//£/1

DEODUCE!EXERCITIUM ACADEMICUM,

De

DONATIONECONsTANTINI

MAGNI.Qyod,

■Cwsensu Amp/, saruit, PHILOs. in Reg. Acad, ABOENs.PRIs1DE,

u aDn algotho a.

sCAHIN,Histor* & Philosoph. Civil. PROFEss , Reg» & Ord.

Publico examini madesio suhmittit >

IsRAEL IDMAN.satae. Ftnno

Die XVL Maij, Anni MDCCXLV11I.loco horisqve 1'oslns.

e/7t GZ^eZ^r^ZTLe^oZTsCZT^eZTs^ZTDeZAieZZaaZTBC/T7)

ABOssi» Excud* JOH* KAEMPE, Reg. Ac» iyp.

... y-

s :»■ ’ 'i ' .

■ ■ isi ■ ■ : o.'. , 'i' : ■' :i ■

** T* . «. ’ : "

1 - . > ."■. .a„

. i -w ■ -» ~

*',

,

...

... ■r

■’ ■" - ~

■'• ■ ,;nh. '

1 '5 ■" ■'

i .- -*;u;v'i,

‘

v. . -ivU2:ic«^' V ", s ' s

■ , , v ■ .

s " «v

APHORIsMUs. 1.

MOris suisle gentilibus, prctiosiinma qva:-cunqve Diis suis osserre, tralatitium cst*Mundo in ecclesiam intruso , voti re*

tigione prildi Christianorum , opibus & propri-etatibus eandem prosecisse, (cd virtute juxta_>desecisse , BERNHARDUs tessis est. (a)( a ) Bcehmcr. Jurupr, eccl. tom, r. p. m. iy, se^

APHOR, II.

AUgendi patrimonii ccddiastici , qvamvisnullos nili legicimos modos, hoc est ra-

tioni & pietatis regulis conformes, adnstttcre_>»velle visi sine imperatorum non pauci; ab im-piis tamen , qvae ambitioni sc avaritia: lenoci#narentur, non abstinuisse seqvioris aevi dericos,antiqvitatcs ecdesiasiica: assatim testantur* (a)(* ) Boihm. idem de jure paraeb. s ijrt /%♦

2JPHOR IIT,

INtcr dandestinas , qvibus indulsere , locu-pletandi artes, reserimus donationes , partim

ementitas , [a ) partim eblanditas [b ) do#minis suis summisqvc potestatibus ; qvarum si-cut vix alius sinis die potest, qvam proprieta-tis primum , mox regiminis politici cujusdam-.fundatio: Ita polt non nuito, qvamvis inau-Ipicatb accidit, ut per illas suspectas , certeimmodicas largitiones, urbes & ducatus & pnncipiatus ecclesiae patrimonio adseripri suerint, &

demum qvod accdlorium erat in munere sacro , illud ceu unice neccslarium ambiri, cu-rari , strenue diligenterqve propugnari coepenr.( a ) Dieter. Otto IU. p. 44, ( b ) srrykius de jure b!an~

ditiar. adde tractat, de ner)>is rerum gerendarum ec-ctesias Rorv, citatum Boehmer. Jurup. ecet ds jure

paroch. p. si,r.jphor, ir.

AD probandum CO NsdAN7INI AhsQNlChnstiamsmum , , argumentis nuihs non

veteres & recentiores incedere (olent. Don?namimsterio divino conlecrata , immunitates, &

pingvia victimarum Clericis concesta pro verae

3

religionis criterio alii venditant J scd qvas sinejudicio & modo tactas sctrpc libcralitatis cxcrc*(centias, desectui magis qvam prosectui illius a*

hi iterum adlenbunt ,& ad captandum Chri-

stianos, non perinde Christianilmum, comparratas tuiste cxilbmanr.

aphor. y.

INter ementitas summorum principum largitio*»nes, qvibus jura Romana urbis sua

, suum-qve in complures Italiae urbes dominium con»firmare nituntur pontifices Romani, primo 6Cultimo loco donatio CONsTANTINI reserri so-Ict. Qvid vero de illi sit tenendum , cum im-praesentiarum dislererc constitutum mihi sit, Tu-am mihi, Lector benevole , indulgentiam sCxqvanimitatcm exopto.

aphor. n.

HAnc donationem sTLPEsTRO Papa abImperatore factam suisie, cum a lepra (a)

eundem curasi t & (aeris Christianismi per ba*prismum initiasiet, recepta & m vulgus notacst Romanensium traditio.( 4 ) [oh. Georg. Heinsius in hiflor. eccles. sune ex •

cjvisitijsimo opere de syiveslro medicinam parante crbisimperatori , in bunc modum judicat: £s)](Ul Cjstsss sOllst

4POt / Conslant 'mtu Rom tosi bctttsjheslro getOttst/ Issit tslscUtC& POsl tCUl Oli (ics) \)Msidicen unice besceijet morben: C?s sini) aster scicses solcsjc pnptsstscsje crsitiscimgen /mtt nicsjts aa&etn/ al* ecb{cs;tcsen mwtjcictjKn bc*leget miben sbnneii.

