Gereedschap

voor het

Studenten

Raadswerk

Leoni Pek

Uitgave Universiteit voor Humanistiek 29 juli 2014 Master scriptie Leoni Pek Populaire versie

Begeleiding:

Yvonne Leeman Hielke Bosma

In samenwerking met:

Humanistisch Verbond Landelijk HV - Afdeling de Grift Vallei SP&C – In the world Motiv Leidse Studenten Ekklesia

Voor allen die om mensen geven

En de taal van deze tijd willen spreken.

Voor hen die in hun kracht gaan staan

Waarmee nieuwe wegen open gaan.

INHOUD

I. Inleiding

II. Context

III. Humanistisch kijkkader

IV. Vraag van studenten

V. Aanbod van actuele praktijken

I. INLEIDING

Hoofdvraag:

Wat kan studentenraadswerk – geïnspireerd op het humanistisch gedachtegoed –

voor de student van nu betekenen?

Deelvragen:

1. Welke maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden het raadswerk?

2. Welk kijkkader voor het studentenraadswerk ontstaat op basis van

humanistische literatuur?

3. Wat is de vraag van studenten in Wageningen, Leiden en Delft?

4. Wat bieden studentenpastores en raadslieden de student van nu aan?

Methode:

Op basis van humanistische literatuur uit binnen- en buitenland heb

ik een kijkkader ontwikkeld. Daarna heb ik 461 bliksemenquêtes

afgenomen onder studenten in Leiden, Wageningen en Delft en drie

focusgroepen georganiseerd waarbij ik 26 studenten heb gesproken.

Vervolgens heb ik zes actuele praktijken onderzocht om het aanbod

van raadslieden en studentenpastores in kaart te brengen. Vraag en

aanbod heb ik geanalyseerd aan de hand van het kijkkader.

II. CONTEXT

MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN

Secularisatie

verregaande ontzuiling, tijdelijke verbindingen, netwerksamenleving

Internationalisering

pluriformiteit, belang van interculturele communicatie

Nieuwe vormen van zingeving

levensbeschouwelijke individualisering, multiple belonging

Huidige generatie studenten

prestatiedruk, keuze- en informatiestress, zelf verantwoordelijk

ONTWIKKELINGEN IN HET WERKVELD

Netwerk

levensbeschouwelijke binding minder groot, focus op universiteiten

Organisatievorm

geen thuis zijn, maar tijdelijke gemeenschappen rondom thema’s

Commercialisering

marktwaarde en nieuwe positionering nodig door bezuinigingen

Profilering

speerpunten kiezen om niet ten onder te gaan aan veelzijdigheid

III. HUMANISTISCH KIJKKADER

Huidige context Studenten leven in een seculiere, pluriforme, interculturele netwerksamenleving.

Dit vraagt van studenten een open houding, zelfreflectie en inlevingsvermogen.

Mensen verbinden zich met meerdere levensovertuigingen (multiple belonging).

Identiteits-

ontwikkeling

De veelheid aan mogelijkheden van de pluriforme samenleving zorgt voor onzekerheid.

In tegenstelling tot het core self is de identiteit dynamisch en relationeel van aard.

De identiteit is narratief en meerstemmig: deelidentiteiten zijn met elkaar in gesprek.

Geestelijke

weerbaarheid

De student kan zijn geestelijke weerbaarheid vergroten door goed voor zichzelf te zorgen.

De student kan binnen de afhankelijkheden ontdekken wat de eigen mogelijkheden zijn.

De student wordt zich bewust van de paradoxaliteit en komt tot realistische doelen.

Normatieve

professio-

nalisering

In relatie met anderen wordt de eigen professionele identiteit onder de loep genomen.

Normatieve complexiteit doemt op als de student voor spanningsvolle beslissingen staat.

Het individuele verhaal wordt via werk dat deugd doet verbonden met de maatschappij.

Democratisch en

pluriform

samenleven

Goed samenwerken en samenleven is de kern van democratie en pluriformiteit.

De studententijd kan een proefplaats zijn voor het politiek vermogen van studenten.

