faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest...

13
IZABELA BORKOWSKA FAKTORING JAKO NOWOCZESNE NARZDZIE FINANSOWE WSPIERAJCE ROZWÓJ BIZNESU Streszczenie Faktoring jest nowoczesnym zewntrznym ródlem finansowania, odgrywajcym coraz waniejsz rol w finansowaniu rodzimych przedsibiorstw, zwlaszcza w okre- sie kryzysu. W artykule podjto prób usystematyzowania wiedzy o tym, czym jest faktoring i jakie pelni funkcje. Wskazano na szereg korzyci wicych si z wyko- rzystaniem faktoringu przez wspólczesne firmy a take zwrócono uwag na struktur rozwijajcego si w Polsce rynku faktoringowego. Zaprezentowane w opracowaniu dane Polskiego Zwizku Faktorów wskazuj na dynamiczny rozwój instytucji fakto- ringowych w naszym kraju, co moe by wynikiem rosncej wiadomoci przedsibiorców o dostpnych moliwociach finansowania biznesu, wzrostem wie- dzy na temat faktoringu i jego zalet. Slowa kluczowe: faktoring, zarz dzanie nale no ciami, finansowanie przedsi biorstwa 1. Wprowadzenie Zarz dzanie finansami wspólczesnych przedsi biorstw w obliczu kryzysu gospodarczego staje si kluczowym zadaniem kadry zarz dzaj cej ka dego podmiotu. Decyzje inwestycyjne s nieco pomijane i odsuwane na dalszy plan a priorytetem staje si podejmowanie skutecznych decyzji finansowych (zwi zanych z pozyskiwaniem ródel finansowania). W trudnych i burzliwych warunkach okresu kryzysu jedynie osoba doskonale wyksztalcona i posiadaj ca olbrzymie do- wiadczenie b dzie w stanie racjonalnie przeprowadzi proces podejmowania decyzji finansowych. Rozwi zaniem problemów finansowych dla przedsi biorstw mo e by faktoring – nowoczesny sposób pozyskiwania rodków finansowych. Na podstawie literatury, licznych artyku- lów ekonomiczno – finansowych oraz innych opracowa mo na uzna , e wymienione ródlo finansowania nabiera coraz wi kszego znaczenia, zwlaszcza w sytuacji oslabienia koniunktury gospodarczej. Niejednokrotnie jednak autorzy wskazuj , i omawiana forma finansowania jest nadal malo zanana w ród przedsi biorców. St d uzasadnione wydaje si podj cie w niniejszym artykule tematu faktoringu. Celem artykulu jest zaprezentowanie istoty faktoringu, jako nowoczesnej formy finansowania przedsi biorstwa oraz usystematyzowanie i przybli enie wiedzy o tym, czym jest faktoring, jakie s jego rodzaje i funkcje. W artykule podj to prób ukazania korzy ci, jakie plyn z pozyskania rodków finansowych w drodze faktoringu oraz zobrazowano obecn sytuacj bran y faktoringo- wej w Polsce.

Upload: others

Post on 11-Sep-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

IZABELA BORKOWSKA

FAKTORING JAKO NOWOCZESNE NARZ�DZIE FINANSOWE WSPIERAJ�CE ROZWÓJ BIZNESU

Streszczenie

Faktoring jest nowoczesnym zewn�trznym �ródłem finansowania, odgrywaj�cym

coraz wa�niejsz� rol� w finansowaniu rodzimych przedsi�biorstw, zwłaszcza w okre-

sie kryzysu. W artykule podj�to prób� usystematyzowania wiedzy o tym, czym jest

faktoring i jakie pełni funkcje. Wskazano na szereg korzy�ci wi���cych si� z wyko-

rzystaniem faktoringu przez współczesne firmy a tak�e zwrócono uwag� na struktur�rozwijaj�cego si� w Polsce rynku faktoringowego. Zaprezentowane w opracowaniu

dane Polskiego Zwi�zku Faktorów wskazuj� na dynamiczny rozwój instytucji fakto-

ringowych w naszym kraju, co mo�e by� wynikiem rosn�cej �wiadomo�ci

przedsi�biorców o dost�pnych mo�liwo�ciach finansowania biznesu, wzrostem wie-

dzy na temat faktoringu i jego zalet.

Słowa kluczowe: faktoring, zarz dzanie nale no ciami, finansowanie przedsi biorstwa

1. Wprowadzenie

Zarz dzanie finansami współczesnych przedsi biorstw w obliczu kryzysu gospodarczego staje

si kluczowym zadaniem kadry zarz dzaj cej ka dego podmiotu. Decyzje inwestycyjne s nieco

pomijane i odsuwane na dalszy plan a priorytetem staje si podejmowanie skutecznych decyzji

finansowych (zwi zanych z pozyskiwaniem ródeł finansowania). W trudnych i burzliwych

warunkach okresu kryzysu jedynie osoba doskonale wykształcona i posiadaj ca olbrzymie do-

wiadczenie b dzie w stanie racjonalnie przeprowadzi proces podejmowania decyzji

finansowych. Rozwi zaniem problemów finansowych dla przedsi biorstw mo e by faktoring –

nowoczesny sposób pozyskiwania rodków finansowych. Na podstawie literatury, licznych artyku-

łów ekonomiczno – finansowych oraz innych opracowa mo na uzna , e wymienione ródło

finansowania nabiera coraz wi kszego znaczenia, zwłaszcza w sytuacji osłabienia koniunktury

gospodarczej. Niejednokrotnie jednak autorzy wskazuj , i omawiana forma finansowania jest

nadal mało zanana w ród przedsi biorców. St d uzasadnione wydaje si podj cie w niniejszym

artykule tematu faktoringu.

Celem artykułu jest zaprezentowanie istoty faktoringu, jako nowoczesnej formy finansowania

przedsi biorstwa oraz usystematyzowanie i przybli enie wiedzy o tym, czym jest faktoring, jakie

s jego rodzaje i funkcje. W artykule podj to prób ukazania korzy ci, jakie płyn z pozyskania

rodków finansowych w drodze faktoringu oraz zobrazowano obecn sytuacj bran y faktoringo-

wej w Polsce.

Page 2: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

6

2. Finansowanie przedsi�biorstwa – kluczowy problem w zarz�dzaniu finansami

Posiadanie niezb dnej ilo ci kapitału jest konieczne dla bie cego funkcjonowania i rozwoju

ka dej działalno ci gospodarczej. Odpowiedni dobór ródeł finansowania dla sfinansowania

aktywów przedsi biorstwa a tak e wła ciwy sposób zarz dzania kapitałem pozwala realizowa

cele firmy tak w krótkim, jak i w długim okresie. Dokonanie najkorzystniejszego wyboru uzale -

nione jest w wysokim stopniu od liczby alternatyw wyboru, ró norodno ci ródeł finansowania

dost pnych na rynku. Wielo wariantów wyboru daje bowiem mo liwo pozyskania i uzyskania

kombinacji najkorzystniejszych sposobów finansowania z punktu widzenia kosztów, dost pno ci

i innych kryteriów uwzgl dnianych przy podejmowaniu decyzji finansowych.

