farmakoterapi gangguan tulang 1

Upload: ayu-apriliani

Post on 06-Jul-2018

231 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    1/69

    FARMAKOTERAPI GANGG TULANG

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    2/69

    KELOMPOK 1

    AYU APRILIANI (78) PUTRI RARASWATI (79)

    UMMI HABIBAH (80)

    AYYU WIDYAZMARA(81)

    ANGGIA D. AMALIAH (82) SITI NURROHMAH (83)

    AI SITI RIKA . (8!)

    NISA MAULANI

    TIANY SABILLA

    NURMALIA S.

    MILA TRI $AHYA

    SITI ROSITAH

    ADAM RENALDI

    HOTMA G. WINOKA

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    3/69

    KASUS

    S%&'* I+, (N-&- P) +%',/ 70 , %*

    BMI 18. D/ %',45 4%%'/ -*

    %'5&'&6 +/5 %* %**,5 /6%' %'&/

    &/ /**/ 5*5* /+%'/5 %' &'6

    5%/5 %'/ %'*. P/% %'%+, /*

    %,,5 4%'*%6* *- -* /*/4.K&,6 &'&4%/ %*5 +: / /,*

    %%'/ &%&4&'&/ /*/ %*/'/ / ,,5

    /4%'/5 6%+/ 6, ,,5 %/5 /*&/-.

    A454%*&+

     -* /'5

    ,,5 N-&-%'%+,;

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    4/69

    ANATOMI < ISIOLOGI TULANG

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    5/69

    • T,6* 6 '/* -/' '/* /5 6/

    4/' "0 = /' %6%+/- %'/'/ '/ %', 56/, 5,'* + %6,6%' 33 =.

    • T,6* &'6 %'/'/ '4 -* %*%6/6/*/ %'+, ,6* (,6* /%6/*/ ,, ,6*.

    P%-,, , ,6* %,mineral tulang -* %*< ?&?&' (P)> 4'&%5&6*%. S',5,' ,6* +*, , %+. K ?&?&' %+, ,6*/'/4 %%> %* %'%+, ,6* /'/4 5

    %+&5.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    6/69

    P%-,, M'/5 T,6*

    P'&%/K&6*%/+'&

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    7/69

    T,6* A**& G%'5 A

    T,6* 6 5%6&4&(,6* , ,6?&'/ 6 M%5'5%'*5 +%4/4. ,6* +%'+%

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    8/69

    Struktur Tulang

    Sel-sel, matrik organik, dan mineral M%'/'/ '/ 5&6*% + %*,* &&4&6/5'/. P '/5 //6 %*%4- 5'/6&/ -

    '/ 56/, ?&?. S%6%6 ,6* %&/&/> &%&+6 &%&56.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    9/69

    Faktor yang berpengaruh terhadap keseimb

    pembentukan dan reabsorpsi tulang adalah:

    // D B%'?,*/ %/*55 ,6 56/, 6 ' %* 4%-%'4 56/, '/ 6,' 4%%'. K%5,'* C// D 4 %-%/%'6/> %?&'/ 4 ,6*.

    H&'& 4'-'&/ 56/&/

    P%'%' '

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    10/69

    PATOISIOLOGI

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    11/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    12/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    13/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    14/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    15/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    16/69

    E?%5 P%**, G6,5&5&'/5&/ 4T,6*

    G6,5&5&'/5&/ %4,-/ +%'+/ %?%5 %'4 ,6* %6 ,6*. P 5*6,5&5&'/5&/ /+%'/5 ,,5 %*&+/ 5&// /?6/ /%/5 (%4%'/ ''%,&/)> 5&// %'%+, 4 %-%++5 5%'4& ,6*.

    G6,5&5&'/5&/ ,* %*+ 4'&,5/ %'&/ 5%6/ (%&%'&% %

    P%5/ *5 6 &/ /**/ 4 %-%++5 5%6 &&

    S6,5&5&'/5&/ 4 %-%++5 4%,', +&'4/ 56/, 4 ,, -* 6%4 %-%++5 &%&4&'&/.

