1999, p. 1. Regulation as amended by the 2003 Act ofAccession. (2) OJ L 124, 8.6.1971, p. 1.

30.4.2004 EN Official Journal of the European Union L 140/1

Rozdział 3.248

CHAPTER IV

TIME-LIMITS

Article 8

Calculation of time-limits

1. Time-limits provided for in Regulation (EC) No 659/1999and in this Regulation or fixed by the Commission pursuant toArticle 88 of the Treaty shall be calculated in accordance withRegulation (EEC, Euratom) No 1182/71, and the specific rules setout in paragraphs 2 to 5 of this Article. In case of conflict, theprovisions of this regulation shall prevail.

2. Time limits shall be specified in months or in working days.

3. With regard to time-limits for action by the Commission,the receipt of the notification or subsequent correspondence inaccordance with Article 3(1) and Article 3(2) of this Regulationshall be the relevant event for the purpose of Article 3(1) of Regu-lation (EEC, Euratom) No 1182/71.

As far as notifications transmitted after 31 December 2005, andcorrespondence relating to them are concerned, the receipt of theelectronic notification or communication at the relevant addresspublished in the Official Journal of the European Union shall be therelevant event.

4. With regard to time-limits for action by Member States, thereceipt of the relevant notification or correspondence from theCommission in accordance with Art. 3(3) of this Regulation shallbe the relevant event for the purposes of Article 3(1) of Regula-tion (EEC, Euratom) No 1182/71.

5. With regard to the time-limit for the submission of com-ments following initiation of the formal investigation procedurereferred to in Art. 6(1) of Regulation (EC) No 659/1999 by thirdparties and those Member States which are not directly concernedby the procedure, the publication of the notice of initiation in theOfficial Journal of the European Union shall be the relevant event forthe purposes of Article 3(1) of Regulation (EEC, Euratom)No 1182/71.

6. Any request for the extension of a time-limit shall be dulysubstantiated, and shall be submitted in writing to the addressdesignated by the party fixing the time-limit at least two workingdays before expiry.

CHAPTER V

INTEREST RATE FOR THE RECOVERY OF UNLAWFUL AID

Article 9

Method for fixing the interest rate

1. Unless otherwise provided for in a specific decision theinterest rate to be used for recovering State aid granted in breachof Article 88(3) of the Treaty shall be an annual percentage ratefixed for each calendar year.

It shall be calculated on the basis of the average of the five-yearinter-bank swap rates for September, October and November ofthe previous year, plus 75 basis points. In duly justified cases, the

Commission may increase the rate by more than 75 basis pointsin respect of one or more Member States.

2. If the latest three-month average of the five-year inter-bankswap rates available, plus 75 basis points, differs by more than15 % from the State aid recovery interest rate in force, the Com-mission shall recalculate the latter.

The new rate shall apply from the first day of the month follow-ing the recalculation by the Commission. The Commission shallinform Member States by letter of the recalculation and the datefrom which it applies.

3. The interest rate shall be fixed for each Member State indi-vidually, or for two or more Member States together.

4. In the absence of reliable or equivalent data or in excep-tional circumstances the Commission may, in close co-operationwith the Member State(s) concerned, fix a State aid recovery inter-est rate, for one or more Member States, on the basis of a differ-ent method and on the basis of the information available to it.

Article 10

Publication

The Commission shall publish current and relevant historicalState aid recovery interest rates in the Official Journal of theEuropean Union and for information on the Internet.

Article 11

Method for applying interest

1. The interest rate to be applied shall be the rate applicable onthe date on which unlawful aid was first put at the disposal of thebeneficiary.

2. The interest rate shall be applied on a compound basis untilthe date of the recovery of the aid. The interest accruing in theprevious year shall be subject to interest in each subsequent year.

3. The interest rate referred to in paragraph 1 shall be appliedthroughout the whole period until the date of recovery. However,if more than five years have elapsed between the date on whichthe unlawful aid was first put at the disposal of the beneficiary andthe date of the recovery of the aid, the interest rate shall be recal-culated at five yearly intervals, taking as a basis the rate in force atthe time of recalculation.

L 140/4 EN Official Journal of the European Union 30.4.2004

Rozdział 3.2 49

I

(Akty przyjęte na mocy Traktatów WE/Euratom, których publikacja jest obowiązkowa)

ROZPORZĄDZENIA

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 271/2008

z dnia 30 stycznia 2008 r.

zmieniające rozporządzenie (WE) nr 794/2004 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE)nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowaniaart. 93 Traktatu WE (1), w szczególności jego art. 27,

po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Aby ułatwić i przyspieszyć składanie przez państwa człon-kowskie zgłoszeń pomocy państwa oraz ich ocenę przezKomisję, zaleca się powszechne korzystanie z już działają-cych systemów elektronicznych.

(2) Od dnia 1 stycznia 2006 r. państwa członkowskie mogądokonywać zgłoszeń dotyczących pomocy państwa takżedrogą elektroniczną. Internetowa aplikacja Interaktywnezgłoszenia dotyczące pomocy państwa (SANI) (2) jestw pełni operacyjna i przyczyniła się do usprawnienia pro-cedur. Dlatego też od dnia 1 lipca 2008 r. elektroniczneprzesyłanie zgłoszeń powinno stać się obowiązkowe dlawszystkich państw członkowskich.

(3) Od dnia 1 stycznia 2006 r. państwa członkowskie mająponadto przekazywać drogą elektroniczną wszelką kore-spondencję dotyczącą wspomnianych zgłoszeń. Systembezpiecznej poczty elektronicznej Infrastruktura kluczapublicznego (PKI) (3), poddany testom w Komisji, osiągnąłpełną operacyjność. Dlatego też od dnia 1 lipca 2008 r.państwa członkowskie powinny zostać zobowiązane doprzekazywania Komisji wszelkiej korespondencji związa-nej ze zgłoszeniem w ten właśnie sposób.

(4) W wyjątkowych przypadkach, za zgodą Komisji i danegopaństwa członkowskiego, możliwe powinno być korzys-tanie z innego kanału komunikacji niż internetowy formu-larz zgłoszeniowy czy system bezpiecznej pocztyelektronicznej.

(5) Państwa członkowskie powinny zostać wezwane dodobrowolnego przedłożenia oddzielnej wersji zgłoszenia,nieopatrzonej klauzulą poufności lub jakiejkolwiek kore-spondencji związanej ze zgłoszeniem, jeśli dokumenty tezawierają informacje poufne. Powinno to skrócić procedu-ry i ułatwić Komisji rozpatrywanie wniosków o udostęp-nienie dokumentacji. Państwo członkowskie powinnouzasadnić opatrzenie informacji klauzulą poufności. Prze-dłożenie oddzielnej nieopatrzonej klauzulą poufności wer-sji zgłoszenia lub wszelkiej korespondencji z nimzwiązanej nie narusza prawa Komisji do oceny poufnegocharakteru przekazanych informacji.(1) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione roz-

porządzeniem Rady (WE) nr 1791/2006 (Dz.U. L 363 z 20.12.2006,s. 1).

(2) Szczegółowe informacje dotyczące internetowej aplikacji są opubliko-wane w obwieszczeniu Komisji „Szczegóły uzgodnień na temat elek-tronicznego przesyłania zgłoszeń dotyczących pomocy państwa,w tym adresów, wraz z uzgodnieniami dotyczącymi ochrony tajnychinformacji” (Dz.U. C 237 z 27.9.2005, s. 3).

(3) Szczegółowe informacje są opublikowane w obwieszczeniu Komisji„Szczegóły uzgodnień na temat elektronicznego przesyłania zgłoszeńdotyczących pomocy państwa, w tym adresów, wraz z uzgodnienia-mi dotyczącymi ochrony tajnych informacji”.

25.3.2008 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 82/1

Rozdział 3.250

W przypadku braku takiej zgody wszelkie zgłoszenia i kore-spondencja z nimi związana, przekazane Komisji przez pań-stwo członkowskie w sposób inny niż określony w ust. 3, niezostają uznane za przedłożone Komisji.

5. W sytuacji gdy zgłoszenie lub korespondencja z nimzwiązana zawiera informacje poufne, dane państwo człon-kowskie wskazuje jednoznacznie, które informacje są pouf-ne oraz podaje powody uznania ich za poufne.

6. W każdym przypadku udzielenia pomocy beneficjen-towi końcowemu państwa członkowskie podają numer refe-rencyjny pomocy państwa przydzielony programowipomocy przez Komisję.

Ustęp 1 nie ma zastosowania w odniesieniu do pomocyudzielonej w ramach środków fiskalnych.”;

2) artykuł 8 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

„3. W odniesieniu do terminów przewidzianych na dzia-łanie Komisji otrzymanie zgłoszenia lub dalszej korespon-dencji, zgodnie z art. 3 ust. 1 i art. 3 ust. 3 niniejszegorozporządzenia, uważa się za wydarzenie właściwe dla celówart. 3 ust. 1 rozporządzenia (EWG, Euratom) nr 1182/71.

4. W odniesieniu do terminów przewidzianych na działa-nie państw członkowskich otrzymanie od Komisji właściwe-go zgłoszenia lub korespondencji zgodnie z art. 3 ust. 2niniejszego rozporządzenia uważa się za wydarzenie właści-we dla celów art. 3 ust. 1 rozporządzenia (EWG, Euratom)nr 1182/71.”;

3) artykuł 9 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 9

Sposób ustalania stopy procentowej

1. Jeśli nie przewidziano inaczej w odrębnej decyzji, sto-pą procentową stosowaną do celów zwrotu pomocy państwaprzyznanej z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu jest rocznastopa procentowa ustalana przez Komisję przed rozpoczę-ciem każdego roku kalendarzowego.

2. Stopa procentowa jest obliczana przez dodanie 100punktów bazowych do rocznej stopy procentowej na rynkupieniężnym. Jeżeli stopy te nie są dostępne, stosuje się trzy-miesięczną stopę procentową na rynku pieniężnym, a wprzypadku jej braku stosuje się stopy rentowności obligacjipaństwowych.

3. W przypadku braku wiarygodnych danych z rynku pie-niężnego lub danych na temat rentowności obligacji pań-stwowych lub danych równoważnych albo w wyjątkowychokolicznościach Komisja może, w ścisłej współpracy z zain-teresowanym państwem(-ami) członkowskim(-i), ustalić sto-pę zwrotu na podstawie innej metody i w oparciu o dostępneinformacje.

4. Stopa zwrotu jest korygowana raz w roku. Stopę ba-zową oblicza się w oparciu o roczną stopę procentową narynku pieniężnym zarejestrowaną we wrześniu, październi-ku i listopadzie danego roku. Obliczona w ten sposób stopaobowiązuje przez cały kolejny rok.

5. Ponadto, w celu uwzględnienia znacznych i nagłychzmian, aktualizację przeprowadza się za każdym razem, gdyśrednia stopa obliczona za trzy poprzednie miesiące odbiegao więcej niż 15 % od obowiązującej stopy. Nowa stopa za-cznie obowiązywać pierwszego dnia drugiego miesiąca pomiesiącach, z których dane wykorzystano dla potrzebobliczeń.”;

4) artykuł 11 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Stopę procentową, o której mowa w ust. 1, stosuje sięprzez cały okres do dnia zwrotu pomocy. Jeśli jednak oddnia, w którym pomoc przyznana bezprawnie znalazła siępo raz pierwszy w dyspozycji beneficjenta, do dnia zwrotupomocy upłynął więcej niż rok, stopę procentową wylicza sięponownie w rocznych przedziałach, biorąc za podstawę sto-pę obowiązującą w dniu jej ponownego wyliczenia.”;

5) załączniki zmienia się zgodnie z załącznikami do niniejsze-go rozporządzenia.

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia podniu jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich pań-stwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 stycznia 2008 r.

W imieniu KomisjiNeelie KROESCzłonek Komisji

25.3.2008 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 82/3

Rozdział 3.2 51

Rozdział 3.252

4. Postanowienia Traktatu dotyczące pomocy państwa

4.1. Art. 87 WE

4.2. Art. 88 WE

4.3. Art. 89 WE

53

Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

4.1 Artykuł 107 (dawny artykuł 87 TWE)

1. Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

2. Zgodna z rynkiem wewnętrznym jest:

a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów;

b) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi;

c) pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem. Pięć lat po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Rada, na wniosek Komisji, może przyjąć decyzję uchylającą niniejszą literę.

3. Za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana:

a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, jak również regionów, o których mowa w artykule 349, z uwzględnieniem ich sytuacji strukturalnej, gospodarczej i społecznej;

b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego; c) pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;

d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;

e) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc na wniosek Komisji.

Rozdział 454


1. Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi stale bada systemy pomocy istniejące w tych Państwach. Proponuje im ona stosowne środki konieczne ze względu na stopniowy rozwój lub funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

2. Jeśli Komisja stwierdzi, po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag, że pomoc przyznana przez Państwo lub przy użyciu zasobów państwowych nie jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu artykułu 107, lub że pomoc ta jest nadużywana, decyduje o zniesieniu lub zmianie tej pomocy przez dane Państwo w terminie, który ona określa.

Jeśli dane Państwo nie zastosuje się do tej decyzji w wyznaczonym terminie, Komisja lub każde inne zainteresowane Państwo może, na zasadzie odstępstwa od postanowień artykułów 258 i 259, wnieść sprawę bezpośrednio do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Na wniosek Państwa Członkowskiego Rada, stanowiąc jednomyślnie, może zdecydować, że pomoc, którą to Państwo przyznaje lub zamierza przyznać, jest uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, na zasadzie odstępstwa od postanowień artykułu 107 lub rozporządzeń przewidzianych w artykule 109, jeśli wyjątkowe okoliczności uzasadniają taką decyzję. Jeśli w odniesieniu do danej pomocy Komisja wszczęła procedurę przewidzianą w pierwszym akapicie niniejszego ustępu, wystąpienie zainteresowanego Państwa z wnioskiem skierowanym do Rady powoduje zawieszenie tej procedury do czasu zajęcia stanowiska przez Radę.

Jednakże jeśli Rada nie zajmie stanowiska w terminie trzech miesięcy od wystąpienia z wnioskiem, Komisja wydaje decyzję w sprawie.

3. Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. Jeśli uznaje ona, że plan nie jest zgodny z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu artykułu 107, wszczyna bezzwłocznie procedurę przewidzianą w ustępie 2. Dane Państwo Członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej.

4. Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące kategorii pomocy państwa, w odniesieniu do których Rada postanowiła, zgodnie z artykułem 109, że mogą one zostać zwolnione z procedury przewidzianej w ustępie 3 niniejszego artykułu.


Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, może wydać wszelkie właściwe rozporządzenia w celu zastosowania artykułów 107 i 108, a w szczególności może określić warunki stosowania artykułu 108 ustęp 3 i kategorie pomocy zwolnione z tej procedury.

Rozdział 4 55

Rozdział 456

5. Rozporządzenie proceduralne

5.1. Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE [art. 108 TFUE]

(Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1.)

57

31999R0659

27.3.1999DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICHL 83/1

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 659/1999z dnia 22 marca 1999 r.

ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,w szczególności jego art. 94,

uwzględniając wniosek Komisji (1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),


(1) Bez uszczerbku dla specjalnych zasad proceduralnych,ustanowionych w rozporządzeniach dla niektórych sekto-rów, niniejsze rozporządzenie powinno być stosowanew odniesieniu do pomocy we wszystkich sektorach; docelów stosowania art. 77 i 92 Traktatu Komisja, na pod-stawie art. 93 Traktatu, posiada szczególną kompetencjędecydowania o zgodności pomocy państwa ze wspólnymrynkiem w trakcie przeglądu istniejącej pomocy przypodejmowaniu decyzji w sprawie nowej lub zmienionejpomocy oraz przy podejmowaniu działań dotyczącychniezgodności z jej decyzjami lub z wymogiem dotyczącymzgłoszenia.

(2) Komisja, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedli-wości Wspólnot Europejskich opracowała i ustanowiłaspójną praktykę stosowania art. 93 Traktatu oraz ustano-wiła pewne zasady i przepisy proceduralne w szeregukomunikatów; właściwe jest, w celu zapewnienia efektyw-nych i skutecznych procedur zgodnie z art. 93 Traktatu,skodyfikowanie i wzmocnienie tej praktyki w drodze roz-porządzenia.

(3) Rozporządzenie proceduralne w sprawie stosowaniaart. 93 Traktatu zwiększy przejrzystość i pewność prawną.

(4) W celu zapewnienia pewności prawnej właściwe jest okreś-lenie okoliczności, w jakich pomoc ta zostanie uznana zapomoc istniejącą; urzeczywistnienie i umocnienie rynkuwewnętrznego jest procesem stopniowym, mającym odz-wierciedlenie w ciągłym rozwoju polityki pomocy pań-stwa; uwzględniając ten rozwój, niektóre środki, którew chwili wprowadzania w życie nie stanowiły pomocypaństwa, mogły od tamtej pory stać się pomocą państwa.

(5) Zgodnie z art. 93 ust. 3 Traktatu wszelkie plany przyzna-wania nowej pomocy mają być zgłaszane Komisji i niemogą zostać wprowadzone w życie przed zatwierdzeniemich przez Komisję.

(6) Zgodnie z art. 5 Traktatu Państwa Członkowskie są zobo-wiązane do współpracy z Komisją i do dostarczania jejwszelkich informacji koniecznych dla wykonywania przezKomisję jej zadań na mocy niniejszego rozporządzenia.

(7) Termin, w którym Komisja dokonuje zakończenia wstęp-nego badania zgłoszonej pomocy, powinien zostać okre-ślony jako dwa miesiące od otrzymania kompletnego zgło-szenia lub od otrzymania należycie uzasadnionegooświadczenia zainteresowanego Państwa Członkowskiego,że uznaje ono zgłoszenie za kompletne, ponieważ dodat-kowe informacje, o jakie zwróciła się Komisja, nie sądostępne lub już zostały dostarczone; do celów pewnościprawnej badanie to powinno zostać zakończone decyzją.

(8) We wszystkich przypadkach, gdy w wyniku wstępnegobadania Komisja nie może stwierdzić, czy pomoc jestzgodna ze wspólnym rynkiem, należy wszcząć formalnąprocedurę dochodzenia w celu umożliwienia Komisjizebrania wszystkich informacji, jakie są jej potrzebne dlaoceny zgodności pomocy oraz dla umożliwienia zaintere-sowanym stronom przedstawienia swoich uwag; prawazainteresowanych stron mogą być w najlepszy sposóbchronione w ramach formalnej procedury dochodzenia,przewidzianej w art. 93 ust. 2 Traktatu.

(1) Dz.U. C 116 z 16.4.1998, str. 13.(2) Opinia wydana dnia 14 stycznia 1999 r. (dotychczas niepublikowanaw Dzienniku Urzędowym).

(3) Dz.U. C 284 z 14.9.1998, str. 10.

08/t. 1 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 339

58

(9) Po uwzględnieniu uwag złożonych przez zainteresowanestrony Komisja powinna zakończyć badanie w drodzeostatecznej decyzji, jak tylko usunięte zostaną wątpliwo-ści; właściwe jest, w przypadku gdy badanie to nie zosta-nie zakończone po upływie 18 miesięcy od wszczęcia pro-cedury, by zainteresowane Państwo Członkowskie miałomożliwość wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji,którą Komisja powinna podjąć w ciągu dwóch miesięcy.

(10) W celu zapewnienia prawidłowego i skutecznego stosowa-nia zasad pomocy państwa Komisja powinna mieć możli-wość cofnięcia decyzji opartej na nieprawidłowych infor-macjach.

(11) W celu zapewnienia zgodności z art. 93 Traktatu, w szcze-gólności z obowiązkiem zgłoszenia oraz klauzulą zawie-szającą w art. 93 ust. 3, Komisja powinna zbadać wszyst-kie przypadki pomocy przyznanej bezprawnie; w interesieprzejrzystości i pewności prawnej ustanawia się procedurystosowane w takich przypadkach; w sytuacji gdy PaństwoCzłonkowskie nie zastosowało się do obowiązku zgłosze-nia lub klauzuli zawieszającej, Komisja nie będzie zwią-zana terminami.

(12) W przypadkach pomocy przyznanej bezprawnie Komisjapowinna posiadać prawo uzyskania wszystkich koniecz-nych informacji umożliwiających jej podjęcie decyzji orazbezzwłoczne przywrócenie, gdzie jest to właściwe, nieza-kłóconej konkurencji; dlatego też właściwe jest umożliwie-nie Komisji przyjęcia środków tymczasowych skierowa-nych do zainteresowanego Państwa Członkowskiego;środki tymczasowe mogą przyjąć formę nakazów informa-cji, nakazów zawieszenia i nakazów windykacji; Komisjapowinna mieć możliwość w razie niezastosowania się donakazu informacji podjęcia decyzji na podstawie dostęp-nych informacji oraz w razie niezastosowania się do naka-zów zawieszenia i windykacji skierowania sprawy bezpo-średnio do Trybunału Sprawiedliwości, zgodnie z art. 93ust. 2 akapit drugi Traktatu.

(13) W przypadkach pomocy przyznanej niezgodnie z pra-wem, która nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem, sku-teczna konkurencja powinna zostać przywrócona; w tymcelu konieczne jest, by pomoc ta, włączając odsetki, zostałabezzwłocznie odzyskana; właściwe jest, by windykacjatakiej pomocy została przeprowadzona zgodnie z proce-durami prawa krajowego; zastosowanie tych procedur niepowinno, przez uniemożliwienie bezzwłocznego i efek-tywnego wykonania decyzji Komisji, utrudniać przywróce-nia skutecznej konkurencji; dla osiągnięcia tego celu Pań-stwa Członkowskie powinny podjąć wszelkie konieczneśrodki zapewniające skuteczność decyzji Komisji.

(14) Do celów pewności prawnej właściwe jest przyjęciedziesięcioletniego okresu przedawnienia w odniesieniu do

pomocy przyznanej bezprawnie, po którego upływie niebędzie możliwe nakazanie windykacji.

(15) Pomoc świadczona niezgodnie z przeznaczeniem możemieć skutki w zakresie funkcjonowania rynku wewnętrz-nego podobne do skutków pomocy przyznanej bezpraw-nie i w związku z tym powinna być traktowana zgodnie zpodobnymi procedurami; w przeciwieństwie do pomocyprzyznanej bezprawnie pomoc, która mogła być świad-czona niezgodnie z przeznaczeniem, jest pomocą, którazostała wcześniej zatwierdzona przez Komisję; dlategoKomisja nie powinna być upoważniona do użycia nakazuwindykacji w odniesieniu do pomocy świadczonej nie-zgodnie z przeznaczeniem.

(16) Właściwe jest określenie wszystkich możliwości, w któ-rych strony trzecie muszą bronić swoich interesóww ramach procedur pomocy państwa.

(17) Zgodnie z art. 93 ust. 1 Traktatu Komisja jest zobowią-zana, we współpracy z Państwami Członkowskimi, doprowadzenia stałego przeglądu wszystkich istniejącychsystemów pomocy; w interesie przejrzystości i pewnościprawnej właściwe jest określenie zakresu współpracy namocy tegoż artykułu.

(18) W celu zapewnienia zgodności istniejących programówpomocowych ze wspólnym rynkiem oraz zgodnie z art. 93ust. 1 Traktatu Komisja powinna zaproponować właściweśrodki, gdy istniejący program pomocowy nie jest lubprzestaje być zgodny ze wspólnym rynkiem, oraz powinnawszcząć procedurę przewidzianą w art. 93 ust. 2 Traktatu,jeżeli zainteresowane Państwo Członkowskie odmawiawprowadzenia w życie proponowanych środków.

(19) W celu umożliwienia Komisji skutecznego monitorowaniazgodności z decyzjami Komisji oraz ułatwienia współpracypomiędzy Komisją a Państwami Członkowskim do celówstałego badania istniejących programów pomocowychw Państwach Członkowskich zgodnie z art. 93 ust. 1 Trak-tatu, konieczne jest wprowadzenie ogólnego obowiązkuskładania sprawozdań w odniesieniu do istniejących pro-gramów pomocowych.

(20) W przypadku gdy Komisja ma poważne wątpliwości co dotego, czy jej decyzje są stosowane, powinna mieć do dys-pozycji instrumenty dodatkowe umożliwiające jej pozy-skanie informacji koniecznych do sprawdzenia, czy jejdecyzje są stosowane; dla tego celu właściwym i użytecz-nym instrumentem są kontrole na miejscu, w szczegól-ności w przypadkach, gdy pomoc mogła być świadczonaniezgodnie z przeznaczeniem; dlatego Komisja musi posia-dać uprawnienia do przeprowadzania kontroli na miejscui musi pozyskać współpracę właściwych władz PaństwCzłonkowskich, gdy przedsiębiorstwo sprzeciwia się takiejkontroli.

340 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 08/t. 1

Rozdział 5 59

(21) W interesie przejrzystości i pewności prawnej właściwejest podawanie do publicznej wiadomości informacji odecyzjach Komisji, przy jednoczesnym przestrzeganiuzasady, że decyzje w sprawach dotyczących pomocy pań-stwa kierowane są do zainteresowanego Państwa Człon-kowskiego; dlatego właściwe jest publikowanie wszystkichdecyzji, które mogą mieć wpływ na interesy zainteresowa-nych stron, w całości lub w formie skróconej, lub udostęp-nienie kopii takich decyzji zainteresowanym stronom,jeżeli decyzje te nie zostały opublikowane lub jeżeli niezostały opublikowane w pełnym brzmieniu; Komisja przypodawaniu do publicznej wiadomości informacji o swo-ich decyzjach powinna przestrzegać zasad dotyczącychtajemnicy zawodowej zgodnie z art. 214 Traktatu.

(22) Komisja w ścisłej współpracy z Państwami Członkowskimipowinna mieć możliwość przyjęcia przepisów wykonaw-czych, ustanawiających szczegółowe zasady dotycząceprocedur na mocy niniejszego rozporządzenia; w celuzapewnienia współpracy między Komisją a właściwymiwładzami Państw Członkowskich właściwe jest stworzenieKomitetu Doradczego ds. Pomocy Państwa, z którymbędzie konsultować się Komisja przed przyjęciem przepi-sów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

DO celów niniejszego rozporządzenia:

a) „pomoc” oznacza każdy środek spełniający wszystkie kryteriaustanowione w art. 92 ust. 1 Traktatu;

b) „istniejąca pomoc” oznacza:

i) bez uszczerbku dla art. 144 i 172 Aktu PrzystąpieniaAustrii, Finlandii i Szwecji, każdą pomoc, jaka istniałaprzed wejściem w życie Traktatu w odpowiednich Pań-stwach Członkowskich, to znaczy programy pomocowei pomoc indywidualną, jakie zostały wprowadzonew życie przed i nadal stosowane po wejściu w życie Trak-tatu;

ii) pomoc dozwoloną, czyli takie programy pomocowei pomoc indywidualną, które zostały dozwolone przezKomisję lub przez Radę;

iii) pomoc uważaną za dozwoloną na podstawie art. 4 ust. 6niniejszego rozporządzenia lub przed przyjęciem niniej-szego rozporządzenia, ale zgodnie z niniejszą procedurą;

iv) pomoc uznaną za pomoc istniejącą na podstawie art. 15;

v) pomoc, jaka została uznana za pomoc istniejącą, ponie-waż można stwierdzić, że w czasie gdy została wprowa-dzona w życie, nie stanowiła pomocy, a w okresie później-szym stała się pomocą ze względu na rozwój wspólnegorynku bez wprowadzenia zmian przez Państwo Człon-kowskie. W przypadku gdy niektóre środki stają siępomocą po liberalizacji danego działania przez prawowspólnotowe, środków takich nie uznaje się za pomoc ist-niejącą po terminie przyjętym dla liberalizacji;

c) „nowa pomoc” oznacza każdą pomoc, czyli programy pomo-cowe i pomoc indywidualną, która nie jest pomocą istniejącą,włącznie ze zmianami istniejącej pomocy;

d) „program pomocowy” oznacza każde działanie, na któregopodstawie, bez dalszego wprowadzania w życie wymaganychśrodków, można dokonać wypłat pomocy indywidualnej narzecz przedsiębiorstw określonych w ustawie w sposóbogólny i abstrakcyjny oraz każde działanie, na którego pod-stawie pomoc, która nie jest związana z konkretnym projek-tem, może zostać przyznana jednemu lub kilku przedsiębior-stwom na czas nieokreślony i/lub w nieokreślonej kwocie;

e) „pomoc indywidualna” oznacza pomoc, która nie jest przy-znawana na podstawie programu pomocowego oraz podlega-jącą obowiązkowi zgłoszenia pomoc przyznawaną na podsta-wie programu pomocowego;

f) „pomoc przyznana bezprawnie” oznacza nową pomoc, wpro-wadzoną w życie z naruszeniem art. 93 ust. 3 Traktatu;

g) „pomoc świadczona niezgodnie z przeznaczeniem” oznaczapomoc, wykorzystaną przez beneficjenta z naruszeniemdecyzji podjętej na podstawie art. 4 ust. 3 lub art. 7 ust. 3 lub4 niniejszego rozporządzenia;

h) „zainteresowana strona” oznacza którekolwiek PaństwoCzłonkowskie oraz jakiekolwiek osoby, przedsiębiorstwa lubzwiązki przedsiębiorstw, na których interesy może miećwpływ przyznanie pomocy, w szczególności beneficjentówpomocy, konkurujące ze sobą przedsiębiorstwa lub stowarzy-szenia handlowe.

ROZDZIAŁ II

PROCEDURA DOTYCZĄCA POMOCY PODLEGAJĄCEJZGŁOSZENIU

Artykuł 2

Zgłoszenie nowej pomocy

1. Z zastrzeżeniem odmiennych przepisów rozporządzeń przy-jętych zgodnie z art. 94 Traktatu lub innych jego przepisów zain-teresowane Państwo Członkowskie zgłasza Komisji


Rozdział 560

w odpowiednim czasie wszelkie plany przyznania nowej pomo-cy. Komisja bezzwłocznie informuje zainteresowane PaństwoCzłonkowskie o otrzymaniu takiego zgłoszenia.

2. W zgłoszeniu zainteresowane Państwo Członkowskie przed-stawia wszystkie informacje konieczne dla umożliwienia Komisjipodjęcia decyzji zgodnie z art. 4 i 7 (zwanym dalej „zgłoszeniemkompletnym”).

Artykuł 3

Klauzula zawieszająca

Pomoc podlegająca obowiązkowi zgłoszenia zgodnie z art. 2ust. 1 nie zostaje zrealizowana do czasu podjęcia przez Komisjędecyzji zezwalającej na taką pomoc lub do czasu uznania takiejdecyzji Komisji za podjętą.

Artykuł 4

Wstępne badanie zgłoszenia i decyzje Komisji

1. Komisja bada zgłoszenie bezzwłocznie po jego otrzymaniu. Zzastrzeżeniem art. 8 Komisja podejmuje decyzję zgodnie z ust. 2,3 lub 4.

2. W przypadku gdy Komisja po przeprowadzeniu badaniawstępnego stwierdza, że środek będący przedmiotem zgłoszenianie stanowi pomocy, ustalenie to zostaje stwierdzone w formiedecyzji.

3. W przypadku gdy Komisja po przeprowadzeniu badaniawstępnego stwierdza, że nie ma żadnych wątpliwości co do zgod-ności środka będącego przedmiotem zgłoszenia ze wspólnymrynkiem, w stopniu, w jakim mieści się on w zakresie art. 92ust. 1 Traktatu, Komisja podejmuje decyzję, że środek jest zgodnyze wspólnym rynkiem (zwaną dalej „decyzją o niewnoszeniuzastrzeżeń”). W decyzji określone zostaje, który z przewidzianychTraktatem wyjątków zastosowano.

4. W przypadku gdy po przeprowadzeniu wstępnego badaniaKomisja stwierdza, że zaistniały wątpliwości co do zgodnościśrodka będącego przedmiotem zgłoszenia ze wspólnym rynkiem,Komisja podejmuje decyzję o wszczęciu postępowania zgodnie zart. 93 ust. 2 Traktatu (zwaną dalej „decyzją o wszczęciu formal-nej procedury dochodzenia”).

5. Decyzje określone w ust. 2, 3 i 4 podejmowane są w terminiedwóch miesięcy. Okres ten rozpoczyna się następnego dnia pootrzymaniu kompletnego zgłoszenia. Zgłoszenie zostaje uznaneza kompletne, jeżeli w terminie dwóch miesięcy od jego otrzy-mania lub od otrzymania wszelkich dodatkowych informacji, ojakie się zwrócono, Komisja nie zażąda żadnych dalszych infor-macji. Okres ten może zostać przedłużony za zgodą zarówno

Komisji, jak i zainteresowanego Państwa Członkowskiego. Wprzypadku gdy jest to właściwe, Komisja może ustalić krótsze ter-miny.

6. W przypadku gdy Komisja nie podejmuje decyzji zgodnie zust. 2, 3 lub 4 w terminie ustanowionym w ust. 5, pomoc uznajesię za dozwoloną przez Komisję. Zainteresowane Państwo Człon-kowskie może wówczas wprowadzić te środki po uprzednimzgłoszeniu Komisji, chyba że Komisja podejmie decyzję na mocyniniejszego artykułu w terminie 15 dni roboczych od otrzymaniazgłoszenia.

Artykuł 5

Wniosek o udzielenie informacji

1. W przypadku gdy Komisja uznaje, że informacje dostarczoneprzez zainteresowane Państwo Członkowskie w odniesieniu dośrodka będącego przedmiotem zgłoszenia na podstawie art. 2 niesą kompletne, może wystąpić z wnioskiem o udzielenie wszelkichkoniecznych informacji dodatkowych. W przypadku gdy Pań-stwo Członkowskie udzieli odpowiedzi na taki wniosek, Komisjainformuje Państwo Członkowskie o otrzymaniu odpowiedzi.

2. W przypadku gdy zainteresowane Państwo Członkowskie niedostarczy informacji, o które wystąpiono z wnioskiem w termi-nie wyznaczonym przez Komisję, lub dostarczy informacje nie-kompletne, Komisja wysyła ponaglenie, przewidujące właściwydodatkowy termin, w którym informacje mają być dostarczone.

3. Zgłoszenie uważa się za wycofane, jeżeli informacje, o którewystąpiono z wnioskiem, nie zostaną dostarczone w wyznaczo-nym terminie, chyba że przed upływem tego terminu został onalbo przedłużony za zgodą zarówno Komisji, jak i zainteresowa-nego Państwa Członkowskiego, albo jeśli zainteresowane Pań-stwo Członkowskie w należycie uzasadnionym oświadczeniupoinformuje Komisję, że uważa zgłoszenie za kompletne, ponie-waż, dodatkowe informacje, o które wystąpiono z wnioskiem, niesą dostępne lub zostały już dostarczone. W takim przypadku ter-min określony w art. 4 ust. 5 rozpoczyna się od następnego dniapo otrzymaniu oświadczenia. Jeżeli zgłoszenie uznaje się za wyco-fane, Komisja informuje o tym Państwo Członkowskie.

Artykuł 6

Formalna procedura dochodzenia

1. Decyzja o wszczęciu formalnej procedury dochodzeniazawiera podsumowanie odpowiednich kwestii faktycznychi prawnych, wstępną ocenę Komisji odnośnie do charakterupomocowego proponowanego środka i określa wątpliwości co dojego zgodności ze wspólnym rynkiem. Decyzja wzywa zaintere-sowane Państwo Członkowskie i inne zainteresowane strony doprzedstawienia uwag w wyznaczonym terminie, który zwykle nieprzekracza jednego miesiąca. W należycie uzasadnionych przy-padkach Komisja może przedłużyć wyznaczony termin.


Rozdział 5 61

2. Otrzymane uwagi przedstawiane są zainteresowanemu Pań-stwu Członkowskiemu. Jeżeli zainteresowana strona wystąpi zwnioskiem, ze względu na potencjalną szkodę, jej tożsamość niezostaje ujawniona zainteresowanemu Państwu Członkowskiemu.Zainteresowane Państwo Członkowskie może odpowiedzieć naprzedstawione uwagi w wyznaczonym terminie, który zwykle nieprzekracza jednego miesiąca. W należycie uzasadnionych przy-padkach Komisja może przedłużyć wyznaczony termin.

Artykuł 7

Decyzje Komisji o zakończeniu formalnej procedurydochodzenia

1. Z zastrzeżeniem art. 8 formalna procedura dochodzeniazostaje zakończona w formie decyzji zgodnie z ust. 2–5 niniej-szego artykułu.

2. W przypadku gdy Komisja stwierdza, gdzie jest to właściwe,po dokonaniu przez zainteresowane Państwo Członkowskiezmiany, że środek będący przedmiotem zgłoszenia nie stanowipomocy, ustalenie to zostaje stwierdzone w formie decyzji.

3. W przypadku gdy Komisja stwierdza, gdzie jest to właściwe,po dokonaniu przez zainteresowane Państwo Członkowskiezmiany, że wątpliwości co do zgodności środka będącego przed-miotem zgłoszenia ze wspólnym rynkiem zostały usunięte,stwierdza w drodze decyzji, że pomoc jest zgodna ze wspólnymrynkiem (zwaną dalej „decyzją pozytywną”). W decyzji określonezostaje, który z przewidzianych Traktatem wyjątków zastoso-wano.

4. Komisja może do decyzji pozytywnej załączyć warunki, najakich dana pomoc może zostać uznana za zgodną ze wspólnymrynkiem, i może ustanowić obowiązki, umożliwiające monitoro-wanie zgodności z decyzją (zwaną dalej „decyzją warunkową”).

5. W przypadku gdy Komisja stwierdza, że pomoc będąca przed-miotem zgłoszenia nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem, stwier-dza w drodze decyzji (zwanej dalej „decyzją negatywną”), żepomoc nie zostanie wprowadzona w życie.

6. Decyzje podjęte zgodnie z ust. 2, 3, 4 i 5 podejmowane są bez-zwłocznie po usunięciu wątpliwości, określonych w art. 4 ust. 4.Komisja podejmuje zależnie od możliwości wysiłki w celu pod-jęcia decyzji w terminie 18 miesięcy od wszczęcia procedury. Ter-min ten może zostać przedłużony na podstawie porozumieniamiędzy Komisją a zainteresowanym Państwem Członkowskim.

7. Po wygaśnięciu terminu określonego w ust. 6 i jeżeli zaintere-sowane Państwo Członkowskie wystąpi z wnioskiem, Komisjaw terminie dwóch miesięcy podejmuje decyzję na podstawiedostępnych jej informacji. Jeżeli jest to właściwe, w przypadku

gdy dostarczone informacje nie są wystarczające do ustaleniazgodności, Komisja podejmuje decyzję negatywną.

Artykuł 8

Wycofanie zgłoszenia

1. Zainteresowane Państwo Członkowskie może wycofać zgło-szenie w rozumieniu art. 2 w pożądanym czasie, zanim Komisjapodejmie decyzję na podstawie art. 4 lub 7.

2. W przypadku gdy Komisja wszczęła formalną procedurędochodzenia, Komisja zamyka tę procedurę.

Artykuł 9

Cofnięcie decyzji

Komisja może cofnąć decyzję podjętą zgodnie z art. 4 ust. 2 lub3, lub art. 7 ust. 2, 3, 4 po udzieleniu zainteresowanemu PaństwuCzłonkowskiemu możliwości przedłożenia uwag, gdy decyzjazostała podjęta na podstawie nieprawidłowych informacjiudzielonych w toku procedury, które były czynnikiemdecydującym dla tej decyzji. Przed cofnięciem decyzji i podjęciemnowej decyzji Komisja wszczyna formalną procedurędochodzenia zgodnie z art. 4 ust. 4. Artykuły 6, 7 i 10, 11 ust. 1,art. 13, 14 i 15 stosuje się mutatis mutandis.

ROZDZIAŁ III

PROCEDURA DOTYCZĄCA POMOCY PRZYZNANEJBEZPRAWNIE

Artykuł 10

Badanie, wniosek o udzielenie informacji oraz nakazudzielenia informacji

1. W przypadku gdy Komisja posiada informacje pochodzące zniezależnego źródła, dotyczące domniemanej pomocy przyzna-nej bezprawnie, bada informacje bezzwłocznie.

2. W przypadku gdy to konieczne, Komisja występuje do zainte-resowanego Państwa Członkowskiego z wnioskiem o udzielenieinformacji. W art. 2 ust. 2 i art. 5 ust. 1 i 2 stosuje się mutatismutandis.

3. W przypadku gdy pomimo ponaglenia wystosowanego zgod-nie z art. 5 ust. 2 zainteresowane Państwo Członkowskie niedostarcza wnioskowanych informacji w terminie wyznaczonymprzez Komisję lub jeżeli dostarcza informacje niekompletne,Komisja może w formie decyzji wymagać dostarczenia informa-cji (zwanej dalej „nakazem udzielenia informacji”). Decyzjaokreśla, jakie informacje są wymagane, i wyznacza stosowny ter-min, w jakim informacje te mają zostać dostarczone.


62

Artykuł 11

Nakaz zawieszenia lub tymczasowej windykacji pomocy

1. Komisja może, po umożliwieniu zainteresowanemu PaństwuCzłonkowskiemu przedstawienia uwag, podjąć decyzję, nakazu-jącą Państwu Członkowskiemu zawieszenie wszelkiej pomocyprzyznanej bezprawnie do momentu podjęcia przez Komisjędecyzji w sprawie zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem(zwaną dalej „nakazem zawieszenia”).

2. Komisja może, po umożliwieniu zainteresowanemu PaństwuCzłonkowskiemu złożenia uwag, podjąć decyzję nakazującą Pań-stwu Członkowskiemu tymczasową windykację jakiejkolwiekpomocy przyznanej bezprawnie do momentu podjęcia przezKomisję decyzji o zgodności takiej pomocy ze wspólnym ryn-kiem (zwaną dalej „nakazem windykacji”), jeżeli zostaną speł-nione następujące kryteria:

— zgodnie z przyjętą praktyką nie ma wątpliwości co do cha-rakteru pomocowego danego środka

oraz

— wymagane jest pilne działanie,

oraz

— istnieje poważne ryzyko wyrządzenia konkurentowi poważ-nej i nieodwracalnej szkody.

Windykacja zostaje przeprowadzona zgodnie z procedurą okre-śloną w art. 14 ust. 2 i 3. Po skutecznym zwrocie pomocy Komi-sja podejmuje decyzję w terminie stosowanym dla pomocy będą-cej przedmiotem zgłoszenia.

Komisja może upoważnić Państwo Członkowskie do powiązaniazwrotu pomocy z wypłatą pomocy na podtrzymanie działalnościdla zainteresowanej firmy.

Postanowienia niniejszego ustępu mają zastosowanie jedyniew odniesieniu do pomocy przyznanej bezprawnie, wprowadzo-nej w życie po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 12

Niezastosowanie się do nakazu

Jeżeli Państwo Członkowskie nie zastosuje się do nakazuzawieszenia lub nakazu windykacji, Komisja jest uprawniona,badając istotę sprawy na podstawie dostępnych informacji, doprzekazania sprawy bezpośrednio Trybunałowi SprawiedliwościWspólnot Europejskich oraz do złożenia wniosku o przyjęciedeklaracji, że niezastosowanie się stanowi naruszenie przepisówTraktatu.

Artykuł 13

Decyzje Komisji

1. Badanie pomocy, która mogła zostać przyznana bezprawnie,skutkuje decyzją na podstawie art. 4 ust. 2, 3 lub 4. W przypadku

decyzji o wszczęciu formalnej procedury dochodzenia postępo-wanie zostaje zakończone w drodze decyzji, podjętej zgodnie zart. 7. Jeżeli Państwo Członkowskie nie zastosuje się do nakazuudzielenia informacji, decyzja zostaje podjęta na podstawiedostępnych informacji.