Katalog mo liwych do pozyskania ródeł finansowania przedsi biorstwa jest obecnie do

obszerny. Posługuj c si najcz ciej dokonywanymi klasyfikacjami kapitał mo na podzieli

uwzgl dniaj c ródło jego pochodzenia b d prawo własno ci. Ze wzgl du na pierwsze kryterium

kapitał dzieli si na zewn trzny i wewn trzny. Uwzgl dniaj c z kolei kryterium pozycji prawnej

dawcy kapitału – na własny oraz obcy1 (por. Tab. 1).

Tabela 1. �ródła finansowania przedsi�biorstwa

�ródła finansowania przedsi�biorstwa Zewn�trzne Wewn�trzne

Obce: - kredyt bankowy

- kredyt kupiecki

- po yczki

- obligacje

- leasing

- franchising

- por czenia kredytowe

- forfaiting

- faktoring

Własne: - akcje

- udziały

- dopłaty wspólników

- nowi wspólnicy

- zysk netto

- amortyzacja

- przekształcenia w aktywach

- przekształcenia w pasywach

ródło: Opracowanie własne.

Rynek finansowania wewn trznego charakteryzuje si pozyskiwaniem rodków z własnych

zasobów. Obejmuje wi c samofinansowanie, polegaj ce na przeznaczaniu nadwy ek finansowych

(zysku netto i amortyzacji) na finansowanie rozwoju przedsi biorstwa. Finansowanie wewn trzne

to tak e pozyskiwanie rodków finansowych ze sprzeda y zb dnych składników maj tku (np.

maszyn, urz dze , gruntów). Takie działania powoduj zmiany w strukturze maj tkowej i pozwa-

laj na racjonalne wykorzystywanie posiadanych zasobów. Wewn trzne ródła własne to tak e

przyspieszenie rotacji aktywów obrotowych: sprzeda zapasów, polityka zarz dzania nale no-

ciami ukierunkowana na skracanie terminów płatno ci, minimalizacja kosztów magazynowania

i transportu. Działania te uwalniaj kapitał, który mo e by przeznaczony na finansowanie bie -

cego funkcjonowania i rozwoju firmy2.

Kapitały własne, ale maj ce swoje ródło na zewn trz podmiotu tworzone s przez wkłady

1 Por. Z. Leszczyski., A. Skowronek-Mielczarek, Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Difin, Warszawa 2001, s. 147.

2 Por. A. Skowronek-Mielczarek, Małe i �rednie przedsi�biorstwa. �ródła finansowania, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2003,

s. 27.

Page 3: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

7

wnoszone przez wła cicieli i wspólników w fazie powstawania firmy oraz dopłaty dotychczaso-

wych wła cicieli. Kapitał własny zewn trzny mo e tak e dotrze do podmiotu dzi ki rozszerzaniu

grona wła cicieli (wspólników, współudziałowców, akcjonariuszy) – ta forma pozyskiwania

kapitału powoduje zmniejszenie niezale no ci finansowej i decyzyjnej dotychczasowych wła ci-

cieli.

Alternatyw dla finansowania własnego s obce ródła pochodzenia kapitału. ródła te cha-

rakteryzuj si tym, e kapitał jest postawiony do dyspozycji kapitałobiorcy tylko na okre lony

czas, po upływie którego musi nast pi zwrot wraz z odsetkami. Kapitały obce nie mog by

wykorzystane przez przedsi biorstwo do finansowania dowolnego celu, a wierzyciel ma prawo

kontrolowania zgodno ci sposobu wydatkowania rodków z wcze niejszymi ustaleniami3.

Głównym ródłem kapitału obcego o charakterze tradycyjnym jest kredyt bankowy. Zgodnie

z Prawem bankowym „przez umow kredytu bank zobowi zuje si odda do dyspozycji kredyto-

biorcy na czas oznaczony w umowie kwot rodków pieni nych z przeznaczeniem na ustalony

cel, a kredytobiorca zobowi zuje si do korzystania z niej na warunkach okre lonych w umowie,

zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz

zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”4. Banki oferuj swoim klientom ró nego rodzaju kredy-

ty: krótko-, rednio-, długoterminowe, obrotowe, inwestycyjne, złotówkowe lub dewizowe,

lombardowe, hipoteczne, w rachunku kredytowym b d w rachunku bie cym i inne5.

Poza tradycyjnymi ródłami kapitału obcego (kredytem bankowym, kupieckim, po yczkami

czy obligacjami) na rynku pojawiły si tak e nowoczesne ródła finansowania. W ród nich znaj-

duj si : leasing, franchising, forfaiting i faktoring. S to ródła finansowania, posiadaj ce

obcobrzmi ce nazwy, które dopiero zdobywaj polski rynek.

Leasing – alternatywa wobec kredytu, jest zgodnie z Kodeksem cywilnym umow , w której

„finansuj cy zobowi zuje si w zakresie działalno ci swojego przedsi biorstwa, naby rzecz od

oznaczonego zbywcy na warunkach okre lonych w tej umowie, odda t rzecz korzystaj cemu do

u ywania i pobierania po ytków przez czas okre lony, a korzystaj cy zobowi zuje si zapłaci

finansuj cemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieni ne, równe co najmniej cenie lub

wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansuj cego”6. Leasing jest stosunkowo łatwo

dost pn , a przede wszystkim elastyczn form finansowania.

Inn nowoczesn form finansowania długoterminowego jest franchising. Zgodnie z umow

franchisingu jedna ze stron przyznaje drugiej, w zamian za bezpo rednie i po rednie wynagrodze-

nie pieni ne, prawo do wykorzystywania własno ci intelektualnej lub przemysłowej dla celów

rynkowych7. Ta forma finansowania jest szans dla wielu firm ze wzgl du na mo liwo wyko-

rzystania wypracowanych przez franchisodawc reputacji, zaufania, koncepcji, wiedzy,

3Por. T. Łuczka, Kapitał jako przedmiot gospodarki finansowej małego i �redniego przedsi�biorstwa prywatnego.

Wprowadzenie do finansów przedsi�biorstwa, wyd. Politechniki Poznaskiej, Pozna 1997, s. 48. 4

Prawo bankowe z 29 sierpnia 1997 roku, art. 69.1. 5

Szerzej w: A. Skowronek – Mielczarek, Małe �rednie przedsi�biorstwa. �ródła finansowania, wyd. C.H. Beck, Warszawa

2005, s. 67; J. Iwin, Z. Niedzielski, Amortyzacja w finansach przedsi�biorstw, Uniwersytet Szczeciski, Szczecin 2002, s. 25–26.�

6Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (z pó�niejszymi zmianami), art. 709.