APHOR. VII*

PRagmaricae sanctionis & donationis, decre-talium constitunonihus insertae,summam hanc

hssic l Agnici principis sspojiolorum in terrispotestatc, cujus vicem gerentes luccessores sir-mos apud Deum patronos sibi clegisset Impe-rator, primo gloriae dignitatem & honorisicen-tiam imperialem ( a ), mox principatum superomnes in universo orbe ccclcsias, praecipuevero Hicrosolymitanam, Antiochenam Alex-andrinam & Constantinopolitanam apossoheaeicdi decernit* Hmc palatium Lateranense totoorbe praecelientissimum, una cum diademate_?& ceteris imperii insignibusconsert. Jncle, ne vildeeret pontificalis apex,urbem Romam omncsqvc Italiae 8c occidentisregiones bcatissimo patri & succcllotibus illiusad sinem usqve dierum tribuit. Et demutn-»qvi sandionetn istam infringere auderet, eum

•

5

dem nullis non condemnationibus innodatum.& cun diabolo & omnibus impiis, inseriore-»inserni loco concrematum iri, minatur, RomaeII!. Calend. Aprilium, domino Q.ONs^lAN**IINO & Gallicano viris clarissimis Gonsulibus,( a ) Decretal. Part. I, chstinfl, po, Constantinus impe-

rator papae concessit coronam (s omnem regiam di•

gnitatem in urbe (s in partibus occidentalibus.APHOR, Fili.

QVamvis pro certo definire non facile qvis-qvam possk, qvo auctore, (a) aut qvo

primum tempore, (b ) in lucem editum sithoc edictum: id pro certo habendum tamen,ad QONs1AN1.1NU.A4 primum seu magnum,non msi per impudentem imposturam polle re*

serri, qvod thesibus seqvuturis pluribus pro-bandum venit;(a ) Adminicula (s sulcra , cjvihus res facti probari so-

lent, vel praecipua sunt , //tempus ipsum, qvo res ge-sta fuerit, ut & auctorem rei gestae indubitatum,qtis allegare , poterit, in utroque tero prolationis gene-re iflo laborare hanc donationem plus satis consiat,spyod enim auBorem attinet, Johannem diaconum,cui a digitis cognomen, a!ii donationis inflrnmenttmhocce aureis literis consignasje, memoriae prodideruntqtos inter Joharmes Bodmus esl , qti ex indue bi-

6Ilictherae Vaticanae ea de re [emet certiorem suBumesse ait. sed ab ibo homine diversum, nominis (jwdem , (ub diaconum alium sui/se auBorem fabulae sv(sl-eantur alii. Verum qbuqvts ibe fuerit, mprobissmumnebulonem suisse , Conringius pro vero judicat, cons,Dierer. Imper, Octon. III, bis , p. 44. item Cameraebor, suhs, C, I, pag, 17g.

(b) De tempore itero : In eodem exaBe definiendo neqve_3consentire censendi (unt scriptores, Alii enim annoN, Chrtsti: ji/. alii iterum anno 324. promulgatum vo-lunt hoc ediBum, Ad labefaciandam vero sidem (scertitudinem bistoricam , qvae magii esso potesi compa-rata res , qitarn auBorum in designando tempore, qvores gesta su , diformitas atqve dijcrepant ia? Jpyonamitero ex seqvencibus seculis vero stmillime videri passinepapae Romani, ex slattone sua aitqvem excitasse , ad in-tendendum ludibrium aevi bocce , in seqv entibus visurisumus. Hoc loco annotasse /assicit de GREGORIO VII,qtiod Paleam ille citaverit ad infringenda GermaniaeCaesarum in Italiam jura, imo in formula jurisjuran-di exhibita HENR1CO Lticelburgens Anti Caesari , mentionem eiusdem insuper injeBam e£e, Baronius adan, 10i 2, te[lis es.

APHOR. IX.

IN silentio corvorum scriptorum ad insiciari-dam rei alicujus existentiam, magnam po

litam esie argumentandi vim, omnes noven#

mus» Hujusce vero donationis cum ncqve En-

7sehttts, qvi vitam CONsTANTINI dillgeti•tissimc (cripsu, non socrates, nonaetatis ejusdem scriptores ecdehaflici, nedumexrra ecclcliam vetustiorum aliqvis, pertinentisad ignominiam principatus, facti hujus memi'nrm; ad ponendam in aprico rei gclsae veritarem tabulas donationis ipsas, {a) qvamvisadorandae rubiginis non sufficere, neqvc propuro puto obryzo accipi posIc, inanisestam cst*( a) gyisqvtHas apetlavere Pontificiorum cordatiores ipsi

hanc donationem. Paleam piares dixerunt, ex q\>a au-dierint (ardi , Toiderintcjve cceci multi magnamRomanae sadlam opulentiae accesponem.

APMOR, X.

ROmae baprizatum suissc Imperatorem, licetuna cum 3c Nicephoro consenti-

ant leqvioris aevi scriptores Larini l nilominustamen, cum modo memorari anriqviores Grae-ci, nullius Romae peracti bapnsmatis mentio-nem faciant, verum Nicomediae in Bithynia,salutans lavacri, idqvc ad sinem vitae, eundemparticipem factum suisie prodiderint, (a ) qvidde scripto apocrypho tiruloqve ditionis si ja>nsdictionis Pontificum Romanoium luper to»

8dem fundato, sit cxistimandura, qvi a par'tium (suffio alieni sunt, non longe videbunt*(a ) Eusebius Lib, JF. Hisl. Capt ct. Cum hoc hisioric 0

consentit Hieronymus in chronico , qvi extremo v tosi/nae tempore ab Eu'ebio Nicomediensi Episcopo haptiza-tum suijst CoastanririUm ait , eundemqve in Arianumdogma declinajse. Resert ds eodem Eusebius, Nicomediaeepiscopis convocatis significasse Imperatorem, Jordane._»

fluvio , ad exemplum Cbristi, baptismum [emet percipereintendije: sed cum in praeseci rerum articulo non li-ceret ad esserum deducere institutum illud, in (psendi-do regioqve apparatu, qvamvis purpura abjecta /aerumcelebraverit, in Vesie candida Deum laudaverit , posidonatos annuis pensionibus Romanorum nonnullos, ipsoPentecosles seflo diem obierit. Jpvod vero baptismumad snent tuqve vitae dilatum attinet, non Imperatoressotum, /ed (s ipsos ecclesiae patres Ambrosium, Augusti-num cs ceteros, anteqVarn baptizarentur conciliis (sptyfieri is diu intersuisse legimus » Imo de no(iris majo-ribus conslat etiam, qVod multis post seculis illi qvoqVe,cum primum Christiani evaderent, baptisrni perceptio-nem identidem ad sinem tuqve vitae sine distultrint,ut purificati lavacro salutari, immaculati vitae aeternaejanuas mirarent. Vide sis hiflor. eccles sept4 seriptoresLindebrogii edit. Fabricii , pag, 14.1* Orig. Hamb.