2. W sprawach dotyczących możliwej pomocy przyznanej bez-prawnie i z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2 Komisja nie jest związanaterminem określonym w art. 4 ust. 5, art. 7 ust. 6 i 7.

3. Artykuł 9 stosuje się mutatis mutandis.

Artykuł 14

Windykacja pomocy

1. W przypadku gdy podjęte zostały decyzje negatywne w spra-wach pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja podejmuje decy-zję, że zainteresowane Państwo Członkowskie podejmie wszelkiekonieczne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta(zwaną dalej „decyzją o windykacji”). Komisja nie wymaga win-dykacji pomocy, jeżeli byłoby to sprzeczne z ogólną zasadą prawawspólnotowego.

2. Pomoc podlegająca windykacji na podstawie decyzji o windy-kacji obejmuje odsetki naliczone według właściwej stopy ustalo-nej przez Komisję. Odsetki są płatne od dnia, w którym pomocprzyznana bezprawnie została udostępniona beneficjentowi dodaty jej windykacji.

3. Bez uszczerbku dla jakiegokolwiek orzeczenia TrybunałuSprawiedliwości Wspólnot Europejskich wydanego zgodnie zart. 185 Traktatu, windykacja zostaje przeprowadzona bez-zwłocznie i zgodnie z procedurami przewidzianymi w prawiekrajowym zainteresowanego Państwa Członkowskiego, podwarunkiem że przewidują one bezzwłoczne i skuteczne wykona-nie decyzji Komisji. W tym celu oraz w wypadku postępowaniaprzed sądami krajowymi, zainteresowane Państwa Członkowskiepodejmują wszelkie konieczne kroki, jakie dostępne są w ichodpowiednich systemach prawnych, włącznie ze środkamitymczasowymi, bez uszczerbku dla prawa wspólnotowego.

Artykuł 15

Okres przedawnienia

1. Kompetencje Komisji w zakresie windykacji pomocy podle-gają dziesięcioletniemu okresowi przedawnienia.

2. Okres przedawnienia rozpoczyna bieg w dniu, w którym bez-prawnie przyznano pomoc beneficjentowi albo w charakterzepomocy indywidualnej, albo w ramach programu pomocowego.


63

Jakiekolwiek działanie, podejmowane przez Komisję lub przezPaństwo Członkowskie, działające na wniosek Komisji w odnie-sieniu do pomocy przyznanej bezprawnie powoduje przerwanieokresu przedawnienia. Każde przerwanie powoduje, że okresprzedawnienia zaczyna biec od początku. Okres przedawnieniazostaje zawieszony, dopóki decyzja Komisji jest przedmiotempostępowania toczącego się przed Trybunałem SprawiedliwościWspólnot Europejskich.

3. Jakąkolwiek pomoc, w odniesieniu do której upłynął okresprzedawnienia, uznaje się za pomoc istniejącą.

ROZDZIAŁ IV

PROCEDURA DOTYCZĄCA POMOCY ŚWIADCZONEJNIEZGODNIE Z PRZEZNACZENIEM

Artykuł 16

Pomoc świadczona niezgodnie z przeznaczeniem

Z zastrzeżeniem art. 23 Komisja może w przypadkach pomocyświadczonej niezgodnie z przeznaczeniem wszcząć formalnąprocedurę dochodzenia zgodnie z art. 4 ust. 4. Artykuły 6, 7, 9i 10, 11 ust. 1, art. 12, 13, 14 i 15 stosuje się mutatis mutandis.

ROZDZIAŁ V

PROCEDURA DOTYCZĄCA ISTNIEJĄCYCH PROGRAMÓWPOMOCOWYCH

Artykuł 17

Współpraca na podstawie art. 93 ust. 1 Traktatu

1. Komisja otrzymuje od zainteresowanego Państwa Członkow-skiego wszelkie konieczne informacje do przeprowadzenia prze-glądu, we współpracy z Państwem Członkowskim, istniejącychprogramów pomocowych na podstawie art. 93 ust. 1 Traktatu.

2. W przypadku gdy Komisja uważa, że istniejący programpomocowy nie jest lub przestaje być zgodny ze wspólnym ryn-kiem, informuje zainteresowane Państwo Członkowskie o opiniiwstępnej i umożliwia zainteresowanemu Państwu Członkow-skiemu przedstawienie uwag w terminie jednego miesiąca. Wnależycie uzasadnionych przypadkach Komisja może ten terminprzedłużyć.

Artykuł 18

Propozycja właściwych środków

W przypadku gdy w świetle informacji przedłożonych przez Pań-stwo Członkowskie na podstawie art. 17 Komisja stwierdza, żeistniejący program pomocowy nie jest lub przestaje być zgodnyze wspólnym rynkiem, Komisja wydaje skierowane do zaintere-sowanego Państwa Członkowskiego zalecenie zawierające

propozycję właściwych środków. Zalecenie może w szczegól-ności zawierać propozycję:

a) rzeczowej zmiany programu pomocowego

lub

b) wprowadzenia wymogów proceduralnych;

lub

c) wycofania programu pomocowego.

Artykuł 19

Skutki prawne propozycji właściwych środków

1. W przypadku gdy zainteresowane Państwo Członkowskiepodejmuje proponowane środki i informuje o tym Komisję,Komisja stwierdza to ustalenie i informuje o tym Państwo Człon-kowskie. Państwo Członkowskie staje się związane zgodą nawprowadzenie w życie właściwych środków.

2. W przypadku gdy zainteresowane Państwo Członkowskie nieprzyjmuje proponowanych środków, a Komisja, po uwzględnie-niu argumentów zainteresowanego Państwa Członkowskiegonadal uważa, że środki te są konieczne, wszczyna postępowaniena podstawie art. 4 ust. 4. Artykuły 6, 7 i 9 stosuje się mutatismutandis.

ROZDZIAŁ VI

STRONY ZAINTERESOWANE

Artykuł 20

Prawa stron zainteresowanych

1. Każda zainteresowana strona może złożyć uwagi na podsta-wie art. 6 po decyzji Komisji o wszczęciu formalnej procedurydochodzenia. Do każdej z zainteresowanych stron, która złożyłatakie uwagi oraz do każdego beneficjenta pomocy indywidualnejzostaje wysłana kopia decyzji, podjętej przez Komisję na podsta-wie art. 7.

2. Każda z zainteresowanych stron może powiadomić Komisję ojakiejkolwiek domniemanej pomocy przyznanej bezprawnie orazo jakiejkolwiek domniemanej pomocy świadczonej niezgodnie zprzeznaczeniem. W przypadku gdy Komisja uważa, że na pod-stawie znajdujących się w jej posiadaniu informacji istnieją nie-wystarczające podstawy do przyjęcia opinii w sprawie, informujeo tym zainteresowaną stronę. W przypadku gdy Komisja podej-muje decyzję w sprawie dotyczącej przedmiotu dostarczonejinformacji, przesyła kopię tej decyzji zainteresowanej stronie.

3. Na wniosek każda z zainteresowanych stron otrzymuje kopięjakiejkolwiek decyzji podjętej na podstawie art. 4 i 7, 10 ust. 3i art. 11.


64

ROZDZIAŁ VII

MONITOROWANIE

Artykuł 21

Sprawozdania roczne

1. Państwa Członkowskie składają Komisji sprawozdania rocznew sprawie wszystkich istniejących programów pomocowych,w odniesieniu do których nie nałożono żadnych szczegółowychobowiązków sprawozdawczych w decyzji warunkowej podjętejzgodnie z art. 7 ust. 4.

2. W przypadku gdy mimo ponaglenia zainteresowane PaństwoCzłonkowskie nie złoży sprawozdania rocznego, Komisja możepostępować zgodnie z art. 18 w odniesieniu do danego programupomocowego.

Artykuł 22

Kontrole na miejscu

1. W przypadku gdy Komisja ma poważne wątpliwości, czydecyzje o niewnoszeniu sprzeciwu, decyzje pozytywne lub decy-zje warunkowe w odniesieniu do pomocy indywidualnej są rea-lizowane, zainteresowane Państwo Członkowskie po uzyskaniumożliwości przedstawienia uwag zezwala Komisji na przeprowa-dzenie kontroli na miejscu.

2. Urzędnicy upoważnieni przez Komisję uprawnieni są, w celuweryfikacji zgodności z decyzją, do:

a) wejścia na teren wszelkich obiektów oraz nieruchomościdanego przedsiębiorstwa;

b) zwracania się o ustne wyjaśnienia na miejscu;

c) badania ksiąg i innych dokumentów handlowych oraz wyko-nywania lub żądania kopii.

Komisja może być wspierana w razie konieczności przez nieza-leżnych biegłych.

3. Komisja informuje zainteresowane Państwo Członkowskiew stosownym czasie i na piśmie o kontroli na miejscu orazdanych osobowych upoważnionych urzędników i biegłych. JeżeliPaństwo Członkowskie posiada należycie uzasadnione zastrzeże-nia co do wyboru biegłych dokonanego przez Komisję, bieglizostają wyznaczeni na podstawie porozumienia z PaństwemCzłonkowskim. Urzędnicy Komisji oraz biegli upoważnieni doprzeprowadzania kontroli na miejscu przedstawiają upoważnie-nie na piśmie, określające przedmiot i cel wizyty.

4. Urzędnicy upoważnieni przez Państwo Członkowskie, na któ-rego terytorium odbędzie się kontrola mogą być obecni podczaskontroli.

5. Komisja dostarcza Państwu Członkowskiemu kopie wszelkichsprawozdań, opracowanych w wyniku kontroli.

6. W przypadku gdy przedsiębiorstwo sprzeciwia się przeprowa-dzeniu kontroli, nakazanej decyzją Komisji na mocy niniejszegoartykułu, zainteresowane Państwo Członkowskie zapewniakonieczną pomoc urzędnikom i biegłym, upoważnionym przezKomisję, w celu umożliwienia im przeprowadzenia kontroli. Wtym celu Państwa Członkowskie, po konsultacji z Komisją, podej-mują konieczne środki w ciągu osiemnastu miesięcy po wejściuw życie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 23

Niezastosowanie się do decyzji i orzeczeń

1. Jeżeli zainteresowane Państwo Członkowskie nie zastosuje siędo decyzji warunkowej lub negatywnej, w szczególności w przy-padkach określonych w art. 14, Komisja może przekazać sprawębezpośrednio Trybunałowi Sprawiedliwości Wspólnot Europej-skich zgodnie z art. 93 ust. 2 Traktatu.

2. Jeżeli Komisja uważa, że zainteresowane Państwo Członkow-skie nie zastosowało się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwo-ści Wspólnot Europejskich, Komisja może wnieść sprawę zgod-nie z art. 171 Traktatu.

ROZDZIAŁ VIII

PRZEPISY WSPÓLNE

Artykuł 24

Tajemnica zawodowa

Komisja i Państwa Członkowskie, ich urzędnicy i inni pracownicy,włącznie z niezależnymi biegłymi wyznaczonymi przez Komisję,nie mogą ujawniać informacji, w których posiadanie weszliw wyniku zastosowania niniejszego rozporządzenia i które sąobjęte obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej.

Artykuł 25

Adresat decyzji

Decyzje podjęte na podstawie przepisów rozdziałów II, III, IV, Vi VII skierowane są do zainteresowanych Państw Członkowskich.Komisja zawiadamia o nich zainteresowane PaństwoCzłonkowskie bezzwłocznie i umożliwia temu ostatniemuwskazanie Komisji, które informacje uważa za objęteobowiązkiem tajemnicy zawodowej.


65

Artykuł 26

Publikacja decyzji

1. Komisja opublikuje w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europej-skich skrócone zawiadomienie o decyzjach, jakie podejmuje napodstawie art. 4 ust. 2 i 3 oraz art. 18 wraz z art. 19 ust. 1. Skró-cone zawiadomienie zawiera oświadczenie, że kopia decyzji jestdostępna w oryginalnej wersji lub wersjach językowych.

2. Komisja opublikuje w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europej-skich decyzje, jakie podejmuje na podstawie art. 4 ust. 4 w ich ory-ginalnej wersji językowej. W Dzienniku Urzędowym publikowa-nym w językach innych niż oryginalna wersja językowa,oryginalnej wersji językowej towarzyszyć będzie merytorycznyskrót w języku tego Dziennika Urzędowego.

3. Komisja opublikuje w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europej-skich decyzje, jakie podejmuje na podstawie art. 7.

4. W przypadkach, gdy stosuje się art. 4 ust. 6 lub art. 8 ust. 2,krótkie zawiadomienie opublikowane zostaje w Dzienniku Urzę-dowym Wspólnot Europejskich.

5. Rada, stanowiąc jednomyślnie, może podjąć decyzję o opubli-kowaniu decyzji podjętych na podstawie art. 93 ust. 2 akapittrzeci Traktatu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Artykuł 27

Przepisy wykonawcze

Komisja, działając zgodnie z procedurą określoną w art. 29,uprawniona jest do przyjęcia przepisów wykonawczychdotyczących formy, treści i innych szczegółów zgłoszeń, formy,treści i innych szczegółów sprawozdań rocznych, szczegółówdotyczących terminów oraz biegu tych terminów, jak równieżstopy procentowej, o której mowa w art. 14 ust. 2.

Artykuł 28

Komitet Doradczy ds. Pomocy Państwa

Tworzy się Komitet Doradczy ds. Pomocy Państwa (zwany dalej„Komitetem”). Komitet składa się z przedstawicieli PaństwCzłonkowskich, a przewodniczy mu przedstawiciel Komisji.

Artykuł 29

Konsultacje z Komitetem

1. Komisja konsultuje się z Komitetem przed przyjęciem jakie-gokolwiek przepisu wykonawczego zgodnie z art. 27.

2. Konsultacje z Komitetem odbywają się w czasie spotkań, zwo-łanych przez Komisję. Projekty i dokumenty do rozpatrzeniazałączone zostają do zgłoszenia. Spotkanie odbywa się nie wcześ-niej niż dwa miesiące po wysłaniu zgłoszenia. Okres ten możezostać skrócony w nagłym przypadku.

3. Przedstawiciel Komisji składa Komitetowi projekt środków,które należy podjąć. Komitet wyraża opinię w sprawie projektu,którego termin może ustanowić przewodniczący w zależności odpilności sprawy, w razie konieczności przez przeprowadzeniegłosowania.

4. Opinia zostaje zaprotokołowana; dodatkowo każde PaństwoCzłonkowskie ma prawo żądać, by jego stanowisko zostałouwzględnione w protokole. Komitet może zalecić opublikowanieswojej opinii w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

5. Komisja bierze pod uwagę w możliwie największym stopniuopinię przedstawioną przez Komitet. Komisja informuje Komiteto sposobie, w jaki jego opinia została wzięta pod uwagę.

Artykuł 30

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia pojego opublikowaniu wDzienniku UrzędowymWspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkichPaństwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22 marca 1999 r.

W imieniu Rady

G. VERHEUGEN

Przewodniczący


66

6. Rozporządzenia Komisji (wyłączenia grupowe i pomoc de minimis)

6.1. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu [art. 107 i 108 TFUE] (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych)

(Dz.U. L 214 z 9.8.2008, s. 3.)

6.2. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu [art. 107 i 108 TFUE] do pomocy de minimis

(Dz.U. L 379 z 28.12.2006. )

67


z dnia 6 sierpnia 2008 r.

uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)



uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatuustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategoriihoryzontalnej pomocy państwa (1), w szczególności jego art. 1ust. 1 lit. a) i b),

po opublikowaniu projektu niniejszego rozporządzenia (2),



(1) Rozporządzenie (WE) nr 994/98 upoważnia Komisję douznania, zgodnie z art. 87 Traktatu, że w określonychwarunkach pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw(„MŚP”), pomoc na działalność badawczo-rozwojową,pomoc na ochronę środowiska, pomoc szkoleniowai na zatrudnienie oraz pomoc zgodna z zatwierdzonąprzez Komisję dla każdego państwa członkowskiegomapą pomocy regionalnej jest zgodna ze wspólnymrynkiem i nie podlega wymogowi zgłoszenia na mocyart. 88 ust. 3 Traktatu.

(2) Komisja stosowała art. 87 i 88 Traktatu w licznych decyzjach i zdobyła wystarczające doświadczenie pozwalającejej określić ogólne kryteria zgodności pomocy państwaze wspólnym rynkiem w odniesieniu do pomocy dlaMŚP przyznawanej w formie pomocy inwestycyjnej naobszarach objętych pomocą i poza nimi, w formieprogramów z wykorzystaniem kapitału podwyższonegoryzyka oraz pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną, szczególnie w kontekście wykonaniarozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa

dla małych i średnich przedsiębiorstw (3), orazw odniesieniu do rozszerzenia zakresu tego rozporządzenia w celu włączenia pomocy dla badań i rozwoju,wykonania rozporządzenia Komisji (WE) nr 364/2004z dnia 25 lutego 2004 r. zmieniającego rozporządzenie(WE) nr 70/2001 (4), wprowadzenia w życie komunikatuKomisji „Pomoc państwa a kapitał podwyższonegoryzyka” (5) i Wytycznych wspólnotowych w sprawiepomocy państwa na wspieranie inwestycji kapitałupodwyższonego ryzyka w małych i średnich przedsiębiorstwach (6) oraz wprowadzenia w życie wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocy państwana działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (7).

(3) Komisja zdobyła również wystarczające doświadczeniew stosowaniu art. 87 i 88 Traktatu w obszarze pomocyszkoleniowej, pomocy na zatrudnienie, pomocy naochronę środowiska, pomocy na działalność badawczą,rozwojową i innowacyjną oraz pomocy regionalnejw odniesieniu zarówno do MŚP, jak i dużych przedsiębiorstw, szczególnie w kontekście wykonania rozporządzenia Komisji (WE) nr 68/2001 z dnia 12 stycznia2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 TraktatuWE do pomocy szkoleniowej (8), rozporządzenia Komisji(WE) nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r.w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WEw odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (9), rozporządzenia Komisji (WE) nr 1628/2006z dnia 24 października 2006 r. w sprawie stosowaniaart. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnejpomocy inwestycyjnej (10), Wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczo-rozwojową (11), Wspólnotowych zasad ramowychdotyczących pomocy państwa na działalność badawczą,rozwojową i innowacyjną, Wytycznych wspólnotowychdotyczących pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego z 2001 r. (12), Wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska z 2008 r. (13) i Wytycznych w sprawie krajowejpomocy regionalnej na lata 2007–2013 (14).

PL9.8.2008 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 214/3

(1) Dz.U. L 142 z 14.5.1998, s. 1.(2) Dz.U. C 210 z 8.9.2007, s. 14.

(3) Dz.U. L 10 z 13.1.2001, s. 33. Rozporządzenie ostatnio zmienionerozporządzeniem (WE) nr 1976/2006 (Dz.U. L 368 z 23.12.2006,s. 85).

(4) Dz.U. L 63 z 28.2.2004, s. 22.(5) Dz.U. C 235 z 21.8.2001, s. 3.(6) Dz.U. C 194 z 18.8.2006, s. 2.(7) Dz.U. C 323 z 30.12.2006, s. 1.(8) Dz.U. L 10 z 13.1.2001, s. 20. Rozporządzenie ostatnio zmienione

rozporządzeniem (WE) nr 1976/2006.(9) Dz.U. L 337 z 13.12.2002, s. 3. Rozporządzenie ostatnio zmie

nione rozporządzeniem (WE) nr 1976/2006.(10) Dz.U. L 302 z 1.11.2006, s. 29.(11) Dz.U. C 45 z 17.2.1996, s. 5.(12) Dz.U. C 37 z 3.2.2001, s. 3.(13) Dz.U. C 82 z 1.4.2008, s. 1.(14) Dz.U. C 54 z 4.3.2006, s. 13.

Rozdział 6.168

(4) W świetle zdobytego doświadczenia uznano, żekonieczne są zmiany niektórych warunków określonychw rozporządzeniach (WE) nr 68/2001, nr 70/2001,nr 2204/2002 oraz nr 1628/2006. Dla uproszczeniaprzepisów oraz w celu zapewnienia bardziej skutecznegomonitorowania pomocy przez Komisję należy je zastąpićjednym rozporządzeniem. Uproszczenie powinnowynikać między innymi ze wspólnych, zharmonizowanych definicji i wspólnych przepisów horyzontalnychzawartych w rozdziale 1 niniejszego rozporządzenia.Aby zapewnić spójność prawodawstwa dotyczącegopomocy państwa, definicje pomocy i programu pomocyodpowiadają definicjom tych pojęć zawartymw rozporządzeniu Rady (WE) nr 659/1999 z dnia22 marca 1999 r. ustanawiającym szczegółowe zasadystosowania art. 93 Traktatu WE (1). Uproszczenie to jestkonieczne, aby strategia lizbońska na rzecz wzrostugospodarczego i zatrudnienia mogła przynieść efekty,szczególnie dla MŚP.

(5) Wyłączenie na mocy niniejszego rozporządzeniapowinno dotyczyć każdej pomocy spełniającej wszystkieodpowiednie warunki niniejszego rozporządzenia orazkażdego programu pomocy pod warunkiem, że każdapomoc indywidualna, jaka mogłaby zostać przyznanaw ramach tego programu, spełnia wszystkie odpowiedniewarunki niniejszego rozporządzenia. Aby zapewnićprzejrzystość oraz bardziej skuteczne monitorowaniepomocy, każdy indywidualny środek pomocy przyznanyna mocy niniejszego rozporządzenia powinien zawieraćwyraźne odesłanie do odpowiednich przepisów rozdziału II oraz do aktu prawa krajowego będącego podstawąprawną tego środka pomocy.

(6) W celu monitorowania procesu wprowadzania w życieniniejszego rozporządzenia Komisja powinna miećrównież możliwość otrzymywania od państw członkowskich wszystkich niezbędnych informacji dotyczącychśrodków wprowadzonych na mocy niniejszego rozporządzenia. W przypadku niedostarczenia przez państwoczłonkowskie w rozsądnym terminie informacji natemat takich środków pomocy można będzie zatemuznać, że nie spełniono warunków niniejszego rozporządzenia. W takim przypadku Komisja może zdecydować,że w przyszłości niniejsze rozporządzenie lub jego odpowiednia część nie będą stosowane w odniesieniu dodanego państwa członkowskiego oraz że wszelkiekolejne środki pomocy, w tym nowe środki pomocyindywidualnej przyznane na podstawie programówpomocy wcześniej objętych niniejszym rozporządzeniem,należy zgłaszać Komisji zgodnie z art. 88 Traktatu. Pootrzymaniu odpowiednich i kompletnych informacji odpaństwa członkowskiego Komisja powinna przywrócićpełne stosowanie rozporządzenia w odniesieniu dodanego państwa członkowskiego.

(7) Pomoc w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu, której niedotyczy niniejsze rozporządzenie, powinna nadal

podlegać wymogowi zgłoszenia na mocy art. 88 ust. 3Traktatu. Niniejsze rozporządzenie nie powinno ograniczać możliwości zgłaszania przez państwa członkowskiepomocy, której cele odpowiadają celom w nim określonym. Pomoc taka będzie oceniana przez Komisję przedewszystkim w oparciu o warunki określone w niniejszymrozporządzeniu i zgodnie z kryteriami, o których mowaw poszczególnych wytycznych lub zasadach ramowychprzyjętych przez Komisję, jeśli dany środek pomocywchodzi w zakres stosowania takiego instrumentu.

(8) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy wywozowej ani pomocy preferującejprodukty krajowe względem produktów przywożonych.Nie powinno mieć zwłaszcza zastosowania do pomocyna tworzenie i funkcjonowanie sieci dystrybucyjnejw innych państwach. Pomoc na pokrycie kosztówuczestnictwa w targach handlowych bądź kosztówbadań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub już istniejącego produktu na nowyrynek nie powinna zwykle stanowić pomocy wywozowej.

(9) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowaniepraktycznie do wszystkich sektorów. W sektorze rybołówstwa i akwakultury wyłączenie na mocy niniejszegorozporządzenia powinno dotyczyć tylko pomocyw obszarze działalności badawczo-rozwojoweji innowacyjnej, pomocy w formie kapitału podwyższonego ryzyka, pomocy szkoleniowej, pomocy na ochronęśrodowiska oraz pomocy dla pracowników znajdującychsię w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracownikówniepełnosprawnych.

(10) W związku ze specjalnymi zasadami obowiązującymiw sektorze rolnictwa w odniesieniu do produkcji podstawowej produktów rolnych, wyłączenie na mocy niniejszego rozporządzenia powinno dotyczyć tylko pomocyw obszarze działalności badawczo-rozwojowej, pomocyw formie kapitału podwyższonego ryzyka, pomocy szkoleniowej, pomocy na ochronę środowiska oraz pomocydla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnychw takim stopniu, aby te kategorie pomocy nie byłyobjęte rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1857/2006z 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dlamałych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych orazzmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001 (2).

(11) W związku z podobieństwami, jakie istnieją między przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktówrolnych i nierolnych, niniejsze rozporządzenie powinnomieć zastosowanie do przetwarzania i wprowadzania doobrotu produktów rolnych, z zastrzeżeniem spełnieniaokreślonych warunków.

PLL 214/4 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 9.8.2008

(1) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienionerozporządzeniem Rady (WE) nr 1791/2006 (Dz.U. L 363z 20.12.2006, s. 1). (2) Dz.U. L 358 z 16.12.2006, s. 3.

Rozdział 6.1 69

(12) Za przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu dla celówniniejszego rozporządzenia nie powinno się uznawaćczynności wykonywanych w gospodarstwach jakoniezbędny element przygotowania produktu do pierwszejsprzedaży, ani też pierwszej sprzedaży na rzeczpodmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskichorzekł, że z dniem przyjęcia przez Wspólnotę aktówprawnych w celu ustanowienia wspólnej organizacjirynku w danym sektorze rolnictwa, państwa członkowskie mają obowiązek powstrzymania się od wszelkichdziałań mogących zaszkodzić tej organizacji lub wprowadzających od niej odstępstwa. Z tego względu niniejszerozporządzenie nie powinno mieć zastosowania dopomocy, której wysokość ustalana jest na podstawieceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonychna rynek, ani do pomocy, która wiąże się z obowiązkiempodzielenia się nią z producentami surowców.

(13) W kontekście rozporządzenia Rady (WE) nr 1407/2002z dnia 23 lipca 2002 r. w sprawie pomocy państwa dlaprzemysłu węglowego (1) niniejsze rozporządzenie niepowinno mieć zastosowania do pomocy na działaniaw sektorze węglowym z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, pomocy na działalność badawczą, rozwojowąi innowacyjną oraz pomocy na ochronę środowiska.

(14) W przypadkach, gdy cele programu pomocy regionalnejokreślono jako regionalne, lecz pomoc jest przeznaczonadla konkretnych sektorów gospodarki, cel i spodziewaneskutki takiego programu będą raczej sektorowe niż horyzontalne. W związku z tym programy pomocy regionalnej przeznaczone dla konkretnych sektorów działalności gospodarczej, jak również pomoc regionalna przyznawana na działania w sektorze hutnictwa żelaza istali, sektorze budownictwa okrętowego – zgodniez komunikatem Komisji w sprawie przedłużenia okresuobowiązywania wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego (2)– oraz w sektorze włókien syntetycznych nie powinnybyć wyłączone z wymogu zgłoszenia. Turystyka odgrywajednak ważną rolę w gospodarce krajowej poszczególnych państw i generalnie wywiera szczególnie pozytywnywpływ na rozwój regionalny. Programy pomocy regionalnej dotyczące turystyki powinny być więc wyłączonez wymogu zgłoszenia.

(15) Pomoc przyznawana przedsiębiorstwom zagrożonymw rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczącychpomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacjizagrożonych przedsiębiorstw (3) powinna być oceniana

na podstawie tych wytycznych, aby uniknąć ich obchodzenia. Pomoc na rzecz tych przedsiębiorstw należyzatem wyłączyć z zakresu obowiązywania niniejszegorozporządzenia. Aby ograniczyć swoje obciążenie administracyjne, państwa członkowskie, przyznając MŚPpomoc objętą niniejszym rozporządzeniem, powinnyzastosować uproszczoną, w porównaniu z wytycznymi,definicję zagrożonego przedsiębiorstwa. Ponadto, dlacelów niniejszego rozporządzenia MŚP, które działająkrócej niż trzy lata, nie powinny być w tym okresieuważane za zagrożone, chyba że zgodniez ustawodawstwem krajowym podlegają zbiorowemupostępowaniu w sprawie niewypłacalności. Zastosowaneuproszczenia nie powinny wpływać na fakt kwalifikowania się tych MŚP do otrzymania na mocy przywołanych wytycznych pomocy nieobjętej niniejszym rozporządzeniem ani na fakt kwalifikowania się, na mocyniniejszego rozporządzenia, dużych przedsiębiorstwjako przedsiębiorstw zagrożonych, do których stosujesię pełną definicję zawartą w wytycznych.

(16) Komisja musi zadbać o to, aby zatwierdzona pomoc niewpłynęła na warunki wymiany handlowej w sposóbsprzeczny ze wspólnym interesem. Pomoc na rzecz beneficjenta, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocywynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającejpomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnymrynkiem, należy więc wyłączyć z zakresu stosowanianiniejszego rozporządzenia. W związku z powyższymkażda pomoc ad hoc wypłacona takiemu beneficjentowii każdy program pomocy niezawierający wyraźnegoprzepisu wyłączającego takich beneficjentów nadal powinien podlegać wymogowi zgłoszenia na mocy art. 88ust. 3 Traktatu. Przepis ten nie powinien wpłynąć nauzasadnione oczekiwania tych beneficjentów, na którychnie ciąży obowiązek zwrotu pomocy.

(17) W celu zapewnienia jednolitego stosowania wspólnotowych zasad dotyczących pomocy państwa i uproszczeniaprocedur administracyjnych należy ujednolicić definicjeterminów, które mają znaczenie dla różnych kategoriipomocy objętych niniejszym rozporządzeniem.

(18) Do celów obliczania intensywności pomocy powinno sięstosować kwoty przed potrąceniem podatku lub innychopłat. Do celów obliczania intensywności pomocywartość pomocy płatnej w kilku ratach należy dyskontować na dzień jej przyznania. Jako stopę procentowąstosowaną do dyskontowania oraz do obliczenia kwotypomocy w przypadku pomocy udzielanej w innej formieniż dotacja należy stosować stopę referencyjną mającązastosowanie w dniu przyznania pomocy zgodniez komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (4).


(1) Dz.U. L 205 z 2.8.2002, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienionerozporządzeniem (WE) nr 1791/2006 (Dz.U. L 363 z 20.12.2006,s. 1).

(2) Dz.U. C 260 z 28.10.2006, s. 7.(3) Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2. (4) Dz.U. C 14 z 19.1.2008, s. 6.

Rozdział 6.170

(19) W przypadkach gdy pomoc udzielana jest w postacizwolnień podatkowych lub obniżenia podatków należnych w przyszłości, z zastrzeżeniem przestrzeganiaokreślonej intensywności pomocy zdefiniowanejw postaci ekwiwalentu dotacji brutto, dyskontowanierat pomocy powinno następować na podstawie stóp referencyjnych obowiązujących w czasie, gdy poszczególneprzywileje podatkowe stają się skuteczne. W przypadkuzwolnień podatkowych lub obniżenia podatków należnych w przyszłości stopa referencyjna oraz dokładnawysokość rat pomocy mogą nie być znanez wyprzedzeniem. W związku z tym, państwa członkowskie powinny z góry określić pułap zdyskontowanejwartości pomocy, przestrzegając progów intensywnościpomocy. Następnie, kiedy znana już jest kwota pomocydanej raty na dany rok, można przeprowadzić dyskontowanie na podstawie stopy referencyjnej mającej wówczaszastosowanie. Ogólną kwotę ustalonego pułapu należypomniejszyć o zdyskontowaną wartość każdej ratypomocy.

(20) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwośćskutecznego monitorowania niniejsze rozporządzeniepowinno stosować się jedynie do pomocyo przejrzystym charakterze. Za pomoc o przejrzystymcharakterze uważa się taką pomoc, w przypadku którejmożliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzaniaoceny ryzyka. Szczególnie pomoc w formie pożyczeknależy uznać za przejrzystą, wtedy gdy ekwiwalentdotacji brutto oblicza się na podstawie stopy referencyjnej zgodnie z komunikatem Komisji w sprawiezmiany metody ustalania stóp referencyjnychi dyskontowych. Pomoc w formie środków fiskalnychnależy uznać za przejrzystą, w przypadku gdy środekprzewiduje pewien maksymalny poziom uniemożliwiający przekroczenie progu mającego zastosowanie. Abyśrodek pomocy w formie ulg podatkowych w zakresiepodatków na ochronę środowiska, do którego na mocyniniejszego rozporządzenia nie mają zastosowania progipomocy indywidualnej powodujące obowiązek powiadomienia, mógł zostać uznany za przejrzysty, nie musi onprzewidywać maksymalnego poziomu.

(21) Pomoc przyznawaną w ramach programów gwarancyjnych należy uznać za przejrzystą, jeżeli metoda obliczania ekwiwalentu dotacji brutto została zaakceptowanapo uprzednim zgłoszeniu jej Komisji, a w przypadkuregionalnej pomocy inwestycyjnej również pod warunkiem zaakceptowania tej metody przez Komisję po przyjęciu rozporządzenia (WE) nr 1628/2006. Komisjabędzie badać takie zgłoszenia w oparciuo obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art.87 i 88 Traktatu do pomocy państwowej w formiegwarancji (1). Pomoc przyznawaną w ramach programówgwarancyjnych należy uznać za przejrzystą równieżwtedy, gdy beneficjentem jest MŚP, a ekwiwalent dotacjibrutto obliczono na podstawie bezpiecznych stawek,o których mowa w pkt 3.3 i 3.5 tego obwieszczenia.

(22) W związku z trudnościami w obliczaniu ekwiwalentudotacji pomocy w formie zaliczek zwrotnych, pomoctaka powinna być objęta niniejszym rozporządzeniem

tylko pod warunkiem, że całkowita kwota zaliczekzwrotnych nie przekracza progu pomocy indywidualnejpowodującego obowiązek zgłoszenia ani progu maksymalnej intensywności pomocy mających zastosowanie namocy niniejszego rozporządzenia.

(23) Ze względu na większe ryzyko zakłócenia konkurencjiw przypadku dużych kwot pomocy Komisja powinnanadal oceniać taką pomoc indywidualnie. Dla każdejkategorii pomocy należy więc określić progi w zakresiestosowania niniejszego rozporządzenia na takimpoziomie, który uwzględni kategorię pomocy i jej prawdopodobny wpływ na konkurencję. Każda pomoc przekraczająca takie progi nadal podlega obowiązkowi zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu.

(24) Aby pomoc była proporcjonalna i ograniczona doniezbędnej kwoty, progi należy w miarę możliwościprzedstawiać w postaci intensywności pomocyw stosunku do ogółu kosztów kwalifikowalnych.Ponieważ w przypadku pomocy udzielanej w formiekapitału podwyższonego ryzyka trudno jest określićkoszy kwalifikowalne, progi dotyczące takiej pomocynależy przedstawiać w postaci maksymalnych kwotpomocy.

(25) W świetle doświadczenia Komisji progi intensywnościpomocy lub kwot pomocy należy ustalić na poziomie,który wprowadza odpowiednią równowagę międzyzminimalizowaniem zakłóceń konkurencji w sektorzeobjętym pomocą a celem, jakim jest naprawienie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku lub kwestia spójności. W przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnejpróg ten należy określić na poziomie uwzględniającymintensywność pomocy przewidzianą w mapach pomocyregionalnej.

(26) Aby ustalić, czy przestrzegane są określone w niniejszymrozporządzeniu progi pomocy indywidualnej powodująceobowiązek zgłoszenia oraz progi maksymalnej intensywności pomocy, należy uwzględnić całkowitą kwotępomocy ze środków publicznych dla projektu lub działalności objętych pomocą, niezależnie od tego, czypomoc pochodzi ze źródeł lokalnych, regionalnych,krajowych czy wspólnotowych.

(27) Niniejsze rozporządzenie powinno również określać,w jakich okolicznościach możliwe jest kumulowanieróżnych rodzajów pomocy objętej niniejszym rozporządzeniem. W odniesieniu do kumulacji pomocy objętejniniejszym rozporządzeniem z pomocą nieobjętą niniejszym rozporządzeniem należy uwzględnić decyzjęKomisji zatwierdzającą pomoc nieobjętą niniejszymrozporządzeniem oraz zasady dotyczące pomocypaństwa, będące podstawą takiej decyzji. Specjalne przepisy powinny obowiązywać w odniesieniu do kumulacjipomocy dla pracowników niepełnosprawnych z innymikategoriami pomocy, głównie z pomocą na inwestycje,którą można obliczyć na podstawie danych kosztówpłacy. W niniejszym rozporządzeniu powinny równieżznaleźć się przepisy dotyczące kumulacji tych środkówpomocy, w których można określić koszty kwalifikowalne, z tymi, w których nie jest to możliwe.


(1) Dz.U. C 155 z 20.6.2008, s. 10.

Rozdział 6.1 71

(28) Aby mieć pewność, że pomoc jest niezbędna i zachęcado rozwoju dalszej działalności lub projektów, niniejszerozporządzenie nie powinno mieć zastosowania dopomocy dla działalności, którą beneficjent mógłbyprowadzić w istniejących warunkach rynkowych.W przypadku jakiejkolwiek pomocy objętej niniejszymrozporządzeniem i przyznanej MŚP należy przyjąć, żeefekt zachęty występuje, jeżeli przed rozpoczęciemjakichkolwiek działań dotyczących realizacji projektulub działań objętych pomocą małe lub średnie przedsiębiorstwo złożyło wniosek do państwa członkowskiego.W przypadku pomocy w formie kapitału podwyższonego ryzyka na rzecz MŚP warunki przewidzianew niniejszym rozporządzeniu, szczególniew odniesieniu do wysokości rat inwestycyjnych na przedsiębiorstwo, stopnia zaangażowania inwestorów prywatnych oraz rozmiaru przedsiębiorstwa i etapu działalnościobjętego finansowaniem, gwarantują efekt zachęty tegośrodka pomocy.

(29) W przypadku jakiejkolwiek pomocy objętej niniejszymrozporządzeniem i przyznanej dużemu przedsiębiorstwupaństwo członkowskie, oprócz uwzględnienia warunkówobowiązujących w przypadku MŚP, powinno równieżzadbać o to, by beneficjent sporządził, w formie dokumentu wewnętrznego, analizę wykonalności projektu lubdziałań objętych pomocą na wypadek otrzymaniapomocy oraz bez jej udziału. Państwo członkowskiepowinno sprawdzić, czy ww. dokument wewnętrznypotwierdza istotne zwiększenie rozmiaru lub zakresuprojektu lub działania, istotne zwiększenie całkowitejkwoty, jaką beneficjent przeznacza na projekt lub działanie objęte pomocą, lub też znaczące przyspieszeniezakończenia projektu lub działania. W przypadkupomocy regionalnej za podstawę istnienia efektu zachętymożna również uznać fakt, że w danym regionieobjętym pomocą nie przeprowadzono by projektu inwestycyjnego w takiej formie bez udziału pomocy.

(30) W przypadku pomocy dla pracowników znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji lub niepełnosprawnych należy uznać efekt zachęty za obecny poprzez fakt,że środek danej pomocy prowadzi do zwiększenia nettoliczby pracowników znajdujących się w szczególnieniekorzystnej sytuacji lub niepełnosprawnych zatrudnionych przez dane przedsiębiorstwo, bądź też pociąga zasobą dodatkowe wydatki związane z koniecznością nabywania urządzeń lub sprzętu przeznaczonego dla niepełnosprawnych pracowników. W przypadku, gdy beneficjent pomocy w formie subsydiów płacowych na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych skorzystałz pomocy na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych – spełniającej warunki rozporządzenia (WE) nr2204/2002 lub indywidualnie zatwierdzonej przezKomisję – przyjmuje się, że warunek wzrostu nettow liczbie pracowników niepełnosprawnych, który zostałspełniony dla istniejących uprzednio środków pomocy,nadal jest spełniany do celów niniejszego rozporządzenia.

(31) Pomoc w formie środków fiskalnych powinna podlegaćspecjalnym warunkom efektu zachęty, ponieważ procedury jej przyznawania różnią się od procedur stosowa

nych w przypadku innych kategorii pomocy. Pomoc naochronę środowiska w formie ulg podatkowych spełniająca warunki określone w dyrektywie Rady 2003/96/WEz dnia 27 paździenrika 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczącychopodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (1) i objętą niniejszym rozporządzeniem należyuznać za wywierającą efekt zachęty, ponieważ przyczyniasię ona – przynajmniej pośrednio – do poprawy ochronyśrodowiska, umożliwiając przyjęcie lub kontynuacjędanego programu podatkowego, zachęcając tym samymprzedsiębiorstwa objęte podatkiem na ochronę środowiska do ograniczenia zanieczyszczeń.

(32) Ponadto z uwagi na fakt, że trudno jest określić efektzachęty, jaki może wywrzeć pomoc ad hoc przyznawanadużym przedsiębiorstwom, należy wyłączyć tę formępomocy z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Komisja zweryfikuje istnienie efektu zachętyw kontekście zgłoszenia danego środka pomocyw oparciu o kryteria określone w odpowiednich wytycznych, zasadach ramowych lub innych wspólnotowychinstrumentach prawnych.

(33) W celu zapewnienia przejrzystości i skutecznego monitorowania zgodnie z art. 3 rozporządzenia (WE) nr994/98 właściwe jest ustanowienie standardowegoformularza, za pomocą którego państwa członkowskiepowinny dostarczać Komisji informacje zbiorczew przypadku przyznania pomocy w formie programupomocy lub pomocy ad hoc zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Formularz informacji zbiorczych należywykorzystać przy publikacji informacji o środku pomocyw Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i w Internecie.Informacje te należy przesłać do Komisji drogą elektroniczną, korzystając z odpowiedniego programu komputerowego. Dane państwo członkowskie powinno opublikować w Internecie pełen tekst informacji o danymśrodku pomocy. W przypadku środków pomocy ad hocmożliwe jest usunięcie z tekstu tajemnicy handlowej, zaktórą nie powinno się uznawać kwoty pomocy aninazwy beneficjenta. Państwa członkowskie powinnyzapewnić dostępność tekstu w Internecie przez całyokres obowiązywania środka pomocy. Z wyjątkiempomocy w formie środków fiskalnych dokument będącypodstawą przyznania pomocy powinien zawieraćrównież odniesienie do konkretnych przepisów rozdziału II niniejszego rozporządzenia mających zastosowaniedo tego dokumentu.

(34) W celu zapewnienia przejrzystości i skutecznego monitorowania Komisja powinna ustalić szczegółowe wymagania dotyczące formy i treści sprawozdań rocznych,które państwa członkowskie mają jej przedkładać. Należyrównież ustalić zasady dotyczące dokumentacji pomocyw formie programów i pomocy indywidualnej wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia, jakąpowinny prowadzić państwa członkowskie, z uwagi naprzepisy art. 15 rozporządzenia (WE) nr 659/1999.


(1) Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51. Dyrektywa ostatnio zmienionadyrektywą 2004/75/WE (Dz.U. L 157 z 30.4.2004, s. 100).