7 Por. B. Pokorska, Umowa franchisingu, Handel wewn�trzny 1997, nr 6, s. 6.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011

Page 4: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

8

do wiadczenia, organizacji i procedur oraz okre lonego rodzaju praw (znaków towarowych,

patentów). Umo liwia to osi gni cie powodzenia przedsi wzi cia w znacznie wi kszym stopniu,

ni w przypadku rozpoczynania niezale nej działalno ci.

Przedmiotem tego opracowania b dzie jednak inne obce ródło finansowania, które wydaje

si by mniej znane rodzimym przedsi biorcom, a mianowicie faktoring.

3. Istota usług faktoringowych

Faktoring to sposób na bie ce finansowanie przedsi biorstwa, ale w literaturze nie ma jednej

i ogólnie obowi zuj cej definicji tego poj cia. Generalnie, mo na przyj , e faktoring jest umow

zawieran pomi dzy faktorantem (dostawc towarów lub usług) a faktorem (instytucj faktorin-

gow ) polegaj c na przeniesieniu przez dostawc krótkoterminowych wierzytelno ci (powstałych

na skutek sprzeda y dóbr b d usług) na rzecz faktora. Bardzo trafna jest wi c definicja zapropo-

nowana przez I. Heropolita sk , zgodnie z któr „faktoring to nabycie przez faktora

krótkoterminowej pieni nej wierzytelno ci handlowej przed terminem jej płatno ci z potr ceniem

opłaty na rzecz faktora, bez przej cia ryzyka wypłacalno ci dłu nika lub z przej ciem takiego

ryzyka”8. Zasadnicze znaczenie dla ujednolicenia podstaw formalno – prawnych funkcjonowania

faktoringu miało uchwalenie w roku 1988 w Ottawie Konwencji w sprawie faktoringu mi dzyna-

rodowego. Na Konwencji ustalono definicj faktoringu i wskazano, e instytucja faktoringowa

wykonuje co najmniej dwie z czterech czynno ci: finansuje bezsporne i niewymagalne nale no ci,

prowadzi sprawozdawczo i konta dłu ników, egzekwuje nale no ci, przejmuje ryzyko niewy-

płacalno ci dłu nika.

W Polsce instytucja faktoringu ma krótk histori i do dzi nie jest uregulowana w adnym

akcie prawnym. Umowa faktoringu nale y do umów nienazwanych, ale jej zawieranie nie budzi

w tpliwo ci. Charakterystyczne dla tej umowy jest to, e ł czy ona przepisy kodeksu cywilnego

w cz ci dotycz cej cesji wierzytelno ci i umowy sprzeda y. Cz sto tak e porównywana jest do

umowy po yczki, kredytu, o dzieło, ubezpieczeniowej, gwarancji9. Ze wzgl du na wyst puj ce

kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której

dominuj jednak elementy umowy o cesj wierzytelno ci10

. Brak regulacji prawnych powoduje

jednak, e faktoring funkcjonuje w praktyce gospodarczej na podstawie dowolnie formułowanych

uzgodnie , co do tre ci, formy i stron umowy faktoringowej. Zawsze ma ona jednak charakter

dwustronny i jest zawierana pomi dzy faktorem (instytucj faktoringow ) a przedsi biorstwem.

W praktyce w faktoringu uczestnicz trzy podmioty.

Pierwszym z nich jest faktor, czyli wyspecjalizowany podmiot nabywaj cy wierzytelno ci

oraz wiadcz cy dodatkowe usługi (zwi zane z zarz dzaniem nale no ciami) na rzecz faktoranta.

Podmiotem tym s z reguły instytucje utworzone przez grup finansow . Usługi faktoringowe

coraz cz ciej s wiadczone przez banki, na co wskazuj chocia by dane Polskiego Zwi zku

Faktorów (o czym mowa b dzie w dalszej cz ci artykułu). Wszystkie licz ce si na polskim

8I. Heropolitaska w: Skup i sprzeda� wierzytelno�ci przez banki, I. Heropolitaska, P. Kawaler, A. Kozioł, wyd. drugie,

Biblioteka Bankowca, Twigger S.A, Warszawa 2000, s. 91.9

Szerzej w: J. Grzywacz., Faktoring, Difin, Warszawa 2005, s. 37; I. Heropolitaska. w: Skup i sprzeda� wierzytelno�ci

przez banki, I. Heropolitaska, P. Kawaler, A. Kozioł, wyd. drugie, Biblioteka Bankowca, Twigger S.A, Warszawa 2000, s. 92.

10Por. M. Tokarski, Faktoring w małych i �rednich przedsi�biorstwach, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005, s. 79–86.

Page 5: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

9

rynku instytucje faktoringowe s spółkami zale nymi od banków, które zapewniaj im finansowa-

nie, udost pniaj baz techniczn , organizacyjn , personaln i wnosz swoje do wiadczenie oraz

wiedz z zakresu metod badania zdolno ci kredytowej uczestników faktoringu11

. Generalnie,

faktorów mo na podzieli na trzy grupy, a mianowicie: banki, instytucje faktoringowe afiliowane

przy bankach oraz niezale ne instytucje faktoringowe12

.

Drugim podmiotem umowy faktoringowej jest faktorant, czyli dostawca, klient faktora, wie-

rzyciel, podmiot zbywaj cy swoj wierzytelno . Faktorantem mo e by dowolny podmiot

(posiadaj cy zdolno do czynno ci prawnych) b d cy dostawc towarów lub usług, który udzielił

swojemu kontrahentowi kredytu kupieckiego i z tego tytułu przysługuje mu prawo do otrzymania

oraz dania zapłaty13

. W praktyce jednak instytucje faktoringowe dokładnie okre laj , jakie

podmioty mog skorzysta z umowy faktoringu. Najcz ciej wymagane jest, by rozliczanie

z odbiorcami odbywało si w oparciu o kredyt kupiecki nie krótszy ni dwa tygodnie i nie dłu szy

ni trzy miesi ce, by posiadał stałych kontrahentów. Preferowani s faktoranci z co najmniej

rocznym sta em rynkowym, posiadaj cy chocia by kilku stałych odbiorców. Instytucje faktorin-

gowe ch tniej wiadcz usługi przedsi biorcom z okre lonych bran (przy czym wymagania te s

indywidualnie okre lane przez poszczególnych faktorów)14

.