    K%'&4& ,6* 5'% %'/,5/ 6,5&5&'/5&/ //65 5'% /,6/ '%&&%&56 %,',5 4%+%,5 -* /%// &%&+6.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    17/69

    GEALA KLINIS OSTEOPOROS

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    18/69

    S%+%'-> -* /,'/*/ +: 6 /, %',45 *5'% &%&4&'&/> -/, 4%*6> 6/,-%'/ ,6*> 5,,- /%' 4*56 4> ,6* +%65* 4%'*%6* *> ,/. O%&4&

     ,* %-%++5 ,+, %%',* +,(K,> 2002).

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    19/69

    Nyeri PunggungNyeri punggung yang dirasakan bukanhanya karena saat sering mengangkatbeban berat di punggng seperti tas ataukarena nyeri sendi Tetapi bisa !ugamen!adi sebuah tanda !ika tu"angmenga"ami ke ker#p#san sehingga

    reaksi tubuh akan merasakan sakit dibagian punggung Tergantug !uga padabagian tubuh mana yang tu"angnyamenga"ami ker#p#s

    Berkurang tinggi b Tinggi badan yang

    perubahan "ebih tinggi akatetapi !ika tinggi badan berdipertanyakan Kemungkberkurangnya tinggi badanpada sese#rang pender#ste#p#r#sis

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    20/69

    Kemiringan Bahu%ahu yang a&a"nya tegak dan men!adi tidak se!a!ar karena miridisebabkan karena tu"ang yang kPenger#p#san tu"ang yang menyekemiringan bahu dapat di"ihat

    mudah ketika ber'ermin atau menggunakan tas ranse"

    Bungkuk 

    Karena tu"ang yang ker#p#s dapatme"engkung sehingga akan ter"ihatdengan p#stur tubuh yang membungkuk%ungkuknya badan dapat di"ihat denganmudah !ika kita berdiri tegak atausedang ber!a"an

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    21/69

    Perut menonjolKeadaan perut yang men#n!#" !uga akandia"ami ketika penyakit #ste#p#r#sister!adi Karena di perut yang men#n!#"

    disebabkan karena tu"ang be"akangmenga"ami kebengk#kan

    • Ke"uhan nyeri tu"ang be"akang (ba'k pain) yang menahun yahi"ang timbu" dan akan makin nyata$ apabi"a ter!adi nyeri yahebat akibat timbu"nya *raktur k#mpresi tu"ang +ertebra yamengakibatkan berkurangnya tinggi badan dan ke"ainan bentuk

    • Ge!a"a timbu"nya *raktur tu"ang pan!ang hanya sebagai aki'edera yang ringan

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    22/69

    BIOKIMIA KI!IK

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    23/69

    BMI

    18?

    70Tahun?

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    24/69

    I%5 M T,+,

    I%5 ,+, -* '% %',45 ?5&',,5 %'/- ?'5,' &%&4&'&/5. R//5& // - 4 &'* %* /%5 ,+, F 20 5I%5 ,+, -* /**/ +%'5/ %*,6* -* /**/ 4,6 4%*,'* ,+,%-%++5 4%*,'* ,6* (Z& % 6> 20

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    25/69

    ,#nt

    WHO %**,5 4%*,5,' D%/ M/

    T,6* (DMT) %+*/ 6 , 4%%5/*&/ &%&4&'&/.2 S%' ,, %4%,', DMT 6 4'&% %'&%&4&'&/ %/** %'/ 5%'4, ,DMT %+%'/5 ,+* %'+%'

    5%5, ,6*. DMT &'6 /5 T&'% 1 DMT '% +/6 T&'% 4%6 F 1.3 DMT -* '% %',45 ?5&' , '?'5,' 4 %6,-(WHO>2003).