Rozdział 6.172

(35) Konieczne jest ustalenie dalszych warunków, które powinien spełniać każdy środek pomocy wyłączony na mocyniniejszego rozporządzenia. Uwzględniając art. 87 ust. 3lit. a) i art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu, pomoc takapowinna być proporcjonalna do nieprawidłowościw funkcjonowaniu rynku lub przeszkód, które należypokonać, aby zachować zgodność z interesem Wspólnot.W odniesieniu do pomocy inwestycyjnej właściwe jestwięc ograniczenie zakresu niniejszego rozporządzeniado pomocy przyznawanej na cele związanez niektórymi inwestycjami w rzeczowe aktywa trwałeoraz wartości niematerialne i prawne. W świetle niewykorzystanych mocy Wspólnoty w sektorze transportui specyficznych problemów związanych z zakłóceniemkonkurencji w sektorach transportu drogowegoi lotniczego, jeżli chodzi o przedsiębiorstwa, któreprowadzą podstawową działalność gospodarczą w tychsektorach transportu, koszty kwalifikowalne inwestycji,nie powinny obejmować środków transportui urządzeń transportowych. W odniesieniu do definicjirzeczowych aktywów trwałych dla celów pomocy naochronę środowiska mają zastosowanie przepisy szczególne.

(36) Zgodnie z zasadami regulującymi kwestie dotyczącepomocy objętej zakresem art. 87 ust. 1 Traktatu zadatę przyznania pomocy należy uznać dzień, w którymbeneficjent nabył prawo przyjęcia pomocy zgodniez obowiązującym krajowym systemem prawnym.

(37) Aby czynnik kapitałowy inwestycji nie zdominowałczynnika siły roboczej, należy umożliwić obliczaniepomocy na inwestycje dla MŚP i pomocy regionalnejna podstawie albo kosztów inwestycji, albo kosztównowych miejsc pracy powstałych bezpośredniow wyniku realizacji projektu inwestycyjnego.

(38) Programy pomocy na ochronę środowiska w formie ulgpodatkowych, pomoc dla pracowników znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji, regionalna pomocinwestycyjna, pomoc dla nowo utworzonych małychprzedsiębiorstw, pomoc dla nowych przedsiębiorstwzałożonych przez kobiety lub pomoc w formie kapitałupodwyższonego ryzyka przyznana beneficjentowi nazasadzie ad hoc może znacząco wpłynąć na konkurencjęna odnośnym rynku, ponieważ daje beneficjentowi przewagę nad innymi przedsiębiorstwami, które nie otrzymały pomocy. Jako że pomoc otrzymuje tylko jednoprzedsiębiorstwo, pozytywny wpływ strukturalnypomocy ad hoc na środowisko, zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych lub znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji, spójność regionalnąlub nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku kapitałupodwyższonego ryzyka będzie najprawdopodobniej ograniczony. Z tego względu programy pomocy obejmującewymienione kategorie pomocy powinny być wyłączonez zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, przyczym pomoc ad hoc należy zgłaszać Komisji. Z zakresustosowania niniejszego rozporządzenia należy jednakwyłączyć pomoc regionalną ad hoc, jeżeli jest ona uzupełnieniem pomocy przyznanej w ramach programu regionalnej pomocy inwestycyjnej, gdzie maksymalny udział

elementu pomocy ad hoc w całkowitej pomocy przyznanej dla danej inwestycji wynosi 50 %.

(39) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące pomocyinwestycyjnej i pomocy na zatrudnienie dla MŚP nieprzewidują, jak miało to miejsce w przypadku rozporządzenia (WE) nr 70/2001, możliwości podwyższeniaprogu maksymalnej intensywności pomocy poprzezpremię regionalną. Jednak małym i średnim przedsiębiorstwom można przyznać pomoc w formie regionalnejpomocy inwestycyjnej o maksymalnym progu intensywności przewidzianym w sekcji dotyczącej pomocy regionalnej, jeżeli spełnione są warunki dotyczące przyznawania regionalnej pomocy inwestycyjnej i pomocy nazatrudnienie. Przepisy dotyczące pomocy inwestycyjnejna ochronę środowiska również nie przewidują możliwości podwyższenia progu maksymalnej intensywnościpomocy poprzez premię regionalną. Jednak progi maksymalnej intensywności pomocy, które przewidzianow sekcji dotyczącej pomocy regionalnej, mogą miećzastosowanie również do projektów mających pozytywny wpływ na środowisko, jeżeli spełnione są warunkiprzyznania regionalnej pomocy inwestycyjnej.

(40) Reagując na problemy istniejące w regionach znajdujących się w niekorzystnym położeniu, krajowa pomocregionalna promuje gospodarczą, społecznąi terytorialną spójność państw członkowskich orazWspólnoty jako całości. Celem krajowej pomocy regionalnej jest pomoc w rozwoju regionów znajdujących sięw najbardziej niekorzystnym położeniu poprzez wspieranie inwestycji i tworzenie miejsc pracy w kontekściezrównoważonego rozwoju. Pobudza ona tworzenienowych i rozbudowę istniejących zakładów, dywersyfikację produkcji zakładu poprzez wprowadzenie nowychdodatkowych produktów lub zasadniczą zmianę dotyczącą całościowego procesu produkcyjnego istniejącegozakładu.

(41) Dla uniknięcia sytuacji, w której duży regionalny projektinwestycyjny zostałby sztucznie podzielony na podprojekty, aby obniżyć w ten sposób progi powodująceobowiązek zgłoszenia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, duży projekt inwestycyjny należy uznać zajednostkowy projekt inwestycyjny, jeśli inwestycja jestprowadzona na przestrzeni trzech lat przez to samoprzedsiębiorstwo (te same przedsiębiorstwa) i składa sięze środków trwałych połączonych w sposób ekonomicznie niepodzielny. W ramach oceny, czy inwestycjajest ekonomicznie niepodzielna, Komisja powinna wziąćpod uwagę powiązania techniczne, funkcjonalnei strategiczne oraz bezpośrednią bliskość geograficzną.Niepodzielność ekonomiczna powinna być ocenianianiezależnie od stosunku własnościowego. Oznacza to,że dla ustalenia, czy duży projekt inwestycyjny stanowijednostkowy projekt inwestycyjny, powinno się zastosować tę samą procedurę oceny niezależnie od tego,czy projekt jest realizowany przez jedno przedsiębiorstwo, kilka przedsiębiorstw dzielących się kosztamiinwestycji, czy kilka przedsiębiorstw ponoszących kosztyodrębnych inwestycji w ramach tego samego projektuinwestycyjnego (np. w przypadku spółki stanowiącejwspólne przedsiębiorstwo (ang. joint venture)).


Rozdział 6.1 73

(42) W przeciwieństwie do pomocy regionalnej, którapowinna ograniczać się jedynie do obszarów objętychpomocą, pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dlaMŚP nie jest ograniczona do tych obszarów. Państwaczłonkowskie powinny zatem przyznawać pomoc inwestycyjną na obszarach objętych pomocą, o ile spełnione sąwszystkie warunki dotyczące regionalnej pomocy inwestycyjnej i pomocy na zatrudnienie albo wszystkiewarunki dotyczące pomocy inwestycyjnej i pomocy nazatrudnienie dla MŚP.

(43) Rozwój gospodarczy regionów objętych pomocąutrudnia stosunkowo niski poziom przedsiębiorczości,a szczególnie dużo niższa od średniej liczba nowychprzedsiębiorstw. Konieczne jest więc włączenie do niniejszego rozporządzenia kategorii pomocy, którą przyznawano by obok regionalnej pomocy inwestycyjnej, w celuzachęty do wspierania nowych małych przedsiębiorstwna początkowym etapie ich rozwoju w obszarach objętych pomocą. Aby zapewnić skuteczność przyznawaniapomocy nowym przedsiębiorstwom w obszarach objętych pomocą, ta kategoria pomocy powinna miećcharakter progresywny, zgodny ze stopniem trudności,z jakimi borykają się poszczególne kategorie regionów.Aby uniknąć niedopuszczalnego ryzyka zakłóceniakonkurencji, w tym ryzyka wyparcia z rynku działającychprzedsiębiorstw, pomoc powinna być dostępna jedyniedla małych przedsiębiorstw, ograniczona w wysokościi degresywna. Przyznawanie pomocy wyłącznie nowymmałym przedsiębiorstwom lub nowym przedsiębiorstwom założonym przez kobiety może spowodować,że istniejące małe przedsiębiorstwa zdecydują sięzamknąć dotychczasową działalność i otworzyć jąponownie, aby otrzymać taką pomoc. Państwa członkowskie powinny być świadome tego ryzyka i powinnyopracowywać programy pomocy w taki sposób, abyuniknąć tego problemu, np. ograniczając liczbę wniosków o pomoc składanych przez właścicieli niedawnozamkniętych przedsiębiorstw.

(44) Na przeszkodzie rozwojowi gospodarczemu Wspólnotymoże stać niski poziom przedsiębiorczości pośródpewnych kategorii społeczeństwa znajdujących sięw trudnej sytuacji, np. w kontekście dostępu do finansowania. Komisja sprawdziła możliwość istnienia w tymprzypadku nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynkupod kątem wielu kategorii osób i obecnie uważa, żewskaźnik przedsiębiorstw zakładanych przez kobietyjest dużo niższy od średniej, co potwierdzają międzyinnymi dane statystyczne Eurostatu. Konieczne jest więcwłączenie do niniejszego rozporządzenia kategoriipomocy zachęcającej kobiety do zakładania nowychprzedsiębiorstw w celu zlikwidowania szczególnychnieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku, jakie napotykają kobiety, przede wszystkim w odniesieniu dodostępu do finansowania. Udziałem kobiet są równieższczególne trudności związane z ponoszeniem kosztówopieki nad członkami rodziny. Pomoc taka powinnaumożliwić osiągnięcie faktycznej, a nie formalnejrówności kobiet i mężczyzn poprzez ograniczenie różnic

istniejących w obszarze przedsiębiorczości, zgodniez orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości WspólnotEuropejskich. Wraz z wygaśnięciem niniejszego rozporządzenia Komisja będzie musiała rozważyć, czy zakrestego wyłączenia i kategorie beneficjentów są nadaluzasadnione.

(45) Obok konkurencyjności oraz bezpieczeństwa dostawenergii, zrównoważony rozwój to jeden z filarów strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczegoi zatrudnienia. Jednym z jego elementów jest wysokipoziom ochrony środowiska i poprawa jego jakości.Wspieranie zrównoważonego rozwoju w zakresieochrony środowiska naturalnego i walka ze zmianamiklimatu przyczyniają się również do poprawy bezpieczeństwa energetycznego, a także zapewniają konkurencyjność gospodarek państw członkowskich i dostępnośćniedrogiej energii. W obszarze ochrony środowiskaczęsto występują nieprawidłowości w funkcjonowaniurynku w formie negatywnego oddziaływania zewnętrznego. W normalnych warunkach rynkowych przedsiębiorstwa mogą nie być zainteresowane ograniczaniemzanieczyszczeń, ponieważ oznacza to dla nich wzrostkosztów. Jeżeli przedsiębiorstwa nie mają obowiązkuinternalizować kosztów zanieczyszczeń, ponosi je całespołeczeństwo. Taką internalizację można zapewnić,ustanawiając przepisy dotyczące ochrony środowiskai podatki na ochronę środowiska. Brak pełnej harmonizacji standardów ochrony środowiska na poziomieWspólnoty oznacza nierówne szanse. Co więcej, jeszczewyższy poziom ochrony środowiska mogą zapewnićinicjatywy z zastosowaniem norm surowszych niżobowiązujące normy wspólnotowe, które mogą jednakodbić się negatywnie na konkurencyjności podejmujących je przedsiębiorstw.

(46) W oparciu o doświadczenie zdobyte podczas stosowaniaWspólnotowych wytycznych dotyczących pomocypaństwa na rzecz ochrony środowiska naturalnegoz wymogu zgłoszenia powinno się wyłączyć następującerodzaje pomocy: pomoc inwestycyjną umożliwiającąprzedsiębiorstwom zastosowanie norm surowszych niżnormy wspólnotowe w zakresie ochrony środowiskalub podniesienie poziomu ochrony środowiskaw przypadku braku norm wspólnotowych, pomoc nazakup pojazdów transportowych spełniających normysurowsze niż normy wspólnotowe lub podnoszącychpoziom ochrony środowiska w przypadku braku normwspólnotowych, pomoc na szybkie przystosowanie MŚPdo przyszłych norm wspólnotowych, pomoc w obszarzeochrony środowiska na inwestycje zwiększające oszczędność energii, pomoc w obszarze ochrony środowiska nainwestycje w układy kogeneracji o wysokiej sprawności,pomoc w obszarze ochrony środowiska na inwestycjew odnawialne źródła energii, w tym pomoc inwestycyjnądotyczącą biopaliw produkowanych w sposób zrównoważony, pomoc na badania środowiska oraz niektóreśrodki pomocy na ochronę środowiska w postaci ulgpodatkowych.


Rozdział 6.174

(47) Pomoc w postaci ulg podatkowych wspierająca ochronęśrodowiska objęta niniejszym rozporządzeniem, zgodniez Wytycznymi wspólnotowymi w sprawie pomocypaństwa na ochronę środowiska naturalnego, powinnabyć przyznawana maksymalnie na okres 10 lat. Poupływie tego okresu państwa członkowskie powinnyponownie ocenić, czy dane ulgi podatkowe są właściwe.Nie powinno to wpłynąć na możliwość ponownegoprzyjęcia przez państwa członkowskie, po przeprowadzeniu takiej ponownej oceny, tych lub podobnychśrodków na mocy niniejszego rozporządzenia.

(48) Poprawne obliczenie dodatkowych kosztów inwestycyjnych lub produkcyjnych związanych z ochroną środowiska jest konieczne, aby ocenić, czy pomoc jest zgodnaz art. 87 ust. 3 Traktatu. Zgodnie z Wytycznymi wspólnotowymi w sprawie pomocy państwa na ochronęśrodowiska naturalnego koszty kwalifikowalne musząbyć ograniczone do dodatkowych kosztów inwestycyjnych koniecznych do osiągnięcia wyższego poziomuochrony środowiska.

(49) W związku ze spodziewanymi trudnościami, szczególniew odniesieniu do odliczania korzyści związanychz dodatkową inwestycją, należy przewidzieć uproszczonąmetodę obliczania dodatkowych kosztów inwestycyjnych. Koszty takie należy zatem obliczać, na potrzebystosowania niniejszego rozporządzenia, nie uwzględniając zysków operacyjnych, oszczędności kosztów anidodatkowej produkcji pomocniczej, a także nie uwzględniając kosztów operacyjnych powstałych w trakcie realizacji inwestycji. Progi maksymalnej intensywnościpomocy dla różnych kategorii pomocy inwestycyjnej naochronę środowiska określone w niniejszym rozporządzeniu były zatem systematycznie obniżanew porównaniu z progami maksymalnej intensywnościpomocy określonymi w wytycznych wspólnotowychw sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska.

(50) Jeśli chodzi o pomoc w obszarze ochrony środowiska nainwestycje zwiększające oszczędność energii należy daćpaństwom członkowskim wybór między uproszczonąmetodą obliczeń a metodą obliczania kosztów całkowitych, jaką przewidziano we wspólnotowych wytycznychdotyczących pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego. W związku ze szczególnymi trudnościami praktycznymi, jakie mogą wiązać się ze stosowaniem metody obliczania kosztów całkowitych, takie obliczenia powinny być poświadczone przez zewnętrznegoaudytora.

(51) Jeśli chodzi o pomoc w obszarze ochrony środowiska nainwestycje w układy kogeneracji oraz w odnawialneźródła energii, koszty dodatkowe należy obliczać, napotrzeby stosowania niniejszego rozporządzenia, nieuwzględniając innych środków pomocy przyznanychw odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowal

nych, z wyjątkiem innej pomocy inwestycyjnej naochronę środowiska.

(52) W odniesieniu do inwestycji w elektrownie wodne należyzauważyć, że ich wpływ na środowisko może byćdwojaki. Ich zaletą jest niewątpliwie niski poziom emisjigazów cieplarnianych, jednak z drugiej strony mogą miećone również negatywny wpływ np. na systemy wodnei bioróżnorodność.

(53) Aby wyeliminować różnice, które mogłyby spowodowaćzakłócenia konkurencji, oraz aby ułatwić koordynacjęróżnych krajowych i wspólnotowych inicjatyw dotyczących MŚP, a także ze względu na przejrzystość administracyjną i pewność prawną definicja MŚP stosowana napotrzeby niniejszego rozporządzenia powinna opierać sięna definicji zawartej w zaleceniu Komisji 2003/361/WEz dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (1).

(54) Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają decydującąrolę w tworzeniu miejsc pracy, a w znaczeniu bardziejogólnym są również czynnikiem stabilności społeczneji rozwoju gospodarczego. Ich rozwój mogą jednak ograniczać nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku,powodujące pewne typowe problemy. MŚP często majątrudności z uzyskaniem kapitału, kapitału podwyższonego ryzyka lub kredytów z uwagi na niechęć niektórychrynków finansowych do podejmowania ryzyka orazograniczone zabezpieczenia, jakie MŚP mogą zaoferować.Ograniczone zasoby mogą im również ograniczyć dostępdo informacji dotyczącej w szczególności nowych technologii i potencjalnych rynków. Aby ułatwić rozwójdziałalności gospodarczej MŚP niektóre kategoriepomocy powinny być zatem wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, jeżeli są przyznawanena rzecz takich przedsiębiorstw. Uzasadnione jest zatemwyłączenie takiej pomocy z wymogu zgłoszenia orazzałożenie jedynie do celów stosowania niniejszego rozporządzenia, że – o ile kwota pomocy nie przekraczaodpowiedniego progu powodującego obowiązek jej zgłoszenia – beneficjent, który spełnia warunki definicji MŚPprzewidziane w niniejszym rozporządzeniu, boryka sięz typowymi problemami rozwoju wywołanymi nieprawidłowościami w funkcjonowaniu rynku.

(55) Ze względu na różnice między małymi a średnimi przedsiębiorstwami dla obu tych rodzajów przedsiębiorstwnależy ustalić różne podstawowe progi intensywnościpomocy i różne premie. Nieprawidłowościw funkcjonowaniu rynku, które odbijają się negatywniena wszystkich MŚP, włącznie z dostępem do finansowania, powodują, w porównaniu ze średnimi przedsiębiorstwami, szczególnie wiele problemów w rozwojumałych przedsiębiorstw.


(1) Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36.

Rozdział 6.1 75

(56) W oparciu o doświadczenie zdobyte podczas stosowaniaWytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwana wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzykaw małych i średnich przedsiębiorstwach wydaje się, żewe Wspólnocie występuje wiele specyficznych nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku kapitału podwyższonego ryzyka w odniesieniu do niektórych rodzajówinwestycji na niektórych etapach rozwoju przedsiębiorstw. Wynikają one z niedopasowania popytui podaży kapitału podwyższonego ryzyka. Powoduje tonadmierne ograniczenie dostępnego na rynku kapitałupodwyższonego ryzyka i brak funduszy dla przedsiębiorstw, nawet mimo ich ciekawego modelu działalnościgospodarczej i szans na rozwój. Główna przyczynanieprawidłowości w funkcjonowaniu rynkuw odniesieniu do rynków kapitału podwyższonegoryzyka, która szczególnie wpływa na dostęp MŚP dokapitału i która może uzasadniać interwencję państwa,tkwi w niepełnych lub niesymetrycznych informacjach.Programy pomocy z wykorzystaniem kapitału podwyższonego ryzyka w formie funduszy inwestycyjnych zarządzanych na zasadach rynkowych, gdzie wystarczającączęść środków stanowią środki pochodzące od inwestorów prywatnych w formie inwestycji na niepublicznymrynku kapitałowym, wspierające nastawione na zyskśrodki pomocy z wykorzystaniem kapitału podwyższonego ryzyka na rzecz przedsiębiorstw docelowych,powinny być więc, pod pewnymi warunkami, wyłączonez wymogu zgłoszenia. Warunki polegające na tym, żefundusze powinny być zarządzane na zasadach rynkowych, a środki pomocy z wykorzystaniem kapitałupodwyższonego ryzyka być nastawione na zysk, niepowinny powstrzymać funduszy inwestycyjnych przeddokładnym adresowaniem swoich działań, szczególniedo konkretnych segmentów rynku, takich jak przedsiębiorstw zakładanych przez kobiety. Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpłynąć na status EuropejskiegoFunduszu Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Inwestycyjnego w rozumieniu wytycznych wspólnotowychw sprawie kapitału podwyższonego ryzyka.

(57) Pomoc na działalność badawczą, rozwojowąi innowacyjną może przyczynić się do wzrostu gospodarczego, wzmocnienia konkurencyjności i zwiększeniazatrudnienia. W oparciu o doświadczenie zdobytepodczas stosowania rozporządzenia (WE) nr 364/2004,Wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocypaństwa na działalność badawczo-rozwojową orazWspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocypaństwa na działalność badawczą, rozwojowąi innowacyjną wydaje się, że, uwzględniając dostępnypotencjał MŚP i dużych przedsiębiorstw w zakresiebadań i rozwoju, nieprawidłowości w funkcjonowaniurynku mogą uniemożliwiać osiągnięcie optymalnejprodukcji na rynku i prowadzić do braku efektywności.Taki brak efektywności najczęściej wiąże sięz pozytywnymi efektami czynników zewnętrznychw stosunku do transferu wiedzy, związkami międzydobrem publicznym i transferem wiedzy, niepełnymilub niesymetrycznymi informacjami oraz problemamiz koordynacją i tworzeniem sieci.

(58) Pomoc na działalność badawczą, rozwojowąi innowacyjną jest sprawą szczególnie istotną przedewszystkim dla MŚP, ponieważ jedną ze strukturalnychsłabości małych i średnich przedsiębiorstw są trudności,jakich mogą one doświadczyć, starając się o dostęp donowych wynalazków technologicznych, transferu technologii oraz wysoko wykwalifikowanego personelu.W związku z tym pomoc na projekty badawczo-rozwojowe, pomoc na techniczne studia wykonalności, pomocna pokrycie kosztów praw własności przemysłowej dlaMŚP jak również pomoc dla młodych, innowacyjnychmałych przedsiębiorstw, pomoc na usługi doradczew zakresie innowacji i usługi wsparcia innowacji orazpomoc na tymczasowe zatrudnienie wysoko wykwalifikowanego personelu powinny być, pod pewnymi warunkami, wyłączone z wymogu zgłoszenia.

(59) Jeśli chodzi o pomoc na projekty badawczo-rozwojowe,część projektu objęta pomocą powinna w pełni należećdo jednej z następujących kategorii: badania podstawowe,badania przemysłowe albo eksperymentalne pracerozwojowe. Jeżeli projekt składa się z różnych zadań,każde zadanie należy zaklasyfikować do kategorii badańpodstawowych, badań przemysłowych albo eksperymentalnych prac rozwojowych, bądź też stwierdzić, że niezalicza się do żadnej z tych kategorii. Klasyfikacja tanie musi być chronologiczna i nie musi przechodzićsekwencyjnie od badań podstawowych do działalnościzbliżonej do rynku. Zatem zadanie realizowane napóźniejszym etapie projektu można zakwalifikować dokategorii badań przemysłowych. Podobnie nie wykluczasię możliwości zakwalifikowania zadania realizowanegona wcześniejszym etapie do kategorii eksperymentalnychprac rozwojowych.

(60) W sektorze rolnictwa, niektóre środki pomocy na działalność badawczo-rozwojową w sektorze rolnictwapowinny być wyłączone, jeśli spełnione są warunkipodobne do tych przewidzianych w szczególnych przepisach obowiązujących w sektorze rolnictwa napodstawie wspólnotowych zasad ramowych dotyczącychpomocy państwa na działalność badawczą, rozwojowąi innowacyjną. Jeśli nie są spełnione warunki szczególne,wówczas pomoc może zostać wyłączona, jeśli spełniawarunki określone w przepisach ogólnych niniejszegorozporządzenia dotyczących działalności badawczo-rozwojowej.

(61) Wspieranie szkolenia i rekrutacji pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji lub niepełnosprawnych oraz rekompensata dodatkowych kosztówzatrudnienia pracowników niepełnosprawnych toniezwykle istotne cele polityki gospodarczej i społecznejWspólnoty i państw członkowskich.


Rozdział 6.176

(62) Pozytywne efekty szkoleń przekładają się zwykle nakorzyści dla całego społeczeństwa, ponieważ szkoleniazwiększają zasoby wykwalifikowanych pracowników,z których czerpać mogą również inne przedsiębiorstwa,podnoszą konkurencyjność przemysłu wspólnotowegooraz odgrywają ważną rolę we wspólnotowej strategiizatrudnienia. Szkolenia, w tym e-learning, są równieżważne z punktu widzenia budowania, zdobywaniai rozpowszechniania wiedzy, niezwykle istotnego dobrapublicznego. Ponieważ przedsiębiorstwa we Wspólnociezasadniczo przeznaczają zbyt mało środków na szkoleniapracowników, szczególnie jeśli chodzi o szkolenia ogólnei nieprowadzące do natychmiastowych i konkretnychkorzyści dla danego przedsiębiorstwa, pomoc państwamoże skorygować tę nieprawidłowośćw funkcjonowaniu rynku. Taka pomoc powinna byćwięc, pod pewnymi warunkami, wyłączonaz obowiązku zgłoszenia. W związku ze szczególnymiproblemami dotyczącymi MŚP oraz relatywnie wyższymikosztami, jakie muszą one ponosić, inwestującw szkolenia, należy podwyższyć progi intensywnościpomocy dla MŚP, powyżej których jest ona wyłączonaz obowiązku zgłoszenia na mocy niniejszego rozporządzenia. Szczególny charakter szkoleń w sektorze transportu morskiego uzasadnia specjalne podejściew stosunku do tego sektora.

(63) Szkolenia specjalistyczne różnią się od szkoleń ogólnych.Dozwolone progi intensywności pomocy powinny więcróżnić się w zależności od rodzaju szkolenia i wielkościprzedsiębiorstwa. Szkolenia ogólne zapewniają zdobyciekwalifikacji o szerokim zastosowaniu i znacznie zwiększają szanse zatrudnienia tak wyszkolonego pracownika.Zakłócenie konkurencji wywołane przez pomoc na tencel jest stosunkowo niewielkie, stąd próg intensywnościpomocy, powyżej którego jest ona wyłączonaz obowiązku zgłoszenia, może być w tym przypadkuwyższy. Szkolenia specjalistyczne, z których korzyściczerpie głównie dane przedsiębiorstwo, grożą poważniejszym zakłóceniem konkurencji, zatem próg intensywności pomocy, powyżej którego jest ona wyłączonaz obowiązku zgłoszenia, powinien być w tym przypadkudużo niższy. Szkolenia należy uznać za ogólne równieżwtedy, gdy dotyczą zarządzania środowiskiem, innowacjiekologicznych lub odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw i w ten sposób zwiększają możliwości zrealizowania przez beneficjenta celów ogólnych w obszarzeochrony środowiska.

(64) Niektóre kategorie pracowników niepełnosprawnych lubznajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacjiwciąż mają trudności z wejściem na rynek pracy.W związku z tym uzasadnione jest stosowanie przezorgany publiczne środków mających na celu zachęcenieprzedsiębiorstw do zwiększenia zatrudnienia, szczególniepracowników należących do wspomnianych kategorii.Koszty zatrudnienia stanowią część kosztów operacyj

nych każdego przedsiębiorstwa. Jest zatem szczególnieistotne, aby pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych lub znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji miała pozytywny wpływ na poziomzatrudnienia wspomnianych kategorii pracowników,a nie tylko umożliwiała przedsiębiorstwom ograniczeniekosztów, które musiałyby ponieść w przypadku nieotrzymania pomocy. Pomoc taka powinna być więc wyłączona z obowiązku zgłoszenia jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że przyczyni się ona do ponownego wejściatych kategorii pracowników na rynek pracy lub,w przypadku pracowników niepełnosprawnych, doponownego wejścia na ten rynek i utrzymania się nanim.

(65) Pomoc na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnychw formie subsydiów płacowych może być obliczana napodstawie szczególnego stopnia niepełnosprawnościdanego pracownika niepełnosprawnego lub przewidzianajako kwota ryczałtowa, pod warunkiem że żadna z tychmetod nie prowadzi do uzyskania pomocy przekraczającej maksymalną intensywność pomocy dla każdegoz danych pracowników indywidualnych.

(66) Właściwe jest ustalenie przepisów przejściowych dlapomocy indywidualnej, która została przyznana przedwejściem w życie niniejszego rozporządzenia i niezostała zgłoszona, co stanowi naruszenie zobowiązaniaprzewidzianego w art. 88 ust. 3 Traktatu. Wrazz uchyleniem rozporządzenia (WE) nr 1628/2006możliwa będzie dalsza realizacja istniejących wyłączonych programów regionalnej pomocy inwestycyjnej nawarunkach przewidzianych w tym rozporządzeniu,zgodnie z jego art. 9 ust. 2 akapit drugi.

(67) W świetle doświadczenia Komisji w tej dziedzinie, a wszczególności częstotliwości, z jaką powszechnieniezbędne jest korygowanie polityki w zakresie pomocypaństwa, właściwe jest ograniczenie okresu stosowanianiniejszego rozporządzenia. W przypadku wygaśnięcianiniejszego rozporządzenia i nieprzedłużenia okresujego stosowania, programy pomocy już wyłączone namocy niniejszego rozporządzenia powinny być nadalwyłączone przez okres sześciu miesięcy, aby państwaczłonkowskie miały czas na dostosowanie.

(68) Rozporządzenia (WE) nr 70/2001, (WE) nr 68/2001oraz (WE) nr 2204/2002 wygasły dnia 30 czerwca2008 r., a rozporządzenie (WE) nr 1628/2006 powinnozostać uchylone,


Rozdział 6.1 77


SPIS TREŚCI

Rozdział I PRZEPISY OGÓLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Artykuł 1 Zakres stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Artykuł 2 Definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Artykuł 3 Warunki wyłączenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Artykuł 4 Intensywność pomocy i koszty kwalifikowalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Artykuł 5 Przejrzystość pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Artykuł 6 Progi pomocy indywidualnej powodujące obowiązek powiadomienia . . . . . . . . . . . . . . 19

Artykuł 7 Kumulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Artykuł 8 Efekt zachęty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Artykuł 9 Przejrzystość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Artykuł 10 Monitorowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Artykuł 11 Sprawozdania roczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Artykuł 12 Szczególne warunki mające zastosowanie do pomocy inwestycyjnej . . . . . . . . . . . . . . 22

Rozdział II PRZEPISY SZCZEGÓLNE DOTYCZĄCE RÓŻNYCH KATEGORII POMOCY . . . . . . . . . 23

Sekcja 1 Pomoc regionalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Artykuł 13 Regionalna pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Artykuł 14 Pomoc dla nowo utworzonych małych przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Sekcja 2 Pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla małych i średnich przedsiębiorstw . . . . . . . . 25

Artykuł 15 Pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie dla małych i średnich przedsiębiorstw . . 25

Sekcja 3 Pomoc na przedsiębiorczość kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Artykuł 16 Pomoc na rzecz małych przedsiębiorstw nowo utworzonych przez kobiety . . . . . . . . . 25

Sekcja 4 Pomoc na ochronę środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26


Artykuł 18 Pomoc inwestycyjna umożliwiająca przedsiębiorstwom zastosowanie norm surowszychniż normy wspólnotowe w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomuochrony środowiska w przypadku braku norm wspólnotowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Artykuł 19 Pomoc na nabycie nowych środków transportu spełniających normy surowsze niż normywspólnotowe lub podnoszących poziom ochrony środowiska w przypadku braku normwspólnotowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Artykuł 20 Pomoc na szybkie przystosowanie małych i średnich przedsiębiorstw do przyszłych normwspólnotowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Artykuł 21 Pomoc w obszarze ochrony środowiska na inwestycje zwiększające oszczędność energii 28

Artykuł 22 Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska na układy kogeneracji o wysokiejsprawności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Artykuł 23 Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska na propagowanie energii ze źródełodnawialnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Artykuł 24 Pomoc na badania środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Artykuł 25 Pomoc na ochronę środowiska w formie ulg podatkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Sekcja 5 Pomoc na usługi doradcze dla małych i średnich przedsiębiortsw oraz udział małychi średnich przedsiębiorstw w targach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Artykuł 26 Pomoc na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw na usługi doradcze . . . . . . . . . . . . 30

Artykuł 27 Pomoc na udział małych i średnich przedsiębiorstw w targach . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30


Rozdział 6.178

Sekcja 6 Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30


Artykuł 29 Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Sekcja 7 Pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31


Artykuł 31 Pomoc na projekty badawczo-rozwojowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Artykuł 32 Pomoc na techniczne studia wykonalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Artykuł 33 Pomoc na pokrycie kosztów praw własności przemysłowej dla małych i średnichprzedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Artykuł 34 Pomoc na działalność badawczo-rozwojową w sektorach rolnictwa i rybołówstwa . . . . 33

Artykuł 35 Pomoc dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Artykuł 36 Pomoc na usługi doradcze w zakresie innowacji i usługi wsparcia innowacji . . . . . . . . 34

Artykuł 37 Pomoc na tymczasowe zatrudnienie wysoko wykwalifikowanego personelu . . . . . . . . . 34

Sekcja 8 Pomoc szkoleniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35


Artykuł 39 Pomoc szkoleniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Sekcja 9 Pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji orazpracowników niepełnosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Artykuł 40 Pomoc w formie subsydiów płacowych na rekrutację pracowników znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Artykuł 41 Pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych 36

Artykuł 42 Pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowni-ków niepełnosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Rozdział III PRZEPISY KOŃCOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Artykuł 43 Uchylenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Artykuł 44 Przepisy przejściowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Artykuł 45 Wejście w życie i stosowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Załącznik I Definicja małych i średnich przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Załącznik II Formularz informacji zbiorczych dotyczących pomocy na działalność badawczo-rozwojową w ramach rozszerzonego obowiązku sprawozdawczego, o którym mowaw art. 9 ust. 4Formularz informacji zbiorczych dotyczących pomocy na duże projekty inwestycyjnew ramach rozszerzonego obowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w art. 9 ust. 4 41

Załącznik III Formularz informacji zbiorczych w ramach obowiązku sprawozdawczego określonegow art. 9 ust. 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do następujących kategorii pomocy:

a) pomoc regionalna;

b) pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla MŚP;

c) pomoc na zakładanie przedsiębiorstw przez kobiety;

d) pomoc na ochronę środowiska;

e) pomoc na usługi doradcze dla MŚP i udział MŚP w targach;

f) pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka;

g) pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną;

h) pomoc szkoleniowa;

i) pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnieniekorzystnej sytuacji lub niepełnosprawnych.


Rozdział 6.1 79

2. Rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem,tj. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonychproduktów, z tworzeniem i funkcjonowaniem sieci dystrybucyjnej lub z innymi wydatkami bieżącymi związanymiz prowadzeniem działalności wywozowej;

b) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarówprodukcji krajowej w stosunku do towarów sprowadzanychz zagranicy.

3. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do pomocy wewszystkich sektorach gospodarki z wyjątkiem:

a) pomocy wspierającej działalność w sektorach rybołówstwai akwakultury objętych rozporządzeniem Rady (WE) nr104/2000 (1) z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, pomocyw formie kapitału podwyższonego ryzyka, pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną oraz pomocydla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych;

b) pomocy wspierającej produkcję podstawową produktówrolnych z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, pomocyw formie kapitału podwyższonego ryzyka, pomocy na działalność badawczo-rozwojową, pomocy na ochronę środowiska oraz pomocy dla pracowników znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych, w zakresie w jakim wymienione kategoriepomocy nie są objęte rozporządzeniem Komisji (WE) nr1857/2006;

c) pomocy wspierającej przetwarzanie i wprowadzanie doobrotu produktów rolnych w następujących przypadkach:

(i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie cenylub ilości takich produktów nabytych od producentówsurowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą, lub

(ii) kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu jej przekazaniaw części lub w całości producentom surowców;

d) pomocy wspierającej działalność w sektorze węglowym,z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, pomocy na działalnośćbadawczą, rozwojową i innowacyjną oraz pomocy naochronę środowiska;

e) pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorzehutnictwa żelaza i stali;

f) pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorzebudownictwa okrętowego;

g) pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorzewłókien syntetycznych.

4. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania doprogramów pomocy regionalnej przeznaczonych dla konkretnych sektorów działalności gospodarczej w obszarze produkcjibądź usług. Programów dotyczących turystyki nie uważa się zaprzeznaczone dla konkretnych sektorów.

5. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do pomocyad hoc przyznawanej dużym przedsiębiorstwom, z wyjątkiemsytuacji przewidzianych w art. 13 ust. 1.

6. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a) programów pomocy, które nie wykluczają wyraźnie możliwości przekazania pomocy indywidualnej na rzecz przedsiębiorstwa, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc zaniezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem;

b) pomocy ad hoc na rzecz przedsiębiorstwa, na którym ciążyobowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszejdecyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawemi ze wspólnym rynkiem;

c) pomocy dla zagrożonych przedsiębiorstw.

7. Dla celów ust. 6 lit. c), MŚP uważa się za zagrożoneprzedsiębiorstwo, jeżeli spełnia następujące warunki:

a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością –

jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału zostałautracona, w tym ponad jedna czwarta w okresie poprzedzających 12 miesięcy; lub

b) w przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długispółki – jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad jednaczwarta w okresie poprzedzających 12 miesięcy; lub

c) bez względu na rodzaj spółki, jeżeli zgodniez prawodawstwem krajowym podlega zbiorowemu postępowaniu w sprawie niewypłacalności.

Dla celów niniejszego rozporządzenia, MŚP, które działająkrócej niż trzy lata nie uważa się za zagrożone odnośnie tegookresu, chyba, że MŚP spełnia warunek określony w akapiciepierwszym lit. c).


(1) Dz.U. L 17 z 21.1.2000, s. 22.

Rozdział 6.180

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia przyjmuje się następującedefinicje:

1) „pomoc” oznacza każdy środek spełniający wszystkiekryteria, o których mowa w art. 87 ust. 1 Traktatu;

2) „program pomocy” oznacza każdy akt prawny, napodstawie którego, bez dodatkowych środków wykonawczych, można przyznać pomoc indywidualną przedsiębiorstwom, określonym w sposób ogólny w tym akcie,oraz każdy akt prawny, na podstawie którego przedsiębiorstwu lub przedsiębiorstwom można przyznać pomocniezwiązaną z konkretnym projektem na czas nieokreślonyi/lub o nieokreślonej wysokości;

3) „pomoc indywidualna” oznacza:

a) pomoc ad hoc; oraz

b) pomoc podlegającą zgłoszeniu na podstawie programupomocy;

4) „pomoc ad hoc” oznacza pomoc indywidualną przyznawanąpoza programem pomocy;

5) „intensywność pomocy” oznacza kwotę pomocy wyrażonąjako odsetek kosztów kwalifikowalnych;

6) „pomoc przejrzysta” oznacza pomoc, w przypadku którejmożna dokładnie obliczyć z wyprzedzeniem ekwiwalentdotacji brutto bez konieczności przeprowadzania ocenyryzyka;

7) „małe i średnie przedsiębiorstwa” lub „MŚP” oznaczająprzedsiębiorstwa spełniające kryteria, o których mowaw załączniku I;

8) „duże przedsiębiorstwa” oznaczają przedsiębiorstwaniespełniające kryteriów, o których mowa w załączniku I;

9) „obszary objęte pomocą” oznaczają regiony kwalifikującesię do objęcia pomocą regionalną zgodnie z mapą pomocyregionalnej zatwierdzoną dla danego państwa członkowskiego na lata 2007–2013;

10) „rzeczowe aktywa trwałe” oznaczają, bez uszczerbku dlaprzepisów art. 17 ust. 12, aktywa w postaci gruntów,budynków, zakładu, urządzeń i wyposażenia. W sektorzetransportowym, środków transportu i urządzeń transportowych nie uznaje się za aktywa kwalifikujące się do pomocy,chyba że chodzi o pomoc regionalną i z wyłączeniemtransportu drogowego i lotniczego;

11) „wartości niematerialne i prawne” oznaczają aktywa pochodzące z transferu technologii poprzez nabycie praw patentowych, licencji, know-how lub nieopatentowanej wiedzytechnicznej;

12) „duży projekt inwestycyjny” oznacza inwestycję w środkitrwałe, której koszty kwalifikowalne przekraczają 50 mlnEUR, według obliczeń na podstawie cen i kursów wymianyobowiązujących w dniu przyznania pomocy;

13) „liczba pracowników” oznacza liczbę rocznych jednostekroboczych (RJR), to jest liczbę pracowników zatrudnionychna pełnych etatach w ciągu jednego roku, przy czym pracaw niepełnym wymiarze godzin oraz praca sezonowa wyrażone są ułamkowymi częściami jednostek RJR;

14) „miejsca pracy powstałe bezpośrednio w wyniku realizacjiprojektu inwestycyjnego” oznaczają miejsca pracy związanez działalnością, której dotyczy inwestycja, w tym miejscapracy utworzone w wyniku wzrostu stopnia wykorzystaniazdolności produkcyjnych stworzonych wskutek inwestycji;

15) „koszty płacy” oznaczają pełen koszt, jaki faktycznie ponosibeneficjent pomocy z tytułu zatrudnienia pracownikówi obejmują:

a) wynagrodzenie brutto, przed opodatkowaniem;

b) składki obowiązkowe, takie jak składki na ubezpieczeniespołeczne; oraz

c) koszty opieki nad dziećmi i nad rodzicami;

16) „pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla MŚP” oznaczapomoc spełniającą warunki, o których mowa w art. 15;

17) „pomoc inwestycyjna” oznacza regionalną pomoc inwestycyjną i pomoc na zatrudnienie zgodnie z art. 13, pomocinwestycyjną i pomoc na zatrudnienie dla MŚP zgodniez art. 15 oraz pomoc inwestycyjną na ochronę środowiskazgodnie z art. 18–23;

18) „pracownik znajdujący się w szczególnie niekorzystnejsytuacji” oznacza każdą osobę, która:

a) jest bez stałego zatrudnienia za wynagrodzeniemw okresie ostatnich sześciu miesięcy; lub

b) nie ma wykształcenia ponadgimnazjalnego lub zawodowego (ISCED 3); lub

c) jest w wieku ponad 50 lat; lub

d) jest osobą dorosłą mieszkającą samotnie, mającą nautrzymaniu co najmniej jedną osobę; lub


Rozdział 6.1 81

e) pracuje w sektorze lub zawodzie w państwie członkowskim, w którym dysproporcja kobiet i mężczyzn jest conajmniej o 25 % większa niż średnia dysproporcja wewszystkich sektorach gospodarki w tym państwie członkowskim i należy do tej grupy stanowiącej mniejszość;lub

f) jest członkiem mniejszości etnicznej w państwie członkowskim, który w celu zwiększenia szans na uzyskaniedostępu do stałego zatrudnienia musi poprawić znajomość języka, uzupełnić szkolenia zawodowe lub zwiększyć doświadczenie zawodowe;

19) „pracownik znajdujący się w bardzo niekorzystnej sytuacji”oznacza każdą osobę, która jest bezrobotna przez conajmniej 24 miesiące;

20) „pracownik niepełnosprawny” oznacza każdą osobę,

a) która została uznana za osobę niepełnosprawną namocy prawa krajowego; lub

b) u której rozpoznano ograniczenie wynikającez upośledzenia sprawności fizycznej, umysłowej lubpsychicznej;

21) „zatrudnienie chronione” oznacza zatrudnieniew przedsiębiorstwie, w którym co najmniej 50 % pracowników jest niepełnosprawnych;

22) „produkt rolny” oznacza:

a) produkty wymienione w załączniku I do Traktatu,z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakulturyobjętych rozporządzeniem (WE) nr 104/2000;

b) produkty objęte kodami CN 4502, 4503 i 4504 (koreki artykuły z korka);

c) produkty mające imitować lub zastępować mlekoi przetwory mleczne, o których mowaw rozporządzeniu Rady (WE) nr 1234/2007 (1);

23) „przetwarzanie produktu rolnego” oznacza czynności dokonywane na produkcie rolnym, w wyniku których powstajeprodukt będący również produktem rolnym, z wyjątkiemczynności wykonywanych w gospodarstwach, niezbędnychdo przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnychdo pierwszej sprzedaży;

24) „obrót produktem rolnym” oznacza przechowywanie lubwystawianie produktu w celu sprzedaży, oferowanie gona sprzedaż, dostawę lub każdy inny sposób wprowadzaniaproduktu na rynek, z wyjątkiem jego pierwszej sprzedażyprzez producenta surowców na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem oraz czynnościprzygotowujących produkt do pierwszej sprzedaży;

sprzedaż produktu przez producenta surowców konsumentowi końcowemu uznaje się za wprowadzanie do obrotu,jeśli następuje w odpowiednio wydzielonym do tego celumiejscu;

25) „turystyka” obejmuje następujące obszary działalnościzgodnie z klasyfikacją NACE Rev. 2:

a) NACE 55: Zakwaterowanie;

b) NACE 56: Działalność usługowa związanaz wyżywieniem;

c) NACE 79: Działalność organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji i działalności z niązwiązane;

d) NACE 90: Działalność twórcza związana z kulturąi rozrywką;

e) NACE 91: Działalność bibliotek, archiwów, muzeóworaz pozostała działalność związana z kulturą;

f) NACE 93: Działalność sportowa, rozrywkowai rekreacyjna;

26) „zaliczka zwrotna” oznacza pożyczkę na realizację projektu,wypłacaną w jednej lub kilku ratach, której warunki spłatyzależą od wyników realizacji projektu badawczo-rozwojowo-innowacyjnego;

27) „kapitał podwyższonego ryzyka” oznacza finansowaniekapitałowe lub quasi-kapitałowe zapewniane przedsiębiorstwom na początkowych etapach rozwoju (faza zalążkowa,rozruch i ekspansja);

28) „nowe przedsiębiorstwo utworzone przez kobietę” oznaczamałe przedsiębiorstwo spełniające następujące warunki:

a) jedna lub więcej kobiet jest w posiadaniu co najmniej51 % kapitału danego małego przedsiębiorstwa lub sąone zarejestrowane jako właścicielki danego małegoprzedsiębiorstwa; oraz

b) osobą odpowiedzialną za zarządzanie danym małymprzedsiębiorstwem jest kobieta;

29) „sektor hutnictwa żelaza i stali” oznacza wszystkie działaniazwiązane z produkcją co najmniej jednego z poniższychproduktów:

a) surówka i stopy żelaza:

surówka do produkcji stali, surówka odlewnicza i innasurówka, surówka zwierciadlista oraz stal żelazowo-manganowa wysokowęglowa, bez innych stopówżelaza;


(1) Dz.U. L 299 z 16.11.2007, s. 1.