In dialoog van elkaar leren kost moeite, maar zorgt voor collectieve ontwikkeling.

Tabel 1: Samenvatting van de kernbegrippen van het kijkkader voor het studentenraadswerk op basis van humanistische literatuur.

.

Gereedschap voor het studentenraadswerk

Figuur 1: Overzicht van methodieken voor het studentenraadswerk op basis van humanistische literatuur.

IV. VRAAG VAN STUDENTEN

IDENTITEITSONTWIKKELING

Op eigen benen gaan staan

Zelfvertrouwen vergroten

Zoeken en vinden, vallen en opstaan

Moeite met eigen keuzes maken

Grote invloed van vrienden en familie

INTERESSE

ONTWIKKELING

HOOFDTHEMA’S

VAN STUDENTEN

Tabel 2: Welke mensen en factoren de identiteit van de respondenten bepalen in procenten van het totaal aantal

respondenten per stad. Ze mochten maximaal drie antwoorden aankruisen

GEESTELIJKE WEERBAARHEID

Leren voor jezelf te zorgen

Op leren komen voor jezelf

Voldoende bewegen en ontspannen

Zichzelf motiveren

Zichzelf voeden met hobby’s en creativiteit

INTERESSE

ONTWIKKELING

HOOFDTHEMA’S

VAN STUDENTEN

Tabel 3: Activiteiten die studenten helpen om steviger in hun schoenen te staan in procenten van het totaal aantal

respondenten per stad. Ze mochten maximaal drie antwoorden aankruisen.

NORMATIEVE PROFESSIONALISERING

Goed werk = kwaliteiten inzetten en anderen helpen

Groot verantwoordelijkheidsgevoel tijdens projectwerk

Een maatschappelijke bijdrage willen leveren

Veel vragen over toekomstige carrière

Belangrijkste waarden

van studenten:

VRIJHEID

RESPECT

RECHTVAARDIGHEID

VERTROUWEN

INTERESSE

ONTWIKKELING

HOOFDTHEMA’S

VAN STUDENTEN

Tabel 4: Wat goed werk inhoudt voor de respondenten in procenten van het totaal aantal respondenten per stad. Ze

mochten maximaal drie antwoorden aankruisen.

DEMOCRATISCH EN PLURIFORM SAMENLEVEN

Internationaal studentenbestand

Interesse in goede communicatie

In gesprek willen komen met mensen die anders zijn dan zij

Bijna één derde voelt zich wereldburger

Om leren gaan met andere visies in commissies en projectwerk

Elkaar leren kennen in excursies, trainingen en discussiegroepen

INTERESSE

ONTWIKKELING

HOOFDTHEMA’S

VAN STUDENTEN

Tabel 5: Hoe Nederlandse studenten zichzelf omschrijven als ze mogen kiezen uit Wereldburger, Europeaan, Nederlander

of een zelf toe te voegen categorie in procenten van totaal aantal Nederlandse respondenten per stad.

STUDENTENBEGELEIDING

Geen hulpvraag, maar het is fijn om ervaringen te delen

Reflecteren op eigen handelen voor weerbaarheid

Individuele gesprekken in rust en vertrouwen

Nieuwe kansen:

Coaching tijdens projectwerk & trainingen voor studentenbesturen

Intervisie voor het delen van stage- en scriptie ervaringen

Bijdragen aan het verbeteren van interculturele communicatie

WENSEN

IDEEËN

ERVARINGEN

VAN STUDENTEN

Tabel 6: Het gebruik van studentenbegeleiding in procenten van het totaal aantal respondenten per stad. Respondenten

mochten alle antwoorden die van toepassing waren aankruisen.

SYNTHESE: VRAAG VAN STUDENTEN

Studenten hebben geen hulpvraag, wel is het fijn om ervaringen te delen.

De zoektocht naar identiteitsontwikkeling staat centraal.

Geestelijke weerbaarheid kan dit proces ondersteunen.

Normatieve professionalisering is identiteistontwikkeling in het beroep.

Studenten ontwikkelen zich tot zelfbewuste, sterke professionals.