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    26/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    27/69

    -etya&ati et a

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    28/69

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    29/69

    Tes BM"

    T% B&% M/%'6 D%/0- ( BMD) %',45%5/5 -* /*,5 ,,5 %*,5,'

    ,6*. H- %66,/ % // %/ ,6* -*'% 4 /%,5 &%&4&'&/ 4//*&. T% BMD 4 /*,5 ,,5%*,5,'

    /%%5/ %/ %+%6, %%&'*%*6/ ?'5,'

    %4'%%5/ %%&'* %4,-/ '%/5&%%'/

    &%&4&'&/ 4 *. %%*55 /*& %&'* %%'/

    &%&4&'&/

    %&/&' '%4& 4/% %'4 4%*&+ -* %* /+%'/5.

    T% BMD /*65 ,,5

    :/ -* %*6/ 4& %&4,%

    4'/ -* +%',,' "0 70 , -* %4,-'%/5&

    :/ -* +%',,' 6%+/ '/ #" , :?5&' '%/5&.

    P'/ -* +%',,' 6%+/ '/ 70 , :6,4,

    P'/ , :/ -* +%',,' 6%+/ '/ "0?'5,' ,6*.

    W/ -* %6/ /%'%5&/ %+%6, %'&*%.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    30/69

    T%5/5 ,,5 %*,5,' ,6*

    1. A+&'4/&%'/ P&& T,**6

    D/%+, ,* S/*6% P&& A+&'4/&%'- (SPA)> %',45 %4%' -* /&4%'/5 %' &&/ ,,5 %*,5,' ,D%/&%%' %*,5,' 5,* /%'6 4 ,6* 6%* +: %%*/,* +%'4 +-5 /' * -* /%'4> %5/ +-5 +&%5/ +%' 4,6 5,* /%'6 ,6* %5/ +%' ,* %,6*. SPA %*,5,' 5%, %/ ,6*> 5&'/56> '+%5,6'. S%6 6'/ " ,> 5%+-5 SPA %6 /*/5 %* /*6% +&'4/&%%' (SA) , +&'4/&%%' '- ,**6. K%%4 SA

    %* SPA> 4/ SA /5 %**,5 /&&4 /5 %*/,* *>, %**,5 ,+%' '-> ,6 '//- 5%/6> 5%5,,+%' '- /5 +%'5,'*.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    31/69

    2 !b"or#tiometri $ % ray &nergi 'anda( Dual – enery Xray Absorptiometry )

    B*/ ,6* %4%'/ ,6* 4,**,* 4/**,6 /5%%* +%'+*/ '/* 6,> %',5 6%5> 4%+,6, '> &'*&'* 4%',. '/*'/*%+ 4%**, SPA , SA 5'% %&/5 4 %%+, '/* 6,> - /*,5 ,,5 ,6* -* +%' / %5 5,6/.

    %,*5/5 5/ ,,5 %*,5,' ,64%',5 ,4, / +*/ -* 6%+/ 6. DA/*,5 ,,5 %*,5,' &6 5,* %/%'6 ,6* 4 /6 6%* +: ,/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    32/69

    3. T&&*'?/ K&4,/ K,//?P%'/4%'6

    J$T P%'/4%'6 (PJ$T) %6 /5%+*5%*,5,' ,6* '+%5,6' 6%* +: 5&'/56 %' '+%5,6'. D&/ '// 4%* '- '%*,6' 4 6%*. W6,4,'// 6%+/ '% '/ J$T -* /*,5

    %*,5,' BMD ,6* 4,**,*> , %6%+/ /**/ '/4 %5/5 4%*,5,' ,6. U,5 //> %5/5 %'%+, 4 /*,,5 %%,5 '%/5& 4 ,6* &%&4 ,6* 4%'/4%'6.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    33/69

    !. P%*,5,' U6'&, 4 ,6

    D/*,5 ,,5 %/*& +%'+*/ 5%',D6 %/*& &%&4&'&/> A6 J,/U6'&, (JUS) %*,5,' 5%%4 *%6&,' -* +%'*%'5 %4* ,6*. /5 %+6> *%6&+* ,' 5 +%'*%'5 6+.