Rozdział 6.182

b) produkty z żelaza surowe lub półprodukty, stalwęglowa lub stal specjalna:

stal ciekła odlewana lub nieodlewana we wlewki, wrazz wlewkami do kucia, półprodukty: kęsiska kwadratowe,kęsy i kęsiska płaskie; blachówka i blachówka dowyrobu blachy białej; szerokie zwoje walcowane nagorąco, z wyjątkiem produkcji stali ciekłej do odlewówz małych i średnich odlewni;

c) obrabiane na gorąco produkty z żelaza, stal węglowalub stal specjalna:

szyny, podkłady, nakładki stykowe, podkładki podszyny, dwuteowniki, kształtowniki o dużym przekroju80 mm i więcej, kształtowniki grodzicowe, prętyi kształtowniki o przekroju do 80 mm i elementypłaskie do 150 mm, walcówka, rury o przekroju okrągłym i prostokątnym, taśmy i blachy walcowane nagorąco (wraz z taśmą rurową), blacha gruba walcowanana gorąco (powleczona lub nie), blacha cienka i grubao grubości 3 mm i więcej, uniwersalna blacha grubao grubości 150 mm i więcej, z wyjątkiem drutui wyrobów z drutu, prętów ciągnionych i szlifowanychlub polerowanych oraz odlewów żeliwnych;

d) produkty wykończone na zimno:

blacha biała, blacha biała matowa, blacha czarna, blachaocynkowana, inne blachy powlekane, blacha walcowanana zimno, blacha elektrotechniczna i taśma na blachębiałą, blacha gruba walcowana na zimno, w zwojachi w pasach;

e) rury:

wszystkie rury stalowe bez szwu, rury stalowe spawaneo przekroju większym niż 406,4 mm;

30) „sektor włókien syntetycznych” oznacza:

a) ekstruzję/teksturyzację wszystkich głównych rodzajówwłókien oraz przędzy na bazie poliestru, poliamidu,akrylu lub polipropylenu, niezależnie od ich końcowegoprzeznaczenia; lub

b) polimeryzację (w tym także polikondensację), gdystanowi ona integralny element ekstruzji na poziomiewykorzystywanych urządzeń; lub

c) każdy dodatkowy proces związany z jednoczesną instalacją mocy produkcyjnych do ekstruzji/teksturyzacjiprzez przyszłego beneficjenta lub przez inne przedsiębiorstwo z grupy, do której należy beneficjent, który toproces, w ramach danej działalności gospodarczej, jest

zintegrowany z taką zdolnością produkcyjną napoziomie wykorzystanych urządzeń.

Artykuł 3

Warunki wyłączenia

1. Programy pomocy spełniające wszystkie warunki przewidziane w rozdziale I oraz w odpowiednich przepisach rozdzia-łu II niniejszego rozporządzenia są zgodne ze wspólnymrynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączonez wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile każda pomoc indywidualna przyznana w ramachtakiego programu spełnia wszystkie warunki niniejszego rozporządzenia, a program zawiera wyraźne odesłanie do niniejszegorozporządzenia przez zamieszczenie jego tytułu i danych dotyczących publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2. Pomoc indywidualna udzielana w ramach programu,o którym mowa w ust. 1, jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ilepomoc taka spełnia wszystkie warunki przewidzianew rozdziale I oraz w odpowiednich przepisach rozdziału IIniniejszego rozporządzenia, a indywidualny środek pomocyzawiera wyraźne odesłanie do odpowiednich przepisów niniejszego rozporządzenia przez przywołanie odpowiednich przepisów, tytułu niniejszego rozporządzenia i danych dotyczącychjego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

3. Pomoc ad hoc spełniająca wszystkie warunki przewidzianew rozdziale I oraz w odpowiednich przepisach rozdziału IIniniejszego rozporządzenia jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, podwarunkiem że zawiera wyraźne odesłanie do odpowiednichprzepisów niniejszego rozporządzenia przez przywołanie odpowiednich przepisów, tytułu niniejszego rozporządzenia i danychdotyczących jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 4

Intensywność pomocy i koszty kwalifikowalne

1. Do celów obliczania intensywności pomocy stosuje siękwoty przed potrąceniem podatku lub innych opłat.W przypadkach, gdy pomoc udzielana jest w formie innej niżdotacja jako kwotę pomocy przyjmuje się ekwiwalent dotacji.Wartość pomocy wypłacanej w kilku ratach jest dyskontowanana dzień jej przyznania. Jako stopę procentową stosowaną dodyskontowania stosuje się stopę referencyjną mającą zastosowanie w momencie przyznania pomocy.

2. W przypadkach gdy pomoc udzielana jest w postaci zwolnień podatkowych lub obniżenia podatków należnychw przyszłości, z zastrzeżeniem przestrzegania określonej intensywności pomocy zdefiniowanej w postaci ekwiwalentu dotacjibrutto, dyskontowanie rat pomocy następuje na podstawie stópreferencyjnych obowiązujących w czasie, gdy poszczególneprzywileje podatkowe stają się skuteczne.


Rozdział 6.1 83

3. Dokumentacja dotycząca kosztów kwalifikowalnych jestklarowna i rozpisana na poszczególne pozycje.

Artykuł 5

Przejrzystość pomocy

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie wyłącznie dopomocy przejrzystej.

Za przejrzyste uznaje się w szczególności następujące kategoriepomocy:

a) pomoc w formie dotacji oraz dopłat do oprocentowania;

b) pomoc w formie pożyczek, gdzie ekwiwalent dotacji bruttooblicza się na podstawie stopy referencyjnej obowiązującejw dniu przyznania pomocy;

c) pomoc w formie programów gwarancyjnych:

(i) gdzie metoda obliczania ekwiwalentu dotacji bruttozostała zaakceptowana po uprzednim zgłoszeniu jejKomisji w kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia lub rozporządzenia (WE) nr 1628/2006,a zaakceptowana metoda wyraźnie odnosi się do tegorodzaju gwarancji i tego rodzaju transakcji podstawowych, jakie w danym przypadku wchodzą w grę; lub

(ii) jeżeli beneficjentem jest małe lub średnie przedsiębiorstwo i ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawiebezpiecznych stawek, o których mowa w obwieszczeniuKomisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu dopomocy państwowej w formie gwarancji;

d) pomoc w formie środków fiskalnych, gdzie środek przewiduje pewien maksymalny poziom, tak aby nie przekroczonopoziomu mającego zastosowanie.

2. Następujących kategorii pomocy nie uznaje się za przejrzyste:

a) pomocy w formie dokapitalizowania, bez uszczerbku dlaprzepisów szczególnych dotyczących kapitału podwyższonego ryzyka;

b) pomocy w formie kapitału podwyższonego ryzyka,z wyjątkiem pomocy spełniającej warunki art. 29.

3. Pomoc w formie zaliczek zwrotnych uznaje się za przejrzystą tylko wówczas, gdy całkowita kwota zaliczki nie przekracza poziomów mających zastosowanie zgodnie z niniejszymrozporządzeniem. Jeśli poziom wyrażony jest jako intensywnośćpomocy, wówczas całkowita kwota zaliczki zwrotnej, wyrażona

jako odsetek kosztów kwalifikowalnych, nie przekracza intensywności pomocy mającej zastosowanie w danym przypadku.

Artykuł 6

Progi pomocy indywidualnej powodujące obowiązekpowiadomienia

1. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do żadnejpomocy indywidualnej, przyznanej ad hoc lub w ramachprogramu pomocy, której ekwiwalent dotacji brutto przekraczanastępujące progi:

a) w przypadku pomocy inwestycyjnej i pomocy na zatrudnienie dla MŚP: 7,5 mln EUR dla jednego przedsiębiorstwana jeden projekt inwestycyjny;

b) w przypadku pomocy inwestycyjnej na ochronę środowiska:7,5 mln EUR dla jednego przedsiębiorstwa na jeden projektinwestycyjny;

c) w przypadku pomocy na rzecz MŚP na usługi doradcze: 2mln EUR dla jednego przedsiębiorstwa na jeden projekt;

d) w przypadku pomocy na udział MŚP w targach: 2 mln EURdla jednego przedsiębiorstwa na jeden projekt;

e) w przypadku pomocy na projekty badawczo-rozwojowei studia wykonalności:

(i) jeżeli projekt obejmuje głównie badania podstawowe: 20milionów EUR dla jednego przedsiębiorstwa na jedenprojekt/studium wykonalności;

(ii) jeżeli projekt obejmuje głównie badania przemysłowe:10 milionów EUR dla jednego przedsiębiorstwa najeden projekt/studium wykonalności;

(iii) dla wszystkich innych projektów: 7,5 mln EUR dlajednego przedsiębiorstwa na jeden projekt/studiumwykonalności;

(iv) w przypadku projektów EUREKA kwoty określonew punktach (i), (ii) i (iii) ulegają podwojeniu;

f) w przypadku pomocy na pokrycie kosztów praw własnościprzemysłowej dla MŚP: 5 mln EUR dla jednego przedsiębiorstwa na jeden projekt;

g) w przypadku pomocy szkoleniowej: 2 mln EUR na jedenprojekt szkoleniowy;

h) w przypadku pomocy na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji: 5 mln EUR dlajednego przedsiębiorstwa rocznie;


Rozdział 6.184

i) w przypadku pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych obejmującej pokrycie kosztów płacy: 10 mlnEUR dla jednego przedsiębiorstwa rocznie;

j) w przypadku pomocy w formie rekompensaty dodatkowychkosztów związanych z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych: 10 mln EUR dla jednego przedsiębiorstwarocznie.

Do celów określenia odpowiedniego progu mającego zastosowanie do pomocy na projekty badawczo-rozwojowe i studiawykonalności zgodnie z lit. e) uznaje się, że projekt obejmuje„głównie” badania podstawowe lub „głównie” badania przemysłowe, jeśli działania należące odpowiednio do kategorii badańpodstawowych lub badań przemysłowych pochłaniają ponadpołowę kosztów kwalifikowalnych projektu. Jeśli określenieprzeważającego charakteru projektu na podstawie tych kategoriijest niemożliwe, zastosowanie ma niższy próg.

2. Regionalna pomoc inwestycyjna na duże projekty inwestycyjne podlega zgłoszeniu Komisji, jeśli całkowita kwotapomocy ze wszystkich źródeł przekracza 75 % maksymalnejkwoty pomocy, jaką otrzymałaby inwestycja, której kosztykwalifikowalne wynoszą 100 mln EUR, przy zastosowaniu standardowego progu pomocy obowiązującego w przypadkudużych przedsiębiorstw zgodnie z zatwierdzoną mapą pomocyregionalnej w dniu przyznania pomocy.

Artykuł 7

Kumulacja

1. Do celów ustalenia, czy przestrzegane są określone w art.6 progi pomocy indywidualnej powodujące obowiązek powiadomienia oraz określone w Rozdziale II progi maksymalnejintensywności pomocy, uwzględnia się całkowitą kwotępomocy ze środków publicznych dla projektu lub działań objętych pomocą, niezależnie od tego, czy pomoc pochodzi zeźródeł lokalnych, regionalnych, krajowych czy wspólnotowych.

2. Pomoc wyłączoną na mocy niniejszego rozporządzeniamożna kumulować z inną pomocą wyłączoną na mocy niniejszego porozumienia pod warunkiem, że oba środki pomocydotyczą różnych, możliwych do określenia, kosztów kwalifikowalnych.

3. Pomocy wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenianie można kumulować z żadną inną pomocą wyłączoną namocy niniejszego rozporządzenia ani z pomocą de minimis spełniającą warunki, o których mowa w rozporządzeniu Komisji(WE) nr 1998/2006 (1), ani z inną pomocą finansowaną przezWspólnotę w odniesieniu do tych samych – częściowo lubw całości – kosztów kwalifikowalnych, jeżeli wynikiem tejkumulacji byłoby przekroczenie najwyższego progu intensywności pomocy lub kwoty pomocy mającej zastosowanie do tejpomocy na mocy niniejszego rozporządzenia.

4. Tytułem odstępstwa od przepisów ust. 3, pomoc dlapracowników niepełnosprawnych, zgodnie z art. 41 i 42,można kumulować z pomocą wyłączoną na mocy niniejszego

rozporządzenia w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, przekraczając najwyższe progi mające zastosowanie na mocy niniejszego rozporządzenia pod warunkiem,że w wyniku tej kumulacji intensywność pomocy nie przekroczy 100 % odpowiednich kosztów w okresie zatrudnieniadanych pracowników.

5. W odniesieniu do kumulacji środków pomocy wyłączonych na mocy niniejszego rozporządzenia, w których możnaokreślić koszty kwalifikowalne, oraz środków pomocy wyłączonych na mocy niniejszego rozporządzenia, w których niemożna określić kosztów kwalifikowalnych, mają zastosowanienastępujące warunki:

a) w przypadku przedsiębiorstwa, które otrzymało pomocw ramach środka pomocy w formie kapitału podwyższonego ryzyka w rozumieniu art. 29, i które w ciągu trzechlat od pierwszej inwestycji z udziałem kapitału podwyższonego ryzyka ubiega się o pomoc w zakresie stosowanianiniejszego rozporządzenia, odpowiednie progi pomocy lubmaksymalne kwoty dopuszczalne na mocy niniejszego rozporządzenia zasadniczo zmniejsza się o 50 %, a w przypadku przedsiębiorstw działających na obszarach objętychpomocą o 20 %. Kwota zmniejszenia pomocy nie przekraczacałkowitej kwoty otrzymanego kapitału podwyższonegoryzyka. Zmniejszenie nie ma zastosowania do pomocy nadziałalność badawczą, rozwojową i innowacyjną objętejwyłączeniem na mocy art. 31–37;

b) pomocy dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw niemożna kumulować, w ciągu pierwszych trzech lat od jejprzyznania, z inną pomocą wyłączoną na mocy niniejszegorozporządzenia, z wyjątkiem pomocy wyłączonej na mocyart. 29 oraz pomocy wyłączonej na mocy art. 31–37.

Artykuł 8

Efekt zachęty

1. Wyłączenie na mocy niniejszego rozporządzenia mazastosowanie wyłącznie do pomocy wywołującej efekt zachęty.

2. Uznaje się, że pomoc przyznana MŚP i objęta niniejszymrozporządzeniem wywołuje efekt zachęty, jeśli beneficjent przedrozpoczęciem prac nad projektem lub działaniem złożył dodanego państwa członkowskiego wniosek o przyznaniepomocy.

3. Uznaje się, że pomoc przyznana dużym przedsiębiorstwom i objęta niniejszym rozporządzeniem wywołuje efektzachęty jeśli oprócz spełnienia warunku określonego w ust. 2,państwo członkowskie, przed przyznaniem pomocy indywidualnej, sprawdziło, że dokumentacja przygotowana przezbeneficjenta zakłada spełnienie jednego lub więcejz poniższych kryteriów:

a) znaczące zwiększenie rozmiaru projektu/działania dziękiśrodkowi pomocy;

b) znaczące zwiększenie zasięgu projektu/działania dzięki środkowi pomocy;


(1) Dz.U. L 379 z 28.12.2006, s. 5.

Rozdział 6.1 85

c) znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie dzięki środkowi pomocy;

d) znaczące przyspieszenie zakończenia projektu lub działania;

e) w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej, o którejmowa w art. 13, fakt, że w przypadku braku pomocyprojekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarzeobjętym pomocą.

4. Warunki, o których mowa w ust. 2 i 3, nie mają zastosowania do środków fiskalnych, jeżeli spełnione są następującewarunki:

a) środek fiskalny daje uprawnienia do uzyskania pomocyzgodnie z obiektywnymi kryteriami i bez korzystania zeswobody decyzyjnej przez państwo członkowskie; oraz

b) środek fiskalny przyjęto przed rozpoczęciem jakichkolwiekdziałań dotyczących realizacji projektu lub działań objętychpomocą. Ten warunek nie ma zastosowania w przypadkukolejnych wersji programu pomocy fiskalnej.

5. W odniesieniu do pomocy na rekompensatę dodatkowychkosztów zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych zgodniez art. 42, warunki określone w ust. 2 i 3 niniejszego artykułuuznaje się za spełnione, jeżeli spełnione są warunki, o którychmowa w art. 42 ust. 3.

W odniesieniu do pomocy w formie subsydiów płacowych narekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pomoc w formie subsydiów płacowych nazatrudnienie pracowników niepełnosprawnych zgodnie z art. 40i 41, warunki określone w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu uznajesię za spełnione, jeżeli pomoc prowadzi do zwiększenia liczbynetto zatrudnionych pracowników znajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacji/pracowników niepełnosprawnych.

W odniesieniu do pomocy na ochronę środowiska w formie ulgpodatkowych zgodnie z art. 25, warunki określone w ust. 2, 3i 4 niniejszego artykułu uznaje się za spełnione.

W odniesieniu do pomocy w formie kapitału podwyższonegoryzyka zgodnie z art. 29, warunki określone w ust. 2 uznaje sięza spełnione.

6. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowaw ust. 2 i 3, cały środek pomocy nie jest objęty wyłączeniem namocy niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 9

Przejrzystość

1. W terminie 20 dni roboczych od wejścia w życieprogramu pomocy lub przyznania pomocy ad hoc, podlegających wyłączeniu na mocy niniejszego rozporządzenia, państwoczłonkowskie przesyła Komisji informacje zbiorcze dotyczącetakiego środka pomocy. Informacje te przesyłane są do Komisjidrogą elektroniczną z wykorzystaniem odpowiedniegoprogramu komputerowego udostępnionego przez Komisję,w formie przewidzianej w załączniku III.

Komisja niezwłocznie potwierdza otrzymanie informacji zbiorczych.

Komisja publikuje informacje zbiorcze w Dzienniku UrzędowymUnii Europejskiej oraz na stronie internetowej Komisji.

2. Po wejściu w życie programu pomocy lub przyznaniupomocy ad hoc, objętych wyłączeniem zgodnie z niniejszymrozporządzeniem, dane państwo członkowskie publikujew Internecie pełen tekst takiego środka pomocy.W przypadku programu pomocy w tekście tym określone sąwarunki przewidziane w ustawodawstwie krajowym zapewniające przestrzeganie odnośnych przepisów niniejszego rozporządzenia. Państwo członkowskie zapewnia dostępność pełnegotekstu środka pomocy w Internecie przez cały okres obowiązywania środka pomocy. W informacjach zbiorczych przekazanych przez dane państwo członkowskie zgodnie z ust. 1podany jest bezpośredni adres internetowy pełnego tekstuśrodka pomocy.

3. W przypadku przyznawania pomocy indywidualnejobjętej wyłączeniem zgodnie z niniejszym rozporządzeniem,z wyjątkiem pomocy w formie środków fiskalnych, dokumentbędący podstawą przyznania pomocy zawiera wyraźneodesłanie do konkretnych, dotyczących go przepisów rozdziału II, do ustawodawstwa krajowego gwarantującego przestrzeganie odnośnych przepisów niniejszego rozporządzenia orazodniesienie do adresu internetowego pełnego tekstu środkapomocy.

4. Bez uszczerbku dla zobowiązań przewidzianychw ust. 1–3, w przypadku przyznania pomocy indywidualnejw ramach istniejącego programu pomocy na projekty badawczo-rozwojowe objęte art. 31, gdzie kwota tej pomocy przekracza 3 mln EUR, oraz w przypadku przyznania indywidualnejregionalnej pomocy inwestycyjnej na podstawie istniejącegoprogramu pomocy dla dużych projektów inwestycyjnych,która nie podlega obowiązkowi indywidualnego zgłoszeniazgodnie z art. 6, w ciągu 20 dni roboczych od dnia przyznaniapomocy przez właściwe organy, państwo członkowskie przesyłaKomisji wymagane informacje zbiorcze, korzystając ze standardowego formularza zamieszczonego w załączniku II i zapośrednictwem odpowiedniego programu komputerowegoudostępnionego przez Komisję.

Artykuł 10

Monitorowanie

1. Komisja regularnie monitoruje środki pomocy, o którychzostała poinformowana zgodnie z art. 9.


Rozdział 6.186

2. Państwa członkowskie przechowują szczegółową dokumentację dotyczącą każdej pomocy indywidualnej lub programupomocy wyłączonego na mocy niniejszego rozporządzenia.Zawiera ona wszystkie informacje niezbędne do stwierdzenia,że spełnione są warunki określone w niniejszym rozporządzeniu, w tym także informacje na temat statusu spółki,w przypadku której prawo do pomocy lub premii zależy odjej przynależności do kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, informacje o efekcie zachęty wywołanym przez danyśrodek pomocy oraz informacje umożliwiające ustaleniedokładnej kwoty kosztów kwalifikowalnych do celów stosowania niniejszego rozporządzenia.

Dokumentację dotyczącą pomocy indywidualnej przechowujesię przez 10 lat od daty przyznania pomocy. Dokumentacjędotyczącą programu pomocy przechowuje się przez 10 lat oddaty przyznania ostatniej pomocy indywidualnej w ramachtakiego programu.

3. Na pisemny wniosek, państwo członkowskie przekazujeKomisji w terminie 20 dni roboczych lub takim dłuższymterminie, jaki ustalono we wniosku, wszelkie informacje, któreKomisja uzna za niezbędne do monitorowania tego, jak stosowane jest niniejsze rozporządzenie.

Jeżeli dane państwo członkowskie nie przekaże wymaganychinformacji w terminie ustalonym przez Komisję lub innymwspólnie uzgodnionym terminie, lub jeżeli przekazane informacje okażą się niekompletne, Komisja wysyła upomnieniewraz z nowym terminem ich przekazania. Jeśli pomimo wysłanego upomnienia dane państwo członkowskie nie przekażewymaganych informacji, Komisja może, po umożliwieniupaństwu członkowskiemu przedstawienia swojego stanowiska,przyjąć decyzję, zgodnie z którą w przyszłości wszystkie środkipomocy lub ich część, do których ma zastosowanie niniejszerozporządzenie, będą objęte wymogiem zgłoszenia do Komisjizgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Artykuł 11

Sprawozdania roczne

Zgodnie z rozdziałem III rozporządzenia Komisji (WE) nr794/2004 (1), państwa członkowskie sporządzają sprawozdaniaw formie elektronicznej na temat stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do całego roku lub każdej częściroku obowiązywania niniejszego rozporządzenia. W takim sprawozdaniu rocznym podaje się również adres internetowypełnego tekstu środka pomocy.

Artykuł 12

Szczególne warunki mające zastosowanie do pomocyinwestycyjnej

1. Aby koszt inwestycji został uznany za kwalifikowalny docelów niniejszego rozporządzenia, inwestycja powinna obejmować:

a) inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z założeniem nowej jednostki,rozbudową istniejącej jednostki, dywersyfikacją produkcjijednostki poprzez wprowadzenie nowych dodatkowychproduktów lub zasadniczą zmianą dotyczącą procesuprodukcyjnego istniejącej jednostki; lub

b) nabycie środków trwałych bezpośrednio związanychz jednostką, która została zamknięta lub zostałabyzamknięta, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środkinabywane są przez niezależnego inwestora. W przypadkuprzekazania małego przedsiębiorstwa rodzinie pierwotnegowłaściciela (pierwotnych właścicieli) lub byłym pracownikomwarunek nabycia środków przez niezależnego inwestora niema zastosowania.

Samo nabycie akcji lub udziałów przedsiębiorstwa nie jestuważane za inwestycję.

2. Aby wartości niematerialne i prawne zostały uznane zakoszt kwalifikowalny do celów niniejszego rozporządzenia,spełniają one wszystkie następujące warunki:

a) korzysta się z nich wyłącznie w przedsiębiorstwie otrzymującym pomoc. W przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej korzysta się z nich wyłącznie w jednostce otrzymującej pomoc;

b) traktuje się je jako aktywa podlegające amortyzacji;

c) nabywane są od osób trzecich na warunkach rynkowych,przy czym kupujący nie sprawuje kontroli nad sprzedającymw rozumieniu art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr139/2004 (2), ani odwrotnie;

d) w przypadku pomocy inwestycyjnej dla MŚP wchodzą onew skład aktywów przedsiębiorstwa przynajmniej przez trzylata. W przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnejwchodzą w skład aktywów przedsiębiorstwa i pozostająw jednostce otrzymującej pomoc przez co najmniej pięćlat albo, w przypadku MŚP, trzy lata.

3. Aby koszt nowych miejsc pracy powstałych bezpośredniow wyniku realizacji projektu inwestycyjnego został uznany zakwalifikowalny do celów niniejszego rozporządzenia, takiemiejsca pracy spełniają wszystkie następujące warunki:

a) miejsca pracy powstają w okresie trzech lat od daty zakończenia inwestycji;


(1) Dz.U. L 140 z 30.4.2004, s. 1. (2) Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1.

Rozdział 6.1 87

b) projekt inwestycyjny prowadzi do wzrostu netto liczbyzatrudnionych w danej jednostce w porównaniu ze średniąza poprzednie dwanaście miesięcy;

c) powstałe miejsca pracy są utrzymane przez okres conajmniej pięciu lat w przypadku dużych przedsiębiorstwi co najmniej trzech lat w przypadku MŚP.

ROZDZIAŁ II

PRZEPISY SZCZEGÓLNE DOTYCZĄCE RÓŻNYCH KATEGORIIPOMOCY

SEKCJA 1

Pomoc regionalna

Artykuł 13

Regionalna pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie

1. Programy regionalnej pomocy inwestycyjnej i pomocy nazatrudnienie są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniuart. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia,o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione sąwszystkie warunki, o których mowa w niniejszym artykule.

Pomoc ad hoc, która jest tylko uzupełnieniem pomocy przyznanej w ramach programów regionalnej pomocy inwestycyjneji pomocy na zatrudnienie i która nie przekracza 50 % całkowitej kwoty pomocy przyznanej danej inwestycji, jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnia wszystkie warunki, o którychmowa w niniejszym rozporządzeniu.

2. Pomoc przyznaje się w regionach kwalifikujących się dopomocy regionalnej zgodnie z mapą pomocy regionalnejzatwierdzoną dla danego państwa członkowskiego na lata2007–2013. Inwestycja musi być utrzymana w regionie otrzymującym pomoc przez co najmniej pięć lat lub, w przypadkuMŚP, co najmniej trzy lata od dnia zakończenia jej realizacji.Powyższa zasada nie wyklucza wymiany przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym pod warunkiem, że działalność gospodarcza zostanieutrzymana w danym regionie przez minimalny wymaganyokres.

3. Intensywność pomocy wyrażona w postaci ekwiwalentudotacji brutto nie przekracza progu pomocy regionalnejobowiązującego w dniu przyznania pomocy w danym regionieobjętym pomocą.

4. Z wyjątkiem pomocy przyznanej na rzecz dużychprojektów inwestycyjnych i pomocy regionalnej dla sektoratransportowego progi ustalone w ust. 3 mogą zostać podniesione o 20 punktów procentowych w przypadku pomocy na

rzecz małego przedsiębiorstwa i o 10 punktów procentowychw przypadku pomocy na rzecz średniego przedsiębiorstwa.

5. Progi ustalone w ust. 3 mają zastosowanie do intensywności pomocy obliczonej albo jako odsetek kwalifikowalnychkosztów inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartościniematerialne i prawne, albo jako odsetek kosztów płacypracownika za okres dwóch lat dla miejsc pracy powstałychbezpośrednio w wyniku realizacji projektu inwestycyjnego,albo jako kombinacja dwóch powyższych metod pod warunkiem, że pomoc nie przekracza najbardziej korzystnej kwotybędącej wynikiem zastosowania jednej z dwóch metod obliczania.

6. Jeśli pomoc jest obliczana na podstawie kosztów inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialnei prawne lub kosztów ponoszonych w związku z przejęciemprzedsiębiorstwa, wkład finansowy beneficjenta musi wynosićco najmniej 25 % kosztów kwalifikowalnych i pochodzić ześrodków własnych albo finansowania zewnętrznego, bezudziału środków publicznych. Jeśli jednak próg maksymalnejintensywności pomocy zatwierdzonej zgodnie z krajową mapąpomocy regionalnej dla danego państwa członkowskiego,podniesiony zgodnie z ust. 4, przekroczy 75 %, wówczaswkład finansowy beneficjenta jest odpowiednio mniejszy. Jeślipomoc jest obliczana na podstawie kosztów inwestycjiw rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialnei prawne, zastosowanie mają również warunki ustalonew ust. 7.

7. W przypadku przejęcia jednostki uwzględnia się jedyniekoszty nabycia aktywów od osób trzecich, o ile transakcję przeprowadzono na warunkach rynkowych. W przypadku, gdynabyciu towarzyszy inna inwestycja, wydatki z nią związanepowiększają koszty nabycia.

Koszty związane z nabyciem aktywów objętych najmem/dzierżawą, innych niż grunty i budynki, uwzględnia się jedyniew przypadku, gdy najem/dzierżawa ma postać leasingu finansowego oraz obejmuje zobowiązanie do nabycia aktywówz dniem upływu okresu najmu/dzierżawy. W odniesieniu donajmu/dzierżawy gruntów i budynków najem/dzierżawa musitrwać przez okres co najmniej pięciu lat od przewidywanegoterminu zakończenia projektu inwestycyjnego lub trzech latw przypadku MŚP.

Nabywane aktywa są aktywami nowymi, przy czym zasada tanie dotyczy MŚP oraz przejęć. W przypadku przejęć odejmujesię aktywa, na których nabycie przyznano pomoc zanim nastąpiło przejęcie. W przypadku MŚP istnieje możliwość uwzględnienia pełnych kosztów inwestycji w wartości niematerialnei prawne. W przypadku dużych przedsiębiorstw koszty takiesą kwalifikowalne jedynie do wysokości 50 % całkowitychkosztów inwestycji kwalifikowalnych na dany projekt.


Rozdział 6.188

8. W przypadku obliczania pomocy na podstawie kosztówpłacy miejsca pracy muszą być bezpośrednim wynikiem realizacji projektu inwestycyjnego.

9. Tytułem odstępstwa od przepisów ust. 3 i 4 progi maksymalnej intensywności pomocy na inwestycje dotyczące przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych możnaustalić na poziomie:

a) 50 % inwestycji kwalifikowalnych w regionach kwalifikujących się do objęcia pomocą na mocy art. 87 ust. 3 lit. a)Traktatu oraz 40 % inwestycji kwalifikowalnych w innychregionach kwalifikujących się do objęcia pomocą regionalnązgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzoną dladanego państwa członkowskiego na lata 2007–2013, jeślibeneficjentem jest MŚP;

b) 25 % inwestycji kwalifikowalnych w regionach kwalifikujących się do objęcia pomocą na mocy art. 87 ust. 3 lit. a)Traktatu oraz 20 % inwestycji kwalifikowalnych w innychregionach kwalifikujących się do objęcia pomocą regionalnązgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzoną dladanego państwa członkowskiego na lata 2007–2013, jeślibeneficjent zatrudnia mniej niż 750 pracowników, a/lubjego obroty nie przekraczają 200 mln EUR na podstawieobliczeń wykonanych zgodnie z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia.

10. Dla uniknięcia sytuacji, w której duży projekt inwestycyjny zostałby sztucznie podzielony na podprojekty, dużyprojekt inwestycyjny uznaje się za jednostkowy projekt inwestycyjny, jeśli inwestycja prowadzona jest na przestrzeni trzechlat przez tę samą firmę lub te same firmy i składają się ześrodków trwałych połączonych w sposób ekonomicznieniepodzielny.

Artykuł 14

Pomoc dla nowo utworzonych małych przedsiębiorstw

1. Programy pomocy na rzecz nowo utworzonych małychprzedsiębiorstw są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniuart. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia,o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione sąwarunki, o których mowa w ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu.

2. Beneficjentem jest małe przedsiębiorstwo.

3. Kwota pomocy nie przekracza:

a) 2 mln EUR w przypadku małych przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w regionach kwalifikującychsię do odstępstwa, o którym mowa w art. 87 ust. 3 lit. a)Traktatu;

b) 1 mln EUR w przypadku małych przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w regionach kwalifikującychsię do odstępstwa, o którym mowa w art. 87 ust. 3 lit. c)Traktatu.

Roczna kwota pomocy na jedno przedsiębiorstwo nie przekracza 33 % kwot pomocy, o których mowa w akapicie drugim,lit. a) i b).

4. Intensywność pomocy nie przekracza:

a) w regionach objętych art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu – 35 %kwalifikowalnych kosztów poniesionych w ciągu pierwszychtrzech lat od utworzenia przedsiębiorstwa i 25 % kosztówponiesionych w ciągu kolejnych dwóch lat;

b) w regionach objętych art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu – 25 %kwalifikowalnych kosztów poniesionych w ciągu pierwszychtrzech lat od utworzenia przedsiębiorstwa i 15 % kosztówponiesionych w ciągu kolejnych dwóch lat.

Powyższe poziomy intensywności można podnieść o 5 %w regionach objętych art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu, gdzieprodukt krajowy brutto (PKB) na osobę nie przekracza 60 %średniej UE-25, w regionach o gęstości zaludnienia poniżej12,5 mieszkańca na km2 oraz na małych wyspach, gdzie liczbaludności nie przekracza 5 000 osób, a także w innych społecznościach tej samej wielkości dotkniętych problemem podobnejizolacji.

5. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty usług prawnychi doradczych oraz koszty administracyjne bezpośrednio związane z utworzeniem małego przedsiębiorstwa oraz niżej wymienione koszty w zakresie, w jakim zostały faktycznie poniesionew ciągu pierwszych pięciu lat od utworzenia przedsiębiorstwa:

a) odsetki od środków pochodzących z zewnętrznych źródełfinansowania oraz dywidenda z kapitału własnego zainwestowanego według stopy nieprzekraczającej stopy referencyjnej;

b) opłaty z tytułu najmu lub dzierżawy maszyn/urządzeńprodukcyjnych;

c) koszty energii, wody, ogrzewania, a także podatki (z wyjątkiem podatku VAT i podatku dochodowego od dochodówpochodzących z działalności gospodarczej) oraz opłatyadministracyjne;

d) amortyzacja, opłaty z tytułu leasingu maszyn/urządzeńprodukcyjnych oraz koszty płacy, jeśli inwestycje bazowelub tworzenie miejsc pracy i rekrutacja nie otrzymaływsparcia w postaci innych form pomocy.


Rozdział 6.1 89

6. Małe przedsiębiorstwa kontrolowane przez udziałowcówlub akcjonariuszy przedsiębiorstw, które zakończyły działalnośćw ciągu poprzednich 12 miesięcy, nie mogą korzystaćz pomocy przewidzianej w niniejszym artykule, jeżeli rynekwłaściwy lub rynki pokrewne są identyczne dla obu przedsiębiorstw.

SEKCJA 2

Pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla małych i średnichprzedsiębiorstw

Artykuł 15

Pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie dla małychi średnich przedsiębiorstw

1. Pomoc inwestycyjna i pomoc na zatrudnienie na rzeczMŚP jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którymmowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki,o których mowa w ust. 2, 3 i 4.


a) 20 % kwalifikowalnych kosztów, w przypadku małychprzedsiębiorstw;

b) 10 % kwalifikowalnych kosztów, w przypadku średnichprzedsiębiorstw.

3. Następujące koszty uznaje się za koszty kwalifikowalne:

a) kwalifikowalne koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałeoraz wartości niematerialne i prawne; lub

b) szacunkowe koszty płacy za okres dwóch lat w odniesieniudo miejsc pracy powstałych bezpośrednio w wyniku realizacji projektu inwestycyjnego.

4. W przypadku inwestycji dotyczących przetwarzaniai wprowadzania do obrotu produktów rolnych intensywnośćpomocy nie przekracza:

a) 75 % inwestycji kwalifikowalnych w regionach najbardziejoddalonych;

b) 65 % inwestycji kwalifikowalnych na mniejszych wyspachMorza Egejskiego w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE)nr 1405/2006 (1);

c) 50 % inwestycji kwalifikowalnych w regionach kwalifikujących się do objęcia pomocą na mocy art. 87 ust. 3 lit. a)Traktatu;

d) 40 % inwestycji kwalifikowalnych we wszystkich innychregionach.

SEKCJA 3

Pomoc na przedsiębiorczość kobiet

Artykuł 16

Pomoc na rzecz małych przedsiębiorstw nowoutworzonych przez kobiety

1. Programy pomocy na rzecz małych przedsiębiorstw nowoutworzonych przez kobiety są zgodne ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, podwarunkiem, że spełnione są warunki, o których mowa w ust.2–5 niniejszego artykułu.

2. Beneficjentem jest małe przedsiębiorstwo nowo utworzone przez kobietę.

3. Kwota pomocy nie przekracza 1 mln EUR na jednoprzedsiębiorstwo.

Roczna kwota pomocy na jedno przedsiębiorstwo nie przekracza 33 % kwot pomocy, o których mowa w pierwszymakapicie.

4. Intensywność pomocy nie przekracza 15 % kosztówkwalifikowalnych poniesionych w ciągu pierwszych pięciu latod utworzenia przedsiębiorstwa.

5. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty usług prawnychi doradczych oraz koszty administracyjne bezpośrednio związane z utworzeniem małego przedsiębiorstwa oraz niżej wymienione koszty w zakresie, w jakim zostały faktycznie poniesionew ciągu pierwszych pięciu lat od utworzenia przedsiębiorstwa:

a) odsetki od środków pochodzących z zewnętrznych źródełfinansowania oraz dywidenda z kapitału własnego zainwestowanego według stopy nieprzekraczającej stopy referencyjnej;

b) opłaty z tytułu najmu lub dzierżawy maszyn/urządzeńprodukcyjnych;

c) koszty energii, wody, ogrzewania, a także podatki (z wyjątkiem podatku VAT i podatku od dochodów pochodzącychz działalności gospodarczej) oraz opłaty administracyjne;

d) amortyzacja, opłaty z tytułu leasingu maszyn/urządzeńprodukcyjnych oraz koszty płacy, jeśli inwestycje bazowelub tworzenie miejsc pracy i rekrutacja nie otrzymaływsparcia w postaci innych form pomocy;

e) koszty opieki nad dziećmi i nad rodzicami, w tym ewentualnie koszty związane z urlopem rodzicielskim.

6. Małe przedsiębiorstwa kontrolowane przez udziałowcówlub akcjonariuszy przedsiębiorstw, które zakończyły działalnośćw ciągu poprzednich 12 miesięcy, nie mogą korzystaćz pomocy przewidzianej w niniejszym artykule, jeżeli rynekwłaściwy lub rynki pokrewne są identyczne dla obu przedsiębiorstw.


(1) Dz.U. L 265 z 26.9.2006, s. 1.