APHOR, XI,

QVi vasa argentea & aurea, itemqve redi-tus, s1LVEs1RO in manus datos,

9

qvos luminaribus Petri & Pauli Imperator alii,gnaverat, accuratisiin e recenlet ( hi*storiae Pontificiae svetonim ) (a ) donationisprodigae hujus, omni procul dubio mentionemsecissit, si sub specie veritatis aliqva eandemsc(e vindicare posie vidisTcr. Potius sicut de«?lepra & baptismo Romano Imperatoris fabulamnullis idoneis testibus niti palam allerit: Ita exsiientio suo, qvid dc donationis apparatu sicsentiendum, non obscure indicar.(4) Ruperto sic audit, qvod tprannidem Romanam re-

cent toris aevi ejmqVe atrocitates , si non plenissimi , cer-te plenius, qvam pro more (ecuii sui, destripserit. Ve-risimile autem ejje, diligentem hifloricum non minu-ta qvaevis narrare , Cs qvae majoris snt momenti ,

slentio involvere , Reir.kmgius in [tu thematis hujusre solutione, argute' monet.

JPHOR. XII.

CUm certis & approbatis agglutinatam dieputidam narrationem hanccc, evincit po-

j, in qva Romanam civitatemImperatores ordine seqventcs CONs CIANcl I-h/UM. In divisione imperii inter tres silios,CONsCIAN :ll tributam suisse Italiam restes

sunt & Tonaras (a )s Eun-

10

dem, hostibus vi£tis, fulgenti carpento tri-umphum egisse Romae mmtan, Adarceslwmautctor cst (h }. In urbe vcib non (ua, tri-umphalem pompam duxille Imperatorem , qvisqvaeso! sibi persvalerit? Aut igitur dicendumunius rei duos plurcsve in (olidum suilTc dominos, aut donationis, si qva sada fuerit, (r)in tempore nullam seqvutam suissc traditionem,(4) ArnisaeUs de potestate temporali lontis Rom, p. m•

172.(b) sam. Basnag. annales polit , eccl. pag, 6$ st, coi, 2.(s) Constantinum religiosum adeo principem , cspae eccle-

(iae jam ante devoverat, testamento posln.odum deflinas •

se siliis, & ThCodosium Catholicum Imperatorem , qvodnon silum , sed ecc/esiae esseta una cum siliis 1$ /occes-soribus usurpare txtlmjse , ni(i nimium credulus, nonufacile sili perspaserit ejViicjvam,

APHOIi. X1U.

HAud obscure prodit fabulam numeresa iitalorum congeries, q\a n? insamiae qvid

qvam tanri principis honori ad(pergeretur, sa-bulae concentonarorcs pie prospcctum voluere*Titulum subdititiae tabellae praemistum nota (a)integrum mox exhibet* Nescio vero an dubi-tare liceat, CONslANilNUM, nunqvam

11sn edictis hujusmodi titulos sibi accumulare so-luist:. Consiat enim, iis temporibus, magnoverborum apparatu, rem, qvae paucis denota*n potuisTct, pronunciare insolitum suisse. Ho-minum veri cognitione Numinis destitutorum,urpotc paganorum &. Muhamcdanorum mores,tiuti qva: hactenus in ccclesii obtinuisTet, Chri*siianatn humilitatem prodit insolcscendi vaecor-dia illa. In specie vero, qvod A ngajii elogi-um attinet, qvale videri vult Constantinus in-ter aha sibi tnbuisle, cx Euscbio notum est,qvod post mortem demum exercitus eundemhonore nominis illius proseqvutus sit, eandem*qvc in silios inde, ceu perennem & heredi-tariam transire voluerit appellationem ( b ).(a) In nomine [antiae (s individuae trinitatis , Patris

Jcilicet, Filii & spiritus sancti Imperator CaelaeFlavius CONsTANTINUs in Chrijlo JEsll , uno, exeadem trinitate santia salvatore Dno DEO no[lro tsidelis, mansvetus , benesicus. Alemamcus , Gothicus , sar»niaticus , Germanicus , Britannicus , Hunnicus, pius , se-lix, vitior ac triumphator, semper augustus , santiijji-rno ac beatistimo Patri patrum ,slU;PsTRO urbis Roma-nae episeopo (s papae , at/jVe omnibus ejus sucet[soribus,qvt tn ede b. Petri usejve in sinem [eenli tuceesjuri suntpontificibus nrc non omnbus reserendi ssmis DEO ama-bilibus catholicis episeopis , eidem &omt ecctesae hanc no-

12

(Iram imperialem constitutionem suljeUls , in anhtrstterrarum orbe nunc (s in poslerum constit ut ii , gratia ,

pax icharitat, gaudium, longanimitat , misericordia d DIOpatre omnipotente (y J„ Chriflo silio ejus (s spiritusansflo, cum omnibus Vobis etct etc>

( b ) Augusti, ab augendo, indigni omnino erant , qviappellarentur , (i in tam enormem imperii diminuito-nem ipsi consentiissent.