     /5 ,6* 5&'/56 6,' /4/ ,6* '+%/%'/&' /4/> *%6&+* ,' 5 +%'*%'5 D%* %/5/> :5, '/ '/ *%6&,' 4 /5/5 %* ,6 ,6*',5,' '+%5,6' 4 +*/ 6 ,6*.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    34/69

     Alkaline Phosphatase

    A656/% 4&40% /*,5 %+*/ 4% '4%-5/ ,6* 5'% %/ / /4'&,5/ &6%

    &0%&+60 . P &%&4&'&/ 5/C/ 656/% 4&46 ,6* +/- %/*5. P :6 %&40,'&C%' ,6* %/*5 5/' 5/' , 56/ 6/4 %/*5 %6 +%+%'4 ,> 5%,/ ,6/ %(L%> 2001).

    Pemerika"aan *abotorium (Pemerik"aanPenanda%Penanda Biokimia Turnovr Tulang

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    35/69

    #enguraian Kolagen

    K&6*% 6 4'&%/ , 6 ,6* 5,6/. K%/5 5&6*% /

    -'&@-4'&6/% > 4'&%/ , ,+, 5%6,'. /5 0,'&C%' ,6* %/5/ %* -'&@-4'&6/% -* 5%6,'. T/*5 -'&@-4'&6/% /56/4 , 6%+/ %%6 %&4,%.

    B%+%'4 % 6+&'&'/, %6 5%+*5 ,,5 %*,5,' +*4'&%/ 5&6*% 6 ,6* 6 -* /%+, 8&66*% 8'& 6/55&6*% 6 ,6* /,'/5 &6% %6 &0%&+60 -* %-%'4 ,6*8'&76/5 /6%45 '/ ,6* ,,' -* /5%6,'5 /5 +%',+'%+&'+/ ,6* /5> /*5 5&6*% 8'&76/5  -* /5%6,'5 %5/ +%'+ (L%> 2001).

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    36/69

    Osteo$al$in

    O0%&868/ 6 ,6* -* /+, &6% &0%&W6,4, +,5 %',45 +*/ '/ '/* /, %,,' // /6%45 5% 6 6/' ' 5'%4 /*,5 ,,5 %*,5,' ?&'/ ,6* (L%> 2

     

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    37/69

    T%'4/ S/%/

    !

    Inhala"ikorteko"teroid

    do"i" tinggi

    Kal"inotin

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    38/69

    Penurunan

    do"i"

    korteko"teroid

    oral "e+ara

    bertaha#

    Makanan yang

    mengandung

    kal"ium dan

    ,itamin -

    Para"etam

    ol

    Makanan yang

    mengandung

    kal"ium dan

    ,itamin -

    .ji Biokimia

    Klinik Penyakit

    /"teo#oro"i"

    !"mado"i" tinggikortiko"teroid

    oral

    /"teo#oro"

    i"

    Kal"inotin

    Bi"o"onat

    alok"ien

    Tera#i 3i"ik 

    !*'/ITM!P&N4!KIT

    A"g#ritma Terapi

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    39/69

    A"g#ritma Terapi

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    40/69

    T%'4/ '5&6&*/

    1. K6/,

    K6/, ', /+%'/5 6 ,6 -* ,5,4 ,,5 %%* /4%'/'&%5,%' 4%',5 ,6*.

    S%/ &'6

    K6/, G6,&% (T+6%) #00 *

    K6/, 65 (T+6%) 300 *

    S%/ P'%6

    K6/, G6,&% (I%5/) 10=

    2. // D M%+&6/

    S,46%% C// D %6 %,,55 %/*55 BMD> +/ %*,'*/ ?'

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    41/69

    3. B/?&?&

    I/+// '%&'4/ ,6* &'6 +&'6

    A6%'&% (&@) ///5/5 ,,5 4%%* (" *4%': (10 *'/) &%&4&'&/ 4 :/ 4&%&4,%

    R/%'&% (A&%6 " *'/) ///5/5 ,,5 4%':4%%* &%&4&'&/ 4 :/ 4&%&4,% %' 4'/  -* %%'/ *6,5&5&'/5&/ /%/5 (4'%/&% %' 7>" *

    6%+/ +%') ,,5 4%-5/ 5'&/5.

