fuaimean feumail (altered version mm2) - home |...

! 0!

!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

With!acknowledgement!to!the!work!of!Sylvia!Russell!

on!whose!Code!Cracker!material!this!work!is!based!

!

!!!!!!FUAIMEAN!FEUMAIL!

!

Chaidh!na!duilleagan!seo!an!cur!ri!chèile!le!MaireadMonk!!

(Sgoil!Ghàidhlig!Ghlaschu)bho!obair!a!chruthaich!a!!

Bh.!Ph.!P.A.!Chaimbeul!(Tidsear)!agus!aBh.!Ph.!R.!NicAonghais,!!

(NeachIcuideachaidh!Clas),Sgoil!Bhreascleit,!Eilean!Leòdhais,!

airson!cuideachadh!a!thoirt!do!sgoilearan!le!fuaimean!Gàidhlig.!

!

!

The!following!worksheets!were!created!by!Mairead!Monk!!

(Glasgow!Gaelic!School)!and!are!based!on!work!created!by!

Peggy!Ann!Campbell!and!her!pupil!support!assistant,!R!MacInnes,!!

(Breasclete!School,!Lewis)!to!support!pupils!with!Gaelic!phonics.!

! 1!

Cuir na litrichean còmhla – leugh sìos. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal. !

a o u (goirid) ba bo bu

ca co cu

da do du

fa fo fu

ga go gu

la lo lu

ma mo mu

na no nu

pa po pu

ra ro ru

sa so su

ta to tu

!

diogan diogan diogan



! 2!

Cuir na litrichean còmhla – leugh sìos. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal.

à ò ù (fada) bà bò bù

cà cò cù

dà dò dù

fà fò fù

gà gò gù

là lò lù

mà mò mù

nà nò nù

pà pò pù

rà rò rù

sà sò sù

tà tò tù

!

!



diogan diogan diogan !

!

! 3!

Cuir na litrichean còmhla - leugh tarsainn. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal.

ba bo bu

ca co cu

da do du

fa fo fu

ga go gu

la lo lu

ma mo mu

na no nu

pa po pu

ra ro ru

sa so su

ta to tu




! 4!

Cuir na litrichean còmhla – leugh tarsainn. Sgrìobh an ùine a thug thu ga h-ìosal.

bà bò bù

cà cò cù

dà dò dù

fà fò fù

gà gò gù

là lò lù

mà mò mù

nà nò nù

pà pò pù

rà rò rù

sà sò sù

tà tò tù




! 5!

Cuir na litrichean còmhla agus leugh na facail. !

n m

ca s cu r

t s

d d

fa n ga l

r m

s

l d

cà r fà g

s s

g l

pò r cù m

s

! 6!

Cuir na litrichean còmhla agus leugh na facail.

c b

f c

g an g us

n l

s m

b c

d ad l as

f m

g n

n n

p òs p òs

r r

c c

f àl f òn

m l

s r

! 7!

Leugh na facail. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal.

as cùm nas cat

mar fàs ad màs

muc ag bàs rag

còn ar ròs mol

càr cus lus gus

pòg càs cur las

fàg pòs rùm lòn

dad gùn far rud

ròn goc mòr can

diogan diogan diogan diogan

diogan diogan diogan diogan Lion na facail le diofar dhathan

! 8!

Leugh am facal agus dèan dealbh.

càr

cat

còn

rùm

ròn

làr

ad

lus

lòn

ròs

! 9!

Sgrìobh am facal fon dealbh.

_____

_______

______

______

______

beag

______

______

_______

______

_______

! 10!


a a

àn o

bh on ch an

às un

uam uan

a ad

og ac

th ug sh on

all àr

ar

ath òg

mh òr ph oca

uc ac

ol òs

abh a

lac ad

gh lan dh an

las ut

nog am

! 11!