JPHOl. XIK

LAtinicatis scqvioris aevi cssicinam ciet siliusetiam, qvem in consignando donati nis

mitrumenro, auctor adhibuit- Licet enim ex-terarum gentium commercio aetate ilia, qvaConsiantinus sedit, admodum vitiata fuerit priosiina laminae lingva: integritas, a tam agresiirerum, (a) & verborum { b ) itr.peritil tamen,qvalem hae tabulae praeserunt, procul absuiHe scri-ptores seculi illius, qvx innumera criamnumprostant monumenta eorum, satis apte restan-tur (c )» Igitur si, nonnisi posteriorihus ie-culis ex eodem armamentario, qvo decretalesepistolae Pontificum, qvis desumtam txisiimave*rjt hanc qvoqve donationis formulam, a janua

non multum forte aberrabit*(*) Rerum imperitiam , inter a?ia arguit suhscriptio,

qva viri daristimi titulo Imperatorem ornat ancler.

13

eidenjqYe conflictus IV. illius collegam facit Gallica-num; cum qpartum consules Licinius (s Conslanti*nus eodem tempore adminifraverint imperium, si qPaede sashs (s (ucccssonihm consulum Dionyflo Peca vioperbibenti sides sit adbibenda in rationar. tempp. UUp. m, 106. Iterum regiae dignitatis insgne Romanisinvistm , auream coronam , cjvam siiveslro dederit ,

Imperatori tribuit ; cum more principum orientalium,

diademate caput exornatum su(s: Victoris epitome u-na cum chronico Alexandrino coasentiat- Porro cumpotesatis jupereminentis [nae auctorem , non DsUM,scd Imperatorem praedicat (s agnosicit papa , scenam ispersinam matare, qPis non videt ? Certe (ibi (s Imperato-ri talia assingit , ollae pietatis zelo imbutus, contra._>

mandatum Divinum, aegre q)mq\>am admisirit. De-mum quae de principatu sacerdotum, (s fraturis ossi-cio ab Imperatore praesando principatui isii, inibi dis-seruntur, insida magis sini, qt>am qpae arte aut di-sciplina ulh cum moribus (s persinis ficati Consla n»tiniani p.tennt combinari,

sb) Barbara (s sidoa in silo occurrere plurima , e, g.placatum concilio proprio clericare, pro ; npmj>

consult <s aliis, ad placitum , consit nere clericum, csiisqvae/o! agnoverit locutionem esso ex secttH ID, phrasio-logia Latina definitam ? A plebe Romana multarum-*nationum, non pauca vocabula desumta sinire Is subnotione lingvae roffici ( Rome>\ s siWltesptDg Hol-bergs bis, ecct. II, ipo. } (ecuh IV etiam invaluijscjynon tvgo. sed cum retineat illa tingia pr (tinae Ijn ■

14goie genium adsine: hae vero tabularum sordes Cs sal-sioqtna veteris formae neqve umbram praeserant , He*ginenle texcum esse, aut certe ex lueris obscuro-rum virorum compilatas (a'ebras & sales iflos cre-derem , ni(t temporum ab invicem satis magna inter-cederet dtslantia Cs longinquitas*

(c ) Anttq visstrms Latinae linguae secula , puta sub regi-bus Albanis, vocet t sas una cum scriptione (s slru-Bura earum noti nisi negUg-ntiam (s ruflicitatem pro-dtdisse, certum csl, Asl pnsiq\>am in civitate opesdignitates, (s ex opibus (plenior invaleseret, magis i-psa lingua perpoliri ccep t. Crederes sqvionbusseculis uon aliam indolem habituram suisse eandem lin-gvam, Gentium ah artio immigrationibus vitia, qVaein lingvam te re illo tempore insuderunt , omnes ad-/cribunt, Pos vero introdutlum orbe Romano mtsumJptendorem

, praesertim postqvam omni* rei, etiam lite-rariae monopolium ad /emet clerici (s primicerii il-lorum pertraxissent , CqYtdo magia discussum iri nu-peram linguae caliginem, qvis non jusie [ibi per/vase-rit ? sed qvem pri/linum ordinem cum sub seq\<entiumtemporum satalitas nulla serva\>erlt, cui , qr>ae[o\ nonl»

tp'a se in ocu'os ingerit ignavia acti illius, & in (a-eris, non approbante, sed invito Numine, regni in-stauratio ?

APHOR . Xs\

FAKas & sucosas merces cslc, qvae in illocdido continentur, evincunt vetba nooj

15

illa solum, qvibus injustum csTe pronunciat,ut [acerdotium & imperium una sede morentur,qvs a dsicrcpamc omnis xvi experientia in pudorem data plus satis sunt atqvc resutata: verum illud insuper tssitum etiam, qvo superqvatuor praecipuas sedes ecclesiae Chrisiiana:, putaAlexandrinam,Antiochenam , Hierosolymitanam& Constanrinopolitanam Romano cpilccpo,unacum primatu,imperium tnhuitur.cum side annali*um sit illud cernssimo certius, qvod nulla de pri-matu conrroversia, Consiantin poli sun#data aliqva suent ecci sia, (b ) cum edictumCO NsCIAN'11NI Romanum cxiisle perbibe-tur. Nc de patriarchali Hicrosclymitana ec#

ciclia qvid dicam, qvam post desunctum Imperatorem demum, cd honoris evectam tsLoconsiat (e)(4) st non jn/iim sit, ut ubi sacerdotii (s Chn(lianae

re'igionis caput residet , ibi Imperator terrenus pote-slatem habeat , perperam egisse censendi sunt summisacerdotes sub •veteri soedere, eum Reges sudator tmz_»

una /ecum sede Hierosolymvs morari permitterent ; peecasje qVcesoe cernendus tsl Petrus , cum Romam /e_srtc veret (s de tcckss , u*he in ipsa Imperatorum gen-tilium mflaurdnda laboraret, Jsparet numeri neqtcj.