    T%'4/ '5&6&*/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    42/69

    !. S%6%/C% E'&*% M&,6&' (SERM)

    R6&?%@/% %',45 *&/ %%'&**% 4 '/* ,6*%',45 *&/ 4 4-,' ,%',. BMD 4/**,6 %/*5 %+%' 23 = %,',5 ?'5,' C%'%+'6 4/+,5/5 %,',5 ?'5,' +%65*.

    R6&?%@/% (EC/) #0 * '%%'4&' %%'&*% %6%5/? -* %'%&'4/ ,6* %,',5 4%%+%,5 ,6*.

    T%'4/ '5&6&*/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    43/69

    ". K6/&/

    B%' %* &'& 4'/'&/> 56/&/ +%'4%' %*,'

    %&%/ $ 5%6%' /'&/ 5%/5 %'/ 4%/*5 556/, %',.

    S%/

    $6-' (/' /%5/) 100 UI6> 200 UI6

    M/6/ (/' /%5/) "0 UI6> 100 UI6

    T%'4/ '5&6&*/

    T / 5 6 /

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    44/69

    #. E%'&*% %'4/ &'&6

    E'&*% %,',5 5/C/ &%&56 >%*//+// 4'-'&/ (PTH)> %/*55 5&%'/ 6/'/&6 +&'+/ 56/, /%%,',5 %55'%/ 56/, */6.

    E?%5 4%/*5 BMD '/ %'4/ %%'&*% %'4/5&+// %6%+/ 5%/6 '/4 %?%5 -* //65 &6% +/&?&?& , %'/44/ 6%+/ +%' '/4 '6&@/?%%.

    S%/

    E%'& +6% (%%'&*% 3 *> 0>#2" *> 1>2"0 *)

    K6/&*% +6% (E'/&6 2 *> &'%,%'& % 1 * )

    T%'4/ '5&6&*/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    45/69

    7. /&%%'&*%

    I&?6C& 4 %,',5 4% '%&'4/ ,6* %/*55 %/ ,6*

    8. T%&%'& S%'&/ A+&6/5

    A'&*% 4 /*,5 %+*/ %'4/ 4%**/4&*&/% 5/+ 4%-5/ /4&?// ,4, %/.

    S%/ '/&6 54,6 6,5 !0 *

    T%'4/ '5&6&*/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    46/69

    T%'4/ P%+%,5 T,6*

    1. H&'& 4'/'&/ : 

    M%*,* 3! /& 4%' 6 PTH ,/.

    D&/ %'4/ ,,5 4%'/&% /*5 4 %4%'+/5/ B%*,'*/ '%/5& ?'5,'. (D&/ 20 * ,+5,)

    2. 6,&'/

    6,&'/ %/*55 5/C/ &%+6 4%+%,5 ,6

    T i % k l i

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    47/69

    Terapi non %armakologi

    D/% B%'%/ %'&5&5

    L/ ?//5

     B%'// *' /5 ,

    M%**,5 4%6/,* 4/**,6

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    48/69

    T%'4/ H%'+6

    1 R $6

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    49/69

    1. R% $6&C%'D%5'/4/ T%**/ %' 6 ', +/ -*+/ ,+, 6/' / 4* ',4, /

    %6,', E'&4 A/> %6/,'6// ,+, / A%'/5 U'.B,*+,* %' / 5/' +%'+*+* +/- 5%'/* ,,5 /*,5%'4/.

    T% /6/ &%' %6 %,,55 +: %**/ %' %*,*/&?6C&> + 5// +/ -* %*/65 %?%5 %4%'/ %'&*%6 ,+,. I&?6C& %6 %,,55 4&%/ 6 4%*&++%+%'4 5&// -* %'5/ %* %&4,%> 5%% ,*> &%&4&'&/. N,> 4' 4%%6// %6 %-'/ %?%5 4/* '/%*5&,/ %'&*%> ,* +%+%'4 5%5:/' %*5% /&?6C&.

    P O+ I /5 /

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    50/69

    P%**, O+ I/5/

    S%**/ %' 6 ,+%' '/ +-5 ,'// %',5 56/,> 5*%/,> //> ?&?&'> 56/, //. %**/ %' 6 ,+

    5- /&?6C& (+ 5// -* +%'/5 %4%'/ %'&*% /%,5+-5 ).