Rozdział 6.190

SEKCJA 4

Pomoc na ochronę środowiska

Artykuł 17

Definicje

Do celów niniejszej sekcji przyjmuje się następujące definicje:

1) „ochrona środowiska” oznacza każde działanie zmierzającedo naprawienia wyrządzonej szkody lub zapobiegającewyrządzeniu szkody fizycznemu otoczeniu lub zasobomnaturalnym poprzez działalność beneficjenta, działaniezmierzające do zmniejszenia ryzyka wystąpienia takiejszkody bądź zachęcające do bardziej efektywnego wykorzystywania zasobów naturalnych, w tym oszczędzaniaenergii i stosowania odnawialnych źródeł energii;

2) „środki służące oszczędzaniu energii” oznaczają działaniaumożliwiające przedsiębiorstwom zmniejszenie zużyciaenergii głównie w cyklu produkcyjnym;

3) „normy wspólnotowe” oznaczają:

a) obowiązkowe normy wspólnotowe określające poziom,jaki poszczególne przedsiębiorstwa powinny osiągnąćw zakresie ochrony środowiska; lub

b) zobowiązania przewidziane w dyrektywie ParlamentuEuropejskiego i Rady 2008/1/WE (1) dotyczące korzystania z najlepszych dostępnych technik zgodniez najnowszymi informacjami na ten temat opublikowanymi przez Komisję zgodnie z art. 17 ust. 2 tej dyrektywy;

4) „odnawialne źródła energii” oznaczają następujące odnawialne niekopalne źródła energii: energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, pływów morskich,energię wytwarzaną przez elektrownie wodne, energiępozyskiwaną z biomasy, gazu ze składowisk odpadów,gazu z oczyszczalni ścieków i biogazu;

5) „biopaliwa” oznaczają stosowane w transporcie paliwapłynne lub gazowe produkowane z biomasy;

6) „biopaliwa produkowane w sposób zrównoważony” oznaczają biopaliwa spełniające kryteria zrównoważonegorozwoju, o których mowa w art. 15 wniosku dotyczącegodyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawiepromowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (2).Po przyjęciu dyrektywy przez Parlament Europejski i Radęi opublikowaniu jej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiejstosuje się określone w niej kryteria zrównoważonegorozwoju;

7) „energia z odnawialnych źródeł energii” oznacza energięprodukowaną przez zakłady wykorzystujące wyłącznieodnawialne źródła energii, jak również pewną cześć energii,

wyrażoną jako wartość opałowa, wytwarzanejz odnawialnych źródeł energii w elektrowniach hybrydowych wykorzystujących także konwencjonalne źródłaenergii. Obejmuje to również odnawialną energię elektryczną wykorzystywaną do pompowaniaw elektrowniach szczytowo-pompowych, nie obejmujenatomiast energii elektrycznej produkowanejw elektrowniach szczytowo-pompowych;

8) „kogeneracja” oznacza równoczesne wytwarzanie energiicieplnej i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcietego samego procesu;

9) „kogeneracja o wysokiej sprawności” oznacza kogeneracjęspełniającą kryteria określone w załączniku III do dyrektywy 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (3) orazzgodną ze zharmonizowanymi wartościami referencyjnymisprawności ustalonymi w decyzji Komisji 2007/74/WE (4);

10) „podatek na ochronę środowiska” oznacza podatek,w przypadku którego szczególna podstawa opodatkowaniama wyraźnie negatywny wpływ na środowisko lub którynakłada się na niektóre działania, towary lub usługi w celuwłączenia w ich cenę kosztów ochrony środowiska lubw celu zachęcenia producentów i konsumentów do działańmających korzystny wpływ na środowisko;

11) „minimalny wspólnotowy poziom podatkowania” oznaczaminimalny poziom opodatkowania przewidzianyw prawodawstwie wspólnotowym. W przypadkuproduktów energetycznych i energii elektrycznej minimalnywspólnotowy poziom opodatkowania oznacza minimalnypoziom opodatkowania przewidziany w załączniku I dodyrektywy Rady 2003/96/WE;

12) „rzeczowe aktywa trwałe” oznaczają inwestycje w gruntybezwzględnie konieczne do osiągnięcia celów związanychz ochroną środowiska, inwestycje w budynki, zakładyi urządzenia mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie zanieczyszczeń i uciążliwości oraz inwestycje mającena celu dostosowanie metod produkcji pod kątem ochronyśrodowiska.

Artykuł 18

Pomoc inwestycyjna umożliwiająca przedsiębiorstwomzastosowanie norm surowszych niż normy wspólnotowew zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu

ochrony środowiska w przypadku braku normwspólnotowych

1. Pomoc inwestycyjna umożliwiająca przedsiębiorstwomzastosowanie norm surowszych niż normy wspólnotowew zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomuochrony środowiska w przypadku braku norm wspólnotowychjest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w ust. 2–8 niniejszego artykułu.


(1) Dz.U. L 24 z 29.1.2008, s. 8.(2) COM(2008) 19 wersja ostateczna.

(3) Dz.U. L 52 z 21.2.2004, s. 50.(4) Dz.U. L 32 z 6.2.2007, s. 183.

Rozdział 6.1 91

2. Inwestycja objęta pomocą spełnia jeden z następującychwarunków:

a) inwestycja umożliwia beneficjentowi podniesienie poziomuochrony środowiska w wyniku prowadzonej przez niegodziałalności poprzez stosowanie norm surowszych niżnormy wspólnotowe, przy czym nie uwzględnia się tego,czy obowiązujące normy krajowe są surowsze niż normywspólnotowe;

b) inwestycja umożliwia beneficjentowi podniesienie poziomuochrony środowiska w wyniku prowadzonej przez niegodziałalności w przypadku braku norm wspólnotowych.

3. Pomoc nie może być przyznana w przypadku, gdyusprawnienia prowadzą do spełnienia przez przedsiębiorstwajuż przyjętych, ale jeszcze nieobowiązujących norm wspólnotowych.

4. Intensywność pomocy nie przekracza 35 % kwalifikowalnych kosztów.

Intensywność pomocy można jednak zwiększyć o 20 punktówprocentowych w przypadku pomocy na rzecz małego przedsiębiorstwa i o 10 punktów procentowych w przypadku pomocyna rzecz średniego przedsiębiorstwa.

5. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty inwestycyjne konieczne, aby osiągnąć poziom ochrony środowiska,który byłby wyższy niż wymagają tego normy wspólnotowe,nie uwzględniając korzyści i kosztów operacyjnych.

6. Dla celów ust. 5, koszt inwestycji bezpośrednio związanejz ochroną środowiska określa się w odniesieniu do scenariuszaalternatywnego:

a) w przypadku gdy koszty inwestycji w ochronę środowiskamożna bez trudu wyodrębnić z całkowitych kosztów inwestycji, kosztami kwalifikowalnymi są te właśnie koszty związane z ochroną środowiska;

b) we wszystkich innych przypadkach dodatkowe koszty inwestycji ustala się poprzez porównanie inwestycji ze scenariuszem alternatywnym bez udziału pomocy państwa. Odpowiednim kosztem alternatywnym jest koszt inwestycjiporównywalnej pod względem technicznym, która zapewnianiższy poziom ochrony środowiska (odpowiadającyobowiązkowym normom wspólnotowym, o ile takie istnieją)i która najprawdopodobniej zostałaby zrealizowana bezpomocy („inwestycja referencyjna”). Inwestycja porównywalna pod względem technicznym oznacza inwestycjęo takim samym potencjale produkcyjnym i wszystkichinnych parametrach technicznych (z wyjątkiem bezpośredniozwiązanych z dodatkowymi inwestycjami na rzecz ochronyśrodowiska). Ponadto taka inwestycja referencyjna musi byćwiarygodną ekonomicznie alternatywą dla ocenianej inwestycji.

7. Inwestycje kwalifikowalne mają postać inwestycjiw rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne.

8. W przypadku inwestycji mających na celu osiągnięciepoziomu ochrony środowiska wyższego niż normy wspólnotowe, alternatywę wybiera się zgodnie z poniższymi zasadami:

a) w przypadku, gdy przedsiębiorstwo dostosowuje się donorm krajowych przyjętych przy braku norm wspólnotowych, do kosztów kwalifikowalnych zalicza się dodatkowekoszty inwestycji niezbędnych do osiągnięcia poziomuochrony środowiska wymaganego przez normy krajowe;

b) w przypadku, gdy przedsiębiorstwo dostosowuje się donorm krajowych lub wykracza poza normy krajowe, bardziejrygorystyczne od norm wspólnotowych, lub stosuje normysurowsze niż normy wspólnotowe, do kosztów kwalifikowalnych zalicza się dodatkowe koszty inwestycji niezbędnych do osiągnięcia poziomu ochrony środowiska wyższegoniż wymagany przez normy wspólnotowe. Koszty inwestycjiniezbędnych do osiągnięcia poziomu ochrony środowiskawymaganego przez normy wspólnotowe nie są kosztamikwalifikowalnymi;

c) w przypadku braku norm, do kosztów kwalifikowalnychzalicza się koszty inwestycji niezbędnych do osiągnięciawyższego poziomu ochrony środowiska niż poziom, któryzostałby osiągnięty przez dane przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa bez jakiejkolwiek pomocy na ochronę środowiska.

9. Pomoc na inwestycje związane z gospodarowaniem odpadami innych przedsiębiorstw nie podlega wyłączeniu na mocyniniejszego artykułu.

Artykuł 19

Pomoc na nabycie nowych środków transportuspełniających normy surowsze niż normy wspólnotowe

lub podnoszących poziom ochrony środowiskaw przypadku braku norm wspólnotowych

1. Pomoc inwestycyjna na nabycie nowych środków transportu umożliwiających przedsiębiorstwom działającymw sektorze transportu spełnienie norm surowszych niż normywspólnotowe w zakresie ochrony środowiska lub podniesieniepoziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm wspólnotowych jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art.87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którymmowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki,o których mowa w ust. 2–4 niniejszego artykułu.

2. Inwestycja objęta pomocą spełnia warunek, o którymmowa w art. 18 ust. 2.

3. Pomoc na nabycie nowych środków transportu drogowego, kolejowego, śródlądowego i morskiego spełniającychprzyjęte normy wspólnotowe jest wyłączona z wymogu zgłoszenia, jeżeli nabycie ma miejsce przed wejściem w życie tychnorm wspólnotowych i jeżeli nowe normy wspólnotowez chwilą wejścia w życie nie są stosowane z mocą wstecznądo już nabytych środków transportu.


Rozdział 6.192

4. Pomoc na operacje doposażające istniejących środkówtransportu, których celem jest ochrona środowiska, jest wyłączona z wymogu zgłoszenia, o ile istniejące środki transportuunowocześniono na tyle, że spełniają normy ochrony środowiska, które nie obowiązywały w dniu wprowadzenia tychśrodków do eksploatacji, lub środki transportu nie są przedmiotem jakichkolwiek norm dotyczących ochrony środowiska.

5. Intensywność pomocy nie przekracza 35 % kosztówkwalifikowalnych.


6. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty inwestycyjne, konieczne do osiągnięcia poziomu ochrony środowiska,który byłby wyższy niż wymagają tego normy wspólnotowe.

Koszty kwalifikowalne oblicza się zgodnie z art. 18 ust. 6 i 7,nie uwzględniając korzyści i kosztów operacyjnych.

Artykuł 20

Pomoc na szybkie przystosowanie małych i średnichprzedsiębiorstw do przyszłych norm wspólnotowych

1. Pomoc umożliwiająca MŚP spełnianie jeszcze nieobowiązujących nowych norm wspólnotowych podwyższającychpoziom ochrony środowiska jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ilespełnione są warunki, o których mowa w ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu.

2. Normy wspólnotowe zostały już przyjęte, a realizacjai zakończenie inwestycji ma miejsce co najmniej rok przedupływem terminu wejścia w życie.

3. Intensywność pomocy nie przekracza 15 % kosztówkwalifikowalnych w przypadku małych przedsiębiorstw i 10 %kosztów kwalifikowalnych w przypadku średnich przedsiębiorstw, jeżeli realizacja i zakończenie inwestycji ma miejsceco najmniej trzy lata przed upływem terminu wejścia w życiestandardu oraz 10 % kosztów kwalifikowalnych w przypadkumałych przedsiębiorstw, jeżeli realizacja i zakończenie inwestycji ma miejsce co najmniej rok i co najwyżej trzy lata przedupływem terminu wejścia w życie standardu.

4. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty inwestycyjne konieczne, aby osiągnąć poziom ochrony środowiskawymagany zgodnie z normami wspólnotowymiw porównaniu z istniejącym poziomem ochrony środowiskawymaganym przed wejściem w życie tych norm.


Artykuł 21

Pomoc w obszarze ochrony środowiska na inwestycjezwiększające oszczędność energii

1. Pomoc inwestycyjna na ochronę środowiska umożliwiająca przedsiębiorstwom oszczędzanie energii jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są

a) warunki, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu;lub

b) warunki, o których mowa w ust. 4 i 5 niniejszego artykułu.



3. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty inwestycyjne konieczne, aby osiągnąć poziom oszczędności energii,który byłby wyższy, niż wymagają tego normy wspólnotowe.

Koszty kwalifikowalne oblicza się zgodnie z art. 18 ust. 6 i 7.

Koszty kwalifikowalne pomniejsza się o wszelkie korzyścii koszty operacyjne związane z dodatkowymi inwestycjamiw zakresie oszczędzania energii i powstałe w ciągu pierwszychtrzech lat eksploatacji inwestycji w przypadku MŚP, pierwszychczterech lat w przypadku dużych przedsiębiorstw nieobjętychunijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji CO2 orazpierwszych pięciu lat w przypadku dużych przedsiębiorstwobjętych tym systemem. W przypadku dużych przedsiębiorstwokres ten może zostać skrócony do pierwszych trzech lateksploatacji inwestycji, jeżeli można wykazać, że okres amortyzacji tej inwestycji nie przekracza trzech lat.

Obliczenia kosztów kwalifikowalnych poświadcza zewnętrznyaudytor.




Rozdział 6.1 93

5. Koszty kwalifikowalne oblicza się zgodnie z art. 18 ust. 6i 7, nie uwzględniając korzyści i kosztów operacyjnych.

Artykuł 22

Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska naukłady kogeneracji o wysokiej sprawności

1. Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska naukłady kogeneracji o wysokiej sprawności jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowaw ust. 2–4 niniejszego artykułu.



3. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty inwestycyjne konieczne do budowy zakładu kogeneracji o wysokiejsprawności w porównaniu z inwestycją referencyjną. Kosztykwalifikowalne oblicza się zgodnie z art. 18 ust. 6 i 7, nieuwzględniając korzyści i kosztów operacyjnych.

4. Nowa jednostka kogeneracyjna jest ogólnie źródłemoszczędności w zakresie energii pierwotnej w porównaniuz rozdzieloną produkcją energii w rozumieniu dyrektywy2004/8/WE i decyzji 2007/74/WE. Modernizacja istniejącejjednostki kogeneracyjnej lub przekształcenie istniejącej jednostkiprodukcji mocy w jednostkę kogeneracyjną przyniesie oszczędności w zakresie energii pierwotnej w porównaniu z sytuacjąpierwotną.

Artykuł 23

Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska napropagowanie energii ze źródeł odnawialnych

1. Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska napropagowanie energii ze źródeł odnawialnych jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowaw ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu.


Intensywność pomocy można jednak zwiększyć o 20 punktówprocentowych w przypadku pomocy na rzecz małego przedsię

biorstwa i o 10 punktów procentowych w przypadku pomocyna rzecz średniego przedsiębiorstwa.

3. Kosztami kwalifikowalnymi są dodatkowe koszty, jakiemusi ponieść beneficjent w porównaniu ze zwykłą elektrowniąlub zwykłą instalacją grzewczą o takiej samej wydajności podwzględem efektywnej produkcji energii.


4. Pomoc inwestycyjna w obszarze ochrony środowiska naprodukcję biopaliw jest wyłączona z wymogu zgłoszeniajedynie w takim zakresie, w jakim inwestycje objęte pomocąsłużą wyłącznie produkcji biopaliw produkowanych w sposóbzrównoważony.

Artykuł 24

Pomoc na badania środowiska

1. Pomoc na badania bezpośrednio związane z inwestycjami,o których mowa w art. 18, inwestycjami na oszczędzanieenergii zgodnie z warunkami określonymi w art. 21 oraz inwestycjami na produkcję energii ze źródeł odnawialnych zgodniez warunkami określonymi w art. 23 jest zgodna ze wspólnymrynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączonaz wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowa w ust. 2 i 3niniejszego artykułu.


Jeżeli badanie przeprowadza się na rzecz MŚP, intensywnośćpomocy można zwiększyć o 20 punktów procentowychw przypadku małych przedsiębiorstw i o 10 punktów procentowych w przypadku średnich przedsiębiorstw.

3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty badania.

Artykuł 25

Pomoc na ochronę środowiska w formie ulg podatkowych

1. Programy pomocy na ochronę środowiska w formie ulgpodatkowych w zakresie podatków na ochronę środowiskaspełniających warunki, o których mowa w dyrektywie2003/96/WE, są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniuart. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia,o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione sąwarunki, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.

2. Beneficjenci ulg podatkowych płacą podatek równy conajmniej minimalnemu wspólnotowemu poziomowi opodatkowania określonemu dyrektywą 2003/96/WE.


Rozdział 6.194

3. Ulgi podatkowe przyznaje się na okres nie dłuższy niżdziesięć lat. Po upływie tego okresu państwa członkowskieponownie oceniają, czy dany środek pomocy jest właściwy.

SEKCJA 5

Pomoc na usługi doradcze dla małych i średnichprzedsiębiortsw oraz udział małych i średnich

przedsiębiorstw w targach

Artykuł 26

Pomoc na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw nausługi doradcze

1. Pomoc na usługi doradcze na rzecz MŚP jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowaw ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.


3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty usług doradczychświadczonych przez doradców zewnętrznych.

Usługi takie nie mają charakteru ciągłego ani okresowego, nie sąteż związane ze zwykłymi kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa, takimi jak rutynowe usługi doradztwa podatkowego, regularne usługi prawnicze lub reklama.

Artykuł 27

Pomoc na udział małych i średnich przedsiębiorstww targach

1. Pomoc na udział MŚP w targach jest zgodna ze wspólnymrynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączonaz wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowa w ust. 2 i 3niniejszego artykułu.


3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty wynajmu, budowyi obsługi stoiska wystawowego podczas pierwszego uczestnictwa przedsiębiorstwa w jakichkolwiek targach lub jakiejkolwiek wystawie.

SEKCJA 6

Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka

Artykuł 28

Definicje


1) „kapitał własny” oznacza udział w przedsiębiorstwiew postaci udziałów/akcji wydanych inwestorom;

2) „quasi-kapitałowe instrumenty inwestycyjne” oznaczająinstrumenty finansowe, z których zwrot dla posiadacza

udziałów/akcji jest przede wszystkim oparty na zyskachlub stratach odnoszonych przez przedsiębiorstwo docelowei które nie są zabezpieczone na wypadek upadłości tegoprzedsiębiorstwa;

3) „inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym” oznaczają, w przeciwieństwie do inwestycji na publicznymrynku kapitałowym, inwestycje kapitałowe lub quasi-kapitałowe w przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie, obejmujące również kapitał podwyższonego ryzyka typu venture;

4) „kapitał zalążkowy” oznacza finansowanie udzielane nabadanie, ocenę i opracowanie wstępnego projektu, poprzedzające fazę rozruchu;

5) „kapitał na rozruch” oznacza finansowanie udzielane przedsiębiorstwom, które nie prowadzą jeszcze sprzedażyproduktów lub usług i nie generują zysków, na opracowywanie produktów i wprowadzanie ich na rynek po razpierwszy;

6) „kapitał na rozszerzenie działalności” oznacza finansowanieprzeznaczone na rozwój i rozszerzenie działalności firmy,która może osiągnąć próg rentowności lub odnotowaćzysk albo nie, na finansowanie zwiększenia mocy produkcyjnych, rozwój rynku lub opracowanie produktu lub też nazapewnienie dodatkowego kapitału obrotowego;

7) „strategia wyjścia” oznacza strategię likwidacji udziałów/akcjiprzeprowadzoną przez fundusz venture capital lub funduszprivate equity zgodnie z planem osiągnięcia jak najwyższegozwrotu; należą do niej: sprzedaż na rzecz inwestora branżowego, odpisy, spłata udziałów/akcji/pożyczek uprzywilejowanych, sprzedaż na rzecz innego inwestora kapitału podwyższonego ryzyka, sprzedaż na rzecz instytucji finansowej orazsprzedaż w drodze oferty publicznej (łącznie z pierwsząofertą publiczną);

8) „przedsiębiorstwo docelowe” oznacza przedsiębiorstwo,w które chce zainwestować inwestor lub fundusz inwestycyjny.

Artykuł 29

Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka

1. Programy pomocy w formie kapitału podwyższonegoryzyka są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art.87 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia,o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione sąwarunki, o których mowa w ust. 2–8 niniejszego artykułu.

2. Środek pomocy w formie kapitału podwyższonego ryzykama postać udziału w nastawionym na zysk funduszu inwestycyjnym działającym na niepublicznym rynku kapitałowym,zarządzanym na zasadach rynkowych.

3. Wysokość rat inwestycji prowadzonych przez funduszinwestycyjny nie przekracza 1,5 mln EUR na jedno przedsiębiorstwo docelowe w okresie dwunastu miesięcy.


Rozdział 6.1 95

4. W przypadku małych lub średnich przedsiębiorstw działających na obszarach objętych pomocą oraz małych przedsiębiorstw działających na obszarach nieobjętych pomocą środekpomocy w formie kapitału podwyższonego ryzyka jest stosowany do zapewniania kapitału zalążkowego, kapitału narozruch lub na rozszerzenie działalności. W przypadku średnichprzedsiębiorstw działających na obszarach nieobjętych pomocąśrodek ten stosowany jest do zapewniania kapitału zalążkowegolub kapitału na rozruch, z pominięciem kapitału na rozszerzenie działalności.

5. Co najmniej 70 % całkowitego budżetu funduszu zainwestowanego w docelowe MŚP fundusz inwestycyjny przekazujew formie inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych.

6. Co najmniej 50 % finansowania z funduszy inwestycyjnych pochodzi od inwestorów prywatnych. W przypadkufunduszy inwestycyjnych inwestujących wyłącznie w MŚP działające na obszarach objętych pomocą co najmniej 30 % finansowania pochodzi od inwestorów prywatnych.

7. Aby zapewnić nastawienie na zysk danego środka pomocyw formie kapitału podwyższonego ryzyka, muszą być spełnionenastępujące warunki:

a) dla każdej inwestycji istnieje biznesplan zawierający szczegóły na temat produktu, sprzedaży i perspektywy zyskóworaz ocenę ex ante rentowności projektu; oraz

b) dla każdej inwestycji istnieje jasna i realistyczna strategiawyjścia.

8. Aby zapewnić zarządzanie funduszem inwestycyjnym nawarunkach rynkowych, muszą być spełnione następującewarunki:

a) istnieje porozumienie pomiędzy profesjonalnym zarządcąfunduszu a uczestnikami funduszu przewidujące powiązaniewynagrodzenia zarządcy z wynikami funduszu i określającecele funduszu oraz proponowane ramy czasowe inwestycji;oraz

b) w procesie decyzyjnym inwestorów prywatnych reprezentujekomitet inwestorów lub komitet doradczy; oraz

c) przy zarządzaniu funduszami mają zastosowanie najlepszepraktyki i nadzór regulacyjny.

SEKCJA 7

Pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną

Artykuł 30

Definicje


1) „organizacja badawcza” oznacza podmiot (prawa publicznego lub prywatnego) taki jak wyższa uczelnia czy instytutnaukowo-badawczy, niezależnie od jego statusu prawnegolub sposobu finansowania, którego głównym celem jestprowadzenie badań podstawowych, badań przemysłowychlub eksperymentalnych prac rozwojowych oraz rozpowszechnianie ich wyników poprzez działalność dydaktyczną,publikacje lub transfer technologii. Wszystkie zyski są reinwestowane w działalność badawczą, rozpowszechnianie jejwyników lub dydaktykę. Przedsiębiorstwa mogące wywieraćwpływ na taką organizację w roli, na przykład, jej udziałowców/akcjonariuszy czy członków nie mają preferencyjnegodostępu do potencjału badawczego tej organizacji ani dowyników prowadzonych przez nią badań;

2) „badania podstawowe” oznaczają prace eksperymentalne lubteoretyczne podejmowane przede wszystkim w celuzdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawiski obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośredniezastosowanie praktyczne;

3) „badania przemysłowe” oznaczają badania planowane lubbadania krytyczne mające na celu zdobycie nowej wiedzyoraz umiejętności celem opracowania nowych produktów,procesów lub usług, lub też wprowadzenia znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów lub usług.Uwzględnia się tu tworzenie elementów składowychsystemów złożonych, co jest niezbędne do badań przemysłowych, szczególnie do walidacji technologii generycznych,z wyjątkiem prototypów;

4) „eksperymentalne prace rozwojowe” oznaczają zdobywanie,łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologiii biznesu oraz innej stosownej wiedzy i umiejętności napotrzeby planowania lub projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług.Mogą także obejmować na przykład inne czynności mającena celu definiowanie pojęciowe, planowanie oraz dokumentowanie nowych produktów, procesów lub usług. Czynnościte mogą obejmować tworzenie projektów, rysunków,planów oraz innej dokumentacji pod warunkiem, że niejest ona przeznaczona do celów komercyjnych.

Działania te obejmują również opracowywanie prototypówi projektów pilotażowych, które można wykorzystać docelów komercyjnych, w przypadku gdy prototypz konieczności jest produktem końcowym do wykorzystaniado celów komercyjnych, a jego produkcja jest zbyt kosztowna, aby służył on jedynie do celów demonstracyjnychi dowodowych. W przypadku późniejszego wykorzystaniaprojektów demonstracyjnych lub pilotażowych do celówkomercyjnych wszelkie dochody pochodzące z takiegowykorzystania odejmuje się od kosztów kwalifikowalnych.

Do otrzymania pomocy kwalifikuje się także działalnośćzwiązana z produkcją eksperymentalną oraz testowaniemproduktów, procesów i usług pod warunkiem, że nie sąone wykorzystywane ani przekształcane z myśląo zastosowaniach przemysłowych lub komercyjnych.


Rozdział 6.196

Eksperymentalne prace rozwojowe nie obejmują rutynowychi okresowych zmian wprowadzanych do produktów, liniiprodukcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usługoraz innych operacji w toku, nawet jeśli takie zmiany mającharakter ulepszeń;

5) „wysoko wykwalifikowany personel” oznacza badaczy, inżynierów, projektantów i osoby odpowiedzialne za marketing,posiadające wyższe wykształcenie i co najmniej pięcioletnieodpowiednie doświadczenie zawodowe. Do doświadczeniazawodowego można zaliczyć studia doktoranckie;

6) „oddelegowanie” oznacza tymczasowe zatrudnienie personelu przez beneficjenta na pewien czas, po którym osobyzatrudnione mają prawo wrócić do swego poprzedniegopracodawcy.

Artykuł 31

Pomoc na projekty badawczo-rozwojowe

1. Pomoc na projekty badawczo-rozwojowe jest zgodna zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowaw ust. 2–5 niniejszego artykułu.

2. Część projektu badawczo-rozwojowego objęta pomocąpaństwa w pełni należy do co najmniej jednej z następującychkategorii badań:

a) badania podstawowe;

b) badania przemysłowe;

c) eksperymentalne prace rozwojowe.

Jeżeli projekt składa się z różnych zadań, każde zadanie zostajezaklasyfikowane do jednej z kategorii wymienionychw pierwszym akapicie, bądź też uznane za nienależące dożadnej z tych kategorii.


a) 100 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku badańpodstawowych;

b) 50 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku badań przemysłowych;

c) 25 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku eksperymentalnych prac rozwojowych.

Intensywność pomocy ustala się dla każdego beneficjentapomocy, włącznie z przypadkami projektu realizowanego wewspółpracy, zgodnie z ust. 4 lit. b) ppkt (i).

W przypadku pomocy na projekt badawczo-rozwojowy realizowany we współpracy między organizacjami badawczymii przedsiębiorstwami połączona pomoc pochodzącaz bezpośredniego wsparcia państwa dla konkretnego projektubadawczego wraz z wkładami wniesionymi do projektu przezorganizacje badawcze – o ile stanowią one pomoc – nie możeprzekraczać odnośnych progów intensywności pomocy dlakażdego przedsiębiorstwa korzystającego z pomocy.

4. Progi intensywności pomocy określone w ust. 3 dla badańprzemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych możnapodnieść jak następuje:

a) w przypadku pomocy udzielanej MŚP intensywność pomocymożna zwiększyć o 10 punktów procentowychw przypadku pomocy na rzecz średniego przedsiębiorstwai o 20 punktów procentowych w przypadku pomocy narzecz małego przedsiębiorstwa; oraz

b) w przypadku intensywności pomocy nieprzekraczającej 80 %kosztów kwalifikowalnych można zastosować premię wynoszącą 15 punktów procentowych, jeżeli:

(i) projekt obejmuje efektywną współpracę między conajmniej dwoma niepowiązanymi ze sobą przedsiębiorstwami oraz spełnione są następujące warunki:

— żadne pojedyncze przedsiębiorstwo nie ponosiwięcej niż 70 % kosztów kwalifikowalnych wspólnego projektu,

— projekt obejmuje współpracę z co najmniej jednymMŚP lub jest realizowany w co najmniej dwóchpaństwach członkowskich, lub

(ii) projekt obejmuje efektywną współpracę między przedsiębiorstwem i organizacją badawczą oraz spełnione sąnastępujące warunki:

— organizacja badawcza ponosi co najmniej 10 %kosztów kwalifikowalnych projektu, oraz

— organizacja badawcza ma prawo do publikowaniawyników projektów badawczych w zakresie,w jakim pochodzą one z prowadzonych przez niąbadań, lub

(iii) w przypadku badań przemysłowych wyniki projektu sąszeroko rozpowszechniane za pośrednictwem konferencji technicznych i naukowych lub publikowanew czasopismach naukowych lub technicznych lubw powszechnie dostępnych bazach (bazach danychzapewniających swobodny dostęp do surowych danychbadawczych) lub za pośrednictwem oprogramowaniabezpłatnego lub oprogramowania typu open source.

Do celów lit. b) pkt (i) i (ii) akapitu pierwszego podwykonawstwa nie uważa się za efektywną formę współpracy.


Rozdział 6.1 97


a) koszty personelu (pracowników badawczych, pracownikówtechnicznych i pozostałych pracowników pomocniczychw zakresie, w jakim są zatrudnieni przy danym projekciebadawczym);

b) koszty aparatury i sprzętu w zakresie i przez okres, w jakimsą wykorzystywane na potrzeby projektu badawczego. Jeślitaka aparatura i sprzęt nie są wykorzystywane na potrzebyprojektu badawczego przez ich całkowity okres użytkowania, za koszty kwalifikowalne uznaje się tylko kosztyamortyzacji odpowiadające okresowi realizacji projektu badawczego, obliczone na podstawie dobrych praktyk księgowych;

c) koszty budynków i gruntów w zakresie i przez okres,w jakim są wykorzystywane na potrzeby projektu badawczego. Jeżeli chodzi o budynki, za koszty kwalifikowalneuznaje się tylko koszty amortyzacji odpowiadające okresowirealizacji projektu badawczego, obliczone na podstawiedobrych praktyk księgowych. W przypadku gruntów kosztami kwalifikowalnymi są koszty przekazania na zasadachhandlowych lub faktycznie poniesione koszty kapitałowe;

d) koszty badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzytechnicznej i patentów zakupionych lub użytkowanych napodstawie licencji udzielonej przez źródła zewnętrzne pocenach rynkowych, jeśli transakcja została przeprowadzonana warunkach rynkowych i nie ma w niej elementu zmowy,jak również koszty doradztwa i usług równorzędnych wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby działalności badawczej;

e) dodatkowe koszty ogólne ponoszone bezpośredniow wyniku projektu badawczego;

f) inne koszty operacyjne, w tym koszty materiałów, środkóweksploatacyjnych i podobnych produktów, ponoszonebezpośrednio w wyniku realizowania działalności badawczej.

6. Wszystkie koszty kwalifikowalne przypisuje się dokonkretnej kategorii działalności badawczo-rozwojowej.

Artykuł 32

Pomoc na techniczne studia wykonalności

1. Pomoc na techniczne studia wykonalności mającecharakter przygotowawczy wobec badań przemysłowych lubdziałalności z zakresu eksperymentalnych prac rozwojowychjest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust.3 Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.


a) w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw: 75 %kosztów kwalifikowalnych na studia przygotowawcze na

potrzeby badań przemysłowych i 50 % na studia przygotowawcze na potrzeby eksperymentalnych prac rozwojowych;

b) w przypadku dużych przedsiębiorstw: 65 % kosztów kwalifikowalnych na studia przygotowawcze na potrzeby badańprzemysłowych i 40 % kosztów kwalifikowalnych na studiaprzygotowawcze na potrzeby eksperymentalnych pracrozwojowych.

3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty realizacji studiówwykonalności.

Artykuł 33

Pomoc na pokrycie kosztów praw własnościprzemysłowej dla małych i średnich przedsiębiorstw

1. Pomoc na rzecz MŚP przyznana na pokrycie kosztówuzyskania i zatwierdzenia patentów i innych praw własnościprzemysłowej jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ilespełnione są warunki, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszegoartykułu.

2. Intensywność pomocy nie przekracza poziomu odpowiadającego intensywności pomocy na projekt badawczy objęty art.31 ust. 3 i 4, która mogłaby wesprzeć działalność badawcząprowadzącą do danych praw własności przemysłowej.


a) wszystkie koszty poprzedzające przyznanie prawa przezpierwszą instytucję prawodawczą, w tym koszty związanez przygotowaniem, złożeniem i rozpatrywaniem wnioskuoraz koszty poniesione w związku ze wznowieniemwniosku, zanim prawo to zostało przyznane;

b) koszty tłumaczenia oraz inne koszty poniesione w celu uzyskania lub zatwierdzenia prawa przez inną instytucję prawodawczą;

c) koszty poniesione w obronie ważności prawa w trakcieoficjalnego rozpatrywania wniosku oraz ewentualnego postępowania w związku z wniesieniem sprzeciwu, nawet jeślitakie koszty wystąpiły po przyznaniu prawa.

Artykuł 34

Pomoc na działalność badawczo-rozwojową w sektorachrolnictwa i rybołówstwa

1. Pomoc na działalność badawczo-rozwojową dotyczącąproduktów wymienionych w załączniku I do Traktatu jestzgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w ust. 2–7 niniejszego artykułu.

2. Pomoc jest zgodna z interesem wszystkich podmiotówdziatających w danym sektorze lub podsektorze.


Rozdział 6.198

3. Przed rozpoczęciem badań w Internecie publikowane sąinformacje o zamiarze prowadzenia działalności badawczej orazo jej celu. Konieczne jest podanie przybliżonej daty uzyskaniaspodziewanych wyników oraz miejsca ich ogłoszeniaw Internecie, a także poinformowanie, że zostaną one udostępnione nieodpłatnie.

Wyniki badań są dostępne w Internecie przez okres co najmniej5 lat. Publikacja tych wyników w Internecie ma miejsce najpóźniej w dniu udostępnienia jakiejkolwiek informacji członkomjakiejkolwiek organizacji.

4. Pomoc udzielana jest bezpośrednio organizacji badawczeji nie może obejmować bezpośredniego udzielania pomocyniezwiązanej z działalnością badawczą na rzecz firmy produkującej, przetwarzającej lub wprowadzającej do obrotu produktyrolne, ani polegać na udzielaniu wsparcia cenowego producentom takich produktów.


6. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty, o których mowaw art. 31 ust. 5.

7. Pomoc na działalność badawczo-rozwojową dotyczącąproduktów wymienionych w załączniku I do Traktatu niespełniającą warunków, o których mowa w niniejszym artykule, jestzgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c)Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w art. 30–32 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 35

Pomoc dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw

1. Pomoc dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw jestzgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w ust. 2–5 niniejszego artykułu.

2. Beneficjentem jest małe przedsiębiorstwo, które rozpoczęło swoją działalność na rynku nie wcześniej niż sześć latprzed otrzymaniem pomocy.

3. Wydatki beneficjenta na działalność badawczo-rozwojowąstanowią co najmniej 15 % jego całkowitych kosztów operacyjnych w co najmniej jednym roku z trzech lat poprzedzającychprzyznanie pomocy lub, w przypadku nowo utworzonegoprzedsiębiorstwa bez historii finansowej, w bieżącym okresiepodatkowym objętym zewnętrznym audytem.

4. Kwota pomocy nie przekracza 1 mln EUR.

Jednak w regionach kwalifikujących się do wyłączenia na mocyart. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu kwota tej pomocy nie przekracza1,5 mln EUR, a w regionach kwalifikujących się do wyłączenia

na mocy art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu nie przekracza ona 1,25mln EUR.

5. W okresie, w którym beneficjent może zostać zakwalifikowany jak młode innowacyjne przedsiębiorstwo, pomoc przysługuje mu tylko raz.

Artykuł 36

Pomoc na usługi doradcze w zakresie innowacji i usługiwsparcia innowacji

1. Pomoc na usługi doradcze w zakresie innowacji i usługiwsparcia innowacji jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu WE i wyłączonaz wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu WE, o ile spełnione są warunki, o których mowa w ust.2–6 niniejszego artykułu.

2. Beneficjentem jest MŚP.

3. Maksymalna kwota pomocy, jaką można przyznaćjednemu beneficjentowi w każdym trzyletnim okresie, nie przekracza 200 000 EUR.

4. Usługodawca posiada certyfikat krajowy lub europejski.Jeżeli usługodawca nie posiada krajowego lub europejskiegocertyfikatu, intensywność pomocy nie przekracza 75 % kosztówkwalifikowalnych.

5. Beneficjent musi przeznaczyć otrzymaną pomoc na zakupusług po cenach rynkowych lub – w przypadku gdy usługodawca jest podmiotem nienastawionym na zysk – po cenachodzwierciedlających ich pełen koszt, powiększonych o rozsądna,marżę.


a) w przypadku usług doradczych w zakresie innowacji:doradztwo w zakresie zarządzania, pomoc techniczną, usługizwiązane z transferem technologii, szkolenia, doradztwow zakresie zakupów, ochronę praw własności intelektualneji handel nimi, umowy licencyjne, doradztwo w zakresiekorzystania z norm;

b) w przypadku usług wsparcia innowacji: przestrzeń biurową,banki danych, biblioteki techniczne, badania rynku, korzystanie z laboratoriów oraz znakowanie, testowaniei certyfikację jakości.

Artykuł 37

Pomoc na tymczasowe zatrudnienie wysokowykwalifikowanego personelu

1. Pomoc na tymczasowe zatrudnienie wysoko wykwalifikowanego personelu jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu WE i wyłączonaz wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu WE, o ile spełnione są warunki, o których mowa w ust.2–5 niniejszego artykułu.


Rozdział 6.1 99

2. Oddelegowani pracownicy nie zastępują innych pracowników, lecz są zatrudnieni na nowych stanowiskach utworzonych w przedsiębiorstwie korzystającym z pomocy, a okres ichzatrudnienia w jednostce badawczej lub dużym przedsiębiorstwie, skąd są oddelegowani, wynosi co najmniej dwa lata.

W MŚP otrzymującym pomoc oddelegowani pracownicy muszązajmować się działalnością badawczą, rozwojowąi innowacyjną.

3. Intensywność pomocy nie przekracza 50 % kosztówkwalifikowalnych na okres nie dłuższy niż trzy lata na przedsiębiorstwo i na jednego tymczasowo zatrudnionego pracownika.

4. Kosztami kwalifikowalnymi są wszystkie koszty związanez tymczasowym zatrudnieniem wysoko wykwalifikowanegopersonelu, w tym usługi agencji pośrednictwa pracy i dodatekz tytułu zmiany miejsca pracy.

5. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do kosztów usługdoradczych, o których mowa w art. 26.

SEKCJA 8

Pomoc szkoleniowa

Artykuł 38

Definicje


1) „szkolenia specjalistyczne” oznaczają szkolenia polegające naprzekazywaniu wiedzy głównie i bezpośrednio związanejz obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracownikaw przedsiębiorstwie oraz na przekazywaniu umiejętności,których wykorzystanie w innym przedsiębiorstwie lubobszarze zatrudnienia jest możliwe tylko w ograniczonymstopniu lub w ogóle nie jest możliwe;

2) „szkolenia ogólne” oznaczają szkolenia polegające na przekazywaniu wiedzy, która nie jest wyłącznie lub główniezwiązana z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracownika w przedsiębiorstwie, lecz przekazujące umiejętności,które można wykorzystać w innym przedsiębiorstwie lubobszarze zatrudnienia.

Szkolenie uznaje się za „ogólne”, jeśli na przykład:

a) jest organizowane wspólnie przez różne, niezależneprzedsiębiorstwa lub mogą z niego korzystać pracownicyróżnych przedsiębiorstw; lub

b) jest uznane lub poświadczone przez władze lub jednostkipubliczne lub przez inne jednostki lub instytucje, którympaństwo członkowskie lub Wspólnota przyznałyniezbędne kompetencje.

Artykuł 39

Pomoc szkoleniowa

1. Pomoc szkoleniowa jest zgodna ze wspólnym rynkiemw rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączona z wymoguzgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ilespełnione są warunki, o których mowa w ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu.


a) 25 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku szkoleńspecjalistycznych; oraz

b) 60 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku szkoleń ogólnych.

Intensywność pomocy można jednak zwiększyć, maksymalniedo 80 % kosztów kwalifikowalnych, jak następuje:

a) o 10 punktów procentowych w przypadku szkoleń dlapracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnejsytuacji lub niepełnosprawnych;

b) o 10 punktów procentowych w przypadku pomocy na rzeczśredniego przedsiębiorstwa i o 20 punktów procentowychw przypadku pomocy na rzecz małego przedsiębiorstwa.

W przypadku pomocy przyznawanej w sektorze transportumorskiego jej intensywność nie przekracza 100 % kosztówkwalifikowalnych, zarówno dla szkoleń specjalistycznych, jaki ogólnych, o ile spełnione są następujące warunki:

a) uczestnik szkolenia nie jest aktywnym członkiem załogi, leczjest na pokładzie pracownikiem nieetatowym; oraz

b) szkolenie jest prowadzone na statkach pokładowych zarejestrowanych w rejestrach Wspólnoty.

3. W przypadkach, gdy projekt obejmuje zarówno elementyszkolenia specjalistycznego, jak i ogólnego, których nie możnarozdzielić na potrzeby obliczenia intensywności pomocy, orazgdy nie można określić, czy projekt ma charakter specjalistyczny czy ogólny, stosuje się progi intensywności mającezastosowanie do szkoleń specjalistycznych.

4. Za koszty kwalifikowalne projektu pomocy szkoleniowejuznaje się:

a) koszty zatrudnienia wykładowców;

b) koszty podróży wykładowców i uczestników szkolenia,w tym koszty zakwaterowania;

c) inne wydatki bieżące, takie jak materiały bezpośrednio związane z projektem;

d) amortyzację narzędzi i wyposażenia w zakresie, w jakim sąwykorzystywane wyłącznie na potrzeby projektu szkoleniowego;


Rozdział 6.1100

e) koszty usług konsultacyjnych i doradczych związanychz projektem szkoleniowym;

f) koszty osobowe po stronie uczestników szkolenia orazogólne koszty pośrednie (koszty administracyjne, kosztywynajmu, koszty ogólne) do wysokości całkowitej kwotyinnych kosztów kwalifikowalnych, o których mowaw lit. a)–e). W odniesieniu do kosztów osobowych postronie uczestników uwzględnia się tylko czas faktyczniespędzony na uczestnictwie w szkoleniu, po odjęciu efektywnego czasu pracy.

SEKCJA 9

Pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnieniekorzystnej sytuacji oraz pracowników niepełnosprawnych

Artykuł 40

Pomoc w formie subsydiów płacowych na rekrutacjępracowników znajdujących się w szczególnie

niekorzystnej sytuacji

1. Programy pomocy na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji są zgodne zewspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatui wyłączone z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowaw ust. 2–5 niniejszego artykułu.


3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty płacy w okresie niedłuższym niż 12 miesięcy od dnia zatrudnienia.

W przypadku pracownika znajdującego się w bardzo niekorzystnej sytuacji, kosztami kwalifikowalnymi są koszty płacyza okres nie dłuższy niż 24 miesiące od dnia rekrutacji.