16alicttjus esse Pontrsi is ratis isia Jaenhopart. /, biflor. tccl p $64, si, cum manisesium magissalsitatis illitu indicium ese non posse ait , qvam cumspro injusio Venditat , qve 1’empereur de la terredemeurat dans un heu, ou empereur da cielavoit place le ches de la religton. ssyid mul-tis? basilicas olm ubicsve sers insiitutas suisle, ubi Im-perii sei.es collocata esseta imo ad GRATIANUM mqVeGactares i sos pontifices suisse, nosirum nemo, esl ,

qvi nesiat.(6) transl.itani prius suisse sedetn Imperatoriam, cjvam

in nova urbe ecclesa inflauraretur, [criptorum tantumnon omnium consentiens esl traditio. Transhtae vero

sedis vel praecipuam caujsam suisse Deorum cultum,qvem Romae aboleri cives veterani pati non poffent,bifloriae eccks. Gothanaa audior existimat. sosdemcingulum se deponere malle, qVam avitae religioni (naerenunciare vellent, ipsi in os Caelati dixisse, Zozimusaudior esl. VideturqVe tanto magis illa veritati consen •

tanea ratio, qvanto de symmacho posl sesqVi seculumpatritio Romano , qVi VALsNJ1NIANO regnante floruit ,

conslat, qvod senatus nomine is inde qVoqve postulave■rit y idolorum cultum in urbe restirui, (svidqvidvero sit de populi exeerationibus (s inde nato trans-serendae sedis consido , de eodem non incommodi idenudici posse videtur , qVod de Papali sedt AVenionem transla-ta judicari Vulgo solet ; Geminam transhtionem isiam->satalt metamorphosi sores utrinqVe patesecisse; alterameccksias paulatim suhseqventi reformationi i alterante

17

Vero invadendi primum , mox exscindendi imperii Ro •

?»4«/ Gothis eorum contribulibus transttum aperuijse,(t-) In condito Nicaeno , qvod, tranjlata principis sede, Ro*

manam bancce donationem posl non paucos annos ex-cepit , sine eidem JULIUs sive sILVEsTER Romanus in-tersuit , de neutro legimus , qvod ex sio judicio attsu*conditi ordinaverit, Potius inter concilii Cartbaginen-sis paulo posl habiti 'decreta legimus prohibitum , neprincipem sacerdotum, aut tale aliqvod qvis le-met appellare praejumeret, Basnag. annaU htst, po-lit. tom. 11 p. 6ss»

JPHOR. XVI.

INter dubiae mercis notas non injuste qvis re-tulerit, qvod inducatur in edicto AdlLtslA*

DEs (ssMclcbiadcs ) s TLl^Es:lRI in cpisco.patu antecellor, testis scenae & ludicri hujus*Cum verb iam ante tempora CONsT.ANTI*NI martyrio ille affectus dlet, ita ut dc illusconversione & libcralitate facta succdlori, tcstarinullus potuerit, qvis qvaelo/ non videt iiuqvam frivolam & illiberalem, scd solemnem ve-ntaris pessessionem somnia iterum iterumqvcrepere sustmeant.

jphor, xm.

POrro de veritate donationis hujus addubi-tandi occasionem dant absurda , non mi-

18

nora alia, qrae cx sutili donatione ista nectipcssunr. nempe si primatus a C ONslAN-*llNO sedi Romanae suisict conccstus, qvi imme-diate (cqvcbamur, Imperatoribus factum solemneillud, sine dubio nonssimum suisier, Qvin,pcst non longo intervallo ad HONORlUAd seri/bens BON1FAClUs Papa I. urbem domi-nam Imperatoris urbem {a) ncqvc facile dixisietj non post ducentos annos BONCiUJ* IV si imperium eminens orbis & urbisad' ip(um pertinuisiet, abs PHOCA Impera-tore veteris Pantbti posiessionem efflagitare &

impetrare opus habuisict* Neqve de primatulitigiolam rem inter Constantinopolitanum 8cRomanam Episcopum ad suum tribunal vocas-set Imperator JUsTINIANUs, Igitur cumad decisionem Imperatorum, indigentiae & ho-noris contentiones suas Papae devolverint, osimi sine mentione praescriptionis jurisqve litigantium alteri jam ante facti; cx illa donatio#ne CON6IANI INI dominatus sui initiumeosdem non msi aegre probare pesis, qvisqvcvidet (a),(4) Cmstr Caroli Molinaei opnsc. Tom. 1. p i$o seq.

(s qvae ibi citat idonea Veterum monumenta.

19

COnsundit fabulam, qvam longi temporismendacia finxere, CONsLANT.il \m•

peratoru decretum, qvi ad comitia regni ci#tari curavit LIBERIUA4 Papam, qvod prin-cipum & imperii edictis pertinaciter restitisiet;( a ) & penitus eandem obruit demum LEO •

NIs Augtisti factum, qvi ignorans semet irupotestatcm Christianae legis antistitum transnsic,ad inst miam Agoniae Romae, h. c. antiqvaeurbis civium, misit, qvi lui lubimperii jugum, si qvi declinare vellent a stataluo, redigeret (b ),

(*') Am.Marcell. Lib, 2s, Cap. 7.( b ) Euagr* Ub, a. Cap. 1$.

JPHOR. XIX,

EX officina non alia, qvam qva decretalesceterae, [aj hanc de Pontificum tempo*

rali regno institutionem prodiisTe vidimus* Qyptempore (vavissimam lucem primum soetus illeviderit, ameqvam ad excutiendam facti moralita-tem perventum fuerit, penitius inqvirendum,Qvi ad Balsamonl'* aetatem ( b ) incunabula ejusreserunt, turpiter errant, cum ante cum Jp-

20

donis Asercdtor multo; LEO Pontisex IX. a-liiqve donationis hujus meminisIe perhibeantur(c ). Qsi Pipino reae annuente, certe norudillentients, excogitatam putant sallaciam adexpungendum una sidelia Constantinopoieos ju-ra Italica cum sacra tum qvoqvc prosana, pro-babilitatis tuendae illius multas in protmu ra-tiones habent, in ceteris qvod ame' seculum_»octavum nulla magnificae donationis mentio a-pud historicos inveniatur J & demum in paginadonationis suae Osar 01x0 111. CsJROLI&PIP1NI, non item vetustioris, puta ComJlmtimana huius commcmineric ( d ).