Cuir na litrichean còmhla agus leugh na facail. !

ma là

gu rà

ca th snà mh

bù tà

mha

ga cà

sà na

stò lo

gar bh la ch

mar ga

fal ma

tar lu

! 12!

Dèan dealbh.

tarbh crosta!

balach a’ snàmh

lach glas air loch

bùth a tha làn de rudan math!

latha garbh

làmh le sàbh

! 13!

Leugh na facail. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal. !

bhàn ghabh mhath thar

bhos chàr mhuc bha

dhol phòs tha chab

dhòrn dhà dhan dhut

shad mhol shon dhan

ghlan garbh mhòr bhàs



Sgrìobh na facail ceart àdh _ _ _ ndah _ _ _ _ òhps _ _ _ _ adsh _ _ _ _ ahb _ _ _ hldo _ _ _ _ hràc _ _ _ _ àbhn _ _ _ _ hmtha _ _ _ _ _ rgbah _ _ _ _ _

! 14!


math nach gabh luch

bùth ràmh sàbh bàgh

làmh stòbh mach càch

loch dath guth cath

sùgh gach garbh falbh

snàmh lach damh marbh



Lorg facal on chlàr agus cuir cearcall timcheall air.

a g s c m ù t h i m à h t g h l u c h t h m à b h ù r b ù t h o r n c h e à b h ù c a c c g a r t h o a c h e r p a g a b h t h b o s l à m h b h u r s a l r a m p e l p h a g r a c

! 15!

Leugh na facail. !

b b

c f

d all d onn

m pr

n t

th

b cl

f cr

g ann pr ann

l r

sr

b

c

l inn c unnt

s gr unn

t t unna

(r)

t òrr p oll

c t

! 16!


còrr binn gann poll

tonn bonn cinn bàrr

fonn pronn call tonn

srann toll bann crann

ball thall linn donn

clann sinn rann tinn



Tagh am facal ceart is cuir cearcall timcheall air. Tha tonn, toll, donn anns a’ bhròg agam. Bha muc anns a’ pholl, a chrann, a’ bhonn. Tha falt dall, donn, ann air Mamaidh. Tha bonn, ball, bann air làmh Mòrag. Tha ball, toll, poll mòr aig Rob. Bha mi tinn, binn, sinn an dè. Tha srann, crann, bann air bàta.

! 17!

Dèan dealbh.

clann a’ dannsa

cat donn

crann air bàta

tonn mòr, àrd

cunnt gu 5

balach a tha tinn

! 18!


brag sròn cròg crùn

c rùb fras trod brot

bròg broc stad brat

slat glag droch glan

blas clach glas spòg



Cuir na facail anns na cumaidhean ceart:

! 19!

Tagh na fuaimean ceart airson toiseach gach dealbh: sr, sn, gr, cr, dr, br, sp, cl, gl, pr

_____ _______

______

______

______

______

______

_______ !

!

!

!

!

!

!

________

!

!

!

!

!

!

!

_______

! 20!

Tagh na fuaimean ceart airson deireadh gach dealbh: bh, lt, rp, rn, rs, rd, sg, st, mh, chd, rbh

_____

_______ !

______

______

______

______

______

_______ !

!

!

!

!

!

!

________

!

!

!

!

!

!

!

_______

! 21!

Leugh na facail. Sgrìobh an ùine a thug thu ga h-ìosal.

baga pana còta ròpa

d o r a s ola bà ta asal

bara cana muga pòla

balla bà lla druma cadal


Sgrìobh am facal ceart fo gach dealbh.

__________ ________ __________ __________

__________ ________ __________ __________

__________ ________ __________ __________

! 22!