4. W przypadku, gdy rekrutacja takich pracowników niepowoduje wzrostu netto liczby pracowników w danym przedsiębiorstwie w porównaniu ze średnią za poprzednie12 miesięcy, powodem zwolnienia zapełnionego w ten sposóbetatu lub etatów ma być dobrowolne rozwiązanie stosunkupracy, niepełnosprawność, przejście na emeryturę z powoduosiągnięcia wieku emerytalnego, dobrowolne zmniejszeniewymiaru czasu pracy lub zgodne z prawem zwolnienie za naruszenie obowiązków pracowniczych, a nie redukcja etatu.

5. Z wyjątkiem przypadku zgodnego z prawem zwolnieniaza naruszenie obowiązków pracowniczych, pracownik znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji jest uprawniony donieprzerwanego zatrudnienia przez minimalny okres zatrudnienia zgodny z przepisami krajowymi lub porozumieniamizbiorowymi regulującymi zawieranie umów o pracę.

Jeżeli okres ten jest krótszy niż 12 miesięcy, lub w danymprzypadku 24 miesiące, wówczas pomoc jest proporcjonalniezmniejszona.

Artykuł 41

Pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnianiepracowników niepełnosprawnych

1. Pomoc na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnychw formie subsydiów płacowych jest zgodna ze wspólnymrynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 Traktatu i wyłączonaz wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o których mowa w ust. 2–5niniejszego artykułu.


3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty płacy za cały okreszatrudniania pracownika niepełnosprawnego.

4. W przypadku, gdy zatrudnianie takich pracowników niepowoduje wzrostu netto liczby pracowników w danym przedsiębiorstwie w porównaniu ze średnią za poprzednie12 miesięcy, powodem zwolnienia zapełnionego w ten sposóbetatu lub etatów ma być dobrowolne rozwiązanie stosunkupracy, niepełnosprawność, przejście na emeryturę z powoduosiągnięcia wieku emerytalnego, dobrowolne zmniejszeniewymiaru czasu pracy lub zgodne z prawem zwolnienie za naruszenie obowiązków pracowniczych, a nie redukcja etatu.

5. Z wyjątkiem przypadku zgodnego z prawem zwolnieniaza naruszenie obowiązków pracowniczych, pracownik jestuprawniony do nieprzerwanego zatrudnienia przez minimalnyokres zatrudnienia zgodny z przepisami krajowymi lub porozumieniami zbiorowymi regulującymi zawieranie umów o pracę.

Jeżeli okres ten jest krótszy niż 12 miesięcy, wówczas pomocjest proporcjonalnie zmniejszona.

Artykuł 42

Pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztówzwiązanych z zatrudnianiem pracowników

niepełnosprawnych

1. Pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych jestzgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3Traktatu i wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowaw art. 88 ust. 3 Traktatu, o ile spełnione są warunki, o którychmowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.


3. Kosztami kwalifikowalnymi są koszty inne niż kosztypłacy objęte art. 41 i które wykraczają poza koszty, jakie musiałoby ponieść przedsiębiorstwo w przypadku zatrudnieniapracowników, którzy nie są niepełnosprawni, za cały okreszatrudnienia danego pracownika.


Rozdział 6.1 101

Następujące koszty uznaje się za koszty kwalifikowalne:

a) koszty adaptacji pomieszczeń;

b) koszty zatrudnienia personelu za czas poświęcony wyłącznieza pomoc pracownikom niepełnosprawnym;

c) koszty adaptacji lub zakupu sprzętu lub też zakupui autoryzacji oprogramowania na użytek pracownikówniepełnosprawnych, w tym urządzeń technologii wspomagającej lub przystosowanych do ich potrzeb, które wykraczająpoza koszty, jakie poniósłby beneficjent w przypadkuzatrudnienia pracowników, którzy nie są niepełnosprawni;

d) w przypadku beneficjenta oferującego zatrudnienie chronione – koszty budowy, wyposażenia lub rozbudowy danejjednostki oraz wszelkie koszty administracyjne i kosztytransportu bezpośrednio związane z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 43

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1628/2006 traci moc.

Wszelkie odesłania do uchylonego rozporządzenia oraz do rozporządzenia (WE) nr 68/2001, rozporządzenia (WE) nr70/2001 i rozporządzenia (WE) nr 2204/2002 uważa się zaodesłania do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 44

Przepisy przejściowe

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy indywidualnej przyznanej przed jego wejściem w życie, jeżeli spełnia

ona wszystkie warunki określone w niniejszym rozporządzeniuz wyjątkiem art. 9.

2. Każda pomoc przyznana przed dniem 31 grudnia 2008 r.,która nie spełnia warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu, lecz która spełnia warunki określonew rozporządzeniu (WE) nr 70/2001, rozporządzeniu (WE) nr68/2001, rozporządzeniu (WE) nr 2204/2002 lub rozporządzeniu (WE) nr 1628/2006, jest zgodna ze wspólnym rynkiemi wyłączona z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 88ust. 3 Traktatu.

Każda inna pomoc przyznana przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia i niespełniająca ani warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu, ani w jednymz rozporządzeń wymienionych w pierwszym akapicie jestoceniana przez Komisję zgodnie z odpowiednimi zasadamiramowymi, wytycznymi, komunikatami i zawiadomieniami.

3. Wraz z końcem okresu obowiązywania niniejszego rozporządzenia wszystkie programy pomocy wyłączone na mocyniniejszego rozporządzenia pozostają wyłączone przez6-miesięczny okres dostosowawczy, z wyjątkiem programówpomocy regionalnej. Wyłączenie programów pomocy regionalnej wygasa z dniem wygaśnięcia zatwierdzonych mappomocy regionalnej.

Artykuł 45

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dniapo jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się do dnia 31 grudnia 2013 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkichpaństwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 6 sierpnia 2008 r.

W imieniu KomisjiNeelie KROES

Członek Komisji


Rozdział 6.1102

ZAŁĄCZNIK I

Definicja małych i średnich przedsiębiorstw

Artykuł 1

Przedsiębiorstwo

Za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zaliczasię tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłemlub inną działalnością, a także spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą.

Artykuł 2

Pułap zatrudnienia oraz pułapy finansowe określające kategorię przedsiębiorstwa

1. Do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw („MŚP”) należą przedsiębiorstwa, którezatrudniają mniej niż 250 pracowników, i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR a/lub całkowity bilansroczny nie przekracza 43 milionów EUR.

2. W kategorii MŚP małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów EUR.

3. W kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów EUR.

Artykuł 3

Rodzaje przedsiębiorstw brane pod uwagę przy obliczaniu pułapu zatrudnienia i pułapu finansowego

1. „Przedsiębiorstwo samodzielne” oznacza każde przedsiębiorstwo, które nie jest zakwalifikowane jako przedsiębiorstwo partnerskie w rozumieniu ust. 2 ani jako przedsiębiorstwo powiązane w rozumieniu ust. 3.

2. „Przedsiębiorstwa partnerskie” oznaczają wszystkie przedsiębiorstwa, które nie zostały zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa powiązane w rozumieniu ust. 3 i między którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo działające narynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwempowiązanym w rozumieniu ust. 3,25 % lub więcej kapitału lub praw głosu innego przedsiębiorstwa działającego na rynkuniższego szczebla (typu downstream).

Przedsiębiorstwo można jednak zakwalifikować jako samodzielne i w związku z tym niemające żadnych przedsiębiorstwpartnerskich, nawet jeśli niżej wymienieni inwestorzy osiągnęli lub przekroczyli pułap 25 %, pod warunkiem że nie są onipowiązani, w rozumieniu ust. 3, indywidualnie ani wspólnie, z danym przedsiębiorstwem:

a) publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyższonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzące regularną działalność inwestycyjną podwyższonego ryzyka, które inwestują w firmy nienotowane na giełdzie(tzw. „anioły biznesu”), pod warunkiem że całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nieprzekroczy 1 250 000 EUR;

b) uczelnie wyższe lub ośrodki badawcze nienastawione na zysk;

c) inwestorzy instytucjonalni, w tym regionalne fundusze rozwoju;

d) niezależne władze lokalne jednostki administracyjnej z rocznym budżetem poniżej 10 milionów EUR oraz liczbąmieszkańców poniżej 5 000.

3. Przedsiębiorstwa powiązane oznaczają przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków:

a) przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka;

b) przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającegolub nadzorczego innego przedsiębiorstwa;

c) przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umową zawartą z tymprzedsiębiorstwem lub postanowieniami w jego statucie lub umowie spółki;

d) przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umową z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większośćpraw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.


Rozdział 6.1 103

Zakłada się, że wpływ dominujący nie istnieje, jeżeli inwestorzy wymienieni w ust. 2 akapit drugi nie angażują siębezpośrednio lub pośrednio w zarządzanie danym przedsiębiorstwem, bez uszczerbku dla ich praw jako udziałowców/akcjonariuszy.

Przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym ze związków opisanych w akapicie pierwszym z co najmniej jednymprzedsiębiorstwem, lub inwestorów, o których mowa w ust. 2, również traktuje się jako powiązanych.

Przedsiębiorstwa pozostające w jednym z takich związków z osobą fizyczną lub grupą osób fizycznych działającychwspólnie również traktuje się jak przedsiębiorstwa powiązane, jeżeli prowadzą swoją działalność lub część działalności natym samym właściwym rynku lub rynkach pokrewnych.

Za „rynek pokrewny” uważa się rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lubniższym szczeblu rynku w stosunku do właściwego rynku.

4. Poza przypadkami określonymi w ust. 2 akapit drugi przedsiębiorstwa nie można uznać za małe lub średnieprzedsiębiorstwo, jeżeli 25 % lub więcej kapitału lub praw głosu kontroluje bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lubindywidualnie, co najmniej jeden organ państwowy.

5. Przedsiębiorstwa mogą złożyć oświadczenie o swoim statusie prawnym przedsiębiorstwa samodzielnego, przedsiębiorstwa partnerskiego lub przedsiębiorstwa powiązanego, załączając dane dotyczące pułapów określonych w art. 2.Oświadczenie można złożyć nawet wtedy, gdy kapitał jest rozdrobniony w stopniu uniemożliwiającym określeniewłaściciela, w którym to przypadku przedsiębiorstwo w dobrej wierze oświadcza, że w sposób prawnie uzasadnionymoże przyjąć, iż 25 % lub więcej jego kapitału nie jest w posiadaniu innego przedsiębiorstwa ani we wspólnymposiadaniu większej liczby powiązanych przedsiębiorstw. Oświadczenia takie nie wykluczają kontroli i postępowańwyjaśniających przewidzianych w przepisach krajowych lub wspólnotowych.

Artykuł 4

Dane stosowane do określania pułapu zatrudnienia i pułapu finansowego oraz okresy referencyjne

1. Dane stosowane do określania liczby pracowników i kwot finansowych to dane odnoszące się do ostatniegozatwierdzonego okresu obrachunkowego i obliczane w skali rocznej. Uwzględnia się je począwszy od dnia zamknięciaksiąg rachunkowych. Kwota wybrana jako obrót jest obliczana z pominięciem podatku VAT i innych podatków pośrednich.

2. Jeżeli w dniu zamknięcia ksiąg rachunkowych dane przedsiębiorstwo stwierdza, że w skali rocznej przekroczyłopułapy zatrudnienia lub pułapy finansowe określone w art. 2, lub spadło poniżej tych pułapów, uzyskanie lub utratastatusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa następuje tylko wówczas, gdy zjawisko to powtórzy się w ciągudwóch kolejnych okresów obrachunkowych.

3. W przypadku nowo utworzonych przedsiębiorstw, których księgi rachunkowe nie zostały jeszcze zatwierdzone,odpowiednie dane pochodzą z oceny dokonanej w dobrej wierze w trakcie roku obrachunkowego.

Artykuł 5

Pułap zatrudnienia

Liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), to jest liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego rokureferencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin bezwzględu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJR. W składpersonelu wchodzą:

a) pracownicy;

b) osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego;

c) właściciele-kierownicy;

d) partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe.

Praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowymnie wchodzą w skład personelu. Nie wlicza się okresu trwania urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego.


Rozdział 6.1104

Artykuł 6

Ustalenie danych przedsiębiorstwa

1. W przypadku przedsiębiorstwa samodzielnego dane dotyczące liczby pracowników ustalane są wyłącznie napodstawie jego ksiąg rachunkowych.

2. W przypadku przedsiębiorstwa mającego przedsiębiorstwo partnerskie lub przedsiębiorstwa powiązane dane, w tymdane dotyczące liczby pracowników, określa się na podstawie ksiąg rachunkowych i innych danych przedsiębiorstwa lub,jeżeli istnieje, skonsolidowanego sprawozdania finansowego danego przedsiębiorstwa lub skonsolidowanego sprawozdania finansowego innego przedsiębiorstwa, w którym ujęte jest dane przedsiębiorstwo.

Dane, o których mowa w pierwszym akapicie, uzupełnia się danymi dotyczącymi każdego przedsiębiorstwa partnerskiegoznajdującego się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do danego przedsiębiorstwa.Uzupełnienie danych jest proporcjonalne do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (zależnie od tego,która z tych wartości jest większa). W przypadku holdingów typu cross-holding stosuje się większy udział procentowy.

Dane, o których mowa w pierwszym i drugim akapicie, uzupełnia się pełnymi danymi każdego przedsiębiorstwa, którejest bezpośrednio lub pośrednio powiązane z danym przedsiębiorstwem, jeśli dane te nie zostały podane wcześniejw ramach skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

3. Do celów stosowania ust. 2 dane przedsiębiorstw partnerskich danego przedsiębiorstwa pochodzą z ich ksiągrachunkowych i innych danych, w tym skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli takie istnieje. Dane teuzupełnia się pełnymi danymi przedsiębiorstw, które są powiązane z tymi przedsiębiorstwami partnerskimi, jeśli danete nie zostały podane wcześniej w ramach skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Do celów stosowania tego samego ust. 2 dane przedsiębiorstw, które są powiązane z danym przedsiębiorstwem pochodząz ich ksiąg rachunkowych i innych danych, w tym skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli takie istnieje.Dane te uzupełnia się proporcjonalnie danymi każdego ewentualnego przedsiębiorstwa partnerskiego takiego przedsiębiorstwa powiązanego, znajdującego się na wyższym lub niższym szczeblu rynku, chyba że zostały one już ujętew skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w stosunku co najmniej proporcjonalnym do udziału określonegow ust. 2 akapit drugi.

4. W przypadku gdy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym brakuje danych dotyczących zatrudnieniaw danym przedsiębiorstwie, dane te oblicza się przez proporcjonalne zestawienie danych od przedsiębiorstw partnerskichoraz przez dodanie danych od przedsiębiorstw, z którymi dane przedsiębiorstwo jest powiązane.


Rozdział 6.1 105

ZAŁĄCZNIK II

Formularz informacji zbiorczych dotyczących pomocy na działalność badawczo-rozwojową w ramachrozszerzonego obowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w art. 9 ust. 4

1. Pomoc na rzecz (nazwa przedsiębiorstwa/przedsiębiorstw otrzymującego(-ych) pomoc; wskazanie, czy podmiot jestMŚP):

2. Numer referencyjny programu pomocy (numer referencyjny stosowany przez Komisję dla istniejącego programu lubprogramów, w ramach których przyznano pomoc):

3. Podmiot publiczny/podmioty publiczne udzielające pomocy (nazwa i dane teleadresowe organu lub organów przyznających pomoc):

4. Państwo członkowskie, w którym realizowany jest projekt lub środek pomocy:

5. Rodzaj projektu lub środka pomocy:

6. Krótki opis projektu lub środka pomocy:

7. W stosownych przypadkach koszty kwalifikowalne (w EUR):

8. Zdyskontowana kwota pomocy (brutto) w EUR:

9. Intensywność pomocy (% wyrażony jako ekwiwalent dotacji brutto):

10. Ewentualne warunki, od których uzależniona jest wypłata pomocy:

11. Planowany termin rozpoczęcia i zakończenia projektu lub środka pomocy:

12. Data przyznania pomocy:

Formularz informacji zbiorczych dotyczących pomocy na duże projekty inwestycyjne w ramach rozszerzonegoobowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w art. 9 ust. 4

1. Pomoc na rzecz (nazwa przedsiębiorstwa/przedsiębiorstw otrzymującego/otrzymujących pomoc):

2. Numer referencyjny programu pomocy (numer referencyjny stosowany przez Komisję dla istniejącego programu lubprogramów, w ramach których przyznano pomoc):

3. Podmiot publiczny/podmioty publiczne udzielające pomocy (nazwa i dane teleadresowe organu lub organów przyznających pomoc):

4. Państwo członkowskie, w którym realizuje się inwestycję:

5. Region (poziom NUTS III), w którym realizuje się inwestycję:

6. Gmina (wcześniej poziom NUTS V, obecnie LAU 2), w której realizuje się inwestycję:

7. Rodzaj projektu (założenie nowej jednostki, rozbudowa istniejącej jednostki, dywersyfikacja produkcji jednostkipoprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadnicza zmiana dotycząca procesu produkcyjnegoistniejącej jednostki):

8. Wyroby produkowane lub usługi świadczone na podstawie projektu inwestycyjnego (według klasyfikacji PRODCOM/NACE lub klasyfikacji CPA dla projektów w sektorze usług):


Rozdział 6.1106

9. Krótki opis projektu inwestycyjnego:

10. Zdyskontowane koszty kwalifikowalne projektu inwestycyjnego (w EUR):

11. Zdyskontowana kwota pomocy (brutto) w EUR:

12. Intensywność pomocy (% ekwiwalentu dotacji brutto):

13. Ewentualne warunki, od których uzależniona jest wypłata pomocy:

14. Planowany termin rozpoczęcia i zakończenia projektu:

15. Data przyznania pomocy:


Rozdział 6.1 107

ZAŁĄCZNIK III

Formularz informacji zbiorczych w ramach obowiązku sprawozdawczego określonego w art. 9 ust. 1

W poniższej tabeli proszę podać wymagane informacje.

CZĘŚĆ I

Odniesienie do środkapomocy

(wypełnia Komisja)

Państwo członkowskie

Numer referencyjny państwaczłonkowskiego

Region Nazwa regionu(NUTS) (1)

Status pomocy regionalnej (2)

Organ przyznający pomoc Nazwa

Adres

Strona internetowa

Nazwa środka pomocy

Krajowa podstawa prawna(odesłanie do właściwegopromulgatora krajowego)

Adres internetowy pełnegotekstu środka pomocy

Rodzaj środka pomocy Program pomocy

Pomoc ad hoc Nazwa beneficjenta

Zmiany istniejącego środkapomocy

Numer pomocy nadany przez Komisję

Przedłużenie

Zmiany

Czas trwania pomocy (3) Program pomocy Od dd/mm/rr do dd/mm/rr

Data przyznania pomocy (4) Pomoc ad hoc dd/mm/rr

Sektor(y) gospodarki Wszystkie sektory kwalifikujące się do pomocy

Pomoc ograniczona dokonkretnych sektorów;proszę określić zgodniez NACE Rev. 2 (5)

Rodzaj beneficjenta MŚP

Duże przedsiębiorstwo


Rozdział 6.1108

Budżet Całkowity planowanyroczny budżet programupomocy (6)

… w walucie krajowej (mln)

Całkowita kwota pomocyad hoc przyznanej przedsiębiorstwu (7)


Przeznaczony nagwarancje (8)


Instrument pomocy (art. 5) Dotacja

Dopłaty do oprocentowania

Pożyczka

Gwarancja/Odesłanie do decyzji Komisji (9)

Środek fiskalny

Kapitał podwyższonego ryzyka

Zaliczki zwrotne

Inne (proszę określić)

W przypadku współfinansowania z funduszy wspólnotowych

Odesłanie (-a): Kwota pochodzącaz funduszy wspólnotowych


(1) NUTS – nomenklatura jednostek terytorialnych do celów statystycznych.(2) Artykuł 87 ust. 3 lit. a) Traktatu, art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu WE, obszary mieszane, obszary niekwalifikujące się do pomocy

regionalnej.(3) Okres, w którym organ przyznający pomoc może się zobowiązać do przyznania pomocy.(4) Za datę przyznania pomocy należy uznać dzień, w którym beneficjent nabył prawo przyjęcia pomocy zgodnie z obowiązującym

krajowym systemem prawnym.(5) NACE Rev.2 – statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej.(6) W przypadku programu pomocy proszę wskazać całkowitą kwotę rocznego budżetu planowanego na podstawie programu lub

szacowaną roczną stratę podatkową w odniesieniu do wszystkich instrumentów pomocy objętych programem.(7) W przypadku przyznania pomocy ad hoc proszę wskazać całkowitą kwotę pomocy lub stratę podatkową.(8) W przypadku gwarancji proszę wskazać (maksymalną) kwotę gwarantowanych pożyczek.(9) Ewentualnie odesłanie do decyzji Komisji zatwierdzającej sposób obliczenia ekwiwalentu dotacji brutto zgodnie z art. 5 ust. 1. lit. c)

rozporządzenia.


Rozdział 6.1 109

CZĘŚĆ II

Proszę wskazać, który przepis rozporządzenia ma zastosowanie do danego środka pomocy.

Cele ogólne (lista) Cele (lista)

Maksymalna intensywnośćpomocy w % lub maksymalna kwota pomocyw walucie krajowej

MŚP – w %

Regionalna pomocinwestycyjna i pomoc nazatrudnienie (1) (art. 13)

Program pomocy … %

Pomoc ad hoc (art. 13 ust. 1) … %

Pomoc dla nowo utworzonych małych przedsiębiorstw (art. 14)

… %

Pomoc inwestycyjnai pomoc na zatrudnieniedla MŚP (art. 15)

… %

Pomoc na rzecz małychprzedsiębiorstw nowoutworzonych przezkobiety (art. 16)

… %

Pomoc na ochronęśrodowiska (art. 17–25)

Pomoc inwestycyjna umożliwiającaprzedsiębiorstwom zastosowanienorm surowszych niż normy wspólnotowe w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomuochrony środowiska w przypadkubraku norm wspólnotowych (art. 18)

Proszę podać szczegółowe odniesieniedo odpowiednich norm

… %

Pomoc na nabycie środków transportu spełniających normy surowszeniż normy wspólnotowe lub podnoszących poziom ochrony środowiskaw przypadku braku norm wspólnotowych (art. 19)

… %

Pomoc na szybkie przystosowanieMŚP do przyszłych norm wspólnotowych (art. 20)

… %

Pomoc w obszarze ochrony środowiska na inwestycje zwiększająceoszczędność energii (art. 21)

… %

Pomoc inwestycyjna w obszarzeochrony środowiska na układy kogeneracji o wysokiej sprawności(art. 22)

… %

Pomoc inwestycyjna w obszarzeochrony środowiska na propagowanieenergii ze źródeł odnawialnych(art. 23)

… %

Pomoc na badania środowiska(art. 24)

… %

Pomoc na ochronę środowiskaw formie ulg podatkowych (art. 25)

… w walucie krajowej


Rozdział 6.1110



MŚP – w %

Pomoc na usługidoradcze dla MŚP orazudział MŚP w targach(art. 26–27)

Pomoc na rzecz MŚP na usługidoradcze (art. 26)

… %

Pomoc na udział MŚP w targach(art. 27)

… %

Pomoc w formie kapitałupodwyższonego ryzyka(art. 28–29)


Pomoc na działalnośćbadawczą, rozwojowąi innowacyjną(art. 30–37)

Pomoc naprojektybadawczo-rozwojowe(art. 31)

Badania podstawowe(art. 31 ust. 2 lit. a))

… %

Badania przemysłowe(art. 31 ust. 2 lit. b))

… %

Eksperymentalne pracerozwojowe (art. 31ust. 2 lit. c))

… %

Pomoc na techniczne studia wykonalności (art. 32)

… %

Pomoc na pokrycie kosztów prawwłasności przemysłowej dla MŚP(art. 33)

… %

Pomoc na działalność badawczo-rozwojową w sektorach rolnictwai rybołówstwa (art. 34)

… %

Pomoc dla młodych innowacyjnychprzedsiębiorstw (art. 35)


Pomoc na usługi doradcze w zakresieinnowacji i usługi wsparcia innowacji(art. 36)


Pomoc na tymczasowe zatrudnieniewysoko wykwalifikowanego personelu(art. 37)


Pomoc szkoleniowa(art. 38–39)

Szkolenia specjalistyczne (art. 38.2.a) … %

Szkolenia ogólne (art. 38.2.b) … %


Rozdział 6.1 111



MŚP – w %

Pomoc dla pracownikówznajdujących sięw szczególnie niekorzystnej sytuacjii pracowników niepełnosprawnych(art. 40–42)

Pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnienie pracownikówznajdujących się w szczególnieniekorzystnej sytuacji (art. 40)

… %

Pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnienie pracownikówniepełnosprawnych (art. 41)

… %

Pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanychz zatrudnieniem pracownikówniepełnosprawnych (art. 42)

… %

(1) W przypadku pomocy regionalnej ad hoc uzupełniającej pomoc przyznaną w ramach programu (programów) pomocy proszę wskazaćzarówno intensywność pomocy przyznanej w ramach programu pomocy, jak i intensywność pomocy ad hoc.


Rozdział 6.1112


z dnia 15 grudnia 2006 r.

w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis



uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatuustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategoriihoryzontalnej pomocy państwa (1), w szczególności jego art. 2,

po opublikowaniu projektu niniejszego rozporządzenia (2),



(1) Rozporządzenie (WE) nr 994/98 upoważnia Komisję dookreślenia w rozporządzeniu progu, poniżej któregouznaje się, że środki pomocy nie spełniają wszystkichkryteriów określonych w art. 87 ust. 1 Traktatu,w związku z czym nie podlegają procedurze zgłoszeniaprzewidzianej w art. 88 ust. 3 Traktatu.

(2) Komisja stosowała art. 87 i 88 Traktatu, w szczególnościwyjaśniając w wielu swoich decyzjach pojęcie pomocyw rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu. Komisja określiłarównież kierunki swoich działań w odniesieniu dopułapu de minimis, poniżej którego można uznać, żeart. 87 ust. 1 nie ma zastosowania, najpierww zawiadomieniu w sprawie stosowania zasady deminimis do pomocy państwa (3), a następniew rozporządzeniu Komisji (WE) nr 69/2001 z dnia12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy w ramachzasady de minimis (4). W świetle dotychczasowychdoświadczeń zdobytych podczas stosowania wyżejwymienionego rozporządzenia oraz w celu uwzględ-nienia zmian w zakresie inflacji i produktu krajowegobrutto we Wspólnocie do roku 2006 włącznie, a takżeprawdopodobnego rozwoju wydarzeń w okresie obowią-zywania niniejszego rozporządzenia, właściwe wydaje siędokonanie przeglądu niektórych warunków ustanowio-nych w rozporządzeniu (WE) nr 69/2001 oraz zastą-pienie tego rozporządzenia nowym.

(3) Ze względu na zasady, które stosuje się w sektorzepodstawowej produkcji produktów rolnych, produktówrybołówstwa i akwakultury, a także biorąc pod uwagę,

że w sektorach tych kwoty pomocy mniejsze od okreś-lonych w niniejszym rozporządzeniu mogłyby spełniaćkryteria art. 87 ust. 1 Traktatu, niniejsze rozporządzenienie powinno stosować się do tych sektorów. Biorąc poduwagę zmiany zachodzące w sektorze transportu,zwłaszcza zaś przekształcenia, jakim uległo wielerodzajów działalności transportowej w wyniku liberali-zacji rynku, wyłączenie sektora transportu spod zakresustosowania rozporządzenia de minimis przestało byćcelowe. Zakres tego rozporządzenia należy zatem rozsze-rzyć na cały sektor transportu. Ogólny pułap pomocy deminimis należy jednak odpowiednio dostosować, biorącpod uwagę niewielki rozmiar, jakim przeciętnie charakte-ryzują się podmioty gospodarcze działające w sektorzedrogowego transportu towarowego i osobowego.Z tego samego powodu, a także w związkuz nadwyżką mocy przewozowych w sektorze i celamipolityki transportowej w dziedzinie natężenia ruchui transportu towarowego, z zakresu rozporządzenianależy wykluczyć pomoc na nabywanie pojazdów prze-znaczonych do drogowego transportu towarowego przezpodmioty gospodarcze wykonujące działalność zarob-kową w zakresie drogowego transportu towarowego.Nie zmienia to przychylnego podejścia Komisji dopomocy państwa na cele związane z czystszymii bardziej przyjaznymi środowisku pojazdami, które topodejście znalazło wyraz we wspólnotowych aktachprawnych, innych niż niniejsze rozporządzenie.W kontekście rozporządzenia Rady (WE)nr 1407/2002 z dnia 23 lipca 2002 r. w sprawiepomocy państwa dla przemysłu węglowego (5) niniejszerozporządzenie nie powinno mieć zastosowania dosektora węglowego.

(4) Biorąc pod uwagę podobieństwa w przetwarzaniui wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych orazproduktów innych niż rolne, niniejsze rozporządzeniepowinno stosować się do przetwarzaniai wprowadzania do obrotu produktów rolnych,z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków. Zaprzetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu nie możnaw tym względzie uznać czynności wykonywanychw gospodarstwach jako niezbędny element przygoto-wania produktu do pierwszej sprzedaży, takich jakzbiór, koszenie czy młócka zbóż, pakowanie jaj itp.,ani też pierwszej sprzedaży na rzecz podmiotów zajmu-jących się odsprzedażą lub przetwórstwem. Z dniemwejścia w życie niniejszego rozporządzenia pomoc przy-znawana podmiotom gospodarczym prowadzącym dzia-łalność w zakresie przetwarzania produktów rolnych lubich wprowadzania do obrotu nie powinna już podlegaćrozporządzeniu Komisji (WE) nr 1860/2004 z dnia6 października 2004 r. w sprawie stosowania art. 87i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramachzasady de minimis dla sektora rolnego i sektora rybołów-stwa (6). Należy zatem wprowadzić odpowiednie zmianydo rozporządzenia (WE) nr 1860/2004.


(1) Dz.U. L 142 z 14.5.1998, str. 1.(2) Dz.U. C 137 z 10.6.2006, str. 4.(3) Dz.U. C 68 z 6.3.1996, str. 9.(4) Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 30.

(5) Dz.U. L 205 z 2.8.2002, str. 1.(6) Dz.U. L 325 z 28.10.2004, str. 4.

Rozdział 6.2 113

(5) Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich orzekł,że z chwilą przyjęcia przez Wspólnotę aktów prawnychw celu ustanowienia wspólnej organizacji rynkuw danym sektorze rolnictwa, państwa członkowskiemają obowiązek powstrzymania się od wszelkich działańmogących zaszkodzić tej organizacji lub wprowadzają-cych od niej odstępstwa. Z tego względu niniejsze rozpo-rządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy,której wysokość ustalona jest na podstawie ceny lubilości produktów nabytych lub wprowadzonych narynek. Nie powinno też stosować się do wsparcia deminimis, które wiąże się z obowiązkiem dzielenia sięśrodkami pomocy z producentami surowców.

(6) Niniejsze rozporządzenie nie powinno stosować się dopomocy eksportowej de minimis ani pomocy de minimisfaworyzującej produkty krajowe względem produktówprzywożonych. Nie powinno mieć zwłaszcza zastoso-wania do pomocy finansującej tworzeniei funkcjonowanie sieci dystrybucyjnej w innychpaństwach. Pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwaw targach handlowych bądź kosztów badań lub usługdoradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lubjuż istniejącego produktu na nowy rynek nie stanowizwykle pomocy eksportowej.

(7) Niniejsze rozporządzenie nie powinno stosować się dopodmiotów gospodarczych w trudnej sytuacjiw rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczącychpomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacjiprzedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji (1)w związku z trudnościami, jakie wiążą się z ustaleniemekwiwalentu dotacji brutto pomocy udzielanej tego typupodmiotom gospodarczym.

(8) W świetle doświadczeń Komisji można uznać, że pomocnieprzekraczająca pułapu 200 000 EUR w okresie trzechkolejnych lat nie wpływa na handel między państwamiczłonkowskimi i/lub nie zakłóca bądź nie grozi zakłóce-niem konkurencji, a zatem nie podlega przepisom art. 87ust. 1 Traktatu. Dla podmiotów gospodarczych działają-cych w sektorze transportu drogowego pułap należyustalić na poziomie 100 000 EUR.

(9) Lata, które w tym celu należy brać pod uwagę, to latabudżetowe stosowane przez podmiot gospodarczyw danym państwie członkowskim do celów podatko-wych. Stosowny okres trzech lat należy oceniaćw sposób ciągły, zatem dla każdego przypadku nowejpomocy de minimis należy ustalić łączną kwotę pomocyde minimis przyznaną w ciągu danego roku budżetowego

oraz dwóch poprzedzających go lat budżetowych.W tym celu powinno się uwzględnić pomoc przyznanąprzez państwo członkowskie, nawet gdy jest ona finan-sowana w całości lub w części ze środków Wspólnoty.Nie powinno być możliwe rozbijanie środków pomocy,których wartość wykracza poza pułap de minimis, nakilka mniejszych części w celu sprowadzenia tych częścido poziomu mieszczącego się w zakresie niniejszegorozporządzenia.

(10) Zgodnie z zasadami regulującymi kwestie dotyczącepomocy objętej zakresem art. 87 ust. 1 Traktatu zadatę przyznania pomocy de minimis należy uznaćmoment, w którym podmiot gospodarczy uzyskujeprawo przyjęcia takiej pomocy zgodniez obowiązującym, krajowym systemem prawnym.

(11) Aby uniknąć przypadków obchodzenia maksymalnejintensywności pomocy określonej w różnych instrumen-tach wspólnotowych, pomocy de minimis nie powinnołączyć się z pomocą państwa w odniesieniu do tychsamych kosztów kwalifikowanych, w przypadku gdybytaka kumulacja miała skutkować osiągnięciem wyższegopoziomu intensywności pomocy niż ustalonyw zależności od specyficznych uwarunkowań każdegoprzypadku w rozporządzeniu o zwolnieniu grupowymlub decyzji przyjętej przez Komisję.

(12) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie orazprawidłowe stosowanie pułapu de minimis wszystkiepaństwa członkowskie powinny stosować tę samąmetodę obliczeń. Aby ułatwić te obliczenia oraz pozostaćw zgodzie z obecną praktyką stosowania zasady deminimis, kwoty przyznanej pomocy, które nie mająformy dotacji pieniężnych, powinny być przeliczane naekwiwalent dotacji brutto. Przy obliczaniu ekwiwalentudotacji dla przejrzystych rodzajów pomocy, innych niżdotacje lub pomocy wypłacanej w kilku ratach, należystosować rynkowe stopy procentowe obowiązującew chwili przyznawania takiej pomocy. Mając na wzglę-dzie jednolite, przejrzyste i proste stosowanie zasadpomocy państwa, za rynkowe stopy procentowe stoso-wane do celów niniejszego rozporządzenia należy uznaćstopy referencyjne okresowo ustalane przez Komisję napodstawie obiektywnych kryteriów oraz publikowanew Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich i w Inter-necie. Może jednak zaistnieć konieczność dodania dostopy wyjściowej nowych punktów bazowychw związku z ustanowionymi zabezpieczeniami lub ryzy-kiem związanym z beneficjentem.

(13) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwośćskutecznego monitorowania niniejsze rozporządzeniepowinno stosować się jedynie do pomocy de minimiso przejrzystym charakterze. Pomoc uznaje się za przej-rzystą wówczas, gdy można na zasadzie ex antedokładnie obliczyć ekwiwalent dotacji brutto bezpotrzeby dokonywania oceny ryzyka. Dokładne obli-czenie możliwe jest przykładowo w odniesieniu dodotacji, subwencji na spłatę odsetek i ograniczonychzwolnień podatkowych. Pomocy polegającej na wnie-sieniu kapitału nie należy uznawać za przejrzystąpomoc de minimis, chyba że łączna kwota dokapitalizo-wania ze środków publicznych nie przekracza pułapu deminimis. Pomocy polegającej na zastosowaniu kapitałupodwyższonego ryzyka, o której mowa w Wytycznychwspólnotowych w sprawie pomocy państwa na wspie-ranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka


(1) Dz.U. C 244 z 1.10.2004, str. 2.

Rozdział 6.2114

w małych i średnich przedsiębiorstwach (1), nie należyuznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba żekapitał dostarczany każdemu z docelowych podmiotówgospodarczych w ramach obowiązującego w danymprzypadku programu podwyższonego ryzyka nie prze-kracza pułapu pomocy de minimis. Pomoc polegającą naudzielaniu pożyczek należy uznać za przejrzystą pomocde minimis, gdy ekwiwalent dotacji brutto został obli-czony na podstawie rynkowych stóp procentowychobowiązujących w chwili przyznania pomocy.

(14) Niniejsze rozporządzenie nie wyklucza sytuacji, w którejśrodka przyjętego przez państwo członkowskie niemożna uznać za pomoc państwa w rozumieniu art. 87ust. 1 Traktatu na podstawie innych przesłanek niż teokreślone w niniejszym rozporządzeniu, na przykładw przypadku wniesienia dodatkowego kapitału, gdyżdecyzję o zastosowaniu takiego środka podjęto zgodniez zasadą inwestora rynkowego.

(15) Uznaje się za niezbędne zapewnienie pewności prawnejco do programów gwarancyjnych, które nie mogąwpływać na wymianę handlową i zakłócać konkurencji,a w odniesieniu do których dostępne są dane pozwala-jące na wiarygodną ocenę wszelkich potencjalnychskutków. Niniejsze rozporządzenie powinno zatempozwolić na przeniesienie ogólnego pułapu de minimisw wysokości 200 000 EUR na pułap gwarancyjny opartyna kwocie gwarantowanej indywidualnej pożyczki,będącej podstawą takiej gwarancji. Właściwe jest ustalenietakiego specjalnego pułapu przy użyciu metod ocenykwoty pomocy państwa zawartych w programachgwarancyjnych obejmujących pożyczki na rzecz rentow-nych podmiotów gospodarczych. Metody i dane stoso-wane do obliczania wartości pułapu właściwego dlagwarancji nie powinny dotyczyć podmiotów gospodar-czych znajdujących się w trudnej sytuacji, o którychmowa w Wytycznych wspólnotowych w sprawiepomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację firmznajdujących się w trudnej sytuacji. Specjalny pułap niepowinien zatem mieć zastosowania do pomocy indywi-dualnej ad hoc przyznanej poza zakresem programugwarancyjnego, do pomocy przyznanej podmiotomgospodarczym znajdującym się w trudnej sytuacji anido gwarancji na transakcje bazowe niestanowiącepożyczki, takie jak gwarancje na transakcje kapitałowe.Przy ustalaniu wysokości specjalnego pułapu należyopierać się na założeniu, że biorąc pod uwagę górnąstopę procentową (wskaźnik niedotrzymania zobowiązańnetto) w wysokości 13 % – co w przypadku programówgwarancyjnych we Wspólnocie stanowi najgorszy scena-riusz – gwarancję wynoszącą 1 500 000 EUR możnauznać za mającą ekwiwalent dotacji brutto równy ogól-nemu pułapowi pomocy de minimis. Kwotę tę należyobniżyć do 750 000 EUR w przypadku podmiotówgospodarczych działających w sektorze transportu drogo-wego. Takie specjalne pułapy powinny obejmowaćjedynie gwarancje pokrywające do 80 % pożyczkibazowej. Do oceny ekwiwalentu dotacji brutto zawartegow gwarancji państwa członkowskie mogą stosowaćmetodologię zaakceptowaną przez Komisję i zgłoszonąwcześniej na podstawie któregoś z rozporządzeń Komisjidotyczących pomocy państwa, np. rozporządzeniaKomisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 października2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu

w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (2),o ile taka zatwierdzona metodologia wyraźnie odnosisię do tego rodzaju gwarancji i tego rodzaju transakcjibazowych, jakie w danym przypadku wchodzą w gręw kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia.

(16) Bezpośrednio po zgłoszeniu danego środka pomocyprzez państwo członkowskie Komisja może zbadać, czyśrodek ten – niebędący dotacją, pożyczką, gwarancją,wkładem kapitałowym ani środkiem z zakresu kapitałuwysokiego ryzyka – prowadzi do powstania ekwiwalentudotacji brutto o wartości mniejszej niż wysokość pułapude minimis, przez co mógłby zostać objęty przepisamininiejszego rozporządzenia.

(17) Komisja ma obowiązek czuwać nad przestrzeganiemzasad przyznawania pomocy państwa, a w szczególnościnad tym, ab zasady te były respektowane przy przyzna-waniu pomocy de minimis. Zgodnie z zasadą współpracyustanowioną w art. 10 Traktatu państwa członkowskiepowinny ułatwiać osiągnięcie tego celu poprzez ustano-wienie niezbędnego mechanizmu gwarantującego, żełączna kwota pomocy przyznawanej zgodnie z zasadąde minimis temu samemu podmiotowi gospodarczemuprzez trzy kolejne lata budżetowe nie przekroczy pułapu200 000 EUR. W tym celu, przyznając pomoc deminimis, państwa członkowskie powinny poinformowaćzainteresowany podmiot gospodarczy o kwocie pomocyoraz o tym, że ma ona charakter de minimis, umieszczającodesłanie do niniejszego rozporządzenia. Ponadto przedprzyznaniem takiej pomocy zainteresowane państwoczłonkowskie powinno uzyskać od tego podmiotugospodarczego oświadczenie o wszelkiej innej pomocyde minimis otrzymanej w bieżącym roku budżetowymoraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat budżeto-wych, a także starannie sprawdzić, czy przyznanienowej pomocy de minimis nie spowoduje przekroczeniapułapu de minimis. Innym narzędziem kontroli przestrze-gania pułapu powinien być rejestr centralny lub –

w przypadku programów gwarancyjnych ustanowionychprzez Europejski Fundusz Inwestycyjny – prawo dosporządzenia przez Fundusz własnego wykazu benefi-cjentów i nakładania na państwa członkowskieobowiązku przekazywania tym beneficjentom informacjina temat otrzymywanej przez nich pomocy de minimis.

(18) Rozporządzenie (WE) nr 69/2001 przestaje obowią-zywać z dniem 31 grudnia 2006 r. Niniejsze rozporzą-dzenie powinno być zatem stosowane od dnia 1 stycznia2007 r. W związku z tym, że rozporządzenie (WE) nr69/2001 nie miało zastosowania do sektora transportu,który nie podlegał do tej pory przepisom o pomocy deminimis, a także biorąc pod uwagę bardzo ograniczonezastosowanie pomocy de minimis w sektorze przetwa-rzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnychoraz z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków,niniejsze rozporządzenie powinno stosować się dopomocy przyznanej przed jego wejściem w życiepodmiotom gospodarczym działającym w sektorze trans-portu i w sektorze przetwarzania i wprowadzania doobrotu produktów rolnych. Niniejsze rozporządzeniepowinno także pozostać bez wpływu na wszelkąpomoc indywidualną przyznaną zgodniez rozporządzeniem (WE) nr 69/2001 i w czasie obowią-zywania tego rozporządzenia.


(1) Dz.U. C 194 z 18.8.2006, str. 2. (2) Dz.U. L 302 z 1.11.2006, str. 29.