(a) Decreta ts decretales, juris canonici sido. invi-cem dsserunt. lila ex conciliis (s [criptis patrumssunt desuncta. Hae ex constitutiomhus Papalibtu [untdepromtae (s ad Papae auctoritatem stahiliendam prae*

sertim excogitatae. In universum omnia ediiia iili profundamento habere regnum Clericorum is indesinden-tem d politiam stpponere, Bcehmerus in su*risprud. protelantium ecclesiasiica (ua. accurate observat.

(b) Isidori mercatoris meminit sam. Bashage in suisecd. Cs polit, annat, part. 11. pag. C$j. emdemqvc*una cum Leotie Balsamonis aetatem multo antepertis-

se osiendit. Floruisje illum, CAR OLO magno imperari*te }

(s (ub nomine peccatoris ,pennde atqve mercatoris

21

inclutum siisse , HolbergiUP (ne de ceteris hisoricisqyid dicam ) hsior. eccks [nae Lsb. /» p, 3s4, tesatur,

(r ) Romano Episcopo cum Consantinopo'it ano de eccle•

[tue primatu controversam paulo ante motam ,/'«_»

Italiam missam suisse legationem ab Imperatore Con-slantinopoleos ad repetendum Italiae privincias , q'toqYtj>notum esi. Ai labefaci an dum , ««0 Cs eodem impetu ,

obicem utricpe (latui p,situm illum, oper in communecontulissi regem & Papam, qvid vero [mile magis es-so potesl ?

( d ) stellae 0770NI Imperatori iBant opinionem, ex formu-la donat-onis ejus apparet, cum s-carchat/m Ravennatem-qVe ditionem, una cum urbibus , civitatibus oppidis (s ca(ledis, qtme piae recordationis Dn. PIPIslls (s Dn, CA ■ROLUs excedenti(simus Imperator, praedecesjimes (ut, con-

tulissent b. Petro Apostulo ds succesoribus illius , privi-legio ipse suo qtsoqtse sJLCR.s1R0 II. ( praeceptori olimssio ) ceterisqpe pontificibus sui aevi , confirmaret.

aphor XX.

IN" palea qvamvis veritatis grana nulla rrpe#riantur, id qvod pluribus m anreceilum e-

victum ivimus: ad pervertendum omnem vc*teris ecclesiae discipimam, ad atterendum im-perii vires, & mox invadendum totius orbisprincipatum pontificibus inserviisse (ementem

ejus, firmata, non unius aevi loeiqve, sed teculorum kns longi, tcstis est experientia, Qvo

22

vero legitimo, illegiti.move, bonae ne an ve-ro malae fidei titulo nitatur prxlumtio eadem,per tranlennam inluper dispiciendum.

XPHOR, XXL

PRjncipi terreno competunt, qvx religionisluar, externa , corutnqvc ad decorum».

& lalurarcm sinem ordinatio. Caput st sun-damentum ecclefix cum non aliud, qva«i_.CHRIsTUs iple sitj remaner, principem o-lunem, qvi vicarium caput constitucrc praelum-Icrit, extra oleas & terminos potcstatis luxegredi j & qvi juris posidlionem a non Do-mino receperit, Pontificem, non amplius Di-vini led humani juris esso potcstatem luam ,

non oblcurc consiteri (a).(4) Caput non aliud ecclesiae esse, qvam Christum ser»

vatorem , non tantum prout ex paBo cum patre rexe(l ac dominus ecclesiae ( Psalm II. 6, ) sed etiam prout in»fluxu morati pariter ac phjsico membra con servat , id»qve pervarias sunBinnes , qvas in tcclesia censtituit ,

itemqt>e per varia donorum genera, consersis BuddeumTbeol. Dogmat, Lib, E, Cap. } 4. variis scripturaediBis, praesertim. Eph r. t>, 22. • IV, is i.Cor. XII, 4,seq. illam veritatem adsiraenum (s [labi lientem.

XPHOR, XXII,

sk Jove Caelarem divilum hibcrc imperium,

23ncqve sine noxa maniscstl sacerdotium cum_»procuratione civili misccri posie, qvi ad pie*tarem utilem non omnia rctern volunt, conlentium universij NlCOLssO non refragante Papa qvi omnem Deo militantem ne-gotiis (ccularibus le non im mi (cere debere, in'genue prosissus est. sILEEsEER cum hononsicentiam Imperialem una cum spoliis ma-gnorum proventuum, ip(c & succesiores ejusab Imperatore acciperent, qvb sastus & sartigii sui molimina in sirum magis provexit,ramo ab inttructionc pastorali & vestigiis diviPE lIRl longius d sl,xiiTe censendus est (a )♦(a ) Lue * XXII, 2/, 26.