Hun ontwikkeling krijgt vorm binnen een pluriforme samenleving.

Goed samen werken en samen leven staan hierbij centraal.

Figuur 2: Weergave van de samenhang

tussen de kernbegrippen en centrale vragen

van studenten binnen de huidige context.

V. AANBOD VAN ACTUELE PRAKTIJKEN

BESTUURSTRAINING

Doel professionals:

Studenten leren samenwerken en communiceren

Ontdekken wat mens-zijn is met sterke en zwakke punten

Vertrouwensbasis en flow in een team creëren

Aanpak professionals:

Zorgzaamheid, vertrouwen en aandacht voor individu

De bestuursvisie wakker kussen m.b.v. werkvormen

Interventies: doorvragen, samenvatten en eigen inzichten delen

BESTUURSCOACHING

Doel professionals:

Studenten laten weten dat ze er niet alleen voor staan

Nieuwe motivatie en inspiratie binnen team

Studenten in hun kracht zetten en ondersteunen bij plan van aanpak

Aanpak professionals:

Frustraties laten ventileren en problemen serieus nemen

Van demotivatie naar betrokkenheid door vragen te stellen

Informeren over machtstructuren en politiek handelen

DINER PENSANT

Doel professionals:

Ervaringen delen op het gebied van werk en levensloop

Inspiratie uitwisselen tussen spreker, deelnemers en gesprekleiders

Niet in problemen, maar in uitdagingen denken

Aanpak professionals:

Sfeervolle locatie met goed diner

Inspirerende spreker uitnodigen voor korte lezing en nawoord

Gespreksleiders instrueren voor open dialoog vanuit eigen ervaringen

INDIVIDUELE GESPREKKEN

Doel professionals:

Studenten leren reflecteren op eigen handelen

Ondersteunen bij het ontwikkelen van een eigen levensstijl

Vermogen aanspreken om gebeurtenissen in perspectief te plaatsen

Aanpak professionals:

Werkelijke ontmoeting mogelijk maken: aandacht en erkenning

Nieuwe perspectieven aanreiken

Vragen stellen, meedenken en checken wat de kern is

Doel professionals:

Inspiratiestroom in de groep op gang houden

Studenten laten ontdekken wat hen raakt en beweegt

Handen en voeten geven aan dromen van studenten

Aanpak professionals:

Kerndoel in de gaten houden met professionele distantie

Faciliteren van groepsproces

Organisatie en structuur aanbrengen

INSPIRATIE PLATFORM HANDS ON DREAMS

Doel professionals:

Studenten ervaringen laten delen voor groeiende zelfkennis

Samen met anderen vertrouwd raken met dieptelaag in jezelf

Oriëntatie op zingeving, levenskunst en tradities

Aanpak professionals:

Ruimte openen waarin studenten naar elkaar luisteren

Waarden voorleven: luchtigheid, echtheid, om jezelf kunnen lachen

Bronkant: weten wat er te koop is op de markt van welzijn en geluk

DISCUSSIEGROEP SPIRIT

SYNTHESE: AANBOD VAN ACTUELE PRAKTIJKEN

Het aanbod van raadslieden en studentenpastores is divers.

De praktijken zijn aangepast aan de seculiere en pluriforme samenleving.

De professionals hebben een open houding richting alle studenten.

De praktijken hebben aandacht voor: relationele en professionele

identiteit, dialogische ontwikkeling en vrijheid in afhankelijkheid.

Uitdagingen zijn: multiple belonging, meerstemmigheid, paradoxaliteit,

normatieve complexiteit en een proefplaats zijn voor politiek vermogen.

Tabel 7: Scores van actuele praktijken op basis van humanistisch kijkkader. ++ betekent zeer goede bijdrage en – betekent

geen bijdrage. Totaal scores geven een beeld van meest en minst voorkomende aspecten.

If you treat someone as

who he could be,

he will become

that person.

Johan Wolfgang von Goethe

Master Scriptie

Leoni Pek

Raadswerk voor de student van nu

Universiteit voor Humanistiek

29 juli 2014