Ostatnim, trzecim podmiotem faktoringu jest dłu nik, którym jest odbiorca towarów lub

usług. Jest to podmiot zobowi zany do wiadczenia pieni nego na rzecz faktoranta (dostawcy

towarów lub usług), a po zawarciu umowy faktoringowej na rzecz faktora. Dłu nik nie jest stron

umowy faktoringu i w zasadzie nie ma wpływu na jej zawarcie.

4. Funkcje faktoringu

Opisana powy ej istota faktoringu wskazuje, e pełni on nie jedn , a co najmniej kilka funk-

cji. W literaturze przedmiotu wyró niane s najcz ciej funkcje: finansowa, gwarancyjna

i administracyjna15

.

Niezb dnym i podstawowym wyró nikiem faktoringu jest funkcja finansowa. Polega ona na

skupowaniu przez faktorów przed terminem płatno ci wierzytelno ci faktorantów. Nabywaj c te

wierzytelno ci faktorzy wypłacaj swoim klientom 75–80% lub nawet 90% warto ci nale no ci

zaliczkowo. Kwota nale no ci pomniejszana jest o prowizj , odsetki, mar z tytułu realizowa-

nych usług dodatkowych oraz pokrycie dodatkowych kosztów do momentu wykupienia

wierzytelno ci przez dłu nika. Finansowa funkcja faktoringu mo e si przejawia za pomoc

dwóch metod finansowania: metody dyskontowej (st d cz sta nazwa – faktoring dyskontowy) oraz

metody awansowej b d zaliczkowej (faktoring zaliczkowy)16

.

Funkcja gwarancyjna cz sto nazywana jest funkcj przej cia ryzyka lub del credere. Polega na

11Por. Bankowa obsługa firmy, pr. zb. pod red. R. Szewczyk, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002, s. 119.

12 Por. I. Sobol, Faktoring mi�dzynarodowy, Oficyna ekonomiczna, Kraków 2005, s. 58.

13Por. M. Tokarski M., Faktoring …, op. cit., s. 55.

14Por. J. Grzywacz, Faktoring…, op. cit., s. 39–42.

15 Por. A. Dahmen, P. Jacobi, Bankowa obsługa przedsi�biorstw, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2002, s. 142.

16 Szerzej w: M. Gryczka., w: Handel zagraniczny. Wybrane problemy, pr. zb. pod red. J. Dudziski, Wyd. Zachodniopo-

morskiej Szkoły Biznesu w Szczecinie, Szczecin 2006, s. 41.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011

Page 6: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

10

zakupie wierzytelno ci firmy przez instytucj faktoringow bez prawa regresu wobec sprzedaj ce-

go. Pełni c t funkcj faktor udziela klientowi gwarancj otrzymania przez niego zapłaty za

sprzedany towar czy usług i przyjmuje za to na siebie odpowiedzialno . Funkcja ta jest wła ciwa

tylko dla faktoringu pełnego17

.

Funkcja administracyjna (usługowa) wynika ze wiadczenia przez faktora dodatkowych usług,

najcz ciej ksi gowania, rozliczania transakcji bezgotówkowych, sporz dzania wyci gów z kont,

dokonywania zestawie obrotów 18

. Usługi te mog si te wi za z przesyłaniem dłu nikowi

upomnie i wezwa do zapłaty oraz kontrolowaniem stanu jego wypłacalno ci. Obecnie, ze

wzgl du na rosn c konkurencj na rynku usług faktoringowych, faktorzy coraz cz ciej oferuj

swoim klientom dodatkowe usługi niezwi zane bezpo rednio z obsług przej tych nale no ci (np.

marketingowe, konsultingowe, doradztwa prawnego i ekonomicznego oraz inne)19

.

5. Rodzaje faktoringu

Najcz ciej przytaczanym w literaturze kryterium podziału faktoringu jest stosunek do ryzyka

wypłacalno ci dłu nika. Według tego kryterium wyodr bniany jest faktoring wła ciwy (pełny)

i faktoring niewła ciwy (niepełny).

Faktoring pełny odzwierciedla omawian wcze niej funkcj gwarancyjn , czyli del credere.

Wyró nikiem faktoringu pełnego jest fakt przejmowania na siebie przez faktora ryzyka niewypła-

calno ci dłu nika. Wynika z tego, e pełna odpowiedzialno za ci gni cie zobowi zania

z dłu nika ci y na instytucji faktoringowej, a nie na faktorancie. St d te cz sto faktoring wła-

ciwy nazywany jest bez regresu20

. Ta forma faktoringu jest bardzo bezpieczna dla faktoranta

i pozwala na swobodne dysponowanie otrzymanymi rodkami pieni nymi bez obaw o wypłacal-

no dłu nika. Poczucie bezpiecze stwa i komfort otrzymane od instytucji faktoringowej jest

jednak obarczone stosunkowo wysokim kosztem. Omawiana forma faktoringu jest bardzo popu-

larna w krajach rozwini tych i ustabilizowanych gospodarczo, w których nie ma wi kszych

problemów z gromadzeniem informacji o sytuacji dłu nika a system prawny pozwala na szybkie

oraz efektywne dochodzenie roszcze w s dach. Faktoring wła ciwy staje si coraz bardziej

popularny równie w Polsce, na co wskazuj dane Polskiego Zwi zku Faktorów (o czym b dzie

mowa w dalszej cz ci artykułu).

Faktoring niepełny (niezupełny, z regresem, bez przej cia ryzyka) charakteryzuje si tym, e

ryzyko niewypłacalno ci dłu nika ponosi sam faktorant. W zwi zku z tym, e sprzeda wierzytel-

no ci odbywa si z regresem, w sytuacji wyst pienia niewypłacalno ci dłu nika wierzytelno

powraca do pierwotnego wierzyciela (czyli faktoranta). Ze wzgl du na mo liwo zastosowania

regresu, ten rodzaj faktoringu jest ta szy od faktoringu wła ciwego. Jest stosowany przede

wszystkim przez przedsi biorstwa, którym zale y na wcze niejszym pozyskaniu rodków finan-

sowych i skorzystaniu z dodatkowych usług wiadczonych przez faktora a które posiadaj

wiarygodnych i solidnych odbiorców. Z faktoringu niewła ciwego korzystaj tak e klienci, któ-

rych dłu nicy nie otrzymali pozytywnej oceny w kwestii wypłacalno ci, co uniemo liwia

17Por. I. Heropolitaska w: Skup …, op. cit., s. 95.

18 Por. J. Grzywacz, Faktoring…, op. cit., s. 44.

19 Por. K. Kruczalak, Factoring i jego gospodarcze zastosowanie, PWN, Warszawa 1997, s. 31.

20Por. L. Stecki, Umowa factoringu, TNOiK, Toru 1994, s. 45.