JPHOR, XXiII.

sPecicm se apparatum mundanum, si qvxcum illo connexa sum 'vajaiJagii jura, (a)

cum ncsciat regnum Christi, ncqve noverintpnstma secula j qvin, ex jure canonico constet etiam, qvcd de persoms ccclesialticis eo-rumqvc rebus decernere homini iaico (b ) interdiictum sit omnino l qvid qvsso de CONsTANNI INO cenkndum, a qvo sceptrum,corona si cetera culminis imperialis ornamenta

24potuisui collata dicuntur? An non potcstatemsupra suam jurisdictionem involavit, se qvodcum amorcizanone( e) jus sibi sumsic elargiendiemolumenta civilia, utrum pro illegitimo secontra auspicia adlcito non habendum?(4) Cieri de operibus meritoriis dotfritiam , itemqve Con-

siant ini in donando imprudentiam exemplum secisse ce-teris Imperatoribus prosundendi in eccistam ingentesthesaurosy Bodinus de repuhlica argute ohservat. spe-ciatim de principibus inae gentis ait, qvod eorum ne-vio fuerit, q'oi poti(simum regni partem non absumere.»rn aluerit , qvam spem de salute dubiam sili sacere , Cumvero bella inciderent, neqve nisi colhta in unum arma-ta manu publica securitas serVari potuit , tn seudis re-galibus ecclesiam valallam una cum episcopis ad'bellaas expeditiones ev.catam siuisse, ausilor idem resertiparia cum ipso faciente Bcehmero in jurisprud, eccles.[nae tom II. 3. 20. §. tot. itemqve HolbergioInseriae ecclesiasi. [nae lib. 1. p. 320. ubi de iisdem, pu-ta epise pis , perhibet, qvod cum seudis ingentibus do-nati esserit , bello ingruente , in aciem seudatariae suoscontra hostes qVoqVe eduxerint.

(£) ALEXANDRI Papae ad stephanum archiepiseopumllpsaliensem datam epiflolam conser ss , in qVa laiciig qvos inter eminet princeps) in solidum adimit ausso-rit Aem in ecctcsia imperandi , benesicia dignitateiqve.ljconcedendi, aut de iisdem ulla ratione dissionendi• Oeril*hie litis hisler, ecel. s, Goth, III, s, 97- siq.

25(c) Amortizare, stilo curiae Romanae, esl transferre bo-

na immobilia in manus mortuas, (ea possessorem im-mortalem, adeoqve a secuiari jurisdistions principis ea-dem penitus eximere* Contrariam e(l (ccularisire, cu-jas vocabuli usies, in jure publico , proximis seculis ma-gis invaluit , poslqv&rn qvae antea ecclesiaflico principiparuisent (s penissent territoria, principis sculanssceptra poslliwinio colere cesserunt-

APHOR. XXIF.

PRincipibus non omnibus, neqvc promiscuesas esso dc patrimonio regni sui dssponere,

nedum, regni amplissimas ditiones suas in per-petuum abalienare, ex politicis notum cst*Potest Imperator esTc dominus, qvo ad pro-tectionem, jurisdictionem & regiminis admini-strationemj Imperii vero imminuendi, nisi itucasu neccssitatis, jus non magis hiber, qvamcorporis sui membra truncandi aut mutilandi*scilicet non ad subjectum propriam majestatis,sed communitatem civium, proprietatis jura istapertinent. Igitur non nisi temere & de facto jusregni (ibi CONsIANIINUs arrugiae censen*dus cst ; si inconsulcss illis, qvorum intererat, repu-blicae sustinendae adminiculis civitatem privaverit*Qvo intuitu , cum jure nullo, neqve juris propor*

26tionc servata aliqva,uni civi plus qvam pro poslesuo, & modulo ipsius tribuent, de principibus,qvi in imp.rto (ucccsserunt, qvin , qva: publicomalo diffracti suerunt, omni sine injuria rs-traxerint, (altem retrahere poruermt, perplexe nemo dubitat(4 ) vide aphorismum proximi seqventem epuepe notae pri-

us membrumt

APHOR » xxr.nullam obligationem esie y regulae

in doctrina morali constans ess, eadem-qve notissima. Cumqve non alia commeat do-nationis formula ista, qvam qvae cum utnus

qve partis, <& dantis & accipientis insignibesione admodum conjuncta suerunt: (a) praeter!-p tinnis, qvae a tempore tst, in illo articulo,non aliud jus tsse exisiimamus, qvam qvae coterarum rerum vi iolarum e sle loler, de qvi-bus (onat proverbium in Icgisterio svecanonon ignotum; Dlagsl sdtlg dr osdnss. Ex injujhtia nullum jun naseitur.(a ) Potesi privaro pire civitati:s revocari in totum aut

ex parte inofficiosa omnis donatio Imperii maje-[iatem & securit item cum periculostssme laedat bono-rum regni , prae/ enim immobilium , temeraria omnis

27.

prosusio , qvis non retractum in iUo c&su , haeredi (ssiucejjori in imperio . 1'citum agnoverit ? imprimis cum ,

cjvae pro pire retrarius privatim fundando valent ar-gumenta, pro eodem publice K puta civitatis bono , in-stituendo, omnino militent, De ecdesia tero, qvomagis illa tiaras (ds diademata ambire ccep t' tanto cer,tuis eandem in periculum floris s.s incolumitatis amit-tendae Juae detolutam sut[s e . res est nett(sima.

AsHOR. XXIl.

IN argumentum antiqvitans & non ementi-ta donationis hujus, sunt qvi trahae volunt

lolcmnc sacramentum, qvo eligendus hodie»;imperatorum qvihbct in (e recipit desendendamcccldiatn Romanam m omnibus juribus & im*munitatibus suis, Non negamus electionis a*

Ctm, antcqvam ad exercitium imperii partiumadmittitur, articulum hunc a slatibus Catholhcis inseri (olere. Utrum vero paginae veterisillius confirmationem pro vero 8c unico sine»;habeat cendino inserta ilb$ an non privilegio*rum supplementa illa potius, qvae deinceps ac-cellcrunr, ceu litem testatam, certe non con*

sectam, in medio rciitiqvo, id certo scio, sineomni rubore Imperatorum dominos post notu

multo senia venditare coepille Pontifices, &

28qvctqvot ab ipsis semct imperium acccpisse prosi*teri nollent, tyrannorum & usmpatorum invidiosaappellatione non simplici vice dissamatos(4) Ab Ambrosii Cs Theodosii antiqva religione co-

lorem non simpltci vice traxisse pontifices, qVoties collaregum calcibus suti petere (s atterere vellent , Hol*bergius biflor. eccs [nae part, /* pag. 201. apposns oh-seriat. Ad voluptatem (s avaritiam (s omnipoten-tiam ( notsxQctinXeiai ) ut inojsenso pede magis perve-nirent, senicum commentum hocce iisdem pro ratione [as-sicienti suijse idemqie clanculum irrepsisse primum, moxtina cum tempore magis magisqt>e inhalitisse, nulli du-bitamus,

JPHOR. XXVlI.