    P%*&+ O%&4&'&/> K%% ,* > M%&4,% K5%'

    O%&4&'&/

    K'% 5' %'&*% %,', %6 %&4,%> '//5& :/%*%+*5 &%&4&'&/ (5%'&4& ,6* -* /*/?/5) /5. B,/ %,,55 +: %5'5 %556,/? '/ /&?6C& %**/ %'%4%'6+ 5%/6* ,+/ ,6* +5 %/*55 5%/%'6 ,6* 4 :/ 4' 4%'/%&4,%. T%4/ +,5/+,5/ 4%%6// 6%+/ 6, /4%'6,5.

    S% / %' %'%/ 6

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    51/69

    S%**/ %' %'%/ 6+%'+*/ %/ > %',5 %/,'%> +6%> 54,6> %5'/'> %5'5 ' ,// /&?6C& %'%,. H6 // ,4 /4%'/45 %+*/ ,,5 &4/56 (5,6/) 46/5K'% 5,'*- ,/ *4*> 4%*&+ /'/ /%6%+// 3 4/ # +,6 4%*: %&'* 4'&?%/&4%': 5%%.

    1#sis dan Adminitrasi

    1#sis untuk de&asa

    • H%'+6 5%'/* (/*,5 ,,5 %) 1 4/ 2 +,* 5%'/*, +%'+,* 4,5 %6/ 8 &. /' 4 ,,5 12 /, 2 4/ 3 *5/' 4%' '/

    • ', +,+,5 (%'%/ 6 54,6) !01#0 * 4%' '/> , 288" * /&?6C& %**/ %'

    • T/*,' (1 "> 30= 65&&6) #0 4/ 100 %% (3 4/ " L)> 356/ 4%' '/ ,*5/ %+ /' 4 %+*/ %

    • E5'5 /' (1 1) 1 L> 3 56/ 4%' '/ ,*5/ %+ /'

    4 %+*/ %

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    52/69

    2. S&-

    • AS && D',* A//'/&(DA) %-%,,/ +: 2" *'

    4%' '/ '/ 4'&%/ 5%%6/ 4%*,'*/ '//5& 4%-5/ ,*.M? 5%% '/ 4'&,55%%6/ ,*5/ 5'% /*5/**/ 6%5 5 %, *> %'>/%'6> C//> 5,*6%5 %, -* '%.

    • D%* 5,* &- %+*/?/&%'&*%> 5 ,46/ %'&*%4 :/ 4 %'4%,/>%/** 4 %&4,% 5'56/, 6 ,6* /5 5%'5/5/ +-5. M5 &%&4&'&/4 //'/.

    D&/M%&4&,% -4&120*

    MEKANISME KERA

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    53/69

    MEKANISME KERA

    P'/6 %'&*% '%%4&'*&/ /%'&*%/%??% / 4'%%&4,6:&%> +, :%5%'&*%/ %??% /4&%&4,6 :&%

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    54/69

    G%6 %&4,%

    M%*/* /6 ,/ 56// -* 46/*> +-5 6/ %-/4,65 +:

    && ,*5/ %/ 6%'/? -* %?%5/? ,,5 :/ -4 , /5 5 %*+/6 %'4/ 4%**/ &'& (HRT)%&4,%. S%+, 2010 U6 &6% 4' 4%%6// %%,5 +:&& %'%/ 4%*,'* 2#= 4 & ?6% +%'5%'/* / (,* /5%6 %+*/ *%6 C&&&').

    &%&4&'&/

    4%%6// 6+&'&'/, %6 %%,5 +: %'&*% +/ (

    4-&%'&*%) / && / 4 %*+ 5%'&4& ,6*> %'6/ %* &%&4&'&/. P%%6// 6%+/ 6, /4%'6,5.