òrdag bogsa acras casan

putan crùbag tunnag cotan

sporan botal losgann crosta

solas bradan dràgon brògan



Dè tha seo? Sgrìobh am facal air an loidhne. Far am bi thu a’ cumail airgead - ______________ Beathach beag a bhios a’ leum - ________________ Tha e a’ dèanamh rùm soilleir - ________________ Bidh iad air do chasan - ________________ Tha e a’ cumail còta dùinte - ______________ Bidh sùth no bainne ann - ______________ Tha e air làmh no cas - _______________ Faireachdainn dona - _________________ Beathach fiadhaich le sgiathan - _______________

! 23!


l bal

m gòr

n ach sal ach

g fal

r bod

cl car

l mol

m mos

dr ult

cr och rùr ach

br clad

de bròn

anm

b fad

n ochd sm achd

l be

sl

! 24!

Tagh am facal ceart agus lion na beàrnan. 1 Tha _______________ anns an sgoil.

balach, salach, lach 2 Tha cat _____________ agam.

falach, molach, ultach 3 Tha falt geal air _______________

clach, balach, bodach 4 Bha am ball ______________

mosach, cladach, salach 5 Bha bàta air an _____________

loch, broch, moch 6 Tha mi ag òl ______________

croch, deoch, droch 7 Bha an gille beag

brònach, cladach, bodach 8 Bha Màiri anns an leabaidh oir bha i __________

lochd, nochd, bochd 9 Bidh mo bhrathair a’ _______________ orm

rùrach, gòrach, falach 10 “____________ do chòta!” thuirt Mamaidh

carach, mosach, croch Cuir na faclan ann an òrdugh a-rèir an aibidil. molach ___________________ droch ___________________ salach ___________________ clach ___________________

! 25!

Maids litrichean aig an toiseach, meadhan agus an deireadh airson faclan a dhèanamh. Sgrìobh na faclan aig bonn na duilleig. bhr c chr d ghr g phr a n thr à p shr o s bhl ò bh chl u ch ghl ù th phl nn shl chn ghn m.e. bhrag, ______________________________ Cia mheud facal a rinn thu? _______

! 26!

Cuir na litrichean còmhla. Leugh sìos. Sgrìobh an ùine a thug thu gu h-ìosal.

e i è ì be bi bè bì

ce ci cè cì

de di dè dì

fe fi fè fì

ge gi gè gì

le li lè lì

me mi mè mì

ne ni nè nì

pe pi pè pì

re ri rè rì

se si sè sì

te ti tè tì !




diogan diogan diogan diogan !

!

!

!

! 27!

Leugh na facail seo a-nis.

beò ceò tìr chì

mìr seo bhìd sibh

deoch deò idir ìm

ged seòl tìde èist

ris cìr gin tric



Maids an dealbh agus am facal

seòl

cìr

deoch

feòrag

ìm

slige

! 28!

Leugh na facail.

c ai dil f oi s

m ai de c oi re

c ai lleach t oi lichte

c ai rt c oi seachd

b ai le sg oi l

spl ai s t oi rt

b ai nne g oi rt

f ai gh p oi t

l ai gh t oi t

p ai lt

t ai ng

bh ei r

cl ui ch c ei st

c ui d d ei ch

d ui ne gh ei bh

d ui lleag gr ei s

c ui n l ei s

c ui dich l ei sg

m ui r bh ei l

f ui rich p ei le

th ui rt c ei thir

th ui t t ei ch

th ui g r ei c

! 29!

Leugh na facail.

ia d b io r

ia r f io s

ia rr m io naid

ia sg p io bar

s io sar

p ia n c eu m

b ia n f eu m

s ia n g eu g

gr ia n l eu m

sg ia n r eu l

s ia b eu n

b ia dh b eu l

f ia cail f eu ch

sg ia th f eu r

b ia st

f ia dh

D ia

s ia

! 30!

Dèan dealbh.

duilleagan a’ tuiteam bho craobh

èisg a’ snàmh anns a’ mhuir

biadh agus bainne air

bòrd

beul le fiaclan snog

losgann a’ leum air duilleag

tòrr toit bho teine

! 31!