Rozdział 6.2 115

(19) Uwzględniając doświadczenie Komisji, a w szczególnościczęstotliwość, z jaką zasadniczo należy dokonywać prze-glądu polityki pomocy państwa, właściwe jest ograni-czenie okresu stosowania niniejszego rozporządzenia.Na wypadek, gdyby niniejsze rozporządzenie przestałoobowiązywać i nie zostało przedłużone, państwa człon-kowskie powinny dysponować sześciomiesięcznymokresem dostosowawczym w odniesieniu do pomocy deminimis objętej niniejszym rozporządzeniem,


Artykuł 1

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy przyzna-wanej podmiotom gospodarczym we wszystkich sektorach,z wyjątkiem:

a) pomocy przyznawanej podmiotom gospodarczym działa-jącym w sektorach rybołówstwa i akwakultury, objętychrozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000 (1);

b) pomocy przyznawanej podmiotom gospodarczym działa-jącym w dziedzinie produkcji podstawowej produktówrolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu;

c) pomocy przyznawanej podmiotom gospodarczym działa-jącym w dziedzinie przetwarzania i wprowadzania do obrotuproduktów rolnych wymienionych w załączniku I do Trak-tatu w następujących przypadkach:

i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie cenylub ilości takich produktów zakupionych od produ-centów surowców lub wprowadzonych na rynek przezpodmioty gospodarcze objęte pomocą

ii) kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu jej przekazaniaw części lub w całości producentom surowców;

d) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozemdo państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocybezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów,tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymiwydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działal-ności eksportowej;

e) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystaniaz towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadza-nych z zagranicy;

f) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom działającymw sektorze węglowym zgodnie z definicją zawartąw rozporządzeniu (WE) nr 1407/2002;

g) pomocy na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportudrogowego przyznawanej podmiotom gospodarczym prowa-dzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego trans-portu towarowego;

h) pomocy przyznawanej podmiotom gospodarczym znajdu-jącym się w trudnej sytuacji.

2. W rozumieniu niniejszego rozporządzenia:

a) „produkty rolne” oznaczają produkty wymienionew załączniku I do Traktatu WE, z wyjątkiem produktówrybołówstwa;

b) „przetwarzanie produktów rolnych” oznacza czynnościwykonywane na produkcie rolnym, w wyniku którychpowstaje produkt będący również produktem rolnym,z wyjątkiem wykonywanych w gospodarstwach czynnościniezbędnych do przygotowania produktów zwierzęcych lubroślinnych do pierwszej sprzedaży;

c) „wprowadzanie do obrotu produktów rolnych” oznaczaposiadanie lub wystawianie produktu w celu sprzedaży,oferowanie go na sprzedaż, dostawę lub każdy inny sposóbwprowadzania produktu na rynek, z wyjątkiem jego pierw-szej sprzedaży przez producenta surowców na rzeczpodmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwemi czynności przygotowujących produkt do pierwszej sprze-daży; sprzedaż produktu przez producenta surowców konsu-mentowi końcowemu uznaje się za wprowadzanie do obrotuproduktów rolnych, jeśli następuje w odpowiednio wydzie-lonym do tego celu miejscu.

Artykuł 2

Pomoc de minimis

1. Uważa się, że środki pomocy nie spełniają wszystkichkryteriów określonych w art. 87 ust. 1 Traktatu i dlatego sązwolnione z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 88ust. 3 Traktatu, jeżeli spełniają warunki określone w ust. 2–5niniejszego artykułu.

2. Ogólna kwota pomocy de minimis przyznana dowolnemupodmiotowi gospodarczemu nie przekracza 200 000 EURw dowolnie ustalonym okresie trzech lat budżetowych. Całko-wita wartość pomocy de minimis przyznanej jednemu podmio-towi gospodarczemu działającemu w sektorze transportu drogo-wego przez dowolny okres trzech lat budżetowych nie możeprzekroczyć 100 000 EUR. Pułapy te stosuje się bez względu naformę i cel pomocy de minimis, a także bez względu na to, czypomoc przyznana państwu członkowskiemu jest w całości, czyw części finansowana z zasobów Wspólnoty. Wyżej wymie-niony okres ustala się poprzez odniesienie do lat budżetowychstosowanych przez podmiot gospodarczy w danym państwieczłonkowskim.

Jeśli łączna kwota pomocy przewidziana w ramach środkapomocy przekracza wymieniony pułap, do pomocy tej niestosują się przepisy niniejszego rozporządzenia, nawetw odniesieniu części, która nie przekracza tego pułapu.W takim wypadku nie można domagać się korzyści z tytułuz niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do tego rodzajuśrodka pomocy ani w chwili przyznania takiej pomocy, anipóźniej.


(1) Dz.U. L 17 z 21.1.2000, str. 22.

Rozdział 6.2116

3. Pułap określony w ust. 2 wyraża się jako dotacjapieniężna. Wszystkie podane wartości są wartościami brutto,czyli nie uwzględniają potrąceń z tytułu podatków ani innychopłat. W przypadku gdy pomoc przyznawana jest w formieinnej niż dotacja, kwotę pomocy wyraża się jako ekwiwalentdotacji brutto.

Pomoc wypłacana w kilku ratach dyskontowana jest dowartości pomocy w chwili przyznania dotacji. Stopą procen-tową stosowaną do celów dyskontowania oraz do obliczaniaekwiwalentu dotacji brutto jest stopa referencyjna obowiązującaw chwili przyznania dotacji.

4. Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy,w odniesieniu do której możliwe jest dokładne obliczenie nazasadzie ex ante ekwiwalentu dotacji brutto bez potrzeby prze-prowadzania oceny ryzyka („pomocy przejrzystej”).W szczególności:

a) pomoc polegającą na udzielaniu pożyczek uznaje się zaprzejrzystą pomoc de minimis, gdy ekwiwalent dotacji bruttozostał obliczony na podstawie rynkowych stóp procento-wych obowiązujących w chwili przyznania pomocy;

b) pomocy polegającej na wniesieniu kapitału nie uznaje się zaprzejrzystą pomoc de minimis, chyba że łączna kwota doka-pitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapude minimis;

c) pomocy obejmującej środki w zakresie kapitału podwyższo-nego ryzyka nie uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis,chyba że kapitał dostarczany każdemu z docelowychpodmiotów gospodarczych w ramach programu kapitałupodwyższonego ryzyka nie przekracza pułapu de minimis;

d) pomoc indywidualnej przyznanej w ramach programugwarancyjnego podmiotom gospodarczym, które nie należądo kategorii podmiotów gospodarczych w trudnej sytuacji,uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis wówczas, gdygwarantowana część pożyczki bazowej udzielonej w ramachtakiego programu nie przekracza kwoty 1 500 000 EUR napodmiot gospodarczy. Pomoc indywidualną przyznanąw ramach programu gwarancyjnego podmiotom gospodar-czym działającym w sektorze transportu drogowego, którenie należą do kategorii podmiotów gospodarczych w trudnejsytuacji, uznaje się za przejrzystą pomoc de minimiswówczas, gdy gwarantowana część pożyczki bazowej udzie-lonej w ramach takiego programu nie przekracza kwoty750 000 EUR na podmiot gospodarczy. Jeśli gwarantowanaczęść pożyczki bazowej stanowi jedynie określony odsetekwysokości tego pułapu, ekwiwalent dotacji brutto tejgwarancji uznaje się za odpowiadający temu samemu odset-kowi obowiązującego pułapu określonego w art. 2 ust. 2.Wartość gwarancji nie może przekroczyć 80 % wartościpożyczki bazowej. Programy gwarancyjne uznaje się takżeza przejrzyste, jeśli: i) przed wdrożeniem programu metodo-logia obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji zostałazaakceptowana po uprzednim zgłoszeniu jej Komisji zgodniez innym rozporządzeniem przyjętym przez Komisjęw dziedzinie pomocy państwa; ii) zatwierdzona metodologiawyraźnie odnosi się do tego rodzaju gwarancji i tego rodzajutransakcji bazowych, jakie w danym przypadku wchodząw grę w kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia

5. Pomocy de minimis nie należy łączyć z pomocą państwaw odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych,w przypadku gdyby taka kumulacja miała skutkować osiągnię-ciem wyższego poziomu intensywności pomocy niż ustalonypod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadkuw rozporządzeniu o zwolnieniu grupowym lub decyzji przyjętejprzez Komisję.

Artykuł 3

Monitorowanie

1. W przypadku gdy państwo członkowskie zamierza przy-znać podmiotowi gospodarczemu pomoc de minimis, pisemniepowiadamia ten podmiot o przewidywanej kwocie pomocy(wyrażonej jako ekwiwalent dotacji brutto) oraz o jej charak-terze de minimis, podając wyraźne odniesienie do niniejszegorozporządzenia, a także podając tytuł niniejszego rozporzą-dzenia oraz odniesienie do jego publikacji w Dzienniku Urzę-dowym Unii Europejskiej. Jeśli pomoc de minimis przyznaje sięróżnym podmiotom gospodarczym na podstawie programupomocy, w ramach którego otrzymują one różne kwotypomocy indywidualnej, państwa członkowskie mogą podjąćdecyzję o wypełnieniu tego obowiązku poprzez poinformo-wanie tych podmiotów gospodarczych o wysokości stałejkwoty odpowiadającej maksymalnej kwocie pomocy, która mabyć przyznana w ramach programu. W takim przypadku stałakwota służy do określenia, czy nie przekroczono pułapu okreś-lonego w art. 2 ust. 2. Przed przyznaniem pomocy, państwoczłonkowskie musi także uzyskać do tego podmiotu gospodar-czego oświadczenie, w formie pisemnej lub elektronicznej, natemat wszelkiej innej pomocy de minimis lub innej pomocypaństwa przyznanej w ciągu bieżącego roku budżetowegooraz dwóch poprzedzających go lat budżetowych.

Państwo członkowskie przyznaje nową pomoc de minimisdopiero po utwierdzeniu się, że nie podniesie ona łącznejkwoty pomocy de minimis uzyskanej przez podmiot gospo-darczy w okresie obejmującym bieżący rok budżetowy orazdwa poprzedzające go lata budżetowe w danym państwie człon-kowskim do poziomu przekraczającego pułap określonyw art. 2 ust. 2.

2. W przypadku gdy państwo członkowskie ustanowiłocentralny rejestr pomocy de minimis, zawierający pełne infor-macje o wszystkich przypadkach pomocy de minimis przyznanejprzez dowolne władze w tym państwie członkowskim, wymógokreślony w ust. 1 akapit pierwszy przestaje mieć zastosowanie,z chwilą gdy rejestr obejmuje okres trzech lat.

W przypadku gdy państwo członkowskie przyznaje pomoc napodstawie programu gwarancyjnego, zapewniając gwarancję,która jest finansowana z budżetu UE za pośrednictwem Euro-pejskiego Funduszu Inwestycyjnego, ust. 1 akapit pierwszyniniejszego artykułu przestaje mieć zastosowanie.

W takich przypadkach stosuje się następujący system nadzoru:

a) Europejsku Fundusz Inwestycyjny na podstawie informacji,które zobowiązani są mu dostarczać pośrednicy finansowi,ustanawia co roku wykaz beneficjentów pomocy i wielkościekwiwalentu dotacji brutto, jakie każdy z nich otrzymuje.Europejski Fundusz Inwestycyjny wysyła takie informacjezainteresowanemu państwu członkowskiemu i Komisji;


Rozdział 6.2 117

b) zainteresowane państwo członkowskie w ciągu trzechmiesięcy od daty otrzymania takich informacji z EFI kierujeje do beneficjentów końcowych; natomiast

c) zainteresowane państwo członkowskie uzyskuje od każdegobeneficjenta oświadczenie o tym, że całkowita wartość uzys-kanej przez niego pomocy de minimis nie przekracza pułapuokreślonego w art. 2 ust. 2. W przypadku gdy pułap tenzostanie przekroczony w odniesieniu do co najmniej jednegobeneficjenta, zainteresowane państwo członkowskie musizadbać o to, by środek pomocy, który doprowadził do prze-kroczenia pułapu, został zgłoszony Komisji, albo by środektaki odzyskano od beneficjenta.

3. Państwa członkowskie rejestrują i gromadzą wszystkieinformacje dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia.Wpisy takie zawierają wszelkie informacje konieczne do wyka-zania, że spełnione są warunki niniejszego rozporządzenia.Wpisy dotyczące indywidualnej pomocy de minimis przechowujesię przez 10 lat od daty przyznania pomocy. Wpisy dotycząceprogramu pomocy de minimis przechowuje się przez 10 lat oddaty przyznania ostatniej indywidualnej pomocy w ramachtakiego programu. Na pisemny wniosek Komisji państwo człon-kowskie przekaże Komisji w ciągu 20 dni roboczych lubw ciągu dłuższego okresu, który zostanie ustalony we wniosku,wszelkie informacje, jakie uzna ona za niezbędne do oceny,czy spełnione zostały warunki niniejszego rozporządzenia,a w szczególności czy nie zostały przekroczone łączne kwotypomocy de minimis otrzymanej przez każde z przedsiębiorstw.

Artykuł 4

Zmiany

W art. 2 rozporządzenia (WE) nr 1860/2004 wprowadza sięnastępujące zmiany:

a) w pkt 1 skreśla się wyrazy „przetwarzaniemi wprowadzaniem na rynek”;

b) skreśla się pkt 3.

Artykuł 5

Przepisy przejściowe

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy przy-znanej przed jego wejściem w życie podmiotom gospodarczymdziałającym w sektorze transportu oraz podmiotom gospodar-czym prowadzącym działalność w zakresie przetwarzaniai wprowadzania do obrotu produktów rolnych, jeżeli pomoctaka spełnia wszystkie warunki określone w art. 1 i art. 2.Wszelka pomoc nie spełniająca tych warunków podlega ocenieKomisji, zgodnie z odpowiednimi ramami regulacyjnymi,wytycznymi, komunikatami i zawiadomieniami.

2. Uznaje się, że wszelka indywidualna pomoc de minimisspełniająca warunki rozporządzenia (WE) nr 69/2001 przy-znana między dniem 2 lutego 2001 r. a dniem 30 czerwca2007 r. nie spełnia kryteriów określonych w art. 87 ust. 1Traktatu, w związku z czym nie podlega procedurze zgłoszeniaprzewidzianej w art. 88 ust. 3 Traktatu.

3. Po upływie okresu obowiązywania niniejszego rozporzą-dzenia wszelkie środki pomocy de minimis spełniające warunkiokreślone w tym rozporządzeniu można wdrażać w sposóbprawomocny przez kolejne sześć miesięcy.

Artykuł 6

Wejście w życie i okres obowiązywania

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w dniu następującym podacie jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2007 r.do dnia 31 grudnia 2013 r.

Niniejsze rozporządzenie jest w całości wiążące i bezpośrednio stosowane we wszystkichpaństwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

W imieniu KomisjiNeelie KROES

Członek Komisji


Rozdział 6.2118

7. Komunikaty i obwieszczenia Komisji

7.1. Obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE [art. 107 i 108 TFUE] do pomocy państwa w formie gwarancji

(Dz.U. L 155 z 20.6.2008 r., s. 10. )

Sprostowanie do obwieszczenia Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji Dz.U. C 244 z 25.9.2008 r., s. 32.

7.2. Komunikat Komisji w sprawie elementów pomocy państwa w sprzedaży gruntów i budynków przez władze publiczne

(Dz.U. C 209 z 10.7.1997, s. 3.)

119

Obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa wformie gwarancji

(2008/C 155/02)

Niniejsze obwieszczenie zastępuje obwieszczenie Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WEdo pomocy państwa w formie gwarancji (Dz.U. C 71 z 11.3.2000, str. 14).

1. WPROWADZENIE

1.1. Kontekst ogólny

Niniejsze obwieszczenie aktualizuje stanowisko Komisji w sprawie pomocy państwa udzielanej w formiegwarancji i ma na celu zapewnienie państwom członkowskim bardziej szczegółowych wytycznych dotyczą-cych zasad, na jakich Komisja zamierza opierać swoją interpretację art. 87 i 88, a także ich zastosowanie dogwarancji państwowych. Zasady te są obecnie określone w obwieszczeniu Komisji w sprawie zastosowaniaart. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji (1). Doświadczenia w stosowaniu obwie-szczenia gromadzone od 2000 r. sugerują konieczność przeglądu polityki Komisji w tym obszarze. Wzwiązku z tym Komisja pragnie na przykład wycofać swoją ostatnią praktykę zastosowaną w poszczegól-nych decyzjach (2) w odniesieniu do potrzeby dokonywania indywidualnej oceny ryzyka strat powiązanych zkażdą gwarancją w przypadku programów. Komisja zamierza ponadto uczynić swoją politykę w tej kwestiimożliwe przejrzystą, zapewniając jednocześnie przewidywalność swoich decyzji oraz równe traktowanie. Wszczególności Komisja pragnie zapewnić małym i średnim przedsiębiorstwom (dalej zwanym „MŚP”) ipaństwom członkowskim bezpieczne podstawy, określając z wyprzedzeniem i na podstawie ratingu finanso-wego danego przedsiębiorstwa minimalną marżę, która powinna być naliczana za gwarancję państwową,aby uznać, że gwarancja ta nie stanowi pomocy przedsiębiorstwa znaczeniu art. 87 ust. 1 Traktatu. Wszelkieobniżenie naliczonej stawki poniżej tego poziomu mogłoby być uznane za element pomocy.

1.2. Rodzaje gwarancji

Najpowszechniejszą formę gwarancji stanowią gwarancje związane z kredytem lub innym zobowiązaniemfinansowym, które ma być zaciągnięte przez kredytobiorcę od kredytodawcy. Mogą być one udzielane jakogwarancje indywidualne lub w ramach programów gwarancji.

Jednak, w zależności od podstawy prawnej, rodzaju transakcji będącej przedmiotem gwarancji, okresuobowiązywania itp., można wyróżnić różne formy gwarancji, między innymi następujące:

— gwarancje ogólne, tj. gwarancje udzielane przedsiębiorstwom jako takim, w odróżnieniu od gwarancjizwiązanych z daną transakcją, którą może być kredyt, instrument kapitałowy itp.,

— gwarancje udzielane w formie określonego instrumentu, w odróżnieniu od gwarancji związanych zestatusem samego przedsiębiorstwa,

— gwarancje udzielane bezpośrednio lub regwarancje udzielane gwarantowi pierwszego stopnia,

— gwarancje nieograniczone, w odróżnieniu od gwarancji ograniczonych co do kwoty lub terminu:Komisja za pomoc w formie gwarancji uznaje również korzystniejsze warunki finansowania uzyskaneprzez przedsiębiorstwa, których forma prawna wyklucza upadłość lub inne procedury niewypłacalności,lub umożliwia bezpośrednie gwarancje lub pokrycie strat przez państwo. To samo dotyczy nabycia przezpaństwo udziału w przedsiębiorstwie w przypadku przyjęcia nieograniczonej odpowiedzialności zamiastprzyjętej ograniczonej odpowiedzialności,

— gwarancje wyraźnie mające źródło umowne (takie jak formalny kontrakt, list o braku zastrzeżeń) lubinne źródło prawne, w odróżnieniu od gwarancji, których forma jest mniej przejrzysta (takich jak listdodatkowy, zobowiązanie ustne), potencjalnie przy różnych poziomach komfortu, które mogą byćzapewnione taką gwarancją.


(1) Dz.U. C 71 z 11.3.2000, str. 14.(2) Na przykład: decyzja Komisji 2003/706/WE z 23 kwietnia 2003 r. w sprawie systemu pomocy stosowanego przez

Niemcy o nazwie „Programy gwarancji Landu Brandenburgii na 1991 r. i 1994 r.” pomoc państwa C 45/98 (ex NN 45/97),(Dz.U. L 263 z 14.10.2003, str. 1); decyzja Komisji z 16 grudnia 2003 r. w sprawie programów gwarancji w finansowaniustatków — Niemcy (N 512/03) (Dz.U. C 62 z 11.3.2004, str. 3); decyzja Komisji 2006/599/WE z 6 kwietnia 2005 r. wsprawie programu pomocy państwa, który Włochy zamierzająwprowadzić w życie w zakresie kredytu na rzecz przemysłustoczniowego (Dz.U. L 244 z 7.9.2006, str. 17).

Rozdział 7.1120

W szczególności w tym ostatnim przypadku brak odpowiednich rejestrów prawnych lub księgowych częstoprowadzi do bardzo ograniczonych możliwości monitorowania; dotyczy to zarówno beneficjenta, jak ipaństwa lub organu publicznego udzielającego gwarancji, a w efekcie informacji dostępnych dla stron trze-cich.

1.3. Struktura i zakres obwieszczenia

Do celów niniejszego obwieszczenia:

a) „program gwarancji” oznacza każdy instrument, na podstawie którego można udzielić gwarancji, bezkonieczności dodatkowych środków wykonawczych, przedsiębiorstwom, które spełniają pewne kryteriadotyczące czasu trwania, kwoty, transakcji bazowych, rodzaju i wielkości przedsiębiorstwa (jak MŚP);

b) „gwarancja indywidualna” oznacza każdą gwarancję udzieloną przedsiębiorstwu, inną niż gwarancjaudzielona w ramach programu gwarancji.

Część 3 i 4 niniejszego obwieszczenia mają bezpośrednio dotyczyć gwarancji związanych z określoną trans-akcją finansową, taką jak kredyt. Komisja uznaje, że są to przypadki, w których ze względu na swoją częstot-liwość i normalną możliwość kwantyfikacji, gwarancje najbardziej wymagają klasyfikacji jako pomocpaństwa lub brak takiej pomocy.

Ponieważ transakcja będąca przedmiotem gwarancji najczęściej będzie kredytem, obwieszczenie będzie wdalszej części odwoływać się do głównego beneficjenta gwarancji jako do „kredytobiorcy” i do o podmiotu,którego ryzyko jest ograniczone przez gwarancję państwową jako do„kredytodawcy”. Zastosowanie tychdwóch specyficznych terminów ułatwi zrozumienie uzasadnienia tekstu, ponieważ podstawowe zasadykredytu są powszechnie znane. Nie oznacza to jednak, że część 3 i 4 dotyczą wyłącznie gwarancji kredyto-wych. Mają one również zastosowanie do wszystkich gwarancji, w których występuje podobne przekazanieryzyka, takich jak inwestycja w formie kapitału, pod warunkiem uwzględnienia właściwego profilu ryzyka(w tym potencjalnego braku zabezpieczenia).

Niniejsze obwieszczenie ma zastosowanie do wszystkich sektorów gospodarki, w tym rolnictwa, rybołów-stwa i transportu, bez uszczerbku dla obowiązujących w tych sektorach specyficznych przepisów dotyczą-cych gwarancji.

Niniejsze obwieszczenie nie ma zastosowania do gwarancji kredytów eksportowych.

1.4. Inne rodzaje gwarancji

Jeżeli pewne formy gwarancji (zob. pkt 1.2) wiążą się z przeniesieniem ryzyka na gwaranta i nie charaktery-zują się jedną lub większą liczbą cech szczególnych określonych w punkcie 1.3, na przykład w przypadkugwarancji ubezpieczeniowych, konieczne będzie przeprowadzenie indywidualnej analizy, w odniesieniu doktórej — w niezbędnym zakresie — obowiązują właściwe części lub metodologie opisane w niniejszymobwieszczeniu.

1.5. Neutralność

Niniejsze obwieszczenie stosuje się bez uszczerbku dla art. 295 Traktatu i w związku z tym nie uchybia onozasadom państw członkowskich, regulującym system własności. Komisja zajmuje stanowisko neutralnewobec własności publicznej i prywatnej.

W szczególności sam fakt, że przedsiębiorstwo jest w przeważającej części własnością publiczną, nie stanowigwarancji państwowej, o ile brak jest wyraźnych lub dorozumianych elementów stanowiących gwarancje.

2. ZASTOSOWANIE ART. 87 UST. 1

2.1. Uwagi ogólne

Artykuł 87 ust. 1 Traktatu stwierdza, że wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przyużyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencjipoprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna zewspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.


Rozdział 7.1 121

Te ogólne kryteria mają takie samo zastosowanie odnośnie do gwarancji. Jeśli chodzi o inne formy poten-cjalnej pomocy, pomoc państwa mogą stanowić gwarancje udzielone bezpośrednio przez państwo, czyliwładze centralne, regionalne lub lokalne, a także gwarancje udzielone z zasobów państwa przez inne organykontrolowane przez państwo, takie jak przedsiębiorstwa, przypisywane władzom publicznym (3).

W związku z tym, aby uniknąć wszelkich wątpliwości, należy wyjaśnić pojęcie zasobów państwowych wkontekście gwarancji państwowych. Korzyścią z gwarancji państwowej jest przejęcie przez państwo ryzykazwiązanego z gwarancją. Takie ryzyko ponoszone przez państwo powinno być normalnie wynagradzaneodpowiednią stawką. Zrzeczenie się przez państwo całości lub części takiej stawki stanowi zarazem korzyśćdla przedsiębiorstwa oraz uszczuplenie zasobów państwa. W ten sposób nawet, jeśli okaże się, że w ramachgwarancji nie wystąpiły żadne płatności ze środków państwowych, gwarancja może stanowić pomocpaństwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu. Pomoc udzielana jest w momencie udzielenia gwarancji, a niew momencie, w którym gwarancja zostanie anulowana ani nie w momencie dokonywania płatności napodstawie gwarancji. To, czy gwarancja stanowi pomoc państwa, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości, należyocenić w momencie udzielenia gwarancji.

W tym kontekście Komisja wskazuje, że analizy zgodne z zasadami pomocy państwa nie przesądzają ozgodności danego środka z innymi postanowieniami Traktatu.

2.2. Pomoc dla kredytobiorcy

Zwykle beneficjentem pomocy jest kredytobiorca. Jak wskazano w pkt 2.1 ponoszone ryzyko powinno byćnormalnie wynagradzane odpowiednią stawką. Jeżeli kredytobiorca nie musi płacić tej stawki lub płaci niskąstawkę, odnosi pewną korzyść. W porównaniu z sytuacją, w której nie udziela się gwarancji, gwarancjapaństwowa umożliwia kredytobiorcy uzyskanie korzystniejszych warunków finansowych kredytu wstosunku do normalnie dostępnych na rynkach finansowych. Zazwyczaj dzięki gwarancji państwowej kredy-tobiorca może uzyskać niższe stopy procentowe i/lub przedstawić niższe zabezpieczenie. W pewnych przy-padkach kredytobiorca bez gwarancji państwowej nie byłby w stanie znaleźć instytucji finansowej gotowejudzielić kredytu na żadnych warunkach. Gwarancje państwowe mogą zatem ułatwiać tworzenie nowychfirm i umożliwiać pewnym przedsiębiorstwom pozyskanie środków finansowych na rozpoczęcie nowej dzia-łalności. Podobnie gwarancja państwowa może przyczynić się do tego, że upadająca firma będzie konty-nuować działalność zamiast poddać się likwidacji lub restrukturyzacji, tym samym potencjalnie zakłócająckonkurencję.

2.3. Pomoc dla kredytodawcy

2.3.1. Nawet, jeżeli zazwyczaj beneficjentem pomocy jest kredytobiorca, nie można wykluczyć, że wpewnych okolicznościach również kredytodawca odniesie bezpośrednią korzyść z pomocy. W szcze-gólności pomoc dla kredytodawcy może wystąpić na przykład w następujących wypadkach: jeżeligwarancji państwowej udzielono po zaciągnięciu objętego nią kredytu lub innego zobowiązaniafinansowego, bez zmiany jego warunków, bądź jeżeli kredyt gwarantowany wykorzystywany jest dospłaty innego kredytu niegwarantowanego wobec tej samej instytucji kredytowej, o ile zwiększa siębezpieczeństwo kredytu. Jeśli gwarancja zawiera pomoc dla kredytodawcy, należy zwrócić uwagę nato, że taka pomoc może w zasadzie stanowić pomoc operacyjną.

2.3.2. Gwarancje różnią się od innych środków pomocy państwa takich jak dotacje lub zwolnienia podat-kowe tym, że w przypadku gwarancji państwo nawiązuje stosunek prawny z kredytodawcą. Wzwiązku z tym należy zwrócić uwagę na skutki, jakie pomoc udzielona bezprawnie może mieć dlaosób trzecich. W przypadku państwowych gwarancji kredytów dotyczy to przede wszystkim insty-tucji finansowych udzielających kredytu. W przypadku gwarancji obligacji wydanych w celu pozys-kania środków finansowych dla przedsiębiorstw, dotyczy to instytucji finansowych zaangażowanychw wydanie obligacji. Kwestię ewentualnego wpływu, jaki fakt bezprawnego udzielenia pomocy możemieć na stosunki prawne pomiędzy państwem a osobami trzecimi, należy rozstrzygnąć w oparciu oprawo krajowe. Być może sądy krajowe będą musiały zbadać, czy prawo krajowe uniemożliwia hono-rowanie umów o udzielenie gwarancji, a Komisja jest zdania, że w takiej ocenie sądy krajowepowinny uwzględnić fakt naruszenia prawa wspólnotowego. W związku z tym w interesie kredyto-dawców może leżeć sprawdzenie, w ramach podejmowanych standardowo środków ostrożności, czyprzy udzielaniu gwarancji każdorazowo przestrzega się wspólnotowych zasad dotyczących pomocypaństwa. Państwo członkowskie powinno móc udostępnić numer sprawy nadany przez Komisję danejsprawie lub programowi oraz ewentualnie kopię decyzji Komisji w wersji nieopatrzonej klauzuląpoufności wraz z odpowiednim odniesieniem do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Komisja zeswej strony dołoży wszelkich starań, by zapewnić przejrzysty dostęp do informacji o sprawach izatwierdzonych przez siebie programach.


(3) Zob. sprawa C-482/99 Francja przeciwko Komisji (Stardust) (2002) ECR I-4397.

Rozdział 7.1122

3. WARUNKI WYKLUCZAJĄCE OBECNOŚĆ POMOCY

3.1. Względy ogólne

Jeśli gwarancja indywidualna lub program gwarancji, do którego przystępuje skarb państwa, nie zapewniażadnej przewagi przedsiębiorstwu, to nie stanowi on pomocy państwa.

W tym kontekście, Trybunał w swoich ostatnich orzeczeniach (4) potwierdził, że, aby określić, czy gwarancjalub program gwarancji zapewnia przewagę, Komisja powinna oprzeć swoją ocenę na zasadzie inwestoradziałającego w gospodarce rynkowej (zwanej dalej „zasadą inwestora rynkowego”). W związku z tym poduwagę należy wziąć efektywne możliwości uzyskania przez przedsiębiorstwo beneficjenta równoważnychzasobów finansowych z wykorzystaniem rynku kapitałowego. Pomoc państwa nie wystąpi, gdy nowe źródłofinansowania udostępnione jest na warunkach, które byłyby do przyjęcia dla przedsiębiorcy w normalnychwarunkach gospodarki rynkowej (5).

Aby ułatwić stwierdzenie, czy zasada inwestora rynkowego jest przestrzegana w przypadku danego środkapolegającego na udzieleniu gwarancji, Komisja wskazuje w niniejszej sekcji kilka warunków wystarczającychdo stwierdzenia braku pomocy. Gwarancje indywidualne opisano w pkt 3.2, a wersję uproszczoną dla MŚPzamieszczono w pkt 3.3. Informacje o programach gwarancji zawarte są w pkt 3.4, natomiast wersja upro-szczona dla MŚP znajduje się w pkt 3.5.

3.2. Gwarancje indywidualne

Jeśli chodzi o indywidualne gwarancje państwowe, Komisja uznaje, że spełnienie wszystkich wymienionychponiżej warunków wystarcza, aby wykluczyć istnienie pomocy państwa:

a) Kredytobiorca nie ma problemów finansowych.

Aby stwierdzić, czy należy przyjąć, że kredytobiorca ma problemy finansowe, stosuje się definicjęzawartą we wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restruktury-zacji zagrożonych przedsiębiorstw (6). MŚP, które działają krócej niż trzy lata, w tym okresie nie są uzna-wane za mające problemy finansowe dla celów niniejszego obwieszczenia.

b) Zakres gwarancji można odpowiednio zmierzyć w momencie jej udzielenia. Oznacza to, że gwarancjamusi być powiązana z określoną transakcją finansową, dotyczącą ustalonej kwoty maksymalnej i ograni-czoną w czasie.

c) Gwarancja nie obejmuje więcej niż 80 % niespłaconego kredytu lub innego zobowiązania finansowego;to ograniczenie nie ma zastosowania w przypadku gwarancji dotyczących dłużnych papierów wartościo-wych (7).

Komisja uznaje, że jeśli zobowiązanie finansowe jest w całości objęte gwarancją państwową, kredyto-dawca ma mniejszą motywację, aby odpowiednio ocenić, zabezpieczyć i zminimalizować ryzyko wynika-jące z operacji kredytowej, w szczególności, aby odpowiednio ocenić wiarygodność kredytową kredyto-biorcy. Taka ocena ryzyka nie zawsze może być podjęta przez gwaranta państwowego, ze względu nabrak środków. Brak motywacji do minimalizacji ryzyka braku spłaty kredytu może zachęcać kredyto-dawców do udzielania kredytów obciążonych ryzykiem wyższym niż normalne ryzyko komercyjne i tymsamym zwiększać kwotę gwarancji obciążonych wysokim ryzykiem w portfelu skarbu państwa.


(4) Zob. sprawa C-482/99, o której mowa w przypisie 3.(5) Zob. komunikat Komisji w sprawie stosowania art. 92 i 93 Traktatu WE w odniesieniu do udziałów organów publicznych

(BiuletynWspólnot Europejskich nr 9-1984); połączone sprawy 296/82 i 318/82 Niderlandy i Leeuwarder PapierwarenfabriekBV przeciwko Komisji (1985) ECR 809, ust. 17; Komunikat Komisji w sprawie stosowania art. 92 i 93 Traktatu WE i art. 61porozumienia EOG do pomocy państwa w sektorze lotnictwa (Dz.U. C 350 z 10.12.1994, str. 5), pkt 25 i 26.

(6) Dz.U. C 244 z 1.10.2004, str. 2.(7) Definicja „dłużnych papierów wartościowych” — zob. art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacjio emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniającejdyrektywę 2001/34/WE (Dz.U. L 390 z 31.12.2004, str. 38). Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 2008/22/WE(Dz.U. L 76 z 19.3.2008, str. 50).

Rozdział 7.1 123

Ograniczenie w wysokości 80 % nie ma zastosowania do gwarancji publicznej udzielonej w celu finanso-wania przedsiębiorstwa, którego działalność polega wyłącznie na świadczeniu powierzonych mu nale-życie usług w ogólnym interesie gospodarczym (8), w sytuacji, gdy gwarancji udzielił organ publiczny,który powierzył świadczenie takich usług temu podmiotowi. Ograniczenie w wysokości 80 % ma zasto-sowanie, jeżeli dane przedsiębiorstwo świadczy inne usługi w ogólnym interesie gospodarczym lubprowadzi inną działalność gospodarczą.

Aby zapewnić, że kredytodawca efektywnie ponosi część ryzyka, należy zwrócić odpowiednią uwagę nanastępujące dwa aspekty:

— jeśli wielkość kredytu lub zobowiązania finansowego maleje w miarę upływu czasu, na przykład wwyniku spłaty kredytu, kwota gwarantowana musi proporcjonalnie obniżać się, tak aby w danymmomencie gwarancja pokrywała mniej niż 80 % niespłaconego kredytu lub zobowiązania finanso-wego,

— straty muszą być ponoszone proporcjonalnie i w taki sam sposób przez kredytodawcę i gwaranta.Odzyskane kwoty netto (tj. przychody z wyłączeniem kosztów obsługi roszczenia) generowane wwyniku odzyskania długu z zabezpieczeń złożonych przez kredytobiorcę podobnie muszą proporcjo-nalnie obniżać straty ponoszone przez kredytodawcę i gwaranta (pari passu). Gwarancje pierwszychstrat, gdy straty są najpierw przypisywane gwarantowi, a dopiero później kredytodawcy będą uzna-wane za potencjalnie wiążące się z pomocą.

Jeśli państwo członkowskie pragnie udzielić gwarancji powyżej progu 80 % i twierdzi, że nie stanowiona pomocy, to powinno starannie uzasadnić takie twierdzenie, na przykład w oparciu o strukturę całejtransakcji i przedstawić je Komisji, która odpowiednio oceni gwarancję i stwierdzi, czy może onastanowić pomoc państwa.

d) Za gwarancje płaci się cenę odpowiadającą cenie rynkowej.

Jak wskazano w pkt 2.1, ponoszone ryzyko powinno być normalnie wynagradzane odpowiednią stawkąza kwotę będącą przedmiotem gwarancji lub regwarancji. Kiedy cena gwarancji jest co najmniej takwysoka, jak właściwy poziom odniesienia stawki za gwarancję na rynkach finansowych, gwarancja niezawiera elementu pomocy.

Jeśli na rynkach finansowych nie można znaleźć właściwego poziomu odniesienia stawki za gwarancję,należy porównać łączny koszt finansowy gwarantowanego kredytu, w tym stopę procentową kredytu istawkę za gwarancję, z ceną rynkową podobnego kredytu bez gwarancji.

W obu przypadkach, aby określić odpowiednią cenę rynkową pod uwagę należy wziąć charakterystykęgwarancji i objętego nią kredytu; obejmuje ona: kwotę i czas realizacji transakcji, zabezpieczenie udzie-lone przez kredytobiorcę i inne doświadczenia wpływające na ocenę wskaźnika spłaty, prawdopodobień-stwo braku spłaty przez kredytobiorcę ze względu na jego sytuację finansową, sektor działalności iperspektywy, a także inne warunki ekonomiczne. Analiza ta powinna w szczególności umożliwiać klasy-fikację kredytobiorcy na podstawie ratingu ryzyka. Taką klasyfikację może przedstawić agencja ratingowao międzynarodowej renomie lub może to być rating wewnętrzny stosowany przez bank udzielającykredytu objętego gwarancją. Komisja podkreśla powiązanie między ratingiem a wskaźnikiem braku spłatyopracowane przez międzynarodowe instytucje finansowe, których prace są również powszechniedostępne (9). Aby ocenić rynkowy charakter stawki, państwo członkowskie może dokonać porównaniacen płaconych na rynku przez przedsiębiorstwa posiadające podobny rating.

W związku z tym Komisja nie zgadza się, że stawkę gwarancyjną ustala się według jednej stawki, uznanejza odpowiadającą ogólnemu standardowi branżowemu.


(8) Takie usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym muszą być zgodne z zasadami wspólnotowymi określonymiw decyzji Komisji 2005/842/WE z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 Traktatu WE do pomocypaństwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowią-zanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym (Dz.U. L 312 z 29.11.2005, str. 67)lub Wspólnotowych ramach dotyczących pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicz-nych (Dz.U. C 297 z 29.11.2005, str. 4).

(9) Takie jak tabela 1 dotycząca ratingu kredytowego, którą można znaleźć w dokumencie roboczym Banku RozliczeńMiędzynarodowych nr 207, pod adresem:http://www.bis.org/publ/work207.pdf

Rozdział 7.1124

3.3. Wycena gwarancji indywidualnych dla MŚP

W wyjątkowych przypadkach, gdy kredytobiorcą jest MŚP (10), Komisja może, w drodze odstępstwa odpkt 3.2 lit. d), zaakceptować prostszą wycenę wykazującą, czy gwarancja kredytu stanowi pomoc; w tymprzypadku, pod warunkiem spełnienia wszystkich innych warunków ustanowionych w pkt 3.2 lit. a), b) i c),gwarancja państwowa uznana zostanie za niestanowiącą pomocy państwa, w przypadku naliczenia okreś-lonej poniżej minimalnej stawki rocznej („stawki bezpiecznej” (11)) pobieranej od kwoty stanowiącejfaktycznie przedmiot gwarancji państwa w zależności od ratingu kredytobiorcy (12):

Jakość kredytu Standard & Poor's Fitch Moody's Bezpieczna stawkaroczna

Najwyższa jakość AAA AAA Aaa 0,4 %

Bardzo wysoka zdolność do spłaty AA + AA + Aa 1

AA AA Aa 2 0,4 %

AA – AA – Aa 3

Wysoka zdolność do spłaty A + A + A 1

A A A 2 0,55 %

A – A – A 3

Odpowiednia zdolność do spłaty BBB + BBB + Baa 1

BBB BBB Baa 2 0,8 %

BBB – BBB – Baa 3

Zdolność do spłaty jest wrażliwa naniekorzystne warunki

BB + BB + Ba 1

BB BB Ba 2 2,0 %

BB – BB – Ba 3

Zdolność do spłaty zostanie prawdo-podobnie ograniczona przez nieko-rzystne warunki

B + B + B 1 3,8 %

B B B 2

B – B – B 3 6,3 %

Zdolność do spłaty jest uzależniona odutrzymania korzystnych warunków

CCC + CCC + Caa 1 Brak możliwościokreśleniabezpiecznej

stawki rocznejCCC CCC Caa 2

CCC – CCC – Caa 3

CC CC

C

Brak zdolności do spłaty lub stan zbli-żony do braku zdolności do spłaty

SD DDD Ca Brak możliwościokreśleniabezpiecznej

stawki rocznejD DD C

D


(10) „MŚP” to małe i średnie przedsiębiorstwa zgodnie z definicją zawartą w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 70/2001w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsię-biorstw (Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 33). Rozporządzenie ostatnio zmienione przez rozporządzenie (WE) nr 1976/2006(Dz.U. L 368 z 23.12.2006, str. 85).

(11) Te bezpieczne stawki ustala się zgodnie z poziomami marży określonymi dla kredytów udzielanych przedsiębiorstwomo podobnym ratingu w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych(Dz.U. C 14 z 19.1.2008, str. 6). W następstwie analizy tego zagadnienia dokonanej na zlecenie Komisji(http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/studies_reports/full_report.pdf — zob. str. 23 oraz str. 156–159analizy) uwzględniono ogólną obniżkę o 20 punktów bazowych. Obniżka ta odpowiada różnicy w marży za podobneryzyko pomiędzy pożyczką a gwarancjąw celu uwzględnienia dodatkowych kosztów związanych z pożyczkami.

(12) Tabela nawiązuje do klas ratingów nadawanych przez Standard & Poor's, Fitch i Moody's, które są najczęściej stosowane wsektorze bankowym, aby powiązać je z własnymi systemami ratingowymi, jak opisano w pkt 3.2 lit. d). Rating nie musipochodzić z konkretnych agencji ratingowych — akceptowane są również krajowe systemy ratingowe lub systemy ratin-gowe stosowane przez banki w celu odzwierciedlenia wskaźników niewypłacalności, o ile określa się w nich prawdopodo-bieństwo braku spłaty w okresie jednego roku, ponieważ wskaźnik ten jest stosowany przez agencje ratingowe przy klasy-fikowaniu przedsiębiorstw; inne systemy powinny umożliwiać podobną klasyfikację przy pomocy tego klucza.

Rozdział 7.1 125

Bezpieczne stawki dotyczą kwoty będącej w praktyce przedmiotem gwarancji lub regwarancji państwa napoczątku każdego analizowanego roku. Należy uznać je za minimum obowiązujące w odniesieniu do przed-siębiorstwa, które posiada rating kredytowy na poziomie przynajmniej podanym w tabeli (13).

W przypadku jednorazowej stawki gwarancyjnej opłacanej z góry uznaje się, że gwarancja kredytowa niestanowi pomocy, jeśli jest przynajmniej równa wartości bieżącej przyszłych stawek gwarancyjnych wskaza-nych powyżej, wyliczonej z zastosowaniem stopy dyskonta równej odpowiadającej stawce referencyjnej (14).

Jak wskazano w tabeli powyżej z tej uproszonej metodologii nie mogą korzystać przedsiębiorstwa posiada-jące rating odpowiadający CCC/Caa lub niżej.