    3 Bl k h h

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    55/69

    D%5'/4/ T

    B65 && 6> +%'+,* /**/

    /%,5 / , / %' /,' A%'/5U'. S%&'* **& 5%6,'* +,%',4> +65&& ,* /5%6 %+*/ B65 5%'&&>+,*+%> +,*:&'> ,:'&&. M%',45'/4* 5' (5%, +*/ +: '/) -* /*,5 ,,5 ,, 4%*&+.

    K,* K//H/ && %*,* *6/5&/ (%-: *,6)> /&?%',6/ (%* %?%5 //?6/)> > ,*5/> 4-&%'&*% (%'&*%+/)> / ' +%+%'4 5/? 6/-.

    3. Bla$k $ohosh

    D&/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    56/69

    • D%:D&/ -* /,'5 '/ +65 && +%'5/' ' 204/ 80 * 4%' '/.• U,5 +65 && /,'%> -* %* 2 4/ !

    6> 1 4/ 3 56/ 4%' '/ 6 /' , %. D, 54,6, +6% +/- %+%'/5 &/ '/ -*/'%5&%/5.

    E?%5 S4/*B%+%'4 &'* -* %*+/6 &/ /**/ %/6/5%',5 5/ 4%',> %5 4> /'%> 4,/*-%'/ %/> ,6> %-, ,* -* 6+> '%&C/,6> ,> +%' +. A /5 ',+65 && /5 A %/6/5/ 5&// &'&%55%' 4-,'> %&%'/&/> 55%' &C'/,> , ,&' ?/+'&/.

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    57/69

    MONITORING

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    58/69

    1. M&/&'/* BMD (+&% %/0- )2. A656/% 4&40% (ALP) 

    3. P'&8&66*% 0-4% 1 /&70%'/6 4'&4%40/% (P1NP)

    !. $'&L4

    ". N7/ O0%&868/ 

    #. M&/&'/* %* P%%'/5 R/&6&*/

    7. M&/&'/* BMI , IMT

    (

    1 M&/&'/* BMD (+&% %/0

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    59/69

    1. M&/&'/* BMD (+&% %/0

    T,, BMD , 6// 4%' ,6* 6 ,,5 %, %'%4& 4%*&+> /*&/ 4%%'/ %* '//5& &%&4&'&/> %'/4%-%++ +%'5,'*- ,6* %' %4> %/6/ 4%*&+ -* %,/> %, 4/%%* 4%*&+ 5&'/5&%'&/.

    S4%6 %', , ,'/ 

    5'/%'/ &%&4&'&/ +%''5 B&% M/%'6 D%/- (BMD) %* T

     -* %/6/ 5% 5%4 ,6* &'* %: , -/, %+*+%'/5, N&'6 4+/6 1 SD '/ T&'%O%&4%/ 4+/6 1 SD 4/ 2>" SD '/ T&'%O%&4&'&/ 4+/6 2>" SD '/ T&'% , 5,'*

    2 A656/% 4&40% (ALP)

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    60/69

    2. A656/% 4&40% (ALP) 

    ALP / ,6* 5'- /**/ 6 %', %/** +-5 /45

    ,,5 %/6/ 4'&% %+&6/% ,6* 5,,- %/6/ %5/C/ &%&+6 ,,5 %/6/ 5%6/ 4 %4&+/6/%'.

    S4%6 ' , ,'/

    N/6/ &'6

    4'/ 90239 L

    :/ F !" , 7#19# L

    :/ Q!" , 872"0 L

    3. P'&8&66*% 0-4% 1 /&70%'/6

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    61/69

    3. P'&8&66*% 0-4% 1 /& 0%'/64'&4%40/% (P1NP)

    P%' ,6

    %',45 4%/?/5 6,,5 %/6/ 4%,6*.

    P/% -* /&+4%*&+ %/*5 5'

    S4%6 '

    N/6/ &'6 P1NP "*L , *6.

    ! $'&L4

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    62/69

    !. $'&L4

    S%//C/ %4/ Q70= 4%/?// 80=. K' $'&L4 /4%*',/ ,/> %/ 5%6/ /56, /

    4,5 %* 6 5' %'% &'% '/.