Page 7: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

11

skorzystanie z faktoringu pełnego. Faktoring niepełny jest stosowany przede wszystkim na ryn-

kach wschodz cych, w których system s dowy nie działa dostatecznie sprawnie nie daj c

pewno ci skutecznego i szybkiego egzekwowania nale no ci21

.

Na rynku pojawił si tak e faktoring ł cz cy cechy faktoringu pełnego i niepełnego, tzw. fak-

toring mieszany (z cz ciowym regresem, po redni). Polega on na ustaleniu w sposób procentowy

lub kwotowo granicznej kwoty wierzytelno ci, do wysoko ci której ryzyko ponosi instytucja

faktoringowa. Pozostała cz wierzytelno ci podlega zasadom faktoringu niewła ciwego22

.

Bior c pod uwag termin płatno ci za sprzedan wierzytelno wyró niany jest faktoring dys-

kontowy, zaliczkowy i wymagalno ciowy. Faktoring dyskontowy (przyspieszony) przypomina

dyskontowanie weksla. Charakteryzuje si niemal natychmiastow wypłat kwoty nale no ci

w wysoko ci około 90% po przedło eniu dokumentów sprzeda y towarów lub usług. Istot

faktoringu zaliczkowego jest to, e faktorant otrzymuje od faktora tylko cz kwoty wierzytelno-

ci – zaliczk (50–80% kwoty wierzytelno ci) natomiast pozostał cz , pomniejszon o prowizj

instytucji faktoringowej otrzymuje dopiero w terminie płatno ci b d w terminie faktycznej

zapłaty przez dłu nika. Najmniej kosztown form finansowania jest natomiast faktoring wyma-

galno ciowy. Polega na przelaniu przez instytucj faktoringow kwoty wierzytelno ci w terminie

płatno ci – faktor wyst puje tu raczej w charakterze inkasenta nale no ci faktoranta. Faktorant,

który nie korzysta z mo liwo ci wcze niejszego dysponowania rodkami wierzytelno ci jest

odci ony ze ci gania nale no ci i nadzorowania swoich dłu ników. Mo e tak e skorzysta

z dodatkowych usług oferowanych przez instytucj faktoringow i zyskuje gwarancj otrzymania

swojej nale no ci (przez co realizowana jest funkcja del credere)23

.

Kolejnym kryterium wyodr bnienia jest informowanie dłu nika o przeniesieniu wierzytelno-

ci na instytucj faktoringow . Zgodnie z tym kryterium wyró nia si faktoring otwarty,

półotwarty i tajny. Cech faktoringu otwartego (jawnego) jest niezwłoczne powiadomienie dłu ni-

ka (przez faktora lub faktoranta) o zawarciu umowy faktoringowej. Faktoring półotwarty b d

półjawny polega na tym, e dłu nik nie jest od razu informowaniu o zaanga owaniu instytucji

faktoringowej, a informacj otrzymuje dopiero po przedstawieniu mu rachunku z numerem konta

faktora. Je eli nie dochodzi do sytuacji, w której dłu nik informowany jest o zawarciu umowy

faktoringowej pomi dzy instytucj faktoringow a przedsi biorc zbywaj cym wierzytelno ci,

mamy do czynienia z faktoringiem tajnym (niejawnym, cichym lub zamkni tym). Faktor finansuje

zawarte umowy sprzeda y, ale przedsi biorstwo we własnym zakresie zarz dza wierzytelno ciami

i zabezpiecza si przed ryzykiem braku otrzymania zapłaty od dłu nika24

.

Zgodnie z kryterium miejsca działalno ci podmiotów, które uczestnicz w umowie faktorin-

gowej wyró nia si faktoring krajowy (wewn trzny) i mi dzynarodowy (zewn trzny). Pierwszy

rodzaj stosowany jest w obrocie krajowym, w sytuacji, gdy strony umowy przelewaj ce wierzytel-

no ci na instytucj faktoringow posiadaj siedzib na terenie tego samego kraju. Natomiast

faktoring mi dzynarodowy stosowany jest w obrocie mi dzynarodowym, gdy strony umowy

posiadaj siedzib na terenie ró nych pa stw. Jest stosowany w obrotach w handlu zagranicznym

21Por. I. Sobol, Faktoring…, op. cit., s. 25–26.

22Por. M. Tokarski, Faktoring…, op. cit., s. 63–64.

23 Por. J. Grzywacz, Faktoring…, op. cit., s. 50–51.

24Szerzej w: M. Tokarski, Faktoring …, op. cit., s. 66–67.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011

Page 8: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

12

i pozwala dodatkowo, poza zasadniczymi funkcjami, minimalizowa ryzyko kursu walutowego,

polityczne z kraju nabywcy, wpływu odmiennych kultur, ryzyko zwi zane z systemem prawno –

finansowym, ryzyko bariery j zykowej itp25

. W ramach faktoringu mi dzynarodowego wyró nia

si faktoring eksportowy, importowy, system dwóch faktorów oraz faktoring typu back – to –

back26

.

Poza wymienionymi powy ej odmianami faktoringu I. Heropolita ska wskazuje na wyst po-

wanie innych, szczególnych rodzajów: metafaktoringu, faktoringu powierniczego oraz honorarium

– faktoringu27

.

6. Korzy�ci ze stosowania faktoringu

Racjonalnie realizowany proces podejmowania decyzji wskazuje mi dzy innymi na koniecz-

no przeanalizowania korzy ci zwi zanych z rozwa anym wariantem wyboru. Takie

post powanie nale y stosowa równie przy wyborze faktoringu jako ródła finansowego wspie-

rania przedsi biorstwa. St d konieczno przybli enia zalet ze stosowania faktoringu. Ju

z przytoczonej w pierwszej cz ci opracowania definicji oraz funkcji i rodzajów faktoringu wyni-

ka, i posiada on szereg zalet mog cych mie istotne znaczenie dla skuteczniejszego zarz dzania

podmiotem. Korzy ci płyn ce z wykorzystaniem z faktoringu w przedsi biorstwie mog by

nast puj ce: uzyskanie poprawy płynno ci finansowej, likwidacja skutków opó nie płatniczych

i skuteczniejszy sposób planowania przepływów gotówki – faktoring stanowi alternatyw dla

kredytu obrotowego; oszcz dno ci na kosztach transportu w wyniku jednorazowej sprzeda y

wi kszych ilo ci surowców lub półproduktów; polepszenie relacji z odbiorcami poprzez mo li-

wo zaoferowania korzystniejszych, wydłu onych terminów płatno ci – obecnie jest to obok ceny

i jako ci coraz cz ciej brany pod uwag czynnik stanowi cy o przewadze konkurencyjnej firmy;

mo liwo skorzystania z usług dodatkowych, zmniejszenie kosztów własnych poprzez ograni-