W przypadku MŚP, które nie mają historii kredytowej lub ratingu opartego o podejście bilansowe, jakniektóre spółki specjalnego przeznaczenia lub nowoutworzone przedsiębiorstwa, bezpieczną stawkę określasię na poziomie 3,8 %, przy czym nie można ona być nigdy niższa od stawki, która miałaby zastosowaniedo spółki dominującej lub spółek dominujących.

Te marże mogą podlegać okresowej korekcie w celu uwzględnienia sytuacji na rynku.

3.4. Programy gwarancji

Jeśli chodzi o programy gwarancji, Komisja uznaje, że spełnienie wszystkich wymienionych poniżejwarunków wyklucza istnienie pomocy państwa:

a) program jest niedostępny dla kredytobiorców w trudnej sytuacji finansowej (zob: szczegółowe informacjezawarte w pkt 3.2 lit. a));

b) zakres gwarancji można odpowiednio zmierzyć w momencie ich udzielenia. Oznacza to, że gwarancjemuszą być powiązane z określonymi transakcjami finansowymi, dotyczącymi ustalonej kwoty maksy-malnej i ograniczonymi w czasie;

c) gwarancje nie obejmują więcej niż 80 % każdego niespłaconego kredytu lub innego zobowiązania finan-sowego (zob. szczegółowe informacje i wyjątki w pkt 3.2 lit. c));

d) warunki programu oparte są na realistycznej ocenie ryzyka, tak by stawki opłacane przez beneficjentówzapewniały, że program jest pod każdym względem samofinansujący. Samofinansujący charakterprogramu i odpowiednie uwzględnienie ryzyka stanowią dla Komisji wskazówkę, że stawki gwarancyjnestosowane w ramach programu odpowiadają cenom rynkowym.

Wiąże się to z koniecznością oceny ryzyka każdej nowej gwarancji z uwzględnieniem wszystkich właści-wych czynników (jakość kredytobiorcy, zabezpieczenia, okres gwarancji itp.). Na podstawie tej analizyryzyka należy ustalić klasy ryzyka (15), a gwarancję należy zaklasyfikować do jednej z tych klas ryzyka inaliczyć odpowiednią stawkę gwarancyjną za kwotę będącą przedmiotem gwarancji lub regwarancji;

e) aby uzyskać odpowiednią i progresywną ocenę aspektu samofinansowania programu, odpowiedniośćpoziomu stawki należy poddawać przynajmniej corocznemu przeglądowi, w oparciu o efektywnywskaźnik strat programu w perspektywie czasowej uzasadnionej z ekonomicznego punktu widzenia, iodpowiednio korygować stawki, jeśli istnieje ryzyko, że program może przestać się sam finansować.Korekta taka może dotyczyć wszystkich udzielonych i przyszłych gwarancji lub tylko tych drugich;

f) aby stosowane stawki mogły zostać uznane za odpowiadające cenom rynkowym, muszą one obejmowaćnormalne ryzyko związane z udzieleniem gwarancji, koszty zarządzania programem, roczne wynagro-dzenie za odpowiedni kapitał, nawet jeśli ten ostatni nie został w całości lub w części potwierdzonyprawnie.

Jeśli chodzi o koszty zarządzania powinny one uwzględniać co najmniej koszty wstępnej oceny ryzyka,jak również koszty monitorowania ryzyka i zarządzania nim, związane z udzieleniem gwarancji i zarzą-dzaniem nią.


(13) Na przykład przedsiębiorstwo, któremu bank przypisał rating kredytowy odpowiadający BBB-/Baa3 powinno być obcią-żone roczną stawką gwarancyjną wynoszącą przynajmniej 0,8 % kwoty będącej w praktyce przedmiotem gwarancjipaństwa na początku każdego roku.

(14) Zob. komunikat, o którym mowa w przypisie 11, stanowiący: „Stopę referencyjną należy stosować także jako stopę dyskontowądo obliczania wartości bieżących. W tym celu, co do zasady, stosowana będzie stopa bazowa powiększona o stałą marżę 100 punktówbazowych” (str. 4).

(15) Bardziej szczegółowe informacje zob. przypis nr 12.

Rozdział 7.1126

W odniesieniu do wynagrodzenia za kapitał, Komisja zauważa, że zwykli gwaranci podlegają zasadomwymagań kapitałowych i zgodnie z tymi zasadami mają obowiązek prawnego potwierdzenia kapitału, coeliminuje ryzyko upadłości, gdy zmiany strat rocznych powiązane są z gwarancjami. Państwoweprogramy gwarancji zwykle nie podlegają tym zasadom i tym samym nie muszą tworzyć takich rezerw.Mówiąc inaczej, za każdym razem, gdy straty z gwarancji przekroczą przychody ze stawek gwarancyj-nych, deficyt jest po prostu pokrywany przez budżet państwa. Ta gwarancja państwa dla programustawia go w zdecydowanie mniej korzystnym położeniu niż zwykłego gwaranta. Aby uniknąć tej nierów-ności i wynagrodzić skarb państwa za podejmowane ryzyko, Komisja uznaje, że stawka gwarancyjnamusi pokrywać wynagrodzenie za odpowiedni kapitał.

Komisja uznaje, że kapitał ten musi odpowiadać 8 % (16) nierozliczonych gwarancji. W przypadkugwarancji udzielanych przedsiębiorstwom o ratingu odpowiadającemu AAA/AA- (Aaa/Aa3), kwotakapitału podlegającego wynagrodzeniu może zostać zmniejszona do 2 % kwoty nierozliczonychgwarancji. Natomiast w przypadku gwarancji udzielanych przedsiębiorstwom o ratingu odpowiadającymA+/A- (A1/A3) kwota kapitału podlegającego wynagrodzeniu może zostać zmniejszona do 4 % kwotynierozliczonych gwarancji.

Normalne wynagrodzenie za ten kapitał składa się z stawki za ryzyko, ewentualnie zwiększonej o stopęprocentową wolną od ryzyka.

Stawka za ryzyko musi być w każdym przypadku zapłacona skarbowi państwa od odpowiedniej kwotykapitału. Na podstawie swojej dotychczasowej praktyki Komisja uznaje, że normalna stawka za ryzykodla kapitału wynosi przynajmniej 400 punktów bazowych oraz że taka stawka za ryzyko powinna zostaćuwzględniona w stawce gwarancyjnej stosowanej wobec beneficjentów (17).

Jeśli, jak w większości państwowych programów gwarancji, program nie wiąże się z przekazaniem kapi-tału i tym samym skarb państwa nie zapewnia gotówki, nie ma konieczności uwzględniania wolnej odryzyka stopy procentowej. W przeciwnym przypadku, jeśli skarb państwa efektywnie zapewnia kapitałbazowy, skarb państwa musi pokryć koszty kredytu, a system korzysta z tej gotówki potencjalnie inwes-tując ją. Z tego względu skarb państwa musi otrzymać stopę procentową wolną od ryzyka od zapew-nionej kwoty. Ponadto tego kosztu nie należy uwzględniać w dochodach finansowych programu i zasad-niczo nie musi on mieć wpływu na stawki gwarancyjne (18). Komisja uznaje, że jako właściwy odpo-wiednik stopy wolnej od ryzyka traktowanej jako normalny zwrot kapitału można zastosować rentow-ność 10-letnich obligacji skarbowych;

g) aby zapewnić przejrzystość, program musi określać warunki, na jakich udzielane będą przyszłegwarancje, takie jak rating uprawnionego przedsiębiorstwa i odpowiednio, sektor i wielkość, maksymalnakwota i okres obowiązywania gwarancji.

3.5. Wycena programów gwarancji dla MŚP

Ze względu na specyficzną sytuację MŚP i w celu ułatwienia im dostępu do finansowania, zwłaszcza poprzezprogramy gwarancji, w przypadku tych przedsiębiorstw istnieją dwie możliwości:

— zastosowanie bezpiecznych stawek, jak określono w przypadku indywidualnych gwarancji dla MŚP,

— wycena programów gwarancji jako takich poprzez dopuszczenie zastosowania pojedynczych stawek irezygnację z wymogu przedstawiania indywidualnych ratingów MŚP, którym udzielana jest gwarancja.


(16) Co odpowiada wymogom kapitałowym określonym w art. 75 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Radyz dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz.U. L 177z 30.6.2006, str. 1) czytanymw związku z załącznikiem VI (ustęp 41 i dalsze) do niej.

(17) Dla gwarancji wynoszącej 100 udzielanej przedsiębiorstwu o ratingu BBB, rezerwy stanowiące tę kwotęwyniosą 8. Zasto-sowanie 400 punktów bazowych (lub 4 %) do tej kwoty da roczny koszt kapitału 8 % × 4 % = 0,32 % kwoty będącejprzedmiotem gwarancji, co odpowiednio wpłynie na cenę gwarancji. Jeśli roczny wskaźnik braku spłaty przewidziany wprogramie dla tego przedsiębiorstwa wynosi np. 0,35 % a roczne koszty zarządzania szacowane są na 0,1 %, cenagwarancji niestanowiącej pomocy wynosić będzie 0,77 % rocznie.

(18) W tym przypadku, pod warunkiem ustalenia, że stopa wolna od ryzyka wynosi 5 %, roczny koszt rezerw dla tej samejgwarancji równej 100 i rezerw równych 8 wyniesie 8 % × (4 % + 5 %) = 0,72 % kwoty będącej przedmiotem gwarancji.Przy takich samych założeniach (wskaźnik braku spłaty w wysokości 0,35 % i koszty zarządzania w wysokości 0,1 %),cena gwarancji wynosiłaby 0,77 % rocznie, a dodatkowa opłata w wysokości 0,4 % powinna być odprowadzana zprogramu na rzecz skarbu państwa.

Rozdział 7.1 127

Zasady wykorzystania obu tych metod są następujące:

Zastosowanie bezpiecznych stawek w programach gwarancji dla MŚP

Zgodnie z tym, co proponuje się w celu uproszczenia w odniesieniu do gwarancji indywidualnych, programygwarancji dla MŚP mogą być również uznane z zasady za samofinansujące i nie będą stanowić pomocypaństwa w przypadku zastosowania minimalnych bezpiecznych stawek, określonych w pkt 3.3, opartych naratingu przedsiębiorstw (19). Inne warunki określone w pkt 3.4 lit. a)–c), a także w pkt 3.4 lit. g) wciążmuszą być wypełnione, a warunki określone w pkt 3.4 lit. d)–f) uznaje się za wypełnione przez zastoso-wanie minimalnych rocznych stawek określonych w pkt 3.3.

Zastosowanie pojedynczych stawek w programach gwarancji dla MŚP

Komisja rozumie, że prowadzenie indywidualnej oceny ryzyka dla każdego kredytobiorcy to proces kosz-towny, który może nie być odpowiedni, jeśli program obejmuje dużą liczbę kredytów, dla których stanowion narzędzie łączenia ryzyka.

W związku z tym, jeśli program dotyczy tylko gwarancji dla MŚP, a kwota będąca przedmiotem gwarancjinie przekracza progu 2,5 mln EUR na przedsiębiorstwo w tym programie, Komisja może — w drodzeodstępstwa od pkt 3.4 lit. d) — przyjąć jedną roczną stawkę gwarancyjną dla wszystkich kredytobiorców.Aby gwarancje udzielone w ramach takiego programu były uznane za niestanowiące pomocy państwa,program musi sam się finansować, a poza tym należy dotrzymać wszystkich innych warunków określonychw pkt 3.4 lit. a)–c), a także w pkt 3.4 lit. e)–g).

3.6. Brak automatyczności w określaniu pomocy państwa

Niespełnienie jednego z warunków określonych w pkt 3.2–3.5 nie oznacza automatycznego uznaniagwarancji lub programu gwarancji za pomoc państwa. W przypadku wątpliwości, czy planowana gwarancjalub program nie stanowi pomocy państwa, należy zgłosić je Komisji.

4. GWARANCJE Z ELEMENTEM POMOCY


Jeśli gwarancja indywidualna lub program gwarancji jest niezgodny z zasadą inwestora w gospodarcerynkowej, uznaje się, że stanowi on program pomocy państwa. W związku z tym element pomocy wymagakwantyfikacji, aby sprawdzić, czy pomoc można uznać za zgodną ze specjalnym zwolnieniem pomocypaństwa. W zasadzie uznaje się, że element pomocy to różnica pomiędzy właściwą ceną rynkową gwarancjiudzielonej indywidualnie lub w ramach programu a faktyczną ceną zapłaconą za ten środek.

Uzyskane roczne równowartości dotacji gotówkowych należy zdyskontować do wartości bieżącej z zastoso-waniem stawki referencyjnej i dodać, aby uzyskać łączną równowartość dotacji.

Przy wyliczaniu elementu pomocowego w gwarancji, Komisja zwróci szczególną uwagę na następująceelementy:

a) w przypadku gwarancji indywidualnych — czy kredytobiorca ma problemy finansowe. W przypadkuprogramów gwarancji — czy kryteria kwalifikowalności przewidziane w programie wykluczają takieprzedsiębiorstwa (zob: szczegółowe informacje zawarte w pkt. 3.2 lit. a)).

Komisja stwierdza, że w przypadku spółek mających trudności, gwarant działający w warunkach rynko-wych, jeśli istnieje, w momencie naliczania gwarancji naliczyłyby wysoką stawkę, uwzględniając spodzie-wany współczynnik braku spłaty, jakiego oczekuje; jeśli prawdopodobieństwo, że kredytobiorca niebędzie w stanie spłacić kredytu staje się szczególnie wysokie, taka stawka rynkowa może nie istnieć, a wwyjątkowych okolicznościach, element pomocowy gwarancji może okazać się tak wysoki, jak kwotaskutecznie zabezpieczona tą gwarancją;


(19) Obejmuje to również zasadę, że w przypadku MŚP, które nie mają historii kredytowej lub ratingu opartego o podejściebilansowe bezpieczną stawkę określa się na poziomie 3,8 %, przy czym nie można ona być nigdy niższa od stawki, któramiałaby zastosowanie do spółek dominujących.

Rozdział 7.1128

b) czy można odpowiednio zmierzyć zakres każdej gwarancji w momencie jej udzielenia.

Oznacza to, że gwarancja musi być powiązana z określoną transakcją finansową, dotyczącą ustalonejkwoty maksymalnej i ograniczoną w czasie. W związku z tym Komisja uznaje w zasadzie, że gwarancjenieograniczone są niezgodne z art. 87 Traktatu;

c) czy gwarancja obejmuje ponad 80 % każdego niespłaconego kredytu lub innego zobowiązania finanso-wego (zob: szczegółowe informacje i wyjątki w pkt. 3.2 lit. c)).

Aby doprowadzić do tego, by kredytodawca był faktycznie zmotywowany do oceny, zabezpieczenia izminimalizowania ryzyka wynikającego z operacji kredytowej, w szczególności do odpowiedniej ocenywiarygodności kredytowej kredytobiorcy, Komisja uważa, że przynajmniej 20 % takiej kwoty niepowinno być objęte gwarancją skarbu państwa i że za tę część kwoty powinien odpowiadać kredyto-dawca (20), tak by, aby odpowiednio zabezpieczył kredyty i zminimalizował ryzyko związane z transakcją.W związku z tym Komisja będzie ogólnie dokładniej weryfikować wszelkie gwarancje lub programygwarancji obejmujące całość (lub prawie całość) transakcji finansowej, chyba że państwo członkowskieprawidłowo uzasadni taką sytuację, na przykład specjalnym charakterem transakcji;

d) czy przy określaniu stawki rynkowej gwarancji, na podstawie której można wyliczyć element pomocyprzez porównanie go z faktycznie zapłaconą stawką, uwzględniono specyfikę gwarancji i kredytu (lubinnego zobowiązania finansowego), (zob. szczegółowe informacje w pkt 3.2 lit. d)).

4.2. Element pomocy w gwarancjach indywidualnych

Dla gwarancji indywidualnej równowartość dotacji gotówkowej dla gwarancji wylicza się jako różnicępomiędzy ceną rynkową gwarancji a faktyczną ceną zapłaconą.

W razie braku na rynku gwarancji na dany typ transakcji, brak jest także ceny rynkowej gwarancji. W takimprzypadku element pomocy należy wyliczyć w taki sam sposób, jak równowartość dotacji dla kredytu prefe-rencyjnego (soft loan), mianowicie jako różnicę pomiędzy określoną rynkową stopą procentową, którą musia-łoby zapłacić przedsiębiorstwo bez gwarancji a stopą procentową uzyskaną dzięki gwarancji państwa, pouwzględnieniu wszelkich zapłaconych stawek. Jeśli rynkowej stopy procentowej nie ma, a państwo człon-kowskie pragnie zastosować stopę referencyjną jako zamiennik, Komisja podkreśla, że warunki określone wkomunikacie o stawkach referencyjnych (21) obowiązują w odniesieniu do wyliczenia intensywności pomocydla indywidualnej gwarancji. Oznacza to, że należy zwrócić odpowiednią uwagę na zwiększenia, które mająbyć dodane do stopy bazowej, aby uwzględnić właściwy profil ryzyka związany z działalnością przedsiębior-stwa uzyskującego gwarancję będącą przedmiotem gwarancji i dostarczonych zabezpieczeń.

4.3. Element pomocy w gwarancjach indywidualnych dla MŚP

W przypadku MŚP można również zastosować uproszczony system oceny, określony w pkt 3.3. W tymprzypadku, jeśli stawka za daną gwarancję nie odpowiada wartości określonej jako minimum dla danej klasyratingu, różnica pomiędzy tym poziomem minimalnym a stawką naliczaną zostanie również uznana zapomoc. Jeśli gwarancja obowiązuje dłużej niż rok, roczne różnice należy zdyskontować z zastosowaniemwłaściwej stopy referencyjnej (22).

Komisja może zaakceptować nieprzestrzeganie tych zasad tylko w przypadkach jasno potwierdzonych iodpowiednio uzasadnionych przez dane państwo członkowskie; w takich przypadkach w dalszym ciągunależy stosować podejście oparte na ryzyku.

4.4. Element pomocy w programach gwarancji

W przypadku programów gwarancji, równowartość dotacji gotówkowej dla każdej gwarancji w ramachprogramu jest różnicą efektywnie naliczonej stawki (jeśli istnieje) i stawki, która powinna być naliczona wrównoważnym programie niepomocowym, ustanowionym na warunkach określonych w pkt 3.4. Wzwiązku z tym powyższe stawki teoretyczne, na podstawie których wylicza się element pomocy, muszą


(20) Zakłada się, że przedsiębiorstwo zapewnia analogiczny poziom bezpieczeństwa skarbowi państwa i instytucji kredytowej.(21) Zob. komunikat, o którymmowa w przypisie 11.(22) Bardziej szczegółowe informacje zob. przypis nr 14.

Rozdział 7.1 129

pokryć normalne ryzyko związane z gwarancją, jak również koszty administracji i kapitału (23). Ten sposóbwyliczenia równowartości dotacji ma na celu zapewnienie, że również w średnim i długim terminie łącznapomoc zapewniona w ramach programu odpowiada środkom pieniężnym dostarczonym przez władzepaństwowe na pokrycie deficytu programu.

Ponieważ w większości państwowych programów gwarancji, specyficzne cechy poszczególnych przypadkówmogą być nieznane, w momencie, gdy trzeba ocenić program, element pomocy należy oszacować przezodniesienie do postanowień programu.

Elementy pomocowe w programach gwarancji można również wyliczyć przez zastosowanie metod już zaak-ceptowanych przez Komisję po ich wskazaniu zgodnie z rozporządzeniem przyjętym przez Komisję wobszarze pomocy państwa, takim jak rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 października2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (24)lub rozporządzenie Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących dzia-łalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001 (25)pod warunkiem, że zatwierdzona metodologia wyraźnie uwzględnia dany typ gwarancji i transakcji bazo-wych.

Komisja może zaakceptować nieprzestrzeganie tych zasad tylko w przypadkach jasno potwierdzonych iodpowiednio uzasadnionych przez dane państwo członkowskie; w takich przypadkach w dalszym ciągunależy stosować podejście oparte na ryzyku.

4.5. Element pomocy w programach gwarancji dla MŚP

Dwa uproszczone instrumenty, o których mowa w pkt 3.5, dotyczące programów gwarancji dla MŚP, mogąbyć również wykorzystywane do celów obliczania elementu pomocy. Zasady wykorzystania obu tych metodsą następujące:

Zastosowanie bezpiecznych stawek w programach gwarancji dla MŚP

W przypadku MŚP można również zastosować uproszczony system oceny, określony w pkt 3.5. W tymprzypadku, jeśli stawka za daną gwarancję nie odpowiada wartości określonej jako minimum dla danej klasyratingu (26); różnicę pomiędzy tym poziomem minimalnym a stawką naliczaną zostanie również uznana zapomoc (27). Jeśli gwarancja obowiązuje przez dłużej niż rok, roczne różnice należy zdyskontować z zastoso-waniem właściwej stopy referencyjnej opartej na tym samym ratingu (28).

Zastosowanie pojedynczych stawek w programach gwarancji dla MŚP

Biorąc pod uwagę bardziej ograniczone zakłócenia konkurencji, jakie mogą wyniknąć z pomocy państwazapewnionej w ramach programu gwarancji dla MŚP, Komisja stwierdza, że jeśli program pomocy dotyczytylko gwarancji dla MŚP i jeżeli kwota będąca przedmiotem gwarancji nie przekracza progu 2,5 mln EUR najedno przedsiębiorstwo w tym programie, Komisja może zaakceptować, w drodze odstępstwa od pkt 4.4powyżej, wycenę intensywności pomocowej programu jako takiego bez konieczności przeprowadzaniawyceny dla każdej klasy gwarancji lub ryzyka w ramach programu (29).


(23) To wyliczenie można podsumować dla każdej klasy ryzyka jako różnicę pomiędzy: a) nierozliczoną kwotą gwarancjipomnożoną przez wskaźnik ryzyka klasy ryzyka (przez „ryzyko” rozumie się prawdopodobieństwo niewykonania powłączeniu kosztów administracyjnych i kapitału), co stanowi stawkę rynkową; oraz b) stawką zapłaconą, tj. (suma gwaran-towana × ryzyko) – stawka zapłacona.

(24) Dz.U. L 302 z 1.11.2006, str. 29.(25) Dz.U. L 358 z 16.12.2006, str. 3.(26) Dla MŚP, które nie mają historii kredytowej lub ratingu opartego na podejściu bilansowym, możliwe jest określenie

bezpiecznej stawki na poziomie 3,8 %, przy czym nie można ona być nigdy niższa od stawki, która miałaby zastosowaniedo spółki dominującej lub spółek dominujących.

(27) To wyliczenie można podsumować dla każdej klasy ryzyka jako nierozliczoną kwotę gwarancji pomnożoną przez różnicępomiędzy: a) wskaźnikiem procentowym bezpiecznej stawki dla tej klasy ryzyka, a b) wskaźnikiem procentowym stawkizapłaconej, tj. kwota gwarantowana × (bezpieczna stawka – stawka zapłacona).

(28) Bardziej szczegółowe informacje zob. przypis nr 11.(29) To wyliczenie można podsumować, bez względu na klasę ryzyka, jako różnicę pomiędzy: a) nierozliczoną kwotą gwaran-

towaną pomnożoną przez wskaźnik ryzyka programu (przez „ryzyko” rozumie się prawdopodobieństwo niewykonaniapo włączeniu kosztów administracyjnych i kapitału); a b) stawką zapłaconą, tj. (suma gwarantowana × ryzyko) – stawkazapłacona.

Rozdział 7.1130

5. ZGODNOŚĆ POMOCY PAŃSTWAW FORMIE GWARANCJI Z ZASADAMI WSPÓLNEGO RYNKU


Gwarancje państwowe podlegające art. 87 ust. 1 muszą być sprawdzone przez Komisję w celu stwierdzenia,czy są one zgodne z zasadami wspólnego rynku. Przed dokonaniem takiej oceny zgodności, należy zidenty-fikować beneficjenta pomocy.

5.2. Ocena

To, czy taka pomoc jest zgodna z zasadami wspólnego rynku zostanie sprawdzone przez Komisję zgodnie ztakimi samymi zasadami, jakie dotyczą środków pomocy przyjmujących inne formy. Konkretne kryteriaoceny zgodności zostały wyjaśnione i wyszczególnione przez Komisję w ramach i wytycznych dotyczącychpomocy poziomej, pionowej i sektorowej (30). Weryfikacja uwzględni w szczególności intensywnośćpomocy, charakterystykę beneficjentów i realizowane cele.

5.3. Warunki

Komisja zaakceptuje gwarancje, wyłącznie, gdy ich wykorzystanie jest umownie uzależnione od pewnychszczególnych warunków, które mogą obejmować nawet obowiązkowe ogłoszenie upadłości przez przedsię-biorstwo-beneficjenta lub dowolną zbliżoną procedurę. Warunki te będą musiały być uzgodnione pomiędzystronami w momencie udzielenia gwarancji. Jeśli państwo członkowskie chciałoby udzielić gwarancji nawarunkach innych niż początkowo uzgodnione na etapie udzielania gwarancji, Komisja uzna takie udzieleniegwarancji za udzielenie nowej pomocy, która podlega obowiązkowi zgłoszenia na mocy art. 88 ust. 3Traktatu.

6. SPRAWOZDANIA PRZEKAZYWANE KOMISJI PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

Zgodnie z ogólnymi wymogami dotyczącymi monitorowania (31), aby dodatkowo monitorować nowezdarzenia na rynkach finansowych i ponieważ wartość gwarancji państwowych jest trudna do oszacowania iulega zmianie w miarę upływu czasu, szczególne znaczenie ma stały przegląd, zgodnie z art. 88 ust. 1Traktatu, programów gwarancji zatwierdzonych przez Komisję. W związku z tym państwa członkowskiebędą składać sprawozdania Komisji.

W odniesieniu do programów gwarancji, które stanowią pomoc, sprawozdania te należy przedstawiać przy-najmniej na koniec okresu obowiązywania programu gwarancji i przy zawiadomieniu o zmianach wprogramie. Komisja może jednak uznać za właściwe częstsze składanie sprawozdań, w zależności od przy-padku.

W przypadku programów gwarancji uznanych decyzją Komisji za niestanowiące pomocy, w szczególności wrazie braku przekonujących danych historycznych dotyczących danego programu, podejmując swoją decyzjęKomisja może zwrócić się o złożenie takich sprawozdań, bardziej szczegółowo określając wtedy w poszcze-gólnych przypadkach zasady dotyczące składania sprawozdań oraz ich treści.

Sprawozdania powinny obejmować przynajmniej następujące informacje:

a) liczbę i kwotę wystawionych gwarancji;

b) liczbę i kwotę gwarancji nierozliczonych na koniec okresu;

c) liczbę i wartość gwarancji zerwanych (indywidualnie) w skali roku;

d) dochód roczny:

1) dochód z naliczanej stawki;

2) dochód ze spłat;

3) inne dochody (np. odsetki otrzymane od depozytów lub inwestycji itp.);


(30) Zob. prawo konkurencji dotyczące pomocy państwa we Wspólnocie Europejskiej:http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/legislation/legislation.htmlPrawodawstwo wspólnotowe w zakresie pomocy państwa dla sektora rolnictwa jest dostępne pod adresem:http://ec.europa.eu/agriculture/stateaid/leg/index_en.htmnatomiast dla sektora transportu pod adresem:http://ec.europa.eu/dgs/energy_transport/state_aid/transport_en.htm

(31) Takie jak określone w szczególności w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. wdraża-jącym rozporządzenie Komisji (WE) nr 659/1999 ustanawiające szczegółowe zasady zastosowania art. 93 Traktatu WE(Dz.U. L 140 z 30.4.2004, str. 1). Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 271/2008 (Dz.U. L 82 z25.3.2008, str. 1).

Rozdział 7.1 131

e) roczne koszty:

1) koszty administracyjne;

2) zabezpieczenia wypłacane przy uruchomieniu gwarancji;

f) roczną nadwyżkę/niedobór (różnicę pomiędzy dochodem a kosztami);

g) skumulowaną nadwyżkę/niedobór od początku programu (32).

W odniesieniu do gwarancji indywidualnych, należy podobnie przedstawić informacje, głównie o którychmowa w lit. d)–g).

We wszystkich przypadkach, Komisja zwraca uwagę państw członkowskich na to, że prawidłowa sprawoz-dawczość w przyszłej dacie wstępnie zakłada prawidłowe zbieranie niezbędnych danych od początku korzys-tania z programu, a także ich łączenie za poszczególne lata.

Uwagę państw członkowskich zwraca się również na to, że dla gwarancji niestanowiących pomocy, udziela-nych indywidualnie lub w ramach programu, mimo braku obowiązku zawiadamiania, Komisja może spraw-dzić, czy dana gwarancja/system nie zawiera elementów pomocy, na przykład po wniesieniu skargi. W takimprzypadku Komisja poprosi o informacje podobne do określonych powyżej dla sprawozdań składanychprzez państwa członkowskie.

Jeśli sprawozdania mają być już składane zgodnie ze specjalnymi wymogami sprawozdawczymi wynikają-cymi z rozporządzeń, wytycznych lub ram dotyczących zwolnień obowiązujących w odniesieniu do pomocypaństwa, takie sprawozdania specjalne zastąpią sprawozdania, które mają być przedstawione na mocy niniej-szego zobowiązania do sprawozdań na temat gwarancji, pod warunkiem uwzględnienia wskazanychpowyżej informacji.

7. ŚRODKI WYKONAWCZE

Komisja wzywa państwa członkowskie do skorygowania swoich obecnych środków gwarancyjnych zgodniez postanowieniami niniejszego obwieszczenia do dnia 1 stycznia 2010 r. w zakresie, w jakim dotyczy tonowych gwarancji.


(32) Jeśli program działa od ponad 10 lat, należy przedstawić tylko roczne kwoty niedoborów/nadwyżek za ostatnie 10 lat.

Rozdział 7.1132

SPROSTOWANIA

Sprostowanie do obwieszczenia Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwaw formie gwarancji

(Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 155 z dnia 20 czerwca 2008 r.)

(2008/C 244/11)

Strona 15, tabela w pkt 3.3 „Wycena gwarancji indywidualnych dla MŚP” otrzymuje brzmienie:

„Jakość kredytu Standard and Poor's Fitch Moody's Bezpieczna stawkaroczna

Najwyższa jakość AAA AAA Aaa 0,4 %

Bardzo wysoka zdolność do spłaty AA + AA + Aa 1 0,4 %

AA AA Aa 2

AA – AA – Aa 3

Wysoka zdolność do spłaty A + A + A 1 0,55 %

A A A 2

A – A – A 3

Odpowiednia zdolność do spłaty BBB + BBB + Baa 1 0,8 %

BBB BBB Baa 2

BBB – BBB – Baa 3

Zdolność do spłaty jest wrażliwa naniekorzystne warunki

BB + BB + Ba 1

BB BB Ba 2 2 %

BB – BB – Ba 3

Zdolność do spłaty zostanie prawdo-podobnie ograniczona przez nieko-rzystne warunki

B + B + B 1 3,8 %

B B B 2

B – B – B 3 6,3 %

Zdolność do spłaty jest uzależniona odutrzymania korzystnych warunków

CCC + CCC + Caa 1 Brak możliwościokreśleniabezpiecznej

stawki rocznej

CCC CCC Caa 2

CCC – CCC – Caa 3

CC CC

C

Brak zdolności do spłaty lub stan zbli-żony do braku zdolności do spłaty

SD DDD Ca Brak możliwościokreśleniabezpiecznej

stawki rocznej”

D DD C

D


Rozdział 7.1 133

31997Y0710(01)

10.7.1997DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICHC 209/3

Komunikat Komisji w sprawie elementów pomocy państwa w sprzedaży gruntów i budynków przezwładze publiczne

(97/C 209/03)(Tekst mający znaczenie dla EOG)

I. WPROWADZENIE

W ostatnich latach Komisja wielokrotnie badała sprzedaż grun-tów i budynków będących własnością publiczną w celu ustalenia,czy występował element pomocy państwa na rzecz kupujących.Komisja sporządziła ogólne wytyczne dla Państw Członkowskich,aby jej ogólne podejście do problemu pomocy państwa w sprze-daży gruntów i budynku przez władze publiczne stało się przej-rzyste oraz w celu ograniczenia liczby przypadków, które musibadać.

Poniższe wytyczne dla Państw Członkowskich:

— opisują prostą procedurę umożliwiającą Państwom Człon-kowskim przeprowadzanie sprzedaży gruntów i budynkóww sposób automatycznie wykluczający występowaniepomocy państwa,

— jasno określają przypadki sprzedaży gruntów i budynków,które powinny być zgłoszone Komisji, aby umożliwić ocenę,czy określona transakcja zawiera pomoc czy też nie, a jeżelitak, to czy pomoc ta jest zgodna z zasadami wspólnego rynkuczy też nie,

— umożliwiają Komisji szybkie rozpatrywanie wszelkich skarglub wniosków osób trzecich zwracających jej uwagę nasprawy domniemanej pomocy związanej ze sprzedażą grun-tów i budynków.

Niniejsze wytyczne uwzględniają fakt, że w większości PaństwCzłonkowskich istnieją przepisy budżetowe zapewniające, żemajątek publiczny zasadniczo nie jest sprzedawany poniżej jegowartości. Dlatego proceduralne środki ostrożności, zalecanew celu uniknięcia zastosowania przepisów dotyczących udziela-nia pomocy państwowej, zostały sformułowane w sposób, któryzwykle powinien dawać Państwom Członkowskim możliwośćzastosowania się do wytycznych bez zmieniania ich krajowychprocedur.

Wytyczne dotyczą jedynie sprzedaży gruntów i budynków będą-cych własnością publiczną. Nie dotyczy publicznego nabywaniagruntów i budynków czy najmu lub dzierżawy gruntów i budyn-ków przez władze publiczne. Takie transakcje mogą równieżzawierać elementy pomocy państwa.

Wytyczne nie wpływają na szczególne przepisy lub praktykiPaństw Członkowskich, których intencją jest propagowanie jako-ści i dostępu do mieszkań prywatnych.

II. ZASADY

1. Sprzedaż w drodze przetargu bezwarunkowego

Sprzedaż gruntów i budynków zgodnie z procedurą odpo-wiednio upublicznionego, otwartego i bezwarunkowegoprzetargu, porównywalnego z aukcją, w której przyjmuje sięnajlepszą lub jedyną ofertę ze swej definicji odbywa sięwedług wartości rynkowej, a tym samym nie zawiera pomocypaństwa. Fakt, że przed przetargiem występowała odmiennawycena gruntów i budynków, np. do celów księgowych lubaby przedstawić proponowaną, wstępną ofertę minimalną,nie ma tu znaczenia.

a) Oferta jest „odpowiednio upubliczniona”, gdy jest wielo-krotnie ogłaszana przez wystarczająco długi okres (dwóchmiesięcy lub więcej) w prasie krajowej, gazetach rynkunieruchomości lub innych stosownych publikacjach orazza pośrednictwem agentów obrotu nieruchomościamiobsługujących szeroki krąg potencjalnych nabywców, abymogli się o niej dowiedzieć wszyscy potencjalni kupcy.

Planowana sprzedaż gruntów i budynków, która w świe-tle ich dużej wartości lub innych cech może zaintereso-wać inwestorów działających w skali europejskiej lubmiędzynarodowej, powinna być ogłoszona w publika-cjach, które mają stałe wydanie międzynarodowe. Takieoferty należy także podać do wiadomości za pośrednic-twem agentów obsługujących klientów w skali europej-skiej lub międzynarodowej.

b) Oferta jest „bezwarunkowa”, jeżeli każdy kupujący, nieza-leżnie od tego, czy prowadzi przedsiębiorstwo czy też nieoraz niezależnie od rodzaju jego działalności ogólnie rzeczbiorąc ma swobodę nabycia gruntów i budynków oraz ichużytkowania do własnych celów. Mogą być nałożoneograniczenia w celu zapobieżenia naruszaniu porządkupublicznego, ze względu na ochronę środowiska oraz abyuniknąć czysto spekulacyjnych ofert kupna. Ograniczeniaplanowania urbanistycznego i regionalnego nałożone nawłaściciela zgodnie z prawem krajowym dotyczącymużytkowania gruntów i budynków nie wpływają na bez-warunkowy charakter oferty.

c) Jeżeli warunkiem sprzedaży jest przyjęcie przez przy-szłego właściciela szczególnych obowiązków - innych niżwynikające z ogólnych przepisów prawa krajowego lubdecyzji organów planistycznych czy tych odnoszących się


Rozdział 7.2134

do ogółu w interesie władz publicznych lub społeczeń-stwa, ofertę można uznać jako „bezwarunkową” w rozu-mieniu powyższej definicji jedynie wtedy, gdy wszyscypotencjalni nabywcy musieliby i mogliby spełnić taki obo-wiązek, niezależnie od tego, czy prowadzą przedsiębior-stwo czy też nie, oraz niezależnie od rodzaju ich działal-ności.

2. Sprzedaż bez przetargu bezwarunkowego

a) Wycena niezależnego eksperta

Jeżeli władze publiczne nie zamierzają posłużyć się pro-cedurą opisaną w punkcie 1, jeden lub więcej niezależ-nych rzeczoznawców powinno przeprowadzić niezależnąwycenę przed negocjacjami w sprawie sprzedaży w celuustalenia wartości rynkowej na podstawie powszechnieprzyjętych wskaźników rynkowych i standardów wyceny.Tak wyznaczona cena rynkowa jest minimalną ceną zaku-pu, na jaką można się zgodzić bez udzielania pomocypaństwa.

„Rzeczoznawca” jest to osoba ciesząca się dobrą reputa-cją, która:

— uzyskała odpowiedni stopień w uznanym ośrodkunaukowym lub równorzędny tytuł akademicki,

— ma odpowiednie doświadczenie i jest kompetentnaw zakresie wyceny gruntów i budynków takiegorodzaju w danym miejscu.

Jeżeli w dowolnym Państwie Członkowskim nie ma przy-jętych odpowiednich tytułów akademickich, rzeczo-znawca powinien być członkiem uznanej organizacjizawodowej zajmującej się wyceną gruntów i budynkóworaz:

— być powołany przez sąd lub władze o równorzędnymstatusie,

— posiadać jako minimum uznawane świadectwowykształcenia średniego oraz odpowiednie kwalifika-cje z co najmniej trzyletnim doświadczeniem prak-tycznym po zdobyciu kwalifikacji dotyczącym wycenyi znajomości zasad wyceny gruntów i budynków naokreślonym terenie.

Rzeczoznawca powinien być niezależny w wykonywaniuswych zadań, tj. władze publiczne nie powinny miećprawa do wydawania nakazów dotyczących wynikówwyceny. Państwowe urzędy wyceny oraz pracownicyadministracji publicznej mogą być uznawani za niezależ-nych, o ile skutecznie wykluczono możliwość wywieranianiewłaściwego wpływu na ich ustalenia.

„Wartość rynkowa” oznacza cenę, po której gruntyi budynki mogłyby być sprzedane na podstawie prywat-nej umowy między wyrażającym wolę sprzedaży sprze-dawcą, a niezależnym kupującym w dniu wyceny, przyzałożeniu, że nieruchomość jest publicznie wystawiona narynku, warunki rynkowe zezwalają na prawidłową sprze-daż, a na negocjacje dotyczące sprzedaży przewidzianozwykły okres biorąc pod uwagę rodzaj nieruchomości (1).

b) Margines

Jeżeli, po podjęciu należytych starań w celu sprzedażygruntów i budynków według wartości rynkowej, okażesię, że nie można uzyskać ceny ustalonej przez rzeczo-znawcę, rozbieżność do 5 %względem tej wartości możnauznać za zgodną z warunkami rynkowymi. Jeżeli po upły-wie kolejnego właściwego okresu, okaże się, że gruntówi budynków nie można sprzedać po cenie ustalonej przezrzeczoznawcę obniżonej o 5 %, można przeprowadzićnową wycenę, w której zostanie uwzględnione zdobytedoświadczenie oraz otrzymane oferty.

c) Szczególne obowiązki

Szczególne obowiązki związane z gruntami i budynkami,a nie z kupującym lub jego działalnością gospodarczą,mogą być uwzględnione przy sprzedaży w interesiepublicznym, pod warunkiem że każdy potencjalny kupu-jący musi, i zasadniczo jest w stanie, je spełnić, niezależ-nie od tego, czy prowadzi przedsiębiorstwo czy też nieoraz niezależnie od rodzaju jego działalności. Nieko-rzystny ekonomicznie wpływ takich obowiązków powi-nien być oceniony odrębnie przez niezależnych rzeczo-znawców i może być potrącony z ceny nabycia.Obowiązki, których spełnienie przynajmniej w części leża-łoby we własnym interesie kupującego, należy wycenićmając to na względzie: np. może wystąpić korzyśćw zakresie reklamy, sponsorowania sportu lub sztuki,wizerunku, poprawy własnego otoczenia kupującego lubobiektów rekreacyjnych dla personelu nabywcy.

Ciężarów ekonomicznych związanych z obowiązkamiciążącymi na wszystkich właścicielach nieruchomości napodstawie zwykłych przepisów prawa nie należy odliczaćod ceny nabycia (mogą one obejmować np. dbanie i utrzy-manie w dobrym stanie gruntów i budynków jako zwykłyobowiązek społeczny właścicieli nieruchomości lubuiszczanie podatków i podobnych opłat).

d) Koszty poniesione przez władze

Pierwotne koszty nabycia gruntów i budynków ponie-sione przez władze publiczne są wskazówką wartości

(1) Artykuł 49 ust. 2 dyrektywy Rady 91/674/EWG (Dz.U. L 374 z31.12.1991, str. 7).


Rozdział 7.2 135

rynkowej, o ile między nabyciem i sprzedażą gruntówi budynków nie upłynął znaczy okres. Dlatego zasadniczowartość rynkowa nie powinna być ustalona poniżej kosz-tów pierwotnych w ciągu co najmniej trzech lat po naby-ciu, chyba że niezależny rzeczoznawca wyraźnie stwier-dził ogólny spadek cen rynkowych gruntów i budynkówna określonym rynku.

3. Zgłaszanie

Państwa Członkowskie powinny konsekwentnie zgłaszaćKomisji, bez uszczerbku dla stosowania zasady de minimis (1),poniższe transakcje celem umożliwienia jej ustalenia, czywystępuje pomoc państwa, a jeżeli tak, oceny jej zgodności zzasadami wspólnego rynku:

a) każdą sprzedaż, która nie została zawarta na podstawieotwartego i bezwarunkowego przetargu akceptującegonajlepszą lub jedyną ofertę; oraz

b) każdą sprzedaż, która z braku takiej procedury zostaładokonana po cenie niższej od wartości rynkowej ustalo-nej przez niezależnych rzeczoznawców.

4. Skargi

Jeżeli Komisja otrzyma skargę lub inny wniosek od osób trze-cich, w którym zarzuca się, że w umowie sprzedaży gruntówi budynków przez władze publiczne wystąpił elementpomocy państwa, przyjmie, że żadna pomoc państwa nie mamiejsca, jeżeli informacje przekazane przez zainteresowanePaństwo Członkowskie wskazują, że przestrzegano powyż-szych zasad.

(1) Dz.U. C 68 z 6.3.1996, str. 9.


Rozdział 7.2136

Komisja Europejska Egzekwowanie prawa UE dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe Luksemburg, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2010 r. 2010 – 136 str. – 21 x 29.7 cm ISBN 978-92-79-14560-5 doi 10.2763/36572

egzekwowanie prawa ue dotyczącego pomocy państwa przez sądy

Documents