    P%%'/5 $'&L4 4 /45/ %+*/ 6 4%, 4 4%*&+ %* /'%&'4/? %4%'/ +/4&4&%/**, %',- %'/ 4%,', 5' $'&L4 6 %/** 4 /4'%/5/ /6 4%*&+.

    P%%'/5 5' $'&L4 6%+/ %//? 6 %%+&6/% ,6* /+/*5 %* 4%%'/5 BMD.

    S4%6 %',> 46 , ,'/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    63/69

    N/6/ &'6- 4'/ ,/ 30"0 , 0>01# 0>"8! *6.

    U/ "070 , 0>10! 0>70! *6

    ,/ Q70 , 0>10! 0>8"! *6.

    W/ 4'%%&4,% 0>02" 0>"73 *6

    P %&4,% 0>10! 1>008 *6

    " N7/ O0%&868/

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    64/69

    ". N / O0%&868/  O0%&868/ %',45 4'&0%/ &5&6*% -* %'4 46/* +-

    /4'&,5/ %6 &%&+6.

    P%%'/5 &0%&868/ %',45 4'%%' -* +/5 ,,5***, %+&6/% ,6* 4 4%+%,5 ,6* 4%*(+&% 0,' &C%').

    P%%'/5 &%&6/ %'/* /45/ %+*/ +/&'5%' :6 4&+ 4%+%,5 ,6* ,,5 %/6/ %?%5/C/ /6 4%*&+.

    H/6 4%%'/5 &0%&868/ 8,5,4 5,'0 +/6 6

    4%+%,5 ,6* M%&% 4%%'/5 &0%&868/ 6 %K-%76/5% /,&

    (ELISA).

    N/6/ &'6- 6 10>1 9>! * 6.

    #. M&/&'/* %* P%%'/5 R/&6&

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    65/69

    #. M&/&'/* %* P%%'/5 R/&6&

     G+' '/&6&*/5 -* 5 4 &%&4&'&/ 6 - 4%/4/

    %' '+%5,6' -* 6%+/ 6,%. P 4%%'/5 '/&6&*/5 ,6

    * +/5 ,,5 %%,5 - ?'5,'. G'/* &%&4&'&/

    G'% 0 /5 '%,5/ (NORMAL)

    G'% 1 ?'5,' //6

    (+%'5,'*- /**/ C%'%+' 20= 2"=)

    G'% 2 ?'5,' &%'%

    (+%'5,'*- /**/ C%'%+' 2"= !0=)

    G'% 3 ?'5,' %+

    (+%'5,'*- /**/ C%'%+' 6%+/ '/ !0=)

    (WHO> 200!).

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    66/69

    7. M&/&'/* BMI , IMT 

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    67/69

    7. M& &' * BMI , IM

    IMT //,* %* %**,5 +%' + 6 5/6&*' (5*) /++ 6 %%' 4*5 , (2).

    IMT B%' B (5*) T/**/ B (2)

    P%+*/ IMT %,', WHO ,,5 ' A/

    F 18>" U%':%/*

    18>" 22>9 N&'6

    Q 23 2!>9 OC%':%/*

    2" 29>9 O+%/ I

    Q 30 O+%/ II (WHO> 200!).

    -umber2

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    68/69

    Guyt#n A,$ 3a"" 4E$ 0556 %uku A!ar Fisi#"#gi Ked#kteran$ Edisi I7 Penerbit%uku K

    Pear'e$ E .//8 Anat#mi dan Fisi#"#gi untuk Paramedis 4akarta2 Gramedia

    Kasdu$ 1 .//. Kiat -ehat dan %ahagia di Usia Men#pause 4akarta 2 Puspa -&ara

    Adi Priyatna Peran Pertanda Tu"ang 1a"am -erum Pada Tata"aksana Oste#p#r#sisK"inik FKUI 9#" .8 n#: .//6

    ;3O -'ienti

  • 8/17/2019 Farmakoterapi Gangguan Tulang 1

    69/69

    Lane$ NE .//0 'steoporosis )apuh Tulang % Petun*uk untdan +angkah,langkah Pengaman untuk -eluarga 4akarta 2 Persada