Hierarchiae!, ab illa regiminis ratione scdole, qvam Apostolus praelcripHc sc iru

eccldia apostohea diu obtinuit , qvia muhodiverhssimam, vi edicti hujus, invexere pon-tisices, paginaas illius omnem, cujascunqve_?originis ilh fuerit, cum apparatu mundanoomni suo, irrebgioskatis postulare nullibitamus»

jphor. xxms.

DE veteris ecclesiae novitiis non obscureconsiat, qvod ante diem lasiricum inter

29catechumenos, (a) ceu attdknUs primemu,mox competentes diu mulrumqve indituri suerintin capitibus religionis ChrisHanae, ncqve a capes-senda institunone illa, muneris aut generis con-ditio aliqvem immunem pntstare potuerit ( a ).Contra religiosum &C apprime necestarium do-cendi & discendi morem illum, cum ex sob_oapparitione Petri & Pauli dicaturcommotus ad impertiendum Imperatori mysie-rmn, de totius operis sabrica, qvod ex arte

eandem omnem compolucrins Papillae, prs*sumere licebit*(a) Ahs sidelibus catechumenos, hostiae in audientes

(s competentes, in veteri ecclssia , praesert im disci-plina arcani invateseente , disimClos Juisse, natiorres esi. Veritates non nisi practica e (si siwplicisiletifidei rudimenta audientibus incilabantur, xjMysitriavero , quae ad doctrinae arcani praecise speBabant ,

non nisi prosicientibus inculcabant. Illa vero disciplma ,

utrum ad caerimonias tantnm pertinuerit r qvae edimprobabilis s. Basnages conjectura , an t>ero ad dog-mata qvoqve spessaberit ,

m sinim in prae)entia dis-quirere non ed. Id ohsertsamus saltem , ex illa disei-plina, catechumenis mn nisi provectioribus inculcandimajora (si alslnisiora fidei dogmata , deducere Romanoshodiernos interdictum ecclesae [nae, qvo k leCtione Ia-

30erae scripturae in Perna culo ser mone Latet arcentur*

sed csvem murem ex anliqpa re'igione carminis oecuUtandt sibyllae Cumanae, alii potius dedmunt. J>)yid-qvid sit , csoi pro vcBiorum Catechumenorum disciplinantjaltem in ritibus Cs caerimoniis consinisse ajunt , re-citationem orationis dominicae [ubm/ssam, q\me ho-die passm obtinet, absolurionem privatam, (s de-nique lepimenta, hodie qpoqve bapti/leria , a'iiiatqve aliis locis includi [olent , pro reliqviis veteris ec-

clesiae disciplinae illius , non pauci habere [olent. Haecqvamvis k scopo memet avoca(se \>ideri poterint, nonpigebit tamen ex antiqPitat/bus ecclesiast cis, rituum i-stiusmodi origines in\>t[iigasje & reperisse.

(b) Concilii Nicaeni tempore adhuc inter catechumenosapud soaomenum resertur Constantinus , attestante Ar-niiaeo in traclatu politico de exemtione & [ubjeBioneClericorum, p. ipst

APHOK. XXIX,

ordo, qvicunqvc in ecclesia ob*j tiner, cum ob sinem spiritualetn unkem

adhibeatur, lalcem adhiberi oporteat} qvae ve-ro in capitulis donationis hujus continentur,Ichcma nonnisi w9aiT«ico», puta externae felicitatisalluvionem & opulentiam rcspiciat (a ): proinstrumenro ad corrumpendum magis qvam_»pr pigindum veri Numinis cultum proslantemhaberi debere existimamus*

31( 4 ) Ex sylvestri Papae legendis dtscimtu baptizato Coni

stantino, de coelo auditam suisse vocem : hodie essulumest venenum & pessis in ecclesiam. Huc apo-phlegma ut de Arimismi & Papismi pesle alii inter•poetantur: na incommode necjVe , si Vox illa vera sit ,

de pesle Avaritiae , Cs ambi'ionis veneno hoc eodemstempore in ecaesiam ejsusis , intelligi pojje putatGundungius

APHOR. XXX.

IN altum magis provehi & incommoda i!la_>omnia percenlcre, qvae ex donatione Ro

mana Hkcc m irr perium & ccclesiam sibraesunt, cum temporis & virium mearum ha*benda ratio mm permittat, vela contraho, &

qvae de jurisdictione hodierna curia: Romanae,cjusqve temporariae structurae origine tine ha-benda , ingenue prolatis acqviesio. Ruituramnon post multo magnam Babylonem (a ),

patres praedixere. Aggeres & tollas ejus re-1 Ivi knlim, relolutaqvc disfluere videmus*Utrum rumam haec aetas vilura sir, ruderibusqve impugnatores & vates ipsl inambulabunt,

qvi lotus omnia psrnoscit 8c praenolcicDOMINUs PROVIDEBIT.

32(a) Cum Murtis isle silius JULIUs Papa II, arma Eu»

rapae principum complurium concivisset LLIDOVICOGalliae regi , numisma cudi secit rex cum inscripttoneiPerdam Babylonis nomen, qvod symbolum, ante l*

Lu esseri reformationem , ni(i cum virtute heroicaaegre consicere potuijst, politicorum patres multi

exisimant.