czenie personelu administracyjnego (wynika to z faktu, e faktor przejmuje na siebie obowi zek

prowadzenia ksi gowo ci dłu ników i obsług wierzytelno ci, sprawuje kontrol nad ich ci gni -

ciem oraz informuje o stanie niespłaconych wierzytelno ci – ułatwienia te s wa nym atutem

zwłaszcza dla przedsi biorstw nie posiadaj cych rozbudowanych działów finansowo – ksi go-

wych czy prawnych; płynne finansowanie bie cych operacji i sposobno uzyskania gwarancji

eksportowych – outsourcing usług administracyjnych pozwala koncentrowa si na prioryteto-

wych obszarach zarz dzania firm ; mo liwo zminimalizowania ryzyka handlowego transakcji

w ramach tzw. faktoringu pełnego nast puje bowiem przej cie ryzyka opó nienia w spłacie lub

niewypłacalno ci odbiorców; zwi kszenie elastyczno ci i konkurencyjno ci firmy – dzi ki stałemu

dost powi do pieni dzy mo na swobodnie planowa działania i rozwija firm (pozyskiwane

rodki mo na wyda na wiele sposobów: terminow regulacj zobowi za , zakupy za gotówk

z rabatem, stał współprac z dostawcami umo liwiaj c uzyskanie rabatów, zwi kszanie sprze-

da y zgodnie z zapotrzebowaniem na rynku lub inwestycje w rozwój przedsi biorstwa itp.). Poza

tym faktoring pozwala na posiadanie pełnej kontroli nad nale no ciami dzi ki obsłudze wierzytel-

no ci, co daje mo liwo bie cego kontrolowania stanu wpływów a tym samym planowania

25 Por. J. Czarnecki, Faktoring…, op. cit., s. 161.

26 Szerzej w: I. Sobol, Faktoring…, op. cit., s. 31–33.

27 Szerzej w: I. Heropolitaska w: Skup…, op. cit., s. 129-130.

Page 9: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

13

wydatków, kreuje korzystny wizerunek przedsi biorstwa w oczach dostawców, banków oraz

udziałowców dzi ki poprawie płynno ci i innych wska ników finansowych. Faktoring nie wpływa

negatywnie na wska niki zadłu enia (w przeciwie stwie finansowania za pomoc kredytu banko-

wego). Nale no ci zamieniane s na rodki pieni ne na podstawie umowy cesji, co oznacza, e

rodki otrzymane od instytucji faktoringowej nie s wykazywane jako po yczka. Efektem jest

stały udział kapitałów własnych i długoterminowych zobowi za przy faktycznej poprawie płyn-

no ci najwy szego stopnia, uzyskiwana jest poprawa struktury bilansu. Faktoring daje mo liwo

pozyskania finansowania bez wymogu przedstawiania trwałych zabezpiecze , zaostrzonych

kryteriów bankowych, zb dnych formalno ci, niezale nie od obci enia kredytowego (charaktery-

zuje si wi c du dost pno ci ). Niew tpliw korzy ci faktoringu mi dzynarodowego jest tak e

mo liwo ograniczenia zakresu ryzyka zwi zanego z transakcjami walutowymi w obrocie zagra-

nicznym w wyniku deprecjacji lub aprecjacji walut obcych w stosunku do waluty krajowej28

.

Oczywi cie poza szeregiem korzy ci wynikaj cych z zastosowania faktoringu nale y oszaco-

wa równie koszty z nim zwi zane. Koszty te s do zró nicowane, ustalane indywidualnie dla

poszczególnych klientów i zazwyczaj przewy szaj opłaty wynikaj ce z zaci gni cia kredytu

bankowego. Obejmuj prowizj przygotowawcz (za zbadanie wiarygodno ci kredytowej fakto-

ranta i dłu nika oraz przygotowanie umowy), prowizj faktoringow (podstawow opłat ), odsetki

dyskontowe, prowizj del credere i opłaty za pełnienie usług dodatkowych.

7. Rynek faktoringowy w Polsce

Pierwowzór faktoringu pojawił si ju w staro ytno ci, ale nazwy „faktor” zacz to u ywa

dopiero w redniowieczu w stosunku do agentów handlowych, którzy przyjmowali od wytwórców

towary w komis, a potem sprzedawali pobieraj c zapłat . Jednak współczesna forma faktoringu

(zast pienie faktora w funkcji agenta, po rednika na funkcj finansuj cego dostawców towarów)

pojawiła si dopiero pod koniec XIX wieku w Stanach Zjednoczonych a dopiero w latach pi -

dziesi tych XX wieku została przeniesiona na grunt europejski29

. Od tego czasu popularno tej

formy finansowania nieustannie ro nie, nie tylko w krajach Europy Zachodniej, ale tak e Central-

nej, krajach nadbałtyckich i rynku rumu skim30

.

Pojawienie si faktoringu na polskim rynku uwarunkowane było wieloma czynnikami. Zasad-

nicze znaczenie miały zmiany systemu politycznego i gospodarczego w Polsce z ko ca lat

osiemdziesi tych XX wieku. Zreformowano wówczas mi dzy innymi sektor bankowy: zmieniono

znaczenie banku centralnego w gospodarce, ułatwiono tworzenie nowych banków, dopuszczono

do bankowo ci kapitał zagraniczny, co w konsekwencji doprowadziło do wzrostu konkurencji w

sektorze bankowym. Fakt ten miał znacz cy wpływ na pojawianie si nowych usług, w tym tak e

faktoringu. Równocze nie na popyt na usługi faktoringowe wpływały zmiany w sytuacji ekono-

micznej polskich przedsi biorstw, wzrost konkurencji oraz spadek inflacji a co za tym idzie

wydłu aj ce si terminy odraczania płatno ci i coraz cz stsze zawieranie transakcji kredytu

kupieckiego.

28 I. Sobol, Faktoring…, op. cit., s. 54.

29 Szerzej w: tam�e, s. 21–25.

30 Strona internetowa Polskiego Zwi�zku Faktorów: www.faktoring.pl.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011

Page 10: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

14

Pojawienie si faktoringu na rynku krajowym datuje si na rok 1994, kiedy powstała pierwsza

instytucja faktoringowa. Była to spółka Handlowy – Heller S.A. zało ona przez holenderskiego

faktora MNB Heller, Bank Handlowy S.A. w Warszawie oraz Mi dzynarodow Korporacj

Finansow . W roku 1995 rynek usług faktoringowych zdominowała Polfactor S.A. Na przełomie

XX i XXI wieku powstały Pekao Faktoring, Forin, Raiffeisen Faktoring Polska, BZ WBK Faktor

(spółki faktoringowe utworzone przez banki). Rynek faktoringowy zacz ły tworzy tak e podmio-

ty niezale ne od banków, takie jak Bibby Factors Polska, Eurofaktor, Arato Services Polska oraz

GMAC Commercial Finance31

.