Dèan dealbh.

ceithir balaich toilichte

grian mòr buidhe

sgian agus siosar

biorach

cailleach le poit tì

biast mòr crosta

clann ag obair trang anns an sgoil

! 32!

Leugh na facail.

b ea n c ea rt

c ea rc d ea rg

f ea r f ea rgach

l ea n g ea l

p ea nt g ea lach

s ea d s ea chad

n ea d s ea chd

s ea n st ea ch

g ao l ao dann

sl ao d ao dach

f ao d ao n

c ao mh

d ao r c ua n

s ao r d ua n

t ao bh s ua s

cr ao bh tr ua s

c ao ra gr ua mach

m ao l tr ua gh

m ao rach r ua dh

g ao th l ua th

c ao l g ua l

f ua r

! 33!

Sgrìobh am facal ceart anns a’ bheàrn. Tagh am facal ceart bhon bhogsa. Chan eil thu a’ cleachdadh a h-uile facal idir. Gun falt air do cheann - _____________ Aon a bharrachd air sia - _____________ Eun boireann a chì thu air tuathanas - ___________ Tha duilleagan uaine air - _____________ Dath eadar donn agus dearg - _____________ Bidh seo a’ dealradh san adhar tron oidhche - ___________ Bàrdachd no òrain - ____________ Ma tha rudeigin a’ cosg tòrr airgid - ___________ An t–àite far am bi eun a’ suidhe air uighean - _____ Gu math crosta no fiadhaich - ______________

craobh gealach seachd fear

maol nead daor feargach duan cearc ruadh cuan

! 34!


bainne caomh sgoil cuidich

gheibh mionaid feuch sgiath

geug peant seachad thuig

slaod cailleach ceithir siosar

fiacail feur dearg goirt


Leugh na facail seo a-nis. Cuir na facail anns an àite cheart. Tha x fo na fuaimreagan. (a, e, i, o, u) muir taobh coiseachd caidil ceithir mionaid iasg gealach feargach seachd toilichte duilleag __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ x x x x x __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ x x x x x x x __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ x x x x x x __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ x x x x x __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ x x x x x x

! 35!

Leugh na facail.

c ài se fh èi n

c ài te f èi s

sp ài n l èi ne

th ài nig c èi lidh

r ài nig c èi le

c ài l f èi ll

èi bhinn

èi le

c ùi l

s ùi l

s ùi lean p ìo s

d ùi l sgr ìo bh

d ùi sg l ìo n

s ìo s

c òi r

c òi g

d òi gh

m òi ne

! 36!


spàin fhèin sgrìobh dòigh

dùisg cèilidh sùilean còig

thàinig lìon lèine dùinte

còir càise sìos cùil

fèis dùin èibhinn ràinig



Leugh na toimhseachan seo a-nis. Sgrìobh na freagairtean air an loidhne. Tha na facail gu h-àrd. Rudan air ceann daoine - _____________ Cuirm ciùil - _____________ Mi fhìn s tu ___________ Pìos aodach - _____________ A’ toirt ort gàire a dhèanamh - _____________ Glac iasg leis an seo - _____________ 9 – 4 - _____________

! 37!


basg aid bon aid

car aid fan aid

càr aid pòc aid

pup aid pac aid

roc aid rab aid

sp aid sab aid

caf aidh pòg adh

cof aidh put adh

geans aidh dùn adh

dad aidh mol adh

mam aidh fòn adh

làr aidh cog adh

gran aidh las adh

leab aidh rug adh

tead aidh glan adh

tap aidh crùb adh

munc aidh dùsg adh

tof aidh rùsg adh

pàrt aidh losg adh

dòrt adh

cunnt adh

! 38!

Dèan dealbh.

rocaid anns na speuran

bonaid bhreàgha

làraidh làn guail

bèibidh le teadaidh

Dadaidh ag obair le spaid

balach a’ cluich

le pupaid

! 39!