Obecnie sytuacj na rynku faktoringowym do dobrze obrazuje Polski Zwi zek Faktorów

(PZF) zarejestrowany 28 kwietnia 2006 roku i zrzeszaj cy najwi ksze instytucje faktoringowe

działaj ce w Polsce. Działania Zwi zku koncentruj si na popularyzacji faktoringu w Polsce.

Obecnie (według danych po dwóch kwartałach 2010 roku) PZF zrzesza 13 instytucji finansowych

oferuj cych usługi faktoringowe. Na koniec 2009 roku liderem rynku był ING commercial Finan-

ce (z udziałem w obrotach firm zrzeszonych 30,74%). Na kolejnych pozycjach uplasowały si

Pekao Faktoring (16,45%), Coface Poland Factoring (14,5%) oraz Polfactor (13,75%) (por.

Tab.2).

Tabela 2. Udział firm PZF w rynku faktoringowym w 2009 r.

Nazwa instytucji faktoringowej Udział w rynku w %

ING Commercial Finance 30,74

Pekao Faktoring 16,45

Coface Poland Factoring 14,5

Polfactor 13,75

SEB Commercial Finance 8,05

BZ WBK Faktor 5,53

Arvato Services Polska 3,54

Ifis Finance 2,88

Bibby Financial Services 2,68

Fortis Commercial Finance 1,71

Grupa Finansowa Premium 0,17

ródło: Opracowanie własne na podstawie danych Polskiego Zwi zku Faktorów za 2009 rok;

www.faktoring.pl.

Dane udost pnione przez PZF wskazuj na ponad 8% spadek obrotów w roku 2009 w stosun-

ku do roku 2008. Na sytuacj t wpłyn ło przede wszystkim spowolnienie gospodarcze, osłabienie

koniunktury w bran ach, które najch tniej korzystaj z tej formy finansowania oraz zaostrzenie

polityki ubezpieczycieli w reasekuracji nale no ci obsługiwanych w faktoringu pełnym. Mo na

jednak przypuszcza , e bie cy rok b dzie dla bran y faktoringowej nieco przychylniejszy,

mi dzy innymi ze wzgl du na istniej ce trudno ci w dost pie do kredytu bankowego, alternatyw-

nego sposobu finansowania. Dane zgromadzone po dwóch kwartałach 2010 wskazuj na wzrost

obrotów podmiotów zrzeszonych w PZF w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzed-

niego (wzrost o nieco ponad 34%).

31Szerzej w: I. Sobol I., Faktoring…, op. cit., s. 141–143.

Page 11: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

15

Interesuj ce dane prezentuje PZF, je eli chodzi o struktur faktoringu pełnego i niepełnego na

przestrzeni ostatnich lat. Wskazuj one na rosn cy od 2007 roku udział faktoringu pełnego (2007r.

– 29%, 2008 r. – 50%, 2009 r. – 51%). Jest to informacja do optymistyczna, bior c pod uwag

fakt, i faktoring pełny jest najcz ciej wykorzystywany w krajach silnych gospodarczo i dobrze

zorganizowanych w kwestiach s downictwa (w kontek cie dochodzenia roszcze ). Mimo rosn -

cego udziału faktoringu pełnego jego znaczenie dla rodzimych przedsi biorców nadal mo e by

niezadowalaj ce. Niech i obawy banków czy innych instytucji faktoringowych przed przejmo-

waniem ryzyka niewypłacalno ci nie pozwala przedsi biorcom na maksymaln swobod

w kształtowaniu płynno ci swojej firmy a z pewno ci tak e wi e si z konieczno ci spełnienia

wielu rygorystycznych wymaga faktora oraz poniesienia znacz cych kosztów.

Na podstawie udost pnionych danych mo na zaobserwowa tak e wzrost udziału faktoringu

eksportowego (z 15% w 2007 r. do 23% w roku 2009) na rzecz faktoringu krajowego. Mimo

rosn cego udziału nadal zawieranie umów faktoringu mi dzynarodowego jest nieznaczne.

Ł cznie firmy zrzeszone w PZF sfinansowały w 2009 roku 1.791.888 faktur (przy czym naj-

wi kszy udział w tej kwestii przypadł ING Commercial Finance). Najcz ciej z omawianej formy

finansowania korzystały podmioty z bran : dystrybucja stali (27,22%), ywno i napoje

(11,44%), meble i wyroby z drewna (7,17%), hutnictwo (6,51%), akcesoria i cz ci zamienne do

samochodów (6,03%) oraz budownictwo (6%).

Dane i informacje gromadzone oraz publikowane przez PZF wskazuj jednoznacznie, e roz-

wój rynku usług faktoringowych a tak e jego tempo zale y od ogólnego stanu gospodarki. Jednak

mimo kryzysu i niekorzystnej koniunktury w gospodarce PZF upatruje szereg szans dla bran y

faktoringowej w Polsce w roku 2010. S to mi dzy innymi: utrudniony dost p do kredytów

bankowych oraz rosn ce opó nienia w płatno ciach (b d ce efektem pogarszaj cej si kondycji

rodzimych przedsi biorstw). Surowe, zaostrzone procedury zwi zane z pozyskiwaniem rodków

finansowych z kredytów powoduj , e przedsi biorcy coraz cz ciej poszukuj alternatywnych

ródeł finansowania. Inne szanse wynikaj bezpo rednio ze specyfiki faktoringu a przejawiaj si

dodatkowymi korzy ciami (usługami) oferowanymi w ramach finansowania. Faktoring jest sposo-

bem na likwidowanie zatorów płatniczych, a kredytobiorcy daje poczucie bezpiecze stwa

otrzymania zapłaty32

. Najwi ksz , lecz ogólnie pojmowan barier rozwoju faktoringu w jest

spowolnienie gospodarcze przejawiaj ce si mi dzy innymi problemami z płynno ci finansow ,

opó nieniami w płatno ciach, wzrostem ryzyka nieotrzymania zapłaty a wreszcie upadło ciami

wielu przedsi biorstw, redukcj etatów a tak e utrudnionym dost pem do finansowania zewn trz-

nego obcego. Problemem zwi zanym z rozwojem faktoringu jest tak e brak sprawnego systemu

pozyskiwania danych o niesolidnych dłu nikach i brak uregulowa prawnych faktoringu. Powodu-

je to po pierwsze bł dne pojmowanie jego istoty (uto samianie z wykupem długów,

odzyskiwaniem przeterminowanych nale no ci albo dyskontem pojedynczych faktur)33

a po

drugie wyst powanie wielu rozbie no ci w konstruowaniu umów faktoringowych (co mo e grozi

okre laniem w nich warunków mniej korzystnych dla jednej ze stron). Problemy z pojmowaniem

praw i obowi zków mog doprowadzi do długotrwałych i kosztownych procesów (w razie

sporów s dowych).

32 Strona internetowa Polskiego Zwi�zku Faktorów www.faktoring.pl.

33 K. Bacławski, Podaj dalej, Businessman Magazine, 2002, nr 12, s. 77.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011

Page 12: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

Izabela Borkowska

Faktoring jako nowoczesne narz�dzie finansowe

wspieraj�ce rozwój biznesu

16

8. Podsumowanie

W niniejszym artykule dokonano usystematyzowania wiedzy (na podstawie dost pnej literatu-

ry) na temat miejsca faktoringu po ród innych ródeł finansowania przedsi biorstwa, wyja niono

poj cie faktoringu a tak e wskazano na jego rodzaje, cechy, funkcje i zalety. Podsumowuj c te

rozwa ania mo na stwierdzi , i faktoring stanowi doskonałe ródło finansowania przedsi bior-

stwa, przy czym charakteryzuje si du dost pno ci . Usługa jest wiadczona przez wiele

wyspecjalizowanych podmiotów, które b d c konkurencyjnymi w stosunku do siebie przygotowa-

ły bardzo korzystne oferty. Mo liwo w zasadzie dowolnego kształtowania umów

faktoringowych a tak e wielo odmian faktoringu oraz oferowanych usług dodatkowych sprawia,

i omawiany sposób pozyskiwania rodków finansowych mo e przynosi szereg korzy ci fakto-

rom, dłu nikom, ale przede wszystkim faktorantom, w postaci przede wszystkim zapewnienia

stałego dopływu kapitału obrotowego.

Oczywi cie niew tpliwym zaletom faktoringu mo na przeciwstawi szereg wad. Spo ród nich

na uwag i powa ne rozwa enie przez menagerów zasługuje stosunkowo wysoki koszt oraz

uzale nienie od instytucji faktoringowej, wynikaj ce z konieczno ci przekazywania cennych

informacji dotycz cych mi dzy innymi kondycji finansowej faktoranta.

Szereg zalet stosowania faktoringu, jego du a dost pno a tak e dynamiczny rozwój bran y

faktoringowej w istotny sposób wpływaj na wzrost zainteresowania przedsi biorstw tym ródłem

pozyskiwania kapitału i pozwalaj uzna faktoring za doskonały sposób finansowania biznesu.

Niezb dne jest jednak prowadzenie na wi ksz skal działa informacyjnych i edukacyjnych

promuj cych faktoring jako nowoczesnego narz dzia wspieraj cego bie ce funkcjonowanie

i rozwój przedsi biorstw. Nale ałoby tak e dokona zmian ustawodawczych maj cych na celu

ujednolicenie zasad wiadczenia usług faktoringowych.

Bibliografia

[1] Bacławski K., Podaj dalej, Buisinessman Magazine, 2002, nr 12.

[2] Bankowa obsługa firmy, pr. zb. pod red. R. Szewczyk, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.

[3] Czarnecki J., Faktoring mi dzynarodowy – krótkoterminowy instrument finansowania

działalno ci, w: Finansowe wspomaganie rozwoju przedsi biorstw, materiały konferencyjne,

pr. zb. pod red. P. Karpu , J. W cławski, Wyd. UMCS, Lublin 2001.

[4] Dahmen A., P. Jacobi, Bankowa obsługa przedsi biorstw, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2002,

[5] Gryczka M., w: Handel zagraniczny. Wybrane problemy, pr. zb. pod red. J. Dudzi ski, Wyd.

Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu w Szczecinie, Szczecin 2006.

[6] Grzywacz J., Faktoring, Difin, Warszawa 2005.

[7] Heropolita ska I. w: Skup i sprzeda wierzytelno ci przez banki, I. Heropolita ska, P. Kawa-

ler, A. Kozioł, wyd. drugie, Biblioteka Bankowca, Twigger S.A, Warszawa 2000.

[8] Iwin J., Z. Niedzielski, Amortyzacja w finansach przedsi biorstw, Uniwersytet Szczeci ski,

Szczecin 2002.

[9] Kruczalak K., Factoring i jego gospodarcze zastosowanie, PWN, Warszawa 1997.

[10] Lesczy ski Z., A. Skowronek – Mielczarek, Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Difin,

Warszawa 2001.

Page 13: Faktoring jako nowoczesne narzędzie finansowe wspierające ... · kombinacje faktoring jest uznawany w naszym kraju w koncepcji umowy mieszanej, w której dominuj jednak elementy

17

[11] Łuczka T., Kapitał jako przedmiot gospodarki finansowej małego i redniego przedsi bior-

stwa prywatnego. Wprowadzenie do finansów przedsi biorstwa, wyd. Politechniki

Pozna skiej, Pozna 1997.

[12] Pokorska B., Umowa franchisingu, Handel wewn trzny 1997, nr 6.

[13] Prawo bankowe z 29 sierpnia 1997 roku.

[14] Skowronek-Mielczarek A., Małe i rednie przedsi biorstwa. ródła finansowania, wyd. C.H.

Beck, Warszawa 2003.

[15] Skowronek – Mielczarek A., Małe rednie przedsi biorstwa. ródła finansowania, wyd. C.H.

Beck, warszawa 2005.

[16] Sobol I., Faktoring mi dzynarodowy, Oficyna ekonomiczna, Kraków 2005.

[17] Stecki L., Umowa factoringu, TNOiK, Toru 1994.

[18] Tokarski M., Faktoring w małych i rednich przedsi biorstwach, Oficyna Ekonomiczna,

Kraków 2005.

[19] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (z pó niejszymi zmianami).

[20] Strona internetowa Polskiego Zwi zku Faktorów www.faktoring.pl.

FACTORING AS A MODERN FINANCIAL TOOL SUPPORTING BUSINESS DEVELOPMENT

Summary

Factoring is a modern internal source of financing, paying mre and more

important role in financing of local / domestic companies, especially in the period of

crisis. The article tries to systemise knowledge of what factoring is and what

functions has. There is an indication of several benefits from using factoring by

contemporary companies. In addition to this, the attention was made on the structure

of factoring market developing in Poland. Presented in that study data of Polish

Assiociation of Factors point out dinamic development of factoring institutions in

our country, that may be the result of rising entrepreneurs' awareness of available

possibilities to finance business, greater knowledge of factoring issues and

advantages that result from its using.

Keywords: factoring, liabilities management, financing of company

Izabela Borkowska

Instytut Zarz dzania

Pa stwowa Wy sza Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wlkp.

ul Teatralna 25, 66-400 Gorzów Wlkp.

e-mail: [email protected]

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 41, 2011