Dèan dealbh.

balaich a’ sabaid

muncaidh a’ leum bho gheug gu geug

basgaid le measan

Granaidh a’ coiseachd le maide

Mamaidh ag òl cofaidh ann an cafaidh

caraidean aig pàrtaidh

! 40!


fònadh mamaidh crùbadh tapaidh

pòsadh granaidh putadh cunntadh

muncaidh pògadh losgadh dòrtadh

leabaidh cogadh cofaidh moladh

dùsgadh glasadh rùsgadh gàrradh

sruthadh tofaidh gnogadh pathadh

dadaidh glanadh càradh còrdadh

ròstadh cagnadh glacadh fònadh

sgùradh sgròbadh teadaidh geansaidh



Lìon na facail le diofar dhathan.

! 41!

Tagh am facal ceart agus lìon na beàrnan. cunntadh glanadh cogadh glasadh moladh pathadh sgrìobhadh glacadh lasadh còrdadh fònadh sruthadh Tha Mamaidh a’ _______________ an ùrlair. Bidh mi a’ ________________ gu deich san sgoil. Tha an leabhar ùr a’ ________________ rium. Bha mi a’ _________________ gu mo charaid. Bha uisge a’ __________________ sìos a’ phìob. Bidh daoine a’ sabaid ann an ________________. Bha an tidsear a’ _______________ an gille beag. Bidh mi a’ __________________ le peansail. Dh’òl mi uisge oir bha _________________ orm. Tha Dadaidh a’ _________________ an doras. Tha am balach a’ ________________ ball. Bidh Granaidh a’ _____________ an teine gach latha.

! 42!

Dèan dealbh.

Mamaidha’ fònadh gu caraid

duine a’ dùnadh doras

Granaidh a’ càradh toll ann an geansaidh

balach agus nighean a’ pògadh

balach ag ithe tofaidh

clann a’ cunntadh ann an geama

! 43!

Deàn dealbh.

balach a’ glanadh an làr

clann a’ crùbadh sìos

Mamaidh a’ losgadh tost

Granaidh a’ dòrtadh cùpa tì

Nighean a’ rùsgadh orainsear

Muncaidh a’ glacadh cnòthan

! 44!

Leugh na facail.

gh abh dh’ òl

gh eibh dh’ ith

gh eàrr dh’ èirich

gh lac dh’ fhàs

gh lan dh’ èist

gh oid dh’ fhalbh

gh lic dh’ fhosgail

gh oirtich dh’ ionnsaich

dh’ fhaighnich

dh’ fhàg

dh’ innis

th uirt

th àinig

th òisich

th èid dh an

th ig dh omh

th ug dh ùisg

th ionndaidh dh aibh

th ill dh iubh

th alla dh uinn

th uit

! 45!

Sgrìobh facal freagarrach fo gach dealbh.

_________________

_________________

___________________

___________________

_____________________

____________________

____________________

____________________

dh’òl, dh’ith dh’èirich dh’fhàs dh’fhalbh dh’fhosgail dh’èist dh’ionnsaich

! 46!

Lìon na beàrnan le faclan freagarrach bhon bhogsa.

_____________ Iain agus ____________ e a’ ghlùin. ______________ mi an doras agus _____________ Mamaidh a-steach. _______________ mi tràth anns a’ mhadainn agus ______________ mi dhan sgoil. _______________ an duine olc càr ach __________ na poileas e air an rathad. ________________ an t-adhar dubh agus ______________ an t-uisge a’ tuiteam. ________________ an clas ri stòiridh agus thug an tidsear puingean ______________. _________ Granaidh uisge dha na lusan gach latha agus ______________ iad mòr.

ghoid gheàrr dh’fhosgail thòisich thàinig dh’èirich thug dh’fhalbh ghlac dhaibh thionndaidh dh’èist thuit dh’fhàs

! 54!

!

!

fuaimean feumail (altered version mm2) - home |...

Documents